Embed Size (px)
DESCRIPTION
Tussen droom en daad… Prachtverhalen op de mooiste historische locaties van Schiedam. Dat is de formule van de Nacht van de Geschiedenis. Dit jaar zijn we te gast in de Westvestkerk, het Jenevermuseum (inclusief Proeflokaal en Kruidenzolder), de Havenkerk en de St. Joris Doele.
Citation preview
NACHT VAN DE GESCHIEDENIS IN SCHIEDAM WEER OP PRACHTLOCATIES:
NACHTgeschiedenisNACHTNACHTNACHTNACHT
geschiedenisgeschiedenisgeschiedenisvan de
sch i edam
Tussen droom & daad
z a t e r d a g10 oktobervan 20.00 tot 01.00 uur
NvdG_Boekje_2015_148x148_v6_C 1 30-09-15 07:36
Kaarten Nacht van de Geschiedenis: €10,-Leden van de Historische Vereniging Schiedam: €7,50Scholieren: €5,- (alleen via mail aan [email protected] of 06 255 14 259)Kaarten bestellen via internet www.ontdekschiedam.nu
Voorverkoopadressen in SchiedamBoekhandel Post Scriptum Hof van Spaland 31, Schiedam | 010 471 23 13 | [email protected] Lange Haven 74-76, Schiedam | 010 246 96 76 | [email protected] Schiedam Buitenhavenweg 9, Schiedam | 010 473 30 00 | [email protected]
Kaarten aan de zaal op zaterdag 10 oktober (indien niet uitverkocht) tussen 19.30 en 20.00 uurWestvest90-kerk | Westvest 90
Buitenhavenweg 9, Schiedam | 010 473 30 00 | [email protected]
NACHTgeschiedenisNACHTNACHTNACHTNACHT
geschiedenisgeschiedenisgeschiedenisvan de
sch i edam
NvdG_Boekje_2015_148x148_v6_C 2 30-09-15 07:36
3Zaterdag 10 oktober in het oude centrum van Schiedam
Tussen droom en daad…
Prachtverhalen op de mooiste historische locaties van Schiedam. Dat is de formule van de
Nacht van de Geschiedenis. Dit jaar zijn we te gast in de Westvestkerk, het Jenevermuseum
(inclusief Proefl okaal en Kruidenzolder), de Havenkerk en de St. Joris Doele.
Na de centrale opening in de Westvestkerk om 20.00 uur kunt u kiezen uit verschillende
lezingen die op Schiedamse wijze aansluiten bij het thema “tussen droom en daad”.
Elke lezing duurt een half uur en daarna hebt u tijd om rustig naar de volgende locatie
te wandelen. Weet u niet precies waar u naar toe moet? Dan gaat er een gids met u
mee. Blijft u liever buiten? Treed in de voetsporen van Piet Paaltjens onder
leiding van Marcel Teunissen. Het volledige programma is opgenomen in dit
boekje.
Vanaf 22.30 uur sluiten we af met een borrel in de St. Joris Doele. We
hopen daar samen met u na te praten over al het moois dat we deze
avond hebben gezien en gehoord.
Tot zaterdag 10 oktober, vanaf 19.30 uur, Westvest90kerk!
Het Comité Nacht van de Geschiedenis van Schiedam
Marianne Ames
Han van der Horst
Reinard Maarleveld
Marco Spruit Bleeker
Jan Willem Verkaik
NvdG_Boekje_2015_148x148_v6_C 3 30-09-15 07:36
www.ontdekschiedam.nu
VVV SchiedamGevestigd in een voormalige armenschool, daarna gymzaal en later politiebureau
In de voormalige armenschool van Oud- en Nieuw Mathenesse, daarna gymzaal en later politiebu-reau aan de Buitenhavenweg is nu de Stichting Promotie Schiedam gevestigd. De VVVwinkel is dé cadeaubonnenwinkel en heeft een uitgebreid assortiment Schiedamproducten en Holland sou-venirs en een groot aantal fi ets- en wandelroutes en kaarten. Hier hoort u wat er te doen is in de stad en de regio.
NvdG_Boekje_2015_148x148_v6_C 4 30-09-15 07:36
Het Schiekwartier tussen droom en daadKick off Nacht van de Geschiedenis bij VVV
Bart Pouw en Michel Kolenbrander
14.00 tot 15.30 uur
5
Sinds begin 2015 maakt Team Schiedam een plan
voor de herinrichting van het gebied rond de
Koemarkt en de voormalige VROM-locatie aan
de Buitenhavenweg. Daarbij ligt de nadruk op
het herwaarderen van de binnenstad, de Schie
en het werkgebied Nieuw Mathenesse. Alle drie
elementen die Schiedam een unieke identiteit
geven en die versterkt moeten worden.
