Ο Ο.Ο.Σ.Α. ΚΑΙ ΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ ΤΟΥ

1

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Εισαγωγή

Κυρίως Θέμα : 1.Στόχοι και δράση ΟΟΣΑ2.ΟΟΣΑ και Ευρώπη3.ΟΟΣΑ και Ελλάδαα)Βιωσιμότητα ελληνικού χρέους με βάση τον ΟΟΣΑβ)Ανάπτυξη στην Ελλάδαγ)Δείκτες ευημερίας δ)Δείκτες απασχόλησηςε)Δείκτες εισοδήματοςζ)Δείκτες πρόνοιας και υγείαςη)Δείκτες παιδείας4.Δείκτες Διαφθοράς και ΟΟΣΑα)Ορισμός της διαφθοράςβ)Αιτίες διαφθοράςγ)Μέτρηση της διαφθοράςε)Η διαφθορά στην Ελλάδα

Συμπεράσματα-Προτάσεις

Βιβλιογραφία

2

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

O ΟΟΣΑ αποτέλεσε τη συνέχεια του Οργανισμού Ευρωπαϊκής Οικονομικής Συνεργασίας που μετά το 2Ο Παγκόσμιο Πόλεμο είχε την ευθύνη συντονισμού του σχεδίου Marshal. Στις 14 Δεκεμβρίου 1960, 20 χώρες υπέγραψαν τη συνθήκη ίδρυσης του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης και σε αυτές τις συνθήκες ο ρόλος του ΟΟΣΑ αφορούσε δι-ατλαντική οικονομική συνεργασία.Σήμερα, και μετά την προσχώρηση ακόμη 10 χωρών, ο ΟΟΣΑ απαρτίζεται από τις 30 περισσότερο ανεπτυγμένες χώρες του κόσμου, με σημαντική επιρροή στο παγκόσμιο οικονομικό γίγνεσθαι. Η Ελλάδα ανήκει στην πρώτη ομάδα χωρών που επικύρωσαν τη συνθήκη δημιουργίας του το 1961.Για την Ελλάδα, καθ ύλην αρμόδιο Υπουργείο για την πολιτική μας στον ΟΟΣΑ είναι το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών.

Οι χώρες μέλη ΟΟΣΑ είναι (σε παρένθεση ημερομηνία επικύρωσης της συνθήκης: Αυστρία (1961), Βέλγιο (1961), Γαλλία (1961), Γερμανία (1961), Δανία (1961), Ελβετία (1961), Ελλάδα (1961), Ηνωμένο Βασίλειο (1961), ΗΠΑ (1961), Ιρλανδία (1961), Ισλανδία (1961), Τουρκία (1961), Ισπανία (1961), Φινλανδία (1961), Καναδάς (1961), Λουξεμβούργο (1961), Νορβηγία (1961), Ολλανδία (1961), Πορτογαλία (1961), Σουηδία (1961), Ιταλία (1962), Ιαπωνία (1964), Αυστραλία (1971), Νέα Ζηλανδία (1973), Μεξικό (1994), Τσεχία (1995), Κορέα (1996), Πολωνία (1996), Ουγγαρία (1996), Σλοβακία (2000).

Οι χώρες μέλη του ΟΟΣΑ έχουν ορισμένα κοινά χαρακτηριστικά, όπως, σεβασμός στις αρχές της δημοκρατικής διακυβέρνησης και στις αρχές της οικονομίας της αγοράς. Ο ΟΟΣΑ συνεργάζεται με 70 ακόμη χώρες καθώς και άλλους διεθνείς οργανισμούς.Ο ΟΟΣΑ είναι περισσότερο γνωστός για τις μελέτες που εκπονεί για την ανάπτυξη και εφαρμογή πολιτικών σε διάφορους τομείς, καθώς και για τις στατιστικές μελέτες του. Λόγω της εγκυρότητάς τους, οι μελέτες και στατιστικές του ΟΟΣΑ αποτελούν συχνά, ακόμη και αρκετά χρόνια μετά την εκπόνησή τους, σοβαρή βάση για την ανάληψη αλλά και κριτική της αποτελεσματικότητας στρατηγικών και μέτρων πολιτικής.Συνολικά, το ιδιαίτερο βάρος του ΟΟΣΑ έγκειται στο ότι παρέχει στις χώρες μέλη του το πλαίσιο για τη συζήτηση και ανάπτυξη οικονομικών και κοινωνικών πολιτικών που καθορίζουν την εξέλιξη διάφορων καίριων τομέων σε παγκόσμιο επίπεδο και με μακροπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα.Είναι προφανής η σημασία της συμμετοχής της Ελλάδας σε ένα τόσο σημαντικό διεθνή οργανισμό και η δυνατότητα συμμετοχής της στη συνεργασία για την ανάπτυξη κοινωνικοοικονομικών πολιτικών με παγκόσμια και μακροχρόνια εμβέλεια.Ο Οργανισμός για την Οικονομική Συνεργασία και Ανάπτυξη (ΟΟΣΑ) παρέχει ένα πεδίο στο οποίο οι κυβερνήσεις μπορούν να εργαστούν μαζί για να μοιραστούν εμπειρίες και να αναζητήσουν λύσεις σε κοινά προβλήματα:

3

Συνεργάζεται με τις κυβερνήσεις με σκοπό την κατανόηση των οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών αλλαγών.

Διαμορφώνει και παρακολουθεί δεδομένα παραγωγικότητας και των παγκοσμίων ροών του εμπορίου και των επενδύσεων.

Αναλύει και συγκρίνει στατιστικά στοιχεία για την πρόβλεψη των μελλοντικών τάσεων.

Θέτει τα διεθνή πρότυπα σε όλα τα είδη των πραγμάτων, από την ασφάλεια των χημικών και των πυρηνικών σταθμών παραγωγής ενέργειας μέχρι την ποιότητα των αγγουριών.Ο ΟΟΣΑ μελετάει θέματα όπως το ύψος των φόρων και της κοινωνικής ασφάλισης καθώς και του ελεύθερου χρόνου που διαθέτουν οι άνθρωποι.Επίσης, συγκρίνει τα σχολικά συστήματα και τα συνταξιοδοτικά συστήματα διαφορετικών χωρών.

4

ΚΥΡΙΩΣ ΘΕΜΑ

ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΔΡΑΣΗ ΟΟΣΑ :

Ο οργανισμός παρέχει ένα περιβάλλον όπου οι κυβερνήσεις μπορούν να συγκρίνουν εφαρμογές πολιτικής, να βρουν απαντήσεις στα κοινά προβλήματα, να προσδιορίσουν τις καλές πρακτικές και να συντονίσουν τις εσωτερικές και διεθνείς πολιτικές. Είναι φόρουμ όπου η όμοια πίεση μπορεί να ενεργήσει ως ισχυρό κίνητρο για να βελτιώσει την πολιτική και να εφαρμόσει το «μαλακό νόμο» - μη δεσμευτικά όργανα που μπορούν περιστασιακά να οδηγήσουν στις δεσμευτικές συνθήκες.Οι ανταλλαγές μεταξύ των κυβερνήσεων του Ο.Ο.Σ.Α. ρέουν από τις πληροφορίες και την ανάλυση που παρέχονται από την γραμματεία στο Παρίσι. Η γραμματεία συλλέγει στοιχεία, παρακολουθεί τις τάσεις και αναλύσεις, καθώς και τις προβλέψεις οικονομικής ανάπτυξης. Επίσης ερευνώνται οι κοινωνικές αλλαγές ή πιθανά εξελισσόμενα σενάρια στο εμπόριο, το περιβάλλον, η γεωργία, η τεχνολογία, τη φορολογία και διάφορα άλλα πεδία.Κατά τη διάρκεια της προηγούμενης δεκαετίας, ο Ο.Ο.Σ.Α. είχε αντιμετωπίσει μια σειρά οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών ζητημάτων εμβαθύνοντας περαιτέρω τη σχέση και δέσμευσή του με τις επιχειρήσεις, τα συνδικάτα και άλλους αντιπροσώπους της κοινωνίας. Οι διαπραγματεύσεις του Ο.Ο.Σ.Α. αφορούν την φορολογία μεταφοράς καθώς και την τιμολόγηση προϊόντων. Με άλλα λόγια ο Ο.Ο.Σ.Α., έχει προετοιμάσει το έδαφος για τις διμερείς φορολογικές συνθήκες σε όλο τον κόσμο.Μεταξύ άλλων πεδίων, ο Ο.Ο.Σ.Α. έχει πάρει έναν ρόλο στο συντονισμό της διεθνούς δράσης κατά της δωροδοκίας και της διαφθοράς, που δημιουργούν τη Συνθήκη αντι-διαφθοράς του Ο.Ο.Σ.Α., η οποία είναι ενεργή από τον Φεβρουάριο του 1999.Ο Ο.Ο.Σ.Α. έχει επίσης δημιουργήσει μια ομάδα αντι-spam[3], η οποία εξέδωσε λεπτομερή έκθεση, με αρκετά χρήσιμα έγγραφα σχετικά με τα προβλήματα spamming στις αναπτυσσόμενες χώρες, τις καλύτερες προτεινόμενες πρακτικές για τους παροχείς Διαδικτύου, τα εμπορικά sites ηλεκτρονικού ταχυδρομείου καθώς και των εμπλεκομένων με το Διαδίκτυο.Η έδρα του Ο.Ο.Σ.Α. είναι στο Παρίσι.Εικοσι τέσσερα κράτη μη μέλη συμμετέχουν αυτήν την περίοδο ως κανονικοί παρατηρητές ή πλήρεις συμμετέχοντες στις επιτροπές του Ο.Ο.Σ.Α. Περίπου 50 κράτη μη μέλη συμμετείχαν στις ομάδες εργασίας, τα σχέδια ή τα προγράμματα του Οργανισμού. Ο Ο.Ο.Σ.Α. διευθύνει τις δραστηριότητες ενός πολιτικού διαλόγου και δημιουργεί την υποδομή με τα μη μέλη (προγράμματα χώρας, περιφερειακές προσεγγίσεις και παγκόσμια φόρουμ) αναζητώντας τις καλύτερες πολιτικές πρακτικές ώστε να μεγιστοποιείται η απόδοση των πολιτικών συζητήσεων.

5

Το 1996, η Εσθονία, η Λετονία και η Λιθουανία υπέβαλλαν κοινό ανακοινωθέν σχετικά με τη συνεργασία τους με τον Οργανισμό, συμπεριλαμβανομένης της μελλοντικής προσχώρησής τους. Η Σλοβενία υπέβαλε αίτηση για προσχώρηση στις 14 Μαρτίου 1996 και η Μάλτα στις 24 Σεπτεμβρίου 2005.Η Δημοκρατία της Κίνας (Ταϊβάν) διατηρεί το καθεστώς του παρατηρητή σε δύο επιτροπές του Ο.Ο.Σ.Α., αλλά λόγω της μη αναγνώρισής της ως κράτους, δεν είναι επίσημο μέλος του Ο.Ο.Σ.Α.Το Υπουργικό Συμβούλιο του ΟΟΣΑ στις 16 Μαΐου 2007 αποφάσισε να ανοίξει συζητήσεις προσχώρησης με την Εσθονία την Ρωσία.

