VIRACOCHArsquoYA

Viracocha Evrenin Efendisi

İster eril ister dişil

uumlremenin ve ısının komutanı her şekilde

O tek bir olarak

Sihrini tamamlar bir tuumlkuumlruumlşte

Huumlnerin nerede Senin

Gizli misin şu oğlundan

Yukarıda olabilir O

Aşağıda da

Uzayın boşluğuna yayılmış bir ihtimal

Nerede kudretli yargı tahtın

Beni duy

Yuumlksek sularda yayılmış belki O

Alccedilak sularda ve kumsallarında veya

Mesken edinmiştir kendine O

Yaratıcısı duumlnyanın

Yaratıcısı insanın

atalarımca yuumlce addedilen

goumlzlerim kifayetsiz Senin karşında

hasret duymama karşın Seni goumlrmeğe

Seni goumlrebilmek

Seni tanıyabilmek

Senden oumlğrenebilmek

Seni anlayabilmek

Goumlruumllebileceğim boumlylece Senin tarafından

Tanıyacaksın boumlylece beni Sen

Guumlneş ndash Ay

Guumlnduumlz ndash Gece

Yaz ndash Kış

beyhude kibirden değil

duumlzenli ardı sıra birbirinin

ilerliyorlar duumlzenli adımlarla kararlanmış noktaya

ilerliyorlar hedefe

Ulaşıyorlar

neresi ise

asil goumlrevlilerin Senin

taşırsın sessizce hepsini sen

Kulak ver bana

dinle beni

başıma gelmesin sakın

usanıp yorulmak

ve de oumllmek

VIRACOCHArsquoYA

Fetheden Viracocha

Her daim var olan Viracocha

Duumlnya uumlzerindeki eşsiz huumlnerinle

O huumlnerin ki suumlrer duumlnyanın başlangıccedillarından sonlarına dek

Yiğitliğin Senin soumlylemen insanlığa en ağır olan

ldquoBu erkek olsunrdquo

Ve soumlylemen kadına

ldquoBu kadın olsunrdquo

En ciddi olan budur ki onları yaratman

Onları goumlzet ki yaşasınlar huzur iccedilinde sağlıkta ve barışta

Senin huumlnerin ki en yuumlksek cennetlerde

ve şiddetli ruumlzgacircrların bulutları arasında

bahşet onlara uzun oumlmuumlr

ve kabul et bunu kurbanımız olarak

Yuumlce Yaradan

PACHACAMACrsquoA

Yuumlce Pachacamac

Sen ki ta başlangıccediltan beri varsın

Sen ki var olacaksın sona kadar

guumlccedilluuml ama bağışlayıcı

Sen yaratmadın mı insanlığı şu soumlzle

ldquoOlsun insanlıkrdquo

Korumadın mı bizi koumltuumlluumlkten

esirgemedin mi hayatımızı ve sağlığımızı

huumlnerin Senin goumlklerde mi yoksa yeryuumlzuumlnde mi

İccedilinde mi bulutların yoksa derinliklerde

Duy Sana yalvaran bu sesi

kabul et onun dualarını

Bahşet bize sonsuz hayatı

esirge bizi kabul et bunu kurbanımız olarak

İNKA MEDENİYETİNİN ARAŞTIRILMASI HAKKINDA

Guumlney Amerikarsquonın başlıca uumlccedil medeniyeti Aztek Maya ve İnka hakkındaki bilgileri İspanyol fetihccedililerin kayıtlarından elde ediyoruz Bunlar tabii ki ccedilok yanlı kayıtlar boumlyle bir fethi haklı ccedilıkarmak amacıyla boumllgedeki idari sistemleri koumltuumlluumlyorlar tiranlıkla succedilluyorlar halkı kurtardıklarını iddia ediyorlar halkın ccedilok ilkel olduğunu vahşi tapınma şekillerinin olduğunu vurgulayıp onlara medeniyeti getirdiklerini iddia ediyorlar

Bu iddiaları Aztek ve Maya kayıtlarına başvurarak ccediluumlruumltmenin muumlmkuumln olmasına karşın belki de fethin vahşetini en fazla yaşamasına rağmen İnka medeniyeti accedilısından aynen Atlantis medeniyetinde olduğu iddia edildiği gibi yazı sisteminin olmayışından dolayı boumlyle bir karşılaştırma muumlmkuumln olamamıştır Bu da bizlere Filozof Jorge

Angel Livragarsquonın ldquoTarihi kazananlar yazarrdquo soumlzuumlnuuml anımsatıyor

Bu tuumlrluuml kayıtlar soumlz konusu olduğunda 1532-1592 yılları arasında yaşamış olan İspanyol asker ve araştırmacı Pedro Sarmiento de Gamboarsquonın History of Incas - İnkaların Tarihi adlı kitabı karşımıza ccedilıkıyor Pedro Sarmiento Meksikarsquoda 2 yıl Perursquoda ise 20 yıldan fazla bulunmuş Kitabı goumlzden geccedilirdiğimizde son derece yanlı olduğunu ldquobaşlangıccedil mitoslarırdquonın anlatımında kitaptaki deyimle bu ldquobarbarlarrdquoın halkı kandırıp tiranlıkları altında ezmek amacıyla bu mitosları nasıl organize olup uydurduklarını ccedilok detaylı bir mizansenle aktarmış olduğunu ldquoİnkalarrdquoı (bu terim idareciler iccedilin kullanılıyordu) vahşi tiranlar olarak tanıtmakla kalmayıp soy geccedilmişleri hakkında bazılarının evlilik dışı doğduklarını belirtmiş ve yer yer hakaret tarzı terimlere de yer vermiş olduğunu

goumlruumlyoruz Kitabın sonunda ise halkı bu vahşi soyu belirsiz tiranlardan kurtaran misyonerlere oumlvguumller yağdırıp zamanın idarecilerine Justin II İspanyol krallarına Lovy the Goth John III Supreme 1533 Charles V ve de Papa Paul IIIrsquoe de minnettarlığını belirtmektedir Buumltuumln bunlara karşın sihirli bir yuumlzuumlk ve sihirli muumlrekkep taşıdığı iddiasıyla Engizisyon tarafından tutuklanıp sonradan da serbest bırakılmıştır

Daha sonraları ise 1830-1916 yılları arasında yaşamış olan İngiliz yazar ve coğrafyacı Sir Clements Robert Markham Sarmientorsquonun soumlz konusu kitabını İngilizceye ccedilevirmiş ve Incas of Peru adlı bir kitabı kendisi kaleme almıştır Markham aynı zamanda 1893-1905 yılları arasında Royal Geographic Society - Kraliyet Coğrafya Cemiyetirsquonin de başkanlığını yapmıştır

Buumltuumln bunlar kitapccedilıların raflarında Aztek ve Mayalar hakkında birccedilok esere rastlamamıza karşın İnka medeniyeti hakkında ccedilok az kaynağa sahip olmamızı accedilıklamaya yeter sanırız Pek tabiidir ki guumlnuumlmuumlz araştırmacıları belirgin şekilde yanlı olan kaynakları kullanmamayı yeğlemişlerdir Biz ise tarihin bu sayfasını muumlmkuumln olduğunca tarafsız anlatmaya youmlnelik bilimsel araştırmalardan ve tarafsızlaştırılmış metinlerden yararlanmayı uygun goumlrduumlk Maalesef bu kadarı tarihin nispeten yakın doumlnemini ancak kabaca anlatmaya yetebiliyor Uzun bir suumlre daha bu medeniyet saklı kalacağa benziyor Nispeten yakın tarih diyoruz zira ccedilok daha geccedilmişe dayanan eski Yunan Hitit Suumlmer Akad Babil ve hatta eski Mısır gibi medeniyetlerin ccediloğu hakkında daha fazla bilgiye sahibiz

Bu arada oumlnemli bir noktaya değinmekte de yarar var Orta Asya ve Tuumlrk halklarıyla Amerika yerlileri arasındaki kuumlltuumlr benzerlikleri fark edildiğinde buna tek neden olarak ccedilok eski devirlerde Orta Asyarsquodan Amerika kıtasına Bering boğazı yoluyla goumlccedil teorileri ortaya suumlruumllmuumlş olmasına karşın olası diğer goumlruumlşleri de goumlz ardı etmemek gerekir Bu iki ayrı boumllge arasındaki dil benzerlikleri de hayli ilginccediltir Oumlrneğin Mayaların koloni devri kutsal yazıtları Chilam Balam olarak adlandırılır İnkalarda Ata başlangıccedil ekli adlara rastlanmaktadır Bu noktada Filozof Jorge Angel Livragarsquonınlt--[if supportFootnotes]--gt[2]lt--[endif]--gt Thb adlı eserinde ldquo eski efsaneler bilinen uygarlıklar ve Taş Devirlerinden daha oumlnce yer alan ve iki uygarlık arasında geccediliş doumlnemi oluşturan bir devirde Atlantis adında bir kıtanın varlığından soumlz ederler 850000 yıl oumlnce meydana gelen bir dizi korkunccedil afet sonucunda gezegenimizin ccedilehresinde ve ekliptik duumlzlemine goumlre eğik olan ekseninde buumlyuumlk değişiklikler meydana gelir Buumlyuumlk Atlantis Hinduların Ruta ve Daitya dedikleri iki kıtaya boumlluumlnuumlr ve duumlnyanın eksenindeki değişiklik nedeniyle And sıradağları Amerika ve buguumln tanımladığımız şekliyle Avruparsquonın bir kısmı ccedilıkar ortaya insanlık hemen hemen tamamen yok olur geriye kalanların birccediloğu barbar bir primitizm iccediline duumlşer uzun bir suumlre sonra ve guumlnuumlmuumlzden yaklaşık yedi yuumlz asır oumlnce

Atlantisrsquoin son kalıntısı Platonrsquoun da tarif ettiği ve goumlruumlnuumlşe goumlre duumlnyanın başka yerlerinde de kolonileri bulunan Poseidonis adası olarak ccedilıkar karşımıza rdquo Filozof Atlantisrsquoin Son Prensi Ankor adlı eserinde de bu konuya değinir Atlantisrsquoin başına accediltığı bu felaket sonrasında kurtulanların bir kısmının Guumlney Amerika ve duumlnyanın ccedileşitli boumllgelerine goumlccedil ederek oradaki halklara medeniyetlerini taşıdıklarına dair de goumlruumlşler mevcuttur Buna goumlre bir devrin sonlarında şimdilerde ayrışıp değişik topluluklara boumlluumlnmuumlş bir halk topluluğunun bir sonraki devrin başlangıcındaki başka bir halk topluluğuna kuumlltuumlruumlnuuml taşımış olması muumlmkuumlnduumlr

İNKArsquoNIN KOumlKENİNE DAİRlt--[if supportFootnotes]--gt lt--[endif]--gt[3]

Eski Peru medeniyetleri takribi MS 700-1100 (Peru arkeolojik devirlerine goumlre) Middle Horizon - Orta Ufuk Doumlnemirsquonde huumlkuumlm suumlrmuumlş olan TIAHUANACO ve 13 yy birinci yarısı - 1532 Late Horizon - Geccedil Ufuk Doumlnemirsquonde huumlkuumlm suumlrmuumlş olan TAHUANTINSUYU adıyla da tanınan İnka devletleridir (İnka medeniyetini daha iyi kavrayabilmek amacıyla oumlnceki medeniyeti de kısaca goumlzden geccedilirmekte fayda vardır)

Tiahuanaco şehrinin kalıntılarına buguumlnkuuml Bolivyarsquoda Titikaka Goumlluumlrsquonuumln 21 km kuzeydoğusunda deniz seviyesinden 4000 m yuumlksekteki Altiplanorsquoda rastlanmıştır Tiahuanaco rahip krallar tarafından youmlnetilen bir teokratik devletin başkentiydi Bu devlet son milenyumun bitiş yuumlzyıllarında tuumlm guumlney Perursquonun gelişmesinde buumlyuumlk rol oynamıştır Etkisini barışccedilı bir yolla uccedilsuz bucaksız yuumlksek duumlzluumlklerde olduğu kadar kıyı boumllgelerde de goumlstermiştir Boumlylece Tiahuanaco zamanının askeri devleti olan Peru Andlarının Huarirsquonin (Wari) aksine pasifist (saldırgan olmayan) kuumlltuumlrel bir misyonu yerine getirmiştir Bu doumlneme ait dinsel bulgular oumlncelikli olarak ve ccediloğunlukla arkeolojik bulgulara dayanmakla birlikte 16 yy kronolojik kayıtlarının da katkısı kuumlccediluumlmsenemez

Tiahuanaco dini goumlkyuumlzuuml ve yıldırım tanrısı Viracocha kuumlltuumlne odaklanmıştır İlah genelde iki elinde değneklerle ve başının etrafında da bir hale ile tasvir edilmiştir Hale Tiahuanacorsquodaki meşhur Guumlneş Kapısırsquonın uumlst tarafındaki alccedilak kabartmada ve seramiklerde resmedildiği gibi guumlneş tanrısının niteliklerini akla getirmektedir Buna karşın değnekler Viracocharsquonın geccedilmiş atası ondan neredeyse bin yıl kadar daha eski olan Kuzey Perursquodaki Chavin goumlkyuumlzuuml tanrısını hatırlatmaktadır Ona eşlik edenler ise ccedileşitli sınıflardan ilahlar olup panter akbaba şahin ve yılan olarak tasvir edilmişlerdir Viracocha bariz derecede daha militan karakteristiklere sahip olmak kaydıyla Huariler tarafından da baş tanrı olarak kabul goumlrmuumlştuumlr Tiahuanacorsquonun baş huumlkuumlmdarı hem kral hem de yuumlksek rahip olarak kabul goumlrmekle kalmayıp Viracocharsquonın yeryuumlzuumlndeki vuumlcut bulmuş hali olarak da tanımlanmıştır (Kelm 1990 524-528)

Kronolojik kayıtlara goumlre Tiahuanaco vatandaşları Viracocharsquolar olarak adlandırılmışlardır Viracochalt--[if

Tanıyacaksın boumlylece beni Sen

Guumlneş ndash Ay

Guumlnduumlz ndash Gece

Yaz ndash Kış

beyhude kibirden değil

duumlzenli ardı sıra birbirinin

ilerliyorlar duumlzenli adımlarla kararlanmış noktaya

ilerliyorlar hedefe

Ulaşıyorlar

neresi ise

asil goumlrevlilerin Senin

taşırsın sessizce hepsini sen

Kulak ver bana

dinle beni

başıma gelmesin sakın

usanıp yorulmak

ve de oumllmek

VIRACOCHArsquoYA

Fetheden Viracocha

Her daim var olan Viracocha

Duumlnya uumlzerindeki eşsiz huumlnerinle

O huumlnerin ki suumlrer duumlnyanın başlangıccedillarından sonlarına dek

Yiğitliğin Senin soumlylemen insanlığa en ağır olan

ldquoBu erkek olsunrdquo

Ve soumlylemen kadına

ldquoBu kadın olsunrdquo

En ciddi olan budur ki onları yaratman

Onları goumlzet ki yaşasınlar huzur iccedilinde sağlıkta ve barışta

Senin huumlnerin ki en yuumlksek cennetlerde

ve şiddetli ruumlzgacircrların bulutları arasında

bahşet onlara uzun oumlmuumlr

ve kabul et bunu kurbanımız olarak

Yuumlce Yaradan

PACHACAMACrsquoA

Yuumlce Pachacamac

Sen ki ta başlangıccediltan beri varsın

Sen ki var olacaksın sona kadar

guumlccedilluuml ama bağışlayıcı

Sen yaratmadın mı insanlığı şu soumlzle

ldquoOlsun insanlıkrdquo

Korumadın mı bizi koumltuumlluumlkten

esirgemedin mi hayatımızı ve sağlığımızı

huumlnerin Senin goumlklerde mi yoksa yeryuumlzuumlnde mi

İccedilinde mi bulutların yoksa derinliklerde

Duy Sana yalvaran bu sesi

kabul et onun dualarını

Bahşet bize sonsuz hayatı

esirge bizi kabul et bunu kurbanımız olarak

İNKA MEDENİYETİNİN ARAŞTIRILMASI HAKKINDA

Guumlney Amerikarsquonın başlıca uumlccedil medeniyeti Aztek Maya ve İnka hakkındaki bilgileri İspanyol fetihccedililerin kayıtlarından elde ediyoruz Bunlar tabii ki ccedilok yanlı kayıtlar boumlyle bir fethi haklı ccedilıkarmak amacıyla boumllgedeki idari sistemleri koumltuumlluumlyorlar tiranlıkla succedilluyorlar halkı kurtardıklarını iddia ediyorlar halkın ccedilok ilkel olduğunu vahşi tapınma şekillerinin olduğunu vurgulayıp onlara medeniyeti getirdiklerini iddia ediyorlar

Bu iddiaları Aztek ve Maya kayıtlarına başvurarak ccediluumlruumltmenin muumlmkuumln olmasına karşın belki de fethin vahşetini en fazla yaşamasına rağmen İnka medeniyeti accedilısından aynen Atlantis medeniyetinde olduğu iddia edildiği gibi yazı sisteminin olmayışından dolayı boumlyle bir karşılaştırma muumlmkuumln olamamıştır Bu da bizlere Filozof Jorge

Angel Livragarsquonın ldquoTarihi kazananlar yazarrdquo soumlzuumlnuuml anımsatıyor

Bu tuumlrluuml kayıtlar soumlz konusu olduğunda 1532-1592 yılları arasında yaşamış olan İspanyol asker ve araştırmacı Pedro Sarmiento de Gamboarsquonın History of Incas - İnkaların Tarihi adlı kitabı karşımıza ccedilıkıyor Pedro Sarmiento Meksikarsquoda 2 yıl Perursquoda ise 20 yıldan fazla bulunmuş Kitabı goumlzden geccedilirdiğimizde son derece yanlı olduğunu ldquobaşlangıccedil mitoslarırdquonın anlatımında kitaptaki deyimle bu ldquobarbarlarrdquoın halkı kandırıp tiranlıkları altında ezmek amacıyla bu mitosları nasıl organize olup uydurduklarını ccedilok detaylı bir mizansenle aktarmış olduğunu ldquoİnkalarrdquoı (bu terim idareciler iccedilin kullanılıyordu) vahşi tiranlar olarak tanıtmakla kalmayıp soy geccedilmişleri hakkında bazılarının evlilik dışı doğduklarını belirtmiş ve yer yer hakaret tarzı terimlere de yer vermiş olduğunu

goumlruumlyoruz Kitabın sonunda ise halkı bu vahşi soyu belirsiz tiranlardan kurtaran misyonerlere oumlvguumller yağdırıp zamanın idarecilerine Justin II İspanyol krallarına Lovy the Goth John III Supreme 1533 Charles V ve de Papa Paul IIIrsquoe de minnettarlığını belirtmektedir Buumltuumln bunlara karşın sihirli bir yuumlzuumlk ve sihirli muumlrekkep taşıdığı iddiasıyla Engizisyon tarafından tutuklanıp sonradan da serbest bırakılmıştır

Daha sonraları ise 1830-1916 yılları arasında yaşamış olan İngiliz yazar ve coğrafyacı Sir Clements Robert Markham Sarmientorsquonun soumlz konusu kitabını İngilizceye ccedilevirmiş ve Incas of Peru adlı bir kitabı kendisi kaleme almıştır Markham aynı zamanda 1893-1905 yılları arasında Royal Geographic Society - Kraliyet Coğrafya Cemiyetirsquonin de başkanlığını yapmıştır

Buumltuumln bunlar kitapccedilıların raflarında Aztek ve Mayalar hakkında birccedilok esere rastlamamıza karşın İnka medeniyeti hakkında ccedilok az kaynağa sahip olmamızı accedilıklamaya yeter sanırız Pek tabiidir ki guumlnuumlmuumlz araştırmacıları belirgin şekilde yanlı olan kaynakları kullanmamayı yeğlemişlerdir Biz ise tarihin bu sayfasını muumlmkuumln olduğunca tarafsız anlatmaya youmlnelik bilimsel araştırmalardan ve tarafsızlaştırılmış metinlerden yararlanmayı uygun goumlrduumlk Maalesef bu kadarı tarihin nispeten yakın doumlnemini ancak kabaca anlatmaya yetebiliyor Uzun bir suumlre daha bu medeniyet saklı kalacağa benziyor Nispeten yakın tarih diyoruz zira ccedilok daha geccedilmişe dayanan eski Yunan Hitit Suumlmer Akad Babil ve hatta eski Mısır gibi medeniyetlerin ccediloğu hakkında daha fazla bilgiye sahibiz

Bu arada oumlnemli bir noktaya değinmekte de yarar var Orta Asya ve Tuumlrk halklarıyla Amerika yerlileri arasındaki kuumlltuumlr benzerlikleri fark edildiğinde buna tek neden olarak ccedilok eski devirlerde Orta Asyarsquodan Amerika kıtasına Bering boğazı yoluyla goumlccedil teorileri ortaya suumlruumllmuumlş olmasına karşın olası diğer goumlruumlşleri de goumlz ardı etmemek gerekir Bu iki ayrı boumllge arasındaki dil benzerlikleri de hayli ilginccediltir Oumlrneğin Mayaların koloni devri kutsal yazıtları Chilam Balam olarak adlandırılır İnkalarda Ata başlangıccedil ekli adlara rastlanmaktadır Bu noktada Filozof Jorge Angel Livragarsquonınlt--[if supportFootnotes]--gt[2]lt--[endif]--gt Thb adlı eserinde ldquo eski efsaneler bilinen uygarlıklar ve Taş Devirlerinden daha oumlnce yer alan ve iki uygarlık arasında geccediliş doumlnemi oluşturan bir devirde Atlantis adında bir kıtanın varlığından soumlz ederler 850000 yıl oumlnce meydana gelen bir dizi korkunccedil afet sonucunda gezegenimizin ccedilehresinde ve ekliptik duumlzlemine goumlre eğik olan ekseninde buumlyuumlk değişiklikler meydana gelir Buumlyuumlk Atlantis Hinduların Ruta ve Daitya dedikleri iki kıtaya boumlluumlnuumlr ve duumlnyanın eksenindeki değişiklik nedeniyle And sıradağları Amerika ve buguumln tanımladığımız şekliyle Avruparsquonın bir kısmı ccedilıkar ortaya insanlık hemen hemen tamamen yok olur geriye kalanların birccediloğu barbar bir primitizm iccediline duumlşer uzun bir suumlre sonra ve guumlnuumlmuumlzden yaklaşık yedi yuumlz asır oumlnce

Atlantisrsquoin son kalıntısı Platonrsquoun da tarif ettiği ve goumlruumlnuumlşe goumlre duumlnyanın başka yerlerinde de kolonileri bulunan Poseidonis adası olarak ccedilıkar karşımıza rdquo Filozof Atlantisrsquoin Son Prensi Ankor adlı eserinde de bu konuya değinir Atlantisrsquoin başına accediltığı bu felaket sonrasında kurtulanların bir kısmının Guumlney Amerika ve duumlnyanın ccedileşitli boumllgelerine goumlccedil ederek oradaki halklara medeniyetlerini taşıdıklarına dair de goumlruumlşler mevcuttur Buna goumlre bir devrin sonlarında şimdilerde ayrışıp değişik topluluklara boumlluumlnmuumlş bir halk topluluğunun bir sonraki devrin başlangıcındaki başka bir halk topluluğuna kuumlltuumlruumlnuuml taşımış olması muumlmkuumlnduumlr

İNKArsquoNIN KOumlKENİNE DAİRlt--[if supportFootnotes]--gt lt--[endif]--gt[3]

Eski Peru medeniyetleri takribi MS 700-1100 (Peru arkeolojik devirlerine goumlre) Middle Horizon - Orta Ufuk Doumlnemirsquonde huumlkuumlm suumlrmuumlş olan TIAHUANACO ve 13 yy birinci yarısı - 1532 Late Horizon - Geccedil Ufuk Doumlnemirsquonde huumlkuumlm suumlrmuumlş olan TAHUANTINSUYU adıyla da tanınan İnka devletleridir (İnka medeniyetini daha iyi kavrayabilmek amacıyla oumlnceki medeniyeti de kısaca goumlzden geccedilirmekte fayda vardır)

Tiahuanaco şehrinin kalıntılarına buguumlnkuuml Bolivyarsquoda Titikaka Goumlluumlrsquonuumln 21 km kuzeydoğusunda deniz seviyesinden 4000 m yuumlksekteki Altiplanorsquoda rastlanmıştır Tiahuanaco rahip krallar tarafından youmlnetilen bir teokratik devletin başkentiydi Bu devlet son milenyumun bitiş yuumlzyıllarında tuumlm guumlney Perursquonun gelişmesinde buumlyuumlk rol oynamıştır Etkisini barışccedilı bir yolla uccedilsuz bucaksız yuumlksek duumlzluumlklerde olduğu kadar kıyı boumllgelerde de goumlstermiştir Boumlylece Tiahuanaco zamanının askeri devleti olan Peru Andlarının Huarirsquonin (Wari) aksine pasifist (saldırgan olmayan) kuumlltuumlrel bir misyonu yerine getirmiştir Bu doumlneme ait dinsel bulgular oumlncelikli olarak ve ccediloğunlukla arkeolojik bulgulara dayanmakla birlikte 16 yy kronolojik kayıtlarının da katkısı kuumlccediluumlmsenemez

Tiahuanaco dini goumlkyuumlzuuml ve yıldırım tanrısı Viracocha kuumlltuumlne odaklanmıştır İlah genelde iki elinde değneklerle ve başının etrafında da bir hale ile tasvir edilmiştir Hale Tiahuanacorsquodaki meşhur Guumlneş Kapısırsquonın uumlst tarafındaki alccedilak kabartmada ve seramiklerde resmedildiği gibi guumlneş tanrısının niteliklerini akla getirmektedir Buna karşın değnekler Viracocharsquonın geccedilmiş atası ondan neredeyse bin yıl kadar daha eski olan Kuzey Perursquodaki Chavin goumlkyuumlzuuml tanrısını hatırlatmaktadır Ona eşlik edenler ise ccedileşitli sınıflardan ilahlar olup panter akbaba şahin ve yılan olarak tasvir edilmişlerdir Viracocha bariz derecede daha militan karakteristiklere sahip olmak kaydıyla Huariler tarafından da baş tanrı olarak kabul goumlrmuumlştuumlr Tiahuanacorsquonun baş huumlkuumlmdarı hem kral hem de yuumlksek rahip olarak kabul goumlrmekle kalmayıp Viracocharsquonın yeryuumlzuumlndeki vuumlcut bulmuş hali olarak da tanımlanmıştır (Kelm 1990 524-528)

Kronolojik kayıtlara goumlre Tiahuanaco vatandaşları Viracocharsquolar olarak adlandırılmışlardır Viracochalt--[if

Ve soumlylemen kadına

ldquoBu kadın olsunrdquo

En ciddi olan budur ki onları yaratman

Onları goumlzet ki yaşasınlar huzur iccedilinde sağlıkta ve barışta

Senin huumlnerin ki en yuumlksek cennetlerde

ve şiddetli ruumlzgacircrların bulutları arasında

bahşet onlara uzun oumlmuumlr

ve kabul et bunu kurbanımız olarak

Yuumlce Yaradan

PACHACAMACrsquoA

Yuumlce Pachacamac

Sen ki ta başlangıccediltan beri varsın

Sen ki var olacaksın sona kadar

guumlccedilluuml ama bağışlayıcı

Sen yaratmadın mı insanlığı şu soumlzle

ldquoOlsun insanlıkrdquo

Korumadın mı bizi koumltuumlluumlkten

esirgemedin mi hayatımızı ve sağlığımızı

huumlnerin Senin goumlklerde mi yoksa yeryuumlzuumlnde mi

İccedilinde mi bulutların yoksa derinliklerde

Duy Sana yalvaran bu sesi

kabul et onun dualarını

Bahşet bize sonsuz hayatı

esirge bizi kabul et bunu kurbanımız olarak

İNKA MEDENİYETİNİN ARAŞTIRILMASI HAKKINDA

Guumlney Amerikarsquonın başlıca uumlccedil medeniyeti Aztek Maya ve İnka hakkındaki bilgileri İspanyol fetihccedililerin kayıtlarından elde ediyoruz Bunlar tabii ki ccedilok yanlı kayıtlar boumlyle bir fethi haklı ccedilıkarmak amacıyla boumllgedeki idari sistemleri koumltuumlluumlyorlar tiranlıkla succedilluyorlar halkı kurtardıklarını iddia ediyorlar halkın ccedilok ilkel olduğunu vahşi tapınma şekillerinin olduğunu vurgulayıp onlara medeniyeti getirdiklerini iddia ediyorlar

Bu iddiaları Aztek ve Maya kayıtlarına başvurarak ccediluumlruumltmenin muumlmkuumln olmasına karşın belki de fethin vahşetini en fazla yaşamasına rağmen İnka medeniyeti accedilısından aynen Atlantis medeniyetinde olduğu iddia edildiği gibi yazı sisteminin olmayışından dolayı boumlyle bir karşılaştırma muumlmkuumln olamamıştır Bu da bizlere Filozof Jorge

Angel Livragarsquonın ldquoTarihi kazananlar yazarrdquo soumlzuumlnuuml anımsatıyor

Bu tuumlrluuml kayıtlar soumlz konusu olduğunda 1532-1592 yılları arasında yaşamış olan İspanyol asker ve araştırmacı Pedro Sarmiento de Gamboarsquonın History of Incas - İnkaların Tarihi adlı kitabı karşımıza ccedilıkıyor Pedro Sarmiento Meksikarsquoda 2 yıl Perursquoda ise 20 yıldan fazla bulunmuş Kitabı goumlzden geccedilirdiğimizde son derece yanlı olduğunu ldquobaşlangıccedil mitoslarırdquonın anlatımında kitaptaki deyimle bu ldquobarbarlarrdquoın halkı kandırıp tiranlıkları altında ezmek amacıyla bu mitosları nasıl organize olup uydurduklarını ccedilok detaylı bir mizansenle aktarmış olduğunu ldquoİnkalarrdquoı (bu terim idareciler iccedilin kullanılıyordu) vahşi tiranlar olarak tanıtmakla kalmayıp soy geccedilmişleri hakkında bazılarının evlilik dışı doğduklarını belirtmiş ve yer yer hakaret tarzı terimlere de yer vermiş olduğunu

goumlruumlyoruz Kitabın sonunda ise halkı bu vahşi soyu belirsiz tiranlardan kurtaran misyonerlere oumlvguumller yağdırıp zamanın idarecilerine Justin II İspanyol krallarına Lovy the Goth John III Supreme 1533 Charles V ve de Papa Paul IIIrsquoe de minnettarlığını belirtmektedir Buumltuumln bunlara karşın sihirli bir yuumlzuumlk ve sihirli muumlrekkep taşıdığı iddiasıyla Engizisyon tarafından tutuklanıp sonradan da serbest bırakılmıştır

Daha sonraları ise 1830-1916 yılları arasında yaşamış olan İngiliz yazar ve coğrafyacı Sir Clements Robert Markham Sarmientorsquonun soumlz konusu kitabını İngilizceye ccedilevirmiş ve Incas of Peru adlı bir kitabı kendisi kaleme almıştır Markham aynı zamanda 1893-1905 yılları arasında Royal Geographic Society - Kraliyet Coğrafya Cemiyetirsquonin de başkanlığını yapmıştır

Buumltuumln bunlar kitapccedilıların raflarında Aztek ve Mayalar hakkında birccedilok esere rastlamamıza karşın İnka medeniyeti hakkında ccedilok az kaynağa sahip olmamızı accedilıklamaya yeter sanırız Pek tabiidir ki guumlnuumlmuumlz araştırmacıları belirgin şekilde yanlı olan kaynakları kullanmamayı yeğlemişlerdir Biz ise tarihin bu sayfasını muumlmkuumln olduğunca tarafsız anlatmaya youmlnelik bilimsel araştırmalardan ve tarafsızlaştırılmış metinlerden yararlanmayı uygun goumlrduumlk Maalesef bu kadarı tarihin nispeten yakın doumlnemini ancak kabaca anlatmaya yetebiliyor Uzun bir suumlre daha bu medeniyet saklı kalacağa benziyor Nispeten yakın tarih diyoruz zira ccedilok daha geccedilmişe dayanan eski Yunan Hitit Suumlmer Akad Babil ve hatta eski Mısır gibi medeniyetlerin ccediloğu hakkında daha fazla bilgiye sahibiz

Bu arada oumlnemli bir noktaya değinmekte de yarar var Orta Asya ve Tuumlrk halklarıyla Amerika yerlileri arasındaki kuumlltuumlr benzerlikleri fark edildiğinde buna tek neden olarak ccedilok eski devirlerde Orta Asyarsquodan Amerika kıtasına Bering boğazı yoluyla goumlccedil teorileri ortaya suumlruumllmuumlş olmasına karşın olası diğer goumlruumlşleri de goumlz ardı etmemek gerekir Bu iki ayrı boumllge arasındaki dil benzerlikleri de hayli ilginccediltir Oumlrneğin Mayaların koloni devri kutsal yazıtları Chilam Balam olarak adlandırılır İnkalarda Ata başlangıccedil ekli adlara rastlanmaktadır Bu noktada Filozof Jorge Angel Livragarsquonınlt--[if supportFootnotes]--gt[2]lt--[endif]--gt Thb adlı eserinde ldquo eski efsaneler bilinen uygarlıklar ve Taş Devirlerinden daha oumlnce yer alan ve iki uygarlık arasında geccediliş doumlnemi oluşturan bir devirde Atlantis adında bir kıtanın varlığından soumlz ederler 850000 yıl oumlnce meydana gelen bir dizi korkunccedil afet sonucunda gezegenimizin ccedilehresinde ve ekliptik duumlzlemine goumlre eğik olan ekseninde buumlyuumlk değişiklikler meydana gelir Buumlyuumlk Atlantis Hinduların Ruta ve Daitya dedikleri iki kıtaya boumlluumlnuumlr ve duumlnyanın eksenindeki değişiklik nedeniyle And sıradağları Amerika ve buguumln tanımladığımız şekliyle Avruparsquonın bir kısmı ccedilıkar ortaya insanlık hemen hemen tamamen yok olur geriye kalanların birccediloğu barbar bir primitizm iccediline duumlşer uzun bir suumlre sonra ve guumlnuumlmuumlzden yaklaşık yedi yuumlz asır oumlnce

Atlantisrsquoin son kalıntısı Platonrsquoun da tarif ettiği ve goumlruumlnuumlşe goumlre duumlnyanın başka yerlerinde de kolonileri bulunan Poseidonis adası olarak ccedilıkar karşımıza rdquo Filozof Atlantisrsquoin Son Prensi Ankor adlı eserinde de bu konuya değinir Atlantisrsquoin başına accediltığı bu felaket sonrasında kurtulanların bir kısmının Guumlney Amerika ve duumlnyanın ccedileşitli boumllgelerine goumlccedil ederek oradaki halklara medeniyetlerini taşıdıklarına dair de goumlruumlşler mevcuttur Buna goumlre bir devrin sonlarında şimdilerde ayrışıp değişik topluluklara boumlluumlnmuumlş bir halk topluluğunun bir sonraki devrin başlangıcındaki başka bir halk topluluğuna kuumlltuumlruumlnuuml taşımış olması muumlmkuumlnduumlr

İNKArsquoNIN KOumlKENİNE DAİRlt--[if supportFootnotes]--gt lt--[endif]--gt[3]

Eski Peru medeniyetleri takribi MS 700-1100 (Peru arkeolojik devirlerine goumlre) Middle Horizon - Orta Ufuk Doumlnemirsquonde huumlkuumlm suumlrmuumlş olan TIAHUANACO ve 13 yy birinci yarısı - 1532 Late Horizon - Geccedil Ufuk Doumlnemirsquonde huumlkuumlm suumlrmuumlş olan TAHUANTINSUYU adıyla da tanınan İnka devletleridir (İnka medeniyetini daha iyi kavrayabilmek amacıyla oumlnceki medeniyeti de kısaca goumlzden geccedilirmekte fayda vardır)

Tiahuanaco şehrinin kalıntılarına buguumlnkuuml Bolivyarsquoda Titikaka Goumlluumlrsquonuumln 21 km kuzeydoğusunda deniz seviyesinden 4000 m yuumlksekteki Altiplanorsquoda rastlanmıştır Tiahuanaco rahip krallar tarafından youmlnetilen bir teokratik devletin başkentiydi Bu devlet son milenyumun bitiş yuumlzyıllarında tuumlm guumlney Perursquonun gelişmesinde buumlyuumlk rol oynamıştır Etkisini barışccedilı bir yolla uccedilsuz bucaksız yuumlksek duumlzluumlklerde olduğu kadar kıyı boumllgelerde de goumlstermiştir Boumlylece Tiahuanaco zamanının askeri devleti olan Peru Andlarının Huarirsquonin (Wari) aksine pasifist (saldırgan olmayan) kuumlltuumlrel bir misyonu yerine getirmiştir Bu doumlneme ait dinsel bulgular oumlncelikli olarak ve ccediloğunlukla arkeolojik bulgulara dayanmakla birlikte 16 yy kronolojik kayıtlarının da katkısı kuumlccediluumlmsenemez

Tiahuanaco dini goumlkyuumlzuuml ve yıldırım tanrısı Viracocha kuumlltuumlne odaklanmıştır İlah genelde iki elinde değneklerle ve başının etrafında da bir hale ile tasvir edilmiştir Hale Tiahuanacorsquodaki meşhur Guumlneş Kapısırsquonın uumlst tarafındaki alccedilak kabartmada ve seramiklerde resmedildiği gibi guumlneş tanrısının niteliklerini akla getirmektedir Buna karşın değnekler Viracocharsquonın geccedilmiş atası ondan neredeyse bin yıl kadar daha eski olan Kuzey Perursquodaki Chavin goumlkyuumlzuuml tanrısını hatırlatmaktadır Ona eşlik edenler ise ccedileşitli sınıflardan ilahlar olup panter akbaba şahin ve yılan olarak tasvir edilmişlerdir Viracocha bariz derecede daha militan karakteristiklere sahip olmak kaydıyla Huariler tarafından da baş tanrı olarak kabul goumlrmuumlştuumlr Tiahuanacorsquonun baş huumlkuumlmdarı hem kral hem de yuumlksek rahip olarak kabul goumlrmekle kalmayıp Viracocharsquonın yeryuumlzuumlndeki vuumlcut bulmuş hali olarak da tanımlanmıştır (Kelm 1990 524-528)

Kronolojik kayıtlara goumlre Tiahuanaco vatandaşları Viracocharsquolar olarak adlandırılmışlardır Viracochalt--[if

İNKA MEDENİYETİNİN ARAŞTIRILMASI HAKKINDA

Guumlney Amerikarsquonın başlıca uumlccedil medeniyeti Aztek Maya ve İnka hakkındaki bilgileri İspanyol fetihccedililerin kayıtlarından elde ediyoruz Bunlar tabii ki ccedilok yanlı kayıtlar boumlyle bir fethi haklı ccedilıkarmak amacıyla boumllgedeki idari sistemleri koumltuumlluumlyorlar tiranlıkla succedilluyorlar halkı kurtardıklarını iddia ediyorlar halkın ccedilok ilkel olduğunu vahşi tapınma şekillerinin olduğunu vurgulayıp onlara medeniyeti getirdiklerini iddia ediyorlar

Bu iddiaları Aztek ve Maya kayıtlarına başvurarak ccediluumlruumltmenin muumlmkuumln olmasına karşın belki de fethin vahşetini en fazla yaşamasına rağmen İnka medeniyeti accedilısından aynen Atlantis medeniyetinde olduğu iddia edildiği gibi yazı sisteminin olmayışından dolayı boumlyle bir karşılaştırma muumlmkuumln olamamıştır Bu da bizlere Filozof Jorge

Angel Livragarsquonın ldquoTarihi kazananlar yazarrdquo soumlzuumlnuuml anımsatıyor

Bu tuumlrluuml kayıtlar soumlz konusu olduğunda 1532-1592 yılları arasında yaşamış olan İspanyol asker ve araştırmacı Pedro Sarmiento de Gamboarsquonın History of Incas - İnkaların Tarihi adlı kitabı karşımıza ccedilıkıyor Pedro Sarmiento Meksikarsquoda 2 yıl Perursquoda ise 20 yıldan fazla bulunmuş Kitabı goumlzden geccedilirdiğimizde son derece yanlı olduğunu ldquobaşlangıccedil mitoslarırdquonın anlatımında kitaptaki deyimle bu ldquobarbarlarrdquoın halkı kandırıp tiranlıkları altında ezmek amacıyla bu mitosları nasıl organize olup uydurduklarını ccedilok detaylı bir mizansenle aktarmış olduğunu ldquoİnkalarrdquoı (bu terim idareciler iccedilin kullanılıyordu) vahşi tiranlar olarak tanıtmakla kalmayıp soy geccedilmişleri hakkında bazılarının evlilik dışı doğduklarını belirtmiş ve yer yer hakaret tarzı terimlere de yer vermiş olduğunu

goumlruumlyoruz Kitabın sonunda ise halkı bu vahşi soyu belirsiz tiranlardan kurtaran misyonerlere oumlvguumller yağdırıp zamanın idarecilerine Justin II İspanyol krallarına Lovy the Goth John III Supreme 1533 Charles V ve de Papa Paul IIIrsquoe de minnettarlığını belirtmektedir Buumltuumln bunlara karşın sihirli bir yuumlzuumlk ve sihirli muumlrekkep taşıdığı iddiasıyla Engizisyon tarafından tutuklanıp sonradan da serbest bırakılmıştır

Daha sonraları ise 1830-1916 yılları arasında yaşamış olan İngiliz yazar ve coğrafyacı Sir Clements Robert Markham Sarmientorsquonun soumlz konusu kitabını İngilizceye ccedilevirmiş ve Incas of Peru adlı bir kitabı kendisi kaleme almıştır Markham aynı zamanda 1893-1905 yılları arasında Royal Geographic Society - Kraliyet Coğrafya Cemiyetirsquonin de başkanlığını yapmıştır

Buumltuumln bunlar kitapccedilıların raflarında Aztek ve Mayalar hakkında birccedilok esere rastlamamıza karşın İnka medeniyeti hakkında ccedilok az kaynağa sahip olmamızı accedilıklamaya yeter sanırız Pek tabiidir ki guumlnuumlmuumlz araştırmacıları belirgin şekilde yanlı olan kaynakları kullanmamayı yeğlemişlerdir Biz ise tarihin bu sayfasını muumlmkuumln olduğunca tarafsız anlatmaya youmlnelik bilimsel araştırmalardan ve tarafsızlaştırılmış metinlerden yararlanmayı uygun goumlrduumlk Maalesef bu kadarı tarihin nispeten yakın doumlnemini ancak kabaca anlatmaya yetebiliyor Uzun bir suumlre daha bu medeniyet saklı kalacağa benziyor Nispeten yakın tarih diyoruz zira ccedilok daha geccedilmişe dayanan eski Yunan Hitit Suumlmer Akad Babil ve hatta eski Mısır gibi medeniyetlerin ccediloğu hakkında daha fazla bilgiye sahibiz

Bu arada oumlnemli bir noktaya değinmekte de yarar var Orta Asya ve Tuumlrk halklarıyla Amerika yerlileri arasındaki kuumlltuumlr benzerlikleri fark edildiğinde buna tek neden olarak ccedilok eski devirlerde Orta Asyarsquodan Amerika kıtasına Bering boğazı yoluyla goumlccedil teorileri ortaya suumlruumllmuumlş olmasına karşın olası diğer goumlruumlşleri de goumlz ardı etmemek gerekir Bu iki ayrı boumllge arasındaki dil benzerlikleri de hayli ilginccediltir Oumlrneğin Mayaların koloni devri kutsal yazıtları Chilam Balam olarak adlandırılır İnkalarda Ata başlangıccedil ekli adlara rastlanmaktadır Bu noktada Filozof Jorge Angel Livragarsquonınlt--[if supportFootnotes]--gt[2]lt--[endif]--gt Thb adlı eserinde ldquo eski efsaneler bilinen uygarlıklar ve Taş Devirlerinden daha oumlnce yer alan ve iki uygarlık arasında geccediliş doumlnemi oluşturan bir devirde Atlantis adında bir kıtanın varlığından soumlz ederler 850000 yıl oumlnce meydana gelen bir dizi korkunccedil afet sonucunda gezegenimizin ccedilehresinde ve ekliptik duumlzlemine goumlre eğik olan ekseninde buumlyuumlk değişiklikler meydana gelir Buumlyuumlk Atlantis Hinduların Ruta ve Daitya dedikleri iki kıtaya boumlluumlnuumlr ve duumlnyanın eksenindeki değişiklik nedeniyle And sıradağları Amerika ve buguumln tanımladığımız şekliyle Avruparsquonın bir kısmı ccedilıkar ortaya insanlık hemen hemen tamamen yok olur geriye kalanların birccediloğu barbar bir primitizm iccediline duumlşer uzun bir suumlre sonra ve guumlnuumlmuumlzden yaklaşık yedi yuumlz asır oumlnce

Atlantisrsquoin son kalıntısı Platonrsquoun da tarif ettiği ve goumlruumlnuumlşe goumlre duumlnyanın başka yerlerinde de kolonileri bulunan Poseidonis adası olarak ccedilıkar karşımıza rdquo Filozof Atlantisrsquoin Son Prensi Ankor adlı eserinde de bu konuya değinir Atlantisrsquoin başına accediltığı bu felaket sonrasında kurtulanların bir kısmının Guumlney Amerika ve duumlnyanın ccedileşitli boumllgelerine goumlccedil ederek oradaki halklara medeniyetlerini taşıdıklarına dair de goumlruumlşler mevcuttur Buna goumlre bir devrin sonlarında şimdilerde ayrışıp değişik topluluklara boumlluumlnmuumlş bir halk topluluğunun bir sonraki devrin başlangıcındaki başka bir halk topluluğuna kuumlltuumlruumlnuuml taşımış olması muumlmkuumlnduumlr

İNKArsquoNIN KOumlKENİNE DAİRlt--[if supportFootnotes]--gt lt--[endif]--gt[3]

Eski Peru medeniyetleri takribi MS 700-1100 (Peru arkeolojik devirlerine goumlre) Middle Horizon - Orta Ufuk Doumlnemirsquonde huumlkuumlm suumlrmuumlş olan TIAHUANACO ve 13 yy birinci yarısı - 1532 Late Horizon - Geccedil Ufuk Doumlnemirsquonde huumlkuumlm suumlrmuumlş olan TAHUANTINSUYU adıyla da tanınan İnka devletleridir (İnka medeniyetini daha iyi kavrayabilmek amacıyla oumlnceki medeniyeti de kısaca goumlzden geccedilirmekte fayda vardır)

Tiahuanaco şehrinin kalıntılarına buguumlnkuuml Bolivyarsquoda Titikaka Goumlluumlrsquonuumln 21 km kuzeydoğusunda deniz seviyesinden 4000 m yuumlksekteki Altiplanorsquoda rastlanmıştır Tiahuanaco rahip krallar tarafından youmlnetilen bir teokratik devletin başkentiydi Bu devlet son milenyumun bitiş yuumlzyıllarında tuumlm guumlney Perursquonun gelişmesinde buumlyuumlk rol oynamıştır Etkisini barışccedilı bir yolla uccedilsuz bucaksız yuumlksek duumlzluumlklerde olduğu kadar kıyı boumllgelerde de goumlstermiştir Boumlylece Tiahuanaco zamanının askeri devleti olan Peru Andlarının Huarirsquonin (Wari) aksine pasifist (saldırgan olmayan) kuumlltuumlrel bir misyonu yerine getirmiştir Bu doumlneme ait dinsel bulgular oumlncelikli olarak ve ccediloğunlukla arkeolojik bulgulara dayanmakla birlikte 16 yy kronolojik kayıtlarının da katkısı kuumlccediluumlmsenemez

Tiahuanaco dini goumlkyuumlzuuml ve yıldırım tanrısı Viracocha kuumlltuumlne odaklanmıştır İlah genelde iki elinde değneklerle ve başının etrafında da bir hale ile tasvir edilmiştir Hale Tiahuanacorsquodaki meşhur Guumlneş Kapısırsquonın uumlst tarafındaki alccedilak kabartmada ve seramiklerde resmedildiği gibi guumlneş tanrısının niteliklerini akla getirmektedir Buna karşın değnekler Viracocharsquonın geccedilmiş atası ondan neredeyse bin yıl kadar daha eski olan Kuzey Perursquodaki Chavin goumlkyuumlzuuml tanrısını hatırlatmaktadır Ona eşlik edenler ise ccedileşitli sınıflardan ilahlar olup panter akbaba şahin ve yılan olarak tasvir edilmişlerdir Viracocha bariz derecede daha militan karakteristiklere sahip olmak kaydıyla Huariler tarafından da baş tanrı olarak kabul goumlrmuumlştuumlr Tiahuanacorsquonun baş huumlkuumlmdarı hem kral hem de yuumlksek rahip olarak kabul goumlrmekle kalmayıp Viracocharsquonın yeryuumlzuumlndeki vuumlcut bulmuş hali olarak da tanımlanmıştır (Kelm 1990 524-528)

Kronolojik kayıtlara goumlre Tiahuanaco vatandaşları Viracocharsquolar olarak adlandırılmışlardır Viracochalt--[if

Bu arada oumlnemli bir noktaya değinmekte de yarar var Orta Asya ve Tuumlrk halklarıyla Amerika yerlileri arasındaki kuumlltuumlr benzerlikleri fark edildiğinde buna tek neden olarak ccedilok eski devirlerde Orta Asyarsquodan Amerika kıtasına Bering boğazı yoluyla goumlccedil teorileri ortaya suumlruumllmuumlş olmasına karşın olası diğer goumlruumlşleri de goumlz ardı etmemek gerekir Bu iki ayrı boumllge arasındaki dil benzerlikleri de hayli ilginccediltir Oumlrneğin Mayaların koloni devri kutsal yazıtları Chilam Balam olarak adlandırılır İnkalarda Ata başlangıccedil ekli adlara rastlanmaktadır Bu noktada Filozof Jorge Angel Livragarsquonınlt--[if supportFootnotes]--gt[2]lt--[endif]--gt Thb adlı eserinde ldquo eski efsaneler bilinen uygarlıklar ve Taş Devirlerinden daha oumlnce yer alan ve iki uygarlık arasında geccediliş doumlnemi oluşturan bir devirde Atlantis adında bir kıtanın varlığından soumlz ederler 850000 yıl oumlnce meydana gelen bir dizi korkunccedil afet sonucunda gezegenimizin ccedilehresinde ve ekliptik duumlzlemine goumlre eğik olan ekseninde buumlyuumlk değişiklikler meydana gelir Buumlyuumlk Atlantis Hinduların Ruta ve Daitya dedikleri iki kıtaya boumlluumlnuumlr ve duumlnyanın eksenindeki değişiklik nedeniyle And sıradağları Amerika ve buguumln tanımladığımız şekliyle Avruparsquonın bir kısmı ccedilıkar ortaya insanlık hemen hemen tamamen yok olur geriye kalanların birccediloğu barbar bir primitizm iccediline duumlşer uzun bir suumlre sonra ve guumlnuumlmuumlzden yaklaşık yedi yuumlz asır oumlnce

Atlantisrsquoin son kalıntısı Platonrsquoun da tarif ettiği ve goumlruumlnuumlşe goumlre duumlnyanın başka yerlerinde de kolonileri bulunan Poseidonis adası olarak ccedilıkar karşımıza rdquo Filozof Atlantisrsquoin Son Prensi Ankor adlı eserinde de bu konuya değinir Atlantisrsquoin başına accediltığı bu felaket sonrasında kurtulanların bir kısmının Guumlney Amerika ve duumlnyanın ccedileşitli boumllgelerine goumlccedil ederek oradaki halklara medeniyetlerini taşıdıklarına dair de goumlruumlşler mevcuttur Buna goumlre bir devrin sonlarında şimdilerde ayrışıp değişik topluluklara boumlluumlnmuumlş bir halk topluluğunun bir sonraki devrin başlangıcındaki başka bir halk topluluğuna kuumlltuumlruumlnuuml taşımış olması muumlmkuumlnduumlr

İNKArsquoNIN KOumlKENİNE DAİRlt--[if supportFootnotes]--gt lt--[endif]--gt[3]

Eski Peru medeniyetleri takribi MS 700-1100 (Peru arkeolojik devirlerine goumlre) Middle Horizon - Orta Ufuk Doumlnemirsquonde huumlkuumlm suumlrmuumlş olan TIAHUANACO ve 13 yy birinci yarısı - 1532 Late Horizon - Geccedil Ufuk Doumlnemirsquonde huumlkuumlm suumlrmuumlş olan TAHUANTINSUYU adıyla da tanınan İnka devletleridir (İnka medeniyetini daha iyi kavrayabilmek amacıyla oumlnceki medeniyeti de kısaca goumlzden geccedilirmekte fayda vardır)

Tiahuanaco şehrinin kalıntılarına buguumlnkuuml Bolivyarsquoda Titikaka Goumlluumlrsquonuumln 21 km kuzeydoğusunda deniz seviyesinden 4000 m yuumlksekteki Altiplanorsquoda rastlanmıştır Tiahuanaco rahip krallar tarafından youmlnetilen bir teokratik devletin başkentiydi Bu devlet son milenyumun bitiş yuumlzyıllarında tuumlm guumlney Perursquonun gelişmesinde buumlyuumlk rol oynamıştır Etkisini barışccedilı bir yolla uccedilsuz bucaksız yuumlksek duumlzluumlklerde olduğu kadar kıyı boumllgelerde de goumlstermiştir Boumlylece Tiahuanaco zamanının askeri devleti olan Peru Andlarının Huarirsquonin (Wari) aksine pasifist (saldırgan olmayan) kuumlltuumlrel bir misyonu yerine getirmiştir Bu doumlneme ait dinsel bulgular oumlncelikli olarak ve ccediloğunlukla arkeolojik bulgulara dayanmakla birlikte 16 yy kronolojik kayıtlarının da katkısı kuumlccediluumlmsenemez

Tiahuanaco dini goumlkyuumlzuuml ve yıldırım tanrısı Viracocha kuumlltuumlne odaklanmıştır İlah genelde iki elinde değneklerle ve başının etrafında da bir hale ile tasvir edilmiştir Hale Tiahuanacorsquodaki meşhur Guumlneş Kapısırsquonın uumlst tarafındaki alccedilak kabartmada ve seramiklerde resmedildiği gibi guumlneş tanrısının niteliklerini akla getirmektedir Buna karşın değnekler Viracocharsquonın geccedilmiş atası ondan neredeyse bin yıl kadar daha eski olan Kuzey Perursquodaki Chavin goumlkyuumlzuuml tanrısını hatırlatmaktadır Ona eşlik edenler ise ccedileşitli sınıflardan ilahlar olup panter akbaba şahin ve yılan olarak tasvir edilmişlerdir Viracocha bariz derecede daha militan karakteristiklere sahip olmak kaydıyla Huariler tarafından da baş tanrı olarak kabul goumlrmuumlştuumlr Tiahuanacorsquonun baş huumlkuumlmdarı hem kral hem de yuumlksek rahip olarak kabul goumlrmekle kalmayıp Viracocharsquonın yeryuumlzuumlndeki vuumlcut bulmuş hali olarak da tanımlanmıştır (Kelm 1990 524-528)

Kronolojik kayıtlara goumlre Tiahuanaco vatandaşları Viracocharsquolar olarak adlandırılmışlardır Viracochalt--[if

supportFootnotes]--gt[4]lt--[endif]--gt beyaz uzun elbiseler sandaletler giyen asa taşıyan accedilık tenli beyaz sakallı olarak da tarif edilmektedir Ayakları altında uzanmış yatan puma vardır Bu şekilde barışsever bir tanrı olmasına karşın korkunccedil jaguar tanrısını da alt etmiş olduğu betimlenmektedir

At uumlzerindeki Sen Georgersquoun mızrağıyla ejdere karşı savaşını da bizlere anımsatıyor Kulmar bu betimlemenin Tiahuanacorsquonun uzaklardaki savaşccedilı Peru kuumlltuumlrlerine karşı barışccedilı misyonunu akla getirdiğini

belirtiyor Sen George ve hemen hemen tuumlm mitoslarda karşımıza ccedilıkan kahramanın iccedil savaşını da vurguladığı muhakkaktır Efsaneye goumlre kısa elbiseli koumltuuml insanlar kutsal goumlle gelip Viracocharsquoyı giyim tarzından ve nazik davranışlarından dolayı alaya alarak kuzeye doğru suumlrmuumlşlerdir Zaman iccedilinde o da yuumlksek ovalardan kıyıya inmiş bir guumln mutlaka geri doumlneceğine soumlz vererek okyanusun uumlzerinde kaybolmuştur (Sejourne 1992 215 258)

1921 yılında yaklaşık 25 yıl kronoloji kayıtları dil bilimi ve arkeoloji bulguları uumlzerinde ccedilalışmaları bulunan bu yuumlzyılın ilk yarısının oumlnde gelen Peru kuumlltuumlrleri araştırmacılarından Jose de la Riva-Aguumlero y Osma ldquoPaleo-Quechuan İmparatorluğu Teorisirdquoni yayınlamıştır Bu teori esas olarak Tiahuanacorsquonun İnka İmparatorluğursquonun ilk beşiğini teşkil etmiş olması ve İnkarsquonınlt--[if supportFootnotes]--gt[5]lt--[endif]--gt kendilerinin bir zamanlar goumlccedil etmiş olan Tiahuanaco halkının uumlst sınıfı olduğu hipotezi uumlzerine odaklanmaktadır Riva-Aguumlero ayrıca Quechuanrsquolar Aymaranrsquolar ve Araucanianrsquoların benzer diller konuşan antropolojik accedilıdan benzer olan soyları aynı atalara dayanan bu genccedil halkların aynı kadim ulusa ait olduklarını da iddia etmektedir Riva-Aguumlero bu atalar iccedilin paleo-Quechuanrsquolar terimini kullanmıştır (Busto I sa 186-194)

Bu doumlnemde bile Aymaranrsquolar Titikaka Goumlluuml etrafında yerleşmişlerdir Kadim doumlnemlerdeki başka yerlerden goumlccedillerinin ve buradaki halkı boyun eğdirerek goumlccedile zorlamalarının arkeolojik izleri hacirclacirc duruyor Arkeolojik bulgular da Aymaranrsquoların bu boumllgelere daha sonradan başka boumllgelerden goumlccedil ettiklerini desteklemektedir Riva-Aguumlerorsquonun spekuumllasyonlarına goumlre paleo-Quechuanrsquolar goumlccedile zorlandıkları birccedilok boumllgelerin yanı sıra İnkarsquonın daha sonraki yerleşim boumllgesi olan Cuzco vadisine de suumlruumllmuumlşlerdir Kronolojik bilgiler İnkarsquonın ilk huumlkuumlmdarı Manco Capacrsquoın Tiahuanacorsquodan gelmiş olduğunu belirtir (Vega 1988 34-37) Ayrıca Quechuanrsquolarla Aymaranrsquolar arasında suumlregelen duumlşmanlığı suumlruumllenlerin istilacılara karşı duydukları oumlfke olarak tanımlamak muumlmkuumln olmaktadır Aguumlero Quechuan ve Aymaran dilleri arasındaki benzerliği ortak bir ilksel dile ihtimalen paleo-Quechuan diline dayandırmaktadır Arkeolojik bulgular da Aymaranrsquoın dışarıdan goumlccediluumlnuuml doğrulamaktadır Titikaka etrafındaki ldquochullpardquoların goumlmuuml tepeciklerinin Aymaranrsquolara ait oldukları sanılmakta Buna karşın buralarda daha oumlnce yaşamış olan Tiahuanacorsquoda aynı İnka gibi mumyalıyorlardı Ayrıca Tiahuanacorsquonun altın devrine ait olan ccediloumlmlekler ile İnkarsquonınkiler de benzerdirler Buna karşın Aymaranrsquoların seramik eşyaları oldukccedila farklıdır Aymaranrsquoların giysileri Quechuan halkının giysilerinden daha kısadır Aguumlero ve Kulmarrsquoa goumlre bu durum uzun elbiseli Tiahuanacorsquoların gidişlerine dair efsaneyi desteklemektedir Kronolojik bilgiye goumlre Tiahuanacorsquolar Montesinorsquolar Tiahuanacorsquonun rahip krallarıydı veya başka bir deyişle de los amautas tanrılarının kuumlltuumlnuuml kurtarmak amacıyla uumllkeyi terk ettiler (Busto I sa 191) Yine aynı araştırm

acıların goumlruumlşlerine goumlre bu durum İnkarsquonın savaşccedilı Aymaranrsquolar ldquolos piruasrdquo tarafından Tiahuanacorsquoyu terk etmek zorunda bırakılan uumlst sınıfa dayandığına dair başka bir kanıtıdır İnka Titikaka boumllgesini oumlnceki yuvası olarak goumlrmuumlş ve Viracocharsquoya onlara Cuzco şehrini yapmalarını soumlyleyen tanrı olarak saygı

duymuşlardır Daha sonraları

ise Viracocharsquoya

dayanan efsane İnka dininde oumlnemli olmuştur

Toparlarsak Tiahuanaco

kuumlltuumlruumlnuumln kurucularının Quechuanrsquolar ve Aymaranrsquoların doğal ataları olan paleo-Quechuanrsquolar olduğunu soumlyleyebiliriz Bir ih imal savaşccedilı t Aymaranrsquolar Tiahuanacorsquoyu 10-11 yyrsquoda ccediloumlkertmişler ve uumlst sınıfın buumlyuumlk ccediloğunluğunu kuzeye Quechuanrsquoa soy olarak yakın kabilelerin yerleşik olduğu dağ vadilerine suumlrmuumlşlerdir Riva-Aguumlerorsquonun hipotezi Peru tarihccedililerinin ccediloğunun benimsediği bir teoriye doumlnuumlşmuumlştuumlr Sonuccedil olarak İnka Tiahuanacorsquonun kuumlltuumlrel ve genetik devamıdır

Arkeolojik bulgulara goumlre Quechuan muumllteciler Cuzco vadisindeki soy olarak yakın hissettikleri kabilelere 12 yyrsquoın başlarında ulaşmışlar ve orada bir şehir devleti kurmuşlardır İnka huumlkuumlmdarı Pachacutek Yupaqui savaşccedilı Chancarsquoları bozguna uğratmış diğer Quechuan şehir devletlerini idaresi altına almıştır 1532rsquodeki İspanyol istilasına kadar tuumlm Peru kuzey Şili kuzey Bolivya ve guumlney Ekvator bu buumlyuumlk imparatorluk tarafından youmlnetilmiştir Bu doumlneme ait dine ilişkin arkeolojik bulgular oldukccedila ccediloktur ve 16-17 yy detaylı İspanyol kronolojileriyle de karşılaştırılabilir (Kauffmann Doig 1991 78)

İnka medeniyetinin en uumlst derecedeki ilahı başlarda Viracocha olarak tanınan ve sonraları Pachacamac adını almış olan goumlksel yuumlce varlıktır Başlangıccedilta Pachacamac orta Perursquoda Lurin vadisinin goumlk tanrısı olmasına karşın adı İnkarsquonın goumlk tanrısına da verilmiştir

İnka devleti dininin esas tanrısı guumlneş tanrısı İntirsquodir İnti Quechuanrsquoın tabiat totemi veya belli bir kabilenin tanrısı da olabilir İnka panteonundaki belli başlı başka bir ilah ise Tiahuanacorsquonun goumlkyuumlzuuml tanrısından ayrı olmasına karşın orta Peru kabilelerinin yıldırım tanrısından adını almış olan yıldırım tanrısı İllapursquodur İnkarsquonın kuumlltuumlr kahramanı addedilen ve halka kuumlltuumlruuml getirdiğine inanılan Viracocha sonradan tekrar geri doumlneceğine soumlz vererek Pasifikrsquoe doğru yola ccedilıkmıştır (bizlere eski Mısır ve Yunanrsquodaki Hermesrsquoi anımsatıyor) (Kulmar 1999 101-109)

İnka mitleri ldquoyaradılış mitlerirdquo ve ldquokoumlken mitlerirdquo adları altında iki gruba ayrılır

I Kısaca Yaradılış Mitleri Hakkında

Duumlnya Titikaka Goumlluuml yakınlarında Viracocha tarafından yaratılmıştı Buumlyuumlk sel felaketinden sonra suların geri ccedilekilmesiyle Viracocha yeryuumlzuumlne indi ve bitkileri hayvanları insanları yarattı Tiahuanaco şehrini inşa etti ve doumlrt duumlnya youmlneticisini atadı Bunların arasından Manco Capac ldquoUrsa Majoumlr Duumlnyasırdquonın - ldquoKuzey Ufukrdquoun idarecisi oldu (Busto II 1981 7)

II Kısaca Koumlken Mitleri Hakkında

II1 Ayar Kardeşler Hakkındaki Mitler

Viracocha tarafından yaratılan 4 ccedilift kız ve erkek kardeşler Pacaritambo dağındaki mağaradan duumlnyayı youmlnetmek uumlzere ayrılırlar Bu sırada tuumlm duumlnya insanları medeniyetten uzak cahil bir hayat suumlruumlyorlardı Bu yeni gelenler insanlığı organize etmeye başladılar ve onları on buumlyuumlk topluluğa ayırdılar Bu kavimlere oumlnderlik eden erkek kardeşler onları doyuracak bereketli topraklar aramak uumlzere yola koyuldular Onlar yanlarında kendilerine yararlı oumlnerilerde bulunmaları iccedilin kutsal objelerle birlikte Surtunpaucer - iccedilinde guumlneş kuşunu barındıran renkli tuumlylerle bezenmiş uzun kafesi de taşıyorlardı (araş Bu da bizlere Musa ve kavminin 12 boumlluumlm halinde tebernacle-ccediladır tapınak ve ahit sandığı eşliğinde oumlnderliğinde ccediloumllde ilerleyerek kendilerine yerleşebilecek bir toprak arayışlarını anımsatıyor - Eski Ahit-Exhodus) Uzun ve kısa konaklamalarla Cuzcorsquoya doğru ilerliyorlardı Uzun yolculuk sırasında grup kuumlccediluumllmeye

başladı birbirleriyle ccedilekişen kardeşler birini mağaraya hapsettiler ikisi ise kaccedilmak isterlerken taşa doumlnuumlştuumller Sonuccedilta tek hayatta kalabilen kardeş Ayar Manco veya Manco Capac kızkardeşi ve karısı olan Mama Ocllo ve oumllen kardeşlerinin karılarıyla birlikte Yaradan Viracocha ve Guumlneş Tanrısı İnti adına Duumlnyanın Kutbu olan şehri buldu ve halkıyla birlikte oraya yerleşti

II2 Manco Capac ve Mama Ocllo Miti

Uzun zaman oumlnce yeryuumlzuuml yabaniyken sefalet ve yoksulluk iccedilindeyken evli bir ccedilift olan iki kardeş Manco Capac ve Mama Ocllo Titikaka Goumlluumlrsquonden yola ccedilıktılar Guumlneş Tanrısı İnti onları ccedilevre halklarına medeniyeti oumlğretmeleri iccedilin goumlrevlendirmiş ve onlara toprağın bereketini oumllccediluumlp uygun bir yerleşim yeri bulabilmeleri iccedilin altın bir değnek vermişti Onların da boumlyle bir yer bulduktan sonra devleti kurup insanlara duumlzguumln bir hayat yaşamayı oumlğretip guumlneş tanrısına ibadeti yaymaları gerekmekteydi Yolculukları oldukccedila uzun bir zaman devam etti Belli bir zaman sonra Cuzco vadisine ulaştıklarında altın değnek toprağın iccedilinde yok oldu ve boumlylece Manco Capac halkına ziraatı toprağı sulamayı ve el işccedililiğini oumlğretirken Mama Ocllo ise kadınlara yuumln eğirmeyi oumlrmeyi ve dikmeyi oumlğretti Manco Capacrsquoın kavmi zaman iccedilinde ldquoHanan Cuzcordquo (Yuumlksek Cuzco) adıyla anılmaya Mama Ocllorsquonun akrabaları ise ldquoHurin Cuzcordquo (Daha Aşağı Cuzco) diye anılmaya başlandı Şehir ve devlet Viracocha ve İnti Guumlneş Tanrısı adına kuruldu ve boumlylece Cuzcorsquoda Guumlneş Tapınağı inşa edildi (Busto II 1981 10-17)

Mitlerin Tarihi ve Arkeolojik Olarak Yorumu

Kulmar ve Maria Rotsworowski de Diez Cansecorsquoya goumlre bu mitler İnka medeniyetinin başlangıcının Titikaka Goumlluuml olduğunu belirtmektedir (Rotsworowski 1988 31-34) yine aynı araştırmacılar arkeolojik bulguların da zaten bu durumu doğruladığını belirtmektedirler Duumlnyanın doumlrt idareciye teslim edilmesi konusunda da İnka devleti Tahuantinsuyursquonun da doumlrt buumlyuumlk boumllgeye ayrılıp doumlrt ayrı vali tarafından youmlnetildiği belirtilmektedir

Akademisyenler bu iki mitin de aynı kaynaktan geldiği ilkinin daha eski ve soumlzsel aktarıma dayandığı diğerinin ise daha ccedilok yazılı anlatıma dayandığı ve daha yakın bir tarihin anlatımı olduğu goumlruumlşuumlnuuml desteklemektedirler

Bu iki versiyon da Ayar Manco veya Manco Capacrsquoın guumlneyden gelip Cuzco vadisine yerleştiğini anlatmaktadır Bu da devletin Tiahuanaco orijinine dayandığı fikrini ve Quechuan elit tabakasının Aymaran işgalcilerinden kaccedilışını desteklemektedir

Yine aynı araştırmacılar İnkarsquonın yuvasının Titikaka Goumlluumlrsquondeki Guumlneşin Adasırsquonda (La Isla del Sol) olduğu

hipotezini ileri suumlruumlyorlar ve arkeologlara goumlre de burasının uumlst sınıf Tiahuanaco halkının yerleşim boumllgesi olduğunu ilave ediyorlar (Bu noktada araştırmanın sonunda Blavatskyrsquonin [bak dipnot 10] ldquoBir Gizem Uumllkesirdquo seri makalesinden alıntı yaptığımız boumlluumlmde ldquoKuumlremizin en olağanuumlstuuml yersel ccediloumlkuumlntuumlsuumlnuumln ortasında yer alan Titikaka Goumlluuml rdquo şeklinde başlayan paragrafa dikkatinizi ccedilekmek isteriz) Goumlruumlşleri aktarmaya devam edersek bu hipotez Manco Capacrsquoın guumlneş tanrısı tarafından yollanışını da accedilıklığa kavuşturmaktadır zira bu ada ldquoGuumlneşin Adasırdquo adını guumlneş dininin İnka devlet dini olarak kabul goumlrmesinden sonra almıştır

İlk versiyonda kardeşlerin insanları medenileştirmeleri iccedilin Viracocha tarafından goumlnderildiği anlatılmaktadır ve bu da ta ilk başlardan beri Viracocharsquonın baş esas tanrı olduğuna işaret etmektedir

Orijinal versiyondaki doumlrt ccedilift erkek ve kız kardeşler Tiahuanacorsquoyu terk eden doumlrt Quechuan kavmine işaret etmektedir Evli ccediliftlerin bir kız ve erkek kardeşten muumlteşekkil olması ise Quechuan kavminin ldquoexogamousrdquo dışarı gruplardan evlenme geleneğine sahip olmasına bu toplumun iki ldquofrateriardquo kardeşlik grubundan oluşmasına erkeklerin bir kardeşlik grubuna kadınların ise diğer kardeşlik grubuna dahil olmasına yorumlanabilir Bu da ikinci mitolojik versiyondaki Cuzcorsquonun Yuumlksek ve Daha Aşağı kardeşlik gruplarını da accedilıklayabilmektedir

Arkeolojik verilere goumlre Tiahuanaco 10 yyrsquoda Aymaranrsquolar tarafından yıkılmıştır İnka Cuzco vadisine 12 yy sonunda varmış olduğuna goumlre yuumlksek ve kurak Altiplanolt--[if supportFootnotes]--gt[6]lt--[endif]--gtrsquodan Mancorsquonun altın değneğiyle nemli ve verimli mısır arazilerine kendi kavmi iccedilinde muumlcadele ederek ve dışarıdaki topluluklarla da savaşarak ulaşması birkaccedil yuumlz yıl almış olduğunu goumlstermekte (Bu hikacircye Eski Ahitrsquote Yahudi kavminin Mısırrsquodan ccedilıktıktan sonra meyve ağaccedillarının yetiştiği balla suumlt akan verimli topraklara ulaşma ccedilabasında goumlsterdiği muumlcadeleler ile buumlyuumlk benzerlikler goumlstermektedir Belki de Eski Ahitrsquoin alışılagelmiş duumlz yorumundan başka yorumlarını da incelemek gerekmektedir Oumlrneğin başlı başına muazzam bir ilim olan Zoharlt--[if supportFootnotes]--gt[7]lt--[endif]--gtrsquoın Eski Ahitrsquoteki bu boumlluumlme ilişkin anlatımları incelenip karşılaştırılırsa duumlnyanın belli bir devirdeki geccediliş suumlreci de daha iyi anlaşılabilir veya İnka gibi saklı kalmış medeniyetlerin şifreleri biraz daha ccediloumlzuumllebilir diyebilir miyiz)

Her iki versiyon da Yaradan Viracocha ve Guumlneş Tanrısı İnti adına Manco tarafından bir şehir inşa edilmesiyle son bulur Başta Yaradan Viracocha kadim Tiahuanaco halkının goumlkyuumlzuuml tanrısıydı ve zaman iccedilinde kuumlltuuml terk edilmişti Buna karşın İnti İnkarsquonın kabile ilahıydı ve zaman iccedilinde en yuumlce tanrı oldu

Daha sonraları panteonun baş tanrısının Pachacamac olduğunu Kulmar belirtmişti Bundan sonra Viracocha toplumun kahramanlık mitiyle oumlzdeşleştirilmiştir zira

lt--[if supportLists]--gt1- lt--[endif]--gtTiahuanaco halkının Viracocha kuumlltuumlnuuml Perursquoda geniş ccedilapta yaydığı gerccedileği hiccedilbir zaman unutulmamıştır

lt--[if supportLists]--gt2- lt--[endif]--gtİnka medeniyetinin goumlccediluuml hakikaten gerccedilekleşmiştir

lt--[if supportLists]--gt3- lt--[endif]--gtGoumlk tanrısı kuumlltuumlnuumln terk edilişi Viracocharsquonın terk edişi ve denize doğru yuumlruumlmesiyle tasvir edilir

lt--[if supportLists]--gt4- lt--[endif]--gtViracocharsquonın geri doumlneceğine dair verdiği yemin ise goumlk tanrısının kuumlltuumlnuumln aslına hiccedilbir zaman yok olmadığını en sıkıntılı zamanlarında İnkarsquonın yine aynı deus otiousrsquoda olduğu gibi goumlk tanrısına dua ettiğini goumlruumlyoruz (Kulmar 1999 101-109)

Boumlylece Manco Capac uumllkenin ilk yarı ilahi youmlneticisi olarak resmi İnka hanedan soyunu başlatmış oldu Başlarda bu medeniyet ldquokabilerdquoden farklı değildi İnka medeniyetinin ilk imparatoru Pachacutek Yupanqui oumlnderliğinde altın ccedilağına ulaşması iki yuumlz yıl daha suumlrduuml (Busto II 1981 22)

İki tanrıya birden adanmış bir şehir kurmak fazlaca ihtiyatlı ve teokratik goumlzuumlkmektedir Tahuantinsuyu And devletinde en yuumlce tanrı Viracocha Mancorsquonun kavminin duumlnyayı youmlneteceğini belirledi ve de Manco bunu uygulamaya Guumlneş Tanrısı İntirsquonin irade ve rehberliğinde başladı Boumlylece İnkarsquonın medenileştirmeye youmlnelik misyonu teolojik bir nedene de dayanmış oldu (Soriano 1990 483-499)

II Kısaca Koumlken Mitleri Hakkında

II1 Ayar Kardeşler Hakkındaki Mitler

Viracocha tarafından yaratılan 4 ccedilift kız ve erkek kardeşler Pacaritambo dağındaki mağaradan duumlnyayı youmlnetmek uumlzere ayrılırlar Bu sırada tuumlm duumlnya insanları medeniyetten uzak cahil bir hayat suumlruumlyorlardı Bu yeni gelenler insanlığı organize etmeye başladılar ve onları on buumlyuumlk topluluğa ayırdılar Bu kavimlere oumlnderlik eden erkek kardeşler onları doyuracak bereketli topraklar aramak uumlzere yola koyuldular Onlar yanlarında kendilerine yararlı oumlnerilerde bulunmaları iccedilin kutsal objelerle birlikte Surtunpaucer - iccedilinde guumlneş kuşunu barındıran renkli tuumlylerle bezenmiş uzun kafesi de taşıyorlardı (araş Bu da bizlere Musa ve kavminin 12 boumlluumlm halinde tebernacle-ccediladır tapınak ve ahit sandığı eşliğinde oumlnderliğinde ccediloumllde ilerleyerek kendilerine yerleşebilecek bir toprak arayışlarını anımsatıyor - Eski Ahit-Exhodus) Uzun ve kısa konaklamalarla Cuzcorsquoya doğru ilerliyorlardı Uzun yolculuk sırasında grup kuumlccediluumllmeye

başladı birbirleriyle ccedilekişen kardeşler birini mağaraya hapsettiler ikisi ise kaccedilmak isterlerken taşa doumlnuumlştuumller Sonuccedilta tek hayatta kalabilen kardeş Ayar Manco veya Manco Capac kızkardeşi ve karısı olan Mama Ocllo ve oumllen kardeşlerinin karılarıyla birlikte Yaradan Viracocha ve Guumlneş Tanrısı İnti adına Duumlnyanın Kutbu olan şehri buldu ve halkıyla birlikte oraya yerleşti

II2 Manco Capac ve Mama Ocllo Miti

Uzun zaman oumlnce yeryuumlzuuml yabaniyken sefalet ve yoksulluk iccedilindeyken evli bir ccedilift olan iki kardeş Manco Capac ve Mama Ocllo Titikaka Goumlluumlrsquonden yola ccedilıktılar Guumlneş Tanrısı İnti onları ccedilevre halklarına medeniyeti oumlğretmeleri iccedilin goumlrevlendirmiş ve onlara toprağın bereketini oumllccediluumlp uygun bir yerleşim yeri bulabilmeleri iccedilin altın bir değnek vermişti Onların da boumlyle bir yer bulduktan sonra devleti kurup insanlara duumlzguumln bir hayat yaşamayı oumlğretip guumlneş tanrısına ibadeti yaymaları gerekmekteydi Yolculukları oldukccedila uzun bir zaman devam etti Belli bir zaman sonra Cuzco vadisine ulaştıklarında altın değnek toprağın iccedilinde yok oldu ve boumlylece Manco Capac halkına ziraatı toprağı sulamayı ve el işccedililiğini oumlğretirken Mama Ocllo ise kadınlara yuumln eğirmeyi oumlrmeyi ve dikmeyi oumlğretti Manco Capacrsquoın kavmi zaman iccedilinde ldquoHanan Cuzcordquo (Yuumlksek Cuzco) adıyla anılmaya Mama Ocllorsquonun akrabaları ise ldquoHurin Cuzcordquo (Daha Aşağı Cuzco) diye anılmaya başlandı Şehir ve devlet Viracocha ve İnti Guumlneş Tanrısı adına kuruldu ve boumlylece Cuzcorsquoda Guumlneş Tapınağı inşa edildi (Busto II 1981 10-17)

Mitlerin Tarihi ve Arkeolojik Olarak Yorumu

Kulmar ve Maria Rotsworowski de Diez Cansecorsquoya goumlre bu mitler İnka medeniyetinin başlangıcının Titikaka Goumlluuml olduğunu belirtmektedir (Rotsworowski 1988 31-34) yine aynı araştırmacılar arkeolojik bulguların da zaten bu durumu doğruladığını belirtmektedirler Duumlnyanın doumlrt idareciye teslim edilmesi konusunda da İnka devleti Tahuantinsuyursquonun da doumlrt buumlyuumlk boumllgeye ayrılıp doumlrt ayrı vali tarafından youmlnetildiği belirtilmektedir

Akademisyenler bu iki mitin de aynı kaynaktan geldiği ilkinin daha eski ve soumlzsel aktarıma dayandığı diğerinin ise daha ccedilok yazılı anlatıma dayandığı ve daha yakın bir tarihin anlatımı olduğu goumlruumlşuumlnuuml desteklemektedirler

Bu iki versiyon da Ayar Manco veya Manco Capacrsquoın guumlneyden gelip Cuzco vadisine yerleştiğini anlatmaktadır Bu da devletin Tiahuanaco orijinine dayandığı fikrini ve Quechuan elit tabakasının Aymaran işgalcilerinden kaccedilışını desteklemektedir

Yine aynı araştırmacılar İnkarsquonın yuvasının Titikaka Goumlluumlrsquondeki Guumlneşin Adasırsquonda (La Isla del Sol) olduğu

hipotezini ileri suumlruumlyorlar ve arkeologlara goumlre de burasının uumlst sınıf Tiahuanaco halkının yerleşim boumllgesi olduğunu ilave ediyorlar (Bu noktada araştırmanın sonunda Blavatskyrsquonin [bak dipnot 10] ldquoBir Gizem Uumllkesirdquo seri makalesinden alıntı yaptığımız boumlluumlmde ldquoKuumlremizin en olağanuumlstuuml yersel ccediloumlkuumlntuumlsuumlnuumln ortasında yer alan Titikaka Goumlluuml rdquo şeklinde başlayan paragrafa dikkatinizi ccedilekmek isteriz) Goumlruumlşleri aktarmaya devam edersek bu hipotez Manco Capacrsquoın guumlneş tanrısı tarafından yollanışını da accedilıklığa kavuşturmaktadır zira bu ada ldquoGuumlneşin Adasırdquo adını guumlneş dininin İnka devlet dini olarak kabul goumlrmesinden sonra almıştır

İlk versiyonda kardeşlerin insanları medenileştirmeleri iccedilin Viracocha tarafından goumlnderildiği anlatılmaktadır ve bu da ta ilk başlardan beri Viracocharsquonın baş esas tanrı olduğuna işaret etmektedir

Orijinal versiyondaki doumlrt ccedilift erkek ve kız kardeşler Tiahuanacorsquoyu terk eden doumlrt Quechuan kavmine işaret etmektedir Evli ccediliftlerin bir kız ve erkek kardeşten muumlteşekkil olması ise Quechuan kavminin ldquoexogamousrdquo dışarı gruplardan evlenme geleneğine sahip olmasına bu toplumun iki ldquofrateriardquo kardeşlik grubundan oluşmasına erkeklerin bir kardeşlik grubuna kadınların ise diğer kardeşlik grubuna dahil olmasına yorumlanabilir Bu da ikinci mitolojik versiyondaki Cuzcorsquonun Yuumlksek ve Daha Aşağı kardeşlik gruplarını da accedilıklayabilmektedir

Arkeolojik verilere goumlre Tiahuanaco 10 yyrsquoda Aymaranrsquolar tarafından yıkılmıştır İnka Cuzco vadisine 12 yy sonunda varmış olduğuna goumlre yuumlksek ve kurak Altiplanolt--[if supportFootnotes]--gt[6]lt--[endif]--gtrsquodan Mancorsquonun altın değneğiyle nemli ve verimli mısır arazilerine kendi kavmi iccedilinde muumlcadele ederek ve dışarıdaki topluluklarla da savaşarak ulaşması birkaccedil yuumlz yıl almış olduğunu goumlstermekte (Bu hikacircye Eski Ahitrsquote Yahudi kavminin Mısırrsquodan ccedilıktıktan sonra meyve ağaccedillarının yetiştiği balla suumlt akan verimli topraklara ulaşma ccedilabasında goumlsterdiği muumlcadeleler ile buumlyuumlk benzerlikler goumlstermektedir Belki de Eski Ahitrsquoin alışılagelmiş duumlz yorumundan başka yorumlarını da incelemek gerekmektedir Oumlrneğin başlı başına muazzam bir ilim olan Zoharlt--[if supportFootnotes]--gt[7]lt--[endif]--gtrsquoın Eski Ahitrsquoteki bu boumlluumlme ilişkin anlatımları incelenip karşılaştırılırsa duumlnyanın belli bir devirdeki geccediliş suumlreci de daha iyi anlaşılabilir veya İnka gibi saklı kalmış medeniyetlerin şifreleri biraz daha ccediloumlzuumllebilir diyebilir miyiz)

Her iki versiyon da Yaradan Viracocha ve Guumlneş Tanrısı İnti adına Manco tarafından bir şehir inşa edilmesiyle son bulur Başta Yaradan Viracocha kadim Tiahuanaco halkının goumlkyuumlzuuml tanrısıydı ve zaman iccedilinde kuumlltuuml terk edilmişti Buna karşın İnti İnkarsquonın kabile ilahıydı ve zaman iccedilinde en yuumlce tanrı oldu

Daha sonraları panteonun baş tanrısının Pachacamac olduğunu Kulmar belirtmişti Bundan sonra Viracocha toplumun kahramanlık mitiyle oumlzdeşleştirilmiştir zira

lt--[if supportLists]--gt1- lt--[endif]--gtTiahuanaco halkının Viracocha kuumlltuumlnuuml Perursquoda geniş ccedilapta yaydığı gerccedileği hiccedilbir zaman unutulmamıştır

lt--[if supportLists]--gt2- lt--[endif]--gtİnka medeniyetinin goumlccediluuml hakikaten gerccedilekleşmiştir

lt--[if supportLists]--gt3- lt--[endif]--gtGoumlk tanrısı kuumlltuumlnuumln terk edilişi Viracocharsquonın terk edişi ve denize doğru yuumlruumlmesiyle tasvir edilir

lt--[if supportLists]--gt4- lt--[endif]--gtViracocharsquonın geri doumlneceğine dair verdiği yemin ise goumlk tanrısının kuumlltuumlnuumln aslına hiccedilbir zaman yok olmadığını en sıkıntılı zamanlarında İnkarsquonın yine aynı deus otiousrsquoda olduğu gibi goumlk tanrısına dua ettiğini goumlruumlyoruz (Kulmar 1999 101-109)

Boumlylece Manco Capac uumllkenin ilk yarı ilahi youmlneticisi olarak resmi İnka hanedan soyunu başlatmış oldu Başlarda bu medeniyet ldquokabilerdquoden farklı değildi İnka medeniyetinin ilk imparatoru Pachacutek Yupanqui oumlnderliğinde altın ccedilağına ulaşması iki yuumlz yıl daha suumlrduuml (Busto II 1981 22)

İki tanrıya birden adanmış bir şehir kurmak fazlaca ihtiyatlı ve teokratik goumlzuumlkmektedir Tahuantinsuyu And devletinde en yuumlce tanrı Viracocha Mancorsquonun kavminin duumlnyayı youmlneteceğini belirledi ve de Manco bunu uygulamaya Guumlneş Tanrısı İntirsquonin irade ve rehberliğinde başladı Boumlylece İnkarsquonın medenileştirmeye youmlnelik misyonu teolojik bir nedene de dayanmış oldu (Soriano 1990 483-499)

hipotezini ileri suumlruumlyorlar ve arkeologlara goumlre de burasının uumlst sınıf Tiahuanaco halkının yerleşim boumllgesi olduğunu ilave ediyorlar (Bu noktada araştırmanın sonunda Blavatskyrsquonin [bak dipnot 10] ldquoBir Gizem Uumllkesirdquo seri makalesinden alıntı yaptığımız boumlluumlmde ldquoKuumlremizin en olağanuumlstuuml yersel ccediloumlkuumlntuumlsuumlnuumln ortasında yer alan Titikaka Goumlluuml rdquo şeklinde başlayan paragrafa dikkatinizi ccedilekmek isteriz) Goumlruumlşleri aktarmaya devam edersek bu hipotez Manco Capacrsquoın guumlneş tanrısı tarafından yollanışını da accedilıklığa kavuşturmaktadır zira bu ada ldquoGuumlneşin Adasırdquo adını guumlneş dininin İnka devlet dini olarak kabul goumlrmesinden sonra almıştır

İlk versiyonda kardeşlerin insanları medenileştirmeleri iccedilin Viracocha tarafından goumlnderildiği anlatılmaktadır ve bu da ta ilk başlardan beri Viracocharsquonın baş esas tanrı olduğuna işaret etmektedir

Orijinal versiyondaki doumlrt ccedilift erkek ve kız kardeşler Tiahuanacorsquoyu terk eden doumlrt Quechuan kavmine işaret etmektedir Evli ccediliftlerin bir kız ve erkek kardeşten muumlteşekkil olması ise Quechuan kavminin ldquoexogamousrdquo dışarı gruplardan evlenme geleneğine sahip olmasına bu toplumun iki ldquofrateriardquo kardeşlik grubundan oluşmasına erkeklerin bir kardeşlik grubuna kadınların ise diğer kardeşlik grubuna dahil olmasına yorumlanabilir Bu da ikinci mitolojik versiyondaki Cuzcorsquonun Yuumlksek ve Daha Aşağı kardeşlik gruplarını da accedilıklayabilmektedir

Arkeolojik verilere goumlre Tiahuanaco 10 yyrsquoda Aymaranrsquolar tarafından yıkılmıştır İnka Cuzco vadisine 12 yy sonunda varmış olduğuna goumlre yuumlksek ve kurak Altiplanolt--[if supportFootnotes]--gt[6]lt--[endif]--gtrsquodan Mancorsquonun altın değneğiyle nemli ve verimli mısır arazilerine kendi kavmi iccedilinde muumlcadele ederek ve dışarıdaki topluluklarla da savaşarak ulaşması birkaccedil yuumlz yıl almış olduğunu goumlstermekte (Bu hikacircye Eski Ahitrsquote Yahudi kavminin Mısırrsquodan ccedilıktıktan sonra meyve ağaccedillarının yetiştiği balla suumlt akan verimli topraklara ulaşma ccedilabasında goumlsterdiği muumlcadeleler ile buumlyuumlk benzerlikler goumlstermektedir Belki de Eski Ahitrsquoin alışılagelmiş duumlz yorumundan başka yorumlarını da incelemek gerekmektedir Oumlrneğin başlı başına muazzam bir ilim olan Zoharlt--[if supportFootnotes]--gt[7]lt--[endif]--gtrsquoın Eski Ahitrsquoteki bu boumlluumlme ilişkin anlatımları incelenip karşılaştırılırsa duumlnyanın belli bir devirdeki geccediliş suumlreci de daha iyi anlaşılabilir veya İnka gibi saklı kalmış medeniyetlerin şifreleri biraz daha ccediloumlzuumllebilir diyebilir miyiz)

Her iki versiyon da Yaradan Viracocha ve Guumlneş Tanrısı İnti adına Manco tarafından bir şehir inşa edilmesiyle son bulur Başta Yaradan Viracocha kadim Tiahuanaco halkının goumlkyuumlzuuml tanrısıydı ve zaman iccedilinde kuumlltuuml terk edilmişti Buna karşın İnti İnkarsquonın kabile ilahıydı ve zaman iccedilinde en yuumlce tanrı oldu

Daha sonraları panteonun baş tanrısının Pachacamac olduğunu Kulmar belirtmişti Bundan sonra Viracocha toplumun kahramanlık mitiyle oumlzdeşleştirilmiştir zira

lt--[if supportLists]--gt1- lt--[endif]--gtTiahuanaco halkının Viracocha kuumlltuumlnuuml Perursquoda geniş ccedilapta yaydığı gerccedileği hiccedilbir zaman unutulmamıştır

lt--[if supportLists]--gt2- lt--[endif]--gtİnka medeniyetinin goumlccediluuml hakikaten gerccedilekleşmiştir

lt--[if supportLists]--gt3- lt--[endif]--gtGoumlk tanrısı kuumlltuumlnuumln terk edilişi Viracocharsquonın terk edişi ve denize doğru yuumlruumlmesiyle tasvir edilir

lt--[if supportLists]--gt4- lt--[endif]--gtViracocharsquonın geri doumlneceğine dair verdiği yemin ise goumlk tanrısının kuumlltuumlnuumln aslına hiccedilbir zaman yok olmadığını en sıkıntılı zamanlarında İnkarsquonın yine aynı deus otiousrsquoda olduğu gibi goumlk tanrısına dua ettiğini goumlruumlyoruz (Kulmar 1999 101-109)

Boumlylece Manco Capac uumllkenin ilk yarı ilahi youmlneticisi olarak resmi İnka hanedan soyunu başlatmış oldu Başlarda bu medeniyet ldquokabilerdquoden farklı değildi İnka medeniyetinin ilk imparatoru Pachacutek Yupanqui oumlnderliğinde altın ccedilağına ulaşması iki yuumlz yıl daha suumlrduuml (Busto II 1981 22)

İki tanrıya birden adanmış bir şehir kurmak fazlaca ihtiyatlı ve teokratik goumlzuumlkmektedir Tahuantinsuyu And devletinde en yuumlce tanrı Viracocha Mancorsquonun kavminin duumlnyayı youmlneteceğini belirledi ve de Manco bunu uygulamaya Guumlneş Tanrısı İntirsquonin irade ve rehberliğinde başladı Boumlylece İnkarsquonın medenileştirmeye youmlnelik misyonu teolojik bir nedene de dayanmış oldu (Soriano 1990 483-499)

