20
Sunu Ders Notları BETONARME II Ahmet TOPÇU ESKİŞEHİR Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2019, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 2019 1 Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği - 2018 uyumlu ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK MİMARLIK FAKÜLTESİ İnşaat Mühendisliği Bölümü

MÜHEND İSL İK M İnşaat Mühendisli ği Bölümü i - …mmf2.ogu.edu.tr/.../Betonarme2/Sunular/Betonarme_2_1.pdfDers kitapları ve önemli yönetmeliklerin güncellenmi ş olanlarını

  • Upload
    others

  • View
    14

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Sunu Ders Notları

BETONARME II

Ahmet TOPÇUESKİŞEHİR

Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2019, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu

20191

Tür

kiye

Bin

a D

epre

m Y

önet

mel

iği -

2018

uyu

mlu

ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİMÜHENDİSLİK MİMARLIK FAKÜLTESİ

İnşaat Mühendisliği Bölümü

One of Einstein's colleagues asked him for his telephone number. Einstein reached for a telephonedirectory and looked it up. "You don't remember your own number?" the man asked, startled.

"No," Einstein answered. "Why should I memorize something I can so easily get from a book?”

Değerli öğrencilerim,

Betonarmeyi anlayabilmek, kalıcı bilgiler edinebilmek, ders ve sonrası başarılı olabilmek için: Derslere devam etmenizi, dinlemenizi,Ders kitapları ve önemli yönetmeliklerin güncellenmiş olanlarını temin etmenizi,Gönderme yapılan kaynakları ders sonrası mutlaka okumanızı, yorumlamanızı, arkadaşlarınız ve öğretim üyesi ile konuyu tartışmanızı,Çözülmüş örnekleri ders sonrası satır-satır ve yazarak tekrar çözmenizi, eksiklerinizi belirleyerek gidermenizi, Ezberden şiddetle kaçınarak sorgulayıcı ve yorumlayıcı olmanızı,Karşınıza çıkan her inşaatı özenle gözlemenizi,Mesleğinize yönelik her kaynağı, zaman içerisinde, kütüphanenize eklemenizi,Bilgisayar kullanımı becerinizi geliştirmenizi, uygulamada yoğun kullanılan en az bir Analiz-Betonarme yazılımını zaman kaybetmeden öğrenmenizi,İnşaat sektöründeki gelişmeleri, meslek yaşamınız boyunca, günübirlik izlemenizi, internetten sürekli yararlanmanızı,

Öneririm.

Eğer bir yöntem, bir çözüm size çok karmaşık bir biçimde sunuluyorsa, bu problemin karmaşıklığından değil, sunanın aklının karışıklığından kaynaklanmaktadır.Hardy Cross

Hayal gücü bilgiden daha güçlüdürAlbert Einstein

Hepimiz aynı derecede bilgeveya eşit derecede aptalız.Albert Einstein

Öğrenmenin bedeli:

Önceden öğrenenler indirimli fiyattan öğrenirOtoriteden öğrenenler özgürlük bedeliyle öğrenir Deneyerek öğrenenler etiket fiyatından öğrenirHayattan öğrenenler gecikme zammıyla öğrenir Hayattan da öğrenemeyenler boşa gitmiş hayatlarıyla öğrenirlerArthur Miller

Siz nasıl öğrenmek istersiniz?

Önsöz

Ne kadar bilirsen bil; söylediklerin karşındakinin anladığı kadardır.Mevlânâ Celaleddin-i Rumi

Dün, dünle gitti cancağızım! Bugün yeni şeyler söylemek lazım.Mevlânâ Celaleddin-i Rumi

Der Mensch hört nur, was er verstehtİnsan sadece anladığını duyarGoethe

Albert Einstein Charlie Chaplin'e: "Siz büyük bir adamsınız, sizi herkes anlıyor, size herkes hayran." der.Chaplin Einstein'e: "Siz daha büyüksünüz, sizi kimse anlamıyor ama yine de hayranlar." der.

