2

26 terima AnugerahIndustri Sawit 2009/2010Pencapaian cemerlang kilang sawit dan industri diiktirafOleh Che Johari Mamatmjohari@mpob.gov.my

PUTRAJAYA: 26 katego-ri sektor industri mi-nyak sawit negara me-

nerima anugerah pencapaiankecemerlangan bagi kategorimasing-masing pada MajlisAnugerah Industri Sawit Ma-laysia (AISM) 2009/2010 barubaru ini.

Majlis itu berlangsung sem-pena Majlis Anugerah Q danMakan Malam Tahunan yangjuga merupakan acara sam-butan Minggu Kualiti MPOB2010 bertujuan memberi peng-iktirafan dan penghargaankepada warga kerja MPOBdan industri sawit negara.

Menteri Perusahaan Perla-dangan dan Komoditi, Tan SriBernard Dompok ketika ber-ucap merasmikan majlis ituberkata AISM adalah pengik-tirafan kerajaan terhadap ke-cemerlangan pihak industrisawit yang menyumbang pe-ningkatan produktiviti dankualiti pengeluaran minyaksawit.

Selaras dengan potensi in-dustri minyak sawit sebagaipemangkin ekonomi Negarake arah pencapaian status ne-gara berpendapatan tinggi da-lam tempoh 10 tahun akandatang, Kerajaan telah me-ngenal pasti sektor sawit ber-sama 11 sektor lain di bawahpelaksanaan Program Trans-formasi Ekonomi dan Natio-nal Key Economic Areas(NKEA).

Peningkatan produktivitiindustri sawit membabitkanlangkah meningkatkan kece-kapan proses pengilangandan kadar perahan minyak(Oil Extraction Rate –OER)bagi meningkatkan pengelua-ran minyak sawit negara.

“Langkah ini bertujuan dan

mensasarkan untuk menca-pai peningkatan OER daripa-da purata 20.49 peratus padatahun 2009 kepada 23 peratusmenjelang 2020.”

“Kerajaan mensasarkan pe-ningkatan pendapatan indus-tri sawit daripada RM49.6 bi-lion pada tahun 2009 kepadaRM178 bilion menjelang ta-hun 2020,” Katanya.

AISM diperkenalkan julungkalinya pada 1995 sebagaipengiktirafan kepada kilangkelapa sawit yang mencapaikecemerlangan pencapaiankadar perahan minyak sawit(OER).

Seterusnya, AISM diper-

luaskan meliputi semua ka-tegori dalam industri sawitiaitu ladang, pekebun kecil,peniaga buah sawit, pengusa-ha tapak semaian, kilang pe-napis, kilang pelumat isirongdan kilang olekimia sawityang turut menyumbang ke-pada peningkatan kualiti dankecemerlangan industri sawitnegara.

Pemenang AISM itu dipiliholeh Panel Penilai Anugerahberdasarkan pencapaian pro-duktiviti tinggi, amalan ino-vatif dan berkualiti, penggu-naan mekanisasi, pematuhanperaturan MPOB dan alam se-kitar serta komitmen dalam

melaksanakan tanggungja-wab sosial kepada pekerja,masyarakat dan alam seki-tar.

Tan Sri Bernard Dompokmenyeru pihak industri men-jadikan pemenang anugerahini sebagai contoh bagi me-reka meningkatkan produkti-viti dan kualiti untuk syari-ka.

Turut hadir pada majlispada malam itu Ahli LembagaPengarah MPOB dan KetuaPengarah MPOB, Datuk DrChoo Yuen May.

Kerajaan tumpu bangunkan sektor pekebun kecilOleh Rozallin Hashimrozzalinhashim@yahoo.com.my

KUNAK: Menteri Peru-sahaan Perladangandan Komoditi, Tan Sri

Bernard Dompok berkata Ke-rajaan akan terus memberitumpuan untuk membangun-kan sektor pekebun kecil se-bagai satu penggerak utamabagi meningkat prestasi in-dustri sawit negara.

Ini selepas mengambil kiraperanan industri sawit terha-dap pembangunan ekonominegara sebagai satu Bidang

Keutamaan Ekonomi Negara(NKEA) juga mensasarkan pe-ningkatan pendapatan indus-tri ini kepada RM178 bilionmenjelang 2020.

Justeru, beliau berkata sa-lah satu langkah untuk me-ningkatkan keupayaan peke-bun kecil meningkatkan pro-duktiviti dan kualiti minyaksawit, kerajaan menubuh Ke-lompok Sawit Mapan atauSustainable Palm Oil Cluster(SPOC) yang membabitkankerjasama dengan syarikatperladangan.

Tan Sri Bernard Dompok

menyatakan demikian padaMajlis Pelancaran KoperasiPenanam Sawit Mapan Dae-rah Kunak di Dewan Masya-rakat Sri Kunak di sini, kel-marin.

Teks ucapannya disampai-kan oleh Setiausaha Politikkepada beliau, Datuk PhilipLasimbang.

Katanya, SPOC membabit-kan penubuhan koperasi pe-nanam sawit melalui gabu-ngan kelompok atau kumpu-lan pekebun kecil secara lebihtersusun yang mengamalkanamalan pertanian mapan ke

arah peningkatan produktivi-ti dan pendapatan.

Tambah beliau, penyerta-an pekebun kecil dalam ge-rakan koperasi sawit mapanadalah sejajar matlamat ke-rajaan meningkatkan penge-luaran minyak sawit Malay-sia secara mampan dan mes-ra alam.

“Ini penting, bagi memenu-hi permintaan yang semakinmeningkat di kalangan peng-guna di luar negara terhadapproduk sawit yang dihasilkansecara mapan dan mesraalam,” ujarnya.

TAN SRI BERNARD DOMPOK menyampaikan Trofi dan Sijil Penghargaan Anugerah Pencapaian OERTertinggi (Bekalan BTS sendiri) Negeri Sabah/Sarawak kepada Pengurus Besar KKS Keningau(Yun Fook Plantation SB), Datuk Yap Yun Fook. Turut kelihatan Dato’ Seri Utama Shahrir Abdul Samaddan Datuk Dr Choo Yuen May.

l Senarai penuh penerimaAnugerah Industri di muka 5- 8

AHUN 2011 merupakan titik bersejarah bagi negarakerana bermulanya Program Transformasi EkonomiT

(ETP) yang dijangka mentransformasikan Malaysia dari se-buah negara berpendapatan sederhana ke arah sebuahnegara berpendapatan tinggi menjelang 2020. Bagi men-capai sasaran ini, 12 Bidang Ekonomi Utama Nasional(NKEA) telah dikenal pasti dan sektor minyak sawit adalahsatu daripadanya. Pembentangan mengenai peranan sektorsawit telah saya sampaikan semasa Dialog Menteri Pe-rusahaan Perladangan dan Komoditi, Tan Sri Bernard Dom-pok dengan wakil media pada 23 Disember 2010 di KotaKinabalu, Sabah.

Di bawah ETP, sumbangan pendapatan negara kasar(GNI) industri sawit dijangka melonjak dari RM53 bilionpada 2009 ke RM178 bilion menjelang 2020. Untuk men-capai sasaran ini, 8 projek permulaan (Entry Point Projects –EPP) seperti berikut telah dikenal pasti yang masing-masingakan menyumbang kepada GNI:

EPP1: Dasar penanaman semula mandatori untuk me-nyelesaikan tunggakan pokok kelapa sawit tua yang mem-beri hasil rendah (RM4.6 bilion);

EPP2: Meningkatkan hasil buah tandan segar (FFB)(RM10.2 bilion);

EPP3: Meningkatkan produktiviti pekerja di ladang me-lalui pengenalan atau peningkatan teknik baru (RM1.7 bi-lion);

EPP4: Meningkatkan kadar perahan minyak (OER)(RM13.7 bilion) ;

EPP5: Membina kemudahan biogas di kilang sawit diseluruh Malaysia (RM2.9 bilion);

EPP6: Mencadangkan perubahan fokus kepada derivatifoleo bernilai tinggi (RM5.8 bilion)

EPP7: Memfokus kepada komersialisasi awal biobahan apigenerasi kedua (RM3.3 bilion);

EPP8: Mempercepatkan pertumbuhan dalam segmen hi-liran berasaskan makanan dan kesihatan (RM4.9 bilion)

Bagi mencapai pertumbuhan ini, peranan teknologi sertapenyelidikan dan pembangunan (R&D) adalah amat pen-ting. Misalnya bagi meningkatkan hasil buah tandan segar,bahan tanaman daripada R&D yang berhasil tinggi perludigunakan semasa penanaman semula (EPP 1 dan 2).

Bagi peningkatan produktiviti pekerja di ladang (EPP 3)mesin-mesin canggih seperti pemotong buah tandan segarmekanikal, CantasTM perlu diperluaskan penggunaannya.Peningkatan kadar perahan minyak pula (EPP 4) memer-lukan teknologi baru pemprosesan yang dapat mening-katkan kecekapan pengekstrakan dan mengurangkan ke-hilangan minyak dalam buangan sawit. Begitu juga denganEPP 5 (biogas), EPP 6 (derivatif oleo), EPP 7 (biobahan apigenerasi kedua) dan EPP 8 (produk berasaskan makanandan kesihatan) yang bergantung kepada teknologi-teknologibaru. Dalam hal ini, MPOB akan memainkan peranan yangpenting dalam memperkenalkan teknologi baru hasil R&D.

Satu lagi aspek yang perlu ditekankan dalam ETP ialahpertumbuhan ekonomi akan dicapai tanpa mengabaikankemampanan. Ini memang tersirat dan tersurat dalam EPPNKEA sawit. Misalnya melalui peningkatan hasil dan kadarperahan minyak, hasil minyak sawit akan meningkat dari3.93 tan/ha/tahun pada 2009 kepada 6 tan/ha/tahun men-jelang 2020. Ini bermakna lebih banyak minyak sawit akandiperoleh dari kawasan ladang sedia ada tanpa membukakawasan baru. Ini akan mengurangkan pelepasan karbondaripada penebangan hutan. Bagi pemerangkapan biogaspula, sekiranya dilakukan untuk kesemua 417 buah kilangsawit akan dapat mengurangkan pelepasan gas rumahhijau (GHG) sebanyak 15 hingga 20 juta tan karbon dioksidasetara (CO2eq) setahun. Pengurangan pelepasan GHG jugadapat dicapai melalui projek oleo dan juga projek biobahanapi generasi kedua di mana produk sawit akan meng-gantikan produk bahan fosil. Semua ini akan menyumbangkepada komitmen YAB Perdana Menteri semasa COP 15 diCopenhagen pada 2009 untuk mencapai pengurangan in-tensiti karbon sebanyak 40 peratus daripada paras 2005menjelang 2020. Kementerian, industri sawit dan MPOBakan memainkan peranan masing-masing untuk menuju kearah mencapai wawasan negara. – choo@mpob.gov.my

Menteri rasmi POTS KarachiPakistan pengimport utama sawit 2.2 juta tan pada 2010

Palanivel lawat India bincang komoditi

2

TAN SRI Bernard Dompok melawat pameran sempena POTS Karachi 2011. Turut mengiringibeliau, Ketua Pengarah MPOB, Datuk Dr Choo Yuen May (kiri) dan Pesuruhjaya TinggiMalaysia ke Pakistan, Dato’ Admad Anuar Adnan (dua dari kanan).

DATUK GPalanivel(empat darikiri) bersamadelegasiMalaysiasempenalawatan keIndia. Turutkelihatan DrKalanithimewakiliMPOB (tigadari kiri).

ndustri sawit merupakan nadi ekonomi Malaysia.MPOB baru-baru ini mengumumkan prestasi in-

Oleh Mohd Fairus Mohd Hidzirfairus@mpob.gov.my

KARACHI: MPOB dan MPOC me-nganjurkan Palm Oil Trade andSeminar (POTS) di sini pada 17

sehingga 18 Januari lalu yang juga kalikedua diadakan di negara ini selepasPOTS 2007.

Perasmian POTS Karachi 2011 disem-purnakan Menteri Perusahaan Perlada-ngan dan Komoditi Malaysia, Tan SriBernard Dompok. Turut hadir, MenteriIndustri dan Produksi Pakistan, Mir Ha-zar Khan Bijrani; Pesuruhjaya TinggiMalaysia ke Pakistan, Dato’ Admad Anu-ar Adnan; Timbalan KSU I KPPK, DatinPaduka Nurmala Abdul Rahim; KetuaPengarah MPOB, Datuk Dr Choo YuenMay dan Ketua Eksekutif MPOC, Tan SriDr Yusof Basiron.

Dompok sewaktu berucap merasmikanPOTS 2011 berkata, Pakistan adalah pa-saran penting bagi minyak sawit Ma-laysia dan menggesa dipertingkatkan la-gi kerjasama perdagangan antara kedua-dua negara terutama membabitkan mi-nyak sawit dan produk berkaitan.

“Pakistan adalah pengimport utamaproduk sawit Malaysia di rantau AsiaBarat dan pada 2010 jumlah importnya 2.2juta tan. Ia adalah pengimport keduaterbesar minyak sawit selepas China.

“Tema POTS Karachi 2011 iaitu ‘Re-taining Leadership, Reinforcing Rela-tions’ turut mencerminkan hasrat ne-gara untuk mengekalkan Malaysia se-bagai pendahulu pasaran di Pakistan danpada masa sama meningkatkan hubu-ngan kerjasama yang terjalin sejak se-kian lama.

“Dengan itu, penganjuran POTS Ka-rachi 2011 dianggap tepat pada masanyabagi menggambarkan kepentingan Pakis-tan sebagai antara pasaran terbesar bagi

produk sawit Malaysia,” katanya.Beliau berkata, Malaysian dan Pakis-

tan juga menandatangani Perjanjian Per-dagangan Bebas (Free Trade Agreement -FTA) sejak tahun 2008, yang mana kedua-dua negara memberi layanan istimewaterhadap barangan import masing-ma-sing.

Sebanyak enam kertas kerja berkaitanminyak dan produk berasas sawit di-bentangkan oleh tiga penceramah dariMalaysia dan tiga penceramah dari Pa-kistan pada Seminar POTS.

Dr Choo membentang Kertas kerja ber-kaitan industri sawit Malaysia, pempro-sesan minyak sawit serta aspek nutrisiminyak sawit. Dr Yusof dan seorang ahli

industri daripada Malaysia turut mem-bentangkan kertas kerja pada seminarini.

Seramai 270 peserta menghadiri semi-nar kali ini, manakala 11 buah syarikatmenyertai pameran termasuk pameranbersama MPOB dan MPOC.

Syarikat pembuat vanaspati tempatan,Dalda Foods bersama Kuala Lumpur Ke-pong (KLK) dan Sime Darby dari Ma-laysia adalah penaja utama dan turutdisokong Pakistan Vanaspati Manufac-turers Association (PVMA), PakistanEdible Oil Refiner Association (PEORA)dan Pakistan Soap Manufacturer Asso-ciation (PSMA). Penutupan POTS Kara-chi 2011 dilakukan Dr Choo.

Oleh Subashini a/p Nadrassubashini@mpob.gov.my

BANGI: Timbalan Menteri Perusaha-an Perladangan dan Komoditi, Da-

tuk G Palanivel mengetuai lawatan kerjake India pada 5 hingga 9 Januari laluuntuk mengukuhkan hubungan kerjasa-ma perdagangan dua hala dengan negaraberkenaan.

Sewaktu lawatan, Palanivel membin-cangkan isu berkaitan perdagangan ko-moditi yang membabitkan kedua-dua ne-gara disamping mengintai peluang me-luaskan pasaran terutamanya bagikomoditi minyak sawit, getah dan kayu-kayan.

