Upload
others
View
7
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
3
ÖĞRENİYORUZ-UYGULUYORUZ
ÖNERME
Doğru ya da yanlış kesin bir hüküm
bildiren ifadelere önerme denir.
Önermeler genellikle p, q, r, s, ... gibi
harflerle gösterilir.
Önermenin Doğruluk Değeri
Bir önerme doğru ise bu önermenin
doğruluk değeri 1, yanlış ise öner-
menin doğruluk değeri 0 (sıfır) ile
gösterilir.
ÖNERMELER VE BİLEŞİK ÖNERMELER
TEST • 1
1. I.“Bugünkaryağıyor.”II. “Bugünhavaçoksoğuk.”III. “Enküçükasalsayı2dir.”IV. “Bugünvoleyboloynayalım.”
Yukarıdakiifadelerdenhangileriönerme-dir?
A) YalnızI B)IveII C)YalnızIIID) I,IIveIII E)I,II,IIIveIV
2. Aşağıdakiifadelerdenhangisiönermedir?
A) HeryerTürkiye.B) Bilmediğinizkonularıöğrenin.C) Sınavınsonsorusuzormuydu?D) Çokmuneşeliydi.E) Küçüklerisevelim,koruyalım.
3. I.Negatifsayılarıntekkuvvetinegatiftir.II. 0sayısınınişaretiyoktur.III. Asalsayılarnegatiftir.
IV. Heragerçeksayısıiçin a a2 = dır. Yukarıdakiifadelerdenkaçtanesiönerme-
dir?
A) 4 B) 3 C)2 D) 1 E) 0
4. Aşağıdakiifadelerdenhangisiönermede-ğildir?
A) Özgürüçgolattı.B) Bugünpikniğegidelim.C) Sıfırnegatiftamsayıdır.D) Enküçükpozitiftamsayı1dir.E) Enbüyükikibasamaklıtamsayı98dir.
5. Aşağıdakiifadelerdenhangisidoğruöner-medir?
A) 3 + (–3)2=9B) 2+5<–2+5C) Ispanakbirsebzedir.D) Diyarbakır,Karadenizbölgesindedir.E) Ankara,Türkiye’ninenkalabalıkşehridir.
6. Aşağıdakiifadelerdenhangisiyanlışöner-medir?
A) Patlıcanbirsebzedir.B) pirrasyonelbirsayıdır.
C) ( ) .a b a b dir– –2 = (a>bolmaküzere)D) Trabzon,Marmarabölgesindedir.E) (–3)2=9dur.ÖRNEKTİR
• MUBA YAYIN
LARI
4
ÖĞRENİYORUZ-UYGULUYORUZ
Denk Önermeler
Doğruluk değeri aynı olan iki öner-
meye denk önerme denir.
p ve q önermelerinin denk olması
qp / biçiminde gösterilir.
Bir Önermenin Değili
(Olumsuzu)
Bir önermenin hükmünün değişti-
rilmesi ile elde edilen yeni önerme-
ye bu önermenin değili (olumsuzu)
denir.
Bir p önermesinin değili; pı, p , ~ p
sembollerinden biri ile gösterilir.
Bir önermenin değilinin deği-
li önermenin kendisine eşittir. Yani
p pl l/` j
ÖNERMELER VE BİLEŞİK ÖNERMELER
7. Aşağıdakiifadelerdenhangisidoğruöner-medir?
A) 8asalsayıdeğildir.B) 121asalsayıdır.C) 3ile5arasındaüçtanedoğalsayıvardır.D) Enküçüksaymasayısı0dır.E) Suyunkaldırmakuvvetiyoktur.
8. Aşağıdakiifadelerdenhangisiyanlışöner-medir?
A) Alfabemizde29harfvardır.B) 81sayısı9unhemkatı,hemdekuvvetidir.C) Türkiye’ninenuzunnehriKızılırmak’tır.D) (–1)3>(–2)3tür.E) (–1)4>(–2)2dir.
9. p: KızKulesiİstanbul’dadır.q: Ayvalık,İzmir’inilçesidir.r : (–1)2n+1=–1dir.(n∈ N)s: Küpün8taneyüzüvardır. önermeleriveriliyor.I. p / q III. p /s V.q_ sII. p / r IV. r /s VI.p_ s
ifadelerindenkaçtanesidoğrudur?
A) 1 B)2 C) 3 D) 4 E)5
10. “4ünkarekökü2dir.”önermesinindeğiliaşağıdakilerdenhan-gisidir?
A) “4ünkarekökü–2dir.”B) “2 nin karesi 4 tür.”C) “4 ün karekökü 2 değildir.”D) “4 ün karekökü 2 olabilir.”E) “–2 nin karesi 4 tür.”
11. “2+3≤5” önermesinindeğiliaşağıdakilerdenhangi-
sidir?
A) “2–3≤5”B) “2+3≥5”C) “2+3≤5”D) “2+3<5”E) “2+3>5”
12. p : (–3)2=–9olduğunagöre,aşağıdakiönermelerdenhangisipönermesinedenktir?
A) q:“Almanya,Avrupakıtasındadır.”B) r:“26asalsayıdeğildir.”C) s:“10tanerakamvardır.”D) n:“5:0=0dır.”E) m:“Birdakika60saniyedir.”
