Microsoft Word - Geografija

Vrz osnova na ~len 55 stav 1 od Zakonot za organizacija i rabota na organite na dràvnata uprava („Sl. vesnik na RM” br.

58/00, 44/02 i 82/08) i ~len 25 od Zakonot za osnovno obrazovanie („Sl. vesnik na RM” br. 103/08), ministerot za obrazovanie i nauka donese nastavna programa po predmetot geografija za VII oddelenie na osnovnoto osumgodi{no obrazovanie, odnosno za VIII oddelenie za devetgodi{noto osnovno obrazovanie.

2

MINISTERSTVO ZA OBRAZOVANIE I NAUKA

BIRO ZA RAZVOJ NA OBRAZOVANIETO

Skopje,noemvri 2008

GEOGRAFIJA

OSNOVNO OBRAZOVANIE

NASTAVNA PROGRAMA

3

ZABELE[KA:

Soglasno dinamikata za voveduvawe na devtgodi{noto osnovno vospitanie i obrazovanie nastavnata programa za

u~enicite vo VII oddelenie na osumgodi{noto osnovno u~ili{te od u~ebnata 2009/10 godina e ekvivalentna na nastavnata programi za VIII oddelenie na devetgodi{noto osnovno u~ili{te.

4

1. ЦЕЛИ НА НАСТАВАТА ВО VIII ОДДЕЛЕНИЕ

U~enikot/u~eni~kata:

- da steknuva znaewa za Evropa i Azija i nivnata mestopolo`ba vo svetot; - da steknuva znaewa za prirodno-geografskite karakteristiki na Evropa (geografska polo`ba, reljef, klima, hidrografija, rastitelen i ìvotinski svet); - da steknuva znaewa za regionalnata podelba i socio-geografskite karakteristiki na Evropa; - da steknuva znaewa za stopansko-geografskite karakteristiki na Evropa; - da se zapoznava so osnovnite karakteristiki na naselenieto na Evropa; - da steknuva znaewa za prirodno-geografskite karakteristiki na Azija (geografska polo`ba, reljef, klima, hidrografija, rastitelen i ìvotinski svet); - da steknuva znaewa za regionalnata podelba i socio-geografskite karakteristiki na Azija; - da steknuva znaewa za stopansko-geografskite karakteristiki na Azija;

- da se zapoznava so osnovnite karakteristiki na naselenieto na Azija; - da se osposobuva da ~ita i koristi karti na Evropa i Azija.

5

2. KONKRETNI CELI I. TEMA: PRIRODNO-GEOGRAFSKI KARAKTERISTIKI NA EVROPA - 10 ~asa

Celi Sodrìni Poimi Aktivnosti i metodi

U~enikot/u~eni~kata: - da se zapoznae so mestopolo`bata na Evropa (okruùvawe, granici i golemina); - da gi opi{uva prirodnite granici na Evropa;

- da ja opi{uva bregovata linija na Evropskiot kontinent;

- da gi opi{uva reljefnite karakteristiki na Evropa i da steknuva pretstava za pogolemite reljefni celini na kontinentot;

- da steknuva znaewa za klimatskite uslovi na Evropa; - da steknuva znaewa za vegetacijata vo Evropa

- da gi pokaùva na karta pogolemite reki, re~ni slivovi i ezera vo Evropa i da go objasnuva nivnoto zna~ewe.

Geografska polo`ba, granici i golemina Bregova razgranetost na Evropskiot kontinent Reljefni karakteristiki na Evropa Klima i vegetacija Klimatski uslovi Klimatsko-vegetacioni oblasti

Hidrografija - Reki i ezera i nivnoto zna~ewe

Континент

Evropa Geografska polo`ba Prirodna grani~na linija Poluostrovi Ostrovi Fjord Planinski masivi Nizini Kotlini Plato Dini Климатски типови

Tundra Tajga Stepska vegetacija Hidrografija Re~na mreà Reki, re~ni slivovi , ezera vodni resursi

- Koristewe na fizi~ka karta na Evropa i Svetot za opis na grani~nata linija.

