40
Migracje ludności Migracja - przemieszczanie się ludności mające na celu zmianę miejsca pobytu. Przemieszczanie się ludności jest całkowicie naturalnym zjawiskiem i występowało we wszystkich czasach.

Migracje ludności - geografia14lo.yum.pl ludności... · około 8-10 milionów obywateli Meksyku Jamajka (2000) – około 4 razy więcej ... USA i Australii. zęść z nich wróciła

  • Upload
    lamdiep

  • View
    223

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Migracje ludności - geografia14lo.yum.pl ludności... · około 8-10 milionów obywateli Meksyku Jamajka (2000) – około 4 razy więcej ... USA i Australii. zęść z nich wróciła

Migracje ludności

Migracja - przemieszczanie się ludności mające na celu zmianę miejsca pobytu.

Przemieszczanie się ludności jest całkowicie naturalnym zjawiskiem i

występowało we wszystkich czasach.

Page 2: Migracje ludności - geografia14lo.yum.pl ludności... · około 8-10 milionów obywateli Meksyku Jamajka (2000) – około 4 razy więcej ... USA i Australii. zęść z nich wróciła

W roku 2000 na świecie było

175 mln migrantów,

którzy opuścili swój kraj

(1 na 35 osób)

liczba ta wzrosła z

79 milionów w roku 1960.

Page 3: Migracje ludności - geografia14lo.yum.pl ludności... · około 8-10 milionów obywateli Meksyku Jamajka (2000) – około 4 razy więcej ... USA i Australii. zęść z nich wróciła

Formy migracji • Migracja – przemieszczanie się ludności na dłużej niż dobę

• Emigracja – odpływ

• Reemigracja - powrót z emigracji czasowej

• Imigracja – napływ

• Deportacja – przymusowy pobyt w odległym miejscu lub odesłanie nielegalnego imigranta do kraju macierzystego

• Readmisja - odsyłanie nielegalnych emigrantów z jednego państwa do innego, z którego przybyli. Wyraz stosowany głównie w terminologii prawniczej.

• Repatriacja – powrót do kraju osób, które opuściły go dobrowolnie lub pod przymusem

• Uchodźstwo - ucieczka,

• Ewakuacja - zorganizowana przez państwo w celu uniknięcia spodziewanego zagrożenia,

• Przesiedlenie (transfer) - przesiedlenie obywateli danego państwa w ramach jego granicy,

Page 4: Migracje ludności - geografia14lo.yum.pl ludności... · około 8-10 milionów obywateli Meksyku Jamajka (2000) – około 4 razy więcej ... USA i Australii. zęść z nich wróciła

Mobilność ludności - gotowość do zmiany miejsca zamieszkania

duża mobilność ludności przyczynia się do • zmniejszenia różnic społecznych i ekonomicznych pomiędzy regionami. • przyczynia się do zmniejszenia bezrobocia o wyraźnej strukturze

regionalnej. przyczyny małej mobilności ludności. • bariery polityczne - prawdopodobnie główna przyczyna niskiej

mobilności ludności w skali świata, • bariery językowe - jedna z głównych przyczyn niskiego poziomu migracji

międzynarodowej w • bariery kulturowe, • bariery infrastrukturalne - np. słaby rozwój mieszkalnictwa (ważne w

Polsce).

Page 5: Migracje ludności - geografia14lo.yum.pl ludności... · około 8-10 milionów obywateli Meksyku Jamajka (2000) – około 4 razy więcej ... USA i Australii. zęść z nich wróciła

saldo migracji –różnica między napływem a odpływem ludności z danego obszaru w określonym czasie.

przyrost rzeczywisty

przyrost naturalny +/ - saldo migracji

Page 6: Migracje ludności - geografia14lo.yum.pl ludności... · około 8-10 milionów obywateli Meksyku Jamajka (2000) – około 4 razy więcej ... USA i Australii. zęść z nich wróciła

Podział migracji ze względu na

• zasięg: – migracje wewnętrzne – migracje zewnętrzne

• czas trwania: – czasowe, w tym sezonowe i wahadłowe, – trwałe,

• cel: – turystyka – lecznictwo – pielgrzymki – zarobki – Zmiana zamieszkania – Zawarcie małżeństwa – Zmiana środowiska

Page 7: Migracje ludności - geografia14lo.yum.pl ludności... · około 8-10 milionów obywateli Meksyku Jamajka (2000) – około 4 razy więcej ... USA i Australii. zęść z nich wróciła

Przyczyny migracji /push-pull factors /

czynniki wypychające (push) - wywołują chęć opuszczenia danego miejsca, np.

