Nederlands Tijdschrift voor Mondhygiëne, nr. 3/2013

mondhygiëneNederlands Tijdschrift voor

Verslag voorjaarscongres • Verstopte speekselklieren Test spoelmiddelen • Gum® Soft-picksTM en Lactona Intersticks®

nummer 3 • mei 2013 • jaargang 19 • www.mondhygienisten.nl

IT-groep Amersfoort III

De winaars van

de posterprijs

gezondemond

De app is mede mogelijk gemaakt

door Oral-B

Preventie

Advies

Herinnering

Betere therapietrouw?Adviseer uw patiënten met de GRATIS app

De app GezondeMond van het Ivoren Kruis is een handig hulpmiddel bij de dagelijkse mondhygiëne van uw patiënten. Promoot de app GezondeMond in uw wachtkamer! Gebruik daarvoor de promotie display. Geen display ontvangen? Print hem via www.ivorenkruis.nl of vraag een gratis exemplaar via [email protected].

Hoe geeft u een persoonlijke adviescode?Uw deskundige advies geeft u via het app-advieskaartje. U kruist simpelweg de adviezen aan die voor uw patiënt van toepassing zijn. Hieruit volgt de code (van boven naar beneden) die uw patiënt in de app invoert. De adviescode kunt u op het kaartje noteren evenals de datum waarop u uw patiënt weer wilt terugzien.

De app GezondeMond biedt:● uw deskundige preventie-advies op maat voor optimale mondhygiëne● een zelf in te stellen favoriet poetsmoment● een poetstimer die stimuleert 2 minuten te poetsen● een optie om de volgende afspraak te noteren.

De app is gratis beschikbaar voor alle smartphones

CODE ADVIESE Elektrisch poetsen1 1x per dag2 2x per dag3 3x per dagH Handmatig poetsen1 1x per dag2 2x per dag3 3x per dagS StokenF FlossenR RagenB boven

mm ragermaat

O onder

mm

V Voeding1 advies cariëspreventie2 advies preventie tanderosieT TongreinigenM Mondspoelmiddel1 gaatjes/met fluoride2 tandplak/antibacterieel3 tanderosie4 slechte adem56 droge mond

Adviescode

Afspraak

CODE ADVIESE Elektrisch poetsen1 1x per dag2 2x per dag3 3x per dagH Handmatig poetsen1 1x per dag2 2x per dag3 3x per dagS StokenF FlossenR RagenB boven

mm ragermaat

O onder

mm ragermaat

V Voeding1 advies cariëspreventie2 advies preventie tanderosieT TongreinigenM Mondspoelmiddel1 gaatjes/met fluoride2 tandplak/antibacterieel3 tanderosie4 slechte adem5 ontsteking of infectie/met chloorhexidine6 droge mond

Adviescode

Afspraak

Adviesblokjes nodig? Bestel ze via www.ivorenkruis.nl

Inhoud

Kort nieuws4 Recente onderzoeken

5 Mondhygiënist van het Jaar

6 De Dag van de Mondhygiënist

Congressen7 Verslag en foto s voorjaarscongres

9 Posterprijs

Onderzoek en wetenschap10 Verstopte speekselklieren

16 Mondzorg bij harttransplantatie

19 Gum® Soft-picksTM en Lactona

Intersticks® vergeleken

27 Abstract Invloed van slijtage

scalertips

28 15 spoelmiddelen getest

ColofonNederlands Tijdschrift voor MONDHYGIËNE

Het Nederlands Tijdschrift voor Mondhygiëne (NTvM) is een uitgave

van de Nederlandse Vereniging van Mondhygiënisten (NVM),

die acht maal per verschijnt en bestemd is voor haar leden.

REDacTIEaDREsNTvM, p/a bureau NVM

Postbus 1166, 3430 BD NieuwegeinTelefoon: (030) 657 1013

Email: [email protected]

HOOfDREDacTEuRMary Kroon

REDacTIESophie Aa, Diana Bol-Krijgsman

en Carolien Landheer

REDacTIE-aDvIEsRaaDDr. Schelte J. Fokkema, MScMevr. Jacqueline van Rennes

Mevr. Claartje M.M. Berendsen-Wolters

TEksTREDacTIEQuite Write Management Support,

L.M. Tekstbureau

vORMGEvINGTwin Media bv, Culemborg

www.twinmediabv.nl

DRukSenefelder Misset BV,

Doetinchem

fOTOGRafIESuzanne Blanchard, Amsterdam

aDvERTENTIEsBureau Van Vliet

t.a.v. Luciène Paap, sales managerPostbus 20

2040 AA Zandvoort+31 (0)23-5717680

[email protected] www.bureauvanvliet.com

Advertenties vallen buiten verantwoordelijkheid van de redactie

en kunnen zonder opgave van redenen worden geweigerd.

REDacTIONElE fORMulEDe inhoud van het NTvM wordt, onder verantwoordelijkheid van

de redactie, samengesteld volgens journalistieke normen.

De NVM pagina’s zijn gereserveerd voor officiële mededelingen van

de Nederlandse Vereniging van Mondhygiënisten. Het NTvM publiceert ook artikelen die niet

het officiële bestuursstandpunt van de NVM vertegenwoordigen

OvERNaME vaN aRTIkElENOvername van artikelen of gedeelten

daarvan is – met bronvermelding – alleen mogelijk na schriftelijke toestemming van de redactie.

abONNEMENTENDe abonnementsprijs bedraagt in

2013 ¤ 133,50 per jaar (inclusief btw). Uitsluitend niet mondhygiënisten

kunnen zich abonneren op het NTvM. Het NTvM is onderdeel van het

lidmaatschap van de NVM. Voor verdere informatie over opzeggen e.d. zie het colofon op de NVM pagina’s

of kijk op www.mondhygienisten.nl

Rubrieken13 Juridisch aanpassen arbeids-

voorwaarden

23 En profiel Jacqueline Mulder

37 Productinfo Producten voor de

dagelijkse praktijk

42 Blog Je kunt het!

Onderwijs24 Studenteninfo Instrumenteren

is moeilijker dan je denkt…

Student en… versneld studeren

26 Onderwijs Wat doet het LOM?

Agenda38 Cursussen, congressen en workshops

39 DCM Nieuwe DCM cursus

KRM41 Kwaliteit is niet vanzelfsprekend

NVM Nieuws33 Uitdaging34 Dag van de Mondhygiënist:35 Foto’s en verslag

36 NVM Meldcode

37 NVM-voorzitter een lintje

710

Nederlands Tijdschrift voor Mondhygiëne 3

kort nieuws

Een verzameling nieuwtjes die je wilt én moet weten

www.mondhygienisten.nl

Recente ondeRzoeken

Fluoride in tandpasta is eFFectieF tegen cariës bij kleutersEen bevestiging van ervaringen in de prak-

tijk: Een zeer uitgebreid literatuuronder-

zoek bevestigt wat in de praktijk al is be-

wezen: het gebruik van fluoridehoudende

tandpasta’s is effectief in de preventie van

cariës in kindergebitten. Bij kinderen vanaf

de peuter- en kleuterleeftijd blijft het ge-

bruik van fluoridehoudende tandpasta

dan ook sterk aanbevolen.

Bron: Dos Santos AP, Nadanovsky P, de Oliveira BH. A systematic review and meta-analysis of the effects of fluoride toothpastes on the prevention of dental caries in the primary denti-tion of preschool children. Community Dent Oral Epidemiol 2012 Aug 10. doi: 10.1111/j.1600-0528.2012.00708.x. Epub ahead of print.

Implantaten en de kans op perI-ImplantItIsDe kennis van het voorkomen, ontstaan

en de behandeling van een peri-implantai-

re infectie is nog gering. In de onderzoeks-

literatuur worden verschillende etiologi-

sche factoren voor het ontstaan van deze

aandoening gesuggereerd. Sommige on-

derzoekers noemen de verhitting van het

bot tijdens het preparen van het kaakbot

als mogelijke oorzaak. Anderen verwijzen

naar een mislukte endodontische behan-

deling of naar de pathologische condities

van de naburige wortelpunten die een risi-

cofactor voor peri-implantitis kunnen zijn.

Bron: Lefever D, Van Assche N, Tem-merman A, Teughels W, Quirynen M. Aetiology, microbiology and therapy of periapical lesions around oral im-plants: a retrospective analysis. J Clin Periodontol 2013; 40: 296-302. doi: 10.1111/jcpe.12045. Epub 2012. Dec 27.

Mondhygie-nisten in de prijzen

Mondhygiënist

Dagmar Else Slot

(ACTA) heeft de Sun-

star World Dental

Hygienist Award

gewonnen met het

onder zoek ‘The effect of 1% chlorhexidine gel and 0.12% dentifrice gel on plaque accumu-lation: a 3-day non- brushing model.’ Zij zal

haar paper presente-

ren tijdens het IFDH

Congres in Kaapstad

op 16 augustus a.s.

Brochures over geBitsimplantatenVanaf januari zijn twee brochures over gebitsim-

plantaten in het Nederlands vertaald en via www.gabadental.nl gratis verkrijgbaar. Er zijn

twee brochures ontwikkeld, een gericht op de

professie en een bestemd voor patiënten. Zij zijn

geschreven door een groep wetenschappers in

de parodontologie, waaronder Andrea Mombeli,

Stefan Renvert en Mario Sanz. De Nederlandse

parodontoloog Tine Vangsted kreeg de folders

van Colgate/GABA Nederland tijdens een

Europerio congres in handen en dacht ‘die moe-

ten we ook in Nederland hebben. Een uitstekende

informatiebron voor zowel de patiënt als de

mondzorgverlener.’

Oproep NTvM nr. 4 zal voor een groot deel gaan over jeugdmondzorg. Heeft u een idee?

Behandelt u zelf vaak kinderen? Weet u een interessant onderwerp op dit gebied? Laat het de redactie weten! Mail naar [email protected]

De NVvP ORAL-B Preventie Prijs...is gewonnen door

mondhygiënist Anne-

lies Jonker. Zij kreeg de

prijs voor haar initiatief

om de mondzorg van

ouderen in verpleeg-

huizen te verbeteren.

4 Nederlands Tijdschrift voor Mondhygiëne

Samenstelling: L.M. Tekstbureau

redacTioneeL

Waar of niet waar?

Zaterdag 20 april was ik bij de officiële opening van de Lan-delijke Open Dag in Alkmaar. Daar stond in het centrum

de opvallende Amerikaanse poetsbus die mondhygiënist Judith Bout voor deze dag ter beschikking had gesteld. Hoewel de toeloop niet overweldi-gend was kwamen toch regelmatig mensen langs om een kijkje te nemen en informatie te vragen. Wat mij op-viel is dat de kennis over het gebit vaak te wensen overlaat. Ik hoorde verhalen als ja, ik ben net gescheiden en door alle ellende vielen de tanden uit mijn mond, niks aan te doen.. Een dag als deze is dus geen overbodige luxe!

De dag werd geopend door een Maxima look alike. Een goed bedach-te stunt, zeker in deze tijd waarin zo langzamerhand heel Nederland oran-je wordt ingekleurd. Zie de foto’s van dit geslaagde evenement op de NVM pagina’ s in dit nummer.

Een nep koningin dus bij de ope-ning: een mooi bruggetje naar de spoelmiddelentest die in dit nummer is opgenomen. Welke gaan nu echt de bacteriën te lijf? Sommige spoelmid-delen kun je geen ‘neppers’ noemen, maar ze claimen wel onterecht be-paalde eigenschappen, zo laat de test zien.

Mary Kroon

Hoofdredacteur

[email protected]

De beste

Lieneke Steverink-Jorna is mondhygiënist van het jaarTijdens het 12e VPM-congres op 8 maart is Lieneke Steverink- Jorna gekozen tot mondhygiënist van het jaar. Lieneke is een actie-ve mondhygiënist die zich op vele gebieden inzet voor de mondzorg.

Zij heeft een eigen praktijk in Dinxperlo en Varsseveld en werkt daarnaast

in een mondzorgpraktijk in Aalten. Lieneke beheert een forum op

Tandarts.nl waarbij ze vragen beantwoordt van consumenten. Via Mond-

zorgforum is zij actief op Twitter en Facebook. Ook schrijft zij al jaren

artikelen en congresverslagen voor dental INFO. In maart organiseerde zij

haar eerste symposium ‘Naoberschap in de mondzorg’ over hoe je prettig

kunt samenwerken met collega’s, andere (para)medici en vooral met de

patiënt. Ook coacht zij angstige patiënten via Skype en begeleidt zij

stagiaires en (preventie)assistenten. Daarnaast heeft zij blogs op

Moeders.nu en Digitale Zorggids. Lieneke kreeg als prijs een cheque ter

waarde van 1000 euro die zij vrij kan besteden aan bij- of nascholing.

De andere finalisten waren Kirsten Jorritsma en Judith Bout.

Lees ook Lienekes BLOG op pagina 42.

Een derde van de Nederlanders poetst zijn tanden minder dan twee keer per dag. Dat is Europees gezien geen beste score. Alleen de Belgen scoren lager.

Een Brits onderzoek laat zien dat mensen met witte tanden er niet alleen vijf jaar jonger uitzien maar ook eerder worden aangenomen en meer succes boeken.


kort nieuws

Dag van de Mondhygiënist

Als deze NTvM op de mat ligt is de Dag van de Mond-hygiënist al achter de rug. Veel praktijken hebben er alles aan gedaan om deze dag tot een succes te ma-ken. Zo ook de praktijk voor Mondhygiëne van Danny van Kauuwen in Sittard.

In januari startten zij al met

het plaatsen van informatie op

de website en Facebook. Daar-

na gingen zij aan de slag met

de toolkit (waarvoor dank aan

de NVM!) en lieten ze via Vis-

taprint nagenoeg alles gratis

maken. Er werden 3 spandoe-

ken, 250 flyers, T-shirts, kof-

fiemokken, bedankkaartjes,

stickers, posters, folders

(hart- en vaatziekten+ diabe-

tes) en nog veel meer ontwor-

pen om de dag te promoten.

Ook nam de praktijk contact

op met zeven regionale (dag)

bladen. Helaas kwam hiervan

maar een krant met een reac-

tie, de UIT-krant waarin de

aankondiging van de open dag

in de agenda is opgenomen.

Danny: ‘Wij hebben dus ons best gedaan om de dag te pro-moten! Naast bovenstaande acties hebben wij ook nog een grote poster opgehangen in de buurt en zullen wij bij de huisarts-, tandartsen verlos-

kundigenpraktijk nog een aan-tal flyers met aankondiging in de wachtkamer leggen. Ten-slotte heb ik een springkussen gehuurd en kan er een elektri-sche tandenborstel van Oral-B worden gewonnen. Omdat ik verder geen budget heb voor een betaalde advertentie en ik ‘vrees’ voor een té grote op-komst is hiermee naar ons idee voldoende de publiciteit gezocht.’

