'kwd,tdrf EdkifiHwumpmayqufqHa&;tiftm;pk'kwd,tdrf EdkifiHwumpmayqufqHa&;tiftm;pk'kwd,tdrf EdkifiHwumpmayqufqHa&;tiftm;pk'kwd,tdrf EdkifiHwumpmayqufqHa&;tiftm;pk P.O Box 201 Rochester, NY 14580------Ph: 585-957-6452----Fax: 585-671-4707

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ငယငယတနးက ကစားခတ ကဗတး ကစားနညးတခလ အေရာငညေနဖ႔ ကေနာတ႔မာ အခနမရပါသငယခငး ဘာၿဖစလညး ကယလရ႕ ေၿမြဆလညး ေၿမြ၊ ကားဆလညး ကား ကယဘာသာ အဓပၸါယဖြငလကစမးပါ။

အမးသားဒမကေရစအဖြ႔ခပက ေဒါကတာခငေဇာဝငး ရ႕ ဒမကေရစေရးရာ ကယစားၿပမႈအေပၚ ၿငငးဆတစာက ႀကားလကရေတာ အထကဗမာၿပည ဗကသ ေကာငးသားေခါငးေဆာငတေယာကရ႕ မႏေလးေထာငထက ကဗာ အပငးအစေတြက သြားသတယမတယ။ ဗမာၿပညထက ဒမကေရစေရးလႈပရားေနသေတြက အႀကေပးခငတာေလးရပါတယ။

ေဒါကတာခငေဇာဝငး ဆတာ ကေနာတ႕ ၿမငကြငးထမာ သသာထငရားေနတ ပရပေတြပါ။ မထငရားတ ပရပေတြက အတြငးစးထမာလႈကစားေနတယ။ သတ႔က ညကညကေလးေမာေနတယ။ တခ႕က အမးသားဒမကေရစအဖြ႔ခပလငယေတြအတြကလညး ပရပဆယတငေပးမယ လ႔ ကမးလမးခသလ၊ ေဒါကတာသနးၿငမးန႔ ဥးခငေမာငေဆြ တ႔ကလညး ေနာကကြယကေန ေငြေပးမယ။ အမးသားဒမကေရစအဖြ႔ခပန႔ ၿပနာတကေအာငလပမယ။ တကယေတာ ဒလေတြဟာ ပါရကဆးခနး ဝတထက “ဒကဆာ” လေငြရငေႀကးရငေတြထကပဆးပါတယ။ ဒကဆာ က စးပြားေရးသမားအမညခထားၿပးႏငငေရးသမားေတြကကစားတတေလရေတာ သ႔ရ႕ကစားကြကေတြက ေၿဖသာေသးတယ။ ကေနာတ႔ ၿပညပလႈပရားမႈမာ အတကအခနာမညတပၿပး မကႏာႏစဖကန႔ ကစားေနတသေတြ၊ အဒလေတြန႔ ပလငးတဗးစ႔လပေန၊ ကယကငသကၡာပကစးမႈက မသခငေယာငေဆာငေနတေကာငးသားေတြကၿမငေတာ စတထမာမေကာငးပါဘး။ လေတြဟာ ကယသမငးကေရးႀကတယဆတာမနေပမ စစအစးရ န႔ ၿပညပမာ အကငပကၿခစားေနတ မကႏာႏစဘကန႔ အတကအခတခ႕ေႀကာင လထကအရမးနစနာလာခတယ။ ဒမကေရစေရးလႈပရားမႈဟာ တၿဖညးၿဖညးနာမညပကမေမာငလာခတယ။ ဂလင (၇) ရကေန႔မာ ၿပညတြငးကဒမကေရစေရးလႈပရားသေတြက တကတြနးခငတာတခရပါတယ။ ၿပညတြငးဒမကေရစေရးလႈပရားေနသေတြဟာ ၿပညပႏငငေရးမာ မကႏာႏစဘကန႔ စးပြားေရးလပေနသေတြက ရငးရငးလငးလငးမဆကဆသေရြ႕ ႏငငေရးအခငးအကငးက ေၿပာငးပစလ႔မရပါဘး။ ရႈပေထြးမႈေတြန႔သာ တဝလညလညေနရပါမယ။ ၿပနာေတြႀကားမာအမားႀကးဝငမပါခငပါဘး။ ေၿပာသငတယထငလ႔ ေၿပာေနရတာပါ။

