MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI - beah.gov.tr · VDRL-RPR (SİFİLİZ TESTİ, RPR KARBON) 27. Rotavirüs – Adenovirüs Gaita Antijen Testi 3.Kültür Laboratuvarında Çalışılan

T.C.

SAĞLIK BAKANLIĞI TÜRKİYE KAMU HASTANELERİ KURUMU

İstanbul İli Bakırköy Bölgesi Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği Bakırköy Dr. Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi

Doküman Kodu Yayın Tarihi Revizyon No Revizyon Tarihi Sayfa No/Sayfa Sayısı MİK.RB.01 01.04.2010 02 10.12.2015 Sayfa 1 / 37

MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI TEST REHBERİ

T.C.




ÖNSÖZ Bakırköy Dr. Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi laboratuvarları giderek artan test çeşidi ile modern bir

ortamda hastalarımıza ve doktorlarımıza hizmet vermeye devam etmektedir.

Elinizdeki test rehberi Bakırköy Dr. Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi laboratuvarlarında çalışılan

testler hakkında bilgi vermek amacıyla hazırlanmıştır. Hazırlanan bu kitap ile testlerin istenmesinden, sonuçların

ulaşmasına kadar geçen aşamalarda sağlık personelimize yardımcı olmayı amaçlanmıştır.

Test isimleri alfabetik sırayla düzenlenmiştir. Bu rehberde her testin adı ile birlikte, çalışılan örnek türü, örneğin

alındığı tüp, çalışılan metod, çalışma günleri ve klinik bilgiler not edilmiştir.

Test bilgileri sürekli olarak güncellendiğinden kitapta yer alan bilgilerde yıl içinde değişiklik olabileceği dikkate

alınmalıdır. Bu test rehberinin tamamı www.beah.gov.trweb sitemizde de bulunduğundan yıl içinde yapılan

değişiklikleri buradan takip edebilirsiniz.

Testler hakkında daha geniş bilgi almak istediğinizde her türlü haberleşme yolu aracılığı ile laboratuvarımız

uzmanlarına ulaşabilirsiniz.

Bu rehberin tüm hastalara ve hastanemiz personeline faydalı olması dileğimizle…

HAZIRLAYANLAR: Uzm. Dr.Zeynep ÇİZMECİ

Uzm. Dr. Özlem AÇIKGÖZ

Uzm. Dr Seyhan ÖRDEKÇİ

T.C.




GİRİŞ Sağlık harcamalarında her açıdan en düşük maliyet, hastalığa erken tanı konması ile sağlanır. Anamnez ve klinik muayene ile uyumlu istenen laboratuar testleri pek çok hastalığın erken tanısını mümkün kılmakta bu da tanı ve tedavinin takibinde laboratuvarların önemini gittikçe arttırmaktadır. Hastanemiz laboratuarlarında, var olan en ileri teknolojiye sahip analitik cihazlarla bir yandan yüksek kapasiteli rutin testleri hızla sunarken öte yandan sürekli kalite güvencesi ile elde edilen test sonuçlarını rapor etmekteyiz. Laboratuvarlarımız, geniş test panelimiz ile hastanemiz ve çevre hastanelerin poliklinik ve yatan hastalarının laboratuvar ihtiyacını büyük ölçüde karşılamakta, daha az istenen ve maliyet etkinlik açısından laboratuvarımızda çalışmayı uygun bulmadığımız bazı testlerin de transferini sağlayarak dış laboratuvar hizmeti şeklinde ihtiyaca cevap vermektedir. Son yıllarda teknolojk gelişmeler iç ve dış kalite kontrol sistemlerinin uygulanmasına imkan vermekte ve analitik süreç olabildiğince kontrol altına alınmaya çalışılmaktadır. Sistemlerimizi her gün iç kalite kontrol, ayda bir de dış kalite kontrol programı ile izlemekteyiz. Ancak test sonucunu etkileyebilecek analiz öncesi (preanalitik) etkenler ile analiz sonrası (postanalitik) etkenler de olduğu unutulmamalı ve doğru sonuç için klinisyen ile laboratuvarın sürekli iletişimi mümkün olmalıdır. Sistemimizin kalite güvencesi her örneğin, kişiye ve o örneğe özel belirleyici bir barkod ile etiketlenip kayıt altına alınması ile sağlanır. Bu işlem için sirkülasyonu yoğun olan kan alma birimimizde otomatik numune etiketleme cihazı kullanıyor, böylece manuel etiketleme ve tüp hatalarının oluşumunu önlüyoruz. Laboratuvar bilgi sistemimizde saklanan test raporlarının on-line olarak internet üzerinden izlenebilmesi demümkündür. Laboratuvar uzmanları olarak en önemli sorumluluklarımızdan biri, hızla gelişen tanı olanaklarını ve cihazları takip etmek, yeni yöntemlerin hassasiyetini, seçiciliğini, verimliliğini değerlendirerek uygulamaya almaktır. Öte yandan, uygulamanın ekonomik boyutu da göz ardı edilemez, örneği isteyen hekim profiline uygun test paneli ve analiz yöntemini, uygun maliyetle sunmak ve tanı maliyetinde tasarruf edilmesini sağlamak da laboratuvarımızın temel kriterlerindendir.

T.C.




MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI İLETİŞİM BİLGİLERİ

Uzm.Dr.Özlem Açıkgöz………………………………… 73 44

Uzm.Dr.Zeynep Çizmeci...……………………………… 73 44

Uzm. Dr.Seyhan Ördekçi...………………………………73 44

Hematoloji Laboratuvarı……………………………………73 43

Elısa Laboratuvarı…………………………………………..73 50

Kültür Laboratuvarı…………………………………………..73 49

TETKİK SONUÇLARINIZA hastanenmiz www.beah.gov.tr adresli web sayfasındaki laboratuvar ve radyoloji sonuçları bölümünden ulaşabilirsiniz. İstek ve önerilerinizi [email protected] adresi ile bize bildirebilirsiniz.

http://www.beah.gov.tr/

mailto:[email protected]

T.C.




İÇİNDEKİLER

1.Mikrobiyoloji Test Rehberinin İçeriği Hakkında Bilgilendirme

2. Mikrobiyoloji Laboratuvarında Çalışılan Testlerin Listesi 1. ANTİ-HBS( HBS-AB)

2. ANTİ-HCV

3. ANTİ-HIV (HUMAN IMMUNODEFİCİENCY VİRÜS ANTİKORU)

4. ANTİ-HBcIGM (HBV CORE IGM ANTİKORU)

5. ANTİ-HBC TOTAL (HBV CORE TOTAL ANTİKORU)

6. ANTİ-HBE (HBV E ANTİKORU)

7. ANTİ-HAV IGM (HEPATİT A VİRUS IGM ANTİKORU)

8. ANTİ-HAV IGG(HEPATİT A VİRUS IGG ANTİKORU)

9. ANTİ-CMV IGM (CYTOMEGALOVİRUS IGM ANTİKORU)

10. ANTİ-CMV IGG (CYTOMEGALOVİRUS IGG ANTİKORU)

11. ANTİ-RUBELLA IGM (RUBELLA IGM ANTİKORU)

12.ANTİ-RUBELLA IGG (RUBELLA IGG ANTİKORU)

13. ANTİ-TOXO IGM (TOXOPLASMA IGM ANTİKORU)

14. ANTİ-TOXO IGG (TOXOPLASMA IGG ANTİKORU)

15. BRUCELLA ROSE BENGAL (BRUCELLA SLİDE TEST)

16. BRUCELLA TÜP AGLÜTİNASYONU (COOMBS’LU )

17. CLOSTRIDIUM DIFFICILE TOKSIN A-B

18. Entemoeba Histolitica Gaita Adezin Testi

19. HBSAG (HEPATİT-B SURFACE ANTİGEN)

20. HBEAG (HBV E ANTİJENİ)

21. Helicobacter pylori Antijen Testi

22. KAN SAYIMI (CBC, HEMOGRAM)

23. KAN GRUBU

T.C.




24. SEDİMANTASYON (ESR, ERİTROSİT SEDİMANTASYON HIZI)

25. TPHA (TRAPONEMA PALLİDUM HEMAGLÜTİNASYON)

26. VDRL-RPR (SİFİLİZ TESTİ, RPR KARBON)

27. Rotavirüs – Adenovirüs Gaita Antijen Testi

3.Kültür Laboratuvarında Çalışılan Testlerin Listesi 1. ABSE KÜLTÜRÜ 2. BALGAM, TRAKEAL ASPİRAT KÜLTÜRÜ 3. BOĞAZ KÜLTÜRÜ 4. BURUN KÜLTÜRÜ 5. GAİTA KÜLTÜRÜ 6. İDRAR KÜLTÜRÜ 7. KAN KÜLTÜRÜ 8. MENİ (SPERM) KÜLTÜRÜ 9. VAGEN KÜLTÜRÜ

4.Mikroskopik Bakılar 1. MANTAR ARANMASI 2. BALGAM MİKROSKOPİSİ 3. GAİTANIN MİKROSKOPİK İNCELEMESİ 4. SELOFAN BANT TESTİ ( E. Ermicularis yumurtası aranması ) 5. ARB Boyama ve Mikroskopik Değerlendirme 6. Gram Boyama ve Mikroskopik Değerlendirme 7. Vucut Sıvılarında Hücre Sayımı

T.C.




TEST REHBERİNİN İÇERİĞİ

Bu rehberde hastanemiz laboratuarlarında çalışılan testlerin alfabetik listesi ile çalışma ve raporlanma

süreleri, örnek alınması ile ilgili bilgiler ve örnek reddine neden olan durumları bulacaksınız. Hastanemizde çalışılmayan ve SUT listesinde bulunan, az istenen diğer testler için dış laboratuvar hizmetinden istem yapılabilir. Bu testler için 73 44 numaralı telefondan benzer bilgileri alabilirsiniz ÇALIŞMA VE SONUÇ VERME ZAMANI Laboratuvarımızda yapılan tüm testlerin çalışma ve sonuç verme zamanları testin altında belirtilmiştir. Ortalama olarak; ELİSA testleri numunenin laborauvara kabulünden en geç 1 gün sonra, Kültür antibiyogram testleri ise 2 gün sonra, hemogram testleri 2-3 saatte sonuçlanır. Acil testler ise 1 saat içinde sonuçlanır. Poliklinik kan alma biriminde otomatik barkotlama cihazı ile kan alma zamanı izlenebilmektedir. SERVİSLERDE İSE KAN ALAN HEMŞİRENİN BARKODU EŞ ZAMANLI BASMASI ÖRNEK ALMA SAATİNİN TAKİBİ AÇISINDAN SON DERECE ÖNEMLİDİR. Numune alınmadan çok önce barkot basılması numunenin bekletildiği anlamına geldiğinden, bekletilmiş örnekler laborauvara kabul edilmeyecektir. Alınan örnekler talimatlara uygun şekilde laboratuara ulaştırılmalıdır. Laboratuvara getirilen örnek barkodu okutularak kabul edilmektedir. Bu şekilde kan alma saati, laboratuvara kabul saati ve raporlama süreleri kayıt altında tutulmaktadır. NUMUNE KABI VE TÜRÜ Her test için uygun olan örnek türü (serum, plazma veya tam kan) ve bunların elde edilebilmesi için gerekli örnek kabı belirtilmiştir. YANLIŞ TÜPE KAN ALINMASI ÖRNEK RED SEBEBİ OLDUĞUNDAN KAN ALINIRKEN DOĞRU TÜP SEÇİLMELİ, TÜPLERİN İÇİNDE FARKLI ÖZELLİKTE MADDELER OLDUĞUNDAN TÜPTEN TÜPE KAN AKTARMASI YAPILMAMALIDIR. Antikoagülan içeren vakumlu tüplere(sitrat, EDTA, vs) kan alımı esnasında kanın işaretli çizgiye kadar alınmasına özellikle dikkat edilmelidir. YATAN HASTALAR İÇİN SERUM TAKILI KOLDAN NUMUNE ALINMASI HATALI SONUÇLARA NEDEN OLDUĞUNDAN DİĞER KOL TERCİH EDİLMELİDİR. Kültür örnekleri için uygun numune kabı ve türü her test için ayrı ayrı ilgili test içeriğinde bildirilmiştir. ÖRNEK ALINMASI VE HASTANIN HAZIRLANMASI Güvenilir bir sonuç için doğru örnek alımı, doğru transfer ve doğru analiz kadar sonucu etkileyen ANALİZ ÖNCESİ ETKENLERİ (PREANALİTİK ETKENLER) bilmek de önemlidir. *BeslenmeGenel olarak tüm testler için 10–12 SAATLİK AÇLIK sonrası kan verilmesi laboratuvarımız tarafından önerilmektedir. Test için kan vermeye gelmeden önceki gece saat 21.00’den sonra SU HARİÇ HİÇBİR ŞEY YENMEMELİ VE İÇİLMEMELİDİR. İhtiyaç duyulan miktarda su alınabilir. BU SÜRE BOYUNCA SİGARA, ÇAY KAHVEDEN SAKINILMALIDIR. Kültür örnekleri için uygun örnek alımı, her test için ayrı ayrı ilgili test içeriğinde bildirilmiştir.