Aslında bizim bu son paragraftaki goumlruumlşe katılmamız hiccedil de muumlmkuumln goumlzuumlkmuumlyor Biliyoruz ki bir devrin sonunda yıkıntılar iccedilinde doğum sancısı ccedileken yeni halk topluluklarına bir oumlnceki devrin halk topluluğunun bilgeleri tanrısal bir misyon uumlstlenerek en seccedilkin bilgi birikimlerini adeta bayrak teslimi misali aktarmışlardır (Aynı Jorge Angel Livragarsquonın Atlantisrsquoin Son Prensi Ankorrsquoda hikacircye tarzındaki aktarımıyla batan Atlantisrsquoin son medeniyetinin nasıl da canla başla elinde kalan ccedilok kısıtlı imkacircnlarla yeni bir medeniyetin oumlncuumlluumlğuumlnuuml yapabilmesi iccedilin medeniyetin oradan yayılması iccedilin Mısırrsquoa bir misyon yuumlklediğini goumlruumlyoruz Muhakkak ki bu aktarımlar sadece bir youmlnde olmamıştır Guumlney Amerika da bu aktarım merkezlerinden olmalı) Yoksa bu yeni halk toplulukları ilk ivmeyi kazanamadan nasıl her şeye sıfırdan başlayabilirlerdi Bu muumlmkuumln olabilse bile insanın evriminin belli bir plan dahilinde gerccedilekleştiği de şuumlphe goumltuumlrmez gerccedilektir

Bu durum nasıl bundan oumlnceki devirlerde boumlyle olmuşsa bundan sonrakilerde de aynı olması gerekmektedir lineer gibi goumlrduumlğuumlmuumlz doumlnenceli zaman ve evrim akışında bayrağı teslim etme misyonunu uumlstlenenler muhakkak olmalı

Yine Kulmarrsquoa doumlnecek olursak

ldquoSon olarak bu koumlken mitleri Quechuanrsquoların etnolojik merkeziyetccedili duumlnya goumlruumlşlerini ortaya koyuyor İnka kendi halkının tabii uumlstuumlnluumlğuumlne ve bilgeliğine inanıyordu ve kaderinin onlar kabul etse de etmese de başka halkların gelişimlerine yardımcı olmak olduğuna inanıyordurdquo (Nasıl da eski Mısır medeniyetinin tenkidiyle oumlzdeş)

ldquoBu durum uumllkenin ve başkentinin adından da anlaşılıyor İnka İmparatorluğursquonun adı Tahuantinsuyu lsquopusulanın doumlrt ana youmlnuumlrsquonuuml ifade ediyor (Vega 1988 17) rdquo hatta bazı kronolojistlere goumlre de lsquokutuprsquou ifade ediyormuş Bu bağlamda Tuumlrkccedilede kullanılan lsquoocakrsquo kelimesinin anlamına da dikkat ccedilekmek isteriz

Nasılsa Kulmar ccedilok detaylı ve sabırlı incelemeleriyle bizleri etkilemişken bu araştırmanın sonunda istila zamanının taraflı araştırmacılarına Vegarsquoya Sarmientorsquoya vs kulak vererek Tahuantinsuyu İmparatorluğursquonun emperyalistliğinden dem vurarak araştırmasını tamamlıyor Bu arada İnka medeniyeti imparatorluğunun adı

bizlerin kulağına hiccedil de yabancı gelmiyor değil mi Tahuantinsuyu Ama luumltfen ldquoİnka Medeniyetinin Araştırılması Hakkındardquo başlığı altında verilen bilgileri hatırlayalım ve artık neredeyse klişeleşmiş Bering boğazı teorisiyle yetinmeyip biraz daha geniş accedilıdan bakmaya ccedilalışalım Bir de şu her şeyi kendimize yorma kısırdoumlnguumlsuumlnden ccedilıkmaya bakalım Ne demiştik ldquo bir devrin sonlarında şimdilerde ayrışıp değişik topluluklara boumlluumlnmuumlş bir halk topluluğunun bir sonraki devrin başlangıcındaki başka bir halk topluluğuna kuumlltuumlruumlnuuml taşımış olması muumlmkuumlnduumlrrdquo

lt--[endif]--gt

İNKA MEDENİYETİlt--[if supportFootnotes]--gt[8]lt--[endif]--gt

İnka medeniyetinin imparatorluk haline gelmesi 1438rsquode İnka İmparatorluğu kabile reisi Pachacuti ve ordusunun İnkarsquonın en hayati şehri Cuzcorsquonun etrafındaki boumllgeyi almasıyla başlar ve yıkılışı yaklaşık 100 yıl sonra 1532rsquodeki İspanyol istilasına dayanır

Doumlrt yuumlz yıl oumlnce İspanyol istilacılar bu medeniyetin altın ve guumlmuumlşten oluşan muhteşem hazinesini evlerine

taşımalarıyla birlikte o zamanki Avrupa ekonomik sisteminin etkilenip değişmesine sebep olmuşlardır

1438rsquode İnkarsquonın başlattığı istilalar sonraki 50 yıl iccedilinde buguumlnkuuml Peru Bolivya kuzey Arjantin Şili ve Ekvatorrsquoun kontrol altına alınmasına kadar suumlrmuumlştuumlr İnka tuumlm bu boumllgeyi kapsayan idareci ve az sayıda aristokratın youmlnetimi altında totaliter bir devlet kurmuştur

Ccediloğu kronolojik kayıt on uumlccedil imparator uumlzerinde anlaşır İnka imparatorları Sapa Inca Capac Apu Intip Cori gibi ccedileşitli unvanlarla anılırlar Bunlardan ilk yedisi efsanevidir ve kabile doumlnemlerine aittir Cuzco İnka İmparatorluğursquonun merkeziydi ve hidrolik muumlhendisliği tarım teknikleri olağanuumlstuuml mimari tekstil seramik ve demircilikte gelişmişti

Krallar

lt--[if supportLists]--gt1 lt--[endif]--gtManco Capac - Guumlneş Tanrısı

lt--[if supportLists]--gt2 lt--[endif]--gtSinchi Roca

lt--[if supportLists]--gt3 lt--[endif]--gtLloque Yupanqui

lt--[if supportLists]--gt4 lt--[endif]--gtMaita Capac

lt--[if supportLists]--gt5 lt--[endif]--gtCapac Yupanqui

lt--[if supportLists]--gt6 lt--[endif]--gtInca Roca

lt--[if supportLists]--gt7 lt--[endif]--gtYahuar Huacac

lt--[if supportLists]--gt8 lt--[endif]--gtInca Viracocha

lt--[if supportLists]--gt9 lt--[endif]--gtPachacuti-Inca-Yupanqui

lt--[if supportLists]--gt10 lt--[endif]--gtTopa Inca Yupanqui

lt--[if supportLists]--gt11 lt--[endif]--gtHuayna Capac

lt--[if supportLists]--gt12 lt--[endif]--gtHuascar

lt--[if supportLists]--gt13 lt--[endif]--gtAtahuallpa

Tuumlm kronolojik kayıtlara goumlre İnka İmparatorluğursquonun hızlı buumlyuumlmesi tarihte buumlyuumlk fatihlerden biri olan ve Amerika kıtasının oumlnde gelenleri arasında yer alan Viracocharsquonın oğlu Pachacutirsquonin 1438rsquode başladığı fetihlere dayanır O aynı zamanda ccedilok uumlstuumln bir kent planlamacısıydı Hacirclacirc ziyaretccedilileri hayrete duumlşuumlren Cuzcorsquodaki birccedilok yapı Pachacutirsquonin zamanına dayanmaktadır

Coğrafya

Tahuantinsuyu İmparatorluğu (Doumlrt Youmlnuumln Arazisi) kuzeyden guumlneye And sıradağları boyunca Kolombiyarsquodan Şilirsquoye 2500 mil batıdan doğuya kuru kıyı ccediloumlluuml Atacamarsquodan buğulu Amazon yağmur ormanlarına kadar

uzanıyordu

İnka Himalayalarrsquoa goumlre ikinci derecede yuumlkseklikte ve sertlikteki And Cordillerarsquoyı idare ediyordu Guumlnluumlk hayat 15000 feet kadar yuumlkseklikte suumlrduumlruumllebiliyorken rituumlel hayat Şilirsquodeki Llullaillacorsquodaki gibi 22057 feetrsquoe kadar suumlrduumlruumllebiliyordu Burası bilinen en yuumlksek İnka kurban alanıydı Dağ yolları ve kurban alanları inşa edilmişti

Medeniyetinin doruğunda İnka İmparatorluğu duumlnyadaki en buumlyuumlk ulustu ve batı yarımkuumlrede olabilecek en buumlyuumlk yerli devletti

İnka hayret verici bir yol sistemine sahipti Bunlardan biri neredeyse Guumlney Amerikarsquonın tuumlm Pasifik kıyısı boyunca ilerliyordu İnka halkı And dağlarında yaşadığı iccedilin bu yolları inşa etmek muazzam bir muumlhendislik ve mimari beceri gerektiriyordu Kıyı boyunca yollar kaplanmamıştı ve sadece ağaccedil kuumltuumlkleriyle işaretlenmişti İnka yuumlksek alanlardaki yollarını yassı taşlarla kaplıyordu ve yolcuları yuumlkseklerden duumlşmeye karşı korumak iccedilin yol kenarlarına taş duvarlar oumlruumlyordu

Bu yol sistemi ldquoher ccedileşit hava şartlarına uygun sistemrdquo olarak tanımlanır 14000 mili geccedilen İnka yolları şaşırtıcı bir şekilde otomobilin keşfinin adeta habercisi olmuştur İletişim ve taşıma etkin ve hızlıydı dağdakileri ve aşağıda ccediloumllde oturanları Cuzcorsquoya bağlıyordu Yapı malzemesi ve toumlren alayları buguumln bile belirgin şekilde iyi durumda olan binlerce kilometrelik yollarda ilerliyordu Bu yollar ruumlzgacircr sel buz kuraklık gibi aşırı tabiat şartlarına dayanacak şekilde inşa edilmişti

İnkarsquonın taşımacılığının ve iletişim ağının merkezi sinir sistemi Romarsquoya rakip olabilecek uumlstuumlnluumlkteydi

İnka kuumlltuumlruumlnuumln geccedilmişe dayanan kronolojik kayıtccedilısı olan Ciezo de Leonrsquoun anlatımına goumlre İnka yolları ne kadar vahşi ve uumlrkuumltuumlcuuml arazi uumlzerinde ilerlerse ilerlesin her zaman temiz ccediloumlpten arınmış tutuluyordu ve yol boyunca kalabilecek yerler depolar guumlneşe adanmış tapınaklar işaretler bulunuyordu

İnka halkı tekerleği kullanmıyordu boumlylece tuumlm seyahatler yuumlruumlyuumlşle olabiliyordu Yolculara yardımcı olabilmek amacıyla her birkaccedil kilometrede bir dinlenme evleri

inşa edilmişti

Koumlpruumller nehirlerin karşı yakalarına geccedilmek iccedilin tek yoldu ve ne zaman yuumlzlerce koumlpruumlden biri tahrip olsa hemen o youmlre sakinleri muumlmkuumln olabilecek en kısa suumlrede tamir ederlerdi

Toplum

İnka toplumu ayllu diye adlandırılan -ailelerin bir araya gelmesinden oluşmuş- klanlar halinde yaşarlardı Bu klanlar bir arada yaşarlar ve ccedilalışırlardı Her ayllursquonun yol goumlsteren goumlzetleyen bir curaca veya şefi vardı Patates en temel İnka yiyeceğiydi Aristokrat sınıf Alpaka yuumlnuumlnden yapılmış giysi ve sandalet giyerdi Aynı zamanda birccedilok toumlrende bu hayvan kullanılırdı

İnka toplum yapısında idareci Sapa İnka ve hanımları Koyarsquoların imparatorluk uumlzerinde sınırsız guumlccedilleri vardı Onlardan sonra Başrahip ve Ordu Başkomutanı gelirdi Arkadan Doumlrt Apursquolar boumllgesel ordu komutanları gelirdi Daha sonra ise tapınak rahipleri mimarlar idareciler ve askeri generaller sıradaydı Bunları zanaatkacircrlar muumlzisyenler ordunun daha duumlşuumlk ruumltbelerdeki askeri komutanları -yuumlzbaşılar ve de ldquoquipucamayocrdquo İnka muhasebecileri takip ederdi Dipte ise sihir ve buumlyuumlyle uğraşanlar ccediliftccedililer hayvancılıkla uğraşan aileler ve acemi askerler bulunurdu

İnka toplumu hiccedil duraksama goumlstermeyen suumlreklilikle yuumlzlerce yıl boumlyle bir sistemle yaşadı Atahuallpa doumlneminde beliren accedilık tenli yabancıların gelişiyle aniden her şey değişti Oumlluumlmcuumll veba tuumlm imparatorluğu kasıp

kavurdu Hayatta kalabilenler ise işgalcilerin top ve kılıccedillarına maruz kaldılar Lord Atahuallpa bile işgalcilere hayatlarında goumlrmedikleri kadar altını verince goumlzuuml doumlnen duumlşman tarafından katledildi

Her ccedileşit el dokuması İnka halkı tarafından uygulanıyordu hatta bunu yazı yerine de kullanıyorlardı Ayrıca sanatsal anlamda ccedilok guumlzel sayılan ccediloumlmlekccedililikle de uğraşıyorlardı

Muumlzik

Muumlzik toumlrenin bir parccedilasıydı İnka halkı metali eritmede ve kalıba doumlkmede ustaydı Davul zil gibi birccedilok ccedileşit muumlzik aletini pirinccedil ve taş gibi malzemelerden imal edebiliyordu

Nuumlfus

İnka toplumu zirvedeyken altı milyondan fazlaydı Kabile Paracarsquolar gibi başka kabileleri fethedip genişledikccedile İnkalar yalnızca her fethettikleri kabilenin youmlnetici sınıfını kendi kuumlltuumlrlerine entegre ederek pekişmekle yetinmeyip ortak bir lisan da

geliştirmişlerdir Bu lisana da Quechua adını vermişlerdir (Artık bu noktada bazı akademisyenlerin ve fetih zamanı soumlzde araştırmacılarının ve hatta fetihccedililerin iddia ettikleri gibi emperyalist bir toplumla karşı karşıya olmadığımıza aksine eğiterek birleşime gitmeyi amaccedillayan bir misyonun sergilenişine şahit oluyoruz)

Bu her zaman uygulanan entegrasyon her katılan kabilenin tarihini mitini efsanesini kapsamaktaydı hikacircyeler kasıtlı olarak birleştiriliyor birbirlerine uyarlanıyor veya bazen de değiştiriliyor yanlışlıkla karıştırılıyordu Bu uygulama ise İnkaların organizasyon ve yapılanma arayışının oumlzelliğiydi Amautarsquolar (bilgelerden oluşan oumlzel bir sınıf) halkların acircdet ve goumlreneklerini tarih ve efsanelerini inceleyerek mitleri -gerekli olan zaman ve durumlarda inancın doğurduğu mucizeleri gerccedilekleştirmek veya oumlrnek teşkil etmeleri veya onay ve yaptırımı birbirinden ayırabilmek amacıyla- tekrar tanımlıyorlardı

(Kısacası ldquohakikatrdquoe ulaşıp birleşimi sağlayabilmek amacıyla eklektik ccedilalışma yapıyorlardı en iyilerini alıp karşılaştırmalı incelemeye tabi tutarak ldquohakikatrdquoe muumlmkuumln olduğunca ulaşmaya ccedilalışıyorlardı ve ldquohakikatrdquoin ışığında ldquobirleşimrdquoe ulaşma ccedilabası iccedilindeydiler İddia edildiği gibi kendi kuumlltuumlrlerini diğer kavimlere empoze ederek vahşi bir emperyalizm ve tiranlık sergilemiyorlardı)

Dil - İnanccedillar

İnka dili doğaya dayanıyordu Bağımlı oldukları her şeyi hatta bağımlı olmadıkları şeyleri bile kutsal olarak nitelendiriyorlardı İnanccedillarına goumlre tuumlm ilahlar varlığı sonsuzda oumlluumlmsuumlz olan goumlruumlnmeyen mutlak guumlce sahip tanrı Viracocha veya Guumlneş Tanrısı tarafından yaratılmıştı (Viracocha daha oumlnceki boumlluumlmlerde ldquoYaradanrdquo İnti ise Guumlneş Tanrısı olarak belirtilmişti Burada ise Viracocha Mutlak Birlikrsquoteki ldquoYaradanrdquo ve de aynı zamanda Guumlneş Tanrısı olarak anlatılmaktadır Bu durum Viracocharsquonın yaratımın başlangıcındaki ilk Guumlneş ve Yaradan -yani diğer guumlneşlerin Orsquondan yansıdığı ilk Guumlneş ve buna uygun olarak da ldquoYaradanrdquo- olduğu İntirsquonin ise duumlnyaya en yakın Guumlneşrsquoi tanımlayan bir ilah olduğu şeklinde yorumlanabilir)

İnka kralı Sapan Intiq Churin veya Guumlneşin Yegacircne Oğlu olarak algılanırdı (Bu durum Hıristiyan inanışında İsarsquonın Tanrının oğlu olarak tanımlanmasıyla benzerlik goumlsterir aslında uumlccediluumlncuuml logos enerjisini yaratılanı evrimle menşeine doumlnme ccedilabası iccedilinde olanı simgeler benzer şekilde Eski Mısır Osiris mitosundaki Osiris İsis Horus uumlccedilluuml logosundaki 3 logos Horus gibihellip)lt--[if supportFootnotes]--gt[9]lt--[endif]--gt

uzanıyordu

İnka Himalayalarrsquoa goumlre ikinci derecede yuumlkseklikte ve sertlikteki And Cordillerarsquoyı idare ediyordu Guumlnluumlk hayat 15000 feet kadar yuumlkseklikte suumlrduumlruumllebiliyorken rituumlel hayat Şilirsquodeki Llullaillacorsquodaki gibi 22057 feetrsquoe kadar suumlrduumlruumllebiliyordu Burası bilinen en yuumlksek İnka kurban alanıydı Dağ yolları ve kurban alanları inşa edilmişti

Medeniyetinin doruğunda İnka İmparatorluğu duumlnyadaki en buumlyuumlk ulustu ve batı yarımkuumlrede olabilecek en buumlyuumlk yerli devletti

İnka hayret verici bir yol sistemine sahipti Bunlardan biri neredeyse Guumlney Amerikarsquonın tuumlm Pasifik kıyısı boyunca ilerliyordu İnka halkı And dağlarında yaşadığı iccedilin bu yolları inşa etmek muazzam bir muumlhendislik ve mimari beceri gerektiriyordu Kıyı boyunca yollar kaplanmamıştı ve sadece ağaccedil kuumltuumlkleriyle işaretlenmişti İnka yuumlksek alanlardaki yollarını yassı taşlarla kaplıyordu ve yolcuları yuumlkseklerden duumlşmeye karşı korumak iccedilin yol kenarlarına taş duvarlar oumlruumlyordu

Bu yol sistemi ldquoher ccedileşit hava şartlarına uygun sistemrdquo olarak tanımlanır 14000 mili geccedilen İnka yolları şaşırtıcı bir şekilde otomobilin keşfinin adeta habercisi olmuştur İletişim ve taşıma etkin ve hızlıydı dağdakileri ve aşağıda ccediloumllde oturanları Cuzcorsquoya bağlıyordu Yapı malzemesi ve toumlren alayları buguumln bile belirgin şekilde iyi durumda olan binlerce kilometrelik yollarda ilerliyordu Bu yollar ruumlzgacircr sel buz kuraklık gibi aşırı tabiat şartlarına dayanacak şekilde inşa edilmişti

İnkarsquonın taşımacılığının ve iletişim ağının merkezi sinir sistemi Romarsquoya rakip olabilecek uumlstuumlnluumlkteydi

İnka kuumlltuumlruumlnuumln geccedilmişe dayanan kronolojik kayıtccedilısı olan Ciezo de Leonrsquoun anlatımına goumlre İnka yolları ne kadar vahşi ve uumlrkuumltuumlcuuml arazi uumlzerinde ilerlerse ilerlesin her zaman temiz ccediloumlpten arınmış tutuluyordu ve yol boyunca kalabilecek yerler depolar guumlneşe adanmış tapınaklar işaretler bulunuyordu

İnka halkı tekerleği kullanmıyordu boumlylece tuumlm seyahatler yuumlruumlyuumlşle olabiliyordu Yolculara yardımcı olabilmek amacıyla her birkaccedil kilometrede bir dinlenme evleri

inşa edilmişti

Koumlpruumller nehirlerin karşı yakalarına geccedilmek iccedilin tek yoldu ve ne zaman yuumlzlerce koumlpruumlden biri tahrip olsa hemen o youmlre sakinleri muumlmkuumln olabilecek en kısa suumlrede tamir ederlerdi

Toplum

İnka toplumu ayllu diye adlandırılan -ailelerin bir araya gelmesinden oluşmuş- klanlar halinde yaşarlardı Bu klanlar bir arada yaşarlar ve ccedilalışırlardı Her ayllursquonun yol goumlsteren goumlzetleyen bir curaca veya şefi vardı Patates en temel İnka yiyeceğiydi Aristokrat sınıf Alpaka yuumlnuumlnden yapılmış giysi ve sandalet giyerdi Aynı zamanda birccedilok toumlrende bu hayvan kullanılırdı

İnka toplum yapısında idareci Sapa İnka ve hanımları Koyarsquoların imparatorluk uumlzerinde sınırsız guumlccedilleri vardı Onlardan sonra Başrahip ve Ordu Başkomutanı gelirdi Arkadan Doumlrt Apursquolar boumllgesel ordu komutanları gelirdi Daha sonra ise tapınak rahipleri mimarlar idareciler ve askeri generaller sıradaydı Bunları zanaatkacircrlar muumlzisyenler ordunun daha duumlşuumlk ruumltbelerdeki askeri komutanları -yuumlzbaşılar ve de ldquoquipucamayocrdquo İnka muhasebecileri takip ederdi Dipte ise sihir ve buumlyuumlyle uğraşanlar ccediliftccedililer hayvancılıkla uğraşan aileler ve acemi askerler bulunurdu

İnka toplumu hiccedil duraksama goumlstermeyen suumlreklilikle yuumlzlerce yıl boumlyle bir sistemle yaşadı Atahuallpa doumlneminde beliren accedilık tenli yabancıların gelişiyle aniden her şey değişti Oumlluumlmcuumll veba tuumlm imparatorluğu kasıp

kavurdu Hayatta kalabilenler ise işgalcilerin top ve kılıccedillarına maruz kaldılar Lord Atahuallpa bile işgalcilere hayatlarında goumlrmedikleri kadar altını verince goumlzuuml doumlnen duumlşman tarafından katledildi

Her ccedileşit el dokuması İnka halkı tarafından uygulanıyordu hatta bunu yazı yerine de kullanıyorlardı Ayrıca sanatsal anlamda ccedilok guumlzel sayılan ccediloumlmlekccedililikle de uğraşıyorlardı

Muumlzik

Muumlzik toumlrenin bir parccedilasıydı İnka halkı metali eritmede ve kalıba doumlkmede ustaydı Davul zil gibi birccedilok ccedileşit muumlzik aletini pirinccedil ve taş gibi malzemelerden imal edebiliyordu

Nuumlfus

İnka toplumu zirvedeyken altı milyondan fazlaydı Kabile Paracarsquolar gibi başka kabileleri fethedip genişledikccedile İnkalar yalnızca her fethettikleri kabilenin youmlnetici sınıfını kendi kuumlltuumlrlerine entegre ederek pekişmekle yetinmeyip ortak bir lisan da

geliştirmişlerdir Bu lisana da Quechua adını vermişlerdir (Artık bu noktada bazı akademisyenlerin ve fetih zamanı soumlzde araştırmacılarının ve hatta fetihccedililerin iddia ettikleri gibi emperyalist bir toplumla karşı karşıya olmadığımıza aksine eğiterek birleşime gitmeyi amaccedillayan bir misyonun sergilenişine şahit oluyoruz)

Bu her zaman uygulanan entegrasyon her katılan kabilenin tarihini mitini efsanesini kapsamaktaydı hikacircyeler kasıtlı olarak birleştiriliyor birbirlerine uyarlanıyor veya bazen de değiştiriliyor yanlışlıkla karıştırılıyordu Bu uygulama ise İnkaların organizasyon ve yapılanma arayışının oumlzelliğiydi Amautarsquolar (bilgelerden oluşan oumlzel bir sınıf) halkların acircdet ve goumlreneklerini tarih ve efsanelerini inceleyerek mitleri -gerekli olan zaman ve durumlarda inancın doğurduğu mucizeleri gerccedilekleştirmek veya oumlrnek teşkil etmeleri veya onay ve yaptırımı birbirinden ayırabilmek amacıyla- tekrar tanımlıyorlardı

(Kısacası ldquohakikatrdquoe ulaşıp birleşimi sağlayabilmek amacıyla eklektik ccedilalışma yapıyorlardı en iyilerini alıp karşılaştırmalı incelemeye tabi tutarak ldquohakikatrdquoe muumlmkuumln olduğunca ulaşmaya ccedilalışıyorlardı ve ldquohakikatrdquoin ışığında ldquobirleşimrdquoe ulaşma ccedilabası iccedilindeydiler İddia edildiği gibi kendi kuumlltuumlrlerini diğer kavimlere empoze ederek vahşi bir emperyalizm ve tiranlık sergilemiyorlardı)

Dil - İnanccedillar

İnka dili doğaya dayanıyordu Bağımlı oldukları her şeyi hatta bağımlı olmadıkları şeyleri bile kutsal olarak nitelendiriyorlardı İnanccedillarına goumlre tuumlm ilahlar varlığı sonsuzda oumlluumlmsuumlz olan goumlruumlnmeyen mutlak guumlce sahip tanrı Viracocha veya Guumlneş Tanrısı tarafından yaratılmıştı (Viracocha daha oumlnceki boumlluumlmlerde ldquoYaradanrdquo İnti ise Guumlneş Tanrısı olarak belirtilmişti Burada ise Viracocha Mutlak Birlikrsquoteki ldquoYaradanrdquo ve de aynı zamanda Guumlneş Tanrısı olarak anlatılmaktadır Bu durum Viracocharsquonın yaratımın başlangıcındaki ilk Guumlneş ve Yaradan -yani diğer guumlneşlerin Orsquondan yansıdığı ilk Guumlneş ve buna uygun olarak da ldquoYaradanrdquo- olduğu İntirsquonin ise duumlnyaya en yakın Guumlneşrsquoi tanımlayan bir ilah olduğu şeklinde yorumlanabilir)

İnka kralı Sapan Intiq Churin veya Guumlneşin Yegacircne Oğlu olarak algılanırdı (Bu durum Hıristiyan inanışında İsarsquonın Tanrının oğlu olarak tanımlanmasıyla benzerlik goumlsterir aslında uumlccediluumlncuuml logos enerjisini yaratılanı evrimle menşeine doumlnme ccedilabası iccedilinde olanı simgeler benzer şekilde Eski Mısır Osiris mitosundaki Osiris İsis Horus uumlccedilluuml logosundaki 3 logos Horus gibihellip)lt--[if supportFootnotes]--gt[9]lt--[endif]--gt

kavurdu Hayatta kalabilenler ise işgalcilerin top ve kılıccedillarına maruz kaldılar Lord Atahuallpa bile işgalcilere hayatlarında goumlrmedikleri kadar altını verince goumlzuuml doumlnen duumlşman tarafından katledildi

Her ccedileşit el dokuması İnka halkı tarafından uygulanıyordu hatta bunu yazı yerine de kullanıyorlardı Ayrıca sanatsal anlamda ccedilok guumlzel sayılan ccediloumlmlekccedililikle de uğraşıyorlardı

Muumlzik

Muumlzik toumlrenin bir parccedilasıydı İnka halkı metali eritmede ve kalıba doumlkmede ustaydı Davul zil gibi birccedilok ccedileşit muumlzik aletini pirinccedil ve taş gibi malzemelerden imal edebiliyordu

Nuumlfus

İnka toplumu zirvedeyken altı milyondan fazlaydı Kabile Paracarsquolar gibi başka kabileleri fethedip genişledikccedile İnkalar yalnızca her fethettikleri kabilenin youmlnetici sınıfını kendi kuumlltuumlrlerine entegre ederek pekişmekle yetinmeyip ortak bir lisan da

geliştirmişlerdir Bu lisana da Quechua adını vermişlerdir (Artık bu noktada bazı akademisyenlerin ve fetih zamanı soumlzde araştırmacılarının ve hatta fetihccedililerin iddia ettikleri gibi emperyalist bir toplumla karşı karşıya olmadığımıza aksine eğiterek birleşime gitmeyi amaccedillayan bir misyonun sergilenişine şahit oluyoruz)

Bu her zaman uygulanan entegrasyon her katılan kabilenin tarihini mitini efsanesini kapsamaktaydı hikacircyeler kasıtlı olarak birleştiriliyor birbirlerine uyarlanıyor veya bazen de değiştiriliyor yanlışlıkla karıştırılıyordu Bu uygulama ise İnkaların organizasyon ve yapılanma arayışının oumlzelliğiydi Amautarsquolar (bilgelerden oluşan oumlzel bir sınıf) halkların acircdet ve goumlreneklerini tarih ve efsanelerini inceleyerek mitleri -gerekli olan zaman ve durumlarda inancın doğurduğu mucizeleri gerccedilekleştirmek veya oumlrnek teşkil etmeleri veya onay ve yaptırımı birbirinden ayırabilmek amacıyla- tekrar tanımlıyorlardı

(Kısacası ldquohakikatrdquoe ulaşıp birleşimi sağlayabilmek amacıyla eklektik ccedilalışma yapıyorlardı en iyilerini alıp karşılaştırmalı incelemeye tabi tutarak ldquohakikatrdquoe muumlmkuumln olduğunca ulaşmaya ccedilalışıyorlardı ve ldquohakikatrdquoin ışığında ldquobirleşimrdquoe ulaşma ccedilabası iccedilindeydiler İddia edildiği gibi kendi kuumlltuumlrlerini diğer kavimlere empoze ederek vahşi bir emperyalizm ve tiranlık sergilemiyorlardı)

Dil - İnanccedillar

İnka dili doğaya dayanıyordu Bağımlı oldukları her şeyi hatta bağımlı olmadıkları şeyleri bile kutsal olarak nitelendiriyorlardı İnanccedillarına goumlre tuumlm ilahlar varlığı sonsuzda oumlluumlmsuumlz olan goumlruumlnmeyen mutlak guumlce sahip tanrı Viracocha veya Guumlneş Tanrısı tarafından yaratılmıştı (Viracocha daha oumlnceki boumlluumlmlerde ldquoYaradanrdquo İnti ise Guumlneş Tanrısı olarak belirtilmişti Burada ise Viracocha Mutlak Birlikrsquoteki ldquoYaradanrdquo ve de aynı zamanda Guumlneş Tanrısı olarak anlatılmaktadır Bu durum Viracocharsquonın yaratımın başlangıcındaki ilk Guumlneş ve Yaradan -yani diğer guumlneşlerin Orsquondan yansıdığı ilk Guumlneş ve buna uygun olarak da ldquoYaradanrdquo- olduğu İntirsquonin ise duumlnyaya en yakın Guumlneşrsquoi tanımlayan bir ilah olduğu şeklinde yorumlanabilir)

İnka kralı Sapan Intiq Churin veya Guumlneşin Yegacircne Oğlu olarak algılanırdı (Bu durum Hıristiyan inanışında İsarsquonın Tanrının oğlu olarak tanımlanmasıyla benzerlik goumlsterir aslında uumlccediluumlncuuml logos enerjisini yaratılanı evrimle menşeine doumlnme ccedilabası iccedilinde olanı simgeler benzer şekilde Eski Mısır Osiris mitosundaki Osiris İsis Horus uumlccedilluuml logosundaki 3 logos Horus gibihellip)lt--[if supportFootnotes]--gt[9]lt--[endif]--gt

İnka halkı oldukccedila dindardı Koumltuuml ruhlardan ccedilekinirlerdi onlara karşı oumlnlem almak iccedilin buumlyuumlcuumllere başvururlardı Tekrar doğuma da inanırlardı ve geri doumlnen spirit - tinsel ruh iccedilin tırnak artıklarını saccedillarını ve dişlerini saklarlardı

Duumlnyanın sosyal ve dini merkezi bir kaleden etrafa genişleyerek yayılan Guumlneşin bir idari ağ şebekesi halinde dağıldığı merkez Sacsahuaman İnka iccedilin Cuzcorsquoydu Burası İnka lordunun evi kutsal Guumlneş Tapınağırsquonın mekacircnıydı İşte burada tuumlm yapıların altın ve guumlmuumlşle suumlslendiği yerde İnkarsquonın serveti tuumlm ihtişamıyla goumlzler oumlnuumlne seriliyordu İnkarsquonın servetinin sırrı mita sistemiydi Bu ise İnka idari sisteminin her İnka uumlzerinde uyguladığı bir ccedileşit ccedilalışma planıydı Bir ailenin yıllık ihtiyaccedillarını sağlamak iccedilin sadece 65 guumln ekinde ccedilalışması yeterliydi Geri kalan zaman tapınak arazilerinde ccedilalışmaya koumlpruumller yollar tapınaklar teraslar inşa etmeye veya madenlerden guumlmuumlş ve altın ccedilıkartmaya harcanıyordu Bu ccedilalışmalar her bin her yuumlz her on kişinin başındaki şefler tarafından kontrol ediliyordu

İnka halkı Toprak Tanrıccedilası Pachamama ve Guumlneş Tanrısı İntirsquoye tapıyorlardı İnkarsquonın huumlkuumlmdarı Tahuantinsuyursquonun ve İnka İmparatorluğursquonun lordunun guumlneş tanrısının soyundan geldiğine inanılıyor ve kutsal addediliyordu İnkarsquonın koumlkenine dair efsanede guumlneş tanrısının İnka İmparatorluğursquonun kutsal şehri Cuzcorsquoyu kurmaları iccedilin ccedilocukları Manco Capac ve Mama Ocllorsquoyu duumlnyaya yollayışı anlatılır

İnkarsquonın kutladığı festivaller arasında guumlneş şoumlleni olan İnti Raymi en oumlnemli olanıydı Apu İntirsquoye (Guumlneş Tanrısı) tapınmayı amaccedillıyordu Her yıl Cuzcorsquonun en oumlnemli ana meydanında guumlney yarımkuumlrenin kış guumln doumlnencesi olan 21 Haziranrsquoda kutlanırdı Bu tarih patates ve mısır hasadının da sonuna rastladığından dolayı Guumlneşrsquoe vermiş olduğu ve gelecekte vereceği uumlruumlnler iccedilin minnettarlık sunulurdu Ayrıca Quechuanrsquolar sembolik olarak Guumlneşrsquoe ccedilocuklarını (Quechuanrsquoları) terk etmemesi iccedilin dua ederlerdi zira soumlz konusu doumlnem guumlney yarımkuumlrede guumlneşin duumlnyaya en uzak olduğu zamandı

Hazırlıklar Koricancharsquoda (Guumlneş Tapınağı) Aqllawasirsquode (Seccedililmiş Hanımların Evi) ve Haukaypata veya Wakaypata diye adlandırılan buumlyuumlk ana meydanın kuzeydoğu kısmında gerccedilekleştirilirdi Toumlrenden belli bir zaman oumlnce tuumlm toplum oruccedil tutmaya başlar ve cinsellikten arınırdı 21 Haziran sabaha karşı şafaktan oumlnce Cusquenian (Cuzco halkı) ileri gelen asilleri (İnka halkına ve Willaq Umarsquoya [başrahip] başkanlık eden asiller) Haukaypatarsquoda (ana meydanın toumlren boumlluumlmuuml) hazır bulunurlardı Geri kalan diğer asil halk Kusipatarsquoya (ana meydanın guumlneybatı kısmı) yerleştirilirdi Bundan oumlnce ldquoMallkirdquo (asil halkın mumyaları) toumlreni izlemeleri amacıyla getirilip bu ayrıcalıklı boumllgelere yerleştirilmiş olurdu (Bu tarz şimdilerde bizlere garip gelen bu uygulamayı duumlnyanın bazı topluluklarında mesela Madagaskarrsquoda belli sene aralıklarında oumlluumllerin mezardan ccedilıkarılıp yeni giysiler giydirilerek yemekli buumlyuumlk toumlrensel kutlamalarda accedilık alanda kurulan sofralara oturtulduğunu bu devirde de goumlrebiliyoruz)

Guumln doğumuyla birlikte halk Guumlneş Tanrısını muchrsquoa (İspanyolcada mocha) defalarca tekrar edilerek suumlrduumlruumllen -parmak uccedillarıyla- sembolik oumlpuumlcuumlklerle karşılarlardı (Bizlere -Eski Mısırrsquoda baharda guumlneş ışınının belli accedilıdan geldiği yılın oumlzel bir guumlnuumlnde gerccedilekleştirilen ldquoheykel ve mumyalarırdquo guumlneş enerjisi ile besleyip hareket verdiğine inanılan -canlandırma harekete geccedilirme- buumlyuumlsel gizemli bilgiyi iccedileren toumlrenleri anımsatmakta)

Bundan sonra halk alccedilak sesle ağırbaşlı ilahiler soumlylemeğe başlar ve daha sonra bu şarkılar wakay taky (ağlatan duygusal iccedilli) hale doumlnuumlşuumlrduuml (Tasavvuftaki zikir toumlrenlerinde uzakdoğudaki mantra şarkılarında Kızılderililerde Afrika Avustralya yerlilerinde Şamanlarda vs rastlanılan -toumlrenlerde geccedilici tanrısal bağı kurmaya youmlnelik kendinden geccedilirtip tinsel bağı kurmaya youmlnelik- rituumlellerdeki gibi)

Bunu takip ederek Guumlneşin Oğlu (İnka Kralı) iki eline iki tane som altın buumlyuumlk toumlren kupası -akilla- alırdı (ki bunların iccedillerinde Aqllawasirsquode [Seccedililmiş Hanımların Evi] imal edilmiş olan Aqha [chicha -mısır birası] bulunurdu) Sağ eldeki iccedilecek Guumlneşrsquoe adanıp ana meydanı Guumlneş Tapınağına bağlayan altın bir kanala akıtılırdı İnka diğer eldeki kupadan bir yudum iccediler ve kalanını yanında bulunan diğer asillere yudumlayarak iccedilmeleri iccedilin uzatırdı Daha sonra ise chicha tuumlm katılanlara bu şekilde ikram edilirdi (Bu bizlere Katoliklerde İsarsquonın kanını ve bedenini temsil eden -ekmek ve kırmızı şarap- ldquoSon Akşam Yemeğirdquone atfen uygulanan toumlreni anımsatmakta)

Bazı tarihccedililer bu toumlrenin Koricancha (Guumlneş Tapınağı) iccedilinde başladığını ve burada guumlneşi temsil eden ccedilokccedila parlatılmış altın kuumltleye guumlneşin ışınının koumlr edici parlaklıkta yansıtılmasını aktarmakta (Bu durum yukarıda bahsedilen Eski Mısırrsquoın muhtemelen piramit iccedilinde ve tapınaklarda gerccedilekleştirilen gizemli toumlrenleriyle bağdaştığından daha gerccedilekccedili bir goumlruumlş olarak değerlendirilebilir Eski Mısırrsquoa dair bu olgu uluslararası Seraphis (Tıp Enstituumlsuuml) Başkanı Dr Juan Carlos tarafından 2006 İstanbul Konferansında biraz accedilıklanmış ve Atlantisrsquoin

Son Prensi Ankor ve Elementer Doğa Ruhları adlı eserlerinde Filozof Jorge Angel Livraga bu toumlre lere ndeğinmiştir Eski Mısırrsquoda bu ccedilok iccedilrek oumlzel toumlren sadece ccedilok ileri inisiyasyonlt--[if supportFootnotes]--gt[10]lt--[endif]--gtrsquou tamamlayabilmiş Başrahip ve Firavunun girebileceği piramit boumllmelerinde ve Mısır tapınaklarının en son boumllmelerin

de -o tapınağın adandığı ilahinin heykelinin bulunduğu boumlluumlmde- gerccedilekleştiriliyordu Bu toumlrenin iccedilrek mahiyetini gerccedilekleştirilme tekniğini temsil ettiği iccedilrek anlamı bu oumlzel kişilerin dışında halkın anlayamayacağını duumlşuumlnerek bu tip bir toumlrenin goumlzler oumlnuumlnde yapılmasına katiyetle imkacircn olmadığı aşikacircrdır -Bizlerin de şu anki kısıtlı goumlruumlşlerimizle bu konu hakkında yorum yapmaya yetkimiz olmadığını duumlşuumlnuumlyoruz- Bu sebepten son olarak bahsi geccedilen soumlz konusu tarihccedililerin goumlruumlşuumlne itibar edilmelidir Ayrıca İnkarsquonın bu en oumlnemli dinsel toumlreninde boumlyle bir rituumlelin gerccedilekleştirilmesi ccedilok ihtimal dahilindedir Verilen bilgiler ışığında Atlantisrsquoin son kıtasının da -Poseidonis- batmadan oumlnce gizemi koruyabilmek ve gelecek nesillere aktarabilmek amacıyla bu tip ccedilok oumlzel rituumlellerin Eski Mısır ve benzeri toplumlara ki burada İnkarsquoya da kasıtlı olarak verildiğini goumlruumlyoruz Mumyaların da halkın ve bizlerin anlayamayacağı bir sebepten dolayı halka eşlik etmesinin gizemli ve temsili bir anlamı olabilir ama boumlyle bir uygulama hakkında Eski Mısırrsquola ilgili bir bilgiye henuumlz rastlanamamıştır

Daha sonra İnka maiyetiyle birlikte Ana Plazarsquoya meydana Intikrsquoiqllu veya Guumlneş Yolursquonu (buguumlnkuuml Lorento caddesi) takip ederek Plazarsquodaki lama kurbanını izlemek uumlzere yola ccedilıkarlardı

İnkarsquonın bu en oumlnemli dinsel toumlreni esnasında Başrahip lama kurbanını gerccedilekleştirirdi Kurban edilen lamanın tamamen beyaz veya tamamen siyah renkte olması şarttı Tumi adı verilen keskin altın toumlrensel bir bıccedilakla hayvanın goumlğsuuml accedilılır ve Başrahip tarafından hacirclacirc atan kalp akciğerler ve diğer sakatat geleceği goumlrmek iccedilin incelenmek uumlzere ccedilıkartılırdı (Ccedilok oumlzel bir temsili anlatım amacıyla kalp Başrahip tarafından kaldırılıp Guumlneşrsquoe tutulurdu Ayrıca kurban hayvanlarının iccedil organlarını incelemek suretiyle geleceği goumlrme acircdetine Eski Roma gibi diğer medeniyetlerde de rastlanmaktadır) Daha sonra ise kurban edilen hayvan ve parccedilaları tamamen yakılırdı (Bu şekilde kurban hayvanının yakılması Eski Ahitrsquote Yasalarrsquoda aynen anlatılmaktadır Hatta kuumlllerinden ldquoarınma suyurdquo bir ccedileşit sabun yapımı bile detaylı olarak tarif edilmektedir Buna karşın Muumlsluumlmanlık inancında ise kurban hayvanı yakılmaz verilen belli oranlara goumlre dağıtılıp tuumlketilir)

Kurban gerccedilekleştirildikten sonra Başrahiprsquoin bir yıl boyunca soumlnmeden Koricancharsquoda (Guumlneş Tapınağı) ve Aqllawasirsquode (Seccedililmiş Kadınların Evi - Guumlneş Rahibeleri) korunacak olan ve bir dahaki toumlrene değin yanması gereken Kutsal Ateşrsquoi yakması gerekmekteydi (Ateş iccedilrek anlamıyla Bilgeliği simgeler burada Guumlneşrsquoten gelen Bilgelik olarak da yorumlanabilir) Bunu gerccedilekleştirmek iccedilin Başrahip -iccedilinde yumuşak veveya yağlı bir madde bulunan iccedile buumlkuumlk altın bir madalyona- ışınlarını yansıtmak amacıyla Guumlneşrsquoin oumlnuumlnde dururdu (Blavatskyrsquonin Peccedilesi Kaldırılmış İsisrsquote bahsettiği iccedile buumlkuumlk aynayla ilişkisi olabilir)

Bundan sonra rahipler Sanqhursquoyu kutsal ekmek benzeri mısır unundan ve kurban edilen hayvanın kanından yapılmış yiyeceği toumlrene katılanlara ikram ederdi ve bunun tuumlketilmesi Hıristiyan toumlrenlerinde olduğu kadar oumlnemli bir rituumleldi (Hıristiyan inancına goumlre Tanrı insanlık uğruna oğlunu kurban etmiştir)

Son Prensi Ankor ve Elementer Doğa Ruhları adlı eserlerinde Filozof Jorge Angel Livraga bu toumlre lere ndeğinmiştir Eski Mısırrsquoda bu ccedilok iccedilrek oumlzel toumlren sadece ccedilok ileri inisiyasyonlt--[if supportFootnotes]--gt[10]lt--[endif]--gtrsquou tamamlayabilmiş Başrahip ve Firavunun girebileceği piramit boumllmelerinde ve Mısır tapınaklarının en son boumllmelerin

de -o tapınağın adandığı ilahinin heykelinin bulunduğu boumlluumlmde- gerccedilekleştiriliyordu Bu toumlrenin iccedilrek mahiyetini gerccedilekleştirilme tekniğini temsil ettiği iccedilrek anlamı bu oumlzel kişilerin dışında halkın anlayamayacağını duumlşuumlnerek bu tip bir toumlrenin goumlzler oumlnuumlnde yapılmasına katiyetle imkacircn olmadığı aşikacircrdır -Bizlerin de şu anki kısıtlı goumlruumlşlerimizle bu konu hakkında yorum yapmaya yetkimiz olmadığını duumlşuumlnuumlyoruz- Bu sebepten son olarak bahsi geccedilen soumlz konusu tarihccedililerin goumlruumlşuumlne itibar edilmelidir Ayrıca İnkarsquonın bu en oumlnemli dinsel toumlreninde boumlyle bir rituumlelin gerccedilekleştirilmesi ccedilok ihtimal dahilindedir Verilen bilgiler ışığında Atlantisrsquoin son kıtasının da -Poseidonis- batmadan oumlnce gizemi koruyabilmek ve gelecek nesillere aktarabilmek amacıyla bu tip ccedilok oumlzel rituumlellerin Eski Mısır ve benzeri toplumlara ki burada İnkarsquoya da kasıtlı olarak verildiğini goumlruumlyoruz Mumyaların da halkın ve bizlerin anlayamayacağı bir sebepten dolayı halka eşlik etmesinin gizemli ve temsili bir anlamı olabilir ama boumlyle bir uygulama hakkında Eski Mısırrsquola ilgili bir bilgiye henuumlz rastlanamamıştır

Daha sonra İnka maiyetiyle birlikte Ana Plazarsquoya meydana Intikrsquoiqllu veya Guumlneş Yolursquonu (buguumlnkuuml Lorento caddesi) takip ederek Plazarsquodaki lama kurbanını izlemek uumlzere yola ccedilıkarlardı

İnkarsquonın bu en oumlnemli dinsel toumlreni esnasında Başrahip lama kurbanını gerccedilekleştirirdi Kurban edilen lamanın tamamen beyaz veya tamamen siyah renkte olması şarttı Tumi adı verilen keskin altın toumlrensel bir bıccedilakla hayvanın goumlğsuuml accedilılır ve Başrahip tarafından hacirclacirc atan kalp akciğerler ve diğer sakatat geleceği goumlrmek iccedilin incelenmek uumlzere ccedilıkartılırdı (Ccedilok oumlzel bir temsili anlatım amacıyla kalp Başrahip tarafından kaldırılıp Guumlneşrsquoe tutulurdu Ayrıca kurban hayvanlarının iccedil organlarını incelemek suretiyle geleceği goumlrme acircdetine Eski Roma gibi diğer medeniyetlerde de rastlanmaktadır) Daha sonra ise kurban edilen hayvan ve parccedilaları tamamen yakılırdı (Bu şekilde kurban hayvanının yakılması Eski Ahitrsquote Yasalarrsquoda aynen anlatılmaktadır Hatta kuumlllerinden ldquoarınma suyurdquo bir ccedileşit sabun yapımı bile detaylı olarak tarif edilmektedir Buna karşın Muumlsluumlmanlık inancında ise kurban hayvanı yakılmaz verilen belli oranlara goumlre dağıtılıp tuumlketilir)

Kurban gerccedilekleştirildikten sonra Başrahiprsquoin bir yıl boyunca soumlnmeden Koricancharsquoda (Guumlneş Tapınağı) ve Aqllawasirsquode (Seccedililmiş Kadınların Evi - Guumlneş Rahibeleri) korunacak olan ve bir dahaki toumlrene değin yanması gereken Kutsal Ateşrsquoi yakması gerekmekteydi (Ateş iccedilrek anlamıyla Bilgeliği simgeler burada Guumlneşrsquoten gelen Bilgelik olarak da yorumlanabilir) Bunu gerccedilekleştirmek iccedilin Başrahip -iccedilinde yumuşak veveya yağlı bir madde bulunan iccedile buumlkuumlk altın bir madalyona- ışınlarını yansıtmak amacıyla Guumlneşrsquoin oumlnuumlnde dururdu (Blavatskyrsquonin Peccedilesi Kaldırılmış İsisrsquote bahsettiği iccedile buumlkuumlk aynayla ilişkisi olabilir)

Bundan sonra rahipler Sanqhursquoyu kutsal ekmek benzeri mısır unundan ve kurban edilen hayvanın kanından yapılmış yiyeceği toumlrene katılanlara ikram ederdi ve bunun tuumlketilmesi Hıristiyan toumlrenlerinde olduğu kadar oumlnemli bir rituumleldi (Hıristiyan inancına goumlre Tanrı insanlık uğruna oğlunu kurban etmiştir)

Inti Raymi toumlreninin tuumlm rituumlele ait boumlluumlmuuml tamamlandıktan sonra tuumlm katılımcılar Kusipata (Cheer Secto - Haykırma Tezahuumlrat Boumlluumlmuuml buguumlnkuuml Plaza del Regocijo) adı verilen Ana Plazarsquonın guumlneybatı kısmına alınırlar karınları doyurulduktan sonra halka danslar eşliğinde muumlzik ve bol chicha (mısır birası) ikram edilerek eğlendirilirdi

Buguumlnlerde ise Inti Raymi her yıl 24 Haziranrsquoda Saqsaywamanrsquoda (Cuzcorsquoda) tipik kostuumlmleri iccedilindeki yuumlzlerce aktoumlr tarafından temsil edilmektedir

Genel olarak yıl iccedilindeki İnka toumlrenlerini goumlzden geccedilirecek olursaklt--[if supportFootnotes]--gt[11]lt--[endif]--gt

Aylar (Gregoryen)

İnkalar

Belli Başlı Rituumlel ve Tarımsal Aktiviteler

ARALIK RAYMİ WARACHIEKUY -

Yeniyetmelerin geccediliş riti (Musevilerin 13 Yaş Toumlrenlerirsquoni anımsatıyor)

OCAK KAMAY ŞUBAT QUATUN PUKUY MART PACHA PUKUY NİSAN ARIWAKIS MAYIS QUATUN KUSKI HASAT

(Hemen hemen her mitte var) HAZİRAN AWKAY KUSKI INTIP RAYMIN -

Guumlneş Tanrısı Şenliği TEMMUZ CHAWA WARKIS AĞUSTOS YAPAKIS EKİM (Hemen

hemen her mitte var Tabiat şartlarından olsa gerek kayma olmuş)

EYLUumlL KOYA RAYMIN SITWA - Guumlnahlardan arınma ve hastalıkları uzaklaştırma riti (Kelt inanccedillarına dayanan Halloween Kutlamalarırsquonı anımsatıyor Tabiat şartlarından olsa gerek kayma olmuş)

EKİM UMA RAYMI KASIM AYAMARKA

(Guumlneş yılı 12 ay ccedilevrimiyle tamamen ccedilakışmıyordu Ay yılının 109 guumln fazlası vardı Yıldan yıla artan bu sapma Kamer ayının kuumllt toumlrenleri accedilısından saf dışı edilmeliydi İmparatorluk youmlneticileri Wiraqocha Inka ve Parachakuti bu konuda ciddi uğraşlar vermelerine rağmen tam olarak başarı sağlayamadılar Parachakutirsquonin başkentin doğusunda guumlneşin her ayın başında doğduğu yeri tam olarak belirlemek ve iki tarih saptama sistemi arasındaki denkliği belirginleştirmek amacıyla on iki kule yaptırdığı sanılmaktadır)

Şehirler ve Koumlylerlt--[if supportFootnotes]--gt[12]lt--[endif]--gt

İnka şehirlerinde fazla nuumlfus yaşamazdı Halk genelde şehrin yakınlarındaki koumlylerde hayatını suumlrduumlruumlr buna karşın festival ve iş nedeniyle şehre gidip gelirdi

Şehir idari sistem iccedilin vardı Yakın koumlylerdeki tuumlm kayıtlar liderleri tarafından şehirdeki idari sisteme bildirilir ve şehirde quipucamayoc bu raporların kaydını tutarlardı Şehirde yaşayan halk ise tapınak iccedilin iş yapan metal işccedilileri marangozlar dokumacılar ve diğer ustalardı Bunlar şehrin zanaatkacircrlar iccedilin ayrılmış boumllgesinde yaşarlardı Şehrin dışında ise devlete ait depolar ve asker barakaları bulunurdu

Her oumlnemli İnka şehrinde Sapa İnka o şehri ziyaret ettiğinde kullanması iccedilin bir saray bulunurdu Bu arazilerin iccedilinde Guumlneş Bakirelerinin Manastırları ve hizmetkacircrların evleri bulunurdu Binalar tek katlı ve taştan yapılmıştı damları sazla oumlrtuumlluumlyduuml Bir tek girişleri vardı o da avluya bakardı

Ekonomi

Ccedilok genccedil ve ccedilok yaşlı olanların dışında toplumdaki herkesin gerccedilekleştirmesi gereken bir ccedilalışma vardı Ccedilocuklar hayvanları korkutarak ekili alanlardan uzak tutarlar ve ev işlerinde yardımcı olurlardı

Ccediliftccedilinin uumlruumlnuumlnuumln 23rsquouuml bir ccedileşit vergi sistemiyle paylaşılırdı geriye kalan ise huumlkuumlmete ait ambarlarda muhafaza edilirdi Bazı ihtiyaccedillar başkalarına dağıtılır ve bu dağıtılanların karşılığında mal verilirdi (Başka bir deyişle 23rsquoluumlk miktar halk arasında ihtiyaccedillara goumlre boumlluumlşuumlluumlr gerisi ise saklanırdı)

Her ayllu -klan- kendi iccedilinde yetkin bir ccediliftccedili topluluğuydu (başka bir deyişle bu 23rsquoluumlk miktarlar klan iccedilinde karşılıklı paylaşılıyordu) Ayllu uumlyeleri toprağı yardımlaşarak elbirliğiyle işlerler tahıl ve koton uumlretirlerdi Tuumlm uumlretim elle yapılırdı tekerlekli aletler ve tarlaya suumlruumllecek hayvanlar yoktu

And boumllgesinin sakinleri buguumln duumlnyanın tuumlkettiği zirai uumlruumlnlerin yarıdan ccediloğunu geliştirmişlerdir Sayacak olursak bunların arasında 20rsquoden fazla mısır ccedileşidi 240 ccedileşit patates ve ayrıca bir veya daha fazla ccedileşit olmak uumlzere kabak fasulye biber yerfıstığı ve cassava (manyok-koumlkuuml nişastalı) ve bir ccedileşit tahıl elde edilen quinoa (tohum) vardır

İnka toplumu tarımcılıkta zor şartlarla muumlcadele ediyordu Dağlık arazi ekim alanını oldukccedila kısıtlıyordu ve bazen de su miktarı azdı Bu durumu telafi amacıyla İnka medeniyeti oumlncesi toplumlarca keşfedilen teras sistemini uyguluyorlardı Taş duvarlar inşa ederek yuumlkseltilmiş ekim alanı oluşturuyorlardı Bu şekildeki tarlalar normal durumda ekim iccedilin elverişsiz ve fazla dik durumdayken bu set-duvarlar sayesinde dağların yamaccedillarında basamaklar oluşturuyordu Bu tip teraslar uumlstteki toprağın kuvvetli yağmurlar tarafından goumltuumlruumllmesini oumlnlediği

sağlıyordu

Genelde Andlarda yağmur Aralık ile Mayıs ayı arasında yağmasına karşın sıkccedila kurak geccedilen yılların da olabilmesi muumlmkuumlnduumlr Oumlnlem olarak İnka halkı teraslara ulaşan karmaşık su kanalları inşa etmişlerdir Ayrıca tabii guumlbre de imal ediyorlardı kıyı boumllgelerinde bolca bulunan nitrat z accedilısından engin kuş guumlbresi guano yuumlksek arazide ise kesilmiş lama artıkları gibihellip

Lama alpaka ve vikua gibi deve tuumlrleri (camelid) ekonomi accedilısından ccedilok oumlnemliydi Taşıma dışında lama ve alpakalar kaba yuumln ve guumlbre uumlretimi iccedilin de yetiştirilirdi Bu tip guumlbre yakıt amaccedillı kullanılırdı En iyi kalite yuumln yakalanıp kırpıldıktan sonra geri salınan vahşi vikuarsquodan elde edilirdi Halk ayrıca et ve protein ihtiyacını karşılamak amacıyla guinea pig kaz ve koumlpek de yetiştirirdi

İnka altınıyla uumlnlenmişti ccedilok miktarda altın ve guumlmuumlş madenlerden ccedilıkartılıyordu İnka toplumu iccedilin ldquoAltınrdquo- Guumlneşrsquoin teri ldquoGuumlmuumlşrdquo- Ayrsquoın goumlzyaşıydı

Para ccedilalışma eylemi şeklinde kendini ifade ederdi Her vatandaş v sız yollarda ekin ergisini uccedilsuz bucakteraslarında sulama kanallarında tapınaklarda kalelerde ccedilalışarak oumlderdi İdareciler ise karşılığında giyecek ve yiyecek verirlerdi Guumlmuumlş ve altın ccedilok bol olmasına karşın sadece estetik amaccedillı kullanılırdı

İdari Sistem Huumlkuumlmet

İnka medeniyeti Cuzcorsquoda bulunan ccedilok iyi organize olmuş bir huumlkuumlmete sahipti İmparator orada yaşar ve ldquoİncardquo en uumlst mutlak huumlkuumlmdar olarak nitelendirilirdi Onun altında ise asiller bulunurdu Onların tuumlm İnka medeniyetine yarar sağlayabilecek oumlzellikleri ve kabiliyetleri vardı

Yeni Duumlnyanın en zengin şehri olarak ortaya ccedilıkan Cuzco İnka hayatının merkezi liderlerinin eviydi Burada bulunan zenginliklerin inanılmaz derecede olduğu Cizvit Rahibi Father Bernabe Cobo tarafından 300 yıl oumlnce tutulan kayıtlarda belirtilmiştir

İnka kral ve asillerinin onları oumlluumlmlerinde bile bırakmayan ccedilok fazla servetleri vardı İşte bu servet İnkarsquonın sonu oldu Yeni Duumlnyaya ulaşan İspanyollar İnka toplumundaki altın miktarını fark edince her ne pahasına olursa olsun fethetmek iccedilin planlar yaptılar

Yağmalamalar hacirclacirc İnka altını bulma umuduyla kutsal alanların ve mezarların talan edilmesiyle devam ediyor

Succedil

Herkes ihtiyacı olanı temin edebildiği iccedilin nadiren hırsızlık oluyordu Sonuccedil olarak hapishaneler yoktu İnka İmparatorluğursquondaki en koumltuuml succedillar adam oumllduumlrmek Sapa İnkarsquoya kuumlfretmek tanrılar hakkında koumltuuml konuşmaktı ve bu succedillar karşısında bir tepeden aşağı atılma cezası insanları bu tuumlr davranışlardan uzak tutmaya yetiyordu Bir Guumlneş Rahibesiyle zina ise en koumltuuml succediltu ve cezası ccedilok ağırdı

İletişim

Şehirler arası iletişim chasqui sayesinde sağlanıyordu Chasqui mesajları ileten genccedil adamlardı Mesela diyelim ki Nazcarsquodaki askeri general Cuzcorsquodaki Sapa İnkarsquoya bir koumly isyanını bildirmek istiyor Chasqui koşucusu Nazcarsquodaki chasqui istasyonundan yola ccedilıkar ve bir kilometre oumltedeki kuluumlbe oumlnuumlnde bekleyen diğer bir chasquirsquoye kadar koşardı Bu zincir mesaj Sapa İnkarsquoya ulaşana dek yuumlzlerce koşucu tarafından yuumlzlerce mil devam ederdi Son koşucunun Sapa İnkarsquoya ilettiği mesajın ilk verilen mesajla tam olarak aynı olması gerekiyordu aksi takdirde ccedilok ağır bir ceza onları bekliyordu onlar da bunu ccedilok iyi biliyorlardı zira ccedilocukluktan

beri bu iş iccedilin yetiştirilmişlerdi

Takvim ve Zaman Oumllccediluumlmuuml

Ccediloğu tarihccedililer İnkarsquonın hem Guumlneşrsquoin hem de Ayrsquoın incelenmesine dayalı bir takviminin olduğu konusunda hemfikirdirler 12 tane Ayrsquoa dair ay hesabırsquonın yanı sıra bu ayların tarımsal devirlere goumlre duumlzenlenen festivallerle de ilişkileri saptanmıştır (Bu durum ise Ayrsquoa bağımlı ay hesabırsquonın yıllık doumlnencede Guumlneşrsquoe de uyarlanmış olduğunu goumlstermektedir)

Zamanı sayılarla ifade etmeye dair numerik sisteme rastlanmamakla birlikte en az 10000rsquoe kadar olan sayıların adlarının bulunduğu ve başka alanlarda kullanılan beşli bir ondalık sisteme rastlanmıştır Ccedilalışmanın 9rsquoar guumlnluumlk 6 haftaya boumlluumlnerek duumlzenlenmesi ise 3rsquoerli gruplar halinde saymayı akla getiriyor ki bu da sonuccedilta geneldeki uygulamayla bağdaşan 30 guumlnluumlk bir ayrsquoa denk duumlşuumlyor

Her uumlccediluumlncuuml yıl 13 aydan oluşmasına karşın diğer yıllar 12 aydan hesaplanıyordu (Burada Ay hareketine bağımlı ay hesabırsquonın nasıl Guumlneşrsquoe bağımlı yıl hesabırsquona uyarlanmaya ccedilalışıldığını goumlrmekteyiz) Bu durum ise 37 aylık bir devirrsquoi oluşturuyordu ki bunun 20 kadar daha devri 60 yıllık

lt--[if supportEmptyParas]--gt lt--[endif]--gt

bir zaman birimini oluşturuyordu bu periyot da kendi iccedilinde 4rsquoe boumlluumlnuumlp 100rsquole ccedilarpılıyordu (Bunun da şimdi tam olarak kavrayamadığımız belirli bir kavramla senkronize olmaya youmlnelik olduğunu

duumlşuumlnebiliriz ve oumlnuumlmuumlze ccedilıkan bu tarihi problemi ccediloumlzmeye ccedilalışmamız gerekmektedir zira ccediloumlzebildiğimiz takdirde bunun yanı sıra kendiliğinden silsileler halinde accedilılabilecek bir duumlğuumlmuuml de ccediloumlzmuumlş olmamız ihtimal dahilindedir)

Yuumlzeysel anlamda Chibcha kayıt sistemi bizlerin kabul edemeyeceği (kıs anmış mantıkla anlayamayacağımız) ıtlbir kavram olsa bile en azından İnka tarafından muhtemelen kullanılmış olan bir zaman oumllccediluumlm aletine de işaret ediyor olabilir

Bir kayda goumlre ise Viracocharsquonın her ayın ldquoYeni Ayrdquo ile başladığı 12 aylık nun bir yıl sistemi oluşturduğu fakat ohalefi Pachacutirsquonin bu yıl sistemini karmaşık bulduğu ve takvimi g kontrol edebilmek amacıyla guumlneş oumlzlemleyipkuleleri inşa etmiş olduğu şeklindedir Pachacutirsquonin (ve ondan sonra gelenlerin) fetihten oumlnce bir yuumlz yıldan az huumlkuumlm suumlrduumlğuuml gerccedileği goumlz oumlnuumlne alındığında İnka takvimindeki tezatlar ve bu konuda guumlnuumlmuumlze kalan bilgideki yetersizlik İspanyollar geldiğinde sistemin halen revizyon aşamasında olmasıyla bağdaştırılabilinir

Belirsizliklere karşın daha ileri araştırmalar İnkarsquonın başkenti olan Cuzcorsquonun sidereal-lunarlt--[if supportFootnotes]--gt[13]lt--[endif]--gt (aya ve yıldızlara ilişkin) tipi bir resmi takvime sahip olduğunu goumlstermektedir Bu takvim yıldızlara bağımlı olarak 27 13 guumlnluumlk bir ay hesabını iccedilermektedir Bu tip takvim ise guumlneş yılına goumlre yılda 37 guumln eksik gelmektedir Bu durum araya ilaveleri gerekli kılmıştır Bu ilaveler ise tam bir ccediloumlzuumlm olamamış ve yıl iccedilindeki yaz ve kışın dengelerini bozmuştur

İntihuatana Perursquoda bulunan kalan en olasılıklı guumlneş saatidir Fetih esnasında pagan bir idol olarak goumlruumllen

İntihuatana (guumlneşin hareketine bağlantılı direk işaret-yapı) goumlruumllduumlğuuml yerde imha edilmiştir ve Pizzarorsquonun orduları Machu Picchursquoya ulaşamadığından dolayı buradaki İntihuatana sağlam kalmasına karşın hali hazırda tam olarak ccediloumlzuumllememiştir

İnka Medeniyetinin Ccediloumlkuumlşuuml

Francisco Pizzaro İspanyarsquodan ccedilıkarcı ordusuyla b likte 1532rsquode bu topraklara ayak bastı Son ir İnka imparatoru Atahuallpa kandırılarak Pizzaro tarafından barışccedilıl bir toplantıya davet edildi Bu şekilde kaccedilırıldı ve karşılığında fidye talep edildi Buguumlnuumln değerlerine goumlre 50 milyon USD değerinden fazla altın oumldenmesine ve bunun karşılığında serbest bırakılmasına soumlz verilmiş olmasına karşın katledildi Daha sonra İspanyollar Cuzco ve zenginliklerine doğru yola koyuldular Kendisi de bizzat fetihccedili olan Ciezo de Leon İspanyolların şehre girmeleriyle birlikte Cuzcorsquoda şahit oldukları zenginlik karşısında altın ve guumlmuumlşuumln bolluğu karşısında nasıl hayretle duumlştuumlğuumlnuuml anlatmaktadır

Fethin buumlyuumlk bir kısmı meydan muharebesi bile gerccedilekleşmeden başarılmıştı Avrupalıların Yeni Duumlnyayla ilk temaslarıyla oumlnuumlne geccedililemeyen korkunccedil bulaşıcı hastalık yayılmaya başlamıştır Bilhassa ccediliccedilek hastalığı Panamarsquodan başlayarak tuumlm nuumlfusu kırıp geccedilirmiştir Hastalık Andları geccedilince guumlneye doğru yayılışı sırasında Amerika kıtasındaki en korkunccedil oumlluumlm oranına sebebiyet vermiştir Aşılanmamış olan Yeni Duumlnya halkı İnka toplumu da dahil olmak uumlzere uumlccedilte iki oranında azalmıştır

Fetihccedililerin İnka tarihi ve medeniyetini saptırmış olmalarının yanı sıra bazı İnkanrsquolar da mit ve efsanelerini Hıristiyan İspanyolların kulağına daha hoş gelecek şekilde sulandırıp ccedilarpıtmayı yeğlemişlerdir

Bulaşıcı hastalığın yardımıyla ve Atahuallparsquoyı baştan bozguna uğratmanın avantajıyla Pizzaro ona İspanyarsquoda buumlyuumlk servet kazanmasını sağlayan ccedilok buumlyuumlk miktarda İnka altınını ele geccedilirdi Bu şekilde ordusunu takviye isteği kısa zamanda kabul goumlrduuml Bu durum İnka İmparatorluğursquonun ve servetinin yok edilmesine yardımcı oldu İspanyol kuumlltuumlr din ve dili İnka kuumlltuumlruumlnuumln yerine geccedilti Buguumlnlerde ise İnka acircdetlerine ilişkin birkaccedil kırıntıya yerlilerde rastlanmaktadır

Huayna Capacrsquoın oğlu olan Manco Capac Francisco Pizzaro tarafından 1534 yılında kukla huumlkuumlmdar olarak taccedillandırıldı Manco Capac 1536rsquoda kurtulup Cuzcorsquoyu on ay suumlresince kuşattı fakat başarısız oldu Bunun uumlzerine Manco Capac sonraki sekiz yıl boyunca askerler ve yerleşimcilere karşı gerilla savaşı suumlrduumlrduuml Daha sonra hain bir saldırı karşısında 1544 senesinde bir suikasta kurban duumlştuuml

MACHU PICCHUlt--[if supportFootnotes]--gt[14]lt--[endif]--gt - (Quechua Machu Pikachu Yaşlı Tepe)

Bu İnka yerleşim boumllgesi deniz seviyesinin 2400 m uumlstuumlndedir Perursquoda Urubamba vadisinin (ve nehrinin) uumlstuumlndeki bir dağın tepesindedir (nehir bu noktanın aşağısında sert bir doumlnuumlş yapmaktadır) ve Cuzcorsquonun 80 km kuzeybatısındadır Genelde İnkarsquonın Kayıp Şehri olarak bahsedilir Machu Picchu İnka İmparatorluğursquonun en yaygın simgesidir 1450 civarlarında inşa edilmiş olan bu şehir yuumlz yıl sonraki İspanyol Fethi sırasında terk edilmiştir Bu eski yerleşim Peru Tarihi Kutsal Alanı boumllgesi yuumlzyıllar boyunca unutulmuş ve 1911rsquode Amerikalı tarihccedili Hiram Bingham bu boumllgeye tuumlm duumlnyanın ilgisini ccedilekebilmiştir O guumlnden beri ziyaretccedili akınına uğramaya devam ediyor 1981rsquode (boumllgenin zengin flora ve faunasına istinaden) 1983rsquote ise ldquoUNESCO Duumlnya Mirasırdquo (mimari accedilıdan eksiksiz bir başyapıt oumlzelliğinden ve İnka medeniyetinin eşsiz kanıtı olmasından dolayı) ilan edilmiştir Aynı zamanda ldquoDuumlnyanın Yeni Yedi Harikasırdquondan biridir (7 Temmuz 2007)

Machu Picchu cilalanmış kuru taş duvarlarla klasik İnka tarzında inşa edilmiştir En oumlnemli yapıları İntihuatana (ldquoGuumlneş-sırasırdquo İn

ka medeniyeti tarafından astronomiye ilişkin goumlkbilimsel bir saat olarak tasarlanmış olduğuna inanılır) veya Guumlneş Tapınağı ve ldquoUumlccedil Pencereli Odardquodır Bu yapılar arkeologlarca ldquoMachu Picchursquonun Kutsal Boumllgesirdquo olarak tanımlanan alanda bulunmaktadır

Machu Picchu 1450rsquode inşa edildiği zamanlar İnka İmparatorluğu en goumlrkemli doumlnemini yaşıyordu Hiram Binghamrsquoa goumlre Guumlneşin Bakirelerirsquonin tinsel merkeziydi Bir teoriye goumlre de burası İnka Llakta idi fethedilen boumllgelerin ekonomilerinin kontrol merkeziydi Bir başka goumlruumlşe goumlre ise bir saldırı durumunda İnka aristokrasisinin en seccedilkinlerini koruma amaccedillı inşa edilmiştir John Rowe ve Richard Burger gibi akademisyenlerin başkanlığında yapılan araştırmadaki bulgular ise Machu Picchursquonun

İnka imparatorunun (Pachacuti) oumlzel muumllkuuml olduğu doğrultusundadır Buna ilaveten Johan Reinhard bu youmlrenin bilhassa kutsal peyzaj oumlzelliklerine goumlre seccedililmiş olduğuna dair k oumlrnek bu anıtlar sunmuştur Bu duruma ilişkin bir yerleşim alanındaki dağlardır ki bunların sembolik ifadeleri şifrelerle astronomiyegoumlk bilimine ilişkin uyuşmaktadır

Bu hisar İnka başkenti Cuzcorsquonun sadece 50 mil oumltesinde bir konuma sahip olmasına rağmen İspanyol istilacılar tarafından bulunamamış ve dolayısıyla da tahrip edilmemiştir Yıllar iccedilinde buumlyuumlyen bitki oumlrtuumlsuuml ve orman bu boumllgeyi kaplamıştır Bingham ise 1911 yılında İnkarsquonın istilaya en son direnme noktası Vitcos şehrini ararken Machu Picchursquoda orijinal yapı sisteminde yaşayan Quechuanrsquolar tarafından bu boumllgeye youmlneltilmiş ve 1915 yılı boyunca kazıları youmlnetmiştir Bingham hayatı boyunca bu konuya ilişkin The Lost City of the Incas - İnkaların Kayıp Şehri gibi birccedilok kitap ve makale yazmıştır

Buradaki taş işccedililiği ve yapı sistemi araştırmanın sonunda bir sonraki boumlluumlmde yer alan Blavatskyrsquonin seri makalesinin alıntılarında detaylı olarak anlatılmaktadır Enteresan olan nokta ise HPBrsquonin soumlz konusu makale serisinin 1880rsquode Machu Picchursquonun Bingham tarafında keşfedilmesinden 35 sene oumlnce yazılmış olmasına rağmen boumllgedeki mimari tarzın anlatımıyla bire bir oumlrtuumlşmesidir

PECcedilENİN ARALANIŞI - Helena Petrovna Blavatsky (A Land of Mystery - Bir Gizem Uumllkesi ve Isis Unveiled - Peccedilesi Kaldırılmış İsisrsquoten alıntılar)

Helena Petrovna Blavatskylt--[if supportFootnotes]--gt[15]lt--[endif]--gtrsquonin Hindistan Aymarrsquoda ccedilıkarmış olduğu Theosophist dergisindeki Bir Gizem Uumllkesi başlığı altında doumlrt boumlluumlmden oluşan seri makalede (Mart Nisan Haziran Ağustos 1880) eski Guumlney Amerika medeniyetlerine yer verilmiş ve gizem bir nebze de olsa aralanmıştır HPB ldquoIsis Unveiledrdquo adlı eserinde gizemleri belli oumllccediluumlde aralamaya youmlnelmiştir Hem soumlz konusu makalelerde hem de bu eserde yer yer İnka medeniyetine de yer verilmiştir Son olarak sizlere bunların bir kısmını aktarmağa ccedilalışacağız

Oumlnce seri makalelerden başlayalım

ldquohellip Etrafımızda eski izleri eserleri dağılmış olan bu ulusların yuumlzeysel de olsa hikacircyelerini biliriz Ama bu durum Yeni Duumlnya ve Kuzey Guumlney Amerika kıtası iccedilin tam olarak geccedilerli değildir Orada buumltuumln Peru sahili boyunca buumltuumln Isthmus ve Kuzey Amerikarsquoda Cordilleras kanyonlarında And dağlarının geccedilit vermeyen vadilerinde ve bilhassa Meksika vadisinin oumltesinde bir zamanlar guumlccedilluuml olan şehirlerin ıssız harabeleri uzanır Bunlar insanlığın

zihninden silinmişler adları bile yok olmuştur Yoğun ormanlarda geccedilit vermeyen vadilerde bazen 60 feet yerin altına goumlmuumllmuumlş keşfedildikleri guumlnden beri bilim iccedilin bilmece olarak kalmış tuumlm araştırmaları boşa ccedilıkarmış ve Mısır Sfenksirsquonden daha suskun kalmışlardır

Amerika kıtası hakkında keşif oumlncesi zamana ait hiccedilbir şey bilmiyoruz tam olarak hiccedilbir şey Tarihi kayıtlar hatta geccedilmişe kıyasla modern kayıtlar bile kalmamıştır en eski yerli kabilelere ait geccedilmiş hadiseler gelenekler de ortadan kaybolmuştur Bizim cahil ve bilgisiz kaldığımız harccedilsız taşlarla bu yapıları inşa eden ırklar yuumlzlerce mil duvarları oyan tufan oumlncesi heykeltıraşlara ilham veren bilinmeyen ibadetler abideler yekpare anıtlar sunaklar tuhaf resim yazıları bu insan ve hayvan grupları bilinmeyen bir hayata ve kaybolmuş sanatlara ait resimler

Bu yuumlzyılın başına kadar bu kadar değerli antik eserlerin varlığı bilinmiyordu Başından beri istilacılar Amerika kıtasının antik servetleri ile meraklı gezginler arasına Ccedilin Seddi ccedilekmiştir İstilacılar ccedileşitli sebeplerden dolayı bilimsel araştırmaya engel olmuştur Cortez ve Pizzarorsquonun din adamlarından

muumlteşekkil ordularının tapınakların sarayların Meksika ve Perursquonun şehirlerinin goumlrkemi hakkındaki coşkulu hikacircyeleri bile ccediloktan goumlzden duumlşmuumlştuumlr

Amerika Kıtasının Tarihi kitabında Dr Robertson eski Meksikalıların evlerinin ldquoen vahşi Kızılderili yerlilerinde olduğu gibi yeşillik ccedilamur ve ağaccedil dallarından inşa edilmiş kuluumlbelerrdquo olduğunu soumlyleyecek kadar ileri gitmiş ve İspanyol istilacıların ifadelerine dayanarak ldquoUccedilsuz bucaksız imparatorluk boyunca fetihten oumlnceki doumlneme ait hiccedilbir anıt ve esere rastlanmadığırdquonı iddia etmeyi bile goumlze almıştır Doğrusunu ispat edip ortaya ccedilıkarmak Alexander Humboldtrsquoa duumlşmuumlştuumlr 1803rsquote bu seccedilkin ve bilgili gezgin sayesinde arkeoloji duumlnyası aydınlanmıştır Neyse ki kanıtları ile gelecek kacircşiflere oumlncuumlluumlk etmiştir Mitlarsquoyı veya Oumlluumller Vadisini Xoxichalcorsquoyu Cholularsquonın azametli piramit tapınağını tasvir etmiştir Onu Stephens Catherwood Squier ve Perursquoda DrsquoOrbigny ve Dr Tschuddi takip etmişlerdir O zamandan beri sayısız gezgin ziyaretleri sonucunda bize birccedilok eski eser hakkında ince detaylar vermişlerdir Fakat kimbilir daha nice keşfedilmemiş bilinmeyen eski eser var

Kısaca İnka tarihi şoumlyledir

İnka reisi veya imparatoru iccedilin kullanılan Quichua unvanı vardır ki bu idareci aristokrat soyu bir diğer deyişle de o youmlrenin en uumlst kastına ait olan kişidir Bilinmeyen bir suumlre İspanyol istilasından oumlnce ve istilaya kadar huumlkuumlm suumlrmuumlşlerdir Bazılarına goumlre İnka medeniyetine tarihte ilk olarak Perursquoda bilinmeyen boumllgelerde 1020rsquode rastlanmıştır Başka bir goumlruumlşe goumlre ise ki bu Hıristiyan teolojistlerinin muumltevazı goumlruumlşlerine uygun olarak İnka tarihi Eski Ahitrsquoteki tufandan beş yuumlzyıl sonraya dayanmaktadır İkinci teori oumlncekine goumlre gerccedileğe hiccedil şuumlphesiz daha yakındır İnkarsquonın muumlstesna ayrıcalıkları yanılmaz mutlak guumlccedilleri goumlz oumlnuumlne alındığında Hindistanrsquodaki Brahman kastının tam benzeridir Brahmanlar gibi İnka medeniyeti de soylarının bir ilaha dayandığını iddia etmişlerdir Soumlz konusu ilah Hindistanrsquoın Suumlryavansa Hanedanırsquonda olduğu gibi Guumlneş Tanrısıdır Genel ve tek olan ha anışına goumlre bir zamanlar Yeni Duumlnyarsquonın tuumlm nuumlfusu bağımsız savaşccedilı barbar kabilelere lk inboumlluumlnmuumlştuumlr Bu inanışa goumlre en sonunda ldquoen yuumlce ilah Guumlneş Tanrısırdquo onlara acımış ve insanları cehaletten kurtarmak iccedilin oumlğretmen olarak iki ccedilocuğunu yeryuumlzuumlne yollamış Manco Capac ve onun karısı ve kız kardeşi olan Mama Ocllo Huaco ki bunlar da aynı şekilde Eski Mısırrsquodaki Osiris ve kız kardeşi karısı olan İsisrsquoin karşıt boumllgedeki benzerleridir Aynı şekilde Hindistanrsquoın ilah yarı ilah ve karşıt boumllgedeki benzerleri vardır Bu ikisi (Guumlneş Tanrısının ccedilocukları) Titikaka Goumlluumlrsquonuumln guumlzel bir adasında ilk defa goumlruumllmuumlşler sonra kuzeye Cuzcorsquoya ve daha da sonra medeniyetin tohumlarını atmak iccedilin İnkarsquonın başkentine ilerlemişlerdir Bu kutsal ccedilift oumlnce Perursquodan birkaccedil halk topluluğunu toplayarak bir araya getirmiş ve işlerini kendi aralarında boumlluumlşmuumlşlerdir Manco Capac erkeklere ziraati yasaları ve hukuku mimariyi sanatları oumlğretirken Mama Ocllo kadınlara dokuma iplikccedililik ve eğirme nakış ve ev bakımını oumlğretmiştir İnka medeniyeti soylarının bu semavi ccedilifte dayandığını iddia ederken buumltuumln imparatorluklarını kaplayan harabeye doumlnmuumlş muazzam şehirleri kimlerin inşa ettiği hakkında en kuumlccediluumlk bir fikre sahip değillerdir Bu imparatorluk ekvatordan 37 derece enleme kadar uzanmaktadır Bu boumllge yalnızca And dağlarının batı yamacını kaplamakla kalmayıp Amazon ve Orinocorsquoya uzanan dağ zincirinin doğu yamaccedillarını da iccediline almaktadır Guumlneş Tanrısının soyundan gelmeleri dolayısı ile devlet dininin ayrıcalıklı

rahipleri olmanın yanı sıra topraklarında en yuumlksek mertebedeki devlet adamları ve huumlkuumlmdarlardır Aynen Brahmanlardaki gibi kendilerini sıradan oumlluumlmluumllerden ayırarak ilahi bir uumlstuumlnluumlk iddia etmişlerdir Boumlylece ldquoiki kere doğmuşrdquo ayrıcalıklı bir kast -İnka Soyu- kurmuşlardır Guumlneş Tanrısının oğlu olduğu kabul edildiği iccedilin huumlkuumlm suumlren her İnka rahip kacirchin savaşta orduların komutanı mutlak huumlkuumlmdar olarak en uumlstuumln din adamı ve kral makamlarını işgal etmektedir

İnkarsquonın en kuumlccediluumlk bir emri karşısında koumlruuml koumlruumlne bir itaat beklenirdi şahsiyeti kutsaldı ilahi faziletlerin maddedeki tezahuumlruuml idi Uumllkenin en yuumlksek devlet goumlrevlileri bir huumlrmet goumlstergesi olarak onun huzuruna ayakkabılı ccedilıkmazlardı Bu da oryantal bir koumlkene dikkat ccedilekiyor Ayrıca kraliyet ailesine mensup genccedillerin kulaklarının delinmesi ve iccedillerine altın halkalar yerleştirilmesi ruumltbeleri yuumlkseldikccedile bu halkaların genişletilmesi ve kıkırdağın iyice gerilip olumlu algılanan deformasyona uğraması daha yakın tarihlere ait yıkıntılarda bulunan heykel portreleriyle Buddha ve bazı ilahların tasvirleriyle guumlnuumlmuumlzdeki Siyam (yeni adı Tayland) Burma (yeni adı Myanmar) ve guumlney Hindistanrsquodaki zuumlppelerle garip bir benzerlik goumlstermektedir Yine aynı Hindistanrsquodaki Brahmin iktidarının başarılı doumlnemlerinde olduğu gibi ayrıcalıklı İnka kastı dışında hiccedilkimsenin din konusunda oumlğrenim goumlrmeye hakkı yoktu

Eski Rajesthan tarihi kayıtlarında goumlrduumlğuumlmuumlz gibi Suttirsquonin son zamanlarında yuumlruumlrluumlkten kalkan toumlresine benzer olarak huumlkuumlm suumlrmekte olan İnka oumllduumlğuumlnde diğer bir soumlyleyişle ldquobabasının malikacircnesine evine ccedilağrıldığındardquo cenaze toumlreni sırasında maiyetinde ccedilalışan ccedilok sayıda kişi ve karıları da oumlluumlme mahkucircm edilirdi Buumltuumln bunları goumlz oumlnuumlne alırsak bazı belli tarihccedililerin ldquobu geleneklerde buumltuumln ilkel medeniyetlerde izlediğimiz ortak oumlzelliğin bir başka versiyonu ile karşı karşıyayız ki bu da entrikacı idareciler ve kurnaz din adamlarının semavi bir bağlantısı sahtekacircrlığı ile insanlar uumlzerinde nuumlfuz kurmalarıdırrdquo gibi kısa bir accedilıklaması ile arkeolog ikna olmaz ldquoManco Capac Ccedilinli Fonirsquodir Hindu Buddharsquodır Mısırrsquoın duumlnyevi Osirisrsquoidir Meksikarsquonın Quetzalcoatlrsquoıdır Orta Amerikarsquonın Votanrsquoıdırrdquo şeklinde bir accedilıklama yaptığımız zaman bunun ccedilok doğru olduğunu goumlruumlruumlz Anlamak istediğimiz Hindistan Mısır Amerika gibi birbirlerine zıt boumllgelerde olan bu eski uluslarda nasıl boumlyle sıra dışı benzerliklerin olabildiğidir ki bu benzerlikler yalnızca genel olarak dini politik sosyal goumlruumlşlerde değil en ince ayrıntılarda da mevcuttur En ccedilok ihtiyacımız olan tarihi sıralanışları yani hangisinin diğerinden oumlnce geldiği ve de duumlnyanın doumlrt bir yanındaki bu halk topluluklarının nasıl nerede ise oumlzdeş mimari sanat tesis edebildikleri yolunda bilgi sahibi olmaktır Platon tarafından emin bir şekilde ifade edilen ve birden fazla modern arkeoloğun inandığı gibi ldquobir zamanlar boumlyle bir geccediliş iccedilin gemilere gerek yoktu iki duumlnya bir kıtayı meydana getiriyordurdquo şeklindeki goumlruumlşuuml de goumlz ardı edemeyiz

Son guumlnlerdeki araştırmalara goumlre sadece And dağlarında beş belirgin mimari uumlslupla karşılaşılmıştır Cuzcorsquodaki Guumlneş Tapınağı bunlardan en son doumlneme ait olandır Bu modern gezginler tarafından guumlvenilir bir şekilde İnka medeniyetine atfedilebilir ki bu imparatorluğun zaferleri geccedilmişi bilinmeyen zamanlara ait olan bir medeniyetin son parıltılarıdır ABD Kansasrsquotan Dr ER Heath ldquoAnd dağlarının Manco Capacrsquodan ccedilok daha oumlnce halkların yerleşim boumllgesi olduğunu bu halk topluluklarının başlangıcının Batı Avrupa yerlileri ile denk zamana rastladığınırdquo duumlşuumlnmektedir Devasa mimari tarz harccedilsız taş blok yapı grubuna uymaktadır Bu tarzın başlangıcına oumlrnek Babil Tapınağı ve Mısır Piramitleridir Birccedilok yerde rastlanan Yunan sarmalama tarzı Mısırlılardan alınmıştır ki mumyalama ve goumlmuuml tarzı Mısırrsquoı işaret etmektedir Buna ilaveten bu bilgin gezginin bulgularına goumlre uumlccedil belirgin halk topluluğu belirlenmiştir Andlardan Pasifikrsquoe kadar Perursquonun batısında yerleşik Chincharsquolar Peru ve Bolivyarsquonın yuumlksek duumlzluumlklerinde ve Titikaka Goumlluumlrsquonuumln guumlney sahillerinde yerleşik Aymararsquolar And dağ zinciri ve Titikaka Goumlluuml kuzeyi ile 90 derece guumlney enlemi arasında yerleşik Huancarsquolar Hipotezin de oumltesinde Perursquoda ccedilağlar oumlncesine dayanan bir medeniyetin varlığı hakkında bilimsel ve şuumlphe goumltuumlrmez deliller vardır

Perursquonun guano (huano) deniz kuşu dışkısı ccediluumlruumlyen vuumlcutları yumurtaları fok balığı kalıntıları gibi karışımlardan elde edilen değerli guumlbresi -ki bunun tertibi tam olarak bilinmemektedir- Guumlney Amerika sahili ve Pasifik adalarında birikmiştir Bunu ilk keşfeden ve duumlnyanın dikkatini bu konu uumlzerine ccedileken 1804rsquote Humboldt olmuştur Humboldt Chinca adaları ve diğer adalardaki granit taşların 50-60 feetlt--[if supportFootnotes]--gt[16]lt--[endif]--gt kalınlığında bu guumlbre tortusu ile kaplanmış olduğunu tespit ederek fetihten beri 300 yılı geccedilkin suumlrede sadece birkaccedil katman kalınlığında tortu birikimi olduğunu belirtmiştir Durum boumlyle ise 60 feet derinliğinde tortu birikimi iccedilin kaccedil bin seneye ihtiyaccedil vardır Bu sorunun cevabı basit bir matematiksel hesaba dayanır Bu meyanda keşfedilmiş Peru eski eser kalıntıları ile bir alıntı yapabiliriz Chinca adalarında 62 feet yerin altına goumlmuumlluuml taş idoller su ccedilanakları bulunmasına karşın 33-35 feet derine goumlmuumlluuml ağaccediltan yapılmış idollere rastlanmıştır Guanapi adalarında guano birikintisinin altında aynı Truxillorsquonun guumlneyi ve Macabirsquonin kuzeyinde olduğu gibi mumyalar kuşlar kuş yumurtaları altın ve guumlmuumlş suumls eşyaları bulunmuştur Sadece uumlccedil yuumlzyıl oumlnceye dayanan fetihten beri kayda değer bir tortu birikintisine rastlanmadığı goumlz oumlnuumlne alınarak otuz ve altmış feet derinlikteki tortu birikintisi iccedilin gereken yuumlzyıllar saptanabildiğinde bu kalıntıların eskiliği hakkında bir bilgi

sahibi olunabilir

lt--[endif]--gt

Tam olarak matematiksel

bir hesapla her inch iccedilin 12 katman 12

inchlt--[if supportFoot

notes]--gt[17]lt--

[endif]--gt iccedilin de 1 foot olarak hesap edersek her katmanın bir yuumlzyılda oluştuğunu hesaba katarsak kıymetli altın vazoları yapanların 864000 yıl oumlnce yaşadıklarını goumlruumlruumlz Yanılsamalar iccedilin geniş bir emniyet payı ayırırsak ve her yuumlzyılda iki katman verirsek hadi her yuumlzyılda 1 inch verirsek 72000 yıl oumlnceki bir medeniyetle karşılaşırız Kamusal eserlerini yapılarının dayanıklılığını ve muazzamlığını goumlz oumlnuumlne alırsak bu medeniyetin bizimki ile eşdeğer hatta bazı alanlarda daha uumlstuumln olduğunu goumlruumlruumlz Verdiğimiz en son bilgiler guumlvenilir kaynaklara Perursquoya dair antik eserlerin araştırılmalarına yukarıda bahsedilen Dr Heathrsquoin raporuna dayanmaktadır

ldquoBu taştan harccedilsız inşa edilmiş yapıların tuumlmuumlnuuml İnka medeniyeti tarihi ile ilişkilendirmek Hindistanrsquodaki her taş tapınağı Budist kazılarına atfetmekten de buumlyuumlk bir yanlıştır Dr Heathrsquoin de aralarında bulunduğu birccedilok otoritenin goumlz oumlnuumlne koyduğu gibi İnka tarihi sadece milattan sonra on birinci yuumlzyıla kadar dayanıyor Bu zamandan Fethe kadar geccedilen suumlrede bu kadar heybetli ve sayısız eseri ortaya koymak kesinlikle imkacircnsızdır ve İspanyol tarihccedililerinin de bunlar hakkında pek bir bilgisi yoktur Buumltuumln eserlerin İnka medeniyetine ait olduğu goumlruumlşuumlne kuvvetle karşı ccedilıkan başka bir gerccedilekse İnka medeniyetinin yazılı lisandan mahrum olmasına karşın bu ccedilağlar oumlncesi antik kalıntıların hiyerogliflerle kaplı olmalarıdır Cuzcorsquodaki Guumlneş Tapınağı İnka medeniyetine atfedilir Bu yapı Andlarda goumlruumllen beş tip mimari yapının sonuncusudur Bu yapıların her biri insan gelişiminin ayrı bir ccedilağını temsil etmektedirrdquo

