NHG-Jaarverslag 2012...2.3. Digitaal NHG-Aanbod (DNA) In het speerpunt DNA wordt sinds 2010 gewerkt aan een betere ondersteuning van de huisarts met inzet van ICT. Hiermee wil het

1

NHG-Jaarverslag 2012

2

Inhoud Inleiding ..................................................................................................................................... 4

2. Speerpunten 2012 ................................................................................................................... 5

2.1. Toekomstvisie Huisartsenzorg 2022 ‘Modernisering naar menselijke maat’ ................. 5

2.2. Oncologische zorg in de huisartsenpraktijk .................................................................... 5

2.3. Digitaal NHG-Aanbod (DNA) ........................................................................................ 6

2.4. Vernieuwing richtlijnontwikkeling ................................................................................. 6

3. NHG-(meerjaren)beleid ......................................................................................................... 7

3.1. Implementatie Standpunten ............................................................................................. 7

3.2. Meerjarenbeleidplan 2013 – 2017 ................................................................................... 8

4. Richtlijnontwikkeling ............................................................................................................. 8

5. Wetenschapsbeleid ................................................................................................................. 8

6. Implementatie ......................................................................................................................... 9

6.1. Scholing ......................................................................................................................... 10

6.2. Preventie en Publieks- en patiëntenvoorlichting ........................................................... 11

6.3. Praktijkautomatisering .................................................................................................. 11

6.4. Ontwikkeling Kwaliteitsinstrumenten en Evaluatie ...................................................... 12

7. NHG-Projecten ..................................................................................................................... 13

7.1. Spoed/ Acute Ketenzorg ................................................................................................ 13

7.2. NHGDoc ........................................................................................................................ 13

7.3. Individueel Zorgplan ..................................................................................................... 14

8. Samenwerking en overleg .................................................................................................... 14

8.1. Concilium voor de Huisartsopleiding (CHO) ............................................................... 14

8.2. Interfacultair Overleg Huisartsgeneeskunde (IOH) ...................................................... 14

8.3. NHG-erkende expertgroepen ........................................................................................ 15

8.4. Netwerk Eerstelijns Organisaties (NEO) ...................................................................... 15

8.5. Landelijk Overleg Versterking Eerstelijnsorganisaties (LOVE) .................................. 15

8.6. Beroepsorganisaties ....................................................................................................... 15

8.7. VWS .............................................................................................................................. 16

9. Communicatie en PR ............................................................................................................ 16

3

10. Evenementen en prijzen ..................................................................................................... 16

10.1 Evenementen .............................................................................................................. 16

10.2 NHG-prijzen ............................................................................................................... 17

11. Huisarts en Wetenschap en Tijdschrift voor praktijkondersteuning .................................. 18

11.1 Huisarts en Wetenschap (H&W) ................................................................................ 18

11.2 Tijdschrift voor praktijkondersteuning (TPO) ........................................................... 18

12. Algemene en interne Zaken (AIZ) ..................................................................................... 19

12.1 Optimalisering digitale infrastructuur kennis en informatiecentrum ......................... 19

12.2 Interne automatisering ................................................................................................ 19

12.3 Projectmatig werken ................................................................................................... 19

12.4 Verkoop en marketing ................................................................................................ 20

13. Personeel, opleiding en Organisatie (PO&O) .................................................................... 20

13.1 Vertrek directeur/bestuursvoorzitter Arno Timmermans ........................................... 20

13.2 Medewerkersperceptieonderzoek Great Place to Work® .......................................... 20

13.3 Loopbaanbeleid .......................................................................................................... 21

13.4 Verbetering gespreksformulieren ............................................................................... 21

13.5 Innovatie richtlijnontwikkeling .................................................................................. 22

14. Financiële zaken /Planning, Advies & Controle (FZ/PAC) ............................................... 22

Bijlage A Overzicht activiteiten ............................................................................................... 23

Bijlage B: Samenstelling gremia .............................................................................................. 42

Bijlage C: Externe vertegenwoordiging ................................................................................... 48

Bijlage D: Lijst van gebruikte afkortingen ............................................................................... 67

4

Inleiding Het jaar 2012 was het jaar met vele opmerkelijke feiten. Zo zagen de nieuwe publiekswebsite en de Toekomstvisie Huisartsenzorg 2022 het levenslicht en werd achter de schermen heel hard gewerkt aan de nieuwe NHG-website. Ook is 2012 het jaar waarin afscheid is genomen van collega’s die van grote betekenis zijn geweest voor het NHG. Maar liefst drie coryfeeën verlieten het Nederlands Huisartsen Genootschap in 2012. Kees in ’t Veld vertrok als afdelingshoofd Implementatie en Lex Goudswaard als afdelingshoofd Richtlijnontwikkeling en Wetenschap. Tijdens een afscheidssymposium is stilgestaan bij de vele verdiensten van deze zeer gewaarde collega’s. Niet lang daarna kondigde Arno Timmermans aan het Genootschap na ruim 20 jaar dienstverband te gaan verlaten. Het NHG heeft zijn vertrek niet ongemerkt voorbij laten gaan. Tijdens een druk bezocht afscheidssymposium over Waarden van de zorg werd hij benoemd tot Lid van Verdienste. En na afloop van het jaarcongres De nieuwe huisarts ontving Arno Timmermans de Koninklijke onderscheiding Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Op 6 december is tijdens de Algemene Ledenvergadering Rob Dijkstra benoemd als nieuwe directeur en bestuursvoorzitter van het NHG. Een bekende van het NHG, want vanaf 2007 was hij adjunct-hoofd van de afdeling Implementatie en later hoofd van diezelfde afdeling. Niet alleen binnen het bureau vond een voorzitterswisseling plaats. Ook de Raad van Toezicht en de Verenigingsraad hadden in 2012 een nieuwe voorzitter. De benoeming vond weliswaar eind 2011 plaats door de Algemene Ledenvergadering, maar 2012 was het jaar waarop zij in functie traden. Voorzitter van de Raad van Toezicht is Bart Berden en het gezicht van de NHG-Verenigingsraad is Jacobijn Gussekloo. Zoals eerder genoemd was 2012 ook het jaar van de lanceringen. Twee keer stond het NHG in Nieuwspoort, Den Haag voor een heugelijk nieuwsfeit: de lancering van de website Thuisarts.nl door minister Schippers en de overhandiging van de Toekomstvisie Huisartsenzorg 2022 aan Wilna Wind, voorzitter van de NPCF. Een derde lancering die redelijk geruisloos is verlopen maar zeker niet minder interessant is, is de website van de geschiedenis van het NHG. Tot op heden was er geen overzicht van het verleden van het NHG voorhanden. De geschiedenissite Mijlpalen bevat een schat aan informatie over de geschiedenis van het NHG. In dit jaarverslag nog veel meer activiteiten die het NHG in 2012 heeft opgepakt en/of gerealiseerd. Het verslag begint met een terugblik op de speerpunten die voor 2012 waren benoemd, namelijk het realiseren van een toekomstvisie over de huisartsgeneeskunde, het meer op de kaart zetten van oncologische zorg in de huisartsenpraktijk, het meer digitaal ondersteunen van de huisarts in zijn praktijk, en het aanpassen van de ontwikkeling van NHG-Standaarden aan de behoeften van de gebruikers en de nieuwste richtlijn voor richtlijnen. Vervolgens vindt een terugblik op de meer reguliere werkzaamheden van het NHG plaats, met vervolgens in de bijlage een overzicht van de verschillende activiteiten die het NHG in 2012 heeft gerealiseerd en overzichten van vertegenwoordigingen en publicaties.

5

2. Speerpunten 2012

2.1. Toekomstvisie Huisartsenzorg 2022 ‘Modernisering naar menselijke maat’

Na een uitgebreid voorbereidingstraject werd in december de Toekomstvisie Huisartsenzorg 2022 met als motto ‘Modernisering naar menselijke maat’ door de Algemene Ledenvergadering van het NHG en de Ledenraad van de LHV vastgesteld. In het ontwikkeltraject zijn de universitaire afdelingen huisartsgeneeskunde en de regionale afdelingen nauw betrokken geweest bij de discussiepunten over de koers voor de middellange termijn. De input is gebruikt voor het maken van scenario’s op basis waarvan de Toekomstvisie met uitgangspunten en ambities steeds verder werd geconcretiseerd. Op 29 augustus vond een invitational plaats voor vertegenwoordigers van stakeholders. De conceptversie van de Toekomstvisie werd daar positief ontvangen. De ambitie om patiënten zo veel als mogelijk persoonsgerichte zorg te bieden op buurtniveau wordt breed onderschreven. Het plan om hiervoor structurele samenwerking aan te gaan met andere partners in de zorg in lokale en regionale netwerken werd gezien als een goed middel om afstemming en samenhang in de zorg te bevorderen. In de laatste fase van de besluitvorming heeft bestuurlijke afstemming plaatsgevonden met zowel het Interfacultair Overleg Huisartsgeneeskunde (IOH) als de Vereniging Huisartsenposten Nederland (VHN). Deze partijen hebben de Toekomstvisie eveneens onderschreven, waardoor er een groot draagvlak bestaat voor implementatie. De Toekomstvisie Huisartsenzorg werd aan de achterban gepresenteerd tijdens het NHG-Congres ‘De nieuwe huisarts’ op 9 november. De externe presentatie vond vlak daarvoor plaats op 4 november in Nieuwspoort in Den Haag waar de Toekomstvisie werd overhandigd aan Wilna Wind, directeur van de Nederlandse Patiënten en Cliënten Federatie (NPCF).

2.2. Oncologische zorg in de huisartsenpraktijk

Het NHG heeft deelname aan de Zorgstandaard Kanker toegezegd. Dit is een initiatief van KWF Kankerbestrijding, de Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties (NFK) en het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) en wordt gesteund door patiëntenorganisaties en de meeste (para) medische beroepsorganisaties. Inventariserend onderzoek heeft laten zien dat de meeste bouwstenen voor een zorgstandaard Kanker, in de vorm van richtlijnen, protocollen en organisatiemodellen beschikbaar zijn. Het gaat er om deze bouwstenen op een goede manier met elkaar te verbinden. De jaarlijkse beleidsdag van de Verenigingsraad had in 2012 oncologie als thema. Vanuit het perspectief van de huisarts, de specialist en de patiënt heeft de Verenigingsraad gesproken over de mogelijkheid voor de huisarts om oncologische nazorg te bieden. De discussie mondde onder andere uit in een advies aan het NHG om een Standpunt te ontwikkelen over de rol van de huisarts in de oncologische zorgketen. Eind 2012 zijn de eerste voorbereidingen voor dit Standpunt getroffen. Het NHG heeft zich verder sterk gemaakt voor een huisartsgeneeskundige onderzoeksagenda oncologie. De onderzoeksinstituten, verenigd in het IOH-R(esearch), hebben deze agenda eind van het jaar bij KWF gepresenteerd. Het NHG zal zich blijven inspannen om fondsen en onderzoeksprogramma’s te interesseren in de totstandkoming van een huisartsgeneeskundige onderzoekslijn in de oncologie. De geplande uitbreiding van het PreventieConsult met een module oncologie is vanwege het uitblijven van externe financiering vooralsnog opgeschort. De ontwikkeling van ondersteunende materialen gericht op de invoering van de HPV(Human Papillomavirus)-screening en het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker is uitgesteld vanwege externe factoren. Zie bijlage A voor een schematisch overzicht van activiteiten.

6

2.3. Digitaal NHG-Aanbod (DNA)

In het speerpunt DNA wordt sinds 2010 gewerkt aan een betere ondersteuning van de huisarts met inzet van ICT. Hiermee wil het NHG zo goed mogelijk aansluiten op de behoefte van leden en patiënten. Het speerpunt wordt vormgegeven door een aantal (meerjarige) projecten. Kenniscentrum on line In 2012 is gewerkt aan het implementeren van het gebruik van Haweb en het gebruiksvriendelijker maken van de NHG-website. Haweb is tot stand gekomen in samenwerking met de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) en is de infrastructuur voor een onafhankelijk professioneel digitaal netwerk met een personal dashboard. Haweb faciliteert het gebruik op maat van alle (product)informatie van het NHG en overige beschikbare informatie op internet en de communicatie tussen groepen binnen de beroepsgroep door middel van een sociaal netwerk. NHG-Publiekswebsite In 2012 is gewerkt aan de uitbreiding van de in november 2011 verschenen NHG-Publiekswebsite Thuisarts.nl met beeldmateriaal en informatie over behandeling in de tweedelijn, laboratoria, gezondheidsfondsen en patiëntenorganisaties. Thuisarts.nl is in maart 2012 voor het publiek gelanceerd door Minister Schippers. Thuisarts.nl geeft betrouwbare en onafhankelijke informatie over klachten, ziekten/aandoeningen, onderzoeken, behandelingen en preventie van ziekten. Daarmee speelt het NHG in op de grote behoefte van het publiek aan betrouwbare medische informatie. Thuisarts.nl ondersteunt de huisarts ook in zijn werk, doordat hij de patiënt gericht naar de publiekswebsite kan verwijzen voorafgaand, tijdens of na afloop van het consult.

2.4. Vernieuwing richtlijnontwikkeling

De productie van standaarden is de afgelopen jaren gestaag toegenomen. Door het toenemend aantal standaarden is er steeds meer nadruk gekomen op revisies. Het NHG streeft naar een gemiddelde herzieningstermijn van circa vijf jaar. Maar niet bij elke aandoening zijn de wetenschappelijke ontwikkelingen zodanig dat de richtlijn in die termijn herziening behoeft. De prioritering van standaarden voor herziening werd besproken op donderdag 2 februari 2012 in de 200e vergadering van de NHG Adviesraad Standaarden (NAS) dat haar jubileum vierde met een informatief en interactief programma. Tijdens deze dag hebben de NAS-leden met huisartsen van binnen en buiten het NHG-bureau beoordeeld welke standaarden toe zijn aan volledige of gedeeltelijke herziening, welke nog voldoende actueel zijn, welke standaard kan vervallen en welke onderwerpen de hoogste prioriteit krijgen. Hier is het standaarden herzieningsplan 2013-2016 op gebaseerd. Binnen de afdeling Richtlijnontwikkeling en Wetenschap is voortvarend gewerkt aan vernieuwing van de werkwijze. Op diverse vernieuwingsthema´s zijn adviesgroepen ingesteld. De adviesgroep literatuuronderzoek streeft naar het beter en efficiënter zoeken en beoordelen van wetenschappelijke publicaties. De adviesgroep GRADE-methodiek bevordert het systematisch beoordelen en presenteren van de bewijskracht in het notenapparaat. Door meer patiëntenparticipatie wordt de maatschappelijke positie van de huisarts versterkt. De adviesgroep patiëntenparticipatie heeft verschillende methoden ter beschikking, waaronder focusgroepen en een digitaal instrument, de wiki. De adviesgroep multidisciplinaire samenwerking adviseert over de wijze van participatie van andere beroepsgroepen (informeren, consulteren en/of participeren) en de werkvormen die daar bij horen. Voor het bevorderen van het toepassen van de richtlijnen is er steeds meer sprake van geïntegreerde productontwikkeling, zoals bijvoorbeeld met het project Leefstijl. Hierin worden modules ontwikkeld, die de adviezen rondom leefstijl in alle standaarden integreren. Nog voordat gestart wordt met het ontwikkelen of herzien van een richtlijn wordt gekeken wat de knelpunten zijn bij de toepassing in de praktijk. Hierbij maakt het NHG gebruik van informatie uit het Landelijk Informatienetwerk Huisartsenzorg (LINH), waaruit gegevens over de adherentie van aanbevelingen kunnen worden gehaald.

7

3. NHG-(meerjaren)beleid 3.1. Implementatie Standpunten In het kader van de implementatie van de Toekomstvisie 2012 heeft het NHG tien Standpunten uitgebracht. Deze Standpunten hebben betrekking op deelterreinen van de patiëntzorg en de praktijkorganisatie en zijn een uitwerking van de toekomstvisie. De Standpunten vormen een onderbouwing voor de inhoudelijke belangenbehartiging en zijn handreikingen voor de innovatie van de huisartsenpraktijk. Enkele ontwikkelingen: Jeugd Er zijn grote veranderingen ophanden in de zorg voor de jeugd. Met een stelselherziening worden alle verantwoordelijkheden voor de zorg voor de jeugd, inclusief de financiering, overgeheveld van de provincies naar de gemeenten. Gestreefd wordt naar een invoering van de nieuwe jeugdwet in 2015. Met de transitie van verantwoordelijkheden naar het gemeentelijke niveau wordt ook een transformatie beoogd: meer aansluiten bij de eigen kracht en verantwoordelijkheden van de gezinnen en hun sociale netwerken, meer (preventieve) integrale en doelmatige zorg voor kind en gezin in de eigen buurt. Met overheveling van verantwoordelijkheden en middelen is echter ook een bezuiniging gemoeid. Het NHG is bij de voorbereidingen van de stelselherziening vertegenwoordigd in de klankbordgroep beroepsorganisaties. Het gedachtegoed van het Standpunt Huisartsenzorg en jeugd vormt het inhoudelijk uitgangspunt voor de bijdragen van het NHG aan de discussies. Dat was ook het geval voor de vertegenwoordiging in de KNMG-stuurgroep voor de visieontwikkeling zorg voor jeugd. Ondersteunend team In het voorjaar waren NHG en LHV medeondertekenaars van een convenant waarin samenwerkingsafspraken zijn gemaakt over de POH-functie. Er zijn ruim 3000 praktijkondersteuners werkzaam, maar het opleidingenaanbod is divers en met accreditatie en nascholing wordt verschillend omgegaan. Het Standpunt Het (ondersteunend) team in de huisartsenvoorziening stelt dat het nodig is dat de POH uitgroeit tot een eenduidige, generalistische HBO-functie vanwege de veranderende en groeiende zorgvraag. Als uitvloeisel van het convenant is gewerkt aan een geactualiseerd competentieprofiel. Het convenant was een initiatief van de hogescholen en werd ook ondertekend door V&VN (Verpleegkundigen en Verzorgenden Nederland), NVvPO (Nederlandse Vereniging van Praktijkondersteuners), NVDA (Nederlandse Vereniging van Doktersassistentes) en LVG (Landelijke Vereniging Georganiseerde eerste lijn). Vanwege het belang van het werk van de praktijkondersteuners voor de huisartsenzorg heeft het NHG onderzoek gedaan naar hun behoeften aan ondersteuning. Praktijkondersteuners blijken onder andere behoefte te hebben aan een onafhankelijke kennisbank met duidelijke en onafhankelijke informatie over welke methode, medicatie, apparatuur het beste kan worden gebruikt. Ook is er behoefte aan nascholing voor praktijkondersteuners en huisartsen samen. Praktijkondersteuners blijken voor de materialen die ze gebruiken voor voorlichting en instructie, maar ook voor hun informatievoorziening, erg afhankelijk van de farmaceutische industrie. Als ze daar geen gebruik van kunnen maken, bijvoorbeeld omdat ze geen artsenbezoekers kunnen ontvangen, ontstaat er een leemte en hebben ze behoefte aan alternatieven. De ondersteuning POH en de samenwerking met de huisarts is een aandachtspunt. Ouderen De concretisering van het NHG-Standpunt Huisartsgeneeskunde voor ouderen komt tot uiting in verschillende ontwikkelingen. Zo is het NHG betrokken bij een vervolg op de toekomstverkenning van de Nederlandse zorgsector Diagnose 2025: Naar de toekomst van aan ouderen gerelateerde ziektebeelden, een initiatief van Michel van Schaik (Rabobank en oud Raad van Toezichtlid NHG) en Philip Idenburg (Bebright). Het doel is om een beweging op gang te brengen in Nederland die de impact van technologie en technologische toepassingen en de effectiviteit van innovatie in de gezondheidssector wil bevorderen. Daarnaast is er nauw contact van het bureau met de Landelijke adviesgroep eerstelijnsgeneeskunde voor ouderen (Laego).

8

3.2. Meerjarenbeleidplan 2013 – 2017

De Toekomstvisie Huisartsenzorg 2022 vormt het kader voor het nieuwe meerjarenbeleidplan 2013–2017 van het NHG. In lijn met de uitgangspunten en ambities van de Toekomstvisie is als motto voor het NHG-Jaarplan 2013 ‘Patiënt in beeld’ gekozen en zijn onder meer de (meerjarige) speerpunten ‘arts-patiënt relatie’ en ‘samenwerking in het licht van continuïteit’ vastgesteld. Het meerjarenbeleidplan 2013-2017 wordt in 2013 verder uitgewerkt, waarbij onder meer de Verenigingsraad, de LHV, expertgroepen en het Interfacultair Overleg Huisartsgeneeskunde worden betrokken.

4. Richtlijnontwikkeling Multidisciplinair samenwerken en meer aandacht voor het patiëntenperspectief in richtlijnen hebben in 2012 concreet vorm gekregen. Het resultaat hiervan is onder andere de multidisciplinaire richtlijn (MDR) Polyfarmacie bij ouderen, met bijbehorend implementatietraject. Dit project is beloond met een ZonMw Parel vanwege de samenwerking en het bijzondere resultaat. De samenwerking is ook duidelijk zichtbaar in de ontwikkelde en herziene NHG-Standaarden die in 2012 zijn gepubliceerd. De standaarden Cardiovasculair risicomanagement, Angst, Depressie, Enkelletsel, Prikkelbare darmsyndroom, Fractuurpreventie, Lichen sclerosus zijn gebaseerd op multidisciplinaire richtlijnen waarbij het NHG intensief betrokken was. De NHG-Standaarden Astma/COPD, Atriumfibrilleren, Cardiovasculair Risicomanagement, Diabetes Mellitus type II, Schildklieraandoeningen, Virushepatitis en overige leveraandoeningen zijn gedigitaliseerd voor NHGDoc, een beslissingsondersteunend expertsysteem in het HIS. De Landelijke Eerstelijns Samenwerkingsafspraak (LESA) Rationeel aanvragen van laboratoriumdiagnostiek geeft richtlijnen voor de samenwerking tussen huisartsen en andere beroepsgroepen die in de eerste lijn werkzaam zijn en houdt daarbij rekening met de verschillen in taken en verantwoordelijkheden van de verschillende beroepsgroepen. De frequentie van voorkomen en aanbevelingen voor laboratoriumonderzoek in de richtlijnen vormden de basis voor de selectie van aandoeningen voor opname in de LESA. Deze LESA wordt als een ‘levende richtlijn’ geactualiseerd zodra er een nieuwe of herziene standaard verschijnt. Het digitale NHG-formularium dat via de HIS’en geraadpleegd kan worden, wordt tweemaandelijks aangepast via de NHG-ConsultWijzer. Hierdoor beschikt iedere huisarts in zijn HIS altijd over actuele informatie. De aanpassingen in het formularium zijn gebaseerd op de NHG-Standaarden, de Farmacotherapeutische Richtlijnen (FTR’en), LESA’s, LTA’s (Landelijke Transmurale Afspraken) en verschillende inhoudelijke NHG-Standpunten, naast externe informatiebronnen zoals het Kinderformularium, de doseringsadviezen Verminderde nierfunctie en de G-standaard van de KNMP. Bovenstaande bronnen vormen tevens de basis van het jaarlijks uit te geven zakboekje Farmacotherapie voor de huisarts. In 2012 is een start gemaakt met het vertalen van de NHG-Standaarden in het Engels. De eerste vier standaarden die in 2010 zijn gepubliceerd (Hand- en polsklachten, Polymyalgia rheumatica en arteriitis temporalis, Traumatische knieproblemen, Subfertiliteit) zijn vertaald en worden beschikbaar gesteld op de website van het NHG. Hiermee wordt tegemoet gekomen aan de ruime belangstelling vanuit het buitenland voor de standaarden en kan internationale samenwerking vorm krijgen. Zie bijlage A voor een schematisch overzicht van activiteiten.

5. Wetenschapsbeleid Het NHG voert het secretariaat voor het Interfacultair Overleg Huisartsgeneeskunde-Research (IOH-R) en onderhoudt een overzicht van de hiaten in de wetenschappelijke onderbouwing van de NHG-Standaarden. Per NHG-Standaard is aangegeven welke vragen nog openstaan voor een betere

9

onderbouwing van de standaard en de bron van deze vragen. Doelen van de inventarisatie zijn zowel input te leveren voor onderzoeksvragen en -prioriteiten als input te krijgen in de vorm van onderzoeksresultaten om lacunes in de kennis op te vullen. Zo is er sprake van een kenniscyclus, waarbij onderzoek vertaald wordt in richtlijnen en richtlijnen inzicht geven in hiaten in kennis. Het IOH speelt hierin een sleutelrol. In 2012 is een grote inhaalslag gemaakt en bestaan er nu bij vrijwel alle NHG-Standaarden kennislacunes volgens het nieuwe format van de HARING-Tool Kennislacunes. Daarnaast is medewerking verleend aan het opzetten van een landelijk overzicht van lopend huisartsgeneeskundig onderzoek, dat vanuit het Julius Centrum wordt begeleid. De NHG-Wetenschapsdag vond plaats in Maastricht met als thema Multimorbiditeit. Ondanks de afstand die velen moesten afleggen, waren er toch ruim 220 deelnemers. De prachtige locatie – Hotel de l’ Empereur – was dan ook behoorlijk gevuld. De workshops Carrière én of ín de wetenschap en Vaccinatiebeleid bij ouderen: de rol van de huisarts trokken veel belangstelling. De Commissie Wetenschappelijk Onderzoek (CWO) stimuleert en begeleidt huisartsen bij het beoordelen, opzetten en uitvoeren van wetenschappelijk onderzoek. Zij organiseert jaarlijks het CWO-scholingsweekend dat in 2012 in het teken stond van nieuwe diagnostische tests in de huisartsenpraktijk. Zie bijlage A voor een schematisch overzicht van activiteiten.

