MỤC LỤC - cantho.edu.vncantho.edu.vn/data/2100683063172331609/thu_vien_sach/Quyen tai lie… · b. cÂu hỎi trẮc nghiỆm: ... chƯƠng 1: ĐẠi cƯƠng hÓa hỮu c

1

MỤC LỤC CHỦ ĐỀ 1: HOÁ ĐẠI CƯƠNG ..................................................................................... 10

CHƯƠNG I: NGUYÊN TỬ - BẢNG HỆ THỐNG TUẦN HOÀN ............................................. 10

A. LÝ THUYẾT ................................................................................................................... 10

I. THÀNH PHẦN NGUYÊN TỬ ................................................................................... 10

II. HẠT NHÂN NGUYÊN TỬ. NGUYÊN TỐ HÓA HỌC. ĐỒNG VỊ ........................ 10

III. CẤU TẠO VỎ NGUYÊN TỬ .................................................................................. 10

IV – BẢNG HỆ THỐNG TUẦN HOÀN ......................................................................... 11

B. BÀI TẬP .......................................................................................................................... 11

NGUYÊN TỬ ................................................................................................................... 11

BẢNG HỆ THỐNG TUẦN HOÀN ................................................................................. 17

CHƯƠNG 2: LIÊN KẾT HÓA HỌC. ....................................................................................... 24

I – TÓM TẮT LÝ THUYẾT ................................................................................................ 24

1. Khái niệm liên kết hóa học-Liên kết ion. ..................................................................... 24

2. Liên kết cộng hóa trị . ................................................................................................... 25

3. Tinh thể ......................................................................................................................... 25

4. Hiệu độ âm điện ............................................................................................................ 25

5. Hóa trị và số oxi hóa: .................................................................................................... 25

II – BÀI TẬP ........................................................................................................................ 26

CHƯƠNG 3: TỐC ĐỘ PHẢN ỨNG VÀ CÂN BẰNG HÓA HỌC ............................................ 29

I - TÓM TẮT LÝ THUYẾT ................................................................................................. 29

1. TỐC ĐỘ PHẢN ỨNG .................................................................................................. 29

2. CÂN BẰNG HÓA HỌC .............................................................................................. 29

II – BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM ............................................................................................ 29

CHƯƠNG 4: SỰ ĐIỆN LI ......................................................................................................... 35

I. TÓM TẮT LÝ THUYẾT .................................................................................................. 35

1. Sự điện li ....................................................................................................................... 35

2. Axit - Bazơ: .................................................................................................................. 35

3. MUỐI AXIT - MUỐI TRUNG HÒA .......................................................................... 35

4. Tích số ion của nước, pH và môi trường của dung dịch. ............................................. 35

5. MÀU CỦA CHẤT CHỈ THỊ SUY RA MÔI TRƯỜNG DUNG DỊCH ...................... 35

6. Phản ứng trao đổi ion trong dung dịch các chất điện li ................................................ 35

II. BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM .............................................................................................. 36

III. BÀI TẬP TỰ GIẢI ......................................................................................................... 39

CHỦ ĐỀ 2: HÓA VÔ CƠ ............................................................................................... 40

CHƯƠNG 1: KIM LOẠI ........................................................................................................... 40

BÀI 1: ĐẠI CƯƠNG VỀ KIM LOẠI .................................................................................. 40

2

I. TÓM TẮT LÝ THUYẾT ................................................................................................. 40

1. Cấu tạo của kim loại .................................................................................................... 40

2. Tính chất vật lý ............................................................................................................ 40

3. Tính chất hóa học: ....................................................................................................... 40

4. Cặp oxi hóa khử của kim loại: ..................................................................................... 41

5. Sự ăn mòn kim loại: ..................................................................................................... 41

6. Điều chế kim loại: ........................................................................................................ 41

II. BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM ............................................................................................. 42

BÀI 2: KIM LOẠI KIỀM – KIỀM THỔ – NHÔM .................................................................... 52

A. TÓM TẮT LÝ THUYẾT ................................................................................................ 52

I. KIM LOẠI KIỀM, KIỀM THỔ ................................................................................... 52

II. NHÔM ........................................................................................................................ 53

B. CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM: ........................................................................................... 53

BÀI 3: SẮT - CROM - ĐỒNG ................................................................................................. 60

A. TÓM TẮT LÝ THUYẾT ................................................................................................ 60

I - SẮT ............................................................................................................................. 60

II – HỢP CHẤT CỦA SẮT ............................................................................................. 60

III – HỢP KIM CỦA SẮT ............................................................................................... 60

III – CROM VÀ HỢP CHẤT .......................................................................................... 61

B. BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM ............................................................................................. 61

CHƯƠNG 2: PHI KIM ............................................................................................................. 67

BÀI 1: HALOGEN .................................................................................................................... 67

I – TÓM TẮT LÝ THUYẾT ............................................................................................... 67

1. NGUYÊN TỐ ĐIỂN HÌNH : Clo ................................................................................ 67

2. HCl .............................................................................................................................. 68

3. HỢP CHẤT CÓ OXI CỦA CLO: ............................................................................... 68

4. FLO – BROM – IOT ................................................................................................... 69

II – BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM ........................................................................................... 69

BÀI 2: OXI – LƯU HUỲNH .................................................................................................... 73

I – TÓM TẮT LÝ THUYẾT ............................................................................................... 73

1. VỊ TRÍ CÁC NGUYÊN TỐ NHÓM VIA TRONG HỆ THỐNG TUẦN HOÀN ...... 73

2. OXI .............................................................................................................................. 74

3. ÔZÔN .......................................................................................................................... 74

4. LƯU HUỲNH ............................................................................................................. 74

4. HIDRÔSUNFUA (H2S)............................................................................................... 74

5. LƯU HUỲNH (IV) OXIT ........................................................................................... 75

6. LƯU HUỲNH (VI) OXIT ........................................................................................... 75

7. AXIT SUNFURIC H2SO4 ........................................................................................... 75

8. MUỐI SUNFUA VÀ NHẬN BIẾT GỐC SUNFUA (S2- ) ......................................... 76

3

9. MUỐI SUNFAT VÀ NHẬN BIẾT GỐC SUNFAT (SO42-) ....................................... 76

10. ĐIỀU CHẾ OXI ......................................................................................................... 76

11. ĐIỀU CHẾ HIDRÔSUNFUA (H2S) .......................................................................... 76

12. ĐIỀU CHẾ SO2 .......................................................................................................... 76

13. ĐIỀU CHẾ SO3 ......................................................................................................... 77

14. SẢN XUẤT AXIT SUNFURIC ( trong CN) ............................................................. 77

II – BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM ............................................................................................ 77

BÀI 3: NITƠ – PHOTPHO ....................................................................................................... 84

TÓM TẮT LÝ THUYẾT ..................................................................................................... 84

BÀI 1: NITƠ ..................................................................................................................... 84

I-CẤU TẠO PHÂN TỬ ................................................................................................... 84

II-TÍNH CHẤT VẬT LÝ ................................................................................................. 84

III - TÍNH CHẤT HOÁ HỌC .......................................................................................... 84

IV- ĐIỀU CHẾ ................................................................................................................. 84

BÀI 2: AMONIAC VÀ MUỐI AMONI ...................................................................................... 85

A. AMONIAC ...................................................................................................................... 85

I - TÍNH CHẤT VẬT LÍ ...................................................................................................... 85

II - TÍNH CHẤT HÓA HỌC ................................................................................................ 85

III - ĐIỀU CHẾ ..................................................................................................................... 85

B - MUỐI AMONI: ............................................................................................................. 85

I - TÍNH CHẤT VẬT LÍ ...................................................................................................... 85

II - TÍNH CHẤT HÓA HỌC ................................................................................................ 85

BÀI 3:AXIT NITRIC VÀ MUỐI NITRAT .................................................................................. 86

A. AXIT NITRIC - HNO3 ................................................................................................... 86

I - TÍNH CHẤT VẬT LÝ ................................................................................................ 86

II - TÍNH CHẤT HOÁ HỌC ............................................................................................ 86

B - MUỐI NITRAT .............................................................................................................. 86

1. Tính chất vật lý: ............................................................................................................ 87

2. Tính chất hoá học: ........................................................................................................ 87

BÀI 4:PHÔTPHO – AXIT PHÔTPHORIC – MUỐI PHÔTPHAT ........................................... 87

A - PHOTPHO ...................................................................................................................... 87

1. Vị trí, cấu hình, tính chất vật lí ..................................................................................... 87

2. Tính chất hóa học: ........................................................................................................ 87

B – AXIT PHOTPHORIC .................................................................................................... 88

1. Tính chất vật lí: ............................................................................................................. 88

2. Tính chất hóa học: ........................................................................................................ 88

3. Điều chế: ...................................................................................................................... 88

C. MUỐI PHOTPHAT ........................................................................................................ 88

BÀI 5 – PHÂN BÓN HÓA HỌC ............................................................................................... 89

4

I. PHÂN ĐẠM ..................................................................................................................... 89

1. Phân đạm amoni .......................................................................................................... 89

2. Phân đạm nitrat ............................................................................................................ 89

3. Urê ............................................................................................................................... 89

II. PHÂN LÂN ..................................................................................................................... 89

1. Phân lân nung chảy ...................................................................................................... 89

2. Super photphat ............................................................................................................. 89

III. PHÂN KALI .................................................................................................................. 89

IV. PHÂN HỖN HỢP VÀ PHÂN PHỨC HỢP .................................................................. 89

V. PHÂN VI LƯỢNG ......................................................................................................... 90

BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM ........................................................................................................ 90

BÀI 4: CACBON – SILIC ........................................................................................................ 95

A – LÝ THUYẾT ................................................................................................................ 95

I. CACBON ..................................................................................................................... 95

1. Vị trí và cấu hình electron nguyên tử: ..................................................................... 95

2. Tính chất vật lý, trạng thái tự nhiên: ....................................................................... 96

3. Tính chất hóa học: ................................................................................................... 96

4. Ứng dụng ................................................................................................................. 96

II. CACBON MONOXIT – CO...................................................................................... 96

1. Tính chất hóa học .................................................................................................... 96

2. Điều chế ................................................................................................................... 96

III. CACBON ĐIOXIT – CO2 ......................................................................................... 96

1. Tính chất vật lý: ....................................................................................................... 96

2. Tính chất hóa học: ................................................................................................... 96

3. Điều chế ................................................................................................................... 97

IV. AXIT CACBONIC – MUỐI CACBONAT .............................................................. 97

1. Axit cacbonic: .......................................................................................................... 97

2. Muối cacbonat: ........................................................................................................ 97

V. SILIC .......................................................................................................................... 97

1. Tính chất vật lý và trạng thái tự nhiên: ................................................................... 97

2. Tính chất hóa học: ................................................................................................... 97

3. Điều chế: .................................................................................................................. 98

4. Ứng dụng: ................................................................................................................ 98

VI. HỢP CHẤT CỦA SILIC ........................................................................................... 98

1. Silic đioxit ............................................................................................................... 98

2. Axit silixic: .............................................................................................................. 98

3. Muối silicat: ............................................................................................................. 98

B - BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM ........................................................................................... 99

CHỦ ĐỀ 3: HÓA HỮU CƠ .......................................................................................... 103

5

CHƯƠNG 1: ĐẠI CƯƠNG HÓA HỮU CƠ .......................................................................... 103

I - LÍ THUYẾT ................................................................................................................... 103

1. Khái quát về hợp chất hữu cơ ..................................................................................... 103

2. Một số khái niệm trong hóa học hữu cơ ..................................................................... 103

3. Lập công thức phân tử của hợp chất hữu cơ A (CxHyOzNt) ....................................... 104

4. Đặc điểm cấu tạo và tính chất đặc trưng của HCHC .................................................. 105

5. Các phương pháp tinh chế HCHC .............................................................................. 105

6. Phân loại HCHC ......................................................................................................... 105

7. Công thức cấu tạo và gọi tên của HCHC .................................................................... 106

8. Phân loại phản ứng hữu cơ và các quy tắc phản ứng ................................................. 108

II - BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM .......................................................................................... 108

CHƯƠNG: HIĐROCACBON NO – KHÔNG NO - THƠM ................................................... 120

A – HỆ THỐNG HÓA KIẾN THỨC: ................................................................................ 120

ANKAN .............................................................................................................................. 120

I. Định nghĩa: .................................................................................................................. 120

II. Danh pháp: ................................................................................................................. 120

III. Tính chất ................................................................................................................... 121

IV. Điều chế ankan trong phòng thí nghiệm: ...................................................................... 122

ANKEN .................................................................................................................................... 122

I. Định nghĩa: ...................................................................................................................... 122

II. Danh pháp: ..................................................................................................................... 122

III. Hóa tính: ....................................................................................................................... 122

IV. Điều chế: ....................................................................................................................... 123

ANKAĐIEN ............................................................................................................................. 123

I. Định nghĩa: ...................................................................................................................... 124

II. Danh pháp: ..................................................................................................................... 124

III. Hóa tính: ....................................................................................................................... 124

IV. Một số phản ứng tổng hợp cao su bằng phản ứng trùng hợp: ...................................... 124

V. Điều chế buta-1,3-đien và Isopren ................................................................................. 124

ANKIN ..................................................................................................................................... 125

I. Định nghĩa: ...................................................................................................................... 125

II. Danh pháp: ..................................................................................................................... 125

III. Hóa tính: ....................................................................................................................... 125

1. Phản ứng oxi hóa hoàn toàn: ...................................................................................... 125

2. Phản ứng cộng: ........................................................................................................... 125

3. Phản ứng trùng hợp: ................................................................................................... 125

IV. Điều chế: ....................................................................................................................... 126

HIDROCACBON THƠM ........................................................................................................ 126

I. Định nghĩa: ...................................................................................................................... 126

6

II. Danh pháp: .................................................................................................................... 126

III. Hóa tính: ....................................................................................................................... 127

1. Phản ứng oxi hóa hoàn toàn: ..................................................................................... 127

2. Phản ứng thế bởi X2 ................................................................................................... 127

3. Phản ứng cộng: .......................................................................................................... 128

4. Phản ứng oxi hóa không hoàn toàn: .......................................................................... 128

IV. Điều chế benzen: .......................................................................................................... 128

V. Stiren ......................................................................................................................... 128

B – BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM ......................................................................................... 129

ANKAN ............................................................................................................................. 129

HIĐROCACBON KHÔNG NO ........................................................................................ 132

HIĐROCACBON THƠM.................................................................................................. 137

CHƯƠNG 3: DẪN XUẤT CỦA HIĐROCACBON ................................................................ 140

AMIN - AMINO AXIT - PROTEIN ................................................................................. 140

A. TÓM TẮT LÍ THUYẾT ............................................................................................... 140

I. AMIN ......................................................................................................................... 140

1. Khái niệm, phân loại: ............................................................................................ 140

2. Danh pháp .............................................................................................................. 140

3. Tính chất ................................................................................................................ 140

II. AMINO AXIT........................................................................................................... 141

1. Định nghĩa: ............................................................................................................ 141

2. Danh pháp: ............................................................................................................ 141

3. Tính chất hóa học: ................................................................................................. 141

III. Peptit và protein ...................................................................................................... 141

1. Khái niệm .............................................................................................................. 141

2- Tính chất hoá học .................................................................................................. 141

B. BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM ........................................................................................... 142

CHƯƠNG 3: DẪN XUẤT HIĐROCACBON ......................................................................... 147

A – TÓM TẮT LÝ THUYẾT ............................................................................................ 147

ANCOL .............................................................................................................................. 147

I. Định nghĩa: ................................................................................................................. 147

II. Phân loại và danh pháp: ............................................................................................ 147

1. Ancol no đơn chức mạch hở (ankanol): ................................................................ 147

2. Ancol không no, đơn chức, mạch hở (ankenol): ................................................... 147

3. Ancol thơm, đơn chức: .......................................................................................... 148

4. Ancol vòng no, đơn chức (xicloankanol): ............................................................. 148

5. Ancol no, đa chức, mạch hở: ................................................................................. 148

III. Lí tính....................................................................................................................... 148

IV. Hóa tính: .................................................................................................................. 148

7

1. Phản ứng oxi hóa hoàn toàn: .................................................................................. 148

2. Phản ứng với kim loại kiềm: .................................................................................. 149

3. Phản ứng ete hóa: chú ý nhiệt độ xảy ra phản ứng................................................. 149

4. Phản ứng đehidrat (tách nước) ancol tạo hidrocacbon không no ............................... 149

5. Phản ứng este hóa: ...................................................................................................... 149

6. Phản ứng với HX: tạo ankyl halogenua ...................................................................... 149

7. Phản ứng ancol bị oxi hóa hữu hạn bởi CuO, đun nóng: ........................................... 149

VI. Điều chế: .................................................................................................................. 150

1. Thủy phân dẫn xuất halogen (R-X) trong môi trường kiềm có đun nóng: ............ 150

2. Hidrat hóa anken tương ứng: .................................................................................. 150

3. Khử anđehit và xeton bằng hidro với xúc tác Ni: .................................................. 150

4. Thủy phân este trong môi trường kiềm: ................................................................. 150

5. Phản ứng lên men ancol điều chế ancol etylic: ...................................................... 150

PHENOL ............................................................................................................................. 150

I. Định nghĩa: .................................................................................................................. 150

II. Hóa tính: .................................................................................................................... 150

1.Tác dụng với kim loại kiềm: ................................................................................... 150

2. Tác dụng với dung dịch kiềm: ................................................................................ 151

3. Phản ứng với dung dịch brom: ............................................................................... 151

4. Phản ứng nitro hóa phenol: (tạo ra axit picric có màu vàng) ................................ 151

III. Điều chế: ................................................................................................................... 151

ANĐEHIT ........................................................................................................................... 151

I. Định nghĩa: .................................................................................................................. 151

II. Danh pháp: ................................................................................................................. 152

III. Lí tính ....................................................................................................................... 152

IV. Hóa tính: ................................................................................................................... 152

1. Phản ứng oxi hóa hoàn toàn: .................................................................................. 152

2. Phản ứng cộng hidro: anđehit đóng vai trò là chất oxi hóa. ................................... 152

3. Phản ứng oxi hóa không hoàn toàn: anđehit đóng vai trò là chất khử. .................. 152

4. Một số phản ứng khác: ........................................................................................... 152

V. Điều chế: .................................................................................................................... 152

1. Oxi hóa không hoàn toàn ancol bậc 1 .................................................................... 153

2. Từ axetilen điều chế anđehit axetic: ....................................................................... 153

3. Từ metan điều chế anđehit fomic ........................................................................... 153

AXIT CACBOXILIC ......................................................................................................... 153

I. Định nghĩa: .................................................................................................................. 153

II. Danh pháp: ................................................................................................................. 153

III. Hóa tính: ................................................................................................................... 153

1. Axit cacboxilic làm quì chuyển sang màu đỏ. ....................................................... 153

8

2. Tác dụng với kim loại đứng trước H và giải phóng H2 ......................................... 153

3. Tác dụng với oxit bazơ, bazơ tạo muối và nước: .................................................. 153

4. Tác dụng với muối của axit yếu hơn: .................................................................... 153

5. Phản ứng este hóa: ................................................................................................. 153

IV. Điều chế: .................................................................................................................. 154

1. Oxi hóa anđehit tương ứng: ................................................................................... 154

2. Oxi hóa ankan: ....................................................................................................... 154

3. Phản ứng lên men giấm điều chế axit axetic: ........................................................ 154

4. Từ metanol điều chế axit axetic: ........................................................................... 154

5. Phản ứng thủy phân este trong môi trường axit: ................................................... 154

ESTE .................................................................................................................................. 154

I. Định nghĩa: ................................................................................................................. 154

II. Danh pháp: ................................................................................................................ 154

III. Hóa tính: .................................................................................................................. 154

1. Phản ứng thủy phân este trong môi trường axit: ................................................... 154

2. Phản ứng thủy phân este trong môi trường bazơ: .................................................. 154

IV. Điều chế: .................................................................................................................. 154

B- BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM ........................................................................................... 155

ANCOL - PHENOL ........................................................................................................... 155

ANDEHIT – AXIT CACBOXYLIC ................................................................................. 161


CACBOHIĐRAT ............................................................................................................... 166

A. TÓM TẮT LÝ THUYẾT .............................................................................................. 166


ESTE – LIPIT . .................................................................................................................. 173

A. TÓM TẮT LÍ THUYẾT ............................................................................................... 173

Bài 1 ESTE ......................................................................................................................... 173

I. Cấu tạo, đồng phân, danh pháp .................................................................................. 173

II. Tính chất vật lý ......................................................................................................... 173

III. Tính chất hóa học ..................................................................................................... 173

1. Tính chất chung của este đơn, no .......................................................................... 173

2. Tính chất riêng: ..................................................................................................... 173

IV. Điều chế ................................................................................................................... 174

Bài 2 LIPIT ........................................................................................................................ 174

I. Khái niệm: .................................................................................................................. 174

1/ Khái niệm: ............................................................................................................. 174

2/ Tính chất vật lí: ..................................................................................................... 174

3/ Tính chất hóa học: ................................................................................................. 174

B. BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM ........................................................................................... 174

9

CHƯƠNG 3: DẪN XUẤT CỦA HIĐROCACBON ................................................................. 181

POLIME .............................................................................................................................. 181

A. TÓM TẮT LÝ THUYẾT ............................................................................................... 181

I. POLIME ..................................................................................................................... 181

II. VẬT LIỆU POLIME ................................................................................................. 182

B. BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM ............................................................................................ 183

ĐỀ THAM KHẢO SỐ 1: .............................................................................................. 188

ĐỀ THAM KHẢO SỐ 2: .............................................................................................. 192

10

CHỦ ĐỀ 1: HOÁ ĐẠI CƯƠNG CHƯƠNG I: NGUYÊN TỬ - BẢNG HỆ THỐNG TUẦN HOÀN

A. LÝ THUYẾT I. THÀNH PHẦN NGUYÊN TỬ

* Kích thước và khối lượng nguyên tử : – Đường kính nguyên tử khoảng 10–10m (Chú ý: nhớ : 1nm = 10–9m ; 1Ǻ = 10–10m ; 1nm = 10Ǻ)

– Nguyên tử hidro có bán kính nhỏ nhất khoảng 0,053 nm. – Đường kính hạt nhân vào khoảng 10–5 nm. – Đường kính electron và proton khoảng 10–8nm.

* Hạt nhân : Proton (p) : điện tích = 1+ ; khối lượng 1u Nơtron (n): điện tích = 0 ; khối lượng 1u * Vỏ nguyên tử: Electron (e): điện tích =1– ; khối lượng : 5,5.10–4u II. HẠT NHÂN NGUYÊN TỬ. NGUYÊN TỐ HÓA HỌC. ĐỒNG VỊ

* Số đơn vị điện tích hạt nhân = số proton = số electron = Z. * Số Khối A : A = Z + N * Số hiệu nguyên tử = số đơn vị điên tích hạt nhân = Z. * Kí hiệu nguyên tử : XA

Z * Các đồng vị của cùng một nguyên tố hóa học là những nguyên tử có cùng số proton nhưng khác nhau về số nơtron, do đó số khối A của chúng cũng khác nhau. * Nguyên tử khối của một nguyên tử cho biết khối lượng của nguyên tử đó nặng gấp bao nhiêu lần đơn vị khối lượng nguyên tử. * Nguyên tử khối trung bình:

100bBaAA +

=

Trong đó: A, B là nguyên tử khối của đồng vị A, B. a, b là % số nguyên tử của đồng vị A và B. III. CẤU TẠO VỎ NGUYÊN TỬ

1) Các electron trên cùng một lớp có năng lượng gần bằng nhau Năng lượng của electron ở lớp trong thấp hơn năng lượng của electron ở lớp ngoài. Có 7 lớp electron ( tính từ hạt nhân ra ngoài) n = 1 2 3 4 5 6 7 tên lớp : K L M N O P Q năng lượng tăng dần 2) Phân lớp: có 4 phân lớp : s, p, d, f. Các electron trên cùng một phân lớp có năng lượng bằng nhau. Lớp K: có 1 phân lớp : 1s Lớp L: có 2 phân lớp : 2s và 2p Lớp M: có 3 phân lớp : 3s, 3p và 3d Lớp N: có 4 phân lớp : 4s, 4p, 4d và 4f 3) Số electron tối đa trong mỗi phân lớp: Phân lớp s : Có tối đa 2 electron. Phân lớp p : Có tối đa 6 electron. Phân lớp d : Có tối đa 10 electron. Phân lớp f : Có tối đa 14 electron.

11

Số e tối đa trong mỗi lớp:lớp thứ n chứa tối đa 2n2 electron. 4) Thứ tự năng lượng : 1s 2s 2p 3s 3p 4s 3d 4p 5s 4d 5p 6s 4f 5d 6p 7s 5f 6d…… 5) Cấu hình electron nguyên tử: - Phân bố electron theo thứ tự năng lượng. - Sắp xếp lại theo lớp khi có sự chèn mức năng lượng. 6) Đặc điểm lớp electron ngoài cùng: Các electron ở lớp ngoài cùng quyết định tính chất hóa học của một nguyên tố. - Lớp ngoài cùng có tối đa 8 electron : Bền vững. Các nguyên tố này hầu như không tham gia phản ứng hóa học ( trừ He có 2e ngoài cùng là bền vững) là nguyên tử khí hiếm. - Các nguyên tử có 1, 2, 3 electron ở lớp ngoài cùng là nguyên tử kim loại. - Các nguyên tử có 5, 6, 7 electron ở lớp ngoài cùng là nguyên tử phi kim. - Các nguyên tử có 4 electron ngoài cùng có thể là nguyên tử kim loại hoặc phi kim. IV – BẢNG HỆ THỐNG TUẦN HOÀN

B. BÀI TẬP

NGUYÊN TỬ

MỨC ĐỘ BIẾT Câu 1. Các hạt cấu tạo nên hầu hết hạt nhân nguyên tử là:

A. electron và proton. B. nơtron và electron. C. electron, nơtron và proton. D. nơtron và proton.

Câu 2. Các loại hạt cấu tạo nên hầu hết các nguyên tử là: A. proton và electron. B. nơtron và electron. C.electron, nơtron và proton. D. nơtron và proton.

Câu 3. Phần tử mang điện tích dương

12

A. nơtron. B. electron. C. proton. D. nguyên tử. Câu 4. Chọn phát biểuđúng trong các phát biểu sau: (1) Hầu hết các nguyên tử, trong nhân đều chứa nơtron và proton

(2) Hạt nhân mang điện dương; còn nguyên tử trung hòa về điện. (3) Số proton của nguyên tử luôn nhỏ hơn số e của nguyên tử đó.

A. 1, 2 B. 2, 3 C. 1, 2, 3 D. Chỉ có 1 Câu 5. Chọn phát biểusai trong các phát biểu sau: A. Nguyên tử có cấu tạo gồm 2 phần là vỏ và nhân B. Nhân chứa 2 loại hạt là p và n; còn vỏ chỉ chứa hạt e C. Có 2 loại hạt cơ bản tạo nên nguyên tử là e và hạt nhân D. Khối lượng nguyên tử tập trung ở nhân. Câu 6. Chọn phát biểu sai.

A. Trong một nguyên tử khối lượng một proton tương đương khối lượng một nơtron. B. Trong một nguyên tử, số proton = số electron. C. Trong một nguyên tử, số proton = số nơtron. D. Trong một nguyên tử, khối lượng của electron nhỏ hơn rất nhiều so với khối lượng của hạt nhân.

Câu 7. Câu nào sau đây sai? A. số điện tích hạt nhân = số proton = số hiệu nguyên tử B. số proton = số electron C. số điện tích hạt nhân = số proton =số electron

D. số điện tích hạt nhân = số proton + số electron Câu 8. Chọn công thức đúng của số khối . A. A + Z = N B. A = Z + N C. A – Z = N D. B, C đúng Câu 9. Nguyên tố hoá học là những

A. nguyên tử có cùng số khối. B. nguyên tử có cùng số n. C. nguyên tử có cùng số p. D. nguyên tử có cùng p,n.

Câu 10. Kí hiệu hóa học của một nguyên tử có thể cho biết (1) Số p, n, e (2) Khối lượng nguyên tử theo u

(3) Số hiệu nguyên tử (4) Điện tích hạt nhân A. 1,2,3 B. 2,3,4 C. 1,2,3,4 D. 1,2

Câu 11. Sắp xếp các obitan 3s, 3d, 2p, 4s, 3p theo thứ tự năng lượng tăng dần. A. 3s<3d< 2p<4s<3p B. 2p<3s< 3p<4s<3d C. 2p<3s< 3p<3d<4s D. 2p<3p< 3s<4s<3d Câu 12. Electron thuộc lớp nào liên kết chặt chẽ nhất với hạt nhân và có mức năng lượng

cao nhất? A. Lớp K và Q B. Lớp L và K C. Lớp M và O D. Lớp N và P

Câu 13. Ở phân lớp 3d, số e tối đa chứa trong các ô lượng tử A. 30 B. 18 C. 10 D. 14

Câu 14. Dãy gồm các phân lớp electron đã bão hoà A. s1; p3; d7; f12. B. s2; p5; d9; f13. C. s2; p4; d10; f11. D. s2; p6; d10; f14.

Câu 15. Đồng vị là những A. hợp chất có cùng điện tích hạt nhân. B. nguyên tố có cùng điện tích hạt nhân. C. nguyên tử có cùng số khối A. D. nguyên tử có cùng điện tích hạt nhân và khác nhau về số khối.

Câu 16. Các đồng vị của một nguyên tố hóa học được phân biệt bởi :

13

A. Số proton B. Số notron C. số electron ở vỏ D. số lớp hiệu

MỨC ĐỘ HIỂU Câu 17. Một nguyên tử M có 30 hạt mang điện và 16 hạt không mạng điện. Số khối của

M A.15M B.16M C.31M D.46M

Câu 18. Cấu hình electron ở trạng thái cơ bản của nguyên tử kim loại nào sau đây có electron độc thân ở obitan s. A. Ni (Z=28) B. Cu (Z=29) C. Fe (Z=26) D. Mn (Z=25)

Câu 19. Nguyên tử X có 34 proton và 45 notron. Kí hiệu nguyên tử X là A. X79

34 . B. X3479 . C. X45

34 . D. X7945 .

Câu 20. Kí hiệu của nguyên tố hoá học X3517 . Phát biểu đúng về X.

A. 17p và 35n B. 17p và 18n C. 17p và 17n D. 18p và 17n Câu 21. Số đơn vị ĐTHN của nguyên tử có kí hiệu Na23

11 là. A. 23. B. 23+. C. 11. D. 11+.

Câu 22. Số proton và số notron trong hạt nhân nguyên tử U23592

A. 235p, 92n B. 92p, 235n C. 92p, 92n D. 92p, 143n Câu 23. Nguyên tử trung hòa về điện và ion tạo từ nó sẽ A. Có cùng số p, n, e B. Có cùng số p, n nhưng khác nhau về số e C. Có cùng số n nhưng khác nhau về số p, e D. Giá trị của số p, n, e đều không bằng nhau Câu 24. Chọn cặp nguyên tử thuộc cùng một nguyên tố hóa học

A. X146 và 13

6Y . B. X199 và Y20

10 C. X2814 và 30

15Y . D. X6329 và Y65

30 Câu 25. Nguyên tử X (Z=20),số electron trong cation X2+ là A. 22 B. 18 C. 20 D. 38 Câu 26. Nguyên tử 7N,số electron trong anion N3- là A.10 B. 11 C. 4 D. 7 Câu 27. Phần tử có số electron bằng với số notron. (1). S32

16 (2). −Cl3517 (3). +K39

19

A. Chỉ có 1 B. Chỉ có 1,2 C. Chỉ có 1,3 D. Chỉ có 1,2,3 Câu 28. Cho các đồng vị dưới đây, đồng vị với tỉ lệ số proton và notron là 11/12

A. X5626 B. X19

9 C. X2311 D. X63

29 Câu 29. Ba nguyên tử X, Y, Z có số protonvà số nơtron như sau.

X có 20p; 20n. Y có 18p; 22n. Z có 20p; 22n. Cặp nguyên tử là đồng vị của nhau A. X, Y. B. X , Z. C. Y, Z. D. X, Y, Z.

Câu 30. Cấu hình electron của các nguyên tử sau. 10Ne, 18Ar, 36Kr có đặc điểm chung là A. số lớp electron bằng nhau B. số phân lớp electron bằng nhau C. số electron nguyên tử bằng nhau D.số e lectron ở lớp ngoài cùng bằng nhau

Câu 31. Một nguyên tử X có 8 proton; 8 nơtron; 8 electron. Nguyên tử là đồng vị của X A. 8 proton; 8 nơtron; 9 electron. B. 8 proton; 9 nơtron; 8 electron. C. 9 proton; 8 nơtron; 9 electron. D. 8 proton; 9 nơtron; 9 electron. Câu 32. Cho các kí hiệu nguyên tử sau: M16

8 (1); M167 (2); M14

7 (3); M.178 (4).

Kết luận nào sau đây sai?

14

A. 1 và 4; 2 và 3 là đồng vị của nhau. B. 1 và 4; 2 và 3 thuộc cùng một nguyên tố. C. Nguyên tử khối của 1 và 2 bằng nhau. D. 2 và 3 có số khối bằng nhau

Câu 33. Trong tự nhiên Ni có 5 đồng vị. 58Ni, 60Ni, 61Ni, 62Ni,64Ni với hàm lượng % số nguyên tử lần lượt bằng 68,08; 26,22; 1,34; 3,43 và 0,93. Nguyên tử khối trung bình của Ni là A. 59,89 B. 58,76 C. 59 D. 60,2

Câu 34. Nguyên tử của nguyên tố 16S có số electron độc thân ở trạng thái cơ bản A. 0. B. 1. C. 2. D. 3.

Câu 35. Trong 4 nguyên tử có số hiệu lần lượt bằng 25, 26, 27, 28, nguyên tử có ít electron độc thân nhất A. Z=25 B. Z=26 C. Z=27 D. Z=28

Câu 36. Xét các nguyên tử có lớp electron ngoài cùng là lớp M. Số lượng nguyên tố mà nguyên tử có một electron độc thân là. A. 1 B. 2 C. 3 D. 4

Câu 37. Số lượng nguyên tố hoá học mà nguyên tử của nó có lớp ngoài cùng là lớp N A. 2 B. 8 C. 18 D. 32

Câu 38. Cho 6 nguyên tử có cấu hình e với phân mức năng lượng cao nhất là: 1s2, 3s2, 3p1, 3p3, 3p6, 4p4. Số lượng nguyên tử kim loại, phi kim, khí hiếm trong số 6 nguyên tử trên lần lượt là: A. 4,1,1 B. 3,2,1 C. 2,2,2 D. 2,3,1

Câu 39. Một nguyên tử có tổng cộng 8e ở các phân lớp p. Số proton trong hạt nhân của nguyên tử đó là A. 14 B. 11 C. 12 D. 13

Câu 40.Chọn cấu hình e của S(Z= 16) ở trạng thái cơ bản: A. 1s22s22p63s23p33d1 B. 1s22s22p63s23p4 C. 1s22s22p63s13p5 D. 1s22s22p63s13p33d2

Câu 41. Nguyên tố Clo có 2 đồng vị bền. Số lượng phân tử khí Clo có thể tạo nên từ các đồng vị trên

A. 4 B. 3 C. 2 D. 1 Câu 42. Nguyên tử K(Z=19) có tổng số lớp electron là

A. 3 B. 2 C. 1 D. 4 Câu 43. Nguyên tử của nguyên tố phi kim.

A. 11X B.8X C. 19X D. 18X Câu 44. Nguyên tử của nguyên tố nào sau đây có hạt nhân chứa 19p và 20n

A. 199 F B. 41

21 Sc C. 3919 K D. 40

20 Ca Câu 45. Nguyên tử của nguyên tố nào sau đây có số e độc thân khác với 3 nguyên tố còn

lại A. D(Z=7) B. A(Z=17) C. C(Z=35) D. B(Z=9)

Câu 46. Lớp ngoài cùng có số e tối đa là A. 7 B. 8 C. 5 D. 4

Câu 47. Nguyên tử của nguyên tố A và B đều có phân lớp ngoài cùng là 2p. Tổng số e ở hai phân lớp này là 3. Vậy tổng số hiệu nguyên tử của A và B là A. 11 B. 13 C. 15 D. 16

Câu 48. Nguyên tử của nguyên tố R có 4 lớp e, lớp ngoài cùng có 3e. Vậy số hiệu nguyên tử của nguyên tố R là A. 31 B. 21 C. 33 D. 23

15

Câu49. Cấu hình e của một nguyên tố với mức năng lượng cao nhất là 4s2. Là cấu hình của A. Na (Z=11) B. Cl (Z=17) C. K (Z=19) D. Ca (Z=20)

Câu 50. Nguyên tử của nguyên tố nào sau đây khi nhận thêm 1e thì đạt cấu hình electron của Ne (Z=10) A. Cl (Z=17) B. F (Z=9) C. N (Z=7) D. Na (Z=11)

Câu 51. Cấu hình e nào sau đây là đúng A.1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 B. 1s2 2s2 2p6 3s2 3p3 4s2 C. 1s2 2s2 2p6 3s2 3p7 D. 1s2 2s2 2p6 3s2 3p5 4s1

Câu 52. Nguyên tử Cl(Z=17) nhận thêm 1e thì cấu hình e tương ứng của nó là A. 1s2 2s2 2p6 3s1 B. 1s2 2s2 2p6 C. 1s2 2s2 2p63s3 D.1s2 2s2 2p6 3s23p6

Câu 53. Nguyên tử Na(Z=11) bị mất đi 1e thì cấu hình e tương ứng của nó là. A. 1s2 2s2 2p6 B. 1s2 2s2 2p6 3s1 C. 1s2 2s2 2p6 3s3 D. 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s1

Câu 54. Số nơtron của các nguyên tử sau: .,, 146

147

126 ZYX lần lượt là

A. 6,7,8 B. 6,8,7 C. 6,7,6 D. 12,14,14

MỨC ĐỘ VẬN DỤNG Câu 55. Cho X có hai đồng vị 1

35 X chiếm 75% và 237 X chiếm 25%. Nguyên tử khối trung

bình của X là A. 35. B. 36. C. 37. D. 35,5.

Câu 56. Nguyên tố cacbon có 2 đồng vị bền. C126 chiếm 98,89% và C13

6 chiếm 1,11%. Nguyên tử khối trung bình của nguyên tố cacbon là. A. 12,5. B. 12,011. C. 12,022. D. 12,055.

Câu 57. Tổng số hạt trong 1 nguyên tử X là 58. Trong đó số hạt mang điện nhiều hơn không mang điện là 18 hạt. X thuộc loại nguyên tố A. Phi kim B. khí hiếm C. Kim loại D. khí trơ

Câu 58. Tổng số hạt cơ bản trong nguyên tử X là 13, cấu hình e của X là. A. 1s22s22p63s23p1 B. 1s22s2 C. 1s22s22p6 D. 1s22s22p2

Câu 59. Biết A Ag là 107,88. Trong thiên nhiên Ag có hai đồng vị 107 Ag(56%). Đồng vị thứ hai A. 106 Ag(44%) B. 109 Ag(56%) C. 109 Ag(44%) D. 108 Ag(44%)

Câu 60. Nguyên tử khối trung bình của Bo là 10,812. Mỗi khi có 94 nguyên tử B105 thì sẽ

có số nguyên tử của đồng vị B115 là

A. 203 B. 405 C. 308 D. 406 Câu 61. Nguyên tử hoặc ion có cấu hình electron với mức năng lượng cao nhất là 3d5

(1). Cr (Z=24) (2). Mn (Z=25) (3). Fe3+(Z=26) A. 1,2 B. 1,3 C. 1,2,3 D. Chỉ có 2

Câu 62.Nguyên tử X(Z=20),số p trong X2+ là A. 22 B. 18 C. 20 D. 38 Câu 63. Một nguyên tử X có tổng số hạt p,n,e bằng 40. Trong đó tổng số hạt mang điện

nhiều hơn tổng số hạt không mang điện là 12 hạt. Số khối của nguyên tử X là A. 13 B. 40 C. 14 D.27

Câu 64. Lớp vỏ của nguyên tử nguyên tố X có tổng điện tích là -17,6.10-19(C). Điện tích hạt nhân của nguyên tử này là A.11+ B. 12+ C. 13+ D. 14+

16

Câu 65. Nguyên tử của nguyên tố R có tổng số hạt p,n,e bằng 18 và tổng số hạt không mang điện bằng trung bình cộng của tổng số hạt mang điện.Vậy số electron độc thân của nguyên tử R là A. 1 B. 2 C. 3 D. 4

Câu 66. Nguyên tử X có tổng số hạt p, n, e là 52 và số khối là 35. Cấu hình electron của X là A. 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 B.1s2 2s2 2p6 3s2 3p5 C. 1s2 2s2 2p6 3s2 3p4 D. 1s2 2s2 2p6 3s2 3p64s2 3d105s2

Câu 67. Đồng có 2 đồng vị 63Cu (69,1%) và 65Cu. Nguyên tử khối trung bình của đồng là: A. 64, 000(u) B. 63,542(u) C. 64,382(u) D. 63,618(u) Câu 68. Nguyên tử khối trung bình của R là 79,91; R có 2 đồng vị. Biết 81R( 54,5%). Số khối của đồng vị thứ nhất có giá trị là A. 79 B. 81 C. 82 D. 80 Câu 69. A,B là 2 nguyên tử đồng vị. A có số khối bằng 24 chiếm 60%, nguyên tử khối trung bình của hai đồng vị là 24,4. Số khối của đồng vị B là: A. 26 B. 25 C. 23 D. 27 Câu 70. Nguyên tố Cu có nguyên tử khối trung bình là 63,54 có 2 đồng vị X và Y, biết tổng số khối là 128. Số ng tử đồng vị X = 0,37 số nguyên tử đồng vị Y. Vậy số khối của X và Y lần lượt là A. 65 và 67 B. 63 và 66 C. 64 và 66 D. 63 và 65 Câu 71. Nguyên tố Bo có 2 đồng vị 11B (x1%) và 10B (x2%), nguyên tử khối trung bình của Bo là 10,8. Giá trị của x1% là:

A. 80% B. 20% C. 10,8% D. 89,2% Câu 72. Clo có hai đồng vị 37Cl( Chiếm 24,23%) và 35Cl(Chiếm 75,77%). Nguyên tử khối trung bình của Clo. A. 37,5 B. 35,5 C. 35 D. 37 Câu 73. Clo có hai đồng vị 35Cl và 37Cl. Nguyên tử khối trung bình của Clo là 35,48. Phần trăm đồng vị 37Cl là A. 65% B. 76% C. 35% D. 24% Câu 74. Hai nguyên tố A và B đứng kế tiếp nhau trong một chu kỳ có tổng số proton trong hai hạt nhân nguyên tử là 25. A và B thuộc chu kỳ và các nhóm: A. Chu kỳ 2 và các nhóm IIA và IIIA. B. Chu kỳ 3 và các nhóm IA và IIA. C. Chu kỳ 3 và các nhóm IIA và IIIA. D. Chu kỳ 2 và các nhóm IVA và VA.

MỨC ĐỘ VẬN DỤNG CAO

Câu 75.Trong phân tử M2X có tổng số hạt p,n,e là 140, trong đó số hạt mang điện nhiều hơn số hạt không mang điện là 44 hạt. Số khối của M lớn hơn số khối của X là 23. Tổng số hạt p,n,e trong nguyên tử M nhiều hơn trong nguyên tử X là 34 hạt. CTPT của M2X là

A. K2O B. Rb2O C. Na2O D. Li2O Câu 76. Trong phân tử MX2 .Trong đó M chiếm 46,67% về khối lượng. Hạt nhân M có số nơtron nhiều hơn số proton là 4 hạt. Trong nhân X số nơtron bằng số proton. Tổng số proton trong phân tử MX2 là 58. CTPT của MX2 là

A. FeS2 B. NO2 C. SO2 D. CO2 Câu 77. Nguyên tử của nguyên tố R có tổng số hạt p,n,e bằng 34, hiệu số hạt nơtron và electron băng 1. Vậy số e độc thân của R là A. 3 B. 4 C. 2 D. 1

17

Câu 78. X và Y là hai nguyên tố thuộc cùng một chu kỳ, hai nhóm A liên tiếp. Số proton của nguyên tử Y nhiều hơn số proton của nguyên tử X. Tổng số hạt proton trong nguyên tử X và Y là 33. Nhận xét nào sauđây về X, Y là đúng?

A. Đơn chất X là chất khí ở điều kiện thường. B. Độ âm điện của X lớn hơn độ âm điện của Y. C. Lớp ngoài cùng của nguyên tử Y (ở trạng thái cơ bản) có 5 electron. D. Phân lớp ngoài cùng của nguyên tử X (ở trạng thái cơ bản) có 4 electron.

Câu 79. Nguyên tố Y là phi kim thuộc chu kỳ 3, có công thức oxit cao nhất là YO3. Nguyên tố Y tạo với kim loại M hợp chất có công thức MY, trong đó M chiếm63,64% về khối lượng. Kim loại M là

A. Zn. B. Cu. C. Mg. D. Fe. Câu 80. Nguyên tử củanguyên tố X có tổng số hạt proton, nơtron, electron là 52. Trong hạt nhân nguyên tử X có số hạt không mang điện nhiều hơn số hạtmangđiện là 1. Vị trí (chu kỳ, nhóm) của X trong bảng tuần hoàn các nguyên tố hóahọc là

A. chu kỳ3, nhómVA. B. chu kỳ3, nhómVIIA. C. chu kỳ2, nhómVIIA. D. chu kỳ2, nhómVA.

BẢNG HỆ THỐNG TUẦN HOÀN

MỨC ĐỘ BIẾT

Câu 1. Tìm phát biểu sai A. Trong chu kì, các nguyên tố được xếp theo chiều số hiệu nguyên tử tăng dần B. Trong chu kì, số electron lớp ngoài cùng tăng từ 1 đến 8 theo chiều tăng của điện tích

hạt nhân C. Chu kì nào cũng mở đầu là một kim loại điển hình và kết thúc là một phi kim điển

hình D. Hai điều A, B

Câu 2. axit nào có tínhaxit mạnh nhất trong các axit sau? A. H2SiO3 B. H3PO4 C. H2SO4 D.HClO4

Câu 3. Sự sắp xếp các nguyên tố trong bảng HTTH dựa vào: A. Hóa trị B.Điện tích hạt nhân C.Độ âm điện D.Khối lượng nguyên tử

Câu 4. Nguyên tử X dễ thu electron hơn nguyên tử Y thì: A. Nhân của X có nhiều điện tích dương hơn nhân của Y B. Bán kính nguyên tử của X lớn hơn bán kính nguyên tử của Y C.Độ âm điện của X lớn hơn độ âm điện của Y D. Năng lượng ion hóa của X nhỏ hơnnăng lượng ion hóa của Y

Câu 5. Điều nào sau đây sai khi nói về bảng HTTH A. Các nguyên tố trong phân nhóm chính nhóm I có 1 electron ở lớp ngoài cùng B.Trong cùng một chu kì, độ âm điện thường giảm từ trái sang phải C. Trong cùng một phân nhóm chính bán kính ng tử thường tăng từ trên xuống dưới. D. Flo là nguyên tố có độ âm điện lớn nhất

Câu 6. Trong bảng HTTH các nguyên tố được xếp lần lượt theo thứ tự nào? A. Khối lượng nguyên tử tăng dần B.Điện tích hạt nhân Z tăng dần C.Số nơtron tăng dần D.Số electron ở lớp ngoài cùng tăng dần

Câu 7. Hai nguyên tử Clo đồng vị 35Cl và 37Cl có vị trí như thế nào trong bảng HTTH A.Cùng một ô B.Hai ô kế tiếp nhau và cùng chu kì

18

C.Hai ô cùng chu kì và cách nhau bởi một ô khác D.Hai ô cùng nhóm và cách nhau bởi một ô khác

Câu 8. Phát biểu nào sau đây không hoàn toàn đúng? A. Số chu kì của bảng HTTH liên quan với số lớp electron B. Số nhóm liên quan đến số electron ở lớp ngoài cùng C. Các khí trơ được xếp vào phân nhóm chính nhóm VIII D.Các nguyên tố xếp ngoài bảng thuộc vào hai họ: Lantan và Actini

Câu 9. Trong một chu kỳ, bán kính nguyên tử các nguyên tố: A. tăng theo chiều tăng của điện tích hạt nhân. B. giảm theo chiều tăng của điện tích hạt nhân. C. giảm theo chiều tăng của độ âm điện. D. cả B và C.

Câu 10. Độ âm điện đặc trưng cho khả năng: A.hút electron của nguyên tử trong phân tử. B. nhường electron của nguyên tử này cho nguyên tử khác. C. tham gia phản ứng mạnh hay yếu. D. nhường proton của nguyên tử này cho nguyên tử khác.

Câu 11. Sự biến thiên tính chất của các nguyên tố thuộc chu kỳ sau lại được lặp lại giống như chu kỳ trước là do: A. sự lặp lại tính kim loại của nguyên tố ở chu kỳ sau so với chu kỳ trước. B. sự lặp lại tính phi kim của các nguyên tố ở chu kỳ sau so với chu kỳ trước. C.sự lặp lại cấu hình electron lớp ngoài cùng của nguyên tử các nguyên tố ở chu kỳ sau

so với chu kỳ trước. D. sự lặp lại tính chất hóa học của các nguyên tố ở chu kỳ sau so với chu kỳ trước.

Câu 12. Các nguyên tố thuộc cùng một nhóm A có tính chất hóa học tương tự nhau, vì vỏ nguyên tử của các nguyên tố nhóm A có: A. số electron như nhau. B. số lớp electron như nhau. C. số electron thuộc lớp ngoài cùng như nhau. D. cùng số electron s hay p.

Câu 13. Chọn phát biểu sai: Trong cùng một phân nhóm chính của HTTH, khi đi từ trên xuống dưới thì:

A. Bán kính nguyên tử tăng dần B.Tính kim loại tăng dần C.Độ âm điện tăng dần D. Năng lượng ion hóa giảm dần

Câu 14. Chọn phát biểu sai: Trong cùng một chu kì của HTTH, khi đi từ trái sang phải thì:

A. Bán kính nguyên tử giảm dần B.Tính phi kim giảm dần C.Độ âm điện tăng dần D. Năng lượng ion hóa tăng dần

Câu 15. Flo (F), Clo (Cl), Brom (Br), Iot (I), Atatin (At) thuộc A. Họ Lantan B.Họ halogen C.Họ kim loại kiềm D.Họ kim loại kiềm thổ

Câu 16. Một nguyên tố thuộc nhóm VA có hóa trị cao nhất với oxi và hóa trị trong hợp chất với hidro lần lượt là: A. III và V. B. V và V. C. III và III. D. V và III.

Câu 17. Nguyên tố ở chu kì 4, nhóm VIB có cấu hình electron hóa trị là A.4s24p4. B.6s26p2. C.3d54s1. D.3d44s2

Câu 18. Hidroxit nào có tínhbazơ mạnh nhất trong các hidroxit sau? A.NaOH B.Mg(OH)2 C.Be(OH)2 D.Al(OH)3

19

Câu 19. Trong một nhóm A, trừ nhóm VIIIA, theo chiều tăng của điện tích hạt nhân nguyên tử thì A. tính kim loại tăng dần, bán kính nguyên tử giảm dần B. tính kim loại tăng dần, độ âm điện tăng dần. C. độ âm điện giảm dần, tính phi kim tăng dần. D. tính phi kim giảm dần, bán kính nguyên tử tăng dần.

Câu 20. Trong bảng tuần hoàn các nguyên tố, nhóm gồm những nguyên tố kim loại điển hình là nhóm: A. IIIA B. VA C. IA D. VIIA

Câu 21. Hãy cho biết đại lượng nào dưới đây của các nguyên tố biến đổi tuần hoàn theo chiều tăng của điện tích hạt nhân: A. Số lớp electron. B. Số electron ở lớp ngoài cùng. C. Nguyên tử khối. D. Số electron trong nguyên tử.

Câu 22. Các nguyên tố chu kỳ 2 có thể tạo thành cation đơn nguyên tử gồm dãy nào? A. Li, Be, B, C và N. B. Li, Be, C, N và O. C. Li, Be và B. D. N, O, F và Ne.

Câu 23. Các nguyên tố thuộc chu kỳ 3 có thể tạo thành anion đơn nguyên tử: A. Al, Si, P, S, Cl. B. Si, P, S, Cl. C. P, S, Cl. D. Mg, Si, P, S, Cl.

Câu 24. Cấu hình electron nguyên tử của sắt: 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s23d6. Vị trí của sắt trong bảng tuần hoàn là: A. Ô 26, chu kỳ 4, nhóm VIIIA. B. Ô 26, chu kỳ 4, nhóm VIIIB. C. Ô 26, chu kỳ 3, nhóm IIA. D. Ô 26, chu kỳ 4, nhóm IIB.

Câu 25. Cho nguyên tố sắt ở ô thứ 26, cấu hình electron của ion Fe3+ là: A. 1s2 2s2 2p6 3s2 3p63d6. B. 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 3d64s1. C. 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6. D. 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 3d 5.

Câu 26. Cho nguyên tố lưu huỳnh ở ô thứ 16, cấu hình electron của ion S2– là: A. 1s2 2s2 2p6. B. 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 3d 6. C.1s2 2s2 2p6 3s2 3p4. D.1s2 2s2 2p6 3s2 3p6.

Câu 27. Số hiệu nguyên tử của nguyên tố nào trong chu kỳ 4 là nguyên tố phi kim? A. 20 B. 26. C. 30. D. 35.

Câu 28. Nguyên tử của nguyên tố nào có tính kim loại mạnh nhất? A. Li. B. Na. C. K. D. Cs.

Câu 29. Nguyên tử của nguyên tố nào sau đây có độ âm điện nhỏ nhất? A. I B. Cl C. F D. Br

Câu 30. Theo định luật tuần hoàn thì tính chất hóa học của các nguyên tố biến đổi tuần hoàn theo chiều tăng của: A. Số oxi hóa. B. Điện tích ion C. điện tích hạt nhân. D. Nguyên tử khối.

Câu 31. Nguyên tử của nguyên tố nào sau đây có ái lực electron lớn nhất A. Oxi. B. Flo. C. Nitơ. D. Bo.

Câu 32. Cặp tính chất nào sau đây là của nguyên tố phi kim? A. Năng lượng ion hóa thấp và có tính dẫn điện tốt. B.Năng lượng ion hóa cao và có tính dẫn điện kém. C. Năng lượng ion hóa thấp và có tính dẫn điện kém. D. Năng lượng ion hóa cao và có tính dẫn điện tốt.

Câu 33. Trong cùng một nhóm A, theo chiều điện tích hạt nhân nguyên tử tăng dần thì độ âm điện của nguyên tử

20

A. không đổi. B. giảm dần. C. tăng dần. D.biến đổi không có quy luật

Câu 34. Trong cùng một chu kỳ, theo chiều từ trái qua phải, hóa trị cao nhất của nguyên tố đối với oxi: A. giảm dần. B. biến đổi không có quy luật. C. tăng dần. D. không đổi

Câu 35. Trong chu kì 3, nguyên tử có bán kính lớn nhất là: A. Clo. B. Argon. C. Natri. D. Magie.

MỨC ĐỘ HIỂU

Câu 36. Cho các nguyên tố 4Be, 11Na, 12Mg, 19K Chiều giảm dần tính bazơ của các hydroxit là:

A. Be(OH)2> Mg(OH)2 > NaOH > KOH B. Be(OH)2> Mg(OH)2> KOH > NaOH C. KOH > NaOH > Mg(OH)2> Be(OH)2 D. Mg(OH) 2> Be(OH)2 > NaOH > KOH

Câu 37. Nguyên tố X có số hiệu Z = 37, vị trí của X trong bảng hệ thống tuần hòan là: A. Chu kì 3, nhóm IA. B.Chukì 3, nhóm IIA. C. Chu kì 4, nhóm IA. D. Chu kì 5, nhóm IA.

Câu 38. Các nguyên tố Na, Mg, Si, C được sắp xếp theo chiều giảm dần năng lượng ion hóa thứ nhất: A. C > Si > Mg > Na. B. Si > C > Mg > Na. C. C > Mg > Si > Na. D. Si > C > Na > Mg.

Câu 39. Các nguyên tố của chu kỳ 2 được sắp xếp theo chiều giá trị độ âm điện giảm dần (từ trái sang phải) như sau: A. F, O, N, C, B, Be, Li. B. Li, B, Be, N, C, F, O. C. Be, Li, C, B, O, N, F. D. N, O, F, Li, Be, B, C.

Câu 40. Số hiệu nguyên tử Z của các nguyên tố X, A, M, Q lần lượt là 6, 7, 20, 19. Nhận xét nào sau đây đúng?

A. X thuộc nhóm VA B. A, M thuộc nhómIIA. C. M thuộc nhóm II B D. Q thuộc nhóm IA.

Câu 41. Số hiệu nguyên tử Z của các nguyên tố X, A, M, Q lần lượt là 6, 7, 20, 19.Nhận xét nào sau đây đúng ? A. Cả 4 nguyên tố trên thuộc 1 chu kỳ. B. A, M thuộc chu kỳ 3. C.M, Q thuộc chu kỳ 4. D. Q thuộc chu kỳ 3.

Câu 42. Mệnh đề nào sau đây không đúng: A. Nguyên tử của các nguyên tố trong cùng nhóm có số electron ngoài cùng bằng nhau. B. Nguyên tử của các nguyên tố trong cùng phân nhóm có số electron ngoài cùng bằng

nhau. C. Nguyên tử của các nguyên tố thuộc phân nhóm chính có electron lớp ngoài cùng bằng

số thứ tự của nhóm. D. Số thứ tự của nhóm bằng hóa trị cao nhất đối với Oxi.

Câu 43. Mệnh đề nào sau đây đúng A. Tính chất hóa học của các nguyên tố trong cùng nhóm bao giờ cũng giống nhau. B. Tính chất hóa học của các ng tố trong cùng nhóm A bao giờ cũng tương tự nhau. C. Tính chất hóa học của các nguyên tố trong cùng chu kì bao giờ cũng giống nhau . D. Tính chất hóa học của các nguyên tố chỉ phụ thuộc vào cấu trúc electron trong nguyên

tử không phụ thuộc số electron lớp ngoài cùng. Câu 44. Nguyên tử của nguyên tố có điện tích hạt nhân là 17+, số khối 37 có số

electron hóa trị là:

21

A. 1 B. 5 C. 17 D. 7 Câu 45. Cho ion M2+ cấu hình electron [Ar]3d6 . Vị trí của M trong HTTH là

A. Ô 26, chu kì 4, nhóm VIIIB B. Ô 24, chu kì 4, nhóm VIB C. Ô 27, chu kì 4, nhóm VIIIB C. Ô 25, chu kì 4, nhóm VIIB

Câu 46. Xét ba nguyên tố: X ( Z =2); Y ( Z=16); T (Z = 19): Vậy: A. X và T là kim loại, Y là phi kim B. X và Y là khí hiếm, T là kim loại C. X là khí hiếm, Y là phi kim, T là kim loại D. Tất cả đều sai

Câu 47. Dựa vào quy luật biến đổi tính chất của bảng tuần hoàn thì kim loại mạnh nhất (trừ nguyên tố phóng xạ) và phi kim mạnh nhất là A. franxi và iot. B. liti và flo. C. liti và iot. D. xesi và flo.

Câu 48. Hợp chất khí với hidro của nguyên tố R có công thức RH3 , R ở nhóm nào ? A. IIIA B.VA C. VIB D. IVA

Câu 49. Một nguyên tố R có Z = 7, Công thức hợp chất với hidro và công thức oxit cao nhất là A. RH2, RO B.RH3. R2O5 C. RH4, RO2 D. Kết quả khác

Câu 50. Nguyên tố R tạo với oxi hợp chất axit cao nhất là R2O5. Công thức hợp chất với hiđro của R là: A. RH5. C. RH2. B. RH. D.RH3.

Câu 51. Hợpchất của nguyên tố R với hiđro là RH2, công thức oxit cao nhất của R là A. R2O3. B.RO3. C. R2O5. D. R2O2.

Câu 52. Cho nguyên tố A (Z= 9). Nguyên tố A là: A.Kim loại B. Phi kim C. Khí hiếm D.Không xác định được.

Câu 53. R2-là ion đơn nguyên tử có cấu hình electron lớp ngoài cùng là 2s22p6. Nguyên tố R có số hiệu nguyên tử là A. 12 B. 10 C.8 D. 14

MỨC ĐỘ VẬN DỤNG

Câu 54. Cho 7,8 gam một kim loại R thuộc nhóm IA hoà tan vào nước được 500ml dung dịch A và 2,24 lit khí H2 (đktc).

1) Số mol H2 sinh ra bằng A.0,1 B. 0,01 C. 0,02 D. 0,05

2) Nồng độ mol/l của chất tan trong A bằng A. 0,2M B.0,4M C. 0,05M D. 0,1M

3) Số mol của R là A. 0,2 B.0,4 C. 0,1 D. 0,05

4) R là nguyên tố nào? A. Na B.K C. Rb D. Cs

Câu 55. Đốt cháy 4,8 gam kim loại Mg với halogen A2 thì thu được 19 gam muối. 1) Số mol Mg là

A. 0,1 B.0,2 C. 0,02 D. 0,04 2) Khối lượng A2 phản ứng bằng bao nhiêu?

A. 3,55 gam B. 71 gam C. 0,71 gam D.14,2 gam 3) A2 là

A. F2 B.Cl2 C. Br2 D. I2 Câu 56. A, B là 2 kim loại kiềm thuộc 2 chu kỳ liên tiếp. Cho 10,8 gam hỗn hợp X gồm

A và B hoà tan hết trong 500ml nước thu được dung dịch Y và 4,48 lit khí H2 (đktc). 1) Số mol H2 bằng

A.0,2 B. 0,1 C. 0,3 D. 0,4

22

2) M của X bằng bao nhiêu? A. 54 B. 10,8 C.27 D. 33

3) A, B là các kim loại nào? A. Li và Na B.Na và K C. K và Rb D. Na và Rb

4) Số mol A, B lần lượt là: A. 0,2 và 0,1 B.0,3 và 0,1 C. 0,2 và 0,2 D. 0,15 và 0,25

5) khối lượng dung dịch Y bằng A.510,4 gam B. 505,6 gam C. 489,6 gam D. 500 gam

6) Nồng độ % chất tan trong Y bằng bao nhiêu? A.2,35% và 1,1% B. 2,45% và 11,438% C. 3,25% và 12% D.

2,75% và 13% Câu 57. Nguyêntố R có cấu hình e 1s2 2s2 2p3.

Công thức hợp chất với hiđro và công thức oxitcao nhất là: A. RH2, R2O3 B.RH3, R2O5 C. RH2, R2O3 D. RH5, R2O5

Câu 58. Oxit cao nhất của 1 nguyên tố R ứng với công thức RO2. Trong hợp chất của nguyên tố đó với hidro R chiếm có 75% về khối lượng. Nguyên tố R là: A. Magie. B. Photpho. C. Nitơ. D.Cacbon.

Câu 59. Cho 1,5g hỗn hợpNa và kim loại kiềm A tác dụng với H2O thu được 1,12 lít H2(đktc) A là: A.Li B. Na C. K D. Rb

Câu 60. Cho 0,84 g kim loại R vào dung dịch HNO3 loãng lấy dư sau khi kết thúc phản ứng thu được 0,336 lít khí NO duy nhất ởđktc: R là A. Mg B. Cu C. Al D.Fe

Câu 61. Nguyên tố A thuộc phân nhóm VI. Tỉ khối hơi của hợp chất tạo bởi A với hyđro so với khí 4He bằng 8,5. Khối lượng mol của A là A. 16g/mol B. 22g/mol C.64g/mol D.32g

Câu 62. Khi cho 11,5g một kim loại kiềm tác dụng với nước thì có 5,6 l khí hidro thoát ra. Kim loại kiềm đó là: A. Li B. K C. Rb D.Na

Câu 63. A, B là hai nguyên tố thuộc cùng một phân nhóm chính và ở hai chu kỳ liên tiếp nhau. Tổng điện tích hạt nhân của chúng = 20. Hai nguyên tố đó là: A.Mg, O B. B, P C.C, Si D. Na,F

Câu 64. A, B là 2 nguyên tố cùng thuộc nhóm A và thuộc 2 chu kỳ liên tiếp có tổng số số hiệu nguyên tử bằng 32 (ZA< ZB). Số hiệu nguyên tử của A, B lần lượt là: A. 15, 17 B.12, 20 C. 7, 25 D. 14, 18

Câu 65. Nguyên tử R có tổng số các hạt cấu tạo nguyên tử là 52, R thuộc nhóm VIIA. Số hiệu nguyên tử của R bằng bao nhiêu? A.17 B. 14 C. 9 D. 35

Câu 66. Oxit cao nhất của nguyên tố R có dạng RO2. Trong oxit này, R chiếm 27,27% về khối lượng. R là nguyên tố nào sau đây? A.C B. Si C. Nơtron D. S

Câu 67. Một nguyên tố tạo hợp chất khí với hidro có công thức RH4.. Oxit cao nhất của nó chứa 72,7% oxi. Tên nguyên tố đó là: A. C B. N C.Si D. P

Câu 68. Oxit cao nhất của R có dạng R2On, hợp chất khí với hiđro của R có dạng A.R2Hn B. RH2n C.RH8-n D. RH8-2n

Câu 69. Hợp chất với hiđro của R có dạng RH2. Trong oxit cao nhất của R, R chiếm 40% về khối lượng, R là:

23

A.SB. Se C. Te D. O Câu 70. Hợp chất khí với hiđro của R có dạng RH2n . Oxit cao nhất của R có dạng:

A.RO4-n B. RO2n C. R2On D. RO8-2n Câu 71. Anion −X và cation +2Y đều có cấu hình electron lớp ngoài cùng là 3s23p6. Vị trí

của các nguyên tố trong bảng tuần hoàn là A. X có số thứ tự 18, chu kỳ 3, nhóm VIA; Y có số thứ tự 20, chu kỳ 4, nhóm IIA. B. X có số thứ tự 17, chu kỳ 4, nhóm VIIA; Y có số thứ tự 20, chu kỳ 4, nhóm VIIA. C. X có số thứ tự 17, chu kỳ 3, nhóm VIIA; Y có số thứ tự 20, chu kỳ 4, nhóm IIA. D. X có số thứ tự 18, chu kỳ 3, nhóm VIIA; Y có số thứ tự 20, chu kỳ 3, nhóm IIA.

Câu 72. So sánh tính bazơ của NaOH; Be(OH)2 và Mg(OH)2, KOH. Tính bazơ sắp xếp theo chiều tăng dần là A. NaOH; Be(OH)2 và Mg(OH)2, KOH B. Be(OH)2 , Mg(OH)2, NaOH và KOH C. NaOH; KOH , Be(OH)2 và Mg(OH)2 D. KOH, NaOH; Mg(OH)2 và Be(OH)2

Câu 73. Cho các nguyên tố M (Z=11), X (Z=17), Y(Z=9) và R (Z=19). Độ âm điện của các nguyên tố tăng dần theo thứ tự A. M<X<R<Y. B.Y<M<X<R. C. M<X<Y<R. D. R<M<X<Y.

Câu 74. Cho biết cấu hình electron của nguyên tử nguyên tố Y như sau: 1s22s22p63s23p63d104s24p5. Chọn một đáp án sai A. Hóa trị với hiđro là 1. B. Hóa trị cao nhất của Y với oxi là 7 C. Là kim loại mạnh D. Y thuộc chu kì 4, nhóm VIIA

Câu 75. Các ion Na+, Mg2+, O2-, F- đều có cấu hình electron là 1s2 2s2 2p6. Thứ tự giảm dần bán kính của các ion trên là A. Na+> Mg2+> F-> O2-. B. Mg2+> Na+> F-> O2-. C. F-> Na+> Mg2+> O2-. D. O2-> F-> Na+> Mg2+.

Câu 76. Ion Y– có cấu hình e: 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6. Vị trí của Y trong bảng tuần hoàn là A. chu kì 3, nhóm VIIA. B. chu kì 3, nhóm VIIIA. C. chu kì 4, nhóm IA. D. chu kì 4, nhóm VIA.

Câu 77. Một nguyên tố X được tạo bởi các hợp chất bền sau: XH3, XCl5, X2O5, Na3XO4. Trong bảng hệ thống tuần hoàn, nguyên tố X thuộc cùng nhóm với. Chọn câu trả lời đúng A. Oxi B. Nitơ C. Xenon D. flo

Câu 78. Ion M3+ có cấu hình e: 1s2 2s2 2p6 3s2 3p63d5. Vị trí của M trong bảng tuần hoàn là A. chu kì 3, nhóm VIIB. B. chu kì 3, nhóm VIIA. C. chu kì 4, nhóm VIIIB. D. chu kì 4, nhóm VIIB.

Câu 79. Oxit cao nhất của ngtố R có dạng R2O7. Sản phẩm khí cuả R với hidro chứa 2,74% hiđro về khối lượng. Tên của R và vị trí trong bảng HTTH là A. F, chu kì 2 nhóm VIIA B. Cl, chu kì 3 nhóm VIIA C. Mn, chu kì 4nhóm VIIB D. Cr, chu kì 4 nhóm VIB

Câu 80. Cho 2 gam hh hai kim loại ở hai chu kì liên tiếp và thuộc phân nhóm chính nhóm II tác dụng hết với dd H2SO4 10% rồi cô cạn thu được 8,72 gam hh 2 muối khan. Hai kim loại là A. Be, Mg B. Mg, Ca C. Ca, Sr D. Sr, Ba

Câu 81. Cho biết các số hiệu nguyên tử của X là 13 và của Y là 16. hãy chọn công thức đúng của hợp chất giữa X và Y. A. Y2X B. XY C. X2Y3 D. X2Y

24

Câu 82. Cho 5,4 gam một kim loại X tác dụng hoàn toàn với 180 gam dung dịch H2SO4 thu được 6,72 lit khí hidro ở đktc. Vị trí của X trong HTTH là A. chu kì 4, nhóm VIIIB B. chu kì 3, nhóm IIIA C. chu kì 3, nhóm IIA C. chu kì 4, nhóm VB

Câu 83. A và B là nguyên tố ở hai chu kì liên tiếp và thuộc cùng 1 phân nhóm chính, B ở dưới A. Cho 8gam B tan hoàn toàn trong 242,4g nước thu được 4,48 lít khí H2 ở đktc và dd M. Tên của A, B là A. Li, Na B. Na, K C.Mg, Ca D. K, Rb

Câu 84. Cho các nguyên tố thuộc chu kỳ 3: P, Si, Cl, S. Sắp xếp các nguyên tố theo chiều tăng dần tính phi kim A. Si, P, S, Cl. B. P, Si, Cl, S. C.Si, P, Cl, S. D. Cl, S, Si, P, .

Câu 85. Các ion 9−F , 11

+Na , 212

+Mg , 313

+Al có: A. Bán kính giống nhau B. Số electron giống nhau C. Số proton giống nhau D. Số khối giống nhau

MỨC ĐỘ VẬN DỤNG CAO

Câu 86. A có công thức HXOn. Tổng số proton trong các nguyên tử tạo ra phân tử A là 42. Trong ion XOn- có số electron là A. 43 B. 42 C. 41 D. 40

Câu 87. Cho 2 nguyên tố kim loại ở hai chu kì liên tiếp và đều thuộc phân nhóm chính nhóm IIA của bảng HTTH. Biết rằng 4,4gam hai kim loại này tác dụng hoàn toàn với oxi rồi cho sản phẩm tan trong dung dịch HCl thì tốn0,30 mol. Xác định tên hai kim loại đó là A. Be, Mg B. Mg, Ca C. Ca, Sr D. Sr, Ba

Câu 88. X, Y là 2 nguyên tố ở cùng PNC thuộc 2 chu kì kế tiếp. Trong hạt nhân của X,Y tổng số hạt mang điện là 58. Tên nguyên tố là A. K, Rb B. Ca, Sr C. Mn, Zn D. Ca, K

Câu 89. X, Y, Z là 3 nguyên tố cùng chu kì thuộc 3 phân nhóm chính liên tiếp. Tổng số hạt mang điện trong hạt nhân của 3 nguyên tử là 48.Các nguyên tố thuộc các phân nhóm A. IA, IIA, IIIA B. IIA, IIIA, IVA C. IVA, VA, VIA D.VA, VIA, VIIA

Câu 90. C và D là hai nguyên tố đứng kế tiếp nhau ở một chu kỳ trong hệ thống tuần hoàn. Tổng số khối của chúng là 51. Số nơtron của D lớn hơn C là 2 hạt. Trong nguyên tử C, số electron bằng với số nơtron. Xác định Z của C và D. A. ZA = 12 ; ZB = 11 B.ZA = 12 ; ZB = 13 C. ZA = 14 ; ZB = 13 D. ZA = 14 ; ZB = 15

Câu 91. Hai nguyên tố X, Y ở hai phân nhóm chính liên tiếp trong HTTH. Tổng số proton trong hai hạt nhân nguyên tử của 2 nguyên tố là 23. Nguyên tố Y thuộc nhóm V, ở trạng thái đơn chất X, Y không phản ứng với nhau. Nguyên tử của nguyên tố X có thể tạo ra tối đa bao nhiêu e độc thân A. 2 B. 5 C. 6 D. 7

CHƯƠNG 2: LIÊN KẾT HÓA HỌC.

I – TÓM TẮT LÝ THUYẾT 1. Khái niệm liên kết hóa học-Liên kết ion.

a. Liên kết hóa học là sự kết hợp giữa các nguyên tử tạo thành phân tử hay tinh thể bền vững hơn.

25

b. Quy tắc bát tử ( 8 electron) : Theo quy tắc bát tử ( 8 electron) thì nguyên tử của các nguyên tố có khuynh hướng liên kết với các nguyên tử khác để đạt được cấu hình electron vững bền của các khí hiếm với 8 electron ( hoặc 2 đối với heli ) ở lớp ngoài cùng. c.Nguyên tử hoặc nhóm nguyên tử mang điện gọi là ion : * Ion mang điện tích dương gọi là ion dương hay cation. * Ion mang điện tích âm gọi là ion âm hay anion. * Số điện tích dương ( dấu +) hoặc điện tích âm (dấu –) = số electron mà nguyên tử đã cho ( nhường) hoặc nhận . d.Liên kết ion là liên kết được tạo thành do lực hút tĩnh điện giữa các ion mang điện tích trái dấu. Liên kết ion được hình thành giữa kim lọai điển hình và phi kim điển hình ( 2 nguyên tử có tính chất khác nhau hoàn toàn). 2. Liên kết cộng hóa trị .

Liên kết cộng hóa trị là liên kết được hình thành giữa 2 nguyên tử bằng một hay nhiều cặp electron chung. Liên kết cộng hóa trị được hình thành giữa 2 nguyên tử phi kim giống nhau hoàn toàn ( đơn chất) hoặc khác nhau không nhiều ( hợp chất) . 3. Tinh thể

Tinh thể nguyên tử tạo thành từ các nguyên tử liên kết nhau bằng liên kết cộng hóa trị. Các tinh thể nguyên tử có độ cứng cao, nhiệt độ nóng chảy và nhiệt độ sôi cao. VD: kim cương. Tinh thể phân tử tạo thành từ sự liên kết giữa các phân tử. VD : tinh thể iot, nước đá. Tinh thể phân tử dễ nóng chảy , dễ bay hơi. 4. Hiệu độ âm điện : * 4,00 <∆≤ χ : lk cộng hóa trị không cực * 7,14,0 <∆≤ χ : lk cộng hóa trị có cực. * 7,1≥∆χ : lk ion. 5. Hóa trị và số oxi hóa:

a. Hóa trị trong hợp chất ion: – Hóa trị của một nguyên tố trong hợp chất ion gọi là điện hóa trị và bằng điện tích của ion đó. – Trị số điện hóa trị của một nguyên tố bằng số electron mà nguyên tử của nguyên tố đó nhường hoặc thu để tạo ion. b. Hóa trị trong hợp chất cộng hóa trị: – Hóa trị của một nguyên tố trong hợp chất cộng hóa trị gọi là cộng hóa trị . – Trị số cộng hóa trị bằng số liên kết cộng hóa trị mà nguyên tử của nguyên tố đó tạo ra được với các nguyên tử khác trong phân tử. c. Số oxi hóa:

26

II – BÀI TẬP MỨC ĐỘ BIẾT

Câu 1: Khi tạo thành liên kết ion, nguyên tử nhường electron hóa trị là nguyên tử có: A. Giá trị độ âm điện cao. B. Nguyên tử khối lớn. C. Năng lượng ion hóa thấp D. Số hiệu nguyên tử nhỏ. Câu 2 : Khi tạo thành liên kết ion, nguyên tử nhường electron hóa trị để trở thành :

A. Ion dương có nhiều proton hơn B. Ion dương có số proton không thay đổi C. Ion âm có nhiều proton hơn D. Ion âm có số proton không thay đổi

Câu 4: Liên kết hóa học trong NaCl được hình thành là do : A. Hai hạt nhân nguyên tử hút electron rất mạnh . B. Obitan nguyên tử của Na và Cl xen phủ lẫn nhau . C. Mỗi nguyên tử nhường hoặc thu electron để trở thành các ion trái dấu hút nhau. D. Nguyên tử natri nhường 1 electron trở thành ion dương, nguyên tử clo nhận 1 electron trở thành ion âm, 2 ion này hút nhau bằng lực hút tĩnh điện tạo phân tử NaCl.

Câu 5: Kiểu liên kết nào được tạo thành giữa 2 nguyên tử bằng một hay nhiều cặp electron chung ? A. Liên kết ion . B. Liên kết cộng hóa trị. C. Liên kết kim loại. D. Liên hidro Câu 6 : Liên kết cộng hóa trị là

A. Liên kết giữa các phi kim với nhau . B. Liên kết trong đó cặp electron chung bị lệch về một nguyên tử. C. Liên kết được hình thành do sự dùng chung electron của 2 nguyên tử khác nhau . D. Liên kết được tạo nên giữa 2 nguyên tử bằng những electron chung .

Câu 7: Chọn câu đúng trong các mệnh đề sau : A. Trong liên kết cộng hóa trị, cặp electron lệch về phía nguyên tử có độ âm điện nhỏ hơn. B. Liên kết cộng hóa trị có cực được tạo thành giữa 2 nguyên tử có hiệu độ âm điện từ 0,4 đến 1,7. C. Liên kết cộng hóa trị không cực được tạo nên từ các nguyên tử khác hẳn nhau về tính chất hóa học. D. Hiệu độ âm điện của 2 nguyên tử lớn thì phân tử phân cực yếu .

Câu 8 : Chọn định nghĩa đúng về ion ? A. Phần tử mang điện B. Nguyên tử hay nhóm nguyên tử mang điện. C. Hạt vi mô mang điện (+) hay (–) D. Phân tử bị mất hay nhận thêm electron.

Câu 9 : Ion dương được hình thành khi : A. Nguyên tử nhường electron. B. Nguyên tử nhận thêm electron. C. Nguyên tử nhường proton. D. Nguyên tử nhận thêm proton.

MỨC ĐỘ HIỂU

Câu 1 : Cho các chất : NH3 (I) ;NaCl (II) ; K2S (III); CH4 (IV) ; MgO (V) ; PH3 (VI). Liên kết ion được hình thành trong chất nào ?

A. I, II. B. IV, V, VI. C. II, III, V . D. II, III, IV Câu 2 : Cho các phân tủ : N2 ; SO2 ; H2 ; HBr. Phân tử nào trong các phân tủ trên có liên kết cộng hóa trị không phân cực ? A. N2 ; SO2 B. H2 ; HBr. C. SO2 ; HBr. D. H2 ; N2 . Câu 3: Nguyên tử X có 20 proton và nguyên tử Y có 17 electron.Hợp chất hình thành giữa 2 nguyên tố này có thể là :

A. X2Y với liên kết cộng hóa trị. B. XY2 với liên kết ion.

27

C. XY với liên kết ion. D. X3Y2 với liên kết cộng hóa trị. Câu 4 : Phân tử nào sau đây có liên kết cộng hóa trị phân cực mạnh ? A. H2 B. CH4 C. H2 D. HCl. Câu 5 : Cho 2 nguyên tử có cấu hình electron ở trạng thái cơ bản như sau : 1s22s1 và 1s22s22p5 .Hai nguyên tử này kết hợp nhau bằng loại liên kết gì để tạo thành hợp chất ?

A. Liên kết cộng hóa trị có cực. B. Liên kết ion. C. Liên kết cộng hóa trị không có cực. D. Liên kết kim loại.

Câu 6 : Nguyên tử oxi có cấu hình electron là: 1s22s22p4. Sau khi tạo liên kết , nó có cấu hình là : A. 1s22s22p2 B. 1s22s22p43s2. C. 1s22s22p6 . D. 1s22s22p63s2. Câu 7: Nguyên tố Canxi có số hiệu nguyên tử là 20 Khi Canxi tham gia phản ứng tạo hợp chất ion. Cấu hình electron của ion Canxi là: A. 1s22s22p63s23p64s1. B. 1s22s22p6. C. 1s22s22p63s23p6. D. 1s22s22p63s23p63d10 Câu 8: Dãy nào sau đây không chứa hợp chất ion ? A. NH4Cl ; OF2 ; H2S. B. CO2 ; Cl2 ; CCl4 C. BF3 ; AlF3 ; CH4. D. I2 ; CaO ; CaCl2. Câu 9 : Trong dãy oxit sau : Na2O, MgO, Al2O3 , SiO2 , P2O5 , SO3 , Cl2O7 . Những oxit có liên kết ion là : A. Na2O , SiO2 , P2O5 . B. MgO, Al2O3 , P2O5 C. Na2O, MgO, Al2O3 . D. SO3, Cl2O3 , Na2O . Câu 10: Cho 3 ion : Na+, Mg2+, F– . Tìm câu khẳng định sai .

A. 3 ion trên có cấu hình electron giống nhau B. 3 ion trên có số nơtron khác nhau. C. 3 ion trên có số electron bằng nhau D.3 ion trên có số proton bằng nhau.

