MIsljenje vozaca o droga testu

7/30/2019 MIsljenje vozaca o droga testu

1/19

UNIVERZITET U ISTONOM SARAJEVUSAOBRAAJNO-TEHNIKI FAKULTET DOBOJ

SEMINARSKI RADTema: Miljenje vozaa o ideji droga testa

Predmet: Saobraajna psihologija Student:Asist.:

Doboj, 2007


2/19

Sadraj:I Uvod1.1. Uvod

1.2. TeorijaII Metodologija2.1. Predmet istraivanja2.2. Ciljevi2.3. Hipoteze2.4. Varijable2.5. Instrumenti2.6. Procedura i uzorak

III RezultatiIV Zakljuak

V LiteraturaVI Prilozi

2


3/19

I Uvod1.1. Uvod

Potekoe vezane uz zloupotrebu droga predstavljaju transkulturalni fenomen i jedanod gotovo nerjeivih problema savremenog svijeta. Po posljedicama koje uzrokujepojedincu, porodici i zajednici, smatra se jednim od najteih sociopatolokih pojavadananjice. Iako meunarodna javnost ulae sve vie napora i novca kako bi sesuprostavila ilegalnoj trgovini drogama, te usavrio pristup prevenciji, lijeenju irehabilitaciji ovisnika, jo uvijek nisu postignuti rezultati koji bi svjedoili smanjenju tepojave. Naprotiv, broj ovisnika o drogama pokazuje porast i u onim zemljama, iromsvijeta, koje donedavno nisu imale slinih briga. U Republici Srpskoj i Bosni iHercegovini ne postoje validne sveobuhvatne znanstvene studije koje bi preciznopokazale epidemioloko stanje vezano za drogu i druge ovisnosti. Pojedinanaistraivanja i indirektni pokazatelji govore da se poslednjih dvadeset godina, a posebnonakon proteklog rata biljei znaajno poveanje broja osoba koje eksperimentiu ili suovisnici o drogama ili drugim psihoaktivnim supstacama. Obzirom na znaajnostproblema namee se, kao trajni zadatak, ukljuenje u Evropske Akcione Planove borbeprotiv narkomanije i drugih ovisnosti.

Jo u predratnom periodu postojao je naglaen problem upotrebe droge ipsihoaktivnih supstanci u RS i BIH, sa registriranih 1 450 narkomana i realnompretpostavkom da je neregistrovanih uivaoca opojnih droga bilo tri puta vie. Iakotrenutno u redovitom zdravstveno-statistikom sistemu nedostaju podaci o stvarnombroju narkomana, odnosno ovisnika o psihoaktivnim supstancama. Rat koji je protekao uRS i BiH izazvao je teka stradanja stanovnitva i iza sebe ostavio razaranja i bijedu.Ratni zloini okrutno se oitavaju u brojkama od 200 000 mrtvih i nekoliko stotinahiljada prognanih. Izvjetaj Zavoda za javno zdravstvo RS i BiH, govori o 634 250izbjeglih i 501 000 raseljenih osoba. Ne smije se zaboraviti da 200 000 mrtvih znai vieod 1 000 000 oaloenih, a da preko milion raseljenih, izbjeglih i prognanih znai,skoro, isto toliko osiromaenih, napaenih, obespravljenih i nadasve ojaenih ljudi, ijee ljudske tragedije trajati narednih godina i desetljea. Njihovi ivotni putevi suispresijecani, promijenjeni, a njihov ivotni standard esto sveden na nivo pukogegzistiranja i permanentne borbe i rada da bi se preivjelo. Po podacima SZO na teritorijiRS i BiH vie od milion ljudi pati zbog psihikih poremeaja vezanih uz teku ratnutraumu, a gotovo cjelokupno stanovnitvo je na odreen nain psihofizikitraumatizirano. Tako da u ratnim sukobima najvie stradavaju mladii u najboljimgodinama ivota i najproduktivnijoj dobi za rad, proizvodnju i stvaralatvo, postajuidoivotnim invalidima nesposobnim za rad i usmjerenim na socijalna primanja, temeljemratnih zasluga.