ΟΟΣΑ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΗ :

Ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) επιβεβαίωσε τις προβλέψεις του για αδύναμη οικονομική ανάπτυξη στην Ευρώπη το 2015, ενώ οι περισσότερες από τις άλλες μεγάλες οικονομίες στον κόσμο θα πετύχουν σταθερή ανάπτυξη.Σύμφωνα με τον κύριο σύνθετο δείκτη (CLIs), τα στοιχεία στην Ευρωζώνη "εξακολουθούν να δείχνουν επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης, με ισχυρότερες ενδείξεις επιβράδυνσης στην περίπτωση της Γερμανίας και της Ιταλίας», αναφέρει σε ανακοίνωση ο ΟΟΣΑ.Στη Γαλλία, ωστόσο, ο δείκτης CLI – που σχεδιάστηκε για να προβλέπει τα σημεία καμπής της οικονομικής δραστηριότητας - υποδεικνύει μια σταθερή δυναμική ανάπτυξης, ενώ στο Ηνωμένο Βασίλειο η "σταθερή ανάπτυξη μπορεί να περιοριστεί”, παρά τα σχετικά υψηλά επίπεδα της, σημειώνει ο Οργανισμός.Ο ΟΟΣΑ, με έδρα το Παρίσι, ο οποίος παρέχει οικονομική ανάλυση και συμβουλές στις βιομηχανικές χώρες που είναι μέλη του, ανακοίνωσε ότι μεταξύ των χωρών για τις οποίες αναμένει σταθερή ανάπτυξη το 2015 είναι ο Καναδάς, οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Βραζιλία, η Κίνα και η Ρωσία.Ο δείκτης CLI για την Ιαπωνία καταδεικνύει, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, ότι η ανάπτυξη περιορίζει την δυναμική της στην χώρα αυτή, αν και αυτό μπορεί να σχετίζεται με μη επαναλαμβανόμενους παράγοντες.Η μόνη μεγάλη οικονομία όπου ο CLI καταδεικνύει ενίσχυση στην δυναμική της ανάπτυξης είναι η Ινδία, σημειώνει ο Οργανισμός.

Από την άλλη πλευρά,υποδηλώνεται στην Ε.Ε. μία τάση αποφυγής,βίαιης καταστολής των μεταναστών θεωρόντας ότι οι μετανάστες αποτελούν ένα οικονομικό μειονέκτημα για τις χώρες που εγκαθίστανται.Με βάση λοιπόν τα στοιχεία του ΟΟΣΑ-εντύπωση κάνει- όπως αυτά κατατέθηκαν σε μία πρόσφατη έκθεσή του,το παρών επιχείρημα είναι άτυπο.Μεγάλες χώρες της Ευρώπης, με επικεφαλής την κραταιά Γερμανία, θα γνωρίσουν συρρίκνωση του πληθυσμού τους μέχρι το 2050, σύμφωνα με τα στοιχεία της έκθεσης του

6

ΟΟΣΑ. Η Γερμανία, ειδικότερα, αναμένεται να γνωρίσει μείωση του πληθυσμού της κατά 8 εκατομμύρια περίπου και ο μέσος όρος ηλικίας θα ανέβει στα 50 έτη. Οι επικεφαλής συντάκτες της έκθεσης, Γιεργκ Πέστσνερ και Κώστας Φωτάκης, εκτιμούν ότι η γήρανση του πληθυσμού στην Ευρώπη θα προκαλέσει μείωση της προσφοράς του εργατικού δυναμικού σε μερικές από τις ισχυρότερες οικονομίες της Ευρώπης, όπως η Φινλανδία,η Αυστρία, η Ολλανδία και η Γερμανία. Μια λύση που προτείνεται από τους ειδικούς είναι η ένταξη περισσότερων γυναικών και ατόμων μεγαλυτέρων σε ηλικία εργαζομένων στον εργασιακό τομέα, αλλά υπολογίζεται ότι θα έχει μόνο πρόσκαιρα αποτελέσματα. Όπως δηλώνει ο Ζαν-Κριστόφ Ντιμόν, ειδικός για θέματα μετανάστευσης στον ΟΟΣΑ: «Επί του παρόντος, μπορούμε να αξιοποιούμε καλύτερα τους μετανάστες που βρίσκονται ήδη εδώ, προσαρμόζοντας με καλύτερο τρόπο τις δεξιότητές τους στις ανάγκες της αγοράς εργασίας. Σε έναν πιο μακρινό ορίζοντα, το θέμα δεν θα περιορίζεται μόνο σε αυτό, αλλά θα αφορά και την αύξηση της ροής των μεταναστών». Καθώς η οικονομία συνδέεται άμεσα με την πολιτική,τα ακροδεξιά κόμματα ,στον αντίποδα της έκθεσης, δεν συμμερίζονται τους φόβους του ΟΟΣΑ. Οι αρχηγοί αυτών των κομμάτων θεωρούν μάλιστα ότι η εισαγωγή μεταναστών από τα φτωχότερα τμήματα της ΕΕ, καθώς και από τον υπόλοιπο κόσμο, είναι υπεύθυνη για την καθοδική πορεία των μισθών, την επιδείνωση των συνθηκών διαβίωσης, αλλά και την αύξηση της εγκληματικότητας. Όμως, «αν κλείσεις την πόρτα της μετανάστευσης, θα πληρώσεις το οικονομικό τίμημα» προειδοποιεί ο Ζαν-Κριστόφ Ντιμόν. Στον επίλογο της έκθεσης ο ΟΟΣΑ αναφέρει ότι χωρίς τα κέρδη από την απασχόληση λόγω της μετανάστευσης η Ευρώπη θα χρειαστεί μια ανέλπιστα μεγάλη ενίσχυση της παραγωγικότητας για να διατηρήσει τα παρόντα επίπεδα διαβίωσης, που διαφορετικά θα σημειώσουν πτώση.

Πηγές: OOΣΑ : http://www.iefimerida.gr/news/180756/oosa-i-eyropi-ehei-anagki-toys-metanastes#ixzz3Qsqw0aec http://www.sigmalive.com/news/international/179703/oosa-adynami-i-oikonomiki-anaptyksi-stin-europi-to-2015#sthash.QyEiPi92.dpuf

7

ΟΟΣΑ ΚΑΙ ΕΛΛΑΔΑ :

Ο ΟΟΣΑ όπως είναι γνωστό θίγει δίαφορα ζητήματα με τις μετρήσεις του.Το κεφάλαιο αυτό θα ξεκινήσει με την έκθεση του ΟΟΣΑ για το δημόσιο χρέος.Θεωρείται ως το κατεξοχήν φλεγόμενο ζήτημα των ημερών μας και σαφώς ο ΟΟΣΑ,μέλος του οποίου και η Ελλάδα παρουσίασε την έκθεσή του σχετικά με την βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους.Μάλιστα,άλλος ένας λόγος για τον οποίο είναι <<της μόδας>> η αναφορά του ΟΟΣΑ είναι οι πρόσφατες δηλώσεις του υπουργού οικονομικών σχετικά με την αντικατάσταση της Τρόικας,συνεπάγοντας και το IMF με τον ΟΟΣΑ ως κύριος επιτηρητής των πεπραγμένων στην Ελλάδα.Έχοντας σαφέστατα ρυθμιστικό σκοπό.Προηγουμένως,αναφέραμε για την συσχέτιση πολιτικής με οικονομίας.Παρατηρούμε και με αυτό τον παράδειγμα,ότι αποτελούν συμπληρωματικές και όχι απλά σχετικές έννοιες.

Βιωσιμότητα ελληνικού χρέους με βάση τον ΟΟΣΑ :

Η Εκθεση επισημαίνει ότι το χρέος είναι βιώσιμο αλλά με την προϋπόθεση ότι θα υπάρξει περαιτέρω ελάφρυνση. Ο ΟΟΣΑ, στη βάση της δικής του πρόβλεψης ότι το δημόσιο χρέος θα διαμορφωθεί στο 157% του ΑΕΠ το 2020 αντί του 124% που είναι και ο στόχος ο οποίος έχει τεθεί στο Πρόγραμμα Προσαρμογής, αποτελεί προϋπόθεση ένα ακόμα «κούρεμα» ώστε να αρθεί η αβεβαιότητα. Μπορεί να τα μακροοικονομικά μεγέθη της χώρας να βελτιώνονται αλλά σε καμία περίπτωση, όπως υποστηρίζεται στην Έκθεση του Οργανισμού, το μέγεθος του δημόσιου χρέους δεν είναι συμβατό με την επανεκκίνηση ενός κύκλου ανάπτυξης. Η επισήμανση αυτή, η οποία συμπίπτει και με την άποψη του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, τονίζεται πως αποτελεί ευθεία σύσταση προς τους Ευρωπαίους δανειστές. Μάλιστα στην Έκθεση τονίζεται πως αν τελικά επέλθουν αρνητικά αποτελέσματα σε μακροοικονομικό επίπεδο και ο ονομαστικός ρυθμός ανάπτυξης σε σχέση με τον αναμενόμενο, ακόμα και με πλήρη και έγκαιρη εφαρμογή των προγραμματισμένων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων παραμείνει σε πολύ χαμηλά επίπεδα, τότε θα είναι αναγκαία κάποια επιπλέον ενέργεια προς τον στόχο της βιωσιμότητας του χρέους. Η θέση της ελληνικής κυβέρνησης, την οποία εξέφρασε ο Υπουργός Οικονομικών, είναι πως με την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος το 2013 η χώρα πληροί τον όρο που είχε θέσει το Eurogroup ακριβώς έναν χρόνο πριν, με την απόφασή του της 27ης Νοεμβρίου 2012, σύμφωνα με την οποία «θα ληφθούν μέτρα για την αποτελεσματική μείωση του δημόσιου χρέους». Ο Υπουργός τόνισε στην ίδια συζήτηση ότι η απόφαση αυτή του Eurogroup θα συζητηθεί πρακτικά μέσα στον Απρίλιο του 2014.Οι παραινέσεις του Οργανισμού, στη λογική ότι η Ελλάδα έχει προχωρήσει πολύ στις μεταρρυθμίσεις, εστιάζουν σε νομοθετικές και κανονιστικές ρυθμίσεις σε τομείς που θεωρούνται κρίσιμοι, όπως ο τουρισμός, η μεταποίηση τροφίμων, το λιανικό εμπόριο και τα οικοδομικά υλικά. Από τις προτάσεις του Οργανισμού που φθάνουν συνολικά τις 329, οι εξήντα έξι μπορεί να αποφέρουν με την υιοθέτησή τους, κατά τον κο Γκουρία, όφελος που ανέρχεται περίπου στα 5,2 δις τον χρόνο. Έξι σημαντικές συστάσεις (recommendations) αναφέρονται στη δημοσιονομική πολιτική και τις μεταρρυθμίσεις της κεντρικής διοίκησης,