- Objasnuvawe na karta na mestopolo`bata na Evropa vo svetot, geografskite karakteristiki i reljefot;

- Opi{uvawe na karakteristikite na bregovata linija na Evropa

- Koristewe na Google Earth za vizuelno sogleduvawe na razgranetosta na bregovata linija na kontinentot.

- Izrabotka na tematski pregledi od sobranite tekstovi za geografskite karakteristiki na Evropa.

- Objasnuvawe so pomo{ na karta na geografskata rasprostranetost i karakteristikite na klimatsko-vegetaciskite zoni vo Evropa.

- Izrabotka na klimatsko-vegetaciona karta na Evropa.

- Koristewe na geografska karta za opi{uvawe na hidrografijata na Evropa (reki, re~ni slivovi i ezera i nivnoto zna~ewe) - Koristewe na Google Earth za vizuelno prepoznavawe na hidrografijata na Evropa.

6

II. TEMA: SOCIO-GEOGRAFSKI KARAKTERISTIKI I REGIONALNA PODELBA NA EVROPA - 5 ~asa


U~enikot/u~eni~kata: - da gi zapoznava nekoi od osnovnite karakteristiki na naselenieto na Evropa (broj na ìteli, gustina na naselenost, jazi~na i verska raznolikost) - da gi zapoznava najgolemite evropski gradovi i razlikite me|u evropskite sela

- da se zapoznae so regionalnata i teritorijalnata podelba na Evropa; - da gi pokaùva na geografska karta regiite, dràvite i nivnite glavni gradovi; - da se zapoznae so vidovite na ureduvawe na dràvite vo Evropa

Naselenieto vo Evropa - Osnovni karakteristiki na naselenieto na Evropa (broj na ìteli i gustina na naselenost) - Jazi~na i verska raznolikost na Evropa - Naselbite vo Evropa

Regionalna podelba na Evropa Ju`na Европа Zapadna Evropa Severna Evropa Sredna Evropa Isto~na Evropa

Naselenie Gustina na naselenost Narodi Jazici Verska pripadnost Grad Selo Regija Dràva Glaven grad Republika Kralstvo Kneèvstvo

- Istraùvawe i izrabotka na poster za naselenieto vo Evropa

- Opi{uvawe na jazi~nata i verskata raznolikost na naselenieto na Evropa

- Istraùvawe za kulturata i obi~aite na narodite na dve zemji (po izbor)

- Razgovor za raznolikosta i sli~nosta na narodite na dvete zemji

- Sobirawe na podatoci i razgleduvawe na razlikite pome|u evropskite sela i gradovi

- Razgleduvawe na tematska karta za regionalnata podelba na Evropa

Ju`na Европа: [panija, Portugalija, Andora, Italija, Vatikan, San Marino, Malta, Slovenija, Hrvatska, Srbija, BiH, Crna Gora, Makedonija, Albanija, Bugarija, Grcija, Kosovo;

Zapadna Evropa: V. Britanija, Irska, Francija, Monako, Belgija, Holandija, Luksemburg,

Severna Evropa: Norve{ka, [vedska, Finska, Danska, Island,

Sredna Evropa: [vajcarija, Avstrija, Lihten{tajn, Polska, ê{ka, Slova~ka,

7

- da se zapoznae so poimot Evropska unija

Evropska unija

Evropska Unija Dràvi, ~lenki na EU Dràvi, kandidati za EU

Ungarija, Germanija, Romanija

Isto~na Evropa: Rusija, Ukaina, Moldavija, Belorusija, Litvanija, Letonija, Estonija

- Razgovor za grupiraweto na dràvite vo oddelni regioni na Evropa i za nivnoto ureduvawe (republika, kralstvo, kneèvstvo) - Istraùvawe za regionalniot razvoj na Evropa (soobra}aj, stopanstvo, turizam i dr.) - Izrabotka na tematska karta za razvojot i pro{iruvaweto na EU

8

III TEMA: GEOGRAFSKI PREGLED NA REGIONITE VO EVROPA* - 33 ~asa


U~enikot/u~eni~kata: - da ja zapoznae geografskata polo`ba na Ju`na Evropa;