‘We maken er gewoon een hele leuke dag van!’

www.mondzorgsittard.nl

vlnr: Irene van Kauuwen - Teunissen (baliemedewerkster), Maud Houden - Lamboo en Danny Ruigt - van Kauuwen (mondhygiënisten).

Fotografie: Guido Gelissen, www.guidofotografeert.nl


‘…itissen’ op een rijtje!’

Na een korte introductie door de dagvoorzitter dr. Schelte Fokkema, kregen de deelnemers een geva-rieerd aanbod aan lezingen gepresenteerd.

1Ninke van der LeckWat u moet weten over de NVM-Meldcode

Ninke van der Leck is eigenaar van Bureau Bespreekbaar. Al bijna 15 jaar is zij betrokken bij het thema kindermishandeling. Vanaf 1 juli 2013 gaat de wettelijke Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermis-handeling in. Iedere praktijk is verplicht deze meldcode

te implementeren. Mondhygiënisten hebben een be-langrijke signalerende functie, zij moeten alert zijn op signalen en in actie komen. Een paar opvallende feiten:– In Amerika beoordeelt 75% van de ouders de rela-

tie tussen de tandheelkundige zorgverleners posi-tiever na het doen van een melding. Opvallend, zo vonden ook de aanwezigen, die juist dachten dat de relatie verstoord zou zijn en ouders naar een andere praktijk zouden gaan.

– In Nederland overlijdt elke week één kind aan de gevolgen van kindermishandeling!

– 1/3 van de mensen die vroeger is mishandeld, mishandelt later ook de eigen kinderen.

2De RegiemakersWerkwijze PatiëntveiligheidTheatergroep de Regiemakers ging aan de slag

met het thema ‘Zorg en Veilig’. De acteurs speelden op humoristische en interactieve wijze twee werksitua-ties na:1 Komt een man bij de mondhygiënist2 Mondhygiënist en tandarts hebben een verschil

van inzicht

Vrijdag 12 april vond het voorjaarscongres plaats in Theater en Congrescentrum De Flint in Amersfoort. Een dag

die in het teken stond van ‘itis’, een achtervoegsel, dat ‘ontsteking’ betekent. Een kort verslag van een geslaagde dag.

Tekst Carolien Landheer, redactielid en mondhygiënistFoto’s Suzanne Blanchard

NVM Voorjaarscongres 2013: goede sprekers, goede sfeer, goede locatie

Geslaagd Congres

Ninke van der Leck

dr. Schelte Fokkema Nederlands Tijdschrift voor Mondhygiëne 7

Het publiek mocht de acteurs onderbreken op het mo-ment dat zij dachten dat het verkeerd zou gaan ten aanzien van de zorg voor patiëntveiligheid. Vervolgens kon het publiek aangeven hoe het wel zou moeten. Dit leverde – te oordelen aan de lachsalvo’s in de zaal – ko-mische taferelen op. Een voorbeeld? Niet de zeventien moet geëxtraheerd worden, maar de één zeven!

3Prof. Bruno Loos Ph.DBehandeling van parodontitis verbetert de algemene gezondheid

Er wordt steeds meer bekend over de systemische ef-fecten van parodontitis. Zoals de relatie tussen paro-dontitis en longinfecties, premature/dysmature ge-boortes, reuma, pancreaskanker, diabetes, atherosclerose, hartinfarct en beroertes. Daarnaast is uit onderzoek gebleken dat de conditie van de slag-aderen door parodontale behandeling verbetert en de CRP spiegel verlaagt (CRP is een acute fase-eiwit, dat waardevol is voor het vaststellen van de aanwezig-heid van een ontsteking of om het effect van een me-dische behandeling op de ontsteking te volgen). De mondhygiënist speelt dus niet alleen een belangrijke rol in de mondgezondheid, maar zeker ook in de alge-mene gezondheid van de patiënt!

4Dr. Daniël Oortgiesen Ook al een ‘itis’ rondom een implantaat, wat nu?

Een lezing over de diagnostiek, etiologie en behandel-planning bij peri-implant mucositis en peri-implantitis. 19% van de patiënten heeft peri-implantitis en 63% heeft peri-implant mucositis. Het belang van meten en röntgendiagnostiek werd toegelicht evenals het proto-col voor de behandeling. Hierbij werd ingegaan op CIST (Cumulative Interceptive Support Therapy).

5Dr. Erik van der MeijObstructieve sialoadenitis. Over speeksel, stenen en stenosen

Hoe herken je een verstopte speekselklier? Waar let je op bij lichamelijk onderzoek? Hoe kan een verstopte/vernauwde speekselklier behandeld worden? Aan de hand van casuïstiek met prachtige afbeeldingen wer-den deze aspecten vol enthousiasme besproken. Er is een nieuwe behandeltechniek: diagnostische en in-terventie sialendoscopie.Een take home message: Bij een zwelling, niet buiten de mond er met de vingers aanzitten! Maar, de ductus opzoeken, droogmaken en vervolgens kijken wat er uit de klier komt: pus? witte vlokken?

Zie ook het artikel op pagina 10 e.v.

6Dr. Schelte Fokkema: leergang parodontologieEen post-HBO opleiding parodontologie: is

hier interesse voor? De dagvoorzitter zette uiteen wat de opzet zou zijn van deze leergang.

Concluderend: het was een zeer geslaagd en geani-meerd congres! n


Tijdens dit congres werd de posterprijs uitgereikt, een initiatief van de NVM en GABA Benelux. De deelnemers dit jaar waren:

• Is plaque te gummen? Het effect van soft-picks door

IT-groep Amersfoort III

• Houdt u uw oren gezond? door IT-groep Hoorn

• Kronkels, hersenspinsels en de mondhygiënist door

IT-groep Utrecht Heuvelrug

• Hoe verloopt de speekselproductie gedurende de

opnameperiode van 21 dagen bij patiënten die een

hematopoietische stoornis ondergaan? door Michiel

Roos, pas afgestudeerd

De vakjury bestond uit:

• Nelleke van Maanen-Schakel, docent HU

• Ria Schipper, docent HAN

• Karl Parisius, docent HSIH

• Christien Timmer, GABA Benelux

Iedere deelnemer kreeg de gelegenheid de poster in één

minuut via een filmpje of mondeling te presenteren. Het

publiek en de vakjury waren unaniem in hun oordeel over

de winnende poster:

Is plaque te gummen? Het effect van soft-picks. Een poster gemaakt door IT- groep Amersfoort III

Alle posters zijn te vinden op de website van de NVM.

Uitreiking posterprijs

De beste poster

1e rij vlnr: Nienke Hoenderdos, Karien Dijkhuis, Babette Mulder2e rij vlnr: Karlijn Borg en Zina Alhamrany3e rij vlnr: Marlene Richardsen en Gerda Blok

Venhar Akcan en Emine Demir waren niet aanwezig.


Sialendoscopie Een nieuwe techniek voor

de behandeling van verstopte speekselklieren

Speekselklieren maken speeksel dat via uitvoergangen naar de mond wordt vervoerd. Door bepaalde oorzaken zo-als een speekselsteen of een vernau-wing in een uitvoergang, kan de speek-selafvloed verstoord zijn. De glandula parotidea en de glandula submandibu-

laris hebben een afvoergangensysteem dat kan wor-den onderzocht door middel van sialendoscopie. Sia-lendoscopie, ook wel speekselklierscopie genoemd, is een nieuwe techniek waarmee de kaakchirurg met een zeer dunne scoop (=kijkbuis) eventuele afwijkin-gen in het afvoerbuizensysteem van de oorspeeksel-klier en de onderkaakspeekselklier in beeld kan bren-gen.Tijdens het onderzoek kunnen afwijkingen in de speekselklierafvoergang vaak meteen worden behan-deld. Met zeer kleine instrumenten kan bijvoorbeeld

een speekselsteen worden verwijderd of kan een ver-nauwing worden opgerekt.

Waar liggen de speekselklieren?Rond de mond bevinden zich drie paar grote speek-selkieren (voor het oor, onder de kaakhoek en onder de tong) en onder het slijmvlies van de mond en de farynx bevinden zich honderden kleine speekselklie-ren.

Wanneer is een sialendoscopie nodig?Een sialendoscopie wordt vaak verricht bij mensen met het zogenoemde maaltijdsyndroom (‘mealtime syndrome’). Hierbij treedt vlak voor en tijdens een maaltijd een pijnlijke zwelling op van de oorspeeksel-klier (zwelling van de wang voor het oor) (afbeelding 1a) of de onderkaakspeekselklier (zwelling nabij de

Verstopte speekselklieren: hoe kan de mondhygiënist deze herkennen en wat is er mogelijk om ze te verhelpen?

Een artikel als vervolg op de lezing die de auteurs hielden op het NVM voorjaarscongres.

Tekst dr. E.H. van der Meij, kaakchirurg-oncoloog en dr. J.G.A.M. de Visscher, kaakchirug-oncoloog, Medisch Centrum Leeuwarden,

afd. Mondziekten, Kaak- en Aangezichtschirurgie


speekselklieren

1a

7a

1b

3

2

1a Een gezwollen oorspeekselklier. 1b Een gezwollen onderkaakspeeksel-klier. 2 Orthopantomogram waarop meer-dere speekselstenen in de rechter onderkaakspeekselklier worden gezien. 3 Aan de binnenzijde van de linker wang wordt uit de afvoergang van een acuut ontstoken oorspeekselklier pus gemasseerd. 4 Opstelling op de operatiekamer tijdens een sialendoscopie. Op de sialendoscoop is een camera aangeslo-ten waarmee het scopiebeeld op een beeldscherm kan worden beoordeeld. 5 De scoop wordt ingebracht in de hoofdafvoerbuis van de rechter oorspeekselklier. 6a Beeld van de hoofdafvoerbuis van de onderkaakspeekselklier zoals die tijdens een sialendoscopie in beeld wordt gebracht.6b Splitsingen van het afvoerbuizen-systeem zoals die gezien kunnen worden als de scoop dieper wordt ingebracht.6c Tijdens de sialendoscopie wordt in één van de afvoerbuizen een speeksel-steen aangetroffen. 7a Vangnetje, hier uitgevouwen getoond, waarmee endoscopisch een speekselsteen kan worden verwijderd. 7b Het vangnetje rond de speeksels-teen wordt dichtgevouwen waarna de steen kan worden verwijderd. 8 Opgeblazen ballonnetje waarmee een vernauwing kan worden opgerekt.

54

7b 8

6a 6b

6c

Foto’s: met dank aan de fotografen van het Medisch Centrum Leeuwarden


speekselklieren

IntervIew

kaakhoek) (afbeelding 1b) . Dit gebeurt omdat de speekselklierafvoergang verstopt is door een speek-selsteen (afbeelding 2) of door een vernauwing van één van de afvoerbuizen. Het speeksel dat tijdens de maaltijd geproduceerd wordt, komt niet in de mond maar hoopt zich op in de speekselkliergangen. Na de maaltijd verdwijnen de pijn en zwelling weer lang-zaam, omdat het opgehoopte speeksel in de loop van de tijd langs de verstopping lekt. In het begin hebben patiënten vaak alleen klachten tijdens de maaltijd. Na enkele weken tot maanden zijn de zwelling en pijn continu aanwezig. Vaak raakt de speekselklier dan ontstoken en nemen de klachten verder toe (afbeel-ding 3).

Hoe werkt een sialendoscopie?Een sialendoscopie vindt plaats onder algehele nar-cose (afbeelding 4). Meestal gebeurt dit in dagbehan-deling. Dat betekent dat de patiënt ’s morgens komt en ’s middags weer naar huis gaat.

Het afvoerbuizensysteem van de oorspeekselklier en de onderkaakspeekselklier zijn beide groot genoeg voor het inbrengen van een sialendoscoop. De uit-voergangetjes van de ondertongspeekselklier zijn te klein voor een sialendoscoop. Gelukkig komen speekselstenen en vernauwingen van het afvoerbui-zensysteem vooral voor in de oor- en onderkaak-speekselklier en zelden tot nooit in de ondertong-speekselklier.

De uitmonding van de afvoerbuis van de speeksel-klier (de papilla) is te nauw om de scoop in te bren-gen. De kaakchirurg maakt deze daarom eerst iets wijder met metalen instrumenten. Wanneer de pa-pilla voldoende is opgerekt, kan de scoop worden in-gebracht (afbeelding 5). Om goed zicht te krijgen, wordt het afvoerbuizensysteem met fysiologisch zout gespoeld.

Tijdens de kijkoperatie kan de kaakchirurg beoor-delen of er een ontsteking is, een verstopping door een speekselsteen, ingedikt speeksel, of een vernau-wing van een of meer afvoerbuizen (afbeelding 6a t/m c).

Speekselsteen verwijderenWanneer de klacht blijkt de berusten op een speeksel-steen dan wordt getracht die te verwijderen. Hiervoor wordt langs de scoop een vangnetje ingebracht tot voorbij de speekselsteen. Het vangnetje wordt uitge-vouwen en de speekselsteen wordt er in gevangen (afbeelding 7a en 7b). De kaakchirurg trekt dan het vangnetje met de speekselsteen terug tot vlak voor de

uitmonding van de afvoerbuis. Om de speekselsteen door de nauwe uitmonding te krijgen is het meestal nodig de uitmonding van de afvoerbuis iets groter te maken door middel van een klein sneetje.

Vernauwing opheffenWanneer een vernauwing in één van de afvoerbuizen wordt gezien, dan kan deze worden opgerekt met een klein ballonnetje. Het opgevouwen ballonnetje wordt langs de scoop gevoerd tot in de vernauwing. Door het ballonnetje langzaam op te blazen wordt de aan-wezige vernauwing opgerekt. Hierna laat de kaakchi-rurg het ballonnetje weer leeglopen en trekt het langs de scoop weer uit de afvoergang (afbeelding 8).

Nadat het uitvoergangen systeem is beoordeeld en een eventuele steen is verwijderd of een vernauwin-gen is opgerekt, wordt het afvoerbuizensysteem met een ontstekingsremmende vloeistof (hydrocortison) gespoeld.

Na de sialendoscopieDe eerste dagen na het onderzoek kunnen zwelling en pijn optreden tijdens de maaltijd. Tijdens de op-name in het ziekenhuis krijgt de patiënt pijnstillers tegen de pijn. Bij ontslag uit het ziekenhuis wordt een recept voor een pijnstiller meegegeven.