8

στην οικονομική πολιτική, στη βελτίωση της λειτουργίας των αγορών, στην μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα του κράτους πρόνοιας, στον τομέα της υγείας και στην αγορά εργασίας. Ο ίδιος ο Γενικός Γραμματέας αναφέρθηκε στο κρίσιμο θέμα των μεταρρυθμίσεων, το οποίο, παρότι επροσθοβαρές, θα πρέπει να δείξει γρήγορα τα αποτελέσματα εφαρμογής, τα προσδοκώμενα παραδοτέα δηλαδή, τονίζοντας τον επείγοντα χαρακτήρα τους στην παράμετρο «χρόνος». Οι νομοθετικές προσπάθειες για να αποδώσουν χρειάζονται άμεση και αποτελεσματική εφαρμογή, συμπλήρωσε, και αυτές συμπληρώνουν την μεταρρύθμιση της διοικητικής μηχανής.Εκτενής σχετικά αναφορά έγινε και για τις επιπτώσεις της κρίσης, η οποία χαρακτηρίζεται ως η μακροβιότερη και βαθύτερη για την ευρωπαϊκή οικονομία. Στους τέσσερις «κυλίνδρους», όπως παρομοίωσε ο Γενικός Γραμματέας τα κρίσιμα πεδία οικονομικής δραστηριότητας για την ανάπτυξη, επενδύσεις, εμπόριο, πίστωση και (καλή) «συμπεριφορά» των αναδυόμενων οικονομιών οι δείκτες είναι κοντά στο 50% της απόδοσης. Συγκεκριμένα, για τις χώρες του ΟΟΣΑ είναι στο 1.7% και στις ΗΠΑ στο 1.5%. Το εμπόριο κινείται στο μισό των επιπέδων που θα έπρεπε να είναι, και η πίστωση στην Ευρώπη είναι σχεδόν μηδενική, με κάποια ελάχιστη άνοδο στον ευρωπαϊκό οικονομικό χώρο. Μέσα σε αυτό το δυσμενές περιβάλλον οι προκλήσεις για την Ελλάδα, κατά τον ΟΟΣΑ είναι η επιτάχυνση των διαρθρωτικών αλλαγών με στενό χρονικά ορίζοντα και η έμφαση στην λειτουργία της αγοράς, ειδικότερα από την πλευρά των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και της διαχείρισης των τιμών. Οι επενδύσεις αποτελούν πρώτη προτεραιότητα επίσης, προκειμένου να ανασταλεί η άνοδος της ανεργίας. Στον τραπεζικό κλάδο ο ΟΟΣΑ εκτιμά πως η Ελλάδα, παρά τα σημαντικά βήματα που πραγματοποίησε μέσω της αναδιάρθρωσης και ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, έχει να αντιμετωπίσει ακόμα το πρόβλημα των διογκούμενων μη εξυπηρετούμενων δανείων και επισφαλειών, γεγονός που εμποδίζει την χορήγηση δανείων στην επιχειρηματική δραστηριότητα και διοχέτευση ρευστότητας στην αγορά, τουλάχιστον μεσοπρόθεσμα.Η δίκαιη κατανομή του κόστους και των ωφελειών της προσαρμογής αποτελεί ένα ακόμα σημείο της Έκθεσης. Εδώ γίνεται αναφορά πρωτίστως στην συγκρότηση της διαχείρισης των πόρων και κεφαλαίων των ασφαλιστικών ταμείων καθώς και στην παράλληλη επιτάχυνση των διαδικασιών διασύνδεσης των πληροφοριακών συστημάτων μεταξύ των ταμείων, παράγοντα διασφάλισης των περισσότερο ευάλωτων ομάδων. Η εισαγωγή ενός κατώτατου μισθού αποτελεί πρόσθετο συντελεστή προς αυτή την κατεύθυνση. Στον τομέα της υγείας υπογραμμίζονται θετικά οι διοικητικές μεταρρυθμίσεις και επισημαίνεται η ανάγκη εξορθολογισμού των δαπανών, και πάντως όχι σε βάρος των κύριων προγραμμάτων υγείας και περίθαλψης.Στον τομέα της αγοράς εργασίας η αναγνώριση του υπερβολικού για τη διαχείρισή του 27% ποσοστού ανεργίας συνοδεύεται από γνωστά και αναμενόμενα σημεία που αφορούν στην ενίσχυση των ενεργητικών πολιτικών, την αξιολόγησή τους και επικέντρωση σε όσες πληρούν κριτήρια επιτυχίας. Έμφαση δίνεται στην ενίσχυση του μηχανισμού ελέγχου αγοράς εργασίας, δηλαδή το Σώμα Επιθεωρητών, προκειμένου να εντατικοποιηθούν οι έλεγχοι και να επιβάλλονται γρήγορα και αποτελεσματικά κυρώσεις εκεί που απαιτείται.Ο ΟΟΣΑ προβλέπει θετικό ρυθμό ανάπτυξης μέσα στο 2014, υποδεικνύοντα μια ελαφρά ανάσχεση του ρυθμού μείωσης στην εγχώρια ζήτηση καθώς και μια αύξηση στις εξαγωγές. Παρόλο που το έλλειμμα στον προϋπολογισμό θα συνεχίζει να συρρικνώνεται, η κατανάλωση και οι επενδύσεις θα υποστηριχθούν από έναν, έστω και μέτριο, ρυθμό

9

δημοσιονομικής συγκρότησης και προγραμματισμένων επιστροφών από τα δημόσια ταμεία. Ιδιαίτερα οι επενδύσεις αναμένεται αν επιταχυνθούν λόγω καλύτερης πρόσβασης σε πίστωση και καλύτερη χρήση των πόρων των διαρθρωτικών ταμείων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η συμβολή της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων τονίζεται επίσης, ως σημαντική. Οι εξαγωγές προβλέπεται να αυξηθούν στο πλαίσιο άρσης όποιων εμποδίων έχουν καταγραφεί αλλά επίσης και στην βάση της μείωσης των σχετικών τιμών των εξαγώγιμων σε σχέση με τα μη εξαγώγιμα προϊόντα. Παρόλα αυτά επισημαίνεται η παραμονή του ΑΕΠ σε αρνητικά επίπεδα κυρίως εξαιτίας της υψηλής ανεργίας και του μεγάλου υφιστάμενου κενού στο παραγόμενο προϊόν.

Ανάπτυξη στην Ελλάδα :

Ο ΟΟΣΑ μας παρουσιάζει ένα γνωστό τρίπτυχο κατά το οποίο θα έρθει η ανάπτυξη στην Ελλάδα.Ο ΟΟΣΑ βασίζεται στις εξαγωγές, επενδύσεις και ανταγωνιστικότητα,κατά τον οποίον, είναι το τρίπτυχο που θα μπορέσει να στηρίξει την ανάπτυξη στην Ελλάδα κατά την ερχόμενη διετία, σύμφωνα με τις οικονομικές προβλέψεις του ΟΟΣΑ.Σύμφωνα με τη σχετική έκθεση που δημοσιεύθηκε σήμερα, «έπειτα από έξι χρόνια βαθιάς ύφεσης στην Ελλάδα, η ανάπτυξη αναμένεται να είναι θετική το 2014 και να αποκτήσει μια επιπλέον δυναμική κατά τη διετία 2015- 2016. Η ανάκαμψη θα πρέπει να καθοδηγηθεί από τη δυναμική εξέλιξη των εξαγωγών, να ενισχυθεί από την επενδυτική δραστηριότητα και να υποστηριχθεί από τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας».Ο ΟΟΣΑ επισημαίνει ότι η οικονομική δραστηριότητα ενισχύθηκε το 2014, χάρις στον τουρισμό που ήταν σημαντικός, στη βελτίωση της εμπιστοσύνης και στη σταθεροποίηση της εγχώριας ζήτησης.Το ποσοστό ανεργίας, παρ' ότι παραμένει σε υψηλά επίπεδα το 2014, γύρω στο 26%, εντούτοις έχει μειωθεί από την πρόσφατη ιστορική κορυφή του και αναμένεται να σημειώσει σταδιακή μείωση για το 2016 φθάνοντας κοντά στο 24%

Αφού έγινε αναφορά στα όποια θετικά μπορεί κάποιος να βρει στην αξιολόγηση του ΟΟΣΑ σχετικά με την Ελλάδα,προτείνω να προχωρήσουμε στην ανάλυση των αρνητικών στοιχείων.Δηλαδή,σε κάποιες υπηρεσίες (ημιδημόσιες,δημόσιες,χρηματοπιστωτικές) που αφορούν ένα ευρύ περιβάλλον της ελληνικής πραγματικότητας.Επέλεξα να θίξω τους σημαντικότερους κατ’εμέ τομείς με τους δείκτες των οποίων να παρουσιάζουν ιστορικά υψηλή ύφεση.

Δείκτες ευημερίας :

Στις χώρες της Ευρωζώνης, με τον χαμηλότερο δείκτη ευημερίας σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ βρίσκονται η Ελλάδα και η Εσθονία, ενώ όσον αφορά την Ελλάδα, τα τελευταία χρόνια

10

(ειδικότερα το διάστημα 2007- 2011) έχει πληγεί τρομερά το διαθέσιμο εισόδημά της εξαιτίας τόσο της ύφεσης, όσο και της ανεργίας που καλπάζει.

Σύμφωνα με σημερινή έκθεση του Οργανισμού, η Ελλάδα και η Εσθονία είναι οι μόνες χώρες της Ευρωζώνης που βρίσκονται στο 20% των χωρών με τον χαμηλότερο δείκτη ευημερίας, μαζί με την Τουρκία, τη Βραζιλία και το Μεξικό.Στον αντίποδα της αρνητικής αυτής κατάστασης, σύμφωνα πάντα με την έκθεση του ΟΟΣΑ και σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας Wall Street Journal, στο 20% των χωρών με τον υψηλότερο δείκτη ευημερίας βρίσκονται η Ελβετία, οι Σκανδιναβικές χώρες, η Βρετανία, η Αυστραλία, ο Καναδάς και η Νέα Ζηλανδία. Στο 60% των χωρών του ΟΟΣΑ, κατατάσσονται οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, μαζί με τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία.Αναφορικά με την Ελλάδα, το μέσο ελληνικό νοικοκυριό επηρεάστηκε πάρα πολύ από την κρίση, σύμφωνα με την έκθεση του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) για την ευημερία (Well Being) που μετρά το ανθρώπινο κόστος της κρίσης.Η έρευνα αναφέρει ότι σε ένα σύνολο 11 κριτηρίων που χρησιμοποιήθηκαν για να μετρηθεί η ευημερία, η Ελλάδα βρισκόταν μόνο στα τρία από αυτά πάνω από το μέσο όρο των 34 αναπτυγμένων χωρών του ΟΟΣΑ, ενώ ήταν κάτω από το μέσο όρο στα υπόλοιπα οκτώ, σύμφωνα με το ΑΠΕ.Ειδικότερα, πάνω από το μέσο όρο ήταν όσον αφορά στην κατάσταση της υγείας, στην ισορροπία μεταξύ εργασίας και ζωής και στην προσωπική ασφάλεια. Χαμηλότερα από το μέσο όρο ήταν όσον αφορά την εκπαίδευση και τις δεξιότητες, το εισόδημα και τον πλούτο, την ενασχόληση με τα κοινά, τις θέσεις εργασίας και τις αποδοχές, τις κοινωνικές διασυνδέσεις, την κατοικία, την υποκειμενική ευημερία και την ποιότητα του περιβάλλοντος.Η έκθεση του ΟΟΣΑ αναφέρει ότι η Ελλάδα κατέγραψε μεταξύ του 2007 και του 2011 μία σωρευτική μείωση του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών κατά 23%, που ήταν η μεγαλύτερη μεταξύ των χωρών του Οργανισμού. Μεταξύ του 2007 και του 2010, η ανισότητα στο εισόδημα της αγοράς (πριν από φόρους και μεταβιβάσεις) αυξήθηκε κατά 2%, πάνω από το μέσο όρο του Οργανισμού που ήταν 1,2%.Η μεγαλύτερη επίπτωση της κρίσης, αναφέρει η έκθεση, στην ευημερία των πολιτών προέκυψε από τη μείωση της απασχόλησης και την επιδείνωση των συνθηκών στην αγορά εργασίας. Το ποσοστό απασχόλησης μειώθηκε κατά 10% από το 2007 έως το 2012, ενώ το ποσοστό της μακροχρόνιας ανεργίας αυξήθηκε κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες.Η κακή κατάσταση όσον αφορά την απασχόληση είχε μεγάλη επίπτωση στην ικανοποίηση των Ελλήνων από τη ζωή τους. Το ποσοστό των Ελλήνων που δηλώνουν πολύ ικανοποιημένοι από τη ζωή τους μειώθηκε από 59% το 2007 σε 34% το 2011, το χαμηλότερο ποσοστό στον ΟΟΣΑ. Κατά τη διάρκεια της κρίσης μειώθηκε επίσης η εμπιστοσύνη των Ελλήνων στους θεσμούς και τον τρόπο που λειτουργεί η δημοκρατία.Το ποσοστό των Ελλήνων που δηλώνουν ότι εμπιστεύονται την κυβέρνηση μειώθηκε από το 38% στο 13% μεταξύ 2007 και 2012. Το 31% των Ελλήνων ανέφερε ότι απασχολείται σε ένα κακό εργασιακό περιβάλλον, ποσοστό που είναι σημαντικά μεγαλύτερο από το μέσο όρο των ευρωπαϊκών χωρών. Οι διαφορές στην ευημερία μεταξύ των δύο φύλων, που κατά κανόνα είναι υπέρ των ανδρών, μειώθηκαν στις περισσότερες χώρες του ΟΟΣΑ - και την

