1. HAFTA

E BALAMA Vergi Dairesi le lgili lemler 1. e Balama Bildirimi Madde 153 aada yazl olan mkelleflerden ie balayanlar durumu vergi dairesine bildirmek mecburiyetindedirler. 1) 2) 3) 4) Vergiye tabi ticaret ve sanat erbaplar Serbest meslek erbab Kurumlar vergisi mkellefleri Kollektif ve adi komandit irketlerin komandite ortakla Kazanlar gtr usulde tespit edilenler ise vergi karnesi almak iin vergi dairesine bavurulur. Tacirler vergi dairesine ie balama saylan bir iyeri amak, ticaret siciline kayt olmak durumlarnda faaliyete balamadan nce vergi dairesine ie balama dilekesiyle bavururlar. Bu dilekeye ; 1) Dileke 2) Nfus czdan sureti 3) kametgah 4) Kira kontrat 5) Noterden imza sirkleri Bu belgelere vergi dairesine bavurur, vergi dairesine bir yoklama memuru tarafndan i yerini kontrol ettirir ve ahsa 10 tulu bir sicil numaras verir ve ahs tm ilemlerini bu numara ile takip eder.

E BALAMA DLEKES

zmir, 15.10.2002

Vergi Dairesi Mdrlne Avclar 01.10.2002 tarihinde Avclar Saray Mah. Yeil Sok. no:46 da Gl unvan altnda i yeri amak istiyorum. Yllk gelir vergisi, KDV ve Muhtasar sicil numaralarmn verilmesini bilgilerinize arz ederim. Gereinin yaplmasn arz ederim.

Sayglarmla, Soykan Sevgis

Ek: 1) Nfuz czdan sureti 2) kametgah 3) mza Sirkleri (Noterden) 4) Kira Kontrat NOT: Muhtasar beyannamemi 3 aylk vereceim.

2. HAFTA

4. TACRLERN VERG KANUNLARI YNNDEN SINIFLANDIRILMASI Ticaret kanunumuz tacirleri aka bir snflamaya tabi tutmutur. Ancak ticarethane, fabrika ve ticari ekilde iletilen dier kurumlar eklinde bir snflandrma yolunu semitir. Vergi usul kanunu ise tacirleri defter tutma bakmnda ikile ayrmtr: A- Birinci Snf Tacirler: Bilano esasna gre, B- kinci Snf Tacirler: letme hesab esasna gre defter tutarlar. (V.U.K.176) B. kinci Snf Tacirler 1. kinci Snf Tacir Olabilme Unsurlar Vergi Usul Kanununun 177. Maddede yazl olanlarn, yani l. Snf tccarlarn dnda olan gerek usulde vergiye tabi tccar erbab, Kurumlar vergisi mkelleflerinden iletme hesab esasna gre defter tutmalarna Maliye Bakanlnca msaade edilenler; Yeni ie balayan iletme sahipleri; Kendi isteiyle ikinci snf tercih edenler; Hizmet ileriyle uraanlar veya nakli ileriyle uraanlar,yllk brt kazanlarnn 3.600.000.000TL.amayanlar; Yllk mal almlarnn tutar 7.200.000.000TL.amayanlar; ikinci snf tacir gibi hareket edebilirler.

2- kinci Snf Tacirlerin Tutmak Zorunda Olduu Defterlerletme Hesab Esasna Gre Defter Tutarlar; l- letme Hesab Defteri 2- Gnlk perakende sat ve haslat defteri a) letme Defteri

kinci snf tacirlerin ekonomik faaliyetlerini izledikleri defterdir. letme defteri ciltli,sayfalar karlkl, sra numaraldr. letme defterinin karlkl iki sayfasnn sol taraf gider ksmn, sa taraf ise gelir ksmn tekil eder. letme defterinin her sayfasnn ilk satr bir nceki sayfann toplamnn devredildii, devreden toplam satr, son satr ise sayfa toplamnn yazld toplam satrdr. lemler gider ve gelir sayfalarna sra numaras ile yazlr. Defterin gider ksmnda; satn alnan mallar ile hizmet karlnda denen veya borlanlan paralar ve iletme ile ilgili dier btn giderlerle bunlar iin denen katma deer vergileri yer alr.

Defterin gelir ksmnda; satlan mal bedeli ve yaplan hizmet karl olarak tahsil edilen ve edilmeyen paralar ile iletme faaliyetlerinden elde edilen dier btn gelirlerle bunlarla ilgili hesaplanan katma deer vergileri yer alr. Gayri menkuller ve tesisat gibi amortismana tabi olan kymetler iletme hesabna intikal ettirilmez. u kadar ki 189. maddeye gre amortisman kayd tutulmak artyla bu kymetler zerinden her yl ayrlan amortismanlar gider kaydolunur. Gider ve haslat kaytlarnn en az aadaki bilgileri ihtiva etmesi arttr; a- Sra Numaras , b- Kayt Tarihi , c- letmenin Tr , d- Mebla (Tutar) b) Gnlk Perakende Sat Ve Haslat Defteri

kinci snf tacirlerin gnlk perakende satlar ile yaptklar hizmet karlnda tahsil ettikleri paralar ve iletme faaliyetlerinden elde edilen dier tm gelirlerden yaplan haslatlarn yazld bir defterdir. Gnlk perakende sat ve haslat defteri ciltli ve sayfalar birbirini takip eden sra numaraldr. Gnlk perakende sat ve haslat defterinin her sayfasnn ilk satr bir nceki sayfann toplamnn devredildii, devreden toplam satr son ise sayfa toplamnn yazld toplam satrdr. Gnlk perakende sat ve haslat defterine sadece gnlk perakende satlar yazlr. Gnlk kasa defteri gibi gn gnne yazlmas gereken bir defterdir.

3. HAFTA

3. VUK. NA GRE DZENLENMES GEREKEN BELGELERN BASIMI VE TASDK Tasdik Ettirilecek Defterler a) Yevmiye ve Envanter Defteri b) letme defteri c) ifti letme Defteri d) malat ve istihsal Vergisi Defteri e) Nakliyat Vergisi Defteri f) Yabanc Nakliyat Kurumlarnn Nakliyat Defteri g) Serbest Meslek Kazan Defteri h) Gnlk Kasa Defteri i) Gnlk Perakende Sat ve Haslat Defteri Tasdik Zaman a- teden beri ie devam etmekte olanlar defterlerin kullanlaca yldan nce gelen son ayda; b- Hesap dnemleri maliye bakanl tarafndan tespit edilenler, defterlerin kullanlaca hesap dneminden nce gelen son ayda ; c- Yeniden ie balayanlar, snf deitirenler ve yeni bir mkellefiyete girenler, ie balama, snf deitirme, yeni bir mkellefiyete girme tarihinden nce, Vergi muafiyeti kalkanlar, muaflktan kma tarihinden balayarak 10 gn iinde; d- Tasdike tabi defterlerin dolmasyla veya sair sebeplerle yl iinde yeni defter kullanmaya mecbur olanlar bunlar kullanmaya balamadan nce; e- Defterlerini ertesi ylda da kullanmak isteyenler Ocak ay, hesap dnemi maliye bakanlnca tespit edilenlerde bu dnemin ilk ay ierisinde tasdik yenilemeye mecburdur. Tasdik ekli

a- Ciltli defterlerin tasdiki esnasnda sayfalarn sra numaras ile teselsl ettiine baklarak bu sayfalar teker teker tasdik makamnn resmi mhrn baslarak olunur. b- Mteharrik yaprakl yevmiye defterleri kullanmalarna maliye bakanlnca msaade edilen messeseler bir yl iinde kullanacaklarn tahmin ettikleri sayda yapra yukarda ki esaslara gre tasdik ettirirler. Tasdikli yapraklar bittii takdirde yeni yapraklar kullanlmadan tasdiklenir. Devre Sonu Tasdik Yevmiye defterlerinin son sahifesi son kayttan sonra dnem sonunda yani ocak aynn sonuna kadar notere daha sonra ilave yaplmasn nlemek iin Grld ibaresi yazlarak tasdiklenir.

VERG DARESNE HTABEN BASIM ZN DLEKES

zmir, 12.12.2002 Vergi Dairesi Mdrlne Avclar Dairenizde 1170016439 sicil nolu mkellefim. Avclar Vatan Mah. Kiraz Sok. No:42 da am olduum muhasebe brosu iin aada yazl olan fatura, sevk irsaliyesi, irsaliyeli fatura, perakende sat fiini matbaada bastrmak iin basn izin belgesini almak istiyorum. Gereini bilgilerinize arz ederim. Sayglarmla, Soykan Sevgis

BELGELER :

1 adet fatura 5 adet sevk irsaliyesi 4 Adet irsaliyeli fatura 3 adet perakende sat fii

4. DEME KAYDEDC CHAZ KULLANIMI VE BLDRM Perakende sat yapan birinci ve ikinci snf tacirler deme kaydedici cihaz kullanmak zorundadr. deme kaydedici cihazlar kullanlmak suretiyle verilen sat fiinde; Sat fiini veren kii veya kuruluun ad,soyad ya da unvan, Adresi, Bal bulunduu vergi dairesi ve hesap numaras, Satlan mallarn cinsi,bedeli ve toplam, Mteselsil fi numaras, lem tarihi, Cihazn onaylandn gsteren sembol ve cihaz sicil numarasnn gsterilmesi gerekir.

deme kaydedici cihaz kullanmak zorunda olanlar bunlar kullanmaya balamadan nce vergi dairesine bildirmek ve bunlara ait levhay tasdik ettirerek iyerlerine asmak mecburiyetindedirler. Her i gn sonunda mutlaka Z Raporu alnmas ve saklanmas zorunluluu vardr. Ayrca her ay sonunda Z Raporu alnr.

DEME KAYDEDC CHAZLARA AT ZN DLEKES

zmir, 12.12.2002 Vergi Dairesi Mdrlne Baclar Dairenizde 1170016439 sicil nolu mkellefim. Avclar Vatan Mah. Kiraz Sok. No:42 da am olduum muhasebe brosu iin deme kaydedici cihazlara ait levha belgesi almak istiyorum. Gereini bilgilerinize arz ederim.

Sayglarmla, zlem Snmez

EK

: 1) Yazar kasa fii 2) 1 Nolu fi

4. HAFTA

B. DEFTERLERN TASDK Tacirler, yasalarn gstermi olduu defterleri kullanmaya balamadan nce notere tasdik ettirmek zorundadrlar. Noterler bu defterlerin her sayfasn mhrler, sayfa numaralarn yazar ve en sonuna da ka sayfadan ibaret olduunu ve ne amala kullanlacan yazarak tasdik eder. Tasdik ettirilecek defterler yasal olarak tutulmas zorunlu olan defterlerdir. Tasdik zamanlar; Yeni ie balayanlar, ie balad tarihten itibaren bir ay iinde, teden beri ie devam etmekte olanlar, defterleri kullanacaklar yldan nceki Aralk aynn sonuna kadar, Hesap dnemleri Maliye Bakanlnca tespit edilenler, defterleri kullanacaklar hesap dneminden nceki yln son ayna kadar, Onaya bal defterlerin dolmas halinde, bunlar kullanmaya balamadan nce, Defterlerini gelecek ylda kullanmak isteyenler, hesap ylnn ilk aynda, Gnlk defter (yevmiye defteri) ayrca yeni yln birinci aynn sonuna kadar notere gtrlr. Noterce son kaydn altna GRLMTR ifadesi yazlarak, mhrlenir ve imzalanr.

Birinci Snf Tacirlerin tutmak zorunda olduu defterlerden tasdike tabi olanlar; Yevmiye defteri Envanter defteri Gnlk kasa defteri Kambiyo senetleri defteri

Defter-i Kebirin tasdik zorunluluu yoktur. Ancak ticari davalarda geerli belge olabilmesi iin Trk Ticaret Kanununa gre tasdik ettirilmi olma art aranr. kinci Snf Tacirlerin tutmak zorunda olduu defterlerden tasdike tabi olanlar; letme defteri Gnlk perakende sat ve haslat defteri Kambiyo senetleri defteri

Eer kinci Snf Tacirler ayrca bir envanter defteri tutarlarsa, bu defteri de tasdik ettirmek zorundadrlar. Ykmlnn iinin ya da mesleinin gerektirdii defterlerden tasdike tabi olanlar; malat defteri Haslat defteri Serbest meslek kazan defteri ifti iletme defteri C. BELEDYE LE LGL BLDRMLER 1. yeri Ama zin Belgesi Tacirlerin iyeri amadan nce iyerinin bal bulunduu yerin belediyesine mracaat ederek, iyeri ruhsat almak mecburiyetindedir. Belediye ruhsata mracaatta baz belgeler de dzenlenecektir. 2. Reklam ve lan Vergisi Belediye snrlar ile mcavir alanlar iinde yaplan her trl ilan ve reklamlar vergiye tabidir. yeri belediyeden bu vergi iin vergi numaras alr. letmelerin astklar tabelalarda bu vergiye tabidir. D. TCARET SCL KAYDI Ticaret sicili, tacirlerin ve nc kiilerin bilmelerinde yarar ve zorunluluk bulunan, tacir ile ticari iletmeye ilikin bilgi ve kaytlar kapsayan bir devlet sicilidir. Ticaret sicilinin; tacirin hukuki durumunu saptamak, nc kiileri aydnlatmak, aklk ve tacire ait baz kazanlm haklarn korunmasna yardmc olmak gibi deiik amalar vardr. Tacirler ticaret siciline kayt olmak zorundadrlar. Odaya kaydolan tacir Odann hizmetlerinden yararlanr. Bunun karl olarak da yllk aidat ile munzam aidat derler. Ticaret siciline kayt, iletmenin bulunduu mahaldeki ticaret siciline yaplmak mecburiyetindedir. Tescili yaplan iletmenin daha sonra tescil edildiine dair ilan yaplr. lan ise btn Trkiyeye etken olmak zere, Ankarada kan Trkiye Ticaret Sicili Gazetesi ile yaplr. Ticaret siciline ancak kanunlarn emrettii hususlar kayt ettirilir.

Bir iletme kurulurken ticaret siciline mracaat edilir. Mracaatn yazl olmas mecburiyeti vardr. Dilekeye gerekli belgeler de eklenerek mracaat edilir. Daha nce tescil edilmi bir hususta deiiklik gerekiyorsa, deiiklikle ilgili talep ayn ekilde yaplr.

5. HAFTA

E.