- da gi pokaùva na karta dràvite i glavnite gradovi na Ju`na Evropa;

- da steknuva osnovni soznanija za ureduvaweto na dràvite vo Ju`na Evropa

- da gi identifikuva podra~jata so zemjotresi i vulkani vo Ju`na Evropa;

- da gi objasnuva karakteristikite na klimata i vegetacijata na Ju`na Evropa;

- da se zapoznae so karakteristikite i zna~eweto na Sredozemnoto More;

- da se zapoznae so sli~nostite i razlikite na naselenieto vo Ju`na Evropa;

- da se zapoznava so najzna~ajnite karakteristiki na stopanstvoto i razvienosta na turizmot vo Ju`na Evropa;

Ju`na Evropa - Geografska polo`ba, dràvi i glavni gradovi

- Osnovni karakteristiki na ureduvaweto na dràvite

- Karakteristi~ni podra~ja izloèni na zemjotresi i vulkani, posledicite i vlijanieto vrz ìvotot na lu|eto

- Klima i vegetacija na Ju`na Evropa

- Sredozemno More - osnovni prirodno-geografski karakteristiki i stopansko zna~ewe

- Sli~nosti i razliki na naselenieto vo Ju`na Evropa

- Stopanstvoto i turizmot vo Ju`na Evropa

Poluostrov Balkanski poluostrov Monarhija Republika Kneèstvo zemjotresni podra~ja vulkani i vulkanski erupcii postvulkanski aktivnosti klimatski tipovi narodi jazici vera kultura obi~ai stopanstvo turisti~ki destinacii turisti~ki atrakcii

- Sobira tekstovi od internet, spisanija za regionite i dràvite vo Evropa

- Na karta na Evropa gi pokaùva dràvite i glavnite gradovi vo Ju`na Evropa

- Na karta na Evropa gi vnesuva dràvite vo Ju`na Evropa

- Na karta na Evropa gi vnesuva karakteristikite na klimata i vegetacijata vo dràvite na Ju`na Evropa

- Na karta gi odreduva regionite koi{to se izloèni na zemjotresi i vulkani vo Ju`na Evropa

- Gi opi{uva posledicite od vulkanite i zemjotresite

- So pomo{ na karta ja opi{uva raznolikosta na naselenieto spored veroispoved, jazik i kultura, vo Ju`na Evropa

- Istraùva za karakteristikite na stopanstvoto voJu`na Evropa

- Na oddelni primeri iznesuva podatoci i dava pregled za obi~aite i kulturnite tradicii

- Izrabotuva poster za razvojot na turizmot vo dràvite na Ju`na Evropa

9

- da ja zapoznae geografskata polo`ba na Zapadna Evropa;

- da gi pokaùva na karta dràvite vo Zapadna Evropa i nivnite glavni gradovi;

- da steknuva osnovni soznanija za ureduvaweto na dràvite vo Zapadna Evropa

- da gi opi{uva karakteristikite na reljefot i klimata na Zapadna Evropa;

- da stekne soznanija za vlijanieto na moriwata vo ìvotot na lu|eto vo minatoto i denes;

- da gi zapoznae osnovnite karakteristiki na naselenieto.

- da se zapoznava so osnovnite karakteristiki na stopanstvoto vo Zapadna Evropa;

Zapadna Evropa - Geografska polo`ba, dràvi i glavni gradovi


- Reljefot i klimata na Zapadna Evropa

- Vlijanieto na moriwata vo ìvotot na lu|eto (nekoga{ i denes)

- Naselenieto vo Zapadna Evropa

- Stopanstvoto na Zapadna Evropa (nekoga{ i denes)

Planini Nizini visoramnini kriptodepresija dini polderi estuari fert nasipi klimatski tipovi kanali nafteni platformi Imigracioni zemji obi~ai, jazici, kultura prirodni bogatstva Zemjodelstvo Industrija Soobra}aj Turizam

- Istraùva za vlijanieto i ulogata na moriwata vo ìvotot na lu|eto, nekoga{ i denes