De eerste week na de sialendoscopie is de onder-zochte speekselklier gezwollen en pijnlijk. Dit komt door het spoelen met fysiologisch zout.

Om ervoor te zorgen dat een eventuele zwelling weer snel afneemt, wordt de patiënt geadviseerd om de speekselklier een paar keer per dag enkele minu-ten lang te masseren. Ook is het belangrijk dat de eer-ste dagen na de kijkoperatie veel water wordt gedron-ken. Vooral het drinken van water tijdens de maaltijd is belangrijk.

ComplicatiesBij iedere ingreep kunnen complicaties voorkomen, maar de kans hierop is bij een sialendoscopie klein. Bij het inbrengen van de scoop kan in de wand van één van de afvoerbuizen een opening ontstaan. Dit heeft geen gevolgen op de lange termijn. De kans op een bloeduitstorting of tijdelijke infectie van de speekselklier is dan wel verhoogd. In een dergelijke situatie wordt dan uit voorzorg een korte antibioti-cumkuur voorgeschreven. n

Meer weten? Kijk op de website van het Speekselkliercentrum Friesland www.speekselkliercentrum.nl


speekselklieren

JuridischIn deze rubriek behandelt Marjolein Stigter, jurist en beleidsmedewerker Belangenbehartiging bij de NVM, juridische vraagstukken.

✃

Knip uit en

bewaar!

Kunnen arbeidsvoorwaarden worden aangepast?

AntwoordIn een arbeidsovereenkomst staan

afspraken die door werkgever en werkne-

mer zijn gemaakt. Dit worden arbeidsvoor-

waarden genoemd. Arbeidsvoor waarden

kunnen gedurende de arbeidsrelatie op

verschillende wijzen worden aangepast.

Instemming tussen werkgever en werknemerDe eerste en meest voorkomende optie is

middels instemming van werkgever en

werknemer. Arbeidsvoorwaarden kunnen

worden aangepast indien beiden hiermee

instemmen en de gewijzigde arbeidsvoor-

waarde in het contract wordt opgenomen.

Kan instemming ook stilzwijgend worden verkregen? Ja, dit kan, maar dan zou dit uit handelen

of juist niet handelen door werkgever of

werknemer moeten blijken. Ingeval van

een voor de werknemer nadelige veran-

dering, mag stilzwijgende instemming

echter niet snel worden aangenomen.

Eenzijdig wijzigingsbedingEenzijdige wijziging van arbeidsvoorwaar-

den is slechts mogelijk indien de werkge-

ver, hiertoe krachtens het contract be-

voegd is. Dit eenzijdige wijzigingsbeding

moet schriftelijk worden overeengeko-

men en worden vastgelegd in de contract

zelf. Rechtspraak heeft uitgewezen dat

een verwijzing in het contract naar een

arbeidsvoorwaardenregeling waarin het

beding is opgenomen, ook voldoende is.

Een voorwaarde voor het inroepen van

het beding is dat de werkgever bij wijzi-

ging een zodanig zwaarwichtig belang

heeft dat het belang van de werknemer,

dat daardoor zou worden geschaad, daar-

voor naar maatstaven van redelijkheid en

billijkheid zou moeten wijken.

Redelijkheid en billijkheid Soms brengt redelijkheid en billijkheid

met zich mee dat een werknemer niets

kan inbrengen tegen wijziging van een ar-

beidsvoorwaarde. Dit houdt meestal ver-

band met bijvoorbeeld een bepaald ver-

anderend organisatorisch en

bedrijfseconomisch kader, dan wel an-

dere omstandigheden (wetgeving).

Goed werkgeverschap, goed werknemerschapEen andere grond voor wijziging is boven-

genoemd beginsel. Een werknemer dient

redelijke voorstellen, voor zover deze ver-

band houden met gewijzigde omstandig-

heden op het werk, in beginsel positief te

ontvangen en mag deze alleen afwijzen

wanneer aanvaarding onder de omstandig-

heden redelijkerwijze niet kan worden ge-

vraagd. Belangen van werkgever en werk-

nemer moeten goed worden afgewogen.

Wat valt niet onder wijziging van arbeidsvoorwaarden? Niet alle wijzigingen zijn wijzigingen van

arbeidsvoorwaarden. Bepalingen in con-

tracten moeten in beginsel niet te beperkt

worden geïnterpreteerd. Denk aan de be-

voegdheid de werknemer andere werk-

zaamheden op te dragen indien dit past

bij het niveau van de functie.

Daarnaast valt hieronder niet de situatie

dat de werkgever een eerder verstrekte

bonus besluit niet meer uit te keren. Dit

zou anders zijn indien uit de arbeidsover-

eenkomst of een bestendige gedragslijn

blijkt dat sprake is van een verkregen

recht. n

Vraag

Instemming kan ook stilzwijgend

worden verkregen

Bepalingen in contracten

moeten in beginsel niet te beperkt worden geïnterpreteerd.

Meer informatie over de uitwerking, de uitzonderingen en de verplichtingen van de werkgever, kunt u vinden in de informatiebrochure van

de Inspectie SZW op www.inspectieszw.nl

Heeft u vragen of wilt u informatie over andere juridische kwesties?

Mail naar [email protected] 13

Mondhygiënisten in the spotlight

In de afgelopen nummers heeft u kunnen lezen dat een testpanel van moeders met kinderen is ingezet in combinatie met advertorials in ‘Kek Mama’ en ‘Jij en je kinderen’ en advertenties in ‘Viva’ en ‘Flair’. Online advertenties hebben de actie ondersteund. Ook werd samen met Me-diq Apotheken een diabetesactie georgani-

seerd. Tijd voor een vervolg.

In april 2013 kreeg het mediatraject verder vorm door een campagne op radiostation 100%NL, abriposters in 125 winkelcentra in het land en (online) advertenties. Als klap op de vuurpijl is de NVM-campagne op 20 april afgesloten met de Dag van de Mondhygiënist. Op de NVM pagina’s leest u hier meer over.

Abricampagne: geen hand vol,maar een land volDe eerste week van april hing in 125 winkelcentra in Nederland een opvallende abriposter, ter promotie van de mondhygiënist. Van noord naar zuid zorgt dit voor een bereik van 1.410.975 personen. De kop van de poster luidt ‘Koninginnelach 2013’. Reclamebu-reau New Message uit Amsterdam heeft het ontwerp

In het voorjaar wordt het succesvolle NVM-mediatraject voortgezet. Dit met als doel bekendheid met, en publiciteit

voor, het beroep te creëren.

Tekst Daniëlle Verdurmen, afdeling Communicatie NVM

Vervolg mediatraject: Koninginnelach 2013

van de poster ingestoken op de actualiteit rond Ko-ninginnedag. De poster riep positieve geluiden op. Zo werd de poster door diverse NVM-leden in het land gespot. Om de actie kracht bij te zetten hebben alle leden op het voorjaarscongres in Amersfoort de pos-ter op A3-formaat ontvangen. Realtime radioTer ondersteuning van het traject startte de NVM twee weken voor de Dag van de Mondhygiënist een campagne op radiostation 100%NL. Dit wil zeggen twee weken lang radiospots, een actiepagina op www.100p.nl en een verwijzing in de 100%NL-nieuwsbrief. Ook hier werd weer ingestoken op het actuele thema Koninginnedag. Nu in de vorm van een prijsvraag.

De luisteraar werd opgeroepen een foto van zijn/haar koninklijke lach te uploaden via de 100p.nl-website op de specifiek daarvoor ingerichte actiepagina. De winnaars ontvangen een VIP-be-handeling bij de mondhygiënist om vervolgens met hun stralende lach een theatervoorstelling in Koninklijk Theater Carré te mogen bezoeken.


NVM MEDIACAMPAGNE

Op de actiepagina was verder alle informatie te vinden over preventie, verzorging van de mond en over de mondhygiënist.

OnlineTot slot is als support een online advertentie op Face-book geplaatst en is gebruikgemaakt van GoogleAd-words advertenties.

Om de Dag van de Mondhygiënist nogmaals lan-delijk aan te kondigen, werd op 19 april zelfs geadver-teerd op de voorpagina van het Algemeen Dagblad.

In de toekomst zal de NVM er alles aan doen om de mondhygiënist in ‘the spotlight’ te blijven houden. n

Op zoek naar dé koninklijke lach

van Nederland


Mondzorg bij harttransplantatie-

patiënten

Door Sophie Aa en Lea Pasterkamp

Het focusonderzoek is een voorzorgs-maatregel bij patiënten van wie bekend is dat de afweer gedurende een lange of korte tijd ernstig verminderd zal zijn. Dit vindt plaats voorafgaand aan be-paalde medische ingrepen of behan-delingen. Bij een odontogeen focuson-

derzoek wordt de mondholte gescreend op potentiële infectiebronnen, ook wel odontogene foci genoemd. Voorbeelden hiervan zijn cariës profunda, avitale pul-pa, parodontale ontsteking, geheel of partieel geïm-pacteerd gebitselement, peri-apicaal granuloom, cyste en wortelrest. Vervolgens wordt overwogen deze te be-handelen omdat mogelijke infectiebronnen door af-weeronderdrukking tot uiting kunnen komen. (Rustemeyer et al., 2007) (Shetty et al., 2008)

Materiaal en methodeEr werd gebruik gemaakt van een literatuuronder-zoek en een kwalitatief onderzoek in de vorm van diepte-interviews met getransplanteerde hartpatiën-ten en zorgverleners.

Voor het literatuuronderzoek zijn bruikbare artike-len verworven met behulp van ‘Medline’. Op basis van de titel en samenvatting werd bekeken of het artikel aansluiting gaf op de vraagstelling. Na het toepassen

van de in- en exclusiecriteria zijn dertien artikelen ge-selecteerd. Voor het werven van getransplanteerde hartpatiënten werd een oproep geplaatst op de web-site van de Stichting Hartpatiënten Nederland. Voor het benaderen van zorgverleners is contact gezocht met de Landelijke Werkgroep Transplantatie Ver-pleegkunde. In totaal zijn zes diepte-interviews afge-nomen. Deze zijn onafhankelijk van elkaar uitge-schreven en getranscribeerd.

LiteratuuronderzoekOver het algemeen kan worden gesteld dat vooraf-gaand aan harttransplantatie structureel odontogeen focusonderzoek wordt uitgevoerd. Het odontogeen focusonderzoek wordt zinvol geacht om odontogene foci op te sporen. Behandelingen worden uitgevoerd om potentiële infecties in de mondholte te elimine-ren zodat deze na harttransplantatie bij gebruik van immunosuppressiva geen risico’s kunnen vormen.

Voor het verloop van de mondzorg tussen het odon-togeen focusonderzoek en de daadwerkelijke trans-plantatie zijn geen duidelijke richtlijnen vastgesteld. Echter worden aanbevelingen beschreven voor follow-up protocollen ten aanzien van het verloop van de mondzorg en wordt patiënten geadviseerd om regel-matig een bezoek te brengen aan hun eigen tandarts.

In de literatuur wordt niet geschreven over follow-

Hoe is het verloop van de mondgezondheid bij patiënten die een odontogeen focusonderzoek hebben ondergaan voorafgaand aan een harttransplantatie en hoe krijgt de mondzorg vorm bij

deze patiënten? Hoe ervaren patiënten dit?

Diagnostiek en behandeling3e prijs

NVM Oral-B studieprijs


Focusonderzoek

up controles van de mondgezondheid gedu-rende de periode tot transplantatie. Na afloop van de eenmalige behandelingen volgend uit het focusonderzoek is het onbekend hoe de staat van de mondgezondheid van de patiënt is gedurende de wachttijd en tijdens de trans-plantatie.

Wanneer tandheelkundige behandelingen worden uitgesteld tot na transplantatie wordt ge-adviseerd deze de eerste drie tot zes maanden niet te laten plaatsvinden in verband met de hoge dosis im-munosuppressiva. Na deze periode kunnen tandheel-kundige behandelingen, als de patiënt stabiel is, wor-den uitgevoerd. Of dit geheel zonder risico is, is onduidelijk. Verder is er onenigheid over de toepassing van antibiotica profylaxe. Indien de eerste drie tot zes maanden tandheelkundige behandelingen moeten worden uitgevoerd wordt antibiotica profylaxe aanbe-volen.

Diepte-interviewsUit de diepte-interviews kwam naar voren dat de pa-tiënten het odontogeen focusonderzoek over het al-gemeen niet als vervelend ervaren. Het focusonder-zoek wordt gezien als een van de noodzakelijke onderzoeken die moeten worden uitgevoerd voordat patiënten op de wachtlijst komen te staan.

Een goede mondgezondheid wordt zeer belang-rijk geacht. Echter, in de Nederlandse medische cen-tra wordt de mondgezondheid niet opnieuw gecon-troleerd na afloop van de behandelingen volgend uit het focusonderzoek.

De patiënten die in Nederland het odontogeen fo-cusonderzoek en de hieruit volgende behandelingen hebben ondergaan, worden niet teruggezien in een van de medische centra waar ze zullen worden ge-transplanteerd. Zorgverleners hebben laten weten dat de patiënten op den duur naar hun eigen tandarts of mondhygiënist worden verwezen om hun regulie-re tandheelkundige zorg op te pakken.

DiscussieIn eerste instantie zou patiëntstatusonderzoek worden uitgevoerd in een Nederlands academisch medisch centrum, om het verloop van de mondgezondheid van harttransplantatie patiënten en de mondzorg in het al-gemeen in kaart te brengen. Echter, vanuit dit acade-misch medisch centrum was geen mogelijkheid de stu-denten te begeleiden. Als aanvulling op het uitgevoerde literatuuronderzoek lijkt patiëntstatusonderzoek aan-bevolen om de behandelingen, uitgevoerd naar aanlei-

ding van het focusonderzoek, in kaart te brengen.Het doel om één getransplanteerde hartpatiënt uit elk Nederlands academisch medisch centrum te inter-viewen is niet gehaald. Ervaringen van patiënten per academisch medisch centrum kunnen niet worden vergeleken.

ConclusieGeconcludeerd kan worden dat het odontogeen focus-onderzoek wordt uitgevoerd voorafgaand aan hart-transplantatie en een voorwaarde vormt voor een po-tentiële plek op de wachtlijst. Voor het verloop van de mondzorg zijn geen duidelijke richtlijnen of follow-up protocollen, ter controle vanuit de Nederlandse medi-sche centra, vastgesteld. Uit de diepte-interviews kan worden geconcludeerd dat getransplanteerde patiën-ten en zorgverleners de mondgezondheid als belang-rijk ervaren en zich bewust zijn van de mogelijke gevol-gen voor de lichamelijke gezondheid.