11

Ελλάδα - τις τελευταίες δεκαετίες. Ωστόσο, είναι ακόμη λιγότερο πιθανό οι Ελληνίδες να έχουν μία αμειβόμενη θέση απασχόλησης ή να εκλεγούν στο κοινοβούλιο.

Δείκτες απασχόλησης :

Τα πρόσφατα στοιχεία του ΟΟΣΑ για την απασχόληση στην Ελλάδα καταγράφουν τα δεδομένα μιας εξαιρετικά προβληματικής αγοράς εργασίας. Σύμφωνα με τα στοιχεία του διεθνούς οργανισμού (Παρίσι 19-1-2015), η απασχόληση στη χώρα μας το τρίτο τρίμηνο του 2014 βρίσκεται στο ποσοστό του 49,7%, παρουσιάζοντας οριακή βελτίωση κατά μισή ποσοστιαία μονάδα σε σύγκριση με το δεύτερο τρίμηνο του ίδιου έτους όταν ήταν στο

49,2%. Ο αντίστοιχος μέσος όρος απασχόλησης για τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι 65,1%.Η μείωση της απασχόλησης στην Ελλάδα αμέσως μετά το ξέσπασμα της κρίσης είναι εντυπωσιακή. Το 2010 ήταν στο 59,1%, το 2011 έπεσε στο 55,1% για να συρρικνωθεί δραματικά το 2012 στο 50,8% και να καθηλωθεί το 2013 σε ποσοστά κάτω του 50% και να φτάσει στο 48,8%.Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΟΣΑ η τελευταία καλύτερη περίοδος για την αγορά εργασίας στη χώρα μας ήταν το δεύτερο τρίμηνο του 2008, όταν το ποσοστό είχε φτάσει στο 61,6%. Τα αντίστοιχα ποσοστά απασχόλησης στο τρίτο τρίμηνο του 2014 για την Ισπανία και την Πορτογαλία είναι 56% και 63%.Από τα στοιχεία του ΟΟΣΑ για τις ηλικιακές κατηγορίες των απασχολουμένων προκύπτει ότι η κατάσταση, ειδικά για τους πενηντάρηδες, είναι εξαιρετικά ζοφερή. Τα ποσοστά απασχόλησης για τις ηλικίες 55-64 ετών, δηλαδή για όσους πλησιάζουν στην ηλικία συνταξιοδότησης, είναι εξαιρετικά χαμηλά. Βρίσκονται στο 33,7%!Μάλιστα από τα στοιχεία προκύπτει ότι τα τέσσερα τελευταία τρίμηνα τα ποσοστά απασχόλησης για τις ηλικίες άνω των 55 ετών μειώνονται συνεχώς. Από το 35% του τετάρτου τριμήνου του 2013 πέφτουν στο 33,7% του τρίτου τριμήνου του 2014.

12

Αυτό σημαίνει ότι όσοι χάνουν τη δουλειά τους σε αυτές τις ηλικίες ουσιαστικά μένουν εκτός αγοράς εργασίας. Με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την συμπλήρωση των απαραίτητων ενσήμων για μια αξιοπρεπή σύνταξη και κυρίως για το οικονομικό αδιέξοδο στο οποίο περιέρχονται αυτοί οι άνθρωποι και για το πρόβλημα επιβίωσης που αντιμετωπίζουν αφού μένουν έξω από την αγορά εργασίας.

Δείκτες εισοδήματος (κρατήσεις-ασφαλιστικές εισφορές) :

Αλλη μια ελληνική πρωτιά: Το 2013, οι κρατήσεις σε φόρους και ασφαλιστικές εισφορές για έναν εργαζόμενο με δύο παιδιά και άνεργη σύζυγο ήταν –ποσοστιαία– οι υψηλότερες μεταξύ όλων των χωρών-μελών του ΟΟΣΑ. Η έρευνα του Οργανισμού δείχνει ότι για ετήσιο μεικτό οικογενειακό εισόδημα ύψους 24.724 ευρώ (περίπου 1.766 ευρώ τον μήνα) οι κρατήσεις εκτοξεύθηκαν το 2013 στο 44,5%. Ετσι, ενώ ο συγκεκριμένος εργαζόμενος κόστισε στον εργοδότη του περίπου 31.513,95 ευρώ, ο φορολογούμενος έβαλε στην τσέπη του μόλις 17.490,22 ευρώ, δηλαδή 1.250 ευρώ καθαρά.

• 3.154,8 ευρώ ήταν, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, ο φόρος εισοδήματος,

• 4.079,56 ευρώ ήταν οι ασφαλιστικές εισφορές του εργαζομένου και

• 6.789,37 ευρώ ήταν οι ασφαλιστικές εισφορές του εργοδότη.

Ισως η έρευνα του ΟΟΣΑ για το 2015 να καταδείξει βελτίωση της κατάστασης και υποχώρηση της Ελλάδας στον πίνακα κατάταξης, λόγω της αποκλιμάκωσης των ασφαλιστικών εισφορών (τόσο του εργαζομένου όσο και του εργοδότη περίπου κατά πέντε ποσοστιαίες μονάδες) από τον Ιούλιο του 2014. Με βάση τα δεδομένα του 2013, όμως, δεν υπάρχει καμία χώρα στον ΟΟΣΑ που να επιβάλλει τέτοιες κρατήσεις όπως η Ελλάδα.Ο Οργανισμός για να συγκρίνει τις 35 διαφορετικές χώρες-μέλη χρησιμοποιεί τον μέσο μισθό σε κάθε χώρα, ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση του κάθε νοικοκυριού.Ετσι, τα μεγέθη είναι απολύτως συγκρίσιμα, καθώς πρακτικά λαμβάνονται υπόψη τα μισθολογικά δεδομένα της κάθε χώρας (άλλος ο μέσος μισθός και η αγοραστική δύναμη που εξασφαλίζει στην Ελλάδα και άλλος στη Γερμανία ή στο Λουξεμβούργο. Ο υψηλόμισθος της Ελλάδας μπορεί να είναι ο... πρωτοδιόριστος του Λουξεμβούργου).Με βάση αυτές τις συνθήκες, η έρευνα του 2013 δείχνει τα εξής:

• Για το ζευγάρι με τα δύο παιδιά όπου εργάζεται ο ένας εκ των δύο γονιών, ο συντελεστής κρατήσεων στην Ελλάδα διαμορφώνεται στο 44,5%, με τον μέσο όρο των χωρών-μελών του ΟΟΣΑ να βρίσκεται στο 26,4%. Για τη σύγκριση ελήφθη υπόψη το 100% του μέσου εισοδήματος, που στην Ελλάδα είναι τα 24.724 ευρώ. Δεύτερη χώρα μετά την Ελλάδα είναι η Γαλλία με συντελεστή 41,6%, τρίτο το Βέλγιο με 41% και τέταρτη η Αυστρία με 38,4%. Μονοψήφιους συντελεστές εφαρμόζουν η Ελβετία (9,5%) και η Ιρλανδία (6,8%).

• Για την οικογένεια με δύο παιδιά όπου εργάζονται και οι δύο σύζυγοι, η κατάσταση δεν είναι καλύτερη. Στην περίπτωση που ο σύζυγος έχει αποδοχές που κινούνται στον μέσο όρο της χώρας και η σύζυγος αποδοχές που φτάνουν στο 33% του μέσου όρου, η Ελλάδα

13

κατατάσσεται δεύτερη στον ΟΟΣΑ με συνολικό ποσοστό κρατήσεων 42%. Μας ξεπερνάει μόνο το Βέλγιο, με συντελεστή 42,3%.Ο μέσος όρος για τις 35 χώρες-μέλη του Οργανισμού διαμορφώνεται στο 28,3%. Σε περίπτωση που οι αποδοχές της συζύγου είναι υψηλότερες φτάνοντας στο 66% του μέσου όρου, η Ελλάδα κατατάσσεται 4η πίσω από το Βέλγιο, τη Γαλλία και την Ιταλία. Και πάλι, βέβαια, οι κρατήσεις είναι 42,5%, με τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ να διαμορφώνεται στο 31,2%.

• Ευνοϊκότερη είναι η κατάσταση για τους... εργένηδες. Αυτό εξηγείται εύκολα, καθώς από το 2013 η Ελλάδα δεν διαφοροποιεί φορολογικά ή ασφαλιστικά τον άγαμο από τον έγγαμο με παιδιά. Το αφορολόγητο είναι κοινό για όλους, ενώ το μόνο που υπάρχει είναι το επίδομα του ΟΓΑ για τους έχοντες πολύ χαμηλά εισοδήματα. Ετσι, για έναν εργένη με αποδοχές στον μέσο όρο της χώρας, οι κρατήσεις φτάνουν στο 41,6% με τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ να είναι στο 35,9%. Η Ελλάδα κατατάσσεται 12η, ενώ πρώτο είναι το Βέλγιο με κρατήσεις 55%. Για τον εργένη με υψηλές αποδοχές, η Ελλάδα ανεβαίνει στην κλίμακα. Αυτός που εισπράττει το 167% του μέσου μισθού (αντιστοιχεί σε 34.202 ευρώ μεικτά ετησίως) επωμίζεται κρατήσεις της τάξεως του 49,2%, με τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ να είναι 40,3%. Η Ελλάδα είναι 7η, με πρώτο πάλι το Βέλγιο και συντελεστή 60,9%.

Η ιδέα τού να φορολογηθούν περισσότερο οι έχοντες τα υψηλότερα εισοδήματα θα μας απομάκρυνε ακόμη περισσότερο από τις υπόλοιπες χώρες του κόσμου. Εργαζόμενος με ετήσιες μεικτές αποδοχές 51.509 ευρώ κόστιζε το 2013 στον εργοδότη του 65.654 ευρώ και κατέληξε να παίρνει στην τσέπη του τα 30.785 ευρώ, δηλαδή λιγότερα από τα μισά. Ο συντελεστής κρατήσεων ήταν 53,11%, με τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ να διαμορφώνεται στο 42%.

