Monta Chayakonvikom, Ph.D. Digital Government Development Agency (Public Organization)

What is Blockchain?

Blockchain คือเทคโนโลยีการจัดเก็บข้อมูลแบบ Shared Database หรือที่รู้จักกันในชื่อ “Distributed Digital Ledger Technology”

การใช้งานเทคโนโลยี Blockchain ส าหรับงานบริการภาครัฐในต่างประเทศ

1Canada

Illinois 2

3

3 New York8 Delaware

5Texas2

7 Nasdaq6 HHS, FDA

2 Brazil

7 South Africa

1Kenya, Nigeria,

Uganda,Tanzania

2 Ghana

1

Tunisia,Senegal

4

Switzerland

6Estonia

3

4

5Finland

2Sweden

31

Denmark

10UK

3 Ukrain2 Georgia

7 UAE

7

Russia

1India

1

Singapore

1China

3

Australia

1

3South Korea

6

4

Dubai4 Taiwan

2 Japan

4 Luxembourg

2 6Malta

9Peru

1

1Hong Kong

5

1

Indonesia

1 Cambodia

5

1 Digital Currency/Payment2 Land Registration3 Voting (Elections)4 Identity Management5 Supply Chain Traceability

6 Health Care7 Voting (Proxy)8 Corporate Registration9 Taxation10 Entitlements Management

ตัวอย่างการน าเทคโนโลยี Blockchain มาใช้งาน

ตัวอย่างการใช้งาน• ประเทศจีน

1 การบริหารจัดการงานตรวจพิสูจน์พยานหลักฐานดิจิทัล (Digital Forensics)

ประเด็นความท้าทาย• ความโปร่งใส• ความถูกต้องของข้อมูล

การใช้เทคโนโลย ีBlockchain เพื่อการบริหารจัดการงานตรวจพสิูจน์พยานหลักฐานดจิิทลั• โดยน ามาใช้ในการท า Digital Forensics Evidence Management และการ

ดูแลรักษาความปลอดภัยของหลักฐานทางคดี (Securing the Chain of Custody for Evidence)

ตัวอย่างการน าเทคโนโลยี Blockchain มาใช้งาน2

มีการใช้ระบบการลงคะแนนเสียงแบบดิจิตอลเป็นคร้ังแรก

2005

อนุญาตให้มีการลงคะแนนเสียงผ่านระบบออนไลน์

2007

มีการน าระบบ i-Voting ซ่ึงเป็นระบบการลงคะแนนเสียงที่ท างานอยู่บนเทคโนโลยี Blockchain มาใช้

Voters

Random Number

Sending of i-Vote

ID of i-Vote

List of Voters

Checking of Right to Voters

Collector

Sending i-Vote

Validity Confirmation

Adding of Time Mark

Registration ofi-Vote

Validity Service

Registration Servicei Ballot Box

Adapted from: State Electoral Office of Estonia (2017).

การลงคะแนนเสียงเลือกตั้ง(Electronic Voting)

ประเด็นความท้าทายส าหรับระบบการเลือกตั้ง• ความโปร่งใส• ความถูกต้องของข้อมูล

การใช้เทคโนโลยี Blockchain ส าหรับการลงคะแนนเสียงเลือกตั้ง• สร้างความมั่นใจเพื่อลดการตั้งค าถามเกี่ยวกับการ

ทุจริต ท าให้การเลือกตั้งมีความโปร่งใสมากขึ้น และสามารถตรวจสอบได้ทุกขั้นตอน

ตัวอย่างการใช้งาน• ประเทศเอสโตเนีย

ตัวอย่างการน าเทคโนโลยี Blockchain มาใช้งาน3

WholesalerManufacturer Retail Patient Doctor ReportA B A A AB B B

1. Drug passed to a new owner A to B. Scan transaction block is sent for verification.

2. The first block is created and represents the transaction.

3. The first block is broadcast to every computer in the network.

4. Computers in the network approve transaction.

?

√

√

√

√

√

√

5. The Block is add to the chain.

√ √ √ √

6. A permanent, non-repudiable and transparent record of the transaction now part of the digital ledger.

Transaction Record A to B

Adapted from: Stafira, J. (2017).

การติดตามธุรกรรมยา (Supplychain and Traceability for Pharmaceutical)

?

? ?

?