Bildiğini bilenin, arkasından gidiniz.Bildiğini bilmeyeni, uyandırınız.Bilmediğini bilene, öğretiniz.Bilmediğini bilmeyenlerden, kaçınız.Konfüçyüs

Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2019, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 2

Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2019, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu

Devam, sınavlar, itiraz, kaynaklar, yönetmelikler, diğer

Ders : 1514x7640 BETONARME II (3+0) 3

Devam:Yoklama yapılmayacak, herkes devamlı sayılacaktır. Ancak, başarılı olabilmeniz için devam etmeniz önerilir.

Sınavlar ve ağırlıkları:Ara sınav: %30, Yarıyıl sonu sınavı: %70.Normal öğretim ve II. Öğretim sınavları aynı gün aynı saatte aynı sorularla yapılacak ve değerlendirme ortak olacaktır. Sınavlar yazılıdır, kitap ve notlar açıktır.Geçerli ve güncel fotoğraflı kimliği olmayanlar sınava alınmaz!

Mazeret sınavları:Yazılı olarak yapılacaktır. Hangi sınavın mazereti olduğuna bakılmaksızın, öğrenci tüm konulardan sorumlu olacaktır.

Sınav sonuçlarına itiraz:Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Önlisans Lisans Öğretim ve Sınav Yönetmeliğinde belirtilen yol izlenir.

Kaynaklar:1.CELEP, Z., (2018). Betonarme Yapılar, İstanbul.2.DOĞANGÜN, A. (2018). Betonarme Yapıların Hesap ve Tasarımı, Birsen Yayınevi, İstanbul.3.ERSOY, U. (2011). Betonarme 2, Döşeme ve Temeller, Evrim Yayınevi, İstanbul.4.ÇETMELİ, E. (1987). Plaklar, İTÜ, İstanbul.5.KÖSEOĞLU, S. (1986). Temeller, I, II, Matbaa Teknisyenleri Basımevi, İstanbul.6.KÖSEOĞLU, S. (1992). Merdivenler, Matbaa Teknisyenleri Basımevi, İstanbul.

Yardımcı Kaynaklar:7.ATIMTAY, E. (2001). Betonarme Sistemlerin Tasarımı, Cilt I, II, ODTÜ.8.ATIMTAY, E., (2000). Açıklamalar ve Örneklerle Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik, Cilt I, II, ODTÜ.

Yönetmelikler :9.TS 498-1997, Yapı Elemanlarının Boyutlandırılmasında Alınacak Yüklerin Hesap Değerleri, TSE, 199710.TS ISO 9194-1997, Yapıların Projelendirilme Esasları-Taşıyıcı Olan ve Olmayan Elemanlar-Depolanmış Malzemeler-Yoğunluk, TSE, 199711.TS 500-2000, Betonarme Yapıların Hesap ve Yapım Kuralları, Türk Standardları Enstitüsü, 200012.TS 708 -2010. Çelik-Betonarme için-Donatı Çeliği, Türk Standardları Enstitüsü.13.Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği(TBDY), AFAD, 201814.Türkiye Deprem Tehlikesi Haritaları(TDTH), AFAD, 201815.TS 6164(1988), Betonarme projelerinin çizim ve tanzimi kuralları-Genel, TSE

Diğer:Betonarme I dersini almamış olan öğrenci bu dersi almamalıdır.

Güncel yönetmelikleri ve hesap makinasini öğrencinin yanında bulundurması yararınadır.

Betonarme teori ve uygulaması yönetmelik bağımlıdır. Derste sıkça yönetmelik maddelerine değinilecektir. Sınav ve projelerinizde yönetmeliklere uygun çözüm üretmek zorundasınız.

Yönetmelikleri anlamak kolay değildir. Derste adı geçen yönetmelik maddelerini okumanızı, yorumlamanızı, tekrar okumanızı ve tekrar yorumlamanızı öneririm.

3

Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2019, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu

Bu derste ne, nasıl öğrenilecek?

Öneri:Güncel ders notlarını http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu/ indirerek derslerde yanınızda bulundurunuz. Ders notunun aynısı sınıfta projektör ile sunulacaktır. Derste sunuyu izleyiniz,okumaya çalışmayınız, sadece anlatılanları dinleyiniz. Gerekirse, ders notlarının üzerine küçük notlar ekleyiniz. İşlenen konuyu, ders sonrası, ders notlarınızdan okuyunuz,dinlediklerinizi pekleştiriniz, eksiklerinizi gideriniz.