• bezrobocie • pogarszające się warunki życiowe, • schronienie przed prześladowaniami politycznymi, • eksplozje demograficzne w wielu krajach – Indie, Pakistan, kraje afrykańskie), czynniki przyciągające (pull) - dają jakąś alternatywę i skłaniają do przyjazdu do danego

miejsca, np.

• możliwość zatrudnienia czy podnoszenia swoich kwalifikacji zawodowych • głębokie zmiany w ekonomice światowej, powstanie i rozwój prężnych ośrodków

gospodarczych i nowoczesnych branż wytwórczości, • wielostronny rozwój sfery usług.

Procesom migracyjnym sprzyjają: – postęp w transporcie, – rozwój motoryzacji i komunikacji lotniczej, – nowoczesne systemy mediów, przekazu, łączności i technologii informatycznej.

Page 8: Migracje ludności - geografia14lo.yum.pl ludności... · około 8-10 milionów obywateli Meksyku Jamajka (2000) – około 4 razy więcej ... USA i Australii. zęść z nich wróciła

kraje emigracyjne i imigracyjne

kraje emigracyjne te z których ludność odpływa (kraje Afryki, Azji, Meksyk)

panuje przekonanie, że emigracja m.in. złagodzi bezrobocie, zmniejszy nacisk rosnącej populacji na rynek pracy, a tym samym przyczyni się do rozładowania napięć społecznych.

kraje imigracyjne te do których ludność napływa (USA, Kanada, Niemcy) następuje wzrost niezadowolenia społecznego powodowanego frustracją

wynikłą z np. faktu odbierania krajanom pracy przez cudoziemców.

Page 9: Migracje ludności - geografia14lo.yum.pl ludności... · około 8-10 milionów obywateli Meksyku Jamajka (2000) – około 4 razy więcej ... USA i Australii. zęść z nich wróciła

Pochodzenie ludności USA według deklarowanej narodowości

na podstawie spisu powszechnego w 1990 r ( w %)

Niemcy

22%

Irlandczycy

15%

Włosi

6%

"Amerykanie"

5%

Meksykanie

5%

Francyzi

4%

Polacy

4%

Indianie

3%

inni

13%

Anglicy

13%

Afroamerykanie

10%

Page 10: Migracje ludności - geografia14lo.yum.pl ludności... · około 8-10 milionów obywateli Meksyku Jamajka (2000) – około 4 razy więcej ... USA i Australii. zęść z nich wróciła

Modele migracji istnieją różne modele migracji. Po 1945 roku

zostały wyróżnione cztery najważniejsze:

• Klasyczny model migracji - pomimo pewnych limitów ilościowych, migrantów generalnie zachęca się do przyjazdu, gwarantuje się im obywatelstwo. Ta kategoria dotyczy tak zwanych "narodów imigrantów", a więc USA, Kanada , Australia

• Kolonialny model migracji - dotyczy dawnych imperiów kolonialnych, głównie W. Brytania, Francja. Zakłada on faworyzowanie imigrantów z dawnych kolonii kosztem tych z innych krajów.

• Model gastarbeiterów - zakłada politykę przyjmowania imigrantów jako pracowników na określony czas, bez udzielania im obywatelstwa (nawet pomimo długotrwałego pobytu w kraju). Przykładem są tu Niemcy (imigranci z Turcji)

.

• Imigracja nielegalna - samowolne przekraczanie granicy bądź też pozostawanie w kraju przyjazdu po upływie terminu np. wizy turystycznej.

• Migracja niepełna, czyli ludzie na huśtawce. (Okólski 2002) - powrót nadaje sens podróży zarobkowej. Tam. się nie jest, .tam. się jedynie zarabia:

Page 11: Migracje ludności - geografia14lo.yum.pl ludności... · około 8-10 milionów obywateli Meksyku Jamajka (2000) – około 4 razy więcej ... USA i Australii. zęść z nich wróciła

migracje łańcuchowe.

migranci z danego państwa, regionu czy miejscowości mają tendencję do skupiania się w tych samych miejscach w krajach docelowych migracji. Wynika to z dostępu do informacji wśród migrantów oraz potrzeby zapewnienia sobie poczucia bezpieczeństwa poprzez życie w jednej wspólnocie.

