NO. 40.624 125E JAARGANG € 3,10

Zelfs in de dood blijft het surrea-lisme de in 1989 overleden kunste-naar Salvador Dalí achtervolgen.Het lichaam van de immer thea-trale Spanjaard moest in eenvaderschapszaak worden opge-graven om zijn dna vast te kunnenstellen. Van de gebalsemde stoffe-lijke resten werden monstersgenomen van ondermeer nagels enbotten. Van demarkante snorbleven de artsenaf: die bleek nameer dan eenkwart eeuwnog altijdpuntgaaf.

Snorrealistisch

ZATERDAG 22 JULI 2017

DUMOULIN OVER TOUR DE FRANCE

INTERVIEW

MEEVAREN

AAN BOORD VAN DE WALRUS

PAGINA T24

LLUUXXEELLEEVVEENN OOPPCCAAMMPPIINNGG

PAGINA 22

KOMT HETNOG GOEDMET BORIS?

KOS • Na twee jaar vluchtelingencri-sis stonden alle seinen op Kos opgroen voor een topzomer.

Maar de aardschok met een krachtvan 6,7 op de schaal van Richter vangisteren, die twee levens en meer dan100 gewonden eiste, heeft de hoopvan ondernemers de grond in ge-boord. Niet alleen is de schadeenorm, ook veel toeristen twijfelen ofze nog wel naar het Griekse vakantie-eiland zullen gaan.

KOS TERUG BIJ AF

TUSSEN HOOP EN VREESPAGINA T6

’Mijn zoon zuchtin Thaise cel’

AnitaWitzier

INTERVIEW

BEL/LUX € 3,35 - CAN EIL € 4,00 - DUI/OOS € 3,65 - MAL/CYP € 3,20 - FRA/ITA € 3,75 - KRO KN 30,00 - SLO € 3,70 - POR/SPA € 3,85 - MAD € 5,05 - ARU/BON/CUR ANG 6,00 / USD 3,35 - GRI € 2,95 - LUX € 3,35

door Anna Mees en Silvan Schoonhoven

AMSTERDAM • De Tibe-taanse geestelijk leraarSogyal Rinpoche, wiensRigpa-beweging in Ne-derland honderden vol-gelingen heeft, ligt zwaaronder vuur. Ex-ledenbeschuldigen hem vanfysiek geweld, geldsmij-terij en seksueel mis-bruik.

De lama, die een hofhou-ding van jonge schoonhe-den om zich heen heeft, iszo geschrokken van de op-hef dat hij heeft aangekon-digd ’in retraite’ te gaan.Hij bekent geen schuld.

Voormalig Rigpa-lidOane Bijlsma onderzoektof zij met anderen aangiftetegen de goeroe kan doen.Twee anderen hebben zichal bij haar gemeld. Ook inEngeland en Australië roe-ren boze aanhangers zich.

Voor Bijlsma is het nietvoldoende als Sogyal zichterug zou trekken. „Men-sen zijn echt heel bescha-digd. Hij heeft dertig jaarz’n gang kunnen gaan.”

De 70-jarige Sogyal Rin-poche is de oprichter vande wereldwijde Rigpa-be-weging met meer dan 130vestigingen in 41 landen.

Nederlandse slachtoffers bereiden aanklacht voor

PAD DER VERLICHTINGPAGINA T2

SEKSLAMA (70)IN HET NAUW

Sogyal Rinpo-che is altijdomringd doorzijn ’dakini’s’,jonge vrou-wen die hemaan ’openba-ringen’ zoudenhelpen.

SPRAAKMAKEND DE GROOTSTE!

’Duurkoop Duitse auto’AMSTERDAM • Consumenten hebben mogelijk al sindsde jaren ’90 te veel betaald voor hun Volkswagen,Mercedes, Audi, BMW of Porsche. Juristen zien mo-gelijkheden tot grote schadeclaims. Ook Nederlandseadvocaten slijpen de messen, na een onthullendepublicatie in het Duitse blad Der Spiegel.

Het is de tweede keer in korte tijd dat de Duitseautoindustrie in opspraak is.

Consumenten bereidenal een megaclaim

voor vanwegede sjoemel-software.

voor drie dagen, waarvan degoeroe overigens een grootdeel afwezig was, omdat hijzich niet lekker voelt.

Bekenden begroeten el-kaar met innige omhelzin-

gen. Sogyal spreekt er overbewustzijn, puurheid, com-passie, liefde en openheid.Maar dat niet alleen. Hij ver-telt ook over de Yab Yum(„mijn kennismaking metAmsterdam”) en vraagt danplots wat ’cheers’ en ’assho-le’ in het Nederlands bete-kenen. „Klootzak!” roepende bezoekers. Hun geeste-

De Tibetaanse lama Sogy-al, of ’Grote Leider’ zoalszijn bewonderaars hemnoemen, heeft warme ban-den met zijn circa 450 Ne-derlandse volgelingen in deRigpa-centra in Amsterdamen Groningen. De Amster-damse meditatieleraresKimberly Poppe was zelfsvijftien jaar directeur van deinternationale Rigpa-bewe-ging en persoonlijk assis-tent van Sogyal. Tweemaalper jaar komt hij zelf langsvoor druk bezochte optre-dens.

Bij een eerdere bijeen-komst in Duivendrecht zit-ten mensen in kleurrijkekleding met dekentjes omzich heen op kussens op degrond. De zeshonderd cur-sisten betalen tot 225 euro

Sogyal verkeert inkringen van dedalai lama enwordt geroemddoor onder ande-ren filmster Ri-chard Gere enCarla Bruni, deechtgenote van deFranse voormaligepresident Sarkozy. In Nederland istv-presentatriceAnnemiek Schrij-ver al jaren pleitbe-zorger. Ze noemde hem haar ’kostelijkeleraar van vlees en bloed’. Schrijverzegt ’niet geschokt’ te zijn door debeschuldigingen. Maar desgevraagdgeeft ze toe: „Het zou misschien goedzijn als er een onderzoek kwam.” „Ik heb enorm veel van hem geleerd enheb nooit iets gemerkt van gedwongenseksuele handelingen. Kijk, hij is geenmonnik. Het gaat om relaties met vol-wassen vrouwen. Wat hij doet is min-der klassiek dan wij in het westen ge-wend zijn en dat heb ik altijd erg ver-frissend gevonden. Hij gooide wel eensmet zachte voorwerpen naar de zaal,daar werd je wakker van. De maniervan lesgeven is anders, ik vond datleuk.”

Tv-presentatriceAnnemiek Schrijver

’VERFRISSENDEMANIER VANLESGEVEN’

Volgelingen kwa-men voor diepereinzichten en ver-lichting bij de mandie de bestseller

Het Tibetaanse boek van le-ven en sterven op zijn naamheeft staan voor diepere in-zichten en verlichting. So-gyal Lakar blijkt echter be-halve een vriendelijke wijzeuit het oosten, ook een siga-renrokende veelvraat, eenveeleisende tiran en eenperverse driftkikker te zijn,verslaafd aan televisiese-ries, luxe afhaaleten, naakt-foto’s en seks met volgelin-gen.

Zo omschrijven acht (ex-)leden van Sogyals Rigpa-be-weging hun lama in een uit-gelekte brandbrief. Voor heteerst zegt nu ook de Neder-landse afdeling ’enorm ge-schokt en verontrust’ tezijn.

De voormalig getrouwen,allen minstens vijftien jaarlid, vertellen hoe ze aan hunharen en oren werden ge-trokken, geslagen met tele-foons, bekers en de rug-krabber van de goeroe. Hijdreigde hen dat zij of hun fa-milieleden ’bloedspugend’zouden sterven als ze hemongehoorzaam waren. Omhet minste of geringstewerd de lama witheet. Alszijn eten niet warm was, hetinternet te traag, de televi-siegids verwarrend, als hijte laat werd gewekt uit eenmiddagslaapje of bonje hadmet een van zijn tallozevriendinnen.

LittekensHonderden „triviale inci-

denten” leidden tot geweld,schrijven volgelingen in debrief aan hun geestelijk lei-der. Monniken en nonnenhielden er bloedige wondenen blijvende littekens aanover.

En trauma’s. Bijvoorbeelddoordat de lama met allerleispirituele argumenten hunseksuele grenzen over-schreed. Vol-gelingenmoesten zichuitkleden, zewerden be-tast, moes-ten hemoraal bevredigen. Hij verza-melde naaktfoto’s van volge-lingen en liet daar collagesvan maken.

