Nissan nom

ÕªÄªª ÎÐÎÍ ÍÓÒÀÃ, ÀßËÀËÄ ÀÂÀÕ ÆÎËÎÎ×ÈÉÍ

ÃÀÐÛÍ ÀÂËÀÃÀ

ÕªÄªª ÎÐÎÍ ÍÓÒÀÃ, ÀßËÀËÄ ÀÂÀÕ ÆÎËÎÎ×ÈÉÍ

ÃÀÐÛÍ ÀÂËÀÃÀ

4

Æîëîî÷èéí ¿¿ðýã õàðèóöëàãà

Æîëîî÷èéí ¿¿ðýã õàðèóöëàãà íü çîð÷èã÷äûí àþóëã¿é áàéäëûã õàíãàí, çîðüñîí ãàçàðò íü, (óðüä÷èëàí ñýðãèéëæ áîëîõ) ýëäýâ ñààòàëã¿éãýýð õ¿ðãýæ ºãºõ áà òýýâðèéí õýðýãñëèéí á¿ðýí á¿òýí áàéäëûã (óðüä÷èëàí) õàíãàæ áàéõàä îðøèíî.

Àæèë ¿¿ðãýý ã¿éöýòãýæ ÿâàà æîëîî÷èä äîîðõè çºâëºìæ¿¿ä øóóä õàìààðíà. Æîëîî÷îîñ ººð õ¿í òýýâðèéí õýðýãñëèéã æîëîîäîõ òîõèîëäîëä, æèøýý íü õîëûí çàìä ÿâàõàä, ýäãýýð çºâëºìæèéã ÿãøòàë ñàõèí ìºðäºõ íü æîëîî÷èéí ¿¿ðýã õàðèóöëàãà õýâýýð áàéíà. Äîîðõè çºâëºìæ¿¿ä ãàãöõ¿¿ æîëîî÷èéí àæèë ¿¿ðãèéí õóâààðüò áàãòàõ áºãººä áóñäàä õàìààðàëã¿é. Æîëîî÷ “Çàìûí õºäºëãººíèé õóóëü ä¿ðýì”-èéã ÷àíä ñàõèí áèåë¿¿ëíý.

Ýäãýýð çºâëºìæèéã äàãàæ ìºðäºõ íü æîëîî÷ õ¿íèé àøèã ñîíèðõîëä á¿ðýí íèéöíý. Ýñ ìºðäâººñ çîð÷èã÷äûí àþóëã¿é áàéäàëä õàðø áºãººä óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ áîëîìæòîé áàéñàí îñîë, àâààðü, ñààòàë ãàðàõ ýðñäëèéã íýìýãä¿¿ëæ, ò¿¿ãýýð ÷ ¿ë áàðàì, òýýâðèéí õýðýãñýë ýâäðýí, ãýìòýë ó÷èð÷ áîëçîøã¿é þì. Èéìä ýäãýýð çºâëºìæ áîëîí “Çàìûí õºäºëãººíèé àþóëã¿é áàéäëûí òóõàé ä¿ðýì”, áóñàä õîëáîãäîõ ä¿ðýì æóðìûã ñàõèæ ìºðäºõã¿é áàéõ íü æîëîî÷ àæèëã¿é áîëîõ, æîëîî÷ ººðºº áîëîí çîð÷èã÷ àìü íàñàà àëäàõ àþóëòàé.

5

Íèññàí èíæåíåð çºâëºæ áàéíà

Àâòîìàøèíä çàéëøã¿é àâ÷ ÿâàõ áàãàæ õýðýãñë¿¿ä

1. Õèé íü òîõèðñîí õî¸ð çàïàñ äóãóé. Õýðýâ çàïàñ äóãóéíóóä îáóäîíä õèéãäýýã¿é áîë òýäãýýðèéã óãñðàõ õýðýãñýë áýëýí áàéõ ¸ñòîé. Çàïàñ äóãóé àâòîìàøèíû à÷ààí äýýð òàâèãäñàí áîë çàìûí äîíñîëãîî, îãöîì çîãñîëòîä óíàæ ¿ðýãäýõã¿éãýýð áºõ áàò áýõëýãäñýí áàéõ ¸ñòîé. Õîëûí áîëîí õ¿íä õýö¿¿ çàìä õî¸ð íýìýëò çàïàñ äóãóé áàéõ íü çîõèìæòîé. ªãëºº ìàøèíàà àñààõäàà, ìºí óäààí çîãññîí ãàçàðò òîñ ãîîæñîí ýñýõèéã ñàéòàð øàëãàæ áàéõ õýðýãòýé. Õýðýâ òîñ ãîîæñîí áîë õààíààñ ãîîæñîíûã òîãòîîãîîä õºäºëãººíä îðîëöîæ áîëîõ ýñýõèéã íÿãòëàí øàëãàíà. Ìºí äóãóéí øïèëêèéã àÿëàëä ãàðàõûí ºìíº ñàéòàð ¿çäýã áàéõ õýðýãòýé.

2. 1 -2 äîòóóð îëãîé-õàéìàð õîëûí áîëîí õ¿íä õýö¿¿ àÿëàëä 3-4 áàéâàë èë¿¿äýõã¿é. Çàðèì äóãóé ¿éëäâýðëýã÷èä îëãîéã¿é äóãóéíä îëãîé õèéõèéã ñàéøààäàãã¿é ÷ òóéëûí øààðäëàãàòàé òîõèîëäîëä õèéæ áîëîõ þì. Ò¿ëøèéã íýìæ òóñãàé ñàâàíä àâàõäàà àñãàæ ãîîæèõã¿é áàéãàà ýñýõèéã ñàéòàð øàëãàíà.

3. Íàñîñ íàéäâàðòàé ãàð íàñîñ, çàïàñ ýä àíãèòàé áîë ñàéí. Øàâàð íàìàãòàé ãàçàð ÿâàõäàà ãàç õóðäàà ñàéòàð òîõèðóóëàí ÿâàõûã çºâëºæ áàéíà. Íÿëöãàé øàâàðòàé ãàçàð ãàçëàõ õýðýãã¿é. Äóãóé õèé ýðãýæ áàéâàë ãàçàà õàñ÷, õèé ýðãýýã¿é òîõèîëäîëä ãàçàà áàãà çýðýã íýìíý. Õºäºº õýýð òàòàæ òóñëàõ ìàøèí, ëåá¸äêà áàéõã¿é áîë äîìêðàòàõààñ ººð àðãà áàéõã¿é.

6


Õàíãàé ãàçàðò ñ¿õ, õºðºº çýðýã áàãàæ òàíüä íýí õýðýãòýé.

4. Äîìêðàò ìåõàíèê àæèëëàãààòàé äîìêðàò, õ¿éòýíä ãèäð äîìêðàò íü òýð á¿ð ñàéí àæèëëàäàãã¿é, çàðèì ¿åä øèíãýíýý àëäàíà. ¯ã¿é áîë òààðàõ øèíãýíèéã íü àâ÷ ÿâàõ.

5. 4-6 ìåòðèéí òðîñ, äîð õàÿæ 3-5 òîííû äààöòàé. Ãàí òºìºð òðîñ áàéâàë öàñ, ã¿í øàâðààñ îãöîì õ¿÷òýé òàòàõàä ñàéí. Ãýõäýý îãöîì òàòàõàä ìàøèíû ðàìàíä ìóó.

6. Øîâõ ¿ç¿¿ðòýé õ¿ðç. Õî¸ð áàéâàë èë¿¿äýõã¿é.

7. Ñàéí ÷àíàðûí ò¿ëõ¿¿ð áàãàæ áà ñàéí ÷àíàðûí öàâóó á¿õèé äóãóé íºõºõ õýðýãñýë. Õÿìä õýðýãñýë íü öàã ìºíãºíèé ãàðç áîëîõ áà ¿ð ä¿í íü ÿìàãò ìóó áàéäàã. Àÿëàëä ãàðàõûí ºìíº öàâóóãàà øàëãàæ áàéõ õýðýãòýé.

8. Òàìõèíû àñààãóóðò çàëãàäàã, çàïàñ ÷èéäýíòýé çººâðèéí ãýðýë, ãýðëèéí ÷èéäýí. Çàéãààð àæèëëàäàã ãàð ÷èéäýí íü çîõèìæ ìóóòàé áà çàé íü àìàðõàí äóóñäàã. Ãàð ÷èéäýí áàéõ áîë çààâàë íººö çàéòàé áàéõ õýðýãòýé.

9. Ñ02-ûí õèéí òºðëèéí áóþó õóóðàé íóíòàã òºðëèéí ãàë óíòðààã÷ èë¿¿ òîõèðîìæòîé Çîð÷èã÷èä õÿëáàð õ¿ðýõ ãàðûí äîð ãàçàð áàéðëóóëñàí áàéíà.

10. Ìàøèíû çàé (àêêóìëÿòîð)-íû õîëáîã÷, 5 ø çàïàñ äóãóéíû øïèëêà.

11. Õóâèí, àë÷óóð áà áýýëèé.

12. Ìîíãîë Óëñûí àâòî çàìûí ñ¿ëæýýíèé çóðàã, àéìàã

7


á¿ðèéí ãàçðûí çóðàã. GPS íü íýí òîõèðîìæòîé áºãººä êîìïàñ çààâàë áàéõ ¸ñòîé. Ãàçðûí çóðàã, êîìïàñ çýðãýýð áàðèìæàà òîãòîîõ ÷àäâàðòàé áàéâàë ñàéí. GPS áóþó áàéðëàë òîäîðõîéëîã÷ íü çàðèìäàà áàðèìæààëàõàä òºâºãòýé áºãººä ò¿¿íèéã äàí ãàíö áàðèìæààëàõ òºõººðºìæ áîëãîí àâ÷ ÿâàõ íü ýðñäýëòýé.

13. Òàã íü áàò áºõ, øèíãýí àëääàãã¿é êàíèñòð ñàâ áàéõ áà íýã íü ò¿ëøíèéõ, íºãºº íü áåíçèíèéõ áàéõààð òýìäýã òàâüñàí áàéíà.

14. Á¿õ òºðëèéí ìàñëî, òîñ, øèíãýíèé õàíãàëòòàé íººöòýé ÿâàõ õýðýãòýé. Õºäºëã¿¿ðèéí òîñ, òîðìîçíû øèíãýí áà ãèäðèéí øèíãýí, òîñîîë áà ìàøèíûõàà òºðëººñ øàëòãààëàí çîðèóëàëòûí êîðîïíû òîñ áà áóñàä õàðüöàõ ýä àíãèéí òîñ òîâóóä ãýõ ìýò.

