Nastava stranih jezika u srednjem obrazovanju

“Oni koji ne znaju ništa o stranim jezicima ne znaju ništa ni o svom”

Johan Wolfgang von Goethe

Strani jezik u obrazovnom sistemu u RS

Osnovno obrazovanje n  Obavezna dva strana jezika, prvi strani

jezik od I razreda (počevši od generacije 2002/03.) i drugi strani jezik od V razreda

n  I strani jezik – br. časova oko 560/ preporučeni nivo A2+(produktivno)/B1.1 receptivno

n  II strani jezik – br. časova oko 280/preporučeni nivo A2.1(produktivno)/A2.2.(receptivno)

n  Bilingvalna nastava (Ribnikar, 10.oktobar...)

Strani jezik u obrazovnom sistemu u RS

Srednje obrazovanje n  Gimnazija – obavezna dva strana jezika (mahom se

nastavljaju ona dva jezika koja su se učila u OŠ) n  Filološke gimnazije (3 u zemlji) i filološka odeljenja n  Prirodno-matematički smer I str.jezik 2 2 2 2/ 280 časova (B1+/B2.1) II str.jez 2 2 2 2/ 280 časova (A2+/B1) Društveno-jezički smer I str.jezik 2 3 5 4/ 487 časova (B2.1/B2+) II str.jez 2 2 2 2/ 280 časova Opšti tip gimanzije I str.jezik 2 2 4 3/ 384 časova (B1+/B2) II str.jez 2 2 2 2/ 280 časova

Filološka gimnazija I str. jezik 5 5 5 5/695 časova (B2/C1) II str. jez 3 3 3 3/420 časova (B1+/B2.1)

Strani jezik u obrazovnom sistemu u RS

Srednje stručne škole -  Četvorogodišnje – obavezan jedan strani jezik

(mahom engleski) sa različitim fondom časova (trgovina, ugostiteljstvo i turizam i ekonomija, pravo i administracija)

-  Trogodišnje – tri ili dve godine učenja stranog jezika -  Drugi strani jezik u srednjim stručnim školama

(turizam i ugostiteljstvo; saobraćaj; kultura, umetnost i javno informisanje)

-  Strani jezik kao izborni predmet -  Fakultativni deo školskog programa (japanski,

kineski...)

Zvanični dokumenti koji regulišu učenje stranog jezika

n  Zakon o srednjoj školi (član 39) n  Najnoviji programi za strane jezike (Prosvetni

glasnik 17/13, 3/15 i 4/15) n  Standardi postignuća za strani jezik za srednje škole (2013)

n  Promena koncepcije programa izmenom težišta sa jezičkih sadržaja (gramatike) na kompetencije, veštine i ishode što vodi ka funkcionalnoj primeni jezika

n  Definisanost izlaznih nivoa koja je fleksibilna i razlikuje se kod produktivnih i receptivnih veština, a kod pojedinih profila i u skladu sa potrebama zanimanja

n  Usklađenost sa Evropskim referentnim okvirom za žive jezike

Strani jezik u srednjim stručnim školama

n  Preformulisanje cilja – ovladavanje jezikom struke u cilju informisanja i osposobljavanja učenika za jednostavnu komunikaciju na stranom jeziku

n  Sadržaji vezani za jezik struke zauzimaju važan deo programa i progresivno se uvećavaju od 20 do 40%tokom trogodišnjeg odnosno 50% tokom četvorogodišnjeg obrazovanja

n  Sadržaji i tematika moraju biti u skladu sa ishodima vezanim za kvalifikacije struke

Strani jezik u srednjim stručnim školama

n  primena adekvatnih i prilagođenih tekstova (šematski prikazi, uputstva o primeni aparata, instrumenata ili materijala, kraći tekstovi sa relevantnim sadržajem, recepti, katalozi, programi sajamskih aktivnosti itd.)

n  dobra didaktizacija tekstova sa osmišljenim nalozima upućuje na to da određene tekstove u zavisnosti od težine i važnosti informacija koje oni nose treba razumeti globalno, selektivno ili detaljno

n  produktivne veštine treba ograničiti na strogo funkcionalnu primenu realnu za zahteve struke (pisanje kratkih poruka, mejlova u okviru poslovne komunikacije, popunjavanje formulara, računa i drugih administrativnih papira i vođenje usmene komunikacije koja omogućava sporazumevanje na osnovnom nivou bilo u direktnom kontaktu sa sagovornikom ili u telefonskom razgovoru)

n  tematske oblasti jezika struke se dele u nekoliko grupa:

Tematske oblasti u okviru struke

- Materijali (sredstva, sirovine, preparati) i

oprema (alati, mašine, uređaji, pribor za rad, instrumenti)

- Proces i organizacija rada (priprema, proizvodnja, pakovanje, skladištenje i kontrola proizvoda, pružanje usluga)

-  Ljudski resursi unutar firme: zvanja, opis poslova, odgovornosti i obaveze;

-  Mere zaštite i očuvanja radne i životne sredine

- Praćenje novina u oblasti struke; - Poslovna komunikacije na stranom jeziku

Preporuke za unapređivanje nastave stranog jezika u srednjim stručnim

školama n  Organizacija funkcionalne nastave koja razvija

jezičke kompetencije kod učenika n  Planiranje nastave koja vodi ka ostvarivanju ishoda

koji su realni i izvodljivi n  Korišćenje i adaptacija autentičnih tekstova sa

opštom i stručnom tematikom n  Primena medija i različitih izvora informacija za

jačanje motivacije za učenje stranih jezika n  Projektna nastava n  Primena CLIL metode, učenja određenih sadržaja

predmeta na stranom jeziku (birati sadržaje iz stručnih predmeta)

Hvala na pažnji!

Aleksandra Begović, Zavod za unapređivanje

obrazovanja i vaspitanja aleksandra.begovic@zuov.gov.rs