Vooralsnog lijkt het odontogeen focusonderzoek te worden uitgevoerd omdat dit al jarenlang zo wordt ge-daan. Afwijken van een ingeburgerde procedure, hoe-wel deze niet gebaseerd is op wetenschappelijk onder-zoek, is gezien de eventuele risico’s niet aan de orde. n

Referenties zijn op te vragen via

Lea Pasterkamp

Sophie Aa

Met hun afstudeerscriptie

Odontogeen focusonder-

zoek en het verloop van de

mondzorg bij harttransplanta-

tiepatiënten wonnen Sophie

Aa en Lea Pasterkamp, stu-

denten van de opleiding

Mondzorgkunde aan de Han-

zehogeschool Groningen de

derde prijs van de NVM Oral-B

studieprijs.


Focusonderzoek

€ 29,50

biotechnologisch hyaluronzuur

BioComp Dental BVTel: 073-6847202

E-mail: [email protected]

Gengigel®Prof Fluid is een mondspoelmiddelMedisch hulpmiddel class IIB 0,1% hyaluronzuur.

Reduceert pijn en ongerief in het bijzonder na een traumatische toestand, chirurgische ingreep, implantaten, extractie, pocketcurettage.

Patiënten, die een professionele gebitsreinigingof bleaching ondergaan, kunnen met Gengigel®Prof Fluid of bleaching ondergaan, kunnen met Gengigel®Prof Fluid gedurende 1-2 minuten spoelen met 10ml om de gevoeligheid van mondslijmhuid en tandvlees te beperken.

Spoelen met Gengigel® Prof na een afsluitende behandeling zal de patiënt als weldadig ervaren.

Gengigel®Prof Fluid is gebruiksklaar.Gengigel® Prof Fluid

500 ml / HA 0,1%

Dental Impex Pharma BVTel: 0345-681779 / Fax: 0345-681442

E-mail: [email protected]

voor een zorgzame nazorgprof

ter introductie

Tweejarige universitaire deeltijd masteropleiding tot klinisch epidemioloog (medisch wetenschappelijk onderzoeker) voor medici, paramedici, verpleegkundigen en verloskundigen

Voor contact, voorlichtingsdata, informatie en aanmelding:www.amc.nl/masterebp

Bridging healthcare and science■ een eersteklas carrièrestap als startpunt naar een hoog

wetenschappelijk niveau■ modern en actueel onderwijs met een multidisciplinaire

benadering■ (inter)nationaal gerespecteerd en NVAO-geaccrediteerd■ locatie Faculteit der Geneeskunde - AMC

START 12E ACADEMISCH JAAR SEPTEMBER 2013

Evidence Based Practice MSc/Drs

Naamloos-8 1 17-01-13 16:14

Welke interdentalehulpmiddelen zijn het

meest effectief?

Uit onderzoek is gebleken dat het gebruik van tandenstokers bijdraagt aan gene-zing van gingivitis. Dit hulpmiddel wordt dan ook vaak geadviseerd door tandartsen en mondhygiënisten. On-danks de aangetoonde effectiviteit van driehoekige houten tandenstokers, ko-

men er nog steeds nieuwe interdentale hulpmiddelen op de markt, zoals de GUM®Soft-picks™. Uit slechts één enkel onderzoek is de effectiviteit van GUM®Soft-picks™ op interdentale gingivitis bekend en dan in relatie tot flossdraad, floss op houder en Butler®Go-Betweens™. Uit dit onderzoek is gebleken dat GUM®Soft-picks™ bij-dragen aan de genezing van gingivitis, wat zich uit in een verbetering van de bloedingscore. Deze verbete-ring is echter niet statistisch significant. Er is geen on-derzoek uitgevoerd dat uitwijst of het gebruik van GUM®Soft-picks™ een verbetering van de bloedingsco-re oplevert in vergelijking met tandenstokers. Een sys-tematic review van Hoenderdos e.a. laat wel zien dat

tandenstokers in vergelijking met flossdraad een statis-tisch significante verbetering opleveren op interdenta-le gingivitis door de vermindering van gingivabloe-ding. Anders dan voor tandenstokers, flossdraad en ragers, is het gebruiksgemak en comfort voor GUM®Soft-picks™ nog niet eerder onderzocht.

GUM®Soft-picks™ worden visueel aantrekkelijker aangeboden dan tandenstokers. Daarnaast roept de uitstraling van het product hogere verwachtingen en mindere pijnsensatie van de gingiva op. De kosten van GUM®Soft-picks™ zijn aanzienlijk hoger dan de kosten van andere tandenstokers. Om als professio-nal patiënten onderbouwd te kunnen adviseren en tevens de hogere kosten van dit hulpmiddel te kun-nen verantwoorden, waren de redenen om een on-derzoek uit te voeren. Materiaal en methodeBij 43 medisch gezonde, niet rokende mensen tussen 18 en 60 jaar (gemiddelde leeftijd 24,7 jaar) met inter-

Een onderzoek naar het verschil in interdentale bloedingscore bij dagelijks gebruik van Lactona Intersticks®

tandenstokers en Gum®Soft-picksTM.Door Hiske Haegens en Carolien Landheer

Gum® Soft-picksTM en Lactona Intersticks® vergeleken


INTERDENTALE HULPMIDDELEN

dentale gingivitis, is middels een split-mouth design (1e en 3e kwadrant Lactona Intersticks® , 2e en 4e kwa-drant Gum®Soft-picks™) gekeken naar het effect van reinigen van de interdentale ruimten middels Gum®Soft-picks™ versus reinigen middels Lactona In-tersticks® tandenstokers. De onderzochte groep be-stond uit 3 mannen en 40 vrouwen van wie vier links-handigen en 39 rechtshandigen. De toewijzing van de proefpersonen vond plaats op de HAN, opleiding Mondzorgkunde. Dit vanwege de beschikbare tijd en organisatorische randvoorwaarden.

Er werd een anamnese afgenomen waarna de ge-includeerde proefpersonen zich twee weken vooraf-gaand aan de experimentele periode onthielden van interdentale zelfzorg, om interdentale gingivitis op te wekken. Tandenpoetsen werd wel gecontinueerd. Daarna reinigden de proefpersonen gedurende vier weken één linker en één rechter kwadrant van het ge-bit met Lactona Intersticks® tandenstokers, alsmede één linker en één rechter kwadrant met Gum®Soft-picks™. Aanvullend bleven proefpersonen tanden-poetsen. Vóór en na de experimentele periode, wer-den interdentale gingivabloedingen gescoord (Papillary Bleeding Index volgens Mühlemann). Na afloop hebben de deelnemers een enquête ingevuld over comfort, gebruiksgemak en prijs van de betref-fende hulpmiddelen.

ResultatenMet behulp van de gepaarde T-toets (statistisch signifi-cantieniveau α 0,05) van het computerprogramma SPSS werd berekend of er een statistisch significant verschil kon worden aangetoond in de aanwezigheid van inter-dentale gingivabloeding, binnen dezelfde proefperso-nen tussen twee meetmomenten (T0 en T1).

Na afloop van de experimentele periode waren de bloedingscores voor de kwadranten waarin Lactona Intersticks® tandenstokers werden toegepast respec-tievelijk 1,91 en 2,02. In beide kwadranten is dit een statistisch significante verbetering (p<0,05). In de kwadranten waar Gum®Soft-picks™ werden gebruikt, waren de bloedingscores respectievelijk. 2,40 en 2,33. Hier is slechts in één kwadrant sprake van een statis-tisch significante verbetering.

De uitkomsten van de enquête laten een statis-tisch significant verschil zien ten gunste van de Lactona Intersticks® tandenstokers wat betreft de ver-houding tussen prijs en gebruiksgemak. Er werd geen statistisch significant verschil aangetoond in gebruiksgemak en comfort. Op de stelling ‘mijn voorkeur gaat uit naar Gum®Soft-picks™ of Lactona

De kosten van GUM®Soft-picks™ zijn

aanzienlijk hoger dan gemiddeld’



Intersticks® tandenstokers’ gaf 51,28% (N=20) de voorkeur aan Lactona Intersticks® tandenstokers en 48,72% (N=19) aan Gum®Soft-picks™. Hieruit is geen statistisch significante voorkeur voor één van beide hulpmiddelen te herleiden.

DiscussieDe onderzoekspopulatie bestond uit 43 medisch ge-zonde studenten en docenten van de opleiding Mondzorgkunde met een gemiddelde leeftijd van 24,7 jaar. De spreiding in leeftijd was in deze groep niet groot. Daarnaast zal de betreffende populatie door kennis van tandheelkunde mogelijk meer ge-motiveerd zijn voor uitvoering van dagelijkse mond-hygiënische zelfzorg. Daardoor is therapietrouw meer gegarandeerd en is er waarschijnlijk minder sprake van uitval waardoor selectiebias kan zijn opge-treden. Een ander mogelijk nadeel van deze therapie-trouwe populatie kan zijn, dat proefpersonen hun gebit niet hebben onthouden van interdentale reini-ging voor de T0 meting. Dit is echter mondeling geve-rifieerd en gecontroleerd ten tijde van de T0 meting. Door de proefpersonen is opgemerkt dat de smalle,

elastische, synthetische rubberen haartjes van de Gum®Soft-picks™ snel slijten tijdens gebruik. Dit heeft invloed op de mate van absorptie van tandplaque en daardoor een negatief effect op de bloedingscore.

ConclusieDit onderzoek laat zien dat het reinigen van de inter-dentale ruimten door Lactona Intersticks® tandensto-kers, duidelijker effect heeft op het verminderen van de gemiddelde bloedingscore van de gingiva, dan Gum®Soft-picks™. Daarnaast staat de hogere prijs van de Gum®Soft-picks™ minder in verhouding tot com-fort-gebruiksgemak dan de prijs van Lactona Inter-sticks® tandenstokers. n

Referenties van dit onderzoek zijn verkrijgbaar via [email protected]

Het onderzoek werd uitgevoerd in het kader van de Mas-

ter docentopleiding aan de VU Amsterdam door Marieke

Ballast (docent opleiding MBRT Hogeschool InHolland),

Hiske Haegens (mondhygiënist en docent opleiding

Mondzorgkunde Hogeschool van Arnhem en Nijmegen,

HAN), Katja Hessling (mondhygiënist en docent oplei-

ding Mondzorgkunde HAN) en Angelique Spijkstra.

Hiske Hagens (links op de foto) en Carolien Landheer (re-

dactielid) maakten deze samenvatting van het onderzoek.



Lactona AftenCarePlusAftenCarePlus,Een geavanceerde behandeling tegen aften en wondjes in de mond veroorzaakt door bijvoorbeeld uitstekende slotjes van beugels, slecht zittende protheses, en of ontstoken mondslijmvlies.

Doelgroep: Volwassenen en kinderen vanaf 6 jaar Inhoud: 15 ml Artikelnr.: 40146430

Tandheelkunde en Implantologie Aemstelwijck

Tandheelkunde en Implantologie Aemstelwijck is een kliniek waar algemene tandheelkunde en Implantologie worden uitgeoefend. De kliniek bestaat uit een team van 4 tandartsen, een mondhygiënist, 8 assistenten en een

praktijkcoördinator. De kliniek is een onderdeel van Gezondheidscentrum Aemstelwijck waarin tevens een apotheek en een grote huisartsenpraktijk

gevestigd zijn. Het centrum is gevestigd in Ouderkerk aan de Amstel.

Wij zijn op zoek naar:

Een mondhygiënist(e)Voor 8 tot 12 uur per week.

Functieomschrijving mondhygiënist(e):Meest voorkomende behandelingen die bij de functie van een mondhygiënist(e) behoren zoals preventieve en parodontale behandelingen en nazorg Implantologie.

Functie eisen :- Een afgeronde opleiding tot mondhygiënist(e) en enige jaren ervaring- Goede beheersing Nederlandse taal- Goed verzorgd uiterlijk- Samenwerkingsgericht

Uw sollicitatie voorzien van een CV verzenden naar:Tandheelkunde en Implantologie AemstelwijckKoningin Wilhelminalaan 461191 BV Ouderkerk aan de AmstelT.a.v. mevrouw W. Middeldorp, praktijkcoördinator

Of per e-mail:[email protected]

ntvm-aemstelwijck 130416.indd 1 16-04-13 11:34Mondhygiënist gezocht. Voor mijn praktijk gevestigd in het centrum van Vianen (Utr), zoek ik per juni een enthousiaste mondhygiënist voor ca. 2 á 3 dagen.

Kwaliteit en zorg voor de patiënt staan bij ons voorop.Heb je interesse, reageer dan op deze advertentie.

Saskia den Hartog, mondhygiënisteStadhuisstraat 4 4132 AS VianenTel 06 50402316www.saskiadenhartog.nlEmail: [email protected]

ntvm-den hartog 130424.indd 1 24-04-13 14:17

Klein maar gezellig team (1 tandarts en 2 tandarts-

assistenten) is op zoek naar een

enthousiaste mondhygiënist(e) voor 2-3 dagen per week. Vanaf 1 juni 2013.

Wij hebben een bestand van 2000 patiënten en

2 behandelkamers, waarvan één behandelkamer

voor een mondhygiënist(e).

Spreekt onze vacature je aan, neem dan contact

met ons op.

Tandartspraktijk M.A.Mihai

Fideliolaan 5

2152 PT Nieuw-Vennep

Tel:0252 689443 overdag

of 0620972546 na 18 uur.

Mailadres: [email protected]

ntvm-mihai 130423.indd 1 25-04-13 12:04

Voor een van onze cliënten bieden wij ter overname aan

Een goed lopende mondhygiëne-praktijk in de provincie Friesland Het woon/praktijkpand (ca. 6 jaar oud) is gesitueerd op een uitstekende locatie. Er zijn 2 ingerichte behandelkamers beschikbaar met een mo-derne inrichting. De bovenste etage van het pand wordt door de huidige praktijkeigenaar bewoond. De praktijk kent een stabiele omzet en heeft een lage kostenstructuur, waardoor een hoge winst gerealiseerd kan worden. Er is geen personeel in dienst.

Heeft u belangstelling neemt u dan contact op met:

Sibbing & Wateler c.s. De heer G. Put, telefoon 0318-544044 mail: [email protected]

ntvm-sibbing 130318.indd 1 24-04-13 15:50

enprofielOnthullende ontboezemingen zul je niet tegenkomen in een tijdschrift als het nTvM. Toch vinden we het vaak leuk om wat meer te weten te komen over onze collega’s mondhygiënsten. In deze rubriek staat een mondhygiënist in de schijnwerpers.

1Werk? Een aantal jaren was ik

mondhygiënist in de algemene

praktijk in Eijsden, Gulpen en Wijlre.

