36
Wielkopolska Wielkopolska największe atrakcje turystyczne największe atrakcje turystyczne

Największe atrakcje turystyczne Wielkopolski

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Największe atrakcje turystyczne Wielkopolski

Citation preview

Page 1: Największe atrakcje turystyczne Wielkopolski

WielkopolskaWielkopolskanajwiększeatrakcje turystycznenajwiększeatrakcje turystyczne

Page 2: Największe atrakcje turystyczne Wielkopolski

Położenie

Obszar

Ludność

Stolica

Większe miasta

Województwo wielkopolskie leży w zachodniej części Polski, w dorzeczu rzeki Warta, na głównym europejskim szlaku wschód-zachód, w środkowej części Niziny Wielkopolsko-Kujawskiej. Województwo ma bardzo dobre połączenia komunikacyjne z Europą i światem. Tutaj przebiegają drogi z Berlina przez Poznań, Konin i Warszawę do Moskwy oraz z Pragi przez Wrocław, Leszno i Poznań na północ Europy.

229.826 km tj. 9,5 % terytorium Polski.

Około 3 mln 400 tys. tj. 8,7 % ludności kraju.

Stolicą województwa jest miasto Poznań liczące około 600 tysięcy mieszkańców. Stanowi ono centrum gospodarcze, handlowe, naukowe, kulturalne i turystyczne zachodniej Polski. Port lotniczy „Ławica” pełni funkcję lotniska krajowego i międzynarodowego.

Gniezno, Kalisz, Konin, Leszno, Ostrów Wiel-kopolski, Piła.

Położenie

Obszar

Ludność

Stolica

Większe miasta

Województwo wielkopolskie leży w zachodniej części Polski, w dorzeczu rzeki Warta, na głównym europejskim szlaku wschód-zachód, w środkowej części Niziny Wielkopolsko-Kujawskiej. Województwo ma bardzo dobre połączenia komunikacyjne z Europą i światem. Tutaj przebiegają drogi z Berlina przez Poznań, Konin i Warszawę do Moskwy oraz z Pragi przez Wrocław, Leszno i Poznań na północ Europy.

229.826 km tj. 9,5 % terytorium Polski.

Około 3 mln 400 tys. tj. 8,7 % ludności kraju.

Stolicą województwa jest miasto Poznań liczące około 600 tysięcy mieszkańców. Stanowi ono centrum gospodarcze, handlowe, naukowe, kulturalne i turystyczne zachodniej Polski. Port lotniczy „Ławica” pełni funkcję lotniska krajowego i międzynarodowego.

Gniezno, Kalisz, Konin, Leszno, Ostrów Wiel-kopolski, Piła.

www.wielkopolska.travel www.turystyka-kulturowa-wlkp.pl

Wielkopolska

Zdjęcia na okładce:

Zamek w Gołuchowie

FOTO: T. MARCINKOWSKI

Parada Parowozów - Wolsztyn

FOTO: W.LIS

Pomnik Bolesława Chrobrego w GnieźnieFOTO: ARCH. ORGANIZACJI TURYSTYCZNEJ „SZLAK PIASTOWSKI”

Pałac Radolińskich - Jarocin

FOTO: D. BÓGDAŁ - WWW.FOTOZNIEBA.PL

Powrót Króla - Rydzyna

FOTO: K. STROIŃSKA

Muzeum w Szreniawie

FOTO: Z. SZMIDT

Bazylika w Licheniu

FOTO: A. ŁĄCKI

Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Turku

FOTO: ARCHIWUM UMiG W TURKU

ISBN 978-83-61454-93-9

FO

TO: A

. CIE

ŚL

IK

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnegow ramach Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013

FUNDUSZE EUROPEJSKIE - DLA ROZWOJU INNOWACYJNEJ WIELKOPOLSKI

UNIA EUROPEJSKAEUROPEJSKI FUNDUSZ

ROZWOJU REGIONALNEGO

WOJEWÓDZTWOWIELKOPOLSKIE

Page 3: Największe atrakcje turystyczne Wielkopolski

Wstęp 1

Podziw budzą też niewysokie wzgórza. Tworzą je trzy pasma morenowe: Leszno – Gostyń - Żerków, Gorzyń – Pniewy – Gniezno, Piła – Wyrzysk. To pozostałość działalności lodowca skandynawskie-go. Drugą pozostałością działalności lodowca, oprócz wzgórz, są jeziora. Największe ich skupiska występują na Pojezierzu Międzychodzko-Sierakow-skim oraz w okolicach Wągrowca, Gniezna, Pozna-nia, Leszna i Wolsztyna.

Dzięki archeologom wiemy, że człowiek na terenie Wielkopolski pojawił się już około 12 000 lat temu. Wielkopolska romańska najlepiej udokumento-wana jest na Szlaku Piastowskim. Gotyk odcisnął swoje piętno na architekturze sakralnej (katedry w Gnieźnie i Poznaniu, fara w Gostyniu). Perłą rene-sansu jest z całą pewnością poznański ratusz. Barok doczekał się nawet swojej regionalnej odmiany (ratusz i kościoły w Lesznie, klasztory w Gostyniu i Lądzie, poznańska fara, zamek w Ry-dzynie). Klasycyzm zdominował budownictwo świeckie (Biblioteka Raczyńskich w Poznaniu, wiejskie rezydencje w Czerniejewie i Pawłowicach). Romantyzm ujawnił się najpełniej w architekturze zamku w Kórniku. I tak do współczesności. Osob-nym, ale bardzo ważnym znakiem historii jest architektura drewniana, zarówno kościelna, jak i świecka (jedyny w Polsce ratusz drewniany w Sul-mierzycach, pozostałości architektury olęderskiej wokół Nowego Tomyśla).

Województwo wielkopolskie zajmuje 29 826 kilo-metrów kwadratowych powierzchni. Zamieszkuje je ponad 3,3 miliona osób. Pola uprawne pokrywają około 50 procent terenu, a lasy 25 procent. Stolicą Wielkopolski jest Poznań. Najmniejszym miastem natomiast jest Dolsk. Wielkopolska liczy 109 miast, z których najbardziej charakterystyczne są miasta małe, o bardzo długiej historii. Odległość między najdalej na północ wysuniętym miastem woje-wództwa Okonkiem, a najdalej na południe wysu-niętym miastem Rychtalem, wynosi 292 kilometry.

FOTO

: W. LIS

FOTO

: R. P

INK

OW

SK

I

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

M W

KA

LISZU

A to Wielkopolska właśnie…Tak można by strawestować słowa Stanisława Wyspiańskiego. Tu przecież zaczęła się Polska. Pierwsi Piastowie tworzyli zręby państwa.

Tu – dokładnie nie wiadomo: na Ostrowie Tumskim w Poznaniu, na Ostrowie Lednic-kim, a może w Gnieźnie? – przyjęli oni chrzest.

Wielkopolska urzeka krajobrazem równin-nym, lekko pofałdowanym i w dużej mierze zalesionym. Najpiękniejsza jest Puszcza Notecka oraz Puszcza Zielonka.

Na terenie województwa wielkopolskiego znajduje się Wielkopolski Park Narodowy i fragment Drawieńskiego Parku Narodowe-go oraz 13 parków krajobrazowych, sporo rezerwatów przyrody (w tym unikatowy „Meteoryt Morasko” w Poznaniu). Światową sławą cieszą się największe skupiska dębów w Europie – w Rogalinie.

FOTO

: P. SK

ÓR

NIC

KI

Teatr w Kaliszu

Skansen Budownictwa Ludowego Zachodniej Wielkopolski w Wolsztynie

Page 4: Największe atrakcje turystyczne Wielkopolski

Poznań 3Poznań2

Poznań

Stary Rynek - serce miastaDopiero w roku 1253, kiedy Przemysł I dokonał lokacji Poznania na prawie magdeburskim, na lewym brzegu Warty rozpoczął się właściwy rozwój miasta. Jego sercem stał się rynek, którego każdy bok ma nieco ponad 140 metrów. Z każdej strony rynku wy-tyczono po trzy wychodzące zeń ulice. Przy narożu północno-wschodnim wzniesiono ratusz, od strony północno-zachodniej znalazła się waga miejska. Ten układ zachował się po dziś dzień, chociaż zmieniły się niektóre budowle, najbardziej te w środkowej zabudowie rynku.

Nie ulega kwestii, że najważniejszą budowlą Starego Rynku był i jest renesansowy ratusz, dawna siedziba władz miejskich. Pierwszy ratusz powstał prawdo-podobnie w drugiej połowie XIII wieku. Ale pożar, który strawił gmach w 1536 roku, sprawił, że o obec-nym ratuszu mówi się: wyjątkowy, jedyny taki w kra-ju. Zawdzięczamy to włoskiemu artyście Janowi Baptyście Quadro z Lugano, który nadał mu styl re-nesansowy. Z tego okresu pochodzi też „urządzenie błazeńskie”, czyli koziołki zamówione u mistrza Bartłomieja Wolfa w Gubinie. Według legendy ko-ziołki upamiętniają zabawne wydarzenie: przeznaczo-ne na pieczeń zwierzęta uciekły na wieżę ratuszową.

Nieopodal ratusza stoją XVI-wieczne domki budni-cze z podcieniami - rzadki w Polsce zabytek dawnej zabudowy handlowej. Średniowieczne drewniane budy zastąpiły murowane, wąskie kamieniczki, służą-ce ich właścicielom za mieszkania. Z ratuszem sąsia-duje waga miejska zrekonstruowana po II wojnie światowej. Nieopodal stoi gmach odwachu, klasycys-tyczny budynek zaprojektowany przez Jana Chrystia-na Kamsetzera.

Kamieniczki na Starym Rynku

Stary Rynek w Poznaniu przypomina jedną wielką kawiarnię. Niemal w każdej kamieniczce można zna-leźć mniej lub bardziej oryginalną kawiarnię lub restaurację. Pomiędzy nimi - niczym rodzynki w cieś-cie - można trafić na pałace: Działyńskich, Mielżyń-skich i Górków lub muzea: Instrumentów Muzycz-nych i Henryka Sienkiewicza.

Ze Starego Rynku, ulica Świętosławska zaprowadzi nas do fary pod wezwaniem Matki Bożej Nieustającej Pomocy, św. Marii Magdaleny i św. Stanisława Bisku-pa. Ta najpiękniejsza barokowa świątynia Poznania, zbudowana według projektu Bartłomieja Nataniela Wąsowskiego, rektora kolegium jezuickiego w Poz-naniu, jest świątynią trójnawową, z emporami nad bocznymi nawami i potężnymi kolumnami (pomysłu Wąsowskiego) w nawie głównej. Wspaniały ołtarz główny i portal wejściowy zaprojektował zadomo-wiony w Wielkopolsce Pompeo Ferrari. Monumen-talność, pompatyczność, nasycenie zdobieniami rzeź-biarskimi, sztukatorskimi i malarskimi czyni z niej

Muzeum Historii Miasta Poznania – Ratusz61-772 Poznań, Stary Rynek 1tel. 61 852 56 13 www.mnp.art.plczynne: wt., czw., pt., godz. 9 -17, sob. 10-16, nd. godz. 10-15wstęp - płatny, w piątki – wstęp bezpłatny

Kościół farny61-834 Poznań, ul. Gołębia 1 (biuro parafialne ul. Klasztorna 11)tel. 61 852 69 50

FOTO

: K. S

TRO

IŃS

KA

FOTO

: K. S

TRO

IŃS

KA

FOTO

: P. SK

ÓR

NIC

KI

FOTO

: D. K

RA

KO

WIA

K

FOTO

: D. K

RA

KO

WIA

KTrakt królewsko - cesarski

Kościół pw. świętego Jana Jerozolimskiego za Murami

Trakt królewsko-cesarski nawiązuje do historii Poz-nania. Na Ostrowie Tumskim rezydowali władcy piastowscy. Zamek wzniesiony na Górze Przemysła gościł nieraz koronowane głowy. Poznań bardzo chętnie odwiedzali cesarze. Jako pierwszy zawitał tu podążający do Gniezna w roku 1000 Otton III. W 1806 roku Napoleon Bonaparte na kilka dni Poz-nań uczynił stolicą Europy. Natomiast dla cesarza Wilhelma II, w 1910 roku, wzniesiono zamek, ostat-nią rezydencję monarszą w Europie. Trakt zaczyna się na Śródce, a kończy przy kościele pw. Naj-świętszego Serca Pana Jezusa i św. Floriana (w dziel-nicy Jeżyce).

Jedna z pierwszych w Polsce romańskich świątyń ceglanych. Zbudowali ją joannici na przełomie XII i XIII wieku. W następnych wiekach była dość często przebudowywana. Obecnie jest to kościół dwunawowy, zwieńczony sklepieniem gwiaździstym. We wnętrzu zwraca uwagę późnogotycki tryptyk ze sceną rozmowy Marii ze świętym Janem Chrzcicie-lem, XVI-wieczna chrzcielnica z piaskowca i XV-wieczna krata w arkadzie kaplicy Świętego Krzyża, w której znajduje się cudowny krucyfiks.

Ostrów TumskiPoznański Ostrów Tumski otaczają ramiona Warty i wpadającej doń Cybiny. Obecnie, na wyspie podzie-lonej szybką arterią miejską, urzeka katedra pod wez-waniem świętych Apostołów Piotra i Pawła, która ma kształt gotyckiej, XV-wiecznej bazyliki trzynawo-wej, z obejściem wokół prezbiterium i wieńcem kaplic. Katedra jest także nekropolią Piastów (Miesz-ka I, Bolesława Chrobrego, Mieszka II, Kazimierza Odnowiciela i Przemysła II). Spośród kaplic najsłyn-niejsza jest Kaplica Królów Polskich zwana Złotą Kaplicą. Wędrując wokół katedry i uliczkami doń przyległymi, warto spojrzeć na kościół Najświętszej Marii Panny wzniesiony w XIII wieku, późnogotyc-ką psałterię, kilka XIX-wiecznych kanonii i pałac arcybiskupi, który obecny kształt zawdzięcza Juliu-szowi Salkowskiemu (1853 -1854). Przed budynkiem Kurii Metropolitalnej stoi pomnik Jana Pawła II, dłuta Krystyny Fałdygi-Solskiej. Wchodząc w ul. Lubrańskiego dojdziemy do Akademii Lubrańskie-go, w budynku której mieści się obecnie Muzeum Archidiecezjalne. (czytaj także w rozdziale „Tu zaczęła się Polska”)

Makiety Dawnego PoznaniaNaprzeciw zamku stoi kościół oo. Franciszkanów. W jego podziemiach znajdują się trzy makiety wyko-nane przez Krzysztofa Przybyłę. Makieta Grodu Pierwszych Piastów przedstawia wygląd Poznania z czasów pierwszych Piastów. Kształt i układ grodu datowany jest na pierwsze ćwierćwiecze XI wieku, a więc czasy panowania Bolesława Chrobrego i jego syna, Mieszka II. Makieta pokazuje nie tylko zabudo-wę grodu, ale także życie jego mieszkańców. Druga makieta – Dawnego Poznania – włączona jest w strukturę widowiska "światło i dźwięk", co pozwala lepiej zrozumieć dzieje miasta. Autor „stworzył” ją na podstawie ryciny Brauna-Hogenberga z 1618 ro-ku. Bez trudu można tu rozpoznać najstarszą część Poznania - Ostrów Tumski czy Stary Rynek, ale na makiecie pojawiają się też obiekty, których już nie ma. Trzecia makieta – Starego Rynku – adresowana jest do niewidomych, ma charakter wypukły i opisana jest za pomocą alfabetu Braille’a.

Makiety Dawnego Poznania61-768 Poznań, ul. Franciszkańska 2(podziemia kościoła oo Franciszkanów, wejście od ul. Ludgardy)tel. 61 855 14 35, kom. 602463028 zwiedzanie codziennie od 9.30 do 17 (co 45 minut)wstęp płatny www.makieta.poznan.pl

Zamek Królewski – Muzeum Sztuk Użytkowych61-768 Poznań, Góra Przemysła 1tel. 61 852 20 35 www.mnp.art.plczynne: wt. – sob. godz. 10 -16, nd. godz. 10 -15wstęp - płatny, w sobotę - wstęp bezpłatny

Kościół pw. św. Jana Jerozolimskiego za Murami61-113 Poznań, ul. Świętojańska 1tel. 61 877 17 17

FOTO

: D. K

RA

KO

WIA

K

Muzeum Archidiecezjalne61-108 Poznań, ul. J. Lubrańskiego 1tel. 61 852 61 95 www.muzeum.poznan.plCzynne od wtorku do piątku w godzinach 10-17, w sobotę w godzinach 9-15. Ostatni zwiedzający wchodzą pół godziny przed zamknięciem.

Bazylika Archikatedralna pw. śś. Piotra i Pawła 61-120 Poznań, ul. Ostrów Tumski 17 tel. 61 852 96 42 Katedry nie wolno zwiedzać podczas mszy i nabożeństw; wstęp bezpłatny, płatne zwiedzanie podziemi (od 1 listopada do końca marca podziemia są zamknięte)

FOTO

: K. P

RZY

BY

ŁA

Zamek KrólewskiPrzemysł I i jego syn Przemysł II wznieśli w XIII wieku potężny zamek. Usytuowany na Górze Prze-mysła, dominował nad Starym Rynkiem. Do dziś z tej najstarszej królewskiej rezydencji w Polsce za-chowały się jedynie gotyckie piwnice, a w odbudo-wanym po wojnie XVIII-wiecznym gmachu zamku mieści się Muzeum Sztuk Użytkowych wchodzące w skład Muzeum Narodowego w Poznaniu.

FOTO

: D. K

RA

KO

WIA

KFO

TO: D

. KR

AK

OW

IAK

Fontanna na Starym Rynku

Poznańskie Koziołki

Fara

Kościół św. Jana Jerozolimskiego za Murami

Zamek na Górze Przemysła

Katedra

Makieta Dawnego Poznania

�H�G

�H�G

�H�G�H�G

�H�G

Stary Rynek

ba

ba

KONIN

KALISZ

POZNAŃ

PIŁA

LESZNO

Okonek

Jastrowie

Złotów

Krajenka Łobżenica

Wysoka

Szamocin

Margonin

Gołańcz

Lubasz

Kwilcz

Miedzichowo

ChrzypskoWielkie

Mieścisko

Mieleszyn

Powidz

Rokietnica

Wieleń

Ujście

Czarnków

Oborniki

SzamotułyMiędzychód

Rogoźno

SkokiKłecko

Trzemeszno

Witkowo

Pobiedziska

CzerniejewoSwarzędz

Kostrzyn

OstrówWielkopolski

Września

Środa Wielkopolska

Gniezno

Słupca

ObrzyckoWronki

Sieraków

KrzyżWielkopolski

Ostroróg

Pniewy

Buk Luboń

Puszczykowo

Stęszew

Śmigiel

Wielichowo

Rakoniewice

GrodziskWielkopolski

Śrem

Gostyń

Krotoszyn

Rawicz

Ostrzeszów

Kępno

Pleszew

Jarocin

Kościan

Nowy Tomyśl

Wolsztyn

Zbąszyń

Lwówek

Opalenica

Czempiń

KsiążWielkopolski

Nowe Miastonad Wartą

Krzywiń

Pogorzela

Kobylin

Krobia

Jutrosin

Raszków

Sulmierzyce

Odolanów

Stawiszyn

Żelazków

Koźminek

Gołuchów

Dobrzyca

Pępowo

Przemęt

Zaniemyśl

Opatówek

Kobyla Góra

Bralin

Poniec

Bojanowo

Rydzyna

Osieczna

MiejskaGórka

Borek Wielkopolski

Koźmin Wielkopolski

Mikstat Grabównad Prosną

RychwałTuliszków

Dobra

Dąbie

Kłodawa

Przedecz

SompolnoŚlesin

Kleczew

Golina

PyzdryZagórów

Turek

KołoMiłosław

Mosina Kórnik

Długa Goślina

Chodzież

Wągrowiec

Trzcianka

Wyrzysk

Kaczory

Słopanowo

Rogalin

Pawłowice

Licheń

Ląd

ŚmiełówŻerków

Koszuty

Giecz

Dziekanowice

Szreniawa

Lewków

Russów

Cichowo

DolskLubiń

Przygodzice

Antonin

Nowe SkalmierzyceZduny

Puszcza Notecka

Wielkopolski Park

Narodowy

PuszczaZielonka

Warta

Warta

Prosna

Noteć

Gw

da

Sierakowski Park Krajobrazowy

DrawieńskiPark Narodowy

LednickiPark Krajobrazowy

Park KrajobrazowyPromno

Rogaliński Park Krajobrazowy

NadgoplańskiPark Krajobrazowy

PowidzkiPark Krajobrazowy

PrzemęckiPark Krajobrazowy

Park KrajobrazowyDolina Baryczy

Park Krajobrazowy

Gen. D. Chłapowskiego

PszczewskiPark

Krajobrazowy

Żerkowsko-CzeszewskiPark Krajobrazowy

NadwarciańskiPark Krajobrazowy

Uzarzewo

MurowanaGoślina

Jaracz

Gębice

Rokosowo

Stare Miasto

Grzybowo

Mniszki

Osiek nad Notecią

Tarnowo Pałuckie Łekno

Obra

A2

A2

A2

Poznań

Page 5: Największe atrakcje turystyczne Wielkopolski

Poznań 3Poznań2

Poznań

Stary Rynek - serce miastaDopiero w roku 1253, kiedy Przemysł I dokonał lokacji Poznania na prawie magdeburskim, na lewym brzegu Warty rozpoczął się właściwy rozwój miasta. Jego sercem stał się rynek, którego każdy bok ma nieco ponad 140 metrów. Z każdej strony rynku wy-tyczono po trzy wychodzące zeń ulice. Przy narożu północno-wschodnim wzniesiono ratusz, od strony północno-zachodniej znalazła się waga miejska. Ten układ zachował się po dziś dzień, chociaż zmieniły się niektóre budowle, najbardziej te w środkowej zabudowie rynku.

Nie ulega kwestii, że najważniejszą budowlą Starego Rynku był i jest renesansowy ratusz, dawna siedziba władz miejskich. Pierwszy ratusz powstał prawdo-podobnie w drugiej połowie XIII wieku. Ale pożar, który strawił gmach w 1536 roku, sprawił, że o obec-nym ratuszu mówi się: wyjątkowy, jedyny taki w kra-ju. Zawdzięczamy to włoskiemu artyście Janowi Baptyście Quadro z Lugano, który nadał mu styl re-nesansowy. Z tego okresu pochodzi też „urządzenie błazeńskie”, czyli koziołki zamówione u mistrza Bartłomieja Wolfa w Gubinie. Według legendy ko-ziołki upamiętniają zabawne wydarzenie: przeznaczo-ne na pieczeń zwierzęta uciekły na wieżę ratuszową.

Nieopodal ratusza stoją XVI-wieczne domki budni-cze z podcieniami - rzadki w Polsce zabytek dawnej zabudowy handlowej. Średniowieczne drewniane budy zastąpiły murowane, wąskie kamieniczki, służą-ce ich właścicielom za mieszkania. Z ratuszem sąsia-duje waga miejska zrekonstruowana po II wojnie światowej. Nieopodal stoi gmach odwachu, klasycys-tyczny budynek zaprojektowany przez Jana Chrystia-na Kamsetzera.

Kamieniczki na Starym Rynku

Stary Rynek w Poznaniu przypomina jedną wielką kawiarnię. Niemal w każdej kamieniczce można zna-leźć mniej lub bardziej oryginalną kawiarnię lub restaurację. Pomiędzy nimi - niczym rodzynki w cieś-cie - można trafić na pałace: Działyńskich, Mielżyń-skich i Górków lub muzea: Instrumentów Muzycz-nych i Henryka Sienkiewicza.

Ze Starego Rynku, ulica Świętosławska zaprowadzi nas do fary pod wezwaniem Matki Bożej Nieustającej Pomocy, św. Marii Magdaleny i św. Stanisława Bisku-pa. Ta najpiękniejsza barokowa świątynia Poznania, zbudowana według projektu Bartłomieja Nataniela Wąsowskiego, rektora kolegium jezuickiego w Poz-naniu, jest świątynią trójnawową, z emporami nad bocznymi nawami i potężnymi kolumnami (pomysłu Wąsowskiego) w nawie głównej. Wspaniały ołtarz główny i portal wejściowy zaprojektował zadomo-wiony w Wielkopolsce Pompeo Ferrari. Monumen-talność, pompatyczność, nasycenie zdobieniami rzeź-biarskimi, sztukatorskimi i malarskimi czyni z niej

Muzeum Historii Miasta Poznania – Ratusz61-772 Poznań, Stary Rynek 1tel. 61 852 56 13 www.mnp.art.plczynne: wt., czw., pt., godz. 9 -17, sob. 10-16, nd. godz. 10-15wstęp - płatny, w piątki – wstęp bezpłatny

Kościół farny61-834 Poznań, ul. Gołębia 1 (biuro parafialne ul. Klasztorna 11)tel. 61 852 69 50

FOTO

: K. S

TRO

IŃS

KA

FOTO

: K. S

TRO

IŃS

KA

FOTO

: P. SK

ÓR

NIC

KI

FOTO

: D. K

RA

KO

WIA

K

FOTO

: D. K

RA

KO

WIA

K

Trakt królewsko - cesarski

Kościół pw. świętego Jana Jerozolimskiego za Murami

Trakt królewsko-cesarski nawiązuje do historii Poz-nania. Na Ostrowie Tumskim rezydowali władcy piastowscy. Zamek wzniesiony na Górze Przemysła gościł nieraz koronowane głowy. Poznań bardzo chętnie odwiedzali cesarze. Jako pierwszy zawitał tu podążający do Gniezna w roku 1000 Otton III. W 1806 roku Napoleon Bonaparte na kilka dni Poz-nań uczynił stolicą Europy. Natomiast dla cesarza Wilhelma II, w 1910 roku, wzniesiono zamek, ostat-nią rezydencję monarszą w Europie. Trakt zaczyna się na Śródce, a kończy przy kościele pw. Naj-świętszego Serca Pana Jezusa i św. Floriana (w dziel-nicy Jeżyce).

Jedna z pierwszych w Polsce romańskich świątyń ceglanych. Zbudowali ją joannici na przełomie XII i XIII wieku. W następnych wiekach była dość często przebudowywana. Obecnie jest to kościół dwunawowy, zwieńczony sklepieniem gwiaździstym. We wnętrzu zwraca uwagę późnogotycki tryptyk ze sceną rozmowy Marii ze świętym Janem Chrzcicie-lem, XVI-wieczna chrzcielnica z piaskowca i XV-wieczna krata w arkadzie kaplicy Świętego Krzyża, w której znajduje się cudowny krucyfiks.

Ostrów TumskiPoznański Ostrów Tumski otaczają ramiona Warty i wpadającej doń Cybiny. Obecnie, na wyspie podzie-lonej szybką arterią miejską, urzeka katedra pod wez-waniem świętych Apostołów Piotra i Pawła, która ma kształt gotyckiej, XV-wiecznej bazyliki trzynawo-wej, z obejściem wokół prezbiterium i wieńcem kaplic. Katedra jest także nekropolią Piastów (Miesz-ka I, Bolesława Chrobrego, Mieszka II, Kazimierza Odnowiciela i Przemysła II). Spośród kaplic najsłyn-niejsza jest Kaplica Królów Polskich zwana Złotą Kaplicą. Wędrując wokół katedry i uliczkami doń przyległymi, warto spojrzeć na kościół Najświętszej Marii Panny wzniesiony w XIII wieku, późnogotyc-ką psałterię, kilka XIX-wiecznych kanonii i pałac arcybiskupi, który obecny kształt zawdzięcza Juliu-szowi Salkowskiemu (1853 -1854). Przed budynkiem Kurii Metropolitalnej stoi pomnik Jana Pawła II, dłuta Krystyny Fałdygi-Solskiej. Wchodząc w ul. Lubrańskiego dojdziemy do Akademii Lubrańskie-go, w budynku której mieści się obecnie Muzeum Archidiecezjalne. (czytaj także w rozdziale „Tu zaczęła się Polska”)

Makiety Dawnego PoznaniaNaprzeciw zamku stoi kościół oo. Franciszkanów. W jego podziemiach znajdują się trzy makiety wyko-nane przez Krzysztofa Przybyłę. Makieta Grodu Pierwszych Piastów przedstawia wygląd Poznania z czasów pierwszych Piastów. Kształt i układ grodu datowany jest na pierwsze ćwierćwiecze XI wieku, a więc czasy panowania Bolesława Chrobrego i jego syna, Mieszka II. Makieta pokazuje nie tylko zabudo-wę grodu, ale także życie jego mieszkańców. Druga makieta – Dawnego Poznania – włączona jest w strukturę widowiska "światło i dźwięk", co pozwala lepiej zrozumieć dzieje miasta. Autor „stworzył” ją na podstawie ryciny Brauna-Hogenberga z 1618 ro-ku. Bez trudu można tu rozpoznać najstarszą część Poznania - Ostrów Tumski czy Stary Rynek, ale na makiecie pojawiają się też obiekty, których już nie ma. Trzecia makieta – Starego Rynku – adresowana jest do niewidomych, ma charakter wypukły i opisana jest za pomocą alfabetu Braille’a.

Makiety Dawnego Poznania61-768 Poznań, ul. Franciszkańska 2(podziemia kościoła oo Franciszkanów, wejście od ul. Ludgardy)tel. 61 855 14 35, kom. 602463028 zwiedzanie codziennie od 9.30 do 17 (co 45 minut)wstęp płatny www.makieta.poznan.pl

Zamek Królewski – Muzeum Sztuk Użytkowych61-768 Poznań, Góra Przemysła 1tel. 61 852 20 35 www.mnp.art.plczynne: wt. – sob. godz. 10 -16, nd. godz. 10 -15wstęp - płatny, w sobotę - wstęp bezpłatny

Kościół pw. św. Jana Jerozolimskiego za Murami61-113 Poznań, ul. Świętojańska 1tel. 61 877 17 17

FOTO

: D. K

RA

KO

WIA

K

Muzeum Archidiecezjalne61-108 Poznań, ul. J. Lubrańskiego 1tel. 61 852 61 95 www.muzeum.poznan.plCzynne od wtorku do piątku w godzinach 10-17, w sobotę w godzinach 9-15. Ostatni zwiedzający wchodzą pół godziny przed zamknięciem.

Bazylika Archikatedralna pw. śś. Piotra i Pawła 61-120 Poznań, ul. Ostrów Tumski 17 tel. 61 852 96 42 Katedry nie wolno zwiedzać podczas mszy i nabożeństw; wstęp bezpłatny, płatne zwiedzanie podziemi (od 1 listopada do końca marca podziemia są zamknięte)

FOTO

: K. P

RZY

BY

ŁA

Zamek KrólewskiPrzemysł I i jego syn Przemysł II wznieśli w XIII wieku potężny zamek. Usytuowany na Górze Prze-mysła, dominował nad Starym Rynkiem. Do dziś z tej najstarszej królewskiej rezydencji w Polsce za-chowały się jedynie gotyckie piwnice, a w odbudo-wanym po wojnie XVIII-wiecznym gmachu zamku mieści się Muzeum Sztuk Użytkowych wchodzące w skład Muzeum Narodowego w Poznaniu.

FOTO

: D. K

RA

KO

WIA

KFO

TO: D

. KR

AK

OW

IAK

Fontanna na Starym Rynku

Poznańskie Koziołki

Fara

Kościół św. Jana Jerozolimskiego za Murami

Zamek na Górze Przemysła

Katedra

Makieta Dawnego Poznania

�H�G

�H�G

�H�G�H�G

�H�G

Stary Rynek

ba

ba

KONIN

KALISZ

POZNAŃ

PIŁA

LESZNO

Okonek

Jastrowie

Złotów

Krajenka Łobżenica

Wysoka

Szamocin

Margonin

Gołańcz

Lubasz

Kwilcz

Miedzichowo

ChrzypskoWielkie

Mieścisko

Mieleszyn

Powidz

Rokietnica

Wieleń

Ujście

Czarnków

Oborniki

SzamotułyMiędzychód

Rogoźno

SkokiKłecko

Trzemeszno

Witkowo

Pobiedziska

CzerniejewoSwarzędz

Kostrzyn

OstrówWielkopolski

Września

Środa Wielkopolska

Gniezno

Słupca

ObrzyckoWronki

Sieraków

KrzyżWielkopolski

Ostroróg

Pniewy

Buk Luboń

Puszczykowo

Stęszew

Śmigiel

Wielichowo

Rakoniewice

GrodziskWielkopolski

Śrem

Gostyń

Krotoszyn

Rawicz

Ostrzeszów

Kępno

Pleszew

Jarocin

Kościan

Nowy Tomyśl

Wolsztyn

Zbąszyń

Lwówek

Opalenica

Czempiń

KsiążWielkopolski

Nowe Miastonad Wartą

Krzywiń

Pogorzela

Kobylin

Krobia

Jutrosin

Raszków

Sulmierzyce

Odolanów

Stawiszyn

Żelazków

Koźminek

Gołuchów

Dobrzyca

Pępowo

Przemęt

Zaniemyśl

Opatówek

Kobyla Góra

Bralin

Poniec

Bojanowo

Rydzyna

Osieczna

MiejskaGórka

Borek Wielkopolski

Koźmin Wielkopolski

Mikstat Grabównad Prosną

RychwałTuliszków

Dobra

Dąbie

Kłodawa

Przedecz

SompolnoŚlesin

Kleczew

Golina

PyzdryZagórów

Turek

KołoMiłosław

Mosina Kórnik

Długa Goślina

Chodzież

Wągrowiec

Trzcianka

Wyrzysk

Kaczory

Słopanowo

Rogalin

Pawłowice

Licheń

Ląd

ŚmiełówŻerków

Koszuty

Giecz

Dziekanowice

Szreniawa

Lewków

Russów

Cichowo

DolskLubiń

Przygodzice

Antonin

Nowe SkalmierzyceZduny

Puszcza Notecka

Wielkopolski Park

Narodowy

PuszczaZielonka

Warta

Warta

Prosna

Noteć

Gw

da

Sierakowski Park Krajobrazowy

DrawieńskiPark Narodowy

LednickiPark Krajobrazowy

Park KrajobrazowyPromno

Rogaliński Park Krajobrazowy

NadgoplańskiPark Krajobrazowy

PowidzkiPark Krajobrazowy

PrzemęckiPark Krajobrazowy

Park KrajobrazowyDolina Baryczy

Park Krajobrazowy

Gen. D. Chłapowskiego

PszczewskiPark

Krajobrazowy

Żerkowsko-CzeszewskiPark Krajobrazowy

NadwarciańskiPark Krajobrazowy

Uzarzewo

MurowanaGoślina

Jaracz

Gębice

Rokosowo

Stare Miasto

Grzybowo

Mniszki

Osiek nad Notecią

Tarnowo Pałuckie Łekno

Obra

A2

A2

A2

Poznań

Page 6: Największe atrakcje turystyczne Wielkopolski

Tu zaczęła się Polska 5Poznań4

Poznań

Centrum Kultury Zamek61-809 Poznań, ul. Święty Marcin 80/82tel. 61 646 52 00 www.zamek.poznan.pl

Tu zaczęła się Polska

Ostrów TumskiO poznańskim Ostrowie Tumskim (czytaj także: Trakt Królewsko-Cesarski w rozdziale o Poznaniu) - wyspie otoczonej ramionami Warty i wpadającej doń Cybiny - najstarszej części Poznania, Jan Paweł II powiedział: "tu zaczęła się Polska". To tu w poło-wie X wieku, na miejscu wcześniejszej osady, Mieszko I założył gród. Tu, w roku 968, powstało pierwsze biskupstwo, wkrótce wzniesiono pierw-szą katedrę - relikty preromańskiej i romańskiej katedry można dziś zobaczyć w podziemiach obecnej świątyni. W ostatnich latach dzięki badaniom archeologicznym, którymi kieruje profesor Hanna Kóčka-Krenz, tworzy się niemal na nowo koncepcja początków państwa polskiego Odkryła ona z gronem swoich współpracowni-ków, że teren, na którym stoi gotycki kościół Najświętszej Marii Panny kryje w sobie palatium i kaplicę.

Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy 62-261 Lednogóra, Dziekanowice 32 tel. 61 427 50 10 fax 61 427 50 20Czynne: www.lednicamuzeum.plwt.-sob., godz. 9-17(od lutego do 31 października),nd., godz. 10 - 17 Wstęp płatny

FOTO

: D. K

RA

KO

WIA

K

FOTO

: K. S

TRO

IŃS

KA

FOTO

: A. P

LEN

ZLER

FOTO

: D. K

RA

KO

WIA

K

Biblioteka RaczyńskichBiblioteka Raczyńskich to najstarsza biblioteka publiczna w Polsce. Ufundowana przez hrabiego Edwarda Raczyńskiego, otwarta została w 1829 roku, w gmachu specjalnie dla niej wzniesionym. Wraz z sąsiadującą z nią, nieistniejącą już dziś, galerią jego brata Atanazego, stanowiła element koncepcji Poznania znany jako „Nowe Ateny”.Charakterystyczna kolumnada elewacji przedniej biblioteki nawiązuje do wschodniej fasady Luwru. Przed budynkiem zwraca uwagę posąg Hygiei, któremu rysów udzieliła Konstancja Raczyńska, żona fundatora biblioteki.

Teatr PolskiGmach teatru, według projektu Stanisława Heba-nowskiego, został zbudowany w latach 1873-1875. Jest to jedyny z tego okresu gmach teatralny, istniejący do dziś, z przepięknie zachowanym wnętrzem. Na frontonie umieszczono napis „Naród sobie”, ponie-waż budynek został wzniesiony ze składek społe-czeństwa. Teatr utrzymywał się z dochodów zbudo-wanej przy ulicy kamienicy, której obecnie nie ma.

FOTO

: Z. SZM

IDT

FOTO

: AR

CH

IWU

M S

TAR

OS

TWA

PO

WIATO

WE

GO

W G

NIE

ŹNIE

WW

W.TU

RY

STY

KA

.PO

WIAT-G

NIE

ZNO

.PL

FOTO

: K. S

TRO

IŃS

KA

Dzielnica ZamkowaWyrosła w sąsiedztwie cesarskiego zamku. Koncep-cję wymyślił Joseph Stübben, który umiejętnie łączył tereny zielone z gmachami użyteczności publicznej. Centrum dzielnicy zamkowej stanowi plac Mickie-wicza. Naprzeciw Zamku podziwiamy Collegium Minus (rektorat Uniwersytetu Adama Mickiewicza, ze wspaniałą architektonicznie i akustycznie Aulą Uniwersytecką). Obiekt ten wzniesiono w 1910 roku według projektu Edwarda Fürstenaua. W tym samym roku otworzyła swoje podwoje, jako filia Opery Berlińskiej – Opera Poznańska. Gmach pod Pegazem zaprojektował Max Littmann. Na placu Mickiewicza stoją obecnie dwa pomniki: Adama Mickiewicza dłuta Bazylego Wojtowicza i Poznań-skie Krzyże upamiętniające wypadki poznańskie 1956 roku, które zaprojektował Adam Graczyk.

Wśród pruskich gmachów dzielnicy zamkowej warto zwrócić uwagę na budynek Collegium Iuridicum sąsiadujący z Aulą Uniwersytecką i wznoszące się na przeciw tej ostatniej - budynek Akademii Muzycznej (dawniej Dom Ewangelicki) oraz nowoczesna sala koncertowa – Aula Nova. Z operą czyli Teatrem Wielkim sąsiaduje natomiast Collegium Maius – pierwotnie siedziba pruskiej Komisji Kolonizacyjnej, obecnie użytkowany przez Uniwersytet im. Adama Mickiewicza i Uniwersytet Medyczny. Na przeciw zamku, przy ul. Święty Marcin, zwracają uwagę monumentalne gmachy dyrekcji Poczty i Ziemstwa Kredytowego (obecnie siedziba Banku Zachodniego WBK). Oba są dziełem Franza Schwechtena.

Dzięki nowoczesnym metodom datowania udało się ustalić, że teren Ostrowa Tumskiego zasiedlony został co najmniej na przełomie IX i X wieku. Pierwszy gród był niewielki, miał około 40 m średnicy, a jego wały chroniły ludność przed wyle-wami Warty i przed napastnikami. Po powięk-szeniu grodu około połowy wieku X, miejsce to stało się rezydencją książęcą. Za czasów Mieszka gród nieustannie poszerzano i wzmacniano. W la-tach 70. i 80. X wieku, od strony północnej dodano jeszcze jeden, czwarty człon, którego potężne wały przebiegały wzdłuż obecnej ul. Posadzego. Wały drewniano-kamienno-ziemne o konstrukcji hako-wej miały szerokość 25 m, a ich wysokość docho-dziła prawdopodobnie do 10 m. Dotychczasowe badania są na tyle zaawansowane, że można się pokusić o określenie wielkości i rozplanowania, przynajmniej w poziomie parteru palatium. Ksią-żęcy pałac był czymś wyjątkowym, zarówno przez wielkość, jak i fakt, że był budowlą murowaną, podczas gdy otaczała go drewniana zabudowa. W palatium mieściła się kancelaria, na co wskazują znaleziska tłoków pieczętnych i gliniane opako-wanie tłoka lub pieczęci z odciskiem gemmy z wyo-brażeniem psa (z XII w.) oraz ołowiana bulla Bolesława Krzywoustego.

Źródła historyczne pozwalają jedynie obliczyć, że Mieszko przyjął chrzest 14 kwietnia 966 roku, w Wielką Sobotę. Nie wiadomo jednak gdzie ta uroczystość się odbyła. Wówczas chrzty odbywały się jedynie raz w roku, właśnie w Wielką Sobotę, i połączone były z sakramentami eucharystii i bierzmowania. Historycy wahają się czy uroczys-tość odbyła się w Poznaniu, czy na Ostrowie Led-nickim. Jak się jednak niedawno okazało, palatium lednickie jest nieco późniejsze niż to wydarzenie. Poza tym, to tu w 965 roku, wraz z Dąbrówką przybył biskup Jordan, tu utworzono stację misyjną i wzniesiono kaplicę dla chrześcijańskiej żony Mieszka. Być może w jej obrębie tkwią pozo-stałości baptysterium. A wtedy można by wysnuć kolejną hipotezę o miejscu chrztu księcia.

Muzeum Pierwszych Piastów na LednicyMuzeum obejmuje teren Ostrowa Lednickiego, Mały Skansen, Wielkopolski Park Etnograficzny (czytaj roz-dział Skanseny) oraz rezerwaty archeologiczne w Gie-czu, Grzybowie i Radzimiu. Na Ostrowie Lednickim, wyspie o powierzchni 7,5 ha, położonej w południo-wej części Jeziora Lednickiego, zachowały się ruiny ka-miennych budowli z drugiej połowy X wieku zwią-zanych z Mieszkiem I i Bolesławem Chrobrym - pala-tium, kaplicy-baptysterium i kościoła grodowego. Wyspę otaczały potężne wały, a z lądem łączyły ją dwa mosty. Był to jeden z głównych ośrodków państwa Mieszka I. Mały Skansen to niewielki teren parkowy, na który przeniesiono kilka zabytkowych budowli z Wielkopolski. Obok wejścia stoi tzw. Skarbczyk (po-mniejszona kopia kościoła św. Jana Jerozolimskiego w Poznaniu), we wnętrzu którego organizowane są wystawy. Główna ekspozycja prezentująca zabytki lednickiej wyspy mieści się w dawnym spichlerzu w Dziekanowicach.

Biblioteka Raczyńskich

Teatr Polski

Zamek Cesarski

Ostrów Lednicki

Ostrów Lednicki

�H�G

�H�G�H�G

�H�G

Zamek CesarskiRezydencja cesarza Niemiec, według projektu Franza Schwechtena wzniesiona została w latach 1905-1910 w stylu neoromańskim. Ogromny gmach o roz-członkowanej bryle nawiązuje do średniowiecznych zamków, a poszczególne jego fragmenty wzoro-wane są na romańskich zabytkach Niemiec i Włoch. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 roku, zamek stał się główną siedzibą nowo powo-łanego uniwersytetu (najpierw Wszechnicy Piastows-kiej, potem Uniwersytetu Poznańskiego), a w okresie międzywojennym pełnił także funkcję jednej z ofi-cjalnych rezydencji prezydentów Polski. Dziś mieści się w nim Centrum Kultury "Zamek".

ba

ba

Page 7: Największe atrakcje turystyczne Wielkopolski

Tu zaczęła się Polska 5Poznań4

Poznań

Centrum Kultury Zamek61-809 Poznań, ul. Święty Marcin 80/82tel. 61 646 52 00 www.zamek.poznan.pl

Tu zaczęła się Polska

Ostrów TumskiO poznańskim Ostrowie Tumskim (czytaj także: Trakt Królewsko-Cesarski w rozdziale o Poznaniu) - wyspie otoczonej ramionami Warty i wpadającej doń Cybiny - najstarszej części Poznania, Jan Paweł II powiedział: "tu zaczęła się Polska". To tu w poło-wie X wieku, na miejscu wcześniejszej osady, Mieszko I założył gród. Tu, w roku 968, powstało pierwsze biskupstwo, wkrótce wzniesiono pierw-szą katedrę - relikty preromańskiej i romańskiej katedry można dziś zobaczyć w podziemiach obecnej świątyni. W ostatnich latach dzięki badaniom archeologicznym, którymi kieruje profesor Hanna Kóčka-Krenz, tworzy się niemal na nowo koncepcja początków państwa polskiego Odkryła ona z gronem swoich współpracowni-ków, że teren, na którym stoi gotycki kościół Najświętszej Marii Panny kryje w sobie palatium i kaplicę.

Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy 62-261 Lednogóra, Dziekanowice 32 tel. 61 427 50 10 fax 61 427 50 20Czynne: www.lednicamuzeum.plwt.-sob., godz. 9-17(od lutego do 31 października),nd., godz. 10 - 17 Wstęp płatny

FOTO

: D. K

RA

KO

WIA

K

FOTO

: K. S

TRO

IŃS

KA

FOTO

: A. P

LEN

ZLER

FOTO

: D. K

RA

KO

WIA

K

Biblioteka RaczyńskichBiblioteka Raczyńskich to najstarsza biblioteka publiczna w Polsce. Ufundowana przez hrabiego Edwarda Raczyńskiego, otwarta została w 1829 roku, w gmachu specjalnie dla niej wzniesionym. Wraz z sąsiadującą z nią, nieistniejącą już dziś, galerią jego brata Atanazego, stanowiła element koncepcji Poznania znany jako „Nowe Ateny”.Charakterystyczna kolumnada elewacji przedniej biblioteki nawiązuje do wschodniej fasady Luwru. Przed budynkiem zwraca uwagę posąg Hygiei, któremu rysów udzieliła Konstancja Raczyńska, żona fundatora biblioteki.

Teatr PolskiGmach teatru, według projektu Stanisława Heba-nowskiego, został zbudowany w latach 1873-1875. Jest to jedyny z tego okresu gmach teatralny, istniejący do dziś, z przepięknie zachowanym wnętrzem. Na frontonie umieszczono napis „Naród sobie”, ponie-waż budynek został wzniesiony ze składek społe-czeństwa. Teatr utrzymywał się z dochodów zbudo-wanej przy ulicy kamienicy, której obecnie nie ma.

FOTO

: Z. SZM

IDT

FOTO

: AR

CH

IWU

M S

TAR

OS

TWA

PO

WIATO

WE

GO

W G

NIE

ŹNIE

WW

W.TU

RY

STY

KA

.PO

WIAT-G

NIE

ZNO

.PL

FOTO

: K. S

TRO

IŃS

KA

Dzielnica ZamkowaWyrosła w sąsiedztwie cesarskiego zamku. Koncep-cję wymyślił Joseph Stübben, który umiejętnie łączył tereny zielone z gmachami użyteczności publicznej. Centrum dzielnicy zamkowej stanowi plac Mickie-wicza. Naprzeciw Zamku podziwiamy Collegium Minus (rektorat Uniwersytetu Adama Mickiewicza, ze wspaniałą architektonicznie i akustycznie Aulą Uniwersytecką). Obiekt ten wzniesiono w 1910 roku według projektu Edwarda Fürstenaua. W tym samym roku otworzyła swoje podwoje, jako filia Opery Berlińskiej – Opera Poznańska. Gmach pod Pegazem zaprojektował Max Littmann. Na placu Mickiewicza stoją obecnie dwa pomniki: Adama Mickiewicza dłuta Bazylego Wojtowicza i Poznań-skie Krzyże upamiętniające wypadki poznańskie 1956 roku, które zaprojektował Adam Graczyk.

Wśród pruskich gmachów dzielnicy zamkowej warto zwrócić uwagę na budynek Collegium Iuridicum sąsiadujący z Aulą Uniwersytecką i wznoszące się na przeciw tej ostatniej - budynek Akademii Muzycznej (dawniej Dom Ewangelicki) oraz nowoczesna sala koncertowa – Aula Nova. Z operą czyli Teatrem Wielkim sąsiaduje natomiast Collegium Maius – pierwotnie siedziba pruskiej Komisji Kolonizacyjnej, obecnie użytkowany przez Uniwersytet im. Adama Mickiewicza i Uniwersytet Medyczny. Na przeciw zamku, przy ul. Święty Marcin, zwracają uwagę monumentalne gmachy dyrekcji Poczty i Ziemstwa Kredytowego (obecnie siedziba Banku Zachodniego WBK). Oba są dziełem Franza Schwechtena.

Dzięki nowoczesnym metodom datowania udało się ustalić, że teren Ostrowa Tumskiego zasiedlony został co najmniej na przełomie IX i X wieku. Pierwszy gród był niewielki, miał około 40 m średnicy, a jego wały chroniły ludność przed wyle-wami Warty i przed napastnikami. Po powięk-szeniu grodu około połowy wieku X, miejsce to stało się rezydencją książęcą. Za czasów Mieszka gród nieustannie poszerzano i wzmacniano. W la-tach 70. i 80. X wieku, od strony północnej dodano jeszcze jeden, czwarty człon, którego potężne wały przebiegały wzdłuż obecnej ul. Posadzego. Wały drewniano-kamienno-ziemne o konstrukcji hako-wej miały szerokość 25 m, a ich wysokość docho-dziła prawdopodobnie do 10 m. Dotychczasowe badania są na tyle zaawansowane, że można się pokusić o określenie wielkości i rozplanowania, przynajmniej w poziomie parteru palatium. Ksią-żęcy pałac był czymś wyjątkowym, zarówno przez wielkość, jak i fakt, że był budowlą murowaną, podczas gdy otaczała go drewniana zabudowa. W palatium mieściła się kancelaria, na co wskazują znaleziska tłoków pieczętnych i gliniane opako-wanie tłoka lub pieczęci z odciskiem gemmy z wyo-brażeniem psa (z XII w.) oraz ołowiana bulla Bolesława Krzywoustego.

Źródła historyczne pozwalają jedynie obliczyć, że Mieszko przyjął chrzest 14 kwietnia 966 roku, w Wielką Sobotę. Nie wiadomo jednak gdzie ta uroczystość się odbyła. Wówczas chrzty odbywały się jedynie raz w roku, właśnie w Wielką Sobotę, i połączone były z sakramentami eucharystii i bierzmowania. Historycy wahają się czy uroczys-tość odbyła się w Poznaniu, czy na Ostrowie Led-nickim. Jak się jednak niedawno okazało, palatium lednickie jest nieco późniejsze niż to wydarzenie. Poza tym, to tu w 965 roku, wraz z Dąbrówką przybył biskup Jordan, tu utworzono stację misyjną i wzniesiono kaplicę dla chrześcijańskiej żony Mieszka. Być może w jej obrębie tkwią pozo-stałości baptysterium. A wtedy można by wysnuć kolejną hipotezę o miejscu chrztu księcia.

Muzeum Pierwszych Piastów na LednicyMuzeum obejmuje teren Ostrowa Lednickiego, Mały Skansen, Wielkopolski Park Etnograficzny (czytaj roz-dział Skanseny) oraz rezerwaty archeologiczne w Gie-czu, Grzybowie i Radzimiu. Na Ostrowie Lednickim, wyspie o powierzchni 7,5 ha, położonej w południo-wej części Jeziora Lednickiego, zachowały się ruiny ka-miennych budowli z drugiej połowy X wieku zwią-zanych z Mieszkiem I i Bolesławem Chrobrym - pala-tium, kaplicy-baptysterium i kościoła grodowego. Wyspę otaczały potężne wały, a z lądem łączyły ją dwa mosty. Był to jeden z głównych ośrodków państwa Mieszka I. Mały Skansen to niewielki teren parkowy, na który przeniesiono kilka zabytkowych budowli z Wielkopolski. Obok wejścia stoi tzw. Skarbczyk (po-mniejszona kopia kościoła św. Jana Jerozolimskiego w Poznaniu), we wnętrzu którego organizowane są wystawy. Główna ekspozycja prezentująca zabytki lednickiej wyspy mieści się w dawnym spichlerzu w Dziekanowicach.

Biblioteka Raczyńskich

Teatr Polski

Zamek Cesarski

Ostrów Lednicki

Ostrów Lednicki

�H�G

�H�G�H�G

�H�G

Zamek CesarskiRezydencja cesarza Niemiec, według projektu Franza Schwechtena wzniesiona została w latach 1905-1910 w stylu neoromańskim. Ogromny gmach o roz-członkowanej bryle nawiązuje do średniowiecznych zamków, a poszczególne jego fragmenty wzoro-wane są na romańskich zabytkach Niemiec i Włoch. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 roku, zamek stał się główną siedzibą nowo powo-łanego uniwersytetu (najpierw Wszechnicy Piastows-kiej, potem Uniwersytetu Poznańskiego), a w okresie międzywojennym pełnił także funkcję jednej z ofi-cjalnych rezydencji prezydentów Polski. Dziś mieści się w nim Centrum Kultury "Zamek".

ba

ba

Page 8: Największe atrakcje turystyczne Wielkopolski

Kalisz 7Tu zaczęła się Polska6

Muzeum Początków Państwa PolskiegoMuzeum zajmuje się głównie dziedzictwem polskie-go średniowiecza oraz historią Gniezna i regionu. Jego największą atrakcją jest wystawa multimedialna - spektakl, dzięki któremu można poznać dzieje regio-nu od połowy X wieku do początków wieku XVI.