Δείκτες πρόνοιας και υγείας :

Τη «μαύρη» πραγματικότητα που βιώνει η πλειοψηφία του ελληνικού λαού αποτυπώνουν οι τελευταίες διεθνείς συγκρίσεις του ΟΟΣΑ για την απόδοση των συστημάτων κοινωνικής πρόνοιας και υγείας όσον αφορά στην πρόσβαση, στην ποιότητα και στις δαπάνες.Στη μελέτη του Οργανισμού «Society at a glance 2014 – Highlights: Greece, The crisis and its aftermath» τα στοιχεία που παρουσιάζονται για τη χώρα μας προκαλούν σοκ. Το συνολικό εισόδημα των νοικοκυριών στην Ελλάδα μειώθηκε κατά 1/3 μεταξύ 2007 και 2012, με το μέσο όρο των απωλειών να υπολογίζεται σε 4400 ευρώ ανά άτομο. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη μείωση μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ, η οποία είναι ταυτόχρονα 4 φορές μεγαλύτερη από τη μέση απώλεια εισοδημάτων στις χώρες της Ευρωζώνης.

14

Όπως τονίζεται στη μελέτη, οι απώλειες στα εισοδήματα των Ελλήνων πολιτών αντανακλούν τη χωρίς προηγούμενο χειροτέρευση στις συνθήκες της αγοράς εργασίας για μεγάλα τμήματα του πληθυσμού και ειδικά τους νέους. Την ώρα που ο μέσος όρος του ΟΟΣΑ για το ενεργό εργασιακά τμήμα του πληθυσμού βρίσκεται στο 65%, στην Ελλάδα βρίσκεται στο 49%. Μεταξύ 2008 και 2013, η ανεργία αυξανόταν κατά 3800 άτομα ανά εβδομάδα, ενώ το 60% του 1,4 εκατ. των ανθρώπων που αναζητούν εργασία, είναι μακροχρόνια άνεργοι.

Εντελώς απροετοίμαστο χαρακτηρίζεται το σύστημα κοινωνικής πρόνοιας στην Ελλάδα για τις συνέπειες της οικονομικής και κοινωνικής κρίσης. Πριν από την κρίση, το 30% των κρατικών δαπανών πήγαινε σε κοινωνικές παροχές. Από το 2007/8 η συνολική δαπάνη για την κοινωνική πρόνοια και υγεία μειώθηκε κατά 18%, την ώρα που σημειωνόταν αύξηση της τάξεως του 14% κατά μέσο όρο στις χώρες του ΟΟΣΑ.

15

Παρά την τεράστια αύξηση των πολιτών που έχουν ανάγκη βοήθειας, η υποστήριξη των φτωχότερων οικογενειών παραμένει αδύναμη, σημειώνει η μελέτη του ΟΟΣΑ. Η υποστήριξη σε αυτούς που αναζητούν εργασία, αλλά και στους χαμηλόμισθους εργαζόμενους, παραμένει επίσης περιορισμένη, με τη συνολική δαπάνη να αποτελεί ένα μικρό μέρος σε σύγκριση με ένα τυπικό κράτος του ΟΟΣΑ.

Ο αριθμός των «άνεργων» νοικοκυριών έχει σχεδόν διπλασιαστεί, με 1 στους 5 Έλληνες σε ενεργή εργασιακά ηλικία να ζει σε οικογένεια, όπου κανείς δεν εργάζεται. Επίσης, με βάση μια σειρά δεικτών, όλο και περισσότερα νοικοκυριά δυσκολεύονται να ικανοποιήσουν τις βασικές τους ανάγκες. Το μερίδιο των ανθρώπων που λένε ότι δεν μπορούν να αγοράσουν φαγητό έχει διπλασιαστεί (17,9%) και βρίσκεται πλέον σε επίπεδα υψηλότερα ακόμα και από κάποιες αναδυόμενες οικονομίες με πολύ μικρότερο κατά κεφαλήν εισόδημα, όπως η Κίνα και η Βραζιλία.

Και στις δαπάνες για την υγεία, όμως, η κατάσταση δεν είναι καλύτερη. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΟΣΑ, που αφορούν την περίοδο 2009-2011, οι κατά κεφαλήν δαπάνες Υγείας της Ελλάδας εμφάνισαν μείωση 11,1% την ώρα που ο μέσος όρος του Οργανισμού είναι στο 5%.

16

Οι δαπάνες Υγείας στην Ελλάδα βρίσκονται κάτω και από τον μέσο όρο των χωρών του ΟΟΣΑ (2.500 ευρώ ανά πολίτη) και συγκρίνονται μόνο με εκείνες των πρώην ανατολικών κρατών (Τσεχία, Σλοβακία, Ουγγαρία, Πολωνία, Εσθονία). Την πιο υψηλή ετήσια κατά κεφαλήν δαπάνη εμφανίζει η Ολλανδία με 4.000 ευρώ με το 70% να προέρχεται από το κράτος και ακολουθούν η Αυστρία και η Γερμανία με 3.500 ευρώ.

Στην Ισπανία αναλογούν 2.350 ευρώ ανά πολίτη, με το 70% να είναι δημόσια δαπάνη. Στην Ιταλία, αναλογούν 2.300 ευρώ με το 80% να είναι δημόσια δαπάνη, ενώ στην Πορτογαλία αναλογούν 2.000 ευρώ ανά πολίτη, με το 60% να προέρχονται από το κράτος και τα ταμεία. Σε κάθε Έλληνα αναλογούν ως χρηματοδότηση της περίθαλψης 1.800 ευρώ κάθε χρόνο, με το 60% να προέρχεται από κρατικές δαπάνες και το 40% από ιδιωτικές.

Τέλος, η μετανάστευση προς άλλες χώρες του ΟΟΣΑ έχει επίσης διπλασιαστεί. Ειδικά οι νέοι μεταναστεύουν με αυξητική τάση, μειώνοντας έτσι το ενδεχόμενο μελλοντικής

17

οικονομικής ανάπτυξης και επιταχύνοντας περισσότερο τις συνέπειες της γήρανσης του πληθυσμού, σημειώνει η μελέτη.

Το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγει ο ΟΟΣΑ, είναι άκρως δυσοίωνο για το μέλλον: δεν πρέπει να αναμένεται πως η όποια οικονομική ανάκαμψη, θα βάλει γρήγορα τέλος στην κοινωνική κρίση και στα προβλήματα της υγείας. Αποδεικνύεται έτσι με τον πλέον επίσημο τρόπο, ότι η πολιτική λιτότητας της τρόικας που ακολουθούν πιστά τα χρόνια των μνημονίων οι ελληνικές κυβερνήσεις, έχει υποθηκεύσει και το μέλλον των επόμενων γενιών.

Δείκτες παιδείας :

Κάτω από τον μέσο όρο των μελών του ΟΟΣΑ στον τομέα του εκπαιδευτικού συστήματος βρίσκεται η Ελλάδα, καθώς σύμφωνα με νέες μετρήσεις έπεσε 17 θέσεις. Από την 25η βρέθηκε στην 42η.Αυξήθηκε το ποσοστό των 15χρονων Ελλήνων μαθητών με χαμηλές επιδόσεις στην κατανόηση κειμένου, τα μαθηματικά και τις φυσικές επιστήμες από το 2009 ως το 2012, σύμφωνα με έκθεση του ΟΟΣΑ σχετικά με τις δεξιότητες των 15χρονων μαθητών που παρουσιάστηκε σήμερα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις Βρυξέλλες.Σύμφωνα με την μελέτη PISA του ΟΟΣΑ, στην οποία το 2012 συμμετείχαν περίπου 510.000 μαθητές, ηλικίας από 15 έως 16 ετών, από τα 34 κράτη-μέλη του ΟΟΣΑ, καθώς και από 31 χώρες εταίρους, (πάνω από το 80% της παγκόσμιας οικονομίας), παρατηρείται ότι η ΕΕ, ως σύνολο, υστερεί σημαντικά όσον αφορά στα μαθηματικά, αλλά η εικόνα είναι πιο ενθαρρυντική όσον αφορά στις φυσικές επιστήμες και την κατανόηση κειμένου.Τα αποτελέσματα της μελέτης δείχνουν, ότι από το 2009, δέκα κράτη μέλη (Βουλγαρία, Τσεχία, Γερμανία, Εσθονία, Ιρλανδία, Ουγγαρία, Λετονία, Αυστρία, Πολωνία και Ρουμανία έχουν επιτύχει σημαντική πρόοδο στη μείωση του ποσοστού των ατόμων με χαμηλές επιδόσεις στις τρεις βασικές δεξιότητες. Ωστόσο, πέντε χώρες της ΕΕ (Ελλάδα, Ουγγαρία, Σλοβακία, Φινλανδία και Σουηδία) κατέγραψαν αύξηση αυτού του αριθμού. Συνολικά, πάντως, η ΕΕ έχει καλύτερες επιδόσεις απ' ό,τι οι Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά και οι δύο υστερούν σε σχέση με την Ιαπωνία.Σε ό,τι αφορά ειδικότερα στην Ελλάδα, το ποσοστό των 15χρονων μαθητών με χαμηλές επιδόσεις στην κατανόηση κειμένου ανέρχεται σε 22,6%, έναντι 17,8% στην ΕΕ. Το ποσοστό των μαθητών με χαμηλές επιδόσεις στα μαθηματικά ανέρχεται σε 35,7% (22,1% στην ΕΕ) και στις φυσικές επιστήμες σε 38% (16,6% στην ΕΕ). Επιπλέον, μεταξύ 2009-2012, το ποσοστό των Ελλήνων μαθητών με χαμηλές επιδόσεις στην κατανόηση κειμένου αυξήθηκε κατά 1,3% (-1,9% στην ΕΕ), στα μαθηματικά κατά 5,4% (-0,2% στην ΕΕ) και στις φυσικές επιστήμες κατά 0,2% (-1,2% στην ΕΕ).Αξίζει να σημειωθεί, ότι ο στόχος της ΕΕ είναι το ποσοστό των ατόμων με χαμηλές επιδόσεις και στις τρεις δεξιότητες να μειωθεί κάτω από το 15% ως το 2020.Σε ό,τι αφορά γενικότερα στην ΕΕ, το ποσοστό των ατόμων με χαμηλές επιδόσεις στην ανάγνωση μειώθηκε από 23,1% το 2006 σε 17,8% το 2012. Μέχρι στιγμής, μόνο επτά χώρες της ΕΕ έχουν επιτύχει το στόχο του 15% (Εσθονία, Ιρλανδία, ΠΟλωνία, Φινλανδία, Ολλανδία, Γερμανία και Δανία), ενώ αξιοσημείωτη πρόοδο έχουν πραγματοποιήσει οι Τσεχία, Γερμανία, Εσθονία, Ιρλανδία, Ουγγαρία, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Αυστρία,

