ngân hàng câu hỏi

Embed Size (px)

Citation preview

Ngn hng cu hi mn Tm l hc i cng. Dnh cho sinh vin Cu hi loi A. Cu 1:Phn nh l g?Ti sao ni tm l ngi l s phn nh hin thc khch quan vo no ngi thng qua ch th? Cu 2Trnh by bn cht x hi- lch s ca hin tng tm l ngi.T rt ra kt lun s phm cn thit. Cu 3:Tm l l g?Trnh by cc chc nng ca cc hin tng tm l ngi (c nu v d minh ha). Cu 4:Trnh by cc cch phn loi cc hin tng tm l(c nu cc v d minh ha cho tng cch phn loi). Cu hi loi B. Cu 5:Phn tch cc nguyn tc phng php lun khoa hc tm l.Anh (ch) hiu nh th no v cu: Ng th ai cng nh lng thin. Tnh dy phn ra k d hin Cu 6: V sao ni ch l iu kin ca hot ng c thc?Phn tch cc thuc tnh c bn ca ch . Cu 7:Phn tch khi nim v cc c im ca hot ng trong tm l hc.Ti sao ni sn phm to ra trong qu trnh hot ng l sn phm kp? Cu 8: Phn tch vai tr ca giao tip vi tm l.Cho v d minh ha. Cu hi loi C. Cu 9:Bi tp. a.Hin tng no di y l hin tng tm l.Gii thch ti sao li xp hin tng vo hin tng tm l? +Khc c mt. +Thn mt.

+Tp th dc bui sng. +Hi hp khi thi. +Gin c chm tht. b.Phn bit nhng hin tng no di y l qu trnh,trng thi v thuc tnh tm l?(c gii thch). +Hi hp nghe thy c kt qu thi ln lp. +Nghe v ngh v nhng iu thy ging. +Chm ch ghi chp bi y . +Chm ch, trung thc, khng quay cp. +Gii bi tp. Cu 10:a.in t vo ch trng v gii thch ti sao li in t ? i mt ca m gi v a con nh au u di theo c,lm c lao ng khng bit mt mi.Sc mnh tinh thn l do thc . em li. b.Mt hc sinh k li rng em c gng nh th no tp trung ch trong gi hc.Em ni:Ti mun hiu bit hnh hc,nhng n qu l kh vi ti.Trong khi nghe thy ging i khi ti nhn thy rng ngh ca ti tut i u .Khi ti t nh rng cn phi ch xem thy ni g,rng nh mnh t hc cn kh khn hn nhiu.Ti nhm li tng li thy gio v c th ti duy tr c s ch ca mnh. +Nhng iu kin no li cun s ch c ch nh ca hc sinh(c th hin trong gi hc trn)? +Cn c vo nhng du hiu no c th xc nh l hc sinh c s ch c ch nh? Cu 11: a.Hnh vi no sau y l hnh vi v thc.Gii thch ti sao li xp hnh vi vo loi hnh vi v thc? +Lan m v trong gi kim tra v s im km.

+V qu au n, c y b chy khi nh v c i,i mi m khng bit mnh i u. +Dung rt thng m,em thng gip m lm vic nh sau khi hc xong. +Tm nhn thy n nhng vn c vt qua ng. b.Hy gii thch ti sao nhng tr nh,mc d c nui dng rt y v v sinh,nhng khng c giao tip y v s lng v phong ph v ni dung vi cc tr khc,th s pht trin thn kinh v tm l thng b tr tr. Cu 12:Hy xp cc hin tng sau y vo loi hin tng tm l c thc hoc v thc,gii thch ti sao li xp nh vy? a.Hm nay trong lp c mt tr chi mi,Huy tham gia chi cng cc bn. b.Sng ng dy,nhn bn tay c vt mu v xc mt con mui,Lan mi bit m qua trong lc ng mnh p cht con mui khi n t. c.V s b nh n nn H ny sinh nh s khng ni cho m bit hm nay mnh b im km mn ton. d.V qu lo lng Ha c bc i,i mi,qua c nh mnh lc no m khng bit. Cu hi loi A. Cu 13:Trnh by khi nim v cc c im ca cm gic(c v d minh ha). Cu 14:Trnh by khi nim v cc c im ca tri gic(c km theo cc v d minh ha). Cu 15:Trnh by cc qui lut c bn ca cm gic.T rt ra cc kt lun s phm cn thit. Cu 16:Trnh by cc thuc tnh c bn ca tri gic.T rt ra cc kt lun s phm cn thit. Cu hi loi B. Cu 17: Phn tch khi nim v cc c dim c bn ca t duy.T rt ra cc kt lun s phm cn thit. Cu 18:Tnh cm l g?So snh tnh cm vi xc cm;so snh phn nh cm xc vi phn nh nhn thc.

Cu 19:Phn tch cc qui lut ca tnh cm.Su tm cc cu ca dao,thnh ng,tc ng minh ha cho cc qui lut . Cu 20:Phn tch khi nim ch,hnh ng ch;v cu trc ca mt hnh ng ch in hnh. Cu hi loi C. Cu 21: a) khi ni v s khc nhau gia con ngi v con vt, Ph. ngghen vit Chim i bng nhn thy xa hn ngi rt nhiu, nhng trong cc vt mt ngi nhn thy c nhiu iu hn mt i bng rt nhiu (bin chng ca t nhin). S u vit ca cc c quan cm gic con ngi c ct ngha bi ci g? b) quy lut no ca cm gic c th hin trong mi v d di y?Gii thch ti sao? + Sau khi ng trn xe bus mt lc th cm gic kh chu v mi m hi nng nc mt i, cn ngi va mi ln xe th li cm thy rt kh chu v mi + Mt em b ang chy b ng; nu ngi ln bo rng: i tri i, kh thn chu ti ng au quchy bao nhiu mu trng ri kia ka a tr s a ln khc. Cn nu ngi ln bo: Chu ti ng gii qu, hc v u th? Ng li bc xem no?th cha chc a b khc. Cu 22:a)Cc hin tng sau thuc v qui lut no ca tri gic?gii thch ti sao hin tng li thuc qui lut y? +Gio vin thng dng mc chm bi kim tra. +Ngi hc ngi nhng v tr khc nhau trong lp,mc d hnh nh ci bng trong vng mc mt ca h l khc nhau(hnh bnh hnh,hnh ch nht) nhng h vn nhn thy c ci bng l hnh ch nht. +Khi tham quan trong hang ng,cng ngm mt hn ,Thanh bo ging cp sng hu,cn Vn bo ging chic bnh hoa. b)Cc hin tng sau thuc v qui lut no ca cm gic?gii thch ti sao hin tng li thuc qui lut y?

+Mt ni canh cho ba ngi n,vy m ngi th nht cho rng canh nht,ngi th hai cho rng canh mn,cn ngi th ba li thy va phi. +Tay ngi m va git xong trong nc lnh,s ln trn con tng con b st,nhng khi cp nhit th khng phi. Cu 23:Hy t tn cho cc hin tng sau theo ng ni dung ca n.Gii thich cho s t tn . a.Phn nh tng thuc tnh ring l b ngoi ca s vt hin tng,khi chng trc tip tc ng vo cc gic quan ca ta b.Phn nh mt cch trn vn cc thuc tinh b ngoi ca s vt hin tng,khi chng trc tip tc ng vo gic quan ca ta c.Phn nh nhng thuc tnh bn cht,nhng mi lin h v quan h c tnh cht qui lut ca s vt hin tng d.Phn nh nhng ci cha tng c trong kinh nghim ca c nhn bng cch xy dng hnh nh mi trn c s nhng biu tng c Cu 24:Hy xp cc hin tng sau vo cc mc tnh cm theo ng ni dung ca n v gii thich ti sao li xp vo cc mc . a.Nhn c giy bo trng tuyn i hc Lan mng n mc khng cm c nc mt-git nc mt sung sng. b.Trong lng Hoa tro ln cm xc kh t vi lng bit n v cng ngi m du hin,bao lu tn to nui con n hc. c.C nhng lc trong lng Hoa xut hin ni bun man mt khi ngh n Lanngi bn thn khng vo i hc nm nay. d.Sut my ngy lin Hoa nh sng trong th gii khc, Hoa thy ci g cng p cng ng yu. Cu hi loi A. Cu 25: Nu nh ngha, c im v vai tr ca tr nh i vi i sng con ngi? Cu 26.Trnh by khi nim v cu trc nhn cch,cho v d minh ha?