Polski sklep w dzielnicy Jackowo w Chicago

Page 12: Migracje ludności - geografia14lo.yum.pl ludności... · około 8-10 milionów obywateli Meksyku Jamajka (2000) – około 4 razy więcej ... USA i Australii. zęść z nich wróciła

Skutki migracji do krajów wysoko rozwiniętych

• zwiększenie przyrostu (młodzieży )naturalnego ludności. Często przyrost naturalny wśród imigrantów jest wyższy niż wśród ludności rodzimej

• przypływ ludności wykwalifikowanej • zwiększenie wpływów podatkowych • „odbieranie” pracy ludności rodzimej – napięcia społeczne • konkurencja rynku pracy • zwiększenie zróżnicowania kulturowego społeczeństwa • problem adaptacji imigrantów, którym trzeba zapewnić infrastrukturę,

opiekę zdrowotną, edukację, wzrost patologii społecznej i konflikty z ludnością miejscową

• W Europie wobec stałego spadku populacji osób w wieku produkcyjnym migracja zarobkowa z krajów trzecich stanie się jednym ze sposobów na zapełnienie braków siły roboczej. Prognozy wskazują, że za 25 lat liczba osób pracujących w Europie zmniejszy się o ponad 20 mln. To wskazuje, jak duże może być „ssanie” ze strony starych krajów członkowskich Unii młodych i zdolnych pracowników

Indie: około 1 miliona Hindusów żyjących w USA to około 0,1 % populacji Indii, którzy zarabiają

ekwiwalent około 10% dochodu narodowego Indii. 50 milionów Chińczyków, którzy mieszkają

poza granicami kraju zarabia rocznie wartość odpowiadającą 2/3 chińskiego dochodu narodowego.

Page 13: Migracje ludności - geografia14lo.yum.pl ludności... · około 8-10 milionów obywateli Meksyku Jamajka (2000) – około 4 razy więcej ... USA i Australii. zęść z nich wróciła

Skutki migracji z krajów słabo rozwiniętych

•drenaż mózgów (migracja wysokokwalifikowanych

pracowników z krajów biedniejszych do bogatszych)

•zmniejszenie przyrostu naturalnego

•Zmniejszenie wpływów podatkowych

•zmniejszenie wykwalifikowanej kadry

•spadek bezrobocia

•zwiększenie możliwości wyżywienia ludności

•zmniejszenie się gęstości zaludnienia, głównie w skupiskach

miejskich

•zniekształcenie struktury wieku na obszarach wiejskich.

•pozyskiwania nowych umiejętności, takich jak

przedsiębiorczość i innowacyjność. Meksyk wciąż jest „obciążony” wysokim

bezrobociem, pomimo tego, że w USA przebywa

około 8-10 milionów obywateli Meksyku

Jamajka (2000) – około 4 razy więcej

osób z wyższym wykształceniem za

granicą niż w kraju; więcej etiopskich

lekarzy praktykuje w Chicago niż w

Etiopii.

Page 14: Migracje ludności - geografia14lo.yum.pl ludności... · około 8-10 milionów obywateli Meksyku Jamajka (2000) – około 4 razy więcej ... USA i Australii. zęść z nich wróciła

Współczesne fale migracyjne

Page 15: Migracje ludności - geografia14lo.yum.pl ludności... · około 8-10 milionów obywateli Meksyku Jamajka (2000) – około 4 razy więcej ... USA i Australii. zęść z nich wróciła

Migracje na świecie

XVII w. Francja na skutek wojny religijnej wyjechało 300,000 wykwalifikowanych rzemieślników, robotników do Anglii i Niemiec.

1871-1913 r. Z Polski wyemigrowało 3.5 mln ludzi / w okresie II wojny światowej znowu około 3 mln. (po II wojnie światowej z Europy do USA, Kanady, Palestyny, Ameryki Południowej)

Jedną z najtragiczniejszych form migracji są wywózki i deportacje. (najczęściej ZSRR przed, w trakcie i po II wojnie światowej). Wywieziono około 20 mln osób.

po 17 IX 1939 r. Z terenów wschodnich Polski wywieziono od 1.5 mln do 2 mln ludzi. Niemcy wywieźli drugi tyle.