6. Implementatie Ook dit jaar zijn veel producten van de afdeling weer systematisch geëvalueerd. Dit heeft geleid tot nieuwe aandachtspunten en vernieuwing van de producten. Het NHG ontwikkelt diverse producten om de huisarts praktische handvatten te geven om de evidence based richtlijnen te implementeren in de praktijk. Hierbij wordt aangesloten bij ervaringen in de praktijk door onder andere te onderzoeken waar huisartsen knelpunten ervaren bij de implementatie van een richtlijn. Hiervoor wordt de methode van focusgroepen gehanteerd. Daarnaast is de NAS gevraagd om met ingang van 2012 bij de start van een nieuwe richtlijn of bij de herziening van een bestaande richtlijn expliciet de knelpunten voor implementatie te benoemen. Dit jaar is bij drie standaarden een pilot gedaan om vanaf het startschot van ontwikkeling van de (herziening van) de standaard een coördinator vanuit de afdeling Implementatie te benomen. Deze vormt een team met de richtlijnmaker en denkt vanaf het begin mee over goede aansluiting bij (knelpunten in) de praktijk. Ter bevordering van de implementatie van richtlijnen besteedt het NHG ook aandacht aan etnisch-culturele diversiteit in richtlijnen. In dit kader is onder andere een focusgroep met laaggeletterden gehouden en is een Masterclass Huisarts in achterstandswijken voorbereid. Afhankelijk van de gesignaleerde knelpunten ontwikkelt het NHG implementatiemateriaal, waaronder webcasts, reguliere nascholing, PraktijkWijzers, enz. Zo ondersteunen de PraktijkWijzers huisartsen en praktijkondersteuners bij de organisatie en uitvoering van de zorg. Behalve een beschrijving van de mogelijke taken (de ruggengraat van elke PraktijkWijzer), is er verdiepende achtergrondinformatie met uitgebreide uitleg. In bijlagen zijn de instrumenten en andere hulpmiddelen opgenomen. De taakbeschrijvingen gaan in op de rol van de praktijkondersteuner en de verantwoordelijkheden van de huisarts. Ook registratie in het HIS maakt deel uit van de implementatie van een richtlijn evenals indicatorenontwikkeling. Met behulp van indicatoren is het mogelijk benchmarking uit te voeren om inzicht te krijgen in het eigen handelen en zo de kwaliteit van zorg te verbeteren. Een ander kwaliteitsinstrument is de NHG-Praktijkaccreditering. Deze wordt uitgevoerd door NPA bv, maar de ontwikkeling van het instrument ligt bij het NHG. Ook leidt het NHG de praktijkconsulentes op en vervult het de helpdeskfunctie voor inhoudelijke vragen over de accreditering.

10

Zie bijlage A voor een schematisch overzicht van activiteiten.

6.1. Scholing

Programma’s Individuele Nascholing (PIN’s) Evenals voorgaande jaren zijn ook dit jaar de PIN’s goed afgenomen. Na een marktverkenning heeft het NHG besloten ook PIN’s voor praktijkondersteuners te gaan ontwikkelen. NHG-Webcasts Sinds 2008 biedt het NHG deze vorm van nascholing via internet aan. Via de eigen computer kijkt de huisarts 'live' naar de behandeling van patiënten en ziet collega's aan het werk. Dit wordt afgewisseld met diverse interviews van de betrokken partijen. De web-tv-uitzendingen duren ongeveer 50 minuten en zijn geaccrediteerd voor één uur. NHG-Nascholing (cursussen) Het aanbod NHG Scholing is dit jaar behoorlijk gegroeid. Met 341 dagdelen nascholing, exclusief de Kaderopleidingen, vond elke werkdag ergens een NHG cursus plaats. De nieuwe strategie van samenwerking met de regionale partners, na individueel contact met een WDH (Werkgroep Deskundigheidsbevordering Huisartsen), ROS (Regionale Ondersteuningsstructuur), Zorggroep of nascholingscommissie en in gezamenlijkheid met LINKH, heeft duidelijk vruchten afgeworpen. De expertgroepleden in de regio treden op als docent. Met de voorzitters van drie expertgroepen (CaHag, HartVaatHag, DiHag) is een samenwerkingsovereenkomst opgesteld om het nascholingsaanbod van deze drie expertgroepen en dat van het NHG op elkaar af te stemmen. Een aantal cursussen sprongen er in het afgelopen jaar uit. De cursussen ‘Standaard in de praktijk’ (StiP) zijn nascholingen van een dagdeel voor groepen van 10-18 huisartsen of praktijkmedewerkers over actuele onderwerpen of standaarden in de huisartsenpraktijk, waarin vooral de praktische toepasbaarheid in de huisartsenpraktijk aan de orde komt. De StiP cursussen zijn een succes. Na het verschijnen van het Handboek Verrichtingen in de huisartsenpraktijk zijn er twee aansluitende STiP-cursussen ontwikkeld: Injectietechnieken en Wondbehandeling. Deze cursussen werden - net als het boek - zeer veel afgenomen. Ook de Triage cursussen liepen erg goed en werden voornamelijk in company gegeven door een vaste groep ingewerkte trainers. Dat geldt ook voor de EKC cursus en de EKC vervolgcursussen. NHG-Asklepion leergangen De populariteit in de regio van langer durende scholing, zoals leergangen van vier dagdelen, nam af. Huisartsen vinden de scholing te intensief en richten zich liever op korte nascholing die direct resultaat oplevert. Regionale partners kopen langere scholing niet snel in uit vrees voor te weinig aanmeldingen. Voor de huisartsen die juist de intensieve groepsscholing wel op prijs stellen bleven de leergangen in het aanbod. NHG-Kaderopleidingen De kaderopleidingen lopen goed. Er zijn voorbereidingen getroffen voor de oriëntatie op een Kaderopleiding Spoed en een Kaderopleiding Arts Verstandelijk Gehandicapten. NHG Voorjaarscongres Het Voorjaarscongres werd dit jaar onder begeleiding van NHG moderatoren verzorgd door een achttal experts uit twee expertgroepen (UroGynHag en SeksHag). Het congres werd door meer dan 120 deelnemers gevolgd. Zie bijlage A voor een schematisch overzicht van activiteiten.

11

6.2. Preventie en Publieks- en patiëntenvoorlichting De NHG-activiteiten betreffende preventie en patiëntenvoorlichting richten zich op het ondersteunen van huisartsen en ondersteunend personeel bij de uitvoering van preventie en bij de voorlichting aan patiënten. Voor een deel vallen deze activiteiten samen met activiteiten in het kader van de Speerpunten Digitaal NHG-aanbod en oncologie. Dit geldt in de eerste plaats voor een belangrijke mijlpaal op het gebied van patiëntenvoorlichting, namelijk de publiekswebsite Thuisarts.nl. In maart is deze site voor het algemene publiek de lucht in gegaan. Als marketingstrategie is ervoor gekozen om de huisarts als ambassadeur voor Thuisarts.nl in te zetten. Dat dit succesvol is gebleken blijkt uit de hoge bezoekersaantallen: zonder publiekscampagne is deze site in 2012 1,8 miljoen keer bezocht. Na de vaststelling in 2011 van de module cardiometabool van het PreventieConsult is in 2012 samen met het Astmafonds de module COPD ontwikkeld en getest. Mensen kunnen met behulp van een vragenlijst nagaan of ze een verhoogd risico hebben op COPD. Indien op grond van de vragenlijst een verhoogd risico is geconstateerd volgt een longfunctietest bij de huisarts en verdere behandeling conform de NHG-Standaard COPD. Na de positieve evaluatie in 20 huisartsenpraktijken heeft het NHG besloten de COPD-risicotest als nieuwe module van het PreventieConsult op te nemen. De vragenlijst is te raadplegen via de website van het Astmafonds en via Thuisarts.nl. Op het NHG-Congres is de map Begrijp je Lichaam gepresenteerd. Begrijp je Lichaam is een voorlichtingsmap met eenvoudige afbeeldingen en teksten over het menselijk lichaam en veelvoorkomende klachten. Deze map is bestemd voor gebruik in de zorg en bij preventieactiviteiten. Met de map Begrijp je Lichaam zijn professionals in de zorg en preventie beter in staat hun voorlichting af te stemmen op patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden, die onvoldoende kunnen lezen en schrijven. Begrijp je lichaam is samen ontwikkeld met het CBO, de LHV, Stichting Lezen & Schrijven, Stichting Expertisecentrum ETV.nl en Pharos. Dankzij financiering door de Rabobank Foundation en Fonds NutsOhra was het mogelijk de map gratis aan te bieden aan 1.000 huisartspraktijken en organisaties voor gezondheidsbevordering. Zie bijlage A voor een schematisch overzicht van activiteiten.

6.3. Praktijkautomatisering

NHG Standaard CVRM In de loop van 2012 zijn alle producten van de sectie automatisering aangepast aan de nieuwe standaard CVRM. Wijzigingen in de standaard hadden gevolgen voor de tabel diagnostische bepalingen, de tabel bepalingenclusters, waarmee software leveranciers invoerhulpen kunnen maken, en voor de disease managementprotocollen in Prodigmo. Het advies voor de registratie van CVRM in het H-EPD is aan de vernieuwe standaard aangepast. Daarnaast is het Cardiovasculair Adviessysteem geheel gereviseerd: nieuwe formules, nieuwe adviezen. Tenslotte zijn de indicatorensets aangepast, met name die voor patiënten met hart- en vaatziekten en voor mensen met (mogelijk) verhoogd risico. Voorschrijven Op diverse punten zijn grote en kleine veranderingen doorgevoerd die betrekking hebben op voorschrijven en medicatieveiligheid. Met Z-Index is de implementatiehandleiding opgesteld voor het vastleggen van de reden van voorschrijven. In het HIS-Referentiemodel is beschreven hoe aanvullende gegevens bij een geneesmiddelovergevoeligheid moeten worden vastgelegd. Hierbij gaat het bij voorbeeld om de aard en ernst van de reactie. Voor de gradiëring van de ernst van de reactie is een tabel ontwikkeld. Over deze zaken is overleg met de KNMP en Nictiz. Met de KNMP is het project Bouwstenen Medicatieproces gestart. Het doel van dit project is om met de inzichten van nu de basiselementen te beschrijven die essentieel zijn in het medicatieproces van en tussen huisarts en apotheker. Op basis daarvan kan de vastlegging en uitwisseling van patiëntgegevens beter worden vorm gegeven, waardoor diverse problemen die er nu spelen kunnen worden opgelost.

12

Ketenzorg In samenwerking met de Nederlande Diabetes Federatie (NDF) is een nieuwe versie van de zogenaamde Diabetes Kernset ontwikkeld. De kernset beschrijft welke patiëntgegevens minimaal moeten worden geregistreerd voor goede zorg en voor het kunnen samenstellen van indicatoren. Gedurende 2012 is met het Platform Vitale Vaten (PlVV) en de Long Alliantie Nederland (LAN) gewerkt aan gelijksoortige kernsets voor patiënten met hart- en vaatziekten, COPD of astma. Voor de Stichting OZIS heeft het NHG beschreven welke gegevens beschikbaar moeten zijn in de gegevensuitwisseling tussen HIS en KIS. Op basis hiervan heeft de Stichting OZIS een drietal ketenzorgberichten gespecificeerd, die gedurende 2012/13 door softwareleveranciers zijn en worden ingevoerd. Patiënt privacy en informatiebeveiliging Het NHG participeert in een project met KNMP, VHN en LHV onder de naam ‘verbeteren elektronische communicatie’. Een belangrijk onderdeel in dit project betreft aandacht voor privacy en informatiebeveiliging. Dat begint bij adequaat beheer van patiëntgegevens in bronsystemen. Het NHG heeft samen met genoemde koepels intensief bijgedragen aan de formulering van de Gedragscode Elektronische Gegevensuitwisseling in de Zorg, EGiZ. Het beheer van deze gedragscode berust bij de KNMG en Nictiz. De gedragscode is eind 2012 vastgesteld door de opstellers en wordt inmiddels ook onderschreven door diverse andere koepels. Eveneens in het kader van het project ‘verbeteren elektronische communicatie’ is een Quick Scan patiënt privacy uitgevoerd bij het meerendeel van de softwareleveranciers die bronsystemen leveren voor huisartsen en apothekers: HIS, AIS, KIS en HAP-IS. Doel van de quick scan was om een beter en meer systematisch beeld te krijgen in hoeverre het beheer van patiëntgegevens in voldoende mate is geborgd. Hierbij waren uitgangspunten uit de Gedragscode leidend. Over de quick scan is een rapport uitgebracht voor de deelnemende partijen. In een werkconferentie zijn de resultaten besproken. Tevens zijn voorstellen voor verbeteringen geinventariseerd en behandeld. Adequate dossiervoering De werkgroep ADEPD heeft voorstellen geformuleerd om de richtlijn ADEPD aan te passen aan de behoeftes van de huidige praktijk. Daarnaast heeft het NHG samen met het NIVEL de stuurgroep van de Variabiliseringsgelden 2012-2013 geadviseerd over de Miniscan op het EPD. Zie bijlage A voor een schematisch overzicht van activiteiten.

6.4. Ontwikkeling Kwaliteitsinstrumenten en Evaluatie

Ondersteunende materialen certificatieschema NHG-Praktijkaccreditering Het NHG stimuleert praktijken om de kwaliteit van de geboden zorg inzichtelijk te maken, te organiseren en te verbeteren en biedt daarbij ondersteuning aan in de vorm van een helpdeskfunctie. Praktijkconsulentes kunnen de praktijken in het NPA-certificeringstraject begeleiden. Dit jaar is met een enquête onder praktijkconsulentes onderzocht wat zij van het NHG verwachten en hoe zijn hun taakopvatting zien. PraktijkWijzer Kwaliteit & Veiligheid Aangezien de materialen voor deelnemers van de NHG-Praktijkaccreditering® ook bruikbaar zijn voor praktijken die hier niet aan deelnemen, zijn deze materialen dit jaar gebundeld in de PraktijkWijzer Kwaliteit & Veiligheid. Deze is gratis beschikbaar voor alle NHG-leden. De NHG-PraktijkWijzer Kwaliteit & Veiligheid ondersteunt huisartsenpraktijken bij het opzetten van een kwaliteitsysteem. Onderdelen zijn onder andere: klachtenopvang en VIM (veilig incidenten melden), het beheer van geneesmiddelen in de praktijk, het beheer van medische gebruiks- en verbruiksmiddelen, protocollen voor gedelegeerde handelingen, gegevensbeheer, infectiepreventie, en een protocol voor het

13

voorschrijven van medicatie (herhaalmedicatie of polyfarmacie). Nieuw is de risicoscan die is ontwikkeld om een prospectieve risicoanalyse uit te voeren in de eigen praktijk. Visitatie In 2012 is een pilot gestart van het visitatieprogramma in samenwerking met de LHV en uitgevoerd door NPA. Visitatie is door de HVRC vanaf 1 januari 2011 verplicht gesteld voor herregistratie. Vanaf 2016 zal er worden getoetst. Indicatoren algemeen Het NHG heeft een bijdrage geleverd aan diverse indicatorentrajecten, zoals voor de multidisciplinaire richtlijn Polyfarmacie, het Partnerschap Overgewicht Nederland (PON), de LAN, de NDF, PlVV en NIVEL voor acute zorg. Samen met IQ Healthcare is een invitational georganiseerd over het gebruik van indicatoren in de toekomst. In het kader van het programma ZiZo (Zichtbare Zorg) heeft de eerste uitvraag plaatsgevonden bij zorggroepen over diabetes. VIMdigitaal Vanuit het project Zorg voor Veilig heeft het NHG een opzet gemaakt voor VIMdigitaal. Dit is een instrument waarmee je digitaal veilig incidenten kunt melden. Zie bijlage A voor een schematisch overzicht van activiteiten.

7. NHG-Projecten

7.1. Spoed/Acute Ketenzorg

De drie organisaties NVSHV (Nederlandse Vereniging Spoedeisende Hulp Verpleegkundigen), Ambulancezorg Nederland (AZN) en het NHG, die sinds 2005 samenwerken aan de ontwikkeling van één standaard voor triage in de keten voor acute zorg, hebben samen een stichting opgericht, de stichting NTS. Deze stichting heeft als doelstelling het op de markt brengen van de NTS (Nederlandse Triage Standaard), het onderhouden van de inhoud ervan (Redactieraad) en het met een keurmerkprocedure waarborgen van de kwaliteit van ICT-applicaties. Bij de voorbereiding en revisie van NHG-Standaarden wordt gecontroleerd of de betreffende standaard en de NTS op elkaar aansluiten. Het NHG-Congres heeft in 2013 Spoed als thema. De eerste voorbereidingen hiervoor zijn in 2012 getroffen. Verder is er gewerkt aan een Spoedboekje bestemd voor diagnostiek en behandeling van huisartsgeneeskundige spoedzorg. Zie bijlage A voor een schematisch overzicht van activiteiten.

7.2. NHGDoc

NHGDoc is een beslissingsondersteunende webservice en helpt de huisarts om ‘zorg op maat’ in de huisartspraktijk te leveren. NHGDoc bevat hiertoe een automatische alert melding. NHGDoc is geïmplementeerd in Promedico en MicroHis. De ontwikkeling ziet er gunstig uit. Het aantal aansluitingen eind 2012 is 2600 gemeten gebruikende huisartsen in 1500 aangesloten praktijken, waarvan er bijna 1250 praktijken daadwerkelijk geactiveerd zijn. Dit komt omdat een aangesloten praktijk bij de wens om NHGDoc te gaan gebruiken dit zelf moet activeren. Het aantal ziektedomeinen zit goed op schema. Momenteel zitten voor de alertservice de domeinen CVRM, Diabetes, Leverziekte, Schildklierziekten, COPD, Astma, Hartfalen en Atriumfibrilleren in NHGDoc. Het gebruik van NHGDoc bij de gebruikers wordt voortdurend gemonitord.

14

In 2011 is een wetenschappelijk evaluatie onderzoek door IQ Healthcare ontworpen naar het effect van NHGDoc op het werken in de praktijk (op het proces van de zorgverlening) en het effect op de uitkomsten van de zorg. In opdracht van en onder regie van het NHG is in 2012 met de uitvoering van dit onderzoek gestart. Er is een workshop NHGDoc gemaakt die op vele locaties verdeeld over de provincies wordt gegeven. Ook is er een e-learning ontwikkeld die in 2013 daadwerkelijk beschikbaar komt.

7.3. Individueel Zorgplan

Het individueel zorgplan (IZP) is de dynamische set van afspraken van de patiënt en de zorgverlener over zorg en zelfmanagement. Deze afspraken zijn gebaseerd op de individuele doelen, behoeften en situatie van de patiënt. Het project ’Ontwikkeling referentiemodel Individueel Zorgplan’ van NHG en Vilans in samenwerking met NPCF en Vitavalley heeft als doel richting te geven aan de ontwikkeling van individuele zorgplannen en om uniformiteit in opzet en uitgangspunten te bevorderen met het Raamwerk IZP van het Coördinatieplatform Zorgstandaarden als basis. In feite kan onderscheid worden gemaakt naar het proces (het gesprek over doelen en behoeften) en het ‘product’ (de afspraken). Daarbij is het voor patiënt en zorgverleners van belang dat er maximaal één zorgplan per patiënt is, dus dat het niet aandoeningsgericht maar generiek is. In verband met gebruiksgemak en het voorkómen van fouten door dubbelregistratie is digitale uitwerking een voorwaarde. Daardoor wordt toegankelijkheid voor de patiënt én de betrokken zorgverleners haalbaar. Het project bestaat uit twee verschillende projectlijnen. Afspraken tussen patiënt en zorgverlener zijn de kern van de ‘productkant’ van het IZP. Hoe deze worden vastgelegd in een informatiesysteem en wat hierover terug komt in berichten, wordt beschreven in het registratiemodel. De projectlijn ontwikkeling referentiemodel IZP bevat het ontwikkelen van een digitaal registratiemodel en het testen daarvan in de praktijk. De projectlijn Plan van eisen beoogt een breed gedragen omschrijving van functionaliteiten van het individueel zorgplan met betrokken patiënten- en brancheorganisaties.

8. Samenwerking en overleg

8.1. Concilium voor de Huisartsopleiding (CHO)

In het Concilium voor de Huisartsopleiding (CHO) werkt de beroepsgroep (NHG, LHV, LOVAH en IOH) met Huisartsopleiding Nederland (HON) aan samenhang in beleid ten aanzien van de huisartsopleiding. Het secretariaat van het CHO wordt gevoerd door Huisartsopleiding Nederland. Het nieuwe landelijke kwaliteitssysteem voor de huisartsopleiding, GEAR (Gecombineerde Evaluatie en Audit Ronde) is officieel in ontvangst genomen door CHO-voorzitter Annelies Walters en namens de huisartsopleiding door Prof. Dr. Margreet Wieringa-De Waard. De bestaande kwaliteits-evaluatiesystemen, PAUKH en Prestatie-indicatoren, zijn in GEAR geïntegreerd. Naast kwaliteitsbewaking en kwaliteitsbevordering heeft GEAR als doel het stimuleren van samenwerking en uitwisseling van kennis tussen de huisartsopleidingen.

8.2. Interfacultair Overleg Huisartsgeneeskunde (IOH)

Het NHG werkt nauw samen met de hoofden/hoogleraren van de universitaire afdelingen Huisartsgeneeskunde, verenigd in het Interfacultair Overleg Huisartsgeneeskunde (IOH). Het NHG-bureau voert het (ambtelijk) secretariaat van het IOH. Er vonden vijf vergaderingen plaats, waarvan er één gecombineerd werd met een bestuurlijk overleg met de LHV tijdens de IOH-dagen. De IOH-dagen vonden plaats op 4 en 5 april. Tijdens deze tweedaagse werd uitgebreid stilgestaan bij de Toekomstvisie Huisartsenzorg 2022 en dan vooral de consequenties voor de opleiding en voor het onderzoek. Het NHG verzorgde verder het (ambtelijk) secretariaat van twee onder het IOH ressorterende gremia: het IOH-Research, het samenwerkingsverband van de UMC’s op het gebied van het wetenschappelijk

15

onderzoek in de huisartsgeneeskunde en de Landelijke Stuurgroep Universitaire Netwerken Huisartsgeneeskunde (LSUNH).

8.3. NHG-erkende expertgroepen

Expertgroepen zijn een bron van kennis, kunde en informatie en dragen in belangrijke mate bij aan de ontwikkeling van het vak. Daarom hecht het NHG als wetenschappelijke vereniging grote waarde aan samenwerking met de expertgroepen. Expertgroepleden vertegenwoordigen het NHG in diverse commissies en werkgroepen, niet alleen binnen het NHG, maar vooral ook extern. Zo heeft de PalHag een belangrijke rol vervult in de discussies over de palliatieve zorg en vertegenwoordigde de PsyHag het NHG in een werkgroep die zich boog over het competentieprofiel van de POH-GGZ. De PsyHag was ook betrokken bij de totstandkoming van het CVZ-rapport over de psychische zorg. Ook op het gebied van scholing wordt veel samengewerkt met de expertgroepen. In 2012 waren de volgende expertgroepen door het NHG erkent: CAHAG, Dihag, PsyHag, HartVaatHAG, Laego, seksHAG, expertgroep urogynaecologie, de expertgroep Persoonlijk, Professioneel Functioneren (PPF) en de PalHag.

