3
metaalmagazine no 9, 25 mei 2005 12 metaalbewerken gemaakt van een omstelling die 3,5 uur duurde. Tijdens de omstelling schreven collega’s alle handelingen op. Na de omstelling is per handeling bekeken of deze nodig is, of deze voor- bereid kan worden buiten de machi- nestilstand en of deze uitgevoerd kan worden nadat de machine weer is opgestart. Voor de overige handelin- gen is gekeken of technische of organi- satorische aanpassingen de benodigde tijd kunnen verminderen. Ivo Schrage, Judith Rissewijck SMED-traject reduceert omsteltijd met 70% binnen 100 dagen De tijd die ligt tussen twee productieseries kan door een kritische benadering van alle hande- lingen vaak met 70% worden gereduceerd vol- gens PKM uit Nieuwegein. Zij begeleidt verbe- tertrajecten, onder andere bij Industrial parts te Booy uit ’s-Heerenberg. Zonder grote investerin- gen is de tijd van de ‘pilot’-omstelling gehal- veerd. Te Booy werkt hard aan de reductie van omsteltijden. De omsteltijd van de pilot is inmiddels gehalveerd (foto: te Booy) Te Booy is vijftig jaar geleden begon- nen als metaaldraaierij. Nu horen ondermeer draaien en frezen op hypermoderne CNC-machines, assem- blage en het lassen van metalen en kunststoffen tot het pakket van bewer- kingen. Het SMED-traject is gestart met een workshop van een halve dag waarin SMED in theorie en in praktijk spelenderwijs wordt uitgelegd. Vervolgens zijn bij de Traub TNC 42 draaimachine video-opnamen

metaalbewerken SMED-trajectSMED-traject Judith Rissewijck reduceert omsteltijd met 70% binnen 100 dagen De tijd die ligt tussen twee productieseries kan door een kritische benadering

  • Upload
    others

  • View
    44

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

  • metaalmagazine no 9, 25 mei 200512

    metaalbewerken

    gemaakt van een omstelling die3,5 uur duurde. Tijdens de omstellingschreven collega’s alle handelingenop. Na de omstelling is per handelingbekeken of deze nodig is, of deze voor-bereid kan worden buiten de machi-nestilstand en of deze uitgevoerd kanworden nadat de machine weer isopgestart. Voor de overige handelin-gen is gekeken of technische of organi-satorische aanpassingen de benodigdetijd kunnen verminderen. Ivo Schrage,

    J u d i t h R i s s e w i j c k

    SMED-trajectreduceert omsteltijd met 70% binnen 100 dagen

    De tijd die ligt tussen twee productieseries kandoor een kritische benadering van alle hande-lingen vaak met 70% worden gereduceerd vol-gens PKM uit Nieuwegein. Zij begeleidt verbe-tertrajecten, onder andere bij Industrial parts teBooy uit ’s-Heerenberg. Zonder grote investerin-gen is de tijd van de ‘pilot’-omstelling gehal-veerd.

    Te Booy werkt hard aan de reductie

    van omsteltijden. De omsteltijd van

    de pilot is inmiddels gehalveerd

    (foto: te Booy)

    Te Booy is vijftig jaar geleden begon-nen als metaaldraaierij. Nu horenondermeer draaien en frezen ophypermoderne CNC-machines, assem-blage en het lassen van metalen enkunststoffen tot het pakket van bewer-kingen. Het SMED-traject is gestartmet een workshop van een halve dagwaarin SMED in theorie en in praktijkspelenderwijs wordt uitgelegd.Vervolgens zijn bij de Traub TNC 42draaimachine video-opnamen

    mek009MetaalbewerkenBooy.qxd 12-05-2005 14:03 Pagina 12

  • volgens eerst bijgemaakt. In het ver-volg worden aantallen geteld, netvoordat de machine stilstaat. Bij eenafwijkend aantal kan dan wordengecorrigeerd voor de omstelling start.Daarbij is de producttransportbandverbeterd die niet correct werkte.Er waren oorspronkelijk voldoen-

    metaalmagazine no 9, 25 mei 2005 13

    organisatie-adviseur van PKM: “Vaak is70% van de tijd te verminderen doorwijziging van de organisatie, dus meteen beperkt budget en daarmee voorieder bedrijf uitvoerbaar. De verbeter-punten bij te Booy lijken misschienopen deuren, maar ik constateer ver-gelijkbare situaties bij veel bedrijven.”