- Istraùva za vlijanieto i ulogata na rekite i ezerata vo ìvotot na lu|eto, nekoga{ i denes

- Na karta na Evropa gi pokaùva dràvite i glavnite gradovi vo Zapadna Evropa

- Na karta na Evropa gi vnesuva dràvite vo Zapadna Evropa

- Na karta na Evropa gi vnesuva karakteristikite na klimata i vegetacijata vo dràvite na Zapadna Evropa

- So pomo{ na karta ja opi{uva raznolikosta na naselenieto spored veroispoved, jazik i kultura, vo Zapadna Evropa

- Istraùva za karakteristikite na stopanstvoto vo Zapadna Evropa



- Istraùva za vlijanieto i ulogata na rekite i ezerata vo ìvotot na lu|eto, nekoga{ i denes

10

- da ja zapoznae geografskata polo`ba na Severna Evropa; - da gi pokaùva na karta dràvite i glavnite gradovi na Severna Evropa;


- da gi opi{uva karakteristikite na reljefot i klimata na Severna Evropa i nivnoto vlijanie vrz na~inot na ìveewe na mesnoto naselenie;

- da go opi{uva morskiot breg i negovoto zna~ewe;

- da se zapoznae so nekoi karakteristiki na naselenieto.

- da se zapoznava so osnovnite karakteristiki na prirodnite resursi i stopanstvoto

Severna Evropa - Geografska polo`ba, dràvi i glavni gradovi


- Ulogata na reljefot i klimata vrz ìvotot na lu|eto vo Severna Evropa

- Karakteristiki na morskiot breg i negovoto zna~ewe

- Naselenieto vo Severna Evropa

- Prirodnite resursi i stopanstvoto na Severna Evropa

poluostrov republika monarhija planini nizini mraznici fjordovi narodi: jazik, kultura i obi~ai Rudni nao|ali{ta [umi Gejzeri Hidroenergetski potencijal zemjodelstvo industrija Turizam

- Na karta na Evropa gi pokaùva dràvite i glavnite gradovi vo Severna Evropa

- Na karta na Evropa gi vnesuva dràvite vo Severna Evropa

- Na karta na Evropa gi vnesuva karakteristikite na klimata i vegetacijata vo dràvite na Severna Evropa

- So pomo{ na karta ja opi{uva raznolikosta na naselenieto spored veroispoved, jazik i kultura, vo Severna Evropa

- Istraùva za karakteristikite na stopanstvoto vo Severna Evropa



- Istraùva za vlijanieto i ulogata na rekite vo ìvotot na lu|eto, nekoga{ i denes

11

- da ja zapoznae geografskata polo`ba na Sredna Evropa;

- da gi pokaùva na karta dràvite i glavnite gradovi na Sredna Evropa;


- da go zapoznae reljefot (Alpi, Karpati, Panonska nizina, Vla{ko-pontijska Nizina) i klimata na

Sredna Evropa; - da se zapoznae so hidrografskata mreà, prednostite i problemite so koi sekojdnevno se soo~uva naselenieto

- da se zapoznae so nekoi osnovni karakteristiki na naselenieto.

- da ги zapoznae osnovnite karakteristiki na stopanstvoto

Sredna Evropa - Geografska polo`ba, dràvi i glavni gradovi


- Osnovni karakteristiki na reljefot i klimata vo Sredna Evropa

- Panonska nizina i nejzinoto zna~ewe za razvojot na stopanstvoto

- Alpite i nivnoto zna~ewe za zemjite od Sredna Evropa

- Rekite i nivnoto zna~ewe za ìvotot na lu|eto

- Naselenieto vo Sredna Evropa

-Stopanstvoto na Sredna Evropa (nekoga{ i denes)

dràva glaven grad republika monarhija Planini Nizini Kontinentalna klima Alpska klima Zemjodelstvo turizam re~na mreà kanalska mreà odvodni kanali, nasipi i dr. imigracioni zemji narodi, religija jazik, kultura i obi~ai rudno bogatstvo zemjodelstvo industrija soobra}aj turizam

