Milan Kundera - Ayrılık Valsi (kitap-indir.blogspot.com)

8/6/2019 Milan Kundera - Ayrlk Valsi (kitap-indir.blogspot.com)

1/214

ADA DNYA YAZARLARI

1. basm: 1973 (Veda Oyunu adyla)2 basm: 1988, Can3 basm: 1988, Can4. basm: 1990, Can

Bu kitap, stanbul'da Can Yaynlan'nda dizildi,zal Basmevinde basld. (1990)


2/214

AYRILIKVALS

Milan Kundera

ROMAN

TrkesiAYDIN EME

CAN YAYINLARI Ltd. ti,Babli Caddesi, Shhiye Apartman, No. 19/2, Caalolu, stanbul

Telefon: 528 61 13


3/214

zgn adValcikNa Rozloucenou

(1973)

ISBN 975-510-182-9 Gallimard / Onk Ajans Ltd. ti. / Can Yaynlan (1988)


4/214

Franob KireVe


5/214

BIRINCI GUN


6/214

1

Sonbahar balyor ve aalar sarya, krmzya, kahve-rengine dnyor; gzelim vadiciin ortasndaki kk kaplca kenti, bir yangnla evrelenmi gibi. Kemerli avluda, kadnlar gidip geliyorlar, kaynaklara doru eiliyorlar. ocukdouramayan kadnlar bunlar, kaplcama sularnda, dour

ganlk bulmay umuyorlar.Buraya gelenler arasnda erkek ok daha az, ama yine

de birka kii grlyor, nk sylendiine gre sular, dourganlk salayan erdemlerinin yan sra kalbe de iyi geliyor. Her eye karn, bir erkek hastaya dokuz dii dyorve bu durum, hastabakc olarak alan ve ksrlklarn gidermeye gelmi kadnlarn yzme havuzuna bakan gen, bekr kz ileden karyor!

Ruzena burada dodu; babas ve annesi de burada. Buyerden, bu iren kadn ynndan kurtulabilecek mi?

Gnlerden pazartesi, ign sona ermek zere. Bir arafa sarmak, dinlenecekleri yataa yatrmak, yzlerini silipglmsemek gereken birka iman kadndan baka kimse

yok.Telefon edecek misin?" diye soruyorlar Ruzena* ya mes

lektalar. Biri etine buduna dolgun krklk bir kadn, brdaha gen ve zayf.

"Neden etmeyecekmiim?" diyor Ruzena."Hadi! Korkma!" diye karlk veriyor krklk kadn, onu

hemirelerin dolaplarnn, masalarnn ve telefonlarnn bulunduu vestiyer blmelerinin arkasna gtryor.

"Onu evinden aramalsn," diyor zayf, sinsice ve birlikte kkrdyorlar.

9


7/214

Tiyatronun telefon numarasn biliyorum," diyor Ruze-na, glmeleri yattnda.

2

Tatsz bir konuma oldu. Adam telefonda Ruzena'nnsesini iitir iitmez, dehete dt.

Kadnlar onu hep korkuturdu; yine de hibiri ona inanmazd ve szlerinde hoa gitmek isteyen bir adamn alaycl

ndan baka ey bulmazlard."Naslsn?" diye sordu."Pek iyi deilim," karln verdi gen kadn."Nen varr"Seninle konumam gerek." dedi gen kadn, dokunakl

bir sesle:

Yllardan beri korkuyla bekledii dokunakl ses buyduite."Ne?" diye sordu bouk bir sesle.Gen kadn yineledi: "Seninle mutlaka konumam ge

rek.""Ne oluyor?""kimizi ilgilendiren bir ey."Adam konuamyordu. Az sonra yineledi: "Ne lyor?""Alt haftalk bir gecikmem var."Adam kendini tutmak iin byk bir aba harcayarak:

"Bir ey deildir kukusuz," dedi. "Ara ra olur ve hibirnemi yoktur."

"Hayr, bu kez tamam."

"Olamaz. Kesinlikle olamaz. En azndan, benimle ilgiliolamaz."

Kadn krlmt."Beni ne sanyorsun sen?"Onu krmaktan ekiniyordu, nk korkuyordu gen ka-

10


8/214

dndan."Hayr, seni krmak istemiyorum, sama, neden seni kr

mak isteyeyim, sadece benimle ilikinde bana byle bir eygelemeyeceini, korkacak bir ey bulunmadn, bunun olamayacan, fizyolojik ynden olanakszlm belirtmek istiyordum."

"yleyse gereksiz," dedi gen kadn, byk bir krgnlkla. "Rahatsz ettiim iin bala beni."

Adam telefonu kapatmasndan korkuyordu."Yok canm, hi bile. Bana telefon amakla iyi ettin! Sa

na elimden geldiince yardm ederim, bu kesin. Her ey yo

luna girebilir kukusuz?""Ne demek istiyorsun?"Adam tedirginlik duydu. Olayn adm koymak istemiyor

du. "Canm... evet... yoluna girebilir.""Ne demek istediini biliyorum, ama buna bel balama.

Unut o dnceyi Yaamm arur etmem de gerekse, yapmam istediim."

Yeniden adamn her yann rpertiler kaplad, ama bukez utana skla saldrya geti: "yleyse niin beni aryorsun, konumak istemediine gre? Benimle tartmak m istiyorsun, yoksa bir karar verdin mi?"

"Seninle tartmak istiyorum.""Gelip greceim seni."

"Ne zaman?""Bildiririm.""Peki.""yleyse, yaknda grmek zere.""Yaknda grmek zere."Adam telefonu kapatt ve orkestrasnn bulunduu k

k salona dnd."Baylar prova bitti," dedi. "Bu kez dayanacak halim kalmad."


9/214

3

Gen kadn telefonu kapattnda heyecandan kpkrm

zyd. Klima'nn habere gsterdii tepki ona hakaret gibi geliyordu. Ayrca, nice zamandr da kzgnd.

ki ay olmutu tanal, nl trompetinin orkastrasylakaplca kentinde konser verdii bir akam. Konseri, kendisinin de arld bir enlik izlemiti. Trompeti, btn kadnlarn arasndan onu semi ve geceyi birlikte geirmiti.

O gnden bu yana da bir daha hi aramamt. Ruzenaona selamlarm yazd iki kart yollam, Klima kendisinekarlk vermemiti Bakente urad birgn ona, tiyatroyatelefon etmi, sylendiine gre orkestrasyla provadaym.Telefona kan adam, nce kendisini tantmasn istemi, ardndan da Klima'y aracam sylemiti. Az sonra geri

dndnde, provann bittiini ve trompetinin gittiini bildirmiti. Ruzena bunun kendisini atlatmann bir yolu olup olmadn dnm, daha o sra gebe kalmaktan korktuuiin artan bir kzgnlk duymutu.

"Fizyolojik bakmdan olanaksz diyor! Harika, Fizyolojikbakmdan olanaksz! ocuk dnyaya geldiinde ne diyeceini merak ediyorum!"

ki meslekta onu hararetle onaylyorlard. Buhar dolusalonda durumu onlara akladnda, nl kiiyle anlatlmazgzellikte saatler yaadm nceki gece sylediinde, trompeti hemen tm meslektalarnn ortak mal olmutu. Nbetlee altklar salonda onlara elik ediyor, bir yerde adanld m, ili dl olduklar biri szkonusuymu gibi byk al

tndan glyorlard. Ruzena*nn gebe kaldn rendiklerinde de hepsi garip bir zevkle dolup tamt, nk o gndenberi o da onlarla birlikte fiziksel olarak hastabakcnn kar-nndayd ve oradan hi kmayaca umudunu besliyorlard.

Krklk hastabakc, Ruzena*mn srtn okuyordu: "Ha-

12


10/214

di, hadi, km, sakin ol! Sana bir ey gstereceim." Sonra, kirlice ve buruuk bir resimli dergi at. "Bak!"

Dudaklarnn nndeki mikrofonla sahnede dikilengen ve gzel bir esmeri seyrediyorlard.

Ruzena, bu birka santimetre kareden kaderim zmeye alyordu."Bu kadar gen olduunu bilmiyordum," dedi kayglar

iinde."Hadi canm!" diye glmsedi krklk. "On yl nce ekil

mi bir fotoraf bu. kisi de ayn yata. Bu kadn senin rakibe n olamaz!"

4

Ruzena'yla yapt telefon konumas uasnda, Klima,bu korkun haberi uzun sreden beri beklediini anmsam-t. O uursuz gece Ruzena'y dllediini dnmesi iin hi-

bir mantkl neden yoktu (tersine, haksz yere sulandndan emindi), ama yllardan beri byle bir haber bekliyordu,Ruzena'y tanmasndan ok nce.

Kendisine tutulan bir sarn, evlenmeye zorlamak iingebelik numarasna kalktnda yirmi bir yandayd. Midekramplar geirmesine yol aan korkun haftalar yaam vebu srenin sonunda hastalanmt. O gnden beri de, gebeliin herhangi bir yerden ve herhangi bir anda karsna kabilecek bir darbe olduunu, bu darbeye kar panzehir bulunmadn ve telefonda acl bir sesle aklandn biliyordu (e-vet, o sra sarn, kt haberi telefonla vermiti kendisine).Yirmi bir yann olay, daha sonra onun kadnlara bir bountu duygusuyla yaklamasna yol amt (yine de, byk bir is

tekle) ve her sevimeden sonra kt sonulardan ekinirdiHastalk kertesine varan temkinliliiyle, byle bir felaket olaslnn binde bir olduunu kendi kendine diledii kadar tek-rarlasa da, binde bir bile onu dehete drmeye yetiyordu.

13


11/214

Bir keresinde, bo olduu bir geceden yararlanarak, ikiaydr grmedii gen bir kadna telefon etmiti. Gen kadnsesini tandnda barmt: "Tanrm, sen misin? Telefonu

nu ylesine byk bir sabrszlkla bekliyordum ki! Bana telefon etmene yle gerek duyuyordum ki!" Ve bunlar ylesinebir listelemeyle, ylesine bir cokuyla sylyordu ki, allmkorku Klima'nn yreini mengeneye alyor ve korktuu anngeldiini tm benliiyle duyuyordu. En ksa srede gerekleyzyze gelmeyi istediinden, saldrya geti: "Neden bunubana acl bir sesle sylyorsun?"

"Annem dn ld," karlm verdi gen kadn. Klimarahatlad, yine de, ne olursa olsun, byle bir eyden kaamayacan bilerek.

5

"Yeter artk. Ne anlama geliyor bu?" dedi davulcu veKlima sonunda kendini toplad. evresinde mzisyenlerinkaygl yzlerini gryordu ve bana geleni aklad onlara.Adamlar aralarn braktlar ve tleriyle ona yardma olmak istediler.

lk t, kktenciydi: On sekiz yandaki gitarist, efleri

ve trompetileri olan adama telefon eden byle bir kadnnterslenip yerine oturtulmas gerektiini aklad. "Ne isterseyapmasn syle kendisine. ocuk senden deil ve bu ileuzak yakn ilgin yok. stelerse, bir kan tahlili babann kimolduunu gsterecektir."

Klima, kan tahlillerinin genellikle bir ey kantlamadn ve byle bir durumda da kadnn sulamalarnn ar bast

n belirtti.Gitarist, kan tahlili falan yaplmayaca karln verdi.

Bylece yerine oturtulan gen kadn, gereksiz giriimlerdebulunmaktan zenle kanacakt ve sulad adamn kar klkl biri olmadn anlaynca parasn cebinden deyip ocu-

14


12/214

u aldrtacakt. "Yine de ocuu dourursa, hepimiz, orkestrann tm yeleri, mahkemeye kar ve o sra hepimizin kendisiyle yattna tanklk ederiz. Arasnlar ocuun babasniimizde!"

Ama Klima u karl verdi: "Benim iin bunu yapacanzdan eminim. Ama bu arada, kararszlktan ve korkudanda oktan ldrm olurum. Bu ilerde ben yeryznn endlek adamym; her eyden nce kesinlik isterim."

Herkes gr birliindeydi. Gitaristin yntemi ilke olarak iyiydi, ama her insana gre deildi. zellikle, sinirlerisalam olmayan bir adama tlenemezdi. Bir kadnn okgzpek bir giriimde bulunmasna deecek kadar zengin venl bir adamn durumunda da tlenemezdi Dolaysylahepsi gen kadm serte uzaklatrmak yerine, ocuu aldrtmaya yanamas iin kandrma yolundan yararlanmak grne katldlar. Ama hangi yollar seilmeliydi? temel varsaym ngrlebilirdi:

lk yntem, gen kadnn yufka yreine arda buluna*yordu. Klima en iyi arkadayla konuur gibi konuacakt hastabakcyla; ona itenlikle alacakt, karsnn ar hasta olduunu ve kocasnn baka bir kadndan ocuk beklediini renirse leceini syleyecekti; ne moral, ne de sinirsel yndenbyle bir duruma dayanamayacam aklayacakt; kendisineacmas iin yalvaracakt.

