Metodyka masażu klasycznego

( Piotr Pękała )

Przeciwskazania do masażu• Stany gorączkowe• Stany zapalne różnego pochodzenia• Choroby skóry ( egzemy, czyraki, liszaje, wysypki, przy jej podrażnieniu• W miejscach przetarć, przerwania ciągłości• Przy dużych żylakach, zapaleniach żył, zakrzepach żył

• W ostrych i podostrych zapaleniach miednicy mniejszej• W okresie menstruacji• Przy wylewach krwawych pourazowych w stawach i mięśniach• Przy obrzękach stawów po skręceniach• Bezpośrednio po kontuzji ( naderwaniach, ścięgien, torebki stawowej,

mięśni )• Przy niewydolności nerek i watroby

Masażu sportowego nie wykonuje się:

• Bezpośrednio po posiłku• Po wysiłku fizycznym (od 1 do 6 h )• Bezpośrednio po saunie, łaźni jaccuzi itp..

Podstawowe zasady masażu

• Higiena• Systematyka• Wielokrotność do 10 zabiegów• Indywidualny dobór nacisku…• Metodyka i natężenie poszczególnych

punktów dekalogu zależy od celu jaki mamy osiągnąć, od płci, budowy ciała, napięcia mięśniowego…

Podstawowe zasady masażu

• Okolice szczególnie wrażliwe na ucisk i węzły limfatyczne omijamy

• Masaż zawsze zaczynamy od tkanek położonych powierzchownie i stopniowo przechodzimy do położonych głębiej

• Zapewnij komfort psychiczny i fizyczny osobie masowanej

• Pytaj pacjenta/klienta czy nie odczuwa bólu

Masaż ogólnie

• bodziec fizyczny• maści, oliwki, lub bez• ustawienie osoby masowanej ( pozycja

leżąca )

DEKALOG MASAŻU KLASYCZNEGO

• 1. Głaskanie początkowe- od powierzchownego do głębokiego

( przygotowanie mięśnia )• 2.Opracowanie przyczepu początkowego ( końcowego )• 3. Opracowanie przyczepu końcowego ( początkowego )• 4. Opracowanie granic mięśnia

Dekalog masażu klasycznego

• 5. Opracowanie powięzi mięśnia (okrężnie, podłużnie, poprzecznie… )

• 6. opracowanie tkanki mięśniowej- ugniatania• 7. Wyciskanie• 8. Wibracje przerywane• 9. Wstrząsanie lub wibracja nieprzerywana• 10. Głaskanie końcowe

Chwyty/techniki masażu

• Głaskanie całą dłonią, grzbietową powierzchnią rąk i przedramion

• Opracowanie granic- najczęściej opuszkami palców (okrężnie )

• Rozcieranie- opuszkami, paliczkami środkowymi, nasadą dłoni

• Piłowanie ( łokciowy brzeg ręki )• Rolowanie ( kciukami- pchają fałd skórny )

Chwyty/techniki masażu

Chwyty/techniki masażu

KOŃCZYNY DOLNE• Kości kończyny dolnej to:• Kość miedniczna ( k. biodrowa, k. łonowa, k.

kulszowa), połączone chrząstkozrostami, które z wiekiem kostnieją.

• K. biodrowa- jest górną częścią k. miednicznej.Składa się z trzonu i talerza. Trzon wraz z trzonami pozostałych

kości tworzy panewkę stawu biodrowego. Między trzonem, a talerzem znajduje się linia łukowata ( granica między miednicą mniejszą, a większą ).

• Kość łonowa- należy do przedniej części kości miednicznej. Posiada trzon i 2 gałęzie: górną i dolną.

Trzon wchodzi w skład panewki stawu biodrowego. Gałęzie zaś ograniczają otwór zasłonowy. W miejscu przejścia gałęzi górnej w dolną jest powierzchnia spojeniowa (wchodząca w skład spojenia łonowego ). Na gałęzi górnej znajduje się guzek łonowy, do którego przyczepia się więzadło pachwinowe.