Betonarme I in konuları:Çimento, agrega, su, karışım(özet bilgiler)Beton, beton sınıfları, mekanik özellikleri, davranışÇelik, çelik sınıfları, mekanik özellikleri, davranışKirişler, davranış, taşıma gücü, sınır değerler, boyutlandırma,çizim Kolonlar, davranış, sınır değerler, boyutlandırma, çizim

Betonarme II nin konuları:Yapıların sınıflandırılmasıTaşıyıcı sistem seçimiNerelere kiriş, kolon, döşeme konur? Boyutları nasıl seçilir? Kalıp planı hazırlanması, çizimiDüzensizliklerYapıya etkiyen yükler, yük analiziDöşemeler, döşeme tipleri, modelleme, sınır değerler, analiz, çizim Temeller, temel tipleri, modelleme, analiz, çizim

İçerik:Dersin amacı, betonarme yapıların tasarım ilkelerini kavratmaktır. İçeriği şöyledir: Yapılarınsınıflandırılması. Taşıyıcı sistem seçimi. Taşıyıcı sistem düzensizlikleri. Döşeme tipleri. Kirişli döşemeler,bir ve iki yönde çalışan döşemeler, TS500-2000 tabloları ile donatı hesabı, boşluklu döşemeler, çeşitlimesnetli ve yüklü döşemeler. Dişli döşemeler. Temeller, temel tipleri, duvar altı temeli, sürekli temeller,radye temeller.

Content:The main aim of the course is to introduce the design principles of the reinforced concrete structures.Content of the course is as follows: Classification of buildings. Choice of structure. Structural systemirregularities. Types of slabs. Joist floors, One-two way slabs, design using the TS500-2000 tables. Slabswith openings, Slabs of varying support and loading conditions. Ribbed slabs. Foundations, types offoundations. Wall footings, one and two-way continuous strip foundations, mat foundations.

Dersin öğrenciye kazandıracağı beceriler: Yapı tiplerini tanımaTaşıyıcı sistem seçimi ilkelerini öğrenmeDöşeme tiplerini kavramaDöşeme tasarım ve çizimini öğrenmeTemel tiplerini tanımaTemel tasarım ve çizimini öğrenmeİlgili yönetmeliklerin kullanımı.

By the end of this course students will be able to:Know types of structuresUnderstand how to choose the structure.Know types of the slabs.Design and draw the slabs.Know types of the foundations.Design and draw the foundations.Use the related national codes.

4

Yapıların sınıflandırılmasıKullanım amacına göre:•Konutlar•Hizmet yapıları•İş merkezleri•Sanayi yapıları•Köprüler•Barajlar

Taşıyıcı sisteminin malzemesine göre:•Yığma yapılar (dolu tuğla, düşey delikli tuğla, gazbeton, doğal taş)•Ahşap yapılar

•Çelik yapılar•Betonarme yapılar

Yerine göre:•Üst yapı (apartman, kule, baca…)•Alt yapı (yol, tünel, kanalizasyon, köprü,…)

Üretim şekline göre:•Birdöküm yapılar•Öndöküm (prefabrik) yapılar•Öngerilmeli (prefabrik) yapılar•Ardgermeli (prefabrik) yapılar

Görsel:•Normal yapılar•Yüksek yapılar•Gökdelenler

Sahibine göre:•Özel kişilere ait yapılar•Kamu yapıları

Taşıyıcı sistemler•Salt çerçeveli sistem: Taşıyıcı sistem kolon, kiriş ve döşeme elemanlardan oluşur. Kolon ve kirişlerinbirleşiminden oluşan sisteme çerçeve sistem denir. Yüklerin(düşey-yatay) tamamı çerçeveler tarafından taşınır.

•Salt perdeli sistem(perde duvarlı sistem): Taşıyıcı sistem genelde sadece perde ve döşeme elemanlardanoluşur. Nadiren, az sayıda çerçeve de olabilir. Yatay yüklerin tamamının perdeler tarafından karşılandığı,çerçevelerin sadece düşey yük taşıdığı varsayılır.