Agensi yang terbabit iaitu Lembaga Mi-nyak Sawit Malaysia (MPOB), LembagaGetah Malaysia (LGM) dan Lembaga Per-industrian Kayu Malaysia (MTIB), turutserta dalam lawatan kerja berkenaan.

Pengarah Bahagian PembangunanProduk dan Khidmat Nasihat MPOB,Dr Kalanithi Nesaretnam mewakili Ke-tua Pengarah MPOB, Datuk Dr ChooYuen May dalam lawatan itu.

Salah satu perbincangan diadakan de-ngan Direktorat Vanaspati, Minyak Sa-yuran dan Lemak (DVVOF) mengenaikadar tarif bagi minyak sawit dan sistem

PDS (pengedaran awam minyak masakuntuk golongan miskin).

Pada perbincangan itu Palanivel me-mohon pihak berkuasa India supayaprogram PDS yang terhad kepada 10 ne-geri pada masa ini diperluaskan juga kenegeri lain di India.

Ini membolehkan Malaysia meningkat-kan pengeksportan minyak sawit ke Indiamemandangkan terdapat 29 negeri di In-dia.

Pada masa sama beliau menyarankanagar Kerajaan India juga menarik balik tarifsebanyak 7.5 peratus yang dikenakan ke atasminyak sawit di bawah program PDS.

India diwakili Setiausaha Bersama ke-

pada Kerajaan India, dari Jabatan Ma-kanan dan Edaran Awam, KementerianUrusan Pengguna Makanan dan EdaranUmum, Dr Bhagwan Sahai.

Kalanithi pula memaklumkan bahawaMPOB mempunyai formulasi baru vanaspatiyang tidak memerlukan proses hidrogenasibagi mengelakkan pembentukan asid lemaktrans yang membahayakan kesihatan.

Perbincangan turut diadakan denganPersatuan Pengeluar Vanaspati India(IVPA) dan Organisasi Pusat Industri Mi-nyak Bijian (COOIT). Lawatan kerja itudilihat berupaya meningkatkan jalinanhubungan perdagangan yang erat di an-tara kedua-dua negara.

Idustri sawit tahun 2010 yang menunjukkan prestasiamat baik dengan pendapatan eksport produk sawitbernilai RM59.77 bilion berbanding RM49.59 bilionpada 2009. Dalam persekitaran global yang semakinmencabar, inisiatif strategik harus dilaksanakan un-tuk mengukuhkan ekonomi negara. Bagi terus ber-daya saing, industri sawit harus mengamalkan stra-tegi-strategi yang berwawasan.

Dalam hal ini, MPOB semenjak lebih 10 tahundahulu telah merangka strategi serampang tiga matadalam menjalankan penyelidikan dan pembangunan(R&D) bagi mendorong industri terus maju. Strategiini melibatkan, pertama, strategi berpendapatantinggi, kedua, strategi mencapai pembuangan sifar,dan ketiga, strategi nilai tambah.

Strategi berpendapatan tinggi berteraskan penge-tahuan, inovasi dan produktiviti sebagai landasandalam penciptaan nilai. Selaras dengan strategi ber-pendapatan tinggi, usaha R&D turut dikembangkandi sektor huluan dan hiliran untuk meningkatkanproduktiviti dan hasil keluaran setiap hektar ta-naman sawit. Maka MPOB telah menghasilkan ba-han tanaman berhasil tinggi termasuk klon-klon,formulasi baja baru, merangka dan mempromosikanamalan pertanian baik, integrasi tanaman dan ter-nakan yang semua ini bertujuan meningkatkan pen-dapatan industri sawit.

Dalam mengejar strategi berpendapatan tinggi sek-tor pekebun kecil juga diberi perhatian. Pekebunkecil bergantung kepada tanaman sawit untuk ke-hidupan harian mereka. Kita bertanggungjawab bagimeningkatkan pendapatan dan taraf sosio-ekonomimereka melalui peningkatan produktiviti tanamansawit. Hasil pendapatan daripada sawit membawakesan penting dalam mengekalkan kestabilan so-sioekonomi golongan ini. Bantuan kerajaan dalambentuk anak benih sawit berkualiti dan input per-tanian seperti baja dan racun akan terus disalurkankepada mereka yang layak. MPOB juga memberitunjuk ajar dan nasihat kepada mereka untuk me-ningkatkan produktiviti melalui aktiviti TUNAS.

Dalam memanfaatkan strategi pembuangan sifar,penyelidikan MPOB menggunakan biojisim bukanminyak seperti tandan buah kosong, batang sawit,tempurung, gentian mesokarpa, pelepah dan effluenkilang sawit untuk menghasilkan produk serta te-naga telah diusahakan. Penggunaan biojisim sertabiogas untuk menjana tenaga elektrik bagi dibe-kalkan ke grid kebangsaan digalakkan di bawahSmall Renewable Energy Power Programme. Kera-jaan juga mensasarkan semua kilang di negara me-merangkap biogas daripada efluen sawit menjelang2020 menerusi Entry Point Project 5 di bawah Prog-ram Transformasi Ekonomi. MPOB juga mendapatieffluen kilang adalah satu sumber yang kaya denganbahan antioksidan, terutamanya fenolik sawit, danmerekacipta proses untuk mengektrak bahan ber-nilai tinggi ini. Penemuan bahan-bahan fenolik da-ripada effluen kilang ini membuka peluang komersialdalam industri nutraseutikal yang bernilai jutaanringgit. MPOB juga turut mengkaji potensi kegunaankomponen-komponen bukan minyak kilang sawit un-tuk applikasi sebagai sumber makanan untuk men-capai matlamat pembuangan sifar yang juga mesraalam sekitar.

Bagi strategi nilai tambah pula, MPOB telah meng-hasilkan produk makanan dan bukan makanan. Initermasuk minyak sawit merah, minyak berkhasiat‘Smart Balance’ dan ‘Novelin’, Vitamin E, Karotin,biodiesel, produk kosmetik, poliuretana, bahan pen-cuci dan lain-lain. Terkini, penyelidikan dijalankantelah menemui kewujudan asid shikimic dalamkuantiti yang tinggi di dalam cecair fenolik sawit.Asid shikimic digunakan sebagai bahan mentahdalam penghasilan TAMIFLU untuk mencegahH1N1. MPOB optimis dengan penemuan asid shi-kimic dan nutrien-nutrien lain akan membuka pe-luang kepada negara untuk menjadi pembekal utamabahan-bahan bernilai tinggi ini dan sekali gus me-realisasikan wawasan untuk menjadi negara majupada 2020.

Unsur-unsur strategi serampang tiga mata initerkandung dalam usaha-usaha yang dirancangkandi bawah Program Transformasi Ekonomi bagi Na-tional Key Economic Areas (NKEA) sektor sawit.Dengan ini, saya percaya masa hadapan industrisawit amat cerah. – choo@mpob.gov.my

2

22 tan/hektar Buah TandanSegar untuk Pekebun Kecil Sawit

Kerajaan juga menetapkan 26 tan/hektaruntuk peneroka, 28 tan/hektar untuk estet

TAN Sri Bernard Dompok (dua dari kanan) semasa sidang mediamengenai EPP sektor sawit. Turut kelihatan, Timbalan Ketua

Setiausaha (Komoditi), Datin Paduka Nurmala Abdul Rahim (kanan)dan Ketua Pengarah MPOB, Datuk Dr Choo Yuen May (kiri).

USAHA MPOB untuk diiktiraf sebagai pusat kecemerlanganpenyelidikan dan pembangunan sawit dunia memerlukan pen-

dekatan yang mampan. Justeru itu, bioteknologi diyakini dapatmempercepatkan usaha ke arah merealisasikan harapan tersebut.

Di bawah Program Transformasi Ekonomi Negara, industrisawit perlu berdaya saing secara proaktif bagi mengukuhkankedudukannya sebagai tulang belakang ekonomi negara.

Oleh yang demikian, produktiviti perlu dipertingkatkan secaraberterusan bagi mengekalkan persaingan dengan negara-negarapengeksport minyak sawit.

Kedua-dua faktor tersebut kini menjadi teras penyelidikan danpembangunan MPOB di samping pengukuhan sumber manusiayang menjadi pemangkin utama terhadap pelaksanaan setiapdasar yang membawa kepada kecekapan menyeluruh meliputisetiap peringkat dalam industri sawit negara.

Berdasarkan kajian topografi terkini, keluasan tanaman sawit diMalaysia tidak akan bertambah secara mendadak. Kawasan pena-naman yang semakin terhad menjadikan industri sawit amat me-merlukan bahan tanaman yang mampu memberikan hasil yang tinggibagi memastikan industri sentiasa menjana keuntungan yang tinggi.

MPOB mempunyai kelebihan dari segi pemilikan koleksigermplasma asli sawit yang terbesar di dunia. Sehingga kini,MPOB telah berjaya menghasilkan variati tanaman baharu se-perti PS1 (renek) dan PS2 (kandungan asid lemak tak tepu yangtinggi) daripada koleksi ini yang kemudiannya diagihkan kepadaindustri perladangan sawit tempatan.

Walau bagaimanapun, pengeksploitan germplasma melalui tek-nik pembiakbakaan tradisi memerlukan jangkamasa yang panjang.Satu kitaran hayat sawit biasanya mengambil masa sehingga 10tahun. Sebagai alternatif, MPOB seterusnya berusaha menghasilkanbahan tanaman sawit melalui teknik pengklonan atau kultur tisu.

Pada kebiasaannya hanya bahan tanaman elit akan dipilih padaperingkat permulaan bagi memastikan klon tanaman yang di-hasilkan adalah seragam dan bermutu tinggi. Secara umum,proses kultur tisu sawit mempunyai batasan tersendiri.

Bagi mengatasi masalah tersebut, MPOB terus berusaha me-ningkatkan keberkesanan teknik kultur tisu melalui penambah-baikan teknologi seperti kultur tisu ampaian bagi meningkatkankadar pengeluaran klon sawit baharu dan penanda biologi untukpenyaringan pokok induk bagi tujuan pengkulturan dan variasisomaklonal.

Permintaan terhadap bahan tanaman bermutu semakin me-ningkat dengan pelancaran skim tanaman semula bagi mengim-bangi harga pasaran minyak sawit dunia.

Dengan kepakaran yang ada di MPOB, khidmat nasihat teknikalturut diberikan kepada makmal kultur sawit yang baharu ber-operasi bagi turut sama memenuhi permintaan terhadap bahantanaman bermutu.

MPOB juga mengamalkan teknik bioteknologi termaju untukmengeluarkan tanaman sawit yang mengeluarkan hasil tinggi danbermutu. Seiring dengan usaha ini, MPOB menjujuk tiga genomdaripada kedua-dua spesis sawit iaitu Elaeis guineensis dan Elaeisoleifera. Program penjujukan genom sawit MPOB telah dijalankansecara usaha sama dengan makmal terkenal di Korea Selatan danAmerika Syarikat.

Strategi jangka masa panjang MPOB adalah untuk menge-nalpasti gen-gen yang penting bagi menghasilkan pokok sawityang lebih produktif serta mempunyai ciri-ciri komersial yanglebih tinggi.

Untuk sasaran jangka masa pendek, MPOB melalui usaha samadengan rakan kongsi strategik telah membangunkan landasanteknologi genomik yang relevan seperti mikroatur oligo danteknologi analisa genotip. Penjujukan genom serta penganali-saanya telah menghasilkan kuantiti data pada skala yang tinggi.

Limpahan data tersebut memerlukan suatu sistem pengurusandata yang efisien. Justeru itu, MPOB sedang berusaha meman-tapkan kemudahan dan tenaga manusia dalam sektor bioin-formatik. Sektor ini yang berasaskan komputerisasi biologi ada-lah antara komponen bioteknologi yang berkembang pesat danmenjadi kian penting.

Secara keseluruhan, usaha program genom sawit akan mem-bolehkan industri sawit negara terus menerajui pasaran minyak sawitantarabangsa dengan menawarkan produk bernilai tambah yangdapat menjana pendapatan yang lebih untuk negara.

Langkah ini juga akan dapat meningkatkan daya saing industrisawit negara dengan kelebihan kualiti minyak serta menjadikanMalaysiasebagaipenerajuhabindustri sawitduniauntuk jangkamasapanjang. Penyelidikan dan pembangunan berkaitan genom telahdirancang dengan teliti, sistematik dan berwawasan untuk memas-tikan kesemua harta intelek akan kekal menjadi hak mutlak negara.

choo@mpob.gov.my

Oleh Che Johari Mamatmjohari@mpob.gov.my

PUTRAJAYA: Kerajaan mene-tapkan sasaran kepada peke-bun kecil sawit persendirian

untuk menghasilkan 22 tan sehektarBuah Tandan Segar (BTS) menjelangtahun 2020 kata Menteri PerusahaanPerladangan dan Komoditi, Tan SriBernard Dompok.

Manakala penghasilan BTS pekebunkecil tersusun di bawah agensi sepertiFelda, Felcra, Risda dan Kerajaan Ne-geri ditetapkan 26 tan sehektar dansektor ladang atau estet pula disasar-kan 28 tan sehektar pada 2020.

Sasaran untuk meningkatkanpenghasilan BTS adalah ‘Entry PointProjects -EPPs ke -2 yang dikenalpastioleh Kerajaan bersama tujuh (7) lagiEPPs lain di bawah Bidang EkonomiUtama Nasional (NKEA) untuk In-dustri Sawit.

NKEA merupakan Program Trans-formasi Ekonomi (ETP) yang diran-cang oleh kerajaan untuk melonjakpertumbuhan ekonomi dan mentran-sformasikan Malaysia daripada ne-

gara berpendapatan sederhana kepa-da negara berpendapatan tinggi men-jelang tahun 2020.

Melalui pelaksanaan EPP2 ini, Ke-rajaan menganggarkan industri sa-wit akan berupaya menjana Penda-patan Negara Kasar berjumlahRM10.2 bilion, membuka 1,600 pelu-ang kerja baru dan meningkatkanpendapatan pekebun kecil seluruhnegara sebanyak 47 peratus pada ta-hun 2020.

Beliau berkata untuk meningkat-kan penghasilan BTS bagi ketiga-tigakategori ini MPOB dipertanggunja-wabkan bagi menambah bilangan Pe-gawai Tunjuk Ajar dan Nasihat Sawit(TUNAS) untuk memberi nasihat dantunjuk ajar kepada pekebun kecil ca-ra dan penyenggaraan tanaman sawityang sistematik.

”Selain itu pekebun kecil persen-dirian dikelompokkan di bawah ko-perasi disamping memastikan peke-

bun kecil persendirian, pekebun keciltersusun dan ladang mengamalkanamalan baik pertanian.”

”Pegawai TUNAS itu telah dilatihdan sudah ditempatkan di Pejabat-pejabat Cawangan di seluruh negaramulai 1 Mac 2011 baru lalu.”

”Pada tahun 2010, sebanyak 4 buahKoperasi telah ditubuhkan denganpurata 786 pekebun kecil persendi-rian menjadi ahli bagi setiap kope-rasi meliputi keluasan 17,076 hektar.

”Tahun 2011, Kerajaan merancanguntuk menkelompokkan 25,761 peke-bun kecil persendirian meliputi ke-luasan 107,312 hektar dengan menubuh11 buah koperasi di seluruh negara.”

”Untuk tahun 2011, 3 buah koperasitelah ditubuhkan iaitu di Kluang, Jo-hor, Belaga, Sarawak dan Kinabata-ngan, Sabah dengan jumlah 9,848 pe-kebun kecil persendirian menjadi ah-li meliputi keluasan 42,837 hektar,”katanya.

Mesyuarat CCFO Kali Keduadi Malaysia berjaya

Oleh Nik Aznizan Nik Ibrahimaznizan@mpob.gov.my

MESYUARAT Sesi Ke-22 CodexCommittee on Fats and Oils

(CCFO) berlangsung dari 21 hingga 25Februari 2011 di Batu Feringgi, PulauPinang.