- Na karta na Evropa gi pokaùva dràvite i glavnite gradovi vo Sredna Evropa

- Na karta na Evropa gi vnesuva dràvite vo Sredna Evropa

- Na karta na Evropa gi vnesuva karakteristikite na klimata i vegetacijata vo dràvite na Sredna Evropa

- So pomo{ na karta ja opi{uva raznolikosta na naselenieto spored veroispoved, jazik i kultura, vo Sredna Evropa

- Istraùva za karakteristikite na stopanstvoto vo Sredna Evropa



12

- da ja zapoznae geografskata polo`ba na Isto~na Evropa;

- да gi pokaùva na karta dràvite i glavnite gradovi na Isto~na Evropa;


- da gi imenuva na karta pogolemite reki i nivnite slivovi;

- da go znae nivnoto zna~ewe vo ìvotot na lu|eto i stopanstvoto

- da osoznava za problemite predizvikani od rekite

- da se zapoznae so osnovnite karakteristiki na naselenieto.

- da se zapoznae so osnovnite karakteristiki na stopanstvoto na dràvite vo Isto~na Evropa.

Isto~na Evropa - Geografska polo`ba, dràvi i glavni gradovi


- Reljefot i klimata na Isto~na Evropa

- Re~nata mreà - karakteristiki, zna~ewe i problemi - Sli~nosti i razliki na naselenieto vo Isto~na Evropa - Uslovi za razvoj na stopanstvoto vo Isto~na Evropa

dràva glaven grad republika planini nizini klimatski tipovi sliv delta re~na mreà kanal poplavi emigracioni zemji narodi, religija jazik, kultura i obi~ai prirodni resursi zemjodelstvo industrija soobra}aj trgovija turizam

- Na karta na Evropa gi pokaùva dràvite i glavnite gradovi vo Isto~na Evropa

- Na karta na Evropa gi vnesuva dràvite vo Isto~na Evropa

- Na karta na Evropa gi vnesuva karakteristikite na klimata i vegetacijata vo dràvite na Isto~na Evropa

- So pomo{ na karta ja opi{uva raznolikosta na naselenieto spored veroispoved, jazik i kultura, vo Isto~na Evropa

- Istraùva za karakteristikite na stopanstvoto vo Isto~na Evropa



* vo temata se razrabotuvaat dominantnite karakteristiki na regiite vo Evropa so naglasuvawe na specifi~nostite na oddelni dràvi od regionot

13

IV TEMA: PRIRODNO-GEOGRAFSKI KARAKTERISTIKI NA AZIJA - 10 ~asa


U~enikot/u~eni~kata: - da se zapoznae so mestopolo`bata na Azija (okruùvawe, granici i golemina); - da gi opi{uva prirodnite granici na Azija;

- da stekne znaewa za bregovata razgranetost na Aziskiot kontinent

- da gi opi{uva reljefnite karakteristiki na Azija и да steknuva pretstava za pogolemite reljefni celini na kontinentot

- da steknuva znaewa za klimatskite uslovi na Azija; - da steknuva znaewa za vegetacijata vo Azija

Geografska polo`ba, granici i golemina Bregova razgranetost

Reljefni odliki na Azija Klima i vegetacija - Klimatski uslovi - Klimatsko-vegetacioni oblasti

Континент

Azija Geografska polo`ba Grani~na linija Poluostrov Ostrov Moreuz Ivi~ni moriwa zalivi stari planini mladi vene~ni planini visoramnini pustina seizmi~kai vulkanska aktivnost arkti~ka klima kontinentalna klima monsunska klima stepska klima pustinska klima monsuni tajfuni cunami tundri tajgi

- Koristewe na fizi~ka karta na Azija i Svetot za opis na grani~nata linija.

- Koristewe na geografska karta i

Google Earth za vizuelno sogleduvawe na razgranetosta na bregovata linija na kontinentot.

- Koristewe na karta i CD za opi{uvawe na karakteristikite na reljefot

- Opi{uvawe na raspostranetosta na klimatsko-vegetaciskite zoni vo Azija so pomo{ na karta.

- Izrabotka na klimatsko-vegetaciona karta na Azija.