Turcja - w 1973 około 1 mln migrantów

Page 16: Migracje ludności - geografia14lo.yum.pl ludności... · około 8-10 milionów obywateli Meksyku Jamajka (2000) – około 4 razy więcej ... USA i Australii. zęść z nich wróciła

16,7

28,424

29,3 2718,9

1,6 1,6 1,3 2,1 7,3 9,5

0

5

10

15

20

25

30

1971 - 75 76 - 80 81 - 85 86 - 90 2000 2004

migracje zagraniczne w Polsce (w tys. rocznie)

imigracja emigracja

Page 17: Migracje ludności - geografia14lo.yum.pl ludności... · około 8-10 milionów obywateli Meksyku Jamajka (2000) – około 4 razy więcej ... USA i Australii. zęść z nich wróciła

kierunki migracji w Polsce po II wojnie

• Emigracje ludności niemieckiej z polskich ziem północnych i zachodnich ( ok. 7 mln ).

• Wymiana ludności między Polską a ZSRR. Do Polski przybyło około 2 mln osób z przed wojennych ziem polskich, do ZSRR wyjechało ok. 0,5 mln Ukraińców, Białorusinów, Litwinów.

• Emigracja większości pozostałych przy życiu Żydów do Izraela 9ok. 380 tys.).

• Powrót do kraju części Polaków rozsianych po świecie na skutek wojny.

1950-1956 władze nie wyrażały zgody na wyjazdy za granicę. • Po 1956 roku nastąpiło ożywienie emigracji zagranicznej. Objęła

ona m.in. około 700 tys. osób, które wyjechały do Republiki Federalnej Niemiec w ramach tzw. " łączenia rodzin”

Page 18: Migracje ludności - geografia14lo.yum.pl ludności... · około 8-10 milionów obywateli Meksyku Jamajka (2000) – około 4 razy więcej ... USA i Australii. zęść z nich wróciła

140

100

84

125

188

213

137 132

3 -4,2 -42

-50

0

50

100

150

200

250

52 - 55 56 - 60 61 - 65 66 - 70 71 - 75 76 - 80 81 - 85 86 - 90 1999 2000 2004

saldo migracji w miastach w tys.

Page 19: Migracje ludności - geografia14lo.yum.pl ludności... · około 8-10 milionów obywateli Meksyku Jamajka (2000) – około 4 razy więcej ... USA i Australii. zęść z nich wróciła

Skutki migracji na przykładzie Polski:

- wpływ na przyrost naturalny i strukturę demograficzną (niedobór kobiet w Polsce północno-wschodniej, odmłodzone i dojrzałe społeczeństwa w regionach Polski),

- pośredni wpływ na warunki prowadzenia działalności gospodarczej

- odpływ ludności wywołuje spadek realnego popytu – przykład Ściany

Wschodniej – wymieranie ludności, ubożenie, narastanie ryzyka inwestycyjnego

- wpływ na rynek pracy i bezrobocie w Polsce – utajone (przeludnienie

agrarne) i jawne (tereny północne Polski)

- oddziaływanie na strukturę społeczną (przykład Zambrowa, Nowej Huty

- podziały społeczne, elity, partykularyzm)

Page 20: Migracje ludności - geografia14lo.yum.pl ludności... · około 8-10 milionów obywateli Meksyku Jamajka (2000) – około 4 razy więcej ... USA i Australii. zęść z nich wróciła

kierunki migracji w Polsce po II wojnie c. d.

• Wydarzenia roku 1956 i 1968 pociągnęły za sobą emigracje działaczy politycznych, uczestników tych wydarzeń oraz ludzi wyjeżdżających z powodów ekonomicznych

• Następna fala emigracji miała związek w wprowadzeniem "stanu wojennego". Polacy wyjeżdżali głównie do krajów Europy Zachodniej, USA i Australii. Część z nich wróciła do kraju po roku 1989 r.

• Lata 80-te to czas, kiedy wielu „obrotnych” Polaków dorobiło się na licznych wyjazdach zagranicznych. Wyjeżdżając do ZSRR, Berlina Zachodniego, Turcji czy Węgier sprzedawali tam polskie produkty, a przywozili do kraju towary trudno dostępne dla rodaków.

• Po zmianach ustrojowych w 1989 r. Polska otworzyła swoje granice dla ludności zza wschodniej granicy. Spowodowało to napływ imigrantów liczących na polepszenie swojej sytuacji ekonomicznej.

• Teraz, kiedy nie ma już problemu ze zdobyciem paszportu, a Polska jest członkiem UE, coraz więcej, młodych, wykształconych ludzi decyduje się na emigrację z Polski w celach zarobkowych – drenaż mózgów.