Câu 11: Cho độ âm điện Cs : 0,79 ; Ba : 0,89 ; Cl : 3,16 ; H : 2,2 ; S : 2,58 ; F : 3,98 : Te : 2,1 để xác định liên kết trong phân tử các chất sau : H2Te , H2S, CsCl, BaF2 . Chất có liên kết cộng hóa trị không phân cực là : A. BaF2. B. CsCl C. H2Te D. H2S. Câu 12: Cho độ âm điện Cs : 0,79 ; Ba : 0,89 ; H : 2,2; Cl : 3,16 ; S : 2,58 ; N : 3,04 ; O : 3,44 để xét sự phân cực của liên kết trong phân tử các chất sau : NH3 , H2S, H2O , CsCl . Chất nào trong các chất trên có liên kết ion ? A. NH3 B. H2O. C. CsCl. D. H2S. Câu 13 : Nguyên tử Al có 3 electron hóa trị. Kiểu liên kết hóa học nào được hình thành khi nó liên kết với 3 nguyên tử flo :

A. Liên kết kim loại. B. Liên kết cộng hóa trị có cực. C. Liên kết cộng hóa trị không cực. D. Liên kết ion.

Câu 14: Dãy nào sau đây không chứa hợp chất ion ? A. NH4Cl, OF2, H2S. B. CO2, Cl2, CCl C. BF3, AlF3, CH4 D. I2, CaO, CaCl2. Câu 15: Số oxi hóa của clo (Cl) trong hợp chất HClO4 A. +1 B. +3 C. +5 D. +7 Câu 16: Số oxi hóa của nitơ trong NO2– , NO3–, NH3 lần lượt là : A. – 3 , +3 , +5 B. +3 , –3 , –5 C. +3 , +5 , –3 D. +4 , +6 , +3 Câu 17: Số oxi hóa của lưu huỳnh (S) trong H2S, SO2, SO32–, SO42– lần lượt là : A. 0, +4, +3, +8 B. –2, +4, +6, +8 C. +2, +4,+6, +8. D. +2, +4, +8, +10

MỨC ĐỘ VẬN DỤNG Câu 1: Biết rằng tính phi kim giảm dần theo thứ tự F, O, Cl .Trong các phân tử sau, phân tử có liên kết phân cực nhất là : A. F2O B. Cl2O C. ClF D. O2 .

28

Câu 2: Các nguyên tố X và Y phản ứng để tạo hợp chất Z theo phương trình sau : 4X + 3Y → 2Z. Giả thiết X, Y vừa đủ, như vậy :

A. 1 mol Y phản ứng với 3/4 mol X. B. 1 mol Y tạo thành 2/3 mol Z. C. 1 mol Z tạo thành từ 3 mol Y. D. 1 mol Z tạo thành từ 1/2 mol X.

Câu 3: Nguyên tố A có 2 electron hóa trị, nguyên tố B có 5 electron hóa trị . Công thức của hợp chất tạo bởi A và B có thể là : A. A2B3 B. A3B2. C. A2B5. D. A5B2. Câu 4: Cho các phân tử sau : NH3 , CO2 , NH4NO2 H2O2 . Hãy chọn phân tử có liên kết cho nhận : A. NH4NO2 B. CO2 C. NH3 D. H2O2 . Câu 5: Kết luận nào sau đây sai ?

A. Liên kết trong phân tử NH3, H2O, H2S là liên kết cộng hóa trị có cực . B. Liên kết trong phân tử BaF2 và CsCl là liên kết ion. C.Liên kết trong phân tử CaS và AlCl3 là liên kết ion vì được hình thành giữa kim loại và phi kim.

D. Liên kết trong phân tử Cl2, H2, O2, N2 là liên kết cộng hóa trị không cực Câu 6: Điện hóa trị của các nguyên tố O, S (thuộc nhóm VIA) trong các hợp chất với các nguyên tố nhóm IA đều là : A. 2– B. 2+ C. 4+ D. 6+. Câu 7:Mức độ phân cực của liên kết hóa học trong các phân tử được sắp xếp theo thứ tự giảm dần từ trái sang phải là:

A. HI, HCl, HBr. B. HCl, HBr, HI. C. HI, HBr, HCl. D. HBr, HI, HCl Câu 8:Cho dãy các chất: N2,H2, NH3, NaCl, HCl, H2O. Số chất trong dãy mà phân tử chỉ chứa liên kết cộng hóa trị không cực là

A. 3. B. 4. C. 5. D.2.

MỨC ĐỘ VẬN DỤNG CAO Câu 1: Trong hợp chất AB2, A và B là 2 nguyên tố ở cùng một nhóm A thuộc hai chu kì liên tiếp trong bảng tuần hòan. Tổng số proton trong hạt nhân nguyên tử của A và B là 24. Công thức cấu tạo của hợp chất AB2 là : A. O=S=O B. O ←S→O C. O=S→O D. O = O S Câu 2: Trong công thức CS2, tổng số các đôi electron tự do chưa tham gia liên kết là : A. 2 B. 3 C. 4 D. 5 Câu 3: Cặp chất nào sau đây, mỗi chất trong cặp đó chứa cả 3 loại liên kết ion , cộng hóa trị , cho nhận . A. NaCl và H2O B. K2SO4 và KNO3 C. NH4Cl và Al2O3 D. Na2SO4 và Ba(OH)2 Câu 4:X là một nguyên tố hóa học. Ion X2+ có tổng số các hạt proton, nơtron, electron là 80 hạt. Trong đó số hạt không mang điện nhiều hơn số hạt mang điện tích âm là 6 hạt. Cấu hình electron của ion X2+ là: A. 1s22s22p63s23p6 B. 1s22s22p63s23p64s23d6 C. 1s22s22p63s23d5 D. 1s22s22p63s23p63d6 Câu 5: X là một nguyên tố hóa học. Ion X2+ có số khối bằng 55, số hạt không mang điện tích của ion này nhiều hơn số hạt mang điện tích âm là 7 hạt. Chọn ý đúng: A. Cấu hình electron của ion này là: 1s22s23s23p63d5 B. Số hiệu (Số thứ tự) nguyên tử của X2+ là Z = 23 C. X là một phi kim

29

D. Tất cả đều sai

CHƯƠNG 3: TỐC ĐỘ PHẢN ỨNG VÀ CÂN BẰNG HÓA HỌC I - TÓM TẮT LÝ THUYẾT 1. TỐC ĐỘ PHẢN ỨNG

a. Khái niệm: đánh giá mức độ xảy ra nhanh hay chậm của các phản ứng hóa học - Biểu thức tốc độ trung bình phản ứng: Xét phản ứng: aA + bB → cC + dD (*)

Tại thời điểm t1: nồng độ chất A là C1 (mol/lít) Tại thời điểm t2: nồng độ chất A là C2 (mol/lít)

Tốc độ trung bình của phản ứng được tính theo chất A là: 1 2

2 1tb

C CVt t−

=−

b. Các yếu ảnh hưởng đến tốc độ phản ứng Nồng độ, áp suất, nhiệt độ, diện tích bề mặt,chất xúc tác

1012

12.

tt

ttt kvv−

= ; Kt: hệ số nhiệt độ 2. CÂN BẰNG HÓA HỌC

Cân bằng hóa học là trạng thái phản ứng thuận nghịch khi tốc độ phản ứng thuận bằng tốc độ phản ứng nghịch

a. Các yếu ảnh hưởng đến cân bằng hóa học - Nồng độ. - Nhiệt độ. - Áp suất.

b. Hằng số cân bằng aA + bB → cC + dD A, B, C, D là các chất khí Vt= Kt[A] a[B] b Vn= Kn[C] c[D] d Khi cân bằng Vt= Vn Kt[A] a[B] b= Kn[C] c[D] d

ba

dc

c BADCK

][][][][

=

Kc : Hằng số cân bằng chỉ phụ thuộc vào nhiệt độ II – BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM

MỨC ĐỘ BIẾT Câu 1: Trong phòng thí nghiệm người ta nhiệt phân KClO3 để điều chế khí oxi. Biện pháp nào sau đây được sử dụng nhằm tăng tốc độ phản ứng?

A. Nung riêng KClO3 B. Nung KClO3 có xúc tác MnO2 C. Thu O2 qua nước D. Thu O2 bằng cách dời chỗ không khí

Câu 2: Trường hợp nào sau đây có yếu tố làm giảm tốc độ phản ứng? A. Đưa lưu huỳnh đang cháy ngoài không khí vào bình chứa oxi B. Quạt bếp than đang cháy C. Thay hạt nhôm bằng bột nhôm để cho tác dụng với dung dịch HCl D. Dùng dung dịch loãng các chất tham gia phản ứng

Câu 3: Biện pháp kĩ thuật nào sau đây không được sử dụng để tăng tốc độ phản ứng nung vôi?

30

A. Đập nhỏ đá vôi đến kích thước thích hợp B. Tăng nhiệt độ lên nhiệt độ thích hợp C. Tăng nồng độ khí CO2 D. Thổi không khí vào lò nung vôi

Câu 4: Một phản ứng thuận nghịch đạt đến trạng thái cân bằng khi nào: A. Phản ứng thuận đã kết thúc B. Phản ứng nghịch đã kết thúc C. Tốc độ của phản ứng thuận và nghịch bằng nhau D. Nồng độ của các chất tham gia phản ứng và của các chất sản phẩm phản ứng bằng nhau

Câu 5: Hằng số cân bằng K của phản ứng chỉ phụ thuộc vào yếu tố nào sau đây? A. Nồng độ B. áp suất C. Nhiệt độ D. Chất xúc Câu 6: Tốc độ phản ứng phụ thuộc vào các yếu tố nào? A. Nhiệt độ B. Nồng độ C. Kích thước hạt, chất xúc tác D. Cả A, B, C Câu 7: Để đánh giá mức độ xảy ra nhanh hay chậm của các phản ứng hoá học người ta dùng đại lượng:

A. Khối lượng sản phẩm B. Tốc độ phản ứng C. Khối lượng chất tham gia phản ứng giảm D. Thể tích chất tham gia phản ứng

Câu 8: Câu nào đúng? A. Khi nồng độ chất phản ứng tăng thì tốc độ phản ứng tăng B. Khi nồng độ chất phản ứng giảm thì tốc độ phản ứng giảm C. Khi nồng độ chất phản ứng tăng thì tốc độ phản ứng giảm D. Nồng độ chất phản ứng không ảnh hưởng đến tốc độ phản ứng

Câu 9: Đối với phản ứng có chất khí tham gia thì A. Khi áp suất tăng, tốc độ phản ứng giảm B. Khi áp suất tăng, tốc độ phản ứng tăng C. Khi áp suất giảm, tốc độ phản ứng tăng D. Áp suất không ảnh hưởng đến tốc độ phản ứng

Câu 10: Câu nào đúng? A. Khi nhiệt độ tăng thì tốc độ phản ứng tăng B. Khi nhiệt độ tăng thì tốc độ phản ứng giảm C. Khi nhiệt độ giảm thì tốc độ phản ứng tăng D. Nhiệt độ không ảnh hưởng đến tốc độ phản ứng

Câu 11: Khi diện tích bề mặt tăng, tốc độ phản ứng tăng với phản ứng có chất nào tham gia? A. Chất lỏng B. Chất khí C. Chất rắn D. Cả A, B, C đều đúng Câu 12: Cho phản ứng: N2 + 3H2 ↔ 2NH3 Phản ứng này dùng xúc tác là Fe. Xúc tác Fe làm

A. Cân bằng chuyển dịch theo chiều thuận B. Tăng tốc độ các chất trong phản ứng C. Tăngtốcđộ phản ứng D. Tăng hằng số cân bằng phản ứng

MỨC ĐỘ HIỂU

Câu 13: Khi tăng áp suất không ảnh hưởng tới cân bằng của phản ứng nào sau đây?

31

A. N2 + 3H2↔ 2NH3 B. 2CO + O2 ↔ 2CO2 C. H2 + Cl2 ↔ 2HCl D. 2SO2 + O2 ↔ 2SO3 Câu 14: Cho phương trình hoá học: N2 (k) + O2 (k) tia lửa điện 2NO (k) ∆H > 0 Hãy cho biết cặp yếu tố nào sau đây đều ảnh hưởng đến sự chuyển dịch cân bằng hoá học trên? A. Nhiệt độ và nồng độ B. Áp suất và nồng độ C. Nồng độ và chất xúc tác D. Chất xúc tác và nhiệt độ Câu 15: Cho phản ứng: CaCO3 (r) ↔ CaO (r) + CO2 (k) và ∆H > 0 Cân bằng phản ứng trên chuyển dịch theo chiều thuận khi nào? A. Tăng nhiệt độ B. Giảm áp suất C. Tăng áp suất D. Cả A và B Câu 16: Hệ cân bằng sau được thực hiện trong bình kín: 2SO2 (k) + O2 (k) ↔ 2SO3 (k); ∆H < 0 Yếu tố nào sau đây không làm nồng độ các chất trong hệ cân bằng biến đổi: A. Biến đổi nhiệt độ B. Biến đổi áp suất C. Sự có mặt chất xúc tác D. Biến đổi dung tích của bình phản ứng Câu 17: Cho biết cân bằng sau được thực hiện trong bình kín PCl5 (k) ↔ PCl3 + Cl2 (k); ∆H > 0 Những yếu tố nào sau đây tạo nên sự tăng lượng PCl3 trong cân bằng. A. Thêm PCl5 vào B. Thêm Cl2 vào C. Giảm nhiệt độ D. Thêm xúc tác Câu 18.Chocânbằnghoáhọc:2SO2(k) + O2 (k) →← 2SO3 (k); phản ứng thuận là phản ứng tỏa nhiệt. Phát biểu đúng là: A. Cân bằng chuyển dịchtheo chiềunghịch khi giảmnồng độSO3. B. Cân bằng chuyển dịchtheo chiều thuận khi giảm áp suất hệphản ứng. C. Cân bằng chuyển dịchtheo chiềunghịch khi giảmnồng độO2. D. Cân bằng chuyển dịchtheo chiều thuận khi tăng nhiệt độ. Câu 19.Chocânbằnghoáhọc:N2(k)+3H2(k) ,ot xt→← 2NH3(k); phản ứng thuận là phản ứng toả nhiệt. Cân bằng hoá học không bị chuyển dịch khi

A. thay đổi nồng độ N2. B. Thêm chất xúc tác Fe. C. thay đổi áp suất của hệ. D. thay đổi nhiệt độ.

Câu 20: Cho phương trình phản ứng:

SO2 + 21 O2 ↔ SO3; ∆H < 0

Để tạo ra nhiều SO3 thì điều kiện nào không phù hợp? A. Tăng nhiệt độ B. Tăng áp suất bình phản ứng C. Lấy bớt SO3 ra D. Tăng nồng độ O2 Câu 21: Cho phản ứng thuận nghịch: 4HCl + O2 (k) ↔ 2H2O + 2Cl2 Tác động nào sẽ ảnh hưởng tới sự tăng nồng độ clo (phản ứng theo chiều thuận)? A. Tăng nồng độ O2 B. Giảm áp suất chung C. Tăng nhiệt độ bình phản ứng D. Cả 3 yếu tố trên Câu 22: Cho phản ứng: CaCO3 (r) → CaO (r) + CO2 k) ∆H > 0 Cân bằng phản ứng trên dịch chuyển theo chiều khi A. Tăng nhiệt độ B. Giảm áp suất C. Giảm nồng độ D. Chỉ có A và B Câu 23: Cho phản ứng: 2SO2 (k) + O2 (k) ↔ 2SO3 (k) ∆H = -198 kJ

32

Ở nhiệt độ thường phản ứng xảy ra rất chậm, để thu được nhiều sản phẩm SO3 thì: A. Tăng nhiệt độ B. Giảm áp suất bình phản ứng C. Tăng nồng độ oxi D. Cả A, B, C Câu 24: Cho phản ứng: N2 (k) + 3H2 (k) ↔ 2NH3 (k) ∆H = -92 kJ Khi tăng áp suất thì cân bằng phản ứng chuyển dịch theo chiều A. Nghịch B. Thuận C. Không chuyển dịch D. Không xác định được Câu 25: Trong các phản ứng dưới đây, phản ứng nào áp suất không ảnh hưởng đến cân bằng phản ứng? A. N2 + 3H2 ↔ 2NH3 B. N2 + O2 ↔ 2NO C. 2NO + O2 ↔ 2NO2 D. 2SO2 + O2 ↔ 2SO3 Câu26: Cho phản ứng: CaCO3 ↔ CaO + CO2 Để phản ứng nung vôi xảy ra tốt thì điều kiện nào sau đây không phù hợp? A. Tăng nhiệt độ B. Tăng áp suất C. Đập nhỏ CaCO3 D. Dùng quạt hay lỗ thông gió Câu 27: Phản ứng tổng hợp amoniac là: N2 (k) + 3H2 (k) ↔ 2NH3 (k) ∆H = -92 kJ Yếu tố không giúp tăng hiệu suất tổng hợp amoniac là

A. Tăng nhiệt độ B. Tăng áp suất C. Lấy amoniac ra khỏi hỗn hợp phản ứng D. Bổ sung thêm khí nitơ vào hỗn hợp phản ứng

VẬN DỤNG VÀ VẬN DỤNG CAO

Câu 28: Tốc độ của phản ứng sẽ tăng lên bao nhiêu lần khi tăng nhiệt độ từ 200C đến 1000C, nếu hệ số nhiệt độ của phản ứng bằng 2? A. 256 lần B. 265 lần C. 275 lần D. 257 lần Câu 29: Hệ số nhiệt độ của tốc độ phản ứng là bao nhiêu biết rằng khi tăng nhiệt độ lên thêm 500C thì tốc độ phản ứng tăng lên 1024 lần? A. 1 B. 2 C. 3 D. 4 Câu 30: Biết rằng khi nhiệt độ tăng lên 100C thì tốc độ của một phản ứng tăng lên 2 lần. Vậy tốc độ phản ứng tăng lên bao nhiêu lần khi tăng nhiệt độ từ 200C đến 1000C. A. 16 lần B. 256 lần C. 64 lần D. 14 lần Câu 31: Khi bắt đầu phản ứng, nồng độ một chất là 0,024 mol/l. Sau 10 giây xảy ra phản ứng, nồng độ của chất đó là 0,022 mol/l. Tốc độ phản ứng trong trường hợp này là A. 0,0003 mol/l.s B. 0,00025 mol/l.s C. 0,00015 mol/l.s D. 0,0002 mol/l.s Câu 32. Cho phương trình hoá học: N2(k)+ 3H2 (k)

,ot xt→← 2NH3 (k)

Khi tăng nồng độ của hiđro lên 2 lần, tốc độ phản ứng thuận A. tăng lên 8 lần. B. tăng lên 6 lần. C. tăng lên 2 lần. D. giảmđi2lần Câu 33.Cho các cân bằng hoá học: (1) N2(k) + 3H2(k) ,ot xt→← 2NH3(k) (2)H2(k) + I2(k) ot→← 2HI (k) (3) 2SO2(k) + O2(k) ,ot xt→← 2SO3(k) (4) 2NO2(k) →← N2O4(k) Khi thay đổi áp suất những cân bằng hóa học bịchuyển dịch là:

A. 1, 2, 3. B. 2, 3, 4. C. 1, 3, 4. D. 1, 2, 4. Câu 34.Cho cân bằng sau trong bình kín: 2NO2(k) →← N2O4 (k) Nâu đỏ không màu

33

nâu đỏ nhạt dần. Phản ứng thuận có A. Δ H < 0, phản ứng tỏa nhiệt. B. Δ H < 0, phản ứng thu nhiệt. C. Δ H > 0, phản ứng tỏa nhiệt. D. Δ H > 0, phản ứng thu nhiệt.

Câu 35.ChochấtxúctácMnO2vào100mldungdịchH2O2, sau60giâythuđược33,6mlkhíO2(ở đktc). Tốc độ trung bình của phản ứng (tính theo H2O2)trong 60 giây trên là A. 5,0.10-4 mol/(l.s) B. 5,0.10-5 mol/(l.s) C. 1,0.10-3mol/(l.s) D. 2,5.10-4mol/(l.s) Câu 36.Cho các cân bằng sau:

(1) 2SO3 (k) + O2 (k) , oxt t→← 2SO3 (k) (2) N2 (k) + 3H2 (k) , oxt t→← 2NH3 (k)

(3) CO2 (k) + H2 (k) , oxt t→← CO (k) + H2O (k) (4) 2HI (k) , oxt t→← H2 (k) + I2 (k) Khi thay đổi áp suất, nhóm gồmcác cân bằnghoáhọc đều không bịchuyển dịch là A. 1 và 2. B. 1 và 3. C. 3 và 4. D. 2 và 4. Câu 37.Cho cân bằng (trong bình kín) sau: CO (k) + H2O (k) , oxt t→← CO2 (k) + H2 (k) ΔH < 0 Trong các yếu tố: 1tăng nhiệt độ; 2thêm một lượng hơi nước; 3thêm một lượng H2; 4tăng áp suất chung của hệ; 5 dùng chất xúc tác. Dãy gồm các yếu tố đều làm thay đổi cân bằng của hệ là:

A. 1, 2, 4. B. 1, 4, 5. C. 2, 3, 4. D. 1, 2, 3. Câu 38.Cho các cân bằng sau:

(1) H2 (k) + I2 (k) 2HI (k) (2) ½ H2 (k) + ½ I2 (k) →← HI (k) (3) HI (k) →← ½ H2 (k) + ½ I2 (k) (4) H2 (k) + I2 (r) →← 2HI (k) Ở nhiệt độ xác định, nếu KC của cân bằng 1 bằng 64 thì KC bằng 0,125 là của cân bằng A. 3. B. 5. C. 4. D. 2. Câu 39.Cho cân bằng: 2SO2(k)+O2(k)⇄2SO3(k). Khi tăng nhiệt độ thì tỉ khối của hỗn hợp khí so với H2 giảm đi. Phát biểu đúng khi nói về cân bằng nàyl à A.Phản ứng nghịch toả nhiệt,cân bằng dịch chuyển theo chiều thuận khi tăng nhiệt độ. B.Phản ứng thuận toả nhiệt, cân bằng dịch chuyển theo chiều nghịch khi tăng nhiệt độ. C.Phản ứng thuận thu nhiệt, cân bằng dịch chuyển theo chiều nghịch khi tăng nhiệt độ. D.Phản ứng nghịch thu nhiệt, cân bằng dịch chuyển theo chiều thuận khi tăng nhiệt độ. Câu40.Xét cân bằng: N2O4(k)⇄2NO2(k) ở 25oC. Khi chuyển dịch sang một trạng thái cân bằng mới nếu nồngđộ của N2O4tăng lên 9 lần thì nồngđộ của NO2

A. tăng 9 lần. B. tăng 3 lần. C. giảm3 lần. D. tăng 4,5 lần. Câu 41.Cho các cân bằng sau: (I) 2HI (k)⇄H2(k) + I2(k); (II) CaCO3(r) ⇄CaO (r) + CO2(k); (III) FeO (r) + CO (k) ⇄Fe (r) + CO2(k); (IV) 2SO2(k) + O2(k) ⇄2SO3(k). Khi giảmápsuất của hệ,số cân bằng bịchuyển dịch theo chiều nghịch là A. 3. B. 4. C.1. D. 2. Câu 42. Chophảnứng:Br2+HCOOH →2HBr +CO2. NồngđộbanđầucủaBr2làamol/lít,sau50giâynồngđộBr2cònlạilà0,01mol/lít.Tốcđộtrung

bìnhcủaphảnứngtrêntínhtheoBr2là4.10-5mol/(l.s).Giátrịcủaalà A.0,018. B.0,014. C.0,012. D.0,016. Câu 43.Cho phản ứng: H2(k)+ I2(k)⇌2HI(k) Ởnhiệtđộ430°C,hằngsốcânbằngKCcủaphảnứngtrênbằng53,96.Đunnóngmộtbìnhkín dungtíchkhôngđổi10lítchứa4,0gamH2và406,4gamI2.Khihệphảnứngđạttrạngtháicânbằng

→←

34

ở 430°C,nồng độ của HI là A. 0,275M. B. 0,225M. C. 0,151M. D. 0,320M.

Câu 44.Cho cân bằng hoá học sau: 2SO2(k)+O2(k)⇄2SO3(k); ∆H <0. Chocácbiệnpháp:1tăngnhiệtđộ,2 tăngápsuấtchungcủahệphảnứng,3hạnhiệtđộ, 4 dùngthêmchấtxúctácV2O5,5giảm nồngđộSO3,6giảmápsuấtchungcủahệphảnứng.Những biện pháp nào làmcân bằng trên chuyển dịch theochiều thuận? A. 2, 3, 5. B. 1, 2, 4. C. 1, 2, 4, 5. D. 2, 3, 4, 6. Câu 45.Cho5,6gamCOvà5,4gamH2Ovàomộtbìnhkíndungtíchkhôngđổi10lít.Nungnóng

bìnhmộtthờigianở830oCđểhệđạtđếntrạngtháicânbằng:CO(k)+H2O(k)⇄CO2(k)+H2(k) (hằng số cânbằng KC= 1). Nồng độ cân bằng của CO, H2Olần lượt là A. 0,008M và 0,018M. B. 0,018M và 0,008M. C. 0,012M và 0,024M. D. 0,08M và 0,18M. Câu 46.Xét phản ứng phân hủy N2O5trong dung môi CCl4ở 45oC: N2O5→ N2O4+ ½ O2 BanđầunồngđộcủaN2O5là2,33M,sau184giâynồngđộcủaN2O5là2,08M.Tốcđộtrungbình của phản ứng tính theo N2O5là A.2,72.10−3mol/(l.s). B.1,36.10−3mol/(l.s). C. 6,80.10−3mol/(l.s). D. 6,80.10−4mol/(l.s).

Câu 47.Cho phản ứng hóa học: Br2+ HCOOH→2HBr + CO2 LúcđầunồngđộcủaHCOOHlà0,010mol/l,sau40giâynồngđộcủaHCOOHlà0,008mol/l. Tốcđộtrungbìnhcủaphảnứngtrongkhoảngthờigian40giâytínhtheoHCOOHlà A. 5,0.10-5mol/(l.s). B. 2,5.10-5mol/(l.s). C. 2,5.10-4mol/(l.s). D. 2,0.10-4mol/(l.s). Câu 48. Chophươngtrìnhhóahọccủaphảnứng:X+2Y→Z+T.Ởthờiđiểmbanđầu,nồngđộ củachấtXlà0,01mol/l.Sau20giây,nồng độcủachấtXlà0,008mol/l.Tốcđộtrung bìnhcủaphản ứngtính theo chấtXtrongkhoảngthờigian trênlà

A.4,0.10−4mol/(l.s). B. 1,0.10−4mol/(l.s). C.7,5.10−4mol/(l.s). D.5,0.10−4mol/(l.s).

Câu 49.Trongmộtbình kín có cân bằnghóa họcsau: 2NO2(k) →← N2O4(k). TỉkhốihơicủahỗnhợpkhítrongbìnhsovớiH2ởnhiệtđộT1bằng27,6vàởnhiệtđộT2bằng 34,5.BiếtT1> T2.Phát biểunào sauđâyvềcân bằngtrên là đúng? A.Khi tăngnhiệtđộ,ápsuấtchungcủahệcân bằnggiảm. B. Khi giảmnhiệtđộ,áp suấtchungcủahệcân bằngtăng. C.Phảnứngthuậnlà phảnứngtỏa nhiệt. D.Phảnứngnghịchlà phảnứngtỏanhiệt. Câu 50.Trong bình kín có hệ cân bằng hóa học sau: CO2 (k) + H2 (k) →← CO (k) + H2O (k) ∆H > 0 (a)tăngnhiệtđộ; (b)thêmmộtlượnghơinước; (c)giảmápsuất chung của hệ; (d) dùng chất xúc tác; (e) thêmmột lượng CO2. Trong những tác động trên, các tác động làmcân bằng chuyển dịch theo chiều thuậnlà A. (a) và (e). B. (b), (c) và (d). C. (d) và (e). D. (a), (c) và (e).

35

CHƯƠNG 4: SỰ ĐIỆN LI I. TÓM TẮT LÝ THUYẾT 1. Sự điện li

- Phân loại chất điện li: + Chất điện li mạnh - Axit mạnh: HCl, HBr, H2SO4, HNO3, HClO4.... - Bazơ mạnh: NaOH, KOH, Ba(OH)2, Ca(OH)2, LiOH - Hầu hết các muối (trừ HgCl2, Hg(CN)2) + Chất điện li yếu: - Axit yếu: CH3COOH, HClO, H2S, HNO2,HF, H2CO3, H2SO3... - Bazơ yếu: NH3, Mg(OH)2, Bi(OH)3, Cu(OH)2... - H2O điện li rất yếu. + Phân biệt chất điện li mạnh và chất điện li yếu Chất điện li mạnh Chất điện li yếu HCl 1 mol 1M

→ H+ 1 mol 1M

+ Cl−

1 mol 1M

HNO2 1mol 1M

H+ < 1 mol < 1M

+ NO2−

< 1 mol < 1M

2. Axit - Bazơ:

- Axit là chất khi tan trong nước phân li ra cation H+

VD: HCl → H+ + Cl− CH3COOH H+ + CH3COO−

- Bazơ là những chất khi tan trong nước phân li ra anion OH − VD: NaOH → Na+ + OH− - Hiđroxit lưỡng tính là hiđroxit khi tan trong nước vừa có thể phân li như axit, vừa có thể phân li như bazơ: Zn(OH)2, Al(OH)3, Pb(OH)2, Cr(OH)3, Be(OH)2,Sn(OH)2.... VD: Zn(OH)2 Zn2+ + 2OH− Phân li kiểu bazơ Zn(OH)2 −2

2ZnO + 2H+ Phân li kiểu axit 3. MUỐI AXIT - MUỐI TRUNG HÒA

4. Tích số ion của nước, pH và môi trường của dung dịch.

-Tích số ion của nước: =OHK2

[H+][OH−] = 1,0.10-14

- Để đánh giá độ axit và độ kiềm của dung dịch,người ta dùng pH với quy ước: [H+] = 1,0.10-pH M → pH = -lg[H+]

Môi trường [H+] pH Axit > 1,0.10-7 M < 7

Trung tính = 1,0.10-7 M = 7 Bazơ < 1,0.10-7 M > 7

5. MÀU CỦA CHẤT CHỈ THỊ SUY RA MÔI TRƯỜNG DUNG DỊCH

6. Phản ứng trao đổi ion trong dung dịch các chất điện li

- Phản ứng xảy ra trong dung dịch các chất điện li là phản ứng giữa các ion - Phản ứng trao đổi ion trong dung dịch các chất điện li chỉ xay ra khi các ion kết hợp được với nhau tạo thanh ít nhất một trong các chất sau:

36

• Chất kết tủa • Chất điện li yếu • Chất khí

- Phương trinh ion rút gọn cho biết bản chất của phản ứng trong dung dịch các chất điện li. Trong phương trình ion rút gọn, các chất kết tủa, chất điện li yếu, chất khí được giữ nguyên dưới dạng phân tử. Lưu ý: Trong dung dịch: -Tổng số mol điện tích dương của cation bằng tổng số mol điện tích âm của anion.

- Khối lượng muối bằng tổng khối lượng các ion tạo muối. II. BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM

A. MỨC ĐỘ BIẾT Câu 1: Nhóm chất nào sau đây chỉ gồm các chất điện li mạnh? A. HI, H2SO4, KNO3. B. HNO3, MgCO3, HF. C. HCl, Ba(OH)2, CH3COOH. D. NaCl. H2S, (NH4)2SO4. Câu 2: Nhóm chất nào sau đây chỉ gồm các chất không điện li hay điện li yếu? A. CaCO3, HCl, CH3COONa. B. Saccarozơ, ancol etylic, giấm ăn. C. K2SO4, Pb(NO3)2, HClO. D. AlCl3, NH4NO3, CuSO4. Câu 3: Chọn phát biểu đúng về sự điện li A. là sự điện phân các chất thành ion dương và ion âm. B. là phản ứng oxi-khử. C. là sự phân li các chất điện li thành ion dương và ion âm. D. là phản ứng trao đổi ion. Câu 4: Natri florua trong trường hợp nào sau đây không dẫn được điện ? A. Dung dịch NaF trong nước. B. NaF nóng chảy C. NaF rắn, khan D. Dung dịch tạo thành khi hoà tan cùng số mol NaOH và HF trong nước. Câu 5: Dung dịch nào sau đây dẫn điện tốt nhất? A. NaI 0,002M B. NaI 0,010M C. NaI 0,001M D. NaI 0,100M Câu 6: Chất nào dưới đây là axit? A. Cr(NO3)3. B. CsOH. C. CdSO4. D. HBrO3.

B. MỨC ĐỘ HIỂU

Câu 7: Axit mạnh HNO3 và axit yếu HNO2 có cùng nồng độ 0,10 mol/l và ở cùng nhiệt độ. Sự so sánh nồng độ mol ion nào sau đây đúng?

A. [ ] [ ]23 HNOHNO HH ++ < B. [ ] [ ]

23 HNOHNO HH ++ > C. [ ] [ ]

23 HNOHNO HH ++ = D. [ ] [ ]23 23 HNOHNO NONO −− <

Câu 8: pH của dung dịch A chứa HCl -410 M là A. 10. B. 12. C. 4. D. 2. Câu 9: Dung dịch H2SO4 0,005 M có pH bằng A. 3. B. 2. C. 5. D. 4. Câu 10: Dung dịch KOH 0,001M có pH bằng A. 3. B. 11. C. 2. D.12. Câu 11: pH của dung dịch A chứa -4

2Ba(OH) 5.10 M là A. 3,3. B. 10,7. C. 3,0. D. 11,0.

Câu 12: pH của dung dịch HCl 2.10-4M và H2SO4 4.10-4M là

37

A. 3. B. 4. C. 3,7. D. 3,1. Câu 13: pH của dung dịch KOH 0,06M và NaOH 0,04M là

A. 1. B. 2. C. 13. D. 12,8. Câu 14: pH của dung dịch KOH 0,004M và Ba(OH)2 0,003M là

A. 12. B. 2. C. 13. D. 11. Câu 15: Một dung dịch có [OH−] = 2,5.10-10 M. Môi trường của dung dịch là A. axit. B. bazơ. C. trung tính. D. không xác định được. Câu 16: Một dung dịch có nồng độ [H+] = 3,0. 10-12 M. Môi trường của dung dịch là A. axit. B. bazơ. C. trung tính. D. không xác định được. Câu 17: Nồng độ mol/l của dung dịch H2SO4 có pH = 2 là A. 0,010 M B. 0,020 M C. 0,005 M. D. 0,002 M Câu 18: Nồng độ mol/l của dung dịch Ba(OH)2 có pH = 12 là A. 0,005 M B. 0,010 M C. 0,050 M. D. 0,100 M Câu 19: Đối với dung dịch axit mạnh HNO3 0,1M (coi HNO3 phân li hoàn toàn), đánh giá

nào dưới đây là đúng? A. pH > 1 B. pH = 1. C. pH < 1. D. [H+]< [NO3−] Câu 20: Cho hai dung dịch HCl và CH3COOH có cùng nồng độ CM. Hãy so sánh pH của

2 dung dịch? A. HCl < CH3COOH . B. HCl > CH3COOH. C. HCl = CH3COOH. D. Không đủ dữ kiện so sánh. Câu 21: So sánh nồng độ CM của hai dung dịch NaOH và CH3COONa có cùng pH? A. NaOH > CH3COONa . B. NaOH < CH3COONa. C. NaOH = CH3COONa. D. Không so sánh được. Câu 22: Chọn câu sai trong các câu sau đây? A. Dung dịch H2SO4 có pH < 7. B. dung dịch CH3COOH 0,01 M có pH =2. C. Dung dịch NH3 có pH > 7. D. Dung dịch muối có thể có pH = 7, pH > 7, pH < 7. Câu 23: Dãy các dung dịch có cùng nồng độ mol sau được sắp xếp theo chiều tăng dần về

độ pH A. 2 3H S, NaCl, HNO , KOH B. 3 2HNO , H S, NaCl, KOH . C. 3 2HNO , H S, KOH, NaCl D. 3 2HNO , KOH, H S, NaCl .

Câu 24: Dãy các dung dịch có cùng nồng độ mol sau được sắp xếp theo chiều tăng dần về độ pH A. 3 2 4CH COOH, HCl, H SO C. 3 2 4HCl, CH COOH, H SO C. 2 4 3H SO , HCl, CH COOH D. 2 4 3H SO , HCl, CH COOH

Câu 25: Chọn câu nhận định sai trong các câu sau: A. Giá trị [H+] tăng thì giá trị pH tăng. B. Dung dịch mà giá trị pH > 7 có môi trường bazơ. C. Dung dịch mà giá trị pH < 7 có môi trường axit. D. Dung dịch mà giá trị pH = 7 có môi trường trung tính. Câu 26: 53. Chọn câu đúng. A. Muối trung hoà là muối mà trong gốc axit không còn chứa H. B. Muối axit là muối trong gốc axit còn chứa H. C. Muối trung hoà là muối mà trong gốc axit không còn chứa H mang tính axit. D. Muối axit là muối trong gốc axit có thể có hoặc không có H. Câu 27: Trong các cặp chất cho dưới đây, cặp nào không xảy ra phản ứng? A. HCl + Fe(OH)3 B. CuCl2 + AgNO3 C. KOH + CaCO3 D. K2SO4 + Ba(NO3)2

38

Câu 28: Trong các cặp chất cho dưới đây, cặp nào không tồn tại trong cùng một dung dịch?

A. FeCl2 + Al(NO3)3 B. K2SO4 + (NH4)2CO3 C. Na2S + Ba(OH)2 D. ZnCl2 + AgNO3 Câu 29: Nhóm ion nào dưới đây có thể cùng tồn tại trong một dung dịch? a, A. Ca2+, NH4+, Cl-, OH- B. Cu2+, Al3+, OH-, NO3- C. Ag+, Ba2+, Br-, PO43- D. NH4+, Mg2+, Cl-, NO3- b, A. Na+, Mg2+, OH-, NO3- B.CO32-, HSO4-, Na+, Ca2+ C. Ag+, Na+, F-, NO3- D. HCO3-, Cl-, Na+, H+

Câu 30: Những ion nào dưới đây không thể tồn tại trong cùng một dung dịch? A. Na+, Mg2+, NO3-, SO42- B. Cu2+, Fe3+, SO42-, Cl- C. Ba2+, Al3+, Cl-, HSO4- D. K+, HSO4-, OH-, PO43- Câu 31: Dãy ion nào sau đây gồm các ion đều không thể phản ứng với ion -OH

A. 2+ - 2+3Cu ,HCO , Fe B. 2+ 2+ 3+ -

4Cu , Mg ,Al , HSO C. 2+ 2+ 2+ 3+Cu , Fe , Zn ,Al D. - - +

3NO , Cl , K Câu 32: Trong dung dịch A có chứa đồng thời các cation: + + 2+ 2+K , Ag , Fe , Ba . Biết A chỉ

chứa một anion, đó là A. -Cl B. 2-

4SO C. 2-3CO D. -

3NO Câu 33: Có bốn dung dịch trong suốt, mỗi dung dịch chỉ chứa một loại cation và một loại

anion. Các loại ion trên bao gồm: + 2+ 2+ 2+ 2- 2- - -4 3 3Na , Mg , Ba , Pb , SO , CO , Cl , NO . Đó là

bốn dung dịch: A. 2 4 2 3 3 2BaCl , MgSO , Na CO , Pb(NO ) B. 3 4 3 2BaCO , MgSO , NaCl, Pb(NO ) C. 3 3 2 4BaCO , Mg(NO ) , NaCl, PbSO D. 3 2 2 3 2 4Mg(NO ) , Na CO , PbCl , BaSO

Câu 34: Phương trình ion thu gọn: H+ + OH− → H2O biểu diễn bản chất của phản ứng hoá học nào sau đây?

A. H2SO4 + BaCl2 → BaSO4 + 2HCl B. 3HCl + Fe(OH)3 → FeCl3 + 3H2O C. NaOH + NaHCO3 → Na2CO3 + H2O D.H2SO4 + 2KOH → K2SO4 + 2H2O Câu 35: Phản ứng giữa các cặp chất nào sau đây có cùng phương trình ion rút gọn? (1) HCl + NaOH (2) CaCl2 + Na2CO3 (3) CaCO3 + HCl (4) Ca(HCO3)2 +K2CO3 (5) CaO + HCl (6) Ca(OH)2 + CO2 A. (2), (3) B. (2), (3), (4), (5), (6) C. (2), (4) D. (4), (5), (6) Câu 36: Dãy chất nào dưới đây đều phản ứng được với dung dịch NaOH? A. Na2CO3, CuSO4, HCl B. MgCl2, SO2, NaHCO3 C. H2SO4, FeCl3, KOH D. CO2, NaCl, Cl2

C. MỨC ĐỘ VẬN DỤNG

Câu 37: Cho ba dung dịch có cùng giá trị pH, các dung dịch được sắp xếp theo thứ tự nồng độ mol tăng dần: A. 3 2 4CH COOH, HCl, H SO C. 3 2 4HCl, CH COOH, H SO C. 2 4 3H SO , HCl, CH COOH D. 2 4 3H SO , HCl, CH COOH

Câu 38: Cho ba dung dịch có cùng giá trị pH, các dung dịch được sắp xếp theo thứ tự nồng độ mol tăng dần là A. 3 2NH , NaOH, Ba(OH) B. 3 2NaOH, NH , Ba(OH) C. 2 3Ba(OH) , NaOH, NH D. 3 2NH , Ba(OH) , NaOH

39

Câu 39: pH của 500 ml dung dịch chứa 0,2 gam NaOH là A. 2. B. 12. C. 0,4. D. 13,6.

Câu 40: pH của 800 ml dung dịch chứa 0,548 gam Ba(OH)2 là A. 2. B. 12. C. 0,4. D. 11,6.

Câu 41: Hòa tan 448 ml HCl (đktc) vào 2 lít nước thu 2 lít dung dịch có pH là A. 12 B. 2. C. 1 D. 0.

Câu 42: Kết quả nào sau đây sai? A. Dung dịch HCl 4,0.10-3 có pH = 2,4. B. Dung dịch 2 4H SO 2,5.10-4 có pH = 3,3. C. Dung dịch NaOH 3,0.10-4 M có pH = 10,52. D. Dung dịch 2Ba(OH) 5,0.10-4 M có pH = 11.

Câu 43: Có 4 lọ đưng các dung dịch riêng biệt mất nhãn: AlCl3, NaNO3, K2CO3, NH4NO3. Có thể dùng dung dịch nào dưới đây làm thuốc thử để phân biệt các dung dịch trên?

A. NaOH B. H2SO4 C. Ba(OH)2 D. AgNO3

Câu 44: Có 4 dung dịch riêng biệt: 2 4 2 3 2 3Na SO , Na CO , BaCl , NaNO . Chỉ dùng quỳ tím làm thuốc thử thì có thể nhận biết bao nhiêu chất? A. 4 chất B. 3 chất C. 2 chất D. 1 chất

Câu 45: Chỉ dùng thêm quỳ tím làm thuốc thử có thể phân biệt được mấy dung dịch trong các dung dịch mất nhãn sau: H2SO4, Ba(OH)2, Na2CO3, NaOH

A. 1 B. 2 C. 3 D. 4 Câu 46: Để nhận biết 4 dung dịch trong 4 lọ mất nhãn : 4 2 4 4 2 4KOH, NH Cl, Na SO , (NH ) SO ,

ta có thể chỉ dùng một thuốc thử nào trong các thuốc thử sau: A. Dung dịch 3AgNO B. Dung dịch NaOH C. Dung dịch 2BaCl D. Dung dịch 2Ba(OH)

Câu 47: Một dung dịch chứa a mol K+, b mol NH4+, c mol CO32-, d mol Cl−, e mol SO42-. Biểu thức liên hệ giữa a, b, c, d, e là:

A. a + b = c + d + e B. 39a + 18b = 60c + 35,5d + 96e C. a + b = 2c + d + 2e D. a + 4b = 6c + d + 8e Câu 48: Một dung dịch có chứa 4 ion với thành phần: 0,01 mol Na+, 0,02 mol Mg2+,

0,015 mol SO42-, x mol Cl−. Giá trị của x là: A. 0,015 B. 0,020. C. 0,035. D. 0,010 Câu 49: Dung dịch A chứa 0,2 mol 2-

4SO và 0,3 mol -Cl cùng với x mol +K . Cô cạn dung dịch thu được khối lượng muối khan là: A. 53,6gam B. 26,3gam C. 45,8gam D. 57,55 gam.

Câu 50: Một dung dịch chứa 2 cation: 0,02mol Al3+, 0,03 mol Fe2+ và 2 anion: x mol Cl−, y mol SO42-. Khi cô cạn dung dịch thu được 7,23 gam chất rắn khan. Dung dịch chứa 2 muối là:

A. Al2(SO4)3, FeCl2 B Al2(SO4)3, FeCl3

C. AlCl3, FeSO4 D. AlCl3, Fe2(SO4)3 Câu 51: Cho 50ml dung dịch HCl 0,10 M tác dụng với 50ml dung dịch NaOH 0,12 M

thu được dung dịch A. Cho quỳ tím vào dung dịch A, quỳ có màu A. đỏ. B. xanh. C. tím. D. không màu. III. BÀI TẬP TỰ GIẢI Câu 52: Trộn 70ml dung dịch HCl 0,12M với 30ml dung dịch Ba(OH)2 0,10M thu được

dung dịch A có pH bằng A. 0,26. B.1,26. C. 2,62. D, 1,62.

40

Câu 53: Cần bao nhiêugam NaOH rắn hòa tan trong 200ml dung dịch HCl có pH = 3 để thu được dung dịch mới có pH = 11? A. 0,016 gam. B. 0,032 gam. C. 0,008 gam. D. 0,064 gam.

Câu 54: Trong V lít dung dịch HCl 0,5 M có số mol H+ bằng số mol H+ có trong 0,3 lít dung dịch H2SO4 0,2 M giá trị của V là

A. 0,12 B. 2,67 C. 0,24 D. 1,33 Câu 55: Thêm 900 ml nước vào 100 ml dung dịch HCl có pH = 2 thì thu được dung dịch

mới có pH bằng: A. 1 B. 2 C. 3 D. 4

Câu 56: Có 10 ml dung dịch axit HCl có pH = 3. Cần thêm bao nhiêu ml nước cất để thu được dung dịch axit có pH = 4?

A. 90 ml B. 100 ml C. 10 ml D. 40 ml Câu 57: Thêm 900 ml nước vào 100 ml dung dịch 2 4H SO 0,05M thì thu được dung dịch

mới có pH bằng: A. 1 B. 2 C. 3 D. 4

Câu 58: Thêm 450 ml nước vào 50 ml dung dịch 2Ba(OH) có 0,005M thì thu được dung dịch mới có pH bằng: A. 11 B. 12 C. 13 D. 1

Câu 59: Trộn 100ml dung dịch NaOH 0,4 M với 100ml dung dịch Ba(OH)2 0,4 M được dung dịch A. Nồng độ ion OH− trong dung dịch A là:

A. 0,4 M B. 0,6 M C. 0,8 M D. 1,2 M Câu 60: Trộn V1 lít dung dịch HCl (pH = 5) với V2 lít dung dịch NaOH (pH = 9)thu được

dung dịch có pH =8. Tỉ lệ V1/ V2 là: A. 1/3 B. 3/1 C. 9/11 D. 11/9

CHỦ ĐỀ 2: HÓA VÔ CƠ CHƯƠNG 1: KIM LOẠI

BÀI 1: ĐẠI CƯƠNG VỀ KIM LOẠI I. TÓM TẮT LÝ THUYẾT 1. Cấu tạo của kim loại

- Cấu tạo nguyên tử: Nguyên tử của hầu hết các nguyên tố kim loại đều có 1, 2, 3e ở lớp ngoài cùng. - Cấu tạo tinh thể: Các nguyên tử và ion kim loại nằm ở nút mạng, các e tự do chuyển động trong mạng. - Liên kết kim loại: hình thành giữa nguyên tử và ion kim loại do sự tham gia của các e tự do. 2. Tính chất vật lý

Tính chất vật lý chung (tính dẻo, dẫn điện, dẫn nhiệt, ánh kim) gây nên bởi sự có mặt của các electron tự do. - Tính dẫn điện: Ag > Cu > Au > Al > Fe… - Khối lượng riêng: nhỏ nhất là Li, lớn nhất là Os. - Nhiệt độ nóng chảy: thấp nhất là Hg, cao nhất là W. - Kim loại mềm nhất là Cs, cứng nhất là Cr. 3. Tính chất hóa học:

Tính khử M → Mn+ + ne

41

a) Tác dụng với phi kim - Nhiều KL + S 0t→ muối sunfua (trừ Hg không cần 0t ). VD: Fe + S 0t→FeS - Hầu hết KL + O2

0t→ oxit. VD: 3Fe + 2O2 0t→Fe3O4

- Hầu hết KL + Cl20t→muối clorua. VD: 2Fe + 3Cl2

0t→ 2FeCl3 b) Tác dụng với axit *HCl ; H2SO4 loãng 2R + 2nHCl →2RCln + nH2 ↑ ⇒ m

nRCl = m R + n2H. 71

2R + nH2SO4 (loãng) → R2(SO4)n + nH2 ↑ ⇒ m nSOR )4(2 = m R + n2H. 96

*HNO3 ; H2SO4 đặc R + HNO3 → R(NO3)n + sản phẩm khử + H2O (n là số oxi hóa cao nhất) (NH4NO3, N2, N2O, NO, NO2) R + H2SO4 đặc→ R2(SO4)n + sản phẩm khử + H2O (n là số oxi hóa cao nhất) (H2S, S, SO2) Chú ý: Al, Fe, Cr...thụ động trong HNO3 đặc nguội, H2SO4 đặc nguội c) Tác dụng với nước: KL nhóm IA, IIA (trừ Be, Mg) + H2O → hiđroxit + H2 ↑ d) Tác dụng với dung dịch muối: KL mạnh hơn khử được ion của KL yếu hơn trong dung dịch muối. 4. Cặp oxi hóa khử của kim loại:

- Cặp oxi hóa – khử: Mn+ / M -Dãy điện hóa: Tính oxi hóa tăng dần

KK +

NaNa +

MgMg +2

AlAl +3

ZnZn +2

FeFe +2

NiNi +2

SnSn +2

PbPb +2

2

2HH +

CuCu +2

+

+

2

3

FeFe

AgAg +

AuAu +3

Tính khử giảm dần

- Phản ứng giữa hai cặp oxi hóa – khử xảy ra theo chiều: Chất oxi hóa mạnh + chất khử mạnh → chất oxi hóa yếu + chất khử yếu 5. Sự ăn mòn kim loại:

- Sự ăn mòn KL là sự phá hủy kim loại hoặc hợp kim do tác dụng của các chất trong môi trường

M → Mn+ + ne - Ăn mòn hóa học là quá trình oxi hóa khử, trong đó các electron của KL chuyển trực tiếp đến các chất trong môi trường. - Ăn mòn điện hóa học là quá trình oxi hóa khử, trong đó kim loại bị ăn mòn do dung dịch chất điện li và tạo nên dòng điện. (Kim loại có tính khử mạnh hơn bị ăn mòn trước). 6. Điều chế kim loại:

- Nguyên tắc: Mn+ + ne → M - Ba phương pháp điều chế kim loại: a) Nhiệt luyện: đ/c những KL hoạt động trung bình : Zn, Fe, Sn, Pb… Nguyên tắc: khử oxit kim loại ở nhiệt độ cao bằng các chất khử : C, CO, H2, Al b) Thủy luyện: đ/c những KL có tính khử yếu : Cu, Hg, Ag… Nguyên tắc: khử ion KL trong dung dịch muối bằng những KL có tính khử mạnh hơn. c) Điện phân: - Điện phân nóng chảy: đ/c KL nhóm IA và IIA, Al.

42

- Điện phân dung dịch: đ/c những KL trung bình và yếu. II. BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM

I. MỨC ĐỘ BIẾT Câu 1: Số electron lớp ngoài cùng của các nguyên tử kim loại thuộc nhóm IIA là A. 3. B. 2. C. 4. D. 1. Câu 2: Số electron lớp ngoài cùng của các nguyên tử kim loại thuộc nhóm IA là A. 3. B. 2. C. 4. D. 1. Câu 3: Công thức chung của oxit kim loại thuộc nhóm IA là A. R2O3. B. RO2. C. R2O. D. RO. Câu 4: Công thức chung của oxit kim loại thuộc nhóm IIA là A. R2O3. B. RO2. C. R2O. D. RO. Câu 5: Cấu hình electron của nguyên tử Na (Z =11) là A. 1s22s2 2p6 3s2. B. 1s22s2 2p6. C. 1s22s22p63s1. D. 1s22s22p6 3s23p1. Câu 6: Hai kim loại đều thuộc nhóm IIA trong bảng tuần hoàn là A. Sr, K. B. Na, Ba. C. Be, Al. D. Ca, Ba. Câu 7: Hai kim loại đều thuộc nhóm IA trong bảng tuần hoàn là A. Sr, K. B. Na, K. C. Be, Al. D. Ca, Ba. Câu 8: Kim loại nào sau đây có tính dẫn điện tốt nhất trong tất cả các kim loại? A. Vàng. B. Bạc. C. Đồng. D. Nhôm. Câu 9: Kim loại nào sau đây dẻo nhất trong tất cả các kim loại? A. Vàng. B. Bạc. C. Đồng. D. Nhôm. Câu 10: Kim loại nào sau đây có độ cứng lớn nhất trong tất cả các kim loại? A. Vonfam. B. Crom C. Sắt D. Đồng Câu 11: Kim loại nào sau đây là kim loại mềm nhất trong tất cả các kim loại? A. Liti. B. Xesi. C. Natri. D. Kali. Câu 12: Kim loại nào sau đây có nhiệt độ nóng chảy cao nhất trong tất cả các kim loại? A. Vonfam. B. Sắt. C. Đồng. D. Kẽm. Câu 13: Kim loại nào sau đây nhẹ nhất (có khối lượng riêng nhỏ nhất) trong tất cả các kim loại? A. Natri B. Liti C. Kali D. Rubidi Câu 14: Tính chất hóa học đặc trưng của kim loại là A. tính bazơ. B. tính oxi hóa. C. tính axit. D. tính khử. Câu 15: Khi điều chế kim loại, các ion kim loại đóng vai trò là chất A. bị khử. B. nhận proton. C. bị oxi hoá. D. cho proton. Câu 16: Để loại bỏ kim loại Cu ra khỏi hỗn hợp bột gồm Ag và Cu, người ta ngâm hỗn hợp kim loại trên vào lượng dư dung dịch A. AgNO3. B. HNO3. C. Cu(NO3)2. D. Fe(NO3)2. Câu 17: Chất không khử được sắt oxit (ở nhiệt độ cao) là A. Cu. B. Al. C. CO. D. H2. Câu 18: Hai kim loại có thể điều chế bằng phương pháp nhiệt luyện là A. Ca và Fe. B. Mg và Zn. C. Na và Cu. D. Fe và Cu. Câu 19: Phương pháp thích hợp điều chế kim loại Ca từ CaCl2 là A. nhiệt phân CaCl2. B. điện phân CaCl2 nóng chảy. C. dùng Na khử Ca2+ trong dung dịch CaCl2. D. điện phân dung dịch CaCl2. Câu 20: Oxit dễ bị H2 khử ở nhiệt độ cao tạo thành kim loại là A. Na2O. B. CaO. C. CuO. D. K2O. Câu 21: Phương trình hoá học nào sau đây thể hiện cách điều chế Cu theo phương pháp thuỷ luyện?

43

A. Zn + CuSO4 → Cu + ZnSO4 B. H2 + CuO → Cu + H2O C. CuCl2 → Cu + Cl2 D. 2CuSO4 + 2H2O → 2Cu + 2H2SO4 + O2 Câu 22: Trong phương pháp thuỷ luyện, để điều chế Cu từ dung dịch CuSO4 có thể dùng kim loại nào làm chất khử? A. K. B. Ca. C. Zn. D. Ag. Câu 23: Hai kim loại có thể được điều chế bằng phương pháp điện phân dung dịch là A. Al và Mg. B. Na và Fe. C. Cu và Ag. D. Mg và Zn. Câu 24: Dãy các kim loại đều có thể được điều chế bằng phương pháp điện phân dung dịch muối của chúng là A. Ba, Ag, Au. B. Fe, Cu, Ag. C. Al, Fe, Cr. D. Mg, Zn, Cu. Câu 25: Trong công nghiệp, kim loại được điều chế bằng phương pháp điện phân hợp chất nóng chảy của kim loại đó là A. Na. B. Ag. C. Fe. D. Cu. Câu 26: Tính chất vật lí chung của kim loại được gây ra bởi A. electron tự do B. electron hóa trị C. electron độc thân D. electron lớp ngoài cùng Câu 27: Đặc điểm nào dưới đây không phù hợp đối với nguyên tử kim loại? A. Bán kính nguyên tử tương đối lớn B. Độ âm điện lớn C. Năng lượng ion hóa nhỏ D. Số electron hóa trị nhỏ (từ 1 đến 3 electron) Câu 28: Dãy sắp xếp tính dẫn điện theo thứ tự tăng dần là A. Fe< Al< Au< Cu< Ag B. Al< Fe< Cu< Au< Ag C. Fe< Al< Cu< Ag< Au D. Fe< Al< Cu< Au< Ag Câu 29: Ý nào không đúng khi nói về nguyên tử kim loại? A. Số electron hoá trị thường ít hơn so với phi kim. B. Năng lượng ion hoá của nguyên tử kim loại lớn. C. Lực liên kết giữa hạt nhân với các electron hoá trị tương đối yếu. D. Bán kính nguyên tử tương đối lớn so với phi kim trong cùng một chu kì. Câu 30: Electron trong mạng tinh thể kim loại được gọi là A. Electron hoá trị. B. Electron ngoài cùng. C. Electron độc thân. D. Electron tự do. Câu 31: Kim loại nào sau đây có tính dẫn điện tốt nhất trong tất cả các kim loại? A. Đồng B. Vàng C. Bạc D. Nhôm Câu 32: Giữa hai cặp oxi hoá – khử sẽ xảy ra phản ứng theo chiều A. chất oxi hoá yếu nhất sẽ oxi hoá chất khử mạnh nhất sinh ra chất oxi hoá mạnh nhất và chất khử yếu hơn. B. chất oxi hoá yếu nhất sẽ oxi hoá chất khử yếu nhất sinh ra chất oxi hoá mạnh hơn và chất khử mạnh hơn. C. chất oxi hoá mạnh nhất sẽ oxi hoá chất khử yếu nhất sinh ra chất oxi hoá yếu hơn và chất khử mạnh hơn. D. chất oxi hoá mạnh nhất sẽ oxi hoá chất khử mạnh nhất sinh ra chất oxi hoá yếu hơn và chất khử yếu hơn. Câu 33: Phát biểu nào dưới đây là sai khi nói về ăn mòn kim loại? A. Kim loại cò thể bị ăn mòn điện hóa hoặc ăn mòn hóa học. B. Sự ăn mòn điện hóa làm kim loại bị ăn mòn chậm hơn sự ăn mòn hóa học. C. Bản chất của sự ăn mòn điện hóa và ăn mòn hóa học là phản ứng oxi hóa khử. D. Sự ăn mòn điện hoá xảy ra khi hai kim loại khác nhau tiếp xúc trực tiếp với dung dịch chất điện li. Câu 34: Trong sự ăn mòn điện hoá, điện cực đóng vai trò cực âm là

44

A. Kim loại có tính khử mạnh hơn. B. Kim loại có tính khử yếu hơn. C. Kim loại có tính oxi hoá mạnh hơn. D. Kim loại có tính oxi hoá yếu hơn. Câu 35: Kim loại có những tính chất vật lí chung nào sau đây? A. Tính dẻo, tính dẫn điện, nhiệt độ nóng chảy cao. B. Tính dẻo, tính dẫn điện và nhiệt, có ánh kim. C. Tính dẫn điện và nhiệt, có khối lượng riêng lớn, có ánh kim. D. Tính dẻo, có ánh kim, rất cứng.

II. MỨC ĐỘ HIỂU Câu 36: Có các kim loại: Zn, Ni, Sn, Cu. Kim loại có thể dùng để bảo vệ vỏ tàu biển làm bằng thép là A. Ni. B. Zn. C. Sn. D. Cu. Câu 37: Trên cửa các đập nước bằng thép thường thấy có gắn những lá kẽm mỏng để chống ăn mòn. Phương pháp được sử dụng là phương pháp nào sau đây? A. Phương pháp dùng hợp kim chống gỉ. B. Phương pháp phủ. C. Phương pháp biến đổi hóa học lớp bề mặt. D. Phương pháp điện hóa. Câu 38: Nguyên tử Fe có Z = 26, cấu hình e của Fe là A. [Ar ] 3d6 4s2. B. [Ar ] 4s13d7. C. [Ar ] 3d7 4s1. D. [Ar ] 4s23d6. Câu 39: Nguyên tử Cu có Z = 29, cấu hình e của Cu là A. [Ar ] 3d9 4s2. B. [Ar ] 4s23d9. C. [Ar ] 3d10 4s1. D. [Ar ] 4s13d10. Câu 40: Nguyên tử Cr có Z = 24, cấu hình e của Cr là A. [Ar ] 3d4 4s2. B. [Ar ] 4s23d4. C. [Ar ] 3d5 4s1. D. [Ar ] 4s13d5. Câu 41: Nguyên tử Al có Z = 13, cấu hình e của Al là A. 1s22s22p63s23p1. B. 1s22s22p63s3. C. 1s22s22p63s23p3. D. 1s22s22p63s23p2. Câu 42: Cation M+ có cấu hình electron lớp ngoài cùng 2s22p6 là A. Rb+. B. Na+. C. Li+. D. K+. Câu 43: Hai kim loại đều phản ứng với dung dịch Cu(NO3)2 giải phóng kim loại Cu là A. Al và Fe. B. Fe và Au. C. Al và Ag. D. Fe và Ag. Câu 44: Cặp chất không xảy ra phản ứng là A. Fe + Cu(NO3)2. B. Cu + AgNO3. C. Zn + Fe(NO3)2. D. Ag + Cu(NO3)2. Câu 45: Hai kim loại Al và Cu đều phản ứng được với dung dịch A. NaCl loãng. B. H2SO4 loãng. C. HNO3 loãng. D. NaOH loãng Câu 46: Kim loại Cu phản ứng được với dung dịch A. FeSO4. B. AgNO3. C. KNO3. D. HCl. Câu 47: Dung dịch FeSO4 và dung dịch CuSO4 đều tác dụng được với A. Ag. B. Fe. C. Cu. D. Zn. Câu 48: Để hoà tan hoàn toàn hỗn hợp gồm hai kim loại Cu và Zn, ta có thể dùng một lượng dư dung dịch A. HCl. B. AlCl3. C. AgNO3. D. CuSO4. Câu 49: Hai dung dịch đều tác dụng được với Fe là: A. CuSO4 và HCl. B. CuSO4 và ZnCl2. C. HCl và CaCl2. D. MgCl2 và FeCl3. Câu 50: Cho các kim loại: Ni, Fe, Cu, Zn; số kim loại tác dụng với dung dịch Pb(NO3)2 là A. 1. B. 2. C. 3. D. 4. Câu 51: Dung dịch muối nào sau đây tác dụng được với cả Ni và Pb? A. Pb(NO3)2. B. Cu(NO3)2. C. Fe(NO3)2. D. Ni(NO3)2. Câu 52: Tất cả các kim loại Fe, Zn, Cu, Ag đều tác dụng được với dung dịch A. HCl. B. H2SO4 loãng. C. HNO3 loãng. D. KOH. Câu 53: Cho các kim loại: Na, Mg, Fe, Al; kim loại có tính khử mạnh nhất là

45

A. Al. B. Na. C. Mg. D. Fe. Câu 54: Cho phản ứng: aAl + bHNO3 →cAl(NO3)3 + dNO + eH2O. Hệ số a, b, c, d, e là các số nguyên, tối giản. Tổng (a + b) bằng

A. 5. B. 4. C. 7. D. 6. Câu 55: Dãy nào sau đây chỉ gồm các chất vừa tác dụng được với dung dịch HCl, vừa tác dụng được với dung dịch AgNO3? A. Zn, Cu, Mg B. Al, Fe, CuO C. Fe, Ni, Sn D. Hg, Na, Ca Câu 56: Cho phản ứng hóa học: Fe + CuSO4 → FeSO4 + Cu. Trong phản ứng trên xảy ra A. sự khử Fe2+ và sự oxi hóa Cu. B. sự khử Fe2+ và sự khử Cu2+. C. sự oxi hóa Fe và sự oxi hóa Cu. D. sự oxi hóa Fe và sự khử Cu2+. Câu 57: Cặp chất không xảy ra phản ứng hoá học là A. Cu + dung dịch FeCl3. B. Fe + dung dịch HCl. C. Fe + dung dịch FeCl3. D. Cu + dung dịch FeCl2. Câu 58: Cho kim loại M tác dụng với Cl2 được muối X; cho kim loại M tác dụng với dung dịch HCl được muối Y. Nếu cho kim loại M tác dụng với dung dịch muối X ta cũng được muối Y. Kim loại M có thể là A. Mg. B. Al. C. Zn. D. Fe. Câu 59: Để khử ion Cu2+ trong dung dịch CuSO4 có thể dùng kim loại A. K B. Na C. Ba D. Fe Câu 60: Để khử ion Fe3+ trong dung dịch thành ion Fe2+ có thể dùng một lượng dư A. kim loại Mg. B. kim loại Ba. C. kim loại Cu. D. kim loại Ag. Câu 61: Thứ tự một số cặp oxi hóa - khử trong dãy điện hóa như sau : Fe2+/Fe; Cu2+/Cu; Fe3+/Fe2+. Cặp chất không phản ứng với nhau là A. Cu và dung dịch FeCl3. B. Fe và dung dịch CuCl2. C. Fe và dung dịch FeCl3 . D. dung dịch FeCl2 và dung dịch CuCl2. Câu 62: X là kim loại phản ứng được với dung dịch H2SO4 loãng, Y là kim loại tác dụng được với dung dịch Fe(NO3)3. Hai kim loại X, Y lần lượt là (biết thứ tự trong dãy thế điện hoá: Fe3+/Fe2+ đứng trước Ag+/Ag) A. Fe, Cu. B. Cu, Fe. C. Ag, Mg. D. Mg, Ag. Câu 63: Dãy gồm các kim loại được xếp theo thứ tự tính khử tăng dần từ trái sang phải là A. Mg, Fe, Al. B. Fe, Mg, Al. C. Fe, Al, Mg. D. Al, Mg, Fe. Câu 64: Dãy gồm các kim loại đều phản ứng với nước ở nhiệt độ thường tạo ra dung dịch có môi trường kiềm là A. Na, Ba, K. B. Be, Na, Ca. C. Na, Fe, K. D. Na, Cr, K. Câu 65: Trong dung dịch CuSO4, ion Cu2+

không bị khử bởi kim loại A. Fe. B. Ag. C. Mg. D. Zn. Câu 66: Cho dãy các kim loại: Fe, Na, K, Ca. Số kim loại trong dãy tác dụng được với nước ở nhiệt độ thường là A. 4. B. 1. C. 3. D. 2. Câu 67: Cho dãy các kim loại: Na, Cu, Fe, Ag, Zn. Số kim loại trong dãy phản ứng được với dung dịch HCl là A. 5. B. 2. C. 3. D. 4. Câu 68: Một số hoá chất được để trên ngăn tủ có khung bằng kim loại. Sau 1 thời gian, người ta thấy khung kim loại bị gỉ. Hoá chất nào dưới đây có khả năng gây ra hiện tượng trên? A. Ancol etylic. B. Dây nhôm. C. Dầu hoả. D. Axit clohydric.

46

Câu 69: Cho các cặp kim loại nguyên chất tiếp xúc trực tiếp với nhau : Fe và Pb; Fe và Zn; Fe và Sn; Fe và Ni. Khi nhúng các cặp kim loại trên vào dung dịch axit, số cặp kim loại trong đó Fe bị phá hủy trước là A. 4 B. 1 C. 2 D. 3 Câu 70: Khi để lâu trong không khí ẩm một vật bằng sắt tây (sắt tráng thiếc) bị sây sát sâu tới lớp sắt bên trong, sẽ xảy ra quá trình A. Sn bị ăn mòn điện hóa. B. Fe bị ăn mòn điện hóa. C. Fe bị ăn mòn hóa học. D. Sn bị ăn mòn hóa học. Câu 71: Cho khí CO dư đi qua hỗn hợp gồm CuO, Al2O3, MgO (nung nóng). Khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được chất rắn gồm A. Cu, Al, Mg. B. Cu, Al, MgO. C. Cu, Al2O3, Mg. D. Cu, Al2O3, MgO. Câu 72: Cho luồng khí H2 (dư) qua hỗn hợp các oxit CuO, Fe2O3, ZnO, MgO nung ở nhiệt độ cao. Sau phản ứng hỗn hợp rắn còn lại là A. Cu, FeO, ZnO, MgO. B. Cu, Fe, Zn, Mg. C. Cu, Fe, Zn, MgO. D. Cu, Fe, ZnO, MgO. Câu 73: Khi điện phân NaCl nóng chảy (điện cực trơ), tại catot xảy ra A. sự khử ion Cl-. B. sự oxi hoá ion Cl-. C. sự oxi hoá ion Na+. D. sự khử ion Na+. Câu 74: Dãy kim loại tác dụng với HNO3 đặc, nguội là A. Fe, Al, Cu, Ag, Zn, Mg B. Cu, Ag, Zn, Mg, Pt, Ni C. Fe, Zn, Pb, Ni, Sn, Au D. Cu, Ag, Sn, Pb, Mg Câu 75: Cho sắt vào các dung dịch sau: CuSO4, ZnSO4, HCl, FeCl3, Mg(NO3)2, HNO3 loãng, H2SO4 đặc, nguội. Số phản ứng xảy ra là A. 3 B. 4 C. 6 D. 7 Câu 76: Cho một lá sắt vào dd chứa một trong những muối sau: ZnCl2 (1), CuSO4 (2), Pb(NO3)2 (3), NaNO3 (4), MgCl2 (5) , AgNO3 (6). Những trường hợp xảy ra phản ứng là A. (2) , (3) , (6). B. (2) , (5) , (6). C. (2) , (3) , (4) , (6). D. (1) , (2) , (4) , (6). Câu 77: Người ta có thể dùng thùng bằng nhôm để đựng axit A. H2SO4 đặc, nguội. B. HNO3 loãng. C. H2SO4 đặc, nóng. D. HCl Câu 78: Kim loại Ni phản ứng được với tất cả muối trong dung dịch ở dãy nào sau đây? A. AgNO3, CuSO4, Pb(NO3)2 B. MgSO4, CuSO4, AgNO3 C. NaCl, AlCl3, ZnCl2 D. Pb(NO3)2, AgNO3, NaCl Câu 79: Cấu hình e sau đây ứng với lần lượt nguyên tử của các nguyên tố là (a) 1s2 2s2 2p6 3s1 (b) 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s2 (c) 1s2 2s1 (d) 1s2 2s2 2p6 3s2 3p1 A. Ca, Na, Li, Al. B. Na, Ca, Li, Al. C. Na, Li, Al, Ca. D. Li, Na, Al, Ca. Câu 80: Clo và axit clohidric tác dụng với kim loại nào thì cùng tạo ra một hợp chất? A. Zn B. Fe C. Cu D. Ag Câu 81: Hãy sắp xếp các cặp oxi hoá khử sau theo thứ tự tăng dần tính oxi hoá của các ion kim loại: Fe2+/Fe (1); Pb2+/Pb (2); 2H+/H2 (3); Ag+/Ag (4); Na+/Na (5); Fe3+/Fe2+ (6); Cu2+/Cu (7). A. (5) < (1) < (6) < (2) < (3) < (4) < (7). B. (4) < (6) < (7) < (3) < (2) < (1) < (5). C. (5) < (1) < (2) < (3) < (7) < (6) < (4). D. (5) < (1) < (2) < (6) < (3) < (7) < (4). Câu 82: Chất nào dưới đây oxi hóa được Fe2+ thành Fe3+ ? A. dd AgNO3 B. dd HNO3 C. khí Cl2 D. Tất cả đều đúng Câu 83: Cho hai phương trình hóa học sau: Cu + Fe2(SO4)3 CuSO4 + 2FeSO4 Fe + CuSO4 FeSO4 + Cu Nhận xét nào dưới đây là đúng về hai phương trình phản ứng trên?

47

A. Tính khử: Fe> Cu> Fe2+ và tính oxi hóa: Fe3+> Cu2+ B. Tính oxi hóa: Fe< Cu< Fe2+ và tính khử: Fe3+< Cu2+ C. Tính oxi hóa: Fe> Cu> Fe2+ và tính khử: Fe3+> Cu2+ D. Tính khử: Fe< Cu< Fe2+ và tính oxi hóa: Fe3+< Cu2+ Câu 84: Cho Na kim loại vào lượng dư dung dịch FeCl2 trong môi trường không có không khí sẽ thu được kết tủa nào sau đây? A. Fe B. Fe(OH)2 C. Fe(OH)3 D. Fe2O3 Câu 85: Cho phản ứng: Fe + CuSO4 → FeSO4 + Cu. Phương trình biễu diễn sự oxi hoá trong phản ứng trên là A.Cu2+ + 2e → Cu B. Fe2+ → Fe3+ + 1e C. Fe → Fe2+ + 2e D. Cu → Cu2+ + 2e Câu 86: Cho các chất rắn Cu, Fe, Ag và các dd CuSO4, FeSO4, Fe(NO3)3. Số phản ứng xảy ra từng cặp chất một là A. 1 B. 2 C. 3 D. 4. Câu 87: Từ dung dịch Cu(NO3)2 có thể điều chế được Cu bằng cách A. nhiệt phân Cu(NO3)2 rồi cho tác dụng với H2 ở nhiệt độ cao. B. điện phân dung dịch Cu(NO3)2. C. dùng Fe dư. D. tất cả các cách trên. Câu 88: Điện phân dung dịch CuSO4 với điện cực bằng than chì. Màu sắc dung dịch thay đổi như thế nào sau khi điện phân? A. Dung dịch có màu xanh không đổi B. Dung dịch xanh đậm hơn C. Dung dịch chuyển dang màu đen D. Dung dịch nhạt dần màu xanh Câu 89: Cho các trường hợp sau: Kẽm nguyên chất nhúng vào dd H2SO4 loãng Gang, thép để lâu trong khong khí ẩm Sắt cháy trong khí Clo Dạng ăn mòn kim loại ứng với các trường hợp trên theo thứ tự lần lượt là A. Ăn mòn hóa học, ăn mòn điện hóa, ăn mòn hóa học B. Ăn mòn hóa học, ăn mòn hóa học, ăn mòn hóa học C. Ăn mòn điện hóa, ăn mòn điện hóa, ăn mòn hóa học D. Ăn mòn hóa học, ăn mòn điện hóa, ăn mòn điện hóa Câu 90: Một sợi dây đồng nối tiếp với một sợi dây nhôm để ở ngoài trời. Hiện tượng xảy ra ở chỗ nối của hai kim loại là A. Đồng bị ăn mòn B. Nhôm bị ăn mòn C. Nhôm và đồng đều bị ăn mòn D. Nhôm và đồng không bị ăn mòn Câu 91: Kim loại nào sau đây có thể tan trong dung dịch HCl? A. Sn. B. Cu. C. Ag. D. Hg. Câu 92: Kim loại bị ăn mòn điện hóa trong trường hợp nào sau đây? A. Cho kim loại Zn nguyên chất vào dung dịch HCl. B. Thép cacbon để trong không khí ẩm. C. Đốt dây Fe nguyên chất trong khí O2. D. Cho kim loại Cu nguyên chất vào dung dịch HNO3 loãng.

III. MỨC ĐỘ VẬN DỤNG

Câu 93: Cho các ion: Ca2+, K+, Pb2+, Br-, SO −24 , NO −

3 . Trong dung dịch, những ion không bị điện phân là A. Pb2+, Ca2+, Br-, NO −

3 . B. Ca2+, K+, SO −24 , NO −

3 .

48

C. Ca2+, K+, SO −24 , Br-. D. Ca2+, K+, SO −2

4 , Pb2+. Câu 94: Khi điện phân dung dịch NaCl tại catot xảy ra quá trình nào? A. 2H2O → 4H+ + O2 + 4e B. 2H2O + 2e → 2OH - + H2 C. Na+ + e → Na D. 2Cl- → Cl2 + 2e. Câu 95: Thực hiện quá trình điện phân dung dịch CuCl2 với các điện cực bằng đồng. Sau một thời gian thấy A. khối lượng anot tăng, khối lượng catot giảm. B. khối lượng anot, catot đều tăng. C. khối lượng catot tăng, khối lượng anot giảm. D. khối lượng anot, catot đều giảm. Câu 96: Chất có thể tách Ag ra khỏi hỗn hợp Ag, Cu, Fe, Pb mà không làm thay đổi khối lượng của Ag là A. dd HCl. B. dd Cu(NO3)2. C. dd Fe(NO3)3. D. dd AgNO3. Câu 97: Có 4 mẫu kim loại là Mg, Zn, Fe, Ba. Nếu chỉ dùng dd H2SO4 loãng thì số mẫu kim loại nhận biết được là A. 2. B. 1. C. 3. D. 4. Câu 98: Để tách thuỷ ngân có lẫn tạp chất là kẽm, thiếc, chì, người ta khuấy thuỷ ngân này trong dung dịch (dư) của A. Sn(NO3)2 B. Zn(NO3)2 C. Pb(NO3)2 D. Hg(NO3)2 Câu 99: Dung dịch FeSO4 lẫn tạp chất CuSO4. Dùng lượng dư chất nào dưới đây có thể loại bỏ CuSO4 ra khỏi dung dịch FeSO4? A. Sn B. Pb C. Fe D. Tất cả đều đúng Câu 100: Trong các nhận xét về pin điện hóa, nhận xét đúng là

A. Anot là cực âm, xảy ra quá trình oxi hóa. B. Anot là cực dương, xảy ra quá trình khử. C. Catot là cực dương, xảy ra quá trình oxi hóa. D. Catot là cực âm, xảy ra quá trình khử.

Câu 101: Cho lá sắt vào dd H2SO4 loãng thấy hiện tượng sủi bọt khí. Thêm vào dung dịch vài giọt CuSO4 thì hiện tượng quan sát được là

A. mất hiện tượng sủi bọt khí. B. không thấy khí thoát ra, Cu kim loại màu đỏ bám vào lá sắt. C. khí thoát ra chậm hơn. D. khí thoát ra nhanh hơn, Cu kim loại màu đỏ bám vào lá sắt.