Peru ve Orta Amerikarsquodaki hiyeroglifler İnka medeniyetinde olduğu gibi bizim kriptologlarımıza da oumlluuml bir mektup olarak kalmışlar ve kalacaklardır da İnka medeniyeti aynen barbar antik Ccedilinliler ve Meksikalılar gibi kayıtlarını quipus (Peru dilinde duumlğuumlm) olarak tutmuşlardır Birkaccedil feet uzunluğunda farklı renklerde iplerden oluşmuş bir sicim ucunda birccedilok saccedilak sallanıyor her renk anlaşılır bir nesneyi ifade ediyor boumlylece duumlğuumlmler şifre vazifesini goumlruumlyorlar Prescottrsquoun belirttiği gibi ldquoQuipusrsquoun gizemli bilimi Peruluların birbirleri ile fikir alışverişi yapmalarını sağlamış ve onları gelecek nesillere aktarmayı amaccedillamıştırdquo Nasılsa her boumllgenin bu ayrıntılı kayıtları kendilerine goumlre ayrı bir yorumlama youmlntemi vardı Boumlylece her quipus sadece bulunduğu boumllgede anlaşılabilirdi Dr Heathrsquoin aktardığına goumlre ldquoMezarlardan ccedilıkarılan birccedilok quipus renk ve doku accedilısından muumlkemmel korunmuş durumda bulunurken eski eser arayıcılarının her bulduklarının tam yerini not etmeyi ihmal etmeleri yuumlzuumlnden soumlzleri telaffuz edebilecek dudaklar sonsuza kadar fonksiyonlarını yitirmişler boumlylece buumltuumln oumlğrenmek istediğimiz o en son guumlnde accedilıklanana dek muumlhuumlrlenmiştirrdquo o zaman accedilıklanacaksa şayet Fakat hacirclacirc aklımız yerinde beynimiz ccedilalışırken ve bize fikir verebilecek bazı oumlnemli hakikatleri goumlrebilecek durumdayken arkeoloji jeoloji etnoloji ve de diğer bilimlerin suumlrekli keşifleri ile şu sırada da bir şeyler accedilığa ccedilıkarabiliriz ndash Perulular

ve Meksikalılar ldquoNasıl değişmişler İnka medeniyeti bir zamanlar olduğu muumlkemmel durumdan nasıl gerileyip duumlşmuumlş kuumlccediluumlk yuumlz altmış kişi kadar bir grup dağ evlerine hiccedil yara almadan sızabiliyor taptıkları krallarını ve binlerce savaşccedilılarını katledebiliyor servetlerini alıp goumltuumlrebiliyor buumltuumln bunlar oumlyle bir uumllkede cereyan ediyor ki bir zamanlar birkaccedil kişi bile taşlarla bir orduya karşı koyabilecek guumlccedilteyken Kim şimdiki Inichua ve Aymara yerlilerinde onların asil atalarını fark edebilirrdquo Boumlyle yazıyor Dr Heath Peru Eski Eserleri adlı kitabında korkusuz bir araştırmacı ve gerccedileği nerede bulursa bulsun kabul eden tartışma kabul etmeyen dogmatik muhalefet karşısında accedilıkccedila konuşmaktan ccedilekinmeyen bir bilimadamı olarak Perursquodaki eski eserler hakkındaki izlenimlerini oumlzetlerken ldquoAnd dağları okyanus seviyesinin yuumlzlerce feet altına uumlccedil kere battı ve şimdiki seviyesine zaman iccedilinde yuumlkseldi Bir insan hayatı yuumlzyılları kapsayan bu suumlrecin sayılabilmesi iccedilin ccedilok kısa kalır Peru

beri bu iş iccedilin yetiştirilmişlerdi

Takvim ve Zaman Oumllccediluumlmuuml

Ccediloğu tarihccedililer İnkarsquonın hem Guumlneşrsquoin hem de Ayrsquoın incelenmesine dayalı bir takviminin olduğu konusunda hemfikirdirler 12 tane Ayrsquoa dair ay hesabırsquonın yanı sıra bu ayların tarımsal devirlere goumlre duumlzenlenen festivallerle de ilişkileri saptanmıştır (Bu durum ise Ayrsquoa bağımlı ay hesabırsquonın yıllık doumlnencede Guumlneşrsquoe de uyarlanmış olduğunu goumlstermektedir)

Zamanı sayılarla ifade etmeye dair numerik sisteme rastlanmamakla birlikte en az 10000rsquoe kadar olan sayıların adlarının bulunduğu ve başka alanlarda kullanılan beşli bir ondalık sisteme rastlanmıştır Ccedilalışmanın 9rsquoar guumlnluumlk 6 haftaya boumlluumlnerek duumlzenlenmesi ise 3rsquoerli gruplar halinde saymayı akla getiriyor ki bu da sonuccedilta geneldeki uygulamayla bağdaşan 30 guumlnluumlk bir ayrsquoa denk duumlşuumlyor

Her uumlccediluumlncuuml yıl 13 aydan oluşmasına karşın diğer yıllar 12 aydan hesaplanıyordu (Burada Ay hareketine bağımlı ay hesabırsquonın nasıl Guumlneşrsquoe bağımlı yıl hesabırsquona uyarlanmaya ccedilalışıldığını goumlrmekteyiz) Bu durum ise 37 aylık bir devirrsquoi oluşturuyordu ki bunun 20 kadar daha devri 60 yıllık

lt--[if supportEmptyParas]--gt lt--[endif]--gt

bir zaman birimini oluşturuyordu bu periyot da kendi iccedilinde 4rsquoe boumlluumlnuumlp 100rsquole ccedilarpılıyordu (Bunun da şimdi tam olarak kavrayamadığımız belirli bir kavramla senkronize olmaya youmlnelik olduğunu

duumlşuumlnebiliriz ve oumlnuumlmuumlze ccedilıkan bu tarihi problemi ccediloumlzmeye ccedilalışmamız gerekmektedir zira ccediloumlzebildiğimiz takdirde bunun yanı sıra kendiliğinden silsileler halinde accedilılabilecek bir duumlğuumlmuuml de ccediloumlzmuumlş olmamız ihtimal dahilindedir)

Yuumlzeysel anlamda Chibcha kayıt sistemi bizlerin kabul edemeyeceği (kıs anmış mantıkla anlayamayacağımız) ıtlbir kavram olsa bile en azından İnka tarafından muhtemelen kullanılmış olan bir zaman oumllccediluumlm aletine de işaret ediyor olabilir

Bir kayda goumlre ise Viracocharsquonın her ayın ldquoYeni Ayrdquo ile başladığı 12 aylık nun bir yıl sistemi oluşturduğu fakat ohalefi Pachacutirsquonin bu yıl sistemini karmaşık bulduğu ve takvimi g kontrol edebilmek amacıyla guumlneş oumlzlemleyipkuleleri inşa etmiş olduğu şeklindedir Pachacutirsquonin (ve ondan sonra gelenlerin) fetihten oumlnce bir yuumlz yıldan az huumlkuumlm suumlrduumlğuuml gerccedileği goumlz oumlnuumlne alındığında İnka takvimindeki tezatlar ve bu konuda guumlnuumlmuumlze kalan bilgideki yetersizlik İspanyollar geldiğinde sistemin halen revizyon aşamasında olmasıyla bağdaştırılabilinir

Belirsizliklere karşın daha ileri araştırmalar İnkarsquonın başkenti olan Cuzcorsquonun sidereal-lunarlt--[if supportFootnotes]--gt[13]lt--[endif]--gt (aya ve yıldızlara ilişkin) tipi bir resmi takvime sahip olduğunu goumlstermektedir Bu takvim yıldızlara bağımlı olarak 27 13 guumlnluumlk bir ay hesabını iccedilermektedir Bu tip takvim ise guumlneş yılına goumlre yılda 37 guumln eksik gelmektedir Bu durum araya ilaveleri gerekli kılmıştır Bu ilaveler ise tam bir ccediloumlzuumlm olamamış ve yıl iccedilindeki yaz ve kışın dengelerini bozmuştur

İntihuatana Perursquoda bulunan kalan en olasılıklı guumlneş saatidir Fetih esnasında pagan bir idol olarak goumlruumllen

İntihuatana (guumlneşin hareketine bağlantılı direk işaret-yapı) goumlruumllduumlğuuml yerde imha edilmiştir ve Pizzarorsquonun orduları Machu Picchursquoya ulaşamadığından dolayı buradaki İntihuatana sağlam kalmasına karşın hali hazırda tam olarak ccediloumlzuumllememiştir

İnka Medeniyetinin Ccediloumlkuumlşuuml

Francisco Pizzaro İspanyarsquodan ccedilıkarcı ordusuyla b likte 1532rsquode bu topraklara ayak bastı Son ir İnka imparatoru Atahuallpa kandırılarak Pizzaro tarafından barışccedilıl bir toplantıya davet edildi Bu şekilde kaccedilırıldı ve karşılığında fidye talep edildi Buguumlnuumln değerlerine goumlre 50 milyon USD değerinden fazla altın oumldenmesine ve bunun karşılığında serbest bırakılmasına soumlz verilmiş olmasına karşın katledildi Daha sonra İspanyollar Cuzco ve zenginliklerine doğru yola koyuldular Kendisi de bizzat fetihccedili olan Ciezo de Leon İspanyolların şehre girmeleriyle birlikte Cuzcorsquoda şahit oldukları zenginlik karşısında altın ve guumlmuumlşuumln bolluğu karşısında nasıl hayretle duumlştuumlğuumlnuuml anlatmaktadır

Fethin buumlyuumlk bir kısmı meydan muharebesi bile gerccedilekleşmeden başarılmıştı Avrupalıların Yeni Duumlnyayla ilk temaslarıyla oumlnuumlne geccedililemeyen korkunccedil bulaşıcı hastalık yayılmaya başlamıştır Bilhassa ccediliccedilek hastalığı Panamarsquodan başlayarak tuumlm nuumlfusu kırıp geccedilirmiştir Hastalık Andları geccedilince guumlneye doğru yayılışı sırasında Amerika kıtasındaki en korkunccedil oumlluumlm oranına sebebiyet vermiştir Aşılanmamış olan Yeni Duumlnya halkı İnka toplumu da dahil olmak uumlzere uumlccedilte iki oranında azalmıştır

Fetihccedililerin İnka tarihi ve medeniyetini saptırmış olmalarının yanı sıra bazı İnkanrsquolar da mit ve efsanelerini Hıristiyan İspanyolların kulağına daha hoş gelecek şekilde sulandırıp ccedilarpıtmayı yeğlemişlerdir

Bulaşıcı hastalığın yardımıyla ve Atahuallparsquoyı baştan bozguna uğratmanın avantajıyla Pizzaro ona İspanyarsquoda buumlyuumlk servet kazanmasını sağlayan ccedilok buumlyuumlk miktarda İnka altınını ele geccedilirdi Bu şekilde ordusunu takviye isteği kısa zamanda kabul goumlrduuml Bu durum İnka İmparatorluğursquonun ve servetinin yok edilmesine yardımcı oldu İspanyol kuumlltuumlr din ve dili İnka kuumlltuumlruumlnuumln yerine geccedilti Buguumlnlerde ise İnka acircdetlerine ilişkin birkaccedil kırıntıya yerlilerde rastlanmaktadır

Huayna Capacrsquoın oğlu olan Manco Capac Francisco Pizzaro tarafından 1534 yılında kukla huumlkuumlmdar olarak taccedillandırıldı Manco Capac 1536rsquoda kurtulup Cuzcorsquoyu on ay suumlresince kuşattı fakat başarısız oldu Bunun uumlzerine Manco Capac sonraki sekiz yıl boyunca askerler ve yerleşimcilere karşı gerilla savaşı suumlrduumlrduuml Daha sonra hain bir saldırı karşısında 1544 senesinde bir suikasta kurban duumlştuuml

MACHU PICCHUlt--[if supportFootnotes]--gt[14]lt--[endif]--gt - (Quechua Machu Pikachu Yaşlı Tepe)

Bu İnka yerleşim boumllgesi deniz seviyesinin 2400 m uumlstuumlndedir Perursquoda Urubamba vadisinin (ve nehrinin) uumlstuumlndeki bir dağın tepesindedir (nehir bu noktanın aşağısında sert bir doumlnuumlş yapmaktadır) ve Cuzcorsquonun 80 km kuzeybatısındadır Genelde İnkarsquonın Kayıp Şehri olarak bahsedilir Machu Picchu İnka İmparatorluğursquonun en yaygın simgesidir 1450 civarlarında inşa edilmiş olan bu şehir yuumlz yıl sonraki İspanyol Fethi sırasında terk edilmiştir Bu eski yerleşim Peru Tarihi Kutsal Alanı boumllgesi yuumlzyıllar boyunca unutulmuş ve 1911rsquode Amerikalı tarihccedili Hiram Bingham bu boumllgeye tuumlm duumlnyanın ilgisini ccedilekebilmiştir O guumlnden beri ziyaretccedili akınına uğramaya devam ediyor 1981rsquode (boumllgenin zengin flora ve faunasına istinaden) 1983rsquote ise ldquoUNESCO Duumlnya Mirasırdquo (mimari accedilıdan eksiksiz bir başyapıt oumlzelliğinden ve İnka medeniyetinin eşsiz kanıtı olmasından dolayı) ilan edilmiştir Aynı zamanda ldquoDuumlnyanın Yeni Yedi Harikasırdquondan biridir (7 Temmuz 2007)

Machu Picchu cilalanmış kuru taş duvarlarla klasik İnka tarzında inşa edilmiştir En oumlnemli yapıları İntihuatana (ldquoGuumlneş-sırasırdquo İn

ka medeniyeti tarafından astronomiye ilişkin goumlkbilimsel bir saat olarak tasarlanmış olduğuna inanılır) veya Guumlneş Tapınağı ve ldquoUumlccedil Pencereli Odardquodır Bu yapılar arkeologlarca ldquoMachu Picchursquonun Kutsal Boumllgesirdquo olarak tanımlanan alanda bulunmaktadır

Machu Picchu 1450rsquode inşa edildiği zamanlar İnka İmparatorluğu en goumlrkemli doumlnemini yaşıyordu Hiram Binghamrsquoa goumlre Guumlneşin Bakirelerirsquonin tinsel merkeziydi Bir teoriye goumlre de burası İnka Llakta idi fethedilen boumllgelerin ekonomilerinin kontrol merkeziydi Bir başka goumlruumlşe goumlre ise bir saldırı durumunda İnka aristokrasisinin en seccedilkinlerini koruma amaccedillı inşa edilmiştir John Rowe ve Richard Burger gibi akademisyenlerin başkanlığında yapılan araştırmadaki bulgular ise Machu Picchursquonun

İnka imparatorunun (Pachacuti) oumlzel muumllkuuml olduğu doğrultusundadır Buna ilaveten Johan Reinhard bu youmlrenin bilhassa kutsal peyzaj oumlzelliklerine goumlre seccedililmiş olduğuna dair k oumlrnek bu anıtlar sunmuştur Bu duruma ilişkin bir yerleşim alanındaki dağlardır ki bunların sembolik ifadeleri şifrelerle astronomiyegoumlk bilimine ilişkin uyuşmaktadır

Bu hisar İnka başkenti Cuzcorsquonun sadece 50 mil oumltesinde bir konuma sahip olmasına rağmen İspanyol istilacılar tarafından bulunamamış ve dolayısıyla da tahrip edilmemiştir Yıllar iccedilinde buumlyuumlyen bitki oumlrtuumlsuuml ve orman bu boumllgeyi kaplamıştır Bingham ise 1911 yılında İnkarsquonın istilaya en son direnme noktası Vitcos şehrini ararken Machu Picchursquoda orijinal yapı sisteminde yaşayan Quechuanrsquolar tarafından bu boumllgeye youmlneltilmiş ve 1915 yılı boyunca kazıları youmlnetmiştir Bingham hayatı boyunca bu konuya ilişkin The Lost City of the Incas - İnkaların Kayıp Şehri gibi birccedilok kitap ve makale yazmıştır

Buradaki taş işccedililiği ve yapı sistemi araştırmanın sonunda bir sonraki boumlluumlmde yer alan Blavatskyrsquonin seri makalesinin alıntılarında detaylı olarak anlatılmaktadır Enteresan olan nokta ise HPBrsquonin soumlz konusu makale serisinin 1880rsquode Machu Picchursquonun Bingham tarafında keşfedilmesinden 35 sene oumlnce yazılmış olmasına rağmen boumllgedeki mimari tarzın anlatımıyla bire bir oumlrtuumlşmesidir

PECcedilENİN ARALANIŞI - Helena Petrovna Blavatsky (A Land of Mystery - Bir Gizem Uumllkesi ve Isis Unveiled - Peccedilesi Kaldırılmış İsisrsquoten alıntılar)

Helena Petrovna Blavatskylt--[if supportFootnotes]--gt[15]lt--[endif]--gtrsquonin Hindistan Aymarrsquoda ccedilıkarmış olduğu Theosophist dergisindeki Bir Gizem Uumllkesi başlığı altında doumlrt boumlluumlmden oluşan seri makalede (Mart Nisan Haziran Ağustos 1880) eski Guumlney Amerika medeniyetlerine yer verilmiş ve gizem bir nebze de olsa aralanmıştır HPB ldquoIsis Unveiledrdquo adlı eserinde gizemleri belli oumllccediluumlde aralamaya youmlnelmiştir Hem soumlz konusu makalelerde hem de bu eserde yer yer İnka medeniyetine de yer verilmiştir Son olarak sizlere bunların bir kısmını aktarmağa ccedilalışacağız

Oumlnce seri makalelerden başlayalım

ldquohellip Etrafımızda eski izleri eserleri dağılmış olan bu ulusların yuumlzeysel de olsa hikacircyelerini biliriz Ama bu durum Yeni Duumlnya ve Kuzey Guumlney Amerika kıtası iccedilin tam olarak geccedilerli değildir Orada buumltuumln Peru sahili boyunca buumltuumln Isthmus ve Kuzey Amerikarsquoda Cordilleras kanyonlarında And dağlarının geccedilit vermeyen vadilerinde ve bilhassa Meksika vadisinin oumltesinde bir zamanlar guumlccedilluuml olan şehirlerin ıssız harabeleri uzanır Bunlar insanlığın

zihninden silinmişler adları bile yok olmuştur Yoğun ormanlarda geccedilit vermeyen vadilerde bazen 60 feet yerin altına goumlmuumllmuumlş keşfedildikleri guumlnden beri bilim iccedilin bilmece olarak kalmış tuumlm araştırmaları boşa ccedilıkarmış ve Mısır Sfenksirsquonden daha suskun kalmışlardır

Amerika kıtası hakkında keşif oumlncesi zamana ait hiccedilbir şey bilmiyoruz tam olarak hiccedilbir şey Tarihi kayıtlar hatta geccedilmişe kıyasla modern kayıtlar bile kalmamıştır en eski yerli kabilelere ait geccedilmiş hadiseler gelenekler de ortadan kaybolmuştur Bizim cahil ve bilgisiz kaldığımız harccedilsız taşlarla bu yapıları inşa eden ırklar yuumlzlerce mil duvarları oyan tufan oumlncesi heykeltıraşlara ilham veren bilinmeyen ibadetler abideler yekpare anıtlar sunaklar tuhaf resim yazıları bu insan ve hayvan grupları bilinmeyen bir hayata ve kaybolmuş sanatlara ait resimler

Bu yuumlzyılın başına kadar bu kadar değerli antik eserlerin varlığı bilinmiyordu Başından beri istilacılar Amerika kıtasının antik servetleri ile meraklı gezginler arasına Ccedilin Seddi ccedilekmiştir İstilacılar ccedileşitli sebeplerden dolayı bilimsel araştırmaya engel olmuştur Cortez ve Pizzarorsquonun din adamlarından

muumlteşekkil ordularının tapınakların sarayların Meksika ve Perursquonun şehirlerinin goumlrkemi hakkındaki coşkulu hikacircyeleri bile ccediloktan goumlzden duumlşmuumlştuumlr

Amerika Kıtasının Tarihi kitabında Dr Robertson eski Meksikalıların evlerinin ldquoen vahşi Kızılderili yerlilerinde olduğu gibi yeşillik ccedilamur ve ağaccedil dallarından inşa edilmiş kuluumlbelerrdquo olduğunu soumlyleyecek kadar ileri gitmiş ve İspanyol istilacıların ifadelerine dayanarak ldquoUccedilsuz bucaksız imparatorluk boyunca fetihten oumlnceki doumlneme ait hiccedilbir anıt ve esere rastlanmadığırdquonı iddia etmeyi bile goumlze almıştır Doğrusunu ispat edip ortaya ccedilıkarmak Alexander Humboldtrsquoa duumlşmuumlştuumlr 1803rsquote bu seccedilkin ve bilgili gezgin sayesinde arkeoloji duumlnyası aydınlanmıştır Neyse ki kanıtları ile gelecek kacircşiflere oumlncuumlluumlk etmiştir Mitlarsquoyı veya Oumlluumller Vadisini Xoxichalcorsquoyu Cholularsquonın azametli piramit tapınağını tasvir etmiştir Onu Stephens Catherwood Squier ve Perursquoda DrsquoOrbigny ve Dr Tschuddi takip etmişlerdir O zamandan beri sayısız gezgin ziyaretleri sonucunda bize birccedilok eski eser hakkında ince detaylar vermişlerdir Fakat kimbilir daha nice keşfedilmemiş bilinmeyen eski eser var

Kısaca İnka tarihi şoumlyledir

İnka reisi veya imparatoru iccedilin kullanılan Quichua unvanı vardır ki bu idareci aristokrat soyu bir diğer deyişle de o youmlrenin en uumlst kastına ait olan kişidir Bilinmeyen bir suumlre İspanyol istilasından oumlnce ve istilaya kadar huumlkuumlm suumlrmuumlşlerdir Bazılarına goumlre İnka medeniyetine tarihte ilk olarak Perursquoda bilinmeyen boumllgelerde 1020rsquode rastlanmıştır Başka bir goumlruumlşe goumlre ise ki bu Hıristiyan teolojistlerinin muumltevazı goumlruumlşlerine uygun olarak İnka tarihi Eski Ahitrsquoteki tufandan beş yuumlzyıl sonraya dayanmaktadır İkinci teori oumlncekine goumlre gerccedileğe hiccedil şuumlphesiz daha yakındır İnkarsquonın muumlstesna ayrıcalıkları yanılmaz mutlak guumlccedilleri goumlz oumlnuumlne alındığında Hindistanrsquodaki Brahman kastının tam benzeridir Brahmanlar gibi İnka medeniyeti de soylarının bir ilaha dayandığını iddia etmişlerdir Soumlz konusu ilah Hindistanrsquoın Suumlryavansa Hanedanırsquonda olduğu gibi Guumlneş Tanrısıdır Genel ve tek olan ha anışına goumlre bir zamanlar Yeni Duumlnyarsquonın tuumlm nuumlfusu bağımsız savaşccedilı barbar kabilelere lk inboumlluumlnmuumlştuumlr Bu inanışa goumlre en sonunda ldquoen yuumlce ilah Guumlneş Tanrısırdquo onlara acımış ve insanları cehaletten kurtarmak iccedilin oumlğretmen olarak iki ccedilocuğunu yeryuumlzuumlne yollamış Manco Capac ve onun karısı ve kız kardeşi olan Mama Ocllo Huaco ki bunlar da aynı şekilde Eski Mısırrsquodaki Osiris ve kız kardeşi karısı olan İsisrsquoin karşıt boumllgedeki benzerleridir Aynı şekilde Hindistanrsquoın ilah yarı ilah ve karşıt boumllgedeki benzerleri vardır Bu ikisi (Guumlneş Tanrısının ccedilocukları) Titikaka Goumlluumlrsquonuumln guumlzel bir adasında ilk defa goumlruumllmuumlşler sonra kuzeye Cuzcorsquoya ve daha da sonra medeniyetin tohumlarını atmak iccedilin İnkarsquonın başkentine ilerlemişlerdir Bu kutsal ccedilift oumlnce Perursquodan birkaccedil halk topluluğunu toplayarak bir araya getirmiş ve işlerini kendi aralarında boumlluumlşmuumlşlerdir Manco Capac erkeklere ziraati yasaları ve hukuku mimariyi sanatları oumlğretirken Mama Ocllo kadınlara dokuma iplikccedililik ve eğirme nakış ve ev bakımını oumlğretmiştir İnka medeniyeti soylarının bu semavi ccedilifte dayandığını iddia ederken buumltuumln imparatorluklarını kaplayan harabeye doumlnmuumlş muazzam şehirleri kimlerin inşa ettiği hakkında en kuumlccediluumlk bir fikre sahip değillerdir Bu imparatorluk ekvatordan 37 derece enleme kadar uzanmaktadır Bu boumllge yalnızca And dağlarının batı yamacını kaplamakla kalmayıp Amazon ve Orinocorsquoya uzanan dağ zincirinin doğu yamaccedillarını da iccediline almaktadır Guumlneş Tanrısının soyundan gelmeleri dolayısı ile devlet dininin ayrıcalıklı

rahipleri olmanın yanı sıra topraklarında en yuumlksek mertebedeki devlet adamları ve huumlkuumlmdarlardır Aynen Brahmanlardaki gibi kendilerini sıradan oumlluumlmluumllerden ayırarak ilahi bir uumlstuumlnluumlk iddia etmişlerdir Boumlylece ldquoiki kere doğmuşrdquo ayrıcalıklı bir kast -İnka Soyu- kurmuşlardır Guumlneş Tanrısının oğlu olduğu kabul edildiği iccedilin huumlkuumlm suumlren her İnka rahip kacirchin savaşta orduların komutanı mutlak huumlkuumlmdar olarak en uumlstuumln din adamı ve kral makamlarını işgal etmektedir

İnkarsquonın en kuumlccediluumlk bir emri karşısında koumlruuml koumlruumlne bir itaat beklenirdi şahsiyeti kutsaldı ilahi faziletlerin maddedeki tezahuumlruuml idi Uumllkenin en yuumlksek devlet goumlrevlileri bir huumlrmet goumlstergesi olarak onun huzuruna ayakkabılı ccedilıkmazlardı Bu da oryantal bir koumlkene dikkat ccedilekiyor Ayrıca kraliyet ailesine mensup genccedillerin kulaklarının delinmesi ve iccedillerine altın halkalar yerleştirilmesi ruumltbeleri yuumlkseldikccedile bu halkaların genişletilmesi ve kıkırdağın iyice gerilip olumlu algılanan deformasyona uğraması daha yakın tarihlere ait yıkıntılarda bulunan heykel portreleriyle Buddha ve bazı ilahların tasvirleriyle guumlnuumlmuumlzdeki Siyam (yeni adı Tayland) Burma (yeni adı Myanmar) ve guumlney Hindistanrsquodaki zuumlppelerle garip bir benzerlik goumlstermektedir Yine aynı Hindistanrsquodaki Brahmin iktidarının başarılı doumlnemlerinde olduğu gibi ayrıcalıklı İnka kastı dışında hiccedilkimsenin din konusunda oumlğrenim goumlrmeye hakkı yoktu

Eski Rajesthan tarihi kayıtlarında goumlrduumlğuumlmuumlz gibi Suttirsquonin son zamanlarında yuumlruumlrluumlkten kalkan toumlresine benzer olarak huumlkuumlm suumlrmekte olan İnka oumllduumlğuumlnde diğer bir soumlyleyişle ldquobabasının malikacircnesine evine ccedilağrıldığındardquo cenaze toumlreni sırasında maiyetinde ccedilalışan ccedilok sayıda kişi ve karıları da oumlluumlme mahkucircm edilirdi Buumltuumln bunları goumlz oumlnuumlne alırsak bazı belli tarihccedililerin ldquobu geleneklerde buumltuumln ilkel medeniyetlerde izlediğimiz ortak oumlzelliğin bir başka versiyonu ile karşı karşıyayız ki bu da entrikacı idareciler ve kurnaz din adamlarının semavi bir bağlantısı sahtekacircrlığı ile insanlar uumlzerinde nuumlfuz kurmalarıdırrdquo gibi kısa bir accedilıklaması ile arkeolog ikna olmaz ldquoManco Capac Ccedilinli Fonirsquodir Hindu Buddharsquodır Mısırrsquoın duumlnyevi Osirisrsquoidir Meksikarsquonın Quetzalcoatlrsquoıdır Orta Amerikarsquonın Votanrsquoıdırrdquo şeklinde bir accedilıklama yaptığımız zaman bunun ccedilok doğru olduğunu goumlruumlruumlz Anlamak istediğimiz Hindistan Mısır Amerika gibi birbirlerine zıt boumllgelerde olan bu eski uluslarda nasıl boumlyle sıra dışı benzerliklerin olabildiğidir ki bu benzerlikler yalnızca genel olarak dini politik sosyal goumlruumlşlerde değil en ince ayrıntılarda da mevcuttur En ccedilok ihtiyacımız olan tarihi sıralanışları yani hangisinin diğerinden oumlnce geldiği ve de duumlnyanın doumlrt bir yanındaki bu halk topluluklarının nasıl nerede ise oumlzdeş mimari sanat tesis edebildikleri yolunda bilgi sahibi olmaktır Platon tarafından emin bir şekilde ifade edilen ve birden fazla modern arkeoloğun inandığı gibi ldquobir zamanlar boumlyle bir geccediliş iccedilin gemilere gerek yoktu iki duumlnya bir kıtayı meydana getiriyordurdquo şeklindeki goumlruumlşuuml de goumlz ardı edemeyiz

Son guumlnlerdeki araştırmalara goumlre sadece And dağlarında beş belirgin mimari uumlslupla karşılaşılmıştır Cuzcorsquodaki Guumlneş Tapınağı bunlardan en son doumlneme ait olandır Bu modern gezginler tarafından guumlvenilir bir şekilde İnka medeniyetine atfedilebilir ki bu imparatorluğun zaferleri geccedilmişi bilinmeyen zamanlara ait olan bir medeniyetin son parıltılarıdır ABD Kansasrsquotan Dr ER Heath ldquoAnd dağlarının Manco Capacrsquodan ccedilok daha oumlnce halkların yerleşim boumllgesi olduğunu bu halk topluluklarının başlangıcının Batı Avrupa yerlileri ile denk zamana rastladığınırdquo duumlşuumlnmektedir Devasa mimari tarz harccedilsız taş blok yapı grubuna uymaktadır Bu tarzın başlangıcına oumlrnek Babil Tapınağı ve Mısır Piramitleridir Birccedilok yerde rastlanan Yunan sarmalama tarzı Mısırlılardan alınmıştır ki mumyalama ve goumlmuuml tarzı Mısırrsquoı işaret etmektedir Buna ilaveten bu bilgin gezginin bulgularına goumlre uumlccedil belirgin halk topluluğu belirlenmiştir Andlardan Pasifikrsquoe kadar Perursquonun batısında yerleşik Chincharsquolar Peru ve Bolivyarsquonın yuumlksek duumlzluumlklerinde ve Titikaka Goumlluumlrsquonuumln guumlney sahillerinde yerleşik Aymararsquolar And dağ zinciri ve Titikaka Goumlluuml kuzeyi ile 90 derece guumlney enlemi arasında yerleşik Huancarsquolar Hipotezin de oumltesinde Perursquoda ccedilağlar oumlncesine dayanan bir medeniyetin varlığı hakkında bilimsel ve şuumlphe goumltuumlrmez deliller vardır

Perursquonun guano (huano) deniz kuşu dışkısı ccediluumlruumlyen vuumlcutları yumurtaları fok balığı kalıntıları gibi karışımlardan elde edilen değerli guumlbresi -ki bunun tertibi tam olarak bilinmemektedir- Guumlney Amerika sahili ve Pasifik adalarında birikmiştir Bunu ilk keşfeden ve duumlnyanın dikkatini bu konu uumlzerine ccedileken 1804rsquote Humboldt olmuştur Humboldt Chinca adaları ve diğer adalardaki granit taşların 50-60 feetlt--[if supportFootnotes]--gt[16]lt--[endif]--gt kalınlığında bu guumlbre tortusu ile kaplanmış olduğunu tespit ederek fetihten beri 300 yılı geccedilkin suumlrede sadece birkaccedil katman kalınlığında tortu birikimi olduğunu belirtmiştir Durum boumlyle ise 60 feet derinliğinde tortu birikimi iccedilin kaccedil bin seneye ihtiyaccedil vardır Bu sorunun cevabı basit bir matematiksel hesaba dayanır Bu meyanda keşfedilmiş Peru eski eser kalıntıları ile bir alıntı yapabiliriz Chinca adalarında 62 feet yerin altına goumlmuumlluuml taş idoller su ccedilanakları bulunmasına karşın 33-35 feet derine goumlmuumlluuml ağaccediltan yapılmış idollere rastlanmıştır Guanapi adalarında guano birikintisinin altında aynı Truxillorsquonun guumlneyi ve Macabirsquonin kuzeyinde olduğu gibi mumyalar kuşlar kuş yumurtaları altın ve guumlmuumlş suumls eşyaları bulunmuştur Sadece uumlccedil yuumlzyıl oumlnceye dayanan fetihten beri kayda değer bir tortu birikintisine rastlanmadığı goumlz oumlnuumlne alınarak otuz ve altmış feet derinlikteki tortu birikintisi iccedilin gereken yuumlzyıllar saptanabildiğinde bu kalıntıların eskiliği hakkında bir bilgi

sahibi olunabilir

lt--[endif]--gt

Tam olarak matematiksel

bir hesapla her inch iccedilin 12 katman 12

inchlt--[if supportFoot

notes]--gt[17]lt--

[endif]--gt iccedilin de 1 foot olarak hesap edersek her katmanın bir yuumlzyılda oluştuğunu hesaba katarsak kıymetli altın vazoları yapanların 864000 yıl oumlnce yaşadıklarını goumlruumlruumlz Yanılsamalar iccedilin geniş bir emniyet payı ayırırsak ve her yuumlzyılda iki katman verirsek hadi her yuumlzyılda 1 inch verirsek 72000 yıl oumlnceki bir medeniyetle karşılaşırız Kamusal eserlerini yapılarının dayanıklılığını ve muazzamlığını goumlz oumlnuumlne alırsak bu medeniyetin bizimki ile eşdeğer hatta bazı alanlarda daha uumlstuumln olduğunu goumlruumlruumlz Verdiğimiz en son bilgiler guumlvenilir kaynaklara Perursquoya dair antik eserlerin araştırılmalarına yukarıda bahsedilen Dr Heathrsquoin raporuna dayanmaktadır

ldquoBu taştan harccedilsız inşa edilmiş yapıların tuumlmuumlnuuml İnka medeniyeti tarihi ile ilişkilendirmek Hindistanrsquodaki her taş tapınağı Budist kazılarına atfetmekten de buumlyuumlk bir yanlıştır Dr Heathrsquoin de aralarında bulunduğu birccedilok otoritenin goumlz oumlnuumlne koyduğu gibi İnka tarihi sadece milattan sonra on birinci yuumlzyıla kadar dayanıyor Bu zamandan Fethe kadar geccedilen suumlrede bu kadar heybetli ve sayısız eseri ortaya koymak kesinlikle imkacircnsızdır ve İspanyol tarihccedililerinin de bunlar hakkında pek bir bilgisi yoktur Buumltuumln eserlerin İnka medeniyetine ait olduğu goumlruumlşuumlne kuvvetle karşı ccedilıkan başka bir gerccedilekse İnka medeniyetinin yazılı lisandan mahrum olmasına karşın bu ccedilağlar oumlncesi antik kalıntıların hiyerogliflerle kaplı olmalarıdır Cuzcorsquodaki Guumlneş Tapınağı İnka medeniyetine atfedilir Bu yapı Andlarda goumlruumllen beş tip mimari yapının sonuncusudur Bu yapıların her biri insan gelişiminin ayrı bir ccedilağını temsil etmektedirrdquo

Peru ve Orta Amerikarsquodaki hiyeroglifler İnka medeniyetinde olduğu gibi bizim kriptologlarımıza da oumlluuml bir mektup olarak kalmışlar ve kalacaklardır da İnka medeniyeti aynen barbar antik Ccedilinliler ve Meksikalılar gibi kayıtlarını quipus (Peru dilinde duumlğuumlm) olarak tutmuşlardır Birkaccedil feet uzunluğunda farklı renklerde iplerden oluşmuş bir sicim ucunda birccedilok saccedilak sallanıyor her renk anlaşılır bir nesneyi ifade ediyor boumlylece duumlğuumlmler şifre vazifesini goumlruumlyorlar Prescottrsquoun belirttiği gibi ldquoQuipusrsquoun gizemli bilimi Peruluların birbirleri ile fikir alışverişi yapmalarını sağlamış ve onları gelecek nesillere aktarmayı amaccedillamıştırdquo Nasılsa her boumllgenin bu ayrıntılı kayıtları kendilerine goumlre ayrı bir yorumlama youmlntemi vardı Boumlylece her quipus sadece bulunduğu boumllgede anlaşılabilirdi Dr Heathrsquoin aktardığına goumlre ldquoMezarlardan ccedilıkarılan birccedilok quipus renk ve doku accedilısından muumlkemmel korunmuş durumda bulunurken eski eser arayıcılarının her bulduklarının tam yerini not etmeyi ihmal etmeleri yuumlzuumlnden soumlzleri telaffuz edebilecek dudaklar sonsuza kadar fonksiyonlarını yitirmişler boumlylece buumltuumln oumlğrenmek istediğimiz o en son guumlnde accedilıklanana dek muumlhuumlrlenmiştirrdquo o zaman accedilıklanacaksa şayet Fakat hacirclacirc aklımız yerinde beynimiz ccedilalışırken ve bize fikir verebilecek bazı oumlnemli hakikatleri goumlrebilecek durumdayken arkeoloji jeoloji etnoloji ve de diğer bilimlerin suumlrekli keşifleri ile şu sırada da bir şeyler accedilığa ccedilıkarabiliriz ndash Perulular

ve Meksikalılar ldquoNasıl değişmişler İnka medeniyeti bir zamanlar olduğu muumlkemmel durumdan nasıl gerileyip duumlşmuumlş kuumlccediluumlk yuumlz altmış kişi kadar bir grup dağ evlerine hiccedil yara almadan sızabiliyor taptıkları krallarını ve binlerce savaşccedilılarını katledebiliyor servetlerini alıp goumltuumlrebiliyor buumltuumln bunlar oumlyle bir uumllkede cereyan ediyor ki bir zamanlar birkaccedil kişi bile taşlarla bir orduya karşı koyabilecek guumlccedilteyken Kim şimdiki Inichua ve Aymara yerlilerinde onların asil atalarını fark edebilirrdquo Boumlyle yazıyor Dr Heath Peru Eski Eserleri adlı kitabında korkusuz bir araştırmacı ve gerccedileği nerede bulursa bulsun kabul eden tartışma kabul etmeyen dogmatik muhalefet karşısında accedilıkccedila konuşmaktan ccedilekinmeyen bir bilimadamı olarak Perursquodaki eski eserler hakkındaki izlenimlerini oumlzetlerken ldquoAnd dağları okyanus seviyesinin yuumlzlerce feet altına uumlccedil kere battı ve şimdiki seviyesine zaman iccedilinde yuumlkseldi Bir insan hayatı yuumlzyılları kapsayan bu suumlrecin sayılabilmesi iccedilin ccedilok kısa kalır Peru

İntihuatana (guumlneşin hareketine bağlantılı direk işaret-yapı) goumlruumllduumlğuuml yerde imha edilmiştir ve Pizzarorsquonun orduları Machu Picchursquoya ulaşamadığından dolayı buradaki İntihuatana sağlam kalmasına karşın hali hazırda tam olarak ccediloumlzuumllememiştir

İnka Medeniyetinin Ccediloumlkuumlşuuml

Francisco Pizzaro İspanyarsquodan ccedilıkarcı ordusuyla b likte 1532rsquode bu topraklara ayak bastı Son ir İnka imparatoru Atahuallpa kandırılarak Pizzaro tarafından barışccedilıl bir toplantıya davet edildi Bu şekilde kaccedilırıldı ve karşılığında fidye talep edildi Buguumlnuumln değerlerine goumlre 50 milyon USD değerinden fazla altın oumldenmesine ve bunun karşılığında serbest bırakılmasına soumlz verilmiş olmasına karşın katledildi Daha sonra İspanyollar Cuzco ve zenginliklerine doğru yola koyuldular Kendisi de bizzat fetihccedili olan Ciezo de Leon İspanyolların şehre girmeleriyle birlikte Cuzcorsquoda şahit oldukları zenginlik karşısında altın ve guumlmuumlşuumln bolluğu karşısında nasıl hayretle duumlştuumlğuumlnuuml anlatmaktadır

Fethin buumlyuumlk bir kısmı meydan muharebesi bile gerccedilekleşmeden başarılmıştı Avrupalıların Yeni Duumlnyayla ilk temaslarıyla oumlnuumlne geccedililemeyen korkunccedil bulaşıcı hastalık yayılmaya başlamıştır Bilhassa ccediliccedilek hastalığı Panamarsquodan başlayarak tuumlm nuumlfusu kırıp geccedilirmiştir Hastalık Andları geccedilince guumlneye doğru yayılışı sırasında Amerika kıtasındaki en korkunccedil oumlluumlm oranına sebebiyet vermiştir Aşılanmamış olan Yeni Duumlnya halkı İnka toplumu da dahil olmak uumlzere uumlccedilte iki oranında azalmıştır

Fetihccedililerin İnka tarihi ve medeniyetini saptırmış olmalarının yanı sıra bazı İnkanrsquolar da mit ve efsanelerini Hıristiyan İspanyolların kulağına daha hoş gelecek şekilde sulandırıp ccedilarpıtmayı yeğlemişlerdir

Bulaşıcı hastalığın yardımıyla ve Atahuallparsquoyı baştan bozguna uğratmanın avantajıyla Pizzaro ona İspanyarsquoda buumlyuumlk servet kazanmasını sağlayan ccedilok buumlyuumlk miktarda İnka altınını ele geccedilirdi Bu şekilde ordusunu takviye isteği kısa zamanda kabul goumlrduuml Bu durum İnka İmparatorluğursquonun ve servetinin yok edilmesine yardımcı oldu İspanyol kuumlltuumlr din ve dili İnka kuumlltuumlruumlnuumln yerine geccedilti Buguumlnlerde ise İnka acircdetlerine ilişkin birkaccedil kırıntıya yerlilerde rastlanmaktadır

Huayna Capacrsquoın oğlu olan Manco Capac Francisco Pizzaro tarafından 1534 yılında kukla huumlkuumlmdar olarak taccedillandırıldı Manco Capac 1536rsquoda kurtulup Cuzcorsquoyu on ay suumlresince kuşattı fakat başarısız oldu Bunun uumlzerine Manco Capac sonraki sekiz yıl boyunca askerler ve yerleşimcilere karşı gerilla savaşı suumlrduumlrduuml Daha sonra hain bir saldırı karşısında 1544 senesinde bir suikasta kurban duumlştuuml

MACHU PICCHUlt--[if supportFootnotes]--gt[14]lt--[endif]--gt - (Quechua Machu Pikachu Yaşlı Tepe)

Bu İnka yerleşim boumllgesi deniz seviyesinin 2400 m uumlstuumlndedir Perursquoda Urubamba vadisinin (ve nehrinin) uumlstuumlndeki bir dağın tepesindedir (nehir bu noktanın aşağısında sert bir doumlnuumlş yapmaktadır) ve Cuzcorsquonun 80 km kuzeybatısındadır Genelde İnkarsquonın Kayıp Şehri olarak bahsedilir Machu Picchu İnka İmparatorluğursquonun en yaygın simgesidir 1450 civarlarında inşa edilmiş olan bu şehir yuumlz yıl sonraki İspanyol Fethi sırasında terk edilmiştir Bu eski yerleşim Peru Tarihi Kutsal Alanı boumllgesi yuumlzyıllar boyunca unutulmuş ve 1911rsquode Amerikalı tarihccedili Hiram Bingham bu boumllgeye tuumlm duumlnyanın ilgisini ccedilekebilmiştir O guumlnden beri ziyaretccedili akınına uğramaya devam ediyor 1981rsquode (boumllgenin zengin flora ve faunasına istinaden) 1983rsquote ise ldquoUNESCO Duumlnya Mirasırdquo (mimari accedilıdan eksiksiz bir başyapıt oumlzelliğinden ve İnka medeniyetinin eşsiz kanıtı olmasından dolayı) ilan edilmiştir Aynı zamanda ldquoDuumlnyanın Yeni Yedi Harikasırdquondan biridir (7 Temmuz 2007)

Machu Picchu cilalanmış kuru taş duvarlarla klasik İnka tarzında inşa edilmiştir En oumlnemli yapıları İntihuatana (ldquoGuumlneş-sırasırdquo İn

ka medeniyeti tarafından astronomiye ilişkin goumlkbilimsel bir saat olarak tasarlanmış olduğuna inanılır) veya Guumlneş Tapınağı ve ldquoUumlccedil Pencereli Odardquodır Bu yapılar arkeologlarca ldquoMachu Picchursquonun Kutsal Boumllgesirdquo olarak tanımlanan alanda bulunmaktadır

Machu Picchu 1450rsquode inşa edildiği zamanlar İnka İmparatorluğu en goumlrkemli doumlnemini yaşıyordu Hiram Binghamrsquoa goumlre Guumlneşin Bakirelerirsquonin tinsel merkeziydi Bir teoriye goumlre de burası İnka Llakta idi fethedilen boumllgelerin ekonomilerinin kontrol merkeziydi Bir başka goumlruumlşe goumlre ise bir saldırı durumunda İnka aristokrasisinin en seccedilkinlerini koruma amaccedillı inşa edilmiştir John Rowe ve Richard Burger gibi akademisyenlerin başkanlığında yapılan araştırmadaki bulgular ise Machu Picchursquonun

İnka imparatorunun (Pachacuti) oumlzel muumllkuuml olduğu doğrultusundadır Buna ilaveten Johan Reinhard bu youmlrenin bilhassa kutsal peyzaj oumlzelliklerine goumlre seccedililmiş olduğuna dair k oumlrnek bu anıtlar sunmuştur Bu duruma ilişkin bir yerleşim alanındaki dağlardır ki bunların sembolik ifadeleri şifrelerle astronomiyegoumlk bilimine ilişkin uyuşmaktadır

Bu hisar İnka başkenti Cuzcorsquonun sadece 50 mil oumltesinde bir konuma sahip olmasına rağmen İspanyol istilacılar tarafından bulunamamış ve dolayısıyla da tahrip edilmemiştir Yıllar iccedilinde buumlyuumlyen bitki oumlrtuumlsuuml ve orman bu boumllgeyi kaplamıştır Bingham ise 1911 yılında İnkarsquonın istilaya en son direnme noktası Vitcos şehrini ararken Machu Picchursquoda orijinal yapı sisteminde yaşayan Quechuanrsquolar tarafından bu boumllgeye youmlneltilmiş ve 1915 yılı boyunca kazıları youmlnetmiştir Bingham hayatı boyunca bu konuya ilişkin The Lost City of the Incas - İnkaların Kayıp Şehri gibi birccedilok kitap ve makale yazmıştır

Buradaki taş işccedililiği ve yapı sistemi araştırmanın sonunda bir sonraki boumlluumlmde yer alan Blavatskyrsquonin seri makalesinin alıntılarında detaylı olarak anlatılmaktadır Enteresan olan nokta ise HPBrsquonin soumlz konusu makale serisinin 1880rsquode Machu Picchursquonun Bingham tarafında keşfedilmesinden 35 sene oumlnce yazılmış olmasına rağmen boumllgedeki mimari tarzın anlatımıyla bire bir oumlrtuumlşmesidir

PECcedilENİN ARALANIŞI - Helena Petrovna Blavatsky (A Land of Mystery - Bir Gizem Uumllkesi ve Isis Unveiled - Peccedilesi Kaldırılmış İsisrsquoten alıntılar)

Helena Petrovna Blavatskylt--[if supportFootnotes]--gt[15]lt--[endif]--gtrsquonin Hindistan Aymarrsquoda ccedilıkarmış olduğu Theosophist dergisindeki Bir Gizem Uumllkesi başlığı altında doumlrt boumlluumlmden oluşan seri makalede (Mart Nisan Haziran Ağustos 1880) eski Guumlney Amerika medeniyetlerine yer verilmiş ve gizem bir nebze de olsa aralanmıştır HPB ldquoIsis Unveiledrdquo adlı eserinde gizemleri belli oumllccediluumlde aralamaya youmlnelmiştir Hem soumlz konusu makalelerde hem de bu eserde yer yer İnka medeniyetine de yer verilmiştir Son olarak sizlere bunların bir kısmını aktarmağa ccedilalışacağız

Oumlnce seri makalelerden başlayalım

ldquohellip Etrafımızda eski izleri eserleri dağılmış olan bu ulusların yuumlzeysel de olsa hikacircyelerini biliriz Ama bu durum Yeni Duumlnya ve Kuzey Guumlney Amerika kıtası iccedilin tam olarak geccedilerli değildir Orada buumltuumln Peru sahili boyunca buumltuumln Isthmus ve Kuzey Amerikarsquoda Cordilleras kanyonlarında And dağlarının geccedilit vermeyen vadilerinde ve bilhassa Meksika vadisinin oumltesinde bir zamanlar guumlccedilluuml olan şehirlerin ıssız harabeleri uzanır Bunlar insanlığın

zihninden silinmişler adları bile yok olmuştur Yoğun ormanlarda geccedilit vermeyen vadilerde bazen 60 feet yerin altına goumlmuumllmuumlş keşfedildikleri guumlnden beri bilim iccedilin bilmece olarak kalmış tuumlm araştırmaları boşa ccedilıkarmış ve Mısır Sfenksirsquonden daha suskun kalmışlardır

Amerika kıtası hakkında keşif oumlncesi zamana ait hiccedilbir şey bilmiyoruz tam olarak hiccedilbir şey Tarihi kayıtlar hatta geccedilmişe kıyasla modern kayıtlar bile kalmamıştır en eski yerli kabilelere ait geccedilmiş hadiseler gelenekler de ortadan kaybolmuştur Bizim cahil ve bilgisiz kaldığımız harccedilsız taşlarla bu yapıları inşa eden ırklar yuumlzlerce mil duvarları oyan tufan oumlncesi heykeltıraşlara ilham veren bilinmeyen ibadetler abideler yekpare anıtlar sunaklar tuhaf resim yazıları bu insan ve hayvan grupları bilinmeyen bir hayata ve kaybolmuş sanatlara ait resimler

Bu yuumlzyılın başına kadar bu kadar değerli antik eserlerin varlığı bilinmiyordu Başından beri istilacılar Amerika kıtasının antik servetleri ile meraklı gezginler arasına Ccedilin Seddi ccedilekmiştir İstilacılar ccedileşitli sebeplerden dolayı bilimsel araştırmaya engel olmuştur Cortez ve Pizzarorsquonun din adamlarından

muumlteşekkil ordularının tapınakların sarayların Meksika ve Perursquonun şehirlerinin goumlrkemi hakkındaki coşkulu hikacircyeleri bile ccediloktan goumlzden duumlşmuumlştuumlr

Amerika Kıtasının Tarihi kitabında Dr Robertson eski Meksikalıların evlerinin ldquoen vahşi Kızılderili yerlilerinde olduğu gibi yeşillik ccedilamur ve ağaccedil dallarından inşa edilmiş kuluumlbelerrdquo olduğunu soumlyleyecek kadar ileri gitmiş ve İspanyol istilacıların ifadelerine dayanarak ldquoUccedilsuz bucaksız imparatorluk boyunca fetihten oumlnceki doumlneme ait hiccedilbir anıt ve esere rastlanmadığırdquonı iddia etmeyi bile goumlze almıştır Doğrusunu ispat edip ortaya ccedilıkarmak Alexander Humboldtrsquoa duumlşmuumlştuumlr 1803rsquote bu seccedilkin ve bilgili gezgin sayesinde arkeoloji duumlnyası aydınlanmıştır Neyse ki kanıtları ile gelecek kacircşiflere oumlncuumlluumlk etmiştir Mitlarsquoyı veya Oumlluumller Vadisini Xoxichalcorsquoyu Cholularsquonın azametli piramit tapınağını tasvir etmiştir Onu Stephens Catherwood Squier ve Perursquoda DrsquoOrbigny ve Dr Tschuddi takip etmişlerdir O zamandan beri sayısız gezgin ziyaretleri sonucunda bize birccedilok eski eser hakkında ince detaylar vermişlerdir Fakat kimbilir daha nice keşfedilmemiş bilinmeyen eski eser var

Kısaca İnka tarihi şoumlyledir

İnka reisi veya imparatoru iccedilin kullanılan Quichua unvanı vardır ki bu idareci aristokrat soyu bir diğer deyişle de o youmlrenin en uumlst kastına ait olan kişidir Bilinmeyen bir suumlre İspanyol istilasından oumlnce ve istilaya kadar huumlkuumlm suumlrmuumlşlerdir Bazılarına goumlre İnka medeniyetine tarihte ilk olarak Perursquoda bilinmeyen boumllgelerde 1020rsquode rastlanmıştır Başka bir goumlruumlşe goumlre ise ki bu Hıristiyan teolojistlerinin muumltevazı goumlruumlşlerine uygun olarak İnka tarihi Eski Ahitrsquoteki tufandan beş yuumlzyıl sonraya dayanmaktadır İkinci teori oumlncekine goumlre gerccedileğe hiccedil şuumlphesiz daha yakındır İnkarsquonın muumlstesna ayrıcalıkları yanılmaz mutlak guumlccedilleri goumlz oumlnuumlne alındığında Hindistanrsquodaki Brahman kastının tam benzeridir Brahmanlar gibi İnka medeniyeti de soylarının bir ilaha dayandığını iddia etmişlerdir Soumlz konusu ilah Hindistanrsquoın Suumlryavansa Hanedanırsquonda olduğu gibi Guumlneş Tanrısıdır Genel ve tek olan ha anışına goumlre bir zamanlar Yeni Duumlnyarsquonın tuumlm nuumlfusu bağımsız savaşccedilı barbar kabilelere lk inboumlluumlnmuumlştuumlr Bu inanışa goumlre en sonunda ldquoen yuumlce ilah Guumlneş Tanrısırdquo onlara acımış ve insanları cehaletten kurtarmak iccedilin oumlğretmen olarak iki ccedilocuğunu yeryuumlzuumlne yollamış Manco Capac ve onun karısı ve kız kardeşi olan Mama Ocllo Huaco ki bunlar da aynı şekilde Eski Mısırrsquodaki Osiris ve kız kardeşi karısı olan İsisrsquoin karşıt boumllgedeki benzerleridir Aynı şekilde Hindistanrsquoın ilah yarı ilah ve karşıt boumllgedeki benzerleri vardır Bu ikisi (Guumlneş Tanrısının ccedilocukları) Titikaka Goumlluumlrsquonuumln guumlzel bir adasında ilk defa goumlruumllmuumlşler sonra kuzeye Cuzcorsquoya ve daha da sonra medeniyetin tohumlarını atmak iccedilin İnkarsquonın başkentine ilerlemişlerdir Bu kutsal ccedilift oumlnce Perursquodan birkaccedil halk topluluğunu toplayarak bir araya getirmiş ve işlerini kendi aralarında boumlluumlşmuumlşlerdir Manco Capac erkeklere ziraati yasaları ve hukuku mimariyi sanatları oumlğretirken Mama Ocllo kadınlara dokuma iplikccedililik ve eğirme nakış ve ev bakımını oumlğretmiştir İnka medeniyeti soylarının bu semavi ccedilifte dayandığını iddia ederken buumltuumln imparatorluklarını kaplayan harabeye doumlnmuumlş muazzam şehirleri kimlerin inşa ettiği hakkında en kuumlccediluumlk bir fikre sahip değillerdir Bu imparatorluk ekvatordan 37 derece enleme kadar uzanmaktadır Bu boumllge yalnızca And dağlarının batı yamacını kaplamakla kalmayıp Amazon ve Orinocorsquoya uzanan dağ zincirinin doğu yamaccedillarını da iccediline almaktadır Guumlneş Tanrısının soyundan gelmeleri dolayısı ile devlet dininin ayrıcalıklı

rahipleri olmanın yanı sıra topraklarında en yuumlksek mertebedeki devlet adamları ve huumlkuumlmdarlardır Aynen Brahmanlardaki gibi kendilerini sıradan oumlluumlmluumllerden ayırarak ilahi bir uumlstuumlnluumlk iddia etmişlerdir Boumlylece ldquoiki kere doğmuşrdquo ayrıcalıklı bir kast -İnka Soyu- kurmuşlardır Guumlneş Tanrısının oğlu olduğu kabul edildiği iccedilin huumlkuumlm suumlren her İnka rahip kacirchin savaşta orduların komutanı mutlak huumlkuumlmdar olarak en uumlstuumln din adamı ve kral makamlarını işgal etmektedir

İnkarsquonın en kuumlccediluumlk bir emri karşısında koumlruuml koumlruumlne bir itaat beklenirdi şahsiyeti kutsaldı ilahi faziletlerin maddedeki tezahuumlruuml idi Uumllkenin en yuumlksek devlet goumlrevlileri bir huumlrmet goumlstergesi olarak onun huzuruna ayakkabılı ccedilıkmazlardı Bu da oryantal bir koumlkene dikkat ccedilekiyor Ayrıca kraliyet ailesine mensup genccedillerin kulaklarının delinmesi ve iccedillerine altın halkalar yerleştirilmesi ruumltbeleri yuumlkseldikccedile bu halkaların genişletilmesi ve kıkırdağın iyice gerilip olumlu algılanan deformasyona uğraması daha yakın tarihlere ait yıkıntılarda bulunan heykel portreleriyle Buddha ve bazı ilahların tasvirleriyle guumlnuumlmuumlzdeki Siyam (yeni adı Tayland) Burma (yeni adı Myanmar) ve guumlney Hindistanrsquodaki zuumlppelerle garip bir benzerlik goumlstermektedir Yine aynı Hindistanrsquodaki Brahmin iktidarının başarılı doumlnemlerinde olduğu gibi ayrıcalıklı İnka kastı dışında hiccedilkimsenin din konusunda oumlğrenim goumlrmeye hakkı yoktu

Eski Rajesthan tarihi kayıtlarında goumlrduumlğuumlmuumlz gibi Suttirsquonin son zamanlarında yuumlruumlrluumlkten kalkan toumlresine benzer olarak huumlkuumlm suumlrmekte olan İnka oumllduumlğuumlnde diğer bir soumlyleyişle ldquobabasının malikacircnesine evine ccedilağrıldığındardquo cenaze toumlreni sırasında maiyetinde ccedilalışan ccedilok sayıda kişi ve karıları da oumlluumlme mahkucircm edilirdi Buumltuumln bunları goumlz oumlnuumlne alırsak bazı belli tarihccedililerin ldquobu geleneklerde buumltuumln ilkel medeniyetlerde izlediğimiz ortak oumlzelliğin bir başka versiyonu ile karşı karşıyayız ki bu da entrikacı idareciler ve kurnaz din adamlarının semavi bir bağlantısı sahtekacircrlığı ile insanlar uumlzerinde nuumlfuz kurmalarıdırrdquo gibi kısa bir accedilıklaması ile arkeolog ikna olmaz ldquoManco Capac Ccedilinli Fonirsquodir Hindu Buddharsquodır Mısırrsquoın duumlnyevi Osirisrsquoidir Meksikarsquonın Quetzalcoatlrsquoıdır Orta Amerikarsquonın Votanrsquoıdırrdquo şeklinde bir accedilıklama yaptığımız zaman bunun ccedilok doğru olduğunu goumlruumlruumlz Anlamak istediğimiz Hindistan Mısır Amerika gibi birbirlerine zıt boumllgelerde olan bu eski uluslarda nasıl boumlyle sıra dışı benzerliklerin olabildiğidir ki bu benzerlikler yalnızca genel olarak dini politik sosyal goumlruumlşlerde değil en ince ayrıntılarda da mevcuttur En ccedilok ihtiyacımız olan tarihi sıralanışları yani hangisinin diğerinden oumlnce geldiği ve de duumlnyanın doumlrt bir yanındaki bu halk topluluklarının nasıl nerede ise oumlzdeş mimari sanat tesis edebildikleri yolunda bilgi sahibi olmaktır Platon tarafından emin bir şekilde ifade edilen ve birden fazla modern arkeoloğun inandığı gibi ldquobir zamanlar boumlyle bir geccediliş iccedilin gemilere gerek yoktu iki duumlnya bir kıtayı meydana getiriyordurdquo şeklindeki goumlruumlşuuml de goumlz ardı edemeyiz

Son guumlnlerdeki araştırmalara goumlre sadece And dağlarında beş belirgin mimari uumlslupla karşılaşılmıştır Cuzcorsquodaki Guumlneş Tapınağı bunlardan en son doumlneme ait olandır Bu modern gezginler tarafından guumlvenilir bir şekilde İnka medeniyetine atfedilebilir ki bu imparatorluğun zaferleri geccedilmişi bilinmeyen zamanlara ait olan bir medeniyetin son parıltılarıdır ABD Kansasrsquotan Dr ER Heath ldquoAnd dağlarının Manco Capacrsquodan ccedilok daha oumlnce halkların yerleşim boumllgesi olduğunu bu halk topluluklarının başlangıcının Batı Avrupa yerlileri ile denk zamana rastladığınırdquo duumlşuumlnmektedir Devasa mimari tarz harccedilsız taş blok yapı grubuna uymaktadır Bu tarzın başlangıcına oumlrnek Babil Tapınağı ve Mısır Piramitleridir Birccedilok yerde rastlanan Yunan sarmalama tarzı Mısırlılardan alınmıştır ki mumyalama ve goumlmuuml tarzı Mısırrsquoı işaret etmektedir Buna ilaveten bu bilgin gezginin bulgularına goumlre uumlccedil belirgin halk topluluğu belirlenmiştir Andlardan Pasifikrsquoe kadar Perursquonun batısında yerleşik Chincharsquolar Peru ve Bolivyarsquonın yuumlksek duumlzluumlklerinde ve Titikaka Goumlluumlrsquonuumln guumlney sahillerinde yerleşik Aymararsquolar And dağ zinciri ve Titikaka Goumlluuml kuzeyi ile 90 derece guumlney enlemi arasında yerleşik Huancarsquolar Hipotezin de oumltesinde Perursquoda ccedilağlar oumlncesine dayanan bir medeniyetin varlığı hakkında bilimsel ve şuumlphe goumltuumlrmez deliller vardır

Perursquonun guano (huano) deniz kuşu dışkısı ccediluumlruumlyen vuumlcutları yumurtaları fok balığı kalıntıları gibi karışımlardan elde edilen değerli guumlbresi -ki bunun tertibi tam olarak bilinmemektedir- Guumlney Amerika sahili ve Pasifik adalarında birikmiştir Bunu ilk keşfeden ve duumlnyanın dikkatini bu konu uumlzerine ccedileken 1804rsquote Humboldt olmuştur Humboldt Chinca adaları ve diğer adalardaki granit taşların 50-60 feetlt--[if supportFootnotes]--gt[16]lt--[endif]--gt kalınlığında bu guumlbre tortusu ile kaplanmış olduğunu tespit ederek fetihten beri 300 yılı geccedilkin suumlrede sadece birkaccedil katman kalınlığında tortu birikimi olduğunu belirtmiştir Durum boumlyle ise 60 feet derinliğinde tortu birikimi iccedilin kaccedil bin seneye ihtiyaccedil vardır Bu sorunun cevabı basit bir matematiksel hesaba dayanır Bu meyanda keşfedilmiş Peru eski eser kalıntıları ile bir alıntı yapabiliriz Chinca adalarında 62 feet yerin altına goumlmuumlluuml taş idoller su ccedilanakları bulunmasına karşın 33-35 feet derine goumlmuumlluuml ağaccediltan yapılmış idollere rastlanmıştır Guanapi adalarında guano birikintisinin altında aynı Truxillorsquonun guumlneyi ve Macabirsquonin kuzeyinde olduğu gibi mumyalar kuşlar kuş yumurtaları altın ve guumlmuumlş suumls eşyaları bulunmuştur Sadece uumlccedil yuumlzyıl oumlnceye dayanan fetihten beri kayda değer bir tortu birikintisine rastlanmadığı goumlz oumlnuumlne alınarak otuz ve altmış feet derinlikteki tortu birikintisi iccedilin gereken yuumlzyıllar saptanabildiğinde bu kalıntıların eskiliği hakkında bir bilgi

sahibi olunabilir

lt--[endif]--gt

Tam olarak matematiksel

bir hesapla her inch iccedilin 12 katman 12

inchlt--[if supportFoot

notes]--gt[17]lt--

[endif]--gt iccedilin de 1 foot olarak hesap edersek her katmanın bir yuumlzyılda oluştuğunu hesaba katarsak kıymetli altın vazoları yapanların 864000 yıl oumlnce yaşadıklarını goumlruumlruumlz Yanılsamalar iccedilin geniş bir emniyet payı ayırırsak ve her yuumlzyılda iki katman verirsek hadi her yuumlzyılda 1 inch verirsek 72000 yıl oumlnceki bir medeniyetle karşılaşırız Kamusal eserlerini yapılarının dayanıklılığını ve muazzamlığını goumlz oumlnuumlne alırsak bu medeniyetin bizimki ile eşdeğer hatta bazı alanlarda daha uumlstuumln olduğunu goumlruumlruumlz Verdiğimiz en son bilgiler guumlvenilir kaynaklara Perursquoya dair antik eserlerin araştırılmalarına yukarıda bahsedilen Dr Heathrsquoin raporuna dayanmaktadır

ldquoBu taştan harccedilsız inşa edilmiş yapıların tuumlmuumlnuuml İnka medeniyeti tarihi ile ilişkilendirmek Hindistanrsquodaki her taş tapınağı Budist kazılarına atfetmekten de buumlyuumlk bir yanlıştır Dr Heathrsquoin de aralarında bulunduğu birccedilok otoritenin goumlz oumlnuumlne koyduğu gibi İnka tarihi sadece milattan sonra on birinci yuumlzyıla kadar dayanıyor Bu zamandan Fethe kadar geccedilen suumlrede bu kadar heybetli ve sayısız eseri ortaya koymak kesinlikle imkacircnsızdır ve İspanyol tarihccedililerinin de bunlar hakkında pek bir bilgisi yoktur Buumltuumln eserlerin İnka medeniyetine ait olduğu goumlruumlşuumlne kuvvetle karşı ccedilıkan başka bir gerccedilekse İnka medeniyetinin yazılı lisandan mahrum olmasına karşın bu ccedilağlar oumlncesi antik kalıntıların hiyerogliflerle kaplı olmalarıdır Cuzcorsquodaki Guumlneş Tapınağı İnka medeniyetine atfedilir Bu yapı Andlarda goumlruumllen beş tip mimari yapının sonuncusudur Bu yapıların her biri insan gelişiminin ayrı bir ccedilağını temsil etmektedirrdquo

Peru ve Orta Amerikarsquodaki hiyeroglifler İnka medeniyetinde olduğu gibi bizim kriptologlarımıza da oumlluuml bir mektup olarak kalmışlar ve kalacaklardır da İnka medeniyeti aynen barbar antik Ccedilinliler ve Meksikalılar gibi kayıtlarını quipus (Peru dilinde duumlğuumlm) olarak tutmuşlardır Birkaccedil feet uzunluğunda farklı renklerde iplerden oluşmuş bir sicim ucunda birccedilok saccedilak sallanıyor her renk anlaşılır bir nesneyi ifade ediyor boumlylece duumlğuumlmler şifre vazifesini goumlruumlyorlar Prescottrsquoun belirttiği gibi ldquoQuipusrsquoun gizemli bilimi Peruluların birbirleri ile fikir alışverişi yapmalarını sağlamış ve onları gelecek nesillere aktarmayı amaccedillamıştırdquo Nasılsa her boumllgenin bu ayrıntılı kayıtları kendilerine goumlre ayrı bir yorumlama youmlntemi vardı Boumlylece her quipus sadece bulunduğu boumllgede anlaşılabilirdi Dr Heathrsquoin aktardığına goumlre ldquoMezarlardan ccedilıkarılan birccedilok quipus renk ve doku accedilısından muumlkemmel korunmuş durumda bulunurken eski eser arayıcılarının her bulduklarının tam yerini not etmeyi ihmal etmeleri yuumlzuumlnden soumlzleri telaffuz edebilecek dudaklar sonsuza kadar fonksiyonlarını yitirmişler boumlylece buumltuumln oumlğrenmek istediğimiz o en son guumlnde accedilıklanana dek muumlhuumlrlenmiştirrdquo o zaman accedilıklanacaksa şayet Fakat hacirclacirc aklımız yerinde beynimiz ccedilalışırken ve bize fikir verebilecek bazı oumlnemli hakikatleri goumlrebilecek durumdayken arkeoloji jeoloji etnoloji ve de diğer bilimlerin suumlrekli keşifleri ile şu sırada da bir şeyler accedilığa ccedilıkarabiliriz ndash Perulular

ve Meksikalılar ldquoNasıl değişmişler İnka medeniyeti bir zamanlar olduğu muumlkemmel durumdan nasıl gerileyip duumlşmuumlş kuumlccediluumlk yuumlz altmış kişi kadar bir grup dağ evlerine hiccedil yara almadan sızabiliyor taptıkları krallarını ve binlerce savaşccedilılarını katledebiliyor servetlerini alıp goumltuumlrebiliyor buumltuumln bunlar oumlyle bir uumllkede cereyan ediyor ki bir zamanlar birkaccedil kişi bile taşlarla bir orduya karşı koyabilecek guumlccedilteyken Kim şimdiki Inichua ve Aymara yerlilerinde onların asil atalarını fark edebilirrdquo Boumlyle yazıyor Dr Heath Peru Eski Eserleri adlı kitabında korkusuz bir araştırmacı ve gerccedileği nerede bulursa bulsun kabul eden tartışma kabul etmeyen dogmatik muhalefet karşısında accedilıkccedila konuşmaktan ccedilekinmeyen bir bilimadamı olarak Perursquodaki eski eserler hakkındaki izlenimlerini oumlzetlerken ldquoAnd dağları okyanus seviyesinin yuumlzlerce feet altına uumlccedil kere battı ve şimdiki seviyesine zaman iccedilinde yuumlkseldi Bir insan hayatı yuumlzyılları kapsayan bu suumlrecin sayılabilmesi iccedilin ccedilok kısa kalır Peru

ka medeniyeti tarafından astronomiye ilişkin goumlkbilimsel bir saat olarak tasarlanmış olduğuna inanılır) veya Guumlneş Tapınağı ve ldquoUumlccedil Pencereli Odardquodır Bu yapılar arkeologlarca ldquoMachu Picchursquonun Kutsal Boumllgesirdquo olarak tanımlanan alanda bulunmaktadır

Machu Picchu 1450rsquode inşa edildiği zamanlar İnka İmparatorluğu en goumlrkemli doumlnemini yaşıyordu Hiram Binghamrsquoa goumlre Guumlneşin Bakirelerirsquonin tinsel merkeziydi Bir teoriye goumlre de burası İnka Llakta idi fethedilen boumllgelerin ekonomilerinin kontrol merkeziydi Bir başka goumlruumlşe goumlre ise bir saldırı durumunda İnka aristokrasisinin en seccedilkinlerini koruma amaccedillı inşa edilmiştir John Rowe ve Richard Burger gibi akademisyenlerin başkanlığında yapılan araştırmadaki bulgular ise Machu Picchursquonun

İnka imparatorunun (Pachacuti) oumlzel muumllkuuml olduğu doğrultusundadır Buna ilaveten Johan Reinhard bu youmlrenin bilhassa kutsal peyzaj oumlzelliklerine goumlre seccedililmiş olduğuna dair k oumlrnek bu anıtlar sunmuştur Bu duruma ilişkin bir yerleşim alanındaki dağlardır ki bunların sembolik ifadeleri şifrelerle astronomiyegoumlk bilimine ilişkin uyuşmaktadır

Bu hisar İnka başkenti Cuzcorsquonun sadece 50 mil oumltesinde bir konuma sahip olmasına rağmen İspanyol istilacılar tarafından bulunamamış ve dolayısıyla da tahrip edilmemiştir Yıllar iccedilinde buumlyuumlyen bitki oumlrtuumlsuuml ve orman bu boumllgeyi kaplamıştır Bingham ise 1911 yılında İnkarsquonın istilaya en son direnme noktası Vitcos şehrini ararken Machu Picchursquoda orijinal yapı sisteminde yaşayan Quechuanrsquolar tarafından bu boumllgeye youmlneltilmiş ve 1915 yılı boyunca kazıları youmlnetmiştir Bingham hayatı boyunca bu konuya ilişkin The Lost City of the Incas - İnkaların Kayıp Şehri gibi birccedilok kitap ve makale yazmıştır

Buradaki taş işccedililiği ve yapı sistemi araştırmanın sonunda bir sonraki boumlluumlmde yer alan Blavatskyrsquonin seri makalesinin alıntılarında detaylı olarak anlatılmaktadır Enteresan olan nokta ise HPBrsquonin soumlz konusu makale serisinin 1880rsquode Machu Picchursquonun Bingham tarafında keşfedilmesinden 35 sene oumlnce yazılmış olmasına rağmen boumllgedeki mimari tarzın anlatımıyla bire bir oumlrtuumlşmesidir

PECcedilENİN ARALANIŞI - Helena Petrovna Blavatsky (A Land of Mystery - Bir Gizem Uumllkesi ve Isis Unveiled - Peccedilesi Kaldırılmış İsisrsquoten alıntılar)

Helena Petrovna Blavatskylt--[if supportFootnotes]--gt[15]lt--[endif]--gtrsquonin Hindistan Aymarrsquoda ccedilıkarmış olduğu Theosophist dergisindeki Bir Gizem Uumllkesi başlığı altında doumlrt boumlluumlmden oluşan seri makalede (Mart Nisan Haziran Ağustos 1880) eski Guumlney Amerika medeniyetlerine yer verilmiş ve gizem bir nebze de olsa aralanmıştır HPB ldquoIsis Unveiledrdquo adlı eserinde gizemleri belli oumllccediluumlde aralamaya youmlnelmiştir Hem soumlz konusu makalelerde hem de bu eserde yer yer İnka medeniyetine de yer verilmiştir Son olarak sizlere bunların bir kısmını aktarmağa ccedilalışacağız

Oumlnce seri makalelerden başlayalım

ldquohellip Etrafımızda eski izleri eserleri dağılmış olan bu ulusların yuumlzeysel de olsa hikacircyelerini biliriz Ama bu durum Yeni Duumlnya ve Kuzey Guumlney Amerika kıtası iccedilin tam olarak geccedilerli değildir Orada buumltuumln Peru sahili boyunca buumltuumln Isthmus ve Kuzey Amerikarsquoda Cordilleras kanyonlarında And dağlarının geccedilit vermeyen vadilerinde ve bilhassa Meksika vadisinin oumltesinde bir zamanlar guumlccedilluuml olan şehirlerin ıssız harabeleri uzanır Bunlar insanlığın

zihninden silinmişler adları bile yok olmuştur Yoğun ormanlarda geccedilit vermeyen vadilerde bazen 60 feet yerin altına goumlmuumllmuumlş keşfedildikleri guumlnden beri bilim iccedilin bilmece olarak kalmış tuumlm araştırmaları boşa ccedilıkarmış ve Mısır Sfenksirsquonden daha suskun kalmışlardır

Amerika kıtası hakkında keşif oumlncesi zamana ait hiccedilbir şey bilmiyoruz tam olarak hiccedilbir şey Tarihi kayıtlar hatta geccedilmişe kıyasla modern kayıtlar bile kalmamıştır en eski yerli kabilelere ait geccedilmiş hadiseler gelenekler de ortadan kaybolmuştur Bizim cahil ve bilgisiz kaldığımız harccedilsız taşlarla bu yapıları inşa eden ırklar yuumlzlerce mil duvarları oyan tufan oumlncesi heykeltıraşlara ilham veren bilinmeyen ibadetler abideler yekpare anıtlar sunaklar tuhaf resim yazıları bu insan ve hayvan grupları bilinmeyen bir hayata ve kaybolmuş sanatlara ait resimler

Bu yuumlzyılın başına kadar bu kadar değerli antik eserlerin varlığı bilinmiyordu Başından beri istilacılar Amerika kıtasının antik servetleri ile meraklı gezginler arasına Ccedilin Seddi ccedilekmiştir İstilacılar ccedileşitli sebeplerden dolayı bilimsel araştırmaya engel olmuştur Cortez ve Pizzarorsquonun din adamlarından

muumlteşekkil ordularının tapınakların sarayların Meksika ve Perursquonun şehirlerinin goumlrkemi hakkındaki coşkulu hikacircyeleri bile ccediloktan goumlzden duumlşmuumlştuumlr

Amerika Kıtasının Tarihi kitabında Dr Robertson eski Meksikalıların evlerinin ldquoen vahşi Kızılderili yerlilerinde olduğu gibi yeşillik ccedilamur ve ağaccedil dallarından inşa edilmiş kuluumlbelerrdquo olduğunu soumlyleyecek kadar ileri gitmiş ve İspanyol istilacıların ifadelerine dayanarak ldquoUccedilsuz bucaksız imparatorluk boyunca fetihten oumlnceki doumlneme ait hiccedilbir anıt ve esere rastlanmadığırdquonı iddia etmeyi bile goumlze almıştır Doğrusunu ispat edip ortaya ccedilıkarmak Alexander Humboldtrsquoa duumlşmuumlştuumlr 1803rsquote bu seccedilkin ve bilgili gezgin sayesinde arkeoloji duumlnyası aydınlanmıştır Neyse ki kanıtları ile gelecek kacircşiflere oumlncuumlluumlk etmiştir Mitlarsquoyı veya Oumlluumller Vadisini Xoxichalcorsquoyu Cholularsquonın azametli piramit tapınağını tasvir etmiştir Onu Stephens Catherwood Squier ve Perursquoda DrsquoOrbigny ve Dr Tschuddi takip etmişlerdir O zamandan beri sayısız gezgin ziyaretleri sonucunda bize birccedilok eski eser hakkında ince detaylar vermişlerdir Fakat kimbilir daha nice keşfedilmemiş bilinmeyen eski eser var

Kısaca İnka tarihi şoumlyledir

İnka reisi veya imparatoru iccedilin kullanılan Quichua unvanı vardır ki bu idareci aristokrat soyu bir diğer deyişle de o youmlrenin en uumlst kastına ait olan kişidir Bilinmeyen bir suumlre İspanyol istilasından oumlnce ve istilaya kadar huumlkuumlm suumlrmuumlşlerdir Bazılarına goumlre İnka medeniyetine tarihte ilk olarak Perursquoda bilinmeyen boumllgelerde 1020rsquode rastlanmıştır Başka bir goumlruumlşe goumlre ise ki bu Hıristiyan teolojistlerinin muumltevazı goumlruumlşlerine uygun olarak İnka tarihi Eski Ahitrsquoteki tufandan beş yuumlzyıl sonraya dayanmaktadır İkinci teori oumlncekine goumlre gerccedileğe hiccedil şuumlphesiz daha yakındır İnkarsquonın muumlstesna ayrıcalıkları yanılmaz mutlak guumlccedilleri goumlz oumlnuumlne alındığında Hindistanrsquodaki Brahman kastının tam benzeridir Brahmanlar gibi İnka medeniyeti de soylarının bir ilaha dayandığını iddia etmişlerdir Soumlz konusu ilah Hindistanrsquoın Suumlryavansa Hanedanırsquonda olduğu gibi Guumlneş Tanrısıdır Genel ve tek olan ha anışına goumlre bir zamanlar Yeni Duumlnyarsquonın tuumlm nuumlfusu bağımsız savaşccedilı barbar kabilelere lk inboumlluumlnmuumlştuumlr Bu inanışa goumlre en sonunda ldquoen yuumlce ilah Guumlneş Tanrısırdquo onlara acımış ve insanları cehaletten kurtarmak iccedilin oumlğretmen olarak iki ccedilocuğunu yeryuumlzuumlne yollamış Manco Capac ve onun karısı ve kız kardeşi olan Mama Ocllo Huaco ki bunlar da aynı şekilde Eski Mısırrsquodaki Osiris ve kız kardeşi karısı olan İsisrsquoin karşıt boumllgedeki benzerleridir Aynı şekilde Hindistanrsquoın ilah yarı ilah ve karşıt boumllgedeki benzerleri vardır Bu ikisi (Guumlneş Tanrısının ccedilocukları) Titikaka Goumlluumlrsquonuumln guumlzel bir adasında ilk defa goumlruumllmuumlşler sonra kuzeye Cuzcorsquoya ve daha da sonra medeniyetin tohumlarını atmak iccedilin İnkarsquonın başkentine ilerlemişlerdir Bu kutsal ccedilift oumlnce Perursquodan birkaccedil halk topluluğunu toplayarak bir araya getirmiş ve işlerini kendi aralarında boumlluumlşmuumlşlerdir Manco Capac erkeklere ziraati yasaları ve hukuku mimariyi sanatları oumlğretirken Mama Ocllo kadınlara dokuma iplikccedililik ve eğirme nakış ve ev bakımını oumlğretmiştir İnka medeniyeti soylarının bu semavi ccedilifte dayandığını iddia ederken buumltuumln imparatorluklarını kaplayan harabeye doumlnmuumlş muazzam şehirleri kimlerin inşa ettiği hakkında en kuumlccediluumlk bir fikre sahip değillerdir Bu imparatorluk ekvatordan 37 derece enleme kadar uzanmaktadır Bu boumllge yalnızca And dağlarının batı yamacını kaplamakla kalmayıp Amazon ve Orinocorsquoya uzanan dağ zincirinin doğu yamaccedillarını da iccediline almaktadır Guumlneş Tanrısının soyundan gelmeleri dolayısı ile devlet dininin ayrıcalıklı

rahipleri olmanın yanı sıra topraklarında en yuumlksek mertebedeki devlet adamları ve huumlkuumlmdarlardır Aynen Brahmanlardaki gibi kendilerini sıradan oumlluumlmluumllerden ayırarak ilahi bir uumlstuumlnluumlk iddia etmişlerdir Boumlylece ldquoiki kere doğmuşrdquo ayrıcalıklı bir kast -İnka Soyu- kurmuşlardır Guumlneş Tanrısının oğlu olduğu kabul edildiği iccedilin huumlkuumlm suumlren her İnka rahip kacirchin savaşta orduların komutanı mutlak huumlkuumlmdar olarak en uumlstuumln din adamı ve kral makamlarını işgal etmektedir

İnkarsquonın en kuumlccediluumlk bir emri karşısında koumlruuml koumlruumlne bir itaat beklenirdi şahsiyeti kutsaldı ilahi faziletlerin maddedeki tezahuumlruuml idi Uumllkenin en yuumlksek devlet goumlrevlileri bir huumlrmet goumlstergesi olarak onun huzuruna ayakkabılı ccedilıkmazlardı Bu da oryantal bir koumlkene dikkat ccedilekiyor Ayrıca kraliyet ailesine mensup genccedillerin kulaklarının delinmesi ve iccedillerine altın halkalar yerleştirilmesi ruumltbeleri yuumlkseldikccedile bu halkaların genişletilmesi ve kıkırdağın iyice gerilip olumlu algılanan deformasyona uğraması daha yakın tarihlere ait yıkıntılarda bulunan heykel portreleriyle Buddha ve bazı ilahların tasvirleriyle guumlnuumlmuumlzdeki Siyam (yeni adı Tayland) Burma (yeni adı Myanmar) ve guumlney Hindistanrsquodaki zuumlppelerle garip bir benzerlik goumlstermektedir Yine aynı Hindistanrsquodaki Brahmin iktidarının başarılı doumlnemlerinde olduğu gibi ayrıcalıklı İnka kastı dışında hiccedilkimsenin din konusunda oumlğrenim goumlrmeye hakkı yoktu

Eski Rajesthan tarihi kayıtlarında goumlrduumlğuumlmuumlz gibi Suttirsquonin son zamanlarında yuumlruumlrluumlkten kalkan toumlresine benzer olarak huumlkuumlm suumlrmekte olan İnka oumllduumlğuumlnde diğer bir soumlyleyişle ldquobabasının malikacircnesine evine ccedilağrıldığındardquo cenaze toumlreni sırasında maiyetinde ccedilalışan ccedilok sayıda kişi ve karıları da oumlluumlme mahkucircm edilirdi Buumltuumln bunları goumlz oumlnuumlne alırsak bazı belli tarihccedililerin ldquobu geleneklerde buumltuumln ilkel medeniyetlerde izlediğimiz ortak oumlzelliğin bir başka versiyonu ile karşı karşıyayız ki bu da entrikacı idareciler ve kurnaz din adamlarının semavi bir bağlantısı sahtekacircrlığı ile insanlar uumlzerinde nuumlfuz kurmalarıdırrdquo gibi kısa bir accedilıklaması ile arkeolog ikna olmaz ldquoManco Capac Ccedilinli Fonirsquodir Hindu Buddharsquodır Mısırrsquoın duumlnyevi Osirisrsquoidir Meksikarsquonın Quetzalcoatlrsquoıdır Orta Amerikarsquonın Votanrsquoıdırrdquo şeklinde bir accedilıklama yaptığımız zaman bunun ccedilok doğru olduğunu goumlruumlruumlz Anlamak istediğimiz Hindistan Mısır Amerika gibi birbirlerine zıt boumllgelerde olan bu eski uluslarda nasıl boumlyle sıra dışı benzerliklerin olabildiğidir ki bu benzerlikler yalnızca genel olarak dini politik sosyal goumlruumlşlerde değil en ince ayrıntılarda da mevcuttur En ccedilok ihtiyacımız olan tarihi sıralanışları yani hangisinin diğerinden oumlnce geldiği ve de duumlnyanın doumlrt bir yanındaki bu halk topluluklarının nasıl nerede ise oumlzdeş mimari sanat tesis edebildikleri yolunda bilgi sahibi olmaktır Platon tarafından emin bir şekilde ifade edilen ve birden fazla modern arkeoloğun inandığı gibi ldquobir zamanlar boumlyle bir geccediliş iccedilin gemilere gerek yoktu iki duumlnya bir kıtayı meydana getiriyordurdquo şeklindeki goumlruumlşuuml de goumlz ardı edemeyiz

Son guumlnlerdeki araştırmalara goumlre sadece And dağlarında beş belirgin mimari uumlslupla karşılaşılmıştır Cuzcorsquodaki Guumlneş Tapınağı bunlardan en son doumlneme ait olandır Bu modern gezginler tarafından guumlvenilir bir şekilde İnka medeniyetine atfedilebilir ki bu imparatorluğun zaferleri geccedilmişi bilinmeyen zamanlara ait olan bir medeniyetin son parıltılarıdır ABD Kansasrsquotan Dr ER Heath ldquoAnd dağlarının Manco Capacrsquodan ccedilok daha oumlnce halkların yerleşim boumllgesi olduğunu bu halk topluluklarının başlangıcının Batı Avrupa yerlileri ile denk zamana rastladığınırdquo duumlşuumlnmektedir Devasa mimari tarz harccedilsız taş blok yapı grubuna uymaktadır Bu tarzın başlangıcına oumlrnek Babil Tapınağı ve Mısır Piramitleridir Birccedilok yerde rastlanan Yunan sarmalama tarzı Mısırlılardan alınmıştır ki mumyalama ve goumlmuuml tarzı Mısırrsquoı işaret etmektedir Buna ilaveten bu bilgin gezginin bulgularına goumlre uumlccedil belirgin halk topluluğu belirlenmiştir Andlardan Pasifikrsquoe kadar Perursquonun batısında yerleşik Chincharsquolar Peru ve Bolivyarsquonın yuumlksek duumlzluumlklerinde ve Titikaka Goumlluumlrsquonuumln guumlney sahillerinde yerleşik Aymararsquolar And dağ zinciri ve Titikaka Goumlluuml kuzeyi ile 90 derece guumlney enlemi arasında yerleşik Huancarsquolar Hipotezin de oumltesinde Perursquoda ccedilağlar oumlncesine dayanan bir medeniyetin varlığı hakkında bilimsel ve şuumlphe goumltuumlrmez deliller vardır

Perursquonun guano (huano) deniz kuşu dışkısı ccediluumlruumlyen vuumlcutları yumurtaları fok balığı kalıntıları gibi karışımlardan elde edilen değerli guumlbresi -ki bunun tertibi tam olarak bilinmemektedir- Guumlney Amerika sahili ve Pasifik adalarında birikmiştir Bunu ilk keşfeden ve duumlnyanın dikkatini bu konu uumlzerine ccedileken 1804rsquote Humboldt olmuştur Humboldt Chinca adaları ve diğer adalardaki granit taşların 50-60 feetlt--[if supportFootnotes]--gt[16]lt--[endif]--gt kalınlığında bu guumlbre tortusu ile kaplanmış olduğunu tespit ederek fetihten beri 300 yılı geccedilkin suumlrede sadece birkaccedil katman kalınlığında tortu birikimi olduğunu belirtmiştir Durum boumlyle ise 60 feet derinliğinde tortu birikimi iccedilin kaccedil bin seneye ihtiyaccedil vardır Bu sorunun cevabı basit bir matematiksel hesaba dayanır Bu meyanda keşfedilmiş Peru eski eser kalıntıları ile bir alıntı yapabiliriz Chinca adalarında 62 feet yerin altına goumlmuumlluuml taş idoller su ccedilanakları bulunmasına karşın 33-35 feet derine goumlmuumlluuml ağaccediltan yapılmış idollere rastlanmıştır Guanapi adalarında guano birikintisinin altında aynı Truxillorsquonun guumlneyi ve Macabirsquonin kuzeyinde olduğu gibi mumyalar kuşlar kuş yumurtaları altın ve guumlmuumlş suumls eşyaları bulunmuştur Sadece uumlccedil yuumlzyıl oumlnceye dayanan fetihten beri kayda değer bir tortu birikintisine rastlanmadığı goumlz oumlnuumlne alınarak otuz ve altmış feet derinlikteki tortu birikintisi iccedilin gereken yuumlzyıllar saptanabildiğinde bu kalıntıların eskiliği hakkında bir bilgi

sahibi olunabilir

lt--[endif]--gt

Tam olarak matematiksel

bir hesapla her inch iccedilin 12 katman 12

inchlt--[if supportFoot

notes]--gt[17]lt--

[endif]--gt iccedilin de 1 foot olarak hesap edersek her katmanın bir yuumlzyılda oluştuğunu hesaba katarsak kıymetli altın vazoları yapanların 864000 yıl oumlnce yaşadıklarını goumlruumlruumlz Yanılsamalar iccedilin geniş bir emniyet payı ayırırsak ve her yuumlzyılda iki katman verirsek hadi her yuumlzyılda 1 inch verirsek 72000 yıl oumlnceki bir medeniyetle karşılaşırız Kamusal eserlerini yapılarının dayanıklılığını ve muazzamlığını goumlz oumlnuumlne alırsak bu medeniyetin bizimki ile eşdeğer hatta bazı alanlarda daha uumlstuumln olduğunu goumlruumlruumlz Verdiğimiz en son bilgiler guumlvenilir kaynaklara Perursquoya dair antik eserlerin araştırılmalarına yukarıda bahsedilen Dr Heathrsquoin raporuna dayanmaktadır

ldquoBu taştan harccedilsız inşa edilmiş yapıların tuumlmuumlnuuml İnka medeniyeti tarihi ile ilişkilendirmek Hindistanrsquodaki her taş tapınağı Budist kazılarına atfetmekten de buumlyuumlk bir yanlıştır Dr Heathrsquoin de aralarında bulunduğu birccedilok otoritenin goumlz oumlnuumlne koyduğu gibi İnka tarihi sadece milattan sonra on birinci yuumlzyıla kadar dayanıyor Bu zamandan Fethe kadar geccedilen suumlrede bu kadar heybetli ve sayısız eseri ortaya koymak kesinlikle imkacircnsızdır ve İspanyol tarihccedililerinin de bunlar hakkında pek bir bilgisi yoktur Buumltuumln eserlerin İnka medeniyetine ait olduğu goumlruumlşuumlne kuvvetle karşı ccedilıkan başka bir gerccedilekse İnka medeniyetinin yazılı lisandan mahrum olmasına karşın bu ccedilağlar oumlncesi antik kalıntıların hiyerogliflerle kaplı olmalarıdır Cuzcorsquodaki Guumlneş Tapınağı İnka medeniyetine atfedilir Bu yapı Andlarda goumlruumllen beş tip mimari yapının sonuncusudur Bu yapıların her biri insan gelişiminin ayrı bir ccedilağını temsil etmektedirrdquo

Peru ve Orta Amerikarsquodaki hiyeroglifler İnka medeniyetinde olduğu gibi bizim kriptologlarımıza da oumlluuml bir mektup olarak kalmışlar ve kalacaklardır da İnka medeniyeti aynen barbar antik Ccedilinliler ve Meksikalılar gibi kayıtlarını quipus (Peru dilinde duumlğuumlm) olarak tutmuşlardır Birkaccedil feet uzunluğunda farklı renklerde iplerden oluşmuş bir sicim ucunda birccedilok saccedilak sallanıyor her renk anlaşılır bir nesneyi ifade ediyor boumlylece duumlğuumlmler şifre vazifesini goumlruumlyorlar Prescottrsquoun belirttiği gibi ldquoQuipusrsquoun gizemli bilimi Peruluların birbirleri ile fikir alışverişi yapmalarını sağlamış ve onları gelecek nesillere aktarmayı amaccedillamıştırdquo Nasılsa her boumllgenin bu ayrıntılı kayıtları kendilerine goumlre ayrı bir yorumlama youmlntemi vardı Boumlylece her quipus sadece bulunduğu boumllgede anlaşılabilirdi Dr Heathrsquoin aktardığına goumlre ldquoMezarlardan ccedilıkarılan birccedilok quipus renk ve doku accedilısından muumlkemmel korunmuş durumda bulunurken eski eser arayıcılarının her bulduklarının tam yerini not etmeyi ihmal etmeleri yuumlzuumlnden soumlzleri telaffuz edebilecek dudaklar sonsuza kadar fonksiyonlarını yitirmişler boumlylece buumltuumln oumlğrenmek istediğimiz o en son guumlnde accedilıklanana dek muumlhuumlrlenmiştirrdquo o zaman accedilıklanacaksa şayet Fakat hacirclacirc aklımız yerinde beynimiz ccedilalışırken ve bize fikir verebilecek bazı oumlnemli hakikatleri goumlrebilecek durumdayken arkeoloji jeoloji etnoloji ve de diğer bilimlerin suumlrekli keşifleri ile şu sırada da bir şeyler accedilığa ccedilıkarabiliriz ndash Perulular

ve Meksikalılar ldquoNasıl değişmişler İnka medeniyeti bir zamanlar olduğu muumlkemmel durumdan nasıl gerileyip duumlşmuumlş kuumlccediluumlk yuumlz altmış kişi kadar bir grup dağ evlerine hiccedil yara almadan sızabiliyor taptıkları krallarını ve binlerce savaşccedilılarını katledebiliyor servetlerini alıp goumltuumlrebiliyor buumltuumln bunlar oumlyle bir uumllkede cereyan ediyor ki bir zamanlar birkaccedil kişi bile taşlarla bir orduya karşı koyabilecek guumlccedilteyken Kim şimdiki Inichua ve Aymara yerlilerinde onların asil atalarını fark edebilirrdquo Boumlyle yazıyor Dr Heath Peru Eski Eserleri adlı kitabında korkusuz bir araştırmacı ve gerccedileği nerede bulursa bulsun kabul eden tartışma kabul etmeyen dogmatik muhalefet karşısında accedilıkccedila konuşmaktan ccedilekinmeyen bir bilimadamı olarak Perursquodaki eski eserler hakkındaki izlenimlerini oumlzetlerken ldquoAnd dağları okyanus seviyesinin yuumlzlerce feet altına uumlccedil kere battı ve şimdiki seviyesine zaman iccedilinde yuumlkseldi Bir insan hayatı yuumlzyılları kapsayan bu suumlrecin sayılabilmesi iccedilin ccedilok kısa kalır Peru

zihninden silinmişler adları bile yok olmuştur Yoğun ormanlarda geccedilit vermeyen vadilerde bazen 60 feet yerin altına goumlmuumllmuumlş keşfedildikleri guumlnden beri bilim iccedilin bilmece olarak kalmış tuumlm araştırmaları boşa ccedilıkarmış ve Mısır Sfenksirsquonden daha suskun kalmışlardır