Kość kulszowa- tylna część kości miednicznej. Składa się z trzonu i gałęzi. Trzon wraz z trzonami pozostałych kości buduje panewkę stawu biodrowego. Gałąź wspólnie z gałęziami: górną i dolną k. łonowej ogranicza otwór zasłonowy. Na brzegu tylnym trzony jest kolec kulszowy, a poniżej w okolizy przejścia trzonu w gałąź- guz kulszowy.

PANEWKA•JEST NA ZEWNĘTRZNEJ POWIERZCHNI KOŚCI MIEDNICZNEJ I WAZ Z GŁOWA K. UDOWEJ TWORZY STAW BIODROWY.•W skład panewki wyróżniamy: gładką pow. Stawową ( pow. księżycowata), chropowaty dół panewki.•Na dolnym brzegu panewki znajduje się wcięcie panewki, nad którym jest więzadło poprzeczne panewki. Pod tym więzadłem jest szczelina dzięki której przechodzą naczyni krwionośne zaopatrujące głowę k. udowej.

MIEDNICA

• ZBUDOWANA JEST Z KOŚCI KRZYŻOWEJ I K. GUZICZNEJ. WYRÓŻNIAMY MIEDNICĘ WIĘKSZĄ I MNIEJSZĄ.

• Niektóre elementy miednicy są łatwo wyczuwalne:• Kolce biodrowe przednie dolne, kolce biodrowe przednie

górne, kolce biodrowe tylne górne, grzebienie biodrowe, guzy kulszowe, spojenie łonowe

• KOŚĆ UDOWA• Najdłuższa kość szkieletu. Jak wszystkie kości długie posiada koniec

bliższy, dalszy i trzon. Konic bliższy składa się z:- Głowy kości udowej o kształcie kuli: wchodzi w skład stawu biodrowego.

Na jej powierzchni jest dołek do którego przyczepia się więzadło głowy k. udowej.

- Szyjka k. udowej- łączy głowę z trzonem. Od jej nachylenia zależy czy mamy do czynienia z biodrem szpotawym, czy koślawym. Jeśli kąt jest mniejszy niż ok. 128 stopni- szpotawe, większy- koślawe.

- Krętarz większy- duża wyniosłość wystająca ku górze. Dobrze wyczuwalny- przyczepiają si do niego liczne m. miednicy.

- Krętarz mniejszy- położony niżejTrzon k. udowej- Guzowatość pośladkowa- przyczep m. pośladkowego wielkiego.

• Koniec dalszy k. udowejSłuży do połącznie z kością piszczelową i rzepką w stawie

kolanowym.Zbudowany z 2 wypukłych kłykci: przyśrodkowego i bocznego.

Na kłykciach tych znajdują się powierzchnie stawowe. Od tyłu rozdziela je dół międzykłykciowy. Od przodu łączą się tworząc powierzchnię stawową dla rzepki. Części najdalej wysunięte na boki obu kłykci to nadkłykcie.

KOŚCI PODUDZIA

• Kość piszczelowa• Kość strzałkowa

• Kość piszczelowa- należy do kości długich. Koniec bliższy łączy się z kością udową w stawie kolanowym oraz ze strzałką w stawie piszczelowo-strzałkowym.

• Na końcu bliższym są 2 kłykcie: przyśrodkowy i boczny a na nich odpowiednio powierzchnie stawowe: przyśrodkowa i boczna. Pomiędzy powierzchniami stawowymi jest pole międzykłykciowe. Pole międzykłykciowe jest rozdzielone wyniosłością na pole przednie i tylne. Poniżej kłykci jest guzowatość piszczeli.

• Koniec dalszy- połączenie ze stopą w stawie skokowo- goleniowym. Na nim znajduje się kostka przyśrodkowa oraz 2 powierzchnie stawowe. 1 powierzchnia jest na kostce przyśrodkowej, a druga na dolnej powirzchni końca dalszego

• Strzałka- leży po stronie bocznej k. piszczelowej. Jest dużo cieńsza

Koniec bliższy tworzy:- Głowa strzałki- na niej jest pow. Stawowa do połączenia z k.

piszczelową ( staw piszczelowo- strzałkowy ).Koniec dalszy:- Przedłuża się w kostkę boczną, na której jest pow. stawowa

łącząca z k. skokową stopy ( staw skokowo- goleniowy ). - Łączy się za pośrednictwem więzozrostu z k. piszczelową.

