Upload
others
View
23
Download
2
Embed Size (px)
Citation preview
Wasindikaji wadogo
Mwongozo wa Ukuaji waUchumi Jumuishi na Endelevu kwa
MPANGO WA KUKUZA KILIMO UKANDA WA KUSINI MWA TANZANIA (SOUTHERN AGRICULTURAL GROWTH CORRIDOR OF TANZANIA – SAGCOT)
Wasindikaji wadogo
Mwongozo wa Ukuaji waUchumi Jumuishi na Endelevu kwa
ii WASINDIKAJI WADOGO
Kufuatia sera ya maendeleo ya viwanda nchini Tanzania, suala la kufuata kanuni za maendeleo endelevu katika sekta ya kilimo ni jambo la msingi. Kama ilivyo kwa dira ya dunia kwenye Malengo ya Maendeleo Endelevu, Tanzania inatekeleza miradi na programu zake mbalimbali kwa kufuata mpango huo japo kwa kiwango tofauti na mataifa mengine. Kadhalika, katika mpango wa SAGCOT, Maendeleo Endelevu na Jumuishi/Shirikishi (Inclusive Green Growth -IGG) ni miongoni mwa suala linalozingatiwa na wawekezaji katika ubia wa SAGCOT. Mpango wa SAGCOT ni ubia kati ya serikali ya Tanzania na sekta binafsi kwa lengo la kubadilisha kilimo cha wakulima kuwa cha tija na cha kibiashara. Shabaha ya kubadilisha kilimo kuwa cha kibiashara ni kuimarisha uhakika wa chakula na lishe, kuboresha kipato hasa cha mkulima na mzalishaji mdogo kwa namna endelevu. Ubia wa SAGCOT umefikia wabia zaidi ya 127 katika kipindi cha miaka mitano. Kituo cha SAGCOT kina jukumu la kuratibu shughuli za wabia ambao hutokea serikalini, sekta binafsi, asasi za kiraia, vyama vya wakulima na wadau wa maendeleo.
Tafsiri isiyo rasmi ya maendeleo endelevu na shirikishi (IGG) ni pale tu panapojumuisiha ukuaji wa uchumi shirikishi, utunzaji wa mazingira, biashara endelevu na ushirikishwaji wa jamii katika shughuli za biashara na kilimo. Kupitia kamati ya SAGCOT inayoangalia utekelezaji wa kanuni hizo za maendeleo endelevu kijulikanancho kama Green Reference Group (GRG). Ili kuhakikisha utekelezaji wa azima hii ya IGG, SAGCOT na wabia wake waliandaa mwongozo juu ya namna bora ya kufanya shughuli za kilimo na biashara katika ubia wa SAGCOT. Mwongozo huu umegawanyika katika sehemu kuu tatu. Sehemu ya kwanza ni ushirikishwaji wa jamii kwa mapana yake kama inavyoelekezwa na sheria za nchi. Sehemu ya pili ni utunzaji wa mazingira kwa mujibu wa sheria za nchi, na tatu ni ubunifu wa biashara na mikakati endelevu katika biashara husika. Wabia wa SAGCOT walioshiriki katika uandaaji wa mwongozo wa IGG ni pamoja na The Nature Conservancy, World Wide Fund, International Union
Dibaji
iii WASINDIKAJI WADOGO
for Conservation of Nature na CARE International chini ya mwenyekiti mwenza wa Ofisi ya Makamu wa Rais, Idara ya Mazingira.
Lengo kuu la IGG ni kuwezesha wabia wa SAGCOT kufanya shughuli zao kwa namna inayoheshimu sheria za nchi na kuwa endelevu. Wawekezaji wabia wa SAGCOT wakitumia mwongozo huu, wanaweza kujitathmini wenyewe na kutambua mapungufu mbalimbali katika utendaji wa kazi zao na kuchukua hatua za kuboresha mapungufu hayo. Wawekezaji walengwa wa kutumia mwongozo huu ni wazalishaji na wasindikaji wa ngazi ya chini, kati na wakubwa. Vile vile, mwongozo umetoa ushauri juu ya mambo ya ziada ya kuzingatia katika uwekezaji endelevu mbali na matakwa ya sheria za nchi. Hivyo, mwongozo unawapa wawekezaji uelewa juu ya namna bora ya kufanya biashara na kilimo katika ukanda wa SAGCOT. Wabia wa SAGCOT na wadau wengine wanahimizwa kutumia mwongozo huu si tu kwa manufaa ya biashara zao binafsi bali pia kwa kujenga misingi ya uchumi imara na mazingira endelevu kwa faida ya sasa na kwa siku zijazo.
……………………………
Mwenyekiti wa Bodi ya Wakurugenzi,
Kituo cha SAGCOT,
Agosti 2019.
iv WASINDIKAJI WADOGO
Kufuatia sera ya maendeleo ya viwanda nchini Tanzania, suala la kufuata kanuni za maendeleo endelevu katika sekta ya kilimo ni jambo la msingi. Kama ilivyo kwa dira ya dunia kwenye Malengo ya Maendeleo Endelevu, Tanzania inatekeleza miradi na programu zake mbalimbali kwa kufuata mpango huo japo kwa kiwango tofauti na mataifa mengine. Kadhalika, katika mpango wa SAGCOT, Maendeleo Endelevu na Jumuishi/Shirikishi (Inclusive Green Growth -IGG) ni miongoni mwa suala linalozingatiwa na wawekezaji katika ubia wa SAGCOT. Mpango wa SAGCOT ni ubia kati ya serikali ya Tanzania na sekta binafsi kwa lengo la kubadilisha kilimo cha wakulima kuwa cha tija na cha kibiashara. Shabaha ya kubadilisha kilimo kuwa cha kibiashara ni kuimarisha uhakika wa chakula na lishe, kuboresha kipato hasa kwa mkulima na mzalishaji mdogo katika namna endelevu. Ubia wa SAGCOT umefikia wabia zaidi ya 127 katika kipindi cha miaka mitano. Kituo cha SAGCOT kina jukumu la kuratibu shughuli za wabia ambao hutokea serikalini, sekta binafsi, asasi za kiraia, vyama vya wakulima na wadau wa maendeleo.
Tafsiri isiyo rasmi ya maendeleo endelevu na shirikishi ni pale tu panapojumuisha ukuaji wa uchumi unaofaidisha wengi, unaoimarisha uhifadhi wa mazingira, unaoandaa biashara endelevu na unaojali ushirikishwaji wa jamii. Ili kuratibu utekelezaji wa azma hii, SAGCOT na wabia wake waliandaa kamati maalum inayojulikana kama Green Reference Group (GRG). GRG inaratibu utekelezaji wa IGG kwa wabia wa SAGCOT chini ya uratibu wa Ofisi ya Makamu wa Rais ikishirikiana na Mwakilishi wa sekta binafsi. Mwongozo huu umegawanyika katika sehemu kuu tatu. Sehemu ya kwanza ni ushirikishwaji wa jamii kwa mapana yake kama inavyoelekezwa na sheria za nchi. Sehemu ya pili ni utunzaji wa mazingira kwa mujibu wa sheria za nchi, na tatu ni ubunifu wa biashara na mikakati endelevu katika biashara husika. Wabia wa SAGCOT walioshiriki katika uandaaji wa mwongozo wa IGG ni pamoja na The Nature Conservancy, World Wide Fund, International Union for Conservation of Nature na CARE
Shukrani
v WASINDIKAJI WADOGO
International chini ya mwenyekiti mwenza wa Ofisi ya Makamu wa Rais, Idara ya Mazingira.
Lengo kuu la IGG ni kuwezesha wabia wa SAGCOT kufanya shughuli zao kwa namna inayoheshimu sheria za nchi na kuwa endelevu. Wawekezaji wabia wa SAGCOT wanapaswa kutumia mwongozo huu kwa hiari ili kujitathmini na kutambua mapungufu mbalimbali katika utendaji wa kazi zao na kuchukua hatua za kuboresha mapungufu hayo. Wawekezaji walengwa wa kutumia mwongozo huu ni wazalishaji na wasindikaji wa ngazi ya awali, ya kati na ya wakubwa. Vile vile, mwongozo umetoa ushauri juu ya mambo ya ziada ya kuzingatia katika uwekezaji endelevu mbali na matakwa ya sheria za nchi. Hivyo, mwongozo unawapa wawekezaji uelewa juu ya namna bora ya kufanya biashara na kilimo katika ukanda wa SAGCOT. Wabia wa SAGCOT na wadau wengine wanahimizwa kutumia mwongozo huu si tu kwa manufaa ya biashara zao binafsi bali pia kwa kujenga misingi ya uchumi imara na mazingira endelevu kwa faida ya sasa na kwa siku zijazo.
……………………………
Geoffrey Kirenga
Mkurugenzi Mtendaji
Kituo cha SAGCOT
Agosti 2019
vi WASINDIKAJI WADOGO
Orodha ya Vifupisho ................................................................................. vi
1. Utangulizi ........................................................................................... 1
Dhana ya Ukuaji wa Uchumi Jumuishi na Endelevu ...............................1
2. Maelezo kuhusu Mwongozo wa Ukuaji wa Uchumi Jumuishi na Endelevu ............................................................................................. 2
2.1 Lengo ............................................................................................2
2.2 Mawanda ......................................................................................2
2.3 Muundo ........................................................................................2
2.4 Marejeo .........................................................................................3
3. Utekelezaji wa Mwongozo .................................................................. 4
3.1 Mchakato wa mapitio ya Mwongozo .............................................4
3.2 Sifa za Wazalishaji wa Kati na Wakubwa ........................................5
Wazalishaji wa Kati ........................................................................5
Wazalishaji Wakubwa ....................................................................5
3.3 Vigezo kwa ajili ya Wazalishaji wa Kati na Wakubwa ....................6
ORODHA HAKIKI (CHECK-LIST) ........................................11
Tamko kuhusu utoaji wa taarifa ...................................................11
Taarifa za Mtathminiwa ...............................................................11
Namna ya kutathmini uwekezaji kwa kutumia Mwongozo ..........12
Maelezo kuhusu utoaji wa alama .................................................12
Maswali yanayohusu Vigezo vya msingi .......................................12
i. Uzingatiaji wa Misingi ya Jumuishi (pointi 30) ...........12
ii. Misingi ya Biashara Endelevu (alama 30) ....................13
Yaliyomo
v WASINDIKAJI WADOGO
iii. Misingi ya Uhifadhi wa Mazingira (alama 35) .............15
iv. Maswali kwa ajili ya Vigezo vya kimaendeleo (alama 50) . ...................................................................................17
Maoni ........................................................................................18
Maoni ya Ujumla kuhusu Tathmini.............................................18
Muhtasari wa alama za tathmini ..................................................19
Fomu ya kukubali kushiriki katika Tathmini ya utekelezaji wa Misingi ya Ukuaji wa Uchumi Jumuishi na Endelevu (IGG) .......20
Kiongozi wa Timu ya Tathmini: ..................................................21
vi WASINDIKAJI WADOGO
CSR Uwajibikaji wa Kampuni kwa Jamii
EIA Tathmini ya Athari kwa Mazingira
EMA Sheria ya Usimamizi wa Mazingira
EMP Mpango wa Usimamizi wa Mazingira
GRG Kikundi cha Ushauri kuhusu Kilimo Endelevu
IGG Ukuaji wa Uchumi Jumuishi na Endelevu
IUCN International Union for Conservation of Nature
OSHA Mamlaka ya Usalama na Afya Kazini
PPE Vifaa vya Kujikinga (Personal Protective Equipment)
SAGCOT Mpango wa Kukuza Kilimo katika Ukanda wa Kusini mwa Tanzania
SCL Kituo cha SAGCOT
TBS Shirika la Viwango Tanzania
TFDA Mamlaka ya Chakula na Dawa Tanzania
TNC The Nature Conservancy
WWF World Wide Fund for Nature
Orodha ya Vifupisho
1 WASINDIKAJI WADOGO
Dhana ya Ukuaji wa Uchumi Jumuishi na Endelevu
Ukuaji wa Uchumi Jumuishi na Endelevu (IGG - Inclusive Green Growth) ni lengo la pamoja linalounganisha ukuaji wa uchumi endelevu na ushirikishaji wa jamii katika utekelezaji wa shughuli za kilimo-biashara. IGG ni msingi mkuu wa uendashaji wa Mpango wa Kukuza Kilimo katika Ukanda wa Kusini mwa Tanzania (Southern Agricultural Growth Corridor of Tanzania – SAGCOT).
SAGCOT ni ubia baina ya sekta ya umma na sekta binafsi, unaolenga kuleta mageuzi katika sekta ya kilimo katika ukanda wa kusini mwa Tanzania ili kuimarisha usalama wa chakula na kuboresha shughuli za wakulima wadogo pamoja na jamii kwa namna endelevu.
Utangulizi1
2 WASINDIKAJI WADOGO
Mwongozo wa Ukuaji wa Uchumi Jumuishi na Endelevu (IGG guiding tool) unalenga kuwezesha na kutathmini uzingatiaji wa misingi ya Ukuaji wa Uchumi Jumuishi na Endelevu katika mpango wa SAGCOT. Mwongozo huu umeandaliwa na wadau wa SAGCOT kwa njia shirikishi. Wadau walioshiriki ni pamoja na TNC, WWF, IUCN, CARE International, Wazalishaji na Wasindikaji wa wadogo, wa Kati na Wakubwa. Jukumu la utekelezaji wa IGG linasimamiwa na Kamati ya Ushauri wa Kilimo Endelevu (Green Reference Group - GRG) chini ya uongozi wa Ofisi ya Makamu wa Rais kwa kushirikiana na sekta binafsi.
2.1 Lengo
Mwongozo huu unatoa maelekezo na kuweka vigezo vyaa Wazalishaji wa Kati na Wakubwa kuhusu namna ya uendeshaji wa shughuli za kiuchumi chini ya mpango wa SAGCOT.
2.2 Mawanda
Mwongozo huu ni kwa ajili ya Wazalishaji wa Kati na Wakubwa kulingana na misingi ya ubia ya SAGCOT ambayo inaelekeza kuhusu wajibu na majukumu ya washirika wa SAGCOT.
2.3 Muundo
Mwongozo huu umegawanyika katika sehemu kuu mbili ambazo ni: (i) vigezo vya uzingatiaji wa misingi ya IGG katika utekelezaji wa shughuli za kilimo-biashara na (ii) utekelezaji wa tathmini inayolenga kupima kiwango cha uzingatiaji wa misingi ya IGG.
Aidha, sehemu ya uzingatiaji ya misingi ya IGG imegawanyika katika makundi makuu matatu: ujumuishi, uhifadhi wa mazingira, na biashara endelevu. Kila kundi limegawanywa zaidi kama ifuatavyo: (a) vigezo vya msingi na (b) vigezo vya kimaendeleo.