Amerika kıtası hakkında keşif oumlncesi zamana ait hiccedilbir şey bilmiyoruz tam olarak hiccedilbir şey Tarihi kayıtlar hatta geccedilmişe kıyasla modern kayıtlar bile kalmamıştır en eski yerli kabilelere ait geccedilmiş hadiseler gelenekler de ortadan kaybolmuştur Bizim cahil ve bilgisiz kaldığımız harccedilsız taşlarla bu yapıları inşa eden ırklar yuumlzlerce mil duvarları oyan tufan oumlncesi heykeltıraşlara ilham veren bilinmeyen ibadetler abideler yekpare anıtlar sunaklar tuhaf resim yazıları bu insan ve hayvan grupları bilinmeyen bir hayata ve kaybolmuş sanatlara ait resimler

Bu yuumlzyılın başına kadar bu kadar değerli antik eserlerin varlığı bilinmiyordu Başından beri istilacılar Amerika kıtasının antik servetleri ile meraklı gezginler arasına Ccedilin Seddi ccedilekmiştir İstilacılar ccedileşitli sebeplerden dolayı bilimsel araştırmaya engel olmuştur Cortez ve Pizzarorsquonun din adamlarından

muumlteşekkil ordularının tapınakların sarayların Meksika ve Perursquonun şehirlerinin goumlrkemi hakkındaki coşkulu hikacircyeleri bile ccediloktan goumlzden duumlşmuumlştuumlr

Amerika Kıtasının Tarihi kitabında Dr Robertson eski Meksikalıların evlerinin ldquoen vahşi Kızılderili yerlilerinde olduğu gibi yeşillik ccedilamur ve ağaccedil dallarından inşa edilmiş kuluumlbelerrdquo olduğunu soumlyleyecek kadar ileri gitmiş ve İspanyol istilacıların ifadelerine dayanarak ldquoUccedilsuz bucaksız imparatorluk boyunca fetihten oumlnceki doumlneme ait hiccedilbir anıt ve esere rastlanmadığırdquonı iddia etmeyi bile goumlze almıştır Doğrusunu ispat edip ortaya ccedilıkarmak Alexander Humboldtrsquoa duumlşmuumlştuumlr 1803rsquote bu seccedilkin ve bilgili gezgin sayesinde arkeoloji duumlnyası aydınlanmıştır Neyse ki kanıtları ile gelecek kacircşiflere oumlncuumlluumlk etmiştir Mitlarsquoyı veya Oumlluumller Vadisini Xoxichalcorsquoyu Cholularsquonın azametli piramit tapınağını tasvir etmiştir Onu Stephens Catherwood Squier ve Perursquoda DrsquoOrbigny ve Dr Tschuddi takip etmişlerdir O zamandan beri sayısız gezgin ziyaretleri sonucunda bize birccedilok eski eser hakkında ince detaylar vermişlerdir Fakat kimbilir daha nice keşfedilmemiş bilinmeyen eski eser var

Kısaca İnka tarihi şoumlyledir

İnka reisi veya imparatoru iccedilin kullanılan Quichua unvanı vardır ki bu idareci aristokrat soyu bir diğer deyişle de o youmlrenin en uumlst kastına ait olan kişidir Bilinmeyen bir suumlre İspanyol istilasından oumlnce ve istilaya kadar huumlkuumlm suumlrmuumlşlerdir Bazılarına goumlre İnka medeniyetine tarihte ilk olarak Perursquoda bilinmeyen boumllgelerde 1020rsquode rastlanmıştır Başka bir goumlruumlşe goumlre ise ki bu Hıristiyan teolojistlerinin muumltevazı goumlruumlşlerine uygun olarak İnka tarihi Eski Ahitrsquoteki tufandan beş yuumlzyıl sonraya dayanmaktadır İkinci teori oumlncekine goumlre gerccedileğe hiccedil şuumlphesiz daha yakındır İnkarsquonın muumlstesna ayrıcalıkları yanılmaz mutlak guumlccedilleri goumlz oumlnuumlne alındığında Hindistanrsquodaki Brahman kastının tam benzeridir Brahmanlar gibi İnka medeniyeti de soylarının bir ilaha dayandığını iddia etmişlerdir Soumlz konusu ilah Hindistanrsquoın Suumlryavansa Hanedanırsquonda olduğu gibi Guumlneş Tanrısıdır Genel ve tek olan ha anışına goumlre bir zamanlar Yeni Duumlnyarsquonın tuumlm nuumlfusu bağımsız savaşccedilı barbar kabilelere lk inboumlluumlnmuumlştuumlr Bu inanışa goumlre en sonunda ldquoen yuumlce ilah Guumlneş Tanrısırdquo onlara acımış ve insanları cehaletten kurtarmak iccedilin oumlğretmen olarak iki ccedilocuğunu yeryuumlzuumlne yollamış Manco Capac ve onun karısı ve kız kardeşi olan Mama Ocllo Huaco ki bunlar da aynı şekilde Eski Mısırrsquodaki Osiris ve kız kardeşi karısı olan İsisrsquoin karşıt boumllgedeki benzerleridir Aynı şekilde Hindistanrsquoın ilah yarı ilah ve karşıt boumllgedeki benzerleri vardır Bu ikisi (Guumlneş Tanrısının ccedilocukları) Titikaka Goumlluumlrsquonuumln guumlzel bir adasında ilk defa goumlruumllmuumlşler sonra kuzeye Cuzcorsquoya ve daha da sonra medeniyetin tohumlarını atmak iccedilin İnkarsquonın başkentine ilerlemişlerdir Bu kutsal ccedilift oumlnce Perursquodan birkaccedil halk topluluğunu toplayarak bir araya getirmiş ve işlerini kendi aralarında boumlluumlşmuumlşlerdir Manco Capac erkeklere ziraati yasaları ve hukuku mimariyi sanatları oumlğretirken Mama Ocllo kadınlara dokuma iplikccedililik ve eğirme nakış ve ev bakımını oumlğretmiştir İnka medeniyeti soylarının bu semavi ccedilifte dayandığını iddia ederken buumltuumln imparatorluklarını kaplayan harabeye doumlnmuumlş muazzam şehirleri kimlerin inşa ettiği hakkında en kuumlccediluumlk bir fikre sahip değillerdir Bu imparatorluk ekvatordan 37 derece enleme kadar uzanmaktadır Bu boumllge yalnızca And dağlarının batı yamacını kaplamakla kalmayıp Amazon ve Orinocorsquoya uzanan dağ zincirinin doğu yamaccedillarını da iccediline almaktadır Guumlneş Tanrısının soyundan gelmeleri dolayısı ile devlet dininin ayrıcalıklı

rahipleri olmanın yanı sıra topraklarında en yuumlksek mertebedeki devlet adamları ve huumlkuumlmdarlardır Aynen Brahmanlardaki gibi kendilerini sıradan oumlluumlmluumllerden ayırarak ilahi bir uumlstuumlnluumlk iddia etmişlerdir Boumlylece ldquoiki kere doğmuşrdquo ayrıcalıklı bir kast -İnka Soyu- kurmuşlardır Guumlneş Tanrısının oğlu olduğu kabul edildiği iccedilin huumlkuumlm suumlren her İnka rahip kacirchin savaşta orduların komutanı mutlak huumlkuumlmdar olarak en uumlstuumln din adamı ve kral makamlarını işgal etmektedir

İnkarsquonın en kuumlccediluumlk bir emri karşısında koumlruuml koumlruumlne bir itaat beklenirdi şahsiyeti kutsaldı ilahi faziletlerin maddedeki tezahuumlruuml idi Uumllkenin en yuumlksek devlet goumlrevlileri bir huumlrmet goumlstergesi olarak onun huzuruna ayakkabılı ccedilıkmazlardı Bu da oryantal bir koumlkene dikkat ccedilekiyor Ayrıca kraliyet ailesine mensup genccedillerin kulaklarının delinmesi ve iccedillerine altın halkalar yerleştirilmesi ruumltbeleri yuumlkseldikccedile bu halkaların genişletilmesi ve kıkırdağın iyice gerilip olumlu algılanan deformasyona uğraması daha yakın tarihlere ait yıkıntılarda bulunan heykel portreleriyle Buddha ve bazı ilahların tasvirleriyle guumlnuumlmuumlzdeki Siyam (yeni adı Tayland) Burma (yeni adı Myanmar) ve guumlney Hindistanrsquodaki zuumlppelerle garip bir benzerlik goumlstermektedir Yine aynı Hindistanrsquodaki Brahmin iktidarının başarılı doumlnemlerinde olduğu gibi ayrıcalıklı İnka kastı dışında hiccedilkimsenin din konusunda oumlğrenim goumlrmeye hakkı yoktu

Eski Rajesthan tarihi kayıtlarında goumlrduumlğuumlmuumlz gibi Suttirsquonin son zamanlarında yuumlruumlrluumlkten kalkan toumlresine benzer olarak huumlkuumlm suumlrmekte olan İnka oumllduumlğuumlnde diğer bir soumlyleyişle ldquobabasının malikacircnesine evine ccedilağrıldığındardquo cenaze toumlreni sırasında maiyetinde ccedilalışan ccedilok sayıda kişi ve karıları da oumlluumlme mahkucircm edilirdi Buumltuumln bunları goumlz oumlnuumlne alırsak bazı belli tarihccedililerin ldquobu geleneklerde buumltuumln ilkel medeniyetlerde izlediğimiz ortak oumlzelliğin bir başka versiyonu ile karşı karşıyayız ki bu da entrikacı idareciler ve kurnaz din adamlarının semavi bir bağlantısı sahtekacircrlığı ile insanlar uumlzerinde nuumlfuz kurmalarıdırrdquo gibi kısa bir accedilıklaması ile arkeolog ikna olmaz ldquoManco Capac Ccedilinli Fonirsquodir Hindu Buddharsquodır Mısırrsquoın duumlnyevi Osirisrsquoidir Meksikarsquonın Quetzalcoatlrsquoıdır Orta Amerikarsquonın Votanrsquoıdırrdquo şeklinde bir accedilıklama yaptığımız zaman bunun ccedilok doğru olduğunu goumlruumlruumlz Anlamak istediğimiz Hindistan Mısır Amerika gibi birbirlerine zıt boumllgelerde olan bu eski uluslarda nasıl boumlyle sıra dışı benzerliklerin olabildiğidir ki bu benzerlikler yalnızca genel olarak dini politik sosyal goumlruumlşlerde değil en ince ayrıntılarda da mevcuttur En ccedilok ihtiyacımız olan tarihi sıralanışları yani hangisinin diğerinden oumlnce geldiği ve de duumlnyanın doumlrt bir yanındaki bu halk topluluklarının nasıl nerede ise oumlzdeş mimari sanat tesis edebildikleri yolunda bilgi sahibi olmaktır Platon tarafından emin bir şekilde ifade edilen ve birden fazla modern arkeoloğun inandığı gibi ldquobir zamanlar boumlyle bir geccediliş iccedilin gemilere gerek yoktu iki duumlnya bir kıtayı meydana getiriyordurdquo şeklindeki goumlruumlşuuml de goumlz ardı edemeyiz

Son guumlnlerdeki araştırmalara goumlre sadece And dağlarında beş belirgin mimari uumlslupla karşılaşılmıştır Cuzcorsquodaki Guumlneş Tapınağı bunlardan en son doumlneme ait olandır Bu modern gezginler tarafından guumlvenilir bir şekilde İnka medeniyetine atfedilebilir ki bu imparatorluğun zaferleri geccedilmişi bilinmeyen zamanlara ait olan bir medeniyetin son parıltılarıdır ABD Kansasrsquotan Dr ER Heath ldquoAnd dağlarının Manco Capacrsquodan ccedilok daha oumlnce halkların yerleşim boumllgesi olduğunu bu halk topluluklarının başlangıcının Batı Avrupa yerlileri ile denk zamana rastladığınırdquo duumlşuumlnmektedir Devasa mimari tarz harccedilsız taş blok yapı grubuna uymaktadır Bu tarzın başlangıcına oumlrnek Babil Tapınağı ve Mısır Piramitleridir Birccedilok yerde rastlanan Yunan sarmalama tarzı Mısırlılardan alınmıştır ki mumyalama ve goumlmuuml tarzı Mısırrsquoı işaret etmektedir Buna ilaveten bu bilgin gezginin bulgularına goumlre uumlccedil belirgin halk topluluğu belirlenmiştir Andlardan Pasifikrsquoe kadar Perursquonun batısında yerleşik Chincharsquolar Peru ve Bolivyarsquonın yuumlksek duumlzluumlklerinde ve Titikaka Goumlluumlrsquonuumln guumlney sahillerinde yerleşik Aymararsquolar And dağ zinciri ve Titikaka Goumlluuml kuzeyi ile 90 derece guumlney enlemi arasında yerleşik Huancarsquolar Hipotezin de oumltesinde Perursquoda ccedilağlar oumlncesine dayanan bir medeniyetin varlığı hakkında bilimsel ve şuumlphe goumltuumlrmez deliller vardır

Perursquonun guano (huano) deniz kuşu dışkısı ccediluumlruumlyen vuumlcutları yumurtaları fok balığı kalıntıları gibi karışımlardan elde edilen değerli guumlbresi -ki bunun tertibi tam olarak bilinmemektedir- Guumlney Amerika sahili ve Pasifik adalarında birikmiştir Bunu ilk keşfeden ve duumlnyanın dikkatini bu konu uumlzerine ccedileken 1804rsquote Humboldt olmuştur Humboldt Chinca adaları ve diğer adalardaki granit taşların 50-60 feetlt--[if supportFootnotes]--gt[16]lt--[endif]--gt kalınlığında bu guumlbre tortusu ile kaplanmış olduğunu tespit ederek fetihten beri 300 yılı geccedilkin suumlrede sadece birkaccedil katman kalınlığında tortu birikimi olduğunu belirtmiştir Durum boumlyle ise 60 feet derinliğinde tortu birikimi iccedilin kaccedil bin seneye ihtiyaccedil vardır Bu sorunun cevabı basit bir matematiksel hesaba dayanır Bu meyanda keşfedilmiş Peru eski eser kalıntıları ile bir alıntı yapabiliriz Chinca adalarında 62 feet yerin altına goumlmuumlluuml taş idoller su ccedilanakları bulunmasına karşın 33-35 feet derine goumlmuumlluuml ağaccediltan yapılmış idollere rastlanmıştır Guanapi adalarında guano birikintisinin altında aynı Truxillorsquonun guumlneyi ve Macabirsquonin kuzeyinde olduğu gibi mumyalar kuşlar kuş yumurtaları altın ve guumlmuumlş suumls eşyaları bulunmuştur Sadece uumlccedil yuumlzyıl oumlnceye dayanan fetihten beri kayda değer bir tortu birikintisine rastlanmadığı goumlz oumlnuumlne alınarak otuz ve altmış feet derinlikteki tortu birikintisi iccedilin gereken yuumlzyıllar saptanabildiğinde bu kalıntıların eskiliği hakkında bir bilgi

sahibi olunabilir

lt--[endif]--gt

Tam olarak matematiksel

bir hesapla her inch iccedilin 12 katman 12

inchlt--[if supportFoot

notes]--gt[17]lt--

[endif]--gt iccedilin de 1 foot olarak hesap edersek her katmanın bir yuumlzyılda oluştuğunu hesaba katarsak kıymetli altın vazoları yapanların 864000 yıl oumlnce yaşadıklarını goumlruumlruumlz Yanılsamalar iccedilin geniş bir emniyet payı ayırırsak ve her yuumlzyılda iki katman verirsek hadi her yuumlzyılda 1 inch verirsek 72000 yıl oumlnceki bir medeniyetle karşılaşırız Kamusal eserlerini yapılarının dayanıklılığını ve muazzamlığını goumlz oumlnuumlne alırsak bu medeniyetin bizimki ile eşdeğer hatta bazı alanlarda daha uumlstuumln olduğunu goumlruumlruumlz Verdiğimiz en son bilgiler guumlvenilir kaynaklara Perursquoya dair antik eserlerin araştırılmalarına yukarıda bahsedilen Dr Heathrsquoin raporuna dayanmaktadır

ldquoBu taştan harccedilsız inşa edilmiş yapıların tuumlmuumlnuuml İnka medeniyeti tarihi ile ilişkilendirmek Hindistanrsquodaki her taş tapınağı Budist kazılarına atfetmekten de buumlyuumlk bir yanlıştır Dr Heathrsquoin de aralarında bulunduğu birccedilok otoritenin goumlz oumlnuumlne koyduğu gibi İnka tarihi sadece milattan sonra on birinci yuumlzyıla kadar dayanıyor Bu zamandan Fethe kadar geccedilen suumlrede bu kadar heybetli ve sayısız eseri ortaya koymak kesinlikle imkacircnsızdır ve İspanyol tarihccedililerinin de bunlar hakkında pek bir bilgisi yoktur Buumltuumln eserlerin İnka medeniyetine ait olduğu goumlruumlşuumlne kuvvetle karşı ccedilıkan başka bir gerccedilekse İnka medeniyetinin yazılı lisandan mahrum olmasına karşın bu ccedilağlar oumlncesi antik kalıntıların hiyerogliflerle kaplı olmalarıdır Cuzcorsquodaki Guumlneş Tapınağı İnka medeniyetine atfedilir Bu yapı Andlarda goumlruumllen beş tip mimari yapının sonuncusudur Bu yapıların her biri insan gelişiminin ayrı bir ccedilağını temsil etmektedirrdquo

Peru ve Orta Amerikarsquodaki hiyeroglifler İnka medeniyetinde olduğu gibi bizim kriptologlarımıza da oumlluuml bir mektup olarak kalmışlar ve kalacaklardır da İnka medeniyeti aynen barbar antik Ccedilinliler ve Meksikalılar gibi kayıtlarını quipus (Peru dilinde duumlğuumlm) olarak tutmuşlardır Birkaccedil feet uzunluğunda farklı renklerde iplerden oluşmuş bir sicim ucunda birccedilok saccedilak sallanıyor her renk anlaşılır bir nesneyi ifade ediyor boumlylece duumlğuumlmler şifre vazifesini goumlruumlyorlar Prescottrsquoun belirttiği gibi ldquoQuipusrsquoun gizemli bilimi Peruluların birbirleri ile fikir alışverişi yapmalarını sağlamış ve onları gelecek nesillere aktarmayı amaccedillamıştırdquo Nasılsa her boumllgenin bu ayrıntılı kayıtları kendilerine goumlre ayrı bir yorumlama youmlntemi vardı Boumlylece her quipus sadece bulunduğu boumllgede anlaşılabilirdi Dr Heathrsquoin aktardığına goumlre ldquoMezarlardan ccedilıkarılan birccedilok quipus renk ve doku accedilısından muumlkemmel korunmuş durumda bulunurken eski eser arayıcılarının her bulduklarının tam yerini not etmeyi ihmal etmeleri yuumlzuumlnden soumlzleri telaffuz edebilecek dudaklar sonsuza kadar fonksiyonlarını yitirmişler boumlylece buumltuumln oumlğrenmek istediğimiz o en son guumlnde accedilıklanana dek muumlhuumlrlenmiştirrdquo o zaman accedilıklanacaksa şayet Fakat hacirclacirc aklımız yerinde beynimiz ccedilalışırken ve bize fikir verebilecek bazı oumlnemli hakikatleri goumlrebilecek durumdayken arkeoloji jeoloji etnoloji ve de diğer bilimlerin suumlrekli keşifleri ile şu sırada da bir şeyler accedilığa ccedilıkarabiliriz ndash Perulular

ve Meksikalılar ldquoNasıl değişmişler İnka medeniyeti bir zamanlar olduğu muumlkemmel durumdan nasıl gerileyip duumlşmuumlş kuumlccediluumlk yuumlz altmış kişi kadar bir grup dağ evlerine hiccedil yara almadan sızabiliyor taptıkları krallarını ve binlerce savaşccedilılarını katledebiliyor servetlerini alıp goumltuumlrebiliyor buumltuumln bunlar oumlyle bir uumllkede cereyan ediyor ki bir zamanlar birkaccedil kişi bile taşlarla bir orduya karşı koyabilecek guumlccedilteyken Kim şimdiki Inichua ve Aymara yerlilerinde onların asil atalarını fark edebilirrdquo Boumlyle yazıyor Dr Heath Peru Eski Eserleri adlı kitabında korkusuz bir araştırmacı ve gerccedileği nerede bulursa bulsun kabul eden tartışma kabul etmeyen dogmatik muhalefet karşısında accedilıkccedila konuşmaktan ccedilekinmeyen bir bilimadamı olarak Perursquodaki eski eserler hakkındaki izlenimlerini oumlzetlerken ldquoAnd dağları okyanus seviyesinin yuumlzlerce feet altına uumlccedil kere battı ve şimdiki seviyesine zaman iccedilinde yuumlkseldi Bir insan hayatı yuumlzyılları kapsayan bu suumlrecin sayılabilmesi iccedilin ccedilok kısa kalır Peru

rahipleri olmanın yanı sıra topraklarında en yuumlksek mertebedeki devlet adamları ve huumlkuumlmdarlardır Aynen Brahmanlardaki gibi kendilerini sıradan oumlluumlmluumllerden ayırarak ilahi bir uumlstuumlnluumlk iddia etmişlerdir Boumlylece ldquoiki kere doğmuşrdquo ayrıcalıklı bir kast -İnka Soyu- kurmuşlardır Guumlneş Tanrısının oğlu olduğu kabul edildiği iccedilin huumlkuumlm suumlren her İnka rahip kacirchin savaşta orduların komutanı mutlak huumlkuumlmdar olarak en uumlstuumln din adamı ve kral makamlarını işgal etmektedir

İnkarsquonın en kuumlccediluumlk bir emri karşısında koumlruuml koumlruumlne bir itaat beklenirdi şahsiyeti kutsaldı ilahi faziletlerin maddedeki tezahuumlruuml idi Uumllkenin en yuumlksek devlet goumlrevlileri bir huumlrmet goumlstergesi olarak onun huzuruna ayakkabılı ccedilıkmazlardı Bu da oryantal bir koumlkene dikkat ccedilekiyor Ayrıca kraliyet ailesine mensup genccedillerin kulaklarının delinmesi ve iccedillerine altın halkalar yerleştirilmesi ruumltbeleri yuumlkseldikccedile bu halkaların genişletilmesi ve kıkırdağın iyice gerilip olumlu algılanan deformasyona uğraması daha yakın tarihlere ait yıkıntılarda bulunan heykel portreleriyle Buddha ve bazı ilahların tasvirleriyle guumlnuumlmuumlzdeki Siyam (yeni adı Tayland) Burma (yeni adı Myanmar) ve guumlney Hindistanrsquodaki zuumlppelerle garip bir benzerlik goumlstermektedir Yine aynı Hindistanrsquodaki Brahmin iktidarının başarılı doumlnemlerinde olduğu gibi ayrıcalıklı İnka kastı dışında hiccedilkimsenin din konusunda oumlğrenim goumlrmeye hakkı yoktu

Eski Rajesthan tarihi kayıtlarında goumlrduumlğuumlmuumlz gibi Suttirsquonin son zamanlarında yuumlruumlrluumlkten kalkan toumlresine benzer olarak huumlkuumlm suumlrmekte olan İnka oumllduumlğuumlnde diğer bir soumlyleyişle ldquobabasının malikacircnesine evine ccedilağrıldığındardquo cenaze toumlreni sırasında maiyetinde ccedilalışan ccedilok sayıda kişi ve karıları da oumlluumlme mahkucircm edilirdi Buumltuumln bunları goumlz oumlnuumlne alırsak bazı belli tarihccedililerin ldquobu geleneklerde buumltuumln ilkel medeniyetlerde izlediğimiz ortak oumlzelliğin bir başka versiyonu ile karşı karşıyayız ki bu da entrikacı idareciler ve kurnaz din adamlarının semavi bir bağlantısı sahtekacircrlığı ile insanlar uumlzerinde nuumlfuz kurmalarıdırrdquo gibi kısa bir accedilıklaması ile arkeolog ikna olmaz ldquoManco Capac Ccedilinli Fonirsquodir Hindu Buddharsquodır Mısırrsquoın duumlnyevi Osirisrsquoidir Meksikarsquonın Quetzalcoatlrsquoıdır Orta Amerikarsquonın Votanrsquoıdırrdquo şeklinde bir accedilıklama yaptığımız zaman bunun ccedilok doğru olduğunu goumlruumlruumlz Anlamak istediğimiz Hindistan Mısır Amerika gibi birbirlerine zıt boumllgelerde olan bu eski uluslarda nasıl boumlyle sıra dışı benzerliklerin olabildiğidir ki bu benzerlikler yalnızca genel olarak dini politik sosyal goumlruumlşlerde değil en ince ayrıntılarda da mevcuttur En ccedilok ihtiyacımız olan tarihi sıralanışları yani hangisinin diğerinden oumlnce geldiği ve de duumlnyanın doumlrt bir yanındaki bu halk topluluklarının nasıl nerede ise oumlzdeş mimari sanat tesis edebildikleri yolunda bilgi sahibi olmaktır Platon tarafından emin bir şekilde ifade edilen ve birden fazla modern arkeoloğun inandığı gibi ldquobir zamanlar boumlyle bir geccediliş iccedilin gemilere gerek yoktu iki duumlnya bir kıtayı meydana getiriyordurdquo şeklindeki goumlruumlşuuml de goumlz ardı edemeyiz

Son guumlnlerdeki araştırmalara goumlre sadece And dağlarında beş belirgin mimari uumlslupla karşılaşılmıştır Cuzcorsquodaki Guumlneş Tapınağı bunlardan en son doumlneme ait olandır Bu modern gezginler tarafından guumlvenilir bir şekilde İnka medeniyetine atfedilebilir ki bu imparatorluğun zaferleri geccedilmişi bilinmeyen zamanlara ait olan bir medeniyetin son parıltılarıdır ABD Kansasrsquotan Dr ER Heath ldquoAnd dağlarının Manco Capacrsquodan ccedilok daha oumlnce halkların yerleşim boumllgesi olduğunu bu halk topluluklarının başlangıcının Batı Avrupa yerlileri ile denk zamana rastladığınırdquo duumlşuumlnmektedir Devasa mimari tarz harccedilsız taş blok yapı grubuna uymaktadır Bu tarzın başlangıcına oumlrnek Babil Tapınağı ve Mısır Piramitleridir Birccedilok yerde rastlanan Yunan sarmalama tarzı Mısırlılardan alınmıştır ki mumyalama ve goumlmuuml tarzı Mısırrsquoı işaret etmektedir Buna ilaveten bu bilgin gezginin bulgularına goumlre uumlccedil belirgin halk topluluğu belirlenmiştir Andlardan Pasifikrsquoe kadar Perursquonun batısında yerleşik Chincharsquolar Peru ve Bolivyarsquonın yuumlksek duumlzluumlklerinde ve Titikaka Goumlluumlrsquonuumln guumlney sahillerinde yerleşik Aymararsquolar And dağ zinciri ve Titikaka Goumlluuml kuzeyi ile 90 derece guumlney enlemi arasında yerleşik Huancarsquolar Hipotezin de oumltesinde Perursquoda ccedilağlar oumlncesine dayanan bir medeniyetin varlığı hakkında bilimsel ve şuumlphe goumltuumlrmez deliller vardır

Perursquonun guano (huano) deniz kuşu dışkısı ccediluumlruumlyen vuumlcutları yumurtaları fok balığı kalıntıları gibi karışımlardan elde edilen değerli guumlbresi -ki bunun tertibi tam olarak bilinmemektedir- Guumlney Amerika sahili ve Pasifik adalarında birikmiştir Bunu ilk keşfeden ve duumlnyanın dikkatini bu konu uumlzerine ccedileken 1804rsquote Humboldt olmuştur Humboldt Chinca adaları ve diğer adalardaki granit taşların 50-60 feetlt--[if supportFootnotes]--gt[16]lt--[endif]--gt kalınlığında bu guumlbre tortusu ile kaplanmış olduğunu tespit ederek fetihten beri 300 yılı geccedilkin suumlrede sadece birkaccedil katman kalınlığında tortu birikimi olduğunu belirtmiştir Durum boumlyle ise 60 feet derinliğinde tortu birikimi iccedilin kaccedil bin seneye ihtiyaccedil vardır Bu sorunun cevabı basit bir matematiksel hesaba dayanır Bu meyanda keşfedilmiş Peru eski eser kalıntıları ile bir alıntı yapabiliriz Chinca adalarında 62 feet yerin altına goumlmuumlluuml taş idoller su ccedilanakları bulunmasına karşın 33-35 feet derine goumlmuumlluuml ağaccediltan yapılmış idollere rastlanmıştır Guanapi adalarında guano birikintisinin altında aynı Truxillorsquonun guumlneyi ve Macabirsquonin kuzeyinde olduğu gibi mumyalar kuşlar kuş yumurtaları altın ve guumlmuumlş suumls eşyaları bulunmuştur Sadece uumlccedil yuumlzyıl oumlnceye dayanan fetihten beri kayda değer bir tortu birikintisine rastlanmadığı goumlz oumlnuumlne alınarak otuz ve altmış feet derinlikteki tortu birikintisi iccedilin gereken yuumlzyıllar saptanabildiğinde bu kalıntıların eskiliği hakkında bir bilgi

sahibi olunabilir

lt--[endif]--gt

Tam olarak matematiksel

bir hesapla her inch iccedilin 12 katman 12

inchlt--[if supportFoot

notes]--gt[17]lt--

[endif]--gt iccedilin de 1 foot olarak hesap edersek her katmanın bir yuumlzyılda oluştuğunu hesaba katarsak kıymetli altın vazoları yapanların 864000 yıl oumlnce yaşadıklarını goumlruumlruumlz Yanılsamalar iccedilin geniş bir emniyet payı ayırırsak ve her yuumlzyılda iki katman verirsek hadi her yuumlzyılda 1 inch verirsek 72000 yıl oumlnceki bir medeniyetle karşılaşırız Kamusal eserlerini yapılarının dayanıklılığını ve muazzamlığını goumlz oumlnuumlne alırsak bu medeniyetin bizimki ile eşdeğer hatta bazı alanlarda daha uumlstuumln olduğunu goumlruumlruumlz Verdiğimiz en son bilgiler guumlvenilir kaynaklara Perursquoya dair antik eserlerin araştırılmalarına yukarıda bahsedilen Dr Heathrsquoin raporuna dayanmaktadır

ldquoBu taştan harccedilsız inşa edilmiş yapıların tuumlmuumlnuuml İnka medeniyeti tarihi ile ilişkilendirmek Hindistanrsquodaki her taş tapınağı Budist kazılarına atfetmekten de buumlyuumlk bir yanlıştır Dr Heathrsquoin de aralarında bulunduğu birccedilok otoritenin goumlz oumlnuumlne koyduğu gibi İnka tarihi sadece milattan sonra on birinci yuumlzyıla kadar dayanıyor Bu zamandan Fethe kadar geccedilen suumlrede bu kadar heybetli ve sayısız eseri ortaya koymak kesinlikle imkacircnsızdır ve İspanyol tarihccedililerinin de bunlar hakkında pek bir bilgisi yoktur Buumltuumln eserlerin İnka medeniyetine ait olduğu goumlruumlşuumlne kuvvetle karşı ccedilıkan başka bir gerccedilekse İnka medeniyetinin yazılı lisandan mahrum olmasına karşın bu ccedilağlar oumlncesi antik kalıntıların hiyerogliflerle kaplı olmalarıdır Cuzcorsquodaki Guumlneş Tapınağı İnka medeniyetine atfedilir Bu yapı Andlarda goumlruumllen beş tip mimari yapının sonuncusudur Bu yapıların her biri insan gelişiminin ayrı bir ccedilağını temsil etmektedirrdquo

Peru ve Orta Amerikarsquodaki hiyeroglifler İnka medeniyetinde olduğu gibi bizim kriptologlarımıza da oumlluuml bir mektup olarak kalmışlar ve kalacaklardır da İnka medeniyeti aynen barbar antik Ccedilinliler ve Meksikalılar gibi kayıtlarını quipus (Peru dilinde duumlğuumlm) olarak tutmuşlardır Birkaccedil feet uzunluğunda farklı renklerde iplerden oluşmuş bir sicim ucunda birccedilok saccedilak sallanıyor her renk anlaşılır bir nesneyi ifade ediyor boumlylece duumlğuumlmler şifre vazifesini goumlruumlyorlar Prescottrsquoun belirttiği gibi ldquoQuipusrsquoun gizemli bilimi Peruluların birbirleri ile fikir alışverişi yapmalarını sağlamış ve onları gelecek nesillere aktarmayı amaccedillamıştırdquo Nasılsa her boumllgenin bu ayrıntılı kayıtları kendilerine goumlre ayrı bir yorumlama youmlntemi vardı Boumlylece her quipus sadece bulunduğu boumllgede anlaşılabilirdi Dr Heathrsquoin aktardığına goumlre ldquoMezarlardan ccedilıkarılan birccedilok quipus renk ve doku accedilısından muumlkemmel korunmuş durumda bulunurken eski eser arayıcılarının her bulduklarının tam yerini not etmeyi ihmal etmeleri yuumlzuumlnden soumlzleri telaffuz edebilecek dudaklar sonsuza kadar fonksiyonlarını yitirmişler boumlylece buumltuumln oumlğrenmek istediğimiz o en son guumlnde accedilıklanana dek muumlhuumlrlenmiştirrdquo o zaman accedilıklanacaksa şayet Fakat hacirclacirc aklımız yerinde beynimiz ccedilalışırken ve bize fikir verebilecek bazı oumlnemli hakikatleri goumlrebilecek durumdayken arkeoloji jeoloji etnoloji ve de diğer bilimlerin suumlrekli keşifleri ile şu sırada da bir şeyler accedilığa ccedilıkarabiliriz ndash Perulular

ve Meksikalılar ldquoNasıl değişmişler İnka medeniyeti bir zamanlar olduğu muumlkemmel durumdan nasıl gerileyip duumlşmuumlş kuumlccediluumlk yuumlz altmış kişi kadar bir grup dağ evlerine hiccedil yara almadan sızabiliyor taptıkları krallarını ve binlerce savaşccedilılarını katledebiliyor servetlerini alıp goumltuumlrebiliyor buumltuumln bunlar oumlyle bir uumllkede cereyan ediyor ki bir zamanlar birkaccedil kişi bile taşlarla bir orduya karşı koyabilecek guumlccedilteyken Kim şimdiki Inichua ve Aymara yerlilerinde onların asil atalarını fark edebilirrdquo Boumlyle yazıyor Dr Heath Peru Eski Eserleri adlı kitabında korkusuz bir araştırmacı ve gerccedileği nerede bulursa bulsun kabul eden tartışma kabul etmeyen dogmatik muhalefet karşısında accedilıkccedila konuşmaktan ccedilekinmeyen bir bilimadamı olarak Perursquodaki eski eserler hakkındaki izlenimlerini oumlzetlerken ldquoAnd dağları okyanus seviyesinin yuumlzlerce feet altına uumlccedil kere battı ve şimdiki seviyesine zaman iccedilinde yuumlkseldi Bir insan hayatı yuumlzyılları kapsayan bu suumlrecin sayılabilmesi iccedilin ccedilok kısa kalır Peru

sahibi olunabilir

lt--[endif]--gt

Tam olarak matematiksel

bir hesapla her inch iccedilin 12 katman 12

inchlt--[if supportFoot

notes]--gt[17]lt--

[endif]--gt iccedilin de 1 foot olarak hesap edersek her katmanın bir yuumlzyılda oluştuğunu hesaba katarsak kıymetli altın vazoları yapanların 864000 yıl oumlnce yaşadıklarını goumlruumlruumlz Yanılsamalar iccedilin geniş bir emniyet payı ayırırsak ve her yuumlzyılda iki katman verirsek hadi her yuumlzyılda 1 inch verirsek 72000 yıl oumlnceki bir medeniyetle karşılaşırız Kamusal eserlerini yapılarının dayanıklılığını ve muazzamlığını goumlz oumlnuumlne alırsak bu medeniyetin bizimki ile eşdeğer hatta bazı alanlarda daha uumlstuumln olduğunu goumlruumlruumlz Verdiğimiz en son bilgiler guumlvenilir kaynaklara Perursquoya dair antik eserlerin araştırılmalarına yukarıda bahsedilen Dr Heathrsquoin raporuna dayanmaktadır

ldquoBu taştan harccedilsız inşa edilmiş yapıların tuumlmuumlnuuml İnka medeniyeti tarihi ile ilişkilendirmek Hindistanrsquodaki her taş tapınağı Budist kazılarına atfetmekten de buumlyuumlk bir yanlıştır Dr Heathrsquoin de aralarında bulunduğu birccedilok otoritenin goumlz oumlnuumlne koyduğu gibi İnka tarihi sadece milattan sonra on birinci yuumlzyıla kadar dayanıyor Bu zamandan Fethe kadar geccedilen suumlrede bu kadar heybetli ve sayısız eseri ortaya koymak kesinlikle imkacircnsızdır ve İspanyol tarihccedililerinin de bunlar hakkında pek bir bilgisi yoktur Buumltuumln eserlerin İnka medeniyetine ait olduğu goumlruumlşuumlne kuvvetle karşı ccedilıkan başka bir gerccedilekse İnka medeniyetinin yazılı lisandan mahrum olmasına karşın bu ccedilağlar oumlncesi antik kalıntıların hiyerogliflerle kaplı olmalarıdır Cuzcorsquodaki Guumlneş Tapınağı İnka medeniyetine atfedilir Bu yapı Andlarda goumlruumllen beş tip mimari yapının sonuncusudur Bu yapıların her biri insan gelişiminin ayrı bir ccedilağını temsil etmektedirrdquo

Peru ve Orta Amerikarsquodaki hiyeroglifler İnka medeniyetinde olduğu gibi bizim kriptologlarımıza da oumlluuml bir mektup olarak kalmışlar ve kalacaklardır da İnka medeniyeti aynen barbar antik Ccedilinliler ve Meksikalılar gibi kayıtlarını quipus (Peru dilinde duumlğuumlm) olarak tutmuşlardır Birkaccedil feet uzunluğunda farklı renklerde iplerden oluşmuş bir sicim ucunda birccedilok saccedilak sallanıyor her renk anlaşılır bir nesneyi ifade ediyor boumlylece duumlğuumlmler şifre vazifesini goumlruumlyorlar Prescottrsquoun belirttiği gibi ldquoQuipusrsquoun gizemli bilimi Peruluların birbirleri ile fikir alışverişi yapmalarını sağlamış ve onları gelecek nesillere aktarmayı amaccedillamıştırdquo Nasılsa her boumllgenin bu ayrıntılı kayıtları kendilerine goumlre ayrı bir yorumlama youmlntemi vardı Boumlylece her quipus sadece bulunduğu boumllgede anlaşılabilirdi Dr Heathrsquoin aktardığına goumlre ldquoMezarlardan ccedilıkarılan birccedilok quipus renk ve doku accedilısından muumlkemmel korunmuş durumda bulunurken eski eser arayıcılarının her bulduklarının tam yerini not etmeyi ihmal etmeleri yuumlzuumlnden soumlzleri telaffuz edebilecek dudaklar sonsuza kadar fonksiyonlarını yitirmişler boumlylece buumltuumln oumlğrenmek istediğimiz o en son guumlnde accedilıklanana dek muumlhuumlrlenmiştirrdquo o zaman accedilıklanacaksa şayet Fakat hacirclacirc aklımız yerinde beynimiz ccedilalışırken ve bize fikir verebilecek bazı oumlnemli hakikatleri goumlrebilecek durumdayken arkeoloji jeoloji etnoloji ve de diğer bilimlerin suumlrekli keşifleri ile şu sırada da bir şeyler accedilığa ccedilıkarabiliriz ndash Perulular

ve Meksikalılar ldquoNasıl değişmişler İnka medeniyeti bir zamanlar olduğu muumlkemmel durumdan nasıl gerileyip duumlşmuumlş kuumlccediluumlk yuumlz altmış kişi kadar bir grup dağ evlerine hiccedil yara almadan sızabiliyor taptıkları krallarını ve binlerce savaşccedilılarını katledebiliyor servetlerini alıp goumltuumlrebiliyor buumltuumln bunlar oumlyle bir uumllkede cereyan ediyor ki bir zamanlar birkaccedil kişi bile taşlarla bir orduya karşı koyabilecek guumlccedilteyken Kim şimdiki Inichua ve Aymara yerlilerinde onların asil atalarını fark edebilirrdquo Boumlyle yazıyor Dr Heath Peru Eski Eserleri adlı kitabında korkusuz bir araştırmacı ve gerccedileği nerede bulursa bulsun kabul eden tartışma kabul etmeyen dogmatik muhalefet karşısında accedilıkccedila konuşmaktan ccedilekinmeyen bir bilimadamı olarak Perursquodaki eski eserler hakkındaki izlenimlerini oumlzetlerken ldquoAnd dağları okyanus seviyesinin yuumlzlerce feet altına uumlccedil kere battı ve şimdiki seviyesine zaman iccedilinde yuumlkseldi Bir insan hayatı yuumlzyılları kapsayan bu suumlrecin sayılabilmesi iccedilin ccedilok kısa kalır Peru

kıyıları Pizzarorsquonun ccedilizmeleri altında ccediliğnenmesinden beri 80 feet yuumlkselmiştir And dağlarının aralıksız aynı hızla yuumlkseldiğini varsayarsak şi ktedirrdquo mdiki yuumlksekliklerine ulaşmaları iccedilin 70000 yıl geccedilmiş olması gerekme

Kimbilir belki de Jules Vernesrsquoin kayıp kıta Atlantis hakkındaki hayali fikri gerccedilektir Şimdi Atlantik Okyanusursquonunbulunduğu yerde geccedilmişte bir k ıtanın olmadığını kim bilebilir Belki de bu kıtada yoğun bir nuumlfus yaşıyordusanatta ve bilimde ccedilok ileriydiler zıları batıya bazıları topraklarının sular altına goumlmuumllduumlğuumlnuuml fark ettiklerinde baise doğuya ccedilekilerek iki yarı kuumlrede yoğunlaştılar Boumlyle bir goumlruumlş arkeolojik yapılarının ve ırklarının benzerliği iklimlere ve yerleştikleri toprakl ara uyum sağlamak uğruna oluşan farklılaşma konularına da accedilıklık getirirBoumlylece aynı tuumlre ait olmalarına k ir arşın lama ve deve aynı şekilde algoraba ve espino ağaccedilları farklılıklar goumlsterbuna karşın Kuzey Amerikarsquonın e Iroquois Kızılderilileri ve Eski Araplar Buumlyuumlk Ayı takımyıldızını aynı şekildadlandırmışlardır birbirleri ile tuumlm e bilgi alışverişini tamamıyla kesmiş olan bazı uluslar zodyakı yine aynı şekildon iki burccedila boumllmuumlşler ve bu bur y ccedillara aynı adları vermişlerdir Kuzeyli Hintliler Himalaya dağlarına aynı GuumlneAmerikalıların kendi en oumlnemli da - ğ zincirlerine verdikleri ad gibi And dağları demişlerdir (Peccedilesi Kaldırılmış İsis Unveiled Isis - cilt 2 sayfa 591 - nce ccedilev Soumlz konusu eserin ve bu makalenin yazarı HPBrsquonin [1831-1891] uumlccedil yıl oumlbelirtildiği gibi lsquoAmerika adının M nda eru ile ilişkili olduğu gelecekte bir guumln anlaşılabilir ki Meru yedi kıta ortasıbulunan kutsal tepeydirsquo İlk keş i ABDrsquode fedildiğinde Amerika kıtasındaki bazı yerli kabilelerin adı Atlanta idAmerih adına rastlıyoruz ki bu d rlilerinin a Meru gibi yuumlce bir dağı belirtmektedir Ayrıca Amerikarsquonın Kamas yekoumlkeni de bilinmemektedir) Yoks ı a biz de eski değişmez duumlşuumlncedeki gibi Batı Yarımkuumlrenin nuumlfuslandırılmasınyalnızca Bering boğazından geccedilişe mi bağlayalım Aden Cennetini doğuya yerleştirip jeolojik olarak buumltuumln insanlığa uygun olan bu toprak parccedilasını sadece kaybolan bir kavmin meskucircn hale getirdiğine mi inanalımrdquo

Bu bağlamda Theosophist Ağustos 1880rsquode yayınlanan Bir Gizem Uumllkesi IV sonundaki notlar boumlluumlmuumlnde bir okuyucunun Kalkuumltarsquodan bir okuyucunun dergiye yolladığı 11 Temmuz tarihli mektubu yayınlanmıştır Okuyucu mektubunda Blavatskyrsquonin Theosophist Nisan 1880rsquode Bir Gizem Uumllkesi IIrsquode yayınlanan bu konudaki goumlruumlşlerine karşı ccedilıkmaktadır Soumlz konusu mektup ve Blavatskyrsquonin cevabı ana hatlarıyla aşağıda verilmektedir

ldquoBir Gizem Uumllkesirdquo Notlar

ldquoTheosophistrsquoin Editoumlruumlne Fakat sizinle hemfikir olamadığım bazı hususlar da mevcut İki duumlnyanın ilkel halkları arasındaki davranışlar sosyal alışkanlıklar gelenek ve goumlreneklerdeki ccedilarpıcı benzerliğin sebebi olarak eski Platonik Teorirsquoye aralarındaki toprak bağlantısına başvurmuşsunuz Fakat son guumlnlerde Novemyararsquoda yapılan araştırmalar bu teoriyi tamamen ve tartışmasız olarak ccediluumlruumltmuumlştuumlr Bu araştırmalar ta başlangıccediltan beri Avustralyarsquonın Asyarsquodan ayrılması dışında Atlantik veya Pasifik Okyanusunu oluşturacak buumlyuumlkluumlkte bir kara ccediloumlkuumlntuumlsuumlnuumln olmadığını bu denizlerin en eski havzalarının buumlyuumlk oumllccediluumlde değişikliğe uğramadığını ispat ediyor Fiziksel coğrafyasında Prof Geike kıtaların geccedilmişte her zaman şimdiki pozisyonlarında olduğunu savunuyor Sadece kıyıların denizden birkaccedil mil kadar ileriye gittiğini kabul ediyor

Eğer M Quatrefagersquonin denizden goumlccedil teorisini kabul etmiş olsaydınız boumlyle bir hataya duumlşmezdiniz Orta Asya duumlzluumlklerinin insan ırkının ilk goumlruumllduumlğuuml boumllge olduğu buumltuumln monogenistler tarafından kabul goumlrmuumlştuumlr (ccedilev monogenistler poligenistlere karşın insan ırkının tek bir tuumlrden oluştuğuna inanırlar) Ardı ardına gelen dalgalar halindeki goumlccedillerle bu boumllgeden duumlnyanın en uzak koumlşelerine kadar dağıldığı kabul ediliyor Buna goumlre eski Ccedilinlilerin Hintlilerin Mısırlıların Peruluların Meksikalıların bir zamanlar aynı boumllgede yaşayan buumltuumln bu insanların yaşam tarzlarının bazı unsurlarında benzerlikler goumlstermeleri hiccedil de şaşırtıcı olmamalıdır İki kıtanın Bering boğazındaki yakınlığı goumlccedilmenlerin Asyarsquodan Amerika kıtasına geccedilmesini muumlmkuumln kılmıştır Tassen akıntısının biraz guumlneyindeki Kourosivo veya Japonların black streamrsquoi (akıntısı) Asyalı denizcilere oumlnemli bir rota oluşturur Ccedilinliler ccedilok eski devirlerden beri denizci bir ulustular Bundan yola ccedilıkarak Ccedilinlilerin mavnalarının aynen şimdiki zamandaki Portekizli duumlmenci Cabral gibi Amerika kıtası kıyısına kazara suumlruumlklenmiş olabileceği hiccedil de imkacircnsız değildir Fakat buumltuumln bu ihtimalleri ve tesaduumlfleri bir yana bıraksak da Ccedilinlilerin pusula iğnesini MOuml 2000 gibi ccedilok eski bir tarihte keşfettiklerini de goumlz ardı edemeyiz Pusulanın ve

Tassen akıntısının yardımıyla Amerika kıtasına geccedilmeleri pek de zor olmamıştır Paz Soldanrsquoın bizlere Geografia del Peru adlı eserinde aktardığına goumlre orada kuumlccediluumlk bir koloni oluşturmuşlar ve de ldquobeşinci yuumlzyılın sonlarına doğru Fou Sangrsquoa (Amerika kıtasına) Buddharsquonın doktrinlerini ulaştırmak uumlzererdquo Budist misyonerler yollamışlardır Bu soumlylenenler birccedilok Avrupalı okuyucu accedilısından hiccedil de hoş olmayabilir Amerika kıtasının keşfinin onların elinden alınmasına zarifccedile tanımladıkları şekliyle ldquoyarı barbar bir Asya kavminerdquo atfedilmesine karşıdırlar Ama ne

yazık ki bu tartışmasız bir gerccedilektir AD Quatrefagesrsquoin ldquoHuman Speciesrdquo (İnsan Tuumlrleri) eserinin 18 boumlluumlmuuml Ccedilinlilerin Amerika kıtasını keşfi hakkında bilgi edinmek isteyen herkes iccedilin enteresan olabilir Fakat yetkisi dahilinde ayırabileceği boumlluumlm dar olduğundan kitabında bu konu i ya ccedilok az yer verebilmiş İlgi ccedilekici makalenizbu youmlnde değiştirerek tamamlayacağınıza ve bu konu hakkında b aracağınıza ilinen tuumlm ayrıntılı bilgiyi de akticcediltenlikle inanıyorum Gizemli karanlığın iccedilinde kaybolmuş bir noktayı aydınlatmak buumltuumln hayatı boyunca hakikatin arayışında olan kalemin onu bulduğunda ne pahasına olursa olsun ona uyması doğrusu her şeye değer

Okuyucu

Kalkuumlta 11 Temmuz

Bu ayki kısıtlı vaktimiz goumlruumlşlerini zekice ileri suumlrerek Atlanta Hipotezine karşı ccedilıkan okurumuza detaylı cevap vermemizi engelliyor Fakat ldquoson zamanlardaki araştırmalarrdquoa dayanmasına rağmen ve ldquoAtlanta Teorisini tamamen ve tartışmasız olarak ccediluumlruumltmesirdquo accedilısından bu goumlruumlşlerin cevaplanmasının guumlccedil olup olmadığına şoumlyle bir goumlz atalım

Konuya fazla girmeden duumlşuumlncelerimizi oumlzetleyebiliriz Basit bir teoriyi mutlak surette yanılgısız bir dogmaya terfi ettirmenin tehlikesini unutmuş teoristlerin oluşturdukları bu dogmalar onların peşi sıra gelenler tarafından geccedilersiz kılınm lardır ldquoAtlantik ve Pasifik Okyanuslarını oluşturabilecek buumlyuumlkluumlkteki bir kara ccediloumlkuumlntuumlsuuml hiccedil ışoluşmamıştırrdquo iddiasını sorgulamadık Zira biz okyanusların var oluşlarına dair yeni bir teori oluşturmaya ccedilalışmıyoruz Okyanuslar ilk oluştukları zamandan beri aynı yerde kalmış olabilirler Buna karşın bir buumltuumln olan kıtalar parccedilalara ayrılıp kısmen sulara goumlmuumllmuumlş ve sayısız adalar ortaya ccedilıkmış olabilir Batan kıta Atlantisrsquoin de durumu aynen boumlyle olmuş goumlzuumlkuumlyor Bizim anlatmak istediğimiz yerkuumlrenin medeni uluslarla dolu olduğu tarih oumlncesi bir devirde Asya Amerika kıtası ve belki de Avrupa ccedilok geniş bir kıta oluşumunun parccedilalarıydılar Bazıları Bering Boğazı inceliğinde kara parccedilaları ile bağlı olabildikleri gibi (ki bu boğaz Kuzey Pasifik ve Antartika Okyanuslarını birleştirir 20 ila 25 fanthomrsquodan daha derin değildir -ccedilev Fanthom kulaccedil bir metrelik derinlik-) daha geniş alanlara uzayan kara parccedilaları ile de bağlı olabilirler Aynı şekilde Orta Asyarsquonın insanlığın tek beşiği olduğunu savunan monogenistlerle de tartışmayıp --- bu işi bizden ccedilok daha iyi yapabilecek olan poligenistlere bırakmayı tercih ediyoruz Yine de monogenistlerin teorisini kabul etmeden oumlnce savunucularının insan tiplerinin arasındaki dikkat ccedilekici farklılıklara dair ldquoiklimsel faktoumlrler alışkanlıklar ve dinsel kuumlltuumlrlere dayandırılanrdquo tatmin edicilikten uzak bu hipotezlerden daha geccedilerli olanlarını bize sağlamaları gerekmektedir M Quatrefages her zamanki gibi tartışmasız en seccedilkin tabiat bilimci fizikccedili kimyacı zoolog olmakta devam ediyor olabilir Yine de bizler onun teorilerini başkalarına tercih etmemiz gerekliliğini bir tuumlrluuml anlamış değiliz Accedilıkccedila goumlruumlluumlyor ki Mr bu muumlmtaz Fransızın Souvenirs drsquoun Naturaliste adlı eserinde aktardığı Atlantik ve Akdeniz kıyılarındaki bilimsel gezilerine atıfta bulunuyor Mr Bisvasrsquoın M Quatrefagesrsquoi tuumlm bilimsel konularda başvurulabilecek yanılmaz en

yuumlksek otorite olarak goumlrduumlğuuml aşikacircr M Quatrefages Fransız Akademisirsquonin bir uumlyesi ve etnoloji profesoumlruuml olmasına rağmen bizler Mr ile aynı goumlruumlşuuml paylaşmıyoruz Soumlz konusu bilimadamının denizlerden goumlccedil teorisi bu teoriye karşı olan yuumlzlercesi tarafından geccedilersiz kılınabilir Hayatımızı hakikatin araştırmasına adamış olan bizler -ki komplimanları ile bizi takdir ettiği iccedilin okurumuza bu konuda teşekkuumlr ederiz- hiccedilbir konuyu sadece otoriteye olan tartışmasız inanca dayanarak ccediloumlzemeyiz HAKİKATrsquoin peşine engel tanımadan tam ve korkusuz bir araştırma ile duumlşeriz

Dostlarımıza da bunun dışında bir youmlntemi salık vermeyiz

Buumltuumln bunlara ilaveten batan kıta Atlantis hakkında ileri suumlruumllen hikacircyeye niccedilin inandığımıza dair sebeplerin bazılarından bahsetmek istiyoruz Bu konu hakkında Isis Unveiledrsquoda (Cilt 1 Sayfa 590) zaten kapsamlı olarak bilgi vermiştik

Birici olarak Ccedileşitli ve geniş bir alana dağılmış olan halkların ccedilok eskiye dayanan acircdet ve goumlrenekleriyle ilgili kanıtlarımız mevcut Hindistan antik Yunan Madagaskar Sumatra Java Polinezyarsquonın başlıca adaları ve kuzey guumlney Amerika kıtası ile ilgili efsanelerde bu kanıtları goumlruumlyoruz İlkel medeniyetlerle duumlnyanın en zengin acircdet ve goumlrenek edebiyatına sahip olan Hindistanrsquoın Sanskrit edebiyatı karşılaştırıldığında bazı konularda tam bir anlaşmaya rastlıyoruz Bu kuumlltuumlr yelpazesinin zıt iki ucundaki medeniyetlerdeki ortak nokta ccedilağlar oumlnce Pasifik Okyanusursquonda koca bir kıtanın bulunduğu ve jeolojik bir değişimle suların altında kaldığıdır Buna dayanarak bizim kesin inancımız -ki bunun da kesin olamayacağı tabii karşılanır- Malaya Archipelangorsquodan (ccedilev archipelango kuumlccediluumlk adalar denizi) Polinezya adalarına kadar olan adaların hepsi olmasa da ccediloğunluğu bir zamanlar devasa buumlyuumlkluumlkte olan batık bir kıtanın parccedilalarıdır Okyanusun birbirinden en uzak zıt taraflarında bulunan Malacca ve Polinez adaları arasında insan hafızasının ulaşabileceği en eski zamanlardan bu yana hiccedilbir ilişki iletişim olmamasına rağmen ve hatta birbirlerini hiccedil tanımadıkları halde bile buumltuumln bu alanı kapsayan ada ve takımadalar da dahil olmak uumlzere hepsinde ortak bir inanccedil ve goumlrenek vardır Bu bir zamanlar uumllkelerinin denizin ccedilok ilerilerine kadar yayılmış olduğuna o sırada duumlnyada iki devasa kıtanın varlığına birinin sarı ırk diğerinin ise koyu ırka ev sahipliği ettiğine bu iki ırkın birbirleriyle suumlrekli kavgalarından bıkan tanrıların onları cezalandırmak amacıyla hepsini yuttuklarına dair ortak inanıştır

İkinci olarak Her ne kadar Yeni Zelanda Sandwich ile Paskalya adalarının birbirlerinden ortalama uzaklıklarının 800 ila 1000 league (ccedilev league fersah ccedileşitli memleketlere goumlre değişen yaklaşık 5 kmrsquolik uzaklık oumllccediluumlsuuml) arasında olduğu bir gerccedilekse de bunlar ve aralarındaki adaların (Marquesan Society Fiji Tahiti Samoan ve diğer adalar) bilinen her tuumlrluuml kanıta goumlre halklarının pusuladan hiccedil haberleri bile olmamasına karşın Avrupalıların boumllgeye gelişlerinden oumlnce birbirleriyle haberleştikleri ve hepsinin de kendi uumllkelerinin Asya kıtasından batıya doğru uzandığını savunmaları gerccedileğidir Ayrıca aşikacircrdır ki soumlz konusu halkların ccedilok az farklılıklarla aynı lisanın değişik diyalektiklerini konuştukları ve birbirlerini zahmetsizce anladıkları da bir gerccedilektir Bunların aynı inanccedilları batıl itikatları acircdet ve goumlrenekleri vardır Polonez adalarından birkaccedilı son asırdan (ccedilev HPB 1831-1891) kısa bir suumlre oumlnce keşfedilmiştir Kolombus zamanına kadar Pasifik Okyanusursquonun varlığı bile bilinmiyordu Okyanustaki tuumlm adalılar Avrupalılar sahillerine ayak bastıktan sonra da eski geleneklerinden vazgeccedilmemişlerdir Buumltuumln bunlar bizim teorimizin diğer başka teorilere goumlre gerccedileğe daha yakın olduğuna dair bir sonuca varmamızı sağlıyor Yukarıda bahsedilenler sadece tesaduumlfi bir olguya dayandırıldığında tesaduumlf kelimesinin adını ve anlamını değiştirmesi gerekrdquo

Kaldığımız yerden makale serisinden konuya ilişkin alıntılara devam edersek

ldquoAmerika kıtasının antik kalıntılarını araştırmak iccedilin nereye gidersek gidelim -ister Kuzey Orta Guumlney Amerika- en başta bu eserlerin geccedilmişindeki bilinmeyen asırların ırkların ehemmiyetinden ve sonra da Eski Hint Mısır ve hatta Avruparsquonın bazı boumllgelerindeki tepe yapıları ve eski eserlerle olağanuumlstuuml benzerliklerinden etkileniriz Bu eserlerin birini goumlruumlrseniz diğerlerini de goumlrmuumlş olursunuz Bu harccedilsız taşlarla inşa edilmiş yapıların bir kıtadakini goumlruumlrseniz diğer kıtalardakiler hakkında da neredeyse kesin bir fikre sahip olabilirsiniz Sadece şunu soumlyleyebiliriz Amerika kıtasındaki antik eserlerin yaşı hakkında Nil vadisindekilerden ccedilok daha az bilgiye sahibiz ki bunlar hakkında bile pek bir bilgiye sahip olduğumuz soumlylenemez Fakat dış goumlruumlnuumlşleri dışında simgelemede Mısırrsquola Hindistanrsquola ve diğer yerlerle accedilıkccedila aynı oumlzellikleri taşımaktadırlar Amerika kıtasının tarih oumlncesi sakinleri ki biz bunların adlarını bile bilmiyoruz ve de Eski Mısırlılar arasında yakın bir ilişkinin olduğunu soumlylemek aksini iddia etmekten daha akılcıdır Eğer boumlyle bir bağlantı soumlz konusu ise bu Atlantik Okyanusursquonun şimdi olduğu gibi iki yarı kuumlreyi ayırmadan oumlnceki bir zamanda vuku bulmuş olması gerekir

Biz Avrupalılar yeni bir devrin en dibinden meydana ccedilıkıyoruz ve yukarı doğru ilerliyoruz Buna karşın Asyalılar bilhassa da Hintliler şimdi sona ermiş daha oumlnceki devirler sikluslar sırasında huumlkuumlm suumlrmuumlş ulusların yavaş yavaş kaybolan kalıntılarıdır Ari halk topluluğunun (ccedilev Aryan Hint-Avrupa dilini konuşan tarih oumlncesi kavim) eski kadim Amerikalılardan mı yoksa eski Amerikalıların tarih oumlncesi Ari halk topluluğundan mı geldiği kimse tarafından bilinemez Fakat eski Ari halk topluluğuyla (Aryan) Amerika kıtasının tarih oumlncesi sakinleri ki biz bunların adlarını bile bilmiyoruz ve de Eski Mısırlılar arasında yakın bir ilişkinin olduğunu soumlylemek aksini iddia etmekten daha akılcıdır Eğer boumlyle bir bağlantı soumlz konusu ise bu Atlantik Okyanusursquonun şimdi olduğu gibi iki yarı kuumlreyi ayırmadan oumlnceki bir zamanda vuku bulmuş olması gerekir

Meksika uygarlığı Toltecrsquolerdir Bunların kuzeyden geldiği varsayılır ve Anahuacrsquoa yedinci yuumlzyılda girdiklerine inanılır Ayrıca on birinci yuumlzyılda Orta Amerikarsquoya dağıldıklarında hacirclacirc kalıntıları mevcut olan şehirleri inşa ettiklerine itibar edilir Buna goumlre eski yapıları kaplayan hiyeroglifleri de oyanlar onlar olmalıydı Oumlyle ise Meksikarsquoda fethedilen halk tarafından kullanılan misyonerlerin de oumlğrendikleri resimli yazıların Palenque ve Copanrsquodaki hatta Perursquodaki hiyeroglif yazıları ccediloumlzebilmemiz iccedilin bir ipucu verememesini nasıl izah edebiliriz Ayrıca bu uygar Toltec halkı kimdir nereden gelmişlerdir Onları izleyen Aztekler kimdi Meksikarsquonın hiyeroglif sistemlerinden bazılarının yabancı yorumcular tarafından ccedilalışılması engellenmiştir Bunlar Lord Kingsboroughrsquoun yayınlanan koleksiyonunda lsquomevcut olan fakat accedilıklanamayanrsquo adli huumlkuumlmsel astroloji (judicial astrology) şeklinde ifade edilen şemalardır Bunlar mecazi ve semboliktir lsquoSadece rahipler ve ilahi bilimlerle uğraşanların kullanımı iccedilin tasarlanmış ezoterik oumlnem taşıyanrsquo şemalardır Palenque ve Copanrsquodaki yekpare anıtların uumlzerindeki hiyeroglifler de aynı karakterdedir lsquoRahipler ve ilahi bilimlerle uğraşanlarrsquo bunların hepsi fetih sırasında fanatikler tarafından oumllduumlruumllduumlğuuml iccedilin sırlar da onlarla birlikte yok oldu

Kuzey Amerikarsquodaki yapıların hemen hemen hepsi buumlyuumlk kademeli geniş yollarla yuumlkselen setler halinde inşa edilmiştir Bunlar kimi yerde kare ccediloğunlukla altıgen sekizgen veya tepesi kesik piramit şeklindedir Fakat bunlar her bakımdan Meksikarsquonın lsquoTeocallisrsquoleri ve Hindistanrsquoın lsquoTopesrsquoleri ile benzerlik goumlstermektedir Topes bu uumllkede (ccedilev Hindistanrsquoda) Lunar halkından (Ayrsquola ilişkili topluluk) beş Pandursquoya atfedilir Aynı şekilde Bolivyarsquonın başkentindeki Titikaka Goumlluuml kıyısında harccedilsız taşlarla inşa edilen abide ve yekpare taş anıtlar devlere atfedilir ki bunlar lsquotepelerin ardından gelenrsquo suumlrguumlndeki kardeşlerdir Onlar ataları olduğuna inandıkları Ayrsquoa taparlardı ve Guumlneşrsquoin lsquoOğulları ve Bacirckirelerirsquonin zamanından oumlnce yaşamışlardı Burada yine Guumlney Amerika ve Ari halk topluluğu gelenekleri arasındaki ccedilok belirgin benzerliği goumlruumlyoruz Aynı zamanda Solar (ccedilev Guumlneşe dair) ve Lunar (ccedilev Aya dair) halkların -Suumlrya Vansa ve Chandra Vansarsquonın- Amerika kıtasında tekrar goumlzuumlktuumlğuumlne şahit oluyoruz

Kuumlremizin en olağanuumlstuuml yersel ccediloumlkuumlntuumlsuumlnuumln ortasında yer alan Titikaka Goumlluuml 160 mil uzunluğunda 50 mil enindedir guumlneydoğudaki El Desagvadero vadisinden başka bir goumlle Aullagas Goumlluumlrsquone akar Bu goumlluumln bilinen başka bir ccedilıkışı olmadığından muhtemelen buharlaşma ve filtrasyon yolu ile daha sığ hale gelmiştir Goumlluumln yuumlzeyi 12846 feet deniz seviyesinden yukarıdadır ve duumlnyadaki benzer buumlyuumlkluumlkteki sulara goumlre en yuumlksekte olanıdır Suyun seviyesinin tarih boyunca ccedilok fazla azaldığını goumlz oumlnuumlne alırsak buumlyuumlk bir ihtimalle goumlluumln Tiahuanacorsquonun olağanuumlstuuml eski kalıntılarının bulunduğu yuumlksek noktanın da etrafını kaplamış olabileceğini duumlşuumlnebiliriz

Hiccedil şuumlphesiz burada bulunan anıtlar İnka devrinden oumlnceki en eski halka ait eserlerdir O kadar

eskiye dayanmaktadırlar ki Hindistanrsquodaki Davidian ve Aryan halklarından da oumlnceki bir zamanda huumlkuumlm suumlrmuumlşlerdir Gerccedileklere dayanmasa da İnka goumlreneklerine

goumlre Peruluların yuumlce yasa yapıcısı ve oumlğretmeni Manco Capac guumlney Amerika kıtasının Manusu oumlğreti ve nuumlfuzunu bu noktadan yaymıştır Eğer Aymara veya lsquoİnka halkınınrsquo başlangıccedil noktası bazıları tarafından iddia edildiği gibi bu nokta ise nasıl olur da buguumlne kadar goumlluuml halkının Aymaralar ve de n kıyılarında yaşayan İnka eski Peruluların geccedilmişleri tarihleri hakkında en kuumlccediluumlk bir bilgileri yoktur Devlerin bu muazzam yapıları bir gecede inşa ettiklerine dair muumlphem bir anane dışında en kuumlccediluumlk ir ipucuna dahi rastlayamıyoruz Ayrıca İnka bmedeniyetinin Aymara halk topluluğundan olduğuna dair şuumlpheye duumlşmek iccedilin her tuumlrluuml nedene sahibiz İnka medeniyeti soylarının Guumlneşin Oğluna Manco Capacrsquoa dayandığını Aymaralar ise bu kanun koyucunun uygarlıklarının kurucusu ve eğitmeni olduğunu iddia ediyorl Buna karşın İspanyol doumlnemlerinin İnka medeniyeti arde Aymaralar da bunu ispat edememişlerdir Aymaraların ı Inichuarsquodan (İnka dili) ccedilok farklıdır ve de Dr lisanHeathrsquoın bizlere aktardığına goumlre Guumlneşin soyundan gelenlerin fethinden sonra lisanlarından vazgeccedilmeyi reddeden yegane ırk olma oumlzelliğine sahiptirlerrdquo (araştırmacı Okuyucu Blavatskyrsquonin Kulmarrsquoın aksine İnka uygarlığının esas koumlkuumlnuumln Tiahuanaco uygarlığına dayanmadığını Aymaralardan ise tamamıyla ayrı olduğunu savunmakta olduğu izlenimine varsa da aslında bu iki goumlruumlş birbirlerinden pek de farklı değildir Kulmar Tiahuanaco halkının İnkarsquonın uumlst sınıfını teşkil ettiğini savunmaktadır Buna goumlre İnkarsquonın saf koumlkeninin Tiahuanacorsquoya dayandığını Aymararsquonın ise aslında alt bir sınıf olmayıp boumllge halkları arasında suumlregelen ccedilekişmelerin sonucunda zaman iccedilinde birleşen ve tek bir topluluk halini alan birleşik topluluğun parccedilalarını teşkil etmiş olduğunu da soumlyleyebiliriz Aynen duumlnyanın diğer tuumlm imparatorluklarında goumlzlemlendiği gibi topraklarını genişletip diğer halk topluluklarını buumlnyesine katan bir ulus zaman iccedilinde koumlkenindeki saflığını kaybetmiştir Aymara halkı Kulmarrsquoın goumlruumlşuumlne goumlre bir ldquoalt sınıfrdquo olmaktan ziyade zaman iccedilinde

imparatorluk idaresine girmiş ayrı koumlkene sahip bir halk topluluğu olarak da duumlşuumlnuumllebilir Zaten Kulmarrsquoın goumlruumlşlerine yer verdiği bilim adamı Riva-Aguumlero da İnka medeniyetinin oumlzuuml olan Tiahuanacorsquonun Quechuan Aymara ve Araucanian topluluklarının oumlzde dayandığı paleo-Quechuanlarrsquodan ayrı olduğunu belirtmiştir Ayrı koumlkene sahip dillerin zaman iccedilindeki ilişkilerden benzerlikler geliştirebileceğini de duumlşuumlnebiliriz Buumltuumln bunların sonucunda esasta Blavatsky ve Kulmarrsquoın goumlruumlşlerinin birbirinden hiccedil de farklı olmadığını accedilıkccedila goumlrmekteyiz)

ldquoBu kalıntıların en eski kadim doumlnemlere dayandığına dair kanıtlar mevcuttur Amerika kıtasındaki tepe yapıtların ccediloğunda olduğu gibi bazıları piramit planında inşa edilmişlerdir Bunlar tabanda birkaccedil acre (ccedilev 439 doumlnuumlm) alanı kaplarlar Yekpare taştan kapı girişleri suumltunlar ve taş idoller o kadar inceden inceye ayrıntılı işlenmiştir ki lsquoAmerika kıtasında şimdiye kadar bulunan sanat kalıntılarına goumlre tamamiyle değişik bir stilde yontulmuşlardırrsquo DrsquoOrbigny bu tarihi kalıntılarla ilgili coşkun ve heyecanlı ifadeler kullanıyor lsquoBu olağanuumlstuuml dev eserlerrsquo diyor lsquoyaklaşık 100 feet yuumlksekliğine ulaşan tepelerden oluşuyorlar ve bunların etrafını suumltunlar 600rsquoden 1200 feetrsquoe kadar ulaşan uzunluktaki tapınaklar ccedilevirmiştir Bu tapınaklar kesin olarak doğuya doğru accedilılmaktadır Devasa koumlşeli suumltunlarla yekpare taştan inşa edilmiş kemerli kirişlerle donatılmışlardır Buumltuumln bunlar Guumlneşi ve onun habercisi olan Guumlney Amerika Akbabasını temsil eden huumlnerli roumllyeflerle baş kısımları yarı Mısır tarzı olan uumlstlerinde kabartmalar bulunan bazalt (siyah mermer) heykellerle bezenmiştir Son olarak iccedilerisi 21 feet uzunluğunda 12 inch genişliğinde 6 inch kalınlığında tamamiyle yontulmuş devasa kaya blokundan oluşan bir galeri (saray) vardır Tapınak ve galerinin ana giriş kapıları İnkarsquoda olduğu gibi eğimli değil dikey hatlardan

oluşur Ccedilok geniş boyutları heybetli kuumltleleri ile guumlzellik ve ihtişamda Cuzco huumlkuumlmdarlarının sonradan inşa ettiklerini geccedilmektedirlerrsquo Diğer benzer araştırmacılar gibi M DrsquoOrbigny de bu kalıntıların İnka medeniyetinden ccedilok daha eski bir doumlnemde yaşamış bir halkın eseri olduğuna inanmaktadır

Titikaka Goumlluuml eski eserlerinde iki belirgin mimari tarz goumlze ccedilarpmaktadır Mesela Coati adası eserleri Tiahuanaco kalıntıları ile her bakımdan ortak oumlzellikler goumlstermektedir Aynı şekilde ccedilok ince hassasiyetle oyulmuş devasa kaya bloklarıdır ki 1846rsquoda işlikte 6 feet araştırmacıların raporuna goumlre lsquo3 feet uzunlukta 18 feet genkalınlıktadırlarrsquo Buna karşın Titikaka Goumlluuml civarında ccedilok buumlyuumlk miktarda karşımıza ccedilıkan abidelerde lsquotam olarak Peru stili olarak tanımlanabilecek İspanyollar tarafından yıkılmış tapınaklar olduğuna inanılanrsquo eserlerle karşılaşılmıştır İccedilinde insan figuumlruuml bulunan meşhur mabet burada ilk bahsedilen stile uymaktadır Giriş kapısı 10 feet yuumlkseklikte 13 feet genişlikte kapı girişi yekpare taştan oyulmuş ve 6 feet - 4 inchrsquoe 3 feet - 2 inch oumllccediluumllerindedirrsquo Doğu cephesindeki pervazda garip bir şekli olan insan figuumlruuml bulunmaktadır ki başında ışın ccedilizgilerinden oluşan bir taccedil vardır Bu taccediltaki ışın ccedilizgileri arasına taccedillı başları olan yılan figuumlrleri serpiştirilmiştir Bu insan figuumlruumlnuumln iki yanında uumlccediler sıra kare boumllmeler bulunmaktadır Bu boumllmeler insan ve başka figuumlrlerle doludur Belli ki bu temsili bir tasarımdırrsquo Eğer bu tapınak Hindistanrsquoda olsaydı duumlnyanın tamamiyle başka bir boumllgesinde olmasına rağmen hiccedil şuumlphesiz Shivarsquoya atfedilebilirdi Shaiva veya Naga kabilesi inanccedilları bu karşıt boumllgedeki insanların bilgi dağarcığına nuumlfuz edememiş olmasına rağmen Meksika yerlilerinin yılana tapan başbuumlyuumlcuumlleri Nagal vardır Bir tepenin uumlstuumlnde bulunan kalıntıların etrafındaki su izlerinden anlaşılacağı gibi bu tepenin bir zamanlar Titikaka Goumlluumlrsquonde bir ada olduğunu goumlsteriyor lsquoGoumlluumln su seviyesi şu sırada 135 feet daha duumlşuumlktuumlr Kıyıları 12 mil uzunluktadır Bu gerccedilek diğer bilgilerle de birleştirildiğinde bu kalıntıların Amerika kıtasında bulunan diğer kalıntılardan ccedilok daha eski kadim bir doumlneme ait olduklarını doğrular Boumlylece buumltuumln bu eski eserler hep birlikte lsquoPerululardan oumlnce yaşamış olan aynı bilinmeyen gizemli halka atfedilmektedir ve bu kadim medeniyete ev sahipliği yapmıştır Aynı Azteklerden oumlnce yaşamış olan Tulhuatecarsquolar veya Toltecrsquoler gibi geriye devasa anıtlar bırakmışlardırrsquo Buumltuumln bu anıtlar Dracontias - kutsal yılana ait olan veya Guumlneşe adanan tapınaklardır

Teotihuacanrsquoın piramit kalıntıları Palenque ve Copanrsquoın yekpare taştan anıtları bu karakteristiğe uyar Teotihuacanrsquodaki piramitler Mexico Cityrsquoye takribi sekiz fersah (ccedilev yaklaşık 40 km) uzaklıktaki Otumla duumlzluumlğuumlndedir ve civarın en eski eserleri olarak değerlendirilmektedir Oumlnemli iki tanesi sırası ile Guumlneş ve Aya adanmıştır Kare kesilmiş taştan doumlrt kat en uumlstte duumlz kesit olmak uumlzere inşa edilmişlerdir Guumlneşe adanmış olan en buumlyuumlğuuml 221 feet yuumlkseklikte tabanda 680 feet2 boyutlarında olup 11 acre (ccedilev acre 439 doumlnuumlm) yer kaplamaktadır Bu haliyle Keops piramidine hemen hemen denktir Ayrıca Humboldtrsquoun incelemelerine dayanarak Cholula piramidi Teotihuacan piramidinden 10 feet daha yuumlksektir tabanda 1400 feet2rsquodir ve 45 acre yer kaplamaktadır

İspanyol istilasının ilk doumlnemlerine tanık olan yazarların tarihccedililerin bu eski kalıntılar hakkında kaydettikleri ilginccediltir lsquoUccedilsuz bucaksız doumlrtgen bir alanı kapsamaktadır 8 feet kalınlıkta uumlzerinde mazgallı siperler bulunan kireccedil bir duvarla ccedilevrelenmiş ve birccedilok duvar yılan şeklinde taş figuumlrle donatılmıştırsquo diyor bunlardan biri Cortezrsquoin goumlruumlşuumlne goumlre bu alanın iccediline rahatlıkla 500 ev sığdırılabilirdi Yerler o kadar puumlruumlzsuumlz cilalı taşla doumlşenmiş ki lsquoİspanyolların atları kaymadan ilerleyemiyorlardırsquo diye kaydediyor Bernal Diaz Bu bağlamda Meksikarsquoyı fethedenin İspanyollar olmadığı aslında onların atlarının olduğu gerccedileğini goumlz ardı edemeyiz Avrupalılar kıyılarına ayak basana dek Amerika kıtasının bu halkı daha oumlnce hiccedil atla karşılaşmamıştı Yerliler oldukccedila cesur olmalarına karşın lsquoatların goumlruumlntuumlsuumlyle ve top ateşiyle karşılaştıkları an o kadar dehşete duumlşmuumlş ve hayretle donup kalmışlardı ki lsquoİspanyolları ilahi varlıklar sanmışlardırsquo Yanlış anlamanın doğurduğu panik bir avuccedil insanın sayısız binlerce savaşccedilıyı nasıl da kolayca yendiğini accedilıkccedila anlatmaya yetiyor

Perursquoya baktığımızda değişik devirlerin kalıntıları olağanuumlstuumlluumlk accedilısından hiccedil de geri kalmazlar Vahşi yıkıcı işgalcilerin ccedilizmeleri altında ezilmiş olmasına rağmen Cuzcorsquodaki Guumlneş tapınağı hacirclacirc etkileyici İşgalcilerin bizzat kendilerinin anlatımlarına itibar edersek ilk buldukları haliyle burası sanki bir peri masalı şatosuymuş Devasa yuvarlak bir taş duvar esas tapınağı kuumlccediluumlk ibadet alanlarını ve binaları tamamıyla ccedilevirmiştir Bu yapı şehrin goumlbeğindedir Sadece kalıntıları bile tuumlm gezginleri hayretler iccedilinde bırakmaktadır lsquoCcedilevrilmiş kutsal alanda su kanalları accedilılmıştı iccedilinde tabiattan aynen taklit edilmiş altın ve guumlmuumlş ccediliccedilek ve ccedilalılarla dolu bahccedileler ve aralarında patikalar vardı 4000 rahip hazır bulunuyordu Tabanırsquo diyor La

Vega lsquotapınağın etrafında 200 adıma kadar kutsal sayılıyordu ve bu sınırdan iccedileriye hiccedilkimse yalınayak olmaksızın giremiyordursquo Cuzcorsquoda bu buumlyuumlk tapınağın yanı sıra 300 kadar daha az ehemmiyetli tapınaklar da vardı Bahsettiğimiz bu buumlyuumlk tapınaklardan sonra Pachacamacrsquoın guumlzellikte uumlnluuml tapınağı gelir Ayrıca Humbolt tarafından bahsedilen başka bir oumlnemli Guumlneş Tapınağı da ki lsquobu Cannar tepesinin başlangıccedil noktasındadır Guumlneş Tapınağı buumlyuumlk bir kayanın oumln yuumlzuumlnde tabiat tarafından meydana getirilmiş ışığın evrensel semboluuml ile oluşmuşturrsquo Romanrsquoın bize aktardığına goumlre lsquoPeru tapınakları yuumlkseklerde tepelerin uumlstuumlnde inşa edilmişler ve birbiri iccediline uumlccedil ile doumlrt toprak dairesel setle ccedilevrelenmişlerdirrsquo Bizzat benim (ccedilev makalenin yazarı HPB) goumlzlemlediğim oumlzellikle tepe yapılar iki uumlccedil doumlrt sıra taşlarla dairesel ccedilevrilmiştir Ulloa Cayambe kenti yakınlarındaki antik bir Peru tapınağını şoumlyle anlatıyor lsquokusursuz daire biccediliminde ve tepesi accedilıkrsquo işte boumlyle birkaccedil tane lsquocromlechrsquo (ccedilev kadim doumlnemlerden kalma etrafı daire şeklinde buumlyuumlk dikme taşlarla ccedilevrilmiş abide) vardı Madras Times 1876rsquodan Bangalore civarındaki bazı garip tepe yapıları hakkındaki makaleden alıntı yaparsak Mr

JH Rivett Carnacrsquoın Arkeolojik Notlarında ldquo Koumlyuumln yakınında accedilıkccedila goumlruumllebilen en az yuumlz cromlech vardı Bu cromlechrsquoler dairesel şeklinde taşlarla ccedilevrilmişti bunlardan bazıları eşmerkezli uumlccedil veya doumlrt daire halinde ccedilevrilmişti Buumlyuumlk taşlarla doumlrt daire halinde ccedilevrilmiş olan birinin olağanuumlstuuml bir goumlruumlntuumlsuuml vardı ve buna yerliler tarafından lsquoPandavara Gudi - Pandaların Tapınağırsquo adı verilmişti İşte bu yapı yerlilerin ccediloğunluğu tarafından soyu tuumlkenmiş veya mitolojik bir nesile atfedilen yapılardan ilkini teşkil ediyordu Bu yapılardan ccediloğunun uumlccedil bazılarının iki birkaccedilının bir taştan oluşan daireleri vardırdquo 35 derece enlemde Kuzey Amerikarsquonın Arizona Kızılderililerinin guumlnuumlmuumlze dek kalan kabaca yapılmış sunakları vardır Bunlar da tıpa tıp dairelerle ccedilevrilmiştir Majgor Alfred R Calhoun FGS (ABD Ordusu Teftiş Komisyonundan) tarafından keşfedilen Arizona Kızılderililerinin Kutsal Pınarı da aynı şekilde oluşmuş sembolojik taşlarla ccedilevrilmiştir Aynen Stonhenge ve başka yerlerde olduğu gibi

Bize Peru antik kalıntılarına dair en enteresan ve kapsamlı bilgileri daha oumlnce de bahsettiğimiz gibi Mr Health veriyor Bu kalıntılar hakkındaki bilgiyi periyodik ccedilıkan bir derginin birkaccedil sayfasına sığdırmaya ccedilalışırken oumlzetliyor Yine de buna rağmen bu eserlerin zenginliği hakkında ustaca ve ccedilok accedilık bir goumlruumlntuuml ccediliziyor Huancarsquoları talan ettikleri iccedilin bu guumlnlerde birden ccedilok hazine avcısı zengin oldu Bilinmeyen ırkların sayısız jenerasyonlarının kalıntıları orada kimbilir kaccedil asırdır rahatsız edilmeden uyurken şimdi kutsala huumlrmetsiz hazine avcıları tarafından tropik guumlneşin altında un ufak parccedilalanmaya terk ediliyorlar Belki de Mr Healthrsquoin vardığı sonuccedillar bulgularından ccedilok daha şaşırtıcı ve kayda değerdir Onun tanımlamalarını kısaca aktaracağız

lsquo70deg 24rsquo guumlney enleminde Perursquoda Pacasmayo limanının doumlrt mil kadar kuzeyindeki Jeguatepegue vadisinde aynı adı taşıyan bir nehir bulunur Jeguatepegue nehrinin yakınında guumlney kıyısının yanında frac14 mil2 alanında 40 feet yuumlksekliğinde kerpiccedilten veya guumlneşte pişmiş kiremitten inşa edilmiş yuumlkseltilmiş bir platform bulunur 50 feet genişliğinde bir duvar bu platformu bir başkası ile birleştirir ki bu da 150 feet yuumlksekliğinde 200 feet karşıdan karşıya (ccedilev ccedilaprazlama eninde) tabanda 500 feet (ccedilev ccedilaprazlama eninde uzunluğunda) yaklaşık olarak bir kare şeklindedir Bu sonuncusu oda boumllmeleri şeklinde 10 feet2 tabanında 6 feet2 tepede ve 8 feet yuumlksekliğinde inşa edilmiştir Buumltuumln bunlar aynı tip tepe yapılardır Guumlneş Tapınakları veya kaleler de olabilirler Kuzey kenarları giriş iccedilin meyillidir Hazine avcıları bu ikinci bahsedilenin yaklaşık yarısına kadar olan kısmını parccedilalamışlardır Soumlylendiğine goumlre 150000 dolar değerinde altın ve guumlmuumlş suumls eşyası bulunmuşturrsquo Burada bulunan binlerce iskeletin yanında bolca altın guumlmuumlş bakır suumls eşyaları ve mercan boncuklar bulunmuştu Ve Mr Health devam ediyor lsquoNehrin kuzey yakasında etrafı duvarlarla kaplanmış bir şehrin geniş (iki mil genişliğinde altı mil uzunluğunda) bir alana dağılmış kalıntılarına rastlanır Nehri dağlara kadar takip edersek yol boyunca kalıntı ardına kalıntıyla huanca ardına huancarsquoyla (goumlmuuml alanları) karşılaşırızrsquo Tolonrsquoda bir tane daha harabeye doumlnmuumlş şehir vardır Beş mil kadar ileride nehrin yukarısında lsquodoumlrt ile altı feet ccedilapında uumlstuuml hiyerogliflerle kaplı tek bir granit kaya kuumltlesi vardır on doumlrt mil oumltede iki derin kayanın (kanyon) birleştiği yerdeki bir dağ noktasında 50 feetrsquoten daha yuumlkseğe kadar uzanan aynı ccedileşit hiyerogliflere rastlanır ki kuşlar balıklar yılanlar kediler maymunlar insanlar guumlneş ay ve birccedilok garip ve de şimdi anlaşılmaz şekillerden oluşmuştur Buumltuumln bunların uumlzerine oyulduğu silikatlı kumtaşındandır ve ccedilizgiler bir inchrsquoin sekizde biri derinliğindedir Buumlyuumlk bir taşta uumlccedil delik vardır ki bunlar 20 ile 30 inch derinliğinde ağızda 6 inch zirvede 2 inchrsquotir Anchirsquode Rimac nehrinde nehir yatağına 200 feet dikey bir duvarın uumlzerinde tam muumlkemmel olmayan B ve muumlkemmel Drsquoyi temsil eden hiyeroglif vardır Onların altında nehrin yanındaki bir yarıkta 25000 dolar değerinde altın ve guumlmuumlş goumlmuumlluuml bulunmuştur İnkarsquolar reislerinin fidyesini getirirlerken onun katledilmiş olduğunu duyunca ne mi yapmışlar Soumlylentiye goumlre

fidyeyi goumlmmuumlşler Yonanrsquodaki bu işaretler İnka şehri yakınlarındaki yol uumlzerinde olduğuna goumlre bir şeyleri anlatmaması hiccedil muumlmkuumln muumlrsquo

ldquoYukarıda bahsedilen 1878 Kasımında yayınlanmıştı 1877 Ekiminde lsquoIsis Unveiledrsquo (ccedilev Peccedilesi Kaldırılmış İsis) eserimde (cilt I sayfa 595) bir efsaneden bahsetmiştim Fakat burada onu tekrarlamak ccedilok uzun zaman alacağı iccedilin yersizdir Sizi temin ederim ki soumlz konusu hazine goumlmuumlsuumlnuuml İnkarsquonın fidyesi ile ilişkilendirmiştim Bir dergi nazik olmaktan ziyade hicivli bir lisanla bu goumlruumlşuumlmuuml Baron Munchausenrsquoin hikacircyeleri ile aynı kategoriye koydu Ama bu sırrı bana bir Perulu vermişti Aricarsquoda Limarsquodan gelirken devasa bir kaya vardır ve ananevi aktarıma goumlre bu İnkarsquonın mezarıdır Batan guumlneşin son ışınları bu kayanın yuumlzuumlne vurduğunda uumlzerine yazılmış hiyeroglifleri goumlrebilirsiniz Bu yazı karakterleri yer altında koridorlarda goumlmuumllmuumlş buumlyuumlk bir hazinenin yerini goumlstermektedir (araştırmacı Blavatsky daha sonraki yazılarında bazı yerleri bilhassa hazinelerin bulundukları yerleri gizlemek amacıyla yanlış adresler verdiğini itiraf etmiştir) Bunun detayları lsquoİsisrsquote verilmiş olduğundan ben bunları tekrarlayamayacağım Şu sıralarda bunu destekleyen kanıtlara birden fazla bilimsel araştırmada rastlanabiliyor ve boumlylece bu ifade geccedilmişe nazaran daha fazla ciddiye alınabilir Yonanrsquoın birkaccedil mil oumltesinde nehirden 700 feet yukarıda bir dağın sırtındaki duumlzluumlkte bir başka şehrin duvarlarına rastlarız Altı ila on iki mil oumltede geniş bir alana dağılmış duvarlara ve teraslara rastlarız Burası kıyıdan yetmiş sekiz mil iccedileridedir lsquoDağın sırtından 7000 feet yukarıya doğru zikzaklar ccedilizerek tırmanırsanız sonra da 2000 feet aşağıya inersenizrsquo Coxamolcarsquoya ulaşırsınız Bu antik şehirde tehlikeli Pizzarorsquonun talihsiz İnka Atahualparsquoyı esir tuttuğu ev buguumlne dek duruyor O ev ki lsquoİnka 1532rsquode oumlzguumlrluumlğuumlne karşılık Pizzarorsquonun uzanabildiği kadar yuumlksekliğe ulaşana dek evi altınla doldurmaya soumlz vermiştirsquo Soumlzuumlnde durdu ve evi 17500000 dolar değerinde altınla doldurdu İspanyarsquonın eski domuz ccedilobanı ve din adamı Hernando de Luguesrsquoin kıymetli yardımcısı olan Pizzaro şerefi uumlzerine yemin vermesine rağmen İnkarsquoyı katletti Bu şehirden uumlccedil mil oumltede lsquobilinmeyen bir şekilde yapılanmış bir duvar var Ccedilimentolanmış ccedilimento taştan daha sert Chepenrsquode yirmi feet yuumlksekliğinde duvarı olan bir dağ var ve zirvesi tamamıyla yapay Pacaomayarsquonın guumlneyinden 50 mil oumltede Huanchaco Limanı ile Truxillo arasında Chimao Krallığırsquonın başkenti olan Chan-Chanrsquoın kalıntıları bulunmaktadır Şehre giden yol kalıntıların bulunduğu boumllgeden geccedilmektedir Yerden doumlrt feet yuumlksekliğinde bir patikaya girilir Bu geccedilit bir buumlyuumlk kuumlme kilit kalıntıdan diğerine yol verir bunun altında bir tuumlnel bulunurrsquo Bunlar ister kaleler şatolar saraylar veya lsquohuancarsquo adını taşıyan goumlmuuml tepecikleri (ccedilev houmlyuumlk) olsunlar hepsine de huanca denir At sırtında saatlerce bu kalıntıların arasında dolaştığınızda kafanız karışır Araştırmacılar da hangilerinin saray olup olmadığını goumlsteremezler Ccedilevrelenmiş en yuumlksek olanlar ccedilok fazla uğraşa mal olmuştur muhakkakrdquo