- Koristewe na geografska karta za prepoznavawe na hidrografskite objekti ili koristewe na Google Earth za vizuelno prepoznavawe na

14

- da gi pokaùva na karta najgolemite reki i ezera vo Azija i da go objasnuva nivnoto zna~ewe; - da znae rekите na koe slivno podra~je pripa|аaт;

Hidrografija na Azija - Reki i nivnoto

zna~ewe

- Езера со светско

значење

-Prirodni bogatstva na Aziskiot kontinent

stepi xungla sliv delta vadi hidroenergija navodnuvawe naselenost

реликт

jaglen nafta zemjen gas {umi hidroenergija Moriwa okeani

hidrografijata na Azija.

15

V TEMA: SOCIO-GEOGRAFSKI KARAKTERISTIKI I REGIONALNA PODELBA NA AZIJA - 4 ~asa


U~enikot/u~eni~kata: - da gi zapoznava karakteristikite na naselenieto na Azija (narodi, jazici, religija, kultura, obi~ai)

- da se zapoznae so regionalnata i teritorijalnata podelba na Azija; - da gi pokaùva na geografska karta regiite, dràvite i nivnite glavni gradovi na Azija; - da se zapoznae so geografskata polo`ba i golemina na regiite - da se zapoznae so dràvnoto ureduvawe na nekoi zemji vo Azija

Naselenie - Верска припадност

jazi~na pripadnost, Kultura i obi~ai Regionalna podelba na Azija Isto~na Azija Jugoisto~na Azija Ju`na Azija Sredna Azija Jugozapadna Azija

Narodi Jazici Veri Kulturi Obi~ai Dale~en Istok Podkontinent Monarhija Republika Kralstvo Emirat Sultanat Federacija

- Razgleduvawe na tematska karta za politi~ko-teritorijalnata podelba na Azija;

- Istraùvawe i izrabotka na poster za naselenieto na Azija

-Opi{uvawe na karta za karakteristikite na regionite na Azija;

- Izrabotka na tematski karti za regionite na Azija - Isto~na Azija: Kina, Hong Kong, Makao, Tajvan, Severna Koreja, Ju`na Koreja, Japonija*; - Jugoisto~na Azija: Mjanmar, Laos, Kamboxa, Malezija, Singapur, Vietnam, Indonezija, Brunej, Filipini, Tajland, Andamanski i Nikobarski ostrovi, Kokosovo i Boì}no ostrovo)* Ju`na Azija (Indija, Pakistan, Nepal, Butan, Banglade{, [ri Lanka, Maldivi, Ostrov âgos)* Sredna Azija (Avganistan, Turkmenija, Uzbekistan, Kazahstan, Taxikistan, Kirgizija, Mongolija)*; Jugozapadna Azija (Kipar, Turcija, Ermenija, Azerbejxan, Gruzija, Iran, Irak, Sirija, Liban, Izrael, Jordan, Saudiska Arabija, Kuvajt, Bahrein, Katar, Oman, Jemen, Sinajski Poluostrov)* * Od u~enicite ne se bara da gi pomnat site zemji od Azija, tuku da moàt da

16

gi pokaùvaat na karta

VI TEMA: REGIONALEN PREGLED NA AZIJA* - 10 ~asa

U~enikot/u~eni~kata: - da se zapoznava so pri~inite i posledicite od prirodnite katastrofi vo Isto~na Azija

- da se zapoznae so problemite {to proizleguvaat od golemiot prirast na naselenieto

- da ja opi{uva razli~nata gustina na naselenieto

- да се запознава со основните

карактеристики на стопанството

- da gi zapoznae karakteristikite i ulogata na Himalaite

- da gi opi{uva karakteristikite na monsunskoto podnebje i kako toa vlijae na ìvotot na lu|eto;

- da se zapoznava so prirodnite bogatstva na Indija kako osnova za stopanskiot razvoj

- Na primerot na Indija da gi opi{uva problemite povrzani so verskata

Isto~na Azija - Prirodni katastrofi - Naselenieto na Isto~na Azija (Verska pripadnost Jazik, kultura, obi~ai)