ประเด็นความท้าทายส าหรับการตดิตามธุรกรรมยา• ความโปร่งใส• ความถูกต้องของข้อมูล

การใช้เทคโนโลยี Blockchain ส าหรับการติดตามธุรกรรมยา• ผู้ที่เกี่ยวข้องในห่วงโซ่อุปทานยาสามารถเข้าถึงข้อมูล

ได้ง่ายขึ้น ท าให้สามารถตรวจสอบที่มาของยาแต่ละชนิดว่าเป็นไปตามที่ได้ระบุไว้หรือไม่

ตัวอย่างการใช้งาน

• ประเทศอินเดีย

5

CloudCloudAI AI

French Tax Admin

Dutch Tax Admin

Consensus Method

Manufacturing Dealer

Export

A Seller

Import

B Seller Customer

Block 1 Block 2 Block 3 Block 4 Block 5

75% of French’s consensus nodes

75% of Dutch’s consensus nodes

10 Items

€ 11,000/ Items

10 Items

€ 10,000/ Item

VAT Invoice w/Consensus

Adapted from: Ainsworth, R. T., & Shact, A. (2016).

การบริหารจัดการขอคืนภาษีส าหรับการค้าขายระหว่างประเทศสมาชิก EU(TAX Compliance for EU-Cross Broader Trade)

ตัวอย่างการน าเทคโนโลยี Blockchain มาใช้งาน

ประเด็นความท้าทาย• ความโปร่งใส• ความถูกต้องของข้อมูล

การใช้เทคโนโลย ีBlockchain ส าหรับการบริหารจัดการการขอคืนภาษี• ติดตามธุรกรรมการซื้อขาย ตั้งแต่โรงงานผลิตไปจนถึงผู้

ซื้อโดยมั่นใจได้ว่าทุก ๆ ธุรกรรมจะไม่สามารถเปลี่ยนแปลงและแก้ไขได้ โดยเฉพาะเอกสารใบวางบิล (Invoice) ซึ่งถือเป็นหลักฐานส าคัญในการขอคืนภาษี

ตัวอย่างการใช้งาน• ประเทศสมาชิก EU

การบริหารจัดการและแลกเปลี่ยนข้อมูล(Data Management and Integration)

การพิสูจน์ตัวตน(Identity Management)

การติดตามธุรกรรม(Transaction Traceability)

DataManagement and

Integration

Identity Management

Transaction Traceability

รูปแบบการน าเทคโนโลยี Blockchain มาใช้ส าหรับงานบริการภาครัฐ

ความเป็นไปได้ในการใช้เทคโนโลยี Blockchain เพื่องานบริการภาครัฐของประเทศไทย

ระบบต้นแบบ e-Referral

ระบบหนังสือค้ าประกันอิเล็กทรอนิกส์ ระบบต้นแบบการบริหารจัดการลิขสิทธิ์

ระบบต้นแบบการรับรองเอกสารทางการศึกษา

ระบบต้นแบบการโอนเงินระหว่างธนาคาร

ระบบต้นแบบการเลอืกตั้งอิเล็กทรอนิกส์ e-Voting

หลักการส าคัญของพระราชบัญญัติการบริหารงานและการให้บรกิารภาครัฐผ่านระบบดิจิทัล พ.ศ. 2562

หลักการส าคัญของพระราชบัญญัติการบริหารงานและการให้บรกิารภาครัฐผ่านระบบดิจิทัล พ.ศ. 2562

การประยุกต์ใช้เทคโนโลยี Blockchain เพื่อการบูรณาการและการแลกเปลี่ยนข้อมูลภาครัฐ

การบูรณาการการแลกเปลี่ยนข้อมูลภาครัฐโดยใช้ Enterprise Service Bus (ESB)

การบูรณาการการแลกเปลี่ยนข้อมูลภาครัฐโดยใช้เทคโนโลยี Blockchain

ศูนย์กลางแลกเปลี่ยนขอ้มูลภาครัฐ (Government Data Exchange Center: GDX)

ปัจจัยความส าเร็จในการประยุกต์ใช้งานเทคโนโลยี Blockchain ส าหรับงานบริการภาครัฐ

เพ่ือท ำหน้ำที่ศึกษำวิจัย ข้อดี ข้อเสีย รวมถึงกำรศึกษำควำมเป็นไปได้ และข้อจ ำกัดภำยใต้บริบทของประเทศนั้นๆ หำกมีกำรน ำเทคโนโลยี Blockchain มำใช้