(araştırmacı Makalenin bu boumlluumlmuumlnde soumlzuuml geccedilen efsane hakkında bilgi toplamak amacı ile HPB lsquoIsis Unveiled - Peccedilesi Kaldırılmış İsisrsquo Cilt I sayfa 595-596rsquoyı araştırdık ve ilgili kısımları size aynen naklediyoruz)

lsquo Kuzey ve Guumlney Amerikarsquoda ve Batı Hint Adalarında bulunan birccedilok eski kalıntı batmış olan Atlantisrsquoe atfedilir Ayrıca eski duumlnyanın hierophantlarına da atfedilirdi ve bunların da birbirleri ile irtibatta olduklarına inanılırdı Şimdi sulara batmış uumllkenin majisyenlerinin toprak altından her yere giden geccediliş ağına sahip olduklarına inanılırdı Bu gizemli katakomblarla ilgili olarak şimdi size ccediloktan oumllmuumlş olan bir Perulunun anlattığı hayret verici hikacircyeyi nakledeceğiz Bu hikacircyeyi uumllkesinin iccedil kısımlarında birlikte seyahat ederken anlatmıştı Bunda bir gerccedilek olmalı zira hikacircye son İnkarsquonın meşhur hazinesini iccedilermektedir

Perulu bize sırrın Pizzarorsquonun İnkarsquoyı katletmesinden beri buumltuumln yerlilerce guumlvenilmeyen Meztizorsquolar hariccedil tutularak bilindiğini soumlyledi

Hikacircye şoumlyledir İnka esir alınmıştır ve karısı serbest bırakılması iccedilin bir oda dolusu altını uzanabileceği yuumlksekliğe kadar olan altını guumlneş uumlccediluumlncuuml guumln batmadan temin edeceğine dair soumlz verir Kraliccedile soumlzuumlnde durur fakat Pizzaro soumlzuumlnden doumlner Bu buumlyuumlk hazinenin ortaya konulması ile hayrete duumlşen Pizzaro esas hazinenin kaynağının yerinin kraliccedile tarafından accedilıklanmasından sonra mahkucircmun serbest bırakılabileceğini ilan eder Pizzaro İnka halkının sonsuz bir madene sahip olduğunu toprak altından birccedilok mil ilerleyen bir yol veya tuumlnelde uumllkenin birikmiş zenginliğinin saklandığını duymuştur Talihsiz kraliccedile vakit kazanmak iccedilin yalvarır ve kacirchinlere danışmaya gider Kurban sırasında başkacirchin kraliccedileye kutsal siyah aynada kocasının oumlnuumlne geccedililmez katledilişini goumlsterir ister hazineyi Pizzarorsquoya versin ister vermesin Buna dayanarak kraliccedile girişin kapatılması emrini verir Bu kayalık bir duvarda oyulmuş bir dağ boğazı kapısıdır Rahibin ve majisyenlerin direktifi ile buumlyuumlk dağ boğazı tepeye kadar

taşlarla doldurulur ve yuumlzeyi bu işlemi gizlemek iccedilin kapatılır İnka İspanyollar tarafından katledilir ve talihsiz kraliccedile intihar eder İspanyolların accedilgoumlzluumlluumlğuuml amacını aşar ve goumlmuumllen hazinenin sırrı birkaccedil sadık Perulunun goumlğsuumlnde saklı kalırrsquo

Tekrar makaleye geri doumlnersek

ldquoİspanyollar tarafından bu uumllkede bulunan servet hakkında bir fikir edinebilmemiz iccedilin Truxillo kenti Belediyesinden Mr Heathrsquoin aldığı kayıtların kopyasını veriyoruz Bunlar 1577 ve 1578 yıllarında lsquoToledo Huancarsquosında yalnızca tek bir kişi tarafından bulunan hazinelerin lsquoFifths of the Treasuryrsquo (Hazinenin Beşte Biri) kitabındaki raporlarından kopyadır

- Birinci olarak - Truxillo Perursquoda 22 Temmuz 1577rsquode Don Garcia Gutierrez de Toledo Kraliyet Hazinesine başvurmuş kraliyet kasasına lsquoa fifthrsquo (beşte bir)

yatırmıştır 19 ayarında ağırlığı 2400 İspanyol doları değerinde bir kuumllccedile altın getirmiştir Bunun beşte birinin değeri uumlzerine takdir iccedilin alınan 112rsquolik boumlluumlm de eklenince toplam 708 dolarlık miktar kraliyet kasasına yatırılmıştır

- İkinci olarak - 12 Aralıkrsquota 15 ila 19 ayarında toplam ağırlık değeri 8918 dolar olan beş kuumllccedile altınla başvurmuştur

- Uumlccediluumlncuuml olarak - 7 Ocak 1578rsquode beşte bir buumlyuumlk kuumllccedile ve plaka altınlarla gelmiştir Bunların toplamı yuumlz on beşrsquotir 15 ila 20 ayar değerinde toplam ağırlık değeri 153280 dolardır

- Doumlrduumlncuuml olarak - 18 Martrsquota 14 ila 21 ayar değerinde toplam ağırlık değeri 21118 dolar olan 16 kuumllccedile altın getirmiştir

- Beşinci olarak - 5 Nisanrsquoda ccedileşitli değişik altın suumls eşyası getirmiştir Bunlar kuumlccediluumlk kemerler mısır başlığı modelinde ve diğer değişik şekillerde olup 14 ayarda ve 6272 dolar ağırlık değerindedir

- Altıncı olarak - 20 Nisanrsquoda uumlccedil kuumlccediluumlk kuumllccedile altın getirmiştir Bunlar 20 ayar değerinde ve 4170 dolar ağırlık değerindedir

- Yedinci olarak - 12 Temmuzrsquoda kırk yedi kuumllccedile ile gelmiştir Bunlar 14 ila 21 ayar değerindedir ve toplam ağırlık değeri 777312 dolardır

- Sekizinci olarak - Aynı guumln bir başka parccedila altın getirmiştir Bunlar mısır başlıkları ccedileşitli hayvan heykelcikleri şeklinde suumls eşyalarıdır ve toplam ağırlık değerleri 4704 dolardır

Bu tam sekiz kerede getirilen altının toplam değeri 278174 altın doları veya İspanyol ouncersquosidir (ccedilev ounce kuyumcu libresinin on ikide biri 31 gram) Bunun on altı ile ccedilarpımı 4450784 guumlmuumlş doları verir Bundan beşte bir (one fifth) kraliyet payını duumlşuumlnce -ki bu 98595375 dolardır- geriye 346483025 dolar Toledorsquonun payı kalır Bu buumlyuumlk vurguna rağmen zaman zaman değişik hayvanların altın heykelcikleri bulunuyor Kazılardan kare altın parccedilalarıyla bezenmiş kolsuz mantoların yanı sıra değişik renklerde kuş tuumlylerinden yapılmış kaftanlar da ccedilıkmıştır Soumlylentiye goumlre Toledo Huancarsquosında buumlyuumlk ve kuumlccediluumlk balık diye adlandırılan iki hazine vardı Sadece kuumlccediluumlk olan bulundu Huanca ve Supersquonin arasında (Supe Callaorsquonun 120 mil kuzeyindedir) Atahuangri denilen bir noktaya yakın iki devasa tepe yapı vardır Bunlar birazdan bahsedilecek olan Huatic Vadisirsquondeki Campana ve San Miguelrsquoi andırmaktadır Supe yakınında Patavilcarsquonın beş mil guumlneyinde lsquoParamongarsquo veya kalehisar diye adlandırılan bir yer vardır Bu kalenin kalıntıları buumlyuumlk oumllccediluumlde anlaşılabilir durumdadır Duvarları yaklaşık altı feet kalınlığında işlenmiş kilden inşa edilmiştir Ana bina bir tepenin uumlstuumlndedir fakat duvarı tepenin altına kadar inmiştir Binanın etrafındaki duvar duumlzenli siperleri andırır ve tepenin etrafından dolanarak labirent şeklinde aşağıya iner Bu duvarın birccedilok koumlşe ccedilıkıntısı vardır ve muhtemelen mekacircnı savunma amacı ile bu şekilde inşa edilmiştir Civardaki kazılardan oldukccedila buumlyuumlk miktarda hazine ccedilıkarılmıştır Bunların tuumlmuuml tarih oumlncesi yerliler tarafından saklanmış olmalı zira İnkarsquonın Perursquoda huumlkuumlm suumlrduumlğuuml devirlerde bu boumllgeyi işgal ettiğine dair hiccedilbir

kanıta sahip değilizrdquo

Anconrsquodan pek de uzakta olmayan altı ila sekiz millik bir alanda lsquokumda her yere dağılmış kafatasları bacaklar kollar tam iskeletler vardır Kuzeye doğru on doumlrt mil daha ileride Parmoyarsquoda ve de deniz kıyısında bir tane daha buumlyuumlk bir goumlmuuml alanı bulunur Etrafa hazine avcılarının dağıttığı binlerce iskelet yayılmıştır Yarım milden fazla uzunlukta bir alana dağılmışlardır Tepenin yuumlzuumlne kadar bir alandır bu deniz kıyısından 800 feet yuumlksekliğe kadar uzanır Bu yuumlzlerce binlerce insan nereden gelmiştir Anconrsquoda goumlmuumlluuml olanlar kimlerdir Arkeolog devamlı bu soruların uumlstesinden gelmeye ccedilalışır Sadece omuzlarını silkeleyip yerlilerle birlikte lsquoQuien Sabe- Kimbilirrsquo demekten başka bir ccedilaresi yoktur

Dr Hutchinsonrsquoun 30 Ekim 1872rsquode Guumlney Pasifik Timesrsquoda yazdığı gibi lsquoChancayrsquoın oumlluumllerin oumlnemli bir şehri olduğu kanaatine vardım Veya Perursquonun uccedilsuz bucaksız kemik saklama yeri diyebiliriz zira nereye giderseniz gidin ister bir dağ tepesine veya duumlzluumlğe veya deniz kıyısına her yerde kafatası ve kemiklerin her tuumlrluuml şekliyle karşılaşırsınızrsquo

Huatica vadisinde ccedilok buumlyuumlk alana yayılmış bir kalıntı halinde on yedi tane lsquohuancarsquo olarak adlandırılan tepe yapılar vardır Yazar boumlyle adlandırılmalarına rağmen lsquoBunlar goumlmuuml alanlarından ccedilok kaleleri veya şatoları andırmaktadırrsquo diyor Şehir uumlccedil duvarla ccedilevrilidir Bu duvarlar genelde 3 yard kalınlığında ve 15 ila 20 feet yuumlksekliğindedir Bunların doğusunda Pando Huancarsquosı diye adlandırılan devasa yapı vardır ve de oumlnemli kale kalıntıları ki bunlara yerliler Bell Huancarsquosı adını vermişlerdir Buumlyuumlk ve kuumlccediluumlk tepe yapıları serilerinden oluşan La Compana Pando Huancarsquoları muazzam bir birikim halinde hesaplanması guumlccedil bir alana yayılmışlardır lsquoBellrsquo tepe yapısı 110 feet yuumlksekliğindedir Callaorsquoya doğru kare şeklinde yuumlkseltilmiş bir plato (duumlzluumlk) bulunur

Bu plato 278 yard uzunluğunda 96 yard karşıdan karşıyadır (ccedilev yard 09144 metrelik İngiliz oumllccediluumlsuuml) Bu plato tepeden sekiz kademe aşağıya doğru iniş kaydeder Her kademe bir uumlstuumlndekine goumlre bir ila iki yard daha aşağıdadır ve toplam olarak uzunlukta ve genişlikte 278 yardrsquoı bulur (Michiganrsquodan Tabiat Tarihi Profesoumlruuml JB Steerrsquoin hesabına goumlre)

İlk başta bahsedilen kare plato tabanda iki kısımdan meydana geliyor her biri 47rsquoye 48 yard olan tam bir kare ikisi birleşiyor ve 96 yard olan kareyi oluşturuyor Buna ilaveten 47rsquoye 48 yard olan başka bir kare daha var Başa doumlnersek bir vadideki hemen hemen tuumlm kalıntıların aynı simetride on ikinin katları oumllccediluumllerinde olmaları hayret vericidir Bu bir tesaduumlf muumlduumlr yoksa oumlyle mi tasarlanmıştır Tepe yapı lsquoKalersquo tepesi kesik piramit şeklindedir ve hesaplara goumlre 14641820 feet3rsquoluumlk bir kuumltleyi barındırıyor Bu lsquoKalersquo 80 feet yuumlksekliğinde 150 yard oumllccediluumllerinde devasa bir yapıdır Tepede ccedilok buumlyuumlk kare odaların ana hatları goumlruumllmekle beraber toprakla dolmuşlardır Buraya bu toprağı kim getirdi hangi aletle dolum gerccedilekleşebildi Bu odalardaki buumltuumln boşlukları gevşek toprakla doldurmak neredeyse bu yapıyı inşa etmek kadar guumlccedil olmalı iki mil guumlneyde buna benzer bir yapıyla daha karşılaşırız ki bu daha ferah ve geniş olması yanı sıra daha ccedilok boumlluumlmlerden (dairelerden) oluşmuştur Yaklaşık olarak 170 yard uzunluğunda 168 yard eninde ve 98 feet yuumlksekliğindedir Buumltuumln bu kalıntılar kerpiccedilten yuumlksek duvarlarla ccedilevrelenmiş buumlyuumlk ccedilamurdan tuğlalar bazıları bir ila iki yard kalınlığındadır lsquoBell Huancarsquosı 20220840 feet3 kuumltle iccedilerir Buna karşın lsquoSan Miguel Huancarsquosı 25650800 feet3 iccedilerir Bu iki yapının da şu sırada terasları siperleri ccedilok sayıda odaları ve kaleleri toprakla dolmuştur

Ocheranrsquoda lsquoMira Floresrsquo Huatica vadisindeki en buumlyuumlk tepe yapıdır Yuumlksekliği 95 feet zirvede genişliği 55 yard toplam uzunluğu 428 yard veya 1284 feetrsquotir bu da on ikinin katıdır Ccedilift duvarla ccedilevrilmiştir 816 yard uzunluğunda 700 yard karşıdan karşıya boumlylece 117 acre (ccedilev acre 439 doumlnuumlm) iccediline alır Ocharas ve okyanus arasında 15 ila 20 bu şekilde kalıntı kuumlmeleri bulunur

İnka Guumlneş Tapınağı Meksika duumlzluumlklerindeki Cholula Tapınağı gibi ccedilok geniş topraktan bir piramittir 200 ila 300 feet yuumlksekliğinde olup yarım milden daha uzun bir yarım ay şeklindedir Uumlstuuml 10 acre2 oumllccediluumlsuumlndedir Duvarlarının ccediloğunun uumlzeri kırmızı boya ile geccedililmiş ve yuumlzyıllar oumlnce ilk boyandıkları gibi parlak goumlzuumlkmektedir Chincha Guano adalarının karşısında Canete vadisinde Sguriersquoin tanımladığı ccedilok geniş bir alana yayılmış kalıntılar bulunmaktadır lsquoAltın Tepesirsquo denilen tepede hanımların şallarını iğneledikleri cinsten bakır ve guumlmuumlş iğneler ve bunun yanı sıra cımbızlar ve guumlmuumlş fincanlar da bulunmuştur

Mr Heath lsquoPeru kıyısının Tumbeyrsquoden Lao nehrine kadar uzandığınırsquo soumlyluumlyor lsquoBuumltuumln bu alan boyunca biraz oumlnce bahsedilenin yanı sıra binlerce kalıntıya rastlanıyor Hemen hemen buumltuumln tepelerde dağların en uumlst kısımlarında veya etraflarında koyaklarda geccedilmişe ait kalıntılara orta platoya kadar olan alanda duvarlara

şehirlere kalelere yer altı mezarlarına miller boyunca uzanan teraslara ve su kanallarına rastlarsınız Duumlzluumlğuumln karşı tarafında Andların doğu eteklerinde vahşi yerlilerin mekacircnında balta girmemiş ormanın iccedillerine doğru da bunlara rastlayabilirsiniz Senenin birkaccedil ayı yağmur ve karın durmadan seller halinde yağdığı korkunccedil goumlk guumlruumlltuumlsuuml ve yıldırımın devamlı yaşandığı dağlarda kalıntılar başkalaşır Granitten profiritik kireccedilten silikatlı kumtaşından muazzam cuumlsseli buumlyuumlk taşlarla harccedilsız inşa edilmiş bu yapılar zamanın aşındırmasına jeolojik değişimlere depremlere ve de savaşccedilıların ve hazine avcılarının huumlrmetsiz tahrip edici ellerine karşı koyabilmişlerdir Taşccedilılıkta ustaca duumlzenlenmiş bu duvarlar tapınaklar evler kuleler kaleler mezarlar ccedilimento kullanılmadan inşa edilmişlerdir Taşlar duvarların dikey meyillerine uygun olarak her biri olması gereken şekilde yerleştirilmiştir Bu taşların altı ve daha ccedilok kenarları vardır ve hepsi birbirlerine uyum sağlamaları oturmaları iccedilin şekillendirilmiştir O kadar kusursuzca bir araya getirilmişlerdir ki bir ccedilakının bıccedilağı bile taşların aralarına giremez ister yapının tamamı ile gizlenmiş orta kısımlarında olsun ister dış yuumlzeylerinde olsun Bu taşlar şekil ve buumlyuumlkluumlk olarak duumlzenli bir şekilde belli bir oumlrneğe goumlre seccedililmemişlerdir Taşlar yarım foot3rsquoten 1500 feet3rsquoe kadar değişen tek parccedila kuumltlelerden oluşmuşlardır Milyonlarca taşın arasında birbirlerine tam oturacak taşları bulabiliyorsanız bu tam bir tesaduumlf olmalı Cuzcorsquoda Triumph Caddesinde Guumlneşin Bakireleri (Virgins of the Sun) diye adlandırılan tarihi evin bir duvarında on iki koumlşeli taş denilen buumlyuumlk bir taş vardır Bu buumlyuumlk taşın bu şekilde adlandırılmasının nedeni her biri değişik accedilılarda yuumlzeyi olan on iki taş ile ccedilepeccedilevre bağlanmış olmasıdır Bu on iki taştan başka iccedilte bir taşı daha vardır ve bu taşın arkasında da kaccedil taş olduğunu kimse bilememektedir Cuzco kalesinin ortasındaki duvarda 13 feet yuumlksekliğinde 15 feet uzunluğunda 8 feet genişliğinde millerce oumlteden ccedilıkarılmış taşlar vardır Bu şehrin yakınlarında dikdoumlrtgen şeklinde yumuşak bir kaya vardır Uzun kenarı 18 feet kısa kenarı 12 feetrsquotir Bir kenarında nişler oyulmuştur ve bunların her birinin iccedilinde insan durabilir Eğer iccedilindeki insan vuumlcudunu sallarsa bu taş da ileri geri sallanır Goumlruumlnuumlşe goumlre bu nişler sadece bu maksatla oyulmamışlardır Bu tip eserlerden en harika ve geniş olanı Ollantay - Tambo diye adlandırılmış olup bu kalıntı Cuzcorsquonun 30 mil kadar kuzeyinde Urubamba nehri kıyısında dar bir koyakrsquoın iccedilindedir Bu dik ve puumltuumlrluuml bir tepenin uumlstuumlne inşa edilmiş bir hisardan oluşur Oradan aşağıdaki duumlzluumlğe taş bir merdiven uzanır Merdivenin başlangıcında altı buumlyuumlk boumlluumlm vardır Bunlar 12 feet yuumlksekliğinde 5 feet genişliğinde 3 feet kalınlığında yan yana dizilmişlerdir Aralarında ve uumlstlerinde 6 inch genişliğinde dar şeritler halinde taşlar bu boumllmelere ccedilerccedileve oluşturur Bunların hepsi işlenmiş taşlardır Tepenin aşağısında merdivenlerin sonunda bir kısmı el yapımı olan 10 feet genişliğinde 12 feet uzunluğunda bir taş duvar duumlzluumlğe belli bir mesafeye kadar uzanır Bu duvarda guumlneye bakan birccedilok niş vardırrsquo

İnka tarihinin başladığı Titikaka Goumlluumlrsquondeki kalıntılar ccediloğunlukla tanımlanabilmiştir

Goumlluumln birkaccedil mil guumlneyindeki Tiahmanacorsquoda suumltunlar şeklinde taşlar vardır Bunlar yarı işlenmiş bir sırada birbirlerinden belli uzaklıklarda yerleştirilmişlerdir Yerden yuumlkseklikleri takribi 18 ila 20 feetrsquotir Bu sırada yekpare taştan şimdi yıkılmış 10 feet yuumlkseklikte 13 feet genişlikte bir kapı bulunmaktadır Bu kapının alanı iccedilin accedilılan boumlluumlm 7 feet 4 inch yuumlksekliğinde 3 feet 2 inch genişliğindedir Kapının uumlstuumlndeki taşın tuumlm yuumlzuuml oyularak işlenmiştir Buna benzer fakat daha kuumlccediluumlk olan bir başka kapı da yerde onun yanında uzanmaktadır Taşlar sert porfirdendir (somaki mermer) ve civardaki kaya ccedileşidinden jeolojik olarak ayrı karakterdedir Buna dayanarak taşın başka bir yerden taşınmış olduğu sonucuna varabiliriz

Huari boumllgesindeki lsquoChavinrsquode Huanta kentinde kayda değer kalıntılara rastlanmıştır Bu kalıntılara giriş boumlluumlmuuml olan geccedilit 6 feet genişliğinde 9 feet yuumlksekliğindedir ve 12 feet uzunluktan fazla olmak uumlzere kısmi işlenmiş kumtaşı ile uumlstleri oumlrtuumllmuumlştuumlr Her iki tarafta odalar bulunmaktadır Bunlar 12 feet genişliğindedir ve uumlstleri 112 feet kalınlığında 6 ila 9 feet genişliğinde buumlyuumlk parccedila kumtaşları ile oumlrtuumllmuumlştuumlr Odaların duvarları 6 feet kalınlığındadır ve mazgal delikleri vardır Bu buumlyuumlk bir ihtimalle havalandırma iccedilindir Bu geccedilidin tabanında bulunan ccedilok dar bir giriş yeraltı geccedilidine yol accedilar Bu yeraltı geccedilidi nehrin altından geccedilip oumlbuumlr tarafa ulaşır Burada bulunan birccedilok huancarsquoda taştan iccedilecek kaplarına bakır ve guumlmuumlş aletlere oturan bir yerlinin iskeletine rastlanmıştır Bu kalıntıların daha birccediloğu su kanallarının uumlstuumlndedir Bu hisarlara giden koumlpruumller uumlccedil adet işlenmiş granit taşındandır Bunlar 24 feet uzunluğunda 2 feet genişlikte 112 feet kalınlıktadır Granit taşlardan bazıları uumlzerinde hiyeroglifler vardır

Arequiparsquodan 24 mil oumltede Corralonesrsquode granit kuumltlelere oyulmuş hiyeroglifler vardır Bunlar sanki tebeşirle boyanmış gibi goumlzuumlkuumlrler insan lama desenleri ccedilemberler paralel kenarlar ldquoRrdquo ve ldquoOrdquo harfleri ve hatta bir astronomi sistemi kalıntılarından oluşurlar

Castro Virreina boumllgesinde Huaytarrsquodaki bir yapıda da ayrı oymalara rastlanmaktadır

Ica boumllgesindeki Nazcarsquoda su kanallarının harika kalıntılarına rastlanır Bunlar doumlrt ila beş feet yuumlksekliğinde uumlccedil

feet genişliğinde ccedilok duumlzguumln ccedilift duvarlı tam işlenmemiş taştandır Uumlstleri yassı kaldırım taşı ile kapatılmıştır

Quelaprsquota Chochapayasrsquotan ccedilok uzak olmayan bir boumllgede son zamanlarda ccedilok geniş kapsamlı eserler incelemeye tabi tutulmuştur 560 feet genişliğinde 3660 feet uzunluğunda ve 150 feet yuumlksekliğinde işlenmiş taştan bir duvar vardır Alt kısmı kesintisizdir Bunun uumlst kısmında başka bir duvar 600 feet uzunluğa 500 feet genişliğe ve diğeri gibi 150 feet yuumlksekliğe sahiptir Her iki duvarda da uumlccedil feet uzunluğunda bir buccediluk feet genişliğinde ve kalınlığında nişler vardır Bu nişlerin iccedilinde eski sakinlerin kalıntıları bulunur Bunların bazıları ccedilıplak diğerleri ise belirgin renkleri olan ccedilok guumlzel nakışla işlenmiş koton şallarla sarmalanmışlardır

İkinci ve en yuumlksek duvarın girişini takip edersek kuumlccediluumlk fırınları andıran mezarlarla karşılaşırız Bunlar 6 feet yuumlksekliğindedir ve tabanlarına geniş yassı taşlar doumlşenmiş ve uumlzerlerine kadavralar yerleştirilmiştir Kuzey tarafta dağın dikey kayalık kısmında 600 feet tabandan yuumlkseklikte kuumlccediluumlk pencereleri olan kiremit bir duvar vardır Bunun yapılış nedeni bilinmemekte şu sıralarda da pek bir ulaşım imkacircnı goumlzuumlkmemektedir Burada altın ve guumlmuumlş aletler bulunmuştur Buumlyuumlk bir oumlzenle işlenmiş devasa yekpare taş bunun İnka oumlncesi bir devre ait olduğu ihtimalini duumlşuumlnduumlrmektedir Perursquonun tahminen 1200 millik bir alanını kapsayan beş yuumlz kadar koyak vardır Her koyak iccedilinde on mil uzunluğunda yuumlkselen sıralar halinde 50 tane kadar teras katlarının bulunduğunu ve bunların koyağın (kanyonun)

her iki yanında beş mil uzunluğunda yirmi beş yuumlkselen sıra teraslar halinde uzandığını duumlşuumlnuumlrsek toplam 250000 mil taş duvarla karşılaşırız Bu taş duvarların ortalama yuumlkseklikleri uumlccedil ila doumlrt feetrsquotir Bu toplam duvar uzunluğu kuumlremizi on kere doumlnmeye yeter Bu tahminler hayret verici olabilir ama ben şahsen esas oumllccediluumlnuumln bu tahmini uzunluğun iki katından fazla olabileceğinden eminim Zira bu derin koyakların uzunluğu 30 ila 100 mil arasında değişmektedir Rimac nehrinin vadisindeki San Mateo kasabasında -ki burada dağlar nehir yatağından 1500 ila 2000 feet yukarıya yuumlkselmektedir- iki yuumlz kadar sıra saydım Bu sıraların hiccedilbiri doumlrt milden az olmamak kaydı ile birccediloğu altı milden daha uzundu

lsquoPeki oumlyle ise kimdi bunlarrsquo diye sorguluyor Mr Heath ldquo60 mil boyunca graniti oyan sert porfir (somaki mermer) bloklarını taşıyan muazzam boyutlarda ccedilıkarıldıkları yerden millerce oumlteye binlerce feet derinlikteki vadilerin oumltesinden dağların uumlzerinden aşırarak duumlzluumlkleri geccedilerek nasıl ve nereden taşıdıklarına dair herhangi bir iz bırakmadan ki soumlz konusu halkın odunu kullanmada cahil olduğu (soumlylenirken) yuumlk taşıyabilecekleri tek hayvanları olan guumlccedilsuumlz lamayla bu taşları taşıdıktan sonra mozaik işccedililiğinin hassasiyeti ile birbirlerine oturtup uyumlaştıran dağların eteklerine binlerce mil uzunluğunda teraslar kerpiccedil ve topraktan tepeler ccedilok buumlyuumlk şekiller inşa eden guumlnuumlmuumlzde taklit edilemeyecek nitelikte kilden taştan bakırdan guumlmuumlşten altından ve nakış işccedililiği ile eserler bırakan o halk ki goumlruumlnuumlşe goumlre zenginlikte Divesrsquole (ccedilev Luka İncilirsquondeki zengin adam servet sahibi kimse) guumlccedilte ve enerjide Herkuumllrsquole ve ccedilalışkanlıkta karınca ve arı ile rekabet edebilenrdquo

Callao 1746rsquoda suya batmış ve tamamı ile yıkılmıştı Lima 1678rsquode harabeye doumlnmuumlştuuml ve 1746rsquoda 3000 evden sadece 20rsquosi ayaktaydı Buna karşın antik şehirlerden Huatica ve Lurin vadileri bunlara goumlre daha iyi durumda muhafaza edilmişlerdir Pizzaro tarafından 1531rsquode bulunan San Miguel de Puiro 1855rsquote tamamiyle harabeye ccedilevrilirken yakınındaki eski kalıntılar bu yıkımdan daha az nasiplerini almışlardır Areguiparsquonın 1868 Ağustosunda yerle bir edilmesine karşın yakınındaki kalıntılarda hiccedilbir değişiklik olmamıştır En azından muumlhendislik alanında guumlnuumlmuumlz insanı geccedilmişten ccedilok şey oumlğrenebilir Bunun daha birccedilok şey iccedilin de geccedilerli olduğunu goumlstermeyi uumlmit ediyoruzrdquo

Goumlruumllduumlğuuml gibi aradan bir asıdan fazla zaman geccedilmesine rağmen bu gizemli medeniyet hakkında olabilecek en ayrıntılı ve doğru bilgiyi hacirclacirc Blavatskyrsquonin Amerika kıtası araştırmalarında bulabiliyoruz

SONSOumlZ

Bir devrin sonuna gelirken birikimlerini yeni devrin uygarlıklarına aktarma misyonunu uumlstlenen bilgeler yeni uygarlıkların tohumlarını ekmişlerdir Tibet Hint yarımadası Mısır ve Amerika kıtası bu oluşumdan nasibini almıştır Tibetrsquoin uygarlığın aktarılmasından dolayı mı bu mirasa sahip olduğu yoksa o devrin uygarlığının bir parccedilası olması dolayısıyla zaten kendine ait olan bilgiyi korumayı kendine misyon mu edindiği tartışılır Buna rağmen ikinci goumlruumlş akla daha yakındır Tibet ccediletin coğrafyası sayesinde bilgeliği uzun bir muumlddet korumuş ama en sonunda kara buumlyuumlcuumllerin dejenerasyonuna teslim olmuştur Yine de muhakkak ki Tibet tapınaklarında ccedilok oumlzenle korunan bilgiler vardır ve bunların dışarıya verilmesi tamamen engellenmiştir Sadece en son olarak Helena Petrovna Blavatsky kabul goumlrmuumlştuumlr ve ancak onun aktarabilmiş olduğunu kavramaya ccedilabalıyoruz Uygarlık Tibet ve Hindistanrsquoa tahmini olarak eşzamanlarda ekilmiş olmalı Hindistan ccedilok iddialı goumlzuumlkmemekle beraber son doumlnemlere kadar Buddha oumlğretisine sadık kalabilmiş ve kendisine diğer devrin aktardığını belli bir oumllccediluumlde koruyabilmiş olmasına karşın istikrarlı bir biccedilimde tutabilmiştir Kuzey Amerika yerlileri hiccedilbir zaman birleşip bir imparatorluk kuramamalarına karşın Avrupalılar topraklarını istila edip onları yok edene değin kendi buumlnyelerinde kuumlltuumlrlerini koruyabilmişlerdir Ama yine de onların da medeniyetleri buumlyuumlk oumllccediluumlde saklı kalmıştır Guumlney Amerika yerlileri ve bilhassa İnka toplumu istiladan sadece yuumlz yıl oumlnce buumlyuumlk bir imparatorluk kurmalarına karşın Mısırrsquoa eşdeğer bir uygarlık anlayışını sinelerinde barındırmışlardır İstilayla birlikte bu toplumlar da Kuzey Amerika yerlileri gibi ani olarak son bulmuşlardır İnkarsquonın birccedilok bakımdan Mısırrsquola buumlyuumlk benzerlikler goumlsterdiğini goumlrebiliyoruz Her iki toplum da birlik bilincinin idrakiyle sosyal dayanışmayı suumlrduumlrerek organize olmuşlar evlerini hatta saraylarını geccedilici inşa etmişlerdir İnka halkı evinin ve sarayının damını sazla kapatmış hem de onca zenginliğine karşın ama tapınaklarını oumlzenle inşa etmiştir Mısır halkı goumlksel hayatın bir benzerini duumlnya toprağında yaşamaya gayret goumlstermiştir Her sene mutluluk ve bereket getiren Hapi (Nil) nehrinin taşmasıyla yıkılan evini ve sarayını tekrar basitccedile inşa etmiş buna karşın ilahi olana adanmış birccedilok goumlrkemli tapınak yapmıştır Mısır ve Amerika halkları muumltevazılıkta da benzeşirler Her iki toplum da altın ve guumlmuumlşuuml sadece toumlrensel amaccedilla kullanmıştır İnka mabet ve bahccedilelerinde bolca altın kullanmıştır

Belki de Mısır tohumun ekildiği en son uygarlıktır Atlantisrsquoin batmasından sonra ccedilok uzun zaman dayanabilen Poseidonis adasının da batmasından oumlnce son miras da Mısırrsquoa emanet edilmiştir Ccedilok goumlrkemli bir medeniyet yaşamasına rağmen bu uygarlık nispeten kısa suumlrmuumlştuumlr Ama ccedilok oumlnemli bir farkla bu uygarlık ccediloumlkmeden oumlnce medeniyetinin bir kısmını buumlyuumlk oumllccediluumlde Sokrates oumlncesi filozoflar vasıtasıyla Eski Yunanrsquoa aktarabilmiş oradan Romarsquoya aktarılarak şimdiki Batı medeniyetinin temeli teşkil edilmiştir Artık yolun sonuna yaklaşılmaktadır Atlantisrsquoin Mısırrsquoa aktardığı oradan da Eski Yunan ve Roma vasıtasıyla Avruparsquoya aktarılan uygarlık dejenerasyon ve ccediloumlkuumlş suumlrecine girmiştir Şimdilerde ise gelecek devirlerin uygarlıklarına Bilgeliği aktarmaya youmlnelik ccedilalışmalar hazırlıklar başlamıştır

KAYNAKCcedilA

Heike Owusu İnka Maya ve Azteklerde Semboller

Henri Favre İnkalar

Jorge Angel Livraga Teb

Jorge Angel Livraga Atlantisrsquoin Son Prensi Ankor

Helena Petrovna Blavatsky A Land of Mystery - Seri makaleler Theosophist Mart Nisan Haziran Ağustos 1880

Helena Petrovna Blavatsky Isis Unveiled

Tarmo Kulmar On the Role of Creation and Origin Myths in the Development of Inca State and Religion

Sir Clements Markham The Incas of Peru

Pedro Sarmiento De Gamboa History of the Incas

Garcilaso De la Vega El Inca - The First Part of the Royal Commentaries of the Incas

Philip Ainsworth Means Ancient Civilizations of the Andes

Donna Rosenberg Duumlnya Mitolojisi Buumlyuumlk Destan ve Soumlylenceler Antolojisi

Tarmo Kulmar On the Role of Creation and Origin Myths in the Development of Inca State and Religion

Busto I = Joseacute Antonio del Busto Duthurburu I sa Peruacute Pre-Incaico Lima Editorial Universo SA Busto II = Joseacute Antonio del Busto Duthurburu II 1981 Peruacute Incaico Lima Libreria Studium SA Federico Kauffmann Doig 1991 Introduccioacuten al Peruacute antiguo Lima Editores Kompaktos Antje Kelm 1990 Grundzuumlge der Religionen des zentralen Andenraumes Altamerikanistik Eine Einfuumlhrung in die Hochkulturen Mittel- und Suumldamerikas Herausgegeben von Ulrich Koumlhler Berlin Dietrich Reimer Verlag Tarmo Kulmar 1989 Maumlrkmeid totalitaarsest riigist Vikerkaar nr 2 Tarmo Kulmar 1999 Zum Problem des Kulturheros in der Inka-Religion Mitteilungen fuumlr Anthropologie und Religionsgeschichte B 12 1997 Muumlnster Ugarit-Verlag Mariacutea Rostworowski de Diacuteez Canseco 1988 Histoacuteria del Tahuantinsuyu Lima Instituto de Estudios Peruanos Laurette Seacutejourneacute 1992 Altamerikanische Kulturen Frankfurt am Main Fischer Verlag Waldemar Espinoza Soriano 1990 Los Incas Economiacutea sociedad y Estado en la era del Tahuantinsuyo Lima Amaru Editores

Inca Garcilaso de la Vega 1988 Comentarios reales de los Incas T 1 Lima Editorial Mercurio SA

İNTERNET

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca00htm

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca01htm

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca02htm

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca03htm

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca04htm

09-02-2008 httpfolkloreeefolklorevol12incahtm

09-02-2008 httpenwikipediaorgwikiManchu_Picchu

09-02-2008 httpwwwcrystalinkscomincanhtml

DİPNOTLAR

(1) Philip Ainsworth Means Uumlccedil İnka Duası - Ancient Civilizations of the Andes

(2) Jorge Angel Livraga Rizzi (3 Eyluumll 1930 Buenos Aires - 7 Ekim 1991 Madrid) İtalyan asıllı Arjantinli filozof Teb Atlantisrsquoin Son Prensi Ankor Simyacı Delia ve Fernandorsquoya Mektuplar Elementel Doğa Ruhları başlıca eserleri arasındadır

(3) Bu konuya ilişkin bilgiler Prof Tarmo Kulmarrsquoın (Karşılaştırmalı Dinler - Tartu Uumlniversitesi - Estonya) ldquoOn the Role of Creation and Origin Myths in the Development of Inca State and Religionrdquo başlığı altındaki araştırmasına dayanmaktadır Kulmarrsquoın araştırmasına ilişkin kaynakccedila bu metnin sonunda ayrıca verilmiştir

(4) Ccedilokluk iccedilindeki Birlik vurgulanmaktadır

(5) Metin boyunca tuumlm İnka halkı iccedilin tekil oumlzel ad kullanılışının ve de bu konuda Viracocha ile oumlzdeş

olmasının oumlnemine dikkat etmek gerekmektedir Bu ifade tarzıyla ccedilokluk iccedilindeki Birlik vurgulanmaktadır

(6) İspanyolcada yuumlksek duumlzluumlk Boumllge Guumlneydoğu Peru ve batı Bolivya birccedilok yuumlksek duumlzluumlkleri barındırır guumlney Perursquodaki Titikaka Goumlluumlrsquonuumln kuzeybatısından başlar ve Bolivyarsquonın guumlneydoğusundan guumlneybatısına kadar uzanır Boumllgenin vahşi yaşamı lama ve alpakaları kapsıyordu şimdilerde bu hayvanlar yuumlnleri iccedilin beslenmekte Titikaka Goumlluuml kıyısı boyunca Puno Julaca (Peru) ve La Paz (Bolivya) şehirleri uzanır Bu boumllge tarihin kadim doumlnemlerinden beri meskucircndur

(7) 1 yyrsquoın sonunda yaşamış olan İspanyol Rabbi Simon ben Yochirsquoye atfedilen Kabalistik (dini mistik yazı) eser Ccedilağdaş kritikler 13 yyrsquoda tamamlanmış olduğuna inanıyorlar

(8) 09-02-2008 httpwwwcrystalinkscomincanhtml

(9) Logos Eski Yunan felsefesinde yaratıma kacircinatın nizamına ilişkin Tanrı Kelamı

(10) Belli kademedeki iccedilrek oumlğretiyi tamamlamış ve bir uumlst oumlğretiye geccedilmeye hak kazanmış ldquotakipccedilirdquonin (talebe) hak ediş oumllccediluumlsuumlnuuml belirleyen kıstas

(11) Henri Favre İnkalar

(12) 09-02-2008 httpwwwcrystalinkscomincanhtml

(13) Sidereal - yıldızlara ilişkin yıldız yıldızlara goumlre yıldızlara ait yıldızların hareketlerine goumlre hesaplanmış Sidereal clock - yıldızların hareketine goumlre işleyen saat Sidereal time - yıldız zamanı Sidereal day - bir yıldızın meridyen dairesinden ayrılıp tekrar varması arasındaki suumlre

(14) 09-02-2008 httpenwikipediaorgwikiManchu_Picchu

(15) Helena Petrovna Blavatsky (1831-1891) 1875rsquote HS Olcottrsquola Teozofi topluluğunu kurmuştur 20 yyrsquoın ezoterizminin kurucusudur En oumlnemli eserleri arasında Gizli Oumlğreti Tuumllsuumlz İsis Teozofi Anahtarı ve Teozofi Soumlzluumlğuuml bulunmaktadır

(16) foot İngiliz uzunluk oumllccediluumlsuuml birimi (3048 cm) Ccediloğulu feet

(17) inch İngiliz uzunluk oumllccediluumlsuuml birimi (254 cm)

Bu konuya son verirken 20-25 yıl oumlncesine dayanan bir anımsamaya ilişkin derin oumlzlemi aktarıyoruz

İNKA UumlLKESİNE AĞIT

Ne gizemler barındırıyorsun bağrında suskun

Kimbilir ne zaman accedilılacak aşikacircr olan bir zamanlar

Aralanacak o kalın perdeler katman katman

Hatırlanamayan o Kutsal Hakikat

Nerede o ccedilocuk suyun kenarında bir başına eğlenen

Belki girdi delikanlılığa belki de kutlanamadı ergenliği

O karanlık mağarada beklerken oumlluumlmuuml

Atlılar dışarıda paramparccedila ederken buumlyuumlk Ata İnkarsquoyı

Beklenenden kolay geldi oumlluumlm iccedileriye

Belki yedi on bir duumlzineyi geccedilmez

Herkes bir başına kıvrılmış

Birkaccedil Guumlneş Rahibesi birkaccedil ccedilocuk

Hayret ccedilocuk bir başına Anna uzakccedila bir sağ koumlşede

İlgilenmiyor gocunmayan tek evlatla

Belli ki keder sarmış bu muazzam bitişte

Oumlncekiler bilinmez tek Anna tek Ata tek ccedilocuk

Ayakların dibinde altın heykelcikler ccediluvallardan doumlkuumllen

Belli ki hazine bu değil bırakılıp saklanan alelade

Goumlmuumllen ta derine gizemin bağrına O muhteşem Bilgelik

Kimbilir hatırlanacak hangi baharda

O korkunccedil acı ki duyulan ruhun ta derinliklerinde

Yanar kayalarla oumlrtuumllen o muazzam Bilgiye

Ah bir bilebilselerdi o atlı caniler

Acısı paramparccedila edilen Atahuallparsquonın

Uzakta dışarıda ta derinden hissediliyor hellip iccedileride

Beklenirken yavaş oumlluumlm

Succedilluluk veriyor uykuyla kolay gelen

Bir bir soumlnerken cılız meşaleler soğuk

Sıcaklığı oumlluumlmuumln kavrarken kucağına hellip yumuşak

Oumlrtuumlluumlyor katman katman kayalarla

Son mirası hazinenin Bilginin derin sızı sarıyorhellip

Kimbilir hesabıdır hangi guumlnahın

Atlantisrsquoin bir zamanlar gaddarlığının

Hani bir şehir vardı bir zamanlar

Batının doğudaki kalesi Bilgeliği katleden

Orsquonun misali aynı

Derler ki Artemisrsquoin ve daha nicelerinin

Un ufak edilmiş de guumlneydeki evleri

Suumltunlar dikilmiş o taşlarla

Hani o batının doğusundaki şehrin

Doumlnuumlştuumlruumllmuumlş Bilgeliğin tapınağına

O suumltunlar ki tanıklık ederler

Sessizce yanılmaz Yasaya

Heyhat anlam verilemez bir tuumlrluuml

Başlar eller iccedilinde eğik

Doumlvuumlnuumlp dururlar ldquoAcep niyedirrdquo diye

Derler ki bir akıncı gelmiş doğudan

O Fatih ki ccedilevirivermiş Batıdan Doğuya kaleyi

Succedillar dururlar diğerlerini

Ne de ccedilabuk unuttular cadı kazanlarını

O Yasa ki goumlren goumlze aşikacircr

Doğu Batı Kuzey Guumlney

Yanılsamalı yansımaları parccedilalanmış aynanın

Dış yuumlzeyi hani o ccedilok kesitli Elmasın

O anlaşılamaz Birlik ki Hakikatrsquoten yansıyan

Neylersin devran koumltuuml paramparccedila dibinde yerin

Buz kesmiş kalpler yalnızca ezberliyor zihin

Sus sus gezin biccedilare abdal misali

Belli mi olur Tanrı saklasın aman

Kelebek kanar gider parıltılı ccediliccedileğe

Varsın desinler devranda bir garip gezinip gitmiş

Sakın gizemi nefsrsquoden

Oumlrt perde perde uumlstuumlne sakın devrandan

Hasret goumlnuumll hatırlamak kimbilir hangi Baharrsquoa

Vurulmalıydı belki de kayalarla kilit kilit uumlstuumlne

O geniş kartal ağzına

• Okuyucu

Tassen akıntısının yardımıyla Amerika kıtasına geccedilmeleri pek de zor olmamıştır Paz Soldanrsquoın bizlere Geografia del Peru adlı eserinde aktardığına goumlre orada kuumlccediluumlk bir koloni oluşturmuşlar ve de ldquobeşinci yuumlzyılın sonlarına doğru Fou Sangrsquoa (Amerika kıtasına) Buddharsquonın doktrinlerini ulaştırmak uumlzererdquo Budist misyonerler yollamışlardır Bu soumlylenenler birccedilok Avrupalı okuyucu accedilısından hiccedil de hoş olmayabilir Amerika kıtasının keşfinin onların elinden alınmasına zarifccedile tanımladıkları şekliyle ldquoyarı barbar bir Asya kavminerdquo atfedilmesine karşıdırlar Ama ne

yazık ki bu tartışmasız bir gerccedilektir AD Quatrefagesrsquoin ldquoHuman Speciesrdquo (İnsan Tuumlrleri) eserinin 18 boumlluumlmuuml Ccedilinlilerin Amerika kıtasını keşfi hakkında bilgi edinmek isteyen herkes iccedilin enteresan olabilir Fakat yetkisi dahilinde ayırabileceği boumlluumlm dar olduğundan kitabında bu konu i ya ccedilok az yer verebilmiş İlgi ccedilekici makalenizbu youmlnde değiştirerek tamamlayacağınıza ve bu konu hakkında b aracağınıza ilinen tuumlm ayrıntılı bilgiyi de akticcediltenlikle inanıyorum Gizemli karanlığın iccedilinde kaybolmuş bir noktayı aydınlatmak buumltuumln hayatı boyunca hakikatin arayışında olan kalemin onu bulduğunda ne pahasına olursa olsun ona uyması doğrusu her şeye değer

Okuyucu

Kalkuumlta 11 Temmuz

Bu ayki kısıtlı vaktimiz goumlruumlşlerini zekice ileri suumlrerek Atlanta Hipotezine karşı ccedilıkan okurumuza detaylı cevap vermemizi engelliyor Fakat ldquoson zamanlardaki araştırmalarrdquoa dayanmasına rağmen ve ldquoAtlanta Teorisini tamamen ve tartışmasız olarak ccediluumlruumltmesirdquo accedilısından bu goumlruumlşlerin cevaplanmasının guumlccedil olup olmadığına şoumlyle bir goumlz atalım

Konuya fazla girmeden duumlşuumlncelerimizi oumlzetleyebiliriz Basit bir teoriyi mutlak surette yanılgısız bir dogmaya terfi ettirmenin tehlikesini unutmuş teoristlerin oluşturdukları bu dogmalar onların peşi sıra gelenler tarafından geccedilersiz kılınm lardır ldquoAtlantik ve Pasifik Okyanuslarını oluşturabilecek buumlyuumlkluumlkteki bir kara ccediloumlkuumlntuumlsuuml hiccedil ışoluşmamıştırrdquo iddiasını sorgulamadık Zira biz okyanusların var oluşlarına dair yeni bir teori oluşturmaya ccedilalışmıyoruz Okyanuslar ilk oluştukları zamandan beri aynı yerde kalmış olabilirler Buna karşın bir buumltuumln olan kıtalar parccedilalara ayrılıp kısmen sulara goumlmuumllmuumlş ve sayısız adalar ortaya ccedilıkmış olabilir Batan kıta Atlantisrsquoin de durumu aynen boumlyle olmuş goumlzuumlkuumlyor Bizim anlatmak istediğimiz yerkuumlrenin medeni uluslarla dolu olduğu tarih oumlncesi bir devirde Asya Amerika kıtası ve belki de Avrupa ccedilok geniş bir kıta oluşumunun parccedilalarıydılar Bazıları Bering Boğazı inceliğinde kara parccedilaları ile bağlı olabildikleri gibi (ki bu boğaz Kuzey Pasifik ve Antartika Okyanuslarını birleştirir 20 ila 25 fanthomrsquodan daha derin değildir -ccedilev Fanthom kulaccedil bir metrelik derinlik-) daha geniş alanlara uzayan kara parccedilaları ile de bağlı olabilirler Aynı şekilde Orta Asyarsquonın insanlığın tek beşiği olduğunu savunan monogenistlerle de tartışmayıp --- bu işi bizden ccedilok daha iyi yapabilecek olan poligenistlere bırakmayı tercih ediyoruz Yine de monogenistlerin teorisini kabul etmeden oumlnce savunucularının insan tiplerinin arasındaki dikkat ccedilekici farklılıklara dair ldquoiklimsel faktoumlrler alışkanlıklar ve dinsel kuumlltuumlrlere dayandırılanrdquo tatmin edicilikten uzak bu hipotezlerden daha geccedilerli olanlarını bize sağlamaları gerekmektedir M Quatrefages her zamanki gibi tartışmasız en seccedilkin tabiat bilimci fizikccedili kimyacı zoolog olmakta devam ediyor olabilir Yine de bizler onun teorilerini başkalarına tercih etmemiz gerekliliğini bir tuumlrluuml anlamış değiliz Accedilıkccedila goumlruumlluumlyor ki Mr bu muumlmtaz Fransızın Souvenirs drsquoun Naturaliste adlı eserinde aktardığı Atlantik ve Akdeniz kıyılarındaki bilimsel gezilerine atıfta bulunuyor Mr Bisvasrsquoın M Quatrefagesrsquoi tuumlm bilimsel konularda başvurulabilecek yanılmaz en

yuumlksek otorite olarak goumlrduumlğuuml aşikacircr M Quatrefages Fransız Akademisirsquonin bir uumlyesi ve etnoloji profesoumlruuml olmasına rağmen bizler Mr ile aynı goumlruumlşuuml paylaşmıyoruz Soumlz konusu bilimadamının denizlerden goumlccedil teorisi bu teoriye karşı olan yuumlzlercesi tarafından geccedilersiz kılınabilir Hayatımızı hakikatin araştırmasına adamış olan bizler -ki komplimanları ile bizi takdir ettiği iccedilin okurumuza bu konuda teşekkuumlr ederiz- hiccedilbir konuyu sadece otoriteye olan tartışmasız inanca dayanarak ccediloumlzemeyiz HAKİKATrsquoin peşine engel tanımadan tam ve korkusuz bir araştırma ile duumlşeriz

Dostlarımıza da bunun dışında bir youmlntemi salık vermeyiz

Buumltuumln bunlara ilaveten batan kıta Atlantis hakkında ileri suumlruumllen hikacircyeye niccedilin inandığımıza dair sebeplerin bazılarından bahsetmek istiyoruz Bu konu hakkında Isis Unveiledrsquoda (Cilt 1 Sayfa 590) zaten kapsamlı olarak bilgi vermiştik

Birici olarak Ccedileşitli ve geniş bir alana dağılmış olan halkların ccedilok eskiye dayanan acircdet ve goumlrenekleriyle ilgili kanıtlarımız mevcut Hindistan antik Yunan Madagaskar Sumatra Java Polinezyarsquonın başlıca adaları ve kuzey guumlney Amerika kıtası ile ilgili efsanelerde bu kanıtları goumlruumlyoruz İlkel medeniyetlerle duumlnyanın en zengin acircdet ve goumlrenek edebiyatına sahip olan Hindistanrsquoın Sanskrit edebiyatı karşılaştırıldığında bazı konularda tam bir anlaşmaya rastlıyoruz Bu kuumlltuumlr yelpazesinin zıt iki ucundaki medeniyetlerdeki ortak nokta ccedilağlar oumlnce Pasifik Okyanusursquonda koca bir kıtanın bulunduğu ve jeolojik bir değişimle suların altında kaldığıdır Buna dayanarak bizim kesin inancımız -ki bunun da kesin olamayacağı tabii karşılanır- Malaya Archipelangorsquodan (ccedilev archipelango kuumlccediluumlk adalar denizi) Polinezya adalarına kadar olan adaların hepsi olmasa da ccediloğunluğu bir zamanlar devasa buumlyuumlkluumlkte olan batık bir kıtanın parccedilalarıdır Okyanusun birbirinden en uzak zıt taraflarında bulunan Malacca ve Polinez adaları arasında insan hafızasının ulaşabileceği en eski zamanlardan bu yana hiccedilbir ilişki iletişim olmamasına rağmen ve hatta birbirlerini hiccedil tanımadıkları halde bile buumltuumln bu alanı kapsayan ada ve takımadalar da dahil olmak uumlzere hepsinde ortak bir inanccedil ve goumlrenek vardır Bu bir zamanlar uumllkelerinin denizin ccedilok ilerilerine kadar yayılmış olduğuna o sırada duumlnyada iki devasa kıtanın varlığına birinin sarı ırk diğerinin ise koyu ırka ev sahipliği ettiğine bu iki ırkın birbirleriyle suumlrekli kavgalarından bıkan tanrıların onları cezalandırmak amacıyla hepsini yuttuklarına dair ortak inanıştır

İkinci olarak Her ne kadar Yeni Zelanda Sandwich ile Paskalya adalarının birbirlerinden ortalama uzaklıklarının 800 ila 1000 league (ccedilev league fersah ccedileşitli memleketlere goumlre değişen yaklaşık 5 kmrsquolik uzaklık oumllccediluumlsuuml) arasında olduğu bir gerccedilekse de bunlar ve aralarındaki adaların (Marquesan Society Fiji Tahiti Samoan ve diğer adalar) bilinen her tuumlrluuml kanıta goumlre halklarının pusuladan hiccedil haberleri bile olmamasına karşın Avrupalıların boumllgeye gelişlerinden oumlnce birbirleriyle haberleştikleri ve hepsinin de kendi uumllkelerinin Asya kıtasından batıya doğru uzandığını savunmaları gerccedileğidir Ayrıca aşikacircrdır ki soumlz konusu halkların ccedilok az farklılıklarla aynı lisanın değişik diyalektiklerini konuştukları ve birbirlerini zahmetsizce anladıkları da bir gerccedilektir Bunların aynı inanccedilları batıl itikatları acircdet ve goumlrenekleri vardır Polonez adalarından birkaccedilı son asırdan (ccedilev HPB 1831-1891) kısa bir suumlre oumlnce keşfedilmiştir Kolombus zamanına kadar Pasifik Okyanusursquonun varlığı bile bilinmiyordu Okyanustaki tuumlm adalılar Avrupalılar sahillerine ayak bastıktan sonra da eski geleneklerinden vazgeccedilmemişlerdir Buumltuumln bunlar bizim teorimizin diğer başka teorilere goumlre gerccedileğe daha yakın olduğuna dair bir sonuca varmamızı sağlıyor Yukarıda bahsedilenler sadece tesaduumlfi bir olguya dayandırıldığında tesaduumlf kelimesinin adını ve anlamını değiştirmesi gerekrdquo

Kaldığımız yerden makale serisinden konuya ilişkin alıntılara devam edersek

ldquoAmerika kıtasının antik kalıntılarını araştırmak iccedilin nereye gidersek gidelim -ister Kuzey Orta Guumlney Amerika- en başta bu eserlerin geccedilmişindeki bilinmeyen asırların ırkların ehemmiyetinden ve sonra da Eski Hint Mısır ve hatta Avruparsquonın bazı boumllgelerindeki tepe yapıları ve eski eserlerle olağanuumlstuuml benzerliklerinden etkileniriz Bu eserlerin birini goumlruumlrseniz diğerlerini de goumlrmuumlş olursunuz Bu harccedilsız taşlarla inşa edilmiş yapıların bir kıtadakini goumlruumlrseniz diğer kıtalardakiler hakkında da neredeyse kesin bir fikre sahip olabilirsiniz Sadece şunu soumlyleyebiliriz Amerika kıtasındaki antik eserlerin yaşı hakkında Nil vadisindekilerden ccedilok daha az bilgiye sahibiz ki bunlar hakkında bile pek bir bilgiye sahip olduğumuz soumlylenemez Fakat dış goumlruumlnuumlşleri dışında simgelemede Mısırrsquola Hindistanrsquola ve diğer yerlerle accedilıkccedila aynı oumlzellikleri taşımaktadırlar Amerika kıtasının tarih oumlncesi sakinleri ki biz bunların adlarını bile bilmiyoruz ve de Eski Mısırlılar arasında yakın bir ilişkinin olduğunu soumlylemek aksini iddia etmekten daha akılcıdır Eğer boumlyle bir bağlantı soumlz konusu ise bu Atlantik Okyanusursquonun şimdi olduğu gibi iki yarı kuumlreyi ayırmadan oumlnceki bir zamanda vuku bulmuş olması gerekir

Biz Avrupalılar yeni bir devrin en dibinden meydana ccedilıkıyoruz ve yukarı doğru ilerliyoruz Buna karşın Asyalılar bilhassa da Hintliler şimdi sona ermiş daha oumlnceki devirler sikluslar sırasında huumlkuumlm suumlrmuumlş ulusların yavaş yavaş kaybolan kalıntılarıdır Ari halk topluluğunun (ccedilev Aryan Hint-Avrupa dilini konuşan tarih oumlncesi kavim) eski kadim Amerikalılardan mı yoksa eski Amerikalıların tarih oumlncesi Ari halk topluluğundan mı geldiği kimse tarafından bilinemez Fakat eski Ari halk topluluğuyla (Aryan) Amerika kıtasının tarih oumlncesi sakinleri ki biz bunların adlarını bile bilmiyoruz ve de Eski Mısırlılar arasında yakın bir ilişkinin olduğunu soumlylemek aksini iddia etmekten daha akılcıdır Eğer boumlyle bir bağlantı soumlz konusu ise bu Atlantik Okyanusursquonun şimdi olduğu gibi iki yarı kuumlreyi ayırmadan oumlnceki bir zamanda vuku bulmuş olması gerekir

Meksika uygarlığı Toltecrsquolerdir Bunların kuzeyden geldiği varsayılır ve Anahuacrsquoa yedinci yuumlzyılda girdiklerine inanılır Ayrıca on birinci yuumlzyılda Orta Amerikarsquoya dağıldıklarında hacirclacirc kalıntıları mevcut olan şehirleri inşa ettiklerine itibar edilir Buna goumlre eski yapıları kaplayan hiyeroglifleri de oyanlar onlar olmalıydı Oumlyle ise Meksikarsquoda fethedilen halk tarafından kullanılan misyonerlerin de oumlğrendikleri resimli yazıların Palenque ve Copanrsquodaki hatta Perursquodaki hiyeroglif yazıları ccediloumlzebilmemiz iccedilin bir ipucu verememesini nasıl izah edebiliriz Ayrıca bu uygar Toltec halkı kimdir nereden gelmişlerdir Onları izleyen Aztekler kimdi Meksikarsquonın hiyeroglif sistemlerinden bazılarının yabancı yorumcular tarafından ccedilalışılması engellenmiştir Bunlar Lord Kingsboroughrsquoun yayınlanan koleksiyonunda lsquomevcut olan fakat accedilıklanamayanrsquo adli huumlkuumlmsel astroloji (judicial astrology) şeklinde ifade edilen şemalardır Bunlar mecazi ve semboliktir lsquoSadece rahipler ve ilahi bilimlerle uğraşanların kullanımı iccedilin tasarlanmış ezoterik oumlnem taşıyanrsquo şemalardır Palenque ve Copanrsquodaki yekpare anıtların uumlzerindeki hiyeroglifler de aynı karakterdedir lsquoRahipler ve ilahi bilimlerle uğraşanlarrsquo bunların hepsi fetih sırasında fanatikler tarafından oumllduumlruumllduumlğuuml iccedilin sırlar da onlarla birlikte yok oldu

Kuzey Amerikarsquodaki yapıların hemen hemen hepsi buumlyuumlk kademeli geniş yollarla yuumlkselen setler halinde inşa edilmiştir Bunlar kimi yerde kare ccediloğunlukla altıgen sekizgen veya tepesi kesik piramit şeklindedir Fakat bunlar her bakımdan Meksikarsquonın lsquoTeocallisrsquoleri ve Hindistanrsquoın lsquoTopesrsquoleri ile benzerlik goumlstermektedir Topes bu uumllkede (ccedilev Hindistanrsquoda) Lunar halkından (Ayrsquola ilişkili topluluk) beş Pandursquoya atfedilir Aynı şekilde Bolivyarsquonın başkentindeki Titikaka Goumlluuml kıyısında harccedilsız taşlarla inşa edilen abide ve yekpare taş anıtlar devlere atfedilir ki bunlar lsquotepelerin ardından gelenrsquo suumlrguumlndeki kardeşlerdir Onlar ataları olduğuna inandıkları Ayrsquoa taparlardı ve Guumlneşrsquoin lsquoOğulları ve Bacirckirelerirsquonin zamanından oumlnce yaşamışlardı Burada yine Guumlney Amerika ve Ari halk topluluğu gelenekleri arasındaki ccedilok belirgin benzerliği goumlruumlyoruz Aynı zamanda Solar (ccedilev Guumlneşe dair) ve Lunar (ccedilev Aya dair) halkların -Suumlrya Vansa ve Chandra Vansarsquonın- Amerika kıtasında tekrar goumlzuumlktuumlğuumlne şahit oluyoruz

Kuumlremizin en olağanuumlstuuml yersel ccediloumlkuumlntuumlsuumlnuumln ortasında yer alan Titikaka Goumlluuml 160 mil uzunluğunda 50 mil enindedir guumlneydoğudaki El Desagvadero vadisinden başka bir goumlle Aullagas Goumlluumlrsquone akar Bu goumlluumln bilinen başka bir ccedilıkışı olmadığından muhtemelen buharlaşma ve filtrasyon yolu ile daha sığ hale gelmiştir Goumlluumln yuumlzeyi 12846 feet deniz seviyesinden yukarıdadır ve duumlnyadaki benzer buumlyuumlkluumlkteki sulara goumlre en yuumlksekte olanıdır Suyun seviyesinin tarih boyunca ccedilok fazla azaldığını goumlz oumlnuumlne alırsak buumlyuumlk bir ihtimalle goumlluumln Tiahuanacorsquonun olağanuumlstuuml eski kalıntılarının bulunduğu yuumlksek noktanın da etrafını kaplamış olabileceğini duumlşuumlnebiliriz

Hiccedil şuumlphesiz burada bulunan anıtlar İnka devrinden oumlnceki en eski halka ait eserlerdir O kadar

eskiye dayanmaktadırlar ki Hindistanrsquodaki Davidian ve Aryan halklarından da oumlnceki bir zamanda huumlkuumlm suumlrmuumlşlerdir Gerccedileklere dayanmasa da İnka goumlreneklerine

goumlre Peruluların yuumlce yasa yapıcısı ve oumlğretmeni Manco Capac guumlney Amerika kıtasının Manusu oumlğreti ve nuumlfuzunu bu noktadan yaymıştır Eğer Aymara veya lsquoİnka halkınınrsquo başlangıccedil noktası bazıları tarafından iddia edildiği gibi bu nokta ise nasıl olur da buguumlne kadar goumlluuml halkının Aymaralar ve de n kıyılarında yaşayan İnka eski Peruluların geccedilmişleri tarihleri hakkında en kuumlccediluumlk bir bilgileri yoktur Devlerin bu muazzam yapıları bir gecede inşa ettiklerine dair muumlphem bir anane dışında en kuumlccediluumlk ir ipucuna dahi rastlayamıyoruz Ayrıca İnka bmedeniyetinin Aymara halk topluluğundan olduğuna dair şuumlpheye duumlşmek iccedilin her tuumlrluuml nedene sahibiz İnka medeniyeti soylarının Guumlneşin Oğluna Manco Capacrsquoa dayandığını Aymaralar ise bu kanun koyucunun uygarlıklarının kurucusu ve eğitmeni olduğunu iddia ediyorl Buna karşın İspanyol doumlnemlerinin İnka medeniyeti arde Aymaralar da bunu ispat edememişlerdir Aymaraların ı Inichuarsquodan (İnka dili) ccedilok farklıdır ve de Dr lisanHeathrsquoın bizlere aktardığına goumlre Guumlneşin soyundan gelenlerin fethinden sonra lisanlarından vazgeccedilmeyi reddeden yegane ırk olma oumlzelliğine sahiptirlerrdquo (araştırmacı Okuyucu Blavatskyrsquonin Kulmarrsquoın aksine İnka uygarlığının esas koumlkuumlnuumln Tiahuanaco uygarlığına dayanmadığını Aymaralardan ise tamamıyla ayrı olduğunu savunmakta olduğu izlenimine varsa da aslında bu iki goumlruumlş birbirlerinden pek de farklı değildir Kulmar Tiahuanaco halkının İnkarsquonın uumlst sınıfını teşkil ettiğini savunmaktadır Buna goumlre İnkarsquonın saf koumlkeninin Tiahuanacorsquoya dayandığını Aymararsquonın ise aslında alt bir sınıf olmayıp boumllge halkları arasında suumlregelen ccedilekişmelerin sonucunda zaman iccedilinde birleşen ve tek bir topluluk halini alan birleşik topluluğun parccedilalarını teşkil etmiş olduğunu da soumlyleyebiliriz Aynen duumlnyanın diğer tuumlm imparatorluklarında goumlzlemlendiği gibi topraklarını genişletip diğer halk topluluklarını buumlnyesine katan bir ulus zaman iccedilinde koumlkenindeki saflığını kaybetmiştir Aymara halkı Kulmarrsquoın goumlruumlşuumlne goumlre bir ldquoalt sınıfrdquo olmaktan ziyade zaman iccedilinde

imparatorluk idaresine girmiş ayrı koumlkene sahip bir halk topluluğu olarak da duumlşuumlnuumllebilir Zaten Kulmarrsquoın goumlruumlşlerine yer verdiği bilim adamı Riva-Aguumlero da İnka medeniyetinin oumlzuuml olan Tiahuanacorsquonun Quechuan Aymara ve Araucanian topluluklarının oumlzde dayandığı paleo-Quechuanlarrsquodan ayrı olduğunu belirtmiştir Ayrı koumlkene sahip dillerin zaman iccedilindeki ilişkilerden benzerlikler geliştirebileceğini de duumlşuumlnebiliriz Buumltuumln bunların sonucunda esasta Blavatsky ve Kulmarrsquoın goumlruumlşlerinin birbirinden hiccedil de farklı olmadığını accedilıkccedila goumlrmekteyiz)

ldquoBu kalıntıların en eski kadim doumlnemlere dayandığına dair kanıtlar mevcuttur Amerika kıtasındaki tepe yapıtların ccediloğunda olduğu gibi bazıları piramit planında inşa edilmişlerdir Bunlar tabanda birkaccedil acre (ccedilev 439 doumlnuumlm) alanı kaplarlar Yekpare taştan kapı girişleri suumltunlar ve taş idoller o kadar inceden inceye ayrıntılı işlenmiştir ki lsquoAmerika kıtasında şimdiye kadar bulunan sanat kalıntılarına goumlre tamamiyle değişik bir stilde yontulmuşlardırrsquo DrsquoOrbigny bu tarihi kalıntılarla ilgili coşkun ve heyecanlı ifadeler kullanıyor lsquoBu olağanuumlstuuml dev eserlerrsquo diyor lsquoyaklaşık 100 feet yuumlksekliğine ulaşan tepelerden oluşuyorlar ve bunların etrafını suumltunlar 600rsquoden 1200 feetrsquoe kadar ulaşan uzunluktaki tapınaklar ccedilevirmiştir Bu tapınaklar kesin olarak doğuya doğru accedilılmaktadır Devasa koumlşeli suumltunlarla yekpare taştan inşa edilmiş kemerli kirişlerle donatılmışlardır Buumltuumln bunlar Guumlneşi ve onun habercisi olan Guumlney Amerika Akbabasını temsil eden huumlnerli roumllyeflerle baş kısımları yarı Mısır tarzı olan uumlstlerinde kabartmalar bulunan bazalt (siyah mermer) heykellerle bezenmiştir Son olarak iccedilerisi 21 feet uzunluğunda 12 inch genişliğinde 6 inch kalınlığında tamamiyle yontulmuş devasa kaya blokundan oluşan bir galeri (saray) vardır Tapınak ve galerinin ana giriş kapıları İnkarsquoda olduğu gibi eğimli değil dikey hatlardan

oluşur Ccedilok geniş boyutları heybetli kuumltleleri ile guumlzellik ve ihtişamda Cuzco huumlkuumlmdarlarının sonradan inşa ettiklerini geccedilmektedirlerrsquo Diğer benzer araştırmacılar gibi M DrsquoOrbigny de bu kalıntıların İnka medeniyetinden ccedilok daha eski bir doumlnemde yaşamış bir halkın eseri olduğuna inanmaktadır

Titikaka Goumlluuml eski eserlerinde iki belirgin mimari tarz goumlze ccedilarpmaktadır Mesela Coati adası eserleri Tiahuanaco kalıntıları ile her bakımdan ortak oumlzellikler goumlstermektedir Aynı şekilde ccedilok ince hassasiyetle oyulmuş devasa kaya bloklarıdır ki 1846rsquoda işlikte 6 feet araştırmacıların raporuna goumlre lsquo3 feet uzunlukta 18 feet genkalınlıktadırlarrsquo Buna karşın Titikaka Goumlluuml civarında ccedilok buumlyuumlk miktarda karşımıza ccedilıkan abidelerde lsquotam olarak Peru stili olarak tanımlanabilecek İspanyollar tarafından yıkılmış tapınaklar olduğuna inanılanrsquo eserlerle karşılaşılmıştır İccedilinde insan figuumlruuml bulunan meşhur mabet burada ilk bahsedilen stile uymaktadır Giriş kapısı 10 feet yuumlkseklikte 13 feet genişlikte kapı girişi yekpare taştan oyulmuş ve 6 feet - 4 inchrsquoe 3 feet - 2 inch oumllccediluumllerindedirrsquo Doğu cephesindeki pervazda garip bir şekli olan insan figuumlruuml bulunmaktadır ki başında ışın ccedilizgilerinden oluşan bir taccedil vardır Bu taccediltaki ışın ccedilizgileri arasına taccedillı başları olan yılan figuumlrleri serpiştirilmiştir Bu insan figuumlruumlnuumln iki yanında uumlccediler sıra kare boumllmeler bulunmaktadır Bu boumllmeler insan ve başka figuumlrlerle doludur Belli ki bu temsili bir tasarımdırrsquo Eğer bu tapınak Hindistanrsquoda olsaydı duumlnyanın tamamiyle başka bir boumllgesinde olmasına rağmen hiccedil şuumlphesiz Shivarsquoya atfedilebilirdi Shaiva veya Naga kabilesi inanccedilları bu karşıt boumllgedeki insanların bilgi dağarcığına nuumlfuz edememiş olmasına rağmen Meksika yerlilerinin yılana tapan başbuumlyuumlcuumlleri Nagal vardır Bir tepenin uumlstuumlnde bulunan kalıntıların etrafındaki su izlerinden anlaşılacağı gibi bu tepenin bir zamanlar Titikaka Goumlluumlrsquonde bir ada olduğunu goumlsteriyor lsquoGoumlluumln su seviyesi şu sırada 135 feet daha duumlşuumlktuumlr Kıyıları 12 mil uzunluktadır Bu gerccedilek diğer bilgilerle de birleştirildiğinde bu kalıntıların Amerika kıtasında bulunan diğer kalıntılardan ccedilok daha eski kadim bir doumlneme ait olduklarını doğrular Boumlylece buumltuumln bu eski eserler hep birlikte lsquoPerululardan oumlnce yaşamış olan aynı bilinmeyen gizemli halka atfedilmektedir ve bu kadim medeniyete ev sahipliği yapmıştır Aynı Azteklerden oumlnce yaşamış olan Tulhuatecarsquolar veya Toltecrsquoler gibi geriye devasa anıtlar bırakmışlardırrsquo Buumltuumln bu anıtlar Dracontias - kutsal yılana ait olan veya Guumlneşe adanan tapınaklardır

Teotihuacanrsquoın piramit kalıntıları Palenque ve Copanrsquoın yekpare taştan anıtları bu karakteristiğe uyar Teotihuacanrsquodaki piramitler Mexico Cityrsquoye takribi sekiz fersah (ccedilev yaklaşık 40 km) uzaklıktaki Otumla duumlzluumlğuumlndedir ve civarın en eski eserleri olarak değerlendirilmektedir Oumlnemli iki tanesi sırası ile Guumlneş ve Aya adanmıştır Kare kesilmiş taştan doumlrt kat en uumlstte duumlz kesit olmak uumlzere inşa edilmişlerdir Guumlneşe adanmış olan en buumlyuumlğuuml 221 feet yuumlkseklikte tabanda 680 feet2 boyutlarında olup 11 acre (ccedilev acre 439 doumlnuumlm) yer kaplamaktadır Bu haliyle Keops piramidine hemen hemen denktir Ayrıca Humboldtrsquoun incelemelerine dayanarak Cholula piramidi Teotihuacan piramidinden 10 feet daha yuumlksektir tabanda 1400 feet2rsquodir ve 45 acre yer kaplamaktadır

İspanyol istilasının ilk doumlnemlerine tanık olan yazarların tarihccedililerin bu eski kalıntılar hakkında kaydettikleri ilginccediltir lsquoUccedilsuz bucaksız doumlrtgen bir alanı kapsamaktadır 8 feet kalınlıkta uumlzerinde mazgallı siperler bulunan kireccedil bir duvarla ccedilevrelenmiş ve birccedilok duvar yılan şeklinde taş figuumlrle donatılmıştırsquo diyor bunlardan biri Cortezrsquoin goumlruumlşuumlne goumlre bu alanın iccediline rahatlıkla 500 ev sığdırılabilirdi Yerler o kadar puumlruumlzsuumlz cilalı taşla doumlşenmiş ki lsquoİspanyolların atları kaymadan ilerleyemiyorlardırsquo diye kaydediyor Bernal Diaz Bu bağlamda Meksikarsquoyı fethedenin İspanyollar olmadığı aslında onların atlarının olduğu gerccedileğini goumlz ardı edemeyiz Avrupalılar kıyılarına ayak basana dek Amerika kıtasının bu halkı daha oumlnce hiccedil atla karşılaşmamıştı Yerliler oldukccedila cesur olmalarına karşın lsquoatların goumlruumlntuumlsuumlyle ve top ateşiyle karşılaştıkları an o kadar dehşete duumlşmuumlş ve hayretle donup kalmışlardı ki lsquoİspanyolları ilahi varlıklar sanmışlardırsquo Yanlış anlamanın doğurduğu panik bir avuccedil insanın sayısız binlerce savaşccedilıyı nasıl da kolayca yendiğini accedilıkccedila anlatmaya yetiyor

Perursquoya baktığımızda değişik devirlerin kalıntıları olağanuumlstuumlluumlk accedilısından hiccedil de geri kalmazlar Vahşi yıkıcı işgalcilerin ccedilizmeleri altında ezilmiş olmasına rağmen Cuzcorsquodaki Guumlneş tapınağı hacirclacirc etkileyici İşgalcilerin bizzat kendilerinin anlatımlarına itibar edersek ilk buldukları haliyle burası sanki bir peri masalı şatosuymuş Devasa yuvarlak bir taş duvar esas tapınağı kuumlccediluumlk ibadet alanlarını ve binaları tamamıyla ccedilevirmiştir Bu yapı şehrin goumlbeğindedir Sadece kalıntıları bile tuumlm gezginleri hayretler iccedilinde bırakmaktadır lsquoCcedilevrilmiş kutsal alanda su kanalları accedilılmıştı iccedilinde tabiattan aynen taklit edilmiş altın ve guumlmuumlş ccediliccedilek ve ccedilalılarla dolu bahccedileler ve aralarında patikalar vardı 4000 rahip hazır bulunuyordu Tabanırsquo diyor La

Vega lsquotapınağın etrafında 200 adıma kadar kutsal sayılıyordu ve bu sınırdan iccedileriye hiccedilkimse yalınayak olmaksızın giremiyordursquo Cuzcorsquoda bu buumlyuumlk tapınağın yanı sıra 300 kadar daha az ehemmiyetli tapınaklar da vardı Bahsettiğimiz bu buumlyuumlk tapınaklardan sonra Pachacamacrsquoın guumlzellikte uumlnluuml tapınağı gelir Ayrıca Humbolt tarafından bahsedilen başka bir oumlnemli Guumlneş Tapınağı da ki lsquobu Cannar tepesinin başlangıccedil noktasındadır Guumlneş Tapınağı buumlyuumlk bir kayanın oumln yuumlzuumlnde tabiat tarafından meydana getirilmiş ışığın evrensel semboluuml ile oluşmuşturrsquo Romanrsquoın bize aktardığına goumlre lsquoPeru tapınakları yuumlkseklerde tepelerin uumlstuumlnde inşa edilmişler ve birbiri iccediline uumlccedil ile doumlrt toprak dairesel setle ccedilevrelenmişlerdirrsquo Bizzat benim (ccedilev makalenin yazarı HPB) goumlzlemlediğim oumlzellikle tepe yapılar iki uumlccedil doumlrt sıra taşlarla dairesel ccedilevrilmiştir Ulloa Cayambe kenti yakınlarındaki antik bir Peru tapınağını şoumlyle anlatıyor lsquokusursuz daire biccediliminde ve tepesi accedilıkrsquo işte boumlyle birkaccedil tane lsquocromlechrsquo (ccedilev kadim doumlnemlerden kalma etrafı daire şeklinde buumlyuumlk dikme taşlarla ccedilevrilmiş abide) vardı Madras Times 1876rsquodan Bangalore civarındaki bazı garip tepe yapıları hakkındaki makaleden alıntı yaparsak Mr

JH Rivett Carnacrsquoın Arkeolojik Notlarında ldquo Koumlyuumln yakınında accedilıkccedila goumlruumllebilen en az yuumlz cromlech vardı Bu cromlechrsquoler dairesel şeklinde taşlarla ccedilevrilmişti bunlardan bazıları eşmerkezli uumlccedil veya doumlrt daire halinde ccedilevrilmişti Buumlyuumlk taşlarla doumlrt daire halinde ccedilevrilmiş olan birinin olağanuumlstuuml bir goumlruumlntuumlsuuml vardı ve buna yerliler tarafından lsquoPandavara Gudi - Pandaların Tapınağırsquo adı verilmişti İşte bu yapı yerlilerin ccediloğunluğu tarafından soyu tuumlkenmiş veya mitolojik bir nesile atfedilen yapılardan ilkini teşkil ediyordu Bu yapılardan ccediloğunun uumlccedil bazılarının iki birkaccedilının bir taştan oluşan daireleri vardırdquo 35 derece enlemde Kuzey Amerikarsquonın Arizona Kızılderililerinin guumlnuumlmuumlze dek kalan kabaca yapılmış sunakları vardır Bunlar da tıpa tıp dairelerle ccedilevrilmiştir Majgor Alfred R Calhoun FGS (ABD Ordusu Teftiş Komisyonundan) tarafından keşfedilen Arizona Kızılderililerinin Kutsal Pınarı da aynı şekilde oluşmuş sembolojik taşlarla ccedilevrilmiştir Aynen Stonhenge ve başka yerlerde olduğu gibi

Bize Peru antik kalıntılarına dair en enteresan ve kapsamlı bilgileri daha oumlnce de bahsettiğimiz gibi Mr Health veriyor Bu kalıntılar hakkındaki bilgiyi periyodik ccedilıkan bir derginin birkaccedil sayfasına sığdırmaya ccedilalışırken oumlzetliyor Yine de buna rağmen bu eserlerin zenginliği hakkında ustaca ve ccedilok accedilık bir goumlruumlntuuml ccediliziyor Huancarsquoları talan ettikleri iccedilin bu guumlnlerde birden ccedilok hazine avcısı zengin oldu Bilinmeyen ırkların sayısız jenerasyonlarının kalıntıları orada kimbilir kaccedil asırdır rahatsız edilmeden uyurken şimdi kutsala huumlrmetsiz hazine avcıları tarafından tropik guumlneşin altında un ufak parccedilalanmaya terk ediliyorlar Belki de Mr Healthrsquoin vardığı sonuccedillar bulgularından ccedilok daha şaşırtıcı ve kayda değerdir Onun tanımlamalarını kısaca aktaracağız

lsquo70deg 24rsquo guumlney enleminde Perursquoda Pacasmayo limanının doumlrt mil kadar kuzeyindeki Jeguatepegue vadisinde aynı adı taşıyan bir nehir bulunur Jeguatepegue nehrinin yakınında guumlney kıyısının yanında frac14 mil2 alanında 40 feet yuumlksekliğinde kerpiccedilten veya guumlneşte pişmiş kiremitten inşa edilmiş yuumlkseltilmiş bir platform bulunur 50 feet genişliğinde bir duvar bu platformu bir başkası ile birleştirir ki bu da 150 feet yuumlksekliğinde 200 feet karşıdan karşıya (ccedilev ccedilaprazlama eninde) tabanda 500 feet (ccedilev ccedilaprazlama eninde uzunluğunda) yaklaşık olarak bir kare şeklindedir Bu sonuncusu oda boumllmeleri şeklinde 10 feet2 tabanında 6 feet2 tepede ve 8 feet yuumlksekliğinde inşa edilmiştir Buumltuumln bunlar aynı tip tepe yapılardır Guumlneş Tapınakları veya kaleler de olabilirler Kuzey kenarları giriş iccedilin meyillidir Hazine avcıları bu ikinci bahsedilenin yaklaşık yarısına kadar olan kısmını parccedilalamışlardır Soumlylendiğine goumlre 150000 dolar değerinde altın ve guumlmuumlş suumls eşyası bulunmuşturrsquo Burada bulunan binlerce iskeletin yanında bolca altın guumlmuumlş bakır suumls eşyaları ve mercan boncuklar bulunmuştu Ve Mr Health devam ediyor lsquoNehrin kuzey yakasında etrafı duvarlarla kaplanmış bir şehrin geniş (iki mil genişliğinde altı mil uzunluğunda) bir alana dağılmış kalıntılarına rastlanır Nehri dağlara kadar takip edersek yol boyunca kalıntı ardına kalıntıyla huanca ardına huancarsquoyla (goumlmuuml alanları) karşılaşırızrsquo Tolonrsquoda bir tane daha harabeye doumlnmuumlş şehir vardır Beş mil kadar ileride nehrin yukarısında lsquodoumlrt ile altı feet ccedilapında uumlstuuml hiyerogliflerle kaplı tek bir granit kaya kuumltlesi vardır on doumlrt mil oumltede iki derin kayanın (kanyon) birleştiği yerdeki bir dağ noktasında 50 feetrsquoten daha yuumlkseğe kadar uzanan aynı ccedileşit hiyerogliflere rastlanır ki kuşlar balıklar yılanlar kediler maymunlar insanlar guumlneş ay ve birccedilok garip ve de şimdi anlaşılmaz şekillerden oluşmuştur Buumltuumln bunların uumlzerine oyulduğu silikatlı kumtaşındandır ve ccedilizgiler bir inchrsquoin sekizde biri derinliğindedir Buumlyuumlk bir taşta uumlccedil delik vardır ki bunlar 20 ile 30 inch derinliğinde ağızda 6 inch zirvede 2 inchrsquotir Anchirsquode Rimac nehrinde nehir yatağına 200 feet dikey bir duvarın uumlzerinde tam muumlkemmel olmayan B ve muumlkemmel Drsquoyi temsil eden hiyeroglif vardır Onların altında nehrin yanındaki bir yarıkta 25000 dolar değerinde altın ve guumlmuumlş goumlmuumlluuml bulunmuştur İnkarsquolar reislerinin fidyesini getirirlerken onun katledilmiş olduğunu duyunca ne mi yapmışlar Soumlylentiye goumlre

fidyeyi goumlmmuumlşler Yonanrsquodaki bu işaretler İnka şehri yakınlarındaki yol uumlzerinde olduğuna goumlre bir şeyleri anlatmaması hiccedil muumlmkuumln muumlrsquo

ldquoYukarıda bahsedilen 1878 Kasımında yayınlanmıştı 1877 Ekiminde lsquoIsis Unveiledrsquo (ccedilev Peccedilesi Kaldırılmış İsis) eserimde (cilt I sayfa 595) bir efsaneden bahsetmiştim Fakat burada onu tekrarlamak ccedilok uzun zaman alacağı iccedilin yersizdir Sizi temin ederim ki soumlz konusu hazine goumlmuumlsuumlnuuml İnkarsquonın fidyesi ile ilişkilendirmiştim Bir dergi nazik olmaktan ziyade hicivli bir lisanla bu goumlruumlşuumlmuuml Baron Munchausenrsquoin hikacircyeleri ile aynı kategoriye koydu Ama bu sırrı bana bir Perulu vermişti Aricarsquoda Limarsquodan gelirken devasa bir kaya vardır ve ananevi aktarıma goumlre bu İnkarsquonın mezarıdır Batan guumlneşin son ışınları bu kayanın yuumlzuumlne vurduğunda uumlzerine yazılmış hiyeroglifleri goumlrebilirsiniz Bu yazı karakterleri yer altında koridorlarda goumlmuumllmuumlş buumlyuumlk bir hazinenin yerini goumlstermektedir (araştırmacı Blavatsky daha sonraki yazılarında bazı yerleri bilhassa hazinelerin bulundukları yerleri gizlemek amacıyla yanlış adresler verdiğini itiraf etmiştir) Bunun detayları lsquoİsisrsquote verilmiş olduğundan ben bunları tekrarlayamayacağım Şu sıralarda bunu destekleyen kanıtlara birden fazla bilimsel araştırmada rastlanabiliyor ve boumlylece bu ifade geccedilmişe nazaran daha fazla ciddiye alınabilir Yonanrsquoın birkaccedil mil oumltesinde nehirden 700 feet yukarıda bir dağın sırtındaki duumlzluumlkte bir başka şehrin duvarlarına rastlarız Altı ila on iki mil oumltede geniş bir alana dağılmış duvarlara ve teraslara rastlarız Burası kıyıdan yetmiş sekiz mil iccedileridedir lsquoDağın sırtından 7000 feet yukarıya doğru zikzaklar ccedilizerek tırmanırsanız sonra da 2000 feet aşağıya inersenizrsquo Coxamolcarsquoya ulaşırsınız Bu antik şehirde tehlikeli Pizzarorsquonun talihsiz İnka Atahualparsquoyı esir tuttuğu ev buguumlne dek duruyor O ev ki lsquoİnka 1532rsquode oumlzguumlrluumlğuumlne karşılık Pizzarorsquonun uzanabildiği kadar yuumlksekliğe ulaşana dek evi altınla doldurmaya soumlz vermiştirsquo Soumlzuumlnde durdu ve evi 17500000 dolar değerinde altınla doldurdu İspanyarsquonın eski domuz ccedilobanı ve din adamı Hernando de Luguesrsquoin kıymetli yardımcısı olan Pizzaro şerefi uumlzerine yemin vermesine rağmen İnkarsquoyı katletti Bu şehirden uumlccedil mil oumltede lsquobilinmeyen bir şekilde yapılanmış bir duvar var Ccedilimentolanmış ccedilimento taştan daha sert Chepenrsquode yirmi feet yuumlksekliğinde duvarı olan bir dağ var ve zirvesi tamamıyla yapay Pacaomayarsquonın guumlneyinden 50 mil oumltede Huanchaco Limanı ile Truxillo arasında Chimao Krallığırsquonın başkenti olan Chan-Chanrsquoın kalıntıları bulunmaktadır Şehre giden yol kalıntıların bulunduğu boumllgeden geccedilmektedir Yerden doumlrt feet yuumlksekliğinde bir patikaya girilir Bu geccedilit bir buumlyuumlk kuumlme kilit kalıntıdan diğerine yol verir bunun altında bir tuumlnel bulunurrsquo Bunlar ister kaleler şatolar saraylar veya lsquohuancarsquo adını taşıyan goumlmuuml tepecikleri (ccedilev houmlyuumlk) olsunlar hepsine de huanca denir At sırtında saatlerce bu kalıntıların arasında dolaştığınızda kafanız karışır Araştırmacılar da hangilerinin saray olup olmadığını goumlsteremezler Ccedilevrelenmiş en yuumlksek olanlar ccedilok fazla uğraşa mal olmuştur muhakkakrdquo

(araştırmacı Makalenin bu boumlluumlmuumlnde soumlzuuml geccedilen efsane hakkında bilgi toplamak amacı ile HPB lsquoIsis Unveiled - Peccedilesi Kaldırılmış İsisrsquo Cilt I sayfa 595-596rsquoyı araştırdık ve ilgili kısımları size aynen naklediyoruz)

lsquo Kuzey ve Guumlney Amerikarsquoda ve Batı Hint Adalarında bulunan birccedilok eski kalıntı batmış olan Atlantisrsquoe atfedilir Ayrıca eski duumlnyanın hierophantlarına da atfedilirdi ve bunların da birbirleri ile irtibatta olduklarına inanılırdı Şimdi sulara batmış uumllkenin majisyenlerinin toprak altından her yere giden geccediliş ağına sahip olduklarına inanılırdı Bu gizemli katakomblarla ilgili olarak şimdi size ccediloktan oumllmuumlş olan bir Perulunun anlattığı hayret verici hikacircyeyi nakledeceğiz Bu hikacircyeyi uumllkesinin iccedil kısımlarında birlikte seyahat ederken anlatmıştı Bunda bir gerccedilek olmalı zira hikacircye son İnkarsquonın meşhur hazinesini iccedilermektedir

Perulu bize sırrın Pizzarorsquonun İnkarsquoyı katletmesinden beri buumltuumln yerlilerce guumlvenilmeyen Meztizorsquolar hariccedil tutularak bilindiğini soumlyledi

Hikacircye şoumlyledir İnka esir alınmıştır ve karısı serbest bırakılması iccedilin bir oda dolusu altını uzanabileceği yuumlksekliğe kadar olan altını guumlneş uumlccediluumlncuuml guumln batmadan temin edeceğine dair soumlz verir Kraliccedile soumlzuumlnde durur fakat Pizzaro soumlzuumlnden doumlner Bu buumlyuumlk hazinenin ortaya konulması ile hayrete duumlşen Pizzaro esas hazinenin kaynağının yerinin kraliccedile tarafından accedilıklanmasından sonra mahkucircmun serbest bırakılabileceğini ilan eder Pizzaro İnka halkının sonsuz bir madene sahip olduğunu toprak altından birccedilok mil ilerleyen bir yol veya tuumlnelde uumllkenin birikmiş zenginliğinin saklandığını duymuştur Talihsiz kraliccedile vakit kazanmak iccedilin yalvarır ve kacirchinlere danışmaya gider Kurban sırasında başkacirchin kraliccedileye kutsal siyah aynada kocasının oumlnuumlne geccedililmez katledilişini goumlsterir ister hazineyi Pizzarorsquoya versin ister vermesin Buna dayanarak kraliccedile girişin kapatılması emrini verir Bu kayalık bir duvarda oyulmuş bir dağ boğazı kapısıdır Rahibin ve majisyenlerin direktifi ile buumlyuumlk dağ boğazı tepeye kadar

taşlarla doldurulur ve yuumlzeyi bu işlemi gizlemek iccedilin kapatılır İnka İspanyollar tarafından katledilir ve talihsiz kraliccedile intihar eder İspanyolların accedilgoumlzluumlluumlğuuml amacını aşar ve goumlmuumllen hazinenin sırrı birkaccedil sadık Perulunun goumlğsuumlnde saklı kalırrsquo

Tekrar makaleye geri doumlnersek

ldquoİspanyollar tarafından bu uumllkede bulunan servet hakkında bir fikir edinebilmemiz iccedilin Truxillo kenti Belediyesinden Mr Heathrsquoin aldığı kayıtların kopyasını veriyoruz Bunlar 1577 ve 1578 yıllarında lsquoToledo Huancarsquosında yalnızca tek bir kişi tarafından bulunan hazinelerin lsquoFifths of the Treasuryrsquo (Hazinenin Beşte Biri) kitabındaki raporlarından kopyadır

- Birinci olarak - Truxillo Perursquoda 22 Temmuz 1577rsquode Don Garcia Gutierrez de Toledo Kraliyet Hazinesine başvurmuş kraliyet kasasına lsquoa fifthrsquo (beşte bir)

yatırmıştır 19 ayarında ağırlığı 2400 İspanyol doları değerinde bir kuumllccedile altın getirmiştir Bunun beşte birinin değeri uumlzerine takdir iccedilin alınan 112rsquolik boumlluumlm de eklenince toplam 708 dolarlık miktar kraliyet kasasına yatırılmıştır

- İkinci olarak - 12 Aralıkrsquota 15 ila 19 ayarında toplam ağırlık değeri 8918 dolar olan beş kuumllccedile altınla başvurmuştur

- Uumlccediluumlncuuml olarak - 7 Ocak 1578rsquode beşte bir buumlyuumlk kuumllccedile ve plaka altınlarla gelmiştir Bunların toplamı yuumlz on beşrsquotir 15 ila 20 ayar değerinde toplam ağırlık değeri 153280 dolardır

- Doumlrduumlncuuml olarak - 18 Martrsquota 14 ila 21 ayar değerinde toplam ağırlık değeri 21118 dolar olan 16 kuumllccedile altın getirmiştir

- Beşinci olarak - 5 Nisanrsquoda ccedileşitli değişik altın suumls eşyası getirmiştir Bunlar kuumlccediluumlk kemerler mısır başlığı modelinde ve diğer değişik şekillerde olup 14 ayarda ve 6272 dolar ağırlık değerindedir

- Altıncı olarak - 20 Nisanrsquoda uumlccedil kuumlccediluumlk kuumllccedile altın getirmiştir Bunlar 20 ayar değerinde ve 4170 dolar ağırlık değerindedir

