1

MM Lwn AA

[Mahkamah Rayuan Syariah Selangor. Kes Mal No. 10000-023-0095-2016, YAA Dato’ Hj

Mukhyuddin bin Ibrahim (Pengerusi), YA Tuan Hj Saarani bin Ismail (Panel), YA Prof.

Adjung Dato’ Dr Hj Mohd Na’im bin Hj Mokhtar (Panel)]

[2 Muharam 1440H bersamaan 12 September 2018M]

Fakta kes

[1] Perayu adalah MM beralamat di XXX, 43000 Kajang Selangor Darul Ehsan.

[2] Responden adalah AA beralamat di XXX, 58000 Ampang, Selangor.

[3] Perayu dan Responden telah bernikah pada 14 Januari 1988 dan kemudiannya telah

disahkan bercerai pada 27 Mac 2008 di Mahkamah Rendah Syariah Hulu Langat,

Selangor melalui Saman no. 10005-055-0626 tahun 2006. Pasangan ini tidak

dikurniakan cahaya mata.

[4] Responden telah membuat tuntutan tunggakan nafkah di bawah Seksyen 70 Enakmen

Undang-undang Keluarga Islam (Selangor) 2003 pada 3 September 2008.

[5] Responden menuntut tunggakan nafkah diri berjumlah RM3000.00 sebulan selama

tempoh perkahwinan 240 bulan berjumlah keseluruhan RM720,000.00.

[6] Perayu tidak bersetuju dengan tuntutan tersebut dan telah memfailkan pembelaan.

[7] Perbicaraan telah dijalankan dan pada 3 November 2016 YA Hakim bicara telah

memutuskan seperti berikut:-

i. Mahkamah meluluskan permohonan tunggakan nafkah isteri berdasarkan

Seksyen 70 Enakmen Undang-undang Keluarga Islam (Selangor) 2003;

ii. Mahkamah memerintah Defendan membayar RM347,015.86 sebagai

tunggakan nafkah isteri.

2

[8] Perayu tidak berpuashati dengan keputusan tersebut dan pada 6 November 2016 melalui

Peguam Syarienya, Perayu telah memfailkan Notis Rayuan.

[9] Perayu telah memfailkan Alasan Rayuan pada 21 Februari 2017 dan seterusnya

memfailkan Rekod Rayuan pada 21 Mac 2017. Perayu menyatakan Responden tidak

berkelayakan sama sekali menuntut nafkah tertunggak sepanjang tempoh perkahwinan.

[10] Perayu telah memberikan 6 Alasan Rayuan seperti berikut:

1. YA Hakim Bicara telah khilaf dari segi fakta dan undang-undang apabila

mensabitkan jumlah nafkah tertunggak pada kadar yang tinggi berbanding

keperluan sebenar dan keperluan asasi Responden serta taraf kehidupan pihak-

pihak semasa selama tempoh perkahwinan tanpa sebarang pembuktian yang

dikemukakan oleh Responden dan bukti-bukti yang kukuh bagi menyokong

tuntutan nafkah tertunggak tersebut sebelum Mahkamah menentukan kadar

yang bersesuaian berdasarkan kemampuan Perayu.

2. YA Hakim Bicara telah khilaf dari segi fakta dan undang-undang dalam

menentukan kiraan nafkah tertunggak Responden tanpa mengambil kira

keadaan Perayu sebagai kakitangan kerajaan di IPTA yang berpendapatan

sederhana antara RM1000.00 sehinggalah pendapatan RM12,000.00 bermula

sebagai tutor sehinggalah sebagai pensyarah semasa perceraian berlaku.

3. YA Hakim Bicara telah khilaf dari segi fakta dan undang-undang apabila tidak

menimbangkan taraf hidup Perayu dan Responden dalam tempoh perkahwinan

mereka di mana perbelanjaan kehidupan harian adalah melalui perbincangan

serta persetujuan bersama antara kedua-dua belah pihak.

4. YA Hakim Bicara telah khilaf dari segi fakta dan undang-undang apabila tidak

menimbangkan tanggungan hutang dan komitmen Perayu dalam tempoh

perkahwinan serta Perayu masih menjalankan tanggungjawab beliau

memperuntukkan nafkah tempat tinggal yang didiami Responden sehingga

selepas perceraian.

5. YA Hakim Bicara telah khilaf dari segi fakta dan undang-undang apabila tidak

mengambil kira peruntukan nafkah yang telah disediakan Perayu dalam tempoh

perkahwinan mereka berdasarkan kemampuan Perayu dan keperluan semasa

3

Responden tanpa mengabaikan nafkah yang wajib ditunaikan dan dilaksanakan

oleh Perayu.

6. YA Hakim Bicara telah khilaf dari segi fakta dan undang-undang apabila tidak

mengambil kira tindakan nusyuz Responden yang telah menghalau Perayu

keluar dari rumah kelamin mereka dan bertindak mengunci pintu rumah kelamin

mereka sehingga menyebabkan Perayu tidak mempunyai akses untuk memasuki

rumah kelamin mereka dan menjalankan tanggungjawab sebagai seorang suami

sejak daripada 1/4/2003.