3


4/19

S druge strane, rat je stvorio besperspektivno drutveno stanje zbog kojeg se drugi diomlade populacije iseljava u strane zemlje. Razoreno i jednim dijelom onesposobljenogospodarstvo, veini njenih stanovnika, ne moe stvoriti materijalnu osnovu za pristojanivot. Drutva u prijelazu, kao to je nae, obiljeena su velikim drutvenim promjenama,

kao to su poveana socijalna mobilnost, vrlo brza urbanizacija i slom tradicionalnihdrutvenih vrijednosti. Savremeno drutvo i njegove ustanove odbacuju pojedinca iliskupine koje posustaju u svakodnevnoj borbi za materijalnim dobrima i drutvenimpoloajem. Sve se manje dri do moralnosti. Sve je vie onih koji ispadaju iz mreesustava socijalne sigurnosti i ulaze u podruje socijalne nesigurnosti i neizvjesnosti.Prekomjerno pijenje alkohoholnih pia i uzimanje opojnih droga, kao izraz bijega iz te itakve stvarnosti i drutvenih potekoa, karakteristino je za nae drutvo i dananjucivilizaciju. Uloga porodice, kao izvorne ljudske zajednice, danas je zbog navedenihprimjera bitno drukija, te ona tee funkcionie i ee zakazuje u svojim zadacima.Takva porodica stvara mlade sa problemima, mlade koji izlaz trae u neformalnimdrutvenim skupinama vrnjaka ili odraslih sa rizinim ponaanjem, te zapadaju u

ovisnost o psihoaktivnim supstancama, kriminal, prostituciju, itd.Narkomanija je poremeaj u organizmu izazvan psihikom i fizikom ovisnou odnarkotinih sredstava ( droga ). Ta psihika i fizika ovisnosto uzimanju droge ogleda seu takvoj potrebi za uzimanjem istih jedan dui vremenski period. Droge su prirodna ilivjetaka sredstva koja znaajno utiu na nervni sistem, psihike procese i ponaanje.Uticaj droge na nervni sistem i psihike procese ogleda se u sledeem: ponaanje jeindividualno, tj. droga i narkotici nemaju isti uticaj na sve ljude; kod nekih moe daizazove vee posljedice, a kod nekih manje. To znai da uticaj (neke) droge zavisi i odlinosti koja je uzima, a posebno od njene fizike konstrukcije, zdravstvenog stanja,trenutnog raspoloenja i socijalne situacije. Poetno zadovoljstvo koje se javlja kasnije

postaje ivotna muka i tragedija. Ba zbog tog poetnog zadovoljstva kod uzimanjanarkotika i povremenog poputanja i slabljenja anksioznosti i uznemirenosti, osoba bivazavedena. Ona postaje neaktivna i manje zainteresovana za zbivanje u svojoj sredini.Nakon takvog mirnog i blaenog perioda postepeno nastupaju promjene usleddjelovanja sve vee koliine droge i usled sve veih tekoa da se ta droga nabavi.Narkotici stvaraju i psihiku i fiziku zavisnost. Osoba pone da doivljavanepodnoljive psihike tegobe, malaksalost, greve, uznemirenost, a esto i paniku, akonema droge. U ovakvim sluajevima pogorava se ne samo psihiko i fiziko stanje, vese doivljava i moralni pad. Osoba ovisna o drogi pristae da uradi bilo ta, i pogaziesve moralne i zakonske norme, samo da bi dola do narkotika. Uzroke narkomanije trebatraiti u optim uslovima sredine u kojoj pojedinac ivi, ali i u neupjenosti da se rijeeneki lini problemi i neadekvatno reagovanje na neuspjehe u koli i ivotu. Uzimanjudroge su naroito sklone male osobe koje na taj nain ele da odre svoju samostalnost ineslaganje sa vladajuim normama ponaanja. Mlae ljude uvijek privlai neto o emunemaju puno znanja, kao i to da se eli da se vidi da oni ne samo podravaju, ve ioponaaju one svoje vrnjake koji uzimaju drogu.

4


5/19

Mnogi mlai ljudi koji su probali drogu su imali pogrno uvjerenje da e lako prestatiuzimati narkotike. Upravo zbog ovakvog miljenja mnogi su proli kroz najvee muke uelji da se oslobode ovisnosti. Izvjetaj iz bolnica podravaju da mnogi u tome nikadanisu uspjeli, ve su doivotno ostavi bolesni i invalidi, a mnogi zbog toga rano zavrili

svoj mladi ivot. ak i tamo gdje se lijeenje pokazalo uspjenim, ostalo je otvorenopitanje hoe li se oni ponovo vratiti uzimanju narkotika.