MESLEK ODA VE BRLKLERE KAYIT Tacirler meslek gruplarna gre eitli meslek kurulularna kar sorumluluklar vardr. Ayn zamanda iletme sahiplerinin mensup olduklar meslek kurulularna ye olma koulu aranr. RNEN; Doktorlar > Trk Tabipler Birlii Odasna Mimarlar > Mimarlar Odasna Mhendisler > Mhendisler Odasna Eczaclar > Eczaclar Odasna vb. rneklerini oaltabiliriz. yeri ald tarihten itibaren bir ay erisinde ilgili meslek kuruluuna kayt olmak zorundadr. Tacirler ayrca, ticari faaliyetlerinden dolay Ticaret Odasna ve Trkiye Ticaret Odalar Birliine ye olabilirler. Bu odalar yelerinin yasalar karsnda haklarn korumak ve mensuplarn iletme faaliyetlerinde onlara yardmc olmak zere her trl tedbiri alrlar. yelerde, meslek kurulularndan ye olma sfatyla zerlerine den sorumluluklar yerine getirmelerini isterler. Tacirler ayrca itigal konular ile Borsa ve Borsalar Birliinin de yesi olabilirler. F. BA-KURA MRACAT T.C. Anayasas Herkes sosyal gvenlik hakkna sahiptir ilkesini benimsemitir. Trkiyede memurlarn sosyal gvenlik kurumu Emekli Sand, iilerin sosyal gvenlik kurumu ise Sosyal Sigortalar Kurumudur. 1. Giri Bordrosunun Dzenlenmesi

Ba-Kur Kanununun 24. Maddesine gre sigortal saylanlarn tamam Ba-Kura kayt olmak zorundadr. Bu kanuna gre sigortal saylanlar, sigortal sayldklar tarihten itibaren ay iinde kuruma bavurarak, kurumca hazrlanan giri bildirgesini doldurarak kayt ve tescillerini yaptrmak zorundadrlar. Bu konuda meslek kurulular, vergi daireleri, belediyeler Ba-Kura yardmc olurlar. Bu sre ierisinde bavuruda bulunmayanlar kurumca otomatik olarak kayt ve tescil edilirler. Sigortal Ba-kurdan bir giri bildirgesi alp doldurduktan sonra Ba-Kura vermekle giri ilemi yaplm olur. 2. Basamak Seme Sigortal sigortallnn balad tarihte 50. madde belirtilen aylk gelir basamaklarndan dilediini seer ve en ge ay iine kuruma verecei giri bildirgesi veya dilekesinde yazl olarak bildirirler. Sigortalnn deyecei primler ve balanacak aylklarn hesabnda tespit edilen basamak gstergeleri her yl bte kanunu ile kabul edilen kat say ile arplmas suretiyle bulunacak tutarlar esas alnr.

3. Basamak Ykseltme lk be basamakta, basamak ykseltme her yl sonunda kurum tarafndan sigortalnn isteine braklmakszn kendiliinden yaplr. Altnc basamaktan sonra ise bulunduu basamakta iki tam yln doldurmadka yazl talepte bulunmadka ve sra dnda basamak ykseltilemez. 4. Ba-Kur Primlerinin denmesi Sigortal prim borlarn ilgili ayn sonuna kadar kuruma demek zorundadr. Primler sresi iinde tam denmezse, denmeyen ksmna srenin bittii tarihten balayarak kanunla belirtilen gecikme zamm denir. Gecikme zamm, sadece prim alacaklarna uygulanr ve bor deninceye kadar devam eder. Dava ve icra soruturmas balam olsa bile primlerin denmemi ksm iin gecikme zamm tahsil edilir.

1. HAFTATCAR BELGELER A- ALI VER BELGELER

a- Fatura: Fatura, mal veya hizmet satan iletmelerce dzenlenen, sz konusu mal veya hizmetin karl olarak alclarn ne tutarda borlandklarn gsteren bir ticari belgedir. Faturay dzenlemek mal veya hizmeti satann grevi iken mal veya hizmet satn alan alc da faturay istemek ve almakla grevlidir. Fatura en az iki nsha dzenlenir. Bunlardan bir nsha alcya verilir. Dier nshalar iletmede kalr. Faturalar mrekkepli kalemle, kopya kurun kalemi ile veya makine ile yazlr. Faturann tanmnda; alcnn borland tutar gsterdii sylenmiti. Alcnn sz konusu faturadan doan borcunu fatura dzenlendii anda demesi durumunda kesilen fatura kapal fatura olarak adlandrlr. Fatura bedelinin faturann dzenlendii anda denmeyip, sonradan denecei durumlarda kesilen fatura da ak fatura olarak adlandrlr. Bir faturann kapal veya ak fatura olduunu gsteren unsur faturay dzenleyenin kaesinin ve imzasnn fatura zerinde bulunduu yerdir. Kapal fatura dzenlenmek isteniyorsa; faturay dzenleyenin kaesi ve imzas faturann alt tarafndadr. Ak fatura dzenlenmek isteniyorsa faturay dzenleyenin kaesi ve imzas faturann st tarafndadr b- rsaliye: rsaliye mallarn tanmas srasnda malla ilgili bilgilerin bulunduu bir ticari belgedir. Bu belge tama irsaliyesi ve sevk irsaliyesi olmak zere iki trl kullanlr. a) Tama rsaliyesi: cret karlnda eya nakleden btn gerek veya tzel kiiler naklettikleri eya iin V.U.Kanununun 209. maddesindeki yazl bilgilerle srcnn ad ve soyad ve aracn plaka numaras ihtiva eden ve seri numaras dahilinde teselsl eden irsaliye kullanmak mecburiyetindedir.

b) Sevk rsaliyesi:Mallarla ilgili bilgilerin olduu ve fatura numaras yazlacak irsaliyedir. Maln alcya teslim edilmek zere satc tarafndan tand veya tattrld hallerde satcn, teslim edilen maln alc tarafndan tattrlan mallar iin sevk irsaliyesi dzenlemesi ve tatta bulundurulmas arttr. c- rsaliyeli Fatura: Mal ve hizmet karlnda fatura dzenlemek mecburiyetinde olan iletmeler; maln tesliminde veya hizmetin yaplmasnda sevk irsaliyesi dzenlerler. Daha sonra en ge on gn iinde de fatura dzenlerler. Bunun yerine iki belgeyi ayn anda dzenlemek veya iki belge yerin bir belge dzenlemek isteyebilirler. Bylece sevk irsaliyesinden sonra fatura dzenleme ykmlln de derhal yerine getirmek isteyen iletmeler; iki belgeli tek belgede dzenleyebilirler. te sevk irsaliyesi ve fatura yerine geen ve sevk irsaliyesi ve fatura bilgilerini ieren belge irsaliyeli faturadr. Mal veya hizmeti satan iletmeler tarafndan irsaliyeli fatura en az nsha olarak dzenlenecektir. nshadan az dzenlenen irsaliyeli faturalar dzenlenmemi saylr. rsaliyeli faturann iki nshas mutlaka mal tayan arata bulundurulacaktr. Bu durumda ayrca sevk irsaliyesi dzenlenmesine gerek yoktur. Zaten bu zellik irsaliyeli faturann altna bu belgenin sevk edilen malla birlikte bulunmas halinde ayrca sevk irsaliyesi aranmaz ifadesi yazdrlarak belirtilir. rsaliyeli fatura kullanmak isteyen iletmeler, dnem banda irsaliyeli faturalarn bastrp, dnem sonuna kadar kullanmak zorundadrlar. Hesap dnemi iin de irsaliyeli fatura uygulamasndan vazgeemezler. sz konusu dnem iinde ayr ayr fatura ve sevk irsaliyesi de kullanamazlar. Ayrca hesap dnemi iinde de irsaliyeli fatura uygulamasna geilemez.

2. HAFTA

aba

d- Kasa Fii ve Perakende Sat Fii: Yazar kasa fii de denilmektedir. Bilindii gibi perakende sat yapan iletmeler kanunen gsterilen hadlere uyduu tarihten itibaren deme kaydedici cihaz kullanmaktadr. letmelerin fatura vermek zorunda olmadklar satlar iin deme kaydedici cihazla dzenledikleri kasa fii de ticari bir belgedir. Kasa fiinin de en az iki nsha dzenlenmesi gerekir. Ancak sat yapldnda bir nsha dzenlenir ve alcya verilir. Yazar kasalar elektronik hafzal olduundan, kesilen filerle ilgili bilgileri hafzalarnda tutarlar. Daha sonra gnlk olarak kesilen filerin dkmn verirler. Bu dkme Z raporu denir. Perakende Sat Fii: deme kaydedici cihaz kullanmayan iletmelerin fatura vermek zorunda olmadklar satlar iin dzenledikleri belge perakende sat fiidir. Perakende sat fii de bir ticari belgedir. Perakende sat fii mal veya hizmet satan iletme tarafndan en az iki nsha dzenlenir. Asl nshas alcya verilir. Perakende sat fii dip koanl olarak da dzenlenebilir. Perakende sat fii mrekkepli kalemle veya kopya kurun kalemi ile yazlr. Ayrca perakende sat fiinin dzenlenmesi srasnda, toplam tutarn ayrca yazyla da yazlmas ve rakamla yazlan toplamn her iki tarafnn ift izgisiyle (=) kapatlmas gerekir. e- Gider Pusulas: Birinci ve ikinci snf tccarlarla, defter tutmak zorunda olan serbest meslek sahiplerinin ve defter tutmak zorunda olan iftilerin; Kazanlar gtr olarak tespit olunan tccara, Kazanlar gtr olarak tespit olunan serbest meslek erbabna, Vergiden muaf esnafa, yaptrdklar iler veya onlardan satn aldklar mal iin dzenleyip, yukarda ad geen mkelleflere imza ettirdikleri fatura hkmnde bir belgedir. Gider pusulasnda en az u bilgilerin bulunmas zorunludur: 1- Gider pusulas ibaresi, 2- Maliye Bakanl veya noter tasdik mhr ekli,

3- Yaptrlan iin veya satn alnan maln bedeli, tevkif edilen vergi oran ve net tutar, 4- Mal satn alan veya ii yaptrann ad, soyad, varsa ticaret unvan, vergi dairesi, hesap numaras ve adresi, 5- Seri ve mteselsil sra numaras ve dzenleme tarihi, 6- Dzenleyenin imzas. g- Yazar Kasa Gnlk Z Raporlar: Yazar kasalar elektronik hafzal olduundan, kesilen filerle ilgili bilgileri hafzalarnda tutarlar. Daha sonra gnlk kesilen filerin dkmn verirler. Bu dkme Z raporu denir. - Maln Periyodik Kapanm ( Kmle Rapor ): Yazar kasa kullanan ve perakende sat yapan iletmeler ie baladklar tarihten itibaren mali bellek raporunu kardklar gne kadar yaptklar satlar gsteren rapordur. Ay sonlarnda iletme tarafndan deme kaydedici cihazdan bir aylk sat ve KDV tutarlarn gsteren rapordur. h- Adisyon: Lokanta, kafeterya, pastane, gazino, bar, pavyon gibi masada servis yaplan hizmet iletmelerinde kullanlan bir belgedir. Sz konusu hizmet iletmeleri mterilerine verdikleri hizmetleri ile dzenlenme saatini yazdklar ve mterinin masasna koyduklar adisyonu iki nsha olarak dzenlemek zorundadrlar. Adisyonun bir nshas iletmede kalr. sz konusu hizmet iletmelerinin ehirleraras yollar zerinde altrdklar lokanta ve gazinolar da adisyon kullanacaktr. Mterinin yiyecek ve iecek maddelerini kendisinin ald ve servisini yapt iletmelerde; servis annda deme yaplp fatura, perakende sat fii veya kasa fii alndndan, adisyon kullanlmasna gerek yoktur. Adisyonu, gerek usulde vergiye tabi olan yani bilano veya iletme hesab esasna gre defter tutan lokanta, kafeterya, pastane, gazino, bar, pavyon gibi hizmet iletmeleri kullanmak zorundadr. Sz konusu iletmeler gtr usulde vergilendiriliyorlarsa yani deftere tabi deillerse (defter tutmuyorlarsa ) adisyon kullanmalar gerekmez. i- Gnlk Mteri Listeleri: Konaklama yerleri (otel, motel, pansiyon gibi) iletmelerince dzenlenen, tesisin odalarn, blmlerini ve yatak planlarn gsteren bir belgedir. Gnlk mteri listesi, konaklama tesisine gelen mterilerle ilgili olarak, her gn iin dzenlenir. Gnlk olarak dzenlenen gnlk mteri listesi konaklama tesisinde kimin hangi odada, hangi yatakta kaldn gsterir. Yolcu Listeleri: ehirleraras yolcu tamacl yapanlardan, yolcu bileti kesmek zorunda olanlar tarafndan dzenlenen, tatlarn her seferi iin yolcularn tatta oturma yerlerini planl ekilde gsteren bir belgedir. ehirleraras kara, hava ve deniz yoluyla yolcu tamacl yapanlardan yolcu bileti kesmek zorunda olanlar tatlarnn her seferi iin yolcu listesi dzenlemek zorundadr. Ancak, demir yoluyla yolcu tamacl yapan T.C. Devlet Demir Yollar daresi yolcu listesi tutma mkellefiyetinin dnda braklmtr. Yolcu tama listesi tayc tarafndan nsha olarak dzenlenir. ki nshas yolculuk srasnda tatta, dier bir nshas da iyerinde bulundurulur.

3. HAFTA

B. SENETLER 1. Bono Bono lkemizde ok kullanlan kambiyo senetlerindendir. Ticari hayatta bonodan ksa vadeli kredi, ispat ve teminat vastas olarak yararlanlmaktadr. Bononun dier ad emre muharrer senettir. Bu deyim iki anlama gelmektedir. Bu deyim ilk nce kymetli evrakn tedavl ekillerinden birisini gsterdii gibi, ikinci olarak da kambiyo senetlerinden zel bir tip olan bir kymetli evrak trn gstermektedir. Bu karkln dzelmesi iin uygulamada bono denmektedir. Trk Ticaret Kanunu her iki isme de yer vermitir. Polie ve ekte kii olmasna ramen bonoda iki kii vardr. Borlu senette yazl mebla vadesinde alacaklya demeyi vaadeder. Bono, borlu tarafndan alacaklya hitaben tanzim edilir. Bununla muayyen (belirli) bir meblan belirli bir vade sonunda denecei taahht edilir. Bonolar genelde tacir tarafndan matbu olarak dzenlenir. Al verite boluklar doldurularak borluya imzalattrlr. Eer tccar yani satc alacan daha salama almak istiyorsa, ayrca bir veya daha fazla kefil gsterilmesini ve senedi imzalamalarn isteyebilir. Kefiller de bortan mteselsil sorumlu olurlar. Bonoda bulunmas gereken unsurlar

Emre yazl senet veya bono kelimesi, Vade veya deme tarihi, deme yeri, Kime veya kimin emrine denecei, Senedin dzenlendii yer ve tarih, Kaytsz,artsz bir deme vadi.

