Muzeji Crne Gore

Muzeji Crne Gore

Crnogorski

Crnogorski

IzdavaMinistarstvo kulture, sporta i medija Republike Crne GorePodgorica, 2007.

Za izdavaaPredrag Sekuli, ministar

Urednici tekstaAne Kapii i Velimir Vujai

LekturaDragica Lompar

Struni konsultantMilica Marti

FotografijaLazar Pejovi (osim Kulturni centar Bar i Gospa od krpjela)

Grafiko oblikovanjeAna Mati

KoordinatorMilena Filipovi

tampaDPC, Podgorica

Tira5000 primjeraka

Ova publikacija je objavljena uz finansijsku podrku UNESCO Kancelarije u Veneciji Regionalnog biroa za nauku i kulturu u Evropi (UNESCO-BRESCE).

Upotrebljeni nazivi i prezentacija materijala u ovom tekstu ne podrazumijevaju ni na koji nain izraavanje miljenja Sekretarijata UNESCO-a u pogledu pravnog statusa bilo koje zemlje ili teritorije, grada ili podruja ni njihovih nadlenosti, niti odreivanja granica. Autor(i) su odgovorni za izbor i prezentaciju injenica sadranih u tekstu i u njemu izraenih miljenja, koja ne odraavju nuno i stavove UNESCO-a niti su za njega obavezujui.

Vodi >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> kroz muzeje >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> Crne Gore

3

Vodi kroz muzeje Crne Gore >>>>>>>>>>>>>>>>>>>Sadraj4

Uvod

JU Narodni muzej Crne Gore - CetinjeIstorijski muzej Crne Gore - CetinjeUmjetniki muzej Crne Gore - CetinjeEtnografski muzej Crne Gore - CetinjeNjegoev muzej (Biljarda) - CetinjeMuzej kralja Nikole - CetinjeCetinjski manastir - Cetinje

Prirodnjaki muzej - PodgoricaCentar savremene umjetnosti Crne Gore - Podgorica Muzeji i galerije PodgoriceMuzej Marka Miljanova na Medunu

Centar za kulturu Niki - Zaviajni muzej

Centar za kulturu, Danilovgrad - Zaviajni muzej

Pomorski muzej KotorMuzeji Kotor - Muzej grada Perasta, Lapidarijum Kotor Katedrala Sv. Tripuna - KotorGospa od krjpela - PerastCrkva Sv. Nikole - Perast

4

7111927333949

57616575

79

87

93101109117121

Vodi kroz muzeje Crne Gore >>>>>>>>>>>>>>>>>>> Sadraj 5

Zaviajni muzej i umjetnika galerija Josip Bepo Benkovi Herceg NoviManastir Savina - Herceg Novi

Centar za kulturu Tivat - Muzejska zbirka i galerija

Muzeji, galerija i biblioteka Budve

Kulturni centar Bar - Zaviajni muzej

Centar za kulturu Ulcinj - Zaviajni muzej

Manastir Piva - Pluine

Zaviajni muzej - PljevljaManastir Sv. Trojice - PljevljaHusein-paina damija - Pljevlja

Centar za djelatnosti kulture Vojislav Bulatovi Strunjo - Bijelo Polje

Polimski muzej - Berane

Zaviajni muzej - Gania kula - Roaje

Centar za kulturu Kolain - Zaviajni muzej

127133

141

145

151

159

165

173179185

191

197

203

209

6 Uvod Vodi kroz muzeje Crne Gore

Bogata kulturno-istorijska batina Crne Gore, utemeljena na tragovima mnogih civilizacija, poev od ilirske, preko grke, rimske do mletake i otomanske, svjedoi o postojanju i trajanju naeg naroda, njegovom identitetu i osobenom materijalnom i duhovnom stvaralatvu.

Poeci prikupljanja i biljeenja nacionalnog kulturnog blaga javljaju se jo za vrijeme dinastije Crnojevia. Testament ura Crnojevia, s kraja XV vijeka, jedan je od prvih svjedoanstava o sadraju i bogatstvu riznica Cetinjskog manastira, podignutog 1484. godine.Dolaskom na vlast mitropolita iz dinastije Petrovi Njego, znaajno se unapreuje uvanje kulturnih dobara. Mitropoliti, kao duhovni i svjetovni poglavari, nastavljaju da sakupljaju raznovrsne dragocjenosti: rukopisne knjige, dokumenta, raskone primjerke trofejnog oruja, vladianske odore. Stvaranje bogatih riznica e kasnije predstavljati osnovu za formiranje muzeja.

Za vrijeme vladavine mitropolita Petra I Petrovia Njegoa (1784-1830) nastaje znaajna prekretnica u stvaranju dravnih organa vlasti, pa i boljeg vrednovanja i uvanja kulturnog nasljea. U dravnoj kancelariji uvode se predmetni registri.

Dolaskom na vlast Petra II Petrovia Njegoa (1830-1851), nastaje period formiranja dravnih organa vlasti, osnivanja tamparije i prve kole. Izgradnjom Biljarde 1838. godine, stvoreni su uslovi za smjetaj arhiva, biblioteke, crkvenih relikvija i trofejnog oruja. Sala ratnih trofeja u Biljardi Orunica, predstavlja svojevrstan muzej crnogorskog ratovanja, preteu vojnog muzeja i muzejske slube u Crnoj Gori uopte.

Knjaz Nikola I Petrovi Njego (1860-1918) podigao je 1870. godine, posebnu zgradu, nazvanu Laboratorija. U njoj je jedno vrijeme radila radionica za opravku oruja i izradu municije (arsenal). U istom objektu bilo je izloeno trofejno oruje, zastave i drugi ratni mobilijar.

>>>>>>>>

7Vodi kroz muzeje Crne Gore Uvod

Zakon o Knjaevskoj Dravnoj biblioteci i Muzeju knjaz Nikola je donio 1896.godine, to predstavlja poetak institucionalnog organizovanja muzejske djelatnosti u Crnoj Gori. Muzej je posjedovao znaajan kolekciju trofejnog oruja, arheoloke, numizmatike i etnografske grae.

Nakon dugog ratnog perioda, osniva se Dravni muzej na Cetinju u nekadanjem dvoru kralja Nikole (1926). Stalna postavka Muzeja predstavlja rekonstrukciju enterijera vladarske rezidencije. Muzejski materijal svjedoi o crnogorskoj politikoj, kulturnoj i vojnoj istoriji, od srednjeg vijeka pa sve do gaenja samostalne crnogorske drave, 1918. godine.

Krajem tridesetih godina XX vijeka otvaraju se muzeji u Perastu (1937) i Kotoru (1938). Osnovu muzejskih postavki ine bogati i atraktivni fondovi iz oblasti pomorstva i pomorske trgovine.

U drugoj polovini XX vijeka osnivaju se muzeji u veini crnogorskih gradova. Znatno kasnije, osniva se Muzej u Kolainu (1983) i Roajama (1991), kao i Prirodnjaki muzej Crne Gore (1995) u Podgorici. Naalost, abljak, Pluine, Andrijevica, avnik i Plav ni do danas nemaju muzejske postavke.

Muzeji, zbirke i riznice, predstavljene u ovom Vodiu, svjedoe o skladnom suivotu na crnogorskom prostoru, na kome su se susretale, preplitale i ukrtale kulture Istoka i Zapada, to predstavlja neprocjenjivo bogatstvo istorijskog nasljea Crne Gore.

>>>>>>>>

Narodni muzej Crne Gore >>>>>>

9JU Narodni muzej Crne Gore Cetinje

10 JU Narodni muzej Crne GoreCetinje

Novice Cerovia 7, 81250 CetinjeTel. 086 23 03 10

Otvoren za posjetu svakog dana od 9h do 17h

Cijena ulaznice: 3 za svaki muzej, 1.5 za ake i studente; vezana karta je 7

Narodni muzej Crne Gore je kompleksna muzejska ustanova sastavljena od pet muzeja: Istorijski, Etnografski (sa Reljefnom kartom Crne Gore), Umjetniki, Njegoev muzej (Biljarda Njegoeva rezidencija na Cetinju i Njegoeva rodna kua na Njeguima) i Muzej kralja Nikole.

Dio ovog muzejskog kompleksa su i Biblioteko-arhivsko odjeljenje sa vie od 100 000 knjiga i preko 100 000 dokumenata, Konzervatorsko-preparatorska sluba i Dokumentaciono-matina sluba.

U okviru Narodnog muzeja razvijena je savremena dokumentaciona i kompjuterska obrada muzejskog materijala i matina sluba za sve crnogorske muzeje.

U novije vrijeme, posebna panja se poklanja izdavakoj djelatnosti, prezentaciji i valorizaciji muzejskih eksponata.

Sve jedinice Narodnog Muzeja Crne Gore (osim Njegoeve rodne kue) nalaze se u istorijskom jezgru Cetinja. U neposrednoj blizini je i Cetinjski manastir u kojem se nalazi bogata riznica.

1. Istorijski muzej

2. Etnografski muzej

3. Reljefna karta Crne Gore

4. Umjetniki muzej

5. Njegoev muzej (Biljarda)

6. Muzej kralja Nikole

7. Cetinjski manastir

11JU Narodni muzej Crne Gore Cetinje

1

7

2

3

4

5

6

Istorijski muzej Crne Gore >>>>>>

13CetinjeIstorijski muzej Crne Gore

14

Istorijski muzej Crne Gore otvoren je 1989. godine, kao najmlai u porodici cetinjskih muzeja.

Novice Cerovia 7, Vladin dom81250 CetinjeTel. 086 23 03 10


Cijena ulaznice: 3 , 1.5 za ake i studente

Cetinje Istorijski muzej Crne Gore

Ilirsko oruje

desno: Oktoih iz tamparije Boidara Vukovia Podgorianina (poetak XVI v.)

i rukopisno jevanelje (sredina XVII v.)

Nadgrobni spomenik sa predstavom boga Merkura, Duklja, II-III v. n.e.

prethodna strana: Crnogorska zastava iz bitke na Vuijem dolu, 1876.

16

Smjeten je u istorijskom zdanju Vladinog doma, sagraenog 1910. god.Njegova stalna postavka svjedoi o drutveno-ekonomskoj, politikoj, vojnoj i kulturnoj prolosti Crne Gore, od srednjeg paleolita do danas.

Njome su obuhvaene sljedee zbirke: 1. Praistorija i antika, 2. Srednji vijek, 3. XVI, XVII i XVIII vijek, 4. Stvaranje crnogorske drave (1796-1878), 5. Moderna crnogorska drava (1878-1918), 6. Crna Gora 1918-1941, 7. Drugi svjetski rat i revolucija i 8. Poslijeratni razvoj Crne Gore.

Stega - Prvi crnogorski zakonski akt iz 1796.

lijevo: Gramata ruskog cara Petra Velikog upuena Crnogorcima 1711.

Protokol o razgranienju izmeu Crne Gore i Austrije iz 1838.

Cetinje

desno: Konkordat - Ugovor Crne Gore sa Svetom Stolicom iz 1886.

Istorijski muzej Crne Gore

18

Dio muzejskog fonda je privremeno ustupljen Istorijskom muzeju na privremeno korienje od strane Centra za arheoloka istraivanja, Muzeja grada Podgorice, Polimskog muzeja iz Berana i Republikog zavoda za zatitu spomenika kulture. Ovaj fond sadri oko 1500 predmeta, oko 500 arhivalija, preko 1000 fotografija, istorijskih karata, grafikona, primjeraka arhitektonske plastike.

Raznovrsnost muzejskog materijala (oruje, zastave, odlikovanja, grbovi, peati, arheoloke, numizmatike, filatelistike, umjetnike, zbirke fotografija i sl.), zajedno sa materijalom nekadanjeg muzeja NOB-a, ini muzejsku postavku izuzetno zanimljivom i bogatom.

Istorijski muzej Crne GoreCetinje

Harpuni od jelenjeg roga, izmeu 8300-5200 p.n.e.

Kapitel sa manastira Crnojevia

Ktitorski portret dukljanskog kralja Mihaila (detalj freske) Ston, XI v.

19Istorijski muzej Crne Gore Cetinje

Muzej NOB-a je do 1960. godine bio smjeten u Biljardi. Budui da njegova ambicija nije bila da prati samo NOB, ve i razvoj revolucionarnog radnikog pokreta i drutvena zbivanja poslije Drugog svjetskog rata, odlueno je da se kao zbirka pripoji Istorijskom muzeju.

U novoj koncepciji muzeja, postavka nosi naziv Revolucionarni radniki pokret i narodnooslobodilaka borba Crne Gore.