မကႏာႏစဘက န႔ လ ( သ႔မဟတ) ႏေရးဂါး ပနားမားႏငငက ႏေရးဂါး ဆတပဂၢလက မတမႀကမယထငတယ။ သက အေမရကန စအေအ အရာရတေယာကအၿဖစလပခသလ၊ အေမရကနၿပညေထာငစရ႕ သတငးေတြက ကးဘားေခါငးေဆာင ဖဒယကပစထရဆ ေရာငစားသအၿဖစနာမညထြကခတယ။ ပနားမားႏငငထဆမာ တရတလမးေတြက တရားမဝငလကနကးတအလပကလညး သပစလပခတယ။ လထက ဖႏပလမလညတတခသလ၊ မတေဆြအေပါငးအသငးအေပၚမာလညး သစၥာမရခဘး။ ဘယလဇာတသမးခသလ။ ဒတပတ အဂၤ ါေန႔ည လြတလပတအာရအသမာ ပနားမားႏငင ရ႕ အာဏာရငဆန႔ကငေရးလႈပရားမႈအေႀကာငးက ေဆြးေႏြးခတယ။

ေသာတရငမားခငဗား ၁၉၇၀ လြန ကာလ ပနားမားႏငငက ဗလခပ “အမာ တာရဂစ” ရ႕စစအာဏာသမးအစးရ က ခပကငခပါတယ။ ၁၉၇၂ မာ အေၿခခဥပေဒကၿပငဆငေရးဆြခၿပး ယၡငတညရတ အမးသားကြနဂယကက ဖကသမးခပါတယ။ ၿပညသ႔ပါဝါလႊတေတာသစ ကဖြ႔စညးခေပမ လႊတေတာကယစားလယ (၅၀၅) ေယာကလးကစစေခါငးေဆာငေတြအလကေရြးခယခပါတယ။ အမာတာရဂစ က ပနားမားေတာလနေရးရ႕အၿမငမားဆးေခါငးေဆာငအၿဖစေပးအပလကႀကတယ။ ႏငငေရးစးပြားေရးအပါအဝင တငးၿပညရ႕ကစၥအဝဝက စစတပကဥးေဆာငလကၿပး ႏငငေရးပါတအားလးက ဖကသမးပစ လကပါတယ။ “ ၁၉၈၁ မာ ဗလခပ အမာတာရဂစ အသတခလကရတယေလ။ သေသဆးသြားမႈဟာ ပနားမားႏငငအတြက အေကာငးဘကက လညလာတေၿပာငးလမႈလ႔ေတာေၿပာလ႔မရဘးဗ။ သ႔ေနရာက ဆကခတ ဗလခပႏေရးဂါးဆတ သကလညး လကရဇကရ သတၿဖတမႈေတြမာ နာမညဆးန႔ေကာႀကားခသေလ။ သက ပနားမားႏငငရ႕တပမေတာကဥးေဆာငေနသလ၊ အရပသားအစးရကလညး ခပကငညႊနႀကားခတယ။ သ႔ရ႕အာဏာစက စတညလကကတညးက အတကအခႏငငေရးသမားေတြကရာခၿပးလပႀကသတၿဖတခတယ။ ဖမးဆးေထာငခခမႈေတြၿပငးထနလာတာေႀကာင ႏငငေရးသမားရာခၿပး ၿပညပကထြကေၿပးတမသြားခရတယ။ ဒါအၿပင ဗလခပႏေရးဂါးရ႕ႏငငတကာအေရး ပတသကမႈေတြကလညး ရႈပေထြးလြနးလတယ။ သဟာ အယဇာဗားဒးန႔ နကာရာဂြါ က ကြနၿမနစေတြက စစဆငဖ႔အတြက အေမရကနေထာကလမးေရးဗဟ (စအငေအ) ရ႕အရာရတေယာကအၿဖစ တာဝနယခတယ။ တဘကမာေတာ ကးဘားႏငငေခါငးေဆာင ဖဒယကပစထရ ဆကလညး အေမရကနၿပညေထာငစန႔ပတသကတသတငးေတြက ေရာငးစားသ အၿဖစ နာမညထြကခတယေလ။ အဆးဆးကေတာ တရတလမးေၿမာကမားစြာက ပနားမားႏငငထဆတရားမဝငတငသြငးလကနကးတ အလပက သကယတငလပလာခတယ။” ဗလခပႏေရးဂါးဟာ တရတလမးေတြက တရားမဝငတငသြငးတလကနကးမႈစးပြားေရးလပငနးဆကသနးႏစရာေကာအၿမတရခေပမ သ႔ရ႕ေလာဘကမတငးတမႏငခပါဘး။ ဖႏပမႈလကတေတြကအသးခၿပး မးယစေဆးဝါးေရာငးဝယမႈေတြကၿပလပခတယ။ ေငြမကေနတရားဝငေငြၿဖအၿဖစေရာကရလာေအာငႀကးစားခပါတယ။ ဒစရကဂဏးေတြက အသးခၿပး အတကအခႏငငေရးသမားမားစြာက ဇာတလမးဆငဖမးဆး၊ သကၡာခအရကခြခပါတယ။ ၿပညသေတြဟာ ႏေရးဂါးရ႕ေကာကကစမႈေတြ၊သ႔ရ႕မသားစ န႔ အစးရအရာရေတြသာ ခမးသာေနတ ပနားမားႏငငကေၿပာငးလပစဖ႔စတငႀကစညကႀကပါေတာတယ။ ၁၉၈၄ မာ ေရြးေကာကပြၿပလပတအခါ ႏေရးဂါးရ႕ႀကတငႀကစညထားတေရြးေကာကပြက ဂရတစကေစာငႀကညၿပး လႈပရားမႈက အကြကေဖၚလကႀကပါတယ။ ၁၉၈၄ ေရြးေကာကပြမာ ႏေရးဂါးန႔စစအပစဟာ သတ႔ႀကးကငထားတ “ေဗာလာရႏ” က အႏငရေအာငလပေပးလကတယ။ ေရြးေကာကပြအလမခရၿပဆတာကနားလညလကတ ၿပညသေတြ၊ စးပြားေရးသမားေတြဟာ “ ႏငငလးဆငရာၿပညသ႔မားရ႕ဘာသာေရးစစပြ” အဖြ႔ကဖြ႔စညးလကႀကၿပး ႏေရးဂါးစစအပစက ဆန႔ကငလကႀကပါေတာတယ။ ေရြးေကာကပြရလဒေႀကာင ပနားမားႏငငရ႕ၿမ႕ေတြဟာ ရနးရငးဆနခပေတြန႔ အႀကြလာတအခါ ဗလခပႏေရးဂါးဟာ အေရးေပၚဥပေဒကၿပ႒ာနးလကၿပးအေၿခခဥပေဒအခြငအေရးေတြက ရတသမးလကပါတယ။ လြတလပစြာေၿပာဆေရးသားခြငေတြကပတပငလကပါတယ။ ”ႏငငလးဆငရာၿပညသမားရ႕ဘာသာေရးစစပြအဖြ႔” ကလညး ႏေရးဂါးရ႕ ဖႏပမႈေတြက ၿပနလညသပတေမာကဆန႔ကငႀကဖ႔ တႏငငလးကႏးေဆာလကပါေတာတယ။ “၁၉၈၇ ဂြနလ မာ ႏေရးဂါးအစးရရ႕ အရာရတဥးၿဖစသ “ဒယကစ ဟာရရာ” ဟာ အစးရလကကငဒတေတြရ႕ၿပညသလထအေပၚ ကးလြနေနတ ရာဇဝတမႈေတြက မႏစၿမေႀကာငးၿငငးခနေဆြးေႏြးတအခါ ရာထးကေနႏႈတထြကခရတယ။ ဒါေပမ ဒယကစဟာရရာ က ေနာကမဆတပါဘး။ ႏေရးဂါးရ႕ လသတမႈေတြ၊ ၁၉၈၄ ေရြးေကာကပြကလမလညလညဖားခမႈေတြက လသရငႀကားထတေဖၚရႈတခခပါတယ။ တကသလေကာငးသားေတြ၊ စးပြားေရးလပငနးရငေတြကလညးအစးရဟာ ၿခစားလြနးတာေႀကာင ပညာေရး၊ စးပြားေရးေတြဆတယတကဆငး ေနရတာၿဖစတယ လ႔ယႀကညခႀကတယ။ ၿပညသမားရ႕ဘာသာေရးစစပြ လႈပရားမႈမာပးေပါငးပါဝငခတယ။ ဒါေပမ ဒဗာမင လ႔ေခၚတ ႏေရးဂါးရ႕အဓကရဏးႏမနငးေရးအထးတပဖြ႔ ဟာ ရကစကစြာၿဖခြခတာေႀကာငရာေပါငးမားစြာဒဏရရခသလ၊ လေပါငး (၆၀၀) ေကာ ဖမးဆးခခရပါတယ။ အကဥးေထာငထမာ အမးသမးမားစြာက ႏပစက၊ မတရားၿပကငခတယ။” အေထြေထြသပတဟာ ရကအနညးငယအတြငးမာ ၿဖခြခခရေပမ လးဝရပတန႔သြားေအာငမလပႏငခပါဘး။ မတရားၿပကငႏပစကမႈသတငးေတြေႀကာင

