1

عصب شناسی الهیاتجنبش بابیه از دیدگاه

تألیف: دکتر علی اکبر ضیائی

2

فهرست مطالب:

مقدمه

عصب شناسی الهیات یا نوروتئولوژی فصل اول:

و اصالت آنتجربه دینی فصل دوم:

سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و دینی ضهور بابیهزمینه های م: سوفصل

سید علی محمد باب اختالل دو قطبی در م: چهارفصل

دوران کودکی باب -

از دست دادن پدر -

ترک کانون خانواده و سپرده شدن به مکتبخانه -

تنبیه بدنی و تؤثیرات منفی روانی بر کودک -

جمعیت هراسیبی عالقگی به بازیهای کودکانه، انزوا و -

و فشارهای روانی دوران یتیمیو مالمت باب احساس ترحم -

سکوت پیشگی اختیاری باب در دوران نوجوانی -

ترک تحصیل باب -

نتیجه گیری: اختالل دو قطبی

احتمال وجود صرع و اسکیزوفرنی در باب م: پنجفصل

احتمال صرع در باب -

اختالل اسکیزوفرنی در باب احتمال -

یاران بابیه و ارزیابی کارکردهای روانی آنان -

کشؾ حجاب، نفی شریعت اسالمی و اعالن رسمی دیانت بابیه و بهائیه -

فصل ششم: معاینات پزشکی و تشخیص جنون در باب

معاینه پزشکی باب توسط پزشکان مشهور انگلیسی -

نتیجه گیری

3

الرحیمبسم هللا الرحمن

القرآن یتدبرون أفال»قال هللا تعالی:

فیه لوجدوا هللا غیر عند من كان ولو

«. كثیرا اختالفا

(28)سوره نساء، آیه

:مقدمه

رق رغوث ال كی اى ؿو ال آى ثو اب رع اكبى هنات هقزلق عبى کی اى

چبلبی هن هوى ؽبو ثوای ثوفهك ثب ثوبهاى اکيكوی پبهاب كه هوبی كی هی ثبل

ا اى چو كه اغب اذ ک البد ثبهی كگو هی رال ث و آكوی پوكاىك گوك ؿجبه ربهـ ه

فك ثيكال ث کوک اببی گوكزبه كه روبد نببد آل.

ثب هطبلؼ ثوهبی هزو ل اى ػلن پيکی كه هی بثن ک رب رؼلاك ثبه الکی پژ ثب ازلبك

کلژ( هلهى كه ىه اى هز بی ػت بفزی هكزبهی هاى بی ػت بفزی )هپ

اك ثب ػالئن بکرک رغبهة كی اغبم پنوكز اذ. ث ظو هی هل ىهبى آى كوا هل اذ رب اكو

اكواكی ک كاهای رغبهة كی ؿو ال ثوگوكز اى اكبى بفزگی ػوكببی رولجی کبمة ب

گول رب ػال ثو گوابی كب ثب هبزبی ؿو وػی هی ثبل ههك آىهببی کلکی هواه

رؼبلن كی كهذ بى كاكى هوبی هوع ثوای هلى ث رغبهة كی ال اى وف ػلوبی

كي رؾذ هؼبلغ پيکی ث ػاى ک ثوبه بکىی ثب ازلبك اى هز بی ػت بفزی

هكزبهی هابی ػت بفزی )هپکلژی( رؾذ هلاا هواه گول.

4

ل كه اي پژ ظل كاهك رب هؾلكزبی هعك كه ببی رغوث ال اى ؿو ال

ها فبو بى بىك بى كل ک اكواك هجزال ث بکىیوهد آهى اكواك هجزال ث ثوبهبی

اى كگو الب کل. چي افزالالری هی رال ثب بفذ ثزو اى ؼذ های فك كه عبهؼ و هضجزی

هورج ثب هجبؽش كی کلذ پلا اكبى بکىی كائل اي هبل آبئی فال هؾزوم ثب افزالالد

گزو آى كه هبى هوكم هی ثبل ثبل كاذ ک اگو وا بکىیبفزگی ثو اصو ک افزالل

ي كوان گوكك، كه آل ای (بئذ ثبثذوچى ث)كوگی اعزوبػی ثوای ثوى ک آي كگو

يكک ي بل ثوى اكبی فكبفز فان ثك ک هلوب وكلاهای كه هبى هوكم فال كاذ

کز كگو اي ک ػلن کالم كلل االهی ثبل فال گوكل. هوكم ػو فجت چبلبئی ثوای

هك پب ث پبی ػلن هرئلژی ث کوک كاولاى ػت ب ثبهی كگو پب ث ػو عك ثگنا

افزالل ثزبثل رب هئهبى هزلبى ها كه کلذ ثوفهك كهذ ثب اكبی ک پلا آب ثو اب

کل گوكز اذ بهی وبل، ىوا وچبى ک فان گلذ ػلن ظه هرئلژی اکيكوی

وع ث هد آلزی فطوبک ثوای لم کبى كي كهفال آهل اببی كه ثلى هبكذ اى ػول

قبى الی ها ثب ثبكز بی پبهجواى كهؿي کی هی هبل اى هؼذ گوكزبه كه ػبلن عوبی

ل اگبهل اى رؼبلن الی كه هو هل رؼبلی ابی ثبى هی هبل. ثو اب كاللی ک فان آهك

ػلی هؾول واىی هؼوف ث ثبة ث اؽزوبلی كچبه ثوفی افزالالد ث بم اکيكوی بل وع

ثك اذ کی اى بهاى يكک ا ث بم هال ؽي ثو هؼوف ث ثبة الجبة ي ک ػالئوی كه

اذ فان گلذ ک ع ثوبهی ج ث ثبة كاز اذ و ابی ها كه ظه آي ثبث الب وك

اگو چي كوكی ثب ثبة هالهبد وی وك، چ ثب فك ثبة ث هکل ف پی هی ثوك وچبى ث

روظ آي ق اكاه هی كاك، اهب لزگی هالؽي جذ ث قبى ثبة جت گوكل رب ثبة اى ايای

بی ث آى نببد هی گل ثب پل هؽی فك فبهط گوكك قبی ها ک كه اطالػ ػلن ها

5

ىكى ث روبد هجلی فك كه ػبلن هإب ثلاهی ث ػاى ؽووذ بة ؼی ؽی آوبی ثپلاهك

وكلاهای ها كه فك عوغ وبل كی ظه ها ث ػاى ثبث ثبئ کل كل ن اکى اي

آي كاهای ياهاى وكلاه كه واو گزی هی ثبل. كه اي پژ ث ثوفی ژگبی افالهی ثبة

و اي اهه كه پنو كه هكزبه ثب كگواى کلذ پ كازي لجب بكد ابه فان کوك ک

هی راى ث هربی هقزلق بکىیی يك هوكم آى ػو رؤصو كاز اذ. كه ثوفهك ثب ثوبهاى

ػول وك: کی اي ک کزبثبی ثو اب ػول وع هجي گبذ اؾواكبد اػزوبكی آى ثوبهاى ها

اذ قبى ؽکوذ آهي ؽزی يل ل اکيكویگيك وك الجز کی ک گوكزبه ثوبهی

هزون كوزگبى الی ي ثوای آبى هلل قال ثك، ثبثواي رلل رن رؤلق کزبة

اواك قوای کبهبى قال ثك ثبل ثب ازلبك اى ػلم هابی كی كهلك هؼبلغ آبى ل

بى هبل كػد ث هجبل، هبظو اعوای ؽل زغ هطلثی لاهك ؽزی هجبهى ثب آهبی پي كه

كوك ي هی اكيال، ث وي ػلذ اذ ک ثبة پ اى رؾول ىلابی بکىیث هياى لد افزالالد

هزؼلك كبهبی اعزوبػی كچبه كهن هقزگی های هی گوكك ا ک قبی ؽکوذ آهي ثو اب

ثو ىثبى هی هال آصبه ا كه اثزلای اهو كاهای ک چبهچة هق ث جک هزلال هلک ق

کزت ق ثك كه اصو اي غببد های كبهبی هزؼلك كچبه كهن گقزکی كکوی هی گوكك

قبی ه فك ها ؽی الی آبد هثبی هی اگبهك روبهی بكز بی ف هؾلظبد فك

آبد هوآی ها كه کلی كهن هقز گز گب ثب اؿالی ؾی اػواثی ث هد ؽی اى

بىل هی پلاهك ک رب ثب هوآى ثواثوی هی کل، ثلک ثورو اى آى ي هی ثبل وگبى ها ث اربى

ی كه ػو ثبة ث هضل آى آبد ث رؾلی كوا هی فال. فان گلذ ک وا اعزوبػی بی ك

بك هبثل كههبى كه اصو ک ربكف ک وبى هالهبد ثب بکىیگ ای ثك اذ ک ک افزالل

ث بم هال ؽي ثو ثك اذ ث هد ک اهو ثلغ عل گو هی بکىیكوكی ثب افزالالد

6

گو آى هی ثبل. ثوهی كهن ك كز ای ها ثوپب هی کل ک رب ىهبى ؽبو ي عاهغ كی كه

هواؽل رکي چي آی ث هب هی آهىك ک قذ اػزوبكاد كی فك ثو اب ػول ول ها ازاه

آى گب اگو كچبه روی ب نبی ثو اصو افزالالد اکيكوی لن ك کبه ها ن ىهبى بىن

هبى هواعؼ کن ويهبى ثب هواعؼ ث هوآى کون اغبم كن، کی اي ک ث پيک هؼبلظ ثوای كه

هابد ال ثذ ػلن الالم ههد ثب ػلوبی اػالم كی كهلك كههبى ف ثبن الجز

يكکبى چي اكواكی ي و هوی كه الهزی هؽی های آى ثوبهاى كاهل، ىوا اگو كوكی اى

اوبی کوكى كوك ث ا رلوي وبل ک ههك ػبذ ؽود ؽن هواه كزبى آببى هب ث عبی ه

گوكز اهلاكاد ؿجی بهل ؽبل ا گوكل اكواكی ها ن كػد کل رب ثوای افن لبػذ ب كههبى

پ ا هل كه آى هد كههبى آى ثوبه بکىی ثب هکل هثو فال ل.

فصل اول:

7

بی البدػلن ػت 1

ب ث ػجبهری كگو ػت بی هؼذ ک هز ربى رؤ كه ػلن

ػت بی اذ.2

اى عول ىوهغوػ بی ػلن ػت بی هی راى ث هاب ػت

بفز3

لژ اػبةيکلژ(، ك)هپ 4

لژ(، كلل ػت بفزیي)هك 5

كی( ي ابه وك. ک هز علل كگوی ي ث اي كوذ ابك ل اذ ک ثؾضبی )هكل

كواای ها كه هبى الولاى هؼبو ثواگقز اذ آى ػلن ػت بی البد )هرئلژی(

ئی هی ثبل. اي چبه هز ها هی راى گ ثبی الی ػلن ػت بفزی اثياه هوی كه ههي گب

کبلجل کبكی هکبكی اى هاى ابی ژگبی هكزبهی ابى ثوبه آهك. هلم کلی اى ػت

بی البد چيی عي ىكى پلی ثي پلل هؼذ رغبهة هؼی هزظ اى آى ثب رلبد ػلوی

ولل ک ثوای و وی ثبل. ػالهولاى ث اي هز ػلوی هؼزهؾزول )كوبد ػلوی( اى چي كای

می ابى )ثژکز(-رغبهة كهی6ک ثبى رکبهلی ػت بفزی عك كاهك ک اى اػوبل كی

. هؼی ؤد هی گوك7

ىهبی ک ثؾش اى البد كي هی ك ػلن ػت بفزی ث ػاى ک

اطالػ ث كهزی ثکبه ثوك وی ك.

ػت بفزی ث ه کلی كه هز ػت بی البد رغلی کوك اي ابم اثبم گئی كه ػلن

اطالػ علل قزي ثبه ر كوكی ث بم عوي اجوک8

اثلاع گوكل. ی ک اى هزقبى ػلن

البد ثك ث رؾل كهثبه ػت بفزی پوكافذ ثب اثلاع اي اژ ث ربهـ اي ػلن پل فهك. اهب

1 eurotheology

2 Craig Aaen-Stockdale, “Neuroscience for the Soul”. The Psychologist. 2012; 25 (7): 520–23.

3 neuropsychology

4 neurophysiology

5 neurophilosophy

6 subjective

7 Craig Aaen-Stockdale, 25 (7): 520–23.

8 Ashbrook J. Neurotheology: the working brain and the work of theology. Zygon. Sept. 1984; 19

(3):331–50.

8

ل رب کى ک رؼوق هقی اى اي اطالػ اهائ ل اذ بل ثزاى گلذ ک اي ػلن ث و ؽب

لف اى .ث كجبل بكزي كاللی هطوی ػلوی ثوای پلل رغبهة كی ثو اب رلبد ػلوی هی ثبل

ػت بی البد ثوهی "ههيگبئی اى البد ثو اب كلگب ػت بی" هی ثبل "ثلي

رورت هی ران ثلون ک چگ ابى ث كي اطه بی كی هل ماری كاهك".9

شه های آیا عصب شناسی الهیات می تواند به موضوع وحی از منظر علمی بنگرد؟ این علم نوظهور ری

عصبی تجربه دینی را در انسان بررسی می کند و می خواهد بداند که در هنگام بروز تجربه معنوی و

دینی چه اتفاقاتی در مؽز انسان روی می دهد و از طرؾ دیگر رابطه ای بین اختالالت مؽزی و کارکرد

نسان از این اختالالت مؽزی نادرست آن و تجربه دینی بیابد و در نهایت به دنبال راه حلی برای رهائی ا

بسیاری از عصب شناسان تجارب دینی را نه تنها یک تجربه مفید نداسته اند، بلکه به و معالجه او باشد.

گونه ای در تالش هستند تا همه انواع مختلؾ این تجارب از نوع اصیل آن مانند الهامات ؼیبی، وحی،

و شنیداری در افراد سایکوتیک و روان پریش قرار شهود و مانند آنها را در ردیؾ هذیانات دیداری

دهند، زیرا در قاموس علم عصب شناسی جایگاهی برای عالم شهود و ارتباط با ؼیب و ماوراء الطبیعه

وجود ندارد.

9 Newberg Andrew B, D’Aquili Eugene G, Rause Vince. Why God Won’t Go Away: Brain

Science and the Biology of Belief. New York: Ballantine Books. 2002; 90.

9

آن اصالتفصل دوم: تجربه دینی و

اى ز بی كاولاى ػت بی البد چي ازجب هی ك ک هظه آبى اى رغوث كی کلذ

كي بهل اػزوبكاد، ثبهب، آئي كی هبک وی ثبل، ثلک ک ع اؽب كه اهرجب ثب "رکلن ث

ب هبهاء الطجؼ، ىثبب"، رن كلاهی، رن لاهی، اؽب گبگی ؽلد ثب ػبلن زی

اؽب ثی هکبی ثی ىهبی و اؽب ؿو ػبكی كه اهرجب ثب كي هی ثبل. ثو اب اي رؼوق

ب كبهبی ػجی ب ثوبهبی اهصی ب ث و بکىیو آچ ها ک ابى كه اصو افزالالد

. كلل كگو ث هد "ؿو هطبثن ثب اهغ" ثجل ب ثك ب اؽب کل ک رغوث كی فال ثك

اهب ئال هوزوی كه اغب کل هی گوك آى اي ک هالک اهغ ؿو اهغ چذ چگ هی ران

كی ههك ربل آى چى البهبد ؿجی، رغلی كوزگبى الی ثو پبهجواى البی كي االم رغبهة

پلل ؽی هبل آب ها اى رغوث بی ثب هؾزای كی ؿو ال چى روبد كلاهی ،فب

ي رلکک وبن؟ پبـ الاهی ثوبهاى اکيكوی ب وع نببد بی اى افزالالد بکىی

اذ ک ػلن ظه هرئلژی ب ػت بی البد ثلى هاوبی وع ػول كچبه ازجببد

10

ثيهگی فال ل ؿللذ كاولاى اي ػلن اى ؽوبن هبهاء الطجؼ و ػبلن ثورو كه ؽبد ابی

ن پبهجواى الی هؾوم جت هی گوكك ک اي ابى ؽواى ها گن کوك اى هجغ ؽی البم رؼبل

گوكك. ثبثواي اي كا ظه ث هزکلوبى كالل كی ثوای رلکک كه اكی رجبی گووای بثك

وبی ؿجی اى روبد كلاهی لاهی نببد ثب و اى بو ؼی رلکک ؽی البم

. ثبثواي رغوث كی ال ثب رؼولی ک اى هجوم كاهك هؾزای كی وچى قبى پبهجواى كهؿي بى

. ئال كگو اي اذ ک ثب کلام كلل رقب اى ثؾش ػت بی البد فبهط اذآى اهائ ل

اگو ػلن کالم كلل ثوبى هی راى كبذ ثبث ثبئ ها زغ ک رغوث كی ؿو ال كاذ

اى ػل اصجبد اي هع ؼی ػلم ابلذ كي ثبثی ثوآل، كه آى هد چ االهی راز اذ

بىی ث ثؾش كه ؽى ػلن ػت بی اذ؟

پبـ اي اذ ک ػلم ابلذ كي ثبثی ثبئی ها هی راى اى ك ون ػولی ولی ث اصجبد هبل

فالگبى هؾزوم هی رال ث آب هواعؼ هوبالد کزت ثبهی كه اي ىه گبز ل اذ ک

وبل. وي كالل ثوای هب کبكی اذ رب كي ثبثی ها ؿو ال ثوبهن ث فك اعبى كن رب آى ها

هع ثؾش فك كه ػلن هرئلژی ب ػت بی البد هواه كن، ثبثواي هوػذ چبلی

پ ثبئذ كه ػلن ػت بی البد پوكافز وی ك ث بم ابلذ ػلم ابلذ ثبثذ

بگيو ث هواعؼ ػلوبی اػالم هبثغ ػولی ولی ثوای لی ابلذ اي كي ظه هی ثبن.

كه اي هبى هی ثن ک ثوفی اى پواى اي كي ثب هطبلؼ هك ب ثو كي ثبئذ ثو ثطالى آى امػبى

االم ثبىگز اى آي فك رث وك ال، اهب ثوفی اى ارجبع كبذ ثبئی ػلی هؿن وك ث كي

ؽزی رب پبی عبى ي كه ككبع اى ػول فك هطبلؼ هك ب وچبى ثو ػول فك ازاه هی ثبل

بهی اى ثبثبى عبلبی وك ال ربهـ ک هوى ن گنز بل هبؼی ثك اذ كه آى رؼلاك ث

ثبئبى ثب پبكبهی ثو ػوبل ف رب پبی چث كاه هكز ال، اهب ؽبو ث رث اى آي ثبئذ ثبثذ

11

. وچبک ک ابه فال ل فك ل ػلی هؾول ثبة ي رب آفوي لؾظبد ىلگی ا اى آي ل ال

الی ؽزی االم كاذ. كه اي هبل ثب چگگی فك ككبع کوك فك ها پبهجوی ثوای ـ اكبى

هکبكی ها ىابی هقزلق اي آي ظه اى هظو ػلوی پلا آي ثبث ث هجوی ثبة ابه

کی اى كال اي هبل گوكك ػلذ پبكبهی ثبثبى ثبئبى ثو ػول فك ها ي ثبى فان وك.

کوک کوكى ث اكواكی اذ ک وچى ثبة كچبه هکالری های هی گوكل اي اكواك ثب هواعؼ ث

پيک هؼبلظ هی رال اى اي روبد افزالالد های هبئی بثل ىلگی بلوی ها اى ظو هؽی

کبى ؽبمم اهپبئی ي هؼببد ژ ای ها ث های كاز ثبل. وچبک ک ابه فال ل پي

كزه ب اى ق ثبة ث ػول آهكل ک اگو ثبة ث ر بی آبى گ كوا هی كاك ههك كههبى

هاى پيکی هواه هی گوكذ اکى بل آئی علل ث بم ثبئذ جكن.

هور بابیهظنی م: زمینه های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و دیسوفصل

كه اال هوى يكن غوی ؼی اا هوى ىكن هالكی که اواى ث ػلذ ثی کلبزی ببى

هبعبه ث ک وا رجلل ل ثك آصبه كوو اعزوبػی كوگی كی كه ثزو هوكم اواى وببى

ک اگو فلال ث بهی آب بهل ثك ثوبهبی فطوبک چبى كه هبى هوكم ع پلا کوك ثك ثك

12

ثن بثكی و هلذ هی هكذ. ثی اكی كه هبى هوكم اهوی ػبكی ثك چ ک اى ؽوم ابی

اثزلائی فك ي ثوفكاه جك. و ک ث و كللی ههك ثی هوی ب اهغ هی ل و اهال ث ب

هجل ػبلن هوکي کى زی هلولاك هی ل و کی ک كه ازوبل هی بكذ ب اواى ب فلا،

ث رؼجو ک ل "ؽکبم اوای هوب كو كه ثواثو هوبثل اهاك هجل ػبلن هی ازبك ف له ثك.

ب قذ ىو هئل زل، لی ػوال كه ؽى ؽکووای فك كؼبل هب بء هی ثبل و چ

ل."ثقال هی ک10

بهكى كه ثبه ؼذ اعزوبػی بی آى كه هی گل: "كه ؽبل ؽبو

ؽکهذ اواى پبكبی فكکبه اذ و اهه ؽکهذ كه كذ ک لو اذ. ا كوهبوای و

اهه كی هؼی هوكم اذ افزبه عبى هبل هػبب ها ث ه کبهل كه كذ كاهك. ث هؾ

كوهبى هی كل كوهبى ی ثی كهگ ث اعوا كه هی آل، اگو چ ی اى گلزبه کوكاه فك اي ک پبكب

فجو لاز ثبل. لاهذ، بزگی، كلاهی ؽزی فلهبد ي كه چن ب اهعی لاهك. اگو اى چن

آى كبى ب هؾ رلي هياػ ابه ای هك كها ق بؽت هوبم هيلذ ثب کلبزی كه ک

اى زی به هی ك ؽزی عب ها اى كذ هی كل ثلى اي ک ػلالزی كه ظو گوكز ك ب

هؾبکو ای هد گوك."11

كه اي كهاى کغ بی چى آكم ىی هضل کوكى ثوای رج رؼيو هوكم اى عبت ؽکبم اػوبل

كاكگبی ي ثوای ازلبی ؽوم هوكم عك ثكهی ل هأكذ افالم اى هبى هوكم هفذ ثوثز

لاذ. هوؿت هوال هبی ث هاؽزی هی رازل هقبللبى پبكب ها ث قذ روي ػوثزب

کی كگو اى وا كی آى ىهبى بثك بىل رؼجبد عبال ي كه هبى هوكم هاط ثبه كاذ.

كه هبى ؼبى ثك ووزبی ؽلهی ؼوزی و ک وكلاهاى هاط رلکواد ػوكبی كب

10

.30-27، 1387، رواى: و ی، هوى گن ل: اهزبك عبهؼ اواى كه هوى ىكناؽول ق، 11

، روعو ؽي ژثوبى، ؽي الی، رواى : و پژ ثوگيل وػ لوبه بهكىهبلل كثل كوو،

.161، ۴۸۳۱كوىاى هى،

13

ىبكی كازل اگو کی كه اهه كی وػی فك ث كوبی ؼ كه ػو ف هواعؼ هی کوك،

هلوب هی راذ اى آكذ چي عوببی اؾواكی هى ثوبل، اهب گوابی ػوكبی رب ؽلكی ىه

کبه ثبة ي كوان بفز ثك. ث ػاى بل هی راى ث هقبللذ ؽبط هوىا آهبی ثب ها ثوای پنو اك

اهرجب ثي هؾول ب ثبة ابه کوك، ىوا ی ث فثی هی كاذ ک هؾول ب ث ػوكب ػاله كاهك

وبء کوك ک هی رول ک ثبة كه هناکو ثب ب ا ها ث هلک ف كهآهك، ث وي ػلذ ث ب ال

اگو ل ثبة ث رواى آل غبى ػوهی پلل آل فى له هك.12

ثبثواي هاط اكکبه ػوكبی كه

هبى ثوفی اى قجگبى عبهؼ كی ثو روظ رلکواد ثبة ثی ربصو جك اذ.

كه بلبی آفو اؽبئی، اؽول ـ عبي ق هجو كهي ،(۴۱۲۱ - ۴۱۴۱) ل کبظن هزی

ػوو ث بگوكاى ف ر هی کوك ک پ اى كهگنذ ی ثوای عزغی هػك كه اواف

اکبف پواکل گوكل. پ اى كبد ی هالؽي ثو و بگوكاى ل ها كه فك عوغ کوك گلذ

ل بكذ.ک ظه هػك يكک اذ اگو ؽغبثب هاغ ها کبه ثيل ا ها فا13

كه چي

واطی ثبهی اى بهاى ق ث عزغ اكزبكل رب كوك هػك فك ها ثبثل الجز و كوك عاى ثب

ظبوی آهاز افالم غببی ک اى فباك بكاد وی راذ ژگبی ک هػك ها كاز

هی ل كه آى هد ث هطغ وي كوك ثبل اگو ث اي ابف كبئل کواهذ اػغبىی ابك

هنکه هی راذ رع وگبى ها كه آى وا فب ربهقی ث فك علت وبل.

كه اي كهاى افزالالد كی هبى ؼبى اصبػوی اال ػلوبی افجبهی الی ؽلهی

ل ثك ثوفی اى هوكم كه چي ؼوزی قی كوبء هؾلصي ثب كالل لهائی ث اط فك ه

ؿؿبئی ث كجبل ک هغی ثكل رب ثزال و هلی هػك ها الب کل ث عبهؼ كی ؽلد کلو

فك كه رق وا اعزوبػی كی آى ىهبى هی ل: "ثلاى ک ػلل ؾلثقل. ثبة كه

12

.177بو: ه هؼبهف ثبئی، ، ؽود ثبةهللا هؾولؽی، ود 13

.321وبغب،

14

ث ان الی هه ؽن ها ثؼل اى ػول اهوى كه بل اصبػو افزالف ث بذ هل، ثؼی

ث ظي ک هغوغ ػل ابى اذ ثب فك هی كال، ثؼی ث ان افجبهی هه ؽن ها ثؼل اى

هغ ثب فك هی كال، ثؼی ث ان هوؽم ـ اؽول ثي ىي اللي هل هللا روثز ؽغذ ؿو ػول ال

هه ؽن هؾ فبل ها ثب فك هی كال، ؽبل آى ک هوی اى کلوبد آى هؽل ثيهگاه ها

كهک کوك ال، ثؼی ث ان ك هه ثبي وؼذ ها ثو ل فك هی كال، ؽبل آى ک اى

ي ظبو و ك هؾغة كه اكزبك ال، ثلک هؾ ون ظلوذ وک ها افزبه وك ال، ثب

هي ؽش الؼولى، کی كه و ک اى اي هنات اهثؼ ذ ک افزالكبد هب الب كه هبى ابى

ذ."14

ك ثك ک ثوای هبئی عل ىهب رؼجبد که بكای ث الاى ای كه طػ هقزلق هوكم لم کو

بكزي اى هکالد ىلگی كوو ثوبهی ث و کبهی كذ هی ىكل اگو بهی ثو و ىثبب هی اكزبك

ثو و آى كوك هی هقزل اى ا لت لب هی وكل. اگو هوكم هی ک هضال هوبى ها لب هی كل

ث اى آک ث كجبل کت هؼی اى ا ثبل لل ک هوك ػبثل ىالی كاهای کواهبد كوااى اذ

ث كجبل كػبی ا ثوای هن بكزي کت کبه هؼبلغ ثوبهاى ؼت الؼالط ككغ عي هبل آب

ثكل. كه چي واطی ثبىاه كالالى کبجبى كی هن هی بثل و کی ثب بل جي كزبه ب

كم ها ثوثبل ثو گوك آبى اه ك. كه هبثغ ثبث عي آى ث ال ث هاؽزی هی رال ػول هو

ثبهی هی راى كذ بكذ ک هوكم ث وف ظاو اهو ل بی فك كط كط ثوای لبی

ثوبهاى فك ث كلاه ثبة هی هكزل ب آة في ا ها ث ب رجوک ث ـوب هی ثوك ال.15كه امبى

آى ىهبى چي عب اكزبك ثك ک ثو اب هبػل لطق كه وا قذ اعزوبػی ثوى كز ب الىم هوكم

14

، ؽود ثبةهللا هؾولؽی، ؛ ود13-12، ثی عب: ثی ب، ثی رب، ؾل ػللل ػلی هؾول ثبة،

793. 15

.293، ؽود ثبةهللا هؾولؽی، ود

15

اذ رب فلال كوكی ها ثوای لاذ هوكم اهبل وبل چى فبروذ پبهجو اکوم )( اى وهبد

ذ كي االم ثوووك هی ل كه چي واطی ظه ک هغی ک هی راذ ق ؽود ؽغ

ػل الالم ثبل ب وبل ا اهوی جؼی رلوی هی ل، ث وي ػلذ گبهی ک ثبة فك ها كه چي

وا آهبك ای كل ثب کوی روكل اؽزب فك ها ث ػاى هغی هؼوكی کوك پنو چي اكػبی

ی ها ث عبة ثبة هی كاذ ثيهگ ثبل يك کی اغبم هی پنوكذ ک ثزوي جبزبی كکوی ها

آى کی جك عي هالهؾول ثو ک كه ثبه آى قي فان گلذ.