•Perde-çerçeveli sistem (karma sistem): Perde, kiriş, kolon ve döşeme elemanlardan oluşur. Düşey ve yatayyükler perde ve çerçeveler tarafında beraber karşılanır. Ancak, yatay yüklerin çoğunu(yaklaşık %75 ini)perdeler taşır.

•Kabuklar(eğrisel yüzeyli taşıyıcılar): Kubbe, silindirik sıvı tankı, soğutma bacası, …

•Kablolu sistemler: Teleferik, enerji hatları, asma köprü, …

Betonarme taşıyıcı elemanlar

•Kirişler

•Kolonlar/perdeler

•Döşemeler

•Temeller

Koyu yazılanlar Betonarme II nin konusu olarak bu yarıyıl içinde ele alınacaktır.

Kirişli döşemeKirişsiz döşemeDişli(nervürlü) döşemeAsmolen döşemeKaset(ızgara)-kiriş döşeme

Dikdörtgen, tablalı,I, kutu kesitli kirişler

Duvaraltı temeliTekil temelSürekli TemellerRadye temeller

Dikdörtgen, daire, sekizgen, halka, kutu, L, I, T, C kesitli kolonlar/perdeler

Kol

on

Döşeme

PlakKolon-perde filizleri

Dünyanın ilk gökdelenleri

Yüksek yapılar

Pramitler Gize/MISIR

MÖ 2500

yüseklik: 146.7 m

Keops

KefrenMikerinos

yüseklik: 143.5 m

yükseklik: 65.5 m

KEOPS Pramidi hakkında öz bilgiler:

Her biri 2.5 ile 15 ton kütleli 2 300 000 adet taş blok kullanılmış.Mezar bölgesinde bazı bloklar 75 ton. Toplam hacim: 2 500 000 m3.20 yıllık inşaat sürecinde 100 000 işçinin çalıştığı tahmin edilmektedir.

Fravun odası

Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2019, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu

Yapı Örnekleri (fotoğraflar)

6

Gökdelen

Yüksek yapı

Dünya ticaret merkezi ikiz kuleleri(inşa halinde)

New York 1972

Normal yapı

New York, 11 Eylül 2001

Dünya ticaret merkezi İkiz kuleleri:Yapılışı: 1972Yıkılışı: 11 Eylül 2001Kat sayısı: 110Yükseklik: 412 m

Normal yapı/yüksek yapı/gökdelen:

Normal yapı/yüksek yapı/gökdelen ayırımının standart bir tanımı yoktur. Ülkeden-ülkeye, şehirden-şehire algılama farklıdır. Aşağıdaki sınıflandırma bir fikir verebilir:

1-12 kat (yükseklik 3-36 m) :Normal yapı13-25 kat (yükseklik 39-75 m) :Yüksek yapı25- (yükseklik>75 m) :Gökdelen

One Shell PlazaHouston 1971, 218 m.Hafif beton ile yapılmış ilk ve son en yüksek yapı.

OnterieChicago 1986, 174 m.Betonarme

Water TowerChicago 1975, 262 m, Betonarme.

Dünyanın en yüksek yapısı:Burj Khalifa (proje adı Burj Dubai)Dubai/Birleşik Arap Emirlikleri

Yapılışı: 2004-2010Yükseklik: 828 mKat sayısı: 163Taşıyıcı sistem: Betonarme ve çelik

311 South Wacker DriveChicago 1990, 293 m,Betonarme.

Central Plaza, Hong Kong 1992, 374 m.En yüksek betonarme yapı.