Gród w GrzybowieGród w Grzybowie powstał na początku X wieku i funkcjonował do końca tegoż wieku - jego rozkwit przypadł na II połowę wieku X. Pozostało po nim dobrze zachowane grodzisko, a prace archeologiczne prowadzone od lat 90. XX wieku odsłaniają powoli jego tajemnice. Część wykopanych na terenie gro-dziska zabytków prezentowana jest w muzeum we Wrześni. Gród w Grzybowie należy do Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy.

Gród Piastowski w GieczuGród w Gieczu, który powstał w I połowie X wieku, należał do najpotężniejszych grodów wczesnopias-towskiej Polski. Pozostały po nim relikty fundamen-tów wczesnośredniowiecznego zespołu sakralno-pałacowego (w tym nigdy nie ukończonego pala-tium) i dobrze zachowane umocnienia grodowe. W pawilonie ekspozycja obrazująca dzieje grodu i plan prac badawczych. W północnej części dawnego grodu stoi drewniany kościół wzniesiony w 1767 r. Na terenie wsi, na dawnym podgrodziu, stoi romań-ski, XII-wieczny kościół św. Mikołaja, w którym odnaleziono pozostałości świątyni z I poł. XI wieku.

TrzemesznoPiastowskie dzieje przypomina tu zespół poklasztor-ny kanoników regularnych, który tworzą: bazylika pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, plebania, wikariat, alumnat, dzwonnica. Kanoników regular-nych zwanych norbertanami sprowadził Bolesław Krzywousty. W XII wieku wznieśli oni trzynawową bazylikę romańską, która przebudowywana, nabierała w następnych wiekach charakteru -zgodnie z duchem czasów - gotyckiego i barokowego. W 1945 roku stra-wił ją pożar. Odbudowana ma charakter barokowy, oparty na planie krzyża z potężną kopułą na skrzyżo-waniu naw. Wewnątrz widać fragmenty murów romańskich i gotyckich. Wyposażenie i malowidła Franciszka Smuglewicza zostały zrekonstruowane na tyle, na ile pozwoliła zachowana dokumentacja. Przy kościele zwraca uwagę plebania będąca dawnym pała-cem opackim (1843-62). Późnobarokowa dzwonnica pochodzi z końca XVIII wieku. W tym samym stylu utrzymany jest trójskrzydłowy budynek alumnatu.

Gród Piastowski w Gieczu - rezerwat archeologiczny63-012 Dominowo, Grodziszczko 2tel. 061 285 92 22czynne: wt.-sob., godz. 9-17 (od lutego do października), nd., godz. 10-17 wstęp płatny.

Rezerwat Archeologiczny w Grzybowie62-309 Września, Grzybowo 10atel. 61 427 50 17czynne: wt.-sob., godz. 9-17 (od lutego do października), nd., godz. 10-17 wstęp płatny

Muzeum Początków Państwa Polskiego62-200 Gniezno, ul. Kostrzewskiego 1tel. 61 426 46 41 fax 61 426 48 41 czynne: www.mppp.plwt.-nd., godz. 9.30-17.30 wstęp płatny

Bazylika archikatedralnapw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny62-200 Gniezno, ul. Kanclerza Łaskiego 9tel. 61 426 38 98 www.archidiecezja.plzwiedzanie: dni powszednie 9-17(z wyjątkiem godz.12-13, kiedy odprawiana jest msza św.; w kwietniu i październiku do godz.16),w niedziele i święta - 13-14.30 oraz 16-17.30;grupy - wyłącznie z przewodnikiem, wstęp płatny dodatkowe opłaty za oglądanie Drzwi Gnieźnieńskich, podziemi, wejścia na wieżę oraz dzwonów

Bazylika pw. Wniebowzięcia NMP62-240 Trzemeszno, pl. Kosmowskiego 8tel. 61 415 42 46

Kalisz

18,5 wieków Kalisza„Kalisia 18 i pół” kojarzy się natychmiast z filmem Federico Felliniego „Osiem i pół” Jednocześnie jest to niebanalny projekt uczczenie obchodów 1850 lat istnienia miasta, które wypadają w roku 2010.

Metrykę Kaliszowi wystawił grecki uczony Klaudiusz Ptolemeusz w swej „Geografii”w II wieku n.e. W ramach projektu zaplanowano liczne inwestycje i atrakcyjny program kulturalny.

Bazylika WniebowzięciaNajświętszej Maryi PannySanktuarium św. JózefaSanktuarium św. Józefa to kolegiata kaliska pw. Najświętszej Maryi Panny, która swoją architekturą wyróżnia się wśród miejscowych, starych kościołów. Początkami sięga XIII wieku. Dzięki fundacji arcybiskupa Jarosława Bogorii Skotnickiego świątynia w 1353 roku została przebudowana w stylu gotyckim. W 1358r. podniesiono ją do godności kolegiaty. W 1790 kolegiatę odbudowano w sty lu późnobarokowym. W 1978 r. kościół został podniesiony do godności bazyliki mniejszej. We wnętrzu znajduje się wiele cennych zabytków sztuki sakralnej - min .romańska patena, gotycki kielich Kazimierza Wielkiego, Poliptyk późnogotycki Mistrza z Gościszowic. Szczególną uwagę warto zwrócić na obraz Św. Rodziny - ofiarowany w 1670 r. jako wotum dziękczynne dla św. Józefa za cudowne uzdrowienie. Wierni otaczali obraz coraz większym kultem , zaś w 1770 r. Prymas Polski uznał obraz za cudowny. W 1796 r. kaliski wizerunek Patrona rodziny

Kościół pw. św. MikołajaNieopodal Rynku Głównego góruje wieża kościoła pw. św. Mikołaja, który w 1992 roku został wyniesiony do rangi katedry i stanowi siedzibę biskupa diecezji kaliskiej. Świątynia początkami sięga XIII wieku. Ta pierwsza, powstała z fundacji księcia kaliskiego Bolesława Pobożnego w 1253 roku, dwukrotnie uległa spaleniu. Obecna ma kształt trójnawowego kościoła halowego z neogotycką wieżą nadbudowaną dopiero w XIX stuleciu. Najbardziej gotycki charakter zachowało prezbiterium nakryte XVI-wiecznym sklepieniem gwiaździstym. W Kaplicy Matki Bożej Pocieszenia zwracają uwagę polichromie i witraże zaprojektowane i wykonane przez Włodzimierza Przerwę-Tetmajera (1909). Wnętrze świątyni ma charakter barokowy. Uwagę przykuwa ołtarz główny, w którym oglądamy kopię obrazu „Zdjęcie z Krzyża”. Oryginał pochodzący z pracowni Piotra Pawła Rubensa w Antwerpii prawdopodobnie spłonął podczas pożaru w 1973 roku.

Teatr im. Wojciecha BogusławskiegoTradycje teatralne Kalisza sięgają czasów Wojciecha Bogusławskiego, który po raz pierwszy zjechał tu ze swoją trupą w 1800 roku. Zachwyt publiczności sprawił, że następnego roku zbudował w Kaliszu z własnych funduszy budynek z drewna i muru prus-kiego. Gmach rozpadł się po piętnastu latach. Kolej-ny budynek wybudowany w latach 1829-35 także spłonął w 1858 r. W lipcu 1900 roku rozpoczęła się budowa następnego gmachu teatru. Neo-renesansowy budynek, z pięknym żyrandolem i no-woczesnym wyposażeniem technicznym, spłonął w 1914 roku. Kolejna budowa rozpoczęta w 1920 roku zakończyła się 16 lat później. Obecny przybytek Melpomeny malowniczo usytuowany nad Prosną wśród parkowej zieleni jest czwartą w dziejach Kalisza siedzibą teatru, który od 1961 roku nieprzerwanie organizuje festiwal zwany Kaliskimi Spotkaniami Teatralnymi.

Łódź św. Wojciecha „Calisia”Prosna jest rzeką magiczną, zwłaszcza w Kaliszu. Aby się o tym przekonać warto odbyć spacer wzdłuż jej brzegu albo jeszcze lepiej – popłynąć nią w łodzi św. Wojciecha „Calisia”. Rejsy spacerowe po Prośnie zaczynają się i kończą przy Teatrze im. Wojciecha Bogusławskiego. Nawrót odbywa się przy Moście Bursztynowym. Rejsy edukacyjne zaczynają się od spotkania przy teatrze. Następnie łodzią „Calisia” płyniemy do rezerwatu na Zawodziu, gdzie przewi-dziane jest zwiedzanie kościółka św. Wojciecha, rezer-watu archeologicznego i czytanie legend o Kaliszu. Po zwiedzeniu rezerwatu powrót łodzią do teatru.

Rezerwat Archeologiczny ZawodzieW trakcie prac wykopaliskowych na Zawodziu odsłonięto konstrukcję wału, a wewnątrz grodu ławę fundamentową zniszczonej kolegiaty św. Pawła, którą w drugiej połowie XII wieku wzniósł Mieszko III. W obrębie kolegiaty odkryto domniemane groby Mieszka III i jego syna Mieszka Mieszkowica. Dało to asumpt do rekonstrukcji grodu piastowskiego. Powstała dwupoziomowa wieża obronna z palisadą, natomiast na terenie majdanu zrekonstruowano fun-damenty i część przyziemną romańskiej kolegiaty, a także zaznaczono w jej wnętrzu zarys pierwszego, drewnianego kościoła kaliskiego pochodzącego z XI wieku. Na tzw. "ostrodze" postawiono siedem bu-dynków różniących się od siebie wielkością, techniką konstrukcji ścian (sumikowo-łątkowa, palisadowa i zrębowa) oraz pokryciem dachów (słoma i glina oraz dranice). Odtworzono też grób kurhanowy z czasów plemiennych (z VII wieku). Niedaleko rezerwatu wznosi się kościół pw. św. Wojciecha. Obecny ufundował Sebastian Zieliński, a zbudował go w 1798 roku cieśla Jan Kejner. Jest to świątynia jednonawowa o konstrukcji zrębowej.

Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego62-800 Kalisz, plac Teatralny 1tel. 62 502 32 22 www.teatr.kalisz.pl

Bazylika WniebowzięciaNajświętszej Maryi Panny i św. Józefa62-800 Kalisz, pl. Św. Józefa 7tel. 62 757 58 22

Katedra pw. św. Mikołaja62-800 Kalisz, ul. Kanonicka 5tel. 62 757 39 19 www.diecezja.kalisz.pl

Łódź św. Wojciecha „Calisia” Mieczysław Machowicz62-800 Kalisz, ul. Górnośląska 18tel./fax 62 753 43 29 kom. 0509 611 272

Rezerwat Archeologiczny Zawodzie62-800 Kalisz, ul. Bolesława Pobożnegotel. 62 75 71 608 www.muzeum.kalisz.pl

Bazylika katedralna pw. Wniebowzięcia NMPw GnieźnieObecna ma charakter gotycki. Jest to budowla trójnawowa, typu bazylikowego z ambitem. Nawę główną od prezbiterium oddziela łuk tęczowy, nato-miast od naw bocznych ostrołukowe arkady z poło-wy XIV wieku, z bogatą dekoracją rzeźbiarską. Do naw bocznych przylega 14 kaplic, dwie zakrystie, biblioteka i nowy kapitularz, a od zachodu 2 krypty przywieżowe i stary kapitularz. Przy końcu nawy w kruchcie południowej trzeba koniecznie zobaczyć portal z drugiej połowy XIV wieku, w którym znaj-dują się słynne "Drzwi Gnieźnieńskie" - jeden z najcenniejszych zabytków romańskich w Europie. W osiemnastu kwaterach przedstawione zostały dzieje życia św. Wojciecha, którego relikwie spoczy-wają w katedrze w barokowym relikwiarzu mającym kształt srebrnej trumny z leżącą na wieku postacią świętego w biskupich szatach.

FOTO

: AR

CH

IWU

M S

TAR

OS

TWA

PO

WIATO

WE

GO

W G

NIE

ŹNIE

WW

W.TU

RY

STY

KA

.PO

WIAT-G

NIE

ZNO

.PL

FOTO

: AR

CH

IWU

M S

TAR

OS

TWA

PO

WIATO

WE

GO

W G

NIE

ŹNIE

WW

W.TU

RY

STY

KA

.PO

WIAT-G

NIE

ZNO

.PL

FOTO

: AR

CH

IWU

M M

UZE

UM

PO

CZĄTK

ÓW

PAŃ

STW

A P

OLS

KIE

GO

FOTO

: Z. SZM

IDT

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

MiG

W TR

ZEM

ES

ZNIE

FOTO

: W. R

ĄC

ZKO

WS

KI

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

M W

KA

LISZU

AU

TOR

: M. H

ER

TMA

NN

FOTO

: R. B

IEN

EC

KI

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

M W

KA

LISZU

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

M W

KA

LISZU

AU

TOR

: M. H

ER

TMA

NN

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

M W

KA

LISZU

AU

TOR

: M. H

ER

TMA

NN

Ekspozycja Muzeum Początków Państwa Polskiego

Gród w Gieczu

Bazylika w Trzemesznie

Katedra w Gnieźnie

Relikwiarz św. Wojciecha

Gród w Grzybowie

Rezerwat Archeologiczny w Kaliszu

Kościół pw. św. Mikołaja

Sanktuarium św. Józefa

Łódź św. Wojciecha „Calisia”

�H�G

�H�G

�H�G

�H�G

�H�G

�H�G

�H�G

�H�G

ba

ba

ba

Teatr w Kaliszu

ba

ba

KONIN

KALISZ

POZNAŃ

PIŁA

LESZNO

Okonek

Jastrowie

Złotów

Krajenka Łobżenica

Wysoka

Szamocin

Margonin

Gołańcz

Lubasz

Kwilcz

Miedzichowo

ChrzypskoWielkie

Mieścisko

Mieleszyn

Powidz

Rokietnica

Wieleń

Ujście

Czarnków

Oborniki

SzamotułyMiędzychód

Rogoźno

SkokiKłecko

Trzemeszno

Witkowo

Pobiedziska

CzerniejewoSwarzędz

Kostrzyn

OstrówWielkopolski

Września

Środa Wielkopolska

Gniezno

Słupca

ObrzyckoWronki

Sieraków

KrzyżWielkopolski

Ostroróg

Pniewy

Buk Luboń

Puszczykowo

Stęszew

Śmigiel

Wielichowo

Rakoniewice

GrodziskWielkopolski

Śrem

Gostyń

Krotoszyn

Rawicz

Ostrzeszów

Kępno

Pleszew

Jarocin

Kościan

Nowy Tomyśl

Wolsztyn

Zbąszyń

Lwówek

Opalenica

Czempiń

KsiążWielkopolski

Nowe Miastonad Wartą

Krzywiń

Pogorzela

Kobylin

Krobia

Jutrosin

Raszków

Sulmierzyce

Odolanów

Stawiszyn

Żelazków

Koźminek

Gołuchów

Dobrzyca

Pępowo

Przemęt

Zaniemyśl

Opatówek

Kobyla Góra

Bralin

Poniec

Bojanowo

Rydzyna

Osieczna

MiejskaGórka

Borek Wielkopolski

Koźmin Wielkopolski

Mikstat Grabównad Prosną

RychwałTuliszków

Dobra

Dąbie

Kłodawa

Przedecz

SompolnoŚlesin

Kleczew

Golina

PyzdryZagórów

Turek

KołoMiłosław

Mosina Kórnik

Długa Goślina

Chodzież

Wągrowiec

Trzcianka

Wyrzysk

Kaczory

Słopanowo

Rogalin

Pawłowice

Licheń

Ląd

ŚmiełówŻerków

Koszuty

Giecz

Dziekanowice

Szreniawa

Lewków

Russów

Cichowo

DolskLubiń

Przygodzice

Antonin

Nowe SkalmierzyceZduny

Puszcza Notecka

Wielkopolski Park

Narodowy

PuszczaZielonka

Warta

Warta

Prosna

Noteć

Gw

da

Sierakowski Park Krajobrazowy

DrawieńskiPark Narodowy

LednickiPark Krajobrazowy

Park KrajobrazowyPromno

Rogaliński Park Krajobrazowy

NadgoplańskiPark Krajobrazowy

PowidzkiPark Krajobrazowy

PrzemęckiPark Krajobrazowy

Park KrajobrazowyDolina Baryczy

Park Krajobrazowy

Gen. D. Chłapowskiego

PszczewskiPark

Krajobrazowy

Żerkowsko-CzeszewskiPark Krajobrazowy

NadwarciańskiPark Krajobrazowy

Uzarzewo

MurowanaGoślina

Jaracz

Gębice

Rokosowo

Stare Miasto

Grzybowo

Mniszki

Osiek nad Notecią

Tarnowo Pałuckie Łekno

Obra

A2

A2

A2

Ostrów Tumski

Lednica TrzemesznoGniezno

Giecz

Kalisz

Grzybowo

Page 9: Największe atrakcje turystyczne Wielkopolski

Kalisz 7Tu zaczęła się Polska6

Muzeum Początków Państwa PolskiegoMuzeum zajmuje się głównie dziedzictwem polskie-go średniowiecza oraz historią Gniezna i regionu. Jego największą atrakcją jest wystawa multimedialna - spektakl, dzięki któremu można poznać dzieje regio-nu od połowy X wieku do początków wieku XVI.

Gród w GrzybowieGród w Grzybowie powstał na początku X wieku i funkcjonował do końca tegoż wieku - jego rozkwit przypadł na II połowę wieku X. Pozostało po nim dobrze zachowane grodzisko, a prace archeologiczne prowadzone od lat 90. XX wieku odsłaniają powoli jego tajemnice. Część wykopanych na terenie gro-dziska zabytków prezentowana jest w muzeum we Wrześni. Gród w Grzybowie należy do Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy.

Gród Piastowski w GieczuGród w Gieczu, który powstał w I połowie X wieku, należał do najpotężniejszych grodów wczesnopias-towskiej Polski. Pozostały po nim relikty fundamen-tów wczesnośredniowiecznego zespołu sakralno-pałacowego (w tym nigdy nie ukończonego pala-tium) i dobrze zachowane umocnienia grodowe. W pawilonie ekspozycja obrazująca dzieje grodu i plan prac badawczych. W północnej części dawnego grodu stoi drewniany kościół wzniesiony w 1767 r. Na terenie wsi, na dawnym podgrodziu, stoi romań-ski, XII-wieczny kościół św. Mikołaja, w którym odnaleziono pozostałości świątyni z I poł. XI wieku.

TrzemesznoPiastowskie dzieje przypomina tu zespół poklasztor-ny kanoników regularnych, który tworzą: bazylika pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, plebania, wikariat, alumnat, dzwonnica. Kanoników regular-nych zwanych norbertanami sprowadził Bolesław Krzywousty. W XII wieku wznieśli oni trzynawową bazylikę romańską, która przebudowywana, nabierała w następnych wiekach charakteru -zgodnie z duchem czasów - gotyckiego i barokowego. W 1945 roku stra-wił ją pożar. Odbudowana ma charakter barokowy, oparty na planie krzyża z potężną kopułą na skrzyżo-waniu naw. Wewnątrz widać fragmenty murów romańskich i gotyckich. Wyposażenie i malowidła Franciszka Smuglewicza zostały zrekonstruowane na tyle, na ile pozwoliła zachowana dokumentacja. Przy kościele zwraca uwagę plebania będąca dawnym pała-cem opackim (1843-62). Późnobarokowa dzwonnica pochodzi z końca XVIII wieku. W tym samym stylu utrzymany jest trójskrzydłowy budynek alumnatu.

Gród Piastowski w Gieczu - rezerwat archeologiczny63-012 Dominowo, Grodziszczko 2tel. 061 285 92 22czynne: wt.-sob., godz. 9-17 (od lutego do października), nd., godz. 10-17 wstęp płatny.

Rezerwat Archeologiczny w Grzybowie62-309 Września, Grzybowo 10atel. 61 427 50 17czynne: wt.-sob., godz. 9-17 (od lutego do października), nd., godz. 10-17 wstęp płatny

Muzeum Początków Państwa Polskiego62-200 Gniezno, ul. Kostrzewskiego 1tel. 61 426 46 41 fax 61 426 48 41 czynne: www.mppp.plwt.-nd., godz. 9.30-17.30 wstęp płatny

Bazylika archikatedralnapw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny62-200 Gniezno, ul. Kanclerza Łaskiego 9tel. 61 426 38 98 www.archidiecezja.plzwiedzanie: dni powszednie 9-17(z wyjątkiem godz.12-13, kiedy odprawiana jest msza św.; w kwietniu i październiku do godz.16),w niedziele i święta - 13-14.30 oraz 16-17.30;grupy - wyłącznie z przewodnikiem, wstęp płatny dodatkowe opłaty za oglądanie Drzwi Gnieźnieńskich, podziemi, wejścia na wieżę oraz dzwonów

Bazylika pw. Wniebowzięcia NMP62-240 Trzemeszno, pl. Kosmowskiego 8tel. 61 415 42 46

Kalisz

18,5 wieków Kalisza„Kalisia 18 i pół” kojarzy się natychmiast z filmem Federico Felliniego „Osiem i pół” Jednocześnie jest to niebanalny projekt uczczenie obchodów 1850 lat istnienia miasta, które wypadają w roku 2010.

Metrykę Kaliszowi wystawił grecki uczony Klaudiusz Ptolemeusz w swej „Geografii”w II wieku n.e. W ramach projektu zaplanowano liczne inwestycje i atrakcyjny program kulturalny.

Bazylika WniebowzięciaNajświętszej Maryi PannySanktuarium św. JózefaSanktuarium św. Józefa to kolegiata kaliska pw. Najświętszej Maryi Panny, która swoją architekturą wyróżnia się wśród miejscowych, starych kościołów. Początkami sięga XIII wieku. Dzięki fundacji arcybiskupa Jarosława Bogorii Skotnickiego świątynia w 1353 roku została przebudowana w stylu gotyckim. W 1358r. podniesiono ją do godności kolegiaty. W 1790 kolegiatę odbudowano w sty lu późnobarokowym. W 1978 r. kościół został podniesiony do godności bazyliki mniejszej. We wnętrzu znajduje się wiele cennych zabytków sztuki sakralnej - min .romańska patena, gotycki kielich Kazimierza Wielkiego, Poliptyk późnogotycki Mistrza z Gościszowic. Szczególną uwagę warto zwrócić na obraz Św. Rodziny - ofiarowany w 1670 r. jako wotum dziękczynne dla św. Józefa za cudowne uzdrowienie. Wierni otaczali obraz coraz większym kultem , zaś w 1770 r. Prymas Polski uznał obraz za cudowny. W 1796 r. kaliski wizerunek Patrona rodziny

Kościół pw. św. MikołajaNieopodal Rynku Głównego góruje wieża kościoła pw. św. Mikołaja, który w 1992 roku został wyniesiony do rangi katedry i stanowi siedzibę biskupa diecezji kaliskiej. Świątynia początkami sięga XIII wieku. Ta pierwsza, powstała z fundacji księcia kaliskiego Bolesława Pobożnego w 1253 roku, dwukrotnie uległa spaleniu. Obecna ma kształt trójnawowego kościoła halowego z neogotycką wieżą nadbudowaną dopiero w XIX stuleciu. Najbardziej gotycki charakter zachowało prezbiterium nakryte XVI-wiecznym sklepieniem gwiaździstym. W Kaplicy Matki Bożej Pocieszenia zwracają uwagę polichromie i witraże zaprojektowane i wykonane przez Włodzimierza Przerwę-Tetmajera (1909). Wnętrze świątyni ma charakter barokowy. Uwagę przykuwa ołtarz główny, w którym oglądamy kopię obrazu „Zdjęcie z Krzyża”. Oryginał pochodzący z pracowni Piotra Pawła Rubensa w Antwerpii prawdopodobnie spłonął podczas pożaru w 1973 roku.

Teatr im. Wojciecha BogusławskiegoTradycje teatralne Kalisza sięgają czasów Wojciecha Bogusławskiego, który po raz pierwszy zjechał tu ze swoją trupą w 1800 roku. Zachwyt publiczności sprawił, że następnego roku zbudował w Kaliszu z własnych funduszy budynek z drewna i muru prus-kiego. Gmach rozpadł się po piętnastu latach. Kolej-ny budynek wybudowany w latach 1829-35 także spłonął w 1858 r. W lipcu 1900 roku rozpoczęła się budowa następnego gmachu teatru. Neo-renesansowy budynek, z pięknym żyrandolem i no-woczesnym wyposażeniem technicznym, spłonął w 1914 roku. Kolejna budowa rozpoczęta w 1920 roku zakończyła się 16 lat później. Obecny przybytek Melpomeny malowniczo usytuowany nad Prosną wśród parkowej zieleni jest czwartą w dziejach Kalisza siedzibą teatru, który od 1961 roku nieprzerwanie organizuje festiwal zwany Kaliskimi Spotkaniami Teatralnymi.

Łódź św. Wojciecha „Calisia”Prosna jest rzeką magiczną, zwłaszcza w Kaliszu. Aby się o tym przekonać warto odbyć spacer wzdłuż jej brzegu albo jeszcze lepiej – popłynąć nią w łodzi św. Wojciecha „Calisia”. Rejsy spacerowe po Prośnie zaczynają się i kończą przy Teatrze im. Wojciecha Bogusławskiego. Nawrót odbywa się przy Moście Bursztynowym. Rejsy edukacyjne zaczynają się od spotkania przy teatrze. Następnie łodzią „Calisia” płyniemy do rezerwatu na Zawodziu, gdzie przewi-dziane jest zwiedzanie kościółka św. Wojciecha, rezer-watu archeologicznego i czytanie legend o Kaliszu. Po zwiedzeniu rezerwatu powrót łodzią do teatru.

Rezerwat Archeologiczny ZawodzieW trakcie prac wykopaliskowych na Zawodziu odsłonięto konstrukcję wału, a wewnątrz grodu ławę fundamentową zniszczonej kolegiaty św. Pawła, którą w drugiej połowie XII wieku wzniósł Mieszko III. W obrębie kolegiaty odkryto domniemane groby Mieszka III i jego syna Mieszka Mieszkowica. Dało to asumpt do rekonstrukcji grodu piastowskiego. Powstała dwupoziomowa wieża obronna z palisadą, natomiast na terenie majdanu zrekonstruowano fun-damenty i część przyziemną romańskiej kolegiaty, a także zaznaczono w jej wnętrzu zarys pierwszego, drewnianego kościoła kaliskiego pochodzącego z XI wieku. Na tzw. "ostrodze" postawiono siedem bu-dynków różniących się od siebie wielkością, techniką konstrukcji ścian (sumikowo-łątkowa, palisadowa i zrębowa) oraz pokryciem dachów (słoma i glina oraz dranice). Odtworzono też grób kurhanowy z czasów plemiennych (z VII wieku). Niedaleko rezerwatu wznosi się kościół pw. św. Wojciecha. Obecny ufundował Sebastian Zieliński, a zbudował go w 1798 roku cieśla Jan Kejner. Jest to świątynia jednonawowa o konstrukcji zrębowej.

Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego62-800 Kalisz, plac Teatralny 1tel. 62 502 32 22 www.teatr.kalisz.pl

Bazylika WniebowzięciaNajświętszej Maryi Panny i św. Józefa62-800 Kalisz, pl. Św. Józefa 7tel. 62 757 58 22

Katedra pw. św. Mikołaja62-800 Kalisz, ul. Kanonicka 5tel. 62 757 39 19 www.diecezja.kalisz.pl

Łódź św. Wojciecha „Calisia” Mieczysław Machowicz62-800 Kalisz, ul. Górnośląska 18tel./fax 62 753 43 29 kom. 0509 611 272

Rezerwat Archeologiczny Zawodzie62-800 Kalisz, ul. Bolesława Pobożnegotel. 62 75 71 608 www.muzeum.kalisz.pl

Bazylika katedralna pw. Wniebowzięcia NMPw GnieźnieObecna ma charakter gotycki. Jest to budowla trójnawowa, typu bazylikowego z ambitem. Nawę główną od prezbiterium oddziela łuk tęczowy, nato-miast od naw bocznych ostrołukowe arkady z poło-wy XIV wieku, z bogatą dekoracją rzeźbiarską. Do naw bocznych przylega 14 kaplic, dwie zakrystie, biblioteka i nowy kapitularz, a od zachodu 2 krypty przywieżowe i stary kapitularz. Przy końcu nawy w kruchcie południowej trzeba koniecznie zobaczyć portal z drugiej połowy XIV wieku, w którym znaj-dują się słynne "Drzwi Gnieźnieńskie" - jeden z najcenniejszych zabytków romańskich w Europie. W osiemnastu kwaterach przedstawione zostały dzieje życia św. Wojciecha, którego relikwie spoczy-wają w katedrze w barokowym relikwiarzu mającym kształt srebrnej trumny z leżącą na wieku postacią świętego w biskupich szatach.

FOTO

: AR

CH

IWU

M S

TAR

OS

TWA

PO

WIATO

WE

GO

W G

NIE

ŹNIE

WW

W.TU

RY

STY

KA

.PO

WIAT-G

NIE

ZNO

.PL

FOTO

: AR

CH

IWU

M S

TAR

OS

TWA

PO

WIATO

WE

GO

W G

NIE

ŹNIE

WW

W.TU

RY

STY

KA

.PO

WIAT-G

NIE

ZNO

.PL

FOTO

: AR

CH

IWU

M M

UZE

UM

PO

CZĄTK

ÓW

PAŃ

STW

A P

OLS

KIE

GO

FOTO

: Z. SZM

IDT

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

MiG

W TR

ZEM

ES

ZNIE

FOTO

: W. R

ĄC

ZKO

WS

KI

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

M W

KA

LISZU

AU

TOR

: M. H

ER

TMA

NN

FOTO

: R. B

IEN

EC

KI

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

M W

KA

LISZU

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

M W

KA

LISZU

AU

TOR

: M. H

ER

TMA

NN

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

M W

KA

LISZU

AU

TOR

: M. H

ER

TMA

NN

Ekspozycja Muzeum Początków Państwa Polskiego

Gród w Gieczu

Bazylika w Trzemesznie

Katedra w Gnieźnie

Relikwiarz św. Wojciecha

Gród w Grzybowie

Rezerwat Archeologiczny w Kaliszu

Kościół pw. św. Mikołaja

Sanktuarium św. Józefa

Łódź św. Wojciecha „Calisia”

�H�G

�H�G

�H�G

�H�G

�H�G

�H�G

�H�G

�H�G

ba

ba

ba

Teatr w Kaliszu

ba

ba

KONIN

KALISZ

POZNAŃ

PIŁA

LESZNO

Okonek

Jastrowie

Złotów

Krajenka Łobżenica

Wysoka

Szamocin

Margonin

Gołańcz

Lubasz

Kwilcz

Miedzichowo

ChrzypskoWielkie

Mieścisko

Mieleszyn

Powidz

Rokietnica

Wieleń

Ujście

Czarnków

Oborniki

SzamotułyMiędzychód

Rogoźno

SkokiKłecko

Trzemeszno

Witkowo

Pobiedziska

CzerniejewoSwarzędz

Kostrzyn

OstrówWielkopolski

Września

Środa Wielkopolska

Gniezno

Słupca

ObrzyckoWronki

Sieraków

KrzyżWielkopolski

Ostroróg

Pniewy

Buk Luboń

Puszczykowo

Stęszew

Śmigiel

Wielichowo

Rakoniewice

GrodziskWielkopolski

Śrem

Gostyń

Krotoszyn

Rawicz

Ostrzeszów

Kępno

Pleszew

Jarocin

Kościan

Nowy Tomyśl

Wolsztyn

Zbąszyń

Lwówek

Opalenica

Czempiń

KsiążWielkopolski

Nowe Miastonad Wartą

Krzywiń

Pogorzela

Kobylin

Krobia

Jutrosin

Raszków

Sulmierzyce

Odolanów

Stawiszyn

Żelazków

Koźminek

Gołuchów

Dobrzyca

Pępowo

Przemęt

Zaniemyśl

Opatówek

Kobyla Góra

Bralin

Poniec

Bojanowo

Rydzyna

Osieczna

MiejskaGórka

Borek Wielkopolski

Koźmin Wielkopolski

Mikstat Grabównad Prosną

RychwałTuliszków

Dobra

Dąbie

Kłodawa

Przedecz

SompolnoŚlesin

Kleczew

Golina

PyzdryZagórów

Turek

KołoMiłosław

Mosina Kórnik

Długa Goślina

Chodzież

Wągrowiec

Trzcianka

Wyrzysk

Kaczory

Słopanowo

Rogalin

Pawłowice

Licheń

Ląd

ŚmiełówŻerków

Koszuty

Giecz

Dziekanowice

Szreniawa

Lewków

Russów

Cichowo

DolskLubiń

Przygodzice

Antonin

Nowe SkalmierzyceZduny

Puszcza Notecka

Wielkopolski Park

Narodowy

PuszczaZielonka

Warta

Warta

Prosna

Noteć

Gw

da

Sierakowski Park Krajobrazowy

DrawieńskiPark Narodowy

LednickiPark Krajobrazowy

Park KrajobrazowyPromno

Rogaliński Park Krajobrazowy

NadgoplańskiPark Krajobrazowy

PowidzkiPark Krajobrazowy

PrzemęckiPark Krajobrazowy

Park KrajobrazowyDolina Baryczy

Park Krajobrazowy

Gen. D. Chłapowskiego

PszczewskiPark

Krajobrazowy

Żerkowsko-CzeszewskiPark Krajobrazowy

NadwarciańskiPark Krajobrazowy

Uzarzewo

MurowanaGoślina

Jaracz

Gębice

Rokosowo

Stare Miasto

Grzybowo

Mniszki

Osiek nad Notecią

Tarnowo Pałuckie Łekno

Obra

A2

A2

A2

Ostrów Tumski

Lednica TrzemesznoGniezno

Giecz

Kalisz

Grzybowo

Page 10: Największe atrakcje turystyczne Wielkopolski

Turystyka kolejowa

Turystyka kolejowa 9Turystyka kolejowa8

Wolsztyn - ParowozowniaPierwsza linia kolejowa dotarła do Wolsztyna już w 1886 roku (ze Zbąszynka). Miasto szybko stało się ważnym węzłem kolejowym. W 1907 roku zbudo-wano parowozownię dla ośmiu stanowisk. I tak jest po dziś dzień. Wolsztyńska parowozownia jest jedy-ną w Europie, która pracuje w ruchu planowym na zasadach, które nie zmieniły się od czasów jej pows-tania. W parowozowni stacjonuje około 30 parowo-zów gotowych do jazdy (w tym kilka czynnych w ru-chu planowym), a wśród nich duma Wolsztyna – „Piękna Helena”, polski parowóz Pm 36-2 rozwi-jający prędkość do 130 km/h. Będąc w parowozow-ni warto zajrzeć do Izby Muzealnej.

Wyrzyska Kolejka PowiatowaPasjonatom z Towarzystwa Wyrzyska Kolejka Powiatowa (TWKP) udało się ocalić najstarsze odcinki Wyrzyskiej Kolejki Powiatowej: Białośliwie – Łobżenica i odgałęzienia Zakłady Przemysłowe - Glesno oraz Czajcze – Wysoka. Działalność TWKP zaowocowała także pojawieniem się na stacji Białośliwie nowego taboru. W Białośliwiu pasjonaci sprawują pieczę również nad stacją początkową kolei, która jako jedyna w Europie, a może i na świecie, jest wielopoziomowa (!) i do tego styczna z koleją normalnotorową. Aktualnie pociągi na trasie Białośliwie - Łobżenica kursują okazjonalnie (tylko na zamówienia).

GnieźnieńskaKolej WąskotorowaPlanowe pociągi na trasie Gniezno – Anastazewo kursują od połowy czerwca do końca sierpnia w soboty, niedziele i święta. Składy pociągów prowadzą także „wagon barowy”. Pokonanie trasy – 30 kilometrów – zajmuje 3 godziny. Pociąg wyrusza z Gniezna. Po drodze jest pięć przystan-ków

KrzywińskaKolej DrezynowaBazą Krzywińskiej Kolei Drezynowej jest Bieżyń. Wieś leży w powiecie kościańskim (gmina Krzywiń), w pobliżu trasy Leszno - Środa Wlkp. Stąd rozpoczynają się wszystkie wycieczki. Drezyny jeżdżą głównie na trasach Bieżyń – Jerka oraz Bieżyń – Kunowo. KKD dysponuje dwoma różnymi drezynami. Jednorazowo na obie drezyny może się zabrać do 30 osób. Istnieje możliwość przejażdżki po terenie stacji Bieżyń oraz zamawiania przejazdów także w relacjach poza stację Gostyń, nawet do stacji Krobia. W takim przypadku należy zarezerwować wycieczkę na miesiąc przed planowanym terminem (w celu ustalenia szczegółów z Polskimi Liniami Kolejowymi).

W planach Krzywińskiej Kolei Drezynowej, która funkcjonuje dzięki pasjonatom, jest całkowite udrożnienie torowiska - aż po Miejską Górkę

Grodziska Kolej DrezynowaNiektóre tutejsze drezyny mają nawet 90 lat. Wszystkie jednorazowo mogą zabrać 35 osób. Przejazdy odbywają się na trasie Grodzisk – Kościan. Podróż, w zależności od trasy, trwa od 2 do około 10 godzin (w obie strony). Istnieje możliwość zorganizowania na trasie pikniku.

Towarzystwo Wyrzyska Kolejka Powiatowa89-340 Białośliwie, ul. Kościuszki 5tel. 606 339 343 [email protected]

Parowozownia64-200 Wolsztyn, ul. Fabryczna 1tel. 68 419 17 68, 663 294 674

[email protected] www.parowozowniawolsztyn.pl

Zwiedzanie: parowozowni codziennie od godziny 8-15, izby muzealnej od poniedziałku do piątku w godzinach 8-15.

Gnieźnieńska Kolej WąskotorowaBiuro Utrzymania i Eksploatacji 62-200 Gniezno, ul. Wrzesińska 2tel./fax 61 426 11 30 www.gkw-gniezno.pl

Krzywińska Kolej Drezynowa tel. 600 292 454 [email protected]

www.krzywinskie.drezyny.com

Grodziska Kolej Drezynowa62-065 Grodzisk Wielkopolski, Grąblewo 66tel. 504 159 996 [email protected]

www.drezyny.kolej.pl

FOTO

: W. LIS

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

M W

WO

LSZTY

NIE

FOTO

: J. GO

ŁEB

ME

CK

I

FOTO

: AR

CH

IWU

M S

TAR

OS

TWA

PO

WIATO

WE

GO

W P

ILE

FOTO

: J. AN

DR

ZEJE

WS

KI

FOTO

: J. AN

DR

ZEJE

WS

KI

FOTO

: AR

CH

IWU

M W

OT

FOTO

: M. R

ZAN

NY

Parowozownia w Wolsztynie

Wyrzyska Kolejka Powiatowa

Wyrzyska Kolejka Powiatowa Gnieźnieńska Kolej Wąskotorowa

Gnieźnieńska Kolej Wąskotorowa

Krzywińska Kolej Drezynowa

Grodziska Kolej Drezynowa

ba

KONIN

KALISZ

POZNAŃ

PIŁA

LESZNO

Okonek

Jastrowie

Złotów

Krajenka Łobżenica

Wysoka

Szamocin

Margonin

Gołańcz

Lubasz

Kwilcz

Miedzichowo

ChrzypskoWielkie

Mieścisko

Mieleszyn

Powidz

Rokietnica

Wieleń

Ujście

Czarnków

Oborniki

SzamotułyMiędzychód

Rogoźno

SkokiKłecko

Trzemeszno

Witkowo

Pobiedziska

CzerniejewoSwarzędz

Kostrzyn

OstrówWielkopolski

Września

Środa Wielkopolska

Gniezno

Słupca

ObrzyckoWronki

Sieraków

KrzyżWielkopolski

Ostroróg

Pniewy

Buk Luboń

Puszczykowo

Stęszew

Śmigiel

Wielichowo

Rakoniewice

GrodziskWielkopolski

Śrem

Gostyń

Krotoszyn

Rawicz

Ostrzeszów

Kępno

Pleszew

Jarocin

Kościan

Nowy Tomyśl

Wolsztyn

Zbąszyń

Lwówek

Opalenica

Czempiń

KsiążWielkopolski

Nowe Miastonad Wartą

Krzywiń

Pogorzela

Kobylin

Krobia

Jutrosin

Raszków

Sulmierzyce

Odolanów

Stawiszyn

Żelazków

Koźminek

Gołuchów

Dobrzyca

Pępowo

Przemęt

Zaniemyśl

Opatówek

Kobyla Góra

Bralin

Poniec

Bojanowo

Rydzyna

Osieczna

MiejskaGórka

Borek Wielkopolski

Koźmin Wielkopolski

Mikstat Grabównad Prosną

RychwałTuliszków

Dobra

Dąbie

Kłodawa

Przedecz

SompolnoŚlesin

Kleczew

Golina

PyzdryZagórów

Turek

KołoMiłosław

Mosina Kórnik

Długa Goślina

Chodzież

Wągrowiec

Trzcianka

Wyrzysk

Kaczory

Słopanowo

Rogalin

Pawłowice

Licheń

Ląd

ŚmiełówŻerków

Koszuty

Giecz

Dziekanowice

Szreniawa

Lewków

Russów

Cichowo

DolskLubiń

Przygodzice

Antonin

Nowe SkalmierzyceZduny

Puszcza Notecka

Wielkopolski Park

Narodowy

PuszczaZielonka

Warta

Warta

Prosna

Noteć

Gw

da

Sierakowski Park Krajobrazowy

DrawieńskiPark Narodowy

LednickiPark Krajobrazowy

Park KrajobrazowyPromno

Rogaliński Park Krajobrazowy

NadgoplańskiPark Krajobrazowy

PowidzkiPark Krajobrazowy

PrzemęckiPark Krajobrazowy

Park KrajobrazowyDolina Baryczy

Park Krajobrazowy

Gen. D. Chłapowskiego

PszczewskiPark

Krajobrazowy

Żerkowsko-CzeszewskiPark Krajobrazowy

NadwarciańskiPark Krajobrazowy

Uzarzewo

MurowanaGoślina

Jaracz

Gębice

Rokosowo

Stare Miasto

Grzybowo

Mniszki

Osiek nad Notecią

Tarnowo Pałuckie Łekno

Obra

A2

A2

A2

Wolsztyn

Białośliwie

Grodzisk Wlkp.

Krzywiń

Gniezno

Page 11: Największe atrakcje turystyczne Wielkopolski

Turystyka kolejowa

Turystyka kolejowa 9Turystyka kolejowa8

Wolsztyn - ParowozowniaPierwsza linia kolejowa dotarła do Wolsztyna już w 1886 roku (ze Zbąszynka). Miasto szybko stało się ważnym węzłem kolejowym. W 1907 roku zbudo-wano parowozownię dla ośmiu stanowisk. I tak jest po dziś dzień. Wolsztyńska parowozownia jest jedy-ną w Europie, która pracuje w ruchu planowym na zasadach, które nie zmieniły się od czasów jej pows-tania. W parowozowni stacjonuje około 30 parowo-zów gotowych do jazdy (w tym kilka czynnych w ru-chu planowym), a wśród nich duma Wolsztyna – „Piękna Helena”, polski parowóz Pm 36-2 rozwi-jający prędkość do 130 km/h. Będąc w parowozow-ni warto zajrzeć do Izby Muzealnej.

Wyrzyska Kolejka PowiatowaPasjonatom z Towarzystwa Wyrzyska Kolejka Powiatowa (TWKP) udało się ocalić najstarsze odcinki Wyrzyskiej Kolejki Powiatowej: Białośliwie – Łobżenica i odgałęzienia Zakłady Przemysłowe - Glesno oraz Czajcze – Wysoka. Działalność TWKP zaowocowała także pojawieniem się na stacji Białośliwie nowego taboru. W Białośliwiu pasjonaci sprawują pieczę również nad stacją początkową kolei, która jako jedyna w Europie, a może i na świecie, jest wielopoziomowa (!) i do tego styczna z koleją normalnotorową. Aktualnie pociągi na trasie Białośliwie - Łobżenica kursują okazjonalnie (tylko na zamówienia).

GnieźnieńskaKolej WąskotorowaPlanowe pociągi na trasie Gniezno – Anastazewo kursują od połowy czerwca do końca sierpnia w soboty, niedziele i święta. Składy pociągów prowadzą także „wagon barowy”. Pokonanie trasy – 30 kilometrów – zajmuje 3 godziny. Pociąg wyrusza z Gniezna. Po drodze jest pięć przystan-ków

KrzywińskaKolej DrezynowaBazą Krzywińskiej Kolei Drezynowej jest Bieżyń. Wieś leży w powiecie kościańskim (gmina Krzywiń), w pobliżu trasy Leszno - Środa Wlkp. Stąd rozpoczynają się wszystkie wycieczki. Drezyny jeżdżą głównie na trasach Bieżyń – Jerka oraz Bieżyń – Kunowo. KKD dysponuje dwoma różnymi drezynami. Jednorazowo na obie drezyny może się zabrać do 30 osób. Istnieje możliwość przejażdżki po terenie stacji Bieżyń oraz zamawiania przejazdów także w relacjach poza stację Gostyń, nawet do stacji Krobia. W takim przypadku należy zarezerwować wycieczkę na miesiąc przed planowanym terminem (w celu ustalenia szczegółów z Polskimi Liniami Kolejowymi).

W planach Krzywińskiej Kolei Drezynowej, która funkcjonuje dzięki pasjonatom, jest całkowite udrożnienie torowiska - aż po Miejską Górkę

Grodziska Kolej DrezynowaNiektóre tutejsze drezyny mają nawet 90 lat. Wszystkie jednorazowo mogą zabrać 35 osób. Przejazdy odbywają się na trasie Grodzisk – Kościan. Podróż, w zależności od trasy, trwa od 2 do około 10 godzin (w obie strony). Istnieje możliwość zorganizowania na trasie pikniku.

Towarzystwo Wyrzyska Kolejka Powiatowa89-340 Białośliwie, ul. Kościuszki 5tel. 606 339 343 [email protected]

Parowozownia64-200 Wolsztyn, ul. Fabryczna 1tel. 68 419 17 68, 663 294 674

[email protected] www.parowozowniawolsztyn.pl

Zwiedzanie: parowozowni codziennie od godziny 8-15, izby muzealnej od poniedziałku do piątku w godzinach 8-15.

Gnieźnieńska Kolej WąskotorowaBiuro Utrzymania i Eksploatacji 62-200 Gniezno, ul. Wrzesińska 2tel./fax 61 426 11 30 www.gkw-gniezno.pl

Krzywińska Kolej Drezynowa tel. 600 292 454 [email protected]

www.krzywinskie.drezyny.com

Grodziska Kolej Drezynowa62-065 Grodzisk Wielkopolski, Grąblewo 66tel. 504 159 996 [email protected]

www.drezyny.kolej.pl

FOTO

: W. LIS

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

M W

WO

LSZTY

NIE

FOTO

: J. GO

ŁEB

ME

CK

I

FOTO

: AR

CH

IWU

M S

TAR

OS

TWA

PO

WIATO

WE

GO

W P

ILE

FOTO

: J. AN

DR

ZEJE

WS

KI

FOTO

: J. AN

DR

ZEJE

WS

KI

FOTO

: AR

CH

IWU

M W

OT

FOTO

: M. R

ZAN

NY

Parowozownia w Wolsztynie

Wyrzyska Kolejka Powiatowa

Wyrzyska Kolejka Powiatowa Gnieźnieńska Kolej Wąskotorowa

Gnieźnieńska Kolej Wąskotorowa

Krzywińska Kolej Drezynowa

Grodziska Kolej Drezynowa

ba

KONIN

KALISZ

POZNAŃ

PIŁA

LESZNO

Okonek

Jastrowie

Złotów

Krajenka Łobżenica

Wysoka

Szamocin

Margonin

Gołańcz

Lubasz

Kwilcz

Miedzichowo

ChrzypskoWielkie

Mieścisko

Mieleszyn

Powidz

Rokietnica

Wieleń

Ujście

Czarnków

Oborniki

SzamotułyMiędzychód

Rogoźno

SkokiKłecko

Trzemeszno

Witkowo

Pobiedziska

CzerniejewoSwarzędz

Kostrzyn

OstrówWielkopolski

Września

Środa Wielkopolska

Gniezno

Słupca

ObrzyckoWronki

Sieraków

KrzyżWielkopolski

Ostroróg

Pniewy

Buk Luboń

Puszczykowo

Stęszew

Śmigiel

Wielichowo

Rakoniewice

GrodziskWielkopolski

Śrem

Gostyń

Krotoszyn

Rawicz

Ostrzeszów

Kępno

Pleszew

Jarocin

Kościan

Nowy Tomyśl

Wolsztyn

Zbąszyń

Lwówek

Opalenica

Czempiń

KsiążWielkopolski

Nowe Miastonad Wartą

Krzywiń

Pogorzela

Kobylin

Krobia

Jutrosin

Raszków

Sulmierzyce

Odolanów

Stawiszyn

Żelazków

Koźminek

Gołuchów

Dobrzyca

Pępowo

Przemęt

Zaniemyśl

Opatówek

Kobyla Góra

Bralin

Poniec

Bojanowo

Rydzyna

Osieczna

MiejskaGórka

Borek Wielkopolski

Koźmin Wielkopolski

Mikstat Grabównad Prosną

RychwałTuliszków

Dobra

Dąbie

Kłodawa

Przedecz

SompolnoŚlesin

Kleczew

Golina

PyzdryZagórów

Turek

KołoMiłosław

Mosina Kórnik

Długa Goślina

Chodzież

Wągrowiec

Trzcianka

Wyrzysk

Kaczory

Słopanowo

Rogalin

Pawłowice

Licheń

Ląd

ŚmiełówŻerków

Koszuty

Giecz

Dziekanowice

Szreniawa

Lewków

Russów

Cichowo

DolskLubiń

Przygodzice

Antonin

Nowe SkalmierzyceZduny

Puszcza Notecka

Wielkopolski Park

Narodowy

PuszczaZielonka

Warta

Warta

Prosna

Noteć

Gw

da

Sierakowski Park Krajobrazowy

DrawieńskiPark Narodowy

LednickiPark Krajobrazowy

Park KrajobrazowyPromno

Rogaliński Park Krajobrazowy

NadgoplańskiPark Krajobrazowy

PowidzkiPark Krajobrazowy

PrzemęckiPark Krajobrazowy

Park KrajobrazowyDolina Baryczy

Park Krajobrazowy

Gen. D. Chłapowskiego

PszczewskiPark

Krajobrazowy

Żerkowsko-CzeszewskiPark Krajobrazowy

NadwarciańskiPark Krajobrazowy

Uzarzewo

MurowanaGoślina

Jaracz

Gębice

Rokosowo

Stare Miasto

Grzybowo

Mniszki

Osiek nad Notecią

Tarnowo Pałuckie Łekno

Obra

A2

A2

A2

Wolsztyn

Białośliwie

Grodzisk Wlkp.

Krzywiń

Gniezno

Page 12: Największe atrakcje turystyczne Wielkopolski

Sanktuaria 11Sanktuaria10

GOSTYŃ - ŚWIĘTA GÓRA

SanktuariumMatki Bożej Świętogórskiej Róży DuchownejOd wieków wzgórze nieopodal Gostynia nazywano "Świętą Górą". Już w XI wieku szerzył się tu kult maryjny. Budowę świątyni, wzorowanej na kościele Santa Maria della Salute w Wenecji, rozpoczęto w 1675 roku. Wnętrze kościoła urzeka bogactwem wystroju i monumentalizmem. Wokół ośmiobocz-nej nawy głównej biegnie obejście z kaplicami. Nawę główną wieńczy kopuła będąca dziełem Pompeo Ferrariego. Centrum sanktuarium stanowi obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem i różą w dłoni, umiesz-czony w ołtarzu głównym. Matkę i dzieciątko niez-nany artysta usytuował jakby na balkonie przykrytym dywanem. Z balkonu roztacza się widok na dwa krajobrazy utrzymane w barwach wschodzącego słońca. Pejzaże te przedstawiają z jednej strony kościółek na Świętej Górze, z drugiej strony farę gostyńską i miasteczko.

BIEZDROWO

SanktuariumŚwiętego KrzyżaKult Chrystusa Ukrzyżowanego w Biezdrowie sięga przełomu XV i XVI wieku. W kronice księdza Zielińskiego czytamy: „Krzyż znalazła niewidoma dziewczynka z Zakrzewa, która czerpiąc wodę z rzeki, żadną miarą nie mogła jej nabrać i gdy ręką macać poczęła, woda prysnęła jej na oczy, gdzie zaraz przejrzała i głos usłyszała: Bież zdrowo. Dziewczyna odebrawszy tak wielką w widzeniu łaskę i obaczywszy krucyfiks promieńmi otoczony, z wielką radością do domu pobiegła i opowiedziała jaka rzecz się stała”. Słynący cudami krucyfiks znajduje się w ołtarzu głównym. Kościół pw. Świętego Krzyża i św. Mikołaja był wielokrotnie przebudowywany. W 1784 roku dobudowano doń wieżę. Sto lat później otrzymał on wystrój baro-kowy, a pod koniec XIX wieku wzniesiono dwie kaplice boczne: jedną poświęconą Przenajświętszej Rodzinie, drugą - św. Stanisławowi Biskupowi.

SKRZATUSZ

Sanktuarium Matki Boskiej BolesnejSkrzatusz szczyci się wielowiekową tradycją i przy-ciąga katolików. Wieś ta w 1438 roku otrzymała przywileje zrównujące ją z Wałczem w prawach miejskich. Dla religijnych dziejów Skrzatusza waż-niejszy jest jednak rok 1575, kiedy do kościoła sprowadzono cudami słynącą figurę Matki Bożej. Znawcy twierdzą, że cudowna figura Matki Bożej Skrzatuskiej pochodzi z pierwszej połowy XV wieku. Wykonana jest z drewna lipowego i przedstawia Maryję trzymającą na kolanach ciało zdjętego z krzyża Jezusa. Kościół w Skrzatuszu zbudował w latach 1687-1694 Wojciech Konstanty Breza, wojewoda poznański. Jest to budowla barokowa, o sklepieniu kolebkowo-krzyżowym. W XX wieku odkryto w niej siedemnastowieczne freski. Wyposa-żenie świątyni pochodzi z XVII i XVIII wieku.