م: اختالالت روانی سید علی محمد باب از دوران کودکی تا وفاتچهارفصل

دوران کودکی باب:

اشتؽال پدر باب سید محمد رضا به تجارت مختصری در محله بازار وکیل )سرای روؼنی( در شیراز

. خدیجه همسر باب درباره وضعیت اقتصادی پدر باب می گوید: "والد حضرت نقطه اولی آقا داشته است

عالوه بر مؽازه یک خانه موروثی 16سید محمد رضا پسر عمومی ما بودند و مشؽول به تجارت جزئی"

ه بود و این کوچکی نیز در کوی شمشیرگرها جنب مسجد خضر واقع در محله بازار مرغ به باب رسید

16

.161ثلغ، 127اهو، ، هئ هل هطجػبد فبلاى اكبى له هؽوبىهؾولػل ك،

16

منزل تا وفات پدرش محل سکونت باب بوده است، اما پس از آن به همراه مادرش که از خانواده متمولی

بوده است به خانه حاج سید علی دائی بزرگ باب انتقال می یابند.

از دست دادن پدر:

5322یعنی در سال هجری در شیراز باشد او باید در هنگام وفات پدرش 5321اگر والدت باب در سال

و 17البته برخی سن باب در هنگام وفات پدرش را دو یا سه سال دانسته اند، ،ساله بوده باشد 8هجری

این تاریخ با سپرده شدن باب به مکتب در سن پنج یا شش سالگی تناسب بیشتری دارد، زیرا در آن هنگام

در هر حال فقدان پدر در دوران کودکی نزد دائی اش زندگی می کرده و او باب را به مکتب می فرستد.

ضربه سنگینی به روح و روان باب وارد ساخت و او طعم یتیمی را در حساس ترین دوران زندگی اش

در آنان مشکالت به و دارد افراد گذشته در ریشه اختالالت روانی علل از بسیاریبه تلخی احساس کرد.

می گردد و گذاری پایه دوران این در افراد شخصیتی های بنیان. گردد برمی نوجوانی و کودکی دوره

ساز زمینه تواند می فرد زندگی از مقطع این جزئی در اختالل و ناهنجاری گونه هر و گیرد می شکل

از مهمترین عوامل افسردگی و اضطراب .باشد آینده در وی روانی و اخالقی رفتاری، مشکالت بروز

محیط اجتماعی نابهنجار )که شامل محیط خانوادگی نیز می گردد( و فقدان والدین نوجوانان و کودکان در

و یا جدائی از آنها می باشد. فقدان پدر برای باب ضربه سنگینی برای او بوده است و بدتر از آن ترک

منزل پدری با خاطرات خوش کودکی و انتقال به منزل دائی بزرگ و بی درنگ سپردن او به مکتبخانه

سخت گیر با شرایطی که وصؾ آن خواهد آمد سبب شدند تا باب از فقدان یک رابطه عاطفی سالم ای

حتی با مادر در رنج و عذاب باشد، بنابراین دو مإلفه مهم در ایجاد اضطراب، افسردگی و ترس کودکان

دائی بزرگش یعنی شرایط محیطی نا مناسب و فقدان پدر و ترک مادر و سپرده شدن به مکتبخانه به امر

موجود بوده اند. این دوران به اندازه ای بر شخصیت باب در نوجوانی و جوانی تؤثیر گذاشته است که

17

. 137، ؽود ثبةهللا هؾولؽی، ود

17

خود باب در کتاب بیان فارسی به آن اشاره کرده است و در هنگام سخن از مکتبخانه باب به آن خواهیم

های محیط در یا و شده جدا ینشوالد از او که شود می دیده کودک در زمانی اضطراب معموالا پرداخت.

به و بمانند اتاق در تنهایی به توانند نمی مضطرب کودکان باالتر، سنی مقاطع در. گیرد می قرار آشنا نا

خواهیم گفت که باب هم به . کنند می فرار مدرسه به رفتن و خانوادگی بازدیدهای و دید از دلیل همین

شدت انزوا طلب و فراری از جمع بوده است و هم حزن شدید و اندوه در دوران کوتاه زندگی اش از او

جدائی ناپذیر بوده اند و به علت همین اضطراب نیز نتوانسته است تحصیالت ابتدائی خود را تکمیل کند

نمود شبانه های وحشت و کابوس صورت به معموالا و ترک تحصیل می نماید. گاهی همین اضطراب

)دیدن سر بریده امام حسین کند و باب نیز در خاطرات خویش به تعدادی از این کابوسهای شبانه می پیدا

اشاره کرده است، اما شیفتگی یاران او سبب شده 18علیه السالم و یارانش و نوشیدن خون آن حضرت(

به عنوان یک اختالل آن کابوسها را به عنوان یک الهام ؼیبی تلقی کنند و در صدد ریشه یابی آن بود تا

در باره این کابوس اثرات آن در روان باب سخن خواهیم گفت. نباشند.

:مکتبخانه به شدن سپرده و خانواده کانون ترک

او را برای فراگرفتن مقدمات به باب هنوز از دوران سخت فقدان پدر فراؼت نیافته بود که دائی اش

مکتب سپرد. مکتبخانه در محلی به نام "قهوه اولیاء" قرار داشت. "قهوه اولیاء" نام خانقاه درویشان و

و بدین صورت بود که در همان ایام کودکی با 19محل ریاضت مرتاضان در محله بازار مرغ قرار داشت

دیگر در سپرده شدن کودک به مکتبخانه است، محلی روشهای مرتاضان و دروایش آشنا شد. نکته مهم

که دیگر سخنی از مهر مادری و محبت خویشاوندان نیز وجود ندارد، و به همین علت است که در منابع

ساله به آن مکتب بوده است و این نشان می دهد 6یا 1بابیه سخن از "سپردن" یا واگذار کردن کودک

18

.14، ؾل ػللثبة، 19

، ث ک هی اكلی هثبی، هبو: هطبلغ االاه ربهـ الجل ػي هبئغ االبم االلی لالهو الجبئیجل ىهلی،

.59هوکي ثبئی،

18

، اما به علت نزدیکی و تربیت می شده اند قدیم در همان محل زندگیکه کودکان به سبک و روال مکاتب

. این مکتب استادی داشته منزل باب به این محله معموال به منزل دائی اش نیز رفت و آمد داشته است

است به نام شیخ عابد که شاگرد شیخ احمد احسائی و سید کاظم رشتی بوده و از سخنان باب چنین بر می

آید که فردی سختگیر بوده است.

تنبیه بدنی و تأثیرات منفی روانی بر کودک:

لم من، مرا پیش از پنج خطاب به شیخ عابد بیانی بدین مضمون دارد: "ای محمد مع بیان عربیباب در

این تحقیقات خود به آخرین در اییکآمری دانشمندان 20سالگی تنبیه منما، زیرا قلب من بسیار رقیق است."

دوران در بدنی کوچکهای تنبیه از عواقب است نکمم توهم و افسردگی، ترس که اند رسیده نتیجه

انادایی ک دانشگاه از بدنی تنبیه و انکودک باره در مشابه پژوهشی سرپرست عفیفی ترکد .باشد ی فردکودک

به عنوان هک حدی تا انکودک بدنی تنبیه: "گوید می چنین رویترز روزنامه با ای مصاحبه در 21مانیتوبا

تصورؼلط این بیشتر مردم هک خصوصاا است مجاز شورهاک از بسیاری در نشود محسوب آزاری کودک

یک همه در حتی" ندارد. انکودک روی مدت دراز در منفی تاثیر هیچ شده نترلک بدنی تنبیه هک دارند را

هک دهد می نشان شد انجام 3153 مارس ماه در 22آلمان فورسا تحقیقاتی سازمان طریق از هک پرسی

صدمه هیچ باشد مک خشونت با همراه هک وچکک های تنبیه هک معتقدند آلمانی والدین از صد در 21 حدود

گروه این نند.ک می رد امالا ک را نظریه این اییکآمری محققین هکحالی زند، در نمی ودکک به ای

رسیده نتیجه این به اند آورده بدست اییکآمری خانواده هزار 22111 از هک اطالعاتی بررسی با پژوهشی

به بزرگسالی را سنین در روانی بیماریهای ریسک انکودک علیه خشونت از فرم مترینک حتی هک اند

20

ن، ػي ػجبهد چي اذ: "هل اى ب هؾول هؼلوی كال روثی هجل اى وی ، ثبة بىكن اى اؽلثبى ػوثیثبة،

ػلی فوخ ي ل ثطوف ػي كبى هلجی ههن ههن."21

Manitoba 22

FORSA

19

بعالوه شخصیتی و رفتاری اختالل به صورت روحی بیمارهای دهد. این می میزان زیادی افزایش

در انکودک این از صد در 92 و شوند می ظاهر نابجا ترس و افسردگی بیماری به ابتالی برای آمادگی

اظهار تحقیق این از آمده به دست نتایج توضیح در متخصصین. شوند می باطل توهمات دچار بزرگسالی

به آن عواقب هک شود انکودک در مزمن استرس موجب تواند می بدنی تنبیه مترینک هک دارند می

در تواند می استرس این. شود می مشاهد انکودک رفتار در شرم و ترس ایمنی، عدم احساس صورت

تنبیهات بدنی بر بدن باب به همراه 23.شود ظاهر مورد بی ترسهای و افسردگی بصورت بزرگسالی سنین

احساس یتیمی و فقدان پدر و سپرده شدن به مکتب و دوری از مهر مادری تؤثیرات روانی بدی بر سید

علی محمد باب گذاشت و از همان دوران از نظر شخصیتی با دیگر کودکان فرق می کرد و عالئم

افسردگی و حزن شدید در وی نمایان گردید.

به بازیهای کودکانه، انزوا و جمعیت هراسی: بی عالقگی

دائی باب هنگام سپردن وی به مکتب به شیخ عابد چنین توصیه می کند: "من این طفل را آوردم که بشما

بسپارم. این طفل مثل سایرین نیست." شیخ عابد در توصیؾ حاالت کودکی باب می گوید: "حاالت آن

بلهو و بازی مایل نبود. گاهی صبحها دیرتر به مکتب می حضرت بوجهی به کودکان شباهت نداشت و

آمد و چون حاضر می شد می گفتم: چرا دیر آمدی؟ چیزی نمی گفت. چند بار بعض همدرسان او را

در دورانی که کودکان به نشاط و بازی مشؽول 24فرستادم او را بیاورند که در وقت درس تعویق نیفتد."

هستند باب به گوشه انزوا پناه می برد و در حزنی شدید فرو می رفت و سکوت اختیار می کرد، همه این

23

Source: “Physical Punishment and Mental Disorders: Results from a Nationally Representative

U.S. Sample,” Pediatrics, published online July 2 (link):

http://www.amednews.com/article/20120713/health/307139996/8/. 24

جل ىهلی، وبغب.

20

اموری که ذکر شد از عالئم بروز افسردگی در باب خردسال بوده است. نمونه دیگری از ناهنجاری

که در سرای امیر در طهران سکونت داشت و به شؽل خلقی باب چنین است: "سید محمد شیرازی

صحافی مشؽول بود و بیتشان در جوار نقطه اولی )باب( بود از شیخ معلم حکایت می کرد. می فرمود:

در ؼالب ایام اعتدال هوا عادت تالمذه این بود که هر هفته یکی از ایشان استاد و تالمیذ را در یوم جمعه

ند. صبح می رفتند و ؼروب مراجعت می کردند. شیخ معلم گفته بود که در برای تفریح دعوت می نمود

چنین اوقاتی که ؼالبا کودکان در باغ جز به تفریح و بازی اشتؽال نمی جستند آن حضرت ؼالبا ایشان را

25ؼافل ساخته از آنها کناره می گرفت."

یتیمی: دوران روانی فشارهای و باب مالمت و ترحم احساس

حزن و اندوه و گوشه نشینی کودک خردسال سبب ترحم خویشاوندان به وی گردیده بود و این احساس

ابوالفضائل در خصوص یکی از خاطرات حاج ترحم می توانسته است به رنج بیشتر کودک بیانجامد.

ز سید جواد کربالئی از دوران کودکی باب نوشته است: "پس از مدتی دیدم طفلی هشت یا نه ساله ا

26نمازخانه بیرون آمد. مرحوم خال فرمود: همشیره زاده است و والدشان مرحوم شده است."

سکوت پیشگی اختیاری باب در دوران نوجوانی:

پیشگی می باشد. سکوت 27یکی دیگر از عالئم افسردگی باب در دوران کودکی سکوت پیشگی انتخابی

ظاهر مجزا اختالل یک صورت به است ممکن گاهی و است تکلم از امتناع یا روانشناختی مهار یک

در معموال انتخابی پیشگی سکوت به مبتال کودکان همراه باشد. 28هراسی جمعیت وبا انزوا بلکه نشود،

، بدین معنی که کودکی چون باب ندارد توجه قابل زیستی ناتوانی هیچ و کنند می صحبت راحتی به خانه

2525

.84-83ـ، 1294، ػن آثبك، کق الـطبء ػي ؽل االػلاءاثاللل گلپبگبی، 26

.142، ؽود ثبةهله پي؛ هؾولؽی، 27

selective Mutism 28

social anxiety

21

کودکی و فشارهای عصبی برای سخن گفتن در میان جمع به علت بروز عالئم افسردگی در دوران

احساس راحتی نمی کرده و به سکوت پیشگی روی آورده است، اما همو در میان خویشاوندان و منزل به

مورد در ناراحتی یا معلومات فقدان از ناشی تکلمی طالقت و بالؼت سخن می گفته و دارای ناتوانی

8 تا 2 بیناین اختالل شروع سنخاصی نبوده است. مختلؾ های موقعیت در تکلمی زبان کاربرد

در مدرسه مانند رود می تکلم انتظار آنها از که خاص اجتماعی های موقعیت درو کودک است، سالگی

جریان درارتباطی ندارد و گاهی زبان لکنت نظیر ارتباطی اختاللبا اختالل این. هستند ناتوان تکلم

اما لزوما این اختالل با 29،دهد می روی سایکوتیک اختالالت سایر یا اسکیزوفرنی رشد، فراگیر اختالل

در مورد باب این اختالل با ترس، اضطراب، انزوای اجتماعی و حزن . موارد یاد شده همراه نمی باشند

شدید همراه بوده است که در سالهای بعد سبب بروز اسکیزوفرنی و به احتمالی صرع و لوازم آن چون

و خودکشی اختیاری گردیده است. 30ایپرگرافیاه

حاج میرزا حبیب هللا افنان در تاریخ خطی خویش خاطره ای از آقا محمد ابراهیم اسماعیل بیگ یکی از

همکالسان باب در خصوص ایام تحصیل نقل کرده است: "وقتی شاگردان در مکتب شیخ عابد مشؽول

31حضرت باب سکوت نموده و همراهی نمی فرمودند." تکرار عبارات متن درس به صدای بلند بودند

ترک تحصیل باب:

و انزوا و گوشه نشینی از نتایج به ادامه تحصیل و بی خوابی برای شبهاب طوالنی باببی عالقگی شدید

وقتی دائی باب از ادامه تحصیل وی نا امید می شود و توصیه های وی به 32بوده است.چنین اختالالتی

ای اهتمام بیشتر به کودک یتیم بی فایده می ماند سرانجام با ترک تحصیل وی موافقت می کند شیخ عابد بر

29

Viana, A. G.; Beidel, D. C.; Rabian, B. (2009). "Selective mutism: A review and integration of

the last 15 years". Clinical Psychology Review 29 (1): 57–67 30

Hypergraphia 31

.143، ؽود ثبةهؾولؽی، 32

هله پي.

22

حضرت نقطه و او را روزها به حجره تجارتی خود در بازوار وکیل شیراز می برد. فیضی در کتاب

می نویسد: "و جناب خال پس از چندی که حاالت ؼریبه و عدم توجه آن حضرت را بر اکتساب اولی

وم ظاهری در مکتب شیخ مشاهده نمود ناگزیر آن حضرت را از مکتب شیخ بیرون آورده بکار عل

بر زبان آورده بود که اگر والد سؾ گشته و بارعاا تجارت در حجره خویش مشؽول داشت و شیخ معلم متؤ

33این طفل در این جهان بود هرگز فرزندش را از تحصیل باز نمی داشت."

عدم ادامه تحصیل باب در آن زمان به احتمال زیاد با افسردگی و اضطراب و ترس از جمع ارتباط داشته

به همین است و تالشهای دائی او برای ادامه تحصیل در سالهای نوجوانی باب نیز بی فایده می ماند.

ست آثار بد علت گاهی دائی اش او را مورد مالمت و سرزنش قرار می داد و این سرزنش می توان

جبران ناپذیری در روحیه این کودک یتیم و خردسال در سالهای نوجوانی و جوانی داشته باشد. وقتی

شیخ عابد از وضعیت باب نزد دائی اش سخن می گوید، دائی باب خطاب به او با زبان مالمت آمیز و

و به هر چه معلم می سرزنش می گوید: "مگر به شما نصیحت نکردم که مانند سایر اطفال رفتار کنی

باب چند سالی در حجره دائی اش مشؽول به کار می شود و در اوان بلوغ او را 34گوید گوش بدهی؟"

تشویق می کند تا جهت تحصیل زبان عربی نزد مال عبد الخالق یزدی برود. مال عبدالرحیم قزوینی در

خالق یزدی شدم و ایشان از این خصوص می گوید: "در مشهد مقدس شرفیاب خدمت آخوند مال عبدال

جمله معظم علماء و اجله اصحاب جناب شیخ بودند و در مجلسی سخن حضرت )باب( به میان آمد،

فرمود که من حیرت دارم از این ادعای عظیمه )ادعای نبوت باب(، زیرا در شیراز امامت می کردم و

من و فرمودند که این وجود است که مجلس درسی داشتم که همین بزرگوار را خالوی ایشان آوردند پیش

سپردم به و من بعد از قبول او را به فالح و تقوی آراسته، و اما سواد ندارند. شما قدری متوجهش باشید

33

.Baha’I Verlag ،82، بو: ؽود وط الیهؾول ػلی كی، 34

.141، ؽود ثبة؛ هؾول ؽی، 59، هطبلغ االاهجل ىهلی،

23

پسر کوچک خود و چند روز دیگر پسر آمد شکایت و گریه می کرد که شخصی را بمن سپرده ای که

35مثله گفتن شؤن من نیست. بعد او را فرستادند به تجارت."اصالا مقدمات ندیده باید امثله بخواند و درس ا

در باب 36اختالل دو قطبیوجود افسردگی در احتمال نتیجه گیری:

بر در را( مانیا) شیدایی و دیوانگی اوج تا افسردگی از وسیعی طیؾ که خلقی نوسانات با دوقطبی اختالل

: اول نوع قطبی دو اختالل: است شده تقسیم گروه چند به قطبی دو اختالل. است ارتباط در گیرد می

محیط در توجهی قابل مشکالت بروز باعث تواند می قطبی دو اختالل از نوع این در خلقی نوسانات

قطبی دو از کمتر بیماری از نوع این شدت: دوم نوع دوقطبی اختالل. شود فرد روابط یا و مدرسه کار،

عملکرد در تؽییرات از برخی ایجاد و پذیری تحریک دچارفرد است ممکن نوع این در. است اول نوع

اختالل دقیق عالئم. دهد ادامه عادی روال به را خود روزانه زندگی تواند می کلی طور به اما شود، خود

افراد برای را بسیاری مشکالت افراد، برخی در افسردگی. است متفاوت دیگر فرد به فردی از دوقطبی

طور همین و افسردگی عالئم. است کننده نگران بسیار مانیا عالئم عالئم، این بین در کند، می ایجاد دیگر

مشکل یک عنوان به دو این همواره که است ترتیب بدین. بیفتد اتفاق هم با است ممکن مانیا های نشانه

باب در دوران نوجوانی و هنگام ترک در مانیا و جنوناحتمال .است شده بررسی و شناخته واحد

صرفا کم خوابی آن هم نه مانیا هایپو یا و مانیا های نشانه و عالئمتحصیل بسیار ضعیؾ است، زیرا از

به صورت شدید و نیز ؼیبت مکرر در مدرسه و نیز عملکرد ضعیؾ در مدرسه از وی گزارش شده

در دوره نوجوانی باب ظهور نکرده اند، در حالی و هذیانات هایپرگرافیااست و توهمات و بزرگنمائی و

، کاذب نفس به اعتماد، سرخوشی :باشد زیر موارد شامل تواند میکه این عالئم این اختالل جنون و مانیا

رفتار، بدنی فعالیت افزایش، پذیری تحریک، پرخاشگرانه رفتار، سریع گفتار، ضعیؾ قضاوت قدرت

35

.3/172، ظه الؾنهوىا الهللا كبل هبىلهای، 36

bipolar disorder

24

میل افزایش، اهداؾ به رسیدن یا انجام جهت تمایل افزایش، معقول ؼیر مالی های هزینه، پرخطر های

، الکل یا و مخدر مواد خطرناک و دقت بی استفاده، هنگام زود پریشانی، اندک خواب به نیاز، جنسی

محل در ضعیؾ عملکردو (سایکوز) واقعیت از فرار یا و توهمات، کار محل یا مدرسه در مکرر ؼیبت

البته مصرؾ مواد مخدر و انواع دخانیات در زندگی باب گزارش نشده و از استعمال آن .مدرسه یا کار

بر بنابراین حاالت خاص باب هرگز تحت تؤثیر مواد روانگردان نبوده است. 37نیز نهی کرده است،

است. اساس گزارشهائی که بهائیان از زندگی باب نموده اند باب همواره در اندوه و افسردگی عمیق بوده

به عنوان مثال نوشته اند که باب پیش از دیدن نامه بهاء هللا در ؼم و اندوه فراوان بود، اما به محض دیدن

آن نامه خیلی هیجان زده شد و "زنگ ؼم و اندوهی که مدتها بود در چهره مبارکش مشاهده می گردید در

ت که واقعه طبرسی رخ داد و "از حین وصول نامه حضرت بهاء هللا بکلی سترده شد." اما زمانی نگذش

آن ببعد دو مرتبه ؼم و اندوه بر هیکل مبارک مسلط شد. تبسم از لبهای حضرت باب زائل گشت. سرور

38و شادمانی برطرؾ گردید."

گزارشهای متعددی از میزان باالی گریه در باب به دست ما رسیده است که بر اساس برخی پژوهشها

ی فرد ارتباط مستقیم دارد، اما برخی دیگر مدعی شده اند که در افسردگی گریه زیاد با میزان افسردگ

، یعنی سیستم عصبی فرد دچار اختالل کلی شده و شدید عکس العمل فرد به محرک گریه کاهش می یابد

که هر اندازه ادعا کردبر اساس آخرین تحقیقات نمی توان به محرک خارجی پاسخ الزم را نمی دهد.

افسردگی و نیز نمی توان به صراحت گفت که ر شود به میزان گریه فرد افزوده می شود افسردگی بیشت

شدید با کاهش میزان گریه در هنگام تحریک )روبرو شدن با شرایطی که سبب تحریک گریه می شود(

37

317، ؽود ثبةهؾول ؽی، 38

.183وبغب،

25

و باشند می همراه گریه از مشخصی میزان با افسردگیها برخی صورت هر در ولی 39،روبرو می باشد

باب نیز در گریه های متوالی شهرت بسزائی داشته است، اما دقیقا نمی دانیم که آیا او می توانسته است

که گریه های خود را کنترل نماید و یا این که بدون اراده از او چنین حالتی صادر می شده است.

د. روانشناسان گریه های متوالی بدون کنترل فرد را از عالئم افسردگی دانسته ان

گزارشهائی که از شخصیت با در دوره کودکی و نوجوانی توسط تاریخ نگاران بابی و بهائی گزارش

از فاز این های نشانه و عالئمشباهت دارد، زیرا قطبی دو اختالل در افسردگیشده است بیشتر به عالئم

، گناه احساس، اضطراب، خودکشی رفتار یا افکار، امیدی نا، ؼمگینی از عبارتند قطبی دو اختالل

لذت های فعالیت انجام به اندک عالقه، خستگی، اشتها افزایش یا و اشتهایی کم، خوابیدن در مشکالت

و کار محل یا مدرسه در مکرر ؼیبت، علت بدون مزمن درد، خلقی کج، تمرکز در مشکالت، بخش

این عالئم به جز رفتار . همان گونه که اشاره کردیم بیشترمدرسه یا کار محل در ضعیؾ عملکرد

علت در زندگینامه باب به چشم می بدون مزمن خستگی و درد اشتها، افزایش یا و اشتهایی خودکشی، کم

خورند، بنابراین بدون آزمایش کلینیکی می توان با اعتماد بر آثار مورخان بابی و بهائی به وجود این

اختالل افسردگی در اختالل دو قطبی پی برد.

39

Vingerhoets AJJM, Rottenberg J, Cevaal A, Nelson JK. Is there a relationship between

depression and crying? A review. Journal Compilation. Acta Psychiatr Scand 2007: 115: 340–

351.

26

در باب صرع و اسکیزوفرنی م: احتمال وجود پنجصل ف

ممکن حمالت اینمی باشد. صرعی حمله تحت عنوان مزمن عصبی اختالالت از ای مجموعه 40صرع

. باشد همراه شدید لرزش با و مدت طوالنی برعکس یا بوده شناسایی قابل ؼیر تقریبا و خفیؾ بسیار است

. است مؽز در ؼشایی یا کورتیکال عصب عادی ؼیر و حد از بیش سلولی فعالیت نتیجه صرعی حمالت

حمله به و شوند می تحریک خاصی رویدادهای با که دارند حمالتی دارند صرع که افرادی از ۶٪ حدود

خاصی های محرک با تنها که دارند حمالتی انعکاسی صرع به مبتال افراد 41.هستند معروؾ انعکاسی

خاصی انواع در. است ناگهانی صداهای و چراغ درخشش شامل معمول های محرک 42.شوند می تحریک

روی خواب در تنها حمالت آن انواع دیگر در دهند و می روی خواب طول در بیشتر حمالت صرع، از

خوابی را می بیند که معتقد است از برکت آن خواب به کماالت و باب در دوران کودکی خود 43.دهند می

جانب خداوند نائل گردیده است. همان گونه که اشاره خواهیم نمود تنها اثر آن کرامات و نیز الهام از

خواب وحشتناک حمله ای عصبی بوده است که احتماال منجر به صرع خفیؾ و عوامل ناشی از آن

احتماال اثرات این. باشد داشته اجتماعی-روانی رفاه روی مضری اثرات تواند می گردیده است. صرع

ضعیؾ نمودن عملکرد به منجر است ممکن صرع. است ناتوانی یا شدن و بدنام اجتماعی، انزوای شامل

اختالل اساسی، افسردگی اختالل صرع شامل اختالالت 44.شود تر وخیم اجتماعی مشکالت و تحصیلی

میگرن می باشد و در مورد باب نیز حمالت صرع با کم فعالی در عملکرد تحصیلی، ترک و اضطراب

40

epilepsy 41

Steven C. Schachter, ed. (2008). Behavioral aspects of epilepsy: principles and practice

([Online-Ausg.]. ed.). New York: Demos. p. 125. ISBN 978-1-933864-04-4. 42

Xue, LY; Ritaccio, AL (March 2006). "Reflex seizures and reflex epilepsy."American journal

of electroneurodiagnostic technology 46 (1): 39–48. 43

Tinuper, P; Provini, F; Bisulli, F; Vignatelli, L; Plazzi, G; Vetrugno, R; Montagna, P; Lugaresi,

E (August 2007). "Movement disorders in sleep: guidelines for differentiating epileptic from

non-epileptic motor phenomena arising from sleep." Sleep medicine reviews 11 (4): 255–67. 44

National Institute for Health and Clinical Excellence (January 2012). "Chapter 1:

Introduction". The Epilepsies: The diagnosis and management of the epilepsies in adults and

children in primary and secondary care. National Clinical Guideline Centre. pp. 21–28.

27

تنها صرعتحصیل، افسردگی و انزوای اجتماعی همراه بوده است که همگی ناشی از آن اختالل بوده اند.

. آید وجود به متعددی اختالالت اثر بر تواند می که است بیماری نشانه یک بلکه نیست، بیماری یک

صرع دادن رخ اصلی علت. افتند می اتفاق شدید بیماری مانند خاصی علت بدون و خود به خود تشنجها

موارد ۰۶٪ در که است حالی در این باشد، متابولیک یا ساختاری مشکالت یا ژنتیکی عوامل تواند می

.است نامشخص آن علت

پزگی اغبم ثلژک كه هكزبهبی های ث گ ای اذ ک وی راى ثوای آب ؽل هوى

هقی ها رؼي کوك پ اى هطبلؼبد ثبهی ک ثو اي گ هكزبهب اغبم ل اذ ى ثب

جؼی هبؼذ وی راى اهوی ها كهذ ب بكهذ كاذ ب کلام مذ وى رلکو بلن

کلاهک ب بلن ب ؿو جؼی هی ثبل. بل كهذ ثبل ک هب اببی جؼی ب كاهای قذ

ژگبی هكزبهی جؼی هی ثبن، اهب ث و ؽبل كه و هب ابب رب ؽلكی هی راى و بئی اى

هكزبهبی ؿو جؼی ها بل ثزاى ث لائی كاگی )هكزبهبی ؿو جؼی( پلا وك. اي گ

ػاى کبهکوك بكهذ لة گغگبی ث کل وع گنها، ک وع ػون، كاذ. ههي

گل45

اى هظو كيلژی ػجی ثو لة گغگبی هطبلؼبری ها اغبم كاك اذ. ی هؼزول اذ ک

، اكوا گوائی كی، کب ػالئن عی، وگواكببپكوك ثب افزالل وع لة گغگبی روبل ىبكی ث

افزالالد كه رللع پوی اى پلازن ب ػلن کزبثی )ه ی( كاهك ک اي ػالئن رؾذ ػاى

."لههبی گل" ود بكز ال46

45

Norman Gechwind 46

Waxman SG, Geschwind N. “The interictal behavior syndrome of temporal lobe epilepsy.”