8.4. Netwerk Eerstelijns Organisaties (NEO)

Het NEO is in 2006 ontstaan uit landelijke beroepsorganisaties die zich bezig houden met richtlijnontwikkeling en de inhoudelijke ondersteuning van het kwaliteitsbeleid in de eerste lijn. Doel was het streven naar afstemming, samenwerking en doelmatigheid van de landelijke activiteiten op het terrein van de ondersteuning van het kwaliteitsbeleid voor de eerstelijnsgezondheidszorg. Concreet heeft het NEO het werken aan Landelijke Samenwerkingsafspraken vergemakkelijkt en vanaf 2005 de kennis over ramadan onder zorgverleners in de eerste lijn bevordert. In het driejarige programma ‘Zorg voor Veilig’ heeft de eerste lijn gezamenlijk de bevordering van patiëntveilige zorg opgepakt. Het projectresultaat en de producten van Zorg voor Veilig zijn beschikbaar op www.zorgvoorveilig.nl. In 2012 hebben de deelnemers van het netwerk geconstateerd dat het doel bereikt is, dat samenwerking, afstemming en het streven naar doelmatigheid onderdeel is geworden van het dagelijks werk. Bijvoorbeeld door informatieuitwisseling in het Landelijke Overleg Versterking Eerstelijnszorg (LOVE) en samenwerking in het Verenigd Eerstelijns Overleg (VELO). Daarom is het NEO per 31 december 2012 opgeheven, waarbij de NEO-partners hun vertrouwen hebben uitgesproken dat zij hiermee geen afbreuk doen aan de samenwerking tussen en met de beroepsorganisaties.

8.5. Landelijk Overleg Versterking Eerstelijnsorganisaties (LOVE)

Het Landelijk Overleg Versterking Eerstelijnsorganisaties (LOVE) heeft twee doelen, namelijk informatie-uitwisseling over landelijke activiteiten en het onderhouden van onderlinge contacten tussen de beroepsgroepen. Het LOVE is geen overlegstructuur om de belangen van de betrokken partijen en koepels te behartigen. Het benoemen van belangen kan wel de samenwerking bevorderen. Het LOVE dient ook als klankbord voor beleidsvraagstukken van VWS. Daar waar relevant worden ook andere dan de huidige partijen betrokken bij het LOVE. Een goede invulling van de agenda is een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Daartoe is een agendacommissie samengesteld, waarin het NHG vertegenwoordigd is.

8.6. Beroepsorganisaties

Het NHG heeft met vele beroepsorganisaties op reguliere basis bestuurlijk overleg gevoerd. Met de LHV vindt overleg op drie niveaus plaats, namelijk op bestuurlijk niveau, op directieniveau en op hoofdenniveau. Daarnaast vinden de verschillende bureaumedewerkers elkaar gemakkelijk op gezamenlijke dossiers zoals ICT, jeugdzorg, competentiebeschrijving POH, enz. Het NHG heeft bovendien samen met de LHV de Toekomstvisie Huisartsenzorg 2022 ontwikkeld en vastgesteld.

16

In 2012 hebben NHG, LHV en VHN een intentieovereenkomst getekend waarin staat dat zij op gemeenschappelijke dossiers intensiever met elkaar zullen gaan samenwerken. Om hier uitvoering aan te geven vond gemiddeld eenmaal per twee maanden een tripartiet bestuurlijk overleg plaats. Maar ook met de niet-huisartsenorganisaties wordt intensief samengewerkt. Vooral op het gebied van richtlijnen.

8.7. VWS

Het NHG voert op bureauniveau periodiek overleg met VWS. Hierbij wordt weliswaar gewerkt met een agenda, maar de contactmomenten worden ook benut door het NHG om een zienswijze op actuele ontwikkelingen te bespreken. Zo is in 2012 gesproken over geestelijke gezondheidszorg, jeugdzorg, zelftriage, keuzewijzers en medicatiebeleid. Verder voert het NHG met subsidie van VWS het project NHGDoc uit voor beslissingsondersteuning vanuit het huisarts informatie systeem.

9. Communicatie en PR Leden Het NHG heeft via de verschillende kanalen regelmatig gecommuniceerd over de introductie van Thuisarts.nl. De landelijke lancering vond plaats in Nieuwspoort op 22 maart. In verband met het verschijnen van de 100ste NHG-Standaard Buikpijn bij kinderen is een flashmob gemaakt. De flashmob is vertoond tijdens het afscheidscongres van ArnoTimmermans en het jaarlijkse NHG-Congres en is op YouTube geplaatst. De Toekomstvisie Huisartsenzorg 2022 is op 14 november officieel overhandigd aan de voorzitter van de NPCF, Wilna Wind. Dit moment is samen met de LHV georganiseerd. Hiervoor is onder meer een beeldverhaal gemaakt. Voor de Verenigingsraad is een communicatieplan opgesteld. Pers In 2012 hebben de MT-leden en een aantal medewerkers een mediatraining gevolgd. Er zijn 15 persberichten verstuurd waarvan vier in gezamenlijkheid met andere organisaties. Onderwerpen die veel publiciteit hebben gehad zijn: medicatiebeoordeling bij kwetsbare ouderen, herziene Standaard Depressie (ook internationaal in BMJ) en de lancering van Thuisarts.nl. Voor het programma Brandpunt en Radar zijn opnamen gemaakt van Jako Burgers over respectievelijk de nieuwe diabetesgeneesmiddelen en polyfarmacie en bloeddrukverlagers. Het vertrek van Arno Timmermans bracht met zich mee dat er veel aanvragen voor interviews binnenkwamen. Overig Naar aanleiding van een persvraag van het EO programma De vijfde dag is een ledenpanel uitgezet over de voorgenomen bezuinigingen in de GGZ en de gevolgen hiervan voor de huisarts(enzorg). 414 leden hebben hierop gereageerd. De uitzending van het televisieprogramma De Vijfde Dag van 26 april, waarin de uitkomsten van deze peiling zouden worden besproken, is echter vanwege een live Kamerdebat over de bezuinigingsvoorstellen niet doorgegaan. Zie bijlage A voor een schematisch overzicht van activiteiten.

10. Evenementen en prijzen

10.1 Evenementen

Jaarlijks worden diverse evenementen georganiseerd met het oog op de platformfunctie van de vereniging. Deze bijeenkomsten vervullen een belangrijke rol in de ontmoeting en uitwisseling met de leden. Terugkerende evenementen zijn onder meer het NHG-Congres, de NHG-Wetenschapsdag en de

17

symposia voorafgaand aan de Algemene Ledenvergadering om de leden te betrekken bij actuele ontwikkelingen. Voorjaarscongres ‘Seksuele gezondheid in de spreekkamer’ Het NHG-Voorjaarscongres, een jaarlijks terugkerend evenement, had dit jaar als titel ‘Seksuele gezondheid in de spreekkamer’. Circa 120 deelnemers namen deel aan een interactief programma. Wetenschapsdag De NHG-Wetenschapdag werd georganiseerd in samenwerking met de vakgroep Huisartsgeneeskunde van de Universiteit Maastricht op 8 juni. Multimorbiditeit was het centrale thema. De deelnemers kregen een overzicht van de ´state of the art´ van Nederlands huisartsgeneeskundig onderzoek met de presentatie van 90 onderzoeksprojecten. Afscheidssymposium Arno Timmermans ‘Waarden van de zorg’ Op 13 september vond het symposium Waarden van de zorg plaats ter gelegenheid van het afscheid van Arno Timmermans als directeur/bestuursvoorzitter van het NHG. Tijdens deze gelegenheid werd hij benoemd als Lid van Verdienste door de voorzitter van de Raad van Toezicht, prof. Bart Berden. Dit vanwege zijn toewijding en betrokkenheid en zijn strategische kwaliteiten waarmee hij zich voor het NHG heeft ingezet. NHG-Congres ‘De nieuwe huisarts. Zo wil ik mijn toekomst’ Het jaarlijkse congres op 9 november in Den Haag was ook dit jaar weer het hoogtepunt van de jaarlijkse evenementen. Circa 1800 deelnemers, waaronder een groot aantal huisartsen in opleiding, namen deel aan dit congres met de titel ‘De nieuwe huisarts. Zo wil ik mijn toekomst’, waar de Toekomstvisie Huisartsenzorg 2022 is gepresenteerd. Het gevarieerde en uitgebreide wetenschappelijke programma bestaande uit plenaire lezingen en grotere en kleinere deelsessies werd door de deelnemers zeer gewaardeerd. Tijdens de afsluiting werd de afgetreden bestuursvoorzitter Arno Timmermans verrast met een Koninklijke onderscheiding. Hij werd benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau en kreeg de bijbehorende versierselen uitgereikt door burgemeester Annemarie Jorritsma. Zij benoemde zijn grote verdiensten voor de Nederlandse huisartsgeneeskunde en zijn ambassadeursfunctie in binnen- en buitenland voor zorg op maat. Zie bijlage A voor een volledig overzicht van NHG-evenementen.

10.2 NHG-prijzen

Het NHG kent een prijzenbeleid voor de honorering van wetenschappelijke publicaties en scripties van huisartsen (-in-opleiding). In 2012 zijn de volgende prijzen uitgereikt. Casuïstiekprijs Jaarlijks wordt de Casuïstiekprijs toegekend tijdens het NHG-Congres voor de beste huisartsgeneeskundige gevalsbeschrijving of klinische les gepubliceerd in Huisarts en Wetenschap. De prijs werd dit jaar uitgereikt door Just Eekhof, hoofdredacteur van H&W, aan Margriet Folkeringa-de Wijs en Janny Dekker voor hun klinische les met de titel ‘Streptokokken uit groep B bij zwangeren’. Jan van Esprijs De Jan van Esprijs wordt uitgereikt bij de NHG-Wetenschapsdag voor de beste scriptie of het beste onderzoeksverslag of artikel geschreven door een arts in opleiding tot specialist huisartsgeneeskunde. In 2012 is de Jan van Esprijs uitgedeeld aan Linda Kiers-van den Heuvel voor haar CAT (Critically Appraised Topic) ‘Behandeling van chalazion: corticosteroïden of incisie en curettage?’.

18

Heert Dokterprijs De Heert Dokterprijs wordt uitgeloofd tijdens het NHG-Congres voor het beste onderzoeksartikel dat het afgelopen jaar is gepubliceerd in Huisarts & Wetenschap. De winnaar was Antonette Smelt met het artikel ‘Proactieve benadering van migraine’. NHG-speld Op 10 mei 2012 ontving Jaap van Binsbergen tijdens zijn afscheidsbijeenkomst als bijzonder hoogleraar Voedingsleer en Huisartsgeneeskunde van UMC St Radboud te Nijmegen uit handen van Rob Dijkstra, toen nog hoofd afdeling Implementatie de NHG-speld als blijk van waardering voor zijn jarenlange verdiensten voor de huisartsgeneeskunde en het NHG. NHG –Lid van Verdienste Het Lidmaatschap van Verdienste is de hoogste onderscheiding die het NHG aan zijn leden toekent. De heren Arno Timmermans en Bert Schadé ontvingen deze onderscheiding, die bestaat uit een oorkonde en de NHG-Speld. Arno Timmermans ontving deze uit handen van de heer Berden (voorzitter Raad van Toezicht) tijdens zijn afscheid als bestuursvoorzitter op 13 september. Bert Schadé kreeg de speld bij zijn afscheid op 29 februari als hoogleraar huisartsgeneeskunde AMC.

11. Huisarts en Wetenschap en Tijdschrift voor praktijkondersteuning

11.1 Huisarts en Wetenschap (H&W)

In juni 2011 is een aanvraag voor indexering van Huisarts & Wetenschap voor MEDLINE ingediend. In maart 2012 hoorde het NHG dat deze aanvraag is afgewezen. Volgens de criteria van MEDLINE scoorde H&W onvoldoende op het criterium ‘importantie’. In 2012 zijn in totaal 125 artikelen aangeboden. Er zijn twee nieuwe redactieleden aangetreden Lidewij Broekhuizen als gewoon redactielid en Marissa Scherptong-Engberts als junior-redactielid. Vanaf 2012 heeft H&W een Beperkte Instelling Accreditatie (BIA) verkregen waardoor H&W zelf auteurs voor het schrijven van een artikel accreditatiepunten kan geven. Auteurs hoeven niet meer zelf administratieve handelingen in GAIA te verrichten. De wens om ook het lezen van H&W geaccrediteerd te krijgen door het maken van kennistoetsen op de website is voorlopig geparkeerd. Het College voor Accreditatie Huisartsen (CvAH) heeft als voorwaarde dat een kennistoets aan de hand van een e-learningmodel is opgesteld, hetgeen erg arbeidsintensief en kostbaar is. In samenwerking met uitgever BSL is een start gemaakt met de herziening van de website van H&W. Begin 2012 is (tijdelijk) een e-redactielid aan de redactie van H&W toegevoegd met de opdracht de herziening van de website vorm te geven. Er is een plan met wensen voor de website opgesteld. Het e-redactielid heeft een twitteraccount en Facebookpagina voor H&W gemaakt. In 2013 zal de nieuwe website worden gelanceerd. Er zijn twee nieuwe rubrieken in H&W gestart: Praktische Epidemiologie en Casuïstiek. Iedere maand probeert H&W van één artikel een persbericht te maken om publiciteit te genereren. Het eerste persbericht over het artikel ‘Waar wil de nieuwe huisarts zich vestigen’ in het themanummer rond het NHG-Congres leidde tot artikelen in verschillende kranten.

11.2 Tijdschrift voor praktijkondersteuning (TPO)

In 2012 is contact gezocht met de expertgroepen voor diabetes mellitus, astma/COPD, hart- en vaataandoeningen en ouderengeneeskunde. Met de DiHag zijn afspraken gemaakt over een serie artikelen over diabetes mellitus type 2. Met de andere expertgroepen moeten de afspraken nog verder worden geconcretiseerd. Eind 2012 liep het TPO-contract met BSL af. Er is gekozen om het contract weer met één jaar te verlengen. Verder is een twitteraccount en een Facebook-pagina geopend voor TPO.

19

12. Algemene en interne Zaken (AIZ) Algemene en Interne Zaken zorgt voor de ondersteuning van de primaire processen binnen het NHG-bureau en de facilitaire ondersteuning. Het gaat hierbij onder meer om de huisvesting, receptie en postkamer, interne automatisering, de ledenadministratie, de organisatie van NHG-evenementen, onderhoud en ontwikkeling van websites en de productie, verkoop en marketing van NHG-producten en diensten.

12.1 Optimalisering digitale infrastructuur kennis en informatiecentrum

Het gebruik en optimaliseren van de digitale infrastructuur blijft voortdurend een belangrijk aandachtspunt. Haweb en Thuisarts.nl zijn de digitale snelwegen van het NHG als kennis- en informatiecentrum. In 2012 groeide dagelijks het aantal accounts op Haweb van leden, praktijkmedewerkers en gasten. Dit zien we ook terug in de pageviews, zo zijn het afgelopen jaar 2,6 miljoen pagina’s bekeken en werd 500.000 keer ingelogd op Haweb. Thuisarts kende in 2012 een vliegende start, groeide elke maand en kwam positief in het nieuws. Want naast de 1,2 miljoen pageviews na de lancering in maart 2012 bleef het goede bezoekersaantal aanwezig. Ook de mobiele site van Thuisarts wordt goed bezocht. Via de mobiele telefoon werden 123.000 Thuisarts pagina’s geraadpleegd. Ook de corporate website wordt zeer goed geraadpleegd met in 2012 circa 20 miljoen pageviews. Daarnaast is gewerkt aan de vernieuwing van de corporate website om de toegankelijkheid en gebruiksvriendelijkheid te vergroten. De NHG-website bevat erg veel content hetgeen hoge eisen stelt aan een goede inrichting en ontsluiting. Voortaan zal maar een keer ingelogd hoeven te worden om toegang te krijgen tot zowel Haweb, de corporate website als ook de leeromgeving.

12.2 Interne automatisering

Er is een visie over de wijze waarop de interne automatisering kan bijdragen aan het behalen van bedrijfsdoelstellingen vastgesteld in een informatiebeleid bestaande uit doelen, middelen, wegen en prioriteiten om informatievoorziening te ontwikkelen en te beheren. Vervolgens is in 2012 begonnen met het realiseren van die doelen vanuit de huidige situatie. Zo was een omvangrijk project de herinrichting van het digitale bureaunetwerk en is het gebruik van tablets in de vorm van een iPad binnen de werkwijze van het NHG-bureau geïntroduceerd. Op het gebied van de digitale ondersteuning van de bureaumedewerkers is verder gegaan met de ontsluiting van CRM (Customer Relationship Management). Daarnaast is, nadat de laatste release van de software van CRM bij NPA is geïnstalleerd, dit ook bij het NHG gedaan zodat met één versie van het CRM-pakket wordt gewerkt. Daarnaast is een start gemaakt met het project Document Management Systeem. De behoeften op dit gebied zijn door een extern bureau geïnventariseerd via interviews. Daarna is een aantal quick wins vastgesteld en een projectplan gemaakt voor het vervolgproject in 2013.

12.3 Projectmatig werken

Onder aanvoering van AIZ is verder gewerkt aan de implementatie van gestructureerd projectmatig werken. Hiervoor is de bekende en beproefde PRINCE2-systematiek aangepast aan de werkwijze en de cultuur van het NHG en heeft de naam PRO3 meegekregen. Concreet zijn er in 2012 weer twee groepen medewerkers getraind, hebben de medewerkers van het secretariaat een workshop gehad en is er een handleiding geschreven. In totaal hebben nu circa 60 medewerkers aan een training in PRO3 deelgenomen. De jaarlijkse aandacht voor een zorgvuldige werkwijze (beperken van materialen en kosten) en servicegerichtheid in telefonische contacten heeft ook in 2012 plaats gevonden.

20

12.4 Verkoop en marketing

AIZ is ook de verkooporganisatie van alle NHG-producten en diensten. Speciale vermelding voor 2012 verdienen de doorlopend goede verkoop van de TriageWijzer, de introductie van de eerste NHG-app met daarop de standaarden en het boek Diagnostiek (i.s.m. uitgeverij Prelum). Deze producten zijn naast de overige reguliere producten met de nodige marketingactiviteiten met succes stevig in de markt gezet. De omzet is in 2012 12 procent hoger uitgekomen dan begroot en bedraagt ruim anderhalf miljoen euro. Zie bijlage A voor een schematisch overzicht van activiteiten.

13. Personeel, Opleiding en Organisatie (PO&O) Voor een kenniscentrum als het NHG is de interne organisatie en de professionele ontwikkeling van de medewerkers van doorslaggevende betekenis om succesvol te kunnen zijn. De afdeling PO&O vervult met de ontwikkeling en uitvoering van het personeelsbeleid en de advisering van MT-leden en teamleiders een ondersteunende en stimulerende rol. Hierbij wordt uitgegaan van de kernwaarden van het NHG: deskundig, kritisch, betrokken en betrouwbaar. Het afgelopen jaar is veel geïnvesteerd in de ontwikkeling van een loopbaanbeleid en de ondersteuning van de vernieuwing binnen de afdeling Richtlijnontwikkeling en Wetenschap.

13.1 Vertrek directeur/bestuursvoorzitter Arno Timmermans

In 2012 verliet directeur/bestuursvoorzitter Arno Timmermans het NHG kort na zijn twintig jarig jubileum. De werving en selectie voor de nieuwe directeur/bestuurder is in opdracht van de Raad van Toezicht uitgevoerd door het bureau Egon Zehnder. Het streven was om in de laatste Algemene Ledenvergadering van 2012 de geselecteerde kandidaat voor te dragen voor benoeming. En dat is gelukt. Met vertrouwen is Rob Dijkstra na een zorgvuldig verlopen traject op 6 december door de Algemene Ledenvergadering benoemd tot bestuursvoorzitter/directeur van het NHG. Vanaf september tot 1 januari 2013 vervulde Willy de Graaff , hoofd afdeling FZ/PAC, de rol van bestuursvoorzitter a.i. 13.2 Medewerkersperceptieonderzoek Great Place to Work® Voor de tweede keer is het medewerkersperceptieonderzoek van Great Place to Work® Institute Nederland uitgevoerd. Great Place to Work® is een internationale organisatie, die zich in haar aanpak baseert op de belangrijkste bevindingen die verzameld zijn gedurende 20 jaar onderzoek, dat stelt, dat vertrouwen tussen leidinggevenden en medewerkers het voornaamste onderscheidende kenmerk is van de beste organisaties om voor te werken. Volgens Great Place to Work® ligt aan de basis van de definitie van goed werkgeverschap het creëren van een plek waar medewerkers vertrouwen hebben in de mensen voor wie ze werken, trots zijn op wat ze doen en plezier hebben met de collega’s met wie ze samenwerken. Daarnaast biedt Great Place to Work® een driejarig traject richting beste werkgever van Nederland. Het traject bestaat uit een jaarlijks uit te voeren medewerkersperceptieonderzoek en een culture audit, een vragenlijst die toetst in hoeverre het HRM-beleid ontwikkeld is en bekend is bij leidinggevenden. Het Great Place to Work® traject is een driejarig traject. De komende jaren vindt er telkens in het najaar een onderzoek plaats. In de tussentijd gaan leidinggevenden en medewerkers aan het werk om die onderdelen te verbeteren, die de medewerkers als minder goed hebben beoordeeld. De projectleiding is in handen van de afdeling PO&O. In vergelijking met 2011 scoort het NHG in 2012 8% hoger. 65% in 2011 en 73% in 2012.

21

De grootste groei zit in de dimensie ‘geloofwaardigheid’. Deze dimensie toont de geloofwaardigheid, authenticiteit en transparantie van het management, het gevoerde beleid en de besluitvorming. De uitkomsten van het onderzoek in 2012 zijn grotendeels verwerkt in de notitie ‘het is meer dan loopbaanbeleid’, waarvan onderdelen in 2013 in een projectplan gestart gaan worden. 13.3 Loopbaanbeleid Met het oog op de vergrijzing onder de NHG-medewerkers en de behoefte aan innovatiekracht is gewerkt aan een passend loopbaanbeleid. Met groepen medewerkers is over een conceptplan gesproken. Tijdens deze bijeenkomsten bleek al snel dat het doel van het loopbaanbeleid – duurzaamheid en vitaliteit – meer omvat dan de introductie en implementatie ervan in onze organisatie. Uit de input van de groepen kwamen thema’s als cultuurverandering, leiderschap en competentiegericht werken als belangrijke issues naar voren. Mede op basis van de inbreng van de medewerkers en de uitkomsten van het medewerkersperceptie onderzoek Great Place to Work is het conceptloopbaanbeleid verder uitgewerkt en vastgesteld door het MT. Het loopbaanbeleid wordt in 2013 in projecten vormgegeven. Doelstelling is een toename van innovatiekracht binnen de organisatie door het scheppen van een stimulerend proactief en open werkklimaat en het mobiliseren van (jonge) talenten. 13.4 Verbetering gespreksformulieren In 2011 is gestart met het maken van resultaatsafspraken aansluitend op het jaarlijkse beoordelingsgesprek. Elke medewerker maakt een aantal resultaatsafspraken die hij/zij gedurende het jaar wil realiseren. De leidinggevende heeft de taak om te bewaken dat het geheel van afspraken zijn of haar deel van het NHG-Jaarplan dekt. Tussentijds evalueren leidinggevende en medewerker in het functioneringsgesprek de stand van zaken van de gemaakte resultaatsafspraken. Voor deze

22

gesprekkencyclus waren twee formulieren ontwikkeld, maar deze voldeden niet en daarom is een nieuw formulier ontwikkeld waarmee in 2013 voor het eerst zal worden gewerkt. Op dit formulier is ruimte voor kennis, vaardigheden, gedrag en ontwikkeling. De toevoegingen ‘gedrag’ en ‘ontwikkeling’ zijn vooruitlopend op de beschrijving van competenties en het loopbaanplan. 13.5 Innovatie richtlijnontwikkeling Uit het plan van aanpak Vernieuwing Richtlijnen: ‘ In het voorjaar 2012 is door de afdeling R & W een visie op vernieuwing van richtlijnontwikkeling geformuleerd en gepresenteerd, voorvloeiend uit de gestelde doelen in het jaarplan. Speerpunten van de visie zijn de herziening van de actualiseringsprocedure en de integratie van samenwerking met andere beroepsverenigingen en patiëntparticipatie. Deze vormen een antwoord op de toenemende kritiek dat standaarden niet actueel zijn en dat huisartsen (lees het NHG) moeilijk benaderbaar zijn voor samenwerking en voor patiëntparticipatie. Bij de voorbereidingen voor de oprichting van het Kwaliteitsinstituut is duidelijk geworden hoezeer de partijen om ons heen belang hechten aan de rol van het NHG op gebied van het kwaliteitsbeleid. Als de huisarts zijn centrale rol in het zorgsysteem wil behouden, zoals ook verwoord in de Toekomstvisie, is het cruciaal dat het NHG initiatief toont op gebied van samenwerking en patiëntparticipatie. Dit is onze gezamenlijke ambitie’. De meeste veranderingen roepen gevoelens op bij mensen. Het traject Vernieuwing Richtlijnen is een complexe verandering met gevolgen voor de werkwijze van de afdeling en de cultuur. Ter ondersteuning van de verandering is een plan van aanpak opgesteld en is een externe veranderkundige betrokken bij het proces. Zie bijlage A voor een schematisch overzicht van de activiteiten.

