Ψηφιακός Ακτιβισμός: Οι νέες τεχνολογίες στην υπηρεσία των ανθρωπίνων

δικαιωμάτων

Δήμητρα Πασχαλίδου

Υπεύθυνη Ακτιβισμού

Διεθνής Αμνηστία – ελληνικό τμήμα

Τι είναι και τι κάνει η Διεθνής Αμνηστία;

Η Διεθνής Αμνηστία, ένα παγκόσμιο κίνημα για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ξεκίνησε τη δράση της πριν 50 χρόνια, βασιζόμενη σε μια απλή ιδέα. Την άσκηση πίεσης σε κυβερνήσεις μέσω της αποστολής γραμμάτων από πολίτες άλλων χωρών.

Η ιδέα αυτή εμπεριείχε δύο έννοιες:α) την έννοια του παγκόσμιου β) την έννοια του μαζικού

Τι εννοούμε με την έννοια ακτιβισμός;

«Ακτιβισμός είναι μια σειρά συντονισμένων ενεργειών με στόχο μια συγκεκριμένη αλλαγή», σύμφωνα με τον ορισμό της Διεθνούς Αμνηστίας.

Ο ακτιβισμός δεν είναι απλώς μια εκδήλωση, αλλά μια διαδικασία.

Δεν είναι μόνο η ευαισθητοποίηση γύρω από ένα ζήτημα, αλλά η επίτευξη συγκεκριμένων αποτελεσμάτων.

Επομένως τι είναι ο ψηφιακός ακτιβισμός;

Είναι μια καλά σχεδιασμένη δράση, με συντονισμένες ενέργειες, που κάθε φορά χρησιμοποιεί διαφορετικούς τρόπους για να πετύχει τον εκάστοτε στόχο, αλλά αυτό το κάνει χρησιμοποιώντας ηλεκτρονικά μέσα και ηλεκτρονικά επικοινωνιακά κανάλια.

Βασική διαφοροποίηση offline και online ακτιβισμού

Ο παραδοσιακός ακτιβισμός κατά βάση είναι μια διαδικασία μονόπλευρη και με περιορισμένο φάσμα επιρροής.

‘Oταν ο ακτιβισμός γίνεται online, γίνεται πιο εύκολη η μετάδοση της πληροφορίας, ενώ παράλληλα ο ακτιβιστής λειτουργεί και ως πολλαπλασιαστής.

Μορφές ψηφιακού ακτιβισμού στη Διεθνή Αμνηστία

Web actions - ηλεκτρονικές εκκλήσεις Email campaigning Social Media – μέσα κοινωνικής δικτύωσης Photo actions – φωτογραφικές δράσεις Web και video games Διαδραστικοί χάρτες

Web actions - ηλεκτρονικές εκκλήσεις

Εκκλήσεις αναρτημένες στο site και ο καθένας μπορεί να υπογράψει από τον καναπέ του.

Η πιο κλασική μορφή ψηφιακού ακτιβισμού και χρησιμοποιείται από όλα τα τμήματα της Διεθνούς Αμνηστίας

Email campaigning

Η διάδοση μιας συγκεκριμένης έκκλησης ή μιας συγκεκριμένης ενέργειας μέσω email, με σκοπό τη συγκέντρωση όσο το δυνατόν περισσότερων υπογραφών ή δράσεων, για την άσκηση μαζικής πίεσης.

Ο τρόπος αυτός είναι ιδιαιτέρως αποτελεσματικός, γρήγορος και εύκολος, χωρίς να απαιτεί ιδιαίτερη τεχνική υποδομή.

Social Media – μέσα κοινωνικής δικτύωσης

Χρησιμοποιούνται:• για να διαδώσουν το μήνυμα κάποιας εκστρατείας • για να ενημερώσουν για κάποια εκδήλωση•κυρίως για να βρουν πιθανούς ακτιβιστές και να τους παρακινήσουν να αναλάβουν δράση, εύκολα και με πρωτότυπο τρόπο.

Οι ακτιβιστές δρουν κατά κύριο λόγο ως πολλαπλασιαστές

Photo actions – φωτογραφικές δράσεις

Ο κλασικός τρόπος για να κινητοποιήσεις τον ψηφιακό ακτιβιστή να ενεργήσει και στην πραγματική του ζωή.

Οι φωτογραφικές δράσεις συνήθως ζητούν από τους ακτιβιστές να φωτογραφηθούν κρατώντας π.χ. πλακάτ με κάποιο συγκεκριμένο μήνυμα. Οι φωτογραφίες αυτές μετά χρησιμοποιούνται τόσο για κινητοποίηση άλλων ακτιβιστών με τη διάδοσή τους στα social media όσο και για άσκηση πίεσης, στέλνοντας τις στις αρχές αντί υπογραφών.

Free Eynulla Fatullayev

Key action

Reaching the President of Azerbaijan via Twitter:

Web και video games

Στα παιχνίδια αυτά, ο δυνητικός ακτιβιστής δεν λαμβάνει πραγματική δράση που απευθύνεται σε πραγματικούς παραλήπτες. Στόχος των παιχνιδιών είναι καταρχάς να τραβήξουν το ενδιαφέρον του χρήστη και στη συνέχεια να τον εξοικειώσουν τόσο με το συγκεκριμένο θέμα που αναδεικνύει το παιχνίδι, όσο και με τον τρόπο που λειτουργεί η οργάνωση, με απώτερο σκοπό τη συμμετοχή του στην πραγματική δράση της οργάνωσης.

