Upload
zeqa-rushiti
View
238
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
8/13/2019 M.Mardhnjeve me punonjesit
1/8
Ligjrata e VII M. Marrdhnieve me punonjsit
Objektiva e kapitullit VII
T kuptoni rendsin e mbajtjes s marrdhnieve t mira me punonjsit, prmes prfshirjes,komunikimit dhe konsultimeve permanent n gjitha aktivitetet e organizats.
Fillet e marrdhnieve ne pun
Rregullat ne marrdhniet e punsimit
Koncepti mbi sindikatat
Roli bashkkohor i sindikatave
Strategjia e menaxhimit t marrdhnieve n pun.
Rndsia e kontrats psikologjike dhe menaxhimi I saj n prmbushjen e objektivave teorganizats.
Koncepte kye
Sindikata-organizate e pavarur nga pundhnsi dhe financohen nga antarsia e saj, funksionii t cils sht ti mbroj interesat e punonjsve n marrdhniet pundhns-punonjs.
Marrveshja kolektive-Deklarat e shkruar e cila prcakton rregullimet e rna n dakord mespundhnsit dhe sindikats n termat q do t zbatohen, jan ligjrisht te detyrueshme vetense termat e prcaktuar jan te deklaruara qarte ose nse marrveshja kolektive I referohetksaj ne termat dhe kushtet e punsimit shkruara ne marrveshjet individuale
Ujdia kolektive -proces I negocimit midis prfaqsuesve te sindikats dhe pundhnsit, pr tevendosur me marrveshje termat dhe kushtet e punsimit te nj grupi te punonjsve
Kontrata psikologjike -detyrimi qe pundhnsi dhe punonjsit mendojn se ekziston mes njeritjetrit, si pjes e marrdhnies se puns, n pritshmrin dhe premtimet e bra t njeri tjetrit .
Hyrje
Marrdhnia ndrmjet pundhnsit dhe punonjsit qndron ne thelbin e t jesh organizatefektive.
Punonjsit e kane pushtetin ne prmbushjen dhe tejkalimin e objektivave n organizat ose nedshtimin e tyre
8/13/2019 M.Mardhnjeve me punonjesit
2/8
Niveli I motivimit te punonjsve, shkalla e knaqsis se tyre, prfshirja e tyre nga pundhnsiprcaktojn produktivitetin e organizats
Te vendosesh marrdhniet e duhura te puns ne organizate nuk sht e njjt me at; te keshstrategji efektive pr trajnim, zhvillim apo shprblim sht ma komplekse.
Marrdhniet efektive ne pune sigurojn nj korniz t favorshme dhe mjedis psikologjik pozitivbrenda se cilit munde te organizohet debat pr performancn dhe kushte tjera ne pune midismenaxherve dhe puntorve
Punonjsit duhet te ken vetbesim ti shprehin kndvshtrimet e tyre me shpresn se domerren parasysh nga menaxhmenti I tyre dhe njkohsisht te ken ndikim n realizimin eobjektivave te organizats.
Fillet e marrdhnieve te punsimit
Ajo qe sot njihet si marrdhnie e punsimit dikur sht njohur si marrdhnie industriale dhe ika fillet ne vitet e 60-ta (1960)
Ktu edhe filloi se aplikuari shkenca mbi burimet njerzore si nevoj e menaxhimit tepuntorve ne kohen e zhvillimit industrial
Marrdhnia kontraktuale e cila sht ne qendr te punsimit pr ekonomistet, sociologet, juristet; kan qen tem e diskutimit qysh nga kjo kohe po hovin me te larte e ka arrit negjysmn e pare te shekullit XIX
Kjo kontrate siguron nj grumbuj ;te drejtave, prgjegjsive dhe detyrimeve ne mesepundhnsit dhe puntorit .
