Modüler Kompozit / Çelik Klima Santrali · Modüler Kompozit / Çelik Klima Santrali Eurovent Range BRS 15.06.010 Class TB1, T2, D1, L1, F9Eurovent Range BRS 15.06.010 Class TB1,

Modüler Kompozit / Çelik Klima SantraliEurovent Range BRS 15.06.010 Class TB1, T2, D1, L1, F9Eurovent Range BRS 15.06.010 Class TB1, T2, D1, L1, F9Advanced Air Handling Unit Technologies

V. Nesil Kompozit Çelik Modüler Klima Santrali

İKLİMLENDİRME 7

İKLİMLENDİRME 8 Konfor Uygulamaları 8 Hijyen Uygulamaları 8 Proses Uygulamaları 9

KLİMA SİSTEMLERİ 8 Merkezi Sistemler 8 Bireysel Sistemler 9

KLİMA SANTRALİ 10 Havalandırma 10 Soğutma ve Nem Alma 11 Isıtma 11 Isı Geri Kazanım Sistemleri 11 Filtreleme 12 Nemlendirme 12 Klima Santrali Gövde Yapılarının Tarihsel Gelişimi 13

BOREASKLİMASANTRALİ 15

PANEL YAPISI 16 İSKELET YAPISI 16

FAYDALARIMIZ 17 Yatırımcılar 17 Son Kullanıcılar 17 Tasarım Ofisleri ve Danışmanlar 18 Montaj Ekipleri 18 YENİLİKLERİMİZ VE FARKLILIKLARIMIZ 19 Kompozit Malzeme Kullanımı 19 Boreas Klima Santrali Seçim Programı 20 Boreas Psikometrik Hesaplama Programı 21 Magnelis® Sac 22

KALİTE BELGELERİMİZ 23

BOREASKLİMASANTRALİTASARIMÖZELLİKLERİ 25

İSKELET YAPISI 28 PANEL YAPISI 29 MODÜLER YAPI 30 BOYUT TABLOLARI 31 KOROZYON VE KOROZYON DAYANIMI ÖZELLİKLERİ 33 EN 1886’YA GÖRE BOREAS KLİMA SANTRALİ TEKNİK ÖZELLİKLERİ 34

BOREAS’INBİLEŞENLERİ 37

FAN SEÇİMİ 38 Fan Seçimi için Gerekli Bilgiler 40 Fan Kanunları 40 Özgül Fan Gücü (SFP - Specific Fan Power) 41 Fan için ErP (Energy Related Products) Direktifleri 41 Elektrik Motorları 42

FAN HÜCRELERİ 42 Santrifüj Fan Hücresi 42 - Kayış Kasnak Sistemi 43 - Titreşim Yalıtım Sistemi 44 Plug Fan Hücresi 46 Fan Dizisi 47

BATARYA HÜCRELERİ 48 Sulu Sistem Bataryalar 48 Gazlı Sistem Bataryalar 50 Batarya Hücreleri 50 Yoğuşma Miktarı ve Drenaj Sistemi 50

İÇİNDEKİLER

4 BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI

ISI GERİ KAZANIM SİSTEMLERİ 52 Rotorlu Tip Isı Geri Kazanım 52 - Taze Hava Hattında Egzoz Havasının Temizlenmesi 54 - Sürücü Ünitesi 54 - Fan Yerleşimi 54 Plakalı Tip Isı Geri Kazanım 55 - Plakalı Tip Isı Geri Kazanımda Free Cooling 55 - Plakalı Tip Isı Geri Kazanımda Yoğuşma Kontrolü 56 - Plakalı Tip Isı Geri Kazanımda Donma Kontrolü 56 Run Around Tip Isı Geri Kazanım 57 - Run Around Isı Geri Kazanımda Free Cooling Uygulaması 57 - Run Around Isı Geri Kazanımda Donma Kontrolü 57 - Run Around Isı Geri Kazanımda Yoğuşma Kontrolü 57 Heat Pipe Tip Isı Geri Kazanım 58 Isı Geri Kazanım Sistemleri Karşılaştırması 59

FİLTRE SİSTEMLERİ 60 Filtrelerin Enerji Tüketimine Etkisi 60 EN 1886’ya Göre Filtre Çerçevesi Kaçak Sınıfı 61 Panel Filtre Hücresi 62 Torba Filtre Hücresi 63 Aktif Karbon Filtre Hücresi 64 Metalik Filtre Hücresi 65 Klima Santralinde Kademeli Filtre Uygulaması 65

KARIŞIM HÜCRELERİ 66 Çift Damperli Karışım Hücresi 67 Üç Damperli Karışım Hücresi 68

ELEKTRİKLİ ISITICI 69 Elektrikli Isıtıcı Hücresi 69 Elektrikli Isıtıcı Hücresinde Güvenlik Önlemleri 70

NEMLENDİRME SİSTEMLERİ 71 Nemin Konfor, Sağlık ve Çevre Üzerindeki Etkileri 71 Buharlı Nemlendirme Hücresi 72 Evaporasyon Pedli Adyabatik Nemlendirme Hücresi 73 Yüksek Basınçlı Nemlendirme Hücresi 75

SUSTURUCU SİSTEMLERİ 76 Ses Basıncı ve Gücü 76 Ses Basıncı Değişim Aralığı 77 Gürültü Önleme 77 Susturucu Hücresi 79

AKSESUARLAR 80 Gözetleme Camı 80 UV (Ultraviyole) Lamba 80 Kamera 80 Aydınlatma 80 Servis Kapısı Güvenlik Anahtarı 81 Servis Kapısı Durdurucu 81 Sulu Batarya Vanası + Vana Motoru 81 Panik Buton 81 Tamir Bakım Şalteri 81 Fark Basınç Anahtarı 81 Damper Motoru 81 Donma Termostatı 82 Nem Sıcaklık Sensörü 82 Frekans Konvertörü 82 Sulu Batarya Bağlantı Flanşı 82 Çatı Sacı ve Hood 82 Aktif Susturucu 82

OTOMASYON SİSTEMLERİ 83 Klima Santralinde Kullanılan Otomasyon Ekipmanları 84 Klima Santralinde Otomasyon Senaryoları 85

PRATİKBİLGİLER 86

KLİMASANTRALİSEÇERKENDİKKATEDİLMESİGEREKENNOKTALAR 88

PSİKROMETRİKDİYAGRAMKULLANIMI 90

5BOREAS KLİMA SANTRALİ KİTABI

İklimlendirme, konfor ya da endüstriyel proses amacıyla sıcaklık, nem ve iç hava kalitesi koşullarının kontrol altında tutulması işlemidir. İklimlen-

dirme uygulamaları geniş kapsamda Konfor Uygulamaları, Hijyen Uygula-maları ve Proses Uygulamaları olarak üç ayrı başlık altında incelenebilir.

Konfor Uygulamaları İnsanların yaşam ve çalışma mahallerinde en yüksek performansı 22°C’de sergiledikleri yapılan araştırmalar sonucu belirlenmiştir. Oda sı-caklığındaki 0,6 °C’lik değişiklikte performans yaklaşık olarak %1 azalır. Bu nedenle çalışan performansı ve ortam konforu açısından iklimlendir-me önemlidir. Uygulama alanlarına örnek olarak; • Konut ve ticari binaları • Oteller, endüstriyel alanlar • Araçlar, trenler, uçaklar verilebilir.

Hijyen UygulamalarıUygulama alanlarının gerek duyduğu hijyenik şartların sağlanması için gerekli olan iklimlendirme proseslerinin hijyen şartlarına uygun yöntem ve cihazlarla yapıldığı uygulamalardır. Bunlara örnek olarak; • Ameliyathane ve yoğun bakım üniteleri • İlaç üretim tesisleri, Gıda sanayi üretim ve depolama tesisleri • Elektronik prosesler

Proses UygulamalarıUygulanan prosesin gerektirdiği iklim şartlarının sağlanması için gerçek-leştirilen uygulamalardır. Bunlara örnek olarak; • Endüstriyel ortamlar • Laboratuvarlar• Yemek pişirme ve işleme alanları • Tekstil fabrikaları, Fiziksel test merkezleri • Veri işleme merkezleri, Hastanelerde bulunan ameliyat odaları,

İlaç fabrikaları verilebilir.

Klima sistemleri öncelikle merkezi ve bireysel olarak ikiye ayrılır.1- Merkezi Sistemler;

Tam havalı, tam sulu, VRF (Değişken soğutucu akışkan debili sistem), havalı-sulu ve havalı-VRF olarak 5’e ayrılır. Tam sulu sistemler, iki ve dört borulu Fan Coil sistemleridir. Bunlara taze hava ilave edilince havalı sulu sistemler elde edilir. Benzer şekilde VRF soğutucu akışkan olarak R410A gibi bir soğutucu gazın kullanılarak bir dış üniteye 10’larca iç ünitenin bağlanabildiği sistemlerdir, bunlara taze hava ilave edilince havalı-VRF sistemleri elde edilir.2- Bireysel Sistemler; 1. Paket Tipi Klimalar, 2. Split Tipi Klimalar, 3. Kanallı Split Klimalar olarak 3’e ayrılır.

Merkezi Tam Havalı Klima SistemleriIsı transferi akışkanı olarak hava kullanılan sistemlerdir. HVAC ekipmanı merkezi olarak yerleştirilmiştir. Tam havalı sistemler soğutulmuş ve nemi alınmış havayı şartlandırılmış odaya yollayarak duyulur ve gizli soğutma, ısıtılmış havayı şartlandırılmış odaya yollayarak ısıtma yapar. Tam havalı sistemler havayı filtreleme ve taze hava verme özelliğine sahiptir.

İklimlendirme

KlimaSistemleri


Tam Havalı Sistemlerin Sınıflandırılması; a) Sabit debili b) Değişken debili c) Tek kanallı d) Çok kanallı e) Tek zonlu f) Çok zonlu olarak sınıflandırılır.

a)SabitHavalıTekKanallıZonluSistemlerEn basit tek bir zona(bölge) hizmet eden sabit debili üfleme hava sı-caklığı değiştirilen sistemdir. Otomatik kontrolle, hacme üflenen hava sıcaklığı kontrol edilir.

b)SabitDebiliKarışımHavalıSistemlerBu sistemlerde ısıtıcı ve soğutucu serpantin taze hava ve egzoz karışım havası damperleri, nemlendirici, aspiratör ve vantilatörden oluşmaktadır.

c)VAV(DeğişkenHavaDebili)SistemlerÖzellikle çok zonlu uygulamalar ve değişken yüklü hacimler için gelişti-rilmiştir. Sabit soğutma yükü varsa, VAV sisteminin kullanılması uygun değildir. VAV sistemlerinde, merkezi santralindeki frekans konventörlü kapasite kontrol cihazına sahip ana besleme fanında hava debisi modüle edilerek hacimlerdeki VAV kutularına ve üfleme menfezlerine gönderilir. Santral çıkışındaki hava çıkışı sabittir. Odaya verilen hava miktarı VAV kutuları vasıtasıyla değiştirilerek değişkenlikler karşılaştırı-lır. VAV kutuları beslenen soğuk hava miktarını, odadan aldığı kumanda ile ayarlayarak odanın soğutma yükünü dengeler.

Merkezi Fan-Coil (Tam Sulu) SistemlerBu sistemler tamamen sulu sistemdir. Bir merkezde hazırlanan sıcak su ve soğuk su bina içine dağıtılmış fan-coil cihazlarına gönderilir. Sı-cak su, bir sıcak su kazanında; soğuk su ise soğutma (çiller) grubunda üretilir. Fan-Coil cihazları, bir fan ve serpantin içeren cihazlardır. Fan yardımıyla odadan alınıp serpantinler üzerinden geçirilerek, ısıtılan veya soğutulan hava tekrar odaya verilir. Serpantin içinden soğuk su geçiyorsa soğutma, sıcak su geçiyorsa ısıt-ma yapılır. Su sirkülasyonu için pompa kullanılır. Bu sistemler genellik-le; otel, hastane ve ofislerde kullanılır. Fan-Coil üniteleri cam önlerine, asma tavanlara, tavan altına ya da döşeme içine konur. Buna göre 2 tip fan-coil sistemleri vardır. 1) 2 Borulu Sistemler (1 dağıtma, 1 toplama borulu) 2) 4 Borulu Sistemler (2 dağıtma, 2 toplama borulu)

Havalı-Sulu Karma Klima SistemleriKlasik fan-coil sistemlerinde havalandırma yoktur. Sadece ısıtma ve soğutma yapılır. Bu eksikliği gidermek amacıyla fan-coil sistemlerinde 2 uygulama yapılmaktadır.

1- Fan-coil ünitelerinin her birinin kendi kanal bağlantısı ile dış ortam-dan taze hava alması sağlanır. 2- Isı geri kazanımı yapılmış ve ön şartlandırılmış, otomasyon sistemi ile miktarı belirlenen taze hava, merkezi klima sistemi ile ortama sağlanır.


Klima santrali, havalandırma, ısıtma, soğutma, nemlendirme, nem alma, filtreleme, ısı geri kazanım gibi iklimlendirme proseslerini

otomasyon kontrolü altında yerine getirebilen cihazlardır.

HavalandırmaKlima santralinde hava hareketi fanlar yardımı ile gerçekleştirilir. Tasar-lanan sistemin özelliğine bağlı olarak sabit ya da değişken debili hava akımı sağlanabilir.

Soğutma ve Nem Alma Soğutma işlemi sudan havaya veya soğutucu akışkandan havaya (DX) ısı değiştiriciler ile gerçekleştirilir.• Sulu sistemde gerekli olan şartlandırılmış soğuk su, soğutma grubu

(chiller) tarafından üretilip pompa yardımı ile klima santralinde bulu-nan soğutma eşanjörüne gönderilir. Eşanjör üzerinden geçirilen sıcak hava, ısısını eşanjör yardımı ile suya aktararak soğuması sağlanır.

• Soğutucu akışkanlı sistemde ise klima santralinde bulunan evapora-tör ve genleşme vanası ile VRF dış ünite veya kondenser/kompresör ünitesinde (condensin unit) bulunan kondenser, kompresör ve gaz tesisatını birleşimi ile soğutma için gerekli olan kaynak sağlan-maktadır. VRF veya kondenser/kompresör ünitesinden gelen sıvı fazındaki soğutucu akışkan genleşme vanasından geçerek basınç

Elektrili Isıtıcı - Klima Santrali Su Soğutmalı Chiller - Klima Santrali VRF - Klima Santrali

Klima Santrali

VRF (Değişken soğutucu akışkan debili sistemler) VRF sistemleri merkezi bir kondenser-kompresör ünitesi ve buna bağlı iç ünitelerden meydana gelir. Gelişmiş otomasyon özellikleri ile 10’larca iç üniteden her biri farklı konfor koşullarında çalıştırılabildiği gibi kışın ısı pompası olarak çalışarak ısıtma ihtiyaçlarını karşılar. Enerji geri kazanımlı tipteki 3 borulu sistemlerin her bir iç ünitesi bağımsız olarak aynı sezonda ısıtma veya soğutma modunda çalışabilir.

Havalı-VRF Karma Sistemler VRF sistemlerinde havalandırma yoktur. Sadece ısıtma ve soğutma yapılır. Bu eksikliği gidermek amacıyla 2 farklı uygulama yapılmaktadır. 1- Sisteme taze hava besleyen merkezi kanallı bir klima santralı siste-miyle yapılır. Bu sistemlerde ön şartlandırılan ve ısı geri kazanım uygu-lanan taze havaya istenildiğinde belirli ölçüde nemlendirme de yapılır. 2- Küçük debide taze hava gerektiren mekanlarda taze hava ihtiyacı ısı geri kazanımlı kompakt havalandırma cihazları ile karşılanır.

Su Soğutma Kulesi

Su Soğutmalı Chiller

Isı Geri Kazanımlı Klima Santrali

Su Sirkülasyon Pompası

Klima Santrali Sulu Soğutma Eşanjörü

VRF

Klima Santrali

Elektronik Genleşme Vanası

VRF - Klima Santrali Gaz Hattı

Klima Santrali Direkt Genleşmeli Soğutma EşanjörüKlima Santrali

Elektrikli Isıtıcı

Termistör (80°C)

Yüksek Sıcaklık Sensörü

Hava Akış Sensörü

Perfore Sac

Soğuk HavaIsınan Hava


düşüşüne uğrar ve buharlaşmak için gerekli olan ısıyı evaporatör üzerinden geçirilen havadan alarak buharlaşır. Bu sayede havanın soğutulma işlemi sağlanmış olur.

IsıtmaKlima santrallerinde ısıtma işlemi sulu, elektrikli, soğutucu akışkanlı (heat pump), doğalgazlı (açık veya kapalı yanma odalı) sistemler ile sağlanabilmektedir. • Sulu sistemde gerekli olan sıcak su, kazanda üretilmekte ve pompa

yardımı ile klima santrali sulu ısıtıcı eşanjörüne gönderilmektedir. • Elektrikli ısıtma sisteminde klima santrali içerisine konumlandırılan

rezistanslar yardımı ile havanın ısıtılması sağlanmaktadır. • Soğutucu akışkanlı sistemde klima santrali ile entegre edilen kon-

denser/kompresör ünitesi veya VRF dış ünitesi ısı pompası (heat pump) modunda çalışarak klima santrali içerisindeki ısı değiştiriciyi kondenser olarak kullanır. Böylece soğutma çevriminde oluşan atık ısıyı havaya aktararak ısıtma sağlar.

• Doğalgazlı sistemde klima santrali içerisindeki direkt ya da indirekt ya-kıcılı ısıtıcı ünite tarafından üretilen ısıtma enerjisi, üzerinden geçirilen havaya aktarılarak havanın sıcaklığı artırılır.

Isı Geri Kazanım Sistemleriİklimlendirme sistemlerinin minimum enerji tüketimi ile dizayn edilmesi için olmazsa olmaz bir ekipmandır. Isı geri kazanım sistemleri Reküpe-ratif ve Rejeneratif Sistemler olmak üzere iki ana gruba ayrılmaktadır.

Reküperatifsistemler• Plakalı Isı Geri Kazanım; şartlandırılmış dönüş havası ile taze hava

birbirlerine karışmayacak şekilde bir eşanjör üzerinden geçirilerek ısı transferi gerçekleştirilmektedir.

Rejeneratifsistemler• Run Around Isı Geri Kazanım; şartlandırılmış dönüş havası ve taze

hava, içerisinde su bulunan iki ayrı eşanjör üzerinden geçirilerek ısı geri kazanım sağlanmış olur. Sistemde su sirkülasyonu pompa yardımı ile sağlanmaktadır.

• Isı Borulu (Heat Pipe) Isı Geri Kazanım; şartlandırılmış egzost havası hattına ve taze hava hattına yerleştirilmiş iki bölümlü tek bir eşanjör içerisinde bulunan soğutucu akışkanın buharlaşması ve yoğuşması prensibinden yararlanılarak yapılan ısı geri kazanım şeklidir.

Kazan - Klima SantraliVRF - Klima Santrali Brülör - Klima Santrali

Klima Santrali

Doğal Gazlı Direkt Yakıcılı Ünite

Kontrol Panosu

Kazan

Klima Santrali


Soğuk Hava

Isınan Hava

Sıcak Su Sirkülasyon Pompası

Klima Santrali Sulu Isıtıcı Eşanjör

VRF

Elektronik Genleşme Vanası

Klima Santrali

VRF - Klima Santrali Gaz Hattı

Direkt Genleşmeli Isıtıcı Eşanjör



FiltrelemeKlima santralleri yüksek oranda taze hava ile çalışmaya imkan sağladıkları için filtreleme hem cihaz içi ekipmanların korunması hem de şartlandırılan or-tamın hijyen koşulları açısından çok önemlidir. Klima santrali içerisine konum-landırılan filtre üniteleri ile G (kaba filtre), F (hassas filtre) serisi tüm filtreler kullanılabilmektedir.

NemlendirmeKlima santralinde adyabatik nemlendirme ve izotermal (Buharlı) nemlendirme olmak üzere 2 farklı nemlendirme sistemi uygulanabilmektedir.

1. Adyabatik nemlendirmede suyun buharlaşması için dışarıdan ısı enerjisi verilmez, iki farklı şekilde uygulanır:• Islak medya üzerinden buharlaştırmaKlima santrali içerisinde konumlandırılan su tutma özelliğine sahip gözenekli medya su ile ıslatılıp nemli bir yüzey oluşturulur. Bu yüzey üzerinden geçen hava, suyu buharlaştırarak nem kazanır. • Yüksek basınçlı su püskürtmeKlima santrali içerisinde konumlandırılan nozullar 100 bar’a kadar basınçlan-dırılmış suyun sis haline gelmesini sağlar. Bu su parçacıkları havaya karışarak nemlendirmeyi gerçekleştirir.

2. İzotermal (buharlı) nemlendirme dışarıdan ısı enerjisine ihtiyaç duyar; klima santrali gövdesine entegre edilen buhar üreticisinde üretilen veya tesiste hazır bulunan buhar, difüzörler yardımı ile klima santralinde havaya karıştırılarak nemlendirme işlemi gerçekleştirilir.

Buharlı Nemlendirme Islak Medya ile Nemlendirme Yüksek Basınçla Su Püskürterek

• Döner Tamburlu Isı Geri Kazanım; döner tip ısı değiştiricisi yardımı ile aralarında sıcaklık ve nem farkı bulunan taze hava ile iç ortam havası arasında ısı geri kaza-nım işlemi gerçekleştirilmektedir. Sadece duyulur ısı ya da hem duyulur hem de gizli ısı transferi yapmaya olanak sağlamaktadır.


1. Nesil klima santralleri;genel iskelet yapısı, kaynaklı bağlantı ile üretilmekteydi. Panel yapısı tek cidarlı olup yalıtım içermiyordu ve DKP saçtan imal edilmekteydi. Bu durum da imalat sü-releri uzun, kullanım ömrü kısa, enerji kayıplarının yüksek olduğu bir ürünü ortaya çıkarmaktaydl.

2. Nesil klima santralleri;panel yapısı çift cidarlı, yalıtımlı ve galvaniz veya boyalı saçtan üretilen, alüminyum iskelet yapısına sahip bir tasarıma geçildi. Isı köprüsü nedeni ile kritik iklim şartla-rında gövde de oluşan yoğuşmalar konfor şartlarını bozmakta ve cihazın kullanım ömrünü kısaltmaktaydl.

3. Nesil klima santralleri;inşaat yapı tasarımlarındaki gelişmelere bağlı olarak hafif yapı konsepti ve estetiğe uygun olabilmek için alüminyum iskelet yapılı ve ısı köprüsü azaltılmış olarak tasar-landılar. Panel yapısı çift cidarlı, boyalı saclı ve yalıtımlı olarak üretilmekteydi. Ancak alüminyumun malzeme özelliğinden kaynaklı olarak nakliyede ve montaj esnasında bağlantı noktalarında esnemeler, çözülmeler meydana gelmekte ve gövde dayanımı açısından problemler oluşturmaktaydı. İskelet profilleri üzerinden ısı köprüsünü kaldırmak için plastik esaslı ısı bariyeri kullanılmaya başlandı ancak bu da mekanik dayanım sıkıntılarını getirmiştir.

4. Nesil klima santralleri;çelik gövde yapısına sahip ancak kaynak ile değil özel birleştirme parçaları ile montaj yapmaya olanak sağlayan bir tasarıma geçildi. Bu sa-yede 1. ve 2. nesil klima santrallerin-de problem olan kaynaklı gövde ta-sarımı problemleri giderilmiş hem de alüminyum gövde yapılı santrallerde yaşanan yapısal problemler ortadan kaldırılmış oldu. Panel yapılarında da metal aksamların birbiri ile teması kısmi olarak engellenen tasarımlara geçildi. Ancak çelik iskelet yapısının ısı transfer kat sayısının yüksek ol-ması nedeni ile ısı köprüsüzlük tam olarak sağlanamadı.

5. Nesil klima santrali;BOREAS tasarlanırken önceki nesil klima santralinin bütün olumsuz yönlerini gidere-bilecek ve tüm olumlu yönlerini taşıyabilecek bir ürün olması ilk hedef olarak alındı. Buna bağlı olarak, enerji kayıplarının minimum olduğu ve kritik iklim şartlarında sorunsuz çalışabilecek, gövde yapısı üzerine gelebilecek değişken yüklere karşı yüksek dayanım değerlerine sahip, çelik iskeletli gövde yapısına göre daha yüksek yapısal değerlere sahip ancak alüminyum gövde yapısından daha hafif bir iskelet yapısı, 5. Nesil Klima Santrali BOREAS için tasarım girdileri olarak belirlendi ve BOREAS tasarlandı.

Klima Santrali Gövde Yapılarının Tarihsel Gelişimi

TeknikÖzellikler 1. Nesil 2. Nesil 3. Nesil 4. Nesil 5. Nesil

Isı Köprüsü Isı Köprülü Isı Köprülü Isı Köprüsü Azaltılmış

Isı Köprüsü Azaltılmış

IsıKöprüsüz

Panel Yapısı Tek Cidarlı Çift Cidarlı Çift Cidarlı Çift Cidarlı Çift Cidarlı

Yalıtım Yok Kaya Yünü Kaya Yünü Kaya Yünü + Poliüretan

Kaya Yünü + Poliüretan

Sac Özelliği DKP + Boyalı Galvaniz + Boyalı

Galvaniz + Boyalı

Galvaniz + Boyalı

Magnelis + Boyalı

İskelet Yapısı Kaynaklı Alüminyum Alüminyum Çelik Kompozit + Çelik

KorozyonDirenci Düşük Düşük Orta Orta Yüksek



BOREASKLİMA

SANTRALİ


Panel Yapısı

İskelet Yapısı

• Standart galvaniz saca göre 5 kat daha yüksek korozyon direncine sahip MAGNELIS® sac kullanımı ile kritik iklim şartlarında sorun-suz performans, hijyen şartlarına uygun ve uzun kullanım ömrüne sahiptir.

• Panelin çerçevesini oluşturan PVC profil, iç ve dış sac yüzeyler arasında ısı bariyeri olarak fonksiyon gösterir. PVC profilin yapısının gözenekli oluşu da hem yapısal dayanımını hem de ısı yalıtım özel-liğini güçlendirir.

• İçeride panel birleşim arayüzünde yer alan iç bükey profiller temizle-nebilen pürüzsüz kenarlar oluşturmayı sağlar. Böylece konfor klima santralinde bile hijyen özelliğine sahip detaylar elde edilir. Bu özellik iskelet profili üzerinden oluşabilecek ısı köprüsünü imkansız kılacak şekilde etki gösterir.

• Standart olarak 70 kg/m3, 50 mm kalınlığında taş yünü, isteğe bağlı olarak da 40 kg/m3, 50 mm kalınlığında enjeksiyon ile uygulanan poliüretan yalıtım malzemeleri kullanılarak yalıtım sağlanır.

Kompozit malzemeden imal edilen kutu profil kullanımı ile çelik profilden daha yüksek mekanik dayanım özelliklerine sahip ve

alüminyum profilli iskelet yapısından daha hafif bir iskelet elde edil-mektedir. Kompozit malzemenin çelik ve alüminyuma göre çok daha düşük ısı transfer katsayısına sahip olması sebebiyle, iskelet ile panel birleşim noktalarında ve bağlantı elemanları arasında doğal bir ısı köp-rüsüzlük sağlanarak EN 1886 standartına göre TB1 Isı Köprüsüzlük sınıfı sağlanmaktadır.


Faydalarımız

YatırımcılarYenilikçi kompozit iskelet gövde tasarımına sahip BOREAS Klima Sant-rali, yapısal özellikleri ile ağır çalışma koşullarına dayanıklı uzun ömürlü, dünya standartlarında sertifikalı ürünler kullanılarak üretilmektedir. BOREAS’ın elde ettiği ancak üst düzey bir klima santralinin sahip olabile-ceği EN1886 test sonuçları taahhüt ettiği performansı tam olarak uzun yıllar boyunca yerine getirebileceğinin garantisidir. Gelişmiş seçim yazılı-mı ile en iyi performans/fiyat dengesine sahip ürünlerin seçilebilmesine olanak sağlar. EN 1886 standardına göre, L1 (< 0,15 l x sˉ¹ x mˉ² ) gövde hava kaçağı sınıfını, TB1 (0,75 ≤ kb< 1,00) ısı köprüsü sınıfı değerlerini ve T2 (0,5 < U ≤ 1,0) ısıl geçirgenlik değerini sağlayarak klima santrali gövdesinden oluşabilecek enerji kaçaklarını kabul edilebilir sınırların altına indirmeyi başarmıştır.