• Współczesne kierunki migracji zarobkowych Polaków: tradycyjne Niemcy oraz Irlandia, Hiszpania, Włochy, Belgia, Islandia, Grecja;

Page 21: Migracje ludności - geografia14lo.yum.pl ludności... · około 8-10 milionów obywateli Meksyku Jamajka (2000) – około 4 razy więcej ... USA i Australii. zęść z nich wróciła

W Polsce w efekcie transformacji ustrojowej

• przyjęto zasadę swobodnego przepływu osób, • po roku 1990 uznano Polskę za kraj bezpieczny w związku z czym

zaprzestano przyznawać osobom opuszczającym nasz kraj status azylanta.

• W latach 90-tych zaobserwowano nową falę migracji w/g której

obcokrajowiec deklarował cel turystyczny wjazdu do Polski, a następnie w sposób nielegalny przekraczał lub starał się przekroczyć granicę zachodnią.

• Nową formą migracji są migracje niepełne tzn., że obcokrajowcy

(szczególnie Ukraińcy) wjeżdżają do naszego kraju w celu nielegalnego zarobkowania.

• Od roku 1990 obserwuje się stały napływ pracowników zagranicznych

legalnie podejmujących pracę

Page 22: Migracje ludności - geografia14lo.yum.pl ludności... · około 8-10 milionów obywateli Meksyku Jamajka (2000) – około 4 razy więcej ... USA i Australii. zęść z nich wróciła

Nowe tendencje w migracji

cztery tendencje, które będą kształtowały wzory migracji w najbliższym czasie:

• Nasilenie - migracje będą liczniejsze niż kiedykolwiek przedtem

• Zróżnicowanie - brak możliwości określenia konkretnych fal migracji (np. emigracja zarobkowa), imigranci będą należeć do bardzo różnych grup społecznych i etnicznych

• Globalizacja - migracje stopniowo obejmą cały świat, wiele krajów będzie źródłem i celem migrantów

• Feminizacja - większość migrantów będą stanowiły kobiety

Page 23: Migracje ludności - geografia14lo.yum.pl ludności... · około 8-10 milionów obywateli Meksyku Jamajka (2000) – około 4 razy więcej ... USA i Australii. zęść z nich wróciła

Zrób to sam

W pewnym kraju w jednym roku imigracja wynosiła 2,6tys. osób a emigracja 18,4tys. osób. Oblicz saldo migracji w tym państwie.

W pewnym kraju w jednym roku imigracja wynosiła

34tys. osób a emigracja 19,3tys. osób. Oblicz saldo migracji w tym państwie.

W pewnym kraju w jednym roku imigracja wynosiła

1204tys. osób a emigracja 440tys. osób. Oblicz saldo migracji w tym państwie.

Page 24: Migracje ludności - geografia14lo.yum.pl ludności... · około 8-10 milionów obywateli Meksyku Jamajka (2000) – około 4 razy więcej ... USA i Australii. zęść z nich wróciła

Sytuacja w Polsce na przełomie wieków Na przełomie wieków XIX i XX • wzrosło zaludnienie miast, • nadmiar ludności wiejskiej, który już nie znajdował dostatecznego zatrudnienia

w ośrodkach przemysłowych odpływał poza granice. Przed I wojną światową większość kierowała się do • Stanów Zjednoczonych, • Brazylii, • Kanady, • Niemiec (Westfalia, Nadrenia). Istniała wówczas także tzw. emigracja sezonowa robotników rolnych, głównie do

Niemiec. Początek I wojny światowej przyniósł • mobilizację mężczyzn do armii rosyjskiej, a po 1915 r. • przymusowe wywozy do Niemiec, które potrzebowały robotników na czas

wojny. Rok 1918 przyniósł Polsce niepodległość, powstało państwo wielonarodowe, a sam

proces kształtowania się granic wywołał migracje z i do Polski.

Page 25: Migracje ludności - geografia14lo.yum.pl ludności... · około 8-10 milionów obywateli Meksyku Jamajka (2000) – około 4 razy więcej ... USA i Australii. zęść z nich wróciła

Wywozy, przesiedlenia, zsyłki - II wojna światowa

• Z pozostałych ziem zajętych przez hitlerowców do granicy z ZSRR (rzeki Pisa-Narew-Bug-San) utworzono Generalne Gubernatorstwo. Ludność polską z obszarów wcielonych do Rzeszy zaczęto deportować do GG, a na pozostałych ziemiach osiedlać Niemców z krajów nadbałtyckich i znad Morza Czarnego (od X1939 r. do III 1941r. deportowano około 450 tys. Polaków do Generalnej Guberni, a osiedlono ok. 200 tys. Niemców).