14. Financiële zaken /Planning, Advies & Controle (FZ/PAC) De afdeling FZ/PAC zorgt voor alle financiële handelingen van het NHG en zijn dochter vennootschappen. De afdeling is verantwoordelijk voor facturering, debiteurenbeheer en incasso, salarisadministratie, projectadministratie, crediteurenbeheer en liquiditeit- en vermogensbeheer. Ondersteuning en advies wordt geboden aan directie, hoofden en teamleiders en NPA bv, onder meer door het opstellen van begrotingen en jaarrekening en de controle van contracten. De afdeling zorgt ook voor de financiële administratie van de stichting Nederlandse Triage Standaard (NTS) en een aantal externe projecten, zoals NHGDoc en Zorg voor Veilig. Verbetering efficiency De werkzaamheden van de afdeling nemen toe, doordat binnen het NHG-bureau steeds meer projectmatig wordt gewerkt en dochterondernemingen groeien in capaciteit en omzet. De medewerkers van FZ/PAC vervullen een interne adviesfunctie voor MT-leden, team- en projectleiders en verstrekken hen periodiek managementinformatie. Ook het hoofdaannemerschap van externe projecten brengt veel extra werk met zich mee. De toegenomen werkzaamheden zijn door verbetering van de efficiency opgevangen. In het kader van het intern kwaliteitsbeleid is een extern onderzoeksbureau gevraagd de door FZ gebruikte ICT-pakketten en interne processen te beoordelen op kwaliteit en efficiency. Uit een scan blijkt dat de bestaande inrichting en applicatietoepassingen hieraan voldoen. Werkkostenregeling (WKR) ingevoerd Met ingang van het verslagjaar werkt het NHG met de in 2010 door de Belastingdienst ingevoerde (maar nog niet verplichte) werkkostenregeling (WKR). De Belastingdienst heeft akkoord gegeven dat de NHG-contributie binnen de vrijstelling van deze regeling valt. De leden zijn hierover geïnformeerd. Zie bijlage A voor een schematisch overzicht van activiteiten.

23

Bijlage A: OVERZICHT ACTIVITEITEN

2.2. Oncologische zorg in de huisartsenpraktijk Ondewerp Activiteit Stand van zaken Ondersteuning in de praktijk

Praktijkwijzer Palliatieve zorg. Start in 2013. Verdere planning volgt in 2013.

Ondersteuning in de praktijk

Module Oncologie van het PreventieConsult. Eerder bij KWF ingediende projectvoorstel is geactualiseerd en opnieuw naar KWF gestuurd voor besluitvorming. KWF heeft besloten het voorstel niet goed te keuren i.v.m. andere prioriteiten in het preventiebeleid.


Aanpassing materialen betreffende de cervixscreening n.a.v. toevoeging van de HPV-screening in het bevolkingsonderzoek (BVO) baarmoederhalskanker:

- PraktijkWijzer

Herziening gestart; wordt in 2013 afgerond.


Diverse materialen ter ondersteuning van de invoering BVO darmkanker vanaf september 2013:

• wetenschappelijk document (R&W) • voorlichting aan huisartsen:

verspreiding RIVM-brochure over de stand van zaken van het BVO Darmkanker: via een mailing aan alle huisartsen

• artikelen in vakbladen • informatie op website NHG en

RIVM/CvB

Globaal plan van aanpak ingediend bij CvB/RIVM; daarna formeel verzoek gekregen voor indienen offerte. Is begin 2013 goedgekeurd.


Oncologie samenwerkingsafspraken/ richtlijnen op het gebied van mammacarcinoom gericht op nazorg en palliatie. Het gaat hierbij om een update en verbreding van de standaard Diagnostiek van het mammacarcinoom naar de standaard Mammacarcinoom.

Worden geïntegreerd bij de herziening van de standaard mammacarcinoom. Het gaat om een update en verbreding van de standaard Diagnostiek van het mammacarcinoom naar de standaard Mammacarcinoom. Staat in het werkplan 2013.

Scholing Asklepion leergang Palliatieve zorg: vier dagdelen.

2x gegeven in 2011/2012 1 x lopend in 2012 2 x in onderhandeling (2013)

Scholing NHG-Kaderopleiding Palliatieve Zorg Tweejarige opleiding voor huisartsen en SOGartsen.

Opleiding loopt.

Scholing StiP cursus borstkanker. Cursus van 1 dagdeel voor huisartsen.

Is ontwikkeld, start in 2013 in regio’s.

Scholing Erfelijke kanker in de spreekkamer: cursus van een dagdeel.

7x gegeven in 2011/2012; Aangeboden aan regio’s als StiP cursus voor 2013.

Scholing Aanpassing materialen betreffende de cervixscreening n.a.v. toevoeging van de HPV-screening in het bevolkingsonderzoek

Wordt momenteel i.s.m. RIVM-werkgroep deskundigheidsbevordering

24

baarmoederhalskanker: • groepsgewijze scholingsmodule voor

assistentes

aangepast. Invoering pas na besluit minister over aanpassing bevolkingsonderzoek.

Scholing Diverse materialen ter ondersteuning van de invoering BVO darmkanker vanaf september 2013:

• e-learning/ internet-PIN • StiP-cursus

Aanvraag ingediend bij CvB/RIVM: nog geen uitsluitsel. e-learning publicatie in juni 2013.

Scholing PIN 16/1: ‘Huisartsenzorg na primaire behandeling van kanker’.

Gepubliceerd september 2012.

Scholing Revisie PIN’s palliatieve zorg. Gepland voor 2013. Scholing Ontwikkeling scholing veelvoorkomende

kankersoorten is vervangen door StiP longkanker.

StiP longkanker in voorbereiding t.b.v. 2013.

Voorlichting aan patiënten

Aanpassing materialen betreffende de cervixscreening n.a.v. toevoeging van de HPV-screening in het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker:

• patiëntenvoorlichtingsmaterialen

Wordt meegenomen in de uitvoeringstoets die bijna is afgerond. Zal pas worden aangepast na besluit door de minister. Invoering pas op z’n vroegst in 2015.

Voorlichting aan patiënten

Diverse materialen ter ondersteuning van de invoering BVO darmkanker vanaf september 2013:

• verspreiding RIVM-brochure • patiënteninformatie via thuisarts.nl

Offerte + plan van aanpak ingediend bij CvB/RIVM: begin 2013 goedgekeurd.

25

4. Richtlijnontwikkeling Onderwerp Activiteiten Herziening herzieningsprocedure • Het jaarlijks of tweejaarlijks beoordelen van de

noodzaak van actualiseren; • Beperken en prioriteren van de vragen in het

projectplan voor de actualisering (maximaal 10-20); • Consequenties van de beoordeling: noodzaak tot

herziening of bijstelling van de aanbevelingen; • Communicatie over de beoordeling met de

gebruikers (jaarlijks keurmerk); • Afstemming met aansluitende richtlijnen van andere

disciplines / wetenschappelijke verenigingen. • Bijzondere aandacht vergen de standaarden over

multidisciplinaire onderwerpen, bijvoorbeeld over veelvoorkomende chronische aandoeningen zoals diabetes mellitus type 2, astma/COPD en depressie (ketenzorgrichtlijnen), waarbij er behoefte is aan structurele samenwerking. Hiertoe is het project ‘Levende richtlijnen’ gestart met als doel afspraken te maken met andere beroepsgroepen over de herzieningsprocedure in overleg met de Regieraad Richtlijnen (in 2013: Kwaliteitsinstituut).

• In 2012 zal de sectie Richtlijnen een procedure ‘multidisciplinaire levende richtlijnen’ ontwikkelen, waarin afspraken worden gemaakt tussen het NHG en de betrokken beroepsgroepen over de frequentie van de actualisering, instelling van multidisciplinaire werkgroepen, de mogelijkheid van modulaire herziening, de publicatievorm, consequenties voor afgeleide producten, logistiek, organisatie en financiering. De voor dit project in aanmerking komende onderwerpen zijn: TIA/CVA, Acuut coronairsyndroom/Angina pectoris/Beleid na een doorgemaakt myocardinfarct, Diabetes mellitus type 2, Astma bij kinderen en Astma bij volwassenen.

• NAS Jubileumdag 2 februari 2012.

• Diverse herzieningsplannen. • Model/werkwijze volledige versus beperkte

herziening (visiedocument) • Niet gerealiseerd.

• Regulier overleg met Orde en IKNL; contacten

met KNOV, CBO. • NHG-Standaard Depressie gepubliceerd in juni

2012; nog geen afspraken gemaakt over actualisering; standaard DM2, astma/COPD zijn opgestart in nauwe samenwerking met internisten resp. LAN.

• Diverse gesprekken gevoerd met Regieraad en kwartiermakers Kwaliteitsinstituut i.o. en invitational conferences bijgewoond, waarbij adviezen zijn gegeven over toekomstige samenwerking en genoemde onderwerpen onder de aandacht zijn gebracht.

• Eerste oriënterende gesprekken gevoerd met de Orde.

• Deelname aan klankbordgroep ontwikkeling database modulaire richtlijnen.

• Procedure goedkeuring MDR staat op agenda van AC jaarvergadering in januari 2013.

Samenwerking • Door veranderingen in de zorg (ketenzorg,

zorggroepen, zorgstandaarden) en verbreding/ vernieuwingen van richtlijnen zal het belang van samenwerking(s-afspraken) verder toenemen. Onder andere wordt onderzocht of het project samenwerkingsafspraken Hartfalen in 2012 kan starten.

• Verder zal samenwerking integraal onderdeel gaan uitmaken van standaarden bij de herziening van standaarden.

• Bestuurlijk overleg NVVC: geen zorgstandaard over hartfalen maar samenwerking meenemen in update van standaard hartfalen; herziening vanwege andere prioriteiten on hold gezet; onderwerp wel onder de aandacht gebracht bij Kwaliteitsinstituut i.o.

• Pilots bij standaarden Zwangerschap en kraambed en lichen sclerosus.

• Visiedocument en integratie secties.

Patiëntenparticipatie bij richtlijnontwikkeling • Het NHG heeft op verschillende manieren ervaring

opgedaan met patiëntenparticipatie in richtlijnontwikkeling. Bij het ontwikkelen van de netwerkrichtlijn Subfertiliteit is gebruik gemaakt van een wiki applicatie of (web)toepassing,

• Ontwerp voor wiki applicatie gebouwd.

• Pilot Leidse Rijn met twee standaarden afgerond.

26

waarmee webdocumenten gezamenlijk kunnen worden bewerkt. In de Leidsche Rijn is een pilot gestart met focusgroepen onder de patiënten bij nieuw op te starten Standaarden.

• In 2012 zal meer structureel samenwerking met de patiëntenorganisaties worden gezocht om bij herzieningen of nieuw te starten Standaarden knelpunten en behoeften van patiënten te betrekken.

• Eerste oriëntatie over communicatie en shared-decision making in richtlijnen.

• Overzicht van patiëntenorganisaties over

onderwerpen van standaarden opgesteld.

• Oriënterende gesprekken gevoerd met NPCF en ziektespecifieke verenigingen.

Richtlijnen CVRM (KKCZ) Januari 2012 Angst Februari 2012 Zwangerschap en kraamperiode Maart 2012 De Overgang April 2012 Prikkelbare Darm Syndroom Mei 2012 Polyfarmacie bij ouderen (KKCZ) Mei 2012 Depressieve klachten Juni 2012 Dementie Juli 2012 Enkelbandletsel Augustus 2012 Buikpijn bij kinderen September 2012 Osteoporose/factuurpreventie Oktober 2012 Lichen sclerosus November 2012 Acuut coronairsyndroom December 2012 Maagklachten December 2012 Het soa-consult Publicatie in 2013 Mictieklachten bij mannen Publicatie in 2013 Urineweginfecties Publicatie in 2013 Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijk klachten (SOLK) (nieuw)

Publicatie in 2013

Diabetes mellitus type II Publicatie in 2013 Hoofdpijn Publicatie in 2013 Psoriasis Publicatie in 2013 Slechthorendheid Publicatie in 2013 Anemie Doorlopend Astma bij kinderen/Astma bij volwassenen Doorlopend Decubitus Doorlopend TIA/CVA Doorlopend Farmacotherapie Geneesmiddelen en zuurstoftoediening in spoedeisende situaties (FTR)

Mei 2012

Onderhoud formularium Doorlopend Zakboekje Farmacotherapie Doorlopend Beoordeling standaarden Doorlopend Overige activiteiten Standaardenboek Doorlopend Handboek Diagnostische verrichtingen November 2012 NHG-Doc AF en CVRM toegevoegd NAS Doorlopend AC Doorlopend Farmacotherapie Geneesmiddelen en zuurstoftoediening in spoedeisende situaties (FTR)

Mei 2012

Onderhoud formularium Doorlopend Zakboekje Farmacotherapie Doorlopend

27

Beoordeling standaarden Doorlopend Samenwerking KKCZ Otitis Media Juni 2012 KKCZ Polyfarmacie Mei 2012 KKCZ Lijkschouw Impasse vanwege ontbreken consensus LTA Diabetes Mellitus Januari 2012 LTA CVRM Publicatie in 2013 Pilot samenwerkingsparagraaf Standaard Zwangerschap en kraamperiode

Maart 2012

Pilot samenwerkingsparagraaf Standaard Lichen sclerosus

November 2012

Pilot samenwerkingsparagraaf Standaard Psoriasis Doorlopend Samenwerkingsparagraaf Standaard Slechthorendheid Doorlopend KKCZ samenwerkingsparagraaf Enkelletsel

Augustus 2012

KKCZ samenwerkingsparagraaf PDS Mei 2012 LESA Rationeel aanvragen Laboratoriumdiagnostiek Doorlopend LESA Reanimatie Publicatie in 2013 Samenwerkingsafspraken Familiaal Huiselijk Geweld Publicatie in 2013 Samenwerkingsafspraken Leefstijl Doorlopend Samenwerkingsafspraken Hartfalen In voorbereiding Samenwerkingsafspraken Aanvullend Onderzoek In voorbereiding Samenwerkingsafspraken Artrose Afgeblazen Samenwerkingsafspraken Oncologie In voorbereiding Pilot patiëntenparticipatie Leidse Rijn Afgerond Patiënten Wiki’s Doorlopend Focusgroepen Doorlopend 5. Wetenschapsbeleid Ondewerp Activiteit • Het NHG stimuleert, ondersteunt en is betrokken bij

onderzoek door universitaire (huisarts) onderzoeksinstituten en de huisartsenpraktijk en is hierdoor een belangrijke mediair tussen wetenschap en praktijk. Daarnaast bevordert het NHG een positieve houding van huisartsen ten aanzien van wetenschappelijk onderzoek. Dit wordt gedaan in nauwe samenwerking met het Interfacultair Overleg Huisartsgeneeskunde (IOH) en IOH-Research (IOH-R), waarin de acht UMC’s participeren.

• Ook start het NHG een pilot in samenwerking met het NIVEL om voorafgaand aan de herziening van standaarden knelpunten bij de implementatie te identificeren met behulp van de het Landelijk Implementatie Netwerk Kwaliteitsbeleid Huisartsenzorg (LINKH).

• Met input van de NHG-lacunebak waarin de kennislacunes per standaard zijn verzameld, wordt gewerkt aan een databestand van kennislacunes en lopend huisartsgeneeskundig onderzoek in Nederland. In een promotieonderzoek aan de Universiteit Utrecht wordt een analyse van de lacunebak gemaakt en zal de inhoud van de lacunebak vergeleken worden met

• Oriëntatie binnen IOH over oprichting consortium eerstelijns onderzoek met ondersteunende rol NHG.

• Contact met NIVEL en regelmatige

consultatie LINH data bij herziening standaarden.

• Overleg en afstemming met promotietraject. • Pilot formulering kennislacunes volgens

HARING-tool format bij 10 standaarden afgerond en positief geëvalueerd.

28

het lopend huisartsgeneeskundig onderzoek. Het NHG verleent medewerking aan dit promotieonderzoek.

• Daarnaast wordt deelgenomen aan het HARING-project (Handleiding Richtlijnontwikkeling voor de Nederlandse Gezondheidszorg), gefinancierd door ZonMw, met als doel het maken van digitale ‘tools’ voor richtlijnontwikkeling. Onderdeel van het project is het ontwikkelen en implementeren van een uniform format voor kennislacunes in richtlijnen. In aansluiting op beide projecten en in samenwerking met het IOH-R en de CWO, zal gekeken worden of het mogelijk is een (inter-)nationaal databestand van kennislacunes en lopend onderzoek te ontwikkelen.

• Kennislacunebak aangevuld met

gebruikmaking van HARING-tool.

• Eerste oriëntatie rondom ontwerp database van kennislacunes en lopend huisartsgeneeskundig onderzoek.

• Bestuurlijk overleg met CWO.

6. Implementatie

Onderwerp/producten Activiteiten Focusgroepen

• Osteoporose, • Maagklachten • ACS • Mictieproblemen bij mannen, • UWI • Soa consult • Schildklieraandoeningen • Organisatie van een focusgroep over het

Spoedboekje Tevens eindverslag observatie NAS m.b.t. knelpunten formuleren.

Onderwijsmateriaal voor toetsgroepen

• Enkeldistorsie • Dementie • Prikkelbaredarmsyndroom • Voedselovergevoeligheid • Depressie • PRplan + uitvoering

PraktijkWijzers

• Verrichtingen deel 1 • CVRM • GGZ (nog in ontwikkeling)

Project Marktverkenning praktijkondersteuners: resultaten • PraktijkWijzer palliatieve zorg is

vertraagd, vanwege uitloop PraktijkWijzer GGZ.

NHG-Standaarden voor praktijkassistenten Uitgave 2013

Aandachtsgebied Etnisch culturele diversiteit (ECD)

• Project NIGZ, herziening begrijp je lichaam

o Focusgroep met laaggeletterden

29

o Bijeenkomst NIGZ met samenwerkende partners

o Aanleveren materialen en teksten • Project ontwikkeling afbeeldingen • Voorbereiding Masterclass HA in ASW • Literatuursearches

o anticonceptie en ECD voor PIN o bereiken allochtone vrouwen

en met een lage SES voor BVO cervixca

o Standaard vaginaal bloedverlies o o Standaard SOLK

(communicatie met (allochtone) laaggeletterden)

o Praktijkwijzer CVRM o Beoordeling cultureel addendum

MDR depressie (Mikado) • Interview ten behoeve van onderzoek van

Gezondheidscentra Asielzoekers • Bijdrage aan de ontwikkeling

kwaliteitsnorm tolkengebruik bij anderstaligen (ism Pharos en andere beroepsverenigingen)

• PID geschreven over de oprichting van een NHG-werkgroep etnische en sociale gezondheidsverschillen

• Verkenning mogelijkheden voor het publiceren van een boek/naslagwerk over etnische en sociale gezondheidsverschillen (Pharos/NHG)

Algemeen Project Productevaluatie afdeling Implementatie

2012/2013: Eindrapport. Project Vernieuwing Standaarden, deelproject Implementatie, diverse Hoofdpuntenrapportages en een rapport tussenevaluatie. Afstemming werkplannen met stichting IVM. Diverse presentaties:zie aldaar.

6.1. Scholing NHG-Leergangen Asklepion NHG –Voorjaarscongres 2012 (2dd) Asklepion - Ouderengeneeskunde (4 dd) Asklepion - Palliatieve zorg (4dd) Asklepion - Ken je standaard (4 dd) Asklepion - Op weg in je praktijk (4 dd) Asklepion – Ervaren in de praktijk (4dd)

30

Asklepion – CVRM (6dd) Asklepion – Intervisie (6 uur) Nascholing op maat (1dd) StiP-Cursus Verrichtingen 1: Injectietechnieken StiP-Cursus Verrichtingen 2: Wondbehandeling StiP-Cursus CVRM StiP-Cursus Buiklachten (Diverticulitis) StiP-Cursus Starten met VIM StiP-Cursus SOLK StiP- Cursus LTA Diabetes Ontwikkeling StiP Cursus LTA Diabetes Presentatievaardigheden Scholing voor NPA Inspiratie voor uw WDH Regiearts op de HAP basis 1dd Regiearts op de HAP vervolg 2dd Plezier in je werk PIN: Uitgekomen: 15/5 Diverticulitis 15/6 Lijkschouw (met subsidie van ZonMW) (internet-PIN) 15/7 Het preconceptieconsult 15/8 Diagnostische dilemma’s in de huisartsenpraktijk (internet-PIN) 15/9 Anticonceptie 15/10 Depressie en angststoornissen (internet-PIN) 16/1 Huisartsenzorg na primaire behandeling na kanker (internet-PIN) 16/2 Zwangerschap en kraamperiode 16/3 CVRM 16/4 Polyfarmacie bij ouderen (internet-PIN) Actualisering PIN partnergeweld Al gereed voor rest van jaargang 16 16/5 Buikpijn bij kinderen 16/6 Prikkelbaredarmsyndroom

• De geplande PIN’s ‘Palliatieve zorg’ en ‘Overgang’zijn uitgesteld. • De geplande PIN enkeldistorsie bleek als onderwerp niet geschikt voor een PIN, hier is gekozen

voor een instructiefilmpje. Motiverende gespreksvoering verkort Telefonische bereikbaarheid Werkdruk op de HAP Patiëntveiligheid/Veilig Incident Melden UWV training Coaching 4 dd Werkbalans en timemanagement Scholing – Praktijkconsulenten 6 dd Scholing – Vervolgcursus Praktijkconsulenten 1dd Scholing – Samenwerken in de huisartsenpraktijk Scholing – Mentorartsen op de HAP 3dd Scholing – EKC basis 4 dd Scholing – Verkorte EKC-basis (NHG-kaderartsen) 2dd Scholing – EKC Vervolg

• Depressie

31

• Hoe krijg ik ze gemotiveerd • Intervisie in de toetsgroep • Multiculturele huisartsgeneeskunde • Verdieping Onderwijsmethoden • Polyfarmacie • Toetsgroepnascholing: welk onderwerp kiezen we • Veilig Incident Melden • Werken met groepen • Presentatievaardigheden

Scholing – Triage in de dagpraktijk 1 (basis, 1 dd) Scholing –Triage in de dagpraktijk 1 en 2 (uitgebreid, 3 dd) 6dd (12x dg1/10xdg2/5xdg 3) Scholing – APC

• Cognitieve Gedrags Therapie 4 dd • Problem Solving Treatment 4 dd • Motiverende gespreksvoering 4 dd

Scholing – Starten met stoppen (2dd) Scholing – Praktijkbegeleiding triagisten HAP 3dd Scholing – Verrichtingen in de huisartspraktijk (zie StiP-cursussen) Scholing – Masterclass Achterstandswijken deel 1 4dd Scholing – Masterclass Achterstandswijken deel 2 4dd Stuurgroep Kwaliteit (EKC Netwerk) Klinische genetica en risicocomm. (proj. Kanker & genetica)(2dd) Webcast- geen Diversen LHV-Huisartbeurs (acquisitie/onbetaald) Startersdag DSH (acquisitie/onbetaald) Jaarconferentie SHDA UWV-Training Leidinggeven (5 dd) EKC-Symposium Workshop Social Media EKC-Symposium Workshop Varia NHG-Kaderopleidingen Astma/COPD , UMC Radboud Nijmegen Beleid en beheer, LUMC Leiden Diabetes Mellitus type 2 , UMC Utrecht en UMC Radboud Nijmegen Wetenschappelijk onderzoeker, UMC Maastricht Hart- en Vaat Ziekten, UMC Maastricht Ouderengeneeskunde, LUMC Leiden Palliatieve zorg, AMC Amsterdam Supervisie en coaching, UMCU Utrecht Urogynaecologie, UMC Radboud Nijmegen GGZ, UMCG Groningen Bewegingsapparaat, Erasmus MC Rotterdam 6.2. Preventie en Publieks- en patiëntenvoorlichting

Onderwerp Activiteiten Algemeen

• Deelname aan WONCA-netwerk Europrev

• Contact met relevante organisaties:

32

Onderwerp Activiteiten VWS, CVZ, RIVM e.a.

• Deelname aan Partnerships rond VWS-preventiethema’s: Stoppen-met-roken, Vroegsignalering alcohol; Depressiepreventie; Leefstijladvies (voorheen Huisartsenzorg in beweging)

• Deelname aan diverse commissies RIVM-Centrum voor Bevolkingsonderzoek: Zwangerschap, Prenatale screening, Perinatale voorlichting, Influenzavaccinatie

Publieksvoorlichting Voortzetting ontsluiting NHG-voorlichtingsproducten via www.kiesbeter.nl (tot 1-2-2013) en via Publiekswebsite Thuisarts.nl.

Praktijkinfo

Onderhoud, uitbouw en betere integratie van NHG-voorlichting; doorontwikkeling E-consult, links naar websites voor patiënten (i.s.m. BSL); financiering BSL.