Câu 102: Ngâm một đinh sắt trong 200ml dung dịch CuSO4 . Sau khi phản ứng kết thúc, lấy đinh Fe ra khỏi dung dịch, rửa nhẹ làm khô, đem cân thấy khối lượng tăng thêm 1,6 g. Nồng độ mol ban đầu của dung dịch CuSO4 là A. 1M. B. 0,5M. C. 2M. D. 1,5M. Câu 103: Ngâm một vật bằng đồng có khối lượng 10 gam trong 250 gam dung dịch AgNO3 4%. Khi lấy vật ra khỏi dung dịch thì lượng AgNO3 trong dung dịch giảm 17%. Khối lượng của vật sau phản ứng là A. 27 gam. B. 10,76 gam. C. 11,08 gam. D. 17 gam. Câu 104: Ngâm một kẽm trong dung dịch muối sunfat có chứa 4,8 gam ion kim loại điện tích 2+. Sau phản ứng số lượng lá kẽm tăng thêm 1,88 gam.Công thức hóa học của muối sunfat là A. CuSO4. B. FeSO4. C. NiSO4. D. CdSO4. Câu 105: Ngâm một lá kẽm trong 100ml dung dịch AgNO3 0,1M, khi phản ứng kết thúc, khối lượng lá kẽm tăng thêm A. 0,65 gam B. 1,51 gam C. 0,755 gam D. 1,3 gam

49

Câu 106. Hoà tan hoàn toàn 7,8 gam hỗn hợp gồm Mg, Al trong dung dịch HCl dư thấy tạo ra 8,96 lít khí H2 (đkc). Cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được m gam muối khan. Giá trị của m là A. 18,1 gam. B. 36,2 gam. C. 54,3 gam. D. 63,2 gam. Câu 107. Cho 11,9 gam hỗn hợp gồm Zn, Al tan hoàn toàn trong dung dịch H2SO4 loãng dư thấy có 8,96 lít khí (đkc) thoát ra. Khối lượng hỗn hợp muối sunfat khan thu được là: A. 44,9 gam. B. 74,1 gam. C. 50,3 gam. D. 24,7 gam. Câu 108: Hòa tan 6 gam hợp kim Cu-Ag trong dung dịch HNO3 tạo ra được 14,68 gam hổn hợp muối Cu(NO3)2 và AgNO3. Thành phần % khối lượng của hợp kim là A. 50% Cu và 50% Ag. B. 64% Cu và 36%Ag. C. 38%Cu và 64%Ag. D. 60%Cu và 40%Ag. Câu 109: Khi điện phân dung dịch CuCl2 bằng điện cực trơ trong một giờ với cường độ dòng điện 5A. Khối lượng đồng giải phóng ở catot là A. 5,969 gam. B. 5,5 gam. C. 7,5 gam. D. 7,9 gam. Câu 110: Cho 10,4 gam hỗn hợp bột gồm Mg và Fe tác dụng vừa đủ với 400 ml dung dịch HCl. Két thúc phản ứng thu được 6,72 lít khí (đkc). Thành phần % về khối lượng Mg, Fe và nồng độ mol của dung dịch HCl ban đầu lần lược là A. 46,15%; 53,85%; 1,5M. B. 11,39%; 88,61%;1,5M. C. 53,85%; 46,51%; 1M. D. 46,15%; 53,85%; 1M. Câu 111: Ngâm một lá Fe trong dung dịch CuSO4. Sau một thời gian phản ứng, lấy lá Fe ra rửa nhẹ làm khô, đem cân thấy khối lượng tăng thêm 1,6 gam. Khối lượng Cu bám trên lá Fe là bao nhiêu gam? A. 12,8 gam. B. 9,6 gam. C. 6,4 gam. D. 8,2 gam. Câu 112: Hoà tan 15 gam hỗn hợp Al, Cu trong axit HCl dư, sau phản ứng thu được 3,36 lít khí hiđrô (đktc). Thành phần % khối lượng kim loại Al trong hỗn hợp là A. 28%. B. 10%. C. 82%. D. 18%. Câu 113: Cho 0,64 gam Cu tác dụng với axit HNO3 đặc, dư thu được V lít khí NO2 duy nhất (đktc). Giá trị của V là A. 22,4 ml. B. 44,8 ml. C. 224 ml. D. 448 ml. Câu 114: Đốt cháy Na dư trong bình chứa 4,48 lit khí clo (đktc). Khối lượng muối thu được là A. 23,4 gam. B. 13,5 gam. C. 28,5 gam. D. Kết quả khác. Câu 115: Ngâm một đinh sắt sạch trong 200 ml dung dịch CuSO4. Sau khi phản ứng kết thúc, lấy đinh sắt ra khỏi dung dịch, rửa nhẹ, sấy khô, thấy khối lượng đinh sắt tăng thêm 0,8 gam. Nồng độ mol/l của dung dịch CuSO4 ban đầu là A. 1,5M. B. 0,5M. C. 0,6M. D. 0,7M. Câu 116: Ngâm một đinh sắt dư trong 100 ml dung dịch CuCl2 1M , giả thiết Cu tạo ra bám hết vào đinh sắt . Sau khi phản ứng xong lấy đinh sắt ra , sấy khô , khối lượng đinh sắt tăng thêm : A. 2,7 gam. B. 0,8 gam. C. 2,4 gam. D. 15,5 gam. Câu 117: Cho m gam Mg tác dụng với HNO3 loãng, dư thì thu được 4,48 lit khí duy nhất không màu hoá nâu trong không khí (đktc). Giá trị của m là: A. 4,8 gam B. Kết quả khác. C. 8,5 gam D. 7,2 gam Câu 118: Hoà tan 19,2 gam Cu trong H2SO4 đặc, nóng thì thể tích khí SO2 (đktc) thu được là: A. 5,60 lít. B. 2,24 lít. C. 4,48 lít. D. 6,72 lít. Câu 119: Cho dần bột sắt vào 50ml dd CuSO4 0,2M, khuấy nhẹ cho tới khi dung dịch mất hết màu xanh . Lượng bột sắt đã dùng là

50

A. 0,56 gam. B. 5,6 gam. C. 0,056 gam. D. 56 gam. Câu 120: Điện phân dung dịch CuCl2 với điện cực trơ trong thời gian 20 phút thu được 1,344 lít khí (đktc) ở anod. Cường độ dòng điện trong quá trình điện phân là A. 9,05A. B. 4,83A. C. 9,65A. D. Kết quả khác. Câu 121: Khử hoàn toàn 56,8g hỗn hợp gồm các oxit: FeO, Fe2O3, Fe3O4 cần vừa đủ V(lít) CO(đktc) thu được 47,2g kim loại. Giá trị của V là A. 8,88 lít. B. 13,44 lít. C. 7,68 lít. D. 6,72 lít. Câu 122: Thể tích oxi (đktc) cần để tác dụng hết 4,8 gam kim loại Mg là A. 1,12 lít. B. 2,24 lít. C. 4,48 lít. D. 3,36 lít. Câu 123: Cho 10 gam hỗn hợp gồm Fe và Cu tác dụng với dung dịch H2SO4 loãng (dư). Sau phản ứng thu được 2,24 lit khí H2 (đktc), dung dịch X và m gam chất rắn không tan. Giá trị của m là A. 6,4 gam. B. 4,4 gam. C. 5,6 gam. D. 3,4 gam. Câu 124: Cho 2,52 g một kim loại tác dụng với dung dịch H2SO4 loãng tạo ra 6,84 g muối sunfat. Kim loại đó là A. Al. B. Mg. C. Fe. D. Zn. Câu 125: Cho 4,8 g một kim loại R hoá trị II tan hoàn toàn trong dung dịch HNO3 loãng thu được 1,12 lít khí NO duy nhất (đkc). Kim loại R là A. Zn. B. Cu. C. Mg. D. Fe. Câu 126: Cho 19,2 gam 1 kim loại M tan hoàn toàn trong dung dịch HNO3 thì thu được 4,48 lit NO duy nhất (đktc). Vậy kim loại M là A. Mg. B. Cu. C. Fe. D. Zn. Câu 127: Điện phân dung dịch muối clorua dư của một kim loại R (II) với điện cực trơ. Sau một thời gian điện phân thấy bên catot có 22,75g kim loại bám vào và ở anot thu được 7,84 lít khí (đktc). Kim loại R là A. Fe. B. Cu. C. Zn. D. Ni. Câu 128: Đốt một kim loại M hoá trị III trong bình kín đựng đầy khí Clo thu được 48,75g muối Clorua và nhận thấy thể tích khí Cl2 trong bình giảm 10,08 lít (đktc). Kim loại M là A. K. B. Al. C. Fe. D. Zn. Câu 129: Đốt một kim loại R hoá trị II trong bình kín đựng đầy khí Clo thu được 40,5g muối Clorua và nhận thấy thể tích khí Cl2 trong bình giảm 6,72 lít (đktc). Kim loại R là A. Mg. B. Fe. C. Cu. D. Zn. Câu 130: Cho 5,6 gam Fe tác dụng với 400 ml dung dịch HNO3 1M ta thu được dung dịch X và khí NO duy nhất. Khối lượng muối có trong dung dịch X là A. 21,6 gam. B. 26,44 gam. C. 24,2 gam. D. 14,84 gam. Câu 131: Để khử hoàn toàn hỗn hợp gồm FeO và CuO thành kim loại cần 2,24 lít H2 (đkc). Nếu đem hỗn hợp kim loại thu được cho tác dụng hết với dung dịch HCl thì thể tích khí H2 thu được là A. 3,36 lít. B. 4,48 lít. C. 2,24 lít. D. 1,12 lít. Câu 132. Cho 1,86 gam hỗn hợp Al và Mg tác dụng với dung dịch HNO3 loãng dư thì thu được 560 ml lít khí N2O (đktc, sản phẩm khử duy nhất) bay ra. Khối lượng muối nitrat tạo ra trong dung dịch là: A. 40,5 gam. B. 14,62 gam. C. 24,16 gam. D. 14,26 gam. Câu 133: Cho hỗn hợp A gồm Cu và Mg vào dung dịch HCl dư thu được 5,6 lít khí (đkc) không màu và một chất rắn không tan B. Dùng dung dịch H2SO4 đặc, nóng để hoà tan chất rắn B thu được 2,24 lít khí SO2 (đkc). Khối lượng hỗn hợp A ban đầu là: A. 6,4 gam. B. 12,4 gam. C. 6,0 gam. D. 8,0 gam.

51

Câu 134: Nhiệt phân hoàn toàn 3,5 gam một muối cacbonat kim loại hoá trị 2 thu được 1,96 gam chất rắn. Muối cacbonat của kim loại đã dùng là: A. FeCO3. B. BaCO3. C. MgCO3. D. CaCO3. Câu 135: Hoà tan hoàn toàn 0,575 gam một kim loại kiềm vào nước. Để trung hoà dung dịch thu được cần 25 gam dung dịch HCl 3,65%. Kim loại kiềm là A. Li. B. K. C. Na. D. Rb. Câu 136: Hoà tan 1,3 gam một kim loại M trong 100 ml dung dịch H2SO4 0,3M. Để trung hoà lượng axit dư cần 200 ml dung dịch NaOH 0,1M. Xác định kim loại M? A. Al. B. Fe. C. Zn. D. Mg. Câu 137: Lượng khí clo sinh ra khi cho dung dịch HCl đặc dư tác dụng với 6,96 gam MnO2 đã oxi hoá kim loại M (thuộc nhóm IIA), tạo ra 7,6 gam muối khan. Kim loại M là A. Ba. B. Mg. C. Ca. D. Be. Câu 138: Dẫn từ từ V lít khí CO (ở đktc) đi qua một ống sứ đựng lượng dư hỗn hợp rắn gồm CuO, Fe2O3 (ở nhiệt độ cao). Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được khí X. Dẫn toàn bộ khí X ở trên vào lượng dư dung dịch Ca(OH)2 thì tạo thành 4 gam kết tủa. Giá trị của V là

A. 1,120. B. 0,896. C. 0,448. D. 0,224.

IV. MỨC ĐỘ VẬN DỤNG CAO Câu 139: Đốt một kim loại M hoá trị I trong bình kín đựng đầy khí Clo thu được 37,25g muối Clorua và nhận thấy thể tích khí Cl2 trong bình giảm 5,6 lít (00C, 1 atm). Kim loại M là A. Na. B. Rb. C. K. D. Li. Câu 140: Sau một thời gian điện phân 200ml dd CuCl2 người ta thu được 1,12 lít khí(đktc) ở anôt. Ngâm một đinh sắt sạch trong dd còn lại sau khi điện phân. Phản ứng xong thấy khối lượng đinh sắt tăng 1,2g. Nồng độ mol ban đầu của dd CuCl2 là A. 1,2M. B. 2M. C. 1,5M. D. 1M. Câu 141: Cho 0,01 mol Fe vào 50 ml dung dịch AgNO31M. Khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thì khối lượng Ag thu được là A. 4,32 gam. B. 2,16 gam. C. 3,24 gam. D. 5,4 gam. Câu 142: Thể tích khí (đkc) thu được khi điện phân hết 0,1 mol NaCl trong dung dịch với điện cực trơ, màng ngăn xốp là A. 0,224 lít. B. 1,120 lít. C. 2,240 lít. D. 4,489 lít. Câu 143: Cho 9,6 gam bột Cu vào 100 ml dung dịch AgNO3 0,2M. Sau khi phản ứng kết thúc thu được m gam chất rắn. Giá trị của m là A. 2,16 gam. B. 32,4 gam. C. 11,12 gam. D. 12,64 gam. Câu 144: Cho 5,6g Fe vào 300 ml dung dịch AgNO3 1M thì thu được dung dịch chứa A. 24,2g Fe(NO3)3 B. 18g Fe(NO3)2 C. 24,2g Fe(NO3)3 và 17g AgNO3 D. 18g Fe(NO3)2 và 17g AgNO3 Câu 145: Cho m gam Fe vào dung dịch HNO3 lấy dư ta thu được 8,96 lít (đkc) hỗn hợp khí X gồm 2 khí NO và NO2 có tỉ khối hơi hỗn hợp X so với oxi bằng 1,3125. Giá trị của m là A. 0,56 gam. B. 1,12 gam. C. 11,2 gam. D. 5,6 gam. Câu 146: Cho dòng khí CO dư đi qua hỗn hợp (X) chứa 31,9 gam gồm Al2O3, ZnO, FeO và CaO thì thu được 28,7 gam hỗn hợp chất rắn (Y). Cho toàn bộ hỗn hợp chất rắn (Y) tác dụng với dung dịch HCl dư thu được V lít H2 (đkc). Giá trị V là A. 5,60 lít. B. 4,48 lít. C. 6,72 lít. D. 2,24 lít.

52

Câu 147: Điện phân hoàn toàn 1 lít dung dịch AgNO3 với 2 điên cực trơ thu được một dung dịch có pH= 2. Xem thể tích dung dịch thay đổi không đáng kể thì lượng Ag bám ở catod là: A. 0,54 gam. B. 0,108 gam. C. 1,08 gam. D. 0,216 gam. Câu 148: Điện phân 200 ml dung dịch muối CuSO4 trong thời gian, thấy khối lượng dung dịch giảm 8 gam. Dung dịch sau điện phân cho tác dụng với dd H2S dư thu được 9,6g kết tủa đen. Nồng độ mol của dung dịch CuSO4 ban đầu là A. 1M. B.0,5M. C. 2M. D. 1,125M. Câu 149: Điện phân dung dịch AgNO3 (điện cực trơ) trong thời gian 15 phút, thu được 0,432 gam Ag ở catot. Sau đó để làm kết tủa hết ion Ag+ còn lại trong dung dịch sau điện phân cần dùng 25 ml dung dịch NaCl 0,4M. Cường độ dòng điện và khối lượng AgNO3 ban đầu là A. 0,429 A và 2,38 gam. B. 0,492 A và 3,28 gam. C. 0,429 A và 3,82 gam. D. 0,249 A và 2,38 gam. Câu 150: Điện phân 200 ml dung dịch AgNO3 0,4M (điện cực trơ) trong thời gian 4 giờ, cường độ dòng điện là 0,402A. Nồng độ mol/l các chất có trong dung dịch sau điện phân là A. AgNO3 0,15M và HNO3 0,3M. B. AgNO3 0,1M và HNO3 0,3M. C. AgNO3 0,1M D. HNO3 0,3M

BÀI 2: KIM LOẠI KIỀM – KIỀM THỔ – NHÔM A. TÓM TẮT LÝ THUYẾT I. KIM LOẠI KIỀM, KIỀM THỔ

1. Vị trí: Kim loại kiềm thuộc nhóm IA của BTH, cấu hình e lớp ngoài cùng: ns1. Kim loại kiềm thổ thuộc nhóm IIA của BTH, cấu hình e lớp ngoài cùng: ns2. 2. Tính chất vật lí: - Kim loại kiềm có nhiệt độ nóng chảy, nhiệt độ sôi thấp; khối lượng riêng nhỏ và độ cứng thấp. (Do kiểu mạng tinh thể lập phương tâm khối, cấu trúc tương đối rỗng, liên kết kim loại yếu) - Kim loại kiểm thổ có nhiệt độ nóng chảy, nhiệt độ sôi, khối lượng riêng biến đổi không theo quy luật vì kiểu mạng tinh thể không giống nhau. 3. Tính chất hóa học: Tính khử rất mạnh: M → Mn+ + ne (n = 1,2) a) Tác dụng với phi kim - tạo muối MXn (X là halogen)….. - tạo các oxit M2On….. b) Tác dụng với axit: tạo muối MCln, M2(SO4)n c) Tác dụng với nước ở nhiệt độ thường - Kim loại kiềm: 2M + 2H2O → 2MOH + H2 ↑ (Bảo quản kim loại kiềm: ngâm chúng trong dầu hỏa) - Kim loại kiềm thổ: M + 2H2O → M(OH)2 + H2↑ (trừ Be, Mg) 4. Điều chế: điện phân nóng chảy muối halogenua 2MX →đpnc 2M + X2 MX2 →đpnc M + X2 5. Một số hợp chất quan trọng của Na: a) NaOH là bazơ mạnh, tác dụng được với oxit axit, axit, muối. Lưu ý: CO2 + NaOH → NaHCO3

53

CO2 + 2NaOH → Na2CO3 + H2O b) NaHCO3 có tính lưỡng tính và dễ bị nhiệt phân c) Na2CO3 là muối của axit yếu. 6. Nhận biết hợp chất Na: đốt hợp chất của Na trên ngọn lửa thấy ngọn lửa có màu vàng. 7. Một số hợp chất quan trọng của Ca: a) Ca(OH)2 là bazơ mạnh, tác dụng được với oxit axit, axit, muối. Lưu ý: CO2 + Ca(OH)2 → CaCO3 + H2O 2CO2 + Ca(OH)2 → Ca(HCO3)2 b) CaCO3 : không tan trong nước và không bền với nhiệt CaCO3 →

0t CaO + CO2 (phản ứng nung vôi) CaCO3 + CO2 + H2O Ca(HCO3)2 (phản ứng thuận: sự xâm thực đá vôi ; phản ứng nghịch: sự tạo thành thạch nhũ) 8. Nước cứng: a) Khái niệm: nước cứng là nước chứa nhiều ion Ca2+, Mg2+. b) Phân loại: Tính cứng tạm thời: chứa HCO −

3 ; Tính cứng vĩnh cửu: chứa Cl − , SO −24 ; Tính

cứng toàn phần. c) Phương pháp làm mềm nước cứng: - Dùng Ca(OH)2 hoặc đun sôi làm mất tính cứng tạm thời. - Dùng Na2CO3 hoặc Na3PO4 làm mất tính cứng tạm thời và vĩnh cửu. II. NHÔM

1. Vị trí: Nhôm thuộc nhóm IIIA của BTH. Cấu hình [Ne]3s23p1. 2. Tính chất hóa học: Tính khử mạnh: Al → Al3+ + 3e -Tác dụng với hầu hết phi kim, với axit HCl, H2SO4, HNO3 (không tác dụng HNO3 đặc nguội, H2SO4 đặc nguội). -Tác dụng với oxit kim loại: 2Al + Fe2O3 →

0t Al2O3 + 2Fe (phản ứng nhiệt nhôm) - Tác dụng với dung dịch kiềm: 2Al + 2NaOH + 2H2O → 2NaAlO2 + 3H2 4. Điều chế: điện phân nóng chảy Al2O3 : 2Al2O3 →đpnc 4Al + 3O2 5. Một số hợp chất quan trọng của Al: a) Al2O3, Al(OH)3 : là những hợp chất lưỡng tính - Tác dụng với axit → Al3+ + H2O - Tác dụng với dung dịch kiềm →AlO −

2 + H2O b) Al2(SO4)3 - Phèn chua: K2SO4.Al2(SO4)3.24H2O - Phèn nhôm: thay K+ bằng Li+, Na+ hay NH +

4 B. CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM:

I. MỨC ĐỘ BIẾT Câu 1: Để bảo quản Na trong phòng thí nghiệm người ta dùng cách nào sau đây? A. Ngâm trong dầu hoả B. Ngâm trong nước C. Bảo quản trong khí amoniac D. Ngâm trong rượu Câu 2: Nước cứng là nước chứa nhiều ion A. Ca2+, Ba2+. B. Na+, Mg2+.C. Ba2+, Na+. D. Ca2+, Mg2+. Câu 3: Kim loại có thể điều chế được từ quặng boxit là kim loại nào? A. Cu B. Al C. Mg D. Fe Câu 4: Các hợp chất: NH4Al(SO4)2.12H2O; KAl(SO4)2.12H2O có tên gọi lần lượt là A. phèn chua, phèn nhôm. B. đều là phèn nhôm.

54

C. đều là phèn chua. D. phèn nhôm, phèn chua. Câu 5: Trong công nghiệp, natri hiđroxit được sản xuất bằng phương pháp

A. điện phân dung dịch NaCl, có màng ngăn điện cực. B. cho dung dịch Na2CO3 tác dụng với Ca(OH)2 dư. C. điện phân dung dịch NaCl, không có màng ngăn điện cực. D. điện phân dung dịch NaNO3, không có màng ngăn điện cực.

Câu 6: Đi từ chất nào sau đây, có thể điều chế Na bằng phương pháp điện phân nóng chảy? A. Na2CO3 B. NaNO3 C. NaOH D. Na2O Câu 7: Chất có thể dùng làm mềm nước cứng tạm thời là A. NaCl. B. NaHSO4. C. Ca(OH)2. D. HCl. Câu 8: Al2O3

phản ứng được với cả hai dung dịch: A. Na2SO4, KOH. B. NaOH, HCl. C. KCl, NaNO3. D. NaCl, H2SO4. Câu 9: Kim loại Al không phản ứng với dung dịch A. NaOH loãng. B. H2SO4 đặc, nguội. C. H2SO4 đặc, nóng. D. H2SO4 loãng. Câu 10: Chất có tính chất lưỡng tính là A. NaCl. B. Al(OH)3. C. AlCl3. D. NaOH. Câu 11: Tính chất chung của các kim loại kiềm, kiềm thổ, nhôm là gì ?

A. Tính oxi hóa mạnh B. Tính khử yếu C. Tính khử mạnh D. Tính oxi hóa yếu

Câu 12: Thành phần chính của quặng đolomit là A. CaCO3.MgCO3 B. FeO.FeCO3 C. CaCO3.CaSiO3 D. Tất cả đều sai

II. MỨC ĐỘ HIỂU

Câu 13: Mô tả nào dưới đây không phù hợp với nhôm ? A. Cấu hình electron [Ne] 3s23p1 B. Mức oxi hóa đặc trưng là +3 C. Tinh thể cấu tạo lập phương tâm diện D. Ở ô thứ 13, chu kì 2, nhóm IIIA Câu 14: Thứ tự giảm dần bán kính nguyên tử nào dưới đây là đúng? A. Mg> Al> Na> K B. Al> Mg> K> Na C. Na> K> Al> Mg D. K> Na> Mg> Al Câu 15: Al(OH)3 được điều chế từ phản ứng nào dưới đây? A. Cho HCl dư vào dung dịch NaAlO2 B. Sục khí CO2 dư vào dung dịch NaAlO2 C. Cho NaOH dư vào dung dịch AlCl3 D. Cho Al2O3 vào dung dịch NaOH dư Câu 16: Hiện tượng quan sát được khi cho từ từ dung dịch NH3 vào dung dịch Al(NO3)3 cho tới dư: A. Xuất hiện kết tủa keo màu trắng, lượng kết tủa tan ngay. B. Xuất hiện kết tủa keo màu trắng, lượng kết tủa tăng dần đến cực đại và sau đó kết tủa tan ra cho đến hết, dung dịch trở nên trong suốt. C. Xuất hiện kết tủa keo màu trắng, lượng kết tủa tăng dần đến cực đại. D. Xuất hiện kết tủa keo màu trắng, kết tủa tan ra cho đến hết sau đó lại xuất hiện kết tủa Câu 17: Cặp nào chứa cả hai chất đều có khả năng làm mềm nước có độ cứng tạm thời? A. HCl, Ca(OH)2. B. Ca(OH)2, Na2CO3. C. NaHCO3, Na2CO3. D. NaOH, Na3PO4. Câu 18: Tính bazơ tăng dần từ trái sang phải theo thứ tự nào? A. NaOH < LiOH < KOH B. KOH < NaOH < LiOH C. LiOH < NaOH < KOH D. LiOH < KOH < NaOH Câu 19: Sự tạo thạch nhũ trong các hang động đá vôi là một quá trình hoá học. Quá trình này kéo dài hàng triệu năm. Phản ứng hoá học nào sau đây biểu diễn quá trình hoá học đó? A. Ca(HCO3)2

0t→ CaCO3 + CO2 + H2O B. Ba(HCO3)2→ BaCO3 + CO2 + H2O

55

C. BaCO3 + CO2 + H2O → Ba(HCO3)2 D. CaCO3 + CO2 + H2O → Ca(HCO3)2. Câu 20: Tập hợp các ion nào dưới đây không thể cùng tồn tại trong một dung dịch? A. Mg2+, Cl-, HCO3-, K+, SO42- B. Al3+, Cl-, Mg2+, SO42-, NO3- C. SO42-, Mg2+, Na+, Cl-, HCO3- D. Ca2+, OH-, Ba2+, HCO3-, NO3- Câu 21: Nhúng giấy quỳ tím vào dung dịch Na2CO3 thì màu của giấy quỳ thay đổi như thế nào? A. Chuyển sang xanh B. Chuyển sang hồng C. Mất màu hoàn toàn D. Không đổi màu Câu 22: Câu nào sau đây về nước cứng là không đúng ? A. Nước cứng có chứa nhiều Ca2+ ; Mg2+. B. Nước không chứa hoặc chứa rất ít ion Ca2+ , Mg2+ là nước mềm. C. Nước cứng có chứa đồng thời anion HCO3- và SO42- hoặc Cl- là nước cứng toàn phần. D. Nước cứng có chứa 1 trong 2 ion Cl- và SO42- hoặc cả 2 là nước cứng tạm thời. Câu 23: Al(OH)3 có thể tác dụng với các dung dịch nào sau đây? A. NaOH và H2SO4 B. NaOH, H2SO4 và H2CO3 C. H2CO3 và NH3 D. NaOH, H2SO4, NH3 và H2CO3 Câu 24: Các ion nào sau đây đều có cấu hình 1s22s22p6? A. Na+¸Mg2+, Al3+ B. Ca2+¸ Mg2+,Al3+ C. K+, Ca2+, Mg2+ D. Na+, Ca2+, Al3+ Câu 25: Nhôm không tác dụng với nước dù ở nhiệt độ cao là do bề mặt nhôm được phủ kín một lớp A. hidroxit nhôm B. Nhôm clorua C. oxit nhôm D. nhôm aluminat Câu 26: Muối NaHCO3 có tính chất nào sau đây? A. axit B. trung tính C. lưỡng tính D. kiềm Câu 27: Al(OH)3 là hiđroxit lưỡng tính, phản ứng nào sau đây chứng minh được tính chất đó? (1) Al(OH)3 + 3HCl → AlCl3 + 3H2O (2) Al2(SO4)3 + 6NH3+ 6H2O → 2Al(OH)3 +3(NH4)2SO4 (3) 2Al(OH)3 → Al2O3 + 3H2O (4) NaAlO2+ HCl + H2O → Al(OH)3 + NaCl (5) Al(OH)3 + KOH → KAlO2 + 2H2O A. 1,2 B. 1,2,4 C. 1,5 D. 1,3,5 Câu 28: Trong quá trình điện phân dung dịch KBr, phản ứng nào sau đây xảy ra ở cực dương ? A. Ion K+ bị khử B. Ion K+ bị oxi hóa C. Ion Br - bị oxi hóa D. Ion Br - bị khử Câu 29: Cho các chất sau : NaCl , NaOH , Na2CO3 , HCl . Chất nào có thể làm mềm nước cứng tạm thời? A. NaOH B. HCl C. Na2CO3 D. NaCl Câu 30: Mô tả ứng dụng nào của nhôm dưới đây chưa chính xác ? A. Làm vật liệu chế tạo ôtô, máy bay, tên lửa, tàu vũ trụ. B. Làm khung cửa, trang trí nội thất và mạ đồ trang sức. C. Làm dây dẫn điện, thiết bị trao đổi nhiệt, công cụ đun nấu trong gia đình. D. Chế tạo hỗn hợp tecmit, được dùng để hàn gắn đường ray. Câu 31: Ion Na+ bị khử trong phản ứng nào? A. 2 NaNO3 →

0t 2NaNO2 + O2 B. 2NaCl →dpnc 2Na + Cl2 C. NaCl + AgNO3 → NaNO3 + AgCl D. Na2O + H2O → 2NaOH Câu 32: Nước chứa các ion Ca2+, Mg2+, Cl- và SO42- là nước có tính cứng A. vĩnh cửu và toàn phần. B. toàn phần. C. vĩnh cửu. D. tạm thời. Câu 33: Cho từ từ K đến dư vào dung dịch AlCl3. Hiện tượng xảy ra là

56

A. có khí thoát ra, có kết tủa keo trắng và sau đó kết tủa tan. B. có kết tủa keo trắng sau đó kết tủa tan. C. có khí thoát ra. D. kim loại nhôm tạo thành bám vào kali. Câu 34: Nước cứng không gây ra tác hại nào dưới dây? A. Làm tắt ống dẫn nước nóng. B. Làm giảm mùi vị thực phẩm. C. Làm giảm độ an toàn của các nồi hơi. D. Làm hao tổn chất giặt rửa tổng hợp. Câu 35: Sục khí CO2 dư vào dung dịch Ca(OH)2, kết thúc phản ứng thu được A. CaCO3 và Ca(HCO3)2. B. Ca(HCO3)2. C. Ca(OH)2. D. CaCO3. Câu 36: Cách nào sau đây không điều chế được NaOH? A. Cho dung dịch Ca(OH)2 tác dụng với dung dịch Na2CO3. B. Điện phân dung dịch NaCl không có màng ngăn xốp (điện cực trơ). C. Điện phân dung dịch NaCl có màng ngăn xốp (điện cực trơ). D. Cho Na tác dụng với nước. Câu 37: Đặc điểm nào sau đây không là đặc điểm chung cho các kim loại nhóm IA ? A. Số electron ngoài cùng của nguyên tử. B. Bán kính nguyên tử. C. Số oxi hoá của các nguyên tố trong hợp chất. D. Cấu tạo mạng tinh thể của đơn chất. Câu 38: Cho biết số thứ tự của Al trong BTH là 13. Phát biểu nào sau đây đúng? A. Al thuộc chu kì 3 , phân nhóm chính nhóm III. B. Ion nhôm có cấu hình electron lớp ngoài cùng là 2s2. C. Al thuộc chu kì 3 , phân nhóm phụ nhóm III. D. Ion nhôm có cấu hình electron lớp ngoài cùng là 3s2. Câu 39: Khi cho dung dịch NaOH vào dung dịch muối nào thì không thấy kết tủa? A. Ba(NO3)2 B. AgNO3 C. Fe(NO3)3 D. Cu(NO3)2 Câu 40: Cho các chất sau: Al, Al2O3, Al(OH)3, Na2CO3, NaHCO3. Số chất lưỡng tính là A. 5 B. 4 C. 3 D. 2


Câu 41: Cho Ba vào các dung dịch sau: Na2CO3, KHCO3, CuSO4, NaCl, FeCl3. Số dung dịch tạo ra kết tủa là A. 1. B. 4. C. 3. D. 2. Câu 42: Có thể dùng NaOH (ở thể rắn) để làm khô các chất khí A. NH3, O2, N2, CH4, H2. B. N2, Cl2, O2 , CO2, H2. C. N2, NO2, CO2, CH4, H2. D. NH3, SO2, CO, Cl2, H2. Câu 43: Thực hiện các phản ứng sau: Cho CO2 từ từ đến dư vào dung dịch Ca(OH)2 (1) Cho NH3 từ từ đến dư vào dung dịch AlCl3 (2) Cho dung dịch HCl từ từ đến dư vào dung dịch NaAlO2 (3) Cho dung dịch NaOH từ từ đến dư vào dung dịch AlCl3 (4) Các phản ứng cho hiện tượng giống nhau là A. (1), (3) và (4). B. (1) và (2). C. (2), (3) và (4). D. (1), (2), (3) và (4). Câu 44: Phản ứng nào sau đây không tạo ra hai muối? A. CO2 + NaOH dư B. NO2 + NaOH dư C. Ca(HCO3)2 + NaOH dư D. Fe3O4 + HCl dư

57

Câu 45: Cho chuỗi phản ứng sau:

X,Y, Z lần lượt là: A. NaOH, Na2CO3, Na2O B. Na, NaOH, NaCl C. NaOH, Na2CO3, NaCl D. Na, Na2O, NaOH Câu 46: Trong một cốc nước chứa a mol Ca2+, b mol Mg2+, c mol Cl- và d mol HCO-3. Biểu thức liên hệ giữa a, b, c, d là: A. 2a+2b-c-d = 0 B. 3a+3b = c+d C. 2a+2b-c+d = 0 D. a+b = c+d Câu 47: Có 3 chất rắn : Mg, Al và Al2O3 dựng trong 3 lọ mất nhãn . Chỉ dùng một thuốc thử nào sau đây có thể nhận biết được mỗi chất ? A. Dung dịch NaOH B. Dung dịch CuSO4 C. Dung dịch H2SO4 D. Dung dịch HCl Câu 48: Cho chuỗi phản ứng sau: Al→ NaAlO2 → X → Y → Al. Chất X là A. AlCl3 B. Al(OH)3 C. Al2O3 D. Al Câu 49: Có 3 dung dịch, mỗi dung dịch có chứa 1 cation và 1 anion trong số các ion sau (không trùng lặp giữa các dung dịch): Ba2+, Mg2+, Na+, SO42-, Cl-, và CO32-. Các dung dịch đó là A. MgCO3, Na2SO4 và BaCl2 B. MgSO4, BaCl2 và Na2CO3 C. MgSO4, BaCO3 và NaCl D. BaSO4, MgCl2 và Na2CO3 Câu 50: Quá trình nào sau đây, ion Na+ bị khử ? A. Dung dịch NaCl tác dụng với dung dịch AgNO3 B. Điện phân NaCl nóng chảy C. Dung dịch Na2CO3 tác dụng với dung dịch HCl D. Dung dịch NaOH tác dụng với dung dịch HCl Câu 51: Có thể loại trừ độ cứng của nước khi đun sôi vì A. Khi đun sôi đã làm tăng độ tan của các chất kết tủa. B. Nước sôi ở 100oC. C. Cation Mg2+ và Ca2+ kết tủa dưới dạng hợp chất không tan. D. Khi đun sôi các chất khí bay ra. Câu 52: Hiện tượng nào đã xảy ra khi cho Na kim loại vào dung dịch CuSO4? A. Bề mặt kim loại có màu đỏ, dung dịch nhạt màu. B. Có khí không màu và có kết tủa màu xanh. C. Bề mặt kim loại có màu đỏ và có kết tủa màu xanh. D. Sủi bọt khí không màu và có kết tủa màu đỏ. Câu 53: Trong quá trình điện phân dung dịch KBr, phản ứng nào sau đây xảy ra ở cực dương ? A. Ion K+ bị khử B. Ion Br - bị oxi hóa C. Ion Br - bị khử D. Ion K+ bị oxi hóa Câu 54: Trong quá trình điện phân dung dịch NaCl , ở cực âm xảy ra quá trình gì? A. Sự oxi hóa ion Na+ B. Sự khử phân tử nước C. Sự khử ion Na+ D. Sự oxi hóa phân tử nước Câu 55: Hiện tượng quan sát được khi cho từ từ dung dịch NaOH vào dung dịch Al2(SO4)3 cho tới dư? A. Xuất hiện kết tủa màu trắng, lượng kết tủa tan ngay. B. Xuất hiện kết tủa màu trắng, lượng kết tủa tăng dần đến cực đại và sau đó kết tủa tan ra cho đến hết, dung dịch trở nên trong suốt. C. Xuất hiện kết tủa màu trắng, lượng kết tủa tăng dần đến cực đại. D. Xuất hiện kết tủa keo màu trắng, kết tủa tan ra cho đến hết sau đó lại xuất hiện kết tủa.

58

Câu 56: Cho mẫu Fe2O3 có lẫn Al2O3, SiO2. Chỉ dùng chất duy nhất nào sau đây để thu được Fe2O3 nguyên chất? A. dung dịch HCl. B. dung dịch NaOH. C. dung dịch HNO3 đặc nguội. D. dung dịch H2SO4 đặc nóng. Câu 57: Phương trình 2Cl- + 2H2O → 2OH- + H2 + Cl2 xảy ra khi nào? A. Điện phân nóng chảy NaCl. B. Cho NaCl vào nước. C. Điện phân dung dịch NaCl không có màng ngăn xốp (điện cực trơ). D. Điện phân dung dịch NaCl có màng ngăn xốp (điện cực trơ). Câu 58: Dung dịch X chứa các ion Na+, Ca2+, Mg2+, Ba2+, H+, Cl-. Phải dùng dung dịch chất nào sau đây để loại bỏ hết các ion Ca2+, Mg2+, Ba2+, H+ ra khỏi dung dịch X? A. K2CO3 B. NaOH C. Na2SO4 D. AgNO3 Câu 59: Nếu cho 104,4g Al tan hoàn toàn trong dung dịch NaOH dư thì thể tích H2 giải phóng (đktc) là A. 13,44 lít B. 3,36 lít C. 14,56 lít D. 129,92 lít Câu 60: Một mẫu nước cứng vĩnh cửu có 0,03mol Ca2+, 0,13 mol Mg2+, 0,12mol Cl- và a mol 2

4SO − . Giá trị của a là A. 0,04 mol. B. 0,10 mol. C. 0,15 mol. D. 0,05 mol. Câu 61: Nhúng một thanh nhôm kim loại vào dung dịch chứa 0,03 mol CuSO4 . Sau khi phản ứng hoàn toàn, lấy thanh nhôm ra khỏi dung dịch. Nhận xét sau thí nghiệm nào sau đây không đúng? A. Khối lượng dung dịch tăng 1,38g B. dung dịch thu được không màu C. Khối lượng thanh nhôm tăng 1,38g D. Thanh nhôm có màu đỏ Câu 62: Nồng độ phần trăm của dung dịch thu được khi cho 39 gam kim loại K vào 362 gam nước là A. 13% B. 14% C. 12% D. 15% Câu 63: Cho 2,464 lít CO2 (đktc) đi qua dung dịch NaOH người ta thu được 11,44 g hỗn hợp hai muối Na2CO3 và NaHCO3 . Khối lượng của mỗi muối trong hỗn hợp là A. 1,44 và 10 B. 0,84 và 10,6 C. 10 và 1,44 D. 10,6 và 0,84 Câu 64: Cho 26,1g hỗn hợp gồm Al và Al2O3 tác dụng với dung dịch NaOH dư thì thu được 13,44 lít khí hiđro (đktc). Khối lượng nhôm oxit trong hỗn hợp ban đầu là A. 10,8 gam. B. 9,9 gam. C. 16,2 gam. D. 15,3 gam. Câu 65: Cho Al vào dung dịch HNO3 vừa đủ 0,9 mol N2O . Tìm số mol Al đã phản ứng A. 2,7 mol B. 2,4 mol C. 1,8 mol D. 0,9 mol Câu 66: Trộn 5,4g Al với 4,8g Fe2O3 rồi nung nóng để thực hiên phản ứng nhiệt nhôm. Sau phản ứng người ta thu được m gam hỗn hợp rắn. Giá trị của m là A. 2,24 gam. B. 4,08 gam. C. 10,2 gam. D. 0,224 gam. Câu 67: Cho 100g CaCO3 tác dụng với axit HCl dư. Khí thoát ra được hấp thụ bằng 200 gam dung dịch NaOH 30%. Khối lượng muối natri trong dung dịch thu được là bao nhiêu ? A. 53g Na2CO3 và 42g NaHCO3 B. 79,5 g Na2CO3 và 21 g NaHCO3 C. 16,8g NaHCO3 D. 10,6g Na2CO3 Câu 68: Hòa tan m gam Na kim loại vào nước thu được dung dịch X. Trung hòa dung dịch X cần 100 ml dung dịch H2SO4 1M. Tính m? A. 4,6 gam. B. 9,2 gam. C. 2,3 gam. D. 6,9 gam. Câu 69: Dùng m gam Al để khử hết 1,6 gam Fe2O3 . Sản phẩm sau phản ứng tác dụng với lượng dư dung dịch NaOH tạo ra 0,672 lít khí (đktc). Tính m A. 1,755 gam. B. 0,81 gam. C. 1,08 gam. D. 0,54 gam.

59

Câu 70: Hoà tan hoàn toàn 5,2 gam hai kim loại kiềm ở hai chu kì kế tiếp nhau vào nước thu được 2,24 lít H2 (đktc) bay ra. Hai kim loại đó là A. Na và K B. Rb và Cs C. K và Rb D. Li và Na Câu 71: Cho 10 gam một kim loại kiềm thổ tác dụng hết với nước thoát ra 5,6 lít khí (đktc ) . Kim loại kiềm thổ đó có kí hiệu hóa học là ? A. Mg B. Ba C. Ca D. Sr Câu 72: Dẫn 2,24 lít CO2 (đkc) vào 300ml dung dịch NaOH 1M thì dung dịch sau phản ứng chứa A. Na2CO3 và NaHCO3 B. NaHCO3 C. Na2CO3 D. Na2CO3 và NaOH Câu 73: Cho rất từ từ 1 mol khí CO2 vào dung dịch chứa 2 mol NaOH cho đến khi vừa hết khí CO2 thì khi ấy trong dung dịch có chất nào? A. Na2CO3 B. NaHCO3 C. Na2CO3 và NaOH dư D. NaHCO3,Na2CO3 vàNaOHdư Câu 74: Dẫn khí CO2 qua dung dịch Ca(OH)2 được dung dịch A và 5g kết tủa. Lọc bỏ kết tủa và đun sôi dung dịch A thì được 1,5g kết tủa nữa. Thể tích khí CO2 (đktc) đã dùng là A. 1,792 lít B. 0,672 lít C. 1,12 lít D. 1,456 lít Câu 75: Cho 10 lít hỗn hợp khí (đktc) gồm CO2 và 68,64 % CO về thể tích đi qua 100 gam dung dịch Ca(OH)2 7,4 % thấy tách ra m gam kết tủa. Giá trị số của m là A. 6 B. 10 C. 12 D. 8 Câu 76: Cho 700 ml dung dịch KOH 0,1M vào 100ml dung dịch AlCl3 0,2M. Sau phản ứng khối lượng kết tủa tạo ra là A. 0,68 g B. 0,78 g C. 1,56 g D. 0,97 g Câu 77: Hấp thụ hết 0,448 lít khí CO2 (đktc) bởi 200 ml dung dịch Ba(OH)2 thu được 1,97 gam kết tủa. Vậy nồng độ mol/l của dung dịch Ba(OH)2 là A. 0,050M B. 0,075M C. 0,150M D. 0,125M

IV. MỨC ĐỘ VẬN DỤNG CAO Câu 78: Dung dịch A chứa 0,23 gam ion Na+; 0,12 gam ion Mg2+; 0,355 gam ion Cl- và m gam ion 2

4SO − . Số gam muối khan sẽ thu được khi cô cạn dung dịch A là A. 1,185 gam. B. 1,19 gam. C. 1,2 gam. D. 1,158 gam. Câu 79: Dùng nhiệt phân hủy 12,75g natri nitrat. Hiệu suất phản ứng là 80%, khối lượng chất rắn thu được sau phản ứng là: A. 3,72g B. 12,94g C. 8,28g D. 10,35g Câu 80: Hòa tan hoàn toàn m gam Na vào 120g nước được dung dịch có nồng độ 39,22%. Khối lượng m là A. 34,5 gam. B. 34,08 gam. C. 27,06 gam. D. 34,94 gam. Câu 81: Từ 1 tấn quặng boxit chứa 81,6% oxit nhôm, người ta tiến hành tinh chế và điện phân nóng chảy oxit nhôm. Hiệu suất quá trình điện phân là 95%. Khối lượng Al sản xuất được là: A. 454, 7 Kg B. 205,2 Kg C. 432 Kg D. 410, 4 Kg Câu 82: Trộn 200ml dung dịch H2SO4 0,05M với 300ml dung dịch NaOH 0,06M. pH của dung dịch tạo thành là A. 2,7 B. 1,6 C. 1,9 D. 2,4 Câu 83: Cho 0,001 mol NH4Cl vào 100ml dung dịch NaOH có pH=12 và đun sôi, sau đó làm nguội, thêm vào một ít phenolphtalein, dung dịch thu được có màu A. xanh. B. hồng. C. trắng. D. không màu.

60

Câu 84: Thêm từ từ đến hết dung dịch chứa 0,02 mol K2CO3 vào dung dịch chứa 0,03 mol HCl. Thể tích khí CO2 thu được (đktc) là A. 0,448 lít B. 0,224 lít C. 0,336 lít D. 0,112 lít Câu 85: Cho 1,05 mol NaOH vào 0,1 mol Al2(SO4)3. Hỏi số mol NaOH trong dung dịch sau phản ứng là bao nhiêu? A. 0,25 mol B. 0,75 mol C. 0,45 mol D. 0,65 mol Câu 86: Hòa tan hoàn toàn kim loại natri vào 100ml dung dịch AlCl3 0,1M được 168ml khí (đktc). Các dung dịch thu được sau phản ứng là A. NaCl và NaAlO2 B. NaCl và Al(OH)3 C. NaCl, NaAlO2 và AlCl3 D. AlCl3 và NaCl Câu 87: Dẫn V lít CO2 (đkc) vào 300ml dung dịch Ca(OH)2 0,5 M. Sau phản ứng thu được 10g kết tủa. Vậy V bằng: A. 2,24 lít B. 3,36 lít C. 4,48 lít D. Cả A, C đều đúng Câu 88: Thêm NaOH vào dung dịch hỗn hợp chứa 0,01 mol HCl và 0,01 mol AlCl3. kết tủa thu được lớn nhất và nhỏ nhất ứng với số mol NaOH lần lượt bằng A. 0,01 mol và ≥ 0,02 mol B. 0,02 mol và ≥ 0,03 mol C. 0,03 mol và ≥ 0,04 mol D. 0,04 mol và ≥ 0,05 mol Câu 89: Hòa tan hoàn toàn 8,94 gam hỗn hợp gồm Na, K và Ba vào nước thu được dung dịch X và 2,688 lít khí H2 (đktc). Dung dịch Y gồm HCl và H2SO4, tỉ lệ số mol tương ứng là 4:1. Trung hòa dung dịch X bởi dung dịch Y, tổng khối lượng các muối tạo ra là A. 12,78 gam. B. 14,62 gam. C. 9,14 gam. D. 18,46 gam.

BÀI 3: SẮT - CROM - ĐỒNG A. TÓM TẮT LÝ THUYẾT I - SẮT

1. Vị trí, cấu hình: - Cấu hình electron của Fe(z=26): 1s22s2sp63s23p63d64s2 → Ô 26, chu kì 4, nhóm VIIIB. - Cấu hình electron của Fe2+: 1s22s2sp63s23p63d6 - Cấu hình electron của Fe3+: 1s22s2sp63s23p63d5

2.Tính chất hóa học: Tác dụng với phi kim, axit, muối và nước (ở nhiệt độ cao). 3. Trạng thái tự nhiên: - Một số quặng thường gặp: Quặng manhetit (chứa Fe3O4), hematit nâu (chứa Fe2O3.nH2O), hematit đỏ (chứa Fe2O3), quặng xiđerit (FeCO3), quặng pirit (FeS2). - Sắt có trong hemoglobin (huyết cầu tố) của máu. II – HỢP CHẤT CỦA SẮT

1. Hợp chất sắt (II): TCHH đặc trưng là tính khử. - FeO là chất rắn màu đen, không có trong tự nhiên. 3FeO + 10 HNO3 (loãng) 0t→ 3Fe(NO3)3 + NO↑ + 5H2O - Fe(OH)2 là chất rắn màu trắng xanh hóa nâu ngoài không khí. 4Fe(OH)2 + O2 + 2H2O → 4Fe(OH)3↓ -Muối sắt (II): dễ bị oxi hóa thành sắt (III) 2FeCl2 + Cl2 → 2FeCl3 2. Hợp chất sắt (III): TCHH đặc trưng là tính oxi hóa Fe + 2 FeCl3→ 3FeCl2 III – HỢP KIM CỦA SẮT

1. Gang: Gang là hợp kim của sắt – cacbon và một số nguyên tố khác Si, Mn, S… trong đó hàm lượng cacbon từ trong giới hạn 2% - 5%.

61

- Gang trắng chứa ít cacbon và silic, nhiều xementit (Fe3C). Gang trắng cứng và giòn. - Gang xám chứa nhiều cacbon và silic. 2. Thép: Thép là hợp kim của sắt với cacbon và một lượng rất ít nguyên tố Si, Mn, Cr, Ni… Hàm lượng cacbon trong thép chiếm 0,01 – 2%. - Thép thường hay thép cacbon chứa ít cacbon, silic, mangan và rất ít S, P. - Thép đặc biệt là thép có chứa thêm các nguyên tố khác như Si, Mn, Ni, W… III – CROM VÀ HỢP CHẤT

1. Vị trí, cấu hình: - Cấu hình electron của Cr(z=24): 1s22s2sp63s23p63d54s1 → Ô 24, chu kì 4, nhóm VIB 2. Tính chất hóa học: Crom có tính khử mạnh hơn sắt. - Crom kim loại và hợp chất Cr2+ có nhiều tính chất giống sắt. - Hợp chất Cr3+ có nhiều tính chất giống nhôm. - Giữa ion CrO 2

4− và ion Cr2O 2

7− có sự chuyển hoá lẫn nhau theo cân bằng.

2 CrO 24− + 2 H + →← Cr2O 2

7− + H2O

(vàng) (da cam) B. BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM

I. MỨC ĐỘ BIẾT Câu 1: Cấu hình electron nào sau đây là của Fe? A. [Ar] 4s23d6. B. [Ar]3d64s2. C. [Ar]3d8. D. [Ar]3d74s1. Câu 2: Cấu hình electron nào sau đây là của ion Fe2+? A. [Ar]3d6. B. [Ar]3d5. C. [Ar]3d4. D. [Ar]3d3. Câu 3: Cấu hình electron nào sau đây là của ion Fe3+? A. [Ar]3d6. B. [Ar]3d5. C. [Ar]3d4. D. [Ar]3d3. Câu 4: Khi nung nóng một thanh thép thì độ dẫn điện của thanh thép thay đổi như thế nào ? A. Tăng lên do các electron hấp thụ năng lượng và chuyển động nhanh hơn. B. Giảm đi do các ion dương dao động mạnh cản trở dòng electron chuyển động. C. Không thay đổi. D. Tăng hay giảm còn tuỳ thuộc vào thành phần của thép. Câu 5: Trong các loại quặng sắt, quặng có hàm lượng sắt cao nhất là A. hematit nâu. B. manhetit. C. xiđerit. D. hematit đỏ. Câu 6: Cho sắt phản ứng với dung dịch HNO3 đặc, nóng thu được một chất khí màu nâu đỏ. Chất khí đó là A. NO2. B. N2O. C. NH3. D. N2. Câu 7: Trong số các cặp kim loại sau đây, cặp nào có tính chất bền vững trong không khí, nước nhờ có lớp màng oxit rất mỏng, rất bền vững bảo vệ? A. Fe và Al B. Al và Cr C. Fe và Cr D. Mn và Al Câu 8: Cho biết câu nào không đúng trong các câu sau? A. Crom là kim loại có tính khử mạnh hơn sắt. B. CrO là oxít bazơ. C. Kim loại Cr có thể cắt được thuỷ tinh. D. Phương pháp sản xuất Cr là điện phân Cr2O3 nóng chảy. Câu 9: Trong các nhận xét sau đây, nhận xét nào không đúng? A. Crom là kim loại có tính khử mạnh hơn sắt . B. Crom là kim loại nên chỉ tạo được oxit bazơ. C. Hợp chất crom(III) có một số thính chất hóa học giống hợp chất của nhôm.

62

D. Hợp chất crom(VI) có những hợp chất giống hợp chất của lưu huỳnh . Câu 10: Tính chất vật lí nào dưới đây không phải là tính chất vật lí của Fe? A. Kim loại nặng, khó nóng chảy B. Màu vàng nâu, dẻo, dễ rèn C. Dẫn điện và nhiệt tốt D. Có tính nhiễm từ Câu 11: Từ Fe2O3 người ta điều chế Fe bằng cách A. điện phân nóng chảy Fe2O3. B. khử Fe2O3 ở nhiệt độ cao. C. nhiệt phân Fe2O3. D. Tất cả đều đúng. Câu 12: Dãy những kim loại nào sau đây thụ động trong axit HNO3 đặc, nguội? A. Mg, Fe, Cr. B. Al, Ca, Fe. C. Al, Fe, Cr. D. Zn, Al, Cr. Câu 13: Có thể dùng thùng bằng sắt để đựng A. dd HCl. B. dd H2SO4 loãng. C. dd HNO3 đặc, nguội hoặc dd H2SO4 đặc, nguội. D. dd HNO3 loãng. Câu 14: Chất nào đưới đây là chất khử các oxit của sắt trong lò cao? A. CO B. H2 C. Al D. Na Câu 15: Cho vào ống nghiệm vài tinh thể K2Cr2O7, sau đó thêm tiếp khoảng 3 ml nước và lắc đều được dung dịch Y. Thêm tiếp vài giọt KOH vào Y , được dung dịch Z. Màu sắc của dung dịch Y, Z lần lượt là A. màu đỏ da cam, màu vàng chanh B. màu vàng chanh, màu đỏ da cam C. màu nâu đỏ , màu vàng chanh D. màu vàng chanh ,màu nâu đỏ Câu 16: Trường hợp nào dưới đây không có sự phù hợp giữa tên quặng sắt và hợp chất sắt chính có trong quặng? A. Hematit nâu chứa Fe2O3 B. Manhetit chứa Fe3O4 C. Xiđerit chứa FeCO3 D. Pirit chứa FeS2 Câu 17: Phân hủy Fe(OH)3 ở nhiệt độ cao đến khối lượng không đổi, thu được chất rắn là A. FeO. B. Fe2O3. C. Fe3O4. D. Fe(OH)2. Câu 18: Trong các cấu hình electron của nguyên tử và ion crom sau đây, cấu hình electron nào đúng? A. 24Cr [Ar]3d44s2. B. 24Cr2+ [Ar]3d34s1. C. 24Cr2+ [Ar]3d24s2. D. 24Cr3+ [Ar]3d3. Câu 19: Các số oxi hoá đặc trưng của crom là A. +2; +4, +6. B. +2, +3, +6. C. +1, +2, +4, +6. D. +3, +4, +6. Câu 20: Oxit lưỡng tính là A. Cr2O3. B. MgO. C. CrO. D. CaO.


Câu 21: Các kim loại thuộc dãy nào sau đây đều phản ứng với dung dịch CuCl2 ? A. Na, Mg, Ag. B. Fe, Na, Mg. C. Ba, Mg, Hg. D. Na, Ba, Ag. Câu 22: Hai dung dịch đều phản ứng được với kim loại Fe là A. CuSO4 và ZnCl2. B. CuSO4 và HCl. C. ZnCl2 và FeCl3. D. HCl và AlCl3. Câu 23: Phản ứng chứng tỏ hợp chất Fe (II) có tính khử: A. Zn + FeSO4 B. FeCl2 + Cl2 C. Fe(OH)2 + HCl D. FeO + CO. Câu 24: Phản ứng chứng tỏa hợp chất Fe (II) có tính oxi hóa: A. FeSO4 + NaOH B. FeCl2 + Cl2 C. Fe(OH)2 +O2 + H2O D. FeO + CO. Câu 25: Cho biết câu sai trong các câu sau?

63

A. Fe có khả năng tan trong dung dịch FeCl3. B. Ag có khả năng tan trong dung dịch FeCl3. C. Cu có khả năng tan trong dung dịch FeCl3. D. Dung dịch AgNO3 có khả năng tác dụng với dung dịch FeCl2. Câu 26: Cho phương trình hoá học: aAl + bFe3O4

→ cFe + dAl2O3 (a, b, c, d là các số

nguyên, tối giản). Tổng các hệ số a, b, c, d là A. 25. B. 24. C. 27. D. 26. Câu 27: Phương trình hóa học nào sau đây viết không đúng? A. 3Fe + 2O2 →

ot Fe3O4 B. 2Fe + 3Cl2 →ot 2FeCl3

C. 3Fe + 2I2 →ot 2FeI3 D. Fe + S →

ot FeS Câu 28: Đốt nóng một ít bột sắt trong bình đựng khí oxi. Sau đó để nguội và cho vào bình đựng dung dịch HCl dư. Dung dịch thu được sau phản ứng gồm các chất A. FeCl2, FeCl3. B. FeCl2, HCl. C. FeCl3, HCl. D. FeCl2, FeCl3, HCl. Câu 29: Cho các cặp oxi hoá khử sau: Fe2+/Fe; Cu2+/Cu; Fe3+/Fe2+. Từ trái sang phải tính oxi hoá tăng dần theo thứ tự Fe2+, Cu2+, Fe3+ và tính khử giảm dần theo thứ tự Fe, Cu, Fe2+. Điều khẳng định nào sau đây là đúng? A. Fe không tan được trong dung dịch CuCl2. B. Cu có khả năng tan được trong dung dịch CuCl2. C. Fe có khả năng tan được trong các dung dịch FeCl3 và CuCl2. D. Cu có khả năng tan được trong dung dịch FeCl2. Câu 30: Khi nung nóng Fe với chất nào sau đây tạo ra hợp chất sắt (II)? A. S B. Dung dịch HNO3 C. O2 D. Cl2 Câu 31: Hiện tượng nào dưới đây được mô tả không đúng? A. Thêm NaOH vào dung dịch FeCl3 màu vàng nâu thấy xuất hiện kết tủa màu nâu đỏ. B. Thêm một ít bột Fe vào lượng dư dung dịch AgNO3 thấy tạo thành dung dịch có màu xanh nhạt. C. Thêm Fe(OH)3 màu nâu đỏ vào dung dịch H2SO4 thấy tạo thành dung dịch có màu vàng nâu. D. Thêm Cu vào dung dịch Fe(NO3)3 thấy dung dịch chuyển từ màu vàng nâu sang màu xanh Câu 32: Cho một ít bột Fe vào dung dịch AgNO3 dư, kết thúc phản ứng được dung dịch có chứa chất tan A. Fe(NO3)2 B. Fe(NO3)3 C. Fe(NO3)3, AgNO3 D. AgNO3, Fe(NO3)3, Fe(NO3)2 Câu 33: Cho các kim loại Cu, Fe, Ag lần lượt vào các dung dịch riêng biệt sau: HCl, CuSO4, FeCl2, FeCl3. Số cặp chất có phản ứng với nhau là A. 1 B. 2 C. 3 D. 4 Câu 34: Cho một dung dịch X chứa : FeCl2 và ZnCl2 vào dung dịch NaOH dư, lọc lấy kết tủa thu được, rồi nung kết tủa trong không khí đến khối lượng không đổi ,được chất rắn X. Chất rắn X là A. FeO, ZnO B. FeO C. Fe2O3, ZnO D. Fe2O3 Câu 35: Phản ứng nào sau đây tạo ra được Fe(NO3)3? A. Fe + HNO3 đặc, nguội B. Fe + Cu(NO3)2 C. Fe(NO3)2 + AgNO3. D. Fe + Fe(NO3)2. Câu 36: Sản phẩm tạo thành có chất kết tủa khi cho dung dịch Fe2(SO4)3

tác dụng với dung dịch A. NaOH. B. Na2SO4. C. NaCl. D. CuSO4.

64

Câu 37: Dãy gồm hai chất chỉ có tính oxi hoá là A. Fe(NO3)2, FeCl3. B. Fe(OH)2, FeO. C. Fe2O3, Fe2(SO4)3. D. FeO, Fe2O3. Câu 38: Cho sơ đồ chuyển hoá: Fe →X FeCl3 →Y Fe(OH)3 (mỗi mũi tên ứng với một phản ứng). Hai chất X, Y lần lượt là A. HCl, NaOH. B. HCl, Al(OH)3. C. NaCl, Cu(OH)2. D. Cl2, NaOH. Câu 39: Sắt có thể tan trong dung dịch nào sau đây? A. FeCl2 . B. FeCl3. C. MgCl2. D. AlCl3. Câu 40: Hợp chất nào sau đây của sắt vừa có tính oxi hóa, vừa có tính khử? A. FeO. B. Fe2O3. C. Fe(OH)3. D. FeCl3. Câu 41: Nhận định nào sau đây sai? A. Sắt tan được trong dung dịch CuSO4. B. Sắt tan được trong dung dịch FeCl3. C. Sắt tan được trong dung dịch FeCl2. D. Đồng tan được trong dung dịch FeCl3. Câu 42: Chất có tính oxi hoá nhưng không có tính khử là A. Fe. B. Fe2O3. C. FeCl2. D. FeO. Câu 43: Cho phản ứng: a Fe + b HNO3 → c Fe(NO3)3 + d NO + e H2O Các hệ số a, b, c, d, e là những số nguyên, đơn giản nhất. Thì tổng (a+b) bằng A. 3. B. 6. C. 4. D. 5. Câu 44: Dung dịch muối FeCl3 không tác dụng được với kim loại nào dưới đây? A. Zn. B. Fe. C. Ag. D. Cu. Câu 45: Cho dãy các kim loại: Na, Cu, Fe, Ag, Zn. Số kim loại trong dãy phản ứng được với dung dịch HCl là A. 5. B. 2. C. 3. D. 4. Câu 46: Cho các hợp kim sau: Cu-Fe (I); Zn –Fe (II); Fe-C (III); Sn-Fe (IV). Khi tiếp xúc với dung dịch chất điện li thì các hợp kim mà trong đó Fe đều bị ăn mòn trước là A. I, II và III. B. I, II và IV. C. I, III và IV. D. II, III và IV. Câu 47: Nhỏ từ từ dung dịch H2SO4 loãng vào dung dịch K2CrO4 thì màu của dung dịch chuyển từ A. không màu sang màu vàng. B. màu da cam sang màu vàng. C. không màu sang màu da cam. D. màu vàng sang màu da cam. Câu 48: Cho phản ứng : NaCrO2 + Br2 + NaOH → Na2CrO4 + NaBr + H2O Khi cân bằng phản ứng trên, hệ số của NaCrO2 là A. 1. B. 2. C. 3. D. 4.


Câu 49: Để loại tạp chất CuSO4 khỏi dung dịch FeSO4 ta làm như sau A. ngâm lá đồng vào dung dịch. B. cho AgNO3 vào dung dịch. C. ngâm lá kẽm vào dung dịch. D. ngâm lá sắt vào dung dịch. Câu 50: Có 2 lá sắt khối lượng bằng nhau. Lá 1 cho tác dụng với dung dịch HCl dư thu được m1 g muối khan. Lá 2 đốt trong khí clo dư thu được m2g muối. Mối liên hệ giữa m1 và m2 là A. m1=m2. B. m1>m2. C. m2>m1. D. Không xác định được. Câu 51: Một tấm kim loại bằng vàng bị bám một lớp kim loại sắt ở bề mặt, ta có thể dùng dung dịch nào sau đây để loại tạp chất ra khỏi tấm kim loại vàng? A. dung dịch CuSO4 dư. B. dung dịch FeSO4 dư. C. dung dịch Fe2(SO4)3 dư. D. dung dịch ZnSO4 dư. Câu 52: Tách Ag ra khỏi hỗn hợp Fe, Cu, Ag thì dùng dung dịch nào sau đây? A. HCl B. HNO3 đậm đặc C. Fe(NO3)3 D. NH3

65

Câu 53: Nung 21,4 gam Fe(OH)3 ở nhiệt độ cao đến khối lượng không đổi, thu được m gam một oxit. Giá trị của m là A. 16. B. 14. C. 8. D. 12. Câu 54: Đốt cháy 8,4 gam Fe trong bình chứa lưu huỳnh (phản ứng vừa đủ). Khối lượng muối thu được là A. 12,0 gam B. 14,5 gam C. Kết quả khác. D. 13,2 gam Câu 55: Cho 19,2 gam kim loại M tác dụng với dung dịch HNO3 loãng, dư thu được 4,48 lít khí duy nhất NO (đktc). Kim loại M là A. Mg. B. Cu. C. Fe. D. Zn. Câu 56: Cho khí CO khử hoàn toàn đến Fe một hỗn hợp gồm: FeO, Fe2O3, Fe3O4 thấy có 4,48 lít CO2 (đktc) thoát ra. Thể tích CO (đktc) đã tham gia phản ứng là A. 1,12 lít. B. 2,24 lít. C. 3,36 lít. D. 4,48 lít. Câu 57: Để khử hoàn toàn 30 gam hỗn hợp CuO, FeO, Fe2O3, Fe3O4, MgO cần dùng 5,6 lít khí CO (ở đktc). Khối lượng chất rắn sau phản ứng là A. 28 gam. B. 26 gam. C. 22 gam. D. 24 gam. Câu 58: Khử hoàn toàn 17,6 gam hỗn hợp X gồm Fe, FeO, Fe2O3 cần 2,24 lít CO (ở đktc). Khối lượng sắt thu được là A. 5,6 gam. B. 6,72 gam. C. 16,0 gam. D. 8,0 gam. Câu 59: Hỗn hợp A gồm FeO, Fe3O4, Fe2O3. Trong hỗn hợp A, mỗi oxit đều có 0,5 mol. Khối lượng của hỗn hợp A là A. 231 gam. B. 232 gam. C. 233 gam. D. 234 gam. Câu 60: Khử hoàn toàn 16 gam Fe2O3 bằng khí CO ở nhiệt độ cao. Khí đi ra sau phản ứng được dẫn vào dung dịch Ca(OH)2 dư. Khối lượng kết tủa thu được là A. 15 gam B. 20 gam. C. 25 gam. D. 30 gam. Câu 61: Khử hoàn toàn m gam hỗn hợp X gồm FeO và Fe2O3 bằng H2 (to), kết thúc thí nghiệm thu được 9 gam H2O và 22,4 gam chất rắn. % số mol của FeO có trong hỗn hợp X là A. 66,67%. B. 20%. C. 67,67%. D. 40%. Câu 62: Nung một mẫu thép thường có khối lượng 10 gam trong O2 dư thu được 0,1568 lít khí CO2 (đktc). Thành phần phần trăm theo khối lượng của cacbon trong mẫu thép đó là A. 0,82%. B. 0,84%. C. 0,85%. D. 0,86%. Câu 63: Hoà tan hoàn toàn 2,81 gam hỗn hợp gồm Fe2O3, MgO, ZnO trong 500 ml axit H2SO4 0,1M (vừa đủ). Sau phản ứng, hỗn hợp muối sunfat khan thu được khi cô cạn dung dịch có khối lượng là A. 3,81 gam. B. 4,81 gam. C. 5,81 gam. D. 6,81 gam. Câu 64: Cho 32 gam hỗn hợp gồm MgO, Fe2O3, CuO tác dụng vừa đủ với 300ml dung dịch H2SO4 2M. Khối lượng muối thu được là A. 60 gam. B. 80 gam. C. 85 gam. D. 90 gam. Câu 65: Hòa tàn 10 gam hỗn hợp bột Fe và Fe2O3 bằng dd HCl thu được 1,12 lít khí (đktc) và dung dịch A. Cho dung dịch A tác dụng với NaOH dư, thu được kết tủa. Nung kết tủa trong không khí đến khối lượng không đổi được chất rắn có khối lượng là A. 11,2 gam. B. 12,4 gam. C. 15,2 gam. D. 10,9 gam. Câu 66: Hoà tan 5,6 gam Fe bằng dung dịch H2SO4 loãng (dư), thu được dung dịch X. Dung dịch X phản ứng vừa đủ với V ml dung dịch KMnO4 0,5M. Giá trị của V là A. 40. B. 80. C. 60. D. 20.

66

Câu 67: Cho một ít bột sắt nguyên chất tác dụng hết với dung dịch H2SO4 loãng thu được 560 ml một chất khí (ở đktc). Nếu cho một lượng gấp đôi bột sắt nói trên tác dụng hết với dung dịch CuSO4 thì thu được m gam một chất rắn. Giá trị m là A. 1,4 gam. B. 4,2 gam. C. 2,3 gam. D. 3,2 gam. Câu 68: Hỗn hợp X gồm Cu và Fe, trong đó Cu chiếm 43,24% khối lượng. Cho 14,8 gam X tác dụng hết với dung dịch HCl thấy có V lít khí (đktc). Giá trị của V là A. 1,12 lít. B. 2,24 lít. C. 4,48 lít. D. 3,36 lít. Câu 69: Nhúng thanh sắt vào dung dịch CuSO4, sau một thời gian lấy thanh sắt ra rửa sạch, sấy khô thấy khối lượng tăng 1,2 gam. Khối lượng Cu đã bám vào thanh sắt là A. 9,3 gam. B. 9,4 gam. C. 9,5 gam. D. 9,6 gam. Câu 70: Khối luợng K2Cr2O7 cần dùng để oxi hoá hết 0,6 mol FeSO4 trong dung dịch có H2SO4 loãng làm môi trường là (Cho O = 16, K = 39, Cr = 52) A. 29,4 gam B. 59,2 gam. C. 24,9 gam. D. 29,6 gam Câu 71: Muốn điều chế 6,72 lít khí clo (đkc) thì khối luợng K2Cr2O7 tối thiểu cần dùng để tác dụng với dung dịch HCl đặc, dư là (Cho O = 16, K = 39, Cr = 52) A. 29,4 gam B. 27,4 gam. C. 24,9 gam. D. 26,4 gam Câu 72: Để oxi hóa hoàn toàn 0,01 mol CrCl3 thành K2CrO4 bằng Cl2 khi có mặt KOH, lượng tối thiểu Cl2 và KOH tương ứng là A. 0,015 mol và 0,04 mol. B. 0,015 mol và 0,08 mol. C. 0,03 mol và 0,08 mol. D. 0,03 mol và 0,04 mol. Câu 73: Khối lượng bột nhôm cần dùng để thu được 78 gam crom từ Cr2O3 bằng phản ứng nhiệt nhôm (giả sử hiệu suất phản ứng là 100%) là A. 13,5 gam B. 27,0 gam. C. 54,0 gam. D. 40,5 gam Câu 74: Hoà tan 2,4 gam một oxit sắt cần vừa đủ 90 ml dung dịch HCl 1M. Công thức của oxit sắt nói trên là A. Fe2O3. B. FeO C. Fe3O4. D. Công thức khác. Câu 75: Cho 13,5 gam hỗn hợp các kim loại Al, Cr, Fe tác dụng với lượng dư dung dịch H2SO4 loãng nóng (trong điều kiện không có không khí), thu được dung dịch X và 7,84 lít khí H2 (ở đktc). Cô cạn dung dịch X (trong điều kiện không có không khí) được m gam muối khan. Giá trị của m là A. 42,6. B. 45,5. C. 48,8. D. 47,1.

IV. MỨC ĐỘ VẬN DỤNG CAO

Câu 76: Cho 0,1mol Fe vào 500 ml dung dịch AgNO3 1M thì dung dịch thu được chứa A. AgNO3 B. AgNO3 và Fe(NO3)2 C. Fe(NO3)3 D. AgNO3 và Fe(NO3)3 Câu 77: Nung hỗn hợp bột gồm 15,2 gam Cr2O3 và m gam Al ở nhiệt độ cao. Sau khi phản ứng hoàn toàn, thu được 23,3 gam hỗn hợp rắn X. Cho toàn bộ hỗn hợp X phản ứng với axit HCl (dư) thoát ra V lít khí H2 (ở đktc). Giá trị của V là A. 7,84. B. 4,48. C. 3,36. D. 10,08. Câu 78: Đem nung nóng một lượng quặng hematit (chứa Fe2O3, có lẫn tạp chất trơ) và cho luồng khí CO đi qua, thu được 300,8 gam hỗn hợp các chất rắn, đồng thời có hỗn hợp khí thoát ra. Cho hấp thụ hỗn hợp khí này vào bình đựng lượng dư dung dịch xút thì thấy khối lượng bình tăng thêm 52,8 gam. Nếu hòa tan hết hỗn hợp chất rắn trong lượng dư dung dịch HNO3 loãng thì thu được 387,2 gam một muối nitrat. Hàm lượng Fe2O3 (% khối lượng) trong loại quặng hematit này là A. 60% B. 40% C. 20% D. 80%

67

Câu 79: Hòa tan hết m gam hỗn hợp A gồm Al và FexOy bằng dung dịch HNO3, thu được phần khí gồm 0,05 mol NO và 0,03 mol N2O, phần lỏng là dung dịch D. Cô cạn dung dịch D, thu được 37,95 gam hỗn hợp muối khan. Nếu hòa tan lượng muối này trong dung dịch xút dư thì thu được 6,42 gam kêt tủa màu nâu đỏ. Trị số của m và FexOy là A. m = 9,72gam; Fe3O4 B. m = 7,29 gam; Fe3O4. C. m = 9,72 gam; Fe2O3. D. m=7,29gam; FeO Câu 80: Hòa tan hết hỗn hợp A gồm x mol Fe và y mol Ag bằng dung dịch hỗn hợp HNO3 và H2SO4, có 0,062 mol khí NO và 0,047 mol SO2 thoát ra. Đem cô cạn dung dịch sau phản ứng thì thu được 22,164 gam hỗn hợp các muối khan. Trị số của x và y là A. x = 0,07; y = 0,02 B. x = 0,08; y = 0,03 C. x = 0,09; y = 0,01 D. x = 0,12; y = 0,02 Câu 81: Cho 6,48 gam bột kim loại nhôm vào 100 ml dung dịch hỗn hợp Fe2(SO4)3 1M và ZnSO4 0,8M. Sau khi kết thúc phản ứng, thu được hỗn hợp các kim loại có khối lượng m gam. Trị số của m là A.14,5 gam B. 16,4 gam C. 15,1 gam D. 12,8 gam Câu 82: Hòa tan hết hỗn hợp gồm a mol FeS2 và 0,1 mol Cu2S trong dung dịch HNO3 loãng, chỉ thu được hai muối sunfat và có khí NO thoát ra. Trị số của a là A. 0,2 B. 0,15 C. 0,25 D. 0,1. Câu 83: Cho dung dịch NaOH lượng dư vào 100 ml dung dịch FeCl2 có nồng độ C (mol/l), thu được một kết tủa. Đem nung kết tủa này trong chân không cho đến khối lượng không đổi, thu được một chất rắn, Đem hòa tan hết lượng chất rắn này bằng dung dịch HNO3 loãng, có 112cm3 khí NO (duy nhất) thoát ra (đktc). Các phản ứng xảy ra hoàn toàn. Trị số của C là A. 0,15 B. 0,10 C. 0,05 D. 0,20 Câu 84: Hoà tan hoàn toàn 12 gam hỗn hợp Fe, Cu (tỉ lệ mol 1:1) bằng axit HNO3, thu được V lít (ở đktc) hỗn hợp khí X (gồm NO và NO2) và dung dịch Y (chỉ chứa 2 muối và axit dư). Tỉ khối của X đối với H2 bằng 19. Giá trị của V là A. 2,24 B. 4,48 C. 5,6 D. 3,36 Câu 85: Hoà tan hết m gam hỗn hợp 3 oxit sắt vào dung dịch HCl được dung dịch X, cô cạn X thì thu được m1 gam hỗn hợp hai muối có tỉ lệ mol 1:1. Mặt khác, nếu sục thật chậm khí clo dư vào X rồi lại cô cạn thì lại thu được (m1 + 1,42) gam muối khan. Giá trị của m là A. 6,89. B. 5,64. C. 6,08. D. 5,92.

CHƯƠNG 2: PHI KIM BÀI 1: HALOGEN

I – TÓM TẮT LÝ THUYẾT - Halogen là những phi kim điển hình, chúng là những chất oxi hóa mạnh. Khả năng oxi hóa giảm dần từ flo đến iot. - Trong các hợp chất, flo luôn có số oxi hóa – 1, các halogen khác ngoài số oxi hóa – 1 còn có các số hóa +1, +3, +5, +7. 1. NGUYÊN TỐ ĐIỂN HÌNH : Clo

a. Tính chất hóa học + Tác dụng với kim loại: Clo oxi hóa được hầu hết các kim loại:

2Fe + 3Cl2 2FeCl3

68

+ Tác dụng với hidro: ở nhiệt độ thường và trong bóng tối , nếu đun nóng và chiếu sáng mạnh phản ứng xảy ra nhanh và tạo ra khí hiđroclorua. H2 + Cl2 →as 2HCl + Tác dụng với nước: Khi tan vào nước một phần clo tác dụng với nước tạo ra axit clohiđric và axit hipoclorơ

Cl2 + H2O ↔ HCl + HClO Trong HClO, Cl có số oxi hóa +1, có tính oxh mạnh nên có tính tẩy màu, khử trùng, tẩy uế..... + Tác dụng với dung dịch kiềm:

Cl2 + 2NaOH 0 òngt thu→ NaCl + NaClO + H2O ( nước javen có tính tẩy màu...)

3Cl2 + 6NaOH 0t cao→ 5NaCl + NaClO3 + 3H2O

+ Tác dụng với muối của các halogen khác: Clo không oxi hóa được ion F- nhưng dễ dàng oxi hóa được ion Br-- và I— trong dung dịch muối:

Cl2 + 2NaBr 2NaCl + Br2; Cl2 + 2NaI 2NaCl + I2

b. Điều chế + Trong phòng thí nghiệm: Nguyên tắc: Oxi hóa ion Cl- trong axit HCl đặc bằng các chất oxi hóa mạnh như: MnO2, KMnO4, KClO3, K2Cr2O7, … + Trong công nghiệp: Điện phân dung dịch NaCl có màng ngăn 2NaCl + 2H2O ,đpdd manngan→ H2 + 2 NaOH + Cl2

2. HCl

a. Tính chất vật lí: - Khí hiđroclorua không màu, mùi xốc, nặng hơn không khí, tan nhiều trong nước. - Axit clohiđric là chất lỏng, không màu, mùi xốc. Dung dịch axit clohiđric đặc nhất ở 20°C có nồng độ 37%. Dung dịch axit clohiđric đặc bốc khói trong không khí ẩm. b. Tính chất hóa học Khí hiđro clorua tan trong nước tạo thành dung dịch axit clohiđric là một axit mạnh. + Tính axit: mang đầy đủ tính chất của một axit (5 tính chất) + Tính khử mạnh: do trong HCl thì Clo có số oxi hóa -1 (số oxi hóa thấp nhất của clo) nên HCl thể hiện tính khử khi tác dụng với chất oxi hóa mạnh như: MnO2, KMnO4, KClO3, K2Cr2O7, … c. Điều chế: + Trong phòng thí nghiệm:

NaCl(rắn) + H2SO4(đặc) 0250 C≤→NaHSO4 + HCl↑

2NaCl(rắn) + H2SO4(đặc) →≥ C0400 Na2SO4 + 2 HCl↑ + Trong công nghiệp: Từ H2 và Cl2 : H2 + Cl2 →

ot 2HCl d. Nhận biết ion clorua: Dùng dung dịch AgNO3 nhận biết dung dịch muối clorua hoặc dung dịch axit clohđric sẽ có kết tủa trắng:

NaCl + AgNO3 → AgCl↓ + NaNO3

HCl + AgNO3 → AgCl↓ + HNO3

3. HỢP CHẤT CÓ OXI CỦA CLO:

a. Nước giaven:

69

- Nước giaven là dung dịch hỗn hợp muối NaCl và NaClO (natri hipolorit). - Muối NaClO có tính oxi hóa rất mạnh, do vậy nước giaven có tính tẩy màu và sát trùng, dùng để tẩy trắng vải, sợi, giấy và dùng để tẩy uế chuồng trại, nhà vệ sinh... - Điều chế: Trong phòng thí nghiệm: Cl2 + 2NaOH

0 òngt thu→ NaCl + NaClO + H2O Trong công nghiệp: điện phân dung dịch NaCl không có màng ngăn:

NaCl + H2O → NaClO + H2 b. Clorua vôi: - CaOCl2 là muối hỗn tạp. CaOCl2 có tính oxh mạnh. - Điều chế:

Cl2 + Ca(OH)2 →ot CaOCl2 + H2O

4. FLO – BROM – IOT

Đặc điểm Flo (F2) Brom (Br2) Iot (I2)

TC VL

Khí màu lục nhạt, rất độc

Lỏng màu nâu đỏ, dễ bay hơi, rất độc

Tinh thể màu đen tím, bị thăng hoa khi đun nhẹ

Tính chất hóa học

Tính oxi hóa giảm dần Oxi hóa hầu hết Các kim loại

Oxi hóa được nhiều kim loại Oxi hóa kim loại cần to hay xúc tác

H2 + F2 →− o250 HF H2+ Br2 →ot HBr H2 + I2↔HI, : Fe

+ 2I2 FeI2

F2+2H2O 4HF+O2 Br2+H2O↔ HBr+HbrO Không pư với nước HX - Tính axit HF < HCl < HBr < HI ; - Tính khử HF < HCl < HBr < HI CaF2+H2SO42HF+CaSO4 PBr3+3H2OH3PO4+3HBr PI3+3H2OH3PO4+3HI T/C HX

HF ăn mòn thủy tinh 4HF+SiO2SiF4 +2H2O

Tính axit mạnh Tính khử mạnh: 2HBr + H2SO4đ → Br2 + SO2 + 2H2O.

Tính axit mạnh Tính khử mạnh: 8HI + H2SO4đ → 4I2 + H2S + 4H2O.

Hợp chất

2F2+2NaOH2NaF+H2O + OF2

HBrO, HBrO2 ,HbrO3 , HBrO4

HIO HIO2 HIO3 HIO4

CHÚ Ý: + nước Clo hay nước brom có tính oxh mạnh nên oxh được các chất khử khác: SO2, H2S….

X2 + SO2 + 2H2O → 2HX + H2SO4 ; 4X2 + H2S+ 4H2O → 8HX + H2SO4 ;

II – BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM MỨC ĐỘ BIẾT

Câu 1: Cho các mệnh đề sau: a. Các halogen đều có số oxi hóa dương b. Halogen đứng trước thì đẩy được halogen đứng sau ra khỏi dung dịch muối. c. Các halogen đều tan được trong nước. d. Các halogen đều tác dụng được với hidro. Số mệnh đề phát biểu sailà:

70

A. 1 B. 3 C. 4 D. 2 Câu 2: Trong các nguyên tử nhóm halogen, chất ở trạng thái lỏng là:

A. Cl2 B. F2 C. Br2 D. I2 Câu 3: Theo dãy: HF, HCl, HBr, HI thì:

A. Tính axit giảm, tính khử tăng B. Tính axit tăng, tính khử tăng C. Tính axit giảm, tính khử giảm D. Tính axit tăng, tính khử giảm

Câu 4: Công thức của clorua vôi là: A. Ca2OCl B. CaO2Cl C. CaOCl D. CaOCl2

Câu 5: Trong 4 đơn chất của phân nhóm halogen, có một chất ở trạng thái rắn là chất A. I2 B. Br2 C. Cl2 D. F2

Câu 6: Số electron lớp ngoài cùng của các nguyên tử nhóm halogen là: A. 4 B. 6 C. 5 D. 7

Câu 7: Dung dịch nào sau đây không thể chứa trong bình thủy tinh A. HF B. HBr C. HI D. HCl

Câu 8: Tính chất hóa học cơ bản của các nguyên tử nhóm halogen là: A. Tính khử mạnh B. Tính oxi hóa yếu C. Tính khử yếu D. Tính oxi hóa mạnh

Câu 9: Đặc điểm nào sau đây không phải là điểm chung của các nguyên tử nhóm halogen A. Có số oxi hóa -1 trong mọi hợp chất B. Nguyên tử có khả năng thu thêm 1 electron C. Có tính oxi hóa mạnh D. Tạo ra hợp chất có liên kết cộng hóa trị có cực với hidro

MỨC ĐỘ HIỂU Câu 10: Kim loại nào sau đây khi tác dụng với dung dịch HCl và khí clo đều cho cùng một loại muối

A. Ag B. Cu C. Zn D. Fe Câu 11: Để nhận biết dung dịch chứa muối clorua, người ta dùng:

A. NaNO3 B. AgCl C. AgNO3 D. NaCl Câu 12: Trong các halogen, chất ít tan trong nước nhất là chất:

A. I2 B. Br2 C. Cl2 D. F2 Câu 13: Câu nào sau đây đúng?

A. Tất cả các muối AgX (X là halogen) đều không tan B. Các hidro halogenua tác dụng trực tiếp với hầu hết các kim loại. C. Các hidro halogenua ở điều kiện thường đều là chất khí, dễ tan trong nước thành

các dung dịch axit mạnh. D. Tính axit của các axit HX tăng từ HF đến HI

Câu 14: Trong y tế đơn chất halogen nào hòa tan trong rượu được dùng làm chất sát trùng: A. Cl2 B. F2 C. I2 D. Br2

Câu 15: Cho một mảnh giấy quì tím vào dung dịch NaOH loãng. Sau đó sục khí Cl2 vào dung dịch đó, hiện tượng xảy ra là:

A. Giấy quì từ màu tím chuyển sang màu xanh. B. Giấy quì từ màu xanh chuyển sang không màu. C. Giấy quì từ màu xanh chuyển sang màu hồng. D. Giấy quì từ màu xanh chuyển sang màu hồng.

Câu 16: Trong phòng thí nghiệm, khí clo được điều chế bằng cách khử hợp chất nào sau đây

A. H2SO4 B. NaCl C. KMnO4 D. HCl

71

Câu 17: Phương pháp điều chế F2 là: A. Đun KF với H2SO4 ở nhiệt độ cao B. Đun KF với MnO2 ở nhiệt độ cao C. Tất cả đều đúng D. Điện phân KF trong hỗn hợp với HF Câu 18: Phản ứng nào sau đây dùng để điều chế HF A. CaF2 + H2SO4(đ)→ CaSO4 + HF↑ B. 2F2 + 2H2O → 4HF + O2 C. PF3 + 3H2O → H3PO3 + 3HF↑ D. H2 + F2→ 2HF Câu 18: Chất nào sau đây tan được trong nước A. AgCl B. AgI C. AgBr D. AgF

MỨC ĐỘ VẬN DỤNG

Câu 19: Cho 15,8 gam KMnO4 tác dụng hoàn toàn với dung dịch HCl đặc, dư. Thể tích khí thu được (đktc) là:

A. 8,96 lít B. 5,6 lít C. 0,6 lít D. 4,48 lít Câu 20: Để điều chế đơn chất halogen từ các hợp chất tương ứng như NaF, NaCl, NaBr, NaI, phương pháp điện phân nóng chảy là phương pháp duy nhất dùng để điều chế:

A. Br2 B. I2 C. F2 D. Cl2 Câu 21: Cho 1,12 lít (đktc) halogen X2 tác dụng vừa đủ với đồng kim loại thu được 11,2 gam CuX2. Nguyên tố halogen là:

A. Brom B. Clo C. Flo D. Iot Câu 22: Cho lượng dư dung dịch AgNO3 tác dụng với hỗn hợp gồm 0,1 mol NaF và 0,1 mol NaCl. Khối lượng kết tủa tạo thành là:

A. 27,05 gam B. 21,6 gam C. 10,8 gam D. 14,35 gam Câu 23: Cho 20g hỗn hợp gồm Mg và Fe vào dung dịch HCl dư thấy có 1g khí hidro bay ra. Khối lượng muối clorua tạo thành trong dung dịch là

A. 45,5g B. 40,5g C. 65,5g D. 55,5g Câu 24: Đổ dung dịch chứa 1g HBr vào dung dịch chứa 1g NaOH. Nhúng giấy quì tím vào dung dịch thu được thì giấy quì tím chuyển sang màu nào?