18

Πολωνία και Ρουμανία.Εξάλλου, στα μαθηματικά, τέσσερα κράτη-μέλη της ΕΕ, η Εσθονία, η Φινλανδία, η Πολωνία και η Ολλανδία είναι μεταξύ των χωρών με τις καλύτερες επιδόσεις παγκοσμίως. Ωστόσο, κατά μέσο όρο στην ΕΕ δεν έχει σημειωθεί καμία πρόοδος, από το 2009, όσον αφορά στη βελτίωση του ποσοστού των ατόμων με χαμηλές επιδόσεις στα μαθηματικά. Σημαντική πρόοδο έχουν σημειώσει η Βουλγαρία, η Εσθονία, η Ιρλανδία, η Ουγγαρία, η Λετονία, η Αυστρία, η Πολωνία και η Ρουμανία.Όσον αφορά στις φυσικές επιστήμες, παρατηρείται σταθερή βελτίωση σε επίπεδο ΕΕ. Το σχετικό ποσοστό των ατόμων με χαμηλές επιδόσεις στην ΕΕ μειώθηκε από 20,3 % το 2006 σε 16,6 % το 2012, ενώ δέκα κράτη-μέλη βρίσκονται κάτω από τον στόχο του 15% (Τσεχία, Γερμανία, Εσθονία, Ιρλανδία, Λετονία, Ολλανδία, Πολωνία, Σλοβενία, Φινλανδία και Μ.Βρετανία).Αξίζει να σημειωθεί, ότι η ανάλυση του ΟΟΣΑ καταλήγει στο συμπέρασμα, ότι οι πολιτικές, για να είναι αποτελεσματικές, πρέπει να εστιάζονται στη βελτίωση της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. «Μετά το επίπεδο αυτό είναι συνήθως πολύ αργά για να αντισταθμιστεί η ευκαιρία που χάθηκε στο σχολείο», αναφέρει η έκθεση. Η ίδια ανάλυση επισημαίνει, επίσης, ότι η κοινωνικοοικονομική κατάσταση των μαθητών έχει σημαντική επίπτωση στις επιδόσεις: εκείνοι που προέρχονται από νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος είναι πολύ πιθανότερο να έχουν χαμηλότερες επιδόσεις στα μαθηματικά, τις θετικές επιστήμες και την ανάγνωση. Άλλοι σημαντικοί παράγοντες περιλαμβάνουν τις κυρίως αρνητικές συνέπειες που συνεπάγεται η προέλευση από οικογένειες μεταναστών, τη σημασία της συμμετοχής σε προσχολική εκπαίδευση και φροντίδα, καθώς και το άνοιγμα της ψαλίδας μεταξύ των φύλων, ως προς τις ικανότητες ανάγνωσης (τα κορίτσια τα καταφέρνουν πολύ καλύτερα απ' ό,τι τα αγόρια).

Πηγές : http :// www . iefimerida . gr / news /180943/ oosa - oi - protathlites - tis - diafthoras - poioi - synithizoyn - na - ladonoyn - gia - na - kanoyn - ti # ixzz 3 Qt 7 K 9 sfH http :// www . onmed . gr / ygeia - eidhseis / item /302952- oosa - ellada - kai - esthonia - stous - cheiroterous - deiktes - euimerias # ixzz 3 Qt 08 oCyt www.naftemporiki.gr http :// www . drachmi 5. gr / oikonomia / metaxy - ton -34- horon - toy - oosa - i - ellada - ehei - tis - megalyteres - kratiseis - kai - asfalistikes # sthash . SHEMw 5 ZE . dpuf http :// www . newsbomb . gr / ellada / news / story /422639/ oosa - se - parakmi - oi - deiktes - ygeias - kai - pronoias - stin - ellada # ixzz 3 Qt 1 vA 6 bE ΑΠΕ

19

ΔΕΙΚΤΕΣ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ ΚΑΙ ΟΟΣΑ :

Σαν κύκνιο άσμα της παρούσας εργασίας θεωρώ πως οφείλω να αναφερθώ στην διαφθορά.Ο ΟΟΣΑ όπως και άλλοι ενδεχομένως και ελεγκτικοί οργανισμοί αναφέρονται στο παρών μείζων ζήτημα με μεγάλη αναστάτωση.Η Ρυθμιστική Πολιτική προσπαθεί με διαφόρους τρόπους να την κατευνάσει,αλλά η ανθρώπινη αχαριστεία ως γνωστόν δεν έχει όρια και φραγμούς.Και στο κομμάτι της ναυτιλίας παρατηρούμε ανθρώπους που είχαν πολλά(assets,capital etc)και πηγαίναν για τα περισσότερα.

Ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης ,λοιπόν, παρουσίασε τους βιομηχανικούς τομείς που εμπλέκονται στις περισσότερες υποθέσεις διαφθοράς. Σύμφωνα με τα στοιχεία που ανέλυσαν οι ειδικοί του Οργανισμού, πέντε βιομηχανικοί τομείς συγκεντρώνουν την πλειοψηφία των κατηγοριών για δωροδοκία αξιωματούχων. Από την εξέταση των υποθέσεων προκύπτει ότι στο 41% των περιπτώσεων το διοικητικό προσωπικό γνώριζε για την πρακτική δωροδοκίας της εταιρείας και στο 12% των περιπτώσεων εμπλέκονταν και στελέχη της εταιρείας.Η έκθεση αμφισβητεί την επικρατούσα άποψη ότι εκείνοι που δωροδοκούνται συνήθως είναι δημόσιοι υπάλληλοι σε φτωχές χώρες, καθώς διαπιστώνει ότι σχεδόν οι μισές από τις περιπτώσεις (ποσοστό 43%) αφορούν χρηματισμό αξιωματούχων σε ανεπτυγμένες ή πολύ ανεπτυγμένες χώρες. Ο χρηματισμός χρησίμευε συνήθως για την αποφυγή τελωνειακών έλεγχων. Οι πέντε πιο διεφθαρμένοι βιομηχανικοί τομείς είναι οι εξής:

Εξόρυξης μεταλλευμάτων και καυσίμων, με 19% των υποθέσεων

Κατασκευών και ανοικοδόμησης, με 15% των υποθέσεων

Μεταφορών, με 15% των υποθέσεων

Πληροφορικής και επικοινωνιών, με 10% των υποθέσεων

Εργοστασιακός, με 8% των υποθέσεων

Ορισμός διαφθοράς :

Η κατάσταση στην οποία χρησιµοποιούνται αθέµιτα µέσα, µε σκοπό την παραβίαση των νόµων (µε δωροδοκίες, εξυπηρετήσεις, προσφορές κ.λ.π.) για ιδιωτικό όφελος. Κατά τον Kaufmann (2005) η έννοια της διαφθοράς ορίζεται ως η ιδιωτικοποίηση της δηµόσιας πολιτικής (privatization of public policy) δηλαδή η επιρροή στην άσκηση δηµόσιας πολιτικής υπέρ ιδιωτικών συµφερόντων και εις βάρος του συνόλου. Η διαφθορά είναι ένα σύνθετο και πολύπλευρο φαινόµενο µε πολλαπλά αίτια και αιτιατά, καθώς λαµβάνει διάφορες µορφές και λειτουργίες σε διάφορα πλαίσια. Το φαινόµενο της διαφθοράς κυµαίνεται από µια ξεχωριστή πράξη µιας πληρωµής που αντίκειται στο νόµο µέχρι την

20

ενδηµική δυσλειτουργία ενός πολιτικού και οικονοµικού συστήµατος. ∆υστυχώς, η διαφθορά είναι ένα παγκόσµιο φαινόµενο και δεν αποτελεί αποκλειστική «ασθένεια» των αναπτυσσόµενων ή τριτοκοσµικών χωρών ή ειδικότερα της Ελλάδας. Υφίσταται τόσο στο δηµόσιο όσο και στον ιδιωτικό τοµέα, χωρίς βέβαια πάντα να γίνεται αντιληπτή.

Αιτίες διαφθοράς :

Θα ήταν χρήσιµο να επικεντρωθούµε στις αιτίες που οδηγούν τις χώρες στο φαινόµενο της διαφθοράς και να εστιάσουµε κυρίως στον παράγοντα άνθρωπο που θεωρείται ο κύριος υπεύθυνος για αυτήν την κατάσταση. Σύµφωνα µε την οικονοµική θεωρία, η επιδίωξη του ατοµικού συµφέροντος (όφελος) είναι το κυρίαρχο κριτήριο που όταν επιδιώκεται σε µια ανταγωνιστική αγορά καταλήγουµε σε µια ισορροπία όπου πραγµατοποιείται αυτό που θέλει η κοινωνία ως σύνολο. Με βάση λοιπόν αυτή τη θεωρία, προϋποθέτουµε ότι δεν γίνεται τίποτα παράνοµο, υπόθεση που δεν ισχύει σε καµία περίπτωση. Αυτό λοιπόν που θα οδηγήσει το άτοµο να χρησιµοποιήσει παράνοµο κέρδος εξαρτάται από το εάν το ατοµικό όφελος που του αποφέρει η πράξη αυτή εκτιµάται ως µεγαλύτερο από το αντίστοιχο κόστος της πράξης αυτής. Παράλληλα, ένας ακόµα παράγοντας που µπορεί να ευνοήσει το φαινόµενο της διαφθοράς είναι και η διάρθρωση του ίδιου του κράτους. Πιο συγκεκριµένα, η έλλειψη κυβερνητικής διαφάνειας, η έλλειψη ελευθερίας του λόγου, η µακροχρόνια κατοχή κυβερνητικών θέσεων από τα ίδια πολιτικά κόµµατα και πρόσωπα, η έλλειψη αξιολόγησης των υπαλλήλων του δηµόσιου τοµέα, οι πενιχροί µισθοί και το ελαστικό νοµικό καθεστώς που αφήνει ατιµώρητους κάποιους αποδεδειγµένα διεφθαρµένους είναι µερικοί από τους παράγοντες που ενισχύουν και ενδυναµώνουν αυτήν την κατάσταση σε µεγάλο βαθµό. Κατά τον Treisman (Journal of Public Economics, 2000), η κατάχρηση του δηµοσιου αξιώµατος ερµηνεύεται ως η εξισορρόπηση του αναµενόµενου κόστους µιας διεφθαρµένης πράξης µε το αναµενόµενο όφελος που θα έχει η πράξη αυτή. Οι οικονοµολόγοι έχουν προτείνει µια ποικιλία οικονοµικών, πολιτικών και κοινωνικών συστηµάτων που θα µπορούσαν να επηρεάσουν τόσο τα αναµενόµενα κόστη όσο και τα οφέλη. Ως κόστος θεωρείται ο κίνδυνος να ανακαλυφθεί η πράξη του και να τιµωρηθεί για αυτήν. Η πιθανότητα να πιαστεί εξαρτάται εν µέρει από την αποτελεσµατικότητα της χώρας και το νοµικό της σύστηµα. Τα νοµικά συστήµατα διαφέρουν στο βαθµό προστασίας και τις ευκαιρίες για την προσφυγή που προσφέρουν σε ιδιώτες. Έτσι, υπάρχει διαφορά στα συστήµατα κοινού δικαίου (βρίσκονται κυρίως στη Βρετανία και στις πρώην αποικίες της) και στα συστήµατα αστικού δικαίου (βρίσκονται κυρίως στην ηπειρωτική Ευρώπη και στις πρώην αποικίες της). Επίσης, στη συνέχεια του άρθρου του ο Treisman αναφέρει ως πρόσθετη αιτία τη θρησκεία, η οποία µπορεί να επηρεάσει τα επίπεδα της διαφθοράς. Πιο συγκεκριµένα, στην περίπτωση του Προτεσταντισµού η θρησκεία µπορεί να διαδραµατίσει σηµαντικό ρόλο παρακολουθώντας και καταγγέλλοντας παραβιάσεις από κρατικούς αξιωµατούχους. Αντίθετα, αυτό δεν µπορεί να συµβεί σε περιπτώσεις όπως το Ισλάµ, όπου εκκλησία και κράτος συνδέονται στενά. Παράλληλα, µια ακόµα αιτία που εντείνει το φαινόµενο της διαφθοράς είναι σύµφωνα µε τον Treisman ο κρατικός παρεµβατισµός. Πιο συγκεκριµένα, χώρες µε µεγάλη κρατική παρέµβαση στην οικονοµία όπως για παράδειγµα η επιβολή φορολογίας έχουν υψηλά ποσοστά διαφθοράς. Ωστόσο, η διαφθορά είναι µικρότερη όσο µεγαλύτερη είναι η

21

έκθεση της χώρας στον ανταγωνισµό από τις εισαγωγές. Επίσης, κάποια ακόµα συµπεράσµατα στα οποία καταλήγει ο Treisman είναι ότι σε χώρες µε συστήµατα κοινού δικαίου το επίπεδο της διαφθοράς είναι χαµηλότερο. Ακόµα, η διαφθορά θα είναι χαµηλότερη σε δηµοκρατικές χώρες, ενώ το ίδιο ισχύει και στις πιο αναπτυγµένες οικονοµικά χώρες, όπου οι πληθυσµοί είναι πιο µορφωµένοι και εγγράµµατοι.