Seramai 100 delegasi dari 31 buahnegara ahli dari seluruh dunia sertasebuah pertubuhan dan sembilanpertubuhan antarabangsa telahmenghadiri mesyuarat pada kali ini.Ini adalah kali kedua diadakan dinegara ini selepas Malaysia mengam-bil alih sebagai Pengerusi CCFO dariUnited Kingdom pada tahun 2009.

CCFO adalah jawatankuasa di ba-wah Codex Alimentarius Com-mission, sebuah badan gabungan an-tara Food and Agriculture Organi-zation of the United Nations (FAO) danWorld Health Organization (WHO)yang bertanggungjawab menyediakanpiawaian, garis panduan dan sarananyang digunapakai dalam perdaganganmakanan antarabangsa.

Mesyuarat ini telah dipengerusikanoleh Puan Noraini Dato’ Mohd Oth-man, Pengarah Kanan Bahagian Ke-selamatan dan Kualiti Makanan, Ke-

menterian Kesihatan Malaysia (KKM).Ketua Pengarah Lembaga Minyak

Sawit Malaysia (MPOB), Datuk Dr.Choo Yuen May telah mengetuai De-legasi Malaysia seramai 19 orangyang membawa mandat besar ke me-syuarat tersebut bagi menjaga ke-pentingan industri lemak dan mi-nyak negara terutamanya ke atas isu-isu yang berkaitan minyak sawit.

Turut serta dalam Delegasi Ma-laysia ialah Pengarah Bahagian Pem-bangunan Produk dan Khidmat Na-sihat MPOB, Dr. Kalanithi Nesaret-nam serta para saintis MPOB danpara pegawai daripada KementerianPerusahaan Perladangan dan Komo-diti (KPPK), Kementerian KesihatanMalaysia, Majlis Minyak Sawit Ma-laysia (MPOC), Biro Pengawalan Far-maseutikal Kebangsaan, MISC Ber-had, Sime Darby Plantations, Per-satuan Penapis Minyak SawitMalaysia (PORAM) serta wakil-wakildaripada Persekutuan Pengilang-pe-

ngilang Malaysia (FMM).Antara isu yang dibincangkan di

mesyuarat itu ialah deraf dan cada-ngan deraf senarai kargo sebelumyang boleh diterima dalam amalanpenyimpanan dan pengangkutan le-mak dan minyak dalam jumlah yangbesar. Di dalam mesyuarat pada kaliini, negara ahli mencapai kata sepakatwalaupun mendapat tentangan dari-pada beberapa buah negara untuk me-majukan isu yang diperdebatkan ber-tahun-tahun lamanya ini ke peringkatseterusnya di dalam prosedur Codex.

Isu lain yang turut dibincangkanadalah cadangan pindaan ke atasstandard minyak sayuran bagi me-masukkan minyak isirung sawit ole-in dan stearin. Mesyuarat CCFOpada kali ini boleh dianggap berjayakerana kebanyakan isu berkepenti-ngan negara telah diketengahkandan dipersetujui oleh jawatankuasadi mana keputusannya memihak ke-pada Malaysia.

l

W:25.9972cm H:1.0586cm

MPOB, MPOA bincang keutamaan penyelidikan

2

TAN Sri Bernard Dompok bersama Pengerusi MPOB, Dato’ Seri Utama Shahrir AbdulSamad, Ketua Pengarah MPOB, Datuk Dr Choo Yuen May (kiri) dan Ketua Eksekutif POICSabah Sdn Bhd, Datuk Dr Pang Teck Wai (kanan) selepas perasmian Conference On NewBusiness Opportunities in Oleochemicals, Biomass Sector & Nutraceuticals di KotaKinabalu.

MPOB dan POIC adakanseminar peluang niagaSeminar bantu promosi industri hiliran oleokimia berasas sawit

IMPAK terhadap alam sekitar dari penanamansawit bagi penghasilan minyak sawit kini ada-

lah isu besar yang perlu dihadapi industri minyaksawit.

Keadaan perdagangan dalam pasaran minyakmasak sentiasa berubah dan industri perlu ber-tindak pantas dan tepat bagi memenuhi peruba-han dalam polisi dan peraturan semasa.

MPOB menyedari bahawa penilaian kitaranhayat atau LCA adalah tunjang utama dalamkeputusan yang dibuat perniagaan membabitkanperkembangan minyak sawit mampan.

Untuk industri minyak sawit, LCA menyedia-kan penilaian terperinci mengenai sejauh manaimpak terhadap alam sekitar berlaku sepanjangrantaian bekalan minyak sawit.

Dengan maklumat ini, industri minyak sawitboleh mula menumpu ke arah penambahbaikanrantaian bekalan untuk penghasilan minyak sa-wit yang mampan.

Pada tahun 2006, MPOB memulakan kajian LCApenuh ke atas rantaian bekalan minyak sawitMalaysia termasuk biodiesel sawit bagi menye-diakan maklumat asas mengenai prestasi alamsekitar dalam industri untuk menyediakan polisiberkenaan penghasilan sawit dan minyak sawitmampan.

Data bagi inventori kitaran hayat untuk kajianini dikumpul berdasarkan sub-sistem, iaitu “gate-to-gate” oleh beberapa penyelidik MPOB.

Bagi menjamin kredibiliti, kajian LCA ini di-jalankan berdasarkan garis panduan ISO 14040dan ISO 14044. Bagi memenuhi keperluan semasadan geografi, purata data bagi penilaian kitaranhayat diperoleh daripada pengeluar di lokasi ber-lainan di seluruh negara di antara tahun 2007hingga 2009.

Di samping itu, set data LCA umum iaitu ga-bungan data terperinci daripada pengeluar danmaklumat yang diperoleh daripada modeling danstatistik juga digunakan.

Pembangunan mampan adalah asas kepada ke-jayaan industri minyak sawit dan pelaksanaanLCA adalah pendekatan teguh dalam pengeluaranminyak sawit mampan.

Dalam pada ini, kami amat berbesar hati me-ngumumkan bahawa MPOB telah selesai melak-sanakan penilaian kitaran hayat produk bera-saskan sawit pada tahun 2010.

Kejayaan ini tidak akan diperoleh tanpa so-kongan dan bantuan daripada pemegang pihakberkepentingan yang memiliki dan memberikandata inventori asas kepada MPOB untuk penilaianalam sekitar ini.

Kajian ini juga disemak dan dilulus panel pe-nyemak kritikal antarabangsa dan diterbitkandalam Journal of Oil Palm Research keluaranDisember 2010. Data inventori yang diterbitkanboleh digunakan sebagai rujukan dalam usahamereka ke arah pengurusan alam sekitar.

Cabaran melaksanakan LCA adalah besar te-tapi faedahnya boleh diukur. Adalah diharap usa-ha mengurangkan kemerosotan keadaan alamsekitar menggunakan LCA boleh mewujudkanusaha sama bagi membasmi segala impak ter-hadap alam sekitar yang disebabkan oleh pe-nyalahurusan sumber semula jadi dan tenaga.

Dalam tahun yang akan datang, sokongan ter-hadap LCA adalah kritikal dan kita akan cubameningkatkan kemampuan dalam menangani isumampan.

MPOB juga akan menumpukan perhatian da-lam meningkatkan kesedaran terhadap alam se-kitar di dalam industri sawit melalui seminar,khidmat perundingan dan kursus-kursus untukmenambah bilangan pengamal LCA tempatan.

Dengan ini, MPOB mendorong agar semua pi-hak pemegang berkepentingan dapat mengambilpendekatan kitaran hayat sebagai alat untuk terusmampan.– choo@mpob.gov.my

Oleh Che Johari Mamatmjohari@mpob.gov.my

KOTA KINABAL: M POB dengankerjasama Kelompok Industri Mi-nyak Sawit (POIC) Sabah Sdn Bhd

menganjurkan Seminar Peluang-PeluangPerniagaan Dalam Sektor Oleokimia,Biomas dan Nutraseutikal, di Kota Ki-nabalu, baru-baru ini.

Seminar dirasmikan Menteri Perusa-haan Perladangan dan Komoditi, Tan SriBernard Dompok. Turut hadir, PengerusiMPOB, Dato’ Seri Utama Shahrir AbdulSamad; Ketua Pengarah MPOB, Datuk DrChoo Yuen May dan Ketua Eksekutif POICSabah Sdn Bhd, Datuk Dr Pang Teck Wai.

Dompok, sewaktu berucap merasmikanseminar yang dihadiri seramai 250 pesertaitu berkata, tujuan persidangan adalahuntuk mempromosi industri hiliran oleo-kimia, biojisim dan nutraseutikal berasassawit.

“Penganjuran seminar ini juga untukmemberi peluang kepada pihak industri hi-liran berasas sawit terutamanya di Sabahuntuk membangun dan membina rangkaianperniagaan dengan industri yang sedia ada.

Beliau berkata, Malaysia mempunyai ka-pasiti menghasilkan 20 peratus bahan men-tah bagi menghasilkan produk oleokimiauntuk pasaran dunia, namun hanya 10peratus saja digunakan pada masa ini.

“Keadaan ini menunjukkan Malaysiaberpotensi membangun dan mengembang-kan industri hiliran oleokimia. Produk sa-wit dihasilkan seperti lelemak asid, lele-mak ester, lelemak alkohol dan gliserinadalah bahan mentah utama bagi meng-hasilkan produk oleokimia,” katanya.

Tahun 2010, nilai eksport negara bagiproduk oleokimia adalah RM8.04 bilion.

Beliau berkata, Sabah sebagai negeripengeluar minyak sawit terbesar di Ma-laysia dengan bekalan sumber bahanmentah mencukupi perlu mengambil pe-luang untuk membangun dan mengem-bangkan sektor oleokimia dan biomasberasas sawit secara besar-besaran.

“Pembangunan industri hiliran sektorini adalah perlu bagi meningkatkan dayasaing minyak sawit di pasaran global danlangkah mewujudkan POIC di Lahad Datuuntuk memfokuskan kepada sektor iniadalah bertepatan sekali.

"Usaha POIC menarik pelabur dan me-nyediakan kemudahan pembangunan se-cara bersepadu bagi aktiviti hiliran ber-

asaskan minyak sawit seperti kemuda-han pelabuhan, kilang penapis, kilangoleokimia dan kemudahan lain yang ber-kaitan adalah selaras dengan hasrat ke-rajaan untuk mengembangkan sektorini.

"Setakat ini, sebanyak 30 syarikat pe-labur telah membeli tanah di POIC LahadDatu dengan pelaburan keseluruhan ber-nilai melebihi RM2 bilion yang meliputipembinaan kilang penapisan, kilang bajadan syarikat logistik,” jelas beliau.

Sebanyak lapan kertas kerja diben-tangkan pada persidangan berkenaan ba-gi memberikan maklumat kepada peser-ta industri dan pelabur mengenai pe-luang perniagaan dalam industri hiliranminyak sawit.

Oleh Che Johari Mamatmjohari@mpob.gov.my

BANGI: Lembaga Minyak Sawit Ma-laysia (MPOB) dan Persatuan Mi-

nyak Sawit Malaysia (MPOA) mengada-kan Dialog Teknikal membincangkan ke-utamaan penyelidikan dan pembangunan(R&D) yang perlu dijalankan bagi me-ningkatkan kemajuan dan daya saing in-dustri sawit negara.

Pada majlis dialog itu, MPOB diketuaiKetua Pengarah, Datuk Dr Choo YuenMay serta Pegawai-Pegawai Kanan ma-nakala MPOA diketuai Pengerusinya, Da-to’ Abdul Wahab Maskan dengan 27 ahliterdiri daripada wakil syarikat utamaperladangan sawit negara.

Choo pada taklimat ringkas majlis ituturut membentangkan pembabitan dantanggungjawab MPOB melaksanakan Bi-dang Ekonomi Utama Nasional (NKEA)bagi Industri Sawit yang merupakan satudaripada dua belas sektor dikenal pastiuntuk menjayakan Program TransformasiEkonomi (ETP) negara.

”MPOB bersama pihak industri ber-tanggungjawab melaksanakan lapan Pro-jek Permulaan (EPP) yang dikenal pastibagi menjayakan ETP, sekali gus memacu

pertumbuhan industri sawit dan mem-bantu melonjakkan negara kepada lan-dasan ekonomi kukuh dan berdaya saing.

”Melalui pelaksanaan lapan EPP itu,industri sawit dianggar berupaya me-ningkatkan Pendapatan Kasar Negara(GNI) daripada RM53 bilion pada tahun2009 kepada RM178 bilion menjelang ta-hun 2020,” katanya.

Pengerusi Jawatankuasa Penyelidikandan Pembangunan MPOA, Datuk CarlBek-Nielsen, membentangkan cadangandan tumpuan penyelidikan yang perludilaksanakan segera bagi meningkatkandaya saing industri sawit negara.

”Sawit adalah industri komoditi emasnegara yang menyumbang RM62.86 bilionkepada pendapatan eksport negara padatahun 2010,” kata Carl.

Beliau mencadangkan keutamaan pe-nyelidikan yang dilaksanakan perlu me-liputi semua sektor daripada sektor hu-luan hinggalah sektor hiliran.

”Hasil dan penemuan penyelidikanperlu berupaya meningkatkan daya saingminyak sawit di pasaran seperti mening-katkan pengeluaran bagi setiap hektar,mengurangkan kos pengeluaran dan me-ngurangkan kadar tukaran wang asing.

”Salah satu keutamaan penyelidikan

adalah memastikan peningkatan penge-luaran minyak sawit. Penyelidikan bagimenghasilkan anak benih berpenghasilantinggi perlu dilakukan segera meman-dangkan purata penghasilan minyak sa-wit setiap hektar masa kini dalam kea-daan mendatar dan menurun sejak sekianlama,” kata Carl.

Beliau menjelaskan, keadaan sebalik-nya berlaku kepada minyak kacang soyadan sesawi (rape seed) yang pengelua-rannya meningkat setiap tahun. Penge-luaran kacang soya meningkat dari 0.38tan sehektar pada 1990 kepada 0.58 tansehektar pada 2010.

”Pengeluaran minyak sesawi pula me-ningkat dari 0.7 tan sehektar pada tahun1990 kepada 1 tan pada 2010.

”Keutamaan juga perlu bagi penyeli-dikan kawalan penyakit Ganodermayang merupakan penyakit kanser kepadapokok sawit. Teknologi bagi mengatasipenyakit ini perlu dihasilkan dengan se-gera,” kata Carl.

Pemangku Timbalan Ketua PengarahMPOB, Dr Ahmad Kushairi Din pulamembentangkan keutamaan penyelidi-kan yang dijalankan MPOB dan pene-muan teknologi serta inovasi baru se-takat ini.

2

PLASMA lahir pekerja mahirRakyat tempatan dilatih kendali jentera perladangan

POTS Korea buka peluang tingkat eksport sawit

TAN SRI Bernard Dompok melawat bengkel pelatih Kursus Operator Mekanisasi Ladang (KOML) di Pusat Latihan Sawit Malaysia (PLASMA),Keratong selepas majlis perasmian pusat itu . Turut kelihatan Ketua Setiausaha KPPK, Datin Paduka Nurmala Abd Rahim (tiga dari kiri),Ketua Pengarah MPOB, Datuk Dr Choo Yuen May (kiri) dan Timbalan Ketua Pengarah MPOB (Penyelidikan), Dr Ahmad Kushairi Din (kanan).