Crnogorski zlatni novac

Peat knjaza Danila

Crnogorska starjeinska oznaka

Umjetniki muzej Crne Gore >>>>

21Umjetniki muzej Crne Gore Cetinje

22 Umjetniki muzej Crne GoreCetinje

Novice Cerovia 7, Vladin dom81250 CetinjeTel. 086 23 03 10



Umjetnika galerija je osnovana na Cetinju 1950. godine, sa zadatakom da prouava i prati razvoj likovne umjetnosti, sakuplja, uva i izlae objekte od umjetnike vrijednosti i da, odabirom djela, prui cjeloviti pregled najznaajnijih likovnih ostvarenja.

U poetku je djelovala u sastavu Dravne biblioteke, a zatim samostalno od 1952. do 1963. godine. Tada se integrie, sa ostalim muzejima na Cetinju u Opti muzej Crne Gore (Muzeji Cetinje, 1965), danas Narodni muzej Crne Gore (1992).

Umjetnika galerija prerasta u Umjetniki muzej Crne Gore tokom 70-tih godina prolog vijeka. Fond sadri oko 3000 muzejskih predmeta, meu kojima su i neka kapitalna djela savremene jugoslovenske i crnogorske likovne umjetnosti.

Raznovrstan i izuzetno vrijedan fond, koji je prezentiran u Vladinom domu, podijeljen je u deset zbirki: Zbirka kopija fresaka, Zbirka ikona, Zbirka crnogorske likovne umjetnosti,

Zbirka jugoslovenske likovne umjetnosti, Zbirka stranih autora, Zbirka Milice Sari Vukmanovi i Svetozara Vukmanovia Tempa, Zbirka karikatura, Zbirka legata i Zbirke u okviru galerije Umjetnici Jugoslavije Njegou ( likovna, primjenjena i naiva).

U stalnoj postavci Nacionalne galerije, u Vladinom domu, su Zbirke crnogorske i jugoslovenske likovne umjetnosti, Zbirka ikona i Zbirka Milice i Svetozara Vukmanovia Tempa.

Zbirka crnogorske likovne umjetnosti je najbrojnija i predstavlja panoramu crnogorskog likovnog stvaralatva. Tu su, pored baroknog slikara Tripa Kokolje, izloena platna poznatih umjetnika s kraja XIX do najnovijih likovnih ostvarenja. Zahvaljujui mecenskoj ulozi crnogorskog vladara, prva generacija mladih talenata odlazi na kolovanje u razvijene likovne centre (Napulj, Rim, Atina, Pariz, Moskva). Mada se uglavnom vezuju za ve prevaziene forme akademskog realizma (Anastas Bocari, Milo

prethodna strana: Petar Lubarda, Crnogorska brda,1950, ulje na platnu, 64x98 cm


Vrbica, Ilija obaji, Marko Breanin), pojedini umjetnici poput Pera Poeka, rodonaelnika crnogorske Moderne, oka Popovia i pira Bocaria prate tokove savremenog evropskog slikarstva (plenerizam, impresionizam). Likovno stvaralatvo prve polovine XX vijeka predstavljeno je djelima umjetnika obrazovanih u Beogradu, Rimu, Beu, Pragu, Parizu, za koje se s pravom moe rei da su dio evropske Moderne. Oni prihvataju nove likovne izraze: ekspresionizam, sezanizam, poetski realizam, intimizam i socijal-realistike tendencije (Milo Milunovi, Milo Vukovi, Mihailo Vukoti, Jovan Zonji, Petar Lubarda, Risto Stijovi, Savo Vujovi).

Milo Milunovi, Plodovi mora, 1954, tempera na platnu, 215x157 cm

Risto Stijovi, Djevojka sa pticom,1959, drvo, H-90 cm


Druga polovina XX vijeka predstavlja pravu erupciju razbuene likovnosti u kojoj umjetnici, shodno vlastitom temperamentu i izraajnim

mogunostima stvaraju osobenu ars poeticu, duboko vezanu za crnogorsko podneblje i herojsku epiku crnogorskog naroda. Meu njima treba istai Voja Stania i Dimitrija Popovia, likovne stvaraoce svjetskog renomea.

Petar Lubarda, No u Crnoj Gori,1951, ulje na platnu, 80.5x99.7 cm

Miodrag uri-Dado, Vrata ambasadora, kombinovana tehnika, 245x151x10 cm


Kao zasebne cjeline, izloena su djela Mihaila Vukotia, Mila Milunovia, Petra Lubarde, Branka Filipovia Fila i Miodraga Dada uria, dominantnih crnogorskih umjetnika, bez ijeg stvaralatva ne bi bilo mogue pratiti razvojne tokove savremenog crnogorskog likovnog stvaralatva.

Zbirka jugoslovenske umjetnosti sadri djela jugoslovenske umjetnosti XIX i XX vijeka. Predstavljena je umjetnicima koji povezuju epohu

romantizma i akademskog realizma (ura Jaki, Novak Radoni, ore Krsti, Uro Predi, Paja Jovanovi) sa radovima plenerizma i simbolizma (Vlaho Bukovac, Celestina Medovi, Marko Murat), vjesnika nove umjetnike epohe jugoslovenske Moderne. Izloena su i djela slovenakog i srpskog impresionizma (Ivan Grohar, Matija Jama, Rihard Jakopi, Milan Milovanovi, Kosta Milievi), ekspresionizma (Nadeda Petrovi, Jovan Bijeli, Petar Dobrovi, Ignjat Job, Milan

Konjevi, Sava umanovi), poetskog realizma ekspresivnog naboja (Marko elebonovi, Nedeljko Gvozdenovi, Marino Tartalje, Ivan Tabakovi). Vajari, ija djela nose snane individualne osobenosti u stilskim izrazima, od klasicizma, preko konstruktivistikog i sintetikog intimizma do asocijativnih formi, zastupljeni su u mnogo skromnijem broju (ore Jovanovi, Ivan Metrovi, Ilija Kolarevi, Petar Palaviini, Toma Rosandi, Antun Augustini, Sreten Stojanovi).

Branko Filipovi-Filo, Daleka svjetlost, 1954, kombinovana tehnika, 32x63,6 cm

Paja Jovanovi, Maevanje, ulje na platnu, 101x151 cm


Zbirka Svetozara Tempa i Milice Sari Vukmanovi je u vidu legata poklonjena Umjetnikom muzeju 1964. godine. Formirana je kao dugogodinji plod entuzijazma i ljubavi prema likovnom stvaralatvu darodavaca. Kolekcija sadri 223 eksponata (slike, grafike, skulpture, djela primjenjene umjetnosti) i prati poslijeratnu jugoslovensku umjetnost od socrealizma do najsavremenijih tokova. Zastupljena su umjetnika djela slikarskih pravaca XX vijeka: ekspresionizma (Jovan Bijeli, Stojan Aralica, Nikola Graovac, Petar Konjevi, Zora Petrovi, Lazar Lienoski), poetskog realizma i intimizma (Pea Milosavljevi, Marko elebonovi, Nikola Gvozdenovi) figurativnog geometrizma (Milan Proti, Mladen Srbinovi), enformela (Lazar Vozarevi, Vera Boikovi-Popovi, Mia Popovi), estokog ekspresionizma (Janez Bernik), lirske apstrakcije i apstraktnog ekspresionizma (Zlatko Prica, Edo Murti, Bata Mihailovi), nadrealizma (Miljenko Stani, Dimitrije Popovi). U zbirci je i manja kolekcija velikih svjetskih imena (Ogista Renoara, Salvador Dalija, Mark agala, Renata Gutuza).

Zbirku ikona u fondu Umjetnikog muzeja, po svojim stilskim i ikonografskim karakteristikama ine tri cjeline: ikone ruske provinijencije, nastale u periodu od kraja XVIII do poetka XX vijeka, italokritske ikone s kraja XVII i iz XVIII vijeka, koje su u Crnu Goru dole trgovakim i kulturnim vezama sa Zapadom i ikone domaih majstora, nastale u ikonopisnoj slikarskoj koli porodice Dimitrijevi-Rafailovii iz Boke Kotorske. Ovdje su prezentirane i slike stranih autora sa religioznom tematikom Pogubljenje Sv. Genoveve, iz XVII vijeka i Sveta porodica, rad italijanskog slikara . B. Pitonija.

U Plavoj kapeli, posebnoj odaji, izloena je ikona Bogorodica Filermska, jedna od najveih hrianskih relikvija, nastala u Jerusalimu poetkom XII vijeka. Bogorodiina riza ukraena dragim kamenjem (safirima i brilijantima), kao i oreol u obliku potkovice optoen brilijantima i rubinima, nastala je poetkom XVIII vijeka u radionici najpoznatijih petrogradskih i moskovskih zlatara i juvelira.

naredna strana:Deizis, kola porodice

Rafailovi Dimitrijevi, XIX v.

Pogubljelje Sv. Genoveve, . B. Pitoni, XVII v.


Zbirka kopije fresaka, iji je jedan dio izloen u Istorijskom muzeju, predstavlja svjedoanstvo o autentinoj ljepoti zidnog slikarstva u crnogorskim crkvama i manastirima, koje je, naalost, dobrim dijelom unitio zub vremena. I pored toga, zbirka daje znaajan doprinos sagledavanju kulturnog razvoja i drutveno-ekonomskih prilika Crne Gore od poetka XI vijeka.

Ikona Bogorodica filermska, XII v.

Etnografski muzej Crne Gore >>>>

29Etnografski muzej Crne Gore Cetinje

30 Etnografski muzej Crne GoreCetinje

Trg kralja Nikole,zgrada biveg Srpskog poslanstva81250 CetinjeTel. 086 23 03 10


Cijena ulaznice: 2 , za ake i studente 1

Etnografski muzej Crne Gore osnovan je 1951. godine u zgradi Biljarde, zajedno sa Njegoevim i Muzejom NOB-a. U tom prostoru egzistirao je sve do katastrofalnog zemljotresa 1979. godine. U njemu se batini izuzetno vrijedan materijal sa podruja Crne Gore, koji ilustruje bogatstvo materijalne i duhovne kulture narod koji ive na njenoj teritoriji. Muzej posjeduje vrijedne zbirke, koje prikazuju nain privreivanja, ishrane, kulture stanovanja, tekstilne radinosti, odijevanja, oruja, muzikih instrumenata, novca i dr. Fond sadri i djela visokih umjetnikih dometa narodnog stvaralatva, koji svjedoe o uticaju raznih kultura i stilova.

Etnografski muzej nije imao svoj izlobeni prostor od 1979. do 2002. godine, kada ga je konano dobio u zgradi biveg Srpskog poslanstva. Koncipiran je za organizovanje povremenih tematskih izlobi, kao to su krinje u Crnoj Gori, Od niti do tkanine, itd.

Kratke puke, ledenica, peanka

Torba resaa

prethodna strana: Dio crnogorskog enskog kostima (ruski pas i filigranski pojas)

31Etnografski muzej Crne Gore Cetinje

Ekspoziciju ine predmeti za svakodnevnu upotrebu: nonje, prostirke, pokrivai, torbe, ilimi, serdade i reprezentativni primjerci ipkarstva i veza. Veina izloenih predmeta predstavlja vrhunska ostvarenja narodne umjetnosti. U tekstilnoj radinosti najveu raznovrsnost i bogatstvo pruaju ilimarstvo i narodna nonja.

ilimarstvo, koje je posebno razvijeno u sjevernim krajevima Crne Gore, govori o orijentalnim uticajima na lokalno stanovnitvo. U Muzeju su izloeni razliiti tipovi narodne nonje sa prostora Crne Gore: bokeka, muslimanska, malisorska, estanska itd. Oko 150 izloenih muzejskih predmeta, uglavnom iz XIX i XX vijeka, potvruju vjekovni multietniki i multinacionalni sklad na ovim prostorima.

krinja, primorska, oslikana, XX v.

krinja skadarska, XX v.

naredna strana - lijevo:Sveana enska crnogorska nonja

naredna strana - desno:Jelek sa tokama

32 Etnografski muzej Crne GoreCetinje

33Reljefna karta Crne Gore Cetinje

Trg kralja Nikole, 81250 CetinjeTel. 086 23 03 10


Cijena ulaznice: 1

Kao sastavni dio Etnografskog muzeja Crne Gore, u dvoritu Biljarde, nalazi se paviljon u kome je smjetena Reljefna karta Crne Gore. Izraena je 1916/17. godine u toku austrougarske okupacije. Njeni autori su austrougarski oficiri, koji su eljeli da imaju bolji uvid i kontrolu nad okupiranim podrujem Crne Gore u Prvom svjetskom ratu. Topografski snimljeni reljef je razmjera

1:10 000, uraen na betonskoj podlozi sa dioramskim elementima. Budui da su je diktirale vojne potrebe, Reljefna karta Crne Gore predstavlja jedinstven spomenik te vrste u Evropi. To mu daje svojevrsnu istorijsko-dokumentarnu vrijednost i karakter djela primijenjene umjetnosti, pa je 1961. godine upisan u registar spomenika kulture Crne Gore.