Maelezo kuhusu Mwongozo wa Ukuaji wa Uchumi Jumuishi na Endelevu 2
3 WASINDIKAJI WADOGO
• Vigezo vya Msingi (core requirements): vigezo ambavyo Wazalishaji Wa kati na Wakubwa wanapaswa kuzingatia kwa mujibu wa sheria husika za Tanzania.
• Vigezo vya kimaendeleo (developmental requirements): vinahusu maboresho endelevu kwa ajili ya Wazalishaji Wa kati na Wakubwa katika uzingatiaji wa misingi ya IGG chini ya ubia wa SAGCOT.
2.4 Marejeo
Mwongozo huu uliandaliwa kwa mujibu wa andiko la ‘SAGCOT Green Print’ ambalo linabainisha misingi mikuu ya IGG. Aidha, Sera na Sheria za kazi, hifadhi ya mazingira na uwekezaji zilizingatiwa katika uandaaji wa mwongozo huu. Kwa muktadha huo, SAGCOT inahimiza na kushauri washirika/wabia wake kuendelea kuzingatia sera na sheria husika zinazohusu uendeshaji wa shughuli zao.
4 WASINDIKAJI WADOGO
Ili kutekeleza mwongozo huu ipasavyo, orodha hakiki (check-list) imeandaliwa kwa lengo la kuwawezesha wabia wa SAGCOT kufanya tathmini ya utekelezaji wa misingi ya IGG.
• Tathmini: wabia watafanya tathmini kwenye uwekezaji kila mwaka kwakutumia orodha hakiki.
• UtoajiTaarifa:WabiawatatoataarifazatathminizamwakanakukawasilishaSAGCOT kabla ya tarehe 31 Desemba ya kila mwaka.
• SAGCOTitachaguakwanjianasibu taarifa zawabiakwa lengo lakuundatimu itakayofanya uhakiki wa hali halisi.
• SAGCOT itaandaa ripoti ya tathmini ya utekelezaji wa misingi ya IGG(kulingana na taarifa zitakazopokelewa). Muhtasari wa taarifa utaandaliwa na kusambazwa kwa wabia husika. SAGCOT haitoi taarifa ya mbia/uwekezaji kwa mtu nje ya uwekezaji husika bila ridhaa ya mbia husika. Taarifa fupi itakapohitajika kwa matumizi ya umma, sera ya mawasiliano ya SAGCOT itatumika kwa kuzingatia haki ya usiri ya biashara ya wabia.
3.1 Mchakato wa mapitio ya Mwongozo
Mchakato ufuatao utafuatwa katika kufanya mapitio ya mwongozo:
• SAGCOTitaundaKamatiyaMapitioyenyeuwakilishikutokakwawashirika wake kwa lengo la kufanya mapitio ya Mwongozo.
• SAGCOTitajumuishamaoniyotokanayona ripoti za tathmininafomu za mapendekezo ya marekebisho zinazopatikana SAGCOT kutoka kwa washirika wake wakati wa kufanya mapitio ya mwongozo.
• MajumuishoyamaoniyatatumwakwakamatiyaMapitionatarehe
Utekelezaji wa Mwongozo 3
5 WASINDIKAJI WADOGO
ya mwisho ya kutuma maoni ni mwezi Februari kila mwaka.
• Mapendekezo ya marekebisho ya mwongozo kutoka kwa Kamatiyatatumwa kwa washirika wote ndani ya siku 30 za kalenda kwa ajili ya kupata maoni ya mwisho.
• Kamati itapokea mrejesho ndani ya siku 15 baada ya kutumamapendekezo yake ya marekebisho ya mwongozo.
• Mwongozouliofanyiwamarekebishoutachapishwanakutumwakwawanachama ndani ya siku 15 baada ya kupokea mapendekezo ya mwisho kutoka kwa washirika.
3.2 Sifa za Wazalishaji wa Kati na WakubwaWazalishaji wa Kati na Wakubwa wataendesha shughuli zao kwa mujibu wa Sera, Sheria na taratibu za nchi. Iwapo hakutokuwa na mwongozo, sifa zifuatazo zitazingatiwa:
Wazalishaji wa Kati
• Maranyingihutumianguvukaziyakukodi
• Mtajiwauwekezajinikatiyashilingizakitanzania50milionihadi1bilioni
• Uzalishajiwaohutumiamashinekwawastani
• Uwezowauzalishajiniwawastani
• Ukubwawashambanikatiyahekari10hadihekari100
Wazalishaji Wakubwa
• Shughulizinategemeamashinenateknolojiakwakiasikikubwa
• Ukubwawashambanizaidiyahekari100
• Uzalishajiunategemeanguvukaziyakukodi
• Mtajiwauwekezajinizaidiyashilingizakitanzania1bilioni
6 WASINDIKAJI WADOGO
3.3 Vigezo kwa ajili ya Wazalishaji wa Kati na Wakubwa
Misingi Jumuishi
Vigezo vya msingi Sheria husika
Hadhi ya kisheria: Wazalishaji watasajiliwa kwa mujibu wa sera na sheria za nchi.
• Sheria ya Uwekezaji (1997)• Sheria ya Biashara (iliyofanyiwa
marekebisho) Na. 3 ya mwaka 2012• Sheria ya Majina ya Makampuni (Usajili)
Sura ya 213 ya mwaka 2015• Sheria ya Makampuni, Sura ya 212• Sheria ya Usawa wa Ushindani (iliyofanyiwa
marekebisho) (2015)
Muundo wa Usimamizi: Wazalishaji watakuwa na mifumo ya usimamizi inayoongozwa na katiba yao pamoja na taratibu za uendeshaji.
• Sheria ya Biashara (iliyofanyiwa marekebisho) Na. 3 ya mwaka 2012
• Sheria ya Majina ya Makampuni (Usajili) Sura ya 213 ya mwaka 2015
• Sheria ya Makampuni Sura ya 212• Sheria ya Usawa wa Ushindani (iliyofanyiwa
marekebisho) (2015)
Taratibu za uendeshaji: Taratibu za uendeshaji zitakuwa na ufanisi na zitazingatia miongozo ya nchi.
• Sheria ya Biashara (iliyofanyiwa marekebisho) Na. 3 ya mwka 2012
• Sheria ya Usalama na Afya Kazini (2003)
Sheria za ajira na kazi: Wazalishaji watazingatia sera na taratibu za kazi za Tanzania.
• Mwongozo wa Ukaguzi wa Rasilimali watu (2009)
• Mwongozo juu ya Ajira (2011)• Sheria ya Ajira na Kazi, Na. 6 ya mwaka
2004)
Fursa sawa: Mashirika ya wazalishaji yanayohusiana na SAGCOT hayatokuwa na ubaguzi na yataendeshwa kwa mujibu wa sheria za kazi.
• Sheria ya Ajira na Kazi, Na. 6 ya mwaka 2004
• Mwongozo juu ya Watu wenye Ulemavu (2004)
• Sheria ya Mtoto (2009)• Sheria ya VVU/UKIMWI, Sura ya 2
kifungu cha 3 ya mwaka 2017
7 WASINDIKAJI WADOGO
Ajira kwa Watoto: Wazalishaji hawatoajiri watoto wala kutumia ajira ya kulazimishwa katika shughuli zao.
• Mwongozo wa Ukaguzi wa Rasilimali watu (2009)
• Mwongozo juu ya Ajira (2011)• Sheria ya Mtoto (2009) • Sheria ya Ajira na Kazi, Na. 6 ya mwaka
2004
Utawala bora: Wazalishaji watafanya bidii katika kudumisha utawala bora ikiwa ni pamoja na uwazi, uwajibikaji, na uadilifu kwa wadau na wabia kwa mujibu wa sheria husika za nchi.
• Sheria ya Fedha (2018) (Vifungu vya Kodi)• Sheria ya Majina ya Makampuni (Usajili)
Sura ya 213 ya mwaka 2015
Ushughulikiaji wa Migogoro: Wazalishaji watakuwa na mbinu za ushughulikiaji wa migogoro kulingana na taratibu za serikali.
• Sheria ya Biashara (iliyofanyiwa marekebisho) Na. 3 ya mwaka 2012
• Sheria ya Mahakama (Ushughulikiaji wa migogoro ya ardhi) (2002)
• Sheria ya Ajira na Kazi, Na. 6 ya mwaka 2004
Misingi ya Biashara Endelevu
Vigezo vya msingi Sheria husika
Uzingatiaji wa Sheria na Taratibu za Usimamizi wa Fedha: Wazalishaji watafuata sheria na taratibu husika za fedha.
• Sera ya Uwekezaji (1997)• Sheria ya Biashara (iliyofanyiwa
marekebisho) Na. 3 ya mwaka 2012• Sheria ya Majina ya Biashara (Usajili), Sura
ya 2013 (2015) • Sheria ya Fedha (Vifungu vya Kodi)
Umiliki wa Hati (certification) kutoka kwa mamlaka za udhibiti : Wazalishaji watazingatia sifa na masharti ya mamlaka za udhibiti (TFDA, TBS, nk.).
• Sheria ya Mamlaka ya Chakula na Dawa Tanzania (2003)
• Sheria ya Viwango (2009)
Muunganiko wa kibiashara (business linkages): Wazalishaji watatathmini fursa za biashara zitakazowawezesha wazalishaji wadogo kupata fedha kutoka mfuko wa maendeleo wa SAGCOT.
• Misingi ya IGG ya SAGCOT • Sheria ya Mikataba (2002)
8 WASINDIKAJI WADOGO
Upatikanaji wa Masoko: Wazalishaji watatathmini fursa za masoko ambazo zitawawezesha wazalishaji wadogo kupata masoko endelevu.
• Sheria ya Baraza la Uwezeshwaji wa Kiuchumi, Na 16 ya mwaka 2004
Msaada kwa Wazalishaji Wadogo: Wazalishaji watatoa msaada wa kiufundi kwa wazalishaji wa malighafi Wazalishaji watasaidia kupata fursa za misaada ya kifedha.Wazalishaji watasaidia kupata masoko endelevu
• Sheria ya Mikataba (2002)• Misingi ya IGG ya SAGCOT • Misingi ya Ubia za SAGCOT • Sheria ya Kukodisha (2008)• Sheria ya Benki na Taasisi za Fedha (2006)• Sheria ya Vyama vya Ushirika (Cooperative
Societies Act), Na. 6 ya mwaka 2013
Thamani ya mchango wa uwekezaji katika jamii: Wazalishaji watasaidia kujenga uwezo kwa wanajamii ili kuboresha hali za maisha.
• Misingi za IGG ya SAGCOT
Misingi ya Uhifadhi wa Mazingira
Vigezo vya msingi Sheria husika
Mbinu bora za Usimamizi wa Mazingira: Wazalishaji wawe na mipango ya usimamizi wa mazingira na waitumie ipasavyo.
• Sheria ya Usimamizi wa Mazingira (2004); Tathmini ya Athari kwa Mazingira (EIA) na Sheria ya Ukaguzi wa Mazingira (2015)
• Sheria ya Misitu (2002)• Sheria ya Usalama wa Viumbe hai
(biosafety) (2008)• Sheria ya Usimamizi wa Rasilimali za Maji
(2009)• Viwango vya Ubora wa Maji (2007) na
sheria Ndogo husika; • Sheria ya Wanyamapori Tanzania (2009)• Sheria ndogo ya jamii husika (mfano: Sheria
Ndogo ya Kamati ya Maliasili ya Kijiji/Kamati ya Mazingira ya Kijiji , nk.)
9 WASINDIKAJI WADOGO
Afya na Usalama Kazini: Wazalishaji watazingatia taratibu na matakwa ya Afya na Usalama Kazini.
• Sheria ya Afya na Usalama Kazini, Na. 5 (2003)
• Sheria ya Usimamizi wa Mazingira (2004)• Sheria ya Zimamoto na Uokoaji (2007)• Sheria ya Fidia kwa Wafanyakazi (2015)
Mbinu za Kilimo Bora: Wazalishaji wanafahamu na wanazingatia mbinu bora ya kilimo endelevu ili kuimarisha uzalishaji na uhifadhi wa mazingira.
• Sera ya Taifa ya Kilimo (2013)• Sheria ya Taifa ya Umwagiliaji (2013)• Sheria ya Mbolea (2011)• Mwongozo wa Kilimo Bora na Ufugaji
(2016)• Mwongozo wa Kilimo kinachozingatia
Mabadiliko ya Tabianchi 2017• Sheria ya Wanyamapori Tanzania (2009)
Matumizi salama ya kemikali za kilimo: Wazalishaji wanafahamu na wanazingatia taratibu stahiki juu ya matumizi na usimamizi wa kemekali za kilimo.
• Sheria ya Mbolea (2011)• Sheria ya Udhibiti ya Viuatilifu (1984)• Sheria ya Usimamizi wa Mazingira (2004)
Usimamizi wa Taka: Wazalishaji watakuwa na mipango na mikakati ya usimamizi wa taka.
• Sheria ya Usimamizi wa Mazingira (2004)• Sheria ya Usimamizi wa Rasilimali za Maji
(2009)• Sheria Ndogo za jamii • Sheria ya Udhibiti ya Viuatilifu (1984)• Sheria ya Taifa ya Umwagiliaji (2013)
Uhifadhi wa vyanzo vya maji na rasilimali maji: Wazalishaji watachukua hatua stahiki ili kuhifadhi maji na rasilimali maji pamoja na kutumia teknolojia yenye ufanisi na kuzingatia mbinu bora
• Sheria ya Usimamizi wa Mazingira (2004)• Sheria ya Usimamizi wa Rasilimali za Maji
(2009)• Sheria Ndogo za jamii • Sheria ya Taifa ya Umwagiliaji (2013)
Usimamizi na Udhibiti wa Uchafuzi wa Mazingira (Maji, Hewa, Ardhi, Kelele): Wazalishaji watachukua hatua stahiki ili kudhibiti uchafuzi wa mazingira.
• Sheria ya Usimamizi wa Mazingira (2004)• Mwongozo wa Kilimo kinachozingatia
Mabadiliko ya Tabianchi 2017
10 WASINDIKAJI WADOGO
Vigezo vya Kimaendeleo
Andaa Mpango Kazi unaozingatia misingi, vipaumbele na shabaha za IGG kwa mwaka.
Andaa muhtasari wa taarifa ya mwaka ya maendeleo ya utekelezaji kwa kuzingatia mpango kazi wa mwaka uliopita.
Andaa mipango ya taasisi yenye kulenga kusaidia ajira kwa wanawake, watu wa pembezoni, na watu wenye ulemavu.
Chagua kilimo asilia (organic farming) na mipango ya kumiliki hati za mazingira kwa hiari kwa ajili ya kuwezesha uzalishaji wa mazao yenye ubora wa juu kwa lengo la uhifadhi wa mazingira na kupata masoko maalum (premium markets).
Chukua hatua za kudumisha matumizi ya nishati rafiki kwa mazingira na teknolojia zinazowezesha kuokoa matumizi ya maji kwa lengo la kupunguza madhara kwa mazingira.
