UNIVERSITETI I PRISHTINËS “HASAN PRISHTINA”

FAKULTETI EKONOMIK

LËNDA:

MIKROEKONOMIA

Kapitulli 4: Zgjedhja konsumatore dhe kërkesa

Asistent: Msc. Neshat PODVORICA

E-mail: neshat_podvorica@hotmail.com

Nëntor, 2019

UNIVERSITETI I PRISHTINËS

“HASAN PRISHTINA”

FAKULTETI EKONOMIK

LËNDA:

MIKROEKONOMIA

Kapitulli 4: ZGJEDHJA KONSUMATORE

Nentor, 2019

Zgjedhja e konsumatorit

• Për arsye:

– Të pamjaftueshërisë së burimeve;

– Dhënies përparësi nevojave elementare

• Prandaj, konsumatori zgjedhë deri në atë

moment kur përfitimi i marrë është më i madh

apo i barabartë me koston e produktit.

• Dhe sakrifica e lënë të jetë më e vogël se sa e

mira që e kemi marrë.

Dobia marxhinale

• Dobia – tregon masën e kënaqësisë që përfiton

konsumatori nga konsumi i një produkti.

• Vështirë të ketë definicion për dobinë.

• Dobia totale – shprehë gjithë dobinë që

konsumatorët marrin nga konsumi i produkteve.

• Dobia Margjinale ( MU) – shprehë dobinë shtesë

që merr konsumatori nga konsumi i një produkti

shtesë.

Zgjedhja konsumatore

• Zgjedhja konsumatore – varet nga dobia

marxhinale e jo nga dobia totale.

• Pse?

• Sepse …. • Ligji i dobisë marxhinale rënëse- thotë që kur

shtohet konsumi i një të mire dobia margjinale

do të zbritet.

-2

0

2

4

6

8

10

12

14

16

0 1 2 3 4 5 6

Paketat e

smokave

TU

Në njësi

0

1

2

3

4 5

6

0

7

11

13

14 14

13

MU

Në njësi

-

7

4

2

1 0

-1

Do

bia

Paketat e smokave të konsumuar

TU Dobia e Yllit nga konsumi i smokave

-2

0

2

4

6

8

10

12

14

16

0 1 2 3 4 5 6

Paketat e

smokave

TU

Në njësi

0

1

2

3

4 5

6

0

7

11

13

14 14

13

MU

Në njësi

-

7

4

2

1 0

-1

Do

bia

Paketat e smokave të konsumuar

TU

MU

Dobia e Yllit nga konsumi i smokave

Dobia margjinale

• Konsumatori blenë deri kur MU është më e

madhe se sa çmimi i produktit.

• Apo, konsumatori blenë deri kur MU është e

barabartë me Kostot margjinale, MR=MC.

• Rasti kur kemi 2 të mira për t’i zgjedhur:

• Produkti A dhe produktet B. Të ardhurat X.

• MU 1$=MU A/ P A

• MU A/P A=MU B/P B

Dobia margjinale

• Një ulje e çmimit të A-së ndikon në rritjen e

kërkesës për A-në. Gjithashtu rrit kënaqësin e

A-së.

• Teprica konsumatore – është tejkalimi i

përfitimit total ndaj kostove totale.

• Nëse konsumatorët blejnë me çmim më të lirë

se sa do të ishin në gjendje të blejnë.

Zgjedhja konsumatore

• Efekti i të ardhurave – paraqet rritjen e sasisë së produkteve të blerë nga një rritje e të ardhurave.

• Efekti i zëvendësimit – paraqet ndryshimin e sasisë së blerë të një produkti i shkaktuar nga një ndryshim i çmimit relativ.

• Efekti i zëvendësimit ka shenjë negative;

• Efekti i të ardhurave mund të ketë pozitive dhe negative.

VËNI RE: Llojet e koeficientëve dhe shenjat

1. AD- Ardhurat e konsumatorëve: Normale Inferiore .

2. Elasticiteti: ED>1 Elastike, ED<1 Jo elastike.

3. ED lidhur me të ardhurat: + normale, - Inferiore.

4. E i tërthort i D: koeficienti>1 të mirat janë të lidhura. + zëvendësues, - plotësuese.

5. Zgjedhja e konsumatorëve:

– Efekti i zëvendësimit – shenja –

– Efekti i të ardhurave - + M. Inferiore; - M. Normale

Teoritë e zgjedhjes së konsumatorëve

• Teoria Kardinaliste – thotë që dobia

margjinale duhet të matet me anë të

numrave.

• Teoria ordinaliste- thotë që dobia matet

vetëm duke i rënditur preferencat.

• Kurba e indiferences – paraqet atë gjendje ku

me kombinime të ndryshme të të mirave

ndjenë kënaqësin e njëjt.

