Upload
others
View
1
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Sjálfbær orkustefna
Málþing Samorku og iðnaðarráðuneytisinsum íslenska orkustefnu
Reykjavík 12. mars 2004Friðrik Sophusson
EfniEfni
Orka og þjóðarhagurOrka og þjóðarhagur
Sjálfbær orkunýtingSjálfbær orkunýting
Íslensk orka í alþjóðasamhengiÍslensk orka í alþjóðasamhengi
Þekking á orkulindunumÞekking á orkulindunum
Tíu áhersluatriði orkuiðnaðarinsTíu áhersluatriði orkuiðnaðarins
Orka og þjóðarhagurOrka og þjóðarhagur
• Auðlindir Íslands eru náttúra landsins, fiskimiðin og orkan. Auðlindir Íslands eru náttúra landsins, fiskimiðin og orkan. Það er réttur okkar og skylda að nýta þessi gæði með Það er réttur okkar og skylda að nýta þessi gæði með ábyrgum hætti.ábyrgum hætti.
• Rafmagn til almennings og jarðvarmi til húshitunar sparar Rafmagn til almennings og jarðvarmi til húshitunar sparar þjóðinni 5-10 milljarða kr/ári í eldsneytisinnflutningi. þjóðinni 5-10 milljarða kr/ári í eldsneytisinnflutningi.
• Útflutningur stóriðju nemur nú um 40 milljörðum kr á ári Útflutningur stóriðju nemur nú um 40 milljörðum kr á ári og verður líklega 100 milljarðar kr eftir tíu ár. Útflutningur og verður líklega 100 milljarðar kr eftir tíu ár. Útflutningur sjávarafurða nam 114 mrd kr í fyrra.sjávarafurða nam 114 mrd kr í fyrra.
• Orkan færir okkur efnahagslega hagsæld og félagslega Orkan færir okkur efnahagslega hagsæld og félagslega velferð.velferð.
• Íslensk orka er sjálfbær.Íslensk orka er sjálfbær.
Heimild: Landsvirkjun um fjárfestingar í virkjunum, Þjóðhagsstofnun um atvinnuleysi og hagvöxt.
Fjárfestingar Landsvirkjunar sem hlutfall af þjóðarframleiðsnu
Hagvöxtur % breyting frá fyrra ári
Atvinnuleysi
Búrfell Sigalda Hrauneyjafoss Blanda SultartangiVatnsfell
Kárahnjúkaro.fl.
0%
1%
2%
3%
4%
5%
6%
1966 1970 1974 1978 1982 1986 1990 1994 1998 2002 2006 2010
Fjárfestingar í virkjunum
-10%
-5%
0%
5%
10%
15%Hagvöxtur og atvinnuleysi
Fjárfestingar LV sem hlutfall af GDP
Our common futureOur common future
““Sustainable development is development Sustainable development is development
that meets the needs of the present without that meets the needs of the present without compromising the ability of future compromising the ability of future
generations to meet their own needs”generations to meet their own needs”
Ábyrgt frumkvæði í Ábyrgt frumkvæði í atvinnulífinuatvinnulífinu
Skilvirkni í Skilvirkni í umhverfismálumumhverfismálum
Sjálfbær þróunSjálfbær þróun
Sátt viðSátt viðumhverfiðumhverfið
FélagslegarFélagslegarframfarirframfarir
HagsældHagsæld
Sjálfbær orkunýting
• Nýting endurnýjanlegra orkulinda í dag kemur ekki í veg fyrir að börnin okkar nýti sömu orkulindir á morgun. Í því felst sjálfbærnin að það eyðist ekki sem af er tekið.
• Aðeins lítill hluti orkunnar hefur verið nýttur.
• Verndun og nýting eru tvær hliðar á sama peningi.
• Orkunýting er ekki skammtímamál heldur mikilvægt framtíðarmál.
• Vantar ekki heildarstefnu um nýtingu landsins?