Sanktuaria

GÓRKA KLASZTORNA

Sanktuarium Matki Bożej na KrajnieGórka Klasztorna, stare Sanktuarium Matki Bożej na Krajnie, położone jest na niewielkim wzniesieniu, w zaciszu dębowego gaju, na skraju dawnej Puszczy Krajeńskiej. Obraz, czczony po dziś dzień, namalowany został na lipowej desce. Maryję widać w całej postaci. Do barokowego kościoła pw. Najświętszej Maryi Panny przylegają dwa skrzydła klasztoru. W kruchcie świątyni warto obejrzeć romańską chrzcielnicę, która kontrastuje z barokowo-rokokowym wnętrzem. Na dziedzińcu należy zwrócić uwagę na pawilon ze studzienką. Woda z niej zaczerpnięta - jak głosi tradycja – ma uzdrawiającą moc. W okresie Wielkiego Postu w Górce Klasztornej organizowane są misteria.

LICHEŃ

Sanktuarium Matki Boskiej LicheńskiejHistoria Matki Boskiej Licheńskiej zaczyna się po bitwie narodów pod Lipskiem (1813 r.) i wiąże się z barwnym życiorysem ziemianina Tomasza Kłossowskiego, który utracił majątek i trudnił się

kowalstwem. Uratowany z pożogi wojennej, jak głosi legenda, dzięki objawieniu Matki Boskiej, odnalazł jej wizerunek i zawiesił w lesie grąblińskim, niedaleko Lichenia. Twarz Najświętszej Panny była pełna bolesnej zadumy, a zarazem uroku. Spod lekko opuszczonych powiek wyraziste oczy patrzyły na białego orła rozpostartego na jej piersi.

W latach 1994 – 2004, z inicjatywy kustosza sanktuarium – księdza Eugeniusza Makulskiego – wzniesiono nową świątynię. Bazylika zbudowana jest na planie krzyża. Kopuła zwieńczona krzyżem sięga wysokości 103,5 metra. Długość świątyni – 139 metrów, powierzchnia 23 000 metrów kwadratowych.

Oratorium św. Filipa Neri - SanktuariumMatki Bożej Świętogórskiej Róży Duchownej63-800 Gostyń, Głogówko 15tel. 65 572 08 55, 65 572 00 14 www.filipini.gostyn.pl

Misjonarze Św. Rodziny - Matki Bożej na Krajnie89-310 Łobżenica, Górka Klasztornatel. 67 286 08 48

Sanktuarium Maryjne Matki Boskiej Licheńskiej62-563 Stary Licheń, ul. Klasztorna 4tel. 63 270 81 63, 63 270 81 61 www.lichen.plfax 63 270 77 10 [email protected] Informacji i PromocjiSanktuarium Maryjnego w Licheniutel. 63 270 81 95, fax 63 270 77 00

Sanktuarium Matki Boskiej Bolesnej78-930 Szydłowo, Skrzatusz 31tel. 67 216 11 30

Biezdrowo – Sanktuarium Świętego Krzyża64-510 Wronkitel. 67 254 72 01

Bazylika w Licheniu

Wnętrze sanktuarium w Górce Klasztornej Sanktuarium w Górce Klasztornej

Sanktuarium w Biezdrowie

Sanktuarium w Skrzatuszu

Sanktuarium na Świętej Górze

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

M W

KO

NIN

IEA

UTO

R: A

. ŁĄC

KI

FOTO

: AR

CH

IWU

M S

TAR

OS

TWA

PO

WIATO

WE

GO

W P

ILE

FOTO

: AR

CH

IWU

M S

TAR

OS

TWA

PO

WIATO

WE

GO

W P

ILE

FOTO

: AR

CH

IWU

M S

TAR

OS

TWA

PO

WIATO

WE

GO

W P

ILE

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

G W

PIA

SK

AC

HA

UTO

R: S

. NO

WA

K

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

MiG

WE

WR

ON

KA

CH

ba

ba

ba

KONIN

KALISZ

POZNAŃ

PIŁA

LESZNO

Okonek

Jastrowie

Złotów

Krajenka Łobżenica

Wysoka

Szamocin

Margonin

Gołańcz

Lubasz

Kwilcz

Miedzichowo

ChrzypskoWielkie

Mieścisko

Mieleszyn

Powidz

Rokietnica

Wieleń

Ujście

Czarnków

Oborniki

SzamotułyMiędzychód

Rogoźno

SkokiKłecko

Trzemeszno

Witkowo

Pobiedziska

CzerniejewoSwarzędz

Kostrzyn

OstrówWielkopolski

Września

Środa Wielkopolska

Gniezno

Słupca

ObrzyckoWronki

Sieraków

KrzyżWielkopolski

Ostroróg

Pniewy

Buk Luboń

Puszczykowo

Stęszew

Śmigiel

Wielichowo

Rakoniewice

GrodziskWielkopolski

Śrem

Gostyń

Krotoszyn

Rawicz

Ostrzeszów

Kępno

Pleszew

Jarocin

Kościan

Nowy Tomyśl

Wolsztyn

Zbąszyń

Lwówek

Opalenica

Czempiń

KsiążWielkopolski

Nowe Miastonad Wartą

Krzywiń

Pogorzela

Kobylin

Krobia

Jutrosin

Raszków

Sulmierzyce

Odolanów

Stawiszyn

Żelazków

Koźminek

Gołuchów

Dobrzyca

Pępowo

Przemęt

Zaniemyśl

Opatówek

Kobyla Góra

Bralin

Poniec

Bojanowo

Rydzyna

Osieczna

MiejskaGórka

Borek Wielkopolski

Koźmin Wielkopolski

Mikstat Grabównad Prosną

RychwałTuliszków

Dobra

Dąbie

Kłodawa

Przedecz

SompolnoŚlesin

Kleczew

Golina

PyzdryZagórów

Turek

KołoMiłosław

Mosina Kórnik

Długa Goślina

Chodzież

Wągrowiec

Trzcianka

Wyrzysk

Kaczory

Słopanowo

Rogalin

Pawłowice

Licheń

Ląd

ŚmiełówŻerków

Koszuty

Giecz

Dziekanowice

Szreniawa

Lewków

Russów

Cichowo

DolskLubiń

Przygodzice

Antonin

Nowe SkalmierzyceZduny

Puszcza Notecka

Wielkopolski Park

Narodowy

PuszczaZielonka

Warta

Warta

Prosna

Noteć

Gw

da

Sierakowski Park Krajobrazowy

DrawieńskiPark Narodowy

LednickiPark Krajobrazowy

Park KrajobrazowyPromno

Rogaliński Park Krajobrazowy

NadgoplańskiPark Krajobrazowy

PowidzkiPark Krajobrazowy

PrzemęckiPark Krajobrazowy

Park KrajobrazowyDolina Baryczy

Park Krajobrazowy

Gen. D. Chłapowskiego

PszczewskiPark

Krajobrazowy

Żerkowsko-CzeszewskiPark Krajobrazowy

NadwarciańskiPark Krajobrazowy

Uzarzewo

MurowanaGoślina

Jaracz

Gębice

Rokosowo

Stare Miasto

Grzybowo

Mniszki

Osiek nad Notecią

Tarnowo Pałuckie Łekno

Obra

A2

A2

A2

Biezdrowo

Gostyń

Licheń

ŁobżenicaSkrzatusz

Page 13: Największe atrakcje turystyczne Wielkopolski

Sanktuaria 11Sanktuaria10

GOSTYŃ - ŚWIĘTA GÓRA

SanktuariumMatki Bożej Świętogórskiej Róży DuchownejOd wieków wzgórze nieopodal Gostynia nazywano "Świętą Górą". Już w XI wieku szerzył się tu kult maryjny. Budowę świątyni, wzorowanej na kościele Santa Maria della Salute w Wenecji, rozpoczęto w 1675 roku. Wnętrze kościoła urzeka bogactwem wystroju i monumentalizmem. Wokół ośmiobocz-nej nawy głównej biegnie obejście z kaplicami. Nawę główną wieńczy kopuła będąca dziełem Pompeo Ferrariego. Centrum sanktuarium stanowi obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem i różą w dłoni, umiesz-czony w ołtarzu głównym. Matkę i dzieciątko niez-nany artysta usytuował jakby na balkonie przykrytym dywanem. Z balkonu roztacza się widok na dwa krajobrazy utrzymane w barwach wschodzącego słońca. Pejzaże te przedstawiają z jednej strony kościółek na Świętej Górze, z drugiej strony farę gostyńską i miasteczko.

BIEZDROWO

SanktuariumŚwiętego KrzyżaKult Chrystusa Ukrzyżowanego w Biezdrowie sięga przełomu XV i XVI wieku. W kronice księdza Zielińskiego czytamy: „Krzyż znalazła niewidoma dziewczynka z Zakrzewa, która czerpiąc wodę z rzeki, żadną miarą nie mogła jej nabrać i gdy ręką macać poczęła, woda prysnęła jej na oczy, gdzie zaraz przejrzała i głos usłyszała: Bież zdrowo. Dziewczyna odebrawszy tak wielką w widzeniu łaskę i obaczywszy krucyfiks promieńmi otoczony, z wielką radością do domu pobiegła i opowiedziała jaka rzecz się stała”. Słynący cudami krucyfiks znajduje się w ołtarzu głównym. Kościół pw. Świętego Krzyża i św. Mikołaja był wielokrotnie przebudowywany. W 1784 roku dobudowano doń wieżę. Sto lat później otrzymał on wystrój baro-kowy, a pod koniec XIX wieku wzniesiono dwie kaplice boczne: jedną poświęconą Przenajświętszej Rodzinie, drugą - św. Stanisławowi Biskupowi.

SKRZATUSZ

Sanktuarium Matki Boskiej BolesnejSkrzatusz szczyci się wielowiekową tradycją i przy-ciąga katolików. Wieś ta w 1438 roku otrzymała przywileje zrównujące ją z Wałczem w prawach miejskich. Dla religijnych dziejów Skrzatusza waż-niejszy jest jednak rok 1575, kiedy do kościoła sprowadzono cudami słynącą figurę Matki Bożej. Znawcy twierdzą, że cudowna figura Matki Bożej Skrzatuskiej pochodzi z pierwszej połowy XV wieku. Wykonana jest z drewna lipowego i przedstawia Maryję trzymającą na kolanach ciało zdjętego z krzyża Jezusa. Kościół w Skrzatuszu zbudował w latach 1687-1694 Wojciech Konstanty Breza, wojewoda poznański. Jest to budowla barokowa, o sklepieniu kolebkowo-krzyżowym. W XX wieku odkryto w niej siedemnastowieczne freski. Wyposa-żenie świątyni pochodzi z XVII i XVIII wieku.

Sanktuaria

GÓRKA KLASZTORNA

Sanktuarium Matki Bożej na KrajnieGórka Klasztorna, stare Sanktuarium Matki Bożej na Krajnie, położone jest na niewielkim wzniesieniu, w zaciszu dębowego gaju, na skraju dawnej Puszczy Krajeńskiej. Obraz, czczony po dziś dzień, namalowany został na lipowej desce. Maryję widać w całej postaci. Do barokowego kościoła pw. Najświętszej Maryi Panny przylegają dwa skrzydła klasztoru. W kruchcie świątyni warto obejrzeć romańską chrzcielnicę, która kontrastuje z barokowo-rokokowym wnętrzem. Na dziedzińcu należy zwrócić uwagę na pawilon ze studzienką. Woda z niej zaczerpnięta - jak głosi tradycja – ma uzdrawiającą moc. W okresie Wielkiego Postu w Górce Klasztornej organizowane są misteria.

LICHEŃ

Sanktuarium Matki Boskiej LicheńskiejHistoria Matki Boskiej Licheńskiej zaczyna się po bitwie narodów pod Lipskiem (1813 r.) i wiąże się z barwnym życiorysem ziemianina Tomasza Kłossowskiego, który utracił majątek i trudnił się

kowalstwem. Uratowany z pożogi wojennej, jak głosi legenda, dzięki objawieniu Matki Boskiej, odnalazł jej wizerunek i zawiesił w lesie grąblińskim, niedaleko Lichenia. Twarz Najświętszej Panny była pełna bolesnej zadumy, a zarazem uroku. Spod lekko opuszczonych powiek wyraziste oczy patrzyły na białego orła rozpostartego na jej piersi.

W latach 1994 – 2004, z inicjatywy kustosza sanktuarium – księdza Eugeniusza Makulskiego – wzniesiono nową świątynię. Bazylika zbudowana jest na planie krzyża. Kopuła zwieńczona krzyżem sięga wysokości 103,5 metra. Długość świątyni – 139 metrów, powierzchnia 23 000 metrów kwadratowych.

Oratorium św. Filipa Neri - SanktuariumMatki Bożej Świętogórskiej Róży Duchownej63-800 Gostyń, Głogówko 15tel. 65 572 08 55, 65 572 00 14 www.filipini.gostyn.pl

Misjonarze Św. Rodziny - Matki Bożej na Krajnie89-310 Łobżenica, Górka Klasztornatel. 67 286 08 48

Sanktuarium Maryjne Matki Boskiej Licheńskiej62-563 Stary Licheń, ul. Klasztorna 4tel. 63 270 81 63, 63 270 81 61 www.lichen.plfax 63 270 77 10 [email protected] Informacji i PromocjiSanktuarium Maryjnego w Licheniutel. 63 270 81 95, fax 63 270 77 00

Sanktuarium Matki Boskiej Bolesnej78-930 Szydłowo, Skrzatusz 31tel. 67 216 11 30

Biezdrowo – Sanktuarium Świętego Krzyża64-510 Wronkitel. 67 254 72 01

Bazylika w Licheniu

Wnętrze sanktuarium w Górce Klasztornej Sanktuarium w Górce Klasztornej

Sanktuarium w Biezdrowie

Sanktuarium w Skrzatuszu

Sanktuarium na Świętej Górze

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

M W

KO

NIN

IEA

UTO

R: A

. ŁĄC

KI

FOTO

: AR

CH

IWU

M S

TAR

OS

TWA

PO

WIATO

WE

GO

W P

ILE

FOTO

: AR

CH

IWU

M S

TAR

OS

TWA

PO

WIATO

WE

GO

W P

ILE

FOTO

: AR

CH

IWU

M S

TAR

OS

TWA

PO

WIATO

WE

GO

W P

ILE

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

G W

PIA

SK

AC

HA

UTO

R: S

. NO

WA

K

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

MiG

WE

WR

ON

KA

CH

ba

ba

ba

KONIN

KALISZ

POZNAŃ

PIŁA

LESZNO

Okonek

Jastrowie

Złotów

Krajenka Łobżenica

Wysoka

Szamocin

Margonin

Gołańcz

Lubasz

Kwilcz

Miedzichowo

ChrzypskoWielkie

Mieścisko

Mieleszyn

Powidz

Rokietnica

Wieleń

Ujście

Czarnków

Oborniki

SzamotułyMiędzychód

Rogoźno

SkokiKłecko

Trzemeszno

Witkowo

Pobiedziska

CzerniejewoSwarzędz

Kostrzyn

OstrówWielkopolski

Września

Środa Wielkopolska

Gniezno

Słupca

ObrzyckoWronki

Sieraków

KrzyżWielkopolski

Ostroróg

Pniewy

Buk Luboń

Puszczykowo

Stęszew

Śmigiel

Wielichowo

Rakoniewice

GrodziskWielkopolski

Śrem

Gostyń

Krotoszyn

Rawicz

Ostrzeszów

Kępno

Pleszew

Jarocin

Kościan

Nowy Tomyśl

Wolsztyn

Zbąszyń

Lwówek

Opalenica

Czempiń

KsiążWielkopolski

Nowe Miastonad Wartą

Krzywiń

Pogorzela

Kobylin

Krobia

Jutrosin

Raszków

Sulmierzyce

Odolanów

Stawiszyn

Żelazków

Koźminek

Gołuchów

Dobrzyca

Pępowo

Przemęt

Zaniemyśl

Opatówek

Kobyla Góra

Bralin

Poniec

Bojanowo

Rydzyna

Osieczna

MiejskaGórka

Borek Wielkopolski

Koźmin Wielkopolski

Mikstat Grabównad Prosną

RychwałTuliszków

Dobra

Dąbie

Kłodawa

Przedecz

SompolnoŚlesin

Kleczew

Golina

PyzdryZagórów

Turek

KołoMiłosław

Mosina Kórnik

Długa Goślina

Chodzież

Wągrowiec

Trzcianka

Wyrzysk

Kaczory

Słopanowo

Rogalin

Pawłowice

Licheń

Ląd

ŚmiełówŻerków

Koszuty

Giecz

Dziekanowice

Szreniawa

Lewków

Russów

Cichowo

DolskLubiń

Przygodzice

Antonin

Nowe SkalmierzyceZduny

Puszcza Notecka

Wielkopolski Park

Narodowy

PuszczaZielonka

Warta

Warta

Prosna

Noteć

Gw

da

Sierakowski Park Krajobrazowy

DrawieńskiPark Narodowy

LednickiPark Krajobrazowy

Park KrajobrazowyPromno

Rogaliński Park Krajobrazowy

NadgoplańskiPark Krajobrazowy

PowidzkiPark Krajobrazowy

PrzemęckiPark Krajobrazowy

Park KrajobrazowyDolina Baryczy

Park Krajobrazowy

Gen. D. Chłapowskiego

PszczewskiPark

Krajobrazowy

Żerkowsko-CzeszewskiPark Krajobrazowy

NadwarciańskiPark Krajobrazowy

Uzarzewo

MurowanaGoślina

Jaracz

Gębice

Rokosowo

Stare Miasto

Grzybowo

Mniszki

Osiek nad Notecią

Tarnowo Pałuckie Łekno

Obra

A2

A2

A2

Biezdrowo

Gostyń

Licheń

ŁobżenicaSkrzatusz

Page 14: Największe atrakcje turystyczne Wielkopolski

Zabytki sakralne

CZARNKÓW

Kościół pw.św. Marii MagdalenyMiasto położone między Notecią a wzgórzami może pochwalić się bardzo starą i piękną świątynią katolicką. Gotycki kościół z przybocznymi kaplicami zbudowali właściciele miasta w latach 1570 – 1580. W XVII i XVIII wieku ulegał wiele razy przebudowie, o czym świadczy najlepiej wyposażenie wnętrza pochodzące z tego okresu. Na szczególną uwagę zasługują obrazy malarstwa cechowego z warsztatu Hermana Hana. Nagrobki rodu Czarnkowskich, w tym zwłaszcza bogato zdobiona cynowa trumna starosty generalnego Wielkopolski – Adama Sędziwoja Czarnkowskiego, to dzieło poznańskiego konwisarza Jakuba Kanadeja (prawdopodobnie z roku 1628).

DŁUGA GOŚLINA

Kościół pw.św. Marii MagdalenyKościół pw. św. Marii Magdaleny w Długiej Goślinie stoi na wzgórzu, w otoczeniu starych drzew. W 1621 roku wieś nabyły poznańskie benedyktynki. Zapewne właśnie one ufundowały istniejący do dziś kościół pw. św. Marii Magdaleny. Pierwsze wzmianki o świątyni pochodzą z 1424 roku i dotyczą drewnianej kapliczki, która w pier-wotnym wyglądzie przetrwała do 1623 roku. Po objęciu zarządu przez benedyktynki, w 1623 roku, wybudowano obecny kościół, konsekrowany w 1625 roku przez sufragana Andrzeja Rybickiego. Wzniesiony został z drewna, jako jednonawowy, z nieco węższym prezbiterium, o konstrukcji zrębowej, kryty gontem. W 1770 roku została zbudowana 20-metrowa wieża, pokryta blachą ocynkowaną. Wyposażenie wnętrza kościoła pochodzi z XVII i XVIII wieku. Wśród elementów kościoła wyróżnia się belka tęczowa z krzyżem. Kościół posiada dwie zakrystie – drewnianą i murowaną, wybudowaną w XIX wieku. Obok znajduje się dawna plebania szachulcowa z końca XIX wieku i grota z figurą Matki Bożej.

JAKTOROWO

Kościół pw. św. AnnyWieś leży w gminie Szamocin, 8 km na wschód od miasta, na północnym skraju rozległego kompleksu leśnego. Szczyci się szachulcowym kościołem św. Anny z wieżą o barokowym hełmie. Świątynia powstała w latach 1763 – 76 z fundacji Jakuba Łakińskiego. Barokowe wnętrze pochodzi z XVII – XVIII wieku.

KONIN

Kościół pw. św. Andrzeja w GosławicachGosławice kiedyś były wsią, która została włączona do Konina. Kościół pw. św. Andrzeja uważany jest za perłę architektury gotyckiej. Ufundowany przez Andrzeja Łaskarza, właściciela Gosławic, biskupa poznańskiego, wzniesiony został w latach 1418 – 1425, na planie krzyża greckiego. Palmowe sklepienie wspiera centralnie usytuowana kolumna. Do ośmiobocznej nawy przylegają - tworząc ramiona krzyża - prezbiterium, dwie kaplice i kruch-ta. Wystrój kościoła oraz dachy i wieżyczka są neogotyckie. W Gosławicach warto też zajrzeć do zamku, w którym obecnie mieści się Muzeum Okręgowe w Koninie. Przy zamku urządzono mały skansen.

LESZNO

Kościół farny pw. św. MikołajaNiedaleko rynku w Lesznie stoi jeden z najpięk-niejszych kościołów barokowych w Wielkopolsce. Pierwsze wzmianki o nim pochodzą z początków XV wieku. Podczas reformacji został na sto lat prze-kazany braciom czeskim. Zniszczeniu uległ podczas potopu szwedzkiego. Swój obecny kształt zawdzię-cza Janowi Catenazziemu, według projektu którego został odbudowany w drugiej połowie XVII wieku. Ta trzynawowa budowla z dwuwieżową fasadą, wewnątrz kipi barokiem. Warto w niej zwrócić uwagę na ołtarz główny z obrazem Świętej Trójcy, dzieło Adama Stiery z Rydzyny oraz ołtarze boczne, zdobione obrazami Szymona Czechowicza. Perłą leszczyńskiej kolegiaty są barokowe nagrobki braci Leszczyńskich: biskupa Bogusława i Rafała, starosty generalnego Wielkopolski, ojca króla Stanisława Leszczyńskiego. Oba są najprawdopodobniej dziełem Pompeo Ferrariego.

LUBIŃ

Klasztor oo. benedyktynówFundacja klasztoru ojców benedyktynów w Lubiniu przypada na rok 1075. Jego historia wiąże się z dy-nastią Piastów. Klasztor ufundował król Bolesław Śmiały. Przez jakiś czas Lubiń pełnił rolę narodowej nekropolii. W podziemiach pochowana została ro-dzina Mieszka III Starego: synowie Bolesław i Wła-dysław Laskonogi. W obręb założenia klasztornego wchodzą: kościół klasztorny pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny, dwa budynki klasztorne z parkiem i ogrodami, murowanym ogrodzeniem z siedmioma bramami, dzwonnica, folwark, kościół parafialny pw. św. Leonarda wraz z murowanym ogrodzeniem, pastorówka, szkółka parafialna, plac targowy i figura św. Jana Nepomucena. Założenie, oprócz walorów historycznych i religijnych, jest jednocześnie skarbnicą stylów: od gotyku i renesansu począwszy poprzez manieryzm, barok, rokoko, dzie-więtnastowieczny historyzm na międzywojennym narodowym stylu kończąc. Obecny kościół pw. Narodzenia NMP zbudowano w XVIII wieku na miejscu poprzednich. Budowlę widać z odległości kilkunastu kilometrów. W architekturze i wystroju dominuje barok, ale zachowały się także elementy renesansowe i gotyckie. Zwraca też uwagę swoim charakterem XIII-wieczny kościół pw. św. Leonarda na sąsiednim wzgórzu

OBRA

Klasztor oo. oblatówHistoria klasztoru i kościoła w Obrze wiąże się przez kilka stuleci z obecnością cystersów, którzy przybyli tu z Łekna i założyli swoją kolejną fundację. Rozpo-częta przed potopem szwedzkim budowa kościoła i klasztoru murowanego nie została sfinalizowana. Obecną świątynię pw. Najświętszej Marii Panny i św. Jakuba zbudowano w latach 1722-1757, według projektu Jana Catenazziego. Powstał kościół jedno-nawowy, z dwiema niskimi wieżami w fasadzie. Wewnątrz dominuje rokoko i wczesny klasycyzm. Ściany pokrywają polichromie Stanisława Brzozow-skiego z okresu budowy świątyni. Do kościoła, od południa, przylega klasztor, w którym od 1926 roku mieszkają oblaci. Obecnie mieści się tu Wyższe Seminarium Duchowne Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej. W klasztorze można zwiedzić muzeum misyjne i tak zwany skarbiec pocysterski. Pocysterski zespół klasztorny otacza ogród założony w 1757 roku.

PIŁA

Kościół pw. św. AntoniegoNajwiększą atrakcją kościoła jest monumentalny krucyfiks, mający 7 metrów wysokości. Harmo-nizuje on z nowoczesną bryłą świątyni, będącą przykładem modernistycznej architektury lat 20. XX wieku. Kościół zaprojektował Hans Herkommer ze szkoły Bauhaus, jako jednonawową świątynię z betonu i żelbetu. Jego wschodnią elewację tworzy czterokondygnacyjna wieża, poprzedzona trzema arkadami o wysokości równej wieży, tworzącymi ażurowy przedsionek. Wnętrze, oświetlane małymi oknami, ma przypominać katakumby. Ciekawy, dwupoziomowy strop wprowadza pozorny podział wnętrza na trzy nawy. Siedmiometrowy krzyż z figu-rą Jezusa Ukrzyżowanego wykonany został przez Bertholda Müllera z Oerlinghausen. Obok ołtarza głównego znajdują się dwie kaplice.

Zabytki sakralne 13Zabytki sakralne12

Parafia pw. św. Marii Magdaleny62-097 Długa Goślina 24 tel. 61 892 12 01

Parafia pw. św. Marii Magdaleny64-700 Czarnków, ul. Kościelna 1 tel. 67 255 25 18

Parafia pw. św. Anny64-800 Szamocin, Jaktorowo 10 tel. 67 283 38 20

Parafia pw. św. Andrzeja 61-505 Konin, ul. Gosławicka 38 tel. 63 242 85 73

Kościół farny pw. św. Mikołaja64-100 Leszno, ul. Kościelna 18tel. 65 520 25 75 www.kolegiata.leszno.pl

Klasztor oo. benedyktynów64-010 Krzywiń, Lubiń, ul. Mickiewicza 6tel. 65 51 77 222, [email protected] 65 51 77 444 www.benedyktyni.net

Wyższe Seminarium Duchowne Zgromadzenia Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej64-211 Obra, ul. Szkolna 12tel. 68 384 20 47, 384 12 23, 347 28 18 [email protected] 68 384 26 95 www.obra.oblaci.pl

Kościół pw. św. Antoniego64-920 Piła, ul. Ludowa 20tel. 67 35 11 262

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

MiG

W C

ZAR

NK

OW

IE

FOTO

: AR

CH

IWU

M S

TAR

OS

TWA

PO

WIATO

WE

GO

W C

HO

DZIE

ŻY

FOTO

: A. B

ED

NA

RE

KFO

TO: A

. ŁĄC

KI

FOTO

: AR

CH

IWU

M O

RG

AN

IZAC

JI TUR

YS

TYC

ZNE

J LES

ZNO

-RE

GIO

N

FOTO

: AR

CH

IWU

M S

TAR

OS

TWA

PO

WIATO

WE

GO

W W

OLS

ZTYN

IEA

UTO

R: A

. SK

OR

UP

IŃS

KI

FOTO

: Z. SZM

IDT

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

M W

PILE

Wnętrze kościóła pw. św. Antoniego w Pile

Klasztor w Lubiniu

Klasztor w Obrze

Fara w Lesznie

Kościół pw. św. Andrzeja w Koninie

Kościół pw. św. Anny w Jakubowicach

Kościół pw. św. Marii Magdaleny w Długie Goślinie

Kościół pw. św. Marii Magdaleny w Czarnkowie

ba

ba

ba

ba

KONIN

KALISZ

POZNAŃ

PIŁA

LESZNO

Okonek

Jastrowie

Złotów

Krajenka Łobżenica

Wysoka

Szamocin

Margonin

Gołańcz

Lubasz

Kwilcz

Miedzichowo

ChrzypskoWielkie

Mieścisko

Mieleszyn

Powidz

Rokietnica

Wieleń

Ujście

Czarnków

Oborniki

SzamotułyMiędzychód

Rogoźno

SkokiKłecko

Trzemeszno

Witkowo

Pobiedziska

CzerniejewoSwarzędz

Kostrzyn

OstrówWielkopolski

Września

Środa Wielkopolska

Gniezno

Słupca

ObrzyckoWronki

Sieraków

KrzyżWielkopolski

Ostroróg

Pniewy

Buk Luboń

Puszczykowo

Stęszew

Śmigiel

Wielichowo

Rakoniewice

GrodziskWielkopolski

Śrem

Gostyń

Krotoszyn

Rawicz

Ostrzeszów

Kępno

Pleszew

Jarocin

Kościan

Nowy Tomyśl

Wolsztyn

Zbąszyń

Lwówek

Opalenica

Czempiń

KsiążWielkopolski

Nowe Miastonad Wartą

Krzywiń

Pogorzela

Kobylin

Krobia

Jutrosin

Raszków

Sulmierzyce

Odolanów

Stawiszyn

Żelazków

Koźminek

Gołuchów

Dobrzyca

Pępowo

Przemęt

Zaniemyśl

Opatówek

Kobyla Góra

Bralin

Poniec

Bojanowo

Rydzyna

Osieczna

MiejskaGórka

Borek Wielkopolski

Koźmin Wielkopolski

Mikstat Grabównad Prosną

RychwałTuliszków

Dobra

Dąbie

Kłodawa

Przedecz

SompolnoŚlesin

Kleczew

Golina

PyzdryZagórów

Turek

KołoMiłosław

Mosina Kórnik

Długa Goślina

Chodzież

Wągrowiec

Trzcianka

Wyrzysk

Kaczory

Słopanowo

Rogalin

Pawłowice

Licheń

Ląd

ŚmiełówŻerków

Koszuty

Giecz

Dziekanowice

Szreniawa

Lewków

Russów

Cichowo

DolskLubiń

Przygodzice

Antonin

Nowe SkalmierzyceZduny

Puszcza Notecka

Wielkopolski Park

Narodowy

PuszczaZielonka

Warta

Warta

Prosna

Noteć

Gw

da

Sierakowski Park Krajobrazowy

DrawieńskiPark Narodowy

LednickiPark Krajobrazowy

Park KrajobrazowyPromno

Rogaliński Park Krajobrazowy

NadgoplańskiPark Krajobrazowy

PowidzkiPark Krajobrazowy

PrzemęckiPark Krajobrazowy

Park KrajobrazowyDolina Baryczy

Park Krajobrazowy

Gen. D. Chłapowskiego

PszczewskiPark

Krajobrazowy

Żerkowsko-CzeszewskiPark Krajobrazowy

NadwarciańskiPark Krajobrazowy

Uzarzewo

MurowanaGoślina

Jaracz

Gębice

Rokosowo

Stare Miasto

Grzybowo

Mniszki

Osiek nad Notecią

Tarnowo Pałuckie Łekno

Obra

A2

A2

A2

Czarnków

Leszno

Gosławice

Lubiń

Obra

Piła

Długa Goślina

Jaktorowo

Page 15: Największe atrakcje turystyczne Wielkopolski

Zabytki sakralne

CZARNKÓW

Kościół pw.św. Marii MagdalenyMiasto położone między Notecią a wzgórzami może pochwalić się bardzo starą i piękną świątynią katolicką. Gotycki kościół z przybocznymi kaplicami zbudowali właściciele miasta w latach 1570 – 1580. W XVII i XVIII wieku ulegał wiele razy przebudowie, o czym świadczy najlepiej wyposażenie wnętrza pochodzące z tego okresu. Na szczególną uwagę zasługują obrazy malarstwa cechowego z warsztatu Hermana Hana. Nagrobki rodu Czarnkowskich, w tym zwłaszcza bogato zdobiona cynowa trumna starosty generalnego Wielkopolski – Adama Sędziwoja Czarnkowskiego, to dzieło poznańskiego konwisarza Jakuba Kanadeja (prawdopodobnie z roku 1628).

DŁUGA GOŚLINA

Kościół pw.św. Marii MagdalenyKościół pw. św. Marii Magdaleny w Długiej Goślinie stoi na wzgórzu, w otoczeniu starych drzew. W 1621 roku wieś nabyły poznańskie benedyktynki. Zapewne właśnie one ufundowały istniejący do dziś kościół pw. św. Marii Magdaleny. Pierwsze wzmianki o świątyni pochodzą z 1424 roku i dotyczą drewnianej kapliczki, która w pier-wotnym wyglądzie przetrwała do 1623 roku. Po objęciu zarządu przez benedyktynki, w 1623 roku, wybudowano obecny kościół, konsekrowany w 1625 roku przez sufragana Andrzeja Rybickiego. Wzniesiony został z drewna, jako jednonawowy, z nieco węższym prezbiterium, o konstrukcji zrębowej, kryty gontem. W 1770 roku została zbudowana 20-metrowa wieża, pokryta blachą ocynkowaną. Wyposażenie wnętrza kościoła pochodzi z XVII i XVIII wieku. Wśród elementów kościoła wyróżnia się belka tęczowa z krzyżem. Kościół posiada dwie zakrystie – drewnianą i murowaną, wybudowaną w XIX wieku. Obok znajduje się dawna plebania szachulcowa z końca XIX wieku i grota z figurą Matki Bożej.

JAKTOROWO

Kościół pw. św. AnnyWieś leży w gminie Szamocin, 8 km na wschód od miasta, na północnym skraju rozległego kompleksu leśnego. Szczyci się szachulcowym kościołem św. Anny z wieżą o barokowym hełmie. Świątynia powstała w latach 1763 – 76 z fundacji Jakuba Łakińskiego. Barokowe wnętrze pochodzi z XVII – XVIII wieku.

KONIN

Kościół pw. św. Andrzeja w GosławicachGosławice kiedyś były wsią, która została włączona do Konina. Kościół pw. św. Andrzeja uważany jest za perłę architektury gotyckiej. Ufundowany przez Andrzeja Łaskarza, właściciela Gosławic, biskupa poznańskiego, wzniesiony został w latach 1418 – 1425, na planie krzyża greckiego. Palmowe sklepienie wspiera centralnie usytuowana kolumna. Do ośmiobocznej nawy przylegają - tworząc ramiona krzyża - prezbiterium, dwie kaplice i kruch-ta. Wystrój kościoła oraz dachy i wieżyczka są neogotyckie. W Gosławicach warto też zajrzeć do zamku, w którym obecnie mieści się Muzeum Okręgowe w Koninie. Przy zamku urządzono mały skansen.

LESZNO

Kościół farny pw. św. MikołajaNiedaleko rynku w Lesznie stoi jeden z najpięk-niejszych kościołów barokowych w Wielkopolsce. Pierwsze wzmianki o nim pochodzą z początków XV wieku. Podczas reformacji został na sto lat prze-kazany braciom czeskim. Zniszczeniu uległ podczas potopu szwedzkiego. Swój obecny kształt zawdzię-cza Janowi Catenazziemu, według projektu którego został odbudowany w drugiej połowie XVII wieku. Ta trzynawowa budowla z dwuwieżową fasadą, wewnątrz kipi barokiem. Warto w niej zwrócić uwagę na ołtarz główny z obrazem Świętej Trójcy, dzieło Adama Stiery z Rydzyny oraz ołtarze boczne, zdobione obrazami Szymona Czechowicza. Perłą leszczyńskiej kolegiaty są barokowe nagrobki braci Leszczyńskich: biskupa Bogusława i Rafała, starosty generalnego Wielkopolski, ojca króla Stanisława Leszczyńskiego. Oba są najprawdopodobniej dziełem Pompeo Ferrariego.

LUBIŃ

Klasztor oo. benedyktynówFundacja klasztoru ojców benedyktynów w Lubiniu przypada na rok 1075. Jego historia wiąże się z dy-nastią Piastów. Klasztor ufundował król Bolesław Śmiały. Przez jakiś czas Lubiń pełnił rolę narodowej nekropolii. W podziemiach pochowana została ro-dzina Mieszka III Starego: synowie Bolesław i Wła-dysław Laskonogi. W obręb założenia klasztornego wchodzą: kościół klasztorny pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny, dwa budynki klasztorne z parkiem i ogrodami, murowanym ogrodzeniem z siedmioma bramami, dzwonnica, folwark, kościół parafialny pw. św. Leonarda wraz z murowanym ogrodzeniem, pastorówka, szkółka parafialna, plac targowy i figura św. Jana Nepomucena. Założenie, oprócz walorów historycznych i religijnych, jest jednocześnie skarbnicą stylów: od gotyku i renesansu począwszy poprzez manieryzm, barok, rokoko, dzie-więtnastowieczny historyzm na międzywojennym narodowym stylu kończąc. Obecny kościół pw. Narodzenia NMP zbudowano w XVIII wieku na miejscu poprzednich. Budowlę widać z odległości kilkunastu kilometrów. W architekturze i wystroju dominuje barok, ale zachowały się także elementy renesansowe i gotyckie. Zwraca też uwagę swoim charakterem XIII-wieczny kościół pw. św. Leonarda na sąsiednim wzgórzu

OBRA

Klasztor oo. oblatówHistoria klasztoru i kościoła w Obrze wiąże się przez kilka stuleci z obecnością cystersów, którzy przybyli tu z Łekna i założyli swoją kolejną fundację. Rozpo-częta przed potopem szwedzkim budowa kościoła i klasztoru murowanego nie została sfinalizowana. Obecną świątynię pw. Najświętszej Marii Panny i św. Jakuba zbudowano w latach 1722-1757, według projektu Jana Catenazziego. Powstał kościół jedno-nawowy, z dwiema niskimi wieżami w fasadzie. Wewnątrz dominuje rokoko i wczesny klasycyzm. Ściany pokrywają polichromie Stanisława Brzozow-skiego z okresu budowy świątyni. Do kościoła, od południa, przylega klasztor, w którym od 1926 roku mieszkają oblaci. Obecnie mieści się tu Wyższe Seminarium Duchowne Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej. W klasztorze można zwiedzić muzeum misyjne i tak zwany skarbiec pocysterski. Pocysterski zespół klasztorny otacza ogród założony w 1757 roku.

PIŁA

Kościół pw. św. AntoniegoNajwiększą atrakcją kościoła jest monumentalny krucyfiks, mający 7 metrów wysokości. Harmo-nizuje on z nowoczesną bryłą świątyni, będącą przykładem modernistycznej architektury lat 20. XX wieku. Kościół zaprojektował Hans Herkommer ze szkoły Bauhaus, jako jednonawową świątynię z betonu i żelbetu. Jego wschodnią elewację tworzy czterokondygnacyjna wieża, poprzedzona trzema arkadami o wysokości równej wieży, tworzącymi ażurowy przedsionek. Wnętrze, oświetlane małymi oknami, ma przypominać katakumby. Ciekawy, dwupoziomowy strop wprowadza pozorny podział wnętrza na trzy nawy. Siedmiometrowy krzyż z figu-rą Jezusa Ukrzyżowanego wykonany został przez Bertholda Müllera z Oerlinghausen. Obok ołtarza głównego znajdują się dwie kaplice.

Zabytki sakralne 13Zabytki sakralne12

Parafia pw. św. Marii Magdaleny62-097 Długa Goślina 24 tel. 61 892 12 01

Parafia pw. św. Marii Magdaleny64-700 Czarnków, ul. Kościelna 1 tel. 67 255 25 18

Parafia pw. św. Anny64-800 Szamocin, Jaktorowo 10 tel. 67 283 38 20

Parafia pw. św. Andrzeja 61-505 Konin, ul. Gosławicka 38 tel. 63 242 85 73

Kościół farny pw. św. Mikołaja64-100 Leszno, ul. Kościelna 18tel. 65 520 25 75 www.kolegiata.leszno.pl

Klasztor oo. benedyktynów64-010 Krzywiń, Lubiń, ul. Mickiewicza 6tel. 65 51 77 222, [email protected] 65 51 77 444 www.benedyktyni.net

Wyższe Seminarium Duchowne Zgromadzenia Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej64-211 Obra, ul. Szkolna 12tel. 68 384 20 47, 384 12 23, 347 28 18 [email protected] 68 384 26 95 www.obra.oblaci.pl

Kościół pw. św. Antoniego64-920 Piła, ul. Ludowa 20tel. 67 35 11 262

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

MiG

W C

ZAR

NK

OW

IE

FOTO

: AR

CH

IWU

M S

TAR

OS

TWA

PO

WIATO

WE

GO

W C

HO

DZIE

ŻY

FOTO

: A. B

ED

NA

RE

KFO

TO: A

. ŁĄC

KI

FOTO

: AR

CH

IWU

M O

RG

AN

IZAC

JI TUR

YS

TYC

ZNE

J LES

ZNO

-RE

GIO

N

FOTO

: AR

CH

IWU

M S

TAR

OS

TWA

PO

WIATO

WE

GO

W W

OLS

ZTYN

IEA

UTO

R: A

. SK

OR

UP

IŃS

KI

FOTO

: Z. SZM

IDT

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

M W

PILE

Wnętrze kościóła pw. św. Antoniego w Pile

Klasztor w Lubiniu

Klasztor w Obrze

Fara w Lesznie

Kościół pw. św. Andrzeja w Koninie

Kościół pw. św. Anny w Jakubowicach

Kościół pw. św. Marii Magdaleny w Długie Goślinie

Kościół pw. św. Marii Magdaleny w Czarnkowie

ba

ba

ba

ba

KONIN

KALISZ

POZNAŃ

PIŁA

LESZNO

Okonek

Jastrowie

Złotów

Krajenka Łobżenica

Wysoka

Szamocin

Margonin

Gołańcz

Lubasz

Kwilcz

Miedzichowo

ChrzypskoWielkie

Mieścisko

Mieleszyn

Powidz

Rokietnica

Wieleń

Ujście

Czarnków

Oborniki

SzamotułyMiędzychód

Rogoźno

SkokiKłecko

Trzemeszno

Witkowo

Pobiedziska

CzerniejewoSwarzędz

Kostrzyn

OstrówWielkopolski

Września

Środa Wielkopolska

Gniezno

Słupca

ObrzyckoWronki

Sieraków

KrzyżWielkopolski

Ostroróg

Pniewy

Buk Luboń

Puszczykowo

Stęszew

Śmigiel

Wielichowo

Rakoniewice

GrodziskWielkopolski

Śrem

Gostyń

Krotoszyn

Rawicz

Ostrzeszów

Kępno

Pleszew

Jarocin

Kościan

Nowy Tomyśl

Wolsztyn

Zbąszyń

Lwówek

Opalenica

Czempiń

KsiążWielkopolski

Nowe Miastonad Wartą

Krzywiń

Pogorzela

Kobylin

Krobia

Jutrosin

Raszków

Sulmierzyce

Odolanów

Stawiszyn

Żelazków

Koźminek

Gołuchów

Dobrzyca

Pępowo

Przemęt

Zaniemyśl

Opatówek

Kobyla Góra

Bralin

Poniec

Bojanowo

Rydzyna

Osieczna

MiejskaGórka

Borek Wielkopolski

Koźmin Wielkopolski

Mikstat Grabównad Prosną

RychwałTuliszków

Dobra

Dąbie

Kłodawa

Przedecz

SompolnoŚlesin

Kleczew

Golina

PyzdryZagórów

Turek

KołoMiłosław

Mosina Kórnik

Długa Goślina

Chodzież

Wągrowiec

Trzcianka

Wyrzysk

Kaczory

Słopanowo

Rogalin

Pawłowice

Licheń

Ląd

ŚmiełówŻerków

Koszuty

Giecz

Dziekanowice

Szreniawa

Lewków

Russów

Cichowo

DolskLubiń

Przygodzice

Antonin

Nowe SkalmierzyceZduny

Puszcza Notecka

Wielkopolski Park

Narodowy

PuszczaZielonka

Warta

Warta

Prosna

Noteć

Gw

da

Sierakowski Park Krajobrazowy

DrawieńskiPark Narodowy

LednickiPark Krajobrazowy

Park KrajobrazowyPromno

Rogaliński Park Krajobrazowy

NadgoplańskiPark Krajobrazowy

PowidzkiPark Krajobrazowy

PrzemęckiPark Krajobrazowy

Park KrajobrazowyDolina Baryczy

Park Krajobrazowy

Gen. D. Chłapowskiego

PszczewskiPark

Krajobrazowy

Żerkowsko-CzeszewskiPark Krajobrazowy

NadwarciańskiPark Krajobrazowy

Uzarzewo

MurowanaGoślina

Jaracz

Gębice

Rokosowo

Stare Miasto

Grzybowo

Mniszki

Osiek nad Notecią

Tarnowo Pałuckie Łekno

Obra

A2

A2

A2

Czarnków

Leszno

Gosławice

Lubiń

Obra

Piła

Długa Goślina

Jaktorowo

Page 16: Największe atrakcje turystyczne Wielkopolski

PRZEMĘT

Kościół pw. św. Jana ChrzcicielaParafię w Przemęcie założyli cystersi, którzy zbudowali tu najpierw kościół drewniany, po którym nie ma śladu. Świątynię, którą możemy dziś podziwiać zaczęto stawiać w połowie XVII wieku, ale najazd szwedzki przeszkodził inwestycji. Prace wznowiono dopiero w 1680 roku, pod kierunkiem Jerzego, a potem Jana Catenazzich. Powstała bazylika trzynawowa, z dwiema wieżami w fasadzie zachodniej, które zostały nakryte ażurowymi hełmami miedzianymi. Wnętrze urzeka wystrojem barokowym i rokokowym. Szczególną uwagę przyciągają stalle, ołtarze, konfesjonały, chrzcielnica i tron opacki, wykonane z czarnego dębu wydobywanego z nadobrzańskich bagien. Do kościoła przylega parterowy krużganek, sąsiadująca z nim zakrystia i fragment południowego skrzydła klasztoru.

ŚMIŁOWO

Kościół pw. św. MałgorzatyChlubą i wizytówką wsi jest kościół pw. św. Małgo-rzaty i Matki Bożej Szkaplerznej. Zbudowany został w 1903 roku, w stylu neogotyckim. Ciekawostką są trzy gotyckie portale umieszczone na fasadzie za-chodniej. Wewnątrz na uwagę zasługuje krzyżowo-żebrowe sklepienie i dwa cenne witraże ze scenami Narodzenia i Wniebowstąpienia w prezbiterium oraz gotycki wystrój: ołtarze, konfesjonały, stacje Drogi Krzyżowej. Najstarszym zabytkiem, liczącym ponad 500 lat, jest figura św. Małgorzaty, którą możemy podziwiać w ołtarzu głównym. Parafia jest ośrodkiem kultu Matki Bożej Szkaplerznej. Zacho-wało się tu jedyne w diecezji bydgoskiej Bractwo Szkaplerza Karmelitańskiego, o czym zaświadcza akt erekcyjny bractwa z roku 1675.

SZAMOTUŁY

Klasztor pofranciszkański i kościół pw. Św. KrzyżaNiedaleko rynku, nad Samą, stoi kościół pw. Świętego Krzyża i klasztor, wzniesione w latach 1667–82. Budowniczowie zaadaptowali nań fragmenty dawnego zamku Świdwów. Na początku XIX wieku, po likwidacji zakonu franciszkanów reformowanych, budynki przejęło państwo pruskie. Parafię erygowano ponownie dopiero w 1963 roku. Jednonawową świątynię wieńczy wieżyczka z ba-niastym hełmem. Wnętrze nakryte jest sklepieniem kolebkowym z lunetami. Od strony wschodniej do nawy przylega ośmioboczna kaplica, nakryta kopułą z latarnią. Wewnątrz można zobaczyć oryginalne polichromie z XVIII wieku, obrazujące sceny z życia św. Antoniego. Rokokowe wyposażenie kościoła pochodzi z końca XVII wieku. Zabudowania poklasztorne otaczają kwadratowy wirydarz. W krużgankach urządzono kaplice św. Maksymiliana Kolbego i ojca Pio.

TUREK

Kościół pw. Najświętszego Serca Pana JezusaNeogotycki kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Turku został zbudowany w latach 1904-13, według projektu warszawskich architektów – Kons-tantego i Jarosława Wojciechowskich. W okresie dwudziestolecia międzywojennego Józef Mehoffer pokrył ściany prezbiterium świątyni polichromiami: Chrystus dobry pasterz, Chrystus oblubieniec, Chry-stus pielgrzym oraz Chrystus ogrodnik. Ta ostatnia, niespotykana nigdzie postać Chrystusa w ogrodzie, jest w kapeluszu. Nad głównym ołtarzem artysta namalował postać Chrystusa Króla, a na sklepieniu prezbiterium, czterdzieści osiem głów aniołów. Mehoffer zaprojektował także stacje Drogi Krzyżo-wej, witraże w prezbiterium i bocznych kaplicach oraz stalle. Wojna przerwała twórcze działania tego wybitnego twórcy. Po wojnie nie udało się przekonać syna artysty, aby udostępnił projekty następnych witraży i umeblowania świątyni. Witraże w transepcie kościoła są dziełem Józefa Powalisza z Poznania. W kościele znajdują się również organy 30-głosowe firmy Braci Rieger.

WĄGROWIEC

Kościół farny pw. św. JakubaWągrowiecka fara powstała w początkach XVI wieku jako świątynia późnogotycka, ze szczytami re-nesansowymi. Jest orientowana, murowana z cegły, z wtórnym użyciem ciosów granitowych. Trzynawo-we wnętrze, w nawie głównej i prezbiterium, pokry-te jest sklepieniami gwiaździstymi. W świątyni prze-glądają się, niczym w lustrze, zachowane style – od renesansu do rokoko. Ołtarz główny, wykonany

ŻERKÓW

Kościół pw. św. Stanisława BiskupaSzwajcaria Żerkowska kusi przede wszystkim krajobrazem rzadko spotykanym w Wielkopolsce. W samym Żerkowie zachwyca zaś jednonawowy kościół barokowy pw. św. Stanisława Biskupa, zbudowany według projektu Jana Catenazziego w latach 1717–18. Wnętrze zdobią dekoracja stiukowa i polichromie pędzla Adama Swacha. Na skraju miasta rozciąga się park krajobrazowy z początku XIX wieku. Do parku, od strony ulicy Kościelnej, prowadzi barokowa brama wjazdowa z początku XVIII wieku, trójarkadowa, zwieńczona trójkątnym szczytem i herbem Radomickich - Kotwicz.

ŻOŃ

Kościół pw. św. MarcinaWieś leży w gminie Margonin, między trzema jeziorami: Oporzyńskim, Zbyszewickim i Żońskim. Żoń miał prawa miejskie, ale potem spadł do roli niewielkiej wsi. Do dziś zachował się tu szachulcowy kościół pw. św. Marcina z 1749 roku. Na początku XX wieku mieszkańcy dobudowali ceglaną fasadę. Boczne kaplice tworzą rodzaj transeptu. Barokowe wyposażenie wnętrza pochodzi z XVII – XVIII wieku.

1514 Zabytki sakralneZabytki sakralne

Parafia pw. św. Małgorzaty64-810 Śmiłowo, ul. Kościelna 1tel. 67 283 87 14 www.malgorzta.smilowo.parafia.info

Parafia pw. św. Jana Chrzciciela64-234 Przemęt, ul. Opacka 9 tel. 65 549 61 03 www.przemet.pl

Parafia pw. Św. Krzyża64-500 Szamotuły, ul. Franciszkańska 4tel. 61 292 03 50

Parafia pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa62-700 Turek, pl. Sienkiewicza 4tel. 63 278 53 83

Kościół farny pw. św. Jakuba62-100 Wągrowiec, ul. Klasztorna 16tel. 67 262 09 99

Parafia pw. św. Stanisława Biskupa63–210 Żerków, ul. Gorzeńskiego 13tel. 62 749 21 22

Parafia pw. św. Marcina64-830 Żońtel. 67 28 35 930

Parafia rzymsko-katolicka pw. Wniebowzięcia NMP63-040 Nowe Miasto, tel. 61 287 41 59

Dębno nad Wartą 25www.parafia.debnonw.pl

[email protected]

FOTO

: AR

CH

IWU

M S

TAR

OS

TWA

PO

WIATO

WE

GO

W C

HO

DZIE

ŻY

FOTO

: AR

CH

IWU

M S

TAR

OS

TWA

PO

WIATO

WE

GO

W P

ILEFO

TO: A

RC

HIW

UM

STA

RO

STW

A P

OW

IATOW

EG

O W

WO

LSZTY

NIE

AU

TOR

: K. O

LES

IAK

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

M W

GR

OW

CU

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

MiG

W ŻE

RK

OW

IE

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

MiG

W S

ZAM

OTU

ŁAC

H

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

MiG

W TU

RK

U

przez Mateusza Kossiora z Poznania w formie tryp-tyku, pochodzi z 1595 roku. Niestety, nie zachowały się oryginały obrazów ołtarzowych. Warto zwrócić uwagę na ambonę z cytatami biblijnymi (1593) i renesansowe ołtarze boczne. Na początku XX wieku, na sklepieniu kaplicy Matki Bożej Różań-cowej, odkryto renesansowe polichromie. Przed kościołem stoi pomnik – popiersie ks. Jakuba Wujka, pochodzącego z Wągrowca, genialnego tłumacza Biblii na język polski.

Kościół pw. św. Marcinaw Żoniu

Kościół pw. św. Stanisława Biskupa w Żerkowie

Kościół farny pw. św. Jakuba w Wągrowcu

Klasztor w Szamotułach

Kościół pw. św. Małgorzaty w Śmiłowie

Wnętrze kościóła pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Turku

Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Przemęcie

�H�G

�H�G

�H�G

ba

ba

ba

DĘBNO NAD WARTĄ

Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi PannyFundatorem jednonawowego kościoła gotyckiego w Dębnie nad Wartą był prymas Wincenty Kot.