15. Õºäºº õýýð ÿâàõ áîë íýã õ¿íä ºäðèéí 2 ëèòð öýâýð óñ íîãäîíî ãýæ òîîöîæ (õàëóóí ºäºð 4-5 ëèòð óñ), õîë ãàçàðò 10-25 ëèòð öýâýð óñ ñàâàíä àâ÷ ÿâàõ õýðýãòýé.

16. Ýìíýëãèéí àíõíû òóñëàìæèéí õýðýãñýë, õàéðöàãèéí õàìò. Õàìãèéí ºðãºí õýðýãëýýíèé áóþó ºâ÷èí íàìäààõ, òîëãîé ºâäºõ, ãýäýñ ºâäºõ, àíòèáèîòèê áà ñààõàðûí øèæèí ºâ÷èíä çîðèóëñàí çýðýã ýìèéã õýðýãëýõ çààâðûí õàìò àâ÷ ÿâíà. Ýìòýé õàéðöãèéã ÷èéãòýé îð÷èí áà íàðíû ãýðýëä á¿¿ õàäãàëààðàé.

Àÿëàëä ãàðàõûí ºìíº ýìèéíõýý õóãàöààã øàëãààðàé. Õýðýâ õýòýðñýí áîë øèíýýð ñýëáýõ õýðýãòýé. ªâëèéí öàãò ìàøèíäàà ýìèéã óäààí áàéëãàæ ¿ë áîëíî.

8


Àíõààð: Òà çîð÷èã÷èääîî ýì÷èéí æîðîîð îëãîãääîã ýìèéã á¿¿ ñàíàë áîëãîîðîé.

Ñàíàìæ: Òà àÿëëûí òóðøèä çîãñîõ áîëãîíäîî ìàøèíûõàà ãàäíà áàãëàæ òîãòîîñîí ç¿éëñýý áàéíãà øàëãàæ, ÷àíãàëæ áàéãààðàé.

Òàíû àâ÷ ÿâàõ øààðäëàãàòàé ç¿éëñ.

1. Ìàéõàí2. Çîð÷èã÷äûí òîîãîîð àÿíû õºíæèëòýé áàéõ3. Àþóëã¿é õ¿íñíèé íººö (Äàâñ, ñàõàð, öàé,

ëààçàëñàí õîîë, áîðö, ãîéìîí, óóòòàé øºë ãýõ ìýò).4. Õèéãýýð àæèëëàõ ïëèòêà ñàâòàé íººö õèéí

õàìò5. Ëàà, ø¿äýíç

Òà àâòîìàøèíûõàà çààâàð, òåõíèêèéí ¿ç¿¿ëýëòèéí íîìûã àíõààðàëòàé ñóäàëñàí áàéâàë çîõèíî. Òà àâòîìàøèíûõàà çààâàð, òåõíèêèéí ¿ç¿¿ëýëòèéí íîìûã àíõààðàëòàé ñóäàëñàí áàéõ åñòîé.

9


ªãëºº á¿ð àâòîìàøèíàà àñààõûí ªìíº äàðààõ àðãà õýìæýýã àâíà

(Õºäºëã¿¿ð õ¿éòýí áàéõàä)

¯¿íä:

• Æîëîîíû õ¿ðäíû ìåõàíèçì áîëîí êàðäàí ãîëíû áîîëòóóä ñóëàðñàí ýñýõ

• Òîðìîç áà ãàð òîðìîçîî øàëãàæ áàéõ íü òàíû áîëîí çîð÷èã÷äûí àìü íàñàíä øóóä õàìààðàëòàé..

• Àâòîìàøèíû àìîðòèçàòîðóóäûã ñàéí øàëãà. Äóòóó àæèëëàãààòàé àìîðòèçàòîð íü àâòîìàøèíû òîðìîçíû çàìûã 50% óðòàñãàäàã.

• Çàïàñ äóãóé áîëîí áóñàä á¿õ äóãóéíû õèéã øàëãà. Ñàíàìæ: Õýðýâ òà õºäººãèéí çàìààð èõ ÿâäàã áîë çîðèóëàëòûí áººð çóçààíòàé äóãóé òàâüæ ÿâàõ íü çîõèìæòîé. Àâòîìàøèíû á¿õ øèíãýíèéã õ¿éòýí äýýð íü øàëãà (ìàñëî, òîñîîë, òîðìîçíû øèíãýí, øèë àð÷èã÷íû øèíãýí). Õýðýâ òàíû àâòîìàøèí àâòîìàò õóðäíû õàéðöàãòàé áîë àâòîìàøèíàà àñààñíû äàðàà øèíãýíýý øàëãàíà.

• Øèë àð÷èã÷èéí øèíãýí íü òàíñàã õýðýãëýý áèø. Õýðýâ æîëîî÷ óðä òàëûí øèëýý øààðäëàãàòàé ¿åä àðèëãàæ ÷àäàõã¿é áîë ¿çýãäýõ îð÷èí õÿçãààðëàãäàæ îñîë àâààð ãàð÷ áîëíî. Õýðýâ çîðèóëàëòûí øèíãýí õèéñýí áîë 10 ààñ-15 ãðàäóñûí õ¿éòýíä ñàâûã õîîñëîõ õýðýãòýé. Ñàâûã õîîñëîõã¿é áîë øàõàëòûí ìîòîðûã ãýìòýýõ àþóëòàé.

10


Àñààëò (äèçåëü õºäºëã¿¿ðòýé)

Õÿíàõ ñàëáàð äýýðõ õàëààã÷èéí ãýðýë -èéã óíòàðñàíû äàðàà àñààëòûí ò¿ëõ¿¿ðýýð õºäºëã¿¿ðèéã àñààíà. Õ¿éòíèé óëèðàëä óã ãýðëèéã õýä õýäýí óäàà àñààæ óíòðààæ áàéæ õºäºëã¿¿ðèéã àñààíà.

Øàòàõóóí àâàõ

Çîð÷èã÷äûã òîâëîñîí ãàçðààñ àâàõààð ÿâàõûí ºìíº øàòàõóóíàà àâñàí áàéõ. Çîð÷èã÷äûã ñóóëãàñíû äàðàà øàòàõóóí àâàõ íü äýíä¿¿ õàðèóöëàãàã¿é þì.

Øàòàõóóíûã àéìàã ñóìûí òºâ áîëãîíîîñ àâ÷ ñàâàà ä¿¿ðãýæ áàéõ õýðýãòýé. Ãýõäýý ÷àíàðûã íü àíõààðàõ õýðýãòýé. Çàïàñ ò¿ëøíèé ø¿¿ðòýé ÿâàõ õýðýãòýé. ßëàíãóÿà õºäºº îðîí íóòàãò áîõèðäñîí, õîëüñîí øàòàõóóí áîðëóóëàõ òîõèîëäîë ãàðäàã.

Æîëîî÷ ÿìàð÷ òîõèîëäîëä ÿã íàðèéí òààðñàí õýìæýýíèé ò¿ëøòýé ÿâæ áîëîõã¿é. ßâàõ ìàðøðóò áà òºëºâëºãºº ººð÷ëºãäºæ áîëçîøã¿é.

Òîõèîëäëûí ñààä, çàì õàðãóéí áýðõøýýë, õýí íýã íü ºâäºæ ãýìòýõ áà öàã àãààðûí õ¿íä íºõöºëèéí óëìààñ òàíû àíõ òîîöîîëæ ãàðñàí õýìæýýíýýñ õàâüã¿é èë¿¿ ò¿ëø øààðäëàãàòàé áîëæ ìàãàäã¿é. Ò¿ëø õ¿ðýëöýõã¿é áàéõ íü õýí íýãíèé àìèíä àþóëòàé áàéæ áîëçîøã¿é áà àÿëëûã á¿ðýí ã¿éöýä äóóñãàõã¿éä ÷ õ¿ðãýæ áîëíî.

11


Õàìãààëàëòûí á¿ñ

Æîëîî÷ áà çîð÷èã÷èä çàìûí íºõöºë áàéäàë áà õóðäíààñ ¿ë õàìààðàí á¿ñèéã áàéíãà õèéæ ÿâàõ õýðýãòýé. Ýíý òóõàé çàìûí õºäºëãººíèé ä¿ðýìä ÷ çààñàí áàéäàã.

Ñóóäëûí äàðóóëãà íü àâààð îñëûí ¿åä ãýìòëèéã áóóðóóëàõ áà ãýíýòèéí òîõèîëäîëä (àìüòàí óðäóóð ã¿éõ, çàìûí ãýíýòèéí áàðòàà, äóãóé áóóäàõ ãýõ ìýò) æîëîî÷ áîëîí çîð÷èã÷äûã ñóóäàë äýýð íü áàéëãàæ æîëîî àëäàõààñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëäýã.

“Ñàéí æîëîî÷èä õàìãààëàëòûí á¿ñ õýðýãã¿é” ãýæ ¿çýõ íü õýò àþóëòàé, ãýíýí õýðýã áºãººä æîëîî÷èéí òóðøëàãà, ìýäëýãã¿éã õàðóóëæ áàéãàà áîëíî.

Õàìãààëàëòûí á¿ñã¿é ÿâñíààñ áîëæ øèäýãäýí õýðýãòýé ¿åä òîðìîçëîõ, õ¿ðäýý ýðã¿¿ëýõ áà áóñàä àðãà õýìæýý àâ÷ ÷àäàõã¿éä õ¿ð÷, áóñäûí àìü íàñàíä ìàø èõ àþóë ó÷ðóóëíà. Èõýíõ õóó÷èí îðîñ òýðýã õàìãààëàëòûí á¿ñã¿é áàéäàã õýäèé ÷ õóäàëäàí àâ÷ ñóóðèëóóëæ áîëíî.