    GereedschappenBij de ‘pilot’-omstelling van de draai-machine kost het zoeken naar handge-reedschap veel tijd ondanks de permachine aanwezige gereedschapkar.Daarbij kwam in dit geval het halenen keurig weer terugbrengen van eenkunststofhamer (aanschafprijs circa10 euro) die een vaste centrale plekheeft in de afdeling. Als oplossinghiervoor is bij iedere machine eenbord gemaakt met precies dat handge-reedschap wat nodig is voor diemachine. Alles heeft een vaste plek enmoet er altijd hangen tenzij het ingebruik is. Dit voorkomt zoeken naar(het juiste) gereedschap. Lenen vangereedschap, grote oorzaak van zoek-raken, wordt overbodig als alle machi-nes zijn voorzien van zo’n bord. Deovermaat van gereedschappen ingereedschapkarren, om zoeken tevoorkomen, daarmee ook. Het vooriedere machine aanschaffen vangereedschap kan dus uiteindelijk lei-den tot in totaal minder gereedschap.Ivo Schrage constateert regelmatigweerstand tegen het bij de machineophangen van dure gereedschappen.“Door deze gereedschappen goedzichtbaar voor iedereen op te hangen,valt het direct op als gereedschap weg

    is. Mijn ervaring is dat dit mensenweerhoudt om het gereedschap tegebruiken voor andere activiteitendan waarvoor het is bedoeld. Endaardoor komt kwijtraken niet voor.”Tijdens de pilot werd het verspanendegereedschap gemeten in de machine.Er was een voorinstelapparaat aanwe-zig, maar deze werd onvoldoendebenut. Nu worden consequent allegereedschappen hiermee vooringe-steld en gemeten. De meetgegevenskunnen vanaf dit apparaat recht-streeks worden ingelezen in de machi-nebesturing. Dit voorinstellen enmeten wordt niet door de ‘omsteller’uitgevoerd, maar door het bedrijfsbu-reau dat tevens verantwoordelijk isvoor het per omstelling verzamelenvan het benodigde (scherpe) gereed-schap. Een omstelling is tegenwoordiguiterlijk 48 uur van tevoren bekend endan moeten tevens het programma ende instellijst klaar zijn. Vervolgensstaat uiterlijk 24 uur voor het omstel-len het materiaal en het gereedschapklaar. Om de omstellingen voor ieder-een zichtbaar te maken, is er een‘SMED-bord’ ingericht. Hierop staanper machine de geplande omstellin-gen en wordt met kleurmagneten destatus aangegeven of het materiaalbinnen is (rood), of de gereedschappenklaarliggen (zwart), of het programmaklaar is (groen) en of de instellijst(blauw) beschikbaar is.

    Aantallen Tijdens de video-opname werd bij hettellen van de producten een onvol-doende aantal geconstateerd en ver-

    T i p s v a n P K M

    ■ Omsteltijdreductie kan cash flow-problemen vermin-deren Als bedrijven vanwege lange omsteltijden kiezenvoor grote productieseries die ze niet in één keeruit mogen leveren, dan creëren ze voorraad.Hiervan moet het materiaal al worden betaald zon-der dat opbrengsten binnenkomen. Hierdoor ont-staan soms cash flow-problemen terwijl het bedrijfvoldoende orders heeft. Door kortere omsteltijdenkunnen kleine series toch efficiënt worden geprodu-ceerd en is er geen kapitaalbeslag meer door voor-raden.