Cu 27.T h no l chun mc hnh vi?nu cc nguyn nhn dn n s sai lch hnh vi v cc bin php khc phc s sai lch hnh vi(C v d minh ha cho cc sai lch hnh vi). Cu 28.Trnh by khi nim nng lc,cc mc nng lc v mi quan h gia:Nng lc v t cht,nng lc v thin hng,nng lc vi tri thc k nng k xo? Cu hi loi B. Cu 29.So snh t duy v tng tng;rt ra kt lun s phm cn thit? Cu30:Phn tch thy r cc thnh phn trong xu hng nhn cch l cc thnh phn trong h thng ng c ca nhn cch; l ng lc ca hnh vi ca hot ng. Cu31.Phn tch vai tr ca gio dc i vi s hnh thnh v pht trin nhn cch.Nu kt lun s phm cn thit?(c v d minh ha). Cu 32.Phn tch vai tr ca hot ng v giao tip vi s hnh thnh v pht trin nhn cch.T rt ra cc kt lun s phm cn thit? Cu hi loi C. Cu 33:a)Trong cc trng hp di y,trng hp no xut hin biu tng c trng cho tr nh trng hp no xut hin biu tng c trng cho tng tng ca con ngi?Gii thch ti sao li l trng hp ? a.1.ng ti mt t khi ti cha ra i, vy m qua cu chuyn k ca b,hnh nh ngi ng thn thng c hin v trc mt ti. a.2.Trong lc kh khn nht tng chng khng tr ni,hnh nh a con qu nh thi thc c ng vng. b)N mt ln khi nh li ln u hai a gp nhau.Hin tng trn ny sinh ra do nh hng ca loi tr nh no trong cc loi tr nh sau(c gii thch ti sao): +Tr nh hnh nh. +Tr nh t ng- l gic. +Tr nh cm xc.

+Tr nh vn ng. Cu 34:a.iu no trong cc iu sau khng ng vi s qun?Gii thch ti sao li l iu ? +S qun din ra theo qui lut. +Qun l xa b hon ton du vt ca ti liu trn v no. +Qun cng l hin tng hu ch vi con ngi. + giai on u (lc mi hc xong),tc qun ln,sau gim dn b.Khi c y nhc li chuyn xa,ti mi dn dn nhn ra c y l ai.S kin xy ra trong hin tng trn thuc mc qun no?(C gii thch). +Qun hon ton. +Qun tm thi . +Qun cc b. +Khng c s qun xy ra. Cu 35:a.Hy xc nh trong mi trng hp sau th hin thnh phn no trong cu trc nhn cch(c gii thch)? +Ngi ta hi sinh vin A ang i ngoi ph rng nh ga xe la u.Anh A ng li v tr li cu hi mt cch cn k. +C mt ln gio vin vo lp thy bng c lau sch, ni:Cc em tht chu o -Tha thy,em lau y -Hc sinh B nhanh nhu ng ln ni to. b.Hy ch ra trong on m t c im nhn cch di y,nhng chi tit no th hin cc nt tnh cch,nhng chi tit no th hin cc thuc tnh ca kh cht?Ti sao? Lan ln 8 tui. l mt em b hot bt,yu i,si ni,tt bng nhng hay t nnh,c lm mnh ni bt trong tp th c mi ngi khen.Em l ngi qung giao nhng rt hay hn gin.Em hng th vi mi th nhng hng th ca em khng n nh,chng ngui i.Em ch nhiu n v ngoi ca mnh.Ngi hng gi trc gng,thay i cc bm tc,tht i tht li chic n

Em hot ng tch cc trong tp th,nhng nu trong cng tc chung phi ph thuc vo mt bn no th mt ngay s ho hng vi cng vic. Cu 36:a.Kh cht l g?xc nh xem loi kh cht no c ni n trong mi trng hp sau y? a.1.Mt con ngi sinh ng hot bt,mun thay i cc n tng thng xuyn d dng thch ng vi nhng thay i ca iu kin sng. a.2.Mt con ngi chm chp n ha,c nhng nguyn vng v tm trng n nh,t biu l tm trng ra bn ngoi. a.3.Mt con ngi nhanh nhn,bng bt,si ni,say m vi cng vic,nhng thiu n ha,tm trng thay i mnh m t ngt. a.4.Mt con ngi nhy cm,d c cm xc su sc vi c nhng s kin khng ng k,nhng li phn ng vi nhng ngi xung quanh mt cch yu ui, ru r. b.C mt ln mt din vin phi t ngt thay th cho mt ng nghip ca mnh v trong sut c ngy hm anh ta phi hc thuc vai din ca bn.Trong thi gian thc hin v din,anh ta th vai mt cch hon ho,nhng sau khi din th anh ta qun ht vai din hc thuc,khng cn nh mt t g. Ti sao din vin li qun ht vai din(dng kin thc tm l hc gii thch).

P N Cu p n ca cu hi loi A. Cu 1: a) Phn nh l thuc tnh chung ca mi vt cht ang vn ng. l s tc ng qua li gia h thng ny ln h thng khc, kt qu l li du vt trn c hai h thng. Phn nh din ra t n gin n phc tp: C hc, l hc, ha hc n phn nh x hi; trong c phn nh tm l b) S d ni tm l ngi l s phn nh hin thc khch quan vo no thng qua ch th l v: Tm l l mt hnh nh tinh thn do th gii khch quan tc ng vo mt th vt cht c bit c t chc cao nht l b no Cc Mc vit T tng tm l chng qua l vt cht c chuyn vo trong c, bin i trong m c - Phn nh tl to ra hnh nh tm l nh mt bn sao v th gii. Hnh nh tm l khc v cht so vi cc hnh nh c, l, ha, sinh ch + Hnh nh tm l mang tnh linh ng sng to. hnh nh cun sch trong gng, trong mt ngi +Hnh nh tm l mang tnh ch th. Khi to ra hnh nh tm l a vn hiu bit vo *Hinh nh tm l mang tnh ch th do:

Do dc im h thn kinh, khch quan Do hon cnh, iu kin gio dc Do mc tch cc hot ng v giao tip.

* Kt lun s phm:

Cn quan tm n hon cnh trong con ngi sng v hot ng.

Cn t chc hot ng v mi quan h giao tip hnh thnh v pht trin tm l.

Cn ch nguyn tc st i tng khi dy hc, gio dc.

Cu 2. Trnh by bn cht x hi- lch s ca hin tng tm l ngi: Tm l ngi khc xa v cht so vi tm l ca mt s loi ngvt cao cp ch: Tm l ngi c bn cht x hi v mang tnh lch s. + Trc ht, tm l ngi c ngun gc x hi: Trong th gii t nhin c nh hng n tm l nhng phn x hi trong th gii nh: Quan h kinh t, o c, php quyn, quan h ngi-ngi c ngha quyt nh tm l con ngi. Trn thc t, nhng tr em c ng vt nui t b c tm l khng hn hn tm l loi vt. +Tm l cni dung x hi: Tm l con ngi l sn phm cua hot ng v giao tip ca con ngi vi t cch l ch th x hi. Tm l con ngi mang y du n X hi-Lch s. Do tm l ca con ngi c hnh thnh, pht trin, bin i cng s pht trin ca lch s c nhn, lch s dn tc v cng ng. Tm l con ngi chu s ch c ca lch s c nhn v lch s cng ng. *Kt lun s phm: - Cn ch nghin cu mi trng x hi, quan h x hi hnh thnh pht trin tm l. - Cn t chc c hiu qu cc hot ng a dng tn giai on la tuoir khc nhau. Tm li: Khi xt bn cht tm l con ngi cn phn tch theo ba phng din: Ni dung, c ch, bn cht Cu 3:Tm l l g?Trnh by cc chc nng ca hin tng tm l? a.Tm l l g?Theo cch hiu tm l cp nhn thc thng thng l c hiu bit v lng ngi,v nguyn vng tnh tnh Theo t in ting Vit:Tm l l ngh tnh cm lm thnh i sng ni tm,th gii bn trong ca con ngi.