Peguam Syarie

Perayu : Diwakili oleh Zainul Akmawati binti Ahmad Zakuan dari Tetuan Akmawati &

Associates.

Responden : Diwakili oleh Hj Abdul Razak bin Muhidin dari Tetuan Abdul Razak Muhidin

& Associates.

Kitab-Kitab yang dirujuk

1. Abi Bakar Othman bin Muhammad Syatha Al-Damyati Al-Bakr, 1995, I’anat At

Talibin juzu 4, Beirut, Lubnan : Dar Kutub al-‘Ilmiyah.

2. Abdul Wahab Qallaf, Al-Asbah Wa Al-Nadhair Fi Qawaid Wa Furu’ie Al-Syafie,

Juzu’ 1.

Undang-Undang yang dirujuk

1. Enakmen Keterangan Mahkamah Syariah (Selangor) 2003 – s. 44, 48, 49, 64, 65 dan

72.

Kes-kes yang dirujuk

1. Rita Rudaini binti Mohamad@Mokhtar lwn Mohamad Aidil Zafuan bin Abd

Radzak.

2. Siti Hasnah Jantan lwn Saharum Shariff (2013) 1CLJ (Sya) ms 187.

3. kes Norizam binti Mohd Lazim lwn Halim Azman Sulaiman JH 10(1) ms65.

4

4. Rooselawati binti Hussein lwn Syed Farouk Azlan bin Syed Abdul Aziz JH 36

Bhg 1 100.

Penghakiman oleh YAA Dato’ Hj Mukhyuddin bin Ibrahim (Pengerusi), YA

Tuan Hj Saarani bin Ismail (Panel), YA Prof. Adjung Dato’ Dr Hj Mohd Na’im

bin Hj Mokhtar (Panel), HMRYS.

ALASAN RAYUAN PERTAMA

[11] YA Hakim Bicara telah khilaf dari segi fakta dan undang-undang apabila mensabitkan

jumlah nafkah tertunggak pada kadar yang tinggi berbanding keperluan sebenar dan

keperluan asasi Responden serta taraf kehidupan pihak-pihak semasa salam tempoh

perkahwinan tanpa sebarang pembuktian yang dikemukakan oleh Responden dan bukti-

bukti yang kukuh bagi menyokong tuntutan nafkah tertunggak tersebut sebelum

Mahkamah menentukan kadar yang bersesuaian berdasarkan kemampuan Perayu.

[12] Perayu menghujahkan bahawa kadar keperluan dan perbelanjaan harian dalam tempoh

perkahwinan pihak-pihak tidaklah terlalu tinggi berdasarkan taraf ekonomi pada masa

tersebut. Taraf kehidupan adalah sederhana dan tidak termasuk dalam kategori mewah.

Kedua-dua pihak adalah golongan orang kebanyakan yang bekerja sebagai penjawat

awam dan mempunyai taraf sosial yang biasa. Mahkamah telah tidak mengambil kira

jumlah asas perbelanjaan bagi makan minum yang mana kosnya adalah melebihi

jumlah yang diperlukan disebabkan Responden lebih gemar makan di luar berbanding

menyediakan makanan sendiri untuk keluarga.

[13] Mahkamah juga memutuskan jumlah yang tidak munasabah bagi perbelanjaan pakaian

Responden dan melebihi apa yang diperlukan.

[14] Perayu menyatakan bahawa Responden ada memberitahu Perayu agar tidak perlu

memberikan wang bulanan kepada Responden tetapi Perayu tetap memperuntukkan

nafkah bulanan mengikut kemampuan Perayu pada ketika itu. Pendapatan Perayu pada

ketika itu adalah cukup cukup untuk menampung keperluan, tanggungan hutang,

komitmen dan perbelanjaan harian.

5

[15] Mahkamah juga telah menilai kos bil air dan elektrik sebagai tunggakan hutang

memandangkan kos tersebut adalah dibayar oleh kedua-dua pihak.

[16] Maka Perayu menghujahkan kadar nafkah tertunggak Responden dalam tempoh

perkahwinan yang diputuskan oleh Mahkamah bicara adalah tidak relevan dengan

kemampuan dan keupayaan Perayu. Perayu menghujahkan sebenarnya tidak timbul

sama sekali isu tunggakan nafkah terhadap Responden.

[17] Menjawab hujahan Perayu, Responden menyatakan semasa pemeriksaan balas dan

semasa menjawab soalan Mahkamah bicara, Perayu telah membuat pengakuan bahawa

Responden adalah sentiasa berhak kepada nafkah dalam tempoh perkahwinan. Cuma

hanya mempertikaikan kuantum yang patut dan wajar diberikan kepada Responden.

Responden menghujahkan berdasarkan pengakuan Perayu tersebut terhadap nafkah

makan minum dan pakaian maka tidak perlu lagi dibuktikan oleh Responden.