Arch Gen Psychiatry. 1975; 32 (12): 1580–86.

28

ث : پلل آر ى، كه لة گغگبی وچي کهرک كوزبل، ازوبل پبلبی الکزوکی1کل

ثقبی كگو هـي ب ؽول کچک الکزوکی

ک كه ل ػلی هؾول ثبة ث ػاى ک اػغبى ثبی مکو ل اذ وكب ک بپوگواكببپوگواكب ب

افزالل هكزبهی كه كوكی اذ ک ػاله هلوی ث زي كاهك.

هوکي كوك ک آى كه ک ؽبلزی ،کوك رؼوق زي ثوای وهل اعجبه اگي راى هی ها بپوگواكب

ؽزی ب و چيی هی کل پلا زي ثوای للی کبؿن اگو ک کل پلا زي ث هلی چبى اذ

.ثل ن كاه

بلبل كو ع ع47

كم ل آؿبى هالكی ل قزي پببى كه الري يپوكاى بػو

ک اى "ثوبهی ال ػالط زي" قي گلز آى ها كه ثوفی اى هوكم ک قزي كوكی ثك اذ

افزالل هيهي ثوای مبی ثوبه كاز اذ. چي پلاز ل اذ ک ال ؼو البم كل و ث

بم هى48كه مي ثوفی اى ابب لم هی کوك آبى ها ث "فالى زي ؼو" "وكى اؼبه

بهكب ػبوب ػبلی" اهی كاهك، اهب كاولاى كه هوى ثزن هالكی ث اي زغ هلل ک ػ

ثك ک ػت 1970كه اصو ک رـواد وبئی كه هـي ابى هی هی كل. كه ك د زي

47

Decimus Iunius Iuvenalis 48

Muse

29

بى هی كل ک ببى ػلذ ثوى اي افزالل ها وع كه بؽ لة روپهال كازل. رؾووبد افو

كه اصو ک ػک الؼول ؿو جؼی هبى لثبی روپهال كوزبل پلل بپوگواكب هی هی كل. هزی

كؼبلذ كه ثة روپهال کب هی بثل لة كوزبل ک هئل پوكاىبی هوث ث قي گلزي اذ

و آى ال بی كه م ث عوبى هی رؾوک هی گوكك اؽب وبكی كوك ث آهاه هی گوال كه اص

اكزل. اي ال ب ليهب جبل اى فالهذ ثوفهكاه ثبل، اهب كه و ؽبل هوکي اذ ثوفی اى لگبى

ثب بپوگواكب اى فالهذ می ي ثوفكاه ثبل. ى كاولاى پبـ هی ث هابی هؼبلغ

كاهبی لاكوكگی رؤصواد هضجزی ثو کزول غم کلوبد عوالد كه بپوگواكب لاك ال، اهب ثوفی

ثبهی اى اكواك بپوگواكک هؼزول زل ک اي اهو هجزی ثوای ىلگی آبى بپوگواكب كاز ال.

ثك اذ. كالوری كه کزبة "ثوبهی ن ت" فك ز اذ ک بپوگواكب ک اهو ؿو جؼی

ب كه و ؽبل هی رال فلی ثل ن جبل. ا هی گل: "اي اهو ثوای اكواكی چى هي فلی لند اذ، اه

ثق اذ، اهب اگو وب رابئی فة زي ها لاز ثبل بپوگواكب ها اهوی ثل فال كاذ." ثب

اى عوبى بكزي کلوبد رع ث اي بكزبی ػلوی هی راى گلذ ک ث ی ل ػلی هؾول ثبة ث ػ

عوالد كه م م كوااى ا ث زي آب اهوی ؿو جؼی ثك اذ ک ث ػلذ روب ارلبهی

ا ثب هالؽي ثو آى افزالل ث ػاى ک اػغبى البم اى بؽ هول هلولاك هی گوكك اى آغبئی

ي كی ػوكبی ثك اذ اى اثواى آب اظبه ک هؾزبد قبى بپوگواكک ثبة كاهای هبه

هبذ فكی هی کوك پ اى و ازواکزبل زي کلوبد اژ ب ک ع عنث

لزگی فبی ث ا كذ هی كاك اذ ک ثبهی اى اثبد )آبد( ا كه هوبثل ث هضل کوكى رؾلی ثب

ثوهی گوكك. ؽبلذ لزگی غبى قب ث اي لزگی عنث )ب آها(ػلوبء كاولاى ثوای اصجبد اػ

عنث كه كواىبی هبى وع لة روپهال ثوای كوك هجزال ث آى لند ثق هی ثبل ث ا ب

ث اي فبی هی ثقل ک آى ؽبالد اؽبی ػبلی ها ؿو هبثل رق ثوای كگواى هی كال.

30

"اگو عوغ وبل ک چگ ثب لزگی م فبی قبى فك ها ثی ثلل هی كال: ػجبهاد ثبة كهذ

ثبة آى وی رال آهك، چبچ اى م لع اي اهو الی اى ثؾن ال اه عوغ ل ثوضل ک

ک فلالی ک ػبلن اذ ث کل یء ک آ اى اؽلی لل ام، اى علی ک عؾل کل آبد ها وك

ؽلش فازن زاذ ثبهك هوزغ هؾبل اذ."49

اكواكی كه ها بپوگواكب ال راى هی ثيهگ وهلاى لگبى اى رؼلاكی ىلگی ثوهی ثب

کبهل لئچى 50

«ػغبت وىهي كه آل» کزبة ل 51

لگبى اى کیي كل. ی

اکبل ث ن آى به، ياه ۱۳ اى ث ىلگی كهاى ل كه ا. ثك بپوگواكب كچبه ک ثك ههی

کل هی وبی ازبهی ثب كاذ بپوگواكب ک ثك کبی اى ن گک ى .ذ ههيگ هقزلق

ثواكه ثوای ثلل به رب ك هىا ا ؽبل ػي كه اگقذ، ثوهی ها فك ؽزی و رؾي ک

كوك اى هبى روي ث بل اهب، کوك هی بىی آگ بپوگواكک هد ث ن هبى. ذ هی

لل هاثود چي اكواكی52

اى ثؼل ک ذ هی ها هى و فبواد هلل چبى آى ی. ثبل

عب ث ا اى ثك ل ثلی ثز کبهرى ۱۱ كه ک ای کلو هلى ۸۳٫۲ فبواد هغوػ ک هوگ

هللی بی به فبواد ب، بككاذ وچي کرب ههبى ل ۴۱ كازبکی كئكه اى. هبل

رـو ؽوالد كچبه كازبکی. اذ كاز بپوگواكب ن ا ک هك هی ره. اذ هبل بكگبه ث

هـي گغگبی هوذ رظ ػالن بلل ک ل هی رظ فلن بگبی رـو بهی،

(TLE)كهآهل پ ب عنث اؽب كازبکی رظ اى هجل کوی. زل53

كه فك گلز ث کوك هی

كه اهب ثل، راذ وی ل هی اكوك ن رظ اى ثؼل ل، هی هلم هؼی اى پو كب گبم آى

ػون كه ؽلوی ػی ک هـي لوجک زن .ذ هی بپوگواكک هد ث ب رظ ثي كبل

49 .8، هبل ػلل

50 Lewis Carroll

51 Alice's Adventures in Wonderland

52 Robert Shields

53 Aura

31

هوذ ثب رگبرگی اهرجب هـي اى هوذ اي. اذ ابى ػاق اؽببد رظن هئل اذ هـي

زن. اذ ل اهغ ب گ ىو كه ک هـي هو اى هوزی وبى ؼی كاهك، هـي هو گغگبی

هـي گغگبی هوذ ثب ک آغب اى ك زي ث ؽل اى ث ازبم هل ثبػش رال هی لوجک

روپهال لت رظ ک کبی اى ثوفی .ثگوك رؤصو گغگبی هوذ بی ثوبهی اى رال هی كاهك اهرجب

گل بم ث لههی ػالن اى رؼلاكی كاهل،54

ثوى ی، ث ثو هزول ک كل هی بى فك ىا

ن هطجی ك افزالل ب( هبب) لای ؽبلذ .اذ لل فلن بى لل هنجی ب كللی ػالن بگبی

پلذ لب. اذ ل كاز هورج بپوگواكب ثب55

هطجی ك اكوكگی -آهوکبی ههبى بػو-

هی بى هطبلؼبد اى ثؼی ک هی ث اذ بغ ثبه فالم لگبى هبى كه ک ؽبلزی كاذ،

هی افزالل اي كه لای اكوكگی بی كه .كاهل لای اكوكگی افزالل ؼوا كهل ۳۷ ک كل

بى پلذ فبن فبواد ثوهی .ثگول هواه كيلژک ب هؾطی ػهل اى ثوفی رؤصو رؾذ رال

ی گوكذ هی هواه ی هبػلگی بی كه رؤصو رؾذ ا لای اكوكگی بی كه ک اذ كاك

اؽزوبال56

PMS گوكذ هد هبػلگی اى هجل هوؽل كه بلگی، ۸۴ كه ا فكکی ؽزی. اذ كاز.

كاهای جکب ااع هقزللی اذ. اي افزالل اى رـواد بی اى وع كه لة روپهال بپوگواكب

هزی كه بؽ لة ثعك هی آل ک ث ػاى لهم گل اى ع افزالل می بفز ل اذ.

روپهال ؽول وع هی هی كل بفزبهبئی اى هـي چى پکبهپ اؽی هک57

ی له ه

كه كوك اغبك هی گوكك. الجز گبی ػاهل وبئی هـي ي بپوگواكبثل كه اصو اي لهبد افزالل

كه اغبك اي اهو كفبلذ هی کل. ثوبهای ک كاهای اي افزالل زل جکب هؾزبد گبگی اى

54

Geschwind ا 55

Sylvia Plath 56

Premenstrual syndrome 57

Wernicke's area

32

اهای بفزبه هطوی هی ثبل ثوفی فك ها ث وب گناز ال. ثوفی اى ز ب کبهال هغن ك

(2كگو كهن گقز لی گبی كاهای ک چبهچة هق هی ثبل. کل )

(2کل )

ها کق کوكل. ثوفی اى ثوبهاى بپوگواكبگل اکوي قزي كاولای ثكل ک اي پلل

آب ػاله هلوی ث زي كازل گبی ز بی آب كاهای فالهذ اكثی ي ثك. اي ثوبهاى

كاهای ككزوچ فبواد هىا ثكل ک و عيئبد كؼبلزبی هىا اؼبه كوذ بىهلبی

اى آب زي اؼبه عوالد هغغ ثب هوى افالهی كه ثوفی فك ها كه آى بككاذ هی کوكل.

كللی ي كل هی ل. کی كگو اى اي ثوبهاى ث زي کلوبد هبه رکواه آب روبل ىبكی

كاذ.58

كه ک پژ كگو كل ل ک ک ثوبه پظ بل پ اى قزي ؽول وع ث هد

هی ثذ گلز ثك: "اؽب هی کوكم ثبل آب ها ثن."هزلام هزوو اؼبهی كه م و59

58

Waxman, SG; Geschwind, N (March 2005). "Hypergraphia in temporal lobe epilepsy. 1974.".Epilepsy & behavior : E&B 6 (2): 282–

91.doi:10.1016/j.yebeh.2004.11.022. PMID 15710320. 59

Mendez, MF (Fall 2005). "Hypergraphia for poetry in an epileptic patient". The Journal of neuropsychiatry and clinical

neurosciences 17 (4): 560–1.doi:10.1176/appi.neuropsych.17.4.560.PMID 16388002.

33

اي ثوبه بثو هجلی كه اثواى قبی آگي هغغ فالى ؼو لاز كه اصو اي ؽول وػی

كه بؽ لة روپهال ث بفزي عوالد ؼوگ کلوبد هبه ؽکوذ آهي پوكافز اذ.

بفزبه می اي ثوبهاى کبهال بلن ثكل رب كه گبم گوكزي اى هـيی اى آبهبثلزبی گلزبهی

ببری كه وذ هاذ روپهال هبل ل. اي ثوبهاى كچبه ؽول وػی كه بؽ هاذ هـي ل

كه هطبلؼبری كگو بى هی كاك ک هكزبهبی هىى هزوک MRIثكل. روثوكاهی کبهکوكی

ثب وذ چپ هـي هورج هی ثبل، اهب هلى60

هؼزول اذ ک كؼبلذ لل الکزوکی كه وذ هاذ هی

رال وذ چپ هـي ثوای اغبك هبثلزبی زي قبى آگي هىى رؾذ رؤصو هواه كل.61

ثبى

ب بپوگواكب هی رال كه هبلت کزبة، كاى ؼو ب ؽزی رکواه کلوبد عوالد بپوگواكبل ک

گبگى ثبل ثوبهاى ثب اي افزالل كه کلذ زبه فك ي كاهای رع پچل ای هی ثبل، ثلي

زوی ها رؤلق اي افزالل ث ثوفی اى لگبى کوک کوك اذ رب ثزال کزبثب هوبالد ثهؼی ک

وبل ثوفی كگو اى ثوبهاى ثلى چ لكی ثلى هوى ػلوی وكب ث زي ػاله هلو كاهل

لف آب رب زي اذ. آل كالوری62

ک رؾووبد ىبكی كه اي ىه اغبم كاك هؼزول اذ ک

ال واطی ها ثوای اغبك ال بی كوان بپوگواكب ث ػاى ک افزالل بی اى وع لة روپه

60

Mendez 61

Mendez, MF (Fall 2005). "Hypergraphia for poetry in an epileptic patient". The Journal of neuropsychiatry and clinical

neurosciences 17 (4): 560–1.doi:10.1176/appi.neuropsych.17.4.560.PMID 16388002. 62

Alice Flaherty

34

ثبل.هی بىك، اهب گبی كاهای کلذ ثبالئی ي وی 63

هجزال ث ای كه كه فبن كالوری فك

به ث كب آهك آب ک ی ك هلبی ها ک ؽبهل ثك ث هد ل ثك. ثؼل اى اي بپوگواكب

هى ث كجبل آى ک ؽبلذ اطواة ل. اطواثی ک ۴۷ها اى كذ كاك، كچبه ک كه اكوكگی

هقزلق اعجبهی ثوای زي و آب ل. هل ث زي ث ؽلی كه ا بی كه ی آى هـي پو اى ال

پوكذ

کوكل ا كچبه ی ک كزب ره هیگناهل، ه کوك ک و هز ها كه ككزو هی

ی ل اذ. واغبم ثؼل اى ثبپوگواكب ب كاذ ک كچبه فك ا هی .اكوكگی لل ل اذ

كوىلاى ا ك هل كهل ی ا ث اروبم هل. بل ثؼل ا هغلكا ؽبهل ل ثبى ن ث هب كه ۱

اهب هزؼبهت ،ىل هبلل ه ث كب آهك. الجز اي ثبه و ك كوىل پ اي ثبه ن آب هاثكل

.ی ل ؽبهلگی كم ثبى ن فبن كالوری كچبه ؽبلذ ث

ی هل لگی وي هع ثبػش ل ک ا ث كکو زي کزبثی كه ههك ث

.ثلزل

ككزوچ بككازبی هىا كالوری آى هله كهن ثكل ک ثؼلا وي ز ب ث ػاى کزبة

كهی هلژی ههك ثو ثوكاهی هواه گوكذ. هزی كوكی ث اي افزالل هجزلی هی گوكك اي اؽب

ا و جب هك.ث ا كذ هی كل ک چيبی هوی عك كاهل ا ثبل آب ها ث هز رؾوو كهآ

اى فاة ثو هی فاذ اكکبه ركهری فك ها ث هد بفاب هی ذ پ اى هلری

بككازبئی ها هی كز صجذ هی کوك كه بذ هزع ل ک ث افزالل ث ی هجزلی گوكل

ی هی هی كل اگو كوكی اذ، اهب رق اي افزالل ثوای ثبهی اى كاولاى هزلکواى ث قز

ثب ػالئن اي افزالل آبئی لاز ثبل هوکي اذ آى ؽبلذ ها ک فالهذ می، البم ب اهلاك اى

بؽ ؿت رلوی وبل. الجز اگو قی چى ثبة آبئی هقزوی ثب آبد هابد هبعبد كی

زي هلام هزوو عوالد ػجبهاد كه كاز ثبل كه آى هد بپوگواكب كه ی ث هد

ؽغن ثبه ثبالئی وك پلا هی کل چى ثبة ثب هبذ چي پلل ای های آبئی لاز اذ چي

پلاز ک ههك ػببد ؿجی ثوای لاذ ثو ل اذ، كه ؽبلی اذ ک ػالئن افزالل ك هطجی

کی اى ژگبی کل بپوگواكب كه ی هك ثك اذ. وع لة گغگبی اکيكوی كه

ز بی اکيكوک بپوگواكک اي اذ ک آب ثوای اكواك ثب افزالل اکيكوی افزالالد

های عناثذ ثزوی جذ ث اكواك بلن كاهل، ث وي ػلذ اذ ک هی ثن ثب ظه ک هجو

63

Flaherty AW (December 2005). "Frontotemporal and dopaminergic control of idea generation and creative drive". J. Comp.

Neurol. (Review) 493 (1): 147–53.doi:10.1002/cne.20768. PMC 2571074.PMID 16254989.

35

بی اکيكوک اكواكی ثب وبى ژگب ث وذ ی گوا پلا هی کل ز ب اعزوبػی ثب ژگ

وكلاهاى ی ک ػوهب ثب ک لزگی ق بپنوی . كاهل قبى ا ثوای آى اكواك عناثذ ثزوی

ی كه ثبه اى ا بك هی کل و ػولی اى ا ها ث اؿوام رق کوك امبى فالم آبى ث اطه بى

ز بی اكواك ثب افزالل بپوگواكب اى ی هی پوكاىل ا ها كه ربهـ ثوی عباك هی بىل.

ظو هؾزی ثب ز بی اكواك ػبكی افزالف كاهل وی راى آب ها كه ک هك اى ظو اغبم،

هؾزی ػوالذ كه ک طؼ جو ثلی وك.

هی ثبل ػوهب ث گ هاى گبی ثل ف ثب اكکبه هزع کن اهرجب ثب کلگو ز بی اي ثوب

ای زل ک كاهای اثبم ابم هی ثبل ب عوالری اى هبى آب ؽنف ل اذ، ؼی ک ع

بپزگی هبى عوالد هبل هی ك وبل ک هزي ػلوی کالک كاهای بفزبه هغن وی

ثبل.64

ثلي هؼی ک عوالد ث هد علاگب كاهای هؼی هی ثبل، اهب هزی رؼلاكی اى آب كه کبه

کلگو هواه هی گول اى ک ع اغبم ثوفهكاه وی ثبل ک هع لف فبی ها ثبى

رـو هؾزی هوى وی کل. كه هزى ػلوی کالک و عوالد ثب کلگو پز زل اگو

ي هد هی گوك ثو اب ک هبػل ػلوی كه اهرجب ثب هع هجلی هی ثبل ثلي گ ذ

ک هطبلت هقزلق بل ؽکوذ آهي ث هد كهن هقز کبه کلگو هواه گول، ثلک ک ظبم

اى هؼزول زل ک رب وع لة وبگ ثو و رع عوالد ػجبهاد ب اكکل اذ. كاول

گغگبی كه اغبك بپوگواكب هئصو وی ثبل، ثلک افزالالد اکيكوی ك هطجی بپهبب65

ب

،عى فلق ي كه اغبك آى كفبلذ كاهل66اهب ثبل كاذ ک اي افزالالد گب اى ػاهل اغبك كکو

ه هبلت زبه ظبو گوكل، ثلي هؼی ک كوك ثب ثوبهی فالم ي هی ثبل ک هوکي اذ ك

اکيكوی ب افزالل كهطجی عى فلق هی رال فالهزی ثلى هبثلذ زي اى فك ثوى كل،

لی ث و ؽبل هطبلؼبد افو بى هی كل ک رـواد وبئی كه هـي ث ووا وع لة روپهال

ب بپوگواكب هئصو ثبل. اي کز ها ي ثبل بكآه ل ک و ثوبهاى ثب بپوگواكب هی رال كه اغبك

كهل اى آبى ث آى ػاله هلو كاهل. 10هی وی آهل، ثلک كو بپوگواكبوع لة روپهال ث

64

Yamadori A, Mori E, Tabuchi M, Kudo Y, Mitani Y (October 1986). "Hypergraphia: a right hemisphere syndrome". J. Neurol. Neurosurg.

Psychiatr. 49 (10): 1160–4. doi:10.1136/jnnp.49.10.1160. PMC 1029050.PMID 3783177. 65

hypomania 66

Flaherty, AW (March 2011). "Brain illness and creativity: mechanisms and treatment risks". Canadian journal of psychiatry. Revue

canadienne de psychiatrie56 (3): 132–43. PMID 21443820.

36

ثوای ثوهی بلگی كاهای بثو وع لة گغگبی ثك اذ 11بل ک اى ي 44ک ىى

ؼذ ؽوالد وع ث آىهبگب آهك ل. ثب ازلبك اى اه هـيی67

هق ل ک ی كه گبم

(3فاة ث هد هزبة كچبه ببری كه وذ هاذ لة روپهال هی گوكك. )کل

(3کل )

اکلوى پکوپبلكه بؽ وذ هاذ MRIثب ازلبك اى زن روثوكاهی ام آه آی 68

هبل ل. ثو اب اي آىهب هؼلم گوكل ک ع وع ثوبه ثب بؽ پکبهپ هـي كه اهرجب هی

ػاله هلو بپوگواكبثبل اى وكی كگو كوك ههك ظو كه اصو اي افزالل كه بؽ پکبهپ ث

بی اى آى ي عك كاز بپوگواكبوع كاهك، ثبثواي ثبل هاثط ای ثي افزالل كه پکبهپ

(4ثبل. کل )

67

Interictal electroencephalography (EEG) 68

hippocampal sclerosis

37

(4کل )

29اي ثوبه ػاله ىبكی ث زي كه ثزو بػبد هى كاذ. کی اى به بی ا ث وو كاهای

لؾ ثك ک اى ىهبى روف اى ثوبهزبى ث زي آى هـل ثك ث اروبم ي وبل اذ.

ث ن كوك هزواکن ثكل و كبی کبؿن ؽزی ؽب ها ي كوا گوكز ثك. هؾزای به کلوبد

كاهای اثبم پچلگی اهب ثب رلبل کبهل ثك.69

کز هن كگو كه بپوگواكب کلذ زي کلوبد

عوالد اذ، ثوفی اى ثوبهاى ث هد رکواهی عوالری ها ث هد هظن زى اه ىو ن هی

ل، ثوفی ػاله ث زي ثوػک کلوبد كاهل ثوای فالى آب ث آ بى اذ، ثوفی اى وط

ی کل ث هد هبهپچی رب لج بی کبؿن ي آى ها اهزلاك هی كل هوکي کبؿن وع ث زي ه

(.6)کل

69

Kalamangalam, G. (2009). Hypergraphia in temporal lobe epilepsy. Annals of Indian Academy of Neurology, 12 (3): 193–194. DOI: 10.4103/0972-2327.56323

38

(6کل )

39

(7کل )70

هجزلی ل ال، بپوگواكبقزبی ثيهگی چى كازبكکی ث ػلذ كازي وع لة روپهال ث

الجز فك ی اي ؽول وػی ها "رغوث هول" بهل اذ.71ة كالوری ثوای وب ( كه کزب7کل )

اى ل ػلی هؾول ثبة (8بفزبه زي ک ثوبه اهپبئی ثب افزالل وع لة روپهال ها ثب کل )

ربکک اکبهها وکبهاهوب وبل. 72

كه هطبلؼبد کلکی فك كه ثبه بپوگواكب كه وع

ک هکالد های كه گو ثب بثو بپوگواكب جذ ث گو ؿو بپوگواكب ث اي زغ هل ال

ثزو ثك اذ، ثب رع ث اي هع ثبل گلذ ک اؽزوبال ثبة كه هوب ثب كگو وكلاهاى يكک

70

Flaherty, Alice W. The Midnight Disease: The Drive to Write, Writer’s Block, and the Creative Brain, by Houghton Mifflin Company, 2005. 71

Ibid. 72

Okamura T, Fukai M, Yamadori A, Hidari M, Asaba H, Sakai T. Journal of Neurology, Neurosurgery,

and Psychiatry. 1993 May; 56(5)556-559.

40

كه ک ثوهی ث ه فك ث ػلذ عك بپوگواكب اى ثوبهی های للروی هظ هی ثوك اذ.

WPSI73

هق ل ک ثوبهاى بپوگواكب كه هوب ثب ثوبهاى ؿو بپوگواكبی وػی كه رظن

ػاق هکل كاهل، ثلي هؼی ک ثوبهاى ثب بپوگواكب هکالد ػبلی ثزوی جذ ث كگواى

هی ثبل، ؼی اكواك كاهل. کی كگو اى هکالد ثوبهاى بپوگواكب افزالالد بفزبه كيکی هـي آب

ثب ثوبهی وع ک كاهای بپوگواكب زل ثزو اى اكواك وع ثب ؿو بپوگواكب كاهای ثوبهی

بفزبه هـيی74

بى هی كل ک بپوگواكب ثبىربثی وکبها اکبهها ربککرؾووبد هی ثبل.

كبهبی اعزوبػی وچى ببىگبهی ؽوك اى پبـ صبی ػبلی ث بؼبد لة روپهال هی ثبل

ای75. ثو اب اي رؾووبد هکالد هبلی ث هد ؿو هزون ثو ثوى بپوگواكب رؤصو هی گناهل

بل ثزاى اؽزوبل بؼبد كيکی كه هـي ثبة ها كاك، اهب ثب رع ث وا اعزوبػی های ثبة كه

ی ي كبهبی ػجی كهاى عای عای بل ثزاى گلذ ک كهاى کكکی هکالد اعزوبػ

ره اوبهها وکبهاو اي ػاهل كه ثوى بپوگواكب ثی رؤصو جك ال. 76

ثوای بپوگواكب

ك كلل ػول ثوووك ال: کی وع لة روپهال اذ ک كه ثبه آى ث رلل قي گلزن كگوی

هـيی ؽبك كه ن کو هاذ هـي هی ثبل. ثوبهای ک كاهای رهه هزبزبرک كه بؽ هاذ کز

هـي هی ثبل هوکي اذ كچبه کز هـيی ؽبك ل اي کز هغو ث بپوگواكب گوكك. ثب رع ث

کی رؤل وك.گياهبی ثبهی هبل اى ىلگبه ثبة ث قزی هی راى اؽزوبل كم ها اى ظو پي

73

The Washington Psychosocial Seizure Inventory 74

organic brain disease 75

Vocational maladjustment 76

Imamura T, Yamadori A, Tsuburaya K. Hypergraphia associated with a brain tumour of the right cerebral

hemisphere. Journal of Neurology, Neurosurgery, and Psychiatry 1992;55(1):25-27.

41

(8کل )

"ؽوالد كه وع ث ثقبی هقزلق هـي رؾذ ػاى ػولبد "آر ى5

هزول هی گوكك. گبلبی

الکزوکی كه زن ػجی ث گ ای روذ هی ل ک جت اغبك عوببد بهظن الکزوکی كه

زغ رؾوک ثقبی هقزللی اى هـي هی گوكك.77

ث ػاى هضبل كه لة گغگبی هی ثن ک هؼوال

گزو كؼبلذ اهاط الکزوکی اکزپک )بثغب( ث ثقبی رؾزبی زن لوجک پکبهپ هزول

هی ك. اگو اي عبثغبئی رؾوکبد الکزوکی ث ثق رؾزبی كزگب ؽوکزی )اى زن ػجی( ول

ك.لى ابى قان ثهب بل ؽوالد كيکی كه ث

77

Persinger MA. “Religious and mystical experiences as artifacts of temporal lobe function: a

general hypothesis.” Perceptual and motor skills. 1983; 57 (3 pt 2): 1255–62.