À÷àà à÷èæ áýõëýõ

ßìàð ÷ à÷ààã ãýíýò îãöîì òîðìîçëîõ, äîíñëîõ ¿åä òàðæ, àâòîìàøèíû òýíöâýð àëäàãäóóëàõã¿é, çîð÷èã÷äûí àðààñ ãóëñàæ îðîõã¿é áàéõààð æèãä à÷èæ, ñàéòàð áýõëýõ õýðýãòýé. Õýðýâ àëü íýã à÷àà ñóë à÷èãäâàë íèéò à÷ààí äýýð à÷ààíû òîðîîð äàðæ áýõýëíý. Àâòîìàøèíû çîðèóëàëòûí äýýä òàëûí à÷ààí äýýð à÷èãäñàí á¿õ à÷ààã ñàéòàð, àëü áîëîõîîð çîðèóëàëòûí áàãëààãààð áýõëýõ õýðýãòýé. Õýâðýã à÷ààã òóñãàéëàí àíõààð÷ à÷èõ íü ç¿éòýé.

12


Ìàéõàí, çàãàñíû õýðýãñýë áà âèäåî ôîòî õýðýãñëèéã õ¿íä à÷ààíû äîð à÷èæ áîëîõã¿é. Õóðö ¿ç¿¿ðòýé ç¿éëñèéã ìàéõàí, àÿíû õºíæèë ãýõ ìýò ýìçýã à÷ààã öîîëæ ýâäýõýýñ ñýðãèéëæ äîîä õýñýãò òàâüæ äýýðýýñ íü õèâñ, øèðäýã ìýòèéí ç¿éëýýð õó÷èõ õýðýãòýé. Óíäíû óñ, çàïàñ äóãóé áà äóãóé ñîëèõ áàãàæ õýðýãñëèéã õÿëáàð õ¿ð÷ áîëîõ ãàçàð, ãàðûí äîð áàéëãà. Çîð÷èã÷äûí à÷àà òýýøèéã “õîãíû” õóâàíöàð òîì õàð óóòàíä õèéæ, òýýâýðëýõ íü íîðîõ, òîîñ øîðîî îðîõ çýðãýýñ õàìãààëíà. Çîð÷èã÷äûí à÷àà òýýø äýýð õ¿íñ, øèíãýí ç¿éëñ, ÿëàíãóÿà øàòàõóóí à÷èæ áîëîõã¿é.

Òà çàïàñ äóãóéãàà àâòîìàøèíû ãàäíà áàéðëóóëâàë ñàéí áýõëýæ õóëãàéä àëäàõààñ ñýðãèéëæ öîîæ ç¿¿õ õýðýãòýé.

Æîëîî÷èéí àíõààðàõ ç¿éëñ

Æîëîî÷ áèò¿¿ ãóòàë ºìñºõ õýðýãòýé. Ñàíäààë áîëîí øààõàé ìýòèéí ãóòàë ºìññºíººñ áîëæ õºë äºðººã àëäàæ îñîë ãàðäàãèéã àíõààð.

Áîëîìæ áàéâàë æîëîî÷ 2 öàã òóòàìä 10 ìèí çîãñîæ, àìàð÷ áàéõ åñòîé. Õàðèí 4 öàã çîãñîëòã¿é àâòîìàøèí æîëîîäñîíû äàðàà çààâàë çîãñîæ àìðàõ õýðýãòýé. Îíöãîé òîõèîëäëîîñ áóñàä ¿åä æîëîî÷ óäààí àìàð÷ çîãñîëã¿éãýýð 8 öàãààñ èë¿¿ àâòîìàøèí áàðüæ áîëîõã¿é. Àíõààðàë ñóëðàõ áà íîéðìîãëîõ íü îíöãîé àþóëòàé.

13


Àâòîìàøèíä çîð÷èæ áóé õ¿¿õäýä òàâèõ àíõààðàë

Àâòîìàøèíààð çîð÷èõ ¿åä òóñãàé àíõààðàõ ç¿éë áîë õ¿¿õäèéã çºâ áàéðëàëòàé ñóóäàëä ñóóëãàõ, á¿ñëýõ ÿâäàë þì. Õ¿¿õäèéí õóâüä àâòîìàøèí äîòîðõ õàìãèéí àþóëã¿é õýñýã áîë àðûí ñóóäàë áàéäàã.

Óðä ñóóäàëä ñóóëãàõ ¿åä îñëîîñ õàìãààëàõ äýð õ¿¿õäèéã áýðòýýõ àþóëòàé. Óðä ñóóäàëä ºëãèéòýé õ¿¿õäèéã àðàãø õàðóóëàí ñóóëãàõ íü õàìãèéí àþóëòàé áºãººä õýðõýâ÷ èéì áàéäëûã ãàðãàæ áîëîõã¿é. Õýðýâ óðä ñóóäàëä õ¿¿õäýý ñóóëãàõààð áîë óðàãø õàðóóëñàí áºãººä îñëûí äýð çàäðàõ òîõèîëäîëä õàíãàëòàé õîë áàéëãàõ õýìæýýíä ñóóäëûã òîõèðóóëàõ øààðäëàãàòàé. 12 õ¿ðòýëõ íàñíû õ¿¿õäèéã ÿìàãò àðûí ñóóäàëä ñóóëãàæ (õ¿¿õäýä çîðèóëñàí òóñãàé ñàíäàë áîë á¿ð ñàéí), àþóëã¿éí á¿ñèéã á¿ñýëæ çîð÷èæ áàéõûã Íèññàí êîìïàíè òàíä çºâëºæ áàéíà.

Àâòîìàøèíàà àð÷èëæ öýâýðëýõ

Àâòîìàøèíàà ¿ðãýëæ öýâýð áàéëãàõ õýðýãòýé. Ýíý íü æîëîî÷ àÿëëûí ÿâöàä óäààí çîãñîõ á¿ðòýý àâòîìàøèíàà ãàäíà äîòíîã¿é óãààæ öýâýðëýíý ãýñýí ¿ã. Àâòîìàøèíàà óãààæ öýâýðëýõ íü ñóëàðñàí áîîëò, ýä àíãè áà äîîãóóð áóé ýâäðýëèéã îëæ èëð¿¿ëýõýä òóñòàé. Àâòîìàøèí òýðãýý óãààõäàà øóóä ãîëûí áà íóóðûí óñàíä óãààõûã öýýðëý.

Öýâýð óñûã òà àâòîìàøèíû òîñ áà áóñàä øèíãýíýýð áîõèðäóóëíà ãýæ ¿ðãýëæ ñàíàõ õýðýãòýé. Æóóë÷èä ÷ ¿¿íä èõ ýìçýã õàíääàã. Ãîë áà íóóðûí ýðýã îð÷èìä ñàâàí õýðýãëýæ óãààõààñ çàéëñõèé. Óñíû ãà÷èãäàëòàé

14


áà óíäíû óñ õîë ãàçàð àâòîìàøèí óãààõ õýðýãã¿é. Àÿëëûí ÿâöàä õîãîî õîò ñóóðèí ãàçàð, çîðèóëàëòûí ãàçàð íü õàÿõààð òóñãàé óóòàíä õèéæ ÿâàõ õýðýãòýé. Àÿëëûí ÿâöàä õîãîî öîíõîîð õàÿõ íü õàðèóöëàãàã¿é áà ìýðãýæëèéí ÿìàð÷ áýëòãýëã¿éã òîäîîð õàðóóëäàã.

Òàìõèéã õýýð õóóðàé ãàçàð õàÿõ íü ò¿éìýð ãàðãàõ àþóëòàé. Òàìõèíû èøèéã ãàäàãø õàÿëã¿éãýýð ¿íñíèé ñàâàíä õèéõ õýðýãòýé. Æóóë÷èä àâòîìàøèíä áàéãàà òîõèîëäîëä òàìõè òàòàõûã õàòóó õîðèãëîíî.

Õýò ÿäàðñàí ¿åä æîëîî áàðèõ

Óðò, óäààí õóãàöààíû òóðøèä íýãýí õýìíýëòýé ìîòîð, äóãóéíû ºíõðºõ ÷èìýý, ýðãýí òîéðíû çóðàã òºðõ, çàìûí øóãàì çýðýã íü æîëîî÷èéí àíõààðëûã ñóëðóóëàõ, ñàìáàà÷ëàõ õóãàöààã óðòàñãàõ íýã ¸ñíû ãèïíîçîä îðóóëæ ìýäíý. Æîëîî÷ õýò ÿäàðñàí ¿åäýý æîëîî áàðèõ íü ¿íýõýýð àþóëòàé.

• Äóòóóíîéðíîîñáîëæÿäðàõíüõàìãèéíîéëãîìæòîéç¿éë. Àÿëàëä ãàðàõûí ºìíºõ øºíº 7-8 öàã óíòàæ àìðààã¿é áîë ò¿ðãýí ÿäðàõ áîëíî. Ñàéí óíòàæ àìàð. Îðîé ¿äýø ãàíöààðàà çàìä ãàðàõã¿é áàéõ. Õîëûí çàìä ÿâàõ íü õýö¿¿ àæèë òóë òàíû äýðãýä õ¿í áàéæ, øààðäëàãàòàé ¿åä îñëîîñ ñýðýìæèëæ áàéõ ó÷èðòàé. Áîëæ ºãâºë ãàíöààð ÿâàõã¿é áàéõ (æèøýý íü õîë ãàçðààñ õ¿í àâàõ). Øààðäëàãàòàé òîõèîëäîëä çîð÷èã÷ íü òàíòàé ýýëæëýí áàðèõ, íîéð õ¿ðýõýýñ ñýðýìæèëæ ÿðèëöàæ áàéõ íºõºð áîëæ ºãíº.

• Øºíº õîë ÿâàõààñ çàéëñõèé. Òàíû àâòîìàøèíûñàìáàðûí ãýðë¿¿ä áîëîí ãàäíàõ ãýðýë õîëûí çàìûí ãèïíîçîä îðîõ ìàãàäëàëûã èõýñãýíý. Àâòîìàøèíû äîòîð òàëûã íîéð õ¿ðã¿¿ëýõã¿é áàéõààð òîõèðóóëàõ.

15


Çóíû öàãò öîíõîî îíãîéëãîæ ñýð¿¿ îðóóëæ ÿâàõ. Îéð îéð ðàäèî àñààõ þì óó, äóó òàâüæ ÿâ, ãýõäýý íàìóóí, óÿíãûí äóó òàâèõã¿é áàéõ.

• Æîëîîíû àðä çºâ áàéðëàëòàé ñóóõ õýðýãòýé. Çºâòýãø ñóóõ áà òàíû õºë íèéò óðòààðàà øàë óðóó áàéõ áèø õàðèí 45 îð÷èì ãðàäóñûí ºíöºãòýé áàéíà.

