o Mülteciler, Psiko-Sosyal İhtiyaçları, Sorunları

o Hassas Gruplar, Cinsel ve Toplumsal Cinsiyete Dayalı Şiddet

o Mülteci Olmak ve Mültecilerin Psikolojik İhtiyaçları;

o Travma,Yerinden Edilme,Sürgün ve Sürgünde Yaşamİltica ve Göç Alanında Yerel bir Ağ;

İzmir ve ilçeleri, 6 Şubat 2010, Mültecilerle Dayanışma Derneği

İLK ADIM;

o Mültecilerin, bir tehdit olmadığını anlamaktır.o Tam tersi, kendileri bir tehlike altındadır.o Korunmaya ve yardıma ihtiyaçları bulunmaktadır.o Mülteciler de tıpkı bizler gibi insanlardır, ancak

evlerini, işlerini, okullarını, yakınlarını, arkadaşlarını, ait oldukları toplulukları KAYBETMİŞ kişilerdir.

o Çoğu zaman güvenebilecekleri hiç kimse yoktur.o Mülteciler hem mağdurdur hem de güçlü kişilerdir.

Yaratıcılıkları, donanımları olan, olağanüstü sorunlar yaşamış ve hala ayakta durabilen kişilerdir.

o Becerileri olduğunu unutmamak gerekmektedir.

Mültecilerin İhtiyaçları

o Gıda o Barınako Giyeceko Tıbbi Bakımo Psikolojik İhtiyaçlarıo Güvenlik, sosyal, ekonomik ve yasal haklar tanıyan; hukuki

bir statü,o Ekonomik ihtiyaçları-iş piyasasına erişim-çalışma o Eğitimo Sosyal-kültürel haklara erişim o Sosyalleşme-İletişim

Mültecilerin Ülkemizde Karşılaştıkları Problemler

o Birincil ihtiyaçlarının karşılanamıyor olmasıo Sağlıklı Barınamama –-risk altındaki grupların sayısının ve

sorunlarının artmasıo Kötü beslenme ya da beslenememeo Çalışamama- üretememe-ekonomik güvenliklerinin

olmaması-iş piyasasına erişememeo Finansal ihtiyaçlar- illegal aktivitelere yönelme riski veya

risk taşıyan ortamlarda çalışıyor olma o Temel sağlık ihtiyaçlarının karşılanamamasıo Psikolojik problemleri- Yaşadıkları travmalara bağlı olarak

karşılaştıkları duygusal gelişim problemlerio Hassas grupların özel ihtiyaçları o Üretken hale gelmelerinin sağlanamaması-genellikle hiçbir

etkinlikte bulunamıyor olmalarıo Ülkelerinden beraberlerinde getirdikleri psiko-sosyal

sorunlaro Eğitim hizmetine ulaşamama

Mültecilerin Ülkemizde Karşılaştıkları Problemler o Uydu kentlerde iletişim ağı eksikliği, henüz bir

yönlendirme mekanizmasının oluşamaması, o İkametlerinin olmaması, İkamet harçlarını ödeyememe,

Kanuni belgelerinin olmaması o İletişim - Dil Sorunu – her türlü hizmete ulaşabilmeleri için

gerekli olan iletişim sorunu-yerel dil grupları özellikle Afrika ülkelerinden gelenler için

o Sosyal hizmetlere ulaşamamao Uzun bekleme süreci yüzünden yaşadıkları hayal kırıklıkları

ve öfkelerinin artmasıo Boş zamanlarını değerlendirebilecek faaliyetlerin eksikliğio Sosyal-kültürel çevreye yabancılık ve bu faaliyetlere

ulaşamamao Sosyalleşememeo Toplumun, kuruluşların ve kişilerin mülteci olmak

konusunda bilgi eksikliği ve önyargılarıo İkincil ihtiyaçlara ulaşamama

Hassas Gruplar

o Dünya üzerindeki mülteci hareketliliğinin büyük çoğunluğu; mülteci kadın ve çocuklardan oluşmaktadır.

o Kadınlar,o Refakatsiz çocuklar,o Yaşlı Mülteciler,o Toplumsal cinsiyete dayalı zulmün hedefi olan

heteroseksüel erkekler, eşcinsel bireyler Eşcinsel bireyler dünyanın birçok yerinde cinsel kimliklerinden dolayı zulüm ve ayrımcılığa uğramakta ve hatta yaşam hakları ellerinden alınmaktadır.

o Fiziksel ve zihinsel engeli bulunan engelliler, o Etnik azınlıklar hassas gruplar olarak

sınıflandırılmaktadır.