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

RZĘ

DU

GM

INY

NO

WE

MIA

STO

N. W

AR

Świątynia została wzniesiona w latach 1444 – 1447. Do ściany północnej przylega zakrystia, a do południowej - neogotycka kruchta (dobudowana w II połowie XIX wieku). Wnętrze świątyni nakryto stropem podczas przebudowy w latach 1900 – 1910. W zakrystii zachowało się pierwotne sklepienie kolebkowe. W ołtarzu głównym znajduje się obraz Wniebowzięcia NMP poznańskiego malarza Sarneckiego, obok – rzeźby św. Jana i św. Marka. W jednym z bocznych ołtarzy zwraca uwagę późnogotycki obraz Vir Dolorum z Matką Boską Bolesną w otoczeniu popiersi sześciu proroków namalowany na desce na początku XVI wieku. W innej części kościoła znajduje się ołtarz poświęcony św. Rozalii (niezwykła rzadkość w Wielkopolsce).

baKościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny

KONIN

KALISZ

POZNAŃ

PIŁA

LESZNO

Okonek

Jastrowie

Złotów

Krajenka Łobżenica

Wysoka

Szamocin

Margonin

Gołańcz

Lubasz

Kwilcz

Miedzichowo

ChrzypskoWielkie

Mieścisko

Mieleszyn

Powidz

Rokietnica

Wieleń

Ujście

Czarnków

Oborniki

SzamotułyMiędzychód

Rogoźno

SkokiKłecko

Trzemeszno

Witkowo

Pobiedziska

CzerniejewoSwarzędz

Kostrzyn

OstrówWielkopolski

Września

Środa Wielkopolska

Gniezno

Słupca

ObrzyckoWronki

Sieraków

KrzyżWielkopolski

Ostroróg

Pniewy

Buk Luboń

Puszczykowo

Stęszew

Śmigiel

Wielichowo

Rakoniewice

GrodziskWielkopolski

Śrem

Gostyń

Krotoszyn

Rawicz

Ostrzeszów

Kępno

Pleszew

Jarocin

Kościan

Nowy Tomyśl

Wolsztyn

Zbąszyń

Lwówek

Opalenica

Czempiń

KsiążWielkopolski

Nowe Miastonad Wartą

Krzywiń

Pogorzela

Kobylin

Krobia

Jutrosin

Raszków

Sulmierzyce

Odolanów

Stawiszyn

Żelazków

Koźminek

Gołuchów

Dobrzyca

Pępowo

Przemęt

Zaniemyśl

Opatówek

Kobyla Góra

Bralin

Poniec

Bojanowo

Rydzyna

Osieczna

MiejskaGórka

Borek Wielkopolski

Koźmin Wielkopolski

Mikstat Grabównad Prosną

RychwałTuliszków

Dobra

Dąbie

Kłodawa

Przedecz

SompolnoŚlesin

Kleczew

Golina

PyzdryZagórów

Turek

KołoMiłosław

Mosina Kórnik

Długa Goślina

Chodzież

Wągrowiec

Trzcianka

Wyrzysk

Kaczory

Słopanowo

Rogalin

Pawłowice

Licheń

Ląd

ŚmiełówŻerków

Koszuty

Giecz

Dziekanowice

Szreniawa

Lewków

Russów

Cichowo

DolskLubiń

Przygodzice

Antonin

Nowe SkalmierzyceZduny

Puszcza Notecka

Wielkopolski Park

Narodowy

PuszczaZielonka

Warta

Warta

Prosna

Noteć

Gw

da

Sierakowski Park Krajobrazowy

DrawieńskiPark Narodowy

LednickiPark Krajobrazowy

Park KrajobrazowyPromno

Rogaliński Park Krajobrazowy

NadgoplańskiPark Krajobrazowy

PowidzkiPark Krajobrazowy

PrzemęckiPark Krajobrazowy

Park KrajobrazowyDolina Baryczy

Park Krajobrazowy

Gen. D. Chłapowskiego

PszczewskiPark

Krajobrazowy

Żerkowsko-CzeszewskiPark Krajobrazowy

NadwarciańskiPark Krajobrazowy

Uzarzewo

MurowanaGoślina

Jaracz

Gębice

Rokosowo

Stare Miasto

Grzybowo

Mniszki

Osiek nad Notecią

Tarnowo Pałuckie Łekno

Obra

A2

A2

A2

Żoń

Śmiłowo

Wągrowiec

Żerków

Szamotuły

Dębno n. Wartą

Przemęt Turek

Page 17: Największe atrakcje turystyczne Wielkopolski

PRZEMĘT

Kościół pw. św. Jana ChrzcicielaParafię w Przemęcie założyli cystersi, którzy zbudowali tu najpierw kościół drewniany, po którym nie ma śladu. Świątynię, którą możemy dziś podziwiać zaczęto stawiać w połowie XVII wieku, ale najazd szwedzki przeszkodził inwestycji. Prace wznowiono dopiero w 1680 roku, pod kierunkiem Jerzego, a potem Jana Catenazzich. Powstała bazylika trzynawowa, z dwiema wieżami w fasadzie zachodniej, które zostały nakryte ażurowymi hełmami miedzianymi. Wnętrze urzeka wystrojem barokowym i rokokowym. Szczególną uwagę przyciągają stalle, ołtarze, konfesjonały, chrzcielnica i tron opacki, wykonane z czarnego dębu wydobywanego z nadobrzańskich bagien. Do kościoła przylega parterowy krużganek, sąsiadująca z nim zakrystia i fragment południowego skrzydła klasztoru.

ŚMIŁOWO

Kościół pw. św. MałgorzatyChlubą i wizytówką wsi jest kościół pw. św. Małgo-rzaty i Matki Bożej Szkaplerznej. Zbudowany został w 1903 roku, w stylu neogotyckim. Ciekawostką są trzy gotyckie portale umieszczone na fasadzie za-chodniej. Wewnątrz na uwagę zasługuje krzyżowo-żebrowe sklepienie i dwa cenne witraże ze scenami Narodzenia i Wniebowstąpienia w prezbiterium oraz gotycki wystrój: ołtarze, konfesjonały, stacje Drogi Krzyżowej. Najstarszym zabytkiem, liczącym ponad 500 lat, jest figura św. Małgorzaty, którą możemy podziwiać w ołtarzu głównym. Parafia jest ośrodkiem kultu Matki Bożej Szkaplerznej. Zacho-wało się tu jedyne w diecezji bydgoskiej Bractwo Szkaplerza Karmelitańskiego, o czym zaświadcza akt erekcyjny bractwa z roku 1675.

SZAMOTUŁY

Klasztor pofranciszkański i kościół pw. Św. KrzyżaNiedaleko rynku, nad Samą, stoi kościół pw. Świętego Krzyża i klasztor, wzniesione w latach 1667–82. Budowniczowie zaadaptowali nań fragmenty dawnego zamku Świdwów. Na początku XIX wieku, po likwidacji zakonu franciszkanów reformowanych, budynki przejęło państwo pruskie. Parafię erygowano ponownie dopiero w 1963 roku. Jednonawową świątynię wieńczy wieżyczka z ba-niastym hełmem. Wnętrze nakryte jest sklepieniem kolebkowym z lunetami. Od strony wschodniej do nawy przylega ośmioboczna kaplica, nakryta kopułą z latarnią. Wewnątrz można zobaczyć oryginalne polichromie z XVIII wieku, obrazujące sceny z życia św. Antoniego. Rokokowe wyposażenie kościoła pochodzi z końca XVII wieku. Zabudowania poklasztorne otaczają kwadratowy wirydarz. W krużgankach urządzono kaplice św. Maksymiliana Kolbego i ojca Pio.

TUREK

Kościół pw. Najświętszego Serca Pana JezusaNeogotycki kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Turku został zbudowany w latach 1904-13, według projektu warszawskich architektów – Kons-tantego i Jarosława Wojciechowskich. W okresie dwudziestolecia międzywojennego Józef Mehoffer pokrył ściany prezbiterium świątyni polichromiami: Chrystus dobry pasterz, Chrystus oblubieniec, Chry-stus pielgrzym oraz Chrystus ogrodnik. Ta ostatnia, niespotykana nigdzie postać Chrystusa w ogrodzie, jest w kapeluszu. Nad głównym ołtarzem artysta namalował postać Chrystusa Króla, a na sklepieniu prezbiterium, czterdzieści osiem głów aniołów. Mehoffer zaprojektował także stacje Drogi Krzyżo-wej, witraże w prezbiterium i bocznych kaplicach oraz stalle. Wojna przerwała twórcze działania tego wybitnego twórcy. Po wojnie nie udało się przekonać syna artysty, aby udostępnił projekty następnych witraży i umeblowania świątyni. Witraże w transepcie kościoła są dziełem Józefa Powalisza z Poznania. W kościele znajdują się również organy 30-głosowe firmy Braci Rieger.

WĄGROWIEC

Kościół farny pw. św. JakubaWągrowiecka fara powstała w początkach XVI wieku jako świątynia późnogotycka, ze szczytami re-nesansowymi. Jest orientowana, murowana z cegły, z wtórnym użyciem ciosów granitowych. Trzynawo-we wnętrze, w nawie głównej i prezbiterium, pokry-te jest sklepieniami gwiaździstymi. W świątyni prze-glądają się, niczym w lustrze, zachowane style – od renesansu do rokoko. Ołtarz główny, wykonany

ŻERKÓW

Kościół pw. św. Stanisława BiskupaSzwajcaria Żerkowska kusi przede wszystkim krajobrazem rzadko spotykanym w Wielkopolsce. W samym Żerkowie zachwyca zaś jednonawowy kościół barokowy pw. św. Stanisława Biskupa, zbudowany według projektu Jana Catenazziego w latach 1717–18. Wnętrze zdobią dekoracja stiukowa i polichromie pędzla Adama Swacha. Na skraju miasta rozciąga się park krajobrazowy z początku XIX wieku. Do parku, od strony ulicy Kościelnej, prowadzi barokowa brama wjazdowa z początku XVIII wieku, trójarkadowa, zwieńczona trójkątnym szczytem i herbem Radomickich - Kotwicz.

ŻOŃ

Kościół pw. św. MarcinaWieś leży w gminie Margonin, między trzema jeziorami: Oporzyńskim, Zbyszewickim i Żońskim. Żoń miał prawa miejskie, ale potem spadł do roli niewielkiej wsi. Do dziś zachował się tu szachulcowy kościół pw. św. Marcina z 1749 roku. Na początku XX wieku mieszkańcy dobudowali ceglaną fasadę. Boczne kaplice tworzą rodzaj transeptu. Barokowe wyposażenie wnętrza pochodzi z XVII – XVIII wieku.

1514 Zabytki sakralneZabytki sakralne

Parafia pw. św. Małgorzaty64-810 Śmiłowo, ul. Kościelna 1tel. 67 283 87 14 www.malgorzta.smilowo.parafia.info

Parafia pw. św. Jana Chrzciciela64-234 Przemęt, ul. Opacka 9 tel. 65 549 61 03 www.przemet.pl

Parafia pw. Św. Krzyża64-500 Szamotuły, ul. Franciszkańska 4tel. 61 292 03 50

Parafia pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa62-700 Turek, pl. Sienkiewicza 4tel. 63 278 53 83

Kościół farny pw. św. Jakuba62-100 Wągrowiec, ul. Klasztorna 16tel. 67 262 09 99

Parafia pw. św. Stanisława Biskupa63–210 Żerków, ul. Gorzeńskiego 13tel. 62 749 21 22

Parafia pw. św. Marcina64-830 Żońtel. 67 28 35 930

Parafia rzymsko-katolicka pw. Wniebowzięcia NMP63-040 Nowe Miasto, tel. 61 287 41 59

Dębno nad Wartą 25www.parafia.debnonw.pl

[email protected]

FOTO

: AR

CH

IWU

M S

TAR

OS

TWA

PO

WIATO

WE

GO

W C

HO

DZIE

ŻY

FOTO

: AR

CH

IWU

M S

TAR

OS

TWA

PO

WIATO

WE

GO

W P

ILEFO

TO: A

RC

HIW

UM

STA

RO

STW

A P

OW

IATOW

EG

O W

WO

LSZTY

NIE

AU

TOR

: K. O

LES

IAK

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

M W

GR

OW

CU

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

MiG

W ŻE

RK

OW

IE

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

MiG

W S

ZAM

OTU

ŁAC

H

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

MiG

W TU

RK

U

przez Mateusza Kossiora z Poznania w formie tryp-tyku, pochodzi z 1595 roku. Niestety, nie zachowały się oryginały obrazów ołtarzowych. Warto zwrócić uwagę na ambonę z cytatami biblijnymi (1593) i renesansowe ołtarze boczne. Na początku XX wieku, na sklepieniu kaplicy Matki Bożej Różań-cowej, odkryto renesansowe polichromie. Przed kościołem stoi pomnik – popiersie ks. Jakuba Wujka, pochodzącego z Wągrowca, genialnego tłumacza Biblii na język polski.

Kościół pw. św. Marcinaw Żoniu

Kościół pw. św. Stanisława Biskupa w Żerkowie

Kościół farny pw. św. Jakuba w Wągrowcu

Klasztor w Szamotułach

Kościół pw. św. Małgorzaty w Śmiłowie

Wnętrze kościóła pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Turku

Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Przemęcie

�H�G

�H�G

�H�G

ba

ba

ba

DĘBNO NAD WARTĄ

Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi PannyFundatorem jednonawowego kościoła gotyckiego w Dębnie nad Wartą był prymas Wincenty Kot.

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

RZĘ

DU

GM

INY

NO

WE

MIA

STO

N. W

AR

Świątynia została wzniesiona w latach 1444 – 1447. Do ściany północnej przylega zakrystia, a do południowej - neogotycka kruchta (dobudowana w II połowie XIX wieku). Wnętrze świątyni nakryto stropem podczas przebudowy w latach 1900 – 1910. W zakrystii zachowało się pierwotne sklepienie kolebkowe. W ołtarzu głównym znajduje się obraz Wniebowzięcia NMP poznańskiego malarza Sarneckiego, obok – rzeźby św. Jana i św. Marka. W jednym z bocznych ołtarzy zwraca uwagę późnogotycki obraz Vir Dolorum z Matką Boską Bolesną w otoczeniu popiersi sześciu proroków namalowany na desce na początku XVI wieku. W innej części kościoła znajduje się ołtarz poświęcony św. Rozalii (niezwykła rzadkość w Wielkopolsce).

baKościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny

KONIN

KALISZ

POZNAŃ

PIŁA

LESZNO

Okonek

Jastrowie

Złotów

Krajenka Łobżenica

Wysoka

Szamocin

Margonin

Gołańcz

Lubasz

Kwilcz

Miedzichowo

ChrzypskoWielkie

Mieścisko

Mieleszyn

Powidz

Rokietnica

Wieleń

Ujście

Czarnków

Oborniki

SzamotułyMiędzychód

Rogoźno

SkokiKłecko

Trzemeszno

Witkowo

Pobiedziska

CzerniejewoSwarzędz

Kostrzyn

OstrówWielkopolski

Września

Środa Wielkopolska

Gniezno

Słupca

ObrzyckoWronki

Sieraków

KrzyżWielkopolski

Ostroróg

Pniewy

Buk Luboń

Puszczykowo

Stęszew

Śmigiel

Wielichowo

Rakoniewice

GrodziskWielkopolski

Śrem

Gostyń

Krotoszyn

Rawicz

Ostrzeszów

Kępno

Pleszew

Jarocin

Kościan

Nowy Tomyśl

Wolsztyn

Zbąszyń

Lwówek

Opalenica

Czempiń

KsiążWielkopolski

Nowe Miastonad Wartą

Krzywiń

Pogorzela

Kobylin

Krobia

Jutrosin

Raszków

Sulmierzyce

Odolanów

Stawiszyn

Żelazków

Koźminek

Gołuchów

Dobrzyca

Pępowo

Przemęt

Zaniemyśl

Opatówek

Kobyla Góra

Bralin

Poniec

Bojanowo

Rydzyna

Osieczna

MiejskaGórka

Borek Wielkopolski

Koźmin Wielkopolski

Mikstat Grabównad Prosną

RychwałTuliszków

Dobra

Dąbie

Kłodawa

Przedecz

SompolnoŚlesin

Kleczew

Golina

PyzdryZagórów

Turek

KołoMiłosław

Mosina Kórnik

Długa Goślina

Chodzież

Wągrowiec

Trzcianka

Wyrzysk

Kaczory

Słopanowo

Rogalin

Pawłowice

Licheń

Ląd

ŚmiełówŻerków

Koszuty

Giecz

Dziekanowice

Szreniawa

Lewków

Russów

Cichowo

DolskLubiń

Przygodzice

Antonin

Nowe SkalmierzyceZduny

Puszcza Notecka

Wielkopolski Park

Narodowy

PuszczaZielonka

Warta

Warta

Prosna

Noteć

Gw

da

Sierakowski Park Krajobrazowy

DrawieńskiPark Narodowy

LednickiPark Krajobrazowy

Park KrajobrazowyPromno

Rogaliński Park Krajobrazowy

NadgoplańskiPark Krajobrazowy

PowidzkiPark Krajobrazowy

PrzemęckiPark Krajobrazowy

Park KrajobrazowyDolina Baryczy

Park Krajobrazowy

Gen. D. Chłapowskiego

PszczewskiPark

Krajobrazowy

Żerkowsko-CzeszewskiPark Krajobrazowy

NadwarciańskiPark Krajobrazowy

Uzarzewo

MurowanaGoślina

Jaracz

Gębice

Rokosowo

Stare Miasto

Grzybowo

Mniszki

Osiek nad Notecią

Tarnowo Pałuckie Łekno

Obra

A2

A2

A2

Żoń

Śmiłowo

Wągrowiec

Żerków

Szamotuły

Dębno n. Wartą

Przemęt Turek

Page 18: Największe atrakcje turystyczne Wielkopolski

Zamki, pałace, dwory

AntoninPałac Myśliwski w Antoninie zbudował w latach 1822-1824 książę Antoni Radziwiłł. Autorem pro-jektu był Karol Fryderyk Schinkel. Ten trzykondy-gnacyjny budynek drewniany wzniesiono na planie krzyża greckiego. Wewnątrz, na całą wysokość znaj-duje się jedna sala z dwiema kondygnacjami balko-nów i ozdobnym stropem, wspartym na jednej gru-bej kolumnie – kominie. W latach 1827 i 1829 w goś-cinie u księcia Antoniego Radziwiłła przebywał mło-dy Fryderyk Chopin. Obecnie w pałacu w Antoninie mieści się hotel i elegancka restauracja, ale miejsce to znane jest także z licznych koncertów i festiwali. W pałacu urządzono salonik poświęcony Chopino-wi, a przed budynkiem stoi jego pomnik. Pałac otacza liczący prawie 13 hektarów park.

BrodnicaEklektyczny pałac w Brodnicy wyrósł na gruncie miłości. Wacław Mańkowski zostawił rodzinne dobra na Podolu i na prośbę żony - Antoniny Chłapowskiej z Szołdr - kupił w 1885 roku Brodnicę i wybudował pałac. W rękach Mań-kowskich pozostawał on do 1939 roku. Kilkanaście lat temu pałac wraz z parkiem wrócił do rodziny. Odkupił go Jerzy Mańkowski, syn ostatniego przedwojennego właściciela. W pałacu można spędzić weekend, zorganizować konferencję… Przeszłość miesza się tu z nowoczesnością, historia Polski ze wspomnieniami z Afryki. Okazale prezentuje się drewniany sufit w holu, co stwarza idealne warunki do wyeksponowania pamiątek, które Jerzy Mańkowski przywiózł z Afryki.

DobrzycaNad Dobrzycą unosi się duch Konstytucji 3 Maja i wolnomularstwa. Masonem był właściciel dóbr dobrzyckich - Augustyn Gorzeński, który w latach 1795 – 1799 wystawił na miejscu zamku obronnego oryginalny pałac, zaprojektowany przez Stanisława Zawadzkiego.

GogolewoPałac w Gogolewie jest obecnie siedzibą Stadniny Koni „Pępowo”. Pochodzi z XIX wieku i urządzony jest w stylu myśliwskim. Zaprojektował go prawdo-podobnie właściciel posiadłości, Marceli Czarnecki. Wykorzystał on zachowane fragmenty wcześniej-szego dworu. Korpus główny ma dwie kondygnacje, oficyny – jedną. Pałac otacza park – ogród dworski w stylu angielskim, założony w latach 30. XIX wieku, przez żonę ówczesnego właściciela – Florentynę. Pełno w nim rzadkich okazów drzew liściastych i iglastych. W Gogolewie można się zatrzymać, aby nauczyć się jeździć konno, ponieważ oprócz hodowli koni, stadnina prowadzi naukę jazdy konnej Wokół pałacu przebiegają szlaki wędrowne jeleni, danieli i dzików. Ośrodek prowadzi również hodowlę wolierową bażantów.

GołuchówKiedy Gołuchów przeszedł w połowie XIX wieku w ręce Działyńskich, rozpoczęła się jego przebudo-wa. Na życzenie Izabelli z Czartoryskich Działyńskiej zachowano renesansowe partie budowli, dodając nowe elewacje nawiązujące do zamków nad Loarą oraz wmurowano zabytkowe detale architektoniczne sprowadzone z Włoch i Francji. Dzięki temu może-my powiedzieć, że zamek w Gołuchowie jest jednym z najciekawszych przykładów historyzmu w Euro-pie. Od samego początku Izabella z Czartoryskich Działyńska zamierzała w nim stworzyć prywatne muzeum. Zbiory pochodziły częściowo z Hotelu Lambert – siedziby Czartoryskich w Paryżu oraz z Kórnika. Od 1962 roku w zamku mieści się oddział Muzeum Narodowego w Poznaniu.

JarocinPałac w stylu angielskiego gotyku został w Jarocinie zbudowany w latach 1847-1853, dla Władysława Ra-dolińskiego. W XIX wieku był wielokrotnie przebu-dowywany. Ostatnia przebudowa przypadła na lata 1911-12. Pałac, na planie prostokąta, piętrowy, na-kryty jest płaskim dachem. Część środkowa budyn-ku została wyniesiona wyżej, by zastępowała wieżę. Podczas tej przebudowy przekształcono część za-chodnią i dobudowano nowe skrzydło mieszkalne. Pałac otacza park krajobrazowy. Obecnie, w daw-nym pałacu Radolińskich mieści się między innymi biblioteka publiczna.

GorajPierwsza wzmianka o Goraju pochodzi z 1377 roku. Neorenesansowy zamek, położony na skarpie w Pu-szczy Noteckiej, został zbudowany w latach 1910-11, według projektu hrabiego Wilhelma Bolka von Hochberga (kamień upamiętniający miejsce jego po-chówku znajduje się 600 m od zamku). Wzorem dla budowniczego był zamek Varenholz w Westfalii. Ozdobą gorajskiej budowli są trzy potężne baszty i dekoracyjne szczyty. W zamku zachował się częś-ciowo wystrój dawnego wnętrza – między innymi stylowa biblioteka. Obecnie mieści się tu Zespół Szkół Leśnych. Nieopodal zamku rośnie potężny buk.

KoźminekDwór z II połowy XVIII wieku stoi w urokliwym parku, o powierzchni prawie 6 ha. Wzniesiony został prawdopodobnie po 1759 roku, dla Józefa Kiełczewskeigo i jego małżonki Salomei z Walew-skich. Obecny kształt zawdzięcza przebudowie wykonanej pod okiem warszawskiego architekta Jana Heuricha młodszego, w pierwszych latach XX wieku. Do dworu dobudowano wtedy neoklasy-cystyczne portyki. Dwór jest murowany, częściowo podpiwniczony, przykryty dachem mansardowym z lukarnami w ozdobnych ramach. Jak głosi legenda, przy odrobinie szczęścia o zmroku, można w parku spotkać niewysoką postać w mundurze generalskim. To duch Napoleona, który miał tu podobno nocować podczas wyprawy na Moskwę. Obecnie we dworze mieści się przedszkole.

Pałac oparty jest na rzucie węgielnicy masońskiej, co oznacza, że dwa skrzydła budowli ustawione są pod kątem prostym. Do pałacu prowadzi wejście przez czterokolumnowy portyk. Wnętrze zdobią polichro-mie, głównie Antoniego Smuglewicza. W duchu wolnomularskim powstał również park z symbolicz-nymi roślinami i budynkami. Park w generalnym założeniu przypomina ogrody angielskie.

Pałac w Brodnicy63-112 Brodnicatel. 61 286 37 89fax 61 282 38 05 www.brodnicamansion.com

Pałac Myśliwski Książąt Radziwiłłów w Antoninie63-421 Przygodzice, ul. Pałacowa 1tel. 62 73 48 300; 73 48 302 [email protected] 62 73 48 301 [email protected]

www.chopin-antonin.pl www.ckis.kalisz.pl

Muzeum Ziemiaństwa w Dobrzycy 63-330 Dobrzycatel. 62 74 13 039fax 62 741 34 86 www.dobrzyca-muzeum.pl

Stadnina Koni „Pępowo”63-840 Krobia, Gogolewotel. 65 571 25 42 (43) [email protected] 65 571 25 44 www.stadnina.kmm.pl

Zamek w GołuchowieOddział Muzeum Narodowego63-322 Gołuchówtel. 62 761 50 94 www.mnp.art.pl

Zespół Szkół Leśnych - Zamek Goraj64-700 Czarnków, Goraj - Zamek 5tel. 67 255 26 55 [email protected] 67 255 36 55 www.zsl-goraj.cil.pl

Pałac w JarocinieBiblioteka Publiczna Miasta i Gminy Jarocin63-200 Jarocin, ul. Park 3 [email protected]/fax 62 747 23 46 www.biblioteka.jarocin.pl

Dwór w KoźminkuPrzedszkole62-840 Koźminek, ul. Mielęckiego 4

1716 Zamki, pałace, dworyZamki, pałace, dwory

FOTO

: AR

CH

IWU

M C

KiS

W K

ALIS

ZUFO

TO: A

RC

HIW

UM

CK

iS W

KA

LISZU

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

G W

DO

BR

ZYC

YFO

TO: A

RC

HIW

UM

STA

RO

STW

A P

OW

IATOW

EG

O W

GO

STY

NIU

FOTO

: AR

CH

IWU

M S

TAR

OS

TWA

PO

WIATO

WE

GO

W G

OS

TYN

IU

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

NII G

OS

PO

DA

RC

ZEJ R

EG

ION

U Ś

RE

MS

KIE

GO

AU

TOR

: Z. SZM

IDT

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

M W

JAR

OC

INIE

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

G W

GO

ŁUC

HO

WIE

AU

TOR

: K. M

ALE

SZK

A

FOTO

: Z. SZM

IDT

FOTO

: M. K

AC

ZMA

RE

K

Dwór w Koźminku

Zamek w Goraju

Pałac w Jarocinie

Zamek w Gołuchowie

Pałac w BrodnicyPałac w Gogolewie

Pałac w Dobrzycy

Pałac w Antoninie

Wnętrze pałacu w Antoninie

Bażant w pałacowym ogrodzie w Gogolewie

�H�G

�H�G�H�G

�H�G

ba

ba

ba

ba

KONIN

KALISZ

POZNAŃ

PIŁA

LESZNO

Okonek

Jastrowie

Złotów

Krajenka Łobżenica

Wysoka

Szamocin

Margonin

Gołańcz

Lubasz

Kwilcz

Miedzichowo

ChrzypskoWielkie

Mieścisko

Mieleszyn

Powidz

Rokietnica

Wieleń

Ujście

Czarnków

Oborniki

SzamotułyMiędzychód

Rogoźno

SkokiKłecko

Trzemeszno

Witkowo

Pobiedziska

CzerniejewoSwarzędz

Kostrzyn

OstrówWielkopolski

Września

Środa Wielkopolska

Gniezno

Słupca

ObrzyckoWronki

Sieraków

KrzyżWielkopolski

Ostroróg

Pniewy

Buk Luboń

Puszczykowo

Stęszew

Śmigiel

Wielichowo

Rakoniewice

GrodziskWielkopolski

Śrem

Gostyń

Krotoszyn

Rawicz

Ostrzeszów

Kępno

Pleszew

Jarocin

Kościan

Nowy Tomyśl

Wolsztyn

Zbąszyń

Lwówek

Opalenica

Czempiń

KsiążWielkopolski

Nowe Miastonad Wartą

Krzywiń

Pogorzela

Kobylin

Krobia

Jutrosin

Raszków

Sulmierzyce

Odolanów

Stawiszyn

Żelazków

Koźminek

Gołuchów

Dobrzyca

Pępowo

Przemęt

Zaniemyśl

Opatówek

Kobyla Góra

Bralin

Poniec

Bojanowo

Rydzyna

Osieczna

MiejskaGórka

Borek Wielkopolski

Koźmin Wielkopolski

Mikstat Grabównad Prosną

RychwałTuliszków

Dobra

Dąbie

Kłodawa

Przedecz

SompolnoŚlesin

Kleczew

Golina

PyzdryZagórów

Turek

KołoMiłosław

Mosina Kórnik

Długa Goślina

Chodzież

Wągrowiec

Trzcianka

Wyrzysk

Kaczory

Słopanowo

Rogalin

Pawłowice

Licheń

Ląd

ŚmiełówŻerków

Koszuty

Giecz

Dziekanowice

Szreniawa

Lewków

Russów

Cichowo

DolskLubiń

Przygodzice

Antonin

Nowe SkalmierzyceZduny

Puszcza Notecka

Wielkopolski Park

Narodowy

PuszczaZielonka

Warta

Warta

Prosna

Noteć

Gw

da

Sierakowski Park Krajobrazowy

DrawieńskiPark Narodowy

LednickiPark Krajobrazowy

Park KrajobrazowyPromno

Rogaliński Park Krajobrazowy

NadgoplańskiPark Krajobrazowy

PowidzkiPark Krajobrazowy

PrzemęckiPark Krajobrazowy

Park KrajobrazowyDolina Baryczy

Park Krajobrazowy

Gen. D. Chłapowskiego

PszczewskiPark

Krajobrazowy

Żerkowsko-CzeszewskiPark Krajobrazowy

NadwarciańskiPark Krajobrazowy

Uzarzewo

MurowanaGoślina

Jaracz

Gębice

Rokosowo

Stare Miasto

Grzybowo

Mniszki

Osiek nad Notecią

Tarnowo Pałuckie Łekno

Obra

A2

A2

A2

Dobrzyca

Jarocin

Gogolewo

Antonin

Goraj

Brodnica

Koźminek

Gołuchów

Page 19: Największe atrakcje turystyczne Wielkopolski

Zamki, pałace, dwory

AntoninPałac Myśliwski w Antoninie zbudował w latach 1822-1824 książę Antoni Radziwiłł. Autorem pro-jektu był Karol Fryderyk Schinkel. Ten trzykondy-gnacyjny budynek drewniany wzniesiono na planie krzyża greckiego. Wewnątrz, na całą wysokość znaj-duje się jedna sala z dwiema kondygnacjami balko-nów i ozdobnym stropem, wspartym na jednej gru-bej kolumnie – kominie. W latach 1827 i 1829 w goś-cinie u księcia Antoniego Radziwiłła przebywał mło-dy Fryderyk Chopin. Obecnie w pałacu w Antoninie mieści się hotel i elegancka restauracja, ale miejsce to znane jest także z licznych koncertów i festiwali. W pałacu urządzono salonik poświęcony Chopino-wi, a przed budynkiem stoi jego pomnik. Pałac otacza liczący prawie 13 hektarów park.

BrodnicaEklektyczny pałac w Brodnicy wyrósł na gruncie miłości. Wacław Mańkowski zostawił rodzinne dobra na Podolu i na prośbę żony - Antoniny Chłapowskiej z Szołdr - kupił w 1885 roku Brodnicę i wybudował pałac. W rękach Mań-kowskich pozostawał on do 1939 roku. Kilkanaście lat temu pałac wraz z parkiem wrócił do rodziny. Odkupił go Jerzy Mańkowski, syn ostatniego przedwojennego właściciela. W pałacu można spędzić weekend, zorganizować konferencję… Przeszłość miesza się tu z nowoczesnością, historia Polski ze wspomnieniami z Afryki. Okazale prezentuje się drewniany sufit w holu, co stwarza idealne warunki do wyeksponowania pamiątek, które Jerzy Mańkowski przywiózł z Afryki.

DobrzycaNad Dobrzycą unosi się duch Konstytucji 3 Maja i wolnomularstwa. Masonem był właściciel dóbr dobrzyckich - Augustyn Gorzeński, który w latach 1795 – 1799 wystawił na miejscu zamku obronnego oryginalny pałac, zaprojektowany przez Stanisława Zawadzkiego.

GogolewoPałac w Gogolewie jest obecnie siedzibą Stadniny Koni „Pępowo”. Pochodzi z XIX wieku i urządzony jest w stylu myśliwskim. Zaprojektował go prawdo-podobnie właściciel posiadłości, Marceli Czarnecki. Wykorzystał on zachowane fragmenty wcześniej-szego dworu. Korpus główny ma dwie kondygnacje, oficyny – jedną. Pałac otacza park – ogród dworski w stylu angielskim, założony w latach 30. XIX wieku, przez żonę ówczesnego właściciela – Florentynę. Pełno w nim rzadkich okazów drzew liściastych i iglastych. W Gogolewie można się zatrzymać, aby nauczyć się jeździć konno, ponieważ oprócz hodowli koni, stadnina prowadzi naukę jazdy konnej Wokół pałacu przebiegają szlaki wędrowne jeleni, danieli i dzików. Ośrodek prowadzi również hodowlę wolierową bażantów.

GołuchówKiedy Gołuchów przeszedł w połowie XIX wieku w ręce Działyńskich, rozpoczęła się jego przebudo-wa. Na życzenie Izabelli z Czartoryskich Działyńskiej zachowano renesansowe partie budowli, dodając nowe elewacje nawiązujące do zamków nad Loarą oraz wmurowano zabytkowe detale architektoniczne sprowadzone z Włoch i Francji. Dzięki temu może-my powiedzieć, że zamek w Gołuchowie jest jednym z najciekawszych przykładów historyzmu w Euro-pie. Od samego początku Izabella z Czartoryskich Działyńska zamierzała w nim stworzyć prywatne muzeum. Zbiory pochodziły częściowo z Hotelu Lambert – siedziby Czartoryskich w Paryżu oraz z Kórnika. Od 1962 roku w zamku mieści się oddział Muzeum Narodowego w Poznaniu.

JarocinPałac w stylu angielskiego gotyku został w Jarocinie zbudowany w latach 1847-1853, dla Władysława Ra-dolińskiego. W XIX wieku był wielokrotnie przebu-dowywany. Ostatnia przebudowa przypadła na lata 1911-12. Pałac, na planie prostokąta, piętrowy, na-kryty jest płaskim dachem. Część środkowa budyn-ku została wyniesiona wyżej, by zastępowała wieżę. Podczas tej przebudowy przekształcono część za-chodnią i dobudowano nowe skrzydło mieszkalne. Pałac otacza park krajobrazowy. Obecnie, w daw-nym pałacu Radolińskich mieści się między innymi biblioteka publiczna.

GorajPierwsza wzmianka o Goraju pochodzi z 1377 roku. Neorenesansowy zamek, położony na skarpie w Pu-szczy Noteckiej, został zbudowany w latach 1910-11, według projektu hrabiego Wilhelma Bolka von Hochberga (kamień upamiętniający miejsce jego po-chówku znajduje się 600 m od zamku). Wzorem dla budowniczego był zamek Varenholz w Westfalii. Ozdobą gorajskiej budowli są trzy potężne baszty i dekoracyjne szczyty. W zamku zachował się częś-ciowo wystrój dawnego wnętrza – między innymi stylowa biblioteka. Obecnie mieści się tu Zespół Szkół Leśnych. Nieopodal zamku rośnie potężny buk.

KoźminekDwór z II połowy XVIII wieku stoi w urokliwym parku, o powierzchni prawie 6 ha. Wzniesiony został prawdopodobnie po 1759 roku, dla Józefa Kiełczewskeigo i jego małżonki Salomei z Walew-skich. Obecny kształt zawdzięcza przebudowie wykonanej pod okiem warszawskiego architekta Jana Heuricha młodszego, w pierwszych latach XX wieku. Do dworu dobudowano wtedy neoklasy-cystyczne portyki. Dwór jest murowany, częściowo podpiwniczony, przykryty dachem mansardowym z lukarnami w ozdobnych ramach. Jak głosi legenda, przy odrobinie szczęścia o zmroku, można w parku spotkać niewysoką postać w mundurze generalskim. To duch Napoleona, który miał tu podobno nocować podczas wyprawy na Moskwę. Obecnie we dworze mieści się przedszkole.

Pałac oparty jest na rzucie węgielnicy masońskiej, co oznacza, że dwa skrzydła budowli ustawione są pod kątem prostym. Do pałacu prowadzi wejście przez czterokolumnowy portyk. Wnętrze zdobią polichro-mie, głównie Antoniego Smuglewicza. W duchu wolnomularskim powstał również park z symbolicz-nymi roślinami i budynkami. Park w generalnym założeniu przypomina ogrody angielskie.

Pałac w Brodnicy63-112 Brodnicatel. 61 286 37 89fax 61 282 38 05 www.brodnicamansion.com

Pałac Myśliwski Książąt Radziwiłłów w Antoninie63-421 Przygodzice, ul. Pałacowa 1tel. 62 73 48 300; 73 48 302 [email protected] 62 73 48 301 [email protected]

www.chopin-antonin.pl www.ckis.kalisz.pl

Muzeum Ziemiaństwa w Dobrzycy 63-330 Dobrzycatel. 62 74 13 039fax 62 741 34 86 www.dobrzyca-muzeum.pl

Stadnina Koni „Pępowo”63-840 Krobia, Gogolewotel. 65 571 25 42 (43) [email protected] 65 571 25 44 www.stadnina.kmm.pl

Zamek w GołuchowieOddział Muzeum Narodowego63-322 Gołuchówtel. 62 761 50 94 www.mnp.art.pl

Zespół Szkół Leśnych - Zamek Goraj64-700 Czarnków, Goraj - Zamek 5tel. 67 255 26 55 [email protected] 67 255 36 55 www.zsl-goraj.cil.pl

Pałac w JarocinieBiblioteka Publiczna Miasta i Gminy Jarocin63-200 Jarocin, ul. Park 3 [email protected]/fax 62 747 23 46 www.biblioteka.jarocin.pl

Dwór w KoźminkuPrzedszkole62-840 Koźminek, ul. Mielęckiego 4

1716 Zamki, pałace, dworyZamki, pałace, dwory

FOTO

: AR

CH

IWU

M C

KiS

W K

ALIS

ZUFO

TO: A

RC

HIW

UM

CK

iS W

KA

LISZU

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

G W

DO

BR

ZYC

YFO

TO: A

RC

HIW

UM

STA

RO

STW

A P

OW

IATOW

EG

O W

GO

STY

NIU

FOTO

: AR

CH

IWU

M S

TAR

OS

TWA

PO

WIATO

WE

GO

W G

OS

TYN

IU

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

NII G

OS

PO

DA

RC

ZEJ R

EG

ION

U Ś

RE

MS

KIE

GO

AU

TOR

: Z. SZM

IDT

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

M W

JAR

OC

INIE

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

G W

GO

ŁUC

HO

WIE

AU

TOR

: K. M

ALE

SZK

A

FOTO

: Z. SZM

IDT

FOTO

: M. K

AC

ZMA

RE

K

Dwór w Koźminku

Zamek w Goraju

Pałac w Jarocinie

Zamek w Gołuchowie

Pałac w BrodnicyPałac w Gogolewie

Pałac w Dobrzycy

Pałac w Antoninie

Wnętrze pałacu w Antoninie

Bażant w pałacowym ogrodzie w Gogolewie

�H�G

�H�G�H�G

�H�G

ba

ba

ba

ba

KONIN

KALISZ

POZNAŃ

PIŁA

LESZNO

Okonek

Jastrowie

Złotów

Krajenka Łobżenica

Wysoka

Szamocin

Margonin

Gołańcz

Lubasz

Kwilcz

Miedzichowo

ChrzypskoWielkie

Mieścisko

Mieleszyn

Powidz

Rokietnica

Wieleń

Ujście

Czarnków

Oborniki

SzamotułyMiędzychód

Rogoźno

SkokiKłecko

Trzemeszno

Witkowo

Pobiedziska

CzerniejewoSwarzędz

Kostrzyn

OstrówWielkopolski

Września

Środa Wielkopolska

Gniezno

Słupca

ObrzyckoWronki

Sieraków

KrzyżWielkopolski

Ostroróg

Pniewy

Buk Luboń

Puszczykowo

Stęszew

Śmigiel

Wielichowo

Rakoniewice

GrodziskWielkopolski

Śrem

Gostyń

Krotoszyn

Rawicz

Ostrzeszów

Kępno

Pleszew

Jarocin

Kościan

Nowy Tomyśl

Wolsztyn

Zbąszyń

Lwówek

Opalenica

Czempiń

KsiążWielkopolski

Nowe Miastonad Wartą

Krzywiń

Pogorzela

Kobylin

Krobia

Jutrosin

Raszków

Sulmierzyce

Odolanów

Stawiszyn

Żelazków

Koźminek

Gołuchów

Dobrzyca

Pępowo

Przemęt

Zaniemyśl

Opatówek

Kobyla Góra

Bralin

Poniec

Bojanowo

Rydzyna

Osieczna

MiejskaGórka

Borek Wielkopolski

Koźmin Wielkopolski

Mikstat Grabównad Prosną

RychwałTuliszków

Dobra

Dąbie

Kłodawa

Przedecz

SompolnoŚlesin

Kleczew

Golina

PyzdryZagórów

Turek

KołoMiłosław

Mosina Kórnik

Długa Goślina

Chodzież

Wągrowiec

Trzcianka

Wyrzysk

Kaczory

Słopanowo

Rogalin

Pawłowice

Licheń

Ląd

ŚmiełówŻerków

Koszuty

Giecz

Dziekanowice

Szreniawa

Lewków

Russów

Cichowo

DolskLubiń

Przygodzice

Antonin

Nowe SkalmierzyceZduny

Puszcza Notecka

Wielkopolski Park

Narodowy

PuszczaZielonka

Warta

Warta

Prosna

Noteć

Gw

da

Sierakowski Park Krajobrazowy

DrawieńskiPark Narodowy

LednickiPark Krajobrazowy

Park KrajobrazowyPromno

Rogaliński Park Krajobrazowy

NadgoplańskiPark Krajobrazowy

PowidzkiPark Krajobrazowy

PrzemęckiPark Krajobrazowy

Park KrajobrazowyDolina Baryczy

Park Krajobrazowy

Gen. D. Chłapowskiego

PszczewskiPark

Krajobrazowy

Żerkowsko-CzeszewskiPark Krajobrazowy

NadwarciańskiPark Krajobrazowy

Uzarzewo

MurowanaGoślina

Jaracz

Gębice

Rokosowo

Stare Miasto

Grzybowo

Mniszki

Osiek nad Notecią

Tarnowo Pałuckie Łekno

Obra

A2

A2

A2

Dobrzyca

Jarocin

Gogolewo

Antonin

Goraj

Brodnica

Koźminek

Gołuchów

Page 20: Największe atrakcje turystyczne Wielkopolski

Zamki, pałace, dwory

KórnikW XIX wieku Tytus Działyński, zgodnie z założe-niami Karola Fryderyka Schinkla, przebudował kórnicki zamek w stylu neogotyku angielskiego. Ta romantyczna rezydencja magnacka idealnie harmonizowała z pasjami kolekcjonerskimi Tytusa, jego syna Jana oraz ich spadkobiercy - Władysława Zamoyskiego, który w 1924 roku zapisał wszystkie dobra kórnickie narodowi, tworząc Fundację Zakłady Kórnickie. Obecnie w zamku mieści się muzeum i biblioteka, nad którymi pieczę sprawuje Polska Akademia Nauk. Wnętrza zamku kórnic-kiego są oryginalne. Urzeka kolekcja broni i milita-riów, zbiory etnograficzne, archeologiczne, numi-zmatyczne i malarstwa polskiego. Zamek usytu-owany na wyspie okala park-arboretum, w którym rośnie około 3000 gatunków drzew i krzewów.

KwilczPrzez 550 lat Kwilcz, wieś leżąca 60 kilometrów na zachód od Poznania, pozostawała w rękach rodziny Kwileckich. To fenomen na skalę Polski. Obecny zespół pałacowo-parkowy tworzy harmonijną całość. Późnoklasycystyczny pałac został wzniesiony w 1828 roku dla Arsena Kwileckiego, którego w ro-dzinie do dziś nazywają „wielkim budowniczym”. Za jego czasów powstało bowiem nie tylko istniejące po dziś dzień założenie parkowo-pałacowe, ale i folwar-ki z dwoma podwórzami, jedna z pierwszych w Wiel-kopolsce cukrowni, gorzelnia, młyn parowy… Po-dobno pałac powstał według projektu Karola Fryde-ryka Schinkla. Jest to budynek jednopiętrowy, oparty na rzucie prostokąta, pokryty niskim, czterospado-wym dachem. Zachwyt budzi niezwykle oryginalny układ okien, który nadaje pałacowi wyjątkowego smaku. Dzięki rytmiczności architektonicznych rozwiązań, neorenesansowym detalom i minimaliz-mowi pałac uchodzi za jeden z nielicznych przykła-dów romantycznego klasycyzmu w Wielkopolsce.

LubaszPałac w Lubaszu został zbudowany w miejscu daw-nego dworu drewnianego. Jest to budowla klasycys-tyczna, wzniesiona na planie litery T. W elewacji frontowej znajduje się podcień wsparty na dziesięciu kolumnach. Elewację ogrodową zdobi czterokolum-nowy portyk. Pałac otacza zabytkowy park krajobra-zowy, w którym stoi oficyna z 1835 roku. Budynek obecnie wynajmowany jest na internat.

PawłowicePałac klasycystyczny zbudowany został w latach 1779-92 dla Maksymiliana Mielżyńskiego. Projekto-wał go Karol Gotthard Langhans, przyszły twórca Bramy Brandenburskiej w Berlinie. Pałac ten łączy się z dwiema ćwierćkolistymi galeriami oficyn. W trójkondygnacyjnym gmachu głównym zwraca uwagę potężny, czterokolumnowy portyk zwieńczo-ny attyką, ozdobioną czterema alegorycznymi posta-ciami. Wnętrze pałacu zaprojektował Jan Chrystian Kamsetzer, związany z dworem króla Stanisława Augusta. Największe wrażenie robi jednak sala balo-wa z 24 marmoryzowanymi kolumnami o koryn-ckich kapitelach, bogatą dekoracją stiukową i intarsjo-waną podłogą.

RacotKlasycystyczny pałac w Racocie został zbudowany w latach 1780–90 dla księcia Antoniego Barnaby Jabłonowskiego. Jego projektantem był twórca warszawskich Łazienek – Dominik Merlini. Korpus główny, piętrowy, oparty jest na rzucie prostokąta i nakryty spadowym dachem. Jego ozdobą jest czterokolumnowy portyk. W 1902 roku do pałacu dobudowano od strony północnej nowe skrzydło. Wnętrze budowli urzeka sztukatorskimi i malarskimi ozdobami. Charakterystyczną cechą pomieszczeń są zaokrąglone naroża. Świetnie zachowały się klasy-cystyczne piece i stylowe meble. Zespół pałacowy obejmuje również dwie oficyny z XVIII wieku, stajnię, wozownię (znajduje się w niej kolekcja za-bytkowych sań i powozów). Za pałacem rozciąga się park krajobrazowy. Pałac dość często zmieniał właścicieli. W 1919 roku stał się własnością Skarbu Państwa, z przeznaczeniem na siedzibę Prezydenta RP. Od 1928 roku mieści się tu znana stadnina koni.

RokosowoNa miejscu dworu obronnego, w 1854 roku, w Ro-kosowie wzniesiono zamek dla Józefa Mycielskiego. Zaprojektował go Fryderyk August Stüler, nawią-zując w architekturze do form romantycznego gotyku. Przez kilka pokoleń zamek należał do wiel-kopolskiej linii Czartoryskich. Jest to budynek dwu-piętrowy, zbudowany na planie prostokąta z dwoma czterokondygnacyjnymi okrągłymi wieżami od frontu. Około 1885 roku dostawiono doń przybu-dówkę. Zamek okala fosa i park krajobrazowy, nawiązujący w klimacie do sztuki ogrodowej XIX wieku (atrakcja dla miłośników starych drzew).

Margońska WieśNeogotycki XIX-wieczny pałac leży z dala od centrum Margonina. Budowla powstała w latach 1842-43 dla Carla von Schwichow, z przebudowy dworu z II połowy XVIII wieku, dokonanej przez

Urząd Gminy w Kwilczu64-420 Kwilcz, ul. Wyszyńskiego 23tel. 61 29 15 065, 61 29 15 400 [email protected] 61 29 15 264 www.kwilcz.pl

Biblioteka Kórnicka PAN62-035 Kórnik, ul. Zamkowa 5tel. 61 817 00 81fax 61 817 19 30 www.bkpan.poznan.pl

Pałac Lubasz64 -720 Lubasz, ul. Wiejska 34tel. 67 25562 95

Pałac – Ośrodek Leśny64-830 Margonin, ul. Kościuszki 47tel./fax 67 285 51 11

Instytut Zootechniki – Państwowy Instytut Badawczy31-047 Kraków, ul. Sarego 2Zakład Doświadczalny Pawłowice64-122 Pawłowice, ul. Mielżyńskich 14tel. 65 529 91 92 www.zzdpawlowice.pl

Stadnina Koni 64-000 Racot, ul. Dworcowa 5tel. 65 511 79 58 www.palac-racot.pl

Rogalin - Oddział Muzeum Narodowego w Poznaniu62-022 Rogalin, ul. Arciszewskiego 2tel. 61 813 80 30; 61 813 80 54 www.mnp.art.pl

Ośrodek Integracji Europejskiej63-805 Łęka Mała, Rokosowotel. 65 573 33 08, 65 573 11 56 www.rokosowo.plfax 65 573 33 04 Zamek można zwiedzać po uprzednim umówieniu się telefonicznie

1918 Zamki, pałace, dworyZamki, pałace, dwory

Augusta Stülera. Pierwotny dwór widoczny jest do dziś w bryle pałacu, od strony zachodniej. Neo-gotyckie skrzydła ozdobione są wieżyczkami i basz-tami. Pałac przebudowano jeszcze raz na przełomie XIX i XX wieku. Dziś jest w nim Ośrodek Leśny. Pałac otacza park krajobrazowy.

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

MiG

W K

ÓR

NIK

U

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

MiG

W K

ÓR

NIK

UFO

TO: A

RC

HIW

UM

STA

RO

STW

A P

OW

IATOW

EG

O W

CH

OD

ZIEŻY

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

G W

KW

ILCZU

AU

TOR

: G. M

ELC

ER

FOTO

: AR

CH

IWU

M S

TAR

OS

TWA

PO

WIATO

WE

GO

W C

ZAR

NK

OW

IE

FOTO

: AR

CH

IWU

M O

RG

AN

IZAC

JI TUR

YS

TYC

ZNE

J LES

ZNO

-RE

GIO

NFO

TO: A

RC

HIW

UM

MU

ZEU

M N

AR

OD

OW

EG

O W

PO

ZNA

NIU

AU

TOR

: P. NA

MIO

TA

FOTO

: Z. SZM

IDT

FOTO

: Z. SZM

IDT

Zamek w Rokosowie

Pałac w Pawłowicach

Pałac w Racocie

Pałac w Rogalinie

Pałac w Margoninie

Pałac w Lubaszu

Zamek w Kórniku

Pałac w Kwiliczu

Wnętrze zamku w Kórniku

�H�G baba

ba

ba

ba

Rogalin

Kazimierz Raczyński, objąwszy urząd starosty generalnego wielkopolskiego postanowił w leżącym niedaleko Poznania Rogalinie wybudować okazałą rezydencję. W latach 1768–76 powstało tu regu-larne, późnobarokowe założenie pałacowo-parkowe w typie „pomiędzy dziedzińcem i ogrodem”, które przetrwało do dziś w niezmienionym kształcie. Pałac składa się z głównego budynku i połączonych z nim ćwierćkolistymi skrzydłami dwóch oficyn bocznych. Za pałacem rozciąga się ogród francuski, a dalej – angielski, w którym można podziwiać słynne dęby: „Lecha”, „Czecha” i „Rusa”.

SierakówSieraków kusi przede wszystkim zamkiem Opalińskich. Z oryginalnego zamku pozostały piwnice jednego ze skrzydeł. W latach 1993 – 1995 zrekonstruowano to skrzydło i otwarto w nim muzeum. Przeniesiono tu wówczas pięć sarkofagów rodziny Opalińskich, które wcześniej znajdowały się w podziemiach kościoła parafialnego. Zanim trafiły do piwnicy zamkowej zamienionej na kryptę z ołtarzem, odzyskały pierwotny blask. Sarkofagi byłych właścicieli zamku i miasta są prawdziwymi dziełami sztuki, których zazdrości wiele muzeów. Są świadectwem historii znakomitej rodziny szlacheckiej, historii Polski i regionu. Muzeum organizuje także wystawy czasowe.