A. XanhB. Không đổi màu C. ĐỏD. Không xác định Câu 25: Cho 16,2 gam khí HX (X là halogen) vào nước thu được dung dịch X. Cho X tác dụng với lượng dư dung dịch AgNO3 thu được 37,6 gam kết tủa. Xác định HX?

A. HI B. HF C. HCl D. HBr Câu 26: Cho các phản ứng sau:

(a) Cl2 + 2NaBr → 2NaCl + Br2. (b) Br2 + 2NaI → 2NaBr + I2. (c) F2 + 2NaCl → 2NaF + Cl2. (d) Cl2 + 2NaF → 2NaCl + F2. (e) HF + AgNO3 → AgF + HNO3. (f) HCl + AgNO3 → AgCl + HNO3. Số phương trình hóa học viết đúng là: A. 4 B. 5 C. 2 D. 3

Câu 27: Tổng hệ số nguyên tối giản của phương trình phản ứng sau là bao nhiêu HCl + KMnO4 → MnCl2 + Cl2 + KCl + H2O A. 35 B. 34 C. 36 D. 33

Câu 28: Hòa tan 0,6 gam một kim loại hóa trị II vào một lượng HCl dư. Sau phản ứng khối lượng dung dịch tăng lên 0,55g. Kim loại là:

A. Fe B. Mg C. Ba D. Ca

72

Câu 29: Chỉ dùng một thuốc thử nào sau đây để phân biệt các dung dịch NH4Cl, FeCl3, MgBr2, CuBr2, KI:

A. AgNO3 B. NaCl C. NaOH D. Ba(NO3)2

MỨC ĐỘ VẬN DỤNG CAO— Câu 30: Cho 0,012 mol Fe và 0,02 mol Cl2 tham gia phản ứng hoàn toàn với nhau. Khối lượng muối thu được là:

A. 2,17 gam B. 1,95g gam C. 4,34 gam D. 3,90 gam Câu 31: Cho 31,84 gam hỗn hợp NaX và NaY (X, Y là 2 halogen ở hai chu kì liên tiếp) vào dung dịch AgNO3 dư thì thu được 57,34 gam kết tủa. Công thức của 2 muối là

A. NaF, NaCl B. NaF, NaCl hoặc NaBr, NaI C. NaBr, NaI D. NaCl, NaBr

Câu 32: Cho 4,41 gam K2Cr2O7 vào dung dịch HCl đặc, dư. Thể thích khí thoát ra (đktc) sau khi kết thúc là. A. 1,008 lít B. 0,336 lít C. 1,344 lít D. 0,672 lít Câu 33: Hòa tan hết 15,55 gam hỗn hợp X gồm Fe, Mg, Al và Zn vào dung dịch HCl dư, sau phản ứng thu được 0,4 mol H2 . Mặt khác, nếu oxi hóa hoàn toàn hỗn hợp X trên trong O2 dư, thu được 23,15 gam chất rắn Y. Phần trăm khối lượng của Fe trong X là. A. 64,82 B. 36,01 C. 54,02 D. 81,03 Câu 34: Cho từ từ 150 ml dung dịch HCl 1M vào 500 ml dung dịch A gồm Na2CO3 và NaHCO3 thì thu được 1,008 lít khí ( ở đktc) và dung dịch B. Cho dung dịch B tác dụng với dung dịch Ba(OH)2 dư thì thu được 29,55 g kết tủa. Nồng độ mol/lit của Na2CO3 và NaHCO3 trong dung dịch A lần lượt là A. 0,18M và 0,26M . B. 0,21M và 0,32M . C. 0,21M và 0,18M.. D. 0,2M và 0,4M.. Câu35: Trong các phản ứng sau: 4HCl + MnO2→MnCl2 + Cl2 + 2H2O (1) 4HCl +2Cu + O2 →2CuCl2 + 2H2O (2) 2HCl + Fe → FeCl2 + H2 (3)

16HCl + 2 KMnO4→ 2MnCl2 + 5Cl2 +8 H2O + 2KCl (4) 4HCl + PbO2→ PbCl2 + Cl2 + 2H2O (5) Fe + KNO3 + 4HCl→ FeCl3 + KCl + NO + 2H2O (6) Số phản ứng trong đó HCl thể hiện tính khử là A. 2. B. 4. C. 3. D. 5. Câu 36:Một dung dịch chứa 2 cation Fe2+ (0,1mol) và Al3+ (0,2mol) và 2 anion Cl– (x mol) và 2

4SO − (y mol). Biết rằng khi cô cạn dung dịch thu được 46,9g chất rắn khan. x và y có giá trị là A. 0,3 và 0,2. B. 0,15 và 0,3. C. 0,2 và 0,35. D. 0,2 và 0,3. Câu 37:Trong một bình kín chứa 10,8 gam kim loại M (chỉ có một trạng thái hoá trị) và 0,6 mol O2. Nung bình một thời gian, sau đó đưa bình về nhiệt độ ban đầu thì áp suất trong bình chỉ còn bằng 75 % so với ban đầu. Lấy chất rắn thu được cho tác dụng với dung dịch HCl dư thu được 6,72 lit H2 (ở đktc). Kim loại M là A. Zn. B. Fe. C. Al. D. Mg. Câu 38: Cho các phản ứng: (1) O3 + dung dịch KI ; (2) F2 + H2O ; (3) MnO2 + HCl (to) (4)Cl2 + dung dịch H2S ; (5)Cl2 + NH3 dư ; (6)CuO + NH3 (to); (7)KMnO4 (to) ; (8) H2S + SO2 ; (9) NH4Cl + NaNO2 (to); (10) NH3 + O2 (Pt, 800oC). Số phản ứng tạo ra đơn chất là A. 7 B. 6 C. 9 D.8

73

Câu 39: Cho m gam hỗn hợp Mg, Al, Zn tác dụng với dung dịch HCl dư thu được 40 gam muối và 11,2 lít khí (đktc). Nếu cho m gam hỗn hợp trên tác dụng với dung dịch H2SO4 đặc nóng dư thì khối lượng muối tạo thành và thể tích khí SO2 (đktc) sinh ra là: A. 52,5 gam và 11,2 lit. B. 42,5 gam và 11,2 lít. C. 52,5 gam và 2,24 lít. D. 45,2 gam và 2,24 lít. Câu 40: Trong tự nhiên đồng vị 37Cl chiếm 24,23% số nguyên tử clo. Nguyên tử khối trung bình của clo bằng 35,5. Thành phần phần trăm về khối lượng của 37Cl có trong HClO4 là (với 1H, 16O): A. 9,82%. B. 8,65%. C. 8,56%. D.8,92%. Câu 41: Có 22,3 gam hỗn hợp X gồm bột Fe2O3 và Al. Nung X không có không khí tới phản ứng hoàn toàn thu được hỗn hợp Y. Hoà tan Y trong HCl dư được 5,6 lít khí (đktc). Khối lượng Al có trong hh X là. A. 8,1 B. 9,3 C.6,3 D. 6,75 Câu 42: Có 4 dung dịch loãng của các muối: BaCl2, ZnCl2, FeCl2, FeCl3. Khi sục khí H2S dư vào các dung dịch muối trên thì số trường hợp có phản ứng tạo kết tủa là A. 3. B. 2. C. 1. D. 4. Câu 43: Cho V lít hỗn hợp khí A gồm clo và oxi tác dụng vừa hết với hỗn hợp B gồm 0,2 mol Al và 0,1 mol Mg thì thu được 25,2 gam hỗn hợp muối clorua và oxit của 2 kim loại. Số mol của Cl2 có trong V lít hỗn hợp khí A là A. 0,15. B. 0,3. C.0,2. D. 0,25. Câu 44: Có dung dịch X gồm (KI và một ít hồ tinh bột). Cho lần lượt từng chất sau: O3, Cl2, H2O2, FeCl3, AgNO3 tác dụng với dung dịch X. Số chất làm dung dịch X chuyển sang màu xanh là A.4 chất B. 5 chất C. 3 chất D. 2 chất Câu 45: Cho 6,0 gam Mg tác dụng hết với dung dịch HCl 18,25% (vừa đủ). Sau phản ứng thu được dung dịch muối A và hiđro thóat ra. Biết phản ứng xảy ra hoàn toàn. Vậy nồng độ phần trăm của dung dịch muối sẽ là: A. 22,41% B. 22,51% C. 42,79% D. 42,41% Câu 46: Cho NH3 dư vào lần lượt các dung dịch sau: CrCl3, CuCl2, ZnCl2, AgNO3, NiCl2. Số trường hợp kết tủa hình thành bị tan là A. 4. B. 3. C. 1. D. 5. Câu 47:Nung 316 gam KMnO4 một thời gian còn lại 300 gam chất rắn X. Cho dung dịch HCl dư tác dụng hoàn toàn với 300 gam chất rắn X thu được V lit khí Cl2 (ở đktc). Giá trị của V là: A. 8,96. B.11 C. 11,2. D. 89,6. Câu 48: Cho dung dịch HCl đặc, dư tác dụng với dung dịch chứa 2,45 gam muối KClOx thu được 1,344 lit khí Cl2 (đktc). Công thức phân tử của muối là: A. KClO3. B. KClO4. C. KClO2. D. KClO.

BÀI 2: OXI – LƯU HUỲNH I – TÓM TẮT LÝ THUYẾT 1. VỊ TRÍ CÁC NGUYÊN TỐ NHÓM VIA TRONG HỆ THỐNG TUẦN HOÀN

Các nguyên tố thuộc PNC nhóm VI gồm 8O 16S 34Se 52Te 84Po có 6 electron ngoài cùng do đó dễ dàng nhận 2e để đạt cấu hình bền vững của khí hiếm. Vậy tính oxi hóa là tính chất chủ yếu.

74

2. OXI

Trong tự nhiên có 3 đồng vị O168 O17

8 O188 , Oxi là một phi kim hoạt động và là một chất

oxihóa mạnh vì thế trong tất cả các dạng hợp chất , oxi thể hiện số oxi hoá –2 (trừ : 1

22

21

2 ,−+−

OHOF các peoxit 2

1

2

−

ONa ) TÁC DỤNG HẦU HẾT MỌI KIM LOẠI (trừ Au và Pt), cần có t0 tạo oxit 2Mg + O2 →

ot 2MgO Magiê oxit 4Al + 3O2 →

ot 2Al2O3 Nhôm oxit 3Fe + 2O2 →

ot Fe3O4 Oxit sắt từ TÁC DỤNG TRỰC TIẾP CÁC PHI KIM (trừ halogen), cần có t0 tạo ra oxit S + O2 →

ot SO2 C + O2 →

ot CO2 N2 + O2 →

ot 2NO t0 khoảng 30000C hay hồ quang điện TÁC DỤNG H2(nổ mạnh theo tỉ lệ 2 :1 về số mol), t0

2H2 + O2 →ot 2H2O

TÁC DỤNG VỚI CÁC HỢP CHẤT CÓ TÍNH KHỬ 2SO2 + O2 V2O5 3000C2SO3

CH4 + 2O2 →ot CO2 + 2H2O

3. ÔZÔN

Là dạng thù hình của oxi và có tính oxi hóa mạnh hơn O2 rất nhiều O3 + 2KI + H2O → I2 + 2KOH + O2 (oxi không có) Do tạo ra KOH nên O3 làm xanh quì tẩm dd KI (dùng trong nhận biết ozon) 2Ag + O3 → Ag2O + O2 (oxi không có phản ứng)

4. LƯU HUỲNH

Là chất oxi hóa nhưng yếu hơn O2, ngoài ra S còn đóng vai trò là chất khử khi tác dụng với oxi S là chất oxi hóa khi tác dụng với kim loại và H2 tạo sunfua chứa S2-

TÁC DỤNG VỚI NHIỀU KIM LOẠI (có t0, tạo sản phẩm ứng với số oxi hóa thấp của kim loại)

Fe + S0 →ot FeS-2 (sắt II sunfua)

Zn + S0 →ot ZnS-2 (kẽm sunfua)

Hg + S → HgS-2 (thủy ngân sunfua, phản ứng xảy ra ở t0 thường) TÁC DỤNG HIDRO tạo hidro sunfua mùi trứng thối H2 + S →

ot H2S-2 hidrosunfua S là chất khử khi tác dụng với chất oxi hóa tạo hợp chất với số oxi hóa dương (+4, +6) TÁC DỤNG PHI KIM (trừ Nitơ và Iod) S + O2 →

ot SO2 khí sunfurơ, lưu huỳnh đioxit, lưu huỳnh (IV) oxit. Ngoài ra khi gặp chât oxi hóa khác như HNO3 tạo H2SO4 4. HIDRÔSUNFUA (H2S)

là chất khử mạnh vì trong H2S lưu huỳnh có số oxi hoá thấp nhất (-2), tác dụng hầu hết các chất oxi hóa tạo sản phẩm ứng với số oxi hóa cao hơn.

TÁC DỤNG OXI có thể tạo S hoặc SO2 tùy lượng oxi và cách tiến hành phản ứng.

75

2H2S + 3O2 →0t 2H2O + 2SO2 (dư oxi, đốt cháy)

2H2S + O2 → thaáptt 0 2H2O + 2S↓ (Dung dịch H2S trong không khí hoặc làm lạnh ngọn lửa H2S đang cháy)

TÁC DỤNG VỚI CLOcó thể tạo S hay H2SO4 tùy điều kiện phản ứng H2S + 4Cl2 + 4H2O → 8HCl + H2SO4

H2S + Cl2 → 2 HCl + S (khí clo gặp khí H2S) DUNG DỊCH H2S CÓ TÍNH AXIT YẾU : Khi tác dụng dung dịch kiềm có thể tạo

muối axit hoặc muối trung hoà H2S + NaOH → 1:1 NaHS + H2O H2S + 2NaOH → 2::1 Na2S + 2H2O

5. LƯU HUỲNH (IV) OXIT

công thức hóa học SO2, ngoài ra có các tên gọi khác là lưu huỳnh dioxit hay khí sunfurơ, hoặc anhidrit sunfurơ.

Với số oxi hoá trung gian +4 (4+

S O2). Khí SO2 vừa là chất khử, vừa là chất oxi hoá và là một oxit axit.

SO2 LÀ CHẤT KHỬ (4+

S - 2e →6+

S ) Khi gặp chất oxi hoá mạnh như O2, Cl2, Br2 : khí SO2 đóng vai trò là chất khử.

24+

S O2 + O2 V2O5 4500 2SO3

OS4+

2 + Cl2 + 2H2O → 2HCl + H2 OS6+

4

SO2 LÀ CHẤT OXI HOÁ ( 4+

S + 4e →0S ) Khi tác dụng chất khử mạnh

OS4+

2 + 2H2S → 2H2O + 30S

OS4+

2 + Mg → MgO + S Ngoài ra SO2 là một oxit axit SO2 + NaOH → 1:1 NaHSO3 SO2 + 2 NaOH → 2:1 Na2SO3 + H2O

6. LƯU HUỲNH (VI) OXIT

công thức hóa học SO3, ngoài ra còn tên gọi khác lưu huỳnh trioxit, anhidrit sunfuric. Là một oxit axit TÁC DỤNG VỚI H2O tạo axit sunfuric SO3 + H2O → H2SO4 + Q SO3 tan vô hạn trong H2SO4 tạo ôleum : H2SO4.nSO3 TÁC DỤNG BAZƠ tạo muối SO3 + 2 NaOH → Na2SO4 + H2O

7. AXIT SUNFURIC H2SO4

ở trạng thái loãng là một axit mạnh, ở trạng thái đặc là một chất oxihóa mạnh. Ở dạng loãng là axít mạnh làm đỏ quì tím, tác dụng kim loại(trước H) giải phóng

H2, tácdụng bazơ, oxit bazơ và nhiều muối. H2SO4 → 2H+ + SO42- là quì tím hoá màu đỏ. H2SO4 + Fe → FeSO4 + H2↑ H2SO4 +NaOH → NaHSO4 + H2O H2SO4 +2NaOH → Na2SO4 + 2H2O

76

H2SO4 +CuO → CuSO4 + H2O H2SO4 +BaCl2 → BaSO4↓ + 2 HCl H2SO4 +Na2SO3 → Na2SO4 + H2O + SO2↑ H2SO4 +CaCO3 → CaSO4 + H2O + CO2↑

Ở dạng đặc là một chất oxihóa mạnh

TÁC DỤNG KIM LOẠI oxi hoá hầu hết các kim loại (trừ Au và Pt) tạo muối hoá trị cao và thường giải phóng SO2 (có thể H2S, S nếu kim loại khử mạnh)

2Fe + 6 H2SO4 →0t Fe2(SO4)3+ 3SO2+ 6H2O

Cu + 2 H2SO4 →0t CuSO4 + SO2+ 2H2O

Al, Fe, Cr không tác dụng với H2SO4 đặc nguội, vì kim loại bị thụ động hóa. TÁC DỤNG VỚI CÁC PHI KIM (tác dụng với các phi kim dạng rắn, t0) tạo hợp

chất của phi kim ứng với soh cao nhất 2H2SO4(đ) + C →

0t CO2 + 2SO2 + 2H2O 2H2SO4(đ) + S →

0t 3SO2 + 2H2O TÁC DỤNG MỘT SỐ HỢP CHẤT CÓ TÍNH KHỬ FeO + H2SO4(đ) →

0t Fe2(SO4)3 + SO2 + 4H2O 2HBr + H2SO4 (đ) →

0t Br2 + SO2 + 2H2O HÚT NƯỚC MỘT SỐ CHẤT HỮU CƠ

C12H22O11 + H2SO4(đ) → 12C + H2SO4.11H2O 8. MUỐI SUNFUA VÀ NHẬN BIẾT GỐC SUNFUA (S2- )

Hầu như các muối sunfua điều không tan, chỉ có muối của kim loại kiềm và kiềm thổ tan (Na2S, K2S, CaS, BaS). Một số muối không tan và có màu đặc trưng CuS đen, PbS đen, CdS vàng, SnS đỏ gạch, MnS hồng.

Để nhận biết S2- dùng dung dịch Pb(NO3)2 9. MUỐI SUNFAT VÀ NHẬN BIẾT GỐC SUNFAT (SO4

2-)

Có hai loại muối là muối trung hòa (sunfat) và muối axit (hidrôsunfat). Phần lớn muối sunfat tan, chỉ có BaSO4, PbSO4 không tan có màu trắng, CaSO4 ít

tan có màu trắng. Nhận biết gốc sunfat dùng dung dịch chứa SO42-

10. ĐIỀU CHẾ OXI

2KClO3 →0t 2KCl + 3O2 (xúc tác MnO2), điều chế trong PTN

Trong CN chưng cất phân đoạn không khí lỏng. 11. ĐIỀU CHẾ HIDRÔSUNFUA (H2S)

Cho FeS hoặc ZnS tác dụng với dung dịch HCl

FeS + 2HCl → FeCl2 + H2S↑ ĐỐT S TRONG KHÍ HIDRO H2 + S →

0t H2S 12. ĐIỀU CHẾ SO2

S + O2 →0t SO2

Na2SO3 + H2SO4(đ) →0t Na2SO4 + H2O + SO2↑

77

Cu +2H2SO4(đ) →0t CuSO4 + 2H2O +SO2↑

4FeS2 + 11O2 →0t 2Fe2O3 + 8SO2

Đốt ZnS, FeS, H2S, S trong oxi ta cũng thu được SO2. 13. ĐIỀU CHẾ SO3

2SO2 + O2 →← xt 2 SO3 (xúc tác V2O5, t0) SO3 là sản phẩm trung gian điều chế axit sunfuric. 14. SẢN XUẤT AXIT SUNFURIC ( trong CN)

TỪ QUẶNG PYRIT SẮT FeS2 Đốt FeS2 4FeS2 + 11O2 →

ot 2Fe2O3 + 8SO2

Oxi hoá SO2 2SO2 + O2 →otOV ,

52 2SO3 Hợp nước: SO3 + H2O → H2SO4

TỪ LƯU HUỲNH Đốt S tạo SO2: S + O2 →

ot SO2

Oxi hoá SO2 2SO2 + O2 →otOV ,

52 2SO3 SO3 hợp nước SO3 + H2O → H2SO4

II – BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM

Biết Câu 1: Hãychỉ ra câu sai : Trong nhóm oxi, đi từ oxi đến Telu: A. Bán kính nguyên tử tăng dần. B. Độ âm điện của các nguyên tử giảm dần. C. Tính bền của các hợp chất với hidro tăng dần. D. Tính axit của các hợp chất hidroxit giảm dần. Câu 2: Cho các số oxi hóa của các nguyên tố nhóm VIA: 1. Số oxi hóa –2 2. Số oxi hóa +2 3. Số oxi hóa +4 4. Số oxi hóa +6 Chọn điều khẳng định đúng :

A. Chỉ có oxi hóa mới có (1), (2). B. S, Se, Te có (1), (3), (4). C. Chỉ có oxi mới có cả (1), (2), (3), (4). D. Các nguyên tố nhóm VIA đều có (1), (2), (3), (4).

Câu 3: Có các oxit dưới đây , trong phân tử oxit nào có liên kết ion ? A. SO2 B. SiO2 C. CaO D. CO2 Câu 4: Khi cho ozon tác dụng lên giấy có tẩm dung dịch kali iotua và tinh bột thấy xuất hiện màu xanh . Hiện tượng này xảy ra là do :

A. Sự oxi hóa ozon B. Sự oxi hóa kali. C. Sự oxi hóa iotua. D. Sự oxi hóa tinh bột.

Câu 5: O3 và O2 là thù hình của nhau vì : A. Cùng cấu tạo từ những nguyên tử oxi. B. Cùng có tính oxi hóa. C. Số lượng nguyên tử khác nhau. D. Cả 3 điều trên.

Câu 6: Tìm câu sai khi nhận xét về H2S: A. Là khí không màu, mùi trứng thối, nặng hơn không khí. B. Tan ít trong nước .

78

C. Chất rất độc. D. Làm xanh quỳ tím ẩm ướt.

Câu 7: Câu nào sau đây diễn tả đúng tính chất của lưu huỳnh ? A. Lưu huỳnh chỉ có tính khử. B. Lưu huỳnh chỉ có tính oxi hóa. C. Lưu huỳnh vừa có tính oxi hóa vừa có tính khử. D. Lưu huỳnh không có tính oxi hóa, không có tính khử.

Câu 8: Sục khí ozon vào dung dịch KI có nhỏ sẳn vài giọt hồ tinh bột, hiện tượng quan sát được là :

A. Dung dịch có màu vàng nhạt. B. Dung dịch có màu xanh . C. Dung dịch có màu tím. D. Dung dịch trong suốt.

Câu 9: Oxi tác dụng với tất cả các chất trong nhóm nào dưới đây ? A. Na, Mg, Cl2, S. B. Na, Al, I2, N2. C. Mg, Ca, N2, S . D. Mg, Ca, Au, S. Câu 10: Để phân biệt oxi và ozoncó thể dùng chất nàosau đây ? A. Cu B. Hồ tinh bột. C. H2. D. Dung dịch KI và hồ tinh bột . Câu 11: Tìm câu sai trong các câu sau đây :

A. Oxi là chất duy trì sự sống và sự cháy. B. Oxi nhẹ hơn không khí . C. Oxi ít tan trong nước. D. Oxi chiếm gần 1/5 thể tích không khí.

Câu 12: Chọn câu sai trong các câu sau đây : A. Trong nhóm VIA, từ oxi đến đến Telu tính kim loại tăng dần. B. Oxi có tính oxi hóa mạnh hơn ozon . C. Oxi oxy hóa hầu hết các kim loại trừ Au, Pt.. và các phi kim trừ halogen. D. Trong nhóm VIA oxi có độ âm điện lớn nhất.

Câu 13: Để nhận biết oxi ta có thể dùng cách nào sau đây : A. Kim loại. B. Dung dịch KI. B. Phi kim. D. Mẫu than còn nóng đỏ . Câu 14: Kim loại bị thụ động với axit H2SO4 đặc nguội là A. Cu ; Al. B. Al ; Fe; Cr C. Cu ; Fe D. Zn ; Cr

Hiểu Câu 15: muốn loại bỏ SO2 trong hỗn hợp SO2 và CO2 ta có thể cho hỗn hợp qua rất chậm dung dịch nào sau đây: A. dd Ba(OH)2 dư. B. dd Br2 dư. C. dd Ca(OH)2 dư. D.A, B, C đều đúng Câu 16: Các đơn chất chỉ có tính oxi hóa là : A. Oxi, lưu huỳnh B. Ozon, lưu huỳnh. C. Clo, lưu huỳnh. D. Oxi, Ozon. Câu 17: Chọn câu đúng :

A. Trong phân tử H2S, S có hóa trị 2, số oxi hóa là +2 B. Trong phân tử H2S, S có hóa trị 2, số oxi hóa là +1 C. Phân tử H2S có 2 liên kết cộng hóa trị . D. Lọ đựng dung dịch H2S hở miệng lâu ngày thấy vẫn trong suốt không màu.

Câu 18: Hãy chọn thứ tự so sánh tính axit đúng trong các dãy so sánh sau đây: A. HCl > H2S > H2CO3B. HCl > H2CO3> H2S C. H2S > HCl > H2CO3 D. H2S> H2CO3> HCl

79

Câu 19: Tìm phản ứng sai : A. H2S + Cl2 + H2O → H2SO4 + 2HCl . B. H2S + 1/2O2 → S + H2O . C. H2S + 2NaCl → Na2S + 2HCl. D. H2S + Pb(NO3)2 → PbS + 2HNO3 .

Câu 20: Tìm câu sai : A. Dung dịch H2S có tính axit yếu . B. H2S có tính khử mạnh . C. Dùng dung dịch NaOH nhận biết H2S. D. Dùng dung dịch Pb(NO3)2 để nhận biết H2S .

Câu21: Cho các cặp chất sau : 1) HCl và H2S 2) H2S và NH3 3) H2S và Cl2 4) H2S và N2 Cặp chất tồn tại trong hỗn hợp ở nhiệt độ thường là: A. (2) và (3) B. (1), (2), (4) C. (1) và (4) D. (3) và (4) Câu 22 : Cho phản ứng hóa học : H2S + 4Cl2 + 4H2O → H2SO4 + 8HCl Câu nào diễn tả đúng tính chất của các chất phản ứng ?

A. H2S là chất oxi hóa, Cl2 là chất khử B. H2S là chất khử, H2O là chất oxi hóa ; C. Cl2 là chất oxi hóa, H2 là chất khử D. Cl2 là chất oxi hóa, H2S là chất khử..

Câu 23: Phát biểu nào sau đây về oxi là không đúng ? A. Oxi là một phi kim mạnh. B. Oxi không mùi và không vị. C. Oxi cần cho sự cháy và hô hấp. D. Oxi tạo oxit axit với hầu hết các kim loại .

Câu 24: Trong phản ứng : SO2 + H2S → 3S + 2H2O Câu nào diễn tả đúng ?

A. Lưu huỳnh bị oxi hóa và hidro bị khử. B. Lưu huỳnh bị khử và không có sự oxi hóa C. Lưu huỳnh bị khử và hidro bị oxi hóa. D. Lưu huỳnh trong SO2 bị khử, trong H2S bị oxi hóa.

Câu 25: Lưu huỳnh tác dụng với H2SO4 đặc nóng : S + 2H2SO4 → 3SO2 + 2H2O Trong phản ứng này có tỷ lệ số nguyên tử lưu huỳnh bị khử : số nguyên tử lưu huỳnh bị oxi hóa là A. 1 : 2. B. 1 : 3. C. 3 : 1. D. 2 : 1. Câu 26: Trong các phản ứng sau đây, phản ứng nào có chất tham gia là axit sunfuric đặc ?

A. H2SO4 + Na2CO3 → Na2SO4 + CO2 + H2O. B. H2SO4 + Fe(OH)2 → FeSO4 + 2H2O. C. 2H2SO4 + Cu → CuSO4 + 2H2O + SO2. D. H2SO4 + Zn → ZnSO4 + H2.

Câu 27:Trong công nghiệp sản xuất H2SO4, người ta dùng chất nào sau đây tác dụng với nước? A. Lưu huỳnh đioxit B. Lưu huỳnh trioxit C. Lưu huỳnh D. Natrisunfat Câu 28:Nhóm chất nào sau đây tác dụng với H2SO4 loãng? A. Cu, Cu(OH)2, S B. S, H2S, Mg C. C, Mg, Mg(OH)2 D. Fe, Fe(OH)3, Na2O Câu 30:Nhóm chất nào sau đây chỉ có tính oxihóa? A. H2O2, HCl, SO3 B. O2, Cl2, S C. O3, KClO4, H2SO4 đặc D. FeSO4, KMnO4, HBr

80

Câu 31:Cho 4 axit H2SiO3(1), H3PO4(2), H2SO4(3), HClO4(4). Tính axit tăng dần theo thứ tự sau A. 1<2<3<4 B. 1<2<4<3 C. 2<1<3<4 D. 2<1<4<3 Câu 32:Phát biểu nào sau đây không đúng? A. SO2 là oxit axit, tác dụng với nước tạo thành dd H2SO3 B. SO2 vừa có tính khử vừa có tính oxihóa C. SO2 có thể làm mất màu dung dịch nước Br2 D. Axit H2SO3 yếu hơn axit H2CO3 Câu 33:Phát biểu nào sau đây không đúng với H2SO4? A.H2SO4 đặc, nóng có tính oxihóa mạnh. B. H2SO4 đặc có tính háo nước C. H2SO4 có nhiều ứng dụng trong đời sống và sản xuất. D. H2SO4 là axit dễ bay hơi. Câu 34: SO2 phản ứng được với nhóm chất nào sau đây? A. P2O5, H2S, Cl2, NaOH C. H2S, NaOH, Cl2 KMnO4 B. Na2O, Cu(OH)2, Cl2, CO2 D. P2O5, CO2, Ba(OH)2, CaO Câu 35: trong phản ứng : FeS2 + O2 → Fe2O3 + SO2. Tổng hệ số các chất phản ứng và tổng hệ số các chất sản phẩm là : A. 13 và 5 B. 15 và 10. C. 10 và 15. D. 15 và 15. Câu 36: Phản ứng nào sau đây có chất tham gia là axit sunfuric loãng ? A. 2H2SO4 + C → 2SO2 + CO2 + 2H2O. B. H2SO4 + FeO → FeSO4 + H2O. C. 6H2SO4 + 2Fe → Fe2(SO4)3 + 6H2O + 3SO2 D. 4H2SO4 +2Fe(OH)2 → Fe2(SO4)3 + 6H2O + SO2 Câu37:Trong các phản ứng sau, phản ứng nào không phải là phản ứng oxihóa- khử? A. H2SO4 + S → SO2 + H2O B. H2SO4 + Fe →Fe2(SO4)3 + SO2 + H2O C. H2SO4 + Fe3O4→ FeSO4 + Fe2(SO4)3 + H2O D. H2SO4+ FeO → Fe2(SO4)3 + SO2 + H2O Câu 38: Dãy chất nào sau đây tác dụng được với H2S? A. O2, Cl2, S, HCl B. O2, CuO, SO2, NaNO3 C. Cu(NO3)2, Pb(NO3)2, NaOH, O2 D. Pb(NO3)2, NaNO3, SO2, FeCl3 Câu 39: Dãy chất nào sau đây đều tác dụng được với S? A. O2, Fe, H2, H2SO4 đặc B. O2, Zn, CuO, H2S C. H2O, HCl, Mg, H2SO4 D. Cu, Zn, H2, HCl Câu 40: Trong phản ứng nào dưới đây, H2S thể hiện tính khử? A. 2H2S + 4Ag + O2→ 2Ag2S + 2H2O B. H2S + Pb(NO3)2→ PbS↓ + 2HNO3 C. 3H2S + 2KMnO4→ 2MnO2 + 3S + 2KOH + 2H2O D. 2H2S + 2Na → 2NaHS + H2 Câu 41: Chọn câu trả lời đúng: A. Độ âm điện của O nhỏ hơn của S B. Bán kính nguyên tử của O lớn hơn của S C. Tính phi kim của O mạnh hơn S D. Số electron lớp ngoài cùng của O ít hơn của S Câu 42: Cấu hình electron của ion −2S là: A. 1s22s22p63s23p4 B. 1s22s22p63s23p2 C. 1s22s22p63s23p6 D. 1s22s22p63s23p64s2

Vận dụng Câu 43:Trộn 30ml dd H2SO40,25 M với 40ml dd NaOH 0,2 M. Nồng độ của dd Na2SO4 trong dd thu được là A. 0,107M B. 0,057M C. 0,285M D. 0,357M

81

Câu 44: Một hỗn hợp gồm 13g Zn và 5,6g Fe tác dụng với dd H2SO4 loãng, dư. Thể tích H2 thoát ra(đkc) A. 4,48 lit B. 2,24 lit C. 6,72 lit D. 67,2 lit Câu 45:Dãy chất nào sau đây đều tác dụng với SO2? A. H2S, KMnO4, Na2O, KOH B. KMnO4, S, P2O5 C. H2S, O2, FeO, CaO D. Ca(OH)2, NaOH, Br2, CuO Câu 46: Cho chuỗi phản ứng sau: FeS2 →+ 2O A↑ →+NaOH B →+ 42SOH A →+ SH2 C →+ 0, tFe D A, B, C, D lần lượt là:

A. SO2, Na2SO3, H2S, FeS B.SO2, Na2SO3, S, FeS C. SO2, NaHSO3, SO3, FeSO4 D. S, Na2S, H2S, FeS Câu 47: Cho 8,3g hỗn hợp 2 kim loại Fe, Al tác dụng với dd H2SO4 đặc, nóng dư thu được 6,72lit khí SO2(đkC). % khối lương mỗi kim loại trong hỗn hợp đầu lần lượt là: A. 50%, 50% B. 67,47%, 32,53% C. 32,53%, 67,47% D. 35%, 65% Câu 48: Hấp thụ hoàn toàn 12,8g SO2 vào 250ml dd NaOH 1M. Khối lượng muối tạo thành sau phản ứng A. 15,6g, 5,3g B. 18g, 6,3g C. 15,6g, 6,3g D. Kết quả khác Câu49:Cho 2,81g hỗn hợp 3 oxit Fe2O3, MgO, ZnO tan vừa đủ trong 300ml dd H2SO4 0,1M. Khối lượng muối sunfat thu được là A. 3,81g B. 4,81g C. 5,21g D. 4,8g Câu 50: Các khí nào sau đây có thể làm nhạt màu dd nước brom? A. CO2, N2, SO2, H2SB. SO2, H2S C. H2S, NO2, CO2 D. NO2, H2S, N2 Câu 51:Cho 2,49g hỗn hợp 3 kim loại Mg, Fe, Zn tan hoàn toàn trong 500ml dd H2SO4 loãng thu được 1,344lit khí (đkC.. Khối lượng muối sunfat tạo thành là: A. 4,25g B. 8,25g C. 5,37g D. 8,13g Câu 52:Hòa tan hoàn toàn 1,78g hỗn hợp 2 kim loại hóa trị II trong dd H2SO4 loãng dư, thoát ra 0,896lit khí H2(đkc). Khối lượng muối khan thu được là A. 9,64g B. 3,7g C. 5,62g D. 2,74g Câu 53: Cho 3,9g kim loại X hoá trị II vào 250ml H2SO4 loãng 0,3M, để trung hoà lượng axit dư cần dùng 60ml dd KOH 0,5M. Kim loại X là A. Mg B. Zn C. Mn D. Al Câu 54: Hòa tan hoàn toàn 5,6 lít SO2 (đktc) vào 100 ml dung dịch KOH 3,5M. Dung dịch tạo thành sau phản ứng có chứa : A. K2SO3. B. K2SO3 và KHSO3. C. KHSO3 D. K2SO3 và KOH dư. Câu 55: Cho V ml SO2 (đktc) sục vào dung dịch Br2 tới khi mất màu dung dịch Br2 thì dừng lại, sau đó thêm dung dịch BaCl2 dư vào thì thu được 2,33g kết tủa. Giá trị của V là : A. 112ml B. 224ml C. 1,12ml D. 4,48ml Câu 56: Hòa tan hoàn toàn 13g kim loại A hóa trị 2 vào H2SO4 loãng thu được 4,48 lít H2 ( đktc). Kim loại đó là : A. Mg. B. Zn. C. Cu. D. Fe Câu 57:Hoà tan hoàn toàn 1,45g hỗn hợp 3 kim loại Zn, Mg, Fe vào dung dịch HCl dư thu được 0,896 lit H2 (đktc). Cô cạn dung dịch ta được m (g) muối khan. Giá trị của m là A. 4,29 g B. 2,87 g C. 3,19 g D. 3,87 g Câu 58: Hoà tan hoàn toàn 15,4g hỗn hợp Mg và Zn trong dung dịch HCl dư thấy có 6,72 lít khí thoát ra (ở đktc) và dung dịch A. Cô cạn dung dịch A được bao nhiêu gam muối khan: A. 23,1g B. 36,7g C. 32,6g D. 46,2g

82

Câu 59:Hoà tan hoàn toàn 33,1g hỗn hợp Mg, Fe, Zn vào trong dung dịch H2SO4 loãng dư thấy có 13,44 lít khí thoát ra (ở đktc) và dung dịch X. Cô cạn dung dịch X thu được m gam muối khan. Giá trị của m là: A. 78,7g B. 75,5g C. 74,6g D. 90,7g Câu 60: Cho 55,2g hỗn hợp X gồm 2 oxit kim loại tác dụng với FeO và Al2O3 cần vừa đủ 700ml dung dịch H2SO4 2M. Cô cạn dung dịch sau phản ứng được m gam muối khan. Giá trị của m là: A. 98,8g B. 167,2g C. 136,8g D. 219,2g Câu 61:Cho 2,54g hỗn hợp Y gồm 3 oxit FeO, MgO, Al2O3 tan vừa đủ trong 300ml dung dịch H2SO4 0,2M. Cô cạn dung dịch thu được m gam muối khan. Giá trị của m là A. 7,34g B. 5,82g C. 2,94g D. 6,34g Câu 62:Cho 38,3g hỗn hợp gồm 4 oxit kim loại Fe2O3, MgO, ZnO và Al2O3 tan vừa đủ trong 800ml dung dịch H2SO4 1M. Cô cạn dung dịch thì thu được a gam muối khan. Giá trị của a là: A. 68,1g B. 86,2g C. 102,3g D. 90,3g Câu 63:Hoà tan 8,18g hỗn hợp 2 muối Na2CO3 và CaCO3 bằng dung dịch HCl dư thu được dung dịch X và 1,792 lít khí (ở đktc). Cô cạn dung dịch X thu được m gam muối khan. Giá trị của m là: A. 7,95g B. 9,06g C. 10,17g D. 10,23g Câu 64:Hoà tan hoàn toàn 7,02g hỗn hợp CaCO3 và MgCO3 vào dung dịch HCl thấy thoát ra V lít khí (ở đktc). Dung dịch thu được đem cô cạn được 7,845g muối khan. Giá trị của V là: A. 1,344 lít B. 1,232 lít C. 1,680 lít D. 1,568 lít Câu 64:Hoà tan hoàn toàn 2,44g hỗn hợp 3 kim loại Mg, Fe, Al bằng dung dịch H2SO4 loãng thu được dung dịch X. Cô cạn dung dịch X được 11,08g muối khan. Thể tích khí H2 sinh ra (ở đktc) là: A. 0,896 lít B. 1,344 lít C. 1,568 lít D. 2,016 lít Câu 65:Cho hỗn hợp gồm 0,2mol Fe và 0,1mol Fe2O3 tác dụng với dung dịch HCl dư tạo dung dịch A. A tác dụng với xút dư tạo kết tủa, nung kết tủa trong không khí tới khối lượng không đổi được m gam chất rắn. Giá trị của m là: A. 23 B . 31 C. 32 D . 33 Câu 66:Cho 2,81gam hçn hîp gåm Fe2O3 , ZnO , MgO t¸c dông võa đñ víi 300ml dung dÞch H2SO4 0,1M . Khèi lîng muèi sunfat t¹o ra trong dd lµ : A. 3,81gam B. 4,81gam C. 5,21gam D. 4,8gam Câu 67:Cho 29 gam hỗn hợp 3 kim loại Mg , Zn , Fe tác dụng hết với dd H2SO4 loãng thấy sinh ra b lít khí H2 đktc) , cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được 86,6gam muối khan. Giá trị của b là A. 6,72 lít B. 8,96 lít C. 3,36 lít D. 13,44 lít

Vận dụng cao Câu 68: Cho 7,74g hỗn hợp Mg, Al vào 500ml dung dịch X chứa 2 axit HCl 1M và H2SO4 0,5M được dung dịch B và 8,736 lít H2 (đktc), thì dung dịch B sẽ là: A. Dư axitB. Thiếu axit C. Dung dịch muối D. Kết quả khác Câu 69:Hoà tan hoàn toàn 9,14 gam hợp kim Cu, Mg, Al bằng một lợng vừa đủ dd HCl thu đợc 7,84 lit khí X(đktc) và 2,54 gam rắn Y và dd Z. Lọc bỏ chất rắn Y, cô cạn cẩn thân dd Z thu được lượng muối khan là A. 31,45 g B. 33,99g C. 19,025g D. 56,3g

83

Câu70:Hoà tan hết 16,3g hỗn hợp kim loại gồm Fe, Al, Mg trong dung dịch H2SO4 đặc, nóng thu được 0,55mol SO2. Cô cạn dung dịch sau phản ứng, khối lượng chất rắn khan thu được là

A. 69,1g B. 96,1g C. 61,9g D. 91,6g Câu 71:Để a gam bột sắt ngoài không khí, sau một thời gian sẽ chuyển thành hỗn hợp A có khối lượng 75,2 gam gồm Fe, FeO, Fe2O3, Fe3O4. Cho hỗn hợp A phản ứng hết với dung dịch H2SO4 đậm đặc, nóng thu được 6,72 lit khí SO2( đktc). Khối lượng a gam là A. 56g B. 11,2g C. 22,4g D. 25,3g

84

BÀI 3: NITƠ – PHOTPHO TÓM TẮT LÝ THUYẾT BÀI 1: NITƠ

I-CẤU TẠO PHÂN TỬ

- Cấu hình electron: 1s22s22p3 - CTCT: N ≡ N CTPT: N2

II-TÍNH CHẤT VẬT LÝ

- Là chất khí không màu, không mùi, không vị, hơi nhẹ hơn không khí ( d = 28/29), hóa lỏng ở -196oC.

- Nitơ ít tan trong nước. Không duy trì sự cháy và sự hô hấp. III - TÍNH CHẤT HOÁ HỌC

1-Tính oxi hoá : Phân tử nitơ có liên kết ba rất bền, nên nitơ khá trơ về mặt hóa học ở nhiệt độ thường, ở nhiệt độ cao trở nên hoạt động hơn.

a) Tác dụng với hiđro: Ở nhiệt độ cao, áp suất cao và có xúc tác.Nitơ phản ứng vớihiđro tạo amoniac.

Đây là phản ứng thuận nghịch và toả nhiệt: 0 0 -3 +1

2 2 3N + 3H 2 N H , ∆H = -92KJ b)Tác dụng với kim loại

- Ở nhiệt độ thường nitơ chỉ tác dụng với liti tạo liti nitrua: 6Li + N2 → 2Li3N - Ở nhiệt độ cao, nitơ tác dụng với nhiều kim loại: 3Mg + N2 → Mg3N2

(magie nitrua) ⇒Nitơ thể hiện tính oxi hoá khi tác dụng với nguyên tố có độ âm điện nhỏ hơn. 2-Tính khử:

- Ở nhiệt độ cao ( 30000C) Nitơ phản ứng với oxi tạo nitơ monoxit 0 0 +2

2 2N + O 2 N O (không màu) - Ở điều kiện thường, nitơ monoxit tác dụng với oxi không khí tạo nitơ đioxit màu

nâu đỏ +2 0 +4

2 22N O + O 2 N O ⇒Nitơ thể hiện tính khử khi tác dụng với nguyên tố có độ âm điện lớn hơn.

IV- ĐIỀU CHẾ

a) Trong công nghiệp: Nitơ được sản xuất bằng cách chưng cất phân đoạn không khí lỏng

b) Trong phòng thí nghiệm: 0t

4 2 2 2NH NO N + 2H O→ 0t

4 2 2 2NH Cl + NaNO N + 2H O + NaCl→

to,p,xt

85

BÀI 2: AMONIAC VÀ MUỐI AMONI A. AMONIAC

Trong phân tử NH3, N liên kết với ba nguyên tử hiđro bằng ba liên kết cộng hóa trị có cực. NH3 có cấu tạo hình chóp với nguyên tử Nitơ ở đỉnh. Nitơ còn một cặp electron hóa trị là nguyên nhân tính bazơ của NH3. I - TÍNH CHẤT VẬT LÍ

- Là chất khí không màu, có mùi khai xốc, nhẹ hơn không khí. - Tan rất nhiều trong nước (1 lít nước hòa tan được 800 lít khí NH3) - Amoniac hòa tan vào nước thu được dung dịch amoniac.

II - TÍNH CHẤT HÓA HỌC 1- Tính bazơ yếu:

a) Tác dụng với nước: NH3 + H2O NH4+ + OH- ⇒Thành phần dung dịch amoniac gồm: NH3, NH4+, OH-. ⇒ Dung dịch NH3 là một dung dịch bazơ yếu. b) Tác dụng với dung dịch muối:sinh ra kết tủa hiđroxit của các kim loại đó.

AlCl3 + 3NH3 + 3H2O → Al(OH)3↓ + 3NH4Cl Al3+ + 3NH3 + 3H2O → Al(OH)3↓ + 3NH4+

c) Tác dụng với axit: tạo muối amoni NH3 + HCl → NH4Cl (amoni clorua)

2NH3 + H2SO4 → (NH4)2SO4 (amoni sunfat) 2. Tính khử:

a) Tác dụng với oxi: 4NH3 + 3O2 →ot 2N2 + 6H2O

Nếu có Pt là xúc tác, ta thu được khí NO 4NH3 + 5O2 → 4 NO + 6H2O

III - ĐIỀU CHẾ 1. Trong phòng thí nghiệm: Bằng cách đun nóng muối amoni với Ca(OH)2

2NH4Cl + Ca(OH)2 →ot CaCl2 + 2NH3↑ + 2H2O

2. Trong công nghiệp: Tổng hợp từ nitơ và hiđro: 0 0 -3 +1

2 2 3N + 3H 2 N H ∆H < O - Nhiệt độ: 450 – 5000C - Ap suất cao từ 200 – 300 atm - Chất xúc tác: sắt kim loại được trộn thêm Al2O3, K2O,...

⇒Lm lạnh hỗn hợp khí bay ra, NH3 hóa lỏng được tách riêng. B - MUỐI AMONI: Là tinh thể ion gồm cation NH4+ và anion gốc axit. I - TÍNH CHẤT VẬT LÍ

Tan nhiều trong nước, điện li hòan toàn thành các ion, ion NH4+ không màu. II - TÍNH CHẤT HÓA HỌC

1- Tác dụng với dung dịch kiềm: (để nhận biết ion amoni, điều chế amoniac trong phòng thí nghiệm)

(NH4)2SO4 + 2NaOH →ot 2NH3 + 2H2O + Na2SO4 ;

NH4+ + OH- → NH3↑ + H2O 2 Phản ứng nhiệt phân:

- Muối amoni chứa gốc của axit không có tính oxi hóa khi đun nóng bị phân hủy thành NH3NH4Cl(r) →

ot NH3(k) + HCl(k) (NH4)2CO3(r) →

ot NH3(k) + NH4HCO3(r)

xt, to

to,p,xt

86

NH4HCO3 →ot NH3 + CO2 + H2O ;

NH4HCO3được dùng làm xốp bánh. - Muối amoni chứa gốc của axit có tính oxi hóa như axit nitrơ, axit nitric khi bị nhiệt

phân cho ra N2, N2O. NH4NO2 →

ot N2 + 2H2O NH4NO3 →

ot N2O + 2H2O Nhiệt độ lên tới 500oC , ta có phản ứng:2NH4NO3 → 2 N2 + O2 + 4H2O

BÀI 3:AXIT NITRIC VÀ MUỐI NITRAT A. AXIT NITRIC - HNO3 I - TÍNH CHẤT VẬT LÝ

- Là chất lỏng không màu, bốc khói mạnh trong không khí ẩm ; D = 1.53g/cm3 - Axit nitric không bền, khi có ánh sáng, phân huỷ 1 phần:

4HNO3→ 4NO2 + O2 + 2H2O ⇒Do đó axit HNO3 cất giữ lâu ngày có màu vàng do NO2 phân huỷ tan vào axit. Cần cất giữ HNO3trong bình sẫm màu, bọc bằng giấy đen…

- Axit nitric tan vô hạn trong nước (HNO3 đặc có nồng độ 68%, D = 1,40 g/cm3 ). II - TÍNH CHẤT HOÁ HỌC

1. Tính axit:

- Dung dịch axit HNO3 có đầy đủ tính chất của môt dung dịch axit mạnh: làm đỏ quỳ tím, tác dụng với oxit bazơ, bazơ, muối của axit yếu hơn.

CuO + 2HNO3 → Cu(NO3)2 + H2O ; Ba(OH)2 + 2HNO3 → Ba(NO3)2 + 2H2O

CaCO3 + 2HNO3→ Ca(NO3)2 + CO2 + H2O 2. Tính oxi hoá: Tuỳ vào nồng độ của axit và bản chất của chất khử mà HNO3 có thể bị

khử đến: NO, NO2, N2O, N2, NH4NO3. a) Với kim loại: HNO3 oxi hoá hầu hết các kim loại (trừ vàng và platin)

Cu + 4HNO3đ → Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H 2O. 3Cu + 8HNO3lỗng→ 3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H 2O.

Fe, Al bị thụ động hoá trong dung dịch HNO3 đặc nguội. b) Với phi kim: Khi đun nóng HNO3 đặc có thể tác dụng được với C, P, S…

S + 6HNO3(đ) → H2SO4 + 6NO2 + 2H2O c) Với hợp chất:

- H2S, Hl, SO2, FeO, muối sắt (II)… cĩ thể tc dụng với HNO3 nguyên tố bị oxi hoá trong hợp chất chuyển lên mức oxi hoá cao hơn. Ví dụ:

3FeO + 10HNO3(d)→ 3Fe(NO3)3 + NO + 5H2O 3H2S + 2HNO3(d)→ 3S + 2NO + 4H2O

III - ĐIỀU CHẾ 1-Trong phòng thí nghiệm:

NaNO3 r + H2SO4đ 0t→ HNO3 + NaHSO4

2- Trong công nghiệp: - Được sản xuất từ amoniac: NH3

(1)→ NO (2)→ NO2(3)→ HNO3

- Ở t0 = 850-900oC, xt : Pt : 4NH3 +5O20t→ 4NO +6H2O ; ∆H = – 907kJ

- Oxi hoá NO thành NO2 : 2NO + O2→ 2NO2

- Chuyển hóa NO2 thành HNO3: 4NO2 +2H2O +O2→ 4HNO3 . B - MUỐI NITRAT

87

1. Tính chất vật lý:

Dễ tan trong nước, là chất điện li mạnh trong dung dịch, chúng phân li hoàn toàn thành các ion. Ví dụ: Ca(NO3)2→ Ca2+ + 2NO3-

- Ion NO3- không có mu, màu của một số muối nitrat là do màu của cation kim loại. Một số muối nitrat dễ bị chảy rữa như NaNO3, NH4NO3…. 2. Tính chất hoá học:

Các muối nitrat dễ bị phân huỷ khi đun nóng a) Muối nitrat của các kim loại hoạt động (trước Mg):

Nitrat 0t→Nitrit + O2

2KNO30t→ 2KNO2 + O2

b)Muối nitrat của các kim loại từ Mg → Cu: Nitrat

0t→ Oxit kim loại + NO2 + O2

2Cu(NO3)20t→ 2CuO + 4NO2 + O2

c) Muối của những kim loại kém hoạt động ( sau Cu ) : Nitrat

0t→ kim loại + NO2 + O2 2AgNO3

0t→ 2Ag + 2NO2 + O2

BÀI 4:PHÔTPHO – AXIT PHÔTPHORIC – MUỐI PHÔTPHAT A - PHOTPHO 1. Vị trí, cấu hình, tính chất vật lí

- Vị trí: P ở ô thứ 15, nhóm VA, chu kì 3. Cấu hình: 1s22s22p63s23p3. - P thường có hóa trị 5 trong hợp chất, ngoài ra còn có hóa trị 3. - P tồn tại nhiều dạng thù hình khác nhau, nhưng quan trọng là P đỏ và P trắng. - P trắng: là chất rắn trong suốt, màu trắng hoặc vàng. P trắng mềm, dễ nóng chảy,

không tan trong nước (thường được bảo quản bằng cách ngâm trong nước), tan trong một số dung môi hữu cơ. Phát quang màu lục nhạt trong bóng tối. Khi đun nóng đến 2500C, không có không khí, P trắng chuyển dần thành P đỏ

- P đỏ: là chất bột màu đỏ, dễ hút ẩm và chảy rữa, bền trong không khí ở nhiệt độ thường, không phát quang trong bóng tối, không tan trong các dung môi thông thường. Khi đun nóng không có không khí, P đỏ chuyển thành hơi, khi làm lạnh thì hơi đó ngưng tụ thành P trắng.

- Trong tự nhiên, không gặp P ở dạng tự do. Hai khoáng vật chính của P là photphorit Ca3(PO4)2 và apatit 3Ca3(PO4)2.CaF2. 2. Tính chất hóa học:

Do liên kết trong phân tử photpho kém bền hơn phân tử nitơ nên ở điều kiện thường photpho hoạt động hoá học mạnh hơn nitơ.

a) Tính oxi hoá: Photpho chỉ thể hiện rõ rệt tính oxi hoá khi tác dụng với một số kim loại hoạt động, tạo ra photphua kim loại.

Vd: 0 3

3 22 3ot

canxi photphuaP Ca Ca P

−

+ →

b) Tính khử: Photpho thể hiện tính khử khi tác dụng với các phi kim hoạt động như oxi, halogen,

lưu huỳnh … cũng như với các chất oxi hóa mạnh khác

88

Tác dụng với oxi: Khi đốt nóng, photpho cháy trong không khí tạo ra các oxit của photpho :

Thiếu oxi : 0 3

2 2 34 3 2diphotpho trioxit

P O P O+

+ → Dư Oxi : 0 5

2 2 54 5 2diphotpho pentaoxit

P O P O+

+ →

Tác dụng với clo: Khi cho clo đi qua P nóng chảy, sẽ thu được các hợp chất photpho clorua:

Thiếu clo : 0 3

2 32 3 2photpho triclorua

P Cl PCl+

+ → Dư clo : 0 5

2 52 5 2photpho pentaclorua

P Cl PCl+

+ →

B – AXIT PHOTPHORIC Cấu tạo phân tử:

1. Tính chất vật lí:

Là chất rắn dạng tinh thể trong suốt, không màu, nóng chảy ở 42,5oC. dễ chảy rữa và tan vô hạn trong nước. 2. Tính chất hóa học:

a) Tính axit: Axít photphoric là axit có 3 lần axit, có độ mạnh trung bình. Trong dung dịch nó phân li ra 3 nấc: H3PO4 H+ + H2PO4- k1 = 7, 6.10-3 H2PO4- H+ + HPO42- k2 = 6,2.10-8 nấc 1 > nấc 2 > nấc 3 HPO42- H+ + PO43- k3 = 4,4.10-13

Dung dịch axít photphoric có những tính chất chung của axit như làm quì tím hóa đỏ, tác dụng với oxit bazơ, bazơ, muối, kim loại.

Khi tác dụng với oxit bazơ, bazơ tùy theo lượng chất tác dụng mà axít photphoric tạo ra muối trung hòa, muối axit hoặc hỗn hợp muối:

H3PO4 + NaOH → NaH2PO4 + H2O H3PO4 + 2NaOH → Na2HPO4 + 2H2O H3PO4 + 3NaOH → Na3PO4 + 3H2O

3. Điều chế:

Trong công nghiệp - Cho H2SO4 đặc tác dụng với quặng photphorit hoặc quặng apatit:

Ca3(PO4)2 + 3H2SO4 → 3CaSO4 + 2H3PO4 ⇒ Điều chế bằng phương pháp này không tinh khiết và lượng chất thấp.

- Để điều chế H3PO4 có độ tinh khiết và nồng độ cao hơn người ta đốt cháy P để được P2O5 rồi cho P2O5 tác dụng với nước :

4P + 5O2 → 2P2O5 P2O5 + 3H2O → 2H3PO4

C. MUỐI PHOTPHAT Axít photphoric tạo ra 3 loại muối: - Muối photphat trung hòa:Na3PO4, Ca3(PO4)2, … - Muối đihidrophotphat: NaH2PO4, Ca(H2PO4)2, … - Muối hidrophotphat: Na2HPO4, CaHPO4 …

P=O

H – O

H – O

H – O

89

Tính tan: Tất cả các muối đihidrophotphat đều tan trong nước.Các muối hidrophotphat và photphat trung hòa đều không tan hoặc ít tan trong nước ( trừ muối natri, kali, amoni ).

BÀI 5 – PHÂN BÓN HÓA HỌC Phân bón hóa học là những hóa chất có chứa các nguyên tố dinh dưỡng, được bón cho cây nhằm tăng năng suất mùa màng. Phân bón có 3 loại chính thường dùng là phân đạm, lân và kali. I. PHÂN ĐẠM - Phân đạm là những hợp chất cung cấp Nitơ cho cây trồng. - Tác dụng: kích thích quá trình sinh trưởng của cây, tăng tỉ lệ protêin thực vật. - Độ dinh dưỡng đánh giá bằng %N trong phân. 1. Phân đạm amoni

- Là các muối amoni: NH4Cl , (NH4)2SO4 , NH4NO3 … - Dùng bón cho các loại đất ít chua. 2. Phân đạm nitrat

- Là các muối nitrat: NaNO3 , Ca(NO3)2 … - Điều chế: Muối cacbonat + HNO3→ 3. Urê

- CTCT: (NH2)2CO, 46%N - Điều chế: CO2 + 2NH3→ (NH2)2CO + H2O II. PHÂN LÂN - Cung cấp photpho cho cây dưới dạng ion photphat PO43-. - Cần thiết cho cây ở thời kỳ sinh trưởng. - Đánh giá bằng hàm lượng %P2O5 tương ứng với lượng photpho có trong thành phần của nó. - Nguyên liệu: quặng photphoric và apatit. 1. Phân lân nung chảy

- Thành phần: hỗn hợp photphat và silicat của canxi và magiê, chứa 12-14% P2O5. - Không tan trong nước, thích hợp cho lượng đất chua. 2. Super photphat

- Thành phần chính là Ca(H2PO4)2 a. Super photphat đơn

- Chứa 14-20% P2O5. - Điều chế:Ca3(PO4)2 + 2H2SO4→ 2CaSO4 + Ca(H2PO4)2

b. Super photphat kép - Chứa 40-50% P2O5. - Sản xuất qua 2 giai đoạn: Ca3(PO4)2 + 3H2SO4→ 2H3PO4+ 3CaSO4

Ca3(PO4)2 + 4H3PO4→ 3Ca(H2PO4)2

III. PHÂN KALI - Cung cấp nguyên tố Kali cho cây dưới dạng ion K+. - Tác dụng: tăng cường sức chống bệnh, chống rét và chịu hạn của cây. - Đánh giá bằng hàm lượng % K2O. IV. PHÂN HỖN HỢP VÀ PHÂN PHỨC HỢP - Là loại phân chứa đồng thời hai hoặc 3 nguyên tố dinh dưỡng cơ bản.

90

* Phân hỗn hợp: - Chứa cả 3 nguyên tố N, P, K được gọi là phân NPK. - Nó được trộn từ các phân đơn theo tỉ lệ N:P:K nhất định tuỳ theo loại đất trồng. * Phân phức hợp: Sản xuất bằng tương tác hoá học của các chất. Ví dụ: amophot là hỗn hợp các muối NH4H2PO4 và (NH4)2HPO4, thu được khi cho amoniac tác dụng với axit photphoric. V. PHÂN VI LƯỢNG - Cung cấp những hợp chất chứa các nguyên tố như Bo, kẽm , Mn , Cu , Mo … - Cây trồng chỉ cần một lượng rất nhỏ. - Phân vi lượng được đưa vào đất cùng với phân bón vô cơ hoặc hữu cơ.

BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM MỨC ĐỘ NHẬN BIẾT Câu 1. Tìm câu không đúng?

A. Nguyên tử của các nguyên tố nhóm VA có 5 electron ở lớp ngoài cùng. B. So với các nguyên tố cùng nhóm VA, nitơ có bán kính nguyên tử nhỏ nhất. C. So với các nguyên tố cùng nhóm VA, nitơ có tính kim loại mạnh nhất. D. Do phân tử N2 có liên kết ba rất bền nên nitơ trơ ở nhiệt độ thường.

Câu 2. Cấu hình electron lớp ngoài cùng của các nguyên tố nhóm VA là A. ns2np5. B. ns2np3. C. ns2np2. D. ns2np4.

Câu 3. Câu nào sau đâykhông đúng? A. Phân tử nitơ bền ở nhiệt độ thường. B. Phân tử nitơ có liên kết ba giữa hai nguyên tử. C. Phân tử nitơ còn một cặp e chưa tham gia liên kết. D. phân tử nitơ có năng lượng liên kết lớn.

Câu 4. Trong phòng thí nghiệm, nitơ tinh khiết được điều chế từ A. không khí . B. NH3 và O2. C. NH4NO2. D. Zn và HNO3.

Câu 5. Trong công nghiệp, nitơ được điều chế bằng cách nào sau đây? A. Dùng than nóng đỏ tác dụng hết oxi của không khí. B. Dùng đồng để oxi hoá hết oxi của không khí ở nhiệt độ cao. C. Hoá lỏng không khí rồi chưng cất phân đoạn. D. Dùng hiđro tác dụng hết với oxi ở nhiệt độ cao rồi hạ nhiệt độ để nước ngưng tụ.

Câu 6. Câu nào sau đây không đúng? A. Amoniac là khí không màu, không mùi, ít tan trong nước. B. Amoniac là một bazơ. C. Đốt cháy NH3 không có xúc tác thu được N2 và H2O. D. Phản ứng tổng hợp NH3 từ N2 và H2 là phản ứng thuận nghịch.

Câu 7. Thành phần của dung dịch NH3 gồm A. NH3, H2O . B. NH4+, OH-. C. NH3, NH4+, OH-. D. NH4+, OH-, H2O, NH3.

Câu 8. Muối được sử dụng làm bột nở cho bánh quy xốp là muối A. NH4HCO3. B. (NH4)2CO3. C. Na2CO3. D. NaHCO3.

Câu 9. Axit nitric tinh khiết, không màu để ngoài ánh sáng lâu ngày sẽ chuyển thành A. màu đen sẫm. B. màu vàng. C. màu trắng đục. D. không chuyển màu.

Câu 10. Để điều chế HNO3 trong phỏng thí nghiệm người ta dùng A. NaNO3 rắn, H2SO4 đặc. B. N2 và H2.

91

C. NaNO3 rắn, N2, H2 và HCl đặc. D. AgNO3 và HCl. Câu 11. Công thức hoá học của magie photphua là

A. Mg2P2O7 B. Mg2P3 C. Mg3P2 D. Mg3(PO4)2 Câu 12. Trong dung dịch H3PO4 có bao nhiêu loại ion khác nhau

A. 2 B. 3 C. 4 D. vô số Câu 13. Hoá chất nào sau đây được dùng để điều chế H3PO4 trong công nghiệp

A. Ca3(PO4)2, H2SO4 loãng B. CaHPO4, H2SO4 đặc C. P2O5, H2SO4 đặc D. H2SO4 đặc, Ca3(PO4)2

Câu 14. Câu nào đúng trong các câu sau? A. Nitơ không duy trì sự hô hấp vì nitơ là một khí độc. B. Vì có liên kết ba, nên phân tử nitơ rất bền và ở nhiệt độ thường khá trơ về mặt hoá

học. C. Khi tác dụng với kim loại hoạt động, nitơ thể hiện tính khử. D. Trong phản ứng: N2 + O2→ 2NO, nitơ thể hiện tính oxi hoá và số oxi hoá của nitơ

tăng từ 0 đến +2. Câu 15. Trong dung dịch, amoniac là một bazơ yếu là do

A. amoniac là một trong những khí tan nhiều trong nước B. phân tử amoniac là phân tử có cực C. khi tan trong nước phân tử amoniac kết hợp với nước tạo ra các ion NH4+ và OH- D. Khi tan trong nước, chỉ một phần nhỏ các phân tử amoniac kết hợp với ion H+ của

nước, tạo ra các ion NH4+ và OH-

Câu 16. Nhiệt phân KNO3 thu được A. KNO2, NO2, O2 B. K, NO2, O2 C. K2O, NO2 D. KNO2, O2

Câu 17. Nhiệt phân Cu(NO3)2 thu được A. Cu, O2, N2 B. Cu, NO2, O2 C. CuO, NO2, O2 D. Cu(NO2)2, O2

Câu 18. Nhiệt phân AgNO3 thu được A. Ag2O, NO2 B. Ag2O, NO2, O2 C. Ag, NO2, O2 D. Ag2O, O2

Câu 19. Nhiệt phân Fe(NO3)2 trong không khí thu được A. FeO, NO2, O2 B. Fe, NO2, O2 C. Fe2O3, NO2 D. Fe2O3, NO2, O2

Câu 20. Câu nào không đúng khi nói về muối nitrat A. tất cả đều tan trong nước. B. tất cả đều là chất điện li mạnh. C. tất cả đều không màu. D. tất cả đều kém bền đối với nhiệt.

MỨC ĐỘ HIỂU Câu 21. Phân bón nào sau đây có hàm lượng nitơ cao nhất

A. NH4Cl B. NH4NO3 C. (NH4)2SO4 D. (NH2)2CO Câu 22. Phân lân được đánh giá bằng hàm lượng % của chất nào

A. P B. P2O5 C. H3PO4 D. PO43- Câu 23. Khí NH3 tan nhiều trong nước vì

A. NH3là chất khí ở điều kiện thường. B.NH3có liên kết hiđro với nước. C. NH3 có phân tử khối nhỏ. D. NH3 tác dụng với nước tạo ra môi trường bazơ.

Câu 24. Chất có thể dùng để làm khô khí NH3 là A. H2SO4 đặc B. P2O5 C. CuSO4 khan D. KOH rắn

Câu 25. Khi đốt khí NH3 trong khí clo, khói trắng bay ra là A. NH4Cl B. HCl C. N2 D. Cl2

Câu 26. Phương trình phản ứng nào sau đây không thể hiện tính khử của NH3

A. 4NH3 + 5O2→ 4NO + 6H2O B. NH3 + HCl → NH4Cl

92

C. 8NH3 + 3Cl2→ N2 + 6NH4Cl D. 2NH3 + 3CuO → 3Cu + N2 + 3H2O Câu 27. Có thể phân biệt muối amoni với muối khác bằng cách cho nó tác dụng với kiềm mạnh vì khi đó

A. muối amoni chuyển thành màu đỏ. B. thoát ra một chất khí không màu, mùi khai và xốc. C. thoát ra một chất khí màu nâu đỏ. D. thoát ra chất khí không màu, không mùi.

Câu 28. Hiện tượng nào xảy ra khi cho mảnh đồng kim loại vào dung dịch HNO3 đặc? A. Không có hiện tượng gì. B. Dung dịch có màu xanh, H2 bay ra. C. Dung dịch có màu xanh, có khí không màu bay ra. D. Dung dịch có màu xanh, có khí màu nâu bay ra.

Câu 29. Hiện tượng nào xảy ra khi cho mảnh đồng kim loại vào dung dịch HNO3 loãng? A. Không có hiện tượng gì. B. Dung dịch có màu xanh, H2 bay ra. C. Dung dịch có màu xanh, có khí màu nâu bay ra. D. Dung dịch có màu xanh, có khí không màu bay ra và hoá nâu trong không khí.

Câu 30. Hợp chất nào của nitơ không thể tạo ra khi cho HNO3 tác dụng với kim loại A. NO. B. N2. C. NO2. D. N2O5.

Câu 31. Những kim loại nào sau đây không tác dụng được với dung dịch HNO3 đặc, nguội? A. Fe, Al. B. Cu, Ag. C. Zn, Pb. D. Mn, Ni.

Câu 32. Sấm chớp trong khí quyển sinh ra chất nào sau đây ? A. CO B. H2O. C. NO. D. NO2.

Câu 33. Cho HNO3 đặc vào than nung nóng có khí bay ra là A. CO2. B. NO2. C. hỗn hợp khí CO2 và NO2. D. không có khí bay ra.

Câu 34. Đưa tàn đóm vào bình đựng KNO3 ở nhiệt độ cao thì có hiện tượng A. tàn đóm tắt ngay B. tàn đóm cháy sáng C. không có hiện tượng gì D. có tiếng nổ

Câu 35. Dung dịch nào sau đây không hoà tan được đồng kim loại A. dung dịch HNO3 B. hỗn hợp NaNO3 và HCl C. dung dịch FeCl3 D. dung dịch FeCl2

Câu 36. Phản ứng nào không đúng? A. 4P + 2O2→ 2P2O5 B. 2PH3 + O2→ P2O5 + 3H2O C. PCl3 + 3H2O → H3PO3 + 3HCl D. P2O3 + H2O → H3PO4

Câu 37. Trong phản ứng: H2SO4 + P → H3PO4 + SO2 + H2O. Hệ số của P là (nguyên, tối giản)

A. 1 B. 2 C. 4 D. 5

MỨC ĐỘ VẬN DỤNG Câu 38.Để điều chế 2 lít NH3 từ N2 và H2 với hiệu suất 25% thì thể tích N2 cần dùng ở cùng điều kiện là

A. 8 lít B. 2 lít C. 4 lít D. 1 lít Câu 39. Dùng 4,48 lít khí NH3 (đktc) sẽ khử được bao nhiêu gam CuO?

A. 48 B. 12 C. 6 D. 24 Câu 40. Hiện tượng nào xảy ra khi dẫn khí NH3 đi qua ống đựng bột CuO nung nóng

A. Bột CuO từ màu đen sang màu trắng. B. Bột CuO từ màu đen sang màu đỏ, có hơi nước ngưng tụ.

93

C. Bột CuO từ màu đen sang màu xanh, có hơi nước ngưng tụ. D. Bột CuO không thay đổi màu.

Câu 41. Cho 13,44 m3 khí NH3 (đktc) tác dụng với 49 kg H3PO4. Thành phần khối lượng của amophot thu được là

A. NH4H2PO4: 60 kg; (NH4)2HPO4: 13,2 kg B. NH4H2PO4: 36 kg; (NH4)2HPO4: 13,2 kg; (NH4)3PO4: 10 kg C. NH4H2PO4: 13,2 kg; (NH4)2HPO4: 20 kg; (NH4)3PO4: 26 kg D. NH4H2PO4: 46 kg; (NH4)2HPO4: 13,2 kg

Câu 42. Cho 44 gam NaOH vào dung dịch chứa 39,2 gam H3PO4. Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, đem cô cạn dung dịch thu được muối nào và có khối lượng là

A. Na3PO4: 50 g B. Na2HPO4: 15 g C. NaH2PO4: 49,2 g và Na2HPO4: 14,2 g D. Na2HPO4: 14,2 g và Na3PO4: 49,2 g

Câu 43. Khối lượng dung dịch H2SO4 65% dùng để điều chế được 500 kg supephotphat kép

A. 677 kg B. 700 kg C. 644 kg D. 720 kg Câu 44. Khối lượng NH3 và HNO3 45% đủ để điều chế 100 kg phân đạm NH4NO3 loại có 34% N là

A. 20,6 kg và 170 kg B. 20,5 kg và 100 kg C. 10,7 kg và 90 kg D. 15 kg và 25 kg

Câu 45. Người ta điều chế supe photphat đơn từ một loại bột quặng có chứa 73% Ca3(PO4)2, 26% CaCO3, và 1% SiO2. Khối lượng dung dịch H2SO4 65% đủ để tác dụng với 100 kg bột quặng là

A. 100 kg B. 110,2 kg C. 120 kg D. 150 kg Câu 46. Thể tích khí N2 (đktc) thu được khi nhiệt phân 10 gam NH4NO2 là

A. 11,2 lít. B. 5,6 lít. C. 3,5 lít. D. 2,8 lít. Câu 47. Một nguyên tố R có hợp chất khí với hiđro là RH3. Oxit cao nhất của R chứa 43,66% khối lượng R. Nguyên tố R là

A. Nitơ B. Photpho C. Asen D. Bitmut Câu 48. Hỗn hợp gồm O2 và N2 có tỉ khối hơi so với hiđro là 15,5. Thành phần phần trăm của N2 về thể tích là

A. 25% B. 75% C. 20% D. 80% Câu 49. Một oxit nitơ có công thức NOx trong đó nitơ chiếm 30,43% về khối lượng. Công thức của oxit nitơ đó là

A. NO B. NO2 C. N2O3 D. N2O5 Câu 50. Có hai nguyên tố X, Y thuộc nhóm A trong bảng tuần hoàn. Tổng số điện tích hạt nhân của nguyên tử X và Y bằng số khối của nguyên tử natri. Hiệu số điện tích hạt nhân của chúng bằng số điện tích hạt nhân của nguyên tử nitơ. Vị trí của X, Y trong bảng tuần hoàn là

A. X, Y đều thuộc chu kỳ 3. B. X, Y đều thuộc chu kỳ 2. C. X thuộc chu kỳ 3, nhóm VIA; Y thuộc chu kỳ 2, nhóm VA. D. X thuộc chu kỳ 3, nhóm VA; Y thuộc chu kỳ 2, nhóm VIA.

Câu 51. Phản ứng giữa HNO3 với Fe3O4 tạo khí NO. Tổng hệ số nguyên, tối giản nhất trong phương trình phản ứng này là

A. 55 B. 31 C. 24 D. 37 Câu 52. Hoà tan 6,5 gam Zn vào dung dịch HNO3 thu được 4,48 lít khí (đktc). Vậy nồng độ của axit này thuộc loại

A. đặc. B. loãng. C. rất loãng. D. không xác định được.

94

Câu 53. Để điều chế 2 lít dung dịch HNO3 0,5M cần dùng một thể tích khí NH3 (đktc) là A. 5,6 lít. B. 11,2 lít. C. 4,48 lít. D. 22,4 lít.

Câu 54. Trộn 2 lít NO với 3 lít O2. Hỗn hợp sau phản ứng có thể tích (ở cùng điều kiện nhiệt độ và áp suất) là

A. 3 lít. B. 4 lít. C. 5 lít. D. 7 lít. Câu 55. Cho 12,8 gam Cu tan hoàn toàn trong dung dịch HNO3 thấy thoát ra hỗn hợp hai khí NO và NO2 có tỷ khối đối với H2 bằng 19. Thể tích hỗn hợp khí đó (đktc) là

A. 1,12 lít. B. 2,24 lít. C. 4,48 lít. D. 0,448 lít. Câu 56. Cho 3,2 gam Cu tác dụng hết với dung dịch HNO3 đặc. Thể tích khí NO2 (đktc) là

A. 1,12 lít. B. 3,36 lít. C. 4,48 lít. D. 2,24 lít. Câu 57. Thể tích khí NH3 (đktc) cần dùng để điều chế 6300 kg HNO3 nguyên chất là

A. 2240 lít. B. 2240 m3. C. 1120 lít. D. 1120 m3. Câu 58. Thể tích khí N2 thu được (đktc) khi nhiệt phân 40 gam NH4NO2 là

A. 4,48 lít. B. 44,8 lít. C. 14 lít . D. 22,5 lít. Câu 59. Nếu toàn bộ quá trình điều chế HNO3 có hiệu suất 80% thì từ 1 mol NH3 sẽ thu được một lượng HNO3 là

A. 63 gam. B. 50,4 gam. C. 78,75 gam. D. 31,5 gam. Câu 60. Cho 1,5 lít NH3 (đktc) qua ống sứ đựng 16 gam CuO nung nóng thu được chất rắn X. Thể tích dung dịch HCl 2M đủ để tác dụng hết với X là

A. 1 lít. B. 0,1 lít. C. 0,01 lít. D. 0,2 lít. Câu 61. Dùng 56 m3 khí NH3 (đktc) để điều chế HNO3. Biết rằng chỉ có 92% NH3 chuyển hoá thành HNO3. Khối lượng dung dịch HNO3 40% thu được là

A. 36,225 kg. B. 362,25 kg. C. 36225 kg. D. 3622,5 kg. Câu 62. Cho 13,5 gam Al tác dụng vừa đủ với 2,2 lít dung dịch HNO3 thu được hỗn hợp khí NO và N2O có tỷ khối so với H2 là 19,2. Nồng độ mol của dung dịch HNO3

A. 0,50 M B. 0,68 M C. 0,86 M D. 0,90 M Câu 63. Cho 1,86 gam hợp kim Mg và Al vào dung dịch HNO3 loãng dư thấy có 560 ml (đktc) khí N2O duy nhất bay ra. Khối lượng của Mg trong hợp kim là

A. 2,4 gam B. 0,24 gam C. 0,36 gam D. 3,6 gam Câu 64. Có 3 lọ axit riêng biệt chứa các dung dịch: HCl, HNO3, H2SO4 không có nhãn. Dùng các chất nào để nhận biết

A. dùng muối tan của bari, kim loại Cu B. dùng giấy quỳ, dung dịch bazơ C. dùng dung dịch muối tan của bạc D. dùng dung dịch phenolphtalein, giấy quỳ

Câu 65. Đem nung một lượng Cu(NO3)2 sau một thời gian thì dừng lại, để nguội, đem cân thấy khối lượng giảm 54 gam. Vậy khối lượng Cu(NO3)2 đã bị nhiệt phân là

A. 50 gam B. 49 gam C. 94 gam D. 98 gam Câu 66. Khối lượng quặng photphorit chứa 65% Ca3(PO4)2 cần lấy để điều chế 150 kg photpho là (có 3% photpho hao hụt trong quá trình sản xuất)

A. 1,189 tấn B. 0,2 tấn C. 0,5 tấn D. 2,27 tấn Câu 67. Cho 1,98 gam (NH4)2SO4 tác dụng với dung dịch NaOH thu được một sản phẩm khí. Hoà tan khí này vào dung dịch chứa 5,88 gam H3PO4. Muối thu được là

A. NH4H2PO4 B. (NH4)2HPO4 C. (NH4)3PO4 D. không xác định được Câu 68. Trộn 50 ml dung dịch H3PO4 1M với V ml dung dịch KOH 1M thu được muối trung hoà. Giá trị của V là

A. 200 B. 170 C. 150 D. 300

95

Câu 69. Cho 100 ml dung dịch NaOH 1M tác dụng với 50 ml dung dịch H3PO4 1M, dung dịch muối thu được có nồng độ mol

A. 0,55 M B. 0,33 M C. 0,22 M D. 0,66 M Câu 70. Cho 2 mol H3PO4 tác dụng với dung dịch chứa 5 mol NaOH sau phản ứng thu được các muối nào

A. NaH2PO4 và Na2HPO4 B. Na2HPO4 và Na3PO4 C. NaH2PO4 và Na3PO4 D. Na2HPO4, NaH2PO4 và Na3PO4

MỨC ĐỘ VẬN DỤNG CAO Câu 71. Cho hỗn hợp N2 và H2 vào bình phản ứng có nhiệt độ không đổi. Sau thời gian phản ứng, áp suất khí trong bình giảm 5% so với áp suất ban đầu. Biết tỉ lệ số mol của N2 đã phản ứng là 10%. Thành phẩn phần trăm về số mol của N2 và H2 trong hỗn hợp đầu là

A. 15% và 85% B. 82,35% và 17,65% C. 25% và 75% D. 22,5% và 77,5% Câu 72. Trong một bình kín chứa 10 lít N2 và 10 lít H2 ở nhiệt độ 0oC và 10 atm. Sau phản ứng tổng hợp NH3, lại đưa bình về 0oC. Biết rằng có 60% H2 tham gia phản ứng, áp suất trong bình sau phản ứng là

A. 10 atm B. 8 atm C. 9 atm D. 8,5 atm Câu 73. Một hỗn hợp khí X gồm 3 oxit của nitơ: NO, NO2, NxOy. Biết %VNO = 45%, %VNO2 = 15%, %mNO = 23,6%. Công thức của NxOy là

A. NO2 B. N2O5 C. N2O4 D. N2O3 Câu 74. Người ta có thể điều chế khí N2 từ phản ứng nhiệt phân amoni đicromat (NH4)2Cr2O7: (NH4)2Cr2O7→ Cr2O3 + N2 + 4H2O Biết khi nhiệt phân 32 gam muối thu được 20 gam chất rắn. Hiệu suất của phản ứng này là

A. 90,3% B. 80% C. 85% D. 94,5% Câu 75 Một bình kín dung tích 112 lít trong đó chứa N2 và H2 theo tỉ lệ thể tích 1:4 (áp suất 200 atm, 0oC) với một ít chất xúc tác thích hợp. Nung nóng bình một thời gian sau đó đưa nhiệt độ về 0oC thấy áp suất trong bình giảm 10% so với áp suất ban đầu. Hiệu suất phản ứng tổng hợp NH3 là

A. 70% B. 80% C. 25% D. 50% Câu 76. Hỗn hợp A gồm N2 và H2 theo tỉ lệ 1:3 về thể tích. Tạo phản ứng giữa N2 và H2 cho ra NH3. Sau phản ứng được hỗn hợp khí B. Tỷ khối của A so với B là 0,6. Hiệu suất phản ứng tổng hợp NH3 là

A. 85% B. 50% C. 70% D. 85% Câu 77. Trong một bình kín chứa 10 lít N2 và 10 lít H2 ở nhiệt độ 0oC và 10 atm. Sau phản ứng tổng hợp NH3, lại đưa bình về 0oC. Biết rằng có 60% H2 tham gia phản ứng. Nếu áp suất trong bình sau phản ứng là 9 atm thì phần trăm các khí tham gia phản ứng là

A. N2: 20%; H2: 40% B. N2: 30%; H2: 20% C. N2: 10%; H2: 30% D. N2: 20%; H2: 20%

Câu 78. Một hỗn hợp gồm 8 mol N2 và 14 mol H2 được nạp vào một bình kín có dung tích 4 lít và giữ ở nhiệt độ không đổi. Khi phản ứng đạt trạng thái cân bằng thì áp suất bằng 10/11 áp suất ban đầu. Hiệu suất phản ứng là

A. 17,18% B. 18,18% C. 22,43% D. 21,43%

BÀI 4: CACBON – SILIC A – LÝ THUYẾT I. CACBON

1. Vị trí và cấu hình electron nguyên tử:

96

- Cacbon ở ô thứ 6, chu kỳ 2, nhóm IVA của bảng tuần hoàn. Cấu hình electron nguyên tử: 1s² 2s² 2p². 2. Tính chất vật lý, trạng thái tự nhiên:

- C có hai dạng thù hình chính: Kim cương, than chì. - Trong tự nhiên, kim cương và than chì là C tự do gần như tinh khiết. - C còn có trong các khoáng vật như: canxit (CaCO3), magiezit (MgCO3), đolomit

(CaCO3. MgCO3)… và là thành phần chính của các loại than mỏ (than antraxit, than mỡ, than nâu…). 3. Tính chất hóa học:

Trong các dạng tồn tại của C, C vô định hình hoạt động hơn cả về mặt hóa họC. Trong các phản ứng hóa học C thể hiện hai tính chất: Tính oxi hóa và tính khử. Tuy

nhiên tính khử vẫn là chủ yếu của C. A. Tính khử

* Tác dụng với oxi: C + O2 0t→CO2.