KOŚCI STOPY

Stopę tworzą kości: stępu, śródstopia i palców

•Stęp zbudowany jest z 7 kości:skokowej, piętowej, łódkowatej, sześciennej i 3 klinowatych (boczna, pośrednia, przyśrodkowa )

•Kości śródstopia I – V-Kości długie łączące się z kośćmi stępu w stawach stępowo- śródstopnych-Głowy tworzą połączenia z paliczkami bliższymi w postaci stawó śródstopno-paliczkowych

•Kości palców-Paluch – ma 2 paliczki ( bliższy i dalszy )-II- V – mają 3 paliczki ( bliższy, środkowy, dalszy )

MIĘŚNIE PODUDZIA

• TRÓJGŁOWY ŁYDKI- składa się z 2 głów: m. brzuchatego łydki i m. płaszczkowatego.

• M. brzuchaty łydki położony najbardziej powierzchownie; ma 2 głowy boczną i przyśrodkową. Łączą się u dołu tworząc silne ścięgno Achillesa. Ścięgno Achillesa kończy się na guzie piętowym.

• M. piszczelowy przedni• Dochodzi do brzegu przyśrodkowego stopy; kończy się po

stronie podeszwowej kości klinowatej przyśrodkowej i I kości śródstopia.

• Silny prostownik odpowiedzialny za zgięcie grzbietowe stopy.

• M. prostownik palców długi• Dzieli się na 4 ścięgna kończące się na grzbietowej stronie

palców II- V.• Zgina stopę i palce • w kierunku grzbietowym

M. Prostownik palucha długi• Kończy się długim ścięgnem na grzbietowej stronie palucha• Funkcja: zginanie stopy w kierunku grzbietowym oraz prostowanie

palucha

Mięśnie uda- grupa przednia• Czworogłowy uda• 4 głowy tworzące odrębne mięśnie:- m. prosty uda- zaczyna się na k. biodrowej (kolec biodrowy przedni dolny )- M. obszerny boczny- zaczyna się na trzonie k. udowej - M. obszerny przyśrodkowy- trzon k. udowej- M. obszerny pośredni- trzon k. udowej

• Wszystkie 4 głowy łączą się w 1 ścięgno końcowe obejmujące rzepkę, przyczepiające się do jej brzegów i kończy na guzowatości kości piszczelowej

• Główna funkcja- prostownik stawu kolanowego

Mięśnie uda- grupa tylna

• Mięsień dwugłowy uda• Głowa długa zaczyna się na guzie kulszowym• Głowa krótka na trzonie kości udowej.• Wspólne ścięgno końcowe przyczepia się na

głowie strzałki

Miednica- M. pośladkowy

• Pośladkowy wielki • ( gluteus maximus )• Rozpoczyna się przyczepem na kości krzyżowej i na talerzu kości biodrowej.• Kończy na guzowatości pośladkowej kości udowej.

• Utrzymuj pionową postawę, jest najsilniejszym prostownikiem stawu biodrowego; obraca udo na zewnątrz; może przywodzić lub odwodzić udo.

M. Obręczy kończyny dolnej.

• Pośladkowy średni (gluteus medius ) i mały • ( gluteus minimus )• Oba rozpoczynają się na powierzchni

pośladkowej talerza biodrowego i kończą na krętarzu większym kości udowej.

KRĘGOSŁUP• Należy do szkieletu osiowego. Przebiega od podstawy czaszki do końca

tułowia (do miednicy ). Najważniejsza z jego funkcji to ochrona rdzenia kręgowego i czaszki przed urazami i wstrząsami. Zawdzięczamy to ułożeniu kręgów w kształcie litery S ( doskonała amortyzacja wstrząsów i rozchodzeniu się obciążeń na wszystkie strony). Dzięki wieloskładnikowej budowie ( złożony z kręgów poprzedzielanych krążkami międzykręgowymi ) jest „narządem ruchu”.