WALAUPUN industri sawit sering dikaitkan de-ngan pengeluaran minyak; minyak sawit dan

minyak isirung sawit, namun hakikatnya, komponenminyak adalah hanya 10 peratus daripada jumlahbiojisim pokok sawit. Pelbagai jenis biojisim dijanadalam proses pengeluaran produk sawit. Ini termasukpelepah sawit, batang sawit (sewaktu masa pena-naman semula), tandan buah kosong (EFB), tem-purung, gentian mesokarpa dan efluen kilang sawit.Biojisim ini berpotensi menjana pendapatan tam-bahan dan jika berjaya digunakan secara mampanakan juga mengurangkan tapak karbon industri. Ada-lah dianggarkan 20 juta tan EFB, 45 juta tan pelepah,17 juta tan batang sawit, 7.7 juta tan gentian me-sokarpa, 4.5 juta tan tempurung dan 62 juta tanefluen kilang sawit dijana pada tahun 2010.Memandangkan potensi biojisim sawit ini, MPOB

sejak 1990-an merangka strategi buangan sifar se-bagai satu cabang strategi serampang tiga mata pe-nyelidikan dan pembangunannya. Ini bertujuanmenggunakan sepenuhnya biojisim ini untuk pel-bagai aplikasi. Berdasarkan amalan semasa, kilangsawit menggunakan tempurung sawit dan gentianmesokarpa sebagai bahan bakar untuk dandang stim.Pelepah sawit dan EFB pula diletakkan di ladangsebagai ‘mulch’ bagi tujuan pembajaan. Seterusnyabanyak usaha juga dilakukan untuk menghasilkankompos dengan menggunakan campuran EFB danefluen kilang sawit.Satu lagi penggunaan biojisim sawit ialah di dalam

bidang tenaga yang boleh diperbaharui. EFB bolehdijadikan bahan api bagi menjana tenaga elektrik.Sehingga kini, terdapat 4 stesen jana kuasa elektrikberkapasiti 10MW setiap satu di Malaysia yang men-jana tenaga elektrik menggunakan EFB. Satu lagipunca tenaga adalah daripada biogas yang dapatdijana daripada efluen kilang sawit. Setakat ini, ter-dapat 38 kilang daripada sejumlah 424 kilang sawitdi Malaysia yang selesai mendirikan sistem peme-rangkapan biogas manakala 34 lagi masih di dalamproses pembinaan dan 47 di dalam proses peran-cangan. Di bawah projek permulaan 5 Bidang Eko-nomi Utama Negara (NKEA) sektor sawit, semua ki-lang sawit disasar mendirikan sistem biogas men-jelang 2020. Biojisim sawit juga boleh digunakansebagai bahan mentah untuk pengeluaran biobahanapi generasi kedua seperti bioetanol dan diesel sin-tetik. Projek permulaan 7 di bawah NKEA sawit men-sasarkan penghasilan bio-oil daripada EFB yang bo-leh digunakan sebagai bahanapi. Bahanapi pepejalseperti briquette dan pellet juga boleh dihasilkandaripada biojisim sawit.Beberapa jenis produk biokomposit seperti papan

lapis, papan serpihan (particleboard), produk acuanpalpa dan papan gentian ketumpatan sederhana (me-dium density fibreboard) dapat diperbuat daripadabiojisim sawit. Penyelidikan di MPOB juga berjayamenghasilkan komponen kereta seperti rear parcelshelf dan dampening sheet yang mengandungi isiangentian sawit. Untuk produk bernilai tinggi, bahankimia seperti selulosa, hemiselulosa dan lignin jugaboleh dihasilkan daripada biojisim sawit. Terbitan se-lulosa yang bernilai tinggi seperti selulosa karboksi-metil (CMC), selulosa asetat dan selulosa mikrokris-talin boleh digunakan dengan meluas dalam industrimakanan dan farmaseutikal. Terbitan glukosa pulaboleh digunakan sebagai bahan asas asid levulinic,asid polilaktik dan juga etanol. Manakala terbitanhemiselulosa boleh diguna untuk penghasilan fur-fural, xilosa, xilitol, xilan dan lain-lain lagi. Terbitanlignin pula boleh digunakan dalam penghasilan resinfenolik, perekat fenolik, karbon hitam dan perekat un-tuk konkrit. Kerajaan menyediakan banyak insentif un-tuk menggalakkan projek biojisim sawit terutama pro-jek tenaga boleh diperbaharui. Ini termasuk status pe-rintis, elaun cukai pelaburan, pengecualian cukai importdan cukai jualan, pengecualian cukai bagi keuntungandari jualan kredit karbon dan sebagainya. Saya yakinbahawa tumpuan Kerajaan dan pihak industri dalampenyelidikan dan pembangunan serta usaha pengko-mersilan biojisim sawit akan mengubah status biojisimsawit daripada bahan buangan kepada bahan sam-pingan dan seterusnya bahan utama industri sawitseiring minyak sawit. – choo@mpob.gov.my

Oleh Dr Oii Cheng Kiatooi@mpob.gov.my

SEOUL (KOREA): Seminardan Pameran Perdaga-

ngan Minyak Sawit (POTS),Malaysia-Korea Selatan 2011yang berlangsung di sini, baru-baru ini, membuka peluangbagi meningkatkan pengguna-an dan eksport minyak sawitMalaysia ke negara ini.

POTS Korea adalah lanjutandari POTS dianjurkan sebelumini di Malaysia, Mesir, China,Russia, Jepun, Pakistan dan In-dia. Fokus utama POTS Koreaadalah untuk mengukuhkanpasaran minyak sawit Malaysiadi negara berkenaan dan padamasa sama mencari peluang ba-ru perniagaan dan pasaran.

Menteri Perusahaan Perla-dangan dan Komoditi, Tan SriBernard Dompok, sewaktu

berucap merasmikan POTSKorea Selatan berkata, beliauyakin penggunaan minyak sa-wit di negara berkenaan akanterus meningkat memandang-kan minyak sawit adalah mi-nyak serba guna (versatility).

POTS Korea Selatan adalahanjuran bersama Lembaga Mi-nyak Sawit Malaysia (MPOB)dan Majlis Minyak Sawit Ma-laysia (MPOC) yang dihadirilebih 200 peserta dari seluruhdunia. Turut hadir, Ketua Pe-ngarah MPOB, Datuk Dr ChooYuen May.

Dompok berkata, import mi-nyak sawit Malaysia ke negaraitu meningkat sejak 2006 dantahun lalu, Korea mengimport881,180 tan minyak sawit ber-nilai RM1.28 bilion dari Ma-laysia dan ia adalah 32 peratusjumlah keseluruhan importminyak sayuran dan lelemak

negara itu. Jumlah itu menun-jukkan peningkatan 25.5 pe-ratus berbanding jumlah im-port 2009 bernilai RM1.02 bi-lion.

Dompok berkata, Malaysiaakan memastikan minyak sa-wit yang dieksport sama adauntuk kegunaan makananatau bukan makanan adalahminyak sawit mapan yang di-hasilkan secara amalan per-tanian baik. Beliau yakinpenggunaan minyak sawit dinegara itu akan terus mening-kat untuk kegunaan isi ru-mah, syarikat pengeluar pro-duk oleokimia dan syarikatpengeluar biodiesel.

Keyakinan itu berasas apa-bila Korea Selatan mula me-nguatkuasakan penggunaanbiodiesel campuran 2 peratuspada tahun 2012 dan pada masasama minyak makan berasas

sawit juga diterima ramaipengguna negara itu.

Beliau berkata, minyak ma-kan ‘Novelin’ yang dicampurdengan minyak ‘rapeseed’mendapat sambutan baik me-mandangkan minyak ini tidakbeku dalam cuaca dan suhusejuk.

“Selain baik bagi minyakmasak, minyak sawit juga me-ngandungi ramuan bio-aktifyang bermanfaat. Kelebihanminyak sawit juga kerana ialangsung tidak mengandungilelemak trans dan tiada peng-hidrogenan.

“Jumlah penduduk yang be-sar dan penghapusan duti im-port melalui perjanjian perda-gangan bebas ASEAN – KoreaSelatan yang ditandatanganipada 2009 menggalakkan lagiimport minyak sawit Malay-sia,” katanya.

Oleh Che Johari Mamatmjohari@mpob.gov.my

KERATONG: Pusat LatihanSawit Malaysia (PLAS-

MA), Keratong, Pahang, akanmenjadi institusi latihan yangbakal melahirkan pekerja ma-hir rakyat tempatan bagi sek-tor perladangan sawit dengantumpuan kepada penggunaanmekanisasi kejenteraan.

PLASMA Keratong adalahyang kedua dibangunkanMPOB selepas PLASMA per-tama di Lahad Datu, Sabahyang beroperasi sejak tahun2006.

Menteri Perusahaan Perla-dangan dan Komoditi (KPPK),Tan Sri Bernard Dompok, se-waktu berucap merasmikanbangunan baru PLASMA itubaru-baru ini berkata, pusat

ini akan melatih pekerja tem-patan untuk dibekalkan kepa-da sektor perladangan komo-diti negara terutama sawit.

“Ia adalah kampus indukKursus Operator MekanisasiLadang (KOML) dan tumpuankursus adalah kemahiranmengguna dan menyelengga-ra jentera untuk kerja-kerjaladang seperti menuai buah,meracun, membaja dan meng-angkut peralatan dan inputpertanian,” katanya.

Bangunan PLASMA Kera-tong yang menelan belanjaRM36 juta siap dan mula ber-operasi pada Mac lalu, berupa-ya melatih sehingga 100 orangsetiap sesi.

Beliau berkata, PLASMA

membuka peluang kepada re-maja dan belia tempatan men-ceburi kerjaya di sektor per-ladangan sawit dan ia sejajarhasrat kerajaan meningkatkanpembangunan modal insandan melahirkan tenaga kerjatempatan yang kreatif, inovatifdan berkemahiran bagi meme-nuhi keperluan tenaga kerja diladang sawit.

“Pelatih juga berpeluangmemanfaatkan ilmu dan ke-mahiran yang diperoleh de-ngan menjadi usahawan da-lam bidang penjenteraan la-dang atau bidang berkaitan,”katanya.

Dompok berkata, berdasar-kan soal selidik MPOB sehing-ga Januari lalu, seramai

305,974 warga asing bekerja disektor perladangan sawit.

“Dengan wujudnya pusat la-tihan kepada rakyat tempatanseperti ini, kerajaan menjang-ka berupaya mencapai sasaranmengurangkan bilangan peker-ja asing ke peringkat minimummenjelang 2020,” katanya.

Turut hadir pada majlis itu,Timbalan Menteri SumberManusia, merangkap Ahli De-wan Undangan Negeri Kawa-san Muadzam Shah, SenatorDato’ Maznah Mazlan; Penge-rusi MPOB, Dato’ Seri UtamaShahrir Abdul Samad; KetuaSetiausaha KPPK, Datin Pa-duka Nurmala Abd Rahim danKetua Pengarah MPOB, DatukDr Choo Yuen May.

2

Oleh Noor Asmawati Abdul Samadwatie@mpob.gov.my

KUALA SELANGOR: Pekebun kecilsawit digesa menerima pakai tek-nologi baru dan mematuhi amalan

pertanian baik bagi peningkatan produk-tiviti dan pendapatan sejajar matlamatProgram Transformasi Ekonomi (ETP)yang dilaksanakan Kerajaan ke arah men-capai status negara berpendapatan tinggimenjelang 2020.

Satu strategi bagi mencapai matlamatberkenaan, Kerajaan melalui LembagaMinyak Sawit Malaysia (MPOB) memberitumpuan penyatuan pekebun kecil dalamsebuah koperasi dan membantu melak-sanakan amalan pertanian baik serta pe-ngurusan kebun sawit secara sempurna.

“Langkah itu antara landasan bagi men-capai pengeluaran hasil tinggi dan ber-kualiti sekali gus meningkatkan penda-patan pekebun kecil serta penghasilanminyak sawit mampan,” kata Menteri Pe-

rusahaan Perladangan dan Komoditi, TanSri Bernard Dompok dalam ucapannyaketika melancarkan Penubuhan KoperasiPenanam Sawit Mampan Kuala SelangorSelatan, di sini, baru-baru ini.

“Penubuhan koperasi yang disertai pe-kebun kecil sawit sejajar sasaran pening-katan pendapatan industri sawit kepadaRM178 bilion pada 2020 di bawah ETP danBidang Keberhasilan Utama Ekonomi(NKEA).”

“Koperasi Penanam Sawit MampanKuala Selangor Selatan adalah yang ke-enam dilancarkan selepas dua koperasidi Sabah iaitu di Tongod dan Kunak sertamasing-masing satu di Saratok, Sara-wak, Jasin, Melaka dan Kluang di Jo-hor.

“Peningkatan hasil sawit memberi man-faat kepada peningkatan pendapatan dankemajuan sosioekonomi penduduk luarbandar serta menyumbang kepada kese-jahteraan ekonomi negara,” katanya.

Katanya, pengeluaran minyak sawit

mampan penting bagi memenuhi permin-taan pengguna luar negara terhadap pro-duk sawit dihasilkan secara selamat un-tuk pemakanan.

“Pembabitan semua pihak dalam in-dustri sawit termasuk pekebun kecil da-lam menghasilkan minyak sawit mampanakan menjamin pasaran minyak sawitMalaysia di luar negara dan penawaranharga yang lebih tinggi sekali gus me-nyumbang kepada peningkatan pendapa-tan.

“Pengeluaran minyak sawit mampanyang menerapkan tanggungjawab sosial,kepentingan penjagaan alam sekitar dannilai-nilai kemasyarakatan akan dapatmengimbangi tuntutan ekonomi dan ke-sejahteraan alam bagi kepentingan ge-nerasi yang akan datang,” katanya.

Tambah beliau, peningkatan produk-tiviti industri sawit turut membabitkanpenggunaan teknologi dan inovasi barusecara berkesan dalam pengurusan danpenyelenggaraan tanaman sawit.

Koperasi dorong hasil minyak sawit mampan

Malaysia, Indonesiaperkukuh industriKedua-dua negara sepakat atasi diskriminasi,kempen memburukkan sawit oleh Eropah

Dalam Mesyuarat kali ini, kedua-dua negara bersetujubekerjasama bagi mengawasiperkembangan pelaksanaanPindaan Rang Undang-undangPiawaian Pemakanan 2010(Melabel minyak sawit sebagaiproduk mapan dalam produkmakanan) di Australia

Oleh: Nor Ashikin Mohd Hassimashikin@mpob.gov.my

KUCHING: Mesyuarat KerjasamaDua Hala Malaysia-Indonesia Da-lam Bidang Komoditi kali keenam

yang diadakan di sini, baru-baru ini, ber-mula dengan Mesyuarat Peringkat Kum-pulan Kerja Kelapa Sawit diikuti Mesyua-rat Peringkat Pegawai Kanan (SOM) dandiakhiri dengan Mesyuarat PeringkatMenteri.

Bagi Mesyuarat Kumpulan Kerja KelapaSawit, delegasi Malaysia diketuai KetuaPengarah MPOB, Datuk Dr Choo YuenMay dan turut dihadiri wakil KementerianPerusahaan Perladangan dan Komoditi(KPPK); Pegawai Kanan MPOB serta wakilJabatan Peguam Negara; MPOA dan MIDAmanakala Delegasi Indonesia diketuai Pe-ngerusi Eksekutif, Majlis Minyak SawitIndonesia (IPOC), Dr Rosediana Suhartodan wakil industri sawit Indonesia.

Mesyuarat SOM dipengerusikan KetuaSetiausaha KPPK, Datin Paduka NurmalaAbd Rahim, mewakili Delegasi Malaysia,manakala Delegasi Indonesia diwakili Ke-tua Pengarah Pemprosesan dan Pemasa-ran Barangan Pertanian, Kementerian Per-tanian Indonesia, Dr Zaenal Bachruddin.