Berdasarkan jawapan-jawapan ini, ianya dijadikan asas oleh Mahkamah bicara dalam

menentukan kuantum makan minum, pakaian dan tempat tinggal.

[18] Mahkamah tidak membuat keputusan berdasarkan tuntutan Responden sebanyak

RM3000.00 sebulan. Maka tidak timbul langsung isu bahawa Mahkamah telah

memutuskan nafkah tertunggak pada kadar yang lebih tinggi berbanding dengan

keperluan Responden. Responden menghujahkan keputusan Hakim Bicara mengenai

jumlah nafkah tertunggak adalah jauh lebih rendah daripada gaya hidup mewah dan

kedudukan Perayu dan Responden semasa dalam perkahwinan. Gaya kehidupan mewah

dan keperluan nafkah Responden ini telah diberikan keterangan oleh Responden dan

dua orang saksi Responden. Saksi menyatakan taraf kehidupan pihak-pihak adalah di

dalam kategori mewah dan menjadi gaya hidup dan budaya kebiasaan mereka. Mereka

mempunyai kereta Honda Accord dan Honda Prelude sejak awal perkahwinan, makan

di hotel dengan kekerapan 2 atau 3 kali sebulan, Perayu bermain golf dan bermain di

UKM dan lain-lain padang golf. Juga disokong oleh fakta bahawa pihak-pihak tidak

ada apa-apa obligasi kewangan untuk penyediaan keperluan anak.

[19] Bagi isu kemampuan suami pada ketika perkahwinan, Responden menghujahkan

Perayu telah membuat pengakuan ikrar semasa disoal balas, Perayu adalah pensyarah

UKM di awal pernikahan, Profesor Madya bermula 1996 sehingga 2004 dan

kemudiannya Jusa C dan menjadi Pengarah Pusat Perhubungan Awam dan

6

Antarabangsa UKM. Responden menghujahkan Mahkamah Bicara telah bertindak

betul apabila membuat pengiktirafan kehakiman mengenai tangga gaji Perayu di bawah

pekeliling Jabatan Perkhidmatan Awam selaras peruntukan seksyen 44, 48, 49, 64 dan

65 Enakmen Keterangan Mahkamah Syariah (Selangor) 2003.

[20] Oleh itu, Responden menegaskan Mahkamah Bicara tidak melakukan apa-apa

kekhilafan dari segi fakta dan undang-undang dalam membuat keputusan berkaitan

kadar nafkah tersebut.

[21] Menjawab hujahan Responden di atas, Perayu menyatakan penetapan nafkah

tertunggak Responden adalah pada kadar maksima berbanding keperluan sebenar dan

keperluan asasi Responden serta taraf kehidupan pihak-pihak semasa tempoh

perkahwinan. Semasa memberi keterangan, Perayu menafikan beliau cuai ke atas

tunggakan nafkah terhadap Responden atas alasan telah ada persepakatan lisan pihak-

pihak dan Responden reda untuk tidak menerima nafkah tetap dari Perayu

memandangkan pendapatan Responden semasa tempoh perkahwinan jauh lebih banyak

berbanding Perayu. Adalah suatu penganiayaan kepada Perayu apabila dibebankan

dengan suatu tunggakan nafkah selepas perceraian bila mana telah dipersetujui oleh

pihak-pihak dan menjadi kelaziman dikongsi bersama suami isteri atas kapasiti dan

kondisi pihak-pihak.

[22] Nafkah yang sewajarnya oleh seorang suami adalah berbentuk daruriyyat iaitu

keperluan untuk hidup seperti makan minum, pakaian dan tempat tinggal tetapi tidak

melampaui batas kemampuan Perayu sebagai suami. Suami tidak sewajarnya

dibebankan dengan perkara-perkara tahsiniyyat dan hajiyyat. Perayu tidak sewajarnya

dibebankan dengan jumlah yang di luar kemampuannya yang mana perbelanjaan yang

dituntut tersebut semata-mata kemahuan Responden tanpa mengambil kira keupayaan

Perayu sebagai suami semasa tempoh perkahwinan mereka.

[23] Maka tidak sewajarnya ditimbulkan tuntutan tunggakan nafkah yang melampaui kadar

keperluan isteri memandangkan nafkah yang diperuntukkan oleh Perayu dalam tempoh

perkahwinan adalah mencukupi.

7

[24] Gaya hidup Responden merupakan kehendak Responden semata-mata yang jauh dari

kemampuan sebenar Perayu yang berpendapatan lebih rendah berbanding pendapatan

Responden dalam tempoh perkahwinan.

[25] Berdasarkan hujahan-hujahan di atas bagi Alasan Rayuan Pertama, kami menyatakan

terdapat beberapa isu untuk dilihat sama ada Hakim Bicara telah terkhilaf dari segi fakta

dan undang-undang semasa membuat alasan penghakimannya.

[26] Persoalan sama ada Responden berhak atau tidak terhadap tunggakan nafkah. Dari fakta

kes, kami bersetuju dengan hujahan Responden bahawa semasa pemeriksaan balas dan

semasa menjawab soalan Mahkamah bicara, Perayu telah membuat pengakuan bahawa

Responden adalah sentiasa berhak kepada nafkah dalam tempoh perkahwinan.