Dardha

30

24

20

14

10 8

6

Molla

6

7

8

10

13 15

20

Pika

a

b

c

d

e f

g

Kombinimi i dardhave dhe mollave

që Yllit i japin kënaqësin sikur

10 dardha dhe 13 mollave

Formimi i kurbës së indiferencës

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

20

22

24

26

28

30

0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22

Dard

ha

Molla

Dardha

30

24

20

14

10 8

6

Molla

6

7

8

10

13 15

20

Pika

a

b

c

d

e f

g

Formimi i kurbës së indiferencës

0

10

20

30

0 10 206

26

7

Një

si të

pro

duktit Y

Njësi të produktit X

a

b DY = 4

DX = 1

MRS = 4

MRS = DY/DX

Norma margjinale e zëvendësimit (MRS)

0

10

20

30

0 10 20

a

b

Një

si të

pro

duktit Y

Njësi të produktit X

26

6 7

d

DY = 4

DX = 1

DY = 1

DX = 1

MRS = 1

MRS = 4

13 14

9

c

MRS = DY/DX

Norma margjinale e zëvendësimit (MRS)

Zvogëlimi i normës

margjinale të

zëvendësimit

0

10

20

30

0 10 20

Një

si të

pro

duktit Y

Njësi të produktit X

I1

I2

I3

I4

I5

Kurbë indiference

Kurba e indiferences tregon të

gjitha kombinimet e X dhe Y që

japin kënaqësi të njëjt.

Sa më larg kurbës, nivel më i

lartë i dobisë.

0

10

20

30

0 10 20

Një

si të

pro

duktit Y

I1

I2

a

c

b

E pamundshme të priten dy kurba të indiferencës

Njësi të produktit X

Konsumatori nuk mund

të jetë indiferent në mes

A së bashku me b dhe c

Drejtëza e buxhetit

• Të gjitha kombinimet e produkteve që mund

t’i blenë një konsumatorë me një sasi të

caktuar parash paraqet drejtëzen e buxhetit.

• M= Qx·Px + Qy·Py

Njësi të

mirësX

0

5 10

15

Njësi të

mirës Y

30

20 10

0

Supozim

PX = £2

PY = £1

Bugjeti = £30

Drejtëza e Buxhetit

Një

si të

mirës Y

Njësi të mirës X

a

Units of

good X

0

5 10

15

Units of

good Y

30

20 10

0

Assumptions

PX = £2

PY = £1

Budget = £30

Point on

budget line

a

A budget line

0

10

20

30

0 5 10 15 20

Një

si të

mirës Y

Njësi të mirës X

a

b

c

d

Units of

good X

0

5 10

15

Units of

good Y

30

20 10

0

Point on

budget line

a

b c

d

Assumptions

PX = £2

PY = £1

Budget = £30

A budget line

0

10

20

30

0 5 10 15 20

Një

si të

mirës Y

Njësi të mirës X

Assumptions

PX = £2

PY = £1

Budget = £30

Efekti i rritjes së të ardhurave në

drejtëzen e bugjetit

0

10

20

30

40

0 5 10 15 20

Një

si të

mirës Y

Njësi të mirës X

Assumptions

PX = £2

PY = £1

Budget = £40

Budget

= £40

Budget

= £30

16

7

0

10

20

30

40

0 5 10 15 20

m

n

Efekti i rritjes së të ardhurave në

drejtëzen e buxhetit

0

10

20

30

0 5 10 15 20 25 30

Efekti në drejtëzen e bugjetit nëse kemi rënie të çmimit të X

Një

si të

mirës Y

Njësi të mirës X

Supozim

PX = £2

PY = £1

Bugjeti = £30

0

10

20

30

0 5 10 15 20 25 30

Efekti në drejtëzen e bugjetit nëse kemi rënie të çmimit të X

Një

si të

mirës Y

Njësi të mirës X

Supozim

PX = £2

PY = £1

Bugjeti = £30

Efekti në drejtëzen e bugjetit nëse kemi rënie të çmimit të X

Një

si të

mirës Y

Njësi të mirës X

Assumptions

PX = £1

PY = £1

Budget = £30

0

10

20

30

0 5 10 15 20 25 30

Efekti në drejtëzen e bugjetit nëse kemi rënie të çmimit të X

Një

si të

mirës Y

Njësi të mirës X

Assumptions

PX = £1

PY = £1

Budget = £30

B1 B2

a

b 0

10

20

30

0 5 10 15 20 25 30

c

Zgjedhja optimale N

jësi të

mirës Y

Njësi të mirës X

O

Zgjedhja optimale

I1

I2

I3

I4

I5

Një

si të

mirës Y

Njësi të mirës X

O

I1

I2

I3

I4

I5

Një

si të

mirës Y

O

Njësi të mirës X

Drejtëza e bugjetit

Zgjedhja optimale

I1

I2

I3

I4

I5

Një

si të

mirës Y

O

Njësi të mirës X

Zgjedhja optimale

r

v

s

u

Y1

X1

t

Pikat r, s, u dhe v

japin nivel më të ulët

të dobisë sesa pika t.

Pika t jep

maksimumin e

dobisë

Kurba e indiferences

• Pjerrësia e K.I. paraqet raportin e dobive

margjinale; MUx/ MUy

• Ndërsa pjerrësia e drejtëzes së buxhetit

paraqet raportin e çmimeve; Px/Py

• Pra, zgjedhja optimale është:

• MUx/ Muy = Px/Py

Detyrë shtëpie

• A. Nëse çmimi i biskotave është 1.5 euro dhe

ju mund t’i bleni 20 pako, ndërsa çmimi i

akulloreve është 1 euro. Atëherë vizato

Drejtëzen Buxhetore dhe komento.

• B. Nëse çmimi i biskotave është ulur,

supozojmë se kërkesa juaj ka ndryshuar,

atëher çfarë do të ndodhë me dobinë totale

dhe margjinale, argumentoje.

Ju faleminderit!