ÖRNEKTİR • M
UBA YAYINLARI
5
ÖĞRENİYORUZ-UYGULUYORUZ
İki veya daha çok önermenin “ve”,
“veya”, “ya da”, “ise”, “ancak ve
ancak” gibi bağlaçlarla birbirine
bağlanmasıyla elde edilen yeni öner-
meye bileşik önerme denir.
• Bağlaçlarla birbirine bağlanan
önermelere bileşik önermenin
bileşenleri denir.
Veya 0_ i Bağlacı
p q p v q
1 1 1
1 0 1
0 1 1
0 0 0
p v q bileşik önermesinin doğruluk
değeri bileşenlerden en az biri doğ-
ru iken doğru, ikisi de yanlış iken
yanlıştır
Ve /_ i Bağlacı
p q p q/
1 1 1
1 0 0
0 1 0
0 0 0
p q/ bileşik önermesinin doğruluk
değeri bileşenlerin ikisi de doğru
iken doğru, diğer hallerde yanlıştır.
ÖNERMELER VE BİLEŞİK ÖNERMELER
TEST • 2
1. “Ayvalık,Balıkesir’inbirilçesidir.” önermesinin olumsuzu aşağıdakilerden
hangisidir?
A) “Ayvalıkbirilçedeğildir.”B) “Ayvalık,İzmir’inbirilçesidir.”C) “Ayvalık,Balıkesir’inbirilçesideğildir.”D) “Ayvalık,Balıkesir’iniçindedeğildir.”E) “Ayvalık,Egebölgesindebirilçedir.”
2. “p:3asalsayıdır.”“q:(–5)2=25tir.”“r:–2ninkaresi–4tür.”“s:32 + 33 = 34+3”önermeleri için aşağıdakilerdenhangisidoğrudur?
A) p / r B) p /s C) r _ sD) p ql/ E) p / q
3. p / 1, q /0ver/ 1olduğuna göre, p′, q′ ve r′ önermelerinin doğruluk değerleri sırasıyla aşağıdakiler-den hangisidir?
A) 0, 1, 0 B) 0, 0, 1 C) 1, 0, 0D) 1, 1, 0 E) 0, 1, 1
4. “Enbüyüknegatiftamsayı–1dir.” önermesinedenkolanönermeaşağıdaki-
lerdenhangisidir?
A) 2+3=–5tir.B) (–1)–3=1dir.C) İkibasamaklı90tanepozitiftamsayıvar-
dır.D) Enküçükpozitiftamsayı2dir.E) (–8)+(–2)2>0dır.
5. p q p ∧ q
0 c
a 1 0
1
b 1
Yandakitablodaa,bvecyerineyazılma-sıgerekendoğrulukdeğerleri sırasıylaaşağ ıdak i l e rdenhangisidir?
A) 0, 1, 0 B) 0, 0, 0 C) 1, 1, 0D) 1, 1, 1 E) 0, 1, 1
6. p q p ∨ q
0 b
0 1
a 0
c 1
Yandakitablodaa,bvecyerineyazıl-masıgerekendoğ-ruluk değerlerisırasıyla aşağıda-kilerden hangisiolabilir?
A) 0, 1, 0 B) 0, 1, 1 C) 0, 0, 1D) 1, 0, 1 E) 1, 1, 0
ÖRNEKTİR • M
UBA YAYINLARI
6
ÖĞRENİYORUZ-UYGULUYORUZ
Ya da Q_ i Bağlacı
p q p 0 q
1 1 0
1 0 1
0 1 1
0 0 0
p 0 q bileşik önermesi bileşen-lerden biri doğru biri yanlış iken doğru diğer durumlarda yanlıştır.
ÖNERMELER VE BİLEŞİK ÖNERMELER
7. [p ∧ (q ∨ r)] ∧ p′
önermesininolumsuzununensadeşekliaşağıdakilerdenhangisidir?
A) p B) q C) 0 D) 1 E) p′
8. [(p′ ∨ q) ∧ (p ∧ r′)] ∨ t önermesinin olumsuzu aşağıdakilerden
hangisidir?
A) [(p′ ∨ q) ∨ (p ∨ r)] ∧ tB) [(p ∨ q′) ∨ (p′ ∨ r)]′ ∧ t′C) [(p ∧ q′) ∨ (p′ ∨ r)] ∧ t′D) [(p′ ∨ q)′ ∧ (p ∧ r′)′] ∧ t′E) [(p ∨ q)′ ∨ (p′ ∨ r)] ∨ t′
9. pveqherhangi ikiönermeolmaküzereaşağıdakilerdenhangisidaimadoğrudur?
A) q Q 0 / 0 B) p ∧ 1 / 1C) p Q q / 0 D) p ∧ q / 1E) p Q p′ / 1
10. pveqherhangi ikiönermeolmaküzereaşağıdakilerdenhangisidaimayanlıştır?
A) (p ∧ q)′ ∨ 0 / 1 B) (p Q q) ∧ 0 / 1C) (p ∨ q)′ ∨ 0 / 0 D) (p′ Q q) ∧ 1 / 0 E) (p ∧ q′) ∧ 0 / 0
11. p′ ∧ (p ∨ q) bileşikönermesiaşağıdakilerdenhangisi-
nedenktir?