Daarna heb ik nog twee jaar als

Dental Representative bij Oral-B

gewerkt. In 1999 ben ik gestart als zelfstan-

dig ondernemend mondhygiënist in Kerk-

rade. Dit werk doe ik met plezier en passie.

Ook was ik nog een aantal jaren docent Al-

gemene Tandheelkunde aan de opleiding

voor tandartsassistenten en heb samen

met een collega met veel plezier de cursus

preventieassistente voor het ROC Heerlen

verzorgd. Ik ben altijd nauw betrokken bij

en actief voor onze beroepsvereniging, was

actief bij de vakgroep Brabant-Limburg en

als begeleider van een IT-groep en ben nu

al twee jaar actief lid van de Accreditatie-

commissie. Vorig jaar heb ik met een aantal

collega’s als lustrumcommissie het gewel-

dige, onvergetelijke, lustrum van de NVM

mede mogen organiseren.

Jacqueline Mulder

2 Plannen voor de toekomst?Die heb ik niet echt. Ik ben nu bezig mijn prak-

tijk te verhuizen naar een andere locatie bin-

nen Kerkrade. Verder zou ik het leuk vinden

om ook bij het volgende lustrum voor de

NVM te worden betrokken. Ik ben niet zo’n toekomst-

kijker, ik ben meer van ‘leef vandaag, want morgen kan

alles anders zijn’. Wel staat een rondreis door Italië nog

op m’n verlanglijstje…

Ook in deze rubriek? Meld je aan bij [email protected]

Leeftijd 43 jaar • Heeft 3 kinderen • Woont in Zuid-Limburg Geslaagd in 1990, ACTA • Is dol op Italië

3 Wat wilde je vroeger worden? Haha,

vroeger wilde ik echt niet de gezondheidszorg

in. Ik heb altijd iets met sport willen doen en

ook politiek vond ik een geweldig spelletje.

Waarom ik dit niet gedaan heb,… geen idee. In mond-

zorg ligt m’n passie! Ik heb van mijn beroep mijn hobby

gemaakt,.. andere mensen doen dat andersom!

4 Wie zou je graag een keer in je stoel hebben? Sylvio Berlusconi! Yep, die wil ik in de stoel! Hij is Italiaan,

politicus, sportliefhebber en brengt de hele wereld in rep

en roer, gooit ’t leven van de gemiddelde Italiaan over-

hoop, verft z’n haar, is ’n vrouwenverslinder en ook niet

de jongste meer…Zou hij ook parodontitis hebben?

5 Het beste advies dat je ooit gekregen hebt? Dat

advies komt van mijn opa:

‘Volg je hart, dan komt ’t altijd

goed en bij twijfel nooit doen!’ En hij

heeft gelijk!


Jacquelines

motto: ‘Leef

vandaag’


StudenteninfoMeningen en nieuwtjes die je wilt én moet weten

Instrumenteren is moeilijker dan je denkt! Wij vroegen vier eerstejaars studenten hoe zij hierover denken…

Simone van den Ouweland eerstejaars, Nijmegen

Een tijd geleden zijn we op

de opleiding begonnen met in-

strumenteren. Na een instruc-

tiefilmpje te hebben gezien

over het gebruik van de ver-

schillende instrumenten,

mochten we ons uitleven op de

plastic ‘kavo kaken’. Toen ik be-

gon met instrumenteren en er

nog geen docent langs was ge-

komen ter controle, dacht ik

dat ik het goed deed. Ik had er

een goed gevoel over en dacht

dat het een eitje was. Dit gevoel

veranderde snel. De docent

was langsgekomen en had me

verteld wat ik allemaal nog

moest verbeteren. Niet alleen

de gemodificeerde pengreep

maar ook het tripodeffect, de

steunvinger en later het indi-

rect zicht bracht zeker wat oe-

fening met zich mee.

Oefening baart kunst, en dat is

het zeker waard.

Rozalia Choo eerstejaars, Amsterdam

Met deze stelling ben ik het

eens. Veel mensen onderschat-

ten instrumenteren. Als ik men-

sen die geen ervaring met in-

strumenteren uitleg wat het

inhoudt krijg ik vaak als reactie:

“Dat is toch simpel! Alleen dat

ijzeren ding vasthouden en ie-

mands gebit ermee schoonma-

ken!” Dit dacht ik ook voordat ik

aan de opleiding mondzorg-

kunde begon. In de loop van de

opleiding heb ik kennis ge-

maakt met instrumenteren.

Het blijkt niet zo eenvoudig te

zijn als het lijkt. Het vergt veel

concentratie maar vooral het

bewust worden van het hande-

len, weten wát je doet en waar-

om je het doet. Door veel te oe-

fenen en de handelingen vaak

te herhalen merk ik dat ik

steeds meer gecontroleerd be-

zig ben. Men is zich niet bewust

van de handelingen die de

mondhygiënist moet verrich-

ten tijdens het werken met de

instrumenten.

Susan te Linteloeerstejaars, Groningen

Als een docent demonstreert

hoe een bepaald instrument

gehanteerd moet worden, ziet

het er meestal niet zo moeilijk

uit. Toch verbaas ik me er

steeds over hoe dit tegenvalt

zodra ik er zelf mee bezig ben.

Je hebt een bepaalde kracht,

lenigheid en handigheid in de

vingers nodig, die je jezelf door

veel oefenen aan moet leren.

Toen ik net met de opleiding

begon, dacht ik weleens: hoe

ga ik dit ooit leren? De gemodi-

ficeerde pengreep, op de juiste

manier afsteunen, de mond-

spiegel waarbij ook afgesteund

moest worden, het weghouden

van de wang en dan nog niet

eens gesproken over de ergo-

nomie die erbij komt kijken. En

dat op een stilliggende, onge-

voelige fantoompop. Nu ik ruim

een half jaar met de opleiding

bezig ben, merk ik wel dat het

aanleren van vaardigheden

sneller gaat.

Angela van der Kroef eerstejaars, Utrecht

Bij de eerste les Fantoom be-

greep ik al snel dat het instru-

menteren veel meer voorstelde

dan ik had gedacht. Er is zoveel

waar je aan moet denken en

waar je op moet letten. Ik kreeg

erg veel respect voor de

mensen die dit patiënt na

patiënt doen, ik kon nog niet

eens tien minuten sonderen

zonder kramp te krijgen. Het

instrument op de juiste wijze

vasthouden en niet laten vallen

was ook een uitdaging, laat

staan een goede ergonomie.

Naarmate ik meer ervaring op-

deed ging het steeds beter.

Maar nog steeds is het niet

makkelijk, zoals bijvoorbeeld

het weten welke kant van het

instrument je waar moet ge-

bruiken en waar je moet gaan

zitten voor welk gedeelte van

de kaak. En veel dingen zijn be-

langrijk voor zowel behande-

laar als patiënt. Kortom; instru-

menteren is moeilijk, maar

oefening baart kunst.

Samenstelling: Studentencommissie


OproepjeHeb jij nog leuke ideeën voor de invulling

van de studentenpagina’s in het NTvM?

Laat het ons weten door je idee te mailen naar

[email protected].

Ook voor vragen en opmerkingen kan je ons

altijd via dit e-mailadres bereiken, of benader

een commissielid op de opleiding in jouw stad.

Gaby Knobbout, derdejaars student Mondzorg-kunde aan de Hogeschool Utrecht.

Na diverse opleidingen in andere sectoren succesvol

te hebben afgerond ben ik per toeval in de tandheel-

kunde gerold. Na vijf jaar met veel plezier als

preventie-assistente te hebben gewerkt heb ik in

2010, ik was toen 26 jaar, de stap gezet om weer gaan

te studeren. Van deze stap heb ik tot op heden geen

spijt gehad. Al heel snel was ik lid, en later voorzitter,

van de PR-commissie van de opleiding. Desondanks

kwam ik tot de conclusie dat de opleiding mij niet

genoeg uitdaging bood en dat ik deze het liefst zou

willen versnellen. Dit heb ik in het tweede collegejaar

besproken met mijn studieloopbaanbegeleider en zij

stond positief tegenover dit idee. In het eerste

semester van het derde collegejaar is er een plan

opgesteld en dit is in het tweede semester in werking

getreden. Per 1 februari jl. ben ik begonnen met het

versnelde traject. Op dit moment volg ik, naast de

onderdelen van het derde collegejaar, de afstu-

deeronderdelen van het vierde collegejaar. Komend

collegejaar rest dan alleen nog de minor International

Health Studies. In het kader van deze minor zal ik via

Student en… versneld studeren

Wist je dat… nr. 4 van het NTvM speciaal gewijd is aan de mond-zorg voor de jeugd?

de stichting Docenten voor Afrika vanaf oktober a.s.

zo’n tien weken als stagiair deelnemen aan een

project in Kaapstad, Zuid-Afrika. Dat is dan direct de

afsluiting van mijn opleiding. Ik hoop medio januari

2014 definitief af te studeren, zes maanden eerder

dan normaal.

‘Komend collegejaar rest dan alleen nog de minor International Health Studies.’


Onderwijs Tekst: Jacqueline van Rennes, opleidingsmanager Mondzorgkunde Amsterdam, voorzitter LOM

Berichten van en over de opleiding Mondzorgkunde

Op de eerste plaats is het LOM een over-

legorgaan waarbinnen de opleidingen

kennis, ervaring en informatie over en

met elkaar uitwisselen. Het LOM komt

gemiddeld 6 keer per jaar bijeen. Een

onderwerp dat het afgelopen jaar aan de

orde is geweest is het tot stand brengen

van een National Transcript. Dit is een

document dat met name voor de buiten-

wereld algemene informatie biedt over

de inhoud van de vier curricula. Het de-

centrale selectieproces is al genoemd als

een gemeenschappelijk onderwerp.

Vreemde ogen dwingenVoor komend jaar staat staat de imple-

mentatie van het document ‘Vreemde

ogen dwingen’ (Eindrapport Commissie

externe validering examenkwaliteit hoger

onderwijs, HBO raad, 2012) op de agen-

Vragen kunnen via de redactie van het NTvM gesteld worden

In de komende nummers

wordt steeds een onderwerp vanuit

het onderwijs besproken

Deze keer informatie over

het LOM

[email protected]

Wat doet het LOM?In het eerste stuk over de opleidingen is het LOM ( landelijk overleg opleidin-gen Mondzorgkunde) kort benoemd. Maar wat doet het LOM en wat merkt het werkveld ervan?

da. In dit rapport worden adviezen en

aanbevelingen beschreven die alle

Hogescholen zullen ‘moeten’ implemen-

teren. Hier valt onder het laten beoorde-

len door externe deskundigen, opzetten

van gezamenlijk toetsen (kennisbank).

Voor de opleidingen betekent dit dat er in

het werkveld gezocht moet worden naar

deskundigen die het eindniveau van de

huidige studenten naar waarde kunnen

beoordelen. In het werkveld wordt al een

hoge werkdruk ervaren en het mede be-

oordelen van eindproducten vergt toch

ook weer andere en vooral overstijgende

competenties van het huidige werkveld.

Weer in de collegebankenEen ander belangrijk aandachtspunt bin-

nen de opleidingen is het niveau van de

docent. Vanuit de overheid is geëist dat

alle docenten in het hbo in 2016/2017

zelf de masteropleiding moeten hebben

afgerond. Dat betekent voor veel docen-

ten weer terug in de collegebanken. Dit

allemaal om het niveau en de kwaliteit

van de opleidingen nog verder te verbete-

ren. Dit geeft ook wel discussie binnen de

opleidingen. Moet een docent die klini-

sche lessen verzorgt inderdaad master

opgeleid zijn? Deze discussie is hier niet

aan de orde, maar bij de opleidingen ge-

beurt dit zeer zeker.

Overleg met de NVMHet LOM overlegt voorts twee keer per-

jaar met de NVM. Er wordt dan voorna-

melijk informatie uitgewisseld over waar

men mee bezig is en waar men elkaar kan

ondersteunen. Zo is voor de opleidingen

het aantal stageplaatsen een belangrijk

item en hier kan de NVM zeer zeker bij

ondersteunen. De opleidingen hebben

namelijk de stageplaatsen hard nodig en

voor het werkveld is het aannemen van

een stagiair een mooie kans om weer

geprikkeld te worden met de ‘waarom’

vragen.

Een stageplaats aanbieden?Neem dan contact op met een van de opleidingen bij u in de buurt.

In 2016/2017 moeten alle hbo-docenten een masteropleiding hebben afgerond.


Samenvatting: Carolien Landheer redactielid en mondhygiënist

AbstrAct

Doel onderzoekWat is de invloed van slijtage van

de tip van piëzo-elektrische ultra-

sone scalers op de ruwheid van

het worteloppervlak bij verschil-

lende werkomstandigheden (po-

wer/hoek van de tip).

Materiaal en methodeVoor het onderzoek werden twin-

tig piëzo-elektrisch ultrasone sca-

ler tips gebruikt (Instrument A;

Electro Medical Systems). Van de

twintig tips werden tien tips

(groep II) gedurende 1 jaar geran-

domiseerd gebruikt in een paro-

dontologiepraktijk door vijf docto-

raal studenten. Elke tip werd

ongeveer vier keer per dag ge-

bruikt, wat neerkomt op 1400 keer

per jaar. De tips werden gebruikt

op een medium power instelling.

De overige tien tips werden niet

gebruikt en werden dus be-

schouwd als nieuwe tips (groep I).

Na één jaar werden de tips (laterale

zijde, laatste een derde deel) van

beide groepen (I en II) onderzocht

op slijtage door middel van atomic

force microscopisch onderzoek.

Tachtig geëxtraheerde centrale in-

cisieven, zonder worteldefecten,

werden gebruikt voor instrumenta-

tie. De tachtig incisieven werden

gerandomiseerd verdeeld in twee

groepen, elke groep bevatte veertig

elementen. Iedere groep werd on-

derverdeeld in vier subgroepen

(n=10) voor ultrasone instrumenta-

tie (EMS). De wortels werden geïn-

strumenteerd met nieuwe (groep I)

en gebruikte tips (groep II) onder

verschillende werkomstandigheden:

• Werkhoek 0 graden, medium

power (5)

• Werkhoek 0 graden, hoge

power (10)

• Werkhoek 45 graden, medium

power (5)

• Werkhoek 45 graden, hoge

power (10)

Voor het meten van de ruwheid van

het worteloppervlak werd gebruik

gemaakt van een profilometer. De

verandering in ruwheid werd be-

paald door het gemiddelde van

pre- en pro-instrumentatie.

ResultatenEr was een statistisch significant

verschil tussen de twee groepen

(I en II) wat betreft slijtage.