    ■ Ruim opKijk bij iedere werkplek/productieruimte naar alleaanwezige zaken, de gebruiksfrequentie is eenrichtlijn voor waar het werkelijk zou moeten bevin-den1x dag direct op werkplek1x per week in de buurt van de

    werkplek1x maand centraal punt in de

    productie2x per jaar in opslaglaatste zes maanden niet rode kaart, nadenken

    over definitieve verwij-dering

    PKM is een adviesbureau voor metaal- en technischebedrijven in het MKB, met als doel de bedrijfsvoeringvan deze bedrijven te verbeteren. De activiteiten deeltPKM in drie groepen: advisering, begeleiding en imple-mentatie; opleiden, trainen en coachen en manage-ment services. (www.pkm.nl)

    Bij iedere machine is een eigen vaste plek gecreëerd met alle gereedschap dat veelvuldig nodig is bij die

    machine (foto’s: Judith Rissewijck)

    S M E D

    Het principe van SMED (Single Minute Exchange of Dies)is de stilstandtijd van de machine tussen twee produc-tieseries zo kort mogelijk te maken. Dit kan door hande-lingen te elimineren, ze onafhankelijk te maken van demachine, zodat ze uitgevoerd kunnen worden terwijl demachine draait of met hulpmiddelen en organisatieaan-passingen die machinestilstand tot een minimumbeperken. Zie Metaal Magazine 6, 2005 voor een artikelover de theorie van SMED.

    mek009MetaalbewerkenBooy.qxd 12-05-2005 14:04 Pagina 13

  • metaalmagazine no 9, 25 mei 200514

    de producten gemaakt maar eenaantal was onder de machine blijvensteken.Bij het opstarten van het volgende pro-duct ging tijd verloren bij de ‘eersteproduct vrijgave’ door het wachten opeen bevoegd persoon. Voor het vrijge-ven van eenvoudige producten zijn numeer personen bevoegd. Uitgangspuntblijft dat degene die heeft omgesteldde productie nooit zelf mag vrijgeven.Door een incidentele situatie werd tij-dens de pilot een gereedschap terplekke gedemonteerd en weer gemon-teerd zonder de benodigde hulp-middelen. Schrage: “In principe moetje niet acteren op incidenten. Toch iser centraal in de productie een werk-plek ingericht (met bankschroef).Maar deze is vooral bedoeld voor hetdemonteren en reinigen van gereed-schappen en houders waarvan is afge-sproken dat deze activiteiten nu wor-den uitgevoerd nadat een machinealweer is opgestart. In de tussentijdworden de gereedschappen in een bakgeplaatst ‘vuile gereedschappen’ zodatgeen misverstand kan ontstaan overstatus.” Het resultaat van deze acties isdat dezelfde omstelling onlangs in

    pakweg 105 minuten is uitgevoerd(halvering van de tijd) en de betrokke-nen zijn ervan overtuigd dat het nogsneller kan.

    In het traject zijn verbeteracties uitge-voerd die direct met het omstellen temaken hebben. Voor producten diegereinigd moeten worden, is op devloer bij de reinigingsmachine eenvak afgebakend. Voorheen stondendeze producten overal en kon het zijndat de machine voor één korf werdaangezet. Nu wordt de reinigingsma-chine pas aangezet als er voldoendekorven in het vak staan.