Menteri Perusahaan Perladangan danKomoditi, Tan Sri Bernard Dompok, me-wakili Malaysia manakala Menteri Per-tanian Indonesia, Dr Suswono Asyraf me-wakili Delegasi Indonesia pada MesyuaratPeringkat Menteri.

Dalam Mesyuarat kali ini, kedua-duanegara bersetuju bekerjasama bagi me-ngawasi perkembangan pelaksanaan Pin-daan Rang Undang-undang Piawaian Pe-makanan 2010 (Melabel minyak sawit se-bagai produk mapan dalam produkmakanan) di Australia.

Kedua-dua negara bersetuju menyuara-

kan pandangan dan bantahan kepada Ke-rajaan Australia kerana ternyata ia adalahdiskriminasi terhadap minyak sawit se-dangkan minyak sayuran lain tidak perludilabelkan seumpama itu.

Wakil perundangan kedua-dua negarajuga digesa mempercepatkan usaha bagimencapai pendirian bersama dalam me-nangani isu ketidakselarian peraturanyang dilaksanakan Negara Kesatuan Ero-pah (EU) iaitu ‘Renewable Energy Di-rective’ (RED) dengan peraturan WorldTrade Organisation (WTO).

Kedua-dua negara juga bekerjasama me-luaskan pasaran eksport minyak sawit de-ngan mewujudkan sistem pensijilan sawit

mapan. Indonesia sudah mewujudkan sistempensijilan ‘IndonesianSustainablePalmOil’ –(ISPO) mula berkuatkuasa pada 1 April lalu.

Bagi menangani isu publisiti negatifterhadap minyak sawit terutama di Ne-gara EU, kedua-dua Menteri bersetuju me-nubuhkan Majlis Minyak Sawit Eropah(EPOC) yang mana cadangan ini dijangkadimuktamadkan pada akhir tahun ini.

Mesyuarat turut dimaklumkan menge-nai pelaksanaan cukai eksport ke atasproduk sawit oleh Kerajaan Indonesiayang bertujuan membantu perkembanganindustri hiliran sawit Indonesia dan pem-biayaan subsidi minyak masak bagi go-longan yang berpendapatan rendah.

BIODIESEL adalah bahan api alternatif mesraalam yang boleh digunakan sebagai peng-

ganti diesel petroleum bagi mengurangkan pem-bebasan gas rumah hijau (greenhouse gas) (GHG)dan boleh dihasilkan daripada sumber boleh di-perbaharui seperti minyak sayuran. Oleh itu, bio-diesel adalah sumber tenaga berterusan.Banyak negara menggunakan biodiesel secara

mandatori. Ada juga negara yang memberi in-sentif cukai bagi menggalakkan pengeluaran danpenggunaan biodiesel. Ini kerana, harga biodieselberasaskan minyak sayuran adalah lebih tinggiberbanding diesel petroleum. Ini termasuk Ke-satuan Eropah, Amerika Syarikat dan Korea Se-latan. Negara rantau Asia Tenggara seperti Thai-land, Indonesia dan Filipina juga menggunakanbiodiesel secara mandatori. Ini untuk mengurang-kan kebergantungan import bahan api fosil danmenyokong sektor pertanian yang membekalkanbahan mentah untuk pengeluaran biodiesel.Kebanyakan pengeluar enjin diesel dan pe-

ngeluar peralatan asal (Original Equipment Ma-nufacturer) (OEM) memberi jaminan bagi peng-gunaan adunan biodiesel sehingga lima peratusdalam petroleum diesel. Nisbah campuran bolehbertambah memandangkan spesifikasi diesel Ke-satuan Eropah (EN 590:2009+A1:2010) mencapaihad tujuh peratus baru-baru ini.Pelancaran Dasar Biobahan Api Nasional (Na-

tional Biofuel Policy) pada 21 Mac 2006 me-mangkinkan pembangunan industri biodiesel diMalaysia. Dasar ini adalah hasil usaha bersamaantara ahli industri dan berasaskan penyelidikanbiodiesel di MPOB sejak 1982. Kini MPOB berjayamembina tujuh kilang biodiesel dalam dan luarnegara dengan menggunakan teknologi MPOByang dipatenkan. Dasar Biobahan Api Nasionaluntuk mengurangkan kebergantungan negaraterhadap import bahan api fosil dan mengu-rangkan pencemaran alam. Lima strategi terasdigariskan dalam Dasar itu adalah biobahan apiuntuk pengangkutan; biobahan api untuk peng-gunaan industri; pembangunan teknologi watanbiobahan api; biobahan api untuk eksport; danbiobahan api untuk alam sekitar lebih bersih.Sejak pelancaran Dasar berkenaan, KementerianPerusahaan Perladangan dan Komoditi menge-luarkan 60 lesen penghasilan biodiesel denganjumlah kapasiti tahunan 6.7 juta tan.Lembaga Minyak Sawit Malaysia (MPOB) me-

mainkan peranan penting dalam pembangunanpiawaian biodiesel iaitu Malaysian Biodiesel Stan-dard on Automative Fules Palm Methyl Esters(PME) for Diesel Engines Requirements and TestMethods (MS 2008:2008). Piawaian ini berdasar-kan piawaian biodiesel diiktiraf Kesatuan Eropah(EN14214) dan piawaian biodiesel Amerika Sya-rikat (ASTM D 6751).Pelaksanaan adunan 5 peratus biodiesel de-

ngan 95 peratus diesel petroleum (B5) bermulapada Februari 2009 oleh agensi kerajaan. Se-hingga kini, tiada masalah berkenaan enjin di-laporkan. Menteri Perusahaan Perladangan danKomoditi mengumumkan penggunaan B5 secaramandatori berperingkat di Wilayah Tengah Se-menanjung mulai Jun 2011. Pelaksanaan prog-ram B5 ini bermula dengan stesen minyak diWilayah Tengah diikuti sektor lain termasuk in-dustri. Kerajaan bersetuju membiayai pembinaankemudahan adunan inline untuk biodiesel ke da-lam petroleum diesel oleh syarikat petroleum didepoh Wilayah Tengah.Biodiesel sawit adalah sumber tenaga mesra

alam dan boleh diperbaharui serta mengurang-kan pelepasan GHG dan pencemaran alam. Disamping itu, penggunaan minyak sawit bagipenghasilan biodiesel juga dapat memperkukuhharga sawit. Oleh itu, pelaksanaan Program B5menunjukkan komitmen Kerajaan bagi membo-lehkan mitigasi pemanasan global dan peruba-han iklim serta menjamin kesejahteraan industrisawit negara. – choo@mpob.gov.my

2

INDUSTRI sawit adalah satu daripada penjanaekonomi utama negara dan menyumbang ter-

hadap pembangunan negara sejak tahun 1970-an. Bagaimanapun, ada banyak komponen dalamminyak sawit yang belum dieksploitasi sepenuh-nya dan harus dibangunkan untuk memastikanpembangunan industri sawit sentiasa berdayasaing dan berdaya maju. Secara amnya, minyaksawit mengandungi 99 peratus minyak yang me-rupakan sumber tenaga utama dan diperkaya de-ngan 1 peratus fitonutrien yang penting. Fito-nutrien dalam minyak sawit mentah (crude palmoil – CPO) terdiri daripada karotenoid, vitamin E(tokotrienol), ko-enzim Q10, sterol dan skualena.CPO adalah sumber karotenoid semula jadi yang

terkaya dalam bentuk karoten setara (pro-vitaminA). Ini termasuk alpha-karoten, beta-karoten danlycopene. Kajian saintifik membuktikan karotenoidmenunjukkan sifat antikanser terutama dalam pe-musnahan radikal bebas dan mengelakkan pe-nyakit rabun malam akibat kekurangan vitamin A.Minyak sawit juga unik kerana ia mengandungivitamin E dalam bentuk tokotrienol. Kajian me-nunjukkan tokotrienol boleh mengurangkan tahapkolesterol, melindungi sel otak, mencegah ataumengurangkan kanser seperti kanser payu dara,kanser prostat dan sebagainya berbanding alpha-tokoferol yang didapati dalam minyak sayuran lain.Selain itu, CPO juga mengandungi sterol dan

skualena yang juga mempunyai sifat nutrisi danbaik untuk kesihatan. Komponen utama steroldalam minyak sawit adalah berbentuk beta-si-tosterol di mana ia telah dibuktikan menunjukkansifat antikolesterolemik. Skualena yang biasanyadiperoleh daripada ikan yu adalah fitonutrienyang mempunyai sifat antioksidan. Terbitan skua-lena iaitu skualana juga digunakan dalam for-mulasi kosmetik sebagai agen pelembap untukmengimbangi kandungan air pada kulit. Ko-enzimQ10 pula adalah antioksidan yang lebih berkesan.Dalam hal ini, pembangunan industri biodiesel

sawit (ester metil sawit) kini menyediakan peluangkeemasan bagi penghasilan fitonutrien ini. MPOBtelah membangunkan teknologi bagi penghasilanfitonutrien sawit daripada biodiesel sawit. Tek-nologi ini telah dipatenkan MPOB dan telah di-pindahkan kepada industri dan dikomersialkan.Teknologi pengeluaran fitonutrien ini berupaya

membantu pengeluar biodiesel sawit menjadi le-bih menguntungkan sekiranya fitonutrien dieks-trakkan melalui proses penghasilan biodiesel. Ka-jian analisa ekonomi telah menunjukkan prosesbiodiesel yang berintegrasikan dengan pengeks-trakkan fitonutrien berupaya beroperasi walau-pun harga minyak sawit berada pada paras ting-gi. Usaha ini akan membolehkan industri bio-diesel sawit lebih berdaya saing.Tambahan pula, biodiesel sawit juga adalah

bahan asas penting untuk industri oleokimia bagipenghasilan bahan bukan makanan seperti agenaktif permukaan. Ia penting dalam penghasilandetergen, sabun, bahan pencuci, minyak pelincirdan sebagainya. Di samping itu, biodiesel sawitjuga boleh digunakan sebagai pelarut industriuntuk menggantikan pelarut konvensional ber-asaskan petroleum.Di samping itu, MPOB sentiasa menjalankan

penyelidikan dan pembangunan yang berterusanuntuk mencapai strategi berpendapatan tinggidan strategi nilai tambah. Penghasilan fitonutriensawit dan penggunaan dalam industri oleokimiadapat menjana pendapatan lebih tinggi untukpengeluar biodiesel sawit dan seterusnya me-nambahkan kegunaan minyak sawit sebagai sum-ber untuk industri hiliran yang mempunyai nilaitambah seperti nutraseutikal, kosmeseutikal danoleokimia. Dengan ini, industri sawit digalakkanmemaksimumkan potensi industri sawit bagi me-ngukuhkan permintaan untuk minyak sawit danseterusnya merealisasikan hasrat menjadikan Ma-laysia sebagai hub pengeluaran fitonutrien danlain-lain produk nilai tambah.

Kilang sawit diminta binakemudahan perangkap biogasPengeluaran tenaga sisa buangan sawit capai grid kebangsaan

TAN Sri Bernard Dompok menyampaikan Diploma Teknologi Pengilangan Sawit kepadapeserta terbaik sambil diperhatikan Dato’ Seri Utama Shahrir Abdul Samad (kanan) danDatuk Dr Choo Yuen May selepas merasmikan Seminar Kebangsaan Mengenai Biogas danRawatan Sisa Buangan Kilang Sawit anjuran MPOB, baru-baru ini.

Oleh Noor Asmawati Abdul Samadwatie@mpob.gov.my

BANGI: Lembaga Minyak Sawit Ma-laysia (MPOB) melancarkan pener-

bitan mengenai penilaian kitar hidup (lifecycle assessment (LCA) sempena SeminarPemindahan Teknologi (TOT) MPOB 2011,di sini, baru-baru ini.

Pelancaran penerbitan berkenaan di-sempurnakan Menteri Perusahaan Perla-dangan dan Komoditi, Tan Sri BernardDompok.

MPOB menjalankan penyelidikan LCAyang meliputi aktiviti di sepanjang kitarhidup bagi penghasilan minyak sawit danbiodiesel sawit sehingga ke penggunaanbiodiesel sawit dalam kenderaan diesel.

Data kajian yang diterbitkan dikumpulpenyelidik MPOB merangkumi aktiviti ditapak semaian, ladang sawit, kilang mem-proses buah sawit, kilang pelumat isirung,kilang penapis, kilang biodiesel dan peng-gunaan biodiesel oleh kenderaan diesel.

Data diperoleh hasil kerjasama MPOBdengan industri sawit negara dan dija-lankan mengikut garis panduan piawaianISO 14040 dan ISO 14044.

Laporan dan kajian diulas panel terdiridaripada pakar daripada Jerman, UnitedKingdom dan Denmark.

Di samping itu, hasil kajian juga di-terbitkan di dalam jurnal antarabangsauntuk dijadikan rujukan penyelidik an-tarabangsa.

Hasil kajian ini membolehkan industrisawit negara mengenal pasti peringkatyang perlu diperbaiki bagi mengurangkanpelepasan gas rumah hijau dan menyum-bang terhadap mitigasi perubahan iklim

dan pemanasan global.Ini juga menyumbang kepada industri

sawit yang mapan.Di samping itu, data dari kajian ber-

kenaan juga diberi kepada pihak berkuasadi Kesatuan Eropah (EU) dan AmerikaSyarikat (USA) bagi menyokong tuntutanbahawa biodiesel sawit keluaran negaraadalah mampan dan mematuhi kriteriakemampanan yang digaris dalam Rene-wable Energy Directive di EU dan Re-newable Fuel Standard (RFS 2) di USA.

LCA sedia maklumat untuk industri sawit

Oleh Noor Asmawati Abdul Samadwatie@mpob.gov.my

KOTA KINABALU: Bahan buanganindustri sawit, terutama dari ki-lang memproses buah sawit ber-

potensi digunakan sebagai sumber bahanbakar bagi menghasilkan tenaga elektrikdan seumpamanya.

Tandan kosong sawit (EFB) dan sisabuangan kilang sawit (POME) misalnya,yang dihasilkan dengan banyak membukapeluang kepada kilang sawit untuk turutmenceburi bidang penjanaan tenaga elek-trik.

Menteri Perusahaan Perladangan danKomoditi, Tan Sri Bernard Dompok, ber-kata kilang sawit berpotensi menjana te-naga elektrik yang dihasilkan daripadapemerangkapan biogas daripada sisa bua-ngan kilang dan tandan buah kosong bagimembekalkan tenaga kepada grid ke-bangsaan,” katanya ketika berucap me-rasmikan Seminar Kebangsaan Menge-nai Biogas dan Rawatan Sisa BuanganKilang Sawit anjuran Lembaga MinyakSawit Malaysia (MPOB) di sini, baru-baruini.

“Pengeluaran tenaga daripada sisa bua-ngan sawit daripada sumber boleh diper-baharui selaras penekanan kerajaan ter-hadap penggunaan tenaga hijau bagi me-ngurangkan penggunaan tenaga darisumber fosil.

Menurutnya, sumber tenaga seperti bio-gas yang diperoleh melalui pemerangka-pan di kilang sawit boleh digunakan untukmenjana tenaga elektrik, di samping dapatmengurangkan kesan pelepasan karbondioksida ke udara.

“Berdasarkan kaji selidik yang dijalan-

kan MPOB, kini ada 38 kilang sawit yangmempunyai kemudahan bagi memerang-kap biogas dan 34 lagi sedang dalam per-sediaan bagi membina kemudahan ber-kenaan,” kata Dompok.

Menurutnya, 47 kilang lagi akan mem-punyai kemudahan bagi memerangkapbiogas daripada sisa buangan kilang sawitmenjelang 2020.

Katanya, FELDA menunjukkan komit-men serius dengan 10 kilang milik agensiitu mempunyai kemudahan berkenaandan 10 lagi akan siap pada tahun ini.