Reljefna karta Crne Gore obuhvata sadanju teritoriju Republike sa okolnim podrujem. Vjeto oslikana, ona doarava udesnu raznolikost terena. U oblikovanju reljefa, pored austrijskih strunjaka razliitog profila (potpukovnici Majer i Albert, major Sickel, inenjer Miler, narednik ugar i akademski slikar Grabwinkler) i zarobljenih italijanskih oficira (slikari i kartografi), znaajnu ulogu imao je i poznati crnogorski vajar Marko Breanin. Moderna konstrukcija iznad reljefa je podignuta 1979. godine, sa hodnom linijom oko itave reljefne karte. U isto vrijeme su izvreni neophodni konzervatorsko-restauratorski zahvati.

Njegoev muzej (Biljarda) >>>>>>

35Njegoev muzej (Biljarda) Cetinje

36 Cetinje Njegoev muzej (Biljarda)

Trg kralja Nikole, Biljarda81250 CetinjeTel. 086 23 03 10



Njegoev muzej je smjeten u Biljardi, rezidenciji Petra II Petrovia Njegoa, sagraenoj 1838. godine, u neposrednoj blizini Cetinjskog manastira. Zgrada je dobila ime po bilijaru, Njegoevoj omiljenoj igri. Plan Biljarde uradio je ruski diplomata Jegor Ozereckovski.

To je jednospratna zgrada sa kamenim zidom, ograenim dvoritem i etiri kule na uglovima. U prostranom dvoritu nalazili su se bunari, pa je Biljarda imala sve odlike utvrenog zamka. Tokom vremena pretrpjela je vie radikalnih izmjena. Tek 1951. godine, povodom stogodinjice Njegoeve smrti, izvrena je rekonstrukcija kompletnog zdanja. Vraen mu je autentian izgled, osim u dijelu gdje su Austrijanci tokom Prvog svjetskog rata podigli Reljef.

Pored toga to je sluila kao rezidencija Petra II Petrovia Njegoa, knjaza Danila i kralja Nikole, u Biljardi su bile smjetene i mnoge dravne institucije.

Dio biblioteke Petra I i Petra IICrnogorska dravna kasa iz Njegoevog vremena

Karta slobodne Crne Gore (sredina XIX v.)

prethodna strana: Beko izdanje Gorskog Vijenca iz 1847.

37CetinjeNjegoev muzej (Biljarda)

U njoj je jedno vrijeme radila Njegoeva tamparija, gimnazija, bogoslovija i, vrlo kratko, Djevojaki institut. Poetkom XX vijeka u nju se smjetaju razna ministarstva. Ipak, Biljarda je prepoznatljiva po Njegou.

U njoj je stvarao svoja grandiozna djela, upravljao dravom i bio domain poznatim imenima ondanje politike i kulturne Evrope.

Danas je Biljarda mjesto gdje se moe najsnanije doivjeti u kakvom vremenu i okolnostima je stvarao najvei crnogorski pjesnik. U bilijarskoj sobi izloen je Njegoev bilijar, po kome je itavo zdanje dobilo ime.

Njegoeva biljenica i pero

August Orou, Njego s pratnjom, 1838., akvarel, 52.8x69.2 cm

Bilijarska sala (dananji izgled)

38 Njegoev muzej (Biljarda)Cetinje

Na stogodinjicu Njegoeve smrti, u Biljardi je otvoren memorijalni muzej, gdje su izloeni brojni predmeti vezani za njegovu linost i Crnu Goru tog vremena. Danas je muzejska postavka smjetena na spratu ovog zdanja, dok se prizemlje koristi za razne kulturne manifestacije.

U Biljardi su izloena najstarija izdanja Njegoevih djela, originalna pisma i biljeke vezane za njihovo nastajanje. Posebno mjesto zauzima Gorski vijenac, Njegoevo najpoznatije djelo, sa svim izdanjima iz XIX vijeka i kasnijim prevodima na strane jezike. Prostor je oplemenjen umjetnikim djelima inspirisanim Njegoevim likom, iji su autori bili poznati likovni stvaraoci: Josip Tominc, Johan Bes, Pero Poek, Ivan Metrovi, Risto Stijovi...

Korjenite reforme politikog i ekonomskog ivota, sprovedene za vrijeme Njegoeve vladavine, ilustrovane su originalnim materijalom. Izloen je dio originalnog namjetaja, vladianski ornat, stolica za odmaranje i dr. U postavci dominira bogata biblioteka u kojoj su, pored njegovih, smjetene i knjige vladike Petra I. Fond sadri knjige iz razliitih oblasti drutvenih nauka: filozofije, istorije, knjievnosti, napisanih na raznim jezicima. U posebnoj vitrini izloen je originalni rukopis Gorskog vijenca

(1847), Njegoevo zlatno pero, divit (mastionica) i nekoliko linih predmeta.

U postavci se nalazi i oruje koje je Josip Broz Tito poklonio Muzeju, u znak potovanja prema linosti i djelu velikog crnogorskog pjesnika i dravnika.

Njegoeva stolica

Johan Bes, Petar II Petrovi Njego, 1847., ulje na platnu, 128x95 cm

39Njegoeva rodna kua na Njeguima Njegui

NjeguiTel. 086 23 03 10


Cijena ulaznice: 2 ,za ake i studente 1

Njegoeva rodna kua nalazi se u Njegukom zaseoku Erakovii, uz samu cestu koja vodi od Kotora prema Cetinju. Sagradio ju je Njegoev stric Petar I, oko 1780. godine. Adaptirana je 1973. godine i ima status etnografsko - memorijalng objekta. Danas se u njoj nalaze eksponati, kojim se moe rekonstruisati nain ivota u Njegoevo doba.

Izloeni su brojni i raznorodni predmeti: umjetniki radovi, dio autentinog namjetaja i pribora za jelo, raskono oruje, djela vladika i dravnika iz kue Petrovi Njego. Centralno mjesto zauzima kameno ognjite sa posuem za spremanje hrane.

itav prostor je oplemenjen vrijednim umjetnikim radovima, koji su tematski vezani za dinastiju Petrovi Njego.

Sastavni dio ekspozicije ine razne poljoprivredne alatke, koje su se koristile za obraivanje zemljita.

Muzej kralja Nikole >>>>>>>>>>>

41Muzej kralja Nikole Cetinje

42 Muzej kralja NikoleCetinje

Trg kralja Nikole, Dvor kralja Nikole I81250 CetinjeTel. 086 23 05 55


Cijena ulaznice: 5 , za ake i studente 2.5

Muzej kralja Nikole osnovan je 1926. godine u rezidenciji posljednjeg crnogorskog vladara Nikole I Petrovia Njegoa, kao nastavak tradicije prikupljanja i briljivog uvanja nacionalne kulturne batine. Gradnja

objekta zapoeta 1863, zavrena je oko 1867. godine. Naalost, imena glavnog arhitekte i prvih graditelja su do danas ostala nepoznata. Prvobitna namjena objekta je bila izgradnja palate za smjetaj udovice i kerke knjaza Danila.

43Muzej kralja Nikole Cetinje

No, kako je knjaginja Darinka odluila da napusti Crnu Goru, ovo zdanje dobija novu funkciju. U novi palac, kako su ga zvali Crnogorci, preselili su se, iz Biljarde, lanovi vladarske kue.

Grb kralja Nikole I Petrovia Njegoa

Ruska generalska uniforma 15. streljakog puka kralja Nikole I

Medalja spomenica povodom 200. godinjice vladavine dinastije Petrovi Njego, 1896. (detalj)

44 Cetinje Muzej kralja Nikole

Vladarska rezidencija je tokom svog postojanja pretrpjela niz znaajnih rekonstrukcija, pri emu se teilo ouvanju prvobitne jednostavnosti i nenametljivosti enterijera i eksterijera. Posljednje vee prepravke izvrene su uoi proslave zlatnog jubileja 1910. godine, kada je zgrada dobila dananji izgled.

Brojni strani publicisti, putopisci i naunici, boravei u crnogorskoj prijestonici, ostavili su dragocjene opise, esto i likovna svjedoanstva o crnogorskom dvoru.

Jozef Blic, Knjaz Nikola, 1886., ulje na platnu

gore desno: Nepoznati autor, Car Nikola II, oko 1896.

Vlaho Bukovac, Guslar, 1919., ulje na platnu, 126x200 cm

desno: Nepoznati autor, Carica Aleksandra Fedorovna,

1896., ulje na platnu, 180x130 cm

Johan Bes, Knjaz Danilo, 1855., ulje na platnu, 164.5x127 cm

45CetinjeMuzej kralja Nikole

Novoosnovani Dravni muzej (danas Muzej kralja Nikole) objedinio je fondove Vojnog i Narodnog muzeja, institucija formiranih u XIX vijeku, kao i sav sauvani inventar iz crnogorskih dinastikih rezidencija. Tako je, ve na poetku njegovog djelovanja, sakupljen na jednom mjestu najznaajniji muzejski materijal vezan za crnogorsku politiku, vojnu i kulturnu istoriju. Preko njega se kontinuirano mogu pratiti nacionalni dravotvorni tokovi, od srednjeg vijeka do 1918. godine, kada Crna Gora kao samostalna drava nestaje sa politike mape Evrope.

Stalna postavka Muzeja koncipirana je kao rekonstrukcija enterijera vladarske rezidencije uz fragmentarne prikaze crnogorske prolosti u onim prostorima, gdje je nedostajao autentian materijal za obnovu dvorskog ambijenta (kabinet i odaklija). Vremenom su, zateene

Vaze od muranskog stakla sa likovima italijanskog vladarskog para Umberta i Margarete

Pehari sa inicijalima crnogorskog vladarskog para, rad kotorskih zlatara, 1910.

lijevo: Kabinet kralja Nikole I


muzejske kolekcije obogaivane, u prvom redu iz porodinih zaostavtina. Danas su one po mnogo emu jedinstvene, to je za ovu instituciju od posebnog znaaja.

U mnotvu raznovrsnog

muzejskog materijala, izdvajaju se kolekcije: oruja (trofejno i paradno), odlikovanja (crnogorska i strana),

zastava (crnogorske

i turske), plaketa, grbova, peata,

fotografija, te arheoloka,

numizmatika, umjetnika, etnografska

i zbirka primjenjene umjetnosti.Toni Sirmai, Posjeta kralja Nikole caru Nikoli II, 1912.

desno: Diploma kojom je knjaz Nikola naimenovan za poasnog lana

moskovskog univerziteta 1902.

naredna strana: Spavae sobe kraljevskog para


Dvorska biblioteka ini sastavni dio ekspozicije. Njen fond sadri oko 10.000 sauvanih knjiga iz nekadanje dvorske biblioteke, formirane krajem XVIII vijeka, a zatim sistematski dopunjavane sve do 1916. godine, kada je dvor naputen. Pored beletristike, znaajno su zastupljene drutvene i egzaktne nauke na svim velikim svjetskim jezicima. Izloeni su izuzetno vrijedni primjerci unikatnih starih knjiga i dokumenata i bibliofilska izdanja u luksuznim povezima, sa posvetama autora i izdavaa.

U posebnoj prostoriji se nalaze primjerci knjaevih literarnih ostvarenja (drame), prevedenih na engleski, ruski, italijanski i holandski jezik. Izloen je i prvi primjerak Balkanske carice, tampan na Cetinju 1886. godine, kao i Album kue Petrovia (1910), ije je korice ukrasio Rudolf Valdec, skulptor iz Zagreba.

Postavka sadri inkunabule iz Crnojevia tamparije: Oktoih Prvoglasnik , tampan na Cetinju 1493. godine (prva tampana knjiga kod Junih Slovena), jednu stranicu Oktoiha Petoglasnika, koja nigdje nije u cjelosti sauvana. To je prva ilustrovana irilina knjiga. Crnogorske inkunabule odlikuju se ljepotom i raskonom dekorativnou, velikim brojem inicijala, zastavica i ilustracija.

Crnojevia tamparija je bila prva dravna tamparija na svijetu. Povodom obiljeavanja njene 400-godinjice (1893), knjaz Nikola je dobio pet poasnih diploma velikih evropskih univerziteta: Sorbone, Oksforda, Petrograda, Harkova i Kazana.

Diplomatski salon

Vladarski par u krugu ire porodice, snimljena u vrijeme jubileja, avgust 1910.