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

RZĘ

DU

MIA

STA

I GM

INY

W S

IER

AK

OW

IE

Pałac w Rogalinie

Muzeum Zamek Opalińskich

Muzeum Zamek Opalińskich64 – 410 Sieraków, ul. Stadnina 3atel. 61 29 52 392 www.muzeum-sierakow.pl

KONIN

KALISZ

POZNAŃ

PIŁA

LESZNO

Okonek

Jastrowie

Złotów

Krajenka Łobżenica

Wysoka

Szamocin

Margonin

Gołańcz

Lubasz

Kwilcz

Miedzichowo

ChrzypskoWielkie

Mieścisko

Mieleszyn

Powidz

Rokietnica

Wieleń

Ujście

Czarnków

Oborniki

SzamotułyMiędzychód

Rogoźno

SkokiKłecko

Trzemeszno

Witkowo

Pobiedziska

CzerniejewoSwarzędz

Kostrzyn

OstrówWielkopolski

Września

Środa Wielkopolska

Gniezno

Słupca

ObrzyckoWronki

Sieraków

KrzyżWielkopolski

Ostroróg

Pniewy

Buk Luboń

Puszczykowo

Stęszew

Śmigiel

Wielichowo

Rakoniewice

GrodziskWielkopolski

Śrem

Gostyń

Krotoszyn

Rawicz

Ostrzeszów

Kępno

Pleszew

Jarocin

Kościan

Nowy Tomyśl

Wolsztyn

Zbąszyń

Lwówek

Opalenica

Czempiń

KsiążWielkopolski

Nowe Miastonad Wartą

Krzywiń

Pogorzela

Kobylin

Krobia

Jutrosin

Raszków

Sulmierzyce

Odolanów

Stawiszyn

Żelazków

Koźminek

Gołuchów

Dobrzyca

Pępowo

Przemęt

Zaniemyśl

Opatówek

Kobyla Góra

Bralin

Poniec

Bojanowo

Rydzyna

Osieczna

MiejskaGórka

Borek Wielkopolski

Koźmin Wielkopolski

Mikstat Grabównad Prosną

RychwałTuliszków

Dobra

Dąbie

Kłodawa

Przedecz

SompolnoŚlesin

Kleczew

Golina

PyzdryZagórów

Turek

KołoMiłosław

Mosina Kórnik

Długa Goślina

Chodzież

Wągrowiec

Trzcianka

Wyrzysk

Kaczory

Słopanowo

Rogalin

Pawłowice

Licheń

Ląd

ŚmiełówŻerków

Koszuty

Giecz

Dziekanowice

Szreniawa

Lewków

Russów

Cichowo

DolskLubiń

Przygodzice

Antonin

Nowe SkalmierzyceZduny

Puszcza Notecka

Wielkopolski Park

Narodowy

PuszczaZielonka

Warta

Warta

Prosna

Noteć

Gw

da

Sierakowski Park Krajobrazowy

DrawieńskiPark Narodowy

LednickiPark Krajobrazowy

Park KrajobrazowyPromno

Rogaliński Park Krajobrazowy

NadgoplańskiPark Krajobrazowy

PowidzkiPark Krajobrazowy

PrzemęckiPark Krajobrazowy

Park KrajobrazowyDolina Baryczy

Park Krajobrazowy

Gen. D. Chłapowskiego

PszczewskiPark

Krajobrazowy

Żerkowsko-CzeszewskiPark Krajobrazowy

NadwarciańskiPark Krajobrazowy

Uzarzewo

MurowanaGoślina

Jaracz

Gębice

Rokosowo

Stare Miasto

Grzybowo

Mniszki

Osiek nad Notecią

Tarnowo Pałuckie Łekno

Obra

A2

A2

A2

Lubasz

Sieraków

Margonin

Kwilcz

Racot

Rokosowo

KórnikRogalin

Pawłowice

Page 21: Największe atrakcje turystyczne Wielkopolski

Zamki, pałace, dwory

KórnikW XIX wieku Tytus Działyński, zgodnie z założe-niami Karola Fryderyka Schinkla, przebudował kórnicki zamek w stylu neogotyku angielskiego. Ta romantyczna rezydencja magnacka idealnie harmonizowała z pasjami kolekcjonerskimi Tytusa, jego syna Jana oraz ich spadkobiercy - Władysława Zamoyskiego, który w 1924 roku zapisał wszystkie dobra kórnickie narodowi, tworząc Fundację Zakłady Kórnickie. Obecnie w zamku mieści się muzeum i biblioteka, nad którymi pieczę sprawuje Polska Akademia Nauk. Wnętrza zamku kórnic-kiego są oryginalne. Urzeka kolekcja broni i milita-riów, zbiory etnograficzne, archeologiczne, numi-zmatyczne i malarstwa polskiego. Zamek usytu-owany na wyspie okala park-arboretum, w którym rośnie około 3000 gatunków drzew i krzewów.

KwilczPrzez 550 lat Kwilcz, wieś leżąca 60 kilometrów na zachód od Poznania, pozostawała w rękach rodziny Kwileckich. To fenomen na skalę Polski. Obecny zespół pałacowo-parkowy tworzy harmonijną całość. Późnoklasycystyczny pałac został wzniesiony w 1828 roku dla Arsena Kwileckiego, którego w ro-dzinie do dziś nazywają „wielkim budowniczym”. Za jego czasów powstało bowiem nie tylko istniejące po dziś dzień założenie parkowo-pałacowe, ale i folwar-ki z dwoma podwórzami, jedna z pierwszych w Wiel-kopolsce cukrowni, gorzelnia, młyn parowy… Po-dobno pałac powstał według projektu Karola Fryde-ryka Schinkla. Jest to budynek jednopiętrowy, oparty na rzucie prostokąta, pokryty niskim, czterospado-wym dachem. Zachwyt budzi niezwykle oryginalny układ okien, który nadaje pałacowi wyjątkowego smaku. Dzięki rytmiczności architektonicznych rozwiązań, neorenesansowym detalom i minimaliz-mowi pałac uchodzi za jeden z nielicznych przykła-dów romantycznego klasycyzmu w Wielkopolsce.

LubaszPałac w Lubaszu został zbudowany w miejscu daw-nego dworu drewnianego. Jest to budowla klasycys-tyczna, wzniesiona na planie litery T. W elewacji frontowej znajduje się podcień wsparty na dziesięciu kolumnach. Elewację ogrodową zdobi czterokolum-nowy portyk. Pałac otacza zabytkowy park krajobra-zowy, w którym stoi oficyna z 1835 roku. Budynek obecnie wynajmowany jest na internat.

PawłowicePałac klasycystyczny zbudowany został w latach 1779-92 dla Maksymiliana Mielżyńskiego. Projekto-wał go Karol Gotthard Langhans, przyszły twórca Bramy Brandenburskiej w Berlinie. Pałac ten łączy się z dwiema ćwierćkolistymi galeriami oficyn. W trójkondygnacyjnym gmachu głównym zwraca uwagę potężny, czterokolumnowy portyk zwieńczo-ny attyką, ozdobioną czterema alegorycznymi posta-ciami. Wnętrze pałacu zaprojektował Jan Chrystian Kamsetzer, związany z dworem króla Stanisława Augusta. Największe wrażenie robi jednak sala balo-wa z 24 marmoryzowanymi kolumnami o koryn-ckich kapitelach, bogatą dekoracją stiukową i intarsjo-waną podłogą.

RacotKlasycystyczny pałac w Racocie został zbudowany w latach 1780–90 dla księcia Antoniego Barnaby Jabłonowskiego. Jego projektantem był twórca warszawskich Łazienek – Dominik Merlini. Korpus główny, piętrowy, oparty jest na rzucie prostokąta i nakryty spadowym dachem. Jego ozdobą jest czterokolumnowy portyk. W 1902 roku do pałacu dobudowano od strony północnej nowe skrzydło. Wnętrze budowli urzeka sztukatorskimi i malarskimi ozdobami. Charakterystyczną cechą pomieszczeń są zaokrąglone naroża. Świetnie zachowały się klasy-cystyczne piece i stylowe meble. Zespół pałacowy obejmuje również dwie oficyny z XVIII wieku, stajnię, wozownię (znajduje się w niej kolekcja za-bytkowych sań i powozów). Za pałacem rozciąga się park krajobrazowy. Pałac dość często zmieniał właścicieli. W 1919 roku stał się własnością Skarbu Państwa, z przeznaczeniem na siedzibę Prezydenta RP. Od 1928 roku mieści się tu znana stadnina koni.

RokosowoNa miejscu dworu obronnego, w 1854 roku, w Ro-kosowie wzniesiono zamek dla Józefa Mycielskiego. Zaprojektował go Fryderyk August Stüler, nawią-zując w architekturze do form romantycznego gotyku. Przez kilka pokoleń zamek należał do wiel-kopolskiej linii Czartoryskich. Jest to budynek dwu-piętrowy, zbudowany na planie prostokąta z dwoma czterokondygnacyjnymi okrągłymi wieżami od frontu. Około 1885 roku dostawiono doń przybu-dówkę. Zamek okala fosa i park krajobrazowy, nawiązujący w klimacie do sztuki ogrodowej XIX wieku (atrakcja dla miłośników starych drzew).

Margońska WieśNeogotycki XIX-wieczny pałac leży z dala od centrum Margonina. Budowla powstała w latach 1842-43 dla Carla von Schwichow, z przebudowy dworu z II połowy XVIII wieku, dokonanej przez

Urząd Gminy w Kwilczu64-420 Kwilcz, ul. Wyszyńskiego 23tel. 61 29 15 065, 61 29 15 400 [email protected] 61 29 15 264 www.kwilcz.pl

Biblioteka Kórnicka PAN62-035 Kórnik, ul. Zamkowa 5tel. 61 817 00 81fax 61 817 19 30 www.bkpan.poznan.pl

Pałac Lubasz64 -720 Lubasz, ul. Wiejska 34tel. 67 25562 95

Pałac – Ośrodek Leśny64-830 Margonin, ul. Kościuszki 47tel./fax 67 285 51 11

Instytut Zootechniki – Państwowy Instytut Badawczy31-047 Kraków, ul. Sarego 2Zakład Doświadczalny Pawłowice64-122 Pawłowice, ul. Mielżyńskich 14tel. 65 529 91 92 www.zzdpawlowice.pl

Stadnina Koni 64-000 Racot, ul. Dworcowa 5tel. 65 511 79 58 www.palac-racot.pl

Rogalin - Oddział Muzeum Narodowego w Poznaniu62-022 Rogalin, ul. Arciszewskiego 2tel. 61 813 80 30; 61 813 80 54 www.mnp.art.pl

Ośrodek Integracji Europejskiej63-805 Łęka Mała, Rokosowotel. 65 573 33 08, 65 573 11 56 www.rokosowo.plfax 65 573 33 04 Zamek można zwiedzać po uprzednim umówieniu się telefonicznie

1918 Zamki, pałace, dworyZamki, pałace, dwory

Augusta Stülera. Pierwotny dwór widoczny jest do dziś w bryle pałacu, od strony zachodniej. Neo-gotyckie skrzydła ozdobione są wieżyczkami i basz-tami. Pałac przebudowano jeszcze raz na przełomie XIX i XX wieku. Dziś jest w nim Ośrodek Leśny. Pałac otacza park krajobrazowy.

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

MiG

W K

ÓR

NIK

U

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

MiG

W K

ÓR

NIK

UFO

TO: A

RC

HIW

UM

STA

RO

STW

A P

OW

IATOW

EG

O W

CH

OD

ZIEŻY

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

G W

KW

ILCZU

AU

TOR

: G. M

ELC

ER

FOTO

: AR

CH

IWU

M S

TAR

OS

TWA

PO

WIATO

WE

GO

W C

ZAR

NK

OW

IE

FOTO

: AR

CH

IWU

M O

RG

AN

IZAC

JI TUR

YS

TYC

ZNE

J LES

ZNO

-RE

GIO

NFO

TO: A

RC

HIW

UM

MU

ZEU

M N

AR

OD

OW

EG

O W

PO

ZNA

NIU

AU

TOR

: P. NA

MIO

TA

FOTO

: Z. SZM

IDT

FOTO

: Z. SZM

IDT

Zamek w Rokosowie

Pałac w Pawłowicach

Pałac w Racocie

Pałac w Rogalinie

Pałac w Margoninie

Pałac w Lubaszu

Zamek w Kórniku

Pałac w Kwiliczu

Wnętrze zamku w Kórniku

�H�G baba

ba

ba

ba

Rogalin

Kazimierz Raczyński, objąwszy urząd starosty generalnego wielkopolskiego postanowił w leżącym niedaleko Poznania Rogalinie wybudować okazałą rezydencję. W latach 1768–76 powstało tu regu-larne, późnobarokowe założenie pałacowo-parkowe w typie „pomiędzy dziedzińcem i ogrodem”, które przetrwało do dziś w niezmienionym kształcie. Pałac składa się z głównego budynku i połączonych z nim ćwierćkolistymi skrzydłami dwóch oficyn bocznych. Za pałacem rozciąga się ogród francuski, a dalej – angielski, w którym można podziwiać słynne dęby: „Lecha”, „Czecha” i „Rusa”.

SierakówSieraków kusi przede wszystkim zamkiem Opalińskich. Z oryginalnego zamku pozostały piwnice jednego ze skrzydeł. W latach 1993 – 1995 zrekonstruowano to skrzydło i otwarto w nim muzeum. Przeniesiono tu wówczas pięć sarkofagów rodziny Opalińskich, które wcześniej znajdowały się w podziemiach kościoła parafialnego. Zanim trafiły do piwnicy zamkowej zamienionej na kryptę z ołtarzem, odzyskały pierwotny blask. Sarkofagi byłych właścicieli zamku i miasta są prawdziwymi dziełami sztuki, których zazdrości wiele muzeów. Są świadectwem historii znakomitej rodziny szlacheckiej, historii Polski i regionu. Muzeum organizuje także wystawy czasowe.

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

RZĘ

DU

MIA

STA

I GM

INY

W S

IER

AK

OW

IE

Pałac w Rogalinie

Muzeum Zamek Opalińskich

Muzeum Zamek Opalińskich64 – 410 Sieraków, ul. Stadnina 3atel. 61 29 52 392 www.muzeum-sierakow.pl

KONIN

KALISZ

POZNAŃ

PIŁA

LESZNO

Okonek

Jastrowie

Złotów

Krajenka Łobżenica

Wysoka

Szamocin

Margonin

Gołańcz

Lubasz

Kwilcz

Miedzichowo

ChrzypskoWielkie

Mieścisko

Mieleszyn

Powidz

Rokietnica

Wieleń

Ujście

Czarnków

Oborniki

SzamotułyMiędzychód

Rogoźno

SkokiKłecko

Trzemeszno

Witkowo

Pobiedziska

CzerniejewoSwarzędz

Kostrzyn

OstrówWielkopolski

Września

Środa Wielkopolska

Gniezno

Słupca

ObrzyckoWronki

Sieraków

KrzyżWielkopolski

Ostroróg

Pniewy

Buk Luboń

Puszczykowo

Stęszew

Śmigiel

Wielichowo

Rakoniewice

GrodziskWielkopolski

Śrem

Gostyń

Krotoszyn

Rawicz

Ostrzeszów

Kępno

Pleszew

Jarocin

Kościan

Nowy Tomyśl

Wolsztyn

Zbąszyń

Lwówek

Opalenica

Czempiń

KsiążWielkopolski

Nowe Miastonad Wartą

Krzywiń

Pogorzela

Kobylin

Krobia

Jutrosin

Raszków

Sulmierzyce

Odolanów

Stawiszyn

Żelazków

Koźminek

Gołuchów

Dobrzyca

Pępowo

Przemęt

Zaniemyśl

Opatówek

Kobyla Góra

Bralin

Poniec

Bojanowo

Rydzyna

Osieczna

MiejskaGórka

Borek Wielkopolski

Koźmin Wielkopolski

Mikstat Grabównad Prosną

RychwałTuliszków

Dobra

Dąbie

Kłodawa

Przedecz

SompolnoŚlesin

Kleczew

Golina

PyzdryZagórów

Turek

KołoMiłosław

Mosina Kórnik

Długa Goślina

Chodzież

Wągrowiec

Trzcianka

Wyrzysk

Kaczory

Słopanowo

Rogalin

Pawłowice

Licheń

Ląd

ŚmiełówŻerków

Koszuty

Giecz

Dziekanowice

Szreniawa

Lewków

Russów

Cichowo

DolskLubiń

Przygodzice

Antonin

Nowe SkalmierzyceZduny

Puszcza Notecka

Wielkopolski Park

Narodowy

PuszczaZielonka

Warta

Warta

Prosna

Noteć

Gw

da

Sierakowski Park Krajobrazowy

DrawieńskiPark Narodowy

LednickiPark Krajobrazowy

Park KrajobrazowyPromno

Rogaliński Park Krajobrazowy

NadgoplańskiPark Krajobrazowy

PowidzkiPark Krajobrazowy

PrzemęckiPark Krajobrazowy

Park KrajobrazowyDolina Baryczy

Park Krajobrazowy

Gen. D. Chłapowskiego

PszczewskiPark

Krajobrazowy

Żerkowsko-CzeszewskiPark Krajobrazowy

NadwarciańskiPark Krajobrazowy

Uzarzewo

MurowanaGoślina

Jaracz

Gębice

Rokosowo

Stare Miasto

Grzybowo

Mniszki

Osiek nad Notecią

Tarnowo Pałuckie Łekno

Obra

A2

A2

A2

Lubasz

Sieraków

Margonin

Kwilcz

Racot

Rokosowo

KórnikRogalin

Pawłowice

Page 22: Największe atrakcje turystyczne Wielkopolski

RydzynaZamek zbudowany został według projektu Józefa Szymona Belottiego, na sztucznej wyspie, na ruinach XV-wiecznego zamku warownego. Około 1700 roku przebudował go Pompeo Ferrari. Obecna forma (po odbudowie z lat 1972–82) przypomina stan, jaki nadał zamkowi w latach 1766–96 Ignacy Graff. Jest to budowla barokowa, czterokondygna-cyjna, oparta na planie czworoboku z dziedzińcem pośrodku, o dość surowej bryle, z czterema kwadra-towymi narożnymi wieżami. Do zamku prowadzi wejście przez późnobarokowy (zbudowany nad fosą około 1750 roku) mostek kamienny z ozdobną bramą. Po wschodniej stronie zamku rozciąga się park. W zamku mieści się muzeum i hotel.

SZAMOTUŁY

Zamek Górków i baszta HalszkiHistoria zamku Górków sięga XV wieku. Budowla wielokrotnie zmieniała swój wygląd. Kolejni właściciele i czasy odciskały na niej swoje piękno. W ostatniej ćwierci XX wieku, zamek Górków powrócił do gotyckiego charakteru. Jednak z daw-nego warownego założenia pozostały jedynie frag-menty fosy i wałów ziemnych oraz baszta Halszki z pierwszej połowy XV wieku. Jest ona najstarszą częścią rezydencji. Zbudowana na planie czworo-kąta, ma trzy kondygnacje i nakryta jest wysokim czterospadowym dachem. Pierwotnie pełniła funk-cje obronne, potem mieszkalne (w XVI wieku Łukasz Górka, wojewoda poznański, więził tu swoją żonę Halszkę), a teraz urządzono w niej muzeum historii miasta. W dawnym zamku można dziś podziwiać wnętrza magnackie, natomiast w gotyc-kich piwnicach umieszczono wielką kolekcję ikon zarekwirowanych podczas próby przemytu na polskich granicach. Nieopodal zamku stoi monu-mentalna gotycka kolegiata. Do znajdującego się w niej cudownego obrazu Matki Boskiej Kazańskiej, od czterech stuleci przybywają pielgrzymi.

WąsowoZespół pałacowo-parkowy w Wąsowie obejmuje pałac Sczanieckich i zamek Hardtów. Ten pierwszy jest starszy. Sylwester Sczaniecki, starosta średzki wzniósł typową dla końca XVIII wieku rezydencję szlachecką. Richard von Hardt, nowy właściciel majątku, mimo istniejącej siedziby, wzniósł w latach 1870–72 okazałą budowlę, nawiązująca stylistycznie do zamków średniowiecznych. Na wieść o plano-wanej wizycie Wilhelma II, Friedrich Wilhelm von Hardt rozbudował zamek, nadając mu charakter neogotycki. Od 1995 roku zespół pałacowo-zamkowy jest w rękach prywatnych i pełni funkcje hotelowe. Posiadłość otacza park angielski.

albo, jak chcą niektórzy, literę G – symboliczną dla masonerii. W 1831 roku kilka tygodni spędził tu Adam Mickiewicz, który próbował przebić się do powstania listopadowego, trwającego w zaborze ro-syjskim. Późniejsi interpretatorzy jego twórczości usi-łowali się dopatrzeć wpływu życia w pałacu w Śmie-łowie na treść „Pana Tadeusza”. Od 1975 roku w pałacu mieści się Muzeum Adama Mickiewicza.

ŚmiełówW parku nad Lutynią, Andrzej Gorzeński zbudował klasycystyczny pałac, który zaprojektował Stanisław Zawadzki. Związki fundatora z masonerią widać w architekturze i nietypowych wnętrzach. Wzniesio-ny w 1797 roku piętrowy pałac łączy się półkolistymi galeriami z oficynami bocznymi, tworząc podkowę

20 Zamki, pałace, dwory

Zamki, pałace, dwory Muzea i skanseny

Muzeum Adama Mickiewicza 63-210 Żerków, Śmiełówtel. 62 74 03 164 www.mnp.art.pl

Zamek w Rydzynie64-130 Rydzyna, pl. Zamkowy 1tel. 65 529 50 40 www.zamek-rydzyna.com.pltel./fax 65 529 50 26zwiedzanie po wcześniejszym uzgodnieniu

Muzeum - Zamek Górków64-500 Szamotuły, ul. Wroniecka 30tel/fax: 61 29 218 13, 29 226 29 [email protected]

www.zamek.org.pl

Zespół Pałacowo-Parkowy64-314 Wąsowo, ul. Parkowa 1tel. 61 447 26 13, fax 61 447 26 19 www.wasowo.pl

Skansen Filmowy Soplicowo - Marek Pinkowski64-010 Krzywiń, Cichowo 11tel. 65 517 71 77 www.krzywin.pl

Muzeum Pierwszych Piastów na LednicyWielkopolski Park Etnograficzny62-261 Lednogóra, Dziekanowice 32tel. 61 427 50 10 [email protected] 61 427 50 20 www.lednicamuzeum.pl

DZIEKANOWICE

Wielkopolski Park EtnograficznyWielkopolski Park Etnograficzny w Dziekanowicach rozpościera się nad Jeziorem Lednickim. Uważany jest za jeden z największych w Europie. Zgroma-dzone w nim budynki, w większości z XVIII i XIX wieku, pochodzą z całej historycznej Wielkopolski. Możemy na przykład porównać chałupę z 1602 roku z chałupą z 1936 roku – obie konstrukcji sumikowo - łątkowej. Ciekawe zderzenie kultur. W skansenie można się poczuć jak w dawnej wsi, bo obok zagród z różnych epok i stron Wielkopolski, ustawiono wiatraki, kościółek, spichlerz, kuźnię… Budynki są urządzone tak, jakby ktoś w nich mieszkał i na chwilę tylko wyszedł na przykład w pole.

GRABONÓG

Muzeum bł. Edmunda BojanowskiegoKlasycystyczny dwór w Grabonogu pochodzi z prze-łomu XVIII i XIX wieku. W elewacji frontowej zwraca uwagę ryzalit z drewnianymi pilastrami. We dworze tym urodził się bł. Edmund Bojanowski, działacz oświatowy i religijny, założyciel pierwszych na ziemiach polskich ochronek i Zgromadzenia Sióstr Służebniczek NMP. Od 1981 roku mieści się tu muzeum o charakterze etnograficznym. Na parte-rze prezentowane są eksponaty archeologiczne z okolic Grabonogu, stroje biskupiańskie, instrumen-ty muzyczne, zbiory etnograficzne z podgostyńskich wiosek. Urządzono tu także salonik w stylu biedermeier. Na piętrze jest pokoik, w którym zgro-madzono pamiątki po bł. Edmundzie Bojanowskim. Drugim „mieszkańcem” dworu jest profesor Stanisław Helsztyński, który ofiarował znaczną licz-bę dokumentów, fotografii, książek, rękopisów. Ten warsztat pisarski dał początek bibliotece i czytelni, które mieszczą się w nowym dworze.

CICHOWO

Skansen Filmowy SoplicowoAdam Mickiewicz podczas swojego pobytu w Wiel-kopolsce (1831-32) przebywał również na Ziemi Krzywińskiej (między innymi w Kopaszewie). W Ci-chowie natomiast mieszka Marek Pinkowski, twórca „Akademii zwierząt filmowych”, którego bociany „wystąpiły” w filmie Andrzeja Wajdy „Pan Tadeusz”. Opiekun bocianów-aktorów tak zafascynował się planem zdjęciowym, że namówił władze gminy Krzywiń i producentów filmu, aby w Cichowie powstał skansen filmowy – „Soplicowo”. Otwarto go 26 czerwca 1999 roku. Tworzy go folwark zapro-jektowany przez Allana Starskiego dla potrzeb filmu. Zabudowania otacza ogród Zosi, a ożywiają go zwie-rzęta – „gwiazdy filmowe”. W budynkach można obejrzeć stroje i rekwizyty oraz posłuchać muzyki Wojciecha Kilara z filmu „Pan Tadeusz”. Właścicie-lem Skansenu Filmowego Soplicowo jest "Krzywiń-skie Towarzystwo Kulturalne".

Zespół Szkół Rolniczych im. Generała Józefa Wybickiego w Grabonogu63-820 Piaski [email protected]. 65 573 91 46, 65 573 91 47 www.grabonog.plZwiedzanie po uprzednim uzgodnieniu z sekretariatem szkoły

21Muzea i skanseny

FOTO

: AR

CH

IWU

M O

RG

AN

IZAC

JI TUR

YS

TYC

ZNE

J LES

ZNO

-RE

GIO

N

FOTO

: AR

CH

IWU

M ZA

MK

U W

SO

WIE

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

MiG

W S

ZAM

OTU

ŁAC

H

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

MiG

W ŻE

RK

OW

IE

FOTO

: AR

CH

IWU

M S

TAR

OS

TWA

PO

WIATO

WE

GO

W G

NIE

ŹNIE

WW

W.TU

RY

STY

KA

.PO

WIAT-G

NIE

ZNO

.PL

FOTO

: AR

CH

IWU

M S

KA

NS

EN

U FILM

OW

EG

O S

OP

LICO

WO

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

MiG

W K

RZY

WIN

IU

FOTO

: AR

CH

IWU

M S

TAR

OS

TWA

PO

WIATO

WE

GO

W G

OS

TYN

IU

Pałac Sczanieckich w Wąsowie

Zamek Hardtów w Wąsowie

FOTO

: AR

CH

IWU

M ZA

MK

U W

SO

WIE

Zamek w Rydzynie

Baszta Halszki w Szamotułach

Pałac w Śmiełowie

Wielkopolski Park Etnograficzny

Skansen Filmowy Soplicowo w Cichowie

Skansen Filmowy Soplicowo w Cichowie

Muzeum bł. Edmunda Bojanowskiego w Grabonogu

ba

ba

ba

ba

KONIN

KALISZ

POZNAŃ

PIŁA

LESZNO

Okonek

Jastrowie

Złotów

Krajenka Łobżenica

Wysoka

Szamocin

Margonin

Gołańcz

Lubasz

Kwilcz

Miedzichowo

ChrzypskoWielkie

Mieścisko

Mieleszyn

Powidz

Rokietnica

Wieleń

Ujście

Czarnków

Oborniki

SzamotułyMiędzychód

Rogoźno

SkokiKłecko

Trzemeszno

Witkowo

Pobiedziska

CzerniejewoSwarzędz

Kostrzyn

OstrówWielkopolski

Września

Środa Wielkopolska

Gniezno

Słupca

ObrzyckoWronki

Sieraków

KrzyżWielkopolski

Ostroróg

Pniewy

Buk Luboń

Puszczykowo

Stęszew

Śmigiel

Wielichowo

Rakoniewice

GrodziskWielkopolski

Śrem

Gostyń

Krotoszyn

Rawicz

Ostrzeszów

Kępno

Pleszew

Jarocin

Kościan

Nowy Tomyśl

Wolsztyn

Zbąszyń

Lwówek

Opalenica

Czempiń

KsiążWielkopolski

Nowe Miastonad Wartą

Krzywiń

Pogorzela

Kobylin

Krobia

Jutrosin

Raszków

Sulmierzyce

Odolanów

Stawiszyn

Żelazków

Koźminek

Gołuchów

Dobrzyca

Pępowo

Przemęt

Zaniemyśl

Opatówek

Kobyla Góra

Bralin

Poniec

Bojanowo

Rydzyna

Osieczna

MiejskaGórka

Borek Wielkopolski

Koźmin Wielkopolski

Mikstat Grabównad Prosną

RychwałTuliszków

Dobra

Dąbie

Kłodawa

Przedecz

SompolnoŚlesin

Kleczew

Golina

PyzdryZagórów

Turek

KołoMiłosław

Mosina Kórnik

Długa Goślina

Chodzież

Wągrowiec

Trzcianka

Wyrzysk

Kaczory

Słopanowo

Rogalin

Pawłowice

Licheń

Ląd

ŚmiełówŻerków

Koszuty

Giecz

Dziekanowice

Szreniawa

Lewków

Russów

Cichowo

DolskLubiń

Przygodzice

Antonin

Nowe SkalmierzyceZduny

Puszcza Notecka

Wielkopolski Park

Narodowy

PuszczaZielonka

Warta

Warta

Prosna

Noteć

Gw

da

Sierakowski Park Krajobrazowy

DrawieńskiPark Narodowy

LednickiPark Krajobrazowy

Park KrajobrazowyPromno

Rogaliński Park Krajobrazowy

NadgoplańskiPark Krajobrazowy

PowidzkiPark Krajobrazowy

PrzemęckiPark Krajobrazowy

Park KrajobrazowyDolina Baryczy

Park Krajobrazowy

Gen. D. Chłapowskiego

PszczewskiPark

Krajobrazowy

Żerkowsko-CzeszewskiPark Krajobrazowy

NadwarciańskiPark Krajobrazowy

Uzarzewo

MurowanaGoślina

Jaracz

Gębice

Rokosowo

Stare Miasto

Grzybowo

Mniszki

Osiek nad Notecią

Tarnowo Pałuckie Łekno

Obra

A2

A2

A2

GŁOGÓW

Cichowo

Rydzyna

Grabonóg

Śmiełów

Wąsowo

SzamotułyLednica

Page 23: Największe atrakcje turystyczne Wielkopolski

RydzynaZamek zbudowany został według projektu Józefa Szymona Belottiego, na sztucznej wyspie, na ruinach XV-wiecznego zamku warownego. Około 1700 roku przebudował go Pompeo Ferrari. Obecna forma (po odbudowie z lat 1972–82) przypomina stan, jaki nadał zamkowi w latach 1766–96 Ignacy Graff. Jest to budowla barokowa, czterokondygna-cyjna, oparta na planie czworoboku z dziedzińcem pośrodku, o dość surowej bryle, z czterema kwadra-towymi narożnymi wieżami. Do zamku prowadzi wejście przez późnobarokowy (zbudowany nad fosą około 1750 roku) mostek kamienny z ozdobną bramą. Po wschodniej stronie zamku rozciąga się park. W zamku mieści się muzeum i hotel.

SZAMOTUŁY

Zamek Górków i baszta HalszkiHistoria zamku Górków sięga XV wieku. Budowla wielokrotnie zmieniała swój wygląd. Kolejni właściciele i czasy odciskały na niej swoje piękno. W ostatniej ćwierci XX wieku, zamek Górków powrócił do gotyckiego charakteru. Jednak z daw-nego warownego założenia pozostały jedynie frag-menty fosy i wałów ziemnych oraz baszta Halszki z pierwszej połowy XV wieku. Jest ona najstarszą częścią rezydencji. Zbudowana na planie czworo-kąta, ma trzy kondygnacje i nakryta jest wysokim czterospadowym dachem. Pierwotnie pełniła funk-cje obronne, potem mieszkalne (w XVI wieku Łukasz Górka, wojewoda poznański, więził tu swoją żonę Halszkę), a teraz urządzono w niej muzeum historii miasta. W dawnym zamku można dziś podziwiać wnętrza magnackie, natomiast w gotyc-kich piwnicach umieszczono wielką kolekcję ikon zarekwirowanych podczas próby przemytu na polskich granicach. Nieopodal zamku stoi monu-mentalna gotycka kolegiata. Do znajdującego się w niej cudownego obrazu Matki Boskiej Kazańskiej, od czterech stuleci przybywają pielgrzymi.

WąsowoZespół pałacowo-parkowy w Wąsowie obejmuje pałac Sczanieckich i zamek Hardtów. Ten pierwszy jest starszy. Sylwester Sczaniecki, starosta średzki wzniósł typową dla końca XVIII wieku rezydencję szlachecką. Richard von Hardt, nowy właściciel majątku, mimo istniejącej siedziby, wzniósł w latach 1870–72 okazałą budowlę, nawiązująca stylistycznie do zamków średniowiecznych. Na wieść o plano-wanej wizycie Wilhelma II, Friedrich Wilhelm von Hardt rozbudował zamek, nadając mu charakter neogotycki. Od 1995 roku zespół pałacowo-zamkowy jest w rękach prywatnych i pełni funkcje hotelowe. Posiadłość otacza park angielski.

albo, jak chcą niektórzy, literę G – symboliczną dla masonerii. W 1831 roku kilka tygodni spędził tu Adam Mickiewicz, który próbował przebić się do powstania listopadowego, trwającego w zaborze ro-syjskim. Późniejsi interpretatorzy jego twórczości usi-łowali się dopatrzeć wpływu życia w pałacu w Śmie-łowie na treść „Pana Tadeusza”. Od 1975 roku w pałacu mieści się Muzeum Adama Mickiewicza.

ŚmiełówW parku nad Lutynią, Andrzej Gorzeński zbudował klasycystyczny pałac, który zaprojektował Stanisław Zawadzki. Związki fundatora z masonerią widać w architekturze i nietypowych wnętrzach. Wzniesio-ny w 1797 roku piętrowy pałac łączy się półkolistymi galeriami z oficynami bocznymi, tworząc podkowę

20 Zamki, pałace, dwory

Zamki, pałace, dwory Muzea i skanseny

Muzeum Adama Mickiewicza 63-210 Żerków, Śmiełówtel. 62 74 03 164 www.mnp.art.pl

Zamek w Rydzynie64-130 Rydzyna, pl. Zamkowy 1tel. 65 529 50 40 www.zamek-rydzyna.com.pltel./fax 65 529 50 26zwiedzanie po wcześniejszym uzgodnieniu

Muzeum - Zamek Górków64-500 Szamotuły, ul. Wroniecka 30tel/fax: 61 29 218 13, 29 226 29 [email protected]

www.zamek.org.pl

Zespół Pałacowo-Parkowy64-314 Wąsowo, ul. Parkowa 1tel. 61 447 26 13, fax 61 447 26 19 www.wasowo.pl

Skansen Filmowy Soplicowo - Marek Pinkowski64-010 Krzywiń, Cichowo 11tel. 65 517 71 77 www.krzywin.pl

Muzeum Pierwszych Piastów na LednicyWielkopolski Park Etnograficzny62-261 Lednogóra, Dziekanowice 32tel. 61 427 50 10 [email protected] 61 427 50 20 www.lednicamuzeum.pl

DZIEKANOWICE

Wielkopolski Park EtnograficznyWielkopolski Park Etnograficzny w Dziekanowicach rozpościera się nad Jeziorem Lednickim. Uważany jest za jeden z największych w Europie. Zgroma-dzone w nim budynki, w większości z XVIII i XIX wieku, pochodzą z całej historycznej Wielkopolski. Możemy na przykład porównać chałupę z 1602 roku z chałupą z 1936 roku – obie konstrukcji sumikowo - łątkowej. Ciekawe zderzenie kultur. W skansenie można się poczuć jak w dawnej wsi, bo obok zagród z różnych epok i stron Wielkopolski, ustawiono wiatraki, kościółek, spichlerz, kuźnię… Budynki są urządzone tak, jakby ktoś w nich mieszkał i na chwilę tylko wyszedł na przykład w pole.

GRABONÓG

Muzeum bł. Edmunda BojanowskiegoKlasycystyczny dwór w Grabonogu pochodzi z prze-łomu XVIII i XIX wieku. W elewacji frontowej zwraca uwagę ryzalit z drewnianymi pilastrami. We dworze tym urodził się bł. Edmund Bojanowski, działacz oświatowy i religijny, założyciel pierwszych na ziemiach polskich ochronek i Zgromadzenia Sióstr Służebniczek NMP. Od 1981 roku mieści się tu muzeum o charakterze etnograficznym. Na parte-rze prezentowane są eksponaty archeologiczne z okolic Grabonogu, stroje biskupiańskie, instrumen-ty muzyczne, zbiory etnograficzne z podgostyńskich wiosek. Urządzono tu także salonik w stylu biedermeier. Na piętrze jest pokoik, w którym zgro-madzono pamiątki po bł. Edmundzie Bojanowskim. Drugim „mieszkańcem” dworu jest profesor Stanisław Helsztyński, który ofiarował znaczną licz-bę dokumentów, fotografii, książek, rękopisów. Ten warsztat pisarski dał początek bibliotece i czytelni, które mieszczą się w nowym dworze.

CICHOWO

Skansen Filmowy SoplicowoAdam Mickiewicz podczas swojego pobytu w Wiel-kopolsce (1831-32) przebywał również na Ziemi Krzywińskiej (między innymi w Kopaszewie). W Ci-chowie natomiast mieszka Marek Pinkowski, twórca „Akademii zwierząt filmowych”, którego bociany „wystąpiły” w filmie Andrzeja Wajdy „Pan Tadeusz”. Opiekun bocianów-aktorów tak zafascynował się planem zdjęciowym, że namówił władze gminy Krzywiń i producentów filmu, aby w Cichowie powstał skansen filmowy – „Soplicowo”. Otwarto go 26 czerwca 1999 roku. Tworzy go folwark zapro-jektowany przez Allana Starskiego dla potrzeb filmu. Zabudowania otacza ogród Zosi, a ożywiają go zwie-rzęta – „gwiazdy filmowe”. W budynkach można obejrzeć stroje i rekwizyty oraz posłuchać muzyki Wojciecha Kilara z filmu „Pan Tadeusz”. Właścicie-lem Skansenu Filmowego Soplicowo jest "Krzywiń-skie Towarzystwo Kulturalne".

Zespół Szkół Rolniczych im. Generała Józefa Wybickiego w Grabonogu63-820 Piaski [email protected]. 65 573 91 46, 65 573 91 47 www.grabonog.plZwiedzanie po uprzednim uzgodnieniu z sekretariatem szkoły

21Muzea i skanseny

FOTO

: AR

CH

IWU

M O

RG

AN

IZAC

JI TUR

YS

TYC

ZNE

J LES

ZNO

-RE

GIO

N

FOTO

: AR

CH

IWU

M ZA

MK

U W

SO

WIE

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

MiG

W S

ZAM

OTU

ŁAC

H

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

MiG

W ŻE

RK

OW

IE

FOTO

: AR

CH

IWU

M S

TAR

OS

TWA

PO

WIATO

WE

GO

W G

NIE

ŹNIE

WW

W.TU

RY

STY

KA

.PO

WIAT-G

NIE

ZNO

.PL

FOTO

: AR

CH

IWU

M S

KA

NS

EN

U FILM

OW

EG

O S

OP

LICO

WO

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

MiG

W K

RZY

WIN

IU

FOTO

: AR

CH

IWU

M S

TAR

OS

TWA

PO

WIATO

WE

GO

W G

OS

TYN

IU

Pałac Sczanieckich w Wąsowie

Zamek Hardtów w Wąsowie

FOTO

: AR

CH

IWU

M ZA

MK

U W

SO

WIE

Zamek w Rydzynie

Baszta Halszki w Szamotułach

Pałac w Śmiełowie

Wielkopolski Park Etnograficzny

Skansen Filmowy Soplicowo w Cichowie

Skansen Filmowy Soplicowo w Cichowie

Muzeum bł. Edmunda Bojanowskiego w Grabonogu

ba

ba

ba

ba

KONIN

KALISZ

POZNAŃ

PIŁA

LESZNO

Okonek

Jastrowie

Złotów

Krajenka Łobżenica

Wysoka

Szamocin

Margonin

Gołańcz

Lubasz

Kwilcz

Miedzichowo

ChrzypskoWielkie

Mieścisko

Mieleszyn

Powidz

Rokietnica

Wieleń

Ujście

Czarnków

Oborniki

SzamotułyMiędzychód

Rogoźno

SkokiKłecko

Trzemeszno

Witkowo

Pobiedziska

CzerniejewoSwarzędz

Kostrzyn

OstrówWielkopolski

Września

Środa Wielkopolska

Gniezno

Słupca

ObrzyckoWronki

Sieraków

KrzyżWielkopolski

Ostroróg

Pniewy

Buk Luboń

Puszczykowo

Stęszew

Śmigiel

Wielichowo

Rakoniewice

GrodziskWielkopolski

Śrem

Gostyń

Krotoszyn

Rawicz

Ostrzeszów

Kępno

Pleszew

Jarocin

Kościan

Nowy Tomyśl

Wolsztyn

Zbąszyń

Lwówek

Opalenica

Czempiń

KsiążWielkopolski

Nowe Miastonad Wartą

Krzywiń

Pogorzela

Kobylin

Krobia

Jutrosin

Raszków

Sulmierzyce

Odolanów

Stawiszyn

Żelazków

Koźminek

Gołuchów

Dobrzyca

Pępowo

Przemęt

Zaniemyśl

Opatówek

Kobyla Góra

Bralin

Poniec

Bojanowo

Rydzyna

Osieczna

MiejskaGórka

Borek Wielkopolski

Koźmin Wielkopolski

Mikstat Grabównad Prosną

RychwałTuliszków

Dobra

Dąbie

Kłodawa

Przedecz

SompolnoŚlesin

Kleczew

Golina

PyzdryZagórów

Turek

KołoMiłosław

Mosina Kórnik

Długa Goślina

Chodzież

Wągrowiec

Trzcianka

Wyrzysk

Kaczory

Słopanowo

Rogalin

Pawłowice

Licheń

Ląd

ŚmiełówŻerków

Koszuty

Giecz

Dziekanowice

Szreniawa

Lewków

Russów

Cichowo

DolskLubiń

Przygodzice

Antonin

Nowe SkalmierzyceZduny

Puszcza Notecka

Wielkopolski Park

Narodowy

PuszczaZielonka

Warta

Warta

Prosna

Noteć

Gw

da

Sierakowski Park Krajobrazowy

DrawieńskiPark Narodowy

LednickiPark Krajobrazowy

Park KrajobrazowyPromno

Rogaliński Park Krajobrazowy

NadgoplańskiPark Krajobrazowy

PowidzkiPark Krajobrazowy

PrzemęckiPark Krajobrazowy

Park KrajobrazowyDolina Baryczy

Park Krajobrazowy

Gen. D. Chłapowskiego

PszczewskiPark

Krajobrazowy

Żerkowsko-CzeszewskiPark Krajobrazowy

NadwarciańskiPark Krajobrazowy

Uzarzewo

MurowanaGoślina

Jaracz

Gębice

Rokosowo

Stare Miasto

Grzybowo

Mniszki

Osiek nad Notecią

Tarnowo Pałuckie Łekno

Obra

A2

A2

A2

GŁOGÓW

Cichowo

Rydzyna

Grabonóg

Śmiełów

Wąsowo

SzamotułyLednica

Page 24: Największe atrakcje turystyczne Wielkopolski

Muzea i skanseny

PUSZCZYKOWO

Muzeum Pracownia Literacka Arkadego FiedleraMuzeum powstało jeszcze za życia pisarza i podróż-nika w 1974 roku. Autor „Dywizjonu 303” zdepo-nował w swojej willi i ogrodzie pamiątki przywożone z licznych egzotycznych podróży. Z czasem jego synowie zaczęli wzbogacać rodzinne muzeum o pa-miątki ze swoich wędrówek po świecie. W willi, oprócz egzotycznych eksponatów, można podzi-wiać książki Arkadego Fiedlera wydawane na całym świecie. Istnieje także ekspozycja zewnętrzna, zwana Ogrodem Tolerancji, na którą składają się nie tylko oryginalne rzeźby i totemy, ale także pomniejszone kopie takich obiektów jak piramida Cheopsa, Kalendarz Azteków, Brama Słońca z okolic Jeziora Titicaca… Dużym zainteresowaniem zwiedzających cieszy się replika żaglowca Krzysztofa Kolumba, Santa Maria, w skali 1:1.

OSIEK NAD NOTECIĄ

Muzeum Kultury LudowejMuzeum tworzą dwa odrębne działy: archeolo-giczny i etnograficzny. W pierwszym prezentowane są eksponaty pozyskane w ramach badań archeolo-gicznych prowadzonych na tym terenie od lat 60. ubiegłego stulecia. W trzech pawilonach zostały wy-eksponowane, w pierwotnym podłożu, najciekaw-sze groby. Nieopodal utworzono wieś typu owal-nicowego. W skansenie oprócz chałup, budynków gospodarczych można zobaczyć także wiatraki, kuź-nię, tartak, chatę, która łączyła w sobie mieszkanie nauczyciela i izbę elementarnej szkoły wiejskiej (połowa XIX wieku). Obiekty zgromadzone w skansenie pochodzą z obszaru dorzecza środko-wego Noteci, a więc Puszczy Noteckiej, Pałuk i Krajny.

ROGOŹNO

Muzeum RegionalneMuzeum Regionalne w Rogoźnie powstało dzięki uporowi miejscowych działaczy społecznych. Zaczynem były pamiątki związane z powstaniem wielkopolskim, gromadzone przez regionalistkę Wojciechę Dutkiewicz. Muzeum Regionalne im. Wojciechy Dutkiewicz otwarto 29 stycznia 1983 roku, w dawnym ratuszu. Można w nim poznać historię Rogoźna i jego okolic od czasów prehisto-rycznych po współczesne. Dawny ratusz to budy-nek jednopiętrowy. Główny korpus budynku według projektu J. Offendingena pochodzi z lat 1826-28. Z pierwotnego wyposażenia zachowały się drzwi do skarbca kasy miejskiej z 1914 roku oraz kilkanaście krzeseł z sali sesyjnej z końca XIX wieku.

RUSSÓW

Skansen Wsi Podkaliskiej i Dworek Marii DąbrowskiejMaria Dąbrowska urodziła się i wychowała w Russowie nieopodal Kalisza. Nie dożyła chwili, kiedy odbudowano rodzinny dworek i w 1971 roku otwarto w nim muzeum jej imienia. Odtworzono tu wnętrza, w jakich pisarka mogła żyć jako dziecko. Zachowało się też trochę pamiątek po autorce „Na wsi wesele”. Nieopodal dworku pisarki znajduje się Skansen Wsi Podkaliskiej, w którym można podziwiać zabytki budownictwa ludowego z XIX i XX wieku. Przeniesiono tu między innymi chałupę z Takotomyśla, stodołę z Godziesz, oborę ze Skrzatek, chałupę wyrobnika z Dobrca, drewniany Sołek (lamus) z Russowa, spichlerz z Kuźnicy Grabowskiej…

Muzeum Kultury Ludowej89-333 Osiek nad Notecią, ul. Dworcowa 10tel. 67 286 60 90 www.muzeum.pila.pl

Muzeum Historii Przemysłu62-860 Opatówek, ul. Kościelnatel. 62 761 86 26 www.opatowek.muzeum.pl

Muzeum Stanisława Staszica64-920 Piła, ul. Browarna 18tel. 67 21 31 567 [email protected]

www.muzeumstaszica.plMuzeum Okręgowe im. Stanisława Staszica64-920 Piła, ul. Browarna 7tel. 67 212 71 37/32 [email protected]

www.muzeum.pila.pl

Muzeum Pracownia Literacka Arkadego Fiedlera 62-041 Puszczykowo, ul. Słowackiego 1tel. 61 81 33 794 [email protected]

www.fiedler.pl

Wielkopolskie Muzeum Pożarnictwa62-067 Rakoniewice, ul. Kościelna 1tel. 61 444 11 58

www.cmp-muzeum.pl/rakoniewice.htm

Muzeum Regionalne im. Wojciechy Dutkiewicz64-610 Rogoźno, pl. Karola Marcinkowskiegotel. 67 261 80 78

Skansen Wsi PodkaliskiejDworek Marii Dąbrowskiej w Russowie62-816 Tykadłów, Russówtel. 62 769 12 65 www.muzeum.kalisz.pl

z wypełnieniem glinianym, częściowo ceglanym, otynkowany. Postawiony został w 1763 roku, na pla-nie prostokąta z wieżą. Po obu stronach nawy zachowały się dwukondygnacyjne balkony. Na parterze można podziwiać wozy strażackie, sikawki konne, motopompy… Na pierwszym balkonie wyeksponowane zostały mundury, dokumenty, odznaki, czasopisma, a na drugim – plakaty.

RAKONIEWICE

WielkopolskieMuzeum Pożarnictwa

W Rakoniewicach zachowała się typowa zabudowa małomiasteczkowa. Szczególną uwagę zwraca jed-nak dawny ewangelicki kościół szachulcowy, w któ-rym obecnie mieści się Wielkopolskie Muzeum Po-żarnictwa. Jest to kościół o konstrukcji szkieletowej,

22 Muzea i skanseny 23Muzea i skanseny

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

G W

OPATÓ

WK

UFO

TO: A

RC

HIW

UM

UG

W O

PATÓW

KU

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

M w

PILE

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

G W

OPATÓ

WK

U

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

M W

PILE

FOTO

: AR

CH

IWU

M S

TAR

OS

TWA

PO

WIATO

WE

GO

W P

ILEA

UTO

R: M

. FIJAŁK

OW

SK

A

FOTO

: Z. SZM

IDT

FOTO

: AR

CH

IWU

M S

TAR

OS

TWA

PO

WIATO

WE

GO

W O

BO

RN

IKA

CH

AU

TOR

: B.A

. JER

AN

FOTO

: AR

CH

IWU

M M

UZE

UM

OK

GO

WE

GO

ZIEM

I KA

LISK

IEJ

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

M W

RA

KO

NIE

WIC

AC

H

Dworek w Russowie

Muzeum Regionalne w Rogoźnie

Muzeum w Puszczykowie

Dom Stanisława Staszica w Pile

Wiatrak w Muzeum Kultury Narodowej w Osieku nad Notecią

Most żelazny w Opatówku

Ekspozycja Muzeum Historii Przemysłu w Opatówku Budynek Muzeum Historii Przemysłu w Opatówku

Muzeum Okręgowe im. Stanisława Staszica w Pile

PIŁA

Muzeum Okręgowe im. Stanisława Staszica

Muzeum Okręgowe im. Stanisława Staszica w Pile zajmuje chyba najpiękniejszy budynek w mieście. Swoim stylem nawiązuje on do włoskiej architektury willowej. Pochodzi z połowy XIX wieku. Trudno się więc dziwić, że w okresie dwudziestolecia międzywojennego był siedzibą konsulatu polskiego.Muzeum Okręgowe gromadzi głównie zbiory archeologiczne i etnograficzne pochodzące z północnej Wielkopolski. Ozdobą kolekcji jest zbiór zakonserwowanych drewnianych elementów konstrukcji grobli z połowy III tys. p..n.e. będących częścią przeprawy przez Dolinę Noteci w Żuławce Małej.Miłośnicy sztuki użytkowej znajdą tu niezwykłej urody kolekcję wyrobów Fabryki Fajansów Stanisława Mańczaka w Chodzieży.

PIŁA

Dom Stanisława StaszicaNajbardziej znanym obywatelem Piły był Stanisław Staszic, filozof, przyrodnik, działacz polityczny, pisarz i ksiądz, jeden z najwybitniejszych umysłów doby polskiego Oświecenia. Muzeum jemu poświę-cone powstało w 1951 roku. Urządzono je w domu Stasziców, w dzielnicy zwanej „Zamościem”. Staszi-cowie mieli tam folwark. Po II wojnie światowej został tylko mocno zniszczony dom. Zbiory muze-alne liczą około 1400 obiektów związanych z oświe-ceniowym myślicielem oraz muzealia ilustrujące jego epokę. Muzeum posiada bibliotekę liczącą ponad 2700 woluminów.