Ở nhiệt độ cao C lại khử CO2 theo phản ứng: C + CO2 0t→ 2CO.

* Tác dụng với hợp chất: C + 4HNO3 → CO2 + 4NO2 + 2H2O. B. Tính oxi hóa

* Tác dụng với kim loại: 3C + 4Al 0t→ Al4C3 (nhôm cacbua) 4. Ứng dụng

- Kim cương: làm đồ trang sức, chế tạo mũi khoan, dao cắt thủy tinh… - Than chì: làm điện cực, bút chì đen… - Than gỗ: chế tạo thuốc nổ đen, thuốc pháo… - Than hoạt tính: mặt nạ phòng độc… - Than muội: làm chất độn cao su, mực in, xi đánh giày…

II. CACBON MONOXIT – CO

1. Tính chất hóa học Tính chất hóa học đặc trưng của CO là tính khử, CO là oxit trung tính.

- Tác dụng oxi: 2CO + O2 0t→ 2CO2

- Tác dụng oxit kim loại (sau Al): Fe2O3 + CO 0t→ Fe + CO2

2. Điều chế A. Trong phòng thí nghiệm

HCOOH o

2 4H SO ( ,) tđ→ CO + H2O B. Trong công nghiệp: Khí CO được điều chế theo hai phương pháp

Khí than ướt: C + H2O o1050 C→← CO + H2

Khí lò gas: C + CO2 0t→ 2CO

III. CACBON ĐIOXIT – CO2

1. Tính chất vật lý: - CO2 là chất khí không màu, nặng gấp 1,5 lần không khí. - Khi làm lạnh ở áp suất cao, CO2 hóa rắn là một khối màu trắng, gọi là “nước đá khô”.

Nước đá khô không nóng chảy mà thăng hoa, được dùng tạo môi trường lạnh không có hơi ẩm. 2. Tính chất hóa học:

- Khí CO2 không cháy, không duy trì sự cháy của nhiều chất. - Cacbon đioxit là oxit axit, khi tan trong nước cho axit cacboniC.

97

- Tác dụng với dung dịch kiềm: CO2 + NaOH → NaHCO3 (1)

CO2 + 2NaOH → Na2CO3 + H2O (2) ⇒ Tùy vào tỉ lệ phản ứng mà có thể cho ra các sản phẩm muối khác nhau. 3. Điều chế

A. Trong phòng thí nghiệm: cho muối cacbonat tác dụng với dung dịch axit CaCO3 + 2HCl → CaCl2 + CO2↑ + H2O.

B. Trong công nghiệp: Khí cacbon đioxit được thu hồi từ quá trình đốt cháy hoàn toàn than… IV. AXIT CACBONIC – MUỐI CACBONAT

1. Axit cacbonic: là axit kém bền, chỉ tồn tại trong dung dịch loãng, dễ bị phân hủy thành CO2 và H2O.

H2CO3 →← HCO3- + H+ HCO3- →← H+ + CO32-

2. Muối cacbonat: A. Tính tan:

- Muối cacbonat của các kim loại kiềm, amoni và đa số muối hiđrocacbonat đều tan. - Muối cacbonat của kim loại khác thì không tan. Muối hidrocacbonat tan, muối

cacbonat không tan có thể bị nhiệt phân. B. Tính chất hóa học:

- Tác dụng với axit: muối cacbonat và muối hiđrocacbonat tác dụng dễ dàng với dung dịch axit tạo khí CO2.

Na2CO3 + HCl →NaCl + CO2 + H2O NaHCO3 + HCl →NaCl + CO2 + H2O

- Tác dụng với dung dịch kiềm: muối hiđrocacbonat tác dụng dễ dàng với dung dịch kiềm.

NaHCO3 + NaOH →Na2CO3 + H2O - Phản ứng nhiệt phân:

+ Muối cacbonat: bị nhiệt phân tạo oxit và CO2 (trừ muối của kim loại kiềm) CaCO3

0t→CaO + CO2 + Muối hiđrocacbonat bị nhiệt phân tạo muối cacbonat tương ứng, CO2 và H2O

Ca(HCO3)2 0t→ CaCO3 + CO2 + H2O

C. Úng dụng: - Canxi cacbonat CaCO3 tinh khiết là chất bột trắng, nhẹ, được dùng làm chất độn.. - Natri cacbonat khan (Na2CO3, còn gọi là sođa khan) được dùng trong công nghiệp

thủy tinh, đồ gốm, bột giặt… - Natri hiđrocacbonat NaHCO3 được dùng trong công nghiệp thực phẩm, làm thuốc

giảm đau dạ dày do thừa axit. V. SILIC

1. Tính chất vật lý và trạng thái tự nhiên: - Silic có hai dạng thù hình: silic tinh thể và silic vô định hình. - Silic tinh thể có cấu trúc giống kim cương, màu xám, có ánh kim, có tính bán dẫn. - Silic vô định hình là chất bột màu nâu. - Si là nguyên tố phổ biến thứ hai sau oxi. Trong tự nhiên, Si không có dạng tự do,

mà chỉ gặp dạng hợp chất, chủ yếu là silic đioxit, các khoáng vật silicat, thạch anh… 2. Tính chất hóa học:

98

Trong các phản ứng hóa học, silic vừa thể hiện tính oxi hóa vừa thể hiện tính khử. - Tính khử: tác dụng được với oxi, flo,... dung dịch kiềm nóng.

Si + F2 →SiF4 Si + O2

0t→ SiO2 Si + NaOH + H2O

0t→Na2SiO3 + 2H2

- Tính oxi hóa: tác dụng với một số kim loại như Ca, Mg, Fe Mg + Si 0t→Mg2Si (magie silixua)

3. Điều chế: được điều chế bằng cách dùng chất khử mạnh như Mg, Al, C khử SiO2 ở nhiệt độ

cao : SiO2 + 2Mg 0t→ Si + MgO

4. Ứng dụng: - Silic siêu tinh khiết là chất bán dẫn, được dùng trong kĩ thuật vô tuyến và điện tử,

chế tạo tế bào quang điện, pin mặt trời… VI. HỢP CHẤT CỦA SILIC

1. Silic đioxit - SiO2 là chất ở dạng tinh thể. - Silic đioxit tan chậm trong dung dịch kiềm đặc nóng, tan dể trong kiềm nóng chảy.

SiO2 + NaOH 0t→ Na2SiO3+ H2O - Silic đioxit tan được trong dung dịch HF:

SiO2 + 4HF → SiF4 + 2H2O. ⇒ Dựa vào tính chất này, người ta dùng dung dịch HF để khắc chữ lên thủy tinh.

2. Axit silixic: - H2SiO3 là chất ở dạng keo, không tan trong nướC. Khi mất một phần nước tạo thành

vật liệu xốp là silicagen. Dùng để hút hơi ẩm trong các thùng đựng hàng hóA. - Axit silixic là axit yếu, yếu hơn cả axit cacbonic nên bị axit này đẩy ra khỏi dung

dịch muối: Na2SiO3 + CO2 + H2O → Na2CO3 + H2SiO3↓.

3. Muối silicat: Dung dịch đậm đặc của Na2SiO3 và K2SiO3 gọi là thủy tinh lỏng. Vải tẩm thủy tinh lỏng

sẽ khó cháy, ngoài ra thủy tinh lỏng còn dùng để chế tạo keo dán thủy tinh và sứ.

99

B - BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM MỨC ĐỘ NHẬN BIẾT Câu 1: Kim cương và than chì là dạng

A. đồng hình của cacbon. B. đồng vị của cacbon. C. thù hình của cacbon. D. đồng phân của cacbon.

Câu 2: Cấu hình electron lớp ngoài cùng của các nguyên tố nhóm cacbon có dạng A.ns2np2. B.ns2np3. C.ns2np4. D.ns2np5.

Câu 3: Ruột bút chì được làm từ chất nào sau đây? A. Kim cương. B. Than vô định hình. C. Than chì. D. Chì.

Câu 4: Chất nào sau đây được dùng làm chất độn khi lưu hóa cao su? A. Than chì. B. Than cốc. C. Than gỗ. D. Than muội.

C©u 5: Hóa chất nào không thể đựng trong các bình thủy tinh? A. Axit sunfuric đặc. B.Xút đặc. C.Axit clohiđric. D.Axit flohiđric.

C©u 6:Thủy tinh lỏng là dung dịch đậm đặc của A.CaSiO3 và K2SiO3 B.Na2SiO3 và K2SiO3 C.K2SiO3 và MgSiO3 D.CaSiO3 và Na2SiO3

C©u 7: Chất khí nào sau đây là nguyên nhân chính gây ra hiệu ứng nhà kính? A.H2 B.N2 C.CO2 D.O2

Câu 8: Nước đá khô là A. CO2 rắn. B. NH3 rắn. C. CF2Cl2 rắn. D. F2O rắn.

Câu 9: Sođa là muối A. NaHCO3. B. Na2CO3 C. NH4HCO3 D. (NH4)2CO3

Câu 10: Thuốc muối nabica để chữa bệnh đau dạ dày chứa muối A. Na2CO3 . B. (NH4)2CO3. C. NaHCO3. D. NH4HCO3.

Câu 11: Nguyên tố phổ biến thứ hai ở vỏ trái đất là A. oxi. B. cacbon. C. silic. D. sắt.

Câu 12: Silic đioxit là chất ở dạng A. vô định hình. B. tinh thể nguyên tử. C. tinh thể phân tử. D. tinh thể ion.

Cõu 13: Khi xét về khí cacbon đioxit, điều khẳng định nào sau đây là sai? A. Chất khí không màu, không mùi, nặng hơn không khí. B. Chất khí chủ yếu gây ra hiệu ứng nhà kính. C. Chất khí không độc, nhưng không duy trì sự sống. D. Chất khí dùng để chữa cháy, nhất là các đám cháy kim loại.

Cõu 14: Tên gọi chất nào sau đây chứa CaCO3 trong thành phần hoá học? A. Đolomit. B. Cacnalit. C. Pirit. D. Xiđerit.

Cõu 15: Xét các muối cacbonat, nhận định nào sau đây là đúng? A. Tất cả các muối cacbonat đều tan trong nước. B. Tất cả các muối cacbonat đều bị nhiệt phân tạo ra oxit kim loại và cacbon đioxit. C. Tất cả các muối cacbonat đều bị nhiệt phân, trừ muối cacbonat của kim loại kiềm. D. Tất cả các muối cacbonat đều không tan trong nước.

Câu 16: Thành phần chính của khí than ướt là A. 2 2 2CO,CO ,H ,N B. 4 2 2CH ,CO,CO ,N C. 2 2 2CO,CO ,H ,NO D. 2 3 2CO,CO ,NH ,N

Câu 17: Để khắc chữ lên thủy tinh người ta dựa vào phản ứng nào sau đây? A. SiO2 + Mg → 2MgO + Si B. SiO2 + 2MaOH →Na2SiO3 + CO2 C. SiO2 + HF → SiF4 + 2H2O D. SiO2 + Na2CO3 →Na2SiO3 + CO2

Câu 18: Phản ứng nào dùng để điều chế silic trong công nghiệp?

100

A. SiO2 + 2Mg → Si + 2MgO B. SiO2 + 2C →Si + 2CO C. SiCl4 + 2Zn → 2ZnCl2 + Si D. SiH4 →Si + 2H2

Câu 19: Thành phần chính của quặng đôlômit là A. CaCO3.Na2CO3 B. MgCO3.Na2CO3 C. CaCO3.MgCO3 D. FeCO3.Na2CO3

Câu 20: Trong phòng thí nghiệm CO2 được điều chế bằng cách A. Nung CaCO3. B. Cho CaCO3 tác dụng HCl. C. Cho C tác dụng O2. D. Cho khí CO tác dụng với O2.

MỨC ĐỘ HIỂU Câu 21: Muối nào có tính chất lưỡng tính?

A. NaHSO4 B. Na2CO3 C. NaHCO3 D. CaCO3. Câu 22: Số oxi hóa cao nhất của silic thể hiện ở hợp chất nào sau đây?

A. SiH4 B. SiO C. SiO2 D. Mg2Si Câu 23: Phương trình ion rút gọn của phản ứng giữa dung dịch HCl và dung dịch Na2CO3 là

A. H+ + OH- → HOH B. 2H++ CO32. → CO2 + H2O C. Na+ + Cl- → NaCl D. 2H+ + Na2CO3→ 2Na+ + CO2 + H2O

Câu 24: Cacbon phản ứng với tất cả các chất trong dãy nào sau đây? A. Na2O, NaOH, HCl B. Al, HNO3 đặc, KClO3 C. Ba(OH)2, Na2CO3, CaCO3 D. NH4Cl, KOH, AgNO3

Câu 25: Tính oxi hoá của cacbon thể hiện ở phản ứng nào sau đây? A. 2C + Ca→

0t CaC2 B. C + 2CuO 0t→ 2Cu + CO2

C. C + CO20t→ 2CO D. C + H2O

0t→ CO + H2 Câu 26: Tính khử của cacbon thể hiện ở phản ứng nào trong các phản ứng sau đây?

A. 2C + Ca 0t→CaC2 B. C + 2H2

0,xt t→CH4 C. C + CO2

0t→ 2CO D. 3C + 4Al 0t→Al4C3

Câu 27: Phát biểu nào sau đây đúng nhất? Cacbon và silic đều A. phản ứng được với NaOH. B. có tính khử và tính oxi hóa. C. có tính khử mạnh. D. có tính oxi hóa mạnh.

Câu 28: Trong các phản ứng hoá học sau đây, phản ứng nào sai? A. 2 4 2SiO 4HF SiF 2H O+ → + B. 2 4 2SiO 4HCl SiCl 2H O+ → + C. 0t

2SiO 2C Si 2CO+ → + D. 0t2SiO 2Mg Si 2MgO+ → +

Câu 29: Sự hình thành thạch nhũ trong các hang động đá vôi là nhờ phản ứng hoá học nào sau đây?

A. CaCO3 + CO2+ H2O →Ca(HCO3)2 B. Ca(OH)2 + Na2CO3 → CaCO3 + 2NaOH C. CaCO3 →CaO + CO2 D. Ca(HCO3)2 →CaCO3 + CO2+ H2O

Câu 30: Phản ứng nào sau đây không xảy ra? A. 0t

3 2CaCO CaO CO→ + B. 0t3 2MgCO MgO CO→ +

C. 0t3 2 3 2 22NaHCO Na CO CO H O→ + + D. 0t

2 3 2 2Na CO Na O CO→ + Câu 31: Dẫn luồng khí CO qua hổn hợp 2 3 2 3Al O ,CuO,MgO,Fe O (nóng) sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được chất rắn là

101

A. 2 3Al O ,Cu,MgO,Fe B. Al,Fe,Cu,Mg C. 2 3Al O ,Cu,Mg,Fe D. 2 3 2 3Al O ,Fe O ,Cu,MgO

Câu 32: Natri silicat có thể được tạo thành bằng cách nào sau đây? A. Đun SiO2 với NaOH nóng chảy. B. Cho SiO2 tác dụng với dung dịch NaOH loãng C. Cho K2SiO3 tác dụng với NaHCO3 D. Cho Si tác dụng với dung dịch NaCl

Câu 33: Silic phản ứng với dãy chất nào sau đây? A. CuSO4, SiO2 H2SO4 (l) B. F2, Mg, NaOH C. HCl, Fe(NO3)2, CH3COOH D. Na2SiO3, Na3PO4, NaCl

Câu 34: Khí CO2 không thể dập tắt đám cháy chất nào sau đây? A.Magiê B.Cacbon C. Photpho D. Metan

Câu 35: Khí CO không khử được oxit nào sau đây ở nhiệt độ cao? A.CuO B.CaO C.PbO D.ZnO

Câu 36: Để phân biệt khí SO2 và khí CO2 thì thuốc thử nên dùng là A. Nước Brom B. Dung dịch Ca(OH)2 C. Dung dịch Ba(OH)2 D. Dung dịch BaCl2

MỨC ĐỘ VẬN DỤNG Câu 37: Có hiện tượng gì xảy ra khi nhỏ từ từ tới dư dung dịch NaOH vào dung dịch Ba(HCO3)2?

A. Không có hiện tượng gì B. Có kết tủa trắng xuất hiện không tan trong NaOH dư C. Có kết tủa trắng xuất hiện trong tan NaOH dư D. Có sủi bột khí không màu thoát ra.

Câu 38: Sục 1,12 lít khí CO2(đktc) vòa 200ml dung dịch Ba(OH)2 0,2M. Khối lượng kết tủa thu được là

A. 78,8g B. 98,5g C. 5,91g D. 19,7g Câu 39: Sục 2,24lít CO2(đktc) vào 400ml dung dịch A chứa NaOH 1M và Ca(OH)2 0,01M thu được kết tủa có khối lượng là

A. 10g B. 0,4g C. 4g D. 12,6g Câu 40: Cho 115g hỗn hợp ACO3, B2CO3 và R2CO3 tác dụng hết HCl dư thì thu được 0,896 lít CO2(đktc). Cô cạn dd sau phản ứng thu được chất rắn có khối lượng là

A. 120g B. 115,44g C. 110g D. 116,22g Câu 41: Cho 5,6 lít CO2(đktc) đi qua 164ml dd NaOH 20%(d=1,22) thu được dd X. Cô cạn dd X thì thu được bao nhiêu gam muối

A. 26,5g B. 15,5g C. 46,5g D. 31g Câu 42: Khử hoàn toàn 24g hỗn hợp CuO và Fe2O3 có tỉ lệ mol là 1:1 cần 8,96 lít CO(đktc). Phần trăm khối lượng của CuO và Fe2O3 trong hỗn hợp là

A. 33,33% và 66,67% B. 66,67% và 33,33% C. 40,33% và 59,67% D. 59,67% và 40,33%

Câu 43: Chỉ dùng thêm 1 hoá chất để nhận biết được 3 lọ mất nhãn chứa các dd sau H2SO4; BaCl2; Na2SO4

A.phenolphtalein B. dd AgNO3 C. dd Na2CO3 D. quỳ tím. Câu 44. Hấp thụ hoàn toàn 2,24 lít CO2 (đktc) vào dung dịch nước vôi trong có chứa 0,075 mol Ca(OH)2. Sản phẩm thu được sau phản ứng gồm:

A. Chỉ có CaCO3 B. Chỉ có Ca(HCO3)2

102

C. CaCO3 và Ca(HCO3)2 D. Ca(HCO3)2 và CO2 Câu 45. Dẫn 5,6 lít CO2 (đktc) vào bình chứa 200ml dung dịch NaOH nồng độ a M; dung dịch thu được có khả năng tác dụng tối đa 100 ml dung dịch KOH 1M. Giá trị của a là?

A. 0,75 B. 1,5 C. 2 D. 2,5 Câu 46: Hấp thụ toàn bộ 0,896 lít CO2 vào 3 lít dd Ca(OH)2 0,01M được?

A. 1g kết tủa B. 2g kết tủa C. 3g kết tủa D. 4g kết tủa Câu 47: Hấp thụ 0,224lít CO2 (đktc) vào 2 lít Ca(OH)2 0,01M ta thu được m gam kết tủa. Gía trị của m là?

A. 1g B. 1,5g C. 2g D. 2,5g Câu 48: Dẫn V lít CO2 (đkc) vào 300ml dd Ca(OH)2 0,5 M. Sau phản ứng được 10g kết tủa. V có giá trị là

A. 2,24 lít B. 3,36 lít C. 4,48 lít D. A,C đúng Câu 49: Hấp thụ toàn bộ x mol CO2 vào dung dịch chứa 0,03 mol Ca(OH)2 được 2 gam kết tủa. gía trị x?

A. 0,02 mol và 0,04 mol B. 0,02mol và 0,05 mol C. 0,01mol và 0,03 mol D. 0,03mol và 0,04 mol

Câu 50: Hoà tan hoàn toàn 22,45 gam hỗn hợp MgCO3, BaCO3 (trong đó chứa a % khối lượng MgCO3) bằng dung dịch HCl rồi cho khí thoát ra hấp thụ hết vào dung dịch chứa 0,2 mol Ca(OH)2 thu được kết tủa D. Để lượng D là lớn nhất thì giá trị của a là

A. 18,7. B. 43,9. C. 56,1. D. 81,3. MỨC ĐỘ VẬN DỤNG CAO Câu 51: Cho khí CO khử hoàn toàn hỗn hợp gồm FeO, Fe2O3, Fe3O4 thấy có 4,48 lít khí CO2(đktc) thoát ra. Thể tích khí CO(đktc) tham gia phản ứng là

A. 1,12lít B. 2,24 lít C. 3,36 lít D. 4,48 lít Câu 52: Khử hoàn toàn 5,8g oxít sắt bằng CO ở nhiệt độ cao .Sản phẩm khí dẫn vào bình nước vôi trong dư tạo ra 10 g kết tủa .Công thức phân tử của oxits sắt là:

A.FeO B.Fe2O3 C.Fe3O4 D.Không xác định được Câu 53: Khử 4,64g hh X gồm FeO và Fe2O3;Fe3O4 có số mol bằng nhau và bằng khí CO dư thì thu được chất rắn Y.Khí thoát ra sau phản ứng dược dẫn vào dd Ba(OH)2dư thu được 1,97g kết tủa .Khối lượng chất rắn Y là:

A.4,48g B.4,84g C.4,40g D.4,68g Câu 54: Hấp thụ hoàn toàn 2,688 lít CO2 (đktc) vào 2,5 lít dung dịch Ba(OH)2 nồng độ a mol/l, thu được 15,76 gam kết tủa. Gía trị của a là?

A. 0,032 B. 0,048 C. 0,06 D. 0,04 Câu 55: Sục 4,48 lít (đktc) CO2 vào 100ml hỗn hợp dung dịch gồm KOH 1M và Ba(OH)2 0,75M. Sau khi khí bị hấp thụ hoàn toàn thấy tạo m g kết tủa. Tính m

A. 23,64g B. 14,775g C. 9,85g D. 16,745g Câu 56: Hấp thụ 3,36 lít SO2 (đktc) vào 0,5 lít hỗn hợp gồm NaOH 0,2M và KOH 0,2M. Cô cạn dung dịch sau phản ứng thu đợc khối lợng muối khan là

A. 9,5gam B. 13,5g C. 12,6g D. 18,3 g Câu 57: Thổi V lit (đktc) CO2 vào 100 ml dd Ca(OH)2 1M, thu được 6g kết tủa. Lọc bỏ kết tủa lấy dd đun nóng lại có kết tủa nữa. Gía trị V là:

A. 3,136 B. 1,344 C. 1,344 hoặc 3,136 D. 3,36 hoặc 1,12 Câu 58: Cho 1,84g hh 2 muối gồm XCO3 và YCO3 tác dụng hết với dd HCl thu được 0,672lít CO2 và dd X (các khí đo ở đktc).Khối lượng muối trong dd X là:

103

A.1,17g B.2,17g C.3,17g D.2,71g Câu 59: Cho 0,448 lít khí CO2 (ở đktc) hấp thụ hết vào 100 ml dung dịch chứa hỗn hợp NaOH 0,06M và Ba(OH)2 0,12M, thu được m gam kết tủa. Giá trị của m là .

A. 1,182. B. 3,940. C. 1,970. D. 2,364. Câu 60: Sục 2,24 lít (đktc) CO2 vào 100ml hỗn hợp dung dịch gồm KOH 1M và Ba(OH)2 0,75M. Sau khi khí bị hấp thụ hoàn toàn thấy tạo m g kết tủa. Tính m

A. 19,7g B. 14,775g C. 23,64g D. 16,745g

CHỦ ĐỀ 3: HÓA HỮU CƠ CHƯƠNG 1: ĐẠI CƯƠNG HÓA HỮU CƠ

I - LÍ THUYẾT 1. Khái quát về hợp chất hữu cơ

- Hợp chất hữu cơ là hợp chất có chứa cacbon (trừ NH4HCO3, (NH2)2CO, (NH4)2CO3, CaCO3,..) 2. Một số khái niệm trong hóa học hữu cơ

(1) Công thức đơn giản, công thức nguyên, công thức phân tử, công thức cấu tạo CTĐG CTN CTPT CTCT

Cx’Hy’Oz’Nt’ (x’, y’, z’, t’ là các số nguyên

tối giản)

(Cx’Hy’Oz’Nt’)n n là hệ số nguyên

(12x’+y’+16z’+14t’).n = MA

CxHyOzNt (x, y, z, t là bội số của x’, y’, z’,

t’)

là dạng khai triển để thể hiện trật tự liên kết của các nguyên tử trong phân tử.

(2) Đồng đẳng, đồng phân Đồng đẳng Đồng phân

- Là các chất có cùng nhóm chức (-OH, -CHO, -COOH, -NH2…) hơn kém nhau một hoặc nhiều nhóm -CH2 (metilen). - Các chất đồng đẳng có tính chất hóa học giống nhau.

- Là các chất cùng CTPT nhưng khác nhau về CTCT. - Các chất đồng phân có tính chất hóa học khác nhau.

VD: dãy đồng đẳng của ancol etylic CH3OH, C2H5OH, C3H7OH,…, CnH2n+1OH.

VD: cùng CTPT C2H6O có các đồng phân CH3-CH2OH CH3-O-CH3 Ancol etylic Đimetyl ete

(3) Đồng phân cấu tạo, đồng phân lập thể (đồng phân hình học, đồng phân cis-trans,…) - Đồng phân bao gồm: đồng phân cấu tạo và đồng phân lập thể. - Đồng phân cấu tạo: là những chất có cùng CTPT nhưng CTCT khác nhau. - Đồng phân lập thể gồm các dạng: đồng phân cis-trans hay đồng phân hình học hay đồng phân cấu hình hay đồng phân E-Z để miêu tả hướng của nhóm chức trong một phân tử. - Điều kiện có đồng phân Cis-Trans:

-Có nối đôi hoặc vòng. -2 nhóm thế ( hoặc ngtử) ở cùng cacbon phải khác nhau. -2 nhóm thế (hoặc ngtử) ở hai cacbon nối đôi phải khác nhau.

http://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90%E1%BB%93ng_ph%C3%A2n_l%E1%BA%ADp_th%E1%BB%83

http://vi.wikipedia.org/wiki/Nh%C3%B3m_ch%E1%BB%A9c

104

Cis-2-buten

Trans-2-buten (4) Hợp chất no, không no, mạch hở, mạch vòng

Hợp chất no Hợp chất không no Mạch hở Mạch vòng là hợp chất chỉ chứa liên kết đơn (–).

ngoài liên kết đơn còn có liên kết đôi (=), liên kết ba (≡).

các nguyên tử không liên kết tạo thành mạch kín.

các nguyên tử liên kết tạo thành mạch kín.

H │

H─C─H │

H Metan

CH2=CH2

Etilen

HC≡CH Axetilen

CH2=CH-CH3 Propilen

Xiclopropan

(5) Nhóm chức, đơn chức, đa chức, tạp chức Nhóm chức Đơn chức Đa chức Tạp chức

Là nhóm nguyên tử gây nên tính chất đặc trưng của hợp chất.

- Chỉ chứa một nhóm chức. - VD: C2H5OH, CH3COOH,…

- Chứa nhiều nhóm chức giống nhau. - VD: C2H4(OH)2, CH2(COOH)2,…

- Chứa nhiều nhóm chức khác nhau. - VD: HOCH2COOH, NH2CH2COOH …

6) Bậc của cacbon: bậc của cacbon là số nguyên tử cacbon liên kết trực tiếp với nguyên tử cacbon đó. Trong phân tử hợp chất hữu cơ, nguyên tử cacbon được gọi là cacbon bậc một, bậc hai, bậc ba hay bậc bốn tuỳ theo nguyên tử cacbon đó liên kết với một, hai, ba hoặc bốn nguyên tử cacbon khác.

3. Lập công thức phân tử của hợp chất hữu cơ A (CxHyOzNt)

(1) Phân tích định tính: xác định các nguyên tố tạo nên hợp chất. (2) Phân tích định lượng: xác định %, m hoặc mol của từng nguyên tố trong hợp chất. - Tìm số mol và khối lượng của từng nguyên tố trong A

nC = nCO2 + nCaCO3 + … ⇒ mC = 12.nC

nH = 2.nH2O ⇒ mH = nH nN = 2.nN2 ⇒ mN = 14.nN nO = (mA – mC – mH – mN):16 ⇒ mO = mA – mC – mH – mN

- Công thức tìm MA: MA = dA/B.MB hoặc MA = A

A

mn

hoặc MA = . .1000.

ct

dm

K mm t∆

(3) Lập công thức phân tử dựa vào số liệu phân tích định lượng - Cách 1:

105

12 16 14 A

C H O N A

Mx y z tm m m m m

= = = = ⇒ x, y, z, t ⇒ CTPT là CxHyOzNt

12 16 14% % % % 100

AMx y z tC H O N= = = = ⇒ x, y, z, t ⇒ CTPT là CxHyOzNt

- Cách 2: : : : : : :

12 1 16 14C O NHm m mmx y z t = = x’: y’: z’: t’

Hoặc % % % %: : : : : :12 1 16 14

C H O Nx y z t = = x’: y’: z’: t’

⇒ CTPT có dạng: (Cx’Hy’Oz’Nt’)n với (12x’+y’+16z’+14t’).n = MA ⇒ tìm n 4. Đặc điểm cấu tạo và tính chất đặc trưng của HCHC

Cấu tạo Tính chất vật lí Tính chất hoá học Liên kết cộng hoá trị là chủ yếu.

Hợp chất hữu cơ có nhiệt độ nóng chảy, nhiệt độ sôi thấp (dễ bay hơi), thường không tan hoặc ít tan trong nước, dễ tan trong dung môi hữu cơ.

- Đa số hợp chất hữu cơ đều dễ cháy, kém bền với nhiệt, dễ bị nhiệt phân. - Phản ứng của các hợp chất hữu cơ thường xảy ra chậm, không hoàn toàn, không theo một hướng nhất định, cần đun nóng hoặc xúc tác.

5. Các phương pháp tinh chế HCHC

(1) Phương pháp chưng cất: khi hỗn hợp các chất lỏng hoặc rắn có to nóng chảy, to sôi khác nhau.

(2) Phương pháp chiết: khi hỗn hợp các chất lỏng không trộn lẫn vào nhau. (3) Phương pháp kết tinh: khi chất cần tách có độ tan khác biệt so với các chất trong

hỗn hợp. 6. Phân loại HCHC

(1) Hidrocacbon: mạch hở (no, không no), mạch vòng (no, không no)

HC no

H │

H─C─H

│ H Metan

HC không no 1 nối đôi

CH2=CH2 Etilen

HC không no 2 nối đôi trở lên

H2C=CH-CH=CH2

Butađien-1,3

HC không no 1 nối ba

HC≡CH Axetilen

HC vòng no (chỉ có nối đơn)

HC vòng thơm (vòng

benzen)

HC vòng không no

HC mạch vòng HC mạch hở

Hiđrocacbon

106

(2) Dẫn xuất hidrocacbon (hợp chất có nhóm chức): ancol và ete; andehit và xeton; axit và este; amin, amino axit…

Ancol-rượu CH3-CH2-OH (rượu etilic) Ete CH3-O-CH3 (Đimetylete)

Phenol OH

OH gắn lên vòng

Rượu thơm

CH2OH

OH không gắn lên

vòng

Anđehit

H-CHO (anđehit formic)

CH3-CHO

(anđehit axetic)

Hay: CH3

Xeton

CH3-C-CH3

║ O

(axeton)

Axit cacboxylic CH3-COOH (axit axetic) Hay: CH3

Este CH3-COO-CH3 (metyl axetat)

Amin

CH3NH2 (metyl amin) Amino axit NH2CH2COOH (α-amino axetic)

7. Công thức cấu tạo và gọi tên của HCHC

(1) Cách viết công thức cấu tạo - Số liên kết (─) xung quanh mỗi nguyên tử bằng với hóa trị của nguyên tố.

Liên kết đơn (─) có tên gọi liên kết xicma δ (liên kết xicma là một loại liên kết bền). Liên kết đôi (=) gồm 1 liên kết xicma δ (bền) và 1 liên kết pi π (kém bền). Liên kết đôi (≡) gồm 1 liên kết xicma δ (bền) và 2 liên kết pi π (kém bền).

- Hóa trị của một số nguyên tố trong hợp chất hữu cơ: Hóa trị I: H, F, Cl, Br, I, K, Na,… Hóa trị II: O, S, Ca, Ba,… Hóa trị III: N, P, Fe, Al,… Hóa trị IV: C, Si,…

C O

H

C O

OH

Hợp chất hữu cơ có nhóm chức

107

- Viết mạch C, bẻ nhánh, di chuyển nối đôi, nối ba, tạo vòng, thay đổi nhóm chức,… - Công thức tính (số liên kết pi + vòng) của CxHyOzNtXr (X là halogen)

Số liên kết pi + vòng =2

22 rytx −−++

Chú ý: - Công thức tính số liên kết pi + vòng chỉ áp dụng cho hợp chất cộng hóa trị. - Các nguyên tố hóa trị II như oxi, lưu huỳnh không ảnh hưởng tới độ bất bão hòa.

- Một số dạng công thức thường gặp: CnH2n+2 (chỉ chứa nối đơn, gồm mạch thẳng và nhánh)

CnH2n (có 1 nối đôi hoặc vòng và nhánh) CnH2n-2 (có 1 nối ba hoặc 2 nối đôi hoặc 1 nối đôi 1 vòng và nhánh) CnH2n-6 (chứa vòng benzen và nhánh) CxHyO (dạng R-OH; R-O -R’, R-CHO, R-CO-R’) CxHyO2 (dạng R-COOH, R-COO -R’, HO-R-CHO..) CxHyN (dạng R-NH2; R1-NH-R2,…) CxHyNO2 (dạng NH2RCOOH, RCOONH3R’…) CxHyNO3 (dạng RNH3-HCO3, RCOO-NH3R’OH, HORCOO-NH3R’,…) CxHyN2O3 (dạng RNH3NO3, (RNH3)2CO3, NH2RNH3-HCO3…) (2) Cách gọi tên: tên thường và tên hệ thống ( gồm tên thay thế, tên gốc chức) - Tên thông thường: được gắn liền với quá trình tìm ra hợp chất. - Tên hệ thống IUPAC (a) Tên gốc chức: tên phần gốc + tên phần định chức

Tên gốc Tên phần định chức Gốc Tên Gốc Tên Chức Tên Chức Tên -CH3 Metyl -C2H3 Vinyl -F Florua -O- ete -C2H5 Etyl -C3H5 Anlyl -Cl Clorua -CHO --- -C3H7 Propyl -C6H5 Phenyl -Br Bromua -CO- --- -C4H9 Butyl -

CH2C6H5 Benzyl -I Iotua -

COOH ---

-CnH2n+1

Ankyl … -OH ic -COO- ---

(b) Tên thay thế: số chỉ vị trí - tên phần thế | mạch chính - số chỉ vị trí - tên phần định chức - Số chỉ vị trí: là các số tự nhiên 1, 2, 3, 4…(số và chữ cách nhau bằng dấu “–“) - Tên phần thế

-CH3 Metyl -C2H3 Vinyl -F Flo -C2H5 Etyl -C3H5 Anlyl -Cl Clo -C3H7 Propyl -C6H5 Phenyl -Br Brom -C4H9 Butyl -

CH2C6H5 Benzyl -I Iot

-CnH2n+1

Ankyl …

- Tên mạch chính - Mạch chính là mạch C dài nhất nhiều nhánh nhất có nhóm chức, nối đôi, nối ba.

- Đánh số từ phía có nhóm chức, nối đôi, nối ba hoặc nhiều nhánh nhất.

108

- Tên chức

Chức Tên Chức Tên ─ an -OH ol = en -CHO al ≡ in -CO- on … … -COOH oic

vòng no

Xiclo (đứng đầu)

-NH2 amin

8. Phân loại phản ứng hữu cơ và các quy tắc phản ứng

(1) Phản ứng thế (quy tắc thế): - Thế ngoài vòng benzen: cần có ánh sáng và ưu tiên thế H của C bậc cao để tạo sản phẩm chính. - Thế trên vòng benzen: cần xúc tác bột Fe/to và sản phẩm phụ thuộc vào nhóm X đã có trên vòng.

- X là nhóm no (nhóm đẩy electron: -NH2, -OH, -CH3, -C2H5,.. -CnH2n+1) sẽ dễ thế vào ortho và para (o, p). - X là nhóm không no (nhóm hút electron: -NO2, -CHO, -COOH, -CH=CH2,..) sẽ dễ thế vào mêta (m).

(2) Phản ứng cộng (quy tắc cộng Maconhicop): H+ vào C nối đôi, nối ba bậc thấp (C ít H) X- (-OH, -Cl, -Br,…) vào C nối đôi, nối ba còn lại tạo sản phẩm chính.

(3) Phản ứng tách (quy tắc cộng Zaixep): X- (-OH, -Cl, -Br,…) sẽ tách cùng với H+ của C bậc cao bên cạnh để tạo nối đôi, nối ba là sản phẩm chính.

II - BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM

BIẾT Câu 1: Thành phần các nguyên tố trong hợp chất hữu cơ

X

o m

p

109

A. nhất thiết phải có cacbon, thường có H, hay gặp O, N sau đó đến halogen, S, P... B. gồm có C, H và các nguyên tố khác. C. bao gồm tất cả các nguyên tố trong bảng tuần hoàn. D. thường có C, H hay gặp O, N, sau đó đến halogen, S, P.

Câu 2: Đặc điểm chung của các phân tử hợp chất hữu cơ là 1. thành phần nguyên tố chủ yếu là C và H. 2. có thể chứa nguyên tố khác như Cl, N, P, O. 3. liên kết hóa học chủ yếu là liên kết cộng hoá trị. 4. liên kết hoá học chủ yếu là liên kết ion. 5. dễ bay hơi, khó cháy. 6. phản ứng hoá học xảy ra nhanh.

Các phát biểu đúng là: A. 4, 5, 6. B. 1, 2, 3. C. 1, 3, 5. D. 2, 4, 6.

Câu 3: Cấu tạo hoá học là A. số lượng liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử. B. các loại liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử. C. thứ tự liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử. D. bản chất liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử.

Câu 4: Phát biểu nào sau được dùng để định nghĩa công thức đơn giản nhất của hợp chất hữu cơ ?

A. Công thức đơn giản nhất là công thức biểu thị số nguyên tử của mỗi nguyên tố trong phân tử.

B. Công thức đơn giản nhất là công thức biểu thị tỉ lệ tối giản về số nguyên tử của các nguyên tố trong phân tử.

C. Công thức đơn giản nhất là công thức biểu thị tỉ lệ phần trăm số mol của mỗi nguyên tố trong phân tử.

D. Công thức đơn giản nhất là công thức biểu thị tỉ lệ số nguyên tử C và H có trong phân tử. Câu 5: Cho chất axetilen (C2H2) và benzen (C6H6), hãy chọn nhận xét đúng trong các nhận xét sau :

A. Hai chất đó giống nhau về công thức phân tử và khác nhau về công thức đơn giản nhất. B. Hai chất đó khác nhau về công thức phân tử và giống nhau về công thức đơn giản nhất. C. Hai chất đó khác nhau về công thức phân tử và khác nhau về công thức đơn giản

nhất. D. Hai chất đó có cùng công thức phân tử và cùng công thức đơn giản nhất.

Câu 6: Đặc điểm chung của các cacbocation và cacbanion là: A. kém bền và có khả năng phản ứng rất kém. B. chúng đều rất bền vững và có khả năng phản ứng cao. C. có thể dễ dàng tách được ra khỏi hỗn hợp phản ứng. D. kém bền và có khả năng phản ứng cao.

Câu 7: Phản ứng hóa học của các hợp chất hữu cơ có đặc điểm là: A. thường xảy ra rất nhanh và cho một sản phẩm duy nhất. B. thường xảy ra chậm, không hoàn toàn, không theo một hướng nhất định. C. thường xảy ra rất nhanh, không hoàn toàn, không theo một hướng nhất định. D. thường xảy ra rất chậm, nhưng hoàn toàn, không theo một hướng xác định.

Câu 8: Phát biểu nào sau đây là sai ?

110

A. Liên kết hóa học chủ yếu trong hợp chất hữu cơ là liên kết cộng hóa trị. B. Các chất có cấu tạo và tính chất tương tự nhau nhưng về thành phần phân tử khác

nhau một hay nhiều nhóm -CH2- là đồng đẳng của nhau. C. Các chất có cùng khối lượng phân tử là đồng phân của nhau. D. Liên kết ba gồm hai liên kết π và một liên kết σ.

Câu 9: Kết luận nào sau đây là đúng ? A. Các nguyên tử trong phân tử hợp chất hữu cơ liên kết với nhau không theo một thứ tự

nhất định. B. Các chất có thành phần phân tử hơn kém nhau một hay nhiều nhóm -CH2-, do đó

tính chất hóa học khác nhau là những chất đồng đẳng. C. Các chất có cùng công thức phân tử nhưng khác nhau về công thức cấu tạo được

gọi là các chất đồng đẳng của nhau. D. Các chất khác nhau có cùng công thức phân tử được gọi là các chất đồng phân của

nhau. Câu 10: Các chất có cấu tạo và tính chất hoá học tương tự nhau, chúng chỉ hơn kém nhau một hay nhiều nhóm metylen (-CH2-) được gọi là

A. đồng phân. B. đồng vị. C. đồng đẳng. D. đồng khối.

Câu 11: Hợp chất chứa một liên kết π trong phân tử thuộc loại hợp chất A. không no. B. mạch hở. C. thơm. D. no hoặc vòng.

Câu 12: Hợp chất hữu cơ được phân loại như sau: A. Hiđrocacbon và hợp chất hữu cơ có nhóm chức. B. Hiđrocacbon và dẫn xuất của hiđrocacbon. C. Hiđrocacbon no, không no, thơm và dẫn xuất của hiđrocacbon. D. Tất cả đều đúng.

Câu 13: Phát biểu không chính xác là: A. Tính chất của các chất phụ thuộc vào thành phần phân tử và cấu tạo hóa học. B. Các chất có cùng khối lượng phân tử là đồng phân của nhau. C. Các chất là đồng phân của nhau thì có cùng công thức phân tử. D. Sự xen phủ trục tạo thành liên kết σ, sự xen phủ bên tạo thành liên kết π.

Câu 14: Nung một hợp chất hữu cơ X với lượng dư chất oxi hóa CuO người ta thấy thoát ra khí CO2, hơi H2O và khí N2. Chọn kết luận chính xác nhất trong các kết luận sau :

A. X chắc chắn chứa C, H, N và có thể có hoặc không có oxi. B. X là hợp chất của 3 nguyên tố C, H, N. C. Chất X chắc chắn có chứa C, H, có thể có N. D. X là hợp chất của 4 nguyên tố C, H, N, O.

Câu 15: Cho hỗn hợp các ankan sau: pentan (sôi ở 36oC), heptan (sôi ở 98oC), octan (sôi ở 126oC), nonan (sôi ở 151oC). Có thể tách riêng các chất đó bằng cách nào sau đây ?

A. Kết tinh. B. Chưng cất C. Thăng hoa. D. Chiết. Câu 16: Các chất trong nhóm chất nào dưới đây đều là dẫn xuất của hiđrocacbon ?

A. CH2Cl2, CH2Br-CH2Br, NaCl, CH3Br, CH3CH2Br. B. CH2Cl2, CH2Br-CH2Br, CH3Br, CH2=CHCOOH, CH3CH2OH. C. CH2Br-CH2Br, CH2=CHBr, CH3Br, CH3CH3. D. HgCl2, CH2Br-CH2Br, CH2=CHBr, CH3CH2Br.

Câu 17: Cho các chất : C6H5OH (X) ; C6H5CH2OH (Y) ; HOC6H4OH (Z) ; C6H5CH2CH2OH (T). Các chất đồng đẳng của nhau là:

A. Y, T. B. X, Z, T. C. X, Z. D. Y, Z. Câu 18: Trong những dãy chất sau đây, dãy nào có các chất là đồng phân của nhau ?

111

A. C2H5OH, CH3OCH3. B. CH3OCH3, CH3CHO. C. CH3CH2CH2OH, C2H5OH. D. C4H10, C6H6.

Câu 19: Các chất hữu cơ đơn chức Z1, Z2, Z3 có CTPT tương ứng là CH2O, CH2O2, C2H4O2. Chúng thuộc các dãy đồng đẳng khác nhau. Công thức cấu tạo của Z3 là

A. CH3COOCH3. B. HOCH2CHO. C. CH3COOH. D. CH3OCHO.

HIỂU

Câu 1: Trong công thức CxHyOzNt tổng số liên kết π và vòng là: A. (2x-y + t+2)/2. B. (2x-y + t+2). C. (2x-y - t+2)/2. D. (2x-y + z + t+2)/2.

Câu 2: Vitamin A công thức phân tử C20H30O, có chứa 1 vòng 6 cạnh và không có chứa liên kết ba. Số liên kết đôi trong phân tử vitamin A là

A. 7. B. 6. C. 5. D. 4. Câu 3: Licopen, công thức phân tử C40H56 là chất màu đỏ trong quả cà chua, chỉ chứa liên kết đôi và liên kết đơn trong phân tử. Hiđro hóa hoàn toàn licopen được hiđrocacbon C40H82. Vậy licopen có

A. 1 vòng; 12 nối đôi. B. 1 vòng; 5 nối đôi. C. 4 vòng; 5 nối đôi. D. mạch hở; 13 nối đôi.

Câu 4: Metol C10H20O và menton C10H18O chúng đều có trong tinh dầu bạc hà. Biết phân tử metol không có nối đôi, còn phân tử menton có 1 nối đôi. Vậy kết luận nào sau đây là đúng ?

A. Metol và menton đều có cấu tạo vòng. B. Metol có cấu tạo vòng, menton có cấu tạo mạch hở. C. Metol và menton đều có cấu tạo mạch hở. D. Metol có cấu tạo mạch hở, menton có cấu tạo vòng.

Câu 5: Trong hợp chất CxHyOz thì y luôn luôn chẵn và y ≤ 2x+2 là do: A. a ≥ 0 (a là tổng số liên kết π và vòng trong phân tử). B. z ≥ 0 (mỗi nguyên tử oxi tạo được 2 liên kết). C. mỗi nguyên tử cacbon chỉ tạo được 4 liên kết. D. cacbon và oxi đều có hóa trị là những số chẵn.

Câu 6: Tổng số liên kết π và vòng ứng với công thức C5H9O2Cl là: A. 0. B. 1. C. 2. D. 3.

Câu 7: Tổng số liên kết π và vòng ứng với công thức C5H12O2 là: A. 0. B. 1. C. 2. D. 3.

Câu 8: Hợp chất hữu cơ có công thức tổng quát CnH2n+2O2 thuộc loại A. ancol hoặc ete no, mạch hở, hai chức. B. anđehit hoặc xeton no, mạch hở, hai chức. C. axit hoặc este no, đơn chức, mạch hở. D. hiđroxicacbonyl no, mạch hở.

Câu 9: Ancol no mạch hở có công thức tổng quát chính xác nhất là A. R(OH)m. B. CnH2n+2Om. C. CnH2n+1OH. D. CnH2n+2-m(OH)m.

Câu 10: Công thức tổng quát của anđehit đơn chức mạch hở có 1 liên kết đôi C=C là: A. CnH2n+1CHO. B. CnH2nCHO. C. CnH2n-1CHO. D. CnH2n-3CHO.

Câu 11: Anđehit mạch hở có công thức tổng quát CnH2n-2O thuộc loại A. anđehit đơn chức no. B. anđehit đơn chức chứa một liên kết đôi trong gốc hiđrocacbon.

112

C. anđehit đơn chức chứa hai liên kết π trong gốc hiđrocacbon. D. anđehit đơn chức chứa ba liên kết π trong gốc hiđrocacbon.

Câu 12: Công thức tổng quát của ancol đơn chức mạch hở có 2 nối đôi trong gốc hiđrocacbon là

A. CnH2n-4O. B. CnH2n-2O. C. CnH2nO. D. CnH2n+2O. Câu 13: Nhóm chất nào sau đây không chứa các đồng phân của nhau:

(I) CH2 = CH – CH = CH2 (II) (CH3)2C = CH – CH3 (III) CH2 = CH – CH2 – CH = CH2 (IV) CH2 = CH – CH = CH – CH3 A. II, III B. II, III, IV C. III, IV D. I, II, IV

Câu 14: Nhóm chất nào sau đây là đồng phân cấu tạo của nhau: (I) (CH3)2C = CH – CH3 (II) CH2 = CH – CH2 – CH3

(III) (IV)

A. II, III B. III, IV C. I, II D. II, III, IV

Câu 15: Nhóm chất nào sau đây không là đồng đẳng của nhau: (I) CH3 –CHOH – CH3 (II) HO – CH2 – CH3 (III) CH3 – CH2 – CH2 – OH (IV) (CH3)2CH – CH2 – OH A. II, III B. I, II C. I, III D. I, IV

Câu 16: Nhóm chất nào sau đây là đồng đẳng của benzen:

A. (2),(3),(4) B. (2),(3) C. (1),(2),(4) D. (1),(2),(3),(4) Câu 17: Nhóm chất nào sau đây là đồng phân cấu tạo của nhau:

(I) CH2 = CH – CH = CH2 (II) CH ≡ C – CH2 – CH3 (III) CH2 = C = CH – CH3 (IV) CH3 – C ≡ C – CH3 A. I, III B. II, IV C. I, III, IV D. I, II, III, IV

Câu 18: Nhóm chất nào sau đây là đồng đẳng của nhau: (I) CH3 – CH = CH2 (II) CH2 = CH – (CH2)2 – CH3

(III) (IV) A. I, III B. III, IV C. II, III, IV D. I, II

Câu 19: Hợp chất hữu cơ nào sau đây không có đồng phân cis-trans ? A. 1,2-đicloeten. B. but-2-en. C. pent-2-en. D. 2-metyl pent-2-en.

Câu 20: Chất nào sau đây có đồng phân hình học: (X) CH2 = C(CH3)2 (Y) CH3HC = CHCH3 (Z) CH2 = C = CHCH3 (T) (CH3)(C2H5)C = CHCH3 A. X, Y B. Y C. Y, Z, T D. Y, T

Câu 21: Hợp chất nào dưới đây không có đồng phân cis - tram: A. CHCl = CHCl B. (CH3)2C = CHCH3

CH3

CH=CH2 CH3 C2H5 CH2 -CH2 -CH3

CH3

(2) (3) (1) (4)

CH3

CH3

CH3

CH3

113

C. CH3 - CH = CH - CH3 D. CH3 - CH = CH - C2H5 Câu 22: Những chất nào sau đây là đồng phân hình học của nhau ?

A. (I), (II). B. (I), (III). C. (II), (III). D. (I), (II), (III).

Câu 23: Cho các chất sau: CH2=CH-C≡CH (1); CH2=CHCl (2); CH3CH=C(CH3)2 (3); CH3CH=CH-CH=CH2 (4); CH2=CHCH=CH2 (5); CH3CH=CHBr (6). Các chất có đồng phân hình học là

A. 2, 4, 5, 6. B. 4, 6. C. 2, 4, 6. D. 1, 3, 4. VẬN DỤNG

Câu 1: Đốt cháy hoàn toàn 1,68g một hidrocacbon X có M=84 thu được 5,28g CO2 Số nguyên tử cacbon trong phân tử X là:

A. 6 B. 5 C. 4 D. 7 Câu 2: Một hidrocacbon X có M=58, phân tích 1 g X thì được 5/29 g hidro. Trong X có số nguyên tử H

A. 10 B. 5 C. 4 D. 8 Câu 3: Đốt hoàn toàn một thể tích hiđrocacbon A cần 5 thể tích oxi. Công thức của A là

A. C3H6 hoặc C4H4 B. C3H8 hoặc C4H4 C. C2H8 hoặc C3H8 D. C3H8 hoặc C3H4

Câu 4: Phân tích 1,7g chất hữu cơ M thì thu được 5,5g CO2 và 1,8g H2O. Công thức đơn giản của M là

A. C3H8 B. C4H8 C. C5H8 D. C5H10 Câu 5: Đốt hoàn toàn 0,1 mol chất hữu cơ có dạng CxHy phải dùng hết 84 lit không khí (O2 chiếm 1/5 thể tích). CTPT của chất trên là:

A. C5H12 B. C4H8 C. C5H8 D. C5H10 Câu 6: Đốt một lượng hiđrocacbon X thu được hỗn hợp sản phẩm trong đó CO2 có khối lượng chiếm 66,165%. Chất X có công thức là

A. C6H6 B. C4H10 C. C8H10 D. C5H12 Câu 7: Một hiđrocacbon X mạch hở, thể khí. Khối lượng của V lít khí này bằng 2 lần khối lượng của V lít khí N2 ở cùng 1 điều kiện. Chất X có công thức là

A. C4H10 B. C4H6 D. C2H6 D. C4H8 Câu 8: Đốt cháy hoàn toàn 1 hiđrocacbon, số mol oxi phản ứng bằng số mol H2O sinh ra. Hiđrocacbon có công thức là:

A. CH4 B. C2H4 C. C4H6 D. C3H8

Câu 9: Đốt cháy một hiđrocacbon X thu được CO2 và H2O có tỷ lệ khối lượng OH

CO

mm

2

2 =

4,889. Công thức đơn giản nhất của X là: A. (CH2)n B. (C2H6)n C. (CH3)n D. (CH)n

Câu 10: Hợp chất X có thành phần % về khối lượng: C (85,8%) và H (14,2%). Hợp chất X là

A. C3H8. B. C4H10. C. C4H8. D. C5H10. Câu 11: Đốt cùng số mol ba hiđrocacbon K, L, M thu được lượng CO2 như nhau và tỉ lệ số mol H2O và CO2 đối với K, L, M lần lượt là 0,5 : 1 : 1,5. Công thức của K, L, M lần lượt là:

A. C3H8, C3H4, C2H4 B. C4H4, C3H6, C2H6 C. C2H2, C2H6, C2H4 D. C2H2, C2H4, C2H6

114

Câu 12: Đốt cháy hoàn toàn m gam hiđrocacbon X rồi cho toàn bộ sản phẩm cháy lần lượt vào các bình đựng P2O5 và KOH dư, tỉ lệ khối lượng tăng lên của hai bình lần lượt là 9 : 44. Công thức của X là:

A. C2H2 B. C3H8 C. C3H4 D. C2H4 Câu 13: Đốt hoàn toàn 10cm3 HCHC X ở thể khí phải dùng 450 cm3 không khí (chứa 20% O2) thu được CO2 và H2O có thể tích bằng nhau. Các thể tích đo ở cùng điều kiện. Công thức của X là:

A. C4H8 B. C3H6 C. C4H6 D. C6H12 Câu 14: Đốt cháy hoàn toàn hai hiđrocacbon là đồng đẳng liên tiếp thu được 7,2g nước và 10,56g CO2. Hai hiđrocacbon là

A. C2H4 và C3H6 B. C2H2 và C3H4 C. C2H6 và C3H8 D. C2H6 và CH4 Câu 15: Đốt cháy hoàn toàn 0,2 mol hiđrocacbon X. Hấp thụ toàn bộ sản phẩm cháy vào nước vôi trong được 20 gam kết tủa. Lọc bỏ kết tủa rồi đun nóng phần nước lọc lại có 10 gam kết tủa nữa. Vậy X không thể là

A. C2H6. B. C2H4. C. CH4. D. C2H2. Câu 16: Thành phần % của C, H, O trong hợp chất Z lần lượt là 54,6% ; 9,1% ; 36,3%. Công thức đơn giản nhất của Z là:

A. C3H6O B. C2H4O C. C5H9O D. C4H8O2 Câu 17: Đốt cháy hoàn toàn một chất X (chứa C,H,O) cần dùng 8,96 lit O2 thu được 6,72 lit CO2 và 7,2g H2O. Các thể tích đo ở đktc. Công thức phân tử của X :

A. C3H8O B. C2H6O C. C4H8O2 D. C3H8O2 Câu 18: Đốt cháy hoàn toàn 7,6 g một chất X cần dùng 8,96 lit O2 ở đktc. Thu được mCO2 – mH2O = 6g. Công thức phân tử của X

A. C3H8O B. C3H8O3 C. C3H8 D. C3H8O2 Câu 19: Hoá hơi hoàn toàn 30 g chất X (chứa C,H,O) ở 1270C 1 atm thì được 16,8lit. Công thức phân tử của X là

A. C3H8O B. C2H6O C. C4H8O2 D. C3H8O2 Câu 20: Chất hữu cơ X có thành phần % khối lượng C, H, O lần lượt là 40; 6,67; 53,33. Công thức phân tử của X có dạng

A. (C2H4O)n B. (CH2O)n C. (CHO)n D. (C3H6O)n Câu 21: Đốt hoàn toàn 1 lit chất hữu cơ X cần 5 lit O2 thu được 3 lit CO2 và 4 lit hơi H2O. Các thể tích đo ở cùng điều kiện. Công thức phân tử của X là

A. C3H8O B. C3H8 C. C3H6 D. C2H6O Câu 22: Đốt cháy hoàn toàn 5,8 gam một hợp chất hữu cơ đơn chức X cần 8,96 lít khí O2 (đktc), thu được CO2 và H2O có số mol bằng nhau. Công thức đơn giản của X là

A. C2H4O. B. C3H6O. C. C4H8O. D. C5H10O. Câu 23: Đốt cháy hoàn toàn hợp chất hữu cơ X (C,H,O) cần dùng 8,96 lit O2 được 6,72 lit CO2 ; 7,2g H2O. Các thể tích đo ở đktc. Công thức phân tử của X là

A. C3H8O B. C2H6O C. C4H8O D. C3H8O2 Câu 24: Oxi hóa hoàn toàn 6,15 gam hợp chất hữu cơ X thu được 2,25 gam H2O ; 6,72 lít CO2 và 0,56 lít N2 (đkc). Phần trăm khối lượng của C, H, N và O trong X lần lượt là

A. 58,5% ; 4,1% ; 11,4% ; 26%. B. 48,9% ; 15,8% ; 35,3% ; 0%. C. 49,5% ; 9,8% ; 15,5% ; 25,2%. D. 59,1 % ; 17,4% ; 23,5% ; 0%.

Câu 25: Đốt cháy hoàn toàn 2,25 gam một hỗn hợp chất hữu cơ A chứa C, H, O cần 0,1375 mol O2 thu được CO2 và H2O có tỉ lệ số mol là 4:5. Khối lượng phân tử của A là 90 đvC. Công thức phân tử của A

A. C3H6O3 B. C2H2O4 C. C4H10O2 D. C3H8O

115

Câu 26: Khi đốt 1 lít khí X cần 6 lít O2 thu được 4 lít CO2 và 5 lít hơi H2O (các thể tích khí đo ở cùng điều kiện nhiệt độ, áp suất). Công thức phân tử của X là

A. C4H10O. B. C4H8O2. C. C4H10O2. D. C3H8O. Câu 27: Đốt cháy hoàn toàn 3 gam hợp chất hữu cơ X thu được 4,4 gam CO2 và 1,8 gam H2O. Biết tỉ khối của X so với He (MHe = 4) là 7,5. Công thức phân tử của X là

A. CH2O2. B. C2H6. C. C2H4O. D. CH2O. Câu 28: Phân tích 1,47 gam chất hữu cơ Y (C, H, O) bằng CuO thì thu được 2,156 gam CO2 và lượng CuO giảm 1,568 gam. Công thức đơn giản của Y là

A. CH3O. B. CH2O. C. C2H3O. D. C2H3O2. Câu 29: Đốt cháy hoàn toàn một hợp chất hữu cơ đơn chức X thu được sản phẩm cháy chỉ gồm CO2 và H2O với tỷ lệ khối lượng tương ứng là 44 : 27. Công thức phân tử của X là

A. C2H6. B. C2H6O. C. C2H6O2. D. C2H4O. Câu 30: Đốt hoàn toàn 2,3g chất hữu cơ X cần V lit O2. Sản phẩm cháy hấp thụ hết vào bình nước vôi trong dư được 10g kết tủa và khối lượng bình tăng 7,1g. Giá trị của V (đktc) và công thức phân tử của X

A. 3,92 ; C4H10O B. 3,36 ; C2H6O C. 4,48 ; C3H8O D. 5,6 ; CH4O Câu 31: Đốt hoàn toàn chất hữu cơ X cần 6,72 lit O2 đktc. Sản phẩm cháy gồm CO2 và H2O hấp thụ hết vào bình Ba(OH)2 có 19,7g kết tủa và khối lượng dung dịch giảm 5,5g. Đun nóng dung dịch thu thêm 9,85g kết tủa. Công thức phân tử của X là

A. C3H8O B. C2H6O C. C2H6O2 D. C2H6 Câu 32: Đốt cháy hoàn toàn 0,6 gam hợp chất hữu cơ X rồi cho sản phẩm cháy qua bình đựng dung dịch Ca(OH)2 dư thấy có 2 gam kết tủa và khối lượng bình tăng thêm 1,24 gam. Tỉ khối của X so với H2 bằng 15. Công thức phân tử của X là

A. C2H6O. B. CH2O. C. C2H4O. D. CH2O2. Câu 33: Đốt 0,15 mol một hợp chất hữu cơ thu được 6,72 lít CO2 (đktc) và 5,4 gam H2O. Mặt khác đốt 1 thể tích hơi chất đó cần 2,5 thể tích O2. Các thể tích đo ở cùng điều kiện nhiệt độ, áp suất. CTPT của hợp chất đó là

A. C2H6O2. B. C2H6O. C. C2H4O2. D. C2H4O. Câu 34: Một hợp chất hữu cơ Y khi đốt cháy thu được CO2 và H2O có số mol bằng nhau và lượng oxi cần dùng bằng 4 lần số mol của Y. Công thức phân tử của Y là:

A. C2H6O. B. C4H8O. C. C3H6O. D. C3H6O2. Câu 35: Đốt cháy hoàn toàn 1,88 gam hợp chất hữu cơ Z (chứa C, H, O) cần 1,904 lít khí O2 (đktc), thu được CO2 và H2O với tỷ lệ mol tương ứng là 4 : 3. Công thức phân tử của Z là

A. C4H6O2. B. C8H12O4. C. C4H6O3. D. C8H12O5. Câu 36: Đốt hoàn toàn m gam chất X (C,H,N) cần dùng 14 lit O2 (đktc). Sản phẩm cháy cho lội chậm qua nước vôi trong dư thấy có 40g kết tủa và 1120 ml khí không bị hấp thụ. Công thức phân tử của X là

A. C3H9N B. C2H7N C. C4H11N D. C3H7N Câu 37: Đốt cháy hoàn toàn 1,605 gam hợp chất hữu cơ A thu được 4,62 gam CO2 ; 1,215 gam H2O và 168 ml N2 (đktc). Tỉ khối hơi của A so với không khí không vượt quá 4. Công thức phân tử của A là:

A. C5H5N. B. C6H9N. C. C7H9N. D. C6H7N. Câu 38: Đốt cháy hoàn toàn 1,605 gam hợp chất hữu cơ A thu được 4,62 gam CO2 ; 1,215 gam H2O và 168 ml N2 (đktc). Tỉ khối hơi của A so với không khí không vượt quá 4. Công thức phân tử của A là

A. C5H5N. B. C6H9N. C. C7H9N. D. C6H7N.

116

Câu 39: Đốt hoàn toàn 0,1mol hợp chất hữu cơ X cần 7,84 lit O2 thu được 5,6 lit CO2, 4,5g H2O và 5,3g Na2CO3. Công thức phân tử của X là

A. C3H5ONa B. C3H2O4Na2 C. C3H5O2Na D. C3H7ONa Câu 40: Oxi hóa hoàn toàn 4,02 gam một hợp chất hữu cơ X chỉ thu được 3,18 gam Na2CO3 và 0,672 lít khí CO2. Công thức đơn giản của X là

A. CO2Na. B. CO2Na2. C. C3O2Na. D. C2O2Na. Câu 41: Đốt hoàn toàn 5,8g hợp chất hữu cơ X cho 2,65g Na2CO3 ; 2,25g H2O và 12,1g CO2. Biết X chỉ có một nguyên tử oxi. Chất X có công thức nào sau đây

A. C6H5ONa B. C2H5ONa C. C6H5CH2ONa D. C6H5COONa Câu 42: Phân tích 1,5 gam chất hữu cơ X thu được 1,76 gam CO2 ; 0,9 gam H2O và 112 ml N2 đo ở 0oC và 2 atm. Nếu hóa hơi cũng 1,5 gam chất Z ở 127o C và 1,64 atm người ta thu được 0,4 lít khí chất Z. Công thức phân tử của X là

A. C2H5ON. B. C6H5ON2. C. C2H5O2N. D. C2H6O2N. Câu 43: Đốt cháy hoàn toàn 5,80 gam chất X thu được 2,65 gam Na2CO3 ; 2,26 gam H2O và 12,10 gam CO2. Công thức phân tử của X là A. C6H5O2Na. B. C6H5ONa. C. C7H7O2Na. D. C7H7ONa. Câu 44: Đốt cháy hoàn toàn 5,80 gam chất X thu được 2,65 gam Na2CO3 ; 2,26 gam H2O và 12,10 gam CO2. Công thức phân tử của X là A. C6H5O2Na. B. C6H5ONa. C. C7H7O2Na. D. C7H7ONa. Câu 45: Oxi hóa hoàn toàn 4,02 gam một hợp chất hữu cơ X chỉ thu được 3,18 gam Na2CO3 và 0,672 lít khí CO2. Công thức đơn giản của X là

A. CO2Na. B. CO2Na2. C. C3O2Na. D. C2O2Na.

VẬN DỤNG CAO Câu 1: Đốt hoàn toàn hidrocacbon X. Sản phẩm thu được cho hấp thụ hết vào 200ml Ca(OH)2 1M thấy có 10g kết tủa, khối lượng bình tăng 16,8g. Lọc kết tủa đi dung dịch thu được có thể phản ứng với Ba(OH)2 dư. Công thức của X là:

A. C3H8 B. C2H6 C. C3H4 D. C3H6 Câu 2: Có 3 hidrocacbon X, Y, Z đều là chất khí ở điều kiện thường. Khi phân huỷ mỗi chất thành H2 và C thì thể tích khí thu được đều gấp 2 lần thể tích ban đầu. Vậy X, Y, Z là: A. Các chất đồng đẳng. B. Các chất đồng phân. C. Đều có 2 nguyên tử C. D. Đều có 4 nguyên tử H. Câu 3: Đốt cháy hoàn toàn 0,2 mol hiđrocacbon X. Hấp thụ toàn bộ sản phẩm cháy vào nước vôi trong được 20 gam kết tủa. Lọc bỏ kết tủa rồi đun nóng phần nước lọc lại có 10 gam kết tủa nữa. Vậy X không thể là

A. C2H6. B. C2H4. C. CH4. D. C2H2. Câu 4: Cho 400 ml một hỗn hợp gồm nitơ và một hiđrocacbon vào 900 ml oxi (dư) rồi đốt. Thể tích hỗn hợp thu được sau khi đốt là 1,4 lít. Sau khi cho nước ngưng tụ còn 800 ml hỗn hợp, người ta cho lội qua dung dịch KOH thấy còn 400 ml khí. Các thể tích khí đều đo ở cùng điều kiện nhiệt độ, áp suất. Công thức phân tử của chất hữu cơ là:

A. C3H8. B. C2H4. C. C2H2. D. C2H6. Câu 5: Hỗn hợp X gồm một số hiđrocacbon là đồng đẳng kế tiếp. Tổng khối lượng phân tử của các hiđrocacbon trong A là 252, trong đó khối lượng phân tử của hiđrocacbon nặng nhất bằng 2 lần khối lượng phân tử của hiđrocacbon nhẹ nhất. Công thức phân tử của hiđrocacbon nhẹ nhất và số lượng hiđrocacbon trong X là:

A. C3H6 và 4. B. C2H4 và 5. C. C3H8 và 4. D. C2H6 và 5. Câu 6: Đốt cháy 1 lít hơi hiđrocacbon với một thể tích không khí (lượng dư). Hỗn hợp khí thu được sau khi hơi H2O ngưng tụ có thể tích là 18,5 lít, cho qua dung dịch KOH dư còn

117

16,5 lít, cho hỗn hợp khí đi qua ống đựng photpho dư thì còn lại 16 lít. Xác định CTPT của hợp chất trên biết các thể tích khí đo ở cùng điều kiện nhiệt độ, áp suất và O2 chiếm 1/5 không khí, còn lại là N2.

A. C2H6. B. C2H4. C. C3H8. D. C2H2. Câu 7: Đốt cháy hoàn toàn một hiđrocacbon trong 0,5 lít hỗn hợp của nó với CO2 bằng 2,5 lít O2 thu được 3,4 lít khí. Hỗn hợp này sau khi ngưng tụ hết hơi nước còn 1,8 lít, tiếp tục cho hỗn hợp khí còn lại qua dung dịch kiềm dư thì còn lại 0,5 lít khí. Các thể tích được đo ở cùng điều kiện nhiệt độ, áp suất. Công thức của hiđrocacbon là

A. C4H10. B. C3H8. C. C4H8. D. C3H6. Câu 8: Hỗn hợp X gồm một số hiđrocacbon là đồng đẳng kế tiếp. Tổng khối lượng phân tử của các hiđrocacbon trong A là 252, trong đó khối lượng phân tử của hiđrocacbon nặng nhất bằng 2 lần khối lượng phân tử của hiđrocacbon nhẹ nhất. Công thức phân tử của hiđrocacbon nhẹ nhất và số lượng hiđrocacbon trong X là:

A. C3H6 và 4. B. C2H4 và 5. C. C3H8 và 4. D. C2H6 và 5. Câu 9: Đốt cháy 1 lít hơi hiđrocacbon với một thể tích không khí (lượng dư). Hỗn hợp khí thu được sau khi hơi H2O ngưng tụ có thể tích là 18,5 lít, cho qua dung dịch KOH dư còn 16,5 lít, cho hỗn hợp khí đi qua ống đựng photpho dư thì còn lại 16 lít. Công thức của hợp chất trên (biết các thể tích khí đo ở cùng điều kiện nhiệt độ, áp suất và O2 chiếm 1/5 không khí, còn lại là N2)

A. C2H6. B. C2H4. C. C3H8. D. C2H2. Câu 10: Đốt cháy hoàn toàn một hiđrocacbon trong 0,5 lít hỗn hợp của nó với CO2 bằng 2,5 lít O2 thu được 3,4 lít khí. Hỗn hợp này sau khi ngưng tụ hết hơi nước còn 1,8 lít, tiếp tục cho hỗn hợp khí còn lại qua dung dịch kiềm dư thì còn lại 0,5 lít khí. Các thể tích được đo ở cùng điều kiện nhiệt độ, áp suất. Công thức phân tử của hiđrocacbon là:

A. C4H10. B. C3H8. C. C4H8. D. C3H6. Câu 11: Cho 400 ml một hỗn hợp gồm nitơ và một hiđrocacbon vào 900 ml oxi (dư) rồi đốt. Thể tích hỗn hợp thu được sau khi đốt là 1,4 lít. Sau khi cho nước ngưng tụ còn 800 ml hỗn hợp, người ta cho lội qua dung dịch KOH thấy còn 400 ml khí. Các thể tích khí đều đo ở cùng điều kiện nhiệt độ, áp suất. Công thức phân tử của chất hữu cơ là

A. C3H8. B. C2H4. C. C2H2. D. C2H6. Câu 12: Đốt cháy hoàn toàn một thể tích hơi hợp chất hữu cơ A cần 10 thể tích oxi (đo cùng điều kiện nhiệt độ và áp suất), sản phẩm thu được chỉ gồm CO2 và H2O với mCO2 : mH2O = 44 : 9. Biết MA < 150. A có công thức phân tử là

A. C4H6O. B. C8H8O. C. C8H8. D. C2H2. Câu 13: Đốt 0,15 mol một hợp chất hữu cơ thu được 6,72 lít CO2 (đktc) và 5,4 gam H2O. Mặt khác đốt 1 thể tích hơi chất đó cần 2,5 thể tích O2. Các thể tích đo ở cùng điều kiện nhiệt độ, áp suất. Công thức phân tử của hợp chất đó là:

A. C2H6O2. B. C2H6O. C. C2H4O2. D. C2H4O. Câu 14: Đốt cháy 200 ml hơi một hợp chất hữu cơ X chứa C, H, O trong 900 ml O2, thể tích hỗn hợp khí thu được là 1,3 lít. Sau khi ngưng tụ hơi nước chỉ còn 700 ml. Tiếp theo cho qua dung dịch KOH dư chỉ còn 100 ml khí bay ra. Các thể tích khí đo ở cùng điều kiện nhiệt độ, áp suất. Công thức phân tử của Y là

A. C3H6O. B. C3H8O2. C. C3H8O. D. C3H6O2. Câu 15: Đốt cháy hoàn toàn một thể tích hơi hợp chất hữu cơ A cần 10 thể tích oxi (đo cùng điều kiện nhiệt độ và áp suất), sản phẩm thu được chỉ gồm CO2 và H2O với mCO2 : mH2O = 44 : 9. Biết MA < 150. A có công thức phân tử là

A. C4H6O. B. C8H8O. C. C8H8. D. C2H2.

118

Câu 16: Trong một bình kín chứa hơi este no đơn chức hở A và một lượng O2 gấp đôi lượng O2 cần thiết để đốt cháy hết A ở nhiệt độ 140oC và áp suất 0,8 atm. Đốt cháy hoàn toàn A rồi đưa về nhiệt độ ban đầu, áp suất trong bình lúc này là 0,95 atm. Chất A có công thức phân tử là:

A. C2H4O2. B. C3H6O2. C. C4H8O2. D. C5H10O2. Câu 17: Đốt cháy 200 ml hơi một hợp chất hữu cơ X chứa C, H, O trong 900 ml O2, thể tích hỗn hợp khí thu được là 1,3 lít. Sau khi ngưng tụ hơi nước chỉ còn 700 ml. Tiếp theo cho qua dung dịch KOH dư chỉ còn 100 ml khí bay ra. Các thể tích khí đo ở cùng điều kiện nhiệt độ, áp suất. Công thức phân tử của Y là

A. C3H6O. B. C3H8O2. C. C3H8O. D. C3H6O2. Câu 18: Trong một bình kín chứa hơi este no đơn chức hở A và một lượng O2 gấp đôi lượng O2 cần thiết để đốt cháy hết A ở nhiệt độ 140oC và áp suất 0,8 atm. Đốt cháy hoàn toàn A rồi đưa về nhiệt độ ban đầu, áp suất trong bình lúc này là 0,95 atm. Chất A có công thức phân tử là

A. C2H4O2. B. C3H6O2. C. C4H8O2. D. C5H10O2. Câu 19: Đốt cháy hoàn toàn m gam một amin X bằng lượng không khí vừa đủ thu được 17,6 gam CO2, 12,6 gam H2O và 69,44 lít N2 (đktc). Giả thiết không khí chỉ gồm N2 và O2 trong đó oxi chiếm 20% thể tích không khí. X có công thức là:

A. C2H5NH2. B. C3H7NH2. C. CH3NH2. D. C4H9NH2 Câu 20: Đốt cháy hoàn toàn m gam một amin X bằng lượng không khí vừa đủ thu được 17,6 gam CO2, 12,6 gam H2O và 69,44 lít N2 (đktc). Giả thiết không khí chỉ gồm N2 và O2 trong đó oxi chiếm 20% thể tích không khí. X có công thức là:

A. C2H5NH2. B. C3H7NH2. C. CH3NH2. D. C4H9NH2. Câu 21: Phân tích 0,31gam hợp chất hữu cơ X chỉ chứa C, H, N tạo thành 0,44 gam CO2. Mặt khác, nếu phân tích 0,31 gam X để toàn bộ N trong X chuyển thành NH3 rồi dẫn NH3 vừa tạo thành vào 100 ml dung dịch H2SO4 0,4M thì phần axit dư được trung hòa bởi 50 ml dung dịch NaOH 1,4M. Biết 1 lít hơi chất X (đktc) nặng 1,38 gam. Công thức phân tử của X là

A. CH5N. B. C2H5N2. C. C2H5N. D. CH6N. Câu 22: Đốt cháy hoàn toàn 1,18 gam chất Y (CxHyN) bằng một lượng không khí vừa đủ. Dẫn toàn bộ hỗn hợp khí sau phản ứng vào bình đựng dung dịch Ca(OH)2 dư, thu được 6 gam kết tủa và có 9,632 lít khí (đktc) duy nhất thoát ra khỏi bình. Biết không khí chứa 20% oxi và 80% nitơ về thể tích. Công thức phân tử của Y là

A. C2H7N. B. C3H9N. C. C4H11N. D. C4H9N. Câu 23: Đốt cháy hoàn toàn một hợp chất hữu cơ X (C, H, N) bằng lượng không khí vừa đủ (gồm 1/5 thể tích O2, còn lại là N2) được khí CO2 , H2O và N2. Cho toàn bộ sản phẩm cháy qua bình đựng dung dịch Ba(OH)2 dư thấy có 39,4 gam kết tủa, khối lượng dung dịch giảm đi 24,3 gam. Khí thoát ra khỏi bình có thể tích 34,72 lít (đktc). Biết

2OXd < 2. Công thức phân tử của X là:

A. C2H7N. B. C2H8N. C. C2H7N2. D. C2H4N2. Câu 24: Phân tích 0,31gam hợp chất hữu cơ X chỉ chứa C, H, N tạo thành 0,44 gam CO2. Mặt khác, nếu phân tích 0,31 gam X để toàn bộ N trong X chuyển thành NH3 rồi dẫn NH3 vừa tạo thành vào 100 ml dung dịch H2SO4 0,4M thì phần axit dư được trung hòa bởi 50 ml dung dịch NaOH 1,4M. Biết 1 lít hơi chất X (đktc) nặng 1,38 gam. Công thức phân tử của X là:

A. CH5N. B. C2H5N2. C. C2H5N. D. CH6N. Câu 25: Đốt cháy 0,282 gam hợp chất hữu cơ X, cho sản phẩm đi qua các bình đựng CaCl2 khan và KOH dư. Thấy bình đựng CaCl2 tăng thêm 0,194 gam còn bình đựng KOH tăng

119

thêm 0,8 gam. Mặt khác nếu đốt cháy 0,186 gam chất X thì thu được 22,4 ml khí N2 (ở đktc). Biết rằng hợp chất X chỉ chứa một nguyên tử nitơ. Công thức phân tử của hợp chất X là

A. C6H6N2. B. C6H7N. C. C6H9N. D. C5H7N. Câu 26: Phân tích 1,5 gam chất hữu cơ X thu được 1,76 gam CO2 ; 0,9 gam H2O và 112 ml N2 đo ở 0oC và 2 atm. Nếu hóa hơi cũng 1,5 gam chất X ở 127o C và 1,64 atm người ta thu được 0,4 lít khí chất X. Công thức phân tử của X là

A. C2H5ON. B. C6H5ON2. C. C2H5O2N. D. C2H6O2N. Câu 27: Đốt cháy hoàn toàn hợp chất hữu cơ chứa C, H, Cl sinh ra 0,22 gam CO2, 0,09 gam H2O. Mặt khác khi xác định clo trong hợp chất đó bằng dung dịch AgNO3 người ta thu được 1,435 gam AgCl. Tỉ khối hơi của hợp chất so với hiđro bằng 42,5. Công thức phân tử của hợp chất là

A. CH3Cl. B. C2H5Cl. C. CH2Cl2. D. C2H4Cl2. Câu 28: Đốt cháy hoàn toàn 0,4524 gam hợp chất A sinh ra 0,3318 gam CO2 và 0,2714 gam H2O. Đun nóng 0,3682 gam chất A với vôi tôi xút để chuyển tất cả nitơ trong A thành amoniac, rồi dẫn khí NH3 vào 20 ml dung dịch H2SO4 0,5 M. Để trung hoà axit còn dư sau khi tác dụng với NH3 cần dùng 7,7 ml dung dịch NaOH 1M. Biết MA= 60. Công thức phân tử của A là

A. CH4ON2. B. C2H7N. C. C3H9N. D. CH4ON. Câu 29: Đốt cháy hoàn toàn 0,12 mol chất hữu cơ X mạch hở cần dùng 10,08 lít khí O2 (đktc). Dẫn toàn bộ sản phẩm cháy (gồm CO2, H2O và N2) qua bình đựng dung dịch Ba(OH)2 dư, thấy khối lượng bình tăng 23,4 gam và có 70,92 gam kết tủa. Khí thoát ra khỏi bình có thể tích 1,344 lít (đktc). Công thức phân tử của X là

A. C2H5O2N. B. C3H5O2N. C. C3H7O2N. D. C2H7O2N. Câu 30: Đốt cháy hoàn toàn 0,1 mol chất X cần 6,16 lít khí O2 (đktc), thu được 13,44 lít (đktc) hỗn hợp CO2, N2 và hơi nước. Sau khi ngưng tụ hết hơi nước, còn lại 5,6 lít khí (đktc) có tỉ khối so với hiđro là 20,4. Công thức phân tử của X là

A. C2H7O2N. B. C3H7O2N. C. C3H9O2N. D. C4H9N. Câu 31: Đốt cháy hoàn toàn 0,12 mol chất hữu cơ X mạch hở cần dùng 10,08 lít khí O2 (đktc). Dẫn toàn bộ sản phẩm cháy (gồm CO2, H2O và N2) qua bình đựng dung dịch Ba(OH)2 dư, thấy khối lượng bình tăng 23,4 gam và có 70,92 gam kết tủa. Khí thoát ra khỏi bình có thể tích 1,344 lít (đktc). Công thức phân tử của X là:

A. C2H5O2N. B. C3H5O2N. C. C3H7O2N. D. C2H7O2N. Câu 32: Đốt cháy hoàn toàn 0,1 mol chất X cần 6,16 lít khí O2 (đktc), thu được 13,44 lít (đktc) hỗn hợp CO2, N2 và hơi nước. Sau khi ngưng tụ hết hơi nước, còn lại 5,6 lít khí (đktc) có tỉ khối so với hiđro là 20,4. Công thức phân tử của X là

A. C2H7O2N. B. C3H7O2N. C. C3H9O2N. D. C4H9N. Câu 33: Đốt cháy hoàn toàn hợp chất hữu cơ chứa C, H, Cl sinh ra 0,22 gam CO2, 0,09 gam H2O. Mặt khác khi xác định clo trong hợp chất đó bằng dung dịch AgNO3 người ta thu được 1,435 gam AgCl. Tỉ khối hơi của hợp chất so với hiđro bằng 42,5. Công thức phân tử của hợp chất là:

A. CH3Cl. B. C2H5Cl. C. CH2Cl2. D. C2H4Cl2. Câu 34: Đốt cháy hoàn toàn 0,4524 gam hợp chất A sinh ra 0,3318 gam CO2 và 0,2714 gam H2O. Đun nóng 0,3682 gam chất A với vôi tôi xút để chuyển tất cả nitơ trong A thành amoniac, rồi dẫn khí NH3 vào 20 ml dung dịch H2SO4 0,5 M. Để trung hoà axit còn dư sau khi tác dụng với NH3 cần dùng 7,7 ml dung dịch NaOH 1M. Biết MA= 60. Công thức phân tử của A là

A. CH4ON2. B. C2H7N. C. C3H9N. D. CH4ON.

120

Câu 35: Đốt cháy hoàn toàn 0,01 mol chất hữu cơ X cần vừa đủ 0,616 lít O2. Sau thí nghiệm thu được hỗn hợp sản phẩm Y gồm : CO2, N2 và hơi H2O. Làm lạnh để ngưng tụ hơi H2O chỉ còn 0,56 lít hỗn hợp khí Z (có tỉ khối hơi với H2 là 20,4). Biết thể tích các khí đều đo ở (đktc). Công thức phân tử X là

A. C2H5ON. B. C2H5O2N. C. C2H7O2N hoặc C2H5O2N. D. C2H5ON hoặc C2H7O2N.

CHƯƠNG: HIĐROCACBON NO – KHÔNG NO - THƠM

A – HỆ THỐNG HÓA KIẾN THỨC: ANKAN I. Định nghĩa:

Ankan là hidrocacbon no mạch hở trong phân tử chỉ gồm liên kết đơn (liên kết σ ). Công thức chung: CnH2n + 2 với n ≥ 1

II. Danh pháp:

Tên gọi của 10 ankan đầu trong dãy đồng đẳng của metan (parafin) CH4 C2H6 C3H8 C4H10 C5H12 C6H14 C7H16 C8H18 C9H20 C10H22

Metan Etan Propan Butan Pentan Hexan Heptan Octan Nonan Đecan Tên của một số nhóm thế thường gặp: CH3- : metyl C2H5- : etyl CH3-CH2-CH2- : n-propyl C6H5- : phenyl C6H5-CH2- : benzyl CH2=CH- : vinyl CH2=CH-CH2- : alyl H2N- : amino O2N-: nitro Cl- : clo Br- : brom -CH2- : metylen HOOC- : cacboxyl HO- : hidroxyl C12H25- : đođexyl

CH3 CH

CH3

iso-propyl

CH2 CH

CH3

CH3 sec-butyl

CH2 CH2CHCH3

CH3

iso-amyl

C

CH3

CH2

CH3

CH3 neo-pentyl

C

CH3

CH3

CH3 tert-butyl

C

CH3

CH3

CH2CH3 tert-pentyl

Nguyên tắc chung để gọi tên ankan và các dẫn xuất: - Chọn mạch chính: mạch cacbon liên tục và dài nhất, các nhóm gắn vào mạch chính

được xem là nhóm thế. - Đánh số thứ tự cacbon: sao cho tổng vị trí nhóm thế cộng lại là nhỏ nhất. - Gọi tên ankan = số chỉ vị trí của nhóm thế - Tên nhóm thế + tên mạch chính. Nếu ankan mạch thẳng có từ 4C trở lên thì thêm tiếp đầu ngữ n- CH3-CH2-CH2-CH2-CH3 : n-Pentan CH3-CH2-CH2-CH3 : n-Butan

121

Nếu có nhiều nhóm thế giống nhau

thì thêm tiếp đầu ngữ:

2 3 4 5 6

đi tri tetra penta hexa

CH3 C

CH3

CH3

CH3

: 2,2-Ñimetylpropan(neo-Pentan)

CH3 CH

C2H5

CH CH2 CH3

CH3

: 3,4-Ñimetylhexan

CH3 CH

CH3

CH2 CH3 : 2-Metylbutan(iso-Pentan)

CH3 CH

CH3

CH CH2 CH3

CH3

: 2,3-Ñimetylpentan

III. Tính chất

* Các ankan từ C1 đến C4 là những chất khí * Trong cùng dãy đồng đẳng, nhiệt độ sôi của các chất tăng dần theo chiều tăng của

khối lượng phân tử. Giữa các đồng phân, đồng phân nào có mạch cacbon càng phân nhánh thì nhiệt độ sôi càng thấp.