Met de organisatie van het Dromenlab is men
er in geslaagd om op een laagdrempelige manier
in contact te komen met alle belanghebbenden
in en om het gebied. Er waren workshops,
lezingen en spontane inloop om de dromen
van bewoners, ondernemers en bedrijven te
vangen. Deze zijn gebruikt bij de planvorming,
de positionering en de nieuwe naam voor dit
gebied: het Schiekwartier. Architect Bart Pouw
van Team Schiedam en Michel Kolenbrander van
Dromenlab vertellen over dromen en daden bij
de totstandkoming van dit stukje Schiedam.
VVV/St. Promotie Schiedam
Buitenhavenweg 9
3113 BC Schiedam
010 - 473 30 00
Kick off in VVV
NvdG_Boekje_2015_148x148_v6_C 5 30-09-15 07:36
www.westvest90.nl
Westvest90kerkGebouwd door de Nederlandse Protestantenbond Schiedam
In 1909 liet de Nederlandse Protestantenbond (NPB) Schiedam de Westvestkerk bouwen. Als architect werd Henri Evers aangezocht, destijds hoogleraar aan de Technische Hogeschool in Delft. Evers is bekend als ontwerper van de re-monstrantse kerk en het stadhuis in Rotterdam. De kerk met het bijgebouw zijn gegroepeerd in een schilderachtig ensemble aan twee zijden van een door een hek omsloten pleintje. Het ‘windrecht’ van molen De Walvisch bepaalde de maximale hoogte van de toren. ‘Economie be-paalde den rechthoekigen grondvorm van het gebouw’, aldus Evers over zijn ontwerp. De ge-hele inrichting werd door hem ontworpen. Ken-merkend voor het gebouw is de combinatie van verschillende bouwstijlen. Zo is de preekstoel in Byzantijnse stijl en zijn de glas-in-loodramen een voorbeeld van Jugendstil. Opmerkelijk zijn de lichtkronen. De akoestiek van het gebouw geniet grote faam en er vinden dan ook vele kamermu-ziekconcerten en cd-opnames plaats.
NvdG_Boekje_2015_148x148_v6_C 6 30-09-15 07:36
7
Eric Habets zingt
‘The impossible ‘The impossible dream’‘The impossible dream’‘The impossible
20.00 uur - Eric Habets opent de Nacht
van de Geschiedenis met het lied “The
impossible dream” uit de Broadway musical
Man of La Mancha. Don Quichot droomt
van het verrichten van grootse daden om
het allerhoogste te bereiken: “to reach the
unreachable star”.
20.30 uur - Vertrek naar de verschillende
lezingen op historische locaties onder leiding
van het zakkendragersgilde St. Anthonis.
20.45 uur - Start lezingen.
vanaf 19.30 uur inloop Westvest90kerk
NvdG_Boekje_2015_148x148_v6_C 7 30-09-15 07:36
Westvest90 kerk
Dromen van het Dromen van het witte doekVroege fi lm in Schiedam
Auguste en Louis Lumière vertoonden in
1895 in Parijs met hun cinematograaf voor
het eerst bewegende beelden op een
groot doek. De moderne fi lm was geboren
en werd een doorslaand succes. De fi lm
veroverde Europa. In Nederland toerde
kermisbaas Henri Hommerson met zijn
Electro Bioscoop door het land. Hij deed
ook Schiedam aan voor het opnemen en
vertonen van fi lmfragmenten. Wat zagen
de eerste fi lmbezoekers in Schiedam en
hoe ontwikkelde het medium zich in de
stad? Historicus Reinard Maarleveld vertelt
het verhaal en pianist-componist Tobias
Wenting speelt heerlijke muziek bij originele
fragmenten. Droom mee!
Reinard Maarleveld en Tobias Wenting
20.45 uur & 21.30 uur
NvdG_Boekje_2015_148x148_v6_C 8 30-09-15 07:37
Lidwien Meijer
20.45 & 21.30 uur
9
Westvest90 kerk
Liduina voor dummiesIn HaverSchmidtzaal
Want wat weten Schiedammers van Liduina?
Wat is een heilige en hoe komt het dat deze
vrouw, jarenlang ziek op bed (niet van adel,
ook geen non), een offi ciële heilige werd?
