MGA INAASAHANG BUNGA SA BAWAT TAON Pagkatapos ng Ikaapat na Taon, ang isang gradweyt ay nagtataglay ng kahusayan, kaalaman at angkop na kamalayan sa pagsasagawa ng mapanuring paghuhusga sa kagandahan at sining ng panitikan batay na rin sa mga tanggap na pamantayan, istandard at teorya ng pamumuna. ( sa tulong ng mga akdang rehyunal at Asyanong nakasalin sa Filipino) Pagkatapos ng Ikatlong Taon, ang isang mag-aaral ay dapat na nagtataglay na ng kahusayan, kaalaman at angkop na kamalayan sa pagsasagawa ng kritikal na pagpapasya upang mabigyang-halaga ang ating pambansang panitikan batay sa mga umiiral at tiyak na pamantayan, istandard at teoryang pampanitikan. Sa pagtatapos ng Ikalawang Taon, ang isang mag-aaral ay dapat na nagtataglay na ng kognitivong kasanayan at kahusayan sa maunawang pagbasa ng ibat ibang texto at nagagamit nang wasto ang angkop na istrukturang gramatikal sa isang akademikong pakikipagtalastasan. Sa pagtatapos ng Unang Taon, ang isang mag-aaral ay nararapat na nagtataglay na ng sapat na kasanayan at kaalamang magamit nang wasto ang mga angkop na istrukturang gramatikal sa isang iskolarling pakikipagtalastasan sa tulong ng mapanuring pagbasa ng ibat ibang uri ng texto. SAKLAW AT PAGKAKASUNUD-SUNOD NG MGA ARALIN SA BAWAT LINGGO ( 10 LINGGO) NG BAWAT MARKAHAN Unang Taon Unang Markahan A. Gramatika at Pagbasa 1. Agham at Kapaligiran

Tekstong Informativ Panghihiram ng Salita 2. Paglalakbay at Kultura Tekstog Narativ (Story) Mga Ponema ng Filipino 3. Pamahalaan at mga Batas Tekstong Ekspositori Salitang may diptonggo at klaster 4. Relihiyon at Kasaysayan Tekstong narativ (Recount) Pares-Minimal sa Filipino 5. Edukasyon at Kasaysayan Tekstong Informativ (Report) Pagbubuo ng salita mula sa punong salita Paglalapi, pag-uulit, pagtatambal 6. Pakikipagkalakalan at Kabuhayan Tekstong Informativ (Explanation) Pangungusap ayon sa layon Naglalarawan, nagsasalaysay, naglalahad, nangangatwiran 7. Pag-aalsa Laban sa Kolonyalismo Tekstong Informativ (Description) Pangungusap ayon sa Balangkas Payak, tambalan, langkapan, hugnayan B. Ibong Adarna 8. Mapanuring pagbasa sa Ibong Adarna

9. Mapanuring pagbasa sa Ibong Adarna 2 C. Aralin sa Pagsulat 10. Malikhaing pagsulat ng komposisyon (Pagsulat ng Talambuhay) Ikalawang Markahan A. Gramatika at Pagbasa 1. Heyograpiya at Kabuhayan Tekstong argumentativ (Persweysiv) Mga salitang nagpapakilala ng dami o lawak, lokasyon, tiyak o di-tiyak 2. Mamamayan at ang Batas Tekstong argumentativ (Explanation) Mga salitang nagpapahayag ng pagsalungat at pagsang-ayon 3. Kalakalan at Kabuhayan Tekstong Informativ (Report) Mga salita/pangungusap na nagpapakilala ng simbolo, imahe at nga pahiwatig 4. Himagsikan at Panitikan Tekstong informativ (Description) Gamit g mga keywords sa pagpapakilala sa paksa, proposisyon, positiv at nagativ na palagay 5. Demokrasya at Kalayaan Tekstong informativ (Description) Mga salita/pangungusap na nagpapahayag ng damdamin, ideya, kaisipan at mensahe 6. Kalakalan at Istatistiks

Tekstong Informativ (Explanation) Mga pangungusap mula sa dalawa o higit pang ideya 7. Edukasyon at Kabuhayan Tekstong narativ (Story) Makabuluhang pagpapakahulugan sa mga salita/pangungusap B. Ibong Adarna 8. Mapanuring pagbasa sa Ibong Adarna 9. Mapanuring pagbasa sa Ibong Adarna C. Aralin sa Pagsulat 10. Malikhaing pagsulat ng Komposisyon (Ibat ibang uri ng liham) 3 Ikatlong Markahan A. Gramatika at Pagbasa 1. Pagnenegosyo Tekstong Prosijural Mga ginagamit na paksa sa pagbubuo ng pangungusap 2. Ekonomiya at Kabuhayan Tekstong Informativ (Explanations) Mga ginagamit ng panaguri sa pagbubuo ng pangungusap 3. Turismo at Kultura Tekstong Informativ (Report) Mga salita/pangungusap na nagpapakilala/nagpapatibay ng ideya 4. Pakikipagkalakalan Tekstong Prosijural Mga salita/pangungusap na nagpapakita ng paglilipat ng ideya sa bagong ideya/nagwawakas ng ideya

5. Mga Hamon sa Kalayaan Tekstong Argumentativ (Perweysiv) Mga salita/pangungusap na nagpapakilala ng pagkamakatotohanan ng ideya/pagiging opinyon lamang 6. Mga Karapatang Pantao Tekstong Informativ (Explanation) Mga pamaksa/pantulong ng pangungusap 7. Ang EDSA Bilang Kasaysayan Tekstong Narativ (Story) Mga pangungusap na nagpapakilala ng paraan ng pagsasalaysay B. Ibong Adarna 8. Mapanuring Pagbasa sa Ibong Adarna 9. Mapanuring Pagbasa sa Ibong Adarna C. Aralin sa Pagsulat 10. Malikhaing Pagsulat ng Komposisyon (Pagsulat ng anekdota) 4 Ikaapat na Markahan A. Gramatika at Pagbasa 1. Kolonyalismo at Kamalayang Panlipunan Tekstong Argumentativ (Persweysiv) Mga pangungusap na nagpapakilala ng sanhi at bunga 2. Ang Pamahalaang Komonwelt sa Pilipinas Tekstong Informativ (Explanation) Mga salita/pangungusap na nagpapahayag ng pakay o motibo 3. Sining at Himagsikan

Tekstong Narativ (Story) Mga pangungusap na nagpapahayag ng kasiya-siyang palagay/di-kasiyasiyang palagay 4. Kultura at Kabuhayan Tekstong Argumentativ (Persweysiv) Mga salita/pangungusap na nagpapakilala ng magkatulad na ideya/magkasalungat na ideya 5. Mga Pangulo ng Pilipinas Tekstong Informativ (Recount) Mga pagbabagong morpoponemik na nagaganap sa salita 6. Mga Kamalayang Pilipino sa Sining at Agham Tekstong Informativ (Report) Mga Modal ng Filipino 7. Relihiyon at Kasaysayan Tekstong Informativ (Recount) Mga sangkap ng pangungusap at gamit ng bawat isa (Paksa, panaguri, pandiwa, kumplemento, pokus) B. Ibong Adarna 8. Mapanuring Pagbasa ng Ibong Adarna 9. Mapanuring Pagbasa ng Ibong Adarna C. Aralin sa Pagsulat 10. Malikhaing Pagsulat ng Komposisyon (Pagsulat ng talaarawan) 5 Ikalawang Taon Unang Markahan A. Gramatika at Pagbasa

1. Kalakalan Tekstong Informativ Mga salita ayon sa formalidad ng gamit 2. Heyograpiya ng Asya Tekstong Argumentativ (Persweysiv) Mga salita ayon sa tindi ng ipinapahayag 3. Turismo at Kabuhayan Tekstong Narativ (Story) Gamit ng mga cohesive devices Anapora at Katapora 4. Ekonomiya at Edukasyon Tekstong Informativ Gamit ng mga panandang diskurso 5. Nasyonalismo Tekstong Argumentativ Gamit ng mga panandang kohesyong gramatikal 6. Ekonomiya at Globalisasyon Tekstong Deskriptiv (Technical) Mga panandang leksikal 7. Nasyonalismo at Kalayaan Tekstong Narativ Mga panuring na ginagamit sa modifikasyon ng pangungusap B. Florante at Laura 8. Mapanuring Pagbasa sa Florante at Laura Bilang Awit 9. Mapanuring Pagbsa sa Florante at Laura Bilang Awit

C. Aralin sa Pagsulat 10. Malikhaing Pagsulat ng Komposisyon ( Pagsulat ng Balita ) 6 Ikalawang Markahan A. Gramatika at Pagbasa 1. Kapaligiran at Kaunlaran Tekstong Ekspositori ( Explications) Mga Pangungusap na Pahiwatig 2. Ekonomiya at Agrikultura Tekstong Deskriptiv ( Impressionistic ) Mga Pahayag na Interaksyunal 3. Ekonomiya at Tao Tekstong Narativ ( Textual Interpretation ) Mga Salitang Ginagamit sa Paghihinuha 4. Ekonomiya at Sistemang Pulitikal Tekstong Argumnetativ ( Persweysiv) Mga Pangungusap na Nagpapahayag ng Paliwanag/Katwiran 5. Mga Reformang Pang-ekonomiya Tekstong Argumentative ( Scientific) Mga pangungusap na Nagpapakilala ng Pagpapaliwanag/Pangangatwiran 6. Sistemang Pulitikal sa Asya Tekstong Deskriptiv ( technical) Mga Pangungusap na Nagpapakilala ng Opinyon 7. Mga Bunga ng Kilusang Reformista Tektong Narativ ( Narration )

Kaganapan/Kumplemento ng Pandiwa B. Florante at Laura 8. Mapanuring Pagbasa sa Florante at Laura Bilang Isang Awit 9. Mapanuring Pagbasa sa Florante art Laura Bilang isang Awit C. Aralin sa Pagsulat 10. Malikhaing Pagsulat ng Komposisyon ( Pagsulat ng editoryal ) 7 Ikatlong Markahan A. Gramatika at Pagbasa 1. Imperyalismo sa Asya Tekstong Argumentative ( Persweysiv ) Mga salita/pangungusap na nagpapakilala ng aktwal na intensyon 2. Neokolonsyalismo sa Asya Tekstong Argumentative ( comments) Pagkilala sa wastong gamit ng mga pangatnig 3. Kulturang Asyano Tekstong Ekspositori Mga salita/ pangungusap na nagpapakilala ng paglalagom ng kaisipan 4. Ekonomiyang Asyano Tekstong Informativ Pangungusap na nagpapakilala ng pagbibigay ng proposisyon 5. Pagpapahalagang Asyano Tekstong Narativ Mga salita/pangungusap na kaugnay ng iba pang salita/pangungusap sa loob ng pahayag

6. Relihiyong Asyano Tekstong Narativ Pagbubuo ng pangungusap mula sa dalawa o higit pang pahayag 7. Asya Bilang Isang Kontinente Tekstong Deskriptiv Salita/pangungusap na nagpapakailala ng argumento B. Florante at Laura 8. Mapanuring Pagbasa sa Florante at Laura Bilang Awit 9. Mapanuring Pagbasa sa Florante at Laura Bilang Awit C. Aralin sa Pagsulat 10. Malikahaing Pagsulat ng Komposisyon ( Pagsulat ng Kathang-buhay ) 8 Ikaapat na Markahan A. Gramatika at Pagbasa 1. Ang Nagbabagong Asya Tekstong Desktipriv Mga salita/pangungusap na nagpapahayag ng pagtanggap at pagtanggi 2. Mga Dakilang Asyano Tekstong Argumentativ Mga salita/pangungusap na nagpapakilala ng alternatibong solusyon 3. Pagbabagong Dulot ng Digmaan Tekstong Narativ Mga salita/pangungusap na nagsasaad ng implikasyon 4. Nasyonalismo sa Asya Tekstong Argumentativ

Mga salita/pangungusap na nagpapahayag ng pagkakatulad 5. Ang Sining sa Asya Tekstong Ekspositori Mga salita/pangungusap na nagpapakilala ng pagsalungat 6. Kilusang Reformista at Pambansang Kamalayan Tekstong Narativ (Report) Wastong gamit ng mga pangngalang-diwa 7. Kultura At Tao Tekstong Informativ Mga Pangungusap na pabuod at pasaklaw B. Florante at Laura 8. Mapanuring pagbasa sa Florante at Laura Bilang Awit 9. Mapanuring pagbasa sa Florante at Laura Bilang Awit C. Aralin sa Pagsulat 10. Malikhaing Pagsulat ng Komposisyon (Pagsulat ng sanaysay) 9 Ikatlong Taon Unang Markahan A. Mga Batayang Kaalaman sa Pag-aaral ng Akdang Pampanitikan 1. Elemento Tula 2. Paraan ng Paglalahad Sanaysay 3. Kombensyon Dula 4. Istruktura Nobela 5. Uri Maikling Kwento

6. Tungkulin Iskrip ng Dulang Pampelikula 7. Kalikasan Maikling Kwento B. Noli Me Tangere 8. Pagsusuri sa Pagkapanitikan nito Bilang Isang Nobela 9. Pagsusuri sa Pagkapanitikan nito Bilang Isang Nobela C. Aralin sa Pagsulat 10. Malikhaing Pagsulat ng Komposisyon - Liham-Paanyaya sa Isang Panauhing Tagapanayam Ikalawang Markahan A. Pagbasa at Pagpapahalagang Pampanitikan 1. Batay sa Teoryang Imahismo Tula 2. Batay sa Teoryang Klasisismo Dula 3. Batay sa Teoryang Klasisismo Buod ng Nobela 4. Batay sa Teoryang Romantesismo Tula 5. Batay sa Teoryang Romantesismo Maikling Kwento 6. Batay sa Teoryang Humanismo Sanaysay 7. Batay sa Teoryang Esksistensyalismo Maikling Kwento B. Noli Me Tangere 8. Pagsusuri sa Pagkapanitikan Bilang Nobela 9. Pagsusuri sa Pagkapanitikan Bilang Nobela C. Aralin sa Pagsulat

10. Malikhaing Pagsulat ng Komposisyon - Pagbubuo ng Bibliyograpi 10 Ikatlong Markahan

A. Pagbasa at Pagpapahalagang Pampanitikan 1. Batay sa Teoryang Humanismo Tula 2. Batay sa Teoryang Formalismo Tula 3. Batay sa Teoryang Formalismo Maikling Kwento 4. Batay sa Teoryang Eksistensyalismo - Buod ng Nobela 5. Batay sa Teoryang Eksistensyalismo Dula 6. Batay sa Teoryang Naturalismo Maikling Kwento 7. Batay sa Teoryang Dekonstruksyon Maikling Kwento B. Noli Me Tangere 8. Pagsusuri sa Pagkapanitikan Bilang Nobela 9. Pagsusuri sa Pagkapanitikan Bilang Nobela C. Aralin sa Pagsulat