Son KullanıcılarBoreas Klima Santrali; yaşam mahallerinin havalandırması ile birlikte havanın kademeli filtrelenmesi, ısıtılması, soğutulması, nemlendirilmesi, nem alınması ve ısı geri kazanım işlemlerini otomasyon kontrolü ile ek-siksiz ve kesintisiz sağlayarak konfor uygulamalarında da enerji verimliliği yüksek, hijyeni göz ardı etmeyen iklimlendirme sağlar.• İşletme ve bakımı kolaylaştıran servis kapıları ile her köşesine kolay-

lıkla erişilebilir. • İç kenar ve köşeleri kir birikimini önleyecek şekilde yuvarlatılmıştır.

Tüm bunlarla kolay bakım ve servis verme şartları oluşturularak bakım maliyetleri azaltılmıştır.

Enerji verimliliği yüksek bir üründür ve bunu sağlayan unsurlar;• Enerji verimliliği yüksek komponentlerin seçilmesi,• Hava kaçak sınıfının L1, gövde ısı iletimi ve ısı köprüsü sınıflarının T2 ve

TB1 olması nedeniyle enerji kayıplarının yok denecek kadar az olması,• İç dirençleri düşük tasarım özelliklerine sahip olmasıdır.

Korozyon oluşumuna izin vermeyen Magnelis® sac ve kompozit malzeme kullanımı sayesinde en az bakımla en uzun ömür sağlanmaktadır. Sıkış-tırma mekanizmalı filtre çerçevesi ile kolay servis imkanı sağlamaktadır.

EN 1886:2007’YE GÖRE TEKNİK ÖZELLİKLER

Mekanik Dayanım (mm x mˉ1)

D1 D2 D3

4 10 >10

Gövde Hava Kaçağı (l x sˉ1 x mˉ2)

L1 (f400) L2 (f400) L3 (f400)

0,15 0,44 1,32

L1 (f700) L2 (f700) L3 (f700)

0,22 0,63 1,90

Filtre Bypass Kaçağı (%k)

F9 F8 F7 M6 G1-M5

0,5 1 2 4 6

Isıl Geçirgenlik (W x mˉ2 x Kˉ1)

T1 T2 T3 T4 T5

U < 0,5 0,5 < U ≤ 1,0 1,0 < U ≤ 1,4 1,4 < U ≤ 2,0 2,0 < U

Isı KöprülemeTB1 TB2 TB3 TB4 TB5

0,75 < kb< 1,00 0,60 ≤ kb< 0,75 0,45 ≤ kb< 0,60 0,30 ≤ kb< 0,45 kb< 0,3

KLİMA SANTRALİ YAŞAM BOYU MALİYETLERİ

Bakım Bakım0,07

Yatırım Yatırım0,13

EnerjiTüketimi

Enerji Tüketimi0,80


Kompozit Malzeme Kullanımıİstenen amaç için tek başlarına uygun olmayan, farklı iki veya daha faz-la malzemeyi beklenen özellikleri sağlayacak şekilde belirli şartlar ve oranlarda fiziksel olarak, makro yapıda bir araya getirilerek elde edilen malzemeye kompozit malzeme denir. Kompozit malzemelerde çekirdek olarak kullanılan bir fiber malzeme bulunmakta, bu malzemenin çevresinde hacimsel olarak çoğunluğu oluşturan bir matris malzeme bulunmaktadır. Bu iki malzeme grubun-dan, fiber malzeme kompozit malzemenin mukavemet ve yük taşıma özelliğini, matris malzeme ise plastik deformasyona geçişte oluşabile-cek çatlak ilerlemelerini önleyici rol oynamakta ve kompozit malzeme-nin kopmasını geciktirmektedir. Matris 11 olarak kullanılan malzeme-nin bir amacı da fiber malzemeleri yük altında bir arada tutabilmek ve yükü lifler arasında homojen olarak dağıtmaktır. Kompozitlerin özgül ağırlıklarının düşük oluşu hafif konstrüksiyonlarda kullanımda büyük bir avantaj sağlamaktadır. Bunun yanında, fiber takviyeli kompozit malzemelerin korozyona dayanımları, ısı, ses ve elektrik izolasyonu sağlamaları da ilgili kullanım alanları için üstünlük-ler sağlamaktadır.

Bu üstünlüklerin başlıcaları; • Yüksek mekanik mukavemet • Kolay şekillendirilebilme • Elektriksel özellikler (Çok iyi yalıtkan ya da iletkenlik) • Korozyon ve kimyasal etkilere dayanıklılık. • Isı yalıtımı ve ateşe dayanıklılık • Titreşim sönümlendirme

Kompozitler hayatın her alanında bu kadar yaygın kullanılırken, yukarı-da tanımlanan özelliklerin klima santrali iskeletini oluşturan yapılardan da beklenen özellikler olması bunları BOREAS’ta birleştirmemiz için ilham verici oldu. Böylece BOREAS’a yalıtım ve dayanımı birlikte sağ-layan iskelet yapısı için kompozit malzeme kullanımı hayata geçirildi.

Kompozit Malzemeden İmal Edilen Klima Santralinin AvantajlarıKompozit profillerden imal edilen BOREAS aşağıda belirtilen özellikleri sayesinde çelik iskeletli 4. nesil ve alüminyum iskeletli 3. nesil klima santrallerinden ayrışmaktadır. • Klima santrali içerisinde bulunan hareketli ekipmanlardan oluşan

titreşimlerin, titreşim sönümleme özelliğine sahip kompozit malze-meden imal edilen klima santrali iskelet yapısı sayesinde zemine minimum değerlerde iletilmesi sağlanmaktadır.

• Kompozit profilin yüksek akma sınırı değerine sahip olması nedeni ile klima santrali iskelet yapısının taşıma, montaj ve çalışma esna-sında maruz kalacağı değişken yükler altında kalıcı deformasyona uğraması engellenmektedir.

• Kompozit malzemeden üretilen iskelet yapısında korozyon meyda-na gelmemektedir. Bu sayede alüminyum ve çelik iskeletli klima santrallerine göre uç iklim ve korozyona neden olabilecek ortam şartlarında da problemsiz olarak çalışmaktadır.

Yeniliklerimiz ve Farklılıklarımız


Magnelis® Sac

Magnelis® geleneksel sınai sıcak daldırma galvaniz hattında üretilir ancak, %3,5 alüminyum ve %3 magnezyum içeren, benzersiz

metalik kimyasal bileşimli bir ergimiş çinko banyosuna daldırılır. %3’lük magnezyumun yüzeyin tamamına yayılan düzgün ve dayanıklı bir taba-ka oluşturması, daha az magnezyum içeren kaplamalardan çok daha etkili bir korozyon koruması sağlar. Yıpratıcı ortam koşullarında çalı-şacak klima santrallerinde kullanımı, ürün ömrünü uzattığı için önem taşımaktadır.

BOREAS Klima Santralında seçime bağlı olarak iç-dış panel sacı ve iç aksam parçalarında Magnelis® sac kullanımı ile yüksek korozyon di-renci sağlanmaktadır. Bu özelliği sayesinde yüksek nemli ve korozyona neden olan ortam koşullarında uzun süre problemsiz şekilde hizmet verebilmektedir. Yüksek korozyon direnci sayesinde metal aksamlarda minimum servis hizmeti gerektirmekte hem de havanın temas ettiği metal aksamlarda hijyen şartlarını sağlamaktadır.

Ürünlerin Anti Korozyon Özellikleri

HDG ZN Galfan Aluzinc Magnelis

Klorür içeren bir ortamda (yüzme havuzu) Referans + ++ +++

Amonyak içeren bir ortamda (ahır, çiftlik, sera) Referans + = ++

SO2 içeren ortamda (endüstriyel asidik ortam) Referans + ++ +

Geçici koruma (nakliye, depolama) Referans + +++ ++

Kenar koruması Referans + - +++

Deforme olmuş bir parçada korozyon Referans + - ++

En Zorlu Ortamlarda Ağırlık Kaybı



BOREAS KLİMASANTRALİ’NİN

TASARIMÖZELLİKLERİ


Talep edilen debi-basınç, düşük gürültü ve yüksek verime sahip fan ve motor seçenekleri ile sağlanır

Sulu sistem ya da DX soğutucu ve ısıtıcılar en iyi performansı vermek üzere Eurovent belgeli ürünlerden seçilir.

Dörtgen formlu geniş alanlı gözetleme camları ve led aydınlatma ile kolay gözlem yapma olanağı

F9 Sızdırmazlık sınıfında filtre montajı ve G3-F9 aralığında her tür filtre uygulaması

Çift cidarlı ısı köprüsüz 5O mm kalınlığında taş yünü yalıtımlı panellerin dış cidarı 1 mm galvanizli-boyalı sac, iç cidarı O,8 mm galvaniz veya isteğe bağlı Magnelis, paslanmaz sac ile üretilir.

56

9

12

5 6 7

1

2

2.000 m3/h - 100.000 m3/h debi aralığında her kapasite ihtiyacına cevap verebilen 40 model bulunmaktadır. Esnek otomatik kont-rol çözümü ile azaltılmış saha kablolaması-na sahip ve tüm yaygın iletişim protokolleri ile uyumludur.


Düşük hareket direncine sahip gizli dişli çarklarla tahrik edilen “Eloksallı” alüminyum damperler

Taşıma için forklift açıklıklarına sahip 15O mm yüksekli-ğindeki kaideler aynı zamanda vinç ile taşı-maya uygun mapa da bulundurmaktadır.

Konfor şartlarının sağlanması,kontrol altında tutu-labilmesi ve sürek-liliğinin sağlanması için Boreas klima santralleri otomasyon sistemleri ile üretilir.

Üç eksende ayar yapma olanağı veren metal döküm

kapı menteşesi ve kilitli kapı kolu -40°C/+80°C

sıcaklık aralığında korozyon riski olmadan çalışır.

Yüksek verimli ısı geri kazanımı uygulamaları ile üstün enerji verimli-

liği performansı

8 9

3

10

4

İç kenar ve köşeleri kir birikimini önleyecek şekilde yuvarlatılmış, kolay montaj, bakım ve temizlik şartlarını sağlayacak şekilde üre-tilmiştir. Hastane, laboratuvar ve temiz oda gibi hijyen uygulamaları için kullanılmaya uygundur.

74

10

8

3


Isı köprüsünün varlığı ile ısı kayıplarının maddi etkisi yanında asıl önemlisi sıcak havanın neminin göreceli olarak soğuk yüzeylerde

yoğuşmasıdır. Nemin yoğuştuğu bu ıslak yüzeylerde mikroorganizma üremesine, dolayısıyla sağlık sorunlarına ve korozyon yolu ile cihazın ömrünün kısalmasına yol açar. Ayrıca benzeri ürünlerin komşu yüzeylerinde bulunan panellerin iç cidarlarında birleşim ara kesitleri ısı kaçaklarına yol açtığı gibi hijyen koşullarını bozan kir birikimi ve mikroorganizma üremesine olanak verecek yapıdadır. Bu alanlar mastik uygulaması ile kapatılmaya çalışıl-makta olup uygulamayı yapanın ustalık ve deneyimine bağlı olarak kali-tesi değişmektedir, bu da zamanla hijyen problemlerine yol açmaktadır. BOREAS Klima Santrali’nin tasarımında, yukarıda belirtmiş olduğu-muz 3. ve 4. nesil klima santrallerinde yaşanan problemleri ortadan kaldırmak için yenilikçi bir yaklaşım izlenmiştir. İskelet yapısı kompozit malzemeden üretilen kutu profiller ile oluşturularak daha hafif, ısı köp-rüsüz, yüksek mekanik özelliklere sahip bir yapı oluşturulmuştur. Panel yapısı olarak PVC profilden imal edilen çerçevelerden oluşan yapı ısı köprüsüzlüğü sağlamaktadır. İç yüzeyde panel birleşim noktalarında kullanılan yuvarlatılmış köşe fitilleri sayesinde montajı yapanın ustalık ve deneyiminden bağımsız şekilde temizliği kolaylaştırılmış ve kir biriki-mini önleyen bir yapı oluşturulmuştur.

Boreas Klima Santrali iskelet yapısı 30 x 30, 30 x 60 mm ölçülerin-de ve 4 mm kalınlığında kompozit malzemeden imal edilen kutu

profiller ve bunların birleşimini sağlayan köşe ve arakayıt birleştirme parçalarından oluşmaktadır. BOREAS Klima Santrali, alüminyum ve çelik iskeletli yapılara göre daha yüksek mekanik özelliklere sahip kompozit profil kullanımı ile EN 1886 Mekanik Dayanım Testine göre en yüksek sınıf olan D1 sınıfındadır. Alüminyum ve çelik profillere göre çok düşük ısı iletim katsayısına sahip kompozit profiller doğal bir ısı yalıtımı sağlayarak iskelet yapısının tamamen ısı köprüsüz olmasını sağlamaktadır. Bu sayede panel bağlantıları için kullanılan vidaların bir ısı köprüsü oluşturması engellenmiş olup tüm gövdenin EN 1886 Isı Köprüsü Testine göre TB1 çıkmasında büyük etkisi olmaktadır. Boreas için üretilen panel vidaları Geomet kaplama sayesinde ölçümler ile de kanıtlanan çok yüksek korozyon direncine sahiptir. Hücre kenarları boyunca sürekli yapıda kaide tasarımı, hücrelerin ağırlıklarını zemine

İskelet Yapısı


yayılı yük olarak aktaracak şekilde tasarlanmıştır. Bu sayede klima santrali ana kaidesi üzerine ağırlık homojen bir şekilde dağılmış olmak-tadır. Standart olarak 150 mm yüksekliğe sahip kaide yapısı hücrelerin şantiyelerde yatayda ve dikeyde taşınmasını sağlayacak forklift çatal delikleri ve taşıma halkalarına sahiptir. Kaidenin gövde iskeleti ile ısı köprüsünü kesmek üzere ilgili tüm yüzeylerde ısı ve titreşim yalıtım özellikleri çok güçlü EPP şerit kullanılır.

Panel Yapısı

Klima santralinin gövdesini oluşturan panel yapısı, cihazın tüm mekanik performans özelliklerini etkileyecek en önemli ve etkin

ekipmandır. BOREAS’ın panel yapısı; iç ortam ile dış ortam arasındaki ısı köprüsünü engellemek üzere tasarlanmıştır. PVC esaslı panel profil-leri ile oluşturulan panel çerçevesi üzerine monte edilen iç ve dış yüzey sacları birbirleri ile teması tamamen engellenmiş olup ısı köprüsüzlük sağlanmıştır. Rijit panel yapısı Gövde Hava Kaçağı testinde sınıfın L1 çıkmasında önemli katkı sağlamaktadır. Panel izolasyon malzemesi olarak standartta 70 kg/m³ yoğunlukta 50 mm kaya yünü kullanılmaktadır. PVC çerçeve yapısı ve kullanılan standart izolasyon ile EN 1886 Isıl Geçirgenlik Sınıfı T2 olarak sağlan-maktadır. Opsiyon olarak sunulan Poliüretan izolasyon kullanımı ile bu sınıf T1 olarak sağlanabilmektedir.Panellerin, karkas yapısına bağlantısı için kullanılan bağlantı vidaları dış sac üzerine gizlenerek santral dışında pürüzsüz estetik bir görünüm sağlanmaktadır. Vida başlarına uygulanan vida tapası ile korozyon ve ısı köprüsünü engellemek için dış ortamla teması kesilmiştir. -40 °C / +80 °C çalışma aralığına sahip PVC panel profilleri UV ışın-larının etkilerine karşı yüksek dayanıklılık gösterecek şekilde imal edilmektedir. Panellerin iç ve dış kısmında kullanılan saclar, talebe bağlı yüksek korozyon direncine sahip Magnelis® sac kullanımı ile uç iklim şartlarında problemsiz olarak çalışmasına imkan sağlamaktadır. Standartta içte 0,8 mm, dışta ise 1,0 mm kalınlığında kullanılan pa-nel sacları isteğe bağlı olarak 0,8 - 1,2 mm aralığında olacak şekilde uygulanabilmektedir. Panel ve profillerin birleşim yerlerinde düşük ısı transfer katsayısına sahip EPDM esaslı kapalı gözenekli özel imalat contalar kullanılmaktadır.


Boyut Tabloları



Modüler Yapı

SmartPack

BOREAS’ın modüler yapı tasarımı, EN 775’e göre standart filtre ölçüleri referans alınarak boyutlandırılmıştır. Bu sayede yüksek

taze hava oranları ile çalışan klima santrallerinde filtreleme için uygun kesit sağlanmış olmakta ve filtre yüzey alanları tam olarak kullanılabil-mektedir. Hava geçiş kesitinde havanın akış çizgilerini bozacak kapalı alanlar oluşturulmamış olup, ekstra iç kayıpların oluşmasının önüne geçilmiştir. Bu sayede daha düşük iç basınç kayıpları oluşmakta ve fanın tahriki için gereksinim duyulan elektrik enerjisini azaltmaktadır. Aynı nedenle filtre by-pass sızdırmazlığı en üst düzey olan F9 olarak ölçülmektedir. Modül ölçüsü, standart tam boy filtrenin 1/6 sı olan 102 mm olarak belirlenmiştir.. Bu sayede daha küçük adımlarla klima santrali boyutlandırılabilmektedir.

SmartPack, özellikle yenileme projelerinde bina içi taşıma prob-lemlerini ortadan kaldırmak ve uzun mesafelerde yüksek nakliye

maliyetlerini azaltmak için tasarlanmıştır. SmartPack için belirlenen yöntem; bilgisayar yazılımı ile tüm parçaların yarı mamul halinde eksik-siz envanterini çıkarıp montaj kolaylığı sağlayacak şekilde paketlemek ve eğitimli teknik ekipler ile yerinde montaj yapmaktır.En sık uygulanan fabrikada montaj ve söküm işleminden sonra sahaya sevk yönteminde bağlantı elemanlarının zafiyeti söz konusu olmak-tadır. Yine uygulanan başka bir yöntemde ise hiç montaj yapmadan çok fazla bileşenden oluşan paketler sevk edilerek montaj işlemi en temelden şantiye ortamında yapılmaktadır. Bu durumda proje hataları şantiyede ortaya çıkmakta, uygulanan çözümler zaman ve kalite kay-bına yol açmaktadır. Montajın tamamı uzak şantiyelerde yapıldığında yerel işçilerin deneyimi, teknik resimler ve montaj kılavuzları yetersiz kalmaktadır.SmartPack uygulamasında projeye özgün tüm tasarımlar ve montajlar önceden bilgisayar ortamında yapılmakta, projeye uygun yarı mamul montajları fabrika ortamında tamamlanarak, boşluksuz tasarlanmış paketler ile sevk edilmektedir. Önceden 3D bilgisayar ortamında ta-mamlanan montajlar sayesinde süpervizör denetiminde yerinde yapı-lan montajlar eksiksiz ve yanlışsız olarak tamamlanmaktadır.


Klima santralleri genel anlamda yaşam mahallerinde ihtiyaç du-yulan gerekli şartların sağlanması için gereken havalandırma ve

iklimlendirme proseslerini yerine getiren cihazlardır. Bu işlemleri yerine getirirken ortamların konfor ve hijyen şartlarını sağlaması en önemli kriterdir. Klima santralleri içerisinde oluşacak ıslak yüzeyler mikroor-ganizma üremesi için elverişli alanlar oluşturmaktadır. Bu alanların kontrol altında tutulması ve mikroorganizma oluşmayacak özel şartlara getirilmesi büyük önem arz etmektedir. Bu ıslak yüzeyler mikroorganiz-ma oluşmasına zemin hazırladığı gibi korozyon oluşumuna da zemin hazırlamaktadır. Bu durumda cihaz ömrünün kısalmasına, işlevlerini tam olarak yerine getirememesine neden olacaktır. EN 1886’da klima santralleri için belirlenen teknik sınıflandırmalarda, kontrolsüz ıslak yüzeyler oluşmasında en önemli kriter ısı köprüleme sınıfıdır. EN 1886 standartında yer alan ısı köprüsü büyüklüğünü be-lirleyen sınıflandırmada TB1’den TB5’e derecelendirme yapılmıştır. Bu derecelendirmede TB1 en iyi durum olan en az ısı köprüsünü, TB5 de en kötü durum olan en çok ısı köprüsünü ifade eder. Aşağıdaki örnekte de TB değerine göre yaz durumunda yoğuşma başlama noktalarının değerleri verilmektedir. TB1 ısı köprüleme sınıfına sahip BOREAS, uç iklim şartlarında da kont-rolsüz ıslak hacim oluşmalarını minimize etmektedir. Bununla birlikte korozyon direnci yüksek olan kompozit profilli karkas yapısı ve Magne-lis® sac kullanımı ile yüksek korozyon direncine sahiptir. Bu özellikleri ile uç iklim şartlarında bile gerekli olan konfor ve hijyen şartlarını kesin-tisiz ve uzun ömürlü olarak sağlamaktadır.

Korozyon ve Korozyon Dayanımı

Özellikleri

TB1 ısı köprüleme sınıfına sahip BOREAS uç iklim şartlarında da kont-rolsüz ıslak hacim oluşumuna izin vermez. Korozyon direnci yüksek olan kompozit profilli karkas yapısı ve Magnelis® sac kullanımı ile en yüksek ısı köprüsüzlük değerine ve korozyon direncine ulaşır. Bu özel-likleri ile uç iklim şartlarında bile gerekli olan konfor ve hijyen şartlarını kesintisiz ve uzun ömürlü olarak sağlamaktadır.

Yaz Durumu Kış Durumu


2. Gövde Hava Kaçağı Sınıfı: L1400 Pa negatif ve 700 Pa pozitif basınç altında klima santrali gövdesin-den oluşabilecek hava kaçağı miktarının belirlendiği ve sınıflandırıldığı testlerdir.

3. Filtre By-Pass Kaçağı Sınıfı: F9400 Pa pozitif basınç altında klima santrali filtre çerçevesinden filtre-lenmeden geçen hava debisi miktarının toplam hava debisine oranla-yarak sınıflandırma yapılmaktadır.

1. Mekanik Dayanım: D1Klima santralının iskelet yapısının ±1000 Pa basınç altında sehim miktarı ve ±2500 Pa basınç altında kalıcı deformasyona uğrayıp uğramadığı Mo-del Box üzerinde ölçülür.

EN 1886’ya Göre Boreas Klima Santrali Teknik Özellikleri

Gövde Sınıfı Maksimum Yer Değiştirme (mm/m)

D1 4 D2 10 D3 10 <

Gövde Hava Kaçağı Sınıfı

Maksimum Kaçak Oranıf-400 (l x s-1 x m-2)

Maksimum Kaçak Oranı f700 (l x s-1 x m-2)

L1 0,15 0,22 L2 0,44 0,63 L3 1,32 1,9

Filtre Sınıfı G1-M5 M6 F7 F8 F9

Maksimum Filtre Kaçak Oranı %k 6 4 2 1 0,5

𝑞𝐿𝑡 =𝑞𝐿 + 𝑞𝐿𝑓 𝑞𝐿𝑡 : 𝑇𝑜𝑝𝑙𝑎𝑚 𝐻𝑎𝑣𝑎 𝐾𝑎ç𝑎ğ𝚤 𝑞𝐿 : 𝐺ö𝑣𝑑𝑒 𝐻𝑎𝑣𝑎 𝐾𝑎ç𝑎ğ𝚤 𝑞𝐿𝑓 : 𝐹𝑖𝑙𝑡𝑟𝑒 Ç𝑒 𝑟ç𝑒 𝑣𝑒 𝑠𝑖 𝑖𝑙𝑒 𝐺ö𝑣𝑑𝑒 𝐴𝑟𝑎𝑠𝚤 𝑛𝑑𝑎𝑛 𝑂𝑙𝑎𝑛 𝐻𝑎𝑣𝑎 𝐾𝑎ç𝑎ğ𝚤


4. Isıl Geçirgenlik Sınıfı: T2Klima santrali gövde ve panel yapısının ısıl geçirgenlik değerinin belirlen-mesi için yapılan test ve sınıflandırmadır. Klima santrali iç ortamı ile dış ortam arasında 20 K sıcaklık farkı, dış yüzey üzerindeki hava hızının 0,1 m/s şartları sağlanarak testler gerçekleştirilmektedir.

5. Isı Köprüleme Sınıfı: TB1Klima santralinin gövde yapısında iç ortam ile dış ortam arasında olu-şabilecek ısıl köprüleri belirleyen ve sınıflandıran bir testtir. İç ortam ile dış ortam arasındaki sıcaklık farkının 20 K olduğu durumda dış yüzeydeki en yüksek sıcaklık değerine sahip noktalar baz alınarak hesaplanmaktadır. Sınıfın yüksek çıkması, klima santrali gövdesinde yoğuşma riskinin düşük, düşük çıkması ise yoğuşma riskinin yüksek olduğu anlamına gelmektedir.

EN 1886:2007'ye Göre Teknik Özellikler

Model Box Sıcaklık Ölçüm Noktaları

𝑘𝑏 = Δ𝑡𝑚 𝑖𝑛/Δ𝑡𝑎𝑖𝑟 Δ𝑡𝑚 𝑖𝑛 = 𝑡𝑖 − 𝑡𝑚 𝑎𝑥𝑖 Δ𝑡𝑎𝑖𝑟 = 𝑡𝑖 − 𝑡𝑎𝑖𝑚 𝑎𝑥𝑖

𝑡𝑖: İç 𝐻𝑎𝑣𝑎 𝑆𝚤 𝑐𝑎𝑘𝑙𝚤 ğ𝚤 , 𝑡𝑎: 𝐷𝚤 ş 𝐻𝑎𝑣𝑎 𝑆𝚤 𝑐𝑎𝑘𝑙𝚤 ğ𝚤 , 𝑡𝑚 𝑎𝑥: 𝑀𝑎𝑘𝑠𝑖𝑚 𝑢𝑚 𝐷𝚤 ş 𝑌ü𝑧𝑒 𝑦 𝑆𝚤 𝑐𝑎𝑘𝑙𝚤 ğ𝚤

𝑃𝑒 𝑖 : 𝐼𝑠𝚤 𝑡𝚤 𝑐𝚤 𝑣𝑒 𝑠𝑖𝑟𝑘ü𝑙𝑎𝑠𝑦 𝑜𝑛 𝑓𝑎𝑛𝚤 𝑛𝚤 𝑛 𝑒 𝑙𝑒 𝑘𝑡𝑟𝑖𝑘 𝑔ü𝑐ü𝐴 : 𝑀𝑜𝑑𝑒 𝑙 𝐵𝑜𝑥 𝑑𝚤 ş 𝑦 ü𝑧𝑒 𝑦 𝑎𝑙𝑎𝑛𝚤 Δ𝑡𝑎𝑖𝑟 : 𝑀𝑜𝑑𝑒 𝑙 𝐵𝑜𝑥 𝑖ç 𝑜𝑟𝑡𝑎𝑚 𝚤 𝑖𝑙𝑒 𝑑𝚤 ş 𝑜𝑟𝑡𝑎𝑚 𝚤 𝑠𝚤 𝑐𝑎𝑘𝑙𝚤 𝑘 𝑓𝑎𝑟𝑘𝚤

𝑈 =

(𝑊 𝑥 𝑚 2 𝑥 𝐾-1)𝑃𝑒 𝑖

𝐴 𝑥 Δ𝑡𝑎ir



BOREAS KLİMASANTRALİ’NİN

BİLEŞENLERİ


Klima santrallerinde, dizayn şartlarını bağlı olarak gerekli miktardaki havanın dolaşımını sağlamak için fanlar kullanılmaktadır. Yapıları-

na ve kullanım alanlarına göre fanlar santifüj ve aksiyel olmak üzere iki ana gruba ayrılmaktadır. Yapıları gereği yüksek basınç karşılama özelliği olmayan aksiyel fanlar klima santrallerinde nadiren kullanılırlar. Sıklıkla kullanılan helezonik gövde yapılı santifüj fanlar ‘İleri Eğik Sık Kanatlı, Geriye Eğik Seyrek Kanatlı, Airofil Kanatlı olmak üzere üç gruba ayrılmaktadır. Bu fanların kullanım yerleri ve çalışma noktaları verim-lerine göre belirlenmektedir. Yine sık kullanılan başka santrifüj fan tipi de gövdesi olmayan Plug fanlardır. Verim değerlerinin yüksek, sistem kayıplarının düşük olması ve kullanım kolaylığı nedeni ile Plug fanlar (Özellikle EC Plug Fanlar) sıklıkla tercih edilmektedir.