2. ek

nceden bankaya yatrlm bir para veya bankaca alan kredinin tamamnn veya bir ksmnn kendi veya bakas adna hemen denmesi iin bankaya yazlan bir deme emridir. eklerde vade yoktur. Grldnde denme mecburiyetindedir. Karlksz ek dzenlemek yani bankada parann olmad veya kredinin olmad zaman ek dzenlemek yasaktr. Hapis ve bir daha ek defteri vermeme gibi ar cezalar getirilmitir. Trk Ticaret Kanununa gre ekler ancak bankalar zerine ekilebilir. ekte de polielerde olduu gibi ahs vardr. Bunlardan birisi eki dzenleyen keideci, ikincisi eki tayan elinde bulunduran (alacakl), ncs de paray deyecek olan banka muhataptr. eklerde bulunmas gereken unsurlar ek kelimesi, deyecek banka, denecek para miktar, denecek kimsenin ad soyad, demenin yaplaca yer, ekin dzenlendii yer ve tarih, eki dzenleyenin ad ,soyad,imzas.

3. Polie Polie, alacakl tarafndan belli bir sre sonra belli bir meblan kendisine veya bakasna denmesi iin borluya yazlan senettir. Ksaca polie ticari i yapan kii arasnda dzenlenen bir deme emridir. Poliede taraf vardr. Keideci (Senedi dzenleyen, polieyi yazan); Hamiline borlu ve muhataptan alacakl olan ahstr. Yani hem borlu hem de alacakldr. Hamil (Polieyi tayan); Keideciden alacakl olan ahstr. Polienin vadesi geldiinde tahsil yapacak ahstr. Sadece alacakldr. Muhatap (Polieyi deyecek olan); Polienin vadesi geldiinde deyecek olan ahstr. Keideciye borludur. Sadece borludur. Poliede bulunmas gereken unsurlar Polie kelimesi yazlmas (eer senet yabanca dilde yazlm ise polie kelimesine karlk gelecek kelime) Muhatabn ad, soyad, adresi, Vade, deme tarihi ve deme yeri, Kime ve kimin emrine denecekse ad ve soyad, Keide tarihi ve yeri, Keidecinin ad, soyad, adresi ve imzas, Belli bir tutarn denmesi hususunda kaytsz ve artsz havale, deyiniz ibaresi. 4. Bordrolar a) Aylk cret Bordrosu cret bordrosu alanlar cretlerinin dkmn ayrntl olarak gsteren cetveldir. verenler her ay dedikleri cretler iin cret bordrosu dzenlemektedirler. Gelir Vergisi Kanununa gre vergiden muaf olan cretlerin gtr cret zerinden vergiye tabi hizmet erbabna yaplan cret demeleri iin bordro tutulmaz.

cret bordrolarnda en az aadaki bilgiler yazlr; Hizmet erbabnn soyad,ad,cretin alndna dair imzas vs. Varsa vergi karnesinin tarih ve numaras, Birim creti (aylk,haftalk,gnlk,saat veya para ba creti), alma sresi veya cretin ilgili olduu sre, cret zerinden hesaplanan kesintilerin tutar.

Bordrolarn hangi aya ait olduu ba tarafnda gsterilir .Bir aya ait bordro ertesi ayn 20.gnne kadar hazrlanp tarihlendilerek, iyerinin sahibi veya mdr ile bordroyu tanzim eden memur tarafndan imzalanr. verenler her ay dedikleri cretlere cret hesap pusulas verirler. cret hesap pusulas cret bordrosu zeti niteliindedir.

b) Fazla Mesaili cret Bordrosu Normal alma saat ve gnleri dnda yaplan fazla almalar fazla mesai olarak adlandrlr. Bu tr alma cretlerine de fazla mesai creti denir. Fazla alma cretleri %50 veya %100 zamldr. Fazla mesai creti toplam crete eklenerek kesintiler yaplr. Toplam miktar sigorta tavann gemise sigorta primi fazla olan ksmndan kesilmez. Fazla alma sresi gnde 3 saati, ylda 270 saati geemeyeceinden, ylda 90 i gnnden fazla mesai yaplamaz. ( Kanunu Madde 10) Fazla mesai almalarnda iinin rzasnn alnmas arttr. Tabi bu kural olaanst durumlarda geersizdir. (Sava hali vs.) Resmi tatillerde fazla mesai cretleri %100 zamldr. Mesela bir ii normal alma gnlerinde 1 saatte 300.000 TL. alyorsa mesai saatinde 600.000 TL. alacaktr. RNEK : Aylk brt creti 210.000.000TL.olan bir ii bir ay tam alm, 7 saat fazla mesai (Hafta ii) yapmtr. Bu iinin toplam net cretini hesaplaynz. ZM: 210.000.000:30 7.000.000:8 875.000x1.5 1.312.500x7 210.000.000+9.187.500 c. Aylk Memur Maa Bordrosu 657 Sayl devlet memurlar ile dier memurlar maa almakta olup, bunlarn maalar pein olarak maa bordrosunda gsterilip pein olarak (memur almadan) denir. ilerin aylk = 7.000.000TL. 1 gnlk = 875.000TL. 1 saat = 1.312.500TL. fazla mesai = 9.187.500TL. mesai toplam = 219.187.500TL. net cret

cretleri toplu szlemelerle belirlendii halde, memurlarn maalar bteyle beraber belirlenen kat sayya ve memurun derece ve kademesine gre artar veya eksilir. iler Sosyal Sigortalar Kurumuna tabi olup sigorta primi kesildii halde memurlar Emekli Sandna bal olup, emekli sand kesintisi yaplmaktadr.

4. HAFTA

SOSYAL SGORTALAR KURUMUNA AT BLDRMLER (SSK) A. Yeri Bildirgesi veren rnei kurumuna hazrlanacak bildirgeyi, sigortal altrmaya balad tarihten itibaren bir ay iinde kurumun ilgili tekilatna vermekle veya taahhtl olarak bildirmekle ykmldr. verene ( SSK ) kurumca bildirgenin alndna dair bir belge verilir veya taahhtl olarak gnderilir. Bildirgenin verilmemesi veya ge verilmesi halinde kanunda belirtilen hak ve ykmllkler kalkmaz. Sigortal altrlan bir iin veya i yerinin baka bir i verene devir olunmas halinde de yeni i veren bildirge vermekle ykmldr. Bu ilerde alan sigortallarn hak ve ykmllkleri devam eder. yeri bildirgesi iki nsha dzenlenir. Kurumca i yerine bir sicil numaras verilir, yeri sicil numaras ile birlikte i yerinin tehlike snf da belirlenir. Kurum ile ilgili yazmalarda bu sicil numaras kullanlr. yeri bildirgesinde bulunmas gereken bilgiler; yerinin unvan ve adresi, altrlan ii says, alma konusu, ilerin almaya balad tarih, veren veya i veren vekilinin ad, soyad, adresi, imzas, SSKda bildirgeyi teslim alan memurun ad, soyad, imzas, Teslim tarihi.

B. Sigortal e Giri Bildirgesi verence ie alnan sigortallar iin nfus czdanlarna gre dzenlenecek ie giri bildirgeleri ie balad tarihten itibaren bir ay iinde kuruma gnderilir. lk defa ie giriliyorsa 3 tane, tekrar ie giriliyorsa 2 tane dzenlenilir. Kurum ilk defa sigortal olacak kiiye sigortal sicil numaras ve adna dzenlenmi bir sigorta sicil kart verir. Sosyal Sigortalar Prim Oranlar Tablosu SGORTA KOLLARI PRM ORANLARI PAYI VEREN PAYI TOPLAM Kazalar ve Meslek __ %1.5 - %7 %1.5 %7 Hastalklar Analk __ %1 %1 Hastalk %5 %6 %11 Malullk Yallk ve lm TOPLAM %9 %14 %11 %19 - %25 %20 %33,5 - %39

C. Aylk Sigorta Bildirimleri Bildirgesi verenler her ay iin altrd sigortallarn sigorta primleri hesabna esas tutulan kazanlar toplamn, prim deme gn saylar ile gerekli dier bilgileri gsteren aylk sigorta primleri bildirgesi dzenlemek ve bu bildirgeyi en ge ait olduu ay takip eden ayn sonuna kadar kuruma vermek zorundadrlar. Hesaplanan prim tutarlarn da bu sre ierisinde derler. Bu bildirgeler her i yeri iin ayr ayr dzenlenir. Aylk sigorta primleri bildirgesi iki nsha dzenlenir. Birinci nshas kuruma, ikinci nshas i veren ya da arac tarafndan saklanr. veren sigortal altrmayacaksa bu hususu nceden kuruma yazl olarak bildirmekle ykmldr. Sigortal altrmaya ara verdiini nceden bildiren i verenin, her ay ayrca, sigortal altrmadna ve cret demediine ilikin bir bildirimde bulunmas gerekmez. kazalar ile meslek hastalklar sigortas primi Analk sigortas primi Hastalk sigortas primi Hastalk sigortas primi (raklar iin) Malullk, yallk ve lm sigortas primi

D. Drt Aylk Sigorta Primleri Bildirgesi veren, drt takvim ay iin altrd sigortallarn sigorta primleri hesabna esas tutulan kazanlar toplamn, prim deme gn saylarn ve gerekli dier bilgileri gsteren drt aylk sigorta primleri bordrosunu, ilgili bulunduu dnemi takip eden ayn sonuna kadar kuruma vermekle ykmldrler. Drt aylk sigorta primleri bordrosu nsha olarak dzenlenir. Bir nshas kuruma verilir, bir nshas iverende kalr, kurumca tasdikli nc nshas ise sigortallarn grebilecei bir yere aslr. Bu bordroda sz konusu drt aylk dnemde alan iilerin sicil numaras ad-soyad hak ettii cret tutar ve alm olduu gn says gsterilir. Ayrca bu drt aylk dnem ierisinde ie

gire kan iilerin giri k tarihleri belirtilir. Bu bordro sonucu herhangi bir deme yaplmayp, sadece Sosyal Sigortalar Kurumuna verilen aylk sigorta prim bildirgelerinin teyidi (doruluunun kontrol) amacyla verilir. Bu bordro iinin emekli olmasnda esas alnan belgedir. Drt Aylk Sigorta Prim bildirgelerinin verilme dnemleri yledir:DNEMLER: 1. DNEM: Ocak- Nisan (Mays aynn sonuna kadar verilir.) 2. DNEM: Mays- Austos (Eyll aynn sonuna kadar verilir.) 3. DNEM:Eyll -Aralk (Ocak aynn sonuna kadar verilir.)

1. HAFTABLGE ALIMA MDRLNE AT BLDRMLER A. yeri Bildirgesi veren rnei kurumda hazrlanacak bildirgeyi, sigortal altrmaya balad tarihten itibaren bir ay iinde kurumu ilgili tekilatna vermekte veya taahhtl gndermekle ykmldr. verene bildirgenin alndna dair bir belge verilir,veya taahhtl olarak gnderilir. Bildirgenin verilmemesi veya ge verilmesi bu konuda belirtilen hak ve ykmllkleri kaldrmaz. Sigortal altrlan bir iinin veya iyerinin baka bir iverene devir olunmas halinde de yeni iveren bildirge vermekle ykmldr. Bu ilerde alan sigortallarn hak ve ykmllkleri devam eder. yeri bildirgesi iki nsha dzenlenir. Kurumca iyerine bir sicil numaras verilir,iyeri sicil numaras ile birlikte iyerinin tehlike snf da belirlenir. Kurum ile ilgili yazmalarda bu sicil numaras kullanlr.yeri bildirgesinde bulunmas gereken bilgiler ; yerinin unvan ve adresi, altrlan ii says, alma konusu, ilerin almaya balad tarih, Teslim tarihi, verenin ad,soyad,adresi,imzas.

B. Ek-1 (i Bildirim Listesi)

veren i yerinde sigortal olarak altrmaya balad hizmet erbabn Ek-1 ii bildirim listesi ile bal bulunduu Blge alma Mdrlne bildirmek zorundadr. Bu bildirgede u bilgiler yer alr; yerinin ; Unvan, Adresi, Blge alma mdrlnde ilem grd dosya no, yerinin sigorta sicil numarasna ait bilgiler.

inin; * Ad-soyad, * Baba ad, * Doum yeri ve tarihi, * e giri tarihi , * ye olduu sendika, * Bal bulunduu sosyal gvenlik kuruluun ad, * SSK sicil numarasna ait bilgiler.

2. HAFTA

VE BULMA KURUMUNA AT BLDRMLER1. i alma ve Kimlik Karnesi

Tacirin saylan sorumluluklar dnda i konusu ile ilgili dier kurululara da mracaat sorumluluu vardr. kanununa gre i verenler altrdklar ii iin i ve ii bulma kurumundan ii alma kimlik karnesi almak zorundadrlar. Ayrca kara yollar kenarndaki ilan iin kara yollarndan orman ile ilgili yerlerde orman ba mdrlklerinden salkla ilgili konularda salk mdrlklerinden izin alnmas mecburiyeti vardr.

3. HAFTABEYANNAMELER A- KDV Beyannamesi: Katma Deer Vergisi Beyannamesi KDVne tabi mal ve hizmet teslimlerine ait beyanname olup bu beyanname dnemi takip eden ayn 25. gn akamna kadar vergi dairesine verilir. rnein; 2002 yl Ekim ayna ait Katma Deer Vergisi Beyannamesi, 2002 yl Kasm aynn 25. gn akamna kadar vergi dairesine verilir. Tacirler her satt mal ve hizmet karlnda Katma Deer Vergisi almak mecburiyetindedir. Her tacir mal ve hizmet allarnda dedii Katma Deer Vergisini, mal ve hizmet satlar srasnda tahsil ettii katma deer vergilerinden mahsup ederler. Sonuta bu ilemleri Katma Deer Vergisi Beyannamesi ile beyan edip varsa denmesi gereken KDVsini vergi dairesine derler. Sz gelimi bir tacir 2002 yl ocak aynda mal ve hizmet allarnda 8.000.000 TL. KDV demesi yapm ve ayn ayda 12.000.000 TL. da mal ve hizmet satlarndan KDV tahsil etmi olsun. Tacir bunlar KDV Beyannamesiyle beyan edip aradaki fark olan (12.000.000-8.000.000) 4.000.000TL.yi vergi dairesine beyanname verme sresi ierisinde deyecektir. Eer tacirin bir ayda mal ve hizmet allarnda dedii KDV tahsil ettii KDV den fazla ise KDV Beyannamesi verilecek, fakat herhangi bir deme yaplmayacaktr. Yaplan fazla deme gelecek aya devredilip, gelecek ay veya aylarda indirim yaplacaktr. Burada dikkat edersek tacirler KDVyi kendileri demiyorlar. Mterilerden alp vergi dairesine dyorlar. KDVnin mkellefi tketici olmasna karlk tahsil etme ve vergi dairesine deme sorumluluu tacire verilmitir. Tacir KDVyi tahsil etme, KDV Beyannamesiyle beyan etme ve denecek KDV varsa vergi dairesine deme mecburiyetindedir.