Cetinjski manastir >>>>>>>>>>>

51Cetinjski manastir Cetinje

52 Cetinjski manastirCetinje

Riznica Cetinjskog manastira81250 CetinjeTel. 086 23 10 21


Cijena ulaznice: 2

Cetinjski manastir je najznaajniji spomenik grada pod Lovenom, mjesto u kojem se odvijala i rjeavala sudbina crnogorskog naroda. Podigao ga je 1701. godine vladika Danilo, rodonaelnik dinastije Petrovi Njego, nakon unitenja manastira Crnojevia. Novi manastir je zadrao karakteristine arhitektonske elemente ranijeg svetilita. Nad ulazom u crkvu postavljen je ktitorski natpis Ivana Crnojevia, prenesen sa starog hrama, a na apsidi ploa s grbom Crnojevia i du june fasade niz ukrasnih konzola. Stara kamena plastika dobila je centralno mjesto i na loi drugog sprata konaka.

Manastirski kompleks vie puta je adaptiran i dograivan, a temeljno je obnovljen 1927. godine, kada je podignuta nova mitropolitska rezidencija. Jezgro kompleksa predstavlja crkva posveena Roenju Bogorodice. U njoj su sahranjeni knjaz Danilo i veliki vojvoda Mirko, otac kralja Nikole. U junoj pijevnici je ivot sv. Petra Cetinjskog, iji je kult uticao da se Cetinjski manastir esto naziva njegovim imenom.

ivot sa motima Sv. Petra Cetinjskog

desno: Ruka Jovana Krstitelja

prethodna strana: Oktoih prvoglasnik, Cetinje 1493/4.


Runi krst, sredina XVI v. estica asnoga krsta


Sa sjeverne strane crkve smjetena Kruna Stefana Deanskog, XIV v.Krst ura ajnianina, raen za mitropolita Rufima Boljevia, 1634.


Sa sjeverne strane crkve smjetena je elija sv. Petra. Juno od crkve niu se dvospratni konaci sa arkadnim vijencima. Do njih je, u tzv. Njegoevom konaku, nekadanjoj mitropolitskoj rezidenciji, smjetena manastirska riznica. Po bogatstvu i osobenosti sauvanih predmeta, jedna je od najznaajnijih i najbogatijih u Crnoj Gori. U njoj posebno mjesto zauzima kolekcija rukopisa i stare tampane knjige, nastale od XIII do XVIII vijeka. Pojedini primjerci pisani su na pergamentu i ukraeni minijaturama. Izloene su i neke inkunabule Crnojevia, zatim postinkunabule iz tamparija Boidara i Vienca Vukovia (prva polovina XVI vijeka), kao i brojni primjerci iluminiranih i srebrom okovanih ruskih izdanja.

Kako je Cetinjski manastir bio rezidencija crnogorskih vladika, sauvane su brojne dragocjenosti vezane za njihov duhovni in: panagije, odede, mitre, ezla i dr. Po luksuznoj izradi izdvajaju se panagije (ogrlice s likom Bogorodice koje nose vladike). Panju privlae i religiozni predmeti

od plemenitih metala: putiri, diskosi, krstovi, zatim ikone domaeg, ruskog, grkog i italo-kritskog porijekla.

Riznica Cetinjskog manastira posjeduje i zbirke zavjetnih darova, relikvijara, peata, odlikovanja, umjetnikih slika (portreti vladika).

Bogorodica Umiljenija, Sirija, XIX v.


Poslije zemljotresa 1979. godine, manastir je restauriran, a manastirska riznica i muzeoloki koncipirana. Svojom istorijskom misijom u toku vie vjekova, Cetinjski manastir je predstavljao simbol duhovnosti, slobodoumlja, humanih i prosvetiteljskih misli, te s pravom zauzima izuzetno mjesto u cjelokupnoj crnogorskoj istoriji.

prethodna strana: knjini ukras iz Trioda cvjetnog, 1673.

gore: Enterijer riznice Cetinjskog manastira

desno: knjini ukras iz Praznikog mineja

lijevo: Slubenik, Jerolim Zagurovi, Venecija 1569.

lijevo: Pivsko jevanelje, 1613.

Knjini ukras (inicijali) iz Divoevog jevanelja, XIV v.

Prirodnjaki muzej >>>>>>>>>>>

59Prirodnjaki muzej Podgorica

60 Podgorica Prirodnjaki muzej

Prirodnjaki muzej je osnovan 1995. godine u objektu Zavoda za zatitu prirode. Osnivaki fond Muzeja je nekadanja Prirodnjaka zbirka Republikog zavoda za zatitu prirode. Zbirka je obuhvatala vie stotina prepariranih ptica i riba, uglavnom

sa Skadarskog jezera, kao i odreen broj ivotinjskih vrsta.Muzej danas raspolae sa 12 zbirki: alge, mahovine, gljive, paprati i cvjetnice, beskimenjaci, insekti, vodozemci, gmizavci, ptice, sisari i paleozoloka zbirka.

Trg vojvode Beir bega Osmanagia 1681 000 Podgorica Tel. 081 63 31 84

Otvoren za posjetu 9 do 12h; subotom i nedjeljom ne radi (nema stalnu postavku)

Ulaz slobodan

61PodgoricaPrirodnjaki muzej

Centar savremene umjetnosti Crne Gore >>>>>>>>>>>>>>>>>

63Centar savremene umjetnosti Crne Gore Podgorica

64 Podgorica Centar savremene umjetnosti Crne Gore

Centar savremene umjetnosti je osnovan 1995. godine, integrisanjem dvije kulturne ustanove: Republikog kulturnog centra i Galerije nesvrstanih zemalja Josip Broz Tito. Smjeten je na Kruevcu, u zdanjima podignutim krajem XIX vijeka. Centralni objekat kompleksa predstavlja nekadanja rezidencija knjaza Mirka Petrovia Njegoa, poznat pod nazivom Dvorac Petrovia.

Stalnu postavku galerije ini oko 1000 predmeta iz ezdesetak zemalja svijeta, Evrope, Azije, Afrike i Latinske Amerike, kao i zbirka jugoslovenskih i crnogorskih likovnih stvaralaca. Najstariji predmet potie iz VII vijeka prije nove ere, a najmlai iz posljednjih decenija XX vijeka.

Uz likovna ostvarenja izloeni su i radovi primjenjene umjetnosti i etnografije, koji postavku ine raznovrsnijom.

Uz Dvorac Petrovia smjetena je i galerija Perjaniki dom, u kojoj se povremeno organizuju tematske izlobe, promocije knjiga, knjievne veeri, simpozijumi, tribine, koncerti klasine muzike.

Povremeni likovni projekti savremenih stvaralaca, otvoreni su za javnost u Galeriji Centar, takode u Podgorici.

Dvor PetroviaKruevac bb81 000 Podgorica Tel. 081 22 50 43

Otvoren za posjetu: od 9h do 14h i 16h do 21h; subotom od 15h do 21h, nedjeljom ne radi

Galerija CentarNjegoeva 281 000 Podgorica Tel. 081 66 54 09

Otvorena za posjetu: od 9h do 14h i 17h do 21h; subotom od 15h do 21h, nedjeljom ne radi

Ulaz slobodan

65PodgoricaCentar savremene umjetnosti Crne Gore

Muzeji i galerije Podgorice >>>>>

67Muzeji i galerije Podgorice Podgorica

68 Podgorica Muzeji i galerije Podgorice

Marka Miljanova, br. 481 000 PodgoricaTel. 081 24 25 43

Otvoren za posjetu od 12h do 20h, subotom i nedjeljom od 9h do 14h,ponedjeljkom ne radi

Cijena ulaznice: 1, za djecu 0.5,za grupu djece (vie od 20) 0.2

Muzej grada Podgorice osnovan je 1950. godine, u poetku kao sabirni centar, a od 1961. godine funkcionie kao Zaviajni muzej. Integracijom s Modernom galerijom i Galerijom Rista

Stijovia, ova institucija od 1974 godine, egzistira kao Muzeji i galerije Titograda, danas Podgorice.

prethodna strana:Amforiskos, Duklja, sredina II v.n.e.

Muzeji i galerije Podgorice, stalna postavka sa lokaliteta Duklja

69PodgoricaMuzeji i galerije Podgorice

Raspolae veoma bogatim fondovima, koji ubjedljivo ukazuju na vane istorijske procese, kulturne domete i tradicionalne vrijednosti ovog podruja. Raznovrsnost muzejskog materijala omoguilo je

da izloba bude koncipirana u etiri tematske cjeline, koje daju sadrajnu i kompleksnu muzejsku impresiju o viemilenijumskom trajanju Podgorice.Izloba, posredstvom muzejskih

predmeta, arhivske grae, fotografija i drugog materijala od najstarijih vremena do danas, ukazuje na najznaajnije periode, dogaaje i linosti u istoriji Podgorice.

Kremena alatka, Bioe, 10 000-40 000 p.n.e.

Antropomorfne figurine, kue Rakia, 2200-1800 p.n.e.

Keramiki pehar, uvoz iz Akvileje, Duklja I-II v.n.e.


Na osnovu izloenog arheolokog materijala, koji je naroito atraktivan od III vijeka prije nove ere do VI vijeka nove ere, moe se sagledati istorijski kontinuitet i kulturni uzlet ovog prostora, ija je kruna rimski municipium Doclea.

prethodna strana - lijevo:Staklo, Duklja, II-IV v.n.e.

prethodna strana - desno:Glava ene, Duklja, IV v.n.e.

desno: Srebrna figuralna fibula, Duklja, II III v.n.e.

dolje - desno:Srebrni krst, XVIII v.

dolje:Srebrni tanjr, Venecija, XVI v.


Muzejski materijal sa lokaliteta Duklja nedvosmisleno ukazuje da je na ovom prostoru, na prelazu iz stare u novu eru, cvjetala kultura dostojna najrazvijenih civilizacija toga doba.

Kulturno-istorijski procesi od poetka XVI do prvih decenija XX vijeka

prezentirani su preko ikona i drugih sakralnih predmeta, rukopisnih i tampanih knjiga pravoslavne i islamske provenijencije, nakita i predmeta iz svakodnevnog ivota.

Zlatne naunice , Gostilj, III-II v.p.n.e.

prethodna strana:pojasna srebrna ploa sa reljefnom predstavom, sa fibulom, Gostilj, III-II v.p.n.e.

Ikona Bogorodica sa Hristom XVI v.

Praznini minej, Boidar Vukovi, Venecija, 1538.


Kao posebna cjelina, izloeni su predmeti vezani za ivot i djelo tampara Boidara Vukovia Podgorianina.

Prezentiran je etnografski materijal triju konfesija: pravoslavne, katolikei muslimanske, datiran od poetka XVIII do prvih decenija XX vijeka. Ovi predmeti pokazuju kulturu stanovanja, narodnu nonju, nakit,

oruje i druge upotrebne predmete sa izraenom umjetnikom invencijom, uglavnom nepoznatih stvaraoca.

prethodna strana:Zbornik za putnike, Vienco Vukovi, Venecija, 1547.

Iz stalne postavke, sveana enska crnogorska nonjaOruje

Iz stalne postavke, sveana muka crnogorska nonja

Muzej Marka Miljanova >>>>>>>>

77Muzej Marka Miljanova na Medunu Medun

78 Medun Muzej Marka Miljanova na Medunu

Medun81 000 PodgoricaTel. 081 24 25 43

Otvoren za posjetu: otvara se samo za najavljene posjete

Cijena ulaznice: 1, za djecu 0.5,za grupu djece (vie od 20) 0.2

Desetak kilometara od Podgorice, nalazi se antiki grad Medun (Meteon), sjedite ilirskog plemena Labeata, nastao u IV vijeku prije nove ere. U podnoju medunske akropole je kua u kojoj je ivio istaknuti crnogorski junak i knjievnik Marko Miljanov Popovi. Ona je 1971. godine pretvorena u Memorijalni muzej, posveen ovoj znaajnoj istorijskoj linosti. Zgrada je adaptirana 1979. godine. Sauvan je autentini spoljni izgled objekta, dok je enterijer prilagoen muzejskoj postavci.

Memorijalni muzej Marka Miljanova ine tri segmenta: istorijski, etnografski i knjievno-istorijski.

U istorijskom dijelu prikazani su najznaajniji dogaaji iz herojskog ivota Marka Miljanova, istaknutog ratnika i plemenskog prvaka, ilustrovani linim predmetima: nonjom, orujem, fotografijama, dokumentima i dr.

Etnografski dio izlobe sainjavaju djelovi pokustva, nonja, nakit, kao i predmeti za svakodnevnu upotrebu.

Prvo izdanje knjige Marka Miljanova Primjeri ojstva i junatva, 1901., prireiva Simo Matavulj

prethodna strana:Fragment iz ekspozicije, etnologija

79MedunMuzej Marka Miljanova na Medunu

Na ovaj nain su istaknute karakteristike narodnog ivota i obiaja ovog kraja.U knjievno-istorijskom dijelu Muzeja, naglaena je literalna aktivnost

Marka Miljanova. U ovoj zbirci se nalaze rukopisi, najstarija izdanja njegovih djela i bogata prepiska sa suvremenicima. Kao dio zbirke, izloeni

su lini predmeti ove slavne crnogorske linosti. Muzej posjeduje i biblioteku, sa vie od 6000 naslova.