10. Malikhaing Pagsulat ng Isang Komposisyon - Pagsulat ng Buod ng Isang Binasa Ikaapat na Markahan A. Pagbasa at Pagpapahalaga sa Akdang Pampantikan 1. Batay sa mga Arketayp Buod ng Nobela 2. Batay sa Bayograpikal na Basa Tula 3. Batay sa Sosyolohikal na Pananaw Dula 4. Batay sa Pagka-Feminismo Maikling Kwento 5. Batay sa saykolohikal na Basa Iskrip ng Pelikula 6. Batay sa Pagdedekonstrak Sanaysay 7. Batay sa Pagka-markismo Maiklign Kwento B. Noli Me Tangere

8. Pagsusuri sa Pagkapanitikan Bilang Nobela 9. Pagsusuri sa Pagkapanitikan Bilang Nobela C. Aralin sa Pagsulat 10. Malikhaing Pagsulat ng Komposisyon - Pagsulat ng Isang Rebyu11 Ikaapat na Taon Unang Markahan A. Pagbasa at Pagsusuri sa Mga Saling Akdang Rehyunal 1. Maikling Kwentong Cebunao sa Pananaw Humanismo 2. Sanaysay Hiligaynon sa Pananaw Klasisismo 3. Sanaysay Muslim sa Pananaw Formalismo 4. Tulang Bikolano sa Pananaw Imahismo 5. Tulang Kapampangan sa Pananaw Romantesismo 6. Dulang Tagalog sa Pananaw Sosyolohikal 7. Maikling Kwentong Tagalog sa Pananaw Eksistensyalismo B. El Filibusterismo 8. Pagsusuri sa Pagkapanitikan Bilang Nobela 9. Pagsusuri sa Pagkapanitikan Bilang Nobela C. Aralin sa Pagsulat 10. Malikhaing Pagsulat ng Komposisyon - Pagsulat ng Ibat Ibang Uri ng Liham-Pangangalakal Ikalawang Markahan A. Pagbasa at Pagsusuri sa mga Saling Akdang Asyano 1. Sanaysay Indones sa pananaw Dekonstruksyon 2. Feminismo sa Kwentong Thai

3. Eksistensyalismo sa Kwentong Hapon 4. Romantesismo sa Dulang Hapon 5. Realismo sa Kwentong Singapore 6. Imahismo sa Kwentong Malay 7. Naturalismo sa Nobelang Combodian ( buod) B. El Filibusterismo 8. Pagsusuri sa Pagkapanitikan Bilang Nobela 9. Pagsusuri sa Pagkapanitikan Bilang Nobela C. Aralin sa Pagsulat 10. Malikhaing Pagsulat ng Komposisyon - Pagsulat ng Isang Suring-Pelikula 12 Ikatlong Markahan A. Pagbasa at Pagsusuri sa Mga Saling Nobelang Asyano ( angkop na kabanata lamang) 1. Nobelang Thai sa Teoryang Realismo 2. Nobelang Hapon sa Teoryang Romantesismo 3. Nobelang Indones sa Teoryang Naturalismo 4. Nobelang Combodia sa Teoryang Eksistensyalismo 5. Nobelang Hapon sa Teoryang Feminismo 6. Nobelang Singapore sa Teoryang Humanismo 7. Nobelang Thai sa Teoryang Markismo B. El Filibusterismo 8. Pagsusuri sa Pagkapanitikan Bilang Nobela 9. Pagsusuri sa pagkapanitikan Bilang Nobela C. Aralin sa Pagsulat

10 Malikhaing Pagsulat ng Komposisyon - Malikhaing Pagsasalin Ikaapat na Markahan A. Pagbasa at Pagsusuri sa Nobelang Tagalog ( Angkop na kabanata lamang ) 1. Maganda Pa ang Daigdig ni Lazaro Francisco sa Pananaw Realismo 2. Timawa ni Agustin Faabian sa Pananaw Eksistensyalismo 3. Pinaglahuan ni Faustino Aguilar sa Pananaw Naturalismo 4. Ang Tundo Man May Langit Din ni Andres Cristobal Cruz sa Pananaw Romantesismo 5. Titser ni Liwayway Arceo sa Pananaw Humanismo 6. Pusong Walang Pag-ibig ni Roman Reyes sa Pananaw Sosyolohikal 7. Canal De La Reina ni Liwayweay Arceo sa Kamalayang Panlipunan B. El Filibusterismo 8. Pagsusuring Pampanitikan Bilang Nobela 9. Pagsusuring pampanitikan Bilang Nobela C. Aralin sa Pagsulat 10 Malikhaing Pagsulat ng Komposisyon 13 - Pagsulat ng Tala Mula sa Natipong Tala MGA MUNGKAHING ISTRATEHIYA AT KAGAMITANG PAMPAGTUTURO Sa pagtuturo/pagkatuto ng Filipino bilang isang sabjek pangwika na magdedevelop sa kahusayan sa maunawang pagbasa at pagkilala sa mga tiyak

na istrukturang gramatikal, gagamitin ang istratehiyang Teaching Grammar Through Texttypes (TGTT). Sa ganitong lapit ng pagtuturo, ang pagkatuto ng tiyak na istrukturang gramatikal ng wika ay kasabay sa paglinang nang maunawaang pagbasa. Ang pag-aaral ng tiyak na istruktura ng wika ay hahanguin sa mga paksang pangnilalaman sa pagkakataong ito ang binigyan ng focus ay ang Aralin Panlipunan. Sa paggamit ng TGTT sa pag-aaral ng istrukturang gramatikal, mahalagang mabigyan ng pansin ang mga sumusunod: 1. Paglalapit/paglalapat ng texto sa karanasan ng mga mag-aaral 2. Pagsusuring pangnilalaman na nagbibigay tuon sa paksa, pangunahing kaisipan, mga pantulong na kaisipan, mga opinyong lumutang, mga paniniwalang inihayag. Kinakailangan ding makabuo ng pansariling paalagay ang mga mag-aaral tungkol sa nilalaman ng texto. 3. Pagsusuri sa mga ispesifik na katangian ng texto tulad ng tono ( kilos o galaw, damdamin ), layon ( ano ang nais sabihin ), paraan ng pagkakasulat ( pagbubuo ng salita, paggamit ng parirala, pagbubuo ng pangungusap, pagsisimula, pagpapalawak, pagwawakas, formalidad ng gamit ng salita ), pananaw, relasyon ng sumulat sa texto, at relasyon ng sumulat sa mambabasa 4. Pagkilala sa tiyak na uri ng texto ( ekspositori, narativ, impormativ, deskriptiv, argumentativ, instruksyunal, referensyal, at prosijural ) 5. Pagsusuring Gramatikal ( pagkilala sa mga tiyak na istrukturang

gramatikal na ginamit upang maging mabisa ang pagkakabuo ng texto) ) 6. Evalwasyon.Eksposyur sa katulad pang texto Sa pag-aaral naman ng panitikan, ang pagtalakay ay magsisimula sa paglalapit ng akda sa mga tiyak na karanasan ng mga mag-aaral, susundan ng pagsusuring linggwistika , susundan ng pagsusuring pangnilalaman, pagsusuring pampanitikan, paglikha at pagpapahalaga. Sa paglalapit sa akda sa maga mag-aaral, iuugnay ito sa mga dati ng kaalaman at mga tiyak na karanasan. 14 Susundan naman ito ng pagsusuring panglinggwistika na kung saan ang pagsusuri ay ibabatay sa mga tiyak na elementong ponemiko tulad ng sukat/tugma, pag-uulit ng mga salita, pantig, letra , onomatopea. Sa bahagi ring ito masusuri ang akda batay sa mga ibig sabihin ng salita ( pamimili ng salita, pahiwatig, kapangyarihan ng salita, pag-aagawan ng kahulugan ng salita, etimoloji ng salita ). Sa bahagi ring ito maaaring suriin ang akda batay sa pagkakabuo ng mga pangungusap ( haba,ikli, pag-uulit, pagbabagu-bago ). Sa pagtalakay naman ng akda sa aspektong pagsusuring pangnilalaman, susuriin ang akda batay sa mga nais sabihin nito, sa mga tiyak na tradisyunal na elemento,pagtukoy sa bisa ng akda sa lipunan ( kamalayang panlipunan). Sa pagsusuring pampanitikan, ang akda ay susuriin batay sa mga tiyak na teorya, pamanatayan sa pamumuna, katawagang pampanitikan at ugnayan at pagkakaayos ng mga tiyak na elemento ng akda. Sa paglikha, ang mga mag-aaral ay aakaying makalikha ng mga tiyan na genre ng panitikan samantalang sa pagpapahalaga, ang mga mag-aaral naman ay aakaying mapagsuri ng kanilang sariling gawa at ng gawa ng iba batay sa

mga natutuhang pamantayan. Sa kabilang banda, ang pagkatuto ng malikhaing pagsulat ng isang komposisyon ay gagawing isang proseso. May mga tiyak na kasanayang lilinangin sa bawat araw na ang layon ay makasulat sa huling araw ng pag-aaral. Ang anumang naisulat ng mga mag-aaral ay ituturing na personal . Ang isinulat ay daraan ng pagwawastong pansarili at pagwawasto ng iba at proseso ng revisyon. Susundin ang proseso ng pagsulat, pagbabahaginan, pag-eedit, revisyon at faynalisasyon. Tinatawag itong processed writing. Lahat ng mga inaprubahang teksbuk ng departamento ang siyang magiging pangunahing kagamitan/babasahing gagamitin. Ang mga guro ay malayang gumamit ng anumang versyon ng ibat ibang suplementong aklat tulad ng Ibong Adarna, Florante at Laura, Noli Me Tangere at El Filibusterismo bastat ito ay aangkop sa kahingian ng pagkatuturo at pagkatuto. Sa mga akdang pampanitikan, mananatiling batay ang inaprubahang Kanon ng Panitikang Pilipino na ipamamahagi ng BSE sa bawat dibisyon. BATAYAN NG PAGMAMARKA Naririto ang gabay sa pagmamarka sa Filipino bilang isang sabjek at larangan ng pagkatuto. MarkahangPagsusulit.. 25% Interaksyong Pangklase 25% Pagtataya sa mga Nagawa.. 25% - Pagsasatao - Panggagagad 15 - Pagkikipagtalo - Pangangatwiran

- Dagliang Pagtatalumpati - Pag-uulat -Pangkatang talakayan

Pagsulat ng Komposisyon.. 10% - Nilalaman - Pamamaraan Lingguhang Awtput na Pasulat. 15% 100% 16 MGA PANLAHAT AT TIYAK NA KASANAYANG PAMPAGKATUTO UNANG TAON Sa pagtatapos ng bawat markahan, inaasahang malilinang sa bawat magaaral ang mga sumusunod na mga panlahat at tiyak na kasanayang pampagkatuto: UNANG MARKAHAN PAKIKINIG 1. Napauunlad ang mga kasanayan sa pag-unawa, pagpapakahulugan, pagsusuri at pagbibigay-halaga sa mga diskursong napakinggan. 1.1 Naisasagawa ang mga kasanayan sa maunawang pakikinig ( listening comprehension) 1.1.1 Nabibigyang-halaga ang mga pananalitang narinig batay sa paraan ng pagpapahayag 1.1.2 Nakikilala ang kaisipang narinig batay sa : - dami o lawak - tiyak o di-tiyak

- lokasyon o direksyon - sanhi o bunga 1.1.3 Natutukoy sa napakinggang diskurso ang mga pahayag na: - nagpapakilala ng ideya - nagpapatibay sa ideya - naglilipat nito sa bagong ideya - nagwawakas ng isang ideya 1.1.4 Nabibigyang-diin ang mahahalagang punto sa tekstong narinig 1.1.5 Natutukoy ang pagsisimula ang isang usapan sa pamamagitan ng tuwiran at di-tuwirang pahayag 1.1.6 Natutukoy ang daloy ng pagpapahayag sa diskursong napakinggan tulad ng kung papaano: - sumasagot - nagpapatuloy - nagpapalutang ng ideya - nakalalahok sa usapan 1.1.7 Naisasagawa ang isang mabisang pagtatapos sa isang diskurso tulad ng: - pag-alis sa isang usapan - paglalagom sa paksang napag-usapan 17 PAGSASALITA 1. Natatamo ang mga kaalamang pambalarila na makatutulong sa malinaw at mabisang pakikipagkomunikasyon 1.1 Nagagamit nang wasto ang mga salitang hiram batay sa binagong alfabeto

1.2 Nakikilala ang uri at gamit sa pagpapahayag ng mga: - ponemang segmental - ponemang supra-segmental 1.3 Nakikilala at nagagamit nang wasto ang mga salitang may diptonggo at klaster 1.4 Natutukoy at nagagamit nang angkop ang mga pares-minimal 1.5 Nabubuo ang ibat ibang salita batay sa punong salita sa pamamagitan ng: - paglalapi - pag-uulit - pagtatambal 1.6 Nakikilala at nakabubuo ng ibat ibang uri ng pangungusap batay sa layon - naglalarawan - nagsasalaysay - naglalahad - nangangatwiran 1.7 Nakabubuo ng mga pangungusap batay sa tiyak na balangkas - payak - tambalan - hugnayan - langkapan 2. Naipapakita ang kasanayan sa paggamit ng Filipino sa pasalitang komunikasyon 2.1 Natutukoy ang punto ng pagkakatulad at pagkakaiba ng mga pahayag