T.C.




ÖRNEKLERİN SAKLANMASI VE LABORATUVARA ULAŞTIRILMASI 1. Materyalin alınacağı kap üzerine hasta adı, laboratuvar veya hastane numarası, tarih ve saat gibi tanıtıcı

bilgiler yazılmalı veya bu bilgileri bulunduran barkot yapıştırılmalıdır. Kimlik bağı, örnek alma süreci, örneğin laboratuvara nakli, bunu izleyen analiz ve raporun hazırlanması aşamaları boyunca korunmalıdır.

2. Materyal alımı veya toplanması sırasında istenen analizi etkileyecek şartların oluşumu önlenmelidir. Materyal istenen analizde değişikliğe neden olmayacak koşullarda, plastik bir çantada ve en kısa zamanda laboratuvara ulaştırılmalıdır.

3. Materyal ile birlikte hasta ile ilgili demografik bilgilerin ve istenen analizlerin yazıldığı istek kağıdıda laboratuvara gönderilmelidir. Hepatit ve HİV enfeksiyonu riski taşıyan bir hasta örneği özel uyarı yoluyla belirtilmelidir.

4. Örneğin çalışılacak teste uygun ve yeterli olup olmadığı kontrol edilir. 5. Bazı analizler için örneğin buz üzerinde veya soğukta (4oC) taşınması önemlidir. 6. Bazı örnekler, hastadan alındıktan sonra analize kadar soğukta tutulur; buna dikkat edilmelidir. Gerekirse

serum veya plazma ayırımı soğutmalı santrifüjde yapılır. 7. Plazma veya serum şekilli elemanlardan santrifügasyonla ayrılır. Bu işlem, kan alındıktan sonra en geç 2

saat içinde yapılmış olmalıdır. 8. Kronik böbrek yetmezliği olan hastalarda serum ayrıldıktan sonra da pıhtı oluşabilir. Buna dikkat etmelidir.

Analiz hemen yapılmayacaksa serum +4, -20, -40 veya –70oC’ta ağzı kapalı olarak saklanmalıdır. 9. Serum veya plazma elde edildikten sonra en geç 4 saat içinde çalışılmayacaksa, +4oC’de ağzı kapalı olarak

1 gün saklanabilir. 10. Örneğin bulunduğu ortamın sıcaklığının fazla olması numunede buharlaşmaya ve serumdaki analitlerin

konsantrasyonunda rölatif artışa neden olabilir. 11. 24 saatten fazla bekletilen serum ve idrarda +4oC’de saklansa bile bakteri üremesi olabilir. Bu yüzden

serumun dondurulması daha doğrudur ve bu sayede serumdaki birçok analit bozulmadan aylarca saklanabilir.

12. Dondurulmuş serum çalışılacağı zaman eritilip oda sıcaklığına getirilmelidir. 13. Kanı dondurmak hemolize neden olur. Serum veya plazması ayrılmadan kanı dondurmamalıdır. 14. Kültür örnekleri için saklama ve transport şartları, her test için ayrı ayrı ilgili test içeriğinde bildirilmiştir.

ÇALIŞMA YÖNTEMİ ve REFERANS ARALIKLARI Testler için belirtilen referans aralık sağlıklı bireylerden elde edilen değerlerin % 95 ini içeren grubu temsil eder ve sonucu değerlendirmek için bir baz oluşturur. Yaşa, cinse ve gebelik gibi fizyolojik durumlara bağlı olarak değişebilir, kişisel varyasyonlar gösterebilir. Ayrıca laboratuvarın kullandığı analiz yöntemine göre de farklı referanslar verilebilir. Bu rehberde, kullandığımız metoda uygun güncel olan referans aralıkları verilmiştir.

T.C.




NUMUNE RED KRİTERLERİ Kanın aşırı HEMOLİZLİ (kırmızı kan hücrelerinin parçalanmış olması), aşırı LİPEMİK (yüksek şilomikron düzeyi) veya aşırı İKTERİK (yüksek bilirubin düzeyi) olması laboratuvarımızda yapılan tüm testlerin ölçümünü etkilemektedir. En sık karşılaştığımız numune red nedeni hemolizdir. Hemoliz nedenleri; 1-Hatalı kan alma tekniği; turnikenin fazla sıkılması ve 30 sn den uzun süre sıkılı kalması, uygun olmayan iğne ucu. 2-Enjektörle kan alımı esnasındapistonun hızlı itilmesi ile kanın vakumlu tüpe kuvvetli aspirasyonu. (Vakutainer kullanılması uygundur) 3-Kuru tüplerde pıhtılaşma tamamlanmadan santrüfüj yapılması da hemoliz nedenidir. Vakumlu jelli tüplerde kan alındıktan sonra 4- 5 kez yavaşça alt üst edilmeli ve en az 20 dk. bekletilmelidir. Aşırı hemoliz nedeniyle red edilen numune prosedüre uygun olarak yeniden istenir. Hafif hemoliz varlığında sonuçlar uyarı ile rapor edilir. Lipemik serum için açlık tokluk sorgulanır. İkterik serum sonuçları da uzman değerlendirmesi ile kabul veya red edilir. Kültür testleri için alınan örneklerin kabul red kriterleri ilgili test açıklamasında bildirilmiştir. TESTLERİN KLİNİK KULLANIMLARI Bu rehberde her testin klinik kullanımı ile ilgili kısa bilgiler verilmiştir. Laboratuvarlarda kullanılan cihaz ve kitler ithal ürünler olduğundan gereksiz istenen tetkikler milli servete zarar olarak düşünülmelidir. Test isteminde bulunurken ön tanıya uygun istemler yapılmalı ve mümkünse algoritmalar eşliğinde hareket edilmelidir. Tarama testleri dışında rastgele test istemlerinden kaçınılmalıdır. ÖZELLİKLE YÜKSEK MALİYETLİ DIŞ LABORATUAR İSTEMLERİ YAPILIRKEN TESTİN KLİNİK YARARI, MALİYET ETKİNLİK AÇISINDAN İYİ SORGULANMALIDIR.

T.C.




ÖRNEK KABUL KRİTERLERİ VE SONUÇ VERME SÜRELERİ

ÇALIŞILAN TEST TÜRÜ

NUMUNE KABI MİKTARI RED KRİTERİ

Dikkat edilmesi gereken kurallar

ve nakil Sonuç alma

süresi

TORCH Sarı Kapaklı Jelli Tüp En Az 5 ml Aşırı Hemoliz,

Lipemi

En kısa sürede laboratuara

transferi sağlanmalıdır.

1 gün sonra

HEMATOLOJİ Mor kapaklı tüp

Vakumlu Tüpteki İşaretli Çizgiye Kadar

Uygun Olmayan Kan/Antikoagülan Oranı, Hemoliz, Lipemi, Pıhtılı,

Sitratlı Numuneler”



Aynı gün

ELİSA Sarı Kapaklı Jelli Tüp En Az 5 ml Aşırı

Hemoliz, Lipemi



1 gün sonra

İDRAR KÜLTÜRÜ

Kırmızı kapaklı steril idrar kabı En az 1 ml Steril olmayan

numune kabı


transferi sağlanmalı ve 1 saat içinde ekimi

yapılmalıdır.

Üreme olmaz ise 1 gün sonra, eğer üreme olur ise 2

gün sonra

GAİTA KÜLTÜRÜ

Temiz ağzı kapaklı kap

Yabancı cisimle alınmış olması (Bebek bezi, tuvalet kağıdı

v.b.)


transferi sağlanmalı ve 1 saat içinde ekimi

yapılmalıdır.

2 gün sonra

GAİTA MİKROSKOBİ

Sİ ve GAİTADA GİZLİ KAN

Temiz ağzı kapaklı kap



Direkt Mikroskobik İşlemler En Fazla

20 dk. İçinde Sonlandırılmalıdır.

DİĞER KÜLTÜRLER

POLİKLİNİK VE SERVİS ŞARTLARINDA ALINMALI VE EN KISA SÜREDE TRANSFER EDİLMELİDİR. İDENTİFİKASYON ve ANTİBİYOGRAM SONUÇLARI İKİ GÜN SONRA

VERİLİR.

T.C.




BAKTERİYOLOJİ LABORATUVARI PANİK DEĞER TABLOSU

TESTİN ADI DİKKAT EDİLECEK DURUM

Kan Kültürü (+) sinyal verdiğinde

BOS Kültürü Gram boyadan bakteri tespiti, kültürde üreme varlığı

Gaita Kültürü Patojen mikroorganizma tespitinde (salmonella, shigella,…)

Aspirasyon Kültürleri Gram boyadan bakteri tespiti, kültürde üreme varlığı

Yoğun Bakım ve Servis Hastaları Her türlü kültürde üreme varlığı

Dirençli Bakteri Tespiti Her türlü kültürde üremiş olan antibiyotik duyarlılık testinde dirençli profil gösteren bakteri tespitinde (ESBL, İBL, VRE, MRSA, Karbapenemlere dirençli)

T.C.




HEMATOLOJİ Hematokrit % 20 60 Hematokrit (yeni doğan)

% 33 71

Hemoglobin g/dl 7 20 Hemoglobin (yeni doğan)

g/dl 10 22

WBC x103/µL 2,0 30 WBC (çocuk) x103/µL 2,0 43 Platelet x103/µL 40 1000 Blast Görülmesi patolojik

BOS WBC (0-1 yaş) Hücre/µl - >30 WBC (1-4 yaş) Hücre/µl - >20

WBC (5-17 yaş) Hücre/µl - >10 WBC (>17 yaş) Hücre/µl - >5

Malign hücre, blast veya mikroorganizma

Hiç bulunmamalı

T.C.