“Justeru, saya menggesa semua kilangsawit mengikut jejak langkah FELDA de-

ngan membina kemudahan bagi meme-rangkap biogas di kilang masing-masing,”katanya.

Dompok berkata, pemerangkapan bio-gas dari kilang sawit adalah antara lang-kah bagi meningkatkan pendapatan danselaras matlamat Bidang Utama EkonomiNegara (NKEA) bagi sektor sawit.

PAda majlis berkenaan beliau turut me-nyampaikan Diploma Teknologi Pengila-ngan Sawit anjuran MPOB yang dilak-sanakan di bawah Institut Perladangandan Komoditi Malaysia (IMPAC) Kemen-terian Perusahaan Perladangan dan Ko-moditi ( KPPK).

BERNARD menyampaikan penerbitan mengenai LCA kepada pihak industri yang diwakiliKetua Pegawai Eksekutif MPOA Dato’ Mamat Salleh.

2

Galak guna teknologi baruAmalan pertanian baik tingkat produktiviti sektor huluan

Menteri lancar EDUPALMperingkat sekolahOleh Nordiyena Mohd Kamaldyankamal@gmail.com

KOTA KINABALU: Menteri Perusaha-an Perladangan dan Komoditi, Tan Sri

Bernard Dompok, baru-baru ini melan-carkan EDUPALM, Program Kesedaran In-dustri Sawit untuk Pelajar Sekolah di SMKDatuk Peter Mojuntin, Penampang.

Program EDUPALM dianjurkan MajlisMinyak Sawit Malaysia (MPOC) untuk me-ningkatkan kesedaran pelajar sekolah me-nengah mengenai peluang kerjaya dalamindustri sawit. Pada masa sama, pelajardiketengahkan kepada sumbangan indus-tri sawit kepada ekonomi negara dan kha-siat pemakanan minyak sawit serta pe-ranan tanaman sawit dalam penjagaanalam sekitar.

Pada ucapan perasmiannya, Dompokberkata, pelajar mesti mengambil tahu me-ngenai komoditi nombor satu Malaysia su-paya mereka boleh memupuk minat men-ceburkan diri dalam industri sawit.

Mereka adalah ejen perubahan dan bolehmenjadi duta bagi industri sawit negaraiaitu menjadi jurucakap yang boleh di-harapkan untuk memberi maklumat se-benar berkenaan khasiat dan kepelbagaianpenggunaan minyak sawit Malaysia kepa-da pasaran domestik dan antarabangsa.

Menurutnya, program EDUPALM diper-kenalkan tepat pada waktunya, sejajarProgram Transformasi Ekonomi (ETP).

Di bawah program ETP, industri sawitdisasar menyediakan sejumlah 41,600 pe-luang pekerjaan menjelang 2020.

Sehubungan itu, inisiatif diambil me-lalui pendekatan sesi ceramah berkenaankhasiat dan manfaat minyak sawit, kepel-bagaian produk, peluang kerjaya dan usahapenyelidikan dan pembangunan akanmembolehkan pelajar lebih peka terhadapindustri sawit.

Di samping itu, program seumpama itudapat menyediakan maklumat tepat me-ngenai kebaikan minyak sawit.

Melalui program EDUPALM, pelajarakan mendapat maklumat lanjut mengenaipotensi peluang pekerjaan ditawarkan da-lam industri sawit.

Ini termasuk pengurusan perladangan,pengilangan dan penapisan, penyelidikandan pembangunan, pemasaran serta per-dagangan di peringkat tempatan dan globalyang boleh ceburi.

Mereka juga boleh melanjutkan pelaja-ran di bidang berkaitan seperti kejuru-teraan kimia, bioteknologi dan kejurute-raan mekanikal bagi melayakkan diri un-tuk pekerjaan ditawarkan industri sawit.

Menurut Dompok lagi, pelajar juga bolehmengikuti kursus disediakan Institute ofMalaysia Plantation and Commodities (IM-PAC) di bawah Kementerian PerusahaanPerladangan dan Komoditi.

IMPAC menawarkan pelbagai kursus di-iktiraf industri sawit seperti Diploma inPalm Oil Milling dan Kursus Operator Me-kanisasi Ladang.

Turut hadir Ketua pegawai EksekutifMPOC Tan Sri Datuk Dr Yusof Basiron danKetua Pengarah MPOB Dato’ Dr Choo YuenMay.

TAN SRI Bernard Dompok menyerah replika kad keahlian Koperasi Penanaman Sawit Mampankepada seorang pekebun kecil sawit yang mendaftar menjadi ahli sempena PelancaranKoperasi itu bagi Daerah Beluran, Sabah baru baru ini. Turut kelihatan Ahli Lembaga MPOB,Datuk Tan Yung Hi dan Ketua Pengarah MPOB, Datuk Dr Choo Yuen May (kanan).

Kerajaan melalui MPOB sangat prihatin ter-hadap kebajikan pekebun kecil sawit te-

rutama untuk meningkatkan produktiviti la-dang dan pendapatan. Bermula dengan pe-nubuhan Pusat Tunjuk Ajar dan Nasihat(TUNAS) pada tahun 2003, MPOB menyediakankhidmat pengembangan yang terancang un-tuk meningkatkan pengetahuan dan kemahi-ran melalui Pusat TUNAS.Bantuan input disediakan sepanjang tempoh

Rancangan Malaysia Ke Sembilan (2006-2010)bagi menggalakkan pekebun kecil menerimaguna teknologi. Sebanyak RM 50.47 juta di-berikan untuk program bantuan anak benihsawit berkualiti, sistem tanaman sawit dua ba-ris serta integrasi ternakan dan tanaman. Tam-bahan sebanyak RM 128 juta diberikan di ba-wah pakej Rangsangan Ekonomi Kedua untukmenanam semula sawit.Keprihatinan kerajaan kepada golongan ini

terus diberi perhatian dalam RMK10 di manaindustri sawit dijadikan salah satu bidang ke-utamaan di bawah NKEA (National Key Eco-nomic Areas). Pada tahun 2011 sebanyak RM297 juta disediakan untuk penanaman semuladan penanaman baru sawit. Bantuan ini akanditeruskan sehingga tahun 2013. Oleh yangdemikian semua pekebun kecil disarankan un-tuk mengambil peluang yang disediakan demimeningkatkan pendapatan keluarga dan misinasional.Di samping bantuan input, MPOB juga me-

nyediakan prasarana bagi melipatgandakan ke-upayaan produktiviti pekebun kecil. Salah satudaripadanya ialah penubuhan Kelompok Mi-nyak Sawit Mampan atau Sustainable Palm OilCluster (SPOC). Di bawah SPOC, MPOB mem-bangunkan koperasi pekebun kecil sawit mam-pan dan pensijilan amalan pertanian baik atauGAP.Penubuhan koperasi memberi peluang ke-

pada pekebun kecil untuk bersatu di bawahsatu payung. Semua koperasi akan menye-diakan perkhidmatan pemasaran buah sawitbagi mendapat tawaran harga terbaik, dan da-lam masa yang sama akan menyediakan khid-mat jualan input pertanian terutama baja.MPOB telah merancang penubuhan 80 kope-rasi menjelang tahun 2016 dan sehingga Julai2011 sebanyak 12 koperasi telah ditubuhkan.Melalui pensijilan GAP pula, semua kebun

milik pekebun kecil akan dinilai dan kebunyang tidak mencapai hasil potensi akan terusdiberi bimbingan dan bantuan sekiranya layak.MPOB menyasarkan penilaian terhadap150,000 pekebun kecil sehingga tahun 2020.Program yang baru dimulakan ini telah diuji keatas 1,200 pekebun kecil, di mana keputusanawal menunjukkan 35% layak dianugerahkansijil dan baki 65% perlukan bimbingan.MPOB mensasarkan purata nasional penge-

luaran buah tandan sawit sebanyak 26tan/ha/tahun, dan bagi pekebun kecil 22tan/ha/tahun menjelang tahun 2020. Penca-paian pekebun kecil pada masa ini adalah 15.1tan/ha/tahun. Peningkatan produktiviti danpendapatan sektor pekebun kecil ini akanmembantu peningkatan pendapatan kasar ne-gara (Gross National Income) ke arah negaraberpendapatan tinggi menjelang 2020.MPOB hanya boleh merancang serta me-

nyediakan input dan program untuk pekebunkecil. Walau bagaimanapun, pekebun kecil per-lu mengambil bahagian dalam semua programyang disediakan secara aktif. MPOB berharappekebun kecil juga dapat memberikan mak-lum balas terhadap semua program-programyang disediakan dari masa ke semasa supayaia sentiasa dapat ditambahbaikkan demi ke-pentingan pekebun kecil, industri sawit dannegara.

Oleh Noor Asmawati Abdul Samad

BELURAN: Kesediaan pekebun kecilmenerima pakai teknologi baru danmelaksanakan Amalan Pertanian

Baik (GAP) akan menyumbang kepada pe-ningkatan produktiviti dan pendapatan me-reka.

Usaha melaksanakan penggunaan tek-nologi baru membabitkan benih sawit ber-kualiti dan penjagaan kebun yang sem-purna meliputi amalan pembajaan, kawa-lan rumpai dan serangga perosak sertapenuaian buah sawit berkualiti secara lang-sung meningkatkan taraf hidup pekebunkecil sawit.

“Peningkatan produktiviti dan pendapa-tan pekebun kecil sawit sejajar matlamatProgram Transformasi Ekonomi yang di-laksanakan Kerajaan bagi meningkatkanpembangunan ekonomi ke arah mencapaistatus negara berpendapatan tinggi men-jelang 2020”, kata Menteri Perusahaan Per-ladangan dan Komoditi, Tan Sri BernardDompok, ketika berucap pada pelancaranKoperasi Penanam Sawit Mampan DaerahBeluran anjuran Lembaga Minyak SawitMalaysia (MPOB), di sini.

Katanya, produktiviti sektor huluanmembabitkan sektor perladangan dan pe-kebun kecil akan memberi impak pentingkepada pendapatan negara.

“Menyedari kepentingan peningkatan

produktiviti sawit termasuk diusahakanpekebun kecil, kerajaan mengenal pastilangkah strategik bagi peningkatan pro-duktiviti termasuk menggalakkan peneba-ngan pokok sawit tua melebihi 25 tahunatau yang tidak produktif.

“Pokok sawit tua mengeluarkan hasil ren-dah dan ketinggian pokok menyukarkankerja penuaian menyebabkan kerugian pen-dapatan kepada pekebun kecil.

“Sejajar matlamat peningkatan produk-tiviti sawit nasional iaitu pengeluaran hasilbuah tandan segar sebanyak 26 tan se-hektar setahun menjelang 2020, Kerajaan

akan memberi bantuan sebanyak RM7,000sehektar melalui MPOB kepada pekebunkecil sawit yang layak menerima Skim Ta-nam Semula Sawit dan Skim Tanam BaruSawit.

“Ini bagi membolehkan pekebun kecilmenanam sawit dengan anak benih sawitberkualiti, memperoleh input pertaniandan pengurusan tanaman mengikut GAP,”katanya.

Pada majlis berkenaan, Dompok turut me-lancarkan logo Koperasi Penanam SawitMampan yang disertai oleh pekebun kecildan ditubuhkan dengan kerjasama MPOB.

Dompok berkata, komoditi sawit dan ge-tah dikenal pasti untuk Program Trans-formasi Ekonomi (ETP) di bawah BidangEkonomi Utama Negara (NKEA) bagi me-macu pertumbuhan ekonomi negara.

“Komoditi sawit dan getah dianggar me-nyumbang kepada Pendapatan Negara Kasar(GNI) masing-masing RM178 bilion dan RM58bilion menjelang tahun 2020.

“Tahun 2009, GNI bagi komoditi sawitadalah berjumlah RM53 bilion manakalagetah berjumlah RM18 bilion,” katanya.

Bagi mencapai sasaran GNI itu, pem-bangunan bagi kedua-dua industri komo-diti berkenaan harus memberi fokus ke-pada pelaksanaan Projek-Projek Permula-a n ( E P P s ) y a n g d i t e t a p k a n b a g imeningkatkan produktiviti dan pengelua-ran produk bernilai tambah.

Beliau juga berkata, bagi empat bulanpertama 2011, nilai eksport komoditi danproduk berasaskannya meningkat 20 pera-tus kepada RM44.3 bilion daripada RM36.8bilion pada tempoh sama tahun 2010.

Beliau menjangka, nilai eksport komo-diti pada tahun ini akan lebih tinggi ber-banding tahun 2010.

Pada majlis itu juga beliau melancarKempen Senyum peringkat Kementerian.Warga kerja yang sentiasa ceria dan ikhlasmenjalankan tugas sudah pasti kualiti,produktiviti dan tahap penyampaian per-khidmatan akan lebih cemerlang, kata-nya.

Turut hadir pada majlis itu Ketua Pe-ngarah MPOB, Datuk Dr Choo Yuen May.

Pembangunansawit, getahdiberi keutamaanDARI MUKA 1

AUSTRALIA bercadang meluluskan undang-undang untuk melabel produk makanan

yang mengandungi minyak sawit secara man-datori dengan mengaitkan minyak sawit denganisu penebangan hutan dan kesan asid lemaktepu terhadap penyakit jantung koronari.Misi lawatan ke Australia yang diketuai Men-

teri Perusahaan Perladangan dan Komoditi ba-ru-baru ini, diadakan untuk menangani isu ini.Bagi isu kesan lemak tepu, perkembangan ter-kini mengenai lemak tepu dan kebaikan nutrisiminyak sawit dikongsi melalui dialog dan me-syuarat dengan pihak berkaitan di Australia.Minyak sawit adalah salah satu daripada 17

minyak dan lemak utama dalam pasaran dunia.Tidak seperti minyak lain, minyak sawit unikkerana ia mengandungi jumlah asid lemak tidaktepu (terutamanya asid oleik) dan tepu (te-rutamanya asid palmitik) yang setara.Minyak sawit tidak memerlukan proses peng-

hidrogenan dalam aplikasi makanan. Oleh itu, iadapat menghindarkan masalah pembentukanasid lemak trans yang sudah pasti memuda-ratkan kesihatan.Pelbagai kajian pemakanan manusia, terma-

suk kajian dijalankan di Universiti Sydney, mem-bandingkan kesan pemakanan minyak sawitolein dan minyak zaitun (kedua-duanya me-ngandungi asid oleik yang tinggi) membuktikanbahawa minyak sawit olein dan minyak zaitunmempunyai kesan baik yang sama terhadapparas kolesterol di dalam darah.Secara faktanya, komposisi asid lemak (yang

menentukan sama ada sesuatu minyak ataulemak adalah tepu, mono-tak-tepu atau poli-taktepu) tidak dapat memberi gambaran keselu-ruhan dengan jelas.Kedudukan asid lemak pada trigliserida (TAG)

adalah lebih penting. Kajian penyelidikan terkinitermasuk kajian dilakukan MPOB menunjukkanasid lemak tepu berantai panjang yang beradadi posisi 1 dan 3 akan dikumuhkan dan hanyaasid lemak yang berada di posisi kedua (sn-2)diserap serta-merta ke dalam plasma darah.Posisi kedua pada TAG minyak sawit ialah asid

oleik yang mana ianya serupa dengan minyakzaitun. Oleh itu, minyak sawit adalah serupadengan minyak zaitun dan minyak lain yangkaya dengan kandungan asid oleik dan tidakmeningkatkan risiko penyakit jantung koronari.Laporan terkini Joint WHO/FAO Expert Con-

sultation of Fats and Fatty Acids yang diter-bitkan dalam Human Nutrition (2011) mengakuibahawa kesan peningkatan jumlah kolesteroldan LDL-C daripada pemakanan minyak sayuranadalah lebih rendah berbanding lemak haiwandisebabkan oleh asid lemak di kedudukan sn-2.Walaupun terdapat syor dicadangkan pelbagai

pihak berkuasa kesihatan pada peringkat kebang-saan dan antarabangsa untuk mengehadkan pe-ngambilan lemak tepu sebagai satu cara untukmengawal risiko CHD, kontroversi masih wujudterhadap kesahihan syor berkenaan.Pelbagai faktor menunjukkan bahawa lemak

tepu berasaskan minyak sayuran bukan puncapenyakit jantung berbanding lemak tepu ber-asaskan haiwan. Bagaimanapun, lebih banyak pe-nyelidikan harus dijalankan untuk memperjelas-kan fungsi lemak tepu adalah bergantung ke-pada sumber lemak berkenaan (sayuran atauhaiwan).Mesej yang disampaikan di sini ialah minyak

sawit adalah minyak sayuran yang penuh ber-khasiat tanpa asid lemak trans (yang merupa-kan ancaman terhadap kesihatan yang sudahdikenal pasti), yang tidak diubahsuai secara ge-netik, mengandungi asid lemak penting dankaya dengan asid oleik.Ia juga adalah sumber fitonutrien yang baik

termasuk tokotrienol, yang mempunyai kesta-bilan pengoksidaan dan sifat-sifat fungsionalyang baik. – choo@mpob.gov.my

2

Negeri Sembilan mula guna biobahan api B5

Menteri lawat CSIRO AustraliaJalin kerjasama kajian, penyelidikan berasaskan minyak sawitOleh Kanga Rani Selvaduraykrani@mpob.gov.my

ADELAIDE: Menteri Pe-rusahaan Perladangandan Komoditi, Tan Sri

Bernard Dompok membuat la-watan ke pusat penyelidikanpemakanan dan kesihatan ter-kemuka, Commonwealth Scien-tific Industrial Research Orga-nisation (CSIRO), di Adelaide,Australia baru baru ini.

