NΕΥΡΙΚΗ ΑΝΟΡΕΞΙΑ

Καβρουδάκη ΆνναΚαλογιάννη ΙωάνναΤάξη Α’ τμήμα Α2

Tί είναι η νευρική ανορεξία?

• Η νευρική ανορεξία (anorexia nervosa) είναι μια ψυχογενής διατροφική διαταραχή, ένα σύνδρομο αυτοεπιβαλλόμενης ασιτίας. Τα άτομα που υποφέρουν από νευρική ανορεξία περιορίζουν με τη θέληση τους την πρόσληψη τροφής καθώς έχουν τον παράλογο φόβο ότι θα παχύνουν. Είναι χρήσιμο να γνωρίζετε ότι η λέξη «ανορεξία» στον ορισμό της ασθένειας είναι αποπροσανατολιστική, αφού το σύνδρομο δεν αφορά σε διαταραχή της όρεξης. Η όρεξη για φαγητό δεν αποδυναμώνεται παρά αργότερα, στην εξέλιξη της νόσου. Η νευρική ανορεξία κατατάσσεται στις ψυχικές νόσους μετά υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας καθώς αγγίζει το 20%.

• Η ασθένεια περιγράφηκε για πρώτη φορά το 1689 με την ονομασία «νευρική φθίση» ενώ πήρε το σημερινό όνομα της και θεωρήθηκε ψυχολογική διαταραχή το 1873.

• Οποιοσδήποτε μπορεί να αναπτύξει μια ψυχογενή διατροφική διαταραχή όπως π νευρική ανορεξία, ανεξάρτητα από την ηλικία, το φύλο ή το κοινωνικό επίπεδο. Ωστόσο, έχει παρατηρηθεί ότι οι γυναίκες, ειδικά οι νεαρές μεταξύ των 15-25 ετών, έχουν τις περισσότερες πιθανότητες. Η διαταραχή παρουσιάζεται συχνότερα σε άτομα που έχουν δοκιμάσει αρκετές δίαιτες αδυνατίσματος και σε γυναίκες με επαγγέλματα όπου η εξωτερική εμφάνιση παίζει κυρίαρχο ρόλο και οι απαιτήσεις για χαμηλό σωματικό βάρος είναι μεγάλες, όπως οι χορεύτριες ή τα μοντέλα.

Μετά και τους τελευταίους θανάτους εξαιτίας της ασθένειας οι άνθρωποι της μόδας δεσμεύτηκαν να λάβουν μέτρα ώστε να σταματήσουν οι διατροφικές διαταραχές των μοντέλων. Μέχρι στιγμής ωστόσο δεν έχουν τεθεί σε εφαρμογή. Η εκδήλωση της νόσου δεν είναι μόνο θέμα μιμητισμού -εξαιτίας των επιβαλλόμενων από τα ΜΜΕ και τη μόδα πρότυπα ομορφιάς-, όπως πιστεύουν οι περισσότεροι.

Σήμερα οι επιστήμονες την αποδίδουν σε ένα συνδυασμό από νευρολογικούς, ψυχολογικούς και κοινωνικούς παράγοντες ενώ έρευνες δείχνουν πως μπορεί να υπάρχει και γενετική προδιάθεση.

Ωστόσο είναι οι ψυχολογικοί παράγοντες, που κυρίως επιδρούν στην εκδήλωση της ασθένειας.

Το ασταθές οικογενειακό περιβάλλον, τραυματικά γεγονότα (π.χ. απώλεια αγαπημένου προσώπου), η απόρριψη είτε στον ερωτικό είτε σε άλλο τομέα, ακόμα και ανησυχίες γύρω από το σεξουαλικό προσανατολισμό του ατόμου μπορούν να προκαλέσουν νευρική ανορεξία.

Επίσης σε καταστάσεις όπου υπάρχουν υψηλές προσδοκίες ή πιέσεις το άτομο μπορεί να εστιάσει στο φαγητό για να διαχειριστεί το άγχος του.

Τι προκαλεί την νευρική ανορεξία?