MİKROBİYOLOJİ LABORATUARINDA ÇALIŞILAN TESTLER Anti-HBs (HBs-Ab): Çalışma Zamanı: Her gün Sonuç Verme Zamanı: Saat 11:00’e kadar laboratuara ulaşan numuneler aynı gün, 11.00’den sonra ulaşanlar ertesi gün Numune Türü: Serum Numune Miktarı: 5 ml kan Numune Kabı: Kırmızı veya sarı kapaklı tüp Transport ve Saklama Özellikleri: Oda sıcaklığı, hemen santrifüj edilerek serum ayrılmalıdır. Çalışma Yöntemi: Mikroeliza Referans Değerleri: >9.99 IU/L POZİTİF Numune Ret Kriterleri: Aşırı hemoliz, lipemi, ikter

Testin Kullanımı: İnsan serum ve plazmasında HBV’ye (HBs Ag) karşı immunitenin tespitinde kullanılır. HBV enfeksiyonu bitişi ile beraber (HBs Ag kaybolduktan sonra) anti-HBs oluşur. HBV enfeksiyonuna karşı koruyuculuğu göstermede, ayrıca HBV aşılamasından sonra immunitenin tespitinde de kullanılır. Hastanın klinik bulguları ve diğer hepatit markerları ile birlikte değerlendirilmelidir. Akut hepatit B virus enfeksiyonunun gösterilmesinde yararlı değildir. Anti-HBs düzeyleri zamanla düşebilir. Pasif olarak edinilmiş antikorlar (geçmişteki immunglobulin tedavisi transfüzyon gibi) immuniteyi yansıtmaz.

Anti-HCV:

Çalışma Zamanı: Her gün Sonuç Verme Zamanı: Saat 11.00’e kadar laboratuara ulaşan numuneler aynı gün, 11.00’den sonra ulaşanlar ertesi gün Numune Türü: Serum Numune Kabı: Kırmızı veya sarı kapaklı tüp Transport ve Saklama Özellikleri: Oda sıcaklığı, hemen santrifüj edilerek serum ayrılmalıdır. Çalışma Yöntemi: Mikroeliza Referans Değerleri: NEGATİF Numune Ret Kriterleri: Aşırı hemoliz, lipemi, ikter Testin Kullanımı: HCV enfeksiyonu tanısında kullanılır. Rekombinant HCV antijeni içerir. (Hcr43, c200, c100-3, NS5). İnsan serumu veya plazmasında, HCV’ye karşı oluşmuş antikorların kalitatif tayinini yapar. Mikropartikül enzim immünolojik tetkiktir. Anti-HCV, enfeksiyonunun erken döneminde saptanamaz. Genellikle enfeksiyonun geç evresinde kanda bulunur. Anti-HCV, nötralizan bir antikor olmadığından immunite gelişimine neden olmaz ve anti-HCV bulunması immuniteyi göstermez. Pozitif sonuçlar diğer yöntemlerle (HCV-RIBA) testi ile doğrulanmalıdır. Sonucun negatif olması klinik bulgularla birlikte değerlendirilmelidir. Zamanla anti-HCV düzeyi negatifleşebilir. HCV enfeksiyonlu anneden doğanlarda anti-HCV oluşumu gecikebilir. Erken dönemde

T.C.




akut hepatit C enfeksiyonunu saptamak için yararlı değildir. Geçirilmiş veya kronik hepatit C enfeksiyonlarının ayırımında yararlı değildir. Anti-HIV (Human Immunodeficiency Virüs Antikoru):

Çalışma Zamanı: Her gün Sonuç Verme Zamanı: Saat 11:00’e kadar laboratuara ulaşan numuneler aynı gün, 11.00’den sonra ulaşanlar ertesi gün Numune Türü: Serum Numune Miktarı: 5 ml kan Numune Kabı: Kırmızı veya sarı kapaklı tüp Transport ve Saklama Özellikleri: Oda sıcaklığı, hemen santrifüj edilerek serum ayrılmalıdır. Çalışma Yöntemi: Mikroeliza Referans Değerleri: NEGATİF Numune Ret Kriterleri: Aşırı hemoliz, lipemi, ikter

Testin Kullanımı: HIV tanısında kullanılır. AIDS 2 tip HIV tarafından oluşturulmaktadır. HIV cinsel temas, kan ve kan ürünleri, prenatal ve perinatal enfeksiyon yolları ile bulaşabilir. HIV-1 virusu, asemotomatik enfekte bireylerden ve AIDS’lilerden izole edilir. İnsan serum ve plazmasında eş zamanlı HIV1 ve HIV2’ye karşı antikorların ve p24 antijeninin kalitatif tayini içindir. HIV ile karşılaşıldıktan sonra 6-12. haftadan önce pozitifliği saptanmaz. AİDS geliştikten sonra hastalığın son evrelerinde antikor düzeyi saptanabilir sınırın altına düşebilir. Pozitif ve negatif sonuçlar dikkatlice değerlendirilmelidir. Pozitif sonuçlar Western Blot ve PCR ile doğrulanmalıdır. Test istemlerinde hasta hakkında tüm bilgiler verilmelidir. Aktif enfeksiyon, pasif transfer veya anneden geçen antikorların ayırımında yararlı değildir. Testin pozitif prediktif değeri populasyondaki HIV enfeksiyonunun varlığına bağlıdır. Net sonuç alınamayan Western blot testleri 6-8 hafta sonra tekrarlanmalıdır. Pozitif çıkan sonuçlar bildirilmelidir. Anti-HBc IgM (HBV core IgM antikoru):

Çalışma Zamanı: Her gün Sonuç Verme Zamanı: 14.00’e kadar laboratuara ulaşan örnekler, aynı gün; daha geç ulaşan örnekler ertesi gün Numune Türü: Serum Numune Miktarı: 5 ml kan Numune Kabı: Kırmızı veya sarı kapaklı tüp Transport ve Saklama Özellikleri: Oda sıcaklığı, hemen santrifüj edilerek serum ayrılmalıdır. Çalışma Yöntemi: Mikroeliza Referans Değerleri: NEGATİF Numune Ret Kriterleri: Aşırı hemoliz, lipemi, ikter

T.C.




Testin Kullanımı: Anti-HBc Ig M, septomların görülmesinden hemen sonra belirir ve 6 aya kadar mevcut olabilir. HBs antijen ve Anti-HBs’nin serumda saptanamadığı (pencere dönemi ) akut hepatit B enfeksiyonlarında Anti-HBc Ig M saptanabilen tek serolojik marker olabilir. HBs antijen ve Anti-HBs ve Anti-HBc Ig M kullanılarak akut ve kronik hepatit B enfeksiyonunun ayrımı yapılabilir. Pozitif Anti-HBc Ig M sonucu yeni akut hepatit B enfeksiyonunu gösterir. Ayrıca kronik aktif hepatitin alevlenme döneminde de saptanabilir.

Anti-HBc total (HBV core total antikoru):


Testin Kullanımı: Anti-HBc, hepatit B enfeksiyonu semptomlarının görülmesinden kısa bir süre sonra belirir ve hepatit B ile teması gösteren tek serolojik belirteç (occult hepatit) olarak yıllarca kalabilir. Başlangıçta oluşan Anti-HBc’nin çoğunluğu Ig M’den oluşur. HBs antijen ve anti-HBs antikorunun görülmediği yeni başlayan enfeksiyonlarda Anti-HBc antikoru tek marker olabilir. Daha önce hastanın HBV enfeksiyonu geçirip geçirmediği hakkında bilgi verir ve immuniteyi, iyileşmeyi göstermede yararlıdır. Anti-HBc IgM ile beraber bakıldığında akut ve kronik HBV enfeksiyonu ayırıcı tanısında değerlidir. Pozitif sonuç devam eden veya geçirilmiş hepatit B enfeksiyonunu gösterebilir. Diğer hepatit B serolojik markerlarının, yükselmiş karaciğer enzimlerinin veya anamnezde risk faktörlerinin eşlik etmediği durumlarda yalancı pozitiflik de akla gelmelidir.

Anti-HBe (HBV e antikoru): Çalışma Zamanı: Her gün Sonuç Verme Zamanı: 14.00’e kadar laboratuara ulaşan örnekler, aynı gün; daha geç ulaşan örnekler ertesi gün Numune Türü: Serum Numune Miktarı: 5 ml kan Numune Kabı: Kırmızı veya sarı kapaklı tüp Transport ve Saklama Özellikleri: Oda sıcaklığı, hemen santrifüj edilerek serum ayrılmalıdır. Çalışma Yöntemi: Mikroeliza Referans Değerleri: NEGATİF Numune Ret Kriterleri: Aşırı hemoliz, lipemi, ikter

T.C.




Testin Kullanımı: İnsan serumu ve plazmasında bulunan hepatit B e ag antikoru (anti HBe) kalitatif tespiti amaçlı bir mikropartikül enzim immünolojik tetkiktir. Anti HBe antikoru yalnızca hepatit B viral enfeksiyonu ile ortaya çıkmaktadır ve HBV enfeksiyonu takibinde kullanılır. Akut hastalıktan iyileşme döneminde olan bir hastanın serumunda, HBe antijeni saptanamaz düzeye geldiğinde Anti-HBe antikoru görülmeye başlar. Akut hepatit B enfeksiyonu geçirip iyileşmiş hastada bu antikor yıllar sonra da saptanabilir. HBV taşıyıcısında pozitif Anti-HBe sonucu, virusun inaktivitesinin ve bulaştırıcılığının az olduğunu gösterir ve ayrıca karaciğer histolojileri ve karaciğer fonksiyon testleri genellikle normaldir. Buna rağmen Anti-HBe’ nin pozitif olduğu, HBV-DNA’sı pozitif olan hastalarda aktif viral replikasyon ve progresif karaciğer hastalığı olabilir. Precor mutantlarında HBe Ag pozitifliği ile birlikte anti-HBe antikoru pozitifliği birlikte görülebilir. HBe antijenin veya Anti-HBe olmaması veya saptanmaması kronik hepatit B taşıyıcılığını veya bulaştırıcılığını ekarte ettirmez.

Anti-HAV IgM (Hepatit A virus IgM antikoru):


Testin Kullanımı: Hepatit A virüsü, picornaviridae ailesinin hepatovirus genusunda yer alan, fekal-oral bulaşan akut hepatite neden olan bir virüstür. 15-45 günlük bir inkübasyonu takiben semptomların ortaya çıkması ile beraber kanda IgM grubu antikorlar meydana gelir. Anti-HAV IgM düzeyleri, hepatit A enfeksiyonundan 3-6 ay sonra ölçülemeyecek düzeylere iner. Anti HAV IgM pozitifliği akut veya subklinik hepatit A enfeksiyonunun tanısında, hepatit A enfeksiyonunun akut ve nekahat dönemlerinin ayırımında faydalıdır. Enfeksiyonun erken döneminde yalancı negatif sonuç alınabileceğinden kuvvetli şüphe varlığında test tekrarlanmalıdır. HAV aşılaması sonrasında pozitiflik görülebilir.

Anti-HAV IgG(Hepatit A Virus IgG antikoru / Anti HAV TOTAL):

Çalışma Zamanı: Her gün Sonuç Verme Zamanı: 14.00’e kadar laboratuara ulaşan örnekler, aynı gün; daha geç ulaşan örnekler ertesi gün Numune Türü: Serum Numune Miktarı: 5 ml kan Numune Kabı: Kırmızı veya sarı kapaklı tüp Transport ve Saklama Özellikleri: Oda sıcaklığı, hemen santrifüj edilerek serum ayrılmalıdır. Çalışma Yöntemi: Mikroeliza

T.C.