กำรสร้ำงกรอบ หรือมำตรกำรในกำรก ำกับดูแล โดยเฉพำะอย่ำงยิ่งในเรื่องของกฎหมำยต่ำง ๆ ที่เก่ียวข้องกับเทคโนโลยี Blockchain เพ่ือให้เกิดควำมสงบเรียบร้อยในกำรน ำเทคโนโลยี Blockchain มำใช้งำน

กำรสร้ำงระบบนิเวศท่ีเอ้ืออ ำนวยต่อกำรพัฒนำเทคโนโลยี Blockchain ทั้งในภำคอุตสำหกรรม ภำคธุรกิจ รวมถึงบริษัทสตำร์ทอัพต่ำง ๆ

กำรสร้ำงกรอบ หรือรูปแบบกำรพัฒนำที่เป็นมำตรฐำนเดียวกัน เพ่ือขยำยขีดควำมสำมำรถของเทคโนโลยี Blockchainยกตัวอย่ำงเช่น ISO/TC 307 Blockchain and Distributed Ledger Technologies

กำรพัฒนำบุคลำกรที่มีควำมรู้ควำมสำมำรถ เพ่ือรองรับกำรขับเคลื่อนเทคโนโลยี Blockchain ให้เพียงพอกับควำมต้องของตลำดแรงงำน

กำรพัฒนำบุคลำกรCapacity Building

กำรก ำหนดมำตรฐำนBlockchain Standard

กำรสร้ำงกำรก ำกับดูแลกำรใช้งำนBlockchain Governance

กำรสร้ำงระบบนิเวศของเทคโนโลยี Blockchain Ecosystem

กำรจัดตั้งคณะท ำงำนแห่งชำติThe National Blockchain Council

ข้อจ ากัดของการใช้เทคโนโลยี Blockchain ในการจัดเก็บข้อมูล

สิทธิส่วนบุคคล (The Right to Privacy)

• ข้อมูลที่ถูกบันทึกเข้าสู่ระบบ Blockchain ไม่สามารถลบออกหรือแก้ไขได้• Blockchain จึงเหมาะกับการจัดเก็บข้อมูลที่ต้องการความถูกต้องสูง และไม่

ต้องการให้เกิดการเปลี่ยนแปลงแก้ไข เช่นบัตรลงคะแนนเลือกตั้ง, สิทธิบัตร (Intellectual Property: IP)

• The General Data Protection Regulation: GDPR ว่าด้วยเรื่องสิทธิในการเป็นเจ้าของข้อมูล โดยประชาชนมีสิทธิร้องขอให้ลบข้อมูลของตนเองออกจากระบบใด ๆ ได้ (Right to be Forgotten)

ข้อจ ากัดของการใช้เทคโนโลยี Blockchain ในการจัดเก็บข้อมูล

ลิขสิทธิ์ (Copyright)• เจ้าของลิขสิทธิ์• ผู้ละเมิดลิขสิทธิ์• หากมีการเผยแพร่ข้อมูลที่มีการละเมิดลิขสิทธิ์เข้าสู่ระบบ Blockchain แล้วจะไม่

สามารถลบออกจากระบบได้ รวมถึงความยากต่อการตรวจสอบผู้กระท าผิด

การเซ็นเซอร์ข้อมูล (Censorship)• การเซ็นเซอร์ข้อมูล รวมถึงการตรวจสอบจะท าได้ยากขึ้น หากข้อมูลเกี่ยวกับการ

กระท าความผิดดังกล่าวถูกจัดเก็บโดยเทคโนโลยี Blockchain ท าให้หน่วยงานภาครัฐที่ท าหน้าที่ก ากับดูแลเรื่องต่าง ๆ รวมถึงการกระท าผิดกฎหมายท างานได้ยากขึ้น ซึ่งอาจมีผลกระทบต่อหน่วยงานด้านความมั่นคง

คุณต้องกำรแชร์ข้อมูลชุดเดียวกันให้กับผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องทั้งระบบใช่หรือไม่?

กำรสร้ำงรำยกำรข้อมูลของคุณมีผูเ้กี่ยวข้องมำกกว่ำ 1 รำยใช่หรือไม่?

คุณต้องกำรกำรบันทึกรำยกำรข้อมูลที่ไม่สำมำรถเปลี่ยนแปลง แก้ไข หรือลบได้นอกจำกเพิ่มรำยกำรข้อมูลใหม่ (Immutability) ใช่หรือไม่?