42

: آهگلاال، گجبى ػاق، كه هؽن ووا ثب زن لوجک ثوای 5کل

رغبهة كی روبد ره جؼ ؽب ل اذ

اذ لة گغگبی كاهای عبگب هوی كه هـي هی ثبل ک ثقبی هقزللی ها كه فك عبی كاك

هئلذ کبهکوكبی كيلژک هزؼلكی ها چى ىثبى، رلو اگي ائی كلاهی، ؽبكظ،

رلو ػاق هؼبی رؼي عبگب هکبی ىهبی كوك ثوػل كاهك. کبهکوكبی چلگب ای اى

بد الکزوکی هی ون لة گغگبی رظن هی گوكك و ع اكيا اگي ک جت عبثغبئی عوب

گوكك ثقبی هقزللی اى لة گغگبی ها ههك اگي )آر ى( هواه هی كل. ثبهی اى ااع

( عبثغبئی الکزوکی كه لة گغگبی كه اكواك بلن رؾذ ػاى TLEوػبی لة گغگبی )

ت ک اگي لل وع گنهای لة گغگبی بفز هی ل. چي ثلکبهی لة گغگبی ک ث ج

الکزوکی ثعك هی آل هوکي اذ جت پلا رـواری كه قذ ابى گوكك. بغ روي ژگبی

افزالالد هوث ث لة گغگبی ک كه اصو اي رلل الکزوکی ثعك هی آل ػجبهرل اى رـواد

زي ؽبلذ هطلة( رب ؽبلذ بهطلة وغ فلوی اى ؽبلذ فة )هبل اؽب بكی واكواىی ب كا

ب ئكثب ، بپوگواكب ب ث ی)هبل اكوكگی پوفبگوی(، ژگی كلاپی گوای،

های. ، پوكاى هإبئی ثبه كؼبل، اؽب ػون هؼی گياه اى رغبهة كواوای

43

ي ػ ها هی راى "گجبى ػاق" آهگلاال ثق هوی اى زن لوجک ها رکل هی كل. ا

كاذ. بل ثزاى اكػب کوك ک آهگلاال قزي ػی اى هـي ثبل ک ث ػاهل هؾطی هضجذ هلی

اک بى هی كل. اي ثق اى هـي اى وبى قزي هواؽل کل گوی ؽبد عي جذ ث ػاهل

ي ک آب هؾ اواف اهي، هاؽذ فبل اذ ب هؾطی اک بى هی كل، هبل اهىبثی اى ا

اي ک بفبل، قذ، ىوآلك ب روبک اذ، كه و واطی اكهاکبد هضجذ هلی آهگلاال

كه عذ بفذ اي هبئل ػبلی اؽبی اغبم ػول الىم كه هاى قذ ک كوك ػول هی

(. 5وبل )کل

با توجه به شدت تؤثیر کابوسی که باب در دوران کودکی دیده است می توان احتمال داد که اختالل

در وی تحت تؤثیر این حمله عصبی بوده است و خوب باب نیز معتقد بوده است که در اثر هایپرگرافیا

این رإیا به کرامات دست یافته است.

ک كاهای صجبد وی ثبل لة گغگبی ث لد ث اى هبى ثقبی هـي اکوي گل هی ل: "

کچکزوي كوکببی الکزوکی ؽب هی ثبل. ؽبذ لة گغگبی كاهای ک ق هزل هی

ثبل ک ؽزی بلن روي اكواك عبهؼ ي هوکي اذ ث هکووع كه گبم هإب ب فاة هم

(REM) کی اكيا بثل كوك هوکي اذ كچبه ک وع كچبه گوكل. اگو لد اي عوبى الکزو

"کچک ب رظ وػی ػون ي گوكك.78

مشاهده نموده به "در نومی خود از این حمله عصبی چنین گزارش داده است که صحیفه عدلیهدر باب

آنکه دیده رأس مطهر جناب سید الشهداء علیه السالم را مقطوع از جسد مطهر با رإوس ذوی القربی و

و از برکت دم آن حضرت است که صدر آن بمثل فت جرعه دم از کمال حب از دم آن جناب نوشیدهه

78

Waxman SG, Geschwind N. “The interictal behavior syndrome of temporal lobe epilepsy.”

Arch Gen Psychiatry. 1975; 32 (12): 1580–86.

44

دیدن سر بریده عزیزترین شخصیت نزد باب در 79."این آیات متقنه و مناجات محکمه منشرح گشته

دوران کودکی به همراه سران بریده خانواده امام حسین علیه السالم باید با ترسی شدید و یا شاید حمله ای

عصبی همراه بوده باشد، به ویژه آن که می گوید از خون آن امام نیز نوشیده است و نوشیدن خون نه تنها

که در عرؾ و شرع از آن به شدت نهی شده است بویژه آن که خون متعلق به امری مبارک نمی باشد، بل

امام حسین )ع( بوده باشد. تصور نمایید کودکی در خواب با چنین کابوسی روبرو شود، حتما با

اضطراب شدید از خواب بیدار می گردد و دوران پس از یک حمله عصبی را طی خواهد کرد. این حمله

بروز هیجانات شدید عصبی و بروز صرع در دوران نوجوانی و جوانی و عصبی می تواند سبب

این حمله روانی در حالت . که تنها هنر باب بوده است گردد هایپرگرافیاعوارض ناشی از صرع یعنی

خواب سبب گردید تا شخصیت وی به طور گلی دگرگون گردد و این بدان علت است که عوارض ناشی

و در حالتهای بسیار شدید سخنان و هایپرگرافیاصورت سخنان شعرگونه و از آن حمله می تواند به

رفتارهای درهم گسیخته و یا روان پریشی و حتی جنون و شیدائی منجر گردد، که البته اگر عمر باب

کفایت می نمود این امکان وجود داشت که در سالهای میانسالی و کهولت جسمانی درهم گسیختگی و

بیشتر جلوه می نمود و جای هیچ شکی در انظار یاران او باقی نمی ماند که پیامبر بابیه رفتار جنون آمیز

دچار برخی اختالالت روانی بوده و خود او به هیچ وجه به این امر آگاهی نداشته و خود را با توجه به

جهل زمانه در ردیؾ پیامبران الهی بر شمرده است.

ه ثبة هكزبهبی ػغت ی كه ثو ثك اي كه ىهبی اذ اى كگو كالئل هب ثوای اؽزوبل وع ك

ک ا ث رغبهد ازـبل كاز اذ. الجز هكزبهبی ؿو جؼی هی رال رب بی اى وع جبل

وبى گ ک ابه فان وك اکيكوی ي هی رال ػبهل ثوى چي هكزبهبی كه ابى ثبل.

د هؽی ثبة كه ثو ها چي رق کوك اذ: "ؽود اػلی ابم ركوبى كه ػجلالجبء ؽبال

79

.793، ؽود ثبة، هؾول ؽی، 14، ؾل ػللثبة،

45

ثو کبهبی ؿوت هی کوكل."80الجز بگلز وبل ک كه هبثغ ثبث اى ؽي ود ثبة ي قي گلز

ال ک ؽي افالم کوكاه كوك ثب ع افزالالد وػی كه رؼبه وی ثبل كوكی هی رال كاهای

غببی افالهی هكزبهی فة ثبل، اهب وچبى ث وع ب اکيكوی هجزال ثبل اي ثلي هؼی

ذ ک ثوبه كا ب هغى ل ب ث كوكی ؿو هبثل رؾول كه عبهؼ رجلل ل ثبل، ؽزی

ک ق بهؾ اذكاولاى گلز ال: رؤصواد وع كه ع ؼل ث الاى ای ثوای فك

بل اى عك چي افزاللی كه ف ي آگب گوكك اواكبى ي وكب ثب ػی ث كؼبلی كه گلزبه

زبه ثوفی كگو اى ػالئن وع هثو ثبل چي ثپلاهل ک و اي افزالالد اههی جؼی

ی( هی ثبل. )كه عاهغ ؿو كی( ب كواجؼی )كه عاهغ ك

كگو هب كه اؽزوبل وع كه ثبة كه هؼو هزون ه فهل هواه گوكزي ثوای هلد الی كلل

ه فهل" ث "ؽبذ وػی بی ؽول ثواگيال ػاهل اى کی ىوااذ، 81

5 ؽلك. اذ

ؽب كهفبى لل هبی ث جذ وع ث هجزال اكواك اى كهل82

رظ كچبه آى اصو كه زل

هبی ي ىل هی چوک ثبه 30 رب 5 صب و كه ک بی چواؽ هبی هؼوال. ل هی

رظ وع هعت وع ث هجزال اكواك كه رال هی لئی بی ثبىی هبزه رليى ىى چوک

ؽول ثوى هعت رال هی ب كهفذ الثالی اى ب آة ب ثوف طؼ اى فهل ه اؼکب. ل

كه ههك ثبة ثب رع ث اكوكگی لل كه كهاى کكکی ؽوالد .ك وع ث هجزال اكواك كه رغی

ػجی وع بی اى کبثبی جب اي اؽزوبل لد هی بثل ک ی كه كهاى رغبهد كه ثو ث

ل فهل كه ثبالی ثبم هيل لد ثزوی بكز اذ. كه وع هجزال ثك اي افزالل ثب زي كه هوبث

کی اى هبثغ هصن ثبث آهل اذ: "ؽود ثبة ؿبلجب كه كل ربثزبى ىاى ثو ث ثبم فب ف

80

.151، ؽود ثبةهؾول ؽی، 81

photosensitivity 82

epileptic photosensitive

46

)كه وای ـ( روق ثوك بػزب كه ىو آكزبة ث ػجبكد هبذ ازـبل هی بكزل. اي اهو گب

ل كزي هی گذ آى ؽود ها ث و پوزی هزن هی وكل. چبک هعت ء ظي ال عل

رع آى ؽود ها ث و بی اى ااء لبی هعت رقوت های هوآح الجللاى بویهئلق

ي كه ؽبالد ثبة ز ال ک واه هی ث آكزبة هی کوك كهبؿی آى هظو هؽوبی كاز اذ."

ل كوػ وه ث آى رؾذ هی گلز اذ.اذ ثب کوب 83

كه هبثغ ثبئ آهل اذ ک ثبة گبم اهبهذ

كه ثو كه ائی ک آة كه کى ن ث ع هی آهل اى جؼ رب ث بم ثو ثبالی ثبم فب هی ازبك

ی فالى اهاك امکبه هی فال رب عبئی ک ثبة كه ثو ث جت وي گ ی ثبم

اهاك امکبه ث "ل مکو" ود بكذ ث گوكآهی هی هبعبرب اكػ االهی پوكافذ

کن کن كػب هبعبد پوكاى ل.84کی اى لگبى ثبئی هی ل: "ؽود ثبة كه گبم لع

ك ث ا رع کوك ثب لبى هلت ثب و آكزبة ث هو و ظو هی كوهكل هبل ػبوی ث هؼم ف

اػظن ثواى بى هی پوكافزل. گئی و اػظن ها اط هی بفزل ک هوارت م ازبم ؽور

ها ث ؽود هؾجة هزه ثوبل. ظو ثبي هؼی ثك ک کل هجبهک ث و هزع ثكل، لی

ى ؽود آكزبة پوذ زل و اػظن ها زب هی کل، هوكم بكاى ؿبكل چبى هی پلازل ک آ

ثب آک رع ث و ظبو ههي اى رع ؽور ث و عوبل هؾجة هزه ثك."85

هی هؾووبى

هثو ىبكی الهزی فطواد ثب ها ابى الی هلد ثوای ه هؼو كه گوكزي هواه گل ک

كيل رـواد ثوفی ثوك هی ثبال ثلى كه ها کهريل ههى طؼ ؼذ، اي ىوا کل، هی

اكهاکی ػولکوك طؼ کب اكوكگی ث اثزال اؽزوبل هكزي ثبال ث بذ كه ک کل هی اغبك ها ژک

.ك هی هغو آى ظبو رووکي ؽبكظ، ظو

83

.152وبغب، 84

رلق ؛ اوام فبهی، ػجل الؾول، 1/34الؼبك، هطجؼ هو، ،الجبئ هآصو ك الله الکاكت آز، الؾي ػجل .66ثلغ، 928، رواى، لغ هل و آصبه اهو، ربهـ جل ىهلی

85 .153، ؽود ثبةهؾول ؽی،

47

بل زاى كه ذ ثبة ثوای هاى بى كه كهگب فلال روكل وك، اهب ثی ک روكل هی راى گلذ

جت ثوى وع روبد نببد بی ک فو لى ث هو فهل آى ن ثوای هلد الی

كهاى عای ی كه اى آى هی گوكك بل قزي آصبه ثبة ک ثوگوكز اى افزالل وع ثبل كه وبى

كه ربهـ و ث اكواكی چى گگ وب للی ي ثوهی بلگی ا هؿ كاك ثبل. 19ثو ؼی

فهن ک ث ػلذ زي كه هوبثل آكزبة ثوای هلد الی ث ثوبهی وع ػاهل بی اى آى ؼی

نببد روبد كلاهی لاهی هجزال ل ال.

بپوگواكباذ ک كه ثبة ث فثی هبل هی ك. بپوگواكبػالئن بغ كه افزالل وع کی اى

ؼی روبل كوك ث ىبك ی هی ثبل. هزی ق هی فال ث عبی زي قي ثگل اي ژگی

ث هد ػلم رابئی كوك كه رـو هع قي )چجلگی ث ک هع( برای ا كه روبم

زي هؼوال ک هز کلوبد ها كه TLEکوكى ثؾش ظه هی کل. ثوبهاى وع لة گغگبی

ب قي گلزي ثزو اى هوكم ػبكی اكاه هی كل.

رووجل

هی فالهذ كاهای لهد ث وع ثوبهی اکيكوی اى ثوگوكز بپوگواكب ک اذ هؼزول

رکواهی هجن هؾزای اى آبى هطبلت كاهل ػوكبی هؼی گوا کوی هؼوال اكواك اي. ثبل

اذ. ثوفهكاه ژگی ك و ثب گبی86

آصبه ثبة بى هی كل ک كاهای و ك ػالئن ؼی رکواهی

ثكى عوالد اثبم هـلن گی هی ثبل، ث وي ػلذ يل آبد ثبة چيی عي افزالل

لگبى ثبئی ث واؽذ پچلگی اثبم كه آصبه ثبة ها رؤل کوككه وع جك اذ. بپوگواكب

ال، کی اى آبى هی ل: "کز ای ک كه ف الاػ هجبهک ؽود ثبة ثبل هطوػ ك

پچلگی هق ؿبلت آصبه آى ؽود اذ. الاػ هجبهک آى ؽود هقب كه ثبه ىهبى ظه

زو آصبه هي ظو هللا گب ػولا پچلگی فب كاهك." و كه اكاه هی ل: "ث و عذ ثوای كن ث

86

Trimble MR. The Soul in the Brain: The Cerebral Basis of Language, Art, and Belief.

Baltimore, MD, Johns Hopkins, 2007, p 101–114.

48

ؽود ثبة ثبل ثب ثوفی اى هطلؾبد ثزلهظ آب ل و اصو ها چل ثبه ىبهد وك رب کبد

ربهک هي هول ؽووی كهک گوكك.87

یاران بابیه اصرار دارند تا باب را فردی امی و بیسواد تبلیػ کنند تا سخنان وی را به عنوان آیات حکمت

هدایت بشر قلمداد نمایند. مخالفان بابیه سعی دارند تا او را فردی تحصیل آمیز از جانب خداوند برای

کرده نزد علمای شیخیه و سخنانش را ناشی از کم سوادی او بدانند. از منابع بابیه چنین بر می آید که باب

فرا دروس مقدماتی زبان عربی را تا سیوطی و حاشیه مال عبدهللا خوانده و مقدمات زبان فارسی را نیز

چنین آمده است: "اما حضرت اعلی روحی له الفداء در سن جوانی، النور االبهیدر کتاب 88گرفته است.

یعنی بیست و پنج سال از عمر مبارک گذشته بود که قیام بر امر فرمودند و در میان طایفه شیعیان عموما

اب علوم نکردند و جمیع مسلم است که ابداا حضرت در هیچ مدرسه تحصیل نفرمودند و نزد کسی اکتس

اهل شیراز گواهی می دهند با بوجود این به منتهای فضل بؽتة در میان خلق ظاهر شدند و با آنکه تاجر

89بودند جمیع علمای ایران را عاجز فرمودند بنفس فرید بر امری قیام فرمودند که تصور نتوان."

بار در مدرس جناب سید کاظم رشتی مالجعفر واعظ قزوینی نیز تصریح می کند که باب را تنها سه

از قراین و امارات چنین بر می آید که باب شاگرد سید کاظم رشتی نبوده و 90زیارت کرده است.

تحصیالت وی شامل زبان فارسی، عربی و قرآن کریم به همان مکتب شیخ عابد منحصر بوده است.

می می دانند تا سخنان به ظاهر حکیمانه و طرفداران بابیه علی رؼم اذعان به کم سواد بودن باب او را ا

در حقیقت مشوش و درهم گسیخته او را به اعجاز نسبت دهند. باب نیز در موارد متعدد از آثارش خویش

می گوید: "در اعجمیین نشو و نما نموده و در این آثار حقه نزد صحیفه عدلیه را "امی" خوانده است. در

ده." در توقیع خطاب به محمد شاه می گوید: "خواند شاهد است که احدی تعلم نگرفته، بل امی صرؾ بو

87

.723، ؽود ثبةهؾول ؽی، 88

، 437، علل م، ظه الؾنكبل هبىلهای، 89

.19م، 1920ـ/1329، هبو، اله االثی كی هلببد ػجلالجبء گلزگ ثو و ببه لها کللهك ثبهی، 90

.162، ؽود ثبةهؾول ؽی،

49

مرا علمی نبود، زیرا که در تجارت پرورش نموده بودم." در جائی دیگر می نویسد: "من از قواعد اهل

بیان آگاهی ندارم و کتب اهل علم نزد من نبوده تا بحفظ مطالب آنها پردازم. من از قواعد قوم و شإون

ان بی خبرم. صرؾ و نحو نیز نمی دانم و به جمیع این شإون افتخار می کنم. آنچه از قلم علمیه نزد آن

من جاری می شود ناشی از فضل الهی و عطیه رحمانی است."

به عنوان یک اختالل روانی در باب به وضوح دیده می شود و خود وی نیز به صراحت آن هایپرگرافیا

ب بیان فارسی مطرح نموده است: "تا امروز پانصد هزار بیت از را به صورت اؼراق آمیزی نیز در کتا

فارسی بیانباب در جائی دیگر از کتاب شإون مختلفه از او ظاهر گشته" )باب یازدهم از واحد ششم(.

خود ادعای دیگری می کند، او می نویسد که او در هر پنج ساعت هزار بیت از قلمش صادر می گردد

بیت یا آیه از خود 311)باب نخست از واحد دوم(. بدین توصیؾ معلوم می شود که وی در یک ساعت

کاتبی بتواند فارسی ادعای دیگری می کند: "اگر بیاننازل می کرده است. در جائی دیگر از کتاب

نوشت در یک روز دو الؾ می نویسد." )باب چهاردهم از واحد دوم(، یعنی دو هزار آیه در روز. باب

در جائی دیگر از همان کتاب ادعا می کند: "خداوند قدرتی به او اعطاء فرموده و نطقی که اگر کاتب

یک قرآن از آن معدن کالم تهای سرعت بنویسد در دو شب و روز که فصل ننماید مقابل نسریعی در م

آیه در ساعت از وی صادر می شده است. 311، یعنی تعداد ظاهر می گردد" )باب دهم از واحد چهارم(

می نویسد: "چشم امکان چنین فضلی ندیده...که آیات ایقانبهاء هللا در خصوص کثرت آثار باب در کتاب

شود...و از این ؼمام رحمت رحمانی اینقدر بمثابه ؼیث نیسانی از ؼمام رحمت رحمانی جاری و نازل

موده، چنانچه بیست مجلد اآلن بدست می آید و چه مقدار که هنوز نن نازل شده که هنوز احدی احصاء

یکی 91بدست نیامده و چه مقدار هم که تاراج شده و بدست مشرکین افتاده و معلوم نیست چه کرده اند."

در تاریخ خود آیات حضرت را بالػ بر یک میلیون بیت می از آنان می نویسد: "میرزا حسین همدانی

91

.169-168، االوبىکزبة ثبءهللا،

50

بر اساس یک محاسبه ساده 92داند. به تصریح وی تنها در ماکو یکصد هزار بیت آیات نازل گشته است."

ماه 9ساعت مشؽول صادر کردن آیات بوده باشد، در آن صورت در مدت 56اگر وی در هر روز

آیه از وی صادر می گشته و این در صورتی است که هیچ 32سکونت در ماکو به ازای هر ساعت

در ساعت به گفتن مشؽول بوده باشد. 56روز و هر روز 371کاری جز صدور آیات نداشته و در تمام

تمامی این ادعاها یک نکته بسیار مهم است و آن این که دلیل حقانیت باب در ادعای پیامبری خود

نیز همین گفتار سریع و بی وقفه ابیات را آیات نازله از جانب خداوند وی بوده و یاران باب هایپرگرافیا

ند رحمان دانسته اند. مالعلی بسطامی در مذاکرات خود با مرحوم محمد حسن نجفی صاحب جواهر

" از جانب باب می داند. وی نزول آیات میهمنه وفیرهالکالم فی شرایع االسالم دلیل حقانیت باب را "

جواهر می گوید: "از قلم باب ظرؾ چهل و هشت ساعت بیاناتی نازل گردیده که در خطاب به صاحب

و نیز گفته اند که شرح باب بر سوره کوثر از قرآن 93حجم و تعداد آیات با قرآن شریؾ برابر است."

گفته اند که 94بیت بوده است که ظرؾ چند ساعت از وی صادر گردیده است. 3111کریم شامل حدود

فهان تفسیری بر سوره مبارکه والعصر از قرآن کریم نوشته است که از نظر حجم حدود یک باب در اص

سوم قرآن کریم بوده است و نیز از قلم باب در کنتر از دو ساعت رساله ای در حدود پنجاه ورق نازل

بهاء گردید که باب در آن ضمن اثبات حقانیت رسول اکرم بظهور خود به عنوان قائم موعود و نیز ظهور

95هللا یا رجعت حسینی اشاره کرده است.

به تبدیل او عصر در جادو و سحر رواج با السالم علیه موسی حضرت همان گونه که می دانیم عصای

در نیز السالم علیه عیسی حضرت. درخشید می ماه مثل گریبان از شدن خارج با دستش و شد می اژدها

92

.720، ؽود ثبةهؾول ؽی، 93

.198، ؽود ثبةهؾول ؽی، 94

.260وبغب، 95

.294وبغب،

51

و کرد می زنده خدا اذن به را مردگان بود رایجی و مرسوم کار مختلؾ های بیماری درمان که دورانی

بر را قرآن بالؼت، و فصاحت بازار رواج دوران در نیز اسالم پیامبر. داد می شفا را مادرزاد کور

عالوه بر قرآن کریم انشقاق قمر نیز از جمله .باشد خاتم پیامبر جاوید معجزه تا کرد عرضه همگان

بوده است و بر این موضوع مسلمانان سنی و شیعی اجماع دارند، اما بهائیان معجزات پیامبر اکرم )ص(

که چنین معجزاتی را از پیامبر خویش ندیده بودند تالش کردند تا شؤن و منزلت معجزات ؼیر بیانی را

ن معجزه احیای اموات به اذن خدا و شق القمر و مانند آنها صرفا برای ؼیر مإمنا نفی نمایند و بگویند که

حجت نمی باشند، زیرا آنان در زمان وقوع آن معجزات حضور نداشته اند، بنابراین تنها باید بر آیات

النور عبدالبهاء نیز در کتاب 96نازله یعنی سخنان باب تکیه نمود و از او انتظار معجزه ای دیگر نداشت.

جز آن امور خارق العاده داشته بر این نکته تاکید دارد که پیامبران الهی باید یک ویژگی خاصی 97االبهی

باشند و باب نیز از چنین ویژگی برخوردار بوده است. در پاسخ به عبدالبهاء باید گفت که این ویژگی

باب که ناشی از اختالل صرع بوده است نمی باشد. در اینجا ذکر این نکته هایپرگرافیاچیزی جز

ضروری است که نقش اهل علم و فضل و یا متکلمان در تکوین دین جدید کمتر از مإسس آن یعنی خود

باب نبوده است، زیرا سخنان درهم گسیخته و پریشان گوئی پیامبر خودخوانده تنها با توجیهات و

و نه دارای اختالالتی روانی چون خود باب-همچون عبدالبهاء نواقص افرادی هوشیار اصالحات و رفع

به صورت یک دین سازمان یافته جلوه گر می شود و در تاریخ -و باب الباب یعنی مال حسین بشرویه

ادیان ماندگار می ماند.

ریم از فصاحت و همچون قرآن ک وی بر او خرده می گیرند که چرا سخنان معاصر بابوقتی مردم

بالؼت برخوردار نیست و در آنها اشتباهات صرفی و نحوی فاحشی وجود دارد به مؽالطه روی می

که در بعضی مقامات تبدیل کلمات و در بعضی بخالؾ خود می نویسد: "و این صحیفه عدلیهآورد و در

96

.852وبغب، 97

.17-16، اله االثی

52

ین مقام بر سبیل تحصیل قواعد اهل سبحات جاری گشته الجل این است که مردم یقین نمایند که صاحب ا

اخذ آیات و علوم نکرده، بل بنور هللا صدر آن منشرح بعلوم الهیه شده و حکم تبدیل را بشؤن بدیع و

98خالؾ قواعد را بقاعده الهیه راجع نمایند."

در صرع می تواند دهها جلد کتاب را بدون هیچ وقفه به صورت جمالتی هایپرگرافیافرد با اختالل

ؾ نماید بدون آن که به سواد زیادی نیز نیاز داشته باشد. کیفیت بروز این همه نوشته و آثار شعرگونه تؤلی

توسط باب بدین گونه بوده است که وی در دوران کودکی عالقه وافری به حفظ و قرائت قرآن کریم

ران داشته و بسیاری از آیات آن در ذهنش نقش بسته است، همچنانکه به عنوان یک طالب دینی تا دو

نوجوانی و نشست و برخاست با علمای دینی در خانواده مادرش با مضمون بسیاری از روایات آشنا شده

است، اگر چه به حفظ کامل آنها نائل نگشته است، سپس در دوران جوانی دچار صرع و حمالت عصبی

نتیجه افسردگی ناشی از نشستن بسیار در مقابل آفتاب سوزان و نیز اختالل اسکیزوفرنی می گردد که

می باشد و هر هایپرگرافیاوی در دوران کودکی و نوجوانی بوده است و یکی از عالئم شایع صرع نیز

آنچه را که در خزانه ذهنی خود از دوران کودکی تا جوانی از مکتب خانه شیخ عابد تا مباحثات علمی

ا اسلوبی نامنظم اما شعرگونه و در منزل دائیهای خود اندوخته است به صورت سخنانی درهم ریخته و ب

متؤثر از مضمون آیات قرآن و روایات اهل بیت علیهم السالم تحریر نموده است و اگر همچنان زنده می

بود و تیرباران نمی شد حجم سخنان او به صدها جلد کتاب نیز می رسید، اما همه آن سخنان چیزی جز

نمی باشد و هرگز به دانش و علوم به جز تکرار و تکرار هر آنچه را که در ذهنش محفوظ مانده است

تکرار همان مضامین آیات قرآنی و ادعیه منثور و کلمات قصار اهل بیت علیهم السالم چیزی نمی افزاید.

باید یادآور شویم که بسیاری از مبانی شیخیه و استدالل آنان در مبانی اعتقادی نیز در آثار و گفته های

ی است که بیان آن گفتارها نیز هرگز به منزله شهود و وحی تلقی نمی گردد و باب مشهود است و بدیه

98

.295، 163وبغب،

53

آثار سید کاظم رشتی و شیخ احد احسائی مشحون از چنین مبادی می باشد و اختراعات و اکتشافات باب

در زمینه دین جدید نیز همگی برگرفته از همین اختالالت روانی بوده است که پزشکان حاذق اروپائی

برای این که مستند سخن گفته باشیم و همچون ردیه وی نیز به این حقیقت شهادت داده اند. معاصر

نویسان رطب و یابس را با هم نبافیم تا به ؼرض خود نائل گردیم به یکی از مستندات تاریخی خود در

بهائی می تؤثیرپذیری باب از آثار شیخیه و رفت و آمد وی با اصحاب اخباری اشاره می کنیم. نویسنده

گوید: "بوشهر از مراکز تجمع طرفداران مسلک اخباری و مکتب شیخی بود و حضرت باب نیز با برخی

از آن نفوس معاشرت و مصاحبت داشتند. بتدریج از قلم مبارک حضرتشان اوراد و اذکار و رساالت

خوبی نمایان است که در این گفتار به 99بدیعه و لکن بسبک و شیوه مإلفات شیعی و شیخی نازل گردید."

سید علی محمد شیرازی با شیخیه و اخباریه ارتباط نزدیک و مراوده داشته و نوشته هایش از سخنان آنان

متؤثر بوده است. تنها فرقی که بین آثار شیخیه و اخباریه و آثار باب وجود داشته است تکراری بودن و

ختالالت روانی بوده است و اگر وی تحت مداوای مبهم بودن آثار باب و در نتیجه مؽلق گوئی ناشی از ا

پزشکی قرار می گرفت همان مبادی شیخیه را به صورت ابواب مشخص و با اسلوب علمی تحریر می

نمود و پریشان نویسی خود را به منزله آیات نازله تلقی نمی نمود.

باب ناشی از اختالالت روانی و احتماال صرع بوده است هایپرگرافیااز دیگر دالیلی که نشان می دهد

ارتباط بین آیات نازله او و حاالت روانی شخص باب گزارش شده است، بدین معنی که اراده الهی در

نزول آیات باب نقشی ایفا نمی کرده است. شوقی افندی می نویسد: "حضرت باب پس از استماع خبر

همان 100نیریز تا شش ماه مباردت بصدور آیات الهی نفرمودند." شهادت اصحاب قلعه طبرسی و واقعه

وصایا، الواح طبق باشد و می امرهللا ولی به معروؾ بهاء هللا ارشد نتیجه افندی گونه که می دانید شوقی

99

.153، ؽود ثبةهؾول ؽی، 100

Effendi, Shoghi, God passed by, US Baha'i- Publishing Trust, 1979, p.49.