• Îéð îéð àìàð÷ áàéõ. Äîð õàÿæ 2 öàãèéíæîëîîäëîãûí äàðàà çîãñîæ, àâòîìàøèíààñàà áóóí îéð çóóð àëõàëæ, ÷èëýýãýý ãàðãàõ õýðýãòýé. Áèåèéí ÷èëýý ãàðãàõ äàñãàë õèéõ. Àÿãà êîôå óóõ, í¿¿ðýý õ¿éòýí óñààð øàâøèõ çýðýã íü îëîí õ¿íä òóñ áîëäîã.

• Ò¿ð çîãñîæ, ÷èëýýãýý ãàðãàõààñ ãàäíà óíäàëæ,õîîëëîõîîð çîãñîæ áàéõ. Ñîãòóóðóóëàõ óíäààã ÿìàð ÷ ¿åä õýðýãëýõã¿é áàéõ. Í¿äýý ÿäàðòàë, ãèïíîçîíä îðòëîî æîëîîäîõã¿é áàéõ. Õóðö íàðòàé ¿åä íàðíû øèë ç¿¿. (ãýõäýý îðîé ¿äýø áîëìîãö øèë àâàõ). Øºíº æîëîîäëîãî õèéõýä çîðèóëàãäñàí òóñãàé øèë (øàð, ÿãààí, öýíõýð òóÿàòàé) áàéâàë òàíä òóñòàé áàéíà. Ãýõäýý òèéì øèë ç¿¿æ õýðýãëýõèéí ºìíº í¿äíèé ýì÷ýýñ çºâëºëãºº àâàõ õýðýãòýé.

• Õýðýâÿäàðãàà÷èëýýãýýãàðãàõàðãàõýìæýýòàíüòóñáîëîõã¿é, õýò èõ ÿäðàõ òîõèîëäîëä ãàíöõàí àðãà çàì áèé. Óíòàæ àìðàõ. Çàìààñ äîð õàÿæ 50 ìåòðèéí çàéòàé, àþóëã¿é áîëîí òóñãàé çîðèóëàëòûí ãàçàð ãàð÷ óíòàæ àìðàõ õýðýãòýé.Àþóëã¿éí æîëîîäëîãî òàíû á¿ðýí àíõààðëûã

øààðäàíà. Õýðýâ òàíû í¿ä àíèëäàæ ýõëýâýë òà õýçýý ñýðæ áàéäëûã äàõèí àíõààðàëäàà òºâëºð¿¿ëýõ òàíü òîäîðõîéã¿é áîëíî. Òýð ÷ á¿¿ õýë òàíû àìüä ¿ëäýõ ýñýõ íü òîäîðõîéã¿é áîëíî.

16


Äóãóé õàãàðàõ

Äóãóé õàãàðàõ íü ÿìàãò õ¿íäðýë ó÷ðóóëäàã. Ãýõäýý èõ õóðäòàé ÿâæ áàéõ ¿åä äóãóé õàãàðâàë ìàø àþóëòàé.

• Äóãóéíû áàéäàë åðäèéí áèø áîëìîãö òýð äàðóéæîëîîãîî õî¸ð ãàðààãàà ñàéòàð áàðüæ ÿâàõ íü àâòîìàøèíûã àþóëã¿é æîëîîäîõ çàéëøã¿é øààðäëàãà ãýäãèéã ñàíàæ áàéõ.

• Õ¿ðäýý íýã ãàðààðàà áàðüæ ÿâàõ íü çîð÷èã÷äîä æîëîîäëîãûí óð ÷àäâàðûã ¿ç¿¿ëæ áóé õýðýã îãò áèø.

• Ãàçíààñõºëººàâ÷àâòîìàøèíûõààõóðäûãààæìààðñààðóóëàõ. Òîðìîçûã îãöîì ãèøãýõã¿é áàéõ. ¯íýõýýð àþóëòàé áºãººä ò¿ðãýí çîãñîõ çàéëøã¿é øààðäëàãàòàé ¿åä ë òîðìîçûã îãöîì ãèøãýíý ¿¿ ãýõýýñ òóðøëàãàòàé æîëîî÷ íàð òîðìîçûã îãöîì ãèøãýäýãã¿é.

• Àâòîìàøèíû õóðäûã öàãò 40 êì õ¿ðòýë áàãàñãàæ áàéæ äàðàà íü çàìûí õàæóó óðóó àþóëã¿é ãàçàðò ãàðãàõ õýðýãòýé áºãººä ýíý íü çàì äýýðýý çîãñîõîîñ àþóë áàãàòàé áàéäàã. Ãîëäóó äàâàà þì óó ºãñ¿¿ð ãàçðààñ áóóæ ÿâàõ ¿åä áóþó òàíû àðûí ìàøèí òàíûã õàðàõã¿é áàéãàà òîõèîëäîëä ýíý íü ÷óõàë þì. Òîðìîçûã çººëíººð, áîëãîîìæòîé ãèøãýæ áàéæ ìàøèíûã çîãñîîõ. Àþóëã¿é áàéõ íü òàíû öàãèéí õóâààðü áóþó áóñàä ÿìàð ÷ ÿàðàëòàé àæëààñ èë¿¿ ÷óõàë ãýäãèéã ÿìàãò ñàíàæ áàéõ õýðýãòýé.

• Õàæóóãààð ìàøèí îéðõîí ºíãºð÷ áàéõàä äóãóéãàà ñîëèõ íü ìàø àþóëòàé.

17


• Õóóëüä çààñíààð òàíä áàéõ ¸ñòîé àíõààðëûí ãóðâàëæèí òýìäãèéã àâòîìàøèíûõàà àðä 5 ìåòðèéí çàéíä òàâèõ.

• ¯äýø îðîé áîëîí ¿çýãäýõ îð÷èí õÿçãààðëàãäñàí ¿åä àêêóìóëÿòîðûíõàà öýíýãèéã õýìíýõ ãýæ ãýðëýý àñààõã¿é áàéõ íü áóñàä æîëîî÷ íàð òàíûã îëæ õàðàõã¿é áàéõ àþóëòàé.

• Àâòîìàøèíûõàà óðä õîéíî íü õýí íýãýí çîð÷èã÷èéã çîãñîîõã¿é áàéõ. Ýñ òýãâýýñ àâòîìàøèí õºäëºõ ¿åä áóñäàä àþóë ó÷ðóóëæ áîëçîøã¿é.

• Ãàð òîðìîçîî òàòàæ óðóó ãàçàð çîãñîæ áàéâàëóõàðäàã àðààíäàà, ºãñ¿¿ð ãàçàð áàéâàë íýãä¿ãýýð àðààíäàà õèéõ.

• Äîìêðàòààð àâòîìàøèíàà ºðãºõèéí ºìíº óðóó áàéãàà òàëûíõàà äóãóéíû äîð òóëãóóð áóþó ÷óëóó òàâèõ. Ìîäîîð òóëãóóð õèéæ àâàõàä èõ çàðäàë øààðäàãäàõã¿é.

Øºíèéí æîëîîäëîãî

Õ¿íèé àìèíä õ¿ðýõ îñîë àâààð ãàðàõ ìàãàäëàë øºíèéí ¿åä ºäðèéíõººñ ãóðàâ äàõèí èë¿¿ áàéäàã. Ó÷èð íü æîëîî÷èéí ÿìàð íýãýí ¿éëäýë õèéõ ÷àäàâõèéí 90 õóâü íü ¿çýãäýõ îð÷íîîñ øàëòãààëäàã áà øºíèéí öàãò ¿çýãäýõ îð÷èí ìàø èõýýð áàãàññàí áàéäàã.

• Àâòîìàøèíûã øºíº æîëîîäîõäîî óðüä÷èëàíáýëòãýëýý õàíãàõ. Ãýðýë øèëí¿¿äèéã äîòíî ãàäíàã¿é ñàéòàð àð÷èæ öýâýðëýíý. Øèë àð÷èõ òóñãàé çîðèóëàëòûí øèíãýí áàéâàë ñàéí.

• Ãýðëèéí òóñãàëûã òîõèðóóëàõ. Òóñãàë òîõèðîîã¿é

18


ãýðýë íü áóñàä æîëîî÷èéí í¿äýíä õóðöààð òóñ÷ áîëçîøã¿é áºãººä òàíû çàìûã ìóó ãýðýëò¿¿ëíý.

• Õýðýâ òà ººäººñ ÿâàà àâòîìàøèíû õóðö ãýðýëäãÿëáàí, ¿çýãäýõ îð÷èí ýðñ áóóðâàë òà ººðèéí ãýðëèéã ò¿ð óíòðààõ íü äýýð. Èíãýñíýýð òà õóðö ãýðýëä îðñîí òýð àãøèíä óðäàà áàéãàà ç¿éëèéã èë¿¿ õàðàõ áà áóñàä æîëîî÷ íàðò òàíûã õàðàõ áîëîìæ íýìýãäýíý. Áóñäàä õàðàãäàõ íü òàíû áóñäûã õàðàõààñ äóòóóã¿é ÷óõàë.

• Õóðäàà áàãàñãàæ ºìíºõ çàéãàà èõýñãýõ. Øºíºáóñàä àâòîìàøèíû õóðä áîëîí çàéã òîãòîîõîä èë¿¿ õ¿íäðýëòýé áàéäàã.

• Àâòîìàøèíûõàà õóðäûã ãýðëèéíõýý òóñãàëûí õýìõýìæýý, îð÷èíä òîõèðóóëæ ÿâàõ. Ãýðëèéíõýý òóñàæ áóé îð÷èíä òà çîãñîõ ÷àäâàðòàé áàéõ ¸ñòîé. Ãýðýë òóñààã¿é õàðàãäàõã¿é áàéãàà îð÷èíä îñîëä îðîõ àþóëòàé.

• ªºð àâòîìàøèíû àðä ÿâàà òîõèîëäîëä óðäàõæîëîî÷èéí í¿äèéã òîëèíä íü ãÿëáóóëàõã¿éí òóëä îéðûí ãýðýëòýé ÿâàõ. Õýðýâ òàíû àðä ÿâàà àâòîìàøèí õîëûí ãýðëýý øèëæ¿¿ëýõã¿é áàéâàë õóðäàà áàãàñãàæ, øààðäëàãàòàé òîõèîëäîëä çîãñîõ. Èíãýõäýý õóðö ãýðëèéí ãÿëáààíä îðîõã¿éí òóëä çàìûíõàà áàðóóí òàëûí çàõûã õàðæ ò¿¿íèéã áàðèìæàà áîëãîí ÿâàõ.