Fan Seçimi için Gerekli Bilgiler

Fanın seçilebilmesi için aşağıda belirtilen bilgilere ihtiyaç duyulmaktadır; 1. Hava Debisi, 2. Cihaz İçi ve Harici Basınç Değerleri, 3. Sıcaklık ve Yüksekliğe Bağlı Olarak Havanın Yoğunluğu,4. Çalışma Ortam koşulları, 5. Fan Tipi, Güç Aktarım Tipi (Kayış Kasnaklı, Direkt Akuple)

1. Hava DebisiKlima santralinin hizmet edeceği ortamların özelliklerine bağlı olarak belir-lenen, dolaşımı sağlanacak hava miktardır. Hava debisinin belirlenmesinde ortamın hacmi ve kullanım amacı en önemli kriterdir. Hava Değişim Sayısı Yöntemi, Birim Alan Yöntemi, Kişi Başı İhtiyaç Duyulan Miktar Yöntemi, Hava Hızı Yöntemi, Isı Transfer Yöntemi gibi farklı hesaplama yöntemleri vardır ve yaygın olarak Hava Değişim Sayısı Yöntemi kullanılmaktadır.

Örneğin; Yükseliği 3,5 m, eni 12 m ve uzunluğu 19 m olan bir kütüphanenin havalandırma ihtiyacı ne kadardır? Kütüphane hacmi: Vk = 3,5 × 12 × 19 m, Vk = 798 m³, Hd = 5, Q = 5 × 798 = 3.990 m³/h

Fan Seçimi

Mahal İsmi Hava Değişim Sayısı (1/saat)

Oturma Odası 6 - 8

Mutfak 15-30

Genel Tuvalet 10-15

Kütüphaneler 3-5

Ameliyathane 15-20

Konferans Salonları 10-15

Laboratuar 8-15

Klima Santralinde Sık Kullanılan Santrifüj Fan Örnekleri

İleri Eğik Sık Kanatlı Fan

Geriye Eğik Seyrek Kanatlı Fan Plug Fan Plug EC Fan

- Düşük Basınç - Yüksek Debi - Genel Havalandırma - Orta Verim - Kayış Kasnak Sistemi

- Yüksek Basınç - Yüksek Debi - Konfor Uygulamalarında - Yüksek Verim - Kayış Kasnak Sistemi / Frekans İnvertörü

- Yüksek Basınç - Yüksek Debi - Konfor ve Hijyen Uygulamalarında - Yüksek Verim - Frekans İnvertörü

- Yüksek Basınç - Yüksek Debi - Konfor ve Hijyen Uygulamalarında - Yüksek Verim - Kendinden Devir Kontrollü


2. Cihaz İçi ve Harici Basınç Değeri:Cihaz içi kayıplar klima santrali içerisinde kullanılan filtre, eşanjörler, ısı geri kazanım üniteleri, damperler, sistem etki faktörü ve kullanılan diğer ekipmanların oluşturduğu basınç kayıplarıdır. Harici Basınç Kaybı Değeri ise şartlandırılan havanın klima santralinden ayrıldıktan sonra mahale ulaşıncaya kadar ilerlediği yolda oluşan basınç kaybıdır. Harici basınç kaybının nedenleri düz kanallar, dirsekler, redüksüyonlar, kanal damperleri, kanal filtreleri, menfezler vb. gibi ekipmanlardır. Bu basınç değerlerinin oluşmasında klima santralinin ve tesisat ekip-manlarının boyutlandırması ve konumlandırması çok önemlidir. Klima santrallerinde ve kanal sistemlerinde ideal boyutlandırma kriterleri ilgili standartlarda belirlenmiştir. Dizayn şartlarının sağlanabilmesi için fanların, klima santrallerinde ve kanal sistemlerinde doğru konum-landırılması çok önemlidir. Örneğin aşağıda fanların çıkışlarında akış çizgilerinin kararlı bir hale gelmesi için gerekli olan mesafenin hesap-lanması özetlenmiştir. Bu mesafenin doğruluğu hem fanın verimini hem de basınç değerini doğrudan etkilemektedir.

Örnek: yüksekliği 0,6 m ve genişliği 1 m olan kanal sisteminden santifüj fan kullanımı ile 15,2 m/s hızında hava taşınacaktır. Bunun için fan atış ağzı sonrasın bırakılması gereken düz hattın boyunu hesaplayınız.

3. Sıcaklığa ve Yüksekliğe Bağlı Olarak Havanın Yoğunluğu:Yeryüzünde bulunulan konumun rakımı ve klima santralında şartlandırılan havanın sıcaklığı, bu havanın yoğunluğunu etkileyen faktörlerdir. Bir fan seçilmiş olduğu devir hızında belirli bir hacımsal debi oluşturur. Oysa sabit devirli bir fanın hareket ettirdiği havanın kütlesi yoğunluğuna bağlı olarak değişir. Fan seçim grafikleri normal sıcaklık ve basınç koşulları için hazır-lanır (20 °C, 101, 325 kPa), farklı rakım değerleri için düzeltilmesi gerekir.

Yükseklik(m)

Sıcaklık(°C)

Basınç(kPa)

-500 18,2 107,478 0 15,0 101,325

500 11,8 95,461 1000 8,5 89,874 2000 2,0 79,495 3000 -4,5 70,108 4000 -11,0 61,640

Eğer hava hızı > 13 m/s; 𝐿𝑒 = , Eğer hava hızı ≤ 13 m/s; 𝐿𝑒 =𝑉0 : 𝐾𝑎𝑛𝑎𝑙𝑑𝑎𝑘𝑖 𝐻𝑎𝑣𝑎 𝐻𝚤 𝑧𝚤 , 𝑚 /𝑠𝐿𝑒 : 𝐾𝑎𝑛𝑎𝑙 𝑈 𝑧𝑢𝑛𝑙𝑢ğ𝑢, 𝑚 𝐴0 : 𝐾𝑎𝑛𝑎𝑙 𝐴𝑙𝑎𝑛𝚤 , 𝑚 𝑚 ²

𝐵𝑎𝑟𝑜𝑚 𝑒 𝑡𝑟𝑖𝑘 𝐷ü𝑧𝑒 𝑙𝑡𝑚 𝑒 𝐹𝑎k𝑡ö𝑟ü (𝐵𝐷𝐹) =𝐵𝑢𝑙𝑢𝑛𝑑𝑢ğ𝑢𝑚 𝑢𝑧 𝑌ü𝑘𝑠𝑒 𝑘𝑙𝑖𝑘𝑡𝑒 𝑘𝑖 𝐵𝑎𝑟𝑜𝑚 𝑒 𝑡𝑟𝑖𝑘 𝐵𝑎𝑠𝚤 𝑛ç

𝐷𝑒 𝑛𝑖𝑧 𝑆𝑒 𝑣𝑖𝑦 𝑒 𝑠𝑖𝑛𝑑𝑒 𝑘𝑖 𝐵𝑎𝑟𝑜𝑚 𝑒 𝑡𝑟𝑖𝑘 𝐵𝑎𝑠𝚤 𝑛ç

𝐷ü𝑧𝑒 𝑙𝑡𝑖𝑙𝑚 𝑖ş 𝐶𝑖ℎ𝑎𝑧 İç𝑖 𝐵𝑎𝑠𝚤 𝑛ç 𝐾𝑎𝑦 𝚤 𝑝𝑙𝑎𝑟𝚤 (𝑃𝐷 𝐶𝑖ℎ𝑎𝑧) = 𝑃𝐶𝑖ℎ𝑎𝑧 𝑥 𝐵𝐷𝐹

𝐵𝑎𝑟𝑜𝑚 𝑒 𝑡𝑟𝑖𝑘 𝐵𝑎𝑠𝚤 𝑛ç (𝑃𝑎) = 101, 325 𝑥 (1 – 2, 255802 𝑥 10-5 𝑥 𝐻(𝑌ü𝑘𝑠𝑒 𝑘𝑙𝑖𝑘, 𝑚 ) ) 5, 2561

Tabloda görüldüğü gibi deniz seviyesinin üzerine çıkıldıkça havanın basıncı düşer. Hava basıncının yüksekliğe bağlı olarak formülü aşağı-daki gibidir;

Sayfa 39

𝐿𝐿𝐿𝐿𝑒𝑒𝑒𝑒 =𝑉𝑉𝑉𝑉0�𝐴𝐴𝐴𝐴04.500

𝐿𝐿𝐿𝐿𝑒𝑒𝑒𝑒 =�𝐴𝐴𝐴𝐴0350

𝐿𝐿𝐿𝐿𝑒𝑒𝑒𝑒 =15,2 𝑥𝑥𝑥𝑥 �600 𝑥𝑥𝑥𝑥 1000)

4.500= 2,62𝑚𝑚𝑚𝑚

Sayfa 41

Kanun No 1b;

𝑄𝑄𝑄𝑄1 = 𝑄𝑄𝑄𝑄2 𝑥𝑥𝑥𝑥 (𝑃𝑃𝑃𝑃1 𝑃𝑃𝑃𝑃2)⁄ 1 2⁄ 3000 = 2500 𝑥𝑥𝑥𝑥 (500 𝑃𝑃𝑃𝑃2)⁄ 1 2⁄ => 𝑃𝑃𝑃𝑃2 = 347 𝑃𝑃𝑃𝑃𝑃𝑃𝑃𝑃

Sayfa 44

𝑓𝑓𝑓𝑓𝑓𝑓𝑓𝑓 = 𝑓𝑓𝑓𝑓 �(1 𝑇𝑇𝑇𝑇.𝑅𝑅𝑅𝑅)⁄ + 1⁄ = 24,3 �11 = 7,3 𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻⁄

Sayfa 39




4.500= 2,62𝑚𝑚𝑚𝑚

Sayfa 41

Kanun No 1b;


Sayfa 44


Sayfa 39




4.500= 2,62𝑚𝑚𝑚𝑚

Sayfa 41

Kanun No 1b;


Sayfa 44



Fan Kanunları

Yükseklik arttıkça basınçla birlikte havanın yoğunluğu da düşmek-tedir. Havanın yoğunluğu ideal gaz denklemleri ile aşağıdaki gibi hesaplanabilmektedir:

4. Çalışma Ortamı: Fanların çalışacağı ortamlara göre seçilmesi hem sistem verimliliği hem de kullanım ömrü açısından önemlidir. Örneğin Hijyenik klima santral-lerinde cihaz içerinde kolay temizlenebilir ve düz bir yüzey istenmekte-dir. Bu nedenle seyrek kanatlı, salyangozsuz ve kayış kasnak sistemi içermeyen fanlar tercih edilmektedir. Yüksek sıcaklıklı bir ortamda çalışacak veya mutfak davlumbazının yağlı havasını emecekse, yağlı ve sıcak havanın elektrik motoruna temas etmeden cihazdan dışarı atılması istenmektedir. Bu durumlarda yüksek sıcaklığa dayanıklı tek emişli fanlar tercih edilir.

5. Fan Tipi, Güç Aktarım Sistemi:Klima santralinde sıklıkla kullanılan santifüj fanları İleri Eğik Sık Kanatlı Fanlar, Geriye Eğik Seyrek Kanatlı Fanlar, Airofil Kanatlı Fanlar ve Plug Fanlar olarak sıralayabiliriz. Her bir fan tipinin bir diğerine göre üstün yanları ve yüksek verimli çalışma noktaları bulunmaktadır. Plug fanlar dışındaki diğer fanlar genellikle güç aktarım organı olarak kayış kasnak sistemi ile kullanılır. Bu nedenden dolayı bu aktarım organlarının kayıp-ları fazladan güç tüketimine neden olur. Bu noktada Plug fanlar motor miline direkt bağlı yapıları ile ön plana çıkmaktadır. Bu özellikleri fan-motor sisteminin toplam veriminin kayış-kasnak tahrikli sistemlerden daha fazla olmasını sağladığı gibi, kompakt yapıları sayesinde de daha az yer kaplayarak fan hücrelerinin boylarının daha kısa dizayn edilmesi-ne olanak sağlamaktadır. Yukarıda belirtmiş olduğumuz 5 madde dikkate alınarak fan seçimleri yapılmalıdır. Bu noktalara uyularak yapılan fan seçimleri istenen teknik özellikleri sağlayabilen ve kullanım ömrü uzun olan bir sistem tasarlan-masını sağlar.

𝑑 = (𝑃 – 𝑃𝑤) / (𝑅𝑎 𝑥 𝑇) 𝑑 : 𝐻𝑎𝑣𝑎𝑛𝚤 𝑛 𝑌𝑜ğ𝑢𝑛𝑙𝑢ğ𝑢 ( ) ,

𝑃 : 𝐵𝑎𝑟𝑜𝑚 𝑒 𝑡𝑟𝑖𝑘 𝐵𝑎𝑠𝚤 𝑛ç (𝑘𝑃𝑎) , 𝑃𝑤 : 15 °𝐶 𝑆𝑢 𝐵𝑢ℎ𝑎𝑟𝚤 𝑛𝚤 𝑛 𝐷𝑜ğ𝑚 𝑎 𝐵𝑎𝑠𝚤 𝑛𝑐𝚤 1, 7055 𝑘𝑃𝑎, 𝑅𝑎 : 𝐾𝑢𝑟𝑢 𝐻𝑎𝑣𝑎𝑛𝚤 𝑛 𝐺𝑎𝑧 𝑆𝑎𝑏𝑖𝑡𝑖 0, 287055 𝑘𝑗/𝑘𝑔𝐾𝑇 : 𝑆𝚤 𝑐𝑎𝑘𝑙𝚤 𝑘, 𝐾

𝑘𝑔𝑚 3

Kanun No X Bağımlı Değişkenler Bağımsız Değişkenler

1a Q1 = Q2 X (D1/D2)3 , (N1/N2)

1b P1 = P2 X (D1/D2)2 , (N1/N2)

2 , p1/p2

1c W1 = W2 X (D1/D2)5 , (N1/N2)

3 , p1/p2

2a Q1 = Q2 X (D1/D2)2 , (P1/P2)

1/2 , (p2/p1)1/2

2b N1 = N2 X (D2/D1) , (P1/P2)1/2 , (p2/p1)

1/2

2c W1 = W2 X (D1/D2)2 , (P1/P2)

3/2 , (p2/p1)1/2

3a N1 = N2 X (D2/D1)3 , (Q1/Q2)

3b P1 = P2 X (D2/D1)4 , (Q1/Q2)

2 , p1/p2

3c W1 = W2 X (D2/D1)4 , (Q1/Q2)

3 , p1/p2

D: Fan Çapı, N: Devir, p: Havanın Yoğunluğu, Q: Hacimsel Hava Debisi, P: Toplam veya Statik Basınç, W: Güç


Örnek: Boreas Klima Santrali ile 3000 L/s hava debisi ihtiyaç duyan bir mahalin havalandırması yapılacaktır. Cihaz içi basınç kayıpları ile harici basınç kayıplarının toplamı 500 Pa’dır. İstenen şartlara uygun olarak 700 rpm devirde 2.9 kW mil gücüne ihtiyaç duyan bir fan seçimi yapılmıştır. Kullanım yoğunluğunun düşük olacağı saatlerde ihtiyaç duyulan hava debisi 2500 L/s olacaktır. Fanın debisinde 500 L/s düşüş olması nedeniyle güç gereksiniminde ne kadar fark olacaktır?

Özgül Fan Gücü (SFP – Specific Fan Power)

Özgül fan gücü, fanın hava debisi ile çektiği elektrik enerjisinin fonk-siyonudur. Fanlar için sabit bir değer değildir, debi ve basınç değişimi ile değişmektedir. Birim hava debisi başına düşen elektrik enerjini göstermektedir.

SFP = Pe/V

Pe = Fan sisteminin veya tüm hava taşıma sisteminden çekilen elektik güç girişi (W)

V = Debi (m3/s)

EN13779 standartında SFP sınıflandırması yandaki tablodaki gibidir.

Sınıf P_SFP (W÷(m^3÷s))

SFP 1 < 500 SFP 2 500 – 750 SFP 3 750 – 1250 SFP 4 1250 – 2000 SFP 5 2000 – 3000 SFP 6 3000 – 4500 SFP 7 > 4500

Kanun No 1b; 𝑄1 = 𝑄2 𝑥 (𝑃1 /𝑃2)1/2 3000 = 2500 x √(500/P2) => 𝑃2 = 347 𝑃𝑎

Kanun No 2c; 𝑊 1 = 𝑊 2 𝑥 (𝑃1 /𝑃2)3/2 2, 9 = 𝑊 2 𝑥 ( ) (3/2) => 𝑊 2 = 1, 68 𝑘𝑊 347

500

Fan için ErP (Energy Related Products) DirektifleriBu direktif AB üyesi olan ülkeler için zorunlu ve Avrupa ihraç edilen tüm entegre cihaz komponentleri içinde geçerlidir. Türkiye’de ise Eylül 2015’ten itibaren yürürlüğe girecektir. ErP (Enerji ile ilgili ürünler) direktifinin amacı enerji kullanım verimliliğini artırarak ve beraberinde yenilenebilir enerji kaynaklarının oranını yük-selterek küresel iklimi korumaktır. ErP yönergeleri, fanlar için yüksek verimlilik seviyesini gerektirmektedir. 125 Watt - 500 kW elektriksel güç girişine sahip tüm fanlar için geçerlidir. Bir fanın bu yönetmeliğe uy-gunluğunu belirlemek için fan, motor, elektronik devir ayarlayıcı ve ha-reket aktarma donanımından oluşan sistemin toplam verimine bakılır.


Elektrik Motorları Elektrik enerjisini mekanik enerjiye çeviren ekipmanlardır. Elektrik motorları klima santrallerinde fanlar tarafından hava hareketinin sağlanması için gerekli olan mekanik enerjiyi sağlarlar. Güç aktarımını kayış kasnaklı sistemle uygulandığı gibi direkt fana akuple olarak da kullanılabilmektedirler. Klima santrali için gerekli olan enerjinin büyük bölümünü elektrik motorları tüketmektedir. Bu nedenle verimlilikleri ve uygun motorun seçilmiş olması enerji tüketim miktarı açısından çok önemlidir. Aşağıdaki tabloda EN60034-30’a göre motorların verimlilik sınıflandırmalarını görebiliriz. BOREAS Klima Santrallerinde kullanılan fan motorlar birbiri ile uyumlu ve yüksek sistem verimi sağlayacak şekilde seçilmekte ve üretilmektedir.

Tanımlama Kod Verim

Super Premium IE4

Premium IE3 -

High IE2 Yüksek

Standard IE1 Orta

Below Standard Tanımsız Düşük

Fan Hücreleri

Fan

Fan hücresi, fan ve motor sisteminin konumlandırıldığı hücredir. Ça-lışma noktaları, koşulları ve uygulama alanlarına göre, ileri eğik sık

kanatlı, geri eğik seyrek kanatlı ve geri eğik seyrek airofil kanatlı, plug fanlar olarak uygulamaları yapılabilmektedir. Fan tiplerine göre aynı gövde yapısı kullanılmakta ancak kullanılan kaide sistemleri ve titreşim yalıtım ekipmanları farklılık göstermektedir. Fan tiplerine göre tipleri ve uygulama şekillerine göre; • Santrifüj Fan Hücresi • Plug Fan Hücresi • Fan Surface Hücresi olmak üzere Boreas klima santralinde üç farklı uygulama şekli vardır.

Santrifüj Fan HücresiMotordan fana olan güç aktarımı çoğunlukla kayış kasnak sistemi ile sağlanmaktadır. Çalışma esnasında motorda ve fanda oluşacak titre-şimlerin hücre ayaklarına aktarımını önlemek için motor ve fan sistemi tek bir kaide üzerine konumlandırılarak yalıtımı yapılmalıdır. Standart titreşim yalıtım malzemesi olarak kauçuk malzemeden imal edilen takoz kullanılmaktadır. İsteğe bağlı olarak yay opsiyonu sunulmaktadır. Fanın atış ağzındaki titreşimin gövdeye aktarılmaması için fan ile göv-de paneli arasında esnek bağlantı kullanılmaktadır. Motor fan kaide sistemi; kayış gerdirme düzeneği, motor kaidesi, fan kaidesi ve sabit kaideden oluşmaktadır. Klima santrali içerisine montajı tamamlandıktan sonra her fan motor komplesine Run Testi uygulanarak; • Salgı kontrolü • Mekanik sürtme kontrolü • Kasnak ve kayış bağlantı kontrolü, • Kayış gerginlik kontrolü, • Fan atış ağzı esnek bağlantı kontrolü • Elektrik kabloları bağlantı kontrolü • Fan motor komplesi bağlantı elemanları kontrolü, • Titreşim sönümleyici kontrolü • Hücre içi emiş ve atış mesafesi kontrolü yapılmaktadır. Santrifüj fanların hücre içerisindeki konumlandırmalarında emiş ve


atış yönlerinde gerekli olan boşluklar bırakılmaktadır. Fan mil yatak-larının taşıyabileceği kuvvetler limit değerler dikkate alınarak kasnak boyutlandırması yapılmaktadır. Bu sayede maksimum mil yatak ömrü sağlanmış olmaktadır.

KAYIŞ KASNAK SİSTEMİMotorun oluşturmuş olduğu hareket enerjisinin fana iletilmesi için kul-lanılan sistemdir. Enerji kayıplarından dolayı doğru tasarlanması çok önemlidir. Tasarım esnasında aşağıdaki noktalara dikkat edilmelidir; • Fan milinin taşıyabileceği maksimum ve minimum kuvvet de-

ğerine karşılık gelen kasnak çapı dikkate alınarak fan kasnağı boyutlandırılmalıdır.

• Motor milinin taşıyabileceği maksimum ve minimum kuvvet de-ğerine karşılık gelen kasnak çapı dikkate alınarak fan kasnağı boyutlandırılmalıdır.

• Fanını emiş ağız çapının yarı ölçüsünden daha büyük çapta kasnak seçilmemelidir, seçilmesi durumunda emiş ağzı daralacağından hesapta olmayan dirençler oluşturup fanın debi performansını olumsuz etkileyecektir. Seçilen kasnak kanal özellikleri ile kayış özelliklerinin uyuşması gerekmektedir.

• Fan ve motor kasnak kanalları aynı hizada olmalıdır. Bu hareketin doğru aktarılması ve kayış ömürleri açısından çok önemlidir.

Kasnak Hesabı; Fan Devri x Fan Kasnak Çapı = Motor Devri x Motor Kasnak Çapı

Fan mil gücü değerinden motor gücüne geçerken kayış kasnak kaybı değeri %10-20 aralığında kabul edilmektedir.

BOREAS Klima Santrallerinde standart olarak V tipi kanallı kasnaklar ve kayışlar kullanılmaktadır. SPA, SPB ve SPC özelliklerinde kullanılan kayış kasnak sistemi yukarıda belirtmiş olduğumuz kontrol noktaları ve hesaplamalar dikkate alınarak üretilmektedir. Hareketli sistemler olması nedeni ile kasnak ve kayış ayarlarının belirli periyotlar ile kontrol edilmesinde fayda olacaktır.

TİTREŞİM YALITIM SİSTEMİ Santrifüj fan hücresinde Fan Motor Komplesi sabit kaide ile hücre zemi-nine sabit, fan ise panel gövdesine esnek bağlantı parçası ile hareketli mesnet olarak bağlanmaktadır. Fan kaidesi ile sabit kaide arasında ka-uçuk malzemesinden üretilen titreşim sönümleyici takozlar kullanılmak-tadır. Bu sayede fan motor komplesinin oluşturmuş olduğu titreşimler takozda sönümlenerek minimum değerlerde gövdeye aktarılmaktadır. Fanın atış ağzında kullanılan esnek bağlantı parçası ile fan titreşimleri-nin panel gövdesine aktarımı engellenmektedir.

Titreşim sönümleyici eleman seçilirken mutlaka bilinmesi gerekenler:• Fan motor komplesinin kütlesi • Fan motor komplesinin yaklaşık olarak kütle merkezi

Profil Küçük Kasnağın Etken Çapı (mm)

Esnetme Kuvveti F (N)

SPZ 67 – 95100 - 140

10 – 1515 - 20

SPA 100 – 132140 – 200

20 – 2728 - 35

SPB 160 – 224236 – 315

35 – 5050 - 65

SPC 224 – 355275 – 560

60 – 9090 - 120

Kayış Gerginliği Kontrolü

F (N) : Esnetme Kuvveti L (m) : Eksen AçıklığıS (mm) = L(m)x16 Kayış Esnemesi


BOREAS Klima Santralinde 4 kW motor gücüne sahip geriye eğik seyrek kanatlı santrifüj fan kullanılmaktadır. Fan motor komplesinin toplam kütlesi 252 kg’dır ve fan devri 1460 d/dak’dır. Sönümü ihmal edilebilen 6 adet yalıtıcı eleman kullanılması düşünülmektedir. Buna göre bu fan motor komplesi için uygun yalıtıcı malzeme seçimi yapalım.

1. Yalıtıcı elemana gelen yüklerin belirlenmesi;Wi = mg/6 = (((252) x (9,8)))/6 = 411,6 N Wi : Tek bir yalıtım elemanına gelen yük miktarı (N)m : Fan-motor komplesinin kütlesi (kg)g : Yer çekimi ivmesi (m/s²)

2. Tahrik frekansının hesaplanması;f = (1450 d/dak) / (60 s/dak) = 24.3 Hzf : Tahrik Frekansı (Hz)

3. Kuvvet geçirgenliğinin hesaplanması; Klima santrali zemini hafif çelik yapı olduğundan 4 kW motor gücüne karşılık V= %90 alınır.T.R = 1 - (V/100) = 1 - 0,9 = 0,1V : Yalıtım VerimliliğiT.R : Kuvvet Geçirgenliği

4. Sistem öz frekansı hesaplanır;fn = f/(√((1/(T.R))+1)) = 24,3/(√11) = 7,3 Hz fn : Sistem Öz Frekansı (Hz)f : Tahrik Frekansı (Hz)T.R : Kuvvet Geçirgenliği

5. BOREAS Klima Santrallerinde kullanılan533,8 N yük kapasiteli yalıtım elemanı seçilir.

6. Statik çökmenin belirlenmesi;

• Titreşim takozlarının sayısı ve konumu • Fanın devir sayısı • Titreşim yaratan tahrik kuvvetinin frekansı

Yalıtım elemanının seçimi için izlenmesi gereken hesap yöntemi; • Her bir yalıtım elemanına gelen yükler hesaplanır • Titreşim yaratan tahrik frekansı belirlenir • Geçirgenlik hesaplanır (T.R. = 1 - (V/100)) • Titreşim yalıtımında kullanılan yalıtım malzemesinin sönüm faktörü dikkate alınarak sistemin öz frekansı hesaplanır. • Titreşim yalıtıcıların statik çökmesi hesaplanır. • Yay kat sayısı hesaplanır. • Statik çökme ve yay katsayısı hesaplandıktan sonra, bu özellikleri taşıyan bir yalıtım elemanı seçilir. Bu seçimde istenen yük kapasitesi ve istenen statik çökme veya yay katsayısına dikkat edilmelidir.