[27] Kami merujuk kepada kes Rita Rudaini binti Mohamad@Mokhtar lwn Mohamad

Aidil Zafuan bin Abd Radzak (Kes Saman No : 10300-023-0598-2013), Mahkamah

di dalam kes tersebut telah merujuk kepada kitab I’anat At Talibin, karangan Abi Bakar

Othman bin Muhammad Syatha Al-Damyati Al-Bakr, juzu 4, ms 60-61:

“Diterima dakwaan isteri di dalam situasi kedua-dua suami isteri tinggal

bersama dan suami mendakwa ia memberi nafkah tetapi dinafikan oleh

isteri kerana pada asalnya nafkah tidak diberi.”

[28] Seterusnya kami merujuk kepada kes Siti Hasnah Jantan lwn Saharum Shariff

(2013) 1CLJ (Sya) ms 187, Mahkamah di dalam kes tersebut telah merujuk kepada

kitab Al-Asbah Wa al-Nazair karangan Imam as-Suyuti:

“Sepasang suami isteri yang telah lama hidup bersama, kemudian isteri

mendakwa suaminya tidak memberinya pakaian dan nafkah, maka dakwaan

isteri diterima. Ini kerana pada asalnya, kedua-dua pakaian dan nafkah

masih dalam tanggungan suami, dakwaan tidak memberi nafkah dan pakaian

adalah diyakini.”

[29] Berdasarkan kedua-dua kes dirujuk, jika Perayu mendakwa telah memberi nafkah

kepada Responden, maka Perayu perlu mengemukakan bukti-bukti pembayaran nafkah

telah diberikan. Di dalam soal sama ada nafkah terhadap Responden telah diberikan

oleh Perayu, maka Perayu menanggung beban pembuktian kerana mengatakan sesuatu

yang berlawanan dengan asal atau zahir iaitu pada asalnya nafkah tersebut tidak diberi.

8

Responden termasuk dalam takrif mudda’a alaih dalam isu ini, manakala Perayu adalah

mudda’i. Oleh itu, berdasarkan rujukan yang dikemukakan, Perayu di dalam kes ini

adalah orang yang memegang beban pembuktian bagi membuktikan bahawa nafkah

terhadap isterinya telah diberikan. Ini adalah mengikut kaedah fiqh adalah seperti yang

dinyatakan oleh Al-Zarqa’ dalam kitabnya Sharh Al-Qawaid Al-Fiqhiyyah, hlm. 117

dan Abdul Wahab Qallaf dalam kitabnya Al-Asbah Wa Al-Nadhair Fi Qawaid Wa

Furu’ie Al-Syafie, Juzu’ 1, hlm. 51 menyatakan bahawa ;

األصل العدم أو األصل في األمور العارضة العدم

Maksudnya : “Asal itu tidak ada atau asal pada perkara yang baru muncul atau

yang mendatang itu tidak ada”

العدم األصل

Maksudnya : ”Asal sesuatu itu tiada”

ألصل بقاء ما كان على ما كانا

Maksudnya : Asal sesuatu itu kekal keadaannya sebagaimana yang asal.

[30] Oleh kerana asal kepada sesuatu atau yang mendatang itu tiada maka secara zahirnya

Perayu pada asalnya tidak memberi nafkah kepada isterinya dan Perayu hendaklah

membuktikan bahawa dia telah menunaikan tanggungjawabnya dengan memberi

nafkah kepada isterinya berdasarkan kepada salah satu daripada kaedah fiqh telah

disepakati oleh ulama tersebut.

[31] Di dalam kes ini, kami bersetuju dengan hujah Responden bahawa satu-satunya

keterangan dalam prosiding perbicaraan pembayaran nafkah adalah semasa Perayu

disoal balas. Beliau menyatakan ada membuat bayaran nafkah RM400.00 sebulan untuk

tiga bulan pada tahun 1996. Tiada keterangan lain yang diberikan Perayu yang

dikemukakan kepada Mahkamah bicara untuk menunjukkan Perayu telah memberi,

membayar nafkah kepada Responden dalam tempoh perkahwinan.

[32] Maka kami menyatakan YA Hakim Bicara telah tidak terkhilaf di dalam dapatan beliau

bahawa Responden berhak terhadap tunggakan nafkah dari Perayu.

9

[33] Berkenaan persoalan taraf kehidupan pihak pihak sama ada sederhana atau mewah, asas

perbelanjaan makan minum, nafkah pakaian, kami dapati YA Hakim bicara telah

menilai dan meneliti keterangan dan fakta-fakta serta telah membuat rujukan undang-

undang dan hukum syarak sebelum membuat keputusannya. Beliau seterusnya telah

memutuskan di dalam tuntutan tunggakan nafkah Responden, hanya berbentuk

daruriyyat iaitu keperluan untuk hidup seperti makan minum, pakaian dan tempat

tinggal sahaja yang dibenarkan dituntut. Tunggakan nafkah bagi perkara-perkara

tahsiniyyat dan hajiyyat telah ditolak. Maka sememangnya YA Hakim Bicara telah

tidak membebankan Perayu dengan perkara-perkara tahsiniyyat dan hajiyyat. YA

Hakim Bicara tidak membuat keputusan berdasarkan tuntutan Responden sebanyak

RM3000.00 sebulan. Maka tidak timbul langsung isu bahawa Mahkamah telah

memutuskan nafkah tertunggak pada kadar yang lebih tinggi berbanding dengan

keperluan Responden.