5


6/19

1.2. Teorija

Pod drogom se podrazuljeva svaka supstanca koja, unijeta u organizam, moe da izmjenijednu ili vie njegovih funkcija izazivajui stanje fizike i psihike zavisnosti. Brojna susredstva koja mogu izazvati ovisnost (razni medikamenti, barbirurati, sedativi,anksiolitici, amfetamini, stimulatori CNS opijati i opioidi, halucinogeni (LSD,marihuana, hai, ljepilo, itd.)).

U svim zemljama se poveava upotreba raznih droga. U razvijenim zemljama oko 20%vozake populacije vozi pod uticajem ovih supstancija. Ta poveana potronjapredstavlja sve veu opasnost po bezbjednost saobraaja zbog propratnih pojava, ijiuticaji na vonju nisu dovoljno poznati. Ti propratni negativni uticaji droga koji slabevozaku sposobnost zavise od vrste, koliina i brzine kojom se te droge metabolizuju utijelu. Obino se njihovi uticaji javljaju tek poto je prolo njihovo osnovno dejstvo, pa sezato ne mogu primjetiti, a teko se procjenjuje koncentracija droga u urinu i krvi. Uepidemiolokim studijama vozaa sa nezgodama deava se da vei procenat vozaaizjavljuje da je koristio drogu, dok hemijske analize ne potvruju takvo stanje. Osim toga,invididualna osjetljivost oteava dobijanje tane slike o povezanosti upotrebe droge sanezgodama.

Saobraajna policija Srbije nabavila je narkotest od nemakog proizvoaa prije dvijegodine. Budui da je ovaj ureaj jo u fazi ispitivanja, nai saobraajci za sada imajusamo jedan primerak. Primena dreger testa za otkrivanje vozaa pod dejstvom opojnihdroga jo je u eksperimentalnoj fazi. Primena dreger testa za otkrivanje vozaa poddejstvom opojnih droga jo je u eksperimentalnoj fazi.Dreger test radi na osnovu uzorka pljuvake i za najvie 15 minuta mogue je utvrditi

da li je osoba vozila pod dejstvom narkotika ili ne.Vrste droge koje dreger test prepoznaje su kanabis, benzo-dijazepini, kokain, opijati iamfetamini u koje spada i ekstazi. U okviru ovih vrsta ima vie podvrsta narkotika i ovajtest reaguje na sve njih. Postupak koji se obavlja na licu mesta traje od 10 do 15 minuta.Test se dri u ustima dok ne upije dovoljnu koliinu pljuvake koja moe da pokae da liu organizmu ima narkotika. Preciznije, na aparatu postoji senzor koji promenom bojepokae da je sakupljeno dovoljno pljuvake koja moe da pokae prisustvo droge. Takonatopljen, on se zatim vrati u leite aparata koji u roku od pet minuta pokazuje da li uorganizmu ima droga i kojih ili je voza ist.Aparat izbaci traku, kao fiskalni raun, na kojoj pie koju je vrstu droge otkrio. Testreaguje i na vie droga istovremeno i sve ih zabelei. Prednost testa je i to to ne postojiopasnost od infekcije, kao i injenica da koncentracija pljuvake odgovara koncentracijikrvi. Takoe, jedna od pogodnosti dreger testa svakako je jednostavnost njegoveprimene. Bre je i jednostavnije uzorkovanje pljuvake nego mokrae, znoja, noktiju ilikose.Ipak, test ima i nedostataka. Ph vrednost pljuvake moe da utie na rezultate testa, istokao i nain uzimanja uzorka, ukoliko se radi nestruno.Testu se povrgavaju osobe za koje policajac na osnovu spoljnog izgleda i ponaanjaposumnja da upravljaju vozilom pod dejstvom narkotika. Pouzdanost ovog test je ak 98