Lawatan kerja ini bertujuanuntuk menjalin kerjasama ka-jian dan penyelidikan terutamadi dalam bidang pemakananyang berasaskan minyak sa-wit.

CSIRO yang ditubuhkan pada1926, merupakan agensi sainskebangsaan utama Australiayang aktif di dalam penyelidi-kan pemakanan dan kesihatan.Kini, CSIRO mempunyai lebih50 cawangan di seluruh dunia.

Tan Sri Bernard Dompok dandelegasi disambut oleh KetuaCSIRO Adelaide, Dr Martin Coletelah mengadakan perbinca-ngan dan kedua-dua pihak, CSI-RO dan MPOB bersetuju untukmenjalankan kolaborasi penye-lidikan di dalam bidang pema-kanan termasuk pemakananyang berasaskan minyak sawit.

Tindakan susulan melaluiperbincangan secara terperinciantara kedua pihak akan di-laksanakan dalam masa terde-kat untuk merealisasikan ker-jasama ini.

Lawatan ke CSIRO itu dila-kukan sempena lawatan kerjabeliau ke Australia bagi menga-dakan pertemuan dan perbin-cangan dengan penggubal un-dang-undang Australia di Can-berra bagi melobi menentangrang undang-undang anti mi-nyak sawit yang boleh menje-

jaskan industri sawit.Turut serta dalam lawatan ter-

sebut ialah Timbalan Ketua Se-tiausaha (Komoditi), Kementeri-an Perusahaan Perladangan danKomoditi (KPPK), M. Nagarajan,Ketua Pengarah, Lembaga Mi-nyak Sawit Malaysia (MPOB),

Datuk Dr Choo Yuen May danpegawai kanan MPOB.

Sebelum itu, PengerusiMPOB, Dato’ Seri Utama Shah-rir Abdul Samad dan Ketua Pe-ngarah MPOB, Datuk Dr. ChooYuen May beserta Ahli Parli-men Kapit, Datuk Alexander

Nanta Linggi, SetiausahaAgung Persatuan Pekebun-Pe-kebun Keci l Kebangsaan(NASH), Zulkifli Mohd Nazimdan pegawai kanan MPOB telahmembuat lawatan ke CSIRO ca-wangan Werribee, di Victoriabagi tujuan yang sama.

Oleh Norsyairah Jalilnursyairah@mpob.gov.my

SEREMBAN: PelancaranProgram B5 di Stesen Mi-

nyak Esso, Persiaran Sena-wang, di sini, pada 1 Ogos lalu,menandakan bermulanya peng-gunaan biobahan api B5 secaramandatori bagi sektor pengang-kutan di Negeri Sembilan.

Pelancaran peringkat NegeriSembilan adalah peringkat ke-tiga pelancaran penggunaanbiobahan api B5 secara man-datori yang bermula di Putra-jaya dan negeri Melaka di bawahprogram B5 Wilayah Tengah.

Program B5 Wilayah Tengahmerangkumi Putrajaya, Mela-ka, Negeri Sembilan, Selangordan Kuala Lumpur. Pelancaranperingkat negeri Selangor danKuala Lumpur akan dilaksana-kan sebelum hujung tahun ini.

Majlis pelancaran peringkatNegeri Sembilan disempurna-kan Timbalan Menteri Perusa-haan Perladangan dan Komo-diti (KPPK), Datuk Hamzah Zai-nudin.

Sebagai simbolik bermulanyapenggunaan B5 di Negeri Sem-bilan, Hamzah mengisi bioba-han api B5 ke dalam tangki ken-deraan diikuti Timbalan KetuaSetiausaha (Perancangan Stra-tegik dan Pengurusan) KPPK,Mohamed Sanuri Shahid; Tim-balan Ketua Pengarah (Penye-lidikan) MPOB, Dr Ahmad Kus-hairi Din dan Pengurus JualanEsso, Faridah Ali.

Mengikut pelan pelaksanaanProgram B5 (adunan 5 peratusbiodiesel sawit dengan 95 pe-ratus diesel petroleum) secaramandatori di Wilayah Tengah,pelaksanaan peringkat ketigaini membabitkan 156 stesen mi-

nyak seluruh negeri Sembilandengan anggaran sebanyak 923tan atau 1.1 juta liter biodieselsawit sebulan akan digunakan.

Secara tidak langsung, ham-pir 13 juta liter penggunaan di-esel fosil dapat dijimatkan me-nerusi Program B5 di negeriberkenaan dalam tempoh seta-hun.

Satu lawatan kerja ke EssoTerminal Port Dickson turut di-adakan selepas majlis perasmi-an itu bagi memantau statuskemajuan pembinaan kemuda-han pengadunan di terminalberkenaan.

Kemudahan pengadunan se-cara in-line telah 75 peratus siapdipasang dan penghantaran be-kalan B5 untuk kawasan Me-laka dan Negeri Sembilan ada-lah melalui kemudahan penga-d u n a n b e r k e n a a n y a n gdioperasikan secara manual.

Pengurusan Esso menjangka-kan projek pembinaan kemuda-han pengadunan B5 di TerminalPort Dickson akan siap sepe-nuhnya pada akhir bulan ini.

KPPK melalui MPOB mela-kukan pemantauan di stesenminyak di kawasan Melaka se-perti mana dilakukan di Put-rajaya.

Pemantauan akan diperluas-kan di stesen minyak terpilih dikawasan Negeri Sembilan bagimemastikan kualiti B5 yang di-bekalkan kepada pengguna me-menuhi spesifikasi dibenar-kan.

Selain itu, pengguna turut di-beri jaminan bahawa subsidiakan terus diberikan bagi me-mastikan harga pasaran B5 te-tap sama dengan diesel petr-oleum tulen tanpa dipengaruhioleh turut naik harga pasaranminyak global.

PENGERUSI MPOB, Dato’ Seri Utama Shahrir Abdul Samad bersama Datuk Alexander Nanta Linggi (dua darikanan) semasa perbincangan dengan pegawai CSIRO di Werribee, Victoria. Turut kelihatan Datuk Dr ChooYuen May (kanan).

MENTERI Perusahaan Perladangan dan Komoditi, Tan Sri Bernard Dompok melawat makmal penyelidikanCSIRO di Adelaide, Australia. Turut kelihatan Datuk Dr Choo Yuen May.

2

Dompok gesa graduanrebut kerja sektor ladangPeluang luas bahagian pengurusan, pentadbiran dan penyeliaan

Tiada laporan kesan negatif penggunaan B5S

EREMBAN: Sejak biobahan api B5dilancarkan 1 Jun lepas, belum ada

sebarang laporan mengenai kesan ne-gatif hasil penggunaannya.

Timbalan Menteri Perusahaan Per-ladangan dan Komoditi, Dato’ HamzahZainudin, berkata kementerian itu me-lalui Lembaga Minyak Sawit Malaysia(MPOB), melakukan pemantauan seca-ra berkala dengan mengambil dan me-nguji sampel dari stesen minyak ter-babit.

“Ujian mendapati biobahan api B5berkenaan berada pada paras sepatut-nya dan sesuai untuk kegunaan ken-deraan diesel,” katanya kepada pem-berita selepas pelancaran program B5peringkat Negeri Sembilan, di sini, ba-ru baru ini.

Negeri Sembilan adalah negeri ke-tiga melaksanakan program B5 untuksektor pengangkutan, selepas Putra-jaya pada 1 Jun 2011, membabitkanenam stesen minyak serta di Melakapada 1 Julai lepas yang membabitkan107 stesen minyak.

Katanya mulai hari itu, diesel yangdibekalkan kepada 156 stesen minyakdi Negeri Sembilan mengandungi adu-nan biodiesel sawit.

“Pada akhir tahun ini, kita akanadakan program yang sama di KualaLumpur membabitkan 247 stesen mi-

nyak dan di Selangor, membabitkan 634stesen minyak. Ini bermakna sehinggaakhir tahun ini sebanyak 1,150 stesenminyak di Wilayah Tengah menggu-nakan B5.

“Ini menunjukkan kita sudah men-capai satu angka yang boleh kita bang-gakan, walaupun ia agak kecil jikamengambil kira jumlah semua stesenminyak seluruh negara. Pada masa ini,kenderaan milik kerajaan sudah punmenggunakan B5 dan kita perluaskanpula kepada kenderaan pengangkutanberdasarkan banyak kebaikan B5 ini.

“Alhamdulillah, kepada mereka yangtelah menggunakan B5 dari Jun hinggakini belum ada satu aduan pun ber-hubung penggunaannya. Ini membe-rikan satu lagi cerita baik untuk ne-gara kerana Perdana Menteri mengu-mumkan bahawa bel iau mahumengurangkan pengeluaran karbondalam negara, sekurang-kurangnyamelalui penggunaan B5 ini, “katanya.

B5 merujuk kepada penggunaan adu-nan 5 peratus metil ester sawit dengan95 peratus diesel petroleum.

Hamzah berkata, kajian menunjuk-kan bahawa penggunaan biodiesel sawitmenyumbang kepada pengurangan se-banyak 50 peratus pelepasan gas rumahhijau (GHG) berbanding diesel fosil.

“Biodiesel juga dapat meningkatkan

prestasi enjin dan seterusnya menyum-bang kepada pelepasan asap kenderaanyang lebih bersih,” katanya.

Katanya program B5 tidak memberiimplikasi kenaikan harga minyak me-mandangkan kerajaan akan terus me-nyediakan subsidi bagi memastikanharga runcit biobahan api B5 ini padakadar yang sama dengan harga dieselpetroleum .

Katanya sejak Februari 2009, peng-gunaan B5 dilaksanakan oleh agensikerajaan seperti Dewan BandarayaKuala Lumpur (DBKL), Angkatan Ten-tera Malaysia (ATM) dan Jabatan KerjaRaya (JKR) yang membabitkan 3,900buah kenderaan berenjin diesel dansehingga kini, tiada sebarang laporanmengenai kesan negatif hasil daripadapenggunaan B5.

Katanya, Eropah dan Amerika Sya-rikat memperkenalkan penggunaanadunan biodiesel dengan diesel petr-oleum sejak awal tahun 2000.

“Thailand melaksanakan adunan B2(2 peratus biodiesel dalam diesel) se-cara mandatori bermula April 2008.Selain itu, Filipina mewajibkan peng-gunaan adunan B1 (1 peratus biodieseldalam diesel) sejak Mei 2007. Mulaitahun 2006, Indonesia menggunakanB5 di Bandar dan daerah terpilih,”katanya.

Kerjaya di sektor ini tidak hanyaterhad kepada kerja buruh tetapimempunyai jawatan laintermasuk bahagian pengurusan,pentadbiran dan penyeliaan

Tan Sri Bernard DompokMenteri Perusahaan Perladangan dan Komoditi

TAN SRI BERNARD DOMPOK menyampaikan Wang Pendahuluan Perbadanan TabungPendidikan Tinggi Nasional (PTPTN) kepada pelajar baru ijazah pertama diPanampang, Sabah baru baru ini.

Industri hiliran sawit berasaskan oleokimia telah mulaberoperasi di Malaysia sejak tahun 1980. Walau ba-

gaimanapun, industri ini tertumpu kepada produk oleo-kimia asas iaitu asid lemak, alkohol lemak, metil ester dangliserin.

Sehingga kini Malaysia mempunyai 20 peratus kapasitipengeluaran oleokimia asas dunia, di mana oleokimiaasas adalah kurang 90 peratus daripada pengeluaranhiliran minyak sawit bukan makanan, manakala bakinyadisumbangkan oleokimia terbitan seperti sabun. Padatahun 2010, pendapatan eksport negara daripada sektoroleokimia melebihi RM 8 bilion.

Sehingga hari ini Malaysia masih lagi pengeluar utamadunia bagi hanya produk oleokimia asas. Perkara inimesti diubah kerana keadaan pasaran antarabangsa telahbanyak berubah daripada pelbagai aspek.

Banyak cabaran baru perlu diambil kira seperti isu-isukemampanan industri sawit, duti eksport yang dikenakanoleh Indonesia yang memberi impak yang membimbang-kan serta keperluan peraturan perdagangan KesatuanEropah yang memerlukan pendaftaran produk kimia (RE-ACh) yang berkuatkuasa pada tahun 2007. Justeru, in-dustri hilirin sawit Malaysia hendaklah melalui prosestransformasi supaya ia sentiasa berdaya saing di persadaantarabangsa.

Pihak industri tidak boleh lagi selesa dengan produkoleokimia asas saja, yang pada hari ini adalah produkkomoditi yang memberi keuntungan yang agak minima.Mereka perlu membabitkan diri dengan pengeluaran ba-han kimia hiliran berasaskan minyak sawit yang bolehmenjana pendapatan yang lebih tinggi, sekurang-kurang-nya antara 15–35%. Tetapi aktiviti hiliran ini memerlukankos yang amat tinggi dan juga teknologi daripada negaraluar terutama daripada benua Eropah.

Peka dengan situasi ini, Kerajaan telah menyediakanperuntukan (geran) sebanyak RM508 juta di bawah Prog-ram Transformasi Ekonomi sebagai galakan kepada pi-hak industri oleokimia untuk berkembang dan melaburdalam pengeluaran produk hiliran dalam sektor minyaksawit yang merangkumi sektor surfaktan, biopoliol, ag-rokimia, biolubrikan dan terbitan gliserol.

Daripada RM508 juta, sebanyak RM 282 adalah untukperolehan teknologi luar dan baki RM226 juta adalahuntuk aktiviti pra-pengkomersilan. Pihak industri yangberminat boleh menghubungi pihak MPOB atau PEMAN-DU di Jabatan Perdana Menteri. Setakat ini tiga buahsyarikat telah berjaya memperoleh geran ini.