Genel olarak beyanname vermek zorunda olan mkellefler ilgili dneme ait beyan edilecek matrah ve vergilerin ortaya kmamas halinde dahi beyanname (bo beyanname) vermek zorundadrlar. B- Muhtasar Beyanname: Muhtasar beyanname i veren veya vergi kesintisi yapan dier kimseler tarafndan kesilen vergilerin matrahlar ile birlikte toplu olarak vergi dairesine bildirilmesinde kullanlan beyannamedir. Muhtasar Beyanname aylk ya da er aylk dnemler halinde ilgili vergi dairesine verilir. Muhtasar Beyanname dnemi takip eden ayn 20si akamna kadar verilir. rnein; 2002 yl Kasm ayna ait muhtasar beyanname 2002 yl Aralk aynn 20si akamna kadar ilgili vergi dairesine verilir. er aylk dnemler halinde muhtasar beyanname verenler de bu er aylk dnemleri takip eden ayn 20si akamna kadar ilgili vergi ,vergi dairesine verirler. C- Gelir Vergisi Beyannamesi: Gelir Vergisi Beyannamesi; Gelir Vergisi Kanununda belirtilen eitli kaynaklardan (ticari kazan, zirai kazan, serbest meslek kazanc, menkul sermaye irad, gayri menkul sermaye irad, cret ve sair kazanlar) bir takvim yl iinde elde edilen kazan ve iratlarn bir araya getirilip toplanmasna ve bu suretle hesaplanan gelirin vergi dairesine bildirilmesinde kullanlan beyannamedir. Gelir Vergisi Beyannamesi dnemi takip eden yln Mart ay ierisinde bal bulunulan vergi dairesine verilir. rnek: 2002 ylna ait Gelir Vergisi beyannamesi 2003 yl Mart ay ierisinde verilir. Hesaplanan Gelir vergisi ve fon pay da eit taksitte denir. Birinci taksiti Mart (Beyanname verme sresi ierisinde), ikinci taksiti haziran nc taksiti de eyll aynda vergi dairesine denir. D- Emlak Vergisi Beyannamesi: yeri,mesken,depo,fabrika,hastane ,okul vs iin doldurulan emlak vergisi beyannamesi beyannameyi dolduran kiiye ait bilgiler, tapu ile ilgili bilgiler bulunur. Emlak vergisi 1. taksidi Mart,Nisan,Mays aylarnda, 2. taksiti Kasm ay iinde olmak zere iki eit taksitte denir.

4. HAFTA

LETME HESABINA GRE DEFTER TUTMAA. Gider Ksm Kaytlar

Burada yer alan masraflarn ve KDV kayd,mal allar ve KDV kaytlar iletme defterinin gider ksmnda yer alr. Satn alnan mallar ile hizmetler karlnda denen veya borlanlan paralar ve iletme ile ilgili dier btn giderlerle bunlar iin denen KDV yer alr. 1. Masraflarn ve KDV Kayd letme hesabna gre defter tutulurken yaplan masraflarn ve KDV kayd gider ksmnda yer alr. Bunlar; Sayfa numaras, lem kayt sra numaras, Alnan belgenin tarih ve numaras, Aklama, denen cret ve dier gelirler Satn alnan mal bedeli, ndirilecek KDV, Toplam tutar yer alr. 2. Mal Allarn ve KDV Kayd

letme hesabna gre defter tutulurken yaplan mal allar ve mal alnrken belirlenen KDV hesaplandktan sonra bu gider tarafa yazlr.

1. HAFTA

B. Gelir Ksm Kaytlar Burada yer alan satlar (fatural satlar,perakende satlar,) ve KDV kayd sair kazan gelirlerin ve KDV kaytlar iletme defterinin gelir ksmnda yer alr. Satn alnan mal bedeli ve yaplan hizmet karl olarak tahsil edilen ve tahsil edilmeyen paralar ile iletme faaliyetlerinden elde edilen dier btn gelirler bunlarla ilgili hesaplama KDVleri yer alr.1. Satlarn KDV Kayd

letme hesab defteri tutulurken yaplan satlar ve KDV kaytlar gelir tarafnda yer alr. Bunlar ; Sayfa numaras, lem kayt sra numaras, Verilen belgenin tarih ve numaras, Aklama , Alnan cret ve dier gelirler, Satlan mal bedeli , Hesaplanan KDV, Toplam tutar yer alr.

a. Perakende Satlar

kinci snf tacirler gnlk perakende satlar ile hizmet karl ve sair suretle alnan paralarn kayt etmek zere perakende sat defteri tutmak zorundadr. 2. Sahir Kazan-Gelirlerin ve KDV Kayd Perakende satlarn gnlk tutar ile sair iletme haslat bu deftere, perakende sat fileri, makinal kasalarn kayt meblalar, giri ve yolcu tama biletleri ve dier belgelere dayanlarak topluca yazla bilir.

2. HAFTA

C. letme Defterlerinde Dnem Sonu lemleri1. Defterin Toplanmas

letme hesab esasna gre ticari kazan bir hesap dnemi iinde elde edilen haslat ve giderler arasndaki olumlu farktr.2. Envanter ilemlerinin yaplmas

letme hesab esasna gre defter tutanlarda mal alm satm zerine i yapanlardan, mal envanteri karmak zorundadrlar. Envanter bilgileri, yani mevcut maln cinsi, miktar, fiyat ve tutarlar itibariyle dkmleri defterin son ilem kaydn izlemeyen sayfalarna, ilemlere ilikin kaytlara kartrlmamak zere yazlabilecei gibi ayrca bir envanterde tutulabilir. Yani ie balayan ikinci snf bir iletme iin envanter defteri tutulmayacaksa ie balama tarihindeki mal mevcudu defterin ba tarafndaki sayfalarna yazlr. Bundan sonra,ilemlerin kaydna geilir; fakat envanter bilgileri ile ilem kaytlar birbirine kartrlmaz.3. letme Hesab zetinin Dzenlenmesi letme hesab zetine aadaki maddeler birer kalemde ayr ayr yazlr. a. Gider Ksm Dnem ba mal mevcudu, Dnem iinde satn alnan mal, Dnem iinde yaplan iletme ile ilgili masraflar,

Varsa dnem kar yazlr. Herhangi bir duran varlk varsa amortisman yazlr. b. Gelir Ksm

Dnem iinde elde edilen haslat, Dier gelirler, Dnem sonu mal mevcudu yazlr. Hizmet sektrnde faaliyet gsteren iletmeler iin dnem iinde alnan cret yazlr. Varsa dnem zarar yazlr.

3. HAFTA

A. Birinci Snf Tacirler 1. Birinci Snf Tacir Olabilme artlar Satn aldklar mallar olduu gibi veya iledikten sonra satan ve yllk almlarnn tutar 22.000.000.000TL.veya satlarnn tutar 27.000.000.000TL.yi aanlar; Birinci bentte yazl olanlarn dndaki ilerle urap da bir yl iinde elde ettikleri gayri safi i haslat 11.000.000.000TL.yi aanlar; Bir ve ki numaral bentlerde yazl ilerin birlikte yaplmas halinde iki numaral bentte yazl i haslatnn be kat ile yllk sat tutarnn toplam 22.000.000.000TL.yi aanlar; Her trl ticaret irketleri (Adi irketler itikal nevileri yukardaki bentlerden hangisine giriyorsa o bent hkmne tabiidir.); Kurumlar vergisine tabii olan dier tzel kiiler (Bunlardan ilerinin icab bilano esasna gre defter tutmalarna imkan veya lzum grlmeyenlerin,iletme hesabna gre defter tutmalarna Maliye Bakanlnca msaade edilir.); htiyari olarak bilano esasna gre defter tutmay tercih edenler; kinci snf iletmelerden kendi istekleri ile birinci snfa geenler ve bilano esasna gre defter tutanlar.

4. HAFTA

B. Birinci Snf Tacirlerin Tutacaklar Defterler 1. Yevmiye defteri: Bir iletmede para ile ifade edilmi deerlerin maddeler halinde tarih sras ile bir kayt dzeni halinde yazld defter yevmiye defteridir. Ciltli ve sayfalar sra numaraldr. Yevmiye maddeleri sra ile yazlr. Al maddesi defterin birinci maddesi olarak kaydedilir. Dnem sonuna kadar maddeler birbirini takip eder. Bir yevmiye maddesi al izgisiyle balar, kapan izgisiyle biter. Yevmiye maddesinde kapan izgisi bir sonraki maddenin al izgisidir. Yevmiye maddesinde aklamada vardr. Satr atlanmaz. Eer bo satr varsa iptal edilir. Yevmiye defterinde; - Yevmiye madde numaras, - Defter-i Kebir balant stunu olup, hesaplarn defter-i kebirde yazl olduu sayfa numaras, - Borlu hesaplarn balang hizalama izgisi, - Alacakl hesaplarn balang hizalama izgisi, - 5 nolu izgiler arasnda yevmiye maddesi aralk verip bu aralkta ilemin tarihi, - Mfredat stunu olup, yardmc defterlerin tutarlar, - Bor stunu olup, borlu hesaplarn tutar, - Alacak stunu olup, alacakl hesaplarn tutar bulunur. 2. Defter-i Kebir: Yevmiye defterine kaydedilmi olan eitli hesaplar iin tek tek byk defter kayd yaplr. Byk defter ciltli ve karlkl sra numaral olur. Yevmiye defterinde yazlm olan hesaplar belirli sra halinde byk deftere geirilir. Defter-i kebirde; Hesap ilemi,

lem tarihi, lemin yevmiye madde numaras, lemin aklamas, Hesabn borlu ve alacakl rakamlar ile borlu ve alacakl rakamlarn toplamlar, yer alr.

3. Envanter ve Bilano Defteri: Genellikle hesap dnemi sonlarnda karlan envanterin ve bilanonun kayt edildii defterdir. Envanter defteri yevmiye defteri ve defter-i kebir gibi bir hesap dnemi iinde her gn veya her ilem olduunda kullanlan bir defter deildir. Envanter defteri ie yeni balama da bir defa ve daha sonrada yl sonlarnda yazlan bir defterdir. letmeler ie yeni balamada, al bilanolarn envanter defterine kayt ederler. Daha sonra her hesap dneminin sonundaki envanterleri kayt edilir. Yani iletmenin mevcutlar, alacaklar ve borlar ayrntl bir ekilde yazlr. Envanter dkmnden sonrada dnem sonu bilanosu envanter defterinin takip eden sayfalarna karlkl olarak yazlr. te teden beri iletmeler envanter defterini sadece envanter dkmn ve dnem sonu bilanosunu yazarlar.

Envanter ve bilano defterinde; - Sayfa no, - Sra no, - Mevcutlarn, alacaklarn, borlarn cinsleri, miktar ve birim deerleri, - Miktar ve birim deerlerin arpm, - Hesaplarn toplam deeri, yer alr. 4. malat Defteri: Devaml olarak imalat iiyle uraan birinci snf tacirlerin bilano esasna gre tutmalar gereken defterlerden birisidir.

1. HAFTA

2. Tek Dzen Hesap Planna Gre Hesaplarn ncelenmesi Ve Muhasebe Kaytlar A) Kasa ve Bankalar 1. Kasa Bu hesap iletmenin elinde bulunan ulusal ve yabanc paralarn TL. Karlnn ilenmesi iin kullanlr. Tahsil olunan para tutarlar hesaba Bor , demelerde Alacak kaydedilir. Hesabn bor kalan iletmenin elinde olan para miktarn gsterir. Hesap daima bor kalan verir veya kalan vermez. Kasa hesab hibir zaman alacak kalan vermez.

rnek: 01.03.2002de 45.000.000 TL.lk mal satlyor.Bedel nakit deniyor. 100. KASA HS 600. YURT SATILAR HS 391 HES KDV Mal Sat2. Bankalar

45.000.00038.461.538.6.538.462.-

Yurtii ve yurtd banka ve benzeri finans kurumlarna yatrlan ve ekilen paralarn izlendii hesaptr. Bankaya yatrlan mevduat arttran paralar hesaba Bor , ekilen tutarlar ve mevduat azaltan paralar hesaba Alacak kaydedilir. Hesabn bor kalan bankadaki para miktarn gsterir.

rnek: letme 100.000.000 TL. lik mal alyor. Bedeli bankadaki hesaptan deniyor. 153. TCAR MALLAR HS. 191 ND.KDV. 102. BANKALAR HS. Mal Alm 72.000.000 18.000.000 100.000.000-

2. HAFTA

B. HSSE SENETLER VE TAHVLLER

1. Hisse Senetleri letmenin satn ald ve geici bir sre elde tutulan hisse senetlerinin kaydedildii hesaptr. Alnan hisse senetleri al deerleri ile hesaba Bor , satlan hisse senetleri yine al deerleri ile hesaba Alacak kaydedilir. Al deerleri ile sat deerleri arasndaki fark Kr ise 645 Menkul Kymet Sat Kr hesabna alacak ; zarar ise 655 Menkul Kymet Sat Zarar hesabna bor kaydedilir.rnek: 25.01.2002 de iletme nakit fazlasn deerlendirmek zere bir irketin 1.000.000 TL.lk hisse senetlerinden 600 adet satn alyor.

110. HSSE SENETLER HS. 100. KASA HS.800 Adet 1.000.000 TL.lk Hisse Senedi Alm

600.000.000600.000.000-

3. Tahviller

1) zel Kesim Tahvil, Senet ve Bonolar Hs: zel kesime ait satn alnan tahvil,senet ve bonolarn izlendii hesaptr. Tahvil,senet ve bonolar satn alndnda hesaba Bor , satldnda hesaba Alacak kaydedilir. 2) Kamu Kesimi Tahvil, Senet ve Bonolar Hs: Kamu kesimine ait satn alnan tahvil,senet ve bonolarn izlendii hesaptr. Bu deerler satn alndnda hesaba Bor , satldnda hesaba Alacak kaydedilir. NOT: Tahvil alan kii ya da kurumlar tahvili karan irkete bor para vermi olduklarndan faiz geliri elde ederler. Bu gelir 642 Faiz Gelirleri Hs.nda izlenir.

rnek: 05.03.2002de 150.000.000 TL.lk Gz ti.ne ait tahvil alnyor. Bedel nakit deniyor. 111..K.T.S.ve BONOLARI HS. 100. KASA HS. zel Kesim Tahvil Satn Alnyor. 150.000.000150.000.000-

1. HAFTA

C. TCAR ALACAKLAR letmenin faaliyet konusunu oluturan mal ve hizmet satlarndan kaynaklanan senetsiz alacaklarn izlendii hesaptr. Vadesi bir yla kadar olan veresiye alacaklar ksa vadeli alclar hesabnda , vadesi bir yldan fazla olan veresiye alacaklar uzun vadeli 220. Alclar Hs.nda izlenir. Senetsiz alacak meydana geldiinde hesaba Bor , mteri borcunu nakit,ek,senet vb. dediinde ya da mal iade ettiinde hesaba Alacak kaydedilir. Hesabn bor kalan mterilerin bize yani iletmeye borcunu gsterir. NOT: Mteri ald mal herhangi bir nedenle iade ettiinde 610. Sattan adeler Hs.na bor kaydedilir. rnek: 07.02.2002de iletme mteri Ali Aka 20.000.000 TL.lk , Kamil Kapalya 30.000.000 TL.lk mal veresiye olarak satyor.