Bu yntem kkten bir itirazla karlayordu. Tm strateji hemirenin ruh ycelii gibi kukulu ve tekinsiz bir eyedayandrlamazd; bu yolun tersine tepen bir silaha dnmemesi iin onda gerekten iyi ve yufka bir yrek olmas gerekiyordu. ocuun babas olarak seilen kiinin baka bir kadna kar gsterdii bu ar ilgiyle kendini kk dm duy

duu oranda kararl davranacakt.kinci yntem, gen kadnn saduyusuna arda bulunuyordu: Klima, ocuun gerekten kendi ocuu olduunainanmadn anlatmaya alacakt. Hastabakcy bir gn s-

1


13/214

ren beraberlikte ne kadar olabilirse o kadar tanyordu veonun hakknda bir ey bilmiyordu. Baka kiminle ilikisi olduu konusunda hibir fikri yoktu. Hayr, hayr, isteyerek

kendisini yanlgya srklemeye kalkmasndan kukulanmyordu, ama yine de baka erkeklerle dp kalkmadn syleyemezdi! Bunu sylese de, Klima doru syledii gvencesini nereden alabilirdi? Babasnn hibir zaman babalndanemin olamayaca bir ocuu dnyaya getirmek mantkl biri miydi? Klima, kendisinden olup olmadn bile bilmediibir ocuk uruna karsn brakabilir miydi? Ruzena da baba

sn tanmasna hibir zaman izin verilmeyecek bir ocuu istiyor muydu?

Bu yntem de kesinkes rtc itirazlarla karlayordu: Kuruluun en yal yesi olan kontrbas, gen kadnnsaduyusuna gvenmenin acma duygusuna bel balamaktanda safa bir ey olacan belirtti. ne srlen kantlardaki

mantkllk, hedefi gznden vuracak, gen kadnn yrei desevdii adamn itenliine inanmak istemeyii karsnda allak bullak olacakt. Bu da, gz yal bir inatla, szlerinde veamalarnda daha da sk direnmesine yolaacakt.

nc ve son bir olaslk daha vard: Mstakbel a neye Klima, kendisini sevdiine ve sevmekte olduuna yeminedecekti. ocuun bir bakasndan peydahlanmas olasl

na gelince, buna hi dein ilmem esi gerekiyordu. Tersine,Klima gen kadn bir gven, ak ve efkat banyosuna dald-racakt. Boanmak dahil, ona her sz verecekti. Esiz geleceklerini gznn nne serecekti. Ve bu gelecek adna daha sonra ocuu aldrtmasn rica edecekti. ocuun doumunun erken olacan ve onlar aklarnn ilk ve en gzel yllarndan yoksun brakacan aklayacakt.

' Bu gr de bir ncekinde bol bol bulunan eyden yoksundu: mantktan. ki aydr uzak durduuna gre, Klima hastabakcya nasl byle tutkun olabilirdi? Ama kontrbas,klarn hep mantksz bir davranlar olduunu ve bunu u

16


14/214

ya da bu biimde gen kadna anlatmaktan daha basit ey bulunmadn sylyordu. Sonunda, hepsi nc ynteminbelki de en uygun deni olduunu kabul ettiler, nk bu

koullarda tek greli kesinlik gibi gelen gen kadnn seviduygusuna arda bulunuyordu.

6

Tiyatrodan ktlar ve yolun kesinde ayrldlar, ama gi

tara Klima'y kapsna kadar gtrd. nerilen plan tekonaylamayan kiiydi. Bu plan ok sayd efine hi de uygundmyormu gibi geliyordu ona. "Bir kadnla bulumaya giderken yanma krba al!" diyordu, tm yaptlar iinde birtek bu cmlesini bildii Nietzsche'den alnt yaparak.

"Kk," diye yaknd Klima, "krbac elinde tutan o."Gitarc, Klima'yla birlikte arabayla kaplca kentine git

meyi, gen kadn yola ekmeyi ve ezmeyi nerdi Klima'ya."Kendiliinden tekerleklerimin altna girmediini kimse

kantlayamaz."Gitara kuruluun en gen yesiydi. Klima'y ok sevi

yordu ve szleri Klima'y ok duygulandrn iti. "ok iyisin,"dedi ona.

Gitara plann ayrntlaryla ortaya koydu, yanaklar alald."ok iyisin, ama bu olanaksz," dedi Klima."Niin duraksyorsun, kadn kaltan teki!""Gerekten ok iyisin, ama bu olanaksz," dedi Klima

ve gitarcdan ayrld.

7Tek bana kaldnda, gen adamn nerisini ve kendisi

ni bu neriyi geri evirmeye iten nedenleri dnd. Gitara-

Ayrlk Valsi 17/2


15/214

dan daha zverili olduundan deil, tersine daha dlek olduu iin byle davranmt. Cinayetin su orta olarak sulanma korkusu, ocuun babas saylma korkusuyla edeerdey

di. Otomobilin Ruzena'y devirdiini gryordu. Ruzena'nnbir kan glnn ortasnda yolda yattn gryordu ve bundan iini honutlukla dolduran geici bir rahatlama duyuyordu. Ve imdi ciddi bir kaygs vard. Karsn dnyordu.Tanrm, yarn onun doum gnyd.

Saat altya birka dakika vard ve dkknlar tam altdakapanyordu. Aceleyle kocaman bir gl demeti almak iinbir ieki dkknna girdi. Ne zorlu bir doum gn akam bekliyordu kendisini! Yreiyle ve dncesiyle karsnnyannda olduu numarasn yapmak gerekti, kendini ona vermek, sevecen davranmak, onu elendirmek, onunla birlikteglmek gerekti ve bu sre boyunca yabanc ve uzak bir karndnmekten bir an bile kendini alamayacakt. Tatl szler

sylemek iin aba harcayacakt, ama bu yabanc karnn karanlk hcresinde tek basma oturan bir tutuklu gibi dncesi ok uzaklarda olacakt.

Bu doum gnn evde geirmenin gcnn zerindeolacam anlad ve Ruzena'y grmeye gitme ann dahi fazla geciktirmemeye karar verdi.

Ama bu da iac bir grn deildi. Dalarn arasndaki kaplca kenti, onda bir l etkisi brakyordu. Oradakimseyi tanmyordu. Eski alarn zengin kentsoylular gibidavranan ve konserden sonra, tm orkestray oteldeki dairesine aran o Amerikal hasta dnda belki de. Onlar nefisikilere ve kaplcada alanlar arasndan seilmi kadnlarabomutu, yle ki daha sonra Ruzena ve Klima arasnda geenlerden dolayl olarak sorumluydu. Ah, o zaman kendisinekaytsz artsz yaknlk gsteren bu adam kaplca kentindeolsayd bari! Klima bir kurtarc gibi uzatyordu kollarnonun imgesine doru, nk yaamakta olduunun ei anlarda, bir adamn dosta ve erkeksi anlay kadar gerek duydu

18


16/214

u ey bulunamazd.Tiyatroya dnd ve dairesine girdi. ehirlerarasn iste

di Az sonra Ruzena'nn sesi telefonda duyuldu. Klima, ertesi gn kendisini grmeye geleceini syledi. Ruzena birka

saat nce verdii habere bir kere bile deinmedi Kaygsziki kmlar gibi konuuyordu onunla.

ki cmle arasnda sordu: "Amerikal hl orada m?""Evet," dedi Ruzena.Rahatladn hissederek, daha kaytsz bir sesle onu g

recei iin sevin duyduunu yineledi."Ne giyiyorsun?" diye sordu ardndan."Niin sordun?"Telefon konumalarnda yllardr baaryla yararland

bir kurnazlkt bu. "u slra ne giydiini renmek istiyorum.Seni gzmn nne getirebilmek istiyorum."

"Krmz bir giysim var.""Krmz sana ok yakm olmal."

"Olabilir," dedi Ruzena."Giysinin altnda ne var peki?"Gen kadn gld.Evet, bu soruyu sorduunda hepsi glerdi."Klotun ne renk?""O da krmz."

"Seni krmz klotla dnmek houma gidiyor," dedive Ruzena'ya esenlik dileyip telefonu kapatt. Uygun denhavay bulduunu dnyordu. Bir an kendim daha iyi hissetti. Ama sadece bir an. Gerekten de Ruzena'dan bakaey dnmediini ve akam karsyla yapaca gevezelii enazla snrlandrmak zorunda olduunu farketmiti. Kovboyfilmi oynatan bir sinemann giesinde durup iki bilet ald.

19


17/214

8

Gzellii hastalna ok daha baskn kt halde, Ka-mila Klima yine de rahatszd. Salk durumu iyi olmadndan, birka yl nce, kendisini imdiki kocasnn kollarnaatan arkclk mesleini brakmak zorunda kalmt.

Hayranlk gsterilerine alkn olan bu gen ve gzel kadnn beyni, birden hastanelerin formol kokusuyla doldu. Kocasnn dnyasyla kendi dnyas arasnda bir uurum varmgibi geliyordu.

O zaman, Klima hznl yzn grdnde yreininparalandn duyuyor ve karsna doru (bu dsel uurumun zerinden) seven eller uzatyordu. Kamila hznnde daha nce kukulanmad, Klima'y ok eken, yumuatan,gzlerini yalarla dolduran bir g olduunu anlyordu. Bu

birden kefedilen yoldan yararlanmaya balam olmas (bilinsizce belki, ama bilinsiz olduu lde de sk) artcdeildi. nk ancak kocas gzlerini acl yzne ediinde,baka kimsenin Klima'mn kafasnda kendisiyle yarmadna az ok gven getirebiliyordu.

Bu ok gzel kadn gerekten korkuyordu kadnlardan

ve her yanda onlar gryordu. Asla hibir yerde, gzndenkamyorlard. Eve geldiinde iyi akamlar dilerken, Klima'mn ses tonundan onlar kefetmeyi biliyordu. Giysilerinin kokusundan izlerini bulmay biliyordu. Ksa sre nce bir gazetenin kenarndan yrtlm bir kt eridi bulmutu; zerinde Klima'mn elyazsyla bir tarih vard. Tabii, ok deiikolaylar szkonusu olabilirdi; bir konserin provas, bir emprezaryoyla buluma, ama bir ay sreyle Klima'mn o gn hangikadnla buluacan dnmekten baka ey yapmam, kt uyumutu.

Kadnlarn hain dnyas onu bu denli rktyorsa, erkeklerin dnyasnda bir avuntu bulamaz myd?

20


18/214

Glkle. Kskanlk, tek yarat youn nlarla aydnlatma ve br erkekler ynn mutlak bir karanlk iinde tutma gibi artc bir gce sahiptir. Bayan Klima'nn dncesi bu acl nlarnklnden baka bir yn izleyemezdi ve kocas dnyasnn tek erkei olmutu.

imdi, kilitteki anahtarn sesini duymutu ve trompetiyi elinde bir gl demetiyle gryordu.

nce bundan zevk duydu, ama kukular hemen kendiniduyurdu: doum gn yarn olduu halde, neden bu akamdan kendisine iek getiriyordu? Bunun yine ne anlam olabilirdi? Ve Klima'y yle syleyerek karlad: "Yarn burada

olmayacak msn?"

9

Kendisine bu akam gl getirmi olmas, ille de yarnburada bulunmayaca anlamna gelmez. Ama sonsuza dek

uyank olan, sonsuza dek kskan olan antenler, kocann enufak bir gizli niyetini ok nceden kestirmeyi bilirler. Klimane zaman bu korkun, kendisini rlplak brakan, gzleyen, maskesini dren antenlerin varln sezse, umut krc bir yorgunluk duymaktan kendini alamaz. Nefret eder buantenlerden, evlilii tehdit ediliyorsa tehdidin onlardan geldiinden emindir. Her zaman inanmtr ki, (ve bu noktada vic

dan saldrgan bir biimde temizdir) karsna yalan syledimi, bu srf onu korumak, her trl ters rastlantdan uzak tutmak iindir ve kukuculuuyla kendi kendine ac ektiren karsnn ta kendisidir.

Onun yzne doru eiliyor ve bu yzde kuku, hzn,keyifsizlik okuyordu. Gl demetini yere atma isteini duydu,

ama kendini tuttu. Gelecek gnlerde, ok daha g durumlar karsnda kendini tutmas gerektiini biliyordu.

"Bu akam sana iek getirmi olmam cann mf skyor?" dedi.

21


19/214

Sesindeki sinirlilii sezen kars ona teekkr etti ve gidip bir vazoya su doldurdu.

"u iine stmn sosyalizmi!" dedi daha sonra Klima."Neden?"

"Dinle! Bizi hep bedava almak zorunda brakyorlar.Bir keresinde emperyalizmle sava adna, bir baka keresinde yine nemli bir kiinin doum gn iin, orkestray datmalarn istemiyorsam her eyi kabul etmek zorundaym. Bugn yine nasl sinirlendiimi bilemezsin."

"Hangi konuda?" dedi kadn, ilgisizce.

"Prova srasnda Belediye Meclisi komisyonlarndan birinin bakam olan kadn bizi ziyaret etti, ne almamz, ne almamamz gerektiim bize anlatmakla ie balad; son olarakda Genlik Birlii adna bedava bir konser dzenlemek zorunda brakt bizi. Ama daha da kts, yarn btn bir gn,sosyalizmin kuruluunda mziin rolnden szedilecek g

ln bir konferansta bulunmak zorunda olmam. Boa geirilmi bir gn daha, tmyle boa geirilmi! Tam da senin doum gnn!"

"Geceyansna dek seni tutacak deiller ya!""Kukusuz hayr. Ama eve ne halde dneceimi imdi

den gryorsun! O zaman da, bu akamdan birlikte sakinbir an geirebileceimizi dndm," dedi karsnn iki eliniyakalayarak.

"ok iyisin," dedi Bayan Klima ve Klima ses tonundanertesi gnk konferansla ilgili olarak sylediklerinin tek szcne inanmadm anlad. Kukusuz, Bayan Klima, kendisine inanmadn gstermek gzpekliini bulamyordu.Kukuculuunun kocasn ok fkelendirdiini biliyordu.Ama Klima, karsnn saflna inanmaktan oktan vazgemiti. Gerei sylesin ya da yalan atsn, Kamila'nn hepkendisine inandna inanm grnerek yoluna devam etmeliydi ve Kamila (zgn ve yabana bir yzle) gerekliindenkukulanmadm kocasna kantlamak iin ertesi gnk kon-

22


20/214

ferans konusunda Klima'y sorguya ekiyordu.Sonra akam yemeini hazrlamak iin mutfaa geti.