2.2 Naipaliliwanag ang katwiran sa pagsalungat o pagsang-ayon sa isang ideya 2.3 Nakabubuo ng mga tiyak na paninindigan kaugnay sa nabasa o narinig PAGBASA 1. Napayayaman ang talasalitaan sa pamamagitan ng pagtukoy sa kayarian, kahulugan at kaangkupan ng mga salita sa kontekstong pinaggagamitan 1.1 Napipili ang mga salitang angkop sa tiyak na sitwasyon 18 1.2 Nasasabi ang kahulugan ng mga salita batay sa pagkakagamit nito sa pangungusap 1.3 Napipili ang mga salitang ang kahulugan ay ipinahihiwatig ng tunog nito ( onomatopea) 2. Nalilinang ang pag-unawa sa tekstong binasa 2.1 Nabibigyang-kahulugan ang magkakaugnay na pahayag upang maibigay ang sanhi at bunga ng mga pangyayari 2.2 Natutukoy ang kahulugan ng pamagat at nakapagbibigay ng isang alternativ 2.3 Nabubuod ang tekstong binasa batay sa mga pangunahin at pantulong na kaisipan 2.4 Natutukoy ang mga pangunahin at pantulong na kaisipan sa tekstong binasa 3. Nagagamit ang dating kaalaman sa pag-unawa at pagpapakahulugan sa mga kaisipan sa teksto 3.1 Napagtutulad at napag-iiba ang mga kaisipang nakapaloob sa

tekstong binasa 3.2 Naiuugnay ang mga kaisipan sa tekstong binasa sa mga pansariling karanasang - aktwal na narasanan - nasaksihan - narinig/nabasa 4. Napauunlad ang kasanayan sa pagsusuri at pagbibigay-halaga sa tekstong binasa 4.1 Natutukoy ang tiyak na uri ng teksto - desktiptiv - narativ - ekspositori - argumentativ - informativ - instruksyunal 4.2 Natutukoy ang tono ng teksto 4.3 Nabibigyang-reaksyon ang layon ng teksto PAGSULAT 1. Naipakikita ang kakayahang pumili ng pamamaraan at batayang panretorika upang pasulat na maipahayag ang sariling damdamin, opinion, ideya at saloobin 19 1.1 Nababaybay nang wasto ang mga salita batay sa binagong alfabeto 1.2 Nagagamit nang wasto ang ibat ibang sangkap sa pagsulat 1.3 Nakabubuo ang wastong balangkas 2. Naipapakita ang pagiging malikhain sa pagsulat

2.1 Nakasusulat ng talambuhay bilang isang pasulat na komunikasyon 2.2 Nababatid ang mga katangiang dapat taglayin ng isang masining na talambuhay 2.3 Nakikilala ang mga tiyak na katangian ng dalawang uri ng talambuhay - pansarili - talambuhay ng ibang tao IKALAWANG MARKAHAN PAKIKINIG 1. Naisasagawa ang mga kasanayan sa maunawaang pakikinig sa ibat ibang diskurso na ang layon ay makaunawa, makakuha at makapagayos ng mga impormasyon 1.1 Natutukoy ang mga ideya sa mga detalyeng nasa tekstong narinig 1.2 Natutukoy ang angkop na punto sa isang teksto na may: - koordinasyon ng magkakaugnay na impormasyon - maayos na pagkakasunud-sunod ng mga nagsasalungatang ideya 1.3 Nabubuood ang teksto batay sa mga mahahalagang punto 1.4 Napaiikli ang diskursong napakinggan sa: - pagbabawas ng paulit-ulit na impormasyon - pagbabawas ng mga walang kaugnayang impormasyon 1.5 Naisasaayos ang mga narinig na impormasyon sa pamamagitan ng retorikal na tungkulin tulad ng: - definisyon - klasifikasyon - deskripsyon ng proseso 1.6 Naisasagawa ang pagtatala ng narinig na impormasyon

- sa parehong istilo ( paraphrasing) - sa naiibang istilo PAGSASALITA 1. Natatamo ang kaalamang pambalarila na makatutulong sa mabisa at mahusay na pakikipagtalastasan 1.1 Natutukoy at nagagamit nang wasto sa pagpapahayag ang mga saltang nagpapahayag ng: 20 - dami o lawak - tiyak o di-tiyak - lokasyon o direksyon 1.2 Nakikilala at nabibigyang-kahulugan ang mga salita/pahayag na nagpapahiwatig ng: - simbolo - imahe - pahiwatig 1.3 Natutukoy ang mga keywords na nagpapakilala ng: - paksa - isang proposisyon - positiv na pahayag - negativ na pahayag 1.4 Natutukoy ang mga pangungusap na nagpapahayag ng: - damdamin - ideya - kaisipan - mensahe

1.5 Nakabubuo ng mga pahayag mula sa dalawa at higit pang ideya 1.6 Naisasagawa ng mayaman at malikhaing paglinang ng talasalitaan 2. Naipapakita ang kahusayan sa paggamit ng Filipino sa pasalitang komunikasyon 2.1 Nakabubuo ng definisyon ng mga salita at konsepto 2.2 Nakabubuo ng mga angkop na tanong bilang paglilinaw sa mga mensaheng ibinibigay/tinatanggap 2.3 Naisasalaysay nang buong linaw ang mga kaalamang narinig/nabasa 2.4 Napipili ang angkop na ekspresyon/pananalita sa pagpapahayag ng sariling puna PAGBASA 1. Napayayaman ang talasalitaan sa pamamagitan ng pagtukoy sa kayarian, kahulugan at kaangkupan ng ga salita sa kontekstong pinaggagamitan 1.1 Nakikilala ang mga salitang may bahagyang pagkakaiba kahit na ang mga ito ay magkakatulad sa kahulugan 1.2 Nabibigyang-kahulugan ang mga salita ayon sa: - denotasyon - konotasyon 1.3 Napag-uuri-uri ang mga salita ayon sa: - mga salitang kaugnay sa pandama - mga salitang kaugnay ng damdamin - mga salitang may pagkakaugnayan 21 2. Nalilinang ang pag-unawa sa nilalaman ng tekstong binasa 2.1 Natutukoy at naipaliliwanag ang paksa ng teksto sa tulong ng:

- pamagat - pangunahing kaisipan - simula - wakas 2.2 Napipili ang mga positiv na opinyon sa loob ng teksto 2.3 Natutukoy ang mga negativ na opinyon sa loob ng teksto 2.4 Nakabubuo ng pansariling opinyon batay sa mga opinyong inilahad sa teksto 3. Nagagamit ang dating kaalaman sa pagpapakahulugan sa teksto 3.1 Nakapaghihinuha sa mga opinyong binanggit sa teksto 3.2 Nagagamit ang dating kaalaman sa pagbibigay-solusyon sa mga suliranin 3.3 Naiuugnay ang pinakamalapit na pansariling karanasan sa mga karanasang inilahad sa teksto 3.4 Nakabubuo ng katwiran sa : - pagkamakatotohanan ng teksto - pagkadi-makatotohanan ng teksto 4. Napauunlad ang kasanayan sa pagsusuri at pagbibigay-halaga sa tekstong binasa 4.1 Nasusuri ang teksto batay sa tiyak na uri nito 4.2 Nasusuri ang tekstong binasa batay sa : - istilo sa pagbubuo ng mga salita - istilo sa pagbubuo ng mga pangungusap PAGSULAT 1. Naipamamalas ang pagkamasining sa pasulat na paraan

1.1 Nakikilala ang mga tiyak na bahagi ng isang talata 1.2 Nabibigyang-halaga ang paggamit ng wastong bantas sa pagsulat 1.3 Naipakikita ang sariling istilo sa pagsulat - sa pagsisimula - sa pagpapalawak - sa pagwawakas 2. Nalilinang ang pagkamalikhain sa pagsulat ng: - ibat ibang uri ng liham 22 IKATLONG MARKAHAN PAKIKINIG 1. Naipamamalas ang kasanayan sa maunawang pakikinig kaugnay sa pagkakaroon ng kritikal na pag-iisip at mabisang pagpapahayag ng damdamin 1.1 Natutukoy ang angkop na hangganan ng mga salita ( word boundaries) sa mga napakinggang pangungusap 1.2 Nakikilala ang mahahalagang salita (key words) na nagpapahayag ng paksa at proposisyon 1.3 Natutukoy ang mga panandang ginamit sa napakinggang diskurso 2. Naisasagawa ang mga kasanayan sa maunawang pakikinig sa ibat iabng diskurso na may layuning transaksyunal ( binibigyang halaga ang impormasyon) 2.1 Natutukoy sa diskursong napakinggan kung may sapat na kaalaman ang nagsasalita 2.2 Natutukoy kung ang isang napakinggang proposisyon ay matibay o hindi

2.3 Nasusuri ang level ng kahalagahan ng impormasyong narinig 2.4 Nabibigyang-kahulugan ang napakinggang diskurso - mahahalagang puntos - paglilinaw sa paksa - paglilnaw sa ideya PAGSASALITA 1. Natatamo ang mga kaalamang gramatikal na magagamit sa pagsasakatuparan efektiv na pakikipagtalastasan 1.1 Natutukoy ang mga bahagi ng panalita na ginagamit sa pagbubuo ng paksa ng pangungusap 1.2 Nakikilala ang mga tiyak na bahagi ng panalita na ginagamit sa pagbubuo ng panaguri ng pangungusap 1.3 Natutukoy at nakabubuo ng mga salita/pangungusap na: - nagpapakilala ng ideya - nagpapatibay ng isang ideya 1.4 Nakikilala at nagagamit nang wasto ang mga salita/pangungusap na: - naglilipat ng isang ideya sa bagong ideya - nagwawakas ng ideya 1.5 Natutukoy at nakabubuo ng mga salita/ pangungusap na: - nagpapakilala ng pagkamakatotohanan ng ideya - nagpapakilala ng pagiging opinyon lamang 1.6 Nakabubuo ng mga pamaksa at pantulong na pangungusap 23 1.7 Natutukoy at nakabubuo ng mga pangungusap na nagpapakilala ng paraan ng pagsasalaysay 2. Naipakikita ang efektiv na paggamit ng Filipino sa pasalitang

komunikasyon 2.1 Naipahahayag ang mga panukala o proposisyon 2.2 Nabibigyang-reaksyon ang mga panukala o proposisyon 2.3 Naiwawasto nang maayos ang mga maling pananaw na narinig 2.4 Nakapagpapahayag ng positiv na pananaw sa mga bagay-bagay 2.5 Nakabubuo ng hinuha sa mga impormasyong narinig PAGBASA 1 Napalalawak ang talasalitaan asa pamamagitan ng pagkilala sa kahulugan, kayarian at sitwasyong pinaggagamitan ng mga salita at idyom 1.1 Nakikilala ang mga salitang: - magkasingkahulugan - magkasalungat - magkasingtunog ngunit magkaiba ang kahulugan 1.2 Natutukoy ang mga salitang may higit sa isang kahulugan 1.3 Nasasabi ang kahulugan gn matatalinghagang salita at mga idyom 2. Napapaunlad ang mga kasanayan asa pag-unawa sa mga ideya sa tekstong binasa 2.1 Napipili ang mga mahahalagang detalye batay sa layon o nais sabihin ng teksto 2.2 Nabibigyang-puna ang mga ideya/kaisipang nakapaloob sa teksto 2.3 Naipaliliwanag ang mga impormasyong ipinahahayag ng dayagram, grap, tsart, semantic, map at mga kauri nito. 3. Napauunlad ang kakayahang magpakahulugan sa tekstong binasa 3.1 Naiuugnay ang paksa/kaisipang nakalahad sa teksto sa mga

pangyayaring nagaganap sa kasalukuyang panahon 3.2 Naibibigay ang wastong hinuha sa: - pangyayari - kaalaman - pakay o motiv - layon ng may-akda 4. Nalilinang ang kahusayan sa pagsusuri at pagpapahalaga sa tekstong binasa 24 4.1 Naibabahagi ang sariling pananaw sa katangian ng teksto ayon sa: - kaangkupan sa lipunan - pagkamakatotohanan - pagkakapani-paniwala - pagiging kasiya-siya PAGSULAT 1. Naipakikita ang pagkamalikhain at masining sa pasulat na komunikasyon 1.1 Nagagamit ang sariling istilo sa pagbubuo ng: - magandang simula - maayos na pagpapalawak - makabuluhang wakas 1.2 Nakasusunod sa mga tiyak na pamantayan sa pagsulat batay sa: - nilalaman - sangkap 2. Nalilinang ang pagiging malikhain sa pamamagitan ng pagsulat anekdota

- sariling anekdota - anekdota ng ibang tao IKAAPAT NA MARKAHAN PAKIKINIG 1. Naipamamalas ang mga kasanayan sa maunawang pakikinig kaugnay sa pagkakaroon ng kritikal na pag-iisip at mabisang pagpapahayag ng damdamin 1.1 Naisasagawa ang angkop na pag-uulit ng mga pahayag na narinig 1.2 Naisasagawa ang pagtukoy sa ibang paraan ng diskursong napakinggan 1.3 Natutukoy sa mga pahayag ang narinig ang : - nagpapayo - nagbababala - nanghihikayat - argumento 1.4 Natutukoy sa mga pahayag na narinig ang nagsasaaad ng magandang intensyon ng nagsasalita 25 2. Naisasagawa ang mga kasanayan sa pakikinig sa ibat ibang diskurso na may layuning transaksyunal. 2.1. Naililipat ang impormasyon mula sa diskursong napakinggan tungo sa iba pang anyo ( transkoding) 2.2 Nakabubuo ng ugnayan sa mga bahagi ng tekstong napakinggan sa pamamagitan ng kayariang kohensyon - anapora/katapora bilang pagpapatungkol - paghahambing

- ellipsis 2.4 Naibibigay ang kahulugan ng konsepto ayon sa : - dami o lawak - tiyak o di-tiyak - sanhi o bunga - panahon - kondisyon at kontrast 2.5 Natutukoy ang maaaring kalabasan ng pangyayaring narinig PAGSASALITA 1. Natatamo ang mga kaalamang gramatikal na makatutulong tungo sa efektiv na komunikasyon 1.1 Nakikilala ang mga salita/ pahayag na nagsasaad ng sanhi at bunga 1.2 Natutukoy ang mga pangungusap na nagpapakilala ng pakay o motivo 1.3 Nakikilala at nakabubuo ng mga pangungusap na nagpapahayag ng: - kasiya-siyang palagay - di-kasiya-siyang palagay 1.4 Natutukoy at nakagagamit ng mga pangungusap/pahayag na nagpapakilala ng: - pagkakatulad ng ideya - pagsasalungatan ng ideya 1.5 Nakikilala ang ibat ibang pagbabagong morpoponemik na nagaganap sa isang salita 1.6 Natutukoy at nagagamit nang wasto ang ibat ibang modal ng Filipino 1.7 Nakikilala ang ibat ibang sangkap ng pangungusap at natutukoy ang gamit ng bawat isa