• Κουλτούρα: Τα πρότυπα των γυναικών που παρουσιάζονται καθημερινά στα περιοδικά και στην τηλεόραση, είναι εκείνα που έχουν τέλειες αναλογίες. Κατά συνέπεια , ομορφιά σημαίνει τέλειες αναλογίες. Έτσι , οι γυναίκες, και κυρίως οι έφηβες , βρίσκονται συνεχώς υπό πίεση και διαρκή δίαιτα για να αποκτήσουν το τέλειο κορμί.

• Οικογένεια: Αν η μητέρα σας ή η αδερφή σας ,έχουν νευρική ανορεξία, είναι πιθανό να αποκτήσετε και εσείς. Οι γονείς που πιστεύουν ότι η εξωτερική εμφάνιση είναι σημαντική, υποβάλουν τα παιδιά τους σε δίαιτα και τα κριτικάρουν έντονα για το σώμα τους, είναι πολύ πιθανό να οδηγήσουν το παιδί τους στη νευρική ανορεξία.

• Αλλαγές ζωής και άγχος: Τραυματικές εμπειρίες ,όπως ένας βιασμός αλλά και το άγχος, για παράδειγμα για την αρχή μιας νέας δουλειάς ,μπορεί να οδηγήσει στη νευρική ανορεξία.Βιολογία: Τα γονίδια, οι ορμόνες αλλά και διάφορες χημικές ουσίες στον εγκέφαλό μας, είναι παράγοντες που μπορούν να οδηγήσουν σε νευρική ανορεξία

Επιπτώσεις

• 1.Απώλεια βάρους2.Εσφαλμένη εκτίμηση (διαστρέβλωση) για το βάρος και τη μορφή του σώματός της σε βαθμό που να μπορεί να δει το «λίπος» της ακόμα και όταν το σώμα της είναι αποστεωμένο.3.Αμηνόρροια (απουσία 3 τουλάχιστον εμμήνων ρύσεων)4.Καταθλιπτική διάθεση, απόσυρση5.Αϋπνία6.Ευερεθιστότητα7.Μείωση της σεξουαλικής επιθυμίας8.Σωματικά συμπτώματα όπως κοιλιακοί πόνοι, δυσκοιλιότητα, δυσανεξία στο ψύχος.

• Ειδικότερα, πως επηρεάζεται το σώμα μας;

Εγκέφαλος και νευρικό σύστημα: Σύγχυση στη σκέψη, φόβος για αύξηση βάρους, καταθλιπτική διάθεση, κακή μνήμη, λιποθυμία .

• Μαλλιά : Εξασθενίζουν και γίνονται εύθραυσταΚαρδιά: χαμηλή αρτηριακή πίεση, αργός καρδιακός παλμός, «φτερούγισμα» καρδιάς, καρδιακή ανεπάρκεια.

• Αίμα: Αναιμία και άλλα αιματολογικά προβλήματα

• Μύες, αρθρώσεις, οστά: Εξασθενισμένοι μύες, πρησμένες αρθρώσεις, κατάγματα, οστεοπόρωση.

• Νεφροί : Πέτρες, νεφρική ανεπάρκεια.

• Πεπτικό σύστημα: Δυσκοιλιότητα, πρήξιμο.

• Ορμόνες: Αμηνόρροια (η περίοδος σταματά) , προβλήματα στην ανάπτυξη,

Αντιμετώπιση

• Η αποδοχή του προβλήματος από την πλευρά του ασθενούς και η έγκαιρη επιστημονική διάγνωση είναι τα πρώτα και σημαντικότερα βήματα στην αντιμετώπιση της νόσου. Η θεραπεία της επιβάλλει ιατρική, ψυχολογική και διαιτητική υποστήριξη και έχει στόχο να επαναφέρει βαθμιαία τη φυσιολογική διατροφική συμπεριφορά, το φυσιολογικό βάρος αλλά και τη χαμένη αυτοεκτίμηση του ασθενούς. Σε δυσκολότερες περιπτώσεις μπορεί να συστηθεί η λήψη φαρμάκων -συνήθως αντικαταθλιπτικών-, ακόμα και η εισαγωγή σε νοσοκομείο εφόσον το επιβάλλει η σοβαρότητα της κατάστασης.