54

شده و نقش مهمی در دار عهده را بهائی جامعه در امر والیت وی از پس عبدالبهاء، نامه وصیت

.بهائی داشته است سازماندهی دیانت

اسکیزوفروی و عالئم آن

ب يكوی اکيكوی گقزگی، هاى101

اكزبكگی کبه اى آى هق ک اذ های افزالل ک

رن هد ث ها فك هؼوال ثوبهی اي. ثبل هی ؼق ػبلی پبقگی كکوی كوالبی

افزالل گبی ثب كل، هی بى آلز رلکو رکلن ب ؿوت، ػغت ب آهي عى بی رن لاهی،

ظبو هی ك. و عای كهاى كه آى هؼوال اذ ػالئن ووا ـلی ب اعزوبػی ػولکوك كه

هى پيکبى، پوزبهاى، هاببى، کگواى اعزوبػی ثب اكواكی ک كاهای ػالئن بکىی زل

كهل اى هواعؼبد ث 1رالبئی ها كهثبه آبى ث ػول هی آهل. كه ؽلك كه اهرجب هی ثبل

كهل اى هواعؼبد هواهجزبی ال ث ػالئن بکىی افزب كاهل. 5.0ثق اهژا 102

كهل اى اكواك اکيكوی كاهای ژگی فك ثيهگ اگبهی كی 05ث اى 103

هی ثبل هبل

35بى كوكی هول، فلا، طبى، پبهجو، هؼ، ب ق هن كگوی زل. ؽلك اػزوبك ث اي ک آ

كهل ثوبهاى اکيكوی وی كال ک كاهای افزالالد های زل. 05رب 104ػاهل هل هی ظو ث

ل. ثب كه اغبك اي افزالل هئصو اعزوبػی های كوالبی هثلژی، ال، هؾ ژزکی،

101

Schizophrenia 102

Hazlett SB, McCarthy ML, Londner MS, et al: Epidemiology of adult psychiatric visits to

U.S. emergency departments. Acad Emerg Med 2004; 11:193–195; Baillargeon J, Thomas CR,

Williams B, et al: Medical emergency department utilization patterns among uninsured patients

with psychiatric disorders. Psychiatr Serv 2008; 59:808–811. 103

religious grandiose delusions 104

Rudaleviciene P, Stompe T, Narbekovas A, et al: Are religious delusions related to religiosity

in schizophrenia? Medicina (Kaunas) 2008; 44:529–535.

55

رن105

، هبل كلى چيی، لى لائی، فبهعی ثلى هؾوکاهوی ػجبهد اذ اى كهک کوكى

ک چ هؾوک فبهعی عك لاز ثبل. ثبثواي رؼوق لى لو کوكى چيی ازوبم ثئی

كوك لای عجوئل ب كلى ا اى هظو ک هؼزول ث كي آوبی رن رلوی وی گوكك، هگو آى ک

هلػی كاهای وا الىم ثوای ؽل چي رغوث كی ال جبل ػول ول هزارو ثب آى اكػب كه

رؼبه ثبل ب ال هلوی ثوای روی ثكى آى رغبهة كه كذ ثبل، هبل اي ک كوك هنکه

گوكك. ثوهی وا ث ههك آىهببی کلکی هواه گوك ػالئن بکرک هزؼلكی كه ی هبل

عك آهلى چي روبری ي هی رال هب ها كه رق رن اى البم ؽووی ب رغلی ػوكبی کوک

وبل، ث ػاى هضبل اگو کی وچى ثبة اكػب کل ک كه هإب فى اهبم ؽي ػل الالم ها ل

بؽت کواهبد هؼغياری ثورو اى هوآى کون كه اصو اي اهو هجبهک ث پبهجوی هجؼس گوكل

گوكل اذ ثبل چي هإبئی ها ؿو بكم رؾالد بی اى آى فاة ها ث ک ؽول ػجی كه

هـي كوك جذ كاك ک اؽزوبال جت اغبك وع هبثل کزول ل اذ، ىوا اال لى فى مارب اهوی

ي اى آى ی ل اذ، صبب كالل هزوي ولی وچى بكد بپل هی ثبل كه واغ آوبی

هوآى کون ث فبروذ پبهجو اکوم )( كه كذ هعك هی ثبل ـ وؼذ پبهجو اکوم )( ثب

وؼزی ظه ؿو هبثل هجل اذ، ىوا فك ثبثبى هوآى کون ها ؽی الی هی كازل هؼزول

اه ؽوکذ اجبی الی رکبهل ثزو كي هی ثبل. ظه كي علل لی ثكل ک وؼذ ثبة اك

فبروذ پبهجو اکوم )( ث هؼبی جذ رؾوق ث هوآى ب و آبد هوآی اى وف ثبث ثبئ

هی ثبل. گبی رن كه ؽ چبئی اذ كوك هي ای ها اؽب هی کل ک كه ؽووذ كاهای هؤ

ذ. نبىثوی 106هؼوال ثب صجبد كه ػول ػی افزالل رلکو كه ؽى ی هؾزای كکو هی ثبل

ووا اذ كوك ث گ ای ث قبى نبی فك ثبه كاهك ک ثب گلزگ ازلالل وی راى ا ها ث

105

Hallucination 106

Delusion

56

ک ػوف آى ها ازجب آگب وك گبی نبى ث رلکوی فالف ػوف هؼول عبهؼ االم هی گوك

ثو وی ربثل. هضال كوكی ک فك ها وط ػبلن اهکبى هی كال ب و زی ها كه ل هلهد ف هی

پلاهك ثب اػزوبك هاـ اى اي اكػب ک ػوال وال لی ل اذ ػوف عبهؼ ي پنوای آى وی ثبل

ث و ای اى نببد ربهـ رفهبل و افزالالد های كه ث قزی ككبع هی کل. كه

هزك وچى ؽالط ابه کوكن. كه ثبهی اى هاهك ثوهی ه بی هئصو كه نببد ي هی

رال هب ها ث هبذ اي گ اكکبه هوى بىك. ث ػاى هضبل ثکبهگوی هاك هاگوكاى هی رال

فی نببد ثبل ک رب كوك رؾذ رؤصو آى هاك اذ ثو ػول جت اغبك روبد كلاهی لاهی ثو

فك ازاه هی ثبل چ كلل ثوبی وی رال ا ها اى اي روبد نببد هبئی ثقل. كه

ههك قذ ثبة فان گلذ ک وا اعزوبػی كوگی كی آى ىهبى ث گ ای ثك اذ

اى عای كچبه اي ع افزالالد گوكل ػالئن ؿو جؼی ثكى هكزبهبی ثبة ک ثبة كه ااى كه

ي كه ربهـ ثبثبى صجذ ج ل اذ، ثبثواي ه بثی وا ىلگی كوك ع هكزبهبی كوكی

اعزوبػی هی رال هب ها كه رق اكکبه نبی اى اكکبه بة ػوكبی کوک وبل.

هوى ثزن هوكی ثب گوابی رؼت آهي هؾی ثب اکيكوی پبهابئی كه ک اهىبثی كه اافو

ػت بفزی گلذ ک ا هی رال امبى كگواى ها ثقال بلبذ ک لابئی ها ث هد البم

اذ رب ثوذ ها كهثبه كزبى ؿوج ب هبل آب هی ك. ا هؼزول ثك ک فلال ا ها ثوگيل

هاوبئی کل. پيکبى ثب رغي كاهبی ل بکىی رازل اى ػالئن بکىی هنکه رب ؽلكی

ثکبل پ اى ک كه كههبى لابی البهی ي کوزو ث گ ی هی هل هلری ثؼل ن چي

پول: "اى کغب هی كال ک آى لاب پلاهبئی ثوای ی ثهع وی پزل. ا اى پيکبى هؼبلظ هی

اهؼی زل؟" "اى کغب هی كال ک هي هؼ هػك زن؟" ا كه رؤل هی گلذ: "فلا كوزگبى كه

اغل ثب هوكم قي هی گلزل."

57

پبـ ل ث ی اي اذ ک بل قبى وب كهذ ثبل بل فلا كوزگبى ي ثب وب قي

ل، اهب پ اى هبد ثبل کوی كهثبه فكربى قي ثگل رب ثجن ث چ ػلذ پ اى گنهالى ثگ

چ هواؽلی ث چي رغبهثی كذ بكز ال. آب کی ک اى هاك هاگوكاى وبل ؽ هبهغاب

ػوكبی )رغوث ؿو ال ازلبك هی کل كه اصو ازلبك اى آب ث ؽبالری ج ث ؽبالد هؼی

كی( هی هل هی رال ههك فطبة هزون فلا كوزگبى ثبل؟ هلوب پبـ هلی اذ. ثبثواي ثبل

ا ها ثوای هؼبلغ ث پيک هؼبلظ اهعبع كن رب ث هلاای فك ثپوكاىك پ ث کبهب كی

ل. هواعؼ کل رب ها كهذ اى بكهذ ها ث ی آهى ك

ػبكی ه ث ثزو هوكم ک زل آبی هضجذ هی ثبل. ػالئن هلی هضجذ كاهای ػالئن اکيكوی

آب. ثبل هی هعك اکيكوی ث هجزال اكواك چي رغوث بئی كه اهب کل، وی آى ها رغوث

كهن هقز عوالد ال، هطبه كاكى كذ گلزبهی )اى كکوی افزالل نبى، بهل رال هی

كه كهاى ثبل، ؽی رن ؽبك( هاهك كه گی گبی آلز هزبه عوالد هؼی، كه بهظن

اکيكوی هضجذ كاز هی ل. اگو كوكی كاهای ػالئن ػی عى ػاى ث گنز اى عول هبعبه

ب جؼی ػبلی بی كه ؽووذ كولاى پبـ هلی ػالئنكههبى کوك. ثبل هی راى ا ها ثب رغي كاه

کوجك ب ػبلی کافزی بهل اي ػالئن.كل هی پبـ كاه ث کوزو ثبل هی كکوی كوالبی بو

ث روبل ػلم ،(لند كولاى) لند فی رغوث كه برای ،(گبی ػغي) ثبى كوو اؽب، ػبل

هی گوكك. كه اي پژ بى ( اهاك كولاى) اگي كولاى ،(اعزوبػی رلبری ثی) هاث رکل

فان كاك ک ثبة كاهای ػالئن هضجذ اکيكوی ثك هلوب اگو رؾذ ظو پيک هؼبلظ هواه هی

گوكذ هبثل كههبى ثك.

ىز ثلى اگو گلز ك ک هع ثؾش وب كه ثبه قزی اذ ک كه گنز ای كه هی

اغبم آىهببی ػلوی ثو ی وی راى ؽکوی هطؼی كهثبه ثوبهی ا كاك، ثبثواي چگ وب كوكی

58

گوی ها ک کوزو اى ك هوى پ هی ىز هزن ث افزالل بکىی هی وبل، ث ػجبهد كگو گنز

بی ظو ىوا گوكك، هؾة پيکی هاي اى رقلق ع ک اذ هوکي ثوبهی رق كه

پيک ثبل وی ثوبه هزون هؼب ثو هجزی گوكك هی اهائ ربهقی قزبی ثبه كه ک پيکی

ثبل؟ كهن رال وی ا كلگببی ثبثواي اذ، لل ها ظو ههك ثوبه وگي107

كه پبـ ثبل ثگم

چ كوك آئی ها لاهم لف اى اي پژ ک اال اي ک ثوبهی وف اذ هل ري ث

کوک ث اكواكی اذ ک گوكزبه اکيكوی ثب هوى كی زل رب كه لك هؼبلغ ثوآل ث

ىلگی جؼی فك ثبىگوكل، ثبثواي قي گلزي اى اربم كه اي پژ قی ای اذ صبب ثو

هی هکل ک هؼببد اغبم ثوای ثوبه ق ؽه ک آغبئی اى كلگب ػلن پيکی آفوي اب

ػت بی ىه. وبن ثوبه ؽه ث ه ها برق و ک اذ اگبهی بك فلی اي ثبل،

هی رک ثوبه وکبهاى كزبى، فباك، اى هب هبلاد ثو ػوهب پيکی ػلن هكزبهی بفزی

زال ثبل، لاز ػاله فك ثوبهی ػالئن اى گلزي قي ث فلی اذ هوکي ثوبه ىوا وبل،

ثوبه بی ز هاهك اي كه. جبل كهن فك اى ا گياهبی ب کل اهائ آى اى کبكی االػبد

ثوبه، ؽوکبد اى اهىبثی ثوای108

ازياع ثوای رابئی بىهبلی، ىثبی، ػولکوك كکوی، هؾزای

ها ل ث اػزوبك اي هب ث ابى كيلژی كه ل اغبك پوكزبی ثواي، ػال. ك هی گوكز ثکبه

هبل كن، هواه اهىبثی ههك گنزگبى ف كه ها پيکی بی بكز اى ثوفی ثزان ک كل هی

ورب ؼی هالك اى هجل ن هوى لی پيک ث هة پيکی ای بكز109

ها اكهاه وی ک

107

Karenberg A: Retrospective diagnosis: use and abuse in medical historiography. Prague Med

Rep 2009; 110:140–145. 108

Price BH, Richardson EP Jr: The neurologic illness of Eugene O’Neill: a clinicopathological

report. N Engl J Med 2000; 342:1126–1133. 109

Shushruta

59

اذ. کوك رق110. ثبن وی هل ثوبهی رق ثوای ق ؽه ث بى هب هاهكی چي كه

ها آب ػلل ران هی هلن هزى كه ثوبهی ػالئن اى رلبری ثكى هعك ثب ي هاهك كگو كه

ها الىم هبثلذ هاهك اي و اذ، هعك االػبد کبكی الاى ث ؽالط ههك كه. كن رق

.كاهل جی هد ث ی( پيکی) ؼذ رؼي ثوای

. ثبل وی گ ک ث ابع وا و كه پيکی بی هبؽج آىهبب ک اذ مکو ث الىم

رظن فك فب وا لف ثب ها آىهببد ن هبؽج ن ثبل پيک ک اذ هؼلم اي

وبل.111

وبل اكهاکبد هورج اؽببد هزع رب ها فك آىهببد اذ هوکي پيک ک

هياى اى اػزوبك هبثل ازجب كجبل ث ؽبل ػي كه لی ثبل، لاز ثوبه ثب كيکی روب ث بىی

اعزوبػی، بی ب كهک بهبلی فك رابئی رع، گوی، عذ بهی، طؼ112

بىهبلی

ک. ثبل اهه كگو ازياػی رلکو هبد، كابئی، ثود ؽبكظ، گلزبهی، رابئبی اكکبه،

رق ثلى كه ها رك ک فبد ثزال رب ثبل كاز بى كيکی لو ث اذ هوکي عواػ

هی رؼي هقی الاف اب ثو آب ع ثبل هی هقزللی فبد كاهای ثوهب اي. كل

رؾووبد زغ وگی كاهل عك هكزبه-هـي هاثط اب ثو هكزبه بفذ ثوای ک الگبئی. گوكل

ال. لاز االػی هع اي ث جذ هب پبى ثك هـي ىه كه کی هوى113

ع اي

ثوای ػجی آبرهی ثب هورج هكزبه اى هلهى هللبی ثکبهگوی ثوای فثی رووي رال هی ثوهب

110

Kahn CR, King GL, Moses AC, (eds): Joslin’s Diabetes Mellitus, 14th Ed. Philadelphia, PA,

Lippincott, Williams & Wilkins, 2005, p 2. 111

Murray ED, Price BH: The neurological examination, in Comprehensive Clinical Psychiatry,

1st Ed. Edited by Stern TA, Rosenbaum JF, Fava M, et al. Philadelphia, PA, Mosby/Elsevier,

2008; Ovsiew F, Murray ED, Price BH: Neuropsychiatric approach to the psychiatric

inpatient, in Principles of Inpatient Psychiatry, 1st Edition. Edited by Ovsiew F, Munich R.

Baltimore, MD, Lippincott Williams & Wilkins, 2008. 112

perceive social cues 113

Legesse B, Price BH, Murray ED: Brain–behavior relations, in Encyclopedia of Human

Behavior, 2nd Edition. Edited by Ramachandran VS. New York, Academic Press, 2012.

60

کز آفو كه پبـ ث اي ئال عك هلاهک هزل .ثبل آب هؾلكزبی ثوبهی ع هؾل بفذ

هن اى هؼب قی ثبة ر ثزوي پيکبى هزق اگلزبى اذ ک ث آى ابه فان

کوك.

114جلب می نمایم: 5شماره و اکنون توجه شما را به جدول

اث رق اکيكوی: 1جدول شماري

A :ب کوزو اى ) ػالئن قزی: ؽه ك ب ههك اى هاهك مل كه ثزو ک هب

کوب كه اكواكی ک ػالئن آب ث ػلذ كههبى کب بكز اذ(:

نببد -

روبد -

قبى كهن هقز -

هقز ػول ب هكزبه کبربرکهكزبهبی كهن -

ػالئن هلی: ثی رلبری ػبلی، -11كوو كه گلزبه،

12اى كذ كاكى اهاك

13

ث ربئی هی رال کلبذ وبل ث و Aهالؽظ: كه رق اکيكوی بثط -

114

.31، و الکزوکی، و افزالالد های كه ربهـ رفػلی اکجو بئی،

61

آى ک نببد بهؤه ثبل روبد هزکل اى لى ک لائی ثبل ک هكزبهب ب

اػزوبكاد كگواى ها ههك رلو هواه هی كل ب لى ك ب چل لا ک ثب کلگو ث

گلزگ هی پوكاىل.

B : ثلکبهی ؽوك ای/اعزوبػی: اى ىهبى وع افزالل، ک ب چل ىه کبهکوكی وبل

. ػولکوك، هاث قی ب ؽلع الهذ كوكی کوزو اى طؼ وع آى افزالل هی ثبل

C: ل هلد: ػالئن افزالل ؽلاهل هب ث ل هی اغبهل. كه هلد اي هب كوك

ؽلاهل ک هب ثبل ػالئن ثوبهی ها كاز ثبل )اگو كه ؽبلذ كههبى ثبل کوزو اى کوب

كاهای ػالئن هق ثوبهی ثبل(.

هذیانات، ( 5رفتار، گفتار و نوشته های باب به خوبی نشان می دهند که از عالئم اشاره شده در جدول )

کاتاتونیک تا کنون رفتار یا و عمده ریخته درهم ریخته وجود داشته و رفتارهای درهم توهمات و سخنان

اراده نیز دادن دست از گفتار و در فقر عاطفی، تفاوتی بی منفی یعنی از وی گزارش نشده است و عالئم

تا آخر عمرش در وی 59در وی دیده نشده است. در مورد طول مدت عالئم اختالل حداقل از سن

تشخیص در 115DSMروانی اختاللهای آماری و تشخیصی مشاهده شده است. بر اساس راهنمای

به ،نماید کفایت تواند می تنهائی به( 5یعنی سه مورد از چهار مورد جدول ) A ضابطه اسکیزوفرنی

یا و رفتارها که باشد صدائی یک شنیدن از متشکل توهمات و باشند نامؤموس هذیانات که آن شرط

می گفتگو به یکدیگر با که صدا چند یا دو شنیدن یا و دهد می قرار تفسیر مورد را دیگران اعتقادات

خود باب در زمینه توهم نزول روح القدس بر وی چنین ادعا می کند: "روح القدس گاهی به .پردازند

زبان شعراء ناطق می گردد و مطالبی به لسان آنها جاری می سازد که ؼالباا خود آنها مقصود اصلی و

علت بروز این توهمات فشارهای سخت عصبی در ایام سجن ماکو بر 116منظور واقعی را نمی دانند."

وی بوده است، یعنی فردی که دارای اختالل دو قطبی ناشی از فشارهای عصبی در دروان کودکی و

115

Diagnostic and Statistical Manual of mental disorder 116

.264-263، هطبلغ االاهجل ىهلی،

62

نوجوانی بوده و در اثر ایستادن در مقابل نور خورشید برای ساعتهای متوالی در ساعات ظهر در گرمای

گرفته و سوزان خط استوا به بیماری صرع خفیؾ مبتال شده است، اکنون در سخت ترین شرایط قرار

بیان این فشارهای عصبی او را به توهمات ناشی از صرع و اسکیزوفرنی کشانده است. او در کتاب

بؽیر حق او را در جبلی ساکن کرده اید که احدی از اهل فارسی )ناب نخست از واحد دوم( می نویسد: "

د شاه شرایط سخت آن قابل ذکر نیست و در لیل یک مصباح مضیئ نیست." در توقیع خود خطاب به محم

خود را چنین توصیؾ کرده است: "قسم به سید اکبر که اگر بدانی در چه محلی ساکن هستم، اول کسی که

بر من رحم خواهد حضرتت می بود. در وسط کوه قلعه ایست و در آن قلعه از مرحمت آن حضرت

ه می گذرد." وی ساکن و اهل آن منحصر است بدو نفر مستحفظ و چهار سگ. حال تصور فرما که چ

117مدت نه ماه در قلعه ماکو مسجون بوده است.

ػی افزالل رلکو كه ؽى هؾزای كکو هی ثبل در مورد تشخیص هذیانات باب گفتیم که هذیان

هؼوال ثب صجبد كه ػول ووا اذ كوك ث گ ای ث قبى نبی فك ثبه كاهك ک ثب گلزگ

ازلالل وی راى ا ها ث ازجب آگب وك گبی نبى ث رلکوی فالف ػوف هؼول عبهؼ االم

ها ث فثی هی راى هی گوك ک ػوف آى ها ثو وی ربثل. اگوچ كه قبى ثبة اطواة ر

رق كاك، اهب ا فك ها بؽت پبم الی هی كاذ كه اي هع كاهای صجبد ػول ثك.

گبهی ک ثبة ها يك هالهؾول هبهوبی هی ثول رب كزای هزل ا ها بكه وبل هالهؾول ا ها ؾذ

ثبة اهزبع کوك وچبى ثو كػبی ف هی کل ک اى اي كػبی هعع وبل رب كه اهبى ثبل لکي

ثبهی هبل.118

هجل اى اػلام ثبة ي اى ا هی فال رب رث کل عبى بلن ثله ثوك، اهب ثبة ثو ػول

ف ثبهی هی هبل.119

ؼی كوكی ک كچبه اکيكوی اذ فك ث ثوبهی فك آگبی لاهك ثو

117

.361، ؽود ثبةهؾول ؽی، 118

.417وبغب، 119

.566وبغب،

63

وبل رب وكلاهای پلا کل اى ا ث ػاى ک كوك هول ؽوبذ کل ػوبل فك وچبى پبكبهی هی

اي ؽوبذ اعزوبػی ث وا عـواكبئی، كوگی، اهزبكی طؼ ث كا هوكم آى ىهبى ثزگی

كاهك و اي ػاهل ثوای بكزي وكلاهای ثوای ثبة عك كاز اذ. ث ػاى و ای اى نببد

ثبة ث قبى هزبه هطوة ی كه ثبه آبر كه هوبثل آبد هوآی قبى ال ثذ )ع( ابه

ؿجذ ابم كه آک اى ثؼلهی کن. ی كه ؾل ػلل فك كه ثبه آبد ف چي هی ل: "

هؽوذ هوبم ثو اذ كو گز يكک رؽل هؼو ث لبی هاثل هل هرج هزبی ث افزالف

جل افزالكبد آک رب كوهبل اظبه هزقت اك ؽغذ ثب ها ػجلی فك ؽغخ اى عبت ک ػبلن فلال

آبد هن وي ث وك روهی ػبلن عن اى آى ال كي ال ک هن وي ثوبل ؽلد وطۀ ث ها

هوبهبد ک ػول ػبلن كم اى ػجل آى ؽغذ ک اذ كو روهی وك ب ثال ؽل هوبم اى ن فلالی

هوبهبد ثك اي ؼت ب اؿلت ثو اهو اي رلن ک آغبئی اى ثبل ثك اذ رغول هؼوكذ

لاك هواه آى ثوای اى ؽلی جبل هضل آى ث هبكه اؽلی ک ؤی ث آهك کلوبد عل هوبم ث ها ػظو

الؼيح هة غ اذ ػغت ثبه چ. ثبل الوبء و كه هضل ؽغخ هعكاد کل ثو آک رب

ها لبى ا كوهك هزقت اػغوي اى ها ػجلی كي افزالف ثؾجؽۀ كه ک ا اذ هلهد ربم ثبه چ

و ثقال چ و كه گوكز آى هضل ث جوذ آى اى هجل اؽلی ک ؤی ث كوهك هلزػ آبد ث

كوم اؽلی آبد هللا ث آى ربث لد اى. هلن هی گوكال ثالکى هطه رؤهل ثال وبل هی رکلن هذ

اه هضبل آى كه ال کل ثو كاهك ؽغخ ک اذ آبری ثل هوآى، آبد هضل ؽکن آى ذ وی وبل

اى لبى هي عبهی هد هؼی هضل هری ک كه هوآد پغن ؽکبذ وبل. کل آبری ک فلال

كوهك هؼی للع آى كه هوبثل ک ؽوف اى کزبة هللا کلوبد ال ثذ ػوذ هؼلم وف

"اذ.120

فك ها ث ػاى "ثالکى هلن" ک اػغبى فال اذ ک پ بپوگواكبكه اي ػجبهاد

120

.7، ثبة الضبی كی ثبى الوطب ثبهوهللا ػي عل، هبلۀ ػلل

64

اى اي آى ها ػالهذ وع كازن كگو اک قبى فك ها ؽی الی كاز اذ اي قي

اكػبئی ث ذ ازلالل ثوبی ثوای اصجبد آى عك لاهك ثب فبروذ پبهجو اکوم )( ي ک

آى روؼ ل فك ثبة قب ها كه هوبثل ک ؽوف هوآى هؼلم وف كاز كه هوآى کون ث

اذ كه رؼبه هی ثبل، ثبثواي ثو اب قبى فك ثبة چي زغ هی گون ک ی كه اكػبی

ف ث نبى گئی پوكافز اذ كچبه افزالل ثيهگوبئی كی ل اذ. ثيهگوبئی كی آى اذ

ی ثب افزالل اکيكوی فك ها هؼ، هلی هػك، پبهجو الی هبل آب ثجل، كه ؽبلی ک ک كوك

فك ها ثبة ػلن الی هی كال ؾل هػول ول ثو فالف آى بكد كل. ثبة كه 121 هورج ای

ى ثو قي هجلی فك ثبالرو اى پبهجو اکوم )( ها ثوای فك هلػی هی ك ثب چي اكػبئی ف ثطال

ؼی "هؼلم وف ثكى" كه هوبثل ک ؽوف هوآى کون هابد ال ثذ )ع( هی کل، ثبثواي اگو

کالم ا ثوگوكز اى هػ الول هی ثك ثوى چي ربهبری اى ا هؾبل هی ثك گويی اى آى ذ

ى ک ثب چي قبى هزبهی اى ثبة هثو ثبئبک چي قبی ها ثوای نبى گئی ثبة ؽول وبن.

ل ال ث رع آى پوكافز ال گلز ال: "اگو چ ث اػزجبهی ظبوا ث هظه هػبذ ال ؽکوذ

آبد فك ها كه ثواثو هزي هوآى وق کالم ائو ابه هؼلم وف كوهك ال، لکي اى كگو

ی ك ک آبد اهو ثلغ ها كه ػو آبد هوآى وق هواه كاك ثببد هجبهک كه اي ثبة هزلبك ه

ال." كه ثيهگوبئی ثبة هی راى ث قبى كگو ی ازبك کوك ک گلز اذ: "رب عك ؽبهل آبد

الی اذ"، "ثؾن فلالی ک ػبلن اذ ث کل یء." 122

اكػبی كا ا ث و چي كه عبى اى ػبلن

ها كه هوبم فلالی هواه كاك اذ، اكػبئی ک چ ک اى پبهجواى الی لاز ال. هلک هلکد ا

121

.802، 791، ؽود ثبةهؾول ؽی، 122

.791وبغب،

65

گلز ثبة نبى گئی ها ث بذ فك هبل ؽزی اكػبی ؿت گئی ي کوك ثك، ث ػاى و

ال ک ثبة ىهبى كد هؼزول اللل ها پ ثی کوك اي اى کواهبد ثبة ثك اذ.123

كه ثيهگوبئی اكوای اي عوالد اى ثبة کبكی اذ: "اهوى عوغ ائق هلل وم ؿوة ػبلن ثبل

ثلهگب بهی هي رع کل كل الی ها ثل هي كهبكذ وبل. و ک كه اي ػول ک ج

کل هبل ر ثغزغ وبل ثقواى هجي هجزال گوكك... ثو و اعت اذ ک هبم وبل ک

پوكاىل صجبد ازوبهذ ثقوط كل رب ؽود هػك ها ثبل."124

ربهبد ثبة كه رؾلی ثب هوآى کون اى عول نببد ی ثك اذ، هزی هال هؾول هبهوبی اى ثبة هی

هوبی كوبك ثوآهك ک فال ک آبری ها بىل کل، ثبة قبی ػوثی ثو ىثبى هال. بگبى هالهؾول هب

اػواة کلوبد ها كهذ اكاء کوكی، ر ک اى هاػل ؾ آگب زی چگ هبئن هػكی؟ ثبة كه پبـ

ث هـبلط هی هی آهك هی گل ک فلن ثبل اى هاػل الی هزبثؼذ وبل.125

بل ثزاى گلذ ک فك

ث ػاى ک ثوبه ثب افزالالد های اكػببئی ها ب ثبة چلاى ث آصبه راثغ قبى فك آگب جك

آگبب هطوػ هی کوك اذ ک هزلکواى هزکلوبى ثؼل اى ا آگبب ث بىهبلی كي ثبئذ ثو اب

اكػبی ثبة پوكافز ال اى اي عذ ثبل و ثبء هللا ػجل الجبء هی اكلی هبل آب ها کوزو اى

ك ثبة كه کل كی ثبئذ لان. هزکلوبى ثبئی ک اطواة ر ها كه هكزبه کوكاه ف

پب ثوك ال. ث ػاى هضبل قبى ثبة هی كل ال ثوای آوبی عل كاكى آب ث ثبة رع رلو

ک قب كه ثواثو ثبة اكػببی ثبه هزػی ها كه آصبه فك هطوػ کوك اذ، كه عبئی هی گل

هوآى کالم ائو هؼلم وف اذ، كه عبئی هی گل ک ثبة هػك ؼی اهبم ىهبى )ع( اذ، كه

عبئی كگو فك ها ثبة ػلن الی ؼی ثورو اى و اجبء هی كال اي ک ػبلن ث کل یء اذ پ

123

.301وبغب، 124

.184وبغب، 125

.415وبغب،

66

هی ثل فك ها بـ االم پبهجو الی اى اهجبل هوكم ث ی ىه ها ثوای اكػبی پبهجوی كوان

علل هی كال ک قب ثورو اى هوآى اذ. و اي قبى اكػبب ها اگو ثب ابف ثله اى

رؼت ثگون ثبل آب ها ؽول ثو نببد ثبة ثلان آى ک ثگن: "آب هوارت كػد ؽود ثبة

ن الی، هبئوذ، هبلذ هظوذ ال."ثك ال، ؼی هوبم ثبثذ ػل126

ث ػجبهد كگو هزکلن ثبثی

ثبئی ؼی كه هكغ ربهبد ثبة كاز فاز اذ قبى ه كهن گقز ا ها ث گ ای

کی اى لگبى ثبئی ثوای ؽل ربهبد ؽکوذ آهي ثو اب هواؽل كػد اجبی الی عل كل.