Referans Değerleri: NEGATİF Numune Ret Kriterleri: Aşırı hemoliz, lipemi, ikter

Testin Kullanımı: Anti-HAV IgM antikoru semptomların görülmesinden sonra belirlenebilir ve akut enfeksiyondan 3-6 ay sonra saptanamayacak düzeylere düşer. Anti-HAV Ig G düzeyleri virüs temizlendikten sonra (2-3 ayda) belirir ve yıllarca kalır. Bu test ile IgG ve IgM antikorları ayırt edilemez. İmmunglobulin verilmesi, transfüzyon gibi durumlarda pasif olarak edinilmiş antikorlar nedeniyle geçici pozitif sonuçlar elde edilebilir. Semptomlardan önceki dönemde akut hepatit A enfeksiyonunun tespiti için faydalıdır.

Anti-CMV IgM (Cytomegalovirus IgM antikoru):


Testin Kullanımı: Organ transplantasyonu için donör ve alıcının taranması, CMV enfeksiyonlarının taranması amacıyla kullanılır. CMV herpes virus ailesinden seksüel, transplasental, damlacık, idrar ve servikal sekresyonlar, anne sütü, kan ürünleri ve transplante organlardan bulaşan bir virustür. Enfeksiyonların çoğu asemptomatiktir. Virus birçok organ sistemini etkiler, hastanın yaşına ve immun durumuna bağlı olarak değişik klinik problemlere neden olur. İmmünsupresif tedavi alan renal trasplant hastalarında transplant sonrası 2 ay içinde semptomlar (ateş, artralji, pnömoni, lökopeni)ortaya çıkar. Daha sonraki aylarda hepatit ve retinit ortaya çıkar. Neoplastik ve otoimmun hastalıklarda CMV infeksiyonu görülme riski artmıştır. CMV Ig G hastalıktan koruyucu değildir. Konjenital CMV intrauterin enfeksiyondur. İntrauterin enfeksiyon geçiren infantların %95’i doğumda hiç semptom vermez ancak ileriki dönemlerde mental retardasyon ve işitme kaybı ortaya çıkar. Eğer anne gebeyken primer enfeksiyon geçirirse fetüslerin yaklaşık %50’si enfekte olur. Maternal IgG fetus için koruyucu değildir. İnfant-infant, infant-sağlık ekibi geçişleri nadirdir. Akut enfeksiyonun erken dönemlerinde henüz antikorlar tespit edilemeyebilir. Negatif sonuçlar enfeksiyonu ekarte ettirmez. Klinikle uyumlu olmayan pozitif sonuçlar primer enfeksiyon tanısı koydurmaz. Bu durumda avidite testi ile takip edilmelidir.

Anti-CMV IgG (Cytomegalovirus IgG antikoru):

Çalışma Zamanı: Her gün Sonuç Verme Zamanı: 14.00’e kadar laboratuara ulaşan örnekler, aynı gün; daha geç ulaşan örnekler ertesi gün Numune Türü: Serum

T.C.




Numune Miktarı: 5 ml kan Numune Kabı: Kırmızı veya sarı kapaklı tüp Transport ve Saklama Özellikleri: Oda sıcaklığı, hemen santrifüj edilerek serum ayrılmalıdır. Çalışma Yöntemi: Mikroeliza Referans Değerleri: NEGATİF Numune Ret Kriterleri: Aşırı hemoliz, lipemi, ikter

Testin Kullanımı: Organ transplantasyonu için donör ve alıcının taranması, CMV enfeksiyonlarının taranması amacıyla kullanılır. CMV herpes virus ailesinden seksüel, transplasental, damlacık, idrar ve servikal sekresyonlar, anne sütü, kan ürünleri ve transplante organlardan bulaşan bir virustür. Enfeksiyonların çoğu asemptomatiktir. Virus birçok organ sistemini etkiler, hastanın yaşına ve immun durumuna bağlı olarak değişik klinik problemlere neden olur. İmmünsupresif tedavi alan renal trasplant hastalarında transplant sonrası 2 ay içinde semptomlar (ateş, artralji, pnömoni, lökopeni)ortaya çıkar. Daha sonraki aylarda hepatit ve retinit ortaya çıkar. Neoplastik ve otoimmun hastalıklarda CMV infeksiyonu görülme riski artmıştır.

CMV Ig G hastalıktan koruyucu değildir. Konjenital CMV intrauterin enfeksiyondur. İntrauterin enfeksiyon geçiren infantların %95’i doğumda hiç semptom vermez ancak ileriki dönemlerde mental retardasyon ve işitme kaybı ortaya çıkar. Eğer anne gebeyken primer enfeksiyon geçirirse fetüslerin yaklaşık %50’si enfekte olur. Maternal IgG fetus için koruyucu değildir.İnfant-infant, infant-sağlık ekibi geçişleri nadirdir. Akut enfeksiyonun erken dönemlerinde henüz antikorlar tespit edilemeyebilir. Negatif sonuçlar enfeksiyonu ekarte ettirmez. Klinikle uyumlu olmayan pozitif sonuçlar primer enfeksiyon tanısı koydurmaz. Bu durumda avidite testi ile takip edilmelidir.

Anti-RUBELLA IgM (Rubella IgM antikoru):


Testin Kullanımı: Rubella virüsü çocuk ve erişkinlerde genelde hafif, kendini sınırlayan egzantamatöz viral hastalıktır (makülopapüler döküntü, ateş, halsizlik ve lenfadenopati). Enfeksiyonun hamilelik döneminde geçirilmesi önemlidir. Primer prenatal rubella infeksiyonları ise çok yıkıcı neden olabilir. Hamileliğin birinci trimesterinde geçirilen enfeksiyonlar fetal ölüme veya konjenital rubella sendromuna (katarakt, sağırlık, kardiyak anomaliler) neden olur. Konjenital veya geçirilmekte ( akut ) olan rubella enfeksiyonunun tanısında Rubella Ig M, başarılı bir immünizasyonu veya geçirilmiş enfeksiyonu belirlemek için Rubella Ig G testi kullanılır. Avidite testi enfeksiyonun başlangıcının 3 aydan daha eski olduğunu ayırt edebildiğinden enfeksiyon başlangıç tarihi hakkında bilgi verir.

T.C.




Anti-RUBELLA IgG (Rubella IgG antikoru):


Testin Kullanımı: Rubella virüsü çocuk ve erişkinlerde genelde hafif, kendini sınırlayan egzantamatöz viral hastalıktır (makülopapüler döküntü, ateş, halsizlik ve lenfadenopati). Enfeksiyonun hamilelik döneminde geçirilmesi önemlidir. Primer prenatal rubella infeksiyonları ise çok yıkıcı neden olabilir. Hamileliğin birinci trimesterinde geçirilen enfeksiyonlar fetal ölüme veya konjenital rubella sendromuna (katarakt, sağırlık, kardiyak anomaliler) neden olur. Konjenital veya geçirilmekte (akut) olan rubella enfeksiyonunun tanısında Rubella Ig M, başarılı bir immünizasyonu veya geçirilmiş enfeksiyonu belirlemek için Rubella Ig G testi kullanılır. Avidite testi enfeksiyonun başlangıcının 3 aydan daha eski olduğunu ayırt edebildiğinden enfeksiyon başlangıç tarihi hakkında bilgi verir.

Anti-TOXO IgM (Toxoplasma IgM antikoru): Çalışma Zamanı: Her gün Sonuç Verme Zamanı: 14.00’e kadar laboratuara ulaşan örnekler, aynı gün; daha geç ulaşan örnekler ertesi gün Numune Türü: Serum Numune Miktarı: 5 ml kan Numune Kabı: Kırmızı veya sarı kapaklı tüp Transport ve Saklama Özellikleri: Oda sıcaklığı, hemen santrifüj edilerek serum ayrılmalıdır. Çalışma Yöntemi: Mikroeliza Referans Değerleri: NEGATİF Numune Ret Kriterleri: Aşırı hemoliz, lipemi, ikter

Testin Kullanımı: Toxoplasma gondii, yetersiz pişirilmiş etlerle ve diğer kontamine materyallerle bulaşır. Enfeksiyon akut olarak enfekte annelerden fetusa transplasental olarak geçer. Intrauterin enfeksiyonlar intrauterin ölüme yol açar. Eğer fetus yaşarsa chorioretinitis ve serebral kalsifikasyon oluşur. Konjenital toxoplasmosis, körlük, konvulsif hastalıklar ve psikomotor retardasyon nedenidir. Akut Toxolasmosis enfeksiyonunda antikorlar 1-2 haftada oluşur ve 6-8 haftada pik yaparlar. Toksoplazma Ig M pozitifliği akut, Toxoplazma IgG pozitifliği geçirilmiş enfeksiyonu gösterir. İmmünsüprese hastalarda sonuçları değerlendirmek zordur. Ayrıca birkaç ay önce kan ve kan ürünleri transfüzyonu yapılmışsa veya reaktifin reagent bileşenlerine karşı antikor bulunan hasta serumlarda etkileşim olabileceğinden bu hastalarda pozitif test sonuçları hastanın hikayesi ve diğer testler ile birlikte değerlendirilmelidir. Avidite testi

T.C.




enfeksiyonun başlangıcının 4 aydan daha eski olduğunu ayırt edebildiğinden enfeksiyon başlangıç tarihi hakkında bilgi verir. Anti-TOXO IgG (Toxoplasma IgG antikoru):


Testin Kullanımı: Toxoplasma gondii, yetersiz pişirilmiş etlerle ve diğer kontamine materyallerle bulaşır. Enfeksiyon akut olarak enfekte annelerden fetusa transplasental olarak geçer. Intrauterin enfeksiyonlar intrauterin ölüme yol açar. Eğer fetus yaşarsa chorioretinitis ve serebral kalsifikasyon oluşur. Konjenital toxoplasmosis, körlük, konvulsif hastalıklar ve psikomotor retardasyon nedenidir. Akut Toxolasmosis enfeksiyonunda antikorlar 1-2 haftada oluşur ve 6-8 haftada pik yaparlar. Toksoplazma Ig M pozitifliği akut, Toxoplazma IgG pozitifliği geçirilmiş enfeksiyonu gösterir. İmmünsüprese hastalarda sonuçları değerlendirmek zordur. Ayrıca birkaç ay önce kan ve kan ürünleri transfüzyonu yapılmışsa veya reaktifin reagent bileşenlerine karşı antikor bulunan hasta serumlarda etkileşim olabileceğinden bu hastalarda pozitif test sonuçları hastanın hikâyesi ve diğer testler ile birlikte değerlendirilmelidir. Avidite testi enfeksiyonun başlangıcının 4 aydan daha eski olduğunu ayırt edebildiğinden enfeksiyon başlangıç tarihi hakkında bilgi verir. BRUCELLA ROSE BENGAL (BRUCELLA SLİDE TEST): Çalışma Zamanı: Her gün Sonuç Verme Zamanı: Aynı gün Numune Türü: Serum Numune Miktarı: 3 ml kan Numune Kabı: Kırmızı veya sarı kapaklı tüp Transport ve Saklama Özellikleri: Oda sıcaklığı, hemen santrifüj edilerek serum ayrılmalıdır. Çalışma Yöntemi: Latex Aglütinasyon Testi Numune Ret Kriterleri: Hemolizli, lipemik, ikterik numune. Referans Değerleri: NEGATİF Testin Kullanımı: Brucelloz bir zoonozdur ve hemen tüm enfeksiyonlar hayvanlardan doğrudan ya da dolaylı olarak insanlara geçer. Brucella hastalığının tanısında tarama testi olarak kullanılır. Rose Bengal boyası ile boyanmış B.abortus bakterilerinin süspansiyonları kullanılır. Pozitif çıkan sonuçlar seri dilüsyona alınarak antikor