Fazlaca tuz koydu. Her zaman zevkle ve olduka iyi yemekpiirirdi (yaam onu martmamt, eviyle ilgilenmek alkan

ln yitirmemiti) ve Klima biliyordu ki, o akam yemek iyiolmamsa, bu sadece Kamila kendini zd iindi Onu,acl, sert bir hareketle yemee ok fazla tuz koyarken gznn nne getiriyor ve yrei skyordu. ok tuzlu lokmalarda sanki Kamila'nn gzyalarnn tadm buluyordu ve yuttuu kendi sululuuydu. Kamila' nn kskanlk iinde kvrandm biliyordu, bir geceyi daha uykusuz geireceini biliyor

du ve onu okamak, pmek, avutmak isteim duyuyordu,ama hemen ardndan bunun gereksiz olduunu anlyordu,nk bu sevecenlikte karsnn antenleri vicdan azabnn kamundan baka ey bulamayacakt.

Sonunda, sinemaya gittiler. Klima, beyazperdede grlen kahramann bulac bir kendine gvenle sinsi tehlikeler

den kurtuluunda belirli bir i rahatl buluyordu. Kendinionun yerine koyuyor ve ara sra, Ruzena'y ocuk aldrtmayakandrmann, sevimlilii ve talihi sayesinde kala gz arasnda baarabilecei basit bir i olacan dnyordu.

Sonra byk yatakta yan yana uzanddar. Klima, karsna bakyordu. Kafas yasta gml, enesi hafife kalkk,gzleri tavana dikili, srtst uzanmt ve bedeninin bu angerginliinde (Kamila ona hep bir mzik aygtnn telini dndrrd, bir keman teli ruhu olduunu sylerdi karsnahep), birden, o anda, tm zn grd. Evet, bazan birden(mucize denebilecek anlard bunlar), davranlarnn ya dahareketlerinin bir tekinde bedeninin ve ruhunun tm yksn kavrad olurdu. Mutlak durugr anlaryd bunlar, ama

mutlak duygululuk anlaryd,.nk bu kadn daha bir hi olduu urada, kendisini sevmiti, uruna her eyi vermeye hazr olmutu; gzn amadan tm dncelerini anlyordu,yle ki o Armstrong'dan, ya da Stravinski'den, samasapan

23


21/214

ya da ciddi eylerden szedebilirdi; kars ona tm insanlariinde en yakn olanyd... Sonra bu sevilesi bedenin, bu sevi-lcsi yzn ldn dnd, onun lmnden sonra birgn bile yaayamayacan geirdi kafasndan. Son nefesine

dek onu koruyabileceini, onun uruna yaamn verebileceini biliyordu.Ama bu boucu sevi duygusu sadece clz ve geici bir

kt; nk kafas tmyle korku ve dehet doluydu. Kami-la'nn yannda uzanmt, onu snrsz sevdiini biliyordu,ama dncesiyle yannda deildi. Yzn okuyordu, yzlerce kilometre teden okuyormu gibi.

24


22/214

KNC GN


23/214

1

Zarif bir beyaz otomobil kaplca kentinin dndaki otoparkta durduunda (otomobillerin daha ileri gitme hakkyoktu) ve Klima indiinde saat aa yukar sabahn dokuzuydu.

Kaplca kentinin anacaddesinin ortasnda, seyrek aala

rnn oluturduu demetlerle, kumlu yollaryla ve renkli sra-laryla, ince uzun bir park uzanyordu. ki yannda kaplcannyaplar dikilmiti, aralarnda trompetinin hastabakc Ruze-na'nn odasnda uursuz gecenin iki saatini geirdii KariMarx Yurdu da vard. Karl Marx Yurdu'nun karsnda, parkn br yannda, kaplca kentinin en gzel yaps ykseliyordu, yzyl bann slubunda, aldan sslerle kapl ve giriinin zerinde bir mozaik bulunan yap. Bir tek bu yap deitirilmeden adn koruma ayrcalna sahip olmutu. HotelRichmond.

"Bay Bertlef hl otelde mi?" diye sordu Klima kapcya; olumlu bir karlk alnca da krmz hah boyunca ileriatld, ilk kata kadar kotu ve bir kapy vurdu.

eri girerken, srtnda pijamalaryla kendisine doru gelen Bertlefi grd. Tedirginlikle beklenmedik geliinden tr balanmay diledi, ama Bertlef szn kesti:

"Dostum! Balanmak istemenize gerek yok! Buradabu sabah saatlerinde bana verilen zevklerin en byn vermi bulunuyorsunuz." Klima'nn elini skt ve konumasmsrdrd: "Bu lkede, insanlar sabahlara sayg gstermiyorlar. Uykularm bir balta vuruuyla kesen bir alar saatle kendilerini kabaca uyandryorlar ve hemen uursuz bir acelecilie brakyorlar kendilerini. Bir iddet hareketiyle balayan

27


24/214

bir gnn daha sonra ne olabileceini bana syleyebilir misiniz? alar saatlerinin her gn kk bir elektrik oku geirttii bu insanlarn bana ne gelebilir? Her gn iddete alyorlar ve her gn zevki unutuyorlar. Bir insann yaradln

oluturan, inann bana, bu sabahlardr."Bertlef, hatife Klima' mn om uzunu tuttu, onu bir koltu

a oturttu ve konumasn srdrd: "Geceden gndze, uykudan uyank yaama gemek iin, heykellerle evrili bir kpr gibi ar ar atm bu sabah saatlerinin tembelliini deok sevdiimi sylesem. Geceki dlerimin srdne ve uy

kunun serveniyle gnn serveninin bir uurumla ayrlmadna beni inandracak ani bir rastlantya, kk bir mucizeyesonsuz minnet duyacam andr bu gnn."

Trompeti, srtnda pijamasyla oday arnlayan bir eliyle krlamaktaki salarn dzelten Bertlef i seyrediyor, glsesinde silinmez bir Amerikal ivesi ve kulland szcklerde modas gemi tatl bir yan buluyordu. Bu da rahatlklaaklanabilirdi, nk Bertlef anayurdunda hi yaamam vesadece aile gelenei ona anadilini retmiti.

"Ve hi kimse, dostum," diye aklyordu imdi gvendolu bir glmsemeyle Klima'ya doru eitirken, "bu kaplcakentinde hi kimse beni anlayamaz. Hastabakclar bile (bunun dnda olduka hatrinastrlar), kahvalt srasnda ken

dilerini benimle ho anlar paylamaya ardmda fkelidavranyorlar, yle ki btn randevularm akama, dolaysyla yine de bir para yorgun olduum bir saate ertelemem gerekiyor."

Sonra zerinde telefonun durduu kk masaya yaklat ve sordu: "Ne zaman geldiniz?"

"Bu sabah," dedi Klima. "Arabayla.""Herhalde a olmalsnz," dedi Bertlef ve telefonu at.ki kahvalt syledi. "Drt halanm yumurta, peynir, tere-ya, ay rei, st, jambon ve ay."

Bu arada Klima oday inceliyordu. Byk yuvarlak bir

28


25/214

masa, iskemleler, bir koltuk, bir ayna, iki sedir, banyoyu veanmsad kadaryla Bertlef in yatt kk oday ayran kap. Burada bu lks dairede balamt her ey. Zengin Amerikalnn elenmeleri iin birka hastabakc ard orkestra

snn akrkeyif yeleri burada yer almlard."Evet," dedi Bertlef, "baktnz tablo geen kez buradadeildi."

Ancak o sra, trompeti, ba garip bir soluk mavi kursla evrili elinde bir fra ve bir palet tutan sakall adam gsteren tabloyu grd. Tablo acemice yaplm gibiydi, amatrompeti acemice yaplm gibi gelen pek ok tablonun nlyaptlar olduunu biliyordu.

"Kim yapt bu tabloyu?""Ben," karlm verdi Bertlef."Resim yaptnz bilmiyordum.""Resim yapmay ok severim.""Kim bu?" diye sorma gzpekliini gsterdi trompeti.

"Aziz Lazare.""Nasl? Aziz Lazare deil bu, sa'dan sonra IX. yzylda

stanbul'da yaam bir papaz olan Aziz Lazare. Benim efendim,"

"Ah, ok iyi!" dedi trompeti."ok garip bir azizdi. sa'ya inand iin dinsizler tara

fndan deil, resmi ok sevdii iin kt Hristiyanlar tarafndan ldrld. Belki de biliyorsunuzdur, Kilise' nin Yunanistan kolu VIII. ve IX yzyllarda din dndaki her trl sevince kar hogrsz, kat bir banazln klesiydi. Resimlerve heykeller bile dine aykr zevk aralar saylmaktayd. mparator Theophile binlerce gzel resmin yok edilmesi emriniverdi ve sevgili Lazare'ma resim yapmay yasaklad. Ama

Lazare, resimlerinin Tann'y yceltmenin bir yolu olduunubiliyordu, boyun emeyi reddetti. mparator onu zindana attrd, ikence ettirdi, Lazare'm resim yapmaya tvbe etmesini istedi, ama Tanr merhametliydi ve ona acmasz ikence-

29


26/214

lere katlanma gcn verdi.""Bu gzel bir yk," dedi trompeti terbiyelice."Enfes. Ama herhalde tablolarma bakmak iin gelmedi

niz beni grmeye."Tam o sura kap vuruldu, bir garson byk bir tepsiyleieri girdi. Tepsiyi masann zerine brakt ve iki adam iinkahvalt sofrasn hazrlad.

Bertlef, trompetiden oturmasn rica etti ve: "Bu kahvalt, konumamz srdrmemize engel olacak bir sekinlikte deil," dedi. "Derdinizi bana syleyin."

Bylece trompeti, bir yandan inerken, Bertlef i konumasnn eitli noktalarnda derinlemesine sorular sormaya iten talihsiz servenini anlatt.

2

zellikle de Klima'nn hastabakc tarafndan yollananSki posta kartm neden karlksz braktn, neden onunlakonumak istemediini ve neden hi deilse ak gecelerinidingin ve i rahatlatc bir yankyla uzatacak tek dosta hareketi kendiliinden yapmadn renmek istiyordu.

Klima, davrannn ne mantkl, ne de kibarca olduunu kabul etti. Ama ona baklrsa, bu elinde deildi. Gen kadnla yeni bir iliki Klima'ya dehet veriyordu.

"Bir kadn batan karmak," dedi Bertlef honutsuzca,"herhangi bir budalann yapabilecei eydir. Ama ilikiyi kesmeyi de bilmek gerekir, olgun bir erkek bundan anlalr."

"Biliyorum," diye itirafta bulundu ac ac trompeti, "a-ma bende bu nefret bu stesinden gelinmez tiksinti her trliyi niyetten daha gl."

"Sylesenize!" diye bard Bertlef aknlkla, "sakn kadnlardan kaan biri olmayasnz?"

"Hakkmda byle sylerler."

30


27/214

"Ama bu nasl olabilir? Sizde ne bir iktidarsz adam grn var, ne de bir cinsel sapk grn."

"Ne biri ne de br olmadm gerek. Benimkisi okdaha kt," diye hznle itirafta bulundu trompeti "Karm

seviyorum. ou insann kesinlikle anlalmaz bulduu erotik srrm bu benim."Bu ylesine duygulandrn bir itiraft ki, iki adam da bir

an sustular. Sonra trompeti konumasn srdrd: "Kimsebunu anlamyor, herkesten az anlayan da karm. Byk birakn bizi teki kadnlardan uzak tuttuunu dnyor. Amayanlyor. Bir ey beni her an baka bir kadna doru itiyor,

ama onu elde eder etmez gl bir yayla o kadndan ekilipalnmm gibi Kamila'nn yanna itiliyorum. Ara sra bakakadnlar aryorsam, srf her yeni aldat daha fazla sevdirdii karma beni dndren bu yay, bu atlm, bu nefis uu (sevecenlik, istek ve alakgnlllk) yznden olduu izlenimini duyuyorum."

"yle ki, Hastabakc Ruzena sizin iin tek kiiye ynelen aknzn bir dorulanmas oldu demek?""Evet," dedi trompeti. "stelik de ok ho bir dorula

ma. nk Hastabakc Ruzena'nn ilk bakta byk bir sevimlilii var, bu sevimliliin iki saat sonunda tmyle tkenmesi de ok yararl, nk hibir ey sizi ayak diremeye itmiyor ve yay sizi nefis bir dn yolu zerine sapan gibi frlat

yor.""Sevgili dostum, an bir ak, sulu bir aktr ve siz hi

kukusuz bunun en iyi kantsnz.""Karma olan sevgimin bendeki tek iyi ey olduunu sa

nyordum."" Yanlyordunuz. Karnza beslediiniz an sevgi, duyar

szlnzn dn veren zt kutbu deildir, onun kaynadr.Karnz sizin iin her ey olduuna gre, tm teki kadnlarsizin iin bir anlam tamazlar, baka bir deyimle onlar sizingznzde orospudurlar. Ama bu Tanr tarafndan yaratlan

31


28/214

kiilere kar byk bir kfr, onlara ynelen byk bir nefrettir. Sevgili dostum, bu tr ak bir hezeyandr."

3

Bertlef bo fincan itti, masadan kalkt ve banyoya ekildi, Klima nce oradan gelen su sesini, bir an sonra da Bertlef in sesini duydu: "Daha gm s grmemi bir ocuu ldrme hakknn insanlara verildiine inanyor musunuz?"