Bista vojvode Marka Miljanova, rad vajara Draga urovia

Kariga, pripradala Madu Lazarevom VuksanoviuGrad Medun, Akropola

Centar za kulturu Niki >>>>>>>

81Centar za kulturu Niki - Zaviajni muzej Niki

82 Niki Centar za kulturu Niki - Zaviajni muzej

Trg aka Petrovia bb81 400 NikiTel. 083 21 29 68

Otvoren za posjetu: svakim danom osim ponedjeljkom od 9h do 13h i od 17h do 20h, a nedjeljom od 9h do 12h

Cijena ulaznice: 1, za dake i studente 0.5, i za djecu predkolskog uzrasta 0.25

Zaviajni muzej u Nikiu osnovan je 1951. godine i smjeten u Dvorcu kralja Nikole iz 1890. godine. To je spratno zdanje sazidano od fino tesanog kamena sa isturenim bonim krilima i ulaznim stepenitem. Iznad ulaza je balkon. Na fasadama se istiu luni prozori sa naglaenim okvirima.

Zaviajni muzej u Nikiu posjeduje nekoliko zbirki: arheoloku, etnografsku, istorijsku, kulturno-istorijsku i zbirku radnikog pokreta i narodnooslobodilake borbe.

prethodna strana: Slovenski nakit iz kasnog srednjeg vijeka

Srednjovjekovni steci oko saborne crkve

83NikiCentar za kulturu Niki - Zaviajni muzej

U arheolokoj zbirci nalaze se predmeti iz Crvene stijene, praistorijskog lokaliteta u neposrednoj blizini granice Crne Gore i Hercegovine. Srednji paleolit - predmusterijer, zastupljen je kamenim alatkama razliitog oblika i namjene. Tek u slojevima koji pripadaju mezolitu i neolitu izloene su alatke od

kosti i keramika. Pored izuzetno velikog broja kamenih alatki, u postavci su i kosti izumrlih ivotinja iz Crvene stijene, najbogatijeg takvog nalazita iz perioda kvartara u jugoistonoj Evropi.

Nadgrobni spomenik Gaja Epikada iz Rijeana

ljem ilirskog ratnika, starije gvozdeno doba (naen je u Klievu zajedno sa itavom ofanzivnom i defanzivnom opremom)


Kamene alatke pokazuju odreene specifinosti, koje prate razvoj paleolitskih kultura na ovom podruju kroz veoma izraene lokalne uticaje izazvane osobenim geografskim, geomorfolokim i ekolokim uslovima. Od ostalog arheolokog materijala, vrijedi pomenuti ilirsku ratniku opremu, koja se sastoji od velikog broja kopalja razliite veliine, jednog ljema, nekoliko titnika za noge i ruke, izraenih od tankog bronzanog lima.

lijevo:Ulomci impresso keramike iz III (neolitskog) stratuma, Crvena stijena

Kotane alatke iz startuma IV (mezolit), Crvena stijena

desno:Kotana zvidaljka (svirala) iz poznog musterijena (str. XII v.), Crvena stijena

naredna strana - lijevo:Toke serdara epana Radojevia,

Kotor, prva polovina XIX v.


Numizmatika kolekcija koja pripada kulturno-istorijskoj zbirci, obiluje rimskim zlatnim i srebrnim novcem, pronaenim na teritoriji optine Niki.

Posebnu vrijednost ima Valerijanov i Neronov zlatni novac. U zbirci oruja istiu se predmeti vezani za istaknute crnogorske linosti.

Ispred Zaviajnog muzeja postavljeno je nekoliko steaka, iz nekad veoma bogate nikike nekropole, koja je, prema nekim izvorima, brojala ak 396 ovih nadgrobnih obiljeja.

Razliiti oblici i bogatstvo ukrasnih motiva od XIV do XVII vijeka karakteristika su sepulkralnih kamenih biljega.

prethodna strana - desno:Fieklija, Sarajevo, XVIII v.

Barjaktarski grb (lijevo),Obilia medalja Novaka Ramova (desno)

Kubura tipa buatlijke, Skadar, kraj XVIII v.

naredna strana:Crnogorska bataljonska zastava

Jatagan Novaka Ramova Jovovia, Skadar, sredina XIX v.

Centar za kulturu Danilovgrad >>>

89Centar za kulturu, Danilovgrad - Zaviajni muzej Danilovgrad

90 Danilovgrad Centar za kulturu, Danilovgrad - Zaviajni muzej

Vaka urovia, b.b.81 410 DanilovgradTel. 081 81 26 29


Ulaz slobodan

Kulturna djelatnost Danilovgrada odvija se u okviru Centra za kulturu, iji je sastavni dio i Zaviajni muzej. Muzej je smjeten u Ljetnjikovcu knjaza Nikole I Petrovia, sagraenom izmeu 1873. i 1893. godine.

Zaviajni muzej u Danilovgradu osnovan je 1960. godine. Do 1965. godine, kada je otvoren za javnost, sluio je iskljuivo kao depo za uvanje muzejskih predmeta. Sadri veoma vrijedne eksponate: narodne nonje, razne vrste oruja, odlikovanja, grbove, fotografije i dokumenta vezani za prolost danilovgradskog kraja. Iako je dio etnografskog materijala nabavljen otkupom, vei dio fonda ine pokloni.

Kulturno-istorijska slika danilovgradskog kraja predstavljena je stalnom izlobenom postavkom. Muzejski predmeti su sistematizovani u zbirke: arheoloka, numizmatika, etnografska, zbirka oruja i opreme, odlikovanja, grbovi, fotografije i dokumenta.

desno: Plamenasto ilirsko koplje, bronza III-II v.p.n.e

91DanilovgradCentar za kulturu, Danilovgrad - Zaviajni muzej

92 Danilovgrad Centar za kulturu, Danilovgrad - Zaviajni muzej

Naroito je vrijedna arheoloka zbirka, formirana uglavnom od predmeta pronaenih na lokalitetima ovog podruja. Postoje dva lokaliteta iz rimskog perioda. U okviru ove zbirke, najinteresantniji je materijal sa Martinia gradine, u neposrednoj blizini Danilovgrada, iz ranog srednjeg vijeka.

prethodna strana: Helenistika obredna posuda- skifos, III-II v.p.n.e. Ranohrianski kapitel, V-VI v.n.e.

desno: Rimska nadgrobna ploa, II v.n.e.

93DanilovgradCentar za kulturu, Danilovgrad - Zaviajni muzej

U postavci su izloeni: rekonstrukcija ranohrianske bazilike sa pomenutog lokaliteta (strana 87), kapiteli, nadgrobna rimska ploa, skifosi, ilirsko oruje, srednjovjekovni maevi koji su pripadali bosanskom kralju Tvrtku I Kotromaniu, stub iz oltarske pregrade sa lokaliteta ipkova glavica.

U etnografskoj zbirci, pored komplet raskone crnogorske nonje, jedinstvene su kamene verige koje su na izlobi zanatstva u Podgorici 1934. godine, dobile prvu nagradu. Od ostalih eksponata izdvaja se etna

zastava iz bitke na Vujem dolu 1876. godine, kao i brojna odlikovanja.Kao poseban kuriozum izloeni su trebnik i krst svetenika ora Kalezia, koji je uestvovao u Narodnooslobodilakoj borbi.

lijevo: Ranohricanski stub oltarske pregrade, V-VI v.n.e.

Jubilarna marka tampana povodom stogodinjice itaonice u Danilovgradu

Svjetenicki krst i trebnik Petra I Petrovia Njegoa, pripadali proti oriju Kaleziu

Pomorski muzej >>>>>>>>>>>>>

95Pomorski muzej Kotor

96 Kotor Pomorski muzej

Trg Bokeljske mornarice br. 39185 330 KotorTel. 082 30 47 20

Otvoren za posjetu: od 15. oktobra do 15. maja od 9h do 17h,(sub., nedj. i praznicima od 9h do 12h)od 15. maja do 1. jula i od 1. septembra do 15. oktobra od 8h do 18h(sub., nedj. i praznicima od 9h do 12h) od 1. jula do 31. avgusta svakog dana od 8h do 13h i 18h do 23h

Cijena ulaznice: 2, za grupe (15 osoba), za djecu 1

Prva pomorska zbirka Bratovtine Bokeljske mornarice otvorena je 1880. godine u Kotoru. U njenim spisima iz 1900. godine postoji podatak da je javnosti stavljen na uvid materijal, koji, pored nonji i oruja Bratovtine, sadri i druge predmete od izuzetne kulturno-istorijske vrijednosti. To je podstaklo upravu Bratovtine da osnuje jedan povjesni muzej u kojem namjerava smjestiti staro oruje, isprave i sve ono to je kadro da proslavi uspomenu opstanka Bokeljske mornarice.

Muzej Bokeljske mornarice otvoren je 1938. godine u prostorijama palate Grgurina. Ovo barokno zdanje sa poetka XVIII vijeka kompletno je restaurirano i adaptirano za potrebe Muzeja u periodu izmeu 1949-1952.

U ulaznom holu Muzeja je izloeno est reljefnih tabli, na kojima su prikazani najznaajniji dogaaji iz slavne prolosti Boke Kotorske i modeli brodova od

XV do XVIII vijeka. Na stepenitu, koje povezuje hol sa prvim spratom, izloene su stare geografske karte i planovi gradova crnogorskog primorja, nastalih u periodu XVI-XIX vijek.

prethodna strana:Faksimil kljueva grada Kotora

Odjeljenje etnografije - dio salona, polovina XIX v.

Salon porodice Iveli iz Risna, polovina XIX v.

97KotorPomorski muzej

Centralna izlobena postavka posveena je periodu od XVI do XVIII vijeka, kada se razvija domae brodarstvo i pomorska trgovina, a bokeljski pomorci uestvuju u izgradnji ratnih i trgovakih brodova u inostranstvu. Sastavni dio postavke su portreti slavnih Bokelja, dokumenta, modeli brodova, kao i saloni porodica Iveli iz Risna i Florio iz Pranja.

Od etnografskog materijala, mogu se vidjeti narodne nonje stanovnitva Crnogorskog primorja, nakit i ukrasni predmeti. U sali sa orujem, prezentiran je dio jedne od najbogatijih muzejskih zbirki te vrste na podruju nekadanje Jugoslavije.

Centralna sala prvog sprata pomorskog muzeja sa eksponatima iz legendarnog razdoblja od XVI-XVIII v., kada su nai pomorci razvijali domae brodarstvo i pomorsku trgovinu, aktivno saraivali u izgradnji ratnih i trgovakih mornarica u stranim zemljama, uspostavljali nove puteve pomorske trgovine i borili se protiv gusara i Turaka na Jadranskom i Sredozemnom moru.


Posebnu vrijednost predstavljaju modeli oruja, raeni u bokokotorskim oruarskim radionicama.

Na stepenitu, koje povezuje prvi i drugi sprat, izloene su slike jedrenjaka u vlasnitvu kapetan Crnogorskog primorja tokom XIX vijeka.

U centralnoj odaji na drugom spratu, meu portretima istaknutih bokeljskih

pomoraca i brodovlasnika, nalazi se i portret Iva Visina iz Pranja, koji je na svom brigantinu Splendido, kao prvi juni Sloven oplovio zemljinu kuglu 1852-59. godine.

Kubure (male puke), XVIII v.

prethodna strana:Salon porodice Florio iz Pranja, polovina XIX v.

Zastava Sv. TripunaOruarnice


U posebnoj prostoriji smjeteni su predmeti i fotografije vezani za Prvi i Drugi svjetski rat. Posebno se istie materijal vezan za pobunu mornara na austrougarskim ratnim brodovima

Ukrasni ealj za kosu

lijevo gore:Brodski instrument, sekstant XIX v.

lijevo dolje:Model brigantina Splendido, kojim je Ivo Visin oplovio svijet (1852-1859)


1918. godine u Boki. Tu se uva i dio pramca razaraa Zagreb, kojega su oficiri ratne mornarice Milan Spasi i Sergej Maera potopili u Tivatskom zalivu 1941. godine. Jedna izlobena sala posveena je Bokeljskoj mornarici, staroj pomorskoj bratovtini, koja je po predanju osnovana u IX vijeku. U vitrinama su nonje i uniforme Bokeljske mornarice, zastava Sv. Tripuna iz prve polovine XIX vijeka, kljuevi grada Kotora, fotokopije statuta bratovtine Sv. Nikole iz 1463. godine.

Pored navedenog, muzejskom postavkom predstavljen je razvoj pomorskog kolstva i parobrodarstva u Crnoj Gori, tokom XIX i XX vijeka, sa osvrtom na pomorsko-trgovako preduzee Jugooceanija, koje je formirano 1955. godine.