δst : Sistem çökmesi (mm)fn : Sistem Öz Frekansı (Hz)

7. Yay katsayısı hesaplanması;

k : Yay KatsayısıWi : Tek bir yalıtım elemanına gelen yük miktarı (N) δst : Sistem çökmesi (mm)

8. Seçilen yalıtıcı elemanın fiilen gerçekleşen yalıtımverimliliğinin hesaplanması;

δ-st : Yalıtıcı elemanın fiilen gerçekleşen çökme miktarı (mm)

δst : Sistem çökmesi (mm)

Yalıtım verimliliği diyagramından 3,56 mm değerine göre V=0,87 olarak bulunmaktadır. O halde seçilen yalıtım elemanı ile tahrik kuvvetlerinin %87 oranında azaltılarak zemine iletile-ceğini söyleyebiliriz.

Tablo 1.Yalıtım verimliliği için önerilen değerler (1)

Makina Tahrik Motorunun

Gücü(kW)

Tavsiye Edilen Yalıtım Yüzdesi (%)

Bodrum veya Zemin Kat

Ağır Betonarme Yapı Üst Katlar

Hafif Çelik Yapı Üst Katlar

≤ 4 - 504 904-10 50 75 93

10-30 80 90 95 30-70 90 95 97,5

75-225 95 97 98,5

SANTRİFÜJ FAN HÜCRESİ BOYUT TABLOSU

Mod

el

6x6

6x9

6x12 9x9

9x12

9x15

9x18

12x1

2

12x1

5

12x1

8

12x2

1

12x2

4

15x1

5

15x1

8

15x2

1

15x2

4

15x2

7

15x3

0

18x1

8

18x2

1

18x2

4

18x2

7

18x3

0

18x3

3

18x3

6

21x2

1

21x2

4

21x2

7

21x3

0

21x3

3

21x3

6

21x3

9

21x4

2

24x2

4

24x2

7

24x3

0

24x3

3

24x3

6

24x3

9

24x4

2

B 612 918 1224 918 1224 1530 1836 1224 1530 1836 2142 2448 1530 1836 2142 2448 2754 3060 1836 2142 2448 2754 3060 3366 3672 2142 2448 2754 3060 3366 3672 3978 4284 2448 2754 3060 3366 3672 3978 4284

B' 712 1018 1324 1018 1324 1630 1936 1324 1630 1936 2242 2548 1630 1936 2242 2548 2854 3160 1936 2242 2548 2854 3160 3466 3772 2242 2548 2854 3160 3466 3772 4078 4384 2548 2854 3160 3466 3772 4078 4384

H 612 612 612 918 918 918 918 1224 1224 1224 1224 1224 1530 1530 1530 1530 1530 1530 1836 1836 1836 1836 1836 1836 1836 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2448 2448 2448 2448 2448 2448 2448

H' 842 842 842 1148 1148 1148 1148 1454 1454 1454 1454 1454 1760 1760 1760 1760 1760 1760 2066 2066 2066 2066 2066 2066 2066 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2678 2678 2678 2678 2678 2678 2678

L 774 774 876 876 978 1080 1182 1080 1284 1386 1386 1488 1386 1488 1488 1590 1692 1692 1488 1590 1692 1692 1896 1896 2100 1692 1896 1896 2100 2100 2202 2202 2304 1896 2100 2100 2202 2304 2202 2304

Tablo 5.SI Birimlerinde yalıtım elemanlarının teknik özel-likleri

6.35 mm (1/4”)çökmedeki yük kapasitesi (N)

Yay Katsayısı(N/mm)

MODEL

533.8 84.1 1

689.5 108.6 2

822.9 129.6 3

978.6 154.1 4

1112.1 175.1 5

1245.5 196.1 6

1378.9 217.2 7


Plug Fan Hücresi Motordan fana güç aktarımı santrifüj fanlardan farklıdır. Motor mili fana direkt olarak bağlıdır. Bu sayede kayış kasnaklı sistemlerde mey-dana gelen %10-20 aralığındaki güç kayıplar ortadan kalkmaktadır. Motorun fana direkt olarak bağlı olmasından dolayı devir kontrolü için standart olarak frekans invertörü kullanılmaktadır. Plug fanların santrifüj fanlar gibi basınçlandır-ma hacimleri olmadığından fan hücresini pozitif basınçlandırarak çalışırlar. Bu nedenle fan hücre-lerinin boyutlandırılması önem arz etmektedir. Hassas debi kontrolü gerektiren yerlerde ve hijyen uygulamaların-da plug fanların kullanımı yaygın-dır. Fan kanatları etrafında bir kabinin bulunmaması ve seyrek kanatlı olması sebebi ile kolay temizlenebilir bir yapıdadır. Plug fan hunilerinde standart olarak sunulan prob uçları yardımı ile basınç değişimine bağlı frekans invertörü yardımı ile debi kontrolü yapılabilmektedir.Plug fanlar yapıları gereği santrifüj fanlara göre daha küçük bir alan kaplarlar. Bu sayede fan hücrelerinin boyutları daha küçüktür. Fan motor komplesinin kaide sistemi; motor kaidesi ve sabit kaideden oluşmaktadır. Kayış kasnak sistemi bulunmadığından kayış gerdirme düzeneği yoktur. Titreşim yalıtımı için santrifüj fanlarda kullanılan ka-uçuk esaslı titreşim yalıtım takozları kullanılmaktadır. Fanın emiş ağzı ile panel gövdesi arasında esnek bağlantı elemanı kullanılmaktadır.Plug fanlarda AC motor kullanımı yerine EC motor kullanımı ile üretilen EC Plug fanların klima santrallerinde kullanımı yaygınlaşmaktadır.

PLUG FAN HÜCRESİ BOYUT TABLOSU

Mod

el

6x6

6x9

6x12 9x9

9x12

9x15

9x18

12x1

2

12x1

5

12x1

8

12x2

1

12x2

4

15x1

5

15x1

8

15x2

1

15x2

4

15x2

7

15x3

0

18x1

8

18x2

1

18x2

4

18x2

7

18x3

0

18x3

3

18x3

6

21x2

1

21x2

4

21x2

7

21x3

0

21x3

3

21x3

6

21x3

9

21x4

2

24x2

4

24x2

7

24x3

0

24x3

3

24x3

6

24x3

9

24x4

2

B 612 918 1224 918 1224 1530 1836 1224 1530 1836 2142 2448 1530 1836 2142 2448 2754 3060 1836 2142 2448 2754 3060 3366 3672 2142 2448 2754 3060 3366 3672 3978 4284 2448 2754 3060 3366 3672 3978 4284

B' 712 1018 1324 1018 1324 1630 1936 1324 1630 1936 2242 2548 1630 1936 2242 2548 2854 3160 1936 2242 2548 2854 3160 3466 3772 2242 2548 2854 3160 3466 3772 4078 4384 2548 2854 3160 3466 3772 4078 4384

H 612 612 612 918 918 918 918 1224 1224 1224 1224 1224 1530 1530 1530 1530 1530 1530 1836 1836 1836 1836 1836 1836 1836 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2448 2448 2448 2448 2448 2448 2448

H' 842 842 842 1148 1148 1148 1148 1454 1454 1454 1454 1454 1760 1760 1760 1760 1760 1760 2066 2066 2066 2066 2066 2066 2066 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2678 2678 2678 2678 2678 2678 2678

L 672 774 774 774 856 978 1080 978 1080 1080 1284 1182 1080 1284 1284 1386 1488 1488 1284 1386 1488 1488 1488 1386 1692 1488 1488 1692 1692 1692 1692 1794 1794 1692 1692 1794 1590 1794 1794 1998


Kompakt yapıları, verimlilikleri ve işletme kolaylığı özellikleri ile ön plana çıkmaktadır. Plug fan sistemi fan, motor, fan hunisi ve frekans invertöründen oluşmaktadır. EC plug fanlarda bu ekipmanların hepsi tek bir gövdede toplanmıştır. Bu özelliği ile santrifüj fanlara göre daha küçük bir hacme sığdırılabilmektedir.Hesaplanan debi ve basınç performanslarını elde edebilmek için plug fanlarda hücre içi yerleşimde üreticilerin vermiş olduğu bilgiler doğrul-tusunda montaj yapılması önemlidir.

Fan Dizisi Klima santrallerinde hücreler içerisinde geçen havanın geçiş kesitine homojen şekilde dağılarak ilerlemesi ısıtma-soğutma eşanjörleri, ısı geri kazanım sistemleri, filtreler, nemlendirme sistemleri ve klima santrali hava tarafı cihaz içi basınç kayıplarının verimlilikleri açısından önemlidir. Klima santrali kesit boyutlandırması ve fan seçimlerinde bu noktaya özellikle dikkat edilmelidir. BOREAS Klima Santralinde hava geçiş kesit alanına bağlı olarak dörtlü, altılı, sekizli, dokuzlu, on ikili Fan Dizisi uygulaması yapılabilmektedir. Fanlar hava geçiş kesitine simetrik ölçülerle montaj yapılarak kesitin her noktasından eşit miktarda hava geçişi sağlanabilmekte, bu sayede tüm ekipmanlardan maksimum veri alınabilmektedir. Bu uygulamada toplam basınç sabit tutulup toplam debi kullanılacak fan adetine bölünerek fan seçimleri yapılmaktadır. Fanlar kendi içlerin-de gruplanabilmektedir, tüm fanları tekli kontrol ya da her fanı ayrı ayrı kontrol edebilmek mümkündür. Tek fan uygulamasına göre daha küçük çaplı fanlar seçilebildiğinden fan hücresinin boyu kısalmakta, klima santrali daha küçük alana yerleşebilmektedir.

Yukarıdaki CFD çalışmasında 12 fan ile gerçekleştirilen Fan Dizisi uygu-laması ile tekli fan uygulamasının akış dağılımlarının karşılaştırmasını görebilmekteyiz. Tekli fan uygulamasında fan çıkışından belirli bir me-safe sonra akış homojenleşirken Fan Dizisi uygulamasında hemen fan çıkışlarında akış homojen hal almaktadır. Benzer durum emiş kısımları içinde geçerlidir.

Fan Dizisi Uygulaması

Tekli Plug Fan Uygulaması


Klima santrallerinde ısıtma, soğutma ve mekanik nem alma pro-seslerini yerine getirmek için kullanılan ısı değiştiricileridir. Klima

santrali uygulamalarında sulu sistem ve soğutucu akışkanlı sistemler kullanılmaktadır.

Sulu Sistem Bataryalar Sulu sistemlerde şartlandırma için gerekli olan sıcak su kazandan, soğuk su ise Chiller’den sağlanmaktadır. Kazan ve Chiller’de oluşturu-lan şartlandırılmış su, pompa ve gerekli tesisat ekipmanları yardımı ile klima santrali içerisinde bulunan sulu ısıtma ve soğutma bataryalarına iletilmektedir. Sulu ısıtma bataryası üzerinden geçirilen soğuk havaya enerjisini aktararak havanın ısınmasını, sulu soğutma bataryası ise üzerinden geçen sıcak havanın enerjisini alarak havanın soğumasını sağlamaktadır.

SULU SİSTEM BATARYALARIN GENEL YAPILARI 1.Gövde; uygulama şekillerine göre galvaniz, boyalı, Magnelis®, paslan-maz malzemeden üretilebilmektedir. Sac kalınlığı batarya büyüklüğüne bağlı olarak 1,2 - 2,5 mm arasında değişmektedir. Gövde rijitliğini artırmak ve montaj kolaylığı sağlamak için hem yükseklikle hem de genişlikte bükümler bulunmaktadır.

2. Lamel Yüzeyi; Lamel yüzeylerinin toplamı bataryanın ısı transfer yüzey alanını oluşturmaktadır. Alüminyum ya da bakır olarak üretilebil-mektedir. Hatve her bir lamel arasındaki adım ölçüsüdür. Klima santrali bataryalarında bu ölçü 2,1 - 3,2 mm arasında kullanılması önerilmek-tedir. Hatve ölçüsü küçüldükçe toplam ısı transfer alanı artmaktadır ancak hava tarafı basınç kaybı yükselmektedir. Hatve aralıklarının küçük olması beraberinde hava geçiş kesitinde kolay kir birikmesine ve zor temizlenmesine neden olacaktır. Bu da hem veriminin düşmesine yol açar hem de hijyenik şartlar açısından uygun bir durum değildir. Bu nedenle hatve aralıklarının 2,1 - 3,2 mm aralığında kullanımı uygundur.

Lamel yüzeyleri kullanım amacına göre farklı kaplamalar uygulanabilmektedir.

a) Hidrofilik Kaplama; soğutma bataryalarında üzerinden geçen hava da bulunan nemin yoğuşması nedeni ile ıslak yüzeyler oluşmaktadır. Su damlacıklarının yüzey üzerinde birikmesini engellemek için damla-larla yüzey arasındaki sürtünme katsayısının düşürülmesi gerekmek-tedir. Hidrofilik kaplama, yüzey geriliminin düşük olması ile su dam-lacıklarının yüzeyde büyük dirençle karşılaşmadan akıp gidebilmesini sağlamaktadır.

b) Epoxy Kaplama; batarya ısı transfer yüzey alanlarının korozyon direncinin artırılması için uygulanan kaplama yöntemidir. Korozyon oluşma şartlarının yüksek olduğu klima santrali uygulamalarında kullanılmaktadır.

Batarya Hücreleri

Cooling


c) Heresite Phenolic Kaplama; Yüksek korozyon direnci sağlayan bir kaplama çeşididir. Asit ve tuz konsantrasyonu yüksek hava koşullarının bulunduğu ortamlar için uygundur.

d) Blygold Kaplama; Yüksek korozyon direnci sağlayan poliüretan esas-lı bir koruyucu kaplama çeşididir. Isı transfer performansını bozmadan kimyasallara karşı direnç sağlar.

3.Kollektör; batarya içerisinde suyun dolaşımının sağlandığı boruların ve bunları birbirlerine bağlayan devrelerin toplandığı, batarya su giriş çıkışının yapıldı ana elemandır. Genel olarak eşanjör kapasitesi ve devre sayısına bağlı olarak çapı belirlenmektedir. Sulu bataryalar için standart olarak boyalı çelik malzemeden, daha yüksek korozyon daya-nımı için de isteğe bağlı olarak bakır malzemeden üretilmektedir. Hijyen uygulamalarda bakır kollektör standarttır.

4.EşanjörGeometrisi; eşanjör içerisinde akışkanın dolaşmasını sağla-yan boruların çapları ve eşanjör kesitine yerleşimleri farklılıklar göster-mektedir. Bu nedenden dolayı farklı eşanjör geometrileri vardır. Klima santrallerinde en sık kullanılan 32 x 28 ½ geometrisidir. Aynı sıra sayısı ve yükseklikte batarya geometrinin değişmesi ile batarya boru sayısı, ısı transfer alanı değişecektir. Buna bağlı olarak tüm ısıl kapasite de-ğerleri değişecektir.

5.Pürjör; batarya içerisinde oluşan havanın tahliye edilmesi için kulla-nılmaktadır. Manuel ya da otomatik olarak çalışma opsiyonları vardır.

6. Kollektör Bağlantı Borusu; bataryanın su tesisatına bağlanması için kullanılan bağlantı noktasıdır. Standartta dıştan dişli olarak imal edilmektedir. İsteğe bağlı olarak üzerinde flanşları hazır olarak da imal edilebilmektedir.

7.SıraSayısıveDevreSayısı; sıra sayısı bataryanın hava geçiş yönünde kaç adet boru sırasından oluştuğunu belirtmektedir. Devre sayısı ise toplam boru sayısına bağlı olarak akışkanın batarya içerisinde belirli basınç kaybı ve hız aralığında dolaşması için gerekli giriş-çıkış sayısıdır.

Geometri A Ölçüsü B Ölçüsü Boru Çapı

32x28 - 1/2 27,5 mm 31,75 mm 1/2

38x33 - 5/8 33 mm 38,1 mm 5/8

25x22 - 3/8 21,65 mm 25 mm 3/8


Gazlı Sistem Bataryalar Gazlı sistemlerde soğut ve ısıtma için gerekli olan enerji kullanılan so-ğutucu akışkanın buharlaşması için havadan ısı çekmesi ve yoğuşma için havaya ısı atması yöntemiyle sağlanmaktadır. Sistemin genel ele-manları evaporatör, kondenser, kompresör, genleşme vanasıdır. Eva-poratör ve genleşme vanası klima santraline konumlandırıp kondenser ve kompresörün bulunduğu VRF dış ünite ile bağlantısı yapılmaktadır. Soğutma modunda; soğutucu akışkan evaporatörde buharlaşmak için üzerinden geçen havadan ısı çekmektedir. Bu sayede havanın soğutul-ması sağlanmaktadır. Isıtma modunda; dört yollu vana kullanımı ile evaporatör kondenser gibi çalışıp üzerinden geçen havaya soğutucu akışkanın enerjisini aktarmaktadır. Soğutucu akışkan şartnamelerdeki teknik özelliklere uygun olarak belirlenmekle beraber sıklıkla R410A kullanılmaktadır. Gazlı sistem ba-taryalarının genel gövde yapıları ve onu oluşturan bölümler distribütör haricinde benzer özelliktedir. DX eşanjörün girişinde kılcal borular ile devrelere bağlanan bir distribütör, çıkışında ise bakır kollektör yer alır.

Batarya Hücreleri Isı değiştirici ölçüleri hava geçiş kesitini maksimum kullanarak hava hızının en düşük olacağı şekilde belirlenmiştir. Isı performansını belir-leyen diğer parametreler de her batarya için çalışma koşullarına bağlı olarak hesaplanır. Batarya hücrelerinde yalnızca sulu, yalnızca gazlı veya her ikisinin aynı anda kullanıldığı ısıtma-soğutma amaçlı ısı değiş-tiriciler uygulanabilmektedir. • Sulu Isıtıcı + Sulu Soğutucu (Klasik Isıtma, Soğutma Sistemi) • Sulu Isıtıcı + Gazlı Soğutucu (VRF Bağlantılı Isıtma, Soğutma Sistemi) • Gazlı Soğutucu ve Isıtıcı (VRF Bağlantılı Soğutma ve Heat Pump Isıtma Sistemi)

YOĞUŞMA MİKTARI VE DRENAJ SİSTEMİ Soğutma bataryalarında yüzey sıcaklık değerleri havanın çiğlenme nok-tası değerinden düşük ise eşanjör üzerinden geçen havanın içerisinde bulunan su buharı yoğuşarak sıvı fazına geçecektir. Oluşan bu suyun en kısa sürede eşanjör yüzeyinden toplanıp cihaz dışarısına tahliye edilmesi gereklidir. Aksi takdirde cihaz içerisinde ıslak hacimler oluşup mikroorganizma üremesine neden olacaktır. Bu durum hiç istenmeyen şekilde hijyen koşullarının bozulmasına yol açar. Yoğuşan su miktarı aşağıdaki örnekte belirtildiği şekilde hesaplanır.Örnek: Kütlesel debisi 10700 kg/h debili bir sistemde giriş sıcaklığı 30°C ve %65 bağıl nemde olan hava evaporatör çıkışında 13°C %100 bağıl nem değerine gelinceye kadar soğutulmaktadır. Bu durumda olu-şan yoğuşma miktarını hesaplayınız.

𝑞 = 𝑚 𝑎 𝑥 (𝑊 1− 𝑊 2) 𝑞 : 𝑌𝑜ğ𝑢ş 𝑎𝑛 𝑠𝑢 𝑚 𝑖𝑘𝑡𝑎𝑟𝚤 (𝑘𝑔/ℎ) 𝑚 𝑎 : 𝑘ü𝑡𝑙𝑒 𝑠𝑒 𝑙 ℎ𝑎𝑣𝑎 𝑑𝑒 𝑏𝑖𝑠𝑖 (𝑘𝑔/𝑚 3)𝑊 1 : 𝑏𝑎ş 𝑙𝑎𝑛𝑔𝚤 ç𝑡𝑎𝑑𝑎𝑘𝑖 ö𝑧𝑔ü𝑙 𝑛𝑒 𝑚 (𝑘𝑔/𝑘𝑔) 𝑊 2 : ç𝚤 𝑘𝚤 ş 𝑑𝑎𝑘𝑖 ö𝑧𝑔ü𝑙 𝑛𝑒 𝑚 (𝑘𝑔/𝑘𝑔)

GenleşmeVanası

Kompresör

Kondenser

Evaporatör


30°C ve % 65 göre özgül nem 0,01741 kg/kg 13°C % 100 göre özgül nem 0,00933 kg/kg q = 10700 × (0,01741 - 0,00933) = 86,45 kg/h

Drenaj tavalarını standart olarak 1,2 mm paslanmaz sacdan imal edilmektedir. Tavanın 2 eğimli tasarımı ile su köşe noktada toplan-maktadır. Buradaki drenaj borusu ve toplu sifon sistemi ile drenajı sağlanmaktadır. Drenaj borusunun bağlantılı kenarın yuvarlatılmış ta-sarımı ile tavadan su % 100 boşalarak tavanın her zaman kuru kalması sağlanmıştır. Yoğuşma tavalarının altına izolasyon ve dış cidar sacı uygulanarak hem ısı köprüsü hem de tava altında oluşacak yoğuşma engellenmiştir. Eşanjör yüzeyinde yoğuşan su damlacıklarının hava ile sürüklenip di-ğer hücrelere gitmesinin önlemek için Polipropilen malzemeden imal edilen damla tutucular kullanılmaktadır. Drenaj sisteminin diğer önemli ekipmanı ise sifondur. Bu sistemdeki amaç tavanın bulunduğu hücre basıncı ile drenaj hattı arasında bu-lunan basınç farkının etkilerini ortadan kaldırıp suyun tahliyesini sağ-layabilmektir. Ayrıca pis su tesisatındaki oluşabilecek kokunun klima santrali içerisine ulaşmasını önlemektir. Bu nedenle drenaj sisteminin hesabı ve seçimi büyük önem arz etmektedir. Yanlış bir uygulama klima santrali içerisinde su taşkını meydana gelmesine neden olacaktır.

Pozitif Basınç Uygulaması Negatif Basınç Uygulaması 𝐻𝑠 = 𝑃/10 + 50 𝑚 𝑚 𝐻1 = 𝑃/10 + 20 𝑚 𝑚 𝐻1(𝑚 𝑚 ) = 35 𝑚 𝑚 𝐻𝑠(𝑚 𝑚 ) = 𝑃 𝑥 0, 075 𝑚 𝑚

BATARYA HÜCRESİ BOYUT TABLOSU

Mod

el

6x6

6x9

6x12 9x9

9x12

9x15

9x18

12x1

2

12x1

5

12x1

8

12x2

1

12x2

4

15x1

5

15x1

8

15x2

1

15x2

4

15x2

7

15x3

0

18x1

8

18x2

1

18x2

4

18x2

7

18x3

0

18x3

3

18x3

6

21x2

1

21x2

4

21x2

7

21x3

0

21x3

3

21x3

6

21x3

9

21x4

2

24x2

4

24x2

7

24x3

0

24x3

3

24x3

6

24x3

9

24x4

2

B 612 918 1224 918 1224 1530 1836 1224 1530 1836 2142 2448 1530 1836 2142 2448 2754 3060 1836 2142 2448 2754 3060 3366 3672 2142 2448 2754 3060 3366 3672 3978 4284 2448 2754 3060 3366 3672 3978 4284

B' 712 1018 1324 1018 1324 1630 1936 1324 1630 1936 2242 2548 1630 1936 2242 2548 2854 3160 1936 2242 2548 2854 3160 3466 3772 2242 2548 2854 3160 3466 3772 4078 4384 2548 2854 3160 3466 3772 4078 4384

H 612 612 612 918 918 918 918 1224 1224 1224 1224 1224 1530 1530 1530 1530 1530 1530 1836 1836 1836 1836 1836 1836 1836 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2448 2448 2448 2448 2448 2448 2448

H' 842 842 842 1148 1148 1148 1148 1454 1454 1454 1454 1454 1760 1760 1760 1760 1760 1760 2066 2066 2066 2066 2066 2066 2066 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2678 2678 2678 2678 2678 2678 2678

L 366 366 366 366 366 366 366 366 366 366 366 366 366 366 468 468 468 468 468 366 366 366 366 366 366 366 366 468 366 468 468 468 468 366 468 468 468 468 468 468


Rotorlu Tip Isı Geri Kazanım Isı tekerleği de denen bu tip ısı geri kazanım eşanjörleri, nem ve ısıyı dönen dolguları üzerinden taşırlar. Dolgular ince ondüleli alüminyum şeritlerin sarılarak disk haline getirilmesi ile üretilir. iki eşit bölgeye

Klima santralleri yüksek taze hava oranları ile çalışabilen cihazlar-dır. Hizmet ettikleri alanlara şartlandırılmış taze hava sağlarken,

ortamda bulunan ve sıcaklık şartlarını sağlayan ancak hava kalitesi olarak kirlenmiş olan havayı da dış ortama atmaktadırlar. Dış ortama atılan bu havanın sahip olduğu enerjinin taze havaya aktarımı işlemini kısaca ısı geri kazanım olarak adlandırabiliriz. Ancak bu enerji akta-rımı esnasında taze hava ile mahalden atılan kirli havanın birbiri ile karışmaması esas noktadır. Bu uygulama yöntemi ile yüksek kalitede ve istenen şartlardaki taze hava daha düşük işletme maliyetleri ile şartlandırılan ortama verilebilmektedir. Örneğin uygun dizayn şartları ile ısı geri kazanım uygulanmış bir klima santralinin uygulanmamış bir santralle göre; • Daha düşük kapasiteli soğutma gurubu ve kazan ihtiyacı • Daha düşük kapasiteli pompa ihtiyacı • Klima santralinde daha küçük eşanjör ihtiyacı

Bu özelliklere bağlı olarak ısı geri kazanım uygulanmış bir klima santra-linin işletme maliyetleri ve ömür boyu maliyeti ısı geri kazanım uygulan-mamış olana göre çok düşük olacaktır.

Örnek Uygulama;

Veriler Kış Durumu Yaz Durumu

Hacimsel Debi 10000 m³/h 10000 m³/h

İç Ortam Şartı 20°C 26°C KT, 28°C YT

Dış Ortam Şartı 3°C 39°C KT, 28°C YT

Havanın Yoğunluğu 1,2 kg/m³ 1,2 kg/m³

Havanın Özgül Isısı 1,004 kj/kg-K -

Dış Ortam Havasının Özgül Nemi - 0,0194 kg/kg

Dış Ortam Havasının Entalpisi - 109.2 kj/kg-K

IGK Duyulur Isı Verimi %65

Klima Santrali Çıkış Şartı 40°C 15°C KT, 14,5°C YT

Isı Geri KazanımSistemleri

Isı Kazancının Hesaplanması;

Heat Recovery


ayrılmış yüzeyi üzerinden geçen sıcak ve soğuk hava akımları arasında ısı geçişini 10-20 d/d hızda dönerek gerçekleştirir. Kullanılan dolgu özelliğine göre ısı tekerlekleri ile hem duyulur hem de gizli ısı transfer yapmak mümkündür. Bu özellikleri ile verim değerleri %70-85 aralıklarındadır. Hem verim değerleri hem de klima santrali içerisinde kapladıkları hacmin küçük olması nedeni ile sıklıkla tercih edilen bir sistemdir. Rotorun dönüşü motor ve kayış düzeneği ile sağlanmaktadır. Motoru sabit ve değişken hızlı olarak iki opsiyonu vardır. Bu tip ısı geri kaza-nımlarda tamburun gözenekli yapısı nedeni ile egzost havasından taze havaya karışma olasılığı düşükte olsa vardır.