De verandering in ruwheid was

statistisch meer bij een werkhoek

van 45 graden, in vergelijking met

een werkhoek van 0 graden bij zo-

wel een medium als hoge power.

Bij een hoge power (10) was de

verandering in ruwheid meer bij

een werkhoek van 45 graden, dit

verschil tussen medium en hoge

power was echter niet statisch

significant. De verandering in ruw-

heid was statisch significant meer

in groep II bij een werkhoek van

45 graden bij zowel een medium

als hoge power. Bij een werkhoek

van 0 graden was geen statisch

significant verschil tussen beide

groepen.

DiscussieDit onderzoek geeft geen informa-

tie over het effect van de werkhoek

en power instelling op slijtage van

de piëzo-elektrisch ultrasone

scaler tips. Er zijn nieuwe in vitro

onderzoeken nodig om dit effect te

evalueren. Dit onderzoek is vol-

gens de auteurs het eerste onder-

zoek op dit gebied, dat een basis

vormt voor verder onderzoek naar

het slijtage proces van piëzo-elek-

trisch ultrasone scaler tips.

ConclusieSlijtage van een piëzo-elektrisch ultrasone scaler tip beïnvloedt de ruwheid van het wortelopper-vlak, bij een grote werkhoek en power instelling. Daarom is het belangrijk de slijtage van de tips periodiek te controleren en versleten tips te vervangen.

Invloed van slijtage van de tip van piëzo-elektrische ultrasone scalers op de ruwheid van het worteloppervlak bij verschillende werkomstandigheden (werkhoek/power instelling). Een microscopisch onderzoek.

Samenvatting van: Influence of tip wear of piezoelectric ultrasonic scalers on root surface rough-ness at different working parameters. A profilometric and atomic force microscopy study. Int J Dent Hygiene 11, 2013; 69-74 DOI: 10.1111/idh.12003

✒

27

Welke mondspoel-middelen zijn echt

antimicrobieel?

Mondspoelmiddelen worden we-reldwijd gebruikt voor medische en cosmetische doeleinden. Veel mensen gebruiken deze middelen als ondersteuning van de dagelijk-se mondhygiëne. In de praktijk worden deze middelen vaak inge-

zet bij tandvleesontstekingen, bij parodontitis, bij peri-implantaire infecties, bij orale halitose, stomati-tis en bij ernstige cariës. Bij al deze aandoeningen spelen bacteriën een essentiële rol en de behandeling bestaat daarom uit antimicrobiële maatregelen waar-bij spoelmiddelen als ondersteuning kunnen worden ingezet. Spoelmiddelen worden ook gebruikt om in-fectie te voorkomen bijvoorbeeld na parodontale of implantologische chirurgie en na extractie van gebits-elementen. Bepaalde mondspoelmiddelen, zoals de combinatie chloorhexidine/cetylpyridinium chloride (CPC) zijn ook effectief bij de behandeling van orale candidose.

In de Workshop on Periodontology (1996) van de Europese Federatie voor Parodontologie is vastge-steld dat actieve componenten in spoelmiddelen op diverse manieren werkzaam kunnen zijn: • antimicrobieel (bacterieremmend/bacterie-

dodend in het laboratorium)• plaquereducerend (niet noodzakelijk antigin-

givitis of anticariës)• antiplaque (voor de behandeling van cariës en

gingivitis)• antigingivitis (stoffen die gingivale ontsteking

reduceren maar niet perse op basis van anti-plaque werking).

Reductie van supragingivale plaque of voorkoming van plaque opbouw wordt verkregen als een middel antimicrobiële eigenschappen heeft. Een dergelijk middel voorkomt hechting van bacteriën aan de tand pellicle en doodt de bacteriën. Er zijn diverse mond-spoelmiddelen die een antimicrobiële of bacteriedo-

Mondspoelmiddelen worden vaak gebruikt ter voorkoming van, of voor de behandeling van mondinfecties, met name cariës,

gingivitis, parodontitis en peri-implantitis. Veel van deze spoelmiddelen claimen daarom een antibacteriële werking te hebben.

Dit laboratoriumonderzoek laat zien welke mondspoelmiddelen deze eigenschap ook echt hebben.

Tekst Arie Jan van Winkelhoff1,2, Amarins Rijpkema1, Erwin Raangs2, Alina Kunnen1, Universiteit van Groningen, Centrum voor Tandheelkunde en Mondzorgkunde (1)

en Medische Microbiologie (2) Universitair Medisch Centrum Groningen.


test

Test Merknaam Fabrikant Essentiële bestanddelen Claim van de fabrikant pH Alcohol

1 Corsodyl GSK 0.2% chloorhexidine • oraal desinfectants • bactericide

5.8 ethanol

2 PerioAid Dentaid 0.12% chloorhexidine 0.05% cetylpyridinium chloride

• antiplaque 6.2 nee

3 Paroex GUM 0.12% chloorhexidine • antiplaque• voorkomt bacteriële groei,• beschermt tegen tandvleespro-

blemen

5.4 nee

4 Gingidex GUM 0.06% chloorhexidine0.05% cetylpyridinium chloride

• anti-plaque• voorkomt bacteriële groei,• beschermt tegen tandvleespro-

blemen

5.8 nee

5 Parodontax GSK 0.06% chloorhexidine • antibacterieel 5.4 alcohol

6 Halita Dentaid 0.05% chloorhexidine0.05% cetylpyridinium chloride

• plaque en bacteriën worden bestreden

5 nee

7 Aquafresh GSK cetylpyridinium chloride • doodt 90% van de bacteriën op de tong die slechte adem veroorzaken

6.7 ja

8 Vitis gingival Dentaid 0.07% cetylpyridinium chloride

• anti-plaque 5.3 nee

9 Meridol Halito-sis

GABA aminfluoridetinfluoride

• antibacterieel• inactiveert geur producerende

bacteriën• vermindert het metabolisme van

geur producerende bacteriën

4.1 nee

10 O7 active Oral Company ‘actieve zuurstof’ • gaat bacteriën tegen• elimineert schadelijke bacteriën

6.3 Nee

11 Retardex Peri Products chlorine dioxide • bactericide• viricide• fungicide

6.6 nee

12 10-Quist Witte Tanden Winkel

chlorine dioxide • bactericide voor plaque bacte-riën

3.8 nee

13 Laugeman Fresh & Close

Laugeman diverse zuren, ammonia • pakt de bacteriën die slechte adem veroorzaken aan

• doodt bacteriën en schimmels in de mond

14 Listerine Johnson & Johson etherische oliën • antibacterieel• remt bacteriële groei• doodt de bacteriën die slechte

adem en tandvleesproblemen veroorzaken

4.3 ja

15 Listerine Zero Johnson & Johson etherische oliën • antibacterieel• remt bacteriële groei• doodt de bacteriën die slechte

adem en tandvleesproblemen veroorzaken

4.4 nee

Tabel 1. Beschrijving van 15 mondspoelmiddelen die in dit onderzoek zijn getest op antimicrobiële werking.


test

dende werking claimen. Net zoals met antibiotica kan de antibacteriële werking van een mondspoelmiddel in het laboratorium worden gemeten. Hiervoor is door Raangs en medewerkers (2013) op het Laboratorium voor Orale Microbiologie van het UMCG een methode ontwikkeld waarbij de complexe microflora van de tong wordt gebruikt om de antimicrobiële werking te meten. De microflora op de dorsum van de tong ver-toont grote gelijkenissen met die van plaque (van Winkelhoff et al. 1986, Danser et al. 1995). De onder-zoekers vonden dat de antimicrobiële werking van Halita significant groter was dan van Meridol Halitosis.

WerkwijzeIn een recent onderzoek (Winkelhoff et al. 2013) wer-den vijftien mondspoelmiddelen geselecteerd, de meeste op basis van de antimicrobiële claim van de fabrikant. Als controle werd steriel fysiologisch zout gebruikt. Bij tien medisch gezonde vrijwilligers zon-der parodontitis werd een monster genomen van de tongrug. In het laboratorium werd dit monster verdund en van de juiste verdunningen werden bloedagarplaten beënt. In deze agarplaten werden gaatjes geponst waarin vervolgens 60µl van een spoelmiddel werd gepipetteerd. Dit middel verspreidt zich in de plaat tijdens drie dagen anaerobe incuba-

Remming van een orale bacterie (Prevotella interme-dia) door twee mondspoelmiddelen. De diameter van de remmingzone rond het reservoir met het spoel-middel is een maat voor de antibacteriële werking van het middel.

Tabel 2. De remming van tongbacteriën (mm) door 15 verschillende mondspoelmiddelen. C: negative controle (steriel water).


test

tie. Als het middel antibacteriële werking heeft zal er een remmingszone ontstaan. De diameter van de remmingszone is een maat voor de antibacteriële werking van het spoelmiddel (zie afbeelding op de vorige pagina). Als negatieve controle werd een steriele fysiologische zoutoplossing gebruikt. De proeven werden in tweevoud ingezet en tweemaal uitgevoerd. De gemiddelde remming en de stan-daarddeviatie werden berekend voor elk van de mondspoelmiddelen. De verschillen in remming werden statistisch getoetst waarbij een waarde van < 0,05 als significant werd beschouwd.

ResultatenIn Tabel 1 zijn diverse eigenschappen van de onder-zochte mondspoelmiddelen samengevat. De zuur-graad van de middelen varieerde tussen de 3,8 en de 6,6. De eerste zes middelen bevatten chloorhexidine in diverse concentraties waarvan enkele ook CPC be-vatten. Enkele middelen bevatten alcohol (Corsodyl, Parodontax). De claims die werden aangetroffen op het etiket of op de bijsluiter waren: ‘bactericide, voor-komt bacteriegroei, antimicrobieel, doodt 90% van de bacteriën, inactiveert geurproducerende bacteriën, bactericide voor plaquebacteriën en antibacterieel’.

In Tabel 2 is de werking van de vijftien spoelmid-delen weergegeven als groeiremming (in mm) van de tongbacteriën. De sterkste antibacteriële werking werd gezien bij de chloorhexidine-houdende spoel-middelen (1-6). Er was geen significant verschil tus-sen 1 en 2 (Corsodyl 0,2% en PerioAid 0,12%), beide middelen waren superieur aan alle andere geteste middelen. Er bleek ook een duidelijk dosiseffect van de chloorhexidine mondspoelmiddelen. De concen-tratie van middelen 1-3 was 0,2% (1) tot 0,12% (2-3), de daarop volgende drie chloorhexidine middelen (4-6) hebben een concentratie van 0,05-0,06%. Een der-de groep middelen (7-10) had een significante gerin-gere maar nog steeds aantoonbare antimicrobiële werking. Deze middelen bevatten CPC (7, 8), ami-nefluoride/tinfluoride (9) of ‘actieve zuurstof’ (10). Chlorine dioxide vertoonde een zeer geringe antimi-crobiële werking (11, 12). Essentiële oliën (13, 14) hadden vrijwel geen antibacteriële werking (13, 14) en waren vrijwel gelijk aan de negatieve controle (ste-riel water).

DiscussieDe resultaten van dit in vitro onderzoek laten zeer grote verschillen zien in de antibacteriële werking van spoelmiddelen die verkrijgbaar zijn in Nederland. De

antimicrobiële claim van diverse fabrikanten wordt niet altijd waargemaakt. De grootste antibacteriële werking werd gezien bij de chloorhexidine spoelmid-delen, waarbij een duidelijk dosiseffect werd gezien. Onze waarnemingen bevestigen dat chloorhexidine nog steeds de gouden standaard is onder de antipla-que en antigingivitis spoelmiddelen. Ook CPC-hou-dende middelen lieten een geringere maar duidelijke antibacteriële werking zien.

De meest uitgesproken claim (‘antibacterieel, remt bacteriële groei, doodt de bacteriën die verantwoor-delijk zijn voor slechte adem’) werd gevonden bij Lis-terine spoelmiddelen (13, 14). Juist deze producten hadden geen of vrijwel geen antibacteriële werking in ons onderzoek. De keuze bij het adviseren van spoel-middelen wordt bepaald door de conditie die wordt behandeld. Als een mondspoelmiddel wordt ingezet voor de behandeling van gingivitis of als middel ter voorkoming van plaquevorming (bijvoorbeeld na chi-rurgie of extractie) dan zijn chloorhexidine–houdende mondspoelmiddelen het meest effectief. De resulta-ten van ons onderzoek ondersteunen deze benade-ring en wordt ook bevestigd door klinisch onderzoek (Lang & Brecx 1986). In bepaalde klinische situaties kan gekozen worden voor een chloorhexidine mond-spoelmiddel met een lagere concentratie of een spoel-middel met bijvoorbeeld CPC. De antiplaque werking van Listerine is significant geringer dan die van chloorhexidine mondspoelmiddelen (Lang & Brecx 1986). Listerine heeft mogelijk een ontstekingsrem-mende eigenschap waardoor het wellicht een gunstig effect kan hebben op gingivitis. Deze zienswijze sluit aan bij de conclusie van een onderzoek van Van Leeu-wen en medewerkers (2011). n

ConclusieDe conclusie van het onderzoek is duidelijk:

als er klinische noodzaak is om een antibacteri-

eel mondspoelmiddel voor te schrijven dan is

de patiënt het beste af met een chloorhexidine-

houdend middel.

Referenties zijn op te vragen via [email protected]

Dit artikel is een bewerking van: A.J. van Winkelhoff, A Rijpkema, E. Raangs, A. Kunnen, G. Wekema-Mulder. Antimicrobial activity of oral rinses. An in vitro study. Clinical Oral Investigations submitted 2013.


test

productinfodeze rubriek is gebaseerd op informatie die door bedrijven beschikbaar

is gesteld. de redactie geeft geen waardeoordeel over de producten. Tekst Diana Bol-Krijgsman, mondhygiënist en redactielid

producten voor de dagelijkse praktijk

Werving en selectieDental Staffing is gespecialiseerd in de werving en se-

lectie van tandheelkundig personeel zoals tandartsen,

mondhygiënisten, tandartsassistenten en personeel

voor tandtechnische laboratoria. Dental Staffing

werkt met een persoonlijke benadering, maakt een

uitgebreide inventarisatie en doet aan intensieve be-

geleiding van de opdrachtgever en de kandidaat tij-

dens, maar ook na de selectieprocedure. Dit alles om

een goede kandidaat en opdrachtgever/werkgever bij

elkaar te brengen. Dental Staffing beschikt over een

uitgebreid netwerk aan professionals met diverse

specialismen.

➜ www.dentalstaffing.nl

App GezondeMond nu voor Alle sMArtphonesDe gratis app GezondeMond van het Ivoren Kruis is een handig

hulpmiddel bij de dagelijkse mondhygiëne van uw patiënten. De app

is nu ook via Google Play beschikbaar voor Android smartphones.