    Vervolg Uit de pilot is geleerd dat het moeilijkcommuniceert als niet iedereen op dehoogte is van de opzet van het verbe-tertraject. Veranderingen worden nietbegrepen en krijgen geen draagvlak.Na de pilot is bij te Booy daarom ieder-een uit de productie en werkvoorberei-ding betrokken bij het project enheeft de workshop gevolgd. Daarnaheeft het traject een vervolg gekregenop de afdeling CNC-frezen. Voor eenaantal acties kan deze afdeling aan-sluiten bij ideeën zoals SMED-plan-bord, handgereedschappen per machi-ne en het reinigen vangereedschappen, houders en bekkenna opstart van de volgende serie.Andere acties waar deze afdeling meebezig gaat, is een eigen set schroef-draadkalibers voor de afdeling en hetdoor het bedrijfsbureau aanpassenvan de instellijsten. Bij breuk- en/ofslijtagegevoelig gereedschap komt opde instellijst te staan dat een dubbeleset klaargezet wordt. Het borgen van

    de juistheid van veel aparte handelin-gen tijdens de instelling worden in hetvervolg ook hier ondervangen tijdensde eerste productcontrole.

    Voor PKM betekent een SMED-trajectdat zij na de eerste video iedere tweeweken komen en per keer enkele actie-punten oppakken en afsprakenmaken. Controle van voorgaandeacties zorgen voor werkelijke imple-mentatie. Borgen van veranderingen isbelangrijk, omdat anders in de toe-komst bij drukte of bij groei van deorganisatie de effecten van de veran-dering verloren gaan. Als iets na tweeweken niet werkt, wordt achterhaaldwaarom het niet werkt en opnieuwactie ondernomen.

    Continu verbeterenTe Booy is continu bezig te verbeteren.In 2004 is het bedrijfsbureau ver-

    plaatst naar een van de productiehal-len waardoor een direct en open con-tact met de werkvloer en de logistiekis gewaarborgd. Sinds 2000 beschikt teBooy over een centraal emulsie-reini-gingssysteem met leidingwerk enhaspels in alle productieruimtenzodat het bijvullen en het wekelijksvervangen van de emulsie in de ma-chines zonder geloop kan worden uit-gevoerd. Ook is in 2000 een luchtbe-handelingssysteem met verwarming,koeling, ventilatie en filtering aange-legd. Deze apparatuur zorgt ervoordat zomer en winter met een constan-te temperatuur, in schone lucht eneen lage luchtvochtigheid gewerktkan worden. Deze investering heefthet ziekteverzuim en het aantal ma-chinestoringen sterk gereduceerd en is dus relatief snel terugverdiend. ■

    metaalbewerken

    Door het instellen en het meten

    van gereedschap met een voor-

    instelapparaat uit te voeren, hoeft

    de productiemachine hiervoor

    niet stil te staan

    Duidelijke vlakken op de vloer

    brengen overzicht in de status

    van onderdelen in de productie-

    ruimte

    De aankomende omstellingen zijn met dit bord voor

    iedereen zichtbaar. Tevens is aan de kleurmagneten

    te zien of het materiaal binnen is, de gereedschap-

    pen klaarliggen, het programma klaar is en of de

    instellijst beschikbaar is

    mek009MetaalbewerkenBooy.qxd 12-05-2005 14:05 Pagina 14

    05mek009z012.pdf05mek009z013.pdf05mek009z014.pdf

    /ColorImageDict > /JPEG2000ColorACSImageDict > /JPEG2000ColorImageDict > /AntiAliasGrayImages false /DownsampleGrayImages true /GrayImageDownsampleType /Bicubic /GrayImageResolution 300 /GrayImageDepth -1 /GrayImageDownsampleThreshold 1.50000 /EncodeGrayImages true /GrayImageFilter /DCTEncode /AutoFilterGrayImages true /GrayImageAutoFilterStrategy /JPEG /GrayACSImageDict > /GrayImageDict > /JPEG2000GrayACSImageDict > /JPEG2000GrayImageDict > /AntiAliasMonoImages false /DownsampleMonoImages true /MonoImageDownsampleType /Bicubic /MonoImageResolution 2400 /MonoImageDepth -1 /MonoImageDownsampleThreshold 1.50000 /EncodeMonoImages true /MonoImageFilter /CCITTFaxEncode /MonoImageDict > /AllowPSXObjects false /PDFX1aCheck true /PDFX3Check false /PDFXCompliantPDFOnly false /PDFXNoTrimBoxError false /PDFXTrimBoxToMediaBoxOffset [ 0.00000 0.00000 0.00000 0.00000 ] /PDFXSetBleedBoxToMediaBox false /PDFXBleedBoxToTrimBoxOffset [ 0.00000 0.00000 0.00000 0.00000 ] /PDFXOutputIntentProfile (GWG_GenericCMYK) /PDFXOutputCondition () /PDFXRegistryName () /PDFXTrapped /False