A) p B) q C) p′
D) q′ E) p′ ∧ q
12. (p′ ∨ q)′ ∧ p′
önermesi aşağıdakilerden hangisinedenktir?
A) 1 B) 0 C) p D) p′ E) qÖRNEKTİR • M
UBA YAYINLARI
7
ÖĞRENİYORUZ-UYGULUYORUZ
Boole Kanunları+ işlemi ∨ bağlacına
. işlemi ∧ bağlacına
karşılık gelir.
p + q = p ∨ q
p . q = p ∧ q
p + 1 = 1
p + 0 = p
p . 0 = 0
1 + 1 = 1
p + p′ = 1
p . p′ = 0
p + p = p
ÖNERMELER VE BİLEŞİK ÖNERMELER
TEST • 3
1. I. (0 ∨ 1) ∧ (1 ∧ 0)′II. (1 ∧ 0)′ ∨ (0 ∧ 1)′III. 0 ∨ [(0 ∧ 1 ) ∨ (1 ∨ 0)]IV. [(0 ∧ 0)′ ∨ (1 ∧ 0)] ∧ (1 ∨ 0)V. [(0 ∨ 0′) ∧ (1 ∨ 1′)] ∨ (1 ∨ 0′)Yukarıdakibileşikönermelerdenkaçtane-sidoğrudur?
A) 1 B)2 C) 3 D) 4 E)5
2. [p ∧ (p′ ∧ q)]′ ∨ q ifadesininensadeşekliaşağıdakilerden
hangisidir?
A) p ∨ q B) p C) 1 D) 0 E) p ∧ q
3. {[(p ∧ q′) ∧ q] ∨ p}′ bileşikönermesininensadeşekliaşağı-
dakilerdenhangisidir?
A) p B) q C) 1 D) p′ E) q′
4. p ∨ [(p ∨ r) ∧ (p ∨ r′)]′ bileşikönermesininensadeşekliaşağı-
dakilerdenhangisidir?
A) p B) 1 C) p′ D) 0 E) q′
5. (p′ ∨ q) ∨ [(r′ ∨ p) ∨ r] bileşikönermesininolumsuzununensade
biçimiaşağıdakilerdenhangisidir?
A) 1 B) p C) p′ D) q′ E) 0
6. p q r 0l l /+ +
olduğuna göre, p, q ve r önermelerinindoğrulukdeğerleriBoolekanununagöresırasıylaaşağıdakilerdenhangisidir?
A) 1, 0, 1 B) 1, 1, 0 C) 0, 1, 1D) 1, 0, 0 E) 0, 0, 1ÖRNEKTİR
• MUBA YAYIN
LARI
8
ÖĞRENİYORUZ-UYGULUYORUZ
Koşullu Önerme
p q p Ş q
1 1 1
1 0 0
0 1 1
0 0 1
p Ş q bileşik önermesi, bileşenler-den birincisi (p) doğru, ikincisi (q) yanlış iken yanlış, diğer durumlar-da doğrudur.
p Ş q koşullu önermesinde p ye hi-potez, q ya hüküm denir.
p Ş q koşullu önermesinin doğru-luk değeri 1 ise bu koşullu önermeye gerektirme denir.
p Ş q / qı Ş pı
p Ş q / pı ∨ q
(p Ş q)ı / p ∧ qı
ÖNERMELER VE BİLEŞİK ÖNERMELER
7. · · ·rp q r ql l l l+` `j j ifadesininBoolekanununagöreeşitiaşa-
ğıdakilerdenhangisidir?
A) p r q rl+ +` _j i B) p r q rl l+ +` `j j
C) p r q rl l+ +` _j i D) p r rql l+ +` `j j
E) p r q r+ +_ _i i
8. p p q r s f+ + + +_ i ifadesininBoolekanununagöreeşitiaşa-
ğıdakilerdenhangisidir?
A) 0 B) 1 C) pD) p + q E)p·(q+r+s)
9. Aşağıdakilerdenhangisiyanlışönerme-dir?
A) Ankarabaşkentise5<7dir.B) Yağmuryağıyoriseyerlerıslaktır.C) Karbeyaziseçimenyeşildir.D) 2+3=5iseinsanlarölümsüzdür.E) Kömürkırmızıise7>3tür.
10. I. 9 = 3 Ş9=9II. 4 =2Ş 4 = 3III. 2=7Ş9=9IV. 3=5Ş5=3
önermelerindenkaçtanesidoğruönerme-dir?
A) 0 B) 1 C)2 D) 3 E) 4
11. I.x=2Ş3x=6II. x = 3 Ş2x2–1=17III. BugünpazarŞYarınsalıIV. x2 – 1 = 4 Şx=2V. PatlıcansebzeŞKarnıyarıkyemektir.Yukarıdaverilenönermelerinkaç tanesigerektirmedir?
A) 1 B)2 C) 3 D) 4 E)5
12. (p Ş q) ∨ (q′ Ş r) / 0 olduğunagöre, (r′ Ş q) ∨ (q Ş p′) bileşikönermesiaşağıdakilerdenhangisi-
nedenktir?