ROTORLU ISI GERİ KAZANIM HÜCRESİ BOYUT TABLOSU

Mod

el

6x6

6x9

6x12 9x9

9x12

9x15

9x18

12x1

2

12x1

5

12x1

8

12x2

1

12x2

4

15x1

5

15x1

8

15x2

1

15x2

4

15x2

7

15x3

0

18x1

8

18x2

1

18x2

4

18x2

7

18x3

0

18x3

3

18x3

6

21x2

1

21x2

4

21x2

7

21x3

0

21x3

3

21x3

6

21x3

9

21x4

2

24x2

4

24x2

7

24x3

0

24x3

3

24x3

6

24x3

9

24x4

2

B 612 918 1224 918 1224 1530 1836 1224 1530 1836 2142 2448 1530 1836 2142 2448 2754 3060 1836 2142 2448 2754 3060 3366 3672 2142 2448 2754 3060 3366 3672 3978 4284 2448 2754 3060 3366 3672 3978 4284

B' 712 1018 1324 1018 1324 1630 1936 1324 1630 1936 2242 2548 1630 1936 2242 2548 2854 3160 1936 2242 2548 2854 3160 3466 3772 2242 2548 2854 3160 3466 3772 4078 4384 2548 2854 3160 3466 3772 4078 4384

H 612 612 612 918 918 918 918 1224 1224 1224 1224 1224 1530 1530 1530 1530 1530 1530 1836 1836 1836 1836 1836 1836 1836 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2448 2448 2448 2448 2448 2448 2448

H' 1514 1514 1514 2126 2126 2126 2126 2738 2738 2738 2738 2738 3350 3350 3350 3350 3350 3350 3962 3962 3962 3962 3962 3962 3962 4574 4574 4574 4574 4574 4574 4574 4574 5186 5186 5186 5186 5186 5186 5186

L 610 610 610 610 610 610 610 610 610 610 610 610 610 610 610 610 610 610 610 610 610 610 610 610 610 610 610 610 610 610 610 610 610 610 610 610 610 610 610 610


TAZE HAVA HATTINDA EGZOZ HAVASININ TEMİZLENMESİ Isı tekerleği dolgusunun gözenekleri arasında belli bir miktar egzost havasını taze hava hattına taşıyarak taze havaya karışmasına neden olur. Ancak bunun önlenmesi süpürme bölmesi ile mümkündür. Sü-pürme bölmesi belli miktarda taze hava basınç farkı yardımı ile lamel gözenekleri arasında kalan egzost havasını süpürerek egzost havasına geri karışmasını sağlar Taze havanın egzost havasını süpürebilmesi için Taze hava tarafında egzost tarafına göre daha yüksek basınç oluşması gerekmektedir. Eğer bu basınç farkı; • 0-200 Pa arasında ise temizleme ünitesine gerek yok • 200-500 Pa arasında ise temizleme ünitesi 2 x 5° olarak uygulanır • 500-800 Pa arasında ise temizleme ünitesi 2 x 2,5° olarak uygulanır.

SÜRÜCÜ ÜNİTESİ Isı tekerleğinde dönme hareketi, motorun oluşturmuş olduğu dönme hareketini kayış-kasnak sistemi ile tambura aktarması ile sağlanmak-tadır. Sabit devirli veya değişken devirli olarak kontrol edilebilmektedir. Standart çalışmadan 15 rpm ile tambur dönmektedir.

FAN YERLEŞİMİ 1- Temizleme Ünitesi Kullanımı Uygun• Taze Hava Fanı pozitif basınçlandırmada, • Egzost Fanı negatif basınçlandırmada,

2- Temizleme Ünitesi Kullanımı Uygun (Pt >Pe) • Taze Hava Fanı pozitif basınçlandırmada, • Egzost Fanı negatif basınçlandırmada,

3- Temizleme Ünitesi Kullanımı Uygun (Pt >Pe) • İki fanda negatif basınçlandırmada

4- Temizleme Ünitesi Kullanımına Uygun Değil • Taze Hava Fanı negatif basınçlandırmada, • Egzost fanı pozitif basınçlandırmada


Plakalı Tip Isı Geri Kazanım Taze hava ve egzost havası birbirine karışmayacak şekilde temas ha-lindeki ısı iletkenliği yüksek levhaların oluşturduğu iki hat içerisinden geçirilerek egzost tarafının ısısı geri kazanılır. Levhalar çoğunlukla alü-minyum malzemeden üretilmekle birlikte plastik ya da selüloz esaslı ürünler de kullanılmaktadır. Akış şekli zıt akışlı (Counter Flow) veya çapraz akışlı (Cross Flow) olabilir. Çapraz akışlıda %65, zıt akışlıda ise %90’a varan verim değerleri sağlanabilmektedir. Kullanım ve işletme kolaylığı nedeni ile sıklıkla tercih edilmektedir.KışUygulamasıTazeHavaHattıSıcaklıkDeğişimi;Düşük sıcaklığa sahip taze hava daha yüksek sıcaklığa sahip egzoz ha-vası tarafından yüzey sıcaklığı artırılmış alüminyum yüzeyden geçerken ısı kazanarak sıcaklığı artmaktadır.KışUygulamasıEgzostHavaHattıSıcaklıkDeğişimi;Yüksek sıcaklığa sahip egzoz havası daha düşük sıcaklığa sahip taze hava tarafından yüzey sıcaklığı düşürülmüş alüminyum yüzeyden ge-çerken ısı kaybederek sıcaklığı düşmektedir.YazUygulamasıTazeHavaHattıSıcaklıkDeğişimi;Yüksek sıcaklığa sahip taze hava daha düşük sıcaklığa sahip egzoz havası tarafından yüzey sıcaklığı düşürülmüş alüminyum yüzeyden geçerken ısı kaybederek sıcaklığı düşmektedir.YazUygulamasıEgzozHavasıHattıSıcaklıkDeğişimi;Düşük sıcaklığa sahip egzost havası daha yüksek sıcaklığa sahip taze hava tarafından yüzey sıcaklığı artırılmış alüminyum yüzeyden geçer-ken ısı kazanarak sıcaklığı artmaktadır.

PLAKALI TİP ISI GERİ KAZANIMDA FREE COOLING Geçiş mevsimleri olan ilkbahar ve sonbaharın belirli dönemlerinde %100 taze hava kullanılarak herhangi bir soğutma makinesi çalıştırıl-madan iç mahalin soğutulması sağlanabilir. Bu uygulama Free Cooling olarak adlandırılmaktadır. Free Cooling uygulamasından yüksek verim sağlayabilmek için dönüş havası ile taze hava arasında ısı transferi gerçekleşmemesi gerekmektedir. Bu nedenle Plakalı Isı Geri Kazanım sistemlerinde Bypass Damperi uygulaması yapılmaktadır.


Free Cooling esnasında taze hava hattı üzerinde bulunan Bypass dam-peri açık konuma, plakalı ısı geri kazanım girişinde bulunan Bypass damperi kapalı konuma geçer. Böylece taze hava plakalı ısı geri kaza-nım ünitesinden geçmeyerek dönüş havası ile aralarında bir ısı trans-feri gerçekleşmez.

PLAKALI TİP ISI GERİ KAZANIMDA YOĞUŞMA KONTROLÜ Hava içerisinde bulunan su buharı doyma sıcaklığına ulaştığında yo-ğuşarak sıvı fazına geçer. Eğer plakalı ısı geri kazanım ünitesi içinde bölümlerden birinde sıcaklık çiğlenme sıcaklığında veya altında ise yo-ğuşma meydana gelecektir. Bu sebeple çalışma şartlarına bağlı olarak yoğuşma riski taşıyan plakalı ısı geri kazanım çıkış kısımlarına drenaj tava sistemi uygulanmaktadır.

PLAKALI TİP ISI GERİ KAZANIMDA DONMA KONTROLÜ Düşük dış ortam şartlarında plakalı ısı geri kazanım sisteminde oluşan yoğuşma damlacıklarının donma ve alüminyum plaka boşluklarını ka-patma riski vardır. Bu durumda hava geçiş boşlukları tıkanarak ısı geri kazanım verimliliğini olumsuz yönde etkileyecektir. Bu durumun önüne geçmek için aşağıdaki çözümlerden biri uygulanmalıdır. • Soğuk taze hava bir ön ısıtıcıda buzlanma riski kalkıncaya kadar

ısıtılır • Zaman zaman taze hava debisi azaltılarak dönüş havasının etkinliği

artırılır ve buzlanma eritilir. • En soğuk köşedeki taze hava geçişi bir klape ile kontrol edilerek

buzlanmaya izin verilmez. Bu önlemler sırasında iklimlendirme kalitesinin olumsuz etkileneceği göz ardı edilmemelidir. Çözüm olarak elektrikli ya da sulu tip bir ısıtıcı ile mahale üflenen hava sıcaklığı kontrol altına alınabilir.

PLAKALI ISI GERİ KAZANIM HÜCRESİ BOYUT TABLOSU

Mod

el

6x6

6x9

6x12 9x9

9x12

9x15

9x18

12x1

2

12x1

5

12x1

8

12x2

1

12x2

4

15x1

5

15x1

8

15x2

1

15x2

4

15x2

7

15x3

0

18x1

8

18x2

1

18x2

4

18x2

7

18x3

0

18x3

3

18x3

6

21x2

1

21x2

4

21x2

7

21x3

0

21x3

3

21x3

6

21x3

9

21x4

2

24x2

4

24x2

7

24x3

0

24x3

3

24x3

6

24x3

9

24x4

2

B 612 918 1224 918 1224 1530 1836 1224 1530 1836 2142 2448 1530 1836 2142 2448 2754 3060 1836 2142 2448 2754 3060 3366 3672 2142 2448 2754 3060 3366 3672 3978 4284 2448 2754 3060 3366 3672 3978 4284

B' 712 1018 1324 1018 1324 1630 1936 1324 1630 1936 2242 2548 1630 1936 2242 2548 2854 3160 1936 2242 2548 2854 3160 3466 3772 2242 2548 2854 3160 3466 3772 4078 4384 2548 2854 3160 3466 3772 4078 4384

H 612 612 612 918 918 918 918 1224 1224 1224 1224 1224 1530 1530 1530 1530 1530 1530 1836 1836 1836 1836 1836 1836 1836 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2448 2448 2448 2448 2448 2448 2448

H' 842 842 842 1148 1148 1148 1148 1454 1454 1454 1454 1454 1760 1760 1760 1760 1760 1760 2066 2066 2066 2066 2066 2066 2066 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2678 2678 2678 2678 2678 2678 2678

L 916 916 916 1284 1284 1284 1284 1590 1488 1488 1692 1692 1692 1692 1692 1692 1692 1692 1998 1998 1998 1998 1998 1998 1998 2916 2916 3120 2916 2916 2916 2916 2916 3732 3732 3732 3732 3732 3732 3732


Run Around Tip Isı Geri Kazanım Taze hava ve egzoz havası hattında bulunan sulu tip ısı değiştiricilerin bir pompa yardımıyla yaptığı kapalı devre su çevrimi ile fonksiyon göste-rir. Su çevrim içinde sıcak hava tarafından ısıyı alıp soğuk hava tarafına taşıyarak ısı geri kazanımı sağlar. Özellikle egzoz hattı ve taze hava hattının birbirinden ayrı konumlandırılması gerekli olan uygulamalarda yaygın olarak kullanılmaktadır.

RUN AROUND ISI GERİ KAZANIMDA FREE COOLING UYGULAMASIFree Cooling uygulama şartları sağlandığında pompa devre dışı bırakı-lıp su sirkülasyonunun durdurulması gerekmektedir.

RUN AROUND ISI GERİ KAZANIMDA DONMA KONTROLÜ Run Around ısı geri kazanım düşük sıcaklığa sahip kış uygulamalarında yüksek verimlilik değerlerine ulaşabilmektedir. Sırasıyla havadan suya-sudan havaya ısı transferi gerçekleşmektedir. Enerji aktarımı için su kullanıldığından donma riski yüksek bir sistemdir. Bu nedenle düşük dış ortam sıcaklığına sahip uygulamalarda çevrimdeki suya mutlaka etilen glikol benzeri antifriz eklenmelidir. Antifriz sistemin verimini dü-şüreceğinden kullanılacak miktarın doğru belirlenmesi çok önemlidir.

RUN AROUND ISI GERİ KAZANIMDA YOĞUŞMA KONTROLÜ Taze hava hattında ve egzoz hattında yaz ve kış çalışma durumlarına göre yoğuşma riski oluşacağından her iki ısı değiştiricisi altında paslan-maz sacdan imal edilen çift eğimli drenaj tavası uygulaması yapılmak-tadır. Standart olarak tava altı izolasyonu da uygulanmaktadır.

PLAKALI ISI GERİ KAZANIM HÜCRESİ BOYUT TABLOSU

Mod

el

6x6

6x9

6x12 9x9

9x12

9x15

9x18

12x1

2

12x1

5

12x1

8

12x2

1

12x2

4

15x1

5

15x1

8

15x2

1

15x2

4

15x2

7

15x3

0

18x1

8

18x2

1

18x2

4

18x2

7

18x3

0

18x3

3

18x3

6

21x2

1

21x2

4

21x2

7

21x3

0

21x3

3

21x3

6

21x3

9

21x4

2

24x2

4

24x2

7

24x3

0

24x3

3

24x3

6

24x3

9

24x4

2

B 612 918 1224 918 1224 1530 1836 1224 1530 1836 2142 2448 1530 1836 2142 2448 2754 3060 1836 2142 2448 2754 3060 3366 3672 2142 2448 2754 3060 3366 3672 3978 4284 2448 2754 3060 3366 3672 3978 4284

B' 712 1018 1324 1018 1324 1630 1936 1324 1630 1936 2242 2548 1630 1936 2242 2548 2854 3160 1936 2242 2548 2854 3160 3466 3772 2242 2548 2854 3160 3466 3772 4078 4384 2548 2854 3160 3466 3772 4078 4384

H 612 612 612 918 918 918 918 1224 1224 1224 1224 1224 1530 1530 1530 1530 1530 1530 1836 1836 1836 1836 1836 1836 1836 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2448 2448 2448 2448 2448 2448 2448

H' 842 842 842 1148 1148 1148 1148 1454 1454 1454 1454 1454 1760 1760 1760 1760 1760 1760 2066 2066 2066 2066 2066 2066 2066 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2678 2678 2678 2678 2678 2678 2678

L 916 916 916 1284 1284 1284 1284 1590 1488 1488 1692 1692 1692 1692 1692 1692 1692 1692 1998 1998 1998 1998 1998 1998 1998 2916 2916 3120 2916 2916 2916 2916 2916 3732 3732 3732 3732 3732 3732 3732


Heat Pipe Tip Isı Geri Kazanım Heat Pipe ısı değiştiricileri içerisinde kullanılan soğutucu akışkanın yük-sek sıcaklıklı havadan ısı çekip buharlaşması ve düşük sıcaklıklı havaya ısısını verip yoğuşması prensibine göre çalışmaktadır.

HEAT PİPE ISI GERİ KAZANIM KIŞ-YAZ UYGULAMASI Kış uygulamasında, dış ortama göre yüksek sıcaklığa sahip egzoz ha-vasından Heat Pipe ısı değiştiricisi içerisinde bulunan R134a soğutucu akışkana ısı akışı gerçekleşir. Sıvı halden buharlaşarak gaz fazına ge-çen soğutucu akışkan boruların eğimi nedeniyle yükselerek taze hava tarafına hareket eder. Düşük sıcaklıklı taze havanın ısı değiştirici üze-rinden geçmesi esnasında ısısını taze havaya transfer eder. Sıcaklığı düşen soğutucu akışkan yoğuşarak gaz halden sıva hale geçer ve boru-ların eğimi nedeniyle yer çekimi etkisiyle egzoz havası tarafına hareket eder. Taze hava ve egzoz havası arasında sıcaklık farkı oluştuğu sürece çevrim bu şekilde devam eder. Heat Pipe’ın çalışma presibi gereği uy-gulama türüne göre borularının tamamen dik ya da açılı olarak yerleş-tirilmesi gerekir. Bu nedenle de çalışması için seçildiği mevsim dışında fonksiyon gösteremez. Yani yaz çalışması için seçildiyse kışın fonksiyon gösteremez, ya da kış için seçildiyse yazın fonksiyon gösteremez.

HEAT PİPE ISI GERİ KAZANIM NEM ALMA-KURUTMA UYGULAMASI Heat Pipe ısı geri kazanım sistemi nem alma ve kurutma proseslerinde de yaygın olarak kullanılmaktadır. Birbirine bakır boru hattı ile bağlı iki ayrı ısı değiştirici olarak imal edilirler. İki ısı değiştiricisi arasına soğutucu eşanjör (gazlı ya da sulu) konumlandırılır. Heat Pipe’ın ilk ısı değiştiricisi ön soğutma, son ısı değiştiricisi ile son ısıtma işlemini yerine getirir. Bu sayede asıl nem alma işlemini gerçekleştiren soğutma eşanjörü üzerine

HEAT PIPE ISI GERİ KAZANIM HÜCRESİ BOYUT TABLOSU

Mod

el

6x6

6x9

6x12 9x9

9x12

9x15

9x18

12x1

2

12x1

5

12x1

8

12x2

1

12x2

4

15x1

5

15x1

8

15x2

1

15x2

4

15x2

7

15x3

0

18x1

8

18x2

1

18x2

4

18x2

7

18x3

0

18x3

3

18x3

6

21x2

1

21x2

4

21x2

7

21x3

0

21x3

3

21x3

6

21x3

9

21x4

2

24x2

4

24x2

7

24x3

0

24x3

3

24x3

6

24x3

9

24x4

2

B 612 918 1224 918 1224 1530 1836 1224 1530 1836 2142 2448 1530 1836 2142 2448 2754 3060 1836 2142 2448 2754 3060 3366 3672 2142 2448 2754 3060 3366 3672 3978 4284 2448 2754 3060 3366 3672 3978 4284

B' 712 1018 1324 1018 1324 1630 1936 1324 1630 1936 2242 2548 1630 1936 2242 2548 2854 3160 1936 2242 2548 2854 3160 3466 3772 2242 2548 2854 3160 3466 3772 4078 4384 2548 2854 3160 3466 3772 4078 4384

H 612 612 612 918 918 918 918 1224 1224 1224 1224 1224 1530 1530 1530 1530 1530 1530 1836 1836 1836 1836 1836 1836 1836 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2448 2448 2448 2448 2448 2448 2448

H' 842 842 842 1148 1148 1148 1148 1454 1454 1454 1454 1454 1760 1760 1760 1760 1760 1760 2066 2066 2066 2066 2066 2066 2066 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2678 2678 2678 2678 2678 2678 2678

L 656 656 656 656 656 656 656 656 656 656 656 656 656 656 758 758 758 758 758 656 656 656 656 656 656 656 656 758 656 758 758 758 758 656 758 758 758 758 758 758


gelecek toplam soğutma yükü azalmış olur hem de nem alma işleminden sonra gerekli olacak kurutma işlemi için gerekli olan ısıtma yükü ortadan kalkmış olur. Konfor klima santrallerinde yaygın olarak kullanılan bu yön-tem benzer mantıkta kapalı yüzme havuzlarının nem alma işlemini yerine getiren paket tip havuz nem alma santrallerinde de kullanılmaktadır.

HEAT PİPE DX’Lİ KLİMA SANTRALİ UYGULAMASI Yüksek dış hava sıcaklıklarında direkt genleşmeli klima santrallerinin evaporatör giriş sıcaklıklarının sınır çalışma şartlarının içinde tutulması cihaz verimi açısından çok önemlidir. Bunu sağlayabilmek için evaporatör öncesinde ön soğutma yapmak için heat pipe uygulaması yapılmaktadır. Bu sayede değişken yüksek sıcaklıklı dış ortam şartlarında da direkt gen-leşmeli klima santralinde yüksek performans alınması sağlanmaktadır.

Isı Geri Kazanım Sistemleri Karşılaştırması Klima santrallerinde uygulanan ısı geri kazanım sistemlerinin birbirle-rine göre üstün ve zayıf yanları vardır. Bu özellikleri aşağıdaki tabloda özetlenmiştir. Aynı koşullar için dört farklı ısı geri kazanım yöntemi hesaplanarak yandaki diyagram üzerinde ısı geri kazanım sistemlerinin yaz ve kış çalışma şartlarına göre hava çıkış değerlerinin karşılaştırma-sını gösterilmektedir.

Özellikler Rotor Isı Geri Kazanım Plakalı Isı Geri Kazanım Heat Pipe Isı Geri Kazanım Run Around Isı Geri Kazanım

Hava Akışına Göre Zıt Akış (Counter Flow) Paralel Akış (Paralel Flow)

Zıt Akış (Counter Flow) Çapraz Akış (Cross Flow) Paralel Akış

(Paralel Flow)

Zıt Akış (Counter Flow) Paralel Akış (Paralel Flow)

Zıt Akış (Counter Flow) Paralel Akış (Paralel Flow)

Isı Transfer Şekli Duyulur (50 - 80%) Toplam (55 - 85%)

Duyulur (50 - 80%) Toplam (55 - 85%) Duyulur (45 - 65%) Duyulur (55 - 65%)

Yüzey Hızı (m/s) 2,5 - 5 0,5 - 5 2 - 4 1,5 - 3

Hava Tarafı Basınç Kaybı (Pa) 60 - 250 5 - 450 100 - 500 100 - 500

Çalışma Sıcaklık Aralığı (°C) - 55 / 95 - 60 / 800 - 40 / 35 - 45 / 500

Farklı Özellikleri Nem Transferi Yapabilme

Kompak Hücre Ölçüleri Düşük Basınç Kaybı

Hareketli Parça İçermez Düşük Basınç Kayıpları Kolay

Temizlenebilme

Hareketli Parça İçermez Fanın Konumu Önemli Değildir

Egzoz Hattı Ayrılabilir Fan Konumu Önemli Değildir

Sınırlamaları Soğuk İklim Şartlarında Sık Bakım İhtiyacı

Gizli Isı Transferi Özel Üretim Üründe Mümkün Sınırlı Tedarikçi

Yüksek Etkinlik İçin Doğru Bir Simülasyon Modeli

Gerektirir Hava Kaçağı 1 - 10% 0 - 5% 0% 0%

Kontrol Isı Tekerleği Hız Kontrol Ünitesi Bypass Damperi Konum Eğim Açısının Değişim

İle Bypass Vanası yada Pompa

Hız Kontrolü

A-Rotor Tip Isı Geri Kazanım

B-Plakalı Tip Isı Geri Kazanım

C-Heat Pipe Isı Geri Kazanım

D-Run Around Isı Geri Kazanım


Klima santralinda hava hareketleri esnasında göz ile görünen ve görünmeyen boyutlarda parçacıklar da birlikte taşınır. Parçacıkla-

rın nitelikleri çalışma iç ve dış ortamına göre farklılık gösterir. Boyutları kum tanesi büyüklüğünden bakteri veya kimyasal moleküllere kadar geniş bir aralık içerisinde bulunur. Çalışma ortam koşullarının gerekle-rine göre belirli büyüklük aralığı içerisindeki parçacıkların filtrelenmesi hem insan sağlığı, hem proses gerekleri hem de klima santrali içeri-sindeki ekipmanın verim ve çalışma ömürleri açısından çok önemlidir. Klima santrallerinde genel olarak ön filtreleme için G3-G4 Panel Filt-reler, hassas filtreleme için M5-M6-F7-F8-F9 Torba Filtreler kullanıl-maktadır. Bunlara ek olarak Aktif Karbon Filtreler ve yağ filtreleme için Metalik Filtreler kullanılmaktadır.

Filtrelerin Enerji Tüketimine Etkisi Klima santralinde fan motor grubunun ihtiyaç duyacağı toplam elektrik gücünü belirleyici ana etkenlerden birisi toplam statik basınç değeridir. Bu basınç değerini, kanallar, filtreler, ısı geri kazanım üniteleri, soğutma bataryası, ısıtma bataryası, susturucular ve klima santrali içerisinde olan diğer ekipmanlar oluşturmaktadır. Filtreler bu basınç değerinde önemli yer tutmaktadır. Başlangıç basınçları düşük olmasına rağmen kirlilik seviyesi yükseldikçe oluşturdukları basınç kayıpları da yüksel-mektedir. Bu nedenle EN13053 standardı tarafından önerilen filtre değişim basınç değerlerinde filtrelerin değişmesi gerekmektedir. Aksi taktirde kirlilik düzeyi arttıkça toplam statik basınç yükselecek buda daha fazla güç tüketimine neden olacaktır.

Filtre Sistemleri

Filtre Sınıfı

Üretici Basınç Verisi Önerilen Final Basınç

Değeri(EN 13053)Başlangıç Final

G1-G4 60 Pa 250 Pa 150 Pa

F5-F7 100 Pa 450 Pa 250 Pa

F8-F9 120 Pa 450 Pa 350 Pa

Filtre Sınıflandırması

EN 7

79:2

012

Orta Verimlilik Başlangıç Filtresi

G2 ≥65%

G3 ≥80%

G4 ≥90%

Yüksek Verimlilik

Ön FiltrelemeM5 ≥40%

M6 ≥60%

Hassas Filtreleme

F7 ≥80%

F8 ≥90%

F9 ≥95%

Filter

Filter


EN 1886’ya Göre Filtre Çerçevesi Kaçak Sınıfı EN 1886’ya göre Klima Santralinde kullanılan filtre çerçevesi kaçak seviyesi G1_M5-M6-F7-F8-F9 olarak sınıflandırılmaktadır. Kullanıla-cak filtre sınıfından daha düşük sınıfa sahip filtre çerçevesi sistemi kullanılırsa filtre sınıf özelliklerini karşılayamayacaktır. Bu test iki aşamalı olarak yapılmaktadır. 1. kısımda toplam kaçak miktarı. 2. kısımda ise gövdeden olan kaçak ölçülmektedir. Alınan ölçüm değerle-rine göre aşağıdaki şekilde hesaplanmakta ve filtre çerçevesinin sınıfı belirlenmektedir.

BOREAS Klima Santralinde kullanılan filtre çerçevesi EN 1886 standar-dına göre en yüksek sınıf olan F9 sınıfıdır.

Filtre Sınıfı G1-M5 M6 F7 F8 F9 Maksimum Filtre Kaçak Oranı %k 6 4 2 1 0,5

Örnek;

4 tam filtreden oluş an bir filtre hücresi için;

Hücre Yüzey Alanı: 1, 49 m²

Yüzey Hızı: 2, 5 m/s

Hava Debisi: 3, 725 m³/s (4 x 0, 93 m³/s (2, 5 m/s hız için) )

𝑞𝐿𝑡 : 27, 5 𝑥 10−3 𝑚 3/𝑠

𝑞𝐿 : 14, 5 𝑥 10−3 𝑚 3/𝑠

𝑞𝐿𝑓 : 13 𝑥 10−3 𝑚 3/𝑠

𝑘 : 35 % (𝐹9 𝑆𝚤 𝑛𝚤 𝑓𝚤 𝑛𝑑𝑎𝑑𝚤 𝑟.)