OPATÓWEK

Muzeum Historii PrzemysłuAdolf Gottlieb Fiedler, przybyły z Saksonii przed-siębiorca i kupiec, wybudował w latach 1824-25, w miasteczku rządowym Opatówek (obecnie wieś gminna) fabrykę sukienniczą. Pozostał po niej ogromny gmach u zbiegu ulic Poniatowskiego i Kościelnej. To bardzo cenny zabytek klasycystycz-nej architektury fabrycznej I połowy XIX wieku. Do dziś zachowały się w nim oryginalne drewniane stropy z potężnymi belkami, dochodzącymi do 14 m długości, a także piękna klatka schodowa o żeliwnej konstrukcji, z otwartą przestrzenią wewnątrz, służącą zapewne do pionowego transportu towarów. To idealne miejsce, by prezentować w nim, m.in. XIX-wieczne napędy i pracujące maszyny. We wsi warto też zwrócić uwagę na najstarszy w Polsce most żelaz-ny, który znajduje się w parku, nieopodal ruin dawnego pałacu. Umożliwia on przejście przez kanał łączący rzeczkę Cienię ze stawem, będącym pozo-stałością fosy urządzonej w XIV wieku dla zamku. Drugą ciekawostką we wsi jest figura św. Jana Nepomucena. Zwykle figury św. Jana Nepomucena wykonane są z kamienia, ale ta w Opatówku jest drewniana (pochodzi z XVII wieku). Najczęściej stoją na mostach lub przy przeprawach rzecznych. W Opatówku figurę ustawiono przy ul. św. Jana, również w pobliżu mostku nad strumykiem, który obecnie płynie rurami. Figura po renowacji została umieszczona w miejscowym kościele, a na ulicy pojawiła się wierna kopia.

ba

ba

ba

ba

ba

KONIN

KALISZ

POZNAŃ

PIŁA

LESZNO

Okonek

Jastrowie

Złotów

Krajenka Łobżenica

Wysoka

Szamocin

Margonin

Gołańcz

Lubasz

Kwilcz

Miedzichowo

ChrzypskoWielkie

Mieścisko

Mieleszyn

Powidz

Rokietnica

Wieleń

Ujście

Czarnków

Oborniki

SzamotułyMiędzychód

Rogoźno

SkokiKłecko

Trzemeszno

Witkowo

Pobiedziska

CzerniejewoSwarzędz

Kostrzyn

OstrówWielkopolski

Września

Środa Wielkopolska

Gniezno

Słupca

ObrzyckoWronki

Sieraków

KrzyżWielkopolski

Ostroróg

Pniewy

Buk Luboń

Puszczykowo

Stęszew

Śmigiel

Wielichowo

Rakoniewice

GrodziskWielkopolski

Śrem

Gostyń

Krotoszyn

Rawicz

Ostrzeszów

Kępno

Pleszew

Jarocin

Kościan

Nowy Tomyśl

Wolsztyn

Zbąszyń

Lwówek

Opalenica

Czempiń

KsiążWielkopolski

Nowe Miastonad Wartą

Krzywiń

Pogorzela

Kobylin

Krobia

Jutrosin

Raszków

Sulmierzyce

Odolanów

Stawiszyn

Żelazków

Koźminek

Gołuchów

Dobrzyca

Pępowo

Przemęt

Zaniemyśl

Opatówek

Kobyla Góra

Bralin

Poniec

Bojanowo

Rydzyna

Osieczna

MiejskaGórka

Borek Wielkopolski

Koźmin Wielkopolski

Mikstat Grabównad Prosną

RychwałTuliszków

Dobra

Dąbie

Kłodawa

Przedecz

SompolnoŚlesin

Kleczew

Golina

PyzdryZagórów

Turek

KołoMiłosław

Mosina Kórnik

Długa Goślina

Chodzież

Wągrowiec

Trzcianka

Wyrzysk

Kaczory

Słopanowo

Rogalin

Pawłowice

Licheń

Ląd

ŚmiełówŻerków

Koszuty

Giecz

Dziekanowice

Szreniawa

Lewków

Russów

Cichowo

DolskLubiń

Przygodzice

Antonin

Nowe SkalmierzyceZduny

Puszcza Notecka

Wielkopolski Park

Narodowy

PuszczaZielonka

Warta

Warta

Prosna

Noteć

Gw

da

Sierakowski Park Krajobrazowy

DrawieńskiPark Narodowy

LednickiPark Krajobrazowy

Park KrajobrazowyPromno

Rogaliński Park Krajobrazowy

NadgoplańskiPark Krajobrazowy

PowidzkiPark Krajobrazowy

PrzemęckiPark Krajobrazowy

Park KrajobrazowyDolina Baryczy

Park Krajobrazowy

Gen. D. Chłapowskiego

PszczewskiPark

Krajobrazowy

Żerkowsko-CzeszewskiPark Krajobrazowy

NadwarciańskiPark Krajobrazowy

Uzarzewo

MurowanaGoślina

Jaracz

Gębice

Rokosowo

Stare Miasto

Grzybowo

Mniszki

Osiek nad Notecią

Tarnowo Pałuckie Łekno

Obra

A2

A2

A2

Opatówek

Russów

Rakoniewice

Puszczykowo

Osiek nad NoteciąPiła

Rogoźno

Page 25: Największe atrakcje turystyczne Wielkopolski

Muzea i skanseny

PUSZCZYKOWO

Muzeum Pracownia Literacka Arkadego FiedleraMuzeum powstało jeszcze za życia pisarza i podróż-nika w 1974 roku. Autor „Dywizjonu 303” zdepo-nował w swojej willi i ogrodzie pamiątki przywożone z licznych egzotycznych podróży. Z czasem jego synowie zaczęli wzbogacać rodzinne muzeum o pa-miątki ze swoich wędrówek po świecie. W willi, oprócz egzotycznych eksponatów, można podzi-wiać książki Arkadego Fiedlera wydawane na całym świecie. Istnieje także ekspozycja zewnętrzna, zwana Ogrodem Tolerancji, na którą składają się nie tylko oryginalne rzeźby i totemy, ale także pomniejszone kopie takich obiektów jak piramida Cheopsa, Kalendarz Azteków, Brama Słońca z okolic Jeziora Titicaca… Dużym zainteresowaniem zwiedzających cieszy się replika żaglowca Krzysztofa Kolumba, Santa Maria, w skali 1:1.

OSIEK NAD NOTECIĄ

Muzeum Kultury LudowejMuzeum tworzą dwa odrębne działy: archeolo-giczny i etnograficzny. W pierwszym prezentowane są eksponaty pozyskane w ramach badań archeolo-gicznych prowadzonych na tym terenie od lat 60. ubiegłego stulecia. W trzech pawilonach zostały wy-eksponowane, w pierwotnym podłożu, najciekaw-sze groby. Nieopodal utworzono wieś typu owal-nicowego. W skansenie oprócz chałup, budynków gospodarczych można zobaczyć także wiatraki, kuź-nię, tartak, chatę, która łączyła w sobie mieszkanie nauczyciela i izbę elementarnej szkoły wiejskiej (połowa XIX wieku). Obiekty zgromadzone w skansenie pochodzą z obszaru dorzecza środko-wego Noteci, a więc Puszczy Noteckiej, Pałuk i Krajny.

ROGOŹNO

Muzeum RegionalneMuzeum Regionalne w Rogoźnie powstało dzięki uporowi miejscowych działaczy społecznych. Zaczynem były pamiątki związane z powstaniem wielkopolskim, gromadzone przez regionalistkę Wojciechę Dutkiewicz. Muzeum Regionalne im. Wojciechy Dutkiewicz otwarto 29 stycznia 1983 roku, w dawnym ratuszu. Można w nim poznać historię Rogoźna i jego okolic od czasów prehisto-rycznych po współczesne. Dawny ratusz to budy-nek jednopiętrowy. Główny korpus budynku według projektu J. Offendingena pochodzi z lat 1826-28. Z pierwotnego wyposażenia zachowały się drzwi do skarbca kasy miejskiej z 1914 roku oraz kilkanaście krzeseł z sali sesyjnej z końca XIX wieku.

RUSSÓW

Skansen Wsi Podkaliskiej i Dworek Marii DąbrowskiejMaria Dąbrowska urodziła się i wychowała w Russowie nieopodal Kalisza. Nie dożyła chwili, kiedy odbudowano rodzinny dworek i w 1971 roku otwarto w nim muzeum jej imienia. Odtworzono tu wnętrza, w jakich pisarka mogła żyć jako dziecko. Zachowało się też trochę pamiątek po autorce „Na wsi wesele”. Nieopodal dworku pisarki znajduje się Skansen Wsi Podkaliskiej, w którym można podziwiać zabytki budownictwa ludowego z XIX i XX wieku. Przeniesiono tu między innymi chałupę z Takotomyśla, stodołę z Godziesz, oborę ze Skrzatek, chałupę wyrobnika z Dobrca, drewniany Sołek (lamus) z Russowa, spichlerz z Kuźnicy Grabowskiej…

Muzeum Kultury Ludowej89-333 Osiek nad Notecią, ul. Dworcowa 10tel. 67 286 60 90 www.muzeum.pila.pl

Muzeum Historii Przemysłu62-860 Opatówek, ul. Kościelnatel. 62 761 86 26 www.opatowek.muzeum.pl

Muzeum Stanisława Staszica64-920 Piła, ul. Browarna 18tel. 67 21 31 567 [email protected]

www.muzeumstaszica.plMuzeum Okręgowe im. Stanisława Staszica64-920 Piła, ul. Browarna 7tel. 67 212 71 37/32 [email protected]

www.muzeum.pila.pl

Muzeum Pracownia Literacka Arkadego Fiedlera 62-041 Puszczykowo, ul. Słowackiego 1tel. 61 81 33 794 [email protected]

www.fiedler.pl

Wielkopolskie Muzeum Pożarnictwa62-067 Rakoniewice, ul. Kościelna 1tel. 61 444 11 58

www.cmp-muzeum.pl/rakoniewice.htm

Muzeum Regionalne im. Wojciechy Dutkiewicz64-610 Rogoźno, pl. Karola Marcinkowskiegotel. 67 261 80 78

Skansen Wsi PodkaliskiejDworek Marii Dąbrowskiej w Russowie62-816 Tykadłów, Russówtel. 62 769 12 65 www.muzeum.kalisz.pl

z wypełnieniem glinianym, częściowo ceglanym, otynkowany. Postawiony został w 1763 roku, na pla-nie prostokąta z wieżą. Po obu stronach nawy zachowały się dwukondygnacyjne balkony. Na parterze można podziwiać wozy strażackie, sikawki konne, motopompy… Na pierwszym balkonie wyeksponowane zostały mundury, dokumenty, odznaki, czasopisma, a na drugim – plakaty.

RAKONIEWICE

WielkopolskieMuzeum Pożarnictwa

W Rakoniewicach zachowała się typowa zabudowa małomiasteczkowa. Szczególną uwagę zwraca jed-nak dawny ewangelicki kościół szachulcowy, w któ-rym obecnie mieści się Wielkopolskie Muzeum Po-żarnictwa. Jest to kościół o konstrukcji szkieletowej,

22 Muzea i skanseny 23Muzea i skanseny

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

G W

OPATÓ

WK

UFO

TO: A

RC

HIW

UM

UG

W O

PATÓW

KU

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

M w

PILE

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

G W

OPATÓ

WK

U

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

M W

PILE

FOTO

: AR

CH

IWU

M S

TAR

OS

TWA

PO

WIATO

WE

GO

W P

ILEA

UTO

R: M

. FIJAŁK

OW

SK

A

FOTO

: Z. SZM

IDT

FOTO

: AR

CH

IWU

M S

TAR

OS

TWA

PO

WIATO

WE

GO

W O

BO

RN

IKA

CH

AU

TOR

: B.A

. JER

AN

FOTO

: AR

CH

IWU

M M

UZE

UM

OK

GO

WE

GO

ZIEM

I KA

LISK

IEJ

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

M W

RA

KO

NIE

WIC

AC

H

Dworek w Russowie

Muzeum Regionalne w Rogoźnie

Muzeum w Puszczykowie

Dom Stanisława Staszica w Pile

Wiatrak w Muzeum Kultury Narodowej w Osieku nad Notecią

Most żelazny w Opatówku

Ekspozycja Muzeum Historii Przemysłu w Opatówku Budynek Muzeum Historii Przemysłu w Opatówku

Muzeum Okręgowe im. Stanisława Staszica w Pile

PIŁA

Muzeum Okręgowe im. Stanisława Staszica

Muzeum Okręgowe im. Stanisława Staszica w Pile zajmuje chyba najpiękniejszy budynek w mieście. Swoim stylem nawiązuje on do włoskiej architektury willowej. Pochodzi z połowy XIX wieku. Trudno się więc dziwić, że w okresie dwudziestolecia międzywojennego był siedzibą konsulatu polskiego.Muzeum Okręgowe gromadzi głównie zbiory archeologiczne i etnograficzne pochodzące z północnej Wielkopolski. Ozdobą kolekcji jest zbiór zakonserwowanych drewnianych elementów konstrukcji grobli z połowy III tys. p..n.e. będących częścią przeprawy przez Dolinę Noteci w Żuławce Małej.Miłośnicy sztuki użytkowej znajdą tu niezwykłej urody kolekcję wyrobów Fabryki Fajansów Stanisława Mańczaka w Chodzieży.

PIŁA

Dom Stanisława StaszicaNajbardziej znanym obywatelem Piły był Stanisław Staszic, filozof, przyrodnik, działacz polityczny, pisarz i ksiądz, jeden z najwybitniejszych umysłów doby polskiego Oświecenia. Muzeum jemu poświę-cone powstało w 1951 roku. Urządzono je w domu Stasziców, w dzielnicy zwanej „Zamościem”. Staszi-cowie mieli tam folwark. Po II wojnie światowej został tylko mocno zniszczony dom. Zbiory muze-alne liczą około 1400 obiektów związanych z oświe-ceniowym myślicielem oraz muzealia ilustrujące jego epokę. Muzeum posiada bibliotekę liczącą ponad 2700 woluminów.

OPATÓWEK

Muzeum Historii PrzemysłuAdolf Gottlieb Fiedler, przybyły z Saksonii przed-siębiorca i kupiec, wybudował w latach 1824-25, w miasteczku rządowym Opatówek (obecnie wieś gminna) fabrykę sukienniczą. Pozostał po niej ogromny gmach u zbiegu ulic Poniatowskiego i Kościelnej. To bardzo cenny zabytek klasycystycz-nej architektury fabrycznej I połowy XIX wieku. Do dziś zachowały się w nim oryginalne drewniane stropy z potężnymi belkami, dochodzącymi do 14 m długości, a także piękna klatka schodowa o żeliwnej konstrukcji, z otwartą przestrzenią wewnątrz, służącą zapewne do pionowego transportu towarów. To idealne miejsce, by prezentować w nim, m.in. XIX-wieczne napędy i pracujące maszyny. We wsi warto też zwrócić uwagę na najstarszy w Polsce most żelaz-ny, który znajduje się w parku, nieopodal ruin dawnego pałacu. Umożliwia on przejście przez kanał łączący rzeczkę Cienię ze stawem, będącym pozo-stałością fosy urządzonej w XIV wieku dla zamku. Drugą ciekawostką we wsi jest figura św. Jana Nepomucena. Zwykle figury św. Jana Nepomucena wykonane są z kamienia, ale ta w Opatówku jest drewniana (pochodzi z XVII wieku). Najczęściej stoją na mostach lub przy przeprawach rzecznych. W Opatówku figurę ustawiono przy ul. św. Jana, również w pobliżu mostku nad strumykiem, który obecnie płynie rurami. Figura po renowacji została umieszczona w miejscowym kościele, a na ulicy pojawiła się wierna kopia.

ba

ba

ba

ba

ba

KONIN

KALISZ

POZNAŃ

PIŁA

LESZNO

Okonek

Jastrowie

Złotów

Krajenka Łobżenica

Wysoka

Szamocin

Margonin

Gołańcz

Lubasz

Kwilcz

Miedzichowo

ChrzypskoWielkie

Mieścisko

Mieleszyn

Powidz

Rokietnica

Wieleń

Ujście

Czarnków

Oborniki

SzamotułyMiędzychód

Rogoźno

SkokiKłecko

Trzemeszno

Witkowo

Pobiedziska

CzerniejewoSwarzędz

Kostrzyn

OstrówWielkopolski

Września

Środa Wielkopolska

Gniezno

Słupca

ObrzyckoWronki

Sieraków

KrzyżWielkopolski

Ostroróg

Pniewy

Buk Luboń

Puszczykowo

Stęszew

Śmigiel

Wielichowo

Rakoniewice

GrodziskWielkopolski

Śrem

Gostyń

Krotoszyn

Rawicz

Ostrzeszów

Kępno

Pleszew

Jarocin

Kościan

Nowy Tomyśl

Wolsztyn

Zbąszyń

Lwówek

Opalenica

Czempiń

KsiążWielkopolski

Nowe Miastonad Wartą

Krzywiń

Pogorzela

Kobylin

Krobia

Jutrosin

Raszków

Sulmierzyce

Odolanów

Stawiszyn

Żelazków

Koźminek

Gołuchów

Dobrzyca

Pępowo

Przemęt

Zaniemyśl

Opatówek

Kobyla Góra

Bralin

Poniec

Bojanowo

Rydzyna

Osieczna

MiejskaGórka

Borek Wielkopolski

Koźmin Wielkopolski

Mikstat Grabównad Prosną

RychwałTuliszków

Dobra

Dąbie

Kłodawa

Przedecz

SompolnoŚlesin

Kleczew

Golina

PyzdryZagórów

Turek

KołoMiłosław

Mosina Kórnik

Długa Goślina

Chodzież

Wągrowiec

Trzcianka

Wyrzysk

Kaczory

Słopanowo

Rogalin

Pawłowice

Licheń

Ląd

ŚmiełówŻerków

Koszuty

Giecz

Dziekanowice

Szreniawa

Lewków

Russów

Cichowo

DolskLubiń

Przygodzice

Antonin

Nowe SkalmierzyceZduny

Puszcza Notecka

Wielkopolski Park

Narodowy

PuszczaZielonka

Warta

Warta

Prosna

Noteć

Gw

da

Sierakowski Park Krajobrazowy

DrawieńskiPark Narodowy

LednickiPark Krajobrazowy

Park KrajobrazowyPromno

Rogaliński Park Krajobrazowy

NadgoplańskiPark Krajobrazowy

PowidzkiPark Krajobrazowy

PrzemęckiPark Krajobrazowy

Park KrajobrazowyDolina Baryczy

Park Krajobrazowy

Gen. D. Chłapowskiego

PszczewskiPark

Krajobrazowy

Żerkowsko-CzeszewskiPark Krajobrazowy

NadwarciańskiPark Krajobrazowy

Uzarzewo

MurowanaGoślina

Jaracz

Gębice

Rokosowo

Stare Miasto

Grzybowo

Mniszki

Osiek nad Notecią

Tarnowo Pałuckie Łekno

Obra

A2

A2

A2

Opatówek

Russów

Rakoniewice

Puszczykowo

Osiek nad NoteciąPiła

Rogoźno

Page 26: Największe atrakcje turystyczne Wielkopolski

WOLSZTYN

Muzeum Marcina RożkaMarcin Rożek wrócił do rodzinnego miasta w 1934 roku. We wnętrzach jego domu urządzono ekspo-zycję poświęconą życiu i twórczości rzeźbiarza. W ogrodzie można podziwiać kopie niektórych rzeźb. Dwie sale przeznaczono na wystawy czasowe. Muzeum gromadzi także pamiątki po innym sław-nym obywatelu Wolsztyna - Józefie Marii Hoene-Wrońskim, filozofie i matematyku, który urodził się tu w 1776 roku. Trzeci sławny obywatel Wolsztyna - Robert Koch, odkrywca bakterii wywołujących gruźlicę - ma osobne muzeum. Są to dwie sale, które mieszczą się w budynku dawnego szpitala dla ubo-gich (ul. Roberta Kocha 12, tel. 68 384 27 36).

WOLSZTYN

Skansen Budownictwa Ludowego Zachodniej WielkopolskiPrzy południowo-zachodnim brzegu Jeziora Wol-sztyńskiego, na 3,5 hektarowym obszarze rozpoście-ra się Skansen Budownictwa Ludowego Zachodniej Wielkopolski. Urządzono tu między innymi zagro-dę, którą tworzą: karczma o konstrukcji zrębowej (z 1706 roku) z Nowego Solca, stodoła zrębowa (koniec XVIII wieku) z Solca, stajnia z wozownią i komorą (XIX wiek) z Szarek, ośmioboczna studnia zrębowa (XVIII wiek) z Jastrzębska i chałupa parob-ka (XIX wiek) z Nowej Tuchorzy... Jak na rekon-strukcję wielkopolskiej wsi przystało, po drodze można się natknąć na kuźnię czy kapliczkę. Zabudo-wania sprawiają jakby żyły, o czym zaświadcza obec-ność zwierząt domowych i ekspozycje w poszcze-gólnych obiektach.

SZRENIAWA

Muzeum Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolno-SpożywczegoMuzeum w Szreniawie tworzą: pałac, zabudowania folwarczne, fragment parku – łącznie 10 hektarów powierzchni. Trudno się więc dziwić, że na takim obszarze nie brakuje ogrodu zielarskiego, a nawet pola uprawnego, na którym pokazuje się, na czym polega czteropolówka: obsiewanie na przemian roś-linami okopowymi, jarymi, motylkowymi i oleistymi. W pałacu z 1853 roku prezentowana jest historia wsi, w zabudowaniach folwarcznych i specjalnych pawi-lonach tematycznych można oglądać zbiory zgro-madzone według następujących tematów: kultura techniczna rolnictwa, hodowla zwierząt, bartnictwo i pszczelarstwo, uprawa roślin i ogrodnictwo, chmie-larstwo i wikliniarstwo, łowiectwo i rybactwo śród-lądowe, etnografia, historia i sztuka. Podczas licznych festynów w Szreniawie ciekawość budzą zbiory techniczne, wśród których znajduje się kolekcja sied-miu lokomobil parowych oraz kolekcja traktorów używanych w polskim rolnictwie. Atrakcją są rów-nież wozy gospodarskie i sanie. Muzeum Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolno – Spożywczego ma 5 oddziałów: Muzeum Młynarstwa i Wodnych Urzą-dzeń Przemysłu Wiejskiego w Jaraczu (tel. 67 261 05 15), Muzeum Wikliniarstwa i Chmielarstwa w No-wym Tomyślu (tel. 61 442 23 11), Muzeum Przy-rodniczo - Łowieckie w Uzarzewie (tel. 61 818 12 11), Muzeum Gospodarki Mięsnej w Sielinku (tel. 61 447 36 14) oraz Muzeum i Skansen Pszczelarstwa w Swarzędzu (tel. 61 651 18 17).

Architektura drewniana

Muzeum Marcina Rożka64-200 Wolsztyn, ul. 5 Stycznia 34tel. 68 384 26 48 www.muzea-wolsztyn.com.pl

Muzeum Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego62-052 Komorniki, ul. Dworcowa 5tel. 61 81 07 629 [email protected]

www.muzeum-szreniawa.pl

Skansen Budownictwa LudowegoZachodniej Wielkopolski64-200 Wolsztyn, ul. Bohaterów Bielinka 26tel. 68 384 26 19 www.muzea-wolsztyn.com.pl

Kościół pw. św. MikołajaSłopanowo (parafia Obrzycko)tel. do kościelnego w Słopanowie 61 291 34 54tel. do proboszcza w Obrzycku 61 291 32 32

Urząd Miasta i Gminy Osieczna64 -113 Osieczna, ul. Powstańców Wielkopolskich 6tel. 65 535 00 16

Muzeum Regionalne Ziemi Sulmierzyckiej 63–750 Sulmierzyce, Rynek 1tel. 62 722 34 80, 62 722 32 18

Urząd Miasta w Nowym Tomyślu64-300 Nowy Tomyśl, ul. Poznańska 33tel. 61 442 66 12 www.olederskieosadnictwo.nowytomysl.pl

24 Muzea i skanseny 25Architektura drewniana

SŁOPANOWO

Kościół pw. św. MikołajaJest bodaj jedyną świątynią katolicką w Polsce, w któ-rej można spotkać wizerunek diabła. Pod chórem zachowała się polichromia przedstawiająca diabła, który trzyma za kołnierz kobietę. Wszystko wska-zuje na to, że jest karczmarką, ponieważ w ręku dzierży kufel piwa. Kościół pw. św. Mikołaja wznie-siony został w 1695 roku, w konstrukcji zrębowej, oszalowany. Jest to świątynia jednonawowa, ze zwężonym, zamkniętym trójbocznie prezbiterium. Całe wnętrze pokryte jest polichromią o cechach ludowych, wykonaną w latach 1695-1701. Ołtarze są barokowe, a na belce tęczowej znajduje się między innymi późnogotycka rzeźba Matki Boskiej Bolesnej z XVI wieku.

SULMIERZYCE

Ratusz drewnianyDrewniany ratusz w Sulmierzycach to jedyny taki obiekt w Polsce. Pierwsze informacje o ratuszu po-chodzą z 1647 roku. Obecny został zbudowany w 1743 roku. W 1879 roku obniżono wieżę, zlikwi-dowano zegar i galerie podcieniowe. Jest to budynek o konstrukcji zrębowej, dwukondygnacyjny, wznie-siony na planie prostokąta. Wieńczy go czterospado-wy dach kryty gontem. Tworzy on z trzech stron podcienia, wsparte na drewnianych słupach. Czwo-roboczna wieżyczka zwieńczona jest blaszanym hełmem. Ściany budynku zostały otynkowane. Wewnątrz zachował się układ wnętrz z pokojem bur-mistrza i salą posiedzeń rajców na piętrze. W budyn-ku mieści się obecnie Muzeum Regionalne Ziemi Sulmierzyckiej.

NOWY TOMYŚL

Osadnictwo olęderskie Wokół Nowego Tomyśla osadnicy olęderscy osiedlali się od XVIII wieku. Najpierw zamieszkali w Sękowie, potem w Glinnie i Paproci. Z czasem zaczęli osiedlać się w Boruji Starej, Przyłęku, Jastrzębsku Starym, Grubasku, Nowej Róży… Ich osadnictwo charakte-ryzuje się tym, że gospodarstwa rozrzucone są na dużym obszarze. Zagrodę tworzyły zwykle: wąska chałupa, chlew i stodoła. Czasami stawiano osobną drewutnię i szopę. W centralnym punkcie podwórza stała studnia z żurawiem. W tej okolicy budowano chałupy szerokofrontowe, oparte na planie łagodne-go prostokąta. Obecnie w wielu tych zagrodach rolnicy urządzili gospodarstwa agroturystyczne.

TARNOWO PAŁUCKIE

Kościół pw. św. MikołajaJednonawowy kościół pw. św. Mikołaja oparty jest na konstrukcji zrębowej i uchodzi za najstarszy w Polsce kościół drewniany (wzniesiono go w ostat-niej ćwierci XIV wieku). Prezbiterium jest zwężone i zamknięte prosto. Przy nawie od południa znajduje się niewielka kruchta, od zachodu – wieża z kruchtą w przyziemiu. Nawę zakrywa strop, natomiast w prezbiterium mamy pozorne sklepienie belkowe. Atrakcją – obok wieku – tego kościółka są polichro-mie z około 1639 roku wykonane przez Walentego Podczosika z Kcyni. Malowidła przedstawiają sceny z życia św. Mikołaja i św. Małgorzaty (ściany nawy). Strop pokrywa wyobrażenie Adoracji Trójcy Świętej i kasetony z wizerunkami proroków. Na ścianach prezbiterium urzekają swoim pięknem malowidła ze scenami z Nowego Testamentu. Sklepienie prezbi-terium zdobią natomiast motywy roślinne.Ołtarz główny wykonany jest w stylu późnego re-nesansu z obrazem Wniebowzięcia Matki Boskiej pośrodku i św. Mikołaja i św. Małgorzaty po bokach. Ołtarze boczne mają charakter barokowy.

OSIECZNA

Kraina wiatrakówW Osiecznej podziwiać można trzy wiatraki - koźlaki. Koźlaki były najpospolitszym typem wiatraków w Polsce. Stawiano je zazwyczaj na pagórkach. Cała konstrukcja spoczywała na czteroramiennym siodle – koźle, ukrytym w podstawie, a do wiatru ustawiano go zwykle za pomocą charakterystycznego długiego drąga i kołowrotku. Ściana z wejściem do wiatraka stanowiła front i wyróżniała się wystrojem architekto-nicznym: ozdobami, galeryjkami… Ściana przeciw-legła ze śmigłem nazywa się wietrzna.Środkowy koźlak w Osiecznej pochodzi z roku 1763 i jest już wyremontowany. Dwa następne czekają na remont. Wiatraki stoją przy szosie do Leszna.

Kościół pw. św. Mikołaja - Tarnowo Pałuckie Parafia pod wezwaniem śś. Piotra i Pawła62-105 Łekno, ul. Poprzeczna 3tel. 61 261 60 84 (kontakt przez organistę)

FOTO

: W. LIS

FOTO

: AR

CH

IWU

M M

UZE

UM

RO

LNIC

TWA

I PR

ZEM

YS

ŁUR

OLN

O-S

PO

ŻYW

CZE

GO

W S

ZRE

NIAW

IE

FOTO

: W. LIS

FOTO

: AR

CH

IWU

M M

UZE

UM

RO

LNIC

TWA

I PR

ZEM

YS

ŁUR

OLN

O-S

PO

ŻYW

CZE

GO

W S

ZRE

NIAW

IEFO

TO: A

RC

HIW

UM

MU

ZEU

M R

OLN

ICTW

A I P

RZE

MY

SŁU

RO

LNO

-SP

OŻY

WC

ZEG

O W

SZR

EN

IAWIE

FOTO

: AR

CH

IWU

M M

UZE

UM

RO

LNIC

TWA

I PR

ZEM

YS

ŁUR

OLN

O-S

PO

ŻYW

CZE

GO

W S

ZRE

NIAW

IE

FOTO

: Z. SZM

IDT

FOTO

: Z. SZM

IDT

FOTO

: Z. SZM

IDT

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

M W

NO

WY

M TO

MY

ŚLU

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

M W

SU

LMIE

RZY

CA

CH

FOTO

: Z. SZM

IDT

FOTO

: Z. SZM

IDT

Gospodarstwo olęderskie koło Nowego Tomyśla

Wiatrak w Osiecznej

Polichromia w kościele w Słopanowie

Kościół pw. św. Mikołaja w Tarnowie Pałuckim

Kościół pw. św. Mikołaja w Tarnowie Pałuckim

Ratusz w Sulmierzycach

Kościół pw. św. Mikołaja w Słopanowie

Muzeum Marcina Rożka w Wolsztynie

Skansen w Wolsztynie

Muzeum w Szreniawie

Muzeum w Szreniawie

Muzeum w SzreniawieMuzeum w Szreniawie

�H�G

ba

ba

ba

KONIN

KALISZ

POZNAŃ

PIŁA

LESZNO

Okonek

Jastrowie

Złotów

Krajenka Łobżenica

Wysoka

Szamocin

Margonin

Gołańcz

Lubasz

Kwilcz

Miedzichowo

ChrzypskoWielkie

Mieścisko

Mieleszyn

Powidz

Rokietnica

Wieleń

Ujście

Czarnków

Oborniki

SzamotułyMiędzychód

Rogoźno

SkokiKłecko

Trzemeszno

Witkowo

Pobiedziska

CzerniejewoSwarzędz

Kostrzyn

OstrówWielkopolski

Września

Środa Wielkopolska

Gniezno

Słupca

ObrzyckoWronki

Sieraków

KrzyżWielkopolski

Ostroróg

Pniewy

Buk Luboń

Puszczykowo

Stęszew

Śmigiel

Wielichowo

Rakoniewice

GrodziskWielkopolski

Śrem

Gostyń

Krotoszyn

Rawicz

Ostrzeszów

Kępno

Pleszew

Jarocin

Kościan

Nowy Tomyśl

Wolsztyn

Zbąszyń

Lwówek

Opalenica

Czempiń

KsiążWielkopolski

Nowe Miastonad Wartą

Krzywiń

Pogorzela

Kobylin

Krobia

Jutrosin

Raszków

Sulmierzyce

Odolanów

Stawiszyn

Żelazków

Koźminek

Gołuchów

Dobrzyca

Pępowo

Przemęt

Zaniemyśl

Opatówek

Kobyla Góra

Bralin

Poniec

Bojanowo

Rydzyna

Osieczna

MiejskaGórka

Borek Wielkopolski

Koźmin Wielkopolski

Mikstat Grabównad Prosną

RychwałTuliszków

Dobra

Dąbie

Kłodawa

Przedecz

SompolnoŚlesin

Kleczew

Golina

PyzdryZagórów

Turek

KołoMiłosław

Mosina Kórnik

Długa Goślina

Chodzież

Wągrowiec

Trzcianka

Wyrzysk

Kaczory

Słopanowo

Rogalin

Pawłowice

Licheń

Ląd

ŚmiełówŻerków

Koszuty

Giecz

Dziekanowice

Szreniawa

Lewków

Russów

Cichowo

DolskLubiń

Przygodzice

Antonin

Nowe SkalmierzyceZduny

Puszcza Notecka

Wielkopolski Park

Narodowy

PuszczaZielonka

Warta

Warta

Prosna

Noteć

Gw

da

Sierakowski Park Krajobrazowy

DrawieńskiPark Narodowy

LednickiPark Krajobrazowy

Park KrajobrazowyPromno

Rogaliński Park Krajobrazowy

NadgoplańskiPark Krajobrazowy

PowidzkiPark Krajobrazowy

PrzemęckiPark Krajobrazowy

Park KrajobrazowyDolina Baryczy

Park Krajobrazowy

Gen. D. Chłapowskiego

PszczewskiPark

Krajobrazowy

Żerkowsko-CzeszewskiPark Krajobrazowy

NadwarciańskiPark Krajobrazowy

Uzarzewo

MurowanaGoślina

Jaracz

Gębice

Rokosowo

Stare Miasto

Grzybowo

Mniszki

Osiek nad Notecią

Tarnowo Pałuckie Łekno

Obra

A2

A2

A2Wolsztyn

Tarnowo Pałuckie

Szreniawa

Słopanowo

Nowy Tomyśl

Sulmierzyce

Osieczna

Page 27: Największe atrakcje turystyczne Wielkopolski

WOLSZTYN

Muzeum Marcina RożkaMarcin Rożek wrócił do rodzinnego miasta w 1934 roku. We wnętrzach jego domu urządzono ekspo-zycję poświęconą życiu i twórczości rzeźbiarza. W ogrodzie można podziwiać kopie niektórych rzeźb. Dwie sale przeznaczono na wystawy czasowe. Muzeum gromadzi także pamiątki po innym sław-nym obywatelu Wolsztyna - Józefie Marii Hoene-Wrońskim, filozofie i matematyku, który urodził się tu w 1776 roku. Trzeci sławny obywatel Wolsztyna - Robert Koch, odkrywca bakterii wywołujących gruźlicę - ma osobne muzeum. Są to dwie sale, które mieszczą się w budynku dawnego szpitala dla ubo-gich (ul. Roberta Kocha 12, tel. 68 384 27 36).

WOLSZTYN

Skansen Budownictwa Ludowego Zachodniej WielkopolskiPrzy południowo-zachodnim brzegu Jeziora Wol-sztyńskiego, na 3,5 hektarowym obszarze rozpoście-ra się Skansen Budownictwa Ludowego Zachodniej Wielkopolski. Urządzono tu między innymi zagro-dę, którą tworzą: karczma o konstrukcji zrębowej (z 1706 roku) z Nowego Solca, stodoła zrębowa (koniec XVIII wieku) z Solca, stajnia z wozownią i komorą (XIX wiek) z Szarek, ośmioboczna studnia zrębowa (XVIII wiek) z Jastrzębska i chałupa parob-ka (XIX wiek) z Nowej Tuchorzy... Jak na rekon-strukcję wielkopolskiej wsi przystało, po drodze można się natknąć na kuźnię czy kapliczkę. Zabudo-wania sprawiają jakby żyły, o czym zaświadcza obec-ność zwierząt domowych i ekspozycje w poszcze-gólnych obiektach.

SZRENIAWA

Muzeum Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolno-SpożywczegoMuzeum w Szreniawie tworzą: pałac, zabudowania folwarczne, fragment parku – łącznie 10 hektarów powierzchni. Trudno się więc dziwić, że na takim obszarze nie brakuje ogrodu zielarskiego, a nawet pola uprawnego, na którym pokazuje się, na czym polega czteropolówka: obsiewanie na przemian roś-linami okopowymi, jarymi, motylkowymi i oleistymi. W pałacu z 1853 roku prezentowana jest historia wsi, w zabudowaniach folwarcznych i specjalnych pawi-lonach tematycznych można oglądać zbiory zgro-madzone według następujących tematów: kultura techniczna rolnictwa, hodowla zwierząt, bartnictwo i pszczelarstwo, uprawa roślin i ogrodnictwo, chmie-larstwo i wikliniarstwo, łowiectwo i rybactwo śród-lądowe, etnografia, historia i sztuka. Podczas licznych festynów w Szreniawie ciekawość budzą zbiory techniczne, wśród których znajduje się kolekcja sied-miu lokomobil parowych oraz kolekcja traktorów używanych w polskim rolnictwie. Atrakcją są rów-nież wozy gospodarskie i sanie. Muzeum Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolno – Spożywczego ma 5 oddziałów: Muzeum Młynarstwa i Wodnych Urzą-dzeń Przemysłu Wiejskiego w Jaraczu (tel. 67 261 05 15), Muzeum Wikliniarstwa i Chmielarstwa w No-wym Tomyślu (tel. 61 442 23 11), Muzeum Przy-rodniczo - Łowieckie w Uzarzewie (tel. 61 818 12 11), Muzeum Gospodarki Mięsnej w Sielinku (tel. 61 447 36 14) oraz Muzeum i Skansen Pszczelarstwa w Swarzędzu (tel. 61 651 18 17).

Architektura drewniana

Muzeum Marcina Rożka64-200 Wolsztyn, ul. 5 Stycznia 34tel. 68 384 26 48 www.muzea-wolsztyn.com.pl

Muzeum Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego62-052 Komorniki, ul. Dworcowa 5tel. 61 81 07 629 [email protected]

www.muzeum-szreniawa.pl

Skansen Budownictwa LudowegoZachodniej Wielkopolski64-200 Wolsztyn, ul. Bohaterów Bielinka 26tel. 68 384 26 19 www.muzea-wolsztyn.com.pl

Kościół pw. św. MikołajaSłopanowo (parafia Obrzycko)tel. do kościelnego w Słopanowie 61 291 34 54tel. do proboszcza w Obrzycku 61 291 32 32

Urząd Miasta i Gminy Osieczna64 -113 Osieczna, ul. Powstańców Wielkopolskich 6tel. 65 535 00 16

Muzeum Regionalne Ziemi Sulmierzyckiej 63–750 Sulmierzyce, Rynek 1tel. 62 722 34 80, 62 722 32 18

Urząd Miasta w Nowym Tomyślu64-300 Nowy Tomyśl, ul. Poznańska 33tel. 61 442 66 12 www.olederskieosadnictwo.nowytomysl.pl

24 Muzea i skanseny 25Architektura drewniana

SŁOPANOWO

Kościół pw. św. MikołajaJest bodaj jedyną świątynią katolicką w Polsce, w któ-rej można spotkać wizerunek diabła. Pod chórem zachowała się polichromia przedstawiająca diabła, który trzyma za kołnierz kobietę. Wszystko wska-zuje na to, że jest karczmarką, ponieważ w ręku dzierży kufel piwa. Kościół pw. św. Mikołaja wznie-siony został w 1695 roku, w konstrukcji zrębowej, oszalowany. Jest to świątynia jednonawowa, ze zwężonym, zamkniętym trójbocznie prezbiterium. Całe wnętrze pokryte jest polichromią o cechach ludowych, wykonaną w latach 1695-1701. Ołtarze są barokowe, a na belce tęczowej znajduje się między innymi późnogotycka rzeźba Matki Boskiej Bolesnej z XVI wieku.

SULMIERZYCE

Ratusz drewnianyDrewniany ratusz w Sulmierzycach to jedyny taki obiekt w Polsce. Pierwsze informacje o ratuszu po-chodzą z 1647 roku. Obecny został zbudowany w 1743 roku. W 1879 roku obniżono wieżę, zlikwi-dowano zegar i galerie podcieniowe. Jest to budynek o konstrukcji zrębowej, dwukondygnacyjny, wznie-siony na planie prostokąta. Wieńczy go czterospado-wy dach kryty gontem. Tworzy on z trzech stron podcienia, wsparte na drewnianych słupach. Czwo-roboczna wieżyczka zwieńczona jest blaszanym hełmem. Ściany budynku zostały otynkowane. Wewnątrz zachował się układ wnętrz z pokojem bur-mistrza i salą posiedzeń rajców na piętrze. W budyn-ku mieści się obecnie Muzeum Regionalne Ziemi Sulmierzyckiej.

NOWY TOMYŚL

Osadnictwo olęderskie Wokół Nowego Tomyśla osadnicy olęderscy osiedlali się od XVIII wieku. Najpierw zamieszkali w Sękowie, potem w Glinnie i Paproci. Z czasem zaczęli osiedlać się w Boruji Starej, Przyłęku, Jastrzębsku Starym, Grubasku, Nowej Róży… Ich osadnictwo charakte-ryzuje się tym, że gospodarstwa rozrzucone są na dużym obszarze. Zagrodę tworzyły zwykle: wąska chałupa, chlew i stodoła. Czasami stawiano osobną drewutnię i szopę. W centralnym punkcie podwórza stała studnia z żurawiem. W tej okolicy budowano chałupy szerokofrontowe, oparte na planie łagodne-go prostokąta. Obecnie w wielu tych zagrodach rolnicy urządzili gospodarstwa agroturystyczne.

TARNOWO PAŁUCKIE

Kościół pw. św. MikołajaJednonawowy kościół pw. św. Mikołaja oparty jest na konstrukcji zrębowej i uchodzi za najstarszy w Polsce kościół drewniany (wzniesiono go w ostat-niej ćwierci XIV wieku). Prezbiterium jest zwężone i zamknięte prosto. Przy nawie od południa znajduje się niewielka kruchta, od zachodu – wieża z kruchtą w przyziemiu. Nawę zakrywa strop, natomiast w prezbiterium mamy pozorne sklepienie belkowe. Atrakcją – obok wieku – tego kościółka są polichro-mie z około 1639 roku wykonane przez Walentego Podczosika z Kcyni. Malowidła przedstawiają sceny z życia św. Mikołaja i św. Małgorzaty (ściany nawy). Strop pokrywa wyobrażenie Adoracji Trójcy Świętej i kasetony z wizerunkami proroków. Na ścianach prezbiterium urzekają swoim pięknem malowidła ze scenami z Nowego Testamentu. Sklepienie prezbi-terium zdobią natomiast motywy roślinne.Ołtarz główny wykonany jest w stylu późnego re-nesansu z obrazem Wniebowzięcia Matki Boskiej pośrodku i św. Mikołaja i św. Małgorzaty po bokach. Ołtarze boczne mają charakter barokowy.

OSIECZNA

Kraina wiatrakówW Osiecznej podziwiać można trzy wiatraki - koźlaki. Koźlaki były najpospolitszym typem wiatraków w Polsce. Stawiano je zazwyczaj na pagórkach. Cała konstrukcja spoczywała na czteroramiennym siodle – koźle, ukrytym w podstawie, a do wiatru ustawiano go zwykle za pomocą charakterystycznego długiego drąga i kołowrotku. Ściana z wejściem do wiatraka stanowiła front i wyróżniała się wystrojem architekto-nicznym: ozdobami, galeryjkami… Ściana przeciw-legła ze śmigłem nazywa się wietrzna.Środkowy koźlak w Osiecznej pochodzi z roku 1763 i jest już wyremontowany. Dwa następne czekają na remont. Wiatraki stoją przy szosie do Leszna.

Kościół pw. św. Mikołaja - Tarnowo Pałuckie Parafia pod wezwaniem śś. Piotra i Pawła62-105 Łekno, ul. Poprzeczna 3tel. 61 261 60 84 (kontakt przez organistę)

FOTO

: W. LIS

FOTO

: AR

CH

IWU

M M

UZE

UM

RO

LNIC

TWA

I PR

ZEM

YS

ŁUR

OLN

O-S

PO

ŻYW

CZE

GO

W S

ZRE

NIAW

IE

FOTO

: W. LIS

FOTO

: AR

CH

IWU

M M

UZE

UM

RO

LNIC

TWA

I PR

ZEM

YS

ŁUR

OLN

O-S

PO

ŻYW

CZE

GO

W S

ZRE

NIAW

IEFO

TO: A

RC

HIW

UM

MU

ZEU

M R

OLN

ICTW

A I P

RZE

MY

SŁU

RO

LNO

-SP

OŻY

WC

ZEG

O W

SZR

EN

IAWIE

FOTO

: AR

CH

IWU

M M

UZE

UM

RO

LNIC

TWA

I PR

ZEM

YS

ŁUR

OLN

O-S

PO

ŻYW

CZE

GO

W S

ZRE

NIAW

IE

FOTO

: Z. SZM

IDT

FOTO

: Z. SZM

IDT

FOTO

: Z. SZM

IDT

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

M W

NO

WY

M TO

MY

ŚLU

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

M W

SU

LMIE

RZY

CA

CH

FOTO

: Z. SZM

IDT

FOTO

: Z. SZM

IDT

Gospodarstwo olęderskie koło Nowego Tomyśla

Wiatrak w Osiecznej

Polichromia w kościele w Słopanowie

Kościół pw. św. Mikołaja w Tarnowie Pałuckim

Kościół pw. św. Mikołaja w Tarnowie Pałuckim

Ratusz w Sulmierzycach

Kościół pw. św. Mikołaja w Słopanowie

Muzeum Marcina Rożka w Wolsztynie

Skansen w Wolsztynie

Muzeum w Szreniawie

Muzeum w Szreniawie

Muzeum w SzreniawieMuzeum w Szreniawie

�H�G

ba

ba

ba

KONIN

KALISZ

POZNAŃ

PIŁA

LESZNO

Okonek

Jastrowie

Złotów

Krajenka Łobżenica

Wysoka

Szamocin

Margonin

Gołańcz

Lubasz

Kwilcz

Miedzichowo

ChrzypskoWielkie

Mieścisko

Mieleszyn

Powidz

Rokietnica

Wieleń

Ujście

Czarnków

Oborniki

SzamotułyMiędzychód

Rogoźno

SkokiKłecko

Trzemeszno

Witkowo

Pobiedziska

CzerniejewoSwarzędz

Kostrzyn

OstrówWielkopolski

Września

Środa Wielkopolska

Gniezno

Słupca

ObrzyckoWronki

Sieraków

KrzyżWielkopolski

Ostroróg

Pniewy

Buk Luboń

Puszczykowo

Stęszew

Śmigiel

Wielichowo

Rakoniewice

GrodziskWielkopolski

Śrem

Gostyń

Krotoszyn

Rawicz

Ostrzeszów

Kępno

Pleszew

Jarocin

Kościan

Nowy Tomyśl

Wolsztyn

Zbąszyń

Lwówek

Opalenica

Czempiń

KsiążWielkopolski

Nowe Miastonad Wartą

Krzywiń

Pogorzela

Kobylin

Krobia

Jutrosin

Raszków

Sulmierzyce

Odolanów

Stawiszyn

Żelazków

Koźminek

Gołuchów

Dobrzyca

Pępowo

Przemęt

Zaniemyśl

Opatówek

Kobyla Góra

Bralin

Poniec

Bojanowo

Rydzyna

Osieczna

MiejskaGórka

Borek Wielkopolski

Koźmin Wielkopolski

Mikstat Grabównad Prosną

RychwałTuliszków

Dobra

Dąbie

Kłodawa

Przedecz

SompolnoŚlesin

Kleczew

Golina

PyzdryZagórów

Turek

KołoMiłosław

Mosina Kórnik

Długa Goślina

Chodzież

Wągrowiec

Trzcianka

Wyrzysk

Kaczory

Słopanowo

Rogalin

Pawłowice

Licheń

Ląd

ŚmiełówŻerków

Koszuty

Giecz

Dziekanowice

Szreniawa

Lewków

Russów

Cichowo

DolskLubiń

Przygodzice

Antonin

Nowe SkalmierzyceZduny

Puszcza Notecka

Wielkopolski Park

Narodowy

PuszczaZielonka

Warta

Warta

Prosna

Noteć

Gw

da

Sierakowski Park Krajobrazowy

DrawieńskiPark Narodowy

LednickiPark Krajobrazowy

Park KrajobrazowyPromno

Rogaliński Park Krajobrazowy

NadgoplańskiPark Krajobrazowy

PowidzkiPark Krajobrazowy

PrzemęckiPark Krajobrazowy

Park KrajobrazowyDolina Baryczy

Park Krajobrazowy

Gen. D. Chłapowskiego

PszczewskiPark

Krajobrazowy

Żerkowsko-CzeszewskiPark Krajobrazowy

NadwarciańskiPark Krajobrazowy

Uzarzewo

MurowanaGoślina

Jaracz

Gębice

Rokosowo

Stare Miasto

Grzybowo

Mniszki

Osiek nad Notecią

Tarnowo Pałuckie Łekno

Obra

A2

A2

A2Wolsztyn

Tarnowo Pałuckie

Szreniawa

Słopanowo

Nowy Tomyśl

Sulmierzyce

Osieczna

Page 28: Największe atrakcje turystyczne Wielkopolski

OBORNIKI

Leśna Izba EdukacyjnaOd kilku lat Nadleśnictwo Oborniki prowadzi „Leśną Izbę Edukacyjną Puszczy Noteckiej”. Można w niej zobaczyć nie tylko plansze poglądowe, ale także okazy ze świata roślin i zwierząt. Zwiedzanie trwa zwykle godzinę i połączone jest ze spacerem po ścieżce edukacyjnej „Ochrona przyrody a łowiectwo”. W innym wariancie „lekcja” zaczyna się w Stobnicy (gdzie znajduje się Stacja Doświadczalna Katedry Zoologii Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu), z której można wyruszyć na dwie ścieżki edukacyjne: „Dolina Kończaka” (1 - 4 godziny, po ustaleniu z leś-nikiem) lub „Dębowy las” – (2 godziny plus ognisko w wigwamie). "Dolina Kończaka" znajduje się w leś-nictwach Kiszewko i Podlesie. Ścieżka dydaktyczna "Dębowy Las" zlokalizowana jest na terenie leś-nictwa Daniele w Nadleśnictwie Oborniki.

Warto zobaczyć

CHODZIEŻ

Domy tkaczyNiemieccy sukiennicy i tkacze przybyli do Chodzieży dwoma falami w XVII i XVIII wieku. Wytyczyli no-wą ulicę, zwaną początkowo „Nowe Miasto”, a nas-tępnie Pod Lipami (obecnie ul. Kościuszki). Z tego okresu zachowały się ich domy. Reprezentują one typ szczytowo ustawionego do ulicy, parterowego domu, o szachulcowej konstrukcji ścian (obecnie są otynkowane). Na tyłach domów gospodarze budowali warsztaty i drewniane lamusy (przeznaczo-ne do składowania wełny i sukna). W niektórych domkach zachowały się czarne kuchnie i stropy bel-kowe. Niestety, nie można ich zwiedzać, ponieważ są własnością prywatną.

CHODZIEŻ

Stok narciarski„Góra Talerz” to najwyższe wzniesienie w granicach miasta (132 m n.p.m.). Rozpościera się z niego wspaniała panorama na Chodzież i okolicę. W 2003 roku grupa zapalonych narciarzy z Chodzieskiego Towarzystwa Narciarskiego zbudowała 200-metro-wy odcinek nartostardy, która docelowo będzie mogła być wydłużona do 500 metrów. Na gotowym odcinku działa wyciąg narciarski. Jest to najdłuższy tego typu obiekt w północnej Polsce. Na szczycie wzniesienia urządzono taras widokowy.

GOŁUCHÓW

Ośrodek Kultury LeśnejKiedy w 1853 roku właścicielami Gołuchowa zosta-li Jan i Izabella Działyńscy, wokół zamku zaczęli tworzyć park – arboretum, który obecnie zajmuje powierzchnię ponad 154 hektarów. W 1977 roku w kompleksie leśnym przylegającym do arboretum powstała Pokazowa Zagroda Zwierząt, w której można podziwiać żubry, dziki, daniele i koniki pol-skie. Miłośnicy przyrody i lasu mogą też zwiedzić Muzeum Leśnictwa. Ekspozycje stałe urządzono w Owczarni, Oficynie oraz Powozowni. W lesie sos-nowym około 2,5 kilometra na południe od Gołu-chowa można zobaczyć największy w Wielkopolsce głaz narzutowy o wysokości 3,5 metra i obwodzie 22 metrów zwany Kamieniem św. Kingi lub św. Jadwigi. Jest to skandynawski różowy granit średnioziarnisty, który w jednaki sposób obrósł porostami nadającymi mu szary kolor, co legendami.

LESZNO

Centralna Szkoła SzybowcowaW Strzyżewicach, na obrzeżach Leszna, znajduje się lotnisko, Aeroklub Leszczyński i Centralna Szkoła Szybowcowa. Jest to największy i najbardziej znany ośrodek szybownictwa w Polsce, a także mode-larstwa lotniczego i baloniarstwa. Tu odbywają się Międzynarodowe Zawody Szybowcowe i Balonowe. Centralna Szkoła Szybowcowa zgodnie ze swoją nazwą prowadzi szkolenia lotnicze w zakresie szy-bownictwa i lotów samolotowych. Szkoli do licencji pilota samolotowego turystycznego.

NOWY TOMYŚL

Największy wiklinowykosz świataZiemia nowotomyska słynie z uprawy wikliny i ple-cionkarstwa. W 2000 roku Maria Gawron z Domu Kultury w Nowym Tomyślu rzuciła pomysł, aby wi-kliniarze wypletli największy kosz świata. W ciągu 55 godzin nieprzerwanej pracy, 50 plecionkarzy stworzyło kosz, według projektu poznańskiego artysty – plastyka Jędrzeja Stępaka, na którego budowę zużyto 8 ton wikliny. W 2006 roku mieszkańcy Nowego Tomyśla i okolic pobili swój rekord. Nowy kosz ma wymiary: długość 19,80 m, szerokość 9,53 m i wysokość 8,98 m. Od kosza się zaczęło. Następny krok to wiklinowy deptak, w który zamieniła się ulica Mickiewicza prowadząca od placu Niepodległości (można tutaj podziwiać kosz wpisany do Księgi Rekordów Guinnessa) do centrum miasta.

JASZKOWO

Centrum HipikiPałac z 1912 roku, wzniesiony prawdopodobnie przez Stanisława Mieczkowskiego oraz przylegający doń folwark i park skusiły Antoniego Chłapowskie-go, potomka słynnego Dezyderego Chłapowskiego, aby osiąść i stworzyć w Wielkopolsce Centrum Hipiki. Centrum Hipiki to miejsce, gdzie można się nauczyć jeździć konno (prowadzona jest tu również hodowla koni Pony), pielęgnacji konia (między inny-mi kucia koni) i podstaw woltyżerki. W Jaszkowie powstał kompleks kilku krytych ujeżdżalni, hotel i klinika dla koni, parkur zewnętrzny, tor krosowy… Pokoje dla gości mieszczą się (w zależności od za-możności) w oficynach lub pałacu.

KONIN

Romański słup drogowyRomański słup drogowy z inskrypcją łacińską z 1151 roku, ustawiony został prawdopodobnie przez woje-wodę książęcego Piotra Wszebora na oznaczenie połowy drogi z Kalisza do Kruszwicy, na ważnym szlaku handlowym i państwowym oraz jako oznaka drogowego miru książęcego. Wykonano go z pias-kowca, z pobliskiego Brzeźna. Liczący około 2,5 m wysokości słup jest najstarszym znakiem drogowym w Europie, poza granicami dawnego imperium rzymskiego. W przeszłości słup stał w pobliżu zam-ku. Obecnie znajduje się na terenie byłego cmentarza przy kościele pw. św. Bartłomieja. Pozostałe obiekty konińskiej Starówki to m.in.: gotycki kościół pw. św. Bartłomieja, klasycystyczny ratusz z początku XIX wieku, dawna synagoga, dworek pisarki Zofii Urbanowskiej, zabytkowe kamienice przy placu Wolności.