• W czasie II wojny światowej zaostrzał się w Niemczech deficyt siły roboczej, dlatego też władze hitlerowskie rozpoczęły przymusowe wywożenie na roboty do Niemiec. Ludzie wywożeni pochodzili z łapanek ulicznych (1939 r.- 40 tys., 1940 r.-300 tys., 1941 r.- 400 tys.).

• Ziemie zajęte przez armię radziecką zostały wcielone do ZSRR a ludności je zamieszkującej nadano obywatelstwo radzieckie. Jednocześnie rozpoczęły się aresztowania , zsyłki w głąb ZSRR oraz przymusowe wysiedlenia . Polacy znaleźli się w ok. 130 łagrach w okolicach Archangielska, Irkucka , Władywostoku czy na Półwyspie Kolskim. Specjalną rolę spełniały 3 obozy (Kozielsk, Starobielsk, Ostaszków) w których zgromadzono jeńców polskich, których wymordowano w 1940 r.

Page 26: Migracje ludności - geografia14lo.yum.pl ludności... · około 8-10 milionów obywateli Meksyku Jamajka (2000) – około 4 razy więcej ... USA i Australii. zęść z nich wróciła

Komuniści u władzy w PRL

• Dawne ziemie RP zostały wyzwolone przez armię radziecką w latach 1944-45. Granice Polski zostały ustalone na konferencji w Jałcie i potwierdzone w Poczdamie. Granica wschodnia oparła się na Bugu. Utratę kresów wschodnich miało Polsce zrekompensować przesunięcie granicy zachodniej do linii Odry i Nysy Łużyckiej. Wielu Polaków zamieszkujących ziemie wschodnie nie znalazło się w granicach powojennej Polski.

• Wydarzenia roku 1956 i 1968 pociągnęły za sobą emigracje działaczy politycznych, uczestników tych wydarzeń oraz ludzi wyjeżdżających z powodów ekonomicznych. Lata wojny i migracje z nią związane spowodowały, że wielu Polaków pozostało poza granicami kraju. W czasach rządów komunistycznych wielu z nich „wyciągało” z Polski swoich krewnych. Lata 60-te i 70-te to czas antysemickiej nagonki na ludność pochodzenia żydowskiego, co również w wielu przypadkach zakończyło się opuszczeniem kraju.

Page 27: Migracje ludności - geografia14lo.yum.pl ludności... · około 8-10 milionów obywateli Meksyku Jamajka (2000) – około 4 razy więcej ... USA i Australii. zęść z nich wróciła

Burzliwe” lata osiemdziesiąte

W 1981 roku wprowadzony został w Polsce stan wojenny. Jest to

moment przełomowy we współczesnej historii. Niezadowolenie

wśród społeczeństwa polskiego z posuniętych rządów sięgnęło

zenitu. Zaczęły się rozruchy, zamieszki na ulicach. Działała

wówczas NSZZ „Solidarność”, której członków władze państwowe

próbowały aresztować. Rozpoczęły się prześladowania działaczy

politycznych, dla których jedynym wyjściem bardzo często było

opuszczenie Polski i schronienie się na Zachodzie Europy.

Lata 80-te to czas, kiedy wielu „obrotnych” Polaków dorobiło się na

licznych wyjazdach zagranicznych. Wyjeżdżając do ZSRR, Berlina

Zachodniego, Turcji czy Węgier sprzedawali tam polskie produkty,

a przywozili do kraju towary trudno dostępne dla rodaków.

Page 28: Migracje ludności - geografia14lo.yum.pl ludności... · około 8-10 milionów obywateli Meksyku Jamajka (2000) – około 4 razy więcej ... USA i Australii. zęść z nich wróciła

Migracje po 1989 roku

• Po zmianach ustrojowych w 1989 r. Polska otworzyła swoje granice dla ludności zza wschodniej granicy. Spowodowało to napływ imigrantów liczących na polepszenie swojej sytuacji ekonomicznej. Przez pewien okres czasu zalewali polski rynek tańszymi produktami ze wschodu tworząc konkurencję dla rodzimego handlu.

• Po 1989 roku powracają do kraju, wolnego i demokratycznego, Polacy zmuszeni do wyjazdów czy podczas II wojny światowej, czy podczas rządów komunistycznych w Polsce, czy szukający lepszych warunków do życia.

Page 29: Migracje ludności - geografia14lo.yum.pl ludności... · około 8-10 milionów obywateli Meksyku Jamajka (2000) – około 4 razy więcej ... USA i Australii. zęść z nich wróciła

Migracje zarobkowe w Polsce

Corocznie odwiedza Polskę w ramach tzw. "turystyki handlowej" ok. 8 mln obywateli Wspólnoty Niepodległych Państw (w 1994 r. -3,2 mln Ukraińców, 2,4 mln Białorusinów, 2,4 mln Rosjan).