Deze lezing, met veel afbeeldingen, vertelt
over Liduina’s leven en hoe zij zichtbaar is
in onze stad. Ook komt de geschiedenis van
haar verering aan de orde, tot in 2015, het
Liduinajaar.
Lidwien Meijer is theologe en tot 2013
pastoraal werkster in Schiedam
NvdG_Boekje_2015_148x148_v6_C 9 30-09-15 07:37
Het Jenevermuseum Beleef de wereld van jenever in het Nationaal Jenevermuseum
Ervaar in het Nationaal Jenevermuseum alle aspecten van de jeneverproductie. Koperen ketels, houten vaten en een grote collectie ‘jeneveralia’ laten zien hoe het er vroeger aan toeging, en gáát. In de historische branderij van het Nationaal Jenevermuseum wordt nog steeds moutwijn – de basis voor jenever – gemaakt. Onze stokers doen dat volgens de Oud-Hollandsche Methode, naar een recept uit 1700. Gegist graanbeslag van gerstemout en rogge wordt daarbij drie keer gestookt om de allerbeste moutwijn te maken.
Tijdens de Nacht van de Geschiedenis is de branderij in vol bedrijf. De bevlogen stokers geven graag uitleg over hun unieke ambacht. Laat je bedwelmen door de geur van gistend beslag en brandend vuur. Beleef de wereld van jenever! www.jenevermuseum.nl
NvdG_Boekje_2015_148x148_v6_C 10 30-09-15 07:37
11
Tijdens de
Nacht van de
Geschiedenis is
de branderij in
vol bedrijf.Marjolein Beumer’s passie voor jenever ontstond in het oudste café van Delft. Daar leerde zij de Hollandse borrel kennen en waarderen. En van die passie heeft ze nu haar beroep kunnen maken: sinds 1 september 2015 is zij directeur van het Nationaal Jenevermuseum. Marjolein is van oorsprong cultureel antropologe en beschikt over ruime museale ervaring, opgedaan bij o.a. het Tropenmuseum, Erfgoed Delft en het Museum Prinsenhof te Delft. Marjolein droomt van een jenevermuseum waar ambacht, verhalen en beleving bij elkaar komen. Samen met alle medewerkers, vrijwilligers en vrienden zal zij haar dromen in daden om gaan zetten… Fo
to: M
arco
Zw
inke
ls
NvdG_Boekje_2015_148x148_v6_C 11 30-09-15 07:37
Proefl okaal, Jenevermuseum
Dromen van grootsheidSchiedamse dromen, Schiedamse nachtmerries
Een enkele keer droomt het bescheiden
Schiedam van grootsheid. Eenmaal in haar
geschiedenis maakte onze stad die dromen
ook waar. Kijk naar de Korenbeurs of het
Sint Jacobs Gasthuis (Stedelijk Museum).
Maar er is méér gedroomd in onze stad:
van een grote zeehaven met een spoorweg
tussen de Maas en de Rotterdamsedijk (al
rond 1850). Van een autoweg op de plek van
de Grote Markt en de Lange Kerkstraat. Van
een metro dwars over de Lange Haven. Van
een Zwaanstraat waar nu nog de Zwaansteeg
ligt. Van mooie volkswoningbouw in de
binnenstad.
Waren dat dromen? Waren dat nachtmerries?
Han van der Horst haalt herinneringen op aan
Schiedamse ambities – al dan niet utopisch –
en wat er uiteindelijk van terecht kwam.
Han van der Horst
20.45 uur & 21.30 uur
NvdG_Boekje_2015_148x148_v6_C 12 30-09-15 07:37
Jan Willem Verkaik 13
Kruidenzolder, Jenevermuseum
Eerste heer van Schiedam van SchiedamBijna kruisvaarder
Het avontuurlijke leven van Floris Van
Henegouwen…
In een archief in Nantes vond Verkaik
een document uit 1288 waaruit blijkt dat
“Schiedammer” heer Floris van Henegouwen
(zoon van gravin Aleida) zich liet betalen
om met vijf ridders een jaar op kruistocht te
gaan. Het liep anders, hij werd in 1289 prins
van een door wanbestuur verarmd deel
van Griekenland. Floris bleek een goede
keuze, was “prodoms et sages et savoit bien
gouverner son païs et sa gent”. In 1291 viel
de laatste kruisvaardersstad in het Heilige
Land, Akko, in handen van de Mammelukken
en de eeuw eindigde met een inval van
de Mongolen uit Iran. Dit verhaal over de
verwording van het kruistochtideaal en de
opkomst van de geldeconomie brengt de
dertiende-eeuwers verrassend dichtbij.