ข้อมูลของคุณที่ต้องกำรบันทึกเข้ำสู่ระบบนั้นต้องไม่เป็นข้อมลูที่มีควำมละเอียดอ่อน/ ข้อมูลที่สำมำรถระบุตวับุคคลไดใ้ช่หรือไม?่

คุณต้องกำรระบบที่สำมำรถสรำ้งควำมเชื่อใจระหว่ำงผู้ที่มีสว่นเกี่ยวข้องในกำรสร้ำงข้อมูลโดยไม่จ ำเป็นต้องมีคนกลำงมำคอยควบคุมใช่หรือไม่?

คุณต้องกำรระบบที่รับประกันได้ว่ำขอ้มูลที่ผ่ำนกำรอนุมัตริ่วมกันแล้วจะไม่สำมำรถถูกปลอมแปลงหรือแก้ไขได้ใช่หรือไม่?

ใช่

ใช่

ใช่

ใช่

ใช่

ไม่ใช่

ไม่ใช่

ไม่ใช่

ไม่ใช่

ไม่ใช่

ไม่ใช่

เริ่ม 6 ค าถามก่อนตัดสินใจใช้เทคโนโลยีบล็อกเชน

คุณไม่จ ำเป็นต้องใช้เทคโนโลยีบล็อกเชน เนื่องจำกบล็อกเชนจะช่วยให้คุณสำมำรถเก็บข้อมูลที่มีควำมถูกต้องตรงกันได้ โดยรับประกันว่ำข้อมูลจะไม่ถูกเปลี่ยนแปลง/ ถูกแก้ไขเมื่อเวลำผ่ำนไป

ถ้ำข้อมูลของคุณถูกสร้ำงขึ้นโดยคน /องค์กรใดองค์กรหนึ่งเท่ำนั้น คุณไม่จ ำเป็นต้องใช้เทคโนโลยีบล็อกเชน เนื่องจำกบล็อกเชนถูกสร้ำงขึ้นมำเพื่อแก้ปัญหำควำมไมไ่ว้วำงใจระหว่ำงกัน (Trustless)

ถ้ำข้อมูลของคุณเป็นข้อมูลท่ีต้องมีกำรอัพเดท/ เปลี่ยนแปลงแก้ไขรำยกำรอยู่เสมอๆ คุณไม่ควรใช้เทคโนโลยีบล็อกเชน เนื่องจำกข้อมูลที่ถูกจัดเก็บบนบล็อกเชนแล้ว ไม่สำมำรถเปลี่ยนแปลง หรือแก้ไขได้

ถ้ำข้อมูลของคุณเป็นข้อมูลที่มีควำมละเอียดอ่อน/ ข้อมูลที่สำมำรถระบุตัวบุคคลได้ (Personally Identifiable Information: PII) คุณไม่ควรใช้เทคโนโลยีบล็อกเชน ถึงแม้ข้อมูลดังกล่ำวจะถูกเข้ำรหัสก็ตำม

ถ้ำคุณเช่ือถือ/ ไว้ใจ คนท่ีมีส่วนเกี่ยวข้องในกำรสร้ำงข้อมูลของคุณอยูแ่ล้ว คุณไม่จ ำเป็นต้องใช้เทคโนโลยีบล็อกเชน เนื่องจำกบล็อกเชน ถูกออกแบบมำเพื่อแก้ปัญหำควำมไม่เช่ือใจกัน (Trustless) โดยไม่จ ำเป็นต้องมีคนกลำงมำคอยสรำ้งควำมน่ำเชื่อถือ

ถ้ำคุณไม่ต้องกำรพิสูจน์ทรำบว่ำมีอะไรเกิดขึ้นกับข้อมูลของคุณบ้ำง/ ข้อมูลมีกำรถูกแกไ้ข (Data Provenance) หรือไม่ คุณไม่จ ำเป็นต้องใช้เทคโนโลยีบล็อกเชน

ควรใช้เทคโนโลยีบล็อกเชน ที่มำ: ปรับปรุงจำก Yaga, D., Mell, P., Roby, N., & Scarfone, K. (2018). Blockchain Technology Overview. National Institute of Standards and Technology (NIST), 8202, 1-68.

Blockchain for Government Services

Download: https://www.dga.or.th/th/profile/2128/