𝑞𝐿𝑡 = 𝑞𝐿+𝑞𝐿𝑓

𝑘 =

𝑞𝐿𝑡 : 𝑇𝑜𝑝𝑙𝑎𝑚 𝐻𝑎𝑣𝑎 𝐾𝑎ç𝑎ğ𝚤

𝑞𝐿 : 𝐺ö𝑣𝑑𝑒 𝐻𝑎𝑣𝑎 𝐾𝑎ç𝑎ğ𝚤

𝑞𝐿𝑓 : 𝐹𝑖𝑙𝑡𝑟𝑒 Ç𝑒 𝑟ç𝑒 𝑣𝑒 𝑠𝑖 𝑖𝑙𝑒 𝐺ö𝑣𝑑𝑒 𝐴𝑟𝑎𝑠𝚤 𝑛𝑑𝑎𝑘𝑖 𝐻𝑎𝑣𝑎 𝐾𝑎ç𝑎ğ𝚤

𝑞𝐿𝑡

𝐷𝑒 𝑏𝑖


PANEL FİLTRE HÜCRESİ BOYUT TABLOSU

Mod

el

6x6

6x9

6x12 9x9

9x12

9x15

9x18

12x1

2

12x1

5

12x1

8

12x2

1

12x2

4

15x1

5

15x1

8

15x2

1

15x2

4

15x2

7

15x3

0

18x1

8

18x2

1

18x2

4

18x2

7

18x3

0

18x3

3

18x3

6

21x2

1

21x2

4

21x2

7

21x3

0

21x3

3

21x3

6

21x3

9

21x4

2

24x2

4

24x2

7

24x3

0

24x3

3

24x3

6

24x3

9

24x4

2

B 612 918 1224 918 1224 1530 1836 1224 1530 1836 2142 2448 1530 1836 2142 2448 2754 3060 1836 2142 2448 2754 3060 3366 3672 2142 2448 2754 3060 3366 3672 3978 4284 2448 2754 3060 3366 3672 3978 4284

B' 712 1018 1324 1018 1324 1630 1936 1324 1630 1936 2242 2548 1630 1936 2242 2548 2854 3160 1936 2242 2548 2854 3160 3466 3772 2242 2548 2854 3160 3466 3772 4078 4384 2548 2854 3160 3466 3772 4078 4384

H 612 612 612 918 918 918 918 1224 1224 1224 1224 1224 1530 1530 1530 1530 1530 1530 1836 1836 1836 1836 1836 1836 1836 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2448 2448 2448 2448 2448 2448 2448

H' 842 842 842 1148 1148 1148 1148 1454 1454 1454 1454 1454 1760 1760 1760 1760 1760 1760 2066 2066 2066 2066 2066 2066 2066 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2678 2678 2678 2678 2678 2678 2678

L 264 264 264 264 264 264 264 264 264 264 264 264 264 264 264 264 264 264 264 264 264 264 264 264 264 264 264 264 264 264 264 264 264 264 264 264 264 264 264 264

Panel Filtre Hücresi Klima santralinde ön filtreleme için kullanılan EN 779’a göre G3-G4 sınıfında olan filtrelerdir. Klima santralinda havanın ilk giriş hücresin-de konumlandırılırlar. Filtre malzemesi olarak en çok polyester elyafı kullanılmakla birlikte polipropilen, poliüretan veya metal de kullanıl-maktadır. Filtre çerçeveleri galvaniz çelik, paslanmaz çelik, PVC veya fiberglas malzemeden imal edilebilmektedir. Zikzaklı yapısı sayesinde daha yüksek yüzey alanına sahiptir. Kaba filtreler 10 μm’den daha bü-yük partiküllerin filtrelenmesi için uygundur. Standart olarak cihaz üze-rinde takılı olarak gönderilir. Bunun nedeni klima santralini ilk devreye alma esnasında kanal sistemi içerisinde bulunan toz vb. parçaların klima santrali içerisine girmesini önlemektedir. Bu nedenle ilk devreye almada takılı olmalıdır.


Torba Filtre Hücresi Klima santralinde hassas filtreleme için kullanılan EN 779’a göre M5-M6-F7-F8-F9 sınıfında olan filtrelerdir. Klima santralinde ön filtreden sonra ve ısı değiştiricilerinden önce konumlandırılırlar. Filtre malzemesi olarak sentetik elyaf kullanılmaktadır. Filtre çerçeveleri galvaniz çelik, paslanmaz çelik, PVC veya fiberglas malzemeden imal edilebilmekte-dir. Cep boyu olarak 300 ve 600 mm alternatifleri vardır. Kesit ölçüsü olarak tam filtre, yarım filtre, çeyrek filtre uygulamaları yapılmaktadır. Torba filtreler 10 μm - 1 μm arasındaki partiküllerin filtrelenmesi için uygundur. Standart olarak cihaz üzerinde takılmadan gönderilir. Klima santralini ilk devreye alma işlemi tamamlandıktan ve ön filtreler değiş-tirildikten sonra montajları yapılır.

TORBA FİLTRE HÜCRESİ BOYUT TABLOSU

Mod

el

6x6

6x9

6x12 9x9

9x12

9x15

9x18

12x1

2

12x1

5

12x1

8

12x2

1

12x2

4

15x1

5

15x1

8

15x2

1

15x2

4

15x2

7

15x3

0

18x1

8

18x2

1

18x2

4

18x2

7

18x3

0

18x3

3

18x3

6

21x2

1

21x2

4

21x2

7

21x3

0

21x3

3

21x3

6

21x3

9

21x4

2

24x2

4

24x2

7

24x3

0

24x3

3

24x3

6

24x3

9

24x4

2

B 612 918 1224 918 1224 1530 1836 1224 1530 1836 2142 2448 1530 1836 2142 2448 2754 3060 1836 2142 2448 2754 3060 3366 3672 2142 2448 2754 3060 3366 3672 3978 4284 2448 2754 3060 3366 3672 3978 4284

B' 712 1018 1324 1018 1324 1630 1936 1324 1630 1936 2242 2548 1630 1936 2242 2548 2854 3160 1936 2242 2548 2854 3160 3466 3772 2242 2548 2854 3160 3466 3772 4078 4384 2548 2854 3160 3466 3772 4078 4384

H 612 612 612 918 918 918 918 1224 1224 1224 1224 1224 1530 1530 1530 1530 1530 1530 1836 1836 1836 1836 1836 1836 1836 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2448 2448 2448 2448 2448 2448 2448

H' 842 842 842 1148 1148 1148 1148 1454 1454 1454 1454 1454 1760 1760 1760 1760 1760 1760 2066 2066 2066 2066 2066 2066 2066 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2678 2678 2678 2678 2678 2678 2678

L 774 774 774 774 774 774 774 774 774 774 774 774 774 774 774 774 774 774 774 774 774 774 774 774 774 774 774 774 774 774 774 774 774 774 774 774 774 774 774 774


KARBON FİLTRE HÜCRESİ BOYUT TABLOSU

Mod

el

6x6

6x9

6x12 9x9

9x12

9x15

9x18

12x1

2

12x1

5

12x1

8

12x2

1

12x2

4

15x1

5

15x1

8

15x2

1

15x2

4

15x2

7

15x3

0

18x1

8

18x2

1

18x2

4

18x2

7

18x3

0

18x3

3

18x3

6

21x2

1

21x2

4

21x2

7

21x3

0

21x3

3

21x3

6

21x3

9

21x4

2

24x2

4

24x2

7

24x3

0

24x3

3

24x3

6

24x3

9

24x4

2

B 612 918 1224 918 1224 1530 1836 1224 1530 1836 2142 2448 1530 1836 2142 2448 2754 3060 1836 2142 2448 2754 3060 3366 3672 2142 2448 2754 3060 3366 3672 3978 4284 2448 2754 3060 3366 3672 3978 4284

B' 712 1018 1324 1018 1324 1630 1936 1324 1630 1936 2242 2548 1630 1936 2242 2548 2854 3160 1936 2242 2548 2854 3160 3466 3772 2242 2548 2854 3160 3466 3772 4078 4384 2548 2854 3160 3466 3772 4078 4384

H 612 612 612 918 918 918 918 1224 1224 1224 1224 1224 1530 1530 1530 1530 1530 1530 1836 1836 1836 1836 1836 1836 1836 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2448 2448 2448 2448 2448 2448 2448

H' 842 842 842 1148 1148 1148 1148 1454 1454 1454 1454 1454 1760 1760 1760 1760 1760 1760 2066 2066 2066 2066 2066 2066 2066 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2678 2678 2678 2678 2678 2678 2678

L 400 400 400 400 400 400 400 400 400 400 400 400 400 400 400 400 400 400 400 400 400 400 400 400 400 400 400 400 400 400 400 400 400 400 400 400 400 400 400 400

Aktif Karbon Filtre Hücresi Hava içerisinde bulunan koku ve gaz partiküllerinin ölçüleri (.01 mikron ve altında) çok küçük olması nedeni ile standart filtrelerle filtrasyonu yapılamamaktadır.

Karbon filtreler, içerisinde koku ve zararlı gaz partikülleri bulunduran havaların filtrelemesinde kullanılmaktadır. Silindirik kartuşlu ve panel filtre olarak uygulamaları vardır.

Silindirik kartuşlu uygulama klima santrallerinde yaygın olarak kul-lanılmaktadır. Silindir çapları 140-160 mm boyları ise 400-600 mm arasında değişmektedir. Her bir kartuş diğerinden bağımsız olarak değiştirilebilmektedir.


Klima Santralinde Kademeli Filtre Uygulaması Klima santrallerinde tekli filtre uygulaması hem filtreleme kali-tesi açısından hem de ekonomik açıdan faydalı olmayacağından önerilmez. Taze hava hattı ve egzoz hattı için aşağıdaki sıralama ile filtre kullanımı önerilmektedir. Taze hava hattında sırası ile; • Metalik Filtre (Taze hava yağ partikülleri içeriyorsa) • Ön Filtre (Panel) • Torba Filtre • Karbon Filtre (Havada koku ve zararlı gazlar var ise) • Hepa Filtre (Mahale en yakın mesafede ve kanal çıkışına

uygulanmalıdır) Egzoz hava hattında sırası ile; • Metalik Filtre (Taze hava yağ partikülleri içeriyorsa) • Ön Filtre (Panel) • Karbon Filtre (Havada koku ve zararlı gazlar var ise)

Metalik Filtre Hücresi İçerisinde yağ partikülleri içeren havanın filtrelenmesinde kullanılır. Ge-nellikle mutfak aspiratörü uygulamaları yaygındır. Hava içerisinde asılı halde duran yağ damlacıkları filtrenin metal yüzeylere yapışıp havadan ayrılmış olur. Yüzeyde biriken bu yağ damlacıkları temizleme maddeleri ile yıkanarak standart olarak sunulan drenaj tavasında toplanıp uygun yöntemlerle tahliye edilmektedir. Filtre malzemesi alüminyum veya paslanmaz tellerden üretilmektedir. Hücre ölçüleri panel filtre hücresi ölçüleri ile aynıdır.


Karışım hücresinde dönüş havasına belli miktarda taze hava karıştı-rılarak şartlandırılan ortamın taze hava ihtiyacı karşılanır. Karışım

miktarını belirleyen faktör dönüş havasının kalitesidir. Eğer dönüş hava kalitesi düşük ise (koku, toz, düşük oksijen miktarı vb. içeriyor ise) karışım yerine konfor ve hijyen uygulamalarında ısı geri kazanım sistemlerinin kullanılması önerilir. Karışım oranları kullanılan damperler yardımı ile ayarlanmaktadır. Damperler manuel olarak ya da oransal damper motoru yardımı ile ayarlanmaktadır.Örnek; 4°C kuru termometre, 2°C yaş termometre sıcaklığına sahip 2 m³/s hava debili taze hava ile 25°C kuru termometre %50 bağıl nem değe-rine sahip dönüş havası adyabatik olarak karıştırılmaktadır. Karışım havasının kuru ve yaş termometre sıcaklıklarını bulalım.

KarışımHücreleri

Damper

Filtrelerin, üzerinden geçen havayı tam olarak filtreleyebilmesi için havanın filtre yüzeyinden 2-3 m/s hız aralığında ve tüm filtre yüzeyine homojen bir şekilde dağılarak geçmesi gerekmektedir. Eğer filtre yüzey alanı ile hava giriş kesiti arasında ölçüsel bir fark var ise havanın filtre yüzeyine homojen dağılabilmesi için; • Hava giriş kesiti ile filtre yüzeyi arasında yeterli L mesafe bırakılması

gerekmektedir. • Diğer bir yöntem hava giriş kesitini filtre yüzey alanına eşit olacak

şekilde full face damper uygulaması yapmaktır.


Çift Damperli Karışım Hücresi Çift damperli karşım hücresinde dönüş havası ve taze hava sirkülasyonu için tek fan kullanıl-maktadır. Bu nedenle egzost işlemi klima sant-ralindan yapılmayıp ayrı bir egzost fanı kullanılır. Dış ortamdan alınan taze hava, mahalden çekilen belli miktar dönüş havası ile karıştırı-larak ön şartlandırma yapılmış olur. Karışım oranları damperlerin manuel ayarlanması ya da oransal kontrollü damper motorları yardımı ile yapılmaktadır. İki damper birbirine zıt çalışır, taze hava damperi %80 açık ise dönüş havası damperi %80 kapalı konumdadır. Standart olarak karışım sonrasında filtre kademeleri kullanılmalıdır.

İKİ DAMPERLİ KARIŞIM HÜCRESİ BOYUT TABLOSU

Mod

el

6x6

6x9

6x12 9x9

9x12

9x15

9x18

12x1

2

12x1

5

12x1

8

12x2

1

12x2

4

15x1

5

15x1

8

15x2

1

15x2

4

15x2

7

15x3

0

18x1

8

18x2

1

18x2

4

18x2

7

18x3

0

18x3

3

18x3

6

21x2

1

21x2

4

21x2

7

21x3

0

21x3

3

21x3

6

21x3

9

21x4

2

24x2

4

24x2

7

24x3

0

24x3

3

24x3

6

24x3

9

24x4

2

B 612 918 1224 918 1224 1530 1836 1224 1530 1836 2142 2448 1530 1836 2142 2448 2754 3060 1836 2142 2448 2754 3060 3366 3672 2142 2448 2754 3060 3366 3672 3978 4284 2448 2754 3060 3366 3672 3978 4284

B' 712 1018 1324 1018 1324 1630 1936 1324 1630 1936 2242 2548 1630 1936 2242 2548 2854 3160 1936 2242 2548 2854 3160 3466 3772 2242 2548 2854 3160 3466 3772 4078 4384 2548 2854 3160 3466 3772 4078 4384

H 612 612 612 918 918 918 918 1224 1224 1224 1224 1224 1530 1530 1530 1530 1530 1530 1836 1836 1836 1836 1836 1836 1836 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2448 2448 2448 2448 2448 2448 2448

H' 842 842 842 1148 1148 1148 1148 1454 1454 1454 1454 1454 1760 1760 1760 1760 1760 1760 2066 2066 2066 2066 2066 2066 2066 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2678 2678 2678 2678 2678 2678 2678

L 366 366 366 468 468 468 468 570 570 570 570 570 774 774 774 774 774 774 774 774 876 876 876 876 876 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1182 1182 1182 1182 1182 1182 1182


Üç Damperli Karışım Hücresi Üç damperli karşım hücresinde dönüş havası ve şartlandırılan ortama üfleme için iki ayrı fan kullanılmaktadır. Bu nedenle egzost bu hücrede gerçekleştirilir. Dış ortamdan alınan taze hava, mahalden çekilen belli miktar dönüş havası ile karıştırılarak ön şartlandırma yapılmış olur. Karışım oranları damperlerin manuel ayarlanması ya da oransal kont-rollü damper motorları yardımı ile yapılmaktadır. Taze hava damperi ve egzost damperi birbirine zıt olarak çalışır, ara damper ise bu karışımın isten oranda olmasını sağlayacak miktarda kısılır. Standart olarak ka-rışım sonrasında filtre kademeleri kullanılmalıdır.

ÜÇ DAMPERLİ KARIŞIM HÜCRESİ BOYUT TABLOSU

Mod

el

6x6

6x9

6x12 9x9

9x12

9x15

9x18

12x1

2

12x1

5

12x1

8

12x2

1

12x2

4

15x1

5

15x1

8

15x2

1

15x2

4

15x2

7

15x3

0

18x1

8

18x2

1

18x2

4

18x2

7

18x3

0

18x3

3

18x3

6

21x2

1

21x2

4

21x2

7

21x3

0

21x3

3

21x3

6

21x3

9

21x4

2

24x2

4

24x2

7

24x3

0

24x3

3

24x3

6

24x3

9

24x4

2

B 612 918 1224 918 1224 1530 1836 1224 1530 1836 2142 2448 1530 1836 2142 2448 2754 3060 1836 2142 2448 2754 3060 3366 3672 2142 2448 2754 3060 3366 3672 3978 4284 2448 2754 3060 3366 3672 3978 4284

B' 712 1018 1324 1018 1324 1630 1936 1324 1630 1936 2242 2548 1630 1936 2242 2548 2854 3160 1936 2242 2548 2854 3160 3466 3772 2242 2548 2854 3160 3466 3772 4078 4384 2548 2854 3160 3466 3772 4078 4384

H 612 612 612 918 918 918 918 1224 1224 1224 1224 1224 1530 1530 1530 1530 1530 1530 1836 1836 1836 1836 1836 1836 1836 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2448 2448 2448 2448 2448 2448 2448

H' 842 842 842 1148 1148 1148 1148 1454 1454 1454 1454 1454 1760 1760 1760 1760 1760 1760 2066 2066 2066 2066 2066 2066 2066 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2678 2678 2678 2678 2678 2678 2678

L 876 876 876 978 978 978 978 1284 1284 1284 1284 1284 1590 1590 1590 1590 1590 1590 1896 1896 1896 1896 1896 1896 1896 2202 2202 2202 2202 2202 2202 2202 2202 2508 2508 2508 2508 2508 2508 2508


Nemli Havanın Duyulur Isıtılması; Nemli havanın, nem kaybı ya da kazancı olmaksızın ısıtılarak sıcaklı-ğının artırılması işlemidir. Bu ısıtma esnasında özgül nem değeri sabit kalmaktadır. Isıtma kapasitesini hesaplamak için aşağıdaki formül kullanılabilir.

Elektrikli Isıtıcı Hücresi Elektrikli ısıtıcı hücresinde havanın duyulur ısıtma ile sıcaklığının artı-rılması işlemi yapılmaktadır. Elektrikli ısıtıcı olarak çubuk rezistanslarkullanılmaktadır. Rezistanslar 10-12 W/cm birim güçte, 240 V, 50 Hz monofaze, 400 V, 50 Hz trifaze olarak üretilebilmektedir. Rezistans gövdesi paslanmaz sacdan imal edilmektedir. Rezistans bağlantıların-da kullanılan tüm kablolar yanmaz özellikli korumalı kılıflara sahiptir. Rezistanslar isteğe bağlı olarak farklı kademelerde ve tristör kontrollü olarak üretilebilmektedir.

Örnek; 5 °C kuru termometre, %85 bağıl nem değerine sahip 7500 m³/h taze hava klima santralinde konumlandırılan elektrikli ısıtıcı yar-dımı ile 25 °C ‘ye kadar ısıtılmak istenmektedir. Gerekli olan elektrikli ısıtıcı kapasitesini ve rezistans adedini hesaplayalım. (Klima Santrali kesit yüksekliği 918 mm, genişliği 1224 mm’dir. Seçilebilecek rezistans uzunluğu 1000 mm’dir. Rezistans birim kapasitesi; 12 w/cm’dir.)

Elektrikli Isıtıcı

Heating

Nemli Havanın Duyulur Isıtılması; Nemli havanın, nem kaybı ya da kazancı olmaksızın ısıtılarak sıcaklığının artırılması işlemidir. Bu ısıtma esnasında özgül nem değeri sabit kalmaktadır. Isıtma kapasitesini hesaplamak için aşağıdaki formül kullanılabilir. Q = V x ρ x Cp x (T2 − T1)

Q: Isıtma Kapasitesi (kW), ρ:Havanın Yoğunluğu (kg/m³)

Cp:𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻 Ö𝑧𝑧𝑧𝑧𝑧𝑧𝑧𝑧ü𝑙𝑙𝑙𝑙 𝐼𝐼𝐼𝐼𝐼𝐼𝐼𝐼𝐻𝐻𝐻𝐻𝐼𝐼𝐼𝐼𝐻𝐻𝐻𝐻 (𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘/𝑘𝑘𝑘𝑘𝑧𝑧𝑧𝑧°𝐾𝐾𝐾𝐾), V:Hava Debisi (m3/h)

(T2 − T1):𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻 Ç𝐻𝐻𝐻𝐻𝑘𝑘𝑘𝑘𝐻𝐻𝐻𝐻ş 𝐻𝐻𝐻𝐻𝑣𝑣𝑣𝑣 𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺ş𝑡𝑡𝑡𝑡𝑣𝑣𝑣𝑣𝑘𝑘𝑘𝑘𝐺𝐺𝐺𝐺 𝑆𝑆𝑆𝑆𝐻𝐻𝐻𝐻𝑆𝑆𝑆𝑆𝐻𝐻𝐻𝐻𝑘𝑘𝑘𝑘𝑙𝑙𝑙𝑙𝐻𝐻𝐻𝐻𝑘𝑘𝑘𝑘 𝐹𝐹𝐹𝐹𝐻𝐻𝐻𝐻𝐺𝐺𝐺𝐺𝑘𝑘𝑘𝑘𝐻𝐻𝐻𝐻 (°𝐶𝐶𝐶𝐶)

Örnek; 5 °C kuru termometre, %85 bağıl nem değerine sahip 7500 m³/h taze hava klima santralinde konumlandırılan elektrikli ısıtıcı yardımı ile 25 °C ‘ye kadar ısıtılmak istenmektedir. Gerekli olan elektrikli ısıtıcı kapasitesini ve rezistans adedini hesaplayalım. (Klima Santrali kesit yüksekliği 918 mm, genişliği 1224 mm’dir. Seçilebilecek rezistans uzunluğu 1000 mm’dir. Rezistans birim kapasitesi; 12 w/cm’dir.)

Q = 7500/3600 x 1,2 x 1,02 x (25 − 5) = 50,2𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘

Q = 12Wcm

x 100 = 1200 W,Rezistans Adet =50,21,2

= 41,8 ⩰ 42 adet

Nemli Havanın Duyulur Isıtılması; Nemli havanın, nem kaybı ya da kazancı olmaksızın ısıtılarak sıcaklığının artırılması işlemidir. Bu ısıtma esnasında özgül nem değeri sabit kalmaktadır. Isıtma kapasitesini hesaplamak için aşağıdaki formül kullanılabilir. Q = V x ρ x Cp x (T2 − T1)

Q: Isıtma Kapasitesi (kW), ρ:Havanın Yoğunluğu (kg/m³)

Cp:𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻 Ö𝑧𝑧𝑧𝑧𝑧𝑧𝑧𝑧ü𝑙𝑙𝑙𝑙 𝐼𝐼𝐼𝐼𝐼𝐼𝐼𝐼𝐻𝐻𝐻𝐻𝐼𝐼𝐼𝐼𝐻𝐻𝐻𝐻 (𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘/𝑘𝑘𝑘𝑘𝑧𝑧𝑧𝑧°𝐾𝐾𝐾𝐾), V:Hava Debisi (m3/h)

(T2 − T1):𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻𝐻 Ç𝐻𝐻𝐻𝐻𝑘𝑘𝑘𝑘𝐻𝐻𝐻𝐻ş 𝐻𝐻𝐻𝐻𝑣𝑣𝑣𝑣 𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺𝐺ş𝑡𝑡𝑡𝑡𝑣𝑣𝑣𝑣𝑘𝑘𝑘𝑘𝐺𝐺𝐺𝐺 𝑆𝑆𝑆𝑆𝐻𝐻𝐻𝐻𝑆𝑆𝑆𝑆𝐻𝐻𝐻𝐻𝑘𝑘𝑘𝑘𝑙𝑙𝑙𝑙𝐻𝐻𝐻𝐻𝑘𝑘𝑘𝑘 𝐹𝐹𝐹𝐹𝐻𝐻𝐻𝐻𝐺𝐺𝐺𝐺𝑘𝑘𝑘𝑘𝐻𝐻𝐻𝐻 (°𝐶𝐶𝐶𝐶)

Örnek; 5 °C kuru termometre, %85 bağıl nem değerine sahip 7500 m³/h taze hava klima santralinde konumlandırılan elektrikli ısıtıcı yardımı ile 25 °C ‘ye kadar ısıtılmak istenmektedir. Gerekli olan elektrikli ısıtıcı kapasitesini ve rezistans adedini hesaplayalım. (Klima Santrali kesit yüksekliği 918 mm, genişliği 1224 mm’dir. Seçilebilecek rezistans uzunluğu 1000 mm’dir. Rezistans birim kapasitesi; 12 w/cm’dir.)

Q = 7500/3600 x 1,2 x 1,02 x (25 − 5) = 50,2𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘𝑘

Q = 12Wcm

x 100 = 1200 W,Rezistans Adet =50,21,2

= 41,8 ⩰ 42 adet


Elektrikli Isıtıcı Hücresinde Güvenlik Önlemleri Rezistansın çalışması sırasında üretilen ısı enerjisi, havaya aktarılarak klima santralinda ısıtma fonksiyonu yerine getirilir. Fanın oluşturduğu hava akımı aynı zamanda rezistansın soğumasını da sağlayıp sıcaklığı-nın tehlikeli seviyeye kadar yükselmesini önler. Bu nedenle rezistans devrede iken hava akımının hiç bir şekilde durdurulamaması gerekir. Bunun için alınabilecek önlemler aşağıda sıralanmıştır. • Emniyet termostatı: Rezistansın yakın bölgesine yerleştirilen termos-

tat algılayıcısı set değeri olan 80°C sıcaklık aşıldığında rezistansları devreden çıkaracak şekilde elektrik tesisa-tına bağlanır. • Hava Akış Sensörü: Rezistansların devreye girmesi için mutlaka hava akışının olması gereklidir. Bu nedenle hava akışı kontrol edilmektedir. Klima Santralinin ilk çalışması esnasında hava akışı ilgisi alındıktan sonra rezistanslar devreye girmektedir. Eğer çalışma esnasında herhangi bir nedenden dolayı hava akışı kesilmiş ise rezistansların devre dışı kalması sağlanmaktadır. • Fark Basınç Anahtarı; Hava akış sensörü gibi kont-rol sağlar fakat hava akışını basınç farkından algılar. • Kapı Sensörü: Cihazın çalışması esnasında rezistans hücresi ve kendisinden sonraki hücrelerden birinin ka-

pısının açılması durumunda elektrikli ısıtıcının gücünün kesilmesi sağlanmaktadır. Aksi takdirde havanın rezistans üzerinden geçmeden by-pass yapması riski vardır. Aynı zamanda rezistansın çalışması sıra-sında kapıyı açan birinin kendine zarar vermesi önlenmiş olur. • Perfore Sac Kullanımı: Rezistanslı ısıtıcıdan önce ve sonra kullanılan perfore sac hem havanın homojen yayılmasını sağlar hem de ekranlama yaparak ışıma ile klima santrali parçalarının ısınıp zarar görmesini önler.

ELEKTRİKLİ ISITICI HÜCRESİ BOYUT TABLOSU

Mod

el

6x6

6x9

6x12 9x9

9x12

9x15

9x18

12x1

2

12x1

5

12x1

8

12x2

1

12x2

4

15x1

5

15x1

8

15x2

1

15x2

4

15x2

7

15x3

0

18x1

8

18x2

1

18x2

4

18x2

7

18x3

0

18x3

3

18x3

6

21x2

1

21x2

4

21x2

7

21x3

0

21x3

3

21x3

6

21x3

9

21x4

2

24x2

4

24x2

7

24x3

0

24x3

3

24x3

6

24x3

9

24x4

2

B 612 918 1224 918 1224 1530 1836 1224 1530 1836 2142 2448 1530 1836 2142 2448 2754 3060 1836 2142 2448 2754 3060 3366 3672 2142 2448 2754 3060 3366 3672 3978 4284 2448 2754 3060 3366 3672 3978 4284

B' 712 1018 1324 1018 1324 1630 1936 1324 1630 1936 2242 2548 1630 1936 2242 2548 2854 3160 1936 2242 2548 2854 3160 3466 3772 2242 2548 2854 3160 3466 3772 4078 4384 2548 2854 3160 3466 3772 4078 4384

H 612 612 612 918 918 918 918 1224 1224 1224 1224 1224 1530 1530 1530 1530 1530 1530 1836 1836 1836 1836 1836 1836 1836 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2448 2448 2448 2448 2448 2448 2448

H' 842 842 842 1148 1148 1148 1148 1454 1454 1454 1454 1454 1760 1760 1760 1760 1760 1760 2066 2066 2066 2066 2066 2066 2066 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2678 2678 2678 2678 2678 2678 2678

L 570 570 570 570 570 570 570 570 570 570 570 570 570 570 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080


Nemin Konfor, Sağlık ve Çevre Üzerindeki Etkileri• NemveDeriRahatsızlıkları; soğuk havalarda insan derisinde mey-

dana gelen kaşıntı, ellerde çatlamalar, diz ve dirseklerde meydana gelen çatlamalara bağlı deri açıklıkları yaşlılarda sıklıkla olmakla beraber her insanda görülebilecek durumlardır. Bunun genel ne-deni deri yüzeyinde yeterli nemin olmamasıdır. Ortam nem değe-rini %40-60 aralığında tutularak bu durumun etkisinin azaltılması mümkündür.