120. ALICILAR HS. 50.000.000Ali Ak 20.000.000 Kamil Kapal 30.000.000 600 YURT SATILAR HS. 391 HES KDV Mal Sat 2. Senetli Alacaklar

42.735.042.7.264.958.-

letmenin faaliyet konusunu oluturan mal ve hizmet satlarndan kaynaklanan senetli alacaklarn takip edildii hesaptr. Vadesi bir yla kadar olan alacak ksa vadeli 121. Alacak Senetleri Hs.nda , vadesi bir yldan fazla olan alacak uzun vadeli 221. Alacak Senetleri Hs.nda takip edilir. Alacak senedi tutar bu hesaba Bor , alacak senedi tahsil edildiinde ciro veya iade edildiinde hesaba Alacak kaydedilir. Hesabn bor kalan senetli alacaklar gsterir. rnek: 05.05.2001de iletme 600.000.000 TL.lk mal satm. 450.000.000TL.s nakit kalan iin alt ay vadeli senet alnmtr. 100. KASA HS. 450.000.000121. ALACAK SENETLER HS. 150.000.000600 YURT SATILAR HS. 391 HES KDV Mal Sat.

512.820.512.87.179.488.-

2. HAFTA

D. Stoklar 1. Deerleme a. Gerek Maliyet Yntemi Deiik tarihlerde alnan ilk madde ve malzemeler fiyatlarna gre ambarda ayr ayr yerlere depolanr. retime gnderilen hammadde hangi partiden alnm ise o partinin maliyeti mamul maddeye yanstlr. Dnem sonunda elde kalan stoklar hangi partinin malzemesi ise o partinin maliyeti ile deerlendirilir.b. FFO Yntemi (lk Giren lk kar)

Bu yntemle retime verilmek zere ambardan ekilen ilk madde ve malzemelerin ilk alnan partiden olmasna dikkat edilir , baka bir deyile ilk alnan malzemenin ambardan kan ilk malzeme olduu dnlerek ilemler buna gre yaplr. Dolaysyla ambardan hammadde klar aln tarihlerine gre yaplr. c. LFO Yntemi (Son Giren lk kar) retime verilmek zere ambardan ekilen hammaddeler k tarihinde ambara son giren partiden gnderilir. Bu yntem FFO ynteminin tam tersi olarak alr. LFO ynteminde de aln tarihine gre ilemler yaplr. d. Ortalama Maliyet Yntemi retime gnderilen hammaddelerin hangi partiye ait olarak gnderildii her zaman bilinmeyebilir. Bu durumda ortalama maliyet yntemi kullanlr. Bu yntemde ambara giren

hammaddelerin toplam parasal tutar fiyat toplamna blnerek ortalama bir fiyat elde edilir. retime verilen ve stokta kalan hammaddeler bu fiyatla deerlendirilir. Bu yntemle maliyet iki trl hesaplanr;1) Tartl Ortalama

Ortalama maliyet ynteminde akland gibi hesaplanan maliyet fiyat (ortalama fiyat) o dnem ya da bir sonraki dnem retime gnderilen hammaddelere uygulanr. Hammaddelerin Toplam Parasal Tutar / Miktar Toplam=Ortalama Maliyet 2) Hareketli Ortalama Yntemi

Her yeni hammadde almnda yeni bir ortalama maliyet hesaplanr. Bir sonraki hammadde almna kadar retime verilen (ambardan kan) hammaddelerin birim fiyat hareketli ortalama metoduna gre hesaplanan birim fiyattr.

e. Vergi Usl Kanununa Gre Deerleme Bu deerleme yledir:

HAS MALYET : Gerek maliyet BORSA RAC: Borsa fiyat (Hisse senedi) TASARRUF DEER: Deerleme gnndeki gerek deer. MUKAYYET DEER: Kaytl deer TBAR DEER: Senetlerin zerine yazlan deer RA BEDEL : Normal alm satm deeri EMSAL BEDEL: Gerek bedeli belli olmayan durumlarda, satlmas halinde emsaline nazaran haiz olaca deerdir. VERG DEER: Bina veya arazinin rai deeridir.

2. Envanter lemleri ve Kaytlar a. Basit Metoda Gre Dnem sonunda elde edilen, elde kalan maln envanteri depoda kalan maln basit ortalamas alnarak yaplr. Bu basit metot dnem sonunda sadece bir kez yaplr. Bu ilem tekrar ettirilemez. b. Devaml Denkletirme Metoduna Gre Bu metoda devaml denklik denilebilir. Bu metoda gre her satlan maln maliyeti 620 hesabna atlr. Bylece stoklardan dlr. Bu yntemde mal satldka ilem yaplr.

3. HAFTA

E. Sabit Varlklar ve Amortismanlar 2. Amortismanlar a. Amortisman Ayrma Yntemleri 257. Birikmi Amortismanlar Hs: Maddi duran varlklarn kullanm sreleri ierisinde ypranma ve anma paylarnn ayrlan blmnn izlendii hesaptr. Duran varlklar iin amortisman ayrlmasn gerektiren koullar; 1 1) Duran varln kullanm sresinin bir yldan fazla olmas, 2) Kullanm nedeniyle anma ve ypranmaya maruz bulunup deer kaybetmesi, 3) Maliyet bedelinin 1.000.000 TL nin zerinde olmas (1.000.000 TL nin altnda olan maddi duran varlk istenirse gider kaydedilir, o zaman KDVnin tamam ndirilecek KDV hesabna kaydedilir.) letmenin duran varlklarnda meydana gelen anmalar ve ypranmalar nedeniyle ayrlan amortismanlar krdan dlr. Amortisman Hesaplama Yntemleri: Maddi duran varlklar iin iki trl amortisman hesaplanmas mmkndr;

Eit Tutarl Amortisman: Bu yntemle yllk ayrlan amortismanlar tutarlar birbirine eittir. Amortisman tutarn hesaplamak iin duran varln deerine sabit amortisman oran uygulanr ya da duran varln deeri ekonomik mre blnr. NOT: Amortisman yl sonunda ayrlr, her yln sonunda ve amortisman ayrma yl says kadar bu ilem tekrarlandnda teorik olarak deeri sfrlanm olur. Ayrca Vergi Usul Kanununa gre mkellef %25i aamamak kouluyla bir amortisman yzdesi belirler. Bu amortisman yzdesinden hareketle amortisman ayrma yl says hesaplanr. Amortisman Ayrma Yl Says =1/Amortisman Oran Amortisman tutarn hesaplayabilmek iin iki yol izlenebilir; 2 1) Duran Varln Kaytl Deeri/Amortisman Ayrma Yl Says=Amortisman Tutar 2)Duran Varln Kaytl Deeri x Amortisman Oran=Amortisman Tutar

rnek: Kaytl deerin 60.000.000TL.a olan bilgisayara %20 amortisman yzdesi ve eit tutarl ynteme gre amortismann hesaplaynz. 1/Amortisman Oran=100/0,20=5 yl 1) 60.000.000/5=12.000.000 TL. 2) 60.000.000x0,20=12.000.000 lk Yln Amortisman Kayd

31 / 12 /2002 796.AMORT.ve TKENME PAY. HS. 12.000.000257.BRKM AMORTSMAN. HS. 1999yl ayrlan amortisman.

12.000.000-

Azalan Bakiyeler Yntemi: Bu yntemle yine eit tutarl yntemde olduu gibi bir amortisman yzdesi belirlenir (En ok %25). Yine normal yntemdeki gibi amortisman ayrma yl says hesaplanr. RNEK: letmemizde kaytl 500,000,000TL maliyetli makine ve tesisler iin %20 orannda azalan bakiyeler yntemi ile amortisman tutarn ve amortisman yzdesini hesaplaynz. N= 100:20=5 yl Yllar 1 2 3 Sab. De. Mal. 500,000,000 300,000,000 180,000,000 %20.2=%40 Amort. Yzde. Hes. Amort. B. Amort. Kalan %40 200,000,200,000,300,000,%40 120,000,320,000,180,000,%40 72,000,312,000,108,000,-

__________

_____________

796 AMORT. TK. PAYLARI HS. 72,000,000257 BR. AMOR. HS

72,000,000-

*lk Yln Amortisman: Duran varln kaytl deeri ile belirlenen amortisman yzdesinin 2 katnn arpm yoluyla hesaplanr. *Dier Yllarn Amortisman: Bunun iin duran varln kaytl deerinden daha nce hesaplanm amortismanlar dlp kalan deer zerinden ve belirlenen amortisman yzdesinin 2 katnn arpm ile hesaplanr. *Son Yln Amortisman: Son yla kalan deer hibir hesaplamaya tabi tutulmakszn amortisman olarak yazlr. rnek: Kaytl deeri 40.000.000 TL. olan faks makinesi iin %20 amortisman yzdesi ve azalan kalanlar yntemine gre amortismann hesaplaynz. 2002 ylnn kaydn yapnz.(Tarih: faks makinesi 03.05.2001de alnmtr.) Ekonomik mr=100/0,20=5 yl

YILLAR1.yl 2001

KALAN DEER40.000.000TL.

ORAN AYRILAN AMORTS.(0,20x2)0,40 16.000.000(40.000.000-16.000.000)

2.yl 2002 3.yl 2003 4.yl 2004 5.yl 2005

24.000.000TL. 14.400.000TL. 8.640.000TL. 5.184.000TL.

0,40 0,40 0,40

9.600.000- (24.000.000-9.600.000) 5.760.000(14.400.000-5.760.000) 3.456.000(8.640.000-3.456.000) 5.184.00040.000.000-

31 / 12/2002 796.AMORT.ve TKENME PAY. HS. 257.BRKM AMORTSMAN. HS. Faks makinesi iin ayrlan amortisman

9.600.0009.600.000-

Amortismanlarla lgili Baz zel Durumlar: Amortisman ayrma yl says ne ekilde olursa olsun uzatlamaz. Vergi Usul Kanununa gre herhangi bir duran varlk iin normal yntemle amortisman ayrlmaya balanmsa azalan kalanlar yntemine gemek mmkn deildir. Buna karn azalan kalanlar yntemine gre amortisman ayrlmaya balanmsa bu yntemden eit tutarl ynteme geilebilir. Bu durumda kalan deer kalan yl saysna blnerek dier yllara den amortisman hesaplanr. rnek: 2001 ylnda alnm ve kaytl deeri 60.000.000 TL: olan makine iin %20 amortisman yzdesi ve azalan kalanlar yntemine gre amortisman ayrlyor. lk iki yln amortisman bu ynteme gre ayrldktan sonra eit tutarl ynteme geiliyor. Btn yllarn amortismann hesaplaynz. En son yln kaydn yapnz.

YILLAR AMORTSMAN 1. yl 1994 2.yl 1995 3.yl 1996 4.yl 1997 5.yl 1998

KALAN DEER 60.000.000 36.000.000 21.600.000 -------------------------------

ORAN (0,20x2)0,40 0,40 ---------------------21.600.000 =

AYRILAN 24.000.00014.000.0007.200.0007.200.0007.200.00060.000.000Kalan Deer

Ekonomik mr=100/0,20=5 yl

796.AMORT.ve TKENME PAY. HS. 257.BRKM AMORTSMAN. HS. Makine iin ayrlan amortisman b. Hesaplanan Amortismann Muhasebe Kaytlar

7.200.0007.200.000-

257. Birikmi Amortismanlar Hesabna kaydedilen amortismanlar bilanoda maddi duran varlk hesaplarnn altnda (-) kalem olarak yer alr. Bylece maddi duran varlk deerinin net olarak varlklar tarafnda grlmesi salanr.

rnek: Kaytl deeri 10.000.000 TL. olan demirba iin 2.500.000 TL. amortisman ayrlmtr. lgili hesaplarn bilanodaki grnm u ekilde olacaktr. Varlklar Bilano 3. Envanter lemleri ve Kaytlar rnek: 2000 ylnda alnan ve kaytl deeri 23.000.000 TL. olan demirba iin %25 amortisman yzdesi ve azalan kalanlar yntemine gre btn yllarn amortismann hesaplayn ve muhasebe kaydn yapnz. -Son yln amortisman ayrldktan sonra demirban kullanlmaz duruma geldii gz nne alnarak kayttan dlmesi ilemini muhasebeletiriniz. Ekonomik mr=100/0,25=4 yl2. YILLAR AMORTSMAN KALAN DEER ORAN AYRILMI

1.yl 2000 2.yl 2001 3.yl 2002 4.yl 2003

23.000.00011.500.0005.750.0002.875.000-

(0,25x2)0,50 0,50 0,50

11.500.0005.750.0002.875.0002.875.00023.000.000

796. 11.500.000-

23.000.000-

257. 11.500.000-

255. 23.000.000-

5.750.0002.875.0002.875.00023.000.000-

5.750.0002.875.0002.875.00023.000.00023.000.00011.500.00011.500.0005.750.0005.750.0002.875.0002.875.0002.875.0002.875.000-

796. AMORTSMAN ve TKENME PAYLARI HS. 257. BRKM AMORTSMANLAR HS. 2000 yl demirba iin ayrlan amortisman. 796. AMORTSMAN ve TKENME PAYLARI HS. 257. BRKM AMORTSMANLAR HS. 2001 yl demirba iin ayrlan amortisman. 796. AMORTSMAN ve TKENME PAYLARI HS. 257. BRKM AMORTSMANLAR HS. 2002 yl demirba iin ayrlan amortisman. 796. AMORTSMAN ve TKENME PAYLARI HS. 257. BRKM AMORTSMANLAR HS. 2003 yl demirba iin ayrlan amortisman.

257. BRKM AMORTSMANLAR HS. 255. DEMRBALAR HS. Demirban kayttan dlmesi.

23.000.00023.000.000-

4. HAFTA

F. Banka Kredileri 1. DeerlemeBanka ve dier finans kurulularndan alnan kredilerin (borlarn) izlendii hesaptr. Kaynaklarda mali borlar grubunda yer alr. Alnan kredinin vadesi bir yldan az ise 300. Banka Kredileri Hs.nda, bir yldan uzun vadeli ise 400. Banka Kredileri Hs.nda incelenir. Alnan krediler hesaba Alacak, denmeleri halinde hesaba Bor kaydedilir.

rnek: 20.01.2001de iletme Garanti Bankas ndan on ay vadeli 80.000.000 TL. kredi alyor. 100. KASA HS. 300. BANKA KREDLER HS. Bankadan kredi alnmas 80.000.00080.000.000-

320.Satclar Hs.: letmenin faaliyet konusu ile ilgili her trl mal almlarndan kaynaklanan senetsiz borlarn takip edildii hesaptr. Vadesi bir yla kadar olan veresiye borlar 320.Satclar Hs.nda , vadesi bir yldan fazla olan veresiye borlar 420. Uzun Vadeli Satclar Hs.nda takip edilir. Satcya bor meydana geldiinde hesaba Alacak, bor, nakit, ek, senet ile dendiinde hesaba Bor kaydedilir. Hesabn alacak kalan satcya olan veresiye borcu gsterir.