Íàð øèíãýìýãö õàðàíõóé ¿åèéí æîëîîäïîãûí ãîðèìûã ñàõèæ ýõýë. Õóðö ãýðëèéí ãÿëáààíä îðîõ íü æîëîîäëîãûí õàìãèéí õýö¿¿ ¿åèéí íýã áàéäàã. Ó÷èð íü õàðàíõóé áîëîõûí õýðýýð òàíû í¿ä ýíýõ¿¿ õàðàíõóé îð÷èíä ààæìààð äàñàæ ýõýëñýí áàéäàã.

19


Àâòîìàøèí ãàëä àâòàõ

• ßâæ áàéãàà áîë õºäºëãººíºº òýð äàðóé çîãñîîíî.Îãöîì òîðìîçëîõäîî õîéíîîñ ÿâæ áóé àâòîìàøèí òàíû àðààñ ìºðãºõã¿é áàéõûã àíõààðàõ. Õºäºëã¿¿ðýý òýð äàðóé óíòðààõ. Àêêóìóëÿòîðîî ñàëãàõ

• Àâòîìàøèíààñàà ò¿ðãýí ãàð÷ áóñäûã ÿàðàëòàéáóóëãà. Á¿ãä àâòîìàøèíààñàà çàéòàé áàéðëàõ. Ãàë àâòîìàøèíû ò¿ëøíèé áàê, ñàâàíä îéð áºãººä òýñðýõ àþóëòàé áàéâàë ãàë óíòðààãóóð òàíä îéðõîí áàéâ÷ ãàëûã óíòðààõ ãýæ îðîëäîõã¿é áàéõ.

• Àâîìàøèí äîòîð õ¿í ¿ëäâýë ò¿¿íèéã òýð äàðóéãàðãàõ àðãà õýìæýý àâàõ. Õýðýâ àëü íýã õ¿íèéã àâòîìàøèíààñ ãàðãàõ áîëîëöîîã¿é áîë ãàëûí óòàà àâòîìàøèí äîòîð îðîõîîñ ñýðýìæèëæ öîíõíóóäàà õààæ òýð äàðóé ãàë óíòðààãóóðààð ãàëûã çîãñîîõ îðîëäëîãî õèé.

• Ãàëûã ò¿ðãýí óíòðààõûí òóëä óíòðààãóóðûã ÿìàãò ãàëûí äîîä õýñýã ð¿¿ ÷èãë¿¿ëæ ø¿ðøèõ.

• Àâòîìàøèí ãàëä àâòàõ á¿õ òîõèîëäîëä õàìãèéí ò¿ð¿¿íä áîäîõ ç¿éë áîë çîð÷èã÷äûí àþóëã¿é áàéäàë þì. ßìàð ÷ àâòîìàøèíûã ñîëüæ áîëîõ áºãººä õ¿íèé àìèéã ¿ã¿é áèëýý. Àëü áîëîõ àþóëã¿é áàéõ àðãà çàìûã ò¿ðãýí ñîíãîí øèéäýæ, ÿàðàëòàé àðãà õýìæýý àâàõ.

20


Òîðìîç àæèëëàãààã¿é áîëîõ òîõèîëäîë

• Áîëîìæòîé áîë õàìãèéí áàãà ñààä áýðõøýýëòýéãàçàð ðóó àâòîìàøèíàà ÷èãë¿¿ë.

• Àâòîìàøèíûõóðäûãõºäºëã¿¿ðèéíòóñëàìæòàéãààðñààðóóëàõûí òóëä õ¿íä àðààíäàà õèéõ. Õóðä õàíãàëòòàé áóóðìàãö àðààãàà ñàëãàæ ãàð òîðìîçîî àâòîìàøèí çîãñòîë ààæìààð òàòàõ.Ãàð òîðìîç ìºí àæèëëàõã¿é áîë àâòîìàøèíàà çººëºí õºðñòýé, ºãñ¿¿ð ãàçàð ðóó ÷èãë¿¿ëýõ, ¿ã¿é áîë ºíäºð ºâñòýé þì óó íàì áóðãàñ ìîäòîé ãàçàð ðóó æîëîîäîõ.

• Òîðìîçíüàæèëëàãààã¿éáîëñîíàâòîìàøèíûãá¿¿æîëîîä, á¿ð çàñâàðûí ãàçàð àâàà÷èõ çîðèëãîîð ÷ á¿¿ áàðü.

• Òîðìîçíû øèíãýíèé ò¿âøèíã ºäºð á¿ð øàëãàæáàéõ. Õî¸ð æèë òóòàì øèíãýíèéã ñîëüæ áàé, æèë á¿ð ñîëèâîë á¿ð ñàéí.

• Àÿëàëäÿâàõá¿ðäýýòîðìîçíûíàêëàä,ãàðòîðìîçûãóðüä÷èëàí øàëãàæ áàé.

• Äóãóéíû õýýã øàëãàæ áàé. Õýýíèé çóçààí íü 1.6ìì-ýýñ íèìãýí áîëñîí áàéâàë äóãóéã ñîëèõ öàã áîëñîí áàéíà ãýæ îéëãîîðîé. ßìàãò íýð á¿õèé áóþó øàëãàðñàí äóãóé àâàõûã ýðìýëçýõ.

Áàðòààò çàìûí çîëîîäëîãî

Õºäºº ãàçàð ÿâàõäàà “àþóëààñ ñýðãèéëýõ íü àþóëûã àðèëãàõààñ ÿìàãò äýýð” ãýäýã ¿ãèéã ñàíàæ áàéõ õýðýãòýé.

21


Ìàø ÷óõàë íýãýí ç¿éë áîë ãîë óñ, íàìàãòàé ãàçàð ãàòëàõ, ýëñ, öàñ áà õàëüòàðãààòàé ¿åä ººä ºãñºõ, óðóóäàõ, òîì õàä ÷óëóóòàé ãàçàð æîëîîäîõ áîëîí ººðòºº èòãýëã¿é áàéãàà ¿åä ÿìàãò àâòîìàøèíààñàà áóóæ ººðèéí áèåýð çàìàà øàëãàæ áàéõ õýðýãòýé þì.

Òóóëàõ çàìûã ººðºº øàëãàæ ¿çýõýä, òà íýã èõ öàã àëäàõã¿é áºãººä õýðýâ èíãýõã¿é áóþó çàëõóóðâàë òà “ñóóæ” ìàãàäã¿é, òýãâýë äîð õàÿæ íýã öàã áóþó ò¿¿íýýñ óäààí, á¿ð õýäýí õîíîãîîð ÷ ñààòàæ áîëíî.

Òóóëàõ çàì òàíü õ¿íäðýëòýé ñàíàãäâàë òîäîðõîé õóãàöàà àëäñàí ÷ áýðõøýýëèéã òîéð÷ ãàðâàë äýýð.

ÀÞÓËÃ¯É ÁÀÉÄÀË - ýíý áîë òàíû ýðõýì ¿¿ðýã. Ýíý íü Òà ÁÀÐÒÀÀÒ ÇÀÌÛÍ ÓÐÀËÄÀÀÍÄ îðîëöîæ, áóñäàä æîëîîäëîãûí óð ÷àäâàðàà ¿ç¿¿ëæ áóé õýðýã îãòõîí ÷ áèø.

Òà àâòîìàøèíäàà äîîðõè ç¿éëñèéã àâ÷ ÿâæ áàéõûã äàõèí çºâëºå:

1. 3-5 òîííûí äààöûí 4-6 ìåòð òðîñ,2. 2 ø. õ¿ðç, äîð õàÿæ 1 (ºâëèéí öàãò ºðãºí õóòãóóðòàé

õ¿ðç),3. Äîìêðàò, ìåõàíèê íü ãèäðàâëèêààñ äýýð (ºíäºð

ºðãºõ äîìêðàò áîë ñàéí),4. Ñ¿õ, ãàð õºðºº,5. Óñíû ãóòàë (ºâëèéí öàãò ýñãèé ãóòàë),6. 2õýð÷èì ìîä, áàíç (4-5 ìì çóçààí, 1-1.5 ìåòðóðò,

ýíý íü àëèâàà ãàçàð “ñóóõàä” õýðýãòýé áºãººä ºâºë óäààí “ñóóõàä” ò¿ëýý áîëæ ºãíº),

7. Äóãóéíû ãèíæ, õîñ áóþó 2 õîñ áîë ñàéí. Äýýð äóðäñàí áýðõøýýëòýé çàìä óäààí áºãººä æèãä

õóðäòàé ÿâàõ õýðýãòýé.

22


Áîðîî áà íîéòîí õàëüòèðãààòàé çàì

• Íîéòîíçàìäýýðõóðäààòîõèðóóëæÿâàõ.• Íîéòîíçàìäýýðòîðìîçíûçàìóðòáàéäàã.• Øàðâàæãóëãàõã¿éíòóëäóñøàâðûãòîéð÷ãàðàõ.• Áóñàäæîëîî÷íàðòñàéí¿çýãäýõèéíòóëäãýðëýý

àñààæ ÿâàõ.• Íîéòîíáóþóøàâàðòàéçàìäýýðìîñòîîçàëãàæ

ÿâàõ.¯ðãýëæ ìîñòîî (4WD) çàëãàæ ÿâ. Áîëîìæòîé òîõèîëäîëä óñ òîãòñîí ãàçðûã òîéð÷ ãàð÷ áàé, ó÷èð íü ò¿¿íèé õýð ã¿íçãèé íü, õàä ÷óëóó áîëîí áóñàä ñààä òîòãîðòîé ãýäýã íü ìýäýãäýõã¿é. Øàâàðòàé áºãººä òîì òýðýãíèé äóãóé îðñîí ã¿íçãèé çàìòàé áàéâàë àâòîìàøèíààñàà áóóæ ººðºº øàëãàõ õýðýãòýé. Á¿¿ çàëõóóð - ¿ã¿é áîë äàðàà íü èõ öàã õ¿÷ øààðäàæ ìýäíý. Ãàçðûí ãàäàðãóó íü øàâàðòàé áîëîâ÷ ¸ðîîë íü õàòóó, ýñâýë ÷óëóóðõàã áàéâàë ÿâæ áîëíî.