Colleges preventie UMC Utrecht Voortzetting maandelijkse colleges Preventie voor 6e-jaars studenten.

Ziekte-beschrijvingen WinAp Overleg met WinAp/KNMP over voortzetting ziektebeschrijvingen uit NHG-publiekswebsite t.b.v. apotheek.nl.

Patiëntenfolders • Onderhoud folderrek • P.M.: folderrek voor HAP (mogelijk

project vanuit project Spoed). Dit is niet geconcretiseerd door de VHN en daarom niet uitgevoerd

Patiëntenbrieven

Brieven bij in 2012 verschenen (geactualiseerde) standaarden, LTA’s en LESA’s en relevante projecten. Tevens opname op NHG-Publiekswebsite.

DNA-deelproject Publiekswebsite

• Publiekslancering door Minister Schippers op 22 maart

• Uitbouwen publiekswebsite met alle voorlichtingsmaterialen uit tweedelijn, laboratoria, gezondheidsfondsen, patiëntenorganisaties e.d.

• Uitvoeren marketingplan PreventieConsult Module COPD is gerealiseerd. Voor de modules

psychische aandoeningen en kanker zijn de subsidieaanvragen afgewezen.

De patiënt als informatiedrager Ontwikkeling brochures voor huisartsen over zeldzame ziekten. Er zijn 6 nieuwe brochures gepubliceerd. Project afgerond; vervolgproject 2013-2015 goedgekeurd.

Preventie: maatwerk griep, cervix, FH Voortzetting ondersteuning huisartsen bij drie preventieprogramma’s; financiering via CvB / RIVM; De aanvulling met darmkanker is begin 2013 goedgekeurd.

NPCF-project Tweede fase medewerking aan / samenwerking met NPCF in Project Patiënteninformatie via kiesbeter.nl

http://www.kiesbeter.nl/

33

Onderwerp Activiteiten Partnership Vroeg-signalering Alcohol-problemen Vervolgaanvraag 3e fase 2011-2013:

goedgekeurd voor 2011en 2012 en uitgevoerd. 2013 is Goedgekeurd voor 2013. Wordt het laatste jaar.

Nieuwe projecten (in voorbereiding) • PreventieConsult module psychische aandoeningen; niet uitgevoerd, vanwege afwijzing subsidieaanvraag

• PreventieConsult Module COPD; uitgevoerd

• Project gezondheidsvaardigheden / laaggeletterdheid i.s.m. Pharos, LHV e.a.

6.3. Praktijkautomatisering Onderwerp Activiteiten Overleg met Nictiz, NEN, VWS en met koepels over elektronische communicatie, privacy, standaardisatie; in algemene zin of in de context van specifieke (Nictiz) programma’s als WDH, EMD, e-Spoed, e-Lab, etc. Management, POP en intern overleg

Bijdrage aan gedragscode gegevensuitwisseling in de zorg. Deze is vastgesteld. Bijdrage aan doorontwikkeling landelijke standaardisatie (en stellen prioriteiten).

Elektronische communicatie (hieronder vallen oa. de specifieke NHG producten) E-Health: beschrijven koppeling HIS met website/portal richtlijnen (met KNMG) over passend gebruik en randvoorwaarden voor diverse e-Health toepassingen

• Richtlijn(en) voor zorgverleners over gebruik e-Health (bv. sociale media, afspraken met patiënt over gebruik patiënt portal)

• Beschrijving koppeling portal - HIS Uitbreiden richtlijn gegevensuitwisseling met GGZ Nieuwe versie richtlijn gegevensuitwisseling

GGZ. Deze activiteit is komen te vervallen. Bijhouden implementatie richtlijnen gegevensuitwisseling met med. specialist, HASP, en fysiotherapeut, HAFT

Richtlijn gegevensuitwisseling gegevensuitwisseling huisarts-fysiotherapeut

Nieuwe versie gemaakt.

Nieuwe richtlijn gegevensuitwisseling huisarts CHP In concept gereed. Dossieroverdracht huisarts Overdracht medicatiedossier WDH Nieuwe versie NHG richtlijn passend bij

Referentiemodel. Deze is bijna gereed. Uitvoering Quickscan Uitgevoerd. Ketenzorg en ICT Project verbeteren elektronische communicatie EMD/WDH vanuit de regio (waaronder dus elementen uit ADEPD, EMD en Informatiebeveiliging)

Overzicht per regio van mogelijkheden met KNMP nadere invulling diverse onderdelen EMD (allergie, reden van voorschrijven, stoppen/wijzigen) acties nav onderzoek stand van zaken informatiebeveiliging in HIS’en

Handreiking ketenzorg en ICT Vertraagd, in concept gereed. ICPC, ADEPD, indicatoren en ketenzorg, vaak ook i.c.m. implementatie CVRM

Veel vragen hierover beantwoord.

De Geïnformeerde Huisarts, DGH Onderhoud Vier updates. Uitbreiden functies DGH Online Nieuwe versie DGH Online.

34

NHG-ConsultWijzer Onderhoud content Zakboekje, uitlevering bestanden naar afnemers,

Consultwijzer Online actueel. Aanpassingen onderhouds- en gebruikssoftware Bijv. verwerken van gewicht in formularium;

ontsluiting diverse documenten in Consultwijzer Online.

M.n. aandacht voor aanpassingen voortvloeiend uit Standaard CVRM

Nieuwe versie Cardiovasculair Adviessysteem.

Adequate Dossiervoering en Informatiebeveiliging Aanvulling Richtlijn ADEPD Bijwerken ADEPD Richtlijn conform HIS-

Referentiemodel. Deze is bijna klaar. ADEPD en IB onderbrengen in NPA NPA modules voor ADEPD en IB

(informatiebeveiliging). De modules zijn bijgewerkt.

Prodigmo Bijwerken bestaande protocollen, m.n. CVRM Nieuwe versies protocollen. HIS Standaardisatie Onderhoud, beheer HIS Tabellen, wo. deels ook EMD gerelateerde zaken

Nieuwe versies van diverse HIS-Tabellen, m.n. diagnostische bepalingen en bepalingenclusters; Gebruiksadviezen zijn niet ontwikkeld.

Op basis van goedgekeurd plan en i.s.m. NVKC en NVMM: technisch beheer en distributie van LOINC-NL

Beheer en distributie LOINC-NL.

Preventie: griep, cervix Specificaties voor griepvaccinatie en cervixscreening passend bij HIS-Referentiemodel. Niet gerealiseerd. Staat gepland voor 2013.

Indicatoren onderhoud Nieuwe versies indicatoren, mn. diabetes, CVRM-HVZ en CVRM-Hoog risicogroepen.

ICPC Stappen zetten voor invoering ICPC-ICD dubbelcodeermodule

Promotie ICPC-ICD dubbelcoderen bij gebruikersverenigingen en HIS-leveranciers demo ICPC-ICD module online. Demo loopt, maar nog niet vlekkeloos.

HIS Referentiemodel Onderhoud en ontwikkeling HIS-Referentiemodel: preventie, diagnose, medicatiebewaking

HIS-Referentiemodel versie 2012 planning ontwikkeling Referentiemodel 12/13 met gebruikersverenigingen planning implementatie 12/13 met gebruikersverenigingen monitoring implementatie bij HIS-leveranciers

Uitwerken en invoering Zorgplan Implementatie zorgplan bij HIS’en en KIS’en niet gerealiseerd.

Rapportage Promotie gebruiksvriendelijke analyse en rapportage tool in HIS’en bij HIS-leveranciers en gebruikersverenigingen. In concept gereed.

HAP-IS Referentiemodel (samen met VHN) Versie 1 HAP-IS Referentiemodel. Vervallen vanwege gebrek aan belangstelling.

Advies registratie bij CVRM Aangepast. Cursus over HIS Referentiemodel Cursus voor softwareleveranciers verzorgd. Overige activiteiten Presentaties bij WONCA, advies commentaar en overleg over allerlei onderwerpen o.a. medicatieoverzicht, reden van voorschrijven, wet geneesmiddelenvoorziening, generieke datasets, uitvraag zorggroep benchmark, voorbereiding pilot individueel zorgplan, bijdrage aan NHG-congrescie.

35

6.4. Ontwikkeling Kwaliteitsinstrumenten en Evaluatie (Oké)

Onderwerp Activiteiten en producten Indicatoren intern Ontwikkeling, onderhoud en revisie

indicatorensets medisch handelen: • CVRM hier is een update van

verschenen • DM • COPD • GGZ • Prescriptie • Medicatieveiligheid/medicatiereview

Ouderen

Indicatoren intern ontwikkelen in kader projecten Indicatorenontwikkeling leefstijl is niet doorgegaan. Dit was nl. voorzien i.h.k.v. de leefstijlwijzer en die is niet ontwikkeld.

Indicatoren extern • Bijdrage externe indicatorontwikkeling, bijv. PON, LAN, NDF, Platform Vitale Vaten, Overgewicht en met NIVEL voor acute zorg.

SLA NPA Werkplan 2012

• Ontwikkeling nieuwe modules, indien gewenst in dit kader is de risicoscan uitgevoerd.

• Onderhoud en ontwikkeling indicatoren praktijkvoering.

Kwaliteit algemeen Inhoudelijke bijdrage aan externe projecten over toetsing en transparantie en veiligheid (Zizo huisartsenzorg, Zizo chronische zorg, Zorg voor Veilig).

Helpdesk & kwaliteitsadvies • Helpdesk bij ondersteunende materialen voor NPA en Veelgestelde Vragen voor de huisartsenvoorziening met vragen over kwaliteitsmanagement en de inhoud van de NPA-normen in het bijzonder. De helpdesk is geprofessionaliseerd.

• Ondersteuning praktijkconsulentes via helpdesk.

• Er zijn enquetes gehouden onder praktijkconsulentes om hun taakopvatting en hetgeen zij van het NHG verwachten te onderzoeken.

NHG-PraktijkWijzer Kwaliteit en veiligheid • Doorontwikkeling van materialen voor PraktijkWijzer Kwaliteit en Veiligheid met (voorbeeld)materialen die bruikbaar zijn voor alle praktijken en voor praktijken die deelnemen aan de NHG-Praktijkaccreditering in het bijzonder.

Visitatie Doorontwikkeling visitatie-instrument. Start van een pilot visitatieproject i.s.m. NPA.

Kennistoets H&W Maandelijkse kennistoets in Huisarts en Wetenschap.

36

7.1. Spoed

9. Communicatie en PR Onderwerp Activiteiten Interne communicatie Medewerkers • Medewerkersblogs regelen en redigeren

• Verscheidene berichten voor intranet • Organisatie lunchbijeenkomsten:

Grote Lunchbijeenkomsten 1. Maandag 19 maart – Thuisarts.nl verzorgd door Joris Funcke 2. Donderdag 28 juni – H&W en TPO 3. Maandag 10 september –100ste Standaard en standaarden in zijn algemeen 4. Donderdag 29 november – Toekomstvisie 2022 en meerjarenbeleidsplan

Kleine Lunchbijeenkomsten 1.Donderdag 16 februari – Scholing 2. Dinsdag 13 november – Groupwise

• Knipsels selecteren • Publicatieprijs georganiseerd • Veelgestelde vragen en antwoorden

Onderwerp Activiteiten Basis werkzaamheden (Faciliteren mede de samenwerking SEH/HAP)

Participeren in: • Stichting NTS • Redactieraad NTS • Onderhoudswerkzaamheden aan de

NHG-TriageWijzer Spoedboekje Handboekje en/of ICT-applicatie voor

diagnostiek en behandeling in de spoed in de huisartsengeneeskunde. Loopt. Naar verwachting najaar 2013 gereed.

Systematisch ICT ondersteunde triage in de dagpraktijk Notitie over de mogelijkheden en barrières. NHG-Standpunt over de huisartsgeneeskundige inbreng in de spoedgeneeskunde

Aanzet tot revisie van het standpunt.

Internetcursus ABCDE Nieuwe cursus in samenwerking met ketenpartners.

Norm voor fiattering van door de triagist zelfstandig afgehandelde telefonische contacten

NHG-Standpunt.

Voorlichtingsmateriaal op de HAP Oriëntatiedocument. NHG-Standaarden Deelname aan voorbereidings- en revisietraject

meerdere NHG-Standaarden. Er wordt gecheckt of de NHG-Standaarden en NTS voldoende op elkaar aansluiten.

ABCDE-systematiek Deelname aan revisie ABCDE-systematiek. NHG-Congres 2013 Voorbereiding NHG-Congres 2013 dat als thema

Spoed heeft.

37

opgeschreven • Deelname interne werkgroepen: • Vernieuwen corporate website • Reorganisatie communicatie, PR en

marketing binnen NHG

Leden • Vragen afhandelen per telefoon of mail

• Ledenraadpleging>vragen GGZ • Verscheidene berichten op internet • Webredactie • NHG-Nieuws redactie • Highlights 2011 online en offline • Flashmob 100ste Standaard

Externe communicatie Media • 177 perscontacten

• 15 persberichten verstuurd

Stakeholders • Highlights 2011 • Flashmob 100ste Standaard • Lancering Thuisarts.nl Nieuwspoort • Lancering TKV 2022 in Nieuwspoort

12. Afdeling Algemene Interne Zaken

Onderwerpen Activiteit Productbegeleiding Huisstijl Bij alle nieuwe producten en waar mogelijk bij

oude producten in geval van bijdrukken wordt de nieuwe layout van het ontwerp van de omslag toegepast.

Digitale uitgaven Afstemming papier/digitaal. Het publicatiebeleid heeft structurele aandacht bij elk product wordt bekeken wat de beste verschijningsvorm is.

NHG-TriageWijzer De eerste update (incl. nieuwe CD) van de in 2011 verschenen Triagewijzer werd in juni/juli naar de abonnees gestuurd.

Websites In 2012 is gewerkt aan vernieuwing van corporate website en een mobiele Hawebsite. Deze zullen begin 2013 de lucht ingaan. Haweb en de publiekswebsite zijn verder doorontwikkeld.

NHG-Apps In juni is de standaarden-app voor de iPhone en iPad beschikbaar gekomen. Binnen enkele weken is de app uit de appstore meer dan 7000 keer gedownload. In augustus is dezelfde app voor android devices op de markt gekomen. Met BSL, mede ontwikkelaar, is een lijst gemaakt met gewenste verbeteringen. Begin 2013 zal gekeken worden welke daarvan te realiseren.

38

NHG-Consultwijzer In 2011 is een proef gedaan met Consultwijzer on-line en met daarbij meerdere inlogs per praktijk volgens een voucher systeem. In 2012 heeft evaluatie plaatsgevonden op basis waarvan aanpassingen worden doorgevoerd. Definitief businessplan volgt in 2013.

Interne zaken Productkennis Een goede productkennis bij de medewerkers

Interne zaken belangrijk structureel aandachtspunt omdat er verschillende verschijningsvormen zijn (papier en via website) en vragen van klanten daarover direct en goed beantwoord moeten kunnen worden. Hier wordt structureel aandacht besteed in werkoverleggen. Er is verder gewerkt aan het optimaliseren van het beleid ten aanzien van de ledenservice dat zijn vervolg krijgt in 2013.

CRM Er is gewerkt aan de implementatie van het CRM waardoor dit systeem wordt benut bij de ledenadministratie en marketingactiviteiten. In november zijn we overgegaan naar de nieuwe release van CRM.

Teambuilding Verbeteren werksfeer, onderlinge communicatie etc binnen de sectie Interne zaken met o.a. als doel het hoge ziekteverzuim aan te pakken. Afgerond. En januari is Interne zaken 3 dagen ‘op de hei’ geweest om onder begeleiding van een externe trainer te werken aan het team. In april is een terugkomdag geweest. De resultaten zijn zichtbaar.

39

Interne automatisering Informatiebeleid Mei tot juli 2011 is een externe audit uitgevoerd

t.a.v. de interne automatisering. Eén van de belangrijkste bevindingen is dat er geen duidelijke formeel vastgestelde visie is over de wijze waarop de interne automatisering kan bijdragen aan het behalen van bedrijfsdoelstellingen. Met andere woorden, het is van belang een informatiebeleid vast te stellen bestaande uit de doelen, middelen, wegen en prioriteiten om informatievoorziening te ontwikkelen en te beheren. Vanuit de organisatiebrede missie en doelen worden de doelen op het gebied van interne automatisering geformuleerd. Vervolgens wordt concreet beschreven op welke wijze deze doelen vanuit de huidige situatie gerealiseerd kunnen worden. Dit zal voor 2012 voor een groot deel zijn beslag krijgen.

Documentbeheer De eerste fase van het project Document Management systeem (DMS) is afgerond en een aantal quickwins zijn uitgevoerd. Het project wordt vervolgd in 2013.

Mobiele devices Gebruik van iPad binnen het NHG is uitgebreid. Videoconferencing Skypen met meerdere deelnemers is mogelijk

gemaakt. Aan de implementatie wordt verder gewerkt in 2013.

Evenementen NHG-evenementen

• Symposium kwaliteitsbeleid in de huisartsgeneeskunde en de vernieuwing van richtlijnontwikkeling: 25 januari ter gelegenheid van afscheid Lex Goudswaard en Kees ’t Veld.

• NAS jubileumdag: 2 februari in Domus Medica in Utrecht met 60 aanwezigen.

• Publieke lancering thuisarts.nl: 22 maart in Nieuwspoort Den Haag.

• NHG-Wetenschapsdag: 8 juni 2012 in Maastricht, ruim 200 deelnemers.

• NHG-Voorjaarscongres: 19 april 2012. Utrecht ca 120 deelnemers.

• Nederlandse bijeenkomst tijdens WONCA Europe conferentie. Wenen, Oostenrijk: 5 juli 2012, 250 aanwezigen.

• NHG-Congres: 9 november 2012 in het World Forum in Den Haag met 1800 deelnemers.

40

Evenementen georganiseerd voor derden

• CWO weekend 30+31 maart in opdracht van CWO in Kaap Doorn in Doorn. Ruim -5+6 april 2012

• IOH-dagen in Landgoed Huize Bergen in Vught met 60 deelnemers. In opdracht van de huisartsinstituten.

• Eerste Nederlandse triage congres 12 april 2012. in opdracht van de NTS in het AMC in Amsterdam met ruim 250 deelnemers.

• symposium PalHAG 3 oktober 2012 in opdracht van de expertgroep in de Domus Medica met ruim 50 aanwezigen.

Registratie NHG-Congres 2012 Registratie via Haweb ingevoerd NHG-Congres 2012.

Verkoop en Marketing Automatische betaling Volledig automatische betaling via Ideal en

doorboeken naar Vertineo. Dit gebeurt al met producten uit de leeromgeving. Nu ook voor producten uit de webwinkel. Zal worden meegenomen bij de realisatie van de nieuwe website in 2013 in de eerste fase na lancering.

Ledenraadpleging Het ledenpanel is 2012 conform de planning geraadpleegd.

Copyright Een continue activiteit is het actief benaderen van de markt in zake onjuist gebruik van NHG-materiaal/producten. Aantal copyright gevallen neemt toe. .

Overige Communicatie Met o.a. drie websites en mobiele applicaties, maar

denk ook aan grote projecten als NHG-Doc en TriageWijzer, worden de communicatielijnen complexer binnen de hele keten van publicaties, interactie en uitingen, zowel intern als extern en met partners. Er is gewerkt aan de uitwerking van een extern advies om een communicatieteam of –afdeling in te richten van waaruit alle communicatie, marketing en PR wordt gecoördineerd. Plannen krijgen beslag in 2013.

Gastvrijheid In februari is door een extern bureau met de gastvrijheid van het NHG-medewerkers richting leden en andere gasten onderzocht met behulp van mystery calls.

Zorgvuldig werken Jaarlijks wordt gerapporteerd over uitgaven op kantoorgebied en vergeleken met de uitgaven in 2009, 2010 en 2011. Op basis van de uitkomsten zijn verbeteringen aanbevolen. Zodra de cijfers over 2012 beschikbaar zijn zullen die in hetzelfde format worden gerapporteerd.

41

Projectmatig werken In 2011 is het NHG gestart met projectmatig werken op basis van een op het NHG toegesneden systematiek van Prince 2 (= PRO3). In 2012 is gewerkt aan de verdere implementatie met training, terugkombijeenkomsten en de uitgave van een handleiding.. .

13. Personeel, Opleiding en Organisatie Onderwerp Activiteiten Loopbaanbeleid

• Ontwikkelen concept beleid • Organiseren en faciliteren drie

startersgroepen • Ontwikkeling van het vervolgtraject

Het ‘reguliere’PO&O werk • Adviseren, coachen, werven en selecteren, mensen terug naar de werkplek begeleiden, mensen verwelkomen, afscheid nemen van mensen, administratie voeren, ontwikkelen van programma’s, ontwikkelen van beleid etc.

Verbetering gespreksformulieren • Ontwerp • Bespreking met leidinggevenden • Verwerking input van leidinggevenden en

medewerkers • Eindontwerp inclusief bespreking OR en

MT GPTW 2de meting • Voorbereiding en begeleiding

• Beschrijving van de culture audit Begeleiding R&W • Participatie in plan van aanpak

• Introductie veranderkundige

14. Financiele Zaken / Planning, Advies & Controle (FZ/PAC) Onderwerp Activiteiten Financiële administratie Grootboekadministratie Verkoopadministratie Incasso Debiteurenbeheer Crediteurenbeheer Projectadministratie Salarisadministratie Liquiditeit- en vermogensbeheer Fiscaliteiten Planning Advies & Control Opstellen afdelingen projectbegrotingen Opstellen jaarrekeningen Opstellen en controleren van contracten Adviseren op financieel gebied (gevraagd en

ongevraagd) Opstellen managementrapportages Opstellen projectenoverzichten

42

BIJLAGE B: SAMENSTELLING GREMIA Raad van Toezicht/samenstelling en hoofdfuncties - Prof.dr. H.J.J.M. Berden, voorzitter Raad van Toezicht, voorzitter Raad van Bestuur St. Elisabeth Ziekenhuis - Mw. J.A. Schulkes-van de Pol, lid Raad van Toezicht tot mei 2012, vanaf mei 2012 adviseur, huisarts - Drs. S.C. van Norren, lid Raad van Toezicht, Plv. Regiomanager Grootbedrijfteam Zuidwest- Nederland Rabobank Rotterdam - Prof.dr. E. Schadé, lid Raad van Toezicht, hoogleraar huisartsgeneeskunde - Mw. H.M.M. Vos, lid Raad van Toezicht, huisarts De Raad van Toezicht De Raad kwam in 2012 vier keer bijeen op 7 maart, 24 mei, 19 september en 7 juli Tussentijds vond 6 keer overleg plaats tussen de voorzitter van de Raad van Toezicht en het NHG-bestuur. Raad van Toezicht/nevenfuncties (relevant voor NHG): Berden, H.J.J.M.: - Bestuurslid (voorzitter) van het Landelijk Netwerk Acute Zorg (LNAZ) - Lid Medisch Specialisten Registratie Commissie (MSRC) - Bestuurslid Forum Centrum voor Ethiek en Gezondheid (CEG) - Bestuurslid Nijmeegs Kenniscentrum Chronische Vermoeidheid (NKCV) - Bestuurslid (voorzitter) redactie Zorgmarkt, kwaliteitsmagazine dat nuance aanbrengt op het gebied marktwerking en ondernemerschap in de zorg - Lid Raad van Advies Medisch Contact - Deeltijds hoogleraar Tias Nimbas Business School van de Universiteit van Tilburg: leerstoel Organisation Development in Hospital Care” - Diverse bestuursfuncties uit hoofde van huidige functie in het St. Elisabeth Ziekenhuis, waaronder waarnemend voorzitter bestuur Ronald McDonald Huis Tilburg, bestuurslid Brabant Medical School, auditor NIAZ Schulkes-Van de Pol, J.A.: Dit is nog van 2011 - Vice-voorzitter Programmacommissie Alledaagse Ziekten ZONMw - Huisarts-opleider - Lid Raad van Advies Medisch Contact - Lid Toetsingscommissie Euthanasie Zuid-Holland en Zeeland Schadé, E: - Em.Hoogleraar Huisartsgeneeskunde Universiteit van Amsterdam- - Lid Raad van Toezicht Catharina Ziekenhuis, Eindhoven - Lid Gezondheidsraad, - Voorzitter Gezondheidsraadcie's: De mondzorg van morgen, Nevenbevindingen bij diagnostiek in

de patientenzorg, Hoogspecialistische GGZ, - Voorzitter Stuurgroep Zorgstandaard Kanker (NFK, KWF-Kankerbestrijding, IKNL) - Voorzitter Stuurgroep Ouderenzorg (KNMG) - Voorzitter Stuurgroep Zichtbare Mondzorg (IGZ). Vos, H.M.M.: - Lid van de Vergadering van Afgevaardigden van de Beroepspensioenvereniging Huisartsen - Arts-onderzoeker bij de afdeling Vrouwenstudies Medische Wetenschappen van het UMC St