Per shume shkrimtare te ekonomis politike pabarazit e perceptuara dhe aktuale mespundhnsit dhe puntorve pr mjetet e prodhimit (kapitalin) jan manifestuare me lvizjesindikale te cilat shpeshher shiheshin si burimi I konfliktit mes pundhnsit dhe puntorve.
Fillet e marrdhnieve te punsimit
Pas mbarimit te lufts se dyte botrore si nevoj e rindrtimit dhe rregullimit te kushteve przhvillim, sindikatat dhe pundhnsit rregulluan korniza te reja pr rregullimin kolektiv temarrdhnieve te punsimit
Aktiviteti I sindikatave ishte aktive dhe mbijetoi deri ne gjysmn e dyte te shekullit XX, me pas
aktiviteti I tyre u prqendrua ne sektorin publik ne at privat u zbeh mete madhe. Incidentet gjate grevave manifestoheshin me prarje te thella mes pundhnsve dhe
puntorve te cilat shkaktonin ngecjet ne prodhim dhe dobsime ne konkurrenc.
8/13/2019 M.Mardhnjeve me punonjesit
3/8
Rregullat ne marrdhniet e punsimit
Rregullat ne marrdhniet e punsimit ndahen ne dy kategori:
Rregullat procedurale dhe
Rregullat thelbsore
Rregullat procedurale
Prcaktojn si aktoret ne sistem do te prgjigjen ne situatat te caktuara, shembull nsemenaxheret dhe prfaqsuesit e sindikatave nse dshtojn n prmbushjen e marrveshjespr ngritjen e pags vjetore, ata mund te ken rn ne dakord pr te dal nga ngri dhe shmangkonfliktin duke parapar ndrhyrjen e pals s tret ne periudhe qetsimi apo mekanizm tjetrpr lehtsimin e marrveshjes.
Kto rregulla luaj role te rndsishm n qndrueshmrin e sistemit dhe ne prmbajtjen e
palve pr ndrmarrje te veprimeve arbitrazhe
Rregullat procedurale
Megjithat ka nj varg rregullash dytsore procedurale qe kan funksione krejtsisht ndryshe,n kt raste bhet dakord se si rregulla prcaktuar ne fillim, do t behn me pas edhe llojet erregullave te tjer.
Shembull si prcaktohet paga ne baze te orve apo produktivitet , performances; kush do ta
prcaktoj pagn menaxheri apo puntori apo ndrhyrja e pals se trete. Rregullat prcaktohen n mnyra te ndryshme si:
Rregulla te njanshme ku i prcakton njra pale: shembull pagesa e orve shtese duhet tecaktohet nga menaxheri ashtu si mendon ai.
Rregullim i prbashkt ;ujdia kolektive ku menaxheri se bashku me punonjsin negociojn dhepajtohen pr nj shtje te caktuar si pagesa e orve shtes apo di tjetr.
Rregullimi prmes procesit ligjore - gjygjsore , buron jasht organizats punuese, interpretohenligjet te cilat rregullojn marrdhniet e puns
Rregullat thelbsore
Kto jan rregulla qe krijohen si proces i brjes se rregullave qofte si prcaktim i prbashkt apovendimmarrje e njanshme
Duke konsideruar pagn si shembull, m kto rregulla caktohet shkalla dhe nivelet e pags
Rregullat thelbsore jan me te rndsishme dhe kane prparsi para do rregulli tjetre qearrihet prmes ujdis apo kushtzimit.
8/13/2019 M.Mardhnjeve me punonjesit
4/8
Rregullat thelbsore prcaktojn sa do t jet paga e puntorit si do t paguhen ort e punsshtes, te drejtat e pushimit etj.