Az nce, banda hlesiyle sakall bir adamn portresinigrdnde armt. Bertlef ten keyifli ve iyi yaamay seven bir adam ans kalmt onda ve bu adamn Tanr'ya inanan biri olabilecei hi aklna gelmezdi. Bir ahlak dersi alaca ve bu kaplca kentindeki lde bulunan tek vahasnnkumla kaplanaca dncesiyle yreinin sktn duydu.

Bouk bir sesle karlk verdi: "Buna cinayet adn veren kiilerden misiniz?"Bertlef, karlk vermekte gecikiyordu. Sonunda, srtn

da giysisi ve zenle taranm olarak banyodan kt."Cinayet, elektrik sandalyesini biraz fazla duyuran bir

szcktr," dedi. "Demek istediim bu deil. Biliyor musu

nuz, yaam bize baland biimde kabul etmek gerekliinden eminim. lk emirdir bu, on emirden nceki. Tmolaylar Tanrnn ellerindedir ve bunlarn gereklemesi konusunda bir ey bilmiyoruz. Bununla, yaam bize balandbiimiyle kabul etmenin, nceden kestirilmeyeni kabul etmek olduunu sylemek istiyorum. Ve bir ocuk, ncedenkestirilmeyenin ta kendisidir, ne olacan, size ne getireceini bilmezsiniz, zellikle bu nedenle onu kabul etmek gerekir. Aksi halde yarm yaarsnz, yzme bilmeyen ve okyanusboyunuzu getii halde gerekten okyanus olduu halde kyya yakn debelenen biri gibi yaarsnz."

Trompeti ocuun kendinden olmadn syledi.

32


29/214

"Byle br kesinlii nereden kardnz bilmiyorum,"dedi Bertlef. "Hadi bunu kabul edelim. Ancak siz de itenlikle kabul edin ki, ocuk sizden olsayd, onu aldrmas iin Ru-zena'ya yine bu kadar stelerdiniz. Karnz ve ona beslediiniz sulu ak yznden bunu yapardnz."

"Evet, kabul ediyorum," dedi trompeti. "Koullar neolursa olsun, onu ocuu aldrtmaya zorlardm."

Bertlef, banyo kapsna yaslanmt ve glmsyordu:"Sizi anlyorum ve dncenizi deitirmeniz iin uramaydenemeyeceim. Dnyay dzeltmeyi istemeyecek kadar yalym. Size dndm syledim, o kadar. nancma ters

den bir biimde davransanz bile dostunuz olarak kalacam, sizi knasam da yardmm esirgemeyeceim."

Trompeti, bilge bir vaizin kadife sesiyle bu son cmleyi syleyen Bertlef i inceliyordu. Onu hayranlk uyandrc buluyordu. Bertlef in her sylediinin bir efsane, bir zdeyi,bir rnek, ada bir ncil'den alnma bir blm olduu izle

nimi duyuyordu. Onun nnde yerlere kadar eilmek (Klima'yi anlayalm, ok duygulanmt ve ar davranlara eilimliydi) isteindeydi.

"Size elimden geldiince yardm edeceim," diye konumasn srdrd Bertlef. "Az sonra, bizim iin iin tbbi ynn zmleyecek olan dostum Doktor Skreta'y grmeyegideceiz. Ama siz, Ruzena'y istemedii bir karar vermeye

nasl raz edeceinizi aklayn bana."

4 m

Dikkatlerini eken nc konu oldu bu. Trompeti pla

nn akladnda, Bertlef yle dedi:"Bu bana, doklarda hamal olarak altm ve olaans

t denebilecek kadar iyi yrekli ve kimseden bir ey esirgemeyen bir gen kzn yiyeceimizi tad serven dolu gen-

Aynlk Valsi 33/3


30/214

ligimde bama gelen bir eyi anmsatt. Ama genellikle buyrek (ve beden) cmertlii insanlar minnetten ok kabalaiter; yle ki ona saygl bir sevecenlik gsteren, ayn zamanda da onunla hi yatmam olan tek kii bendim. Sevecenli

im yznden de kz bana k olmutu. Sonunda onunla yat-masam kz zm ve kk drm olacaktm. Ama bu ibir kere oldu ve hemen kendisini byk manevi bir akla sevmeyi srdreceimi, ama artk iki sevgili olamayacamzakladm. Hkrklara bouldu, koarak kat, bana gnaydn demez oldu ve tekilere daha da ak bir biimde kendi

ni verdi. Sonra aradan iki ay geti ve benden gebe kaldnaklad."

"Benimle ayn duruma dmsnz demek!" diye bard trompeti.

"Ah dostum," dedi Bertlef, "banza gelenin yeryzndeki tm erkeklerin ortak pay olduunu bilmiyor musu

nuz?""Ne yaptnz peki?""Siz nasl davranmay dnyorsanz yle davrandm,

ama bir farkla. Siz Ruzena'y sever grnmek istiyorsunuz,oysa ben o kz seviyordum. nmde zavall, herkes tarafndan kk drlm ve aalanm bir kz, yeryzndeki

bir tek kiinin sevgi gsterdii ve bu sevgiyi yitirmek istemeyen zavall bir kz gryordum. Beni sevdiini anlyordum vebunu elinden geldii biimde, susuz sefaletinin sunduu olanaklarla gstermek istedii iin ona dman olamyordum.Ona ne sylediimi dinleyin: Bir bakasndan gebe kaldnok iyi biliyorum. Ama ak yznden bu kurnazla bavurduunu da biliyorum ve aknn bedelini akla demek istiyorum. ocuun kimden olduu umurumda deil, istersen seninle evlenirim."

"lgnlk bu.""Ama kukusuz zenle hazrladnz manevranzdan da

ha etkili. Kk orospuya kendisini sevdiimi ve ocuuyla

34


31/214

birlikte onu almak istediimi birka kez tekrarlaynca, gzleri yalarla doldu ve beni aldattm itiraf etti yiliim karsnda, bana layk olmadm ve benimle hibir zaman evlenemeyeceini anladm sylyordu."

Trompeti, dnceli dnceli susmaktayd, Bertlef ekledi:"Bu yk size ders olursa ok sevinirim. Ruzena'y ken

disini sevdiinize inandrmaya almayn, ama onu gerekten sevmeyi deneyin. Ona acmay deneyin. Sizi yamltsa bile,bu yalanda akm bir biimini bulmaya aln. Daha sonra iyi*liginizin gcne dayanamayacandan ve size hakszlk etme

mek iin her trl nlemi kendiliinden alacandan eminim."

Bertlef in szleri trompetinin zerinde byk bir etkiyapt. Ama Ruzena'y daha canl bir k altnda dnnce,Bertlefin telkin ettii ak yolunun kendisi iin uygulanamazolduunu, bunun sradan adamlarn deil de azizlerin yolu ol

duunu anlad.

5 . #-

Ruzena, birtakm kadnlarn tedaviden sonra duvar dibine sralanm yataklarda dinlendikleri kaplcann byk salonunda, kk bir masann basma oturmutu. ki yeni hasta

nn kartlar nne gelmiti. Bu kartlara tarihi yazd, kadnlara vestiyerlerinin anahtarn, bir havlu ve byk bir arafverdi. Sonra saatine baktt ve salonun dibine (ini deli beyaz salonlar yakc bir buharla dolu olduundan tenine birtek beyaz gmlek giymiti), yirmi kadar plak kadnn mucizevi kaynan suyunda debelendikleri yzme havuzuna doru

yrd. Ykanmak iin gerekli zamann getiini bildirmekzere ne adlaryla seslendi. Kadnlar uysallkla havuzdanktlar, sular damlayan koca memelerini silkelediler ve kendilerini teki salona gtren Ruzena'y izlediler. Orada, ka-

35


32/214

dnlar bo yataklara uzandlar ve Ruzena onlar birbiri ardn-dan araflara sard, bir bez parasyla gzlerini sildi ve stlerine scak bir battaniye att. Kadnlar ona glmseyerek bakyorlard, ama Ruzena glmsemelerine karlk vermiyordu.

Her yl on bin kadnn getii, ama aa yukar bir tekadamn uramad kk bir kentte dnyaya gelmek kukusuz ho deildir; bir kadn, yaad kenti deitirmezse, yaam boyunca kendisine verilen tm sevime olaslklar konusunda daha on be yandayken belli bir fikir edinebilir. Ayrca nasl yer deitirmeli? alt kurulu personelinin hiz

metlerinden kolayca vazgemiyordu, Ruzena'mn annesiylebabas da tanma konusuna deindiinde, fkeyle kar kyorlard.

Hayr, eninde sonunda mesleinin zorunluklarn zenleyerine getirmeye alan bu gen kadn, kr yapmaya gelenlere sevgi duymuyordu. Buna neden bulunabilirdi:

Kskanlk: Bu kadnlar, kocalar, sevgilileri, daha gzelgsleri, daha uzun bacaklar ve daha dzgn yz izgileriolduu halde kendisi iin eriilmez olan binbir olanan kaynatn sand bir dnyadan ayrlp buraya geliyorlard. *

Kskanlktan baka, sabrszlk: Bu kadnlar uzak gelecekleriyle buraya geliyorlard, ama kendisi burada geleceksiz-

di, bu yl da geen yln aynyd; bu kk kentte olaysz birsre yaadn ve oysa gen olduunu dndke rkyor,hi durmakszn yaamaya balamadan yaamn kendisindenkopup gideceini dnyordu.

nc olarak, her kadnn bireysel deerini azaltan kalabalklarn kendisinde uyandrd igdsel tiksinti vard.Aralarnda kendisininki kadar gzel gslerin deerini yitirdii i kapayc bir kadn gsleri enflasyonuyla evriliydi.

Kadnlardan ncsn de glmsemeden sarp sarma-lamt ki, zayf meslekta bam salona uzatt ve ona seslendi: "Ruzena! Telefon!"

Yznde ylesine grkemli bir anlatm vard ki, Ruzena

36


33/214

kimin telefon ettiini hemen anlad. Kpkrmz bir suratlablmelerin arkasna geti, telefonu at ve adn syledi.

Klima da adm verdi ve ne zaman kendisini grebileceini sordu.

"im saat 3'te bitiyor. Saat 4'te grebiliriz."Daha sonra bir buluma yeri kararlatrmak gerekti. Ru-

zena gnboyu ak olan istasyondaki byk birahaneyi nerdi. Yannda beklemi olan ve gzlerini Ruzena'nn dudaklarndan ayrmayan zayf kadn, bayla onaylayn bir hareketyapt. Trompeti, Ruzena'y yalnz kalabilecekleri bir yerdegrmeyi yeledii karln verdi ve arabayla kaplca kenti

nin dnda bir yere gtrmeyi nerdi."Bu gereksiz. Nereye gitmemizi istiyorsun?" dedi Ruze-

na."Ba baa oluruz.""Benden utanyorsan gelmek zahmetine katlanman bo

una," dedi Ruzena ve meslekta onaylad.

"Sylemek istediim bu deildi," dedi Klima. "Saat 4'teseni birahanenin nnde bekleyeceim.""Mkemmel," dedi zayf kadn, Ruzena telefonu kapad

nda. "Seni bir yerde kaamak grmek istiyordu, ama olabildii kadar ok insan tarafndan grlmek iin gerekeni yapmalsn."

Ruzena, hl ok sinirliydi ve bu buluma onu korkutu

yordu. Artk Klima'y gznn nne getirebilecek durumdadeildi. D grn, glmsemesi, duruu nasld? Tek karlamalarndan, onda ok belirsiz bir am kalmt. Meslektalar o sra onu trompetiyle ilgili soru yamuruna tutmulard, nasl olduunu, neler sylediini, soyunduunda neye benzediini ve nasl sevitiim renmek istiyorlard. Ama her

hangi bir ey syleme yeteneinden yoksundu ve her eyindteymiesine olup bittiini sylemekle yetiniyordu.Bu basmakalp bir sz deildi: Bir yatakta iki saat geir

dii adam, yanma gelmek iin afilerden inmiti Fotoraf,

37


34/214

daha sonra yeniden madde d ve renksiz, binlerce kere oaltlm ve o lde soyut ve gerekd olmak iin, bir an boyutlu bir gereklik ve arlk kazanmt.

O zaman izgisel simgesine dnmek zere kendisindenok abuk kat iin, mkemmelliinin tatsz duygusu kalmt Ruzena'da. Adam alaltan ve daha yakn klan bir tekayrntya tutunamyordu. O uzaktayken enerjik bir savalkla doluydu ama varlm hissettii imdi, yreklilii uup gidiyordu.

"Sak dur," dedi zayf kadn. "Uur getirmesi iin par

maklarm kavuturacam hep."

6

Klima, Ruzena'yla konumay bitirdiinde Bertlef koluna girdi ve Doktor Skreta'nn muayenehanesiyle evinin bulunduu Karl Marx Yurdu'na gtrd onu. Birok kadnbekleme odasnda oturmutu, ama Bertlef hi duraksamadan muayene odasnn kapsn drt kere vurdu. Bir an sonra, beyaz gmlekli, gzlkl ve uzun burunlu, iriyar biradam belirdi. "Bir saniye ltfen," dedi bekleme odasnda oturan kadnlara ve iki adam koridora, oradan da st kattaki

dairesine gtrd."Naslsnz stat?" dedi trompetiye, oturduklarnda."Burada ne zaman yeni bir konser vereceksiniz?"

"Yaamm boyunca bir daha hi," dedi Klima. "nkbu kaplca kenti bana uursuz geliyor."

Bertlef, trompetinin bana geleni Doktor Skreta'ya anlatt, sonra Klima ekledi:

"Sizden bana yardm etmenizi isteyecektim. nce gerekten gebe olup olmadm renmek istiyorum. Bu belkide sadece aybann gecikmesidir. Ya da bana numara yapyor. Daha nce de bir kere bama geldi. O da bir ansnd."