    /Description >>> setdistillerparams> setpagedevice

    /ColorImageDict > /JPEG2000ColorACSImageDict > /JPEG2000ColorImageDict > /AntiAliasGrayImages false /DownsampleGrayImages true /GrayImageDownsampleType /Bicubic /GrayImageResolution 300 /GrayImageDepth -1 /GrayImageDownsampleThreshold 1.50000 /EncodeGrayImages true /GrayImageFilter /DCTEncode /AutoFilterGrayImages true /GrayImageAutoFilterStrategy /JPEG /GrayACSImageDict > /GrayImageDict > /JPEG2000GrayACSImageDict > /JPEG2000GrayImageDict > /AntiAliasMonoImages false /DownsampleMonoImages true /MonoImageDownsampleType /Bicubic /MonoImageResolution 2400 /MonoImageDepth -1 /MonoImageDownsampleThreshold 1.50000 /EncodeMonoImages true /MonoImageFilter /CCITTFaxEncode /MonoImageDict > /AllowPSXObjects false /PDFX1aCheck true /PDFX3Check false /PDFXCompliantPDFOnly false /PDFXNoTrimBoxError false /PDFXTrimBoxToMediaBoxOffset [ 0.00000 0.00000 0.00000 0.00000 ] /PDFXSetBleedBoxToMediaBox false /PDFXBleedBoxToTrimBoxOffset [ 0.00000 0.00000 0.00000 0.00000 ] /PDFXOutputIntentProfile (GWG_GenericCMYK) /PDFXOutputCondition () /PDFXRegistryName () /PDFXTrapped /False

    /Description >>> setdistillerparams> setpagedevice

    /ColorImageDict > /JPEG2000ColorACSImageDict > /JPEG2000ColorImageDict > /AntiAliasGrayImages false /DownsampleGrayImages true /GrayImageDownsampleType /Bicubic /GrayImageResolution 300 /GrayImageDepth -1 /GrayImageDownsampleThreshold 1.50000 /EncodeGrayImages true /GrayImageFilter /DCTEncode /AutoFilterGrayImages true /GrayImageAutoFilterStrategy /JPEG /GrayACSImageDict > /GrayImageDict > /JPEG2000GrayACSImageDict > /JPEG2000GrayImageDict > /AntiAliasMonoImages false /DownsampleMonoImages true /MonoImageDownsampleType /Bicubic /MonoImageResolution 2400 /MonoImageDepth -1 /MonoImageDownsampleThreshold 1.50000 /EncodeMonoImages true /MonoImageFilter /CCITTFaxEncode /MonoImageDict > /AllowPSXObjects false /PDFX1aCheck true /PDFX3Check false /PDFXCompliantPDFOnly false /PDFXNoTrimBoxError false /PDFXTrimBoxToMediaBoxOffset [ 0.00000 0.00000 0.00000 0.00000 ] /PDFXSetBleedBoxToMediaBox false /PDFXBleedBoxToTrimBoxOffset [ 0.00000 0.00000 0.00000 0.00000 ] /PDFXOutputIntentProfile (GWG_GenericCMYK) /PDFXOutputCondition () /PDFXRegistryName () /PDFXTrapped /False

    /Description >>> setdistillerparams> setpagedevice