Jin Mao TowerShanghai 1998, 421 mBetonarme/çelik

Dünya’da yüksek yapılar:

Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2019, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 8

Normal yapı

Yüksek yapı

Gökdelen

Mersin

39 kat (157.3 m) 34 kat

Sabancı Center, İstanbul, 1993Beton sınıfı: C30/37

İş Bankası kulesi No:1 Levent/ İstanbul, 2000Beton sınıfı: C35/45

Polat kulesi, Beşiktaş/İstanbul, 2002Beton sınıfı: C35/45

Türkiye’de yüksek yapılar:

Mertim Taksim Group Hotels- MersinKat : 52Yükseklik : 176.8 mYıl :1987

Foto: İbrahim Yılmaz-2008

52 kat (181 m)

Türkiye’nin en yüksek yapısı:

Sapphire, Levent/İstanbul, 2010Beton sınıfı:Temelde C60/75, Üst yapıda: C50/60

64 kat (261.3 m)

Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2019, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu

http://www.spine-tower.com

Spine Tower, Maslak / İstanbul, 2014Beton sınıfı: C80/95 (KYB)Kat: 9 Bodrum+Zemin+46 normal

47 kat (191 m)

42 kat (153 m)

NOT: Kullanılan beton dayanımının zaman içindeki artışına dikkat ediniz, nedenini düşününüz.

9

Taşınabilir İlkokul (650 m2 )Montaj süresi:7 gün17 Ağustos 1999 Marmara depremi bölgesinde 6 adet inşa edildi.

Ahşap yapılar:

Günümüzde ahşap yapı nadir olarak yapılmaktadır.Yüksek yapı yapılamaması, yangına ve şiddetli rüzgaradayanıklı olmaması, malzemesinin kıt ve pahalı olması,yalıtım yapılamaması, iyi ustalık gerektirmesi gibiolumsuz yönleri vardır.

Kanada, Japonya ve ABD gibi ülkelerde yoğun olarakahşap bireysel konut yapılmaktadır. Örneğin, deprembölgesi olan Kaliforniya/ABD de konutların %99 ahşaptır.

Ahşap yapının depreme daha dayanıklı olduğu görüşüyaygındır. 17 Ağustos 1999 depremi sonrası bu görüşyaygınlaşmış, ancak uygulama bulamamıştır. Ahşapbetonarmeye nazaran çok daha hafif olduğundan vedaha elastik davrandığından depremde fazlazorlanmamaktadır. Ancak, 2-3 kattan daha yüksekyapılamaması, yangına dayanıklı olmaması, koruma veyalıtım zorlukları bu avantajını ülkemizde yitirmektedir.

Ahşap ev, Rize

1.5 asırlık ahşap yapı, Sultanahmet/İstanbul(Günümüzde otel)

Ahşap ev, Safranbolu/Karabük

Ahşap yaya köprüsü, Almanya

Foto: Ahmet Necati YELGİN, 2005

Foto: Ahmet Necati YELGİN, 2005

Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2019, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 10

Yığma yapılar:

Döşeme ve hatıl

hatıl yok !

Eski-yeni duvar birleşiminde kilitlenme yok, tehlikeli!

iyi

Bodrum çevre perdesi

Taşıyıcı duvar

Kalkan duvarı hatalı!

Yatay delikli, boşluk oranı yüksek tuğla yığma yapılarda kullanılamaz !

Çok kötü

Eskişehir 2002

Taşıyıcı duvar tuğlası (düşey delikli ve boşluk oranı düşük)

Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2019, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu

Kolon yok

Kolon var

Kolon yok

Eskişehir 2002

Eskişehir 2002

Düşey delikli tuğla: Delikler düşey olacak şekildeörülür Yığma yapıların duvarlarında taşıyıcı olarakkullanılır. Yüksek dayanımlı fakat ağırdır.

Dayanım ≈ 15 N/mm2

yoğunluk ≈ 1200 kg/m3

Boyut:29x19x13.519x9x8.5

Yapılarda kullanılan tuğla tipleri (TS EN 771-1/2012):

Taşıyıcı duvar tuğlası

Delikler düşey olacak şekilde dizilir

Yatay delikli tuğla: Delikler yatay olacak şekilde örülür.Betonarme binaların bölme duvarlarında dolgu olarakkullanılır. Dayanımı düşük fakat hafiftir. Yük taşımaz.