ALASAN RAYUAN KEDUA

YA Hakim Bicara telah khilaf dari segi fakta dan undang-undang dalam menentukan kiraan

nafkah tertunggak Responden tanpa mengambil kira keadaan Perayu sebagai kakitangan

kerajaan di IPTA yang berpendapatan sederhana antara RM1000.00 sehinggalah pendapatan

RM12,000.00 bermula sebagai tutor sehinggalah sebagai pensyarah semasa perceraian

berlaku.

[34] Perayu menghujahkan Hakim bicara tidak menimbangkan taraf hidup pihak-pihak

dalam tempoh perkahwinan mereka di mana perbelanjaan harian adalah melalui

perbincangan serta persetujuan bersama kedua-dua pihak.

[35] Perayu merujuk kepada kes Norizam binti Mohd Lazim lwn Halim Azman

Sulaiman JH 10(1) ms65. Panel rayuan telah menyatakan:

“perbelanjaan atau nafkah yang tidak ditunaikan oleh Defendan adalah menjadi

hutang ke atasnya. Sebaliknya kalau segala perbelanjaan makan minum dan

lain-lainnya dibelanjakan suami dan isteri makan bersama-sama dengan suami

seperti adat kebiasaan dan isteri redha dengan keadaan itu maka gugurlah

nafkahnya. Fathu al Wahhab Bisyarhi Manhaj at Tullab, juzu 2 ms 116

10

menyatakan: dan gugur nafkahnya dengan ia makan bersamanya (suami)

dengan redhanya (isteri) seperti adat biasa dan ia telah matang...”.

Maka Perayu menghujahkan tiada isu nafkah tertunggak memandangkan Perayu telah

memperuntukkan nafkah kepada Responden berdasarkan kemampuannya selama

tempoh perkahwinan. Juga Responden pernah menyatakan kepada Perayu bahawa

beliau tidak memerlukan sebarang nafkah bulanan memandangkan pendapatan

Responden jauh lebih tinggi daripada Perayu. Perayu tidak cuai dalam menyediakan

makan minum dan tempat tinggal apabila Perayu dan Responden bersetuju dalam

berbelanja secara bersama bagi membeli keperluan-keperluan masing-masing

sepanjang tempoh perkahwinan. Persetujuan bersama ini juga adalah termasuk segala

utiliti dan kos tempat tinggal dan sepanjang tempoh perkahwinan tidak pernah timbul

isu berkaitan tempat tinggal.

[36] Perayu menyatakan bahawa beliau masih membuat bayaran RM639.72 sebulan

menyumbang tempat tinggal Responden sejak April 1995 sehingga Ogos 2019 serta

berkongsi menjelaskan kos-kos utiliti termasuk elektrik, air, bayaran penyelenggaraan

dan cukai pintu rumah kelamin semasa tempoh perkahwinan.

[37] Menjawab hujahan Perayu, Responden menyatakan Perayu telah gagal membuat

sebarang rujukan tentang Alasan Rayuan Kedua ini di dalam Alasan Penghakiman

Hakim Bicara serta gagal memberikan rujukan undang-undang yang dijadikan sandaran

kepada Alasan Rayuan Kedua ini.

[38] Mengenai pendapatan Perayu, Responden menghujahkan Perayu tidak mengemukakan

apa-apa bukti mengenai pendapatan Perayu sepanjang perbicaraan kes. Perayu di dalam

Afidavit Keterangan beliau hanya memberikan jumlah pendapatannya sekadar

anggaran semata mata. Beliau tidak mengemukakan apa-apa butiran terperinci

pendapatan beliau seperti gaji dan elaun, potongan-potongan yang dikenakan dan

jumlah gaji bersih yang diterima untuk dinilai oleh Hakim Bicara. Saksi-saksi Perayu

juga langsung tidak memberikan sebarang keterangan mengenai pendapatan dan

kedudukan kewangan Perayu.

11

[39] Kegagalan dan keengganan Perayu mengemukakan bukti pendapatan beliau untuk

dinilai oleh Hakim Bicara adalah satu kesilapan yang tidak boleh diperbaiki kerana ia

bukan kekhilafan YA Hakim bicara tetapi adalah kesalahan Perayu sendiri.

[40] Responden menghujahkan YA Hakim Bicara telah bertindak betul apabila membuat

pengiktirafan kehakiman mengenai tangga gaji Perayu di bawah pekeliling Jabatan

Perkhidmatan Awam (JPA) sepertimana yang dihujahkan di perenggan 18 di atas.