• Od 1 stycznia 1998 r. doszło do spadku liczby przybyszów z Rosji o 48,5%, z Białorusi - o 35% z powodu zaostrzenia przepisów dotyczących zasad przekraczania polskiej granicy wschodniej. Doprowadziło to do drastycznego załamania handlu bazarowego.Do największych z tego typu bazarów należą trzy targowiska w okolicach Łodzi: Tuszyn, Głuchów i Centrum Handlowe "Ptak" w Rzgowie, które wraz z produkcją na potrzeby prowadzonego na nich handlu dają ok. 170 tys. miejsc pracy w regionie łódzkim.

• Rozważając problem migracji zarobkowych zza wschodniej granicy w latach 90-tych należy podkreślić fakt braku incydentów na tle narodowościowym między ludnością polską a przybyszami z WNP. Polacy dobrze pamiętają własną sytuację ekonomiczną z lat 80-tych, gdy wielu z nich trudniło się podobnym handlem jak obecnie Białorusini, Rosjanie i Ukraińcy. Polska stała się dla nich "przedsmakiem Zachodu", pobyt tutaj umożliwił im porównanie standardów życia i kształtowanie wyobrażeń o świecie, podobnie jak Polakom wyjazdy na zachód w latach 70-tych i 80-tych.

Page 30: Migracje ludności - geografia14lo.yum.pl ludności... · około 8-10 milionów obywateli Meksyku Jamajka (2000) – około 4 razy więcej ... USA i Australii. zęść z nich wróciła

Migracje w Polsce w latach 80. i 90. wg dominujących kierunków

Region/Kontynent/Kraj

Emigracja Imigracja

1981-1985 1986-1990 1991-1995 1991-1995

Europa 98607 120488 90559 18086

Austria 2515 6187 1951 947

Francja 4230 4962 1494 1419

Niemcy 73362 87631 79723 7842

Szwecja 3787 3916 2111 618

Wielka Brytania 1853 1697 587 1184

Włochy 2755 6615 823 788

Azja 1104 1008 220 1827

Afryka 930 875 343 904

Ameryka Pn. i Pd. 16585 21982 20036 7671

Kanada 4273 6989 7286 2066

USA 11924 14654 12658 5254

Australia 2307 2098 1553 893

Page 31: Migracje ludności - geografia14lo.yum.pl ludności... · około 8-10 milionów obywateli Meksyku Jamajka (2000) – około 4 razy więcej ... USA i Australii. zęść z nich wróciła

UCHODŹCTWO

Page 32: Migracje ludności - geografia14lo.yum.pl ludności... · około 8-10 milionów obywateli Meksyku Jamajka (2000) – około 4 razy więcej ... USA i Australii. zęść z nich wróciła
Page 33: Migracje ludności - geografia14lo.yum.pl ludności... · około 8-10 milionów obywateli Meksyku Jamajka (2000) – około 4 razy więcej ... USA i Australii. zęść z nich wróciła

uchodźctwo

Page 34: Migracje ludności - geografia14lo.yum.pl ludności... · około 8-10 milionów obywateli Meksyku Jamajka (2000) – około 4 razy więcej ... USA i Australii. zęść z nich wróciła

Ludność Imigranci Uchodźcy Saldo

migracji

Afryka 793 628 16 277 3 627 -447

Am. Łacińska 518 809 5 944 38 -494

Am. Północna 314 113 40 844 635 1 394

Azja 3 672 342 49 781 9121 -1 311

Europa 727 304 56 100 2310 769

Oceania 30 521 5 835 69 69

Świat 6 056 715 174 781 15 868 0

Ludność, imigranci i uchodźcy 31 grudnia 2000 r. oraz saldo

migracji w latach 1996-2000 według kontynentów (w tys.)

Page 35: Migracje ludności - geografia14lo.yum.pl ludności... · około 8-10 milionów obywateli Meksyku Jamajka (2000) – około 4 razy więcej ... USA i Australii. zęść z nich wróciła

Skutki migracji w Polsce po II wojnie

• przeludnienia i wyludnienia na obszarze powojennej Polski. Z przeludnieniami wiąże się oczywiście wzrost bezrobocia. Co ma niestety negatywny wpływ w stosunku do państwa. Natomiast wyludnienia powodują brak " siły roboczej " . W związku z tym brak inwestycji przez inwestorów zarówno krajowych jak i zagranicznych na danym obszarze. To, że obywatele państw zagranicznych rzadko, bo prawie wcale nie przyjeżdżają do Polski świadczy o niskim poziomie rozwoju gospodarczego naszego państwa. Zmniejsza to ilość potencjalnych inwestorów zagranicznych w naszym państwie.