ခရစယာနဘနးေတာႀကးေတြဟာ ႏေရးဂါးရ႕လပရပကရႈတခလကႀကၿပး ၿပညသေတြရ႕ဘာသာေရးစစပြ ထကပးေပါငးပါဝငလကႀကပါတယ။ တငးၿပညရ႕စးပြားေရးယႏၵရားတခလးကရပတန႔သြားေအာငႀကးစားလကႀကပါတယ။ ႏေရးဂါး ဟာလထဆႏၵၿပပြရ႕ေနာကကြယမာ အေမရကနၿပညေထာငစဟာ ေထာကပကညအားေပးေနတယ လ႔ စြပစြလကၿပး သ႔ရ႕လကကငဒတေတြကတဆင အေမရကနသရးအရာရေတြက တကခကေႏာကရကလကပါေတာတယ။ အေမရကနသရးက ဝငေရာကတကခကေႏာကရကလကမႈေႀကာင အေမရကနသမၼတ ေရာနယေရဂငဟာ ႏေရးဂါးအစးရက စးပြားေရးပတဆ႔မႈေတြ ဆကတကၿပလပခသလ၊ ႏငငတကာဘဏေတြဆက ႏေရးဂါးရ႕ပငဆငမႈေတြက ထနးခပပစလကပါတယ။ “ ႏငငတကာန႔ၿပနာတကေနတ ႏေရးဂါးအစးရ က ကေနာတ႔ကလညး ၿပညတြငးကေနဖအားေပးခႀကတယ။ ၁၉၈၉ ေရြးေကာကပြကငးပတအခါ ႏေရးဂါးကဆန႔ကငတ ကယစားလယေတြကမေပးခႀကတယ။ အာဏာရင ႏေရးဂါး ဟာ အတကအခေတြ အႏငရခတ ေရြးေကာကပြနယေၿမေတြကအသအမတမၿပဘးဗာ။ ေရြးေကာကပြရလဒက ဖကသမးပစလကတယ။ ၿပညသေတြက ဖႏပဖမးဆးသလ၊ သ႔ရ႕လယေတြကလညး အေမရကနဆန႔ကငေရးေႀကြးေႀကာသေတြ လႊငထလကတယ။” ေသာတရငမားခငဗား ပနားမားတးေၿမာငးအကးစးပြားန႔ အေမရကနၿပညသေတြရ႕အသကအႏရာယကစးရမလာတ အေမရကနၿပညေထာငစဟာ ႏေရးဂါး ရ႕ လ႔အခြငအေရးခးေဖာကမႈေတြ၊ မးယစေဆးဝါးကနကးမႈေတြကေထာကၿပၿပးစစေရးအရအေရးယဖ႔ဆးၿဖတလကပါေတာတယ။ “တရားမတေရးအတြက စစဆငေရး” ( Operation Just Cause)က ဆငႏြလကတအခါမာေတာ ႏေရးဂါးဟာ အေမရကနၿပညေထာငစဆက လကနကခ အဖမးခလကပါေတာတယ။ ၿပညသေတြက မတရားသၿဖငအပခပၿပး ႏငငတကာအသငးအဝငးရ႕ေဝဖနမႈေတြက ဂရမစကပ၊ ၿပငးၿပငးထနထနၿပနလညတန႔ၿပနခတ အာဏာရငေတြဟာေနာကဆးေတာ ကယႀကမၼာကယငငခရပါေတာတယ။ ေသာတရငတ႔လညး အာဏာရငေတြက ကႀကမၼာဆးေတြတးေစႏငမ စတကးေလးေတြ ပငဆငႀကပါေစလ႔ ဆႏၵၿပလကပါတယ။

ေအာငမးဝငး

တခါတနးက ပနားမားႏငင ရ႕ အာေဘာငအာရငးသနသန ေခါငးေဆာင၊ ေနာကေတာ ရာဇဝတသားအၿဖစန႔ ဇာတသမးခရတယ။