Pulena, pramana figura sa dobrotskog jedrenjaka urko, XVIII v.

Uniforma admirala Bokeljske mornarice

Muzeji Kotor - Muzej grada Perasta Lapidarijum Kotor >>>>>>>>>>>

103Muzeji Kotor - Muzej grada Perasta, Lapidarijum Kotor Perast, Kotor

104 Perast Muzeji Kotor - Muzej grada Perasta

Muzej grada PerastaObala Marka Martinovia bb85 336 PerastTel. 082 37 35 19

Otvoren za posjetu: zimi od 8h do 17h, od aprila do kraja oktobra od 9h do 19h

Cijena ulaznice: 2, za grupu 1.5, za djecu 1

Muzej grada Perasta je osnovan 1937. godine, odlukom gradskih vlasti. Muzejski fond je formiran, najveim dijelom, donacijom Peratana,

nasljednika poznatih porodica, tokom druge polovine XIX i poetkom XX vijeka. Osim portreta slavnih perakih pomoraca, oruja i drugih

Salon iz XIX v., pripadao porodici Viskovi, sa baroknim portretima Peratana

prethodna strana: Srebrna obredna sjekira sa zlatnom aplikom, kritsko-mikenska kultura (oko 3000 p.n.e.)

105PerastMuzeji Kotor - Muzej grada Perasta

predmeta iz prolosti grada, tu je sakupljena i arhivska graa Perasta od sredine XV vijeka. Muzej je prvobitno bio smjeten u zgradi perake optine, a 1948. godine je proiren. Odlukom Ministarstva prosvjete NR Crne Gore, 1950. godine, osnovan je Zaviajni muzej u Perastu. Za potrebe Muzeja, namjenski je adaptiran

najreprezentativniji prostor u Perastu, palata kapetana Viska Bujovia iz 1694. godine. U sastavu Muzeja je, od 1970. godine i Memorijal porodice Viskovi.

Organizaciona jedinica optinske ustanove Muzeji Kotor postaje 1992. godine. Ovaj Muzej obuhvata jo i Istorijski muzej sa Lapidarijumom, kao i Galeriju solidarnosti.

Nepoznati autor, Grboslovlje, XVIII v., ulje na platnu, 93x80cm

Nepoznati autor, Marko Martinovi ui ruske plemie pomorskim vjetinama, 1711., ulje na platnu, 148x111cm

Salon iz XIX v., pripadao porodici Viskovi i portreti Peratana

106 Kotor Muzeji Kotor - Lapidarijum

Palata u kojoj je smjeten Muzej grada Perasta je jedno od najpoznatijih zdanja profane arhitekture XVII vijeka na istonoj obali Jadranskog mora. Podigli su je braa Ivan i Visko Bujovi 1694. godine. Graena je u renesansnom duhu sa baroknim detaljima, plitkim balkonima i prostranom terasom sa

balustradom, na kojoj je grb porodice. Svojim unutranjim rasporedom, palata odstupa od uobiajenih rjeenja plemikih i kapetanskih zdanja tog vremena. Ona je jedan od simbola zlatnog doba Perasta, koje je uslijedilo

Grb plemike kue Vrakjen, XVIII v.

LapidarijumStari grad 31385 330 KotorTel. 082 37 35 19

Otvoren za posjetu: zimi od 8h do 17h, od aprila do kraja oktobra od 9h do 19h

Cijena ulaznice: 1.5, za grupu 0.5, za djecu 1

107KotorMuzeji Kotor - Lapidarijum

poslije osloboenja dijela Bokokotorskog zaliva (od Risna do Herceg-Novog) od turske vlasti krajem XVII vijeka. To je vrijeme prosperiteta pomorske trgovine, ekonomskog i kulturnog uspona grada, kao najznaajnijeg sredita u Boki.

U Muzeju grada Perasta se, preko bogatog muzejskog fonda, razvrstanog u nekoliko zbirki, moe pratiti istorijski, pomorski, ekonomski i kulturni razvoj grada u periodu Mletake dominacije (1420-1797), francuske i austrijske vladavine u XIX vijeku, kada grad doivljava stagnaciju i propadanje.

Istorijsko-umjetnika zbirka sadri podzbirke: potreti, marino-slike, ikone, diplome, grbove Perasta i perakih porodica, stare atlase i karte, fotografije, prikaze jedrenjaka i pomorskih bitaka.

Grka nadgrobna stela, I II v.n.e. Aneo sa grbom porodice Drago, XVI v.

108 Kotor Muzeji Kotor - Lapidarijum

109KotorMuzeji Kotor - Lapidarijum

U etnografskoj zbirci uvaju se nonje, oruje, mobilijar i predmeti za svakodnevnu upotrebu od XVI do XIX vijeka.

Pomorska zbirka obuhvata modele perakih jedrenjaka, pomorske karte, navigacione sprave, oktante, kompase i drugi brodski inventar.

U Muzeju je pohranjen bogat i raznovrstan arhivski fond Perake optine od 1441-1945. godine.Postavka je obogaena zaostavtinom porodice Viskovi, koja e poslije sanacije palate Viskovi, biti vraena u svoj autentini ambijent.

lijevo gore: Zlatne kariice kao ukras za kosu, kritsko-mikenska kultura (oko 3000 p.n.e.)

desno gore: Zlatni obredni no, kritsko mikenska kultura (oko 3000 p.n.e.)

lijevo dolje: Portret imperatora Domicijana, I v.n.e.

desno dolje: Jedinstveni primjerak ilirskog cipusa, III v.n.e.

Katedrala Sv. Tripuna >>>>>>>>>

111Katedrala Sv. Tripuna Kotor

112 Kotor Katedrala Sv. Tripuna

Katedrala Sv. Tripuna je najpoznatiji spomenik graditeljstva srednjevjekovnog Kotora. Podignuta je na mjestu manje preromanike crkve iz 809. godine, koja je bila posveena istom svetitelju. Nova katedrala se gradila vie decenija i zavrena je 1166. godine. Ova trobrodna bazilika ima centralni brod duplo iri od bonih, od kojih je odvojen snanim stubovima sa korintskim kapitelima. Brodovi se zavravaju polukrunim apsidama.

Uz zapadnu fasadu prislonjena su dva zvonika, koji su svoj dananji izgled dobili poslije zemljotresa 1667. godine, kada je katedrala pretrpjela velika oteenja. Od dekorativnih elemenata istiu se barokno profilisani otvori zvonika i niz stilizovanih glava, velika rozeta na proelju, friz slijepih arkada du krovnog vijenca, rekonstruisani juni portal i trifora glavne apside sa skladno ukomponovanim romaniko-gotskim motivima.

Katedrala posjeduje izuzetno vrijedne primjerke mobilijara i umjetnikih djela, smjetenih u crkvi i u riznici (relikvijariju). Posebnu vrijednost ima jedna strana.

Stari grad 33685 330 Kotor Tel. 082 32 23 15

Otvorena za posjetu: od 1. 04. od 9h do 17h; od 1. 06. od od 9h do 18h

Cijena ulaznice: 1, za djecu besplatno

Francesco Cabianca, Sv. Tripun, XVIII v.

113KotorKatedrala Sv. Tripuna

Pretpostavlja se da je novi ciborijum iz 14. vijeka djelo uenika fra Vita Kotoranina. U bonim apsidama smjetene su gotike skulpture, dok su etiri mermerna oltara raena u Veneciji u 18. vijeku.

Muenje Sv. Tripuna, relikvijar, XVIII v.

desno gore:Nia sa relikvijama

desno dolje:Srebrna krinja sa motima Sv. Tripuna

114 Kotor Katedrala Sv. Tripuna

Reljef Bogorodice s Hristom izradio je Deziderio Kotoranin u baroknom maniru. Tu je i remek-djelo srednjevjekovnog kotorskog zlatarstva srebrna pozlaena pala.

Od fresko dekoracije iz prve polovine XIV vijeka, sauvani su manji fragmenti kompozicija Raspea i Skidanje s krsta, te desetak figura u tjemenima lukova izmedu brodova.

Oltar Srebrna pozlaena pala, sredina XV v. Sv. Tripun

naredna strana:Fragment freske Raspee

u apsidi katedrale

115KotorKatedrala Sv. Tripuna

116 Katedrala Sv. Tripuna

Od tafelajnih slika istie se: Raspee, rad Basana Starijeg, ikona Bogorodica sa Hristom, koja se pripisuje Lovru Dobrieviu, sv. Vartolomej, sv. orde i sv. Antonin od erolima da Santa Kroe, Poklonstvo kraljeva od Mihaela Najdlingera i jo nekoliko djela

nepoznatih autora. Relikvijarij katedrale smjeten je u polukrunoj spratnoj kapeli, u kojoj je mermerne reljefe i slobodne kipove poetkom 18. vijeka izradio venecijenski skulptor Franesko Kabjanka.

Tu se, pored srebrnog monika i svete glave sv. Tripuna, uvaju brojne relikvije i votivni predmeti najrazliitijih formi, djela kotorskih zlatara od 15. do 19. vijeka.

Kotor

Krstionica naredna strana: Unutranjost katedrale

117Katedrala Sv. Tripuna Kotor

Gospa od krpjela >>>>>>>>>>>

119Gospa od krjpela Perast

120 Perast Gospa od krjpela

U neposrednoj blizini Perasta nalazi se ostrvo Gospa od krpjela, sa istoimenom crkvom. To je vjetako ostrvo, nastalo nasipanjem kamena i potapanjem starih brodova oko morske hridi (u narodu krpjel). Obiaj nasipanja kamena oko ostrva ( fainada) zadrao se do danas i odrava se svakog 22. jula. Na toj hridi, prema tradiciji, peraki ribari su nali udotvornu ikonu Bogorodica s Hristom, koja danas krasi glavni oltar crkve.

Prvobitna crkva, sagraena sredinom 15. vijeka, bila je malih dimenzija. Kako se povrina ostrva stalno poveavala, 1630. godine je izgradena dananja crkva, koja je tokom vremena pretrpjela brojne izmjene. Na crkvenom kompleksu intenzivno se radilo izmeu 1720. i 1725. godine, kada se dograuje osmostrani prezbiterij s kupolom i okrugli zvonik sa horizontalnim vijencima i pukarnicama, koji je imao sakralnu, osmatraku i odbrambenu funkciju.

Na glavnom kamenom oltaru je uvena ikona Gospa od krpjela, rad Lovra Dobrievia, nastala sredinom 15. vijeka.

Unutranjost crkve dekorisana je sa 68 kompozicija, rad Tripa Kokolja, po narudbi Andrije Zmajevia. To je najcjelovitije Kokoljino djelo, na kome je uveni slikar radio deset godina. Posebno su znaajne velike kompozicije: Krunisanje Marijino, Marijina smrt i Uznesenje Bogorodice. Oko ove kompozicije postavljeno je etrdesetak slika razliitih dimenzija, uokvirenih formama pozlaenog ueta, simbola pomoraca.

Pored Kokoljinih slika izloene su votivne srebrne ploice sa reljefnim prikazom bokeljskih brodova, koje Gospa od krpjela, po tradiciji, titi i pomae prilikom nepogoda na moru.

U crkvi je smjetena zbirka najrazliitijih predmeta, od arheolokih eksponata, preko slika brodova iz razliitih perioda, do predmeta umjetnikih zanata za svakodnevnu upotrebu.

Ostrvo Gospa od krpjela85 336 Perast Tel. 069 01 36 78

Otvorena za posjetu svakog dana od 7h do 19h

Cijena ulaznice: 1 (bez prevoza)

naredna strana - desno:Tripo Kokolja, tavanica

naredna strana - lijevo:Lovro Dobrievi, ikona Gospa od krpjela

121PerastGospa od krjpela

Crkva Sv. Nikole >>>>>>>>>>>>>

123Crkva Sv. Nikole Perast

124 Perast Crkva Sv. Nikole

Crkva Sv. Nikole smjetena je na trgu, u centralnom dijelu Perasta. Zavrena je 1616. godine, mada se pretpostavlja da je postojala starija graevina na istom mjestu.

Crkva je jednobrodna sa kvadratnom apsidom, koja ima bavasti svod. Naos ima drvenu tavanicu, nekada dekorisanu slikama. Zdanje je graeno

Trg Svetog Nikole85 336 Perast Tel. 082 32 23 15


Cijena ulaznice: 0.5naredna strana: Oltar u apsidi crkve

125PerastCrkva Sv. Nikole

fino tesanim korulanskim kamenom, sa dva bogato profilisana portala ukraena detaljima kasne renesanse.