NOT: Satcdan alnan mal iade edildiinde al deeri ile 153. Ticari Mallar Hs.na Alacak kaydedilir. rnek: 16.04.2001de satc Osman Naziden 50.000.000 TL.lk mal alnyor. 10.000.000 TL.s nakit kalan veresiye olarak alnyor. -18.04.2001de 3.000.000 TL.lk mal iade ediliyor. -25.04.2001de Osman Nazike 12.000.000 TL.lk bor bankadaki hesaptan deniyor. 153. TCAR MALLAR HS: 100. KASA HS. 320. SATICILAR HS. Veresiye mal alnmas 320. SATICILAR HS. 153. TCAR MALLAR HS: Mal iadesi 320. SATICILAR HS. 102. BANKALAR HS. Borcun bir blmnn denmesi 50.000.00010.000.00045.000.000-

3.000.0003.000.000 12.000.00012.000.000-

321. Bor Senetleri Hs: letmenin faaliyet konusu ile ilgili olarak ald mal ve hizmetler karlnda deyecei senetli borlar bu hesapta izlenir. Vadesi bir yla kadar olan bor ksa vadeli 321. Bor Senetleri Hs.nda , vadesi bir yldan fazla olan bor uzun vadeli 421. Bor Senetleri Hs.nda takip edilir. Meydana gelen senetli borlar bu hesaba Alacak, denmesi halinde hesaba Bor kaydedilir. Hesabn alacak kalan iletmenin senetli borlarn gsterir. rnek: 01.04.2001de iletme 40.000.000 TL.lk mal satn alyor. Bedelin 5.000.000 TL.sini nakit, 15.000.000 TL.sini bir ay vadeli senet, kalan ise on ay vadeli senet ile dyor. -153. TCAR MALLAR HS: -191 ND KDV 100. KASA HS. 321. BOR SENETLER HS. 421.BOR SENETLER HS. Mal alm 34.188.034 5.811.966 5.000.00015.000.00020.000.000-

2. Envanter lemleri ve Kaytlar Banka Kredileri ile ilgili olarak aylk mali rapor dzenleyen iletmelerde ay sonu, yllk mali rapor dzenleyen iletmelerde de yl sonu itibariyle aadaki envanter ilemleri yaplr: rnek: Ak kredi kullanlan Pamuk banktan alnan yl sonu hesap zetinde hesaba 1.500.000TL faiz, fon ve vergi hesaplanp kaydedildii grlyor.

797 FNANSMAN GDER300 BANKA KREDLER HS

1.500.000.1.500.000

01.Trk Paral Krediler 02.Ak Krediler 15.Pamuk bank

1. HAFTA

G. Ticari Borlar 1. Senetli Borlar a. Deerleme letmenin faaliyet konusu ile ilgili her trl mal ve hizmet almlarndan kaynaklanan senede balanm ticari borlarnn izlendii hesaptr. Ortaklar, ana kurulu , itiraklar ve bal ortaklklara olan senetli ticari borlar bilano dipnotlarnda gsterilmesi gerekir. 320.Satclar Hs: letmenin faaliyet konusu ile ilgili her trl mal almlarndan kaynaklanan senetsiz borlarn takip edildii hesaptr. Vadesi bir yla kadar olan veresiye borlar 320.Satclar Hs.nda , vadesi bir yldan fazla olan veresiye borlar 420. Uzun Vadeli Satclar Hs.nda takip edilir. Satcya bor meydana geldiinde hesaba Alacak, bor, nakit, ek, senet ile dendiinde hesaba Bor kaydedilir. Hesabna alacak kalan satcya olan veresiye borcu gsterir. NOT: Satcdan alnan mal iade edildiinde al deeri ile 153. Ticari Mallar Hs.na Alacak kaydedilir. rnek: 10.04.2001de satc Niyazi Ballmdan 35.000.000 TL.lk mal almtr.. 20.000.000 TL.s nakit kalan veresiye denmitir. 18.04.2001de 3.000.000 TL.lk mal iade ediliyor. -25.04.2001de Kamil Karaya 12.000.000 TL.lk bor bankadaki hesaptan deniyor.

10 / 04/2001 153. TCAR MALLAR HS: 191 ND.KDV 100. KASA HS. 320. SATICILAR HS. Mal Alm

35.000.0005.950.00020.000.000.20.950.000-

18 / 04/2001 320. SATICILAR HS. 153. TCAR MALLAR HS: Mal iadesi 25 / 04 /2001 320. SATICILAR HS. 102. BANKALAR HS. Borcun bir blmnn denmesi

3.000.0003.000.000 12.000.00012.000.000-

321. Bor Senetleri Hs.: letmenin faaliyet konusu ile ilgili olarak ald mal ve hizmetler karlnda deyecei senetli borlar bu hesapta izlenir. Vadesi bir yla kadar olan bor ksa vadeli 321. Bor Senetleri Hs.nda , vadesi bir yldan fazla olan bor uzun vadeli 421. Bor Senetleri Hs.nda takip edilir. Meydana gelen senetli borlar bu hesaba Alacak, denmesi halinde hesaba Bor kaydedilir. Hesabn alacak kalan iletmenin senetli borlarn gsterir. rnek: 01.03.2001de iletme 40.000.000 TL.lk mal satn alyor. Bedelin 10.000.000 TL.sn nakit, 10.000.000 TL.sn bir ay vadeli senet, kalan ise on be ay vadeli senet ile dyor. 01 / 03 /2001 -153. TCAR MALLAR HS: 191 ND.KDV 100. KASA HS. 321. BOR SENETLER HS. 421.BOR SENETLER HS. Mal alm

40.000.0006.800.00010.000.00010.000.00026.800.000-

b. Envanter lemleri ve Kaytlar

Ksa ve uzun vadeli yabanc kaynaklar grubunda yer alan bor senetlerini bilano tarihindeki geree uygun deerleri ile gsterebilmek iin reeskont ilemleri yaplmaldr eklinde ifade edilen genel kabul grm muhasebe ilkesi uyarnca iletmenin borlusu bulunduu senetleri bilano gnndeki pein deerleri ile yazl deerleri arasndaki fark gereklememi gider olarak gelecek dneme aktarmak zere reeskont ilemlerine tabii tutulur. rnek: Bor senetlerinin tutarlar ve vadeleri aadaki gibidir. Deerlemede uygulanan faiz oran %60tr. Vade 20 Ocak 15 ubat 22 ubat 03 Mart Tutar 80.000.000 60.000.000 250.000.000 150.000.000

322 BOR SENETLER REESKONTU HS 01Trk Paral Senetler Reeskontu 647 REESKONT FAZ GEL. HS

45.235.61645.235.616-

2. Senetsiz Borlar letmenin faaliyet konusuyla ilgili her trl mal ve hizmet almlarndan kaynaklanan senetsiz borlarn izlendii hesaptr. a. Deerleme Satclara olan Trk paras ,borlar mukayyet deeri ile deerlenir.(V.U.K. md.281) Yabanc paral borlar ise bilano gnndeki kur ile deerlendirilerek tutarlar bilano gn deerine getirilir. ( V.U.K. md.280) b. Envanter lemleri ve Kaytlar Satclar ile mutabakat salanarak kaytlarda grlen bor miktarnn doruluu salanr. rnek: 10.03.2001de satcdan 30.000.000 mal alnyor 15.000.000 TL si nakit kalan geri kalan ise veresiye alnyor.

153 TCAR MALLAR HS 191 ND.KDV 100 KASA HS 320 SATICILAR HS

30.000.0005.100.00015.000.00015.000.000-

H. zsermaye 1. Sermaye Sermaye ikiye ayrlr. denmemi sermaye ve sermaye yedekleri olarak. 2. Kr Yedekleri Kar yedekleri net karn; z sermaye yapsn salam tutmak, ileminin devamlln, gelimesini ve ortaklar ile alacakllarn haklarnn korunmasn salamak ve z sermayede faaliyet sonunda doabilecek azallar karlamak amac ile datlmayarak iletmede al konulan ksmdr. Kar yedekleri e ayrlr: 1. Yasal yedekler 2. Stat yedekleri 3. Olaanst yedekler 3. Gemi Yl Kr Faaliyet dnemi karla kapanrsa z sermaye artar. Tek dzen hesap plannda iletmenin faaliyet dnemi sonucunda ulat net kar veya zarar gstermek zere iki hesapl bir grup oluturulmutur. 4. Gemi Yl Zarar Faaliyet dnemi zararla kapanrsa sermaye azalr. Tek dzen hesap plannda iletmenin faaliyet dnemi sonucunda ulat net kar veya zarar gstermek zere iki hesapl bir grup oluturulmutur.

2. HAFTA

I. Mali Tablolarn Hazrlanmas

3. HAFTA

. irketler Muhasebesi 1. irketlerin Snflandrlmas irketin Tanm: Kiilerin sermaye, emek ve bilgilerini kr amacyla bir araya getirerek oluturduklar ekonomik ve teknik kurululara RKET denir. irketlerin Ortak zellikleri: -Ortak says en az iki kii olmaldr. -Ortak bir ama iin kurulmaldr. -Ortak amaca ulamak iin szleme yaplmaldr. -Sz konusu amaca ulamak iin para, mal, emek, ticari itibar sermaye olarak konulmaldr. irketlerin Snflandrlmas: 1) Ticaret irketleri * ahs irketleri -Kollektif irketler -Adi Komandit irketler * Sermaye irketleri

-Anonim irketler -Sermayesi Paylara Blnm Komandit irketler -Limitet irketler 2) Dier irketler * Kooperatifler * Adi irketler a. ahs irketlerinin Genel zellikleri 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12) Ortaklar gerek kiilerdir. Ortaklar snrsz sorumlu olup irketin borlarndan dolay tm varlklaryla sorumludurlar. Kiisel emek ve ticari itibar sermaye olarak konulabilir (Komanditer ortak dnda). irket szlemeleri ancak ortaklarn oybirliiyle deiebilir. Yalnz ticari iletme iletmek amacyla kurulabilir. Sermaye paylara blnmemitir. Her ortan ynetim temsil ve denetim hakk vardr. Her ortan eit oy hakk vardr. irket vergi mkellefi deildir. irketin ortaklar gelir vergisi mkellefidir. T.T.K. hkmlerine gre yedek ake ayrmak zorunda deillerdir. Ticaret unvannda ortaklardan en az birinin adnn yer almas zorunludur. Yalnz tescil ve ilanla kurulurlar.

b. Sermaye irketlerinin Genel zellikleri 1) Ortaklar gerek ve tzel kii olabilirler. 2) Ortaklarn sorumluluu sadece irkete koymay taahht ettikleri sermaye ile snrlandrlmtr. 3) Kiisel emek ve ticari itibar sermaye olarak konulamaz. 4) irket szlemesi oy okluu ile deitirilebilir. 5) Her trl iktisadi ama ve konu iin kurulabilir. 6) Sermaye paylara blnmtr. 7) Ynetim temsil ve denetim yetkilileri irketin belirli organlarna aittir. 8) Oy hakk, ortan irketteki sermaye pay ile orantldr. 9) irket kurumlar vergisi mkellefidir. 10) T.T.K. hkmleri uyarnca yedek ake ayrmak zorundadrlar (Sermayesi paylara blnm komandit irket dnda). 11) Ticaret unvannda ortaklardan birinin adnn yer almas zorunlu deildir. 12) Ticaret Bakanlnn izni alndktan sonra tescil ve ilanla kurulurlar ( Sermayesi paylara blnm komandit irket dnda ).

1-KOLLEKTF RKETLER Tanm: Ticari bir iletmeyi bir ticaret unvan altnda iletmek amacyla gerek kiiler arasnda kurulan ve ortaklarn sorumluluu irketin borlarna kar snrlandrlmam olan irkete Kollektif irket Denir. zellikleri:

a) Koll. ti.ler Ticari bir iletmeyi iletmek amacyla kurulurlar. b) Koll. ti.in bir ticaret unvan olmaldr (Ortaklardan en az birinin ad, soyad ve irket trn gsterir ekilde olmaldr). c) Koll. ti. en az iki gerek kiinin ortakl ile kurulur. d) Koll. ti. ortaklar irketin bor ve taahhtlerinden btn mal varlyla sorumludurlar. e) Koll. ti. tzel kiilie sahiptir. a. Kurulu Sreci: En az iki gerek kiinin bir araya gelerek irket szlemesinin hazrlanmas ve szlemenin (Ticaret Sicili Gazetesinde) tescil ve ilan ile resmi nitelik kazanr. irket szlemesinde ortaklarn ad, soyad, ikamet ve uyruklar, irketin kollektif olduu, irketin ticaret unvan ve merkezi, ortakln konusu, ne kadar sermaye koyduklar, temsil yetkisi. Ayrca ortaklar Ticaret Kanununun emredici hkmlerine aykr olmamak artyla irket szlemesine diledikleri kaytlar, aklamalar koyabilirler. Szlemenin yazl olarak hazrlanmas gerekir. Koll. ti. ticaret sicili gazetesinde ilan edildii tarihte kurulmu olur. irket kurulduktan sonra u kurululara da bildirimde bulunmak zorundadr; Vergi Dairesi, S.S.K., Blge alma Mdrl, Ba-Kur, Ticaret Odas, Belediye. Ayrca her ortan vergi dairesine bildirimde bulunmas gerekir. b. Ana szlemenin hazrlanmas irketin yazl szlemesinde aadaki hususlarn bulunmas zorunludur; 1 Ortaklarn ad ve soyadlaryla, ikametgahlar ve tabiiyetleri, 2- irketin kollektif irket olduu, 3 -irketin ticaret unvan ve merkezi, 4- irketin faaliyet konusu, 5- irketin sermayesi ve her ortan sermaye pay ile bu paylarn ne zaman ve nasl denecei, 6- irketi temsile yetkili olanlarn ad ve soyadlar; bunlarn yalnz bana m yoksa birlikte mi imza koymaya yetkili olduklar belirtilir. Eer szlemede bu hususlarn herhangi biri eksik ise irket, adi irket olarak kabul edilir. Koll. ti.in kuruluunda ticaret siciline bir dileke ile bavurulur. Bu dilekeye aadaki belgeler eklenir: 1- ki adet irket szlemesi, 2- Ticaret durum tasdiknamesi, 3- Ortaklarn nfus czdan suretleri, 4- Ortaklarn imza sirkleri, 5- Ortaklarn medeni haklar kullanma ehliyetine ilikin belgelerden oluur. Muhasebe Uygulamalar: T.T.K. ve Vergi Usul Kanunu hkmlerine gre tutulmas gereken defterler unlardr; gnlk kasa defteri, yevmiye defteri, byk defter, envanter defteri ve kambiyo senetleri defteridir.