• Długość kręgosłupa to ok 45% długości ciała• Wielkość kręgów wzrasta począwszy od kręgów szyjnych, kończąc na

początkowym segmencie k. krzyżowej.• Najbardziej charakterystyczną strukturą od przodu są trzony kręgu, od

tyłu wyrostki kolczyste ( wyczuwalne poprzez dotyk, a nawet widoczne )• Kanał kręgowy – miejsce rdzenia kręgowego. Łączy się z jamą czaszki za

pomocą otworu wielkiego..

KRZYWIZNY KRĘGOSŁUPA

• Krzywizny skierowane wypukłością do przodu noszą nazwę lordoz ( wyróżniamy 2: szyjną i lędźwiową )

• Krzywizny skierowane wypukłością do tyłu- kifoza piersiowa i kifoza krzyżowo- guziczna.

• Umiarkowane krzywizny są cechą pożądaną, a wszelkie odchylenia nazywamy wadami- zarówno za małe, jak i za duże krzywizny!

Krzywizny kręgodsłupa/ kręgi

• Wyróżniamy:7 kręgów szyjnych 12 piersiowych5 lędźwiowych5 Krzyżowych4,5 guzicznych

WADY KRĘGOSŁUPA

• Plecy płaskie – za małe krzywizny• Mięśnie pleców osłabione, pogorszona amortyzacja, więc

biegi skoki itp. Mmogą powodować bóle mięśni, a brak amortyzacji może przyczynić się nawet do bólów głowy.

Plecy okrągłe• Zbyt duża kifoza piersiowa, brak lordozy

lędźwiowej, głowa pochylona do przodu• Mięśnie górnego odcinka pleców rozciągnięte,

mięśnie klatki piersiowej ściągnięte- osłabione funkcje oddechowe ( ograniczone możliwości ruchomości żeber (mięśni oddechowych )

Plecy okrągło- wklęsłe

• Za duże: kifoza piersiowa i lordoza lędźwiowa

Plecy wklęsłe• Lordoza lędźwiowa przechodząca

na odcinek piersiowy

• CZĘSTE BÓLE W OKOLICY LĘDŹWIOWEJ, • SPOWODOWANE NADMIERNYM NACISKIEM

NA KRĘGI• OGRANICZONA RUCHOMOŚĆ W ODCINKU

LĘDŹWIOWYM• „WYSTAJĄCY BRZUCH”• CZĘSTO WADA POŁĄCZONA Z NADMIERNYM

PRZODOPOCHYLENIEM MIEDNICY

SKOLIOZY (BOCZNE SKRZYWIENIA KRĘGOSŁUPA )

SKOLIOZA

• BOCZNE SKRZYWIENIA KRĘGOSŁUPA ZAWSZE SĄ WADĄ; mogą być wrodzone , jak i nabyte np.: poprzez skróconą kończynę, złą postawę, porażenie mięśni.

• Skrzywienia boczne zaburzają prawidłowe funkcjonowanie kręgosłupa- zły rozkład ciężaru, równowagi ( nierównomierna praca mięśni ). Najczęściej przez powstanie jednej skoliozy powstaje 2 ( wyrównawcza ) w kierunku przeciwnym do wygięcia pierwotnego.

MIĘŚNIE PLECÓW

• NAJSZRSZY GRZBIETU• CZWOROBOCZNY• PROSTOWNIK GRZBIETU• ZĘBATY TYLNY

• M. Najszerszy grzbietu• Przyczep początkowy (pp) znajduje się na dolnych kręgach

piersiowych, powięzi piersiowo- lędźwiowej, grzebieniu biodrowym oraz na dolnych żebrach.

