AKCIJA VII čas

19. DECEMBAR 2018.

MOTORNI PUTEVI

Mišići

Cerebellum

Senzorni cortex

Motorni cortex

Čula

Cortex

Cerebellum

Moždano stablo

Mišići

KORTIKALNE STRUKTURE

Primarni motorni korteks (M1)

Senzorni korteks

KORTIKALNE STRUKTURE

Principi organizacije Motorne mape

Kortikalna magnifikacija

Kontralateralna organizacija

Hijerarhijska organizacija zona

Primarni motorni korteks (M1)

Premotorni korteks

KORTIKALNE STRUKTURE

Premotorni korteks Laterelano

Akcije sa objektima

Medijalno: suplementarna motorna zona SMA Spontane, naučene akcije

Akcije za koje nije potrebna vizuelna kontrola

KORTIKALNE STRUKTURE

PLANIRANJE AKCIJE

Izvođenje voljnih akcija

Akcija kontrolisana vidom

Dva sistema (Glover, 2004)

MODEL

Sistem za PLANIRANJE akcije

Sistem za KONTROLISANJE akcije

Glover, 2004

V1

PERCEPCIJA IT

PLANIRANJE IPL

KONTROLA SPL

Sistem za PLANIRANJE akcije

Pre pokreta i rano u izvođenju pokreta

Izbor mete, vreme do kontakta

Spacijalne i nespacijalne informacije (težina, krhkost, tekstura)

Spor, puno informacija, pod uticajem svesti

Zavisi od vizuelne reprezentacije (IT) i motornih procesa (frontalni režanj, bazalne ganglije).

MODEL Glover, 2004

Sistem za PLANIRANJE akcije

Sistem za KONTROLISANJE akcije

Tokom izvođenja akcija i pokreta

Obezbeđuje preciznost pokreta

Samo spacijalne karakteristike (razdaljina, oblik, veličina, orijentacija)

Brz, bez uticaja svesti

Zavisi od vizuelne reprezentacije (superiorni parijetalni režanj) i motornih procesa (cerebelum)

MODEL Glover, 2004

Sistem za PLANIRANJE akcije

Sistem za KONTROLISANJE akcije

V1

IT

IPL

SPL M1

Cerebelum Bazalne ganglije

(subkortikalno)

PM PFC

MODEL Glover, 2004

PFC prefrontalni korteks PM pemotorna zona M1 primarna motorna zona IPL inferior-parietalni režanj SPL superio-parietalni režanj IT inferior-temporalni režanj

Sistem za PLANIRANJE akcije

Sistem za KONTROLISANJE akcije

PFC prefrontalni korteks PM pemotorna zona M1 primarna motorna zona IPL inferior-parietalni režanj SPL superio-parietalni režanj IT inferior-temporalni režanj

VID

Nespacijalni kontekst

Integracija

Spacijalna kontrola

Podešavanja

Naučena podešavanja

Izvođenje pokreta

Selekcija pokreta Ciljevi

MODEL Glover, 2004

LATENCA

50-70ms

50-60ms

70-80ms

80-100ms

20-40ms

160-220ms

30-50ms 100-120ms

140-190ms

180-260ms

V4 V2 LGN

PIT

AIT

PM 120-160ms

40-60ms

V1 PFC

M1

Mišići Moždina

MODEL

PFC prefrontalni korteks PM pemotorna zona M1 primarna motorna zona IPL inferior-parietalni režanj SPL superio-parietalni režanj IT inferior-temporalni režanj

MOTORNA REPREZENTACIJA

Presecanje veze kičmene moždine sa mozgom (Brown, 1911)

Generisanje sekvence hodanja neoštećeno

Centralni generator sekvence (central pattern generator)

Više strukuture samo pošalju naredbu

Rukopis

Sličnost u produkciji bez obzira na vrstu efektora (leva, desna ruka, usta, noga)

BMI

Interface mozak-mašina

Motorne zone

Kursor

Pacovi

Veštački udovi

MOTORNA REPREZENTACIJA

Fantomski ud (Phantom limb)

Iluzorne senzacije nakon amputacije udova

Moždana aktivacija zona za taj ud

MOTORNA REPREZENTACIJA

Fantomski ud (Phantom limb)

Iluzorne senzacije nakon amputacije udova

Moždana aktivacija zona za taj ud

Motorni korteks „ne zna“ da ud nedostaje i nastavlja da šalje naredbe

Senzacija gestikulacije, bol…

Vizuelni feedback (Ramachandran, 1998)

Shvatanje akcije

Reprodukcija tuđih akcija

Mimika - samo senzorno-motorna inf

Imitacija - uključivanje ciljeva i namera

Mirror neuroni (Rizzolati, 1992)

Premotorni korteks (zona F5)

Aktivni tokom izvođenja i posmatranja iste akcije

CILJEM-VOĐENA REPREZENTACIJA

Mirror neuroni (majmuni) Samo ciljem vođena akcija

drugog majmuna, eksperimentatora ili sebe

Ne mimikrija

Ne akcija bez objekta

Ne akcija bez aktera

STS Kretanje delova tela

Samo vizuelna komponenta

=> MIRROR sistem posreduje ciljem vođene akcije

CILJEM-VOĐENA REPREZENTACIJA

Mirror neuroni (ljudi) Muzičari

Audio percepcija

Problem ogledala

CILJEM-VOĐENA REPREZENTACIJA

Mirror neuroni (ljudi)

Pijanisti

...........a ....... .

CILJEM-VOĐENA REPREZENTACIJA

INSTRUMENTI - ORUĐA Oruđa su reprezentovana na nivou mozga

Objektom vođene akcije (fMRI)

Posmatranje

Levi inferio-parijetalni režanj + Brokaova zona

Pantomima

Levi inferio-parijetalni režanj + leva lateralna premotorna zona

PATOLOGIJA

Apraxia Nemogućnost sprovođnja naučenih smislenih pokreta ili

akcija

Pri tome postoji želja da se izvede akcija kao i fizička sposobnost

Ideomotorna apraxia

Nemogućnost sprovođenja verbalno zadatih akcija, motorno zadatih akcija ili davanjem objekata

Abulia

Ne postoji želja da se izvede akcija

Fantomski ud (Phantom limb)

Vizuelni feedbeck (1998)

BMI

=> Protetski ud

MOTORNA REPREZENTACIJA

SUBKORTIKALNE STRUKTURE

Moždano stablo Brainstem

12 kranjalnih nerava refleksni pokreti

Cerebelum Masivni senzorni input

Bazalne ganglije 5 nukleusa

Ulaz: caudate, putamen

Subtalamičko jezgro

Izlaz: substancia nigra, globus palidus

Mišići -efektori Alfa motoneuroni Kičmena moždina

MOTORNE STRUKTURE

AKCIJA

nije posrednik između kognicije i

telesnih pokreta već

poseban kognitivni proces.

DOMAĆI ZADATAK

9. januar

16. januar POSLEDNJI ČAS