Weka programu za mafunzo kwa ajili ya kujenga uwezo wa wafanyakazi.
Ongeza juhudi za kusaidia wazalishaji wadogo kupata masoko endelevu
Toa msaada wa kitaalam na uzoefu, rasilimali fedha kwa wazalishaji wadogo pamoja na kuwaunganisha na taasisi nyingine wezeshi.
Wazalishaji watafanya juhudi kuchangia katika maendeleo ya jamii inayowazunguka kwa kuweka mikatati kama vile kutoa ajira na kujenga uwezo wa jamii husika, kilimo mkataba, huduma za ugani na kuwawezesha kupata teknolojia bora.
11 WASINDIKAJI WADOGO
Ili kuwezesha uendeshaji wa tathmini ya utekelezaji wa mwongozo huu, orodha hakiki (check-list) imeandaliwa kwa kuzingatia vigezo vya msingi na vigezo vya kimaendeleo (core and developmental requirements). Wazalishaji wa Kati na Wakubwa wa SAGCOT watatumia Mwongozo huu kwa ajili ya kufanya tathmini yao wenyewe kuhusu uzingatiaji wa misingi ya IGG.
Tamko kuhusu utoaji wa taarifa
Taarifa zote zitakazokusanywa wakati wa tathmini kwa mujibu wa mwongozo huu zitachukuliwa kama taarifa nyeti na kuhifadhiwa kwakuzingatia usiri ili kuhakikisha zinatumika kwa malengo yaliyokusudiwa.
Taarifa za Mtathminiwa
Jina la Taasisi:
Aina ya Kampuni :
Makao Makuu:
Eneo la Kazi (Mkoa):
Jiji/Wilaya/Manispaa/Mji:
Kijiji/Mtaa/Kata/Tarafa:
Mhusika 1:
Cheo:
Namba ya Simu:
Barua pepe:
Mhusika 2:
Cheo:
Namba ya Simu: Barua pepe:
ORODHA HAKIKI (CHECK-LIST)
12 WASINDIKAJI WADOGO
Namna ya kutathmini uwekezaji kwa kutumia Mwongozo • Toamaonikwaufupikwakilaalamainayotolewa
• Kama swali halihusiani na aina ya kampuni, andika ‘Haihusiki’ kisha toamaelezo kama inavyofaa.
Maelezo kuhusu utoaji wa alama
Katika tathmini ya uzingatiaji wa mwongozo huu, alama kuanzia 1 hadi 5 zitatolewa. ‘1’ ni alama ya kiwango cha chini cha uzingatiaji wa misingi ya IGG na ‘5’ ni alama ya kiwango cha juu. Tafadhali andika alama iliyochaguliwa kwa kila kundi ndani ya mabano ili kubainisha kiwango cha uzingatiaji wa misingi ya IGG.
Dhaifu sana1
Dhaifu2
Wastani3
Nzuri 4
Nzuri sana5
Maswali yanayohusu Vigezo vya msingi
i. Uzingatiaji wa Misingi ya Jumuishi (pointi 30)
a) Aina ya Kampuni
• Je, kampuni yenu ni ya aina gani? (Kampuni ya MmilikiMmoja, Kampuni ya Dhima yenye Kikomo, n.k.) (……………………………………)
• Je, kampuni yenu ina muundo rasmi wa uendeshaji/usimamiziwa shughuli?KamaHAPANA,ni linimtauandaa?Je mnahitaji kuwezeshwa na SAGCOT? Toa maelezo(……………………………………….)
b) Taratibu za uendeshaji.
• Je,mnamiongozoyauendeshajikamavileSerayaRasilimaliwatu,nk(kama NDIYO, itaje) (……………………………………….)
c) Sera ya Ajira na Kazi:
• Mna wafanyakazi wangapi? Wanawake:……………
13 WASINDIKAJI WADOGO
Wanaume:………….
• Wangapi wana mikataba rasmi? Wanawake:……………Wanaume:………….
• Je,mnalipamakatoyaoyakisheria?(………..)
• Je,mnafuatasheriayaAjiranaKazi?(likizoyamwaka,likizoyakuuguliwa, malipo kwa ajili ya masaa ya ziada, nk) Toa maelezo (……………………………………….)
d) Kutokuwa na ubaguzi:
• Je, kampunni yenu ina sera inayopinga ubaguzi (jinsia, dini,ukabila,umri)najewafanyakaziwanaifahamu?
• Je,mnalipastahikisawakwamakundiyotebilakubaguajinsia?(………..)
• Je, mna taratibu bayana za kinidhamu zinazowahakikishiawafanyakazihakinausawa?(………………….)
• Je, kuna uelimishaji kuhusu unyanyasaji wa kijinsia kazinikatikashirikalenu?(………………….)
e) Utawala bora
• Je,kunamikutanoyamarakwamaranawafanyakazikuhusumasualayanayowahusu?)(………..)
• Je, kampuni ina mifumo inayowezesha wafanyakazi kutoamaoniyao?
f ) Ajira kwa watoto
• Je, kampuni ina sera inayokataza ajira kwa watoto na jeinatekelezwa?(………..)
ii. Misingi ya Biashara Endelevu (alama 30)
a) Uzingatiaji wa sheria na taratibu za kifedha:
• Je,kampuniinafanyaukaguziwavitabuvyafedhakilamwakakwamujibuwasheria?(………..)
14 WASINDIKAJI WADOGO
b) Umiliki wa Hati na leseni husika (certification) kutoka kwa mamlaka za udhibiti:
• Je,shirikalenulinaleseninahatizotezinazohitajikakwaajiliyakuendeshashughulizake?(………..)
• Je,leseninahatizenutajwahapojuuhazijaishamudawakewakutumika?
c) Ushughulikiaji wa Migogoro:
• Je,kunataribuzakushughulikiamigogoronainajulikanakwawafanayakazi?(………..…).
• Je,taratibuhizizinafuatwa?(………..…).
d) Uwezeshaji kwa Wazalishaji wadogo wanaoshirikiana na kampuni:
• Je,kunamikatabarasminawazalishajiwadogowanaofanyakazinakampuniyenu?(………..)
• Je,wazalishajiwadogowanafahamukwaundanivipengelevyamikatababainayaonakampuniyenu?(…………..)
• Je,kampuniinawezeshakitaalamnakifedhawazalishajiwadogoambaomnamkatabanao?(………..)
• Je,kampuniinawezeshawazalishajiwadogokuandaamikakatiyauanzishajinaukuzajiwabiashara?(…………..)
• Je, mnawezesha wazalishaji wadogo kufikia masoko?(…………..)
e) Umiliki wa Ardhi
• Je,kampuniyenuinaumilikiwaainaganiwaardhiinayotumikakwauwekezaji?(………..)
• Jemnachangamotozozotejuuyaumilikiwaardhibainayenunavijiji vinavyowazunguka? Kama NDIYO, mnazishughulikiaje?(……………………………………...)
15 WASINDIKAJI WADOGO
f ) Mchango wa Uwekezaji na uwezeshaji wa jamii jirani:
• Je,kampuniyenuinashirikiananajamiijirani?
• Je,nikwanamnagani?(…………..)
• Je, mna mpango wa muda mrefu wa kufanya kazi na jamiijirani?(…………..)
iii. Misingi ya Uhifadhi wa Mazingira (alama 35)
a) Maarifa na Stadi za uhifadhi wa mazingira
• Je, kampuni ina sera na mpango wa uhifadhi wa mazingira?(…………)
• Je,kampuniinaafisaanayehusikanausimamiziwamazingira?(…………)
• Je, kampuni ina hati ya Tathmini ya Athari kwa Mazingira(EIA)?KamaHAPANA,kunampangogani?KamaNDIYO,unatekelezeka?(…………..)
• Je, kampuni yenu inafanya ukaguzi wa mazingira mara kwamara?(…………..)
b) Afya na Usalama Kazini
• Je,kampuniinaserayaafyanausalamakazini?(………)
• Je, kampuni inazingatiamasharti yaMamlakayaUsalamanaAfyaKazini?
• Jewafanyakaziwanapewamafunzoyaafyanausalamakazini?
• Je,wafanyakaziwanapewavifaavyakujikinganajewanavitumia?
• Je, kampuni ina kisanduku cha huduma ya kwanza katikamaeneohusika?
• Je,kampuniinaafisaanayehusikanaAfyanaUsalamaKazini?
• Je, kampuni inatoa huduma ya afya kazini kwa ajili yawafanyakazi?
16 WASINDIKAJI WADOGO
c) Matumizi salama ya kemikali zinazotumika katika kilimo
• Je, kampuni inadhibiti vipi matumizi ya kemikali za kilimopamoja na vitu vingine hatarishi ili kupunguza madhara kwa binadamunamazingira?(…………………………..)
• Kampuni inamkakati ganiwakushughulikia ajali, auuvujajiwa kemikali katika maeneo ambayo yanatumika kuhifadhi au kuchanganyakemikali?(…………..)
• Je,kampuniinafahamuainazakemikalizilizopigwamarufukunajeinazingatiashartihilo?
d) Usimamizi wa taka
• Je,kampuniinazingatiataratibunasheriazausimamiziwataka?(…………)
• Mna mikakati gani ya usimamizi wa taka inayotokana nashughulizenuzauzalishaji?(…………)
• Je,wafanyakazinaviongoziwanaohusikakatikakampuniyenuwamepewamafunzojuuyausimamiziwataka?(…………)
e) Uhifadhi wa rasilimali na vyanzo vya maji
• Je,kampuniinazingatiautaratibuwaumbaliwamita60kutokakwenyekingozamito?(…………)
• Je, kampuni ina mbinu au mikakati ya kiteknolojiaitakayowezesha matumizi bora ya maji na inaitekelezaje?(…………)
• Je,kampuni inamkakatiwakutekelezaKilimokinachohimiliMabadilikoyaTabianchinajehiiinatekelezwa?(…………)
f ) Udhibiti wa Uchafuzi wa Mazingira (maji, hewa, na kelele):
• Je,kampuniinashughulikiavipiudhibitiwauchafuziwamaji,hewa,nakelelekatikashughulizakezauzalishaji?(…………)
17 WASINDIKAJI WADOGO
g) Mipango ya usimamizi wa bioanuwai na maeneo ya hifadhi
• Kampuni inaendelezaje maeneo ya ushoroba (buffer zones)(mapori yanayozunguka maeneo yaliyohifadhiwa), maeneo muhimu ya bioanuwai, na maeneo ya urithi wa kiutamaduni na kidini.
iv. Maswali kwa ajili ya Vigezo vya kimaendeleo (alama 50)
a) Je, kampuni yenu ina mpango kazi wa mwaka kwa ajili ya utekelezaji wa misingi ya Ukuaji wa Uchumi Jumuishi na Endelevu (IGG)?(…………..)
Kama NDIYO, tafadhali onesha ushahidi wa uwepo wa mpango kazi huu kwa ajili ya uthibitisho. Vile vile fahamu ya kwamba mpango kazi unaweza kuwa sehemu ya mkakati wa kampuni kwa mwaka kwa ujumla wake.
b) Je, mmeandaa ripoti fupi ya utekelezaji wa malengo ya mwaka uiopita?(…………..)
c) Je,kampuniyenuinamkakatikwaajiliyawazawa?Je,unatekelezwa?
Mfano:Je ukodishaji wa wataalam na ununuzi wa malighafi unafanyikandaniyanchi?
d) Je, kampuni ina sera ya ajira inayolenga wanawake, walemavu, na watu wengine walioko katika mazingira magumu kama vile watu wanaoishinaVVU-UKIMWI?
e) Je, kampuni ina mkakati, mpango, au mwongozo (mfano utekelezaji wa kilimo kinachohimili mabadiliko ya tabianchi) wenye lengo la kuhakikisha kuwa shughuli za uzalishaji hazileti madhara makubwa kwatabianchi?
f ) Je, kampuni yenu inamiliki hati ya uzingatiaji wa viwango vya uzalishaji au inashirikiana na taasisi nyingine yenye hati kama hizo na je, hii inachangia vipi kufikia misingi ya Ukuaji wa Uchumi Jumuishi naEndelevu(IGG)?(…………..)
18 WASINDIKAJI WADOGO
g) Je, kampuni ina sera juu ya nishati banifu na endelevu na matumizi borayamaji?Nihatuazipizilichukuliwamwakauliopitailikufikiamalengoyaserahii?
h) Ni kwa namna gani kampuni inawapa wafanyakazi fursa za kujiendelezakwaajiliyakuongezatijakatikauzalishaji?(…………..)
i) Je, kampuni yenu ina mikakati gani ya kitaalam, kiuendeshaji na kiuchumi inayolenga kuwawezesha wazalishaji wadogo kupata masoko. (…………..).
j) Je, kampuni ina mipango gani kuhusu kuimarisha ushirikiano na uhusianonajamiiinayoizunguka?
Maoni
Maoni ya Ujumla kuhusu Tathmini
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Mapendekezo ya uboreshaji wa Mwongozo
Tafadhali toa mapendekezo yoyote kwa ajili ya kuboresha mwongozo huu.
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
19 WASINDIKAJI WADOGO
Muhtasari wa alama za tathmini
Na. Vigezo vya uzingatiaji wa misingi
Alama zilizogawiwa
Alama zilizopatikana
alama katika asilimia
1 Misingi ya Ukuaji Endelevu na Jumuishi
30 x x/30X 100
2 Misingi ya Biashara Endelevu
30 x x/30 X 100
3 Misingi ya Utunzaji wa Mazingira
35 x x/35 X 100
4 Vigezo vya Kimaendeleo 50 x x/50 X 100
Jumla ya alama
Dhaifu sanaChini ya 20%
Dhaifu(20-39%)
Wastani(40-59%)
Nzuri (60-79%)
Nzuri sana (80-100%)
Ufunguo wa Jedwali
20 WASINDIKAJI WADOGO
Fomu ya kukubali kushiriki katika Tathmini ya utekelezaji wa Mis-ingi ya Ukuaji wa Uchumi Jumuishi na Endelevu (IGG)
Jina la Kampuni: ………………………………………………………………
Jina la mwendesha tathmini: ……………………………………………………
Mimi ………………………………………. nimekubali kushiriki katika tathmini hii. Lengo la tathmini hii limeelezwa na kueleweka vizuri kwangu.
Nakubali kuwa ushiriki wangu utabaki wa siri NDIYO HAPANA
(tafadhali chagua)
Nakubali kuwa, mwendesha tathmini anaweza NDIYO HAPANA
kuchukua picha/video/sauti yangu katika zoezi hili
Nakubali kuwa taarifa zitakazokusanywa katika NDIYO HAPANA
tathmini hii zitatolewa kwa mtu wa tatu huku jina langu likibaki kuwa siri
Saini…………………………………………………………………………….
Jina la mshiriki…………………………………………………....……………
Tarehe………………………………………………………………...........…..
