Mousteriaan klassificatie (Bordes)

Getand Mousteriaan

M. Acheuleaan traditie

Typisch M.

Quina

Ferrassie

Mousteriaan van Acheuleaan-traditie fase A

Mousteriaan van Acheuleaan-traditie fase B

Typisch Mousteriaan

Getand Mousteriaan

Quina

Ferrassie

Mousteriaan debat

Bordes: cultureel model Binford: functioneel model Mellars: chronologisch model Roland/Dibble: tool reduction model Geneste/Roebroeks: grondstof model

Oudste Europese sites

Cromeriaan-interglaciale (OIS 13)

Losse vondsten uit Maasvallei

Sprimont “Grotte de la Belle Roche”: > 500.000 BP

Sprimont (Luik): Grotte de la Belle Roche

Sprimont: grotte de la Belle Roche

Boxgrove

Tibia (scheenbeen)

Elster-glaciale (OIS 12)

Petit-Spiennes “Pa d’la L’iau”:

- Oudste betrouwbare site uit Benelux

- ca. 427.000-478.000

- Midden-Acheuleaan

Petit-Spiennes

Petit-Spiennes

Holstein-interglaciale (OIS 11-9):427.000-301.000 BP

Saale-ijstijd OIS 8 (glaciale):

– Mesvin IV: ca. 300.000 BP

OIS 7 (interstadiale)– Maastricht “Belvédère”: ca. 250.000 BP

OIS 6 (glaciale)– Biache-Saint-Vaast (F): ca. 175.000 BP– Sclayn laag 5b: ca. 130.000 BP

Maastricht

Eem-interglaciale (OIS 5e): hiaat tussen ca. 126.000 en 118.000 BP

Weichsel (OIS 5a-d)

Typisch Mousteriaan: Clypot, Hélin, Engihoul MTA: Trou Magrite, Otrange, Spy Ferrassie: Trou du Diable, Vollezele Mousteriaan met bifaciale retouche

(Micoquiaan): Huccorgne (grotte du Docteur), Aalter

Mousteriaan met klingendebitage: Rocourt, Rémicourt, Rissori (mog. vanaf Saale)

Mousteriaan met bifaciale retouche

Mousteriaan met klingendebitage

Weichsel (OIS 4): hiaat tussen 75.000 en 60.000 BP

Weichsel sites (OIS 3)

Quina (enkel in grotten): Trou Magrite, Goyet

Geëvolueerd Mousteriaan (met bladvormige spitsen): Couvin “Trou de l’Abîme”

Rivierterrassen

1. Interglaciaal

2. Glaciaal

3. Interglaciaal

4. Glaciaal

5. Interglaciaal

Vlaamse Vallei

Maastricht: landschap ca. 250.000 j.gel.

Sites in eolische sedimenten

Sites in eolische sedimenten (Hermies)

Sites in eolische sedimenten (paleosols)

Sites in grindvloeren (cailloutis)

Genese stuwwal Midden-Nederland

Grotte de Spy

Grotte de Sclayn (onderkaak Neanderthaler kind; ca.130.000)