A) p B) q C) p′ D) 1 E) 0
ÖRNEKTİR • M
UBA YAYINLARI
9
ÖĞRENİYORUZ-UYGULUYORUZ
p Ş q koşullu önermesinin;
Karşıtı: q Ş p
Tersi: pı Ş qı
Karşıt tersi: qı Ş pı
Ancak ve Ancak ,_ i Bağlacı (İki yönlü koşullu önerme)
(p Ş q) ∧ (q Ş p) bileşik önerme-sine iki yönlü bileşik önerme denir.
Yani, p ⇔ q / (p Ş q) ∧ (q Ş p)
p q p ⇔ q
1 1 1
1 0 0
0 1 0
0 0 1
p ⇔ q bileşik önermesi, bileşenler-
den biri doğru diğeri yanlış iken yan-
lış, diğer durumlarda doğrudur.
ÖNERMELER VE BİLEŞİK ÖNERMELER
TEST • 4
1. “Gökgürleriseşimşekçakar.” önermesininkarşıtıaşağıdakilerdenhan-
gisidir?
A) Gökgürleriseşimşekçakmaz.B) Gökgürlemeziseşimşekçakar.C) Şimşekçakmazisegökgürler.D) Şimşekçakarisegökgürler.E) Şimşekçakmazisegökgürlemez.
2. (p′ Ş q) ∨ (r Ş s) / 0 olduğuna göre, (p ⇔ q′) ∧ (r′ ∨ s)
önermesininsonucuaşağıdakilerdenhan-gisidir?
A) 1 B) 0 C) p D) q E)s
3. (p Ş q) ∧ p önermesininensadeşekliaşağıdakiler-
denhangisidir?
A) 1 B) 0 C) p D) q E) p ∧ q
4. I. x = 4 ⇔ 2x + 1 = 9II. x = 2 ⇔ x2 – 1 = 3III. ABCD kare ⇔ ABCD dörtgeninin köşe-
genleri diktir.IV. ABC eşkenar üçgen ⇔ ABC üçgeninin iç
açıları eştir.Yukarıdaverilenönermelerinkaç tanesiçiftgerektirmedir?
A) 0 B) 1 C)2 D) 3 E) 4
5. (p Ş q) Ş (p Ş r)′ önermesinindoğruluk tablosuyapılırsa,
sonuçkaçdurumda“0”olur?
A) 1 B)2 C) 3 D) 4 E)5
6. p q r p′ p′ ⇔ q p Ş r q ⇔ r1 1 1 0 11 1 01 0 1 C1 0 0 A 00 1 1 10 1 00 0 1 B0 0 0
Yukarıdaverilendoğrulukdeğerleritablo-sunagöreA,B,Cnindoğrulukdeğerlerisırasıylaaşağıdakilerdenhangisidir?
A) 1, 1, 0 B) 1, 1, 1 C) 0, 1, 1D) 0, 0, 1 E) 1, 0, 0
ÖRNEKTİR • M
UBA YAYINLARI
10
ÖĞRENİYORUZ-UYGULUYORUZ
p ⇔ p / 1
p ⇔ pı / 0
p ⇔ 1 / p
p ⇔ 0 / pı
ÖNERMELER VE BİLEŞİK ÖNERMELER
7. p q r [p Ş (q′ ⇔ r)]′ ∧ p
1 0 0 A
0 1 1 B
0 0 1 C
Yukarıdap,q,rönermeleri içinbirkısmıverilendoğrulukdeğerleritablosunagöre,A,BveCyekarşılıkgelendoğrulukdeğer-lerisırasıylaaşağıdakilerdenhangisidir?
A) 1, 0, 0 B) 0, 0, 0 C) 0, 1, 0D) 0, 0, 1 E) 1, 0, 1
8. p Ş (q′ ∨ r)önermesininkarşıt tersinindoğrulukdeğeri“0”olduğunagöre,
[p ∧ (q Ş r′)] ⇔ (r Ş q′) önermesininensadeşekliaşağıdakiler-
denhangisidir?
A) r B) p′ C) 1 D) 0 E) q′
9. (r ∨ t′) Ş (p′ ∧ q) önermesininkarşıtınındoğrulukdeğeri“0”oldu-
ğunagöre, (p ∧ t) Ş (q′ ∧ r)′ önermesinintersininensadeşekliaşağı-
dakilerdenhangisidir?
A) p B) 1 C) q′ D) 0 E) r
10. [p Ş (q Ş p′)] Ş q′
önermesininensadebiçimiaşağıdakiler-denhangisidir?
A) p′ Ş q B) p ∧ q C) p ∨ qD) q′ E) p ∨ q′
11. [[1 ∨ 0) ∨ (0 ∧ 1)′]′ ∨ p önermesinindoğrulukdeğerinin1olması-
nısağlayanpönermesiiçinaşağıdakiler-denhangisidoğrudur?
A) p Ş 0 / 1 B) p ∧ 1 / 0C) p′ / 1 D) p ∨ 0 / 0E) p ⇔ 1 / 1
12. (r ∧ q) Ş p bileşikönermesinindoğrulukdeğeri0ol-
duğunagöre,aşağıdakibileşikönermeler-denhangisinindoğrulukdeğeri1dir?