6


7/19

%, pored toga ostavlja i pisani trag na koju drogu jereagovao.U Republici Srpskoj, Doboju, se koristi Dipro Druglab, test na urin. DD test obezbjeujebrzo vizuelno otkrivanje prisustva sledeih supstanci u urinu: amfetamina, barbiturate,benzodiazepine, buprenorfina, kokaina, metafetamina, morfina, metadona, fenciklidina,

triciklinih antideresiv i marihuane u ljudskom urinu u ovim ogranienimkoncentracijama: 1000 ng/ml amfetamina, 300 ng/ml sekobarbitala (metabolitebarbiturate), 300 ng/ml oksazepama (metabolit benzodiazepina), 10 ng/mlmetamfetamina, 300 ng/ml metadona, 300 ng/ml morfina, 2000 ng/ml opijata, 25 ng/mlfenciklidina, 1000 ng/ml triciklinih antidepresiva, 50 ng/ml 11-nor-9-THC-9 COOH(THC) bez potrebe za korienjem instrumenata. DD test je imunoesej baziran naprincipu takmiarskog povezivanja. Supstance koje su moda prisutne u uzorku urina setakmie protiv njima odgovarajuih srodnoh supstanci, droga oko mjesta vezivanja nanjihivom specifinom antitijelu. U toku testiranja, uzorak urina se pomjera prema goredjelovanjem kapilara. Droga, ako je prisutna u uzorku urina ispod graninog nivoakoncentracije nee preplaviti vezivna mjesta svog specifinog antitijela koja se nalaze na

djelovima antitijela. Presvueni djelii antitijela e potom biti uhvaeni od straneimobilizirane srodne supstance tako da e se pojaviti linija u boji koja se nalazi u djelutest linija odreene droge. Obojena linija se nee pokazati u podruiju test linija ako jenivo droge na ili iznad svoje granine koncentracije, jer e preplaviti sva vezivnamjesta antitijela smjetena na sitinim djelovima antitijela. U ulozi kontrole sameprocedure, obojena linija e se uvijek pojavljivati u kontrolnom linijskom dijeluukazujui na to da je dodata dovoljna koliina uzorka, te da je dolo do natapanja opne.DD test ne treba koristiti nakon isteka datuma trajanja. Test treba ostati u zapeaenompakovanju do upotrebe. Svi uzorci su potencijalno tetni i sa njima se postupa na istinain kao i sa infektivnim agensima. Koriteni test treba odbaciti u skladu sa federalnim,dravnim i lokalnim pravilima. Vlaga i temperature mogu tetno uticati na rezultate.

7


8/19

PSIHOFIZIOLOKI EFEKTI DROGE NA SPOSOBNOSTI VOZAA

Droga djeluje na ovjekov organizam i na njegovu psihu. U prvom redu oteuje:

1. mozak (oko 99 %);

2. oteuje zubne desni;

3. oteuje plua;

4. slabi ruke (upala nerava);

5. jetra (85 % sluajeva);

6. crijeva;

7. polne lijezde (oko 90 %);

8. uzrokuje zamor i premor ruku (drhtanje);9. slabljenje nogu;

10. bolove u stomaku i smetnje;

11. poveanje slezene;

12. oteuje bubrege (70%)

13. eludac (60%);

14. srce (80%)

Dijelovanje droge na tjelesne organe ovjeka

8


9/19

Mentalni poremeaji i poremeaji ponaanja uzrokovaniupotrebom psihoaktivnih supstanci registrirani u Primarnojzdravstvenoj zatiti 1998-2000.

Stopa na 100.000 stanovnika

Oboljenja/stanja 1998. 1999. 2000.Mentalni i poremeajiponaanja uzrokovaniupotrebom psihoaktivnihsupstanci F11-F19

63,0 62,0 64,6

(Izvor podataka Federalni Zavod za javno zdravstvo; www.narkomanija.ba)

Izvjetaj o pruenim uslugama u ambulanti Odjeljenja zanarkomaniju uperiodu od 1.1.2001. Do 31.12.2001. godine.

Broj prvihpregleda

Broj kontrolnihpregleda

Ukupno Usluge

Mukarci ene Mukarci

ene Mukarci

ene 3912

260 57 1247 272 1507 329

Ukupno : 317 Ukupno: 1519 Ukupno: 1836

(Izvor podataka JU Zavod za alkoholizam i druge toksikomanije KantonaSarajevowww.narkomanija.ba)

9


10/19

Upotreba sredstava ovisnosti (droga) uzrokuje obine i tee reakcije kod vozaa odalkohola. Znatno uslovljavaju poremeaj funkcionisanja nervnog sistema, krvotoka imetabolizma uopte. Organizam se iscrpljuje, nastaju ozbiljni intelektualni poremeaji.Gubi se kontrola nad sopstvenim postupcima, nastaju poremeaji opaanja u vremenu,prostoru, ne razlikuju se stvarnost od mate, nastupaju halucinacije i slino.