• AlerjikNezleveAstım; yaşam ortamlarında nem kontrolü ile insan-da yaygın olarak alerjiye neden olan ev içi tozlar, evcil hayvan tüyleri vb. oluşumu kontrol altında tutulabilmektedir. Kontrol altında sabit tutulan nem değerleri ile astım hastalarının ciddi şekilde etkilendik-leri ve şok geçirmelerine neden olan ani sıcaklık ve nem değişikleri engellenmiş olmaktadır.

• Sterling Çalışması ve Buna İlişkin Yorumlar; yaşam mahallerindeki nem değerinin belir-lenmesi nem miktarının değişiminin ortam şartlarındaki etkilerinin farklı olması nedeni ile zor bir iştir. Örneğin nem miktarının artı-rılması ortamda bulunan astım hastaları için olumlu bir durum olurken diğer taraftan alerjik etkileri olan bakterilerin üremesi ve çoğalması için uygun ortam şartları oluşturmaktadır. Bu nedenle ideal nem değeri belirlenirken insan sağlığına olumsuz etkileri olan biyolojik can-lıların oluşumunu hızlandırmayacak şartların oluşturulmasına dikkat edilmelidir.

Sterling Grafiği, bağıl nem aralığı ile normal oda sıcaklığında bulunan kişilerin sağlığını etkileyen faktörler arasındaki ilişkiyi göstermektedir. Grafiğin yatay ekseninde %0 - %100 bağıl nem aralığını göstermektedir. Grafiğin dikey ekseninde ise biyolojik organizmalar, solunum problem-lerine neden olan patojenler, ozon üretimi ile kimyasal etkileşim arasın-daki ilişkileri göstermektedir.

Sterling Grafiği; • %0-30 ile %60-100 aralığında bakteri üremesi artış göstermektedir. • Solunum enfeksiyonları %40 bağıl nem değerlerinde artış gösterir-

ken %50 üzerindeki değerler için yeterli veri bulunmamaktadır. • Alerjik problemler %60 bağıl nemin üzerinde artış gösterirken, %40

bağıl nem değerinin altındaki durumlarda astımla ilgili problemlerin artmasına neden olmaktadır.

• %30 bağıl nem seviyesinin üzerine çıkıldıkça kimyasal etkileşimler için uygun şartlar oluşmaktadır.

• Bağıl nemin artışı ile ozon üretimi azalmaktadır.

NemlendirmeSistemleri

Humidifier


Buharlı Nemlendirme Hücresi Klima santralinde elektrotla buharlı nemlendirme, ısıtıcılı tip buharlı nemlendirme ve buhar enjeksiyonlu nemlendirme tipleri uygulanmak-tadır. Sudan buhar elde edilmesi veya hazır buhar kullanılarak klima santrali içerisine yerleştirilen difüzörler yardımı ile hava aktarılması yapılmaktadır. Elektrotla Buharlı Nemlendirme; elektrotlar buhar silindiri içerisine konumlandırılmıştır. Silindir içerisinde bulunan iletken su (musluk suyu olabilir) elektrotlar ile temas ettiğinde elektrik devresi kapanır ve su direnci nedeniyle ısınmaya başlar. IsıtıcılıTipBuharlıNemlendirme; elektrikli su ısıtıcıları prensibine göre çalışmaktadır. Buhar silindiri içerisine konumlandırılan ısıtma eleman-ları suyun ısınmasını sağlamaktadır. BuharEnjeksiyonluNemlendirme; proseste var olan hazır buharın da-ğıtıcıya bağlanması ile uygulanan yöntemdir.

BUHARLI NEMLENDİRME HÜCRESİ BOYUT TABLOSU

Mod

el

6x6

6x9

6x12 9x9

9x12

9x15

9x18

12x1

2

12x1

5

12x1

8

12x2

1

12x2

4

15x1

5

15x1

8

15x2

1

15x2

4

15x2

7

15x3

0

18x1

8

18x2

1

18x2

4

18x2

7

18x3

0

18x3

3

18x3

6

21x2

1

21x2

4

21x2

7

21x3

0

21x3

3

21x3

6

21x3

9

21x4

2

24x2

4

24x2

7

24x3

0

24x3

3

24x3

6

24x3

9

24x4

2

B 612 918 1224 918 1224 1530 1836 1224 1530 1836 2142 2448 1530 1836 2142 2448 2754 3060 1836 2142 2448 2754 3060 3366 3672 2142 2448 2754 3060 3366 3672 3978 4284 2448 2754 3060 3366 3672 3978 4284

B' 712 1018 1324 1018 1324 1630 1936 1324 1630 1936 2242 2548 1630 1936 2242 2548 2854 3160 1936 2242 2548 2854 3160 3466 3772 2242 2548 2854 3160 3466 3772 4078 4384 2548 2854 3160 3466 3772 4078 4384

H 612 612 612 918 918 918 918 1224 1224 1224 1224 1224 1530 1530 1530 1530 1530 1530 1836 1836 1836 1836 1836 1836 1836 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2448 2448 2448 2448 2448 2448 2448

H' 842 842 842 1148 1148 1148 1148 1454 1454 1454 1454 1454 1760 1760 1760 1760 1760 1760 2066 2066 2066 2066 2066 2066 2066 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2678 2678 2678 2678 2678 2678 2678

L 1080 672 672 672 672 672 672 672 672 672 672 672 672 672 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080

𝑚 1 + 𝑚 3 = 𝑚 2 (𝑘𝑔/𝑠, 𝐾ü𝑡𝑙𝑒 𝑠𝑒 𝑙 𝐷𝑒 𝑏𝑖) 𝑚 1 + ℎ1 = 𝑚 3 𝑥 ℎ3 = 𝑚 2 𝑥 𝑤2 (𝑘𝑊 , 𝐸𝑛𝑡𝑎𝑙𝑝𝑖 𝐷𝑒 𝑛𝑘𝑙𝑒 𝑚 𝑖) 𝑚 1 + 𝑤1 + 𝑚 3 = 𝑚 2 𝑥 𝑤2 (𝑘𝑔/𝑠, 𝑁𝑒 𝑚 𝐷𝑒 𝑏𝑖𝑠𝑖) 𝑚 1 + 𝑤1 + 𝑚 3 = 𝑤2 𝑥 𝑚 1 + 𝑤2 𝑥 𝑚 3 (𝑘𝑔/𝑠, 𝐵𝑢ℎ𝑎𝑟𝚤 𝑛 𝐾ü𝑡𝑙𝑒 𝑠𝑒 𝑙 𝐷𝑒 𝑏𝑖𝑠𝑖)


Evaporasyon Pedli Adyabatik Nemlendirme Hücresi Evaporatif nemlendiriciler genel kapsamda su havuzu, pompa ve ped-lerden oluşur. Pompa ile tankdaki su pedler üzerine gönderilir ve ped-lerin ıslanması sağlanır. Islanan pedlerin üzerinden geçen hava, gizli ısısı ile ped üzerindeki suyu buharlaştırarak bünyesine alır. Bu sayede havaya nem eklenirken sıcaklığında da düşüş meydana gelir.

BUHARLI NEMLENDİRME BUHAR DAĞITICI YERLEŞİMİ Buharlı nemlendirmede buharın havaya verimli şekilde yayılabilmesi için difözür öncesinde ve sonrasında konulacak ekipman ile araların-da bırakılması gereken mesafeler önemli bir kriterdir. Bu mesafeler doğru şekilde bırakılmaması durumunda buhar havaya yayılamadan bu yüzeyler ile temas edecek ve verimliliği düşecektir. Aşağıdaki şe-mada görünen Bn değeri; difüzör öncesindeki havanın nem içeriği (g/kg), eklenecek buhar miktarı (g/kg), seçilen difüzör uzunluğu (mm), kesitteki hava hızı (m/s), nemlendirici kapasitesine (kg/g) bağlı olarak değişmektedir.


Pedli Evaporatif Nemlendirmeyi Oluşturan Elemanlar; • Havuz (Paslanmaz Çelik Sac) • Şamandıra (Otomatik su dolumu için) • Taşma sistemi • Su Pompası • PVC Su Tesisatı • Su Kontrol Vanası • Ped • Ped Çerçeveleri (Paslanmaz Çelik Sac)

Evaporatif nemlendiricilerde selülozik ve cam elyaf malzemeden üretilen iki ayrı ped kullanılmaktadır. Selülozik pedler ıslanabilir ve sağlamlık sağ-layan kimyasal madde emdirilmiş selülozik kağıtlardır. Cam elyaf pedler ise su tutabilen ve ıslanmayı sağlayan katkı maddeli cam elyaf levhalar-dır. Selülozik ve Cam Elyaf Pedin teknik özellikleri aşağıdaki gibidir.

PEDLİ NEMLENDİRME HÜCRESİ BOYUT TABLOSU

Mod

el

6x6

6x9

6x12 9x9

9x12

9x15

9x18

12x1

2

12x1

5

12x1

8

12x2

1

12x2

4

15x1

5

15x1

8

15x2

1

15x2

4

15x2

7

15x3

0

18x1

8

18x2

1

18x2

4

18x2

7

18x3

0

18x3

3

18x3

6

21x2

1

21x2

4

21x2

7

21x3

0

21x3

3

21x3

6

21x3

9

21x4

2

24x2

4

24x2

7

24x3

0

24x3

3

24x3

6

24x3

9

24x4

2

B 612 918 1224 918 1224 1530 1836 1224 1530 1836 2142 2448 1530 1836 2142 2448 2754 3060 1836 2142 2448 2754 3060 3366 3672 2142 2448 2754 3060 3366 3672 3978 4284 2448 2754 3060 3366 3672 3978 4284

B' 712 1018 1324 1018 1324 1630 1936 1324 1630 1936 2242 2548 1630 1936 2242 2548 2854 3160 1936 2242 2548 2854 3160 3466 3772 2242 2548 2854 3160 3466 3772 4078 4384 2548 2854 3160 3466 3772 4078 4384

H 612 612 612 918 918 918 918 1224 1224 1224 1224 1224 1530 1530 1530 1530 1530 1530 1836 1836 1836 1836 1836 1836 1836 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2448 2448 2448 2448 2448 2448 2448

H' 842 842 842 1148 1148 1148 1148 1454 1454 1454 1454 1454 1760 1760 1760 1760 1760 1760 2066 2066 2066 2066 2066 2066 2066 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2678 2678 2678 2678 2678 2678 2678

L 1080 672 672 672 672 672 672 672 672 672 672 672 672 672 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080 1080


Yüksek Basınçlı Nemlendirme Hücresi Yüksek basınçlı nemlendirme hücresi, üzerinde nemlendirme suyunun yüksek basınç altında parçacıklara ayrılmasını sağlayan nozul sistemi-nin bulunduğu kaset ağ sistemi ve nemlendirme suyu şartlandırıcısı olan pompa ünitesinden oluşmaktadır. Kaset ağ sistemi ve hücre içe-risi tamamen paslanmaz sacdan imal edilmiştir. Sistemde geri dönüş suyu kullanılmayarak hijyenik nemlendirme sağlanmaktadır. Bu sistemin genel özellikleri; • % 99,7 nemlendirme oranı • Tek klima santralinde 480 lt/h kapasite • 78 lt/h – 8100 lt/h kapasite aralığı • Paslanmaz klima santrali içyapısı • İnverter ve selenoid valf yardımıyla hassas elektronik kontrol • %3’e kadar düşebilen drenaj, %97 su buharlaşma verimi • Geri dönüş suyu kullanmayan hijyenik nemlendirme • Modbus haberleşme olanağı Yüksek basınçlı nemlendirme sistemi ihtiyaç duyulan şartlara göre özel üretilen bir sistemdir. Kullanılan nozullar çalışma basınçlarının iki katı basınçta (150 Bar) test edilmektedir. Kaset ağ sistemi ile pompa ünitesi arasındaki bağlantı 200 bar basınca dayanıklı hidrolik özel hor-tumlarla yapılmaktadır.

YÜKSEK BASINÇLI NEMLENDİRME HÜCRESİ BOYUT TABLOSU

Mod

el

6x6

6x9

6x12 9x9

9x12

9x15

9x18

12x1

2

12x1

5

12x1

8

12x2

1

12x2

4

15x1

5

15x1

8

15x2

1

15x2

4

15x2

7

15x3

0

18x1

8

18x2

1

18x2

4

18x2

7

18x3

0

18x3

3

18x3

6

21x2

1

21x2

4

21x2

7

21x3

0

21x3

3

21x3

6

21x3

9

21x4

2

24x2

4

24x2

7

24x3

0

24x3

3

24x3

6

24x3

9

24x4

2

B 612 918 1224 918 1224 1530 1836 1224 1530 1836 2142 2448 1530 1836 2142 2448 2754 3060 1836 2142 2448 2754 3060 3366 3672 2142 2448 2754 3060 3366 3672 3978 4284 2448 2754 3060 3366 3672 3978 4284

B' 712 1018 1324 1018 1324 1630 1936 1324 1630 1936 2242 2548 1630 1936 2242 2548 2854 3160 1936 2242 2548 2854 3160 3466 3772 2242 2548 2854 3160 3466 3772 4078 4384 2548 2854 3160 3466 3772 4078 4384

H 612 612 612 918 918 918 918 1224 1224 1224 1224 1224 1530 1530 1530 1530 1530 1530 1836 1836 1836 1836 1836 1836 1836 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2448 2448 2448 2448 2448 2448 2448

H' 842 842 842 1148 1148 1148 1148 1454 1454 1454 1454 1454 1760 1760 1760 1760 1760 1760 2066 2066 2066 2066 2066 2066 2066 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2678 2678 2678 2678 2678 2678 2678

L 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000 2000

Nemlendirme Kontrol Sistemi; Yüksek basınçlı nemlendirme sistemi istenen kontrol yapısına göre sabit ya da değişken elektronik kart tasarımı ile kontrol edilebilmesi mümkündür. Sabit kontrollü sistemde; santral içindeki nemlendirme ünitesine yalnızca bir kuru kontak çıkışı ile kontrol etmesi mümkündür. Bu durumda nemlendirme ünitesi kendisine verilen çalış ya da dur emri ile istenen süre zarfında belirlenen kapasitede nemlendirme yapar. Değişken kontrollü sis-temde; klima santrali çalışma aralığını zamana, dış sıcaklığa, geri dönüş havası sıcaklığı-na ve istenen set değerlerine bağlı olarak çalışması, nemlendirme ünitesi üzerinde değiş-ken elektronik kart kullanılmasıyla sağlanabilmektedir. Bu durumda bir ya da birden fazla invertör yardımıyla sürülen elektrik motorları (dolayısıyla pompalar) belirlenen senaryo ve set değerleri aralığında devreye girecek ve istenen süre kadar devrede kalacaktır.


Ses; kulağımızın algılayabileceği basınç değişimleri olarak tanım-lanabilir. Ses bazen gürültü olarak isimlendirdiğimiz istenmeyen

ve rahatsızlık verici boyutuyla karşımıza çıkabilir. Rahatsızlık kavramı bizlerin sese karşı verdiğimiz tepkiye göre değişir. Bazı kişilerin hoşuna giden yüksek sesli müzikler başkaları için rahatsız edici olabilir. Sesin rahatsızlık verici olması için illa yüksek seviyeli olması şart değildir. Örneğin plaktaki cızırtı, bir musluğun su damlatması ya da kapı gıcırda-ması bazen bir jet sesi kadar rahatsız edici olabilir.

Ses Basıncı ve Gücü Sesin fiziksel özellikleri olan basınç ve gücü tanımlamak için sıcaklık ve ısı ile arasındaki analojiden faydalanabiliriz. Oda içerisinde bulunan bir elektrikli ısıtıcı birim zamanda belli bir enerji (Joule/sec) açığa çı-kartır. Yani belirli bir güce (Watt = Joule/sec) sahiptir. Bu o radyatörün çevresel faktörlerden etkilenmeden ne kadar ısı üretebileceğini bir ölçüsüdür. Açığa çıkan enerji odanın sıcaklığını artırarak ortama yayılır ve basit bir termometre ile ölçülebilir. Ancak odanın herhangi bir nokta-sındaki sıcaklık yalnızca ısıtıcının gücüne ve o noktaya olan uzaklığına değil, oda duvarları tarafından emilen ısıya ve camlardan veya kapıdan dış ortama iletilen ısıya da bağlı olarak değişir.

SusturucuSistemleri

𝑃 : 𝐺üç (𝑊 ) 𝐼 : Ş𝑖𝑑𝑑𝑒 𝑡 (𝑗 / 𝑠𝑚 2)𝜌 : 𝐵𝑎𝑠𝚤 𝑛ç (𝑃𝑎) 𝑟 : 𝐾𝑎𝑦 𝑛𝑎ğ𝑎 𝑂𝑙𝑎𝑛 𝑈 𝑧𝑎𝑘𝑙𝚤 𝑘 (𝑚 ) 𝑐 : 𝑆𝑒 𝑠 𝐻𝚤 𝑧𝚤

Oda içerisinde bulunan bir ses kaynağı birim zamanda belli bir ses enerjisi (Joule/sec) açığa çıkarır. Yani belli bir güce (Watt = Joule/sec) sahiptir. Bu, o ses kaynağının çevresel etkenlerden bağımsız olarak ne kadar akustik enerji üretebileceğinin bir ölçüsüdür. Üretilen enerji oda-daki ses basıncını yükselterek ortama yayılır. Ancak herhangi bir nok-tadaki ses basıncı sadece kaynağın gücüne ve noktanın kaynağa olan uzaklığına değil, duvarlar tarafından emilen ses enerjisine, camlardan veya kapıdan dış ortama iletilen ses enerjisine de bağlı olarak değişir.

Silencer


Desibel cinsinden ses basınç düzeyi, Lp = 20 log (P/Po) ifade edilir. Bu-rada P: ölçülen ses düzeyi (Pa cinsinden), Po ise referans ses düzeyidir. • Basınçta oluşan 3 dB’lik bir değişim (1.4 kat artış-azalış) ancak his-

sedilebilir bir düzeydedir. • 10 dB’lik bir değişim ise (3.16 kat artış-azalış) sesin bir kat gürleştiği

hissini uyandırır.

Gürültü Önleme Gürültünün insanları rahatsız etmemesi için alınabilecek önlemlerin tümü gürültü denetimidir. Gürültü yayılımı; Kaynak → İletim Yolu → Alıcı Ortam şeklinde gerçekleşmektedir. Gürültü denetimi için alınacak önlemler; • Kaynakta azaltma veya önleme • Yayılma ortamı ve iletim yolunda azaltılması • Alıcı ortamda azaltılması

Ses Basıncı Değişim Aralığı 20 μPa ortalama bir kişi tarafından duyulabilecek en düşük ses sevi-yesi olarak kabul edilmiştir. Bu değere uyum eşiği denilmektedir. 100 Pa ise çok yüksek bir seviyedir ve acıya yol açar. Bu nedenle acı eşiği olarak isimlendirilir. Kulağımız lineer değil, logaritmik artışlara karşı hassastır. Bu sebeplerden ötürü akustik parametrelerin tespitinde ölçülen değerin bir referans seviyeye oranının logaritması olan desibel (dB) ölçeği kullanılır.

Ses Düzeyindeki Değişim (dB) Algılanan Sesin Gürlüğündeki Değişim

3 Ancak Hissedilebilir

5 Belirgin Derecede Farklı

10 İki Kat Farklı

15 Çok Farklı

20 Dört Kat Farklı


Yutum; havada yayılan ses enerjisi ısı enerjisine dönüşür.

Yalıtım; havada yayılan ses enerjisinin yalıtımı ile ses enerjisinin yalıtım içinden geçişi engellenir

Sönüm; yapısal kökenli ses enerjisi ısı enerjisine dönüştürülür.

Sönümleyici malzemeler; bitüm esaslı bileşiklerdir. • Yutucu Malzemeler; • Açık gözenekli malzemeler: Kaya yünü, köpüklü plastikler, perdeler ve press edilmiş tekstil artıkları vb. malzemelerdir.


Susturucu Hücresi Susturucu hücresi klima santralinde ses kaynağı olan fan hücresinin öncesine ve/veya sonrasına yerleştirilerek oluşan sesin klima santrali çevresine ve/veya kanal sistemi ile alıcı ortam olan yaşam mahallerine ulaşan etkisini azaltmak için kullanılmaktadır.

Susturucu yapımında ses yutuculuk özelliğine sahip açık gözenekli kaya yünü kullanılmaktadır. Sac levhalardan oluşturulan susturucu kulislerinin içleri bu kaya yünü ile doldurulur ve hücre içerisine yeterli kulis boşlukları bırakılarak yerleştirilir.

Susturucuların performanslarının artırılması ve hava tarafı basınç kayıplarının düşük olması için standart olarak her kulisin hava giriş yüzeylerinde yuvarlatılmış yüzeyli sac parça uygulaması yapılmaktadır.

SUSTURUCU HÜCRESİ BOYUT TABLOSU

Mod

el

6x6

6x9

6x12 9x9

9x12

9x15

9x18

12x1

2

12x1

5

12x1

8

12x2

1

12x2

4

15x1

5

15x1

8

15x2

1

15x2

4

15x2

7

15x3

0

18x1

8

18x2

1

18x2

4

18x2

7

18x3

0

18x3

3

18x3

6

21x2

1

21x2

4

21x2

7

21x3

0

21x3

3

21x3

6

21x3

9

21x4

2

24x2

4

24x2

7

24x3

0

24x3

3

24x3

6

24x3

9

24x4

2

B 612 918 1224 918 1224 1530 1836 1224 1530 1836 2142 2448 1530 1836 2142 2448 2754 3060 1836 2142 2448 2754 3060 3366 3672 2142 2448 2754 3060 3366 3672 3978 4284 2448 2754 3060 3366 3672 3978 4284

B' 712 1018 1324 1018 1324 1630 1936 1324 1630 1936 2242 2548 1630 1936 2242 2548 2854 3160 1936 2242 2548 2854 3160 3466 3772 2242 2548 2854 3160 3466 3772 4078 4384 2548 2854 3160 3466 3772 4078 4384

H 612 612 612 918 918 918 918 1224 1224 1224 1224 1224 1530 1530 1530 1530 1530 1530 1836 1836 1836 1836 1836 1836 1836 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2142 2448 2448 2448 2448 2448 2448 2448

H' 842 842 842 1148 1148 1148 1148 1454 1454 1454 1454 1454 1760 1760 1760 1760 1760 1760 2066 2066 2066 2066 2066 2066 2066 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2372 2678 2678 2678 2678 2678 2678 2678

L 1794 1794 1794 1794 1794 1794 1794 1794 1794 1794 1794 1794 1794 1794 1794 1794 1794 1794 1794 1794 1794 1794 1794 1794 1794 1794 1794 1794 1794 1794 1794 1794 1794 1794 1794 1794 1794 1794 1794 1794


GÖZETLEME CAMI Hücrelerinde servis kapılarına montaj yapılarak klima santralini durdurmaya gerek kalmadan hücre içerisinin izlenmesini sağlamaktadır. Standart tip gözetleme camlarından daha geniş bir yüzeye ve tamamen saydam polikarbonat bir cama sahip olduğundan gözlem yapmayı kolaylaştırır. Çift cidarlı olduğu için yalıtım sağlar.

UV (ULTRAVİYOLE) LAMBAKlima santralinden geçen hava içeresinde toz, katı partiküller, organik kirleticiler (mik-roorganizmalar) bulunmaktadır. Kullanılan standart filtreleme yöntemleri ile (G,M ve F sınıfı filtreler) hava içerisindeki toz ve partiküllerin filtreleme işlemi yapılabilmektedir. Sadece mikroskop yardımı ile görülebilen ve insan sağlığına olumsuz etkileri olan mikroorganizmaların (organik kirleticiler) havadan uzaklaştırılması standart filtreleme yöntemleri ile mümkün olmamaktadır. Bunun için düşük dalga boyuna sahip UV (Ultra Viyole) ışınlar kullanılarak, zararlı mikroorganizmaların DNA moleküler bağlarını birbi-rinden ayırıp yok edilerek etkinlikleri durdurulmakta ve steril bir hava sağlanmaktadır. 90-400 nm (nanometre) dalga boyuna sahip UV ışınlarının 200-280 nm dalga boyun-daki bölümü UV-C olarak isimlendirilir ve sterilizasyon işlemi için kullanılmaktadır.Klima santralinın bir hücresi içine montajı yapılmakta ve şartlandırılan havanın steril olarak santrali terk etmesi sağlanmaktadır. İnsan sağlığına zarar vermemesi için tek-nik personelin ışımaya maruz kalmayacağı şekilde hem elektronik hem de mekanik güvenlik önlemleri alınmaktadır.

KAMERABOREAS Klima Santrali fan, filtre veya gereken başka hücrelerinde çalışma duru-munun izlenebilmesi için talebe bağlı olarak gözetleme camı yerine kamera siste-mi kullanılmaktadır. Bu sayede fan hücresinde; fanın çalışma, arıza durum bilgisi vb. tespiti pratik bir şekilde yapılabilmekte, web üzerinden erişim sağlanarak uzak mesafeden de izlenebilmektedir.

AYDINLATMA Hücre içlerinin aydınlatılmasında Led aydınlatmalar kullanılmaktadır. Sistemin diğer tamamlayıcıları etanj aydınlatma armatürü ve açma kapama anahtarından oluşmaktadır. Aydınlatma armatürü panel içine montaj edilmektedir. Özel tasarımı sayesinde panel iç ve dış yüzeyinde bir çıkıntı oluşturmamakta, iç yüzeylerin temiz-liğinin kolay yapılmasına olanak vermektedir. Açma kapama anahtarı ilgili hücrenin servis yönüne montaj edilmektedir.

Aksesuarlar


SERVİS KAPISI GÜVENLİK ANAHTARI Hücre kapılarının açık veya kapalı olma bilgisinin alınması için kullanılmaktadır. Bu sayede cihazın çalışması esnasında kapı açılır ise kapı açık bilgisi oluşturulmakta ve senaryoya göre cihaz gücünün kesilmesi sağlanmaktadır.

SERVİS KAPISI DURDURUCU Hücre kapılarının açık konumda iken kapının geri kapanmasını önlemek için kullanıl-maktadır. Servis kapısının tam açık konuma getirildiği durumda mekanik kilitleme sistemi devreye girmektedir. Kapının kapatılması için el ile mekanik kilit devre dışı bırakılarak kapının tekrardan kapanması sağlanmaktadır.

SULU BATARYA VANASI + VANA MOTORU Akış kontrol vanaları klima santralinde kullanılan sulu eşanjörlerin akışkan debisi kontrolünde kullanılmaktadır. İki ve üç yollu uygulaması vardır. İki yollu uygulamada su debisi oransal ya da On/Off olarak kontrol edilebilmektedir. Üç yollu uygulamada ise sistemden gelen su ile kazandan gelen suyun karışımı da yapılarak daha hassas kontrol sağlanabilmektedir.

PANİK BUTON Klima santralinde acil bir durum gerçekleşmesi anında basılarak ana gücün ke-silmesini sağlamaktadır. Mekanik ve Elektriksel olarak risk taşıyan hücrelerde uygulanmaktadır.

TAMİR BAKIM ŞALTERİ Klima santralinin bakımları esnasında ana gücün cihaz üzerinden kesilmesi için kullanılır, böylece klima santralina güvenli şekilde servis verilebilir.

FARK BASINÇ ANAHTARI Klima santrali içerisinde 0-500 Pa aralığında oluşan basınçların istenilen değere ulaşması durumunda sinyal bilgisi almak için kullanılır. 0-250 Pa ve 0-500 Pa olmak üzere iki farklı modeli vardır. İstenilen iki nokta arasında oluşan basınç farkının, fark basınç anahtarı üzerinden ayarlanan basınç noktasına ulaşması durumunda uyarı bilgisi oluşturmaktadır. Klima santralinde genellikle; • Filtre kirlilik kontrolü • Fan akış bilgisi, kayış koptu bilgisi almak için kullanılmaktadır.