Ìîñòîî çàëãàí õ¿íä àðààíäàà õèé. Æèãä õóðäààð ÿâ, õýðýâ äóãóé õèé ýðãýâýë çîãñîîä óõàð. ªºð çàì ñîíãî, ç¿ëýã íîãîîòîé ãàçðààð ÿâ, ýñâýë ºíäºðëºã ãàçðààð òîéð÷ ÿâ. Óñ íàì ãàçàð óðóó ë óðñàíà ø¿¿ äýý. Àâòîìàøèí “ýëãýýðýý” ñóóâàë - äîìêðàòààð ºðãºæ äóãóéí äîîðîî ìîä, ÷óëóó ã. ì. ç¿éë õèé. Çàìûí øàâàðòàé õýñýã íü íýã èõ óðò áèø áîë èë¿¿ õóðäòàéãààð òóóëàõûã îðîëä, ãýõäýý óðüä÷èëàí õàä ÷óëóó, áóñàä ñààä òîòãîð áàéãàà ýñýõèéã øàëãà. Õýðýâ íàìàãòàé ãàçàð òààðàëäâàë äóãóéíûõàà õèéí äàðàëòûã 0.5 àòì. áîëòîë áóóëãàæ íýã ¿çýæ áîëíî, ãýõäýý ýíý íü àøèã òóñ áîëîõã¿é áîë äóãóéãàà äàõèí õèéëæ, áàéõ ¸ñòîé ò¿âøèíä íü õ¿ðãý.

23


Ãîë óñ, íàìàã òóóëàõ

“Óñûã ìýäýõã¿é áîë á¿¿ îéðò” ãýäýã ¿ã áàéäàã. Èéìä ãîë ãàòëàõûí ºìíº íóòãèéí õ¿ì¿¿ñýýñ àñóó. Îéð õàâüä õ¿íã¿é áàéâàë ººðºº ãîëîî òóóëæ øàëãà. Íýã ìåòðèéí óðò ìîä àøèãëà. Õàìãèéí ã¿íçãèé ãàçðûã ìîäîí äýýðýý òýìäýãëý.

Õýðýâ óñíû ã¿í íü òàíû àâòîìàøèíû àãààð ø¿¿ã÷èéí õîîëîéíîîñ äàâàõààð áºãººä àâòîìàøèí òàíü àãààð ø¿¿ã÷èéí ÿíäàíã¿é áîë ãîëûã òóóëæ áîëîõã¿é. Óñàíä òîì ÷óëóó, í¿õ, áóñàä ñààä òîòãîð áàéãàà ýñýõèéã øàëãà. Îðîñ àâòîìàøèíòàé áîë ñýíñíèéõýý ðåìåíèéã òàéë. Çàðèì àâòîìàøèí íýã ë ðåìåíüòýé áàéäàã áà òèéì áîë òàéëæ áîëîõã¿é. Óñ ò¿ëõýõ WD-40 òºðëèéí øèíãýí, ø¿ðø¿¿ð áàéâàë ò¿¿íèéã õºäºëã¿¿ðèéíõýý ýä àíãèéã õóóðàé áàéëãàõûí òóëä ø¿ðø, ÿëàíãóÿà öàõèëãààíû óòàñ, õîëáîëòóóäûã. Ìîñòíû õ¿íäð¿¿ëýã÷èéã õèéæ äèôôåðåíöèàë ò¿ãæèã÷ áàéâàë ò¿¿íèéãýý çàëãàæ, õ¿íä àðààãààð çººëºí áºãººä æèãä õóðäààð óñíû óðñãàëûí äàãóó òóóë. Ãîëîî ãàòàëìàãö àâòîìàøèíàà çîãñîîæ, ýä àíãèíààñ íü óñ ãîîæèæ äóóñàõûã ò¿ð õ¿ëýýñýí äýýð. Öààø ÿâàõäàà òîðìîç äýýðýý çººëºí ãèøãýæ äèñê, íàêëàäêàà õàòàà.

Òîì ÷óëóó, õàä àñãà, õàéðãàòàé çàì

Òîì õàä, àñãà ÷óëóó íü óäààí ¿ðãýëæèëäýãã¿é ÷ õàìãèéí àþóëòàé áàéäàã. Àâòîìàøèíûõàà äîîä çàéã (àâòîìàøèíû ºíäºð) ìýäýæ ìýäýð÷ áàéõ õýðýãòýé, ººðººð õýëâýë àâòîìàøèíû õàìãèéí äîîä ò¿âøèíä áóé ýä àíãè, ÿëàíãóÿà êàñòåðûí ò¿âøèí. Ìºí ë àâòîìàøèíààñàà áóóæ òóóëàõ çàìàà ººðºº øàëãàõ áîëíî. Áîëîìæòîé áîë òîì ÷óëóóã çàìààñàà çàéëóóëàõ

24


õýðýãòýé. Ìàø çººëºí óäààí ÿâ. Õýí íýãíýýð ãàäíààñ õàðóóëæ áàéâàë ñàéí. Çàì íîéòîí õàëòèðãààòàé áàéâàë èë¿¿ èõ àíõààðàëòàé ÿâàõ. Õàéðãààð ÿâæ áàéâàë àâòîìàøèí õîîðîíäûí çàéã ñàéí áàðüæ ÿâ.

Ýëñ, öàñ

Ýëñ, öàñààð ÿâàõàä áàðèìòëàõ ãîë çàð÷ìóóä èæèë òºñòýé. Áýðõøýýë èõòýé çàì áàéâàë óðüäààð ººðºº áóóæ øàëãà. Áîëæ ºãâºë íýã æèãä õóðäààð ÿâàõ.

Äóãóé õèé ýðãýæ ýõýëáýë çîãñîîä óõàð. Íýãä¿ãýýð àðàà íü äóãóéíä èõ õ¿÷ äàìæóóëäàã òóë äóãóé õèé ýðãýõèéã èõýñãýæ ìýäíý. Õ¿íäð¿¿ëýã÷äýý õèéñýí áîë 2-äóãààð àðààíààñ õºäëºæ áîëíî. Ýíý íü äóãóé õèé ýðãýõýýñ ñýðãèéëíý. ªíäºðëºã ãàçðûã ñîíãîæ ¿ç, òýíä ýëñ öàñíû çóçààí áàãà áàéäàã. Äýýð çºâëºñºí ìîäîí áàíç õýðýã áîëíî. Çîîãäâîë õ¿ðç õýðýã áîëíî.

Öàñ, ìºñ, øàâàðòàé õàëòèðãàà, ãóëãààòàé çàìä äóãóéíû ãèíæ èõ õýðýã áîëíî. Ýäãýýð çàìûã òóóëàõûí ºìíº äóãóéíäàà ãèíæýý ç¿é ¸ñîîð íü õèé. 1-5 ìåòð ÿâààä ãèíæýý ÷àíãàë. Ãèíæòýéãýý õîë ÿâàõ íü äóãóéíä õàëòàé ãýäãèéã ñàíàæ áàéõ.

Ãèíæòýé ÿâàõ ¿åä àâòîìàøèíû äýðãýä õ¿í á¿¿ áàéëãà, ãèíæ òàñàðâàë àþóëòàé. Õàòóó õó÷èëòòàé çàì äýýð öàñ ìºñ ¿ã¿é áîë ãèíæòýéãýý á¿¿ ÿâ, ýíý íü äóãóé áîëîí àâòîìàøèíû òýíõëýãò ìóó.

ªðãºí äóãóé íàìàãòàé, ã¿íçãèé øàâàðòàé áîëîí ýëñòýé ãàçàðò ñàéí áîë íàðèéí äóãóé íü öàñ áîëîí ã¿í áèø øàâàðò ñàéí áàéäàã. Ã¿íçãèé øàâàð ýëñýíä ÿâààã¿é áóñàä òîõèîëäîëä ºðãºí äóãóé íü øàðâàæ ãóëñàõ àþóëòàé ãýäãèéã ñàíàæ õóðäàí ÿâàõ, ýðãýõ, ÷èãëýëýý ººð÷ëºõ ¿åä ìàø áîëãîîìæòîé áàéõ õýðýãòýé.

25


26


ËÅÁ¨ÄÊÀ: (Õýðâýý òàíû àâòîìàøèí ëåá¸äêà-ººðºº ÷èðýõ òðîñ á¿õèé òºõººðºìæòýé áîë õýðõýí õýðýãëýõ âý?)

Ãàçðûí áàðèìæàà

• Ãàçðûí çóðàã,• GPS** (ÿâñàí çàìàà òîãòîîõ, áàðèìæààëàõ

òºõººðºìæ), ¿ã¿é áîë êîìïàñ,• Õîëáîîíû òºõººðºìæ - öóâààíû ýõýíä áîëîí ýöýñò

ÿâàà ìàøèí òóñ á¿ðò) • Ñàíñðûí õîëáîî• Àâòîìàøèíäàà ãýðëèéí ÷èéäýí. • Õààíà ÿâàà áîëîí ñîíãîñîí çàìäàà ýðãýëçýýòýé

áàéãàà áîë íóòãèéí õ¿ì¿¿ñýýð çàì çààëãàæ ÿâàõ.

Òàéëáàð: *Äóóñàõ õóãàöààã áàéíãà øàëãàæ áàéõ **Íýìýëò øèíý öýíýãèéí õàìò ***Æîëîî÷ áîëîí òàéëáàðëàã÷ íàðò æèëä íýã óäàà ãàë

óíòðààãóóðûã àøèãëàõ òàëààð çààâàð÷èëãàà ºã÷ áàéõûã àÿëàë æóóë÷ëàëûí êîìïàíèóäàä çºâëºæ áàéíà.

Èéíõ¿¿ çààâàð÷ëàãà ºãºõäºº îéð áàéäàã “Ãàë ñºíººã÷” ìýðãýæëèéí õ¿ì¿¿ñèéã óðüæ îðîëöóóëàõ íü ç¿éòýé. (Èíãýõ íü öàã, çàðäàë õýìíýíý).

Àÿëàë æóóë÷ëàëûí çºâëºìæ

1. Àÿëàëä ãàðàõûí ºìíº áóþó àëü áîëîìæòîé ¿åä ò¿ëøíèé ñàâàà ä¿¿ðãýæ áàéõ.

2. Òóóëàõ çàìûí óðò áîëîí ò¿ëøíèé õýðýãëýýã

27


(èäýëòèéã) áîäîëöîí íýìýëò ò¿ëøòýé êàíèñòð àâ÷ ÿâàõ.