Najmanja doza droge kod vozaa ve izaziva poremeaje u cjelokupnom funkcionisanju.Prvenstveno uslovljava naroito duevno zadovoljstvo, euforiju, blaenstvo, osjeanje naneto prijatno potiskujui iz svijesti ono to je neprijatno.

estom upotrebom nastaje ovisnost psihofizika neophodnost stalnog uzimanja iizraeniji psihofiziki poremeaji. Nastaje poremeaj cjelokupne linosti (karaktera,temperamenta, volje, stavova, shvatanja i drugih crta linosti). Formira se psihopatska isociopatska slika. Osobe postaju kolebljive, slabe volje, impulsivne, neobuzdane,nekontrolisane sa brojnim oblicima kriminogenog ponaanja. Posebno su opasne irazorne za okolinu ukoliko dou u poziciju da upravljaju vozilom kada nisu ispunjeni niminimalni zdravstveni i psiholoki uslovi da to uspjeno obavljaju.

Panju treba obratiti i na upotrebu raznih medikamenata kod vozaa koji dugotrajnom ilipovremenom upotrebom smanjuju sposobnost vozaa za upravljanje vozilom (pospanost,oamuenost, pad psihomotornih aktivnosti, pasivnost i dr.).

Porast upotrebe droga u raznim zemljama, posebno meu mlaim vozaima, privukao jepanju o njihovom uticaju na bezjednost saobraaja. S obziromm na poznato dejstvo,oekivao se vei uticaj, ali podaci o doivljenim nezgodama pod uticajem droga nisu topotvrdila. To je uslovljeno nedostatkom epidemiolokih podataka o prisustvu droga kodvozaa u saobraajnim nezgodama. Marihuana i hai su najpoznatije psihoaktivnesupstance koje dovode do pormjena u saznajnim funkcijama i emocionalne stabilnosti.Labratorijska prouavanja dejstva marihuane, koja se ee koristi meu mlaima,

ukazuju na vidne uticaje, na razne funkcije u vezi sa vonjom. Pod uticajem marihuanejavlja se odsustvo odgovora na signale i usporen proces obrade informacije i donoenjaodluke.

Dr Mira Kovaevi o zloupotrebi narkotika u naoj zemlji (asopis Politika):Svaki deseti graanin Srbije probao je drogu, a najvei broj njih marihuanu, rezultat jeistraivanja Zloupotreba narkotika u Srbiji, koje je uraeno na uzorku od 10.690stanovnika starosti od 15 do 59 godina. Ova studija je raena u junu 2006. godine pometodologiji Evropskog centra za praenje zloupotrebe narkotika, a rezultati govore danajvei broj osoba koje koriste narkotike ivi u Beogradu i Vojvodini. Po podacima izovog istraivanja, koje je realizovala agencija Strateki marketing, kontakt sa

narkoticima u poslednjih godinu dana imalo je 3,7% od ukupnog broja ispitanika, amarihuana i ekstazi su droge za koje vlada najvee interesovanje na srpskom tritunarkotika.

10


11/19

Rezultati ove studije govore da je prosean uzrast kad se prvi put eksperimentie sanarkoticima 16 godina. U porodicama nieg socio-ekonomskog statusa prisutniji jealkohol, kae dr Mira Kovaevi, psihijatar iz Zavoda za bolesti zavisnosti i lanRepublike komisije za borbu protiv narkomanije. Ona je dodala da ova studija nije dalaodgovor na pitanje koliko u Srbiji ima narkomana i nije demantovala miljenja strunjaka

raznih profila koji procenjuju da u naoj zemlji ivi izmeu 30.000 i 100.000 ovisnika, alije istakla da iskustvo ljekara koji rade u bolnicama i zavodima za lijeenje bolestiovisnosti govori da su dvije treine osoba koje zatrae pomo psihijatra heroinskizavisnici. Nije zanemarljiv ni podatak da je svaka peta ena u Srbiji u poslednjih godinudana uzimala sedative i da je konstatovan porast uzimanja steroida kod mukaraca mlaihod 20 godina. Iako su marihuana i ekstazi droge koje se najee uzimaju, na tritunarkotika sve vee interesovanje vlada za amfetamin i kokain. Ilustracije radi, kokain jeprobalo 2,4% anketiranih osoba u naem istraivanju, a heroin 1,5% njih.Ona je takoe istakla da procenat korienja narkotika raste u mlaoj populaciji, starostiod 15. do 24. godine, i da tinejderi prvo eksperimentiu sa marihuanom i ekstazijem,dok se za kokain i heroin odluuju oko dvadesete godine ivota.