Radboud Nijmegen (onbezoldigd)

43

Bestuur/directie - A.E. Timmermans, huisarts, directeur/bestuursvoorzitter t/m augustus 2012 - Mw. W.J.C. de Graaff-Lammers, interim- directeur/bestuursvoorzitter t/m december 2012 Managementteam - Ir. J.M.Blijham, afdeling Algemene en Interne zaken - Dr. R.F. Dijkstra, huisarts, afdeling Implementatie - Mw. W.J.C. de Graaff-Lammers CB, afdeling financiële zaken/Planning & Controle - Dr. J. Burgers, afdeling Richtlijnontwikkeling en Wetenschap - Mw. S. Maas, Afdeling Personeel, Organisatie en Opleiding - Drs. J. Eekhof, hoofdredacteur Huisarts en Wetenschap vanaf 1 april 2011 AFDELING RICHTLIJNONTWIKKELING EN WETENSCHAP Autorisatiecommissie - Mw. Dr. J.N. Belo - Mw. prof.dr. M.Y. Berger - Dhr.prof dr. P.J.E. Bindels - Dhr. dr. M.H. Blanker - Mw. dr. M.A. van Bokhoven - Mw.dr. T.A. Gerritsen - Mw. P.L.M.L. Gruijters - Dhr. prof.dr. M.G.A.A.M. Nijpels - Dhr. dr. T.C. Olde Hartman - Dhr. drs. B. van Pinxteren - Dhr. prof.dr. F.G. Schellevis - Dhr. dr. R. Starmans - Prof. dr. Th.J.M. Verheij - Mw. G. van Wegberg-Balfoort - Dhr. dr. J.C. Winters - Dhr. prof. N.J. de Wit - Dhr. dr. S. Zwart NHG-Adviesraad Standaarden - Dhr. J.J.A.M. van Dongen - Mw. H. Eekhof - Mw. R.J. Hinloopen - Mw. M.H. Lunter - Mw. I. van der Sar - Dhr. D. Soeters - Dhr. dr. R. Starmans - Mw. S.M. van Vliet - Dhr. W. Willems - Mw. M.C.M. Loogman Commissie Wetenschappelijk Onderzoek - Mw. J. Dros, voorzitter - Dhr. Dr. W. Verstappen - Mw. S.M. Labots-Vogelesang - Dhr. W. Slort - Dhr. F. Dekker - Dhr. Dr. W. Opstelten - Dhr. J.C. van Keimpema - Dhr. J.F. Hoekstra - Dhr. W. Eizenga

44

- Dhr. Dr. P.A.J. Buis - Dhr. H.J. Dijkstra - Dhr. Dr. B. Kolnaar - Dhr. W. Willems - Mw. L.J. Meijer - Dhr. M.J.M. Valk - Dhr. C.A. de Kock - Mw. Dr. K.M. van Asselt - Dhr. Dr. G. A. Donker - Mw. Dr. A.C. van de Pol - Mw. M.F. Koningsveld-Kortekaas - Dhr. J.J. Oosterink - Mw. S.M. van Vliet - Mw. A.M. de Vries-Moeselaar - Dhr. S. Zijlstra - Dhr. M. Sijbom Redactiecommissie H&W - Dr. J.A.H. Eekhof, hoofdredacteur - Mw. dr. B.D.L. Broekhuizen (per 1 maart 2012) - Mw. dr. L.E. Bröker-van Rens - Dr. J.W.L. Cals - Mw. M.J. Scherptong-Engbers, junior-redactielid per 1 maart 2012) - Dr. H.J. Schers - Dr. W.E.M. Spinnewijn - Prof. dr. Th.J.M. Verheij - Dr. J.C. van der Wouden Raad van Advies H&W: - Prof. dr. W.J.H.M. van den Bosch - M. Bruinsma (met ingang van september 2012; voor die tijd mevrouw C. Bisschop) - Dr. J.A.H. Eekhof - H. Festen - Mw. M.F. Koningsveld-Kortekaas - H. van Maanen - Dr. J.M. Schellingerhout - Mw. dr. A.W. Wind (voorzitter) NHG-Verenigingsraad - Jacobijn Gussekloo, Leiden (voorzitter vanaf 1 januari 2012) - Bram Sprij, Maassluis (vice-voorzitter vanaf 1 april 2012) - Janneke Belo, Katwijk - Corneliek Bisschop, Huizen (tot 1 april 2012) - Eeke Boerlijst, Almere (vanaf 1 december 2012) - Meike Bruinsma, Roden - Vahide Bulut-Altun, Rotterdam (tot 1 december 2012) - Patrick Dielissen, Nijmegen (vanaf 1 december 2012) - Joop Dopper, Vlaardingen (vanaf 1 december 2012) - Marieke Eisen, Glimmen - Chantal Emaus, Utrecht (tot 1 december 2012) - Nelleke Gruijters, Heeze (vice-voorzitter tot 1 april 2012) - Frank Gunneweg, Ermelo - Peter van Hasselt, Gieten - Femke Hohmann, Rotterdam - Artine de Jonge, Amsterdam

45

- Vera Kampschöer, Almere (tot 1 april 2012) - Ingeborg van Lingen, Nijverdal - Carolien van Leeuwen, Emmen - Geert-Jan van Loenen, Hengelo - Marike de Meij, Amsterdam - Jean Muris, Geulle - Hanneke Oltheten, Noordwijk (tot 1 april 2012) - Diederik van Oord, Houten (vanaf 1 december 2012) - Erik Teunissen, Deventer - Hans Uijen, Holten (vanaf 1 december 2012) - Renee Weersma, Haarlem/Amsterdam (vanaf 1 december 2012) - Henk van Weert, Amsterdam (vanaf 1 december 2012) Adviseurs Verenigingsraad - Irene Joziasse (tot 1 april 2012) - Marjan Kruijer (vanaf 1 april 2012) - Marieke Bolkenbaas (vanaf 1 november 2012). Werkgroep Vrouwen en Huisartsgeneeskunde - M. Bartelink - A. Berendsen - Y. Berger - A. Blankenstein - M. Buurman - K. Damen - M. Dees - J. Dekker - G. Donker - J. Dros - M. Folkeringa - J. Gussekloo - E. de Hoon - H. van der Horst - E. Houwink - M. de Kleijn - A. Kramer - J. Labohm - T. Lagro - S. LoFoWong - S. Mol, M. Rebel-Volp - N. Scherpbier - J. Schulkes - H. Silvius - T. Slagter - A. Tiessen - H. Vos - E. Waarsenburg - R. Weersma, - M. Wieringa. - AFDELING IMPLEMENTATIE/AUTOMATISERING Werkgroep ADEPD - Dhr. H.M.J. Boesten - Mw. S.O. Klapwijk-Strumphler

46

- Dhr. H.M. Kole - Dhr. C. Smit - Dhr. J.P.M. Stroucken - Mw. H.E. van Werven - Dhr. J.T.A. Sloekers - Dhr. L.B. Braaksma - Dhr. R. Westerhof - Mw. K.H. Njoo

Klankbordgroep HIS-Referentiemodel - Dhr. R.G.A.M. Beumer - Dhr. L.B. Braaksma - Dhr. J. H. Levelink - Dhr. A.E. Mol - Dhr. C.M.J.A. Mostart - Dhr. P.J. Postema - Dhr. R. van Leeuwen - Mevr. E.H.C. Bastiaanssen - Mevr. W. Bornemans (vanaf november) - Dhr. P.A.J. Rijnierse (tot oktober) - Dhr. R. Westerhof

Werkgroep Tabel diagnostische bepalingen - Dhr. H. Beekwilder - Dhr. F. Guldemond - Dhr. F. van der Vorst - Dhr. J.H. Levelink - Dhr. J. Lindemans - Mevr. A. Lucas - Dhr. M. Niessink - Dhr. L. Smeets - Mevr. E. Talboom - Dhr. C. Tombrock - Dhr. R. van Oers - Dhr. M. van Wijk - Mevr. E.H.C. Bastiaanssen - Dhr. J.K.W. den Boer - Dhr. H.P. Westerhof

NHGDoc, College Datagebruik - Dhr. L. van Rooyen, voorzitter - Dhr. M. Eyck - Dhr. A. van der Vinne - Dhr. K. Kanters - Dhr. E. Grosveld - Dhr. T.R. van Althuis

47

AFDELING IMPLEMENTATIE/SECTIE PREVENTIE & PATIËNTENVOORLICHTING

NHG-Redactie Voorlichting - Dhr. A.J.M. Drenthen (voorziter) - Dhr. R.P.H. Beijaert - Mevr. M.J. van Lennep - Mevr. H. Andriesse - Mevr. J. Bakx - Dhr. W.E. van der Kolk - Dhr. W. van der Kraan - Mevr. A. Smidt - Mevr. J. de Vries

48

BIJLAGE C: EXTERNE VERTEGENWOORDIGING (lezingen, interviews, congressen en symposia)

AFDELING DIRECTIE Timmermans, A.E. - Opening NAS jubileumdag, 2 februari, Utrecht - Voordracht PvdA werkgroep patiënt en maatschappij, 9 februari, Den Haag - Voordracht afscheidssymposium Bert Schadé hoogleraar AMC, 29 februari, Amsterdam - Presentatie Lancering van Thuisarts.nl bij VWS, 22 maart, Den Haag - Presentatie SAN Congres ‘huisarts en Laboratoriumdiagnostiek, 31 mei, Apeldoorn - Presentatie bijeenkomst voor GGD en GHOR ‘Management Development, leiderschap in Publieke

Gezondheid’, 1 juni, Ermelo - Presentatie Summerschool Huisartsopleiding UMC Utrecht ‘de toekomst van de relatie huisarts –

patiënt’, 24 juli, Zeist

- Interview over onderzoek poortwachtersfunctie i.o.v. VWS, 16 januari - Interview De Groene Amsterdammer over de veranderende positie van de huisartsenzorg, 26

januari - Interview MedNet voor artikel ‘De zorg is nu meer een gebruiksgoed’, 2 februari - Interview Telegraaf over Thuisarts.nl, 21 maart - Interview NOS radio 1 over Thuisarts.nl, 22 maart - Interview BNR radio over Thuisarts.nl, 22 maart - Interview RTL Nieuws samen met Ted van Essen, 22 maart - Interview Nefarma& over introductie inovatieve geneesmiddelen, 2 april - Interview De Eerstelijns t.g.v. vertrek bij het NHG, 14 mei - Interview WFG operationeel t.g.v. vertrek bij het NHG, 15 mei - Interview De Dokter van de LHV t.g.v. vertrek bij het NHG, 21 mei - Interview VOZ Magazine voor artikel ‘de huisarts in de kracht van zijn professie’, 26 juli

- Webinar over Commonwealth fund, 11 januari - Zorginnovatiereis, 17 t/m 22 januari, Duitsland - LOVAH-Congres, 27 januari, Noordwijkerhout - Afscheidsreceptie Henk van Vliet van NZa, 30 januari, Utrecht - Lezing Gezondheidsraad ‘measuring the quality of health care’, 17 februari, Den Haag - Afscheidsreceptie Bert Kuipers van NDF, 23 februari, Amersfoort - Afscheidsreceptie Martin Bontje van VGZ, 29 maart, Arnhem - Nationale Diabetes Dag, 30 maart, Utrecht - Debat selectieve zorginkoop onder leiding van Wouter Bos, 3 april, Breukelen - Lentebijeenkomst Orde van Medische Specialisten, 16 april, Den Haag - Afscheidsbijeenkomst Hans Grundmeijer van AMC, 26 april, Amsterdam - Uniysis Zorgverzekering Congres, 9 t/m 12 mei, Frankrijk - Afscheidsreceptie Gert-Jan van Boven van Nictiz, 23 mei, Scheveningen - Werkconferentie ZonMW inzake zorg en ondersteuning in de buurt, 4 juni, Den Haag - NHG-Wetenschapsdag, 8 juni, Maastricht

49

AFDELING IMPLEMENTATIE/SECTIE IMPLEMENTATIEMATERIALEN Ballieux, MJP en Hugenholtz, M - Workshop Interactieve werkvormen in e-learning programma’s. Hoe maken we deze nog beter!

Symposium De Toekomst van technologie in het medisch onderwijs NVMO-congres, 15 en 16 november 2012

Gunst, van, G - 'Evaluation and the Balanced Score Card'. WONCA, 4 – 7 juli 2012 Jacobi, F - Presentatie ‘Genetics and cancer in general practice – Tools and ways of implementation’.

WONCA, 4-7 juli 2012 Kijser, M - Posterpresentatie “Blended learning” voor vaardigheidstraining- Ook voor ervaren huisartsen!

NVMO-congres, 15 en 16 november 2012 - Nascholing over diverticulitis, in het kader van de Stip-cursus (standaard in de praktijk) als

moderant en docent, 3 juli 2013, DOKh, Alkmaar Mol, S en Pigmans V - Posterpresentatie “Blended learning” for training procedural skills: for experienced doctors too!

AMEEcongres Lyon, Frankrijk 26-29 augustus 2012 Oosterberg, E - Workshops Zorg voor Vluchtelingen ‘De wereld op je spreekuur’ tijdens LOVAH congres - Workshop ‘Hoe kan ik dit goed uitleggen?’Communiceren met patiënten met geringe gezondheidsvaardigheden LHV-congres - 4-7 juli 2012, Wenen: WONCA, workshop 'Diabetes in ramadan' - Workshop over laaggeletterdheid POH-congres - Workshops over onderwijs en ECD Interstavendagen van de huisartsopleidingen Venrooij, van, M - Workshopleider 'Thuis het laatste woord: competenties van huisartsen in de palliatieve zorg’

spreker: em. prof. dr. Theo Voorn. Symposium van PalHAG Domus medica Utrecht, 3 oktober 2012

- Nascholing over palliatieve zorg (docent en moderator), Leergang palliatieve zorg, WDH Midden Nederland, Groot Kievitsdal, Baarn op 9 oktober,13 november, en 4 december

AFDELING IMPLEMENTATIE/SECTIE AUTOMATISERING Althuis, van, T.R. - EZD Congres, workshop Gedragscode, Vianen, 14 maart - Seminar Kerndossier Rijnmond, Rotterdam, 3 april - symposium Regieraad over CCR/CCD, Utrecht, 14 september - Conferentie inzicht in zorgprestaties, DBCOnderhoud, Utrecht, 5 oktober - HIS-Demodag, Den Haag, 10 oktober - Regiobijeenkomst Drenthe, presentatie over Gedragscode en opt-in, Spier, 1 november; 15

november - Regiobijeenkomst Eemland, Amersfoort, 7 november - NHG Congres, Den Haag, 9 november - Regiobijeenkomst Limburg Noord, Venlo, 26 november

50

Bastiaanssen, E.H.C. - EZD Congres, Vianen, 14 maart 2012 - Seminar Kerndossier Rijnmond, Rotterdam, 3 april 2012 - presentatie Individueel Zorgplan op bijeenkomst DiHag, Utrecht, 6 juni 2012 - bijeenkomst e-GPO Ouderenzorg, Leiden, 7 juni 2012 - Discussiebijeenkomst KNMP/Z-Index Definities Medicatie, Utrecht, 28 augustus 2012 - NHG Congres, Den Haag, 9 november 2012

Duivenboden, J.L. - Wonca WENEN 4 t/m 7 juli, presentatie 5 juli: The e-patient is here, what about the e-GP? - Chronische zorg tweedaagse, presentatie e-health (januari, april, juni, oktober) voor aiossen. - gesproken (e-health/www) op congres praktijkondersteuners (TPO/NHG) - KNMG bijeenkomst over COPD en e-health

Njoo, K.H. - Presentatie ADEPD registratie op de NIVEL dag registratienetwerk, 14 januari - Workshop Haweb op VOHA alumnidag Radboud, Nijmegen, 15 maart - Presentatie Haweb, the Dutch GPs professional network: first results after launch. Op Wonca,

Wenen 5 juli - Twee keer presentatie over dossiervoering, ADEPD en ICPC verzorgt voor medewerkers van

OmniHIS en Promedico. 23 en 31 mei - Workshop Social media voor EKC-ers anno 2012 op EKC symposium 2012. St Koel, Rotterdam,

20 sept - Deelname aan HIS-Demodag, Den Haag, 10 oktober

Westerhof, R. - Seminar Kerndossier Rijnmond, Rotterdam, 3 april 2012

AFDELING IMPLEMENTATIE/SECTIE SCHOLING Jansen ML - Workshop Effectief nascholen in de toetsgroep. Huisartsenbeurs 2012. LHV/Utrecht. 24 maart - Workshop Effectief nascholen in de toetsgroep. Startersdag. Utrecht. 6 oktober Spelberg B - Workshop Veilig Incident Melden. Huisartsenbeurs 2012. LHV/Utrecht. 24 maart - Workshop Continue kwaliteitsverbetering. Huisartsenbeurs. LHV/Utrecht. 24 maart - Workshop Effectief nascholen in de toetsgroep. Startersdag. Utrecht. 6 oktober - Workshop Effectief nascholen in de toetsgroep. Startersdag. Utrecht. 20 november

Van der Jagt EJ - Workshop LOVAH-congres. 27 januari - Workshop GIN-congres. Berlijn. 24 augustus - Workshops over Kaderopleidingen AMC. Amsterdam. 23 november

51

AFDELING IMPLEMENTATIE/SECTIE PREVENTIE & PATIËNTENVOORLICHTING

Drenthen, A.J.M. Presentaties: - Workshop (H)erkenning van alcoholproblemen en wat te doen?

Partnership Vroegsignalering Alcohol. GGZ kennisdag eerstelijn Trimbos/ZonMw, Amsterdam, 2 februari 2012

- WorkshopPreventie in de eerstelijn. GGZ kennisdag eerstelijn Trimbos/ZonMw, Amsterdam, 2 februari 2012

- Presentatie Het PreventieConsult: Toepasbaarheid binnen het werk van ROS’en. ROS-Robuust, Etten-Leur, 6 maart 2012

- Presentatie Het PreventieConsult in de huisartsenpraktijk, NCVGZ-congres 2012, Amsterdam, 12 april 2012

- The Preventive Consultation in Dutch General practice: implementation experiences and new developments. WONCA Europe Wenen, 5 juli 2012

- The Dutch Experience: comprehensive evidence-based prevention programmes in general practice. Presentatie in Europrev workshop The new approach to preventive activities in EUROPREV countries. WONCA Europe Wenen, 6 juli 2012

- Workshop ‘Het PreventieConsult in de huisartsenpraktijk: verbindingsschakel tussen preventie en curatie?’ Zuidelijke Eerstelijnsdag, Den Bosch, 20 november 2012

- Huisarts en voeding (+ bewegen) in nationaal en Europees perspectief. Preparatory Workshop Heelsum VII. Nijmegen, 29 november 2012

Haaren, van, K - Terug naar de Schoolbanken, scholing voor doktersassistentes Over Influenzavaccinatie,

Amersfoort. 15 september 2012 en 29 september 2012 Jansen, P.W.M. - Huisarts, patiënt en internet. Kraanvencursus, Leuvenum. 6 november 2012 en 20 november 2012 Congressen en symposia Drenthen, A.J.M. - Consensusbijeenkomst prostaatkankerscreening, ZonMw Den Haag, 27 januari 2012 - GGZ kennisdag eerstelijn Trimbos/ZonMw, Amsterdam, 2 februari 2012 - Reculer pour mieux sauter. Oratie prof. dr. M. Hulscher, Hoogleraar Kwaliteit van Zorg voor

infectie- en ontstekingsziekten, Nijmegen, 10 februari 2012 - Nationaal Congres Bevolkingsonderzoek Darmkanker, Zeist, 7 maart 2012 - Netwerkbijeenkomst shared decision making, CBO, Utrecht, 22 maart 2012 en 8 november 2012 - TedX-Maastricht: The Future of Health 2012, 2 april 2012 - Bijeenkomst bevolkingsonderzoeken RIVM, Utrecht, 3 april 2012 - NCVGZ-congres 2012, Amsterdam, 12 april 2012 - Congres Ondervoeding, Nieuwegein, 23 april 2012 - Afscheidssymposium en -college Jaap van Binsbergen, Nijmegen, 10 mei 2012 - Expertbijeenkomst Prostaatkankerscreening, ZonMw Den Haag, 30 mei 2012 - WONCA Europe Wenen 4 t/m 7 juli 2012 - Nationaal Zorgdebat, Nieuwegein, 29 augustus 2012 - Opponeren bij promotie Dr. E. Smit, Maastricht, 3 oktober 2012 - Partnerdag Zegelgezond, Amsterdam, 4 oktober 2012 - Slotcongres Verankering Ketenaanpak Diabetes, Nieuwegein, 16 november 2012 - Zuidelijke Eerstelijnsdag, Den Bosch, 20 november 2012 - Preventieconferentie Nivel, Utrecht, 28 november 2012 - Afscheidssymposium Chris van Weel, Nijmegen, 30 november 2012 - Bijeenkomst KWF over preventiebeleid, Driebergen, 3 december 2012 - Conferentie alcohol en zwangerschap, STAP, Utrecht, 6 december 2012 - Slotconferentie Alliantie Gezondheidsvaardigheden, CBO, Utrecht. 11 december 2012 - Startconferentie Diagnosetechnologie 2025, Utrecht, 14 december 2012

52

Haaren, van, K

- Bijeenkomst Multidisciplinaire richtlijn Preventief medisch onderzoek, ZonMw, Den Haag. 29 november 2012

- Debat Effectiviteit Griepprik, Gezondheidsraad. 13 juni 2012 Lennep, van, M.J. - Eindejaarssymposium van de Alliantie Gezondheidsvaardigheden Utrecht, CBO, 11 december

2012 Vrieze, H - Debat Effectiviteit Griepprik, Gezondheidsraad. 13 juni 2012 AFDELING IMPLEMENTATIE/ONTWIKKELING KWALITEITSINSTRUMENTEN EN EVALUATIE Van Loon D. - Cursus NHG-erkende praktijkconsulenten, februari, juni 2012. - Presentatie PraktijkWijzer Kwaliteit & Veiligheid voor NPA, oktober 2012 Broek van den S - Informatieavond Stadsmaatschap Utrecht, maart - Inleiding + workshop Kwaliteitsontwikkeling Kaderopleiding Beleid & beheer, - 2 vervolgcursussen NHG-erkende praktijkconsulenten, februari, juni - Keynote Kwaliteitsontwikkeling op WDH-cursus Twente, juni - Inleiding Kwaliteitsontwikkeling Huisartsopleiders op DKB-dag Huisartsopleiding Utrecht, mei - Presentatie Zorg met PIT voor huisartsenvoorziening op NHG-congres, november - Presentatie PraktijkWijzer Kwaliteit & Veiligheid voor NPA, oktober - Expertmeeting Zorg voor Veilig i.v.m. train-de-trainer VIM-analyse, januari Ong R - workshop risicomanagement & risicoscan, Kaderopleiding Beleid & beheer - Informatiemiddag over kwaliteit en accreditering bij Huisartsopleiders Leiden AFDELING RICHTLIJNONTWIKKELING EN WETENSCHAP

Presentaties en lezingen Burgers, JS: - EBM in de huisartspraktijk: een koud kunstje? LOVAH congres, Noordwijkerhout, 27 januari

2012. - Guidelines and patient participation [plenary session]. 11th International Congress of the European

Society of Pediatric Otorhinolaryngology, Amsterdam, 22 May 2012 - Invitational conference foetale groeivertraging (dagvoorzitter). KNOV, Utrecht, 5 oktober 2012 - Ollenschläger G, Marshall C, Mäkelä M, Davis D, Slutsky J, Burgers J, Twaddle S, Kaila M, van

der Wees P. Lessons learned and future vision [plenary session]. Guidelines International Network Conference, Berlin, August 22-25, 2012

- Phillips S, Burgers J, Stein A, Eugenia Esandi M, Scott A, Fitzgerald A, Remy-Stockinger M, Khan C. Guideline adaptation: different methods, different experiences, mapping a way forward [panel session]. Guidelines International Network Conference, Berlin, August 22-25, 2012

- Rabady S, KunnamoI, Van de Velde S, Burgers J. Evidence crosses borders - how can guidelines do the same? [workshop]. WONCA Europe Conference. Vienna, July 4-7, 2012

De Vries, L: - Collaboration between general practitioners and medical specialists in guidelines for primary care.