Krstionica

126 Perast Crkva Sv. Nikole

Glavni oltar je barokni rad iz 17. vijeka, venecijanskog porijekla. Dvije kamene krstionice, poklon su Andrije Zmajevia, a izradili su ih korulanski majstori 1660. godine. U crkvi se nalazi slika uvenog peratanskog baroknog majstora Tripa Kokolje uda Antuna Padovanskog i 16 medaljona sa scenama molitvi Gospodine krunice.

Pored crkve se uzdie visoki zvonik (55 metara) koji je 1691. godine sazidao Hvaranin Ivan Krstitelj karpa i ubraja se meu najljepe barokne zvonike na istonoj obali Jadranskog mora.

Iz crkve se ulazi u riznicu gdje su izloene brojne slike, ikone, predmeti umjetnikih i filigranskih zanata i bogoslubene odede.

Tekstil u riznici crkve

Tripo Kokolja, Bogorodica s Hristom

naredna strana: Riznica u sakristiji

127PerastCrkva Sv. Nikole

Zaviajni muzej i umjetnika galerija Josip Bepo Benkovi >>>

129Zaviajni muzej i umjetnika galerija Josip Bepo Benkovi Herceg Novi

130 Herceg Novi Zaviajni muzej i umjetnika galerija Josip Bepo Benkovi

Muzej - Mirka Komnenovia br. 985 340 Herceg NoviTel. 088 32 24 85

Galerija - Marka Vojnovia br. 485 340 Herceg NoviTel. 088 32 40 51

Otvoreni za posjetu zimi od 9h do 18h, nedjeljom ne radi, ljeti od 9h do 20h,ponedjeljkom ne radi

Cijena ulaznice: 1.5, za djecu besplatno,kao i za ake lokalnih kola

Muzejska djelatnost u Herceg Novom organizovana je kroz JU Zaviajni muzej i Umjetniku galeriju Josip Bepo Benkovi.

Muzej je osnovan Uredbom optine Herceg Novi, 1950. godine. U poetku je bio koncipiran kao muzej za itavo podruje Boke Kotorske. Sastojao se od etnografskog, istorijskog, odjeljenja

NOB-a, te ikonografske i pomorske zbirke sa preko 350 predmeta. Podjelom Boke Kotorske na optine, Muzej je stavljen u nadlenost optine Herceg Novi. Posjeduje muzejski materijal znaajan za itavu Boku. Godine 1956. godine iz Muzeja su izdvojeni Arhiv i Biblioteka.

Arheoloka zbirka, podmorska arheologija Zaviajnog muzeja

131Herceg NoviZaviajni muzej i umjetnika galerija Josip Bepo Benkovi

Ova institucija posjeduje vie zbirki:- etnografska zbirka sadri 632 muzejska predmeta. Pored stalne postavke organizovano je i nekoliko veoma uspjenih etnografskih izlobi: Nakit Kosova, Narodna umjetnost Crne Gore, Riznica manastira Savina i dr.;- arheoloka zbirka sadri 110 predmeta. Na podruju hercegnovske optine otkriveno je preko 20 arheolokih lokaliteta, od kojih je mali broj istraen i publikovan. Crkva sv. Tome u Kutima, lokalitet u Rosama i u Lipicama i preistorijski tumul u Glogovniku svojim znaajem premauju granice Crne Gore; - istorijska zbirka se sastoji od 117 predmeta;- zbirku NOB-a ini preko 2 200 fotografija, 237 dokumenata i 18 predmeta;- ikonografska zbirka ima trideset ikona; - pomorska zbirka raspolae sa dvade-setak predmeta i deset dokumenata;- lapidarijum sadri 67 jedinica.

Parapetna ploa - dio oltarske pregrade kamenog ikonostasa iz crkve Sv. Tome u Kutima, Zelenika, Herceg-Novi

132 Herceg Novi Zaviajni muzej i umjetnika galerija Josip Bepo Benkovi

U Zaviajnom muzeju u Herceg Novom izloeno je vie raritetnih i unikatnih predmeta. To se prije svega odnosi na

parapetnu plou iz XI vijeka. Otkrivena je u crkvi sv. Tome u Kutima. Sastoji se od postolja, reljefne ploe sa anelima i krstom i grede sa ukrasnim stubovima.

Izuzetnu vrijednost predstavlja Spaljeni grob u zemljanoj urni, iz V vijeka prije nove ere, koji je prema podacima pripadao Ilirima. Muzej raspolae bogatim ilirskim nakitom, kolekcijom ikona, raenih na drvetu, poznate ikonopisne kole Rafailovi-Dimitrijevi iz Risna, narodnim nonjama, etnografskm predmetima za svakodnevnu upotrebu s podruja Boke Kotorske.

Bronzana figura Amora, antika, dio drke bronzanog kratera, Grbalj

Kamena skluptura mletakog lava, XVIII v., skinuta sa gradskih zidina

133Herceg NoviZaviajni muzej i umjetnika galerija Josip Bepo Benkovi

Od 1966. godine, Muzeju se pripaja Galerija Josip Bepo Benkovi, kao memorijalna ustanova, osnovana od strane udruenja boraca narodnooslobodilakog rata.

Galerija posjeduje veliki broj zanimljivih predmeta: slika, skulptura i gravira. Pripadaju joj i dvije memorijalne sobe, posveene Benkoviu i Luevu, likovnim umjetnicima i istaknutim revolucionarima ovog kraja.

Pri Zaviajnom muzeju u Herceg Novom postoji i botanika bata.

Bogorodica sa Hristom, nadgrobni spomenik

Sv. Trojica i Bogorodica sa Hristom, rad Dimitrijevi, Rafailovi, XVIII v.

Dio Etnoloke zbirke

Manastir Savina >>>>>>>>>>>>>

135Manastir Savina Herceg Novi

136 Herceg Novi Manastir Savina

U neposrednoj blizini Herceg Novog nalazi se manastir Savina, jedan od najznaajnijih spomenika u Boki

Manastirska 2185 340 Herceg NoviTel. 088 34 53 00


Ulaz slobodan Ikonostas velike crkve Uspenja Bogorodice Ikonostas male crkve Uspenja Bogorodice

prethodna strana: Okov jevanelja, rad Mihila Trebinjca, 1657.

137Herceg NoviManastir Savina

Kotorskoj. Manastirski kompleks ine dvije crkve, posveene Uspenju Bogorodice, manastirski konaci sa riznicom, i izdvojena crkva posveena sv. Savi. Najstarija je mala crkva Uspenja Bogorodice, nastala, po predanju, 1030. godine. Na osnovu stilskih karakteristika pretpostavlja se da je sagraena sredinom XV vijeka, u vrijeme vladavine Hercega Stefana. On je, po svemu sudei, bio njen ktitor. To je jednobrodna graevina sa polukrunom apsidom i malim zvonikom nad zapadnim proeljem. U unutranjosti crkve otkriveno je nekoliko slojeva fresko-slikarstva. Najstariji je onaj u apsidalnom dijelu sa scenama Velikih praznika i Hristovih stradanja. Ove freske je sredinom XV vijeka uradio kotorski slikar Lovro Dobrievi. Drugi sloj ivopisa je nastao mnogo kasnije.

Crkva sv. Save, slina maloj savinskoj crkvi, ima isti raspored, na osnovu ega se pretpostavlja da je i ona nastala u XV vijeku.

Bogorodica sa Hristom, italo-kritska ikona, XVI v.


Velika manastirska crkva graena je od 1777. do 1799. godine. Izgradio je korulanski majstor Nikola Foreti. To je prostrana jednobrodna graevina podijeljena na tri traveja.

Posebno raskono je izveden zvonik, oslonjen uz zapadnu fasadu. U arhitektonskom pogledu crkva predstavlja spoj razliitih stilova, od vizantijskih preko romano-gotikih do baroknih. Ikonostas je izradio bjelopoljski ikonopisac pop Simeon Lazovi i njegov sin Aleksije.

prethodna strana - lijevo: Kristalni krst sv. Save, XVIII v.

prethodna strana - desno: Putir jeromonaha Janiija, 1650.

Manastirska riznica Runi krst, XVIII v.Triptih sa scenom Dejzisa i runi krstovi, XVIII v.


Posebnu istorijsko-umjetniku vrijednost ima manastirska riznica. U bogatom fondu posebno mjesto imaju rukopisi i zbirke starih povelja, meu kojima je najstarija Hrisovulja cara Uroa iz XIV vijeka, zatim estodnevnik Nikona Jerusalimca,

Tri svetiteljke, italo-kritska ikona, XVIII v.

Kivot manastira Tvrdo, 1615.

Bogorodica sa scenama iz Akatista, grka ikona, XVII v.


nastao 1440. godine, Krmija zakonik savinski iz XVI vijeka, itd. Riznica uva kolekciju ikona, obrednih predmeta, zanatskih radova od srebra sa pozlatom. Ovdje su pohranjeni i predmeti iz manastira Tvrdoa, koje su krajem XV

vijeka donijeli prebjegli monasi. U zgradi manastirskog konaka otvoren je crkveni muzej, gdje je prezentiran dio znaajne savinske riznice.

Fototipsko izdanje Miroslavljevog jevanelja

prethodna strana - gore:Okov jevanelja manastira Savine, XVII v.

prethodna strana - dolje:Pokrovac, turski vez, XVIII v.

Centar za kulturu Tivat >>>>>>>>

143Centar za kulturu Tivat - Muzejska zbirka i galerija Tivat

144 Tivat Centar za kulturu Tivat - Muzejska zbirka i galerija

Sticajem razliitih okolnosti, muzejska djelatnost nije pratila razvoj ostalih segmenata kulture optine Tivat. Tek poetkom XXI vijeka, napravljen je veliki korak otvaranjem etnografske

zbirke, koja e formiranjem arheoloke i pomorske zbirke, omoguiti osnivanje Zaviajnog muzeja grada Tivta.

Na ovom prostoru oduvijek su se proimale razliite civilizacije, koje su ostavile neizbrisive tragove u materijalnoj i duhovnoj kulturi tivatskog kraja. O tome svjedoe mnogobrojni arheoloki nalazi, pisani izvori i, naroito, spomenici arhitekture.

Kao reprezent srednjevjekovne arhitekture istie se sauvani kompleks utvrene vile Bua-Lukovi,

Nikole urkovia br. 1085 320 TivatTel. 082 67 45 91

Otvoren za posjetu: 8h - 13h i 16h 21h; subotom: 9 -12h; nedjeljom ne radi; ljeti: 8h - 13 i 19h - 24h svakog dana

Ulaz slobodan Izloba Etnografsko nasljee Tivta

145TivatCentar za kulturu Tivat - Muzejska zbirka i galerija

u kojoj je postavljena izloba Etnografsko nasljee Tivta. Kompleks Bua-Lukovi sastoji se od kule sa izrazitim fortifikacionim karakteristikama, ekonomske, stambene zgrade i male kapele, koja je posveena sv. Mihailu, zatitniku porodice Bua.

Izloba Etnografsko nasljee Tivta daje prikaz ivota i kulture ovog podruja u drugoj polovini XIX i na poetku XX vijeka. Izloeni predmeti uraeni su vjetim rukama zanatlija sa ovog podruja i korieni za svakodnevnu i prazninu upotrebu.

Predstavljene su najvanije privredne djelatnosti ovog podruja: ribarstvo, maslinarstvo, vinogradarstvo, voarstvo, ratarstvo i stoarstvo. Od narodnih nonji sa podruja Boke Kotorske, izloene su najtipinije: lastovska enska, bokeljska muka i crnogorska enska i muka narodna nonja.

U kompleksu utvrene vile Bua Lukovi smjetena je i umjetnika galerija, koja je afirmisala likovnu kulturu i postala mjesto okupljanja likovnih umjetnika Tivta, Boke Kotorske i cijele Crne Gore. Uz galeriju radi i slikarska kola. Ima tri izlobena prostora, a jedan dio, kao atelje, koriste slikari Tivta.

Umjetnika galerija BuaIzloba Etnografsko nasljee Tivta

147BudvaMuzeji, galerija i biblioteka Budve

Budva148

Petra I Petrovia 11, Stari grad , 85310 BudvaTel. 086 45 33 08

Otvorena za posjetu zimi od 10h do 20h, subotom i nedjeljom od 10h do 17h;tokom sezone od 8h do 22h; ponedjeljkom ne radi

Cijena ulaznice: 1.5, za grupu 1, a za djecu 0.50

Muzejska djelatnost u Budvi poinje 1962. godine, kada je konstituisana arheoloka zbirka. Zbirka je izlagana u neuslovnim prostorima, koji nijesu odgovarali elementarnim muzeolokim standardima. Poslije izuzetno bogatih i vrijednih otkria, nakon zemljotresa 1979. godine, stvorili su se uslovi za formiranjem muzeja.