Kollektif irketin kuruluu iki aamada olumaktadr; 1- Ortaklarn sermaye taahhdnde bulunmalar, 2- Ortaklarn sermaye taahhdn yerine getirmeleri. rnek: Haluk Nur ve Ortaklar bir Koll. ti. kurmaya karar veriyorlar. irketin kuruluuyla ilgili btn ilemleri tamamlayp irketi tescil ve ilan ederek ilemlere balyorlar. Ortak Haluk Nur 200.000.000 TL. nakit, 80.000.000 TL.lk hisse senedi, 120.000.000 TL.lk ticari mal, 100.000.000 TL.lk bono ortak mer Usta 200.000.000 TL. nakit, 100.000.000 TL. demirba, 150.000.000 TL. alacak senedi, 50.000.000 TL. bono. -Taahhtler kurulu aamasnda yerine getirmiler. istenen; -Yevmiye kaydn yapnz, Haluk Nur ve Ortaklar Koll. ti.nin al bilanosunu dzenleyiniz.

501. DENMEM SER . HS. Haluk Nur 500.000.000mer Usta 500.000.000500. SERMAYE HS. Ortaklarn sermaye taahhtleri

1.000.000.0001.000.000.000-

100. KASA HS. 110. HSSE SENETLER HS. 111. Z. KES. TAH. SNT . ve BONO. HS. 153. TCAR MALLAR HS. 501. DENMEM SER . HS. Haluk Nurun sermaye taahhdnn bir blmn yerine getirmesi

200.000.00080.000.000100.000.000120.000.000500.000.000-

100. KASA HS. 200.000.000111. Z. KES. TAH. SENET ve BONO. HS. 50.000.000121. ALACAK SENETLER HS. 150.000.000255. DEMRBALAR HS. 100.000.000501. DEN. SERMAYE HS. mer Ustann sermaye taahhdnn bir blmn yerine getirmesi .............LETMES ../../200.. AILI BLANOSU Varlk 1. DNEN VARLIKLAR 10.Hazr Deerler 200.000.000Kasa 200.000.00011.Menkul Kymetler 230.000.000Hisse Senetleri 80.000.000.K.T.S.ve Bono. 150.000.000-

500.000.000-

Kaynak 5. Z KAYNAKLAR 50. denmi Sermaye1.000.000.000Sermaye 1.000.000.000-

12.Ticari Alacaklar 150.000.000Alacak Senetleri 150.000.00015.Stoklar 120.000.000Ticari Mallar 120.000.0002. DURAN VARLIKLAR 25.Maddi Duran Varlklar 100.000.000Demirbalar 100.000.000-

1.000.000.000

1.000.000.000

d. Sermaye Deiiklikleri ve Muhasebeletirilmesi: Kollektif irketlerde sermayenin arttrlmas veya azaltlmas szlemeyle tespit edilmi irket sermayesinde deiiklik yapacandan szlemedede ayn deiikliin yaplmas hukuki bir zorunluluktur. Bu deiikliklerin oy birlii ile alnan karar sonucunda gereklemesi gerekir. Sermaye Arttrlmas: 1) Ortaklar sermaye paylarn arttrrlar. 2) Ayrlan yedek akeleri sermayeye ekleyebilirler. 3) Ortaklar irketteki kr paylarnn sermayeye eklenmesine karar verebilirler. 4) irkete yeni ortak ya da ortaklar alabilirler. 5) irket baka bir irketle birleebilir. Ortaklar Sermaye Paylarn Arttrrlar: irketin sermayesinin yeterli olmad durumlarda irket ortaklar oy birlii ile alacaklar kararla irket sermayesini arttrabilirler. rnek: AHMET MOL ve Orta Koll. ti. 600.000.000 TL. olan sermayesini 1.000.000.000 TL.ya arttrmaya karar vermilerdir. Ortak Hakan Peker 400.000.000 TL. olan sermayesini 600.000.000 TL.ya kartm ve sermaye taahhdn ek ile demitir. Ortak Mehtap zgr 200.000.000 TL. olan sermayesini 400.000.000 TL.ya karm aradaki fark bankadaki hesaba yatrmtr. Yevmiye kaydn yapnz. ____________ / ________________ 501. DENMEM SERMAYE HS. Hakan Peker 200.000.000Mehtap zgr 200.000.000500. SERMAYE HS. Ortaklarn sermaye arttrma taahhtleri ______________ / ________________ 101. ALINAN EKLER HS. 501. DENMEM SER. HS. Mehtap zgrn serm. arttrma taahh. yerine getirmesi. ______________ / ________________ 102. BANKALAR HS. 501. DENMEM SER. HS. 400.000.000400.000.000200.000.000200.000.000-

200.000.000200.000.000-

Hakan Peker sermaye arttrma tahahtn. yerine getirmesi. _____________ / __________________ rnek: AHMET SARI Orta Koll. ti.nin stat yedekleri 300.000.000 TL.dr. Ortaklarn sermaye paylar eittir. Ortaklar stat yedeklerini sermayeye ekleyerek sermaye arttrmaya karar vermiler. Bununla ilgili yasal ilemler tamamlanmtr. Yevmiye kaydn yapnz. _______________ / ____________________ 541. STAT YEDEKLER HS. 331. ORTAKLARA BOR. HS. Yedek akelerin ortaklara datlmas _______________/ _____________________ 300.000.000300.000.000-

/ 501. DENMEM SERMAYE HS. Kerim Tekin 150.000.000Nee Kuru 150.000.000500. SERMAYE HS. Kerim Tekin 150.000.000Nee Kuru 150.000.000Ortaklarn serm. arttrma taahh.bulunmas ______________/ ______________________ 331. ORTAKLARA BORLAR HS. K. Tekin 150.000.000N. Kuru 150.000.000501. DENMEM SERMAYE HS. K. Tekin 150.000.000N. Kuru 150.000.000 Sermaye taahh. yerine getirilmesi. _______________ / ____________________

300.000.000300.000.000-

300.000.000300.000.000-

irkete Yeni Ortaklarn Alnmas: irket sermaye miktarn arttrabilmek iin irkete yeni ortak veya ortaklar alnabilirler. rnek: enol akn ve Ortaklar Koll. ti.nin satc Dursun Drste 500.000.000 TL.lk senetli borcu bulunmaktadr. irket borcunu demekte zorluk ektii iin Dursun Drst ortak olarak almaya oy birlii ile karar vermi, gerekli yasal ilemler tamamlanmtr.

501. DENMEM SERMAYE HS. Dursun Drst

500.000.000-

500. SERMAYE HS. Dursun drst Yeni ortan sermaye taahh. bulunmas 321. BOR SENETLER HS. Dursun Drst 501. DENMEM SER . HS. Sermaye taahhdnn yerine getirilmesi. 500.000.000-

500.000.000-

500.000.000-

Sermaye Azaltlmas 1)Sermayenin i hacmine gre fazla olmas. 2)Ortak ya da ortaklarn irketten kmas. 3)irketin zarar etmesi. Sermayenin Hacmine Gre Fazla Olmas: Bu durumda ortaklar sermaye paylarn azaltabilirler. rnek: Meral Meneke ve Ortaklar Koll. ti. oy birlii ile aldklar kararla irket sermayesini 1.000.000.000 TL.dan 800.000.000 TL.ya indirmeye karar vermilerdir. deme ortaklara bankadaki hesaptan yaplmtr. Yevmiye kaydn yapnz.

500. SERMAYE HS. 200.000.000M.Meneke 100.000.000U.Uur 100.000.000331. ORTAKLARA BORLAR HS. M.Meneke 100.000.000U.Uur 100.000.000Ortaklarn sermaye paylarn azaltmalar 331. ORTAKLARA BORLAR HS. 102 BANKALAR HS. Ortaklara olan borcun denmesi 200.000.000-

200.000.000-

200.000.000-

Ortan irketten Ayrlmas: Koll. ti.lerde ortaklardan birinin ya da birkann kanun hkmleriyle ya da kendi istekleriyle irketten ayrlmalar durumunda sermaye azaltlmas yoluna gidilebilir. rnek: Cemil Cem ve Ortaklar Koll. ti.nin ortaklarndan Cemal Cengiz irketten ayrlmaya karar vermitir. Gerekli yasal ilemler tamamlanp ortan sermaye pay olan 300.000.000 TL. tutaryla sermaye azaltlmas yoluna gidilmitir. Ortaa sermaye pay bankadaki hesaptan denmitir. stenen; -Sermaye azaltma kaydn -Ortaa olan borcun deme kaydn yapnz.

500. SERMAYE HS. 300.000.000Cemal Cengiz 331. ORTAKLARA BORLAR HS. Cemal Cengiz Ortan irketten ayrlmas. 331. ORTAKLARA BORLAR HS. Cemal Cengiz 102 BANKALAR HS. Ortaa olan borcun denmesi 300.000.000-

300.000.000-

300.000.000-

Zararn Sermaye le Karlanmas: irketin szleme hkmlerine gre ya da ortaklarn oy birlii karar ile zara sermaye azaltlmas ile karlanabilir.

rnek: Okan Boran ve Kardei Koll. ti.nin 1996 yl zarar 120.000.000 TL.dr. Ortaklar oy birlii ile aldklar kararla bu zarar sermaye paylarn azaltarak karlayacaklardr. Ortaklarn sermaye paylar eittir. stenen; -Meydana gelen zarar ortaklara datn, Zarar pay kadar sermayeyi azaltn.

131. ORTAKLARDAN ALACAKLAR HS. O.Boran 60.000.000H.Boran 60.000.000580. GEM YILLAR ZARARI HS. Zararn ortaklara.datlmas. 500. SERMAYE HS. O.Boran 60.000.000H.Boran 60.000.000131. ORTAKLARDAN ALACAK. HS Ortaklarn azaltlan sermaye paylar.

120.000.000120.000.000120.000.000120.000.000-

Koll. ti.lerde Krn-Zararn Datlmas: letme faaliyetleri sonucu elde edilen kr z sermayede art yaratr. Bu da ortaklarn varlklar zerindeki haklarn arttrr. Dnem sonunda irket zarar ettiyse z sermayede azal olur ve ortaklarn varlklar zerindeki haklarn azaltr. c. Krn Datlmas: Krn Ortaklar Arasnda Eit Olarak Datlmas: Ortaklarn sermaye paylar eit ise krda eit olarak datlr.

rnek: Kadri Keder ve Kardeleri Koll. ti.nin sermayesi 600.000.000 TL.dr. irket 1996 yl sonunda 80.000.000 TL. kr elde etmitir. Ortaklarn sermaye paylar eittir. stenen; 1) Kr ortaklara datn, 2) irketin ortana olan borlar bankadan dendiine gre yevmiye kaydn yapnz. 570. GEM YILLAR KRI HS. 331. ORTAKLARA BORLAR HS. K.Keder 40.000.000E.Keder 40.000.0001996 Yl krnn ortaklara.datlmas. 331. ORTAKLARA BORLAR HS. K.Keder 40.000.000E.Keder 40.000.000102. BANKALAR HS. Ortaklara olan borcun denmesi. 80.000.00080.000.000-

80.000.00080.000.000-

Krn Sermaye Pay le Orantl Olarak Datlmas: Ortaklarn sermaye paylar birbirinden farklysa o zaman kr ortaklara sermaye pat ile orantl olarak datlr. rnek: Fahri Fener ve Ortaklara Koll. ti. sermayesi 800.000.000 TL.dr. irket 1996 yl sonunda 200.000.000 TL. kr elde etmitir. Bu kr ortaklara iletme eki ile denmitir. Ortak Fahri Fener sermaye pay 400.000.000 TL., ortak Nur Onur sermaye pay 500.000.000 TL., ortak Serdar ener sermaye pay 100.000.000 TL.dr. stenen; 1) Ortaklarn sermaye paylarna gre kr datn, 2) irketin ortaa olan borcunun deme kaydn yapnz. Semaye pay/irket sermayesi X kr F.Fene:400.000.000/800.000.000=0,50x200.000.000=100.000.000N.Onur:300.000.000/800.000.000=0,38x200.000.000= 76.000.000S.ener:100.000.000/800.000.000=0,12x200.000.000= 24.000.000-

570. GEM YILLAR KRI HS. 331. ORTAKLARA BORLAR HS. 200.000.000F.Fener 100.000.000N.Onur 76.000.000S.ener 24.000.0001996 Yl krnn ortaklara.datlmas. 331. ORTAKLARA BORLAR HS. F.Fener 100.000.000N.Onur 76.000.000S.ener 24.000.000-

200.000.000-

80.000.000-

103. VERLEN EKLER HS. 80.000.000Ortaklara olan borcun denmesi.

Krn, Ortaklarn Sermaye Paylarna Belli Bir Oran (Kr Pay) Uygulandktan Sonra Kalan Krn Datlmas: Koll. ti. ortaklar sermaye olarak maddi deerler dnda emeklerini ve ticari itibarlarn koyabilirler. Bu durumda kr datlrken belli bir kr pay btn ortaklar iin uygulanr. Sonra kalan kr ortaklara sermayeleri orannda datlr. rnek: Temel Tembel ve Ortaklar Koll. ti.nin sermayesi 800.000.000 TL.dr. irket szlemesine gre kr datmnda nce %15 kr pay uygulanacak bu tutar toplam krdan dldkten sonra kalan pay ortaklara eit olarak datlacaktr. Ortaklarn sermaye paylar ortak Temel Tembel 500.000.000 TL., ortak ar alkan 300.000.000 TL., ortak Osman Ortada sermaye olarak emeini koymutur. stenen; 1) Ortaklarn kr paylarn hesaplayn, 2) Dnem krn ortaklara datn, 3) letme ortaklarna borcunu nakit olarak demitir. Muhasebe kaytlarn yapnz.

Ortaklarn Kr Paylar T.Tembel 500.000.000x0,15=75.000.000+60.000.000=135.000.000.alkan 300.000.000x0,15=45.000.000+60.000.000=105.000.000O.Orta 60.000.000120.000.000irketin kr 300.000.000-120.000.000=180.000.000-TL. 180.000.000/3=60.000.000-(Buradaki 3 ortak saysn gstermektedir.)

570. GEM YILLAR KRI HS. 331. ORTAKLARA BORLAR HS. T.Tembel 135.000.000.alkan 105.000.000O.Orta 60.000.0001996 Yl krnn ortaklara.datlmas. 331. ORTAKLARA BORLAR HS. T.Tembel 135.000.000.alkan 105.000.000O.Orta 60.000.000100. KASA HS. Ortaklara olan borcun denmesi.