38


35/214

"Sarnlarla hibir eye balamamak gerekir," dedi Doktor Skreta.

"Evet," diye onaylad Klima, "sarnlar benim felaketim-dir. Doktor o zaman da korkuntu. Onu bir doktora grnmek zorunda brakmtm. Ancak gebeliin banda, henzhibir ey kesinlikle bilinemez, O zaman, kurbaa testi yaplmasnda direttim. i bir dii kurbaaya ineyle aktarlr,kurbaann yumurtalklar itiinde..."

"Hatun gebedir..." diye tamamlad Doktor Skreta."Sabahki iini bir ie iinde getirmiti ve polikliniin

nnde ieyi kaldrma drd. Hi deilse birka damlakurtarmak iin krklarn zerine atldm! Beni grenler,onun, iinde sa'nn kam bulunan kutsal zmrt vazoyu drdne yemin edebilirlerdi. ieyi bilerek krmt, nkgebe olmadn biliyor ve ikencemi elinden geldii kadaruzatmak istiyordu."

"Tam bir sarn davran," dedi Doktor Skreta. "Sar

salar ve siyah salar, insann yaradlnn iki kutbudur. Siyah salar erkeklik, yreklilik,'itenlik, eylem anlamna gelir; sar salrsa kadnl, sevecenlii, gszl ve pasifliisimgeler. Demek ki bir sarn gerekte iki kat kadndr. Birprenses ancak sarn olabilir. Yine bu nedenle kadnlar, olabildiince dii olabilmek iin, salarn hibir zaman siyahaboyamazlar da sarya boyarlar."

"Pigmanlarn insan ruhunu nasl etkilediklerini ok merak ediyorum," dedi Bertlef kukucu bir sesle.

"Pigmanlar szkonusu deil. Bir sarn bilinsiz olaraksalarna uyar. zellikle de bu sarn salarm sarya boyatm bir esmerse. Rengine sadk kalmak ister ve narin bir yaratk, uan bir bebek, her eyden ok d grn iin kay

glanan bir yaratk gibi davranr ve sevecenlik ve hizmet, kibarlk ve nafaka ister, kendiliinden herhangi bir ey yapabilme yeteneinden yoksundur, d grn tepeden trnaaincelik ve ii tm kabalktr. Siyah sa evrensel bir moda hali-

39


36/214

ne gelse, bu dnyada ok daha iyi yaanrd. imdiye dek gerekletirilen en yararl toplumsal reform bu olurdu."

"yleyse Ruzena'mn bana numara yapma olasl b

yk," diye araya girdi Doktor Skreta'nn szlerinde bir umutnedeni arayan Klima."Hayr, ona dn baktm. Gebe," dedi doktor.Bertlef, trompetinin sapsar olduunu farketti ve:

"Doktor, krtajlardan sorumlu kurula siz bakanlk ediyorsunuz," dedi.

"Evet, toplantmz gelecek cuma."

"Mkemmel," dedi Bertlef. "Kaybedecek zaman yok,nk dostumuzun sinirleri zlebilir. Bu lkede krtaja ca-ngnlden izin vermediinizi biliyorum."

"Hi cangnlden vermiyorum," dedi .Doktor Skreta."Benimle birlikte, o kurulda, iktidarm temsil eden iki karvar. kisi de itici bir irkinlikte ve bize bavuran tm kadnlardan nefret ediyorlar. Yeryzndeki en keskin kadn dmanlarnn kimler olduunu biliyor musunuz? Kadnlar baylar, bir tek erkek, hatta iki kadnn gebeliklerini srtna ykmay denedikleri Bay Klima bile, kadnlarn kendi trlerinden olanlara besledikleri nefret kadar nefret duymam: >tr kadnlara. Neden bizi batan karmaya altklarn sanyorsunuz? Srf benzerlerini yaralamak ve kk drmek iin.

Tanr, kadnlarn yreine br kadnlardan nefret etmeyialad, nk insan trnn oalmasn istiyordu.""Grnze karlk vermekle zaman kaybetmeyece

im," dedi Bertlef. "nk dostumuzun iine dnmek istiyorum. Yine de bu kurulda karar veren sizsiniz, o iren kanlar da sizin dediklerinizi yapyorlar."

"Kukusuz karar veren benim, ama ne olursa olsun ar

tk bu ile uramak istemiyorum. Bana bir kuru getirmiyor. Siz, rnein, stadm tek konserden ne kazanyorsunuz?"

Klima' nn verdii rakam Doktor Skreta zerinde by

40


37/214

etkisi yapt: "Mzikle uraarak ay sonlarn dorultmak gerektiini sk sk dnrm," dedi. "Davulda kt saylmam."

"Davul mu alyorsunuz?" dedi zoraki bir ilgi gsterenKlima.

"Evet," dedi Doktor Skreta. "Halkevinde bir piyanomuz, bir de davulumuz var. Bo zamanlarda davul alarm."

"Harika!" diye bard Klima, doktoru pohpohlamakiin'bu frsatn kmasna sevinerek.

"Ama gerek bir orkestra kurabilmeyi salayacak arka

dam yok. ok efendice piyano alan eczac var bir tek. Birok kere ikimiz denedik." Sustu ve dnr gibi oldu. "Dinleyin! Ruzena kurulun karsna ktnda..."

Klima derin bir i ekti. "Eer gelirse..."Doktor Skreta sabrsz bir hareket yapt. "Gelmek onun

iin bir zevk olacaktr, brleri gibi. Ama kurul, babann dakarsna kmasn istiyor, ona elik etmeniz gerekecek. Buraya srf bu'nemsiz i nedeniyle gelmenin iinde, bir ncekiakam gelirsiniz ve gece bir konser veririz. Bir trompet, birpiyanist, bir davul. Tres faciunt orchestmm. Afite sizin adnzla, salonu tklm tklm doldururuz. Ne dersiniz?"

Klima, konserlerinin teknik ynden kusursuz olmasndaar dikkatliydi ve iki gn nce doktorun nerisi ona lgn

lk gibi gelirdi. Ama imdi, bir hastabakcnn i organlarndan baka eyle ilgilenmiyordu ve doktorun sorusuna terbiyelice bir cokunlukla karlk verdi: "Nefis olurdu!"

"Doru mu? Kabul ediyor musunuz?""TabiL""Ya siz, ne diyorsunuz?" diye sordu Skreta, Bertlef e d

nerek.

"Fikir bana ok iyi geliyor. Ancak, iki gnde her eyi nasl hazrlayabileceiniz! bilmiyorum."

Karlk yerine, Skreta ayaa kalkt ve telefona yrd.Bir numara evirdi, ama karsna kimse kmad. "En nem-

41


38/214

lisi afileri imdiden smarlamak. Ne yazk ki sekreter lenyemeine gitmi olmak," dedi. "Salonu salamaya gelince,bu i ocuk oyunca. Halk Eitimi Dernei perembe gn

orada alkolizmle sava konulu bir toplant dzenliyor ve kon*fcrans vermesi gereken kii meslektalarmdan biri. Salknedeniyle balanmay dilemesini istesem zevkten drt keolur. Ama kukusuz, birlikte hazrlanmamz iin buraya perembe sabah gelmeniz gerekecek. Meer ki byle bir hazrlk gereksiz olsun."

"Hayr, hayr," dedi Klima. "Bir hazrlk almas zorun

ludur. nceden hazrlanmak gerekir.""Ben de bu grteyim," diye onaylad Skreta. "Onlara

en etkili paralan alacaz. Saint Louis'Blues ve The Saintsgo marchin in alndnda davulda ok iyiyimdir. Birka hazr solom var, ne dneceinizi merak ediyorum. Ayrca,bugn leden sonra balantnz var m? Bir deneme yapmamz istemez misiniz?"

"Ne yazk ki bu leden sonra, Ruzena'y krtaja raz olmaya inandrmak zorundaym."

Skreta sabrszca bir hareket yapt. "Unutun bunu! Yalvartmadan evet diyecektir."

Bertlef araya girdi: "Ben de perembeyi beklemenizindaha iyi olacan dnyorum. Bugn dostumuz kendini ii

ne veremez. Hem trompetini de getirmediini sanyorum.""Bu geerli bir neden," diye kabul etti Skreta ve iki dostunu kardaki lokantaya gtrd. Ama sokakta muayenehanesine dnmesi iin yalvaran hastabakc onlara yetiti. Doktor da dostlarndan kendisini balamalarn diledi ve hastabakc tarafndan ksr hastalarnn yanma gtrlmeye boyun edi.

42


39/214

7

Ruzena Karl Marx Yurdu'nda kk bir odaya yerlemek iin yakndaki bir kyde oturan annesiyle babasnn evin*den ayrlal alt ay oluyordu. Bu bamsz odadan ok eybekliyordu, ama ksa srede odasndan ve zgrlnden,umduundan ok daha tatsz ve ok daha az youn olarak yararlandn anlamt.

O gn leden sonra, saat e doru kaplcadaki iin

den dndnde, divann zerine uzanm kendisini bekleyen babasn odasnda bulmak gibi tatsz bir srprizle karlat. Bu hi iine gelmiyordu, nk kendini tmyle giyimine vermek, san taramak ve srtna geirecei giysiyi zenlesemek istiyordu.

"Burada ne iin var?" diye keyifsizce sordu. Babasn tanyan ve kendisi evde yokken odasnn kapsn ona amaya

her zaman hazr olan kapcya ierliyordu."Biraz bo zamanm vard," dedi babas. "Bugn kentte

bir eitimimiz var."Babas Kamu Dzeni Gnllleri Dernei' nin yesiydi.

Kaplcadaki grevliler kolluk takp nemli havalara brnerek sokaklar arnlayan bu yal adamlarla alay ettikleri iin,

Ruzena babasnn almalarndan utan duyuyordu."Keyfin bilir!" diye homurdand."Hibir zaman kaytarmayan ve kaytarmayacak olan bir

baban var diye haline kret. Biz emekliler, genlere neleryapmay bildiimizi gstereceiz!"

Ruzena kendini giysinin seimine verirken babasnn konumasna karmamay yeledi

"Ne bildiinizi renmeyi ok isterdim," dedi."Epeyce ey. Bu kent uluslararas bir kaplca merkezi*

dir, yavrum, ama neye benziyor? ocuklar imlerin zerindekouuyorlar!"

43


40/214

"Tanrm..." dedi Ruzena, giysilerini aratrarak. Hibirihouna gitmiyordu.

"Yalnz ocuklar olsa, bir de kpekler var! Belediye

meclisi ok nce kpeklerin ancak tasmal olarak ve bir burundurukla karlmalarn emretti. Ama burada kimse emirlere boyun emiyor. Herkes aklna eseni yapyor. Parka birbakman yeter*

Ruzena, bir giysi kard ve dolabn aralk kapann ardna gizlenip soyunmaya balad.

"Her yana iiyorlar. Oyun alannn kumlarna bile! D

n ki bir ocuk orada eleniyor ve ekmeini kuma dryor! Sonra da bunca hastalk olmasna ayorlar! Al, bakmak yeterli," diye ekledi babas pencereye yaklaarak. "Sadece u an bile babo kouan drt kpek var."

Ruzena yeniden ortaya kmt ve aynada kendini inceliyordu. \ma kendini glkle beline kadar grebildii kkbir duvar aynas vard sadece.

"Bu seni ilgilendirmiyor, deil mi?" diye sordu babas."Yok canm, ilgilendiriyor," dedi Ruzena bu giysinin

iinden bacaklarnn neye benzeyebileceini anlamaya almak iin ayaklarnn ucunda aynadan uzaklaarak. "Yalnz sinirlenme, biriyle buluacam ve acelem var."

"Ben bir tek polis kpekleriyle av kpeklerini kabul ederim," dedi babas. "Ama evlerinde bir kpek olan kiileri an

lamyorum. Yakn gelecekte kadnlar dnyaya ocuk getirmeyi brakacaklar ve beiklerde kaniler olacak."

Ruzena aynann yanstt grntden honut deildi.Dolabn yanna dnd ve kendisine daha iyi gidecek bir giysiaramaya koyuldu.

"Apartman toplantsnda, .br kiraclarn tm razolursa evde ancak bir kpek bulundurulabileceine karar verdik. stelik, kpeklerden alman vergiyi de ykselteceiz."

"nemli dertlerin olduunu gryorum," dedi Ruzenave artk annesiyle babasnn yannda oturmadna kretti.

44


41/214

ocukluundan beri, babas ahlak dersleriyle ve tleriyleona ters gelirdi. nsanlarn, babasndan daha deiik bir dilkonuacaklar bir dnyaya susamt.

"Glecek bir ey yok. Kpekler gerekten ok nemlibir sorundur ve bunu tek dnen ben deilim, en yksek siyasal yetkililer de ayn eyi dnyorlar. Herhalde sana neyin nemli ve neyin nemli olmadn sormay unuttular.Kukusuz yeryzndeki en nemli eyin giysilerin olduu karln verirsin," dedi, kznn yeniden dolap kapann ardna gizlendiini ve stn deitirdiini grerek.

"Giysilerim kukusuz senin kpeklerinden daha nemlidir," karln verdi Ruzena. Bir kez daha aynann nndeayaklarnn ucuna basp ykselmiti. Ve bir kez daha grn houna gitmiyordu. Ama kendine kar duyduu bu honutsuzluk yava yava bakaldrmaya dnmekteydi: Trompetinin bu ucuz giysi iinde bile kendisini olduu gibi kabuletmesi gerektiini dnyor ve bundan garip bir honutluk

duyuyordu."Bu bir salk sorunu," diye konumasn srdrd babas. "Kpekler kaldrmlara kaka yapt srece kentlerimiz temiz olmayacaktr. Bu bir ahlak sorunudur ayn zamanda. nsanlar iin yaplm konutlarda kpeklerin martlmas kabul edilemez."