Danas u okviru JU Muzeji, galerija i bilioteka Budva, postoje Arheoloki i Etnografski muzej, u zajednikom objektu, i Moderna galerija u posebnom objektu. Izloeni muzejski materijal prikazuje kulturno-istorijsku prolost podruja i tragove razliitih kultura: ilirske, grke, rimske, vizantijske, slovenske i dr. Dio Muzeja, u kome je izloen arheoloki i etnografski materijal, otvoren je 2003. godine. U etvorospratnom objektu od ukupno 400 m2, prva tri sprata pripadaju arheolokoj zbirci, dok su na posljednjem izloeni eksponati iz novije istorije budvanskog kraja.

Lapidarijum: urne i nadgrobni spmenici, rimski period, I-II v.n.e.


prethodna strana:Zlatni nakit - naunice i prstenje sa umetnutim gemama od staklene paste. Nakit je vjerovatno proizvod tarantinskih radionica, helenistiki period, I-III v.p.n.e.

149Budva

Arheoloka zbirka sadri 1234, a etnoloka 440 predmeta.

U prizemlju Muzeja nalazi se lapidarijum, sa razliitim tipovima kamenih urni i nadgrobnim spomenicima iz rimskog perioda.

Znaajan eksponat je herma - nadgobni spomenik sa predstavom enskog lika prekrivenog maramom, karakteristinom za ensku ilirsku nonju.Na prvom spratu su izloene glinene posude, bronzani predmeti i zlatan nakit iz helenistikog perioda.

Posebno mjesto u ovoj kolekciji zauzimaju masivne zlatne naunice

i bro sa predstavom orla, koji u kandama dri djeaka.

U periodu ranog rimskog carstva, kada je slomljen otpor domicilnog stanovnitva, mnoga grka naselja postala su municipiji rimskih graana.

Keramike posude, helenistiki period, nekropola, IV-II v.p.n.e.

Staklene toaletne boice, rimski period, I-III v.n.e.


Muzeji, galerija i biblioteka BudveBudva150

Meu ostalim gradovima na istonoj obali Jadranskog mora, i Budva kao municipij ulazi u sastav rimske provincije Dalmacije. Od eksponata vezanih za period rimske dominacije

istiu se: sunanik-instrument za mjerenje vremena, brojne urne, predmeti od stakla, kosti, ilibara i sl. Posebno je vrijedna kolekcija rimskog novca od razliitog materijala bronze, srebra, zlata. U toku III i IV vijeka Budvu je zahvatila ekonomska kriza, a njenom propadanju doprinosi i prodor varvarskih plemena. Kasnoantiki materijal je siromaan, sastoji se uglavnom od bronzanih predmeta i komada keramikih posuda. Arheoloki materijal, pronaen u Starom gradu, rasvjetljava ivot u Srednjem vijeku. Pronaeni predmeti ukazuju na puteve importa sa juga. Na posljednjem spratu su izloeni predmeti iz tradicionalne kulture i ivota na podruju budvanske optine, koja obuhvata etiri urbana naselja (Budvu, Beie, Sveti Stefan i Petrovac) i sela (oblasti Patrovia, Maina, Pobora, Brajia i dr.). Karakteristian nain ivota, vjerovanja i obiaji, enterijeri i eksterijeri kua, izrazi i nazivi djelova narodnih nonji, govore o specifinostima ove primorske kulture.

Ilirsko-grki ljem, dio opreme ilirskog ratnika, nekropola, V v.p.n.e.

Lapidarijum, kasnoantiki i srednjovjekovni period

151Budva

Moderna galerija u Budvi osnovana je 1972. godine. U galeriji su izlagali najvei umjetnici sa podruja nekadanje Jugoslavije: Petar Lubarda, Milo Milunovi, Risto Stijovi, Vlaho Bukovac, Sava umanovi, Edo Murti, Ljuba Popovi i dr. Internacionalni likovni susreti ustanovljeni su 1974. godine i na njima su izlagali znaajni umjetnici iz inostranstva.

Galerija posjeduje zbirke: Savremeni ekspresionisti, koja sadri nekoliko desetina radova istaknutih slikara iz Engleske, Francuske, panije i Holandije; Naivno slikarstvo i skulptura; Zbirka zaviajnih stvaralaca i Zbirka poklona galeriji.

Cara Duana 15, Stari grad, 85310 BudvaTel. 086 45 13 43

Otvorena za posjetu zimi od 8h do 14h i 16h do 19h, subotom od 16h do 19h, nedjeljom ne radi; ljeti od 8h do 14h i 16h do 24h.

Ulaz slobodan

Moderna galerija

Kulturni centar Bar >>>>>>>>>>>

153Kulturni centar Bar - Zaviajni muzej Bar

154 Bar Kulturni centar Bar - Zaviajni muzej

etalite kralja Nikole85 000 BarTel. 085 31 40 79

Otvoren za posjetu svakog dana od 9h do 14h i 18h do 20h

Cijena ulaznice: 1, a za djecu 0.50

Zaviajni muzej Bar osnovan je 1959. godine. Nalazi se u neposrednoj blizini mora, u dijelu grada zvanom Topolica. Smjeten je u Dvorcu kralja Nikole, podignutom 1885. godine, po projektu Trogiranina dr Josipa Sladea. Sluio je kao ljetna rezidencija vladarske dinastije Petrovi Njego.

Projektovan je u eklektinom maniru, sa elementima istorijskih stilova. Ovo zdanje je dio dvorskog kompleksa, koji jo ine: mali dvorac, dvorska kapela, zimska bata, straarske kule i park sa raznovrsnim i rijetkim vrstama drvea. Mali dvorac svojom arhitekturom podsjea na vile graene oko jezera u sjevernoj Italiji.

Predmeti iz antikog doba

155BarKulturni centar Bar - Zaviajni muzej

Zimska bata ima zastakljenu metalnu konstrukciju sa dekorativnim elementima u duhu secesije, dok je dvorska kapela sagraena od metalnih valovitih ploa sa stubovima. itav ovaj kompleks predstavlja znaajnu istorijsku i arhitektonsko-ambijetalnu cjelinu.

Dio arhivolte portala

desno: Tanjir, Stari Bar


Od 1976. godine Muzej je u sastavu Kulturnog centra Bar. Koncipiran je kao ustanova kompleksnog tipa sa arheolokim, istorijskim, istorijsko-umjetnikim, etnolokim i prirodnjakim odjeljenjima. U sastavu Muzeja je i konzervatorska laboratorija, struna biblioteka i sala za povremene tematske izlobe.

Fondovi barskog muzeja obuhvataju vie zbirki. Najstariji materijal uva se u okviru arheolokog odjeljenja sa zbirkama praistorije, antike, srednjeg vijeka i malom, ali izuzetno vrijednom numizmatikom kolekcijom. Panju posjetilaca posebno privlae grobni predmeti sa lokaliteta Mijele, u blizini Virpazara, kapitel sa barskog trikonhosa, fragmenti mozaika iz crkve sv. Teodora i nalazi iz barskog akvatorijuma.

U istorijskom odjeljenju uvaju se predmeti vezani za politiku, kulturnu i vojnu istoriju grada. Izloeni su veoma vrijedni primjerci zanatskog oruja, ordenja, arhivalija, starih fotografija i znaajna kolekcija iz NOB-a.

Etnoloko odjeljenje posjeduje nekoliko zbirki koje se odnose na bogatu i raznovrsnu materijalnu i duhovnu kulturu lokalnog stanovnitva.

Dva ika

Fibula, Mijele

Kapitel, Stari Bar


Etnografski materijal je razvrstan prema svojim specifinostima u zbirke narodne nonje, privrede, pokustva i posua, nakita, kulturnih i obiajnih predmeta.

Odjeljenje istorije umjetnosti sadri zbirke slikarstva, crtea i grafike (uglavnom djela zaviajnih stvaralaca), zatim manju zbirku ikona i predmeta primijenjene umjetnosti, koji najveim dijelom predstavljaju autentine eksponate iz nekadanjeg Dvorca kralja Nikole.

U okviru prirodnjakog odjeljenja nalaze se paleontoloka i mineraloko-petrografska zbirka.

Sadanja stalna postavka Muzeja otvorena je 1999. godine, koncipirana tako da hronoloki prikazuje kontinuirani razvoj i specifinosti materijalne i duhovne kulture Bara. Izloeni muzejski materijal obuhvata razliita vremenska razdoblja: praistoriju, antiku, srednji vijek, period turske dominacije i vrijeme vladavine kralja Nikole.

Muzejska postavka NOB-a nalazi se u zgradi Doma revolucije.

estanska narodna nonja

naredna strana: Sveana trpezarija

Spianska enska narodna nonja

prethodna strana:Kamena presa za masline

Centar za kulturu Ulcinj >>>>>>>>

161Centar za kulturu Ulcinj - Zaviajni muzej Ulcinj

162 Ulcinj Zaviajni muzej

Dva kapitela i plastina keramika iz gotikog perioda

Centar za kulturu Ulcinj formiran je 1994. godine, integracijom ustanova iz oblasti kulture sa podruja optine. U njegovom sastavu je i Muzej, iji je kompletan fond sistematizovan u nekoliko zbirki: arheoloku, etnoloku i umjetniku. Sastoji se iz tri objekta: crkve damije u kojoj je smjetena arheoloka zbirka; objekta u kome je izloen etnografski materijal i Kule Balia, koja je prilagoena galerijskom prostoru.

Naroito interesantan izlobeni prostor predstavlja nekadanji Trg robova, na kome se nalazi i crkva damija.

Arheoloka zbirka izloena je u renesansnoj crkvi iz 1510. godine, koja je 1693. godine pretvorena u damiju. U svom sinkretistikom izgledu, ona je sama po sebi neponovljiv spomenik proimanja kultura Zapada i Istoka.

Predmeti iz preistorijskog, helenskog, helenistikog, rimskog, srednjevjekovnog i turskog peroda, otkriveni su u samom gradu. Izloena keramika obuhvata ilirske zemljane posude, grke crvenofiguralne vaze i lekite, helenistike hidrije, kratere, amfore, rimsko posue, srednjovjekovne inije, lonce, mletake bokale i tanjire, turske krage i ibrike i drugo raznovrsno posue. Naroito su vrijedni: antiko postolje sa grkim natpisom, posveeno boginji Artemidi i jedna antika kameja. Izloeni su fragmenti vratnica iz kasne antike, jonski kapitel, djelovi ciborijuma male crkve s poetka IX vijeka, kapiteli i

Stari grad, 85360 Ulcinj Tel. 085 42 14 19

Otvoren za posjetu ljeti od 7h do 12h i 15h do 20h; zimi od 7h do 14h

Cijena ulaznice: 1

163UlcinjZaviajni muzej

lijevo:Nadgrobni spomenik raen u mermeru, iz turskog perioda

Ara - rtvenik posveen boginji Artemidi Efavoli, V v.p.n.e.

desno:Kopija ciborijuma iz XIX v.; dva renesansna kapitela, 1510.

164

stubovi katedrale i drugih crkava od XIII do XVI vijeka, kao i spomenici s latinskim i arapskim natpisima.

U postavci je izdvojena vrijedna kolekcija srednjovjekovnog novca sa primjercima ulcinjskog folara na aversu: predstava tvrave sa tri kule i gradskim vratima i natpis CIVITAS DUCIGNI; na reversu: predstava jagnjeta, amblem grada, ili Bogorodica zatitnica Ulcinja.

Kula Balia namijenjena je likovnim

izlobama. Na posljednjem spratu ovog zdanja nalazi se mala

izloba posveena Sabataj Cevi, uvenom pokretau reforme Talmuda.

U etnografskom odjeljenju, izborom karakteristinog materijala, prikazan je razvoj duhovne i materijalne kulture i osobenost etnografskog nasljea ulcinjskog kraja, u koji su skladno utkani i povezani razliiti uticaji.

Ulcinj Zaviajni muzej

Gleosana keramika, turski period

Dio ciboriuma, IX vijek

naredna strana - gore lijevo:Sprava za sjeenje duvana

naredna strana - desno:Bragasorska nonja

naredna strana - dolje lijevo:Amfora, srednji vijek

naredna strana - u sredini:estanska narodna nonja

165UlcinjZaviajni muzej

Manastir Piva >>>>>>>>>>>>>>>

167Manastir Piva Pluine

168 Pluine Manastir Piva

Pluine81 435 PluineTel. 083 27 19 16

Otvoren za posjetu stalno

Ulaz slobodan

Manastir Piva smjeten je na oko devet kilometara od Pluina, pored puta prema Nikiu. Prvobitna lokacija manastira je bila na izvoritu rijeke Pive, odakle je dislociran zbog izgradnje akumulacionog jezera za hidrocentralu. Radovi na premjetanju objekta i vraanje na zidove oko 1200 m2 fresaka trajali su od 1970. do 1982. g

Documents

Muzeji Crne Gore