DAMPER MOTORU Damper motorları klima santrallerinde damper açıklıklarını ayarlayarak hava debisi kontrolü için kullanılmaktadır. Damperin tam kapalı ya da tam açık konuma gelme-sini sağlayan on/off kontrollü ve damperin istenilen açıklıkta ayarlanmasını sağlayan oransal kontrollü uygulamaları vardır. Donma koruması, duman kontrolü ve hijyen uy-gulamalarında güvenlik amaçlı olarak yay geri dönüşlü damper motoru uygulaması da mevcuttur. Damper motoru enerji olduğu sürece bünyesinde yayı kurar ve bu pozisyon-da kalmasını sağlar. Enerjinin kesilmesi durumunda yayı serbest bırakarak damperin hızlı bir şekilde kapalı konuma gelmesini sağlar.


DONMA TERMOSTATI Klima santralinde kullanılan sulu eşanjörlerin üzerinden geçen havanın sıcaklığı suyun donma sıcaklığı değerine yaklaşması durumunda uyarı sinyali oluşturarak donma kontrol senaryosunun çalışmasını sağlamaktadır. Bu durumda taze hava fanı durur, taze hava damperi kapalı konuma geçer ve ısıtıcı eşanjör vanasının açık konuma geçmesi sağlanır. Donma koşulları normale döndüğünde sistem normal çalışma senaryosuna geri döner.

NEM VE SICAKLIK SENSÖRÜ Klima santralinın giriş ve çıkış hatlarına konumlandırılarak havanın nem ve sıcaklık değerlerinin ölçülmesi için kullanılmaktadır.

FREKANS KONVERTÖRÜ Frekans konvertörü motorun hızını kontrol ederek fan hızını ayarlayabilmeyi sağla-yan bir motor sürücüsüdür. Frekans konvertörü sabit frekanslı AC güç girişini ayar-lanabilir frekanslı çıkışa çeviren elektronik cihazlar olup motora sağlanan elektrik gücünün frekansını kontrol ederek motorun hızını kontrol etmektedir.

SULU BATARYA BAĞLANTI FLANŞI Klima santralinde sulu bataryaların su besleme hattına bağlanması için kullanıl-maktadır. DIN standartlarına göre kollektör çaplarına uygun çapta içten dişli olarak kullanılmaktadır.

ÇATI SACI VE HOOD Çatı sacı ve hood dış ortamda konumlandırılacak klima santrallerinin, kar ve yağ-mur sularının olumsuz etkilerinden korunması için kullanılmaktadır. Çatı sacının eğimli tasarımı ile kar ve yağmur sularının klima santrali üzerinden tahliyesi hızlı bir şekilde sağlanmaktadır. Çatı sacı birleşim yerlerinde sızdırmaz contalama sistemi kullanılmaktadır. Çatı sacı kenarlarında bulunan saçak sistemi ile klima santrali yüzeylerine su temas etmeden tahliyesi sağlanabilmektedir. Hood tasarımında kullanılan eğimli kanat yapıları su damlacıklarının hava akışı ile sürüklenerek klima santrali içerisine ulaşmasını önlemektedir. Hood önlerinde kullanılan kafesli tel sistemi ile hayvan, yaprak, kağıt vb. parçaların klima santrali içerisine girmesini önlemektedir. Çatı sacı ve hood galvaniz üzeri boyalı sacdan imal edilmektedir. Galvaniz sac işlendikten sonra boyanarak kullanılmaktadır. İsteğe bağlı olarak pas-lanmaz sacdan da imal edilebilmektedir. Kullanılan tüm bağlantı vidaları paslanmaz olarak kullanılmaktadır.

AKTİF SUSTURUCU Aktif susturucular gürültü kaynağında oluşan orjinal sese yöneltilen karşıt sinyaller oluşturarak gürüntünün sönümlenmesi sağlamaktadır. Sistem ANC (Active Noise Control) Ünitesi, mikrofon ve karşıt sinyalleri oluşturan hoparlörden oluşmaktadır. Aktif susturucu gürültü spektrumdaki değişikleri algılayıp sönümlemek için karşıt gürültü oluşturması ile 10 dB(A) gürültü düşümü sağlamaktadır. Klima santraline ya da kanala uygulanabilmektedir. Standart susturucu ünitelerine göre çok az yer kaplar.

Red – Original, Blue – Passive, Black – Active (ANC On)


Otomasyon Sistemleri

İklimlendirme işlemlerinin uygulandığı ortamların ihtiyaçları; mevsime, zamana, kullanım amacına, dış ortam şartlarına, bina yapısına bağlı

olarak gün içerisinde farklılıklar gösterebilmektedir. Bu farklı çalışma durumlarına göre ortamda istenen konfor şartlarının yakalanması, kontrol altında tutulabilmesi ve sürekliliğinin sağlanması için klima santrallerinde otomasyon sistemlerinin kullanılması gerekmektedir. Otomasyon sistemlerinin kullanımı ile; • Ortam şartlarında hassas kontrolün yapılması ve sürekliliğinin

sağlanması, • İhtiyaç duyulan miktar kadar güç tüketimi yapılarak enerji tasarrufu

sağlanması, • Belirlenen kontrol ve alarm noktaları ile klima santralinin sürekli

izlenebilmesi, önlem alınması, periyodik bakımlarının zamanında yapılması ile cihaz ömrünün uzaması,

• Mevsim geçişlerinde free cooling yapılıp enerji tüketiminin minimum seviyede tutulması,

• Filtre kirliliklerinin izlenmesi ile doğru zamanda değişimlerinin gerçekleştirilmesi,

• Donma kontrolü ile sulu eşanjörlerinin güvenlik önlemlerinin alınması,

• Sulu eşanjörlerde iki veya üç yollu vana kontrolü ile kapasite kont-


rolünün yapılması, • Gazlı eşanjörlerde elektronik genleşme vanası kontrolü ile kapasite

kontrolünün yapılması, • Frekans invertörü ile hava debisi ya da basınç farkı referans alınarak

motor devrinin değiştirilmesi ile değişken ya da sabit hava debisi kontrolü yapılması,

• Elektrikli ısıtıcılarda tristör kullanımı ile oransal kapasite kontrolü yapılması,

• Damper motoru kullanımı ile damper açıklarının on/off ya da oransal olarak kontrol edilebilmesi,

• Klima santrali ile ilgili tüm elektro mekanik güvenlik önlemlerinin alınması,

• Düşük-yüksek sıcaklık alarmı, düşük-yüksek basınç alarmı, filtre kirlilik alarmı, yüksek akım alarmı, hava akışı var-yok kontrol alarmı, kapı açık-kapalı alarmı vb. kontrol ve güvenlik noktaları tanımla-narak iş ve işçi sağlığı noktalarında yüksek güvenlik önlemlerinin alınması,

• Yangın senaryosu ile acil durumlarda yüksek güvenlik önlemlerinin uygulanabilmesi

• Klima santralinin tüm fonksiyonlarının tek bir noktadan izlenebilme-si ve kontrol edilebilmesi,

• Zamanlama programları ile klima santralinin çalışma zamanlarının saatlik, günlük haftalık planlanabilmesi işlemleri gerçekleştirile-bilmektedir. Yukarıda belirtilen her bir özelliğin kullanımı ile klima santrali istenen ortam konfor şartlarını minimum enerji tüketimi ile hassas bir şekilde sağlamaktadır.

Klima Santralinde Kullanılan Otomasyon Ekipmanları

GÜÇ VE KONTROL PANOSU Boreas klima santralinde güç ve kontrol panosu aynı gövde içerisinde konumlandırılmaktadır. Panonun projelendirilmesi ve imalatındaki tüm yöntem ve uygulamalar CE direktiflerine uyum sağlayacak şekilde ya-pılmaktadır. Güç kısmında; klima santraline ana güç beslemesinin ve dağıtımının yapılması için gerekli olan ekipmanlar konumlandırılmıştır. Kontrol kısmında ise, KNX, Lon, Bacnet, Modbus gibi açık protokoller aracılığı ile mevcut BMS sistemlerine kolay entegrasyonu yapılabilecek kontrol kartı ve tüm sensörlerin bağlantı noktaları bulunaktadır. Güç ve kontrol panosu dış etkenlerden korunması amacı ile IP56 sı-nıfında imal edilmektedir. Panonun ortam sıcaklığının kontrol altında tutulabilmesi için pano hacmine havalandırma menfezi ve sirkülasyon fanı uygulaması yapılmaktadır. Detay bilgileri aksesuarlar bölümünde anlatılan kontrol ekipmanları aşağıdaki gibidir. • Fark Basınç Anahtarı • Nem ve Sıcaklık Sensörü


• Damper Motoru • Donma Termostatı • Frekans Konvertörü • Akış Kontrol Vanası • Flow Switch • İç Hava Kalitesi Sensörü • CO2 Sensörü

Klima Santralinde Otomasyon Senaryoları BOREAS Klima Santralinde standart olarak; • Rotorlu ısı Geri Kazanımlı Klima Santrali • Plakalı Isı Geri Kazanımlı Klima Santrali • Taze Havalı Klima Santrali • Karışımlı Klima Santrali

Otomasyon senaryoları uygulanmaktadır. İsteğe ve ihtiyaca bağlı olarak farklı senaryolarda oluşturulabilmektedir.


Pratik Bilgiler

Klima Santrali Seçerken Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar Fan Seçimi yapılırken aşağıdaki öncelik sorularına cevap verilerek yapılması gerekmektedir.

1. Klima Santralinin uygulama tipi nedir? a. Hijyen Uygulaması → Plug Fan veya EC Plug Fan Seçilmesi Önerilmektedir.b. Konfor Uygulaması → Plug Fan Seçilmesi Önerilmektedir c. Genel Havalandırma → Geriye Eğik Seyrek Kanatlı Fan veya İleri Eğik Sık Kanatlı Fan Seçilmesi Önerilmektedir.

2. İstenen debi ve basınç değerleri nedir? a. Yüksek Debi – Yüksek Basınç → Plug Fan, EC Plug Fan veya Geriye Eğik Seyrek Kanatlı Fan seçilmesi Önerilmektedir b. Yüksek Debi – Düşük Basınç → İleri Eğik Sık Kanatlı Fan Seçilmesi Önerilmektedir.

3. Fan verim değeri nedir? a. Orta verim → İleri Eğik Sık Kanatlı Fan Seçilmesi Önerilmektedir b. Yüksek verim → EC Plug Fan veya Plug Fan veya Geriye Eğik Seyrek Kanatlı Fan Seçilmesi Önerilmektedir.

Nemlendirme Seçimi yapılırken aşağıdaki sorulara ve cevaplarına dikkat edilerek seçim yapılması önerilmektedir.

1. Klima Santrali uygulama tipine göre hangi tip nemlendirme seçil-melidir?

a. Hijyen Uygulaması; i. Buharlı Nemlendirme seçilmesi önerilmektedir. b. Konfor Uygulaması; i. Fıskiyeli Tip Nemlendirme seçilmesi önerilmektedir.

Klima Santralinde Sık Kullanılan Santrifüj Fan Örnekleri

İleri Eğik Sık Kanatlı Fan

Geriye Eğik Seyrek Kanatlı Fan Plug Fan Plug EC Fan

- Düşük Basınç - Yüksek Debi - Genel Havalandırma - Orta Verim - Kayış Kasnak Sistemi

- Yüksek Basınç - Yüksek Debi - Konfor Uygulamalarında - Yüksek Verim - Kayış Kasnak Sistemi / Frekans İnvertörü

- Yüksek Basınç - Yüksek Debi - Konfor ve Hijyen Uygulamalarında - Yüksek Verim - Frekans İnvertörü

- Yüksek Basınç - Yüksek Debi - Konfor ve Hijyen Uygulamalarında - Yüksek Verim - Kendinden Devir Kontrollü


c. Genel Havalandırma; i. Pedli Tip Nemlendirme seçilmesi önerilmektedir.

Eşanjör Seçimi yapılırken aşağıdaki sorulara ve cevaplarına dikkat edilerek seçim yapılması önerilmektedir.

1. Klima Santrali uygulama tipine göre batarya özellikleri ne olmalıdır? a. Hijyen Uygulaması; i. Yüzey Kaplaması → Hidrofilik veya Epoksi kaplama önerilmektedir. ii. Çerçeve Malzemesi → Boyalı Galvaniz Sac veya Paslanmaz Sac seçilmesi önerilmektedir. b. Konfor Uygulaması; i. Yüzey Kaplaması → Epoksi kaplama yada Alüminyum seçilmesi önerilmektedir. ii. Çerçeve Malzemesi → Boyalı Galvaniz Sac veya Galvaniz Sac seçilmesi önerilmektedir.c. Genel Havalandırma; i. Yüzey Kaplaması → Alüminyum seçilmesi önerilmektedir. ii. Çerçeve Malzemesi → Galvaniz Sac seçilmesi önerilmektedir.

2. İzin Verilebilir Basınç Kayıpları Ne Olmalıdır? a. Akışkan Tarafı Basınç Kaybı i. Sulu Soğutma Bataryasında → 30 kPa geçmemesi önerilmektedir. ii. Sulu Isıtma Bataryasında → 20 kPa geçmemesi önerilmektedir. iii. Gazlı Bataryada → 50 kPa geçmemesi önerilmektedir.b. Hava Tarafı Basınç Kaybı i. Sulu Soğutma Bataryasında → 150 Pa geçmemesi önerilmektedir. ii. Sulu Isıtma Bataryasında → 80 Pa geçmemesi önerilmektedir. iii. Gazlı Bataryada → 150 Pa geçmemesi önerilmektedir.

3. Batarya Sıra Sayısı Kaç Olmalıdır? a. Sulu Soğutma Bataryasında → 8 sırayı geçmemesi önerilmektedir b. Sulu Isıtma Bataryasında → En az 2 en fazla 4 sıra seçilmesi önerilmektedir.c. Gazlı Bataryada → 8 sırayı geçmemesi önerilmektedir.

4. Batarya Yüzey Hava Hızı Kaç Olmalıdır? a. Tüm batarya tiplerinde 2,5–3 m/s aralığında seçilmesi önerilmektedir.

Özellik Durum Kapasite Hava Tarafı

Basınç Kaybı Akışkan Tarafı Basınç Kaybı

Sıra Sayısı Artarsa Artar Artar Azalır

Hatve Ölçüsü Artarsa Azalır Azalır Artar

Devre Sayısı Artarsa Azalır Azalır Azalır

Boru Sayısı Artarsa Artar Artar Artar


Filtre Seçimi yapılırken aşağıdaki sorulara ve cevaplarına dikkat edi-lerek seçim yapılması önerilmektedir.1.KlimaSantraliuygulamatipinegörefiltreözelliklerineolmalıdır? a. Hijyen Uygulaması; i. Ön Filtre → G4 Sınıfı Panel Filtre seçilmesi önerilmektedir ii. Hassas Filtre → F9 Sınıfı Rijit Çerçeveli Torba Filtre seçilmesi önerilmektedir. b. Konfor Uygulaması; i. Ön Filtre → G3 veya G4 Sınıfı Panel Filtre seçilmesi önerilmektedir ii. Hassas Filtre → F7, F8 veya F9 Sınıfı Torba Filtre seçilmesi önerilmektedir. c. Genel Havalandırma; i. Ön Filtre → G2 veya G3 Sınıfı Panel Filtre seçilmesi önerilmektedir ii. Hassas Filtre → F5 veya F6 Sınıfı Torba Filtre seçilmesi önerilmektedir.2.FiltreDeğişimZamanlarıNeOlmalıdır? a. Ön Filtreler için hava tarafı basınç kaybı 150 Pa’lı geçmeden değiştirilmesi önerilmektedir b. Hassas Filtreler için hava tarafı basınç kaybı 250 Pa’lı geçmeden değiştirilmesi önerilmektedir.

Isı Geri Kazanım Seçimi yapılırken aşağıdaki sorulara ve cevaplarına dikkat edilerek seçim yapılması önerilmektedir.1.KlimaSantraliuygulamatipinegörehangiısıgerikazanımtipiseçilmelidir? a. Hijyen Uygulaması; i. Run Around Isı Geri Kazanım seçilmesi önerilmektedir ii. Heat Pipe Isı Geri Kazanım seçilmesi önerilmektedir. b. Konfor Uygulaması; i. Rotor Tip Isı Geri Kazanım seçilmesi önerilmektedir. ii. Plakalı Tip Isı Geri Kazanım seçilmesi önerilmektedir. c. Genel Havalandırma; i. Rotor Tip Isı Geri Kazanım seçilmesi önerilmektedir. ii. Plakalı Tip Isı Geri Kazanım seçilmesi önerilmektedir. 2.EmişveÜflemeHattınınayrıkonumlandırılmasıgerekendurumlardahangitipısıgerikazanımseçilmelidir? a. Run Around Isı Geri Kazanım seçilmesi önerilmektedir. b. Heat Pipe Isı Geri Kazanım seçilmesi önerilmektedir. (maks. 5 m farka kadar) 3.Hemgizlihemdeduyulurısıtransferiileısıgerikazanımgereklioldu-ğundahangitipısıgerikazanımıkullanmalıyım? a. Sorption Tip Rotorlu Isı Geri Kazanımın seçilmesi önerilmektedir. b. Selülozik malzemeden imal edilen Plakalı Tip Isı Geri Kazanımın seçilmesi önerilmektedir. 4.HavatarafıbasınçkaybımaksimumkaçPaseçilmelidir? a. Rotorlu Tip Isı Geri Kazanım için 250 Pa’ı geçmemesi önerilmektedir. b. Plakalı Tip Isı Geri Kazanım için 200 Pa’ı geçmemesi önerilmektedir. c. Run Around ve Heat Pipe Tip Isı Geri Kazanım için 150 Pa’ı geçmemesi önerilmektedir.

Klima Santrali Seçerken Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar


PSİK

ROM

ETRİ

K Dİ

YAGR

AM K

ULLA

NIM

I Şe

kil 1

Ps

ikro

met

rik

Diy

agra

m Ö

lçek

ve

Çiz

gile

ri

1 K

uru

Term

omet

re S

ıcak

lığı Ö

lçeğ

i 2

Özg

ül N

em Ö

lçeğ

i 3

Doy

ma

Sıca

klığ

ı Çiz

gile

ri 4

Enta

lpi Ö

lçeğ

i 5

Bağı

l Nem

Çiz

gile

ri 6

Yaş

Ter

mom

etre

Sıc

aklığ

ı Çiz

gile

ri 7

Kur

u Te

rmom

etre

Sıc

aklığ

ı Çiz

gile

ri 8

Özg

ül H

acim

Çiz

gile

ri 9

Nem

Ora

nı Ç

izgi

leri

10

Duy

ulur

Isı O

ranı

Gös

terg

esi

11

Duy

ulur

Isı O

ranı

Gös

terg

e O

rijin

i

Şeki

l 2

PR

OSE

SLE

R

A-S

adec

e N

emle

ndirm

e E-

Sade

ce N

em A

lma

B-Is

ıtma

& N

emle

ndirm

e F-

Soğu

tma

& N

em A

lma

C-D

uyul

ur Is

ıtma

G-D

uyul

ur S

oğut

ma

D-K

imya

sal N

em A

lma

H-E

vapo

ratif

Soğ

utm

a

Prob

lem

1

Hav

a de

bisi

108

00 m

³/h,

27 º

C ku

ru

term

omet

re

sıcak

lığı

ve

20

ºC

yaş

term

omet

re s

ıcak

lığın

daki

dön

üş h

avas

ı (R

A);

3600

m³/h

hav

a de

bisin

de 3

5 ºC

ku

ru t

erm

omet

re s

ıcak

lığı

ve 2

5 ºC

yaş

te

rmom

etre

sıc

aklığ

ında

ki

taze

ha

va

(OA

) ile

kar

ıştırı

lmak

iste

niyo

r. K

arşım

ha

vası

nın

özel

likle

rini b

ulun

uz.

Şeki

l 3

O

A v

e RA

nok

tala

rı gr

afik

üze

rinde

işa

retle

nere

k Ö

zgül

Hac

im d

eğer

leri

okun

ur.

OA

= 0

,873

m³/k

g R

A =

0,8

95 m

³/kg

OA

= 3

600

/ 0,8

73 =

412

3,2

kg/h

R

A =

1080

0 / 0

,895

= 1

2067

kg/

h

T

opla

m =

161

90,2

kg/

h M

Nok

tası

Kur

u Te

rmom

etre

Sıc

aklığ

ı: 35

x 4

123,

2 / 1

6190

,2

= 8,

91 ºC

27

x 1

2067

/ 16

190,

2 =

20,1

2 ºC

Top

lam

= 2

9,0º

C Sı

cakl

ığa

göre

diğ

er ö

zelli

kler

i oku

nur.

Yaş

Ter

mom

etre

Sıc

aklığ

ı = 2

1,3

ºC

Enta

lpi =

62,

1 kj

/kg

Özg

ül N

em =

12,

9 g/

kg

Bağı

l Nem

= %

51,1

Prob

lem

2

Hav

a de

bisi

900

0 m

³/h,

0 ºC

ve

%85

ba

ğıl

nem

deki

ha

va

35

ºC’y

e ka

dar

ısıtıl

mak

iste

niyo

r. Is

ıtıla

n ha

vanı

n 35

ºC

’ki

bağı

l ne

min

i, ya

ş te

rmom

etre

sıc

aklığ

ı ve

duy

ulur

ısıt

ma

için

ger

ekli

olan

ısıtm

a en

erjiy

i hes

apla

yını

z.

Şeki

l 4

D

ış ha

va sı

cakl

ığı (

OA

) nok

tası

gra

fik

üzer

inde

işar

etle

nir.

Özg

ül n

em h

attı

üzer

inde

ilen

erek

iste

nen

35 ºC

nok

tası

işare

tleni

r. 2

Nok

tası:

Y

aş te

rmom

etre

sıca

klığ

ı = 1

5,6

ºC

Bağı

l Nem

i = %

9,2

3 En

talp

i = 4

3,4

kj/k

g

OA

Nok

tası:

En

talp

i = 8

,05

kj/k

g Ö

zgül

Hac

im =

0,7

78 m

³/kg

Isıtm

a İç

in G

erek

li En

erji

Mik

tarı;

Q

duyu

lur =

V x

ρ x

Cp

x ∆T

Q

=(9

000/

(360

0x0,

778)

)x1,

005x

(35–

0)

Q =

113

kW

Prob

lem

3

Hava

deb

isi 1

0000

m³/h

, 30

ºC v

e %

50 b

ağıl

nem

değ

erin

e sa

hip

giriş

hav

ası

soğu

tucu

eş

anjö

rde

soğu

tula

rak

12,5

ºC v

e %

98 b

ağıl

nem

çık

ış de

ğerin

e ul

aşar

ak e

şanj

örü

terk

et

mek

tedi

r. G

erçe

kleş

en

topl

am

soğu

tma

gücü

nü, y

oğuş

an n

em m

ikta

rını v

e du

yulu

r ısı

ora

nını

hes

apla

yını

z.

Şeki

l 5

EA

Nok

tası:

En

talp

i = 6

4,32

kj/k

g Öz

gül N

em =

13,

37 g

/kg

Özgü

l Hac

im =

0,8

77 m

³/kg

LA N

okta

sı:

Enta

lpi =

34,

97 k

j/kg

Özg

ül N

em =

8,8

8 g/

kg

Topl

am S

oğut

ma

Kap

asite

si;

Q =

(34,

97-6

4,32

)x(1

0000

/360

0)/0

,877

Q

= -9

2,97

kW

Y

oğuş

an N

em M

ikta

rı;

W=(

8,88

-13,

37)x

(100

00/0

,877

)/100

0

= -5

1,2

kg/h

D

uyul

ur ıs

ı ora

nı g

öste

rge

oriji

ni il

e du

yulu

r ısı

ora

nı g

öste

rges

i ara

sına

para

lel ç

izgi

ile

SHR

= 0

,609

Duy

ulur

ısı o

ranı

bul

unur

.

Gene

l For

mül

ler

Qdu

yulu

r = V

x ρ

x C

p x

∆T

Q

topl

am =

V x

ρ x

∆h

W

nem

l.=V

x ρ

x ∆X

Q(k

W) I

sı , V

(kg/

s) D

ebi ,

ρ(k

g/m

³) Y

oğun

luk

, Cp

(kJ/

(kg

K) Ö

zgül

Isı,

T(ºC

) Sıca

klık

, h(k

J/kg

) Ent

alpi

, W( k

g/h)

Nem

, X(g

/kg)

Özg

ül n

em


BAR

OM

ETR

IC P

RES

SUR

E: 1

01,3

25 k

Pa

PSYC

HR

OM

ETR

IC C

HA

RT

NO

RM

AL

TEM

PER

ATU

RE

SI U

nits

SEA

LEV

EL

-25

-20

-15

-10

-50

510

1520

2530

3540

4550

55

DR

Y BU

LB T

EMPE

RAT

UR

E - °

C

-20-10

010

2030

4050

60

708090100

110

120

ENTHALPY - KJ PER KILOGRAM OF DRY AIR

-20

-10

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

ENTHALPY - KJ PER KILOGRAM OF DRY AIR

SATURATION TEMPERATURE - °C

1,0

2,0

3,0

4,0

5,0

6,0

7,0

8,0

9,0

10,0

11,0

12,0

13,0

14,0

15,0

16,0

17,0

18,0

19,0

20,0

21,0

22,0

23,0

24,0

25,0

26,0

27,0

28,0

29,0

VAPOR PRESSURE - MM OF MERCURY

-10

-5 0 5 10

15

20

25

DEW POINT TEMPERATURE - °C

Cha

rt b

y: H

AN

DS

DO

WN

SO

FTW

AR

E, w

ww

.han

dsdo

wns

oftw

are.

com

1.00

0,95

0,90

0,85

0,80

0,75

0,70

0,65

0,60

0,55

0,50

0,45

0,40

0,35

0,30

0,25

0,20

SEN

SIBL

E H

EAT

RAT

IO =

Qs

/ Qt

SENSIBLE HEAT RATIO = Qs / Qt

24681012141618202224

15%

25% 2%4%6%8% R

ELAT

IVE

HUM

IDIT

Y

10%

REL

ATIV

E H

UM

IDIT

Y

20%

30%

40%

50%60%

70%80%90%

-20

-15

-15

-10

-10

-5

-5

05

510

10

15

15

20

20

25

25

30 W

ET BULB

TEMPERATU

RE - °C

0,74

0,76

0,78

0,80

0,82

0,84

0,86 VOLUME - CUBIC METER PER KG DRY AIR

0,88

0,90

0,92

HUMIDITY RATIO - GRAMS MOISTURE PER KILOGRAM DRY AIR

0

1.01.0

:-

2,04,08,0

-8,0-4,0-2,0

-1,0

-0,5-0,4-0,3-0,2-0,1

0,1

0,2

0,3

0,4

0,50,6

0,8

-4,6

-2,3

0,0

1,2

2,3

3,5

4,7

7,0

11,7

- ::

SEN

SIB

LE H

EAT

Qs

TOTA

L H

EAT

Qt

ENTH

ALP

YH

UM

IDIT

Y R

ATI

OD

hD

W

Cha

rt b

y: H

AN

DS

DO

WN

SO

FTW

AR

E, w

ww

.han

dsdo

wns

oftw

are.

com

BAR

OM

ETR

IC P

RES

SUR

E: 1

01,3

25 k

Pa

PSYC

HR

OM

ETR

IC C

HA

RT

NO

RM

AL

TEM

PER

ATU

RE

SI U

nits

SEA

LEV

EL

Cha

rt b

y: H

AN

DS

DO

WN

SO

FTW

AR

E, w

ww

.han

dsdo

wns

oftw

are.

com


Documents

Modüler Kompozit / Çelik Klima Santrali · Modüler Kompozit / Çelik Klima Santrali Eurovent Range BRS 15.06.010 Class TB1, T2, D1, L1, F9Eurovent Range BRS 15.06.010 Class TB1,