21 WASINDIKAJI WADOGO
Kiongozi wa Timu ya Tathmini:
Tathmini iliongozwa na:
Jina Kamili:
Cheo:
Saini:
Tarehe:
22 WASINDIKAJI WADOGO
SUMMARY OF REGULATORY REQUIREMENTS TO HELP SAGCOT PARTNERS
IMPROVE COMPLIANCE WITH TANZANIA LAWS AND REGULATIONS
ANNEX 1
23 WASINDIKAJI WADOGO
1.
IN
STIT
UT
ION
: NE
MC
Req
uire
men
t P
roce
ssin
g T
ime
Lic
ense
Val
idit
yC
ost
Ass
ocia
ted
Req
uire
d do
cum
ents
Pena
ltie
s fo
r no
n-co
nfor
mit
y C
onta
ct p
erso
nD
ocum
ents
for
D
etai
ls
EIA
145
days
(re
fer
Oba
sanj
o)
Perm
anen
t un
less
ser
ious
vi
olat
ion
-Reg
istr
atio
n fe
e=20
0,00
0-R
evie
w c
ost
depe
ndin
g va
lue
of in
vest
men
t ca
tego
ries
e.g
<5
bill
cost
if
4mil.
-c
onsu
ltant
fees
(n
egot
iati
on
betw
een
prop
onen
t and
co
nsul
tant
)
-tra
nspo
rt c
ost
duri
ng s
ite
veri
ficat
ion
-lan
d ow
ners
hip
stat
us (
leas
e ag
reem
ent,
title
de
ed, d
eriv
ativ
e ti
ttle
) -
-Fin
e: b
etw
een
500,
000
to n
ot
exce
edin
g 10
mill
-i
mpr
ison
men
t fr
om 2
yea
rs n
ot
mor
e th
an 7
yea
rs.
Sout
hern
hig
hlan
d zo
ne,
Mbe
ya. Z
onal
man
ager
+2
55 2
5024
69E
mai
l: m
beya
nem
c@gm
ail.c
om
Ref
eren
ce:
EIA
and
aud
it
regu
lati
on 2
005.
(Am
ende
d 20
18)
W
ebsi
te: w
ww
.ne
mc.
or.tz
Prov
isio
nal
Env
iron
men
tal
Cle
aran
ce
No
spec
ific
tim
e bu
t sho
uld
be
shor
t
4 m
onth
s N
o A
pplic
atio
n Le
tter
Init
ial
Env
iron
men
tal
Aud
it (
for
proj
ects
w
itho
ut E
IA).
O
ther
wis
e is
onl
y E
IA
Subj
ect t
o N
EM
C’s
impr
ovem
ent
orde
r le
tter
5 ye
ars’
tim
e bu
t re
view
sho
uld
be
done
.
As
EIA
A
ll re
leva
nt
docu
men
ts
asso
ciat
ed w
ith
that
inve
stm
ent
As
EIA
com
plia
nce
Reg
ular
EA
(ha
s no
ce
rtifi
cate
, it b
ase
on th
e E
IA r
epor
t lo
okin
g at
EM
P)
24 WASINDIKAJI WADOGO
Fees
and
Cha
rges
-Ann
ual
Env
iron
men
t m
anag
emen
t fee
an
d ot
her
char
ges
(reg
ulat
ion
2018
: G
N n
umbe
r 16
7,
publ
ishe
d 27
th
Apr
il, 2
018
)
NA
A
nnua
lly
NA
N
A
NA
Sa
me
2. I
NST
ITU
TIO
N: W
MA
Cer
tific
atio
n
Wei
ghin
g m
achi
ne1
day
Ann
ually
V
arie
s ac
cord
ing
to ty
pe o
f m
easu
ring
in
stru
men
t
App
licat
ion
lett
er a
nd
resp
ecti
ve
mea
suri
ng
inst
rum
ent
100,
000
to 5
0mil
depe
ndin
g on
es
tim
ated
impa
ct
caus
ed.
Com
poun
ding
co
st is
300
,000
to
50m
il or
up
to 2
yea
rs’
impr
ison
men
t or
both
.
Reg
iona
l man
ager
,M
obile
: 071
8 25
9320
E
mai
l: m
beya
@w
ma.
go.tz
Web
site
: ww
w.
wm
a.go
.tz
WM
A A
ct 2
002
cap
340
gene
ral
regu
lati
ons
2016
.
Ver
ifica
tion
of
mea
sure
men
ts o
f pa
ckag
ed p
rodu
cts.
1 da
yA
nnua
llyV
arie
s ac
cord
ing
to
deno
min
atio
n of
mea
sure
s an
d vo
lum
e of
pro
duct
ion
annu
ally
(e.
g 0
to 1
00 p
ays T
sh
30,0
00)
Bat
ch n
umbe
r an
d lo
t siz
e
For
impo
rted
: Fa
ctor
y on
bon
d
As
abov
e A
s ab
ove
As
abov
e
25 WASINDIKAJI WADOGO
3. I
NST
ITU
TIO
N: T
RA
Req
uire
men
t P
roce
ssin
g T
ime
Lic
ense
Val
idit
yC
ost
Ass
ocia
ted
Req
uire
d do
cum
ents
Pena
ltie
s fo
r no
n-co
nfor
mit
y C
onta
ct p
erso
nD
ocum
ents
for
D
etai
ls
Tax
iden
tific
atio
n N
umbe
r (T
IN).
A
ppro
x. 1
day
but
also
onl
ine
Life
tim
e In
cas
e of
bu
sine
ss c
losu
re,
noti
fy T
RA
Non
e -L
ocal
s:
Nat
iona
l ID
or
num
ber
-For
eign
ers:
pa
sspo
rt
Fine
: To
a fin
e of
no
t les
s th
an 2
0 cu
rren
cies
and
m
ore
than
50
curr
enci
es p
oint
s (c
urre
ncy
poin
t 1
= ts
h 15
,000
) or
th
e im
pris
onm
ent
for
a te
rm o
f not
m
ore
than
six
m
onth
s or
bot
h.
Zon
al m
anag
er,
Cal
l C
entr
e:(f
ree)
08
0078
0078
&
0800
7500
75W
ebsi
te: w
ww
.tr
a.go
.tz
For
eign
er: c
onsu
lt B
RE
LA
Wri
te a
nd le
tter
fo
r Tax
cle
aran
ce
if le
avin
g th
e bu
sine
ss
4. I
NST
ITU
TIO
N: T
BS
Req
uire
men
t P
roce
ssin
g T
ime
Lic
ense
Val
idit
yC
ost
Ass
ocia
ted
Req
uire
d do
cum
ents
Pena
ltie
s fo
r no
n-co
nfor
mit
y C
onta
ct p
erso
nD
ocum
ents
for
D
etai
ls
26 WASINDIKAJI WADOGO
TB
S M
ark
Dep
end
on
cate
gory
of t
he
prod
ucts
: 3 d
ays
sinc
e ap
plic
atio
n de
liver
to
TB
S of
fice;
14
wor
king
day
s fo
r sa
mpl
e ta
ken
from
the
proc
esso
rs to
la
bora
tory
. 7da
ys
if ev
eryt
hing
is
clea
r th
ey w
ill
issu
e T
BS
Mar
k.
To b
e re
new
ed
annu
ally
Te
st c
harg
ers
( de
pend
s on
type
of
the
prod
ucts
an
d si
ze o
f in
vest
men
t; Tr
ansp
ort c
ost
( de
pend
s on
th
e di
stan
ce o
f in
vest
men
t fro
m
TB
S O
ffice
s);
Insp
ecti
on c
ost.
App
licat
ion
lett
er;
Bus
ines
s lic
ense
an
d B
usin
ess
nam
es (
issu
ed b
y B
RE
LA
);
Env
iron
men
tal
Cle
aran
ce
(iss
ued
by
NE
MC
);Pr
oduc
t ba
rcod
e;
Pena
lties
for
illeg
al u
se o
f TB
S m
ark
(fine
and
or
impr
ison
) ar
ound
20
M to
60M
)
Hot
line:
+08
00 1
1082
7.
P.O
.Box
952
4 D
SM. +
255
2224
5020
6/ 2
4502
98/
2451
763-
6.
Nuk
ushi
+25
5 22
2450
959.
B
arua
pep
e: in
fo@
tbs.
go.tz
. So
uthe
rn H
ighl
ands
Zon
e:
P.O
.Box
167
4, M
beya
. Te
leph
one:
025
2502
848.
M
obil:
+25
5 71
7 06
0536
. Fa
x: 0
2525
0284
8
ww
w.tb
s.go
.tz
For
SME
s, S
IDO
to
pro
vide
: In
trod
ucti
on le
tter
an
d as
sess
men
t re
port
, Foo
d pr
oces
sing
ce
rtifi
cate
1 w
eek
Perm
anen
t Ts
h 50
,000
N
one
Clo
sing
bus
ines
s by
TB
SR
egio
nal m
anag
ers.
Fo
r N
jom
be: M
obile
07
84 7
9849
9 a
nd 0
767
6984
99nj
ombe
@sid
o.go
.tz
Web
site
: ww
w.
sido.
go.tz
TB
S Li
cens
ePr
oced
ures
as
abov
e
Bat
ch C
erti
ficat
ion
3 da
ys I
mpo
rted
pr
oduc
tsU
pon
rele
ase
of
ever
y ba
tch.
If
impo
rts:
sho
w
cert
ifica
te o
f co
nfor
mit
y (C
OC
)
If n
o C
OC
: -
prod
uct t
est
char
ges
-ins
pect
ion
char
ges
(ver
y co
nsig
nmen
t)
-App
licat
ion
lett
er a
nd
CO
C-T
RA
do
cum
ents
-L
ist o
f pro
duct
s
-15%
of t
he v
alue
of
con
sign
men
t (T
RA
Ass
esse
d)
-if p
rodu
ct d
oesn
’t co
nfor
m to
TB
S st
anda
rd –
pay
de
stru
ctio
n co
st
rang
ing
from
3 to
5
mill
ion.
-r
e-ex
port
to
orig
inal
cou
ntry
.
27 WASINDIKAJI WADOGO
5. I
NST
ITU
TIO
N: R
UFI
JI W
ATE
R B
ASI
N A
UT
HO
RIT
Y
Req
uire
men
t P
roce
ssin
g T
ime
Lic
ense
Val
idit
yC
ost
Ass
ocia
ted
Req
uire
d do
cum
ents
Pena
ltie
s fo
r no
n-co
nfor
mit
y C
onta
ct p
erso
nR
efer
ence
D
ocum
ents
Prov
isio
nal W
ater
U
se P
erm
itM
inim
um o
f fo
ur M
onth
s.
Det
erm
ined
by
boar
d m
eeti
ng
sche
dule
and
st
akeh
olde
rs
cons
ulta
tion
.
One
to fi
ve y
ears
(d
epen
ds o
n ty
pe
of W
ater
Use
but
ra
nges
)
App
licat
ion
Fee
100,
000/
= an
d 30
0,00
0/=
(Dep
ends
on
type
of u
se)
-Lan
d ow
ners
hip
stat
us
docu
men
t.-D
ully
co
mpl
eted
ap
plic
atio
n fo
rm
issu
ed b
y R
WB
.-F
easi
bilit
y st
udy
of th
e pr
ojec
t. -D
etai
led
Des
ign
of
infr
astr
uctu
re-B
usin
ess
Lice
nses
.
Up
to 1
,500
,000
/=
or s
ix m
onth
im
pris
onm
ent o
r bo
th.
-Rufi
ji B
asin
Wat
er
Offi
cer
-Tel
. 026
272
0 95
1-
Em
ail:
basi
ns.r
ufiji@
maj
i.go.
tz
ww
w.m
aji.g
o.tz
-The
Wat
er
Res
ourc
es
Man
agem
ent
Act
Na.
11
of
2009
,-W
ater
A
bstr
acti
on, U
se
and
Dis
char
ge
Reg
ulat
ions
20
10 ,
GN
. No
190
publ
ishe
d on
21/
05/2
010
Fina
l Wat
er U
se
Perm
itO
ne M
onth
Five
to te
n Ye
ars
depe
ndin
g on
type
of
use
and
size
of
inve
stm
ent
subj
ect t
o re
view
an
d or
ren
ewed
-Ann
ual
wat
er u
ser
Fee
depe
ndin
g on
ty
pe o
f use
an
d am
ount
of
wat
er r
equi
red,
N
ot le
ss th
an
300,
000/
=
-Pro
visi
onal
Pe
rmit
-EIA
cer
tific
ate
-Com
plet
ion
repo
rt o
f in
fras
truc
ture
As
abov
eA
s A
bove
As
abov
e
28 WASINDIKAJI WADOGOPage 24 Small Scale ProceSSorS
Prov
isio
nal W
aste
w
ater
Dis
char
ge
Perm
it (
if re
quir
ed)
Min
imum
of
four
Mon
ths
One
Yea
r A
pplic
atio
n Fe
e 30
0,00
0/=
-Lan
d ow
ners
hip
-Dul
ly
com
plet
ed
appl
icat
ion
form
is
sued
by
RW
B-F
easi
bilit
y st
udy
-Det
aile
d D
esig
n of
in
fras
truc
ture
Bet
wee
n 1,
500,
000/
= an
d 3,
000,
000/
=.
Dam
age
rela
ted
to d
isch
arge
are
pu
nish
able
by
EM
A. 2
004.
As
Abo
veA
s A
bove
and
E
MA
.200
4
Fina
l Was
te W
ater
D
isch
arge
Per
mit
One
Mon
thFi
ve Y
ears
-Ann
ual
Dis
char
ge fe
e de
pend
ing
on a
mou
nt o
f di
scha
rge
but
not
less
tha
n 50
0,00
0/=
-Com
plet
ion
repo
rt o
f in
fras
truc
ture
-Wat
er Q
ualit
y co
mpl
ianc
e re
port
NA
As
Abo
veA
s A
bove
6. I
NST
ITU
TIO
N: A
SSIS
TA
NT
CO
MM
ISSI
ON
ER
FO
R L
AN
DS
Req
uire
men
t P
roce
ssin
g T
ime
Lic
ense
Val
idit
yC
ost
Ass
ocia
ted
Req
uire
d do
cum
ents
Pena
ltie
s fo
r no
n-co
nfor
mit
y C
onta
ct p
erso
nR
efer
ence
D
ocum
ents
Cer
tific
ate
of r
ight
of
occ
upan
cy30
to
90 d
ays
afte
r re
ceiv
e do
cum
ents
from
D
istr
ict
Cou
ncil
Not
exc
eedi
ng
99 y
ears
su
bjec
ted
to b
e re
new
ed a
fter
ex
pire
d
App
licat
ion
fee
20,0
00/=
.R
egis
trat
ion
fee
(20%
of t
he
land
ren
t).
Prep
arat
ion
fee
(50,
000/
=).
Stam
p du
ty
(15%
of t
he
land
ren
t D
eed
Plan
fee
(20,
000/
=).