• Wszystkie włókna zbiegają się w kierunku dołu pachowego• Przyczep końcowy (pk)- grzebień guzka mniejszego kości

ramiennej

• Funkcja: mięsień opuszcza podniesione ramię przywodzi do tyłu oraz obraca do wewnątrz.

• Mięsień czworoboczny• Duży mięsień położony w okolicy karku.• Pp jest na kości potylicznej, wszystkich wyrostkach kolczystych kręgów szyjnych i piersiowych.• Pk- na końcu barkowym obojczyka, wyrostku barkowym łopatki i grzebieniu łopatki• Można wyróżnić w mięśniu 3 części: zstępującą, poprzeczną i wstępującą.• Funkcja: pociągnięcie baków ku tyłowi, prostowanie odcinka szyjnego, przyciągnięcie łopatek do kręgosłupa

Prostownik grzbietu

• Prostownik grzbietu:• Są to duże pasma mięśniowe ( zwłaszcza u sportowców: akrobaci judocy,

kulturyści )• Leży pomiędzy wyrostkami kolczystymi wszystkich kręgów, a kątami

żeber.• Zaczyna się od okolicy lędźwiowej i dochodzi do podstawy czaszki

• Funkcje: prostuje i zgina tułów do tyłu, zgina głowę do tyłu i utrzymuje pionową postawę ciała

• Bóle tego mięśnia to najczęstsza dolegliwość. Z powodu osłabienia prostownika nieprawidłową postawą, sedenteryjnym trybem życia, brakiem ruchu dochodzi do przesunięcia, lub skręcenia kręgów ( widoczne po ustawieniu wyrostków kolczystych ).

M. ZĘBATY TYLNY GÓRNY I DOLNY

• M. zębaty tylny górny-• Jest w górnej części grzbietu, pod m. równoległobocznymi.

Zaczyna się 4 brzuścami na kręgach od C6 do Th2. Każdy z brzuśców kończy się na żebrze położonym o 1 kręg niżej od przyczepu początkowego.

• Funkcja: unoszenie żeber

• M. zębaty tylny dolny-• Jest pod m. najszerszym grzbietu. Pp (przyczep początkowy)-

na kręgosłupie od Th11 do L2. Pk ( przyczep końcowy)- 4 brzuśce na zebrach położonych o kręg wyżej od pp.

• Funkcja: pociąga żebra ku tyłowi i obniża je

KLATKA PIERSIOWA OGÓLNIE

BUDOWA PIERSI

Budowa klatki piersiowej• Jest o kształcie stożka zwróconego podstawą

do przepony.• Ścianę przednią tworzą: mostek, chrząstki

żebrowe• Ścianę tylną: kręgosłup oraz k. żebrowe• Ściana boczna: żebra i przestrzenie

międzyżebrowe

• Otwór górny ograniczony jest trzonem I kręgu piersiowego, pierwszą parą żeber i rękojeścią mostka

• Otwór dolny ograniczony jest 12 parą żeber i 12 kręgiem piersiowym

• Przepona oddziela klatkę piersiową od jamy brzusznej.

• Dzięki mięśniom oddechowym, połączeniom stawowym żeber i elastyczności chrząstek żebrowych klatka piersiowa jest ruchoma. Podczas wdechu unoszą się żebra zwiększając objętość klatki piersiowej

Patologiczne zniekształcenia klatki piersiowej

• Klatka piersiowa lejkowata- • Dolna część mostka oraz przylegające do niej żebra są

cofnięte (w stronę kręgosłupa). Zapadnięcie to znacznie zmniejsza pojemność klaki piersiowej, co z kolei prowadzić może do znacznych zaburzeń krążenia i oddychania.

• Klatka piersiowa kurza- • Mostek (część dolna) jest mocno wysunięty do przodu, co

zwiększa wymiar przednio- tylny klatki piersiowej. Wada ta o ile nie upośledza funkcjonowania narządów wewnętrznych, ze względów kosmetycznych jest usuwana

KLATKA PIERSIOWA OGÓLNIE

( ŻEBRA, MOSTEK, OBOJCZYK, ŁOPATKA )

ŻEBRA