- paksa - panaguri - pandiwa - kumplemento ng pandiwa - pokus ng pandiwa 2. Naipapakita ang efektiv na paggamit ng Filipino sa pasalitang komunikasyon 26 2.1 Nagagamit ang angkop na pananalita sa panghihikayat 2.2 Nabibigyang-dahilan/ katwiran ang kilos ng kapwa 2.3 Nailalahad sa maayos na hakbang ang pagsasagawa ng isang proseso 2.4 Naipagtatanggol, nasusuportahan, nakasasalungat sa isang proposisyon, aksyon at panukala PAGBASA 1. Napalalawak ang talasalitaan sa pamamagitan ng pagkilala sa kahulugan, kayarian at sitwasyong pinaggagamitan ng mga salita at idyom 1.1 Nakikilala ang ibat ibang pagpapangkat ng salita ayon sa punong salita 1.2 Nakikilala ang salita ayon sa sitwasyong pinaggagamitan 1.3 Napipili ang mga salita sa pangungusap na nagbibigay- pahiwatig sa kahulugan ng mahirap na salita 2. Napapaunlad ang mga kasanayan sa pag-unawa sa mga ideya sa tekstong binasa 2.1 Nakikilala ang pangunahing puntos sa isang pahayag asa

pamamagitan ng: - paraan ng paglalahad - pangwakas na pagbibigay-diin - paksang pangungusap sa mga pahayag na pabuod - paksang pangungusap sa mga pahayag na pasaklaw 2.2 Napipili at nalalagom ang mga impormasyong nakapaloob sa binasa ayon sa sariling pagpapakahulugan 2.3 Natutukoy ang mga detalye na tumutukoy / sumusuporta sa pangunahing ideya 3. Napauunlad ang kakayahang magpakahulugan sa binasang teksto 3.1 Nabibigyang-impresyon ang kahihinatnan ng mga pangyayari sa pamamagitan ng: - pagpili ng lohikal na wakas - pagbubuo ng sariling wakas - pagbabago ng wakas 4. Nalilinang ang kasanayan sa pagsusuri at pagpapahalaga sa tekstong binasa 4.1 Naihahambing ang mga kaisipang inilahad sa teksto sa: - pamantayang pansarili - pamantayang galling sa ibang tao 27 - sinasabi ng ibang tekstong nabasa PAGSULAT 1. Naipapakita ang pagkamalikhain sa pagsulat ng sariling talaarawan 1.1 Nakabubuuo ng lohikal na pagsasalaysay ng mga tiyak na pangyayari 1.2 Nagagamit ang kaalaman sa pagbubuo ng talaarawan

- format - nilalaman - pamantayan sa pagsulat - paraan KOMPETENSING LILINANGIN SA PAGSUSURI NG IBONG DARNA ( May laang dalawang linggo sa bawat markahan ) UNANG MARKAHAN 1. Nakikilala at nasusuri ang akda batay sa mga tiyak na katangian at pamantayan 1.1 Nakapaglalahad ng pagsang-ayon at pagsalungat sa pagiging makatotohanan/di-makatotohanan batay sa: - paglalarawan ng tauhan - paglalahad ng mga pangyayari - paksang tinalakay - kapaligirang binigyang-buhay - mga paniniwalang inilahad 1.2 Nakapagsasagawa ng pag-aanalisang kritikal sa tulong ng mga tiyak na bahaging nagpapakita ng: - sanhi at bunga kaugnay ng mga pangyayari - sanhi at bunga kaugnay ng kinahinatnan - pagiging emosyunal ng tauhan - nagpapakita ng pakay at motibo ng bawat tauhan 1.3 Nakabubuo ng mga patunay sa tulong ng mga tiyak na bahaging nagpapakita ng: - pag-uugali ng tao ( masama o mabuti)

- kinahinatnan ng mga tauhan - pakikipagsapalaran ng mga tauhan 28 IKALAWANG MARKAHAN 1. Nakikilala at nasusuri ang akda batay sa mga tiyak na katangian at pamantayan 1.1 Nakapipili ng mga tiyak na bahagi na nagpapakita ng kasiya-siyang: - tauhan - sitwasyon - pangyayari - tagpuan - usaapan 1.2 Natutukoy ang mga tiyak na bahagi sa akda na nagpapakita ng: - magkakatulad na ideya - magkasalungat na ideya - magkatulad na opinyon - magkasalungat na opinyon - magkatulad na paniniwala - magkasalungat na paniniwala 1.3 Nasusuri ang akda sa pamamagitan ng pagtukoy sa mga bahaging nagpapatunay ng: - panlipunang pananaw - pangkultural na pananaw - panrelihiyong pananaw 1.4 Napahahalagahan ang akda batay sa mga inilalahad na: - tradisyong katutubo

- tradisyong pambansa - tradisyong pandaigdigan IKATLONG MARKAHAN 1. Nakikilala at nasusuri ang akda batay sa tiyak na katangian at pamantayan 1.1 Nakapagbibigay ng pansariling paghuhusga sa akda batay sa: - posibilidad ng mga pangyayari - di-posibilidad ng mga pangyayari 1.2 Natutukoy ang ibat ibang pagpapahalagang Pilipinong lumutang sa akda 1.3 Nakabubuo ng desisyon hinggil sa pagkamalapit sa realidad ng akda 1.4 Natutukoy at naiuugnay sa aktwal na pangyayari sa kasalukuyan ang mga kamalayang panlipunang inilahad sa akda IKAAPAT NA MARKAHAN 1. Nasusuri ang akda batay sa ibat ibang pananaw pampanitikan. 29 1.2 Nabibigyang-pansin sa tulong ng mga tiyak na bahagi ang pagkaklasisismo ng akda 1.3 Napatutunayan sa tulong ng mga tiyak na bahagi ang pagkahumanistik ng akda 1.4 Nakabubuo ng mga tiyak na imahe sa tulong ng mga tiyak na bahagi 1.5 Nakabubuo ng pangangatwiran sa pagka-romantesis ng akda batay na rin sa mga tiyak na bahagi nito 1.6 Nakapagpapatunay sa tulong ng mga tiyak na bahagi na ang akda ay sumunod sa pananaw naturalistik sa panitikan 30 IKALAWANG TAON Inaasahan na sa pagtatapos ng bawat markahan, malilinang sa mga mag-aaral ang mga sumusunod na kompetensi

UNANG MARKAHAN PAKIKINIG 1. Naisasagawa ang proseso ng pakikinig na bottom-up ( ginagamit ang mga narinig na input leksikal at gramatikal bilang hanguan ng mga impormasyon tungkol sa kahulugan ng mensahe ) 1.1 Nakikilala ang ayos ng pangungusap na nagpapaiba sa istilo ng pagpapahayag 1.2 Nakikilala ang mga sequence marker ( pananda ng pagkakasunudsunod) 1.3 Nakikilala ang mga salita/pahayag na familyar at di-familyar 1.4 Natutukoy ang mga positiv at negativ na pahayag 1.5 Nakikilala ang mga makahulugang pagkakasunud-sunod ng mga pangungusap sa pagbuo ng diskurso 2. Naisasagawa ang pakikinig na may magamit ang wika sa komunikasyong sosyal ( interaksyunal) 2.1 Nakikilala ang mga angkop na pahayag na nararapat gamitin sa pagsasagawa ng komunikasyong interaksyunal 2.2 Nasasabi kung ang pakikipagtalastasan ay angkop sa tiyak na sitwasyon 2.3 Nakikilala ang layon o intensyon ng nagsasalita 2.4 Natutukoy sa napakinggang pahayag ang kontradiksyon, di-sapat na impormasyon at iba pang pagpapakahulugan ng nagsasalita 3. Naisasagawa ang proseso maunawang pakikinig na transaksyunal ( pagkuha ng impormasyon o mensahe) 3.1 Natutukoy ang mga tiyak na detalye sa isang diskurso 3.2 Nakukuha ang batayang impormasyon sa diskursong napakinggan

3.3 Natutukoy ang pangunahing ideya sa diskursong narinig 3.4 Nakikilala o naisasagawa ang layon o intensyon sa isang diskurso: - pakikiusap - pagpapayo - pag-uutos - pagsunod sa ipinagagawa 31 PAGSASALITA 1. Natatamo ang mga kaalamang gramatikal na makatutulong sa pagtatamo ng efektiv na pasalitang komunikasyon 1.1 Nakikilala ang salita/ pangungusap ayon sa formalidad ng pagkakagamit 1.2 Nakabubuo ng salita ayon sa tindi ng pagpapahayag 1.3 Natutukoy at nagagamit nang wasto ang mga cohesive devices na: - anaphora - katapora 1.4 Nakikilala at nagagamit nang wasto ang ibat ibang panandang diskurso 1.5 Natutukoy at nagagamit nang wasto ang mga panandang kohesyong gramatikal 1.6 Nakikilala at nagagamit nang wasto ang mga panandang leksikal at sintaktik 1.7 Natutukoy ang mga pamuring na ginagamit sa modifikasyon ng pangungusap 2. Naipapamalas ang kahusayan sa paggamit ng Filipino tungo sa efektiv na pasalitang komunikasyon

2.1 Nakapagpapahayag nang wasto ng mga pag-aalinlangan at pag-aatubili 2.2 Nasasabi nang maayos ang pagsang-ayon o di-pagsang-ayon sa mga pangangatwirang narinig o nabasa 2.3 Nakapagbibigay ng mga panuto sa pagsasagawa ng isang bagay nang buong linaw 2.4 Nakapagpapahayag nang buong linaw ng mga tagubilin 2.5 Nakukuha ang kailangang impormasyon sa pamamagitan ng pasalitang sarvey PAGBASA 1. Napauunlad ang talasalitaan sa pamamagitan ng pagkilala sa kahulugan ng salita o idyom 1.1 Nakikilala at nabibigyang-kahulugan ang mga salitang nagtataglay ng di-lantad na kahulugan 1.2 natutukoy at nabibigyang-kahulugan ang mga salitang ang kahulugan ay nakapaloob sa pagitan ng mga salita 1.3 Nabibigyang-kahulugan ang mga piling parirala/pahayag batay sa konteksto ngpagkakagamit nito 1.4 Nabibigyang-hinuha ang kahulugang maaaring ipinahihiwatig ng pamagat 2. Nalilinang ang kakayahang umunawa sa teksto 32 2.1 Natutukoy kung ang teksto ay : - isang desktiptiv - isang narativ - isang ekspositori - isang informative

- isang argumentativ 2.2 Natutukoy at nailalarawan sa imaheng viswal ang mga kaisipan o ideyang nakapaloob sa teksto 2.3 Naiisa-isa ang mga tiyak na layon ng teksto 2.4 Nakikilala ang tono ng tekstong binasa sa tulong ng mga tiyak na bahagi 3. Napauunlad ang kahusayang magpakahulugan sa nabasang teksto 3.1 Naibibigay ang reaksyon sa nabasa batay sa datihan ng mga kaalaman tungkol dito 3.2 Naibibigay ang pangkalahatang impresyon sa tekstong binasa - paksa - tema - tono - layon - paraan ng paggamit ng mga salita PAGSULAT 1. Naipakikita ang mayamang imahinasyon sa pagsulat ng isang tiyak na uri ng paglalahad 1.1 Naisusulat ang wastong pag-uugnayan ng mga salita, parirala, sugnay at pangungusap 1.2 Napag-uugnay-ugnay sa isang maaayos na pagkakasunud-sunod ng mga makabuluhang pangungusap sa pagbubuo ng talataan sa isang balita. 1.3 Nakapagsusuri ng mga tiyak na halimbawa ng balita at nakabubuo ng pasulat na reaksyon

2. Naipamamalas ang pagkamalikhain sa pagsulat ng isang balita 2.1 Nagagamit ang mga tiyak na pamantayan sa pagsulat ng balita 2.2 Nakasusulat batay sa tiyak na uri 2.3 Nakasusulat ng isang balita batay sa isang orihinal na balita 33 IKALAWANG MARKAHAN PAKIKINIG 1. Napauunlad ang kahusayan sa/ at naisasagawa ang proseso ng pakikinig mula sa mensaheng narinig at mga datihan ng alam na impormasyon ( top-down process ) 1.1 Natutukoy ang layon at saklaw ng narinig 1.2 Nakukuha ang mahahalagang detalye sa narinig 1.3 Nahihinuha ang pamaksang-diwa ang diskursong narinig 1.4 Natutukoy ang kalalabasan ng mga pangyayari sa narinig na usapan 1.5 Nahihinuha ang sanhi at bunga ng napakinggan 1.6 Nahihinuha ang kahalagahan ng isang panukala 2. Naisasagawa ang proseso ng maunawaang pakikinig na may layuning interaksyunal 2.1 Natutukoy ang mga panawag-hudyat na ginagamit ng nagsasalita upang: - magpatuloy - huminto nang bahagya - tumigil at magwakas 2.2 Natutukoy ang layon at intensyong ipinahahayag ng nagsasalita 2.3 Naihahambing ang sariling saloobin sa saloobin ng nagsasalita tungkol sa paksang tinatalakay

PAGSASALITA 1. Natatamo ang mga kaalamang gramatikal na makatutulong upang maisagawa ang efektiv na pasalitang komunikasyon 1.1 Natutukoy ang mga pahayag/pangungusap na nagpapakilala ng pahiwatig 1.2 Nakikilala ang mga pahayag na ang layon ay interaksyunal 1.3 Natutukoy at nagagamit nang wasto ang mga salitang nagpapahiwatig na paghihinuha 1.4 Napipili at nakabubuo ng mga pangungusap na nagpapahayag ng: - pagpapaliwanag - pangangatwiran 1.5 Napipili at nakabubuo ng mga salita o lipon ng mga salita na nagpapakilala ng: - pagpapaliwanag - pangangatwiran 1.6 Napipili ang mga pangungusap/pahayag na tumutukoy sa pagbibigaykahulugan at pag-iisa-isa 34 1.7 Natutukoy ang mga salita na ginagamit sa pagkuha ng mga impormasyon 2. Naipamamalas ang kasanayan sa efektiv na paggamit ng Filipino sa pasalitang komunikasyon 2.1 Naipaliliwanag nang maayos ang damdamin tungkol sa paksang pinag-usapan 2.2 Nailalahad nang buong husay ang mga tiyak na ideya at konseptong narinig/nabasa 2.3 Nailalahad nang maayos ang pansariling pangangatwiran, dahilan at

saloobin 2.4 Nagagamit nang wasto ang angkop na istratehiya sa: - pagbubukas ng isang usapan - pagsasaaayos ng kahinaan sa pagsasalita - pagpapanatili ng usapan - pagtatapos ng usapan PAGBASA 1. Napauunlad ang talasalitaan sa pamamagitan ng pagkilala sa kahulugang taglay ng salita 1.1 Naipaliliwanag ang kahulugan ng matatalinghagang salita at mga idyom 1.2 Nakalilikha ng bagong salita mula sa dalawang salitang pinaikli at pinagsama 1.3 Natutukoy ang kahulugan ng salita: - magkasingkahulugan - magkasalungat na kahulugan - magkahawig na kahulugan 2. Nalilinang ang kakayahang umunawa sa tekstong binasa batay sa mga tiyak na katangian 2.1 Napapangkat ang mga magkakatulad na ideya at kaisipan 2.2 Napagsasama-sama ang mga magkakasalangutang ideya at kaisipang nakapaloob sa binasa 2.3 Napapangkat ang mga ideya upang makabuo ng isang mabuting balangkas ng binasa 2.4 Nakabubuo ng sintesis ng mga kaisipan o ideyang nakapaloob sa

binasa 3. Napauunlad ang kahusayang magpakahulugan sa binasa 3.1 Nakabubuo ng hinuha batay sa: - mga pangyayari 35 - dating kaalamang kaugnay sa binasa 3.2 Natutukoy ang posibleng layon ng may-akda sa paglalahad ng mga kaaalaman 4. Nalilinang ang kasanayang maging mapanuri sa mga kaisipan, ideya, kaalamang inilahad sa teksto 4.1 Nakapaghahambing o nakapag-uuri-uri ng mga ideya o kaisipang nakasaad sa binasa 4.2 Naiuugnay ang implikasyon ng akda sa mga tiyak na pangyayari sa : - sarili - sa kapaligiran - sa ibang tao 4.3 Nasusuri ang teksto batay sa paraan ng pagkakasulat - istilo sa pagbubuo ng salita - istilo sa pagbubuo ng mga pangungusap PAGSULAT 1. Natatamo ang mga kasanayan sa paggamit ng Filipino sa paraang pasulat 1.1 Nagagamit nang wasto ang panuntunan sa pagbabaybay ng salita batay sa binagong alfabeto 1.2 Nakasusulat ng sariling reaksyon at saloobin batay sa iasng tiyak na paksa