- Yedinci olarak - 12 Temmuzrsquoda kırk yedi kuumllccedile ile gelmiştir Bunlar 14 ila 21 ayar değerindedir ve toplam ağırlık değeri 777312 dolardır

- Sekizinci olarak - Aynı guumln bir başka parccedila altın getirmiştir Bunlar mısır başlıkları ccedileşitli hayvan heykelcikleri şeklinde suumls eşyalarıdır ve toplam ağırlık değerleri 4704 dolardır

Bu tam sekiz kerede getirilen altının toplam değeri 278174 altın doları veya İspanyol ouncersquosidir (ccedilev ounce kuyumcu libresinin on ikide biri 31 gram) Bunun on altı ile ccedilarpımı 4450784 guumlmuumlş doları verir Bundan beşte bir (one fifth) kraliyet payını duumlşuumlnce -ki bu 98595375 dolardır- geriye 346483025 dolar Toledorsquonun payı kalır Bu buumlyuumlk vurguna rağmen zaman zaman değişik hayvanların altın heykelcikleri bulunuyor Kazılardan kare altın parccedilalarıyla bezenmiş kolsuz mantoların yanı sıra değişik renklerde kuş tuumlylerinden yapılmış kaftanlar da ccedilıkmıştır Soumlylentiye goumlre Toledo Huancarsquosında buumlyuumlk ve kuumlccediluumlk balık diye adlandırılan iki hazine vardı Sadece kuumlccediluumlk olan bulundu Huanca ve Supersquonin arasında (Supe Callaorsquonun 120 mil kuzeyindedir) Atahuangri denilen bir noktaya yakın iki devasa tepe yapı vardır Bunlar birazdan bahsedilecek olan Huatic Vadisirsquondeki Campana ve San Miguelrsquoi andırmaktadır Supe yakınında Patavilcarsquonın beş mil guumlneyinde lsquoParamongarsquo veya kalehisar diye adlandırılan bir yer vardır Bu kalenin kalıntıları buumlyuumlk oumllccediluumlde anlaşılabilir durumdadır Duvarları yaklaşık altı feet kalınlığında işlenmiş kilden inşa edilmiştir Ana bina bir tepenin uumlstuumlndedir fakat duvarı tepenin altına kadar inmiştir Binanın etrafındaki duvar duumlzenli siperleri andırır ve tepenin etrafından dolanarak labirent şeklinde aşağıya iner Bu duvarın birccedilok koumlşe ccedilıkıntısı vardır ve muhtemelen mekacircnı savunma amacı ile bu şekilde inşa edilmiştir Civardaki kazılardan oldukccedila buumlyuumlk miktarda hazine ccedilıkarılmıştır Bunların tuumlmuuml tarih oumlncesi yerliler tarafından saklanmış olmalı zira İnkarsquonın Perursquoda huumlkuumlm suumlrduumlğuuml devirlerde bu boumllgeyi işgal ettiğine dair hiccedilbir

kanıta sahip değilizrdquo

Anconrsquodan pek de uzakta olmayan altı ila sekiz millik bir alanda lsquokumda her yere dağılmış kafatasları bacaklar kollar tam iskeletler vardır Kuzeye doğru on doumlrt mil daha ileride Parmoyarsquoda ve de deniz kıyısında bir tane daha buumlyuumlk bir goumlmuuml alanı bulunur Etrafa hazine avcılarının dağıttığı binlerce iskelet yayılmıştır Yarım milden fazla uzunlukta bir alana dağılmışlardır Tepenin yuumlzuumlne kadar bir alandır bu deniz kıyısından 800 feet yuumlksekliğe kadar uzanır Bu yuumlzlerce binlerce insan nereden gelmiştir Anconrsquoda goumlmuumlluuml olanlar kimlerdir Arkeolog devamlı bu soruların uumlstesinden gelmeye ccedilalışır Sadece omuzlarını silkeleyip yerlilerle birlikte lsquoQuien Sabe- Kimbilirrsquo demekten başka bir ccedilaresi yoktur

Dr Hutchinsonrsquoun 30 Ekim 1872rsquode Guumlney Pasifik Timesrsquoda yazdığı gibi lsquoChancayrsquoın oumlluumllerin oumlnemli bir şehri olduğu kanaatine vardım Veya Perursquonun uccedilsuz bucaksız kemik saklama yeri diyebiliriz zira nereye giderseniz gidin ister bir dağ tepesine veya duumlzluumlğe veya deniz kıyısına her yerde kafatası ve kemiklerin her tuumlrluuml şekliyle karşılaşırsınızrsquo

Huatica vadisinde ccedilok buumlyuumlk alana yayılmış bir kalıntı halinde on yedi tane lsquohuancarsquo olarak adlandırılan tepe yapılar vardır Yazar boumlyle adlandırılmalarına rağmen lsquoBunlar goumlmuuml alanlarından ccedilok kaleleri veya şatoları andırmaktadırrsquo diyor Şehir uumlccedil duvarla ccedilevrilidir Bu duvarlar genelde 3 yard kalınlığında ve 15 ila 20 feet yuumlksekliğindedir Bunların doğusunda Pando Huancarsquosı diye adlandırılan devasa yapı vardır ve de oumlnemli kale kalıntıları ki bunlara yerliler Bell Huancarsquosı adını vermişlerdir Buumlyuumlk ve kuumlccediluumlk tepe yapıları serilerinden oluşan La Compana Pando Huancarsquoları muazzam bir birikim halinde hesaplanması guumlccedil bir alana yayılmışlardır lsquoBellrsquo tepe yapısı 110 feet yuumlksekliğindedir Callaorsquoya doğru kare şeklinde yuumlkseltilmiş bir plato (duumlzluumlk) bulunur

Bu plato 278 yard uzunluğunda 96 yard karşıdan karşıyadır (ccedilev yard 09144 metrelik İngiliz oumllccediluumlsuuml) Bu plato tepeden sekiz kademe aşağıya doğru iniş kaydeder Her kademe bir uumlstuumlndekine goumlre bir ila iki yard daha aşağıdadır ve toplam olarak uzunlukta ve genişlikte 278 yardrsquoı bulur (Michiganrsquodan Tabiat Tarihi Profesoumlruuml JB Steerrsquoin hesabına goumlre)

İlk başta bahsedilen kare plato tabanda iki kısımdan meydana geliyor her biri 47rsquoye 48 yard olan tam bir kare ikisi birleşiyor ve 96 yard olan kareyi oluşturuyor Buna ilaveten 47rsquoye 48 yard olan başka bir kare daha var Başa doumlnersek bir vadideki hemen hemen tuumlm kalıntıların aynı simetride on ikinin katları oumllccediluumllerinde olmaları hayret vericidir Bu bir tesaduumlf muumlduumlr yoksa oumlyle mi tasarlanmıştır Tepe yapı lsquoKalersquo tepesi kesik piramit şeklindedir ve hesaplara goumlre 14641820 feet3rsquoluumlk bir kuumltleyi barındırıyor Bu lsquoKalersquo 80 feet yuumlksekliğinde 150 yard oumllccediluumllerinde devasa bir yapıdır Tepede ccedilok buumlyuumlk kare odaların ana hatları goumlruumllmekle beraber toprakla dolmuşlardır Buraya bu toprağı kim getirdi hangi aletle dolum gerccedilekleşebildi Bu odalardaki buumltuumln boşlukları gevşek toprakla doldurmak neredeyse bu yapıyı inşa etmek kadar guumlccedil olmalı iki mil guumlneyde buna benzer bir yapıyla daha karşılaşırız ki bu daha ferah ve geniş olması yanı sıra daha ccedilok boumlluumlmlerden (dairelerden) oluşmuştur Yaklaşık olarak 170 yard uzunluğunda 168 yard eninde ve 98 feet yuumlksekliğindedir Buumltuumln bu kalıntılar kerpiccedilten yuumlksek duvarlarla ccedilevrelenmiş buumlyuumlk ccedilamurdan tuğlalar bazıları bir ila iki yard kalınlığındadır lsquoBell Huancarsquosı 20220840 feet3 kuumltle iccedilerir Buna karşın lsquoSan Miguel Huancarsquosı 25650800 feet3 iccedilerir Bu iki yapının da şu sırada terasları siperleri ccedilok sayıda odaları ve kaleleri toprakla dolmuştur

Ocheranrsquoda lsquoMira Floresrsquo Huatica vadisindeki en buumlyuumlk tepe yapıdır Yuumlksekliği 95 feet zirvede genişliği 55 yard toplam uzunluğu 428 yard veya 1284 feetrsquotir bu da on ikinin katıdır Ccedilift duvarla ccedilevrilmiştir 816 yard uzunluğunda 700 yard karşıdan karşıya boumlylece 117 acre (ccedilev acre 439 doumlnuumlm) iccediline alır Ocharas ve okyanus arasında 15 ila 20 bu şekilde kalıntı kuumlmeleri bulunur

İnka Guumlneş Tapınağı Meksika duumlzluumlklerindeki Cholula Tapınağı gibi ccedilok geniş topraktan bir piramittir 200 ila 300 feet yuumlksekliğinde olup yarım milden daha uzun bir yarım ay şeklindedir Uumlstuuml 10 acre2 oumllccediluumlsuumlndedir Duvarlarının ccediloğunun uumlzeri kırmızı boya ile geccedililmiş ve yuumlzyıllar oumlnce ilk boyandıkları gibi parlak goumlzuumlkmektedir Chincha Guano adalarının karşısında Canete vadisinde Sguriersquoin tanımladığı ccedilok geniş bir alana yayılmış kalıntılar bulunmaktadır lsquoAltın Tepesirsquo denilen tepede hanımların şallarını iğneledikleri cinsten bakır ve guumlmuumlş iğneler ve bunun yanı sıra cımbızlar ve guumlmuumlş fincanlar da bulunmuştur

Mr Heath lsquoPeru kıyısının Tumbeyrsquoden Lao nehrine kadar uzandığınırsquo soumlyluumlyor lsquoBuumltuumln bu alan boyunca biraz oumlnce bahsedilenin yanı sıra binlerce kalıntıya rastlanıyor Hemen hemen buumltuumln tepelerde dağların en uumlst kısımlarında veya etraflarında koyaklarda geccedilmişe ait kalıntılara orta platoya kadar olan alanda duvarlara

şehirlere kalelere yer altı mezarlarına miller boyunca uzanan teraslara ve su kanallarına rastlarsınız Duumlzluumlğuumln karşı tarafında Andların doğu eteklerinde vahşi yerlilerin mekacircnında balta girmemiş ormanın iccedillerine doğru da bunlara rastlayabilirsiniz Senenin birkaccedil ayı yağmur ve karın durmadan seller halinde yağdığı korkunccedil goumlk guumlruumlltuumlsuuml ve yıldırımın devamlı yaşandığı dağlarda kalıntılar başkalaşır Granitten profiritik kireccedilten silikatlı kumtaşından muazzam cuumlsseli buumlyuumlk taşlarla harccedilsız inşa edilmiş bu yapılar zamanın aşındırmasına jeolojik değişimlere depremlere ve de savaşccedilıların ve hazine avcılarının huumlrmetsiz tahrip edici ellerine karşı koyabilmişlerdir Taşccedilılıkta ustaca duumlzenlenmiş bu duvarlar tapınaklar evler kuleler kaleler mezarlar ccedilimento kullanılmadan inşa edilmişlerdir Taşlar duvarların dikey meyillerine uygun olarak her biri olması gereken şekilde yerleştirilmiştir Bu taşların altı ve daha ccedilok kenarları vardır ve hepsi birbirlerine uyum sağlamaları oturmaları iccedilin şekillendirilmiştir O kadar kusursuzca bir araya getirilmişlerdir ki bir ccedilakının bıccedilağı bile taşların aralarına giremez ister yapının tamamı ile gizlenmiş orta kısımlarında olsun ister dış yuumlzeylerinde olsun Bu taşlar şekil ve buumlyuumlkluumlk olarak duumlzenli bir şekilde belli bir oumlrneğe goumlre seccedililmemişlerdir Taşlar yarım foot3rsquoten 1500 feet3rsquoe kadar değişen tek parccedila kuumltlelerden oluşmuşlardır Milyonlarca taşın arasında birbirlerine tam oturacak taşları bulabiliyorsanız bu tam bir tesaduumlf olmalı Cuzcorsquoda Triumph Caddesinde Guumlneşin Bakireleri (Virgins of the Sun) diye adlandırılan tarihi evin bir duvarında on iki koumlşeli taş denilen buumlyuumlk bir taş vardır Bu buumlyuumlk taşın bu şekilde adlandırılmasının nedeni her biri değişik accedilılarda yuumlzeyi olan on iki taş ile ccedilepeccedilevre bağlanmış olmasıdır Bu on iki taştan başka iccedilte bir taşı daha vardır ve bu taşın arkasında da kaccedil taş olduğunu kimse bilememektedir Cuzco kalesinin ortasındaki duvarda 13 feet yuumlksekliğinde 15 feet uzunluğunda 8 feet genişliğinde millerce oumlteden ccedilıkarılmış taşlar vardır Bu şehrin yakınlarında dikdoumlrtgen şeklinde yumuşak bir kaya vardır Uzun kenarı 18 feet kısa kenarı 12 feetrsquotir Bir kenarında nişler oyulmuştur ve bunların her birinin iccedilinde insan durabilir Eğer iccedilindeki insan vuumlcudunu sallarsa bu taş da ileri geri sallanır Goumlruumlnuumlşe goumlre bu nişler sadece bu maksatla oyulmamışlardır Bu tip eserlerden en harika ve geniş olanı Ollantay - Tambo diye adlandırılmış olup bu kalıntı Cuzcorsquonun 30 mil kadar kuzeyinde Urubamba nehri kıyısında dar bir koyakrsquoın iccedilindedir Bu dik ve puumltuumlrluuml bir tepenin uumlstuumlne inşa edilmiş bir hisardan oluşur Oradan aşağıdaki duumlzluumlğe taş bir merdiven uzanır Merdivenin başlangıcında altı buumlyuumlk boumlluumlm vardır Bunlar 12 feet yuumlksekliğinde 5 feet genişliğinde 3 feet kalınlığında yan yana dizilmişlerdir Aralarında ve uumlstlerinde 6 inch genişliğinde dar şeritler halinde taşlar bu boumllmelere ccedilerccedileve oluşturur Bunların hepsi işlenmiş taşlardır Tepenin aşağısında merdivenlerin sonunda bir kısmı el yapımı olan 10 feet genişliğinde 12 feet uzunluğunda bir taş duvar duumlzluumlğe belli bir mesafeye kadar uzanır Bu duvarda guumlneye bakan birccedilok niş vardırrsquo

İnka tarihinin başladığı Titikaka Goumlluumlrsquondeki kalıntılar ccediloğunlukla tanımlanabilmiştir

Goumlluumln birkaccedil mil guumlneyindeki Tiahmanacorsquoda suumltunlar şeklinde taşlar vardır Bunlar yarı işlenmiş bir sırada birbirlerinden belli uzaklıklarda yerleştirilmişlerdir Yerden yuumlkseklikleri takribi 18 ila 20 feetrsquotir Bu sırada yekpare taştan şimdi yıkılmış 10 feet yuumlkseklikte 13 feet genişlikte bir kapı bulunmaktadır Bu kapının alanı iccedilin accedilılan boumlluumlm 7 feet 4 inch yuumlksekliğinde 3 feet 2 inch genişliğindedir Kapının uumlstuumlndeki taşın tuumlm yuumlzuuml oyularak işlenmiştir Buna benzer fakat daha kuumlccediluumlk olan bir başka kapı da yerde onun yanında uzanmaktadır Taşlar sert porfirdendir (somaki mermer) ve civardaki kaya ccedileşidinden jeolojik olarak ayrı karakterdedir Buna dayanarak taşın başka bir yerden taşınmış olduğu sonucuna varabiliriz

Huari boumllgesindeki lsquoChavinrsquode Huanta kentinde kayda değer kalıntılara rastlanmıştır Bu kalıntılara giriş boumlluumlmuuml olan geccedilit 6 feet genişliğinde 9 feet yuumlksekliğindedir ve 12 feet uzunluktan fazla olmak uumlzere kısmi işlenmiş kumtaşı ile uumlstleri oumlrtuumllmuumlştuumlr Her iki tarafta odalar bulunmaktadır Bunlar 12 feet genişliğindedir ve uumlstleri 112 feet kalınlığında 6 ila 9 feet genişliğinde buumlyuumlk parccedila kumtaşları ile oumlrtuumllmuumlştuumlr Odaların duvarları 6 feet kalınlığındadır ve mazgal delikleri vardır Bu buumlyuumlk bir ihtimalle havalandırma iccedilindir Bu geccedilidin tabanında bulunan ccedilok dar bir giriş yeraltı geccedilidine yol accedilar Bu yeraltı geccedilidi nehrin altından geccedilip oumlbuumlr tarafa ulaşır Burada bulunan birccedilok huancarsquoda taştan iccedilecek kaplarına bakır ve guumlmuumlş aletlere oturan bir yerlinin iskeletine rastlanmıştır Bu kalıntıların daha birccediloğu su kanallarının uumlstuumlndedir Bu hisarlara giden koumlpruumller uumlccedil adet işlenmiş granit taşındandır Bunlar 24 feet uzunluğunda 2 feet genişlikte 112 feet kalınlıktadır Granit taşlardan bazıları uumlzerinde hiyeroglifler vardır

Arequiparsquodan 24 mil oumltede Corralonesrsquode granit kuumltlelere oyulmuş hiyeroglifler vardır Bunlar sanki tebeşirle boyanmış gibi goumlzuumlkuumlrler insan lama desenleri ccedilemberler paralel kenarlar ldquoRrdquo ve ldquoOrdquo harfleri ve hatta bir astronomi sistemi kalıntılarından oluşurlar

Castro Virreina boumllgesinde Huaytarrsquodaki bir yapıda da ayrı oymalara rastlanmaktadır

Ica boumllgesindeki Nazcarsquoda su kanallarının harika kalıntılarına rastlanır Bunlar doumlrt ila beş feet yuumlksekliğinde uumlccedil

feet genişliğinde ccedilok duumlzguumln ccedilift duvarlı tam işlenmemiş taştandır Uumlstleri yassı kaldırım taşı ile kapatılmıştır

Quelaprsquota Chochapayasrsquotan ccedilok uzak olmayan bir boumllgede son zamanlarda ccedilok geniş kapsamlı eserler incelemeye tabi tutulmuştur 560 feet genişliğinde 3660 feet uzunluğunda ve 150 feet yuumlksekliğinde işlenmiş taştan bir duvar vardır Alt kısmı kesintisizdir Bunun uumlst kısmında başka bir duvar 600 feet uzunluğa 500 feet genişliğe ve diğeri gibi 150 feet yuumlksekliğe sahiptir Her iki duvarda da uumlccedil feet uzunluğunda bir buccediluk feet genişliğinde ve kalınlığında nişler vardır Bu nişlerin iccedilinde eski sakinlerin kalıntıları bulunur Bunların bazıları ccedilıplak diğerleri ise belirgin renkleri olan ccedilok guumlzel nakışla işlenmiş koton şallarla sarmalanmışlardır

İkinci ve en yuumlksek duvarın girişini takip edersek kuumlccediluumlk fırınları andıran mezarlarla karşılaşırız Bunlar 6 feet yuumlksekliğindedir ve tabanlarına geniş yassı taşlar doumlşenmiş ve uumlzerlerine kadavralar yerleştirilmiştir Kuzey tarafta dağın dikey kayalık kısmında 600 feet tabandan yuumlkseklikte kuumlccediluumlk pencereleri olan kiremit bir duvar vardır Bunun yapılış nedeni bilinmemekte şu sıralarda da pek bir ulaşım imkacircnı goumlzuumlkmemektedir Burada altın ve guumlmuumlş aletler bulunmuştur Buumlyuumlk bir oumlzenle işlenmiş devasa yekpare taş bunun İnka oumlncesi bir devre ait olduğu ihtimalini duumlşuumlnduumlrmektedir Perursquonun tahminen 1200 millik bir alanını kapsayan beş yuumlz kadar koyak vardır Her koyak iccedilinde on mil uzunluğunda yuumlkselen sıralar halinde 50 tane kadar teras katlarının bulunduğunu ve bunların koyağın (kanyonun)

her iki yanında beş mil uzunluğunda yirmi beş yuumlkselen sıra teraslar halinde uzandığını duumlşuumlnuumlrsek toplam 250000 mil taş duvarla karşılaşırız Bu taş duvarların ortalama yuumlkseklikleri uumlccedil ila doumlrt feetrsquotir Bu toplam duvar uzunluğu kuumlremizi on kere doumlnmeye yeter Bu tahminler hayret verici olabilir ama ben şahsen esas oumllccediluumlnuumln bu tahmini uzunluğun iki katından fazla olabileceğinden eminim Zira bu derin koyakların uzunluğu 30 ila 100 mil arasında değişmektedir Rimac nehrinin vadisindeki San Mateo kasabasında -ki burada dağlar nehir yatağından 1500 ila 2000 feet yukarıya yuumlkselmektedir- iki yuumlz kadar sıra saydım Bu sıraların hiccedilbiri doumlrt milden az olmamak kaydı ile birccediloğu altı milden daha uzundu

lsquoPeki oumlyle ise kimdi bunlarrsquo diye sorguluyor Mr Heath ldquo60 mil boyunca graniti oyan sert porfir (somaki mermer) bloklarını taşıyan muazzam boyutlarda ccedilıkarıldıkları yerden millerce oumlteye binlerce feet derinlikteki vadilerin oumltesinden dağların uumlzerinden aşırarak duumlzluumlkleri geccedilerek nasıl ve nereden taşıdıklarına dair herhangi bir iz bırakmadan ki soumlz konusu halkın odunu kullanmada cahil olduğu (soumlylenirken) yuumlk taşıyabilecekleri tek hayvanları olan guumlccedilsuumlz lamayla bu taşları taşıdıktan sonra mozaik işccedililiğinin hassasiyeti ile birbirlerine oturtup uyumlaştıran dağların eteklerine binlerce mil uzunluğunda teraslar kerpiccedil ve topraktan tepeler ccedilok buumlyuumlk şekiller inşa eden guumlnuumlmuumlzde taklit edilemeyecek nitelikte kilden taştan bakırdan guumlmuumlşten altından ve nakış işccedililiği ile eserler bırakan o halk ki goumlruumlnuumlşe goumlre zenginlikte Divesrsquole (ccedilev Luka İncilirsquondeki zengin adam servet sahibi kimse) guumlccedilte ve enerjide Herkuumllrsquole ve ccedilalışkanlıkta karınca ve arı ile rekabet edebilenrdquo

Callao 1746rsquoda suya batmış ve tamamı ile yıkılmıştı Lima 1678rsquode harabeye doumlnmuumlştuuml ve 1746rsquoda 3000 evden sadece 20rsquosi ayaktaydı Buna karşın antik şehirlerden Huatica ve Lurin vadileri bunlara goumlre daha iyi durumda muhafaza edilmişlerdir Pizzaro tarafından 1531rsquode bulunan San Miguel de Puiro 1855rsquote tamamiyle harabeye ccedilevrilirken yakınındaki eski kalıntılar bu yıkımdan daha az nasiplerini almışlardır Areguiparsquonın 1868 Ağustosunda yerle bir edilmesine karşın yakınındaki kalıntılarda hiccedilbir değişiklik olmamıştır En azından muumlhendislik alanında guumlnuumlmuumlz insanı geccedilmişten ccedilok şey oumlğrenebilir Bunun daha birccedilok şey iccedilin de geccedilerli olduğunu goumlstermeyi uumlmit ediyoruzrdquo

Goumlruumllduumlğuuml gibi aradan bir asıdan fazla zaman geccedilmesine rağmen bu gizemli medeniyet hakkında olabilecek en ayrıntılı ve doğru bilgiyi hacirclacirc Blavatskyrsquonin Amerika kıtası araştırmalarında bulabiliyoruz

SONSOumlZ

Bir devrin sonuna gelirken birikimlerini yeni devrin uygarlıklarına aktarma misyonunu uumlstlenen bilgeler yeni uygarlıkların tohumlarını ekmişlerdir Tibet Hint yarımadası Mısır ve Amerika kıtası bu oluşumdan nasibini almıştır Tibetrsquoin uygarlığın aktarılmasından dolayı mı bu mirasa sahip olduğu yoksa o devrin uygarlığının bir parccedilası olması dolayısıyla zaten kendine ait olan bilgiyi korumayı kendine misyon mu edindiği tartışılır Buna rağmen ikinci goumlruumlş akla daha yakındır Tibet ccediletin coğrafyası sayesinde bilgeliği uzun bir muumlddet korumuş ama en sonunda kara buumlyuumlcuumllerin dejenerasyonuna teslim olmuştur Yine de muhakkak ki Tibet tapınaklarında ccedilok oumlzenle korunan bilgiler vardır ve bunların dışarıya verilmesi tamamen engellenmiştir Sadece en son olarak Helena Petrovna Blavatsky kabul goumlrmuumlştuumlr ve ancak onun aktarabilmiş olduğunu kavramaya ccedilabalıyoruz Uygarlık Tibet ve Hindistanrsquoa tahmini olarak eşzamanlarda ekilmiş olmalı Hindistan ccedilok iddialı goumlzuumlkmemekle beraber son doumlnemlere kadar Buddha oumlğretisine sadık kalabilmiş ve kendisine diğer devrin aktardığını belli bir oumllccediluumlde koruyabilmiş olmasına karşın istikrarlı bir biccedilimde tutabilmiştir Kuzey Amerika yerlileri hiccedilbir zaman birleşip bir imparatorluk kuramamalarına karşın Avrupalılar topraklarını istila edip onları yok edene değin kendi buumlnyelerinde kuumlltuumlrlerini koruyabilmişlerdir Ama yine de onların da medeniyetleri buumlyuumlk oumllccediluumlde saklı kalmıştır Guumlney Amerika yerlileri ve bilhassa İnka toplumu istiladan sadece yuumlz yıl oumlnce buumlyuumlk bir imparatorluk kurmalarına karşın Mısırrsquoa eşdeğer bir uygarlık anlayışını sinelerinde barındırmışlardır İstilayla birlikte bu toplumlar da Kuzey Amerika yerlileri gibi ani olarak son bulmuşlardır İnkarsquonın birccedilok bakımdan Mısırrsquola buumlyuumlk benzerlikler goumlsterdiğini goumlrebiliyoruz Her iki toplum da birlik bilincinin idrakiyle sosyal dayanışmayı suumlrduumlrerek organize olmuşlar evlerini hatta saraylarını geccedilici inşa etmişlerdir İnka halkı evinin ve sarayının damını sazla kapatmış hem de onca zenginliğine karşın ama tapınaklarını oumlzenle inşa etmiştir Mısır halkı goumlksel hayatın bir benzerini duumlnya toprağında yaşamaya gayret goumlstermiştir Her sene mutluluk ve bereket getiren Hapi (Nil) nehrinin taşmasıyla yıkılan evini ve sarayını tekrar basitccedile inşa etmiş buna karşın ilahi olana adanmış birccedilok goumlrkemli tapınak yapmıştır Mısır ve Amerika halkları muumltevazılıkta da benzeşirler Her iki toplum da altın ve guumlmuumlşuuml sadece toumlrensel amaccedilla kullanmıştır İnka mabet ve bahccedilelerinde bolca altın kullanmıştır

Belki de Mısır tohumun ekildiği en son uygarlıktır Atlantisrsquoin batmasından sonra ccedilok uzun zaman dayanabilen Poseidonis adasının da batmasından oumlnce son miras da Mısırrsquoa emanet edilmiştir Ccedilok goumlrkemli bir medeniyet yaşamasına rağmen bu uygarlık nispeten kısa suumlrmuumlştuumlr Ama ccedilok oumlnemli bir farkla bu uygarlık ccediloumlkmeden oumlnce medeniyetinin bir kısmını buumlyuumlk oumllccediluumlde Sokrates oumlncesi filozoflar vasıtasıyla Eski Yunanrsquoa aktarabilmiş oradan Romarsquoya aktarılarak şimdiki Batı medeniyetinin temeli teşkil edilmiştir Artık yolun sonuna yaklaşılmaktadır Atlantisrsquoin Mısırrsquoa aktardığı oradan da Eski Yunan ve Roma vasıtasıyla Avruparsquoya aktarılan uygarlık dejenerasyon ve ccediloumlkuumlş suumlrecine girmiştir Şimdilerde ise gelecek devirlerin uygarlıklarına Bilgeliği aktarmaya youmlnelik ccedilalışmalar hazırlıklar başlamıştır

KAYNAKCcedilA

Heike Owusu İnka Maya ve Azteklerde Semboller

Henri Favre İnkalar

Jorge Angel Livraga Teb

Jorge Angel Livraga Atlantisrsquoin Son Prensi Ankor

Helena Petrovna Blavatsky A Land of Mystery - Seri makaleler Theosophist Mart Nisan Haziran Ağustos 1880

Helena Petrovna Blavatsky Isis Unveiled

Tarmo Kulmar On the Role of Creation and Origin Myths in the Development of Inca State and Religion

Sir Clements Markham The Incas of Peru

Pedro Sarmiento De Gamboa History of the Incas

Garcilaso De la Vega El Inca - The First Part of the Royal Commentaries of the Incas

Philip Ainsworth Means Ancient Civilizations of the Andes

Donna Rosenberg Duumlnya Mitolojisi Buumlyuumlk Destan ve Soumlylenceler Antolojisi

Tarmo Kulmar On the Role of Creation and Origin Myths in the Development of Inca State and Religion

Busto I = Joseacute Antonio del Busto Duthurburu I sa Peruacute Pre-Incaico Lima Editorial Universo SA Busto II = Joseacute Antonio del Busto Duthurburu II 1981 Peruacute Incaico Lima Libreria Studium SA Federico Kauffmann Doig 1991 Introduccioacuten al Peruacute antiguo Lima Editores Kompaktos Antje Kelm 1990 Grundzuumlge der Religionen des zentralen Andenraumes Altamerikanistik Eine Einfuumlhrung in die Hochkulturen Mittel- und Suumldamerikas Herausgegeben von Ulrich Koumlhler Berlin Dietrich Reimer Verlag Tarmo Kulmar 1989 Maumlrkmeid totalitaarsest riigist Vikerkaar nr 2 Tarmo Kulmar 1999 Zum Problem des Kulturheros in der Inka-Religion Mitteilungen fuumlr Anthropologie und Religionsgeschichte B 12 1997 Muumlnster Ugarit-Verlag Mariacutea Rostworowski de Diacuteez Canseco 1988 Histoacuteria del Tahuantinsuyu Lima Instituto de Estudios Peruanos Laurette Seacutejourneacute 1992 Altamerikanische Kulturen Frankfurt am Main Fischer Verlag Waldemar Espinoza Soriano 1990 Los Incas Economiacutea sociedad y Estado en la era del Tahuantinsuyo Lima Amaru Editores

Inca Garcilaso de la Vega 1988 Comentarios reales de los Incas T 1 Lima Editorial Mercurio SA

İNTERNET

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca00htm

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca01htm

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca02htm

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca03htm

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca04htm

09-02-2008 httpfolkloreeefolklorevol12incahtm

09-02-2008 httpenwikipediaorgwikiManchu_Picchu

09-02-2008 httpwwwcrystalinkscomincanhtml

DİPNOTLAR

(1) Philip Ainsworth Means Uumlccedil İnka Duası - Ancient Civilizations of the Andes

(2) Jorge Angel Livraga Rizzi (3 Eyluumll 1930 Buenos Aires - 7 Ekim 1991 Madrid) İtalyan asıllı Arjantinli filozof Teb Atlantisrsquoin Son Prensi Ankor Simyacı Delia ve Fernandorsquoya Mektuplar Elementel Doğa Ruhları başlıca eserleri arasındadır

(3) Bu konuya ilişkin bilgiler Prof Tarmo Kulmarrsquoın (Karşılaştırmalı Dinler - Tartu Uumlniversitesi - Estonya) ldquoOn the Role of Creation and Origin Myths in the Development of Inca State and Religionrdquo başlığı altındaki araştırmasına dayanmaktadır Kulmarrsquoın araştırmasına ilişkin kaynakccedila bu metnin sonunda ayrıca verilmiştir

(4) Ccedilokluk iccedilindeki Birlik vurgulanmaktadır

(5) Metin boyunca tuumlm İnka halkı iccedilin tekil oumlzel ad kullanılışının ve de bu konuda Viracocha ile oumlzdeş

olmasının oumlnemine dikkat etmek gerekmektedir Bu ifade tarzıyla ccedilokluk iccedilindeki Birlik vurgulanmaktadır

(6) İspanyolcada yuumlksek duumlzluumlk Boumllge Guumlneydoğu Peru ve batı Bolivya birccedilok yuumlksek duumlzluumlkleri barındırır guumlney Perursquodaki Titikaka Goumlluumlrsquonuumln kuzeybatısından başlar ve Bolivyarsquonın guumlneydoğusundan guumlneybatısına kadar uzanır Boumllgenin vahşi yaşamı lama ve alpakaları kapsıyordu şimdilerde bu hayvanlar yuumlnleri iccedilin beslenmekte Titikaka Goumlluuml kıyısı boyunca Puno Julaca (Peru) ve La Paz (Bolivya) şehirleri uzanır Bu boumllge tarihin kadim doumlnemlerinden beri meskucircndur

(7) 1 yyrsquoın sonunda yaşamış olan İspanyol Rabbi Simon ben Yochirsquoye atfedilen Kabalistik (dini mistik yazı) eser Ccedilağdaş kritikler 13 yyrsquoda tamamlanmış olduğuna inanıyorlar

(8) 09-02-2008 httpwwwcrystalinkscomincanhtml

(9) Logos Eski Yunan felsefesinde yaratıma kacircinatın nizamına ilişkin Tanrı Kelamı

(10) Belli kademedeki iccedilrek oumlğretiyi tamamlamış ve bir uumlst oumlğretiye geccedilmeye hak kazanmış ldquotakipccedilirdquonin (talebe) hak ediş oumllccediluumlsuumlnuuml belirleyen kıstas

(11) Henri Favre İnkalar

(12) 09-02-2008 httpwwwcrystalinkscomincanhtml

(13) Sidereal - yıldızlara ilişkin yıldız yıldızlara goumlre yıldızlara ait yıldızların hareketlerine goumlre hesaplanmış Sidereal clock - yıldızların hareketine goumlre işleyen saat Sidereal time - yıldız zamanı Sidereal day - bir yıldızın meridyen dairesinden ayrılıp tekrar varması arasındaki suumlre

(14) 09-02-2008 httpenwikipediaorgwikiManchu_Picchu

(15) Helena Petrovna Blavatsky (1831-1891) 1875rsquote HS Olcottrsquola Teozofi topluluğunu kurmuştur 20 yyrsquoın ezoterizminin kurucusudur En oumlnemli eserleri arasında Gizli Oumlğreti Tuumllsuumlz İsis Teozofi Anahtarı ve Teozofi Soumlzluumlğuuml bulunmaktadır

(16) foot İngiliz uzunluk oumllccediluumlsuuml birimi (3048 cm) Ccediloğulu feet

(17) inch İngiliz uzunluk oumllccediluumlsuuml birimi (254 cm)

Bu konuya son verirken 20-25 yıl oumlncesine dayanan bir anımsamaya ilişkin derin oumlzlemi aktarıyoruz

İNKA UumlLKESİNE AĞIT

Ne gizemler barındırıyorsun bağrında suskun

Kimbilir ne zaman accedilılacak aşikacircr olan bir zamanlar

Aralanacak o kalın perdeler katman katman

Hatırlanamayan o Kutsal Hakikat

Nerede o ccedilocuk suyun kenarında bir başına eğlenen

Belki girdi delikanlılığa belki de kutlanamadı ergenliği

O karanlık mağarada beklerken oumlluumlmuuml

Atlılar dışarıda paramparccedila ederken buumlyuumlk Ata İnkarsquoyı

Beklenenden kolay geldi oumlluumlm iccedileriye

Belki yedi on bir duumlzineyi geccedilmez

Herkes bir başına kıvrılmış

Birkaccedil Guumlneş Rahibesi birkaccedil ccedilocuk

Hayret ccedilocuk bir başına Anna uzakccedila bir sağ koumlşede

İlgilenmiyor gocunmayan tek evlatla

Belli ki keder sarmış bu muazzam bitişte

Oumlncekiler bilinmez tek Anna tek Ata tek ccedilocuk

Ayakların dibinde altın heykelcikler ccediluvallardan doumlkuumllen

Belli ki hazine bu değil bırakılıp saklanan alelade

Goumlmuumllen ta derine gizemin bağrına O muhteşem Bilgelik

Kimbilir hatırlanacak hangi baharda

O korkunccedil acı ki duyulan ruhun ta derinliklerinde

Yanar kayalarla oumlrtuumllen o muazzam Bilgiye

Ah bir bilebilselerdi o atlı caniler

Acısı paramparccedila edilen Atahuallparsquonın

Uzakta dışarıda ta derinden hissediliyor hellip iccedileride

Beklenirken yavaş oumlluumlm

Succedilluluk veriyor uykuyla kolay gelen

Bir bir soumlnerken cılız meşaleler soğuk

Sıcaklığı oumlluumlmuumln kavrarken kucağına hellip yumuşak

Oumlrtuumlluumlyor katman katman kayalarla

Son mirası hazinenin Bilginin derin sızı sarıyorhellip

Kimbilir hesabıdır hangi guumlnahın

Atlantisrsquoin bir zamanlar gaddarlığının

Hani bir şehir vardı bir zamanlar

Batının doğudaki kalesi Bilgeliği katleden

Orsquonun misali aynı

Derler ki Artemisrsquoin ve daha nicelerinin

Un ufak edilmiş de guumlneydeki evleri

Suumltunlar dikilmiş o taşlarla

Hani o batının doğusundaki şehrin

Doumlnuumlştuumlruumllmuumlş Bilgeliğin tapınağına

O suumltunlar ki tanıklık ederler

Sessizce yanılmaz Yasaya

Heyhat anlam verilemez bir tuumlrluuml

Başlar eller iccedilinde eğik

Doumlvuumlnuumlp dururlar ldquoAcep niyedirrdquo diye

Derler ki bir akıncı gelmiş doğudan

O Fatih ki ccedilevirivermiş Batıdan Doğuya kaleyi

Succedillar dururlar diğerlerini

Ne de ccedilabuk unuttular cadı kazanlarını

O Yasa ki goumlren goumlze aşikacircr

Doğu Batı Kuzey Guumlney

Yanılsamalı yansımaları parccedilalanmış aynanın

Dış yuumlzeyi hani o ccedilok kesitli Elmasın

O anlaşılamaz Birlik ki Hakikatrsquoten yansıyan

Neylersin devran koumltuuml paramparccedila dibinde yerin

Buz kesmiş kalpler yalnızca ezberliyor zihin

Sus sus gezin biccedilare abdal misali

Belli mi olur Tanrı saklasın aman

Kelebek kanar gider parıltılı ccediliccedileğe

Varsın desinler devranda bir garip gezinip gitmiş

Sakın gizemi nefsrsquoden

Oumlrt perde perde uumlstuumlne sakın devrandan

Hasret goumlnuumll hatırlamak kimbilir hangi Baharrsquoa

Vurulmalıydı belki de kayalarla kilit kilit uumlstuumlne

O geniş kartal ağzına

• Okuyucu

yuumlksek otorite olarak goumlrduumlğuuml aşikacircr M Quatrefages Fransız Akademisirsquonin bir uumlyesi ve etnoloji profesoumlruuml olmasına rağmen bizler Mr ile aynı goumlruumlşuuml paylaşmıyoruz Soumlz konusu bilimadamının denizlerden goumlccedil teorisi bu teoriye karşı olan yuumlzlercesi tarafından geccedilersiz kılınabilir Hayatımızı hakikatin araştırmasına adamış olan bizler -ki komplimanları ile bizi takdir ettiği iccedilin okurumuza bu konuda teşekkuumlr ederiz- hiccedilbir konuyu sadece otoriteye olan tartışmasız inanca dayanarak ccediloumlzemeyiz HAKİKATrsquoin peşine engel tanımadan tam ve korkusuz bir araştırma ile duumlşeriz

Dostlarımıza da bunun dışında bir youmlntemi salık vermeyiz

Buumltuumln bunlara ilaveten batan kıta Atlantis hakkında ileri suumlruumllen hikacircyeye niccedilin inandığımıza dair sebeplerin bazılarından bahsetmek istiyoruz Bu konu hakkında Isis Unveiledrsquoda (Cilt 1 Sayfa 590) zaten kapsamlı olarak bilgi vermiştik

Birici olarak Ccedileşitli ve geniş bir alana dağılmış olan halkların ccedilok eskiye dayanan acircdet ve goumlrenekleriyle ilgili kanıtlarımız mevcut Hindistan antik Yunan Madagaskar Sumatra Java Polinezyarsquonın başlıca adaları ve kuzey guumlney Amerika kıtası ile ilgili efsanelerde bu kanıtları goumlruumlyoruz İlkel medeniyetlerle duumlnyanın en zengin acircdet ve goumlrenek edebiyatına sahip olan Hindistanrsquoın Sanskrit edebiyatı karşılaştırıldığında bazı konularda tam bir anlaşmaya rastlıyoruz Bu kuumlltuumlr yelpazesinin zıt iki ucundaki medeniyetlerdeki ortak nokta ccedilağlar oumlnce Pasifik Okyanusursquonda koca bir kıtanın bulunduğu ve jeolojik bir değişimle suların altında kaldığıdır Buna dayanarak bizim kesin inancımız -ki bunun da kesin olamayacağı tabii karşılanır- Malaya Archipelangorsquodan (ccedilev archipelango kuumlccediluumlk adalar denizi) Polinezya adalarına kadar olan adaların hepsi olmasa da ccediloğunluğu bir zamanlar devasa buumlyuumlkluumlkte olan batık bir kıtanın parccedilalarıdır Okyanusun birbirinden en uzak zıt taraflarında bulunan Malacca ve Polinez adaları arasında insan hafızasının ulaşabileceği en eski zamanlardan bu yana hiccedilbir ilişki iletişim olmamasına rağmen ve hatta birbirlerini hiccedil tanımadıkları halde bile buumltuumln bu alanı kapsayan ada ve takımadalar da dahil olmak uumlzere hepsinde ortak bir inanccedil ve goumlrenek vardır Bu bir zamanlar uumllkelerinin denizin ccedilok ilerilerine kadar yayılmış olduğuna o sırada duumlnyada iki devasa kıtanın varlığına birinin sarı ırk diğerinin ise koyu ırka ev sahipliği ettiğine bu iki ırkın birbirleriyle suumlrekli kavgalarından bıkan tanrıların onları cezalandırmak amacıyla hepsini yuttuklarına dair ortak inanıştır

İkinci olarak Her ne kadar Yeni Zelanda Sandwich ile Paskalya adalarının birbirlerinden ortalama uzaklıklarının 800 ila 1000 league (ccedilev league fersah ccedileşitli memleketlere goumlre değişen yaklaşık 5 kmrsquolik uzaklık oumllccediluumlsuuml) arasında olduğu bir gerccedilekse de bunlar ve aralarındaki adaların (Marquesan Society Fiji Tahiti Samoan ve diğer adalar) bilinen her tuumlrluuml kanıta goumlre halklarının pusuladan hiccedil haberleri bile olmamasına karşın Avrupalıların boumllgeye gelişlerinden oumlnce birbirleriyle haberleştikleri ve hepsinin de kendi uumllkelerinin Asya kıtasından batıya doğru uzandığını savunmaları gerccedileğidir Ayrıca aşikacircrdır ki soumlz konusu halkların ccedilok az farklılıklarla aynı lisanın değişik diyalektiklerini konuştukları ve birbirlerini zahmetsizce anladıkları da bir gerccedilektir Bunların aynı inanccedilları batıl itikatları acircdet ve goumlrenekleri vardır Polonez adalarından birkaccedilı son asırdan (ccedilev HPB 1831-1891) kısa bir suumlre oumlnce keşfedilmiştir Kolombus zamanına kadar Pasifik Okyanusursquonun varlığı bile bilinmiyordu Okyanustaki tuumlm adalılar Avrupalılar sahillerine ayak bastıktan sonra da eski geleneklerinden vazgeccedilmemişlerdir Buumltuumln bunlar bizim teorimizin diğer başka teorilere goumlre gerccedileğe daha yakın olduğuna dair bir sonuca varmamızı sağlıyor Yukarıda bahsedilenler sadece tesaduumlfi bir olguya dayandırıldığında tesaduumlf kelimesinin adını ve anlamını değiştirmesi gerekrdquo

Kaldığımız yerden makale serisinden konuya ilişkin alıntılara devam edersek

ldquoAmerika kıtasının antik kalıntılarını araştırmak iccedilin nereye gidersek gidelim -ister Kuzey Orta Guumlney Amerika- en başta bu eserlerin geccedilmişindeki bilinmeyen asırların ırkların ehemmiyetinden ve sonra da Eski Hint Mısır ve hatta Avruparsquonın bazı boumllgelerindeki tepe yapıları ve eski eserlerle olağanuumlstuuml benzerliklerinden etkileniriz Bu eserlerin birini goumlruumlrseniz diğerlerini de goumlrmuumlş olursunuz Bu harccedilsız taşlarla inşa edilmiş yapıların bir kıtadakini goumlruumlrseniz diğer kıtalardakiler hakkında da neredeyse kesin bir fikre sahip olabilirsiniz Sadece şunu soumlyleyebiliriz Amerika kıtasındaki antik eserlerin yaşı hakkında Nil vadisindekilerden ccedilok daha az bilgiye sahibiz ki bunlar hakkında bile pek bir bilgiye sahip olduğumuz soumlylenemez Fakat dış goumlruumlnuumlşleri dışında simgelemede Mısırrsquola Hindistanrsquola ve diğer yerlerle accedilıkccedila aynı oumlzellikleri taşımaktadırlar Amerika kıtasının tarih oumlncesi sakinleri ki biz bunların adlarını bile bilmiyoruz ve de Eski Mısırlılar arasında yakın bir ilişkinin olduğunu soumlylemek aksini iddia etmekten daha akılcıdır Eğer boumlyle bir bağlantı soumlz konusu ise bu Atlantik Okyanusursquonun şimdi olduğu gibi iki yarı kuumlreyi ayırmadan oumlnceki bir zamanda vuku bulmuş olması gerekir

Biz Avrupalılar yeni bir devrin en dibinden meydana ccedilıkıyoruz ve yukarı doğru ilerliyoruz Buna karşın Asyalılar bilhassa da Hintliler şimdi sona ermiş daha oumlnceki devirler sikluslar sırasında huumlkuumlm suumlrmuumlş ulusların yavaş yavaş kaybolan kalıntılarıdır Ari halk topluluğunun (ccedilev Aryan Hint-Avrupa dilini konuşan tarih oumlncesi kavim) eski kadim Amerikalılardan mı yoksa eski Amerikalıların tarih oumlncesi Ari halk topluluğundan mı geldiği kimse tarafından bilinemez Fakat eski Ari halk topluluğuyla (Aryan) Amerika kıtasının tarih oumlncesi sakinleri ki biz bunların adlarını bile bilmiyoruz ve de Eski Mısırlılar arasında yakın bir ilişkinin olduğunu soumlylemek aksini iddia etmekten daha akılcıdır Eğer boumlyle bir bağlantı soumlz konusu ise bu Atlantik Okyanusursquonun şimdi olduğu gibi iki yarı kuumlreyi ayırmadan oumlnceki bir zamanda vuku bulmuş olması gerekir

Meksika uygarlığı Toltecrsquolerdir Bunların kuzeyden geldiği varsayılır ve Anahuacrsquoa yedinci yuumlzyılda girdiklerine inanılır Ayrıca on birinci yuumlzyılda Orta Amerikarsquoya dağıldıklarında hacirclacirc kalıntıları mevcut olan şehirleri inşa ettiklerine itibar edilir Buna goumlre eski yapıları kaplayan hiyeroglifleri de oyanlar onlar olmalıydı Oumlyle ise Meksikarsquoda fethedilen halk tarafından kullanılan misyonerlerin de oumlğrendikleri resimli yazıların Palenque ve Copanrsquodaki hatta Perursquodaki hiyeroglif yazıları ccediloumlzebilmemiz iccedilin bir ipucu verememesini nasıl izah edebiliriz Ayrıca bu uygar Toltec halkı kimdir nereden gelmişlerdir Onları izleyen Aztekler kimdi Meksikarsquonın hiyeroglif sistemlerinden bazılarının yabancı yorumcular tarafından ccedilalışılması engellenmiştir Bunlar Lord Kingsboroughrsquoun yayınlanan koleksiyonunda lsquomevcut olan fakat accedilıklanamayanrsquo adli huumlkuumlmsel astroloji (judicial astrology) şeklinde ifade edilen şemalardır Bunlar mecazi ve semboliktir lsquoSadece rahipler ve ilahi bilimlerle uğraşanların kullanımı iccedilin tasarlanmış ezoterik oumlnem taşıyanrsquo şemalardır Palenque ve Copanrsquodaki yekpare anıtların uumlzerindeki hiyeroglifler de aynı karakterdedir lsquoRahipler ve ilahi bilimlerle uğraşanlarrsquo bunların hepsi fetih sırasında fanatikler tarafından oumllduumlruumllduumlğuuml iccedilin sırlar da onlarla birlikte yok oldu

Kuzey Amerikarsquodaki yapıların hemen hemen hepsi buumlyuumlk kademeli geniş yollarla yuumlkselen setler halinde inşa edilmiştir Bunlar kimi yerde kare ccediloğunlukla altıgen sekizgen veya tepesi kesik piramit şeklindedir Fakat bunlar her bakımdan Meksikarsquonın lsquoTeocallisrsquoleri ve Hindistanrsquoın lsquoTopesrsquoleri ile benzerlik goumlstermektedir Topes bu uumllkede (ccedilev Hindistanrsquoda) Lunar halkından (Ayrsquola ilişkili topluluk) beş Pandursquoya atfedilir Aynı şekilde Bolivyarsquonın başkentindeki Titikaka Goumlluuml kıyısında harccedilsız taşlarla inşa edilen abide ve yekpare taş anıtlar devlere atfedilir ki bunlar lsquotepelerin ardından gelenrsquo suumlrguumlndeki kardeşlerdir Onlar ataları olduğuna inandıkları Ayrsquoa taparlardı ve Guumlneşrsquoin lsquoOğulları ve Bacirckirelerirsquonin zamanından oumlnce yaşamışlardı Burada yine Guumlney Amerika ve Ari halk topluluğu gelenekleri arasındaki ccedilok belirgin benzerliği goumlruumlyoruz Aynı zamanda Solar (ccedilev Guumlneşe dair) ve Lunar (ccedilev Aya dair) halkların -Suumlrya Vansa ve Chandra Vansarsquonın- Amerika kıtasında tekrar goumlzuumlktuumlğuumlne şahit oluyoruz

Kuumlremizin en olağanuumlstuuml yersel ccediloumlkuumlntuumlsuumlnuumln ortasında yer alan Titikaka Goumlluuml 160 mil uzunluğunda 50 mil enindedir guumlneydoğudaki El Desagvadero vadisinden başka bir goumlle Aullagas Goumlluumlrsquone akar Bu goumlluumln bilinen başka bir ccedilıkışı olmadığından muhtemelen buharlaşma ve filtrasyon yolu ile daha sığ hale gelmiştir Goumlluumln yuumlzeyi 12846 feet deniz seviyesinden yukarıdadır ve duumlnyadaki benzer buumlyuumlkluumlkteki sulara goumlre en yuumlksekte olanıdır Suyun seviyesinin tarih boyunca ccedilok fazla azaldığını goumlz oumlnuumlne alırsak buumlyuumlk bir ihtimalle goumlluumln Tiahuanacorsquonun olağanuumlstuuml eski kalıntılarının bulunduğu yuumlksek noktanın da etrafını kaplamış olabileceğini duumlşuumlnebiliriz

Hiccedil şuumlphesiz burada bulunan anıtlar İnka devrinden oumlnceki en eski halka ait eserlerdir O kadar

eskiye dayanmaktadırlar ki Hindistanrsquodaki Davidian ve Aryan halklarından da oumlnceki bir zamanda huumlkuumlm suumlrmuumlşlerdir Gerccedileklere dayanmasa da İnka goumlreneklerine

goumlre Peruluların yuumlce yasa yapıcısı ve oumlğretmeni Manco Capac guumlney Amerika kıtasının Manusu oumlğreti ve nuumlfuzunu bu noktadan yaymıştır Eğer Aymara veya lsquoİnka halkınınrsquo başlangıccedil noktası bazıları tarafından iddia edildiği gibi bu nokta ise nasıl olur da buguumlne kadar goumlluuml halkının Aymaralar ve de n kıyılarında yaşayan İnka eski Peruluların geccedilmişleri tarihleri hakkında en kuumlccediluumlk bir bilgileri yoktur Devlerin bu muazzam yapıları bir gecede inşa ettiklerine dair muumlphem bir anane dışında en kuumlccediluumlk ir ipucuna dahi rastlayamıyoruz Ayrıca İnka bmedeniyetinin Aymara halk topluluğundan olduğuna dair şuumlpheye duumlşmek iccedilin her tuumlrluuml nedene sahibiz İnka medeniyeti soylarının Guumlneşin Oğluna Manco Capacrsquoa dayandığını Aymaralar ise bu kanun koyucunun uygarlıklarının kurucusu ve eğitmeni olduğunu iddia ediyorl Buna karşın İspanyol doumlnemlerinin İnka medeniyeti arde Aymaralar da bunu ispat edememişlerdir Aymaraların ı Inichuarsquodan (İnka dili) ccedilok farklıdır ve de Dr lisanHeathrsquoın bizlere aktardığına goumlre Guumlneşin soyundan gelenlerin fethinden sonra lisanlarından vazgeccedilmeyi reddeden yegane ırk olma oumlzelliğine sahiptirlerrdquo (araştırmacı Okuyucu Blavatskyrsquonin Kulmarrsquoın aksine İnka uygarlığının esas koumlkuumlnuumln Tiahuanaco uygarlığına dayanmadığını Aymaralardan ise tamamıyla ayrı olduğunu savunmakta olduğu izlenimine varsa da aslında bu iki goumlruumlş birbirlerinden pek de farklı değildir Kulmar Tiahuanaco halkının İnkarsquonın uumlst sınıfını teşkil ettiğini savunmaktadır Buna goumlre İnkarsquonın saf koumlkeninin Tiahuanacorsquoya dayandığını Aymararsquonın ise aslında alt bir sınıf olmayıp boumllge halkları arasında suumlregelen ccedilekişmelerin sonucunda zaman iccedilinde birleşen ve tek bir topluluk halini alan birleşik topluluğun parccedilalarını teşkil etmiş olduğunu da soumlyleyebiliriz Aynen duumlnyanın diğer tuumlm imparatorluklarında goumlzlemlendiği gibi topraklarını genişletip diğer halk topluluklarını buumlnyesine katan bir ulus zaman iccedilinde koumlkenindeki saflığını kaybetmiştir Aymara halkı Kulmarrsquoın goumlruumlşuumlne goumlre bir ldquoalt sınıfrdquo olmaktan ziyade zaman iccedilinde

imparatorluk idaresine girmiş ayrı koumlkene sahip bir halk topluluğu olarak da duumlşuumlnuumllebilir Zaten Kulmarrsquoın goumlruumlşlerine yer verdiği bilim adamı Riva-Aguumlero da İnka medeniyetinin oumlzuuml olan Tiahuanacorsquonun Quechuan Aymara ve Araucanian topluluklarının oumlzde dayandığı paleo-Quechuanlarrsquodan ayrı olduğunu belirtmiştir Ayrı koumlkene sahip dillerin zaman iccedilindeki ilişkilerden benzerlikler geliştirebileceğini de duumlşuumlnebiliriz Buumltuumln bunların sonucunda esasta Blavatsky ve Kulmarrsquoın goumlruumlşlerinin birbirinden hiccedil de farklı olmadığını accedilıkccedila goumlrmekteyiz)

ldquoBu kalıntıların en eski kadim doumlnemlere dayandığına dair kanıtlar mevcuttur Amerika kıtasındaki tepe yapıtların ccediloğunda olduğu gibi bazıları piramit planında inşa edilmişlerdir Bunlar tabanda birkaccedil acre (ccedilev 439 doumlnuumlm) alanı kaplarlar Yekpare taştan kapı girişleri suumltunlar ve taş idoller o kadar inceden inceye ayrıntılı işlenmiştir ki lsquoAmerika kıtasında şimdiye kadar bulunan sanat kalıntılarına goumlre tamamiyle değişik bir stilde yontulmuşlardırrsquo DrsquoOrbigny bu tarihi kalıntılarla ilgili coşkun ve heyecanlı ifadeler kullanıyor lsquoBu olağanuumlstuuml dev eserlerrsquo diyor lsquoyaklaşık 100 feet yuumlksekliğine ulaşan tepelerden oluşuyorlar ve bunların etrafını suumltunlar 600rsquoden 1200 feetrsquoe kadar ulaşan uzunluktaki tapınaklar ccedilevirmiştir Bu tapınaklar kesin olarak doğuya doğru accedilılmaktadır Devasa koumlşeli suumltunlarla yekpare taştan inşa edilmiş kemerli kirişlerle donatılmışlardır Buumltuumln bunlar Guumlneşi ve onun habercisi olan Guumlney Amerika Akbabasını temsil eden huumlnerli roumllyeflerle baş kısımları yarı Mısır tarzı olan uumlstlerinde kabartmalar bulunan bazalt (siyah mermer) heykellerle bezenmiştir Son olarak iccedilerisi 21 feet uzunluğunda 12 inch genişliğinde 6 inch kalınlığında tamamiyle yontulmuş devasa kaya blokundan oluşan bir galeri (saray) vardır Tapınak ve galerinin ana giriş kapıları İnkarsquoda olduğu gibi eğimli değil dikey hatlardan

oluşur Ccedilok geniş boyutları heybetli kuumltleleri ile guumlzellik ve ihtişamda Cuzco huumlkuumlmdarlarının sonradan inşa ettiklerini geccedilmektedirlerrsquo Diğer benzer araştırmacılar gibi M DrsquoOrbigny de bu kalıntıların İnka medeniyetinden ccedilok daha eski bir doumlnemde yaşamış bir halkın eseri olduğuna inanmaktadır

Titikaka Goumlluuml eski eserlerinde iki belirgin mimari tarz goumlze ccedilarpmaktadır Mesela Coati adası eserleri Tiahuanaco kalıntıları ile her bakımdan ortak oumlzellikler goumlstermektedir Aynı şekilde ccedilok ince hassasiyetle oyulmuş devasa kaya bloklarıdır ki 1846rsquoda işlikte 6 feet araştırmacıların raporuna goumlre lsquo3 feet uzunlukta 18 feet genkalınlıktadırlarrsquo Buna karşın Titikaka Goumlluuml civarında ccedilok buumlyuumlk miktarda karşımıza ccedilıkan abidelerde lsquotam olarak Peru stili olarak tanımlanabilecek İspanyollar tarafından yıkılmış tapınaklar olduğuna inanılanrsquo eserlerle karşılaşılmıştır İccedilinde insan figuumlruuml bulunan meşhur mabet burada ilk bahsedilen stile uymaktadır Giriş kapısı 10 feet yuumlkseklikte 13 feet genişlikte kapı girişi yekpare taştan oyulmuş ve 6 feet - 4 inchrsquoe 3 feet - 2 inch oumllccediluumllerindedirrsquo Doğu cephesindeki pervazda garip bir şekli olan insan figuumlruuml bulunmaktadır ki başında ışın ccedilizgilerinden oluşan bir taccedil vardır Bu taccediltaki ışın ccedilizgileri arasına taccedillı başları olan yılan figuumlrleri serpiştirilmiştir Bu insan figuumlruumlnuumln iki yanında uumlccediler sıra kare boumllmeler bulunmaktadır Bu boumllmeler insan ve başka figuumlrlerle doludur Belli ki bu temsili bir tasarımdırrsquo Eğer bu tapınak Hindistanrsquoda olsaydı duumlnyanın tamamiyle başka bir boumllgesinde olmasına rağmen hiccedil şuumlphesiz Shivarsquoya atfedilebilirdi Shaiva veya Naga kabilesi inanccedilları bu karşıt boumllgedeki insanların bilgi dağarcığına nuumlfuz edememiş olmasına rağmen Meksika yerlilerinin yılana tapan başbuumlyuumlcuumlleri Nagal vardır Bir tepenin uumlstuumlnde bulunan kalıntıların etrafındaki su izlerinden anlaşılacağı gibi bu tepenin bir zamanlar Titikaka Goumlluumlrsquonde bir ada olduğunu goumlsteriyor lsquoGoumlluumln su seviyesi şu sırada 135 feet daha duumlşuumlktuumlr Kıyıları 12 mil uzunluktadır Bu gerccedilek diğer bilgilerle de birleştirildiğinde bu kalıntıların Amerika kıtasında bulunan diğer kalıntılardan ccedilok daha eski kadim bir doumlneme ait olduklarını doğrular Boumlylece buumltuumln bu eski eserler hep birlikte lsquoPerululardan oumlnce yaşamış olan aynı bilinmeyen gizemli halka atfedilmektedir ve bu kadim medeniyete ev sahipliği yapmıştır Aynı Azteklerden oumlnce yaşamış olan Tulhuatecarsquolar veya Toltecrsquoler gibi geriye devasa anıtlar bırakmışlardırrsquo Buumltuumln bu anıtlar Dracontias - kutsal yılana ait olan veya Guumlneşe adanan tapınaklardır

Teotihuacanrsquoın piramit kalıntıları Palenque ve Copanrsquoın yekpare taştan anıtları bu karakteristiğe uyar Teotihuacanrsquodaki piramitler Mexico Cityrsquoye takribi sekiz fersah (ccedilev yaklaşık 40 km) uzaklıktaki Otumla duumlzluumlğuumlndedir ve civarın en eski eserleri olarak değerlendirilmektedir Oumlnemli iki tanesi sırası ile Guumlneş ve Aya adanmıştır Kare kesilmiş taştan doumlrt kat en uumlstte duumlz kesit olmak uumlzere inşa edilmişlerdir Guumlneşe adanmış olan en buumlyuumlğuuml 221 feet yuumlkseklikte tabanda 680 feet2 boyutlarında olup 11 acre (ccedilev acre 439 doumlnuumlm) yer kaplamaktadır Bu haliyle Keops piramidine hemen hemen denktir Ayrıca Humboldtrsquoun incelemelerine dayanarak Cholula piramidi Teotihuacan piramidinden 10 feet daha yuumlksektir tabanda 1400 feet2rsquodir ve 45 acre yer kaplamaktadır

İspanyol istilasının ilk doumlnemlerine tanık olan yazarların tarihccedililerin bu eski kalıntılar hakkında kaydettikleri ilginccediltir lsquoUccedilsuz bucaksız doumlrtgen bir alanı kapsamaktadır 8 feet kalınlıkta uumlzerinde mazgallı siperler bulunan kireccedil bir duvarla ccedilevrelenmiş ve birccedilok duvar yılan şeklinde taş figuumlrle donatılmıştırsquo diyor bunlardan biri Cortezrsquoin goumlruumlşuumlne goumlre bu alanın iccediline rahatlıkla 500 ev sığdırılabilirdi Yerler o kadar puumlruumlzsuumlz cilalı taşla doumlşenmiş ki lsquoİspanyolların atları kaymadan ilerleyemiyorlardırsquo diye kaydediyor Bernal Diaz Bu bağlamda Meksikarsquoyı fethedenin İspanyollar olmadığı aslında onların atlarının olduğu gerccedileğini goumlz ardı edemeyiz Avrupalılar kıyılarına ayak basana dek Amerika kıtasının bu halkı daha oumlnce hiccedil atla karşılaşmamıştı Yerliler oldukccedila cesur olmalarına karşın lsquoatların goumlruumlntuumlsuumlyle ve top ateşiyle karşılaştıkları an o kadar dehşete duumlşmuumlş ve hayretle donup kalmışlardı ki lsquoİspanyolları ilahi varlıklar sanmışlardırsquo Yanlış anlamanın doğurduğu panik bir avuccedil insanın sayısız binlerce savaşccedilıyı nasıl da kolayca yendiğini accedilıkccedila anlatmaya yetiyor

Perursquoya baktığımızda değişik devirlerin kalıntıları olağanuumlstuumlluumlk accedilısından hiccedil de geri kalmazlar Vahşi yıkıcı işgalcilerin ccedilizmeleri altında ezilmiş olmasına rağmen Cuzcorsquodaki Guumlneş tapınağı hacirclacirc etkileyici İşgalcilerin bizzat kendilerinin anlatımlarına itibar edersek ilk buldukları haliyle burası sanki bir peri masalı şatosuymuş Devasa yuvarlak bir taş duvar esas tapınağı kuumlccediluumlk ibadet alanlarını ve binaları tamamıyla ccedilevirmiştir Bu yapı şehrin goumlbeğindedir Sadece kalıntıları bile tuumlm gezginleri hayretler iccedilinde bırakmaktadır lsquoCcedilevrilmiş kutsal alanda su kanalları accedilılmıştı iccedilinde tabiattan aynen taklit edilmiş altın ve guumlmuumlş ccediliccedilek ve ccedilalılarla dolu bahccedileler ve aralarında patikalar vardı 4000 rahip hazır bulunuyordu Tabanırsquo diyor La

Vega lsquotapınağın etrafında 200 adıma kadar kutsal sayılıyordu ve bu sınırdan iccedileriye hiccedilkimse yalınayak olmaksızın giremiyordursquo Cuzcorsquoda bu buumlyuumlk tapınağın yanı sıra 300 kadar daha az ehemmiyetli tapınaklar da vardı Bahsettiğimiz bu buumlyuumlk tapınaklardan sonra Pachacamacrsquoın guumlzellikte uumlnluuml tapınağı gelir Ayrıca Humbolt tarafından bahsedilen başka bir oumlnemli Guumlneş Tapınağı da ki lsquobu Cannar tepesinin başlangıccedil noktasındadır Guumlneş Tapınağı buumlyuumlk bir kayanın oumln yuumlzuumlnde tabiat tarafından meydana getirilmiş ışığın evrensel semboluuml ile oluşmuşturrsquo Romanrsquoın bize aktardığına goumlre lsquoPeru tapınakları yuumlkseklerde tepelerin uumlstuumlnde inşa edilmişler ve birbiri iccediline uumlccedil ile doumlrt toprak dairesel setle ccedilevrelenmişlerdirrsquo Bizzat benim (ccedilev makalenin yazarı HPB) goumlzlemlediğim oumlzellikle tepe yapılar iki uumlccedil doumlrt sıra taşlarla dairesel ccedilevrilmiştir Ulloa Cayambe kenti yakınlarındaki antik bir Peru tapınağını şoumlyle anlatıyor lsquokusursuz daire biccediliminde ve tepesi accedilıkrsquo işte boumlyle birkaccedil tane lsquocromlechrsquo (ccedilev kadim doumlnemlerden kalma etrafı daire şeklinde buumlyuumlk dikme taşlarla ccedilevrilmiş abide) vardı Madras Times 1876rsquodan Bangalore civarındaki bazı garip tepe yapıları hakkındaki makaleden alıntı yaparsak Mr

JH Rivett Carnacrsquoın Arkeolojik Notlarında ldquo Koumlyuumln yakınında accedilıkccedila goumlruumllebilen en az yuumlz cromlech vardı Bu cromlechrsquoler dairesel şeklinde taşlarla ccedilevrilmişti bunlardan bazıları eşmerkezli uumlccedil veya doumlrt daire halinde ccedilevrilmişti Buumlyuumlk taşlarla doumlrt daire halinde ccedilevrilmiş olan birinin olağanuumlstuuml bir goumlruumlntuumlsuuml vardı ve buna yerliler tarafından lsquoPandavara Gudi - Pandaların Tapınağırsquo adı verilmişti İşte bu yapı yerlilerin ccediloğunluğu tarafından soyu tuumlkenmiş veya mitolojik bir nesile atfedilen yapılardan ilkini teşkil ediyordu Bu yapılardan ccediloğunun uumlccedil bazılarının iki birkaccedilının bir taştan oluşan daireleri vardırdquo 35 derece enlemde Kuzey Amerikarsquonın Arizona Kızılderililerinin guumlnuumlmuumlze dek kalan kabaca yapılmış sunakları vardır Bunlar da tıpa tıp dairelerle ccedilevrilmiştir Majgor Alfred R Calhoun FGS (ABD Ordusu Teftiş Komisyonundan) tarafından keşfedilen Arizona Kızılderililerinin Kutsal Pınarı da aynı şekilde oluşmuş sembolojik taşlarla ccedilevrilmiştir Aynen Stonhenge ve başka yerlerde olduğu gibi

Bize Peru antik kalıntılarına dair en enteresan ve kapsamlı bilgileri daha oumlnce de bahsettiğimiz gibi Mr Health veriyor Bu kalıntılar hakkındaki bilgiyi periyodik ccedilıkan bir derginin birkaccedil sayfasına sığdırmaya ccedilalışırken oumlzetliyor Yine de buna rağmen bu eserlerin zenginliği hakkında ustaca ve ccedilok accedilık bir goumlruumlntuuml ccediliziyor Huancarsquoları talan ettikleri iccedilin bu guumlnlerde birden ccedilok hazine avcısı zengin oldu Bilinmeyen ırkların sayısız jenerasyonlarının kalıntıları orada kimbilir kaccedil asırdır rahatsız edilmeden uyurken şimdi kutsala huumlrmetsiz hazine avcıları tarafından tropik guumlneşin altında un ufak parccedilalanmaya terk ediliyorlar Belki de Mr Healthrsquoin vardığı sonuccedillar bulgularından ccedilok daha şaşırtıcı ve kayda değerdir Onun tanımlamalarını kısaca aktaracağız

lsquo70deg 24rsquo guumlney enleminde Perursquoda Pacasmayo limanının doumlrt mil kadar kuzeyindeki Jeguatepegue vadisinde aynı adı taşıyan bir nehir bulunur Jeguatepegue nehrinin yakınında guumlney kıyısının yanında frac14 mil2 alanında 40 feet yuumlksekliğinde kerpiccedilten veya guumlneşte pişmiş kiremitten inşa edilmiş yuumlkseltilmiş bir platform bulunur 50 feet genişliğinde bir duvar bu platformu bir başkası ile birleştirir ki bu da 150 feet yuumlksekliğinde 200 feet karşıdan karşıya (ccedilev ccedilaprazlama eninde) tabanda 500 feet (ccedilev ccedilaprazlama eninde uzunluğunda) yaklaşık olarak bir kare şeklindedir Bu sonuncusu oda boumllmeleri şeklinde 10 feet2 tabanında 6 feet2 tepede ve 8 feet yuumlksekliğinde inşa edilmiştir Buumltuumln bunlar aynı tip tepe yapılardır Guumlneş Tapınakları veya kaleler de olabilirler Kuzey kenarları giriş iccedilin meyillidir Hazine avcıları bu ikinci bahsedilenin yaklaşık yarısına kadar olan kısmını parccedilalamışlardır Soumlylendiğine goumlre 150000 dolar değerinde altın ve guumlmuumlş suumls eşyası bulunmuşturrsquo Burada bulunan binlerce iskeletin yanında bolca altın guumlmuumlş bakır suumls eşyaları ve mercan boncuklar bulunmuştu Ve Mr Health devam ediyor lsquoNehrin kuzey yakasında etrafı duvarlarla kaplanmış bir şehrin geniş (iki mil genişliğinde altı mil uzunluğunda) bir alana dağılmış kalıntılarına rastlanır Nehri dağlara kadar takip edersek yol boyunca kalıntı ardına kalıntıyla huanca ardına huancarsquoyla (goumlmuuml alanları) karşılaşırızrsquo Tolonrsquoda bir tane daha harabeye doumlnmuumlş şehir vardır Beş mil kadar ileride nehrin yukarısında lsquodoumlrt ile altı feet ccedilapında uumlstuuml hiyerogliflerle kaplı tek bir granit kaya kuumltlesi vardır on doumlrt mil oumltede iki derin kayanın (kanyon) birleştiği yerdeki bir dağ noktasında 50 feetrsquoten daha yuumlkseğe kadar uzanan aynı ccedileşit hiyerogliflere rastlanır ki kuşlar balıklar yılanlar kediler maymunlar insanlar guumlneş ay ve birccedilok garip ve de şimdi anlaşılmaz şekillerden oluşmuştur Buumltuumln bunların uumlzerine oyulduğu silikatlı kumtaşındandır ve ccedilizgiler bir inchrsquoin sekizde biri derinliğindedir Buumlyuumlk bir taşta uumlccedil delik vardır ki bunlar 20 ile 30 inch derinliğinde ağızda 6 inch zirvede 2 inchrsquotir Anchirsquode Rimac nehrinde nehir yatağına 200 feet dikey bir duvarın uumlzerinde tam muumlkemmel olmayan B ve muumlkemmel Drsquoyi temsil eden hiyeroglif vardır Onların altında nehrin yanındaki bir yarıkta 25000 dolar değerinde altın ve guumlmuumlş goumlmuumlluuml bulunmuştur İnkarsquolar reislerinin fidyesini getirirlerken onun katledilmiş olduğunu duyunca ne mi yapmışlar Soumlylentiye goumlre

fidyeyi goumlmmuumlşler Yonanrsquodaki bu işaretler İnka şehri yakınlarındaki yol uumlzerinde olduğuna goumlre bir şeyleri anlatmaması hiccedil muumlmkuumln muumlrsquo

ldquoYukarıda bahsedilen 1878 Kasımında yayınlanmıştı 1877 Ekiminde lsquoIsis Unveiledrsquo (ccedilev Peccedilesi Kaldırılmış İsis) eserimde (cilt I sayfa 595) bir efsaneden bahsetmiştim Fakat burada onu tekrarlamak ccedilok uzun zaman alacağı iccedilin yersizdir Sizi temin ederim ki soumlz konusu hazine goumlmuumlsuumlnuuml İnkarsquonın fidyesi ile ilişkilendirmiştim Bir dergi nazik olmaktan ziyade hicivli bir lisanla bu goumlruumlşuumlmuuml Baron Munchausenrsquoin hikacircyeleri ile aynı kategoriye koydu Ama bu sırrı bana bir Perulu vermişti Aricarsquoda Limarsquodan gelirken devasa bir kaya vardır ve ananevi aktarıma goumlre bu İnkarsquonın mezarıdır Batan guumlneşin son ışınları bu kayanın yuumlzuumlne vurduğunda uumlzerine yazılmış hiyeroglifleri goumlrebilirsiniz Bu yazı karakterleri yer altında koridorlarda goumlmuumllmuumlş buumlyuumlk bir hazinenin yerini goumlstermektedir (araştırmacı Blavatsky daha sonraki yazılarında bazı yerleri bilhassa hazinelerin bulundukları yerleri gizlemek amacıyla yanlış adresler verdiğini itiraf etmiştir) Bunun detayları lsquoİsisrsquote verilmiş olduğundan ben bunları tekrarlayamayacağım Şu sıralarda bunu destekleyen kanıtlara birden fazla bilimsel araştırmada rastlanabiliyor ve boumlylece bu ifade geccedilmişe nazaran daha fazla ciddiye alınabilir Yonanrsquoın birkaccedil mil oumltesinde nehirden 700 feet yukarıda bir dağın sırtındaki duumlzluumlkte bir başka şehrin duvarlarına rastlarız Altı ila on iki mil oumltede geniş bir alana dağılmış duvarlara ve teraslara rastlarız Burası kıyıdan yetmiş sekiz mil iccedileridedir lsquoDağın sırtından 7000 feet yukarıya doğru zikzaklar ccedilizerek tırmanırsanız sonra da 2000 feet aşağıya inersenizrsquo Coxamolcarsquoya ulaşırsınız Bu antik şehirde tehlikeli Pizzarorsquonun talihsiz İnka Atahualparsquoyı esir tuttuğu ev buguumlne dek duruyor O ev ki lsquoİnka 1532rsquode oumlzguumlrluumlğuumlne karşılık Pizzarorsquonun uzanabildiği kadar yuumlksekliğe ulaşana dek evi altınla doldurmaya soumlz vermiştirsquo Soumlzuumlnde durdu ve evi 17500000 dolar değerinde altınla doldurdu İspanyarsquonın eski domuz ccedilobanı ve din adamı Hernando de Luguesrsquoin kıymetli yardımcısı olan Pizzaro şerefi uumlzerine yemin vermesine rağmen İnkarsquoyı katletti Bu şehirden uumlccedil mil oumltede lsquobilinmeyen bir şekilde yapılanmış bir duvar var Ccedilimentolanmış ccedilimento taştan daha sert Chepenrsquode yirmi feet yuumlksekliğinde duvarı olan bir dağ var ve zirvesi tamamıyla yapay Pacaomayarsquonın guumlneyinden 50 mil oumltede Huanchaco Limanı ile Truxillo arasında Chimao Krallığırsquonın başkenti olan Chan-Chanrsquoın kalıntıları bulunmaktadır Şehre giden yol kalıntıların bulunduğu boumllgeden geccedilmektedir Yerden doumlrt feet yuumlksekliğinde bir patikaya girilir Bu geccedilit bir buumlyuumlk kuumlme kilit kalıntıdan diğerine yol verir bunun altında bir tuumlnel bulunurrsquo Bunlar ister kaleler şatolar saraylar veya lsquohuancarsquo adını taşıyan goumlmuuml tepecikleri (ccedilev houmlyuumlk) olsunlar hepsine de huanca denir At sırtında saatlerce bu kalıntıların arasında dolaştığınızda kafanız karışır Araştırmacılar da hangilerinin saray olup olmadığını goumlsteremezler Ccedilevrelenmiş en yuumlksek olanlar ccedilok fazla uğraşa mal olmuştur muhakkakrdquo

(araştırmacı Makalenin bu boumlluumlmuumlnde soumlzuuml geccedilen efsane hakkında bilgi toplamak amacı ile HPB lsquoIsis Unveiled - Peccedilesi Kaldırılmış İsisrsquo Cilt I sayfa 595-596rsquoyı araştırdık ve ilgili kısımları size aynen naklediyoruz)

lsquo Kuzey ve Guumlney Amerikarsquoda ve Batı Hint Adalarında bulunan birccedilok eski kalıntı batmış olan Atlantisrsquoe atfedilir Ayrıca eski duumlnyanın hierophantlarına da atfedilirdi ve bunların da birbirleri ile irtibatta olduklarına inanılırdı Şimdi sulara batmış uumllkenin majisyenlerinin toprak altından her yere giden geccediliş ağına sahip olduklarına inanılırdı Bu gizemli katakomblarla ilgili olarak şimdi size ccediloktan oumllmuumlş olan bir Perulunun anlattığı hayret verici hikacircyeyi nakledeceğiz Bu hikacircyeyi uumllkesinin iccedil kısımlarında birlikte seyahat ederken anlatmıştı Bunda bir gerccedilek olmalı zira hikacircye son İnkarsquonın meşhur hazinesini iccedilermektedir

Perulu bize sırrın Pizzarorsquonun İnkarsquoyı katletmesinden beri buumltuumln yerlilerce guumlvenilmeyen Meztizorsquolar hariccedil tutularak bilindiğini soumlyledi

Hikacircye şoumlyledir İnka esir alınmıştır ve karısı serbest bırakılması iccedilin bir oda dolusu altını uzanabileceği yuumlksekliğe kadar olan altını guumlneş uumlccediluumlncuuml guumln batmadan temin edeceğine dair soumlz verir Kraliccedile soumlzuumlnde durur fakat Pizzaro soumlzuumlnden doumlner Bu buumlyuumlk hazinenin ortaya konulması ile hayrete duumlşen Pizzaro esas hazinenin kaynağının yerinin kraliccedile tarafından accedilıklanmasından sonra mahkucircmun serbest bırakılabileceğini ilan eder Pizzaro İnka halkının sonsuz bir madene sahip olduğunu toprak altından birccedilok mil ilerleyen bir yol veya tuumlnelde uumllkenin birikmiş zenginliğinin saklandığını duymuştur Talihsiz kraliccedile vakit kazanmak iccedilin yalvarır ve kacirchinlere danışmaya gider Kurban sırasında başkacirchin kraliccedileye kutsal siyah aynada kocasının oumlnuumlne geccedililmez katledilişini goumlsterir ister hazineyi Pizzarorsquoya versin ister vermesin Buna dayanarak kraliccedile girişin kapatılması emrini verir Bu kayalık bir duvarda oyulmuş bir dağ boğazı kapısıdır Rahibin ve majisyenlerin direktifi ile buumlyuumlk dağ boğazı tepeye kadar

taşlarla doldurulur ve yuumlzeyi bu işlemi gizlemek iccedilin kapatılır İnka İspanyollar tarafından katledilir ve talihsiz kraliccedile intihar eder İspanyolların accedilgoumlzluumlluumlğuuml amacını aşar ve goumlmuumllen hazinenin sırrı birkaccedil sadık Perulunun goumlğsuumlnde saklı kalırrsquo

Tekrar makaleye geri doumlnersek

ldquoİspanyollar tarafından bu uumllkede bulunan servet hakkında bir fikir edinebilmemiz iccedilin Truxillo kenti Belediyesinden Mr Heathrsquoin aldığı kayıtların kopyasını veriyoruz Bunlar 1577 ve 1578 yıllarında lsquoToledo Huancarsquosında yalnızca tek bir kişi tarafından bulunan hazinelerin lsquoFifths of the Treasuryrsquo (Hazinenin Beşte Biri) kitabındaki raporlarından kopyadır

- Birinci olarak - Truxillo Perursquoda 22 Temmuz 1577rsquode Don Garcia Gutierrez de Toledo Kraliyet Hazinesine başvurmuş kraliyet kasasına lsquoa fifthrsquo (beşte bir)

yatırmıştır 19 ayarında ağırlığı 2400 İspanyol doları değerinde bir kuumllccedile altın getirmiştir Bunun beşte birinin değeri uumlzerine takdir iccedilin alınan 112rsquolik boumlluumlm de eklenince toplam 708 dolarlık miktar kraliyet kasasına yatırılmıştır

- İkinci olarak - 12 Aralıkrsquota 15 ila 19 ayarında toplam ağırlık değeri 8918 dolar olan beş kuumllccedile altınla başvurmuştur

- Uumlccediluumlncuuml olarak - 7 Ocak 1578rsquode beşte bir buumlyuumlk kuumllccedile ve plaka altınlarla gelmiştir Bunların toplamı yuumlz on beşrsquotir 15 ila 20 ayar değerinde toplam ağırlık değeri 153280 dolardır

- Doumlrduumlncuuml olarak - 18 Martrsquota 14 ila 21 ayar değerinde toplam ağırlık değeri 21118 dolar olan 16 kuumllccedile altın getirmiştir

- Beşinci olarak - 5 Nisanrsquoda ccedileşitli değişik altın suumls eşyası getirmiştir Bunlar kuumlccediluumlk kemerler mısır başlığı modelinde ve diğer değişik şekillerde olup 14 ayarda ve 6272 dolar ağırlık değerindedir

- Altıncı olarak - 20 Nisanrsquoda uumlccedil kuumlccediluumlk kuumllccedile altın getirmiştir Bunlar 20 ayar değerinde ve 4170 dolar ağırlık değerindedir

- Yedinci olarak - 12 Temmuzrsquoda kırk yedi kuumllccedile ile gelmiştir Bunlar 14 ila 21 ayar değerindedir ve toplam ağırlık değeri 777312 dolardır

- Sekizinci olarak - Aynı guumln bir başka parccedila altın getirmiştir Bunlar mısır başlıkları ccedileşitli hayvan heykelcikleri şeklinde suumls eşyalarıdır ve toplam ağırlık değerleri 4704 dolardır

Bu tam sekiz kerede getirilen altının toplam değeri 278174 altın doları veya İspanyol ouncersquosidir (ccedilev ounce kuyumcu libresinin on ikide biri 31 gram) Bunun on altı ile ccedilarpımı 4450784 guumlmuumlş doları verir Bundan beşte bir (one fifth) kraliyet payını duumlşuumlnce -ki bu 98595375 dolardır- geriye 346483025 dolar Toledorsquonun payı kalır Bu buumlyuumlk vurguna rağmen zaman zaman değişik hayvanların altın heykelcikleri bulunuyor Kazılardan kare altın parccedilalarıyla bezenmiş kolsuz mantoların yanı sıra değişik renklerde kuş tuumlylerinden yapılmış kaftanlar da ccedilıkmıştır Soumlylentiye goumlre Toledo Huancarsquosında buumlyuumlk ve kuumlccediluumlk balık diye adlandırılan iki hazine vardı Sadece kuumlccediluumlk olan bulundu Huanca ve Supersquonin arasında (Supe Callaorsquonun 120 mil kuzeyindedir) Atahuangri denilen bir noktaya yakın iki devasa tepe yapı vardır Bunlar birazdan bahsedilecek olan Huatic Vadisirsquondeki Campana ve San Miguelrsquoi andırmaktadır Supe yakınında Patavilcarsquonın beş mil guumlneyinde lsquoParamongarsquo veya kalehisar diye adlandırılan bir yer vardır Bu kalenin kalıntıları buumlyuumlk oumllccediluumlde anlaşılabilir durumdadır Duvarları yaklaşık altı feet kalınlığında işlenmiş kilden inşa edilmiştir Ana bina bir tepenin uumlstuumlndedir fakat duvarı tepenin altına kadar inmiştir Binanın etrafındaki duvar duumlzenli siperleri andırır ve tepenin etrafından dolanarak labirent şeklinde aşağıya iner Bu duvarın birccedilok koumlşe ccedilıkıntısı vardır ve muhtemelen mekacircnı savunma amacı ile bu şekilde inşa edilmiştir Civardaki kazılardan oldukccedila buumlyuumlk miktarda hazine ccedilıkarılmıştır Bunların tuumlmuuml tarih oumlncesi yerliler tarafından saklanmış olmalı zira İnkarsquonın Perursquoda huumlkuumlm suumlrduumlğuuml devirlerde bu boumllgeyi işgal ettiğine dair hiccedilbir

kanıta sahip değilizrdquo

Anconrsquodan pek de uzakta olmayan altı ila sekiz millik bir alanda lsquokumda her yere dağılmış kafatasları bacaklar kollar tam iskeletler vardır Kuzeye doğru on doumlrt mil daha ileride Parmoyarsquoda ve de deniz kıyısında bir tane daha buumlyuumlk bir goumlmuuml alanı bulunur Etrafa hazine avcılarının dağıttığı binlerce iskelet yayılmıştır Yarım milden fazla uzunlukta bir alana dağılmışlardır Tepenin yuumlzuumlne kadar bir alandır bu deniz kıyısından 800 feet yuumlksekliğe kadar uzanır Bu yuumlzlerce binlerce insan nereden gelmiştir Anconrsquoda goumlmuumlluuml olanlar kimlerdir Arkeolog devamlı bu soruların uumlstesinden gelmeye ccedilalışır Sadece omuzlarını silkeleyip yerlilerle birlikte lsquoQuien Sabe- Kimbilirrsquo demekten başka bir ccedilaresi yoktur

Dr Hutchinsonrsquoun 30 Ekim 1872rsquode Guumlney Pasifik Timesrsquoda yazdığı gibi lsquoChancayrsquoın oumlluumllerin oumlnemli bir şehri olduğu kanaatine vardım Veya Perursquonun uccedilsuz bucaksız kemik saklama yeri diyebiliriz zira nereye giderseniz gidin ister bir dağ tepesine veya duumlzluumlğe veya deniz kıyısına her yerde kafatası ve kemiklerin her tuumlrluuml şekliyle karşılaşırsınızrsquo

Huatica vadisinde ccedilok buumlyuumlk alana yayılmış bir kalıntı halinde on yedi tane lsquohuancarsquo olarak adlandırılan tepe yapılar vardır Yazar boumlyle adlandırılmalarına rağmen lsquoBunlar goumlmuuml alanlarından ccedilok kaleleri veya şatoları andırmaktadırrsquo diyor Şehir uumlccedil duvarla ccedilevrilidir Bu duvarlar genelde 3 yard kalınlığında ve 15 ila 20 feet yuumlksekliğindedir Bunların doğusunda Pando Huancarsquosı diye adlandırılan devasa yapı vardır ve de oumlnemli kale kalıntıları ki bunlara yerliler Bell Huancarsquosı adını vermişlerdir Buumlyuumlk ve kuumlccediluumlk tepe yapıları serilerinden oluşan La Compana Pando Huancarsquoları muazzam bir birikim halinde hesaplanması guumlccedil bir alana yayılmışlardır lsquoBellrsquo tepe yapısı 110 feet yuumlksekliğindedir Callaorsquoya doğru kare şeklinde yuumlkseltilmiş bir plato (duumlzluumlk) bulunur

Bu plato 278 yard uzunluğunda 96 yard karşıdan karşıyadır (ccedilev yard 09144 metrelik İngiliz oumllccediluumlsuuml) Bu plato tepeden sekiz kademe aşağıya doğru iniş kaydeder Her kademe bir uumlstuumlndekine goumlre bir ila iki yard daha aşağıdadır ve toplam olarak uzunlukta ve genişlikte 278 yardrsquoı bulur (Michiganrsquodan Tabiat Tarihi Profesoumlruuml JB Steerrsquoin hesabına goumlre)

İlk başta bahsedilen kare plato tabanda iki kısımdan meydana geliyor her biri 47rsquoye 48 yard olan tam bir kare ikisi birleşiyor ve 96 yard olan kareyi oluşturuyor Buna ilaveten 47rsquoye 48 yard olan başka bir kare daha var Başa doumlnersek bir vadideki hemen hemen tuumlm kalıntıların aynı simetride on ikinin katları oumllccediluumllerinde olmaları hayret vericidir Bu bir tesaduumlf muumlduumlr yoksa oumlyle mi tasarlanmıştır Tepe yapı lsquoKalersquo tepesi kesik piramit şeklindedir ve hesaplara goumlre 14641820 feet3rsquoluumlk bir kuumltleyi barındırıyor Bu lsquoKalersquo 80 feet yuumlksekliğinde 150 yard oumllccediluumllerinde devasa bir yapıdır Tepede ccedilok buumlyuumlk kare odaların ana hatları goumlruumllmekle beraber toprakla dolmuşlardır Buraya bu toprağı kim getirdi hangi aletle dolum gerccedilekleşebildi Bu odalardaki buumltuumln boşlukları gevşek toprakla doldurmak neredeyse bu yapıyı inşa etmek kadar guumlccedil olmalı iki mil guumlneyde buna benzer bir yapıyla daha karşılaşırız ki bu daha ferah ve geniş olması yanı sıra daha ccedilok boumlluumlmlerden (dairelerden) oluşmuştur Yaklaşık olarak 170 yard uzunluğunda 168 yard eninde ve 98 feet yuumlksekliğindedir Buumltuumln bu kalıntılar kerpiccedilten yuumlksek duvarlarla ccedilevrelenmiş buumlyuumlk ccedilamurdan tuğlalar bazıları bir ila iki yard kalınlığındadır lsquoBell Huancarsquosı 20220840 feet3 kuumltle iccedilerir Buna karşın lsquoSan Miguel Huancarsquosı 25650800 feet3 iccedilerir Bu iki yapının da şu sırada terasları siperleri ccedilok sayıda odaları ve kaleleri toprakla dolmuştur

Ocheranrsquoda lsquoMira Floresrsquo Huatica vadisindeki en buumlyuumlk tepe yapıdır Yuumlksekliği 95 feet zirvede genişliği 55 yard toplam uzunluğu 428 yard veya 1284 feetrsquotir bu da on ikinin katıdır Ccedilift duvarla ccedilevrilmiştir 816 yard uzunluğunda 700 yard karşıdan karşıya boumlylece 117 acre (ccedilev acre 439 doumlnuumlm) iccediline alır Ocharas ve okyanus arasında 15 ila 20 bu şekilde kalıntı kuumlmeleri bulunur

İnka Guumlneş Tapınağı Meksika duumlzluumlklerindeki Cholula Tapınağı gibi ccedilok geniş topraktan bir piramittir 200 ila 300 feet yuumlksekliğinde olup yarım milden daha uzun bir yarım ay şeklindedir Uumlstuuml 10 acre2 oumllccediluumlsuumlndedir Duvarlarının ccediloğunun uumlzeri kırmızı boya ile geccedililmiş ve yuumlzyıllar oumlnce ilk boyandıkları gibi parlak goumlzuumlkmektedir Chincha Guano adalarının karşısında Canete vadisinde Sguriersquoin tanımladığı ccedilok geniş bir alana yayılmış kalıntılar bulunmaktadır lsquoAltın Tepesirsquo denilen tepede hanımların şallarını iğneledikleri cinsten bakır ve guumlmuumlş iğneler ve bunun yanı sıra cımbızlar ve guumlmuumlş fincanlar da bulunmuştur

Mr Heath lsquoPeru kıyısının Tumbeyrsquoden Lao nehrine kadar uzandığınırsquo soumlyluumlyor lsquoBuumltuumln bu alan boyunca biraz oumlnce bahsedilenin yanı sıra binlerce kalıntıya rastlanıyor Hemen hemen buumltuumln tepelerde dağların en uumlst kısımlarında veya etraflarında koyaklarda geccedilmişe ait kalıntılara orta platoya kadar olan alanda duvarlara