Cinsel ve Toplumsal cinsiyete dayalı şiddet, insan hakları ihlalidir.

o Kadınların, kız çocuklarının hayatları üzerinde yıkıcı bir etkiye sahip olmakla beraber, erkekler ve erkek çocuklarının da gelişimine büyük zarar verebilmektedir.

o Kadın Sünneti, küçük yaşta zorla askere alınma gibi zararlı geleneksel uygulamalar mevcuttur.

o Cinsel ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddetin failleri bazen, mağdurun en yakınındaki, kendilerini korumaları için yardımcı olan kişiler(aile fertleri, etki sahibi topluluk üyeleri, güvenlik kuvvetleri, askerler) olabilmektedir.

Mülteci Kadınlar;

o Mülteci topluluklarından herhangi birinde, evlerinden uzaklaşmış olan insanların yaklaşık yüzde 50’sini kadınlar ve kız çocukları oluşturuyor.

o Kaçışları öncesi ve esnasında fiziksel ve cinsel saldırıya ve istismara;

o Sığınma ülkesinde fiziksel ve cinsel saldırıya ve istismara;o Eşlerinin istismarı ve terk etmesine;o Silahlı çatışmaya ve zorla askere alınmaya;o Cinsel sömürüye ve fahişeliğe zorlanmaya;o Kişi olarak tanınmamaya ve belge eksikliğine;ve/yao Geri dönüşlerinden sonra fiziksel ve cinsel saldırıya ve

istismara;o maruz kalabilirler.

Toplumsal cinsiyete dayalı şiddete daha açık olan kadın mülteciler;

o refakatsiz ve tecrit edilmiş tek kadınlar, o yalnız aile reisi kadınlar, o cinsel şiddet kurbanı kadınlar, o eşcinsel kadınlar, o yaşlı kadınlar, o bedensel ya da zihinsel engelli kadınlar ve çocuklar,o ruh sağlığı bozuk ve travma yaşamış kadın mülteciler, o refakatsiz kız çocukları, o gözaltındakio kadınlardır.

Mülteci çocuklar;

o Dünyadaki mültecilerin yarısına yakınını çocuklar oluşturmaktadır. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği'ne göre geçtiğimiz on yıl içinde dünya genelinde 25 milyon çocuk evlerini terk etmek zorunda kaldı.

o Mülteci hayatı çocuklar içn travmatik bir yaşamdır.o Mülteci kız çocuklar genellikle mülteci erkek çocuklarına

göre daha büyük koruma sorunları ile karşılaşırlar.

Pakistan’da çocuk mülteciler

Güney Afrika’da mülteci kampında bir çocuk mülteci

Iraklı Mülteci Çocuklar, Beyrut

Afrikalı bir mülteci çocuk ve kardeşi

Sudan, Darfur Mülteci Kampı

Afgan bir mülteci çocuk

Refakatsiz Küçükler;

•Mülteci çocuklar arasında en hassas durumdakiler, tek başlarına seyahat eden her iki velisinden de ayrı olup, bakımından birinci derecede yükümlü olan kimsenin bulunamadığı ayrı düşmüş çocuklar, refakatsiz küçüklerdir.

Mülteci çocuklar aşağıda belirtilen durumlardan zarar görürler;

o Aile üyelerine yönelik zulüm, ebeveynin sıkıntı ve ızdırap içinde olması veya iltica kaçışı ile ilgili genel şiddet;

o Genellikle aniden ve anlaşılmaz biçimde evin terk edilmesi;o Ailenin, arkadaşların ve kendileri için tanıdık olan her şeyin

geride bırakılması;o Kaçış esnasında ebeveynlerden birinden veya her ikisinden

ayrılmak;o Ebeveynlerden birinin olmaması durumunda yetişkin

sorumluluklarını üstlenmek;o Eğitime zorla ara verilmesi;o Oyun için zaman ve yer bulunamaması;o Kendilerini askere almak isteyen askeri ve silahlı grupların

baskıları.