[41] Bagi menjawab hujahan Responden, Perayu menyatakan Hakim bicara terkhilaf

berpandukan kepada pekeliling JPA tersebut semata-mata. Beban pembuktian ke atas

pendapatan Perayu hendaklah dibuktikan oleh Responden yang merupakan pihak yang

mendakwa. Perayu tidak seharusnya dibebankan untuk mengemukakan pendapatannya.

[42] Berdasarkan hujahan-hujahan bagi Alasan Rayuan kedua ini, sekali lagi kami bersetuju

dengan hujahan Responden bahawa Perayu gagal membuat sebarang rujukan tentang

Alasan Rayuan Kedua ini di dalam Alasan Penghakiman Hakim Bicara serta gagal

memberikan rujukan undang-undang yang dijadikan sandaran kepada Alasan Rayuan

Kedua ini.

[43] Kami seterusnya merujuk kepada nota keterangan perbicaraan dan kami bersetuju

dengan hujahan Responden bahawa Perayu tidak mengemukakan apa-apa butiran

terperinci pendapatan beliau seperti gaji dan elaun, potongan-potongan yang dikenakan

dan jumlah gaji bersih yang diterima untuk dinilai oleh Hakim Bicara. Saksi-saksi

Perayu juga langsung tidak memberikan sebarang keterangan mengenai pendapatan dan

kedudukan kewangan Perayu. Tiada timbul isu mengenai beban pembuktian ke atas

pendapatan Perayu terletak kepada Responden kerana bukti kemampuan Perayu adalah

terletak kepada Perayu sendiri. Beban pembuktian ini terletak ke atas pihak-pihak yang

inginkan Mahkamah memberi penghakiman ke atas apa-apa hak atau liabiliti

sepertimana mengikut fakta-fakta yang ditegaskan olehnya. Kami merujuk kepada

Seksyen 72 Enakmen Keterangan Mahkamah Syariah (Negeri Selangor) 2003 [EKMS

2003] dan boleh dibaca bersama dengan seksyen 73, 74 dan 75 EKMS 2003.

[44] Kami menyatakan YA Hakim Bicara telah bertindak betul apabila membuat

pengiktirafan kehakiman mengenai tangga gaji Perayu di bawah pekeliling Jabatan

Perkhidmatan Awam (JPA) berdasarkan keterangan Perayu dari segi jawatan yang

12

disandangnya semasa disoal balas bagi penentuan kemampuan Perayu selama tempoh

perkahwinan.

[45] Bagi isu bahawa telah ada persepakatan lisan bahawa Responden pernah menyatakan

kepada Perayu bahawa beliau tidak memerlukan sebarang nafkah bulanan

memandangkan pendapatan Responden jauh lebih tinggi daripada Perayu dan

Responden bersetuju dalam berbelanja secara bersama bagi membeli keperluan-

keperluan masing-masing sepanjang tempoh perkahwinan. Persetujuan bersama ini

juga adalah termasuk segala utiliti dan kos tempat tinggal dan sepanjang tempoh

perkahwinan tidak pernah timbul isu berkaitan tempat tinggal. Merujuk kepada Rekod

Rayuan, kami dapati dakwaan persetujuan pihak-pihak ini tidak pernah dibuktikan oleh

Perayu semasa perbicaraan untuk YA Hakim Bicara pertimbangkan sebagai

keterangan. Kami berpendapat bahawa dengan pemfailan kes tuntutan tunggakan

nafkah ini jelas menunjukkan bahawa Responden tidak meredhai nafkahnya diabaikan

dan atau dicuaikan oleh Perayu.

[46] Bagi isu Perayu masih membuat bayaran RM639.72 sebulan sebagai ansuran bulanan

rumah tempat tinggal Responden sejak April 1995 sehingga Ogos 2019, kami

menyatakan pembayaran tersebut bukan bayaran nafkah kepada Responden tetapi

adalah berkaitan tanggungan hutang Perayu kepada Perbendaharaan Malaysia berkaitan

pinjaman perumahan.

ALASAN RAYUAN KETIGA

YA Hakim Bicara telah khilaf dari segi fakta dan undang-undang apabila tidak menimbangkan

taraf hidup Perayu dan Responden dalam tempoh perkahwinan mereka di mana perbelanjaan

kehidupan harian adalah melalui perbincangan serta persetujuan bersama antara kedua-dua

belah pihak.

[47] Perayu menghujahkan beliau tidak pernah cuai dalam pemberian nafkah terhadap

Responden sepanjang tempoh perkahwinan. Jika benar Responden tidak memperolehi

apa-apa nafkah dari Perayu semasa perkahwinan mereka, Responden tidak pernah pun

bertindak mendapatkan sebarang perintah berkaitan dengannya sehinggalah perceraian

berlaku antara mereka. Ini adalah tindakan berbentuk ‘after thought’ yang tidak

13

sepatutnya dipertimbangkan oleh Mahkamah. Kadar tunggakan nafkah yang

diputuskan oleh Mahkamah sebanyak RM347,015.86 adalah tidak munasabah dan di

luar kemampuan Perayu dalam tempoh perkahwinan pihak-pihak.