Ruzena'nn hi kuku duymad bir ey olmaktayd:

bakaldrmas, gizlice ve belli belirsiz babasnn fkesine karyordu. Ona kar az nce duyduu tiksintiyi duymaz olmutu, tersine babasnn ateli szlerinden sezdirmeksizin enerjialyordu.

"Evimizde hi kpek olmad ve bunun yokluunu daduymadk," diyordu babas.

Ruzena aynadaki yansmasna bakmay srdryor ve

gebeliin kendisine benzeri olmayan bir stnlk verdiiniduyuyordu. Aynadaki grntsn gzel bulsun ya da bulmasn, trompeti bu yolculuu zellikle kendisini grmek iin

45


42/214

yapmt ve byk bir sevimlilikle birahaneye aryordu.Ayrca (saatine bakt), tam u sra, beklemeye balamt bile.

"Ama bir temizlik yapacaz, yavrum greceksin bunu,"

diye alay ediyordu babas ve Ruzena ona tatllkla, neredeyseglmseyerek yle dedi:

"Buna ok sevinirim, baba. Ama imdi gitmem gerekiyor."

"Benim de. almamz az sonra devam edecek."Birlikte Karl Marx Yurdu'ndan ktlar ve ayrldlar. Ru

zena ar ar birahaneye yneldi.

8

Klima, herkesin tand gzde ve kibar sanat kiiliiy

le tmden badamay bir trl baaramyordu, zelliklenemli kiisel kayglar duyduu u sra bunu bir engel ve birkusur gibi duyuyordu. Ruzena'yla birlikte birahaneye girdiinde ve vestiyerin karsndaki duvarda, geen konserden ar-takalm byk boy bir afite kendi resmini grdnde, tedirgin oldu. Mekanik bir davranla mteriler arasnda ken

dini tanyanlar sezmeye alarak, gen kadnla birlikte salonu geti. Baklardan korkuyordu, her yandan birtakm gzlerin anlatmn ve davran biimini belirleyerek kendisinigzlediklerim ve szdklerini seer gibiydi. Bir sr soranbakn, zerine dikildiini duyuyordu. Buna dikkat etmemeye alt ve salonun br ucuna, parktaki aalarn yaprakla

rna bakan byk bir camn nndeki kk masaya doruyrd.

Oturduklarnda Ruzena'ya glmsedi, elini okad vegiysisinin ok yaktm syledi. Gen kadn alakgnllbir biimde kar kt, ama o steledi ve bir sre hastabakcnn sevimlilii zerinde konumaya alt. Sylediine gre,

46


43/214

d grn karsnda armt. ki ay sreyle onu dnmt, yle ki bellein grsel abas Ruzena konusunda gerekten uzak bir grnt oluturmutu. in olaanst yan,dediine gre, kendisini dndke ok arzulam olmasnakarn, gerek grnnn yine de dsel grnne stn geliiydi.

Ruzena, trompetinin iki ay boyunca hi aramad vebundan kendisini hi dnmedii sonucu kardn belirtti.

Bu Klima'mn kendini zenle hazrlad bir kirazd. Bezginliini gsteren bir hareket yapt ve gen kadna nasl iki

korkun ay geirdiini hibir zaman dnemeyeceim syledi Ruzena, basma ne geldiini sordu, ama trompeti ayrntlara girmek istemiyordu. Byk bir nankrln kendisinizdn ve birden kendini yeryznde yapayalnz, dostsuz,kimsesiz bulduu karln vermekle yetindi.

Ruzena'mn kayglar konusunda ayrntl sorular sormaya korkuyordu, nk yalanlarnn kendisini artmas tehlikesiyle kar karyayd. Korkular bounayd. Ruzena bykbir ilgiyle trompetinin g anlardan getiini renmiti kukusuz ve iki ay sren suskunluun bu dorulamasn gnlden kabul ediyordu. Ama dertlerinin gerek niteliine tmyle kaytszd, onun iin tek nemli ey hznd.

"Seni ok dndm, sana yardm edebilseydim ok se

vinirdim," dedi."ylesine bezgindim ki, insanlarla karlamaktan bile

korkuyordum. Keyifsiz bir arkada kt arkadatr.""Ben de zntlydm.""Biliyorum," dedi Klima, gen kadnn elini okayarak."Uzun sredir senden bir ocuk tadm dnyor

dum. Ve sen en ufak bir yaam belirtisi gstermiyordun.Ama beni grmeye gelmeseydin, beni bir daha hi grmekistemeseydin bue ocuu aldrtmayacaktm. Yapayalnz kalsam da, hi deilse senden doan bu ocuun yanmda olaca-

47


44/214

sun? Bu sadece bir san m?"Ruzena'nn bu cmlesi zerine, trompeti plannn baa

rd olmaya baladn anlad. Bu nedenle gen kadnn elini

hi brakmyor ve konumay srdryordu, konumas dagitgide kolaylamaktayd: Ruzena'nn tam karsnda olduuiin, duygularn daha uzun snavlardan geirmesinin bounaolacan anlyordu, nk her ey akt. ocuktan da szet-mek istemiyordu, nk onun iin asl nemli olan, ocuk deil, Ruzena'nn kendisiydi. Gen kadnn tad ocua biranlam veren, kendisini, Klima'yi, Ruzena'nn yanma getirmi olmasyd. Evet, kamnda tad bu ocuk, kendisini buraya, bu kk kaplca kentine getirmi ve Ruzena'yi ne denli sevdiini kefetmesine yol amt. Bunun iin de (konyakkadehini kaldrd) ocuun salna ieceklerdi.

Tabii, konuma cokunluunun kendisini srklemi olduu bu korkun kadeh kaldrma karsnda hemen rkt.

Ama ok yaydan kmt.Ruzena bardan kaldrd ve fsldad: "Evet ocuumu

zun erefine." Ardndan da konyan bir dikite iti.Trompeti, yeni sylevlerle bu yersiz kadeh kaldrmay

hemen unutturmaya alt ve bir kere daha Ruzena'yi hergn, gnn her saati dndn belirtti.

Ruzena da, trompetinin bakentte herhalde kendisinden ok daha ilgin kadnlarla evrili olduunu syledi.Klima, onlarn inceliinden ve kendilerini beenmilikle

rinden bkt karlm verdi. Btn bu kadnlar nndeRuzena'y yeliyor, sadece kendisinden ok uzakta oturmasna zlyordu. Gelip bakentte almay istemez miydi?

Ruzena bakenti yeleyecei karlm verdi. Ama orada bir i bulmak kolay deildi.Klima anlaml anlaml gld, oradaki hastanelerde ol'

tand olduunu ve Ruzena'ya glk ekmeden i bulabileceini syledi.

Bylece uzun bir sre elini brakmadan onunla konutu

50


45/214

ve tanmad gen bir kzn yanlarna yaklam olduunu bile farketmedi.

Canskc olabileceinden ekinmeksizin cokuyla: "SizBay Klima'siniz," dedi kz. "Sizi hemen tandm! Sadece birimza isteyecektim."

Klima kzard. Ruzena'nn elini tutuyor, herkese akbir yerde tm oradakilerin gzleri nnde ona ilan ak ediyordu. Burada tpk bir arifinin sahnesindeymi gibi olduunu ve alayc seyircilere dnen btn dnyann kt bir glmsemeyle yaam iin verdii savam izlediini dnd.

"Dolmakalemin yok mu?" dedi Ruzena'ya fsltyla. K

zm Ruzena'yla senli benli olduunu farketmesinden korktuu iin fsldad gerekti. Yine de, senli benli konumasnnRuzena'nn elini tutan elinden ok daha az yaknlk belirttiini hemen anlad, sorusunu daha yksek sesle sordu: "Dolmakalemin yok mu?*

Ama Ruzena ban sallad, kz bir soru delikanl ve

gen kzla birlikte oturduu masaya dnd. Onlar hemen frsattan yararlandlar ve kzla birlikte Klima'nn yanna kotular. Trompetiye bir dolmakalem uzattlar ve bir not defterinden zerlerine imzasn atmas gereken sayfalan kopardlar.

Plan ynnden her ey yolunda gidiyordu. Yaknlklarna tank olanlar ne denli oksa Ruzena sevildiine o kadar

rahat inanacakt. Yine de diledii kadar dnsn, korkusunun akld yam trompetiyi bozguna uratyordu. Ruzena'nn btn bu insanlarla ibirlii halinde olduu aklna geldi.Karmakark bir grnt iinde, tmn bir babalk davasnda kendisine kar tanklk ederken dlyordu. Evet onlangrdk, klar gibi karlkl oturmulard, Klima onun elini

okuyordu ve kane gzlerinin iine bakyordu.Kayg trompetinin kendini beenmiliiyle daha da arlamt, gerekten de, Ruzena'nn elini tutabilmesine yolaacak kadar gzel olmadn dnmyordu. Bu Ruzena'ya

51


46/214

hakaret olurdu. u sra gzlerine grndnden ok dahagzeldi. Ak, nasl sevilen kadn bize daha da gzel gsterirse, ekinilen bir kadnn bizde yaratt rknt, izgilerindeki en ufak uyumsuzlua lsz bir boyut kazandrr...

"Buray ok tatsz buluyorum," dedi Klima sonunda yalnz kaldklarnda. "Arabayla bir gezinti yapmak istemez misin?"

Ruzena arabay merak ediyordu, kabul etti. Klima paray dedi ve birahaneden ktlar. Karda sar kum kapl geni yoluyla bir kk park vard. On kadar adamn oluturdu

u bir dizi, yzleri birahaneye dnk olarak burada oturmutu. ounluk yal adamlard bunlar, buruuk giysilerinin yeninde krmz bir kolluk tayor ve ellerinde uzun sopalar tutuyorlard.

Klima aknd: "Bu da ne...""Bir ey deil, arabann nerede olduunu gster bana,"

diye karlk verdi Ruzena ve hzl admlarla onu srkledi.Ama Klima bakm bu adamlardan ayramyordu. Ula

rnda demir telden yaplma bir kancann bulunduu uzun sopalarn neye yaradm arlamyordu. Bunlara havagaz lambas yakclar, uan balk peindeki balklar, gizli silahlarladonatlm bir milis denebilirdi.

Adamlar incelerken, ilerinden birinin kendisine g-

lmsediini sand. Korktu, hatta kendinden korktu ve hayalgrmeye baladn, her adam izleyen, gzetleyen biri olarak grdn dnd. Ruzena'mn kendisini otoparka srklemesine kar kmad.

9"Seninle uzaklara gitmek istiyorum," diyordu. Bir kolu

nu Ruzena'mn om uzuna atmt ve sol eliyle direksiyonu tutuyordu.

52


47/214

"Gney Avrupa'da bir yere. Deniz kysn izleyen ykseklere asl yollardan geerdik. talya'y bilir misin?"

"Hayr.""yleyse benimle oraya geleceine sz ver."

"Biraz abartmyor musun?"Ruzena bunu alakgnlllkle sylemiti, ama trompeti, bu biraz abartmyormusun sorusu gen kadnn birdengnna kard tm demagojisini hedef alyormu gibihemen savunmaya geti. Yine de gerileyemezdi.

"Evet, abartyorum. Hep lgnca dncelerim vard.Ben byleyim. Ama bakalarndan farkl olarak, lgnca dncelerimi gerekletiririm. nan bana, lgnca dncelerigerekletirmekten gzel ey yoktur. Yaammn bir lgncadnceler disizi olmasn isterdim. Kaplca kentine bir dahahi dnmememizi isterdim, arabayla bi durmadan denizekadar gitmek isterdim. Orada bir orkestrada i bulurdum veky boyunca bir tatil kentinden tekine giderdik."

Arabay gzel bir grnt salayan bir yerde durdurdu.Dar ktlar ve Klima ormanda gezinti yapmalarn nerdiYrdler ve ksa bir sre sonra, arabayla daha az gezilenve ormandaki yrylerin daha ok yelendii dnemdenkalma bir tahta sraya oturdular. Klima, hl Ruzena'yiomuzlarndan tutuyordu, birden hznl bir sesle yle dedi: "Herkes ok keyifli bir yaamm olduunu sanyor. Bu yanlglarn en by. Gerekte ok mutsuzum. Yalnz u sonaylarda deil ama, yllardan beri."

Ruzena, bir talya yolculuunu ar buluyor ve bunubelli belirsiz bir kukuyla gryorsa da (yurttalarndan pekaz yabana lkelere yolculuk edebilirlerdi), Klima'nn soncmlelerinden taan hzn onun iin ho bit koku tayordu.

Bir domuz kzartmas gibi kokluyordu bu hzn,"Nasl mutsuz olabilirsin?""Nasl mutsuz olabilirim?" diye iini ekti trompeti"nlsn, gzel bir araban ar, paran var, gzel bir ka-

53


48/214


49/214

Klima her eyin kendisine kar dndn gryordu.Kamila'ya besledii sevginin olaanst yan Ruzena'ns karsnn ksrlna inanmasna yol ayor ve hastabakcy kstaha gzpekliklere itiyordu.

Hava serinlemeye balamt, gne urukta alalyor, zaman geiyor ve Klima daha nce sylediini yinelemeyi srdryor, Ruzena da hayrhayr, yapamam'n yineliyordu.Klima bir kmazda olduunu duyuyor, bu ii nasl kvracan hi kestiremiyor ve her eyi yitireceini dnyordu. yle sinirliydi ki onun elini tutmay unutuyor, onu pmeyi ve sesine sevecenlik vermeyi unutuyordu. Bunu korkuyla farketti

ve toparlanmak iin aba harcad. Sustu, ona glmsedi veRuzena'y kollarna ald. Yorgunluun kucaklamasyd bu.Gen kadn gsnde skyordu, bam yzne bastrmt,bu bir eit destek almayd, dinlenmeydi, soluklanmayd,nk amas iin gereken gc yitirdii uzun bir yol almakzorundayd.