20.45 uur & 21.30 uur
NvdG_Boekje_2015_148x148_v6_C 13 30-09-15 07:37
De Havenkerk Valt direct op in het stadsgezicht door de plaatsing in de binnenbocht van de haven
De Havenkerk of Sint Jan de Doper uit 1822 valt direct op in het stadsgezicht door de plaatsing in de binnenbocht van de haven. De voorname gevel met gekoppelde vrijstaande Dorische zui-len met fronton concurreert duidelijk met de nabijgelegen (Protestantse) kapel van het Sint Jacobsgasthuis (Hoogstraat 112). Deze architec-tuur was een (zelf)bewuste daad van de rooms-katholieken, die na 1798 hun religie weer in het openbaar mochten belijden. In 1967 werd de laatste mis in de kerk opgedragen. In 1976 werd de kerk heropend na overname door de Stichting Johan Maasbach Wereldzending. Eind 2010 is de kerk gekocht door een stichting die een groot-schalige restauratie van het casco liet uitvoeren.
NvdG_Boekje_2015_148x148_v6_C 14 30-09-15 07:37
15
Mijn droom voorMijn droom voor de collectieMijn droom voor de collectieMijn droom voor
van het Stedelijk Museum Schiedam
Christel Kordes studeerde aan de
Reinwardt Academie, richting Beheer en
Behoud. Van 1989 tot 1997 werkte zij in
verschillende functies bij de Rijksdienst
Beeldende Kunst, en van 1997 tot 2000 als
registrator/collectiedocumentalist van de
afdeling collecties van het Instituut Collectie
Nederland. Sinds 2000 is zij werkzaam bij
het Stedelijk Museum Schiedam en in die tijd
heeft zij zich ten doel gesteld: ‘Hoe kunnen
onderdelen van de collectie zo optimaal en
goed mogelijk getoond worden in Schiedam?‘.
In de afgelopen 15 jaar heeft zij hard gewerkt
aan het orde op zaken stellen in de collectie
waardoor het nu mogelijk is deze beter te
ontsluiten in het museum en op andere
plaatsen in de stad. In haar presentatie zal zij
aan de hand van een aantal hoogtepunten uit
de collectie een verhaal vertellen hoe zij haar
droom wil omzetten in daad.
Christel Kordes
20.45 uur & 21.30 uur
Havenkerk
NvdG_Boekje_2015_148x148_v6_C 15 30-09-15 07:37
NvdG_Boekje_2015_148x148_v6_C 16 30-09-15 07:37
Marcel Teunissen 17
Vertrek vanaf Westvest90 kerk
Avond-wandelingIn de voetsporen van Piet Paaltjens
De wandeling voert langs gebouwen en
plekken in de historische binnenstad van
Schiedam die een rol van betekenis hebben
gespeeld in het leven van HaverSchmidt
(1835-1894), die in 1864 benoemd werd
als predikant in Schiedam. Hij kreeg een
bijzondere band met de stad en was
vooral begaan met het sombere lot
van de onderbetaalde arbeiders in
de jeneverindustrie. De dominee-
dichter tobde echter met het leven en
kwam tegenslagen als het verlies van
zijn nog geen twee jaar oude zoon in
1868 nooit te boven. Op 19 januari
1894 hing hij zichzelf op aan het
gordijnkoord van de bedstee
in zijn woning met pastorie aan
de Lange Haven 134a.
20.45 uur & 21.30 uur
NvdG_Boekje_2015_148x148_v6_C 17 30-09-15 07:37
www.stjorisdoeleschiedam.nl
De St Joris Doele was de thuisbasis van het schut-tersgilde Sint Joris. Het gilde oefende op het plein en in de tuin bij de ‘Doelens’ in het marche-ren en het schieten. Na afl oop dronk het gezel-schap er bier en wijn bij een maaltijd. Ook stads-colleges en gilden hielden jaarlijks vergaderingen in het doelengebouw en hooggeplaatste perso-nen vonden in de Doele een goede herberg bij een bezoek aan Schiedam. Omstreeks 1740 bleek het onderkomen van de St Joris Doele in zeer slechte staat en besloot de vroedschap het oude gebouw te vervangen. In 1743 verrees een nieuwe doele met een koetshuis en een paardenstal naar ontwerp van stadsarchitect Arij van Bol’es. In 1989 kocht modefotograaf Paul de Graaff het pand, restaureerde het en gaf het een nieuwe bestemming. Sinds 2002 kan er in getrouwd en gefeest worden.