Vd: nhiệt độ sôi của neo-hexan > n-pentan > iso-pentan > neo-pentan. 1. Phản ứng thế bởi halogen X2: tạo ra các dẫn xuất halogen tương ứng. CnH2n + 2 + aX2 askt→ CnH2n+2-aXa + aHX CnH2n+1X : Halogen ankan hoặc Ankyl halogenua CnH2nX2 : Đihalogen ankan CnH2n-1X3 : Trihalogen ankan Chú ý: Nếu lượng halogen dư thì phản ứng chỉ dừng lại khi nào hết H trong công thức

của hợp chất. CH4 + Cl2 as→ CH3Cl + HCl CH3Cl + Cl2 as→ CH2Cl2 + HCl Clometan (metyl clorua) Điclometan (metylen clorrua) CH2Cl2 + Cl2 as→ CHCl3 + HCl CHCl3 + Cl2 as→ CCl4 + HCl Triclometan (clorofom) Tetraclometan (cacbon tetraclorua) Chú ý: Nguyên tử H liên kết vào cacbon bậc cao dễ bị thế hơn (tạo ra sản phẩm chính). CH3-CH2-CH3 + Cl2 as→ CH3-CHCl-CH3 + HCl 2-Clopropan (sản phẩm chính) as→ CH2Cl-CH2-CH3 + HCl 1-Clopropan (sản phẩm phụ) 2. Phản ứng tách: ankan bị tách dưới tác dụng của nhiệt tạo thành các ankan mạch

ngắn hơn, anken và H2.

CH3-CH2-CH2-CH3 CH4 + C3H6

C2H6 + C2H4

H2 + C4H8t0

3. Phản ứng oxi hóa hoàn toàn (phản ứng cháy) CnH2n + 2 + 3n +1

2O2

0t→ nCO2 + (n + 1)H2O

Ta có 2 2H O COn > n

2 2ankan H O COn = n - n 4. Một số phản ứng đặc biệt 2CH4 →

01500 Claøm laïnh nhanh C2H2 + 3H2 CH4 + O2 →0

Nitô oxit600 - 800 C

HCHO + H2O

122

IV. Điều chế ankan trong phòng thí nghiệm: R(COONa)n + nNaOH →

0CaO, t RHn + nNa2CO3

Ví dụ: C2H4(COONa)2 + 2NaOH →0CaO, t C2H6 + 2Na2CO3

CnH2n (anken) + H2 0Ni,t→ CnH2n+2

CnH2n-2 (ankin hoặc ankađien) + 2H2 0Ni,t→ CnH2n+2

* Điều chế metan (CH4) CH3COONa + NaOH →

0CaO, t CH4 + Na2CO3 Al4C3 + 12H2O → 3CH4 + 4Al(OH)3

Al4C3 + 12HCl → 3CH4 + 4AlCl3 C + H2 0Ni,500 C→ CH4

ANKEN

I. Định nghĩa: Anken là hidrocacbon không no mạch hở trong phân tử có chứa một liên kết đôi C=C. Công thức tổng quát: CnH2n với n ≥ 2

II. Danh pháp: anken còn có tên gọi khác là olefin Tên anken = Số chỉ vị trí nhánh + tên nhánh + Ank - số chỉ vị trí liên kết đôi + en Chú ý: Chọn mạch chính phải dài nhất và chứa liên kết đôi, khi đánh số cacbon

phải ưu tiên cho nối đôi. CH3 CH

CH3

CH CH2 3-Metylbut-1-en

CH3 CH CH CH3

CH3

2-Metylbut-2-en

Điều kiện để có đồng phân cis – trans (đồng phân hình học): A ≠ B và A’ ≠

B’

C CA'

B'

A

B

C C

C2H5

CH3

H3C

HC C

C2H5

CH3

H

H3C cis-3-Metylpenten-2 trans-3-Metylpenten-2

III. Hóa tính: 1. Phản ứng oxi hóa hoàn toàn: CnH2n + 3n

2O2

0t→ nCO2 + nH2O Ta có 2 2H O COn = n

2. Phản ứng cộng: a. Phản ứng cộng Hidro: tạo ra ankan tương ứng CnH2n + H2

0Ni, t→ CnH2n+2

b. Phản ứng cộng Halogen (các anken làm nhạt màu nâu đỏ của dung dịch brom) CnH2n + X2 → CnH2nX2 CH2=CH2 + Br2 → CH2Br-CH2Br Đihalogenankan 1,2-Đibrom etan c. Cộng nước (phản ứng hidrat hóa): tạo ra ankanol CnH2n + H2O

→

03 4

02 4

H PO , t , pH SO l, t

CnH2n+1OH

d. Phản ứng cộng HX CnH2n + HX →

0t , xt CnH2n+1X Halogenankan

123

Chú ý: Qui tắc Maccopnhicop: Nhóm –OH hoặc –X dễ gắn vào C bậc cao mang nối đôi tạo ra sản phẩm chính.

CH3 CH

CH3

CH CH2 + H2O CH3 CH

CH3

CH CH3

OH

03 4

02 4


→

CH3 CH

CH3

CH2 CH2

OH 3. Phản ứng trùng hợp: tạo ra các polime n CH2=CH2 →

0TH, t , xt (-CH2-CH2-)n Etilen Polietilen (Nhựa P.E) 4. Phản ứng oxi hóa không hoàn toàn (các anken làm nhạt màu dung dịch thuốc tím

KMnO4 và xuất hiện kết tủa nâu đen MnO2) 3CnH2n + 2KMnO4 + 4H2O → 3CnH2n(OH)2 + 2MnO2 + 2KOH 3CH2=CH2 + 2KMnO4 + 4H2O → 3HO-CH2-CH2-OH + 2MnO2 + 2KOH Etilenglicol

IV. Điều chế: 1. Đehiđrat hóa ancol đơn chức no mạch hở với H2SO4 đặc ở nhiệt độ 1700C. CnH2n+1OH →2 4

0H SO ñaëc

170 C CnH2n + H2O

CH3-CH2-CH2-OH →2 40

H SO ñaëc170 C

CH3-CH=CH2 + H2O Chú ý: Khi thực hiện đehidrat hóa, H ở C bậc cao hơn dễ thực hiện tách nước tạo sản

phẩm chính.

CH2 CCH3

CH2CH3

CH CCH3

CH3CH3

CH2 C

CH3

CH3CH3

OH

H2SO4

1800C

+ H2O

+ H2O

ñaëc

2. Phản ứng đehidro hóa ankan tương ứng: CnH2n + 2 →

0t , pxt CnH2n + H2

3. Từ dẫn xuất monohalogen của ankan: R-CH2-CH2-X →

02 5KOH / C H OH, t R-CH=CH2 + HX

CH3 CH

CH3

CH CH2 +CH3 CH

CH3

CH2 CH2

Cl

HCl KOH / C2H5OH, t0

4. Cộng H2 vào ankin tương ứng với xúc tác Pd/BaSO4: CnH2n - 2 + H2 4aSO→

0Pd/B , t CnH2n 5. Từ α, β đihalogen của ankan: người ta dùng phương pháp này để tái tạo anken lại

khi cho anken phản ứng cộng với halogen (cộng Br2).

R CHX

CH R'X

+ Zn R CH CH R' + ZnX2

CH3 CHCH3

CH CH2+ ZnCH3 CHCH3

CH CH2

Cl Cl+ ZnCl2

ANKAĐIEN

Sản phẩm chính

Sản phẩm chính 3 - Metylbutanol - 2

Sản phẩm phụ 3 - Metylbutanol - 1

Sản phẩm phụ

124

I. Định nghĩa: Ankađien là hidrocacbon không no mạch hở có hai liên kết đôi C=C trong phân tử. Công thức tổng quát: CnH2n-2 với n ≥ 3 Chú ý: Ankađien liên hợp (tiếp cách) có hai liên kết đôi C=C cách nhau bởi một liên

kết đơn C-C. II. Danh pháp:

Tên ankađien = Số chỉ vị trí nhánh + tên nhánh + Anka - vị trí của hai C=C + đien CH2=CH-CH=CH2 : Buta-1,3-đien

CH2=C=CH2 : Propađien (alen) CH2 C

CH3

CH CH2

(Isopren)2-Metyl buta-1,3-ñien

III. Hóa tính:

Tính chất hóa học của ankađien cơ bản giống như của anken: phản ứng cộng H2, cộng Br2, cộng H2O, phản ứng với KMnO4, phản ứng trùng hợp,…

1. Phản ứng oxi hóa hoàn toàn: CnH2n - 2 + 3n -1

2O2

0t→ nCO2 + (n - 1)H2O Ta có 2 2H O COn < n

2. Phản ứng cộng: Chú ý: Khi Br2 vừa đủ hoặc dư thì chỉ có một sản phẩm sinh ra là tetrabromankan. CH2=CH-CH=CH2 + 2Br2 → 1,2,3,4-Tetrabrombutan Ankađien liên hợp khi thực hiện phản ứng cộng HX, H2O, X2 theo tỉ lệ 1:1 ngoài sản

phẩm cộng 1,2 và 3,4 như bình thường còn có thêm sản phẩm đặc biệt là cộng 1,4.

CH2 CH CH CH2 + Br2

CH2 CH CH CH2

Br Br

CH2 CH CH CH2

Br Br IV. Một số phản ứng tổng hợp cao su bằng phản ứng trùng hợp:

CH2 CH CH CH2 CH2 CH CH CH2 nn Na,t0,p

CH2 C CH CH2

CH3

CH2 C CH CH2

CH3

nn Na,t0,p

CH2 CH CH CH2n + n CH CH2

Na, t0

CH2 CH CH CH2 CH CH2 n

Cao su Buna-S

V. Điều chế buta-1,3-đien và Isopren 2 C2H5OH

02 3Al O , 450 C→ CH2=CH-CH=CH2 + 2H2O + H2

2 CH≡CH + 0Cu , t→ CH2=CH-C≡CH (Vinylaxetilen) CH2=CH-C≡CH + H2 0Pd, t→ CH2=CH-CH=CH2

-800C

Cộng 1,2

400C

Cộng 1,4

Cao su Buna

Cao su Isopren

CH2 CH CH CH2

Br Br Br Br

125

CH3-CH2-CH2-CH3 0Pd, t→ CH2=CH-CH=CH2

ANKIN I. Định nghĩa:

Ankin là hidrocacbon không no mạch hở có một liên kết ba C≡C trong phân tử. Công thức tổng quát: CnH2n-2 với n ≥ 2

II. Danh pháp: Tên ankin = Số chỉ vị trí nhánh + Tên nhánh + Ank - số chỉ vị trí C≡C + in = Tên Ankyl (liên kết với C≡C) + axetilen CH≡CH : Etin hay axetilen CH3-C≡CH : Propin hay Metylaxetilen CH3-CH2-C≡CH : But-1-in hay Etyl axetilen CH3-C≡C-CH3 : But-2-in hay Đimetyl axetilen

III. Hóa tính: 1. Phản ứng oxi hóa hoàn toàn:

CnH2n - 2 + 3n -12

O2 0t→ nCO2 + (n - 1)H2O Ta có

2 2H O COn < n

2. Phản ứng cộng:

a. Cộng hidro: (chú ý xúc tác phản ứng) CnH2n - 2 + H2

03Pd/BaCO , t→ CnH2n

CnH2n - 2 + 2H2 0Ni, t→ CnH2n + 2

b. Cộng halogen (các ankin làm nhạt màu của dung dịch brom) CnH2n-2 + nX2 → CnH2n-2X2n n = 1 hoặc 2 tùy thuộc vào tỉ lệ phản

ứng

CH CH + Br2 CH CH

Br Br

CH CH + 2Br2 CH CH

Br Br

Br Br

c. Cộng HX CH≡CH + HCl 0

2HgCl , 150-200 C→ CH2=CH-Cl Vinylclorua d. Cộng H2O

CH CH + H2O CH2 CH

OH

CH3 CHO HgSO4/H2SO4

800C

Không bền Anđehit axetic

C C CH3CH3 + H2O CH C

OH

CH3CH3 CH3 CH2 C

OCH3

HgSO4/H2SO4

800C

Không bền Etyl metyl xeton

3. Phản ứng trùng hợp:

a. Phản ứng nhị hợp axetilen:

1,2-Đibrometilen

1,1,2,2-Tetrabrometan

126

CH≡CH + CH≡CH +

0Cu

100 C→ CH≡C-CH=CH2 Vinylaxetilen

b. Phản ứng tam hợp: 3 CH≡CH 0C, 600 C→ C6H6 Benzen

C CHCH3

CH3

CH3 CH3

3 Tam hôïpMesitilen

c. Phản ứng trùng hợp axetilen: nCH≡CH 0

Cu280 C

→ (-CH=CH-)n Cupren 4. Phản ứng oxi hóa không hoàn toàn (các ankin làm mất màu dung dịch thuốc tím) 3CH≡CH + 8KMnO4 → 3KOOC-COOK + 8MnO2 + 2KOH + 2H2O Kali oxalat 5. Phản ứng thế bằng ion kim loại: 2R-C≡CH + AgNO3 + NH3 → 2R-C≡CAg + NH4NO3

CH≡CH + 2AgNO3 + 2NH3 → AgC≡CAg + 2NH4NO3 Bạc axetilua (Kết tủa màu vàng)

IV. Điều chế: 1. Điều chế axetilen từ đất đèn, khí metan: CaC2 + 2H2O → C2H2 + Ca(OH)2 CaC2 + 2HCl → C2H2 + CaCl2 2CH4 m →

01500 Claø laïnh nhanh C2H2 + 3H2

2. Từ dẫn xuất tetrahalogenankan tác dụng với bột kẽm:

R CX

C R'X

X X

+ 2 Zn R C C R' + 2 ZnX2

3. Từ dẫn xuất α, β đihalogen của ankan

R CHX

CH R'X

R C C R' + 2 HXKOH / C2H5OH

4. Cho muối Bạc của ankin đầu mạch tác dụng với axit clohidric: người ta dùng cách

này để tách riêng ankin đầu mạch ra khỏi hỗn hợp các hidrocacbon. R-C≡CAg + HCl → R-C≡CH + AgCl AgC≡CAg + 2HCl → CH≡CH + AgCl

---o0o---

HIDROCACBON THƠM I. Định nghĩa:

Hiđrocacbon thơm là hidrocacbon mà trong phân tử có chứa ít nhất một nhân thơm benzen.

Công thức tổng quát dãy đồng đẳng của bezen: CnH2n-6 với n ≥ 6 II. Danh pháp:

Tên aren = Số chỉ vị trí nhánh + Tên nhánh + Benzen

127

Mạch chính là vòng benzen, các nhóm liên kết với nhân thơm gọi là nhánh (đánh số C sao cho tổng vị trí nhỏ nhất). Nếu có hai nhóm thế gắn vào vị trí 1,2 là orto; 1,3 là meta; 1,4 là para

CH3

CH3CH3

1

2

34

1,2,4-Trimetyl benzen

Một số hidrocacbon thơm có tên thông thường:

CH3 CH3

CH3

CH3

CH3

CH3

CH3

CH CH2

III. Hóa tính: 1. Phản ứng oxi hóa hoàn toàn:

CnH2n - 6 + 3n -32

O2 0t→ nCO2 + (n - 3)H2O

2. Phản ứng thế bởi X2

Fe, t0

+ Cl2

Cl

+ HCl

Clo benzen Qui tắc thế vào nhân benzen đã có mang sẵn nhóm thế: - Khi nhân benzen mang sẵn một nhóm thế đẩy điện tử như: -CH3, -OH, -NH2, -Cl, -

Br thì nhóm thế thứ hai sẽ thế vào vị trí orto và para. - Khi nhân benzen mang sẵn một nhóm thế hút điện tử như: -COOH, -SO3H, -NO2,

thì nhóm thế thứ hai sẽ thế vào vị trí meta. a. Thế H trên nhánh:

CH3 CH2 Cl

+ Cl2 + HClas, t0

b. Thế H trên nhân thơm:

CH3

CH3

Cl

+ Cl2Fe, t

0

CH3

Cl

+ HCl

+ HCl

Benzen Toluen o - Xilen m - Xilen p - Xilen Stiren

128

3. Phản ứng cộng:

a. Cộng với hidro:

+ 3 H2

Ni, t0

CH2 CH3 + 3 H2Ni, t

0

CH2 CH3

Etylxiclohexan b. Phản ứng cộng HNO3:

+ HNO3 + H2O

NO2H2SO4 ñaëc

t0

Nitrobenzen

NO2

+ HNO3 + H2O

NO2

NO2

H2SO4 ñaëc

t0

1,3-Đinitrobenzen

CH3

+ 3 HNO3 + 3 H2O

CH3

NO2

NO2

O2N

t0

H2SO4 ñaëc

c. Phản ứng cộng với X2

Cl

Cl

Cl

Cl

Cl

Clas, t

0

+ 3 Cl2

4. Phản ứng oxi hóa không hoàn toàn:

C6H5-CH3 + 2KMnO4 → C6H5-COOK + 2MnO2 + KOH + H2O Kali benzoat

IV. Điều chế benzen: 3 CH≡CH 0C, 600 C→ C6H6 CH3-CH2- CH2- CH2- CH2- CH3

0t , xt→C6H6 + 4H2 V. Stiren

CH CH2 Vinyl benzen (Stiren)

@ Tính chất hóa học của Stiren

CH2 CH3+ H2CH CH2 CH2 CH3

+ 3H2

1,2,3,4,5,6 – Hexacloran (Thuốc trừ sâu 666)

2,4,6 – Trinitrotoluen (Thuốc nổ TNT)

129

+ Br2CH CH2 CH CH2

Br Br

t0,xt,p

CH CH2 CH CH2 n

Stiren Polistiren

B – BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM ANKAN

BIẾT 1/ Hợp chất 3-etyl-2-metyl heptan có công thức cấu tạo thu gọn là: A. C. B. D. 2/ Hợp chất có tên theo IUPAC là A. 2-etyl-3-metylhexan C.5-etyl-4-metylheptan B.3, 4-đimetylheptan D. 4, 5-đimetylheptan 3/ Trong gốc isopentyl, bậc của nguyên tử cácbon mang h trị tự do là:

A. 1 B. 2 C. 3 D. 4 4/ Hợp chất CH3(CH2)6CH3 có tên là:

A. Heptan B.Octan C. Nonan D. Đecan 5/ Các nguyên tử cacbon trong phân tử ankan ở trạng thái lai hóa nào sau đây?

A. sp B. sp2 C. sp3 D. sp3d 7/ Chọn câu đúng trong các câu sau đây:

A. Nhiệt độ sôi, nhiệt độ nóng chảy của ankan giảm theo chiều tăng của phân tử khối. B. Các ankan khác nhau thì có màu sắc khác nhau. C. Ankan không tan trong nước nhưng tan trong các dung môi không phân cực. D. Các ankan có khả năng phản ứng cao.

8/ Khi xăng, dầu bị cháy thì không thể dùng nước dập tắt lửa vì: A. Vì xăng, dầu là những chất dễ cháy nổ. B. Vì xăng dầu làm nước bốc cháy. C. Vì xăng, dầu nhẹ hơn nước và không tan trong nước. D. Vì xăng, dầu cháy khi gặp nước sẽ sinh ra chất hủy hoại môi trường xung quanh.

9/ Ankan C5H12 có bao nhiêu đồng phân cấu tạo? A. 1 B. 2 C. 3 D. 4

10/ Cho hỗn hợp các ankan sau: Pentan (sôi ở 36oC), Heptan (sôi ở 98oC), Octan (sôi ở 126oC), Nonan (sôi ở 151oC). Có thể tách các chất khỏi hổn hợp bằng cách nào sau đây?

A. Chiết B. Lọc C. Chưng cất D. Thăng hoa 11/ Phát biểu nào sau đây là đúng?

H3C CH CHCH2CH2CH2

CH3

CH3

C2H5

H3C CH CHCH2CH2 CH3

CH3

C2H5

H3C CH CHCH2CH2CH2

CH3

CH3

C2H5

H3C CH CHCH2CH2 CH3

CH3

C2H5

H3C CH CHCH2CH2 CH3

CH3

C2H5

130

A. Các ankan là chất tan tốt trong nước. B. Các ankan đều có khối lượng riêng lớn hơn 1g/ml C. Ankan chỉ có đồng phân mạch cacbon.

D. C4H10 có 4 đồng phân cấu tạo. 12/ Phát biểu nào sau đây là đúng?

A. Các nguyên tử trong phân tử ankan đều nằm trong cùng một mặt phẳng. B. Phân tử ankan gồm các liên kết đơn do các nguyên tử cacbon đều ở trạng thái lai

hóa sp3. C. Phân tử ankan chỉ gồm các liên kết đơn do các nguyên tử cacbon và hidrô đều ở

trạng thái lai hóa sp3. D. Khả năng phản ứng của các ankan là như nhau do phân tử các ankan có cấu tạo

như nhau. 13/ Hợp chất tạo được bao nhiêu gốc ankyl?

A. 1 B. 2 C. 3 D. 4

HIỂU

14/ Ankan X có CTPT là C5H12 khi tác dụng với clo tạo được 4 dẫn xuất monoclo. Tên của X là:

A. Pentan B. Isopentan C. Neopentan D. A, B đúng 15/ Ankan A có cấu tạo phân tử C5H12 khi tác dụng với clo tạo được 3 dẫn xuất monoclo. Vậy khi tách hiđrô từ A sẽ thu được số ankan đồng phân của nhau là:

A. 1 B. 2 C. 3 D. 4 16/ Khi metan tác dụng với clo theo tỉ lệ 1: 3 ( có ánh sáng kích thích) thì thu được sản phẩm có tên là:

A. Cacbonclorua C. Metylen clorua B. Clorofom D. Metyl clorua

17/ Sản phẩm chính thu được khi cho 2-metylbutan thực hiện phản ứng brom hóa theo tỉ lệ 1: 1 là:

A.1-brom-3-metylbutan C.2-brom-2-metylbutan. B.2-brom-3-metylbutan. D.1-brom-2-metylbutan.

18/ Theo chiều tăng số nguyên tử cacbon trong dãy đồng đẳng, phần trăm của các nguyên tố cacbon trong phân tử xicloankan

A. Tăng dần C. Không đổi B. Giảm dần D. Tăng, giảm không theo qui luật

19/ Đốt cháy hoàn toàn một ankan thì thu được CO2 và H2O có số mol thỏa hệ thức nào sau đây?

A. nH2O > nCO2 C. nH2O ≥ nCO2 B. nH2O = nCO2 D. nH2O < nCO2

20/ Trong phòng thí nghiệm người ta có thể điều chế khí metan bằng cách nào trong những cách sau?

A. Nung natri axetat với vôi tôi xut B. Crackinh butan C. Thủy phân nhôm cacbua trong môi trường axit.

D. A, C đúng. 21/ Lượng oxi tối thiểu cần để đốt cháy hết 1 mol ankan X là:

A. (2n+1)16 (g) B. (2n+1)32 (g) C. (3n+1)16 (g) D. (3n+1)32 (g)

CH3

CH3CH2CHCH3

131

22/ Khi cho C4H10 thực hiện phản ứng crăcking (phản ứng cắt mạch C) thì số hợp chất hữu cơ tối đa có thể được sinh ra là: A. 2 B. 3 C. 4 D. 5 23/ Tên gọi của ankan có 16 nguyên tử hidro là? A. Pentan B. Hexan C. Heptan D. Octan 24/ Trong phân tử 2-metylpentan có bao nhiêu nguyên tử C bậc 2? A.1 B.2 C.3 D.4 25/ Ankan X có công thức đơn giản nhất là C5H12. Vậy X có thể là: A. Butan B. Hexan C. 2-metyl propan D. A, C

VẬN DỤNG 26/ Hợp chất 2,3 – đimetylbutan khi phản ứng với Cl2 theo tỷ lệ 1:1 sẽ thu được bao nhiêu dẫn xuất monoclo? A. 1 B. 2 C. 3 D. 4 27/ Dẫn hỗn hợp khí A gồm propan và xiclo propan đi vào dung dịch brom sẽ quan sát được hiện tượng nào sau đây?

A. Màu của dung dịch brom không đổi. B. Mảu của dung dịch brom nhạt dần, không có khí thoát ra. C. Màu của dung dịch brom nhạt dần, có khí thoát ra. D. Màu của dung dịch nhạt dần, có khí thoát ra đồng thời thấy xuất hiện kết tủa trắng.

28/ Để làm sạch propan có lẫn xiclopropan và khí CO2 thì ta dẫn hỗn hợp khí trên qua: A. Dung dịch brom dư, dung dịch Ca(OH)2 dư. B. Dung dịch KMnO4 dư, dung dịch HCl dư.

C. Khí Cl2 và dung dịch brom dư. D. Dung dịch Ca(OH)2 dư và CaCl2 khan. 29/ Để tinh chế metan lẫn CO2, SO2, HCl, Cl2 ta phải dùng chất nào sau đây? A. KCl B. NaOH C. Cl2 D. Br2 30/ A là hiđrocacbon no. A có tỉ khối so vối H2 bằng 36. A có số đồng phân cấu tạo là?

A. 1 B. 2 C. 3 D. 4 31/ Ankan X có phần trăm khối lượng cacbon là 80%. CTPT của X là:

A. CH4 B. C2H6 C. C3H8 D. C4H10 32/ Đốt cháy hoàn toàn 6,75g một ankan X thu được 19,8 (g) khí CO2 X là:

A. Metan B. Etan C. Propan D. Butan 33/ Đốt cháy hoàn toàn một hiđrocacbon thu được nước và khí CO2 có tỉ lệ số mol là 6:5. Biết X chỉ tao 5 thành một dẫn xuất monoclo duy nhất. X là:

A. Pentan B.2-metylpropan C.Etan D.2,2-đimetylpropan 34/ Oxi hóa hoàn toàn một hiđrocacbon no X thu được 3,36 lít CO2 (đktc) xà 2,7g nước, tỉ khối hơi của X so với nitơ là 2,5. Số đồng phân cấu tạo của X là:

A. 2 B. 3 C. 4 D. 5 35/ Khi đốt cháy hoàn toàn 0,1g monoxicloankan A, người ta dùng hết 84 lít không khí (đktc), oxi 20% thể tích không khí. CTPT đúng của A là:

A.C3H6 B.C4H8 C.C5H10 D.C6H12 36/ Đốt cháy hoàn toàn 0,1 mol ankan A rối dẫn sản phẩm cháy qua bình đựng Ca(OH)2 dư thấy xuất hiện 20 g kết tủa. A là:

A.Metan B.Etan C.Propan D.Butan 37/ Clo hóa 4,4g một ankan A thu được 7,85g dẫn xuất monoclo. CTPT của ankan A là:

A.CH4 B.C2H6 C.C3H8 D.C4H10

132

38/ Đốt cháy hỗn hợp 2 hiđrocacbon no kế tiếp trong dãy đồng đẳng, dẫn sản phẩm lần lượt qua bình (1) chứa CaCl2 khan, bình (2) chứa dung dịch KOH dư. Sau thí nghiệm khối lượng bình (1) tăng 6,12g, khối lượng bình (2) tăng 10,56g. CTPT của 2 hiđrocacbon là:

A.CH4, C2H6 B.C2H6, C3H8 C.C3H8, C4H10 D.C4H10, C5H12 39/ Thể tích không khí ở đktc cần thiết để đốt cháy hoàn toàn 8,8g propan là bao nhiêu? Biết Oxi chiếm 20% thể tích không khí.

A.22,4 (l) B.78,4 (l) C. 112 (l) D. 156,8 (l) 40/ Đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp butan và pentan, người ta thu được 29,12 lít CO2 (đktc) và 28,8g nước. Thành phần % theo khối lượng của butan và pentan trong hỗn hợp lần lượt là:

A.66,67%, 33,33% C.28,71%, 71,29% B.61,7%, 38,3% D. Kết quả khác.

41/ Đốt cháy hoàn toàn 8.7g butan. Dẫn toàn bộ sản phẩm cháy qua bình NaOH khan thì thấy khối lượng bình chứa NaOH khan tăng thêm m(g). Giá trị của m là: A.0 B.13.5 C.26.4 D.39.9 42/ Đốt cháy hoàn toàn 11,2g xiclobutan rồi sau đó dẫn toàn bộ sản phẩm cháy vào bình đựng nước vôi trong dư. Sau khi phản ứng xảy ra thì khối lượng dung dịch trong bình thay đổi như thế nào? A. Tăng 49.6g B. Giảm 30.4g C. Tăng 14.4g D. Giảm 7.6g 43/ Đốt cháy hoàn toàn 1 ankan A thu được 17,6 (g) CO2 và 9 (g) H2O. Thể tích oxi (ở đktc) đã tham gia phản ứng là: A.14.56(l) B.20.8(l) C.29.12(l) D.58.24(l)

HIĐROCACBON KHÔNG NO BIẾT

1/ Câu nào sau đây chưa đúng? A. Nguyên tử cacbon mang nối đôi trong phân tử anken ở trạng thái lai hóa sp2. B. Hidrôcacbon mà phân tử có chứa 1 liên kết đôi C=C là anken. C. Anken là hidrôcacbon mạch hở mà phân tử có chứa 1 liên kết đôi C=C D. Anken là hiđrocacbon không no, mạch hở có CTPT chung là CnH2n (n≥ 2) 2/ CTCT của 2,3–dimetylpent–2–en là: A. C. B. D. 3/ Anken X có CTCT . Tên của X là: A. 3–metylhex–3–en C. 2– etylpent–2–en B. 4–metylhex–3–en D. 4–etylpent–3–en 4/ Trong phân tử anken, theo chiều tăng số nguyên tử cacbon, phần trăm khối lượng của cacbon. A. Tăng dần C. Không đổi B. Giảm dần D. Biến đổi không theo quy luật

H3C CH2CH C CH2

CH3CH3

H3C CH2 C C CH3

CH3

CH3

H3C CH2 C C CH3

C2H5

C2H5

H3C CH2 C CH

CH3

CH3

H3C CH2CH C CH3

C2H5

133

5/ Hợp chất nào sau đây có đồng phân hình học ? A. But–1–en C. 2–metylbut–2–en B. But–2–en D. 3–metylbut–1–en 6/ Anken A có công thức cấu tạo . Tên đúng của A là: A. Cis–3-metylhex–3–en C. Cis–4–metylhex–3–en B. Trans–3–metylhex–3–en D. Trans–4-metylhex–3–en 7/ Câu phát biểu nào sau đây chưa đúng ? A. Anken là chất kỵ nước, ưa dầu mỡ. B. Liên kết đôi kém bền hơn liên kết đơn C. Liên kết π kém bền hơn liên kết σ D. Các anken có số nguyên tử C nhỏ hơn 4 là chất khí. 8/ Trong phòng thí nghiệm etilen được điều chế bằng cách nào sau đây ? A. Tách H2 từ etan C. Tách nước từ etanol B. Crăc kinh butan D. Phản ứng giữa C và H2 9/ Câu phát biểu nào sau đây đúng? a. Các chất trong phân tử có liên kết ba C≡C đều thuộc loại ankin. b. Ankin là hidrocacbon mạch hở, trong phân tử có một liên kết ba C≡C. c. Liên kết ba C≡C kém bền hơn liên kết đôi C=C d. Ankin cũng có đồng phân hình học giống như anken. 10/ Câu nào sau đây chưa chính xác? a. Công thức chúng của ankin là CnH2n-2 (n ≥ 3) b. Trong phân tử ankin, nguyên tử cacbon mang liên kết ba ở trạng thái lai hóa sp c. Ankin là hidrocacbon mạch hở có 1 liên kết ba C≡C d. Trong phân tử ankin, liên kết ba C≡C được xem là nhóm chức

HIỂU

11/ Hợp chất X mạch hở có công thức phân tử C6H12 khi tác dụng với HBr cho 1 sản phẩm duy nhất, công thức cấu tạo của X là : A. CH2 = CHCH2CH2CH2CH3 C. C(CH3)2 = C(CH3)2 B. CH3CH2CH = CHCH2CH3 D. B,C đúng 12/ Anken nào sau đây khi công H2 (có xúc tác Ni) thì tạo thành 2–metylbutan? A. 3–metylbut–1–en C. 2–metylbut–1–en B. 2–metylbut–2–en D. A, B, C đúng 13/ Khi cho 2–metylpropen tác dụng với HCl thì sản phẩm chính thu được là ? A. 2–Clopropan C. 1–Clo –2–metylpropan B. 1-clo-2-metylpropen D. 2–Clo–2–metylpropan 14/ Cho các chất sau: 1. Pent-1-en 2. Xiclopentan 3. 2-metylbut-1-en 4.2,2-dimetylpropan 5. 2-metylbuta-1,3-dien 6. but-2-en Các chất đồng phân của nhau là: A. 1,2,3,4,5 C. 1,2,3 B. 1,2,4,5 D. 1,6

C CH3C

HC2H5

C2H5

C

CH3

CH3

CH

CH3 n

134

15/ Polime là sản phẩm trùng hợp của anken nào sau đây ? A. 2–metylbut–2–en C. 3–metylbut–1–en B. 2,3–đi metylbut–2–en D. 3,3–đi metylbut–1–en 16/ Khi hidrat hóa propin sản phẩm tạo thành là? A. C. CH3–CH=CH2OH B. D. CH3–CH2–CHO 17/ Để phân biệt : etan, etilen, axetilen người ta dùng thuốc thử theo thứ tự nào sau đây? A. AgNO3/ NH3, dung dịch Br2 C. Dung dịch KMnO4, dd Br2 B. AgNO3/ NH3, dung dịch KMnO4 D. A, B đúng 18/ But–1–in và but–2–in đựng trong 2 lọ riêng biệt bị mất nhãn, để phân biệt chúng ta dùng thuốc thử nào sau đây? A. Dung dịch Br2 C. Dung dịch AgNO3/ NH3, B. Dung dịch KMnO4 D.A, B, C đúng 19/ Cho sơ đồ sau CaC2 → OH2 X → Y → PVC. Theo sơ đồ X, Y lần lượt là chất nào sau đây? A. CH4, C2H3Cl C. C2H2, C2H3Cl B. C2H4, C2H2Cl2 D. C2H2, C2H2Cl2 20/ Để phân biệt propen và xiclopropan đựng trong 2 lọ riêng biệt, người ta dùng thuốc thử nào sau đây? A. Dung dịch Br2 C. Dung dịch AgNO3/ NH3, B. Dung dịch KMnO4 D. a, b, c đúng 21/ Để làm sạch khí metan có lẫn etilen và axetilen người ta thực hiện: A. Thổi qua dung dịch Br2 dư B. Thổi qua dung dịch KMnO4 dư. C. Thổi qua dung dịch AgNO3/ NH3 sau đó thổi qua dung dịch Br2 dư. D. A, B, C đúng. 22/ Khi etilen bị lẫn axetilen, người ta làm sạch etilen bằng cách cho hỗn hợp khí đi qua dung dịch A, dung dịch A có thể là chất nào sau đây? A. Dung dịch Br2 C. Dung dịch AgNO3/ NH3 B. Dung dịch KMnO4 D. A, B, C đúng 23/ Có bao nhiêu đồng phân ankin có CTPT C6H10 tạo được kết tủa với dung dịch AgNO3/ NH3? A. 1 C. 3 B. 2 D. 4 24/ Có tất cả bao nhiêu sản phẩm tạo thành khi isopren tác dụng với Br2 (theo tỷ lệ mol 1: l) A. 1 C. 3 B. 2 D. 4 X1 → PVC 25/ Từ chất hữu cơ thích hợp người ta thực hiện sơ đồ sau:X . X là chất nào sau đây? X2 → PE A. Ancol etylic C. Axetilen

H3C C

OH

CH2

H3C C CH3

O

135

B. Etilen D. Vinyl axetilen 26/ Anken thích hợp để điều chế 3–clo–3 metylpentan là: A. 3–metylpent–2–en C. 2–etylbut–1–en B. 3–metylpent–3–en D. A, C đúng 27/ Hỗn hợp X gồm 2 anken khi cộng HBr chỉ cho hỗn hợp Y gồm 2 dẫn xuất brom. X gồm có 2 anken nào sau đây ? A. CH2=CH2, CH3–CH=CH2 B. CH2=CH2, CH3–CH=CH–CH3 C. CH3–CH=CH2, CH3–CH=CH–CH3 D. CH3–CH=CH–CH3, CH3–CH2–CH=CH2 28/ Hidrocacbon nào sau đây khi đốt cháy sẽ sinh ra khí CO2 và nước có tỷ lệ nCO2:nH2O = 4:1 A. C2H4 C. C2H2 B. C6H12 D. C4H2 29/ Từ nguyên liệu natriaxetat điều chế cao su buna qua bao nhiêu phản ứng. A. 2 C. 4 B. 3 D. 5 30/ A có công thức C6H12 biết rằng. A làm mất màu dung dịch brom, không có đồng phân hình học. Khi cho A tác dụng với HBr thu được 1 sản phẩm duy nhất. CTCT đúng của A là: A. CH3 - CH2 – CH = CH – CH2CH3 C.CH3-CH2-CH2-C(CH3)=CH2 B. CH3-CH2-CH2-CH2-CH=CH2 D.C(CH3)2=C(CH3)2 31/ Hỗn hợp A gồm 1 ankan và 1 anken đốt cháy A thu được a mol nước và b mol CO2 tỷ lệ T=a/b có giá trị nào? A. 0,5 < T < 2 C. 1,5 < T < 2 B. 1 < T < 1,5 D. 1 < T < 2 32/ Anken X có tỷ khối hơi so với H2 là 35, câu kết luận nào sau đây là đúng ? A. X có 5 đồng phân cấu tạo. B. Khi X tác dụng với HBr tạo ra 1 sản phẩm duy nhất C. Trong số các chất đồng phân của X có 2 chất có đồng phân hình học D. Anken X là chất khí.

VẬN DỤNG 33/ Khi đốt 1 (l) hidrocacbon mạch hở A cần 45 (l) không khí (oxi chiếm 20% thể tích không khí), sinh ra 6 (l) khí CO2, các thể tích đo ở cùng điều kiện. Biết khi hidro hóa A (xúc tác Ni) thì tạo thành 1 hidrocacbon no mạch nhánh, A là a. But-2-en c. 2–metylbut–2–en b. Iso butylen d. 3–metylpent–2–en 34/ 3,64 (g) anken X vừa đủ làm mất màu 52 (g) dung dịch brom 20%, biết khi hidrat hóa anken X chỉ thu được 1 ancol duy nhất X là ? a. Etilen c. 2–metyl propen b. But–2–en d. 2,3–đimetyl but–2–en 34/ Trong phân tử ankin X, hidro chiếm 7,69% khối lượng. CTPT của X là A. C2H2 C. C4H6 B. C3H4 D. C5H8 35/ Trong bình kín chứa hidrocacbon X và hidro nung nóng bình đến khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thì thu được 1 ankan duy nhất, ở cùng điều kiện nhiệt độ, áp suất trong bình trước khi nung gấp 3 lần áp suất trung bình sau khi nung. Đốt cháy 1 lượng Y thu được 8,8 (g) CO2 và 5,4 (g) nước, CTPT của X là

136

A. C2H2 C. C3H6 B. C2H4 D. C3H4 36/ Thổi 3,36 (l) khí axetilen (ở đktc) vào dung dịch AgNO3/ NH3 dư thì thấy xuất hiện m (g) kết tủa. Giá trị của m là? A. 18 (g) C. 36 (g) B. 19,95 (g) D. Kết quả khác. 37/ Khi đốt cháy 1 ankin A thu được khối lượng nước đúng bằng khối lượng ankin đã đem đốt, mặt khác khi thổi A vào dung dịch AgNO3 trong NH3 thì thấy xuất hiện kết tủa. A là A. But–1–in C. 3–metyl but–1–in B. But–2–in D. Propin 38/ Hỗn hợp A gồm 2 chất kế tiếp nhau trong dãy đồng đẳng của etilen. Cho 3,36 (l) hỗn hợp trên (đktc) phản ứng hoàn toàn với Br2/ CCl4 thì thấy khối lượng bình chứa brom tăng thêm 7,7 (g). Công thức phân tử của 2 anken đó là? A. C2H4, C3H6 C. C4H8, C5H10 B. C3H6, C4H8 D. C5H10, C6H12 39/ Cho 2,24 (l) hỗn hợp X (đktc) gồm C2H4 và C2H2 đi qua bình đựng nước brom (dư) thấy khối lượng bình tăng 2,7 (g) vậy trong 2,24 (l) X có. A. 0,56 (l) C2H4, C. C2H4 chiếm 50% khối lượng B. C2H4 chiếm 50% thể tích D. C2H4 có khối lượng là 1,3 (g) 40/ Khi đốt cháy 1 thể tích hidrocacbon A sinh ra 4 thể tích CO2. A tác dụng với hidro theo tỷ lệ 1:1 tạo thành hidrocacbon no, số đồng phân cấu tạo của A là: A. 1 C. 3 B. 2 D. 4 41/ Cho m (g) canxicacbua kỹ thuật (chỉ chứa 80% CaC2) vào lượng nước dư, thì thu được 8,96 (l) khí (đo ở đktc) giá trị của m là: A. 32 B. 25,6 C. 20,48 D. Kết quả khác. 42/ Hidrocacbon A là đồng đẳng của etilen, 0,21 (g) A kết hợp được với 0,8 (g) brom. Chọn câu kết luật đúng về A A. A có đồng phân hình học C. A có 2 đồng phân cấu tạo B. Hidrat hóa A chỉ thu được 1 ancol duy nhất D. A là chất khí. 43/ Hỗn hợp A gồm 2 olêfin là đồng đẳng kế tiếp nhau, nếu cho 1,792 (l) hỗn hợp A (ở 00C, 2,5atm) qua bình chứa dung dịch brom (dư) người ta thấy khối lượng bình tăng thêm 7 (g). CTPT của olêfin là: A. C2H4, C3H6 C. C4H8, C5H10 B. C3H6, C4H8 D. C5H10, C6H12 44/ Lượng brom tối đa có thể kết hợp với 1,68 (l) but–1,3–đien (ở đktc) là: A. 6 C. 24 B. 12 D. Kết quả khác. 45/ Đốt cháy 22,4 dm3 hỗn hợp metan và axetilen thu được 70,4 (g) CO2, thành phần % theo thể tích của metan và axetilen trong hỗn hợp là A. 29,1% và 70,9% C. 48% và 52% B. 40% và 60% D. Kết quả khác. 46/ Đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp 1 hidrocacbon là đồng đẳng kế tiếp nhau, người ta thu được 15,68 (l) CO2 (ở đktc) và 16,2 (g) H2O. CTPT của 2 hidrocacbon là A. C2H6, C3H8 C. C3H8, C4H10 B. C2H4, C3H6 D. C3H6, C4H8 47/ Hỗn hợp A gồm 0,12 mol propin và 0,16 mol H2 cho A đi qua ống sứ đun nóng có xúc tác Ni thu được hỗn hợp B khối lượng của hỗn hợp B là

137

a. 3,52g c. 5,12 b. 5,04g d. Kết quả khác. 48/ Cho 13,44 l (ở đktc) hỗn hợp A gồm 2 anken đồng đẳng kế tiếp nhau vào dung dịch Br2 dư, thấy khối lượng bình brom tăng 28 (g). Biết A tác dụng với HCl thì thu được 3 sản phẩm khác nhau, hỗn hợp A gồm A. Etilen, propilen C. Propen, but–2–en B. Propen, but–1–en D. Propen và 2–metylpropen 49/ Đốt cháy hoàn toàn 5,2g axetilen, sau đó dẫn toàn bộ sản phẩm cháy vào bình đựng nước vôi trong dư thì khối lượng dung dịch trong bình thay đổi như thế nào? A. Tăng 21,2g C. Tăng 3,6g B. Giảm 18,8g D. Giảm 7,6g 50/ Khi cho hỗn hợp gồm etan và axetilen đi qua bình đựng nước brom dư, thì thấy khối lượng của bình brom tăng thêm 5,2g. Còn khi đốt cháy hoàn toàn cùng một lượng hỗn hợp như trên thì thu được 56 lít khí CO2 ở đktc. Thành phần trăm về thể tích của etan và axetilen lần lượt là: A. 84%, 16% C. 85,8%, 14,2% B. 92%, 8% D. Kết quả khác. HIĐROCACBON THƠM

BIẾT 1/ Khi cho toluen phản ứng với brom (theo tỉ lệ 1:1) trong điều kiện chiếu sáng thì sản phẩm thu được là? A. Benzyl bromua C. Phenyl bromua B. m-bromtoluen D. p-bromtoluen và o-bromtoluen 2/ Dãy đồng đẳng của benzen có công thức chung là: A. CnHn-6 (n > 6) C. CnH2n-6 (n ≥ 6) B. CnH2n-3 (n ≥ 3) D. C2nHn-6 (n >6) 3/ Chọn câu phát biểu đúng?

A. Cả 6 nguyên tử C và 6 nguyên tử H trong phân tử benzen cùng nằm trên một mặt phẳng.

B. Phân tử benzen có 3 liên kết đôi ngắn hơn 3 liên kết đơn. C. Trong phân tử benzen có 3 nguyên tử 2spC và 3 nguyên tử 3spC . D. Độ bền của liên kết π trong phân tử benzen bền vững hơn so với liên kết π trong

các hidrocacbon không no khác. 4/ Hiđrocacbon A có công thức phân tử là C8H10. Biết A không làm mất màu nước brom, khi hidro hóa A thì thu được 1,4-đimetylxiclohexan. A là hợp chất nào sau đây? A. Etylbenzen C. o-đimetylbenzen B. p-đimetylbenzen D. m-đimetylbenzen 5/ Để phân biệt benzen, etylbenzen, stiren ta dung hóa chất nào sau đây? A. Dung dịch Br2 C. Dung dịch AgNO3/NH3 B. Dung dịch KMnO4 D. A, B đúng 6/ Hidrocacbon X là đồng đẳng của benzen có công thức phân tử C8H10. Khi tác dụng với brom có mặt bột sắt hoặc trong điều kiện chiếu sáng, trong mỗi trường hợp đều tạo một dẫn xuất monobrom. Tên của X là: A. Etylbenzen C. 1,3-dimetylbenzen B. 1,2-dimetylbenzen D. 1,4-dimetylbenzen. 7/ Nguồn gốc chủ yếu của hidrocacbon là: A. Than đá C. Dầu mỏ B. Khí thiên nhiên D. Công nghiệp tổng hợp từ than đá và hidro

138

8/ Chọn câu phát biểu sai? A.Các ankylbenzen khác nhau thì có màu sắc và không mùi. B. Ankylbenzen không tan trong nước nhưng tan trong dung môi hữu cơ. C. Tất cả các ankylbenzen đều nhẹ hơn nước. D. Ở điều kiện thường các ankylbenzen đều ở thể lỏng.

HIỂU

9/ Hidrocacbon A có công thức nguyên (CH)n (n ≤ 8). 1mol A tác dụng được với 4 mol H2 và 1mol dung dịch Br2. A là: A. Axetilen C. Benzen B. Vinylaxetilen D. Stiren 10/ Có bao nhiêu dẫn xuất monoclo tạo thành khi thay thế clo bởi bất kì nguyên tử hidro nào trong phân tử naphtalen? A. 2 C. 4 B.3 D. 5 11/ Cho sơ đồ phản ứng sau: Benzen → FeBr ,2 X → đSOHđHNO 423 , Y Y trong sơ đồ trên là chất nào sau đây? A. 1-brom-4-nitrobenzen C. 1-brom-3-nitrobenzen B. 1-brom-2-nitrobenzen D. Hỗn hợp A và B. 12/ Cho sơ đồ sau: Benzen → đSOHđHNO 423 , X → FeBr ,2 Y trong sơ đồ trên là chất nào sau đây? A. 1-brom-4-nitrobenzen C. 1-brom-3-nitrobenzen B. 1-brom-2-nitrobenzen D. Hỗn hợp A và B. 13/ Benzen phản ứng được với tất cả các chất thuộc dãy nào sau đây? A. Br2 (Fe), HNO3 đặc (H2SO4 đặc), O2, H2 (Ni,t0) B. Dung dịch KMnO4, Br2 (Fe), O2, HNO3 đặc (H2SO4 đặc) C. Dung dịch Br2, NaOH, H2 (Ni,t0), HNO3 đặc (H2SO4 đặc) D. Dung dịch KMnO4, O2, H2 (Ni,t0), HBr 14/ C8H10 có bao nhiêu đồng phân hidrocacbon thơm? A. 2 C. 4 B. 3 D. 5 15/ X có công thức phân tử là C8H10. Biết X không làm mất màu dung dịch Br2, khi X tác dụng với KMnO4, đun nóng thì thu được C6H5COOH. X là chất nào sau đây? A. Etylbenzen C. p-đimetylbenzen B. o-đimetylbenzen D. m-đimetylbenzen 16/ Dung dịch Br2 phân biệt được cặp chất nào sau đây? A. Etilen và axetilen C. Benzen và toluene B. Metan và propan D. Toluen và stiren 17/ X là đồng đẳng của benzen. X có công thức đơn giản nhất là C3H4. Công thức phân tử của X là: A. C6H8 C. C12H16 B. C9H12 D C15H20 18/ Hợp chất m-đimetlbenzen khi tác dụng với brom có Fe xúc tác thì có thể thu được bao nhiêu dẫn xuất monobrom? A. 1 C. 3

139

B. 2 D. 4 19/ Khi nitro hóa 5,3g X là đồng đẳng của benzen thu được dẫn xuất mononitro có khối lượng 4,53g. Công thức phân tử của X là; A. C7H8 C. C9H12 B. C8H10 D C10H14 20/ Cho sơ đồ phản ứng sau: C8H10

[ ]→ O C7H6O2 → đSOHđHNO 423 , X (C7H5NO4) Công thức cấu tạo của X là: A. C. B. D. Hỗn hợp và 21/ X là hidrocacbon thơm có công thức phân tử là C9H12. Khi bị oxi hóa X tạo thành axit benzentricacboxylic, còn khi tác dụng với Br2 có Fe xúc tác thì chỉ thu được 1 dẫn xuất monobrom. X là chất nào sau đây? A. 1-etyl-3-metylbenzen C. 1,2,4-trimetylbenzen B. 1,2,3-trimetylbenzen D. 1,3,5-trimetylbenzen 22/ Để thu được sản phẩm là benzyl bromua và HBr ta thực hiện phản ứng nào sau đây? A. Toluen tác dụng với Br2 (Fe). B. Toluen tác dụng với Br2 (ánh sáng). C. Benzen tác dụng với metyl bromua (AlCl3). D. Benzen tác dụng với Br2 (Fe). 23/ Trong phản ứng giữa benzen với HNO3 bốc khói và H2SO4 đậm đặc tạo thành nitrobenzen. Vai trò của H2SO4 đậm đặc là: A. Dung môi C. Xúc tác. B. Hút nước để phản ứng xảy ra theo chiều thuận D. A, B, C đúng.

VẬN DỤNG

24/ 1 mol hidrocacbon A tác dụng được với 3 mol hidro tạo thành hidrocacbon no B. Phân tích B ta thấy tỉ lệ khối lượng mC:mH = 6:1. Tỉ khối của B so với hidro là 42. Công thức của A là: A. C6H6 C. C7H8 B. C6H8 D. C7H10 25/ Một loại khí thiên nhiên có thành phần về thể tích như sau: 89,6%CH4, 8%C2H6, 1,4%N2, 1%CO2. Người ta chuyển lượng metan trong 1000m3 khí thiên nhiên đó (ở đktc) thành axetilen, rồi điều chế vinyl clorua. Hiệu suất của cả quá trình là 80%. Khối lượng vinyl clorua thu được bằng bao nhiêu kg? A. 800 kg C. 1562,5 kg B. 1000 kg D. 2500 kg 26/ Đốt cháy hoàn toàn mg hidrocacbon là đồng đẳng của benzen ta thu được 15,68 (l) CO2 (ở đktc) và 7,2g H2O. Giá trị của m là: A. 9,2 g C.64,4 g B.36,8 g D. Kết quả khác. 27/ Để đốt cháy hoàn toàn 19,2 g naphtalen ta phải dùng hết V (l) không khí (ở đktc). Biết oxi chiếm 20% thể tích không khí. Giá trị của V là: A. 8,064 (l) C. 40,32 (l)

COOH

NO2

COOH

NO2

NO2

COOHNO2

COOHCOOH

NO2

140

B. 16,8 (l) D. 201,6 (l) 28/ Đốt cháy hoàn toàn 1 mol X là đồng đẳng của benzen ta cần dùng 1,05 mol O2. Công thức phân tử của X là: A. C7H8 C. C9H12 B. C8H10 D. C10H14 29/ Để điều chế 1 kg thuốc nổ TNT (2,4,6-trinitrotoluen) người ta phải dùng bao nhiêu gam toluen nếu hiệu suất của phản ứng là 80%? A. 324,23 g C. 506,61 g B. 405,29 g D. Kết quả khác.

CHƯƠNG 3: DẪN XUẤT CỦA HIĐROCACBON AMIN - AMINO AXIT - PROTEIN A. TÓM TẮT LÍ THUYẾT I. AMIN

1. Khái niệm, phân loại: Khi thay thế nguyên tử H trong phân tử NH3 bằng gốc Hiđrocacbon ta thu được amin. - Amin no, đơn chức, mạch hở CnH2n+3N (n≥1). -Phân loại theo gốc hiđrocacbon: + Amin béo: CH3NH2, C2H5NH2 … + Amin thơm: C6H5NH2, … -Phân loại theo bậc amin: + Amin bậc 1: R-NH2 (CnH2n+1NH2: amin đơn, no, bậc 1) + Amin bậc 2: R-NH-R1

+ Amin bậc 3:

NR R1

R2 2. Danh pháp a. Tên gốc chức: Tên gốc hiđrocacbon tương ứng + amin Vd: CH3-NH2 Metyl amin , C6H5NH2 phenyl amin b. Tên thay thế: Tên hiđrocacbon + vị trí nhóm chức+ amin Vd: CH3CH2CH2NH2 propan-1-amin; CH3NHCH3 N-metylmetanamin; (CH3)3N N,N-đimetylmetanamin. 3. Tính chất a. Tính chất vật lý: - Phân tử khối càng tăng thì nhiệt độ sôi tăng dần và độ tan trong nước giảm dần. - Nhiệt độ sôi: hiđrocacbon < amin < ancol (có phân tử khối tương đương). b. Tính chất hóa học: * Tính chất chung: Tính bazơ (do trên N có cặp electron chưa liên kết). - Tác dụng với axit: CH3NH2 + HCl → CH3NH3Cl

C6H5NH2 + HCl →C6H5NH3Cl - Tác dụng với quỳ tím: + Các amin mạch hở tan nhiều trong nước và dd làm quỳ tím hóa xanh (làm hồng phenolphtalein). + Anilin và các amin thơm khác không làm đổi màu quì tím. → Độ mạnh lực bazơ: NaOH > C2H5NH2 > (CH3)2NH > CH3NH2 > (CH3)3N > NH3 > C6H5NH2 > (C6H5)2NH.

141

* Tính chất riêng: Phản ứng thế ở nhân thơm của anilin

Phản ứng này dùng để nhận biết anilin II. AMINO AXIT

1. Định nghĩa: Amino axit là loại hợp chất hữu cơ tạp chức, phân tử chứa đồng thời nhóm amino (NH2) và nhóm cacboxyl (COOH). CH3 CH COOH

NH2 Alanin Công thức chung: (H2N)xR(COOH)y 2. Danh pháp:

- Tên thay thế: axit + số chỉ vị trí nhóm NH2 + tên thay thế của axit tương ứng (1COOH−

) - Tên bán hệ thống: axit + chữ Hy Lạp chỉ vị trí nhóm NH2 + tên thay thế của axit

tương ứng ( C COOHα

− − ) 3. Tính chất hóa học: - Tính lưỡng tính HOOC CH2NH2 HCl HOOC CH2 NH3Cl ; H2N CH2COOH NaOH H2N CH2 COONa H2O - Tác dụng với quỳ tím: (H2N)xR(COOH)y + Hóa xanh khi x > y + Hóa hồng khi x < y + Không đổi màu khi x = y - Phản ứng este hóa: H2N-R-COOH + C2H5OH khí HCl→← H2N-R-COOC2H5 + H2O - Phản ứng trùng ngưng các amino axit dạng ε - và ω : tạo hợp chất poliamit.

nH2N [CH2]5 COOHto

( NH [CH2]5 CO )n H2O axit ε-aminocaproic policaproamit (nilon-6) III. Peptit và protein

1. Khái niệm - Peptit là loại hợp chất chứa từ 2 đến 50 gốc α -amino axit liên kết với nhau bởi các liên kết peptit (-CO–NH-). - Protein là những polipeptit cao phân tử có phân tử khối từ vài chục nghìn đến vài triệu - Những phân tử peptit chứa 2, 3, 4,… gốc α -amino axit được gọi là đi-, tri-, tetrapeptit,… - Những phân tử peptit chứa nhiều gốc α -amino axit (trên 10) được gọi là polipeptit. 2- Tính chất hoá học -Phản ứng thuỷ phân: Peptit, protein có thể bị thủy phân hoàn toàn thành các α -amino axit. -Phản ứng màu biure: Trong môi trường kiềm, peptit (trừ đipeptit) và protein phản ứng với Cu(OH)2 tạo hợp chất màu tím. - Protein + HNO3 hợp chất màu vàng.

NH2

+ H2O

NH2

BrBr

Br

+ 3 HBr3 Br2

(2,4,6-tribromanilin)

142

- Protein bị đông tụ khi đun nóng hoặc khi gặp axit, bazơ và một số muối. B. BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM

I. MỨC ĐỘ BIẾT Câu 1: Tên của hợp chất CH3-CH2-NH2 là A. metylamin. B. etylamin. C. đimetylamin. D. phenylamin. Câu 2: Chất nào dưới đây không làm đổi màu giấy quỳ tím ẩm? A. C6H5NH2 B. NH3 C. CH3NH2 D. C6H5CH2NH2 Câu 3: Nhận xét nào dưới đây không đúng? A. Anilin có tính bazơ yếu. B. Anilin là chất lỏng dễ tan trong nước. C. Anilin có phản ứng tạo kết tủa trắng với nước brom. D. Anilin tan được trong dung dịch HCl. Câu 4: Anilin tan được trong A. dung dịch NaCl. B. dung dịch NaOH. C. dung dịch NH3. D. dung dịch H2SO4. Câu 5: Chất nào sau đây không có phản ứng với C6H5NH2? A. Dung dịch Br2 B. Quì tím C. Dung dịch H2SO4 D. Dung dịch HCl Câu 6: Chọn phát biểu sai? A. Các amino axit ở thể rắn tại điều kiện thường. B. Các amino axit đều có tính chất lưỡng tính. C. Các amino axit đều có chứa nhóm NH2 và COOH trong phân tử. D. Các amino axit đều không làm đổi màu quì tím. Câu 7: Hợp chất H2N-CH2-COOH có tên là A. axit amino propionic. B. axit amino axetic. C. axit α -amino propionic D. axit glutamic. Câu 8: Amino axit có 2 nhóm amino và một nhóm cacboxyl là chất nào trong các chất sau? A. Glyxin B. Alanin C. Axit glutamic D. Lysin Câu 9: Cho quỳ tím vào mỗi dung dịch dưới đây, dung dịch làm quỳ tím hóa xanh là A. CH3COOH. B. H2N-CH2-COOH. C. H2N-[CH2]4-CH(NH2)COOH. D. HOOC-CH2-CH2-CH(NH2)-COOH. Câu 10: Axit amino axetic không tác dụng với chất nào sau đây? A. Dung dịch HCl B. Dung dịch NaOH C. C2H5OH (xúc tác HCl) D. Dung dịch K2SO4 Câu 11: Chọn phát biểu sai? A. Các peptit đều có phản ứng thủy phân. B. Các peptit đều có phản ứng màu với Cu(OH)2. C. Phân tử peptit chứa từ 2 đến 50 gốc α -amino axit. D. Đipeptit là một peptit chức 2 gốc α -amino axit. Câu 12: Số liên kết peptit có trong một phân tử tetrapeptit là A. 1. B. 2. C. 3. D. 4. Câu 13: Chất nào sau đây có phản ứng màu biure ? A. Ala-Glu-Val B. Ala-Gly C. Alanin D. Lysin Câu 14: Khi cho lòng trắng trứng tác dụng với Cu(OH)2 trong môi trường kiềm sẽ tạo hợp chất có màu

143

A. vàng. B. tím. C. xanh. D. đỏ. Câu 15: Thủy phân đến cùng protein đơn giản ta thu được A. các amin mạch hở. B. các amino axit. C. các chuỗi polypeptit. D. các α -amino axit. Câu 16: Phát biểu nào sau đây không đúng ? A. Khi thay thế nguyên tử H trong phân tử amoiac bằng gốc hidrocacbon ta thu được amin B. Bậc của amin là bậc của nguyên tử cacbon liên kết với nhóm amin. C. Phenylamin là một amin thơm. D. Amin có từ 2 nguyên tử cacbon trờ lên trong phân tử bắt đầu xuất hiện hiện tượng đồng phân. Câu 17: Chất thuộc loại amin bậc 1 là A. đimetyl amin. B. trimetyl amin. C. etylmetyl amin. D. propyl amin. Câu 18: Phenol và anilin đều có phản ứng với A. dung dịch HCl. B. dung dịch NaOH. C. nước brom. D. dung dịch NaCl. Câu 19: Hợp chất CH3-CH(NH2)-COOH có tên là A. axit aminoaxetic. B. glyxin. C. axit α -amino propionic. D. axit glutamic. Câu 20: Hợp chất HOOC-CH2-CH2-CH(NH2)-COOH có tên là A. glyxin. B. alanin. C. axit glutamic. D. lysin. Câu 21: Dung dịch làm quì tím hóa xanh là A. glyxin B. alanin. C. axit glutamic. D. lysin. Câu 22: Dung dịch làm quì tím hóa đỏ là A. glyxin. B. alanin. C. axit glutamic. D. lysin. Câu 23: Cho các chất sau: dd NaOH, HCl, dd H2SO4, CH3OH (xúc tác HCl), dd NaCl. Số chất tác dụng được với axit 2-aminopropanoic là A. 2. B. 3. C. 5. D. 4. Câu 24: Chất thuộc loại amin bậc 2 là A. CH3-CH2-NH2. B. CH3-NH-CH3. C. CH3-NH2. D. (CH3)3N. Câu 25: Chất thuộc loại amin thơm là A. C2H5-NH2 B. C6H5NH2 C. CH3-NH2 D. (CH3)2NH


Câu 26: Số đồng phân amin của C2H7N là A. 4. B. 2. C. 3. D. 1. Câu 27: Dãy chất nào sau đây được sắp xếp theo chiều tính bazơ tăng dần? A. Anilin, metylamin, amoniac B. Anilin, amoniac, metylamin C. Metylamin, amoniac, anilin D. Amoniac, metylamin, anilin Câu 28: Etylamin trong nước tác dụng được với chất nào sau đây ? A. NaOH B. NH3 C. NaCl D. HCl Câu 29: Số đipeptit tạo thành từ hỗn hợp glyxin và alanin là A. 3. B. 4. C. 2. D. 1. Câu 30: Tên của hợp chất CH3-CH2-NH-CH3 là A. propylamin. B. etylamin. C. đimetylamin. D. etylmetylamin. Câu 31: Chọn nhận xét sai về amin. A. Các amin đều có tính bazơ. B. Tính bazơ của anilin yếu hơn NH3. C. Amin tác dụng với axit cho muối. D. Amin là hợp chất hữu cơ lưỡng tính.

144

Câu 32: Số đồng phân amin của C3H9N là A. 4. B. 2. C. 3. D. 1. Câu 33: Hợp chất nào dưới đây có tính bazơ yếu nhất? A. Phenylamin B. Metylamin C. Amoniac D. Natrihidroxit Câu 34: Để tách lấy C2H6 từ hỗn hợp khí C2H6 và C2H5NH2 người ta có thể dùng dung dịch chất nào sau đây? A. NaOH. B. H2SO4. C. NaCl. D. Br2. Câu 35: Số đồng phân amino axit của C3H7O2N là A. 2. B. 3. C. 4. D. 5. Câu 36: Số đồng phân amino axit của C4H9NO2 là A. 2. B. 3. C. 5. D. 8. Câu 37: Chất nào sau đây thuộc loại đipeptit? A. H2N-CH2-CONH-CH2-CONH-CH2-COOH. B. H2N-CH2CONH-CH(CH3)- COOH. C. H2NCH2CH2CONH-CH2 CH2COOH. D. H2NCH2CH2CONH-CH2COOH. Câu 38: Cho ba dung dịch có cùng nồng độ mol: (1) H2NCH2COOH, (2) CH3COOH, (3) CH3CH2NH2. Dãy nào sau đây sắp xếp các dung dịch trên theo thứ tự pH tăng dần? A. (3), (1), (2) B. (1), (2), (3) C. (2) , (3) , (1) D. (2), (1), (3) Câu 39: Cho các dung dịch: C6H5NH2 (anilin), CH3NH2, NaOH, C2H5OH và H2NCH2COOH. Trong các dung dịch trên, số dung dịch có thể làm đổi màu phenolphtalein là A. 3. B. 2. C. 4. D. 5. Câu 40: Cho các dung dịch: glucozơ, glixerol, etanol và lòng trắng trứng. Các chất tác dụng được với Cu(OH)2 là A. glucozơ, glixerol, etanol, lòng trắng trứng. B. glucozơ và lòng trắng trứng. C. glucozơ, glixerol và lòng trắng trứng. D. glucozơ, glixerol. Câu 41: Phát biểu không đúng là A. Hợp chất H2N-CH2-COOH3N-CH3 là este của glyxin. B. Trong dung dịch, H2N-CH2-COOH còn tồn tại ở dạng ion lưỡng cực H3N+-CH2-COO − C. Aminoaxit là những chất rắn, kết tinh, tan tốt trong nước và có vị ngọt. D. Aminoaxit là hợp chất hữu cơ tạp chức, phân tử chứa đồng thời nhóm amino và nhóm cacboxyl. Câu 42: Cho các phát biểu sau về anilin: (1) Anilin là chất lỏng, ít tan trong nước, tan trong etanol, benzen. (2) Anilin có tính bazơ, dung dịch anilin làm quỳ tím hóa xanh. (3) Anilin tác dụng với HNO2 ở nhiệt độ thấp (0 – 5°C) cho muối điazoni. (4) Anilin là nguyên liệu quan trọng trong công nghiệp phẩm nhuộm, polime, dược phẩm. Các phát biểu đúng là A. (1), (3), (4). B. (1),(4) C. (1), (2), (3), (4) D. (1), (2), (4) Câu 43: Phát biểu không đúng là A. Etylamin tác dụng với axit nitrơ ở nhiệt độ thường tạo ra etanol. B. Protein là những polipeptit cao phân tử có phân tử khối từ vài chục nghìn đến vài chục triệu. C. Metylamin tan trong nước cho dung dịch có môi trường bazơ. D. Đipeptit glyxylalanin (mạch hở) có 2 liên kết peptit. Câu 44: Phát biểu nào sau đây là đúng? A. Amino axit là hợp chất có tính lưỡng tính. B. Trong môi trường kiềm, đipetit mạch hở tác dụng được với Cu(OH)2 cho hợp chất màu tím.

145

C. Trong một phân tử tetrapeptit mạch hở có 4 liên kết peptit. D. Các hợp chất peptit kém bền trong môi trường bazơ nhưng bền trong môi trường axit. Câu 45: Thứ tự các chất xếp theo thứ tự nhiệt độ sôi tăng dần là A. C3H8 < CH3CHO < CH3COOH < CH2CH2OH < H2NCH2COOH. B. C3H8 < CH3CHO < CH3CH2OH < CH3COOH < H2NCH2COOH. C. CH3CHO < C3H8 < CH3CH2OH < CH3COOH < H2NCH2COOH. D. C3H8 < CH3CHO < CH3CH2OH < H2NCH2COOH < CH3COOH. Câu 46: Dãy các chất nào sau đây đều không làm đổi màu quỳ tím? A. Axit glutamic, valin, alanin B. Axit glutamic, lysin, glyxin C. Alanin, lysin, phenyl amin D. Anilin, glyxin, valin Câu 47: Những năm đầu thế kỷ 20 một nhà khoa học Nhật Bản-Tiến sĩ Kikunae Ikeda đã nhận ra một vị chưa được nhận biết trong các món ăn ngon, khác hoàn toàn so với bốn vị cơ bản là ngọt, mặn, chua và đắng. Ông nhận thấy vị này rõ rệt nhất trong nước dùng nấu từ tảo biển khô. Năm 1908, Ông đã nghiên cứu, phân tích thành phần của tảo biển và tách chiết được một chất tạo vị mới chính là bột ngọt. Từ năm 1909, bột ngọt (mì chính) được sản xuất rộng rãi trên quy mô thương mại với tên gọi AJINOMOTO, trong tiếng Nhật có nghĩa là tinh chất của vị”. Bột ngọt chính là A. H2N–CH2–CH2–CH(NH2)–COONa B. NaOOC–CH2–CH2–CH(NH2)–COONa C. CH3–CH2–CH(NH2)–COONa D. HOOC–CH2–CH2–CH(NH2)–COONa

III. MỨC ĐỘ VẬN DỤNG Câu 48: Để phân biệt các dung dịch riêng biệt: CH3NH2, NH2CH2COOH, CH3COOH có thể dùng một thuốc thử là A. quì tím. B. dd AgNO3/NH3. C. dd NaOH. D. dd HCl. Câu 49: Để tách lấy C6H5NH2 từ hỗn hợp C6H5OH và C6H5NH2 có thể dùng dung dịch nào sau đây? A. NaOH B. HCl C. NaCl D. Br2 Câu 50: Cho anilin tác dụng với nước brom thu được 6,6 gam kết tủa trắng. Khối lượng brom đã phản ứng là A. 1,86 gam. B. 9,6 gam. C. 3,2 gam. D. 6,4 gam Câu 51: Công thức của amin đơn chức chứa 15,05% khối lượng nitơ là A. C2H5NH2. B. (CH3)2NH. C. C6H5NH2. D. (CH3)3N. Câu 52: Đốt cháy hoàn toàn một lượng amin no, đơn chức, mạch hở X thu được 16,8 lít CO2 (đktc) và 3,5 gam N2. CTPT của X là A. CH5N. B. C4H11N. C. C2H7N. D. C3H9N. Câu 53: Có bao nhiêu tripeptit (mạch hở) khác loại mà khi thuỷ phân hoàn toàn đều thu được 3 aminoaxit glyxin, alanin và phenylalanin? A. 3 B. 9 C. 4 D. 6 Câu 54: Cho 9 gam một amino axit (phân tử chứa 1 nhóm COOH và 1 nhóm NH2) tác dụng với dung dịch KOH vừa đủ thu được 13,56 gam muối. Amino axit là A. CH3-CH(NH2)-COOH. B. NH2CH2COOH. C. CH3-[CH2]4-CH(NH2)-COOH. D. CH3-CH2CH(NH2)-COOH. Câu 55: X là mộtα -amino axit chỉ chứa 1 nhóm NH2 và 1 nhóm COOH. Cho 7,25 g X tác dụng với dd HCl dư thu được 9,075 gam muối clorua. CTCT của X là A. CH3-CH(NH2)-COOH. B. H2N-[CH2]2-COOH. C. CH3-[CH2]4-CH(NH2)-COOH. D. CH3-CH2CH(NH2)-COOH.

146

Câu 56: Đốt cháy hoàn toàn một lượng amin đơn chức thu được hơi H2O và CO2 với tỉ lệ thể tích là 7:6. CTPT của amin là A. C3H7N. B. C3H9N. C. C4H9N. D. C2H7N. Câu 57: Thủy phân 500 gam protein A thu được 170 gam alanin. Nếu phân tử khối của A là 50.000 thì số mắt xích alanin trong phân tử A là A. 191. B. 200. C. 250. D. 181. Câu 58: Cho các loại hợp chất: aminoaxit (X), muối amoni của axit cacboxylic (Y), amin (Z), este của aminoaxit (T). Dãy gồm các loại hợp chất đều tác dụng được với dung dịch NaOH và đều tác dụng được với dung dịch HCl là A. X, Y, Z. B. Y, Z, T. C. X, Y, Z, T. D. X, Y, T. Câu 59: Cho các chất sau: axit glutamic, valin, lysin, alanin, trimetylamin, anilin, phenylamoni clorua. Số chất làm quỳ tím chuyển màu đỏ, màu xanh, không đổi màu lần lượt là: A. 2, 2, 3. B. 2, 2, 4. C. 3, 1, 4. D. 1, 3, 4. Câu 60: Số đồng phân cấu tạo có cùng công thức phân tử C3H7O2N không no, vừa tác dụng với dung dịch axit, vừa tác dụng với dung dịch bazơ là A. 3. B. 4. C. 5. D. 2. Câu 61: Cho các chất sau: Al, ZnO, CH3COONH4, KHSO4, H2NCH2COOH, H2NCH2COONa, KHCO3, Pb(OH)2, ClH3NCH2COOH, HOOCCH2CH(NH2)COOH. Số chất có tính lưỡng tính là A. 8. B. 6. C. 7. D. 5. Câu 62: Thuỷ phân hoàn toàn 1 mol pentapeptit X thì thu được 3 mol glyxin; 1 mol alanin và 1 mol valin. Khi thuỷ phân không hoàn toàn X thì trong hỗn hợp sản phẩm thấy có các đipeptit Ala-Gly; Gly-Ala và tripeptit Gly-Gly-Val. Amino axit đầu N, amino axit đầu C ở pentapeptit X lần lượt là A. Ala, Val. B. Gly, Gly. C. Gly, Val. D. Ala, Gly. Câu 63: Cho 0,15 mol H2NC3H5(COOH)2 (axit glutamic) vào 175 ml dung dịch HCl 2M, thu được dung dịch X. Cho NaOH dư vào dung dịch X. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, số mol NaOH đã phản ứng là A. 0,50. B. 0,65. C. 0,70. D. 0,55. Câu 64: Trong phân tử aminoaxit X có một nhóm amino và một nhóm cacboxyl. Cho 15,0 gam X tác dụng vừa đủ với dung dịch NaOH, cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được 19,4 gam muối khan. Công thức của X là A. H2NC3H6COOH. B. H2NC2H4COOH. C. H2NCH2COOH. D. H2NC4H8COOH. Câu 65: Khi thủy phân hoàn toàn 43,4 gam một peptit X (mạch hở) thu được 35,6 gam alanin và 15 gam glyxin. Chọn phát biểu đúng. A. X là tripeptit gồm 2Gly + 1Ala. B. X là hexapeptit gồm 4Ala + 2Gly. C. X là tripeptit gồm 2Ala + 1Gly. D. X là đipeptit gồm 1Ala + 1Gly. Câu 66: Cho 1 mol amino axit X phản ứng với dung dịch HCl (dư), thu được m1 gam muối Y. Cũng 1 mol amino axit X phản ứng với dung dịch NaOH (dư), thu được m2 gam muối Z. Biết m2-m1 = 7,5. Công thức phân tử của X là A. C4H8O4N2. B. C4H10O2N2. C. C5H11O2N. D. C5H9O4N.


Câu 67: Thủy phân hoàn toàn một mol pentapeptit X thu được 2 mol glyxin, 1 mol alanin, 1 mol phenylalanin và 1 mol valin. Khi cho pentapeptit trên tác dụng với HNO2 không có khí N2 thoát ra. Thủy phân không hoàn toàn X thu được hai đipeptit là Ala-Gly và Gly-Ala. Trong X có peptit

147

A. Phe-Ala. B. Gly-Gly. C. Gly-Phe. D. Val-Ala. Câu 68: Hỗn hợp X chứa C6H5NH3Cl, C6H5NH2 và C6H5OH. Cho a gam X tác dụng vừa đủ với 0,02 mol NaOH hoặc 0,01 mol HCl. Cũng a gam X phản ứng vừa đủ với Br2 thì cần 0,045 mol Br2/H2O. Thành phần % khối lượng C6H5NH3Cl trong X là A. 29,71. B. 29,38. C. 40,92. D. 58,12. Câu 69: Lần lượt cho vào 6 ống nghiệm riêng biệt 2 ml từng dung dịch: glyxin, trimetylamin, ancol etylic, etylamin, axit axetic, glixerol. Nhỏ tiếp vào mỗi ống nghiệm 2 ml dung dịch NaNO2 10% và 5-10 giọt axit axetic. Lắc nhẹ ống nghiệm và quan sát. Số ống nghiệm có khí N2 bay lên? A. 3. B. 6. C. 4. D. 2 Câu 70: Hỗn hợp X gồm alanin và axit glutamic. Cho m gam X tác dụng hoàn toàn với dung dịch NaOH (dư), thu được dung dịch Y chứa (m+30,8) gam muối. Mặt khác, nếu cho m gam X tác dụng hoàn toàn với dung dịch HCl, thu được dung dịch Z chứa (m+36,5) gam muối. Giá trị của m là A. 112,2. B. 165,6. C. 123,8. D. 171,0 Câu 71: Cho 9,4 gam hợp chất hữu cơ có công thức phân tử CH6O3N2 tác dụng với dung dịch chứa 12 gam NaOH, đun nóng. Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được chất khí X làm xanh giấy quì tím ẩm và dung dịch Y. Cô cạn dung dịch Y thu được m gam rắn khan. Toàn bộ khí X tác dụng vừa đủ với HCl tạo x gam muối. Giá trị của m và x lần lượt là A. 16,5; 6,75. B. 8,0; 16,75. C. 8,5; 6,75. D. 6,75; 16,75.