3. Áàéíãà àâ÷ ÿâæ áàéõ ç¿éëñ:• Àíõíû òóñëàìæèéí õýðýãñýë*, áàãàæ, äóãóé

çàñàõ, íºõºõ õýðýãñýë,• Ãàëóíòðààãóóð*(ºìíºõýðýãëýæáàéãààã¿éã)***, àíõààðëûí ãóðâàëæèí òýìäýã,• ×óõàëñýëáýãýäàíãè,ýðýãøóðãà,ìóôò,ã.ì., ãàð ÷èéäýí** çýðãèéí íººöòýé áàéõ,• Òºìºðóòàñ,Òðîñ,• Öàõèëãààíûîðîîìîãëåíò,• Óíäíûóñ*,Õ¿ðç,• Õºäºëã¿¿ðèéí òîñ, òîðìîçíû áîëîí ãèäðî

øèíãýí, • Õýðýâ îðîñûí àâòîìàøèí áîë 1 ø ïèðäà äèñê

õýðýãòýé.

• Àÿëëûí çàì - ìàðøðóò, øààðäàãäàõ õóãàöàà, Õîîëëîõ ãàçàð, öàã õóãàöàà, ªäðèéí àÿëëûí ã¿éöýòãýë,

• Æîëîî÷èéí íîéð õ¿ðýõýýñ ñýðýìæïýõ çîðèëãîîðÿðèõààñ áóñàä ¿åä æîëîî÷òîé áèòãèé èõ ÿðü,

• Æîëîî÷òîéõàìòíýãýíñýäâýýðèíýýëäýõòîõèîëäîëäçîð÷èã÷èääîî þóíû òóõàé õººðºëäºæ áàéãààãàà õýëæ ºãºõ íü çîõèñòîé. Èíãýõã¿é áîë çîð÷èã÷èä òàíü ýâã¿é áàéäàëä îðæ áîëíî.

• Çîð÷èã÷äûíõîîòàâòóõûãáîäîæìàøèíäîòðîîòàìõè òàòàõã¿é áàéõ, ìºí ÿðüæ áàéõäàà áîõü çàæëàõã¿é áàéõ Æîëîî÷ íàð ñàéí õîîëëîæ, ñîãòóóðóóëàõ óíäàà õýðýãëýõã¿é áàéõ ¸ñòîé áà îðîé ýðò àìàð÷ áàéõ õýðýãòýé.

28


Æîëîî÷ ÷ ìºí òàíàé ãðóïïûí ãèø¿¿í ìºí.

• Æóóë÷èäòàéõàðèëöààòàéáàéõ,• Æóóë÷äàäæîëîî÷îîòàíèëöóóëæáàéõ,• Õýëíèéìýäëýãõàðèëöààíäñààäáîëîõó÷èðã¿é,• Æóóë÷äûí òºðºëõõýëíýýñ õýäýí¿ãìýääýã áàéâàë

äóëààí óóð• àìüñãàëá¿ðä¿¿ëýõýäèõòóñòàé,• Àâòîìàøèíä ¿éë÷èëãýý õèéõ çîãñîëò, ãýðýë çóðàã

àâàõ çîãñîëòóóäûã çºâ òîîöîõ,• Àþóëã¿éáàéäàëíüöàãõóãàöààíûàñóóäëààñ÷óõàë,• Õàìò áàéæ äîð õàÿæ íýã àâòîìàøèíûã õàðààíäàà

áàéëãàæ ÿâàõ, • Öóâààíûýõýíäÿâàõàâòîìàøèíààºäºðòõýäýíóäàà

ýýëæëýí ñîëüæ áàé. Èíãýñíýýð á¿õ ¿éë÷ë¿¿ëýã÷èä òàíü ¿å ¿å óðä ãàð÷ òîîñã¿é çàìààð þì õàðæ ÿâàõ áîëîìæòîé áàéíà.

• Çàðèì àâòîìàøèí èë¿¿ òîõèëîã áîë çîð÷èã÷äûãýýëæëýí ñóóëãàæ áàéâàë çîõèëòîé.

• Öóâààíû ýõýíä ÿâàà àâòîìàøèí õºäºëãººíººóäààøðóóëàõ òîõèîëäîëä áóñàä àâòîìàøèí ìºí àäèë óäààøèðíà. Öàã õóãàöààíû áîëîìæ áàéâàë çàìäàà 15-20 ìèíóòûí çîãñîëò õèéæ, ¿éë÷ë¿¿ëýã÷äèéíõýý ÷èëýýã ãàðãàæ áàéâàë ñàéí. ¯éë÷ë¿¿ëýã÷äýý òîîñîîð àìüñãàëóóëàõã¿éí òóëä àâòîìàøèí õîîðîíäûí çàéã áàðüæ ÿâàõàà ñàíàæ áàéõ.

Àâòîìàøèíäàà à÷àà òýýø à÷èõ

29


1. Õºòº÷ òàéëáàðëàã÷ àâòîìàøèíä à÷àà òýýø à÷èõ ÿâöûã õàðæ áàéõ,

2. À÷àà à÷èõäàà îñëûí ¿åä õýðýãëýõ õýðýãñýë áîëîí àíõàí øàòíû

òóñëàìæèéí ýä ç¿éëýý ìàøèí ò¿ñ á¿ðèéí õîéíî, à÷ààíû äîð áèø, îéð äºò, ÿàðàëòàé àâàõàä õÿëáàð ãàçàð àâ÷ ÿâàõ.

3. Õ¿íñíèé àëèâàà ç¿éëèéã à÷èõäàà ¿éë÷ë¿¿ëýã÷äèéí à÷àà òýýøèí äýýð áàéðëóóëàõã¿é áàéõ.

4. ¯éë÷ë¿¿ëýã÷äèéí à÷àà òýýøèíä õÿìãàòàé õàíäàæ, ýðãýí òîéðîí òàðààæ òàâèõã¿é áàéõ.

5. À÷àà òýýøèéã ñýãñðýãäýýä óðàãøàà ãóëñààä áàéõã¿éãýýð ñàéí áýõëýõ,

6. Ñàâëàãäñàí õîîë óíä ìàøèíóóäàä çºâ òàðààãäñàí ýñýõèéã øàëãàõ,

7. Õîîëíû áîëîí ãàë òîãîîíû á¿õ òîíîã õýðýãëýë íýã ìàøèíä áàéõ ¸ñòîé.

8. ¯äèéí õîîëûã õèéæ áýëäýõ õýðýãòýé áîë øààðäëàãàòàé òîíîã õýðýãëýë, ñàâ ñóóëãà à÷àà òýýøíèé äýýð, ãàð õ¿ðýõýä õÿëáàð ãàçàð áàéðëóóëíà.

30


Îñëîîñ ñýðýìæëýõ æîëîîäëîãî

Àëèâàà àþóë îñëîîñ óðüä÷èëàí çàéëñõèéõ, ñîíîð ñýðýìæòýéãýýð õºäºëãººíä îðîëöîõûã îñëîîñ ñýðýìæëýõ æîëîîäëîãî ãýíý. Èéì æîëîîäëîãîíä äàäëàãàæèõûí òóëä þóíû ºìíº îñîë àâààð æîëîî÷èéí òóðøëàãààñ ¿ë õàìààðàí òîõèîëäîæ áîëîõûã îéëãîõ õýðýãòýé. Îñëûí øàëòãààí íü õºäºëãººíä îðîëöîæ áóé áóñàä ýòãýýä, çàì äýýðõ àí àìüòàí, í¿õ, áóñàä ñààä òîòãîð, àâòîìàøèíû ìåõàíèê øàëòãààí çýðýã áàéæ áîëîõ þì. Ãýõäýý ìàø èõ àíõààðàë, ñîíîð ñýðýìæòýé ÿâñíààð ýäãýýðèéí èõýíõýýñ çàéëñõèéæ áîëíî. Îñîë ãàðàõûã óðüä÷èëàí òîîöîîëîõîä õàìãèéí õýö¿¿ øàëòãààíóóäûí íýã íü õºäºëãººíä îðîëöîæ áóé áóñàä æîëîî÷ áàéäàã. ªºðººð õýëáýë, òà àâòîìàøèíàà õè÷íýýí ñàéí ìýäýð÷ “ãàðòàà áàéëãàæ” ÷àäíà ãýäýã íü òàíûã àþóë ãàðãàõã¿é ãýñýí îéëãîëò áèø þì. Àëèâàà íºõöºë áàéäëûã óðüä÷èëàí õàðæ, ìýäýð÷ çîõèñòîé õàðèó ¿éëäýë õèéõýýñ íààíà îñîëä îðîõã¿é ãýñýí áàòàëãàà áàéõã¿é.• Àð òàëûã õàðàõ áîëîí õàæóó òàëûí òîëüíóóäûã

òîõèðóóëæ ýðãýí òîéðîí áàéãàà áóñàä õºäºëãººíä îðîëöîã÷äûã ìýäýæ áàéõ.

• Óðäÿâàààâòîìàøèíààñõàíãàëòòàéçàéáàðüæÿâàõ.Òîîñ øîðîî òàíû ¿çýãäýõ îð÷èíã áàãàñãàæ, çàðèì òîõèîëäîëä óðä ÿâàà àâòîìàøèíûã ÷ õàðàãäàõã¿é áîëãîæ ìýäíý. Õýðýâ òýðýýð îãöîì òîðìîçëîõ þì óó äóãóé íü õàãàðàõ òîõèîëäîëä òà àðààñ íü îðæ îñîë ãàðãàæ áîëçîøã¿é. Ò¿¿í÷ëýí òàíû àâòîìàøèí àãààðæóóëàã÷ààð òîíîãëîãäîîã¿é áîë òà áîëîí òàíû çîð÷èã÷èä òîîñîîð àìüñãàëàõ áîëíî.

31


• ªìíºõ çàì õàðàãäàõã¿é áîëæìýäýõ ýðãýëòýí äýýðáóþó ºãñ¿¿ð ãàçàð õóðäàà ÿìàãò áóóðóóëæ áàéõ.

• Áàðòààò çàìûí óðàëäààíä îðîëöîæ áàéãàà ìýòáóñàäòàé óðàëäàæ áîëîõã¿é. Öóâààãààð ÿâæ áàéãàà áîë äóãààðàà áàðèìòàë.