Cch hiu ng:Hin tng tm l l nhng hin tng tinh thn do TGKQ tc ng vo no gy ra. Theo quan nim khoa hc,tm l ca con ngi l chc nng ca b no,l s phn nh hin thc khch quan vo b no ca con ngi thng qua ch th mi con ngi. b.Chc nng ca cc hin tng tm l:Tm l c cc chc nng sau. +Tm l c chc nng chung l nh hng cho hot ng( y mun ni ti vai tr ca ng c,mc ch ca hot ng.ng c c th l mt nhu cu,mt nhn thc,mt l tng..v.v. +Tm l l ng lc thi thc,li cun con ngi hot ng,khc phc mi kh khn vn ti mc ch ra. +Tm l iu khin kim tra qu trnh hot ng bng chng trnh k hoach phng php ,phng thc tin hnh hot ng +Tm l gip con ngi iu chnh hot ng cho ph hp vi mc tiu xc nh,hon cnh v iu lin cho php. Nh c cc chc nng trn m tm l gip con ngi khong ch thch ng vi th gii m cn ci to,sng to ra th gii. V d:Sinh vin t ly. Cu 4:Trnh by cc cch phn loi hin tng tm l(c v d minh ha). Cch 1:Cn c vo thi gian tn ti v v tr tng i ca cc hin tng tm l tring nhn cch, ngi ta thng chia cc hin tng tm l thnh ba loi chnh. Cc qu trnh tm l, cc trng thi tm l, cc thuc tnh tm l: - cc qu trnh tm l c m u, din bin v kt thc trong mt khong thi gian tng i ngn, bao gm ba nhm qu trnh nh +Cc qu trnh nhn thc, gm cm gic, tri gic, tr nh, t duy, tng tng. + Cc qu trnh cm xc. + Cc qu trnh hnh ng ch. - Cc qu trnh trng thi tm l din ra trong thi gian tng i di, vic m u, kt thc khng r rng. Cc trng thi tm l nh: ch , tm trng.

- Cc thuc tnh tng i n nh, kh hnh thnh, kh mt i, to thnh nhng nt ring ca nhn cch. Ngi ta thng ni ti bn nhm thuc tnh tm l c nhn nh: xu hng, tnh cnh, kh cht, nng lc. C th bu din mi quan h gia cc hin tng tm l bng s sau

Tm l

Cc qu trnh tm l

Cc trng thi tm l

Cc thuc tnh tm l

Cch 2: Cng c th phn bit hin tng tm l c thc vi cc hin tng tm l cha c thc. Nhng hin tng tm l cha c thc l nhng hin tng tm l din ra m ta khng thc c v n hoc di thc. Mt s tc gi cn ni n hin tng v thc nm ngoi thc(v d mt s bn nng v thc, ni l li, hnh vi l tay chn, ng m, mng du v.v), mt s hin tng mc tim thc, thnh thong n c thc chiu ri ti trong nhng hon cnh nht nh Cch 3. Ngi ta cn phn bit hin tng tm l thnh: - Cc hin tng tm l sng ng: th hin trong hnh vi hot ng. - Cc hin tng tm l tim tng: Tch ng trong sn phm ca hot ng. Cch 4. Cng c th phn bit hin tng tm l ca c nhn vi cc hin tng tm l x hi( nh: phong tc, tp qun, nh hnh x hi, d lun x hi, tm trng x hi, mtv.v) Tm li, th gii tm l con ngi v cng a dng v phc tp. Cc hin tng tm l c nhiu mc , cp khc nhau c th quan h an xen vo nhau, chuyn ha cho nhau. VD:Yu cu sinh vin t ly. Cu p n ca cu hi loi B. Cu 5:a.Cc nguyn tc phng php lun bao gm;

a.1.Nguyn tc quyt nh lun duy vt bin chng. Nguyn tc ny khng nh tm l c ngun gc l TGKQ tc ng vo b no con ngi,thng qua lng knh ch quan ca con ngi.Tm l nh hng,iu khin,iu chnh hnh vi ca con ngi,tc ng tr li th gii,trong ci quyt nh x hi l quan trng nht. a.2.Nguyn tc thng nht tm l, thc, nhn cch vi hot ng. Hot ng l phng thc hnh thnh, pht trin v th hin tm l, thc,nhn cch.ng thi tm l, thc,nhn cch l ci iu hnh hot ng.V th chng thng nht vi nhau.Nguyn tc ny cng khng nh tm l lun lun vn ng v pht trin.Cn phi nghin cu tm l trong s vn ng ca n;nghin cu tm l qua s din bin cng nh qua sn phm ca hot ng. a.3.Nguyn tc nghin cu tm l trong mi quan h gia chng vi nhau v trong mi quan h gia chng vi cc hin tng khc. Bi v cc hin tng tm l khng tn ti mt cch mt cch bit lp m c quan h cht ch b xung cho nhau,chuyn ha cho nhau;ng thi chng cn chi phi v chu s chi phi ca cc hin tng khc. a.4.Phi nghin cu tm l ca mt con ngi c th,ca mt nhm ngi c th ch khng phi nghin cu tm l mt cch chung chung,nghin cu tm l mt con ngi tru tng,mt cng ng tru tng. b.Cu th Ng th ai cng nh lng thin Tnh dy phn ra k d hin. Ni ln nguyn tc thng nht tm l, thc vi hot ng.Tm l ch c hnh thnh,th hin pht trin trong hot ng.Hot ng v giao tip l ni con ngi th hin bn thn mnh(xut tm tm l);khi ngi ta mi c th nh gi ng v mt ngi no .Khi ng l khng c giao tip,khng c hot ng.Do vy:Tnh dy mi phn ra k d ngi hin. Cu 6.V sao ni ch l iu kin ca hot ng c thc?Phn tch cc thuc tnh c bn ca ch . a)Khi nim ch :Ch l s tp trung ca thc vo 1 hay 1 nhm s vt,hin tng, nh hng hot ng,m bo iu kin thn kinh-tm l cn thit cho hot ng tin hnh c hiu qu.

S d ni ch l iu kin ca hot ng c thc v:Ch ch c xem nh trng thi tm l i km cc hot ng tm l khc,gip cho cc hot ng tm l c kt qu(V d:Chm ch nhn,ch nghe th kt qu s cao hn so vi khng chm ch..)Ch khng c i tng ring,i tng ca n chnh l i tng ca hot ng tm l m n i km;V th ch ch c coi l ci phng, ci nn,l iu kin ca hot ng c thc. b)Cc thuc tnh c bn ca ch . *Sc tp trung ca ch :L kh nng ch ch n mt phm vi i tng tng i hp cn thit cho hot ng lc .S lng cc i tng m ch hng ti gi l khi lng ch .Nu qu say m tp trung ch vo i tng no m qun ht mi chuyn khc th gi l hin tng ng tr. *S bn vng ca ch : l kh nng duy tr lu di ch vo 1 hay 1 s i tng ca hot ng.Ngc vi s bn vng l s phn tn ch .Phn tn ch din ra theo chu k gi l s dao ng ca ch . *S phn phi ch : L kh nng cng mt lc ch y n nhiu i tng,hay nhiu loi hot ng khc nhau mt cch c ch nh. *S di chuyn ch :L kh nng chuyn ch t i tng ny sang i tng khc theo yu cu ca hot ng.S di chuyn ch l sc ch c thay th c thc. Cc thuc tnh c bn ca ch c quan h b sung cho nhau.Mi thuc tnh c th gi vai tr tch cc hay khng l ty vo ch ta bit s dng tng thuc tnh hay phi hp cc thuc tnh theo yu cu ca hot ng. Cu 7.Khi nim v phn tch c im ca hot ng trong TLH.Ti sao ni sn phm to ra trong qu trnh hot ng l sn phm kp? a.Gm 2 : +Khi nim:C nhiu cch nh ngha khc nhau v hot ng. V phng din trit hc,tm l hc ngi ta quan nim hot ng l phng thc tn ti ca con ngi trong th gii.

Hot ng l mi quan h tc ng qua li gia con ngi v th gii(khch th) to ra sn phm c v pha th gii,c v pha con ngi(ch th). +c im: -Hot ng bao gi cng l hot ng c i tng.i tng hot ng l ci con ngi cn lm ra,cn chim lnh -Hot ng bao gi cng c ch th. -Hot ng bao gi cng c mc ch. -Hot ng bao gi cng mang tnh gin tip. VD minh ha. b.Sn phm to ra trong qu trnh hot ng l sn phm kp v:Trong hot ng c hai qu trnh din ra ng thi b xung thng nht vi nhau. -Qu trnh th nht: l i tng ha,trong ch th chuyn nng lc ca mnh thnh sn phm hot ngQu trnh xut tm. -Qu trnh th hai:L ch th ha,tc khi hot ng con ngi chuyn t pha khch th vo Hot ng vn hnh theo nguyn tc gin tip. Mi c im u ly bn thn mnh nhng qui lut,bn cht ca th gii to nn tm l , thc,nhn cch ca bn thnQu trnh nhp tm. Nh vy trong qu trnh hot ng con ngi to ra sn phm c v pha th gii,c v pha bn thn.(sn phm kp). Cu 8.a.Giao tip l gi?L mi quan h qua li gia con ngi vi con ngi,th hin s tip xc tm l gia ngi vi ngi,thng qua con ngi trao i vi nhau v thng tin,v cm xc,tri gic ln nhau,nh hng tc ng qua li vi nhau. b.Vai tr ca giao tip:Cng vi hot ng giao tip c mt vai tr c bn trong vic hnh thnh v pht trin tm l. -Giao tip l iu kin tn ti ca c nhn v x hi loi ngi.Nhu cu giao tip l mt nhu cu c bn xut hin sm nht con ngi. C.Mc ch raS pht trin ca mt c nhn c qui nh bi s pht trin ca tt c cc c nhn khc m n giao lu mt cch trc tip