CHƯƠNG 3: DẪN XUẤT HIĐROCACBON

A – TÓM TẮT LÝ THUYẾT ANCOL I. Định nghĩa:

Ancol là hợp chất hữu cơ trong phân tử chứa nhóm –OH (hidroxyl) liên kết trực tiếp với nguyên tử C no. II. Phân loại và danh pháp:

1. Ancol no đơn chức mạch hở (ankanol): Công thức: CnH2n+1OH hay CnH2n+2O với n ≥ 1 Tên ancol = ... Ankan - số chỉ vị trí nhóm OH + ol = Ancol + tên gốc ankyl + ic @ Chú ý: Mạch chính là mạch C dài nhất có chứa C mang nhóm OH, khi đánh số C

phải ưu tiên cho C mang nhóm OH là nhỏ nhất. CH3-OH: Metanol (ancol metylic) CH3-CH2-OH: Etanol (ancol etylic) CH3-CH2-CH2-OH: Propan-1-ol (ancol n-propylic)

CH3 CH CH CH3

CH3 OH

3-Metyl butan-2-ol

CH3 CH CH2 CHCH3 OH

CH3 4-Metyl pentan-2-ol

CH CH2 CH2 OHCH3

CH3

3-Metyl pentan-1-ol(Ancol iso-amylic)

2. Ancol không no, đơn chức, mạch hở (ankenol):

Công thức: CnH2n-1OH hay CnH2nO với n ≥ 3 Tên ancol = ... Ank - số chỉ vị trí C=C + en - số chỉ vị trí nhóm OH + ol

148

@ Chú ý: Mạch chính là mạch dài nhất có chứa nối C=C và C mang nhóm OH, khi đánh số C sao cho tổng vị trí C=C và C mang nhóm OH là nhỏ nhất.

CH2=CH-CH2-OH: Propenol (ancol alylic) CH3-CH2-CH=CH-CH2-OH: Pent-2-en-1-ol

CH2 C CH CH3

OH

CH3

2-Metyl but-1-en-3-ol

@ Chú ý: Ancol có nhóm –OH gắn vào C mang nối đôi C=C sẽ không bền và chuyển

thành nhóm chức anđehit (-CHO) hoặc xeton(-CO-) CH2=CH-OH → CH3-CH=O (CH3CHO : Anđehit axetic)

CH C

OH

CH3CH3 CH3 CH2 C

OCH3 Etyl metyl xeton

3. Ancol thơm, đơn chức:

Nhóm OH gắn trên nhánh của nhân thơm benzen Công thức CnH2n-7OH hay CnH2n-6O với n ≥ 7

CH2 OH Ancol benzylic

4. Ancol vòng no, đơn chức (xicloankanol):

Công thức: CnH2n-1OH hay CnH2nO với n ≥ 3

OH Xiclohexanol

5. Ancol no, đa chức, mạch hở:

Công thức: CnH2n-a(OH)a hay CnH2n+2Oa với n ≥ 2 ; a ≥ 2 và n ≥ a

Etanan-1,2,-ñiol(Etilen glicol)

CH2 CH2

OHOH

CH2 CH CH2

OHOHOHPropan-1,2,3-triol

(Glixerol) @ Ngoài ra các ancol còn có thể phân loại theo bậc của C mang nhóm OH như ancol

bậc 1(CH2-OH) ; ancol bậc 2 (CH-OH) và ancol bậc 3 (C-OH). @ Độ ancol là số ml ancol nguyên chất có trong 100 ml dung dịch ancol.

III. Lí tính

@ Các ancol có nhiệt độ sôi cao hơn các hidrocacbon có cùng phân tử khối hoặc các đồng phân ete do các phân tử ancol có liên kết H.

- Liên kết H được tạo nên do lực hút tĩnh điện giữa H linh động có mang một phần điện tích dương với nguồn giàu điện tử mang một phần điện tích âm.

O

H

H O

H

H O

H

H... ... ......

O H

C2H5

...... O H

C2H5

... O H

C2H5

...

Liên kết H giữa các phân tử nước Liên kết H giữa các phân tử ancol etylic

O H

C2H5

...... O HH

... O H

C2H5

... O HH

...

Liên kết H giữa các phân tử ancol etylic với nước

IV. Hóa tính:

1. Phản ứng oxi hóa hoàn toàn:

149

C2H5OH + 3O2 0t→ 2CO2 + 3H2O

C3H5(OH)3 + 72

O2 0t→ 3CO2 + 4H2O

2. Phản ứng với kim loại kiềm: 2R-OH + 2Na → 2R-ONa + H2

C2H4(OH)2 + 2K → C2H4(OK)2 + H2

3. Phản ứng ete hóa: chú ý nhiệt độ xảy ra phản ứng ROH + R’OH →2 4

0H SO ñaëc

140 CR-O-R’ + H2O.

Ankylankyl’ete Nếu thực hiện ete hóa hỗn hợp hai ancol khác nhau có thể thu được ba ete khác nhau

là: ROR, R’OR’ và ROR’.

CH3OH + C2H5OHCH3OCH3 + H2OC2H5OC2H5 + H2O

CH3OC2H5 + H2O

H2SO4

1400C

4. Phản ứng đehidrat (tách nước) ancol tạo hidrocacbon không no

(xem thêm phần điều chế anken): chú ý nhiệt độ phản ứng CnH2n+1OH →2 4

0H SO ñaëc

170 CCnH2n + H2O

5. Phản ứng este hóa:

R C OHO

+ R' OHH2SO4 ñaëc

t0

R C OO

R' + H2O

C2H5OH + CH3COOH 2 4H SO→← CH3COOC2H5 + H2O

6. Phản ứng với HX: tạo ankyl halogenua

R-OH + HX 0

2ZnX , t→ R-X + H2O 7. Phản ứng ancol bị oxi hóa hữu hạn bởi CuO, đun nóng:

R CH2 OH + CuOt0

R CHO + Cu + H2O

R CH R'OH

+ CuOt0

R C

O

R' + Cu + H2O

R C R'OH

R''

+CuO

8. Phản ứng của ancol đa chức với Cu(OH)2 tạo dung dịch có màu xanh lam. Phản

ứng này để nhận biết các poliol có ít nhất hai nhóm -OH nằm ở hai C cạnh nhau.

CH2

CH

CH2 OH

OH

OH Cu(OH)2+2

CH2

CH

CH2HO

O

O

CH2

CH

CH2 OH

O

OCu

H H

+ 2 H2O

HO-CH2-CH2-CH2-OH + Cu(OH)2 → không phản ứng

Anđehit

Xeton

150

9. Phản ứng lên men giấm C2H5OH + O2 →men giaám CH3-COOH + H2O

VI. Điều chế:

1. Thủy phân dẫn xuất halogen (R-X) trong môi trường kiềm có đun nóng: R-X + NaOH

0t→ R-OH + NaX

2. Hidrat hóa anken tương ứng: CnH2n + H2O

03 4

02 4


→ CnH2n+1OH

C2H4 + H2O → C2H5OH 3. Khử anđehit và xeton bằng hidro với xúc tác Ni:

R-CHO + H2 0Ni, t→ R-CH2-OH (điều chế ancol bậc 1)

R-CO-R’+ H2 0Ni, t→ R-CH2(OH)-R’ (điều chế ancol bậc 2)

4. Thủy phân este trong môi trường kiềm: R-COOR’ + NaOH

0t→ R-COONa + R’-OH 5. Phản ứng lên men ancol điều chế ancol etylic:

C6H12O6 →men röôïu 2C2H5OH + 2CO2

6. Điều chế ancol đa chức: a. Oxi hóa hữu hạn etilen bằng dung dịch KMnO4 thu được etilenglicol: 3CH2=CH2 + 2KMnO4 + 4H2O → 3HO-CH2-CH2-OH + 2MnO2 + 2KOH Etilen glicol b. Từ đihalogen của ankan: Br-CH2-CH2-Br + 2NaOH

0t→ HO-CH2-CH2-OH + 2NaCl c. Từ propen điều chế glyxerol: CH2=CH-CH3 + Cl2

0450 C→ CH2=CH-CH2-Cl + HCl Alylclorua CH2=CH-CH2-Cl + Cl2 + H2O → Cl-CH2-CHOH-CH2-Cl + HCl 1,3-Điclopropanol-2 Cl-CH2-CHOH-CH2-Cl +2NaOH

0t→ HO-CH2-CHOH-CH2-OH + 2NaCl Glyxerol

PHENOL I. Định nghĩa:

Phenol là hợp chất hữu cơ trong phân tử có nhóm -OH liên kết trực tiếp với nguyên tử cacbon của vòng benzen.

Công thức của phenol đơn giản nhất: C6H5-OH. - Phenol đơn chức: phân tử có 1 nhóm -OH

OH

Phenol

OH

CH3

3-Metylphenol (o-crezol)

12

3

II. Hóa tính:

1.Tác dụng với kim loại kiềm:

151

C6H5-OH + Na →C6H5-ONa + 12

H2

Natriphenolat 2. Tác dụng với dung dịch kiềm:

OH + NaOH ONa + H2O

Phenol

3. Phản ứng với dung dịch brom: người ta dùng phản ứng này để nhận biết phenol so với một số hợp chất hữu cơ khác

do xuất hiện kết tủa màu trắng. OH OH

Br

Br

Br+ 3Br2 + 3 HBr

4. Phản ứng nitro hóa phenol: (tạo ra axit picric có màu vàng) OH

+ 3 HNO3 + 3 H2ONO2

NO2

O2N

OH

H2SO4 ñaëc

t0

III. Điều chế:

1. Từ benzen điều chế phenol:

+ 2 NaOH + NaBr + H2O

Br

+ Br2 + HBrFe, t0

t0, p

+ CO2 + H2O

Br ONa

ONa OH

+ NaHCO3

CH2=CH-CH3

H+CH

CH3

CH3 OH1. O2

2. dd H2SO4+ CH3-C-CH3

O

ANĐEHIT I. Định nghĩa:

2,4,6-Tribromphenol

2,4,6 – Trinitrophenol

Natriphenolat

152

Anđehit là những hợp chất hữu cơ mà phân tử có chứa nhóm –CHO liên kết trực tiếp với nguyên tử C hoặc nguyên tử H. II. Danh pháp:

Tên thông thường = Anđehit + tên axit tương ứng Tên theo IUPAC = Tên hidrocacbon tương ứng với mạch chính + al Mạch chính là mạch dài nhất có chứa nhóm -CHO. Đánh số 1 từ nhóm -CHO.

CH3 CH CHOCH3

: 2-Metylpropanal

CH CH2 CHOCH3

CH3

: 3-Metylbutanal

HCHO : Metanal (anđehit fomic) CH3CHO: Etanal (anđehit axetic) CH3CH2CHO : Propanal (anđehit propionic) CH3[CH2]2CHO : Butanal (anđehit butiric) CH3[CH2]3CHO : Pentanal (anđehit valeric)

III. Lí tính

Ở điều kiện thường HCHO và CH3CHO ở trạng thái khí, tan tốt trong nước. Các anđehit tiếp theo là chất lỏng hoặc rắn, độ tan trong nước của chúng giảm dần theo chiều tăng phân tử khối.

Dung dịch nước của HCHO được gọi là fomon. Dung dịch bão hòa của anđehit fomic (37 – 40%) được gọi là fomalin. IV. Hóa tính:

1. Phản ứng oxi hóa hoàn toàn: CnH2n+1CHO + 3n + 2

2O2

0t→ (n + 1)CO2 + (n + 1)H2O

2. Phản ứng cộng hidro: anđehit đóng vai trò là chất oxi hóa. R-CH=O + H2

0Ni, t→ R-CH2-OH Anđehit Ancol bậc 1 CH3CH=O + H2

0Ni, t→ CH3CH2-OH anđehit axetic ancol etylic

3. Phản ứng oxi hóa không hoàn toàn: anđehit đóng vai trò là chất khử. a. Phản ứng với các chất oxi hóa: R-CHO + 1

2O2

2+Mn ,→0t R-COOH

b. Phản ứng tráng gương: (tạo kết tủa bạc) R-CHO + 2AgNO3 + 3NH3 + H2O

0t→ R-COONH4 + 2Ag + 2NH4NO3

@ Chú ý: 1 mol HCHO tác dụng với dung dịch AgNO3/NH3 dư có thể sinh ra 4 mol Ag theo phản ứng sau:

HCHO + 4AgNO3 + 6NH3 + 2H2O 0t→ (NH4)2CO3 + 4Ag + 4NH4NO3

c. Phản ứng với đồng (II) hidroxit: tạo kết tủa đỏ gạch Cu2O R-CHO + 2Cu(OH)2 + NaOH

0t→ R-COONa + Cu2O + 3H2O 4. Một số phản ứng khác:

6HCHO 2Ca(OH)→ C6H12O6 (glucozơ) V. Điều chế:

153

1. Oxi hóa không hoàn toàn ancol bậc 1 R-CH2-OH + 1

2O2

0Cu, t→ R-CHO + H2O

2. Từ axetilen điều chế anđehit axetic:

CH CH + H2O CH3 CHO

HgSO4 / H2SO4

800C

3. Từ metan điều chế anđehit fomic CH4 + O2 →0

Nitô oxit600 - 800 C

HCHO + H2O

AXIT CACBOXILIC I. Định nghĩa:

Axit cacboxilic là những hợp chất hữu cơ mà phân tử có nhóm cacboxyl (-COOH) liên kết trực tiếp với nguyên tử cacbon hoặc nguyên tử hidro. II. Danh pháp:

Tên thông thường: Axit cacboxilic. Tên theo IUPAC: Axit + Tên hidrocacbon tương ứng mạch chính + oic Mạch chính là mạch C dài nhất có chứa nhóm -COOH Một số axit có tên thông thường: H-COOH: Axit fomic CH3-COOH: Axit axetic CH3-CH2-COOH: Axit proionic CH3-CH(CH3)-COOH: Axit isobutiric CH3-[CH2]3-COOH: Axit valeric C6H5-COOH: Axit benzoic C13H27COOH: Axit mirstic C15H31COOH: Axit panmitic C17H35COOH: Axit stearic C17H33COOH: Axit oleic C17H31COOH: Axit linoleic CH2=CH-COOH: Axit acrilic HOOC-COOH: Axit oxalic HOOC-CH2-COOH: Axit malonic HOOC-[CH2]4-COOH: Axit ađipic HOOC-CH2-CH2-COOH: Axit sucxinic

CH3 CH COOHOH

: Axit lactic

CH2 CH COOHCH3

Axit metacrilic

HOOC CH2 CH2 CHNH2

COOH : Axit glutamic

III. Hóa tính:

1. Axit cacboxilic làm quì chuyển sang màu đỏ. 2. Tác dụng với kim loại đứng trước H và giải phóng H2

n R-COOH + M → (R-COO)nM + n2

H2 (với n là hóa trị của kim loại)

3. Tác dụng với oxit bazơ, bazơ tạo muối và nước: 2 R-COOH + K2O → 2 R-COOK + H2O R-COOH + KOH → R-COOK + H2O

4. Tác dụng với muối của axit yếu hơn: 2R-COOH + CaCO3 → (R-COO)2Ca + CO2 + H2O

5. Phản ứng este hóa:

CH3 C OHO

+ CH3 OHH2SO4 ñaëc

t0

CH3 C OO

CH3 + H2O

154

IV. Điều chế:

1. Oxi hóa anđehit tương ứng: R-CHO + 1

2O2

2+Mn→ R-COOH

2. Oxi hóa ankan: 2 R-CH2-CH2-R’ + 5O2

0t ,xt→ 2 RCOOH + 2 R’COOH + 2 H2O CH3-CH2-CH2-CH3 + 5O2 0

xt180 C,50atm

→ 4CH3COOH + 2H2O 3. Phản ứng lên men giấm điều chế axit axetic:

C2H5OH + O2 →men giaám CH3-COOH + H2O 4. Từ metanol điều chế axit axetic:

CH3OH + CO 0t ,xt→ CH3COOH

5. Phản ứng thủy phân este trong môi trường axit: CH3COOC2H5 + H2O

+H CH3COOH + C2H5OH

ESTE I. Định nghĩa:

Khi thay nhóm OH ở nhóm cacboxyl của axit cacboxylic bằng nhóm OR thì được este. II. Danh pháp:

Tên của este RCOOR’ = Tên gốc R’ + tên gốc RCOO (đuôi at) H-COO-CH3: Metyl fomat CH3-COO-CH2-CH3: Etyl axetat CH3-COO-CH2-CH2-CH3: n-Propyl axetat H-COO-CH=CH2: Vinyl fomiat CH3-COO-CH2-C6H5 : benzyl axetat CH3-CH2-COO-CH2-CH3 : etyl

propionat III. Hóa tính:

1. Phản ứng thủy phân este trong môi trường axit:

RCOOR' + H2O H2SO4 ñaëc, t

0

RCOOH + R'OH

CH3-CH2-COOCH2-CH=CH2 + H2O H2SO4 ñaëc, t

0

CH3-CH2-COOH + CH2=CH-CH2-OH

Chú ý: R-COOCH=CH-R’ + H2O

02 4H SO ñaëc, t R-COOH + R’-CH2-CHO

R-COOC(R’)=CH-R” + H2O 0

2 4H SO ñaëc, t R-COOH + R’-CO-CH2-R” 2. Phản ứng thủy phân este trong môi trường bazơ: R-COO-R’ + NaOH →

0t R-COONa + R’OH Nếu este của phenol khi thủy phân trong môi trường bazơ sẽ cho ra 2 muối:

R-COO-C6H5 + 2NaOH →0t R-COONa + C6H5ONa + H2O

IV. Điều chế:

RCOOR' + H2O H2SO4 ñaëc

RCOOH + R'OH CH3-COOH + CH≡CH

0xt, t→ CH3-COO-CH=CH2 Vinyl axetat

155

+ R' C CHR CO

OH R CO

O CR'

CH2xt, t

0

+ CH3 CH CH3

OH

CH3 CO

OH CH3 C

O

O C CH3

CH3

H2SO4, t0

+ H2O

Chú ý: một số phản ứng cần lưu ý. H-COOH+ 2AgNO3 + 3NH3 + H2O → NH4HCO3 + 2NH4NO3 + 2Ag

R C

O

OTH, t

0,xt

+ NaOH R-COONa

OH

CH3 C

O

O CH CH2n TH, t0,xt

CH CH2

O C CH3

O

n

B- BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM ANCOL - PHENOL

BIẾT 1/ Chọn câu phát biểu đúng khi định nghĩa ancol? A.Ancol là những hợp chất hữu cơ mà phân tử có nhóm hydroxyl liên kết trực tiếp với gốc hidrocacbon. B.Ancol là những hợp chất hữu cơ mà phân tử có nhóm hydroxyl liên kết trực tiếp với nguyên tử cacbon no. C. Ancol là những hợp chất hữu cơ mà phân tử có một nhóm hydroxyl liên kết trực tiếp với gốc hidrocacbon no. D. Ancol là những hợp chất hữu cơ mà phân tử có một nhóm hydroxyl liên kết trực tiếp với gốc hidrocacbon . 2/ Trong các chất sau: (1) HOCH2-CH2OH; (2) HOCH2-CH2-CH2OH; (3) HOCH2-CH(OH)-CH2OH; (4) CH3-CH2-O-CH(OH)-CH3; (5) CH3-CH(OH)-CH2OH Những chất có khả năng hòa tan Cu(OH)2 tạo thành dung dịch có màu xanh da trời là: A.(1),(2),(3),(4),(5) C.(1),(3),(5) B.(1),(2),(3),(5) D.(1),(2),(3) 3/ Trong công nghiệp etanol được điều chế bằng cách nào sau đây? A.Hidrat hóa etilen có xúc tác axit. C.Lên men từ tinh bột. B.Đun nóng etyl clorua với dung dịch kiềm. D.A,C đúng 4/ Trong phòng thí nghiệm để tiêu hủy các mẩu natri dư, người ta dung cách nào sau đây? A.Cho vào máng nước thảy C.Cho vào dầu hỏa B. Cho vào cồn ≥ 960 D.Cho vào dung dịch NaOH. 5/ Câu phát biểu nào sau đây đúng? A.Ancol thơm là đồng phân của phenol. B.Phenol là dẫn xuất hidroxi mà nhóm –OH liên kết trực tiếp với nguyên tử C của vòng benzen. C.Ancol thơm là hợp chất hữu cơ mà nhóm –OH gắn trên nguyên tử C của vòng benzen. D.Ancol thơm và phenol đều không thể tạo được liên kết hidrô liên phân tử. 6/ Phát biểu nào sau đây là đúng? A.Ancol là hợp chứa nhóm –OH liên kết trực tiếp với nguyên tử C lai hóa SP3.

156

B. Phenol là hợp chứa nhóm –OH liên kết trực tiếp với nguyên tử C lai hóa SP2 C.Liên kết O-H trong phân tử ancol phân cực hơn liên kết O-H trong phân tử phenol. D.Liên kết C-O trong phân tử ancol bền hơn liên kết C-O trong phân tử phenol. 7/ Chọn tên đúng của hợp chất có CTCT thu gọn như sau: A.2-etylbutan-4-ol C.3-meylpentan-1-ol B.3-etylbutan-1-ol D.3-metylpentan-5-ol 8/ Cho các chất: (1) propan-1-ol; (2) etanol; (3) propan; (4) đimetylete. Nhiệt độ sôi của chúng được sắp xếp theo thứ tự tăng dần là: A.(3),(4),(2),(1) C.(4),(3),(2),(1) B.(3),(2),(1),(4) D.(3),(2),(4),(1) 9/ Hợp chất 3-metylpentan-2-ol có CTCT thu gọn là: A. C. B. D.

HIỂU 10/ Có ba nhiêu đồng phân của C4H10O bị oxi hóa thành andehit? A.1 C.3 B.2 D.4 11/ Để phân biệt đietylete, ancol etylic, etylenglicol ta dùng thuốc thử nào sau đây? A.Cu(OH)2, Na C.Dung dịch Br2, Cu(OH)2 B.Giấy quì, Na D.H2SO4đ, Cuo (t0) 12/ Có 3 chất: Xiclopetanol, Pent-4-en-1-ol, Glixerol đựng trong 3 lọ mất nhãn riêng biệt. Thuốc thử dùng để phân biệt chúng là: A.Cu(OH)2, Na C.Dung dịch Br2, Cu(OH)2 B.Giấy quì, Na D.H2SO4đ, CuO (t0) 13/ Hợp chất X có CTPT C4H10O. Xtác dụng với natri sinh ra khí. Khi đun X với H2SO4 đặc thì sinh ra hỗn hợp hai anken là đồng phân của nhau. X là: A.Butan-1-ol C.2-metylpropan-1-ol B.Butan-2-ol D.2-metylpropan-2-ol 14/ A có CTPT C3H8O2 chỉ chứa một loại nhóm chức. Biết A tác dụng với natri giải phóng khí H2, ngoài ra A còn có thể hòa tan Cu(OH)2.A là chất nào sau đây? A.CH3-O-CH2-CH2OH C.CH3-CH(OH)-CH2OH B.HOCH2-CH2-CH2OH D.B, C đúng 15/ Thổi khí CO2 vào dung dịch natriphenolat ta quan sát được hiện tượng nào sau đây? A.Sủi bọt khí C.Dung dịch bị đục B.Xuất hiện kết tủa trắng D.Cả B và C 16/ Cho một ít nước vào trong ống nghiệm chứa mẩu phenol, lắc nhẹ, mẩu phenol hầu như không đổi.Thêm tiếp vài giọt dung dịch X, lắc nhẹ thấy mẩu phenol tan dần. Sau đó

H3C CHCH2 CH2OH

C2H5

H3C CH

C2H5

CH

OH

CH3 H3C CH CH CH3

OH

CH3

H3C CH2CH CH CH3

OH

C2H5H3C CH2CH CH CH3

CH3

OH

157

cho dung dịch Y vào ống nghiệm thì thấy dung dịch trong ống nghiệm bị vẩn đục. Dung dịch X, Y lần lượt là: A.HCl, NaOH C.HCl, Br2 B.Br2, NaOH D.NaOH, HCl 17/ Khi cho phenol vào dung dịch NaOH thấy phenol tan. Sục khí CO2 vào dung dịch lại thấy phenol tách ra. Điều đó chứng tỏ: A.Phenol có tính bazơ mạnh B.Phenol là một ancol đặc biệt. C.Phenol là axit rất yếu, yếu hơn axit cacbonic. D.Phenol là axit mạnh. 18/ Phenol phản ứng được với tất cả các chất trong dãy nào sau đây? A.Na, KOH, O2, dung dịch Br2 C.KOH, O2, Na, HBr, dung dịch Br2 B.Na, Dung dịch Br2, HCl,KOH D.O2, KOH, CO2, Cu 19/ Phản ứng nào sau đây xảy ra? A.C6H5ONa + H2O C.C6H5ONa + CO2 + H2O B.C6H5OH + HCl D.C2H5OH + NaOH 20/ X có CTPT C7H8O là dẫn xuất của hidrocacbon thơm. Số đồng phân của X vừa tác dụng với Na vừa tác dụng với NaOH là: A.1 C.3 B.2 D.4 21/ Hợp chất X chỉ tác dụng với Na mà không tác dụng với NaOH. X là chất nào sau đây? A.C6H5CH2OH C.p-CH3-C6H4-OH B.o-HO-C6H4-CH2OH D.C6H5OCH3 22/ Khi đun nóng hỗn hợp gồm acol etylic và ancol propylic với H2SO4 đặc thì sản phẩm hữu cơ tối đa có thể thu được là: A.2 C.4 B.3 D.5 23/ Hiện nay người ta điều chế phenol theo sơ đồ nào sau đây? A.C6H6→C6H5Cl→C6H5OH C.C6H6→C6H5C(CH3)2→C6H5OH B.C6H6→C6H5Cl→C6H5ONa→C6H5OH D.B, C đúng. 24/ Cho các chất sau: etyl clorua, etanol, phenol. Kết luận nào sau đây là đúng? A.Có 2 chất tác dụng với natri B.Có 1 chất tác dụng với dung dịch NaOH. C.Cả 3 chất đều tác dụng với dung dịch Na2CO3. D.Cả 3 chất tan tốt trong nước. 25/ Ancol etylic phản ứng được với tất cả các chất trong dãy nào sau đây?(Điều kiện xúc tác có đủ) A.Na,NaOH, HCl, O2 C.CH3OH, O2, H2SO4, Na B.HCOOH, Na, HBr, CuO D.B, C đùng 26/ Anken 3-metylbut-1-en là sản phẩm tách nước của ancol nào? A.3-metylbutan-2-ol C.2-metylbutan-2-ol B.3-metylbutan-1-ol D.2-metylbutan-4-ol 27/ Sản phẩm chính của phản ứng tách nước ancol (CH3)2CH-CH(OH)-CH3 là anken nào? A.2-metylbut-2-en C.3-metylbut-1-en B.2-metylbut-1-en D.3-metylbut-2-en 28/ Ancol etylic điều chế trực tiếp được tất cả các chất trong câu nào sau đây?

158

A.Etyl bromua, etilen, axit axetic. B.Andehit axetic, polietilen, cao su buna C.Etyl metylete, khí cacbonic, polietilen D.Andehit fomic, etyl clorua, khí hidro 29/ Etyl clorua là sản phẩm của phản ứng nào trong các phản ứng sau? A.C2H6 tác dụng với HCl C.C2H4 tác dụng với Cl2 (ánh sáng) B.C2H5OH tác dụng với HCl D.B, C đúng 30/ Khi hidrat hóa 2-metylbut-2-en thì thu được sản phẩm chính là: A.3-metylbutan-2-ol C.2-metylbutan-2-ol B.3-metylbutan-3-ol D.2-metyl-butan-3-ol 31/ X có CTPT C4H10O, X có thể tác dụng với natri và bị oxi hóa bởi CuO(t0) tạo thành andehit. CTCT đúng của X là: A.CH3-CH2-CH2-CH2OH C.CH(CH3)2-CH2OH B.CH3-CH(OH)-CH2-CH3 D.A, C đúng 32/ An ken nào sau đây khi hidrat hóa chỉ tạo thành một ancol duy nhất? A.But-1-en C.2-metylpropen B.But-2-en D.2-metylbut-2-en 35/ Bản chất của liên kết hiđro là: A.Lực hút tĩnh điện giữa nguyên tử H tích điện dương và nguyên tử O tích điện âm. B.Lực hút tĩnh điện giữa ion H+ và O2-. C.Liên kết cộng hóa trị giữa H và O D.Sự cho nhận electron giữa nguyên tử H và nguyên tử O. 36/ Thực hiện 2 thí nghiệm sau: +TN1: cho từ từ natri kim loại vào ancol etylic +TN2: Cho từ từ natri kim lọai nước thì A.TN1 phản ứng xảy ra mãnh liệt hơn TN2 B. TN2 Phản ứng xảy ra mãnh liệt hơn TN1 C.Cả 2 thí nghiệm đều xảy ra phản ứng như nhau D.Chỉ có TN1 xảy ra phản ứng còn TN2 thì không có phản ứng. 37/ Phản ứng nào sau đây không xảy ra? A.C2H5OH + CH3OH (H2SO4 đ, t0) C.C2H5OH + Na B.C2H5OH + CuO (t0) D.C2H5OH + NaOH 38/ Khi ancol etylic tan vào nước thì số liên kết hidro có trong dung dịch là A.3 C.5 B.4 D.6 39/ Ete hóa 1 ancol no, đơn thức, mạch hở A và B ta thu được 3 ete trong đó có 1 ete có CTPT C5H12O. Vậy A và B là? A. CH4O và C4H9O C. C3H8O và CH4O B. C2H6O và C3H8O D. A, B đúng 40/ Khử nước 2 ancol là đồng đẳng hơn kém nhau 2 nhóm –CH2– ta thu được các anken đều ở trạng thái khí CTPT của 2 ancol đó là: A.CH3OH, C3H7OH C.C3H7OH, C5H11OH B.C2H5OH, C4H9OH D.C2H5OH, C3H7OH

VẬN DỤNG

41/ Trong công nghiệp , PVC được tổng hợp theo sơ đồ sau: CH2=CH2→CH2Cl-CH2Cl→CH2=CHCl→PVC

159

Thể tích khí etilen (đktc) cần để sản xuất 1 tấn PVC theo sơ đồ trên là bao nhiêu.nều hiệu xuất đạt 100%? A.358400 (l) C.358,4 (l) B.448000 (l) D.800000(l) 42/ Ancol no, đơn chức, mạch hở có phần trăm khối lượng oxi bằng 26,67%. Ancol đó là: A.CH3OH C.C3H7OH B.C2H5OH .C4H9OH 43/ Một ancol no Y có công thức đơn giản nhất là C2H5O. CTPT của Y là công thức nào sau đây? A.C2H5O C.C6H15O3 B.C4H10O2 D.C4H10O 44/ Ancol no, đơn chức, mạch hở X tạo được ete Y. Tỉ khối hơi của Y so với X bằng 1,4375. Tên của X là: A.Metanol C.propan–1–ol B.Etanol D.Butan–2–ol 45/ Đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp 2 ancol A và B là đồng đẳng của nhau, thu được CO2 và H2O có tỷ lệ số mol là 3:5. Vậy A, B thuộc loại ancol nào? A.No, đơn thức, mạch hở C.No, mạch hở B.No, đa thức, mạch hở D.No, đơn thức 46/ Cho 18,8 (g) hỗn hợp 2 ancol no đơn mạch hở hơn kém nhau 28 (đvc) tác dụng với natri dư thu được 5,6 (l) khí hidro (đktc). CTPT của 2 ancol là: ` A.CH3OH, C3H7OH C.C3H7OH, C5H11OH B.C2H5OH, C4H9OH D.CH3OH, C2H5OH 47/ Đốt cháy hoàn toàn 13,8 (g) hợp chất hữu cơ A thu được 26,4 (g) CO2 và 16,2 (g) H2O, biết hợp chất A có một nguyên tử oxi và tác dụng được với natri. CTCT đúng của A là: A.CH3OCH3 C.CH3OH B.CH3COOH D.CH3CH2OH 48/ Đốt cháy hoàn toàn 1 mol ancol no, đơn chức A mạch hở cần 6,72 (l) khí O2 (ở đktc). CTPT của A là: A.CH4O C.C3H8O B.C2H6O D.C4H10O 49/ Khối lượng oxi cần thiết để đốt cháy hết a mol 1 ancol no, đơn chức mạch hở là giá trị nào sau đây? A.24an (g) C.48an (g) B.48n (g) D.96an (g) 50/ Cho 0,1 mol dẫn xuất monoclo của 1 ankan đun nóng với dung dịch kiềm ta thu được 4,6 (g) 1 ancol. CTCT của ancol là? A.CH3OH C.C3H7OH B.C2H5OH D.C4H9OH 51/ Oxi hóa 12 (g) 1 ancol X no, đơn chức, mạch hở thu được 11,6 (g) 1 andehit CT của X là. A.CH3OH C.CH3CH2CH2OH B.C2H5OH D.CH3 – CHOH – CH3 52/ Cho 16,6 (g) hỗn hợp etanol và propan-1-ol tác dụng với natri du thu được 3,36 (l) H2 (ở đktc). Thành phần % theo khối lượng của etanol là bao nhiêu? A.27,71% C.55,42% B.33,33% D.72,29% 53/ Khử 2,3 (g) ancol etylic với hiệu suất là 75% sẽ thu được bao nhiêu (g) khí etilen?

160

A.1,05 (g) C.1,87 (g) B.1,4 (g) D.0,84 (g) 54/ Để hòa tan 9,8 (g) Cu(OH)2 thì cần bao nhiêu gam glixerol. A.4,6 (g) C.18,4 (g) B.9,2 (g) D.Kết quả khác. 55/ Đem lên men 90 (g) đường glucozơ thành ancol etylic, hiệu suất 80% khối lượng ancol etylic thu được là: A.9,2 (g) C.36,8 (g) B.18,4 (g) D.57,5 (g) 56/ Oxi hóa 9,6 (g) ancol metylic bằng CuO, t0 được chất A, hòa tan A trong 44 (g) nước thu được dung dịch có nồng độ phần trăm bằng giá trị nào sau đây? A.16,98% C.17,91% B.20,45% D.21,82% 57/ Đốt cháy hoàn toàn 6 (g) 1 ancol no, đơn chức, mạch hở M thì thu được 13,2 (g) CO2, mặt khác oxi hóa M bằng CuO thu được 1 andehit. Tên gọi của M là? A.Metanol C.Propan–1–ol B.Etanol D.Propan–2–ol 58/ Đốt cháy hoàn toàn a (g) hỗn hợp 2 ancol thuộc dãy đồng đẳng của ancol etylic thu được 70,4 (g) CO2 và 39,6 (g) H2O giá trị của a là: A.33,2 (g) C.40,4 (g) B.23,6 (g) D.110 (g) 59/ Khi cho 0,1 mol ancol X mạch hở tác dụng hết với natri thấy thóat ra 2,24 lít khí hidro (đktc) số nhóm chức của X là: A.1 C.3 B.2 D.4 60/ Đốt cháy 1 ancol no, đơn chức, mạch hở X cần dùng V (l) oxi (đktc) thu được 19,8 (g) CO2. Giá trị của V là A.10,8 C.21,6 B.15,12 D.30,24 61/ Đun nóng hỗn hợp gồm 2 ancol no, đơn chức, mạch hở với H2SO4 đặc ở 1400C thu được 21,6 (g) nước và 72 (g) hỗn hợp 3ete, nếu 2 ancol là đồng đẳng kế tiếp nhau thì công thức phân tử của chúng là: A.CH3OH, C2H5OH C.C3H7OH, C4H9OH B.C2H5OH, C3H7OH D.C4H9OH, C5H10OH 62/ Đốt cháy a mol ancol X cần 3,5 mol O2 CTPT của X là: A. C. B. D. 63/ Đốt cháy 2 ancol no, đơn chức, mạch hở kế tiếp 160áu. trong dãy đồng đẳng, thu được CO2 và H2O có tỉ lệ mol là 9:13. Thành phần phần trăm theo thể tích của ancol có phân tử khối nhỏ là: A.50% C. 69,7% B.75% D. Kết quả khác. 64/ Cho 15,6g hỗn hợp gồm glixerol va một ancol no, đơn chức, mạch hở phản ứng với natri dư thu được 5,6(l) khí hidrô (ở đktc). Nếu cho hỗn hợp trên tác dụng với Cu(OH)2 thì sẽ hòa tan đuợc 4,9g Cu(OH)2. Công thức của ancol là: A. CH3OH C. C3H7OH B. C2H5OH D. C4H9OH 65/ Kết luận nào sau đây là đúng?

161

A. Ancol etylic và phenol đều tác dụng được với natri và dung dịch NaOH. B. Phenol tác dụng được với dung dịch NaOH và dung dịch Na2CO3. C. Ancol etylic tác dụng được với natri nhưng không phản ứng với CuO đun

nóng. D. Phenol tác dụng được với natri và dung dịch HBr.

---o0o---

ANDEHIT – AXIT CACBOXYLIC BIẾT

1/ Câu phát biểu nào sau đây là đúng? A. Axit cacbonic có nhóm cacboxyl B. Axit cacbonic là 1 axit cacbonxylic C. Axit cacboxylic no là axit không chứa liên kết bội D. Axit cacboxylic no có công thức chung là CnH2n+1COOH (n ≥ 0) 2/ X là 1 axit no, mạch hở X có CTPT là C5H10O2 số đồng phân của X là A. 1 C. 3 B. 2 D. 4 3/ Trong công nghiệp axit axetic được sản xuất bằng phương pháp nào sau đây? A. Lên men giấm B. Phản ứng giữa metanol và cacbon oxit (có xúc tác) C. Oxi hóa andehit axetic D. A,B,C đúng 4/ Cho các chất sau: CH3COOH, CH2ClCOOH, CH2FCOOH, C2H5COOH tính axit được sắp xếp theo thứ tự giảm dần là: A. C2H5COOH > CH3COOH > CH2ClCOOH > CH2FCOOH B. CH2FCOOH > CH2ClCOOH > C2H5COOH > CH3COOH C. CH2FCOOH > CH2ClCOOH > CH3COOH > C2H5COOH D.C2H5COOH > CH3COOH > CH2FCOOH > CH2ClCOOH 5/ A có công thức cấu tạo là tên của A là A. Axit 2–metyl propenoic C. Axit isobutyric B. Axit 2–metyl propanoic D. Axit 2–metyl butanoic 6/ Axit axetic tan tốt trong nước là vì: A. Các phân tử axit tạo được liên kết hidro với nhau B. Các phân tử axit tạo được liên kết hidro với các phân tử nước C. Axit axetic tan là chất điện li mạnh D. Axit axetic ở thể lỏng nên dễ tan 7/ Andehit thể hiện tính oxi hóa khi tác dụng với chất nào sau đây? A. H2 (Ni, t0) C. Nước Br2 B. AgNO2/ HN3 D. B, C đúng 8/ Andehit fomic có thể được điều chế trực tiếp từ chất nào sau đây? A. Metanol, metan C. Metanol, axetilen B. Etanol, etilen D. Metan, etilen 9/ Cho các chất sau: C2H5OH, C2H6, CH3CHO, CH3COOH nhiệt độ sôi của các chất trên được sắp xếp theo thứ tự giảm dần là: A. C2H5OH > CH3COOH > CH3CHO > C2H6 B. C2H5COOH > CH3CHO > C2H5OH > C2H6

H3C C COOH

CH3

162

C. CH3COOH > C2H5OH > CH3CHO > C2H6 D. CH3COOH > C2H5OH > C2H6 > CH3CHO

HIỂU 10/ Để phân biệt 3 chất ancol benzylic, benzen và benzandehit ta dùng các chất thử nào sau đây? A. Quì tím, Na C. Quì tím, dung dịch AgNO3/NH3 B. Na, dung dịch AgNO3/NH3 D. Cả A, B, C 11/ Có 3 chất khí fomandehit, axetilen, etilen chứa trong các lọ riêng biệt bị mất nhãn để phân biệt chúng ta dùng thuốc thử nào sau đây? A. Dung dịch Br2 C. Dung dịch KMnO4

B. Dung dịch AgNO3/NH3 D. Cả A, B, C 12/ Khi đun nóng butan với xúc tác người ta thu được các anken có cùng CTPT C4H8 cho các anken đó phản ứng với nước, ở nhiệt độ cao, có xúc tác axit, rồi oxi hóa các ancol thu được bằng CuO ở nhiệt độ cao thì thu được hỗn hợp X chứa các chất có cùng CTPT C4H8O là: A. CH3-CH2-CH2-CHO; CH3-CH(CH3)-CHO B. CH3-CH2-CH2-CHO; CH3-CH2-CO-CH3 C. CH3-CH(CH3)-CHO; CH3-CH2-CO-CH3 D. CH3-CH(CH3)-CHO; CH3-CH2-CH2-CHO; CH3-CH2-CO-CH3 13/ X có công thức phân tử C4H8O, X tác dụng với dung dịch AgNO3/NH3 sinh ra bạc kết tủa khi X tác dụng với H2 (Ni, t0) tạo thành Y, đun Y với H2SO4 đặc sinh ra anken không phân nhánh, tên của X là? A. Butanal C. Butan–2–on B. 2–metyl propanol D. A, B đúng 14/ X có CTPT là C4H8O. X có bao nhiêu đồng phân có thể làm mất màu nước brom và tạo kết tủa Ag khi tác dụng với dd AgNO3 trong amoniac ? A. 1 C. 3 B. 2 D. 4 15/ Thứ tự sắp xếp tính axit giảm dần đúng là? A. H2CO3 > CH3COOH > C6H5OH > C2H5OH B. CH3COOH > C6H5OH> H2CO3 > C2H5OH C. CH3COOH > H2CO3 > C6H5OH > C2H5OH D. CH3COOH > H2CO3 > C2H5OH > C6H5OH 16/ Khi cho axit butanoic tác dụng với khí Cl2 (có xúc tác) sản phẩm thu được là A. Axit 2–Clo butanoic C. Axit 4– Clo butanoic B. Axit 3–Clo butanoic D. Tạo ra 3 sp có tỷ lệ như nhau 17/ Để phân biệt 3 axit: HCOOH, CH3COOH, CH2=CH-COOH ta dùng thuốc thử nào sau đây? A. Quì, dung dịch Br2 C. Dung dịch AgNO3/NH3, dd Br2 B. Na, dung dịch AgNO3/NH3 D. dd Br2, CaCO3 18/ Cho sơ đồ phản ứng sau: CH3CHO →HCN X →

+ 03 ,tOH Y. X,Y lần lượt là?

A. CH3CH2-OCN, CH3CH2OOH B. CH3 – CH(CN)- OH, CH3CH2OOH C.CH3-CH2-CHO, D. CH3-CH2-OCN,

H3C CH CN

OHH3C CH OCN

OH

163

19/ Để phân biệt etanol, fomandehit, axeton, axit axetic ta cần dùng các thuốc thử nào say đây? A. Quì tím, Na, AgNO3/NH3 C. Na, AgNO3/NH3, dd Br2 B. CaCO3, Na, H2(Ni, t0) D. Quì tím, dd KMn, AgNO3/NH3 20/ Tất cả những chất ở câu nào sau đây đều tác dụng với dung dịch brom A. Etilen, andehit axetic, phenol, axit propenoic B. Axetilen, ancol etylic, fomandehit, axit axetic C. Phenol, axeton, propan–2–ol, axit fomic D. Propan, etyl metyl xeton, phenol, axit propanoic 21/ Trong phản ứng este hóa giữa ancol etylic và axit axetic, muốn thu được nhiều este thì ta phải. A. Dùng chất hút nước C. Cho ancol dư hay axit dư B. Chưng cất lấy este tạo thành D. a, b, c đều đúng. 22/ Thuốc thử duy nhất dùng để phân biệt 3 chất lỏng gồm: phenol, axit propenoic và ancol etylic là A. dd NaOH C. Na kim loại B. dd Br2 D. dd AgNO3/NH3 23/ Đốt cháy 1 chất hữu cơ A mạch hở chỉ thu được CO2 và H2O, trong đó số mol của CO2 bằng số mol của nước. A thuộc hợp chất nào sau đây? A. Ancol no, đơn chức C. Axit no, đơn chức B. Andehit hoặc xeton no, đơn chức D. B, C đúng 24/ Phản ứng sau đây không xảy ra? A. CH3CHO + Br2 + H2O C. HCOOH + NaCl B. CH3COONa + HCl D. CH2=C(CH3)-COOH + Br2 25/ Tất cả những chất ở câu nào sau đây đều tác dụng được với dung dịch axit fomic? A. Na2O, KOH, NaHCO3, Mg, dd AgNO3/NH3 B. CH3OH, CaO, Cu, CaCO3, HCl C. NaCl, K, NaOH, Ca(HCO3)2, dd AgNO3/NH3 D. C2H5OH, K2O, NaOH, Ag, NaNO3 26/ Cho các chất sau: C6H5OH, C2H5OH, CH3COOH, NaOH, Na trong các chất trên có bao nhiêu cặp chất tác dụng được với nhau (điều kiện có sẵn)? A. 4 C. 6 B. 5 D. 7 27/ X là hợp chất hữu cơ đơn chức, cho X tác dụng với dung dịch AgNO3/NH3 (dư) thì sản phẩm thu được chỉ gồm các chất vô cơ X là A. Fomandehit C. axit fomic B. Andehit axetic D. A, C đúng 28/ Dãy các chất nào sau đây đều phản ứng với Cu(OH)2 (ở điều kiện thường hoặc đun sôi)?

A. CH3OH, CH3COOH, CH2(OH)-CH(OH)-CH2OH B. CH3-CH2OH, CH3-CH(OH)-CH2OH, CH2(OH)-CH(OH)-CH2OH C. CH2(OH)-CH2OH, CH2(OH)-CH2-CH2OH, CH3-CH(OH)-CH2OH D. CH3CHO, CH3-COOH, CH3-CH (OH)-CH2OH

29/ Nhóm mà tất cả các chất đều tác dụng với dung dịch AgNO3/NH3 là: A. Ancol etylic, andehit axetic, axit fomic, but-2-in B. Axetylen, andehit axetic, axit fomic, ancol metylic C. Andehit fomic, axit axetic, etylen, but-1-in

164

D. Axit fomic, axetylen, propin, andehit axetic

VẬN DỤNG 30/ Khối lượng axit axetic cần để pha chế 500 ml dd axit axetic 0,01 M là bao nhiêu? A. 0,3 (g) C. 1,2 (g) B. 3 (g) D. 0,6 (g) 31/ Đốt cháy a mol axit hữu cơ X, thu được 2a mol CO2 nếu trung hòa a mol X thì cần 2a mol NaOH. X có thể là chất nào sau đây? A. CH3COOH C. HOOC–COOH B. CH2=CH-COOH D. HOOC-CH2–CH2–COOH 32/ Một axit no, mạch hở A có công thức đơn giản nhất là C2H3O2. CTPT của axit A là? A. C2H3O2 C. C6H9O6 B. C4H6O4 D. C8H12O8 33/ Một andehit no, đơn chức mạch hở X có tỷ khối hơi so với hidro bằng 36. Số đồng phân của X là A. 1 C. 3 B. 2 D. 4 34/ Đốt cháy hoàn toàn a mol chất hữu cơ Y là đồng đẳng kế tiếp của axit fomic thì cần 1 lượng oxi bằng bao nhiêu? A. 16 (3n – 2)a C. 32a B. 32 (3n – 2)a D. 64a 35/ Cho 5,8 (g) andehit oxalic (OHC-CHO) tác dụng với dd AgNO3/NH3 dư, thì thu được bao nhiêu gam bạc kết tủa? A. 21,6 (g) C. 10,8 (g) B. 43,2 (g) D. 86,4 (g) 36/ Cho 18,4 (g) hỗn hợp phenol và axit axetic tác dụng với dung dịch NaOH 2,5 M thì cần vừa đủ 100 ml. Phần trăm theo khối lượng của axit axetic trong hỗn hợp là. A. 32,61% C. 60% B. 48,91% D. 51,09% 37/ Trung hòa hoàn toàn 3,6 (g) 1 axit đơn chức, mạch hở X cần dùng 25 (g) dung dịch NaOH 8% X là. A. axit fomic C. axit propanoic B. axit axetic D. axit propenoic 38/ Cho 3 (g) andehit đứng đầu dãy đồng đẳng andehit no, đơn chức, mạch hở tác dụng với dung dịch AgNO3/NH3 (dư) thì thu được lượng kết tủa bạc là bao nhiêu? A. 21,6 (g) C. 10,8 (g) B. 43,2 (g) D. 2,7 (g) 39/ Cho 5,6 (g) CH2=CH–CHO tác dụng với H2 (Ni, t0) thì thu được 1 ancol no, khối lượng H2 cần thiết để tác dụng với lượng chất trên là? A. 0,1 (g) C. 0,4 (g) B. 0,2 (g) D. Kết quả khác 40/ Đốt cháy hoàn toàn 4,44 (g) l axit no, đơn chức, mạch hở X thu được 3,24 (g) nước. Câu nào sau đây đúng khi nói về X. A. X có 2 đồng phân cấu tạo B. X có thể điều chế trực tiếp từ C2H5CHO C. Tỉ khối hơi của X so với không khí là 2,07 D. X có thể tham gia phản ứng tráng gương

165

41/ Thực hiện phản ứng hidro hóa 3,48 (g) 1 andehit no, đơn chức, mạch hở Y ta thu được 1 ancol Z. Cho Z tác dụng với natri thì thấy có 0,672 (l) H2 thoát ra (ở đktc). X là: A. Metanal C. Propanal B. Etanal D. 2–metyl propanal 42/ Oxi hóa 0,64 (g) ancol metylic bằng CuO, được HCHO, hòa tan toàn bộ lượng HCHO thu được vào 9,4 (g) nước C% của dung dịch HCHO thu được là: A. 6,38% C. 63,8% B. 6% D. 60% 43/ Hợp chất hữu cơ Y có khả năng tham gia phản ứng tráng gương, khi cho 0,01 mol Y tác dụng hết với dung dịch AgNO3 trong amoniac thì thu được 4,32 (g) Ag nếu hidro hóa Y thì 1 mol Y cần đến 2 mol H2. CTCT của Y là: A. CH2=CH–CHO C. HCHO B. CH3-CH2-CHO D. OHC–CH2–CHO 44/ Thể tích axit axetic 40% (d = 1,07 g/ml) có thể điều chế được khi oxi hóa 92g etanol là bao nhiêu nếu hiệu suất của phản ứng bằng 80% là? A. 35,9 ml C. 350,5 ml B. 224,3 ml D. Kết quả khác. 45/ Hai chất hữu cơ mạch hở X và Y đều có công thức phân tử C4H8O khi tác dụng với H2 (Ni t0) cùng cho 1 sản phẩm. X tác dụng được với natri giải phóng H2, Y không tác dụng được với natri và dung dịch AgNO3/ NH3, Y cũng không tác dụng với dung dịch Br2. CTCT của X, Y lần lượt là: A. CH2=CH-CH2-CH2OH; CH3-CH2-CH2-CHO B. CH2=CH-CH2-CH2OH; CH3-CH2-CO-CH3 C. CH2=CH-CH(OH)-CH3; CH3-CH2-CO-CH3 D. CH3-CH2-CH2-CHO; CH3-CH2-CO-CH3

VẬN DỤNG CAO 46/ A và B là 2 chất đồng phân, đốt cháy hoàn toàn 3,7 (g) chất A (hoặc B) thu được 6,6 (g) CO2 và 2,7 (g) H2O, tỉ khối hơi của A(hoặc B) so với không khí là 2,55. Biết A có thể hoà tan được đá vôi, B được tạo thành từ axit fomic và 1 ancol. A, B lần lượt là? A. CH3COOH, HCOOH C. C2H5COOH, CH3COOCH3 B. C2H5COOH, HCOOC2H5 D. CH3CH2CH2COOH, HCOO CH2CH2CH3 47/ Hỗn hợp A gồm 2 andehit là đồng đẳng của andehit fomic. Oxi hóa hoàn toàn 10,2 (g) hỗn hợp A thu được 43,2 (g) Ag, tỉ khối hơi của hỗn hợp A so với không khí bằng bao nhiêu? A. 1,76 C. 0,44 B. 0,88 D. 3,52 48/ Cho 1 andehit A là đồng đẳng của andehit fomic tác dụng với H2 (Ni, t0) thì thu được 1 ancol B tương ứng. Biết tỉ khối hơi của ancol B so với H2 là 23. Adehit đó là ? A. HCHO C. C2H5CHO B. CH3CHO D. C3H7CHO 49/ Oxi hóa 2,2 (g) 1 andehit no, đơn chức mạch hở thì thu được 3 (g) axit tương ứng. Biết hiệu suất H = 100%. CT của andehit là? A. HCHO C. C2H5CHO B. CH3CHO D. CH3H7CHO 50/ Trong phân tử axit no, đơn chức, mạch hở X có phần trăm khối lượng oxi bằng 53,33%. X là? A. Axit fomic C. Axit propioic

166

B. Axit axetic D. Axit isobutiric 51/ Trung hòa 500 ml dung dịch axit hữu cơ đơn chức X bằng 200 ml dung dịch NaOH 0,1 M thu được 1,92 (g) muối. Trong dung dịch có. A. Axit C2H5COOH 0,04M C. Axit C3H7COOH 0,04M B. Axit CH3COOH 0,04M D. Axit C2H5COOH 0,2M 52/ Thêm nước vào 10 ml axit axetic bằng (axit 100%, n = 1,05 g/cm3) đến thể tích 1,75 (l) ở 250c rồi dùng máy đo thì thấy pH = 2,9. Nồng độ mol và độ điện li của axit axetic là? A. 0,1M, 1,26.10-2 C. 1M, 1,26.10-2 B. 0,1M, 1,26.10-4 D. 0,01M, 1,26.10-4 53/ Cho 0,92 (g) hh gồm axetilen và andehit axetic phản ứng hoàn toàn với dd AgNO3/NH3 thu được 5,64 (g) hỗn hợp rắn, thành phần % khối lượng của axetilen và andehit axetic lần lượt là: A. 42,39%, 57,61% C. 28,26%, 71,74% B. 40%, 60% D. Kết quả khác 54/ Cho 1 (g) axit axetic vào ống nghiệm thứ nhất và 1 (g) axit fomic và ống nghiệm thứ hai sau đó cho vào cả 2 ống nghiệm trên 1 lượng dư bột CaCO3 khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thì thể tích CO2 thu được ở cùng điều kiện, nhiệt độ áp suất được xác định ở câu nào sau đây? A. Từ 2 ống nghiệm bằng nhau B. Từ ống nghiệm thứ 2 nhiều hơn từ ống nghiệm thứ nhất C. Từ ống nghiệm thứ nhất nhiều hơn từ ống nghiệm thứ 2. D. Từ cả 2 ống nghiệm đều lớn hơn 336 ml (đktc) 55/ Cho 90 axit axetic tác dụng với lượng dư ancol etylic (H2SO4 đ, xúc tác) khi phản ứng đạt cân bằng thì 66% lượng axit đã chuyển thành este. Khối lượng este sinh ra là bao nhiêu? A. 59,4 (g) C. 200 (g) B. 87,12 (g) D. 132 (g) 56/ Đun 12 (g) axit axetic với 1 lượng dư ancol etylic (H2SO4 đ, xúc tác) đến khi phản ứng cân bằng thu được 11 (g) este hiệu suất của phản ứng este hóa là bao nhiêu? A. 62,5% C. 60% B. 37,5% D. Kết quả khác. 57/ Để điều chế 27,5 kg dung dịch axetandehit 20%, người ta đã dùng m(g) canxicacbua (chứa 20% tạp chất). Biết hiệu suất của quá trình điều chế là 80%. Giá trị của m là: A. 10 kg C. 12,5 kg B. 8 kg D. 5,15 kg 58/ Cho sơ đồ phản ứng sau: X → ][O Y →

0423 ,, tđSOHOHCH Z. Biết X là hợp chất hữu cơ đơn

chức có tham gia phản ứng tráng gương. Nếu đốt cháy Z thì thu được khí CO2 có thể tích gấp 1,5 lần thể tích CO2 thu được khi đốt cháy Y. X là hợp chất nào sau đây? A. HCHO C. C2H5OH B. CH3CHO D. C2H5CHO 59/ Trung hòa 50g dung dịch axit axetic bằng dung dịch natricacbonat. Dẫn toàn bộ khí sinh ra vào dung dịch nước vôi trong dư, thu được 7,5g kết tủa. Nồng độ phần trăm của dung dịch axit axetic là: A. 4,5% C. 18% B. 9% D. Kết quả khác

CHƯƠNG 3: DẪN XUẤT CỦA HIĐROCACBON CACBOHIĐRAT A. TÓM TẮT LÝ THUYẾT

167

B. BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM

I. MỨC ĐỘ BIẾT Câu 1. Cho biết chất nào sau đây thuộc monosaccarit? A. Glucozơ B. Saccarozơ C. Tinh bột D. Xenlulozơ Câu 2. Bệnh nhân phải tiếp đường (tiêm hoặc truyền dung dịch đường vào tĩnh mạch), đó là loại đường nào? A. Glucozơ B. Mantozơ C. Saccarozơ D. Fructozơ Câu 3. Trong phân tử cacbohyđrat luôn có A. nhóm chức axit. B. nhóm chức xeton. C. nhóm chức ancol. D. nhóm chức anđehit. Câu 4. Hàm lượng glucozơ không đổi trong máu người là bao nhiêu phần trăm? A. 0,0001 B. 0,01 C. 0,1 D. 1 Câu 5. Hợp chất đường chiếm thành phần chủ yếu trong mật ong là A. glucozơ. B. fructozơ. C. saccarozơ. D. mantozơ. Câu 6. Sắp xếp các chất glucozơ, fructozơ, saccarozơ theo thứ tự độ ngọt tăng dần? A. Glucozơ < Saccarozơ < Fructozơ. B. Fructozơ < Glucozơ < Saccarozơ C. Glucozơ < Fructozơ < Saccarozơ. D. Saccarozơ <Fructozơ < Glucozơ. Câu 7. Hai chất đồng phân của nhau là A. glucozơ và mantozơ. B. fructozơ và glucozơ. C. fructozơ và mantozơ. D. saccarozơ và glucozơ. Câu 8. Để chứng minh trong phân tử glucozơ có 5 nhóm -OH người ta cho glucozơ phản ứng với A. AgNO3 /NH3. B. kim loại K. C. CH3COOH. D. Cu(OH)2/OH − . Câu 9. Công thức cấu tạo của sobitol là A. CH2OH(CHOH)4 CHO. B. CH2OH(CHOH)3 COCH2OH. C. CH2OH(CHOH)4 CH2OH. D. CH2OH CHOH CH2OH. Câu 10. Công thức cấu tạo dạng mạch hở của fructozơ là A. CH2OH(CHOH)4CHO. B. CH2OH(CHOH)3COCH2OH. C. [C6H7O2(OH)3]n. D. CH2OH(CHOH)4CH2OH. Câu 11. Saccarozơ và glucozơ đều có

Monosaccarit Đisaccarit Polisaccarit Glucozơ C6H12O6

Fructozơ C6H12O6

Saccarozơ C12H22O11

Mantozơ C12H22O1

1

Tinh bột (C6H10O5)n

Xenlulozơ (C6H10O5)n

Cu(OH)2 dd xanh lam - - Cu(OH)2/ NaOH, t0

Cu2O↓ đỏ gạch

Cu2O↓ đỏ gạch - Cu2O↓

đỏ gạch - -

AgNO3/NH3 Ag↓ Ag↓ - Ag↓ - -

Br2 mất màu dd Br2 - - mất màu

dd Br2 - -

H2O/H+ - - Glucozơ + fructozơ

Glucozơ Glucozơ Glucozơ

168

A. Phản ứng với dung dịch NaCl. B. Phản ứng với Cu(OH)2 ở nhiệt độ thường tạo thành dung dịch xanh lam. C. Phản ứng thuỷ phân trong môi trường axit. D. Phản ứng với dung dịch AgNO3/NH3 đun nóng. Câu 12. Công thức nào sau đây là của xenlulozơ? A. [C6H7O2(OH)3]n B. [C6H8O2(OH)3]n C. [C6H7O3(OH)3]n D. [C6H5O2(OH)3]n Câu 13. Saccarozơ và fructozơ đều thuộc loại A. monosaccarit. B. đisaccarit. C. polisaccarit. D. cacbohiđrat. Câu 14. Amilozơ được tạo thành từ các gốc A. α - fructozơ. B. α - glucozơ. C. fructozơ và glucozơ. D. β −glucozơ. Câu 15. Dung dịch hòa tan được xenlulozơ là A. benzen. B. ete. C. etanol. D. nước Svayde. Câu 16. Trong mùn cưa có chứa hơp chất nào sau đây? A. Xenlulozơ. B. Tinh bột. C. Saccarozơ. D. Glucozơ. Câu 17. Đặc điểm giống nhau giữa glucozơ và saccarozơ là A. đều có trong củ cải đường. B. đều tham gia phản ứng tráng bạc. C. đều hòa tan Cu(OH)2 ở nhiệt độ thường cho dung dịch xanh lam. D. đều được sử dụng trong y học làm huyết thanh ngọt. Câu 18. Glucozơ không có được tính chất nào dưới đây? A. Tính chất của nhóm anđehit. B. Tính chất của poliol. C. Tham gia phản ứng thủy phân. D. Tác dụng với CH3OH trong HCl. Câu 19. Dung dịch saccarozơ tinh khiết không có tính khử, nhưng khi đun nóng với dung dịch H2SO4 lại có thể cho phản ứng tráng gương. Đó là do A. đã có sự tạo thành anđehit sau phản ứng. B. saccarozơ bị thuỷ phân tạo thành glucozơ và fructozơ. C. saccarozơ bị thuỷ phân tạo thành glucozơ . D. saccarozơ bị thuỷ phân tạo thành fructozơ. Câu 20. Trong công nghiệp chế tạo ruột phích, người ta thường sử dụng phản ứng hoá học nào sau đây? A. Cho axetilen tác dụng với dung dịch AgNO3/NH3. B. Cho anđehit fomic tác dụng với dung dịch AgNO3/NH3. C. Cho axit fomic tác dụng với dung dịch AgNO3/NH3. D. Cho glucozơ tác dụng với dung dịch AgNO3/NH3. Câu 21. Phản ứng nào sau đây dùng để chứng minh trong công thức cấu tạo của glucozơ có nhiều nhóm –OH ở kề nhau? A. Cho glucozơ tác dụng với H2,Ni,t0. B. Cho glucozơ tác dụng với Cu(OH)2 ở nhiệt độ thường tạo dung dịch xanh lam. C. Cho glucozơ tác dụng với dung dịch AgNO3/NH3,t0. D. Cho glucozơ tác dụng với dung dịch nước Br2. Câu 22. Dữ kiện nào sau đây chứng minh glucozơ có nhóm chức anđehit? A. Glucozơ phản ứng với Cu(OH)2 ở nhiệt độ phòng cho dung dịch màu xanh lam. B. Glucozơ phản ứng với Cu(OH)2 ở nhiệt độ cao cho kết tủa đỏ gạch. C. Glucozơ phản ứng với dung dịch CH3OH/HCl cho ete. D. Glucozơ phản ứng với kim loại Na giải phóng H2. Câu 23. Chất tham gia phản ứng tráng gương là

169

A. xenlulozơ. B. tinh bột. C. fructozơ. D. saccarozơ. Câu 24. Chất không phản ứng với AgNO3 trong dung dịch NH3, đun nóng tạo thành Ag là A. C6H12O6. B. CH3COOH. C. HCHO. D. HCOOH. Câu 25. Glucozơ và fructozơ tác dụng với chất nào sau đây tạo ra cùng một sản phẩm? A. Cu(OH)2 B. AgNO3/NH3 (t0) C. Na D. H2, (Ni, t0) Câu 26. Saccarozơ có thể tác dụng với chất nào sau đây? A. H2 (xúc tác Ni, t0) B. Dung dịch AgNO3 trong ammoniac C. Cu(OH)2 D. Tất cả các chất trên Câu 27. Chọn phát biểu sai: A. Phân tử tinh bột gồm nhiều gốc glucozơ liên kết với nhau và có công thức phân tử (C6H10O5)n. B. Tinh bột là hỗn hợp của hai thành phần amilozơ và amilopectin. C. Amilozơ có mạch phân tử không phân nhánh, được cấu tạo bởi gốc α - glucozơ. D. Amilopectin có mạch phân tử không phân nhánh, được cấu tạo bởi các phân tử amilozơ. Câu 28. Trong điều kiện thích hợp glucozơ lên men tạo thành khí CO2 và A. C2H5OH. B. CH3COOH. C. HCOOH. D. CH3CHO.


Câu 29. Khi cho thêm chất nào sau đây vào thực phẩm có thể ảnh hưởng đến sức khoẻ? A. Đường saccarozơ ( C12H22O11). B. Muối ăn ( NaCl) C. Giấm ăn (dung dịch CH3OOH). D. Hàn the. Câu 30. Fructozơ không cho phản ứng với chất nào sau đây? A. Dung dịch AgNO3/NH3 B. Cu(OH)2 C. Na D. Dung dịch Br2 Câu 31. Saccarozơ không thể tác dụng với hoá chất nào dưới đây : (1) Cu(OH)2, (2) AgNO3/NH3 (3) H2/Ni, t0 (4) H2SO4 loãng, nóng A. (1), (4) B. (2), (3) C. (1), (2) D. (3), (4) Câu 32. Dãy các chất nào sau đây đều có phản ứng thuỷ phân trong môi trường axit? A. Tinh bột, xenlulozơ, glucozơ. B. Tinh bột, xenlulozơ, saccarozơ. C. Tinh bột, xenlulozơ, fructozơ. D. Tinh bột, saccarozơ, fructozơ. Câu 33. Cho các dung dịch sau: saccarozơ, glucozơ, anđehit axetic, mantozơ, glixerol, etilen glicol, metanol. Số lượng dung dịch có thể hoà tan Cu(OH)2 là A. 4. B. 5. C. 6. D. 7. Câu 34. Cho các chất: (X) glucozơ; (Y) fructozơ; (Z) saccarozơ; (T) xenlulozơ. Các chất phản ứng được với dung dịch AgNO3/NH3,t0 cho ra Ag là A. Z, T. B. X, Z. C. Y, Z. D. X, Y. Câu 35. Phát biểu nào sau đây không đúng? A. Dung dịch fructozơ hoà tan được Cu(OH)2. B. Thủy phân (xúc tác H+, to) saccarozơ cho cùng một monosaccarit. C. Sản phẩm thủy phân xenlulozơ (xúc tác H+, to) có thể tham gia phản ứng tráng gương. D. Dung dịch mantozơ tác dụng với Cu(OH)2 khi đun nóng cho kết tủa Cu2O. Câu 36. Dãy gồm các dung dịch đều tác dụng với Cu(OH)2 là A. glucozơ, glixerol, anđehit fomic, natri axetat. B. glucozơ, glixerol, mantozơ, natri axetat. C. glucozơ, glixerol, mantozơ, axit axetic.

170

D. glucozơ, glixerol, mantozơ, ancol etylic. Câu 37. Cho các hợp chất sau: 1) Glixerol 2) Lipit 3) Fructozơ 4) Saccarozơ 5) Mantozơ 6) Tinh bột 7) Xenlulozơ Những hợp chất cho phản ứng thủy phân chỉ tạo glucozơ là A. 4, 5, 6,7. B. 3, 4, 5, 6, 7. C. 1, 2, 5, 6, 7. D. 5, 6, 7. Câu 38. Cho các dung dịch sau: saccarozơ, glucozơ, anđehit axetic, mantozơ, glixerol, etilen glicol, axetilen, fructozơ. Số lượng dung dịch có thể tham gia phản ứng tráng gương là A. 3. B. 4. C. 5. D. 6. Câu 39. Cho các chất: ancol etylic, glixerol, glucozơ, đimetyl ete và axit fomic. Số chất tác dụng được với Cu(OH)2 là A. 3. B. 1. C. 4. D. 2. Câu 40. Tinh bột, xenlulozơ, saccarozơ, mantozơ đều có khả năng tham gia phản ứng A. hoà tan Cu(OH)2. B. trùng ngưng. C. tráng gương. D. thủy phân. Câu 41. Chất X, Y là gluxit. Có phản ứng thuỷ phân X + H2O →axit 2Y. X là A. glucozơ. B. sacarozơ. C. mantozơ. D. tinh bột. Câu 42. Cho các phát biểu sau về cacbohiđrat a) Glucozơ và saccarozơ đều là chất rắn có vị ngọt, dễ tan trong nước. b) Tinh bột và xenlulozơ đều là polisaccarit. c) Trong dung dịch, glucozơ và saccarozơ đều hòa tan Cu(OH)2, tạo phức màu xanh lam. d) Khi thủy phân hoàn toàn hỗn hợp gồm tinh bột và saccarozơ trong môi trường axit, chỉ thu được 1 loại monosaccarit duy nhất. e) Khi đun nóng glucozơ (hoặc fructozơ) với dung dịch AgNO3 trong NH3 thu được Ag. g) Glucozơ và saccarozơ đều tác dụng với H2 (xúc tác Ni, đun nóng) tạo sobitol. Số phát biểu đúng là A. 5. B. 6. C. 4. D. 3. Câu 43. Tiểu đường là một bệnh khá nguy hiểm, ảnh hưởng đến đời sống của rât nhiều người trên khắp thế giới. Bác sĩ thường khuyên người mắc bệnh tiểu đường cần chú ý chế độ ăn uống thích hợp. Tinh bột là một trong số những chất người bệnh tiểu đường không nên ăn do nguyên nhân nào sau đây? A. Sự tạo thành hồ tinh bột. B. Sự lên men glucozơ. C. Tinh bột bị thủy phân thành glucozơ nhờ enzim trong cơ thể người. D. Các enzim trong cơ thể phản ứng với tinh bột. Câu 44. Tinh bột là một trong những chất dinh dưỡng cơ bản của con người. Tinh bột là hỗn hợp của X và Y, hai loại này thường không tách rời nhau được. Tinh bột trong nếp chứa lượng Y cao hơn trong gạo nên nếp rất dẻo, dẻo đến mức dính. Y là A. amilozơ. B. amilopectin. C. glucozơ. D. fructozơ.

III. MỨC ĐỘ VẬN DỤNG Câu 45. Một hợp chất cacbohiđrat (X) có các phản ứng theo sơ đồ sau: X → NaOHOHCu /)( 2 dung dịch xanh lam →

0t kết tủa đỏ gạch. Vậy X không phải là chất nào dưới đây? A. Glucozơ B. Fructozơ C. Saccarozơ D. Mantozơ. Câu 46. Cho sơ đồ chuyển hóa sau: Tinh bột → X →Y → axit axetic. X và Y lần lượt là A. ancol etylic, andehit axetic. B. mantozơ, glucozơ.

171

C. glucozơ, etyl axetat. D. glucozơ, ancol etylic. Câu 47. Cho sơ đồ chuyển hoá: Glucozơ → X → Y → CH3COOH. Hai chất X, Y lần lượt là A. CH3CHO và CH3CH2OH. B. CH3CH2OH và CH3CHO. C. CH3CH(OH)COOH và CH3CHO. D. CH3CH2OH và CH2=CH2. Câu 48. Chỉ dùng thêm một hoá chất nào sau đây để phân biệt 3 chất: Glixerol, Ancol etylic, Glucozơ? A. Quỳ tím B. CaCO3 C. CuO D. Cu(OH)2/NaOH (t0) Câu 49. Cho các chất hữu cơ sau: saccarozơ, glucozơ và anđehit axetic. Thuốc thử nào sau đây có thể phân biệt được các chất trong dãy chất trên? A. Cu(OH)2/NaOH (t0) B. AgNO3/NH3 C. Na D. Br2/H2O Câu 50. Thứ tự thuốc thử nào sau đây có thể nhận biết được các chất lỏng: dd glucozơ, benzen, ancol etylic, glixerol? A. Cu(OH)2, Na B. AgNO3/NH3 ,Na C. Br2,Na D. HCl, Na. Câu 51. Để nhận biết các chất glucozơ, glixerol, anđehit axetic, lòng trắng trứng và rượu etylic, có thể chỉ dùng một thuốc thử là A. HNO3. B. Cu(OH)2/OH-. C. AgNO3/NH3. D. dd brom. Câu 52. Cho sơ đồ chuyển hóa sau: Tinh bột→ A1→A2→A3→A4→CH3COOC2H5 các chất A1,A2,A3,A4 có CTCT thu gọn lần lượt là A. C6H12O6, C2H5OH, CH3CHO, CH3COOH. B. C12H22O11, C2H5OH, CH3CHO, CH3COOH. C. glicozen, C6H12O6 , CH3CHO , CH3COOH. D. C12H22O11 , C2H5OH , CH3CHO , CH3COOH. Câu 53. Hóa chất nào sau đây có thể nhận biết được: dd táo xanh, dd táo chín, dd KI? A. O3 B. O2 C. dd AgNO3 D. dd iot Câu 54. Để phân biệt 3 dung dịch riêng biệt: glucozơ, hồ tinh bột, glixerol; người ta dùng thuốc thử nào sau đây? A. Dung dịch iot B. Dung dịch axit C. Dung dịch iot và phản ứng tráng bạc D. Phản ứng với Na Câu 55. Hợp chất hữu cơ X có công thức đơn giản nhất là CH2O. X có phản ứng tráng gương và hoà tan được Cu(OH)2 cho dung dịch màu xanh lam. X là chất nào dưới đây? A. Glucozơ B. Saccarozơ C. Tinh bột D. Xenlulozơ Câu 56. Cho 3 dung dịch: glucozơ, axit axetic, glixerol .Để phân biệt 3 dung dịch cần dùng A. quì tím và Na. C. dung dịch NaHCO3 và dung dịch AgNO3. B. dung dịch Na2CO3 và Na. D. dung dịch AgNO3/NH3 và quỳ tím. Câu 57. Khí CO2 sinh ra khi lên men một lượng glucozơ được dẫn vào dung dịch Ca(OH)2 dư thu được 40g kết tủa. Khối lượng ancol etylic thu được khi lên men là A. 16,4 gam. B. 16,8 gam. C. 17,4 gam. D. 18,4 gam. Câu 58. Phân tử khối trung bình của xenlulozơ là 1620000 đvC. Hệ số trùng hợp trong phân tử xenlulozơ đó là A. 7.000. B. 8.000. C. 9.000. D. 10.000. Câu 59. Đun nóng dung dịch chứa 27 gam glucozơ với AgNO3/NH3, giả sử hiệu suất phản ứng là 75%. Khối lượng Ag kim loại thu được là A. 24,3 gam. B. 32,4 gam. C. 16,2 gam. D. 21,6 gam.

172

Câu 60. Cho 50ml dung dịch glucozơ chưa rõ nồng độ tác dụng với một lượng dư AgNO3 trong dung dịch NH3 thu được 2,16 gam bạc kết tủa. Nồng độ mol của dung dịch glucozơ đã dùng là A. 0,20M. B. 0,01M. C. 0,02M. D. 0,10M. Câu 61. Lượng glucozơ cần dùng để tạo ra 1,82 gam sobitol với hiệu suất 80% là A. 2,25 gam. B. 1,80 gam. C. 1,82 gam. D. 1,44 gam. Câu 62. Thủy phân 324 gam tinh bột với hiệu suất của phản ứng là 75%, khối lượng glucozơ thu được là A. 250 gam. B. 300 gam. C. 360 gam. D. 270 gam. Câu 63. Đun nóng 37,5 gam dung dịch glucozơ với lượng AgNO3/dung dịch NH3 dư, thu được 6,48 gam bạc. Nồng độ % của dung dịch glucozơ là A. 11,4 %. B. 14,4 %. C. 13,4 %. D. 12,4 %. Câu 64. Tráng bạc hoàn toàn m gam glucozơ thu được 86,4 gam Ag. Nếu lên men hoàn toàn m gam glucozơ rồi cho khí CO2 thu được hấp thụ vào nước vôi trong dư thì lượng kết tủa thu được là A. 60 gam. B. 20 gam. C. 40 gam. D. 80 gam. Câu 65. Lên men 41,4 gam glucozơ với hiệu suất 80%, lượng khí thu được cho hấp thụ hoàn toàn vào dung dịch nước vôi trong dư thì lượng kết tủa thu được là A. 18,4 gam. B. 28,75 gam. C. 36,8 gam. D. 23 gam. Câu 66. Cho m gam glucozơ lên men thành ancol etylic. Khí sinh ra cho vào nuớc vôi trong dư thu được 120 gam kết tủa, biết hiệu suất quá trình lên men đạt 60%. Giá trị m là A. 225 gam. B. 112,5 gam. C. 120 gam. D. 180 gam. Câu 67. Cho glucozơ lên men thành ancol etylic, toàn bộ khí sinh ra được hấp thụ hết vào dung dịch Ca(OH)2 dư tách ra 40 gam kết tủa, biết hiệu suất lên men đạt 75%. Khối lượng glucozơ cần dùng là A. 24 gam. B. 40 gam. C. 50 gam. D. 48 gam. Câu 68. Từ 16,20 tấn xenlulozơ người ta sản xuất được m tấn xenlulozơ trinitrat (biết hiệu suất phản ứng tính theo xenlulozơ là 90%). Giá trị của m là A. 26,73 tấn. B. 33,00 tấn. C. 25,46 tấn. D. 29,70 tấn. Câu 69. Khi lên men 1 tấn ngô chứa 65% tinh bột thì khối lượng ancol etylic thu được là bao nhiêu? Biết hiệu suất lên men đạt 80%? A. 290 kg B. 295,3 kg C. 300 kg D. 350 kg Câu 70. Thuỷ phân 1 kg khoai có chứa 20% tinh bột trong môi trường axit. Nếu hiệu suất của quá trình là 75% thì khối lượng glucozơ thu được là A. 166,67 gam. B. 200 gam. C. 150 gam. D. 1000 gam.


Câu 71. Dùng 340,1 kg xenlulozơ và 420kg HNO3 nguyên chất có thể thu được bao nhiêu tấn xenlulozơ trinitrat? Biết quá trình sản xuất hao hụt 20%. A. 0,6 tấn B. 0,85 tấn C. 0,5 tấn D. 0,75 tấn Câu 72. Khối lượng của tinh bột cần dùng trong quá trình lên men để tạo thành 5 lít rượu (ancol) etylic 460 là bao nhiêu? Biết hiệu suất của cả quá trình là 72 % và khối lượng riêng của rượu etylic nguyên chất là 0,8 g/ml. A. 5,4 kg B. 5,0 kg C. 6,0 kg D. 4,5 kg Câu 73. Thể tích của dung dịch axit nitric 63% (D = 1,4 g/ml) cần vừa đủ để sản xuất được 59,4 kg xenlulozơ trinitrat (hiệu suất 80%) là A. 42,34 lít. B. 42,86 lít. C. 34,29 lít. D. 53,57 lít.

173

Câu 74. Một trong những ứng dụng quan trọng hiện nay của etanol là dùng để sản xuất xăng sinh học E5 (gồm 5% cồn etanol và 95% xăng thông thường). Theo nghiên cứu của phòng thí nghiệm động cơ đốt trong, động cơ sử dụng xăng E5 tạo ra rất ít khí thải CO và hiđrocacbon, ít hơn hẳn so với các loại xăng thông dụng như A92 và A95 tới 20%. Chính vì vậy, loại xăng E5 có thể được coi là thân thiện với môi trường.

Etanol được sản xuất từ nhiều nguồn nguyên liệu khác nhau, trong đó có tinh bột. Để tạo được 20 lít dung dịch etanol 95° cần dùng bao nhiêu kg tinh bột, biết khối lượng riêng của etanol là 0,8g/ml và hiệu suất của cả quá trình điều chế etanol là 80%?

A. 16,728 kg. B. 66,913 kg. C. 33,456 kg. D. 50,184 kg. CHƯƠNG 3: DẪN XUẤT CỦA HIĐROCACBON

ESTE – LIPIT .

A. TÓM TẮT LÍ THUYẾT Bài 1 ESTE I. Cấu tạo, đồng phân, danh pháp

- Este đơn chức RCOOR’ (R, R’ là gốc hiđrocacbon no hoặc không no hoặc thơm) - Este đơn, no, hở: CnH2nO2 ( với n≥2) - Đồng phân của este đơn, no: C3: 2 đồng phân, C4: 4 đồng phân - Tên của este : Tên gốc R’ (đuôi yl) + tên gốc axit RCOO (đuôi at) II. Tính chất vật lý

- Nhiệt độ sôi, độ tan trong nước: axit > ancol > este (cùng số C hoặc cùng M) - Một số mùi đặc trưng : Isoamyl axetat: mùi chuối chín; etyl butyrat, etyl propionat có mùi dứa. III. Tính chất hóa học

1. Tính chất chung của este đơn, no a.Thủy phân trong môi trường axit : tạo axit và ancol RCOOR’ + H2O →← RCOOH + R’OH b.Thủy phân trong môi trường kiềm: tạo muối và ancol RCOOR’ + NaOH →

0t RCOONa + R’OH c. Phản ứng cháy: este CnH2nO2 cháy tạo

2 2CO H On n= 2. Tính chất riêng: tùy vào cấu tạo của gốc R, R’ - Este có gốc HCOO-: cho được phản ứng tráng gương. - Gốc R hoặc R’ chứa liên kết: C=C sẽ làm mất màu nước brom. - Este có dạng RCOO-CH=C(R)- khi bị thủy phân tạo anđehit (anđehit tham gia phản ứng tráng gương). - Este có dạng RCOO-C(R’) =C- khi bị thủy phân tạo xeton. - Gốc R’ là gốc phenyl khi bị thủy phân trong môi trường kiềm sẽ tạo hỗn hợp muối và nước.