T.C.




titresi saptanmalıdır. Rose Bengal testi ile yalancı pozitiflikler meydana gelebileceği için doğrulama testi yapılması gerekir.Yalancı negatif sonuçlar, enfeksiyonun erken ve geç safhalarında çıkar. BRUCELLATÜP AGLÜTİNASYONU (COOMS’LU BRUCELLA):

Çalışma Zamanı: Her gün Sonuç Verme Zamanı: 14.00’e kadar laboratuvara ulaşan örnekler ertesi gün Numune Türü: Serum Numune Miktarı: 3 ml kan Numune Kabı: Kırmızı veya sarı kapaklı tüp Transport ve Saklama Özellikleri: Oda sıcaklığı, hemen santrifüj edilerek serum ayrılmalıdır. Numune Ret Kriterleri: Hemolizli, lipemik, ikterik numune. Referans Değerleri:1/ 320 ve üzerindeki titreler POZİTİF

Testin Kullanımı: Brucella hastalığının tanısında kullanılır. Brucellozda enfeksiyonun akut döneminde birinci haftadan itibaren ilk olarak IgM tipi antikorlar oluşur ve 3.cü ayda pik yaparak azalmaya başlar. IgG tipi antikorlar ise hastalığın yaklaşık 3.cü haftasından itibaren artmaya başlar, 6-8.ci haftalarda pik yapar ve uzun süre pozitif kalırlar. Wright testi Brucella IgM ve IgG total titresini verir. Normal kimselerde, özellikle veteriner, kasap, çoban gibi hayvan ve hayvancılıkla uğraşanlarda 1/80 veya endemik bölgelerde 1/160’a kadar saptanan pozitiflikler normal kabul edilmektedir. Toplumumuzda 1/80 ve üzerindeki titreler hastanın klinik durumu ile birlikte değerlendirilerek pozitif kabul edilmektedir.

Clostridium difficile TOKSİN A-B

Çalışma Zamanı: Her gün Sonuç Verme Zamanı: 2 saat sonra Numune Türü: Gaita Numune Miktarı: En az 20 mg. gaita örneği Numune Kabı: Non steril sızdırmaz kapaklı gaita Kabı Transport ve Saklama Özellikleri: Oda sıcaklığında hızlı transport (< 1 saat ) Çalışma Yöntemi: İmmunokromatografik yöntem Referans Değerleri: NEGATİF Numune Ret Kriterleri: Katı, şekilli gaita, lökosit-eritrosit olmayan şekilsiz gaita Testin Kullanımı: Clostridium difficile, antibiyotik ilişkili ishal ve psödomembranöz kolit etkenidir. Salgıladığı toksin A sıvı kaybı, mukozal hasar ve intestinal inflamasyondan sorumludur. Diare başlangıcından önceki 8 hafta içinde antibiyotik kullanmış olanlarda gaitada bu toksinin araştırılması diare nedenini saptamada önemlidir. Ayrıca Clostridium difficile taşıyıcılığının yüksek oranda olduğunun bilinmesi önemlidir.

Entemoeba Histolitica ADEZİN ANTİJEN TESTİ

Çalışma Zamanı: Her gün Sonuç Verme Zamanı: Her hafta Cuma günü saat 14.30'dan sonra ve mesai saatleri içinde sonuç verilir. Numune Türü: Gaita

T.C.




Numune Miktarı: En az 20 mg. gaita örneği Numune Kabı: Non steril sızdırmaz kapaklı gaita Kabı Transport ve Saklama Özellikleri: Oda sıcaklığında hızlı transport, hemen çalışılamayacaksa -20 °C’de çalışma zamanına kadar dondurulmalıdır. Çalışma Yöntemi: ELİZA Referans Değerleri: NEGATİF Numune Ret Kriterleri: Katı, şekilli gaita, lökosit-eritrosit olmayan şekilsiz gaita Testin Kullanımı: Morfolojik olarak benzer ancak immünolojik, moleküler biyolojik ve biyokimyasal özelliklerine göre genetik olarak farklı iki Entamoeba türünden invaziv Entamoeba histolytica (E. histolytica) amibik kolit ve karaciğer apseleri oluşturmakta, diğer tür olan E. dispar ise non invaziv özellik taşımaktadır. Amebiyazisin tanısında kullanılan kültür ve mikroskopik yöntemlerin bu iki türün ayrımını yapmak için duyarlılıkları düşüktür. Bu nedenle E. histolytica spesifik olan adezin antijeninin gaitada saptanması tanı koydurucudur. HBsAg (Hepatit-B Surface Antigen):

Çalışma Zamanı: Her gün Sonuç Verme Zamanı: Saat 14:00’e kadar laboratuara ulaşan numuneler aynı gün, 14.00’den sonra ulaşanlar ertesi gün Numune Türü: Serum Numune Miktarı: 5 ml kan Numune Kabı: Kırmızı veya sarı kapaklı tüp Transport ve Saklama Özellikleri: Oda sıcaklığı, hemen santrifüj edilerek serum ayrılmalıdır. Çalışma Yöntemi: Mikroeliza Referans Değerleri: NEGATİF Numune Ret Kriterleri: Aşırı hemoliz, lipemi, ikter Testin Kullanımı: Akut veya kronik HBV enfeksiyonlarının tanısında kullanılır. HBV enfeksiyonu sırasında serumda en erken ortaya çıkan ilk serolojik markerdir.(6-16.hafta) Akut enfeksiyonlarda genelde semptomları takiben 1-2 ay içinde kaybolur. Ancak HBs Ag’nin 6 aydan daha uzun süre devamlılık göstermesi kronik taşıyıcılık / kronik karaciğer hastalığının göstergesidir. HbeAg (HBV e antijeni):

Çalışma Zamanı: Her gün Sonuç Verme Zamanı: 14.00’e kadar laboratuara ulaşan örnekler, aynı gün; daha geç ulaşan örnekler ertesi gün Numune Türü: Serum Numune Miktarı: 5 ml kan Numune Kabı: Kırmızı veya sarı kapaklı tüp Transport ve Saklama Özellikleri: Oda sıcaklığı, hemen santrifüj edilerek serum ayrılmalıdır. Çalışma Yöntemi: Mikroeliza Referans Değerleri: NEGATİF

T.C.




Numune Ret Kriterleri: Aşırı hemoliz, lipemi, ikter

Testin Kullanımı: Hepatit B virusu bulaştırıcılığının tanı ve takibinde kullanılır. HBe ag’nin varlığı aktif viral replikasyonu ve bulaştırıcılığı gösterir. HBe Ag, hepatit B enfeksiyonunun erken döneminde HBs Ag’nin saptanmasından sonra belirir. Her iki antijeninin titreleri viral replikasyon dönemi boyunca artar. HBe Ag’ nin varlığı bulaştırıcılık, viral Dane partiküllerinin sayısı, hepatosit nukleusunda kor antijeninin varlığı ve serumda viral DNA polimerazın bulunması ile ilgilidir. HBe antijenin veya Anti-HBe olmaması veya saptanmaması kronik hepatit B taşıyıcılığını veya bulaştırıcılığını ekarte ettirmez.

Helicobacter pylori ANTİJEN TESTİ

Çalışma Zamanı: Her gün Sonuç Verme Zamanı: 2 saat sonra Numune Türü: Gaita Numune Miktarı: En az 20 mg. gaita örneği Numune Kabı: Non steril sızdırmaz kapaklı gaita Kabı Transport ve Saklama Özellikleri: Oda sıcaklığında hızlı transport (< 1 saat ) Çalışma Yöntemi: İmmunokromatografik yöntem Referans Değerleri: NEGATİF Numune Ret Kriterleri: Uygunsuz ve kirlenmiş örnek kabı. Testin Kullanımı:H. pylori gastrit, gastrik ülser, duodenal ülser ve gastrik kanserlere neden olabilir. Gaitada H. pylori tespitinde ve tedavi sonrası eradikasyonun izlenmesinde kullanılır. Non invaziv olduğundan tedavi izleminde tercih edilir. KAN SAYIMI (CBC, Hemogram): Çalışma Zamanı: Her gün (24 saat) Sonuç Verme Zamanı: Aynı gün (Acil 30 dakika) Numune Türü: EDTA'lı tam kan Numune Miktarı: 2 ml Numune Kabı: Mor kapaklı tüp Transport ve Saklama Özellikleri: Oda sıcaklığı. Çalışma Yöntemi: Kapalı sistem

Numune Ret Kriterleri: Numunenin pıhtılı olması, tüp üzerindeki seviye çizgisinin altında veya çok üzerinde kan alınması.

Testin Kullanımı: Hematolojik hastalıklar, akut-kronik enfeksiyonlar, ameliyat öncesi vb durumlarda hastanın hemoglobini, lökosit sayısı / alt grupları ve trombosit sayısı hakkında bilgi verir.

T.C.




KAN GRUBU: Çalışma Zamanı: Her gün (24 saat) Sonuç Verme Zamanı: Aynı gün (Acil 30 dakika) Numune Türü: EDTA'lı tam kan Numune Miktarı: 2 ml Numune Kabı: Mor kapaklı tüp Transport ve Saklama Özellikleri: Oda sıcaklığı. Çalışma Yöntemi: Kapalı sistem Numune Ret Kriterleri: Numunenin pıhtılı olması

Testin Kullanımı: Kan grupları ve RH tiplendirmesi amacıyla kullanılır.

RETIKULOSIT Çalışma Zamanı: Her gün Sonuç Verme Zamanı: Aynı gün Numune Türü: EDTA'lı tam kan Numune Miktarı: 2 ml Numune Kabı: Mor kapaklı tüp Transport ve Saklama Özellikleri: Oda sıcaklığı. Çalışma Yöntemi: Kapalı sistem Numune Ret Kriterleri: Numunenin pıhtılı olması.

Testin Kullanımı: Retikülositler, kemik iliğinden periferik dolaşıma salınmış immatür, çekirdeksiz eritrositlerdir. Eritropoezin arttığı durumlar ve anemilerin tedavisi sırasında retikülosit sayısı artarken, aplastik anemi, renal hastalıklar, kronik hastalık anemisi, megaloblastik ve demir eksikliği anemisinde retikülosit sayısı düşer.

Rotavirüs – Adenovirüs ANTİJEN TESTİ

Çalışma Zamanı: Her gün Sonuç Verme Zamanı: 2 saat sonra Numune Türü: Gaita Numune Miktarı: En az 20 mg. gaita örneği Numune Kabı: Non steril sızdırmaz kapaklı gaita Kabı Transport ve Saklama Özellikleri: Oda sıcaklığında hızlı transport (< 1 saat ) Çalışma Yöntemi: İmmunokromatografik yöntem Referans Değerleri: NEGATİF Numune Ret Kriterleri: Uygunsuz ve kirlenmiş örnek kabı. Testin Kullanımı: Yenidoğanlarda, 6 ay-2 yaş arası ( 5 yaş altı ) çocuklarda en sık non-bakteriyel gastroenterit etkeni olan Rotavirüs ve Adenovirüs antijenlerini tespit etmekte kullanılır.

T.C.