Psiholog i rukovodilac ovog istraivanja Aleksandar Zori istakao je da je ova studijaprvi put uraena u naoj zemlji i da veliina i reprezentativnost uzorka garantujuvrijednost dobijenih podataka. On je takoe napomenuo da ova studija ima posebanznaaj, jer omoguuje poreenja sa drugim zemljama u Evropi, u kojima se radeistraivanja po istom metodolokom obrascu.

11


12/19

II Metodologija

2.1. Predmet istraivanja

Odluka za ovu temu proizilazi zbog sve veeg broja ovisnika; iroka definicija pojmaovisnosti odnosi se na drogu, alkohol, duvan, itd. Predmet istraivanja je ispitatiupoznatost vozaa sa droga testom, kao i njihovo prihvatanje ovog testa, a sve ovo u ciljuto bezbjednijeg odvijanja saobraaja.

2.2. Ciljevi

1. Utvrditi koliko su vozai upoznati sa droga testom?2. Utvrditi koliko njih smatra da ovaj test treba uvesti prilikom kontrole saobraaja?3. Utvrditi koliko pol i starosna dob utiu na prihvatanje ovog testa?

2.3. Hipoteze

1. Oekuje se da e vozai u 50% sluajeva biti upoznati sa pojmom droga testa.2. Oekuje se da od njih 50%, koji su upoznati sa droga testom, 30% prihvati ovaj testprilikom kontrole saobraaja.3. Oekuje se da e osobe enskog pola u veem procentu prihvatiti droga test, negoosobe mukog pola. Takoe, oekuje se da e starosna dob uticati na prihvatanje ovogtesta.

2.4. Varijable:

Nezavisne (pol, starosna dob, iskustvo, upoznanost) Zavisne (prihvatanje droga testa pri kontroli saobraaja).

2.5. Instrumenti:

Anketa se sastoji od 12 pitanja (4 pitanja sociodemografskog karaktera, a ostalih 8 pitanjase odnosi na upoznanost, miljenje i prihvatanje droga testa), koja obuhvata prikupljanjepodataka usled posmatranja 60 sluajno odabranih vozaa u toku jednog mjeseca (30osoba enskog pola i 30 osoba mukog pola), a sve u cilju dokazivanja njihovogprihvatanja i miljenja o droga testu. Za prikupljanje podataka koriten je, prvenstveno,

razgovar.

12


13/19

2.6. Procedura i uzorak:

Uzorak ini 60 lica sluajno odabranih graana grada Doboja (vozai, razliitog pola,starosti, obrazovanja, iskustva, ekonomskog stanja).Procedura je trajala mjesec dana, tako to je saobraajna policija vrila kontrolu

saobraaja i omoguila mi da vrim ispitivanje. Iz samog razgovora se moglo primjetitida vozai nemaju dovoljno znanja o droga testu. S obzirom da je ispitano 30 osobaenskog pola i 30 osoba mukog pola, injenica je, da su ene zainteresovanije zauvoenje ovog testa prilikom kontrole saobraaja. Ipak, ostale sociodemografskekarakteristike (godina starosti, iskustvo, upoznatost, itd.), ukazuju na to da ispitani vozainisu sigurni u pouzdanost ovog testa i da nebi prihvatili da se uvede u redovnu kontrolusaobraaja.Mjesto istraivanja je Doboj, a vrijeme od 26. 03. do 27. 04.2007 godine.

13


14/19

III Rezultati

OSOBE ENSKOG POLA

Upoznatost

Do 20 godina DA NE14 6

Preko 20 godina DA NE7 3

Ukupno 21 9

Tabela br. 1

Dobijeni rezultati (tabele br. 1) nam govore da je upoznatost osoba enskog pola sapojmom droga testa do 20 godina 46,6%, dok je negativno odgovorilo 20% na ovopitanje, a upoznatost enske populacije preko 20 godina je 23,3%, dok je neupoznato10%; to znai da je njihova ukupna upoznatost 70%, a 30% je neupoznato sa pojmomovog testa.