بد زبهی ثبة چي گلز اذ: "ؽود ثبة كه آصبه بىل كه بلبی قزي ظه اى نب

عول كه کزبة هم االوبء هوبهبد ؽووی ف ها ث هد ظبو هزه ثبى كوهك ال رب ؽکوبى

هزلبك هی ك ک هم االوبءثلول ثب ي ثلذ عبالى هزؼجبى لزل. اى ثوفی اى آبد

ابى ثظبو ثبة اهبم هزظول )اى عول كه ه بی قذ، زن پغب ن(، اهب اى كگو

كالئل جؼكبهی، کزبة ثبى روؾبد بىل كه کزبة هم االوبءاهبهاد هوائي هعك كه کزبة

ى ؽود ثب اظبه اي ثببد هل هلاها ثوفی اى كگو آصبه هجبهک ؽود ثبة هزلبك هی ك ک آ

هوببد ثب فلن كازل ثلي ل ل هزؼل ها ث ؽووذ يكک هزع آبى ها ثوای كهک

هوبهبد ػبل ؽوو ف روثذ كوهك ال."127

كه پبـ ث اي الولاى ثبل گلذ ک ثبثذ هلی

اى هورج اهبم هػك اذ، اگو قبى ثبة ثب ث اكػبی فك كه هػك ث هيل ای هورج ای کوزو

ثواثو هوآى کالم ال ثذ )ع( هؼلم وف اذ چگ ثورو اى هػك ب ؽزی پبهجو االم هی

ثبة كه ثوروی قب ثو اكػ ثبل آب ثبة ثوای اهبع كگواى ث ؽل هکو هزل ل اذ.

و اکوم )( ال ثذ )ع( هی ل: "و ک رزجغ كه ؾلبی بؽت اي کزبة وك هؤصه اى پبهج

126

.253-252، كاه اصبه هلی ثبئبى اواى، 18 ي هواعؼ ك ث هغوػ آصبه ثبة وبه 376وبغب، 127

.377، ؽود ثبةهؾول ؽی،

67

هی كال ک هؼبی اللبظی اى هالء ؿة ثؼبلن ظه آهك ک كه چ ک اى اكػ هؤصه ذ."128

كبهی الجز اژ "ؾلب" عوغ هکو "ؾل" اذ ک هغلكا ثب "ب" عوغ ثز ل اى هاػل ىثبى

رجؼذ کوك اذ. اى اي گ قبى هزبه كه آصبه ثبة ثبه بكذ هی ك ک ث کی كگو اى آب

ابه هی کن. ثبة كه ثوفی اى آصبه فك ها ربثغ هؾ كي االم هلولاك وك اذ ک هل ـ

كی الؾووخ اال كی الوؼخ" االم ها لاز لاهك. ی چي ز اذ: "ل لی كػح ثلؼخ ال

ي گلز اذ: "ای هلم ثنا اللي ؽوكب ثبلؾوف."129

ثبة كه رهؼبد هؾول ب فك ها و هنکه

بی ثل ال غو جؾبی هی فال ث رلؼ ث ظه فك كه پی كه کزت الی هه غو هث

ثبهی اى آصبه اثبد فك ها هوآى صبی پ اى هوآى ظهاد اجبء هل هجلی ابه هی کل كه

ال ثل اكل اى آى هی بهل ب ها اى اربى ث هضل آى ػبعي هی وبهك.130

ثلى روكل ثبة ثب آبد

هوآی هابد اكػ هؤصه آب ثك وچبک گلزن كه كهاى اهبهذ كه ثو ث "ل مکو"

وق كػبی هبعبد ی هـل ثك اذ، ثبثواي له اي ؽغن ود كاز ث ـل

اى گلزبهب ز ب ػوهب البم گوكز اى اللبظی ثك اذ ک كه م اى كهاى کكکی رب عای

و ثز ث ػلذ افزالل وع اکيكوی آب ها ث کلگو هی ثبكز پ اكػبی هوآى صبی

بهجوی کوك اذ. کی كگو اى الی ک كاللذ ثو اهزجببد ی اى اكػ ال ثذ )ع( هی وبل پ

هىبی کج بككازبی پو كائی ثبة ث بم ؽبط هؾول روی کل اللل هی ثبل، ا ز اذ: "

هزل هی فلهذ ػو هؼظو الل هبعل ؽود هی هكزن هوف هی لم ث ؽه هجبهک كبئي

لم.. )ثبة( هـل رؾوو آبد هبعبد ثكل. لؾ كػبئی ک اى اكػ ابم لز بىل كوهك ثكل

وهكل: چ كػبذ؟ ػو وكم: هضلهوؽوذ كوهكل كوهكل ثقاى. ثؼل اى ىبهد هوائذ ك

128

.10-9، هبل ػللثبة، 129

.821، ؽود ثبةهؾول ؽی، 130

.827وبغب،

68

اكػ ؾل غبك اذ ک هؤ ثكم."131

هزجببد ثبة ابه هی کن. ی ث و ای كگو اى ا

هی گل: "اال ب اب الب، هي ػوكی كول ػوكی هي لن ؼوكی كبب ما اػوك ثلی. هي اؽجی كول اؽت

هللا هل البئ، هي علی كول عل هللا هل البئ کلی ثنلک للی كقوا کلی ثبهلل

لا."132بة ک ثبى كبهی اذ قبى بهغن گب هزؼبه ثب کلگو ثبه كل كه هوزوي اصو ث

هی ك اي ع رؼبهبد گلزبهی بی اى قذ هطوة ثبة ثوبهی ا ثك اذ. ث ػاى

كبهی اى ئى پظ گب چي بم هی ثوك: "آبد، هبعبد، رلبو، ئى ثبىو ثبة كه کزبة

کلوبد كبه )ثبة كم اى اؽل ن ثبى كبهی(. كه هغ كگوی اى وبى کزبة ئى ػلو

پغگب ها چي هؼوكی هی کل: "ظ آبد، ظ هبعبد، ظ رلبو، ظ ػلم ؽکو ظ اعث

كز ال گلز كبهی(. ثبئبى ي ث اي رون ثلی ثبة فوك گو ثبىكبه )ثبة كن اى اؽل چبهم

ال ک کلوبد كبهی كه و آصبه ثبة عك كاهك هواه كاكى آى ث ػاى هووی اى كگو ئى كهذ

" چي رون ثلی ها كهذ وی ؽود ثبةوی ثبل. هؾولؽی اى لگبى ثبئی كه کزبة "

عث كبه ؽود ثبة ؤى وبهك هی ل: "بل ثزاى گلذ ک ؤى کلوبد كبه ب ظ ا

هزولی ب ظ هزولی ذ هی رال بهل آصبه كبه ؽود ثبة ك ک ؽبی ک ؤى ب چل

آبد، ؤى اى ئى كگو اذ." ثبة كه آفو وبى ثبة كن ئى پغگب ها چي بهل اذ: "

ی ثن ؤى چبهم ؼی "کلوبد" بهل ؤى هبعبد، رلبو، کلوبد کلوبد كبه." وبى گ ک ه

پغن ؼی "کلوبد كبه" ي هی ثبل اکبل هجلی ي وچبى ثو اي رون ثلی اهك اذ. ثبة كه

عبی كگو ث عبی پظ ؤى قي اى چبه ؤى کوك اذ: "ؤى آبد، ؤى كػاد هبعبد، ؤى

چبهگب ها چي كاز اذ: "آبد، كػاد، فطت فطت ؤى ػلن" كه عبئی كگو ئى

فك ث كالئل جؼرلو" كه اي هوبم قی اى ؤى ػلن کلوبد كبه کوك اذ كه کزبة

131

.111، فبلاى اكبىكی، 132

.14، هبل ػللثبة،

69

آبد، كػاد، فطت ؿاه اواه ابه کوك اذ. ئى133

اي افزالكبد كبؽ كه ک رون

ثبة ػال ثو كهن گقزگی های رب ؽلكی كچبه كواهی ثلی بك گبی اي ؽووذ اذ ک

بى ي ثك اذ. اى كگو اكػببی هزبه ثبة اي اذ ک ا كه عبئی هی گل: "اگو ؿت هی

كازن های وی لم ک اى كذ عبثواى ثو هي مل ثو كزبن زن اهك ك اهو ثبعزوبع بهاى كه

رن وی وكم. هي اى هبذ آچ ک ثو هلجن ي بىل هی ك آگب زن." پ آبد کوثال ثوای و

عوغ ػلم وط کل ػلم هی كال. فك ها ثورو اى هوآى کون هوبم فك ها ػبلن ث134

هزی ثبة ث

فك ػلل هالؽي ثو كزه هی كل ک كه کوثالء هزظو ا ثبل، ثبة ث كاللی اى اي رون

هی کل ثوای اي ک هزن ث ربه كه گلزبه کوكاه ك هلػی هی ك ک ثلاء هد گوكز

اذ135 و ؽوکبد کبد گلزبهبی ا ثبل ثب امى فلال ثبل آى كزه لو ث کوثالء ک اى

ث كزه فلال رـو كاك عبت فلال بكه ل كچبه ثلاء گوكل ث وي ػلذ رون فك ها

ؼی رون ثلی ئى ث -ث کوثالء وكز اذ. كه اغب هؼلم هی ك ک ثبة ثو فالف ههك هجلی

ثوك ػلذ آى ي هگوكای هی كه اي ههك ث ازجب فك پی -پظ ب چبه ثب افزالكبد هنکه

هی ثبلوثالء ثوفی اى وكلاهاى ثبة پ اى وكزي ثبة ث ک136

اي ازجب ث ثلاء ثوای رع ا

عبگب آى كه ؼ هزل هی ك.

ث ظو وی هل ک ثبة ثوای هلى ث هوبهبد كی هبل هبل ثقال اكػبئی وبل ک عب ها ثو

و آى ثگناهك رب آفوي ل اى اكػببی ف ككبع وبل، ثبثواي گويی ذ عي آى ک ثگن ی

ئلژک آى چلاى فجوی لاز كچبه روبد نببری ل اذ ک فك اى ػاهت بگاه رجؼبد ال

133

.725-724، ؽود ثبةهؾول ؽی، 134

.780وبغب، 135

.242وبغب، 136

ث ول اى اثي کوثالئی اى ثبثبى قزي ک كه هبل فك اى روكل هوكم جذ ثبة پ اى وكزي ث 240وبغب،

کوثالء فجو كاك اذ.

70

ثبى هی اگو رؾذ كههبى پيکی هواه هی گوكذ كه آى هد ث ىلگی ػبكی كي پلهی ف

كزای اهبم عوؼ البى كه ف ثبة ثبه عبلت هن اذ ا ي امػبى هی کل ک ثبة گذ.

هی اػزوبك كوت كگواى ثك اذ. عای ثی اػزبء ث اهه كی ثك و اكػببی ی اى

هي هلری ک ثب اي عاى ؼی ثبة هؼبو ثكم ػولی ک كاللذ ثو کلو ا ثکل هعت ی هی گل: "

هزل ثبل هبل کوكم لکي چى اى عزی اكػبی هوبم ثيهگی ها كاهك اى وف كگو اػزبئی ث

وبم ظبوی ذ وي کوك ام ک هغى كا اذ. هي كزی اهه كب وی کل كه كکو عب ه

ثوزل وی كن، لی ثلاگی ا اهواه هی کن."137

اي كزای ث عى كه هبثغ ثبئبى مکو ل اذ

كه آى ىهبى و کی ک ث عى ثبة امػبى هی وك ههك زب ثبئبى هواه هی گوكذ، ىوا آبى

ل ک هة کوكى ثبة ث عى ث هؼبی هقبللذ ثب ؽکن اهرلاك هزل ثبة هی ثبل كه گوبى هی کوك

ؽووذ كوك ثب اي ػول اى ثبة ؽوبذ کوك اذ، اي كه ؽبلی اذ ک اهبم عوؼ البى چگب هل

زبه کوكاه ا ؽوبذ اى ثبث ها لاز ثو اب هناکواد آبئی ک ثب ثبة كاز اذ قبى هك

ؽول وك ث وي ػلذ ثب له ؽکن هزل هقبللذ کوك اذ چي هقبللزی ها ث افزالالد های

ثب ؽکن هزل ث هؼبی ككبع اى اػزوبكاد ثبة هبئی ثقلى ا اى ؽکن اػلام جك اذ، وچبک

الد های ثبة ي كه ؽووذ اصجبد فان گلذ هؼببد پيکی ثزوي پيکبى اهپب هجی ثو افزال

اکيكوی ب وبى عى عای ثك هثطی ث ككبع اى ػوبل ثبة لاز اذ.

ثب رع ث اي ک لف اى گبه اي هبل رج ث کبی اذ ک كچبه چي افزالالری كه ىلگی فك

د ثبة قي ثگن، اهب ث ػاى و رؼلاكی اى هی ل، ثبثواي هل لاهن رب ث رلل كه ثبه آب

آب ها ک ثوگوكز اى اللبظ آبد هوآی هی ثبل ابه هی کن. ی گلز اذ: "ب هوح الؼي اكع الی

جل هثک ثبلؾکوخ الوؾخ" ک اي قي ها كه هوبثل آ ول هوآی: "اكع الی جل هثک ثبلؾکوخ

137

.199، هطبلغ االاهلی، جل ىه

71

هك اذ. فال ؿو ػوة ي كوم ثي ا ك عول ها ث فثی رق هی كل الوػظخ الؾخ" آ

رؾلبد ثبة كه ف آبد ف هبل هی وبل. بكگیبفزگی ثكى كبذ ثبئی ثبثی ها ث

، ىوا زی ر كهن گقزگی كه آصبه ی ث فثی ي اى عول نببد ی ثوبه هی آل

بى اذ پلا کوكى کی ک وچى ی ياهاى ثذ ها ثب البم اى هوآى هابد ث هد وب

فك چي رؾلی هی کل: "ثو کل ػلوبء هبل ػللی كه .ذه ثن ثجبكل هلوب کبهی كاه

ػوة ػغن ػو کي، ثؾن فلالی ک ؽن اذ ک اگو عوغ ال اه عوغ ل ثوضل کجبة آى

وی رال آهك، چبچ اى م لع اي اهو الی اى ثؾن فلالی ک ػبلن اذ ث کل یء ک آ اى

ها وك ک ؽلش فازن زاذ ثبهك هوزغ اؽلی لل ام، اى علی ک عؾل کل آبد

هؾبل اذ اگو کی ن کلوبری روکت وبل کلوبد هوه اذ."138

کی كگو اى آبد ا ک كللی

فك هی ل: " اگو عوغ ػلوبء هبل ػللثو ؽوبذ ی كاز ل اذ چي اذ، ثبة كه

ؾل ؽوهي ک ؽوف لؾي ك ؽوف ثلى هث پلا وبل ثو هاػل ثقال ک كه کزبة ػلل

کزبة هللا هم و آ هبكه قال ثك، ثل ک آ ک هضل هاػل هم ثبل اكػب ها صبثذ هی کل کبكی

قل موتوا بغیظکم و ادخلوا الىار بشرککم ثم کوووا حجارة مه سجیه اذ وي ک آ اؽل کل ها

وي آ اى ثوای ال ک عؾل کبكی اذ." مىضود139

ث کی كگو اى آبد ثبة ابه هی کن:

"ك هثک اى اؽلا هي البهی ل هوأ ؾلزی لزؾی أى ول كی ؽوی ال."140

اي قبى ػوثی ث

ل، ىوا الاى ای اى كبؽذ ثالؿذ كه اذ ک ث وي اربى ث هضل آى ثب هکل هثو فال

هوكم هب ػوهب اى ؽلاهل هاػل ىثبى كبؽذ ثالؿذ اكثی ثوفهكاه هی ثبل چ گب چي

قبی ها ثو ىثبى وی هال، ثبثواي بهكى هضل هبل ثوای اي عوالد بهىى ث هؼبی اػغبى

138

.8، هبل ػلل 139

.9وبغب، 140

.773، ؽود ثبةهؾول ؽی،

72

کوك اذ آب ها ثلي گػلی هؿن اي ک فك ثبة ث اؿال ؾی فك امػبى ثبی وی ثبل.

"و این که در بعضی مقامات تبدیل کلمات و در بعضی بخالؾ قواعد اهل سبحات جاری رع هی کل:

گشته الجل این است که مردم یقین نمایند که صاحب این مقام بر سبیل تحصیل اخذ آیات و علوم نکرده،

تبدیل را بشؤن بدیع و خالؾ قواعد را بقاعده الهیه بل بنور هللا صدر آن منشرح بعلوم الهیه شده و حکم

141راجع نمایند،"اهب كه عبئی كگو اكػبی هزبهی هی وبل آبد بىل فك ها آبد هؾکوبد كه

بذ ثالؿذ كبؽذ هی كال.142

و كگوی اى اهزجببد ثبة چي اذ: "ثن هللا الوؽوي الوؽن

هثک هي للى ػلی ؽکن ا لؼلی وا هللا كی الواد االه يل اى نا کزبة هل يل ثبمى

ابد ثلبى ػوثی هجي اى ارجغ هب الوی الک هي کزبة هثک."143

ؼی ثبة اژ بی هقزلق هوآی ها

كه مي كاز ث هد ضو هغغ اى م عبهی هی ل اي ع عوبى کلوبد اژ ب ث

ی اهرجبی لاهك اى ػالئن وع فلق كه ی هی ثبل.ؽی ال

اى اهزجب اى آبد هوآی ي كه اي قبى ثبة ث فثی آکبه اذ بىی ث رطل قي ذ.

كگو كالل ثيهگوبئی كی ث کل اكوای ا اكػبی ثبة كه ظهذ اؽلی ثك اذ. ی هؼزول ثك

كه کل ثوی ا هغن ل اذ، وبى گ ک هؾبى كهثبه اذ ک ظه لؼذ هثثذ

ثبة هی راى ث اكػببی گياف هاهك ثيهگوبئی كیكه كگو ؽود هؼ چي اػزوبكی ها كازل.

ا كه رهؼبد فك فطبة ث هؾول ب ابه وك، ی هی ل: "ثبلـى هؽلى اى ػوكبى ؽووی

ک آ اى آبد ی ػبعيل. کل فو كه ابػذ اى ا کل و كه اػوا اى اهو اذ. هلبرؼ

طبء ك و به كه فن الی ال عي هؾجبى هاى كه وي هلبرؼ به كه وبل اذ. اگو کق ؿ

141

.295، 163وبغب، 142

.802وبغب، 143

.235وبغب،

73

ا."144

ثيهگوبئی اكوای –اكواكی ک هجزال ث اکيكوی هی ثبل ػوهب اى فك چي اكػببئی

اظبه هی وبل ک ثؼل اى هواعؼ ث پيک هؼبلظ گنهالى كهاى كههبى ث ؽبلذ جؼی فك -كی

ی ها وی وبل. ثبى هی گوكل كگو چي اكػببئ

كه فبرو اي هجؾش ثبل گلذ ک اگو ثبئبى قبى ز بی ثبة ها آبد بىل اى عبت فلال هی

كال ؽبو زل رب آب ها بفز ثبكز ا ثلال، جبل اى اي ؽووذ ؿللذ وبل ک قبى ثبة ث

چ ک اى آب وی راى ازبك وك. کی اى لگبى روؼ فكبى ههك رؾوق اهغ ل ث

ثبئی كه ثبه رؾوق آصبه ثبة هی ل: "ؽود ثبة آفوي ببی ف ها ث ؽه عوبل اثی

هؼو كازل هوب هلاهک الىم ها ث آى ؽود رولن وكل. عوبل اثی ي ک عؼج اى آصبه

هو هجبهک ث اىل پوكل ث ا اهو كوهكل ک آصبه وط الی ها هول ؽود ثبة ها ووا

ازبؿ وبل. ثزلهظ اىل ثب فط ؽود ثبة آب ل بد فك ها ث ف ؽود ثبة

ذ ثقبرن آى ؽود هقزم كاذ."145

ثب چي هزلاری هؾکن هجی ثو رؾوق آصبه ز بی

اى ث آبد بىل ثو ی كه هد ؾذ اكػبی ثبة ازبك وك؟ كه هری ک اى ثبة چگ هی ر

اگو كاللی ها ک ثوای اصجبد افزالالد هؽی های اي كي ظه ى ك هوى ن گنز اذ.

ؿ ثبة آهكن ثپنون كه آى هد وگي هغجه قان ل رب هبئل ث رؾوق قبى ثبة ب ازب

ؿل ؿو ػولی اى وف لگبى ثبئی ن،146

ىوا وبى گ ک ابه ل ی كاهای هکالد

های ثبهی ثك اذ له قبى هزبه نببد روبد اى چي قی اهوی هوکي

هی ثبل بىی ث كلل ثبكی هزکلوبى هزلکواى ثبئی چى ثبء هللا ػجل الجبء هی اكلی ثوای

. ؽل رؼبهبد ربهبد ثبة ذ

144

.829وبغب، 145

.649وبغب، 146

.769كه ىه اكػبی ازبؿ بكهذ آصبه ثبة هواعؼ وبل ث هله پي،

74

مستقیم و یا ؼیر مستقیم می باشد و از دیگر عالئم صرع و اسکیزوفرنی و اختالل دو قطبی خودکشی

عالئم هر سه بیماری در شخص باب وجود داشته است و به همین علت باب در برخی مواقع تمایل خود

ضوع بپردازیم ابراز داشته است. پیش از آن که به مستندات تاریخی مونیز به خودکشی ؼیر مستقیم را

شود عمل می گفته نیز موفق خودکشی آن به مختصری درباره خودکشی بیان می نماییم. خودکشی که

هدؾ با خود به زدن آسیب ؼیرکشنده نوعی خودکشی رفتار یا نا موفق خودکشی .است خود جان گرفتن

فردی که است زمانی دیگران کمک با خودکشی نمی گردد. مرگ به منجر که است زندگی به دادن پایان

ارائه طریق از را کار این و شود خود مرگ باعث تا کند می کمک دیگری شخص به ؼیرمستقیم طور به

و دارد وجود خودکشی زمان در اؼلب روانی اختالل .دهد صورت کار این انجام ابزار تهیه یا و مشاوره

اند، شده بستری روانی واحد در که کسانی بین در. شود می برآورد ۰۶٪ از بیش تا ۷۶٪ از آن میزان

خودکشی اثر در که افرادی تمام از نیمی .است ۶٪/٪ حدود در زندگی طول در موفق خودکشی خطر

یک یا بیماری این داشتن باشند؛ شدید افسردگی اختالل دچار است ممکن دهند می دست از را خود جان

های بیماری سایر . دهد می افزایش برابر ۰٪ را خودکشی خطر دوقطبی اختالل مانند دیگر خلقی اختالل

اختالل و دوقطبی اختالل ،(۴۶٪) شخصیت اختالل ،(۴۶٪) اسکیزوفرنی از عبارتند وضع این در دخیل

با توجه به .میرند می خودکشی اثر در اسکیزوفرنی به مبتال افراد از ۶٪ حدود .سانحه از پس استرس

این که باب به احتمال زیاد دارای افسردگی شدید، اختالل دو قطبی، صرع و اسکیزوفرنی بوده است، می

این که فردی توان انتظار داشت که احتمال تمایل به خودکشی در او خیلی بیشتر از دیگران بوده است.

می چون بیماری قلبی و عروقی و با چنین اختالالتی پیش بینی مرگ خود را بدون هیچ بیماری خاص جس

مانند آن بنماید، این به معنای آمادگی فرد برای همان ابراز تمایل به خودکشی است. همان گونه که پیش

از این گفتیم اگر فردی دارای کرامات خاصی بر اساس عقل و نقل باشد در آن صورت به اذن خداوند

ین پیش بینی از طرؾ سید علی محمد شیرازی معروؾ به می تواند از آینده نیز خبر داشته باشد، اما چن

75

باب با توجه به اختالالت افسردگی شدید، دو قطبی و اسکیزوفرنی را نمی توان بر کرامات و الهامات

الهی حمل نمود و گریزی از این نیست که چنین تمایالتی را به حس نابودی خویش یا خودکشی اختیاری

باب در تفسیر سوره یوسؾ و تفسیر هاء نوشته یر مستقیم یعنی به واسطه ؼیر حمل نماییم. به صورت ؼ

است که می خواهد خود را فدای بقیة هللا نماید و منظور وی از بقیة هللا بر اساس ادعای بهائیان شخص

نوشته است که بهاء هللا بوده است، و نیز شش ماه قبل تیرباران شدنش در توقیعی به سلیمان خان تبریزی

وقتی هیجانات روانی فردی به اوج می رسد و ضربه ای سهمگین بر وی 147بزودی کشته خواهد شد.

همانند از دست دادن یک فرزند وارد می شود، ممکن است فرد مبتال به اختالل دو قطبی، صرع و

دکی بدرود حیات می اسکیزوفرنی تمایل خود به خودکشی را ابراز نماید. وقتی احمد فرزند باب در درکو

الهی تا جانم در پای تو نثار نشود و تا جسمم در راه تو بخاک و گوید باب در مناجاتی چنین می نویسد: "

خون نؽلطد و تا سینه ام برای تو هدؾ گلوله های بی شمار نشود اضطراب من تسکین نیابد و دل من

ماا در حالت اضطراب و در آرزوی از این مناجات فهمیده می شود که باب دائ 148راحتی نپذیرد."

بوده و تنها راه خروج از این اختالل را کشته شدنش می دانسته است. از آنجائی که خودکشی 149مرگ

در همه ادیان امری ناپسند شمرده می شده است، گاهی باب به فکر کشته شدن به دست دوستان خود یعنی

حقیقاتی که درباره ارتباط بین اسکیزوفرنی و بر اساس آخرین ت .بوده است 150همان خودکشی به واسطه

پیش بینی خودکشی در فرد انجام شده است سه عامل مذکر بودن، جوانی و سطح سواد باال در میزان

درصد از بیماران اسکیزوفرنی اقدام به 1میزان خودکشی افراد مبتال به اسکیزوفرنی دیده شده است.

و 152شدید و تالش پیشین برای خود کشی 151عالئم افسردگیخودکشی کرده اند، ولی اگر فردی دارای

147

.4/161، هئ هلی هطجػبد اهوی، اواه اصبهكبل هبىلهای، 148

.561-560، ؽود ثبةهؾول ؽی، 149

Death wish 150

suicide by proxy 151

depressive symptoms 152

suicide attempts

76

و هذیانات بوده باشد این احتمال خود کشی در وی افزایش می 153نیز دارای سوابق توهمات فعال

اگر چه باب در موارد بسیاری برای خروج از اضطراب شدید آرزوی مرگ می نموده است، اما 154یابد.

به صورت مستقیم گزارش نشده است. خودکشی به واسطه در گزارشی از وی مبنی بر اقدام به خودکشی

مورد باب با توجه به وجود توهمات، هذیانات، افسردگی، اضطراب شدید، جوانی، مرد بودن و سطح

با در دوران زندانی شدنش آگاهی باالتر از عوام الناس در وی وجود داشته است، به همین علت باب

خود توصیه می کند که یکی از آنها او را بکشند. این موضوع در یکی هیجانی بسیار به دوستان زندانی

)باب( ضمن بیانات خویش فرمودند که فردا مرا در همین از منابع بهائی چنین گزارش شده است: "

سربازخانه مقتول خواهند نمود، بهتر است امشب بدست یکی از شما مقتول شوم." دستور قتل نفس توسط

یکی از یاران باب به نام مالمحمد علی زنوزی از جای برمی خیزد تا باب را باب صادر می شود و

میل به خودکشی در منابع 155بکشد، اما سه نفر دیگر از دوستانش او را از این کار باز می دارند.

بهائیان به نقل از خود باب چنین گزارش شده است: ")اگر( مستحق قتلم بذات مقدس الهی که مشتاقم

این سخنان تمایل و اشتیاق باب به مرگ را نشان می دهد، زیرا 156شتیاق طفل به ثدی امش."بموت اشد ا

بوده و فردی با چنین توصیفاتی به سادگی حاضر به رفتن به مضطرب ت افسرده، اندوهگین واو به شد

سوی مرگ و خودکشی می باشد.