Dayanım ≈ 2.5 N/mm2

yoğunluk ≈ 600 kg/m3

Boyut:19x19x13.519x19x8.5

Dolgu duvar tuğlası

Delikler yatay olacak şekilde dizilir

Dolgu duvar

Taşıyıcı duvar

Taşıyıcı duvarda kullanılan tuğla veya gazbetonun basınç dayanımı 5 N/mm2 den az olamaz(TBDY-2018, madde 11.2.3 ) 11

Çelik yapılar:

Dünya’da hemen tüm gökdelenlerde çelik kullanılmaktadır. Sınırlı profilseçeneği, iyi ustalık gereksinimi, yüksek maliyet, yangına, pasadayanıksızlık ve bakım gibi zorlukları vardır. Türkiye’de konut yapımındanadir kullanılır. Genelde sanayi yapılarında kullanım alanı bulabilmektedir.

Stuttgart Hava Alanı/ALMANYA, 1991

Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2019, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu

Eifel kulesi/PARİSİnşası: 1887-1889Yükseklik: 300.5 (anten hariç)Pastan korumak için 7 yılda bir 60 ton boya ile boyanır.

Hilton double tree, Avcılar/İstanbulİnşası: 2010-2012Yükseklik: 110 mKat sayısı: 32 (3 kat betonarme+29 kat çelik)

Türkiyen’in ilk çelik yüksek yapısı

12

Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2019, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu

•Salt çerçeveli sistem:Kiriş+kolon+döşeme

Perde-çerçeveli sistem (karma sistem):Kiriş+kolon+perde+döşeme

Deprem kuvvetinin tamamını kolonlar taşır

Deprem kuvvetinin %75 ini perdeler %25 ini kolonlar taşır

Salt perdeli sistem(perde duvarlı sistem):Perde+döşeme

Deprem kuvvetinin tamamını perdeler taşır

İyiKötü Daha iyi

Kiriş

Kolon

Tuğla dolgu duvar

Gazbetondolgu duvar

Perde

Kolon

Kiriş

Betonarme yapılar:

Foto: Hakan ORAKOĞLUEskişehir 2002

13

Prefabrik yapılar: Fabrikada üretilip yerinde monte edilen yapılardır.

kiriş

kolon

Yerinde dökme perde (deprem için )

Kolon-kiriş birleşim noktası

kiriş

kolo

n

OGÜ, Eskişehir 2002

Döşeme

kolon

kiriş

Kolon tekil temeli (Soket-Tekne temel)

Kolonun sokete yerleştirilmesi

Depremde açılmış düğüm noktasıAhmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2019, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu

Kolonun düşeyliğini ayarlamak için çakılan takozlar

Kolon –soket arasındaki boşluk grout1 harcı ile doldurulacak

------------------

1 Grout harcı: Kendiliğinden yerleşen, büzülme yapmayan ve yüksek dayanımlı harç

14

Kabuklar: İnce cidarlı eğrisel yüzeyli taşıyıcılardır.

Sidney opera binası 1957-1973Mimar: Jorn UTZON (Danimarka)2003 Pritzker en iyi mimari ödülü

Silindir sıvı tankı

İstasyon binası, ESKİŞEHİRMimar: Orhan Safa. 1953-1955 arasında inşa edilmiştir

Soğutma kulesi(termik ve nükleer santrallerin suyunu soğutur, görülen bulutlar atık gaz değil, su buharıdır)

Sidney opera binası

Dünyanın en büyük opera binası (7385 m2 , 102 Milyon $)

Yarı silindirik kabuk(tonoz)Katlanmış plak

Küre parçası kabukHiper paraboloid kabuk

Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2019, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 15

Köprüler:

Çelik, betonarme, öngermeli, ardgermeli ve kablolu asma köprüler inşa edilmektedir.