Ama Ruzena da keye kslmt. Onun gibi, gen kadnn da syleyecekleri tkenmiti ve elde edilmek istenen adama hayr szcn yinelemekle uzun sre yetinilmeyecciniseziyordu.

Kucaklamalar uzun srd ve Klima Ruzena'y kollarndan braktnda, gen kadn ban edi ve pes etmi bir sesle; "Peki yleyse, ne yapmam gerektiini syle bana," dedi.

Klima kulaklarna inanamyordu. Beklenmedik ve aniszcklerdi bunlar ve sonsuz bir rahatlamayd. yle ki kendini toparlamak ve bunu ok ak bir biimde gstermek iinbyk aba harcamak zorunda kald. Gen kadnn yananokad ve Doktor Skreta'nn dostlanndan biri olduunu, Ru-zena'nn btn yapmas gerekenin gn iinde kurul karsna kmak olacan syledi. Onunla gelecekti. Korkacabir ey yoktu.

Ruzena kar kmyordu ve Klima kiiliini oynama isteine kavutu yeniden. Gen kadnn omuzlarn saryor, iki-

57


50/214

de bir onu pmek iin duruyordu (mutluluu ylesine bykt ki pc yeniden bir sis rtsyle kaplanmt). Ruze-na'nn gelip bakente yerlemesi gerektiini yineledi. Denizkysna yapacaklar yolculukla ilgili cmlelerini bile yineledi.

Sonra gne ufukta kayboldu, ormanda karanlk younlat ve am ormannn tepesinde yuvarlak bir ay belirdi. Yola yaklatklar sura, ikisi de bir n iinde buldular kendilerini. nce bir arabann yank farlaryla yakndan getiinisandlar, ama ksa srede farn onlar izledii aka anlald. Ik, yolun br yannda duran bir motosikletten geliyor

du: Bir adam motosikletin zerine oturmu onlar gzlemekteydi.

"abuk ol, yalvarrm!" dedi Ruzna.Arabann yanna vardklarnda, motosikletin zerinde

oturan adam ayaa kalkt ve onlara doru ilerledi. Duranmotosiklet, adam arkadan aydnlatt, k trompetinin g

zne geldii iin, Klima kara bir glgeden baka ey seemi-yordu."Buraya gel!" dedi adam, Ruzena'ya doru atlarak. "Se

ninle konumam gerek. Birbirimize syleyeceimiz eylervar! ok ey var!" Sinirli ve mahcup bir sesle baryordu.

Trompeti de sinirli ve utangat, ama tm duyduu, busaygszlk karsnda bir eit fkeydi: "Kk hanm benimle, sizinle deil," dedi.

"Sizinle de konuacaklarm var, biliyor musunuz!" diyebrd yabanc, trompetiye dnerek, "nl olduunuziin her eyi yapabileceinizi sanyorsunuz. Onu tavlayacanz dnyorsunuz! Ban dndrebileceinizi! Sizin iinbu ok basit! Yerinizde olsam ben de ayn eyi yapabilir

dim!"Ruzena, motosikletlinin trompetiyle konumasndan ya

rarlanp arabaya girdi. Motosikletli kapya doru atld. Amacam kapalyd ve gen kadn radyonun dmesine bast. Arabann ii grltl bir mzikle nlad. Sonra da trompeti

58


51/214

arabaya girdi ve kapy arpt. Mzik kulaklar sar ediciydi.Camn ardnda bir tek haykran bir adamn karalts ve oynayan kollar seiliyordu.

"Beni her yerde izleyen bir deli bu," dedi Ruzena, "a

buk, ne olursun, hareket ettir arabay."

10

Arabay kenara ekti, Ruzena'yi Karl Marx Yurdu'nagtrd, onu pt ve kapnn ardnda kaybolunca drt gn

lk uykusuzluktan sonra duyduu yorgunluun eini duydu.Ge olmutu, ama karn at ve direksiyon bana geip araba srecek g bulamyordu kendinde. BertlePin yattrcszlerini duymak istiyordu ve parktan geerek Richmond'ayrd.

Girie varrken, bir sokak lambasnn nn zerine

dt byk bir afi dikkatini ekti. Beceriksizce izilmibyk harflerle kendi ad, altnda da, daha kk harflerleDoktor Skreta'nn ve eczacnn adlar okunabiliyordu. Afielle yaplmt ve zerinde amatr bir ressam elinden kmabir altn trompet resmi grlyordu.

Trompeti, Doktor Skreta'nn konserin ilann hazrlamakta gsterdii eliabukluu iyi bir belirti sayyordu, nkbu abukluk Skreta'nn gvenilebilecek bir adam olduunugsterir gibi geliyordu ona. Koarak merdiveni kt ve Bert-lePin kapsn vurdu.

Kimse karlk vermedi.Yeniden kapy vurdu ve yine sessizlik karlad onu.Eli kapnn tokmanda, zamansz geldiini (Amerikal

nn saysz kadnla ilikileri biliniyordu) dnecek sray ancak buldu. Kap kilitli deildi. Trompeti odaya girdi ve durdu. Bir ey grmyordu.Odaon bir kesinden gelen bir aydnlk gryordu sadece. Garip bir aydnlkt bu: ne bir neon

59


52/214

lambasnn beyaz ltsna benziyordu, ne de bir ampuln sar na. Mavimsi bir kt bu ve oday kaplyordu.

O anda, ge kalm bir dnce trompetinin dnce

siz parmaklarna ulat ve bu kadar ileri bir saatte ve arlolmakszn bakasnn odasna girmekle belki de bir saygszlk yapmakta olduunu alad ona. Terbiyesizliinden rkt,koridora ekildi ve hemen kapy kapad.

Ama yle bir aknlk iindeydi ki gidecek yerde, bu garip anlamaya alarak kapnn nnde dikildi. Amerikalnn belki de odasnda plak olduunu ve bir ultraviyole

1 arabasyla gne banyosu yaptm dnd. Ama kap al-d ve Bertlef grnd. plak deildi, srtnda sabah giydiielbise vard. Trompetiye glmsyordu: "Beni grmek iinuradnza sevindim. eri girin."

Trompeti merakla odaya girdi; oda tavandan sarkan sradan bir avizeyle aydnlanmt.

"Sizi rahatsz etmekten ekmiyorum," dedi trompeti."Hadi canm," karln verdi Bertlef, trompetinin mavi k kaynann kverdiini grdn sand pencereyigstererek, "Dnyordum. O kadar."

"ieri girdiimde, byle odanza dalverdiim iin benibalayn, olaanst bir k grdm."

"Bir k m?" dedi Bertlefve kahkahay bast. "u gebe

lii fazla ciddiye almamak gerek. Size d grdryor.""Ya da, belki karanla gmlm koridordan geldiim

iindi bu."Trompeti konumaya balad ve Bertlef bir sre sonra

onun szn kesti: "A msnz?"Trompeti ban sallad ve Bertlef dolaptan bir biskvi

paketiyle hemen a verdii bir kutu konserve jambon kard.Ve Klima anlatmay srdryor, doyumsuzlukla akam

yemeini yutuyor ve soran baklarla Bertlef i szyordu."Her eyin en iyi ekilde biteceine inanyorum," dedi

60


53/214

Bertlef, rahatlatc."Peki, sizce, arabann yannda bizi bekleyen kimdi?"Bertlef omuz silkti: "Hi bilmiyorum. Naslsa, bunun

hibir nemi yok."

"Doru. Konferansn bu kadar uzun srdn Kami-la'ya nasl aklayabileceimi dnmem gerek asl."

Saat iyice ilerlemiti. Rahatlam ve gven getirmi olarak, trompeti arabasna bindi ve bakentin yolunu tuttu.Yol boyunca yusyuvarlak kocaman bir ay ona elik etti.

61


54/214

NC GN


55/214

1

aramba sabah ve kaplca kenti bir kere daha yeni birgn iin uyanyor. Banyolarda seller akyor, masajclar plak srtlan youruyor ve bir zel araba otoparkta duruyor.Dn ayn yerde duran lks araba deil, bu lkede benzeri

pek ok grlen sradan bir araba. Direksiyondaki adamkrk be yalarnda olabilir ve tek basma. Arka koltuk bavullarla dolu.

Adam arabadan indi, kaplar kilitledi, park bekisinebe kuron verdi ve Karl Marx Yurdu'na doru yrd, koridor boyunca zerinde Doktor Skreta'nn ad bulunan kapyadek yrd. Bekleme salonuna girdi ve muayenehane kaps

n vurdu. Bir hastabakc grnd, adam kendini tantt veDoktor Skreta onu karlamaya geldi:

"Jakub! Ne zaman geldin?""imdi!" n"Harika! Birbirimize syleyecek o kadar ok eyimiz

var ki. Dinle..." dedi, dndkten sonra. "imdi buradan ay

rlamam. Benimle gel. Sana bir gmlek vereceim."Jakub doktor deildi ve o gne dek bir kadndoum uzmannn muayene odasna hi girmemiti. Ama Doktor Skreta onun koluna yapyor ve bacaklar ayrlm plak bir kadnn muayene masasnda yatt beyaz bir odaya gtryorduonu.

"Doktora bir gmlek verin," dedi Skreta hastabakcya;kadn bir dolap at, doktorlarn giydii trden beyaz gmlei Jakub'a uzatt. "Gel bak, tehisimi dorulaman istiyorum," dedi Jakub'a, pek ok abaya karn imdiye dek hibir ocuun kmad yumurtalklarnn srrnn tp dnyas-

Aynlk Vals 65/5


56/214

nn 3d doruu tarafndan incelenecei dncesiyle ok honut kald belli olan hastasna doru onu yaklamaya ararak.

Doktor Skreta, hastann iini kartrmaya balad, Ja-kub'un onaylayc homurtularla tepki gsterdii birtakm Latince szckler syledi, ardndan sordu: "Ne kadar kalacaksn?"

"Yirmi drt saat.""Yirmi drt saat mi? Gln denecek kadar ksa bir s

re bu; iyice tartamayz.""Bana byle dokunduunuzda canm acyor," dedi ba

caklar kalkk kadn."Bir para can actmas gerek, nemli deil," dedi Ja-

kub, arkadan elendirmek iin."Evet, doktor hakl," dedi Skreta. "nemli deil, nor

mal. Size birtakm ineler vereceim. Hastabakcnn ineni

zi yapmas iin her sabah altda buraya geleceksiniz. imdigiyinebilirsiniz."

"Aslnda sana veda etmek iin geldim," dedi Jakub."Nasl veda etmek iin?""Yurt dna gidiyorum. Gme iznini aldm."Bu arada hasta giyinmiti, Doktor Skreta ve meslektay

la vedalat. %$"Srpriz diye buna derleri Hi beklemiyordum!" diyordu Skreta aknlkla. "Bana veda etmek iin geldiine grebtn bu kadnlar yollayacam evlerine."

"Doktor," diye araya girdi hastabakc. "Onlar dn deevlerine yolladnz. Hafta sonunda byk bir birikimimiz olacak."

"yleyse bir sonrakini arn," dedi Doktor Skreta veiini ekti.

Hastabakc sras gelen kadm ard, iki adam onunncekinden daha gzel olduunu farkederek dalgn dalgnbaktlar yzne. Doktor Skreta kaplcaya devam ettikten son-

66


57/214

ra kendini nasl hissettiini sordu, sonra soyunmasn syledi.

"Pasaportumu vermeleri ok uzun srd. Ama sonra,iki gnde harekete hazrdm. Gitmeden nce kimseyi gr

mek istemiyordum.""Burada mola verdiin iin daha da mutluyum,'' dediDoktor Skreta ve gen kadn muayene masasna kmaya ard. Eline bir lastik eldiven geirdi ve elini hastann iinesoktu.

"Bir tek seni ve Olga'y grmek istiyordum," dedi Ja-kub. "Umarm iyidir."

"Onun iin zlme," dedi Skreta, ama sesinden Jakub'ane yant verdiinin farknda olmad akt. Tm dikkatinihastann zerinde toplamaktayd. "Kk bir mdahalede bulunacaz," dedi. "Hi korkmayn, bir ey duymayacaksnz."Sonra kk bir caml dolaba yneldi, inenin yerinde plastikten kk bir knt bulunan bir enjektr kard iinden.

"Bu ne?" diye sordu Jakub."Uzun sren alma yllar srasnda, ok etkili olan ye

ni yntemler gelitirdim. Belki beni bencil bulacaksn, amaimdilik bunlar kendi srrm sayyorum."

ekingen olmaktan ok krtkan bir sesle, bacaklarmap uzanm olan kadn sordu: "Can actmayacak m?"

"Hi bile," karln verdi Doktor Skreta enjektr klkrk yaran bir dikkatle tuttuu deney tpne sokarak. Sonrakadna yaklat, enjektr bacak arasna soktu ve pistona bast.

"Actyor mu?""Hayr," dedi kadn.

"Buraya geldimse, biraz da hap sana geri vermek iindi," dedi Jakub."Doktor Skreta, Jakub'un son cmlesine hi nem ver

medi Hl hastasyla ilgiliydi. Onu ciddi ve dnceli bir havayla inceliyor ve yle diyordu: "Sizin durumunuzda bir o-

67


58/214

cuk douramamak gerekten yazk olur. Uzun bacaklarnzvar, baseniniz iyi gelimi, gs kafesiniz gzel ve yznzok ho."