şehirlere kalelere yer altı mezarlarına miller boyunca uzanan teraslara ve su kanallarına rastlarsınız Duumlzluumlğuumln karşı tarafında Andların doğu eteklerinde vahşi yerlilerin mekacircnında balta girmemiş ormanın iccedillerine doğru da bunlara rastlayabilirsiniz Senenin birkaccedil ayı yağmur ve karın durmadan seller halinde yağdığı korkunccedil goumlk guumlruumlltuumlsuuml ve yıldırımın devamlı yaşandığı dağlarda kalıntılar başkalaşır Granitten profiritik kireccedilten silikatlı kumtaşından muazzam cuumlsseli buumlyuumlk taşlarla harccedilsız inşa edilmiş bu yapılar zamanın aşındırmasına jeolojik değişimlere depremlere ve de savaşccedilıların ve hazine avcılarının huumlrmetsiz tahrip edici ellerine karşı koyabilmişlerdir Taşccedilılıkta ustaca duumlzenlenmiş bu duvarlar tapınaklar evler kuleler kaleler mezarlar ccedilimento kullanılmadan inşa edilmişlerdir Taşlar duvarların dikey meyillerine uygun olarak her biri olması gereken şekilde yerleştirilmiştir Bu taşların altı ve daha ccedilok kenarları vardır ve hepsi birbirlerine uyum sağlamaları oturmaları iccedilin şekillendirilmiştir O kadar kusursuzca bir araya getirilmişlerdir ki bir ccedilakının bıccedilağı bile taşların aralarına giremez ister yapının tamamı ile gizlenmiş orta kısımlarında olsun ister dış yuumlzeylerinde olsun Bu taşlar şekil ve buumlyuumlkluumlk olarak duumlzenli bir şekilde belli bir oumlrneğe goumlre seccedililmemişlerdir Taşlar yarım foot3rsquoten 1500 feet3rsquoe kadar değişen tek parccedila kuumltlelerden oluşmuşlardır Milyonlarca taşın arasında birbirlerine tam oturacak taşları bulabiliyorsanız bu tam bir tesaduumlf olmalı Cuzcorsquoda Triumph Caddesinde Guumlneşin Bakireleri (Virgins of the Sun) diye adlandırılan tarihi evin bir duvarında on iki koumlşeli taş denilen buumlyuumlk bir taş vardır Bu buumlyuumlk taşın bu şekilde adlandırılmasının nedeni her biri değişik accedilılarda yuumlzeyi olan on iki taş ile ccedilepeccedilevre bağlanmış olmasıdır Bu on iki taştan başka iccedilte bir taşı daha vardır ve bu taşın arkasında da kaccedil taş olduğunu kimse bilememektedir Cuzco kalesinin ortasındaki duvarda 13 feet yuumlksekliğinde 15 feet uzunluğunda 8 feet genişliğinde millerce oumlteden ccedilıkarılmış taşlar vardır Bu şehrin yakınlarında dikdoumlrtgen şeklinde yumuşak bir kaya vardır Uzun kenarı 18 feet kısa kenarı 12 feetrsquotir Bir kenarında nişler oyulmuştur ve bunların her birinin iccedilinde insan durabilir Eğer iccedilindeki insan vuumlcudunu sallarsa bu taş da ileri geri sallanır Goumlruumlnuumlşe goumlre bu nişler sadece bu maksatla oyulmamışlardır Bu tip eserlerden en harika ve geniş olanı Ollantay - Tambo diye adlandırılmış olup bu kalıntı Cuzcorsquonun 30 mil kadar kuzeyinde Urubamba nehri kıyısında dar bir koyakrsquoın iccedilindedir Bu dik ve puumltuumlrluuml bir tepenin uumlstuumlne inşa edilmiş bir hisardan oluşur Oradan aşağıdaki duumlzluumlğe taş bir merdiven uzanır Merdivenin başlangıcında altı buumlyuumlk boumlluumlm vardır Bunlar 12 feet yuumlksekliğinde 5 feet genişliğinde 3 feet kalınlığında yan yana dizilmişlerdir Aralarında ve uumlstlerinde 6 inch genişliğinde dar şeritler halinde taşlar bu boumllmelere ccedilerccedileve oluşturur Bunların hepsi işlenmiş taşlardır Tepenin aşağısında merdivenlerin sonunda bir kısmı el yapımı olan 10 feet genişliğinde 12 feet uzunluğunda bir taş duvar duumlzluumlğe belli bir mesafeye kadar uzanır Bu duvarda guumlneye bakan birccedilok niş vardırrsquo

İnka tarihinin başladığı Titikaka Goumlluumlrsquondeki kalıntılar ccediloğunlukla tanımlanabilmiştir

Goumlluumln birkaccedil mil guumlneyindeki Tiahmanacorsquoda suumltunlar şeklinde taşlar vardır Bunlar yarı işlenmiş bir sırada birbirlerinden belli uzaklıklarda yerleştirilmişlerdir Yerden yuumlkseklikleri takribi 18 ila 20 feetrsquotir Bu sırada yekpare taştan şimdi yıkılmış 10 feet yuumlkseklikte 13 feet genişlikte bir kapı bulunmaktadır Bu kapının alanı iccedilin accedilılan boumlluumlm 7 feet 4 inch yuumlksekliğinde 3 feet 2 inch genişliğindedir Kapının uumlstuumlndeki taşın tuumlm yuumlzuuml oyularak işlenmiştir Buna benzer fakat daha kuumlccediluumlk olan bir başka kapı da yerde onun yanında uzanmaktadır Taşlar sert porfirdendir (somaki mermer) ve civardaki kaya ccedileşidinden jeolojik olarak ayrı karakterdedir Buna dayanarak taşın başka bir yerden taşınmış olduğu sonucuna varabiliriz

Huari boumllgesindeki lsquoChavinrsquode Huanta kentinde kayda değer kalıntılara rastlanmıştır Bu kalıntılara giriş boumlluumlmuuml olan geccedilit 6 feet genişliğinde 9 feet yuumlksekliğindedir ve 12 feet uzunluktan fazla olmak uumlzere kısmi işlenmiş kumtaşı ile uumlstleri oumlrtuumllmuumlştuumlr Her iki tarafta odalar bulunmaktadır Bunlar 12 feet genişliğindedir ve uumlstleri 112 feet kalınlığında 6 ila 9 feet genişliğinde buumlyuumlk parccedila kumtaşları ile oumlrtuumllmuumlştuumlr Odaların duvarları 6 feet kalınlığındadır ve mazgal delikleri vardır Bu buumlyuumlk bir ihtimalle havalandırma iccedilindir Bu geccedilidin tabanında bulunan ccedilok dar bir giriş yeraltı geccedilidine yol accedilar Bu yeraltı geccedilidi nehrin altından geccedilip oumlbuumlr tarafa ulaşır Burada bulunan birccedilok huancarsquoda taştan iccedilecek kaplarına bakır ve guumlmuumlş aletlere oturan bir yerlinin iskeletine rastlanmıştır Bu kalıntıların daha birccediloğu su kanallarının uumlstuumlndedir Bu hisarlara giden koumlpruumller uumlccedil adet işlenmiş granit taşındandır Bunlar 24 feet uzunluğunda 2 feet genişlikte 112 feet kalınlıktadır Granit taşlardan bazıları uumlzerinde hiyeroglifler vardır

Arequiparsquodan 24 mil oumltede Corralonesrsquode granit kuumltlelere oyulmuş hiyeroglifler vardır Bunlar sanki tebeşirle boyanmış gibi goumlzuumlkuumlrler insan lama desenleri ccedilemberler paralel kenarlar ldquoRrdquo ve ldquoOrdquo harfleri ve hatta bir astronomi sistemi kalıntılarından oluşurlar

Castro Virreina boumllgesinde Huaytarrsquodaki bir yapıda da ayrı oymalara rastlanmaktadır

Ica boumllgesindeki Nazcarsquoda su kanallarının harika kalıntılarına rastlanır Bunlar doumlrt ila beş feet yuumlksekliğinde uumlccedil

feet genişliğinde ccedilok duumlzguumln ccedilift duvarlı tam işlenmemiş taştandır Uumlstleri yassı kaldırım taşı ile kapatılmıştır

Quelaprsquota Chochapayasrsquotan ccedilok uzak olmayan bir boumllgede son zamanlarda ccedilok geniş kapsamlı eserler incelemeye tabi tutulmuştur 560 feet genişliğinde 3660 feet uzunluğunda ve 150 feet yuumlksekliğinde işlenmiş taştan bir duvar vardır Alt kısmı kesintisizdir Bunun uumlst kısmında başka bir duvar 600 feet uzunluğa 500 feet genişliğe ve diğeri gibi 150 feet yuumlksekliğe sahiptir Her iki duvarda da uumlccedil feet uzunluğunda bir buccediluk feet genişliğinde ve kalınlığında nişler vardır Bu nişlerin iccedilinde eski sakinlerin kalıntıları bulunur Bunların bazıları ccedilıplak diğerleri ise belirgin renkleri olan ccedilok guumlzel nakışla işlenmiş koton şallarla sarmalanmışlardır

İkinci ve en yuumlksek duvarın girişini takip edersek kuumlccediluumlk fırınları andıran mezarlarla karşılaşırız Bunlar 6 feet yuumlksekliğindedir ve tabanlarına geniş yassı taşlar doumlşenmiş ve uumlzerlerine kadavralar yerleştirilmiştir Kuzey tarafta dağın dikey kayalık kısmında 600 feet tabandan yuumlkseklikte kuumlccediluumlk pencereleri olan kiremit bir duvar vardır Bunun yapılış nedeni bilinmemekte şu sıralarda da pek bir ulaşım imkacircnı goumlzuumlkmemektedir Burada altın ve guumlmuumlş aletler bulunmuştur Buumlyuumlk bir oumlzenle işlenmiş devasa yekpare taş bunun İnka oumlncesi bir devre ait olduğu ihtimalini duumlşuumlnduumlrmektedir Perursquonun tahminen 1200 millik bir alanını kapsayan beş yuumlz kadar koyak vardır Her koyak iccedilinde on mil uzunluğunda yuumlkselen sıralar halinde 50 tane kadar teras katlarının bulunduğunu ve bunların koyağın (kanyonun)

her iki yanında beş mil uzunluğunda yirmi beş yuumlkselen sıra teraslar halinde uzandığını duumlşuumlnuumlrsek toplam 250000 mil taş duvarla karşılaşırız Bu taş duvarların ortalama yuumlkseklikleri uumlccedil ila doumlrt feetrsquotir Bu toplam duvar uzunluğu kuumlremizi on kere doumlnmeye yeter Bu tahminler hayret verici olabilir ama ben şahsen esas oumllccediluumlnuumln bu tahmini uzunluğun iki katından fazla olabileceğinden eminim Zira bu derin koyakların uzunluğu 30 ila 100 mil arasında değişmektedir Rimac nehrinin vadisindeki San Mateo kasabasında -ki burada dağlar nehir yatağından 1500 ila 2000 feet yukarıya yuumlkselmektedir- iki yuumlz kadar sıra saydım Bu sıraların hiccedilbiri doumlrt milden az olmamak kaydı ile birccediloğu altı milden daha uzundu

lsquoPeki oumlyle ise kimdi bunlarrsquo diye sorguluyor Mr Heath ldquo60 mil boyunca graniti oyan sert porfir (somaki mermer) bloklarını taşıyan muazzam boyutlarda ccedilıkarıldıkları yerden millerce oumlteye binlerce feet derinlikteki vadilerin oumltesinden dağların uumlzerinden aşırarak duumlzluumlkleri geccedilerek nasıl ve nereden taşıdıklarına dair herhangi bir iz bırakmadan ki soumlz konusu halkın odunu kullanmada cahil olduğu (soumlylenirken) yuumlk taşıyabilecekleri tek hayvanları olan guumlccedilsuumlz lamayla bu taşları taşıdıktan sonra mozaik işccedililiğinin hassasiyeti ile birbirlerine oturtup uyumlaştıran dağların eteklerine binlerce mil uzunluğunda teraslar kerpiccedil ve topraktan tepeler ccedilok buumlyuumlk şekiller inşa eden guumlnuumlmuumlzde taklit edilemeyecek nitelikte kilden taştan bakırdan guumlmuumlşten altından ve nakış işccedililiği ile eserler bırakan o halk ki goumlruumlnuumlşe goumlre zenginlikte Divesrsquole (ccedilev Luka İncilirsquondeki zengin adam servet sahibi kimse) guumlccedilte ve enerjide Herkuumllrsquole ve ccedilalışkanlıkta karınca ve arı ile rekabet edebilenrdquo

Callao 1746rsquoda suya batmış ve tamamı ile yıkılmıştı Lima 1678rsquode harabeye doumlnmuumlştuuml ve 1746rsquoda 3000 evden sadece 20rsquosi ayaktaydı Buna karşın antik şehirlerden Huatica ve Lurin vadileri bunlara goumlre daha iyi durumda muhafaza edilmişlerdir Pizzaro tarafından 1531rsquode bulunan San Miguel de Puiro 1855rsquote tamamiyle harabeye ccedilevrilirken yakınındaki eski kalıntılar bu yıkımdan daha az nasiplerini almışlardır Areguiparsquonın 1868 Ağustosunda yerle bir edilmesine karşın yakınındaki kalıntılarda hiccedilbir değişiklik olmamıştır En azından muumlhendislik alanında guumlnuumlmuumlz insanı geccedilmişten ccedilok şey oumlğrenebilir Bunun daha birccedilok şey iccedilin de geccedilerli olduğunu goumlstermeyi uumlmit ediyoruzrdquo

Goumlruumllduumlğuuml gibi aradan bir asıdan fazla zaman geccedilmesine rağmen bu gizemli medeniyet hakkında olabilecek en ayrıntılı ve doğru bilgiyi hacirclacirc Blavatskyrsquonin Amerika kıtası araştırmalarında bulabiliyoruz

SONSOumlZ

Bir devrin sonuna gelirken birikimlerini yeni devrin uygarlıklarına aktarma misyonunu uumlstlenen bilgeler yeni uygarlıkların tohumlarını ekmişlerdir Tibet Hint yarımadası Mısır ve Amerika kıtası bu oluşumdan nasibini almıştır Tibetrsquoin uygarlığın aktarılmasından dolayı mı bu mirasa sahip olduğu yoksa o devrin uygarlığının bir parccedilası olması dolayısıyla zaten kendine ait olan bilgiyi korumayı kendine misyon mu edindiği tartışılır Buna rağmen ikinci goumlruumlş akla daha yakındır Tibet ccediletin coğrafyası sayesinde bilgeliği uzun bir muumlddet korumuş ama en sonunda kara buumlyuumlcuumllerin dejenerasyonuna teslim olmuştur Yine de muhakkak ki Tibet tapınaklarında ccedilok oumlzenle korunan bilgiler vardır ve bunların dışarıya verilmesi tamamen engellenmiştir Sadece en son olarak Helena Petrovna Blavatsky kabul goumlrmuumlştuumlr ve ancak onun aktarabilmiş olduğunu kavramaya ccedilabalıyoruz Uygarlık Tibet ve Hindistanrsquoa tahmini olarak eşzamanlarda ekilmiş olmalı Hindistan ccedilok iddialı goumlzuumlkmemekle beraber son doumlnemlere kadar Buddha oumlğretisine sadık kalabilmiş ve kendisine diğer devrin aktardığını belli bir oumllccediluumlde koruyabilmiş olmasına karşın istikrarlı bir biccedilimde tutabilmiştir Kuzey Amerika yerlileri hiccedilbir zaman birleşip bir imparatorluk kuramamalarına karşın Avrupalılar topraklarını istila edip onları yok edene değin kendi buumlnyelerinde kuumlltuumlrlerini koruyabilmişlerdir Ama yine de onların da medeniyetleri buumlyuumlk oumllccediluumlde saklı kalmıştır Guumlney Amerika yerlileri ve bilhassa İnka toplumu istiladan sadece yuumlz yıl oumlnce buumlyuumlk bir imparatorluk kurmalarına karşın Mısırrsquoa eşdeğer bir uygarlık anlayışını sinelerinde barındırmışlardır İstilayla birlikte bu toplumlar da Kuzey Amerika yerlileri gibi ani olarak son bulmuşlardır İnkarsquonın birccedilok bakımdan Mısırrsquola buumlyuumlk benzerlikler goumlsterdiğini goumlrebiliyoruz Her iki toplum da birlik bilincinin idrakiyle sosyal dayanışmayı suumlrduumlrerek organize olmuşlar evlerini hatta saraylarını geccedilici inşa etmişlerdir İnka halkı evinin ve sarayının damını sazla kapatmış hem de onca zenginliğine karşın ama tapınaklarını oumlzenle inşa etmiştir Mısır halkı goumlksel hayatın bir benzerini duumlnya toprağında yaşamaya gayret goumlstermiştir Her sene mutluluk ve bereket getiren Hapi (Nil) nehrinin taşmasıyla yıkılan evini ve sarayını tekrar basitccedile inşa etmiş buna karşın ilahi olana adanmış birccedilok goumlrkemli tapınak yapmıştır Mısır ve Amerika halkları muumltevazılıkta da benzeşirler Her iki toplum da altın ve guumlmuumlşuuml sadece toumlrensel amaccedilla kullanmıştır İnka mabet ve bahccedilelerinde bolca altın kullanmıştır

Belki de Mısır tohumun ekildiği en son uygarlıktır Atlantisrsquoin batmasından sonra ccedilok uzun zaman dayanabilen Poseidonis adasının da batmasından oumlnce son miras da Mısırrsquoa emanet edilmiştir Ccedilok goumlrkemli bir medeniyet yaşamasına rağmen bu uygarlık nispeten kısa suumlrmuumlştuumlr Ama ccedilok oumlnemli bir farkla bu uygarlık ccediloumlkmeden oumlnce medeniyetinin bir kısmını buumlyuumlk oumllccediluumlde Sokrates oumlncesi filozoflar vasıtasıyla Eski Yunanrsquoa aktarabilmiş oradan Romarsquoya aktarılarak şimdiki Batı medeniyetinin temeli teşkil edilmiştir Artık yolun sonuna yaklaşılmaktadır Atlantisrsquoin Mısırrsquoa aktardığı oradan da Eski Yunan ve Roma vasıtasıyla Avruparsquoya aktarılan uygarlık dejenerasyon ve ccediloumlkuumlş suumlrecine girmiştir Şimdilerde ise gelecek devirlerin uygarlıklarına Bilgeliği aktarmaya youmlnelik ccedilalışmalar hazırlıklar başlamıştır

KAYNAKCcedilA

Heike Owusu İnka Maya ve Azteklerde Semboller

Henri Favre İnkalar

Jorge Angel Livraga Teb

Jorge Angel Livraga Atlantisrsquoin Son Prensi Ankor

Helena Petrovna Blavatsky A Land of Mystery - Seri makaleler Theosophist Mart Nisan Haziran Ağustos 1880

Helena Petrovna Blavatsky Isis Unveiled

Tarmo Kulmar On the Role of Creation and Origin Myths in the Development of Inca State and Religion

Sir Clements Markham The Incas of Peru

Pedro Sarmiento De Gamboa History of the Incas

Garcilaso De la Vega El Inca - The First Part of the Royal Commentaries of the Incas

Philip Ainsworth Means Ancient Civilizations of the Andes

Donna Rosenberg Duumlnya Mitolojisi Buumlyuumlk Destan ve Soumlylenceler Antolojisi

Tarmo Kulmar On the Role of Creation and Origin Myths in the Development of Inca State and Religion

Busto I = Joseacute Antonio del Busto Duthurburu I sa Peruacute Pre-Incaico Lima Editorial Universo SA Busto II = Joseacute Antonio del Busto Duthurburu II 1981 Peruacute Incaico Lima Libreria Studium SA Federico Kauffmann Doig 1991 Introduccioacuten al Peruacute antiguo Lima Editores Kompaktos Antje Kelm 1990 Grundzuumlge der Religionen des zentralen Andenraumes Altamerikanistik Eine Einfuumlhrung in die Hochkulturen Mittel- und Suumldamerikas Herausgegeben von Ulrich Koumlhler Berlin Dietrich Reimer Verlag Tarmo Kulmar 1989 Maumlrkmeid totalitaarsest riigist Vikerkaar nr 2 Tarmo Kulmar 1999 Zum Problem des Kulturheros in der Inka-Religion Mitteilungen fuumlr Anthropologie und Religionsgeschichte B 12 1997 Muumlnster Ugarit-Verlag Mariacutea Rostworowski de Diacuteez Canseco 1988 Histoacuteria del Tahuantinsuyu Lima Instituto de Estudios Peruanos Laurette Seacutejourneacute 1992 Altamerikanische Kulturen Frankfurt am Main Fischer Verlag Waldemar Espinoza Soriano 1990 Los Incas Economiacutea sociedad y Estado en la era del Tahuantinsuyo Lima Amaru Editores

Inca Garcilaso de la Vega 1988 Comentarios reales de los Incas T 1 Lima Editorial Mercurio SA

İNTERNET

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca00htm

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca01htm

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca02htm

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca03htm

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca04htm

09-02-2008 httpfolkloreeefolklorevol12incahtm

09-02-2008 httpenwikipediaorgwikiManchu_Picchu

09-02-2008 httpwwwcrystalinkscomincanhtml

DİPNOTLAR

(1) Philip Ainsworth Means Uumlccedil İnka Duası - Ancient Civilizations of the Andes

(2) Jorge Angel Livraga Rizzi (3 Eyluumll 1930 Buenos Aires - 7 Ekim 1991 Madrid) İtalyan asıllı Arjantinli filozof Teb Atlantisrsquoin Son Prensi Ankor Simyacı Delia ve Fernandorsquoya Mektuplar Elementel Doğa Ruhları başlıca eserleri arasındadır

(3) Bu konuya ilişkin bilgiler Prof Tarmo Kulmarrsquoın (Karşılaştırmalı Dinler - Tartu Uumlniversitesi - Estonya) ldquoOn the Role of Creation and Origin Myths in the Development of Inca State and Religionrdquo başlığı altındaki araştırmasına dayanmaktadır Kulmarrsquoın araştırmasına ilişkin kaynakccedila bu metnin sonunda ayrıca verilmiştir

(4) Ccedilokluk iccedilindeki Birlik vurgulanmaktadır

(5) Metin boyunca tuumlm İnka halkı iccedilin tekil oumlzel ad kullanılışının ve de bu konuda Viracocha ile oumlzdeş

olmasının oumlnemine dikkat etmek gerekmektedir Bu ifade tarzıyla ccedilokluk iccedilindeki Birlik vurgulanmaktadır

(6) İspanyolcada yuumlksek duumlzluumlk Boumllge Guumlneydoğu Peru ve batı Bolivya birccedilok yuumlksek duumlzluumlkleri barındırır guumlney Perursquodaki Titikaka Goumlluumlrsquonuumln kuzeybatısından başlar ve Bolivyarsquonın guumlneydoğusundan guumlneybatısına kadar uzanır Boumllgenin vahşi yaşamı lama ve alpakaları kapsıyordu şimdilerde bu hayvanlar yuumlnleri iccedilin beslenmekte Titikaka Goumlluuml kıyısı boyunca Puno Julaca (Peru) ve La Paz (Bolivya) şehirleri uzanır Bu boumllge tarihin kadim doumlnemlerinden beri meskucircndur

(7) 1 yyrsquoın sonunda yaşamış olan İspanyol Rabbi Simon ben Yochirsquoye atfedilen Kabalistik (dini mistik yazı) eser Ccedilağdaş kritikler 13 yyrsquoda tamamlanmış olduğuna inanıyorlar

(8) 09-02-2008 httpwwwcrystalinkscomincanhtml

(9) Logos Eski Yunan felsefesinde yaratıma kacircinatın nizamına ilişkin Tanrı Kelamı

(10) Belli kademedeki iccedilrek oumlğretiyi tamamlamış ve bir uumlst oumlğretiye geccedilmeye hak kazanmış ldquotakipccedilirdquonin (talebe) hak ediş oumllccediluumlsuumlnuuml belirleyen kıstas

(11) Henri Favre İnkalar

(12) 09-02-2008 httpwwwcrystalinkscomincanhtml

(13) Sidereal - yıldızlara ilişkin yıldız yıldızlara goumlre yıldızlara ait yıldızların hareketlerine goumlre hesaplanmış Sidereal clock - yıldızların hareketine goumlre işleyen saat Sidereal time - yıldız zamanı Sidereal day - bir yıldızın meridyen dairesinden ayrılıp tekrar varması arasındaki suumlre

(14) 09-02-2008 httpenwikipediaorgwikiManchu_Picchu

(15) Helena Petrovna Blavatsky (1831-1891) 1875rsquote HS Olcottrsquola Teozofi topluluğunu kurmuştur 20 yyrsquoın ezoterizminin kurucusudur En oumlnemli eserleri arasında Gizli Oumlğreti Tuumllsuumlz İsis Teozofi Anahtarı ve Teozofi Soumlzluumlğuuml bulunmaktadır

(16) foot İngiliz uzunluk oumllccediluumlsuuml birimi (3048 cm) Ccediloğulu feet

(17) inch İngiliz uzunluk oumllccediluumlsuuml birimi (254 cm)

Bu konuya son verirken 20-25 yıl oumlncesine dayanan bir anımsamaya ilişkin derin oumlzlemi aktarıyoruz

İNKA UumlLKESİNE AĞIT

Ne gizemler barındırıyorsun bağrında suskun

Kimbilir ne zaman accedilılacak aşikacircr olan bir zamanlar

Aralanacak o kalın perdeler katman katman

Hatırlanamayan o Kutsal Hakikat

Nerede o ccedilocuk suyun kenarında bir başına eğlenen

Belki girdi delikanlılığa belki de kutlanamadı ergenliği

O karanlık mağarada beklerken oumlluumlmuuml

Atlılar dışarıda paramparccedila ederken buumlyuumlk Ata İnkarsquoyı

Beklenenden kolay geldi oumlluumlm iccedileriye

Belki yedi on bir duumlzineyi geccedilmez

Herkes bir başına kıvrılmış

Birkaccedil Guumlneş Rahibesi birkaccedil ccedilocuk

Hayret ccedilocuk bir başına Anna uzakccedila bir sağ koumlşede

İlgilenmiyor gocunmayan tek evlatla

Belli ki keder sarmış bu muazzam bitişte

Oumlncekiler bilinmez tek Anna tek Ata tek ccedilocuk

Ayakların dibinde altın heykelcikler ccediluvallardan doumlkuumllen

Belli ki hazine bu değil bırakılıp saklanan alelade

Goumlmuumllen ta derine gizemin bağrına O muhteşem Bilgelik

Kimbilir hatırlanacak hangi baharda

O korkunccedil acı ki duyulan ruhun ta derinliklerinde

Yanar kayalarla oumlrtuumllen o muazzam Bilgiye

Ah bir bilebilselerdi o atlı caniler

Acısı paramparccedila edilen Atahuallparsquonın

Uzakta dışarıda ta derinden hissediliyor hellip iccedileride

Beklenirken yavaş oumlluumlm

Succedilluluk veriyor uykuyla kolay gelen

Bir bir soumlnerken cılız meşaleler soğuk

Sıcaklığı oumlluumlmuumln kavrarken kucağına hellip yumuşak

Oumlrtuumlluumlyor katman katman kayalarla

Son mirası hazinenin Bilginin derin sızı sarıyorhellip

Kimbilir hesabıdır hangi guumlnahın

Atlantisrsquoin bir zamanlar gaddarlığının

Hani bir şehir vardı bir zamanlar

Batının doğudaki kalesi Bilgeliği katleden

Orsquonun misali aynı

Derler ki Artemisrsquoin ve daha nicelerinin

Un ufak edilmiş de guumlneydeki evleri

Suumltunlar dikilmiş o taşlarla

Hani o batının doğusundaki şehrin

Doumlnuumlştuumlruumllmuumlş Bilgeliğin tapınağına

O suumltunlar ki tanıklık ederler

Sessizce yanılmaz Yasaya

Heyhat anlam verilemez bir tuumlrluuml

Başlar eller iccedilinde eğik

Doumlvuumlnuumlp dururlar ldquoAcep niyedirrdquo diye

Derler ki bir akıncı gelmiş doğudan

O Fatih ki ccedilevirivermiş Batıdan Doğuya kaleyi

Succedillar dururlar diğerlerini

Ne de ccedilabuk unuttular cadı kazanlarını

O Yasa ki goumlren goumlze aşikacircr

Doğu Batı Kuzey Guumlney

Yanılsamalı yansımaları parccedilalanmış aynanın

Dış yuumlzeyi hani o ccedilok kesitli Elmasın

O anlaşılamaz Birlik ki Hakikatrsquoten yansıyan

Neylersin devran koumltuuml paramparccedila dibinde yerin

Buz kesmiş kalpler yalnızca ezberliyor zihin

Sus sus gezin biccedilare abdal misali

Belli mi olur Tanrı saklasın aman

Kelebek kanar gider parıltılı ccediliccedileğe

Varsın desinler devranda bir garip gezinip gitmiş

Sakın gizemi nefsrsquoden

Oumlrt perde perde uumlstuumlne sakın devrandan

Hasret goumlnuumll hatırlamak kimbilir hangi Baharrsquoa

Vurulmalıydı belki de kayalarla kilit kilit uumlstuumlne

O geniş kartal ağzına

• Okuyucu

ldquoAmerika kıtasının antik kalıntılarını araştırmak iccedilin nereye gidersek gidelim -ister Kuzey Orta Guumlney Amerika- en başta bu eserlerin geccedilmişindeki bilinmeyen asırların ırkların ehemmiyetinden ve sonra da Eski Hint Mısır ve hatta Avruparsquonın bazı boumllgelerindeki tepe yapıları ve eski eserlerle olağanuumlstuuml benzerliklerinden etkileniriz Bu eserlerin birini goumlruumlrseniz diğerlerini de goumlrmuumlş olursunuz Bu harccedilsız taşlarla inşa edilmiş yapıların bir kıtadakini goumlruumlrseniz diğer kıtalardakiler hakkında da neredeyse kesin bir fikre sahip olabilirsiniz Sadece şunu soumlyleyebiliriz Amerika kıtasındaki antik eserlerin yaşı hakkında Nil vadisindekilerden ccedilok daha az bilgiye sahibiz ki bunlar hakkında bile pek bir bilgiye sahip olduğumuz soumlylenemez Fakat dış goumlruumlnuumlşleri dışında simgelemede Mısırrsquola Hindistanrsquola ve diğer yerlerle accedilıkccedila aynı oumlzellikleri taşımaktadırlar Amerika kıtasının tarih oumlncesi sakinleri ki biz bunların adlarını bile bilmiyoruz ve de Eski Mısırlılar arasında yakın bir ilişkinin olduğunu soumlylemek aksini iddia etmekten daha akılcıdır Eğer boumlyle bir bağlantı soumlz konusu ise bu Atlantik Okyanusursquonun şimdi olduğu gibi iki yarı kuumlreyi ayırmadan oumlnceki bir zamanda vuku bulmuş olması gerekir

Biz Avrupalılar yeni bir devrin en dibinden meydana ccedilıkıyoruz ve yukarı doğru ilerliyoruz Buna karşın Asyalılar bilhassa da Hintliler şimdi sona ermiş daha oumlnceki devirler sikluslar sırasında huumlkuumlm suumlrmuumlş ulusların yavaş yavaş kaybolan kalıntılarıdır Ari halk topluluğunun (ccedilev Aryan Hint-Avrupa dilini konuşan tarih oumlncesi kavim) eski kadim Amerikalılardan mı yoksa eski Amerikalıların tarih oumlncesi Ari halk topluluğundan mı geldiği kimse tarafından bilinemez Fakat eski Ari halk topluluğuyla (Aryan) Amerika kıtasının tarih oumlncesi sakinleri ki biz bunların adlarını bile bilmiyoruz ve de Eski Mısırlılar arasında yakın bir ilişkinin olduğunu soumlylemek aksini iddia etmekten daha akılcıdır Eğer boumlyle bir bağlantı soumlz konusu ise bu Atlantik Okyanusursquonun şimdi olduğu gibi iki yarı kuumlreyi ayırmadan oumlnceki bir zamanda vuku bulmuş olması gerekir

Meksika uygarlığı Toltecrsquolerdir Bunların kuzeyden geldiği varsayılır ve Anahuacrsquoa yedinci yuumlzyılda girdiklerine inanılır Ayrıca on birinci yuumlzyılda Orta Amerikarsquoya dağıldıklarında hacirclacirc kalıntıları mevcut olan şehirleri inşa ettiklerine itibar edilir Buna goumlre eski yapıları kaplayan hiyeroglifleri de oyanlar onlar olmalıydı Oumlyle ise Meksikarsquoda fethedilen halk tarafından kullanılan misyonerlerin de oumlğrendikleri resimli yazıların Palenque ve Copanrsquodaki hatta Perursquodaki hiyeroglif yazıları ccediloumlzebilmemiz iccedilin bir ipucu verememesini nasıl izah edebiliriz Ayrıca bu uygar Toltec halkı kimdir nereden gelmişlerdir Onları izleyen Aztekler kimdi Meksikarsquonın hiyeroglif sistemlerinden bazılarının yabancı yorumcular tarafından ccedilalışılması engellenmiştir Bunlar Lord Kingsboroughrsquoun yayınlanan koleksiyonunda lsquomevcut olan fakat accedilıklanamayanrsquo adli huumlkuumlmsel astroloji (judicial astrology) şeklinde ifade edilen şemalardır Bunlar mecazi ve semboliktir lsquoSadece rahipler ve ilahi bilimlerle uğraşanların kullanımı iccedilin tasarlanmış ezoterik oumlnem taşıyanrsquo şemalardır Palenque ve Copanrsquodaki yekpare anıtların uumlzerindeki hiyeroglifler de aynı karakterdedir lsquoRahipler ve ilahi bilimlerle uğraşanlarrsquo bunların hepsi fetih sırasında fanatikler tarafından oumllduumlruumllduumlğuuml iccedilin sırlar da onlarla birlikte yok oldu

Kuzey Amerikarsquodaki yapıların hemen hemen hepsi buumlyuumlk kademeli geniş yollarla yuumlkselen setler halinde inşa edilmiştir Bunlar kimi yerde kare ccediloğunlukla altıgen sekizgen veya tepesi kesik piramit şeklindedir Fakat bunlar her bakımdan Meksikarsquonın lsquoTeocallisrsquoleri ve Hindistanrsquoın lsquoTopesrsquoleri ile benzerlik goumlstermektedir Topes bu uumllkede (ccedilev Hindistanrsquoda) Lunar halkından (Ayrsquola ilişkili topluluk) beş Pandursquoya atfedilir Aynı şekilde Bolivyarsquonın başkentindeki Titikaka Goumlluuml kıyısında harccedilsız taşlarla inşa edilen abide ve yekpare taş anıtlar devlere atfedilir ki bunlar lsquotepelerin ardından gelenrsquo suumlrguumlndeki kardeşlerdir Onlar ataları olduğuna inandıkları Ayrsquoa taparlardı ve Guumlneşrsquoin lsquoOğulları ve Bacirckirelerirsquonin zamanından oumlnce yaşamışlardı Burada yine Guumlney Amerika ve Ari halk topluluğu gelenekleri arasındaki ccedilok belirgin benzerliği goumlruumlyoruz Aynı zamanda Solar (ccedilev Guumlneşe dair) ve Lunar (ccedilev Aya dair) halkların -Suumlrya Vansa ve Chandra Vansarsquonın- Amerika kıtasında tekrar goumlzuumlktuumlğuumlne şahit oluyoruz

Kuumlremizin en olağanuumlstuuml yersel ccediloumlkuumlntuumlsuumlnuumln ortasında yer alan Titikaka Goumlluuml 160 mil uzunluğunda 50 mil enindedir guumlneydoğudaki El Desagvadero vadisinden başka bir goumlle Aullagas Goumlluumlrsquone akar Bu goumlluumln bilinen başka bir ccedilıkışı olmadığından muhtemelen buharlaşma ve filtrasyon yolu ile daha sığ hale gelmiştir Goumlluumln yuumlzeyi 12846 feet deniz seviyesinden yukarıdadır ve duumlnyadaki benzer buumlyuumlkluumlkteki sulara goumlre en yuumlksekte olanıdır Suyun seviyesinin tarih boyunca ccedilok fazla azaldığını goumlz oumlnuumlne alırsak buumlyuumlk bir ihtimalle goumlluumln Tiahuanacorsquonun olağanuumlstuuml eski kalıntılarının bulunduğu yuumlksek noktanın da etrafını kaplamış olabileceğini duumlşuumlnebiliriz

Hiccedil şuumlphesiz burada bulunan anıtlar İnka devrinden oumlnceki en eski halka ait eserlerdir O kadar

eskiye dayanmaktadırlar ki Hindistanrsquodaki Davidian ve Aryan halklarından da oumlnceki bir zamanda huumlkuumlm suumlrmuumlşlerdir Gerccedileklere dayanmasa da İnka goumlreneklerine

goumlre Peruluların yuumlce yasa yapıcısı ve oumlğretmeni Manco Capac guumlney Amerika kıtasının Manusu oumlğreti ve nuumlfuzunu bu noktadan yaymıştır Eğer Aymara veya lsquoİnka halkınınrsquo başlangıccedil noktası bazıları tarafından iddia edildiği gibi bu nokta ise nasıl olur da buguumlne kadar goumlluuml halkının Aymaralar ve de n kıyılarında yaşayan İnka eski Peruluların geccedilmişleri tarihleri hakkında en kuumlccediluumlk bir bilgileri yoktur Devlerin bu muazzam yapıları bir gecede inşa ettiklerine dair muumlphem bir anane dışında en kuumlccediluumlk ir ipucuna dahi rastlayamıyoruz Ayrıca İnka bmedeniyetinin Aymara halk topluluğundan olduğuna dair şuumlpheye duumlşmek iccedilin her tuumlrluuml nedene sahibiz İnka medeniyeti soylarının Guumlneşin Oğluna Manco Capacrsquoa dayandığını Aymaralar ise bu kanun koyucunun uygarlıklarının kurucusu ve eğitmeni olduğunu iddia ediyorl Buna karşın İspanyol doumlnemlerinin İnka medeniyeti arde Aymaralar da bunu ispat edememişlerdir Aymaraların ı Inichuarsquodan (İnka dili) ccedilok farklıdır ve de Dr lisanHeathrsquoın bizlere aktardığına goumlre Guumlneşin soyundan gelenlerin fethinden sonra lisanlarından vazgeccedilmeyi reddeden yegane ırk olma oumlzelliğine sahiptirlerrdquo (araştırmacı Okuyucu Blavatskyrsquonin Kulmarrsquoın aksine İnka uygarlığının esas koumlkuumlnuumln Tiahuanaco uygarlığına dayanmadığını Aymaralardan ise tamamıyla ayrı olduğunu savunmakta olduğu izlenimine varsa da aslında bu iki goumlruumlş birbirlerinden pek de farklı değildir Kulmar Tiahuanaco halkının İnkarsquonın uumlst sınıfını teşkil ettiğini savunmaktadır Buna goumlre İnkarsquonın saf koumlkeninin Tiahuanacorsquoya dayandığını Aymararsquonın ise aslında alt bir sınıf olmayıp boumllge halkları arasında suumlregelen ccedilekişmelerin sonucunda zaman iccedilinde birleşen ve tek bir topluluk halini alan birleşik topluluğun parccedilalarını teşkil etmiş olduğunu da soumlyleyebiliriz Aynen duumlnyanın diğer tuumlm imparatorluklarında goumlzlemlendiği gibi topraklarını genişletip diğer halk topluluklarını buumlnyesine katan bir ulus zaman iccedilinde koumlkenindeki saflığını kaybetmiştir Aymara halkı Kulmarrsquoın goumlruumlşuumlne goumlre bir ldquoalt sınıfrdquo olmaktan ziyade zaman iccedilinde

imparatorluk idaresine girmiş ayrı koumlkene sahip bir halk topluluğu olarak da duumlşuumlnuumllebilir Zaten Kulmarrsquoın goumlruumlşlerine yer verdiği bilim adamı Riva-Aguumlero da İnka medeniyetinin oumlzuuml olan Tiahuanacorsquonun Quechuan Aymara ve Araucanian topluluklarının oumlzde dayandığı paleo-Quechuanlarrsquodan ayrı olduğunu belirtmiştir Ayrı koumlkene sahip dillerin zaman iccedilindeki ilişkilerden benzerlikler geliştirebileceğini de duumlşuumlnebiliriz Buumltuumln bunların sonucunda esasta Blavatsky ve Kulmarrsquoın goumlruumlşlerinin birbirinden hiccedil de farklı olmadığını accedilıkccedila goumlrmekteyiz)

ldquoBu kalıntıların en eski kadim doumlnemlere dayandığına dair kanıtlar mevcuttur Amerika kıtasındaki tepe yapıtların ccediloğunda olduğu gibi bazıları piramit planında inşa edilmişlerdir Bunlar tabanda birkaccedil acre (ccedilev 439 doumlnuumlm) alanı kaplarlar Yekpare taştan kapı girişleri suumltunlar ve taş idoller o kadar inceden inceye ayrıntılı işlenmiştir ki lsquoAmerika kıtasında şimdiye kadar bulunan sanat kalıntılarına goumlre tamamiyle değişik bir stilde yontulmuşlardırrsquo DrsquoOrbigny bu tarihi kalıntılarla ilgili coşkun ve heyecanlı ifadeler kullanıyor lsquoBu olağanuumlstuuml dev eserlerrsquo diyor lsquoyaklaşık 100 feet yuumlksekliğine ulaşan tepelerden oluşuyorlar ve bunların etrafını suumltunlar 600rsquoden 1200 feetrsquoe kadar ulaşan uzunluktaki tapınaklar ccedilevirmiştir Bu tapınaklar kesin olarak doğuya doğru accedilılmaktadır Devasa koumlşeli suumltunlarla yekpare taştan inşa edilmiş kemerli kirişlerle donatılmışlardır Buumltuumln bunlar Guumlneşi ve onun habercisi olan Guumlney Amerika Akbabasını temsil eden huumlnerli roumllyeflerle baş kısımları yarı Mısır tarzı olan uumlstlerinde kabartmalar bulunan bazalt (siyah mermer) heykellerle bezenmiştir Son olarak iccedilerisi 21 feet uzunluğunda 12 inch genişliğinde 6 inch kalınlığında tamamiyle yontulmuş devasa kaya blokundan oluşan bir galeri (saray) vardır Tapınak ve galerinin ana giriş kapıları İnkarsquoda olduğu gibi eğimli değil dikey hatlardan

oluşur Ccedilok geniş boyutları heybetli kuumltleleri ile guumlzellik ve ihtişamda Cuzco huumlkuumlmdarlarının sonradan inşa ettiklerini geccedilmektedirlerrsquo Diğer benzer araştırmacılar gibi M DrsquoOrbigny de bu kalıntıların İnka medeniyetinden ccedilok daha eski bir doumlnemde yaşamış bir halkın eseri olduğuna inanmaktadır

Titikaka Goumlluuml eski eserlerinde iki belirgin mimari tarz goumlze ccedilarpmaktadır Mesela Coati adası eserleri Tiahuanaco kalıntıları ile her bakımdan ortak oumlzellikler goumlstermektedir Aynı şekilde ccedilok ince hassasiyetle oyulmuş devasa kaya bloklarıdır ki 1846rsquoda işlikte 6 feet araştırmacıların raporuna goumlre lsquo3 feet uzunlukta 18 feet genkalınlıktadırlarrsquo Buna karşın Titikaka Goumlluuml civarında ccedilok buumlyuumlk miktarda karşımıza ccedilıkan abidelerde lsquotam olarak Peru stili olarak tanımlanabilecek İspanyollar tarafından yıkılmış tapınaklar olduğuna inanılanrsquo eserlerle karşılaşılmıştır İccedilinde insan figuumlruuml bulunan meşhur mabet burada ilk bahsedilen stile uymaktadır Giriş kapısı 10 feet yuumlkseklikte 13 feet genişlikte kapı girişi yekpare taştan oyulmuş ve 6 feet - 4 inchrsquoe 3 feet - 2 inch oumllccediluumllerindedirrsquo Doğu cephesindeki pervazda garip bir şekli olan insan figuumlruuml bulunmaktadır ki başında ışın ccedilizgilerinden oluşan bir taccedil vardır Bu taccediltaki ışın ccedilizgileri arasına taccedillı başları olan yılan figuumlrleri serpiştirilmiştir Bu insan figuumlruumlnuumln iki yanında uumlccediler sıra kare boumllmeler bulunmaktadır Bu boumllmeler insan ve başka figuumlrlerle doludur Belli ki bu temsili bir tasarımdırrsquo Eğer bu tapınak Hindistanrsquoda olsaydı duumlnyanın tamamiyle başka bir boumllgesinde olmasına rağmen hiccedil şuumlphesiz Shivarsquoya atfedilebilirdi Shaiva veya Naga kabilesi inanccedilları bu karşıt boumllgedeki insanların bilgi dağarcığına nuumlfuz edememiş olmasına rağmen Meksika yerlilerinin yılana tapan başbuumlyuumlcuumlleri Nagal vardır Bir tepenin uumlstuumlnde bulunan kalıntıların etrafındaki su izlerinden anlaşılacağı gibi bu tepenin bir zamanlar Titikaka Goumlluumlrsquonde bir ada olduğunu goumlsteriyor lsquoGoumlluumln su seviyesi şu sırada 135 feet daha duumlşuumlktuumlr Kıyıları 12 mil uzunluktadır Bu gerccedilek diğer bilgilerle de birleştirildiğinde bu kalıntıların Amerika kıtasında bulunan diğer kalıntılardan ccedilok daha eski kadim bir doumlneme ait olduklarını doğrular Boumlylece buumltuumln bu eski eserler hep birlikte lsquoPerululardan oumlnce yaşamış olan aynı bilinmeyen gizemli halka atfedilmektedir ve bu kadim medeniyete ev sahipliği yapmıştır Aynı Azteklerden oumlnce yaşamış olan Tulhuatecarsquolar veya Toltecrsquoler gibi geriye devasa anıtlar bırakmışlardırrsquo Buumltuumln bu anıtlar Dracontias - kutsal yılana ait olan veya Guumlneşe adanan tapınaklardır

Teotihuacanrsquoın piramit kalıntıları Palenque ve Copanrsquoın yekpare taştan anıtları bu karakteristiğe uyar Teotihuacanrsquodaki piramitler Mexico Cityrsquoye takribi sekiz fersah (ccedilev yaklaşık 40 km) uzaklıktaki Otumla duumlzluumlğuumlndedir ve civarın en eski eserleri olarak değerlendirilmektedir Oumlnemli iki tanesi sırası ile Guumlneş ve Aya adanmıştır Kare kesilmiş taştan doumlrt kat en uumlstte duumlz kesit olmak uumlzere inşa edilmişlerdir Guumlneşe adanmış olan en buumlyuumlğuuml 221 feet yuumlkseklikte tabanda 680 feet2 boyutlarında olup 11 acre (ccedilev acre 439 doumlnuumlm) yer kaplamaktadır Bu haliyle Keops piramidine hemen hemen denktir Ayrıca Humboldtrsquoun incelemelerine dayanarak Cholula piramidi Teotihuacan piramidinden 10 feet daha yuumlksektir tabanda 1400 feet2rsquodir ve 45 acre yer kaplamaktadır

İspanyol istilasının ilk doumlnemlerine tanık olan yazarların tarihccedililerin bu eski kalıntılar hakkında kaydettikleri ilginccediltir lsquoUccedilsuz bucaksız doumlrtgen bir alanı kapsamaktadır 8 feet kalınlıkta uumlzerinde mazgallı siperler bulunan kireccedil bir duvarla ccedilevrelenmiş ve birccedilok duvar yılan şeklinde taş figuumlrle donatılmıştırsquo diyor bunlardan biri Cortezrsquoin goumlruumlşuumlne goumlre bu alanın iccediline rahatlıkla 500 ev sığdırılabilirdi Yerler o kadar puumlruumlzsuumlz cilalı taşla doumlşenmiş ki lsquoİspanyolların atları kaymadan ilerleyemiyorlardırsquo diye kaydediyor Bernal Diaz Bu bağlamda Meksikarsquoyı fethedenin İspanyollar olmadığı aslında onların atlarının olduğu gerccedileğini goumlz ardı edemeyiz Avrupalılar kıyılarına ayak basana dek Amerika kıtasının bu halkı daha oumlnce hiccedil atla karşılaşmamıştı Yerliler oldukccedila cesur olmalarına karşın lsquoatların goumlruumlntuumlsuumlyle ve top ateşiyle karşılaştıkları an o kadar dehşete duumlşmuumlş ve hayretle donup kalmışlardı ki lsquoİspanyolları ilahi varlıklar sanmışlardırsquo Yanlış anlamanın doğurduğu panik bir avuccedil insanın sayısız binlerce savaşccedilıyı nasıl da kolayca yendiğini accedilıkccedila anlatmaya yetiyor

Perursquoya baktığımızda değişik devirlerin kalıntıları olağanuumlstuumlluumlk accedilısından hiccedil de geri kalmazlar Vahşi yıkıcı işgalcilerin ccedilizmeleri altında ezilmiş olmasına rağmen Cuzcorsquodaki Guumlneş tapınağı hacirclacirc etkileyici İşgalcilerin bizzat kendilerinin anlatımlarına itibar edersek ilk buldukları haliyle burası sanki bir peri masalı şatosuymuş Devasa yuvarlak bir taş duvar esas tapınağı kuumlccediluumlk ibadet alanlarını ve binaları tamamıyla ccedilevirmiştir Bu yapı şehrin goumlbeğindedir Sadece kalıntıları bile tuumlm gezginleri hayretler iccedilinde bırakmaktadır lsquoCcedilevrilmiş kutsal alanda su kanalları accedilılmıştı iccedilinde tabiattan aynen taklit edilmiş altın ve guumlmuumlş ccediliccedilek ve ccedilalılarla dolu bahccedileler ve aralarında patikalar vardı 4000 rahip hazır bulunuyordu Tabanırsquo diyor La

Vega lsquotapınağın etrafında 200 adıma kadar kutsal sayılıyordu ve bu sınırdan iccedileriye hiccedilkimse yalınayak olmaksızın giremiyordursquo Cuzcorsquoda bu buumlyuumlk tapınağın yanı sıra 300 kadar daha az ehemmiyetli tapınaklar da vardı Bahsettiğimiz bu buumlyuumlk tapınaklardan sonra Pachacamacrsquoın guumlzellikte uumlnluuml tapınağı gelir Ayrıca Humbolt tarafından bahsedilen başka bir oumlnemli Guumlneş Tapınağı da ki lsquobu Cannar tepesinin başlangıccedil noktasındadır Guumlneş Tapınağı buumlyuumlk bir kayanın oumln yuumlzuumlnde tabiat tarafından meydana getirilmiş ışığın evrensel semboluuml ile oluşmuşturrsquo Romanrsquoın bize aktardığına goumlre lsquoPeru tapınakları yuumlkseklerde tepelerin uumlstuumlnde inşa edilmişler ve birbiri iccediline uumlccedil ile doumlrt toprak dairesel setle ccedilevrelenmişlerdirrsquo Bizzat benim (ccedilev makalenin yazarı HPB) goumlzlemlediğim oumlzellikle tepe yapılar iki uumlccedil doumlrt sıra taşlarla dairesel ccedilevrilmiştir Ulloa Cayambe kenti yakınlarındaki antik bir Peru tapınağını şoumlyle anlatıyor lsquokusursuz daire biccediliminde ve tepesi accedilıkrsquo işte boumlyle birkaccedil tane lsquocromlechrsquo (ccedilev kadim doumlnemlerden kalma etrafı daire şeklinde buumlyuumlk dikme taşlarla ccedilevrilmiş abide) vardı Madras Times 1876rsquodan Bangalore civarındaki bazı garip tepe yapıları hakkındaki makaleden alıntı yaparsak Mr

JH Rivett Carnacrsquoın Arkeolojik Notlarında ldquo Koumlyuumln yakınında accedilıkccedila goumlruumllebilen en az yuumlz cromlech vardı Bu cromlechrsquoler dairesel şeklinde taşlarla ccedilevrilmişti bunlardan bazıları eşmerkezli uumlccedil veya doumlrt daire halinde ccedilevrilmişti Buumlyuumlk taşlarla doumlrt daire halinde ccedilevrilmiş olan birinin olağanuumlstuuml bir goumlruumlntuumlsuuml vardı ve buna yerliler tarafından lsquoPandavara Gudi - Pandaların Tapınağırsquo adı verilmişti İşte bu yapı yerlilerin ccediloğunluğu tarafından soyu tuumlkenmiş veya mitolojik bir nesile atfedilen yapılardan ilkini teşkil ediyordu Bu yapılardan ccediloğunun uumlccedil bazılarının iki birkaccedilının bir taştan oluşan daireleri vardırdquo 35 derece enlemde Kuzey Amerikarsquonın Arizona Kızılderililerinin guumlnuumlmuumlze dek kalan kabaca yapılmış sunakları vardır Bunlar da tıpa tıp dairelerle ccedilevrilmiştir Majgor Alfred R Calhoun FGS (ABD Ordusu Teftiş Komisyonundan) tarafından keşfedilen Arizona Kızılderililerinin Kutsal Pınarı da aynı şekilde oluşmuş sembolojik taşlarla ccedilevrilmiştir Aynen Stonhenge ve başka yerlerde olduğu gibi

Bize Peru antik kalıntılarına dair en enteresan ve kapsamlı bilgileri daha oumlnce de bahsettiğimiz gibi Mr Health veriyor Bu kalıntılar hakkındaki bilgiyi periyodik ccedilıkan bir derginin birkaccedil sayfasına sığdırmaya ccedilalışırken oumlzetliyor Yine de buna rağmen bu eserlerin zenginliği hakkında ustaca ve ccedilok accedilık bir goumlruumlntuuml ccediliziyor Huancarsquoları talan ettikleri iccedilin bu guumlnlerde birden ccedilok hazine avcısı zengin oldu Bilinmeyen ırkların sayısız jenerasyonlarının kalıntıları orada kimbilir kaccedil asırdır rahatsız edilmeden uyurken şimdi kutsala huumlrmetsiz hazine avcıları tarafından tropik guumlneşin altında un ufak parccedilalanmaya terk ediliyorlar Belki de Mr Healthrsquoin vardığı sonuccedillar bulgularından ccedilok daha şaşırtıcı ve kayda değerdir Onun tanımlamalarını kısaca aktaracağız

lsquo70deg 24rsquo guumlney enleminde Perursquoda Pacasmayo limanının doumlrt mil kadar kuzeyindeki Jeguatepegue vadisinde aynı adı taşıyan bir nehir bulunur Jeguatepegue nehrinin yakınında guumlney kıyısının yanında frac14 mil2 alanında 40 feet yuumlksekliğinde kerpiccedilten veya guumlneşte pişmiş kiremitten inşa edilmiş yuumlkseltilmiş bir platform bulunur 50 feet genişliğinde bir duvar bu platformu bir başkası ile birleştirir ki bu da 150 feet yuumlksekliğinde 200 feet karşıdan karşıya (ccedilev ccedilaprazlama eninde) tabanda 500 feet (ccedilev ccedilaprazlama eninde uzunluğunda) yaklaşık olarak bir kare şeklindedir Bu sonuncusu oda boumllmeleri şeklinde 10 feet2 tabanında 6 feet2 tepede ve 8 feet yuumlksekliğinde inşa edilmiştir Buumltuumln bunlar aynı tip tepe yapılardır Guumlneş Tapınakları veya kaleler de olabilirler Kuzey kenarları giriş iccedilin meyillidir Hazine avcıları bu ikinci bahsedilenin yaklaşık yarısına kadar olan kısmını parccedilalamışlardır Soumlylendiğine goumlre 150000 dolar değerinde altın ve guumlmuumlş suumls eşyası bulunmuşturrsquo Burada bulunan binlerce iskeletin yanında bolca altın guumlmuumlş bakır suumls eşyaları ve mercan boncuklar bulunmuştu Ve Mr Health devam ediyor lsquoNehrin kuzey yakasında etrafı duvarlarla kaplanmış bir şehrin geniş (iki mil genişliğinde altı mil uzunluğunda) bir alana dağılmış kalıntılarına rastlanır Nehri dağlara kadar takip edersek yol boyunca kalıntı ardına kalıntıyla huanca ardına huancarsquoyla (goumlmuuml alanları) karşılaşırızrsquo Tolonrsquoda bir tane daha harabeye doumlnmuumlş şehir vardır Beş mil kadar ileride nehrin yukarısında lsquodoumlrt ile altı feet ccedilapında uumlstuuml hiyerogliflerle kaplı tek bir granit kaya kuumltlesi vardır on doumlrt mil oumltede iki derin kayanın (kanyon) birleştiği yerdeki bir dağ noktasında 50 feetrsquoten daha yuumlkseğe kadar uzanan aynı ccedileşit hiyerogliflere rastlanır ki kuşlar balıklar yılanlar kediler maymunlar insanlar guumlneş ay ve birccedilok garip ve de şimdi anlaşılmaz şekillerden oluşmuştur Buumltuumln bunların uumlzerine oyulduğu silikatlı kumtaşındandır ve ccedilizgiler bir inchrsquoin sekizde biri derinliğindedir Buumlyuumlk bir taşta uumlccedil delik vardır ki bunlar 20 ile 30 inch derinliğinde ağızda 6 inch zirvede 2 inchrsquotir Anchirsquode Rimac nehrinde nehir yatağına 200 feet dikey bir duvarın uumlzerinde tam muumlkemmel olmayan B ve muumlkemmel Drsquoyi temsil eden hiyeroglif vardır Onların altında nehrin yanındaki bir yarıkta 25000 dolar değerinde altın ve guumlmuumlş goumlmuumlluuml bulunmuştur İnkarsquolar reislerinin fidyesini getirirlerken onun katledilmiş olduğunu duyunca ne mi yapmışlar Soumlylentiye goumlre

fidyeyi goumlmmuumlşler Yonanrsquodaki bu işaretler İnka şehri yakınlarındaki yol uumlzerinde olduğuna goumlre bir şeyleri anlatmaması hiccedil muumlmkuumln muumlrsquo

ldquoYukarıda bahsedilen 1878 Kasımında yayınlanmıştı 1877 Ekiminde lsquoIsis Unveiledrsquo (ccedilev Peccedilesi Kaldırılmış İsis) eserimde (cilt I sayfa 595) bir efsaneden bahsetmiştim Fakat burada onu tekrarlamak ccedilok uzun zaman alacağı iccedilin yersizdir Sizi temin ederim ki soumlz konusu hazine goumlmuumlsuumlnuuml İnkarsquonın fidyesi ile ilişkilendirmiştim Bir dergi nazik olmaktan ziyade hicivli bir lisanla bu goumlruumlşuumlmuuml Baron Munchausenrsquoin hikacircyeleri ile aynı kategoriye koydu Ama bu sırrı bana bir Perulu vermişti Aricarsquoda Limarsquodan gelirken devasa bir kaya vardır ve ananevi aktarıma goumlre bu İnkarsquonın mezarıdır Batan guumlneşin son ışınları bu kayanın yuumlzuumlne vurduğunda uumlzerine yazılmış hiyeroglifleri goumlrebilirsiniz Bu yazı karakterleri yer altında koridorlarda goumlmuumllmuumlş buumlyuumlk bir hazinenin yerini goumlstermektedir (araştırmacı Blavatsky daha sonraki yazılarında bazı yerleri bilhassa hazinelerin bulundukları yerleri gizlemek amacıyla yanlış adresler verdiğini itiraf etmiştir) Bunun detayları lsquoİsisrsquote verilmiş olduğundan ben bunları tekrarlayamayacağım Şu sıralarda bunu destekleyen kanıtlara birden fazla bilimsel araştırmada rastlanabiliyor ve boumlylece bu ifade geccedilmişe nazaran daha fazla ciddiye alınabilir Yonanrsquoın birkaccedil mil oumltesinde nehirden 700 feet yukarıda bir dağın sırtındaki duumlzluumlkte bir başka şehrin duvarlarına rastlarız Altı ila on iki mil oumltede geniş bir alana dağılmış duvarlara ve teraslara rastlarız Burası kıyıdan yetmiş sekiz mil iccedileridedir lsquoDağın sırtından 7000 feet yukarıya doğru zikzaklar ccedilizerek tırmanırsanız sonra da 2000 feet aşağıya inersenizrsquo Coxamolcarsquoya ulaşırsınız Bu antik şehirde tehlikeli Pizzarorsquonun talihsiz İnka Atahualparsquoyı esir tuttuğu ev buguumlne dek duruyor O ev ki lsquoİnka 1532rsquode oumlzguumlrluumlğuumlne karşılık Pizzarorsquonun uzanabildiği kadar yuumlksekliğe ulaşana dek evi altınla doldurmaya soumlz vermiştirsquo Soumlzuumlnde durdu ve evi 17500000 dolar değerinde altınla doldurdu İspanyarsquonın eski domuz ccedilobanı ve din adamı Hernando de Luguesrsquoin kıymetli yardımcısı olan Pizzaro şerefi uumlzerine yemin vermesine rağmen İnkarsquoyı katletti Bu şehirden uumlccedil mil oumltede lsquobilinmeyen bir şekilde yapılanmış bir duvar var Ccedilimentolanmış ccedilimento taştan daha sert Chepenrsquode yirmi feet yuumlksekliğinde duvarı olan bir dağ var ve zirvesi tamamıyla yapay Pacaomayarsquonın guumlneyinden 50 mil oumltede Huanchaco Limanı ile Truxillo arasında Chimao Krallığırsquonın başkenti olan Chan-Chanrsquoın kalıntıları bulunmaktadır Şehre giden yol kalıntıların bulunduğu boumllgeden geccedilmektedir Yerden doumlrt feet yuumlksekliğinde bir patikaya girilir Bu geccedilit bir buumlyuumlk kuumlme kilit kalıntıdan diğerine yol verir bunun altında bir tuumlnel bulunurrsquo Bunlar ister kaleler şatolar saraylar veya lsquohuancarsquo adını taşıyan goumlmuuml tepecikleri (ccedilev houmlyuumlk) olsunlar hepsine de huanca denir At sırtında saatlerce bu kalıntıların arasında dolaştığınızda kafanız karışır Araştırmacılar da hangilerinin saray olup olmadığını goumlsteremezler Ccedilevrelenmiş en yuumlksek olanlar ccedilok fazla uğraşa mal olmuştur muhakkakrdquo

(araştırmacı Makalenin bu boumlluumlmuumlnde soumlzuuml geccedilen efsane hakkında bilgi toplamak amacı ile HPB lsquoIsis Unveiled - Peccedilesi Kaldırılmış İsisrsquo Cilt I sayfa 595-596rsquoyı araştırdık ve ilgili kısımları size aynen naklediyoruz)

lsquo Kuzey ve Guumlney Amerikarsquoda ve Batı Hint Adalarında bulunan birccedilok eski kalıntı batmış olan Atlantisrsquoe atfedilir Ayrıca eski duumlnyanın hierophantlarına da atfedilirdi ve bunların da birbirleri ile irtibatta olduklarına inanılırdı Şimdi sulara batmış uumllkenin majisyenlerinin toprak altından her yere giden geccediliş ağına sahip olduklarına inanılırdı Bu gizemli katakomblarla ilgili olarak şimdi size ccediloktan oumllmuumlş olan bir Perulunun anlattığı hayret verici hikacircyeyi nakledeceğiz Bu hikacircyeyi uumllkesinin iccedil kısımlarında birlikte seyahat ederken anlatmıştı Bunda bir gerccedilek olmalı zira hikacircye son İnkarsquonın meşhur hazinesini iccedilermektedir

Perulu bize sırrın Pizzarorsquonun İnkarsquoyı katletmesinden beri buumltuumln yerlilerce guumlvenilmeyen Meztizorsquolar hariccedil tutularak bilindiğini soumlyledi

Hikacircye şoumlyledir İnka esir alınmıştır ve karısı serbest bırakılması iccedilin bir oda dolusu altını uzanabileceği yuumlksekliğe kadar olan altını guumlneş uumlccediluumlncuuml guumln batmadan temin edeceğine dair soumlz verir Kraliccedile soumlzuumlnde durur fakat Pizzaro soumlzuumlnden doumlner Bu buumlyuumlk hazinenin ortaya konulması ile hayrete duumlşen Pizzaro esas hazinenin kaynağının yerinin kraliccedile tarafından accedilıklanmasından sonra mahkucircmun serbest bırakılabileceğini ilan eder Pizzaro İnka halkının sonsuz bir madene sahip olduğunu toprak altından birccedilok mil ilerleyen bir yol veya tuumlnelde uumllkenin birikmiş zenginliğinin saklandığını duymuştur Talihsiz kraliccedile vakit kazanmak iccedilin yalvarır ve kacirchinlere danışmaya gider Kurban sırasında başkacirchin kraliccedileye kutsal siyah aynada kocasının oumlnuumlne geccedililmez katledilişini goumlsterir ister hazineyi Pizzarorsquoya versin ister vermesin Buna dayanarak kraliccedile girişin kapatılması emrini verir Bu kayalık bir duvarda oyulmuş bir dağ boğazı kapısıdır Rahibin ve majisyenlerin direktifi ile buumlyuumlk dağ boğazı tepeye kadar

taşlarla doldurulur ve yuumlzeyi bu işlemi gizlemek iccedilin kapatılır İnka İspanyollar tarafından katledilir ve talihsiz kraliccedile intihar eder İspanyolların accedilgoumlzluumlluumlğuuml amacını aşar ve goumlmuumllen hazinenin sırrı birkaccedil sadık Perulunun goumlğsuumlnde saklı kalırrsquo

Tekrar makaleye geri doumlnersek

ldquoİspanyollar tarafından bu uumllkede bulunan servet hakkında bir fikir edinebilmemiz iccedilin Truxillo kenti Belediyesinden Mr Heathrsquoin aldığı kayıtların kopyasını veriyoruz Bunlar 1577 ve 1578 yıllarında lsquoToledo Huancarsquosında yalnızca tek bir kişi tarafından bulunan hazinelerin lsquoFifths of the Treasuryrsquo (Hazinenin Beşte Biri) kitabındaki raporlarından kopyadır

- Birinci olarak - Truxillo Perursquoda 22 Temmuz 1577rsquode Don Garcia Gutierrez de Toledo Kraliyet Hazinesine başvurmuş kraliyet kasasına lsquoa fifthrsquo (beşte bir)

yatırmıştır 19 ayarında ağırlığı 2400 İspanyol doları değerinde bir kuumllccedile altın getirmiştir Bunun beşte birinin değeri uumlzerine takdir iccedilin alınan 112rsquolik boumlluumlm de eklenince toplam 708 dolarlık miktar kraliyet kasasına yatırılmıştır

- İkinci olarak - 12 Aralıkrsquota 15 ila 19 ayarında toplam ağırlık değeri 8918 dolar olan beş kuumllccedile altınla başvurmuştur

- Uumlccediluumlncuuml olarak - 7 Ocak 1578rsquode beşte bir buumlyuumlk kuumllccedile ve plaka altınlarla gelmiştir Bunların toplamı yuumlz on beşrsquotir 15 ila 20 ayar değerinde toplam ağırlık değeri 153280 dolardır

- Doumlrduumlncuuml olarak - 18 Martrsquota 14 ila 21 ayar değerinde toplam ağırlık değeri 21118 dolar olan 16 kuumllccedile altın getirmiştir

- Beşinci olarak - 5 Nisanrsquoda ccedileşitli değişik altın suumls eşyası getirmiştir Bunlar kuumlccediluumlk kemerler mısır başlığı modelinde ve diğer değişik şekillerde olup 14 ayarda ve 6272 dolar ağırlık değerindedir

- Altıncı olarak - 20 Nisanrsquoda uumlccedil kuumlccediluumlk kuumllccedile altın getirmiştir Bunlar 20 ayar değerinde ve 4170 dolar ağırlık değerindedir

- Yedinci olarak - 12 Temmuzrsquoda kırk yedi kuumllccedile ile gelmiştir Bunlar 14 ila 21 ayar değerindedir ve toplam ağırlık değeri 777312 dolardır

- Sekizinci olarak - Aynı guumln bir başka parccedila altın getirmiştir Bunlar mısır başlıkları ccedileşitli hayvan heykelcikleri şeklinde suumls eşyalarıdır ve toplam ağırlık değerleri 4704 dolardır

Bu tam sekiz kerede getirilen altının toplam değeri 278174 altın doları veya İspanyol ouncersquosidir (ccedilev ounce kuyumcu libresinin on ikide biri 31 gram) Bunun on altı ile ccedilarpımı 4450784 guumlmuumlş doları verir Bundan beşte bir (one fifth) kraliyet payını duumlşuumlnce -ki bu 98595375 dolardır- geriye 346483025 dolar Toledorsquonun payı kalır Bu buumlyuumlk vurguna rağmen zaman zaman değişik hayvanların altın heykelcikleri bulunuyor Kazılardan kare altın parccedilalarıyla bezenmiş kolsuz mantoların yanı sıra değişik renklerde kuş tuumlylerinden yapılmış kaftanlar da ccedilıkmıştır Soumlylentiye goumlre Toledo Huancarsquosında buumlyuumlk ve kuumlccediluumlk balık diye adlandırılan iki hazine vardı Sadece kuumlccediluumlk olan bulundu Huanca ve Supersquonin arasında (Supe Callaorsquonun 120 mil kuzeyindedir) Atahuangri denilen bir noktaya yakın iki devasa tepe yapı vardır Bunlar birazdan bahsedilecek olan Huatic Vadisirsquondeki Campana ve San Miguelrsquoi andırmaktadır Supe yakınında Patavilcarsquonın beş mil guumlneyinde lsquoParamongarsquo veya kalehisar diye adlandırılan bir yer vardır Bu kalenin kalıntıları buumlyuumlk oumllccediluumlde anlaşılabilir durumdadır Duvarları yaklaşık altı feet kalınlığında işlenmiş kilden inşa edilmiştir Ana bina bir tepenin uumlstuumlndedir fakat duvarı tepenin altına kadar inmiştir Binanın etrafındaki duvar duumlzenli siperleri andırır ve tepenin etrafından dolanarak labirent şeklinde aşağıya iner Bu duvarın birccedilok koumlşe ccedilıkıntısı vardır ve muhtemelen mekacircnı savunma amacı ile bu şekilde inşa edilmiştir Civardaki kazılardan oldukccedila buumlyuumlk miktarda hazine ccedilıkarılmıştır Bunların tuumlmuuml tarih oumlncesi yerliler tarafından saklanmış olmalı zira İnkarsquonın Perursquoda huumlkuumlm suumlrduumlğuuml devirlerde bu boumllgeyi işgal ettiğine dair hiccedilbir

kanıta sahip değilizrdquo

Anconrsquodan pek de uzakta olmayan altı ila sekiz millik bir alanda lsquokumda her yere dağılmış kafatasları bacaklar kollar tam iskeletler vardır Kuzeye doğru on doumlrt mil daha ileride Parmoyarsquoda ve de deniz kıyısında bir tane daha buumlyuumlk bir goumlmuuml alanı bulunur Etrafa hazine avcılarının dağıttığı binlerce iskelet yayılmıştır Yarım milden fazla uzunlukta bir alana dağılmışlardır Tepenin yuumlzuumlne kadar bir alandır bu deniz kıyısından 800 feet yuumlksekliğe kadar uzanır Bu yuumlzlerce binlerce insan nereden gelmiştir Anconrsquoda goumlmuumlluuml olanlar kimlerdir Arkeolog devamlı bu soruların uumlstesinden gelmeye ccedilalışır Sadece omuzlarını silkeleyip yerlilerle birlikte lsquoQuien Sabe- Kimbilirrsquo demekten başka bir ccedilaresi yoktur

Dr Hutchinsonrsquoun 30 Ekim 1872rsquode Guumlney Pasifik Timesrsquoda yazdığı gibi lsquoChancayrsquoın oumlluumllerin oumlnemli bir şehri olduğu kanaatine vardım Veya Perursquonun uccedilsuz bucaksız kemik saklama yeri diyebiliriz zira nereye giderseniz gidin ister bir dağ tepesine veya duumlzluumlğe veya deniz kıyısına her yerde kafatası ve kemiklerin her tuumlrluuml şekliyle karşılaşırsınızrsquo

Huatica vadisinde ccedilok buumlyuumlk alana yayılmış bir kalıntı halinde on yedi tane lsquohuancarsquo olarak adlandırılan tepe yapılar vardır Yazar boumlyle adlandırılmalarına rağmen lsquoBunlar goumlmuuml alanlarından ccedilok kaleleri veya şatoları andırmaktadırrsquo diyor Şehir uumlccedil duvarla ccedilevrilidir Bu duvarlar genelde 3 yard kalınlığında ve 15 ila 20 feet yuumlksekliğindedir Bunların doğusunda Pando Huancarsquosı diye adlandırılan devasa yapı vardır ve de oumlnemli kale kalıntıları ki bunlara yerliler Bell Huancarsquosı adını vermişlerdir Buumlyuumlk ve kuumlccediluumlk tepe yapıları serilerinden oluşan La Compana Pando Huancarsquoları muazzam bir birikim halinde hesaplanması guumlccedil bir alana yayılmışlardır lsquoBellrsquo tepe yapısı 110 feet yuumlksekliğindedir Callaorsquoya doğru kare şeklinde yuumlkseltilmiş bir plato (duumlzluumlk) bulunur

Bu plato 278 yard uzunluğunda 96 yard karşıdan karşıyadır (ccedilev yard 09144 metrelik İngiliz oumllccediluumlsuuml) Bu plato tepeden sekiz kademe aşağıya doğru iniş kaydeder Her kademe bir uumlstuumlndekine goumlre bir ila iki yard daha aşağıdadır ve toplam olarak uzunlukta ve genişlikte 278 yardrsquoı bulur (Michiganrsquodan Tabiat Tarihi Profesoumlruuml JB Steerrsquoin hesabına goumlre)

İlk başta bahsedilen kare plato tabanda iki kısımdan meydana geliyor her biri 47rsquoye 48 yard olan tam bir kare ikisi birleşiyor ve 96 yard olan kareyi oluşturuyor Buna ilaveten 47rsquoye 48 yard olan başka bir kare daha var Başa doumlnersek bir vadideki hemen hemen tuumlm kalıntıların aynı simetride on ikinin katları oumllccediluumllerinde olmaları hayret vericidir Bu bir tesaduumlf muumlduumlr yoksa oumlyle mi tasarlanmıştır Tepe yapı lsquoKalersquo tepesi kesik piramit şeklindedir ve hesaplara goumlre 14641820 feet3rsquoluumlk bir kuumltleyi barındırıyor Bu lsquoKalersquo 80 feet yuumlksekliğinde 150 yard oumllccediluumllerinde devasa bir yapıdır Tepede ccedilok buumlyuumlk kare odaların ana hatları goumlruumllmekle beraber toprakla dolmuşlardır Buraya bu toprağı kim getirdi hangi aletle dolum gerccedilekleşebildi Bu odalardaki buumltuumln boşlukları gevşek toprakla doldurmak neredeyse bu yapıyı inşa etmek kadar guumlccedil olmalı iki mil guumlneyde buna benzer bir yapıyla daha karşılaşırız ki bu daha ferah ve geniş olması yanı sıra daha ccedilok boumlluumlmlerden (dairelerden) oluşmuştur Yaklaşık olarak 170 yard uzunluğunda 168 yard eninde ve 98 feet yuumlksekliğindedir Buumltuumln bu kalıntılar kerpiccedilten yuumlksek duvarlarla ccedilevrelenmiş buumlyuumlk ccedilamurdan tuğlalar bazıları bir ila iki yard kalınlığındadır lsquoBell Huancarsquosı 20220840 feet3 kuumltle iccedilerir Buna karşın lsquoSan Miguel Huancarsquosı 25650800 feet3 iccedilerir Bu iki yapının da şu sırada terasları siperleri ccedilok sayıda odaları ve kaleleri toprakla dolmuştur

Ocheranrsquoda lsquoMira Floresrsquo Huatica vadisindeki en buumlyuumlk tepe yapıdır Yuumlksekliği 95 feet zirvede genişliği 55 yard toplam uzunluğu 428 yard veya 1284 feetrsquotir bu da on ikinin katıdır Ccedilift duvarla ccedilevrilmiştir 816 yard uzunluğunda 700 yard karşıdan karşıya boumlylece 117 acre (ccedilev acre 439 doumlnuumlm) iccediline alır Ocharas ve okyanus arasında 15 ila 20 bu şekilde kalıntı kuumlmeleri bulunur

İnka Guumlneş Tapınağı Meksika duumlzluumlklerindeki Cholula Tapınağı gibi ccedilok geniş topraktan bir piramittir 200 ila 300 feet yuumlksekliğinde olup yarım milden daha uzun bir yarım ay şeklindedir Uumlstuuml 10 acre2 oumllccediluumlsuumlndedir Duvarlarının ccediloğunun uumlzeri kırmızı boya ile geccedililmiş ve yuumlzyıllar oumlnce ilk boyandıkları gibi parlak goumlzuumlkmektedir Chincha Guano adalarının karşısında Canete vadisinde Sguriersquoin tanımladığı ccedilok geniş bir alana yayılmış kalıntılar bulunmaktadır lsquoAltın Tepesirsquo denilen tepede hanımların şallarını iğneledikleri cinsten bakır ve guumlmuumlş iğneler ve bunun yanı sıra cımbızlar ve guumlmuumlş fincanlar da bulunmuştur

Mr Heath lsquoPeru kıyısının Tumbeyrsquoden Lao nehrine kadar uzandığınırsquo soumlyluumlyor lsquoBuumltuumln bu alan boyunca biraz oumlnce bahsedilenin yanı sıra binlerce kalıntıya rastlanıyor Hemen hemen buumltuumln tepelerde dağların en uumlst kısımlarında veya etraflarında koyaklarda geccedilmişe ait kalıntılara orta platoya kadar olan alanda duvarlara

şehirlere kalelere yer altı mezarlarına miller boyunca uzanan teraslara ve su kanallarına rastlarsınız Duumlzluumlğuumln karşı tarafında Andların doğu eteklerinde vahşi yerlilerin mekacircnında balta girmemiş ormanın iccedillerine doğru da bunlara rastlayabilirsiniz Senenin birkaccedil ayı yağmur ve karın durmadan seller halinde yağdığı korkunccedil goumlk guumlruumlltuumlsuuml ve yıldırımın devamlı yaşandığı dağlarda kalıntılar başkalaşır Granitten profiritik kireccedilten silikatlı kumtaşından muazzam cuumlsseli buumlyuumlk taşlarla harccedilsız inşa edilmiş bu yapılar zamanın aşındırmasına jeolojik değişimlere depremlere ve de savaşccedilıların ve hazine avcılarının huumlrmetsiz tahrip edici ellerine karşı koyabilmişlerdir Taşccedilılıkta ustaca duumlzenlenmiş bu duvarlar tapınaklar evler kuleler kaleler mezarlar ccedilimento kullanılmadan inşa edilmişlerdir Taşlar duvarların dikey meyillerine uygun olarak her biri olması gereken şekilde yerleştirilmiştir Bu taşların altı ve daha ccedilok kenarları vardır ve hepsi birbirlerine uyum sağlamaları oturmaları iccedilin şekillendirilmiştir O kadar kusursuzca bir araya getirilmişlerdir ki bir ccedilakının bıccedilağı bile taşların aralarına giremez ister yapının tamamı ile gizlenmiş orta kısımlarında olsun ister dış yuumlzeylerinde olsun Bu taşlar şekil ve buumlyuumlkluumlk olarak duumlzenli bir şekilde belli bir oumlrneğe goumlre seccedililmemişlerdir Taşlar yarım foot3rsquoten 1500 feet3rsquoe kadar değişen tek parccedila kuumltlelerden oluşmuşlardır Milyonlarca taşın arasında birbirlerine tam oturacak taşları bulabiliyorsanız bu tam bir tesaduumlf olmalı Cuzcorsquoda Triumph Caddesinde Guumlneşin Bakireleri (Virgins of the Sun) diye adlandırılan tarihi evin bir duvarında on iki koumlşeli taş denilen buumlyuumlk bir taş vardır Bu buumlyuumlk taşın bu şekilde adlandırılmasının nedeni her biri değişik accedilılarda yuumlzeyi olan on iki taş ile ccedilepeccedilevre bağlanmış olmasıdır Bu on iki taştan başka iccedilte bir taşı daha vardır ve bu taşın arkasında da kaccedil taş olduğunu kimse bilememektedir Cuzco kalesinin ortasındaki duvarda 13 feet yuumlksekliğinde 15 feet uzunluğunda 8 feet genişliğinde millerce oumlteden ccedilıkarılmış taşlar vardır Bu şehrin yakınlarında dikdoumlrtgen şeklinde yumuşak bir kaya vardır Uzun kenarı 18 feet kısa kenarı 12 feetrsquotir Bir kenarında nişler oyulmuştur ve bunların her birinin iccedilinde insan durabilir Eğer iccedilindeki insan vuumlcudunu sallarsa bu taş da ileri geri sallanır Goumlruumlnuumlşe goumlre bu nişler sadece bu maksatla oyulmamışlardır Bu tip eserlerden en harika ve geniş olanı Ollantay - Tambo diye adlandırılmış olup bu kalıntı Cuzcorsquonun 30 mil kadar kuzeyinde Urubamba nehri kıyısında dar bir koyakrsquoın iccedilindedir Bu dik ve puumltuumlrluuml bir tepenin uumlstuumlne inşa edilmiş bir hisardan oluşur Oradan aşağıdaki duumlzluumlğe taş bir merdiven uzanır Merdivenin başlangıcında altı buumlyuumlk boumlluumlm vardır Bunlar 12 feet yuumlksekliğinde 5 feet genişliğinde 3 feet kalınlığında yan yana dizilmişlerdir Aralarında ve uumlstlerinde 6 inch genişliğinde dar şeritler halinde taşlar bu boumllmelere ccedilerccedileve oluşturur Bunların hepsi işlenmiş taşlardır Tepenin aşağısında merdivenlerin sonunda bir kısmı el yapımı olan 10 feet genişliğinde 12 feet uzunluğunda bir taş duvar duumlzluumlğe belli bir mesafeye kadar uzanır Bu duvarda guumlneye bakan birccedilok niş vardırrsquo

İnka tarihinin başladığı Titikaka Goumlluumlrsquondeki kalıntılar ccediloğunlukla tanımlanabilmiştir

Goumlluumln birkaccedil mil guumlneyindeki Tiahmanacorsquoda suumltunlar şeklinde taşlar vardır Bunlar yarı işlenmiş bir sırada birbirlerinden belli uzaklıklarda yerleştirilmişlerdir Yerden yuumlkseklikleri takribi 18 ila 20 feetrsquotir Bu sırada yekpare taştan şimdi yıkılmış 10 feet yuumlkseklikte 13 feet genişlikte bir kapı bulunmaktadır Bu kapının alanı iccedilin accedilılan boumlluumlm 7 feet 4 inch yuumlksekliğinde 3 feet 2 inch genişliğindedir Kapının uumlstuumlndeki taşın tuumlm yuumlzuuml oyularak işlenmiştir Buna benzer fakat daha kuumlccediluumlk olan bir başka kapı da yerde onun yanında uzanmaktadır Taşlar sert porfirdendir (somaki mermer) ve civardaki kaya ccedileşidinden jeolojik olarak ayrı karakterdedir Buna dayanarak taşın başka bir yerden taşınmış olduğu sonucuna varabiliriz

Huari boumllgesindeki lsquoChavinrsquode Huanta kentinde kayda değer kalıntılara rastlanmıştır Bu kalıntılara giriş boumlluumlmuuml olan geccedilit 6 feet genişliğinde 9 feet yuumlksekliğindedir ve 12 feet uzunluktan fazla olmak uumlzere kısmi işlenmiş kumtaşı ile uumlstleri oumlrtuumllmuumlştuumlr Her iki tarafta odalar bulunmaktadır Bunlar 12 feet genişliğindedir ve uumlstleri 112 feet kalınlığında 6 ila 9 feet genişliğinde buumlyuumlk parccedila kumtaşları ile oumlrtuumllmuumlştuumlr Odaların duvarları 6 feet kalınlığındadır ve mazgal delikleri vardır Bu buumlyuumlk bir ihtimalle havalandırma iccedilindir Bu geccedilidin tabanında bulunan ccedilok dar bir giriş yeraltı geccedilidine yol accedilar Bu yeraltı geccedilidi nehrin altından geccedilip oumlbuumlr tarafa ulaşır Burada bulunan birccedilok huancarsquoda taştan iccedilecek kaplarına bakır ve guumlmuumlş aletlere oturan bir yerlinin iskeletine rastlanmıştır Bu kalıntıların daha birccediloğu su kanallarının uumlstuumlndedir Bu hisarlara giden koumlpruumller uumlccedil adet işlenmiş granit taşındandır Bunlar 24 feet uzunluğunda 2 feet genişlikte 112 feet kalınlıktadır Granit taşlardan bazıları uumlzerinde hiyeroglifler vardır

Arequiparsquodan 24 mil oumltede Corralonesrsquode granit kuumltlelere oyulmuş hiyeroglifler vardır Bunlar sanki tebeşirle boyanmış gibi goumlzuumlkuumlrler insan lama desenleri ccedilemberler paralel kenarlar ldquoRrdquo ve ldquoOrdquo harfleri ve hatta bir astronomi sistemi kalıntılarından oluşurlar

Castro Virreina boumllgesinde Huaytarrsquodaki bir yapıda da ayrı oymalara rastlanmaktadır

Ica boumllgesindeki Nazcarsquoda su kanallarının harika kalıntılarına rastlanır Bunlar doumlrt ila beş feet yuumlksekliğinde uumlccedil

feet genişliğinde ccedilok duumlzguumln ccedilift duvarlı tam işlenmemiş taştandır Uumlstleri yassı kaldırım taşı ile kapatılmıştır

Quelaprsquota Chochapayasrsquotan ccedilok uzak olmayan bir boumllgede son zamanlarda ccedilok geniş kapsamlı eserler incelemeye tabi tutulmuştur 560 feet genişliğinde 3660 feet uzunluğunda ve 150 feet yuumlksekliğinde işlenmiş taştan bir duvar vardır Alt kısmı kesintisizdir Bunun uumlst kısmında başka bir duvar 600 feet uzunluğa 500 feet genişliğe ve diğeri gibi 150 feet yuumlksekliğe sahiptir Her iki duvarda da uumlccedil feet uzunluğunda bir buccediluk feet genişliğinde ve kalınlığında nişler vardır Bu nişlerin iccedilinde eski sakinlerin kalıntıları bulunur Bunların bazıları ccedilıplak diğerleri ise belirgin renkleri olan ccedilok guumlzel nakışla işlenmiş koton şallarla sarmalanmışlardır

İkinci ve en yuumlksek duvarın girişini takip edersek kuumlccediluumlk fırınları andıran mezarlarla karşılaşırız Bunlar 6 feet yuumlksekliğindedir ve tabanlarına geniş yassı taşlar doumlşenmiş ve uumlzerlerine kadavralar yerleştirilmiştir Kuzey tarafta dağın dikey kayalık kısmında 600 feet tabandan yuumlkseklikte kuumlccediluumlk pencereleri olan kiremit bir duvar vardır Bunun yapılış nedeni bilinmemekte şu sıralarda da pek bir ulaşım imkacircnı goumlzuumlkmemektedir Burada altın ve guumlmuumlş aletler bulunmuştur Buumlyuumlk bir oumlzenle işlenmiş devasa yekpare taş bunun İnka oumlncesi bir devre ait olduğu ihtimalini duumlşuumlnduumlrmektedir Perursquonun tahminen 1200 millik bir alanını kapsayan beş yuumlz kadar koyak vardır Her koyak iccedilinde on mil uzunluğunda yuumlkselen sıralar halinde 50 tane kadar teras katlarının bulunduğunu ve bunların koyağın (kanyonun)

her iki yanında beş mil uzunluğunda yirmi beş yuumlkselen sıra teraslar halinde uzandığını duumlşuumlnuumlrsek toplam 250000 mil taş duvarla karşılaşırız Bu taş duvarların ortalama yuumlkseklikleri uumlccedil ila doumlrt feetrsquotir Bu toplam duvar uzunluğu kuumlremizi on kere doumlnmeye yeter Bu tahminler hayret verici olabilir ama ben şahsen esas oumllccediluumlnuumln bu tahmini uzunluğun iki katından fazla olabileceğinden eminim Zira bu derin koyakların uzunluğu 30 ila 100 mil arasında değişmektedir Rimac nehrinin vadisindeki San Mateo kasabasında -ki burada dağlar nehir yatağından 1500 ila 2000 feet yukarıya yuumlkselmektedir- iki yuumlz kadar sıra saydım Bu sıraların hiccedilbiri doumlrt milden az olmamak kaydı ile birccediloğu altı milden daha uzundu

lsquoPeki oumlyle ise kimdi bunlarrsquo diye sorguluyor Mr Heath ldquo60 mil boyunca graniti oyan sert porfir (somaki mermer) bloklarını taşıyan muazzam boyutlarda ccedilıkarıldıkları yerden millerce oumlteye binlerce feet derinlikteki vadilerin oumltesinden dağların uumlzerinden aşırarak duumlzluumlkleri geccedilerek nasıl ve nereden taşıdıklarına dair herhangi bir iz bırakmadan ki soumlz konusu halkın odunu kullanmada cahil olduğu (soumlylenirken) yuumlk taşıyabilecekleri tek hayvanları olan guumlccedilsuumlz lamayla bu taşları taşıdıktan sonra mozaik işccedililiğinin hassasiyeti ile birbirlerine oturtup uyumlaştıran dağların eteklerine binlerce mil uzunluğunda teraslar kerpiccedil ve topraktan tepeler ccedilok buumlyuumlk şekiller inşa eden guumlnuumlmuumlzde taklit edilemeyecek nitelikte kilden taştan bakırdan guumlmuumlşten altından ve nakış işccedililiği ile eserler bırakan o halk ki goumlruumlnuumlşe goumlre zenginlikte Divesrsquole (ccedilev Luka İncilirsquondeki zengin adam servet sahibi kimse) guumlccedilte ve enerjide Herkuumllrsquole ve ccedilalışkanlıkta karınca ve arı ile rekabet edebilenrdquo

Callao 1746rsquoda suya batmış ve tamamı ile yıkılmıştı Lima 1678rsquode harabeye doumlnmuumlştuuml ve 1746rsquoda 3000 evden sadece 20rsquosi ayaktaydı Buna karşın antik şehirlerden Huatica ve Lurin vadileri bunlara goumlre daha iyi durumda muhafaza edilmişlerdir Pizzaro tarafından 1531rsquode bulunan San Miguel de Puiro 1855rsquote tamamiyle harabeye ccedilevrilirken yakınındaki eski kalıntılar bu yıkımdan daha az nasiplerini almışlardır Areguiparsquonın 1868 Ağustosunda yerle bir edilmesine karşın yakınındaki kalıntılarda hiccedilbir değişiklik olmamıştır En azından muumlhendislik alanında guumlnuumlmuumlz insanı geccedilmişten ccedilok şey oumlğrenebilir Bunun daha birccedilok şey iccedilin de geccedilerli olduğunu goumlstermeyi uumlmit ediyoruzrdquo

Goumlruumllduumlğuuml gibi aradan bir asıdan fazla zaman geccedilmesine rağmen bu gizemli medeniyet hakkında olabilecek en ayrıntılı ve doğru bilgiyi hacirclacirc Blavatskyrsquonin Amerika kıtası araştırmalarında bulabiliyoruz

SONSOumlZ

Bir devrin sonuna gelirken birikimlerini yeni devrin uygarlıklarına aktarma misyonunu uumlstlenen bilgeler yeni uygarlıkların tohumlarını ekmişlerdir Tibet Hint yarımadası Mısır ve Amerika kıtası bu oluşumdan nasibini almıştır Tibetrsquoin uygarlığın aktarılmasından dolayı mı bu mirasa sahip olduğu yoksa o devrin uygarlığının bir parccedilası olması dolayısıyla zaten kendine ait olan bilgiyi korumayı kendine misyon mu edindiği tartışılır Buna rağmen ikinci goumlruumlş akla daha yakındır Tibet ccediletin coğrafyası sayesinde bilgeliği uzun bir muumlddet korumuş ama en sonunda kara buumlyuumlcuumllerin dejenerasyonuna teslim olmuştur Yine de muhakkak ki Tibet tapınaklarında ccedilok oumlzenle korunan bilgiler vardır ve bunların dışarıya verilmesi tamamen engellenmiştir Sadece en son olarak Helena Petrovna Blavatsky kabul goumlrmuumlştuumlr ve ancak onun aktarabilmiş olduğunu kavramaya ccedilabalıyoruz Uygarlık Tibet ve Hindistanrsquoa tahmini olarak eşzamanlarda ekilmiş olmalı Hindistan ccedilok iddialı goumlzuumlkmemekle beraber son doumlnemlere kadar Buddha oumlğretisine sadık kalabilmiş ve kendisine diğer devrin aktardığını belli bir oumllccediluumlde koruyabilmiş olmasına karşın istikrarlı bir biccedilimde tutabilmiştir Kuzey Amerika yerlileri hiccedilbir zaman birleşip bir imparatorluk kuramamalarına karşın Avrupalılar topraklarını istila edip onları yok edene değin kendi buumlnyelerinde kuumlltuumlrlerini koruyabilmişlerdir Ama yine de onların da medeniyetleri buumlyuumlk oumllccediluumlde saklı kalmıştır Guumlney Amerika yerlileri ve bilhassa İnka toplumu istiladan sadece yuumlz yıl oumlnce buumlyuumlk bir imparatorluk kurmalarına karşın Mısırrsquoa eşdeğer bir uygarlık anlayışını sinelerinde barındırmışlardır İstilayla birlikte bu toplumlar da Kuzey Amerika yerlileri gibi ani olarak son bulmuşlardır İnkarsquonın birccedilok bakımdan Mısırrsquola buumlyuumlk benzerlikler goumlsterdiğini goumlrebiliyoruz Her iki toplum da birlik bilincinin idrakiyle sosyal dayanışmayı suumlrduumlrerek organize olmuşlar evlerini hatta saraylarını geccedilici inşa etmişlerdir İnka halkı evinin ve sarayının damını sazla kapatmış hem de onca zenginliğine karşın ama tapınaklarını oumlzenle inşa etmiştir Mısır halkı goumlksel hayatın bir benzerini duumlnya toprağında yaşamaya gayret goumlstermiştir Her sene mutluluk ve bereket getiren Hapi (Nil) nehrinin taşmasıyla yıkılan evini ve sarayını tekrar basitccedile inşa etmiş buna karşın ilahi olana adanmış birccedilok goumlrkemli tapınak yapmıştır Mısır ve Amerika halkları muumltevazılıkta da benzeşirler Her iki toplum da altın ve guumlmuumlşuuml sadece toumlrensel amaccedilla kullanmıştır İnka mabet ve bahccedilelerinde bolca altın kullanmıştır