1.3 Nakasusunod sa mga tiyak na pamantayan sa pagsulat - format - nilalaman - kawastuang gramatikal 2. Naipakikita ang pagkamalikhain sa pagsulat ng isang editorial 2.1 Nakikilala ang ibat ibang uri ng editorial 2.2 Nagagamit nang wasto ang mga tiyak na istrukturang gramatikal sa paglalahad ng pansariling opinion 2.3 Nakakapag-iiba-iba ng uri ng editorial batay sa mga tiyak na katangian nito 36 IKATLONG MARKAHAN PAKIKINIG 1. Napauunlad ang kasanayan sa at/ o naisasagawa ang proseso ng pakikinig mula sa mensaheng narinig ( top-down process) at mga datihan ng alam 1.1 Naibibigay ang pansariling damdamin o saloobin ng nagsasalita 1.2 Naihahambing ang sariling saloobin sa saloobin ng nagsasalita 1.3 Nabubuo ang isang proposisyon mula sa impormasyong narinig 1.4 Nakapagbubuod sa tulong ng mga narinig na mahahalagang kaalaman 2. Naisasagawa nang mahusay ang proseso ng pakikinig na may pagunawa mula sa taglay na leksikal at gramatikal na kakayahan sa pagkuha ng mensahe ( bottom-up process) 2.1 Natutukoy ang kahulugan at gamit ng mga di-familyar na salita sa pamamagitan ng: - paglalapi

- paggamit ng hudyat na kontekstwal 2.2 Nakikilala ang ugnayan sa pangungusap sa pamamagitan ng: - modifikasyon - negasyon - modal 3. Napauunlad ang kasanayan sa maunawang pakikinig na may layuning transaksyunal 3.1 Natutukoy ang pangunahing punto at mahahalagang detalye sa narinig 3.2 Nakukuha ang ibat ibang tala mula sa narinig sa pamamagitan ng: - ugnayang pamaksa - pagsasalin sa pagsipi - pagsulat kung ano ang narinig - ugnayang sunuran ( pagkakasunud-sunod o antasan) - pagbibigay-diin o empasis - revisyon, pagsisingit, pagbubura PAGSASALITA 1. Natatamo ang kaalamang gramatikal na makatutulong tungo sa efektiv na komunikasyon 37 1.1 Natutukoy at nakabubuo ng mga pangungusap na nagpapakilala sa aktwal na intensyon 1.2 Nakikilala at nagagamit nang wasto ang mga salita/ pangungusap na nagpapakilala ng paghahatid ng mensahe 1.3 Napipili ang mga salita/ pangungusap na nagpapakilala ng

paglalagom 1.4 Natutukoy ang mga pangungusap/ pahayag na nagpapakilala ng pagbibigay proposisyon 1.5 Napipili ang mga salita/ pangungusap na kaugnay ng iba pang salita/pangungusap na nakapaloob sa isang pahayag 1.6 Nakikilala at nakabubuo ng mga pangungusap na nabuo mula sa isa o higit pang pangungusap 1.7 Natutukoy at nakabubuo ng mga pangungusap na nagpapahayag ng argumento 2. Naipamamalas ang kahusayan sa paggamit ng Filipino sa pasalitang komunikasyon 2.1 Natutukoy ang aktwal na intensyon/layon ng nagsasalita batay sa tono ng pagsasalita 2.2 Naipapahayag ang damdamin at nais na mensahe sa pamamagitan ng hulwarang intonasyon 2.3 Nabubuo ang pagpapasya ayon sa mga patunay at katwirang inilahad 2.4 Nailalahad ang mga patunay na makaiimpluwensya sa pagbubuo ng desisyon 2.5 Naisasagawa ang paglilinaw bago bumuo ng desisyon PAGBASA 1. Napalalawak ang talasalitaan sa tulong ng ibat ibang paraan ng pagbibigay-kahulugan sa salita 1.1 Naisasama ang isang salita sa iba pang salita upang makabuo ng ibang kahulugan ( collocation) 1.2 Nakikilala ang pagkakaugnay ng mga salita ayon sa antas o tindi ng

kahulugang ipinapahayag ( clining ) 1.3 Naisasagawa ang ibat ibang paraang ginagamit sa pagpapakahulugan sa salita tulad ng: - pag-uugnay sa sariling karanasan - ayon sa sitwasyong pinaggagamitan - sa pamamagitan ng pahiwatig na tono 2. Napauunlad ang kakayahang mging mapanuri sa tekstong binasa 1.1 Nakikilala ang mga panadang diskurso ( discourse marker) na nagbibigay-linaw sa mahihirap na bahagi ng teksto: - panandang naghuhudyat ng pagkakasunud-sunod 38 - panandang naghuhudyat ng paraan ng pagkakabuo ng diskurso - panandang naghuhudyat sa pananaw na ginamit ng may-akda 1.2 Natutukoy ang ginamit na paraan sa pagbubuo ng talata - istilo sa panimula - istilo sa pagpapalawak - istilo sa pagwawakas 1.3 Nasusuri ang paraan ng pagkakagamit ng salita ayon sa: - pagiging formal - pagiging do-formal 1.4 Naipaliliwanag ang ibat ibang pakahulugang napapaloob sa teksto: - konseptwal - proposisyonal - kontekstwal

- pragmatic PAGSULAT 1. Natatamo ang mga kasanayan sa efektivong paggamit ng Filipino sa pasulat na komunikasyon 1.1 Naipamamalas ang kahusayan sa pagbubuo ng magkakaugnay na kaisipan 1.2 Nakasusunod sa mga tiyak na pamantayan sa pasulat na komunikasyon: - wastong baybay - wastong bantas - wastong istruktura - kawastuang gramatika; 1.3 Nakabubuo ng maayos na balangkas 2. Naipakikita ang pagkamalikhain sa pasulat na komunikasyon

1.1 Nakasusulat ng isang kathambuhay batay sa mga tiyak na katangian nito - batay sa tiyak na format - batay sa kawastuang pangnilalaman 39 IKAAPAT NA MARKAHAN PAKIKINIG 1. Naisasagawa ang mahusay na proseso ng maunawaang pakikinig mula sa taglay na leksikal at gramatikal na kakayahan sa pagkuha ng mensahe ( bottom-up process)

1.1 Natutukoy ang ugnayan ng mga bahagi ng teksto sa pamamagitan ng mga panandang kohesyong leksikal: - pag-uulit - kasingkahulugan - antitesis - aposisyon 1.2 Natutukoy ang ugnayan sa mga bahagi ng teksto sa pamamagitan ng mga panandang kohesyong gramatikal: - pagpapatungkol ( anapora/katapora) - hambingan - pagpapalit - ellipsis - pag-uugnay 2. Napauunlad ang kasanayan sa maunawaang pakikinig tungo sa komunikasyong transaksyunal 2.1 Nakukuha ang mahahalagang punto sa napakinggan upang magamit sa pagbubuod 2.2 Naisasaayos ang mga impormasyong napakinggan batay sa antas nito 2.3 Naililipat sa isang dayagrama ng mga impormasyong napakinggan 2.4 Nabibigyang-kahulugan ang napakinggan sa pamamagitan ng paglilipat nito sa grap 2.5 Nabubuo ang grid- pang-impormasyon kaugnay ng tekstong napakinggan PAGSASALITA

1. Natatamo ang mga kaalamang gramatikal na magagamit sa efektiv na pasalitang komunikasyon 1.1 Natutukoy ang mga salita/ pangungusap na naghuhudyat ng opinion 1.2 Napipili at nakabubuo ng mga salita/ pangungusap na nagpapakilala ng alternativ na solusyon 1.3 Nakikilala at nakabubuo ng mga salita/ pangungusap na nagpapahayag ng implikasyon 40 1.4 Natutukoy at nakabubuo ng mga salita/pangungusap na nagpapahayag ng pagkakatulad ng ideya 1.5 Nakikilala at nakabubuo ng mga salita/pangungusap na nagpapahayag ng pagsasalungatan ng ideya 1.6 Natutukoy at nakagagamit nang wasto ng mga pangungusap na: -nagpapahayag ng patanggi - nagpapahayag ng pagtanggap 1.7 Nakikilala at nakabubuo ng mga pangungusap na: - pabuod - pasaklaw 2. Naipakikita ang kasanayan sa paggamit ng Filipino tungo sa efektiv na pasalitang komunikasyon 2.1 Naipaliliwanag ang pagkakasunud-sunod ng mga hakbang sa pagsasagawa ng isang gawain 2.2 Naihahatid ang mensahe sa tuwiran at di-tuwirang paraan 2.3 Naipahahayag nang maayosa ng matinding reaksyon sa mga bagay na di nagugustuhan 2.4 Nailalahad nang maayos ang pansariling pananaw, opinion at saloobin

2.5 Nakabubuo ng mga: - pasubali - proposisyon PAGBASA 1. Napalalawak ang talasalitaan sa tulong ng ibat ibang paraan ng pagbibigay-kahulugan sa salita 1.1 Nabubuo ang bagong salita mula sa ibinigay na salitang-ugat sa pamamagitan gn paglalapi, pag-uulit at pagtatambal batay sa kahulugang nakasaad 1.2 Napapangkat ang mga salita ayon sa formalidad ng pagkakagamit 1.3 Nakikilala ang mga salitang kaugnay ng isang salita o paksang ideya 2. Napauunlad ang kakayahang maging mapanuri sa tekstong binasa 2.1 Natutukoy ang mga gamit na pang-ugnay ( cohesive devices) sa pagunawa sa binasa: - anaphora - katapora 2.2 Napipili ang mga salita sa teksto na: - iisa ang kahulugan - maraming kahulugan - magkasalungat ang kahulugan 2.3 Nasusuri ang paraan ng pagkakasulat ng teksto batay sa: - kinakausap at nagsasalita 41 - relasyon ng teksto at sa sumulat - relasyon ng teksto sa mambabasa 2.4 Naibibigay ang opinion sa dapat na maging wakas ng teksto 2.5 Naipahahayag ang katwiran sa napiling opsyon sa mga alternativ na

solusyon sa suliraning inilahad sa teksto 2.6 Napipili ang mga bahagi ng tekstong may tuwirang kaugnayan sa realidad 2.7 Naihahambing ang teksto sa iba pang uri ng teksto: - batay sa paksa - batay sa layon - batay sa tono - batay sa pananaw - batay sa paraan ng pagkakasulat - pagbubuo ng salita - pagbubuo ng pangungusap - pagtatalata PAGSULAT 1. Naipamamalas ang kahusayan sa paggamit ng Filipino pasulat na komunikasyon 1.1 Nakapag-uugnay-ugnay ng mga makabuluhang impormasyon sa pagbubuo ng talata 1.2 Nagagamit ang kaalamang gramatikal tungo sa wastong pagsulat 1.3 Napahahalagahan nang wasto ang ibat ibang sangkap sa efektiv na pagsulat tulad ng: - kaisahan - kapayakan - kawastuan ng kontent - kawastuang gramatikal 1.4 Naipapahayag ang pansariling opinion, damdamin, saloobin sa

pasulat na paraan 1.5 Nabibigyang-halaga ang kaayusang teknikal sa pagsulat tulad ng: - pagpapahalaga sa tamang bantas - pagpapahalaga sa tamang istruktura - pagpapahalaga sa maayos na pagsulat - pagpapahalaga sa wastong baybay 2. Naipamamalas ang pagkamalikhain sa pagsulat ng isang salaysay 2.1 Nakapipili ng isang napapanahong paksa 2.2 Nakabubuo ng maayos na pagbabalangkas 2.3 Nakapagtatala ng mga kinakailangang impormasyon 2.4 Nakapagpapangkat-pangkat ng mga magkakaugnay na ideya at impormasyon 42 2.5 Nabibigyang-halaga ang pagbubuo ng isang kaakit-akit na pagsisimula 2.6 Nakabubuo ng isang di-inaasahang pagwawakas 2.7 Naipamamalas ang kahusayan sa pagpapalawak ng kaisipan HANAY NG MGA KOMPETENSING LILINANGIN SA PAGSUSURI NG FLORANTE AT LAURA( may laang dalawang lingo bawat markahan) UNANG MARKAHAN 1. Nakikilala at nasusuri ang akda batay sa mga tiyak na katangian nito 1.1 Nasusuri ang akda batay sa pagkakabuo nito. - pagsunod sa bahagi bilang awit - pagsunod sa banghay ng isang awit - pagsunod sa istruktura ng awit 1.2 Nakapagpapahayag ng pansariling pananaw tungkol sa pagkakabuo

ng akda alinsunod sa tatlong bahagi ng isang awit 1.3 Nakapagbabahagi sa klase ng pagsang-ayon at pagsalungat sa mga ideyang may kinalaman sa mga bahagi ng awit bilang akdang pampanitikan 1.4 Nasusuri ang banghay batay sa: - kaugnayan sa sariling karanasan - mga suliranin at solusyon - sariling paglalagom - sariling interpretasyon IKALAWANG MARKAHAN 1. Napahahalagahan ang akdang pampanitikan batay sa mga dati ng kaalaman 1.1 Nasusuri ang mga tiyak na kabanata sa pamamagitan ng: - pagbibigay ng opinion sa mga pangyayaring inilahad - pag-uugnay sa mga pangyayari sa aktwal na karanasan - pag-uugnay sa mga pangyayari sa mga karanasan ng iba - pagbibigay solusyon sa mga suliraning inilahad - pag-uugnay ng suliranin sa aktwal na suliranin 1.2 Nakabubuo ng lagom ng kabanatang binasa sa tulong ng mga kaugnay na karanasan 1.3 Naiuugnay ang akda sa mga tiyak na karanasan ng sumulat 43 IKATLONG MARKAHAN 1. Napahahalagahan ang akda batay sa mga tiyak na detalye 1.1 Nakabubuo ng pansariling konklusyon sa kabisaan ng ginawang

wakas 1.2 Naibibigay ang mga punong kaisipan sa bawat kabanata sa tulong ng pamagat 1.3 Nakapag-uuri-uri ng mga ideya/kaisipang inilahad sa akda - panlipunan - pampamilya - pampamahalaan - pansimbahan 1.4 napahahalagah ang paraan ng pagsasalaysay na ginamit ng mayakda - dayalog - monolog - tuwirang pagsasalaysay IKAAPAT NA MARKAHAN 1. Nasusuri ang akda sa pamamagitan ng ibat ibang pananaw pampanitikan 1.1 Naihahanay ang mga tiyk na pangyayari sa akda sa mga aktwal na pangyayari sa kasaysayan ng bansa 1.2 Natutukoy ang pagkamakatotohanan ng mga pangyayari sa akda 1.3 Nasusuri ang akda sa romantesismong pagtingin 1.4 Naihahanay ang mga tiyak na bahagi ng akda sa pananaw klasisismo 1.5 Nasusuri ang pagka-naturalistik ng akda 1.6 Natutukoy ang mga tiyak na bahagi na nagpapatunay ng humanistikong karakter ng akda 1.7 Nakabubuo ng mga matulaing imahe batay sa mga tiyak na bahagi 44 IKATLONG TAON