Διαδραστικοί χάρτες

Καινούργιος τρόπος ψηφιακού ακτιβισμού, που συμπυκνώνει όλους τους προηγούμενους τρόπους και ουσιαστικά προσπαθεί να κάνει το offline online και το αντίθετο.

Αυτό που πραγματικά κάνει είναι να δίνει στον επισκέπτη μια εικόνα της παγκόσμιας δράσης που λαμβάνει χώρα (offline και online) για το θέμα για το οποίο έχει φτιαχτεί.

Κάνει με αυτό τον τρόπο τον ακτιβιστή να νιώθει κομμάτι μιας παγκόσμιας κοινότητας που ενδιαφέρεται για ένα συγκεκριμένο θέμα και πραγματοποιεί δράση τόσο στον φυσικό όσο και στον ψηφιακό χώρο. http://www.eyesonsyria.org/

Πλεονεκτήματα ψηφιακού ακτιβισμού

Αύξησε τη βάση των παραληπτών του μηνύματος της οργάνωσης. Για παράδειγμα το ελληνικό τμήμα έχει 5.000 περίπου μέλη και υποστηρικτές, αλλά 9.000 περίπου παραλήπτες των ηλεκτρονικών του δράσεων.

Αύξησε τους ανθρώπους που παίρνουν μέρος στις δράσεις της οργάνωσης. Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, οι offline ακτιβιστές του ελληνικού τμήματος είναι περίπου 100 – 150 άτομα, ενώ οι ψηφιακοί ακτιβιστές, που αναλαμβάνουν τακτική δράση ξεπερνούν τους 800.

Κατάργησε τα γεωγραφικά σύνορα. Για παράδειγμα, με τον ψηφιακό ακτιβισμό η οργάνωση μπόρεσε να κινητοποιήσει άτομα και να αναπτύξει συνεργασίες σε χώρες ή περιοχές, όπου δεν είχε φυσική παρουσία, κάποιο οργανωμένο τμήμα δηλαδή ή δομή.

Πλεονεκτήματα ψηφιακού ακτιβισμού

Έκανε τη δράση της οργάνωσης πιο γρήγορη. Όταν με τις offline δράσεις για να συγκεντρωθούν για παράδειγμα 1000 υπογραφές χρειάζονται τουλάχιστον δύο μήνες συντονισμένων ενεργειών των ακτιβιστών της οργάνωσης, μια ψηφιακή δράση μπορεί να συγκεντρώσει τον ίδιο αριθμό υπογραφών μέσα σε τρεις μέρες και χωρίς να απαιτεί τόσο χρόνο στο σχεδιασμό και την πραγματοποίηση της.

Η οργάνωση μπορεί να προσεγγίσει κοινά που θα ήταν δύσκολο να προσεγγίσει διαφορετικά, ενώ και η μετάδοση του μηνύματος γίνεται πιο εύκολα, χωρίς να απαιτείται πολύς χρόνος από τον ακροατή ή δέσμευση στην οργάνωση από τον ακτιβιστή.

Μειονεκτήματα ψηφιακού ακτιβισμού

Οι ψηφιακοί ακτιβιστές είναι πάντα περισσότεροι, αλλά μερικές φορές χρειάζεται η επί τόπου παρουσία για να ασκηθεί μεγαλύτερη πίεση.

Με τον ψηφιακό ακτιβισμό δεν μπορείς να διασφαλίσεις πως το μήνυμά σου λαμβάνεται με τον τρόπο που θα ήθελες, καθώς αυτό πρέπει να διαδοθεί γρήγορα και μαζικά μέσω διαδικτύου.

Μέσω του ψηφιακού ακτιβισμού δεν μπορείς να ξέρεις ποια ακριβώς άτομα συμμετέχουν στην εκστρατεία σου και για ποιο λόγο το κάνουν.

Αποκλείει κάποιες ομάδες του πληθυσμού, καθώς το διαδίκτυο παραμένει άγνωστος τόπος για κάποιες κοινωνικές ομάδες, όπως για παράδειγμα την πλειοψηφία των ανθρώπων πάνω από 65 χρόνων.

Μετατρέποντας το online σε offline

Αρχικά η οργάνωση είχε επικεντρωθεί, προκειμένου να διευρύνει τα κανάλια της και άρα τη δράση της, στο πως θα κάνει το offline online.

Τα τελευταία δύο χρόνια άρχισε σιγά σιγά να επικεντρώνεται στο πως θα μετατρέψει τον ψηφιακό ακτιβισμό σε πραγματικό ακτιβισμό, ώστε να μπορέσει και να δημιουργήσει μεγαλύτερους δεσμούς με τους ψηφιακούς ακτιβιστές της και να ασκήσει μεγαλύτερη πίεση στις αρχές, όταν δεν πείθονται απλώς από την αποστολή κάποιων email που φαίνονται εκ πρώτης όψεως απρόσωπα.

H οργάνωση πρέπει να ξαναβρεί το «πρόσωπό» της, χωρίς φυσικά να χάσει και τα πλεονεκτήματα από τη μαζικότητα που απέκτησε μέσω του ψηφιακού ακτιβισμού.

Ο ψηφιακός ακτιβισμός σίγουρα βοήθησε την οργάνωση να κάνει τη δράση της περισσότερο παγκόσμια και περισσότερο μαζική, κάτι για το οποίο προσπαθούσε με ποικίλους τρόπους από τη δημιουργία της.

Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας!