Upload
others
View
17
Download
1
Embed Size (px)
Citation preview
Het Zweede Tubbe-model uitgetest in de Belgische ouderenzorg
NAAR MEER RELATIEGERICHTE ZORG IN BELGISCHE WOONZORGORGANISATIES?
1
Heylen, L., Meuris, C., Knaeps, J. & Baldewijns, K.
• Wat is het “Tubbe”-model?
• Resultaten uit piloottest
• Succesfactoren, randvoorwaarden & drempels
• Concluderend
OPBOUW
2
• Doel: een woonomgeving creëren waar men zichzelf kan zijn, men zich écht thuis voelt en waar men nog zin en betekenis ervaart.
WAT IS HET TUBBE-MODEL?
3
“As long as one is alive, one shouldlive” Thyra Frank
HOE?
4
• Tubbemodel heeft volgende doelstellingen voor de 3 doelgroepen:
− Ouderen: een aantrekkelijke en aangename plaats waar ouderen hun leven ten volle kunnen leven
− Personeel: een aantrekkelijke en motiverende plek om te werken voor het personeel
− Organisatieniveau: een effectieve, efficiënte aanpak van ouderenzorg
DOELSTELLINGEN
5
Welke afdelingen?Résidence Régina, Moresnet Heel de organisatie
Centre Sainte-Barbe, Seilles Heel de organisatie
Reine des Prés, Marche-en-Famenne Heel de organisatie
Open Kring, Ardooie • Dagverzorgingscentrum De Kim
• Assistentiewoningen Hof Ter Linden
• Inloophuis De Loods
Floordam, Melsbroek Heel de organisatie
Sint-Jozef, Neerpelt • Afdeling ’t Klooster
• Dagopvang De Buurt
6 PILOOTSETTINGS
6
VERTAALSLAG IN DE PRAKTIJK
7
• Basisprincipes:
− Relatiegerichte zorg
− Mee beslissen
− Autonomie (vb. thematische werkgroepen)
− Inzetten op betekenisvolle activiteiten
• Of, hoe en op welke wijze draagt het Tubbe-model bij tot een meer kwaliteitsvolle ouderenzorg voor de
− (1) ouderen zelf,
− (2) het personeel en
− (3) de organisatie?
ALGEMENE ONDERZOEKSVRAAG
8
Bevraging 1
Zomer 2017
Bevraging 2
Zomer 2018
N N
Ouderen /
bewoners
Enquête 276 Enquête 185
Diepte-
interviews
29
Personeel Enquête 198 Enquête 156
Focusgroep 6
Management /
organisatie
Enquête over
organisatie
6 Enquête 6
Enquête over
doelstellingen
piloottest
6 Focusgroep 2
ONDERZOEKSMETHODE
9
Impact piloottest Tubbe op bewoners en personeel
RESULTATEN
10
BEWONERS
11
Helemaal niet akkoord Helemaal akkoord1 2 3 4 5
Ik heb een hechte band met
minstens één personeelslid
Ronde 1 4,8% 4,8% 31,6% 26,0% 32,7%
Ronde 2 6,0% 11,4% 10,2% 23,4% 49,1%
Ik heb veel contact met de
andere mensen die hier komen
Ronde 1 5,5% 10,3% 25,5% 35,1% 23,6%Ronde 2 3,5% 13,9% 20,8% 24,3% 37,6%
Ik voel me nuttig Ronde 1 14,8% 15,1% 21,4% 28,8% 19,9%
Ronde 2 8,8% 8,2% 16,5% 27,1% 39,4%
Ik voel me hier thuis Ronde 1 7,0% 7,4% 15,9% 33,9% 35,8%
Ronde 2 4,6% 3,5% 11,0% 26,0% 54,9%
Het personeel luistert naar me
als ik vragen of klachten heb
Ronde 1 1,5% 3,3% 8,1% 41,0% 46,2%Ronde 2 ,6% 2,4% 6,6% 29,3% 61,1%
• Bewoners ervaren weinig / geen verandering in de praktijk
• Verklaring: tijds- en belevingsperspectief van bewoners in (semi-)residentiële zorg is anders dan die van het personeel
ERVARING BEWONERS
12
“Neen, ik heb geen verandering gezien, ik vind dat het gebleven is zoals het is, heel goed” ” (bewoner)
• Bevlogenheid personeel (gemeten met UBES 9 – schaal)
− Algemene bevlogenheid: geen verschil voor en na
− Vitaliteit: afname
− Toewijding: geen verschil voor en na
− Absorptie: geen verschil voor en na
PERSONEEL
13
VERANDERING IN WERKSITUATIE
14
3,4%
24,6%
71,4%
,6% 0,0%
8,5%
48,6%
38,7%
4,2%
0,0%0,0%
10,0%
20,0%
30,0%
40,0%
50,0%
60,0%
70,0%
80,0%
Sterk verbeterd Verbeterd Noch verbeterd,noch
verslechterd
Verslechterd Sterkverslechterd
Bevraging 1 Bevraging 2
Figuur: ‘Is uw eigen werksituatie veranderd sinds uw organisatie meewerkt aan het project? (N=175; N=142; p<0,01)
• Evolutie van ‘taakgericht’ naar ‘persoonsgericht’ werken
− vooral in organisaties waar ‘Tubbe’ in het DNA zit
− evolutie naar een ‘horizontale’ organisatie - met bewoner centraal
ANDERE MANIER VAN WERKEN
15
“Vroeger mochten we geen activiteiten doen op eigen initiatief die de grenzen van onze functie overschreden. We waren zorgkundigen, we hoefden geen animatie te doen. Vandaag hebben we overal mee te maken, we worden betrokken bij heel veel andere dingen, we kunnen bijvoorbeeld gaan winkelen met de bewoners, op restaurant gaan”.
• Breuklijn tussen ‘oude’ en ‘nieuwe’ school
• Intentie om werk te verlaten− Bevraging 1: 2%
− Bevraging 2: 6%
NEVENEFFECT
16
“Er loopt ook een breuklijn tussen de oude en de nieuwe school, het oude model en het nieuwe model. Niet alle zorgverleners zijn klaar voor die veranderingen, want het is nodig om diep ingewortelde gewoonten te veranderen, om een heleboel zekerheden te herzien. Veel zorgverleners doen veel inspanningen om in de dynamiek van het project te stappen, maar anderen volgen niet en dat demotiveert een deel van de medewerkers wel een beetje” (focusgroep personeel).
17
• “Zit u soms samen met het personeel om beslissingen te nemen?”
− Bevraging 1: 19% ja
− Bevraging 2: 39% ja
INSPRAAK – PERSPECTIEF BEWONERS
18
“Het is toch wel veranderd, er wordt meer naar ons geluisterd dan voordien, zodra er iets is dat niet gaat, kunnen we het zeggen” (bewoner).
INSPRAAK – PERSPECTIEF BEWONERS
19
Ja nee Weet ik niet
Mee beslissen
maaltijden
Ronde 1 12,9% 79,5% 7,6%
Ronde 2 35,4% 57,9% 6,7%
Mee beslissen
gemeenschappelijke
ruimtes
Ronde 1 14,4% 80,2% 5,3%
Ronde 2 20,6% 72,1% 7,3%
Mee beslissen
activiteiten
Ronde 1 27,1% 65,6% 7,3%
Ronde 2 54,2% 38,1% 7,7%
Mee beslissen nieuwe
personeelsleden
Ronde 1 4,5% 89,8% 5,7%
Ronde 2 6,7% 83,4% 9,8%
Mee beslissen
moment hulp
Ronde 1 44,4% 42,5% 12,6%
Ronde 2 49,7% 32,7% 17,7%
HOE?
20
• “Hoe zou jij aan je familie of vrienden uitleggen wat het Tubbe-model is?”