MNISZKI

Centrum Edukacji Regionalnej i PrzyrodniczejMniszki były kiedyś folwarkiem, dziś są wsią. Od 2007 roku w wyremontowanych zabudowaniach fol-warcznych działa przez cały rok Centrum Edukacji Regionalnej i Przyrodniczej. W poszczególnych bu-dynkach można zobaczyć warsztaty ginących zawodów: kowalski, garncarski, szewski, wikliniar-ski… W Mniszkach nie tylko się ogląda, w Mnisz-kach bierze się aktywny udział w zajęciach warszta-towych. Można samemu wykuć gwoździe, ulepić garnek… W centrum można też podziwiać oryginal-ne sprzęty potrzebne do życia na wsi, do pracy na roli. Większość z nich to dary lub depozyty oko-licznych mieszkańców. Podczas pobytu w Mniszkach organizowane są wypady piesze i rowerowe w Doli-nę Kamionki, a jesienią – na grzyby.

Leśna Izba Edukacyjna64-600 Oborniki, Dąbrówka Leśna, ul. Gajowa 1tel. 61 297 13 02 [email protected]

Chodzież - Punkt Informacji Turystycznejprzy Miejskiej Bibliotece Publicznej64-800 Chodzież, ul. Kościuszki 32tel. 67 381 81 38

Ośrodek Kultury Leśnej63-322 Gołuchów ul. Działyńskich 2tel. 62 761 50 45, 62 761 50 46 www.okl.sisco.pl

wstęp płatny

Urząd Miejski w Koninie62-500 Konin, plac Wolności 1tel. 63 240 12 27

Urząd Miasta Leszna 64-100 Leszno, ul. Kazimierza Karasia 15tel. 65 529 81 00 www.leszno.pl

Centralna Szkoła Szybowcowa AP w Lesznie64-100 Leszno, ul. Szybowników 28tel. / fax 65 529 24 00 [email protected]

www.cssleszno.eu

Centrum Hipiki63-112 Brodnica, Jaszkowotel. 61 28 37 556 [email protected]

www.centrumhipiki.com

26 Warto zobaczyć 27Warto zobaczyć

Centrum Edukacji Regionalnej i Przyrodniczej62-421 Kamionna, Mniszki 2tel. 95 748 81 18, 0509 609 653 www.mniszki.pl

Urząd Miejski w Nowym Tomyślu64-300 Nowy Tomyśl, ul. Poznańska 33tel. 61 442 66 12

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

NII G

OS

PO

DA

RC

ZEJ R

EG

ION

U Ś

RE

MS

KIE

GO

AU

TOR

: Z. SZM

IDT

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

M W

CH

OD

ZIEŻY

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

M W

CH

OD

ZIEŻY

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

G W

GO

ŁUC

HO

WIE

AU

TOR

: T. MA

RC

INK

OW

SK

I

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

G W

GO

ŁUC

HO

WIE

AU

TOR

: T. MA

RC

INK

OW

SK

I

FOTO

: A. ŁĄ

CK

IFO

TO: A

RC

HIW

UM

STA

RO

STW

A P

OW

IATOW

EG

O W

OB

OR

NIK

AC

HA

UTO

R: B

. A. JE

RA

N

FOTO

: AR

CH

IWU

M O

RG

AN

IZAC

JI TUR

YS

TYC

ZNE

J LES

ZNO

-RE

GIO

NA

UTO

R: A

. FLOR

KO

WS

KI

FOTO

: AR

CH

IWU

M O

RG

AN

IZAC

JI TUR

YS

TYC

ZNE

JLE

SZN

O-R

EG

ION

, AU

TOR

: J. LEW

IŃS

KI

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

MiG

W M

IĘD

ZYC

HO

DZIE

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

M W

NO

WY

M TO

MY

ŚLU

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

G W

GO

ŁUC

HO

WIE

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

MiG

W M

IĘD

ZYC

HO

DZIE

Wiklinowy kosz w Nowym Tomyślu

Centrum Edukacji Regionalnej i Przyrodniczej w Mniszkach

Centrum Edukacji Regionalnej i Przyrodniczej w Mniszkach

Lotnisko w Strzyżewicach koło Leszna

Centrum Hipiki w Jaszkowie

Romański słup drogowy w Koninie

Leśna Izba Edukacyjna w Obornikach

„Góra Talerz” w Chodzieży

Muzeum Leśnictwa w Gołuchowie

Kamień św. Kingi w GołuchowiePokazowa Zagroda Zwierząt w Gołuchowie

Domy tkaczy w Chodzieży

�H�G

�H�G

�H�G

LESZNO

RatuszUsytuowany jest w centrum czworobocznego ryn-ku, z którego narożników wybiegają po dwie ulice. Barokowy ratusz, trzykondygnacyjny, wzniesiony został na planie prostokąta z wieżą pośrodku. Wieńczy go attyka z tralkową balustradą, za którą kryje się dwuspadowy dach. Wieżę zdobi wysmukły blaszany hełm (z 1817 roku) z arkadowym prześwitem. Obecny kształt budowli nadał, podczas przebudowy w latach 1707–08, prawdopodobnie Pompeo Ferrari. Od strony wschodniej znajduje się arkadowy portal z barokowym kartuszem kamiennym z XVIII wieku. Leszczyński rynek ota-czają kamienice z XVII i XVIII wieku, które, niestety, w latach późniejszych zostały częściowo przebudowane.

ba

ba

KONIN

KALISZ

POZNAŃ

PIŁA

LESZNO

Okonek

Jastrowie

Złotów

Krajenka Łobżenica

Wysoka

Szamocin

Margonin

Gołańcz

Lubasz

Kwilcz

Miedzichowo

ChrzypskoWielkie

Mieścisko

Mieleszyn

Powidz

Rokietnica

Wieleń

Ujście

Czarnków

Oborniki

SzamotułyMiędzychód

Rogoźno

SkokiKłecko

Trzemeszno

Witkowo

Pobiedziska

CzerniejewoSwarzędz

Kostrzyn

OstrówWielkopolski

Września

Środa Wielkopolska

Gniezno

Słupca

ObrzyckoWronki

Sieraków

KrzyżWielkopolski

Ostroróg

Pniewy

Buk Luboń

Puszczykowo

Stęszew

Śmigiel

Wielichowo

Rakoniewice

GrodziskWielkopolski

Śrem

Gostyń

Krotoszyn

Rawicz

Ostrzeszów

Kępno

Pleszew

Jarocin

Kościan

Nowy Tomyśl

Wolsztyn

Zbąszyń

Lwówek

Opalenica

Czempiń

KsiążWielkopolski

Nowe Miastonad Wartą

Krzywiń

Pogorzela

Kobylin

Krobia

Jutrosin

Raszków

Sulmierzyce

Odolanów

Stawiszyn

Żelazków

Koźminek

Gołuchów

Dobrzyca

Pępowo

Przemęt

Zaniemyśl

Opatówek

Kobyla Góra

Bralin

Poniec

Bojanowo

Rydzyna

Osieczna

MiejskaGórka

Borek Wielkopolski

Koźmin Wielkopolski

Mikstat Grabównad Prosną

RychwałTuliszków

Dobra

Dąbie

Kłodawa

Przedecz

SompolnoŚlesin

Kleczew

Golina

PyzdryZagórów

Turek

KołoMiłosław

Mosina Kórnik

Długa Goślina

Chodzież

Wągrowiec

Trzcianka

Wyrzysk

Kaczory

Słopanowo

Rogalin

Pawłowice

Licheń

Ląd

ŚmiełówŻerków

Koszuty

Giecz

Dziekanowice

Szreniawa

Lewków

Russów

Cichowo

DolskLubiń

Przygodzice

Antonin

Nowe SkalmierzyceZduny

Puszcza Notecka

Wielkopolski Park

Narodowy

PuszczaZielonka

Warta

Warta

Prosna

Noteć

Gw

da

Sierakowski Park Krajobrazowy

DrawieńskiPark Narodowy

LednickiPark Krajobrazowy

Park KrajobrazowyPromno

Rogaliński Park Krajobrazowy

NadgoplańskiPark Krajobrazowy

PowidzkiPark Krajobrazowy

PrzemęckiPark Krajobrazowy

Park KrajobrazowyDolina Baryczy

Park Krajobrazowy

Gen. D. Chłapowskiego

PszczewskiPark

Krajobrazowy

Żerkowsko-CzeszewskiPark Krajobrazowy

NadwarciańskiPark Krajobrazowy

Uzarzewo

MurowanaGoślina

Jaracz

Gębice

Rokosowo

Stare Miasto

Grzybowo

Mniszki

Osiek nad Notecią

Tarnowo Pałuckie Łekno

Obra

A2

A2

A2

Chodzież

Oborniki

Mniszki

Nowy Tomyśl

Leszno

Jaszkowo

Gołuchów

Konin

Page 29: Największe atrakcje turystyczne Wielkopolski

OBORNIKI

Leśna Izba EdukacyjnaOd kilku lat Nadleśnictwo Oborniki prowadzi „Leśną Izbę Edukacyjną Puszczy Noteckiej”. Można w niej zobaczyć nie tylko plansze poglądowe, ale także okazy ze świata roślin i zwierząt. Zwiedzanie trwa zwykle godzinę i połączone jest ze spacerem po ścieżce edukacyjnej „Ochrona przyrody a łowiectwo”. W innym wariancie „lekcja” zaczyna się w Stobnicy (gdzie znajduje się Stacja Doświadczalna Katedry Zoologii Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu), z której można wyruszyć na dwie ścieżki edukacyjne: „Dolina Kończaka” (1 - 4 godziny, po ustaleniu z leś-nikiem) lub „Dębowy las” – (2 godziny plus ognisko w wigwamie). "Dolina Kończaka" znajduje się w leś-nictwach Kiszewko i Podlesie. Ścieżka dydaktyczna "Dębowy Las" zlokalizowana jest na terenie leś-nictwa Daniele w Nadleśnictwie Oborniki.

Warto zobaczyć

CHODZIEŻ

Domy tkaczyNiemieccy sukiennicy i tkacze przybyli do Chodzieży dwoma falami w XVII i XVIII wieku. Wytyczyli no-wą ulicę, zwaną początkowo „Nowe Miasto”, a nas-tępnie Pod Lipami (obecnie ul. Kościuszki). Z tego okresu zachowały się ich domy. Reprezentują one typ szczytowo ustawionego do ulicy, parterowego domu, o szachulcowej konstrukcji ścian (obecnie są otynkowane). Na tyłach domów gospodarze budowali warsztaty i drewniane lamusy (przeznaczo-ne do składowania wełny i sukna). W niektórych domkach zachowały się czarne kuchnie i stropy bel-kowe. Niestety, nie można ich zwiedzać, ponieważ są własnością prywatną.

CHODZIEŻ

Stok narciarski„Góra Talerz” to najwyższe wzniesienie w granicach miasta (132 m n.p.m.). Rozpościera się z niego wspaniała panorama na Chodzież i okolicę. W 2003 roku grupa zapalonych narciarzy z Chodzieskiego Towarzystwa Narciarskiego zbudowała 200-metro-wy odcinek nartostardy, która docelowo będzie mogła być wydłużona do 500 metrów. Na gotowym odcinku działa wyciąg narciarski. Jest to najdłuższy tego typu obiekt w północnej Polsce. Na szczycie wzniesienia urządzono taras widokowy.

GOŁUCHÓW

Ośrodek Kultury LeśnejKiedy w 1853 roku właścicielami Gołuchowa zosta-li Jan i Izabella Działyńscy, wokół zamku zaczęli tworzyć park – arboretum, który obecnie zajmuje powierzchnię ponad 154 hektarów. W 1977 roku w kompleksie leśnym przylegającym do arboretum powstała Pokazowa Zagroda Zwierząt, w której można podziwiać żubry, dziki, daniele i koniki pol-skie. Miłośnicy przyrody i lasu mogą też zwiedzić Muzeum Leśnictwa. Ekspozycje stałe urządzono w Owczarni, Oficynie oraz Powozowni. W lesie sos-nowym około 2,5 kilometra na południe od Gołu-chowa można zobaczyć największy w Wielkopolsce głaz narzutowy o wysokości 3,5 metra i obwodzie 22 metrów zwany Kamieniem św. Kingi lub św. Jadwigi. Jest to skandynawski różowy granit średnioziarnisty, który w jednaki sposób obrósł porostami nadającymi mu szary kolor, co legendami.

LESZNO

Centralna Szkoła SzybowcowaW Strzyżewicach, na obrzeżach Leszna, znajduje się lotnisko, Aeroklub Leszczyński i Centralna Szkoła Szybowcowa. Jest to największy i najbardziej znany ośrodek szybownictwa w Polsce, a także mode-larstwa lotniczego i baloniarstwa. Tu odbywają się Międzynarodowe Zawody Szybowcowe i Balonowe. Centralna Szkoła Szybowcowa zgodnie ze swoją nazwą prowadzi szkolenia lotnicze w zakresie szy-bownictwa i lotów samolotowych. Szkoli do licencji pilota samolotowego turystycznego.

NOWY TOMYŚL

Największy wiklinowykosz świataZiemia nowotomyska słynie z uprawy wikliny i ple-cionkarstwa. W 2000 roku Maria Gawron z Domu Kultury w Nowym Tomyślu rzuciła pomysł, aby wi-kliniarze wypletli największy kosz świata. W ciągu 55 godzin nieprzerwanej pracy, 50 plecionkarzy stworzyło kosz, według projektu poznańskiego artysty – plastyka Jędrzeja Stępaka, na którego budowę zużyto 8 ton wikliny. W 2006 roku mieszkańcy Nowego Tomyśla i okolic pobili swój rekord. Nowy kosz ma wymiary: długość 19,80 m, szerokość 9,53 m i wysokość 8,98 m. Od kosza się zaczęło. Następny krok to wiklinowy deptak, w który zamieniła się ulica Mickiewicza prowadząca od placu Niepodległości (można tutaj podziwiać kosz wpisany do Księgi Rekordów Guinnessa) do centrum miasta.

JASZKOWO

Centrum HipikiPałac z 1912 roku, wzniesiony prawdopodobnie przez Stanisława Mieczkowskiego oraz przylegający doń folwark i park skusiły Antoniego Chłapowskie-go, potomka słynnego Dezyderego Chłapowskiego, aby osiąść i stworzyć w Wielkopolsce Centrum Hipiki. Centrum Hipiki to miejsce, gdzie można się nauczyć jeździć konno (prowadzona jest tu również hodowla koni Pony), pielęgnacji konia (między inny-mi kucia koni) i podstaw woltyżerki. W Jaszkowie powstał kompleks kilku krytych ujeżdżalni, hotel i klinika dla koni, parkur zewnętrzny, tor krosowy… Pokoje dla gości mieszczą się (w zależności od za-możności) w oficynach lub pałacu.

KONIN

Romański słup drogowyRomański słup drogowy z inskrypcją łacińską z 1151 roku, ustawiony został prawdopodobnie przez woje-wodę książęcego Piotra Wszebora na oznaczenie połowy drogi z Kalisza do Kruszwicy, na ważnym szlaku handlowym i państwowym oraz jako oznaka drogowego miru książęcego. Wykonano go z pias-kowca, z pobliskiego Brzeźna. Liczący około 2,5 m wysokości słup jest najstarszym znakiem drogowym w Europie, poza granicami dawnego imperium rzymskiego. W przeszłości słup stał w pobliżu zam-ku. Obecnie znajduje się na terenie byłego cmentarza przy kościele pw. św. Bartłomieja. Pozostałe obiekty konińskiej Starówki to m.in.: gotycki kościół pw. św. Bartłomieja, klasycystyczny ratusz z początku XIX wieku, dawna synagoga, dworek pisarki Zofii Urbanowskiej, zabytkowe kamienice przy placu Wolności.

MNISZKI

Centrum Edukacji Regionalnej i PrzyrodniczejMniszki były kiedyś folwarkiem, dziś są wsią. Od 2007 roku w wyremontowanych zabudowaniach fol-warcznych działa przez cały rok Centrum Edukacji Regionalnej i Przyrodniczej. W poszczególnych bu-dynkach można zobaczyć warsztaty ginących zawodów: kowalski, garncarski, szewski, wikliniar-ski… W Mniszkach nie tylko się ogląda, w Mnisz-kach bierze się aktywny udział w zajęciach warszta-towych. Można samemu wykuć gwoździe, ulepić garnek… W centrum można też podziwiać oryginal-ne sprzęty potrzebne do życia na wsi, do pracy na roli. Większość z nich to dary lub depozyty oko-licznych mieszkańców. Podczas pobytu w Mniszkach organizowane są wypady piesze i rowerowe w Doli-nę Kamionki, a jesienią – na grzyby.

Leśna Izba Edukacyjna64-600 Oborniki, Dąbrówka Leśna, ul. Gajowa 1tel. 61 297 13 02 [email protected]

Chodzież - Punkt Informacji Turystycznejprzy Miejskiej Bibliotece Publicznej64-800 Chodzież, ul. Kościuszki 32tel. 67 381 81 38

Ośrodek Kultury Leśnej63-322 Gołuchów ul. Działyńskich 2tel. 62 761 50 45, 62 761 50 46 www.okl.sisco.pl

wstęp płatny

Urząd Miejski w Koninie62-500 Konin, plac Wolności 1tel. 63 240 12 27

Urząd Miasta Leszna 64-100 Leszno, ul. Kazimierza Karasia 15tel. 65 529 81 00 www.leszno.pl

Centralna Szkoła Szybowcowa AP w Lesznie64-100 Leszno, ul. Szybowników 28tel. / fax 65 529 24 00 [email protected]

www.cssleszno.eu

Centrum Hipiki63-112 Brodnica, Jaszkowotel. 61 28 37 556 [email protected]

www.centrumhipiki.com

26 Warto zobaczyć 27Warto zobaczyć

Centrum Edukacji Regionalnej i Przyrodniczej62-421 Kamionna, Mniszki 2tel. 95 748 81 18, 0509 609 653 www.mniszki.pl

Urząd Miejski w Nowym Tomyślu64-300 Nowy Tomyśl, ul. Poznańska 33tel. 61 442 66 12

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

NII G

OS

PO

DA

RC

ZEJ R

EG

ION

U Ś

RE

MS

KIE

GO

AU

TOR

: Z. SZM

IDT

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

M W

CH

OD

ZIEŻY

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

M W

CH

OD

ZIEŻY

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

G W

GO

ŁUC

HO

WIE

AU

TOR

: T. MA

RC

INK

OW

SK

I

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

G W

GO

ŁUC

HO

WIE

AU

TOR

: T. MA

RC

INK

OW

SK

I

FOTO

: A. ŁĄ

CK

IFO

TO: A

RC

HIW

UM

STA

RO

STW

A P

OW

IATOW

EG

O W

OB

OR

NIK

AC

HA

UTO

R: B

. A. JE

RA

N

FOTO

: AR

CH

IWU

M O

RG

AN

IZAC

JI TUR

YS

TYC

ZNE

J LES

ZNO

-RE

GIO

NA

UTO

R: A

. FLOR

KO

WS

KI

FOTO

: AR

CH

IWU

M O

RG

AN

IZAC

JI TUR

YS

TYC

ZNE

JLE

SZN

O-R

EG

ION

, AU

TOR

: J. LEW

IŃS

KI

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

MiG

W M

IĘD

ZYC

HO

DZIE

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

M W

NO

WY

M TO

MY

ŚLU

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

G W

GO

ŁUC

HO

WIE

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

MiG

W M

IĘD

ZYC

HO

DZIE

Wiklinowy kosz w Nowym Tomyślu

Centrum Edukacji Regionalnej i Przyrodniczej w Mniszkach

Centrum Edukacji Regionalnej i Przyrodniczej w Mniszkach

Lotnisko w Strzyżewicach koło Leszna

Centrum Hipiki w Jaszkowie

Romański słup drogowy w Koninie

Leśna Izba Edukacyjna w Obornikach

„Góra Talerz” w Chodzieży

Muzeum Leśnictwa w Gołuchowie

Kamień św. Kingi w GołuchowiePokazowa Zagroda Zwierząt w Gołuchowie

Domy tkaczy w Chodzieży

�H�G

�H�G

�H�G

LESZNO

RatuszUsytuowany jest w centrum czworobocznego ryn-ku, z którego narożników wybiegają po dwie ulice. Barokowy ratusz, trzykondygnacyjny, wzniesiony został na planie prostokąta z wieżą pośrodku. Wieńczy go attyka z tralkową balustradą, za którą kryje się dwuspadowy dach. Wieżę zdobi wysmukły blaszany hełm (z 1817 roku) z arkadowym prześwitem. Obecny kształt budowli nadał, podczas przebudowy w latach 1707–08, prawdopodobnie Pompeo Ferrari. Od strony wschodniej znajduje się arkadowy portal z barokowym kartuszem kamiennym z XVIII wieku. Leszczyński rynek ota-czają kamienice z XVII i XVIII wieku, które, niestety, w latach późniejszych zostały częściowo przebudowane.

ba

ba

KONIN

KALISZ

POZNAŃ

PIŁA

LESZNO

Okonek

Jastrowie

Złotów

Krajenka Łobżenica

Wysoka

Szamocin

Margonin

Gołańcz

Lubasz

Kwilcz

Miedzichowo

ChrzypskoWielkie

Mieścisko

Mieleszyn

Powidz

Rokietnica

Wieleń

Ujście

Czarnków

Oborniki

SzamotułyMiędzychód

Rogoźno

SkokiKłecko

Trzemeszno

Witkowo

Pobiedziska

CzerniejewoSwarzędz

Kostrzyn

OstrówWielkopolski

Września

Środa Wielkopolska

Gniezno

Słupca

ObrzyckoWronki

Sieraków

KrzyżWielkopolski

Ostroróg

Pniewy

Buk Luboń

Puszczykowo

Stęszew

Śmigiel

Wielichowo

Rakoniewice

GrodziskWielkopolski

Śrem

Gostyń

Krotoszyn

Rawicz

Ostrzeszów

Kępno

Pleszew

Jarocin

Kościan

Nowy Tomyśl

Wolsztyn

Zbąszyń

Lwówek

Opalenica

Czempiń

KsiążWielkopolski

Nowe Miastonad Wartą

Krzywiń

Pogorzela

Kobylin

Krobia

Jutrosin

Raszków

Sulmierzyce

Odolanów

Stawiszyn

Żelazków

Koźminek

Gołuchów

Dobrzyca

Pępowo

Przemęt

Zaniemyśl

Opatówek

Kobyla Góra

Bralin

Poniec

Bojanowo

Rydzyna

Osieczna

MiejskaGórka

Borek Wielkopolski

Koźmin Wielkopolski

Mikstat Grabównad Prosną

RychwałTuliszków

Dobra

Dąbie

Kłodawa

Przedecz

SompolnoŚlesin

Kleczew

Golina

PyzdryZagórów

Turek

KołoMiłosław

Mosina Kórnik

Długa Goślina

Chodzież

Wągrowiec

Trzcianka

Wyrzysk

Kaczory

Słopanowo

Rogalin

Pawłowice

Licheń

Ląd

ŚmiełówŻerków

Koszuty

Giecz

Dziekanowice

Szreniawa

Lewków

Russów

Cichowo

DolskLubiń

Przygodzice

Antonin

Nowe SkalmierzyceZduny

Puszcza Notecka

Wielkopolski Park

Narodowy

PuszczaZielonka

Warta

Warta

Prosna

Noteć

Gw

da

Sierakowski Park Krajobrazowy

DrawieńskiPark Narodowy

LednickiPark Krajobrazowy

Park KrajobrazowyPromno

Rogaliński Park Krajobrazowy

NadgoplańskiPark Krajobrazowy

PowidzkiPark Krajobrazowy

PrzemęckiPark Krajobrazowy

Park KrajobrazowyDolina Baryczy

Park Krajobrazowy

Gen. D. Chłapowskiego

PszczewskiPark

Krajobrazowy

Żerkowsko-CzeszewskiPark Krajobrazowy

NadwarciańskiPark Krajobrazowy

Uzarzewo

MurowanaGoślina

Jaracz

Gębice

Rokosowo

Stare Miasto

Grzybowo

Mniszki

Osiek nad Notecią

Tarnowo Pałuckie Łekno

Obra

A2

A2

A2

Chodzież

Oborniki

Mniszki

Nowy Tomyśl

Leszno

Jaszkowo

Gołuchów

Konin

Page 30: Największe atrakcje turystyczne Wielkopolski

TUREK

Domy tkaczyTradycje tkackie sięgają w Turku XVI wieku. Ale do-my tkaczy, które zachowały się przy ulicach Żerom-skiego i Kaliskiej pochodzą z pierwszej połowy XIX stulecia. Powstały według jednolitego projektu. Zbu-dowane są na rzucie prostokąta o wymiarach około 15 na 8 m. Usytuowane są frontem do ulicy. Budul-cem była cegła. Każdy dom składał się z dwóch izb, podzielonych sienią. Większość z nich charakteryzo-wała klasycystyczna dekoracja ścian. Domy były kryte dwuspadzistym dachem wykonanym z papy. Za domami rozpościerały się ogrody, w których właściciele budowali swoje warsztaty, a nawet manu-faktury. Tradycje tkackie można zobaczyć także na wystawie w Muzeum Regionalnym w Turku.

Kopalnia Soli Kłodawa SA62-650 Kłodawa, Aleja 1000-lecia 2Biuro Obsługi Ruchu Turystycznegotel. 63 273 33 04 [email protected]

www.sol-klodawa.com.pl

Urząd Miejski w Grodzisku Wielkopolskim62-065 Grodzisk Wielkopolski, Stary Rynek 1 tel. 61 44 53 000 [email protected] 61 44 53 017 www.grodzisk.wlkp.pl

Urząd Miejski w Turku62-700 Turek, ul. Kaliska 59tel. 63 289 61 01 [email protected] 63 289 61 11 www.miastoturek.pl

Ciekawe imprezy w regionie

28 Warto zobaczyć 29Ciekawe imprezy w regionie

FOTO

: P. BO

RO

WS

KI

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

MiG

W TU

RK

U

FOTO

: M. TU

LIŃS

KI

MARZEC

Kaziuk wileński w Poznaniu

Kaziuk wileński wraz z wyg-nanymi ze stron rodzinnych Polakami powędrował do miejsc ich zastępczego osied-lenia. I chociaż w Wielko-polsce zamieszkało niewielu wilniuków, wpisał się on w nasz krajobraz. W Poznaniu w pierwszą niedzielę po św. Kazimierzu jarmark organizuje od kilkunastu lat Towarzystwo Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej. Kaziuk nawiązuje do dwóch tradycji: kościelnej i świeckiej. 4 marca 1604 roku ulicami Wilna wyruszył pierwszy raz pochód z okazji kanonizacji św. Kazimierza patrona Litwy. Wraz z odzyskaniem przez Litwę niepod-ległości Kaziuk powędrował na ulice wileńskie.

Towarzystwo Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej Oddział w Poznaniu61-772 Poznań, Stary Rynek 51 [email protected]. 61 866 78 95 www.tmwizm.republika.pl

MARZEC - GRUDZIEŃ

Wesele w Szreniawie

Muzeum w Szreniawie uważ-nie czyta kalendarz: wiosną organizuje pokazy i festyny związane z Wielkanocą i Zie-lonymi Światkami, w lecie stara się pokazywać kultury mniejszości narodowych zamieszkujących Polskę, jesienią - tradycje i zwyczaje związane z tą porą roku, a w grudniu można tu oglądać pokazy sztuki bożonarodzeniowej lub wziąć udział w przedświątecznym jarmarku. Natomiast zawsze w sierpniu muzeum organizuje "wesele polskie". Prawdziwa para narzeczonych decyduje się na ślub i wesele zgodnie z tradycją jakiegoś regionu. Młoda para, w ludo-wych strojach, bierze ślub w kościele w Komornikach.

Muzeum Narodowe Rolnictwa i PrzemysłuRolno-Spożywczego w Szreniawie62 052 Komorniki, ul. Dworcowa 5tel. 61 810 76 29 [email protected]

www.muzeum-szreniawa.pl

MAJ

Parada parowozów w Wolsztynie

Ciężka, ogromna i pot z niej spływa... Ten fragment wiersza Juliana Tuwima naj-lepiej oddaje charakter parady parowozów, jaka odbywa się każdego roku na początku maja w Wolsztynie. Zjeżdżają tu wtedy nie tylko zabytkowe parowozy z całej Europy, ale przede wszystkim miłośnicy kolei ze świata. W Wolsztynie czekają na nich niesamowite atrakcje: można oglądać do woli najróżniejsze, zachowane najczęściej w muzeach, modele parowozów; można się nimi także przejechać. Paradzie towarzyszą Międzynaro-dowe Zawody

Maszynistów oraz wybory Miss Świata Parowozów.

PKP Cargo S.A. Zakład Taboru w Poznaniu (organizator)60-717 Poznań, ul. Kolejowa 23tel. 61 633 36 85, fax. 61 633 55 14

www.parowozowniawolsztyn.plwww.parowozy.com.pl

MAJ

ŚwiętoKwitnącego Rzepaku

Święto wiąże się z jednej stro-ny z promocją uprawy tej rośliny, z drugiej - z pre-zentacją twórczości ludowej okolic Kłodawy. Uczestnicy imprezy zwiedzają okoliczne pola rzepakowe, a następnie biorą udział w koronacji rzepakowej królowej i króla. Tytuł ten ma charakter przechodni. Po koronacji odbywa się festyn z udziałem zespołów folklorystycznych i zaproszo-nych gwiazd estrady.

Urząd Miasta i Gminy w Kłodawie62-650 Kłodawa, ul. Dąbska 17 [email protected]. 63 273 06 22 www.klodawa.wlkp.pl

MAJ

Wielkopolski KonkursSygnalistów Myśliwskichw Goraju

To jeden z najstarszych kon-kursów gry na rogach myś-liwskich w Polsce. Odbywa się na terenie Zespołu Szkół Leśnych w Goraju. Pierwszy, o charakterze lokalnym, odbył się w 1995 roku. Od 2000 roku w konkursie uczestniczą reprezentanci całego kraju - są to jednocześnie eliminacje do Ogólnopolskiego Kon-kursu Sygnalistów Myśliwskich „O Róg Wojskiego”. Przy okazji organizowany jest też Przegląd Rodzinnych Zespo-łów Sygnalistów Myśliwskich, Ogólnopolski Konkurs Wabienia Jeleni oraz pilski pokaz psów ras myśliwskich.

Goraj Zamek [email protected] Czarnków www.zsl-goraj.cil.pl

www.muzyka.mysliwska.pl/konkursy/goraj

MAJ

Piknik Archeologiczno-

Historyczny na Lednicy

Piknik łączy edukację z zaba-wą. W Małym Skansenie dzieci i młodzież pod okiem pracowników Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy mogą pogłębić swoją wiedzę i umiejętności „młodego badacza”. Po przepły-nięciu na Ostrów Lednicki znajdą się w innym świecie. Grupy rekonstrukcyjne pozwolą im przenieść się w przesz-łość, „posmakować,” jak żyli nasi przodkowie...

Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy62 -261 Lednogóra, Dziekanowice 32tel. 61 427 45 03 [email protected]

www.lednicamuzeum.pl

CZERWIEC, LIPIEC, SIERPIEŃ

Niedziela u Niechciców

Dworek Marii Dąbrowskiej w Russowie w lecie zaczyna żyć trochę innym życiem. Raz w miesiącu (czerwiec - lipiec - sierpień) odbywa się tu festyn tematyczny. W programie są zawsze koncerty muzyki klasycznej i rozrywkowej, poja-wiają się z poezją aktorzy i literaci. Można też kupić na przykład monidło z wizerunkiem Barbary i Bogumiła, smalec „od Żarneckiej" czy jakiś inny gadżet na Szkolnym Bazarku Michaliny Ostrzeńskiej.

Muzeum Okręgowe Ziemi Kaliskiej62 - 800 Kalisz, ul. Kościuszki 12tel. 62 757 16 08 www.muzeum.kalisz.pl

MAJ, CZERWIEC

Kaliskie Spotkania Teatralne i Festiwal ArtystycznychDziałań Ulicznych La Strada

Dwie wizytówki teatralne Kalisza. Kaliskie Spotkania Teatralne odbywają się w maju w Teatrze im. Wojciecha Bogusławskiego. To jedyny festiwal sztuki aktorskiej w Pol-sce., skierowany do widza wyrobionego artystycznie, nieco elitarny. Na przeciwległym biegunie sytuuje się Festiwal Artystycznych Działań Ulicznych La Strada, który odbywa się w czerwcu. To z kolei impreza adresowana do maso-wego odbiorcy. Jej organizatorzy zapraszają teatry uliczne, twórców happeningów i jednorazowych akcji ulicznych.

Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego62-800 Kalisz, plac Bogusławskiego 1 [email protected]. 62 751 07 38 www.teatr.kalisz.pl

Centrum Kultury i Sztuki62-800 Kalisz, ul. Łazienna 6 [email protected]. 62 765 25 01 www.ckis.kalisz.pl

MAJ, CZERWIEC

Międzynarodowy FestiwalFolklorystyczny„Bukowińskie Spotkania" w Pile

Festiwal Folklorystyczny „Bu-kowińskie Spotkania" odbywa się w dwóch miastach - Pile i Jastrowiu, w którym po II wojnie światowej zamieszkało wielu emigrantów z Bukowiny. Jego ideą jest ochrona bukowińskiego folkloru i ukazanie bogactwa bukowińskiej kultury ludowej w jej wielonarodowym wymiarze. Festiwal ma integrować wszystkie narodowości zamieszkujące region Bukowiny dziś i w przeszłości. Bukowina, położona obec-nie na ukraińsko-rumuńskim pograniczu, na przestrzeni wieków stawała się "małą ojczyzną" Żydów, Niemców, Polaków, Węgrów, Rosjan, Ormian i Romów.

Pilski Dom Kultury64-920 Piła, plac Staszica 1 [email protected]. 67 210 50 00, 67 210 50 04 www.pdk.pila.pl

Urząd Miasta i Gminy w Jastrowiu64-915 Jastrowie, ul. Żymierskiego 79tel. 67 266 22 11

FOTO

: W. K

UJAW

A

FOTO

: AR

CH

IWU

M C

EN

TRU

M IN

FOR

MA

CJI

TUR

YS

TYC

ZNE

J OS

iR W

KA

LISZU

FOTO

: R. P

INK

OW

SK

IFO

TO: A

RC

HIW

UM

MU

ZEU

M R

OLN

ICTW

A I P

RZE

MY

SŁU

RO

LNO

-SP

OŻY

WC

ZEG

O W

SZR

EN

IAWIE

FOTO

: W. LIS

FOTO

: A. TY

LCZY

ŃS

KI

FOTO

: AR

CH

IWU

M S

TAR

OS

TWA

PO

WIATO

WE

GO

W C

ZAR

NK

OW

IE

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

M W

PILE

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

MiG

W K

ŁOD

AWIE

Podziemna Trasa Turystyczna w Kopalni Soli w Kłodawie

Studzienka w Grodzisku Wielkopolskim

Domy tkaczy w Turku

ba

ba

KŁODAWA

Podziemna Trasa Turystyczna w Kopalni SoliOd kilku lat wyeksploatowane komory w Kopalni Soli w Kłodawie można zwiedzać jako atrakcję turystyczną. Podziemna trasa dla zwiedzających znaj-duje się 600 – 750 metrów pod ziemią i liczy 2,5 km długości. Wycieczkowy szlak przebiega w pokładach unikatowej soli różowej. Na początku trasy, w solnej grocie, znajduje się kaplica św. Kingi, patronki gór-ników (wszystkie figury zostały wykonane z soli). W trakcie zwiedzania poznajemy historię pow-stawania słonych złóż oraz już wyeksploatowane komory. W jednej z nich urządzono siedlisko dla Draculi, nietoperzy i innych strachów. W bezpoś-rednim sąsiedztwie trasy turystycznej odbywa się normalna eksploatacja soli. Kopalnia Soli w Kło-dawie jest jedyną w Europie, gdzie wydobywa się jeszcze sól różową (najczęściej można ją spotkać jako tworzywo do lamp lub innych przedmiotów deko-racyjnych).

GRODZISK WIELKOPOLSKI

Studzienkao. Bernarda z WąbrzeźnaW Grodzisku średniowieczne miasto lokacyjne z 1303 roku, otoczone niegdyś wałem z fosą, łączy z nowym miastem - założonym w 1593 roku – szeroka, osiowa arteria zwana ulicą Szeroką. Średniowieczne miasto rozrastało się wokół kwadratowego rynku, z którego pierwotnie wychodziło osiem ulic. Na Starym Rynku stoi ratusz (obecny pochodzi z I połowy XIX wieku) i studnia o. Bernarda z Wąbrzeźna. Centrum tak zwa-nego „nowego miasta” tworzy prostokątny rynek (pl. Powstańców Wielkopolskich) z ośmioma ulicami, wy-chodzącymi z narożników i wspomniana już osiowa ulica Szeroka. Układ tej części miasta wzorowany jest na układach renesansowych. Na środku rynku stoi poewangelicki kościół z 1905 roku. Rynek otacza za-budowa kalenicowa, piętrowa z końca XIX i począt-ku XX wieku... Dla mieszkańców Grodziska przez kilka wieków bardzo ważnym obiektem była studnia o. Bernarda z Wąbrzeźna, benedyktyńskiego mnicha z Lubinia. Początkowo korzystały z niej nawet gro-dziskie browary. W drugiej połowie XIX stulecia otrzymała stylową drewnianą obudowę, która stała się nieoficjalnym symbolem miasta. W 2009 roku, przy studni stanęła figura ojca Bernarda z Wąbrzeźna, trzy-mającego w ręce dzban. Legenda mówi, że w miejscu, gdzie stoi studnia, dzięki błogosławieństwu udzielo-nemu przez tego pobożnego zakonnika, przed wie-kami wytrysnęła woda. Dzięki niej znów mógł działać browar, będący jedynym źródłem dochodu dla miasta.

Muzeum Ziemi Złotowskiej

ZŁOTÓW

Muzeum Ziemi Złotowskiej

Muzeum Ziemi Złotowskiej mieści się w zabytkowym XVIII -wiecznym domu mieszczańskim. Urządzono w nim trzy stałe ekspozycje i galerię wystaw czasowych. Niezwykle interesująca jest ekspozycja poświęcona historii miasta i Ziemi Złotowskiej, z salonikiem mieszczańskim z początku XX wieku. Warto zwrócić też uwagę na historię Związku Polaków w Niemczech, ponieważ Zarząd V Dzielnicy Związku miał w tym m i e ś c i e s wo j ą s i e d z i b ę . W d z i a l e etnograficznym poświęcono dużo miejsca kulturze Krajniaków Złotowskich, którzy na przestrzeni wieków oparli się wpływom najpierw kaszubskim, a potem niemieckim. Ekspozycja archeologiczna ukazuje dzieje Ziemi Złotowskiej. Pokazano na niej przedmioty i narzędzia pochodzące ze stanowisk archeologicznych w Maryńcu, Stanicy i Starej Wiśniewce. Oprócz wystaw stałych, muzeum organizuje wystawy czasowe.

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

RZĘ

DU

MIA

STA

W ZŁO

TOW

IE

Muzeum Ziemi Złotowskiej77 – 400 Złotów, ul. Wojska Polskiego 2atel. 67 263 28 72 www.muzeum-zlotow.pl

[email protected]

KONIN

KALISZ

POZNAŃ

PIŁA

LESZNO

Okonek

Jastrowie

Złotów

Krajenka Łobżenica

Wysoka

Szamocin

Margonin

Gołańcz

Lubasz

Kwilcz

Miedzichowo

ChrzypskoWielkie

Mieścisko

Mieleszyn

Powidz

Rokietnica

Wieleń

Ujście

Czarnków

Oborniki

SzamotułyMiędzychód

Rogoźno

SkokiKłecko

Trzemeszno

Witkowo

Pobiedziska

CzerniejewoSwarzędz

Kostrzyn

OstrówWielkopolski

Września

Środa Wielkopolska

Gniezno

Słupca

ObrzyckoWronki

Sieraków

KrzyżWielkopolski

Ostroróg

Pniewy

Buk Luboń

Puszczykowo

Stęszew

Śmigiel

Wielichowo

Rakoniewice

GrodziskWielkopolski

Śrem

Gostyń

Krotoszyn

Rawicz

Ostrzeszów

Kępno

Pleszew

Jarocin

Kościan

Nowy Tomyśl

Wolsztyn

Zbąszyń

Lwówek

Opalenica

Czempiń

KsiążWielkopolski

Nowe Miastonad Wartą

Krzywiń

Pogorzela

Kobylin

Krobia

Jutrosin

Raszków

Sulmierzyce

Odolanów

Stawiszyn

Żelazków

Koźminek

Gołuchów

Dobrzyca

Pępowo

Przemęt

Zaniemyśl

Opatówek

Kobyla Góra

Bralin

Poniec

Bojanowo

Rydzyna

Osieczna

MiejskaGórka

Borek Wielkopolski

Koźmin Wielkopolski

Mikstat Grabównad Prosną

RychwałTuliszków

Dobra

Dąbie

Kłodawa

Przedecz

SompolnoŚlesin

Kleczew

Golina

PyzdryZagórów

Turek

KołoMiłosław

Mosina Kórnik

Długa Goślina

Chodzież

Wągrowiec

Trzcianka

Wyrzysk

Kaczory

Słopanowo

Rogalin

Pawłowice

Licheń

Ląd

ŚmiełówŻerków

Koszuty

Giecz

Dziekanowice

Szreniawa

Lewków

Russów

Cichowo

DolskLubiń

Przygodzice

Antonin

Nowe SkalmierzyceZduny

Puszcza Notecka

Wielkopolski Park

Narodowy

PuszczaZielonka

Warta

Warta

Prosna

Noteć

Gw

da

Sierakowski Park Krajobrazowy

DrawieńskiPark Narodowy

LednickiPark Krajobrazowy

Park KrajobrazowyPromno

Rogaliński Park Krajobrazowy

NadgoplańskiPark Krajobrazowy

PowidzkiPark Krajobrazowy

PrzemęckiPark Krajobrazowy

Park KrajobrazowyDolina Baryczy

Park Krajobrazowy

Gen. D. Chłapowskiego

PszczewskiPark

Krajobrazowy

Żerkowsko-CzeszewskiPark Krajobrazowy

NadwarciańskiPark Krajobrazowy

Uzarzewo

MurowanaGoślina

Jaracz

Gębice

Rokosowo

Stare Miasto

Grzybowo

Mniszki

Osiek nad Notecią

Tarnowo Pałuckie Łekno

Obra

A2

A2

A2

Kłodawa

Turek

Złotów

Grodzisk Wlkp.

Page 31: Największe atrakcje turystyczne Wielkopolski

TUREK

Domy tkaczyTradycje tkackie sięgają w Turku XVI wieku. Ale do-my tkaczy, które zachowały się przy ulicach Żerom-skiego i Kaliskiej pochodzą z pierwszej połowy XIX stulecia. Powstały według jednolitego projektu. Zbu-dowane są na rzucie prostokąta o wymiarach około 15 na 8 m. Usytuowane są frontem do ulicy. Budul-cem była cegła. Każdy dom składał się z dwóch izb, podzielonych sienią. Większość z nich charakteryzo-wała klasycystyczna dekoracja ścian. Domy były kryte dwuspadzistym dachem wykonanym z papy. Za domami rozpościerały się ogrody, w których właściciele budowali swoje warsztaty, a nawet manu-faktury. Tradycje tkackie można zobaczyć także na wystawie w Muzeum Regionalnym w Turku.

Kopalnia Soli Kłodawa SA62-650 Kłodawa, Aleja 1000-lecia 2Biuro Obsługi Ruchu Turystycznegotel. 63 273 33 04 [email protected]

www.sol-klodawa.com.pl

Urząd Miejski w Grodzisku Wielkopolskim62-065 Grodzisk Wielkopolski, Stary Rynek 1 tel. 61 44 53 000 [email protected] 61 44 53 017 www.grodzisk.wlkp.pl

Urząd Miejski w Turku62-700 Turek, ul. Kaliska 59tel. 63 289 61 01 [email protected] 63 289 61 11 www.miastoturek.pl

Ciekawe imprezy w regionie

28 Warto zobaczyć 29Ciekawe imprezy w regionie

FOTO

: P. BO

RO

WS

KI

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

MiG

W TU

RK

U

FOTO

: M. TU

LIŃS

KI

MARZEC

Kaziuk wileński w Poznaniu

Kaziuk wileński wraz z wyg-nanymi ze stron rodzinnych Polakami powędrował do miejsc ich zastępczego osied-lenia. I chociaż w Wielko-polsce zamieszkało niewielu wilniuków, wpisał się on w nasz krajobraz. W Poznaniu w pierwszą niedzielę po św. Kazimierzu jarmark organizuje od kilkunastu lat Towarzystwo Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej. Kaziuk nawiązuje do dwóch tradycji: kościelnej i świeckiej. 4 marca 1604 roku ulicami Wilna wyruszył pierwszy raz pochód z okazji kanonizacji św. Kazimierza patrona Litwy. Wraz z odzyskaniem przez Litwę niepod-ległości Kaziuk powędrował na ulice wileńskie.

Towarzystwo Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej Oddział w Poznaniu61-772 Poznań, Stary Rynek 51 [email protected]. 61 866 78 95 www.tmwizm.republika.pl

MARZEC - GRUDZIEŃ

Wesele w Szreniawie

Muzeum w Szreniawie uważ-nie czyta kalendarz: wiosną organizuje pokazy i festyny związane z Wielkanocą i Zie-lonymi Światkami, w lecie stara się pokazywać kultury mniejszości narodowych zamieszkujących Polskę, jesienią - tradycje i zwyczaje związane z tą porą roku, a w grudniu można tu oglądać pokazy sztuki bożonarodzeniowej lub wziąć udział w przedświątecznym jarmarku. Natomiast zawsze w sierpniu muzeum organizuje "wesele polskie". Prawdziwa para narzeczonych decyduje się na ślub i wesele zgodnie z tradycją jakiegoś regionu. Młoda para, w ludo-wych strojach, bierze ślub w kościele w Komornikach.

Muzeum Narodowe Rolnictwa i PrzemysłuRolno-Spożywczego w Szreniawie62 052 Komorniki, ul. Dworcowa 5tel. 61 810 76 29 [email protected]

www.muzeum-szreniawa.pl

MAJ

Parada parowozów w Wolsztynie

Ciężka, ogromna i pot z niej spływa... Ten fragment wiersza Juliana Tuwima naj-lepiej oddaje charakter parady parowozów, jaka odbywa się każdego roku na początku maja w Wolsztynie. Zjeżdżają tu wtedy nie tylko zabytkowe parowozy z całej Europy, ale przede wszystkim miłośnicy kolei ze świata. W Wolsztynie czekają na nich niesamowite atrakcje: można oglądać do woli najróżniejsze, zachowane najczęściej w muzeach, modele parowozów; można się nimi także przejechać. Paradzie towarzyszą Międzynaro-dowe Zawody

Maszynistów oraz wybory Miss Świata Parowozów.

PKP Cargo S.A. Zakład Taboru w Poznaniu (organizator)60-717 Poznań, ul. Kolejowa 23tel. 61 633 36 85, fax. 61 633 55 14

www.parowozowniawolsztyn.plwww.parowozy.com.pl

MAJ

ŚwiętoKwitnącego Rzepaku

Święto wiąże się z jednej stro-ny z promocją uprawy tej rośliny, z drugiej - z pre-zentacją twórczości ludowej okolic Kłodawy. Uczestnicy imprezy zwiedzają okoliczne pola rzepakowe, a następnie biorą udział w koronacji rzepakowej królowej i króla. Tytuł ten ma charakter przechodni. Po koronacji odbywa się festyn z udziałem zespołów folklorystycznych i zaproszo-nych gwiazd estrady.

Urząd Miasta i Gminy w Kłodawie62-650 Kłodawa, ul. Dąbska 17 [email protected]. 63 273 06 22 www.klodawa.wlkp.pl

MAJ

Wielkopolski KonkursSygnalistów Myśliwskichw Goraju

To jeden z najstarszych kon-kursów gry na rogach myś-liwskich w Polsce. Odbywa się na terenie Zespołu Szkół Leśnych w Goraju. Pierwszy, o charakterze lokalnym, odbył się w 1995 roku. Od 2000 roku w konkursie uczestniczą reprezentanci całego kraju - są to jednocześnie eliminacje do Ogólnopolskiego Kon-kursu Sygnalistów Myśliwskich „O Róg Wojskiego”. Przy okazji organizowany jest też Przegląd Rodzinnych Zespo-łów Sygnalistów Myśliwskich, Ogólnopolski Konkurs Wabienia Jeleni oraz pilski pokaz psów ras myśliwskich.

Goraj Zamek [email protected] Czarnków www.zsl-goraj.cil.pl

www.muzyka.mysliwska.pl/konkursy/goraj

MAJ

Piknik Archeologiczno-

Historyczny na Lednicy

Piknik łączy edukację z zaba-wą. W Małym Skansenie dzieci i młodzież pod okiem pracowników Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy mogą pogłębić swoją wiedzę i umiejętności „młodego badacza”. Po przepły-nięciu na Ostrów Lednicki znajdą się w innym świecie. Grupy rekonstrukcyjne pozwolą im przenieść się w przesz-łość, „posmakować,” jak żyli nasi przodkowie...

Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy62 -261 Lednogóra, Dziekanowice 32tel. 61 427 45 03 [email protected]

www.lednicamuzeum.pl

CZERWIEC, LIPIEC, SIERPIEŃ

Niedziela u Niechciców

Dworek Marii Dąbrowskiej w Russowie w lecie zaczyna żyć trochę innym życiem. Raz w miesiącu (czerwiec - lipiec - sierpień) odbywa się tu festyn tematyczny. W programie są zawsze koncerty muzyki klasycznej i rozrywkowej, poja-wiają się z poezją aktorzy i literaci. Można też kupić na przykład monidło z wizerunkiem Barbary i Bogumiła, smalec „od Żarneckiej" czy jakiś inny gadżet na Szkolnym Bazarku Michaliny Ostrzeńskiej.

Muzeum Okręgowe Ziemi Kaliskiej62 - 800 Kalisz, ul. Kościuszki 12tel. 62 757 16 08 www.muzeum.kalisz.pl

MAJ, CZERWIEC

Kaliskie Spotkania Teatralne i Festiwal ArtystycznychDziałań Ulicznych La Strada

Dwie wizytówki teatralne Kalisza. Kaliskie Spotkania Teatralne odbywają się w maju w Teatrze im. Wojciecha Bogusławskiego. To jedyny festiwal sztuki aktorskiej w Pol-sce., skierowany do widza wyrobionego artystycznie, nieco elitarny. Na przeciwległym biegunie sytuuje się Festiwal Artystycznych Działań Ulicznych La Strada, który odbywa się w czerwcu. To z kolei impreza adresowana do maso-wego odbiorcy. Jej organizatorzy zapraszają teatry uliczne, twórców happeningów i jednorazowych akcji ulicznych.

Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego62-800 Kalisz, plac Bogusławskiego 1 [email protected]. 62 751 07 38 www.teatr.kalisz.pl

Centrum Kultury i Sztuki62-800 Kalisz, ul. Łazienna 6 [email protected]. 62 765 25 01 www.ckis.kalisz.pl

MAJ, CZERWIEC

Międzynarodowy FestiwalFolklorystyczny„Bukowińskie Spotkania" w Pile

Festiwal Folklorystyczny „Bu-kowińskie Spotkania" odbywa się w dwóch miastach - Pile i Jastrowiu, w którym po II wojnie światowej zamieszkało wielu emigrantów z Bukowiny. Jego ideą jest ochrona bukowińskiego folkloru i ukazanie bogactwa bukowińskiej kultury ludowej w jej wielonarodowym wymiarze. Festiwal ma integrować wszystkie narodowości zamieszkujące region Bukowiny dziś i w przeszłości. Bukowina, położona obec-nie na ukraińsko-rumuńskim pograniczu, na przestrzeni wieków stawała się "małą ojczyzną" Żydów, Niemców, Polaków, Węgrów, Rosjan, Ormian i Romów.

Pilski Dom Kultury64-920 Piła, plac Staszica 1 [email protected]. 67 210 50 00, 67 210 50 04 www.pdk.pila.pl

Urząd Miasta i Gminy w Jastrowiu64-915 Jastrowie, ul. Żymierskiego 79tel. 67 266 22 11

FOTO

: W. K

UJAW

A

FOTO

: AR

CH

IWU

M C

EN

TRU

M IN

FOR

MA

CJI

TUR

YS

TYC

ZNE

J OS

iR W

KA

LISZU

FOTO

: R. P

INK

OW

SK

IFO

TO: A

RC

HIW

UM

MU

ZEU

M R

OLN

ICTW

A I P

RZE

MY

SŁU

RO

LNO

-SP

OŻY

WC

ZEG

O W

SZR

EN

IAWIE

FOTO

: W. LIS

FOTO

: A. TY

LCZY

ŃS

KI

FOTO

: AR

CH

IWU

M S

TAR

OS

TWA

PO

WIATO

WE

GO

W C

ZAR

NK

OW

IE

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

M W

PILE

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

MiG

W K

ŁOD

AWIE

Podziemna Trasa Turystyczna w Kopalni Soli w Kłodawie

Studzienka w Grodzisku Wielkopolskim

Domy tkaczy w Turku

ba

ba

KŁODAWA

Podziemna Trasa Turystyczna w Kopalni SoliOd kilku lat wyeksploatowane komory w Kopalni Soli w Kłodawie można zwiedzać jako atrakcję turystyczną. Podziemna trasa dla zwiedzających znaj-duje się 600 – 750 metrów pod ziemią i liczy 2,5 km długości. Wycieczkowy szlak przebiega w pokładach unikatowej soli różowej. Na początku trasy, w solnej grocie, znajduje się kaplica św. Kingi, patronki gór-ników (wszystkie figury zostały wykonane z soli). W trakcie zwiedzania poznajemy historię pow-stawania słonych złóż oraz już wyeksploatowane komory. W jednej z nich urządzono siedlisko dla Draculi, nietoperzy i innych strachów. W bezpoś-rednim sąsiedztwie trasy turystycznej odbywa się normalna eksploatacja soli. Kopalnia Soli w Kło-dawie jest jedyną w Europie, gdzie wydobywa się jeszcze sól różową (najczęściej można ją spotkać jako tworzywo do lamp lub innych przedmiotów deko-racyjnych).