Rammaáætlun – áætluð orkugetaRammaáætlun – áætluð orkugeta
JarðvarmiJarðvarmi30 TWst/ári30 TWst/ári
VatnsorkaVatnsorka37 TWst/ári37 TWst/ári
Heimilað6.140
1. áfangirammaáætlunar
10.480
Annað6.390
Vinnsla7.000
2. áfangiramma-áætlunar~7.000
1. áfangiramma-áætlunar17.360
Heimilað630
Annað~5.610
2. áfangiramma-áætlunar~5.000
Vinnsla1.400
Eilífðarvélin
0,00,0
10,010,0
20,020,0
30,030,0
40,040,0
50,050,0
60,060,0
70,070,0
80,080,0
90,090,0
100,0100,0
%%
Belg
ía
Belg
íaDan
mör
k
Dan
mör
kÞý
skal
and
Þýsk
alan
dGrik
klan
d
Grik
klan
dSp
ánn
Spán
nFr
akkl
and
Frak
klan
dÍrl
and
Írlan
dÍta
líaÍta
líaLú
xem
borg
Lúxe
mbo
rgHol
land
Hol
land
Aust
urrík
i
Aust
urrík
iPo
rtúg
al
Port
úgal
Finn
land
Finn
land
Svíþ
jóð
Svíþ
jóð
Bret
land
Bret
land ECEC
Ísla
ndÍs
land
Hlutfall endurnýjanlegra orkugjafa í Hlutfall endurnýjanlegra orkugjafa í raforkuframleiðsluraforkuframleiðslu í ESB löndum og á í ESB löndum og á
ÍslandiÍslandi
Íslensk orka í alþjóðasamhengi
• Íslensk endurnýjanleg orka er hnattvæn.
• Vitnað er til Íslands sem grænnar orkueyju.
• Íslendingar eru á ýmsan hátt fyrirmynd annarra þjóða um sjálfbæra orkunýtingu.
• Íslenskt samfélag á að stefna að fullri sjálfbærni í orkumálum og horfa hátt.
• Við erum hugsanlega eina þjóðin sem á raunhæfa möguleika á orkusjálfbærni í náinni framtíð.
• Er orkuútrás að hefjast? Ungverjaland, Albanía, Grænland, Kína, (OR, LV, Hecla, Sipenco, Enex).
Þekking á orkulindunum
• Efla þarf rannsóknir á íslenskum orkulindum en til þess skortir fé.
• Vart hefur orðið áhuga erlendis frá um rannsóknir og nýtingu íslenskrar orku. Viljum við ganga þá leið?
• Erlend fjárfesting í rannsóknum og orkuvinnslu á Íslandi er þegar heimil.
• Marka þarf skýra stefnu og reglur um úthlutun rannsóknar- og nýtingarleyfa.
LandsvirkjunLandsvirkjun54%54%OrkustofnunOrkustofnun
31%31%
AðrirAðrir15%15%
Vatnamælingar kosta um 300 mkr á áriVatnamælingar kosta um 300 mkr á ári
KostnaðarskiptingKostnaðarskipting
Nýtingarmöguleikar orkunnar
• Almennur markaður mettaður.
• Iðnaður og útflutningur. Einnig samgöngur, en til þess þarf að umbreyta rafmagningu, til dæmis í vetni.
• Álið er öruggast sem stendur. Vonandi tekst að skjóta fjölbreyttari stoðum undir orkufrekan iðnað í náinni framtíð.
• Aldrei brýnna en nú að finna nýtingu fyrir varma frá háhitasvæðum þegar jarðgufuvirkjunum til rafmagnsvinnslu fjölgar.
Tíu áhersluatriði orkuiðnaðarins
1. Nýting innlendrar orku er ein aðalforsenda hagsældar og velferðar
þjóðarinnar.
2. Stóriðja (orkuútflutningur) er mikilvæg atvinnugrein hér á landi.
3. Íslensk orka er sjálfbær og orkulindirnar miklar.
4. Náttúruvernd og -nýting eiga samleið.
5. Nýting annarra orkulinda en vatnsorku og jarðvarma er ótímabær.
6. Tryggja þarf meira fé til grunnrannasókna.
7. Finna þarf nýtingu fyrir varma frá háhitasvæðum.
8. Íslensk orkufyrirtæki þurfa að fjárfesta erlendis.
9. Einfalda þarf undirbúning virkjana og stytta leyfisveitingarferlið.
10. Arðsöm orkufyrirtæki efla þjóðarhag.