Μέτρηση της διαφθοράς :

Οι παρακάτω δείκτες µπορούν να µας δώσουν µια ιδέα αναφορικά µε το µέγεθος της διαφθοράς:

Ο ∆είκτης Business International (BI). Ο εν λόγω δείκτης, ο οποίος πλέον συντάσσεται από το Economist Intelligence Unit, περιλαµβάνει µια εκτίµηση του επιπέδου της διαφθοράς σε διάφορες χώρες. Τα ευρήµατα προκύπτουν από στοιχεία που συλλέχθηκαν από ένα δίκτυο ανταποκριτών και αναλυτών σε όλο τον κόσµο και δηµοσιεύθηκαν αρχικά για την περίοδο 1981-83.

Ο ∆είκτης ICRG (International Country Risk Guide): Ο εν λόγω δείκτης δηµοσιεύεται ετησίως από την Political Risk Services Inc.

Ο δείκτης του Παγκόσµιο Οικονοµικό Φόρουµ. Το Παγκόσµιο Οικονοµικό Φόρουµ στην ετήσια δηµοσίευσή του υπό τον τίτλο World Competitiveness Report παραθέτει και στοιχεία αναφορικά µε κάποιο µέτρο δωροδοκίας.

Το Παγκόσµιο Βαρόµετρο για την ∆ιαφθορά (Global Corruption Barometer, GCB) αποτελεί µια έρευνα κοινής γνώµης, η οποία διεξάγεται από το 2003. Αυτή η έρευνα διερευνά τις αντιλήψεις της κοινής γνώµης αναφορικά µε την διαφθορά.

Ο ∆είκτης Χρηµατισµού (Bribe Payers Index, BPI) βασίζεται σε έρευνες ειδικού πληθυσµού. Το 2008 κάλυψε 26 χώρες. Πραγµατοποιείται µεταξύ ανωτάτων στελεχών, επιχειρήσεων και τραπεζών των χωρών υποδοχής.

Ο ∆είκτης Αντιλαµβανόµενης ∆ιαφθοράς: Ο εν λόγω δείκτης συντάσσεται από τον διεθνή µη-κυβερνητικό οργανισµό ∆ιεθνής ∆ιαφάνεια και καταγράφει το επίπεδο της αντιλαµβανόµενης, από τους πολίτες, διαφθοράς στον δηµόσιο τοµέα µιας χώρας

Ο εν λόγω δείκτης προκύπτει από έρευνες που καταγράφουν τις αντιλήψεις του επιχειρηµατικού κόσµου και ειδικών αναλυτών. Η κλίµακα κατάταξης είναι από το 0 έως το 10, όπου ο βαθµός 0 υποδηλώνει τη µέγιστη διαφθορά, ενώ όσο αυξάνει ο σχετικός δείκτης υπάρχει η αίσθηση ότι δεν υπάρχει διαφθορά στη χώρα. Έτσι στην χώρα µε την υψηλότερη (χαµηλότερη) τιµή του δείκτη CPI η αντίληψη της διαφθοράς είναι η µικρότερη (µεγαλύτερη) µεταξύ των χωρών που περιλαµβάνονται στον κατάλογο του CPI. Το 2011 λοιπόν, σύµφωνα µε τον δείκτη διαφθοράς CPI, η δηµόσια κατακραυγή κατά της διαφθοράς, της ατιµωρησίας και της οικονοµικής αστάθειας συντάραξε όλο τον κόσµο. Το 2011 ο δείκτης διαφθοράς

22

δείχνει ότι η δηµόσια απογοήτευση είναι πραγµατικότητα. Στην έρευνα συµµετέχουν 182 χώρες, από τις οποίες στην κορυφή της διαφθοράς βρίσκονται η Σοµαλία, η Βόρεια Κορέα και το Μιανµάρ, ενώ λιγότερο διεφθαρµένες κατατάσσονται η Νέα Ζηλανδία, η ∆ανία και η Φινλανδία

Η Ελλάδα βρίσκεται στην 80η θέση µε σκορ 3,4. Ο παρακάτω πίνακας δείχνει την κατάταξη µε τις 10 λιγότερο και τις 10 περισσότερο διεφθαρµένες χώρες έτσι όπως εµφανίζονται στον πίνακα.

Πίνακας 1: Πίνακας διαφθοράς

Θέση

1

Χώρα

Νέα Ζηλανδία

∆είκτης

9,5

Θέση

172

Χώρα

Βενεζουέλα

∆είκτης

1,9

2

2

4

5

6

7

8

8

10

∆ανία

Φινλανδία

Σουηδία

Σιγκαπούρη

Νορβηγία

Ολλανδία

Αυστραλία

Ελβετία

Καναδάς

9,4

9,4

9,3

9,2

9,0

8,9

8,8

8,8

8.7

176

176

177

177

177

180

180

182

182

Αϊτή

Ιράκ

Σουδάν

Τουρκµενιστάν

Ουζµπεκιστάν

Αφγανιστάν

Μιανµάρ

Βόρεια Κορέα

Σοµαλία

1,8

1,8

1,6

1,6

1,6

1,5

1,5

1,0

1,0

Η Διαφθορά στην Ελλάδα :

23

Ένα από τα µεγαλύτερα πλήγµατα της ελληνικής οικονοµίας είναι και η διαφθορά, οι συνέπειες της οποίας είναι πολύ σηµαντικές τόσο σε οικονοµικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο. Η διαφθορά, οδηγεί σε απώλεια εµπιστοσύνης και έλλειψη σεβασµού των πολιτών προς το Κράτος και τους νόµους. Η ύπαρξη µέτρων για την καταπολέµηση της διαφθοράς όπως οι αυστηρότερες ποινές για κρούσµατα διαφθοράς , η εισαγωγή κινήτρων µε βάση την απόδοση και την αξιολόγηση καθώς και η απλοποίηση των µηχανισµών καθώς και του θεσµικού πλαισίου που διέπει τη σχέση µεταξύ του Κράτους , των πολιτών και των επιχειρήσεων πρέπει να αποτελούν πρωταρχικό µέληµα και κύριο σκοπό της χώρας µας. Σύµφωνα µε την εθνική έρευνα για τη διαφθορά στην Ελλάδα που διεξήχθη το Νοέµβριο- ∆εκέµβριο 2011 από την Public Issue παρατηρούµε µεγαλύτερα ποσοστά διαφθοράς στον δηµόσιο από ότι στον ιδιωτικό τοµέα. Ο επόµενος λοιπόν πίνακας µας παρουσιάζει την έκταση της διαφθοράς κατά τοµέα για τα έτη 2007-2011, ως ποσοστό των νοικοκυριών (%) που αναφέρουν περιστατικά διαφθοράς.

24

Αυτό όµως που πρέπει να µας προβληµατίσει από αυτήν την έρευνα είναι το µέγεθος της διαφθοράς που έχει υπολογιστεί για το έτος 2011, το κόστος της οποίας δυστυχώς δεν είναι και µικρό. Με βάσει λοιπόν τα στοιχεία και τον παρακάτω πίνακα που προέκυψε από την εθνική έρευνα αυτή έχουµε:

Επίσης, κάτι που είναι αξιοσηµείωτο στην παρούσα έρευνα είναι η πεποίθηση και η επίγνωση της κατάστασης που έχουν οι Έλληνες για τη χώρα τους καθώς και το ότι θεωρούν (το µεγαλύτερο ποσοστό των Ελλήνων) ότι η Ελλάδα είναι µια χώρα που πάντα θα µαστίζεται από το φαινόµενο της διαφθοράς

Το παγκόσµιο βαρόµετρο της διαφθοράς της ∆ιεθνούς ∆ιαφάνειας µετράει τη διαφθορά σε παγκόσµιο επίπεδο. Η έρευνα που διεξήχθη για το έτος 2010 βασίζεται σε περισσότερους

25

από 91.500 ανθρώπους από 86 χώρες. Τα σηµαντικότερα ευρήµατα της έρευνας αυτής µπορούµε να πούµε ότι είναι η αύξηση της διαφθοράς σε όλο τον κόσµο κατά τα τρία τελευταία έτη και ιδιαίτερα στη Β. Αµερική και την Ευρώπη. Επίσης, σηµαντικό συµπέρασµα είναι ότι τα πολιτικά κόµµατα έχουν αναγνωριστεί ως ο πιο διεφθαρµένος φορέας παγκοσµίως. Ο παρακάτω πίνακας δείχνει τους πιο διεφθαρµένους θεσµούς σύµφωνα µε την έρευνα.

Παρατηρούµε λοιπόν ότι σχεδόν το 80% του συνόλου των ερωτηθέντων θεωρούν ότι τα πολιτικά κόµµατα είναι διεφθαρµένα, ενώ ακολουθούν οι δηµόσιοι υπάλληλοι, τα κοινοβούλια και η αστυνοµία. Αξιοσηµείωτο είναι και το ποσοστό που συγκεντρώνει και ο ιδιωτικός τοµέας, αφού πάνω από τους µισούς ερωτηθέντες θεωρούν διεφθαρµένο και αυτόν τον τοµέα παγκοσµίως. Τέλος, λιγότερα διεφθαρµένα εµφανίζονται κατά την έρευνα οι µη κυβερνητικές οργανώσεις και ο στρατός.Από τα σηµαντικότερα προβλήµατα της οικονοµίας είναι και η ανεπάρκεια θεσµών και ειδικά στον ελληνικό χώρο. Η ύπαρξη θεσµών δίνει κίνητρα στους ανθρώπους ώστε να αποκτήσουν µεγαλύτερη ωφέλεια προσφέροντας οφέλη και στο υπόλοιπο κοινωνικό σύνολο. Οι θεσµοί προστατεύουν τους πολίτες ανεξαρτήτως κοινωνικής ή οικονοµικής δύναµης έτσι ώστε να µην επικρατεί αναρχία και ζούγκλα. Μια θεσµική βελτίωση πάντως θα µπορούσε να επηρεάσει µακροπρόθεσµα θετικά την κατάσταση της οικονοµίας. Παρακάτω, παρουσιάζεται µια ανάλυση των θεσµών και της συµβολής τους στην οικονοµία µιας χώρας.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ-ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα παρακάτω συμπεράσματα βγήκαν,κατώπιν αναλύσεων των στοιχείων που αποκομήθηκαν από τον ΟΟΣΑ.Οι παρακάτω απόψεις είναι οι προτάσεις μου για τα φλέγοντα ζητήματα της ελληνικής πραγματικότητας.Όπως αναφέρω και παρακάτω,η μεταρρύθμιση είναι αναγκαία...