[48] Responden menyatakan YA Hakim Bicara telah membuat pertimbangan ke atas taraf

kehidupan Perayu dan Responden. YA Hakim Bicara telah menyatakan bahawa

penentuan kadar nafkah Responden adalah sentiasa dipandu oleh kemampuan suami.

[49] Semasa di Mahkamah Bicara, Responden telah mengemukakan keterangan mengenai

taraf kehidupan sepertimana perenggan 17 di atas. Sebaliknya Perayu tidak

mengemukakan sebarang keterangan tentang taraf hidup atau gaya hidup pihak-pihak

semasa di Mahkamah Bicara sama ada yang lebih rendah atau yang lebih tinggi dari

apa yang dikemukakan Responden. Mahkamah bicara tidak diberikan dua set

keterangan yang berbeza dalam menunjukkan taraf kehidupan atau gaya hidup

pasangan dalam tempoh perkahwinan. Oleh itu Responden menghujahkan Mahkamah

bicara tidak terkhilaf apabila hanya menimbangkan fakta taraf kehidupan yang telah

dibentangkan di hadapannya sahaja iaitu oleh Responden.

[50] Berdasarkan hujahan-hujahan di atas, kami telah merujuk kepada Alasan Penghakiman

YA Hakim Bicara. Kami dapati beliau telah membuat perincian mengenai setiap

dapatan faktanya sebelum membuat penaksiran nafkah yang terakru serta mengapa

jumlah tersebut dihukumkan. Malangnya Perayu tidak menunjukkan kepada kami

dapatan fakta yang manakah yang dibuat oleh YA Hakim Bicara yang dikatakan tidak

munasabah tersebut untuk rujukan kami.

[51] Seterusnya, adakah Hakim Bicara telah terkhilaf dalam membuat pertimbangan ke atas

taraf kehidupan Perayu dan Responden di dalam Alasan Penghakimannya? Bagi

menjawab isu ini, kami merujuk kepada nota keterangan perbicaraan. Kami bersetuju

dengan hujahan Responden bahawa pihak Responden dan saksi-saksinya telah memberi

keterangan berhubung taraf kehidupan. Manakala Perayu tidak mengemukakan

sebarang keterangan tentang taraf hidup atau gaya hidup pihak-pihak. Maka kami

menyatakan YA Hakim Bicara adalah betul dalam menimbangkan fakta taraf

kehidupan pihak-pihak yang telah dibentangkan di hadapannya sahaja.

14

ALASAN RAYUAN KEEMPAT

YA Hakim Bicara telah khilaf dari segi fakta dan undang-undang apabila tidak menimbangkan

tanggungan hutang dan komitmen Perayu dalam tempoh perkahwinan serta Perayu masih

menjalankan tanggungjawab beliau memperuntukkan nafkah tempat tinggal yang didiami

Responden sehingga selepas perceraian.

[52] Tiada sebarang hujahan dibuat oleh Perayu bagi Alasan Rayuan ini.

[53] Kami mendapati Perayu tidak mengemukakan di Mahkamah bicara tentang sebarang

keterangan tanggungan hutang dan komitmen Perayu. Ianya tidak pernah dikemukakan

semasa perbicaraan. Oleh yang demikian kami menyatakan Mahkamah bicara tidak

terkhilaf apabia tidak menimbangkan kedua-dua perkara tersebut kerana ia tidak pernah

dibangkitkan dalam perbicaraan.

ALASAN RAYUAN KELIMA

YA Hakim Bicara telah khilaf dari segi fakta dan undang-undang apabila tidak mengambil kira

peruntukan nafkah yang telah disediakan Perayu dalam tempoh perkahwinan mereka

berdasarkan kemampuan Perayu dan keperluan semasa Responden tanpa mengabaikan nafkah

yang wajib ditunaikan dan dilaksanakan oleh Perayu.

[54] Tiada sebarang hujahan dibuat Perayu bagi Alasan Rayuan ini.

ALASAN RAYUAN KEENAM

YA Hakim Bicara telah khilaf dari segi fakta dan undang-undang apabila tidak mengambil kira

tindakan nusyuz Responden yang telah menghalau Perayu keluar dari rumah kelamin mereka

dan bertindak mengunci pintu rumah kelamin mereka sehingga menyebabkan Perayu tidak

mempunyai akses untuk memasuki rumah kelamin mereka dan menjalankan tanggungjawab

sebagai seorang suami sejak daripada 1 April 2003.

15

[55] Perayu menghujahkan Mahkamah bicara tidak mengambil kira tindakan nusyuz

Responden yang telah menghalau keluar Perayu dari rumah kelamin mereka dan

bertindak mengunci pintu rumah menyebabkan Perayu tidak mempunyai akses untuk

masuk rumah tersebut dan menjalankan tanggungjawab sebagai suami sejak 1/4/2003.