1. Nailalapat ang mga batayang kaalaman at kasanayan sa mapanuring pagbasa/pag-unawa sa ibat ibang genre ng panitikan 1.1 Pagsusuring Panglingwistika 1.1.1 Nasusuri ang mga elementong ponemiko sa akda bilang sangkap sa mabisang pagkakabuo 1.1.1.a Natutukoy ang istruktura ng sukat at tugma 1.1.1.b Nakikilala ang bisa ng pag-uulit-ulit ng mga salita, pantig o letra sa kabuuan at kasiningan ng akda

1.1.1.c Natutukoy ang mga salitang ipinakikilala ng tunog nito 1.1.1.d Nasasabi ang bisa ng ginawang pamimli ng salita sa pagbubuo ng akda 1.1.1.e Natutukoy ang kahalagahan ng pagbibigay-tuon sa kapangyarihan ng salita sa kasiningan ng akda 1.1.1.f Nabibigyang-reaksyon ang pagkakagamit ng mga salitang may likas na pinagmulan ( etimoloji) 1.1.1.g Nabibigyang-kahulugan ang mga pahiwatig o konotasyon 1.1.1.h Nakikilala at naipaliliwanag ang mga bahaging nagpapakita ng mga salitang nag-aagawan ng kahulugan 1.1.1.i Naibibigay ang sariling puna hinggil sa pagkakabuo ng mga pangungusap batay sa: - ikli o haba - pag-uulit - pagbabagu-bago ng istilo

1.2 Pagsusuring Pangnilalaman

1.2.1 Nasusuri ang akda batay sa mga nais sabihin nito sa: - sarili - sa ibang tao - sa isang indibividwal - sa kalahatan 1.2.2 Nabibigyang-reaksyon ang pagkakabuo ng akda batay sa mga kaisipan/ideya tungkol sa: - tauhan - pangyayari - paksa - tema - pananaw 1.2.3 Nakapag-uugnay ng mga tiyak na karanasan sa akda sa: - pansariling karanasan 45 - karanasan ng ibang tao na nabatid - karanasan ng ibang tao na nasaksihan 1.2.4 Natutukoy ang mga tiyak na bahagi ng akda na nagpapakita ng kahinaang aystetik 1.2.5 Napipili ang mga tiyak na bahagi ng akda na nagpapakita ng kalakasang aystetik nito. 1.2.6 Nailalapat ang pansariling interpretasyon sa akda batay sa: - kaisipang inilahad - pangyayaring inisa-isa

- ideyang lumutang - opinyong nangibabaw - paniniwalang pinanindigan - argumentong inilahad - pagpapahalagang moral - pagkamakatotohanan - kalayuan sa realidad 1.3. Pagsusuring Pampanitikan 1.3.1 Nailalapat ang mga tiyak na kaalaman tungkol sa kasaysayan ng panitikan sa pagsusuri sa akda - local na kasaysayan - pambansang kasaysayan - pandaigdigang kasaysayan 1.3.2 Nasusuri ang kabisaan ng akda batay sa: - pagkakaugnay-ugnay ng ibat ibang elemento - paraan ng pagkakalahad ( pananaw) - tiyak na uri nito - layon/ nais sabihin - relasyon sa sumulat - relasyon sa mambabasa - implikasyon sa kamalayang panlipunan - implikasyon sa kamalayan ng tao 1.3.3 Nailalapat ang ibat ibang pananaw alinsunod sa tiyak na teoryang pampanitikan

1.3.3.A Nasusuri ang akda sa pagka-klasisismo nito A1. Nabibigyang-halaga ang kaayusan ng banghay: - pagsisimula - pagpapalawak - pagwawakas A2. Natutukoy ang kaugnayan ng simula sa wakas ng akda A3. Nabibigyang-puna ang lohikal na paglalalahad ng mga pangyayari 46 A4. Nasusuri ang pagka-marangal ng mga tauhan batay sa: - kilos - pananalita - paniniwala - pagpapahatid ng kaisipan A5. Naipapahayag ang bisang pandamdaming natamo sa akda A6. Natutukoy ang mga bagong kaalamang natutuhan sa pagbasa ng akda ( bisang pangkaisipan) A7. Naipaliliwanag ang kaugnayan ng pagiging maayos sa kasiningan ng akda 1.3.3 B. Nailalapat ang mga kaalaman hango sa teoryang romantesismo sa pagbasa/pag-unawa sa akda B1. Nakabubuo ng patunay ng kawalan ng istruktural na banghay:

- paggamit ng flashback - paggamit ng daloy ng kamalayan - pagwasak sa istruktura ng banghay B.2 Napipili at nakapagbibigay ng patunay tungkol sa mga bahaging nagpapakita ng: - pagtakas sa katotohanan - mga di-kapani-paniwalang pangyayari - heroismo - pantasya B.3 Naiisa-isa ang mga damdaming nakapaloob sa akda na : - ipinahihiwatig ng salita - ipinahihiwatig ng parirala - ipinahihiwatig ng pangungusap - ipinahihiwatig ng isang talata 1.3.3.C. Nabibigyang-halaga ang akda sa pagkahumanismo nito C1. Naiisa-isa ang mga tiyak na bahagi na nagbibigay- halaga sa kagalingan ng tao C2. Natutukoy ang mga pahayag na patungkol sa : - kagandahan ng pag-uugali ng tao - kabutihan ng gawi ng tao - kagandahang ginagawa ng isang tao - magandang aral na napulot sa tao - pagpaparangal sa isang tao 1.3.3.D. Nailalapat ang mga kaalaman tungkol sa imahismo

sa pagbasa sa akda 47 D.1 Nakabubuo ng mga tiyak na matulaing imahe batay sa: - isang salita - isang taludtod - isang saknong - kabuuan ng akda - pamagat ng akda D.2 Natutukoy ang bisang pandamdamin at pangkaisipang nakapaloob sa akda D.3. Nakalilikha ng pasariling matulaing imahe batay sa akda 1.3.3.E Nasusuri ang akda batay sa mga tiyak na pamantayan ayon sa pananaw naturalismo sa panitikan E.1 Naiisa-isa ang mga bahagi ng akda na nagpapakita ng pagiging emosyunal ng tao

E.2 Nakabubuo ng kritikal na pagpapasya hinggil sa efekto ng paggamit ng kapaligirang masukal, marumi at kasuklam-suklam sa kasiningan ng akda E.3 Naiisa-isa ang mga bahaging nagpapakita ng mga kasuklam-suklam na pangyayari 1.3.3.F Nailalapat ang kaalaman sa teoryang realismo sa pagsusuri sa akda

F.1 akda

Naiisa-isa ang mga katotohanang inilahad sa

F.2 Napipili ang mga bahaging nagpapakita ng pagkamakatotohanan ng: - tauhan - pangyayari - tagpuan - kapaligiran - paksa at tema F.3 Nabibigyang-reaksyon ang paraan ng pagsasalaysay ng may-akda F.4 Natutukoy ang mga tiyak na bahagi na nagpapatunay ng pagkakaroon ng transpormasyon ng tauhan batay sa: pisikal

o emosyon o intelektwal o ispiritwal - saykolohikal 48 1.3.3.G. Nasusuri ang akda batay sa pananaw formalismo G.1 Napahahalagahan ang akda batay sa tiyak na elemento nito G.2. Nabibigyang-kahulugan ang mga matatalinghagang salitang inamit sa akda G.3 Natutukoy ang bisa ng mga tayutay at idyom sa

kasiningan ng akda 1.3.3.H. Naisasagawa ang pagdedekonstrak sa akdang binasa H.1 Naiisa-isa ang mga nais sabihin ng akda H.2 Naihahanay ang mga tiyak na bahagi ng akda sa mga dati ng kaalaman tungkol sa kasaysayan ng tao H.3 Nakabubuo ng pansariling kahihinatnan ng tauhan sa akda H.4 Nakabubuo ng pansariling pagwawakas H.5Naiisa-isa/ naipaliliwanag ang mga kamalayang panlipunang inilahad sa teksto 1.3.3.I. Nailalapat ang pananaw eksistensyalismo sa pagsusuri sa akda

I.1 Nabibigyan ng reaksyon ang mga tauhan batay sa: - kalakasan ng paninindigan - pagbubuo ng desisyon - kapangyarihang pansarili - pagtanggap sa kinahinatnan / kahihinatnan - paniniwala sa sarili I.2 Napipili ang mga bahagi ng akda na nagpapakita ng pagiging makapangyarihan ng tao batay sa kanyang:

- kilos - gawi - ugali - paniniwala - paninindigan 2. Naipapamalas ang pagkamalikhain sa pagsulat ng ibat ibang genre ng panitikan 2.1 Nailalapat ang mga kaalaman tungkol sa ibat ibang elemento sa paglikha ng tula: - may sukat at tugma - malayang taludturan 49 2.2 Naisasagawa ang malikhaing pagsulat ng sanaysay batay sa tiyak na uri nito - formal - di-formal 2.3 Nailalapat ang mga kaalaman sa uri ng maikling kwento sa pagsulat ng isang tiyak na halimbawa - makabanghay - pangkatutubong-kulay - pangkaisipan - pangkapaligiran - pantauhan 2.4 Nailalapat ang mga kaalaman tungkol sa kumbensyon ng dula sa pagbubuo ng isang bahagi - aside

- soliloquy - monolog PAGTUTURO NG KOMPOSISYON UNANG MARKAHAN 1. Nailalapat ang mga batayang kaalaman at kasanayan sa pagsulat ng isang liham-paanyaya para sa isang panauhing tagapanayam 1.1 Nagagamit nang wasto ang mga mahahalagang sangkap sa pagsulat nang wastong liham-paanyaya sa isang panauhing tagapanayam 1.2 Nagagamit ang angkop na kaalamang gramatikal sa pagsulat 1.3 Nakapagbibigay-reaksyon sa mga piling halimbawa bilang gabay sa pagsulat 1.4 Napahahalagahan ang paggamit ng mga salitang batay sa bagong alfabeto 1.5 Nailalapat ang pansariling istilo sa pagsulat IKALAWANG MARKAHAN 1. Nailalapat ang mga batayang kaalaman sa pagbubuo ng bibliyograpi 1.1 Nakapagsusuri ng mga tiyak na halimbawa 1.2 Nagagamit ang kaalaman tungkol sa wastong format 1.3 Nakabubuo ng bibliyograpi batay sa kaayusan 1.4 Nakasusunod sa mga tiyak na modelo 1.5 Nakapaghahanay-hanaya ng mga mahahalagang at magkakaugnay impormasyon 50 2. Nakasusulat ng tiyak na halimbawa batay sa mga tiyak na pamantayan sa pagsulat: - wastong baybay ng salita batay sa bagong alfabeto

- wastong bantas - gamit ng malaki at maliit na letra - kalinawan - kaisahan IKATLONG MARKAHAN 1. Nailalapat ang mga batayang kaalaman at kasanayan sa pagsulat ng buod ng isang akdang binasa 1.1 Nakabubuo ng tamang balangkas 1.2 Napipili ang mga mahahalagang detalye at impormasyon 1.3 Nasusunod ang mahahalagang hakbang sa pagbubuod 1.4 Napupuna ang ilang mga tiyak na halimbawang modelo 1.5 Nakapaghahambing ng isinulat sa isang tiyak na modelo] 2. Nakasusulat ng isang buod ng akdang binasa na may: - kawastuang gramatikal - tamang format - lohikal na pagbubuo - malinaw na presentasyon ng mga kaalaman - katapatan sa binubuod IKAAPAT NA MARKAHAN 1.Naipapamalas ang kahusayan sa pagsulat ng isang rebyu sa tulong ng mga tiyak na kaalaman at pamantayan 1.1 Nakapagbibigay ng mga angkop na observasyon tungkol sa nabasa o napanood 1.2 Nakapagbabahagi ng mga reservasyon tungkol sa gagawing paghuhusga sa nabasa o napanood

1.3 Nagagamit nang wasto ang mga hakbang sa pagbubuo ng rebyu 1.4 Nakapagbibigay-puna sa isang tiyak na modelo 2.Nakasusulat ng isang rebyu na nagsasaalang-alang sa : -wastong format - paraan ng presentasyon - kawastuang gramatikal 51 HANAY NG MGA PANGKALAHATAN AT TIYAK NA KOMPETENSI SA PAGSUSURI SA NOLI ME TANGERE ( para sa dalawang linggong sesyon bawat markahan) UNANG MARKAHAN 1. Napauunlad at napayayaman ang karanasan sa pamamagitan ng akda upang makapagpalawak ng kaisipan at pananaw sa buhay 1.1 Nasusuri ang akda batay sa isang tiyak na bahagi ng kasaysayan ng bansa/daigdig 1.2 Naihahanay ang akda sa mga tiyak na isyung panlipunan batay sa ispesifik na panahon 1.3 Nasusuri ang akda batay sa mga umiiral na pilosopiyang pandaigdig 1.4 Nasusuri ang akda batay sa kaugnayan nito sa karanasan ng sumulat 1.5 Nasusuri ang akda batay sa istilo ng istruktura tulad ng: - pagsunod sa anda ng epiko - pakikipagkapwa-teksto - pagpapaliguy-ligoy - paggamit ng dalawahang oposisyon - pagkapanitikan IKALAWANG MARKAHAN