SEDİMANTASYON (ESR, Eritrosit Sedimantasyon Hızı): Çalışma Zamanı: Her gün Sonuç Verme Zamanı: 14.00’e kadar laboratuara ulaşan örnekler, aynı gün; daha geç ulaşan örnekler ertesi gün Numune Türü: Sitratlı kan Numune Miktarı: 2 ml Numune Kabı: Mor kapaklı tüp Transport ve Saklama Özellikleri: Oda sıcaklığı. Çalışma Yöntemi: Kapalı sistem Referans Değerleri: Erkek : <15 mm/h Kadın : <20 mm/h Numune Ret Kriterleri: Kanın hemolizli, aşırı lipemik, pıhtılı olması, tüp üzerindeki seviye çizgisinin altında veya çok üzerinde kan alınması, uzun süre bekleme, kan/antikoagülan oranının uygunsuz olması

Testin Kullanımı: İnflamatuar hastalıklar, akut ve kronik enfeksiyonlar, doku nekrozu, temporal arterit, maligniteler, romatoid hastalıklar ve otoimün hastalıkların tanı ve takibinde kullanılır.

TPHA (Traponema Pallidum Hemaglütinasyon): Çalışma Zamanı: Her gün Sonuç Verme Zamanı: Aynı gün Numune Türü: Serum Numune Miktarı: 3 ml kan Numune Kabı: Kırmızı veya sarı kapaklı tüp Transport ve Saklama Özellikleri: Oda sıcaklığı, hemen santrifüj edilerek serum ayrılmalıdır. Çalışma Yöntemi: Lateks aglütünasyon Referans Değerleri: NEGATİF Numune Ret Kriterleri: Hemolizli, lipemik, ikterik numune. Testin Kullanımı: Sifiliz şüphesinde monoklonal antikorlar kullanılarak yapılan tarama testidir. Pozitifliği durumunda spesifik Treponemal testlerle doğrulanmalıdır.

VDRL-RPR (SİFİLİZ TESTİ, RPR KARBON): Çalışma Zamanı: Her gün Sonuç Verme Zamanı: Aynı gün Numune Türü: Serum Numune Miktarı: 3 ml kan Numune Kabı: Kırmızı veya sarı kapaklı tüp Transport ve Saklama Özellikleri: Oda sıcaklığı, hemen santrifüj edilerek serum ayrılmalıdır. Çalışma Yöntemi: Lateks aglütünasyon / İmmunlkromatografik kart test. Referans Değerleri: NEGATİF

T.C.




Numune Ret Kriterleri: Hemolizli, lipemik, ikterik numune. Testin Kullanımı: Sifiliz şüphesinde monoklonal antikorlar kullanılarak yapılan tarama testidir. Pozitifliği durumunda spesifik Treponemal testlerle doğrulanmalıdır. KÜLTÜR LABORATUVARINDA ÇALIŞILAN TESTLER ÖRNEK ALMA YÖNTEMLERİ VE TAŞINMA PROSEDÜRÜ: Bulaşıcı hastalıkların tanısı ve tedavisi, etken olan mikroorganizmanın tanımlanmasını gerektirir. Örneklerin alınması ve laboratuara ulaştırılmasındaki yetersizlikler yanlış sonuçlara neden olduğu gibi hastanın uygun olmayan tedavi alması ya da hastanın tedavisinin yetersizliği ile sonuçlanabilir. Bu nedenle uygun örnek alınmasındaki kuralların bilinmesi gerekir. Kaynak ne olursa olsun, bütün örneklerin alınmasında bazı genel kurallar uygulanır: Örnek, antibiyotiğe başlanmadan önce ve mümkün olduğunca erken alınmalıdır. Kontrol amacıyla yapılması

planlanan kültürler, antibiyotik kesildikten en az 48 saat sonra alınmalıdır. Steril koşullarda çalışılmalı, materyalin normal flora veya çevredeki mikroorganizmalarla kontamine

olmamasına dikkat edilmelidir. Migroorganizmanın en yoğun ve canlı olduğu bölgeden örnek alınmalıdır. Örneğin sinüzitler için burun

akıntısı ya da boğaz sürüntüsü alınması uygun olmaz. Hastalığın uygun zamanında alınmalıdır. Örneğin tifoda 1. hafta kan kültürü, daha sonra dışkı kültürü

yapılmalıdır. Yeterli miktarda materyal alınmalıdır. Uygun yöntemlerle alınmalıdır. Alınan örnek uygun taşıma besiyeri içinde ya da uygun kaplarda derhal laboratuara gönderilmelidir. Eğer laboratuara hemen ulaştırılamıyorsa örnek özelliğine uyarak saklanmalıdır. Örneği, normal flora içeren

klinik örnekler buzdolabında +4 C'de, steril vücut sıvıları ise 37 °C'de (idrar bu kuralın dışındadır) olmak üzere bekletilmelidir.

ABSE KÜLTÜRÜ: Çalışma Zamanı: Her gün Sonuç Verme Zamanı: Kültür ve antibiyogram örnekleri alındıktan 2 gün sonra saat 14.30'dan sonra ve mesai saatleri içinde sonuç verilir. Numune Türü: Aspirasyon materyali Numune Miktarı: En az 1 ml Numune Alımı: • Deri %70'lik alkol ile silinir ve alkolün kuruması beklenir. • Büyük abselerde enjektör ile girilerek aspire edilir. Küçük lezyonlarda ise lansetle delinir ve örnek eküvyon ile

alınır.

T.C.




• Örnek laboratuvardan temin edilen transport besiyeri (Stuart besiyeri) içine konularak laboratuvara gönderilir. Numune Kabı: Steril sızdırmaz kapaklı kap, steril eküvyon ile transport besiyeri. Numune Miktarı: Transport ve Saklama Özellikleri: Oda sıcaklığı (≤ 2 saat ), Transport besiyeri. Numune Ret Kriterleri: Steril şartlarda alınmayan ve steril şartlarda taşınmayan örnekler çalışmaya alınmazlar. Testin Kullanımı: Cilt yaraları veya abselere neden olan enfeksiyon etkenlerinin izolasyonu ve antibiyotik duyarlılıklarının belirlenmesi. BALGAM, TRAKEAL ASPİRAT KÜLTÜRÜ: Çalışma Zamanı: Her gün Sonuç Verme Zamanı: Kültür ve antibiyogram örnekleri alındıktan 2 gün sonra saat 14.30'dan sonra ve mesai saatleri içinde sonuç verilir. Numune Türü: Balgam, Trakeal aspirat, Bronkoalveolar Lavaj Numune Alımı: • Mümkünse, sabah aç karnına alınmalıdır. • 1-Ağız (varsa protez çıkarılarak) su ile çalkalanır.2- Derin öksürük sonrası tek seferde örnek alınır • Hasta, balgamını steril bir kaba çıkarır. Çıkarılan örnek, mümkün olduğunca az tükürük içermelidir. • Hemen kültür yapılmayacaksa, balgam en fazla 2 saat buzdolabında bekletilebilir. Numune Miktarı: En az 1 ml Numune Kabı: Steril sızdırmaz kapaklı kap Transport ve Saklama Özellikleri: Oda sıcaklığı (≤ 2 saat ), Transport besiyeri veya steril kap. Numune Ret Kriterleri: • Belirgin olarak tükürükten ibaret görülen, • Steril kaba alınmayan, • Kapağı açık olarak laboratuara taşınan örnekler çalışmaya alınmaz.. Testin Kullanımı: Alt solunum yolu infeksiyonuna neden olabilecek aerobik ve anaerobik bakterilerin izolasyonu için kullanılır.

BOĞAZ KÜLTÜRÜ: Çalışma Zamanı: Her gün Sonuç Verme Zamanı: Kültür ve antibiyogram örnekleri alındıktan 2 gün sonra saat 14.30'dan sonra ve mesai saatleri içinde sonuç verilir. Numune Türü: Nazofarengial sürüntü örneği Numune Alımı: • Boğaz kültürü alınırken laboratuvardan temin edilen eküvyonlu tüpten yararlanılır.

T.C.




• Hastanın ağzını iyice açması ve derin bir nefes alması söylenir. Bu amaçla dil basacağı da kullanılabilir.

Eküvyonun ucu, ağız içinde hiçbir yere değdirilmeden direkt her iki tonsilla ve arka farinkse, varsa iltihaplı yerlere hafifçe bastırılarak sürülür.

• Eküvyon ağız içinde hiçbir yere değdirilmeden çıkarılır ve tüpün içine batırılır. • En kısa zamanda (en geç 1 saat )laboratuara gönderilerek ekim yapılması sağlanır. Taşıma besiyeri içeren

tüplerin içinde örnek 24 saat süreyle oda ısısında bekleyebilir. Numune Kabı: Steril eküvyon, transport besiyeri Numune Miktarı: Numune Kabı: Steril eküvyon, transport besiyeri Transport ve Saklama Özellikleri: Oda sıcaklığı (≤ 2 saat ), Transport besiyeri. Numune Ret Kriterleri: • Steril olmayan eküvyon ile alınmış örnekler, • Ağzı açık tüpün içinde veya direk açıkta getirilen örnekler • Belirtilen sürelerin dışında bekletilmiş örnekler çalışmaya alınmaz. Testin Kullanımı: A grubu beta hemolitik streptokok enfeksiyonların araştırılması BURUN KÜLTÜRÜ: Çalışma Zamanı: Her gün Sonuç Verme Zamanı: Kültür ve antibiyogram örnekleri alındıktan 2 gün sonra saat 14.30'dan sonra ve mesai saatleri içinde sonuç verilir. Numune Türü: Nasalsürüntü örneği Transport ve Saklama Özellikleri: Oda sıcaklığı (≤ 2 saat ), Transport besiyeri. Numune Alımı: • Burun kültürü, laboratuvardan temin edilen eküvyon ile alınır. • Eküvyon ucu burun deliklerine yaklaşık 1 cm. sokularak örnek alınır ve bu eküvyon, içerisinde taşıma besiyeri

olan tüpe batırılır. • Ayrıca, kulak burun boğaz uzmanları tarafından sinüs ağızlarından da kültür alınabilir. • En kısa zamanda (en geç 1 saat )laboratuara gönderilerek ekim yapılması sağlanır. Taşıma besiyeri içeren

tüplerin içinde örnek 24 saat süreyle oda ısısında bekleyebilir. Numune Miktarı: Numune Kabı: Steril eküvyon, transport besiyeri Numune Ret Kriterleri: • Steril olmayan eküvyon ile alınmış örnekler, • Ağzı açık tüpün içinde veya direk açıkta getirilen örnekler, • Belirtilen sürelerin dışında bekletilmiş örnekler çalışmaya alınmaz. Testin Kullanımı: Burun mukoza enfeksiyonları yanısıra MRSA ve MSSA taşıyıcılığının saptanmasında kullanılır.

T.C.