• Skutki migracji są zazwyczaj negatywne w stosunku do państwa, chyba, że migracje w tym przypadku wewnętrzne mają za zadanie równomiernie rozmieścić ludność danego państwa, co jest praktycznie rzecz biorąc niemożliwe.

Page 36: Migracje ludności - geografia14lo.yum.pl ludności... · około 8-10 milionów obywateli Meksyku Jamajka (2000) – około 4 razy więcej ... USA i Australii. zęść z nich wróciła

Uchodźcy w Polsce

• Od kilku lat nasz kraj stał się atrakcyjnym dla uchodźców. Liczba uchodźców w Polsce systematycznie rośnie, ale w skali światowej jest wciąż niewielka. Na przestrzeni 10 lat (odkąd Polska przystąpiła do Konwencji Genewskiej z 1951 r. dotyczącej statusu uchodźcy zobowiązując się do udzielania uchodźcom pomocy) o status uchodźcy w Polsce wystąpiło ponad 22 tysiące osób. Ponad 1300 osób uzyskało ten status. Choć w ciągu ostatniej dekady Polska przyjęła prawodawstwo dotyczące uchodźców, praktyczna opieka państwa nad nimi pozostawia wiele do życzenia. Największy problem stanowi integracja, czyli możliwość odnalezienia wśród polskiego społeczeństwa swojego nowego miejsca na świecie, zbudowania nowego domu. W 2001 r. o status uchodźcy poprosiło w Polsce nieco ponad 4500 osób, a niemal 300 otrzymało ten status. Najwięcej - aż 3 tys. starających się o status uchodźcy w Polsce to Czeczeni. Ale szukają u nas pomocy również Ormianie, Afgańczycy, Afrykanie.

Page 37: Migracje ludności - geografia14lo.yum.pl ludności... · około 8-10 milionów obywateli Meksyku Jamajka (2000) – około 4 razy więcej ... USA i Australii. zęść z nich wróciła
Page 38: Migracje ludności - geografia14lo.yum.pl ludności... · około 8-10 milionów obywateli Meksyku Jamajka (2000) – około 4 razy więcej ... USA i Australii. zęść z nich wróciła

Wykres 3. Ludność przybyła w latach 1989-2002 z innej

miejscowości w kraju według roku przybycia

Podobnie jak w kraju, w migracjach wewnętrznych w województwie

przeważa kierunek z miasta do miasta (69,8 tys. osób, tj. 36,4 %). Najmniej

osób przenosi się natomiast ze wsi na wieś (25,1 tys. osób, tj. 13,1 %).

Page 39: Migracje ludności - geografia14lo.yum.pl ludności... · około 8-10 milionów obywateli Meksyku Jamajka (2000) – około 4 razy więcej ... USA i Australii. zęść z nich wróciła

Wykres 7. Ludność przybyła w latach 1989-2002 z innego miejsca w kraju według płci i wieku w momencie migracji

Page 40: Migracje ludności - geografia14lo.yum.pl ludności... · około 8-10 milionów obywateli Meksyku Jamajka (2000) – około 4 razy więcej ... USA i Australii. zęść z nich wróciła

WNIOSKI • Ze względu na ciągłą migrację ludności ze wsi do miast liczba osób

mieszkających w dużych miastach rośnie dwukrotnie szybciej w stosunku do całkowitego przyrostu ludności.

• Większość ludności świata będzie mieszkała w miastach do roku 2007, a

do roku 2030 we wszystkich regionach będą przeważały struktury miejskie.

• Rosną zarówno największe aglomeracje liczące 10 lub więcej milionów mieszkańców (ogółem 20, 15 w krajach rozwijających się), jak i małe i średnie miasta, co nadwyręża lokalną infrastrukturę i sektor usług.

• Migracje ludności wewnątrz krajów są skutkiem nierównego podziału zasobów, usług i możliwości. Zapewnienie opieki socjalnej, z uwzględnieniem zdrowia reprodukcyjnego, na ubogich obszarach miejskich jest działaniem niezbędnym, tak jak zaspokojenie potrzeb zaniedbanych społeczności wiejskich.