1. Nalilinang ang kahusayang maging mapanuri sa akdang binasa 1.1 Nakikilala at nasusuri ang akda batay sa magkakaugnay at lohikong pagkakasunud-sunod ng mga pangyayari 1.1.1 Nabibigyang-puna ang kabanata bilang siyang simula ng banghay - pagpapakilala sa mga pangunahing tauhan - paghahanda sa mambabasa tungkol sa napipintong suliranin 1.1.2 Nasusuri ang tiyak na kabanata bilang bahagi na nagpapahayag ng tumitinding galaw - maiigting na pangyayari na may kinalaman sa pangunahing tauhan 1.1.3 Nabibigyang-puna ang tiyak na kabanata na tumutukoy sa kasukdulan tungo sa kakalasan ng nobela - pagkilala sa pinakamaigting na bahagi 1.1.4 Nabibigyang-puna ang bahaging nagpapahiwatig ng wakas ng nobela - naging resolusyon sa mga suliranin 52 2. Nasusuri ang akda batay sa masining na paglalarawang pantauhan 2.1 Nabibigyang-puna ang pagkamakatotohanan ng tauhan batay sa : - kilos - paniniwala - saloobin - pilosofiya - gawi - paninindigan

IKATLONG MARKAHAN 1. Napahahalagahan akda batay sa mga tiyak na pamantayang pampanitikan 1.1 Nakabubuo ng kritikal na pagpapasya batay: - efektivong paggamit ng tunggalian - efektivong paggamit ng matatalinghagang kaisipan - efektivong paggamit ng mga tayutay - efektivong paggamit ng mga simbolo IKAAPAT NA MARKAHAN 1. Nailalapat ang mga tiyak na teoryang pampanitikan sa pagsusuri sa akda 1.1 Nasusuri ang akda batay sa pagka-klasisismo nito sa tulong ng mga bahaging nagpapahayag ng: - katotohanan - kagandahan - kabutihan 1.2 Nasusuri ang akda batay sa pananaw naturalismo sa tulong ng mga bahaging nagpapakita ng: - kapaligirang karumal-dumal - pangyayaring kasuklam-suklam - paglalabanan ng tao para mabuhay 1.3 Nasusuri ang akda batay sa pananaw realismo sa tulong ng mga bahaging nagsasaad ng: - makatotohanang kaisipan - pagbabago ng tauhan

- makatotohanang pangyayari 1.4 Nasusuri ang akda batay sa pananaw feminismo sa tulong ng mga bahaging nagpapakita ng mga pangyayaring may kinalaman sa mga tauhang babae 53 1.5 Nasusuri ang akda batay sa pananaw eksistensyalismo sa tulong gn mga bahaging kinakakitaan ng: - pagkamakapangyarihan ng tao sa kanyang sarili - pananagutan ng tao sa kanyang pagpapasya - kalayaan ng taong mag-isip 54 IKAAPAT NA TAON 1. Nagagamit na batayan sa mapanuring pagbasa ng akdang pampanitikan ang ibat ibang pamantayan at batayang kaalaman 1.1 Pagsusuring Panglinggwistika 1.1.1 Napahahalagahan ang pagkakabuo ng akda batay sa paggamit ng mga salita A. Nasasabi ang bisa sa akda ng pamimili ng salita B. Nabibigyang-katwiran ang kahalagahan ng pagkilala sa kapangyarihan ng salita sa akda C. Nabibigyang-puna ang pagkakagamit ng mga salitang may likas na kahulugan ( etimoloji) D. Natutukoy ang bisa ng paggamit ng mga salitang tago ang kahulugan E. Nakikilala ang kasiningan ng paggamit ng mga salitang nagaagawan ng kahulugan 1.1.2 Naibibigay ang puna hinggil sa pagkakabuo ng mga pangungusap:

A. Paggamit ng mahahaba at maiikling pangungusap B. Pag-uulit ng mga pangungusap C. Pagbabagu-bago ng istilo sa pagbubuo ng mga pangungusap 1.2 Pagsusuring Pangnilalaman 1.2.1 Natutukoy ang mga bahaging nagpapahayag ng: - mga talinghaga - mga larawang-diwa - mga pagpapatungkol 1.2.2 Nasusuri ang akda batay sa istruktura ng banghay nito ayon sa: - makabuluhang simula - maigting na tumitinding galaw - kasukdulan - di-inaasahang wakas 1.2.3 Nailalahad ang bisa ng mga kaisipang inilahad sa akda batay sa refleksyon nito sa: - pamayanan - pambansang kaligiran - lipunan - pambansang kamalayan 1.2.4 Naihahambing ang akda sa iba pang uri ng akda batay sa: - pagkakatulad ng mga tauhan 55 - pagkakatulad ng mga pangyayari - pagkakatulad ng mensahe - pagkakatulad ng paksa

- pagkakatulad ng tema - pagkakatulad ng istruktura 1.2.5 Nasusuri ang akda batay sa mga bahaging : - nagtuturo - nagpapaliwanag - nangangaral - nagbibigay-aliw 1.3 Pagsusuring Pampanitikan 1.3.1 Naiuugnay ang mga kaalaman tungkol sa kasaysayan ng bansa sa tiyak na akda: - panrehiyon - pambansa - pandaigdig 1.3.2 Nasusuri ang akda batay sa mga tiyak na batayang kaalaman tulad ng: - kumbensyon sa dula - istruktura sa nobela - tungkulin sa sanaysay - elemento sa tula - uri sa maikling kwento 1.3.3 Nailalapat ang mga kaalaman sa ibat ibang pananaw pampanitikan sa mapanuring pagbasa ng akda A. Nasusuri ang akda batay sa mga kaisipang hango sa teoryang klasisismo A.1 Naiisa-isa ang mga bahaging nagpapakita ng tiyakang

kaugnayan ng mga tauhan sa pwersa ng kalikasan A.2 Napipili ang mga kaisipan at pahayag na nagpapakita ng kadakilaan ng Diyos at nasasabi ang efekto nito sa tao A.3 Napipili ang mga tiyak na bahaging nagpapakita ng kabutihan, kagandahan at katotohanan A.4 Nasusuri ang akda batay sa pagka-universal ng paksa B. Naisasagawa ang mapanuring pagbasa sa akda sa tulong ng mga kaalamang hango sa teoryang romantesismo B.1 Nailalahad ang paninindigan sa bisa ng pagkakagamit ng kalikasan at kapaligiran sa pagkamasining ng akda B.2 Nabibigyang-puna ang bisa ng paggamit ng mga payak na salita sa kasiningan ng akda 56 B.3 Nakabubuo ng kritikal na paghuhusga sa kapayakan ng mga tauhan at sa efekto nito sa kasiningan ng akda C. Napahahalagahan ang pagka-humanismo ng akdang binasa C.1 Nabibigyang-reaksyon ang mga magagandang kaisipan at paniniwala tungkol sa tao C.2 Natutukoy ang mga tiyak na bahagi ng akda na nagpapamalas ng pagmamahal sa bayan C.3 Napipili ang mga tiyak na bahagi na tumutukoy sa kagalingan ng isang tao C.4 Nasusuri ang akda batay sa magagandang saloobin at damdaming inilahad ng mga tauhan

D. Nababasa ang akda sa tulong ng mga pamantayang naturalistic D.1 Nakapagbibigay-patunay na ang buhay ay tila isang mabangis na lungsod at walang awing kagubatan D.2 Nabibigyang-puna ang pakikipagsapalaran ng tao na binibigyang-diin sa akda D.3. Nasusuri ang umiiral na efekto ng kapaligiran sa pakikipagsapalaran ng tao E. Napupuna ang pagka-realismo ng akda E.1 Nabibigyan ng reaksyon ang tuwirang kaugnayan ng kapaligiran sa pagbabago ng tauhan E.2 Nasusuri ang mga kaisipang nagpapakita ng pakikipagugnayan ng tauhan sa kanyang kapwa at lipunan E.3 Naihahanay ang mga tiyak na bahagi ng akda sa umiiral na katutubong tradisyong pampanitikan E.4 Nakapagpapatunay na ang mga mga pangyayari sa akda ay angkop sa tunay na buhay F. Napahahalagahan ang akda sa tulong ng mga kaalamang batay sa teoryang formalismo F.1 Nabibigyan ng reaksyon ang kagandahan/kahinaan ng akda batay sa: - istruktura - pagkakabuo F.2 Nasusuri ang bisa ng pag-uugnay-ugnay ng mga elemento ng akda sa kasiningan nito

F.3 Naihahambing ang akda sa isa pang katulad na genre batay sa tiyak na elemento 57 G. Nakapag-dedekonstrak sa akda batay sa mga tiyak na pamantayan G.1 Nabibigyang-kahulugan ang mga nais sabihin ng akda batay sa relasyon ng tao sa kanyang lipunan G.2 Natutukoy ang mga bahagi ng akda na nagpapahiwatig ng impluwensya ng pakikipag-ugnayan ng tao sa kanyang kapwa at sa kinahinatnan nito G.3 Nasusuri ang akda batay sa kaangkupan ng lengwahe sa atmospera G.4 Nabibigyang-puna ang bisa ng diskursong ginamit sa kasiningan ng akda H. Nasusuri ang akda batay sa pananaw eksistensyalismo H.1 Nabibigyan ng puna ang istilong ginamit ng may-akda sa pagsasalaysay H.2 Natutukoy ang mga bahaging nagpapamalas ng malayang kaisipan ng tauhan/may-akda HANAY NG MGA PANGKALAHATAN AT TIYAK NA KOMPETENSI SA PAGTUTURO NG KOMPOSISYON UNANG MARKAHAN 1.Nailalapat ang mga batayang kaalaman at mga tiyak na pamantayan sa pagsulat ng ibat ibang uri ng liham-pangangalakal 1.1 Nakikilala ang ibat ibang uri ng liham-pangangalakal 1.2 Nakapagbibigay-reaksyon sa isang tiyak na modelo

1.3 Nagagamit ang sariling istilo sa pagsulat 1.4 Nailalapat nang angkop ang mga tiyak na elemento sa pagsulat 1.5 Nabibigyang-halaga ang mga tiyak na sangkap sa pagsulat tulad ng: - wastong baybay - wastong gamit ng bantas - kawastuan sa kontent - kawastuang gramatikal IKALAWANG MARKAHAN 1. Nagagamit sa pagsulat ng isng suring-pelikula ang mga dati at bagong kaalaman tungkol sa mga tiyak na batayan 58 1.1 Nababatid ang mga tiyak na impormasyong kinakailangan sa pagsulat 1.2 Nabibigyang-puna ang isang tiyak na modelo 1.3 Nakapagbabahagi ng pansariling raksyon tungkol sa : - reservasyon sa pagsulat - limitasyon ng kaalaman sa pagsulat - kahandaan sa pagsulat - di-kahandaan sa pagsulat 1.4 Naisasagawa ang pagsulat ng isang suring-pelikula sa tulong ng kaalaman sa: - wastong format - wastong paraan - wastong bahagi - wastong nilalaman - wastong gamit ng istruktura ng wika - wastong paggamit ng mga bantas

- wastong baybay IKATLONG MARKAHAN 1. Nakapagsasagawa ng pagsasalin sa tulong ng mga tiyak na pamantayan 1.1 Nababatid ang mga pangunahing batayang simulain sa pagsasalin 1.2 Nabibigyang-puna ang mga pilosopiyang kaugnay sa pagsasalin 1.3 Nabibigyang-puna ang mga tiyak na modelo 1.4 Nasusunod nang wasto ang mga hakbang at paraan sa pagsasalin 1.5 Nabibigyang-pansin ang kawastuang gramatikal sa pagsasalin IKAAPAT NA MARKAHAN 1. Nailalapat ang mga batayang kaalaman sa pagsulat ng mga natipong tala 1.1 Nababatid at nagagamit nang wasto ang mga hakbang sa pagtitipon ng tala 1.2 Nagagamit nang wasto ang ibat ibang kagamitang pinagkukunan ng tala 1.3 Nakikilala ang mga talang may kabuluhan at walang kabuluhan 1.4 Naipamamalas ang kahusayan sa pag-uuri-uri ng mga tala 1.5 Naipakikita ang kasanayan sa apagpapangkat-pangkat at pagsasaaayos ng mga tala ayon sa level nito 1.6 Nakapagsusuri ng isang tiyak na modelo 1.7 Nakasusulat ng maayos na presentasyon ng mga natipong tala batay sa: 59 - pagkakaugnay-ugnay ng mga ideya - wastong format

- wastong presentasyon - wastong sangkap - wastong nilalaman - kawastuang gramatikal HANAY NG MGA PANGKALAHATAN AT TIYAK NA KOMPETENSI SA PAGSUSURI NG EL FILIBUSTERISMO ( may laang dalawang lingo bawat markahan) UNANG MARKAHAN 1. Nailalapat at napahahalagahan ang mga kasanayan at kaalamang pampanitikan sa pagsasagawa ng isng masining na pagsusuri 1.1 Nabibigyang-reaksyon ang resentasyong lohikal ng akda 1.1.1 Nabibigyang-puna ang simula ng akda sa tulong ng kagandahan ng simula - nagpapakilala sa tauhan - naghahanda sa mga mambabasa sa napipintong suliranin 1.1.2 Nabibigyang-reaksyon ang istilo sa pagpapatindi ng galaw sa tulong ng mga maiigting na bahagi 1.1.3 Nasusuri ang bahaging nagpapakita ng kasukdulan at kakalasan ng kwento 1.1.4 Nabibigyang-reaksyon ang istilo sa pagwawakas 1.1.5 Nakikita ang kaugnayan ng simula sa wakas 1.2 Nasusuri ang pagkapanitikan ng akda sa pagpapahalaga sa paggamit ng mga simbolo 1.2.1 Napipili ang mga tiyak na bahaging nagpapakita ng ibat ibang

simbolo 1.2.2 Nabibigyang-reaksyon ang pagkakagamit ng mga simbolo sa kasiningan ng akda 1.2.3 Natutukoy ang bisa ng pagkakagamit ng mga simbolo 1.2.4 Nabibigyang-puna ang paghahanay ng mga simbolo sa mga tiyak na kabanata 60 IKALAWANG MARKAHAN 1. Nailalapat at napahahalagahan ang mga batayang kaalaman at pamantayan sa pagsasagawa ng isang masining na pagsusuri 1.1 Nasusuri ang akda batay sa paraan ng paglalarawang-tauhan 1.1.1 Nakikilala ang mga makatotohanang tauhan batay sa : - kilos - gawi - pananalita - paniniwala - mga opinyong inilahad - kinahinatnan 1.1.2 Nakapagpapatunay ng pagkadi-makatotohanan ng tauhan batay sa: - kilos - pananalita - gawi - paniniwala - mga opinyong inilahad - kinahinatnan