Meskipun Responden tidak pernah disabitkan nusyuz oleh mana-mana Mahkamah

Syariah namun Perayu menghujahkan bahawa Responden menunjukkan sikap sebagai

seorang isteri yang nusyuz. Walaupun tindakan Responden boleh disabitkan nusyuz

oleh Mahkamah Syariah namun Perayu masih berusaha memulihkan hubungan dan

menyelamatkan rumahtangga mereka ketika itu.

[56] Perayu menghujahkan Responden tidak layak menerima kadar tunggakan nafkah

tersebut sebab Responden tidak menjalankan tanggungjawab sebagai seorang isteri.

Responden sendiri yang hendak berpisah dan mengasingkan diri dari Perayu. Tindakan

nusyuz oleh Responden menyebabkan dharar kepada Perayu di mana hak-hak ke atas

suami diabaikan oleh Responden dan Perayu menanggung kesengsaraan emosi dan

mental serta menjejaskan kehidupan harian Perayu.

[57] Kewajipan memberi nafkah ke atas isteri adalah bersyaratkan isteri masih taat dan tidak

nusyuz. Perayu berhujah Responden adalah seorang isteri yang tidak taat dan tidak

berhak mengambil belanjanya.

[58] Bagi menjawab hujahan Perayu, Responden menyatakan Perayu tidak memberi

sebarang keterangan bahawa Responden adalah seorang isteri yang telah disabitkan

nusyuz dalam tempoh perkahwinan. Tiada sebarang perintah atau penghakiman

daripada mana-mana Mahkamah Syariah yang telah mensabitkan Responden nusyuz.

Adalah tidak memadai semata-mata Perayu mendakwa Responden nusyuz. Perayu juga

telah membuat pengakuan bahawa beliau tidak pernah mendapat apa-apa perintah yang

mensabitkan Responden sebagai nusyuz sepanjang tempoh perkahwinan. Responden

menghujahkan Responden adalah seorang isteri yang taat dan tidak nusyuz dan adalah

sentiasa layak dan berhak untuk diberikan nafkah oleh Perayu.

[59] Responden menghujahkan Hakim Bicara tidak terkhilaf dengan tidak menyentuh isu

nusyuz di dalam Alasan Penghakimannya kerana isu tersebut tidak pernah dituntut

secara khusus dalam pliding.

16

[60] Berdasarkan hujahan-hujahan di atas, kami merujuk kepada kes Rooselawati binti

Hussein lwn Syed Farouk Azlan bin Syed Abdul Aziz JH 36 Bhg 1 100:

“Anggapan seseorang suami bahawa isterinya telah nusyuz boleh dipatahkan

sekiranya tidak ada sebarang pengisytiharan dibuat oleh mana-mana

Mahkamah Syariah di Malaysia. ...pengisytiharan Mahkamah Syariah

bahawa seseorang isteri telah nusyuz diperlukan untuk mensabitkan isteri

tersebut nusyuz... . Oleh yang demikian, para suami tidak boleh melabelkan

isteri sebagai nusyuz sebelum mana-mana Mahkamah Syariah yang

berbidangkuasa mengeluarkan pengisytiharan nusyuz.”

[61] Merujuk kepada Rekod Rayuan serta Hujahan Bertulis Perayu, kami dapati Perayu

menyatakan memang tidak pernah mendapat apa-apa perintah yang mensabitkan

Responden sebagai nusyuz dari mana-mana Mahkamah Syariah sepanjang tempoh

perkahwinan mereka. Alasan ini yang tinggal sebagai dakwaan semata-mata yang tiada

asas undang-undang untuk kami pertimbangkan.

[62] Kami berpuashati bahawa tiada sebarang sabitan nusyuz yang dikenakan ke atas

Responden oleh mana-mana Mahkamah Syariah di Malaysia. Oleh itu, Responden

kekal sebagai isteri yang tidak pernah disabitkan dengan nusyuz dan dengan itu ia telah

menyebabkan Responden layak serta berhak untuk menerima nafkah isteri daripada

Perayu di dalam tempoh perkahwinan mereka.

[63] Oleh yang demikian, kami menyatakan YA Hakim Bicara tidak terkhilaf dari segi fakta

dan undang-undang apabila tidak menyentuh isu nusyuz di dalam Alasan

Penghakimannya kerana tiada sebarang pembuktian dari Perayu.

[64] Berdasarkan keenam-enam alasan rayuan di atas, kami berpuashati bahawa kami tidak

ditunjukkan sebarang kekhilafan yang dilakukan oleh Hakim Bicara di dalam Alasan

Penghakimannya sama ada dari segi fakta, undang-undang atau hukum syarak oleh

pihak Perayu. Oleh yang demikian, kami tidak mempunyai apa-apa alasan wajar untuk

kami campurtangan mengenai Penghakiman tersebut.

17

KEPUTUSAN

SETELAH Kami membaca dan meneliti permohonan dan afidavit sokongan Pemohon, KAMI

SEBULAT SUARA MEMUTUSKAN:-

1. Rayuan Perayu ditolak dengan kos.

2. Kos hendaklah ditaksir di hadapan Pendaftar.