GAİTA KÜLTÜRÜ: Çalışma Zamanı: Her gün Sonuç Verme Zamanı: Kültür ve antibiyogram örnekleri alındıktan 2 gün sonra saat 14.30'dan sonra ve mesai saatleri içinde sonuç verilir. Numune Türü: Gaita Numune Alımı: • Dışkı örneği; laboratuar tarafından temin edilen kapaklı bir kap içine alınmalı ve kapağı kapalı olarak etrafa

bulaştırılmadan laboratuara ulaştırılmalıdır. • Örnek kabına alınan gaita en geç 30 dakika içerisinde laboratuvara ulaştırılmalıdır. Bu süre aşılacak ise

örnek laboratuardan temin edilen Carry-Blair transport besiyeri içerisinde laboratuara gönderilmelidir. Numune Miktarı: En az 20 mg. örnek alınmalıdır. Numune Kabı: Non steril sızdırmaz kapaklı kap Transport ve Saklama Özellikleri: Oda sıcaklığı, Transport besiyeri veya non steril kap Numune Ret Kriterleri: • Dış yüzeyi dışkı ile kirlenmiş • Laboratuvarın verdiğinden farklı bir kaba alınmış örnekler çalışmaya alınmaz. • Şekilli gaita • Hastanede 3 günden fazla kalan yatan hastalardan gelen gaita kültür örnekleri rededilir. Testin Kullanımı: Bakteriyel diyare etkenlerinin (Salmonella spp. , Shigella spp., Campylobacter spp ve EHEC) izolasyonu ve identifikasyonu İDRAR KÜLTÜRÜ: Çalışma Zamanı: Her gün Sonuç Verme Zamanı: Kültür ve antibiyogram örnekleri alındıktan 2 gün sonra saat 14.30'dan sonra ve mesai saatleri içinde sonuç verilir. Numune Türü: Orta akım idrarı, Kateter, sistoskopi veya suprapubik alınan idrarlar. Numune Alımı: Örneklerin değerlendirilmesi, örneklerin alım yöntemine göre değişiklik gösterdiğinden hangi yöntem ile alındığı mutlaka bildirilmelidir. Orta akım idrar alımı için; • Örnek verilmeden önce elleri sabun ile yıkanmalıdır. ( En az 15 sn. )

Kız Çocuklarda: 1- Labium majuslar temizlik işlemi ve örnek alımı bitinceye kadar açık tutulur. 2- İlk pet (sabunlu) ile vulva önden arkaya silinir, atılır. 3- İki ve üçüncü petler (Su) ile vulva önden arkaya silinir, atılır. 4- Kuru pet ile bölge önden arkaya kurulanır. 5- Üretra ağzı içeride kalacak şekilde idrar torbası(kız) yapıştırılır. 6- Sürekli gözlem ile gelmiş olan idrar bekletilmeden alınır.

T.C.




7- Örneğin hızla laboratuvara transportu sağlanır.

Erkek Çocuklarda:

1- Prepisyum (sünnet derisi) varsa geri çekilerek üretra ağzı açığa çıkarılır ve temizlik işlemi yukarıda tanımlanan sıra ile yapılır.

2- Üretra ağzı içeride kalacak şekilde idrar torbası( erkek) yapıştırılır. 3- Sürekli gözlem ile gelmiş olan idrar bekletilmeden alınır. 4- Örneğin hızla laboratuvara transportu sağlanır.

Erişkinlerde:

1- Temizlik yukarıda anlatılan sıraya göre yapılır. 2- Örnek vermeden önce gelen ilk idrar dışarıya boşaltılır. 3- Steril idrar kabının ağzı dikkatlice açıldıktan sonra gelen orta akım idrarı örnek kabına alınır. 4- Örneğin hızla laboratuvara transportu sağlanır.

DİKKAT:

1- Her hastaya yukarıdaki bilgiler mutlaka aktarılmalıdır. 2- Örnek kabının örnek alımında açılması gerektiği mutlaka hatırlatılmalıdır. 3- Sabah ilk idrarı veya mesanede en az 4 saat beklemiş idrar örneği tercih edilmeli, diürez için sıvı

alımı önerilmemelidir. 4- Pediatrik torba ile idrar alımında 30 dk. içinde idrar alınamazsa torba değiştirilmelidir.

Numune Miktarı: En az 1 ml Numune Kabı: Steril sızdırmaz kapaklı kap Transport ve Saklama Özellikleri: Oda sıcaklığı (≤ 2 saat ), Steril kap. Numune Ret Kriterleri: • 2 saatten daha fazla oda ısısında beklemiş idrarlar, • Kateterli hastalarda torbadan ya da kateter ucundan alınan idrarlar, foley katater ucu, • Steril olmayan kaba alınmış idrarlar, • 24 saat biriktirilen idrarlar, • İlk alınan örnekten sonra 48 saat içinde aynı yöntemle alınan ikinci idrar örneği, • Kabın kapağı açık veya idrar sızdırankaplarda laboratuvara getirilen örnekler kültür için uygun değildir. Testin Kullanımı: İdrar yolu enfeksiyonlarının bakteriyel etkenlerinin identifikasyonu. KAN KÜLTÜRÜ: Çalışma Zamanı: Her gün Sonuç Verme Zamanı: Kan kültürü şişeleri 7 gün inkübe edilir. Üreme olduğunda ekim yapılarak identifikasyon ve antibiyogram uygulanır. 2 gün sonra sonuç bildirilir.

T.C.




Numune Türü: Tam Kan Numune Alımı: • Kan kültürü hastanın ateşinin yükselmeye bşladığı dönemden hemen önce kada mikroorganizma

yoğunluğunun en fazla olduğu dönemde alınmalıdır. • Mümkünse antibiyotik başlanmadan önce alınmalı, başlanmış ise bir sonraki antibiyotik dozundan hemen

önce kan alınmalıdır. • Hastanın damarına girilecek deri bölgesi antiseptikle temizlenmeli ve daha sonra steril enjektör ile damara

girilmeli, erişkin hastadan 5-10ml. çocuk hastadan 1 -5 ml kan alındıktan sonra, sterilitesini bozmadan kan kültür şişesinin içine boşaltılmalıdır.

• Erişkinlerde uygun zaman ve şartlarda alınmış 2 set (4 şişe), çocuklarda 1 set ( 2 şişe) tanı koydurucudur. • Örnek laboratuvara hemen ulaştırılamazsa oda ısısında 2-3 saat bekleyebilir. Numune Kabı: Kan kültür şişesi Numune Miktarı: <1 yaş: 0.5-1 ml. Çocuklar için: 2-5 ml., Erişkinler için; her şişe için 5-10 ml. Transport ve Saklama Özellikleri: Oda sıcaklığı (≤ 2 saat ), kan kültür şişesi (Aerop ve Anaerop şişe) Numune Ret Kriterleri: • Barkodu olmayan şişeler, • Üzerinde hasta adı bulunmayan şişeler çalışmaya alınmazlar.

Testin Kullanımı: Bakteriyemi veya sepsis etken bakterilerin izolasyonu ve identifikasyonunda kullanılır. MENİ (SPERM) KÜLTÜRÜ: Çalışma Zamanı: Her gün Sonuç Verme Zamanı: Kültür ve antibiyogram örnekleri alındıktan 2 gün sonra saat 14.30'dan sonra ve mesai saatleri içinde sonuç verilir. Numune Türü: Sperm Numune Alımı:

• Laboratuvardan temin edilen steril ve kapaklı bir kap içerisinde örnek verilir. • Örnek verilmeden önce hasta genital organların temizliğine, (kontaminasyon olmaması açısından) dikkat

etmelidir. Numune Miktarı: En az 1 ml Numune Kabı: Steril kapaklı sızdırmaz kap Transport ve Saklama Özellikleri: Oda sıcaklığı (≤ 2 saat ), steril kap. Numune Ret Kriterleri: • Steril olmayan kaplara alınan örnekler çalışmaya alınmazlar. • Örnek kabının kapağı açık olarak laboratuara ulaştırılan örnekler incelemeye alınmaz. Testin Kullanımı: Kronik prostatit enfeksiyonları, cinsel yolla bulaşan hastalıkların tanısında kullanılır.

T.C.




VAGEN KÜLTÜRÜ: Çalışma Zamanı: Her gün Sonuç Verme Zamanı: Kültür ve antibiyogram örnekleri alındıktan 2 gün sonra saat 14.30'dan sonra ve mesai saatleri içinde sonuç verilir. Numune Türü: Vaginal sürüntü örnekleri

Numune Alımı: • Laboratuvardan temin edilen transport besiyeri içeren tüpler içinde örnekler verilir. • Örnek mutlaka Kadın-Doğum Hastalıkları hekimi tarafından spekulum kullanılarak alınmış olmalıdır. Vagen

arka forniksten steril eküvyon ile sürüntü kültürü alınmalıdır. • Trichomonas vaginalis tanısı için örnekler önceden laboratuvardan temin edilen vücut ısısı sıcaklığında

serum fizyolojik içeren tüplere vaginal sürüntü örneği alınarak 5-10 dakika içerisinde laboratuvara ulaştırılmalıdır.

Numune Kabı: Steril eküvyon, swap, transport besiyeri Numune Miktarı: Transport ve Saklama Özellikleri: Oda sıcaklığı (≤ 2 saat ), Transport besiyeri. Numune Red Kriterleri: • Steril şartlarda alınmayan örnekler çalışmaya alınmazlar.

• Örnek kabının kapağı açık olarak laboratuara ulaştırılan örnekler incelemeye alınmaz. Testin Kullanımı: Vaginal enfeksiyonlara neden olan etkenlerin identifikasyonu

VÜCUT SIVILARI KÜLTÜRÜ (BOS, Plevra Sıvısı, vb.): Çalışma Zamanı: Her gün Sonuç Verme Zamanı: Kültür ve antibiyogram örnekleri alındıktan 2 gün sonra saat 14.30'dan sonra ve mesai saatleri içinde sonuç verilir. Numune Türü: Aspirasyon materyali Numune Alımı:

• Bu örneklerin başlıcaları; beyin omurilik sıvısı (BOS) ve Plevra sıvısıdır. Örnek, iğne aspirasyonu ile alınır. Örnek alınacak bölgede önce deri temizliği yapılır ve aspirasyon iğnesi ile vücut boşluğuna girilir. İğne içerisine sıvı çekilir. Bu örnek en kısa zamanda laboratuvara ulaştırılır. Hemen laboratuvara ulaştırılamayan örnekler bakteriyel etken düşünülüyorsa soğukta değil, oda ısısında bekletilmelidir.

Numune Miktarı: En az 1 ml Numune Kabı: Steril kapaklı sızdırmaz kap Transport ve Saklama Özellikleri: Oda sıcaklığı (≤ 2 saat ), Transport besiyeri veya steril kap. Numune Ret Kriterleri: • Steril şartlarda alınmayan örnekler çalışmaya alınmazlar. • Örnek kabının kapağı açık olarak laboratuara ulaştırılan örnekler incelemeye alınmaz.

T.C.




Testin Kullanımı: Enfeksiyona neden olan mikroorganizmanın identifikasyon ve antibiyogramı

YARA KÜLTÜRÜ: Çalışma Zamanı: Her gün Sonuç Verme Zamanı: Kültür ve antibiyogram örnekleri alındıktan 2 gün sonra saat 14.30'dan sonra ve mesai saatleri içinde sonuç verilir. Numune Türü: Sürüntü veya aspirasyon materyali Numune Alımı:

• Yara çevresindeki deri, yaranın kenarlarına kadar %70’lik alkol ile silinir ve kuruması beklenir. • Laboratuvardan temin edilen steril eküvyon ve tüp içine örnek alınır. • Bir pamuklu eküvyon ile yara üzerindeki cerahatli kısım silinir ve atılır. İkinci bir eküvyon ile yara tabanına en

az 5 kez sürtülerek cerahatli örnek alınır. • Aspirasyon yapma imkanı varsa kültür mutlaka aspirasyon materyali şeklinde gönderilmelidir. Aspirasyon

yapma imkanı yoksa en az iki swap olmak üzere enfeksiyon bölgesinin tabanından örnek alınmalıdır. • Örneğin alındığı bölgeye göre değerlendirme kriterleri değişebildiğinden örneğin alındığı bölge ve ne şekilde

alındığı detaylı bir şekilde laboratuvara iletilmelidir. Numune Miktarı: Numune Kabı: Steril eküvyon, swap, transport besiyeri Transport ve Saklama Özellikleri: Oda sıcaklığı (≤ 2 saat ), Transport besiyeri veya steril kap. Numune Ret Kriterleri: • Steril şartlarda alınmayan örnekler çalışmaya alınmazlar. • Örnek kabının kapağı açık olarak laboratuvara ulaştırılan örnekler incelemeye alınmaz. • Travma sonrası ilk 48 saatte alınan örnekler red edilir.