A) (p ⇔ r) ∧ q B) p ⇔ (r ∨ q)C) q Ş (r ∧ p) D) q ∧ (r Ş p)E) (p ∧ q) ⇔ (p ∧ r)ÖRNEKTİR
• MUBA YAYIN
LARI
11
ÖĞRENİYORUZ-UYGULUYORUZ
Açık Önerme
İçerisinde değişken bulunan ve de-
ğişkenin değerlerine göre doğru ya
da yanlış olan önermelere açık öner-
me denir.
Açık önermeyi doğru yapan değerle-
rin kümesine, açık önermenin doğ-
ruluk kümesi denir.
ÖNERMELER VE BİLEŞİK ÖNERMELER
TEST • 5
1. Aşağıdaki önermelerden hangisi açıkönermedir?
A) İkibasamaklıenbüyükasalsayı97dir.B) (–3)2=–9C) 17–4=13D) x+1=5E) 2+(–1)4=2
2. Aşağıdaki önermelerden hangisi açıkönermedeğildir?
A) 2x+x=3xB) (x+2)2 = x2 + 4x + 4C) 3x–2y=x+4yD) 2–(–2)2+(–2)3=(–2)4
E) x2–5x–6=0
3. P(x):“3x–1<14” açıkönermesi içinaşağıdakiönermeler-
denhangisinindoğrulukdeğeri“0”dır?
A) P(–2) B) P(1) C) P(3)D) P(4) E)P(5)
4. P(x) : x2–1≤15 açıkönermesinintamsayılarkümesinde
doğruluk(çözüm)kümesikaçelemanlıdır?
A) 10 B)9 C)8 D)7 E)6
5. P(x):0<x2<5 açıkönermesinintamsayılarkümesinde
doğrulukkümesiaşağıdakilerdenhangi-sidir?
A) {1,2,3,4} B){0,1,2}C) {1,2} D){–2,–1,0,1,2}E) {–2,–1,1,2}
6. P(x,y):3x–2y=10 açıkönermesiiçin,aşağıdakiönermeler-
denhangisinindoğrulukdeğeri“1”dir?
A) P(3, 1) B) P(4, 1) C)P(4,2)D) P(5,1) E)P(5,2)ÖRNEKTİR
• MUBA YAYIN
LARI
12
ÖĞRENİYORUZ-UYGULUYORUZ
Niceleyiciler
Bazı niceleyicisi, en az bir anlamına
gelir ve ∃ ile gösterilir.
Her niceleyicisi, bütün anlamına ge-
lir ve ∀ ile gösterilir.
(∀x, p(x))′ ≡ (∃x, p′(x)) dir.
(∃x, q(x))′ ≡ (∀x, q′(x)) dir.
ÖNERMELER VE BİLEŞİK ÖNERMELER
7. “Hersaymasayısınınkaresinegatiftir.” önermesininsembollegösterimiaşağıda-
kilerdenhangisidir?
A) ∀x ∈ N, x2 > 0 B) ∀x ∈ Z, x2<0C) ∀x ∈ N+, x2<0 D) ∃x ∈ Z+, x2<0E) ∃x ∈ Z, x2≥0
8. p: ∃x ∈ N, x2 + 3 = 0 q: ∃x ∈Z,x+1<x2
r: ∀x ∈ N, x2 > 0 önermelerinindoğrulukdeğerlerisırasıyla
aşağıdakilerdenhangisidir?
A) 0, 1, 0 B) 0, 0, 0 C) 0, 0, 1D) 0, 1, 1 E) 1, 0, 0
9. Aşağıdakiönermelerdenhangisinindoğ-rulukdeğeri“0”dır?
A) ∃x ∈ Z, x = 3k, k ∈ NB) ∀x ∈N, x–1>–2C) ∀x ∈N, |x+2|≥0D) ∀x ∈ Z, x2+1<0E) ∀x ∈ N, x2≥0
10. p : ∃x ∈N,3x–1=8 önermesinindeğiliaşağıdakilerdenhangi-
sidir?
A) ∃x ∈N, 3x–1≠8B) ∀x ∈N, 3x–1<8C) ∀x ∈N, 3x+1=8D) ∃x ∉N, 3x–1≠8E) ∀x ∈N, 3x–1≠8
11. p : ∀x ∈Z,x≤0 q : ∃x ∈ N, |x – 1| > 0 olduğunagöre,p∨qbileşikönermesinin
değiliaşağıdakilerdenhangisidir?
A) ∀x ∈Z, x≤0∨ ∃x ∈ N, |x – 1| > 0B) ∃x ∈ Z, x > 0 ∧ ∀x ∈N,|x–1|<0C) ∃x ∈Z, x≥0∧ ∀x ∈N,|x–1|≤0D) ∃x ∈ Z, x > 0 ∧ ∀x ∈N,|x–1|≤0E) ∀x ∈ Z, x > 0 ∧ ∃x ∈N,|x–1|≤0
12. p : ∃x ∈ R, x2<x q : ∀x ∈R,x≤x2
olduğunagöre,pŞqbileşikönermesinindeğiliaşağıdakilerdenhangisidir?