Sogyal heeft iets met seks,daar doen volgelingen nietgeheimzinnig over. „Als hijje slaat of seks met je heeft,dan opent hij de weg naarverlichting”, vertelt ene Mi-mi in een Canadese docu-

T2 DE TELEGRAAFZATERDAG 22 JULI 2017

NIEUWS VAN DE DAG TELEGRAAF.NL

T3NIEUWS VAN DE DAGDE TELEGRAAFZATERDAG 22 JULI 2017

’De leraar is een beetje ontspoord’SCHRIJVER JAN GEURTZ

AALL LLAANNGGOOPP VVOOOORRJJEE 6677EE PPAAGGIINNAA TT2266

NIEUWSKRANTBINNENLAND T8OPINIE T11WAT U ZEGT T14BUITENLAND T16PRIVÉ T20REPORTAGE T22JOURNAAL T30DFT T31

TWEEDE KATERNTELESPORT S2SERVICE S12WEER S15

TELEVISIE VRIJ

MACRON NET DE GAULLE

PAGINA T11

Opinie Hans Wiegel

SSNNEELLWWEEGGEENN VVOOLL RROOMMMMEELLPAGINA T13

De twee schutters achter de mislukteaanslag op crimineel Pjotr R., die opklaarlichte dag in Diemen plaatsvond,

hebben van de rechtbank Amsterdam eenveel zwaardere straf gekregen dan het Open-baar Ministerie had geëist. Het duo moetvoor 20 jaar achter de tralies. Drie medever-dachten kregen ook hogere straffen.

Als reden voert de rechtbank aan dat hetmeedogenloze geweld in de hoofdstad moetstoppen en dat de maatschappij moet wor-den beschermd: „De liquidatiegolf in Am-sterdam gaat maar door. Dit dwingt derechtbank hoge gevangenisstraffen op teleggen.”

De rechters spreken tevens de hoop uitdat van de zware straffen een preventiefeffect uitgaat, „zodat kan worden voorko-men dat steeds opnieuw mensenlevens wor-den verwoest en de inwoners van Amster-dam met vuurwapengeweld in hun woonom-geving worden geconfronteerd.”

Klare taal van rechters die nu eens nietdoor de PVV of op sociale media als ’wereld-vreemd’ of ’veel te soft’ kunnen wordenweggezet.

Eerder gaf ook het Amsterdamse gerechts-hof in de Passage-zaak een belangrijk signaalaf met de veroordeling tot levenslang vanvier verdachten. Het hof had daarbij uit-drukkelijk oog voor de beveiliging van desamenleving.

Beide uitspraken vormen een flinke steunin de rug van politie en justitie in de nietaflatende strijd tegen de georganiseerdecriminaliteit.

Signaal

INHOUD

door Anna Mees en Silvan Schoonhoven

’Platte, opvliegende man’Nederlandse vrouwenhebben zich ook lateninpalmen door ’seksgoe-roe’ Sogyal. Een van hen isOane Bijlsma uit Amster-dam, die vanaf eind 2010ruim anderhalf jaar Rigpa-lid was en vrijwilligster bijmeditatiesessies.Drie maanden bracht zijdoor in het Franse boed-dhistische centrum LerabLing. Binnen een halfjaarzat ze in zijn inner circle. Als ze terugdenkt, komtde woede weer bij haarnaar boven. Bijvoorbeeldtoen ze in de slaapkamervan Sogyal was om iets inzijn kast te leggen.„Ineens stond hij vlak bijme. Hij pakte de achter-kant van m’n hoofd vasten duwde een plaatje in

mijn gezicht van een god-heid met een enormeerectie. Hij vroeg ookweleens of ik nog lekkereseks had gehad, terwijl hijmet z’n heupen draaide. Ikwas er aardig van in dewar.” Bijlsma: „Als er geen spra-ke is van een machtsver-houding, ga je niet meteen dik mannetje vanzeventig naar bed, ik hebbegrepen dat hij niet perse een attente minnaar isen je moet ’m ook nogeens delen met een hele-boel vrouwen. Het is eenverschrikkelijk platte,opvliegende en humeurigeman die op heel gewiekstemanier in zijn eigen wer-kelijkheid gelooft. ”Het geld dat via donaties