1.2.3 Nabibigyang-reaksyon ang ugnayan ng mga tauhan sa : - bawat isa - sa lipunan IKATLONG MARKAHAN 1. Napahahalagahan at nagagamit ang mga batayang kaalaman at mga pamantayan sa pagsasagawa ng isang masining na pagsusuri 1.1 Nasusuri ang akda batay sa mga tiyak na katangian nito 1.1.1 Natutukoy at nabibigyang-patunay ang ginamit na tunggalian 1.1.2 Nabibigyang-reaksyon ng istilo ng may-akda sa paraan ng presentasyon batay sa: - pagkapanitikan ng akda - pakikipagkapwa-teksto ng akda - paggamit ng makatotohanang tauhan - paglalahad ng mga karunungan IKAAPAT NA MARKAHAN 1. Nagagamit at napahahalagahan ang mga batayang kaalaman at pamantayan sa pagsasagawa ng masining na pagsusuri 61 1.1 Nailalapat ang mga kaalaman sa ibat ibang teoryang pampanitikan sa pagsusuri 1.1.1 Nakapagpapatunay sa tulong ng mga bahagi sa pagkaklasisismo ng akda 1.1.2 Nasusuri ang akda batay sa pananaw romantesismo 1.1.3 Naihahanay ang pananaw realismo sa pagsusuri sa akda 1.1.4 Napatutunayan sa tulong ng ilang bahagi ang pagka-feminismo ng akda 1.1.5 Nagagmit ang ilang pananaw eksistensyalismo sa pagbasa sa

akda 1.1.6 Napahahalagahan ang akda sa pananaw naturalismo MGA HULWARANG BANGHAY-ARALIN Ang pagkakaroon ng mga hulwarang banghay-aralin ay isang gabay sa pagtatamo ng iisang mithiin- ang lubos na maisakatuparan ang efektivong proseso ng pagtuturo-pagkatuto. Sa mga halimbawang banghay taglay ang mga provisyong nagpapakita ng ibat ibang gawaing lilinang sa life skills, sa higher order thinking skills, multiple intelligence at aakay sa mga mag-aaral tungo sa pagtatamo ng cooperative learning. Unang Taon Gramatika at Pagbasa 1 Linggong Sesyon I. ANG PAKSA/MGA KASANAYAN/MGA KAGAMITAN Paksa : Pamahalaan at Batas

Pamagat ng Teksto : Batas Militar sa Pilipinas Uri ng Teksto : Tekstong Persweysiv Kagamitan Sanaysay Gamit ng Wika : Paghahambing/Pagkokontrast Istruktura ng Wika : Mga Keywords Kasanayang Istratejik : Pagkuha ng Tala Kasanayang Pampag-iisip : Pagsang-ayon/Pagsalungat Halagang Pangkatauhan : Pagsasabi ng sariling opinyon at : Isinateyp na Talumpati/

paniniwala nang buong pagtitiwala sa sarili 62

II. MGA INAASAHANG BUNGA ( sa bawat araw) A. Nakabubuo ng hinuha sa paksa batay sa pamagat at nailalapat ang mga tiyak na karanasan at kaalaman tungkol dito B. Naipapahayag nang buong linaw ang mga paniniwala at opinyong nakapaloob sa tekstong narinig/nabasa at nakabubuo ng sariling paniniwala/opinyon nang buong pagtitiwala sa sarili C. Natutukoy ang tono at layon ng teksto at nakikilala ang tiyak na uri nito D. Natutukoy ang mga keywords na ginamit sa teksto at nakabubuo ng paghuhusga batay sa kabisaan nito sa pagkakasulat ng teksto E. Naipamamalas ang kahandaang umunawa ng katulad pang tekstong tinalakay III. PROSESO NG PAGKATUTO Unang Araw 1. Mga Panimulang Gawain a. Pagganyak. Pangkatang Gawain. Pagpapakita ng mga larawang may kinalaman sa paksa. Pabubuuin ang bawat pangkat ng mga kaisipang posibleng nakapaloob sa larawan sa tulong ng mga sumusunod na gabay na tanong. - Anu-anong mga kaisipan ang maaari ninyong mabuo mula sa larawan? - Bakit ganoong kaisipan ang inyong nabuo? a.1 Pagbabahaginan ng mga kasapi ng pangkat a.2 Pagbabahagi ng lider ng bawat pangkat sa klase ng nabuong kaisipan a.3 Pagbibigay ng feedback ng mga nakinig. Naniniwala ba o

hindi? Bakit? b. Paglalahad. Pagbibigay ng pansin sa nakapaskel na pamagat ng tekstong babasahin. ANG BATAS MILITAR SA PILIPINAS. Muli, pagbibigayin ng guro ng reaksyon ang bawat pangkat sa tulong ng mga sumusunod na tanong. - Ano ang isinasaad ng pamagat? - Magbigay ng mga taglay ng kaalaman tungkol sa pagkakaroon ng batas militar sa Pilipinas at paano nalaman . - Mag-ugnay ng pansariling karanasan na maaaring may kauganyan sa pagkakaroon ng batas militar sa Pilipinas 63 - Magbahagi ng karanasan ng ibang tao na may kaugnayan sa pagkakaroon ng batas militar sa Pilipinas na narinig o nabasa c. Pagbubuo ng sintesis ng mga napag-usapan. ( igagayd ng guro ang klase na makabuo ng sisntesis) 2. Pagtalakay sa Aralin Ikalawang Araw a. Pagpaparinig sa isinateyp na talumpati. Habang nakikinig, ipababasa din ng guro ang sipi ng talumpati. Papipiliin ang mga mag-aaral ng mga salita o parirala o pangungusap na hindi maunawaan. b. Pagpapakahulugan sa mga salita, parirala o pangungusap na hindi maunawaan batay na rin sa pagkakagamit nito sa teksto. c. Pagpapalalim ng Kaalaman. Papangkatin ang mga mag-aaral sa walo.

Magkakaroon ng bahaginan batay sa mga sumusunod. Pangkat 1 at 2: Papipiliin ng mga opinyong nakalahad sa teksto na sa palagay ay katanggap-tanggap. Bakit? Pangkat 3 at 4: Papipiliin ng mga opinyong nakapaloob sa teksto na sa palagay ay hindi katanggap-tanggap. Bakit? Pangkat 5 at 6: Papipiliin ng mga paniniwalang inilahad sa teksto na sa palagay ay katanggap-tanggap. Bakit? Pangkat 7 at 8: Papipiliin ng mga paniniwalang nakapaloob sa teksto na sa palagay ay di-katanggap-tanggap. Bakit? d. Pagbabahagi sa klase ng kinalabasan ng pangkatang talakayan. e. Pagbubuo ng sintesis ng napag-usapan. Anong pangkalahatang kaisipan ang maaari nating mabuo sa nagapan na talakayan? - Opinyong dapat paniwalaan ng klase - Opinyong di-dapat paniwalaan ng klase - Paniniwalang dapat tanggapin ng klase - Paniniwalang di-dapat tanggapin ng klase Ikatlong Araw a. Pagpapabasa ng isang kaugnay na balita. Mula sa balita ay magbibigay ng input ang guro tungkol sa tono at layon ng isang teksto. 64 b. Papangkating muli sa walo ang klase. Iparirinig ang talumpati. Ipasusuri ang talumpati ayon sa tono at layon. Gabay na Tanong: Anong damdamin ang naghahari sa talumpati? Patunayan ng tiyak na bahagi.

Anu-ano ang mga katotohanang inilahad ng teksto? Patunayan sa tulong ng mga tiyak na bahagi. Naiparating ba ito sa inyo nang malinaw? Bakit? Bakit tinawag na persweysiv na teksto ang tinalakay na talumpati. Magbigay ng mga patunay. c. Pagbabahaginan ng ginawang pagsusuri. d. Pagbibigay ng guro ng faynal input tungkol sa isang tekstong persweysiv. e. Pagbubuo ng sintesis Ikaapat na Araw a. Pagbibigay ng guro ng kailangang input upang makilala ang tinatawag na keywords b. Muling pagpapabasa sa teksto ng talumpati. c. Pagsusuri sa mga keywords na ginamit sa teksto. Pangkatang ang gagawing pagsusuri. Pangkat 1: Mga keywords na ginamit na nagpapahayag ng paksa Pangkat 2: Mga keywords na ginamit na nagpapahayag ng proposisyon Pangkat 3: Mga keywords na ginamit na nagpapahayag ng positibong opinyon Pangkat 4: Mga keywords na ginamit na nagpapahayag ng negatibong opinyon Pangkat 5: Mga keywords na ginamit na nagpapahayag ng positibong paniniwala

Pangkat 6: Mga keywords na ginamit na nagpapahayag ng negatibong paniniwala d. Pagpapalalim sa paksa batay sa mga sumusunod na tanong. 65 1. Epektibo bang nagamit ang mga keywords upang mailahad nang malinaw ang mga tiyak na impormasyon? Patunayan. 2. Mahalaga ba ang kaalaman sa paggamit ng mga keywords sa pagbubuo ng isang tekstong persweysiv? Patunayan e. Pagbubuo ng sintesis batay sa paksang pinag-usapan. Ikalimang Araw a. Pagpapabasa ng isa pang halimbawa ng tekstong persweysiv. b. Pagsusuri sa binasang teksto batay sa mga tiyak na katangian. - mga positibong opinyon - mga negatibong opinyon - mga positibong paniniwala - mga negatibong paniniwala - ang tono ng teksto - ang layon ng teksto c. Pagsusuri sa binasang teksto batay sa mga keywords na ginamit upang maipahayag ang mga sumusunod. - proposisyon - positibong opinyon - negatibong opinyon - posistibong paniniwala - negatibong paniniwala - paksa ng teksto

d. Pagpapasulat ng isang tekstong persweysiv sa tulong ng isang tiyak na larawan at pamagat. Bago sumulat, pabubuuin muna ng guro ng angkop na mga keywords ang mga mag-aaral. e. Pagpapahalaga sa ilang isinulat ng mga mag-aaral. f. Pagbibigay ng guro ng faynal input tungkol sa araling tinalakay. kaugnayan ng mga angkop na keywords sa pagsulat ng isang tekstong persweysiv 66 Ikalawang Taon Gramatika at Pagbasa 1 Linggong Sesyon

I. ANG PAKSA/ MGA KASANAYAN/ MGA KAGAMITAN Paksa : Kultura at Tao Pamagat ng Teksto : Evolusyong Kultural ng Tao Uri ng Teksto : Informativ Gamit ng Wika : Pagbibigay ng Informasyon Istruktura ng Wika : Pabuod at Pasaklaw na Pangungusap Kasanayang PampagIisip : Mapanuring Paglalahad Halagang Pangkatauhan : Pagpapahalaga sa Kultura ng Tao II. MGA INAASAHANG BUNGA ( sa bawat araw ) A. Nakabubuo ng hinuha sa tulong ng pamagat B. Naipahahayag nang buong linaw ang mga kaalamang nakapaloob sa tekstong narinig/binasa at nakabubuo ng pansariling paniniwala/ opinyon ng may buong pagtitiwala sa sarili

C. Natutukoy ang paraan ng pagkakasulat ng teksto at nakikilala ang tiyak na uri nito D. Nakikilala ang mga pangungusap na pabuod at pasaklaw at nakikilala ang kabisaan nito sa pagkakasulat ng teksto E. Naipamamalas ang kahandaang umunawa ng katulad pang tekstong tinalakay III. PROSESO NG PAGKATUTO Unang Araw 1. Mga Panimulang Gawain a. Pagganyak. Pangkatang Gawain. Pagpapakita ng ilang larawang may kaugnayan sa paksa ng tekstong tatalakayin. Pabubuuin ang bawat pangkat ng mga tiyak na kaisipang nakapaloob sa mga napiling larawan. Ang pagtatalakayan sa pangkat ay ibabatay sa mga sumusunod na gabay na tanong. Gabay na Tanong: Anu-anong mga pangunahing kaisipan ang maaaring mahango sa larawan? Ipaliwanag ang kaugnayan ng nabuong kaisipan sa larawan 67 a.1 Pagbabahaginan sa bawat pangkat a.2 Pagbabahagi ng lider ng pangkat sa klase a.3 Pagkuha ng feedback mula sa ibang mag-aaral a.4 Pagbubuo ng sintesis b. Paglalahad. Pagbibigay-pansin sa pamagat ng tekstong ipababasa. EBOLUSYONG KULTURAL NG TAO. b.1 Pangkatang-Gawain.

Pagpapakahulugan sa Pamagat Pagbubuo ng kaisipang batay sa pamagat Pag-uugnay ng mga tiyak na karanasan bilang magaaral sa isinasaad ng pamagat Pag-uugnay sa mga karanasang nabatid tungkol sa isinasaad ng pamagat ( nabasa o narinig) b.2 Pagbabahaginan sa pangkat b.3 Pagbabahagi ng lider ng pangkat sa klase b.4 Pagkuha ng feedback sa iba pang mag-aaral b.5 Pagbubuo ng sintesis ng napag-usapan 2. Pagtalakay sa Aralin Ikalawang Araw a. Pag-uugnay ng larawan sa mga punong salita ng pamagat ng tekstong babasahin. EVOLUSYON TAO KU LTURA

b. Pangkatang pagpapabasa sa teksto. Ipasusuri ang tekstong binasa batay sa mga sumusunod. Pangkat 1 at 2: Mga kaalamang inisa-isa sa teksto na may kinalaman sa pamagat nito. Pangkat 3 at 4: Mga pangunahin at pantulong na kaisipang inilahad sa teksto Pangkat 5 at 6: Mga positiv at negativ na kaalamang inisa-isa sa teksto C. Pagbabahaginan sa pangkat. 68

D. Pagbabahagi ng lider ng pangkat sa buong klase. E. Pagkuha ng iba pang feedback F. Pagbubuo ng sintesis ng paksang tinalakay.

Ikatlong Araw a. Pagpapabasa ng isa pang kauring teksto.

b. Pagsusuri sa binasa batay sa mga kaalamang inihanay c. Pagbibigay ng guro ng kinakailangang input tungkol sa paraan ng pagkakasulat ng isang teksto. - Paraan ng pagtatalata - Paraan ng pagbubuo ng salita - Paraan ng paggamit ng salita - Paraan ng pagbubuo ng mga pangungusap d. Muling pagpapabasa sa tekstong lunsaran. Ipasusuri ang tekstong binasa batay sa paraan ng pagkakasulat nito. Pangkatang pagsusuri. Pangkat 1 : Paraan ng pagtatalata. ( Paano sinimulan, pinalawak at winakasan ang teksto) Pangkat 2: Paraan ng pagbubuo ng pangungusap ( Anong uri ng