Boğaziçi köprüsü, 1973(15 Temmuz Şehitler Köprüsü)

Trafiğe açılışı: 30 Ekim 1973 Hafriyat: 110000 m3 Yapı çeliği:Toplam açıklık: 1560 m Beton: 72000 m3 Ayaklar: 5600 tAyaklar arası açıklık: 1074 m İnşaat çeliği: 3600 t Platform: 9000 tYükseklik(Su-platform arası): 64 m Ana kablolar+askılar: 6200 tAyak yüksekliği: 165 m Giriş-çıkış köprülerinde: 3000 tAna kablo çekme kuvveti: 150000 kNYapımcı: Hochtief (Almanya)/ Cleveland Bridge&Engineering(İngiltere)

Platform alanı: 52000 m2

Şerit sayısı: 6Trafik kapasitesi(proje) : 80000 araç/günİlk yıl içinde geçen araç(Ekim 1973-Ekim 1974) :11 Milyon1973-1997 arası: 1 Milyar2004 yılı içinde geçen araç: 65 milyon

Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2019, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 16

Boğaziçi Köprüsü: (1. köprü)

ÖZET BİLGİLER:

Başlangıçtaki adı: İstanbul KöprüsüResmi adı: İstanbul Boğaziçi Köprüsü(20 Ekim 1973

Bakanlar Kurulu Kararı)15 Temmuz Şehitler Köprüsü(26 Temmuz 2016)Takma adı: 1. Köprü

Yapım kararı: 31 Eylül 1957 (Adnan MENDERES)Tasarım: De Leuw-Cather&Company (USA)Proje: Freeman, Fox&Partner Engineering

(İngiltere)Yapımcı: Hochtief (Almanya)/ Cleveland

Bridge&Engineering(İngiltere)

Proje ihalesi: 3 Temmuz 1968İnşaat ihalesi: 16 Aralık 1969Temel töreni: 20 Şubat 1970 (Süleyman DEMİREL)Tamamlanması: 29 Ekim 1973Açılış töreni: 30 Ekim 1973 (Naim TALÜ)

Kaynak (kredi):Almanya 7500000 $ (ABD)Fransa 3750000 “İtalya 1875000 “Japonya 22500000 “ İngiltere 6300000 “Avrupa Yatırım Bankası 11250000 “

Proje bedeli: 1 Milyon &İhale bedeli: 3342400 $ (ABD)Maliyet : 40 Milyon $ (ABD)

Tarihçesi için: http://mmf.2ogu.edu.tr/atopcu/index_dosyalar/BogaziciKoprusu.htm

Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2019, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 17

Türkiye'de yapılan ilk betonarme kubbe İstanbul Şişli camisi kubbesidir (1945-1949)

Kubbe:

Taşıyıcı sistem(ızgara eğrisel kirişler)

Prefabrik betonarme çatı örtüsü(1620 adet pano)

Roma 1957

Beton kemer baraj:

Gökçekaya, inşaat aşamasında /Eskişehir 1972

Gökçekaya barajı/Eskişehir

Roma 1957

Roma 1957

Cami kubbesi

Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2019, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 18

Minera haberleşme kulesiKuala Lumpur/MalezyaYIL: 1996Yükseklik: 421 m

Endem haberleşme kulesiBeylikdüzü/İstanbulYIL: 2001Yükseklik: 230 m

148 m

160 m

230 m

Kule tipi yapılar:

İnşaat alanı çok küçük fakat yüksek yapı tipidir. Su, haberleşme, deniz feneri, rüzgâr enerjisi kuleleri, minareler ve sanayi bacaları bu türdendir. Konsol kiriş gibi davranırlar. Bu yapılarda düşey yük etkisinden ziyade rüzgâr ve deprem etkileri önem kazanır.

Su kulesiSanayi bacaları, yükseklik: 300 m

Atakule/AnkaraYıl: 1989Yükseklik: 125 m(60 dakikada 1 tur döner)

Sabancı camii/Adana-1999Minareler: 99 m (Türkiye’de en yüksek)

Minare

Su kulesi

Rüzgâr türbini 60-90 m

Deniz feneri

Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2019, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 19

Olimpiyat stadyumu, Münih/Almanya, 1972

Kablolu sistemler:

Millennium Dome, Greenwich, LondraAçıklık: 365 mYıl: 1999

Teleferik

Akashi-Kaikyo asma köprüsü, Kobe/JAPONYA, 1998

Orta açıklık 1991 m, toplam açıklık 3911 m ile Dünyanın en uzunköprüsü.

Foto: Ahmet Necati YELGİN, 2005

Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2019, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 20