binnenkwam, werd doorSogyal over de balk ge-smeten, zegt Bijlsma. „Ikmoest op een gegevenmoment boodschappendoen, met een vastechauffeur. Een soort roof-tocht naar de beste sla, debeste babyspinazie, demooiste chocola, wijn,rozen, het ging maar door.Ik heb ook weleens bin-nen twee maanden voorruim 1200 euro aan Cu-baanse sigaren voor hemgekocht.” „Hoe kon ik dat allemaalaccepteren? Als jongevrouw was ik onzekerover mijn uiterlijk en konik het verschil tussenaandacht en misbruik nietgoed zien. Toen ik het welzag, was ik er snel weg.”

Vernederingen, mishandelingen, geldsmijterij en een hofhouding van mooie jonge vrou-wen. Na jaren van ontkennen beginnen Nederlandse volgelingen nu ook te twijfelen aanhun Tibetaanse goeroe Sogyal Lakar ofwel ’Sogyal Rinpoche’ (’de kostbare’). Deze ’seks-lama’ leeft als een zonnekoning en wordt nu door zijn eigen leden hard aangepakt.

’Seks als pad naar verlichting’’Sekslama’Sogyal Rinpo-che aan tafelmet zijn clubjevrouwelijkevertrouwelin-gen. Hetduurste etenen drinkenwas vaak nogniet goedgenoeg voorde Tibetaanseleermeesterdie wereld-wijd faamverwierf met’Het Tibetaan-se boek vanleven ensterven’. Hijwordtomarmd dooronder anderede dalai lamaen de Fransevoormaligpresidents-vrouw CarlaBruni-Sarkozy(foto onder).

mentaire over wat Sogyalhaar voorhield. „Je zit opge-sloten in een kleine omge-ving en de persoon die je el-ke dag slaat, is ook de per-soon die je emotionele aan-

dacht geeft, eten en eendak.” Critici zeggen dat So-gyal de geestelijke afhanke-lijkheid van kwetsbarevrouwen in zijn voordeel ge-bruikt. Als ze niet meewerk-ten, zou de band tussen le-raar en leerling (’samaya’)verwoest worden, met allenegatieve gevolgen van dien.

De ophef in boeddhisti-

ren naar de handel en wan-del van Sogyal. „We zittenvis te eten, alleen daaromstond de deur open”, klinkthet geïrriteerd. Ze willengeen vragen beantwoorden.Voorzitter van de Neder-landse afdeling van de be-weging, Patricia Strooper,wilde vorig jaar nog nietsweten van eventuele mis-standen. Ze schreef dat ze’het volste vertrouwen hadin de oprechtheid van Sogy-al Rinpoche en de wijzewaarop hij de boeddhisti-sche waarden uitdraagt’.

Strooper, tevens hoofd fi-nanciën van het Prins Bern-hard Cultuurfonds, laat nuweten: ’We zijn enorm ge-schokt en verontrust doorde zware kritiek die geuit isin de recente brief van een

groep studenten.’ Wie ooknu voor het eerst met eeninhoudelijke reactie komt,is voorzitter van de Boed-dhistische Unie Nederland(BUN) Michael Ritman – te-vens al jarenlang Rigpa-liden volgeling van Sogyal.„Heel schokkend” noemt hijde inhoud van de gelektebrief. „We moeten in iedergeval verantwoording afleg-gen over of er signalen zijndie we in het verleden heb-ben genegeerd.”

OntwijkendDe dalai lama, in het wes-

ten hét gezicht van het Tibe-taans boeddhisme, zwijgtover zijn losbandige collega-lama. Op vragen van De Te-legraaf aan zijn Indiase kan-toor komen via zijn secreta-

ris slechts ontwijkende ant-woorden en algemeenhe-den.