Lan
d R
ent
(dep
end
on t
he
size
of t
he la
nd
and
rate
of t
he
spec
ific
land
)Su
rvey
fee.
Prem
ium
fee
(2.5
% o
f the
m
arke
t va
lue
of
the
land
).
Cat
egor
y 1
appl
ican
t:
Inst
itut
ions
/O
rgan
izat
ions
un
der
trus
tee;
C
itiz
ensh
ip
or t
rust
ee
(pas
spor
t/bi
rth
cert
ifica
te/
Nat
iona
l ID
).C
onse
nt/
Cer
tific
ate
of
appr
oval
from
R
ITA
.C
onst
itut
ion
of
the
orga
niza
tion
. A
ct. E
stab
lish
that
inst
itut
ion
for
refe
renc
e pu
rpos
es.
Cat
egor
y tw
o:
Com
pani
esC
itiz
ensh
ip o
f th
e di
rect
ors;
C
itiz
ensh
ip
or t
rust
ee
(pas
spor
t/bi
rth
cert
ifica
te/
Nat
iona
l ID
).M
EM
AT
of t
he
asso
ciat
ion.
C
erti
ficat
e of
in
corp
orat
ion.
Cer
tific
ate
of
regi
stra
tion
.T
he A
ct.
Est
ablis
h th
e co
mpa
ny fo
r re
fere
nce.
Cer
tific
ate
of in
cent
ives
fo
r fo
reig
n co
mpa
nies
(i
ssue
d by
TIC
)C
ateg
ory
thre
e:O
ther
or
gani
zati
ons
loca
l.C
itiz
ensh
ip.
Act
. tha
t es
tabl
ish
that
or
gani
zati
on.
Con
stit
utio
n fo
r C
SO.
Non
e A
ssis
tant
Com
mis
sion
er
for
land
s So
uthe
rn
high
land
zon
e: T
elep
hone
: +2
55 2
5250
2127
Em
ail:
jane
.dar
ra@
land
s.go
.tz
www.tic.go
.tz
land
Act
. No.
4
1999
and
V
illag
e L
and
act.
5 1
999
ww
w.a
rdhi
.go
.tz
29 WASINDIKAJI WADOGOPage 25 Small Scale ProceSSorS
Prov
isio
nal W
aste
w
ater
Dis
char
ge
Perm
it (
if re
quir
ed)
Min
imum
of
four
Mon
ths
One
Yea
r A
pplic
atio
n Fe
e 30
0,00
0/=
-Lan
d ow
ners
hip
-Dul
ly
com
plet
ed
appl
icat
ion
form
is
sued
by
RW
B-F
easi
bilit
y st
udy
-Det
aile
d D
esig
n of
in
fras
truc
ture
Bet
wee
n 1,
500,
000/
= an
d 3,
000,
000/
=.
Dam
age
rela
ted
to d
isch
arge
are
pu
nish
able
by
EM
A. 2
004.
As
Abo
veA
s A
bove
and
E
MA
.200
4
Fina
l Was
te W
ater
D
isch
arge
Per
mit
One
Mon
thFi
ve Y
ears
-Ann
ual
Dis
char
ge fe
e de
pend
ing
on a
mou
nt o
f di
scha
rge
but
not
less
tha
n 50
0,00
0/=
-Com
plet
ion
repo
rt o
f in
fras
truc
ture
-Wat
er Q
ualit
y co
mpl
ianc
e re
port
NA
As
Abo
veA
s A
bove
6. I
NST
ITU
TIO
N: A
SSIS
TA
NT
CO
MM
ISSI
ON
ER
FO
R L
AN
DS
Req
uire
men
t P
roce
ssin
g T
ime
Lic
ense
Val
idit
yC
ost
Ass
ocia
ted
Req
uire
d do
cum
ents
Pena
ltie
s fo
r no
n-co
nfor
mit
y C
onta
ct p
erso
nR
efer
ence
D
ocum
ents
Cer
tific
ate
of r
ight
of
occ
upan
cy30
to
90 d
ays
afte
r re
ceiv
e do
cum
ents
from
D
istr
ict
Cou
ncil
Not
exc
eedi
ng
99 y
ears
su
bjec
ted
to b
e re
new
ed a
fter
ex
pire
d
App
licat
ion
fee
20,0
00/=
.R
egis
trat
ion
fee
(20%
of t
he
land
ren
t).
Prep
arat
ion
fee
(50,
000/
=).
Stam
p du
ty
(15%
of t
he
land
ren
t D
eed
Plan
fee
(20,
000/
=).
Lan
d R
ent
(dep
end
on t
he
size
of t
he la
nd
and
rate
of t
he
spec
ific
land
)Su
rvey
fee.
Prem
ium
fee
(2.5
% o
f the
m
arke
t va
lue
of
the
land
).
Cat
egor
y 1
appl
ican
t:
Inst
itut
ions
/O
rgan
izat
ions
un
der
trus
tee;
C
itiz
ensh
ip
or t
rust
ee
(pas
spor
t/bi
rth
cert
ifica
te/
Nat
iona
l ID
).C
onse
nt/
Cer
tific
ate
of
appr
oval
from
R
ITA
.C
onst
itut
ion
of
the
orga
niza
tion
. A
ct. E
stab
lish
that
inst
itut
ion
for
refe
renc
e pu
rpos
es.
Cat
egor
y tw
o:
Com
pani
esC
itiz
ensh
ip o
f th
e di
rect
ors;
C
itiz
ensh
ip
or t
rust
ee
(pas
spor
t/bi
rth
cert
ifica
te/
Nat
iona
l ID
).M
EM
AT
of t
he
asso
ciat
ion.
C
erti
ficat
e of
in
corp
orat
ion.
Cer
tific
ate
of
regi
stra
tion
.T
he A
ct.
Est
ablis
h th
e co
mpa
ny fo
r re
fere
nce.
Cer
tific
ate
of in
cent
ives
fo
r fo
reig
n co
mpa
nies
(i
ssue
d by
TIC
)C
ateg
ory
thre
e:O
ther
or
gani
zati
ons
loca
l.C
itiz
ensh
ip.
Act
. tha
t es
tabl
ish
that
or
gani
zati
on.
Con
stit
utio
n fo
r C
SO.
Non
e A
ssis
tant
Com
mis
sion
er
for
land
s So
uthe
rn
high
land
zon
e: T
elep
hone
: +2
55 2
5250
2127
Em
ail:
jane
.dar
ra@
land
s.go
.tz
www.tic.go
.tz
land
Act
. No.
4
1999
and
V
illag
e L
and
act.
5 1
999
ww
w.a
rdhi
.go
.tz
30 WASINDIKAJI WADOGO
Land
Ren
tO
ne D
ayA
nnua
lly
As
esti
mat
ed o
n th
e ce
rtifi
cate
of
righ
t occ
upan
cy
Tit
le d
eed.
In
tere
st o
f 1%
m
onth
ly o
f unp
aid
amou
nt a
fter
six
m
onth
s fr
om th
e be
ginn
ing
of th
e fin
anci
al y
ear.
As
abov
eA
s ab
ove
7. I
NST
ITU
TIO
N: C
OM
MIS
SIO
NE
R O
F L
AB
OU
R
Req
uire
men
t P
roce
ssin
g T
ime
Lic
ense
Val
idit
yC
ost
Ass
ocia
ted
Req
uire
d do
cum
ents
Pena
ltie
s fo
r no
n-co
nfor
mit
y C
onta
ct p
erso
nD
ocum
ents
for
D
etai
ls
Wor
k pe
rmit
10
wor
king
day
s2
year
s re
new
able
C
lass
A: 1
,000
U
SD fo
r in
vest
ors
Cla
ss B
: USD
50
0 fo
r sp
ecifi
ed
prof
essi
onal
s e.
g D
octo
rs.
C
lass
C: O
ther
pr
ofes
sion
als
incl
udin
g C
EO
is
1,0
00 U
SD.
Cla
ss D
: ch
arit
able
ac
tivi
ties
are
U
SD 5
00.
Cla
ss E
: re
fuge
es –
free
an
d gi
ven
by M
inis
ter
Inte
rnal
Aff
airs
.
10 m
illio
n fin
e or
impr
ison
men
t fo
r 12
mon
ths
or
both
.
For
appl
icat
ion
visi
t of
fice
of C
omm
issi
oner
of
Lab
or, e
mai
l: ps
@ka
zi.go
.tz.
For
furt
her
assi
stan
ce v
isit
re
gion
al o
ffice
, Mbe
ya,
Njo
mbe
, Iri
nga
etc…
……
web
site
: ww
w.
kazi
.go.
tz
31 WASINDIKAJI WADOGO
8. I
NST
ITU
TIO
N: C
OM
MIS
SIO
NE
R O
F L
AB
OU
R
Req
uire
men
t P
roce
ssin
g T
ime
Lic
ense
Val
idit
yC
ost
Ass
ocia
ted
Req
uire
d do
cum
ents
Pena
ltie
s fo
r no
n-co
nfor
mit
y C
onta
ct p
erso
nD
ocum
ents
for
D
etai
ls
Reg
istr
atio
n14
wor
king
day
sPe
rman
ent
free
TIN
of
empl
oyer
.N
ames
of
empl
oyee
s fe
atur
ing
date
of b
irth
, pr
ofes
sion
alis
m,
type
of c
ontr
act.
50 M
illio
n fin
eC
usto
mer
ser
vice
ho
tline
:080
0110
028
or
0800
1100
29.
Sout
hern
hig
hlan
d zo
nal
offic
e: +
255
7373
4401
5
Web
site
: ww
w.
wcf
.go.
tz
Con
trib
utio
nsEv
ery
mon
th
Tim
e of
em
ploy
ee
wor
king
wit
h th
at c
ompa
ny
1% o
f sal
ary
Gro
ss o
f eac
h em
ploy
ee.
Not
e: E
mpl
oyer
su
ppos
ed to
co
ntri
bute
WC
P 1
and
WC
P 1
atta
chm
ent.
10%
of t
he
amou
nt a
n em
ploy
er is
re
quir
ed to
co
ntri
bute
for
such
sp
ecifi
c m
onth
As
abov
eA
s ab
ove
32 WASINDIKAJI WADOGO
9. I
NST
ITU
TIO
N: I
MM
IGR
ATIO
N S
ER
VIC
E
Req
uire
men
t P
roce
ssin
g T
ime
Lic
ense
Val
idit
yC
ost
Ass
ocia
ted
Req
uire
d do
cum
ents
Pena
ltie
s fo
r no
n-co
nfor
mit
y C
onta
ct p
erso
nD
ocum
ents
for
D
etai
ls
Res
iden
ce P
erm
it
Cla
ss A
for
shar
ehol
der.
14 w
orki
ng d
ays
2 ye
ars
rene
wab
leR
ange
from
U
SD $
1,0
00
to $
3,0
00
depe
nds
on c
ost
of in
vest
men
t an
d co
untr
y of
or
igin
.
Imm
igra
tion
fo
rm n
umbe
r (T
.I.F
-1).
Wor
k pe
rmit
.M
EM
AR
T.
Con
stit
utio
n of
org
aniz
atio
n (N
GO
s).
TIN
.C
erti
ficat
e of
Bus
ines
s R
egis
trat
ion/
Inco
rpor
atio
n.
Cop
y of
pa
sspo
rt (
all
page
s)C
V o
f ap
plic
ants
.Jo
b de
scri
ptio
n.
Cov
erin
g le
tter
from
th
e co
mpa
ny/
asso
ciat
ion.
USD
$ 6
00 fo
r 2
mon
ths.
HQ
:Te
leph
one:
Em
ail:
Reg
iona
l offi
ce. N
jom
be:
Tele
phon
e: +
255
7436
5160
4E
mai
l:
ww
w.
immigratio
n.go
.tz
Res
iden
ce C
lass
B
em
ploy
ees
(for
eign
ers)
14 w
orki
ng d
ays
2 ye
ars
USD
$ 5
00
(Eas
t Afr
ican
co
untr
ies)
to
$ 20
00 (
Non
e E
ast A
fric
a)
As
abov
eA
s ab
ove
As
abov
eA
s ab
ove
33 WASINDIKAJI WADOGO
10. I
NST
ITU
TIO
N: B
RE
LA
(5
area
s: r
egis
trat
ion
of c
ompa
nies
, bus
ines
s na
me,
tra
de a
nd s
ervi
ce m
arks
; pat
ents
; gra
ntin
g in
dust
rial
lice
nse
and
busi
ness
lice
nsin
g ca
tego
ry A
– f
or m
ainl
and
only
(bi
g bu
sine
sses
cou
ntry
wid
e))
Req
uire
men
t P
roce
ssin
g T
ime
Lic
ense
Val
idit
yC
ost
Ass
ocia
ted
Req
uire
d do
cum
ents
Pena
ltie
s fo
r no
n-co
nfor
mit
y C
onta
ct p
erso
nD
ocum
ents
for
D
etai
ls
Reg
istr
atio
n of
Com
pany
: Lo
cal c
ompa
nies
( C
erti
ficat
e of
in
corp
orat
ion)
Upo
n su
bmis
sion
of
doc
umen
ts –
ap
rox-
1 d
ay.
Life
tim
eM
axim
um
Tsh
522,
200
(cap
ital
abo
ve
tsh
50 m
ill),
m
inim
um ts
h 17
7,20
0 ca
pita
l ts
h 20
,000
to
1mil)
.
Nat
iona
l ID
s fo
r lo
cal a
nd
Pass
port
if
fore
igne
r, T
IN,
ME
MA
RT,
fo
rm 1
4B,
Con
solid
ated
fo
rm fr
om th
e B
RE
LA
sys
tem
, et
hics
form
.
Non
e C
EO
, BR
EL
AN
ew U
shir
ika
Tow
ers,
6th
Floo
r, Lu
mum
ba s
tr,
Sout
hern
hig
hlan
ds z
one,
Z
onal
Man
ager
. Mob
ile
0735
0140
14, e
mai
l: M
oham
ed.s
ongo
ro@
brel
a.go
.tz
Form
14B
av
aila
ble
on
web
site
ww
w.
brel
a.go
.tz
-Lin
k to
sys
tem
s do
cum
ents
htt
ps://ors.
brela.go
.tz/ors/
star
t?re
turn
Url
=%2fb
rela%2fp
rod%
2for
s
Fore
ign
com
pani
es
( C
erti
ficat
e of
co
mpl
ianc
e)
Cer
tifie
d M
EM
AR
T &
ce
rtifi
cate
of
inco
rpor
atio
n
Life
tim
e R
egis
trat
ion
of
com
pany
USD
1,
100
As
abov
e A
s ab
ove
As
abov
e
Cer
tific
ate
of T
rade
M
ark
90 d
ays
(60
for
obje
ctio
ns
-pub
licat
ion,
30
days
pr
epar
atio
n of
ce
rtifi
cate
)
7 ye
ars’
init
ial
peri
od a
nd
rene
wab
le
for
10 y
ears
co
nsec
utiv
ely.