Η Ελλάδα ,επομένως, πρέπει να µεταρρυθµίσει επειγόντως το σύστηµα κοινωνικής προστασίας της προκειµένου να εκπληρώσει τους στόχους δηµοσιονοµικής εξυγίανσης και να δηµιουργήσει ένα αποτελεσµατικό δίχτυ κοινωνικής προστασίας.

• Μέχρι σήµερα, η µεταρρυθµιστική διαδικασία έχει θέσει ορισµένα σηµαντικά ερείσµατα, αλλά πρέπει να προχωρήσει πολύ περισσότερο µέσω µιας ολοκληρωµένης στρατηγικής καθώς και µιας διαδικασίας εφαρµογής που θα διασφαλίζει την εφαρµογή της πολιτικής στη βάση της κοινωνίας.

26

• Πρέπει να επιτευχθεί η κατάλληλη ισορροπία ανάµεσα στους στόχους της δηµοσιονοµικής εξυγίανσης, της ανάπτυξης και της κοινωνικής ευηµερίας. Αυτό µπορεί να επιτευχθεί µε σαφώς καθορισµένη κεντρική ηγεσία, προσεκτικό µεταρρυθµιστικό σχεδιασµό και αποτελεσµατική µεταρρυθµιστική διαδικασία.

• Οι συστάσεις της έκθεσης αναµένεται να αποδώσουν σηµαντικές εξοικονοµήσεις µεσοπρόθεσµα και µακροπρόθεσµα, µέσω της τεράστιας ενίσχυσης της αποδοτικότητας του συστήµατος, συµπεριλαµβανοµένης της µείωσης της απάτης, της απάλειψης των αλληλεπικαλύψεων, των οφελών αποδοτικότητας, καθώς καικάποιες βραχυπρόθεσµες εξοικονοµήσεις. Με προσεκτικό σχεδιασµό, οι συστάσεις µπορούν επίσης να συµβάλλουν στη µείωση του ποσοστού τηςφτώχειας.

• Ο ορισµός του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας ως επικεφαλής είναι πολύ ενθαρρυντικός και αποτελεί απόδειξη της πρόδηλης βούλησης που υπάρχει να προωθηθούν γρήγορα οι µεταρρυθµίσεις.

• Τρία είναι τα κρίσιµα ζητήµατα προκειµένου να διασφαλιστεί ότι η µεταρρυθµιστική διαδικασία δεν θα παρεκκλίνει από την πορεία της:

− H υιοθέτηση των µεταρρυθµίσεων δεν επαρκεί, αλλά πρέπει συγχρόνως αυτές να παρακολουθούνται και να αξιολογούνται προσεκτικά, κατά τη διάρκεια αλλά και µετά την εφαρµογή τους. Οι ελληνικές αρχές θα πρέπει να παρακολουθούν στενά την πρόοδο των µεταρρυθµίσεων µέσω των µηχανισµών για το λεπτοµερειακό σχεδιασµό και την εφαρµογή τους, µε βάση ένα ξεκάθαρο χρονοδιάγραµµα (µε έµφαση στον τρόπο µε τον οποίο λειτουργικοποιούνται οι νόµοι που τίθενται σε ισχύ). Συνεπώς, η εστίαση στον ρυθµό εφαρµογής των µεταρρυθµίσεων είναι καίριας σηµασίας.

− Οι µεταρρυθµίσεις πρέπει να έχουν συνοχή και να είναι ολοκληρωµένες, νακαλύπτουν όλα τα ζητήµατα που είναι αναγκαία για τη διασφάλιση της αποτελεσµατικής, συστηµικής αλλαγής στην πολιτική κοινωνικής προστασίας, συµπεριλαµβανοµένης της σχέσης µεταξύ της κοινωνικής ασφάλισης και πρόνοιας, το σχεδιασµό και την εφαρµογή ενός νέου συστήµατος συλλογής δεδοµένων, καθώς και την αποτελεσµατική παροχή υπηρεσιών σε τοπικό επίπεδο. Οι πλέον πρόσφατες µεταρρυθµίσεις αποτελούν δείγµα προόδου, αλλά δεν έχουν αξιολογηθεί από τον ΟΟΣΑ µε βάση το προαναφερθέν κριτήριο. Εν γένει, οι ικανότητες της κεντρικής κυβέρνησης να ηγηθεί και να κατευθύνει τη µεταρρυθµιστική διαδικασία, καθώς και να συνδέσει τις µεταρρυθµίσεις αυτές µε εκείνες του φορολογικού συστήµατος θα είναι καίριας σηµασίας για την επιτυχία του εγχειρήµατος.

− Η διεθνής κοινότητα θα παρέχει πρακτική και τεχνική συνδροµή προκειµένου να ενισχυθούν οι εγχώριες δυνατότητες και να ενεργοποιηθούν οι διαθέσιµοι πόροι, δεξιότητες και γνώσεις. Η τεχνική συνδροµή θα πρέπει να είναι διαµορφωµένη σύµφωνα µε την ικανότητα της ελληνικής δηµόσιας διοίκησης να ενσωµατώνει την υποστήριξη και να προσαρµόζει τη διεθνή εµπειρία στα ελληνικά δεδοµένα.

Τώρα,όσον αφορά το επόμενο σημαντικότατο θέμα που θίκτηκε,η διαφθορά δηµιουργεί ένα πολιτικοοικονοµικό εξάµβλωµα που πλήττει την κοινωνία και την υγιή επιχειρηµατική

27

δραστηριότητα. Οι άνεργοι µη έχοντας πόρους καταφεύγουν πιο εύκολα στην παρανοµία και το εύκολο χρήµα. Η διαφθορά µειώνει τα έσοδα του κράτους επιδεινώνοντας ακόµη περισσότερο την κατάσταση. Παράλληλα, οι θεσµοί οι οποίοι αποτελούν ακρογωνιαίο λίθο της κοινωνίας έρχονται να συµπληρώσουν τους παράγοντες που επηρεάζουν το φαινόµενο της διαφθοράς. Κοινωνίες οι οποίες χαρακτηρίζονται από γραφειοκρατικές διαδικασίες, κρατική βραδύτητα και έλλειψη ευελιξίας είναι κοινωνίες που οδηγούν τους πολίτες τους σε φαινόµενα φαυλότητας . Η κοινωνία µας σήµερα χαρακτηρίζεται ως κοινωνία δύο ταχυτήτων. Εάν η µία είναι η τεχνολογική πρόοδος σίγουρα η δεύτερη είναι η διαφθορά. ∆υστυχώς, διαφθορά και οικονοµική κρίση είναι άρρηκτα συνδεδεµένες. Η οικονοµική κρίση δεν αφήνει περιθώρια για επενδύσεις και δηµιουργία νέων θέσεων εργασίας. Αντίθετα, συρρικνώνει την εξέλιξη και τη δηµιουργία, υποθάλποντας φαινόµενα παραοικονοµίας και διαφθοράς. Ο συνδυασµός του σαθρού θεσµικού περιβάλλοντος έρχεται να αποτελέσει ένα επιπλέον αγκάθι. Σήµερα, η οικονοµική κρίση που διανύουµε µπορεί να αποτελέσει εφαλτήριο για αλλαγή και µια ευκαιρία για εξέλιξη και πρόοδο. Η συνειδητοποίηση της κατάστασης και των διαστάσεων που έχει λάβει πρέπει να µας προβληµατίσει όλους και να µας οδηγήσει σε αναθεώρηση των θεσµών δηµιουργώντας µια κοινωνία πιο ευέλικτη και πιο προσιτή στους πολίτες της. Η κοινωνία πρέπει να εκπνέει αισθήµατα ασφάλειας και βεβαιότητας, δίνοντας ταυτόχρονα ευκαιρίες απασχόλησης και δηµιουργίας. Τέλος, θα πρέπει να επισηµάνουµε ότι τα αποτελέσµατα µιας θεσµικής βελτίωσης είναι µακροπρόθεσµα, ωστόσο θα είναι ικανά να αλλάξουν την κατάσταση της χώρας µας άρδην και να επωφεληθούµε από αυτά στο µέλλον.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Eurostat (2012), «Eurostat - Data Explorer», General government expenditure by function (COFOG) [gov_a_exp], http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=gov_a_exp&lang=en.

International Labour Organisation (ILO), LABORSTA database, http://laborsta.ilo.org.

OECD Labour Force Statistics Database, doi: 10.1787/lfs-lfs-data-en.

OECD National Accounts Database (2012), doi: 10.1787/na-data-en.

OECD (2011a), Government at a Glance 2011, OECD Publishing, doi: 10.1787/gov_glance-2011-en.

OECD (2011b), OECD Economic Surveys: Greece 2011, OECD Publishing, doi: 10.1787/eco_surveys-grc-2011-en.

28

Αντζουλάτος Α. Άγγελος, “Κυβέρνησεις Χρηµαταγορές και Μακροοικονοµία πλοήγηση στον κόσµο της οικονοµίας και των αγορών”, εκδ. ∆ιπλογραφία, Αθήνα 2011.

∆αλαµάγκας Βασίλειος, “Εισαγωγή στη ∆ηµόσια Οικονοµική” , εκδ. Κριτική Α.Ε, Αθήνα 2003

Σφακιανάκης Κ. Μανώλης, “∆ιοικητική Κρίσεων”, εκδ. ΕΛΛΗΝ, Αθήνα 1998

Acemoglou, D., Johnson, S. & Robinson, A.J. 2002, " Reversal of Fortune: Geography and Institutions in the Making of the Modern World Income Distribution", The Quarterly Journal of Economics, vol. 117, no. 4, pp. 1231-1294.

Acemoglou, D., Johnson, S. & Robinson, A.J. 2001, " The Colonial Origins of Comparative Development: An Empirical Investigation", The American Economic Review, vol. 91, no. 5, pp. 1369-1401.

Aghion, P. & Durlauf, N.S. (eds) 2005, Handbook of Economic Growth, 1A edn, Elsevier B.V.

Djankov, S., La Porta, R., Lopez de Silanes, F. & Shleifer, A. 2002, "The regulation of entry", The Quarterly Journal of Economics, vol. 117.

Dollar,D.and Kraay, A. 2002, "Growth is good for the Poor ", Journal of Economic Growth, Springer, Vol. 7(3), p.p.195-225

Kaufmann, D. 2005, "Myths and Realities of Governance and Corruption", Global Competitiveness Report, , pp. 81-98.

La Porta, R., Lopez-de- Silanes,F and Shleifer,A. 2008 "The economic consequences of legal origins", Journal of Economic Literature, Vol.46, pp.285-332 56

Mauro, P. 1996, "The effects of Corruption on Growth, Investment, and Government Expenditure", Quarterly Journal of Economics, .

Mauro, P. 1995, "Corruption and Growth", Quarterly Journal of Economics, vol. 110(3), pp. 681-712

29