GIN 2012. Berlijn. Augustus 2012

53

Hielkema, CMJ: - Sailing the seas in search for patients: international cooperation in the development of a search

filter to find articles that address patient issues. GIN Conference. Berlijn, 23 augustus 2012 Opstelten, W: - Van evidence tot NHG-Standaard. Evidence-based Medicine in de klinische praktijk (Dutch

Cochrane Center). Amsterdam, 3 februari 2012 - Kinderziekten met vlekjes. RIVM congres VastePrik. Amersfoort, 26 april 2012 - De NHG-Standaard Atriumfibrilleren: van evidence tot richtlijn. Werkgroep Farmacotherapie en

Geneesmiddeleninformatie KNMP. Utrecht, 8 mei 2012 - Kritisch dokteren: van wetenschap naar richtlijn. Wetenschapsdag Huisartsopleiders Universiteit

Utrecht. Soesterberg, 22 mei 2012 - Vaccinatie tegen gordelroos. PAO-H cursus ‘Vaccinatie: vaste prik!’, Julius Academy Zeist, 31

oktober 2012 - Boezemfibrilleren, vinger aan de pols! Jaarcongres Praktijkondersteuning 2012. Utrecht, 22

november 2012 - Van evidence naar richtlijn: het wegen van bewijs. Wetenschapsdag huisartsopleiders Universiteit

Utrecht, Zeist, 6 december 2012 Van Balen, JAM - Samenwerking in richtlijnen. NAS-Jubileumdag. NHG. Utrecht. 2 februari 2012 - NHG Richtlijnontwikkeling. Jaarvergadering NVKA. NVKA. Utrecht - Aiotho’s en het NHG. Aiothodag Maastricht. Aiothonetwerk. Maastricht. 7 juni 2012 - Economische evaluatie Polyfarmacie. Kennisoverdracht over richtlijnontwikkeling, ook over

vragen die ik mezelf niet heb gesteld. ZonMw. CVZ, Diemen. 19 juni 2012 - Uitreiking NVKC Publieksprijs. NVKC congres. NVKC. Amsterdam. 20 september 2012 Vriezen, JA - Patiëntenparticipatie bij richtlijnontwikkeling. NAS Symposium. NHG/NAS. Utrecht. 2 februari

2012 Van der Weele, GM - Pro-active management of depression in the elderly. Effectiviteit van een stepped-care interventie-

programma onder ouderen met depressieve symptomen bij screening in de huisartsenpraktijk: het PROMODE-onderzoek. Presentatie voor 2e jaars AIOS-huisartsgeneeskunde afdeling PHEG, LUMC, Leiden. 30 mei 2012

- ‘Screening for depressive symptoms?’ To screen or not to screen? WEON. Rotterdam. 15 juni 2012

Woutersen-Koch, H - The patient with a rare disease as information liaison between specialist and GP. WONCA Europe

Conference. Vienna, Austria. July 4-7, 2012

54

Interviews en media Avendonk, van, MJP - Publicatie NHG-Standaard Depressie: - Interviews: NRC, BMJ news, Gezondheidsgids, Het Parool, Volkskrant. Juni 2012. - Media: Radio 1, BNR Nieuwsradio, RTL4 Nieuws. Juni 2012. Burgers, JS - Avondspits WNL Radio 1. Huisarts moet vaker nee zeggen! 15 november 2012.

http://www.radio1.nl/items/65962-huisarts-moet-vaker-nee-zeggen. - KRO Brandpunt. Patiënten als proefkonijn (interviews met Hans van der Linde, Dick Bijl, Jako

Burgers), 16 september 2012. http://brandpunt.kro.nl/seizoenen/seizoen_2012/ afleveringen/16-09-2012.

- Tros Radar. Bloeddrukverlagers (interviews met Frank Visscheren, Ruud Coolen, Jako Burgers), 10 december 2012. http://www.trosradar.nl/uitzending/archief/detail/aflevering/10-12-2012/bloeddrukverlagers/?p=1.

http://www.radio1.nl/items/65962-huisarts-moet-vaker-nee-zeggen

http://brandpunt.kro.nl/seizoenen/seizoen_2012/%20afleveringen/16-09-2012

http://brandpunt.kro.nl/seizoenen/seizoen_2012/%20afleveringen/16-09-2012

http://www.trosradar.nl/uitzending/archief/detail/aflevering/10-12-2012/bloeddrukverlagers/?p=1

http://www.trosradar.nl/uitzending/archief/detail/aflevering/10-12-2012/bloeddrukverlagers/?p=1

55

BIJLAGE C: EXTERNE VERTEGENWOORDIGING (werk-/project-/stuur-/taakgroepen)

AFDELING DIRECTIE

Timmermans, A. - Directeur NHG-Uitgeverij BV - Lid NHG-Congrescommissie - Voorzitter NEO - Lid CHO - Lid IOH - Lid LINH-stuurgroep - Lid Stuurgroep NHGDoc - Lid Wetenschapscommissie wetenschapsdag NHG - Lid Wonca World Council - Lid Wonca Finance committee - Lid Wonca Nomination Committee - Lid Wonca Europe Council - Lid stuurgroep NAD - Lid stuurgroep Beweegkuur - Lid Stuurgroep Preventieconsult - Lid Raad van Advies Stichting Zorg binnen bereik - Lid kamer huisartsen van de Capaciteitsorgaan - Lid Coördinatieplatform Zorgstandaarden - Lid NHG-Stuurgroep Integraal Kwaliteitsbeleid - Lid Zorgpoort - Lid Dagelijks Bestuur Platform Vitale Vaten AFDELING IMPLEMENTATIE/ SECTIE IMPLEMENTATIEMATERIALEN Ballieux, MJP - NVMO werkgroep E-learning Boer, den, J - Ontwikkelingsgroep Zorgstandaard CVRM - Steungroep Ziektelast (COPD) Gunst, van, G - Toetsingscommissie Vereniging Huisartsenposten Nederland Oosterberg, E - Redactieraad website huisarts-migrant.nl Pharos - Oprichting werkgroep over ECD in het onderwijs Venrooij, van, M - Stuurgroep ter oprichting PalHAG - Stuurgroep COMPARE!, Onderzoeksproject naar competenties van hulpverleners m.b.t. palliatieve

zorg, UMC St. Radboud Nijmegen 11 december 2012

56

AFDELING IMPLEMENTATIE/SECTIE AUTOMATISERING Althuis, van, T.R. - Taakgroep verbeteren elektronische communicatie EMD/WDH - LOK, stuurgroep datamanagement - WIA - LHV, BAC-ICT - EZD Congrescommissie - Nictiz, Klankbordgroep generieke overdrachtgegevens - Nictiz, Medicatie Expertpanel - NAD, werkgroep kernsets - NAD, werkgroep toetsing ketenzorg - NAD, Themacommissie 5, E-communicatie & ICT voorzieningen - Regieraad, Task Force - Nictiz, PAC e-Spoed - Nictiz Advies Commissie - NEN, werkgroep toegang en autorisatie Bastiaanssen, E.H.C. - Z-Index, werkgroep techniek - Werkgroep NedHIS, Z-Index, KNMP, NHG Medicatiebewaking

Buiting, C.I.C.M. - NEN, werkgroep toegang en autorisatie

van Duivenboden, J.L. - OZIS, Technische Commissie - Nictiz, platform eHealth

Njoo, K.H. - LHV-ZN, werkgroep variabilisering - EZD Congrescommissie - Nictiz programma adviescommissie EMD plus - Nictiz projectgroep Extramurale medicatieprocessen - Nictiz projectgroep Contra-indicaties en classificaties

Westerhof, H.P. - NEN/ISO, werkgroep gebruiksadviezen - Nictiz, Stuurgroep Semantische standaard e-Lab, - Nictiz, Werkgroep 1 Semantische standaard e-Lab Westerhof, R. - Nictiz, Medicatie Expertpanel

57

AFDELING IMPLEMENTATIE/SECTIE SCHOLING Van der Jagt EJ - Adviseur voor alle Opleidingscommissies Kaderopleidingen (voor overzicht KO’en zie jaarverslag

2011) - Platform Medisch Leiderschap (KNMG) - NVMO-Werkgroep Professioneel handelen AFDELING IMPLEMENTATIE/SECTIE PREVENTIE & PATIËNTENVOORLICHTING

Beijaert, R.P.H. - RIVM-werkgroep Communicatie en Voorlichting Baarmoederhalskanker - RIVM-werkgroep Communicatie en Voorlichting Darmkanker (plv. lid) Drenthen, A.J.M. - NIGZ Stuurgroep Alliantie gezondheidsvaardigheden - Stuurgroep Partnership Vroegsignalering Alcohol - CvB/RIVM Werkgroep Communicatie en voorlichting Darmkanker - Dagelijks bestuur Platform Gedeelde Besluitvorming - Wetenschappelijke Adviescommissie Volksgezondheids Toekomst Verkenningen / VTV2014-

rapport preventie in de zorg RIVM Haaren, van, K. - RIVM Programmacommissie bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker - RIVM-Werkgroep Uitvoeringstoets Primaire proces bevolkingsonderzoek naar

baarmoederhalskanker Lennep, van, M.J. - RIVM Werkgroep Preconceptiezorg - RIVM Werkgroep Prenatale en neonatale screening (Down/SEO) - RIVM Werkgroep Zwanger! Vrieze, H - Werkgroep E-learning gekoeld transport griepvaccins, RIVM. 14 mei 2012 - Programmacommissie Griep, RIVM (agendalid). 14 februari en 21 juni 2012 - Partnership Implementatie Leefstijlinterventie: 30 januari, 22 maart 2012 - Afstemming Preventie LVG/ROS. 19 april 2012 AFDELING IMPLEMENTATIE/ONTWIKKELING KWALITEITSINSTRUMENTEN EN EVALUATIE Bouma M. - Stuurgroep Zizo Huisartsenzorg - Projectgroep Zizo Chronische zorg - Stuurgroep monitor voorschrijfgedrag IVM - Werkgroep indicatoren bij de Zorgstandaard Obesitas - Werkgroep CMR - Werkgroep indicatoren LAN - Werkgroep indicatoren van de Multidisciplinaire richtlijn Polyfarmacie bij ouderen, 2012. - Projectgroep Evaluatieonderzoek NHG-Doc - Projectgroep Ketenbrede kwaliteitsindicatoren Acute Zorg Nivel

58

Broek van den S - Werkgroep Kwaliteit, Vereniging Huisartsenposten Nederland - Werkgroep indicatoren bij de Zorgstandaard Obesitas - Projectbegeleiding Accreditering Huisartsopleiders, ondersteuning kwaliteitsontwikkeling

Huisartsopleiding Utrecht - Stuurgroep monitor voorschrijfgedrag IVM - Projectgroep VIM-digitaal (CMR) - Werkgroep Kwaliteit & Monitoring Bevolkingsonderzoek Baarmoederhalskanker RIVM - Basis-projectgroep Ketenbrede kwaliteitsindicatoren Acute Zorg - Klankbordgroep Evaluatieonderzoek NHG-Doc AFDELING RICHTLIJNONTWIKKELING EN WETENSCHAP

Avendonk, van, MJP - Lid Trimbos werkgroep Eerstelijnsrichtlijn ADHD voor JGZ en huisartsen Balen, van, JAM - IVM implementatie onderzoek MDR Polyfarmacie bij ouderen. IVM - Deskundigenoverleg Medicatiebewaking o.b.v. nierfunctiewaarden. KNMP - Lid werkgroep Beschrijving uniforme aanpak cardiometabole risicofactoren en comorbiditeit.

NAD - Lid Platform Medicatieveiligheid - Lid stuurgroep Antistolling - Lid ZonMw programmacommissie Alledaagse ziekten

Burgers, JS - Voorzitter Commissie Zorgstandaard en Richtlijnen. Nederlandse Diabetes Federatie - Vice-voorzitter Werkgroep Richtlijnen voor richtlijnen. Regieraad Kwaliteit van Zorg Damen, Z - Implementatie onderzoek MDR Polyfarmacie bij ouderen. IVM Geijer, RMM - Lid commissie OTRA (Optimaliserings Traject Richtlijnen Astma). LAN Hielkema, CMJ - Lid werkgroep electronische bronnen & zoeken voor medisch informatiespecialisten. WEB&Z Jongh, de, E - Lid werkgroep Farmacie en Geneesmiddelinformatie-commissie Kurver, MJ - Lid richtlijnwerkgroep Anticonceptie. NVOG Opstelten, W - Begeleider jaarlijkse cursus Evidence-based Medicine in de klinische praktijk (Dutch Cochrane

Center). AMC, Amsterdam. 1-3 februari 2012 - Lid wetenschapscommissie. LINH - Lid Gezondheidsraadcommissie Nevenbevindingen bij diagnostiek in de patiëntenzorg, - Lid Commissie Wetenschappelijk Onderzoek NHG Verduijn, MM - Lid adviesraad. Ephor. - Lid redactiebureau Geneesmiddelenbulletin. Gebu

59

- Lid werkgroep Polyfarmacie. IGZ - Implementatie onderzoek MDR Polyfarmacie bij ouderen. IVM - Lid werkgroep Geneesmiddelen bij verminderde nierfunctie. KNMP - Lid werkgroep kinderformularium. NKFK - Lid Platform Borstvoeding - VWS/KNMP/KNMG/Orde/LHV/NHG (Overleg aanpassing uitvoeringsregeling geneesmiddelwet

wat betreft communicatie reden van voorschrijven en labwaarden) - Lid werkgroep Nierfunctiestoornissen. WINAp - Lid Centrale medicatie-incidenten registratie (CMR). WINAp/LHV - Lid taakgroep goed medicijngebruik. WINAp/NPCF/NIVEL - Lid GGG kaart informatie over geneesmiddelen. ZonMw/argumentenfabriek Verlee, E - Lid Richtlijnwerkgroep SOA. NVDV Vries, de, CJH - Secretaris Autorisatie Commissie vanaf september 2011 Vries-Moeselaar, de, AC - Lid kernwerkgroep KKCZ richtlijn Polyfarmacie bij ouderen Weele, van der, GM - Lid werkgroep Zelfmanagement en individueel zorgplan van Zorgstandaard Kanker. NFK, KWF,

IKNL Wittenberg, J - Lid klankbordgroep Richtlijnendatabase. Orde van Medisch Specialisten

60

Bijlage C: EXTERNE VERTEGENWOORDIGING (Publicaties)

AFDELING DIRECTIE

Timmermans, A.E. - Weel, van, Ch., Schers, H, Timmermans, A, artikel in JABFM ‘Health Care in The Netherlands’ AFDELING IMPLEMENTATIE/ SECTIE IMPLEMENTATIEMATERIALEN Oosterberg, E - Oosterberg E, Bakx J, Van Bommel H, Elbrink S. Visueel voorlichtingsmateriaal voor

laaggeletterden. Tijdschrift voor praktijkondersteuning, Bohn Stafleu Van Lochum 2012, nummer 6: 150-154.

AFDELING IMPLEMENTATIE/SECTIE AUTOMATISERING Njoo, K.H. - Robert Verheij, Stefan Visscher, Joris van Grafhorst, Khing Njoo; De EPD-scan: meten wat je niet

ziet. Medisch Contact, 30 januari 2012 AFDELING IMPLEMENTATIE/SECTIE SCHOLING Van der Jagt EJ - Groeien in je vak door intervisie. De Dokter/LHV dec 2012 (20-22) AFDELING IMPLEMENTATIE/SECTIE PREVENTIE & PATIËNTENVOORLICHTING

Drenthen, A.J.M. - Marielle J P van Avendonk, Paul A J S Mensink, A J M (Ton) Drenthen and Jaap J van

Binsbergen. Primary care and public health a natural alliance? The introduction of the guidelines for obesity and undernutrition of the Dutch College of General Practitioners. Family Practice 2012; 29:i31–i35 doi:10.1093/fampra/cmr095

- Carlos Brotons, Antonius J M Drenthen, Dominique Durrer, and Irene Moral on behalf of European Network on Prevention and Health Promotion (EUROPREV). Beliefs and attitudes to lifestyle, nutrition and physical activity: the views of patients in Europe. Family Practice (2012) 29(suppl 1): i49-i55 doi:10.1093/fampra/cmr091

- Willem J J Assendelft, Markus M J Nielen, Dries M Hettinga, Victor van der Meer, Mieke van

Vliet, Antonius J M Drenthen, Francois G Schellevis, and Marianne J W van Oosterhout. Bridging the gap between public health and primary care in prevention of cardiometabolic diseases; background of and experiences with the Prevention Consultation in The Netherlands. Family Practice (2012) 29(suppl 1): i126-i131 doi:10.1093/fampra/cmr120

- Carlos Brotons, Mateja Bulc, Mario R Sammut, Mary Sheehan, Carlos Manuel da Silva Martins,

Cecilia Björkelund, Antonius J M Drenthen, Didier Duhot, Süleyman Görpelioglui, Eva Jurgova, Sirkka Keinanen-Kiukkanniemi, Péter Kotányi, Valia Markou, Irene Moral, Achim Mortsiefer, Leo Pas, Ingrid Pichler, Donatella Sghedoni, Revaz Tataradze, Eleftherios Thireos, Leonas Valius, Jasna Vuchak, Claire Collins, Esther Cornelis, Ramon Ciurana, Pilar Kloppe, Artur Mierzecki, Kakha Nadaraia, and Maciek Godycki-Cwirko. Attitudes toward preventive services and lifestyle: the views of primary care patients in Europe. The EUROPREVIEW patient study. Family Practice (2012) 29(suppl 1): i168-i176 doi:10.1093/fampra/cmr102

http://www.jabfm.org/search?author1=Chris+van+Weel&sortspec=date&submit=Submit

61

- Vrieze HA, Drenthen AJM, van Haaren, K., de Kruif-Jenster MJE, Dayan M. NHG/SNPG Handleiding Influenzavaccinatie herziening, De organisatie en uitvoering van de influenzavaccinatie in de huisartspraktijk, Utrecht, 2012

Haaren, van, K. - NHG-Praktijkwijzer PreventieConsult module COPD - Vrieze HA, Drenthen AJM, van Haaren, K., de Kruif-Jenster MJE, Dayan M. NHG/SNP Handleiding Influenzavaccinatie herziening, De organisatie en uitvoering van de influenzavaccinatie in de huisartspraktijk, Utrecht, 2012 NHG Vrieze, H - Vrieze HA, Drenthen AJM, van Haaren, K., de Kruif-Jenster MJE, Dayan M. NHG/SNPG

Handleiding Influenzavaccinatie herziening, De organisatie en uitvoering van de influenzavaccinatie in de huisartspraktijk, Utrecht, 2012 NHG

AFDELING IMPLEMENTATIE/ONTWIKKELING KWALITEITSINSTRUMENTEN EN EVALUATIE Bouma M - Van Doorn-Klomberg AL, Braspenning JC, Feskens RC, Bouma M, Campbell SM,Reeves D.

Precision of individual and composite performance scores: the ideal number of indicators in an indicator set. Med Care 2013;51:115-21.

- Nouwens E, Van Lieshout J, Adang E, Bouma M, Braspenning J, Wensing M. Effectiveness and efficiency of a practice accreditation program on cardiovascular risk management in primary care: study protocol of a clustered randomized trial. Implement Sci 2012;7:94.

Van den Broek S - Broek van den S. Aan de slag met (bijna-)incidenten. Tijdschrift voor Praktijkondersteuning

2012;1:13-16.Boer den J, Broek van den S. Begeleiding van patiënten met chronische aandoening kan anders, Protocollair werken met flexibele marges, De POH 2012;1:34.

- Veld in ’t C, Zwart D, Broek van den S, Vanzelfsprekende veiligheid in de praktijk. Bijblijven 2012;3;38-42.

AFDELING RICHTLIJNONTWIKKELING EN WETENSCHAP NHG-Standaarden - Anonymus. NHG-Standaard Cardiovasculair risicomanagement (eerste herziening). Huisarts Wet

2012;55:14-28. - Beentjes MM, Weersma RLS, Koch W, Offringa AK, Verduijn MM, Mensink PAJS, Wiersma Tj,

Goudswaard AN, Van Asselt KM. NHG-Standaard Zwangerschap en kraamperiode (tweede herziening). Huisarts Wet 2012;55:112-25.

- Belo JN, Buis PAJ, Van Rijn R, Sentrop-Snijders EM, Steenhuisen S, Wilkens C, Geijer RMM, Loogman MCM. NHG-Standaard Enkelbandletsel (tweede herziening). Huisarts Wet 2012;55(8):352-6.

- Bouma J, De Jonge M, De Laat EA, Eekhof H, Engel HF, Groenevald FP, Stevens NT, Verduijn MM, Goudswaard AN, Opstelten W, De Vries CJ. NHG-Standaard De overgang (eerste herziening). Huisarts Wet 2012;55:168-72.

- Gieteling MJ, Van Dijk PA, De Jonge AH, Albeda FW, Berger MY, Burgers JS, Geijer RMM, Eizenga WH. NHG-Standaard Buikpijn bij kinderen. Huisarts Wet 2012;55:404-9.

- Elders PJM, Dinant GJ, Van Geel T, Maartens LWF, Merlijn T, Geijer RMM, Geraets JJXR. NHG-Standaard Fractuurpreventie (tweede herziening). Huisarts Wet 2012;55:452-8.

- Glansdorp A, Van Kimmenade R, Lemaire EKG, Vliet Vlieland CW, De Vries L, Burgers JS, Opstelten W, Loogman MCM. NHG-Standaard Lichen sclerosus. Huisarts Wet 2012;55(11):510-

62

4. - Hassink-Franke LJA, Terluin B, Van Heest FB, Hekman J, Van Marwijk HWJ, Van Avendonk

MJP NHG- Standaard Angst. Huisarts Wet 2012;2: 68-77. - Kurver MJ, Verduijn MM, Bouma M. Addendum bij de NHG-Standaard Rectaal bloedverlies.

Diltiazemcrème voor de behandeling van chronische fissuren. Huisarts Wet 2012;55:410. - Moll van Charante EP, Perry M, Vernooij-Dassen MJFJ, Boswijk DFR, Stoffels J, Achthoven L,

Luning-Koster MN. NHG-Standaard Dementie (derde herziening). Huisarts Wet 2012;55:306-17. - Rutten FH, Bakx JC, Bruins Slot MHE, Van Casteren BCAM, Derks CJT, Rambharose VR,

Burgers JS, Wiersma Tj, Mensink PAJS, Bouma M. NHG-Standaard Acuut Coronair syndroom. Huisarts Wet 2012;55(12):564-70.

- Van der Horst HE, De Wit NJ, Quartero AO, Muris JWM, Berger MY, Bijkerk CJ, Geijer RMM, Woutersen-Koch H. NHG-Standaard Prikkelbaredarmsyndroom (PDS) (eerste herziening). Huisarts en Wetenschap. 2012;55(5):204-9.

- Van Weel-Baumgarten EM, Van Gelderen MG, Grundmeijer HGLM, Licht-Strunk E, Van Marwijk HWJ, Van Rijswijk HCAM, Tjaden BR, Verduijn M, Wiersma Tj, Burgers JS, Van Avendonk MJP, Van der Weele GM. NHG-Standaard Depressie Huisarts Wet 2012;6:252-257.

- Verburg A. Addendum bij de NHG-Standaard CVA. Huisarts Wet 2012;55:357-8.

LTA’s (Landelijke Transmurale Afspraken) - Sluiter AC, Van Wijland JJ, Arntzenius AB, Bots AFE, Dijkhorst-Oei LT, Van der Does FEE,

Palmen JVH, Potter van Loon BJ, Schaper NC, Van Balen JAM. LTA Diabetes mellitus type 2. Huisarts wet 2012;55(1):S1-12.

LESA’s (Landelijke Eerstelijns Samenwerkings Afspraken) - Labots-Vogelesang SM, Ten Boekel E , Rutten WPF, Weel JFL, Guldemond FI, Hens JJH, Klein

Ikkink A, Souverijn JHM, Van Balen JAM, Van der Laan JR, Van Duijnhoven JLP, Walma EP, Woutersen- Koch H. LESA Rationeel aanvragen van Laboratoriumdiagnostiek. NHG, NVKC, SAN, NVMM 2012.

MDR-en (Multidisciplinaire Richtlijnen) - Achterberg WP, De Ruiter CM, De Weerd-Spaetgens CMEE, Geels P, Horikx A, Verduijn MM.

Multidisciplinaire richtlijn Herkenning en behandeling van chronische pijn bij ouderen. Ned Tijdschr Geneeskd. 2012;156:A4606.

- De Jongh E. Hoofdstuk Effectiviteit en bijwerkingen geneesmiddelen. In: Van Marum RJ, Verduijn MM, De Vries-Moeselaar AC, Van Barneveld TA, Boersma F, Kwint HF, Leendertse AJ, Nelissen-Vrancken MHJMG, Starmans R. Multidisciplinaire richtlijn Polyfarmacie bij ouderen. Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG), Nederlandse Vereniging voor Klinische Geriatrie (NVKG), Orde van Medisch Specialisten (OMS). 2012. Website NHG, NVKG, OMS.

- Koets F, Verduijn MM. Nieuwe multidisciplinaire richtlijn polyfarmacie bij ouderen. Tijdschr Praktijkondersteuning. 2012;7(5):126-128.