De app was al verkrijgbaar voor de iPhone. U kunt uw deskundige

advies met een persoonlijke adviescode in de app aan de patiënt

meegeven. U kruist daarvoor op het app-kaartje de adviezen aan die

voor uw patiënt van toepassing zijn. Ook kunt daarop de datum van de-

volgende afspraak noteren. De app geeft praktische visuele instruc-

ties voor elektrisch en handmatig tandenpoetsen, interdentaal reini-

gen, het gebruik van mondspoelmiddelen en voedingsadviezen. Een

handige poetstimer helpt gebruikers twee minuten lang te poetsen.

➜ www.ivorenkruis.nl

Bleken in de praktijkDe nieuwe Philips ZOOM Light-Activated White-

ning-kit is een bleekproduct dat 6% waterstof-

peroxide bevat. Het voldoet daarmee aan de

EU-regels. Philips ZOOM In Office heeft een

4x15 minuten procedure voor gebruik in de

praktijk. Daarnaast krijgt de patiënt Philips

ZOOM DayWhite- of NiteWhite-gel mee om,

indien gewenst, thuis nog verder te bleken. De

unieke Philips ZOOM-tandbleekformule zorgt

ervoor dat patiënten de maximale gewenste

witheid bereiken. De vernieuwde formule voor

tandbleken met behulp van ACP (amorf

calciumfosfaat), kaliumnitraat en fluoride helpt

de gevoeligheid te verminderen en de glans en

de gladheid van tanden te verbeteren.

➜ www.philips.nl/sonicare

Geur tegen stress

Recent onderzoek wijst uit dat een subtiele geurversprei-

ding er voor zorgt dat mensen minder stress en angstge-

voelens ervaren in een medische instelling. Daar hangt vaak

een onaangename geur waardoor patiënten en bezoekers

zich onprettig, angstig en gestresst voelen. AllSens heeft

een speciale geurcompositie ontwikkeld voor deze

instellingen. De verspreiding van

een aangename geur geeft een

rustgevende atmosfeer waarbij

mensen zich prettiger voelen en

waardoor ook angst en stress

bij de patiënt verminderen. Alle

geuren zijn hypoallergeen, anti-

bacterieel en neutraliserend.

Daarnaast bevatten ze geen

geurdragers van chemie,

water of alcohol.

➜ www.allsens.nl


COLOFON

NVM bestuur Mw. C. Jongbloed – Zoet

(voorzitter) Mw. dr. Y.A.B.

Buunk – Werkhoven Dhr. R. Najafbagy

Mw. M. van Splunter–Schneider

Mw. M.D. Steegman – van Kappen

Bureau NVM Postbus 1166

3430 BD Nieuwegein T 030-6571013

[email protected] www.mondhygienisten.nl

Het bureau van de NVM is bereikbaar op werkdagen

van 8.30 tot 16.30 (m.u.v. lunchpauze).

Directeur bureau: Mw. E.M. Bol – van den Hil

BHS

Lidmaatschap Voor meer informatie over het lidmaatschap, kijk op www.mondhygienisten.nl.

Opzegging van het lidmaatschap kan uitsluitend

schriftelijk gericht aan de NVM (Postbus 1166, 3430

BD Nieuwegein), uiterlijk een maand voor het einde van

het lopende verenigingsjaar. Uw opzegging is definitief

wanneer u een bevestiging heeft ontvangen.

nieuwsJaargang 4 Editie 3 2013

De nieuwsrubriek van de Nederlandse Vereniging van Mondhygiënisten

Als ik mijn

aantreden

als be-

stuurslid voor de

NVM in één woord

moet beschrijven

is het ‘uitdaging’.

De Van Dale be-

schrijft het als iets dat inspireert om-dat het moeilijk is.

Een betere om-

schrijving kan ik

niet geven.

De uitdagingen

bevinden zich in

alle hoeken van

het spectrum. Op persoonlijk ge-

bied is het uitdagend, omdat je van-

uit een professionele houding je

werk zo goed mogelijk wilt doen.

Maar dat kost tijd, tijd om te aarden

en bekend te raken met de nieuwe

omgeving, werkmethoden en om-

standigheden die zich in het veld

van de mondhygiënist voordoen. En

dit keer niet op microniveau, maar

landelijk en zelfs tot buiten de

landsgrenzen.

De grootste uitdaging ligt echter in

het versterken van de positie van

de mondhygiënist en daarmee de

binding met de vereniging. Dat is

namelijk waar het om draait: jullie,

de leden.

Met trots heb ik

de afgelopen drie

maanden kunnen

zien met hoeveel

daadkracht mijn

voorgangers, de

huidige bureau-

en bestuursleden

en overige mond-

hygiënisten onze

positie zo sterk

hebben weten te

verankeren in Ne-

derland. In deze

voetsporen zal ik

me daarom be-

zighouden met het versterken van

de vereniging door in samenwer-

king met de portefeuille Onderlinge

Contacten de wensen van de leden

beter te laten aansluiten bij de ver-

eniging, om de NVM als organisatie

in zijn geheel tot een hoger niveau

te tillen. Bij dezen accepteer ik de

uitdaging!

Dat is namelijk waar het om draait: jullie, de leden

Column door Ramin Najafbagy

Uitdaging


nvmnieuws NVMnieuws

Ruim 250 praktijken in het land open-

den op 20 april jl. hun deuren voor het

publiek. Voorafgaand aan de open dag

deden de deelnemers hun uiterste

best om zoveel mogelijk bezoekers te

trekken. Lokale kranten werden bena-

derd, er werd geflyerd, posters werden

opgehangen op scholen en kinderdag-

verblijven, instellingen werden uitge-

nodigd, familie en vrienden werden ge-

mobiliseerd en nog veel meer. Ook

werd er goed gebruikgemaakt van so-

cial media.

De NVM liet de dag landelijk openen

door ‘Prinses Maxima’ bij de Poetsbus

in Alkmaar. Een feestelijke gebeurtenis

met veel aandacht van het winkelend

publiek en de (lokale) pers!

De open dag was voor de ene praktijk

succesvoller dan voor de andere prak-

tijk, maar over het algemeen bereikten

zeer enthousiaste verhalen de NVM.

Met de landelijke open dag hebben we

gewerkt aan het gemeenschappelijke

doel: het verder op de kaart zetten van

het beroep, met als uiteindelijk gevolg:

een leven lang een gezonde mond,

voor iedereen!

EvaluatieAan de open dag van de mondhygië-

nist zijn KRM punten toegekend wan-

neer u een evaluatie inlevert. In week

16 heeft u hier per mail informatie

over ontvangen. U kunt deze informa-

tie ook terugvinden op het ledendeel

van de website onder Projecten - Dag

van de Mondhygiënist. Uw evaluatie

levert waardevolle informatie op voor

de NVM. Wij vragen u dan ook om tij-

dig de documenten in te sturen.

De NVM dankt alle leden die hebben

deelgenomen aan de open dag!

Vragen? Suggesties? Positieve feed-back? Verbeterpunten? Mail ze naar [email protected].

Dag van de Mondhygiënist

Een groot succes


Foto's: Yvonne Wijnsma


De

nie

uw

sru

bri

ek v

an

de

Ne

de

rlan

dse

ve

ren

igin

g v

an

Mo

nd

hyg

iën

iste

n i

s sa

me

ng

est

eld

do

or

Dan

iëll

e V

erd

urm

en

en

Ge

rlin

e V

erw

eij

@NVMmondzorg ‘Prinses Maxima’ opent landelijke Dag van de Mondhygiënist

@ingewaldy grabbelton maken #dvdm

@JorindaVerhoek Kom op 20 april tussen 10 en 14 uur voor een gratis tandvleescheck naar Mondzorg Hoogeveen #dvdm

@MondzorgForum #Aankondiging Wederom live #twitterverslag aankomende vrijdag vanaf het congres van @NVMmondzorg via @Mondzorgforum en #NVMh. pls RT

@Eckstra Mondzorg Net op de basisschool posters opgehangen voor de dag van de mondhygiënist #dvdm en gelijk afspraken gemaakt voor….

@dentalinfo_nl Belangrijke rol voor mondhygiënist in de multidisciplinaire aanpak van diabetes

Nieuwe vestiging

Mondzorg Supheert Tiel mw. W.C. Supheert

Dodewaardlaan 6, 4006 EA Tiel

06-31352556

[email protected]

www.mondzorgsupheert.nl

Mondzorg Begic mw. F. Begic

Professor Einsteinlaan 2

2251 VG VOORSCHOTEN

071-5798106

[email protected]

www.mondzorg-begic.nl

Praktijk voor mondhygiëne Inge Putter

mw. I.M.J. Putter

Korte Dreef 9

3972 EB Driebergen

06-19008448

[email protected]

Mondzorg Hoogeveen mw. J.J. Verhoek

Elbe 3, 7908 HB Hoogeveen

06-11355531

[email protected]

www.mondzorghoogeveen.nl

Rozident mondhygiënistepraktijk mw. R. Jalilian-Hadi Siahroudi

Middelhoeve 35

3438 MG Nieuwegein

06- 52374791

[email protected]

Dental Cura

mw. E.M. Jahn

Van Beverningkstraat 296

2582 VN Den Haag

070-7640899

[email protected]

www.dentalcura.nl

Mondhygiëne praktijk Renate Tempelaars

mw. R.M. Tempelaars

Kleverparkweg 62 A, 2023 CH Haarlem

023-5277029 mondhygienehaarlem.renatetempelaars

@hotmail.nl

1 juli2013

36 Nederlands Tijdschrift voor Mondhygiëne36 Nederlands Tijdschrift voor Mondhygiëne

Invoering Wet Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling op 1 juli 2013

Op 1 juli aanstaande treedt de Wet Meldcode Huiselijk Geweld en Kinder-mishandeling in werking. Vanaf die datum zijn zorgverleners verplicht in geval van vermoedens van huiselijk geweld of kindermishandeling te werken conform een meldcode.

De NVM heeft voor de Mondhygiënist

een meldcode en een toelichting voor

gebruik ontwikkeld. Deze kunt u downloa-

den van het ledendeel van de website.

Tijdens het voorjaarscongres op 12 april

aanstaande in de Flint in Amersfoort gaf

Ninke van der Leck van Bureau Bespreek-

baar tijdens een interessante lezing een

toelichting op de belangrijkste aspecten

Meldcode Kindermishandeling en Huiselijk

Geweld.

Voor meer informatie over de inwerking-

treding van de wet en informatie over

gebruik van de meldcode, kunt u zich ook

abonneren op een gratis nieuwsbrief via

www.rijksoverheid.nl – abonneren –

nieuwsbrieven – Meldcode Kindermishan-

deling en Huiselijk Geweld.

Hoofdsponsoren NVM 2012 – 2013

Bronssponsor

Zilversponsor

Goudsponsor

Platinasponsor

NVMnieuws

NMT JaarcoNgres

Op 14 juni aanstaande organiseert de NMT het NMT

Jaarcongres in Zeist. Het thema van de dag luidt:

‘Mondziekten; een uitdaging voor de algemene

praktijk’. Deskundigen belichten diverse mondziek-

ten die in een algemene praktijk voor kunnen ko-

men. Twee programma’s worden aangeboden: een

inhoudelijk programma van de tandartsen en een

programma voor het tandheelkundig team.

Voor meer informatie en inschrijving: www.nmtjaarcongres.nl.

Agenda

NVM voorzitter Corrie Jongbloed-Zoet gedecoreerd

Uit handen van de burge-meester van Epe ontving NVM-voorzitter Corrie Jongbloed-Zoet op vrij-dag 26 april jl. een lintje voor haar inzet voor de beroepsuitoefening van mondhygiënisten en vele andere projecten (ook buiten de mondzorg) op maatschappelijk gebied. De NVM feliciteert Corrie van harte met deze prachtige en zeer ver-diende onderscheiding!

In NTvM 4 kunt u meer lezen over de onderscheiding van de NVM-voorzitter.

FarMa-DeNT beDaNkT!

Voor de actie op 20 april jl. in Alkmaar leverde

Farma-Dent (Carla Vos) meer dan 800 oranje

Curaprox tandenborstels. Geheel in stijl met de

campagne ‘Koninginnelach 2013’ werden deze

borstels gebruikt om uit te delen aan het winke-

lend publiek in Alkmaar. Ook in het boeket dat

bij de opening aan ‘Prinses Maxima’ werd aan-

geboden, werden deze oranje Curaprox borstels

verwerkt. De NVM waardeert deze bijdrage zeer

en bedankt Farma-Dent daarom hartelijk.



agendaWorkshops en congressen: samenstelling Sophie Aa, redactielid en mondhygiënist

Mei

17 meiCariësmanagement: boren of monitoren?Locatie PAO-T UMC Nijmegen

Sprekers prof. dr. M.C.D.N.J.M.

Huysmans en dr. N.J.M. Opdam

Kosten € 210,-

➜ www.paotumcn.nl

23 en 30 meiCoachend naar gedragsveranderingLocatie Hogeschool Utrecht

Sprekers dhr. J. Peters MSc en

mw. A. Kessels- de Beer

Kosten € 450,-

➜ www.einders.nl

25 meiTalking Points in DentistryLocatie Philharmonie, Haarlem

Sprekers diverse

Organisatie GSK, GlaxoSmithKline

Kosten € 57,50

➜ www.talkingpoints.nl

Juni

7 juniSeminar Probiotica en mondgezondheidLocatie Yakult, Almere

Sprekers prof.dr. Wim Teughels,

KU Leuven e.a.

Kosten gratis

➜ www.scienceforhealth.nl

13 juniStudent-seminar: wetenschappelijk schrijvenLocatie VvAA hoofdkantoor, Utrecht

Spreker mw. A. van der Zeeuw

Kosten € 15,-

➜ www.vvaa.nl

14 juniNMT JaarcongresMondziekten, een uitdaging voor de algemene praktijkSprekers diverse

Locatie Figi, Zeist

Kosten € 245,-

➜ www.nmt.jaarcongres.nl

15 juniImplantologie – het overzichtLocatie Grand Hotel Karel V, Utrecht

Spreker dhr. R. Goenée e.a.

Kosten €245,-

20 juniHet ontstaan van trauma’s in relatie tot de tandheelkundeLocatie ACTA Amsterdam

Spreker mw. drs. P. Thiel (psycholoog/

psychotherapeut)

Kosten € 295,-

➜ www.acta-de.nl

Augustus

14-17 augustus IFDH – Internationaal mondhygiënistencongresLocatie Kaapstad, Zuid-Afrika

Kosten zie website

➜ www.ifdh.org

November

14-15 novemberCongres ‘De tand in al zijn facetten’Organisatie NVT – NVvE – NVVRT –

NVvK – VvO – NVMKA – RTV

Locatie De Doelen, Rotterdam

➜ www.detandinalzijnfacetten.nl

13 juni

Symposium ‘Oncologie in Perspectief

100 jaar grensverleggend’

Op donderdag 13 juni 2013 organiseert

het Antoni van Leeuwenhoek voor het

19de achtereenvolgende jaar een sympo-

sium over ontwikkelingen in de oncologi-

sche zorg voor verpleegkundigen en pa-

ramedici. Het symposium kenmerkt zich

door het multidisciplinaire karakter en

richt zich op nieuwe ontwikkelingen in de

oncologie. Het thema van het symposium

is ‘100 jaar grensverleggend’. Tijdens het

symposium wordt teruggeblikt op de af-

gelopen 100 jaar in de oncologie, is er veel

aandacht voor de hedendaagse ontwik-

kelingen op dit gebied en aan het einde

van de dag zal een kijkje worden geno-

men in de toekomst.

Locatie De Meervaart, Amsterdam

Kosten € 175,-

➜ www.avl.nl/symposium-oncologie-in-perspectief-2013



DCMAgendADeze pagina is samengesteld door: Claire Nijenhuis en Relinde ten Have-Derckx

24 meiART: een weefselbesparend

behandelconcept

28 meiDe mondhygiënist: wetten

en regels

31 mei en 1 juni Weekend: Een mond is meer

dan een bak met tanden

31 meiParodontologie:

the evidence – part 3

1 juni Subgingivale gebitsreiniging

7 juniParodontologie:

the evidence – part 4

11 juniOmgaan met lastig gedrag

van patiënten waaronder

psychiatrische klachten

14 juniAlles over de medische

anamnese

21 juni Motiverende gespreksvoering ter

bevordering van gezond gedrag

met de focus op stoppen met ro-

ken en ander onderhoud gebit

22 juni Cosmetische tandheelkunde

12 septemberDe oudere patiënt

in de praktijk

20 september

Parodontologie: jaarlijkse update

24 september

Cariës: diagnostiek en risico-in-

schatting

4 oktober

Oncologie en de

mondhygiënist

5 oktoberRadiologie

1 novemberParodontologie:

masterclass

7 novemberAlgemene ziekten, interacties

van geneesmiddelen en

orale manifestaties van

geneesmiddelgebruik

18 novemberMondgezondheid versus

diabetes mellitus: een link?

23 november Stress: De behandeling van de

gespannen (paro-)patiënt

Cursussen 2013

➜ Zie voor meer informatiewww.dentalcoursesmondhygienisten.nl

Cursus ARTeen weefselbesparend behandelconcept

In deze op de praktijk gerichte cursus

vooral aandacht voor de theoretische

achtergrond(en) en praktische toepassing(en)

van ontwikkelingen op het gebied van de pre-

ventieve en restauratieve tandheelkunde.

Steeds meer ontstaat het besef dat conventi-

onele behandelconcepten niet gewenst zijn of

tot onvoldoende resultaat zullen leiden. Vol-

gens de richtlijnen van de FDI is het mogelijk

om in die gevallen weefselbesparend te be-

handelen. In het theoretische deel wordt inge-

gaan op o.a. de progressie van cariës en hoe

dit proces is te beïnvloeden door middel van

preventieve/restauratieve maatregelen, adhe-

sieve materialen zoals glasionomeer, atrau-

matische behandelconcepten en -technieken.

De resultaten van handelingen worden in het

kader van ‘evidence-based’ tandheelkunde

geplaatst. Ook zal de theorie in praktijk wor-

den gebracht.

Docent dr. Jo Frencken, hoofd Vakgroep Inter-

nationale Mondgezondheid UMCN, Nijmegen

Algemene informatieDatum Vrijdag 24 mei 2013, 9.30 – 17.00 uur

Locatie Henry Schein, Almere

Kosten € 440,- voor NVM-leden,

€ 570,- voor niet NVM-leden

Aantal deelnemers 20 maximaal

KRM-punten 6

Inschrijven kan via www.dentalcoursesmondhygienisten.nl of stuur een e-mail naar [email protected].

Nieuw!


krMnieuwsTekst: Yvonne Wijnsma,

bureau krM

Kwaliteit is niet vanzelfsprekend…. Dat geldt ook voor het KRM zelf!

Het KRM op de HogescHolenSinds dit schooljaar bezoeken wij alle vierdejaars

van de opleiding Mondzorgkunde om het KRM te

presenteren. Het is opmerkelijk dat niet iedereen

op de hoogte is van het keurmerk in hun eigen

professie, en daarom is het zo zinvol om langs te

gaan. In een PowerPointpresentatie laten wij zien

wat het KRM is, wat wij doen, waarom het van be-

lang is en hoe u uw portfolio kunt invullen met een

grote diversiteit aan activiteiten.

Als mondhygiënist bent u nooit uitgeleerd. Als

vakbekwame professional staat u na het behalen van

uw diploma aan het begin van uw carrière, door te

werken aan uw kwaliteit in verschillende competen-

tiegebieden en up to date te blijven met uw vak; door

het ondernemen van kwaliteitsbevorderende activi-

teiten, groeit u gestaag door als deskundige.

Dat noemen wij competent zijn. Aanhaken loont.

Kwaliteit vraagt voortdurend aandacht en is altijd in ontwikke-

ling. Kwaliteit is iets waar u aan moet blijven werken. Dit geldt

voor iedereen, maar zeker ook voor het KRM zelf. Sinds januari

2009 (de start van het KRM) is er organisatorisch een groot

aantal stappen voorwaarts gezet. En met de invoering van een

geautomatiseerd systeem voor registratie zijn er veel zaken po-

sitief veranderd. Toch zijn er ook nog steeds een aantal punten

die verbeterd moeten worden. Het KRM werkt hier hard aan.

Het verwerken van registratiepunten in het persoonlijke profiel

leidt vaak tot verwarring. Om hier duidelijkheid in te krijgen

geldt de volgende regel:Binnen het aanbod van bij- en nascholing is er onderscheid tussen georganiseerde bijeenkomsten en individuele activitei-ten. U heeft geen omkijken naar de punten voor gevolgde geor-ganiseerde scholingen die KRM-erkend zijn. Deze kunt u terug-vinden in de scholingsagenda van PE-Online.Alle andere activiteiten zoals EHBO, IT groepsbijeenkomsten, stagebegeleiding, etc. kunt u opvoeren in uw eigen dossier.Informatie en instructies hierover kunt u terugvinden op www.kiesKRM.nl, of per mail ([email protected]) aanvragen bij het KRM-bureau.

Gebruiksgemak PE-Online De meeste mondhygiënisten vinden het gebruik van het PE-

Online systeem de eerste paar keer best lastig. Herkent u dit?

Geef dan niet op, want u zult merken dat na een paar keer in-

loggen het systeem echt overzichtelijk en gebruiksvriendelijk

is. Denkt u daar anders over? Heeft u feedback? Of lukt het u

niet om in PE-Online wegwijs te worden? Neem dan contact op

met het KRM!

Optimale kwaliteit heeft onze volle aandacht en zal door enthousiast teamwerk steeds meer zichtbaar worden. Het KRM blijft in ontwikke-ling en blijft hieraan werken!


Met deze formule kunt uhet biofilm management

van uw patiënten nogaanzienlijk verbeteren.

Eucalyptol Methyl Salicylate

Menthol

Thymol

12_JJNL_4355_Listerine Professionals AD FINAL_hol_215x297.indd 1 29/10/12 15:29

blog

Wat houdt de mondhygiënist bezig?

Nr. Alle kopij bij hoofdredactie Deadline advertenties Verschijning1 7 december 2012 28 december 26 januari

2 21 januari 21 februari 9 maart

3 8 maart 17 april 4 mei

4 3 mei 30 mei 15 juni

5 5 juli 8 augustus 24 augustus

6 2 augustus 5 september 21 september

7 20 september 17 oktober 2 november

8 25 oktober 21 november 7 december

Verschijningsdata NTvM

Het NTvM verschijnt 8 keer in 2013.

Voor plaatsing van een artikel graag vooraf contact opnemen met de hoofdredacteur: [email protected]

mondhygiëneNederlands Tijdschrift voor

Verslag voorjaarscongres • Verstopte speekselklieren • Test spoel-

middelen: welke zijn echt antibacterieel? • Tandenstokers vergeleken

nummer 3 • mei 2013 • jaargang 19 • www.mondhygienisten.nl

IT- groep Amersfoort III

De winaars van

de posterprijs

Wie volgt?Wil je reageren op deze

blog of wil je een ander

verhaal kwijt? Mail de

redactie: [email protected]

Ja, zo kon ie wel weer…Op mijn beurt ver-

telde ik dat de tandarts die achter me

staat onmisbaar is in mijn werk als mond-

hygiënist. Het blijft teamwork, ook al heb

ik daarnaast nog een eigen praktijk. In de

krant werd ik in een grote kop geciteerd:

“De sleutel tot een gezonde mond? Dat is

communicatie!” Ook werd keurig vermeld

dat ik mee doe aan de Dag van de Mond-

hygiënist.

Al met al stond ik in vier kranten en kwam

ik drie keer op de radio. Ook werd ik plat

geïnterviewd door vakbladen. Hoe voelt

dat? Onwerkelijk, maar ontzettend leuk! Ik

word op het moment geleefd en ondertus-

sen stoom ik gewoon door. Er moet nog

zoveel geregeld voor het symposium

Naoberschap in de Mondzorg!

En o ja: Iedereen kan Mondhygiënist van

het Jaar worden! Als je dat doet waar je

goed in bent en je steeds blijft afvragen

hoe je jouw patiënt de beste kwaliteit kunt

leveren. Want…en ik schaam me er een

beetje voor…ik heb maar liefst vijf jaar

gedaan over de driejarige opleiding.

Dus... je kunt het!

Mondhygiënist van het Jaar zijn…Je kunt het!

Hoe voelt dat en is er iets in de praktijk veranderd?Mijn werkdag begon vrij normaal, maar al

snel kwam Carlos (de baas) binnen met

een bos bloemen. “Alsjeblieft!” De bos

werd in mijn handen gedrukt en hij kuste

me drie keer naast mijn mondmasker.

“Om kwart voor twaalf komt de krant!”

Mijn patiënt keek verbaasd. “Ja, je ligt nu

in de stoel bij de beste mondhygiënist!” en

floep, weg was hij weer. “Oh, nou, gefelici-

teerd!” zei mijn patiënt verbouwereerd.

Tussen de middag ontving ik de journa-

liste en Carlos gaf een korte introductie. Ik

werd helemaal opgehemeld. “Ja, ze doet

veel met social media, maar het belang-

rijkste is dat ze hele goede resultaten

boekt bij haar patiënten, ze vinden het

prettig bij haar en we hoeven nu minder

tanden te trekken. Ze brengt de zorg op

‘n hoger niveau.”

Onwerkelijk, maar ontzettend leuk!

Iedereen kan het worden!

Lieneke Steverdink-

Jorna

Doe waar je goed in

bent!


Een gezondere mond?Poets en bestrijd biofilm met LISTERINE®!

* Sharma N, Charles CH, Lynch MC, et al. Adjunctive benefit of an essential oil-containing mouthrince in reducing plaque and gingivitis in patients who brush and floss regularly: a six-month study. J Am Dent Assoc. 2004; 135(4):496-504

** Stoeken, Pareskevas, van der Weijden; Journal of Periodontology. July 2007, 87: 1218-1228

Biofilm bedreigt de mondgezondheid.

Ook met grondig poetsen en interdentaal reinigen, bereiken uw patiënten slechts 25% van het mondoppervlak. Plaque-bacteriën (biofilm) zitten echter verspreid over de hele mond: ze zullen snel opnieuw de dentale vlakken bevolken en kunnen in een later stadium gingivitis en/of parodontitis veroorzaken.

LISTERINE® met 4 essentiële oliën: de unieke formule voor een optimaal biofilm-management.

Poetsen en interdentaal reinigen blijven uiteraard essentieel. Maar daarnaast bereikt LISTERINE® ook de rest van mond. En geen enkele andere mondspoeling voor dagelijks gebruik bestrijdt biofilm beter dan LISTERINE®. De unieke formule met vier essentiële oliën dringt door de beschermende matrix van de biofilm heen en helpt de celstructuur van de schadelijke micro-organismen te vernietigen.

Wetenschappelijk bewezen: doeltreffend én veilig voor dagelijkse preventie.

LISTERINE® is de meest onderzochte mondspoeling ter wereld. Het resultaat op plaque en gingivitis is uitvoerig wetenschappelijk aangetoond**. Het dagelijks gebruik van LISTERINE® is doeltreffend, veilig en veroorzaakt geen onevenwicht in de mondflora.** Uw advies om thuis LISTERINE® te gebruiken kan de mondgezondheid van uw patiënten aanzienlijk ten goede komen!

Wil u LISTERINE® alvast zelf uitproberen? Bel onze hotline op 00800 260 260 00!(gratis - enkel via vast toestel)

56,3% extra tandplakreductie door LISTERINE® vs tandenpoetsen alleen*

Tand

plak

indi

cato

r

0

10

20

30

40

50

Poetsen + flossen Poetsen + flossen + spoelen met LISTERINE®

Significante verminderingvan tandplak na 6 maanden

P<0,001

-9,3%

-56,3%

Eucalyptol Methyl Salicylate

Menthol

Thymol

VOOR EEN TOTALE MONDHYGIËNE

12_JJNL_4355_Listerine Professionals AD FINAL_hol_215x297.indd 2 29/10/12 15:29

DESENSITISING PASTE

elimineert direct en langdurig de oorzaak van de pijn

bevat Arginine en Calciumcarbonaat

sluit open dentinekanaaltjes effectief

klinisch bewezen

* bij pijn veroorzaakt door open dentinekanaaltjes bij blootliggende tandhalzen/wigvormige defecten (mechanische slijtage)

Uw patiënt ontspannen in de stoel?Aanbrengen vóór de professionele gebitsreiniging!*

GABA B.V. - Postbus 27, 1380 AA Weesp. Tel. +31 (0) 294 491 990 - [email protected] - www.gaba-bv.nl

GAB12573-ESP-ADV-MV.indd 1 25-04-12 16:38

GABA B.V. - Postbus 437, 1380 AK Weesp.Tel. +31 (0) 294 491 949 - [email protected] - www.gaba-bv.nl

ntvm-gaba 130422.indd 1 22-04-13 15:03

Documents

Nederlands Tijdschrift voor Mondhygiëne, nr. 3/2013