-Nh giao tip con ngi gia nhp vo cc quan h x hi,lnh hi nn vn ha x hi,qui tc o c,chun mc x hi ng thi nhn thc c chnh bn thn mnhQua giao tip con ngi hnh thnh nng lc t thc. VD:Yu cu sinh vin t ly. Cu p n ca cu hi loi C. Cu 9.a.Hin tng tm l gm cc hin tng nh: +Hi hp khi thi. +Gin c chm tht. V hin tng tm l l nhng hin tng thuc v th gii ni tmL s phn nh hin thc khch quan vo no ngi thng qua ch th mi ngi. b.Cc hin tng l qu trnh tm l:Nghe v ngh v nhng iu thy ging;gii bi tp. Cc hin tng l trng thi tm l:Hi hp nghe thy c kt qu thi ln lp;chm ch ghi chp bi y . Hin tng l thuc tnh tm l:Chm ch,trung thc,khng quay cp. Yu cu sinh vin dng khi nim v:Qu trnh,trng thi,thuc tnh tm l gii thch. Cu 10.a. in t vo ch trng v gii thch ti sao i mt ca m gi v a con nh au u di theo c,lm c lao ng khng bit mt mi..Sc mnh tinh thn l do thc nhm em li. S d in t thc nhm l do c lao ng vi sc mnh v m gi v a con au u di theo. b.Nhng iu kin li cun s ch c ch nh ca hc sinh c th hin trong v d trn l:Mun hiu bit hnh hc;t nh cn phi ch xem thy ni g. *Cc du hiu xc nh l hc sinh c s ch c ch nh l: -Mun hiu bit. -T nh rng.

-Ti nhm li tng li. Gii thch:V ch c ch nh l ch c mc ch nh trc,c s n lc ca bn thn. Cu 11.a.Trong bn hnh vi trn th hnh vi v thc l:V qu au n,c y b chy khi nh v c i,i mi m khng bit mnh i u. V hnh vi v thc l hnh vi khng c thc iu khin. b.V giao tip l mt trong nhng nhu cu x hi c bn xut hin sm nht con ngi.C.Mc ch ra rng:S pht trin ca mt c nhn c qui nh bi s pht trin ca tt c cc c nhn khc m n giao lu mt cch trc tip.Cng vi hot ng giao tip c mt vai tr c bn trong s hnh thnh v pht trin tm l.Nh giao tip con ngi ra nhp cc quan h x hi,lnh hi nn vn ha x hi. Cu 12.a.L hin tng c thc v c hiu bit v iu . b.V thc v lc p mui khng bit. c.C thc v c hiu bit v iu . d.V thc v khng lm ch c bn thn.

Cu p n ca cu hi loi A. Cu 13.a.Khi nim:Cm gic l mt qu trnh tm l phn nh tng thuc tnh ring l ca s vt hin tng khi chng ang trc tip tc ng vo gic quan ca ta.(C v d). *c im ca cm gic: +L mt qu trnh tm l,c kch thch l bn thn cc s vt hin tng trong th gii khch quan. +Ch phn nh tng thuc tnh ring l ca s vt hin tng(c im ny cho thy cm gic l mc nhn thc thp nht). +Ch phn nh HTKQ mt cch trc tip.c im ny cng ni ln mc thp ca cm gic ni ring v ca nhn thc cm tnh ni chung trong s phn nh HTKQ.

T ly v d. Cu14.a.Khi nim:Tri gic l mt qu trnh tm l phn nh mt cch trn vn cc thuc tnh ca s vt hin tng khi chng trc tip tc ng vo cc gic quan ca ta. *c im ca tri gic: +c im c bn: -Cng l mt qu trnh tm l. -Cng phn nh HTKQ mt cch trc tip. +c im ni bt: l phn nh s vt hin tng mt cch trn vn +Tnh trn vn ca tri gic ph thuc vo:Bn thn s vt hin tng v vn hiu bit ca con ngi. -Tri gic phn nh s vt hin tng theo nhng cu trc nht nh.Tri gic khng phi l tng s cc cm gictri gic l mt qu trnh tch cc gn lin vi hot ng ca con ngi. VD sinh vin t ly. Cu 15.Cc qui lut c bn ca cm gic.Gm cc qui lut nh sau. a.Qui lut v ngng cm gic:Ngng ca cm gic l gii hn ca cng m kch thch gy ra c cm gic. *Cc loi ngng gm c; +Ngng cm gic pha di:Cng kch thch ti thiu gy ra cm gic. +Ngng cm gic pha trn:Cng kch thch ti a gy ra cm gic. +Ngng cm gic pha di t l nghch vi nhy cm ca cm gic. +Ngng sai bit:L mc chnh lch ti thiu v cng hoc tnh cht ca 2 kch thch ta phn bit c 2 kch thch. +Tnh nhy cm:L kh nng phn nh y cc s vt hin tng vi mt cng kch thch nh nht. +Tnh nhy cm sai bit:L kh nng ca gic quan phn bit c s thay i v cng , tnh cht ca kch thch so vi kch thch c.

-Ngng tuyt i,ngng sai bit ca cm gic l khc nhau mi loi cm gic v mi cc nhn. b.Qui lut v s thch ng ca cm gic: Thch ng l kh nng thay i nhy cm ca cm gic cho ph hp vi s thay i ca cng kch thch. C th:Khi cng kch thch tng th gim nhy cm v ngc li. Qui lut ny c tt c cc loi cm gic nhng mc thch ng l khc nhau. S thch ng ca cm gic pht trin do hot ng v do rn luyn. c.Qui lut v s tc ng ln nhau gia cc cm gic: l s thay i tnh nhy cm ca mt cm gic ny di nh hng ca mt cm gic kia. *Qui lut chung:S kch thch yu ln mt gic quan ny s lm tng nhy cm ca mt gic quan kia.S kch thch mnh ln mt gic quan ny s lm gim nhy cm ca mt gic quan kia. +Cc loi tc ng ca cm gic: -S tng phn. -S t cm gic. -S chuyn cm gic. -Hng tm l trong cm gic. -Ngn ng c nh hng n cm gic. *KLSP:-Trong ging dy,gio dc cc tc ng phi ngng. -Cn rn luyn kh nng thch ng cho sinh vin. -Cn vn dng qui lut tc ng qua li gia cc gic quan trong qu trnh ging dy. Cu 16. Cc thuc tnh c bn ca tri gic.Rt ra cc KLSP. Gm cc thuc tnh nh sau:

a.Tnh i tng ca tri gic:Hnh nh trc quan m tri gic em li bao gi cng thuc v mt s vt hin tng nht nh no ca th gii bn ngoi. l kh nng i tng ha s phn nh(qui s hiu bit nhn c vo mt i tng). Tnh i tng ca tri gic c hnh thnh trong qu trnh pht trin c th. -Vai tr:L c s ca chc nng nh hng cho hnh vi v hot ng ca con ngi. b.Tnh la chn ca tri gic:Thc cht tri gic l mt qu trnh la chn tch cc.Khi ta tri gic mt s vt no th c ngha l ta tch s vt ra khi bi cnh xung quanh,ly lm i tng phn nh ca mnh. Vai tr ca i tng v bi cnh c th hon i cho nhau. Tnh la chn ca tri gic ph thuc vo yu t ch quan v yu t khch quan. Ngi ta c th ng dng trong kin trc,trang tr,dy hc. c.Tnh ngha ca tri gic:Nhng hnh nh tri gic m con ngi thu nhn c lun c mt ngha nht nh. con ngi tri gic lun gn cht vi t duy;vi s hiu bit v bn cht s vt.Tri gic s vt c thc c ngha l gi tn s vt trong c,xp n vo mt nhm mt lp nht nh,khi qut vo mt t xc nh. Tnh ngha gn cht vi tnh la chn v tnh trn vn. LHSP:Phi m bo tri gic nhng ti liu cm tnh v dng ngn ng truyn t y chun xc trong dy hc. d.Tnh n nh ca tri gic: l kh nng phn nh s vt hin tng mt cch khng thay i khi iu kin tri gic thay i. Tnh n nh ca tri gic c hnh thnh trong qu trnh hot ng vi vt v l mt iu kin cn thit cho i sng v hot ng ca con ngi. Tnh n nh ca tri gic ph thuc vo:Vn kinh nghim hiu bit ca con ngi v s vt v do cu trc ca s vt tng i n dnh trong mt thi gian di. e.Qui lut o gic:o nh th gic l s tri gic khng ng,b sai lch