- Van Marum RJ, Verduijn MM, De Vries-Moeselaar AC, Van Barneveld TA, Boersma F, Kwint HF, Leendertse AJ, Nelissen-Vrancken MHJMG, Starmans R. Multidisciplinaire richtlijn Polyfarmacie bij ouderen. Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG), Nederlandse Vereniging voor Klinische Geriatrie (NVKG), Orde van Medisch Specialisten (OMS). 2012. Website NHG, NVKG, OMS.

63

Overige producten afdeling Richtlijnontwikkeling en Wetenschap - Burgers J, Wiersma T. Too early or too late: updating guidelines within a large guideline program

for general practice [poster]. Guidelines International Network Conference, Berlin, August 22-25, 2012.

- Damen Z, De Jongh E, Draijer LW, Verduijn MM. Farmacotherapie voor de huisarts. Formularium 2013. Nederlands Huisartsen Genootschap. Utrecht. 2012. (ISBN 978.90.313.9417.3).

- Geijer RMM, Opstelten W, Wiersma Tj, Goudswaard AN (red.): NHG-Standaarden voor de huisarts 2012, delen I en II. Houten: Bohn Stafleu van Loghum 2012. (ISBN 978.90.313.8874.5).

- Hilbink M, Keuken D, Burgers J, Van der Wees P, Kool T. A tool for systematically considering sex differences in guideline development [poster]. Guidelines International Network Conference, Berlin, August 22-25, 2012.

- Kurver M, Peremans L, Burgers J. International collaboration in updating guidelines for general practice [poster]. Guidelines International Network Conference, Berlin, August 22-25, 2012.

- Mol S, Van Gunst S, Burgers J, Pigmans V, Opstelten W. The influence of focus groups on the development and implementation of guidelines for general practice [poster]. Guidelines International Network Conference, Berlin, August 22-25, 2012.

- Post P, Lugtenberg M, Burgers J. When and how to update clinical guidelines: a systematic review of the literature [poster]. Guidelines International Network Conference, Berlin, August 22-25, 2012.

- Van Breukelen CW, Goren SS, Oude Vrielink S, Rutgers van der Loeff B, Woutersen Koch H. Informatie voor de huisarts over Juveniele Maculadegeneratie [brochure]. Project: De patiënt als informatiedrager. 2012.

- Van Breukelen CW, Hendriks SA, De Jager M, Van Leeuwe E, Oude Vrielink S, Woutersen-Koch H. Informatie voor de huisarts over het Ehlers-Danlos syndroom [brochure]. Project: De patiënt als informatiedrager. 2012.

- Van Breukelen CW, Hendriks SA, Meutgeert H, Oude Vrielink S, Woutersen-Koch H. Informatie voor de huisarts over Neurodefeneratieve stofwisselingsziekten [brochure]. Project: De patiënt als informatiedrager. 2012.

- Van Breukelen CW, Hendriks SA, Van Meel BA, Oude Vrielink S, Woutersen-Koch H. Informatie voor de huisarts over Nefrotisch syndroom [brochure]. Project: De patiënt als informatiedrager. 2012.

- Van Breukelen CW, Van Doorne CW, Hendriks SA, Oude Vrielink S, Woutersen-Koch H. Informatie voor de huisarts over Autosomaal dominante cerebellaire ataxie (ADCA) [brochure]. Project: De patiënt als informatiedrager. 2012.

Nationale publicaties - Burgers JS. De honderdste NHG-Standaard: een mijlpaal. Huisarts Wet 2012;55(9):398-401. - De Ruiter CM, Geels PJEM, Achterberg WP, Horikx A, Verduijn MM, De Weerd-Spaetgens

CMEE. Herkenning en behandeling van pijn bij kwetsbare ouderen. MFM 2012;2. - De Vries CJ, Eekhof H, Engel HF, Opstelten W, Burgers JS. Samenvatting van de NHG-

Standaard ‘De overgang’. Ned Tijdschr Geneeskd 2012;156:A5326. - De Wit NJ, Berger MY, Vogelenzang R, Wetzels RV, Van Rijn-van Kortenhof NM, Opstelten W,

Goudswaard AN. Samenvatting van de NHG-standaard ‘Diverticulitis’. Ned Tijdschr Geneeskd 2012;156:A4140.

- Drenth-van Maanen AC, Leendertse AJ, Van Marum RJ, Verduijn MM, Egberts TCG, Jansen PAF Polyfarmacie bij ouderen. Wat gaat er mis en hoe kan het beter? Tijdschr Ouderengeneeskd 2012;37.

- Kurver MJ, Verduijn MM, Bouma M. Addendum bij de NHG-Standaard Rectaal bloedverlies. Diltiazemcrème voor de behandeling van chronische fissuren. Huisarts Wet 2012;9.

- Kurver MJ, Van der Wijden CL, Burgers J. Samenvatting van de NHG-standaard ‘Anticonceptie’. Ned Tijdschr Geneeskd. 2012;156:A5083.

64

- Luning-Koster M, Perry M, Moll van Charante EP, Vernooij-Dassen M, Wiersma Tj, Burgers JS. Samenvatting van de NHG-standaard ‘Dementie’. Ned Tijdschr Geneeskd. 2012;156:A5323.

- Opstelten W, Goudswaard AN. Herziene richtlijn licht traumatisch hoofd-hersenletsel: vooral voor de tweede lijn. Ned Tijdschr Geneeskd 2012;156:A4474.

- Opstelten, W. Antistolling helpt om trombo-embolie bij tromboflebitis te voorkomen. Ned Tijdschr Geneeskd 2012;156:A5154.

- Opstelten W, Hahné SJM, Van Roijen H, Van Paridon L, Wolters B, Swaan CM. Bof, terug van weggeweest. Ned Tijdschr Geneeskd 2012;156:A5187.

- Sijbom M, Van Asselt KM, Bouma M. Ingezonden brieven: Hyperthyreoïdie en zwangerschap. Huisarts Wet 2012;4:186.

- Post EDM, Verduijn MM. Medicatie en borstvoeding, mag dat? Bijblijven 2012;4. - Van Avendonk M, Van Weel-Baumgarten E, Van der Weele G, Wiersma T, Burgers JS.

Samenvatting van de NHG-Standaard ‘Depressie’. Ned Tijdschr Geneeskd. 2012;156:38. - Van Avendonk MJ, Hassink-Franke LJ, Terluin B, Van Marwijk HW, Wiersma T, Burgers JS.

Samenvatting van de NHG-Standaard ‘Angst’. Ned Tijdschr Geneeskd. 2012;156(34). - Verlee L, Verheij TJM, Hopstaken RM, Prins JM, Salomé PL, Bindels JE. Samenvatting van de

NHG-Standaard ‘Acuut hoesten’. Ned Tijdschr Geneeskd. 2012;156:A4188. - Vermeulen Windsant-van den Tweel AMA, Verduijn MM, Derijks HJ, Van Marum RJ. Detectie

van ongeschikt medicatiegebruik bij ouderen, worden de stop- en startcriteria de nieuwe standaard? Ned Tijdschr Geneeskd. 2012;156.

- Van Avendonk MJP, Van Weel-Baumgarten EM, Van der Weele GM, Wiersma Tj, Burgers JS. Samenvatting van de NHG-Standaard ‘Depressie’. Ned Tijdschr Geneeskd. 2012;156:A5101.

- Van der Weele GM. ‘Je moet het depressieve ouderen zelf gaan vragen.’ Huisarts Wet 2012;55:584-585.

- Van der Weele GM, De Waal MWM, Van den Hout WB, De Craen AJM, Spinhoven Ph, Stijnen T, Assendelft WJJ, Van der Mast RC, Gussekloo J. Stepped care voor depressieve ouderen. Huisarts Wet 2012;55:548-552.

Boekbijdragen - Eekhof JAH, Knuistingh Neven A, Opstelten W. Kinderkwalen. Amsterdam 2012. Reed Business.

(ISBN 9 789035 233980). - Faber MJ, Burgers JS, Grol R, Westert GP. Achieving high performance quality in primary

healthcare: the Dutch example. In: Bell E, Westert G, Merrick J. Translational research for primary healthcare. New York: NOVA Publishers, 2012.

- Lugtenberg M, Burgers JS, Westert GP. Guideline Adherence in Practice: The gap between theory and practice explored. In: Bell E, Westert G, Merrick J. Translational research for primary healthcare. New York: NOVA Publishers, 2012.

- Opstelten W, Frima-van Aarem A. Tympanometrie. In: Goudswaard AN, In ’t Veld CJ, Dijkstra RF (red.). Handboek diagnostische verrichtingen in de huisartsenpraktijk. Houten/Utrecht: Prelum uitgevers/NHG 2012. (ISBN 978 90 8562 1171).

- Van Avendonk MJ. Onderzoek naar angst. In: Goudswaard AN, In ’t Veld CN, Dijkstra RF (red.). Handboek diagnostische verrichtingen in de huisartsenpraktijk. Houten/Utrecht: Prelum Uitgevers/NHG, 2012. (ISBN 978 90 8562 1171).

- Van der Weele GM, Van Weel-Baumgarten EM, Van Avendonk MJP. Depressie. In: Goudswaard AN, In ’t Veld CN, Dijkstra RF (red.). Handboek diagnostische verrichtingen in de huisartsenpraktijk. Houten/Utrecht: Prelum Uitgevers/NHG, 2012. (ISBN 978 90 8562 1171).

- Woutersen-Koch H, Mathus-Vliegen EMH. Obstipatie. In: De Jongh TOH, De Vries H, Grundmeijer HGLM. Diagnostiek van alledaagse klachten. Bouwstenen voor rationeel probleemoplossen. Houten: Bohn Stafleu van Loghum. 2012. (ISBN 978 90 313 6363 4).

65

Internationale publicaties - Berger MY, Tabbers MM, Kurver MJ, Boluyt N, Benninga MA. Value of abdominal radiography,

colonic transit time and rectal ultrasound scanning in the diagnosis of idiopathic constipation in children: a systematic review. J Pediatr. 2012 Jul;161(1):44-50.

- Brouwers MC, Kho ME, Browman GP, Burgers JS, Cluzeau F, Feder G, Fervers B, Graham ID, Grimshaw J, Hanna SE, Littlejohns P, Makarski J, Zitzelsberger J, for the AGREE Next Steps Consortium. The Global Rating Scale complements the AGREE II in advancing quality of practice guidelines. J Clin Epidemiol 2012 65(5):526-34.

- Burgers JS, Anzueto A, Black PN, Cruz AA, Fervers B, Graham ID, Metersky M, Woodhead M, Yawn BP. Adaptation, Evaluation, and Updating of Guidelines: Article 14 in Integrating and coordinating efforts in COPD guideline development. An Official ATS/ERS Workshop Report. Proc Am Thorac Soc 2012;9:304-310.

- De Waal MWM, Van der Weele GM, Van der Mast RC, Assendelft WJJ, Gussekloo J. The influence of the administration method on scores of the 15-item Geriatric Depression Scale in old age. Psychiatry Res 2012; 197:280-4.

- Den Breejen EME, Nelen WLDM, Knijnenburg JML, Burgers JS, Hermens RPMG, Kremer JAM. Feasibility of a Wiki as a Participatory Tool for Patients in Clinical Guideline Development. J Med Internet Res 2012;14(5):e138.

- Drewes YM, Koenen JM, De Ruijter W, Van Dijk-van Dijk DJ, Van der Weele GM, Middelkoop BJ, Reis R, Assendelft WJ, Gussekloo J. GPs’ perspectives on preventive care for older people: a focus group study. Br J Gen Pract 2012 Nov;62(604):e765-72.

- Faber MJ, Burgers JS, Westert GP. A sustainable primary care system: lessons from the Netherlands. J Ambul Care Manage 2012;35(3):174-81.

- Gauld R, Blank R, Burgers J, Cohen AB, Dobrow M, Ikegami N, Kwon S, Luxford K, Millett C, Wendt C. The World Health Report 2008 - Primary Health Care: how wide is the gap between its agenda and implementation in 12 high-income health systems? Healthcare Policy 2012;7(3):38-58.

- Gauld R, Burgers JS, Cohen AB, Dobrow M, Luxford K, Minhas R, Wendt, C. Quality improvement, information technology and primary care can improve healthcare system performance. But are policy makers promoting them? Int J Clin Pract 2012;66(9):827-833.

- Gorter KJ, Janssen PGH, Van de Laar FA, Houweling ST, Rutten G. Diabetes: glycaemic control in type 2 (drug treatments). BMJ Clin Evidence 2012;10:609.

- Grimshaw JM, Schünemann HJ, Burgers JS, Cruz AA, Heffner J, Metersky M, Cook D. Disseminating and implementing guidelines: Article 13 in Integrating and coordinating efforts in COPD guideline development. An Official ATS/ERS Workshop Report. Proc Am Thorac Soc 2012;9:298-303.

- Kerkhoffs GM, Van den Bekerom M, Elders LA, Van Beek PA, Hullegie WA, Bloemers GM, De Heus EM, Loogman MC, et al. Diagnosis, treatment and prevention of ankle sprains: an evidence-based clinical guideline. Br J Sports Med 2012;46(12):854-60.

- Qaseem A, Forland F, Macbeth F, Ollenschläger G, Phillips S, van der Wees P; Board of Trustees of the Guidelines International Network [Burgers J, Davis D, Forland F, Kaila M, Macbeth F, Ollenschläger G, Phillips S, Pwee KH, Qaseem A, Rico R, Slutsky J, Twaddle S, van der Wees P]. Guidelines international network: toward international standards for clinical practice guidelines Ann Intern Med 2012;156(7):525-31.

- Van Avendonk MJ, Mensink PA, Drenthen AJ, Van Binsbergen JJ. Primary care and public health a natural alliance? The introduction of the guidelines for obesity and undernutrion of the Dutch College of General Practitioners. Fam Pract 2012;29:suppl 1:i31-35.

- Van Bokhoven MA, Koch H, Van der Weijden T, Weekers-Muyres AH, Bindels PJ, Grol RP, Dinant GJ. The effect of watchful waiting compared to immediate test ordering instructions on general practitioners' blood test ordering behaviour for patients with unexplained complaints; a randomized clinical trial (ISRCTN55755886). Implement Sci. 2012 Apr 4;7:29.

- Van Dijk-van Dijk DJA, Crone MR, Van der Weele GM, Van Empelen P, Assendelft WJJ, Middelkoop BJC. Houding van huisartsen ten aanzien van angst en depressie bij ouderen. TSG 2012;90:224-232.

66

- Van der Weele GM, De Jong R, De Waal MWM, Spinhoven Ph, Rooze HAH, Assendelft WJJ, Gussekloo J, Van der Mast RC. Response to an unsolicited intervention offer among persons aged ≥75 years screening positive for depressive symptoms; a qualitative study. International Psychogeriatrics 2012;24(2):270-277.

- Van der Weele GM, De Waal MWM, Van den Hout WB, De Craen AJM, Spinhoven Ph, Stijnen T, Assendelft WJJ, Van der Mast RC, Gussekloo J. Effects of a stepped-care intervention programme among older subjects who screened positive for depressive symptoms in general practice: the PROMODE randomised controlled trial.

- Van der Weijden T, Boivin A, Burgers J, Schünemann HJ, Elwyn G. Clinical practice guidelines and patient decision aids. An inevitable relationship. J Clin Epidemiol 2012 65(6):584-9.

67

BIJLAGE D: LIJST VAN GEBRUIKTE AFKORTINGEN ADEMD en IB Adequate Dossiervorming met het Elektronisch

Patiéntendossier en InformatieBeveiliging ADHD Attention Deficit Hyperactivity Disorder AIZ NHG-afdeling Algemene en Interne Zaken ALV Algemene Ledenvergadering ASW Algemene Sociale Wetenschappen AVG Arts Verstandelijk Gehandicapten AZN Ambulancezorg Nederland BIA Beperkte Instellings Accreditatie BSL Bohn Stafleu & van Loghum BVO Bevolkingsnderzoek CAHAG COPD en Astma Huisartsen Advies Groep CAT Critically Appraised Topic CBO Centraal begeleidingsorgaan CEG Centrum voor Ethiek en Gezondheid CHO Concilium voor de Huisartsopleiding COPD Chronic Obstructive Pulmonary Disease CRM Customer Relationship Management CVA Cerebrovasculair accident CVB Centrum voor Bevolkingsonderzoek CVAH College voor Accreditatie Huisartsen CVRM Cardiovasculair risicomanagement CVZ College voor zorgverzekeringen CWO Commissie Wetenschappelijk Onderzoek DiHAG Diabetes Huisartsen Advies Groep DHG De Geinformeerde Huisarts DGV Doelmatige Geneesmiddelenvoorziening DMS Document Management Systeem DNA Digitaal NHG-aanbod DNCE Dutch Network of Clinical Excellence DOKh Stichting Deskundigheidsbevordering en

Ondersteuning kwaliteitsbeleid huisartspraktijken DVN Diabetes Vereniging Nederland ECD Etnische Culturele Diversiteit EGPRN European General Practice Research Network EKC Erkend kwaliteitsconsulent EPD Elektronisch Patiënten Dossier EO Evangelische Omroep EQuiP Working Party on Quality in Family Medicine EURACT European Academy of Teachers in General Practice EUROPREV European Network for Prevention and Health

Promotion in Family Medicine and General Practice EVS Elektronisch voorschrijfsysteem FH Familiaire Hypercholestrolemie FMCC Federatie Medisch Coördinerende centra FTO Farmacotherapieoverleg FTR Farmacotherapeutische richtlijn FZ/PAC NHG-sectie Financiële Zaken en Planning and

Controle GEAR Gecombineerde Evaluatie en Audit Ronde

68

GGD Gemeentelijke Gezondheidsdienst (soms staat de eerste G ook voor Gewestelijke of Gemeenschappelijke)

GGZ-HAG GGZ Huisartsen Advies Groep GHOR Geneeskundige Hulp bij Ongevallen en Rampen GIN Guidelines International Network GTPW Great Place To Work HARM Hospital Admissions Related to Medication HARTVAATHAG Hart- en vaatziekten Huisartsenadviesgroep HASP NHG-richtlijn Informatie-uitwisseling tussen huisarts

en specialist bij verwijzingen Haweb Huisartsenweb H&W Huisarts en Wetenschap HIS Huisartsinformatiesysteem HON Huisartsopleiding Nederland HKZ Harmonisatie Kwaliteitsbeoordeling in de Zorgsector HPV Humaan Papillomavirus HRM Human Resource Management HVRC Huisarts, Verpleeghuisarts en arts voor verstandelijk

gehandicapten Registratie Commissie HVZ Hart- en vaatziekten ICT Informatie en Communicatie Technologie ICPC International Classification of Primary Care IGZ Inspectie voor de Gezondheidszorg INK Instituut Nederlands Kwaliteit IKNL Integraal Kankercentrum Nederland IOH Interfacultair Overleg Huisartsgeneeskunde IOH-R Interfacultair Overleg Huisartsgeneeskunde-Research IQ-Healthcare Scientific Institute for Quality of Healthcare IZP Individueel Zorgplan JABFM Journal of the American Board of Family Medicine KKCZ Kennisbeleid Kwaliteit Curatieve Zorg KNGF Koninklijke Nederlands Genootschap voor

Fysiotherapie KNMG Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot

bevordering der Geneeskunst KNMP Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter

bevordering van de Pharmacie KNOV Koninklijke Nederlandse Organisatie voor

Verloskundigen KO Kaderopleidingen KPI Kritisch Prestatie Indicator KWF Koningin Wilhelmina Fonds LAEGO Landelijke Adviesgroep Eerstelijnsgeneeskunde

Ouderen LAN Long Alliantie Nederland LNAZ Landelijk Netwerk Acute Zorg LESA Landelijke Eerstelijns Samenwerkings Afspraak LEVV Landelijk Expertisecentrum Verpleging en Verzorging LHOV Landelijke Huisartsen Opleiders Vereniging LHV Landelijke Huisartsen Vereniging LINH Landelijk Informatienetwerk Huisartsenzorg LINKH Landelijk Implementatie Netwerk Kwaliteitsbeleid

Huisartsenzorg LOINC Logical Observation Identifiers Names and Codes

69

LOVAH Landelijke Organisatie Van Aspirant Huisartsen LOVE Landelijk Overleg Versterking Eerstelijnszorg LSUNH Landelijke Stuurgroep Universitaire Netwerken

Huisarts-geneeskunde LTA Landelijke Transmurale Afspraak LVG Landelijke Vereniging Georganiseerde eerste lijn MDR Multidisciplinaire richtlijn MCC Medisch Coördinerend Centrum M&I Modernisering en Innovatie NAS NHG Adviesraad Standaarden NCVGZ Nederlands Congres Volksgezondheid NEN Nederlands Normalisatie Instituut NEO Netwerk Eerstelijns Organisaties NDF Nederlandse Diabetes Federatie NFK Nederlandse Federatie van

Kankerpatientenorganisaties NICTIZ Nationaal ICT Instituut in de Zorg NIGZ Nederlands Instituut voor Gezondheidsbevordering en

Ziektepreventie NIV Nederlandsche Internisten Vereeniging NIVEL Nederlands Instituut voor onderzoek van de

gezondheidszorg NHG Nederlands Huisartsen Genootschap NKCV Nijmeegs Kenniscentrum Chronische Vermoeidheid NOC*CF Nederlands Olympisch Comité/Nationale Sport

Federatie NPA NHG Praktijk Accreditering NPCF Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie NPHF Nederlandse Public Health Federatie NTS Nederlands Triage Systeem NVAB Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en

Bedrijfsgeneeskunde NVDA Nederlandse Vereniging voor Dokterassistenten NVDV Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en

Venereologie NVKC Nederlandse Vereniging voor Klinisch Chemici NVMM Nederlandse Vereniging voor Medische Microbiologie NVOG Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en

Gynaecologie NVMO Nederlandse Vereniging voor Medisch Onderwijs NVSHV Nederlandse Vereniging Spoedeisende Hulp

Verpleegkundigen NVVC Nederlandse Vereniging voor Cardiologie VVvPO Nederlandse Verenging van Praktijkondersteuners NZa Nederlandse Zorgautoriteit OKE Ontwikkeling kwaliteitsinstrumenten en Evaluatie OR Ondernemingsraad OTRA Optimaliserings Traject Richtlijnen Astma PAM Perifeer accreditatiemedewerker PAUKH Permanente Audit Kwaliteit Huisartsopleiding P&C NHG-sectie Planning & Control PIN Programma voor Individuele Nascholing POH Praktijk Ondersteuner Huisarts POL Praktijkaccreditering OnLine PON Partnerschap Overgewicht Nederland

70

PO&O NHG-afdeling Personeel, Organisatie en Opleidingen PPF Persoonlijk Professioneel Functioneren PSYHAG Expertgroep Kaderhuisartsen GGZ R&W (afdeling) NHG-afdeling Richtlijnontwikkeling en Wetenschap RHO Raad voor de Huisartsopleiding (per 2005 opgeheven) RI&E Risico Inventarisatie en Evaluatie RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu ROS Regionale ondersteuningsstructuur SBOH Stichting voor artsen in opleiding SEKSHAG Huisartsen Adviesgroep Seksuele Gezondheid SMART Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch,

Tijdgebonden MSRC Medisch Specialisten Registratie Commissie SLA Service Level Agreement SOA Seksueel Overdraagbare Aandoening SOHON SamenwerkingsOrgaan Huisartsopleiding Nederland

(overgegaan in Huisartsopleiding Nederland) SOLK Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijk

klachten SOG Specialist Ouderen Geneeskunde STIP Standaard in de praktijk SPH Stichting Praktijkvoering Huisartsen SVUH Stichting Verenigde Universitaire Huisartsopleidingen

(overgegaan in Huisartsopleiding Nederland) TIA Transient Ischemic Attack TPO Tijdschrift voor praktijkondersteuning UMC Universitair Medisch Centrum VELO Verenigd Eerstelijns Overleg VHN Vereniging Huisartsenposten Nederland VIA Visitatie Instrument Accreditering VIM Veilig Incident Melden VVAH Vereniging van verloskundig actieve huisartsen V&VN Verpleegkundigen en Verzorgenden Nederland VWS Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport UWI Urineweginfecties WDH Werkgroep Deskundigheidsbevordering Huisartsen WEON Werkgroep Epidemiologisch Onderzoek Nederland WINAp Wetenschappelijk Instituut Nederlandse Apothekers WKR Werkkostenregeling WONCA World Organisation for Family Doctors ZiZo Zichtbare Zorg ZN Zorgverzekeraars Nederland ZonMw ZorgOnderzoek Nederland/Medische Wetenschappen

Documents

NHG-Jaarverslag 2012...2.3. Digitaal NHG-Aanbod (DNA) In het speerpunt DNA wordt sinds 2010 gewerkt aan een betere ondersteuning van de huisarts met inzet van ICT. Hiermee wil het