Kadnn yzne dokundu, enesini yoklad: "Gzel ene, her ey ok iyi ekillenmi.'Sonra baldrn tuttu: "Ve kemikleriniz harika denebile

cek sklkta. Kaslarnzn altnda sanki parladklar grlyor."

Bedenini yoklarken bir sre daha hastasn vmeyi srdrd, kadn da kar kmyordu, hoppa bir glle kkrda

myordu da, nk doktoru kendisine gsterdii ilginin ciddiliini dokunularn hayaszlk snrlarnn ok tesine gtrmekteydi.

Sonunda kadna giyinmesini iaret etti Ve dostuna dnd: "Ne diyordun?"

"Sana hap geri vermeye geldiimi."

"Hangi hap?"Kadn giyiniyor ve yle diyordu: "Evet doktor, umutla-rabileceime inanyor musunuz?"

"ok honutum," dedi doktor Skreta. "Durumun olumlu gelitiini ve ikimizin, sizin ve benim, bir baarya gvenebileceimizi dnyorum."

Kadn teekkr ederek muayenehaneden kt ve Jakubkonutu: "Yllar oluyor, bana baka kimsenin vermek istemedii bir hap verdin. imdi yurt dna gittiime gre, bunabir daha hi gerek duymayacama ve sana geri vermem gerektiine inanyorum."

"Sende kalsn. Bu hap burada olduu kadar baka yerdede ie yarayabilir."

"Hayr, hayr. Bu hap bu lkenin bir parasdr. Bu lkeye ait olan her eyi burada brakmak istiyorum," dedi Jakub.

"Doktor, sr adak ini aracam," dedi hastabakc."Bu kadnlar evlerine gnderin," dedi Doktor Skreta.

"Bugn ok altm. Sonuncunun kesinlikle bir ocuk sahibi

68


59/214

olacan greceksiniz. Bir gnlk bu kadar yeter, deil mi?"Hastabakc Doktor Skreta'ya dokunakl, ama yine de

en ufak bir boyun eme niyeti beslemeksizin bakyordu.Doktor Skreta bu bak anlad: "Peki, onlar brakma

yn, ama yarm saat sonra dneceimi syleyin."

"Doktor, dn de yarm saatti ve sokakta peinizden komam gerekti;"

"Hi kayglanmayn yavrum, yarm saatte dnerim," dedi Skreta ve dostunu pardessn giymeye ard.

Sonra dar ktlar ve parktan geerek kardaki Richmond'a doru yrdler.

2

Birinci kata ktlar, sonra uzun krmz haly izleyerekkoridorun ucuna vardlar. Doktor Skreta bir kap at ve dostuyla birlikte dar ama sevimli bir odaya girdi.

"Burada benim iin hep bir oda bulundurman ok incebir davran," dedi Jakub.

"imdi, koridorun bu ucunda ayrcalkl hastalarma ayrlm odalarm var. Senin odann yannda eskiden bakanlarla sanayicilerin kaldklar keyi oluturan gzel bir daire bulunuyor. En deerli hastam, ailesi bural olan zengin bir

Amerikaly o daireye yerletirdim. Bir para dostumdur.""Peki Olga nerede kalyor?""Benim gibi Karl Marx Yurdu'nda. Rahat yerinde say

lr, kayglanma.""nemli olan senin onunla ilgilenmen. Ne durumda?""Sinirleri zayf olan kadnlarn allm dertleri."

"Mektubumda, geirdii yaam sana anlattm.""Kadnlarn ou buraya dourganlklarna kavumakiin gelirler. Senin gzdenin, bu durumda, dourganlnafazla yklenmemesi daha iyi olur. Onu plak grdn m?"

69


60/214

"Kukusuz hayr," dedi Jakub."yleyse bak ona. Gsnden iki erik tanesi gibi sarkan

minicik 3d memesi var. Btn kaburgalar saylyor. Gelecek

te gs kafeslerine daha dikkatli bak. Gerek bir gs kafesi, saldrgan, da dnk olmal, olabildiince yer yutmakiste: sine yaylmak. Karlnda savunmaya gemi ve ddnya karsnda gerileyen gs kafesleri var; hastann evresinde gitgide daralan ve sonunda onu boan bir deli gmlei sanki. Olga'nn durumu da bu. Sana gstermesini syle."

"Bunu hi yapmam," dedi Jakub.

"Onu grrsen, bir daha koruyuculuunu yaptn kiisaymak istemeyeceinden korkuyorsun."Tersine," dedi Jakub, "Daha da byk bir acma duy

maktan ekmiyorum.""Dostum," dedi Skreta, "bu Amerikal gerekten ok il

gin bir adam.""Onu nerede bulabilirim?"

"Kimi?""Olga'y?""Onu u sua bulamazsn. Tedavi gryor. Sabah havuz

da geirmesi gerek.""Karmak istemem. Onu art am az myz?"Doktor Skreta telefonu at ve dostuyla konumasn

kesmeden bir numara evirdi: "Onu sana tantracam, be

nim iin esasl bir gzden geirmen gerekli onu. ok iyi birruhbilimcisin. ini ayna gibi okuyacaksn. Onunla ilgili birtakm niyetlerim var."

"Neler?" diye sordu Jakub.Ama Doktor Skreta telefonda konuuyordu bile: "Ruze-

na m? Ne var ne yok? Merak etmeyin, bu rahatszlklar sizin durumunuzda ok olaan eylerdir. Size havuzda hastala

rmdan birinin, oda komunuzun bulunup bulunmadn sormak istiyordum. Evet? yi, bakentten bir ziyaretisinin geldiini kendisine bildirin, hibir yere ayrlmasn. Evet, lende

70


61/214

kaplca binasnn nnde kendisini bekleyecekler."Skreta telefonu kapatt. "ittin ya. lende onu bula

caksn. Dur yahu, neden szediyorduk?""Amerikal* dan.""Evet," dedi Skreta. "ok garip bir insan. Karsn teda

vi ettim. ocuklar olmuyordu.""Ya o, burada nesine baktryor?""Kalbine.""Onunla ilgili birtakm niyetlerin olduunu sylemitin.""Adam gibi yaamak iin bir doktorun bu lkede yap

mak zorunda olduu ey kltc," diyordu Skreta fkeyle."nl trompeti Klima buraya geliyor. Davulda ona elik etmem gerek."

Jakub, Skreta'nn szlerini ciddiye almyordu, ama arm grnd: "Nasl, davul mu alyorsun?"

"Evet dostum! imdi bir ailem olacana gre, ne yapabilirim?"

"Ne!" diye bard Jakub, bu kez gerekten aknlkla,

"Bir aile mi? Evlendiini sylemek istemiyorsun herhalde?""Evet.""Suzy ile mi?"Suzy, yllardr Skreta'mn sevgilisi olan, kaplcada grev

li bir kadn doktordu. Ama imdiye dek, son anda hep evlilikten kurtulmay baarmt.

"Evet Suzy ile," dedi Skreta. "Her pazar onunla cihann-

maya ktmz biliyorsun.""Demek eninde sonunda evlendin," dedi Jakub hznl

bir sesle."Her yukar kmzda," diye srdryordu Skreta ko

numasn, "Suzy evlenmemiz gerektiine beni inandrmayaalyordu. ktan ylesine yorgun dyordum ki kendimiyal hissediyor ve evlenmekten baka yapacak eyim kalma

d izlenimini duyuyordum. Ama sonunda hep kendimi top-luyordum ve aa indiimizde eski gcme kavuuyor, evlen-

71


62/214

me isteini duymaz oluyordum. Ama birgn Suzy yolu okuzatt ve k yle uzun srd ki tepeye varmadan ok nceevlenmeyi kabul ettim. imdi, bir ocuk bekliyoruz ve birazda para kazanmay dnmek zorundaym. u Amerikal din

sel resimler de yapyor. Bununla byk para kazanlabilir.Ne dersin?""Dinsel resimlerin pazar olduuna inanyor musun?""Akl almaz bir pazar! Dostum, haclarn ziyaret gnleri

kilisenin yanna bir tezgh kurmak yeter ve tanesi yz kurondan insan servet yapar! Onun resimlerini satabilirdim ve yar

yarya paylardc.""Ya kendisi, kabul eder mi?""Bu herifin harcayamayaca kadar ok paras var. Be

nimle i yapmaya da herhalde raz edemem," dedi Skreta,bir kfr savurarak.

h 3 ';

Olga, Hastabakc Ruzena'nn havuzun kysndan kendisine iaret ettiini gryor, ama yzmeyi srdryor ve onugrmemi gibi davranyordu.

Bu iki kadn sevimiyorlard. Doktor Skreta, Olga'y,Ruzena'nnkine bitiik bir kk odada oturtuyordu. Ruze

na'nn radyoyu iyice ama alkanl vard, Olga da sessizliiseviyordu. Birka kere duvara vurmu, karlk olarak hastabakc sesini daha da ykseltmiti.

Ruzena inatla iaret ediyordu ve sonunda hastaya bakentten gelen bir ziyaretinin lende kendisini bekleyeceini bildirebildi.

Olga, gelenin Jakub olduunu hemen anlad ve ok sevindi. Kendisi de duyduu bu sevince amt. Jakub'u yemden grme dncesi onda nasl bylesine bir sevin uyandrabilirdi?

Gerekten de Olga, yaayan bir kiiyle gzlemleyen bir

72


63/214

kiiye can vermek iin isteyerek ifte kiilik edinen ada kadnlardand.

Ama gzlemci Olga bile seviniyordu. nk yaayan Ol-ga'nn bylesine bir cokunlukla sevinmesinin kesinlikle olaand olduunu ok iyi anlyordu, kinci olduu iin de bu

olaandlk ona zevk veriyordu. Sevincinin gcn buse, Ja-kub'un dehete kaplacan dndke glmsyordu.

Havuzun zerindeki saat on ikiye eyrek kaldn gsteriyordu. Olga, boynuna atlsa ve bir sevgili gibi pse Ja-kub'un nasl bir tepki gstereceini dnmekteydi. Yzerekhavuzun kysna vard, sudan kt ve bir blmeye girip giyin

di. Jakub'un ziyareti konusunda sabahtan uyanlmadna birpara zlyordu. Daha iyi giyinirdi imdi srtnda, tm keyfini karan ilgi uyandrmayacak sradan gri bir giysi vard.

rnein az nce havuzda yzd gibi anlar vard ki, oanlarda d grnn tmyle unuturdu. Ama imdi, blmenin aynas nnde dikilmiti ve irkin gri tayyrnn iin

de gryordu kendini. Birka dakika nce, Jakub'un boynuna atlp onu tutkuyla pebileceim dnp kt kt glmsyordu havuzda. Ama birden bir beden ve bir tayyredindii u an bu keyifli dnceden yz fersah uzakt ve biliyordu ki byk fke duyduu halde tpatp Jakub'un kendisini her zaman grd gibiydi: yardma gerek duyan dokunakl bir kk kz.

Olga bir para daha budala olsayd, kendini ok gzelbulabilirdi. Ama kurnaz bir kzd, kendini gerekte olduundan ok daha irkin buluyordu, nk akas ne irkin nede gzeldi ve olaan estetik kayglar olan bir adam isteyerek geceyi onunla geirirdi.

Ama Olga ifte kiilie brnmekten zevk ald iin,

gzlemci kiilii tam u sura yaayan susmaya zorluyordu:yle ya da byle olmasnn ne nemi vard? Aynadaki biryansmadan tr neden kendine ac ektirsindi? Erkekleringzleri iin bir nesneden baka ey deil miydi? Kendi kendi-

73


64/214

ni pazara karan bir maldan baka ey? Hi deilse herhangi bir erkein olabildii lde, d grnnden bamszolma yetenei yok muydu?

Kaplca binasndan kt, saflkla dolu duygulanm bir

yz grd. Kendisine el uzatacak yerde akll uslu bir kkkza yapld gibi salarn okayacan biliyordu. Jakub dabunu yapt.

"Nereye yemee gidiyoruz?" diye sordu.Olga, hastalarn yemekhanesine gitmelerini nerdi, ma

sasnda bir kiilik bo yer vard.

Yemekhane masalarla dolu kocaman bir salondu ve birtakm insanlar birbirlerine sokulmu yemek yiyorlard. Jakub ve Olga oturdular, uzun sre bir garson kadnn ukurtabaklarna orba doldurmasn beklediler. Masalarnda ikikii daha oturuyordu ve hemen sr halinde yaayan hastalar ailesine soktuklar Jakub'la konumay denediler. Dolaysyla da ancak blk prk, masada konuulanlarn arasn

da, Jakub birka pratik ayrnt konusunda Olga'yi sorguya ekebildi. Yemekten honut muydu, bakmdan honut muydu?Nerede oturduunu sorduunda, Olga iren bir komusu olduunu syledi. Bir ba iaretiyle Ruzena'nm yemek yemekte olduu yakn bir masay gsterdi.

Masa komular onlar selamladktan sonra ekildiler ve

Jakub, Ruzena'ya bakarak yle dedi: Hegel'de Yunan profili zerine ilgin bir gr var, ona gre bu profilin gzelliiburnun bir tek izgiyle alna balanmasndan geliyor. Bu dazeknn ve akln merkezi olan ban st blmn belirgin-letiriyor. Oda komuna bakarken buna karlk tm yznazda toplandm gryorum. Nasl inanla inediine veayn zamanda nasl yksek sesle konutuuna bak. Hegel, y

zn altna, hayvans blmne verilen bu nem karsndatiksinti duyard. Yine de, nedenini kestiremediim halde bana

Documents

Milan Kundera - Ayrılık Valsi (kitap-indir.blogspot.com)