De St Joris DoeleDe thuisbasis van het schuttersgilde Sint Joris
NvdG_Boekje_2015_148x148_v6_C 18 30-09-15 07:37
19
(bron: http://tegenlicht.vpro.nl/afl everingen/2013-2014/superschool.html).
Dromen van een superschool een superschoolDe beste van Nederland!
Rector Eric van ‘t Zelfde van
scholengemeenschap Hugo de Groot in
Rotterdam-Zuid. Hij heeft de ambitie met zijn
school de beste van Nederland te worden. Hij
wil zo de achterstandskinderen uit Charlois
een eerlijke en gelijkwaardige toegang tot een
succesvol leven geven. Hij droomt hiervoor
van een ‘superschool’: naar school van je
tweede tot je achttiende, alleen eerstegraads
docenten en meer lesuren. Hij hamert
voortdurend op twee thema’s: veiligheid en
excellentie. Om deze twee waarden veilig te
stellen gaat hij rigoreus te werk. Hoe nobel
zijn plan ook is, zijn streven is een ongekend
gevecht geworden.
Eric van ‘t Zelfde
St. Joris Doele Grote Zaal
aanvang 22.15 uur
NvdG_Boekje_2015_148x148_v6_C 19 30-09-15 07:37
De zakkendragers van het St. Anthonisgilde schijnen u bij op weg naar de volgende locatie.
NvdG_Boekje_2015_148x148_v6_C 20 30-09-15 07:37
Maurice WiegmanSt. Joris Doele Rode Kamer
21
Een gesprek tussen topsporters pur sang
Sporters over dromen en daden dromen en dadenSporters over dromen en dadenSporters over
De één kijkt, misschien wel in weemoed,
terug op zijn sportcarrière, de ander geeft
nooit op en de dame in het gezelschap haalt
medaille na medaille. Of het nu over boksen
gaat, over tafeltennis of een triathlon: fanatiek
zijn ze alledrie. Marianne Ames en Marco
Spruit Bleeker in gesprek met Nouchka
Fontijn (boksen), Hans Lingen (tafeltennis) en
Maurice Wiegman (triathlon).
Nouchka Fontijn, Hans Lingen en Maurice Wiegman
aanvang 22.15 uur
NvdG_Boekje_2015_148x148_v6_C 21 30-09-15 07:37
Slotfeest NvdG 2015Trio Pepijn Tusveld
Het slotfeest vindt plaats vanaf 23.00 uur in de St Jorisdoele, het hoofdkwartier van de schut-terij, een onverschrokken burgerwacht, die in zijn lange geschiedenis gelukkig nooit tegen een gewapende vijand in het veld hoefde te treden. Daar sluiten we af met een borrel, praten wat na en nog maar eens een borrel terwijl we luisteren naar de klanken van Trio Pepijn Tusveld.Trio Pepijn Tusveld speelt en zingt sfeervolle jazz. Een warm en jazzy-afscheid van de Nacht van de Geschiedenis 2015.
NvdG_Boekje_2015_148x148_v6_C 22 30-09-15 07:37
De Nacht van de Geschiedenis wordt mede mogelijk gemaakt door:
Stichting de Groot Fonds
Stichting Fonds Schiedam Vlaardingen e.o.
DeltaPORT Donatiefonds
Gemeente Schiedam
Nationaal Jenevermuseum Schiedam
Stichting Promotie Schiedam
NvdG_Boekje_2015_148x148_v6_C 23 30-09-15 07:37
NACHTgeschiedenisNACHTNACHTNACHTNACHT
geschiedenisgeschiedenisgeschiedenisvan de
sch i edam
www.ontdekschiedam.nu | www.geschiedenis.nl
NvdG_Boekje_2015_148x148_v6_C 24 30-09-15 07:37
![ROESELAARSE AUTEURS - arhus.be · 4 Bewerkingen Rode Kerstnacht / Théodore Brodel. ² [S.l.] : [s.n.], 1913 Deeltitels ,Q¶ Geschiedenis van ons Stedelijk Pompierskorps en Programma](https://img.pdfslide.tips/doc/110x75/5e18e87b325f024b0d474cb7/roeselaarse-auteurs-arhusbe-4-bewerkingen-rode-kerstnacht-thodore-brodel.jpg)