A) ∀x ∈ R, x2≥xŞ ∃x ∈ R, x > x2
B) ∀x ∈ R, x2≥x∨ ∃x ∈ R, x > x2
C) ∃x ∈ R, x2<x∧ ∃x ∈ R, x > x2
D) ∃x ∈ R, x2<x∧ ∀x ∈ R, x > x2
E) ∀x ∈ R, x2<x∨ ∃x ∈ R, x > x2
ÖRNEKTİR • M
UBA YAYINLARI
13
ÖĞRENİYORUZ-UYGULUYORUZ
Doğruluğu ispatsız olarak kabul
edilen önermelere aksiyom de-
nir.
Doğruluğu ispatlanması gere-
ken önermelere teorem denir.
Bir teoremin verilen kısmına hi-
potez, ispatlanacak olan kısmı-
na hüküm denir.
p doğru bir önerme iken p Ş q
önermesi doğru ise p Ş q öner-
mesine teorem denir.
p Ş q bileşik önermesinde p
önermesine hipotez, q önerme-
sine hüküm denir.
ÖNERMELER VE BİLEŞİK ÖNERMELER
TEST • 6
1. p : ∀x ∈R,|x–2|≤0 q : ∃x ∈R,x≤5 önermeleriiçinpı Şqönermesininolum-
suzuaşağıdakilerdenhangisidir?
A) ∃x ∈R, |x–2|>0∧ ∀x ∈R,x>5B) ∃x ∈R, |x–2|≥0∧ ∀x ∈R,x≤5C) ∃x ∈R, |x–2|>0∧ ∀x ∈R,x≥5D) ∀x ∈R, |x–2|>0∨ ∀x ∈R,x>5E) ∃x ∈R, |x–2|>0∧ ∃x ∈R,x>5
2. “(∃x∈Z, x2–2=10)∧ (∀x∈Z, x2+1>0)” önermesinindeğiliaşağıdakilerdenhangi-
sidir?
A) “(∃x∈Z, x2–2≠10)∨ (∀x∈Z, x2+1≤0)”B) “(∀x∈Z, x2–2≠10)∨ (∃x∈Z, x2+1<0)”C) “(∀x∈Z, x2–2≠10)∨ (∃x∈Z, x2+1≤0)”D) “(∀x∈Z, x2–2=10)∨ (∃x∈Z, x2+1>0)”
E) “(∃x∈Z, x2–2≠10)∧ (∀x∈Z, x2+1≤0)”
3. Aşağıdakitanımlardanhangisiyanlıştır?
A) Doğruolduğu,ispatlanmadankabuledilenönermelere,aksiyomdenir.
B) Doğru olduğu, ispatlanarak gösterilenönermelereteoremdenir.
C) İspat yöntemleri, tümevarım ve tümdengelimdiyeikiyeayrılır.
D) “Çelişkiyöntemi ile ispat”bir tümevarımyöntemidir.
E) “Olmayanaergiyöntemiileispat”birdo-laylıispatyöntemidir.
4. “x = 4 ⇒3x–5=7”teoremininispatını: x = 4 ⇒ 3x = 3 . 4 ⇒3x=12⇒3x–5=12–5 3x–5=7olup; p: x = 4 ⇒q:3x–5=7ifadesip=1⇒q=1dir. şeklinde yapan bir öğrenci hangi ispat
yönteminikullanmıştır?
A) DoğrudanispatyöntemiB) OlmayanaergiispatyöntemiC) AksineörnekvererekispatyöntemiD) DenemeileispatyöntemiE) Tümevarımileispatyöntemi
5. I.Teksayılarınkaresitektir.II. 3x–5<3III. Enküçükasalsayı1dir.IV. x+1<0isexdevirliondalıksayıdır.V. Hersayıreelsayıdır.
önermelerindenkaçtanesiaçıkönerme-dir?
A) 4 B) 3 C)2 D) 1 E) 0
6. Aşağıdaki ifadelerdenhangisininyanlış-tır?
A) Birbilimdalındabirteriminanlaşılabilirvekurallarauygunbiçimdeifadeedilmesineoterimintanımıdenir.
B) Doğruolduğuispatlanmadankabuledilenönermelere,aksiyomdenir.
C) Doğruolduğuispatlananönermelere,teo-remdenir.
D) Teoremileaksiyomarasındabirfarkyok-tur.
E) Birteoremdeverilenlerehipotez,istenen-leredehükümdenir.
ÖRNEKTİR • M
UBA YAYINLARI
14
ÖĞRENİYORUZ-UYGULUYORUZ
Notlarım
ÖNERMELER VE BİLEŞİK ÖNERMELER
7. Aşağıdakilerdenhangisibirteoremdir?
A) Hersayıkendisineeşittir.B) Farklıikinoktadanbirveyalnızbirdoğru
geçer.C) Bütün,parçalarındanbüyüktür.D) Herbütün,parçalarınıntoplamınaeşittir.E) Birüçgenin içaçılarınınölçüleri toplamı
180°dir.
8. “x=2Ş7x–4=10dur.” teoremininhipoteziaşağıdakilerdenhan-
gisidir?