Nhng hin tng ny tuy khng nhiu nhng c tnh qui lut. g.Qui lut tng gic: l s tri gic s vt bng ton b c im ca nhn cch. KLSP:sinh vin t ly. Cu p n ca cu hi loi B. Cu 17.Phn tch khi nim v cc c im c bn ca t duy.T rt ra KLSP cn thit. a.Khi nim:TD l mt qu trnh tm l phn nh nhng thuc tnh bn cht,nhng mi lin h v quan h bn trong c tnh qui lut ca s vt hin tng trong hin thc khch quan m trc ta cha bit. T duy l mt mc nhn thc mi v cht m trc ta cha bit. b.c im ca t duy: b1.Tnh c vn ca t duy:T duy ch tr nn thc s cn thit trong nhng hon cnh m ny sinh nhng mc ch mi,nhng phng tin,phng php hot ng c tr nn khng t mc ch ( cng chnh l hon cnh c vn ). Mun kch thch c t duy HCCVD phi: -Cha ng ci mi,c nhn c nhu cu gii quyt. -c c nhn thc y (ci cho,ci phi tm). -Va sc vi cc nhn. *KLSP:Trong dy hc phi thng xuyn lm ny sinh HCCVD buc hc sinh phi suy ngh. b 2.Tnh gin tip ca t duy:+Tai sao TD phi phn nh gin tip?V TD phn nh ci bn cht m ci bn cht thng nm trong SVHT.V do phm vi phn nh ca t duy qu ln. +Phn nh gin tip l phn nh ntn?L phn nh nh s dng cng c phng tin.L phn nh thng qua cc du hiu trung gian. Vai tr:-Gip m rng gii hn nhn thc

-Gip con ngi phn nh ng n th gii v ra phng php tc ng ng -Gip phn nh nhng SVHT c trong hin thc nhng khng th phn nh trc tip. b.3.Tnh tru tng v tnh khi qut ca t duy: *Tnh tru tng:TD c kh nng tru xut khi s vt hin tng nhng du hiu c th c bit,ch gi li nhng thuc tnh bn cht nht,chung nht cho nhiu s vt hin tng. Vai tr ca tnh tru tng;Tm ra nhng thuc tnh bn cht,nhng quan h hnh thnh khi nim.Tru tng ha quyt nh tnh cht ng n ca t duy. *Tnh khi qut: l trn c s tru tng ha m khi qut cc s vt hin tng ring l khc nhau nhng c chung nhng thuc tnh bn cht thnh mt nhm,mt loi,mt phm tr. *Ti sao TD li c tnh khi qut?V t duy phn nh hng lot s vt hin tng;v TD s dng ngn ng m ngn ng li c tnh khi qut. +KLSP:Phi rn cho hc sinh c nng lc khi qut ha. b.4.T duy c quan h cht ch vi ngn ng: *Ngn ng vi t duy:Ngn ng l cng c tin hnh t duy;L phng tin biu t kt qu ca qu trnh t duy. *T duy vi ngn ng:T duy lm cho ngn ng c lp lun cht chL gic ca t duy qui nh l gic ca ngn ng. Tm li:T duy v ngn ng lun thng nht vi nhau. l mi quan h gia ni dung v hnh thc. b.5.T duy c quan h mt thit vi nhn thc cm tnh:y l mi quan h 2 chiu. +Nhn thc cn tnh vi t duy:TD phi da trn nhng ti liu do nhn thc cm tnh em linhn thc cm tnh cung cp nguyn liu cho t duy.Nhn thc cm tnh quyt nh cht lng ca t duy.Trong dy hc phi t chc tt cho hc sinh tip nhn tt ti liu cm tnh.

+T duy vi nhn thc cm tnh:TD v sn phm ca t duy c nh hng n nhn thc cm tnh;nh hng n tnh la chn,tnh ngha,tnh n nh ca tri gic. b.6.Tnh cht l tnh ca t duy:Ch t duy mi gip con ngi vt qua c nhng gii hn trc quan c th ca nhn thc cm tnh i su vo bn cht bn trong ca s vt hin tng. Cu 18.a.Tnh cm l g?L nhng thi cm xc n nh ca con ngi i vi nhng s vt hin tng ca hin thc khch quan,phn nh ngha ca chng trong mi lin h vi nhu cu v ng c ca h. Tnh cm l sn phm cao cp ca s pht trin cc qu trnh cm xc trong nhng iu kin x hi. b.So snh tnh cm vi nhn thc: *Ging nhau:u l s phn nh HTKQ,u mang tnh ch th v c bn cht x hi lch s. *Khc nhau: -Nhn thc:C i tng phn nh l phn nh chnh bn thn s vt hin tng trong HTKQ. -Tnh cm:Phn nh mi lin h gia cc s vt hin tng vi nhu cu v ng c ca con ngi. -Nhn thc:tt c nhng s vt hin tng no tc ng vo gic quan th u c phn nh mt mc nht nh. -Tnh cm:Ch c s vt hin tng no lin quan n s tha mn hay khng mt nhu cu ng c no ca con ngi mi gy nn cm xc. -Nhn thc:Phn nh di hnh thc biu tng,khi nim. -Tnh cm:Phn nh di hnh thc nhng rung ng,nhng tri nghim. -Tnh cm c tnh ch th cao hn,m nt hn so vi trong nhn thc. -Qu trnh hnh thnh tnh cm lu di phc tp hn nhiu v c din ra theo nhng qui lut khc vi qu trnh nhn thc. LHSP:Trnh s dng bin php hnh thnh tri thc vo hnh thnh tnh cm

c.So snh tnh cm vi xc cm: +Ging nhau:u l s biu th thi ca ch th vi SVHT c lin quan n nhu cu ca ch th;nhng xc cm tnh cm c s khc bit trn ba mt:Tnh n nh,tnh x hi,c ch sinh l thn kinh. Sau so snh cc vn nh:C u,l qu trnh hay thuc tnh,tnh cht, trng thi,th t xut hin Xc cm v tnh cm c quan h mt thit vi nhau.Tnh cm c hnh thnh t nhng xc cm ng loi v th hin qua xc cm.Tnh cm nh hng qua li chi phi xc cm. Cu 19.Cc qui lut ca i sng tnh cm: a.Qui lut ly lan:Xc cm tnh cm ca ngi ny c th truyn, ly sang ngi khc.Nn tng ca qui lut ny l tnh x hi trong i sng tnh cm ca con ngi.Qui lut ny l c s ca nguyn tc Gio dc trong tp th v bng tp th. b.Qui lut thch ng:Mt xc cm tnh cm no c nhc i,nhc li,lp i,lp li nhiu ln mt cch khng i,th cui cng s b suy yu b lng xung. l hin tng c gi l s chai dn ca tnh cm. Qui lut ny c ng dng trong gio dc hc sinh. c.Qui lut tng phn: l s tc ng qua li gia nhng xc cm,tnh cm m tnh v dng tnh,tch cc v tiu cc thuc cng mt loi.C th l mt th nghim ny c th lm tng cng mt th nghim khc i cc vi n. Trong gio dc t tng tnh cm ngi ta cng s dng qui lut ny lm bin php n ngho nh kh d.Qui lut di chuyn: Xc cm tnh cm ca con ngi c th di chuyn t i tng ny sang i tng khc. Qui lut ny nhc nh chng ta phi ch kim sot thi ca mnh. e.Qui lut pha trn: l s kt hp mu sc m tnh ca biu tng,vi mu sc dng tnh ca n.Hn na mu sc m tnh cn l ngun gc v iu kin ny sinh mu sc dng tnh.

g.Qui lut v s hnh thnh:Tnh cm c hnh thnh t cc xc cm cng loi nh ng hnh ha,tng hp ha v khi qut ha. Qui lut ny cho thy mun hnh thnh tnh cm cho hc sinh phi i t cc xc cm cng loi.(ngi thc,vic thc l kch thch d gy rung ng nht) Cc cu ca dao,thnh ng Mt con nga au c tu b c. Gn thng xa thng. Ngt bi nh lc ng cay. Qua nh ng nn trng nh nh bao nhiu ngi,thng mnh by nhiu. Gin th gin,m thng li cng thng. Nng ma th ging nng y. Anh nng i li th thy nng thng. Cu 20.a.Khi nim ch: ch l mt nng ng ca thc,biu hin nng lc thc hin nhng hnh ng c mc ch,i hi phi c s n lc khc phc kh khn. b.Khi nim hnh ng ch: Hnh ng ch in hnh l hnh ng c hng vo nhng mc ch m vic t ti chng i hi phi c s khc phc nhng tr ngi,do phi c hot ng tch cc ca t duy v nhng n lc ch c bit. c.Cu trc ca mt hnh ng ch in hnh:Gm c 3 giai on. c1.Giai on chun b:L giai on hnh ng tr tu,suy ngh cn nhc cc kh nng khc nhau.Giai on ny gm cc khu sau: +t ra v thc r mc ch hnh ng. +Lp k hoch,la chn phng php,phng tin. +Quyt nh hnh ng.