300.000.000300.000.000-

300.000.000-

300.000.000-

f . Zararn Datlmas:

Koll. ti. zarar ettiyse bu zarar; 1) Ortaklarn zarar paylarn irkete demeleriyle, 2) Ortaklarn zarar kadar sermaye paylarn azaltmalaryla karlanabilir. Ortaklar Zarar Eit Olarak Karlayabilir: Ortaklarn sermaye paylar eit ise zararda eit olarak karlanr. rnek: Ahmet Ar ve Ortaklar Koll. ti. 1996 ylnda 80.000.000 TL. zarar yapmtr. Ortaklarn sermaye paylar eittir. Oy birliiyle alnan karara gre zarar irkete nakit olarak denerek karlanacaktr. stenen; 1) Zarar ortaklara datn, 2) Ortaklardan alaca tahsil edin.

131. ORTAKLARDAN ALACAKLAR HS. A.Ar 40.000.000S.Selvi 40.000.000580. GEM YILLAR ZARARI HS. 1996 Yl zararnn ortaklara.datlmas. 100. KASA HS. 131. ORTAKLARDAN ALACAK: HS. A.Ar 40.000.000S.Selvi 40.000.000Ortaklardan olan.alacan tahsili

80.000.00080.000.00080.000.00080.000.000-

Ortaklar Zarar Sermaye Paylarna Gre Karlayabilirler: Yaplan zarar ortaklarn sermaye paylar orantlanarak ortaklara datlr. rnek: ortakl X Koll. ti. sermayesi 800.000.000 TL.dr. irket 1996 ylnda 150.000.000 TL. zarar yapmtr. Oy birlii ile alnan karara gre karlanacak ve zarar kadar ortaklar sermaye paylarn azaltacaklardr. Ortaklarn sermaye paylar yledir; 1.ortak 400.000.000-TL. 2.ortak 300.000.000-TL. 3.ortak 100.000.000-TL. stenen; 1) Zarar ortaklara datn, 2) Yaplan zarar kadar sermaye paylarn azaltn. 1.ortak:400.000.000/800.000.000=0,50x150.000.000=75.000.0002.ortak:300.000.000/800.000.000=0,38x150.000.000=57.000.000-

3.ortak:100.000.000/800.000.000=0,12x150.000.000=18.000.000131. ORTAKLARDAN ALACAKLAR HS. 1.ortak 75.000.0002.ortak 57.000.0003.ortak 18.000.000580. GEM YILLAR ZARARI HS. 1996 Yl zararnn ortaklara.datlmas. 150.000.000-

150.000.000-

500. SERMAYE HS. 150.000.0001.ortak 75.000.0002.ortak 57.000.0003.ortak 18.000.000131. ORTAKLARDAN ALACAK. HS. 1.ortak 75.000.0002.ortak 57.000.0003.ortak 18.000.000Ortaklardan olan.alacan tahsili

150.000.000-

g. Tasfiye lemleri: irketin kurulu amacna ulamas veya bu amaca ulamasnn mmkn olmamas durumunda irket faaliyetine son verebilir. Bu sona erme dalma veya datma eklinde olabilir. irket szlemesinde fesih ile ilgili bir madde varsa ortaklarn oy birlii karar ile irketin feshi istenebilir. Buna radi Fesih denir. irketin iflas, irketin baka bir irketle birlemesi, ortaklk sresinin bitmesi, ortaklardan birinin iflas ya da lmesi, ortak saysnn ikinin altna dmesi, irketin amacna ulamamas veya ulamasnn mmkn olmamas durumunda irketin sona ermesine radi Olmayan Fesih denir. Bunlarn dnda Koll. ti. mahkeme karar ile fesih olabilir. irket szlemesinde tasfiye ile ilgili hkm yoksa T.T.K. hkmleri uygulanr. Ortaklar oy birlii ile alacaklar karara gre ortaklardan birini ya da dardan birini veya Ticaret Mahkemesinin tayin ettii birini Tasfiye Memuru olarak atar. Tasfiye memuru irketin yararna olacak ekilde ilemleri en ksa zamanda bitirmekle ykmldr. Tasfiye ilemleri srasnda ortaklarn oy birlii ile aldklar kararlara uymak zorundadr. Tasfiye ilemlerine balayan irketin ticaret nvanna Tasfiye Halindedir: ibaresi eklenir. Tasfiye lemleri:a) Tasfiye memuru tasfiye halindeki irketin mal ve haklarnn korunmas iin gereken tedbirleri almak, en ksa zamanda tasfiyeyi sonulandrmak durumundadr,

b) Tasfiye balamadan nce, irketin finansal durumunu gsteren balang envanteri ve bilanosunu dzenlemek, c) irketin sonuca balanmam ilemlerini tamamlamak, d) irketin alacaklarn tahsil etmek (Vadesi gelmemi alacaklar iskontolu tutar zerinden tahsil olunur). e) irketin mallarn paraya evirir (Menkuller pazarlk ve ak arttrma ile, gayri menkuller ak arttrma ile satlr. Ortaklar, oy birlii ile karar vermedike mallar toptan satlamaz). f) Tasfiye srasnda elde edilen paralarn 1.000.000 TL.dan fazlas Merkez Bankas ya da baka gvenilir bir bankaya yatrlmak zorundadr. g) irketin bor ve taahhtlerini yerine getirir (Borlar vadesinden nce dendii iin iskontolu tutar zerinden deme yaplr. Alacakllar bu tutar kabul etmek zorundadr). h) Tasfiye memuru, tasfiye memuru cretini muhasebeletirir.

I) Tasfiye sonunda tasfiye sonu bilanosu dzenlenir. Bilanoya gre ortaklarn irketten alacan belirler ve nakit olarak der. Paraya evrilen deerler borlar demeye yetmezse kalan borlar iin ortaklara bavurulur. ) Tasfiye ilemleri tamamlannca irketin ticaret nvannn ticaret sicilinden silinmesi iin gerekli ilemleri yapar. Tutulan muhasebe defterlerini ortaklardan birine ya da notere teslim eder.

rnek: Demir Bklmez ve Ortaklar Koll. ti. oy birlii ile fesih karar almlardr. Ortaklar bir tasfiye memuru atamlardr. Tasfiye memuru aadaki tasfiye balama bilanosunu hazrlamtr. ......LETMES ../../19.. TASFYE BALANGI BLANOSU Varlk 1. DNEN VARLIKLAR 10.Hazr Deerler Kasa Bankalar 12.Ticari Alacaklar Alclar Alacak Senetleri 15.Stoklar Ticari Mallar 2. DURAN VARLIKLAR Tatlar Demirbalar Birik.Amort. Demirbalar Tatlar 90.000.00020.000.00070.000.000360.000.000 120.000.000240.000.000850.000.000850.000.000 250.000.00050.000.000(50.000.000-) 15.000.00035.000.0001.550.000.000Tasfiye lemleri; 1.550.000.000Banka Kredileri Kaynak3. KISA VADEL YABANCI KAYNAKLAR

125.000.000-

4. UZUN VADEL YABANCI KAYNAKLAR

Satclar 70.000.000Bor Senetleri 160.000.0005. Z KAYNAKLAR Sermaye 1.200.000.000Olaanst Yedekler 75.000.000Gemi Yllar Zarar (80.000.000-)

1) Al yevmiye kayd yaplmtr. 2) Kasadaki parann tamam Garanti Bankasndaki mevduat hesabna yatrlmtr. 3) Senetsiz alacaklarn tamam 100.000.000 TL. olarak tahsil edilmitir. 4) Alacak senetlerinin tamam 210.000.000 TL. olarak tahsil edilmitir. 5) Ticari mallarn tamam oy birlii kararyla %15 KDV dahil 1.200.000.000 TL.ya satlmtr. 6) Demirbalar %15 KDV hari 40.000.000 TL.ya satlmtr. 7) Tatlar %15 KDV hari 230.000.000 TL.ya satlmtr. 8) Bankaya olan kredi borcu faizi ile birlikte 145.000.000 TL. olarak denmitir. 9) Satclara olan borcun tamam 60.000.000 TL. olarak denmitir. 10) Bor senetlerinin tamam 140.000.000 TL. olarak denmitir. 11) Tasfiye gideri olarak 20.000.000 TL. harcanmtr. 12) denmesi gereken dier deerler denmitir. 13) Tasfiye memuruna 60.000.000 TL. memur creti denmitir. 14) Olaanst yedekler, gemi yl zarar, sermaye hesaplar kapatlp deerleri ortaklara datlmtr. 15) Tasfiye sonulandrlm tasfiye sonucu ortaklar arasnda sermaye paylaryla orantl olarak datlmtr.

stenen; -Verilen bu deerler dorultusunda yevmiye kaytlarn yapnz, -Byk defter kaytlarn yapnz, -Tasfiye sonu bilanosunu dzenleyiniz, -Tasfiye sonu kaytlarn yapnz, hesaplar kapatnz. NOT: Tasfiye ilemleri srasnda denen borlarn ve tahsil edilen alacaklarn deme deerleriyle yazl deerleri arasndaki fark, tasfiye ilemleri srasnda meydana gelen gelirler ve giderler 592. Tasfiye Kr ve Zarar Hs.nda takip edilir. Hesap daha sonra kalanna gre ortaklara bor veya ortaklardan alacaklar hesabna devredilerek kapatlr.

100. KASA HS. 102. BANKALAR HS. 120. ALICILAR HS. 580. GEM YILLAR ZARARI HS. 257. BRKM AMORTSMANLAR HS. 300. BANKA KREDLER HS. 420. SATICILAR HS. 421. BOR SENETLER HS. 500. SERMAYE HS. 542. OLAANST YEDEKLER HS. Al kayd. 102. BANKALAR HS. 100. KASA HS. Kasadaki parann tamamnn bankaya yatrlmas.

20.000.00070.000.000120.000.00080.000.00050.000.000125.000.00070.000.000100.000.0001.200.000.00075.000.000 20.000.00020.000.000-

102. BANKALAR HS. 592. TASFYE KR VE ZARARI HS. 120. ALICILAR HS. Senetsiz alacaklarn tahsili. 102. BANKALAR HS. 592. TASFYE KR VE ZARARI HS. 121.ALACAK SENETLER HS. Senetli alacaklarn tahsili. 257. BRKM AMORTSMANLAR HS. 600. YURT SATILAR HS. 391. HESAPLANAN KDV. HS. Mal sat. 621. SATILAN TCAR MAL MALYET HS. 153. TCAR MALLAR HS. Mal envanteri.

100.000.00020.000.000120.000.000210.000.00030.000.000240.000.0001.200.000.0001.043.478.000156.522.000-

850.000.000850.000.000-

600. YURT SATILAR HS. 1.043.478.000621. SATILAN TCAR MAL MAL. HS. 592. TASFYE KAR VE ZARARI HS. Hesaplarn kapatlmas. 102. BANKALAR HS. 257. BRKM AMORTSMANLAR HS. 255. DEMRBALAR HS. 391. HESAPLANAN KDV. HS. 592. TASFYE KAR VE ZARARI HS. Demirba sat. 102. BANKALAR HS. 257. BRKM AMORTSMANLAR HS. 254. TAITLAR HS. 391. HESAPLANAN KDV. HS. 592. TASFYE KAR VE ZARARI HS. Tat Sat. 300. BANKA KREDLER HS. 592. TASFYE KAR VE ZARARI HS. 102. BANKALAR HS. Bankaya olan kredi borcunun ve faizinin denmesi. 420. SATICILAR HS. 102. BANKALAR HS. 592. TASFYE KAR VE ZARARI HS. 46.000.00015.000.000-

850.000.000193.478.000-

50.000.0006.000.0005.000.000264.000.00034.500.000250.000.00034.500.00015.000.000-

125.000.00020.000.000145.000.00070.000.00060.000.00010.000.000-

Satcya olan borcun denmesi. 421. BOR SENETLER HS. 102. BANKALAR HS. 592. TASFYE KR VE ZARARI HS. Senetli borcun denmesi. 592. TASFYE KR VE ZARARI HS. 102. BANKALR HS. Tasfiye gideri olan borcun denmesi. 592. TASFYE KR VE ZARARI HS. 102. BANKALAR HS. Tasfiye memuruna memur cretinin denmesi. 592. TASFYE KAR ve ZARARI HS. 331. ORTAKLARA BORLAR HS. Krn ortaklara datlmas. 160.000.000140.000.00020.000.000-

20.000.00020.000.00060.000.00060.000.0001.013.000.0001.013.000.000-

391. HESAPLANAN KDV. HS. 197.022.000360. DENECEK VERG VE FONLAR HS. lgili hesabn kapatlmas. 360. DENECEK VERG VE FONLAR HS. 102. BANKALAR HS. Verginin denmesi. 197.022.000-

197.022.000-

197.022.000-

Demirba Sat: 50.000.000 (Kaytl deer) 15.000.000 (Amortisman(-)) 35.000.000- (Bugnk kullanm deeri) 40.000.000 (Sat fiyat) 5.000.000- (Sat kr) Tat Sat: 250.000.000 (Kaytl deer) 35.000.000 (Amortisman(-)) 215.000.000-(Net deeri) 230.000.000 (Sat fiyat) Hs. 15.000.000 (Sat kr) Varlk

40.000.000x0,15=6.000.000 TL. Hesaplanan KDV. Hs.

230.000.000x0,15=34.500.000 TL. Hesaplanan KDV.

D.BKLMEZ ve ORTAKLARI KOLL. T. Tasfiye Sonu Bilanosu 5. ZKAYNAKLAR 50. DENM SERMAYE

Kaynak

1. DNEN VARLIKLAR 10. HAZIR DEERLER 1.288.478.000-

Bankalar 1.288.478.000-

Sermaye 1.200.000.000-D.Bklmez 500.000.000-E.Eilmez 400.000.000-K.Krlmaz 300.000.00054. KAR YEDEKLER Olaanst Yedekler 75.000.000 58. GEM YILLAR ZARARLARI (-) Gemi Yllar Zarar (80.000.000) 59. DNEM NET KARI (ZARARI) Tasfiye Kar ve Zarar (93.478.000)

1.288.478.000-

1.288.478.000-

Ortaklarn Sermaye Oran: D.Bklmez=500.000.000/1.200.000.000=0,42 E.Eilmez =400.000.000/1.200.000.000=0,33 K.Krlmaz =300.000.000/1.200.000.000=0,25 Bankadaki Parann Dalm: 1.288.478.000x0,42=541.160.7601.288.478.000x0,33=425.197.1401.288.478.000x0,25=322.119.500Olaanst Yedek Akenin Dalm: 75.000.000x0,42=31.500.00075.000.000x0,33=24.750.00075.000.000x0,25=18.750.000Gemi Yl Zararnn Dalm: 80.000.000x0,42=33.600.00080.000.000x0,33=26.400.00080.000.000x0,25=20.000.000Karnn Dalm: 93.478.000x0,42=39.260.76093.478.000x0,33=30.847.74093.478.000x0,25=23.369.500-

542. OLAANST YEDEKLER HS. 331. ORTAKLARA BORLAR HS. 1.ortak 31.500.0002.ortak 24.750.0003.ortak 18.750.000Yedek akenin ortaklara datlmas. 131. ORTAKLARDAN ALACAKLAR HS 1.ortak 33.600.0002.ortak 26.400.0003.