GRODZISK WIELKOPOLSKI

Studzienkao. Bernarda z WąbrzeźnaW Grodzisku średniowieczne miasto lokacyjne z 1303 roku, otoczone niegdyś wałem z fosą, łączy z nowym miastem - założonym w 1593 roku – szeroka, osiowa arteria zwana ulicą Szeroką. Średniowieczne miasto rozrastało się wokół kwadratowego rynku, z którego pierwotnie wychodziło osiem ulic. Na Starym Rynku stoi ratusz (obecny pochodzi z I połowy XIX wieku) i studnia o. Bernarda z Wąbrzeźna. Centrum tak zwa-nego „nowego miasta” tworzy prostokątny rynek (pl. Powstańców Wielkopolskich) z ośmioma ulicami, wy-chodzącymi z narożników i wspomniana już osiowa ulica Szeroka. Układ tej części miasta wzorowany jest na układach renesansowych. Na środku rynku stoi poewangelicki kościół z 1905 roku. Rynek otacza za-budowa kalenicowa, piętrowa z końca XIX i począt-ku XX wieku... Dla mieszkańców Grodziska przez kilka wieków bardzo ważnym obiektem była studnia o. Bernarda z Wąbrzeźna, benedyktyńskiego mnicha z Lubinia. Początkowo korzystały z niej nawet gro-dziskie browary. W drugiej połowie XIX stulecia otrzymała stylową drewnianą obudowę, która stała się nieoficjalnym symbolem miasta. W 2009 roku, przy studni stanęła figura ojca Bernarda z Wąbrzeźna, trzy-mającego w ręce dzban. Legenda mówi, że w miejscu, gdzie stoi studnia, dzięki błogosławieństwu udzielo-nemu przez tego pobożnego zakonnika, przed wie-kami wytrysnęła woda. Dzięki niej znów mógł działać browar, będący jedynym źródłem dochodu dla miasta.

Muzeum Ziemi Złotowskiej

ZŁOTÓW

Muzeum Ziemi Złotowskiej

Muzeum Ziemi Złotowskiej mieści się w zabytkowym XVIII -wiecznym domu mieszczańskim. Urządzono w nim trzy stałe ekspozycje i galerię wystaw czasowych. Niezwykle interesująca jest ekspozycja poświęcona historii miasta i Ziemi Złotowskiej, z salonikiem mieszczańskim z początku XX wieku. Warto zwrócić też uwagę na historię Związku Polaków w Niemczech, ponieważ Zarząd V Dzielnicy Związku miał w tym m i e ś c i e s wo j ą s i e d z i b ę . W d z i a l e etnograficznym poświęcono dużo miejsca kulturze Krajniaków Złotowskich, którzy na przestrzeni wieków oparli się wpływom najpierw kaszubskim, a potem niemieckim. Ekspozycja archeologiczna ukazuje dzieje Ziemi Złotowskiej. Pokazano na niej przedmioty i narzędzia pochodzące ze stanowisk archeologicznych w Maryńcu, Stanicy i Starej Wiśniewce. Oprócz wystaw stałych, muzeum organizuje wystawy czasowe.

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

RZĘ

DU

MIA

STA

W ZŁO

TOW

IE

Muzeum Ziemi Złotowskiej77 – 400 Złotów, ul. Wojska Polskiego 2atel. 67 263 28 72 www.muzeum-zlotow.pl

[email protected]

KONIN

KALISZ

POZNAŃ

PIŁA

LESZNO

Okonek

Jastrowie

Złotów

Krajenka Łobżenica

Wysoka

Szamocin

Margonin

Gołańcz

Lubasz

Kwilcz

Miedzichowo

ChrzypskoWielkie

Mieścisko

Mieleszyn

Powidz

Rokietnica

Wieleń

Ujście

Czarnków

Oborniki

SzamotułyMiędzychód

Rogoźno

SkokiKłecko

Trzemeszno

Witkowo

Pobiedziska

CzerniejewoSwarzędz

Kostrzyn

OstrówWielkopolski

Września

Środa Wielkopolska

Gniezno

Słupca

ObrzyckoWronki

Sieraków

KrzyżWielkopolski

Ostroróg

Pniewy

Buk Luboń

Puszczykowo

Stęszew

Śmigiel

Wielichowo

Rakoniewice

GrodziskWielkopolski

Śrem

Gostyń

Krotoszyn

Rawicz

Ostrzeszów

Kępno

Pleszew

Jarocin

Kościan

Nowy Tomyśl

Wolsztyn

Zbąszyń

Lwówek

Opalenica

Czempiń

KsiążWielkopolski

Nowe Miastonad Wartą

Krzywiń

Pogorzela

Kobylin

Krobia

Jutrosin

Raszków

Sulmierzyce

Odolanów

Stawiszyn

Żelazków

Koźminek

Gołuchów

Dobrzyca

Pępowo

Przemęt

Zaniemyśl

Opatówek

Kobyla Góra

Bralin

Poniec

Bojanowo

Rydzyna

Osieczna

MiejskaGórka

Borek Wielkopolski

Koźmin Wielkopolski

Mikstat Grabównad Prosną

RychwałTuliszków

Dobra

Dąbie

Kłodawa

Przedecz

SompolnoŚlesin

Kleczew

Golina

PyzdryZagórów

Turek

KołoMiłosław

Mosina Kórnik

Długa Goślina

Chodzież

Wągrowiec

Trzcianka

Wyrzysk

Kaczory

Słopanowo

Rogalin

Pawłowice

Licheń

Ląd

ŚmiełówŻerków

Koszuty

Giecz

Dziekanowice

Szreniawa

Lewków

Russów

Cichowo

DolskLubiń

Przygodzice

Antonin

Nowe SkalmierzyceZduny

Puszcza Notecka

Wielkopolski Park

Narodowy

PuszczaZielonka

Warta

Warta

Prosna

Noteć

Gw

da

Sierakowski Park Krajobrazowy

DrawieńskiPark Narodowy

LednickiPark Krajobrazowy

Park KrajobrazowyPromno

Rogaliński Park Krajobrazowy

NadgoplańskiPark Krajobrazowy

PowidzkiPark Krajobrazowy

PrzemęckiPark Krajobrazowy

Park KrajobrazowyDolina Baryczy

Park Krajobrazowy

Gen. D. Chłapowskiego

PszczewskiPark

Krajobrazowy

Żerkowsko-CzeszewskiPark Krajobrazowy

NadwarciańskiPark Krajobrazowy

Uzarzewo

MurowanaGoślina

Jaracz

Gębice

Rokosowo

Stare Miasto

Grzybowo

Mniszki

Osiek nad Notecią

Tarnowo Pałuckie Łekno

Obra

A2

A2

A2

Kłodawa

Turek

Złotów

Grodzisk Wlkp.

Page 32: Największe atrakcje turystyczne Wielkopolski

CZERWIEC

Międzynarodowy Festiwal Piosenkii Tańca w Koninie

W festiwalu uczestniczą ama-torzy z Polski i Europy, którzy występują w grupach tańca towarzyskiego, disco dance, disco show, disco freestyle, break dance, hip-hop, funky i electric boogie. Młodzi adepci tańca współczesnego prezentują etiudy i inscenizacje tanecz-ne. Za każdym razem na festiwalu obowiązuje jakiś temat przewodni. Koniński festiwal jest członkiem Światowej Federacji Organizacji Festiwali - FIDOF.

Koniński Dom Kultury62-510 Konin, plac Niepodległości 1 [email protected]. 63 211 31 33 www.kdk.konin.pl

CZERWIEC

Jarmark Archeologiczny na Zawodziu w Kaliszu

Od 1996 roku Muzeum Ok-ręgowe Ziemi Kaliskiej w Ka-liszu organizuje w czerwcu jar-mark archeologiczny na Za-wodziu. Odbywa się on w autentycznej scenerii wczesno-średniowiecznego grodziska na terenie Rezerwatu Archeo-logicznego. Plenerowe "spotkania z przeszłością" posiadają charakter edukacyjny. Mają one przybliżyć i spopularyzować wiedzę o życiu przed wiekami. Pokazują nieistniejące albo zanikające dziś zawody, starożytne techniki rękodzieła i rze-miosła. Podczas archeologicznej przygody można zapoznać się ze sposobami obróbki krzemienia, kości, rogów, skóry, bursztynu...

Muzeum Okręgowe Ziemi Kaliskiej62-800 Kalisz, ul. Kościuszki 12 [email protected]. 62 757 16 08, 62 757 16 09 www.kalisz.info/muzeum

LIPIEC

Festiwalw Jarocinie

Jarocin ma bardzo długie tra-dycje w organizowaniu fe-stiwalu. W latach 1970–1979 nosił on nazwę Wielkopolskie Rytmy Młodych. Zmieniały się czasy, zmieniały się oblicza festiwalu i nazwy (Ogólno-polski Przegląd Muzyki Młodej Generacji, Festiwal Muzy-ków Rockowych - ostatni odbył się w 1994 roku). Festiwal został reaktywowany w 2005 roku jako „Jarocin PRL Festiwal”. Od następnego roku nosi nazwę „Jarocin + data” i powoli próbuje wypracować nowy styl, oblicze, charakter... Na jednej scenie występują zespoły polskie i zagraniczne, gwiazdy i debiutanci...

Agencja Artystyczna „Go Ahead"61-705 Poznań, ul. Noskowskiego 24tel./fax 61 852 40 68

CZERWIEC

Piknik Szybowcowy „Leszno.Rozwiń skrzydła"

„Leszno. Rozwiń skrzydła" - tak nazywa się tradycyjny pik-nik szybowcowy w Lesznie. Podczas tego spotkania można nie tylko obejrzeć samoloty, szybowce i balony, ale również spróbować, jak się na nich lata, a przy okazji zobaczyć panoramę miasta z góry.

Organizacja Turystyczna Leszno – Region64-100 Leszno, ul. Karasia 15 [email protected]. 65 529 82 34 www.leszno-region.pl

CZERWIEC / LIPIEC

Międzynarodowy Festiwal Teatralny Malta w Poznaniu

Od 1991 roku w Poznaniu, w ostatnich dniach czerwca i pierwszych lipca, odbywa się najważniejszy festiwal teatrów alternatywnych w Polsce.Przedstawienia prezentowane są między innymi na terenach przylegających do Jeziora Maltańskiego - stąd pochodzi naz-wa festiwalu - ale większość z nich zobaczyć można na Starym Rynku czy dziedzińcu zamku cesarskiego... Malta stawia sobie za cel odkrywanie dla teatrów nowych prze-strzeni (dawne obiekty fabryczne, sztuczne lodowisko). Od kilku lat Malta to nie tylko teatr, ale także muzyka, taniec oraz sztuki performatywne.

Fundacja MiędzynarodowegoFestiwalu Teatralnego Malta61-809 Poznań, ul. Św. Marcin 80/82tel. 61 646 52 42, 646 52 85 [email protected] 646 52 84 www.malta-festival.pl

LIPIEC

Warkocz Magdaleny

Towarzystwo Przyjaciół Poz-nańskiej Fary nawiązując do tradycji przedstawiania św. Marii Magdaleny z długimi włosami postanowiło organi-zować konkurs na najdłuższy warkocz dziewczynki i kobiety dorosłej. Poznanianki zawzięcie walczą o palmę pierwszeń-stwa. Jest to także pretekst do promocji poznańskiej fary, której patronuje między innymi św. Maria Magdalena.. Podczas festynu na dziedzińcu Urzędu Miasta grają i śpie-wają artyści reprezentujący nieco lżejszą muzykę, a w świą-tyni na zabytkowych organach Ladegasta koncertują (na poważnie) organiści.

Towarzystwo Przyjaciół Poznańskiej Fary61-779 Poznań, ul. Klasztorna 11 [email protected]. 61 852 60 59 www.fara.archpoznan.org.pl

CZERWIEC

Jarmark„Szlifowanie Bruku" w Lesznie

Nazwa jarmarku „Szlifowanie Bruku" nawiązuje do dawne-go zwyczaju leszczynian, ja-kim były niedzielne beztroskie spacery po rynku i okolicz-nych ulicach. Po mszy wypadało się pokazać przy ratuszu, wstąpić do jednej w wielu kawiarni, pochwalić się nowym kapeluszem, wyczyścić buty u pucybuta. Mieszkańcy miasta o takich spacerach mówili, że jest to „szlifowanie bruku”. Obecnie Jarmark odbywa się w tym samym terminie co zawody o Grand Prix na Żużlu. Na leszczyńskiej Starówce kupcy rozstawiają kramy, rzemieślnicy – rękodzielnicy pre-zentują swoją pracę, a artyści kuszą publiczność występami.

Redakcja ABC64-100 Leszno, ul. Słowiańska 63 [email protected]. 65 529 25 40 www.gazetaabc.pl

LIPIEC

Żywy Skansenna Lednicy

W pierwszą niedzielę lipca Wielkopolski Park Etnografi-czny w Dziekanowicach ożywa. Zabytkowe chałupy zamieszkują garncarze, szewcy, kowale i zwykli gospodarze. Gospodynie wycinają wycinanki, haftują, przędą wełnę, tkają sukno na krosnach, ubijają masło... W chatach kręci się sporo ubranych na ludowo osób. Niektórzy z nich to członkowie zespołów folklorystycznych, które zapraszają na przyśpiewki i tańce.

LIPIEC, SIERPIEŃ

Międzynarodowe Chodzieskie Warsztaty Jazzowe

Na przełomie lipca i sierpnia od prawie czterdziestu lat spo-tykają się młodzi ludzie kocha-jący jazz z mistrzami tego ga-tunku. Od kilku lat warsztata-mi kieruje Jan Jarczyk, a wśród kadry są same znakomitości polskiego i europejskiego jazzu. O chodzieskie warsztaty otarł się niemal każdy muzyk jazzowy w Polsce. Po zajęciach, wieczorami, uczniowie i mistrzowie koncertują przed cho-dzieską publicznością, a nocami biorą udział w jam session.

Chodzieski Dom Kultury64-800 Chodzież, ul. Strzelecka 15tel. 67 282 05 13 [email protected]

Na centralnym placu wiejskim odbywa się jarmark.

Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy62-261 Lednogóra, Dziekanowice 32tel. 61 427 45 03 [email protected]

SIERPIEŃ

„Powrót Króla"

Ziemia Leszczyńska ma się czym chwalić, wszak to z nią związane są dzieje królew-skiego rodu Leszczyńskich. Wzorem miast o bogatej przeszłości historycznej, lesz-czynianie nawiązują do historii swojego miasta i pobliskiej Rydzyny, miasteczka kipiącego barokiem. Król Stanisław Leszczyński wyemigrował z Ry-dzyny w 1707 roku. Przebywał później w różnych krajach Europy, na dłużej zatrzymując się w Luneville i Zwei-brücken. „Powrót Króla” to impreza, która odbywa się w Lesznie i Rydzynie.

Organizacja Turystyczna Leszno – Region64-100 Leszno, ul. Karasia 15 [email protected]. 65 529 82 34 www.leszno-region.pl

SIERPIEŃ

Święto Bamberskie

W każdą pierwszą sobotę po 1 sierpnia Towarzystwo Bam-brów Poznańskich zaprasza na Święto Bamberskie, które upamiętnia rocznicę podpisa-nia pierwszego kontraktu między miastem a przybyłymi z Bambergu osadnikami. Zawsze odczytywany jest fragment tego dokumentu, a figurka Bamberki stojąca na Starym Ryn-ku w Poznaniu zostaje udekorowana kwietnymi girlandami. Święto urozmaicone jest kiermaszem warzyw i owoców, wiejskiego chleba i wyrobów rzeźniczo-wędliniarskich. Podczas festynu odbywają się zawody gry w „zośkę”, stru-gania szekla, noszenia wody w węborkach na szuńdach oraz gwary poznańskiej.

Towarzystwo Bambrów Poznańskich60-723 Poznań, ul. Mostowa 7/9tel./fax 61 852 89 66 [email protected]

www.bambrzy.poznan.pl

SIERPIEŃ

Międzynarodowy Zjazd Wojów Słowiańskich w Grzybowie

W przedostatni weekend sierpnia do Grzybowa (koło Wrześni) zjeżdżają wojowie z całej Europy. Każdego roku pretekstem do spotkania jest inny temat. Uczestnicy zjazdu wymieniają się między sobą wiedzą i doświadczeniami, przy okazji dzieląc się nimi z pub-licznością. W 2010 roku tematem przewodnim był proces przygotowania materiałów i budowy wczesnośredniowiecz-nego domostwa. W ten sposób wojowie wspólnie rozpo-częli budowę rekonstrukcji osady przygrodowej, która doce-lowo ma być uzupełnieniem otwartego w Grzybowie muze-um.

Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy62 -261 Lednogóra, Dziekanowice 32tel. 61 427 45 03 [email protected]

www.lednicamuzeum.pl

W R Z E S I E Ń / PAŹDZIERNIK

Festiwal Muzyki Oratoryjnej Musica Sacramontana

Stowarzyszenie Miłośników Muzyki Świętogórskiej im. Józefa Zeidlera próbuje kon-tynuować filipińską tradycję muzyczną Świętej Góry, sięga-jącą XVII wieku. To tu mieszkał i tworzył Józef Zeidler zwany polskim Mozartem. W klasztornych archiwach za-chowały się jego rękopisy, które dzięki stowarzyszeniu zaczynają swoje drugie życie, są wydawane, grane i nagry-wane. Stowarzyszenie organizuje także festiwal, podczas którego wykonywana jest muzyka powstała na Świętej Górze, ale nie tylko.

Święta Góra63-800 Gostyń, Głogówko 1tel. 65 572 00 14 www.jozefzeidler.eu

SIERPIEŃ

Międzynarodowy FestiwalMuzyki Organowej i Kameralnej w Wolsztynie

Zaczęło się na początku lat 90. ubiegłego stulecia od poje-dynczych koncertów organowych w kościele pw. Wniebo-wstąpienia Pana Jezusa w Wolsztynie. Z czasem ukształto-wał się program festiwalu. Każdej niedzieli lata w świątyni można posłuchać muzyki organowej i kameralnej. Nie bez znaczenia dla artystów są organy Hartiga i doskonała akus-tyka świątyni. Na festiwalu w Wolsztynie gościli najwybit-niejsi organiści z kraju i Europy. Festiwal promuje płyta CD, na której można usłyszeć, jak na organach Hartiga gra Sławomir Kamiński (solo na trąbce gra Roman Gryń).

Parafia pw. NMP Niepokalanie Poczętej w Wolsztynie64-200 Wolsztyn, ul. dr Roberta Kocha 38tel. 68 347 09 23 [email protected]

SIERPIEŃ

Jarmark Chmielo-Wikliniarskiw Nowym Tomyślu

Jarmark Chmielo-Wikliniarski to impreza, która od lat przy-ciąga (w ostatni weekend sierpnia) do Nowego To-myśla tłumy mieszkańców z całej Wielkopolski. Tutaj bowiem odbywa się święto chmielu i wikliny – roślin, z których uprawy słynie ziemia nowotomyska. W trakcie wspólnej zabawy, oprócz wielu występów na głównej scenie, zawsze odbywa się sporo imprez towarzyszących.

Urząd Miejski64-300 Nowy Tomyśl, ul. Poznańska 33tel. 61 442 66 00 [email protected] 61 44 22 754 www.nowytomysl.pl

LISTOPAD

Dni Świętomarcińskiew Poznaniu

W latach 90. ubiegłego wieku, z inicjatywy pracowników Centrum Kultury Zamek, w dniu 11 listopada zaczęto organizować imieniny ulicy Święty Marcin uważanej za najsłynniejszą z poznańskich ulic. Przychodzą na nie tłumy poznaniaków, jako że niepotrzebne jest żadne zaproszenie. Po sumie odprawionej w kościele pw. św. Marcina barwny korowód przebierańców, który prowadzi jadący na koniu aktor przebrany za świętego Marcina, rusza przed dawny zamek cesarski. Tam z rąk oj-ców miasta święty odbiera symboliczne klucze do miejskich bram.

Centrum Kultury Zamek61-809 Poznań, ul. Św. Marcin 80/82tel. 61 646 52 00 www.zamek.poznan.plfax.61 646 53 08 [email protected]

SIERPIEŃ

Dzień SpieczonegoBliźniakaw Czarnkowie

Pomysł imprezy jest prosty. Po upalnym lecie, spieczone słońcem bliźniaki przyjeżdżają pod koniec sierpnia do Czarn-kowa, by wspólnie się bawić, spotkać i poznać inne pary bliźniąt, a także by wspólnie pożegnać wakacje i lato. Tradycyjnie podczas „Dnia Spie-czonego Bliźniaka" rodzeństwa fotografują się, paradują po mieście, uczestniczą w konkursie "Jak dwie krople wody"… Dzień kończy się wielkim koncertem w amfiteatrze.

Miejskie Centrum Kultury64-700 Czarnków, ul. Kościuszki 60tel. 67 255 26 51 www.mck.czarnkow.pl

WRZESIEŃ

Międzynarodowy Festiwal „Chopin w barwach jesieni"

Kiedy drzewa wokół pałacu w Antoninie zaczynają zmie-niać barwę, z jego wnętrz wy-dobywa się muzyka Fryderyka Chopina i jemu współczes-nych. Międzynarodowy festiwal "Chopin w barwach jesieni" sięga początkami roku 1982. Odbył się wtedy po raz pierw-szy dla uczczenia 155 rocznicy pobytu kompozytora w An-toninie. Od tego czasu rozrósł się i rozkwitł. Występowali na nim artyści tej miary, co Barbara Hesse-Bukowska, Kevin Kenner, Miłosz Magin, Leszek Możdżer. Festiwal, goszcząc w swoich progach sławy, nie zapomina o artystycznej młodzieży.

Centrum Kultury i Sztuki62-800 Kalisz, ul. Łazienna 6 [email protected]. 62 765 25 01 www.ckis.kalisz.pl

Stowarzyszenie„Wielkopolskie Centrum Chopinowskie Antonin"63-400 Ostrów Wlkp., pl. S. Rowińskiego 2tel. 62 591 81 23fax 62 736 70 27

LISTOPAD

Międzynarodowy Festiwal Pianistów Jazzowych w Kaliszu

Międzynarodowy Festiwal Pianistów Jazzowych, dzięki swej długiej historii, rzetelnej organizacji i jednemu z najważniejszych konkursów należy do ścisłej czołówki polskich festiwali. Powstał w 1974 roku, a jego nietypowa formuła związana jest z tradycją Kaliskiej Fabryki Pianin. Festiwal Pianistów Jazzowych od lat odznacza się stałą, trzydniową formułą, w tym dziewięcioma koncertami głównymi, a także licznymi, tradycyjnymi imprezami towarzyszącymi (np. Jazzowe Andrzejki, wystawa fotografii jazzowej).

Centrum Kultury i Sztuki62-800 Kalisz, ul. Łazienna 6 [email protected]. 62 765 25 01 www.ckis.kalisz.pl

30 Ciekawe imprezy w regionie 31Ciekawe imprezy w regionie

FOTO

: A. ŁĄ

CK

IFO

TO: B

. MA

RC

INIA

KFO

TO: A

RC

HIW

UM

OR

GA

NIZA

CJI

TUR

YS

TYC

ZNE

J LES

ZNO

-RE

GIO

N

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

M W

KA

LISZU

AU

TOR

: M. H

ER

TMA

NN

FOTO

: W. K

UJAW

A

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

M W

CH

OD

ZIEŻY

FOTO

: G. C

ELIŃ

SK

I

FOTO

: A. JA

BŁO

ŃS

KA

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

M W

JAR

OC

INIE

FOTO

: J. LEW

IŃS

KI

FOTO

: AR

CH

IWU

M S

TAR

OS

TWA

PO

WIATO

WE

GO

W

CZA

RN

KO

WIE

FOTO

: W. S

IEM

IEŃ

CZU

KFO

TO: W

. ZAM

IAR

FOTO

: J. WR

ZES

IŃS

KI

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

M W

NO

WY

M TO

MY

ŚLU

FOTO

: AR

CH

IWU

M C

KiS

W K

ALIS

ZU

FOTO

: A. S

ZYM

SK

IFO

TO: G

. KR

YK

WIŃ

SK

IFO

TO: A

. SZO

PA

Ciekawe imprezy w regionie

Page 33: Największe atrakcje turystyczne Wielkopolski

CZERWIEC

Międzynarodowy Festiwal Piosenkii Tańca w Koninie

W festiwalu uczestniczą ama-torzy z Polski i Europy, którzy występują w grupach tańca towarzyskiego, disco dance, disco show, disco freestyle, break dance, hip-hop, funky i electric boogie. Młodzi adepci tańca współczesnego prezentują etiudy i inscenizacje tanecz-ne. Za każdym razem na festiwalu obowiązuje jakiś temat przewodni. Koniński festiwal jest członkiem Światowej Federacji Organizacji Festiwali - FIDOF.

Koniński Dom Kultury62-510 Konin, plac Niepodległości 1 [email protected]. 63 211 31 33 www.kdk.konin.pl

CZERWIEC

Jarmark Archeologiczny na Zawodziu w Kaliszu

Od 1996 roku Muzeum Ok-ręgowe Ziemi Kaliskiej w Ka-liszu organizuje w czerwcu jar-mark archeologiczny na Za-wodziu. Odbywa się on w autentycznej scenerii wczesno-średniowiecznego grodziska na terenie Rezerwatu Archeo-logicznego. Plenerowe "spotkania z przeszłością" posiadają charakter edukacyjny. Mają one przybliżyć i spopularyzować wiedzę o życiu przed wiekami. Pokazują nieistniejące albo zanikające dziś zawody, starożytne techniki rękodzieła i rze-miosła. Podczas archeologicznej przygody można zapoznać się ze sposobami obróbki krzemienia, kości, rogów, skóry, bursztynu...

Muzeum Okręgowe Ziemi Kaliskiej62-800 Kalisz, ul. Kościuszki 12 [email protected]. 62 757 16 08, 62 757 16 09 www.kalisz.info/muzeum

LIPIEC

Festiwalw Jarocinie

Jarocin ma bardzo długie tra-dycje w organizowaniu fe-stiwalu. W latach 1970–1979 nosił on nazwę Wielkopolskie Rytmy Młodych. Zmieniały się czasy, zmieniały się oblicza festiwalu i nazwy (Ogólno-polski Przegląd Muzyki Młodej Generacji, Festiwal Muzy-ków Rockowych - ostatni odbył się w 1994 roku). Festiwal został reaktywowany w 2005 roku jako „Jarocin PRL Festiwal”. Od następnego roku nosi nazwę „Jarocin + data” i powoli próbuje wypracować nowy styl, oblicze, charakter... Na jednej scenie występują zespoły polskie i zagraniczne, gwiazdy i debiutanci...

Agencja Artystyczna „Go Ahead"61-705 Poznań, ul. Noskowskiego 24tel./fax 61 852 40 68

CZERWIEC

Piknik Szybowcowy „Leszno.Rozwiń skrzydła"

„Leszno. Rozwiń skrzydła" - tak nazywa się tradycyjny pik-nik szybowcowy w Lesznie. Podczas tego spotkania można nie tylko obejrzeć samoloty, szybowce i balony, ale również spróbować, jak się na nich lata, a przy okazji zobaczyć panoramę miasta z góry.

Organizacja Turystyczna Leszno – Region64-100 Leszno, ul. Karasia 15 [email protected]. 65 529 82 34 www.leszno-region.pl

CZERWIEC / LIPIEC

Międzynarodowy Festiwal Teatralny Malta w Poznaniu

Od 1991 roku w Poznaniu, w ostatnich dniach czerwca i pierwszych lipca, odbywa się najważniejszy festiwal teatrów alternatywnych w Polsce.Przedstawienia prezentowane są między innymi na terenach przylegających do Jeziora Maltańskiego - stąd pochodzi naz-wa festiwalu - ale większość z nich zobaczyć można na Starym Rynku czy dziedzińcu zamku cesarskiego... Malta stawia sobie za cel odkrywanie dla teatrów nowych prze-strzeni (dawne obiekty fabryczne, sztuczne lodowisko). Od kilku lat Malta to nie tylko teatr, ale także muzyka, taniec oraz sztuki performatywne.

Fundacja MiędzynarodowegoFestiwalu Teatralnego Malta61-809 Poznań, ul. Św. Marcin 80/82tel. 61 646 52 42, 646 52 85 [email protected] 646 52 84 www.malta-festival.pl

LIPIEC

Warkocz Magdaleny

Towarzystwo Przyjaciół Poz-nańskiej Fary nawiązując do tradycji przedstawiania św. Marii Magdaleny z długimi włosami postanowiło organi-zować konkurs na najdłuższy warkocz dziewczynki i kobiety dorosłej. Poznanianki zawzięcie walczą o palmę pierwszeń-stwa. Jest to także pretekst do promocji poznańskiej fary, której patronuje między innymi św. Maria Magdalena.. Podczas festynu na dziedzińcu Urzędu Miasta grają i śpie-wają artyści reprezentujący nieco lżejszą muzykę, a w świą-tyni na zabytkowych organach Ladegasta koncertują (na poważnie) organiści.

Towarzystwo Przyjaciół Poznańskiej Fary61-779 Poznań, ul. Klasztorna 11 [email protected]. 61 852 60 59 www.fara.archpoznan.org.pl

CZERWIEC

Jarmark„Szlifowanie Bruku" w Lesznie

Nazwa jarmarku „Szlifowanie Bruku" nawiązuje do dawne-go zwyczaju leszczynian, ja-kim były niedzielne beztroskie spacery po rynku i okolicz-nych ulicach. Po mszy wypadało się pokazać przy ratuszu, wstąpić do jednej w wielu kawiarni, pochwalić się nowym kapeluszem, wyczyścić buty u pucybuta. Mieszkańcy miasta o takich spacerach mówili, że jest to „szlifowanie bruku”. Obecnie Jarmark odbywa się w tym samym terminie co zawody o Grand Prix na Żużlu. Na leszczyńskiej Starówce kupcy rozstawiają kramy, rzemieślnicy – rękodzielnicy pre-zentują swoją pracę, a artyści kuszą publiczność występami.

Redakcja ABC64-100 Leszno, ul. Słowiańska 63 [email protected]. 65 529 25 40 www.gazetaabc.pl

LIPIEC

Żywy Skansenna Lednicy

W pierwszą niedzielę lipca Wielkopolski Park Etnografi-czny w Dziekanowicach ożywa. Zabytkowe chałupy zamieszkują garncarze, szewcy, kowale i zwykli gospodarze. Gospodynie wycinają wycinanki, haftują, przędą wełnę, tkają sukno na krosnach, ubijają masło... W chatach kręci się sporo ubranych na ludowo osób. Niektórzy z nich to członkowie zespołów folklorystycznych, które zapraszają na przyśpiewki i tańce.

LIPIEC, SIERPIEŃ

Międzynarodowe Chodzieskie Warsztaty Jazzowe

Na przełomie lipca i sierpnia od prawie czterdziestu lat spo-tykają się młodzi ludzie kocha-jący jazz z mistrzami tego ga-tunku. Od kilku lat warsztata-mi kieruje Jan Jarczyk, a wśród kadry są same znakomitości polskiego i europejskiego jazzu. O chodzieskie warsztaty otarł się niemal każdy muzyk jazzowy w Polsce. Po zajęciach, wieczorami, uczniowie i mistrzowie koncertują przed cho-dzieską publicznością, a nocami biorą udział w jam session.

Chodzieski Dom Kultury64-800 Chodzież, ul. Strzelecka 15tel. 67 282 05 13 [email protected]

Na centralnym placu wiejskim odbywa się jarmark.

Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy62-261 Lednogóra, Dziekanowice 32tel. 61 427 45 03 [email protected]

SIERPIEŃ

„Powrót Króla"

Ziemia Leszczyńska ma się czym chwalić, wszak to z nią związane są dzieje królew-skiego rodu Leszczyńskich. Wzorem miast o bogatej przeszłości historycznej, lesz-czynianie nawiązują do historii swojego miasta i pobliskiej Rydzyny, miasteczka kipiącego barokiem. Król Stanisław Leszczyński wyemigrował z Ry-dzyny w 1707 roku. Przebywał później w różnych krajach Europy, na dłużej zatrzymując się w Luneville i Zwei-brücken. „Powrót Króla” to impreza, która odbywa się w Lesznie i Rydzynie.

Organizacja Turystyczna Leszno – Region64-100 Leszno, ul. Karasia 15 [email protected]. 65 529 82 34 www.leszno-region.pl

SIERPIEŃ

Święto Bamberskie

W każdą pierwszą sobotę po 1 sierpnia Towarzystwo Bam-brów Poznańskich zaprasza na Święto Bamberskie, które upamiętnia rocznicę podpisa-nia pierwszego kontraktu między miastem a przybyłymi z Bambergu osadnikami. Zawsze odczytywany jest fragment tego dokumentu, a figurka Bamberki stojąca na Starym Ryn-ku w Poznaniu zostaje udekorowana kwietnymi girlandami. Święto urozmaicone jest kiermaszem warzyw i owoców, wiejskiego chleba i wyrobów rzeźniczo-wędliniarskich. Podczas festynu odbywają się zawody gry w „zośkę”, stru-gania szekla, noszenia wody w węborkach na szuńdach oraz gwary poznańskiej.

Towarzystwo Bambrów Poznańskich60-723 Poznań, ul. Mostowa 7/9tel./fax 61 852 89 66 [email protected]

www.bambrzy.poznan.pl

SIERPIEŃ

Międzynarodowy Zjazd Wojów Słowiańskich w Grzybowie

W przedostatni weekend sierpnia do Grzybowa (koło Wrześni) zjeżdżają wojowie z całej Europy. Każdego roku pretekstem do spotkania jest inny temat. Uczestnicy zjazdu wymieniają się między sobą wiedzą i doświadczeniami, przy okazji dzieląc się nimi z pub-licznością. W 2010 roku tematem przewodnim był proces przygotowania materiałów i budowy wczesnośredniowiecz-nego domostwa. W ten sposób wojowie wspólnie rozpo-częli budowę rekonstrukcji osady przygrodowej, która doce-lowo ma być uzupełnieniem otwartego w Grzybowie muze-um.

Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy62 -261 Lednogóra, Dziekanowice 32tel. 61 427 45 03 [email protected]

www.lednicamuzeum.pl

W R Z E S I E Ń / PAŹDZIERNIK

Festiwal Muzyki Oratoryjnej Musica Sacramontana

Stowarzyszenie Miłośników Muzyki Świętogórskiej im. Józefa Zeidlera próbuje kon-tynuować filipińską tradycję muzyczną Świętej Góry, sięga-jącą XVII wieku. To tu mieszkał i tworzył Józef Zeidler zwany polskim Mozartem. W klasztornych archiwach za-chowały się jego rękopisy, które dzięki stowarzyszeniu zaczynają swoje drugie życie, są wydawane, grane i nagry-wane. Stowarzyszenie organizuje także festiwal, podczas którego wykonywana jest muzyka powstała na Świętej Górze, ale nie tylko.

Święta Góra63-800 Gostyń, Głogówko 1tel. 65 572 00 14 www.jozefzeidler.eu

SIERPIEŃ

Międzynarodowy FestiwalMuzyki Organowej i Kameralnej w Wolsztynie

Zaczęło się na początku lat 90. ubiegłego stulecia od poje-dynczych koncertów organowych w kościele pw. Wniebo-wstąpienia Pana Jezusa w Wolsztynie. Z czasem ukształto-wał się program festiwalu. Każdej niedzieli lata w świątyni można posłuchać muzyki organowej i kameralnej. Nie bez znaczenia dla artystów są organy Hartiga i doskonała akus-tyka świątyni. Na festiwalu w Wolsztynie gościli najwybit-niejsi organiści z kraju i Europy. Festiwal promuje płyta CD, na której można usłyszeć, jak na organach Hartiga gra Sławomir Kamiński (solo na trąbce gra Roman Gryń).

Parafia pw. NMP Niepokalanie Poczętej w Wolsztynie64-200 Wolsztyn, ul. dr Roberta Kocha 38tel. 68 347 09 23 [email protected]

SIERPIEŃ

Jarmark Chmielo-Wikliniarskiw Nowym Tomyślu

Jarmark Chmielo-Wikliniarski to impreza, która od lat przy-ciąga (w ostatni weekend sierpnia) do Nowego To-myśla tłumy mieszkańców z całej Wielkopolski. Tutaj bowiem odbywa się święto chmielu i wikliny – roślin, z których uprawy słynie ziemia nowotomyska. W trakcie wspólnej zabawy, oprócz wielu występów na głównej scenie, zawsze odbywa się sporo imprez towarzyszących.

Urząd Miejski64-300 Nowy Tomyśl, ul. Poznańska 33tel. 61 442 66 00 [email protected] 61 44 22 754 www.nowytomysl.pl

LISTOPAD

Dni Świętomarcińskiew Poznaniu

W latach 90. ubiegłego wieku, z inicjatywy pracowników Centrum Kultury Zamek, w dniu 11 listopada zaczęto organizować imieniny ulicy Święty Marcin uważanej za najsłynniejszą z poznańskich ulic. Przychodzą na nie tłumy poznaniaków, jako że niepotrzebne jest żadne zaproszenie. Po sumie odprawionej w kościele pw. św. Marcina barwny korowód przebierańców, który prowadzi jadący na koniu aktor przebrany za świętego Marcina, rusza przed dawny zamek cesarski. Tam z rąk oj-ców miasta święty odbiera symboliczne klucze do miejskich bram.

Centrum Kultury Zamek61-809 Poznań, ul. Św. Marcin 80/82tel. 61 646 52 00 www.zamek.poznan.plfax.61 646 53 08 [email protected]

SIERPIEŃ

Dzień SpieczonegoBliźniakaw Czarnkowie

Pomysł imprezy jest prosty. Po upalnym lecie, spieczone słońcem bliźniaki przyjeżdżają pod koniec sierpnia do Czarn-kowa, by wspólnie się bawić, spotkać i poznać inne pary bliźniąt, a także by wspólnie pożegnać wakacje i lato. Tradycyjnie podczas „Dnia Spie-czonego Bliźniaka" rodzeństwa fotografują się, paradują po mieście, uczestniczą w konkursie "Jak dwie krople wody"… Dzień kończy się wielkim koncertem w amfiteatrze.

Miejskie Centrum Kultury64-700 Czarnków, ul. Kościuszki 60tel. 67 255 26 51 www.mck.czarnkow.pl

WRZESIEŃ

Międzynarodowy Festiwal „Chopin w barwach jesieni"

Kiedy drzewa wokół pałacu w Antoninie zaczynają zmie-niać barwę, z jego wnętrz wy-dobywa się muzyka Fryderyka Chopina i jemu współczes-nych. Międzynarodowy festiwal "Chopin w barwach jesieni" sięga początkami roku 1982. Odbył się wtedy po raz pierw-szy dla uczczenia 155 rocznicy pobytu kompozytora w An-toninie. Od tego czasu rozrósł się i rozkwitł. Występowali na nim artyści tej miary, co Barbara Hesse-Bukowska, Kevin Kenner, Miłosz Magin, Leszek Możdżer. Festiwal, goszcząc w swoich progach sławy, nie zapomina o artystycznej młodzieży.

Centrum Kultury i Sztuki62-800 Kalisz, ul. Łazienna 6 [email protected]. 62 765 25 01 www.ckis.kalisz.pl

Stowarzyszenie„Wielkopolskie Centrum Chopinowskie Antonin"63-400 Ostrów Wlkp., pl. S. Rowińskiego 2tel. 62 591 81 23fax 62 736 70 27

LISTOPAD

Międzynarodowy Festiwal Pianistów Jazzowych w Kaliszu

Międzynarodowy Festiwal Pianistów Jazzowych, dzięki swej długiej historii, rzetelnej organizacji i jednemu z najważniejszych konkursów należy do ścisłej czołówki polskich festiwali. Powstał w 1974 roku, a jego nietypowa formuła związana jest z tradycją Kaliskiej Fabryki Pianin. Festiwal Pianistów Jazzowych od lat odznacza się stałą, trzydniową formułą, w tym dziewięcioma koncertami głównymi, a także licznymi, tradycyjnymi imprezami towarzyszącymi (np. Jazzowe Andrzejki, wystawa fotografii jazzowej).

Centrum Kultury i Sztuki62-800 Kalisz, ul. Łazienna 6 [email protected]. 62 765 25 01 www.ckis.kalisz.pl

30 Ciekawe imprezy w regionie 31Ciekawe imprezy w regionie

FOTO

: A. ŁĄ

CK

IFO

TO: B

. MA

RC

INIA

KFO

TO: A

RC

HIW

UM

OR

GA

NIZA

CJI

TUR

YS

TYC

ZNE

J LES

ZNO

-RE

GIO

N

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

M W

KA

LISZU

AU

TOR

: M. H

ER

TMA

NN

FOTO

: W. K

UJAW

A

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

M W

CH

OD

ZIEŻY

FOTO

: G. C

ELIŃ

SK

I

FOTO

: A. JA

BŁO

ŃS

KA

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

M W

JAR

OC

INIE

FOTO

: J. LEW

IŃS

KI

FOTO

: AR

CH

IWU

M S

TAR

OS

TWA

PO

WIATO

WE

GO

W

CZA

RN

KO

WIE

FOTO

: W. S

IEM

IEŃ

CZU

KFO

TO: W

. ZAM

IAR

FOTO

: J. WR

ZES

IŃS

KI

FOTO

: AR

CH

IWU

M U

M W

NO

WY

M TO

MY

ŚLU

FOTO

: AR

CH

IWU

M C

KiS

W K

ALIS

ZU

FOTO

: A. S

ZYM

SK

IFO

TO: G

. KR

YK

WIŃ

SK

IFO

TO: A

. SZO

PA

Ciekawe imprezy w regionie

Page 34: Największe atrakcje turystyczne Wielkopolski

Województwo Zachodnio-Pomorskie

WojewództwoPomorskie

WojewództwoKujawsko-Pomorskie

Województwo Łódzkie

WojewództwoOpolskie

WojewództwoDolnośląskie

WojewództwoLubuskie

KONIN

KALISZ

POZNAŃ

PIŁA

LESZNO

Okonek

Jastrowie

Złotów

Krajenka Łobżenica

Wysoka

Szamocin

Margonin

Gołańcz

Lubasz

KwilczPrusim

Miedzichowo

ChrzypskoWielkie

Mieścisko

Mieleszyn

Powidz

Rokietnica

Baborówko

Wieleń

Ujście

Czarnków

Oborniki

SzamotułyMiędzychód

Rogoźno

SkokiKłecko

Trzemeszno

WitkowoPobiedziska

CzerniejewoSwarzędz

Kostrzyn

OstrówWielkopolski

Września

Środa Wielkopolska

Gniezno

Słupca

ObrzyckoWronki

Sieraków

KrzyżWielkopolski

Ostroróg

Pniewy

Buk LubońPuszczykowo

Stęszew

Śmigiel

Wielichowo

Rakoniewice

GrodziskWielkopolski

Śrem

Gostyń

Krotoszyn

Rawicz

Ostrzeszów

Kępno

Pleszew

Jarocin

Kościan

Nowy Tomyśl

Wolsztyn

Zbąszyń

Lwówek

Opalenica

Czempiń

KsiążWielkopolski

Nowe Miastonad Wartą

Krzywiń

Pogorzela

Kobylin

Krobia

Jutrosin

Raszków

Sulmierzyce

Odolanów

Stawiszyn

Żelazków

Koźminek

Gołuchów

Dobrzyca

Pępowo

Przemęt

Opatówek

Kobyla Góra

Bralin

Poniec

Bojanowo

Rydzyna

Osieczna

MiejskaGórka

Borek Wielkopolski

Koźmin Wielkopolski

Mikstat Grabównad Prosną

RychwałTuliszków

Dobra

Dąbie

Kłodawa

Przedecz

Sompolno

Ślesin

Lisewo

Kleczew

Golina

PyzdryZagórów

Turek

KołoMiłosław

Mosina Kórnik

Długa Goślina

Chodzież

Wągrowiec

Trzcianka

Wyrzysk

Kaczory

Słopanowo

Rogalin

Pawłowice

Licheń

Ląd

ŚmiełówŻerków

Koszuty

Giecz

Dziekanowice

Szreniawa

Lewków

Russów

Cichowo

DolskLubiń

Przygodzice

Antonin

Nowe SkalmierzyceZduny

Puszcza Notecka

Wielkopolski Park

Narodowy

PuszczaZielonka

Warta

Warta

Prosna

Noteć

Gw

da

Sierakowski Park Krajobrazowy

DrawieńskiPark Narodowy

LednickiPark Krajobrazowy

Park KrajobrazowyPromno

Rogaliński Park Krajobrazowy

NadgoplańskiPark Krajobrazowy

PowidzkiPark Krajobrazowy

PrzemęckiPark Krajobrazowy

Park KrajobrazowyDolina Baryczy

Park KrajobrazowyGen. D. Chłapowskiego

PszczewskiPark

Krajobrazowy

Żerkowsko-CzeszewskiPark Krajobrazowy

NadwarciańskiPark Krajobrazowy

Uzarzewo

Murowana Goślina

Czerwonak

Jaracz

Gębice

Rokosowo

Stare Miasto

Grzybowo

Mniszki

Osiek nad Notecią

Tarnowo Pałuckie Łekno

Obra

A2

A2

A2

WARSZAWA

WARSZAWA

BYDGOSZCZ

BYDGOSZCZ

GDAŃSK

KOSZALIN

SZCZECIN

SZCZECIN

BERLIN

BERLIN

ZIELONA GÓRA

GŁOGÓW

WROCŁAW

KATOWICE

ŁÓDŹ

ŁÓDŹ

WROCŁAW

GŁOGÓW

INOWROCŁAW

BYDGOSZCZ

Wieluń

Sieradz

Oleśnica

LUBIN

LEGNICA

Wschowa

Wałcz

Nakło nad Notecią

Kluczbork

WŁOCŁAWEK

ChojniceSzczecinek

Informacja turystyczna

Poznań

Gniezno

Kalisz

Centrum Informacji Turystycznej Stary Rynek 59/60tel. 61 852 61 56, 61 855 33 79 [email protected]

Centrum Informacji Miejskiej – Arkadiaul. Ratajczaka 44tel. 61 851 96 45, 61 856 04 [email protected]

Filia CIM – MTPul. Głogowska 14tel. 61 869 20 [email protected]

Filia CIM – Ławica – lotniskoul. Bukowska 285tel. 61 849 21 [email protected]

Informacja i Usługi Turystyczne„Glob-Tour FB”ul.. Dworcowa 1tel. 61 866 06 [email protected]

Powiatowe Centrum Informacji Turystycznej62-200 Gnieznoul. Rynek 14tel. 61 428 41 [email protected]

Centrum Informacji Turystycznej62-800 Kaliszul.. Zamkowatel. 62 598 27 [email protected]

Centrum Informacji Turystycznej

ul.. Dworcowa 2tel. 63 246 32 [email protected]

Konin

62-510 Konin

Leszno

Nowy Tomyśl

Piła

Puszczykowo

Śrem

Wolsztyn

Informacja Turystyczna64-100 Lesznoul. Słowiańska 24tel. 65 529 81 91, 65 529 81 [email protected]

Gminny Ośrodek Informacji64-300 Nowy Tomyślpl. Niepodległości 10tel. 61 44 23 [email protected]

Powiatowy Punkt Informacji Turystycznej, Kulturalnej i Sportowej64-920 Piłaal. Niepodległości 33/35tel. 67 210 94 [email protected]

Centrum Ekoinfo62-040 Puszczykowoul. Poznańska 1tel. 61 633 62 83, 61 898 37 [email protected]

Unia Gospodarcza Regionu Śremskiego– Śremski Ośrodek Wspierania Małej Przedsiębiorczości63-100 Śremul. Okulickiego 3tel. 61 283 27 [email protected]

Gminne Centrum Informacji64-200 Wolsztynul. Roberta Kocha 12atel. 68 347 31 [email protected]

Wielkopolska w Interneciewww.wielkopolska.travel

www.turystyka-kulturowa-wlkp.pl

32 Informacja turystyczna

Wybrane biura podróży organizujące przyjazdy do Wielkopolski

MARPOL TRAVEL64-500 Szamotuły, ul. Dworcowa 1tel./fax 61 292 38 [email protected]

Biuro Podróży „ATUR“61-725 Poznań, ul.Mielżyńskiego 18/3tel. 61 85 16 292, 61 85 60 881fax 61 85 13 [email protected] Weiss-Travel - Agencja Turystyczna Karoliny Gnusowskiej-Weiss 61-062 Poznań, ul. Mścibora 62/9tel. 61 65 33 650fax 61 65 33 659 [email protected]

Muzeum

Skansen

Kościół

Pałac, zamek, dwór

Sanktuarium

Architektura drewniana

Park krajobrazowy

Inne atrakcje

Legenda

Mapa Wielkopolski

Page 35: Największe atrakcje turystyczne Wielkopolski

Województwo Zachodnio-Pomorskie

WojewództwoPomorskie

WojewództwoKujawsko-Pomorskie

Województwo Łódzkie

WojewództwoOpolskie

WojewództwoDolnośląskie

WojewództwoLubuskie

KONIN

KALISZ

POZNAŃ

PIŁA

LESZNO

Okonek

Jastrowie

Złotów

Krajenka Łobżenica

Wysoka

Szamocin

Margonin

Gołańcz

Lubasz

KwilczPrusim

Miedzichowo

ChrzypskoWielkie

Mieścisko

Mieleszyn

Powidz

Rokietnica

Baborówko

Wieleń

Ujście

Czarnków

Oborniki

SzamotułyMiędzychód

Rogoźno

SkokiKłecko

Trzemeszno

WitkowoPobiedziska

CzerniejewoSwarzędz

Kostrzyn

OstrówWielkopolski

Września

Środa Wielkopolska

Gniezno

Słupca

ObrzyckoWronki

Sieraków

KrzyżWielkopolski

Ostroróg

Pniewy

Buk LubońPuszczykowo

Stęszew

Śmigiel

Wielichowo

Rakoniewice

GrodziskWielkopolski

Śrem

Gostyń

Krotoszyn

Rawicz

Ostrzeszów

Kępno

Pleszew

Jarocin

Kościan

Nowy Tomyśl

Wolsztyn

Zbąszyń

Lwówek

Opalenica

Czempiń

KsiążWielkopolski

Nowe Miastonad Wartą

Krzywiń

Pogorzela

Kobylin

Krobia

Jutrosin

Raszków

Sulmierzyce

Odolanów

Stawiszyn

Żelazków

Koźminek

Gołuchów

Dobrzyca

Pępowo

Przemęt

Opatówek

Kobyla Góra

Bralin

Poniec

Bojanowo

Rydzyna

Osieczna

MiejskaGórka

Borek Wielkopolski

Koźmin Wielkopolski

Mikstat Grabównad Prosną

RychwałTuliszków

Dobra

Dąbie

Kłodawa

Przedecz

Sompolno

Ślesin

Lisewo

Kleczew

Golina

PyzdryZagórów

Turek

KołoMiłosław

Mosina Kórnik

Długa Goślina

Chodzież

Wągrowiec

Trzcianka

Wyrzysk

Kaczory

Słopanowo

Rogalin

Pawłowice

Licheń

Ląd

ŚmiełówŻerków

Koszuty

Giecz

Dziekanowice

Szreniawa

Lewków

Russów

Cichowo

DolskLubiń

Przygodzice

Antonin

Nowe SkalmierzyceZduny

Puszcza Notecka

Wielkopolski Park

Narodowy

PuszczaZielonka

Warta

Warta

Prosna

Noteć

Gw

da

Sierakowski Park Krajobrazowy

DrawieńskiPark Narodowy

LednickiPark Krajobrazowy

Park KrajobrazowyPromno

Rogaliński Park Krajobrazowy

NadgoplańskiPark Krajobrazowy

PowidzkiPark Krajobrazowy

PrzemęckiPark Krajobrazowy

Park KrajobrazowyDolina Baryczy

Park KrajobrazowyGen. D. Chłapowskiego

PszczewskiPark

Krajobrazowy

Żerkowsko-CzeszewskiPark Krajobrazowy

NadwarciańskiPark Krajobrazowy

Uzarzewo

Murowana Goślina

Czerwonak

Jaracz

Gębice

Rokosowo

Stare Miasto

Grzybowo

Mniszki

Osiek nad Notecią

Tarnowo Pałuckie Łekno

Obra

A2

A2

A2

WARSZAWA

WARSZAWA

BYDGOSZCZ

BYDGOSZCZ

GDAŃSK

KOSZALIN

SZCZECIN

SZCZECIN

BERLIN

BERLIN

ZIELONA GÓRA

GŁOGÓW

WROCŁAW

KATOWICE

ŁÓDŹ

ŁÓDŹ

WROCŁAW

GŁOGÓW

INOWROCŁAW

BYDGOSZCZ

Wieluń

Sieradz

Oleśnica

LUBIN

LEGNICA

Wschowa

Wałcz

Nakło nad Notecią

Kluczbork

WŁOCŁAWEK

ChojniceSzczecinek

Mapa Wielkopolski

Muzeum

Skansen

Kościół

Pałac, zamek, dwór

Sanktuarium

Architektura drewniana

Park krajobrazowy

Inne atrakcje

Legenda

Page 36: Największe atrakcje turystyczne Wielkopolski

www.wielkopolska.travel

www.turystyka-kulturowa-wlkp.pl

Wydawca: Wielkopolska Organizacja Turystycznawww.wot.org.pl

Tekst: Stefan Drajewski

Opracowaniegraficzne: Wojciech Kuk

Druk: ZAPOL Dmochowski, Sobczyk Sp. j.www.zapol.com.pl

ISBN 978-83-61454-93-9

Poznań 2012

F o l d e r y p r o m u j ą c e Wielkopolskę wspierane są przez mobilne technologie.

Czytnik kodów QR znajdziejsz na www.odkoduj.com