ÔN 1 GỐC HIĐROCACBON CH3-: metyl C2H5- : etyl C3H7- : propyl CH2= CH : vinyl

ÔN 2: GỐC AXIT

HCOO-: fomat CH3COO-: axetat C2H5COO-: propionat CH2=CH-COO-: acrylat CH2=C(CH3)-COO-: metacrylat

ÔN 3: SỐ ĐỒNG PHÂN Hợp chất đơn chức:

CnH2nO2 * Axit: C4: 2 đp C5: 4 đp * Este: C3: 2 đp C4: 4 đp Số đồng phân este no, đơn chức, mạch hở CnH2nO2=2(n-2) (n<5)

174

IV. Điều chế

- Este đơn no được điều chế từ axit và ancol tương ứng. Bài 2 LIPIT I. Khái niệm:

Lipit là những hợp chất hữu cơ có trong tế bào sống, không hòa tan trong nước nhưng tan nhiều trong dung môi hữu cơ không phân cực. II. Chất béo: 1/ Khái niệm: - Chất béo là trieste của glixerol với axit béo gọi chung là triglixerit hay triaxylglixerol. R1, R2, R3: là gốc hidrocacbon của các axit béo Nếu chất béo có 1 loại gốc: (RCOO)3C3H5 Vd: (C17H35COO)3C3H5 : tristearoylglixerol (tristearin) (C17H33COO)3C3H5: triolein (C15H31COO)3C3H5: tripanmitin Nếu chất béo có 2 loại gốc: (RCOO)xC3H5(R’COO)y Với x+ y = 3 => 4 đồng phân Nếu chất béo có 3 loại gốc: 3 đồng phân * Lưu ý: nếu xảy ra phản ứng giữa hh 2 axit béo và glixerol sẽ tạo ra 2 loại chất béo: - Loại chất béo có 1 loại gốc: 2 chất - Loại chất béo có 2 loại gốc: 4 chất 2/ Tính chất vật lí: Chất béo chứa gốc axit béo no thường ở thể rắn (mỡ) Chất béo chứa gốc axit béo không no thường ở thể lỏng (dầu ăn) Chất béo nhẹ hơn nước, không tan trong nước, tan trong dung môi hữu cơ như benzen, ancol, este… 3/ Tính chất hóa học: a. Tính chất chung: chất béo có tính chất chung của 1 este Thủy phân: + trong môi trường axit tạo glixerol và axit béo + trong môi trường kiềm tạo glixerol và muối (pư xà phòng hóa) c. Tính chất riêng: chất béo lỏng cộng hidro thành chất béo rắn (bơ nhân tạo) (C17H33COO)3C3H5+3H2 0175 195

NiC−

→ (C17H33COO)3C3H5

lỏng rắn B. BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM

I. MỨC ĐỘ BIẾT Câu 1: Số đồng phân este ứng với công thức phân tử C3H6O2 là A. 5. B. 4. C. 2. D. 3. Câu 2: Số đồng phân este ứng với công thức phân tử C4H8O2 là A. 2. B. 3. C. 4. D. 5. Câu 3: Công thức tổng quát của este tạo bởi axit đơn chức no mạch hở và rượu đơn chức no mạch hở có dạng A. CnH2n+2O2( n≥2). B. CnH2nO2 (n ≥ 2). C. CnH2nO2 ( n ≥ 3). D. CnH2n-2O2 ( n ≥ 4). Câu 4: Chất X có công thức phân tử C3H6O2, là este của axit axetic. Công thức cấu tạo thu gọn của X là

ÔN 4: axit béo - Có số C chẳn, từ C12 đến C24 - Mạch không nhánh * No: C15H31COOH: axit panmitic C17H35COOH: axit stearic * Không no: C17H31COOH: axit linoleic C17H33COOH: axit oleic

175

A. C2H5COOH. B. HO-C2H4-CHO. C. CH3COOCH3. D. HCOOC2H5. Câu 5: Hợp chất X có công thức cấu tạo: CH3CH2COOCH3. Tên gọi của X là: A. etyl axetat. B. metyl propionat. C. metyl axetat. D. propyl axetat. Câu 6: Este etyl axetat có công thức là A. CH3CH2OH. B. CH3COOH. C. CH3COOC2H5. D. CH3CHO. Câu 7: Đun nóng este HCOOCH3 với một lượng vừa đủ dung dịch NaOH, sản phẩm thu được là A. CH3COONa và C2H5OH. B. HCOONa và CH3OH. C. HCOONa và C2H5OH. D. CH3COONa và CH3OH. Câu 8: Este etyl fomat có công thức là A. CH3COOCH3. B. HCOOC2H5. C. HCOOCH=CH2. D. HCOOCH3. Câu 9: Đun nóng este CH3COOC2H5 với một lượng vừa đủ dung dịch NaOH, sản phẩm thu được là A. CH3COONa và CH3OH. B. CH3COONa và C2H5OH. C. HCOONa và C2H5OH. D. C2H5COONa và CH3OH. Câu 10: Thủy phân este X trong môi trường kiềm, thu được natri axetat và ancol etylic. Công thức của X là A. C2H3COOC2H5. B. CH3COOCH3. C. C2H5COOCH3. D. CH3COOC2H5. Câu 11: Este metyl acrylat có công thức là A. CH3COOCH3. B. CH3COOCH=CH2. C. CH2=CHCOOCH3. D. HCOOCH3. Câu 12: Este vinyl axetat có công thức là A. CH3COOCH3. B. CH3COOCH=CH2. C. CH2=CHCOOCH3. D. HCOOCH3. Câu 13: Đun nóng este CH3COOCH=CH2 với một lượng vừa đủ dung dịch NaOH, sản phẩm thu được là A. CH2=CHCOONa và CH3OH. B. CH3COONa và CH3CHO. C. CH3COONa và CH2=CHOH. D. C2H5COONa và CH3OH. Câu 14: Đun nóng este CH2=CHCOOCH3 với một lượng vừa đủ dung dịch NaOH, sản phẩm thu được là A. CH2=CHCOONa và CH3OH. B. CH3COONa và CH3CHO. C. CH3COONa và CH2=CHOH. D. C2H5COONa và CH3OH. Câu 15: Khi đốt cháy hoàn toàn một este no, đơn chức thì số mol CO2 sinh ra bằng số mol O2 đã phản ứng. Tên gọi của este là A. n-propyl axetat. B. metyl axetat. C. etyl axetat. D. metyl fomat. Câu 16: Một este có công thức phân tử là C4H6O2, khi thuỷ phân trong môi trường axit thu được axetanđehit. Công thức cấu tạo thu gọn của este đó là A. HCOO-C(CH3)=CH2. B. HCOO-CH=CH-CH3. C. CH3COO-CH=CH2. D. CH2=CH-COO-CH3. Câu 17: Để điều chế este phenylaxetat người ta cho phenol tác dụng với chất nào sau đây? A. CH3COOH B. CH3CHO C. CH3COONa D. (CH3CO)2O Câu 18: Chất nào dưới đây không phải là este? A. HCOOCH3 B. CH3COOH C. CH3COOCH3 D. HCOOC6H5 Câu 19: Khi thuỷ phân chất béo trong môi trường kiềm thì thu được muối của axit béo và

176

A. phenol. B. glixerol. C. ancol đơn chức. D. este đơn chức. Câu 20: Khi xà phòng hóa tristearin ta thu được sản phẩm là A. C15H31COONa và etanol. B. C17H35COOH và glixerol. C. C15H31COOH và glixerol. D. C17H35COONa và glixerol. Câu 21: Khi thuỷ phân tristearin trong môi trường axit ta thu được sản phẩm là A. C15H31COONa và etanol. B. C17H35COOH và glixerol. C. C15H31COOH và glixerol. D. C17H35COONa và glixerol. Câu 22: Có thể gọi tên este (C17H33COO)3C3H5 là A. triolein. B. tristearin. C. tripanmitin. D. stearic. Câu 23: Thuỷ phân este trong môi trường kiềm, khi đun nóng, gọi là phản ứng A. xà phòng hoá. B. este hoá. C. hiđrat hoá. D. kiềm hoá. Câu 24: Chất béo nào sau đây tồn tại trạng thái lỏng ở điều kiện thường? A. (C15H31COO)3C3H5 B. (C17H31COO)3C3H5 C. C15H31COOC3H5(OOCC17H35)2 D. (C17H35COO)3C3H5

II. MỨC ĐỘ HIỂU Câu 25: Thủy phân este E có công thức phân tử C4H8O2 (có mặt H2SO4 loãng) thu được 2 sản phẩm hữu cơ X và Y. Từ X có thể điều chế trực tiếp ra Y bằng một phản ứng duy nhất. Tên gọi của E là: A. metyl propionat. B. propyl fomat. C. ancol etylic. D. etyl axetat. Câu 26: Hai chất hữu cơ X1 và X2 đều có khối lượng phân tử bằng 60 đvC. X1 có khả năng phản ứng với: Na, NaOH, Na2CO3. X2 phản ứng với NaOH (đun nóng) nhưng không phản ứng Na. Công thức cấu tạo của X1, X2 lần lượt là: A. CH3-COOH, CH3-COO-CH3. B. (CH3)2CH-OH, H-COO-CH3. C. H-COO-CH3, CH3-COOH. D. CH3-COOH, H-COO-CH3. Câu 27: Cho sơ đồ chuyển hóa sau (mỗi mũi tên là một phương trình phản ứng): Tinh bột → X → Y → Z → metyl axetat. Các chất Y, Z trong sơ đồ trên lần lượt là A. C2H5OH, CH3COOH. B. CH3COOH, CH3OH. C. CH3COOH, C2H5OH. D. C2H4, CH3COOH. Câu 28: Chất X chứa C, H, O có M = 74. X tác dụng với dung dịch NaOH và có phản ứng tráng gương. CTPT của X là A. CH3COOCH3 B. CH3CH2COOH C. HCOOC2H5 D. HCOOH Câu 29: Cho dãy các chất: HCHO, CH3COOH, CH3COOC2H5, HCOOH, C2H5OH, HCOOCH3. Số chất trong dãy tham gia phản ứng tráng gương là A. 3. B. 6. C. 4. D. 5. Câu 30: Chất X là chất không màu, không làm đổi màu quỳ tím, tham gia phản ứng tráng gương, tác dụng được với NaOH. CTCT của X là A. HCHO B. CH3COOH C. HCOOCH3 D. HCOOH Câu 31: Câu nào sau đây đúng? Dầu mỡ động thực vật và dầu bôi trơn máy A. Khác nhau hoàn toàn B. Giống nhau hoàn toàn C. Chỉ giống nhau về tính chất hoá học. D. Đều là lipit. Câu 32: Phát biểu nào sau đây không đúng? A. Phản ứng este hóa luôn xảy ra hoàn toàn. B. Khi thủy phân este no trong môi trường axit sẽ cho ra axit và ancol. C. Phản ứng giữa axit và ancol là phản ứng thuận nghịch. D. Khi thủy phân este no trong môi trường kiềm sẽ cho ra muối và ancol.

177

Câu 33: Cho dãy các chất: phenyl axetat, vinyl axetat, metyl axetat, etyl fomat, tripanmitin. Số chất trong dãy khi thủy phân trong dung dịch NaOH (dư), đun nóng sinh ra ancol là A. 4 B. 2 C. 5 D. 3 Câu 34: Este X có CTPT là C3H6O2 , có khả năng tham gia phản ứng tráng gương. Công thức cấu tạo của X là A. CH3COOCH3. B. CH3COOC2H5. C. C2H5COOH. D. HCOOC2H5. Câu 35: Phát biểu nào sau đây không đúng ? A. CH3COO-CH=CH2 có thể trùng hợp tạo polime. B. CH3COO-CH=CH2 tác dụng được với dd Br2 hoặc cộng H2/Ni,t0. C. CH3COO-CH=CH2 tác dụng với NaOH thu được muối và anđehit. D. CH3COO-CH=CH2 cùng dãy đồng đẳng với CH2=CH-COOCH3. Câu 36: Chất nào sau đây có nhiệt độ sôi thấp nhất ? A. C4H9OH. B. C3H7COOH. C. CH3COOC2H5. D. C6H5OH. Câu 37: Este nào sau đây thủy phân trong môi trường axit cho 2 chất hữu cơ đều tham gia phản ứng tráng bạc ? A. CH3COOC6H5. B. CH3COOCH=CH2. C. CH3COOC2H5. D. HCOOCH=CH2. Câu 38: Thuỷ phân hỗn hợp metyl axetat và etyl axetat trong dung dịch NaOH đun nóng, sau phản ứng ta thu được A. 1 muối và 1 ancol. B. 1 muối và 2 ancol. C. 2 muối và 1 ancol. D. 2 muối và 2 ancol. Câu 39: Phát biểu nào sau đây không đúng ? A. Este nhẹ hơn nước và không tan trong nước. B. Este no, đơn chức, mạch hở có công thức CnH2nO2 (n ≥ 2). C. Phản ứng thủy phân este trong môi trường kiềm là phản ứng xà phòng hóa. D. Đốt cháy este no, đơn chức thu được nCO2>nH2O. Câu 40: Cho este CH3COOC6H5 tác dụng với dd KOH dư. Sau phản ứng thu được muối hữu cơ gồm A. CH3COOK và C6H5OH. B. CH3COOK và C6H5OK. C. CH3COOH và C6H5OH. D. CH3COOH và C6H5OK. Câu 41: Este X có mạch cacbon không nhánh, có thể tham gia phản ứng tráng bạc. X có CTPT C4H8O2. Tên của X là A. propyl fomat. B. isopropyl fomat. C. etyl axetat. D. metyl propionat. Câu 42: Cho các phát biểu sau: (a) Chất béo là trieste của glixerol với axit béo. (b) Lipit gồm chất béo, sáp, stearoid, photpholipit,... (c) Chất béo là các chất lỏng. (d) Ở nhiệt độ phòng, khi chất béo chứa gốc hidrocacbon không no thì chất béo ở trạng thái lỏng (dầu ăn). Khi chất béo chứa gốc hidrocacbon no thì chất béo ở trạng thái rắn (mỡ). (e) Phản ứng thủy phân chất béo trong môi trường axit là phản ứng thuận nghịch. (f) Chất béo là thành phần chính của mỡ động vật, dầu thực vật. Những phát biểu đúng là A. a, b, c, d,e. B. a, b, d, e, f. C. a, b, c, d. D. a, b, d, e.

III. MỨC ĐỘ VẬN DỤNG Câu 43: Nếu đun nóng glixerol với hỗn hợp hai axit RCOOH và R’COOH thì thu được tối đa bao nhiêu triglixerit ? A. 3 B. 2 C. 6 D. 9

178

Câu 44: Có 3 lọ mất nhãn chứa ba dung dịch ancol etylic, etyl axetat và axit axetic. Bằng cách nào trong các cách sau đây có thể nhận biết được ba dung dịch trên (tiến hành theo đúng trình tự)? A. Dùng Na2CO3 rắn, dùng H2O B. Dùng Na2CO3 rắn C. Dùng đồng kim loại, dùng nước D. Dùng natri kim loại Câu 45: Có bao nhiêu este của glixerin chứa đồng thời 3 gốc axit C17H35COOH, C17H33COOH, C15H31COOH? A. 3 B. 1 C. 2 D. 5 Câu 46: Chọn thuốc thử có thể phân biệt được ba chất lỏng sau: axit axetic, phenol, etyl acrylat. A. Quì tím B. CaCO3 C. Dung dịch NaOH D. Dung dịch Br2 Câu 47: Xà phòng hoá hoàn toàn 22,2 gam hỗn hợp gồm hai este HCOOC2H5 và CH3COOCH3 bằng dung dịch NaOH 1M (đun nóng). Thể tích dung dịch NaOH tối thiểu cần dùng là A. 400 ml. B. 300 ml. C. 150 ml. D. 200 ml. Câu 48: Xà phòng hoá hoàn toàn 17,6 gam hỗn hợp 2 este là etyl axetat và metyl propionat bằng lượng vừa đủ V (ml) dung dịch NaOH 0,5M. Giá trị V đã dùng là A. 200 ml. B. 500 ml. C. 400 ml. D. 600 ml. Câu 49: Xà phòng hoá 11,1g hỗn hợp 2 este là HCOOC2H5 và CH3COOCH3 đã dùng hết 100 ml dung dịch NaOH. Nồng độ mol/l của dd NaOH là. A. 1 M B. 0,5 M C. 2M D. 1,5 M Câu 50: Xà phòng hóa 8,8 gam etyl axetat bằng 200 ml dung dịch NaOH 0,2M. Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, cô cạn dung dịch thu được chất rắn khan có khối lượng là A. 3,28 gam. B. 8,56 gam. C. 8,2 gam. D. 10,4 gam. Câu 51: Xà phòng hóa 6,6 gam etyl axetat bằng 100 ml dung dịch NaOH 0,2M. Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, cô cạn dung dịch thu được chất rắn khan có khối lượng là A. 4,10 gam. B. 1,64 gam. C. 5,20 gam. D. 4,28 gam Câu 52: Cho 8,8 gam etyl axetat tác dụng với 150 ml dung dịch NaOH 1M. Cô cạn dung dịch sau phản ứng thì khối lượng chất rắn khan thu được là bao nhiêu? A. 12,3 gam B. 8,2 gam C. 10,2 gam D. 10,5 gam. Câu 53: Đốt cháy hoàn toàn một lượng hỗn hợp gồm etyl axetat và etyl propionat thu được 31,36 lít khí CO2 (đktc). Khối lượng H2O thu được là A. 100,8 gam B. 50,4 gam C. 12,6 gam D. 25,2 gam Câu 54: Este A điều chế từ ancol metylic có tỉ khối so với metan là 3,75. Công thức của A là A. C2H5COOCH3. B. HCOOC2H5. C. HCOOCH3. D. C2H5COOC2H5. Câu 55: Este X no, đơn chức, mạch hở có phần trăm khối lượng cacbon xấp xỉ bằng 54,54%. Công thức phân tử của X là A. C2H4O2. B. C3H6O2. C. CH2O2. D. C4H8O2. Câu 56: Este X no, đơn chức, mạch hở có phần trăm khối lượng oxi xấp xỉ bằng 36,364%. Công thức phân tử của X là A. C2H4O2.. B. C3H6O2. C. CH2O2 D. C4H8O2. Câu 57: Cho 6 gam một este của axit cacboxylic no đơn chức và ancol no đơn chức phản ứng vừa hết với 100 ml dung dịch NaOH 1M. Tên gọi của este đó là A. etyl axetat. B. propyl fomat. C. metyl axetat. D. metyl fomat. Câu 58: Xà phòng hoá hoàn toàn 2,22 gam hỗn hợp este đồng phân X và Y cần dùng hết 30 ml dung dịch NaOH 1M. Khi đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp este đó thu được khí CO2 và H2O với thể tích bằng nhau.CTPT của 2 este là:

179

A. CH3COOC3H7 và C2H5OOCH3 B. CH3COOC2H5 và C2H5OOCH3 C. C3H7COOCH3 và CH3COOC3H7 D. CH3COOCH3 và HCOOC2H5 Câu 59: Đốt cháy hoàn toàn 7,8 gam este X thu được 11,44 gam CO2 và 4,68 gam H2O. Công thức phân tử của este là A. C4H8O4 B. C4H8O2 C. C2H4O2 D. C3H6O2 Câu 60: Đốt cháy hoàn toàn 0,11 gam este X thu được 0,22 gam CO2 và 0,09 gam H2O. Công thức phân tử của este là A. C4H8O4 B. C4H8O2 C. C2H4O2 D. C3H6O2

IV. MỨC ĐỘ VẬN DỤNG CAO Câu 61: Cho este X (C8H8O2) tác dụng với lượng dư dung dịch KOH thu được 2 muối hữu cơ và H2O. X có tên gọi là A. metyl benzoat. B. benzyl fomat. C. phenyl fomat. D. phenyl axetat. Câu 62: Hai chất hữu cơ đơn chức X và Y đồng phân của nhau có công thức phân tử C3H6O2. Khi cho 7,40 gam X hoặc Y tác dụng với dung dịch NaOH vừa đủ sau đó cô cạn dung dịch thấy: từ X thu được 9,60 gam chất rắn; từ Y thu được 6,80 gam chất rắn. Kết luận nào sau đây là đúng? A. X và Y là hai axit đồng phân của nhau. B. X là axit còn Y là este đồng phân của X. C. Y là axit còn X là este đồng phân của Y. D. X và Y là hai este đồng phân của nhau. Câu 63: Thuỷ phân este C4H6O2 trong môi trường axit ta thu được một hỗn hợp các chất đều có phản ứng tráng gương. Vậy công thức cấu tạo của este có thể là: A. CH3–COO–CH=CH2 B. H–COO–CH2–CH=CH2 C. H–COO– CH=CH– CH3 D. CH2=CH–COO–CH3 Câu 64: Chất thơm P thuộc loại este có công thức phân tử C8H8O2. Chất P không được điều chế từ phản ứng của axit và rượu tương ứng, đồng thời không có khả năng tham gia phản ứng tráng gương. Công thức cấu tạo thu gọn của P là A. C6H5-COO-CH3 B. CH3COO-C6H5 C. H-COO-CH2-C6H5 D. H-COO-C6H4-CH3 Câu 65: Một este tạo bởi axit đơn chức và rượu đơn chức có tỷ khối hơi so với khí CO2 bằng 2. Khi đun nóng este này với dung dịch NaOH tạo ra muối có khối lượng lớn hơn lượng este đã phản ứng. Công thức cấu tạo thu gọn của este này là A. CH3COO-CH3 B. CH3COO-C2H5 C. H-COO-C3H7 D. C2H5COO-CH3 Câu 66: Hợp chất thơm A có công thức phân tử C8H8O2 khi phản ứng với dung dịch NaOH thu được hai muối. số đồng phân cấu tạo của A phù hợp với giả thiết trên là: A. 2 B. 3 C. 4 D.5 Câu 67: X, Y có cùng công thức phân tử là C2H4O2 và đều tham gia phản ứng tráng gương. X tác dụng được với Na, Y không tác dụng với Na nhưng tác dụng được với NaOH. Công thức cấu tạo X, Y lần lượt là: A. CH3CHO, HCOOCH3 B. HCOOCH3, CH3COOH C. HO–CH2– CHO, CH3COOH D. HO–CH2– CHO, HCOOCH3 Câu 68: Đun 24 gam axit axetic với 27,6 gam etanol (có H2SO4 đặc làm xúc tác) đến khi phản ứng đạt tới trạng thái cân bằng, thu được 22 gam este. Hiệu suất của phản ứng este hoá là A. 55%. B. 62,5%. C. 50%. D. 75%. Câu 69: Đun một lượng dư axit axetic với 13,80 gam ancol etylic (có axit H2SO4 đặc làm xúc tác). Đến khi phản ứng dừng lại thu được 11,00 gam este. Hiệu suất của phản ứng este hoá là

180

A. 75,0% B. 62,5% C. 60,0% D. 41,67% Câu 70: Xà phòng hoá 15g este đơn chức E cần 0,15 mol KOH, thu được 16,8g muối khan và chất Y. Vậy Y là: A. CH3– CH2OH B. CH3–CHO C. CH2=CH–CH2OH D. CH2=CHOH Câu 71: Hỗn hợp X gồm 2 este C3H6O2 và C4H8O2 tác dụng với NaOH dư thu được 6,14 gam 2 muối và 3,68 gam ancol duy nhất có tỉ khối hơi so với oxi là 1,4375. CTPT của 2 este là: A. C2H5COOCH3 và CH3COOCH3 B. CH3COOCH3 và HCOOCH3 C. C3H7COOCH3 và CH3COOCH3 D. CH3COOC2H5 và HCOOC2H5 Câu 72: Khi đốt cháy hoàn toàn một este no, đơn chức thì tổng số mol CO2 và H2O sinh ra bằng 12/7 lần số mol O2 đã phản ứng. Tên gọi của este là A. propyl axetat. B. metyl fomat C. metyl axetat. D. etyl axetat. Câu 73: Cho 13,2 g este đơn chức no X tác dụng hết với 150 ml dd NaOH 1M thu được 12,3 g muối. Xác định X? A. CH3COOC2H5 B. HCOOCH3 C. CH3COOCH3 D. HCOOC2H5 Câu 74: Một este tạo bởi axit đơn chức và rượu đơn chức có tỷ khối hơi so với khí CO2

bằng 2. Khi đun nóng este này với dung dịch NaOH tạo ra muối có khối lượng bằng

lượng este đã phản ứng. Công thức cấu tạo thu gọn của este này là A. CH3COO-CH3. B. H-COO-C3H7. C. CH3COO-C2H5. D. C2H5COO-CH3. Câu 75: Cho 35,2 gam hỗn hợp gồm 2 este no đơn chức là đồng phân của nhau có tỉ khối hơi đối với H2 bằng 44 tác dụng với 2 lít dung dịch NaOH 0,4 M, rồi cô cạn dung dịch vừa thu được, ta thu được 44,6 gam chất rắn B. Công thức cấu tạo thu gọn của 2 este là H-COO-C2H5 và CH3COO-CH3. B. C2H5COO-CH3 và CH3COO-C2H5. H-COO-C3H7 và CH3COO-C2H5. D. H-COO-C3H7 và CH3COO-CH3. Câu 76: Thuỷ phân este X có CTPT C4H8O2 trong dung dịch NaOH thu được hỗn hợp hai chất hữu cơ Y và Z trong đó Y có tỉ khối hơi so với H2 là 16. X có công thức là A. HCOOC3H7. B. CH3COOC2H5. C. HCOOC3H5. D. C2H5COOCH3. Câu 77: Thuỷ phân hoàn toàn 11,44 gam este no, đơn chức, mạch hở X với 100ml dung dịch NaOH 1,3M (vừa đủ) thu được 5,98 gam một ancol Y. Tên gọi của X là A. etyl fomat. B. etyl axetat. C. etyl propionat. D. propyl axetat. Câu 78: Đun 9,9 gam phenyl benzoat với 150 ml dung dịch NaOH 1M. Cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được m gam chất rắn khan. Giá trị của m là A. 7,2 gam. B. 21,6 gam. C. 13 gam. D. 15 gam. Câu 79: Thể tích dung dịch KOH 4M cần để xà phòng hoá hoàn toàn 13,6g phenyl axetat là A. 25 ml. B. 50 ml. C. 75 ml. D. 100 ml. Câu 80: Đun nóng chất béo cần vừa đủ 40 kg dung dịch NaOH 15%, giả sử phản ứng xảy ra hoàn toàn. Khối lượng (kg) glixerol thu được là A. 13,8 . B. 4,6. C. 6,975. D. 9,2. Câu 81: Phản ứng điều chế este (phản ứng este hóa) là phản ứng thuận nghịch. Để nâng cao hiệu suất của phản ứng có thể thực hiện những biện pháp nào trong số các biện pháp sau? (1) Dùng dung dịch axit H2SO4 loãng làm xúc tác sẽ điện li ra nhiều H+. (2) Dùng dung dịch axit H2SO4 đặc làm xúc tác sẽ hút được nhiều nước. (3) Lấy dư một trong hai chất đầu. (4) Làm giảm nồng độ các chất sản phẩm. (5) Làm tăng nồng độ các chất sau phản ứng.

1722

181

A. (1), (2), (3) B. (2), (3), (5) C. (2), (3), (4) D. (1), (3), (4) Câu 82: Thành phần của dầu mau khô dùng để pha sơn là triglixerit của các axit béo không no là oleic và linoleic với glixerol. Hãy cho biết có bao nhiêu triglixerit chứa đồng thời hai axit béo trên? A. 4 B. 6 C. 3 D. 5 Câu 83: Este là các hợp chất hữu cơ, nhiều este tạo mùi thơm cho trái cây. Mạch cacbon trong este càng ngắn thì chúng càng tan nhiều trong nước. Các este dưới đây đều được tìm thấy trong quả chanh dây, este nào ít tan nhất trong nước? A. Butyl axetat (butyl etanoat) B. Etyl butanoat C. Hexyl butanoat D. Hexyl hexanoat Câu 84: Dầu của các loại cây lá xanh quanh năm được dùng để xoa bóp, làm dịu các cơn đau cơ. Thành phần hoạt tính của dầu là metyl salixylat, được điều chế theo sơ đồ sau

OH

COOH

+ A

OH

COOCH3

+ H2O

axit salixylic metyl

salixylat

a) Sơ đồ phản ứng trên đã được cân bằng. Vậy A là A. CH3OH. B. HCHO. C. C2H5OH. D. CH3COOH. b) Khi chuyển từ axit salixylic thành metyl salixylat, phần trăm về khối lượng của oxi A. tăng 3,2%. B. giảm 3,2%. C. tăng 3,6%. D. không đổi. Câu 85: Khi các cầu thủ bị chấn thương trong quá trình thi đấu, nhân viên y tế chỉ cần dùng bình thuốc phun vào chỗ bị thương. Sau đó, cầu thủ bị thương tạm thời không có cảm giác đau và có thể tiếp tục thi đấu. Bình thuốc có chứa hợp chất nào sau đây? A. Axit axetic B. Etyl axetat C. Etyl clorua D. Ancol etylic

CHƯƠNG 3: DẪN XUẤT CỦA HIĐROCACBON POLIME A. TÓM TẮT LÝ THUYẾT I. POLIME

POLIME Khái niệm − Polime là những hợp chất có phân tử khối rất lớn do nhiều đơn vị cơ sở

(gọi là mắt xích,) liên kết với nhau tạo nên. CH2=CH2 (-CH2-CH2-)n

monome polime n: hệ số polime (độ polime hóa)

Danh pháp

− Tên của polime= poli + tên monome hoặc tên của loại hợp chất. − Ngoài ra một số polime có tên thường: TD: (-CH2-CH2-)n : polietilen; (-NH-[CH2]5-CO-)n : policaproamit (-CF2-CF2-) : teflon

Phân loại

− Polime thiên nhiên: tinh bột − Polime tổng hợp: + Polime trùng hợp: polietilen… + Polime trùng ngưng: nilon - 6 − Polime bán tổng hợp: tơ visco…

Đặc điểm − Mạch không nhánh: amilozơ…

182

− Mạch phân nhánh: amilopectin, glicogen… − Mạch mạng lưới không gian: cao su lưu hóa, nhựa bakelit…

Phương pháp điều

chế

1. Phản ứng trùng hợp: Điều kiện: phân tử phải có liên kết bội hoặc vòng kém bền có thể mở ra. Trùng hợp là quá trình kết hợp nhiều phân tử nhỏ (monome) giống nhau hay tương tự nhau thành phân tử lớn (polime). 2. Phản ứng trùng ngưng: Điều kiện: trong phân tử phải có ít nhất hai nhóm chức có khả năng phản ứng. TD: nH2N-[CH2]5-COOH (-NH-[CH2]5-CO-)n + nH2O axit ε -aminocaproic policaproamit Trùng ngưng là quá trình kết hợp nhiều phân tử nhỏ (monome) thành phân tử lớn (polime) đồng thời giải phóng những phân tử nhỏ khác.

II. VẬT LIỆU POLIME

CHẤT DẺO TƠ

Phân

loại

− Tơ thiên nhiên: bông, len, tơ tằm… − Tơ hóa học + Tơ tổng hợp: tơ poliamit (nilon, capron ), tơ vinylic thế (vinilon, nitron…) + Tơ bán tổng hợp: tơ visco, tơ xenlulozơ axetat…

Một số

loại

1) Polietilen (PE):

CH2 CH2 CH2 CH2n

nEtilen P.E

to,xt,p

2) Poli propilen (P.P):

CH2 CH

CH3

CH2 CH

CH3

nn

to,xt,p

3) Poli(vinyl clorua) (PVC):

CH2 CH

ClCH2 CH

Cl

nn

to,xt,p

Vinyl clorua PVC poli(vinyl clorua) 4) Polivinyl axetat (P.V.A)

CH2 CH

CH3COO

CH2 CH

CH3COO

nn

to,xt,p

5) Polistiren (P.S):

1) Tơ nilon-6,6: ot

2 2 6 2 2 4

2 6 2 4 n 2

nH N(CH ) NH nHOOC(CH ) COOHhecxametylen-ñiamin axit añipic( HN(CH ) NH CO (CH ) CO ) 2nH O Nilon-6,6 (poli (hexametylen añipamit))

+ →

− − − − − − +

2) Tơ nitron: (hay olon)

CH2 CH

CNnCH2 CH

CN

n

Vinyl xianua (Acrilonitrin) Tô nitron (olon)

RCOOR',to

3) Tơ capron (nilon – 6):

2 2 5

2 5 n 2

nH N (CH ) COOH [ HN (CH ) CO ] nH O

− →

− − − + 4) Tơ polieste (lapsan):

COOHnHOOC

C

O

nC2H4(OH)2

C

O

O CH2 CH2 O 2nH2On

+

+

5) Tơ enang (nilon – 7):

2 2 6

2 6 n 2

nH N (CH ) COOH [ HN (CH ) CO ] nH O

− →

− − − +

183

CH2 CH

C6H5

CH2 CH

C6H5

nn

to,xt,p

6) Poli(metyl metacrylat): Thủy tinh hữu cơ (plexiglas)

CH2 C

COOCH3

CH3

nn

to,xt,pCH2 C

COOCH3

CH3

Metyl metacrylat Poli(metyl metacrylat) 7) Poli tetrafloetilen (Teflon):

= → − − −oxt,t ,p

2 2 2 2 nnCF CF ( CF CF ) 8) Poli fomanđehit:

= → − − −oxt,t ,p

2 2 nnCH O ( CH O ) 10) Poli(phenol fomanđehit) (PPF): Gồm ba dạng: nhựa novalac, nhựa rezol, nhựa rezit

nto,xt,p

OH OH

CH2nHCHO+

Phenol andehit fomic

+ H2On

Nếu anđehit fomic dư và xúc tác bazơ nhựa rezol ñun noùng, ñeå nguoäi→ nhựa rezit

CAO SU

Một số

loại

1) Cao su buna-S: n to,xt,p

CH CH2+

n

CH2 CH CH CH2

CH CH2CH2 CH CH CH2

n

2) Cao su buna:

oNa, t2 2

2 2 n

nCH CH CH CH ( CH CH CH CH ) buta-1,3-ñien Poli buta-1,3-ñien

= − = →− − = − −

3) Cao su buna-N:

n to,xt,p+

n

CH2 CH CH CH2

CH CH2CH2 CH CH CH2

CN

n CH CH2

CN

4) Cao su isopren (cao su thiên nhiên):

CH2 CH CH CH2

CH3

n

n

to,xt,p

CH2 CH CH CH2

CH3 5) Cao su cloropren:

CH2 CH

Cl

CH CH2n

n

to,xt,p

CH2 CH

Cl

CH CH2

B. BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM

I. MỨC ĐỘ BIẾT Câu 1: Poli (vinyl clorua) có công thức là A. (-CH2-CHCl-)n. B. (-CH2-CH2-)n. C. (-CH2-CHBr-)n. D. (-CH2-CHF-)n. Câu 2: Chất không có khả năng tham gia phản ứng trùng hợp là

184

A. stiren. B. isopren. C. propen. D. toluen. Câu 3: Chất có khả năng tham gia phản ứng trùng hợp là A. propan. B. propen. C. etan. D. toluen. Câu 4: Quá trình nhiều phân tử nhỏ (monome) kết hợp với nhau thành phân tử lớn (polime) đồng thời giải phóng những phân tử nhỏ khác được gọi là phản ứng A. nhiệt phân. B. trao đổi. C. trùng hợp. D. trùng ngưng. Câu 5: Tên gọi của polime có công thức (-CH2-CH2-)n là A. polivinyl clorua. B. polietilen. C. polimetyl metacrylat. D. polistiren. Câu 6: Trong số các loại tơ sau: (1) [-NH-(CH2)6-NH-OC-(CH2)4-CO-]n

(2) [-NH-(CH2)5-CO-]n

(3) [C6H7O2(OOC-CH3)3]n. . Tơ nilon-6,6 là A. (1). B. (1), (2), (3). C. (3). D. (2). Câu 7: Nilon–6,6 là một loại A. tơ axetat. B. tơ poliamit. C. polieste. D. tơ visco. Câu 8: Tơ được sản xuất từ xenlulozơ là A. tơ tằm. B. tơ capron. C. tơ nilon-6,6. D. tơ visco. Câu 9: Teflon là tên của một polime được dùng làm A. chất dẻo. B. tơ tổng hợp. C. cao su tổng hợp. D. keo dán. Câu 10: Trong các loại tơ dưới đây, tơ nhân tạo là A. tơ visco. B. tơ capron. C. tơ nilon -6,6. D. tơ tằm. Câu 11: Polime có cấu trúc mạng không gian (mạng lưới) là A. PVC. B. nhựa bakelit. C. PE. D. amilopectin. Câu 12: Loại tơ nào dưới đây thường dùng để dệt vải may quần áo ấm hoặc bện thành sợi “len” đan áo rét? A. Tơ capron B. Tơ nilon -6,6 C. Tơ capron D. Tơ nitron. Câu 13: Tính chất nào dưới đây không phải là tính chất của cao su tự nhiên? A. Tính đàn hồi B. Không thấm khí và nước. C. Không tan trong xăng và benzen D. Không dẫn điện và nhiệt Câu 14: Trường hợp nào duới đây không có sự tương ứng giữa loại vật liệu polime và tính đặc trưng cấu tạo hoặc tính chất của nó? A. Tơ - Sợi dài, mảnh và bền. B. Keo dán - Có khả năng kết dính. C. Cao su - Tính đàn hồi. D. Chất dẻo - Tính dẻo. Câu 15: Monome được dùng để điều chế polietilen là A. CH2=CH-CH3. B. CH2=CH2. C. CH≡CH. D. CH2=CH-CH=CH2. Câu 16: Nhựa phenolfomandehit được điều chế bằng cách đun nóng phenol (dư) với dung dịch A. HCOOH trong môi trường axit. B. CH3CHO trong môi trường axit. C. CH3COOH trong môi trường axit. D. HCHO trong môi trường axit. Câu 17: Poli (vinyl axetat) là polime được điều chế bằng phản ứng trùng hợp chất nào sau đây? A. C2H5COO-CH=CH2. B. CH2=CH-COO-C2H5. C. CH3COO-CH=CH2. D. CH2=CH-COO-CH3. Câu 18: Polime dùng để chế tạo thuỷ tinh hữu cơ (plexiglas) được điều chế bằng phản ứng trùng hợp A. CH2=C(CH3)COOCH3. B. CH2 =CHCOOCH3. C. C6H5CH=CH2. D. CH3COOCH=CH2. Câu 19: Công thức cấu tạo của polibutađien là A. (-CF2-CF2-)n. B. (-CH2-CHCl-)n.

185

C. (-CH2-CH2-)n. D. (-CH2-CH=CH-CH2-)n. Câu 20: Tơ nilon - 6,6 được điều chế bằng phản ứng trùng ngưng A. HOOC-(CH2)2-CH(NH2)-COOH. B. HOOC-(CH2)4-COOH và HO-(CH2)2-OH. C. HOOC-(CH2)4-COOH và H2N-(CH2)6-NH2. D. H2N-(CH2)5-COOH. Câu 21: Công thức phân tử của cao su thiên nhiên A. ( C5H8)n B. ( C4H8)n C. ( C4H6)n D. ( C2H4)n Câu 22: Tơ nilon-6,6 được tổng hợp từ phản ứng A. trùng hợp giữa axit ađipic và hexametylen điamin. B. trùng ngưng giữa axit ađipic và hexametylen điamin. C. trùng hợp từ caprolactam. D. trùng ngưng từ caprolactam.

II. MỨC ĐỘ HIỂU Câu 23: Từ monome nào sau đây có thể điều chế được poli (vinyl ancol)? A. CH2=CH-COOCH3. B. CH2=CH-OCOCH3. C. CH2=CH-COOC2H5. D. CH2=CH-CH2OH. Câu 24: Dãy gồm các chất được dùng để tổng hợp cao su Buna-S là A. CH2=C(CH3)-CH=CH2, C6H5CH=CH2. B. CH2=CH-CH=CH2, C6H5CH=CH2. C. CH2=CH-CH=CH2, lưu huỳnh. D. CH2=CH-CH=CH2, CH3-CH=CH2. Câu 25: Tơ lapsan thuộc loại A. tơ poliamit. B. tơ visco. C. tơ polieste. D. tơ axetat. Câu 26: Tơ capron thuộc loại A. tơ poliamit. B. tơ visco. C. tơ polieste. D. tơ axetat. Câu 27: Tơ nilon -6,6 thuộc loại A. tơ nhân tạo. B. tơ bán tổng hợp. C. tơ thiên nhiên. D. tơ tổng hợp. Câu 28: Cho sơ đồ chuyển hoá: Glucozơ → X → Y → Cao su Buna. X, Y lần lượt là A. CH3CH2OH và CH3CHO. B. CH3CH2OH và CH2=CH2. C. CH2CH2OH và CH3-CH=CH-CH3. D. CH3CH2OH và CH2=CH-CH=CH2. Câu 29: Cho các hợp chất: (1) CH2=CH-COOCH3 ; (2) HCHO ; (3) HO-(CH2)6-COOH; (4) C6H5OH; (5) HOOC-(CH2)-COOH; (6) C6H5-CH=CH2 ; (7) H2N-(CH2)6-NH2. Những chất nào có thể tham gia phản ứng trùng ngưng? A. 1, 2, 6 B. 5, 7 C. 3, 5, 7 D. 2, 3, 4, 5, 7 Câu 30: Cho các polime: polietylen, xenlulozơ, amilozơ, amilopectin, poli(vinyl clorua), tơ nilon -6,6; poli(vinyl axetat). Những phân tử có cấu tạo mạch phân nhánh là A. xenlulozơ, poli(vinyl clorua), poli(vinyl axetat). B. amilopectin, xenlulozơ. C. amilopectin, poli(vinyl clorua), poli(vinyl axetat). D. amilopectin, poli(vinyl clorua), tơ nilon -6,6; poli(vinyl axetat). Câu 31: Loại cao su nào dưới đây là kết quả của phản ứng đồng trùng hợp? A. Cao su clopren B. Cao su isopren C. Cao su buna D. Cao su buna-N Câu 32: Trong các cặp chất sau, cặp chất nào tham gia phản ứng trùng ngưng? A. CH2=CH-Cl và CH2=CH-OCO-CH3 B. CH2=CH - CH=CH2 và CH2=CH-CN C. H2N-CH2-NH2 và HOOC-CH2-COOH D. CH2=CH-CH=CH2 và C6H5-CH=CH2 Câu 33: Dãy gồm các chất được dùng để tổng hợp cao su Buna-S là: A. CH2=C(CH3)-CH=CH2, C6H5CH=CH2. B. CH2=CH-CH=CH2, C6H5CH=CH2.

186

C. CH2=CH-CH=CH2, lưu huỳnh. D. CH2=CH-CH=CH2, CH3-CH=CH2. Câu 34: Cao su được sản xuất từ sản phẩm trùng hợp của buta-1,3-đien với CN-CH=CH2 có tên gọi thông thường là A. cao su Buna. B. cao su Buna-S. C. cao su Buna- N. D. cao su cloropren. Câu 35: Chất hoặc cặp chất dưới đây không thể tham gia phản ứng trùng ngưng là A. phenol và fomanđehit B. buta-1,3-đien và stiren. C. axit ađipic và hexametilenđiamin D. axit ε-aminocaproic Câu 36: Cho các polime: polietilen; xenlulozơ; polipeptit; tinh bột; nilon-6; nilon-6,6; polibutađien. Dãy các polime tổng hợp là A. polietilen, xenlulozơ, nilon-6, nilon-6,6 B. polietilen, polibutađien, nilon-6, nilon-6,6 C. polietilen, tinh bột , nilon-6, nilon-6,6 D. polietilen, nilon-6,6 , xenlulozơ . Câu 37: Cho các tơ sau (-NH-[CH2]6-NH-CO-[CH2]4-CO-)n (1); (-NH-[CH2]5-CO-)n (2); [C6H7O2(OOCCH3)3]n (3). Tơ thuộc loại poliamit là A. 1,3 B. 1,2,3 C. 2,3 D. 1,2 Câu 38: Dãy gồm các chất đều có khả năng tham gia phản ứng trùng hợp là A. stiren; clobezen; isopren; but-1-en. B. 1,1,2,2-tetrafloeten; propilen; stiren; vinyl clorua. C. 1,2-điclopropan; vinyl axetilen; vinyl benzen; toluen. D. buta-1,3-đien; cumen; etilen; trans-but-2-en. Câu 39: Quá trình điều chế tơ nào dưới đây là quá trình trùng hợp? A. Tơ nitron (tơ olon) từ acrilonitrin. B. Tơ capron từ axit ε- aminocaproic C. Tơ nilon - 6,6 từ hexametilenđiamin và axit ađipic. D. Tơ lapsan từ etilenglicol và axit terephtalic.

III. MỨC ĐỘ VẬN DỤNG Câu 40: Từ 4 tấn C2H4 có chứa 30% tạp chất có thể điều chế bao nhiêu tấn PE ? (Biết hiệu suất phản ứng là 90%) A. 2,55 B. 2,8 C. 2,52 D.3,6 Câu 41: Phân tử khối trung bình của PVC là 750000. Hệ số polime hoá của PVC là A. 12.000 B. 15.000 C. 24.000 D. 25.000 Câu 42: Phân tử khối trung bình của polietilen X là 420000. Hệ số polime hoá của PE là A. 12.000 B. 13.000 C. 15.000 D. 17.000 Câu 43: Polime X có phân tử khối là 336000 và hệ số trùng hợp là 12000. Vậy X là A. PE. B. PP. C. PVC D. Teflon. Câu 44: Khi đốt cháy một polime Y thu được khí CO2 và hơi nước theo tỉ lệ số mol tương ứng là 1:1. Vậy Y là A. poli(vinyl clorua). B. polistiren. C. polipropilen. D. xenlulozơ.

IV. MỨC ĐỘ VẬN DỤNG CAO Câu 45: Clo hóa PVC thu được polime chứa 63,96 % Cl về khối lượng. Trung bình cứ một phân tử clo phản ứng với k mắt xích trong mạch PVC. Giá trị của k là A. 3 B. 6 C. 5 D. 4 Câu 46: Cho sơ đồ chuyển hóa: CH4 → C2H2 → C2H3Cl → PVC. Để tổng hợp 250 kg PVC theo sơ đồ trên thì cần V m3 khí thiên nhiên (đktc). Giá trị của V là (biết CH4 chiếm 80% thể tích khí thiên nhiên, hiệu suất của cả quá trình là 50%) A. 224,0. B. 448,0. C. 286,7. D. 358,4.

187

Câu 47: Poli (vinyl clorua) được điều chế từ khí thiên nhiên (metan chiếm 95%) theo sơ đồ chuyển hóa và hiệu suất mỗi giai đọan như sau CH4

15%→C2H2 95%→C2H3Cl 90%→PVC Muốn tổng hợp 1 tấn PVC thì cần bao nhiêu m3 khí thiên nhiên (ở đktc) ? A. 5589m3 B. 5883m3 C. 2941m3 D. 5880m3 Câu 48: Đốt cháy hoàn toàn một lượng polietilen, sản phẩm cháy cho lần lượt đi qua bình 1 đựng H2SO4 đặc và bình 2 đựng dung dịch Ca(OH)2 dư thấy khối lượng bình 1 tăng m g, bình 2 có 100 g kết tủa. Giá trị của m là A. 9. B. 18. C. 36. D. 54 Câu 49: Có thể điều chế được bao nhiêu tấn cao su buna từ 5,8 tấn butan. Hiệu suất của cả quá trình là 60%: A. 9 B. 3,48 C. 5,4 D.Kết quả khác

188

ĐỀ THAM KHẢO SỐ 1:

Cho M: C=12; O=16; Na=23; H=1; Ba=137; S=32; Cl=35,5; K=39; Al=27; Fe=56; Mg=24; N=14; Cr=52

Câu 1: Cho hình vẽ mô tả thí nghiệm điều chế khí C dưới đây:

Để thu được khí C không bị lẫn tạp chất, cần dẫn khí C lần lượt qua các bình chứa dung dịch A và B để rửa khí. Các chất A, B, C lần lượt là A. NaCl, H2SO4 đặc, O2. B. H2SO4 đặc, NaCl, Cl2. C. H2SO4 đặc, NaOH, O2. D. NaCl, H2SO4 đặc, Cl2. Câu 2: Hỗn hợp khí X gồm N2 và H2 (tỉ lệ mol tương ứng 2 : 3). Đun nóng X một thời gian trong bình kín có Fe làm xúc tác được hỗn hợp Y. Biết dX/Y = 0,8. Hiệu suất tổng hợp NH3 là A. 50,0% B. 25,0% C. 33,3% D. 80,0% Câu 3: Tính chất vật lý nào dưới đây của kim loại không phải do các electron tự do trong mạng tinh thể kim loại gây ra? A. Tính dẫn điện. B. Tính cứng C. Tính dẻo D. Tính dẫn nhiệt. Câu 4: Khi để trong không khí ẩm, thanh sắt kim loại bị ăn mòn khi tiếp xúc với thanh kim loại M. Kim loại M là A. Cu. B. Mg. C. Zn. D. Al. Câu 5: Trong sản xuất nhôm, người ta điện phân nóng chảy hỗn hợp gồm Al2O3 và A. đolomit. B. criolit. C. xiđerit. D. pirit. Câu 6: Ion X2+ có cấu hình electron 1s22s22p63s23p6. X là nguyên tử của nguyên tố A. Na. B. S. C. Mg. D. Ca. Câu 7: Một cốc nước có chứa các ion: Na+ (0,02 mol), Mg2+ (0,02 mol), Ca2+ (0,04 mol), Cl- (0,02 mol), HCO3- (0,10 mol) và SO42- (0,01 mol). Đun sôi cốc nước trên cho đến khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thì nước còn lại trong cốc A. có tính cứng tạm thời. B. có tính cứng vĩnh cửu. C. có tính cứng toàn phần. D. là nước mềm. Câu 8: Biết Fe có Z = 26. Cấu hình electron của Fe2+ là A. 1s22s22p63s23p63d54s1 B. 1s22s22p63s23p63d44s2 C. 1s22s22p63s23p63d64s2 D. 1s22s22p63s23p63d6. Câu 9: Kim loại tạo được cả oxit bazơ; oxit axit và oxit lưỡng tính là A. kẽm B. crom C. nhôm D. đồng Câu 10: Cho 0,01 mol Fe vào 50 ml dung dịch AgNO31M. Khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thì khối lượng Ag thu được là

189

A. 4,32 gam. B. 2,16 gam. C. 3,24 gam. D. 5,4 gam. Câu 11: Chất có tính lưỡng tính là A. AlCl3. B. NaHCO3. C. NaAlO2. D. Na2CO3. Câu 12: Chất khí gây hiệu ứng nhà kính và được dùng trong sản xuất phân urê là A. NH3. B. CO. C. N2O. D. CO2. Câu 13: Chất không cho được phản ứng trùng hợp là A. stiren. B. caprolactam. C. etilen. D. toluen. Câu 14: Khi đốt cháy hoàn toàn V lít hỗn hợp khí gồm CH4, C2H6, C3H8 (đktc) thu được 44 gam CO2 và 28,8 gam H2O. Giá trị là A. 8,96. B. 11,20. C. 13,44. D. 15,68. Câu 15: Đốt cháy hoàn toàn 8,96 lít (đkc) hỗn hợp M gồm 2 anken đồng đẳng liên tiếp X; Y (MX < MY) rồi dẫn toàn bộ sản phẩm cháy lần lượt qua bình I đựng P2O5 dư và bình II đựng dung dịch Ca(OH)2 dư thấy khối lượng bình 1 tăng m gam và khối lượng bình II tăng (m + 39) gam. Phần trăm khối lượng anken Y trong M là A. 75,00% B. 33,33% C. 40,00% D. 80,00% Câu 16: Chất không cho phản ứng tráng bạc là A. glucozơ. B. saccarozơ. C. fructozơ. D. mantozơ. Câu 17: Hợp chất X đơn chức có CTPT là C3H6O2, có khả năng tham gia phản ứng tráng gương. Công thức cấu tạo của X là A. CH3COOCH3. B. CH3COOC2H5. C. C2H5COOH. D. HCOOC2H5. Câu 18: Để phân biệt 3 chất hữu cơ mất nhãn là CH3COOH; NH2CH2COOH và C2H5NH2 ta chỉ cần dùng A. dung dịch HCl. B. dung dịch NaOH. C. dung dịch quì tím. D. dung dịch HNO3. Câu 19: Đốt cháy hoàn toàn 0,1 mol hỗn hợp X gồm glyxin; alanin; valin và lysin bằng oxi vừa đủ thu được 14,52 gam CO2; 7,02 gam H2O và 2,688 lít N2 (đkc). Tỉ khối hơi của X so với H2 là A. 65,6 B. 56,5 C. 45,4 D. 55,5 Câu 20: Cho 0,1 mol axit α-aminopropionic tác dụng vừa đủ với dung dịch HCl, thu được dung dịch X. Cho X tác dụng với 200 ml dung dịch NaOH 1M, thu được dung dịch chứa m gam muối. Giá trị của m là A. 11,10. B. 16,95. C. 11,70. D. 18,75. Câu 21: Dung dịch chất nào sau đây không dẫn điện được? A. HCl. B. NaOH. C. K2SO4. D. C2H5OH. Câu 22: Hai nguyên tử nào là đồng vị của cùng một nguyên tố? A. X24

12 và X2512 B. X20

10 và X2011

C. X3115 và X32

16 D. X3119 và X31

19 Câu 23: Dãy gồm các phân tử không cực là A. N2, H2O, NH3. B. H2O, HF, CH4. C. HCl, O2, H2S. D. CH4, CO2, C2H2. Câu 24: Nguyên tố kim loại X và nguyên tố phi kim Y có tổng số điện tích hạt nhân nguyên tử là 20. Trong mọi hợp chất, Y luôn chỉ có một mức oxi hóa duy nhất. Hợp chất ion XY có công thức là A. MgO B. LiCl C. NaF D. AlN Câu 25: Khí cười (laughing gas) thực chất là một chất kích thích được bán tại các quán bar ở một số quốc gia. Người ta bơm khí này vào một trái bóng bay, gọi là bóng cười và cung cấp cho các khách có yêu cầu. Giới Y khoa thế giới đã cảnh báo rằng khí cười ảnh

190

hưởng trực tiếp tới hệ tim mạch, hệ thần kinh mà hậu quả xấu là nếu lạm dụng sẽ dẫn tới dẫn tới trầm cảm hoặc thiệt mạng. Khí cười có công thức là A. NO. B. NO2. C. N2O. D. CO. Câu 26: Để chứng minh Cl2 vừa có tính khử, vừa có tính oxi hóa, ta cho Cl2 tác dụng với A. dung dịch FeCl2. B. dây sắt nóng đỏ. C. dung dịch NaOH. D. dung dịch KI. Câu 27: Cho hỗn hợp A gồm Cu và Mg vào dung dịch HCl dư thu được 5,6 lít khí (đkc) không màu và một chất rắn không tan B. Dùng dung dịch H2SO4 đặc, nóng để hoà tan chất rắn B thu được 2,24 lít khí SO2 (đkc). Khối lượng hỗn hợp A ban đầu là A. 6,4 gam. B. 12,4 gam. C. 6,0 gam. D. 8,0 gam. Câu 28: Điện phân hoàn toàn 1 lít dung dịch AgNO3 với 2 điên cực trơ thu được một dung dịch có pH= 2. Xem thể tích dung dịch thay đổi không đáng kể thì lượng Ag bám ở catot là A. 0,54 gam. B. 0,108 gam. C. 1,08 gam. D. 0,216 gam. Câu 29: Lần lượt sục khí H2S vào các dung dịch sau: FeCl3; FeCl2; CuCl2 và NaOH. Số thí nghiệm có kết tủa sau phản ứng là A. 4. B. 1. C. 2. D. 3. Câu 30: Bạc kim loại không phản ứng được với A. dung dịch HNO3 loãng. B. Dung dịch H2SO4 đặc, nóng. C. dung dịch FeCl3 D. O3. Câu 31: Tiến hành nhiệt nhôm hoàn toàn hỗn hợp rắn X gồm Al và 55,68 gam Fe3O4 (không có không khí) được hỗn hợp rắn Y. Cho Y phản ứng dung dịch HCl dư, sau phản ứng thu được 21,504 lít H2 (đkc). Nếu cho toàn bộ Y vào một lượng dư dung dịch NaOH thì sau khi kết thúc phản ứng, số mol NaOH đã phản ứng là A. 0,6. B. 1,4. C. 0,8. D. 1,2. Câu 32: Thực hiện các thí nghiệm sau: a/ Cho bột sắt vào dung dịch AgNO3 (dư). b/ Cho bột sắt vào dung dịch H2SO4 đặc, nóng (dư). c/ Cho Fe3O4 vào dung dịch HNO3 loãng. d/ Cho Fe(NO3)2 vào H2SO4 loãng. Sau khi kết thúc phản ứng, số thí nghiệm tạo muối Fe3+ là A. 4. B. 1. C. 2. D. 3 Câu 33: Nhiệt phân 5,8 gam FeCO3 trong không khí một thời gian được 4,36 gam hỗn hợp rắn X. Hòa tan hết X trong dung dịch HCl vừa đủ được dung dịch Y . Cho dung dịch AgNO3 dư vào dung dịch Y thì sau khi phản ứng xong thu được m gam kết tủa. Giá trị m là A. 12,72. B. 21,17. C. 21,68. D. 34,82. Câu 34: Cho m gam rắn X gồm Cu và Fe3O4 vào dung dịch HCl dư. Sau khi phản ứng xong được dung dịch Y và thấy còn 5,2 gam rắn. Sục Cl2 dư vào dung dịch Y rồi cô cạn dung dịch sau phản ứng được 31,125 gam rắn khan. Giá trị m là A. 20,0. B. 16,8. C. 21,2. D. 24,4. Câu 35: Axit cacboxylic nào dưới đây là axit béo? A. Axit propionic B. Axit axetic C. Axit fomic D. Axit lauric. Câu 36: Ancol nào sau đây bị oxi hóa không hoàn toàn tạo sản phẩm không có khả năng tham gia phản ứng tráng gương? A. CH3CH2OH. B. CH3CH2CH2OH. C. CH3OH. D. CH3CH(OH)CH3.

191

Câu 37: Cho sơ đồ chuyển hoá : Glucozơ → X → Y → CH3COOH. Hai chất X, Y lần lượt là A. CH3CH2OH và CH=CH. B. CH3CH2OH và CH3CHO. C. CH3CHO và CH3CH2OH. D. CH3CH(OH)COOH và CH3CHO. Câu 38: Có bao nhiêu hợp chất hữu cơ C7H8O vừa tác dụng với Na, vừa tác dụng với NaOH ? A. 1. B. 2. C. 3. D. 4. Câu 39: Khối lượng Na cực đại tan được trong 2,3 gam hỗn hợp gồm axit fomic và ancol etylic là bao nhiêu? A. 1,15 gam B. 4,60 gam C. 2,30 gam D. 9,20 gam Câu 40: Cho a mol anđehit mạch hở X tác dụng với lượng dư dung dịch AgNO3 trong NH3 thấy có 3a mol AgNO3 phản ứng và sinh ra 2a mol Ag. Phát biểu đúng là A. Công thức chung của X là CnH2n – 4O B. 1 mol X tác dụng được với ít nhất 3 mol Br2 trong nước brom C. X phải có phân tử khối lớn hơn 70. D. Đốt cháy hoàn toàn 1 mol X được ít nhất 2 mol H2O. Câu 41: Tiến hành thủy phân m gam tinh bột (hiệu suất thủy phân đạt H%) được m gam glucozơ. Giá trị H% là A. 90,00% B. 100,00% C. 75,00% D. 66,67% Câu 42: Đun 9,9 gam phenyl benzoat với 150 ml dung dịch NaOH 1M. Cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được m gam chất rắn khan. Giá trị của m là A. 7,2 gam. B. 21,6 gam. C. 13 gam. D. 15 gam. Câu 43: Chất nào dưới đây cho được phản ứng với dung dịch HCl? A. CH3COOH B. C6H5NH3Cl (phenylamoni clorua) C. CH3NH2 D. C6H5OH (phenol) Câu 44: Số liên kết peptit trong tripeptit mạch hở Glu-Ala-Glu là A. 3 B. 4 C. 2 D. 5 Câu 45: Cu(OH)2 không tan được trong A. glixerol. B. axit axetic. C. ancol etylic. D. lòng trắng trứng. Câu 46: Cho dãy các chất: HCHO, CH3COOH, CH3COOC2H5, HCOOH, C2H5OH, HCOOCH3. Số chất trong dãy tham gia phản ứng tráng gương là A. 3. B. 6. C. 4. D. 5. Câu 47: Cho X, Y, Z, T là các chất khác nhau trong số 4 chất: HCOOH; CH3COOH; HCl; C6H5OH (phenol) và pH của các dung dịch trên được ghi trong bảng sau:

Chất X Y Z T pH (dung dịch nồng độ 0,01M; 25oC) 6,48 3,22 2,00 3,45

Nhận xét nào sau đây đúng? A. T cho được phản ứng tráng bạc. B. X được điều chế trực tiếp từ ancol etylic. C. Y tạo kết tủa trắng với nước brom. D. Z tạo kết tủa trắng với dung dịch AgNO3. Câu 48: Hỗn hợp X có 2 este đơn chức A và B là đồng phân của nhau. Cho 5,7 gam hỗn hợp X tác dụng vừa hết với 100 ml dung dịch NaOH 0,5M thoát ra hỗn hợp Y gồm 2 ancol có cùng số nguyên tử cacbon. Y kết hợp vừa hết ít hơn 0,06 gam H2. A và B là A. CH3COOC3H7 và C2H5COOC2H5. B. C3H5COOC2H5 và C2H5COOC3H5. C. C3H7COOC2H5 và C3H5COOC2H3. D. C2H3COOC3H7 và C2H5COOC3H5. Câu 49: Hỗn hợp khí X gồm đimetylamin và hai hiđrocacbon đồng đẳng liên tiếp. Đốt cháy hoàn toàn 100 ml hỗn hợp X bằng một lượng oxi vừa đủ, thu được 550 ml hỗn hợp Y

192

gồm khí và hơi nước. Nếu cho Y đi qua dung dịch axit sunfuric đặc (dư) thì còn lại 250 ml khí (các thể tích khí và hơi đo ở cùng điều kiện). Công thức phân tử của hai hiđrocacbon là A. CH4 và C2H6. B. C2H4 và C3H6. C. C2H6 và C3H8. D. C3H6 và C4H8. Câu 50: Hỗn hợp M gồm ancol no, đơn chức X và axit cacboxylic đơn chức Y, đều mạch hở và có cùng số nguyên tử C, tổng số mol của hai chất là 0,5 mol (số mol của Y lớn hơn số mol của X). Nếu đốt cháy hoàn toàn M thì thu được 33,6 lít khí CO2 (đktc) và 25,2 gam H2O. Mặt khác, nếu đun nóng M với H2SO4 đặc để thực hiện phản ứng este hoá (hiệu suất là 80%) thì số gam este thu được là A. 22,80. B. 34,20. C. 27,36. D. 18,24.

----------- HẾT ---------- ĐỀ THAM KHẢO SỐ 2: Cho biết nguyên tử khối của các nguyên tố: H = 1; C = 12; N = 14; O = 16; Na = 23; Mg = 24; Al = 27; S = 32; Cl = 35,5; Ca = 40; Cr = 52; Fe = 56; Cu = 64; Zn = 65; Sr = 88; Ag = 108; Ba = 137. Câu 1: Trong các ion sau đây, ion nào có tính oxi hóa mạnh nhất?

A. Cu2+. B. Ag+. C. Ca2+. D. Zn2+. Câu 3: Cấu hình electron của nguyên tử nguyên tố X là 1s22s22p63s23p1. Số hiệu nguyên tử của X là

A. 15. B. 13. C. 27. D. 14. Câu 4: Hòa tan hoàn toàn 1,6 gam Cu bằng dung dịch HNO3, thu được x mol NO2 (là sản phẩm khử duy nhất của N+5). Giá trị của x là

A. 0,05. B. 0,10. C. 0,15. D. 0,25. Câu 5: Lưu huỳnh trong chất nào sau đây vừa có tính oxi hóa, vừa có tính khử?

A. H2S. B. Na2SO4. C. SO2. D. H2SO4. Câu 6: Đốt cháy hoàn toàn m gam Fe trong khí Cl2 dư, thu được 6,5 gam FeCl3. Giá trị của m là

A. 2,24. B. 1,12. C. 2,80. D. 0,56. Câu 7: Phương pháp chung để điều chế các kim loại Na, Ca, Al trong công nghiệp là

A. điện phân dung dịch. B. điện phân nóng chảy. C. nhiệt luyện. D. thủy luyện.

Câu 8: Cho 0,5 gam một kim loại hoá trị II phản ứng hết với dung dịch HCl dư, thu được 0,28 lít H2 (đktc). Kim loại đó là

A. Ca. B. Ba. C. Sr. D. Mg. Câu 9: Quặng boxit được dùng để sản xuất kim loại nào sau đây?

A. Al. B. Cu. C. Na. D. Mg. Câu 10: Hòa tan hoàn toàn 6,5 gam Zn bằng dung dịch H2SO4 loãng, thu được V lít H2 (đktc). Giá trị của V là

A. 2,24. B. 1,12. C. 4,48. D. 3,36. Câu 11: Thực hiện các thí nghiệm sau ở điều kiện thường:

(a) Sục khí H2S vào dung dịch Pb(NO3)2. (b) Cho CaO vào H2O. (c) Cho Na2CO3 vào dung dịch CH3COOH.

193

(d) Sục khí Cl2 vào dung dịch Ca(OH)2. Số thí nghiệm xảy ra phản ứng là A. 1. B. 3. C. 4. D. 2.

Câu 12: Ở điều kiện thường, kim loại nào sau đây không phản ứng với nước? A. Ba. B. Na. C. Be. D. K.

Câu 13: Khử hoàn toàn 4,8 gam Fe2O3 bằng CO dư ở nhiệt độ cao. Khối lượng Fe thu được sau phản ứng là

A. 2,52 gam. B. 3,36 gam. C. 1,68 gam. D. 1,44 gam. Câu 14: Kim loại Fe không phản ứng với chất nào sau đây trong dung dịch?

A. MgCl2. B. FeCl3. C. AgNO3. D. CuSO4. Câu 15: Oxit nào sau đây là oxit axit?

A. MgO. B. CaO. C. CrO3. D. Na2O. Câu 16: Chất nào sau đây không phản ứng được với dung dịch axit axetic?

A. NaOH. B. Cu. C. Zn. D. CaCO3. Câu 17: Xà phòng hóa hoàn toàn 3,7 gam HCOOC2H5 bằng một lượng dung dịch NaOH vừa đủ. Cô cạn dung dịch sau phản ứng, thu được m gam muối khan. Giá trị của m là

A. 4,8. B. 5,2. C. 3,2. D. 3,4. Câu 18: Trong các chất sau đây, chất nào có nhiệt độ sôi cao nhất?

A. CH3COOH. B. CH3CHO. C. CH3CH3. D. CH3CH2OH. Câu 19: Khi làm thí nghiệm với H2SO4 đặc, nóng thường sinh ra khí SO2. Để hạn chế tốt nhất khí SO2 thoát ra gây ô nhiễm môi trường, người ta nút ống nghiệm bằng bông tẩm dung dịch nào sau đây?

A. Xút. B. Muối ăn. C. Giấm ăn. D. Cồn. Câu 20: Amino axit X trong phân tử có một nhóm -NH2 và một nhóm -COOH. Cho 26,7 gam X phản ứng với lượng dư dung dịch HCl, thu được dung dịch chứa 37,65 gam muối. Công thức của X là

A. H2N-[CH2]3-COOH. B. H2N-[CH2]2-COOH. C. H2N-[CH2]4-COOH. D. H2N-CH2-COOH.

Câu 21: Quá trình kết hợp nhiều phân tử nhỏ (monome) thành phân tử lớn (polime) đồng thời giải phóng những phân tử nhỏ khác (thí dụ H2O) được gọi là phản ứng

A. trùng hợp. B. thủy phân. C. xà phòng hóa. D. trùng ngưng. Câu 22: Chất nào sau đây không thủy phân trong môi trường axit?

A. Tinh bột. B. Glucozơ. C. Saccarozơ. D. Xenlulozơ. Câu 23: Chất nào sau đây thuộc loại amin bậc một?

A. (CH3)3N. B. CH3NHCH3. C. CH3NH2. D. CH3CH2NHCH3. Câu 24: Cho các phát biểu sau:

(a) Ở nhiệt độ thường, Cu(OH)2 tan được trong dung dịch glixerol. (b) Ở nhiệt độ thường, C2H4 phản ứng được với nước brom. (c) Đốt cháy hoàn toàn CH3COOCH3 thu được số mol CO2 bằng số mol H2O. (d) Glyxin (H2NCH2COOH) phản ứng được với dung dịch NaOH. Số phát biểu đúng là A. 2. B. 4. C. 1. D. 3.

Câu 25: Cho CH3CHO phản ứng với H2 (xúc tác Ni, đun nóng) thu được A. CH3COOH. B. HCOOH. C. CH3CH2OH. D. CH3OH.

Câu 26: Đun 3,0 gam CH3COOH với C2H5OH dư (xúc tác H2SO4 đặc), thu được 2,2 gam CH3COOC2H5. Hiệu suất của phản ứng este hoá tính theo axit là

194

A. 20,75%. B. 36,67%. C. 25,00%. D. 50,00%. Câu 27: Chất béo là trieste của axit béo với

A. ancol metylic. B. etylen glicol. C. ancol etylic. D. glixerol. Câu 28: Khí thiên nhiên được dùng làm nhiên liệu và nguyên liệu cho các nhà máy sản xuất điện, sứ, đạm, ancol metylic,... Thành phần chính của khí thiên nhiên là metan. Công thức phân tử của metan là

A. C6H6. B. C2H4. C. CH4. D. C2H2. Câu 29: Phát biểu nào sau đây sai?

A. Hợp kim liti – nhôm siêu nhẹ, được dùng trong kĩ thuật hàng không. B. Sắt có trong hemoglobin (huyết cầu tố) của máu. C. Phèn chua được dùng để làm trong nước đục. D. Trong tự nhiên, các kim loại kiềm chỉ tồn tại ở dạng đơn chất.

Câu 30: Đốt cháy hoàn toàn chất hữu cơ nào sau đây thu được sản phẩm có chứa N2? A. Xenlulozơ. B. Protein. C. Chất béo. D. Tinh bột.

Câu 31: Amino axit X chứa một nhóm -NH2 và một nhóm -COOH trong phân tử. Y là este của X với ancol đơn chức, MY = 89. Công thức của X, Y lần lượt là:

A. H2N-CH2-COOH, H2N-CH2-COOCH3. B. H2N-[CH2]2-COOH, H2N-[CH2]2-COOC2H5. C. H2N-[CH2]2-COOH, H2N-[CH2]2-COOCH3. D. H2N-CH2-COOH, H2N-CH2-COOC2H5.

Câu 32: Hỗn hợp X gồm 2 hiđrocacbon mạch hở, có thể là ankan, anken, ankin, ankađien. Đốt cháy hoàn toàn một lượng X, thu được CO2 và H2O có số mol bằng nhau. X không thể gồm

A. ankan và anken. B. hai anken. C. ankan và ankin. D. ankan và ankađien. Câu 33: Cho một lượng hỗn hợp X gồm Ba và Na vào 200 ml dung dịch Y gồm HCl 0,1M và CuCl2 0,1M. Kết thúc các phản ứng, thu được 0,448 lít khí (đktc) và m gam kết tủa. Giá trị của m là

A. 1,28. B. 1,96. C. 0,64. D. 0,98. Câu 34: Hòa tan 1,12 gam Fe bằng 300 ml dung dịch HCl 0,2M, thu được dung dịch X và khí H2. Cho dung dịch AgNO3 dư vào X, thu được khí NO (sản phẩm khử duy nhất của N+5) và m gam kết tủa. Biết các phản ứng xảy ra hoàn toàn. Giá trị của m là

A. 7,36. B. 8,61. C. 9,15. D. 10,23. Câu 35: Điện phân dung dịch muối MSO4 (M là kim loại) với điện cực trơ, cường độ dòng điện không đổi. Sau thời gian t giây, thu được a mol khí ở anot. Nếu thời gian điện phân là 2t giây thì tổng số mol khí thu được ở cả hai điện cực là 2,5a mol. Giả sử hiệu suất điện phân là 100%, khí sinh ra không tan trong nước. Phát biểu nào sau đây sai?

A. Tại thời điểm 2t giây, có bọt khí ở catot. B. Tại thời điểm t giây, ion M2+ chưa bị điện phân hết. C. Dung dịch sau điện phân có pH < 7. D. Khi thu được 1,8a mol khí ở anot thì vẫn chưa xuất hiện bọt khí ở catot.

Câu 36: Để phân tích định tính các nguyên tố trong hợp chất hữu cơ, người ta thực hiện một thí nghiệm được mô tả như hình vẽ:

Hợp chất hữu cơ và CuO Bông trộn CuSO4 khan

Dung dịch Ca(OH)2

195

Phát biểu nào sau đây đúng? A. Thí nghiệm trên dùng để xác định clo có trong hợp chất hữu cơ. B. Trong thí nghiệm trên có thể thay dung dịch Ca(OH)2 bằng dung dịch Ba(OH)2. C. Bông trộn CuSO4 khan có tác dụng chính là ngăn hơi hợp chất hữu cơ thoát ra khỏi

ống nghiệm. D. Thí nghiệm trên dùng để xác định nitơ có trong hợp chất hữu cơ.

Câu 37: Hỗn hợp X gồm CaC2 x mol và Al4C3 y mol. Cho một lượng nhỏ X vào H2O rất dư, thu được dung dịch Y, hỗn hợp khí Z (C2H2, CH4) và a gam kết tủa Al(OH)3. Đốt cháy hết Z, rồi cho toàn bộ sản phẩm vào Y được 2a gam kết tủa. Biết các phản ứng đều xảy ra hoàn toàn. Tỉ lệ x : y bằng

A. 5 : 6. B. 1 : 2. C. 3 : 2. D. 4 : 3. Câu 38: Tiến hành các thí nghiệm sau ở điều kiện thường:

(a) Sục khí SO2 vào dung dịch H2S. (b) Sục khí F2 vào nước. (c) Cho KMnO4 vào dung dịch HCl đặc. (d) Sục khí CO2 vào dung dịch NaOH. (e) Cho Si vào dung dịch NaOH. (g) Cho Na2SO3 vào dung dịch H2SO4. Số thí nghiệm có sinh ra đơn chất là A. 5. B. 4. C. 3. D. 6.

Câu 39: Bảng dưới đây ghi lại hiện tượng khi làm thí nghiệm với các chất sau ở dạng dung dịch nước: X, Y, Z, T và Q.

Chất Thuốc thử X Y Z T Q

Quỳ tím không đổi màu

không đổi màu

không đổi màu

không đổi màu

không đổi màu

Dung dịch AgNO3/NH3, đun nhẹ

không có kết tủa Ag↓ không có

kết tủa không có

kết tủa Ag↓

Cu(OH)2, lắc nhẹ Cu(OH)2

không tan dung dịch xanh lam

dung dịch xanh lam

Cu(OH)2

không tan Cu(OH)2

không tan

Nước brom kết tủa trắng không có kết tủa

không có kết tủa



Các chất X, Y, Z, T và Q lần lượt là: A. Anilin, glucozơ, glixerol, anđehit fomic, metanol. B. Glixerol, glucozơ, etylen glicol, metanol, axetanđehit. C. Phenol, glucozơ, glixerol, etanol, anđehit fomic. D. Fructozơ, glucozơ, axetanđehit, etanol, anđehit fomic.

Câu 40: Tiến hành các thí nghiệm sau: (a) Cho Mg vào dung dịch Fe2(SO4)3 dư. (b) Sục khí Cl2 vào dung dịch FeCl2. (c) Dẫn khí H2 dư qua bột CuO nung nóng. (d) Cho Na vào dung dịch CuSO4 dư. (e) Nhiệt phân AgNO3. (g) Đốt FeS2 trong không khí. (h) Điện phân dung dịch CuSO4 với điện cực trơ. Sau khi kết thúc các phản ứng, số thí nghiệm thu được kim loại là

196

A. 3. B. 2. C. 4. D. 5. Câu 41: Đun hỗn hợp etylen glicol và axit cacboxylic X (phân tử chỉ có nhóm -COOH) với xúc tác H2SO4 đặc, thu được hỗn hợp sản phẩm hữu cơ, trong đó có chất hữu cơ Y mạch hở. Đốt cháy hoàn toàn 3,95 gam Y cần 4,00 gam O2, thu được CO2 và H2O theo tỉ lệ mol tương ứng 2 : 1. Biết Y có công thức phân tử trùng với công thức đơn giản nhất, Y phản ứng được với NaOH theo tỉ lệ mol tương ứng 1 : 2. Phát biểu nào sau đây sai?

A. Tổng số nguyên tử hiđro trong hai phân tử X, Y bằng 8. B. Y không có phản ứng tráng bạc. C. Y tham gia được phản ứng cộng với Br2 theo tỉ lệ mol tương ứng 1 : 2. D. X có đồng phân hình học.

Câu 42: X là dung dịch HCl nồng độ x mol/l. Y là dung dịch Na2CO3 nồng độ y mol/l. Nhỏ từ từ 100 ml X vào 100 ml Y, sau các phản ứng thu được V1 lít CO2 (đktc). Nhỏ từ từ 100 ml Y vào 100 ml X, sau phản ứng thu được V2 lít CO2 (đktc). Biết tỉ lệ V1 : V2 = 4 : 7. Tỉ lệ x : y bằng

A. 11 : 4. B. 7 : 5. C. 11 : 7. D. 7 : 3. Câu 43: Cho 8,16 gam hỗn hợp X gồm Fe, FeO, Fe3O4 và Fe2O3 phản ứng hết với dung dịch HNO3 loãng (dung dịch Y), thu được 1,344 lít NO (đktc) và dung dịch Z. Dung dịch Z hòa tan tối đa 5,04 gam Fe, sinh ra khí NO. Biết trong các phản ứng, NO là sản phẩm khử duy nhất của N+5. Số mol HNO3 có trong Y là

A. 0,54 mol. B. 0,78 mol. C. 0,50 mol. D. 0,44 mol. Câu 44: Tiến hành phản ứng nhiệt nhôm hỗn hợp X gồm 0,03 mol Cr2O3; 0,04 mol FeO và a mol Al. Sau một thời gian phản ứng, trộn đều, thu được hỗn hợp chất rắn Y. Chia Y thành hai phần bằng nhau. Phần một phản ứng vừa đủ với 400 ml dung dịch NaOH 0,1M (loãng). Phần hai phản ứng với dung dịch HCl loãng, nóng (dư), thu được 1,12 lít khí H2 (đktc). Giả sử trong phản ứng nhiệt nhôm, Cr2O3 chỉ bị khử thành Cr. Phần trăm khối lượng Cr2O3 đã phản ứng là

Tài liệu ôn thi THPT Quốc gia 2016

Trường THPT Nguyễn Việt Dũng 197

A. 20,00%. B. 66,67%. C. 33,33%. D. 50,00%. Câu 45: Hỗn hợp X gồm 3 este đơn chức, tạo thành từ cùng một ancol Y với 3 axit

cacboxylic (phân tử chỉ có nhóm -COOH); trong đó, có hai axit no là đồng đẳng kế tiếp nhau và một axit không no (có đồng phân hình học, chứa một liên kết đôi C=C trong phân tử). Thủy phân hoàn toàn 5,88 gam X bằng dung dịch NaOH, thu được hỗn hợp muối và m gam ancol Y. Cho m gam Y vào bình đựng Na dư, sau phản ứng thu được 896 ml khí (đktc) và khối lượng bình tăng 2,48 gam. Mặt khác, nếu đốt cháy hoàn toàn 5,88 gam X thì thu được CO2 và 3,96 gam H2O. Phần trăm khối lượng của este không no trong X là A. 29,25%. B. 38,76%. C. 40,82%. D. 34,01%. Câu 46: Cho 0,7 mol hỗn hợp T gồm hai peptit mạch hở là X (x mol) và Y (y mol), đều tạo bởi glyxin và alanin. Đun nóng 0,7 mol T trong lượng dư dung dịch NaOH thì có 3,8 mol NaOH phản ứng và thu được dung dịch chứa m gam muối. Mặt khác, nếu đốt cháy hoàn toàn x mol X hoặc y mol Y thì đều thu được cùng số mol CO2. Biết tổng số nguyên tử oxi trong hai phân tử X và Y là 13, trong X và Y đều có số liên kết peptit không nhỏ hơn 4. Giá trị của m là A. 396,6. B. 409,2. C. 340,8. D. 399,4. Câu 47: Cho 7,65 gam hỗn hợp X gồm Al và Al2O3 (trong đó Al chiếm 60% khối lượng) tan hoàn toàn trong dung dịch Y gồm H2SO4 và NaNO3, thu được dung dịch Z chỉ chứa 3 muối trung hòa và m gam hỗn hợp khí T (trong T có 0,015 mol H2). Cho dung dịch BaCl2 dư vào Z đến khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được 93,2 gam kết tủa. Còn nếu cho Z phản ứng với NaOH thì lượng NaOH phản ứng tối đa là 0,935 mol. Giá trị của m gần giá trị nào nhất sau đây? A. 2,5. B. 3,0. C. 1,5. D. 1,0. Câu 48: Hỗn hợp X gồm 2 chất có công thức phân tử là C3H12N2O3 và C2H8N2O3. Cho 3,40 gam X phản ứng vừa đủ với dung dịch NaOH (đun nóng), thu được dung dịch Y chỉ gồm các chất vô cơ và 0,04 mol hỗn hợp 2 chất hữu cơ đơn chức (đều làm xanh giấy quỳ tím ẩm). Cô cạn Y, thu được m gam muối khan. Giá trị của m là A. 3,36. B. 3,12. C. 2,97. D. 2,76. Câu 49: Hỗn hợp X gồm hai chất hữu cơ no, mạch hở (đều chứa C, H, O), trong phân tử mỗi chất có hai nhóm chức trong số các nhóm -OH, -CHO, -COOH. Cho m gam X phản ứng hoàn toàn với lượng dư dung dịch AgNO3 trong NH3, thu được 4,05 gam Ag và 1,86 gam một muối amoni hữu cơ. Cho toàn bộ lượng muối amoni hữu cơ này vào dung dịch NaOH (dư, đun nóng), thu được 0,02 mol NH3. Giá trị của m là A. 1,50. B. 2,98. C. 1,22. D. 1,24. Câu 50: Hỗn hợp T gồm hai ancol đơn chức là X và Y (MX < MY), đồng đẳng kế tiếp của nhau. Đun nóng 27,2 gam T với H2SO4 đặc, thu được hỗn hợp các chất hữu cơ Z gồm: 0,08 mol ba ete (có khối lượng 6,76 gam) và một lượng ancol dư. Đốt cháy hoàn toàn Z cần vừa đủ 43,68 lít O2 (đktc). Hiệu suất phản ứng tạo ete của X và Y lần lượt là

A. 20% và 40%. B. 40% và 30%. C. 30% và 30% D. 50% và 20% .

Documents

MỤC LỤC - cantho.edu.vncantho.edu.vn/data/2100683063172331609/thu_vien_sach/Quyen tai lie… · b. cÂu hỎi trẮc nghiỆm: ... chƯƠng 1: ĐẠi cƯƠng hÓa hỮu c