Sau phn tch cc mc pht trin ca nhu cu.Giai on chun b c kt thc bng s quyt nh hnh ng. b.2.Giai on thc hin:y l giai on quan trng v thiu n s khng cn l hnh ng ch. S thc hin quyt nh c 2 hnh thc:Hnh ng bn ngoi v km hm hnh ng bn ngoi. b.3.Giai on nh gi kt qu ca hnh ng:S nh gi l cn thit rt kinh nghim cho hnh ng sau Qua phn tch cho thy giai on u tin c s tham gia ca nhiu qu trnh tm l nhng t duy c vai tr quyt nh. Giai on 2 cc k nng k xo,nng lc t chc c vai tr quyt nh Giai on 3 lin quan cht vi t duy,tnh cm,xu hng,tnh cch ca con ngi. Cu p n ca cu hi loi C. Cu 21.a.S u vit trong c quan cm gic ca con ngi c ct ngha bi bn cht x hi trong cm gic ca con ngi.sau phn tch bn cht x hi trong cm gic ca con ngi(ch yu phn tch i tng phn nh v con ng hnh thnh,s pht trin) Phn ny c ly v d minh ha. b.+Th hin ca qui lut thch ng +Th hin ca qui lut tc ng qua li gia cc cm gic(C th l ngn ng c nh hng n cm gic). Cu 22.a. +Gio vin thng dng mc Thuc qui lut tnh la chn ca tri gic(Dng qui lut v tnh la chn gii thch). +Ngi hc nhng v tr khc nhauThuc qui lut v tnh n nh ca tri gic.(Dng qui lut v tnh n nh gii thch). +Khi tham quanThuc qui lut tnh ngha ca tri gic.(Dng qui lut gii thch).

b.+Mt ni canh 3 ngi nthuc qui lut ngng ca cm gic;V ngng cm gic l. +Tay m git trong nc lnh s trn con.Thuc qui lut tc ng qua li gia cc cm gic(dng qui lut gii thch). Cu 23.t tn a.Qu trnh cm gic;V cm gic l. b.Qu trnh tri gic;V tri gic l. c.Qu trnh t duy;V t duy l d.Qu trnh tng tng;V tng tng l Cu 24.Cc mc sau: a.Cm xc-Xc ng. b.Tnh cm. c.Cm xc-Tm trng. d.Cm xc-Tm trng. Cu p n ca cu hi loi A. Cu 25.a.nh ngha tr nh:Tr nh l mt qu trnh tm l phn nh nhng kinh nghim ca c nhn di hnh thc biu tng,bao gm s ghi nh,gn gi v ti to sau trong c ci m con ngi cm gic,tri gic,rung ng,hnh ng hay suy ngh trc y. Yu cu gii thch biu tng l g? b.Vai tr ca tr nh trong i sng ca con ngi? Khng c tr nh th khng c kinh nghim,cng nh khng c bt c hot ng no v khng th hnh thnh nhn cch.ng nh I.M.X ch np vit Nu khng c tr nh th con ngi mi mi trong tnh trng ca mt a tr s sinh. Tr nh phn nh kinh nghim ca con ngi thuc mi lnh vc:nhn thc,tnh cm..Tr nh l mt c trng quan trng nht,c tnh cht quyt nh ca i

sng tm l con ngi,ca nhn cch ca h.N m bo cho s thng nht,ton vn ca nhn cch con ngi. Ngy nay ngi ta xem tr nh khng ch nm trong gii hn ca hot ng nhn thc,m cn l mt thnh phn to nn nhn cch mi ngi.V vy rt cn thit phi rn luyn tr nh cho hc sinh. c.c im ca tr nh: +Tr nh phn nh kinh nghim ca con ngi(Phn nh nhng s vt hin tng tng tc ng).Kinh nghim c th l hnh nh c th,rung ng, ngh,tri nghim +Cu to tm l to ra trong qu trnh tr nh l nhng biu tng. Biu tng l hnh nh ca s vt hin tng ny sinh trong c.Biu tng ca tr nh chnh l hnh nh ca s ch bin khi qut ha cc hnh nh ca tri gic trc y;Khng c tri gic th khng c biu tng c. Biu tng ca tr nh va mang tnh trc quan va mang tnh khi qutTr nh c xem l giai on chuyn tip t nhn thc cm tnh ln nhn thc l tnh. So vi biu tng ca tng tng th biu tng ca tr nh khng khi qut bng v biu tng ca tng tng l biu tng ca biu tng. Cc v d yu cu sinh vin t ly. Cu 26.Trnh by khi nim v cu trc nhn cch,cho v d. a.Khi nim nhn cch:Nhn cch l t hp nhng c im,nhng thuc tnh tm l ca c nhn,biu hin bn sc v gi tr x hi ca con ngi. +Phn tch bn sc v gi tr x hi . Nhn cch l tng ha nhng c im qui nh con ngi nh l mt thnh vin ca x hi,ni ln b mt tm l x hi;gi tr v ct cch lm ngi ca mi c nhn. Nhng thuc tnh tm l to thnh nhn cch thng c th hin ra trn 3 cp :Cp bn trong,cp lin c nhn,cp biu hin ra bng hot ng v cc sn phm ca n.

b.Cu trc nhn cch:C nhiu kiu cu trc khc nhau.Trong nhiu SGK cu trc nhn cch gm 4 nhm thuc tnh. b.1.Xu hng nhn cch v ng c ca nhn cch:Xu hng nhn cch l mt thuc tnh tm l in hnh ca c nhn,bao hm trong mt h thng nhng ng lc qui nh tnh tch cc hot ng ca cc nhn v qui nh s la chn cc thi ca n. Xu hng nhn cch c biu hin mt s mt ch yu nh:Nhu cu,hng th,l tng,th gii quan,nim tin. *Nhu cu:L s i hi tt yu m con ngi thy cn c tha mn tn ti v pht trin +c im ca nhu cu:Nhu cu bao gi cng c i tng,ni dung ca nhu cu do nhng iu kin v phng thc tha mn n qui nh,nhu cu mang tnh cht chu k v nhu cu mang bn cht x hi lch s. -Vai tr ca nhu cu: Nhu cu khi c i tng s tr thnh ng c thc y hot ng ca con ngi.Cn phi gio dc nhu cu lnh mnh cho hc sinh. *Hng th:L thi c bit ca c nhn i vi i tng no ,va c ngha vi cuc sng,va c kh nng mang li khoi cm cho c nhn trong qu trnh hot ng. +c im:Hng th biu hin s tp trung ch cao , s say m hp dn bi ni dung hot ng, b rng v chiu su ca s thch th. +Vai tr:Hng th lm ny sinh kht vng hnh ng,tng hiu qu nhn thc,tng sc lc lm vicCn phi bi dng hng th cho hc sinh. *L tng:L mt mc tiu cao p,mt hnh nh mu mc,hon chnh,c sc li cun con ngi vn ti n. -L tng va c tnh hin thc va c tnh lng mn. +Vai tr:L tng l biu hin tp trung nht ca xu hng,c chc nng xc nh mc tiu,chiu hng pht trin ca c nhn,l ng lc thc y iu khin ton b hot ng ca con ngi.trc tip chi phi s hnh thnh v pht trin ca c nhn. *Th gii quan:L h thng cc quan im v t nhin,x hi v bn thn.