Gazze’de mülteci çocuklar

Türkiye’de mülteci çocuklar

Iraklı 6 çocuklu bir mülteci aile

Mültecilerin Psikolojik İhtiyaçları

o Kaçış öncesinde, çatışma sırasında, kaçıştan sonra yaşanılanlar arasında;

o şiddet (cinsel taciz, işkence, tutuklanma, ailenin kaybı),o açlık, susuzluk ve şiddetle beraber görülen ekonomik sıkıntılar o yaşanmaktadır.o Araştırmalara göre dünyadaki mültecilerin %35'i işkence mağdurudur,

bu oran, farklı travmalara mağdur kalmış kişileri içermemektedir. o İşkence gören kişiler;o fiziksel işkence, ruhsal işkence ve baskı altında kalma deneyimleri

yaşamışlardır.o Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB) ve Major Depresif Bozukluk

(MDB) tanıları sığınmacılar arasında konulan teşhislerin başında yer almaktadır.

Travma Sonrası Stres Bozukluğu olan mültecilerde;

o gerçek bir ölüm, o ağır yaralanma, o kendisi veya başkasının fiziki bütünlüğüne tehdit yaşaması, o tanık olması veya ölüm tehdidi yaşamış olması, o aşırı korku, o çaresizliko dehşete düşme tepkileri vermesi gerekmektedir.

Major Depresif Bozukluk (MDB), (depresyon) yaşayan kişi;

o hayattan haz alamadığından, o iştah ve yeme problemleri, o uyku sorunları,o aşırı suçluluk, o değersizlik, o yorgunluk, o enerji kaybı,o ölüm düşünceleri ve intihar girişimleri yaşayabilir.o Aşırı duygusallık veya hiçbir şey hissedememe, o toplumdan uzaklaşma, o konsantrasyon ve hafıza problemleri, o travmatik olayların önemli bir parçasını hatırlayamama

veya sürekli tekrar yaşıyor gibi hissetme olabilir.

Mültecilik ve travma süreci

o Travma, mültecinin sadece kendi ülkesinde değil kaçtığı ülkede (sürgün) de devam eden ve ona acı veren toplu bir süreç olarak tanımlanabilir.

o Travma sonucu mülteci;o Kendini çaresiz, yardıma muhtaç, zayıf, stresli, agresif, vb.

hisseder.

Yerinden edilme, köksüzlük

o Zorla yerinden edilme, yakın çevreden koparılma ve belirsiz bir süre için yeni bir yerleşim biriminde yaşam kurma süreci,

o Bu sürecin taşıdığı uyum sorunları, dil problemi, yabancılık, farklı değer yargılarıyla karşılaşma ve vatan hasreti;

o Mülteci yerinden edilmesiyle;o Aile ve arkadaş deneyimleriyle kazandıkları sevgi ve

saygıyı kaybeder,o Sosyal statünün kaybedilmesi ve yaşama sıfırdan

başlama,o Sosyal çevreden yoksunluk,o Çalışma yaşamına dahil olamama,

Mülteci olmak;

o Derin bir ‘kayıplar’ hissidir. o Mültecilik hayattaki tüm tutkularınızı,

evinizi, yaşam tarzınızı, rollerinizi, sevdiklerinizi, ailenizi, işinizi, kendinize ve topluma olan güveninizi, inancınızı, özsaygınızı kısacası kimliğinizi kaybetmektir.

Mülteci Kamplarından Bir Görünüm

Mülteci Kamplarından Bir Görünüm

32

Mülteci Kamplarından Bir Görünüm

34

Ne yapabilirsiniz?

o Şiddet ve cinsel istismar mağduru kadınlara özel danışmanlık ve tıbbi hizmetler sağlama konusunda aracı olmak,

o İlaç ve diğer tıbbi ihtiyaçları temin etmek, o Barolara ücretsiz hukuki yardım için yönlendirmek, o Ücretsiz sağlık taraması için İl Sağlık Müdürlüklerine

yönlendirme o Kişisel temizlik malzemeleri ve hijyenik ped sağlamak, o Belediyelerle işbirliği yaparak gıda ve süt yardımı

sağlamak, o Özellikle kız çocuklarının okul kayıtlarında yardımcı olmak, o Yetişkin bireylerin beceri artırıcı faaliyetlere yönlendirmek, o Var olan beceri artırıcı ve gelir getirici faaliyetlere mülteci

ve sığınmacı bireyleri dahil etmek…