A) x B)2 C)x=2D) 7x–4 E)7x–4=10
9. Aşağıdakiönermelerdenhangisinindoğ-rulukdeğeri“1”dir?
A) ∀ x ∈Z,x+2=5B) ∀ x ∈ N, x2 = x
C) ∃ x ∈ N, x2<0
D) ∃ x ∈ N, x0 ∈ R
E) ∀ x ∈ R, (x – 1)2 = x2–2x+1
10. ∀ x ∈ N, x2 – x < 6önermesininolumsuzu(değili)aşağıdaki-lerdenhangisidir?
A) ∃ x ∈ N, x2–x>6B) ∃ x ∈ N, x2–x≠6C) ∃ x ∈ N, x2–x<6D) ∀ x ∈ N, x2–x>6E) ∃ x ∈ N, x2–x≥6
11. Aşağıdakilerden hangisinin doğruluk de-ğeri x in alabileceği değerlere göre fark-lı olabilir?
A) ∀x ∈R,2x+7≤0B) ∀x ∈R,2x2–4x=2x(x–2)C) ∀x ∈ R, x2–4x–21=(x–7)(x+3)D) x ∈ R, x2 – x > 0
E) ∃x ∈ R, x2 = x
12. (∀x ∈ R, x2≥0)Ş (∃x ∈R,x<5) bileşikönermesinindeğiliaşağıdakilerden
hangisidir?
A) (∀x ∈ R, x2≥0)∨ (∀x ∈R,x≥5)B) (∀x ∈ R, x2≥0)∧ (∀x ∈R,x≥5)C) (∀x ∈ R, x2≥0)Ş (∃x ∈R,x≥5)D) (∃x ∈ R, x2<0)Ş (∀x ∈R,x≥5)E) (∃x ∈ R, x2<0)Ş (∃x ∈R,x<5)ÖRNEKTİR
• MUBA YAYIN
LARI
15
ÖĞRENİYORUZ-UYGULUYORUZ
2015 YGSp: x = 0
q: y = 0
önermeleri veriliyor.
Buna göre, x ve y gerçel sayıları için
I. x . y = 0
II. x + y = 0
III. x2 + y2 = 0
önermelerinden hangileri p ∧ q önermesine denktir?
A) Yalnız II B) Yalnız III
C) I ve II D) I ve III
E) II ve III
Cevap B
ÖNERMELER VE BİLEŞİK ÖNERMELER
TEST • 7
1. I.Yarınsinemayagideceğim.II. Bugünhavaçokgüzel.III. Bugüngünlerdenpazardır.IV. Eniyitelevizyonbizimevdedir.V. Everest,dünyanınenyüksekdağıdır.Yukarıdaki ifadelerden kaç tanesi öner-medir?
A) 1 B)2 C) 3 D) 4 E)5
2. Aşağıdakiifadelerdenhangisiönermede-ğildir?
A) Elmabirsebzedir.B) 5+12=13C) Nazilli,Aydın’ınbirilçesidir.D) Hangimahalledengeliyorsun?E) 2+(–2)2–(–2–1)2 = 0
3. p q ....... q Ş (p ∨ q)1 ....... a
1 0 ....... b
0 c
0 d
Yukarıdabirbölümüverilendoğruluktab-losuiçina,b,c,dyerineyazılmasıgerekendoğrulukdeğerlerisırasıylaaşağıdakiler-denhangisidir?
A) 1, 0, 1, 1 B) 1, 1, 0, 1 C) 1, 1, 1, 0D) 0, 1, 1, 1 E) 1, 1, 1, 1
4. p ⇔ q¢ bileşikönermesininolumsuzu(değili)aşa-
ğıdakilerdenhangisidir?
A) p ∨ q¢
B) (p Ş q) ∧ (q Ş p)C) (p ∧ q) ∨ (q ∨ p)D) (p ∧ q) ∧ (q ∧ p¢)E) (p ∧ q) ∨ (p ∨ q)¢
5. “x = 2 Ş 3x + 2 = 8” önermesininkarşıttersiaşağıdakilerden
hangisidir?
A) x ≠ 2 Ş 3x + 2 ≠ 8B) 3x + 2 = 8 Ş x = 2C) 3x + 2 ≠ 8 Ş x = 2D) 3x + 2 ≠ 8 Ş x ≠ 2E) 3x + 2 = 8 Ş x ≠ 2
6. Aşağıdakiönermelerdenhangisinindoğ-rulukdeğeri1dir?
A) [p Ş (r ∨ p)]B) [p Ş (q ∧ r)] Ş rC) [p ∧ (q ∧ r)] ∨ qD) (p ∨ q) Ş rE) [(p Ş q) ∧ (q Ş p)]ÖRNEKTİR
• MUBA YAYIN
LARI
16
ÖĞRENİYORUZ-UYGULUYORUZ
Notlarım
ÖNERMELER VE BİLEŞİK ÖNERMELER
7. Aşağıdakiönermelerdenhangisinindoğ-rulukdeğeri0dır?
A) p ∨ p¢ B) p Ş p¢ C) p ∧ p¢ D) p ∨ q E) (p Ş q) ∧ (q Ş p)
8. ntaneönermeninbirbirinegörealabilece-ğidoğrulukdeğerleri2n2–6ntanedurumoluşturuyorsa,nkaçtır?