Sejak ditubuhkan pada tahun 1979 (sebagai PORIM),MPOB sentiasa menyokong hasrat Kerajaan di dalamusaha untuk menambah pendapatan industri, rakyat dannegara. Tanaman sawit pada ketika ini adalah tanamanutama negara yang luas tanamannya sudah hampir men-cecah 5 juta hektar. MPOB juga sentiasa membantu pihakindustri melalui aktiviti penyelidikan dan pembangunantermasuk bantuan teknikal. Dalam bidang penyelidikanhiliran bukan makanan, beberapa teknologi telah di-bangunkan oleh MPOB seperti teknologi pengeluaransurfaktan (seperti MES dan esterquat) sebagai bahan aktifuntuk detergen dan pelembut fabrik, pelbagai produkkosmetik dan penjagaan diri, bio-poliol dan produk po-liuretana, formula berasaskan air bagi kawalan seranggadan rumput rumpai, bio-lubrikan dan gris dan lain-lainlagi. Para usahawan dipelawa menghubungi penyelidikMPOB untuk mengkomersialkan teknologi-teknologi ini.

MPOB juga berjaya membangunkan Makmal Efikasiuntuk penilaian produk kosmetik dan penjagaan diri.Fasiliti di makmal ini merupakan fasiliti yang pertama dirantau ini dan ia telah dimanfaatkan oleh pengusahakosmetik di Malaysia dan negara-negara ASEAN ber-dekatan seperti Singapura dan Filipina.

MPOB juga sedang dalam proses membangunkan mak-mal bertaraf OECD-GLP yang boleh memberi perkhid-matan analisis oleokimia berdasarkan keperluan per-undangan EU REACh. Sehingga hari ini, Kesatuan Eropahmasih lagi pasaran terbesar produk oleokimia Malaysia dimana pada tahun 2010 eksport Malaysia ke Eropah ber-jumlah 0.60 juta tan (26.7% daripada jumlah keseluruhaneksport oleokimia Negara).

Di bawah unjuran ETP, industri oleokimia dijangkamenjana tambahan pendapatan kasar negara sebanyakRM5.8 bilion. MPOB akan berikhtiar untuk memastikanbahawa sasaran ini tercapai. – choo@mpob.gov.my.

Oleh Pancratius Edward Pudinpanpudin@kppk.gov.my

KOTA KINABALU: Menteri Pe-rusahaan Perladangan dan Ko-moditi, Tan Sri Bernard Dom-

pok, menasihati graduan yang masihmenganggur di negeri Sabah supayamerebut peluang membina kerjaya disektor perladangan komoditi.

Beliau berkata, ini kerana, kerjaya disektor ini tidak hanya terhad kepadakerja buruh tetapi mempunyai jawatanlain termasuk bahagian pengurusan,pentadbiran dan penyeliaan.

“Banyak kekosongan kerja dalamsektor perladangan bagi graduan yangmemiliki ijazah, diploma atau sijil, ke-rana bukan semua kerja di sektor per-ladangan kerja buruh.

“Oleh itu saya berharap graduanyang belum mempunyai pekerjaan me-rebut peluang yang ada dalam bidangperladangan,” katanya.

Beliau berkata demikian pada MajlisPemberian Wang Pendahuluan Perba-danan Tabung Pendidikan Tinggi Na-sional (PTPTN) kepada sembilan pe-lajar baru ijazah pertama dan penye-rahan sumbangan kepada 19 PersatuanIbu Bapa dan Guru (PIBG) sekolah ren-dah dan menengah kawasan ParlimenPenampang, dekat sini, baru baru ini.

Dompok berkata, tujuan kerajaanmemberikan pinjaman pendidikanadalah untuk membolehkan pelajarmeneruskan pengajian ke peringkat

tinggi agar menjadi modal insan ber-kualiti bagi membantu pembangu-nan negara.

“Ini adalah sebahagian daripadamatlamat kerajaan untuk meningkat-kan sumber manusia terlatih yang da-pat menyumbang kepada perkhidma-tan lebih berkualiti kepada pembangu-nan negara.

Dalam perniagaan, pelabur hanyadatang ke sesebuah negara jika adapekerja mahir. Oleh itu pelajar seha-rusnya memanfaatkan kemudahan di-sediakan kerajaan untuk meningkat-kan ilmu dan kemahiran dalam pel-bagai bidang,” katanya.

2

Kod genetik sawit ke-2 dilancarEpigenom hasil bahan tanaman klonal tambah hasil minyak sawit

Koperasi tanaman sawit mampan ditubuh

KONGRES Minyak Sawit AntarabangsaMPOB (PIPOC), dianjurkan MPOB menca-

tatkan rekod baru dengan disertai lebih 2,250peserta. PIPOC 2011 yang bertemakan “Palmoil –Fortifying and Energizing the World” mem-beri tumpuan kepada peranan penting minyaksawit dalam pasaran minyak dan lelemak danperkembangan terkini dalam industri sawit.Ia diadakan pada masa yang tepat kerana ke-

rajaan Malaysia mengiktiraf industri sawit sebagaisektor strategik dan penting dalam membawanegara ke arah ekonomi berpendapatan tinggi.Kongres ini memberi landasan sesuai untuk in-teraksi dan perbincangan mendalam tentang isudan perkembangan semasa, trend pasaran, ino-vasi, peluang dan cabaran dihadapi industri sawit.PIPOC telah melalui tempoh masa lama sejak

persidangan antarabangsa minyak sawit per-tama, “International Conference on Palm OilProduct Technology in the Eighties” dianjurkanPORIM bersama Persatuan Perbadanan Pena-nam (ISP) pada 22-24 Jun 1981 sebagai forummembincangkan pencapaian dan cabaran di-hadapi industri sawit. PIPOC pada hari ini ber-kembang menjadi satu jenama antarabangsa.Pengerusi Sime Darby Bhd, Tun Musa Hitam,menyatakan di dalam ucap utama beliau diPIPOC 2011 bahawa industri sawit terus di-persalahkan badan bukan Kerajaan (NGO) danpesaingnya. MPOB yang bertanggungjawabterhadap industri sawit akan terus diserang isutidak tentu kesahihannya.Untuk menangani isu berkenaan, kita perlu

mempunyai kekuatan dalam bidang penyelidi-kan dan pembangunan, sama ada dari segipemakanan, persoalan alam sekitar atau isu lain.Musa juga menyeru supaya industri sawit mem-berikan tumpuan memenuhi keperluan tenagamasyarakat dunia. Sebenarnya, ini adalah fokuspenting penyelidikan di MPOB kerana industrisawit berpotensi besar memenuhi keperluan ba-han api dari sumber boleh diperbaharui yangsemakin meningkat. Forum petang bertemakan“Bracing Change for a Sustainable Tomorrow”membincangkan isu dihadapi industri, kesela-matan makanan, kesan politik ke atas ekonomidan isu perdagangan semasa krisis.Pengeluaran minyak sawit mampan menjadi

semakin penting sejak penerbitan LaporanBrundtland "Our Common Future" yang me-rumuskan satu program global bagi memas-tikan pembangunan mampan. Berikutan ke-bimbangan terhadap perubahan guna tanahkepada pertanian secara langsung atau tidaklangsung, pokok sawit yang secara teori ber-potensi menghasilkan 18.2 tan minyak sawitsehektar setahun adalah penyelesaian ungguluntuk bekalan minyak yang mampan. Kulturtisu dapat memainkan peranan penting untukmencapai hasil tinggi. Sehubungan itu, PIPOC2011 menyaksikan pelancaran kod genetik ke-dua. Ini adalah satu kemajuan penting keranaMPOB buat kali pertama menemui pelbagaipetanda bio yang boleh digunakan untuk ka-walan kualiti bahan kultur tisu. Ini akan mem-beri keyakinan lebih untuk bahan tanamanklon. Pembentang dan peserta PIPOC 2011 ter-diri daripada golongan pakar penyelidikan sawitterkemuka dunia. Peserta memperoleh gam-baran keseluruhan pemikiran semasa dan dapatmengenal pasti hala tuju baru untuk penye-lidikan di masa depan. Hasil persidangan inibukan sekadar penerbitan tetapi ia mening-katkan kerjasama bidang penyelidikan baru.Ternyata industri sawit akan ditingkatkan ke

tahap lebih tinggi melalui penyelidikan dan pem-bangunan. Berdasarkan pembentangan di PIPOC2011, pembangunan industri sawit yang mam-pan dapat menyumbang transformasi ekonominegara dan pembangunan ekonomi lebih pesat.Ini seterusnya dapat mencapai wawasan

Program Transformasi Ekonomi ke arah negaraberpendapatan tinggi menjelang 2020.

Oleh Noor AsmawatiAbdul Samadwatie@mpob.gov.my

SELAMA: KementerianPerusahaan Perladangandan Komoditi (KPPK)

bersama Lembaga Minyak Sa-wit Malaysia (MPOB) mengam-bil inisiatif menubuhkan Kope-rasi Penanam Sawit Mampan diseluruh negara.

Penubuhan Koperasi Pena-nam Sawit Mampan adalah lang-kah strategik dilaksanakan Ke-rajaan untuk meningkatkanproduktiviti dan kualiti minyaksawit dihasilkan pekebun kecilmelalui Amalan Pertanian Baikdan mesra alam.

Dalam hal ini, pekebun adalahdigalak menyertai Koperasi Pe-nanam Sawit Mampan bagi pe-ngeluaran hasil sawit tinggi danberkualiti.

Timbalan Menteri Perusaha-an Perladangan dan Komoditi,Dato’ Hamzah Zainudin, berkatademikian ketika berucap meras-mikan Koperasi Penanam Sawit

Mampan Selama, Perak, di sini,baru baru ini.

Beliau berkata, sehingga kini,sebanyak 12 koperasi ditubuh-kan iaitu di Tongod, Kunak, Ta-wau, Beluran dan Kinabatangandi Sabah; Saratok dan Belaga diSarawak; Jasin di Melaka; Klu-ang dan Kulaijaya di Johor; Te-merloh dan Bera di Pahang sertaKuala Selangor di Selangor.

“Koperasi Penanam SawitMampan Daerah Selama adalahyang pertama ditubuhkan di Pe-rak.,” katanya.

Pada tahun ini, sebanyak 10Koperasi Penanam Sawit Mam-pan dilancarkan membabitkanjangkaan keluasan kawasan ta-naman sawit seluas 112,970 hek-tar.

Beliau berkata, penyertaanpekebun kecil dalam gerakankoperasi penanam sawit mam-pan adalah landasan penting kearah pensijilan minyak sawitmampan sektor pekebun kecil.

“Usaha ini akan menyum-bang kepada pengeluaran mi-nyak sawit Malaysia yang di-

hasilkan secara mesra alam danselamat untuk pemakanan se-jajar peningkatan permintaanpengguna di luar negara.

“Pembabitan semua pihak da-lam industri sawit termasuk pe-kebun kecil bagi memastikanpengeluaran minyak sawitmampan akan menjamin kepa-da penawaran harga yang lebihtinggi dan peluang pasaran mi-

nyak sawit Malaysia yang lebihluas.

“Pengeluaran sawit mampanyang menerapkan tanggungja-wab sosial, kepentingan terha-dap penjagaan alam sekitar dannilai kemasyarakatan dapat me-ngimbangi tuntutan ekonomidan kepentingan pemuliharaanalam bagi kepentingan generasiakan datang,” katanya.

Oleh Meilina Ong Abdullahmeilina@mpob.gov.my

KUALA LUMPUR: MPOBmelancarkan Kod gene-tik sawit ke-2 (epigenom)

bagi menghasilkan bahan tana-man klonal yang berupaya me-ningkatkan hasil minyak sawituntuk kegunaan industri sawitpada masa akan datang.

Pelancaran epigenom itu di-sempurnakan oleh Menteri Pe-rusahaan Perladangan dan Ko-moditi, Tan Sri Bernard Dom-pok sempena majlis perasmianKongres Antarabangsa MinyakSawit MPOB (PIPOC 2011) di Pu-sat Konvensyen Kuala Lumpur(KLCC) baru baru ini.

Tan Sri Bernard Dompok ber-kata, pengetahuan mengenaiepigenom sawit adalah pentingkerana ia merupakan asas ke-pada pembangunan penanda biountuk menyaring bahan tana-man dengan variasi somaklonalatau ketaknormalan dalam pro-ses pengklonan.

“Walaupun tanaman klonalmenunjukkan potensi pengelua-ran yang memberangsangkan,namun penggunaannya sebagaibahan tanaman masih kurangdigalakkan disebabkan olehpenghasilan tandan ‘mantle’atau tidak normal.”

“Tandan buah sawit yang me-ngalami ketaknormalan yangserius biasanya tidak menjadidan akan luruh, menyebabkankehilangan hasil minyak sawit,”katanya.

Untuk tujuan itu, MPOB ber-sama Orion Genomics dari Ame-rika Syarikat melakukan ker-

jasama melalui teknologi gabu-ngan maklumat epigenom sawitserta penggunaan mikroatur ke-seluruhan genom sawit bagimengenalpasti beberapa ciri-ci-ri penanda yang berpotensi.

“Penanda-penanda ini sedangmenjalani ujian pengesahan se-belum diajukan kepada pihakindustri untuk ujian lanjutanpada skala yang lebih besar.”

“Penanda-penanda bio yangberjaya menjalani proses penge-sahan akan digunakan untukmenyaring bahan tanaman klo-nal pada peringkat pra-nurseribagi mengenalpasti pokok sawityang normal dan diluluskan un-tuk penanaman,” katanya.

Beliau berkata, MPOB akanmemastikan kawalan kualiti ta-naman klonal dalam bentuk pe-nanda-penanda bio dilaksana-kan sepenuhnya bagi memberikeyakinan kepada industri dan

penanam sawit terhadap pengu-naan bahan tanaman klonal.

Tan Sri Bernard Dompokberkata, kerajaan melaluiMPOB akan terus meningkat-kan aktiviti penyelidikan danpembangunan bagi memasti-kan industri minyak sawit di-bangunkan secara sihat danmampan.

Bagi program penyelidikan ge-nom, MPOB, pada tahun 2009 te-lah mengumumkan kejayaanpenjujukan tiga genom daripadakedua-dua spesis sawit iaituElaies guineensis dan Elaeis ole-ifera.

Sejak itu, program genom sa-wit telah menambahbaik juju-kan genomnya (dikenali sebagaikod genetik utama atau perta-ma) dan usaha dipertingkatkanbagi mengenalpasti gen-gen pen-ting bagi menghasilkan bahantanaman yang produktif serta

mempunyai ciri komersial.Salah satu cara untuk meng-

hasilkan tanaman yang berkua-liti adalah dengan kaedah peng-klonan. Bahan tanaman klon te-lah menunjukkan penghasilanyang setaraf dengan induknyadan jikalau ditanam secara be-saran peningkatan penghasilanpengeluaran minyak dapat di-nikmati.

“Ini adalah disebabkan olehkeseragaman tanaman klon ber-banding dengan bahan tanamanyang berdasarkan benih.”

“Kerajaan melalui dua ProjekPermulaan (EPP) di bawah Bi-dang Ekonomi Utama Nasional(NKEA) akan menumpukanpada peningkatan produktivitipekebun kecil dan penekananpada program penyelidikan danpembangunan bagi menghasil-kan bahan tanaman yang ber-mutu tinggi,” katanya.

TAN SRIBERNARDDOMPOKmelakukanupacarapelancaran Kodgenetik sawitke-2 sempenaPIPOC 2011.Turut kelihatan(dari kiri) DatinPadukaNurmala AbdulRahim, Dato’Seri UtamaShahrir AbdulSamad danDatuk Dr ChooYuen May.

DATO’ Hamzah menyampaikan replika sijil keahlian KoperasiPenanaman Sawit Mampan Daerah Selama sempena pelancarankoperasi itu baru-baru ini.