+Vai tr:Xc nh phng chm hnh ng ca con ngi. *.Nim tin:L ci kt tinh cc quan im tri thc,rung cm, ch c con ngi th nghim,tr thnh chn l bn vng trong mi c nhn Vai tr:Nim tin to cho con ngi ngh lc ch hnh ng ph hp vi quan im chp nhn *Yu cu c ly v d minh ha. b.2.Tnh cch:*Khi nim:Tnh cch l mt thuc tnh tm l phc hp ca c nhn,bao gm mt h thng thi ca h i vi hin thc,th hin trong h thng hnh vi c ch v cch ni nng tng ng. Tnh cch mang tnh n nh v bn vng,thng nht,ng thi th hin tnh c o ring bit in hnh cho mi c nhn v th tnh cch ca c nhn l s kt hp c o gia ci chung vi ci ring. *Cu trc ca tnh cch:C cu trc phc tp,gm h thng thi v cch ni nng tng ng. H thng thi ca c nhn gm:Thi i vi tp th,vi mi ngi,vi bn thn. H thng hnh vi c ch v cch ni nng ca c nhn l s th hin ra bn ngoi ca h thng thi ni trn. Ngi c tnh cch tt nht qun th h thng thi tng ng vi h thng hnh vi. b.3.Kh cht:Kh cht l thuc tnh tm l phc hp ca c nhn,biu hin tc cng ,nhp ca cc hot ng tm l.Biu hin sc thi hnh vi,c ch v cch ni nng ca c nhn. *Cc kiu kh cht:Kh cht c nghin cu t thi c i,do 1 danh y ngi Hy lp.C 4 kiu thn kinh chung cho ngi v ng vt,l c s cho 4 kiu kh cht. l cc kiu nh:Mnh cn bng,linh hot;Mnh cn bng khng linh hot;Mnh khng cn bng v kiu yu. +Tnh cch v kh cht c quan h qua li vi nhau:Kh cht qui nh hnh thc biu hin ca tnh cch.Kh cht c nh hng n vic d dng hay kh khn trong hnh thnh tnh cch.

b.4.Nng lc:L t hp cc thuc tnh c o ca c nhn,ph hp vi nhng yu cu ca mt hot ng nht nh,m bo cho hot ng c kt qu. +C 3 mc ca nng lc:Nng lc,ti nng,thin ti. +Phn loai nng lc:C hai loai nng lc l nng lc chung v nng lc ring. *Cc v d sinh vin t ly. Cu27.Cn nu c cc sau y: a.cc chun mc hnh vi: l cc qui tc yu cu ca x hi i vi c nhn. l nhng mc tiu c bn,nhng gii hn,iu kin v cc hnh thc ng x trong nhng lnh vc quan trng nht ca i sng con ngi.Cc qui tc yu cu ca x hi c th c ghi thnh cc vn bn nh:Lut php,iu l,vn bn php quihoc l nhng yu cu c tnh cht c l trong mt cng ng m mi ngi tha nhn tun theo. b.Cc nguyn nhn dn n sai lch: +Do c nhn nhn thc sai hoc khng y dn n sai phm. +C th do c quan im ring ca c nhn khc vi chun mc chung,nn c nhn khng chp nhn cc chun mc chung. +C th c nhn bit mnh c sai lch nhng vn c tnh vi phm chun mc chung. +C th do s bin dng cc chun mc x hi,cc chun mc khng cn ph hp vi iu kin x hi lch s c th,hoc chun mc khng n nh khng r rt.Trong trng hp ny c nhn hnh ng theo s ng ngi thng lm. Mi nguyn nhn yu cu ly 1 v d. c.Bin php khc phc:Gio dc l bin php tt nht trong vic ngn nga sai lch hnh vi.Ni dung gio dc bao gm: -Cung cp cho cc thnh vin trong cng ng nhng hiu bit v cc chun mc o c php lut chnh tri -Hnh thnh thi tch cc ng h cc hnh vi ph hp,ln n nhng hnh vi sai lch.

-Hng dn hnh vi ng cho cc thnh vin trong cng ng. -C nhn phi nhn thc c cc sai lch ca mnh v t nguyn sa cha,t rn luyn,t iu chnh cc hnh vi cho ph hp vi chun mc x hi. Cu 28. Trnh by khi nim nng lc.. a)Khi nim nng lc: Nng lc l t hp nhng thuc tnh c o ca c nhn ph hp vi nhng yu cu ca mt loi hot ng nht nh,m bo cho hot ng c kt qu. b)Cc mc ca nng lc:Ngi ta thng chia thnh 3 mc khc nhau. +Nng lc l mt mc nht nh ca kh nng con ngi,biu th kh nng hon thnh c kt qu 1 hot ng no . +Ti nng l mc nng lc cao hn,biu th s hon thnh mt cch sng to mt hot ng no . +Thin ti l mc cao nht ca nng lc,biu th mc kit xut,hon chnh nht ca nhng v nhn trong lch s nhn loi. c)Mi quan h gia nng lc v t cht,nng lc v thin hng,nng lc vi tri thc k nng,k xo. +Nng lc v t cht:T cht l nhng c im ring ca cc nhn v gii phu sinh l bm sinh ca b no,ca h thn kinh,ca c quan phn tch to nn s khc bit gia con ngi vi nhau.. T cht l mt trong nhng iu kin hnh thnh nng lc.nhng t cht khng qui nh trc s pht trin ca cc nng lc.Trn c s ca t cht c th hnh thnh nhng nng lc rt khc nhau trong hot ng. +Nng lc v thin hng:Khuynh hng ca c nhn i vi mt hot ng no c gi l thin hng.Thin hng v mt hot ng no v nng lc i vi loi hot ng y thng n khp vi nhau v cng pht trin.Thin hng mnh lit ca con ngi vi mt hot ng no c th coi l du hiu ca nhng nng lc ang hnh thnh. +Nng lc v tri thc,k nng,k xo:Tri thc v k nng k xo thch hp rt cn thit cho vic thc hin c kt qu mt hot ng.Ngc li nng lc gp

phn lm cho s tip thu tri thc,hnh thnh k nng k xo tng ng vi lnh vc ca nng lc c nhanh chng v d hn.Gia nng lc v tri thc k nng k xo c s thng nht bin chng nhng khng ng nht.Nng lc ca mi ngi c hnh thnh da trn c s t cht.Nhng iu ch yu l nng lc hnh thnh pht trin v th hin trong hot ng tch cc ca con ngi di s tc ng ca rn luyn,dy hc v gio dc. Vn pht hin v bi dng nng nng lc,nng khiu l mt trong nhng vn c bn ca chin lc gio dc nhm:Nng cao dn tr,o to nhn lc,bi dng nhn ti. Cu hi loi B. Cu 29.Trc ht cn nu khi nim t duy v tng tng;Sau so snh s ging v khc nhau. a.Khi nim: +T duy l 1 qu trnh tm l phn nh nhng thuc tnh bn cht,nhng mi lin h v quan h bn trong c tnh qui lut ca s vt hin tng trong hin thc khch quan m trc ta cha bit. +Tng tng l mt qu trnh tm l phn nh nhng ci cha tng c trong kinh nghim ca c nhn bng cch xy dng nhng hnh nh mi trn c s nhng biu tng c. b.So snh t duy v tng tng: *Ging nhau: +u ny sinh t tnh hung c vn v cng lin quan mt thit vi nhn thc cm tnh. +V phng thc phn nh th c t duy v tng tng u phn nh mt cch gin tip,gin tip. +u s dng ngn ng,ly ti liu cm tnh lm c s,v ly thc tin lm tiu chun kim tra chn l. +Kt qu phn nh l ci mi cha tng c trong kinh nghim ca c nhn hoc ca x hi. *Khc nhau:

+Cng ny sinh trc tnh hung c vn ;Nhng t duy ch ny sinh ra vi nhng d kin, ti liu r rng sng t.Cn vi tng tng th tnh bt nh ca hon cnh l rt ln. +Tng tng phn nh ci mi bng cch xy dng nn nhng hnh nh mi trn c s biu tng c.T duy vch ra nhng thuc tnh bn cht,nhng mi lin h c tnh qui lut ca s vt hin tng trn c s nhng khi nim. +Kt qu ca t duy l nhng khi nim,nhng phn on v suy l.Cn kt qu ca tng tng l nhng biu tng v th gii,l ci mi,mang tnh sng to. +T duy v tng tng c quan h mt thit vi nhau.Tng tng phong ph gip cho t duy su sc hn v ngc li. *Kt lun s phm:Trong qu trnh dy hc cn quan tm n s hnh thnh v pht trin c v t duy v tng tng cho hc sinh. Cu 30.Phn tch thy r xu hng nhn cch l cc thnh phn trong h thng ng c ca nhn cch. a.Xu hng l g?Xu hng nhn cch l mt thuc tnh tm l in hnh ca c nhn,bao hm trong mt h thng nhng ng lc qui nh tnh tch cc hot ng ca c nhn v qui nh s la chn cc thi ca n. b.Cc mt biu hin ca xu hng. Xu hng nhn cch bao gm cc mt ch yu nh sau: *Nhu cu:L s i hi tt yu m con ngi thy cn c tha mn tn ti v pht trin. +c im ca nhu cu:Nhu cu bao gi cng c i tng,ni dung ca nhu cu do nhng iu kin v phng thc tha mn n qui nh,nhu cu c tnh cht chu k v nhu cu mang bn cht x hi lch s. +Vai tr ca nhu cu:Khi nhu cu c i tng c tha mn n s tr thnh ng c thc y hot ng ca con ngi. *Hng th:L thi c bit ca c nhn i vi i tng no ,va c ngha vi cuc sng,va c kh nng mang li khoi cm cho c nhn trong qu trnh hot ng.