ام به بزرگنمائی افراطی دینی نمی بیماران با اسکیزوفرنی در نخستین مراحل ظهور عالئم بیماری اقد

نمایند و این ویژگی در شرایط اجتماعی خاص و تماس با افرادی که بتوانند این خصوصیت را در فرد

تحریک و حاالت روحی او را به عنوان "امر مقدس" تلقی نمایند بیشتر ظهور و بروز می کند. گاهی

153

active hallucinations 154

Kahyee Hor and Mark Taylor (2010). Suicide and schizophrenia: a systematic review of rates

and risk factors. Journal of Psychopharmacology 24(11) Supplement 4. 81–90. 155

.561-560، ؽود ثبةهؾول ؽی، 156

.838وبغب،

77

یزوفرنی می باشد با اختالالت خلقی خود سبب فردی که خود دارای حاالت روانی شبیه به بیمار اسک

و اگر شرایط فرهنگی و شکل می گیرد 157تحریک فرد بیمار می شود و نوعی اسکیزوفرنی اجتماعی

اجتماعی مهیا باشد به دیگر افراد سالم جامعه نیز سرایت می کند و حتی ممکن است یک جریان قوی

رد سید علی محمد شیرازی یا باب بدین گونه بوده در مو. فکری و تمدنی نیز در این میان شکل گیرد

است که علی الظاهر چندان به ادعای موعود بودن و پیامبری خود یقین نداشته و در تماس با مالحسین

بشرویه از شاگردان سید کاظم رشتی ویژگیهائی را برای موعود بر می شمارد و خطاب به او می گوید:

ن بشرویه( برای حضرت موعود اوصافی مخصوص و امتیازاتی "آیا استاد بزرگوار شما )مالحسی

بخصوص معین فرموده اند یا نه؟ عرض کردم: آری می فرمود: حضرت موعود از خاندان نبوت و

رسالت است. از اوالد حضرت فاطمه زهرا علیها السالم است. سن مبارکش وقتی ظاهر می شود کمتر

لم الهی است. قامتش متوسط است. از شرب دخان برکنار و سال نیست. دارای ع 21و متجاوز از 31از

از عیوب و نواقص جسمانی منزه و مبراست. میزبان محترم لمحه ای سکوت فرموده سپس با لحن بسیار

متینی فرمودند: نگاه کن این عالمات را که گفتی در من می بینی؟ بعد یکایک عالمات را فرمودند و با

.چه مانع دارد که من شخص موعودی باشم که سید مرحوم فرموده؟ چه شخص خود تطبیق نمودند..

در حقیقت باب خود را بر مالحسین بشرویه عرضه می کند و 158اشکالی در این مسؤله تصور می کنید؟"

و عواطؾ کنترل نشده و احساسات دینی خود به عنوان مالحسین نیز به علت برخی رفتارهای هیجانی

عود تلقی می کند. بررسی زندگینامه و سخنان برجای مانده از مالحسین بشرویه نخستین مإمن باب را مو

نشان می دهند که وی نیز همانند باب دارای اختالالت خلقی بوده است و تقارن و همنشینی این دو نفر با

یکدیگر نسختین جرقه ظهور "بابیت" را در تاریخ بشری زده است. با دقت به این سخنان هیجانی و

فی مالحسین بنگرید تا شخصیت روانی او از خالل گفتارهایش به خوبی آشکار گردد: "حقیقت امر عاط

157

Social schizophrenia 158

.185-184وبغب،

78

الهی که در آن شب ؼفلة بر من آشکار شد مانند صاعقه تا مدت زمانی سراپای وجود مرا در قبضه اقتدار

سرور، داشت. چشم من از تابش شدیدش خیره بود و قوه عظیمه اش هستی مرا مسخر ساخت. هیجان و

خوؾ و حیرت، در اعماق قلب من موجود و در عین حال بهجت و قدرتی در خود مشاهده می نمودم که

بتقریر نیاید. قبل از عرفان امر الهی چه قدر ضعیؾ و ناتوان بودم و چه مقدار خوؾ و جبن در وجودم

می توانستم راه بروم سرشته بود که بتحریر و بیان شرح آن ممکن نیست نمی توانستم چیزی بنویسم و ن

به توهمات خود ادامه می دهد و می مالحسین دست و پایم همیشه ارتعاش داشت و می لرزید." سپس

گوید: "جهان و آنچه در آن هست مانند مشتی خاک در چشم جلوه می نمود و صدای جبرئیل را که

مباحثات باب 159بیدار شوید." پنداشتم در من تجسم یافته می شنیدم که بخلق عالم می گفت: ای اهل عالم

با مالحسین با تردید و سإال همراه بوده و از واژگان دال بر قاطعیت و یقین در سخن عاری است، اما

همین که نخستین مإمن به باب به شک می افتد و پس از تکرار سإاالت باب از وی به موعود بودن او

برای نخستین بار تجربه می کند و از مرحله تردید اذعان می نماید، باب فاز جدیدی از زندگی خویش را

و شک خارج و به دورانی جدید وارد می شود و عالئم حضرت مهدی )ع( و مذکور در روایات را به

یقین بر خویش صادق می انگارد و دعوی موعود بودن می نماید. باب که از این کشؾ بزرگ در خود

و احتمال جنون و اضطراب و توهم دیدار با جبرئیلشگفت زده شده و از عالم حیرت و سرگردانی

جوانی )نام قدیم اسکیزوفرنی یا شیزوفرنی بوده است( به کمک مالحسین بشرویه رهائی یافته است او را

با تعابیری توصیؾ می کند که یا از اوصاؾ خداوند و یا پیامبران و یا دارای صفاتی حتی برتر از

یارتنامه باب در خصوص مالحسین که می گوید: "روحی لنفسک الفداء یا خداوند متعال است مانند این ز

یعنی جانم مبدأ الخیرات و مظهر البینات. لوالک مانزلت اآلیات و ما استقر علی العرش خالق الصفات"

فدای تو، ای مبدأ همه خیرات و مظهر همه دالیل روشن و اگر تو نبودی آیات نازل نمی گردید و

159

.53-52، رلق ربهـ جل ب هطبلغ االاهػجلالؾول اوام فبهی،

79

ت بر عرش مستقر نمی شد. این که یک فرد عادی با تحصیالت دینی شیخیه به مقامی می آفریدگار صفا

رسد که خالق صفات و کماالت و عامل اصلی نزول آیات الهی گردد و اگر او نباشد خداوند هم نمی تواند

یک بر عالم هستی قدرت داشته باشد صراؾ به این علت بوده است که مالحسین با تصدیق باب او را از

فرد عادی اسکیزوفرنیک و دچار توهمات و هذیانات به مقام موعود رسمیت بخشید و باب با چنین

حمایتی چنان اعتماد به نفس یافت که خود را مظهر الوهیت و پیامبر خداوند دانست. پس از اعطای چنین

قش متکلمان نوبت به ننقشی مهم به مالحسین در عالم خلقت و توقؾ قدرت الهی بر وجود مالحسین

بهائی می رسد تا آن مقام مهم را بر اساس استدالالت عقلی و علم کالم توجیه نمایند و چهره ای عرفانی

خود در وصؾ مالحسین با استناد به ایقانبهاء هللا در کتاب به مقامات معنوی مالحسین اعطا نمایند.

رحمانیته و ما استقر علی کرسی جمالت مذکور از باب می نویسد: "لواله ما استوی هللا علی عرش

یعنی باب معتقد بوده است که اگر مالحسین بشروئی نبود خداوند آیه ای را نازل نمی کرد 160صمدانیته."

رش استقرار نمی یافت و به عبارتی دیگر قدرتی نمی داشت و بر کرسی صمدانیت نیز بر ع خداوندو

منطق و فلسفه ای سازگار نیست به علت هیجان نمی نشست. این سخنان اؼراق آمیز که با هیچ عقل و

زیاد باب و نجات او از دریای خوؾ، ترس، اضطراب، جنون و افسردگی به وادی "امر مقدس" ،

، "مقام توحید ، "ظهور مشیت الهی" "پیامبری" ، "مظهریت علم الهی" ، "باب علم الهی" ، "نقطه اولی"

قل الهی" ، سلطان رسل" ، "قرة عین النبیین" ، "مبشر مشیت اولیه" ، "مظهر ربانی" ، "رسول مست

خاص ظهور بهاء هللا" ، "موعود کل کتب آسمانی یعنی ظهور یعقوب و ظهور یوسؾ و رجعت ایلیای

و صدها نبی و ظهور اوشیدرماه و رجعت یحیی تعمید دهنده و ظهور حضرت مهدی و یا قائم آل محمد"

زندگینامه باب بعد از ورود به وادی "ادعای پیامبری" و "نسخ ، اما دیگر می باشدو کماالت اوصاؾ

شریعت اسالمی" نشان می دهد که شادی او برای رسیدن به چنین وادی قدسی بسیار کوتاه بوده و به

160

.670-669، ؽود ثبةهؾول ؽی،

80

دو قطبی و اسکیزوفرنی و در نهایت لسرعت به همان حاالت روانی پیشین خود یعنی افسردگی، اختال

خویش به واسطه دوستانش )خودکشی ؼیر مستقیم یا با واسطه( بازگشته و تالش برای رهائی از جان

در مورد اختالالت مالحسین بشروئی و احتمال سرایت اسکیزوفرنی حیرتی بر حیرتهای او افزوده است.

به دیگران به سخنان مالجعفر قزوینی اشاره می نمایم، او در تاریخ خود یاران باب و از جمله مالحسین

را این گونه توصیؾ می نماید که "در اعتکاؾ بوده و به قسم ؼریبی در ریاضات شاقه بودند که بشروئیه

انجام ریاضتهای شاق و طاقت فرسا می تواند زمینه را برای سرایت 161ما فوق بر آن متصور نبود."

لعاده ای اختالالت خلقی در میان یاران باب فراهم سازد و آنان از هر امری عادی معجزه و امر خارق ا

بیافرینند. به عنوان مثال باب که به "سید ذکر" برای کثرت مناجات و ادعیه شهرت داشته است در هر

مقامی به دعا می پرداخته و اگر دعای او به حقیقت می پیوست آن را حمل بر کرامات سید می نمودند و

شده است و در هر صورت اگر به حقیقت نمی پیوست می گفتند که بر اساس قضا و تقدیر الهی عمل

ملک قاسم میرزا برای بردن باب به حمام دعاهای باب پنجاه درصد درست بوده است. به عنوان مثال

اسبی سرکشی را می فرستد و وقتی او بر اسب می نشیند اسب سرکشی نمی کند و برخی از عوام در

ب می نمایند و بهائیان نوشته اند شرایط اجتماعی آن دوران و جهل زمانه آن واقعه را حمل بر معجزه با

که مردم برای تبرک آۀب خزانه را به یؽما بردند و دستمال های خود را به دیوار و کؾ خزانه حمام می

یعنی اگر چنین امری در آن زمان اتفاق افتاده باشد نمونه جالبی از 162کشیدند تا مرطوب و متبرک شود،

ز آنجائی که این اختالل روانی نتوانست باب را از افسردگی و اسکیزوفرنی اجتماعی بشمار می آید. اما ا

دو دلی و اضطراب نجات بخشد آن مردمی که برای بردن آب حمام سرو دست می شکستند نیز ره به

جائی نبردند و اگر هم بنا بر قول بهائیان به اعجاز باب ایمان آورده بودند، اما چیزی نگذشت که به قول

161

.179وبغب، 162

.370وبغب،

81

بنابراین 163ه کثیر از آن نفوس پس از شهادت حضرت باب دچار تزلزل گشتند."نویسنده بهائی "گرو

نتیجه می گیریم که در اسکیزوفرنی اجتماعی به سرعت گروهی از مردم پس از فروکش کردن عواطؾ

و احساسات تحت تؤثیر هیجانات روانی به همان سرچشمه نیز پشت می کنند و از آن رویگردان می

روی آنان از فرد مبتالی نخستین بیشتر عواطؾ و احساسات هیجانی و هیجانات شوند، زیرا اساس پی

برانگیخته بوده است. چنین توصیفاتی بر مردمی که از باب و سپس بهاء هللا در سالهای نخستین ظهور

پیامبری باب پیروی می کردند کامال صادق است. از دیگر کرامات و معجزات باب دعائی است که وی

عبدالحمید خان داروؼه نموده و وی بعد از مدتی شفا یافته است. همان گونه که می دانیم برای پسر

خداوند گاهی دعای مإمن در حق دیگران را مستجاب می نماید و این استجابت دعا به منزله داشتن

کرامت و قدرت خارق العاده نمی باشد، اما در جامعه ای که جهل و نادانی همه جا را فرا گرفته و

از هر فرصتی برای پر کردن عوامل حکومتی قاجار نیز نه تنها به فکر سالمتی جان مردم نبودند، بلکه

اگر نباید بیش از این انتظار داشت. جیب خود و اعمال زور و فشار بر گرده مردم استفاده می کردند

به سادگی نمی توان بیماران مبتلی به اسکیزوفرنی اجتماعی به تعداد انگشتان دست برسد در آن صورت

. و ممکن است به صورت یک مکتب به تاریخ بپیوندد با این پدیده مقابله کرد و یا به درمان آن پرداخت

به عنوان نمونه به یکی دیگر از ادعاهای کرامات اما این بار برای یاران باب اشاره می کنیم که دلیلی بر

سرایت اختالل به معاصرانش می باشد. یکی از نویسندگان بهائی در زمینه کرامات شخصی بابی به نام

ذکور گفت: مکن کاری شریعتمدار می نویسد: "شریعتمدار با نهایت شجاعت و جسارت خطاب به حاکم م

که نزد خداوند از تو شکایت کنم. از قضا پسران نوجوان حاکم که در اطاق ساختمان خود شاهد ماجرا

ظلم آن حاکم با کشته شدن تصادفی به خوبی می بینیم که 164بودند دچار حادثه شده مقتول گشتند."

ا دلیلی بر مستجاب الدعوه بودن آن بابی نوجوانان بی گناه آن حاکم مقارن شده است و بهائیان این تقارن ر

163

.371وبغب، 164

.459وبغب،

82

عادلیدانسته اند و این در حالی است که ظلم پدر ربطی به فرزندان بی گناه او ندارد و آن کدام خداوند

است که به دعای یک بابی برای ظلم حاکمی بخواهد کودکان آن حاکم را در حالی که گناهی نکرده اند

لیلی بر شیدائی جمعی بابیان و بهائیان در عصر خویش می باشد و با این گونه برداشتها دمقتول نماید؟

هیچ عقل و منطقی سازگاری ندارد. البته این شیدائی گروهی که از آن به عنوان اسکیزوفرنی جمعی نیز

نام بردیم امری بسیار پیچیده است و به سادگی نمی توان افراد گرفتار به این نوع اختالل را رهائی بخشید

به درمان آنها به علت نوع ویژگیهای ذاتی شیدائی و جنون خفیؾ همت گماشت و ممکن است این و یا

افراد تا پای جان خویش نیز برای دفاع از اعتقادات خود پایداری کنند و در این راه نیز جانشان را فدا

قاضی القضات گفته نمایند. یکی از نویسندگان بهائی می نویسد که میرزا تقی خان امیر کبیر به نقل از

است که دوست ندارد به یاران باب گزندی برسد و به همین علت از آنان خواسته است تا توبه کنند و از

باب تبری جویند، اما آنان در پاسخ به درخواست امیر کبیر گفته اند که حتی یک کلمه نیز مبنی بر تبری

وزی نیز در هنگام اجرای حکم اعدام توبه مال محمد علی زن 165نمی گویند و آماده شهادت می باشند.

سپس در یوم شهادت زن و می گویند: "در باره او و نیز 166ننمود و خواست تا او را قبل از باب بکشند.

خواهرش فرزند دو ساله اش را بسربازخانه برده گرد وی انجمن شدند و خواهر چند بار بپایش افتاده

همی نالیده گفت: ای برادر ترا بقرآن و پیؽمبر آخر الزمان سوگند بوسه زد و با دیده گریان و قلب بریان

می دهم تقیه کن که در آئین اسالم رواست و خویش را از ورطه هالک نجات بخش و بر زن و فرزند و

مادر و خواهر و برادرت ببخشا و او جواب چنین گفت: ای خواهر،

یم الحکم هلل گر تیػ بارد در کوی آن شاه گردن نهاد

165

.549وبغب، 166

.235-233ـ، 1321، هبو، هطجؼ الوبه، االثاةهلزبػ ثبة هوىا هؾول اوای،

83

و من سالها در این آرزو بودم. شکر خدا را که اکنون به مقصود می رسم و تو صبر و شکیبائی را پیشه

کن و جزع و فزع منما. عن قریب بامر حضرت قادر قهار قومی مبعوث شوند که ما را به بهترین اذکار

می دانند به نصرت و جانفشانی قیام و برترین آثار بستایند و بر جای این گروه که ما را واجب القتل

در زمان ظهور این پدیده بسیار همه این تاریخ نشان می دهد که معالجه اسکیزوفرنی جمعی 167نمایند."

توسط برخی متفکران و متکلمانی اصول و قواعد آن آئین و بگذرداز ظهورش سالها دشوار است و اگر

در آن صورت شکل معالجه از نوع پزشکی به سمت و سوی دوعبد البهاء بنیانگذاری شبهاء هللا و چون

یک مباحثه و مناظره کالمی سوق داده می شود و کارکردهای روانشناسانه و علمی نوروتئولوژیک به

کلی رنگ می بازند و نقش الهیات و فلسفه در نقد آن بیشتر از پیش جلوه می نماید.

می شوند و یا برای فرار از حکم ارتداد و اجرای قانون در نهایت این مطاؾ خود باب و یارانش یا کشته

الهی به مناطق دور دست مهاجرت می کنند تا از این رهگذر بتوانند یاران جدیدی را برای حمایت از

پیامبری باب بیابند و مکتب جدیدی را بنیانگذاری نمایند و باالخره در شبی از شبها بهاء هللا با یارانش

بارفروش ملقب به "قدوس" و طاهره استقالل ظهور باب و نسخ شریعت اسالم را چون مالمحمد علی

طاهره که خود را مظهر عصمت و رجعت حضرت فاطمه )س( می دانست و بابیان اعالم نمودند و

اعتقاد داشتند که دیدن سایه او هم حرام است به ناگهان کشؾ حجاب می کند و عده ای از بابیان با دیدن

محل اجتماع می گریزند و برخی نیز چون عبدالخالق اصفهانی ناگهان آن چنان آشفته و این صحنه از

ترسان و دیوانه می گردد که گردن خویش را می برد و خون از آن باریدن می گیرد و از محل می

نبیل زرندی در تاریخ خود می نویسد که پس از حادثه کشؾ حجاب جانمازها را برچیدند، 168گریزد.

ا شکستند و اسمش را بت گذاشتند و هر آنچه را در شریعت اسالم بود همچون نماز و روزه و مهرها ر

167 .30-3/29، ربهـ ظه الؾنالهللا كبل هبىلهای، 168

.387، ؽود ثبةهؾول ؽی،

84

و چنین حوادثی از جمله بریدن گلوی 169،مانند آنها به کناری گذاشتند و خود را پیرو آئین بهائی دانستند

از اعدام شخصی توسط خود آن فرد و ابراز حاالت جنون آمیز بیانگر این حقیقت است که تا کمی پس

باب نیز چنین رفتارهای جنون آمیزی میان بابیان مشاهده می شده و کم کم این حالت روانی جای خود را

به براهین کالمی و مؽالطات بیانی داده است. به عنوان مثال طرفداران باب در هنگام اجرای حکم اعدام

ند که "هفتصد و پنجاه سرباز در سه و گفته ازنوزی به هذیان گوئی پرداخته اند علی محمد باب و مال

صؾ هر صؾ دویست و پنجاه تن آماده شلیک گشتند. صؾ نخست شلیک نموده نشست. سپس صؾ دوم

و در پی آن صؾ سوم شلیک نمودند. از دود باروت روز روشن چون شب تار گشته بود. چون دود فرو

زنوزی( در کنار همان پایه میان دو نشست مردم تماشاچی مالحظه نمودند که جناب انیس )مالمحمد علی

حجره ایستاده است و اصال اثری از جراحت در بدنش نیست، حتی ؼبار بر لباس سپید تازه ای که پوشیده

. فریاد برآوردند که باب ؼائب گشته است. پس بود دیده نمی شد و لکن مردم حضرت باب را ؼائب دیدند

د حسین کاتب با نامبرده مشؽول مذاکره اند. چون از جستجو معلوم شد که در حجره محل حبس سی

فراشباشی وارد حجره گشت مالحظه نمود که حضرت باب بی آنکه آسیبی دیده باشند با نهایت اطمینان و

نفر سرباز در 711یعنی بر اساس این گفته تعداد 170آرامی نشسته اند و با کاتب گفتگو می فرمایند."

مقابل دو نفر برای اعدام ایستاده اند و همه به طرؾ آن دو شلیک می کنند و حتی یک گلوله نیز به آن دو

نمی خورد و وقتی جلو می روند تا نتیجه را ببیند مالحظه می کنند که آن دو نفر در محل زندان سالم

یکی از زندانیان با آرامش و اطمینان بسیار مذاکراتی می کند. این در حالی حضور دارند و باب هم با

است که باب شب قبل از آن حادثه در ترس و اضطراب زیادی بوده و به مالمحمد علی زنوزی دستور

می دهد تا باب را به قتل برساند و باب و همان یارش در آن زمان اندک بین تیراندازی از چهار و یا پنج

تا رفتن به سمت هدؾ که کمتر از چند ثانیه طول می کشیده است بدون اصابت هیچ گلوله ای از متر

169

God Passed by ،55-57. 170

.569، ؽود ثبةهؾول ؽی،

85

شلیک وارد اتاق زندان می شوند و با آرامش تمام به مذاکره و گفتگو می نشینند. این روایاتی است 711

مله عالئم همه این موارد از جکه شیفتگان باب در باره اعجاز و کرامات بیشمار وی گفته اند و

اسکیزوفرنی جمعی است که گروهی از مردم معاصر وی در اثر مجاورت و همنشینی با باب دچار آن

شدند. از عالئم این اختالل جمعی شیفتگی زیاد به باب و بزرگنمائی افراطی در توصیؾ وی می باشد.

"جمع ؼفیر از ؼنی و یکی از بهائیان شیفتگی بسیار و افراطی طرفداران باب را چنین توصیؾ می کند:

فقیر و علمای نحریر منجذب او گشتند و دست از دل و جان بشستند و چنان برافروختند که در زیر

شمشیر رقص کنان جان بباختند." و نیز در توصیؾ علم و دانش باب نوشته است: "چند مجلس مفصل در

ند و از جوش و خروش بحر تفسیر و شرح نقطه و الؾ مطلقه منتهی شد که حضار علماء مبهوت گشت

نمونه سخنان درهم ریخته و افکار درهم گسیخته وی را آوردیم و 171بیان او متحیر و مدهوش شدند."

خوانندگان می توانند به اصل آثار او نیز مراجعه کنند و بهت و سرگردانی خوانندگان از درهم ریختگی و

معموال افرادی که دارای یک نوع جنون و. عدم اصالت سخنان باب خواهد بود و نه از اعجاز سخن ا

خفیؾ و اختالالت ناشی از صرع و یا اسکیزوفرنی هستند به دام چنین گروههائی با اختالل اسکیزوفرنی

جمعی می افتند، به عنوان مثال اگر کسی دارای اختالل دو قطبی و یا صرع و یا توهمات ناشی از

بل پیش بینی دین خود را تؽییر می دهد و از یک کیش به اسکیزوفرنی بوده باشد در یک حادثه ؼیر قا

کیش دیگر می گرود و یا به گروهی که بیشترین تناسب را با حاالت روحی او می تواند داشته باشد می

پیوندد. به عنوان مثال فردی به نام مصطفی بیک سنندجی که دارای حاالت شیدائی و به قولی "عارؾ

فرنی مبتال و دچار توهاماتی بوده است، و در اثر تماس با بهاء هللا که خود پرشور" بوده است به اسکیزو

در حقیقت این اختالل 172جزئی از افراد مبتال به اسکیزوفرنی جمعی بوده است به بهائیت می گرود.

یعنی اسکیزوفرنی جمعی دارای جاذبه اجتماعی می باشد و گروهی از بیماران با چنین اختالالتی یعنی

171

.215وبغب، 172

.216وبغب،

86

اسکیزوفرنی، صرع لوب گیجگاهی، اختالل دو قطبی، افسردگی شدید، اضطراب و دلهره و ترس دارای

یک نوع انسجام عقیدتی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی از یا فوبیا به سادگی به چنین جمعی می پیوندند و

به روانی یها بیماری دیگر با مقایسه دراسکیزوفرنی بر خوردار می شوند. دانشمندان اعتقاد دارند که

بیماری این که اند شده پیدا نیز هایی خانواده امامنتقل نمی شود، دیگر نسل به نسل یک از مستقیم طور

می درصد 11 تا 21 هم به شبیه دوقلوهای در بیماری این خطر کلی طور هب .است بوده 173ارثی آنها در

دانشمندان معتقدند که در اسکیزوفرنی هم محیط و هم عوامل ژنتیکی مإثر می باشند و یک ژن .باشد

خاص در این رابطه تؤثیرگذار نمی باشد، بلکه ترکیبی از ژنهای مختلؾ به همراه شرایط محیطی می

گر استراک درصد از ژنها با یکدی 11تواند در ایجاد اختالل اسکیزوفرنی مإثر باشد. کودک و والدین در

در 174درصد از کودکان از والدین با اسکیزوفرنی به آن بیماری مبتال می شوند. 6دارند، اما تنها

صورتی که پدر و مادر هر دو به اسکیزوفرنی مبتال باشند در آن صورت احتمال وجود اسکیزوفرنی در

175درصد افزایش می یابد. )نمودار ذیل( 21کودک تا

173

Hereditary 174

http://www.webmd.com/schizophrenia/guide/schizophrenia-causes. 175

http://www.schizophrenia.com/research/hereditygen.htm.

87

ه شد اگر پدری دارای اختالالت خلقی و یا دارای توهمات و هذیانات ناشی از با توجه به آن چه گفت

درصد(. 6اسکیزوفرنی بوده باشد، در آن صورت کودک نیز ممکن است به آن دچار شود )یعنی حدود

حال اگر شرایط اجتماعی و عوامل محیطی به گونه ای فراهم باشد که چنین کودکی در سالهای بلوغ

عرض اسکیزوفرنی جمعی قرار گیرد در آن صورت احتمال ابتالی وی بیشتر خواهد عقلی خود در م

بود. در اینجا به نمونه ای از جریان بابیه اشاره می کنیم که چگونه فرزندی با داشتن پدری که به

اختالالت خلقی مبتال بوده است با داشتن ژن اسکیزوفرنی در معرض افکار بابیان قرار می گیرد و به

ی جذب آنان می شود و همان رفتارهای جنون آمیز و شیدائی در وی نیز بروز و ظهور پیدا می سادگ

مالعبدالرحیم زنجانی از علمای بنام زنجان بوده و حاالت عجیب و ؼریبی داشته است و مردم چنین کند.

زو تجربه می انگاشتند که وی دارای کرامات و خوارق عادات است، چنین حاالتی با توجه به اینکه ج

توهمات و هذیاناتی بوده است که عهای اصیل و مورد تایید عقل و نقل نبوده اند، به احتمالی از نو

88

بنابراین احتمال 176طرفداران او چنین حاالتی را حمل بر کرامات و اعمال خارق العاده می نموده اند،

وجود اسکیزوفرنی در مالعبدالرحیم بوده است. وی دارای فرزندی به نام محمد علی حجت االسالم

زنجانی بوده است که باب از شدت عالقه به وی او را حجت لقب داده است. شیدائی و جنون در حجت

جنون آمیز باب به شدت جذب بر اساس نوشته های بهائیان وجود داشته است و او با شنیدن برخی سخنان

او می گردد و از خود بی خود و دیوانه می شود. بر اساس منابع بهائی می توان چنین استنباط کرد که

حجت به علت به ارث بردن ژن اسکیزوفرنی از پدرش در معرض افکار و توهمات اسکیزوفرنی باب

آن و می شود کار و توهمات وی فعال قرار می گیرد و ژن حجت به علل محیطی یعنی تماس با باب و اف

. برای اینکه به تعصب سخن نگفته باشیم به گزارش یکی از فرد دچار جنون و دیوانگی می گردد

نویسندگان بهائی در باره حاالت حجت و کیفیت جنون وی اشاره می کنیم، او می نویسد: "و چون فتاوی

د علی زنجانی مجتهد که شخص شاخصی بود و علماء و فریاد و ولوله فقهاء به زنجان رسید مالمحم

صاحب قول نافذی یکی از معتمدین خویش را به جهت فحص این قضیه به شیراز فرستاد. آن شخص از

تفاصیل وقوعات چنانچه باید و شاید اطالع یافته با بعضی تآلیؾ مراجعت نمود و چون کیفیت وقوعات را

فت با وجود آنکه عالمی نحریر و متبحری شهیر بود از قضا مجتهد استماع نمود و بر نوشتجات اطالع یا

این شیدائی و دیوانگی در حجت سبب گردید تا پس از آن تؽییر ناگهانی عقیده که 177دیوانه و شیدا شد."

در ارادت به باب از روش افراط گرایانه که همان خود از عالئم حمالت صرع لوب تمپورال می باشد

و از عالئم صرع و اسکیزوفرنی است بهره بگیرد. وی در زمینه باب گفته بزرگنمائی افراطی دینی

و نیز گوید: "همین که خبر 178است: "هر کس باب را انکار نماید حضرت الوهیت را انکار کرده است."

ظهور آن جناب به من رسید و بقدر یک صفحه کوچک از آیات آن نقطه فرقان را دیدم هوش از سرم بدر

176

.266، ؽود ثبةهؾول ؽی، 177

.265وبغب، 178

God Passed by ،12.