- Ulogata na semejstvoto, kulturata i tradicijata

- Stopanstvoto na Isto~na Azija

Jugoisto~na i Ju`na Azija - Himalaite - karakteristiki i zna~ewe

- Monsunite i ìvotot na naselenieto

- Prirodnite bogatstva na Indija

Vulkani Zemjotresi Gustina na naselenost Jazik Vera Kultura Obi~aj zemjodelstvo industrija turizam mladi planini Monsunski do`dovi Poplavi Lizgawe na zemji{teto [umi Tikovo Sandalovo, mahagonovo drvo Rudi Dijamanti

- Sobira tekstovi od internet, spisanija za regionite i dràvite vo Azija

- Na karta na Azija gi pokaùva regionite: ju`na, zapadna, severna, sredna i isto~na Azija

- Na karta na Azija gi pokaùva dràvite vo Isto~na Azija

- Gi opi{uva uslovite za razvojot na stopanstvoto vo Isto~naAzija

- So pomo{ na karta ja opi{uva raznolikosta na naselenieto spored veroispoved, jazik i kultura vo Isto~na Azija

- Na oddelni primeri iznesuva podatoci i dava pregled za obi~aite i kulturnite tradicii vo Isto~na Azija

- Na karta na Azija gi pokaùva dràvite vo Jugoisto~na i Ju`na Azija

- Gi opi{uva uslovite za razvojot na stopanstvoto vo Jugoisto~na i Ju`na

17

raznolikost i prenaselenost - da se zapoznae so vlijanieto na naselenieto vrz razvojot na stopanstvoto vo Sredna Azija;

- da gi zapoznae osnovnite stopanski granki;

- Naselenieto na Indija- bogatstvo i problemi

Sredna Azija - Naselenieto i stopanstvoto na Sredna Azija

Vera, Rasa, Jazik Kultura Prenaselenost Rasa Vera Jazik Kultura Nomadsko sto~arstvo Nafta Jaglen Hidroenergija

Naftonosen pojas Rezervi na nafta OPEK

Azija - So pomo{ na karta ja opi{uva raznolikosta na naselenieto spored veroispoved, jazik i kultura vo Jugoisto~na i Ju`na Azija

- Na oddelni primeri iznesuva podatoci i dava pregled za obi~aite i kulturnite tradicii vo Jugoisto~na i Ju`na Azija

- Na karta na Azija gi pokaùva dràvite vo Sredna Azija

- Gi opi{uva uslovite za razvojot na stopanstvoto vo Sredna Azija

- So pomo{ na karta ja opi{uva raznolikosta na naselenieto spored veroispoved, jazik i kultura vo Sredna Azija

- Na oddelni primeri iznesuva podatoci i dava pregled za obi~aite i kulturnite tradicii vo Sredna Azija

- pravi pregled na zemjite vo koi ima izvori na nafta i za nejzinoto stopansko zna~ewe za Sredna Azija i svetot

18

- da se zapoznae so dràvite vo Jugozapadna Azija vo koi ima izvori na nafta

- da go sogleda stopanskoto zna~ewe na naftata za ovoj region i svetot;

- da gi opi{uva pri~inite za pojavata na krizni àri{ta vo Jugozapadna Azija

Jugozapadna Azija -Naftata - najgolemoto bogatstvo na zemjite od Jugozapadna Azija

- Na karta na Azija gi pokaùva dràvite vo Jugozapadna Azija

- Gi opi{uva uslovite za razvojot na stopanstvoto vo Jugozapadna Azija

- So pomo{ na karta ja opi{uva raznolikosta na naselenieto spored veroispoved, jazik i kultura vo Jugozapadna Azija

- Na oddelni primeri iznesuva podatoci i dava pregled za obi~aite i kulturnite tradicii vo Jugozapadna Azija

- pravi pregled na zemjite vo koi ima izvori na nafta i za nejzinoto stopansko zna~ewe za Jugozapadna Azija i svetot

* vo temata se razrabotuvaat dominantnite karakteristiki na regiite vo Azija so naglasuvawe na specifi~nostite na oddelni dràvi od regionot

19

3. DIDAKTI^KI PREPORAKI

Vo nastavnata programa e dadeno orientaciono planirawe na nastavnite ~asovi po nastavni temi i celini. Sepak, nastavnicite treba samostojno da go planiraat fondot na ~asovite za nastavata po geografija vo zavisnost od dinamikata vo realizacijata na nastavnata programa. Isto taka nastavnicite treba da napravat selekcija i sistematizirawe na osnovnite fakti i opisi, a da izbegnuvaat optovaruvawe so nepotrebni fakti, podatoci i informacii. Zatoa se prepora~uva procesno-razvojno planirawe vo nastavata.

Se prepora~uva koristewe na slednive nastavni sredstva: - u~ebnik izbran na nivo na u~ili{te za soodvetniot predmet, odobren od strana na ministerot;

- enciklopedii, atlasi i sl.; - Internet, obrazovni softveri; - spisanija; - audio-vizuelni sredstva. Spored vozrasta na u~enicite kako najproduktivno nastavno sredstvo e koristeweto na fizi~ko-geografskata karta na

Evropa i Azija, potoa fizi~ka karta na Svetot, koristewe na politi~ko-teritorijana i stopanska karta na Evropa i Azija, koristewe na tematski karti i ilustracii, podatoci dobieni od Internet, od Vikipedija, prebaruva~ot Google Earth, razni CD, primer En carta i sl.

4. OCENUVAWE NA POSTIGAWATA NA UÊNICITE

Vo tekot na nastavata redovno se sledat i se vrednuvaat postigawata na u~enicite, se pribiraat pokazateli za nivnite aktivnosti, motiviranosta za u~ewe, sorabotkata so drugite i sl. (formativno ocenuvawe). Isto taka, redovno se vr{i informirawe na sekoj u~enik, kako i na roditelite za napreduvaweto na u~enikot. Ovaa komponenta e sostaven del na planiraweto na nastavnikot za nastavata i u~eweto. Vo nastavata treba da se osmisluvaat aktivnosti i za testirawe na postigawata na u~enicite po obrabotkata na sekoja nastavna tema. U~enicite se ocenuvaat so broj~ana ocenka.

20

5. PROSTORNI USLOVI ZA REALIZACIJA NA NASTAVNATA PROGRAMA Programata vo odnos na prostornite uslovi se temeli na Normativot za prostor, oprema i nastavni sredstva za

devetgodi{noto osnovno u~ili{te donesen od strana na ministerot za obrazovanie i nauka so Re{enie br. 07-1830/1 od 28.02.2008 godina.

6. NORMATIV ZA NASTAVEN KADAR

Nastavata po geografija za VIII ( osmo) oddelenie moè da ja izveduva lice koe zavr{ilo:

- studii po geografija, nastavna nasoka, 7/1; - PA ili VP[, grupa istorija i geografija (koi ve}e realiziraat nastava vo osnovnite u~ili{ta).

7. KOMISIJA ZA PODGOTOVKA NA NASTAVNATA PROGRAMA

Ivica Gievski, sovetnik vo Biroto za razvoj na obrazovanieto - Skopje, koordinator D-r Nikola V. Dimitrov, sovetnik vo Biroto za razvoj na obrazovanieto - Bitola prof. d-r Nikola Panov, redoven profesor na Institutot za geografija pri Prirodno-matemati~kiot fakultet - Skopje Beti S. Trajkoska, profesor vo OU Goce Del~ev - Skopje Sa{o Serafimovski, profesor vo OU Jan Amos Komenski - Skopje Sneàna Stefanovska, profesor vo SOU Nikola Karev - Skopje

21

8. RE[ENIE I DATUM NA DONESUVAWE NA NASTAVNATA PROGRAMA

Nastavnata programa po geografija za sedmo oddelenie na osnovnoto osumgodi{no obrazovanie, odnosno za osmo oddelenie na osnovnoto devetgodi{no obrazovanie ja donese Minister ________________

Pero Stojanovski na den ___________________

Documents

Microsoft Word - Geografija