En dat terwijl de Rigpa-beweging van Sogyal dichttegen de dalai lama aan-schurkt en zich tooit metzijn naam en faam. ’Rinpo-che heeft een hechte bandmet Zijn Heiligheid’, ver-meldt de Nederlandse sitetrots. ’Ook heeft de Dalai La-ma zijn zegen en bescher-ming gegeven aan Rigpa.’ Dedalai lama heeft nooit af-stand genomen van de Rig-pa-beweging, ondanks datverhalen over ernstige mis-standen al sinds begin jarennegentig de ronde doen. In2008 opende ’Zijne Heilig-heid’ nog het Rigpa-hoofd-kwartier Lerab Ling inFrankrijk.

lijk leider zegt ze na. „Kloot-zak.”

Dat hun leraar zijn leer-lingen en assistentes (’da-kini’s’) zou misbruiken,maakt het publiek in Am-sterdam weinig uit. Eenaanwezige vertelt: „Voor mijis het niet zo belangrijk.Want als je weet wat deze le-raar je kan geven op het ge-bied van menselijke groei...”

Handgebaar Een andere vrouw, die

Sogyal al vijfentwintig jaarvolgt: „Hij heeft eerder ge-zegd dat niemand nog ietshoeft te vrezen, dat er geenavonturen meer zijn, en dat’ie nog maar zó klein is”, meteen handgebaar om de ver-moede grootte van zijn ge-slachtsdeel aan te duiden.Een vriendin voegt toe: „Alsje in zijn inner circle zit enjong en mooi bent, moet je

oppassen. Hijis een man,daarom glijdthij ook wel-eens uit.”

Hoe de vol-gelingen zijn

gedrag vergoelijken, datvindt Eremita Zekaita bijnanog erger dan de daden vanSogyal zelf. „Na de eersteberichten van seksuele inti-midatie ben ik uitgestapt.Het is echt een sekte. Allesdraaide om geld verdienen.Mensen werkten voor nietsin het centrum, als slaven.Als je niet betaalde, kon je

niet binnenkomen, elkemaand moest je weer nieu-we boeken kopen voor 75euro. Ook kon je gebedenkopen. Er werd gezegd: ’alsje gaat fitnessen, moet jeook betalen.’ Ik vond dat eenrare vergelijking.”

Een andere Nederlandseleerling van Sogyal is JanGeurtz. Hij volgde Sogyalsbijeenkomsten tot 2014. Debrief heeft de schrijver vande bestseller Verslaafd aanliefde verbaasd. „Ik heb al-tijd gedacht dat de mensendat ook vrijwillig deden,aangetrokken door een cen-trum van macht en domi-nantie. Toch is de leraar ookeen beetje ontspoord.”

Psycholoog LiesbethStam gaat verder. Zij bege-leidt slachtoffers van mis-bruik in de katholieke kerken noemt het gedrag vanSogyal ronduit ’crimineel’.„Ik mag geen diagnose stel-len, maar de persoonlijk-heidsstructuur komt meheel bekend voor. Hij isenorm goed in het inpalmenvan afhankelijke jongeren.Hij laat ze voelen dat zemoeten nastreven wat hij alis, zodat ze hun eigen identi-teit kwijtraken. Hij zoektvolwassen vrouwen uit diezoekende zijn. Het machts-verschil is heel groot.”

Sogyal blijft ondanks zijnretraite bereikbaar, verze-kert hij zijn aanhangers.„Denk alsjeblieft niet dat ikjullie alleen laat.”

’Om het minste ofgeringste witheet’

’Alles draaide omgeld verdienen’

Oane Bijlsma voeltzich slachtoffer van’sekslama’ SogyalRinpoche.FOTO AMAURY MILLER

PERVERSELING NEDERLANDSE VOLGELINGEN TWIJFELEN AAN WARE INTENTIES TIBETAANSE LEERMEESTER

sche kringen is zo ver opge-lopen dat de lama, mededoor vragen van De Tele-graaf, een verklaring heeftopgesteld. Hij zegt ’be-droefd en onthutst’ te zijnover de klachten en kondigtaan in retraite te gaan omover zijn eigen gedrag na tedenken. Hij spreekt echtergeen spijt uit. „Ik weet zekerdat ik nooit naar iemandheb gehandeld met zelf-zuchtige of kwade bedoelin-gen. Denk eens aan alle bui-tengewone lessen die ikdoor de jaren heen heb ge-geven. Meer dan genoegvoor ten minste een heel le-ven!”

Een handvol volgelingenin het Amsterdamse kan-toortje is niet blij dat ver-slaggevers komen informe-