89

واژه های از هوش رفتن و بی اختیار 179ر در عین اختیار تصدیق حقیت ایشان را نمودم."شد و بی اختیا

یکی دیگر از شخصیتهای بابی که دارای عالئم اسکیزوفرنی شدن نشانه هائی از شیدائی وی بوده است.

بوده و جذب جنبش باب یا همان اسکیزوفرنی جمعی شده بود فردی به نام سیاح است. منابع بهائی در

باره وی می نویسند: "سیاح در آن هوای سرد و برؾ شدیدی که می بارید با لباسهای کهنه و پاره مانند

180درویشها خود را به عبائی پیچیده بود و پاهایش برهنه و مویش آشفته و درهم بود."

بهداشتن وضعیت لباس آشفته و درهم ریختگی ظاهری از عالئم اسکیزوفرنی می باشد، یعنی فرد

نامرتب و ژولیده ظاهر با و باشدمی اهمیت بی خود لباس آراستگی و چهره زیبائی ظاهری، ضعیتو

. چنین فردی مجذوب شخصیت باب می شود و به افراد اسکیزوفرنی شودمی حاضر دیگران مقابل در

جمعی تحت عنوان جنبش بابیه می پیوندد. نمونه دیگر مالمحمد علی زنوزی معروؾ به انیس است که

وقتی او را نزد مالمحمد مامقانی برای مناظره می برند از خود رفتارهای جنون آمیز و سخنان آشفته

بروز می دهد و خطاب به مامقانی در مدح باب می گوید: "دین من آن حضرت است، و ایمان من اوست.

جنون تو بهشت من اوست. کوثر و جنت من اوست." مامقانی بوی می گوید: "این سخنها داللت بر

اسکیزوفرنی جمعی همچون آهن ربائی قوی عمل می کرده و افرادی را که دارای عالئم 181."دارد

روانی مشابه بوده اند به خود جذب می نموده و در نهایت یک مکتب و سازمان عقیدتی را تشکیل می

ارهای درهم گسیخته داده است، البته باید یادآور شد که داشتن اختالالت روانی به معنای دیوانگی و رفت

، از یک نوع نبوغ خاصی هم برخوردار باشندافراد شیدا کاتاتونی نمی باشد، بلکه برعکس ممکن است

و سرگی 184در عرصه ادبیات، ایروینگ برلین 183و ارنست همینگوی 182ویرجینیا وولؾ مثال

179

.82-3/81، ظه الؾنكبل هبىلهای، 180

.504، ؽود ثبةهؾول ؽی، 181

.544، هطبلغ االاهجل ىهلی، 182

Adeline Virginia Woolf 183

Ernest Miller Hemingway

90

ردند در نقاشی از اختالل خلقی رنج می ب 187و جکسون پوالک 186در موسیقی، پل گوگن 185راخمانینؾ

نویسنده 190نقاش هلندی، ادگار آلن پو 189گوگ فیلم و وینسنت ون برنده اسکار بهترین 188و جان نش

فیزیکدان 192موسیقیدان معروؾ و ایزاک نیوتن 191داستانهای کوتاه و ترسناک، لودویگ ون بتهوون

193فرنی رنج می برده اند و هیچ کدام دیوانهمعروؾ جهان همگی از اختالالت دو قطبی و گاهی اسکیزو

، اما به هر حال به عللی خاص دارای اختالالتی روانی به معنای معروؾ آن نزد عموم مردم نبوده اند

بنابراین وقتی از اسکیزوفرنی جمعی و یا شیدائی و اختالالت بوده اند و از آنها نیز رنج می برده اند.

متهم کردن کسی به دیوانگی و یا توهین به کسی نیست، و در حقیقت روانی سخن می گوییم، منظور ما

به دنبال راهی برای معالجه فرد و یا افرادی هستیم که به چنین اختالالتی مبتال می شوند.

بود که وی دچار آنها نیز شده بود. اختالل 194شناختی اختالالتاز عوارض اسکیزوفرنی در شخص باب

شت و خودش را فردی ندا آگاهی خود مشکالت به نسبتدر باب بدین صورت بود که خود وی 195بینش

ن قضاوت نادرست نیز از دیگر اختالالت شناختی وابسته به تشو برتر از دیگران می انگاشت. دا سالم

ندهی اسکیزوفرنی می باشد و باب تا حدود زیادی نسبت به آینده ادعاهای خویش ناآگاه بوده و در سازما

فارسی باب به سادگی می بیانعربی و البیانافکار خود نیز دچار مشکالتی بوده است. در آثاری چون

بینیم که مإلؾ قدرت طبقه بندی مطالب را از دست داده است و یک بی نظمی در گفتار بر آثار باب

184

Irving Berlin 185

Sergei Rachmaninov 186

Eugène Henri Paul Gauguin 187

Paul Jackson Pollock 188

John Forbes Nash 189

Vincent Van Gogh 190

Edgar Allan Poe 191

Ludwig van Beethoven 192

Isaac Newton 193

Insane, crazy 194

Consciousness Disorder 195

Insight

91

می باشد. یکیزوفرنمشهود می باشد. این بی نظمی و سردرگمی از عالئم اختالل شناختی در افراد اسک

را در وی به عنوان 196 ماوتیس تفکربا توجه به شدت عالقه باب به انزوا و درخود فرو رفتن می توان

می باشند و از مشؽولیکی دیگر از اختالالت شناختی شناسائی نمود. چنین افرادی معموال بیشتر با خود

ممکن و حتی است متزلزل و سست ثبات، بی واقعی دنیای با آنان ارتباطؼافل می مانند و بیروندنیای

و هذیان و توهم، ترسهمین علت دچار به و باشد قطع واقعیت و خارج دنیای با آنان ارتباط است

می شوند. بیمارگونه تصورات

فصل ششم: معاینات پزشکی و تشخیص جنون در باب

در 197که بر اساس نظریه گذشته نگر تا کنون شواهد بسیاری بر اختالالت روانی باب ارائه کردیم

ثو اب آفوي كلگب اگو كزوی ث تشخیص بیماری می تواند مبنای قضاوت قرار گیرد و گفتیم که

ثوبه ن عك كاز ثبل پيک وی رال و رقب ها ه ث ؽه ثوبه وبل، ىوا ثوبه

فك ػاله لاز ثبل، االػبد کبكی اى آى زال اهائ هوکي اذ فلی ث قي گلزي اى ػالئن ثوبهی

کل ب گياهبی ا اى فك كهن جبل. كه اي كل فان گلذ ک ثبة ههك آىهب پيکی

ثك هزون ر ثزوي هزقبى اهپبئی ي هواه گوكز رق آبى ي ػلم الهذ های ا

ػالئن ك کبهی ػلم لاهذ كه گياه ي هبل ل اال كه اي رق چ گ

اى هوزوي هزلاد هب كه اصجبد اکيكوی ثوای ثبة اذ. ثب هکوك كوت هقبلق ؽوك پيکی

196

Autism 197

retrospective diagnostic examination

92

هؼببد پيکی اگلی ث بم لبم کههک198

اذ. ی پيک هق بواللي هوىا لؼل

ثك. پله كکزو عبى کههک199

پيک ػجب هوىا لؼل كزؾؼلی ب هبعبه ثك پ كه رجوي

م كه رجوي هزلل ل پله ا ها ثوای رؾل هز پيکی ث 1820کذ گيل. لبم كه بل

م ث اواى ثبىگذ. هلری پيک 1844ؾالد كه بل اگلزبى كوزبك بهجوك پ اى پببى ر

هوی هؾی ثك. هزی بواللي هوىا لؼل ث ؽکووای آمهثبغبى هة ل كکزو لبم

کههک ي ث ػاى پيک هق لؼل های آمهثبغبى ل. بهجوك پ اى عل بواللي

هلری كه آغب بکي ثك هغلكا ث رجوي ثوگذ بلب ث هوىا ثو رقذ لطذ ث رواى هكذ

كکزو کههک م كه وبى و كهگنذ. 1877جبثذ ازـبل بكذ ههك اؽزوام هوكم ثك كه بل

ث كهفاذ بواللي هوىا ث ووا ك پيک اوای ثبة ها ههك هؼببد هقزلق پيکی هواه هی

ث لؼل ثو افزالالد های ثبة رؤکل هی وبل. ثبئبى ز ال ک اى هؾزای كل كه گياه فك

رق پيکی آبى االػی كه كذ ذ، اهب ث وي ث گ ای ثك اذ ک آى رووو هی راز

ى ثوای ككبع عبى ثبة ها غبد كل، ثبثواي ثبل ػی اهواه ث ػلم الهذ ػولی ثبة ثك ثبل. ثبئب

اى عبگب ثبة اكػب کوك ال ک لبم کههک ثب اي ظو ث گ ای هل غبد ثبة اى ؽکن اػلام ها

كاز اذ. كکزو کههک وػ اي عوبى هالهبر ثب ثبة پ اى الم فهكى كه هيل ػلی اـو

ـ االالم ها ثوای كکزو ثبهي لجوی200

اه ث ىثبى کههک چي اذ: ز اذ. وػ اي گي

"كه ثبه رلالد هوث ث هالهبد هي ثب ثبگناه عوبػذ ثبث ئال کوك ثكل. ؽبكص هوی كه اي

هالهبد هؿ لاك، ىوا ثبة هی كاذ ک هي ك پيک اوای ثوای اؽواى ؾذ ػوالی ب عى ا

ل ک ثبل ا ها اػلام وك ب فو. ثب ػلن ثلي کز روبل ث هالهبر هكز ان گياه هب هي هی ک

198

William Cormick 199

John Cormick 200

Benjamin Labree

93

غجب ث هب ظو هی کوك ث گوبن لاذ ک ث پوبی هب پبـ كل. كه پبـ اي پوب رب

اهاكی ها ثب لؾي هلؼ آز ىهيه هی وك. ػال ثو ك ري اى هؤههاى كلزی ك لو ل ي اى

ا ؽه كازل ک و كی آب ثؼل هوزل گوكلل. رب ک ثبه ثبة پبـ هوا كاك آى بهاى يكک

گبهی ثك ک ث ی گلزن: هي پو االم زن هبلن ک كه ف كبذ ا االػبری کت وبن

ئبى آئي ا ها فال بل ن آى ها ثپنوم. ث هي گب كهوی وك گلذ ک روكلی ذ ک و اهپب

جؼذ گياه هب ث ب ث گ ای ثك ک هی راذ ؽبد ا ها غبد كل.پنوكذ. 201

ثبة چلی

ه هوىا روی فبى اهوکجو ظبم هوزل گوكل. پ اى له گياه هب رب ثبة ها كلک ثؼل ث كز

ی فال ثگل ک ی ػبهلا قبی ها ث كهؽ ثبئبى ثب ازبك ث اي ػجبهاد كکزو لبم ه وكل."

ثوای ب گياه کوك اذ رب ؾذ ػوالی ثبة ث اصجبد ول كه ػ ا ها كاهای افزالل های

هلولاك وبل رب ثلي ل ا ها اى هوگ غبد كل، كه هری ک كه گياه آى كکزو چي هطبلجی مکو

اه كکزو لبم کههک ث گ ای ثك اذ ک هی راز ا ها اى ل اذ. اي ک جؼذ گي

هوگ غبد كل، وكب اصجبد هی کل ک ی ؾذ ػول ثبة ها رؤل کوك ثو عى ی امػبى وك

ثب چي گياهی جؼزب وی راى كوكی ها هزن ث الؾبك ب اهرلاك اى كي وك، ىوا ثبل قذ اذ

ث ػاى ک پيک ث رؼل فك مؾذ ػول ق صبثذ ك آى گب ا ها ث هزن وك. كکزو لب

ث فزالالد های ث ب هؼوكی کوكػول کوك ثو اب رق پيکی فك ثبة ها كوكی ثب ا

اى كي ا چ ع وی فاز اذ رب بثو ؽوك ای فك ها ثوای ككبع اى قی ک چ االػی

لاهك ب ي ثب ا فهذ كاهك ث فطو ثبلاىك ود رق فك ها كلای چي قی

وبل. پ اى اي ي گلزن ک اهبم عوؼ البى ي كاهای رق كهزی ثك ثبة ها كوكی كا

201

، اي ل ثبئی ػجبهد هنکه ها چي روعو کوك اذ: "هؾزای 422-421، ؽود ثبةهؾول ؽی،

گياه هب ث ب چبى ثك ک ؽبد ا ها غبد كل." هزي اگلی آى چي اذ:

Our report to the Shah at that time was of a nature to spare his life.

94

چي رقی هل ككبع اى ثبة هغى اهب ػبهی اى ؽت عب هوبم هبذ كی كاز اذ ثب

هبئی ثقلى ا اى ؽکن اهرلاك لاز اذ. اگو ث ؽکن بو اللي ب كه هلغ هوغ ثبثبى گبی

ثبلاىن هبل فان کوك ک ب و رال فك ها ثوای بثكی عج ثبث ثکبه ثز كه اي ىه

اذ ثی روكل ث پيک اگلی ي رب اػزوبك کوك اى ك چ هبهؾ کبهی ها عبي وی ووك

پيک اوای ي فاز اذ رب ا ها ووای کل ؾذ گياه پيکی ها رؤل وبل اگو ثو

فالف ػوف هاي پيکی ثقان كکزو لبم کههک ها ثلى چ بفذ هجلی روبل هلجی ث

ى ک وكلاه ثبث هلولاك وبن ثگن ک گياه ی هجی ثو عى ثبة رب ثوای ث ػا ثبث

هبلى ی اى هوگ ثك كه ؽووذ هل كوت پبكب ها كاز اذ، كه آى هد ثبل ك پيک

اى اوای هؼزول ب ها ي كه اي كوجکبهی وک ثلان ثگن ک آبى ي ثلى االع ب

وكلاهاى ثبة ثك ال ثوای غبد ی گياه كهؽ ث ب كاك ال. كه ؽبلی ک كه گياه لبم

کههک آهل اذ ک ی هل كوت ب ها كاز اذ لی كه افزبه كاهن ک ا ها وكلاه

ب ها هزن ث وكلاهی ثبة وبن. ثبث ثلان الی كه افزبه كاهن ک ك پيک اوای هؼزول

رب چيی ک كه كذ كاهن قي لبم کههک اذ ک هی گل: جؼذ گياه هب )ی ك

پيک اوای هؼزول ب( ث گ ای ثك ک هی راذ ا ها اى هوگ غبد كل، ؼی كه آى گياه

رؤل پيکبى ثول كه آى هد ا ها وی راى اى عى ی قي گلز ل اذ اگو عى كوكی ث

هؾکم ث اػلام وك چ قی اى اگي آبى كه ؽوبذ اى ثبة ث هبى وكز اذ. اگو ث هزي

كوهبى بواللى ب كه هجبهى هبغ ثب كز ثبث گبی ثبلاىن فان كل ک رب لبم ث ػاى

ك پيک اوای هؼزول ب ي عوأد وكلاهی اى ثبث ها لاز ال وكب ک پيک هوبى

ثو اب هن پيکی فك ػول وك ال ثبة ها كوكی ػبهی اى الهذ ػولی كاز ال. هزي كوهبى

ك ال ب فطبة ث هلولی هوىا چي اذ: "ػن اکوم بهلاه هلولی هوىا ؽبکن كاه الووى هكن ث

95

ک كه ثبة هكغ ؿبئل ككغ كبك كز آة اؿزب ثبثب ک كه ل االهو ثلػذ ربى كه كي

هجي وؼذ ؿوای عبة ل الوولي گناز ال كی الاهغ ثوكازي اب اى لؾ هىگبه هی

ي اذ، ثل اال البی بئو ىهي ثو و ک اعت اى لاىم كي اذ وهی هنت هلذ و

اي ؼل ه هوث ثبزوبم ػلوبی اػالم كالی می الؼي االؽزوام فال ثك كه صبی ثکق

ثبلغول ثػی ک كه گبم هؤههذ آى ػن اهعول کلبذ کوبی كلاه كلذ اثل هواه ثز اذ

ثبلوبك القبهب اهو هووه كوهك ان ثبل آى ػن گواهی كه اي ف کوبل روذ ؽوبذ اى

ػبلغب هووة القبهبى ػجبولی فبى وكاه کو الهغبی ثؼول آهك هواهت هاظت ثبل ک اى بء

كبك آة اوالة اي جو ب الکذ ثبلووح اى لؾبد هبىلهاى ثوفبز ل هللا رؼبلی كز

ثبلکل اي هؼلك ها هلغ هوغ وبل ک آصبهی اى آب ثبهی جبل اى واهد طذ آب وگی

ابلی آى هوى ثم آك كبهؽ الجبل ثبل."202

ي ثب لد هزی بواللي ب ث ػوی فك چ

ؽلد كزه هی كل ک ثب ثبث هوببد کل آبى ها اى لؾ هىگبه هؾ وبل، كه ؽووذ كزه

هزل و ثبثبى ثبئبى ها كه آى ىهبى بكه کوك اذ كه چي واطی وكلاهی پيک فبهعی

ة ث ػاى ثبگناه ثلػذ ثبث ههك اػزوبك ب ؼی لبم کههک ك پيک اوای كگو اى ثب

كز ای ک کبى كي هولکذ ها ث ثبك كب كاك ثك ؿو هؼول ث ظو هی هل چ گياه اى آى

. الجز بل ثزاى ؽل ىك ک پيک اگلی ثب پيکبى هجی ثو وكلاهی اى ثبة ثبث كه كذ ذ

هب كه و ؽبل هؾزای گياه ی ك پيک اوای ي رؤل وبى هلغ هوغ ثبثبى هقبلق ثك ثبل، ا

.رقی اذ ک كه و ىلگی ثبة ث اصجبد هبلن

202

.58 ول اى هغلل پغن ػبلن ثبئی، ث 492-491، ؽود ثبةهؾول ؽی،

96

وتیج گیری:

زوی رب عای عای فك كچبه اكوكگی لل، اطواة، افزالل ك هطجی، ثبة اى كهاى گلزن ک

هب كه كل گنز ث اصجبد هبلن ک اذ كه اي رق وع لة روپهال اکيكوی ثك

ث ػلذ عك هاى ن ظو هی ثبناوای پيک اگلی ك پيکاهبم عوؼ البى ثب

ث وي لاذ، اهؼبد اى ؾؾی كهک کل ثوهواه اهرجب اهؼی كبی ثب ثبة زاذ رب پوی

ي نببد ثك كه بذ ث وذ فكکی ث اط كگواى ي هی آهك. بدرو ػلذ كچبه

ابه کوكن ک هظه هب اى عى ثبة هكزبهبی کبربرب كاگی ث هؼبی هطلؼ يك ػوم هوكم

كوك ي رؤصو ثگناهك چي یبپوگواكب ثوبهی وع لة روپهال هی رال كه ب هبب وی ثبل

ػالئوی ث ػاى ک كا هلل بفز وی ك ث وي ػلذ قبى ز بئی ک كاهای هؤ

وع لة روپهال هی ثبل كبهل بفزبهبی ػلوی بفز ل زل اى ک ع كهن گقزگی كه

ب ها ث فثی هی راى كه آصبه ثو عبی هبل اى ثبة هزي زبه ثوفهكاه هی ثبل و اي ژگ

گلزن ک كه ز بی ثبة قبى هزبه هزؼبه ثبه ث چن هی فهك اي ع هبل وك.

كهن گقزکی كه اكکبه ثبة اى ػالئن وع لة گغگبی ثوبه هی هك. ػالئن اکيكوی وچى

ه هكزبهب ابك هعك اى ی هبل هی ك گلزن ک هالؽي رن نبى ي ث فثی ك

ثو ث ػلذ كازي اثن اهصی اکيكوی اى پله هكزبهبی عى آهي عنة قذ ثبة ل

97

ث ػاى قزي هئهي ر ثبة بفز ل و ثك ک راذ ثبة ها اى كبی روبد

ل رو اطواة ث وذ "ؽووذ هول" م كل ثبة ثبه وبل ک نببد ک روك

بپوگواكبپبهجوی اى وف فلال هزؼبل اذ قب ي ک ثوگوكز اى وع لة گغگبی

اكوای اذ آبد بىل اى وف فلال ثوای لاذ ابب هی ثبل ثب چي اكػبی ثيهگی ث هواؽل

اكوكگی كه هوؽل فكکی ثب اط ي اهك گوكك كه بذ ههك ئی اكوای ؽزیثيهگوب

هؼببد ك پيک اوای ک پيک اگلی هواه هی گوك آبى ي ث عى ی ؽکن هی كل

ث وي رق ي پ اى آى ر اهبم عوؼ البى كاك ل ثك گلزن ک و اي رقب

هؼبی ؽوبذ اى ثبة ثوای هبلى ی اى ؽکن اػلام جك وكب عج رق ثوبهی كاز اذ.

كه بذ ابه کوكن ک ثوفی اى كاولاى وهلاى ثيهگ ي كچبه چي افزالالری ثك ال كه

ک افزالف علی ثي آبى وبى ؽبلذ ي راز ثكل هؤ فلهبری ث عبهؼ ابی گوكل، اهب

قذ ههك ظو هب عك كاذ آى اي ثك ک ثبة چ گ رقی كه ػلم جؼی ابی

لاذ ث ػلذ آبئی ثب آبد هوآی هبهي هابد اكػ هؤصه هبعبد ؾل غبك

گقز ث کلگو كه ؽغن ثبالئی رللن راز ثك عوالد هقزللی اى آى هزى كی ها ث هد كهن

وبل وا اعزوبػی كوگی عل كوگی كی ثوفی اى هوكم ي ث ا کوک وك رب اي

ػجبهاد اهزجب ل اى هزى كی ها ث ػاى ؽی الی رلوی وبل رب رؼلاكی اى آبى ي رب پبی هوگ

ي هبى هزلکوای چى ثبء هللا ػجل الجبء هی اكلی ي آى قبى ي اى ا ؽوبذ وبل كه ا

رجلؾ آلز ها بىهبلی ث هد ک كي هزول ث ػاى ـ وؼذ هؾولی هطوػ وبل

كي ثبئذ كه عبى ث ػاى هلاكغ ؽوم ثو ثواثوی هوك ىى هبل آب ثپوكاىل.

98

مىابع فارسی:

- .الؼبك هطجؼ هو، ،الجبئ هآصو ك الله الکاكت ، الؾي آز،ػجل

.ثلغ 928، یو آصبه اهو ی، رواى، لغ هلرلق ربهـ جل ىهلیاوام فبهی، ػجل الؾول، -

- .ـ1321، هبو، هطجؼ الوبه، هلزبػ ثبة االثاة، اوای، هوىا هؾول

- .، ثی عب: ثی ب، ثی ربؾل ػلل ،ل ػلی هؾول ثبة،

كبهی ػوثی. ثبىثبة، -

-، ث ک هی اكلی هطبلغ االاه ربهـ الجل ػي هبئغ االبم االلی لالهو الجبئی ،ىهلی، جل

.هثبی، هبو: هوکي ثبئی

.1387، رواى: و ی، هوى ىكن هوى گن ل: اهزبك عبهؼ اواى كه ،اؽول ق، -

99

.، و الکزوکیو افزالالد های كه ربهـ رف ،بئی،ػلی اکجو -

-، روعو ؽي ژثوبى، ؽي الی، رواى : و ثوگيل وػ لوبه بهكىهبلل كثل، ،كوو

.۴۸۳۱ پژ كوىاى هى،

- .ظه الؾن ،كبل هبىلهای، هوىا الهللا

- .ثلغ 127، هئ هل هطجػبد اهو، فبلاى اكبى له هؽوبى ،ك، هؾولػل

- .Baha’I Verlag، بو: ؽود وط الی ،كی، هؾول ػلی

- .م1920ـ/1329، هبو، اله االثی كی هلببد ػجلالجبء گلزگ ثو و ببه ،لها کللهك ثبهی،

.ـ1294، ػن آثبك، کق الـطبء ػي ؽل االػلاء ،گلپبگبی،اثاللل -

.253-252، كاه اصبه هلی ثبئبى اواى، 18هغوػ آصبه ثبة وبه -

.، بو: ه هؼبهف ثبئیؽود ثبة ،هللا هؾولؽی، ود -

References:

- Aaen-Stockdale, Craig “Neuroscience for the Soul”. The Psychologist. 2012; 25

(7): 520–23.

- Ashbrook J. Neurotheology: the working brain and the work of theology. Zygon.

Sept. 1984; 19 (3):331–50.

- Baillargeon J, Thomas CR, Williams B, et al: Medical emergency department

utilization patterns among uninsured patients with psychiatric disorders.

Psychiatr Serv 2008; 59:808–811.

- Effendi, Shoghi, God passed by, US Baha'i- Publishing Trust, 1979, p.49.

- Flaherty, AW (March 2011). "Brain illness and creativity: mechanisms and

treatment risks". Canadian journal of psychiatry. Revue canadienne de psychiatrie

56 (3): 132–43. PMID 21443820.

-Hazlett SB, McCarthy ML, Londner MS, et al: Epidemiology of adult psychiatric

visits to U.S. emergency departments. Acad Emerg Med 2004; 11:193–195.

- http://www.webmd.com/schizophrenia/guide/schizophrenia-causes.

- http://www.schizophrenia.com/research/hereditygen.htm.

100

- Imamura T, Yamadori A, Tsuburaya K. Hypergraphia associated with a brain

tumour of the right cerebral hemisphere. Journal of Neurology, Neurosurgery,

and Psychiatry 1992;55(1):25-27.

- Kahyee Hor and Mark Taylor (2010). Suicide and schizophrenia: a systematic

review of rates and risk factors. Journal of Psychopharmacology 24(11)

Supplement 4. 81–90.

- Kahn CR, King GL, Moses AC, (eds): Joslin’s Diabetes Mellitus, 14th Ed.

Philadelphia, PA, Lippincott, Williams & Wilkins, 2005, p 2.

- Karenberg A: Retrospective diagnosis: use and abuse in medical historiography.

Prague Med Rep 2009; 110:140–145.

- Legesse B, Price BH, Murray ED: Brain–behavior relations, in Encyclopedia of

Human Behavior, 2nd Edition. Edited by Ramachandran VS. New York,

Academic Press, 2012.

-Murray ED, Price BH: The neurological examination, in Comprehensive Clinical

Psychiatry, 1st Ed. Edited by Stern TA, Rosenbaum JF, Fava M, et al.

Philadelphia, PA, Mosby/Elsevier, 2008.

- National Institute for Health and Clinical Excellence (January 2012). "Chapter 1:

Introduction". The Epilepsies: The diagnosis and management of the epilepsies in

adults and children in primary and secondary care. National Clinical Guideline

Centre. pp. 21–28.

- Newberg, Andrew B, D’Aquili Eugene G, Rause Vince. Why God Won’t Go

Away: Brain Science and the Biology of Belief. New York: Ballantine Books.

2002; 90.

- Ovsiew F, Murray ED, Price BH: Neuropsychiatric approach to the psychiatric

inpatient, in Principles of Inpatient Psychiatry, 1st Edition. Edited by Ovsiew F,

Munich R. Baltimore, MD, Lippincott Williams & Wilkins, 2008.

101

- Persinger MA. “Religious and mystical experiences as artifacts of temporal lobe

function: a general hypothesis.” Perceptual and motor skills. 1983; 57 (3 pt 2):

1255–62.

- “Physical Punishment and Mental Disorders: Results from a Nationally

Representative U.S. Sample,” Pediatrics, published online July 2 (link):

http://www.amednews.com/article/20120713/health/307139996/8/.

- Price BH, Richardson EP Jr: The neurologic illness of Eugene O’Neill: a

clinicopathological report. N Engl J Med 2000; 342:1126–1133.

- Rudaleviciene P, Stompe T, Narbekovas A, et al: Are religious delusions related

to religiosity in schizophrenia? Medicina (Kaunas) 2008; 44:529–535.

- Steven C. Schachter, ed. (2008). Behavioral aspects of epilepsy: principles and

practice ([Online-Ausg.]. ed.). New York: Demos. p. 125. ISBN 978-1-933864-

04-4.

- Tinuper, P; Provini, F; Bisulli, F; Vignatelli, L; Plazzi, G; Vetrugno, R;

Montagna, P; Lugaresi, E (August 2007). "Movement disorders in sleep:

guidelines for differentiating epileptic from non-epileptic motor phenomena

arising from sleep." Sleep medicine reviews 11 (4): 255–67.

- Trimble MR. The Soul in the Brain: The Cerebral Basis of Language, Art, and

Belief. Baltimore, MD, Johns Hopkins, 2007, p 101–114.

- Viana, A. G.; Beidel, D. C.; Rabian, B. (2009). "Selective mutism: A review and

integration of the last 15 years". Clinical Psychology Review 29 (1): 57–67

- Vingerhoets AJJM, Rottenberg J, Cevaal A, Nelson JK. Is there a relationship

between depression and crying? A review. Journal Compilation. Acta Psychiatr

Scand 2007: 115: 340–351.

- Waxman SG, Geschwind N. “The interictal behavior syndrome of temporal lobe

epilepsy.” Arch Gen Psychiatry. 1975; 32 (12): 1580–86.

102

- Xue, LY; Ritaccio, AL (March 2006). "Reflex seizures and reflex

epilepsy."American journal of electroneurodiagnostic technology 46 (1): 39–48.

-Yamadori A, Mori E, Tabuchi M, Kudo Y, Mitani Y (October

1986). "Hypergraphia: a right hemisphere syndrome". J. Neurol. Neurosurg.

Psychiatr. 49 (10): 1160–4. doi: 10.1136/jnnp.

49.10.1160. PMC 1029050.PMID 3783177.