− Tubbe is luisteren
− Tubbe staat voor samenwerken en samenwonen
− Tubbe = een thuis maken voor de bewoners / cliënten
TUBBE =
21
• Om Tubbe te realiseren, plaatst men zich voortdurend in ‘andermans schoenen’
− Organisaties die het sterkst hier op inzetten, slagen er het best in inspraak en participatie te verwezenlijken
• Gevolg: door meer te luisteren, uiten bewoners makkelijker hun wensen.
IN DE PRAKTIJK
22
“Door ook oefeningen te doen, door
onszelf in de plaats te stellen. Hoe
zouden wij het zien als we hier
zouden komen wonen. Wat zouden
wij graag hebben, door dat efkes
met het team samen te bekijken en
dat dan te bundelen” (focusgroep
personeel)
Bewoners / ouderen ervaren het niet als hun thuis. Hun echte thuis is waar ze vroeger woonden.
• Enerzijds: gemis aan thuis, verdriet
• Anderzijds: soms ook beter dan thuis door de zorg
NIET THUIS MAAR TOCH…
23
“Ja en neen. Ik ben hier omdat ik precies niet meer thuis kan blijven, dus het is niet zoals thuis. Maar ze verzorgen mij hier en ik heb mijn vriendinnen, dus het is beter dan thuis” (bewoner)
• Formele werkgroepen werken niet
• Inspraak zit in het informele, het dagdagelijkse
INSPRAAK IN HET INFORMELE
24
“Er is een probleem met het format, het is beter om te discussiëren tijdens een diner, bij een kopje koffie, een
vieruurtje, of tegelijk andere dingen te doen en te discussiëren. Gewoon bijeenkomen om dingen te bespreken, werkt niet zo
goed” (focusgroep personeel).
“Die vergaderingen leveren niets op, het is beter om te praten met de meisjes die ik ken en soms werkt het wel en krijg ik wat
ik wil” (bewoner).
• Tubbe vraagt om co-constructie en constante reflectie − Als dit ontbreekt: spanningen, onzekerheid,
frustraties… bij personeel
• Mentaliteit moet door iedereen gedragen worden
• Ervaringen uitwisselen in team
• Directie en staf dragen visie mee uit
KRITISCHE SUCCESFACTOREN
25
“Het probleem is ook dat we een beetje allemaal in onze eigen hoek initiatieven nemen, zonder te vergaderen om uit te wisselen en dus krijgen we geen feedback over die initiatieven. We weten niet of we goed zitten of niet, we lopen een beetje blind vooruit zonder collectief afstand te nemen. We hebben vergaderingen, maar geen vergaderingen om na te denken over de manier waarop iedereen het Tubbe-model ervaart en uitvoert” (focusgroep personeel)
CONCLUSIES
26
• Tubbe = luisteren, samenwerken en –wonen, inzetten op thuisgevoel
• Tubbe ≠ een vast protocol, maar co-constructie
• Kritische succesfactor: iedereen mee!
NA ANDERHALF JAAR TUBBE
27
• Bewoners
• ervaren weinig verandering
• wel indicaties in de cijfers: tevredenheid, inspraak, band met personeel en andere ouderen
• Personeel: grootste verandering
• Werksituatie verbeterd
• Kwaliteit van zorg wordt beter ingeschat
• Meer persoonsgericht werken (met neveneffect: breuklijn oude en nieuwe school)
NA ANDERHALF JAAR TUBBE
28
• Tubbe = proces • Sijpelt druppelsgewijs organisaties binnen
• Mentaliteitsverandering: met bewoner echt centraal
NA ANDERHALF JAAR TUBBE
29
“De veranderingen gebeuren in de tijd, bijna stilzwijgend, geleidelijk aan en we beseffen eigenlijk pas het belang ervan als we de oefening doen van
terug te blikken: dan stellen we vast dat het nu toch echt beter is voor iedereen” (focusgroep personeel)
Vragen?
BEDANKT VOOR UW AANDACHT
30