1. Nauki fizyczne, postrzegane w kategoriach logiki eksperymentu, stawią model do naśladowania dla badań społecznych. Chociaż pozytywiści nie twierdzą, że wszystkie nauki fizyczne posługują się identycznymi metodami, stoją konsekwentnie na stanowisku, że łączy je wspólna logika. Chodzi o logikę eksperymentu, podczas którego manipuluje się ilościowo mierzonymi zmiennymi w celu ustalenia związków między nimi. Tę logikę uważa się za cechę definiującą naukę.2. Prawa uniwersalne. Pozytywiści przyjęli charakterystyczną koncepcję wyjaśniania, określaną zazwyczaj mianem „prawa wyjaśniającego" [covering law]. W tym ujęciu wydarzenia są wyjaśniane w sposób dedukcyjny poprzez odwoływanie się do praw uniwersalnych, które określają standardowe związki między zmiennymi, uwzględniając wystąpienie wszelkich istotnych okoliczności. Jednakże przez nauki społeczne została zaadaptowana tylko statystyczna wersja tego modelu, preferująca takie związki między zmiennymi, które mają wyłącznie wysokie prawdopodobieństwo zaistnienia w wyniku określonych okoliczności. Doprowadziło to do wzmożonego zainteresowania procedurami doboru próbek, zwłaszcza w badaniach ankietowych. Zgodnie z tym modelem wyjaśniania, główny nacisk kładzie się na możliwość generalizacji uzyskanych danych.3. Język obserwacji neutralnej. Wreszcie, pozytywiści dawali pierwszeństwo zjawiskom, które mogły być bezpośrednio obserwowane. Wszelkie odwołania do rzeczy nienamacalnych niosą bowiem ryzyko odrzucenia pod zarzutem metafizycznej spekulacji. Wymaga się, aby teorie naukowe budowano, opierając się na opisie rzeczywistego świata (albo weryfikowano w odniesieniu do niego), bez korzystania z teoretycznych założeń, dzięki czemu ich wartość nie podlegałaby podważeniu. Tą bazą wyjściową mogłyby być dane zmysłowe, jak w tradycyjnym empiryzmie, albo rzeczy „powszechnie obserwowalne": na przykład ruch ciał fizycznych, takich jak rtęć w termometrze, co do których żaden obserwator nie ma wątpliwości. Przykłada się więc wielką wagę do standaryzacji procedur zbierania danych, mającej na celu ułatwienie pozyskiwania stabilnych wyników przez wszystkich obserwatorów. Istnieje przekonanie, że jeśli pomiar jest pod tym względem wiarygodny, co zapewnia trwałą, neutralną pod względem teoretycznym podstawę dla dalszych rozważań.

Pytanie w teście sprawdzającym rozwój językowy każe dziecku wybrać spomiędzy ptaka, słonia i psa „zwierzę, które potrafi latać". Poprawna odpowiedź brzmi, oczywiście, „ptak". Jednak wielu pierwszoklasistów podawało w odpowiedzi na to pytanie słonia oraz ptaka. Kiedy pytałem ich później o powody, odpowiadali: „To jest Dumbo". Dumbo to, rzecz jasna, latający słoń z kreskówek Disneya, doskonale znany dzieciom oglądającym telewizję i czytającym komiksy jako zwierzę, które lata.(Mehan, 1974, s. 249)

Moje zasadnicze stanowisko jest proste: obserwator myśli artefaktami. Poza paroma wyjątkami, problemy pojawiające się podczas badań ankietowych stanowią doskonałą okazję, aby je w pełni zrozumieć, pod warunkiem, że potraktujemy je z całą powagą jako fakty z życia. Musimy w tym miejscu poczynić rozróżnienie na proste badania ankietowe i ich naukową wersję [...] Stosując proste podejście do badań ankietowych, traktujemy odpowiedzi dosłownie, ignorując prowadzących wywiad jako źródło oddziaływania i uważając dobór próbki za pozbawiony większych komplikacji. Osoba, która postępuje w ten sposób, ma dużą szansę natknąć się dokładnie na swój artefakt. Z drugiej strony badania ankietowe prowadzone w sposób naukowy dążą do odnalezienia znaczeń, dwuznaczności języka i wywiadu, rozbieżności między nastawieniem a zachowaniem. Nawet problemy związane z brakiem odpowiedzi dostarczają istotnych informacji, nie należy ich więc ignorować i traktować jako przeszkody w realizacji efektywnych badań.(Schuman, 1982, s. 23)