Testin Kullanımı: Cilt yaraları veya abselere neden olan enfeksiyon etkenlerinin izolasyonu ve antibiyotik duyarlılıklarının belirlenmesi.

MANTAR KÜLTÜRÜ

Çalışma Zamanı: Her gün Sonuç Verme Zamanı: Kültür ve antibiyogram örnekleri alındıktan 2 gün sonra saat 14.30'dan sonra ve mesai saatleri içinde sonuç verilir. Numune Türü: Sürüntü veya aspirasyon materyali, Saç örnekleri, deri ve tırnak kazıntı örnekleri Numune Alımı: Saç örnekleri alınırken, tüm saçlı deri incelenerek (tercihen Wood lambası altında ) lezyonlu bölge tespit edilip, steriliteye dikkat edilerek en az 10 saç kökü ve varsa kabuklar toplanır. Örnek alım öncesi cilt antisepsisi gerekli değildir. Deri örnekleri alınırken, bakteriyel kontaminasyonu önlemek için tercihen cilt %70 alkol ile silinmelidir. Lezyondan steril bir bisturi ile aktif olan bölgelerden bir lam üzerine kazıntı materyali alınmalıdır. Vezikül lezyon aspiratı iyi bir örnek değildir.

T.C.




Tırnak örneği alınacak ise tercihen işlem öncesi tırnak %70 alkol ile silinmelidir. Etkilenen tırnağın en uygun bölgesinden kazıntı örneği alınmalıdır. Numune Miktarı: Numune Kabı: Steril kapaklı kap Transport ve Saklama Özellikleri: Oda sıcaklığı (≤ 2 saat ), Transport besiyeri veya steril kap. Numune Ret Kriterleri: • Steril şartlarda alınmayan örnekler çalışmaya alınmazlar. • Örnek kabının kapağı açık olarak laboratuvara ulaştırılan örnekler incelemeye alınmaz. • Travma sonrası ilk 48 saatte alınan örnekler red edilir.

Testin Kullanımı: Cilt yaraları veya abselere neden olan enfeksiyon etkenlerinin izolasyonu ve antibiyotik duyarlılıklarının belirlenmesi. MİKROSKOPİK BAKILAR ARB ARANMASI (Aside Dirençli Bakteri ) Çalışma Zamanı: Her gün Sonuç Verme Zamanı: Direkt mikroskobik inceleme sonuçları aynı gün Saat 14.30’da verilir. Numune Türü: Balgam, Derin Trakeal Aspirat, İdrar, Mide aspirasyon sıvısı, Steril vucut boşluklarından yapılan aspirasyon. Numune Alımı: Özellikle balgam ve idrar örnekleri için en az 3 gün arka arkaya, sabah ilk idrarı ve balgamı verilmelidir. Numune Miktarı: En az 1 ml. Numune Kabı: Steril kapaklı sızdırmaz kap Transport ve Saklama Özellikleri: Oda ısısı, hemen laboratuvara ulaştırılmalıdır. Çalışma Yöntemi: Direkt Boyalı Mikroskopik inceleme Numune Ret Kriterleri: Yeterince alınmamış, barkodsuz örnek, aynı hatadan aynı günde alınmış ikinci örnek. Testin Kullanımı: Tüberküloz basili aranması amacıyla kullanılır. BALGAM MİKROSKOPİSİ: Çalışma Zamanı: Her gün Sonuç Verme Zamanı: Direkt mikroskobik inceleme sonuçları aynı gün Saat 14.30’da verilir.( Acil 30 dakika) Numune Türü: Sürüntü veya aspirasyon materyali Transport ve Saklama Özellikleri: Oda sıcaklığı (≤ 2 saat ), Steril kap Numune Alımı: Tercihen sabah ilk balgam alınır. Örnekler laboratuvara hemen ulaştırılmalıdır. Numune Miktarı: En az 1 ml. Numune Kabı: Steril kapaklı sızdırmaz kap Transport ve Saklama Özellikleri: İki lam arasında oda ısısında gönderilmelidir. Oda ısısında en fazla 4 saat bekletilebilir. Çalışma Yöntemi: Direkt Mikroskopik inceleme

T.C.




Numune Ret Kriterleri: Balgam materyali içermeyen nazofarenks materyali, tükrük, non steril kapta ise red edilir. Testin Kullanımı: Alt solunum yolu enfeksiyonlarına neden olabilecek bakteriyel enfeksiyonların (Lökosit, Epitel oranı, varolan patojen- nonpatojen mikroorganizmaların morfolojik yapısı) ön tanısında kullanılır. GAİTANIN MİKROSKOPİK İNCELEMESİ: Çalışma Zamanı: Her gün Sonuç Verme Zamanı: Direkt mikroskobik inceleme sonuçları aynı gün Saat 14:30’da verilir.(Acil 30 dakika) Numune Türü: Gaita örnekleri Numune Alımı: • Laboratuvardan temin edilen kapaklı gaita kaplarının içerisine fındık büyüklüğünde gaita alınmalıdır. • En geç yarım saat içerisinde temiz bir şekilde laboratuvara ulaştırılmalıdır. Kabın dışı temiz olmalıdır. Numune Miktarı: En az 20 mg. Numune Kabı: Non steril sızdırmaz kapaklı kap Transport ve Saklama Özellikleri: Oda ısısında en fazla 2 saat bekletilebilir. Parazit incelemesi için en geç 30 dk. içinde işleme alınmalıdır. Çalışma Yöntemi: Direkt Boyasız Mikroskopik inceleme Numune Ret Kriterleri: • Gaita ile kirlenmiş kaplar çalışmaya alınmazlar. • 30 dak. dan daha uzun süre beklemiş örnekler çalışmaya alınmazlar. Testin Kullanımı: Gastrointestinal sistem enfeksiyonlarına, diareye neden olabilecek bakteriyel enfeksiyonların (Lökosit, varolan patojen- nonpatojen mikroorganizmaların morfolojik yapısı) ön tanısında kullanılır. Ayrıca paraziter enfeksiyon varlığının araştırılmasında parazit yumurtası araştırılır. GRAM BOYAMA

Çalışma Zamanı: Her gün Sonuç Verme Zamanı: Direkt mikroskobik inceleme sonuçları aynı gün Saat 14.30’da verilir. Numune Türü: Her türlü materyal Numune Alımı: Gram boya istenilen örneğe göre yukarıda belirtilen şartlar geçerlidir. Numune Miktarı: En az 1 ml. Numune Kabı: Steril kapaklı sızdırmaz kap, steril eküvyon, transprt besiyeri Transport ve Saklama Özellikleri: Oda ısısı, hemen laboratuvara ulaştırılmalıdır. Çalışma Yöntemi: Direkt Boyalı Mikroskopik inceleme Numune Ret Kriterleri: Yeterince alınmamış, barkodsuz örnek, aynı hatadan aynı günde alınmış ikinci örnek (Kan, BOS gibi steril vucüt boşluklarına ait örnekler hariç ). Testin Kullanımı: Enfeksiyon tanısında gönderilmiş materyal içinde lökosit eritrosit oranları ve morfolojileri, varolabilecek bakterilerin morfolojik özelliklerinin belirlenmesi.

T.C.




HÜCRE SAYIMI

Çalışma Zamanı: Her gün Sonuç Verme Zamanı: 1 saat sonra (Acil 30 dk.) Numune Türü: Steril vücut sıvıları Numune Alımı: İstenilen örneğe göre yukarıda belirtilen şartlar geçerlidir Numune Miktarı: En az 1 ml. Numune Kabı: Steril kapaklı sızdırmaz kap Transport ve Saklama Özellikleri: Oda ısısı, hemen laboratuvara ulaştırılmalıdır. Çalışma Yöntemi: Direkt Boyasız Mikroskopik inceleme Numune Ret Kriterleri: Yeterince alınmamış, barkodsuz örnek. Testin Kullanımı: Steril vücut sıvılarında var olan eritrosit ve lökosit sayımı ve morfolojilerinin saptanması amacıyla kullanılır.

SELOFAN BANT TESTİ ( E. verrmicularis yumurtası aranması)

Çalışma Zamanı: Her gün Sonuç Verme Zamanı: Direkt mikroskobik inceleme sonuçları aynı gün Saat 14.30’da verilir. Numune Türü: Selofan bant yapıştırılmış lam Numune Alımı: • Sabah uyanır uyanmaz, tuvalete gidilmeden veya herhangi bir temizlik yapılmadan (Silme vb.) önce lamın üst

yüzeyini kaplayacak uzunlukta koparılan selofan bantın yapışkan yüzeyi anüs ve etrafına yapıştırılarak çekilir. Bu işlem 4-5 kez tekrarlanarak alınan örnek lam yüzeyine aralık bırakmayacak şekilde düzgünce yapıştırılır.

• İşlem 3 sabah arka arkaya tekrarlanmalıdır. Numune Miktarı: Numune Kabı: Non steril sızdırmaz kapaklı kap Transport ve Saklama Özellikleri: Oda ısısında bekletilebilir. Çalışma Yöntemi: Direkt Boyasız Mikroskopik inceleme Numune Ret Kriterleri: Gaita ile kirlenmiş, düzgün yapıştırılmamış örnekler çalışmaya alınmazlar. Testin Kullanımı: Belirtisi olan veya olmayan kişilerde özellikle çocuklarda, E. vermicülaris enfestasyonunun varlığının araştırılması için kullanılır. MANTAR ARANMASI: Çalışma Zamanı: Her gün Sonuç Verme Zamanı: Direkt mikroskobik inceleme sonuçları aynı gün Saat 14.30’da verilir.(Acil 1 saat sonra) Numune Türü: Saç örnekleri, deri ve tırnak kazıntı örnekleri NumuneAlımı: Saç örnekleri alınırken, tüm saçlı deri incelenerek (tercihen Wood lambası altında) lezyonlu bölge tespit edilip, steriliteye dikkat edilerek en az 10 saç kökü ve varsa kabuklar toplanır. Örnek alım öncesi cilt antisepsisi gerekli değildir.

T.C.




Deri örnekleri alınırken, bakteriyel kontaminasyonu önlemek için tercihen cilt %70 alkol ile silinmelidir. Lezyondan steril bir bisturi ile aktif olan bölgelerden bir lam üzerine kazıntı materyali alınmalıdır. Vezikül lezyon aspiratı iyi bir örnek değildir. Tırnak örneği alınacak ise tercihen işlem öncesi tırnak %70 alkol ile silinmelidir. Etkilenen tırnağın en uygun bölgesinden kazıntı örneği alınmalıdır. Numune Miktarı: Numune Kabı: Örnekler iki lam arasına alınmalı, steril bir kap kullanılabilir. Transport ve Saklama Özellikleri: İki lam arasında oda ısısında gönderilmelidir. Oda ısısında en fazla 4 saat bekletilebilir. Çalışma Yöntemi: Direkt Boyasız Mikroskopik inceleme Numune Ret Kriterleri: Yeterince alınmamış, barkodsuz örnek Testin Kullanımı: Saç, deri ve tırnakta enfeksiyona neden olabilecek mikozların tanısında kullanılır.

Documents

MİKROBİYOLOJİ LABORATUVARI - beah.gov.tr · VDRL-RPR (SİFİLİZ TESTİ, RPR KARBON) 27. Rotavirüs – Adenovirüs Gaita Antijen Testi 3.Kültür Laboratuvarında Çalışılan