OSOBE ENSKOG POLA

PrihvatanjeDo 20 godina DA NE

12 8

Preko 20 godina DA NE6 4

Ukupno 18 12

Tabela br. 2

Dobijeni rezultati (tabela br. 2) ukazuje na to da je prihvatanje droga testa prilikomkontrole saobraaja od strane osoba enskog pola do 20 godina 40%, dok je 26,6% protivuvoenja ovog testa; kod osoba preko 20 godina prihvatanje je 20%, a protiv ovog testaje 13,3% njih. Ukupno prihvatanje ovog testa je 60%, a protiv njegovog uvoenja je 40%enske populacije.

14


15/19


16/19

IV Zakljuak

Obzirom da su bolesti ovisnosti sve sloeniji i opasniji oblik socijalne pedagogije i unaoj sredini, a zbog velike vjerovatnoe poveanja ovih ovisnosti, u budunosti jeneophodna multidisciplinarna i multisektorijalna saradnja.

injenica je da bi uvoenje droga testa omoguilo manji broj saobraajnih nesrea, poddejstvom psihoaktivnih supstanci, kao i da graane treba upoznati sa pojmom ovog testa,ime bi se, posebno meu mlaim vozaima, privukla panja o njihovom uticaju nabezbjednost saobraaja.

U cilju procjene veliine problema konzumiranja supstanci koje izazivaju ovisnostpsihoaktivne droge i druge tetne supstance neophodno je provoditi redovne istraivakestudije, posebno u ciljanim populacionim skupinama. Istovremeno potrebno je podravatiumreavanje i koordinaciju sakupljanja podataka iz istraivakih studija i iz zdravstvenihustanova (Registri uivaoca opojnih droga). Objedinjavanje baza podataka na ovaj nainomoguilo bi formiranje indikatora zdravstvenih ishoda u cilju monitoringa i evaluacije

uspjenosti programa.

Mjere prevencije:Primarna prevencija ovisnosti ima najvaniju ulogu, od svih oblika prevencije.Efikasno suprotstavljanje ovom problemu podrazumijeva ukljuenje svih lanovadrutva, to podrazumijeva jedinstven stav u poruka da je koritenje droga loe i opasno.

Sekundarna prevencija ukljuuje rano otkrivanjeovisnika, postavljanje dijagnoze i radna motivaciji za lijeenje, te efikasno i kratkotrajno lijeenje. Rano okrivanje iprihvatanje lijeenja je od posebnog znaaja za uspjeno suzbijanje bolesti ovisnosti. Netreba ni naglaavati da su rezultati lijeenja bolji ako se ono ranije zapone, prije nego to

se razviju psihika i fizika ovisnost, a najbolje je zapoeti lijeenje kada je osoba ueksperimentalnoj fazi.

Tercijarnu prevenciju ine lijeenje i psihosocijalna rehabilitacijaotkrivenih sluajevaovisnika koji se sprovode u zdravstvenim centrima za lijeenje.

16


17/19


18/19

VI Prilozi

ANKETA1. Pol? M

2. Godina starosti?-do 20 godina

-preko 20 godina

3. Stepen strune spreme?

-osnovna kola

-srednja kola

-via kola

-visoka kola

4. Koliko dugo ste voza?

-do 5 godina

-do 10 godina

-preko 10 godina

5. Da li vam je poznato da saobraajna policija moe uputiti vozaa na droga test?

DA NE

6. ta znate o ovom testu?

-nita

-neznatno

-prosjeno

-upoznat/a sam u potpunosti

7. Na koji nain ste dobili informacije o droga testu?

-u zakonu

-putem medija

-neko od mojih prijatelja je bio upuen na taj test

18


19/19

8.Znate li koje posledice moe imati vonja pod dejstvom opojnih sredstava?

-usporeni refleksi

-izmjenjena percepcija

-drskost za volanom

-nepotovanje propisa

9. Gdje se vri testiranje ovog testa?

-na licu mjesta

-u policijskoj stanici

-u zdravstvenoj ustanovi

10. Smatrate li da primjena ovog testa ima pozitivan efekat?

DA NE

11. Smatrate li da bi bilo dobro da se ovaj test uvede, kao obavezan, prilikomkontrole saobraaja?

DA NE

12. Ima li graanstvo ima dovoljno informacija o ovom testu?

-nita

-neznatno

-prosjeno

-dovoljno

-upoznato u potpunosti

19

Documents

MIsljenje vozaca o droga testu