A) 5 B)6 C)7 D)8 E)9
9. I. “x = –2 Ş x2 = –4”II. “–2 < –5 Ş (–2)2 < (–5)2”III. “x = 3 Şx + 2 asal sayı.”
IV. “A ile B ters açı Ş ( ) ( )m A m B=W W ”
V. “ABC üçgenŞ ( ) ( ) ( )m A m B m C+ +W W X = 180°”
Yukarıdakilerdenkaçtanesigerektirme-dir?
A) 1 B)2 C) 3 D) 4 E)5
10. (p Ş q) Ş (p Ş q) bileşikönermesininensadeşekliaşağı-
dakilerdenhangisidir?
A) 1 B) p¢ ∨ q C) p ∨ q¢
D) q E) p¢
11. (q Ş p′) ∨ (p ∧ q) önermesinindoğrulukdeğerleri tablosu
yapıldığında,sonsütundakaçtane1var-dır?
A) 4 B) 3 C)2 D) 1 E) 0
12. Aşağıdakibileşikönermelerdenhangisi-nindeğilinin(olumsuzunun)doğrulukde-ğeri1dir?
A) p ∧ (p′ ∧ q′) B) p Ş (p ∨ q)C) (p ∨ q′) Şq D) (p′ ∧ q′) Ş pE) (p ⇔ q′) ∨ pÖRNEKTİR
• MUBA YAYIN
LARI
17
ÖĞRENİYORUZ-UYGULUYORUZ
Notlarım
ÖNERMELER VE BİLEŞİK ÖNERMELER
TEST • 8
1. Aşağıdakilerdenhangisiyanlıştır?
A) p ∨ 1 / p B) p Ş p′ / p′
C) p ⇔ 1 / p D) 1 ∧ p / pE) p ⇔ p′ / 0
2. (p Ş q) ∨ (0 Ş p′) önermesininensadebiçimiaşağıdakiler-
denhangisidir?
A) p ∧ q B) p ∨ q C) 1D) 0 E) q
3. p ∧ q′ / 1 olduğunagöre,aşağıdakilerdenhangisi-
nindoğrulukdeğeri“1”dir?
A) p′ ∨ q B) p ∧ q C) qD) p′ E) p Q q
4. Aşağıdakibileşikönermelerdenhangisi-nindoğrulukdeğeri0dır?
A) p ∧ (q ∧ p′) B) p ∧ (p ∨ q)C) p ∨ (p ∧ q) D) (p ∨ q)′ ∨ (p ∧ q′)E) p ∧ (p Ş q)
5. q′ Ş p önermesininkarşıtıaşağıdakilerdenhan-
gisidir?
A) q Ş p′ B) p Ş q′ C) q Ş pD) p′ Ş q E) p Ş q
6. p Ş q / 0 olduğuna göre, (q Ş p) / r önermesi aşa-
ğıdakilerden hangisine denktir?
A) 1 B) 0 C) q D) p E) r
ÖRNEKTİR • M
UBA YAYINLARI
18
ÖĞRENİYORUZ-UYGULUYORUZ
Notlarım
ÖNERMELER VE BİLEŞİK ÖNERMELER
7. p / 1 Q 1 q / 0 Q 1 r / p Ş q s / p ⇔ r önermeleriveriliyor. Bunagöre,aşağıdakilerdenhangisiyan-
lıştır?
A) p / r′ B) q / r / s′
C) p ∧ q′ / 0 D) p ∧ q / 0E) p′ / s
8. p Ş (q Ş r) birleşikönermesidoğrulukdeğeri0oldu-
ğunagöre,p,q,rönermelerinindoğrulukdeğerlerisırasıylaaşağıdakilerdenhangi-sidir?
A) 1, 1, 1 B) 1, 0, 1 C) 1, 1, 0D) 0, 1, 1 E) 0, 0, 0
9. “x+3=8isex=5tir.” önermesininkarşıt tersiaşağıdakilerden
hangisidir?
A) x = 5 ise x + 3 = 8 dir.B) x 5! ise x + 3 = 8 dir.C) x 5! ise x + 3 ! 8 dir.D) x = 5 ise x + 3 ! 8 dir.E) x + 3 ! 8isex! 5tir.
10. [(0 ∨ 0) ∨ (1 ∧ 0)′] ∧ p önermesinindoğrulukdeğerinin1olması
içinpaşağıdakibileşikönermelerdenhan-gisinedenkolmalıdır?
A) (1 Ş 1)′ B) 0 ∧ 1 C) 1 ⇔ 1D) 1 ⇔ 1′ E) 1 Ş 0
11. “Ağaçyaşisedallarıkurudur.” önermesinintersiaşağıdakilerdenhangi-
sidir?
A) Ağacındallarıyaşisekendisikurudur.B) Ağaçyaşdeğilisedallarıkurudeğildir.C) Dallarıyaşiseağaçkurudur.D) Ağaçyaşisedallarıyaştır.E) Dallarıkuruiseağaçkurudur.
12. p q r ql l&0 /` `j j
önermesininkarşıttersiaşağıdakilerdenhangisidenktir?
A) p q r/ 0_ i B) r p ql 0 /` j C) r p ql0 /` jD) p r ql
/ /_ i E) p r ql/ /_ iÖRNEKTİR • M
UBA YAYINLARI