Tsh
125,
000
For T
anza
nian
fil
l TM
1 fo
rm-
avai
labl
e fr
om
BR
EL
A w
ebsi
te.
Fore
igne
r:
appo
int
Tanz
ania
n re
pres
enta
tive
to
fill T
M2
form
.
Non
e A
s ab
ove
34 WASINDIKAJI WADOGO
Pate
nt C
erti
ficat
e90
day
s 20
yea
rs
Tsh
22,0
00
Det
aile
d in
form
atio
n on
in
vent
ion
Non
e A
s ab
ove
As
abov
e
Indu
stri
al li
cens
e ce
rtifi
cate
5
days
3
year
s –
tem
pora
ry th
en
you
perm
anen
t lic
ense
Cap
ital
abo
ve
100
mil
= 80
0,00
0/=,
ca
pita
l bet
wee
n n
50 to
100
mil
= 50
0,00
0/=,
ca
pita
l 10
to 5
0 m
il =
100,
000/
=,
5 to
10
mil
=50,
000/
= an
d le
ss th
an 5
mil
= 10
,000
/=.
ME
MAT
, ce
rtifi
ed
cert
ifica
te o
f in
corp
orat
ion,
bu
sine
ss p
lan,
in
dust
rial
lic
ense
form
s fo
r in
vest
men
ts
capi
tal a
bove
tsh
100
mil.
Non
eA
ll av
aila
ble
on
web
site
Bus
ines
s lic
ense
ca
tego
ry A
M
ax 5
day
s 1
year
M
inim
um
tsh
80,0
00
max
imum
10
0,00
0 if
loca
l.
Cer
tifie
d M
ER
MAT
or
nam
e of
in
divi
dual
, TIN
, ta
x cl
eara
nce,
V
AT c
erti
ficat
e if
avai
labl
e, le
ase
agre
emen
t if
rent
ed b
uild
ing
and
title
dee
d if
land
ow
ned,
fil
led
busi
ness
lic
ense
form
Non
eA
s ab
ove
As
abov
e
35 WASINDIKAJI WADOGO
11. I
NST
ITU
TIO
N: T
MD
A (
AR
EA
S: M
ED
ICIN
ES
FOR
HU
MA
N A
ND
AN
IMA
LS,
ME
DIC
AL
DE
VIC
ES,
DIA
GN
OST
ICS)
Req
uire
men
t P
roce
ssin
g T
ime
Lic
ense
Val
idit
yC
ost
Ass
ocia
ted
Req
uire
d do
cum
ents
Pena
ltie
s fo
r no
n-co
nfor
mit
y C
onta
ct p
erso
nD
ocum
ents
for
D
etai
ls
Cer
tific
ate
of
Reg
istr
atio
n fo
r in
dust
ry
10 d
ays
Life
tim
e Ts
h 70
0,00
0 in
itia
lT
IC, N
EM
C
&B
RE
LA
ce
rtifi
cate
s,
ME
RM
AT,
Plan
t lay
out
an
d pr
oces
s flo
or, T
IN.
Not
exc
eedi
ng
tsh
5 m
illio
n or
im
pris
onm
ent n
ot
exce
edin
g 2
year
s or
bot
h.
Zon
al M
anag
er, T
MD
A,
NH
IF T
ower
Bui
ldin
g,
3rd fl
oor.
Em
ail:
info
.mbe
ya@
tmda
.go.
tz, M
obile
07
6750
9879
and
Tel
. +2
55 2
5250
4425
Web
site
: ww
w.
tmda
.go.
tz
Proc
edur
es fo
r es
tabl
ishm
ent o
f ph
arm
aceu
tica
l pl
ant i
n Ta
nzan
ia
Gui
delin
e fo
r su
bmis
sion
of
docu
men
tati
on
regi
stra
tion
an
d m
arke
ting
au
thor
izat
ion.
GN
P gu
idel
ines
Impo
rt a
nd
expo
rt o
f ph
arm
aceu
tica
l gu
idel
ines
Cer
tific
ate
of
regi
stra
tion
of
prod
ucts
60 to
120
day
s Li
feti
me
USD
100
to
350
per
prod
uct
depe
ndin
g on
ca
tego
ry.
Cer
tific
ate
of
Reg
istr
atio
n fo
r in
dust
ry
As
abov
e A
s ab
ove
As
abov
e
36 WASINDIKAJI WADOGO
Impo
rt p
erm
it fo
r pr
oduc
ts
48 h
rs
6 m
onth
s -G
ood
Man
ufac
turi
ng
Prac
tice
(G
NP)
fe
es d
epen
ding
on
the
bloc
ks
(ref
er fe
es
and
char
ges
guid
elin
e 20
15
on w
ebsi
te)
rang
ing
from
U
SD 4
,000
to
8,0
00 p
er
insp
ecti
on.
-2%
of F
OB
(f
reig
ht o
n-bo
ard)
Reg
istr
atio
n ce
rtifi
cate
as
impo
rter
Pro-
form
a in
voic
e
Cer
tific
ate
of
anal
ysis
Non
e A
s ab
ove
As
abov
e
Perm
it fo
r im
port
atio
n of
ra
w m
ater
ials
for
indu
stry
.
48 h
rs
6 m
onth
s N
one
Reg
istr
atio
n ce
rtifi
cate
as
impo
rter
Pro-
form
a in
voic
e C
erti
ficat
e of
an
alys
is
Non
e A
s ab
ove
As
abov
e
12. I
NST
ITU
TIO
N: T
AN
ESC
O (
AR
EA
S: P
OW
ER
GE
NE
RAT
ION
, TR
AN
SMIS
SIO
N A
ND
DIS
TR
IBU
TIO
N)
Req
uire
men
t P
roce
ssin
g T
ime
Lic
ense
Val
idit
yC
ost
Ass
ocia
ted
Req
uire
d do
cum
ents
Pena
ltie
s fo
r no
n-co
nfor
mit
y C
onta
ct p
erso
nD
ocum
ents
for
D
etai
ls
37 WASINDIKAJI WADOGO
Pow
er c
onne
ctio
n re
ques
t rec
epti
on
If is
ser
vice
line
w
itho
ut p
ole
– w
ithi
n 30
days
Life
tim
e se
rvic
es
3Q =
ths
912,
000
1Q=
ths
320,
960.
All
if is
wit
hin
30
met
ers,
VAT
in
clus
ive.
Reg
istr
atio
n of
th
e co
mpa
ny,
lett
er w
ith
pow
er lo
ad
requ
este
d as
ce
rtifi
ed b
y th
e el
ectr
icia
n/c
ontr
acto
r.
Rui
ning
T
AN
ESC
O
infr
astr
uctu
re w
ill
attr
act fi
nes
base
d on
the
lost
cos
t.
TA
NE
SCO
reg
iona
l m
anag
erM
beya
– T
el +
255
2525
0369
1, e
mai
l: rm
.mbe
ya@
tane
sco.
co.tz
Web
site
: ww
w.
tane
sco.
co.tz
-c
usto
mer
se
rvic
e ch
arte
r.
If is
line
ex
tens
ion
wit
h le
ss th
an 2
po
les
= 60
day
s (1
&2
assu
min
g tr
ansf
orm
er o
n pl
ace)
1Q (
1 po
le)
= ts
h 43
9,96
0
1Q (
2 po
les)
=
tsh
590,
398
3Q (
1 po
le)
= ts
h 1,
058,
801
3Q (
2pol
es)
= ts
h 1,
389,
115.
V
AT e
xclu
sive
If li
ne e
xten
sion
ab
ove
2 po
les
= 90
day
s (w
heth
er
tran
sfor
mer
is
on p
lace
or
not)
1Q a
nd a
bove
2
pole
s =
not c
onst
ant
depe
ndin
g on
dis
tanc
e,
num
ber
of
pole
s an
d ot
her
mat
eria
ls, l
abor
ch
arge
s.
38 WASINDIKAJI WADOGO
Rep
air
of fa
ults
an
d ot
her
emer
genc
y se
rvic
es.
We
rece
ssiv
e en
quir
y th
roug
h 07
87 0
2342
2,
+255
252
5042
19
Less
than
4 h
ours
af
ter
repo
rtin
g 24
hou
rs
Non
e -s
how
roa
d to
yo
ur d
esti
nati
on
NA
As
abov
e A
s ab
ove
Tari
ff a
nd M
onth
ly
bill
char
ges
1 M
onth
T1
= da
ily
prep
aid
292
VAT
ex
clus
ive
Met
er n
umbe
r A
s ab
ove
As
abov
e
T2
and
T3
= m
onth
ly a
nd
post
-pai
d.
-T2
= 19
5/un
it
VAT
exc
lusi
ve
-T3
med
ium
=
157/
unit
-T3
high
=15
2/un
it. A
ll V
AT
excl
usiv
e
-pow
er
disc
onne
ctio
n -2
% o
f am
ount
in
arre
ars/
mon
th
Oth
er
requ
irem
ents
T
2 m
onth
ly K
VA
cha
rges
=15
,004
T3
med
ium
vol
tage
mon
thly
KV
A c
harg
es =
13,2
00T
3 hi
gh v
olta
ge K
VA
cha
rges
= 1
6,55
0 Po
wer
fact
or w
ill b
e ad
vise
d by
pro
prie
tor’s
con
trac
tor
13. I
NST
ITU
TIO
N:
FIR
E &
RE
SCU
RE
FO
RC
E (
Zaw
adi M
alig
ha +
255
756
407
591)
Req
uire
men
t P
roce
ssin
g T
ime
Lic
ense
Val
idit
yC
ost
Ass
ocia
ted
Req
uire
d do
cum
ents
Pena
ltie
s fo
r no
n-co
nfor
mit
y C
onta
ct p
erso
nD
ocum
ents
for
D
etai
ls
Safe
ty I
nspe
ctio
n,
Cer
tific
ates
and
Fi
re le
vy (
Adv
isor
y ba
sed
on th
e en
gine
erin
g fir
e pl
an).
Dep
end
on
the
size
of t
he
cons
truc
tion
an
d ty
pe o
n in
vest
men
t D
epen
d on
the
size
of t
he a
rea
unde
r op
erat
ion)
Ann
ual p
aym
ent
Con
stru
ctio
n Si
te p
lan
Fine
not
exc
eed
3MTs
h or
im
pris
onm
ent
for
the
tim
e no
t ex
ceed
ing
one
year
or
both
Free
toll:
114
. m
alig
haza
war
d@ya
hoo.
com
ww
w.fr
f.go.
tz
Act
. 14.
Of 2
007
and
Reg
ulat
ion
the
Fire
and
R
escu
e Fo
rce
(Saf
ety
insp
ecti
on, C
erti
ficat
e an
d Fi
re le
vy).
Am
endm
ent
Reg
ulat
ion
of 2
014.
Safe
ty
Insp
ecti
on,
Cer
tific
ates
an
d Fi
re le
vy
(Adv
isor
y ba
sed
on th
e en
gine
erin
g fir
e pl
an).
39 WASINDIKAJI WADOGO
Rep
air
of fa
ults
an
d ot
her
emer
genc
y se
rvic
es.
We
rece
ssiv
e en
quir
y th
roug
h 07
87 0
2342
2,
+255
252
5042
19
Less
than
4 h
ours
af
ter
repo
rtin
g 24
hou
rs
Non
e -s
how
roa
d to
yo
ur d
esti
nati
on
NA
As
abov
e A
s ab
ove
Tari
ff a
nd M
onth
ly
bill
char
ges
1 M
onth
T1
= da
ily
prep
aid
292
VAT
ex
clus
ive
Met
er n
umbe
r A
s ab
ove
As
abov
e
T2
and
T3
= m
onth
ly a
nd
post
-pai
d.
-T2
= 19
5/un
it
VAT
exc
lusi
ve
-T3
med
ium
=
157/
unit
-T3
high
=15
2/un
it. A
ll V
AT
excl
usiv
e
-pow
er
disc
onne
ctio
n -2
% o
f am
ount
in
arre
ars/
mon
th
Oth
er
requ
irem
ents
T
2 m
onth
ly K
VA
cha
rges
=15
,004
T3
med
ium
vol
tage
mon
thly
KV
A c
harg
es =
13,2
00T
3 hi
gh v
olta
ge K
VA
cha
rges
= 1
6,55
0 Po
wer
fact
or w
ill b
e ad
vise
d by
pro
prie
tor’s
con
trac
tor
13. I
NST
ITU
TIO
N:
FIR
E &
RE
SCU
RE
FO
RC
E (
Zaw
adi M
alig
ha +
255
756
407
591)
Req
uire
men
t P
roce
ssin
g T
ime
Lic
ense
Val
idit
yC
ost
Ass
ocia
ted
Req
uire
d do
cum
ents
Pena
ltie
s fo
r no
n-co
nfor
mit
y C
onta
ct p
erso
nD
ocum
ents
for
D
etai
ls
Safe
ty I
nspe
ctio
n,
Cer
tific
ates
and
Fi
re le
vy (
Adv
isor
y ba
sed
on th
e en
gine
erin
g fir
e pl
an).
Dep
end
on
the
size
of t
he
cons
truc
tion
an
d ty
pe o
n in
vest
men
t D
epen
d on
the
size
of t
he a
rea
unde
r op
erat
ion)
Ann
ual p
aym
ent
Con
stru
ctio
n Si
te p
lan
Fine
not
exc
eed
3MTs
h or
im
pris
onm
ent
for
the
tim
e no
t ex
ceed
ing
one
year
or
both
Free
toll:
114
. m
alig
haza
war
d@ya
hoo.
com
ww
w.fr
f.go.
tz
Act
. 14.
Of 2
007
and
Reg
ulat
ion
the
Fire
and
R
escu
e Fo
rce
(Saf
ety
insp
ecti
on, C
erti
ficat
e an
d Fi
re le
vy).
Am
endm
ent
Reg
ulat
ion
of 2
014.
Safe
ty
Insp
ecti
on,
Cer
tific
ates
an
d Fi
re le
vy
(Adv
isor
y ba
sed
on th
e en
gine
erin
g fir
e pl
an).