• Παρόλο που η θεραπεία απαιτεί χρόνο και μπορεί να είναι ψυχοφθόρα, ο πιθανότητες για πλήρη ίαση είναι μεγάλες, ειδικά όταν η διάγνωση είναι έγκαιρη. Πολύ σημαντική είναι και η υποστήριξη από το οικογενειακό και το φιλικό περιβάλλον του ασθενούς.

• Μην ξεχνάτε ότι μπορείτε να αποφύγετε τη νευρική ανορεξία και τις συνέπειες τη αν αγαπήσετε λίγο παραπάνω τον εαυτό σας και δεν διστάσετε vα απευθυνθείτε σε ειδικό εφόσον συνειδητοποιήσετε ότι αντιμετωπίζετε ανάλογο πρόβλημα.

Στατιστικά* Τα μισά έφηβα κορίτσια και το ένα τρίτο των έφηβων αγοριών

χρησιμοποιούν μη υγιείς μεθόδους για να ελέγξουν το βάρος τους, όπως αποφυγή γευμάτων, κάπνισμα τσιγάρου, διάφορα καθαρτικά κτλ) (Neumark-Sztainer, 2005). 

* Νεαρά κορίτσια που κάνουν συχνά δίαιτες εμφανίζουν 12 φορές περισσότερες επεισόδια υπερφαγίας συγκριτικά με τα νεαρά κορίτσια που δεν υποβάλλουν τον εαυτό τους σε δίαιτες. (Neumark-Sztainer, 2005). 

* 81% των 10χρονων παιδιών φοβούνται μήπως παχύνουν (Mellin et al., 1991). 

* Τα περισσότερα μοντέλα (μόδας) είναι πιο αδύνατα από το 98% των γυναικών στην Αμερική. (Smolak, 1996).

• * 46% των παιδιών ηλικίας 9-11 είναι "μερικές φορές" ή "πολύ συχνά" σε δίαιτα, και το 82% των οικογενειών τους είναι "μερικές φορές" ή "πολύ συχνά" σε δίαιτα. (Gustafson-Larson & Terry, 1992). 

* 91% των γυναικών που φοιτούν σε κάποιο πανεπιστήμιο/κολέγιο έχει επιχειρήσει να ελέγξει το βάρος του μέσω μιας δίαιτας, 22% είναι σε δίαιτα "συχνά" ή "πάντοτε" (Kurth et al., 1995). 

*  95% όλων όσων κάνουν δίαιτα θα πάρει πίσω μέσα σε 1 έως 5 χρόνια το βάρος που έχασε(Grodstein, et al., 1996). 

* 25% των αντρών και 45% των γυναικών είναι σε δίαιτα σε μια οποιαδήποτε μέρα (Smolak, 1996). 

* Οι Αμερικανοί ξοδεύουν περισσότερα από 40δις. Δολάρια σε δίαιτες και διαιτητικά προϊόντα. (Smolak, 1996).

Τα δεδομένα στον Ελλαδικό χώρο είναι εξίσου αποθαρρυντικά. Ένας στους τέσσερις Έλληνες έχει παραπανίσια κιλά και η αναλογία αυτή αναμένεται μέσα στα επόμενα χρόνια να αυξηθεί δραματικά. Στην ευρωπαϊκή λίστα παχυσαρκίας, οι Έλληνες άντρες βρίσκονται στην κορυφή της λίστας!

Νευρική ανορεξία

Μια πρόσφατη έρευνα πραγματοποιήθηκε από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και αφορούσε τη διερεύνηση διαταραγμένων στάσεων και συμπεριφορών στην πρόσληψη τροφής μαθητών και μαθητριών λυκείων ηλικίας 17 ετών. Η έρευνα αυτή έδειξε ότι 2 στα 3 κορίτσια και ένα στα τρία αγόρια θα ήθελαν να χάσουν κιλά, ακόμη κι όταν θεωρούν το βάρος τους κανονικό.