Ne nj mjedis qe po ndryshon shume shpejte obligon amandamentimin e rregullave te vjetra merregulla te reja thelbsore.
far sht sindikata
sht organ i cili edhe ne mnyr kolektive dhe individualisht prfaqson interesat e antarevete saj, ne kontekstin e marrdhnieve n pune
Sindikata sht e angazhuar ne marrdhniet mes pundhnsit dhe puntorit
Format, praktikat dhe ideologjit e sindikatave dallojn varsisht nga sistemi qeveriss dhevendi ku veprojn
Ne mungese te kuadrit ligjore qe rregullon marrdhniet ne pune, lulzojn sindikatat; ku
puntort nuk mbrohen nga shteti apo gjykata
Ku pundhnsi nuk trajton si duhet, tregon pak interes pr puntort e tije, puntortindividualisht jan te pafuqishm pr te sfiduar menaxhmentin
Prkushtimi i antarsis pr te qene pjes e sindikatave sht shtje percepcionit t tyre nsebesojn n sindikata dhe n nivelin e organizimit te sindikatave
Perkufizime per sindikatat
8/13/2019 M.Mardhnjeve me punonjesit
5/8
Roli bashkkohor i Sindikatave
8/13/2019 M.Mardhnjeve me punonjesit
6/8
Marrveshja kolektive
Ujdia kolektive ka katr dimensione mbi te cilat secila pale ka interes qe te ndikoj.
Fusha
Kjo lidhet me gamn e shtjeve q jan subjekt i rregullimit t prbashkt
Forma
Kjo shpjegon nse ujdia sht zyrtare ose jozyrtare
Niveli
Kjo lidhet me at nse ujdia bhet n nivel kompanie ose n nivel kombtar
Njsia
Kjo lidhet me njsin e ujdis, e cila identifikon grupin e punonjsve t mbuluar nga marrveshjakolektive q rezulton. Njsia mund te ndryshoj n varsi t asaj q po negociohet.
8/13/2019 M.Mardhnjeve me punonjesit
7/8
Strategjia pr menaxhimin e marrdhnieve ne pune
Tregohuni t art pr rregullat dhe dallimet midis detyrave normale te puns dhe detyrave t sindikats
Trajnoni, strvitni dhe mbshtesni prfaqsuesit e sindikats dhe menaxhert e linjs
Komunikoni drejtprdrejt me punonjsit dhe me prfaqsuesit e sindikats pr t parandaluar qmesazhet t mos shtrembrohen gjat prcjelljes se tyre.
Dgjoni shqetsimet e punonjsit dhe konsolidoni ato sa her q sht e mundur prpara se tprfshihen prfaqsuesit e sindikats
Zbatoni t njjta rregulla t qndrueshme pr prfaqsuesit e sindikats si pr te gjith punonjsit
Ftoni prfaqsuesit e sindikats dhe menaxhert q t marrin pjes n trajnimin e prbashkt
Listoni ndihmn dhe mbshtetjen dhe inkurajoni dialogun e lart me stafin me koh t plot t sindikats
Strategjia pr menaxhimin e marrdhnieve n pun
Ofroni vzhgues dhe vende shtes pr pjesmarrs n takime dhe konsultime pr negocim prmenaxhert e tjer dhe prfaqsues t antarve q nuk jan n sindikat pr t larguar do paqartsin kto mbledhje
Merrni prgjegjsi pr negociatat : prfaqsuesve menaxheriale duhet tu jepet autoriteti pr tvepruar, jo vetm te jen lajmtar
Informoni shkurtimisht dhe menjher pr mbledhjen menaxhert dhe stafin dhe publikoniprocesverbalin dhe shnimet e mbledhjes pas t gjitha mbledhjeve kolektive.
Jeni t qndrueshm dhe t qart ne qndrimet.
Siguroheni q t gjith menaxhert e linjs s par jan t trajnuar mir pr t marr vendimet e duhurq t shmanget nevoja e matjes s vendimeve anuluese dhe sunduese
Vendosni qllimet dhe objektivat t qarta, s bashku me prkushtim t prbashkt pr rezultatet embledhjes prpara se t nisni konsultimet ose negociatat.
8/13/2019 M.Mardhnjeve me punonjesit
8/8
Kontrata Psikologjike
Kontrata Psikologjike