Con
stru
ctio
n si
te
cert
ifica
teTs
h. 2
00,0
00/=
Life
of t
he
proj
ect
Con
stru
ctio
n Si
te p
lan
500,
000/
= or
im
pris
onm
ent
for
thre
e m
onth
s or
bot
h
The
Fir
e an
d R
escu
e Fo
rce
(Fir
e pr
ecau
tion
in
Bui
ldin
gs)
Reg
ulat
ion
of
2015
Con
stru
ctio
n si
te c
erti
ficat
e
Fire
aw
aren
ess
Trai
ning
Cer
tific
ate
20,0
00/=
Ann
ually
Lett
er o
f ap
plic
atio
n fo
r tr
aini
ng
Mor
e on
aw
aren
ess
As
abov
eFi
re a
war
enes
s Tr
aini
ng
Cer
tific
ate
Reg
ular
insp
ecti
on
For
free
Dai
ly d
uty
for
fire
offic
ers
14. I
NST
ITU
TIO
N:
OSH
A (
SAFE
TY
CH
EC
K A
T W
OR
KIN
G P
LA
CE
S)
Req
uire
men
t P
roce
ssin
g T
ime
Lic
ense
Val
idit
yC
ost
Ass
ocia
ted
Req
uire
d do
cum
ents
Pena
ltie
s fo
r no
n-co
nfor
mit
y C
onta
ct p
erso
nD
ocum
ents
for
D
etai
ls
Cer
tific
ate
of
OSH
A1
wee
k Li
feti
me
Non
e -T
IN, b
usin
ess
licen
se,
cert
ifica
te o
f in
corp
orat
ion
Ths
1 to
5 m
illio
n O
SHA
Zon
al M
anag
er,
Mifu
go r
oad
Uzu
ngun
i M
beya
Lab
or o
ffice
. M
obile
075
4 33
9634
Web
site
: -
Ris
k as
sess
men
t pr
epar
atio
n us
ing
inte
rnal
offi
cers
or
cons
ulta
ncy
Com
pany
dut
y 3
year
s N
AN
AN
A
Occ
upat
iona
l H
ealth
Saf
ety
polic
y
As
abov
e
40 WASINDIKAJI WADOGO
OSH
A c
ompl
ianc
e as
sess
men
t rep
ort
- in
spec
tion
s (g
ener
al, e
lect
rica
l, oc
cupa
tion
al
hygi
ene,
er
gono
mic
s,
med
ical
fitn
ess
to
wor
k ex
amin
atio
n)
30 d
ays
1
year
D
epen
ding
on
the
natu
re
(ret
ail,
min
ing,
pr
oces
sing
. E
lect
rici
ty
devi
ce c
heck
11
0,00
0/ea
rth
poin
t on
bui
ldin
g,
hygi
ene
insp
ecti
on e
.g
light
inte
nsit
y =
rang
ing
tsh
120,
000/
per
room
, hea
lth
chec
k ts
h 75
,000
/per
son,
pl
ant i
nspe
ctio
n ra
ngin
g fr
om
tsh
150,
000
to
300,
000/
plan
t,
Bas
e on
sit
e vi
sit
NA
Det
ails
: ref
er
OH
S A
ct 2
003
num
ber
5,
sect
ion
24, 6
6 (2
), 6
0.
Acc
iden
t rep
orts
to
Chi
ef I
nspe
ctor
O
SHA
wit
hin
24 h
ours
Prog
ress
ive
Tsh
500,
000/
OSH
A e
xper
t/da
y
Occ
upat
ion
Acc
iden
t and
di
seas
e re
gist
er
In c
ase
of d
eath
=
tsh
10 m
il,
500,
000
in c
ase
of la
ckin
g O
HS
polic
ies,
41 WASINDIKAJI WADOGO
In c
ase
of
cons
truc
tion
, dr
awin
gs s
houl
d be
in
spec
ted.
1 w
eek
Life
tim
e Ts
h 30
0,00
0 to
1.
8 m
ilA
rchi
tect
ural
an
d se
rvic
e dr
awin
gs,
cert
ifica
te o
f tr
aine
d fo
r fir
st
aide
r
Cer
tifi
cate
s fo
r on
job
spec
ific
trai
ning
s:
wor
king
at h
eigh
t, in
dust
rial
firs
t aid
, he
alth
and
saf
ety
repr
esen
tati
ve.
wor
king
at
heig
ht –
5 d
ays
Life
tim
e Ts
h 45
0,00
0N
AT
sh 1
mil
indu
stri
al fi
rst
aid
– 3
days
he
alth
and
saf
ety
Year
ly
Tsh
250,
000
NA
repr
esen
tati
ve –
4
days
Li
feti
me
Tsh
250,
000
NA
Hea
lth a
nd s
afet
y co
mm
itte
e m
eeti
ng
ever
y 3
mon
ths
and
subm
itti
ng
repo
rts
to O
SHA
Com
pany
’s du
ty
Life
tim
e C
ompa
ny’s
duty
Mee
ting
m
inut
es
Fine
tsh
200,
000
Prov
isio
n of
Pe
rson
al P
rote
ctiv
e E
quip
men
t (PP
E)
Whe
re n
eces
sary
W
here
nec
essa
ryA
s pe
r it
em in
th
e m
arke
t O
HS
Ris
k as
sess
men
t do
cum
ent
Tsh
50,
000/
pers
on
42 WASINDIKAJI WADOGO
OSH
A c
ompl
ianc
e lic
ense
by
CE
O o
f O
SHA
1 m
onth
1
year
but
can
be
rev
oked
in
case
of n
on-
com
plia
nce.
Free
C
ompl
ianc
e w
ith
all O
SHA
re
quir
emen
t as
men
tion
ed
abov
e
Non
e
15. I
NST
ITU
TIO
N: T
PR
I (R
EG
UL
ATIO
N O
F A
GR
OC
HE
MIC
AL
S IN
TH
E C
OU
NT
RY
)
Req
uire
men
t P
roce
ssin
g T
ime
Lic
ense
Val
idit
yC
ost
Ass
ocia
ted
Req
uire
d do
cum
ents
Pena
ltie
s fo
r no
n-co
nfor
mit
y C
onta
ct p
erso
nD
ocum
ents
for
D
etai
ls
Pest
icid
e R
egis
trat
ion
It v
ary
wit
h ty
pe
of p
esti
cide
s ra
nges
from
six
m
onth
s to
one
ye
ar (
in th
ree
seas
on)
5 ye
ars
rene
wab
leU
SD $
600
0-P
esti
cide
U
p to
Tsh
100
M
Trop
ical
Pes
ticid
es
Res
earc
h In
stitu
te
Aru
sha
Pho
ne :
+ 25
5 27
2508
813/
4/5
ht
tp://
ww
w.tp
ri.or
.tz/
Web
site
: ww
w.
tpri.
go.tz
-P
esti
cide
R
egis
trat
ion
-Pes
tici
de
impo
rt p
erm
it
(PIP
)Pe
stic
ide
impo
rt
perm
it (
PIP)
One
mon
thEv
ery
impo
rtat
ion
requ
ire
paym
ent
and
sam
ple
anal
ysis
It d
epen
d on
th
e qu
anti
ty a
nd
FOB
val
ue
Bill
of/
invo
ice
of
impo
rtat
ion
It w
ill n
ot a
llow
ed
to b
e us
ed in
Ta
nzan
ia a
t all
Plan
t Im
port
Pe
rmit
in
colla
bora
tion
wit
h PH
S un
der
MO
A
One
day
to o
ne
wee
kEv
ery
impo
rtat
ion
USD
$ 5
Invo
ice
Rej
ecti
on o
f the
co
nsig
nmen
t Pl
ant I
mpo
rt
Perm
it in
co
llabo
rati
on
wit
h PH
S un
der
MO
A
(pes
t and
Pes
t co
ntro
l) R
esea
rch
and
pest
icid
e A
dvic
e an
d co
ntro
l eg
. IPM
One
day
NIL
Faci
litat
ion
cost
an
d Pe
rdie
m
acco
rdin
g to
go
vern
men
t rat
e
Com
mun
icat
ion
and
cons
ulta
tion
in
thei
r of
fice
(pes
t and
Pe
st c
ontr
ol)
Res
earc
h an
d pe
stic
ide
Adv
ice
and
cont
rol e
g.
IPM
43 WASINDIKAJI WADOGO
Pest
icid
es
Man
agem
ent
Cou
rse
(PM
2)
issu
ing
cert
ifica
te
Twic
e pe
r A
nnum
to a
gro-
deal
ers
and
all
fum
igat
ion
Tsh
360,
000/
= pe
r in
divi
dual
fo
r co
urse
m
ater
ials
and
lu
nch
per
pers
on
Lett
er o
f req
uest
an
d pa
ymen
tPe
stic
ides
M
anag
emen
t C
ours
e (P
M2)
issu
ing
cert
ifica
te
16. I
NST
ITU
TIO
N: T
FRA
(R
EG
UL
ATIO
N O
F FE
RT
ILIZ
ER
S)
Req
uire
men
t P
roce
ssin
g T
ime
Lic
ense
Val
idit
yC
ost
Ass
ocia
ted
Req
uire
d do
cum
ents
Pena
ltie
s fo
r no
n-co
nfor
mit
y C
onta
ct p
erso
nD
ocum
ents
for
D
etai
ls
Fert
ilize
r re
gist
rati
on
Free
Life
tim
e M
ater
ial D
ata
Shee
tFe
rtili
zer
Ana
lysi
s C
erti
ficat
e
Fert
ilize
r re
gist
rati
on
(Not
Exc
eedi
ng 8
0 M
illio
n Sh
illin
gs)
Stru
ctur
ed
pena
lties
are
un
derw
ay
TA
NZ
AN
IA
FER
TIL
IZE
R
RE
GU
LAT
OR
Y
AU
TH
OR
ITY
(T
FRA
)M
ande
la r
oad-
Tem
eke
Vet
erin
ary,
Kili
mo
III,
E
x PA
DE
P B
uild
ing,
P.
O. B
ox 4
6238
, Dar
es
sala
am-T
anza
nia.
Te
l: +2
5522
2862
595/
+2
5571
0107
631,
E-m
ail: [email protected]
.tz
Web
site
ww
w.
tfra.go
.tz
Juri
sdic
tion
of
the
Aut
hori
ty.
Fert
ilize
r A
ct
Cap
. 40
(1)
(a)
wit
h it
s am
endm
ent
2014
.
Fert
ilize
r D
eale
r re
gist
rati
onFr
ee1
Year
Cer
tific
ate
of
Inco
rpor
atio
nT
INB
usin
ess
Lice
nce
Fert
ilize
r D
eale
r re
gist
rati
onFr
ee
Fert
ilize
r M
anuf
actu
rer
Plan
t reg
istr
atio
n
Free
3 Ye
ars
Cer
tific
ate
of
Inco
rpor
atio
nT
INB
usin
ess
Lice
nce
Fert
ilize
r M
anuf
actu
rer
Plan
t re
gist
rati
on
Free
Fert
ilize
r Pr
emis
es
regi
stra
tion
N
ot y
et in
Pr
acti
ce
Not
yet
in
Prac
tice
N/A
Fert
ilize
r Pr
emis
es
regi
stra
tion
Not
yet
in P
ract
ice
44 WASINDIKAJI WADOGO
17. I
NST
ITU
TIO
N:
TO
SCI
(SE
ED
CE
RT
IFIC
ATIO
N A
GE
NC
Y)
Req
uire
men
t P
roce
ssin
g T
ime
Lic
ense
Val
idit
yC
ost
Ass
ocia
ted
Req
uire
d do
cum
ents
Pena
ltie
s fo
r no
n-co
nfor
mit
y C
onta
ct p
erso
nD
ocum
ents
for
D
etai
ls
DU
S ce
rtifi
cate
s or
take
ove
r re
port
if th
e se
ed
was
reg
iste
red
in n
eigh
bour
ing
coun
try
1 se
ason
Li
fe ti
me
1,20
0,00
0 an
d U
SD 6
00 if
it
is T
ake
Ove
r re
port
Fille
d Fo
rm w
ith
desc
ript
ion
of
vari
ety
It is
a c
rim
inal
ca
se a
s pe
r TO
SCI
act 2
003
and
pena
l cod
es w
ill
be a
pplie
d. T
his
incl
udes
3yr
s im
pris
onm
ent
Tanz
ania
Offi
cial
See
d C
erti
ficat
ion
Inst
itut
e (T
OSC
I),
Phon
e: +
255
23 2
6400
34Fa
x : +
255
23 2
6400
35E
mai
l : in
fo@
tosc
i.go.
tz
Web
site
: http://
ww
w.to
sci.
go.tz
NPT
(N
atio
nal
Perf
orm
ativ
es
Trai
ls),
if r
egis
tere
d in
EA
, onl
y 1
seas
on is
eno
ugh.
1 se
ason
Li
fe ti
me
1,40
0,00
0Fi
eld
obse
rvat
ion
and
trai
ls in
clud
ing
repo
rts
As
abov
e A
s ab
ove
As
abov
e
18. I
NST
ITU
TIO
N:
TIR
A (
INSU
RA
NC
E R
EG
UL
ATIO
N)
Req
uire
men
t P
roce
ssin
g T
ime
Lic
ense
Val
idit
yC
ost
Ass
ocia
ted
Req
uire
d do
cum
ents
Pena
ltie
s fo
r no
n-co
nfor
mit
y C
onta
ct p
erso
nD
ocum
ents
for
D
etai
ls
Reg
istr
atio
n 3
mon
ths
Ann
ually
and
re
new
able
N
one
Reg
iste
red
busi
ness
nam
e an
d ot
her
supp
orti
ve
docu
men
ts –
TIN
, bus
ines
s o
plan
, sha
re
hold
ers’
conc
ert.
Min
imum
of T
sh
500,
000/
= an
d m
axim
um 2
0 m
il or
Im
pris
onm
ent
of m
axim
um 5
ye
ars.
TIR
A Z
onal
Man
ager
, Lu
pa w
ay 2
, NH
C
Bui
ldin
g 2n
d flo
or fo
r M
beya
. E
mai
l: so
uthe
rnhi
ghla
ndzone
@tira.go
.tz
Web
site
: ww
w.
tira.gp
.tz-r
egul
atio
n,
2009
. -I
nsur
ance
act
10
, 200
9.
- ot
her
circ
ular
s on
the
sam
e w
ebsi
te.