• Óðä õîéíî ÿâàõàà ýýëæèëæ áàéâàë áóñàäæóóë÷èäáàéíãà òàíû õîéíîîñ òîîñîíä ÿâàõã¿é. Öóâààãààð ÿâàõ òîõèîëäîëä óðä íü õàìãèéí òóðøëàãàòàé æîëîî÷ ÿâæ ýýëæ äóãààðûã òîãòîîõ, õýçýý õààíà øàòàõóóí àâàõ, çîãñîõ çýðãèéã çîõèöóóëæ áàéõ õýðýãòýé.

• Òàººðèéíá¿ðýíçîãñîëòûíçàìûãìýäýæáàéõ̧ ñòîé.Èíãýõäýý ÿíç á¿ðèéí çàì äýýð (õàòóó õó÷èëòòàé, ýëñ, íîéòîí õóóðàé ç¿ëýã íîãîî, öàñ ìºñòýé) ÿíç á¿ðèéí õóðäòàé (40,60,80 êì/ öàã) ÿâàõàä òîðìîçíû çàì ÿìàð áàéõûã ìýääýã áàéõ. Õýðýâ ººð õ¿í òàíû àâòîìàøèíûã áàðüæ áàéãàà áîë òà äýýðõ ìýäýýëëèéã çààâàë õýëæ ºãºõ ¸ñòîé. ¯çýãäýæ áóé îð÷èíäîî çîãñîæ ÷àäàõóéö õóðäòàé ÿâàõ õýðýãòýé. Íèìãýí ýëñ õàéðãàòàé, íîéòîí, ìºñòñºí çàì íü òàíû òîðìîçíû çàìûã óðòàñãàõ áîëíî ãýäãèéã áàéíãà ñàíàæ ÿâàõ õýðýãòýé.

• Õàðàíõóé, ìàíàí, øèð¿¿í áîðîî, öàñàí øóóðãàçýðýã íü òàíû ¿çýãäýõ îð÷èíã áàãàñãàõ òóë èë¿¿ àíõààðàë ñýðýìæòýé ÿâàõ õýðýãòýé.

• Íîéòîí,öàñòàéçàìäýýðáóþóãîëóñãàòëàõ,ºãñ¿¿ð,óðóó ãàçàð ÿâàõäàà áàéíãà ìîñòîî çàëãàæ ÿâàõ õýðýãòýé. Áàãà ÷ ãýñýí øàòàõóóí õýìíýõ ãýæ ººðèéí áºãººä çîð÷èã÷äûí àìü íàñàíä àþóë ó÷ðóóëàõ íü óòãàã¿é ç¿éë áîëíî. Íýã òýíõëýã äýýð ººð ººð äóãóé òàâèõûã õîðèãëîíî.

32


• Õýý íü íèìãýðñýí äóãóéòàé á¿¿ ÿâ.

• Àâòîìàøèíæîëîîäîæ ÿâàõ ¿åäýý ãàð óòñààð ÿðèõíü îñîëòîé. Îëîí óëñ îðîíä ¿¿íèéã õîðèãëîñîí áàéäàã. Õîò äîòîð óòñààð ÿðèõ øààðäëàãàòàé áîë óðüäààð çàìààñ ãàð÷ çîãñîõ õýðýãòýé. Øààðäëàãòàé òîõèîëäîëä ÷èõýâ÷ õèéæ ÿðèõ õýðýãòýé.

Õýðýâ òà çàì òýýâðèéí îñîëä îðñîí áîë:

• Òýýâðèéíõýðýãñëýýíýíäàðóéçîãñîîæ,îñîëäõîëáîãäîë á¿õèé

• ýäþìñûãáàéðíààñíüõºäºëãºõã¿éáàéõ• Àíõíûòóñëàìæ¿ç¿¿ëýõàðãàñóðààã¿éýñâýëàþóë

ó÷ðàõààð• áîë(æèøýýíüãàëãàðàõã.ì.)áýðòñýíõ¿íèéã

õºäºëãºæ• áîëîõã¿é.• Öàãäààäìýäýãäýõ.• Äîîðõìýäýýëëèéãñîëèëöîõªºðèéí íýð, õàÿã, æîëîîíû ¿íýìëýõèéí äóãààð, Áýðòñýí

õ¿íèé íýð, õàÿã Ãýð÷èéí íýð, õàÿã

Õýðýâ çàì òýýâðèéí îñîë ãàðñàí ãàçàð îéðòîæ áàéãàà áîë:

• Öàãäàà áîëîí ýìíýëãèéí òóñëàìæ èðñýí áàéâàë õºäºëãººíºº ¿ðãýëæë¿¿ë.

• Áàéäëûã á¿¿ õ¿íäð¿¿ë.

33


Çàì òýýâðèéí îñîë ãàðñàí ãàçàðò òà õàìãèéí ò¿ð¿¿íä èðñýí áîë:

• Çàì òýýâðèéí îñîëä íýðâýãäñýí õ¿íä ýìíýëãèéí àíõíû òóñëàìæ ¿ç¿¿ëýí ò¿ðãýí òóñëàìæ äóóäàõ, õýðýâ áîëîëöîîã¿é áîë óã õ¿íèéã îéð áàéãàà ýìíýëãèéí ãàçàðò àëü òààðàëäñàí òýýâðèéí õýðýãñëýýð áóþó çàéëøã¿é òîõèîëäîëä ººðèéí æîëîîäîæ ÿâàà òýýâðèéí õýðýãñëýýð õ¿ðãýæ ýìíýëãèéí àæèëòàíä îâîã íýð, òýýâðèéí õýðýãñëèéí ìàðê, óëñûí äóãààð ãýð÷èëãýýã ¿ç¿¿ëýí òýìäýãë¿¿ëæ îñîë áîëñîí ãàçàðò áóöàæ èðíý.

• Çàìûí õºäºëãººíä àþóë ó÷ðóóëæ áîëçîøã¿é ýëäýâ ñààä ãàðñàí òîõèîëäîëä ò¿¿íèéã àðèëãàõ, õýðýâ áîëîöîîã¿é áóþó çàì òýýâðèéí îñîë ãàðñàí áîë ýíý òóõàéãàà õºäºëãººíä îðîëöîã÷äîä óðüä÷èëàí àíõààðóóëæ, àëü îéð áàéãàà öàãäààãèéí áàéãóóëëàãàä ÿàðàëòàé ìýäýãäýõ

• Çàì òýýâðèéí îñëûí òàëààð öàãäààãèéí áàéãóóëëàãàä ìýäýãäýæ, òóõàéí îñëûã ¿çñýí õ¿ì¿¿ñèéí íýð, õàÿãèéã òýìäýãëýæ, ýä ìºðèéí áàðèìòûí ç¿éëñèéã õàìãààëàí òýýâðèéí õýðýãñëèéã õºäºëãºõã¿éãýýð öàãäààãèéí áàéãóóëëàãûí àæèëòàí èðòýë õ¿ëýýíý.

• Çàì òýýâðèéí îñîëä õîëáîãäñîí òýýâðèéí õýðýãñýë õºäºëãººíèéã á¿ðýí õààñàí áîëîí îñîëä íýðâýãäñýí õ¿íä ÿàðàëòàé òóñëàìæ ¿ç¿¿ëýõ çàéëøã¿é øààðäàëàãàòàé òîõèîëäîëä õºíäëºíãèéí õî¸ðîîñäîîøã¿é ãýð÷èéã áàéëöóóëàí îñîëä õîëáîãäîë á¿õèé òýýâðèéí õýðýãñýë, ýä ìºðèéí áàðèìò, òóõàéí òýýâðèéí õýðýãñëèéí óë ìºðèéí áàéðëàëûã òîäîðõîé òýìäýãëýñíèé äàðàà çîð÷èõ õýñãèéã ÷ºëººëæ áîëíî.

34


Ìýðãýæëèéí óð ÷àäâàð õàðààõàí á¿ðýí ýçýìøýýã¿é áàéãàà æîëîî÷ íàðûí

íèéòëýã 10 øèíæ

Ýäãýýð øèíæèéã àíõààðàëòàé óíøñàíû äàðàà òà ººðºº áèø ãýäýãò èòãýëòýé áàéíà óó !!!

1. Õàìãààëàõ á¿ñèéã ç¿¿äýãã¿é2. Õîãîî ìàøèíûõàà öîíõîîð õàÿäàã3. Çàìàà àíõààðàëòàé õàðæ õóðäàà òîõèðóóëæ ÿâäàãã¿é

òîðìîçûã áàéíãà îãöîì ãèøãýäýã4. Îãöîì óðóóäàõäàà àðààã õºíãºí áóþó ñóëëàõ, ìºí

àðààã õ¿íäð¿¿ëýõèéí îðîíä òîðìîç ãèøãýäýã5. Îðîé õàðàíõóé áîëîõîä ìºí öàñ, áîðîî, ìàíàíòàé

¿åä àëñûí áóþó îéðûí ãýðëýý àñààäàãã¿é6. Òýýâðèéí õýðýãñýë ÿâæ áàéãàà ¿åä ìîñòîî çàëãàäàã7. Øàòàõóóí íººöëºõ áîëîìæ áàéõàä íººöºëäºãã¿é8. Õóðä õýòð¿¿ëýõ áóþó äîíñîëãîî òîéðäîãã¿é, ºãñ¿¿ð

ãàçàð äóãóéãàà õèé ýðã¿¿ëýí, õàðàéëãàäàã9. ¯çýãäýõ îð÷èí õÿçãààðëàãäìàë íºõöºëä áóñàä

ìàøèíòàé çºðºõ áóþó îâîîí äýýð çàì òàâüæ ºãäºãã¿é

10. Õàðàíõóéä áóþó ¿çýãäýõ îð÷èí õÿçãààðëàãäìàë ¿åä õóðä õýòð¿¿ëýí ÿâäàã (òîõèîëäñîí ñààä áýðõøýýëä òýýâðèéí õýðýãñëèéã çîãñîîæ ÷àäàõã¿é, çîãñîîõ áîëîìæã¿é áîëîõ èíãýñíýýð ñàìáàà÷ëàõ õóãàöàà óðòàñíà

Àëòàí øàð çàì òàíü ºëçèéòýé áàéã!

.

35


Íèññàí òºâ

Ñ¿õáààòàð ä¿¿ðýã, 2-ð õîðîî, Íàðíû çàì-13,Óëààíáààòàð-14251

Óòàñ: 318283 Ôàêñ: 323235

Öàõèì õàÿã: www.monnis.com, www.patrol.mn

36


37


38


39


40


Documents

Nissan nom