+c im:Hng th biu hin s tp trung ch cao , s say m hp dn bi ni dung hot ng, b rng v chiu su ca s thch th. +Vai tr:Hng th lm ny sinh kht vng hnh ng,lm tng hiu qu nhn thc,tng cng sc lc lm vicCn phi bi dng hng th cho hc sinh. *L tng:L mt mc tiu cao p,mt hnh nh mu mc hon chnh,c sc li cun con ngi vn ti n. L tng va c tnh hin thc,va c tnh lng mn. +Vai tr:L tng l biu hin tp trung nht ca xu hng,c chc nng xc nh mc tiu chiu hng pht trin ca c nhn. *Th gii quan:L h thng cc quan im v t nhin,x hi v bn thn. +Vai tr:Th gii quan xc nh phng chm hnh ng ca con ngi. *Nim tin:L ci kt tinh cc quan im tri thc rung cm,c con ngi th nghim tr thnh chn l bn vng trong mi c nhn. *Vai tr:To cho con ngi ngh lc ch hnh ng ph hp vi quan im chp nhn. Qua phn tch cho thy:Cc thnh phn trong xu hng nhn cch l cc thnh phn trong h thng ng c ca nhn cch,chng l ng lc ca hnh vi,ca hot ng ca con ngi. Cu 31.Phn tch vai tr ca gio dc i vi s hnh thnh v pht trin nhn cch Cn nu c 2 sau y: Khi nim gio dc:Theo ngha rng gio dc l ton b tc ng ca gia nh,nh trng,x hi bao gm c dy hc v cc tc ng gio dc khc n con ngi. Theo ngha hp:L qu trnh tc ng n t tng,o c hnh vi ca con ngi. *Trong s hnh thnh v pht trin nhn cch gio dc gi vai tr ch o,th hin nh sau: -Gio dc vch phng hng cho s hnh thnh v pht trin nhn cch.

-Thng qua gio dc,th h trc truyn li cho th h sau lnh hi tip thu nn vn ha x hi lch s. -Gio dc a con ngi a th h tr vo vng pht trin gn. -Gio dc c th pht huy ti a cc mt mnh ca cc yu t khc. -Gio dc c th un nn cc sai lch v mt mt no so vi cc chun mc. *Tuy gio dc gi vai tr ch o song khng nn tuyt i ha vai tr ca gio dc,gio dc khng phi l vn nng,m phi tin hnh gio dc trong mi lin h hu c vi cc yu t khc. Cu 32.Phn tch vai tr ca hot ng v giao tip i vi s hnh thnh v pht trin nhn cch Cn nu c khi nim hot ng,khi nim giao tip,vai tr ca hot ng v giao tip. *Khi nim hot ng:Hot ng l mi quan h tc ng qua li gia con ngi v th gii(khch th) to ra sn phm c v pha th gii,c v pha con ngi(ch th). *Vai tr ca hot ng: Hot ng l phng thc tn ti ca con ngi l nhn t quyt nh s hnh thnh v pht trin nhn cch.Thng qua 2 qu trnh i tng ha v ch th ha trong hot ng m nhn cch c bc l hnh thnh. Con ngi lnh hi kinh nghim x hi lch s bng hot ng ca bn thn hnh thnh nhn cch.Mt khc cng thng qua hot ng con ngi xut tm lc lng bn cht vo x hi to nn s i din nhn cch ca mnh ngi khc. S hnh thnh v pht trin nhn cch mi ngi ph thuc vo hot ng ch o mi thi k nht nh. Mun hnh thnh nhn cch con ngi phi tham gia vo cc dng hot ng khc nhau,trong c bit ch n vai tr ca hot ng ch oPhi t chc hng dn hot ng cho hc sinh.Vic nh gi hot ng l rt quan trng trong qu trnh hnh thnh nhn cch v nh gi s chuyn dn thnh t dnh gi.

Tm li:Hot ng ng vai tr trc tip quyt nh s hnh thnh v pht trin nhn cch *Khi nim giao tip:Giao tip l mi quan h qua li gia con ngi vi con ngi,th hin s tip xc tm l gia ngi vi ngi,thng qua con ngi trao i vi nhau v thng tin,cm xc,tri gic ln nhau,nh hng tc ng qua li vi nhau. *Vai tr ca giao tip:Giao tip c mt vai tr c bn trong s hnh thnh v pht trin nhn cch.Giao tip l iu kin tn ti ca c nhn v x hi loi ngi.Nhu cu giao tip l mt trong nhng nhu cu x hi c bn xut hin sm nht con ngi.C.Mc ch ra:S pht trin ca mt c nhn c qui nh bi s pht trin ca tt c cc c nhn khc m n giao tip mt cch trc tip v gin tip vi h. -Nh giao tip con ngi ra nhp vo cc quan h x hi,lnh hi nn vn ha x hi,chun mc x hi ;(Tng ha cc quan h x hi),lm thnh bn cht con ngi.ng thi thng qua giao tip con ngi ng gp ti lc ca mnh vo kho tng chung ca nhn loi.Trong giao tip con ngi khng ch nhn thc ngi khc m cn nhn thc chnh mnhQua giao tip con ngi hnh thnh nng lc t thc. Tm li:Giao tip l hnh thc c trng cho mi quan h gia ngi vi ngi.L mt nhn t c bn trong s hnh thnh v pht trin tm l, thc,nhn cch. *KLSP:Yu cu sinh vin t ly. Cu p n ca cu hi loi C. Cu 33. a.Trng hp a1 l xut hin biu tng c trng cho tng tng. Trng hp a2 l xut hin biu tng c trng cho tr nh. Gii thch:Trng hp a1 l xut hin biu tng v ci cha tng gp,trng hp a2 l xut hin biu tng v iu gp ri.(Dng khi nim biu tng gii thch ). b.Hin tng trn xy ra do nh hng ca loi tr nh cm xc;V tr nh cm xc l tr nh phn nh nhng rung cm tri nghim ca con ngi.

Cu34.a.iu b khng ng vi s qun,v:ngay c s qun hon ton cng khng c ngha l cc du vt ghi li b mt hon ton khng li du vt no.Cc pht hin ca Pen-phin cho thy rng d ta khng nhn li hoc nh li mt iu g gp trc y,th n vn li du vt nht nh trn v no ca chng ta. b.Hin tng :Khi c y nhc li chuyn xa,ti mi dn dn nhn ra c y l aiThuc mc qun cc b tc l khng nh li c nhng nhn li c nh ngi khc nhc li chuyn c,tc l t n vo mt iu kin nht nh. Cu 35. a.Xc nh mi trng hp sau th hin thnh phn no trong cu trc nhn cch(C gii thch). +Ngi ta hi sinh vin A ang i ngoi ph rng nh ga xe la u;anh A ng li v tr li cu hi mt cch cn kth hin tnh cch ca con ngi v:tnh cch l. V trng hp ny l th hin thi i vi ngi khc ca sinh vin A. +C mt ln gio vin vo lpTh hin kh cht ca 1 con ngi c th v trng hp ny th hin tc cng ca phn ng tm l. b.Nhng chi tit th hin tnh cch:Yu i,tt bng,hay t nnh,c lm mnh ni bt trong tp th,em ch nhiu n v b ngoi ca mnh.. Nhng chi tit th hin kh cht:Si ni,rt hay hn gin,hng th khng n nh,chng ngui. Gii thch:Dng khi nim tnh cch l g;kh cht l g gii thch. Cu 36.a.Kh cht l g?L thuc tnh tm l phc hp ca c nhn,biu hin cng tc nhp ca cc hot ng tm l,th hin sc thi hnh vi c ch cch ni nng ca c nhn. a.1.Kh cht hng hi. a.2.Kh cht bnh thn. a.3.Kh cht nng ny. a.4.Kh cht u t.

b.Mt ln mt din vin t ngt thay th cho mt ng nghip ca mnh.sau khi din anh ta qun ht khng nh t g l v:Cc du vt v vai din m anh ta hc c nhp tm trong mt thi gian qu ngn,khng c thi gian gi gn du vt ca tc nhn kch thch nn anh ta qun ht.