45 WASINDIKAJI WADOGO
Bus
ines
s qu
alit
y ch
eck
1 m
onth
1
year
Fr
ee
Cer
tific
ate
of B
oard
and
em
ploy
ees,
m
anag
emen
t, pu
blic
cr
edib
ility
th
roug
h la
wye
rs
cert
ifica
tion
-No
spec
ific
figur
es. -
The
M
agis
trat
e w
ill
deci
de h
ow m
uch
May
lead
to
canc
elat
ion
of
regi
stra
tion
EN
D
46 WASINDIKAJI WADOGO
REGULATORY REQUIREMENTS FOR CATEGORIES OF INVESTMENTS
ANNEX 2
47 WASINDIKAJI WADOGO
A. INPUT SUPPLY INVESTMENTS
Type of enterprise
Requirement Issuing authority
Fertilizer companies
Company registration BRELA
TIN TRA
Business license District council/municipal
Certificate of safely and health for employees
OSHA
Fire certificate Fire
Weigh and measure certificate WMA
Tax clearance certificate TRA
Certificate of compliance TFRA
Workers compensation fund WCF
Lime Company registration BRELA
TIN TRA
Business license District council/municipal
Certificate of safely and health for employees
OSHA
Fire certificate Fire
Workers compensation fund WCF
Certificate of compliance TFRA
Weigh and measure certificate and conformity
WMA
Tax clearance certificate TRA
48 WASINDIKAJI WADOGO
Chemical (herbicides, pesticides) Company registration BRELA
TIN TRA
Business license District council/municipal
Certificate of safely and health for employees
OSHA
Fire certificate Fire
Certificate of compliance TPRI
Workers compensation fund WCF
Weigh and measure certificate and conformity
WMA
Tax clearance certificate TRA
Seed Quality assurance certificate TOSCI
Company registration BRELA
Business license District council/municipal
TIN TRA
Certificate of safely and health for employees
OSHA
Fire certificate Fire
Workers compensation fund WCF
Weigh and measure certificate WMA
Tax clearance certificate TRA
Atomic energy certificate Atomic energy
Import permit TOSCI and PHS
49 WASINDIKAJI WADOGO
Irrigation equipment
Company registration BRELA
TIN TRA
Business license District council/municipal
Certificate of safely and health for employees
OSHA
Fire certificate Fire
Weigh and measure certificate WMA
Workers compensation fund WCF
Tax clearance certificate TRA
Quality assurance and efficiency Certificate CARMATEC and TBS
Machines Company registration BRELA
TIN TRA
Business license District council/municipal
Certificate of safely and health for employees
OSHA
Fire certificate Fire
Quality mark certificate TBS
Tax clearance certificate TRA
Workers compensation fund WCF
Quality assurance and efficiency Certificate CARMATEC
50 WASINDIKAJI WADOGO
B. PROCESSING Type of
Enterprise Requirement Issuing Authority
Sugar factory Legal Land ownership Status e.g CRO
Assistant Commissioner for Lands
Water use and waste water discharge permit
Water basin board
Business License Local Government Authority
Tax Identification Number (TIN) TRA
VAT Registration Number (VRN) TRA
Certificate of Food Processing and Quality mark
SIDO/TBS (depends of size of factory)
EIA certificate NEMC
Business registration Certificate BRELA
Government Chemist Laboratory Agency (GCLA) Certificate
GCLA (Zonal Offices)
Social Security Certificate NSSF
Certification of Measuring Instruments
Weight and Measures Agency (WMA)
Power Production License (in-case of energy production )
EWURA
Work Permit (in-case of foreign Employees)
Commissioner of Labour
Resident Permit (in-case of foreign Employees)
Immigration Services
Building Permit (if construction involved)
LGA, AQRB
Fire Safety Certificate Fire (Regional Offices)
Sugar Board Registration Certificate Sugar Board of Tanzania
TPRI Certificate TPRI
Workers Compensation Fund Certificate
WCF
Certificate of Registration of Workplace
OSHA
National ID (for local shareholders) NIDA
51 WASINDIKAJI WADOGO
Barcode GS1 Tanzania
Milk Factory
Legal Land ownership Status e.g CRO
Assistant Commissioner for Lands
Water use and waste water discharge permit
Water basin board
Business License Local Government Authority
Tax Identification Number (TIN) TRA
VAT Registration Number (VRN) TRA
Quality mark and license SIDO/TBS (depends of size of factory)
EIA certificate NEMC
Business registration Certificate BRELA
Government Chemist Laboratory Agency (GCLA) Certificate
GCLA (Zonal Offices)
Social Security Certificate NSSF
Certification of Measuring Instruments and conformity
Weight and Measures Agency (WMA)
Work Permit (in-case of foreign Employees)
Commissioner of Labour
Resident Permit (in-case of foreign Employees)
Immigration Services
Building Permit (if construction involved)
LGA, AQRB
Fire Safety Certificate Fire (Regional Offices)
Milk Board Registration Certificate Milk Board of Tanzania
Workers Compensation Fund Certificate
WCF
Certificate of Registration of Workplace
OSHA
National ID (for local shareholders) NIDA
52 WASINDIKAJI WADOGO
Tea Factory Legal Land ownership Status e.g CRO
Assistant Commissioner for Lands
Water use and waste water discharge permit
Water basin board
Business License Local Government Authority
Tax Identification Number (TIN) TRA
VAT Registration Number (VRN) TRA
Certificate of Food Processing and quality mark
SIDO/TBS (depends of size of factory)
EIA certificate NEMC
Business registration Certificate BRELA
Government Chemist Laboratory Agency (GCLA) Certificate
GCLA (Zonal Offices)
Social Security Certificate NSSF
Certification of Measuring Instruments and conformity
Weight and Measures Agency (WMA)
Work Permit (in-case of foreign Employees)
Commissioner of Labour
Resident Permit (in-case of foreign Employees)
Immigration Services
Fire Safety Certificate Fire (Regional Offices)
Tea Board Registration Certificate Tea Board of Tanzania
Workers Compensation Fund Certificate
WCF
Certificate of Registration of Workplace
OSHA
National ID (for local shareholders) NIDA
53 WASINDIKAJI WADOGO
Edible Oil Factory
Legal Land ownership Status e.g CRO
Assistant Commissioner for Lands
Business License Local Government Authority
Tax Identification Number (TIN) TRA
VAT Registration Number (VRN) TRA
Certificate of Food Processing SIDO/TBS (depends of size of factory)
EIA certificate (Depends of Scale of Factory)
NEMC
Business Registration Certificate BRELA
Social Security Certificate NSSF
Certification of Measuring Instruments and conformity
Weight and Measures Agency (WMA)
Work Permit (in-case of foreign Employees)
Commissioner of Labour
Resident Permit (in-case of foreign Employees)
Immigration Services
Building Permit (if construction involved)
LGA
Fire Safety Certificate Fire (Regional Offices)
Workers Compensation Fund Certificate
WCF
Certificate of Registration of Workplace
OSHA
National ID (for local shareholders) NIDA
54 WASINDIKAJI WADOGO
Fruits and Vegetables Factory
Legal Land ownership Status e.g CRO
Assistant Commissioner for Lands
Water use and waste water discharge permit
Water basin board
Business License Local Government Authority
Tax Identification Number (TIN) TRA
VAT Registration Number (VRN) TRA
Certificate of Food Processing an Quality mark
SIDO/TBS (depends of size of factory)
EIA certificate (depends on scale of the factory)
NEMC
Business registration Certificate BRELA
Government Chemist Laboratory Agency (GCLA) Certificate (depends on the scale of the factory
GCLA (Zonal Offices)
Social Security Certificate NSSF
Certification of Measuring Instruments and conformity
Weight and Measures Agency (WMA)
Work Permit (in-case of foreign Employees)
Commissioner of Labour
Barcode GS1 Tanzania
Resident Permit (in-case of foreign Employees)
Immigration Services
Building Permit (if construction involved)
LGA
Fire Safety Certificate Fire (Regional Offices)
Workers Compensation Fund Certificate
WCF
Certificate of Registration of Workplace
OSHA
National ID (for local shareholders) NIDA
Pyrethrum Factory
Legal Land ownership Status e.g CRO
Assistant Commissioner for Lands
Water use and waste water discharge permit
Water basin board
55 WASINDIKAJI WADOGO
Business License Local Government Authority
Tax Identification Number (TIN) TRA
VAT Registration Number (VRN) TRA
EIA certificate (depends on scale of the factory)
NEMC
Business registration Certificate BRELA
Government Chemist Laboratory Agency (GCLA) Certificate (depends on the scale of the factory
GCLA (Zonal Offices)
Social Security Certificate NSSF
Certification of Measuring Instruments
Weight and Measures Agency (WMA)
Work Permit (in-case of foreign Employees)
Commissioner of Labour
Resident Permit (in-case of foreign Employees)
Immigration Services
Building Permit (if construction involved)
LGA
Fire Safety Certificate Fire (Regional Offices)
Workers Compensation Fund Certificate
WCF
Certificate of Registration of Workplace
OSHA
National ID (for local shareholders) NIDA
56 WASINDIKAJI WADOGO
Cereal processing factory
Legal Land ownership Status e.g CRO
Assistant Commissioner for Lands
Business License Local Government Authority
Tax Identification Number (TIN) TRA
VAT Registration Number (VRN) TRA
EIA certificate (depends on scale of the factory)
NEMC
Business registration Certificate BRELA
Social Security Certificate NSSF
Certification of Measuring Instruments and conformity
Weight and Measures Agency (WMA)
Work Permit (in-case of foreign Employees)
Commissioner of Labour
Resident Permit (in-case of foreign Employees)
Immigration Services
Building Permit (if construction involved)
LGA
Fire Safety Certificate Fire (Regional Offices)
Workers Compensation Fund Certificate
WCF
Certificate of Registration of Workplace
OSHA
National ID (for local shareholders) NIDA
Certificate of Food Processing an Quality mark
TBS/SIDO
Barcode GS1 Tanzania
57 WASINDIKAJI WADOGO
C. SERVICES INSTITUTIONS
Type of enterprise
Requirement Issuing authority
1.Insurance company
Registration certificate TIRA-Tanzania Insurance Regulation Authority
Business License Local Authority
TIN & VRN TRA
Minimum capital requirement TIRA/BOT
Qualified personnel TIRA
Work permit (for foreigners) PMO/Labor
Residence permit (for foreigners) USD 1000-3000
Immigration
2.Bank/Microfinance
Registration certificate BOT
Business License BOT
TIN & VRN TRA
Minimum capital requirement BOT
Qualified personnel BOT
Work permit (for foreigners) PMO/Labor
Residence permit (for foreigners) USD 1000-3000
Immigration
58 WASINDIKAJI WADOGO
3. Transport & Logistics
Registration certificate SUMATRA
Business License Local Authority
TIN & VRN TRA
Motor Vehicle Registration (fee Tsh. 250,000)
TRA
Plate number Private Agents
Work permit (for foreigners) PMO/Labor
Residence permit (for foreigners) USD 1000-3000
Immigration
Driving license for drivers (fee Tsh. 70,000)
TRA
Vehicle Inspection Police
Motor Insurance Insurance Companies
Transit fees for cross borders Customs
Certification of cubic meters WMA
4. Offtake, Export & Import
Registration certificate Ministry of Industry & Trade
Business License Local Authority
TIN & VRN TRA
Import/Export permits Diff authorities e.g TBS, TMDA, TFS, TPRI, TOSCI
Phytosanitary certificate MOA
Certificate of origin TCCIA
Certificate of conformity WMA
Export license MIT
5. Post handling e.g DHL, Fedex
Registration certificate Ministry of Industry & Trade & Tanzania Post Corporation (TPC)
Business License Local Authority
TIN TRA
Warehouse license MOA
59 WASINDIKAJI WADOGO
6.Water Water use permit Basin Water Board
Business license Local authority & EWURA
Environment Impact Assessment NEMC
TIN TRA
Certification of water meter WMA
7. Electricity Electric generation permit TANESCO
Business license Local authority & EWURA
Environment Impact Assessment NEMC
TIN & VRN TRA
Fire Safety Certificate Fire Rescue
60 WASINDIKAJI WADOGO
D. PRODUCTION
Type of enterprise
Requirement Issuing authority
Crop Farming Land ownership tittle Assistant Commissioner for land
Water use permit if irrigated/abstraction
Respective Basin Water Board
EIA certificate (Farm size > 10Ha) NEMC
TIN TRA
Business Registration BRELA
Working permit and Residence permit (foreigner)
Commissioner of labour and Immigration Service
Business License Respective LGAs
Occupation and Safety issues OSHA
TPRI Certificate(depend on scale of investment)
TPRI
WCF Certificate WCF
Social Security Certificate NSSF
Fire Safety Certificate Fire Rescue force
Animal feed Land ownership status Assistant Commissioner for land
Water use permit Respective Basin Water Board
EIA Certificate NEMC
Quality Mark & License TBS
Occupation and Safety issues OSHA
Fire Safety Certificate Fire
Certificate of Registration of premises
MLF
Worker compensation certificate WCF
Certified weighing instruments WMA
Social Security Certificate NSSF
61 WASINDIKAJI WADOGO
Working permit and Residence permit (foreigner)
Labour Commissioner and Immigration services
Horticulture Business License Respective LGAs
Occupation and Safety issues OSHA
Land ownership Assistant Commissioner for land
Water use permit Respective Basin Water Board
EIA Certificate NEMC
Worker compensation certificate WCF
Working permit and Residence permit (foreigner)
Labour Commissioner and Immigration services
Export permit Atomic Energy
Export certificate MOA (PHS)
Export permit TBS
Export License MIT
Certificate of conformity WMA
Seeds Business Registration BRELA
Land Assistant Commissioner for Land
EIA Certificate NEMC
TIN TRA
Water Use Permit Respective Basin Water Board
Certificate of conformity WMA
Business License Respective LGA
Seed Registration permit (Seed Dealer Certificate)
TOSCI
Breeder right MOA under DRD department
Worker compensation certificate WCF
Working permit and Residence permit (foreigner)
Labour Commissioner and Immigration services
62 WASINDIKAJI WADOGO
Hatchery Land Assistant Commissioner for Land
EIA Certificate NEMC
TIN TRA
Business Registration BRELA
Business License Respective LGA
Certificate of Registration of premises
MLF
Importation permit TRA
Worker compensation certificate WCF
Fire safety certificate Fire
Working permit and Residence permit (foreigner)
Labour Commissioner and Immigration services
Lime and Fertilizer
Mining License Mineral Commission (Tume ya madini)
Surface land right Assistant Commissioner for Land
EIA Certificate NEMC
TIN TRA
Business Registration BRELA
Business License for fertilizer or lime
TFRA
Registration Certificate TFRA
Quality Mark and License TBS
Occupation Health and Safety issues
OSHA
Business License Respective LGA
Water Use permit Respective Water Basin Board
Worker compensation certificate WCF
Working permit and Residence permit (foreigner)
Labour Commissioner and Immigration services
Weighing and measurement certificate
WMA
63 WASINDIKAJI WADOGO
Dairy EIA Certificate NEMC
TIN TRA
Business Registration BRELA
Water Use permit Respective Water Basin Board
Quality Mark and License TBS
Occupation Health and Safety issues
OSHA
Fire safety certificate Fire
Worker compensation certificate WCF
Working permit and Residence permit (foreigner)
Labour Commissioner and Immigration services
Weighing and measurement certificate
WMA
Export Permit TBS
66 WASINDIKAJI WADOGO
SAGCOT Centre LtdGorofa la 5, Jengo la Masaki IkonKitalu Namba. 153, Barabara ya Bains Singh, MasakiS.L.P 80945, Dar es Salaam.Simu: +255(0) 22 260 1024 +255(0) 22 260 0146Baruapepe: [email protected]
Kitalu Namba 175 B, Barabara ya Ruhinde, Ada Estate, Kinondoni Upper,S.LP. 10242 Dar es Salaam, TanzaniaSimu: +255 22 2666775, +255 22 2668061, +255 22 2668048Simu ya mkononi: +255 754 400440, Nukshi: +255 22 2666944Baruapepe: [email protected]: www.care.org
Kimetolewa na Kimechapishwa na