Belki de Mısır tohumun ekildiği en son uygarlıktır Atlantisrsquoin batmasından sonra ccedilok uzun zaman dayanabilen Poseidonis adasının da batmasından oumlnce son miras da Mısırrsquoa emanet edilmiştir Ccedilok goumlrkemli bir medeniyet yaşamasına rağmen bu uygarlık nispeten kısa suumlrmuumlştuumlr Ama ccedilok oumlnemli bir farkla bu uygarlık ccediloumlkmeden oumlnce medeniyetinin bir kısmını buumlyuumlk oumllccediluumlde Sokrates oumlncesi filozoflar vasıtasıyla Eski Yunanrsquoa aktarabilmiş oradan Romarsquoya aktarılarak şimdiki Batı medeniyetinin temeli teşkil edilmiştir Artık yolun sonuna yaklaşılmaktadır Atlantisrsquoin Mısırrsquoa aktardığı oradan da Eski Yunan ve Roma vasıtasıyla Avruparsquoya aktarılan uygarlık dejenerasyon ve ccediloumlkuumlş suumlrecine girmiştir Şimdilerde ise gelecek devirlerin uygarlıklarına Bilgeliği aktarmaya youmlnelik ccedilalışmalar hazırlıklar başlamıştır

KAYNAKCcedilA

Heike Owusu İnka Maya ve Azteklerde Semboller

Henri Favre İnkalar

Jorge Angel Livraga Teb

Jorge Angel Livraga Atlantisrsquoin Son Prensi Ankor

Helena Petrovna Blavatsky A Land of Mystery - Seri makaleler Theosophist Mart Nisan Haziran Ağustos 1880

Helena Petrovna Blavatsky Isis Unveiled

Tarmo Kulmar On the Role of Creation and Origin Myths in the Development of Inca State and Religion

Sir Clements Markham The Incas of Peru

Pedro Sarmiento De Gamboa History of the Incas

Garcilaso De la Vega El Inca - The First Part of the Royal Commentaries of the Incas

Philip Ainsworth Means Ancient Civilizations of the Andes

Donna Rosenberg Duumlnya Mitolojisi Buumlyuumlk Destan ve Soumlylenceler Antolojisi

Tarmo Kulmar On the Role of Creation and Origin Myths in the Development of Inca State and Religion

Busto I = Joseacute Antonio del Busto Duthurburu I sa Peruacute Pre-Incaico Lima Editorial Universo SA Busto II = Joseacute Antonio del Busto Duthurburu II 1981 Peruacute Incaico Lima Libreria Studium SA Federico Kauffmann Doig 1991 Introduccioacuten al Peruacute antiguo Lima Editores Kompaktos Antje Kelm 1990 Grundzuumlge der Religionen des zentralen Andenraumes Altamerikanistik Eine Einfuumlhrung in die Hochkulturen Mittel- und Suumldamerikas Herausgegeben von Ulrich Koumlhler Berlin Dietrich Reimer Verlag Tarmo Kulmar 1989 Maumlrkmeid totalitaarsest riigist Vikerkaar nr 2 Tarmo Kulmar 1999 Zum Problem des Kulturheros in der Inka-Religion Mitteilungen fuumlr Anthropologie und Religionsgeschichte B 12 1997 Muumlnster Ugarit-Verlag Mariacutea Rostworowski de Diacuteez Canseco 1988 Histoacuteria del Tahuantinsuyu Lima Instituto de Estudios Peruanos Laurette Seacutejourneacute 1992 Altamerikanische Kulturen Frankfurt am Main Fischer Verlag Waldemar Espinoza Soriano 1990 Los Incas Economiacutea sociedad y Estado en la era del Tahuantinsuyo Lima Amaru Editores

Inca Garcilaso de la Vega 1988 Comentarios reales de los Incas T 1 Lima Editorial Mercurio SA

İNTERNET

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca00htm

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca01htm

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca02htm

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca03htm

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca04htm

09-02-2008 httpfolkloreeefolklorevol12incahtm

09-02-2008 httpenwikipediaorgwikiManchu_Picchu

09-02-2008 httpwwwcrystalinkscomincanhtml

DİPNOTLAR

(1) Philip Ainsworth Means Uumlccedil İnka Duası - Ancient Civilizations of the Andes

(2) Jorge Angel Livraga Rizzi (3 Eyluumll 1930 Buenos Aires - 7 Ekim 1991 Madrid) İtalyan asıllı Arjantinli filozof Teb Atlantisrsquoin Son Prensi Ankor Simyacı Delia ve Fernandorsquoya Mektuplar Elementel Doğa Ruhları başlıca eserleri arasındadır

(3) Bu konuya ilişkin bilgiler Prof Tarmo Kulmarrsquoın (Karşılaştırmalı Dinler - Tartu Uumlniversitesi - Estonya) ldquoOn the Role of Creation and Origin Myths in the Development of Inca State and Religionrdquo başlığı altındaki araştırmasına dayanmaktadır Kulmarrsquoın araştırmasına ilişkin kaynakccedila bu metnin sonunda ayrıca verilmiştir

(4) Ccedilokluk iccedilindeki Birlik vurgulanmaktadır

(5) Metin boyunca tuumlm İnka halkı iccedilin tekil oumlzel ad kullanılışının ve de bu konuda Viracocha ile oumlzdeş

olmasının oumlnemine dikkat etmek gerekmektedir Bu ifade tarzıyla ccedilokluk iccedilindeki Birlik vurgulanmaktadır

(6) İspanyolcada yuumlksek duumlzluumlk Boumllge Guumlneydoğu Peru ve batı Bolivya birccedilok yuumlksek duumlzluumlkleri barındırır guumlney Perursquodaki Titikaka Goumlluumlrsquonuumln kuzeybatısından başlar ve Bolivyarsquonın guumlneydoğusundan guumlneybatısına kadar uzanır Boumllgenin vahşi yaşamı lama ve alpakaları kapsıyordu şimdilerde bu hayvanlar yuumlnleri iccedilin beslenmekte Titikaka Goumlluuml kıyısı boyunca Puno Julaca (Peru) ve La Paz (Bolivya) şehirleri uzanır Bu boumllge tarihin kadim doumlnemlerinden beri meskucircndur

(7) 1 yyrsquoın sonunda yaşamış olan İspanyol Rabbi Simon ben Yochirsquoye atfedilen Kabalistik (dini mistik yazı) eser Ccedilağdaş kritikler 13 yyrsquoda tamamlanmış olduğuna inanıyorlar

(8) 09-02-2008 httpwwwcrystalinkscomincanhtml

(9) Logos Eski Yunan felsefesinde yaratıma kacircinatın nizamına ilişkin Tanrı Kelamı

(10) Belli kademedeki iccedilrek oumlğretiyi tamamlamış ve bir uumlst oumlğretiye geccedilmeye hak kazanmış ldquotakipccedilirdquonin (talebe) hak ediş oumllccediluumlsuumlnuuml belirleyen kıstas

(11) Henri Favre İnkalar

(12) 09-02-2008 httpwwwcrystalinkscomincanhtml

(13) Sidereal - yıldızlara ilişkin yıldız yıldızlara goumlre yıldızlara ait yıldızların hareketlerine goumlre hesaplanmış Sidereal clock - yıldızların hareketine goumlre işleyen saat Sidereal time - yıldız zamanı Sidereal day - bir yıldızın meridyen dairesinden ayrılıp tekrar varması arasındaki suumlre

(14) 09-02-2008 httpenwikipediaorgwikiManchu_Picchu

(15) Helena Petrovna Blavatsky (1831-1891) 1875rsquote HS Olcottrsquola Teozofi topluluğunu kurmuştur 20 yyrsquoın ezoterizminin kurucusudur En oumlnemli eserleri arasında Gizli Oumlğreti Tuumllsuumlz İsis Teozofi Anahtarı ve Teozofi Soumlzluumlğuuml bulunmaktadır

(16) foot İngiliz uzunluk oumllccediluumlsuuml birimi (3048 cm) Ccediloğulu feet

(17) inch İngiliz uzunluk oumllccediluumlsuuml birimi (254 cm)

Bu konuya son verirken 20-25 yıl oumlncesine dayanan bir anımsamaya ilişkin derin oumlzlemi aktarıyoruz

İNKA UumlLKESİNE AĞIT

Ne gizemler barındırıyorsun bağrında suskun

Kimbilir ne zaman accedilılacak aşikacircr olan bir zamanlar

Aralanacak o kalın perdeler katman katman

Hatırlanamayan o Kutsal Hakikat

Nerede o ccedilocuk suyun kenarında bir başına eğlenen

Belki girdi delikanlılığa belki de kutlanamadı ergenliği

O karanlık mağarada beklerken oumlluumlmuuml

Atlılar dışarıda paramparccedila ederken buumlyuumlk Ata İnkarsquoyı

Beklenenden kolay geldi oumlluumlm iccedileriye

Belki yedi on bir duumlzineyi geccedilmez

Herkes bir başına kıvrılmış

Birkaccedil Guumlneş Rahibesi birkaccedil ccedilocuk

Hayret ccedilocuk bir başına Anna uzakccedila bir sağ koumlşede

İlgilenmiyor gocunmayan tek evlatla

Belli ki keder sarmış bu muazzam bitişte

Oumlncekiler bilinmez tek Anna tek Ata tek ccedilocuk

Ayakların dibinde altın heykelcikler ccediluvallardan doumlkuumllen

Belli ki hazine bu değil bırakılıp saklanan alelade

Goumlmuumllen ta derine gizemin bağrına O muhteşem Bilgelik

Kimbilir hatırlanacak hangi baharda

O korkunccedil acı ki duyulan ruhun ta derinliklerinde

Yanar kayalarla oumlrtuumllen o muazzam Bilgiye

Ah bir bilebilselerdi o atlı caniler

Acısı paramparccedila edilen Atahuallparsquonın

Uzakta dışarıda ta derinden hissediliyor hellip iccedileride

Beklenirken yavaş oumlluumlm

Succedilluluk veriyor uykuyla kolay gelen

Bir bir soumlnerken cılız meşaleler soğuk

Sıcaklığı oumlluumlmuumln kavrarken kucağına hellip yumuşak

Oumlrtuumlluumlyor katman katman kayalarla

Son mirası hazinenin Bilginin derin sızı sarıyorhellip

Kimbilir hesabıdır hangi guumlnahın

Atlantisrsquoin bir zamanlar gaddarlığının

Hani bir şehir vardı bir zamanlar

Batının doğudaki kalesi Bilgeliği katleden

Orsquonun misali aynı

Derler ki Artemisrsquoin ve daha nicelerinin

Un ufak edilmiş de guumlneydeki evleri

Suumltunlar dikilmiş o taşlarla

Hani o batının doğusundaki şehrin

Doumlnuumlştuumlruumllmuumlş Bilgeliğin tapınağına

O suumltunlar ki tanıklık ederler

Sessizce yanılmaz Yasaya

Heyhat anlam verilemez bir tuumlrluuml

Başlar eller iccedilinde eğik

Doumlvuumlnuumlp dururlar ldquoAcep niyedirrdquo diye

Derler ki bir akıncı gelmiş doğudan

O Fatih ki ccedilevirivermiş Batıdan Doğuya kaleyi

Succedillar dururlar diğerlerini

Ne de ccedilabuk unuttular cadı kazanlarını

O Yasa ki goumlren goumlze aşikacircr

Doğu Batı Kuzey Guumlney

Yanılsamalı yansımaları parccedilalanmış aynanın

Dış yuumlzeyi hani o ccedilok kesitli Elmasın

O anlaşılamaz Birlik ki Hakikatrsquoten yansıyan

Neylersin devran koumltuuml paramparccedila dibinde yerin

Buz kesmiş kalpler yalnızca ezberliyor zihin

Sus sus gezin biccedilare abdal misali

Belli mi olur Tanrı saklasın aman

Kelebek kanar gider parıltılı ccediliccedileğe

Varsın desinler devranda bir garip gezinip gitmiş

Sakın gizemi nefsrsquoden

Oumlrt perde perde uumlstuumlne sakın devrandan

Hasret goumlnuumll hatırlamak kimbilir hangi Baharrsquoa

Vurulmalıydı belki de kayalarla kilit kilit uumlstuumlne

O geniş kartal ağzına

• Okuyucu

Hiccedil şuumlphesiz burada bulunan anıtlar İnka devrinden oumlnceki en eski halka ait eserlerdir O kadar

eskiye dayanmaktadırlar ki Hindistanrsquodaki Davidian ve Aryan halklarından da oumlnceki bir zamanda huumlkuumlm suumlrmuumlşlerdir Gerccedileklere dayanmasa da İnka goumlreneklerine

goumlre Peruluların yuumlce yasa yapıcısı ve oumlğretmeni Manco Capac guumlney Amerika kıtasının Manusu oumlğreti ve nuumlfuzunu bu noktadan yaymıştır Eğer Aymara veya lsquoİnka halkınınrsquo başlangıccedil noktası bazıları tarafından iddia edildiği gibi bu nokta ise nasıl olur da buguumlne kadar goumlluuml halkının Aymaralar ve de n kıyılarında yaşayan İnka eski Peruluların geccedilmişleri tarihleri hakkında en kuumlccediluumlk bir bilgileri yoktur Devlerin bu muazzam yapıları bir gecede inşa ettiklerine dair muumlphem bir anane dışında en kuumlccediluumlk ir ipucuna dahi rastlayamıyoruz Ayrıca İnka bmedeniyetinin Aymara halk topluluğundan olduğuna dair şuumlpheye duumlşmek iccedilin her tuumlrluuml nedene sahibiz İnka medeniyeti soylarının Guumlneşin Oğluna Manco Capacrsquoa dayandığını Aymaralar ise bu kanun koyucunun uygarlıklarının kurucusu ve eğitmeni olduğunu iddia ediyorl Buna karşın İspanyol doumlnemlerinin İnka medeniyeti arde Aymaralar da bunu ispat edememişlerdir Aymaraların ı Inichuarsquodan (İnka dili) ccedilok farklıdır ve de Dr lisanHeathrsquoın bizlere aktardığına goumlre Guumlneşin soyundan gelenlerin fethinden sonra lisanlarından vazgeccedilmeyi reddeden yegane ırk olma oumlzelliğine sahiptirlerrdquo (araştırmacı Okuyucu Blavatskyrsquonin Kulmarrsquoın aksine İnka uygarlığının esas koumlkuumlnuumln Tiahuanaco uygarlığına dayanmadığını Aymaralardan ise tamamıyla ayrı olduğunu savunmakta olduğu izlenimine varsa da aslında bu iki goumlruumlş birbirlerinden pek de farklı değildir Kulmar Tiahuanaco halkının İnkarsquonın uumlst sınıfını teşkil ettiğini savunmaktadır Buna goumlre İnkarsquonın saf koumlkeninin Tiahuanacorsquoya dayandığını Aymararsquonın ise aslında alt bir sınıf olmayıp boumllge halkları arasında suumlregelen ccedilekişmelerin sonucunda zaman iccedilinde birleşen ve tek bir topluluk halini alan birleşik topluluğun parccedilalarını teşkil etmiş olduğunu da soumlyleyebiliriz Aynen duumlnyanın diğer tuumlm imparatorluklarında goumlzlemlendiği gibi topraklarını genişletip diğer halk topluluklarını buumlnyesine katan bir ulus zaman iccedilinde koumlkenindeki saflığını kaybetmiştir Aymara halkı Kulmarrsquoın goumlruumlşuumlne goumlre bir ldquoalt sınıfrdquo olmaktan ziyade zaman iccedilinde

imparatorluk idaresine girmiş ayrı koumlkene sahip bir halk topluluğu olarak da duumlşuumlnuumllebilir Zaten Kulmarrsquoın goumlruumlşlerine yer verdiği bilim adamı Riva-Aguumlero da İnka medeniyetinin oumlzuuml olan Tiahuanacorsquonun Quechuan Aymara ve Araucanian topluluklarının oumlzde dayandığı paleo-Quechuanlarrsquodan ayrı olduğunu belirtmiştir Ayrı koumlkene sahip dillerin zaman iccedilindeki ilişkilerden benzerlikler geliştirebileceğini de duumlşuumlnebiliriz Buumltuumln bunların sonucunda esasta Blavatsky ve Kulmarrsquoın goumlruumlşlerinin birbirinden hiccedil de farklı olmadığını accedilıkccedila goumlrmekteyiz)

ldquoBu kalıntıların en eski kadim doumlnemlere dayandığına dair kanıtlar mevcuttur Amerika kıtasındaki tepe yapıtların ccediloğunda olduğu gibi bazıları piramit planında inşa edilmişlerdir Bunlar tabanda birkaccedil acre (ccedilev 439 doumlnuumlm) alanı kaplarlar Yekpare taştan kapı girişleri suumltunlar ve taş idoller o kadar inceden inceye ayrıntılı işlenmiştir ki lsquoAmerika kıtasında şimdiye kadar bulunan sanat kalıntılarına goumlre tamamiyle değişik bir stilde yontulmuşlardırrsquo DrsquoOrbigny bu tarihi kalıntılarla ilgili coşkun ve heyecanlı ifadeler kullanıyor lsquoBu olağanuumlstuuml dev eserlerrsquo diyor lsquoyaklaşık 100 feet yuumlksekliğine ulaşan tepelerden oluşuyorlar ve bunların etrafını suumltunlar 600rsquoden 1200 feetrsquoe kadar ulaşan uzunluktaki tapınaklar ccedilevirmiştir Bu tapınaklar kesin olarak doğuya doğru accedilılmaktadır Devasa koumlşeli suumltunlarla yekpare taştan inşa edilmiş kemerli kirişlerle donatılmışlardır Buumltuumln bunlar Guumlneşi ve onun habercisi olan Guumlney Amerika Akbabasını temsil eden huumlnerli roumllyeflerle baş kısımları yarı Mısır tarzı olan uumlstlerinde kabartmalar bulunan bazalt (siyah mermer) heykellerle bezenmiştir Son olarak iccedilerisi 21 feet uzunluğunda 12 inch genişliğinde 6 inch kalınlığında tamamiyle yontulmuş devasa kaya blokundan oluşan bir galeri (saray) vardır Tapınak ve galerinin ana giriş kapıları İnkarsquoda olduğu gibi eğimli değil dikey hatlardan

oluşur Ccedilok geniş boyutları heybetli kuumltleleri ile guumlzellik ve ihtişamda Cuzco huumlkuumlmdarlarının sonradan inşa ettiklerini geccedilmektedirlerrsquo Diğer benzer araştırmacılar gibi M DrsquoOrbigny de bu kalıntıların İnka medeniyetinden ccedilok daha eski bir doumlnemde yaşamış bir halkın eseri olduğuna inanmaktadır

Titikaka Goumlluuml eski eserlerinde iki belirgin mimari tarz goumlze ccedilarpmaktadır Mesela Coati adası eserleri Tiahuanaco kalıntıları ile her bakımdan ortak oumlzellikler goumlstermektedir Aynı şekilde ccedilok ince hassasiyetle oyulmuş devasa kaya bloklarıdır ki 1846rsquoda işlikte 6 feet araştırmacıların raporuna goumlre lsquo3 feet uzunlukta 18 feet genkalınlıktadırlarrsquo Buna karşın Titikaka Goumlluuml civarında ccedilok buumlyuumlk miktarda karşımıza ccedilıkan abidelerde lsquotam olarak Peru stili olarak tanımlanabilecek İspanyollar tarafından yıkılmış tapınaklar olduğuna inanılanrsquo eserlerle karşılaşılmıştır İccedilinde insan figuumlruuml bulunan meşhur mabet burada ilk bahsedilen stile uymaktadır Giriş kapısı 10 feet yuumlkseklikte 13 feet genişlikte kapı girişi yekpare taştan oyulmuş ve 6 feet - 4 inchrsquoe 3 feet - 2 inch oumllccediluumllerindedirrsquo Doğu cephesindeki pervazda garip bir şekli olan insan figuumlruuml bulunmaktadır ki başında ışın ccedilizgilerinden oluşan bir taccedil vardır Bu taccediltaki ışın ccedilizgileri arasına taccedillı başları olan yılan figuumlrleri serpiştirilmiştir Bu insan figuumlruumlnuumln iki yanında uumlccediler sıra kare boumllmeler bulunmaktadır Bu boumllmeler insan ve başka figuumlrlerle doludur Belli ki bu temsili bir tasarımdırrsquo Eğer bu tapınak Hindistanrsquoda olsaydı duumlnyanın tamamiyle başka bir boumllgesinde olmasına rağmen hiccedil şuumlphesiz Shivarsquoya atfedilebilirdi Shaiva veya Naga kabilesi inanccedilları bu karşıt boumllgedeki insanların bilgi dağarcığına nuumlfuz edememiş olmasına rağmen Meksika yerlilerinin yılana tapan başbuumlyuumlcuumlleri Nagal vardır Bir tepenin uumlstuumlnde bulunan kalıntıların etrafındaki su izlerinden anlaşılacağı gibi bu tepenin bir zamanlar Titikaka Goumlluumlrsquonde bir ada olduğunu goumlsteriyor lsquoGoumlluumln su seviyesi şu sırada 135 feet daha duumlşuumlktuumlr Kıyıları 12 mil uzunluktadır Bu gerccedilek diğer bilgilerle de birleştirildiğinde bu kalıntıların Amerika kıtasında bulunan diğer kalıntılardan ccedilok daha eski kadim bir doumlneme ait olduklarını doğrular Boumlylece buumltuumln bu eski eserler hep birlikte lsquoPerululardan oumlnce yaşamış olan aynı bilinmeyen gizemli halka atfedilmektedir ve bu kadim medeniyete ev sahipliği yapmıştır Aynı Azteklerden oumlnce yaşamış olan Tulhuatecarsquolar veya Toltecrsquoler gibi geriye devasa anıtlar bırakmışlardırrsquo Buumltuumln bu anıtlar Dracontias - kutsal yılana ait olan veya Guumlneşe adanan tapınaklardır

Teotihuacanrsquoın piramit kalıntıları Palenque ve Copanrsquoın yekpare taştan anıtları bu karakteristiğe uyar Teotihuacanrsquodaki piramitler Mexico Cityrsquoye takribi sekiz fersah (ccedilev yaklaşık 40 km) uzaklıktaki Otumla duumlzluumlğuumlndedir ve civarın en eski eserleri olarak değerlendirilmektedir Oumlnemli iki tanesi sırası ile Guumlneş ve Aya adanmıştır Kare kesilmiş taştan doumlrt kat en uumlstte duumlz kesit olmak uumlzere inşa edilmişlerdir Guumlneşe adanmış olan en buumlyuumlğuuml 221 feet yuumlkseklikte tabanda 680 feet2 boyutlarında olup 11 acre (ccedilev acre 439 doumlnuumlm) yer kaplamaktadır Bu haliyle Keops piramidine hemen hemen denktir Ayrıca Humboldtrsquoun incelemelerine dayanarak Cholula piramidi Teotihuacan piramidinden 10 feet daha yuumlksektir tabanda 1400 feet2rsquodir ve 45 acre yer kaplamaktadır

İspanyol istilasının ilk doumlnemlerine tanık olan yazarların tarihccedililerin bu eski kalıntılar hakkında kaydettikleri ilginccediltir lsquoUccedilsuz bucaksız doumlrtgen bir alanı kapsamaktadır 8 feet kalınlıkta uumlzerinde mazgallı siperler bulunan kireccedil bir duvarla ccedilevrelenmiş ve birccedilok duvar yılan şeklinde taş figuumlrle donatılmıştırsquo diyor bunlardan biri Cortezrsquoin goumlruumlşuumlne goumlre bu alanın iccediline rahatlıkla 500 ev sığdırılabilirdi Yerler o kadar puumlruumlzsuumlz cilalı taşla doumlşenmiş ki lsquoİspanyolların atları kaymadan ilerleyemiyorlardırsquo diye kaydediyor Bernal Diaz Bu bağlamda Meksikarsquoyı fethedenin İspanyollar olmadığı aslında onların atlarının olduğu gerccedileğini goumlz ardı edemeyiz Avrupalılar kıyılarına ayak basana dek Amerika kıtasının bu halkı daha oumlnce hiccedil atla karşılaşmamıştı Yerliler oldukccedila cesur olmalarına karşın lsquoatların goumlruumlntuumlsuumlyle ve top ateşiyle karşılaştıkları an o kadar dehşete duumlşmuumlş ve hayretle donup kalmışlardı ki lsquoİspanyolları ilahi varlıklar sanmışlardırsquo Yanlış anlamanın doğurduğu panik bir avuccedil insanın sayısız binlerce savaşccedilıyı nasıl da kolayca yendiğini accedilıkccedila anlatmaya yetiyor

Perursquoya baktığımızda değişik devirlerin kalıntıları olağanuumlstuumlluumlk accedilısından hiccedil de geri kalmazlar Vahşi yıkıcı işgalcilerin ccedilizmeleri altında ezilmiş olmasına rağmen Cuzcorsquodaki Guumlneş tapınağı hacirclacirc etkileyici İşgalcilerin bizzat kendilerinin anlatımlarına itibar edersek ilk buldukları haliyle burası sanki bir peri masalı şatosuymuş Devasa yuvarlak bir taş duvar esas tapınağı kuumlccediluumlk ibadet alanlarını ve binaları tamamıyla ccedilevirmiştir Bu yapı şehrin goumlbeğindedir Sadece kalıntıları bile tuumlm gezginleri hayretler iccedilinde bırakmaktadır lsquoCcedilevrilmiş kutsal alanda su kanalları accedilılmıştı iccedilinde tabiattan aynen taklit edilmiş altın ve guumlmuumlş ccediliccedilek ve ccedilalılarla dolu bahccedileler ve aralarında patikalar vardı 4000 rahip hazır bulunuyordu Tabanırsquo diyor La

Vega lsquotapınağın etrafında 200 adıma kadar kutsal sayılıyordu ve bu sınırdan iccedileriye hiccedilkimse yalınayak olmaksızın giremiyordursquo Cuzcorsquoda bu buumlyuumlk tapınağın yanı sıra 300 kadar daha az ehemmiyetli tapınaklar da vardı Bahsettiğimiz bu buumlyuumlk tapınaklardan sonra Pachacamacrsquoın guumlzellikte uumlnluuml tapınağı gelir Ayrıca Humbolt tarafından bahsedilen başka bir oumlnemli Guumlneş Tapınağı da ki lsquobu Cannar tepesinin başlangıccedil noktasındadır Guumlneş Tapınağı buumlyuumlk bir kayanın oumln yuumlzuumlnde tabiat tarafından meydana getirilmiş ışığın evrensel semboluuml ile oluşmuşturrsquo Romanrsquoın bize aktardığına goumlre lsquoPeru tapınakları yuumlkseklerde tepelerin uumlstuumlnde inşa edilmişler ve birbiri iccediline uumlccedil ile doumlrt toprak dairesel setle ccedilevrelenmişlerdirrsquo Bizzat benim (ccedilev makalenin yazarı HPB) goumlzlemlediğim oumlzellikle tepe yapılar iki uumlccedil doumlrt sıra taşlarla dairesel ccedilevrilmiştir Ulloa Cayambe kenti yakınlarındaki antik bir Peru tapınağını şoumlyle anlatıyor lsquokusursuz daire biccediliminde ve tepesi accedilıkrsquo işte boumlyle birkaccedil tane lsquocromlechrsquo (ccedilev kadim doumlnemlerden kalma etrafı daire şeklinde buumlyuumlk dikme taşlarla ccedilevrilmiş abide) vardı Madras Times 1876rsquodan Bangalore civarındaki bazı garip tepe yapıları hakkındaki makaleden alıntı yaparsak Mr

JH Rivett Carnacrsquoın Arkeolojik Notlarında ldquo Koumlyuumln yakınında accedilıkccedila goumlruumllebilen en az yuumlz cromlech vardı Bu cromlechrsquoler dairesel şeklinde taşlarla ccedilevrilmişti bunlardan bazıları eşmerkezli uumlccedil veya doumlrt daire halinde ccedilevrilmişti Buumlyuumlk taşlarla doumlrt daire halinde ccedilevrilmiş olan birinin olağanuumlstuuml bir goumlruumlntuumlsuuml vardı ve buna yerliler tarafından lsquoPandavara Gudi - Pandaların Tapınağırsquo adı verilmişti İşte bu yapı yerlilerin ccediloğunluğu tarafından soyu tuumlkenmiş veya mitolojik bir nesile atfedilen yapılardan ilkini teşkil ediyordu Bu yapılardan ccediloğunun uumlccedil bazılarının iki birkaccedilının bir taştan oluşan daireleri vardırdquo 35 derece enlemde Kuzey Amerikarsquonın Arizona Kızılderililerinin guumlnuumlmuumlze dek kalan kabaca yapılmış sunakları vardır Bunlar da tıpa tıp dairelerle ccedilevrilmiştir Majgor Alfred R Calhoun FGS (ABD Ordusu Teftiş Komisyonundan) tarafından keşfedilen Arizona Kızılderililerinin Kutsal Pınarı da aynı şekilde oluşmuş sembolojik taşlarla ccedilevrilmiştir Aynen Stonhenge ve başka yerlerde olduğu gibi

Bize Peru antik kalıntılarına dair en enteresan ve kapsamlı bilgileri daha oumlnce de bahsettiğimiz gibi Mr Health veriyor Bu kalıntılar hakkındaki bilgiyi periyodik ccedilıkan bir derginin birkaccedil sayfasına sığdırmaya ccedilalışırken oumlzetliyor Yine de buna rağmen bu eserlerin zenginliği hakkında ustaca ve ccedilok accedilık bir goumlruumlntuuml ccediliziyor Huancarsquoları talan ettikleri iccedilin bu guumlnlerde birden ccedilok hazine avcısı zengin oldu Bilinmeyen ırkların sayısız jenerasyonlarının kalıntıları orada kimbilir kaccedil asırdır rahatsız edilmeden uyurken şimdi kutsala huumlrmetsiz hazine avcıları tarafından tropik guumlneşin altında un ufak parccedilalanmaya terk ediliyorlar Belki de Mr Healthrsquoin vardığı sonuccedillar bulgularından ccedilok daha şaşırtıcı ve kayda değerdir Onun tanımlamalarını kısaca aktaracağız

lsquo70deg 24rsquo guumlney enleminde Perursquoda Pacasmayo limanının doumlrt mil kadar kuzeyindeki Jeguatepegue vadisinde aynı adı taşıyan bir nehir bulunur Jeguatepegue nehrinin yakınında guumlney kıyısının yanında frac14 mil2 alanında 40 feet yuumlksekliğinde kerpiccedilten veya guumlneşte pişmiş kiremitten inşa edilmiş yuumlkseltilmiş bir platform bulunur 50 feet genişliğinde bir duvar bu platformu bir başkası ile birleştirir ki bu da 150 feet yuumlksekliğinde 200 feet karşıdan karşıya (ccedilev ccedilaprazlama eninde) tabanda 500 feet (ccedilev ccedilaprazlama eninde uzunluğunda) yaklaşık olarak bir kare şeklindedir Bu sonuncusu oda boumllmeleri şeklinde 10 feet2 tabanında 6 feet2 tepede ve 8 feet yuumlksekliğinde inşa edilmiştir Buumltuumln bunlar aynı tip tepe yapılardır Guumlneş Tapınakları veya kaleler de olabilirler Kuzey kenarları giriş iccedilin meyillidir Hazine avcıları bu ikinci bahsedilenin yaklaşık yarısına kadar olan kısmını parccedilalamışlardır Soumlylendiğine goumlre 150000 dolar değerinde altın ve guumlmuumlş suumls eşyası bulunmuşturrsquo Burada bulunan binlerce iskeletin yanında bolca altın guumlmuumlş bakır suumls eşyaları ve mercan boncuklar bulunmuştu Ve Mr Health devam ediyor lsquoNehrin kuzey yakasında etrafı duvarlarla kaplanmış bir şehrin geniş (iki mil genişliğinde altı mil uzunluğunda) bir alana dağılmış kalıntılarına rastlanır Nehri dağlara kadar takip edersek yol boyunca kalıntı ardına kalıntıyla huanca ardına huancarsquoyla (goumlmuuml alanları) karşılaşırızrsquo Tolonrsquoda bir tane daha harabeye doumlnmuumlş şehir vardır Beş mil kadar ileride nehrin yukarısında lsquodoumlrt ile altı feet ccedilapında uumlstuuml hiyerogliflerle kaplı tek bir granit kaya kuumltlesi vardır on doumlrt mil oumltede iki derin kayanın (kanyon) birleştiği yerdeki bir dağ noktasında 50 feetrsquoten daha yuumlkseğe kadar uzanan aynı ccedileşit hiyerogliflere rastlanır ki kuşlar balıklar yılanlar kediler maymunlar insanlar guumlneş ay ve birccedilok garip ve de şimdi anlaşılmaz şekillerden oluşmuştur Buumltuumln bunların uumlzerine oyulduğu silikatlı kumtaşındandır ve ccedilizgiler bir inchrsquoin sekizde biri derinliğindedir Buumlyuumlk bir taşta uumlccedil delik vardır ki bunlar 20 ile 30 inch derinliğinde ağızda 6 inch zirvede 2 inchrsquotir Anchirsquode Rimac nehrinde nehir yatağına 200 feet dikey bir duvarın uumlzerinde tam muumlkemmel olmayan B ve muumlkemmel Drsquoyi temsil eden hiyeroglif vardır Onların altında nehrin yanındaki bir yarıkta 25000 dolar değerinde altın ve guumlmuumlş goumlmuumlluuml bulunmuştur İnkarsquolar reislerinin fidyesini getirirlerken onun katledilmiş olduğunu duyunca ne mi yapmışlar Soumlylentiye goumlre

fidyeyi goumlmmuumlşler Yonanrsquodaki bu işaretler İnka şehri yakınlarındaki yol uumlzerinde olduğuna goumlre bir şeyleri anlatmaması hiccedil muumlmkuumln muumlrsquo

ldquoYukarıda bahsedilen 1878 Kasımında yayınlanmıştı 1877 Ekiminde lsquoIsis Unveiledrsquo (ccedilev Peccedilesi Kaldırılmış İsis) eserimde (cilt I sayfa 595) bir efsaneden bahsetmiştim Fakat burada onu tekrarlamak ccedilok uzun zaman alacağı iccedilin yersizdir Sizi temin ederim ki soumlz konusu hazine goumlmuumlsuumlnuuml İnkarsquonın fidyesi ile ilişkilendirmiştim Bir dergi nazik olmaktan ziyade hicivli bir lisanla bu goumlruumlşuumlmuuml Baron Munchausenrsquoin hikacircyeleri ile aynı kategoriye koydu Ama bu sırrı bana bir Perulu vermişti Aricarsquoda Limarsquodan gelirken devasa bir kaya vardır ve ananevi aktarıma goumlre bu İnkarsquonın mezarıdır Batan guumlneşin son ışınları bu kayanın yuumlzuumlne vurduğunda uumlzerine yazılmış hiyeroglifleri goumlrebilirsiniz Bu yazı karakterleri yer altında koridorlarda goumlmuumllmuumlş buumlyuumlk bir hazinenin yerini goumlstermektedir (araştırmacı Blavatsky daha sonraki yazılarında bazı yerleri bilhassa hazinelerin bulundukları yerleri gizlemek amacıyla yanlış adresler verdiğini itiraf etmiştir) Bunun detayları lsquoİsisrsquote verilmiş olduğundan ben bunları tekrarlayamayacağım Şu sıralarda bunu destekleyen kanıtlara birden fazla bilimsel araştırmada rastlanabiliyor ve boumlylece bu ifade geccedilmişe nazaran daha fazla ciddiye alınabilir Yonanrsquoın birkaccedil mil oumltesinde nehirden 700 feet yukarıda bir dağın sırtındaki duumlzluumlkte bir başka şehrin duvarlarına rastlarız Altı ila on iki mil oumltede geniş bir alana dağılmış duvarlara ve teraslara rastlarız Burası kıyıdan yetmiş sekiz mil iccedileridedir lsquoDağın sırtından 7000 feet yukarıya doğru zikzaklar ccedilizerek tırmanırsanız sonra da 2000 feet aşağıya inersenizrsquo Coxamolcarsquoya ulaşırsınız Bu antik şehirde tehlikeli Pizzarorsquonun talihsiz İnka Atahualparsquoyı esir tuttuğu ev buguumlne dek duruyor O ev ki lsquoİnka 1532rsquode oumlzguumlrluumlğuumlne karşılık Pizzarorsquonun uzanabildiği kadar yuumlksekliğe ulaşana dek evi altınla doldurmaya soumlz vermiştirsquo Soumlzuumlnde durdu ve evi 17500000 dolar değerinde altınla doldurdu İspanyarsquonın eski domuz ccedilobanı ve din adamı Hernando de Luguesrsquoin kıymetli yardımcısı olan Pizzaro şerefi uumlzerine yemin vermesine rağmen İnkarsquoyı katletti Bu şehirden uumlccedil mil oumltede lsquobilinmeyen bir şekilde yapılanmış bir duvar var Ccedilimentolanmış ccedilimento taştan daha sert Chepenrsquode yirmi feet yuumlksekliğinde duvarı olan bir dağ var ve zirvesi tamamıyla yapay Pacaomayarsquonın guumlneyinden 50 mil oumltede Huanchaco Limanı ile Truxillo arasında Chimao Krallığırsquonın başkenti olan Chan-Chanrsquoın kalıntıları bulunmaktadır Şehre giden yol kalıntıların bulunduğu boumllgeden geccedilmektedir Yerden doumlrt feet yuumlksekliğinde bir patikaya girilir Bu geccedilit bir buumlyuumlk kuumlme kilit kalıntıdan diğerine yol verir bunun altında bir tuumlnel bulunurrsquo Bunlar ister kaleler şatolar saraylar veya lsquohuancarsquo adını taşıyan goumlmuuml tepecikleri (ccedilev houmlyuumlk) olsunlar hepsine de huanca denir At sırtında saatlerce bu kalıntıların arasında dolaştığınızda kafanız karışır Araştırmacılar da hangilerinin saray olup olmadığını goumlsteremezler Ccedilevrelenmiş en yuumlksek olanlar ccedilok fazla uğraşa mal olmuştur muhakkakrdquo

(araştırmacı Makalenin bu boumlluumlmuumlnde soumlzuuml geccedilen efsane hakkında bilgi toplamak amacı ile HPB lsquoIsis Unveiled - Peccedilesi Kaldırılmış İsisrsquo Cilt I sayfa 595-596rsquoyı araştırdık ve ilgili kısımları size aynen naklediyoruz)

lsquo Kuzey ve Guumlney Amerikarsquoda ve Batı Hint Adalarında bulunan birccedilok eski kalıntı batmış olan Atlantisrsquoe atfedilir Ayrıca eski duumlnyanın hierophantlarına da atfedilirdi ve bunların da birbirleri ile irtibatta olduklarına inanılırdı Şimdi sulara batmış uumllkenin majisyenlerinin toprak altından her yere giden geccediliş ağına sahip olduklarına inanılırdı Bu gizemli katakomblarla ilgili olarak şimdi size ccediloktan oumllmuumlş olan bir Perulunun anlattığı hayret verici hikacircyeyi nakledeceğiz Bu hikacircyeyi uumllkesinin iccedil kısımlarında birlikte seyahat ederken anlatmıştı Bunda bir gerccedilek olmalı zira hikacircye son İnkarsquonın meşhur hazinesini iccedilermektedir

Perulu bize sırrın Pizzarorsquonun İnkarsquoyı katletmesinden beri buumltuumln yerlilerce guumlvenilmeyen Meztizorsquolar hariccedil tutularak bilindiğini soumlyledi

Hikacircye şoumlyledir İnka esir alınmıştır ve karısı serbest bırakılması iccedilin bir oda dolusu altını uzanabileceği yuumlksekliğe kadar olan altını guumlneş uumlccediluumlncuuml guumln batmadan temin edeceğine dair soumlz verir Kraliccedile soumlzuumlnde durur fakat Pizzaro soumlzuumlnden doumlner Bu buumlyuumlk hazinenin ortaya konulması ile hayrete duumlşen Pizzaro esas hazinenin kaynağının yerinin kraliccedile tarafından accedilıklanmasından sonra mahkucircmun serbest bırakılabileceğini ilan eder Pizzaro İnka halkının sonsuz bir madene sahip olduğunu toprak altından birccedilok mil ilerleyen bir yol veya tuumlnelde uumllkenin birikmiş zenginliğinin saklandığını duymuştur Talihsiz kraliccedile vakit kazanmak iccedilin yalvarır ve kacirchinlere danışmaya gider Kurban sırasında başkacirchin kraliccedileye kutsal siyah aynada kocasının oumlnuumlne geccedililmez katledilişini goumlsterir ister hazineyi Pizzarorsquoya versin ister vermesin Buna dayanarak kraliccedile girişin kapatılması emrini verir Bu kayalık bir duvarda oyulmuş bir dağ boğazı kapısıdır Rahibin ve majisyenlerin direktifi ile buumlyuumlk dağ boğazı tepeye kadar

taşlarla doldurulur ve yuumlzeyi bu işlemi gizlemek iccedilin kapatılır İnka İspanyollar tarafından katledilir ve talihsiz kraliccedile intihar eder İspanyolların accedilgoumlzluumlluumlğuuml amacını aşar ve goumlmuumllen hazinenin sırrı birkaccedil sadık Perulunun goumlğsuumlnde saklı kalırrsquo

Tekrar makaleye geri doumlnersek

ldquoİspanyollar tarafından bu uumllkede bulunan servet hakkında bir fikir edinebilmemiz iccedilin Truxillo kenti Belediyesinden Mr Heathrsquoin aldığı kayıtların kopyasını veriyoruz Bunlar 1577 ve 1578 yıllarında lsquoToledo Huancarsquosında yalnızca tek bir kişi tarafından bulunan hazinelerin lsquoFifths of the Treasuryrsquo (Hazinenin Beşte Biri) kitabındaki raporlarından kopyadır

- Birinci olarak - Truxillo Perursquoda 22 Temmuz 1577rsquode Don Garcia Gutierrez de Toledo Kraliyet Hazinesine başvurmuş kraliyet kasasına lsquoa fifthrsquo (beşte bir)

yatırmıştır 19 ayarında ağırlığı 2400 İspanyol doları değerinde bir kuumllccedile altın getirmiştir Bunun beşte birinin değeri uumlzerine takdir iccedilin alınan 112rsquolik boumlluumlm de eklenince toplam 708 dolarlık miktar kraliyet kasasına yatırılmıştır

- İkinci olarak - 12 Aralıkrsquota 15 ila 19 ayarında toplam ağırlık değeri 8918 dolar olan beş kuumllccedile altınla başvurmuştur

- Uumlccediluumlncuuml olarak - 7 Ocak 1578rsquode beşte bir buumlyuumlk kuumllccedile ve plaka altınlarla gelmiştir Bunların toplamı yuumlz on beşrsquotir 15 ila 20 ayar değerinde toplam ağırlık değeri 153280 dolardır

- Doumlrduumlncuuml olarak - 18 Martrsquota 14 ila 21 ayar değerinde toplam ağırlık değeri 21118 dolar olan 16 kuumllccedile altın getirmiştir

- Beşinci olarak - 5 Nisanrsquoda ccedileşitli değişik altın suumls eşyası getirmiştir Bunlar kuumlccediluumlk kemerler mısır başlığı modelinde ve diğer değişik şekillerde olup 14 ayarda ve 6272 dolar ağırlık değerindedir

- Altıncı olarak - 20 Nisanrsquoda uumlccedil kuumlccediluumlk kuumllccedile altın getirmiştir Bunlar 20 ayar değerinde ve 4170 dolar ağırlık değerindedir

- Yedinci olarak - 12 Temmuzrsquoda kırk yedi kuumllccedile ile gelmiştir Bunlar 14 ila 21 ayar değerindedir ve toplam ağırlık değeri 777312 dolardır

- Sekizinci olarak - Aynı guumln bir başka parccedila altın getirmiştir Bunlar mısır başlıkları ccedileşitli hayvan heykelcikleri şeklinde suumls eşyalarıdır ve toplam ağırlık değerleri 4704 dolardır

Bu tam sekiz kerede getirilen altının toplam değeri 278174 altın doları veya İspanyol ouncersquosidir (ccedilev ounce kuyumcu libresinin on ikide biri 31 gram) Bunun on altı ile ccedilarpımı 4450784 guumlmuumlş doları verir Bundan beşte bir (one fifth) kraliyet payını duumlşuumlnce -ki bu 98595375 dolardır- geriye 346483025 dolar Toledorsquonun payı kalır Bu buumlyuumlk vurguna rağmen zaman zaman değişik hayvanların altın heykelcikleri bulunuyor Kazılardan kare altın parccedilalarıyla bezenmiş kolsuz mantoların yanı sıra değişik renklerde kuş tuumlylerinden yapılmış kaftanlar da ccedilıkmıştır Soumlylentiye goumlre Toledo Huancarsquosında buumlyuumlk ve kuumlccediluumlk balık diye adlandırılan iki hazine vardı Sadece kuumlccediluumlk olan bulundu Huanca ve Supersquonin arasında (Supe Callaorsquonun 120 mil kuzeyindedir) Atahuangri denilen bir noktaya yakın iki devasa tepe yapı vardır Bunlar birazdan bahsedilecek olan Huatic Vadisirsquondeki Campana ve San Miguelrsquoi andırmaktadır Supe yakınında Patavilcarsquonın beş mil guumlneyinde lsquoParamongarsquo veya kalehisar diye adlandırılan bir yer vardır Bu kalenin kalıntıları buumlyuumlk oumllccediluumlde anlaşılabilir durumdadır Duvarları yaklaşık altı feet kalınlığında işlenmiş kilden inşa edilmiştir Ana bina bir tepenin uumlstuumlndedir fakat duvarı tepenin altına kadar inmiştir Binanın etrafındaki duvar duumlzenli siperleri andırır ve tepenin etrafından dolanarak labirent şeklinde aşağıya iner Bu duvarın birccedilok koumlşe ccedilıkıntısı vardır ve muhtemelen mekacircnı savunma amacı ile bu şekilde inşa edilmiştir Civardaki kazılardan oldukccedila buumlyuumlk miktarda hazine ccedilıkarılmıştır Bunların tuumlmuuml tarih oumlncesi yerliler tarafından saklanmış olmalı zira İnkarsquonın Perursquoda huumlkuumlm suumlrduumlğuuml devirlerde bu boumllgeyi işgal ettiğine dair hiccedilbir

kanıta sahip değilizrdquo

Anconrsquodan pek de uzakta olmayan altı ila sekiz millik bir alanda lsquokumda her yere dağılmış kafatasları bacaklar kollar tam iskeletler vardır Kuzeye doğru on doumlrt mil daha ileride Parmoyarsquoda ve de deniz kıyısında bir tane daha buumlyuumlk bir goumlmuuml alanı bulunur Etrafa hazine avcılarının dağıttığı binlerce iskelet yayılmıştır Yarım milden fazla uzunlukta bir alana dağılmışlardır Tepenin yuumlzuumlne kadar bir alandır bu deniz kıyısından 800 feet yuumlksekliğe kadar uzanır Bu yuumlzlerce binlerce insan nereden gelmiştir Anconrsquoda goumlmuumlluuml olanlar kimlerdir Arkeolog devamlı bu soruların uumlstesinden gelmeye ccedilalışır Sadece omuzlarını silkeleyip yerlilerle birlikte lsquoQuien Sabe- Kimbilirrsquo demekten başka bir ccedilaresi yoktur

Dr Hutchinsonrsquoun 30 Ekim 1872rsquode Guumlney Pasifik Timesrsquoda yazdığı gibi lsquoChancayrsquoın oumlluumllerin oumlnemli bir şehri olduğu kanaatine vardım Veya Perursquonun uccedilsuz bucaksız kemik saklama yeri diyebiliriz zira nereye giderseniz gidin ister bir dağ tepesine veya duumlzluumlğe veya deniz kıyısına her yerde kafatası ve kemiklerin her tuumlrluuml şekliyle karşılaşırsınızrsquo

Huatica vadisinde ccedilok buumlyuumlk alana yayılmış bir kalıntı halinde on yedi tane lsquohuancarsquo olarak adlandırılan tepe yapılar vardır Yazar boumlyle adlandırılmalarına rağmen lsquoBunlar goumlmuuml alanlarından ccedilok kaleleri veya şatoları andırmaktadırrsquo diyor Şehir uumlccedil duvarla ccedilevrilidir Bu duvarlar genelde 3 yard kalınlığında ve 15 ila 20 feet yuumlksekliğindedir Bunların doğusunda Pando Huancarsquosı diye adlandırılan devasa yapı vardır ve de oumlnemli kale kalıntıları ki bunlara yerliler Bell Huancarsquosı adını vermişlerdir Buumlyuumlk ve kuumlccediluumlk tepe yapıları serilerinden oluşan La Compana Pando Huancarsquoları muazzam bir birikim halinde hesaplanması guumlccedil bir alana yayılmışlardır lsquoBellrsquo tepe yapısı 110 feet yuumlksekliğindedir Callaorsquoya doğru kare şeklinde yuumlkseltilmiş bir plato (duumlzluumlk) bulunur

Bu plato 278 yard uzunluğunda 96 yard karşıdan karşıyadır (ccedilev yard 09144 metrelik İngiliz oumllccediluumlsuuml) Bu plato tepeden sekiz kademe aşağıya doğru iniş kaydeder Her kademe bir uumlstuumlndekine goumlre bir ila iki yard daha aşağıdadır ve toplam olarak uzunlukta ve genişlikte 278 yardrsquoı bulur (Michiganrsquodan Tabiat Tarihi Profesoumlruuml JB Steerrsquoin hesabına goumlre)

İlk başta bahsedilen kare plato tabanda iki kısımdan meydana geliyor her biri 47rsquoye 48 yard olan tam bir kare ikisi birleşiyor ve 96 yard olan kareyi oluşturuyor Buna ilaveten 47rsquoye 48 yard olan başka bir kare daha var Başa doumlnersek bir vadideki hemen hemen tuumlm kalıntıların aynı simetride on ikinin katları oumllccediluumllerinde olmaları hayret vericidir Bu bir tesaduumlf muumlduumlr yoksa oumlyle mi tasarlanmıştır Tepe yapı lsquoKalersquo tepesi kesik piramit şeklindedir ve hesaplara goumlre 14641820 feet3rsquoluumlk bir kuumltleyi barındırıyor Bu lsquoKalersquo 80 feet yuumlksekliğinde 150 yard oumllccediluumllerinde devasa bir yapıdır Tepede ccedilok buumlyuumlk kare odaların ana hatları goumlruumllmekle beraber toprakla dolmuşlardır Buraya bu toprağı kim getirdi hangi aletle dolum gerccedilekleşebildi Bu odalardaki buumltuumln boşlukları gevşek toprakla doldurmak neredeyse bu yapıyı inşa etmek kadar guumlccedil olmalı iki mil guumlneyde buna benzer bir yapıyla daha karşılaşırız ki bu daha ferah ve geniş olması yanı sıra daha ccedilok boumlluumlmlerden (dairelerden) oluşmuştur Yaklaşık olarak 170 yard uzunluğunda 168 yard eninde ve 98 feet yuumlksekliğindedir Buumltuumln bu kalıntılar kerpiccedilten yuumlksek duvarlarla ccedilevrelenmiş buumlyuumlk ccedilamurdan tuğlalar bazıları bir ila iki yard kalınlığındadır lsquoBell Huancarsquosı 20220840 feet3 kuumltle iccedilerir Buna karşın lsquoSan Miguel Huancarsquosı 25650800 feet3 iccedilerir Bu iki yapının da şu sırada terasları siperleri ccedilok sayıda odaları ve kaleleri toprakla dolmuştur

Ocheranrsquoda lsquoMira Floresrsquo Huatica vadisindeki en buumlyuumlk tepe yapıdır Yuumlksekliği 95 feet zirvede genişliği 55 yard toplam uzunluğu 428 yard veya 1284 feetrsquotir bu da on ikinin katıdır Ccedilift duvarla ccedilevrilmiştir 816 yard uzunluğunda 700 yard karşıdan karşıya boumlylece 117 acre (ccedilev acre 439 doumlnuumlm) iccediline alır Ocharas ve okyanus arasında 15 ila 20 bu şekilde kalıntı kuumlmeleri bulunur

İnka Guumlneş Tapınağı Meksika duumlzluumlklerindeki Cholula Tapınağı gibi ccedilok geniş topraktan bir piramittir 200 ila 300 feet yuumlksekliğinde olup yarım milden daha uzun bir yarım ay şeklindedir Uumlstuuml 10 acre2 oumllccediluumlsuumlndedir Duvarlarının ccediloğunun uumlzeri kırmızı boya ile geccedililmiş ve yuumlzyıllar oumlnce ilk boyandıkları gibi parlak goumlzuumlkmektedir Chincha Guano adalarının karşısında Canete vadisinde Sguriersquoin tanımladığı ccedilok geniş bir alana yayılmış kalıntılar bulunmaktadır lsquoAltın Tepesirsquo denilen tepede hanımların şallarını iğneledikleri cinsten bakır ve guumlmuumlş iğneler ve bunun yanı sıra cımbızlar ve guumlmuumlş fincanlar da bulunmuştur

Mr Heath lsquoPeru kıyısının Tumbeyrsquoden Lao nehrine kadar uzandığınırsquo soumlyluumlyor lsquoBuumltuumln bu alan boyunca biraz oumlnce bahsedilenin yanı sıra binlerce kalıntıya rastlanıyor Hemen hemen buumltuumln tepelerde dağların en uumlst kısımlarında veya etraflarında koyaklarda geccedilmişe ait kalıntılara orta platoya kadar olan alanda duvarlara

şehirlere kalelere yer altı mezarlarına miller boyunca uzanan teraslara ve su kanallarına rastlarsınız Duumlzluumlğuumln karşı tarafında Andların doğu eteklerinde vahşi yerlilerin mekacircnında balta girmemiş ormanın iccedillerine doğru da bunlara rastlayabilirsiniz Senenin birkaccedil ayı yağmur ve karın durmadan seller halinde yağdığı korkunccedil goumlk guumlruumlltuumlsuuml ve yıldırımın devamlı yaşandığı dağlarda kalıntılar başkalaşır Granitten profiritik kireccedilten silikatlı kumtaşından muazzam cuumlsseli buumlyuumlk taşlarla harccedilsız inşa edilmiş bu yapılar zamanın aşındırmasına jeolojik değişimlere depremlere ve de savaşccedilıların ve hazine avcılarının huumlrmetsiz tahrip edici ellerine karşı koyabilmişlerdir Taşccedilılıkta ustaca duumlzenlenmiş bu duvarlar tapınaklar evler kuleler kaleler mezarlar ccedilimento kullanılmadan inşa edilmişlerdir Taşlar duvarların dikey meyillerine uygun olarak her biri olması gereken şekilde yerleştirilmiştir Bu taşların altı ve daha ccedilok kenarları vardır ve hepsi birbirlerine uyum sağlamaları oturmaları iccedilin şekillendirilmiştir O kadar kusursuzca bir araya getirilmişlerdir ki bir ccedilakının bıccedilağı bile taşların aralarına giremez ister yapının tamamı ile gizlenmiş orta kısımlarında olsun ister dış yuumlzeylerinde olsun Bu taşlar şekil ve buumlyuumlkluumlk olarak duumlzenli bir şekilde belli bir oumlrneğe goumlre seccedililmemişlerdir Taşlar yarım foot3rsquoten 1500 feet3rsquoe kadar değişen tek parccedila kuumltlelerden oluşmuşlardır Milyonlarca taşın arasında birbirlerine tam oturacak taşları bulabiliyorsanız bu tam bir tesaduumlf olmalı Cuzcorsquoda Triumph Caddesinde Guumlneşin Bakireleri (Virgins of the Sun) diye adlandırılan tarihi evin bir duvarında on iki koumlşeli taş denilen buumlyuumlk bir taş vardır Bu buumlyuumlk taşın bu şekilde adlandırılmasının nedeni her biri değişik accedilılarda yuumlzeyi olan on iki taş ile ccedilepeccedilevre bağlanmış olmasıdır Bu on iki taştan başka iccedilte bir taşı daha vardır ve bu taşın arkasında da kaccedil taş olduğunu kimse bilememektedir Cuzco kalesinin ortasındaki duvarda 13 feet yuumlksekliğinde 15 feet uzunluğunda 8 feet genişliğinde millerce oumlteden ccedilıkarılmış taşlar vardır Bu şehrin yakınlarında dikdoumlrtgen şeklinde yumuşak bir kaya vardır Uzun kenarı 18 feet kısa kenarı 12 feetrsquotir Bir kenarında nişler oyulmuştur ve bunların her birinin iccedilinde insan durabilir Eğer iccedilindeki insan vuumlcudunu sallarsa bu taş da ileri geri sallanır Goumlruumlnuumlşe goumlre bu nişler sadece bu maksatla oyulmamışlardır Bu tip eserlerden en harika ve geniş olanı Ollantay - Tambo diye adlandırılmış olup bu kalıntı Cuzcorsquonun 30 mil kadar kuzeyinde Urubamba nehri kıyısında dar bir koyakrsquoın iccedilindedir Bu dik ve puumltuumlrluuml bir tepenin uumlstuumlne inşa edilmiş bir hisardan oluşur Oradan aşağıdaki duumlzluumlğe taş bir merdiven uzanır Merdivenin başlangıcında altı buumlyuumlk boumlluumlm vardır Bunlar 12 feet yuumlksekliğinde 5 feet genişliğinde 3 feet kalınlığında yan yana dizilmişlerdir Aralarında ve uumlstlerinde 6 inch genişliğinde dar şeritler halinde taşlar bu boumllmelere ccedilerccedileve oluşturur Bunların hepsi işlenmiş taşlardır Tepenin aşağısında merdivenlerin sonunda bir kısmı el yapımı olan 10 feet genişliğinde 12 feet uzunluğunda bir taş duvar duumlzluumlğe belli bir mesafeye kadar uzanır Bu duvarda guumlneye bakan birccedilok niş vardırrsquo

İnka tarihinin başladığı Titikaka Goumlluumlrsquondeki kalıntılar ccediloğunlukla tanımlanabilmiştir

Goumlluumln birkaccedil mil guumlneyindeki Tiahmanacorsquoda suumltunlar şeklinde taşlar vardır Bunlar yarı işlenmiş bir sırada birbirlerinden belli uzaklıklarda yerleştirilmişlerdir Yerden yuumlkseklikleri takribi 18 ila 20 feetrsquotir Bu sırada yekpare taştan şimdi yıkılmış 10 feet yuumlkseklikte 13 feet genişlikte bir kapı bulunmaktadır Bu kapının alanı iccedilin accedilılan boumlluumlm 7 feet 4 inch yuumlksekliğinde 3 feet 2 inch genişliğindedir Kapının uumlstuumlndeki taşın tuumlm yuumlzuuml oyularak işlenmiştir Buna benzer fakat daha kuumlccediluumlk olan bir başka kapı da yerde onun yanında uzanmaktadır Taşlar sert porfirdendir (somaki mermer) ve civardaki kaya ccedileşidinden jeolojik olarak ayrı karakterdedir Buna dayanarak taşın başka bir yerden taşınmış olduğu sonucuna varabiliriz

Huari boumllgesindeki lsquoChavinrsquode Huanta kentinde kayda değer kalıntılara rastlanmıştır Bu kalıntılara giriş boumlluumlmuuml olan geccedilit 6 feet genişliğinde 9 feet yuumlksekliğindedir ve 12 feet uzunluktan fazla olmak uumlzere kısmi işlenmiş kumtaşı ile uumlstleri oumlrtuumllmuumlştuumlr Her iki tarafta odalar bulunmaktadır Bunlar 12 feet genişliğindedir ve uumlstleri 112 feet kalınlığında 6 ila 9 feet genişliğinde buumlyuumlk parccedila kumtaşları ile oumlrtuumllmuumlştuumlr Odaların duvarları 6 feet kalınlığındadır ve mazgal delikleri vardır Bu buumlyuumlk bir ihtimalle havalandırma iccedilindir Bu geccedilidin tabanında bulunan ccedilok dar bir giriş yeraltı geccedilidine yol accedilar Bu yeraltı geccedilidi nehrin altından geccedilip oumlbuumlr tarafa ulaşır Burada bulunan birccedilok huancarsquoda taştan iccedilecek kaplarına bakır ve guumlmuumlş aletlere oturan bir yerlinin iskeletine rastlanmıştır Bu kalıntıların daha birccediloğu su kanallarının uumlstuumlndedir Bu hisarlara giden koumlpruumller uumlccedil adet işlenmiş granit taşındandır Bunlar 24 feet uzunluğunda 2 feet genişlikte 112 feet kalınlıktadır Granit taşlardan bazıları uumlzerinde hiyeroglifler vardır

Arequiparsquodan 24 mil oumltede Corralonesrsquode granit kuumltlelere oyulmuş hiyeroglifler vardır Bunlar sanki tebeşirle boyanmış gibi goumlzuumlkuumlrler insan lama desenleri ccedilemberler paralel kenarlar ldquoRrdquo ve ldquoOrdquo harfleri ve hatta bir astronomi sistemi kalıntılarından oluşurlar

Castro Virreina boumllgesinde Huaytarrsquodaki bir yapıda da ayrı oymalara rastlanmaktadır

Ica boumllgesindeki Nazcarsquoda su kanallarının harika kalıntılarına rastlanır Bunlar doumlrt ila beş feet yuumlksekliğinde uumlccedil

feet genişliğinde ccedilok duumlzguumln ccedilift duvarlı tam işlenmemiş taştandır Uumlstleri yassı kaldırım taşı ile kapatılmıştır

Quelaprsquota Chochapayasrsquotan ccedilok uzak olmayan bir boumllgede son zamanlarda ccedilok geniş kapsamlı eserler incelemeye tabi tutulmuştur 560 feet genişliğinde 3660 feet uzunluğunda ve 150 feet yuumlksekliğinde işlenmiş taştan bir duvar vardır Alt kısmı kesintisizdir Bunun uumlst kısmında başka bir duvar 600 feet uzunluğa 500 feet genişliğe ve diğeri gibi 150 feet yuumlksekliğe sahiptir Her iki duvarda da uumlccedil feet uzunluğunda bir buccediluk feet genişliğinde ve kalınlığında nişler vardır Bu nişlerin iccedilinde eski sakinlerin kalıntıları bulunur Bunların bazıları ccedilıplak diğerleri ise belirgin renkleri olan ccedilok guumlzel nakışla işlenmiş koton şallarla sarmalanmışlardır

İkinci ve en yuumlksek duvarın girişini takip edersek kuumlccediluumlk fırınları andıran mezarlarla karşılaşırız Bunlar 6 feet yuumlksekliğindedir ve tabanlarına geniş yassı taşlar doumlşenmiş ve uumlzerlerine kadavralar yerleştirilmiştir Kuzey tarafta dağın dikey kayalık kısmında 600 feet tabandan yuumlkseklikte kuumlccediluumlk pencereleri olan kiremit bir duvar vardır Bunun yapılış nedeni bilinmemekte şu sıralarda da pek bir ulaşım imkacircnı goumlzuumlkmemektedir Burada altın ve guumlmuumlş aletler bulunmuştur Buumlyuumlk bir oumlzenle işlenmiş devasa yekpare taş bunun İnka oumlncesi bir devre ait olduğu ihtimalini duumlşuumlnduumlrmektedir Perursquonun tahminen 1200 millik bir alanını kapsayan beş yuumlz kadar koyak vardır Her koyak iccedilinde on mil uzunluğunda yuumlkselen sıralar halinde 50 tane kadar teras katlarının bulunduğunu ve bunların koyağın (kanyonun)

her iki yanında beş mil uzunluğunda yirmi beş yuumlkselen sıra teraslar halinde uzandığını duumlşuumlnuumlrsek toplam 250000 mil taş duvarla karşılaşırız Bu taş duvarların ortalama yuumlkseklikleri uumlccedil ila doumlrt feetrsquotir Bu toplam duvar uzunluğu kuumlremizi on kere doumlnmeye yeter Bu tahminler hayret verici olabilir ama ben şahsen esas oumllccediluumlnuumln bu tahmini uzunluğun iki katından fazla olabileceğinden eminim Zira bu derin koyakların uzunluğu 30 ila 100 mil arasında değişmektedir Rimac nehrinin vadisindeki San Mateo kasabasında -ki burada dağlar nehir yatağından 1500 ila 2000 feet yukarıya yuumlkselmektedir- iki yuumlz kadar sıra saydım Bu sıraların hiccedilbiri doumlrt milden az olmamak kaydı ile birccediloğu altı milden daha uzundu

lsquoPeki oumlyle ise kimdi bunlarrsquo diye sorguluyor Mr Heath ldquo60 mil boyunca graniti oyan sert porfir (somaki mermer) bloklarını taşıyan muazzam boyutlarda ccedilıkarıldıkları yerden millerce oumlteye binlerce feet derinlikteki vadilerin oumltesinden dağların uumlzerinden aşırarak duumlzluumlkleri geccedilerek nasıl ve nereden taşıdıklarına dair herhangi bir iz bırakmadan ki soumlz konusu halkın odunu kullanmada cahil olduğu (soumlylenirken) yuumlk taşıyabilecekleri tek hayvanları olan guumlccedilsuumlz lamayla bu taşları taşıdıktan sonra mozaik işccedililiğinin hassasiyeti ile birbirlerine oturtup uyumlaştıran dağların eteklerine binlerce mil uzunluğunda teraslar kerpiccedil ve topraktan tepeler ccedilok buumlyuumlk şekiller inşa eden guumlnuumlmuumlzde taklit edilemeyecek nitelikte kilden taştan bakırdan guumlmuumlşten altından ve nakış işccedililiği ile eserler bırakan o halk ki goumlruumlnuumlşe goumlre zenginlikte Divesrsquole (ccedilev Luka İncilirsquondeki zengin adam servet sahibi kimse) guumlccedilte ve enerjide Herkuumllrsquole ve ccedilalışkanlıkta karınca ve arı ile rekabet edebilenrdquo

Callao 1746rsquoda suya batmış ve tamamı ile yıkılmıştı Lima 1678rsquode harabeye doumlnmuumlştuuml ve 1746rsquoda 3000 evden sadece 20rsquosi ayaktaydı Buna karşın antik şehirlerden Huatica ve Lurin vadileri bunlara goumlre daha iyi durumda muhafaza edilmişlerdir Pizzaro tarafından 1531rsquode bulunan San Miguel de Puiro 1855rsquote tamamiyle harabeye ccedilevrilirken yakınındaki eski kalıntılar bu yıkımdan daha az nasiplerini almışlardır Areguiparsquonın 1868 Ağustosunda yerle bir edilmesine karşın yakınındaki kalıntılarda hiccedilbir değişiklik olmamıştır En azından muumlhendislik alanında guumlnuumlmuumlz insanı geccedilmişten ccedilok şey oumlğrenebilir Bunun daha birccedilok şey iccedilin de geccedilerli olduğunu goumlstermeyi uumlmit ediyoruzrdquo

Goumlruumllduumlğuuml gibi aradan bir asıdan fazla zaman geccedilmesine rağmen bu gizemli medeniyet hakkında olabilecek en ayrıntılı ve doğru bilgiyi hacirclacirc Blavatskyrsquonin Amerika kıtası araştırmalarında bulabiliyoruz

SONSOumlZ

Bir devrin sonuna gelirken birikimlerini yeni devrin uygarlıklarına aktarma misyonunu uumlstlenen bilgeler yeni uygarlıkların tohumlarını ekmişlerdir Tibet Hint yarımadası Mısır ve Amerika kıtası bu oluşumdan nasibini almıştır Tibetrsquoin uygarlığın aktarılmasından dolayı mı bu mirasa sahip olduğu yoksa o devrin uygarlığının bir parccedilası olması dolayısıyla zaten kendine ait olan bilgiyi korumayı kendine misyon mu edindiği tartışılır Buna rağmen ikinci goumlruumlş akla daha yakındır Tibet ccediletin coğrafyası sayesinde bilgeliği uzun bir muumlddet korumuş ama en sonunda kara buumlyuumlcuumllerin dejenerasyonuna teslim olmuştur Yine de muhakkak ki Tibet tapınaklarında ccedilok oumlzenle korunan bilgiler vardır ve bunların dışarıya verilmesi tamamen engellenmiştir Sadece en son olarak Helena Petrovna Blavatsky kabul goumlrmuumlştuumlr ve ancak onun aktarabilmiş olduğunu kavramaya ccedilabalıyoruz Uygarlık Tibet ve Hindistanrsquoa tahmini olarak eşzamanlarda ekilmiş olmalı Hindistan ccedilok iddialı goumlzuumlkmemekle beraber son doumlnemlere kadar Buddha oumlğretisine sadık kalabilmiş ve kendisine diğer devrin aktardığını belli bir oumllccediluumlde koruyabilmiş olmasına karşın istikrarlı bir biccedilimde tutabilmiştir Kuzey Amerika yerlileri hiccedilbir zaman birleşip bir imparatorluk kuramamalarına karşın Avrupalılar topraklarını istila edip onları yok edene değin kendi buumlnyelerinde kuumlltuumlrlerini koruyabilmişlerdir Ama yine de onların da medeniyetleri buumlyuumlk oumllccediluumlde saklı kalmıştır Guumlney Amerika yerlileri ve bilhassa İnka toplumu istiladan sadece yuumlz yıl oumlnce buumlyuumlk bir imparatorluk kurmalarına karşın Mısırrsquoa eşdeğer bir uygarlık anlayışını sinelerinde barındırmışlardır İstilayla birlikte bu toplumlar da Kuzey Amerika yerlileri gibi ani olarak son bulmuşlardır İnkarsquonın birccedilok bakımdan Mısırrsquola buumlyuumlk benzerlikler goumlsterdiğini goumlrebiliyoruz Her iki toplum da birlik bilincinin idrakiyle sosyal dayanışmayı suumlrduumlrerek organize olmuşlar evlerini hatta saraylarını geccedilici inşa etmişlerdir İnka halkı evinin ve sarayının damını sazla kapatmış hem de onca zenginliğine karşın ama tapınaklarını oumlzenle inşa etmiştir Mısır halkı goumlksel hayatın bir benzerini duumlnya toprağında yaşamaya gayret goumlstermiştir Her sene mutluluk ve bereket getiren Hapi (Nil) nehrinin taşmasıyla yıkılan evini ve sarayını tekrar basitccedile inşa etmiş buna karşın ilahi olana adanmış birccedilok goumlrkemli tapınak yapmıştır Mısır ve Amerika halkları muumltevazılıkta da benzeşirler Her iki toplum da altın ve guumlmuumlşuuml sadece toumlrensel amaccedilla kullanmıştır İnka mabet ve bahccedilelerinde bolca altın kullanmıştır

Belki de Mısır tohumun ekildiği en son uygarlıktır Atlantisrsquoin batmasından sonra ccedilok uzun zaman dayanabilen Poseidonis adasının da batmasından oumlnce son miras da Mısırrsquoa emanet edilmiştir Ccedilok goumlrkemli bir medeniyet yaşamasına rağmen bu uygarlık nispeten kısa suumlrmuumlştuumlr Ama ccedilok oumlnemli bir farkla bu uygarlık ccediloumlkmeden oumlnce medeniyetinin bir kısmını buumlyuumlk oumllccediluumlde Sokrates oumlncesi filozoflar vasıtasıyla Eski Yunanrsquoa aktarabilmiş oradan Romarsquoya aktarılarak şimdiki Batı medeniyetinin temeli teşkil edilmiştir Artık yolun sonuna yaklaşılmaktadır Atlantisrsquoin Mısırrsquoa aktardığı oradan da Eski Yunan ve Roma vasıtasıyla Avruparsquoya aktarılan uygarlık dejenerasyon ve ccediloumlkuumlş suumlrecine girmiştir Şimdilerde ise gelecek devirlerin uygarlıklarına Bilgeliği aktarmaya youmlnelik ccedilalışmalar hazırlıklar başlamıştır

KAYNAKCcedilA

Heike Owusu İnka Maya ve Azteklerde Semboller

Henri Favre İnkalar

Jorge Angel Livraga Teb

Jorge Angel Livraga Atlantisrsquoin Son Prensi Ankor

Helena Petrovna Blavatsky A Land of Mystery - Seri makaleler Theosophist Mart Nisan Haziran Ağustos 1880

Helena Petrovna Blavatsky Isis Unveiled

Tarmo Kulmar On the Role of Creation and Origin Myths in the Development of Inca State and Religion

Sir Clements Markham The Incas of Peru

Pedro Sarmiento De Gamboa History of the Incas

Garcilaso De la Vega El Inca - The First Part of the Royal Commentaries of the Incas

Philip Ainsworth Means Ancient Civilizations of the Andes

Donna Rosenberg Duumlnya Mitolojisi Buumlyuumlk Destan ve Soumlylenceler Antolojisi

Tarmo Kulmar On the Role of Creation and Origin Myths in the Development of Inca State and Religion

Busto I = Joseacute Antonio del Busto Duthurburu I sa Peruacute Pre-Incaico Lima Editorial Universo SA Busto II = Joseacute Antonio del Busto Duthurburu II 1981 Peruacute Incaico Lima Libreria Studium SA Federico Kauffmann Doig 1991 Introduccioacuten al Peruacute antiguo Lima Editores Kompaktos Antje Kelm 1990 Grundzuumlge der Religionen des zentralen Andenraumes Altamerikanistik Eine Einfuumlhrung in die Hochkulturen Mittel- und Suumldamerikas Herausgegeben von Ulrich Koumlhler Berlin Dietrich Reimer Verlag Tarmo Kulmar 1989 Maumlrkmeid totalitaarsest riigist Vikerkaar nr 2 Tarmo Kulmar 1999 Zum Problem des Kulturheros in der Inka-Religion Mitteilungen fuumlr Anthropologie und Religionsgeschichte B 12 1997 Muumlnster Ugarit-Verlag Mariacutea Rostworowski de Diacuteez Canseco 1988 Histoacuteria del Tahuantinsuyu Lima Instituto de Estudios Peruanos Laurette Seacutejourneacute 1992 Altamerikanische Kulturen Frankfurt am Main Fischer Verlag Waldemar Espinoza Soriano 1990 Los Incas Economiacutea sociedad y Estado en la era del Tahuantinsuyo Lima Amaru Editores

Inca Garcilaso de la Vega 1988 Comentarios reales de los Incas T 1 Lima Editorial Mercurio SA

İNTERNET

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca00htm

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca01htm

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca02htm

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca03htm

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca04htm

09-02-2008 httpfolkloreeefolklorevol12incahtm

09-02-2008 httpenwikipediaorgwikiManchu_Picchu

09-02-2008 httpwwwcrystalinkscomincanhtml

DİPNOTLAR

(1) Philip Ainsworth Means Uumlccedil İnka Duası - Ancient Civilizations of the Andes

(2) Jorge Angel Livraga Rizzi (3 Eyluumll 1930 Buenos Aires - 7 Ekim 1991 Madrid) İtalyan asıllı Arjantinli filozof Teb Atlantisrsquoin Son Prensi Ankor Simyacı Delia ve Fernandorsquoya Mektuplar Elementel Doğa Ruhları başlıca eserleri arasındadır

(3) Bu konuya ilişkin bilgiler Prof Tarmo Kulmarrsquoın (Karşılaştırmalı Dinler - Tartu Uumlniversitesi - Estonya) ldquoOn the Role of Creation and Origin Myths in the Development of Inca State and Religionrdquo başlığı altındaki araştırmasına dayanmaktadır Kulmarrsquoın araştırmasına ilişkin kaynakccedila bu metnin sonunda ayrıca verilmiştir

(4) Ccedilokluk iccedilindeki Birlik vurgulanmaktadır

(5) Metin boyunca tuumlm İnka halkı iccedilin tekil oumlzel ad kullanılışının ve de bu konuda Viracocha ile oumlzdeş

olmasının oumlnemine dikkat etmek gerekmektedir Bu ifade tarzıyla ccedilokluk iccedilindeki Birlik vurgulanmaktadır

(6) İspanyolcada yuumlksek duumlzluumlk Boumllge Guumlneydoğu Peru ve batı Bolivya birccedilok yuumlksek duumlzluumlkleri barındırır guumlney Perursquodaki Titikaka Goumlluumlrsquonuumln kuzeybatısından başlar ve Bolivyarsquonın guumlneydoğusundan guumlneybatısına kadar uzanır Boumllgenin vahşi yaşamı lama ve alpakaları kapsıyordu şimdilerde bu hayvanlar yuumlnleri iccedilin beslenmekte Titikaka Goumlluuml kıyısı boyunca Puno Julaca (Peru) ve La Paz (Bolivya) şehirleri uzanır Bu boumllge tarihin kadim doumlnemlerinden beri meskucircndur

(7) 1 yyrsquoın sonunda yaşamış olan İspanyol Rabbi Simon ben Yochirsquoye atfedilen Kabalistik (dini mistik yazı) eser Ccedilağdaş kritikler 13 yyrsquoda tamamlanmış olduğuna inanıyorlar

(8) 09-02-2008 httpwwwcrystalinkscomincanhtml

(9) Logos Eski Yunan felsefesinde yaratıma kacircinatın nizamına ilişkin Tanrı Kelamı

(10) Belli kademedeki iccedilrek oumlğretiyi tamamlamış ve bir uumlst oumlğretiye geccedilmeye hak kazanmış ldquotakipccedilirdquonin (talebe) hak ediş oumllccediluumlsuumlnuuml belirleyen kıstas

(11) Henri Favre İnkalar

(12) 09-02-2008 httpwwwcrystalinkscomincanhtml

(13) Sidereal - yıldızlara ilişkin yıldız yıldızlara goumlre yıldızlara ait yıldızların hareketlerine goumlre hesaplanmış Sidereal clock - yıldızların hareketine goumlre işleyen saat Sidereal time - yıldız zamanı Sidereal day - bir yıldızın meridyen dairesinden ayrılıp tekrar varması arasındaki suumlre

(14) 09-02-2008 httpenwikipediaorgwikiManchu_Picchu

(15) Helena Petrovna Blavatsky (1831-1891) 1875rsquote HS Olcottrsquola Teozofi topluluğunu kurmuştur 20 yyrsquoın ezoterizminin kurucusudur En oumlnemli eserleri arasında Gizli Oumlğreti Tuumllsuumlz İsis Teozofi Anahtarı ve Teozofi Soumlzluumlğuuml bulunmaktadır

(16) foot İngiliz uzunluk oumllccediluumlsuuml birimi (3048 cm) Ccediloğulu feet

(17) inch İngiliz uzunluk oumllccediluumlsuuml birimi (254 cm)

Bu konuya son verirken 20-25 yıl oumlncesine dayanan bir anımsamaya ilişkin derin oumlzlemi aktarıyoruz

İNKA UumlLKESİNE AĞIT

Ne gizemler barındırıyorsun bağrında suskun

Kimbilir ne zaman accedilılacak aşikacircr olan bir zamanlar

Aralanacak o kalın perdeler katman katman

Hatırlanamayan o Kutsal Hakikat

Nerede o ccedilocuk suyun kenarında bir başına eğlenen

Belki girdi delikanlılığa belki de kutlanamadı ergenliği

O karanlık mağarada beklerken oumlluumlmuuml

Atlılar dışarıda paramparccedila ederken buumlyuumlk Ata İnkarsquoyı

Beklenenden kolay geldi oumlluumlm iccedileriye

Belki yedi on bir duumlzineyi geccedilmez

Herkes bir başına kıvrılmış

Birkaccedil Guumlneş Rahibesi birkaccedil ccedilocuk

Hayret ccedilocuk bir başına Anna uzakccedila bir sağ koumlşede

İlgilenmiyor gocunmayan tek evlatla

Belli ki keder sarmış bu muazzam bitişte

Oumlncekiler bilinmez tek Anna tek Ata tek ccedilocuk

Ayakların dibinde altın heykelcikler ccediluvallardan doumlkuumllen

Belli ki hazine bu değil bırakılıp saklanan alelade

Goumlmuumllen ta derine gizemin bağrına O muhteşem Bilgelik

Kimbilir hatırlanacak hangi baharda

O korkunccedil acı ki duyulan ruhun ta derinliklerinde

Yanar kayalarla oumlrtuumllen o muazzam Bilgiye

Ah bir bilebilselerdi o atlı caniler

Acısı paramparccedila edilen Atahuallparsquonın

Uzakta dışarıda ta derinden hissediliyor hellip iccedileride

Beklenirken yavaş oumlluumlm

Succedilluluk veriyor uykuyla kolay gelen

Bir bir soumlnerken cılız meşaleler soğuk

Sıcaklığı oumlluumlmuumln kavrarken kucağına hellip yumuşak

Oumlrtuumlluumlyor katman katman kayalarla

Son mirası hazinenin Bilginin derin sızı sarıyorhellip

Kimbilir hesabıdır hangi guumlnahın

Atlantisrsquoin bir zamanlar gaddarlığının

Hani bir şehir vardı bir zamanlar

Batının doğudaki kalesi Bilgeliği katleden

Orsquonun misali aynı

Derler ki Artemisrsquoin ve daha nicelerinin

Un ufak edilmiş de guumlneydeki evleri

Suumltunlar dikilmiş o taşlarla

Hani o batının doğusundaki şehrin

Doumlnuumlştuumlruumllmuumlş Bilgeliğin tapınağına

O suumltunlar ki tanıklık ederler

Sessizce yanılmaz Yasaya

Heyhat anlam verilemez bir tuumlrluuml

Başlar eller iccedilinde eğik

Doumlvuumlnuumlp dururlar ldquoAcep niyedirrdquo diye

Derler ki bir akıncı gelmiş doğudan

O Fatih ki ccedilevirivermiş Batıdan Doğuya kaleyi

Succedillar dururlar diğerlerini

Ne de ccedilabuk unuttular cadı kazanlarını

O Yasa ki goumlren goumlze aşikacircr

Doğu Batı Kuzey Guumlney

Yanılsamalı yansımaları parccedilalanmış aynanın

Dış yuumlzeyi hani o ccedilok kesitli Elmasın

O anlaşılamaz Birlik ki Hakikatrsquoten yansıyan

Neylersin devran koumltuuml paramparccedila dibinde yerin

Buz kesmiş kalpler yalnızca ezberliyor zihin

Sus sus gezin biccedilare abdal misali

Belli mi olur Tanrı saklasın aman

Kelebek kanar gider parıltılı ccediliccedileğe

Varsın desinler devranda bir garip gezinip gitmiş

Sakın gizemi nefsrsquoden

Oumlrt perde perde uumlstuumlne sakın devrandan

Hasret goumlnuumll hatırlamak kimbilir hangi Baharrsquoa

Vurulmalıydı belki de kayalarla kilit kilit uumlstuumlne

O geniş kartal ağzına

• Okuyucu

oluşur Ccedilok geniş boyutları heybetli kuumltleleri ile guumlzellik ve ihtişamda Cuzco huumlkuumlmdarlarının sonradan inşa ettiklerini geccedilmektedirlerrsquo Diğer benzer araştırmacılar gibi M DrsquoOrbigny de bu kalıntıların İnka medeniyetinden ccedilok daha eski bir doumlnemde yaşamış bir halkın eseri olduğuna inanmaktadır

Titikaka Goumlluuml eski eserlerinde iki belirgin mimari tarz goumlze ccedilarpmaktadır Mesela Coati adası eserleri Tiahuanaco kalıntıları ile her bakımdan ortak oumlzellikler goumlstermektedir Aynı şekilde ccedilok ince hassasiyetle oyulmuş devasa kaya bloklarıdır ki 1846rsquoda işlikte 6 feet araştırmacıların raporuna goumlre lsquo3 feet uzunlukta 18 feet genkalınlıktadırlarrsquo Buna karşın Titikaka Goumlluuml civarında ccedilok buumlyuumlk miktarda karşımıza ccedilıkan abidelerde lsquotam olarak Peru stili olarak tanımlanabilecek İspanyollar tarafından yıkılmış tapınaklar olduğuna inanılanrsquo eserlerle karşılaşılmıştır İccedilinde insan figuumlruuml bulunan meşhur mabet burada ilk bahsedilen stile uymaktadır Giriş kapısı 10 feet yuumlkseklikte 13 feet genişlikte kapı girişi yekpare taştan oyulmuş ve 6 feet - 4 inchrsquoe 3 feet - 2 inch oumllccediluumllerindedirrsquo Doğu cephesindeki pervazda garip bir şekli olan insan figuumlruuml bulunmaktadır ki başında ışın ccedilizgilerinden oluşan bir taccedil vardır Bu taccediltaki ışın ccedilizgileri arasına taccedillı başları olan yılan figuumlrleri serpiştirilmiştir Bu insan figuumlruumlnuumln iki yanında uumlccediler sıra kare boumllmeler bulunmaktadır Bu boumllmeler insan ve başka figuumlrlerle doludur Belli ki bu temsili bir tasarımdırrsquo Eğer bu tapınak Hindistanrsquoda olsaydı duumlnyanın tamamiyle başka bir boumllgesinde olmasına rağmen hiccedil şuumlphesiz Shivarsquoya atfedilebilirdi Shaiva veya Naga kabilesi inanccedilları bu karşıt boumllgedeki insanların bilgi dağarcığına nuumlfuz edememiş olmasına rağmen Meksika yerlilerinin yılana tapan başbuumlyuumlcuumlleri Nagal vardır Bir tepenin uumlstuumlnde bulunan kalıntıların etrafındaki su izlerinden anlaşılacağı gibi bu tepenin bir zamanlar Titikaka Goumlluumlrsquonde bir ada olduğunu goumlsteriyor lsquoGoumlluumln su seviyesi şu sırada 135 feet daha duumlşuumlktuumlr Kıyıları 12 mil uzunluktadır Bu gerccedilek diğer bilgilerle de birleştirildiğinde bu kalıntıların Amerika kıtasında bulunan diğer kalıntılardan ccedilok daha eski kadim bir doumlneme ait olduklarını doğrular Boumlylece buumltuumln bu eski eserler hep birlikte lsquoPerululardan oumlnce yaşamış olan aynı bilinmeyen gizemli halka atfedilmektedir ve bu kadim medeniyete ev sahipliği yapmıştır Aynı Azteklerden oumlnce yaşamış olan Tulhuatecarsquolar veya Toltecrsquoler gibi geriye devasa anıtlar bırakmışlardırrsquo Buumltuumln bu anıtlar Dracontias - kutsal yılana ait olan veya Guumlneşe adanan tapınaklardır

Teotihuacanrsquoın piramit kalıntıları Palenque ve Copanrsquoın yekpare taştan anıtları bu karakteristiğe uyar Teotihuacanrsquodaki piramitler Mexico Cityrsquoye takribi sekiz fersah (ccedilev yaklaşık 40 km) uzaklıktaki Otumla duumlzluumlğuumlndedir ve civarın en eski eserleri olarak değerlendirilmektedir Oumlnemli iki tanesi sırası ile Guumlneş ve Aya adanmıştır Kare kesilmiş taştan doumlrt kat en uumlstte duumlz kesit olmak uumlzere inşa edilmişlerdir Guumlneşe adanmış olan en buumlyuumlğuuml 221 feet yuumlkseklikte tabanda 680 feet2 boyutlarında olup 11 acre (ccedilev acre 439 doumlnuumlm) yer kaplamaktadır Bu haliyle Keops piramidine hemen hemen denktir Ayrıca Humboldtrsquoun incelemelerine dayanarak Cholula piramidi Teotihuacan piramidinden 10 feet daha yuumlksektir tabanda 1400 feet2rsquodir ve 45 acre yer kaplamaktadır

İspanyol istilasının ilk doumlnemlerine tanık olan yazarların tarihccedililerin bu eski kalıntılar hakkında kaydettikleri ilginccediltir lsquoUccedilsuz bucaksız doumlrtgen bir alanı kapsamaktadır 8 feet kalınlıkta uumlzerinde mazgallı siperler bulunan kireccedil bir duvarla ccedilevrelenmiş ve birccedilok duvar yılan şeklinde taş figuumlrle donatılmıştırsquo diyor bunlardan biri Cortezrsquoin goumlruumlşuumlne goumlre bu alanın iccediline rahatlıkla 500 ev sığdırılabilirdi Yerler o kadar puumlruumlzsuumlz cilalı taşla doumlşenmiş ki lsquoİspanyolların atları kaymadan ilerleyemiyorlardırsquo diye kaydediyor Bernal Diaz Bu bağlamda Meksikarsquoyı fethedenin İspanyollar olmadığı aslında onların atlarının olduğu gerccedileğini goumlz ardı edemeyiz Avrupalılar kıyılarına ayak basana dek Amerika kıtasının bu halkı daha oumlnce hiccedil atla karşılaşmamıştı Yerliler oldukccedila cesur olmalarına karşın lsquoatların goumlruumlntuumlsuumlyle ve top ateşiyle karşılaştıkları an o kadar dehşete duumlşmuumlş ve hayretle donup kalmışlardı ki lsquoİspanyolları ilahi varlıklar sanmışlardırsquo Yanlış anlamanın doğurduğu panik bir avuccedil insanın sayısız binlerce savaşccedilıyı nasıl da kolayca yendiğini accedilıkccedila anlatmaya yetiyor

Perursquoya baktığımızda değişik devirlerin kalıntıları olağanuumlstuumlluumlk accedilısından hiccedil de geri kalmazlar Vahşi yıkıcı işgalcilerin ccedilizmeleri altında ezilmiş olmasına rağmen Cuzcorsquodaki Guumlneş tapınağı hacirclacirc etkileyici İşgalcilerin bizzat kendilerinin anlatımlarına itibar edersek ilk buldukları haliyle burası sanki bir peri masalı şatosuymuş Devasa yuvarlak bir taş duvar esas tapınağı kuumlccediluumlk ibadet alanlarını ve binaları tamamıyla ccedilevirmiştir Bu yapı şehrin goumlbeğindedir Sadece kalıntıları bile tuumlm gezginleri hayretler iccedilinde bırakmaktadır lsquoCcedilevrilmiş kutsal alanda su kanalları accedilılmıştı iccedilinde tabiattan aynen taklit edilmiş altın ve guumlmuumlş ccediliccedilek ve ccedilalılarla dolu bahccedileler ve aralarında patikalar vardı 4000 rahip hazır bulunuyordu Tabanırsquo diyor La

Vega lsquotapınağın etrafında 200 adıma kadar kutsal sayılıyordu ve bu sınırdan iccedileriye hiccedilkimse yalınayak olmaksızın giremiyordursquo Cuzcorsquoda bu buumlyuumlk tapınağın yanı sıra 300 kadar daha az ehemmiyetli tapınaklar da vardı Bahsettiğimiz bu buumlyuumlk tapınaklardan sonra Pachacamacrsquoın guumlzellikte uumlnluuml tapınağı gelir Ayrıca Humbolt tarafından bahsedilen başka bir oumlnemli Guumlneş Tapınağı da ki lsquobu Cannar tepesinin başlangıccedil noktasındadır Guumlneş Tapınağı buumlyuumlk bir kayanın oumln yuumlzuumlnde tabiat tarafından meydana getirilmiş ışığın evrensel semboluuml ile oluşmuşturrsquo Romanrsquoın bize aktardığına goumlre lsquoPeru tapınakları yuumlkseklerde tepelerin uumlstuumlnde inşa edilmişler ve birbiri iccediline uumlccedil ile doumlrt toprak dairesel setle ccedilevrelenmişlerdirrsquo Bizzat benim (ccedilev makalenin yazarı HPB) goumlzlemlediğim oumlzellikle tepe yapılar iki uumlccedil doumlrt sıra taşlarla dairesel ccedilevrilmiştir Ulloa Cayambe kenti yakınlarındaki antik bir Peru tapınağını şoumlyle anlatıyor lsquokusursuz daire biccediliminde ve tepesi accedilıkrsquo işte boumlyle birkaccedil tane lsquocromlechrsquo (ccedilev kadim doumlnemlerden kalma etrafı daire şeklinde buumlyuumlk dikme taşlarla ccedilevrilmiş abide) vardı Madras Times 1876rsquodan Bangalore civarındaki bazı garip tepe yapıları hakkındaki makaleden alıntı yaparsak Mr

JH Rivett Carnacrsquoın Arkeolojik Notlarında ldquo Koumlyuumln yakınında accedilıkccedila goumlruumllebilen en az yuumlz cromlech vardı Bu cromlechrsquoler dairesel şeklinde taşlarla ccedilevrilmişti bunlardan bazıları eşmerkezli uumlccedil veya doumlrt daire halinde ccedilevrilmişti Buumlyuumlk taşlarla doumlrt daire halinde ccedilevrilmiş olan birinin olağanuumlstuuml bir goumlruumlntuumlsuuml vardı ve buna yerliler tarafından lsquoPandavara Gudi - Pandaların Tapınağırsquo adı verilmişti İşte bu yapı yerlilerin ccediloğunluğu tarafından soyu tuumlkenmiş veya mitolojik bir nesile atfedilen yapılardan ilkini teşkil ediyordu Bu yapılardan ccediloğunun uumlccedil bazılarının iki birkaccedilının bir taştan oluşan daireleri vardırdquo 35 derece enlemde Kuzey Amerikarsquonın Arizona Kızılderililerinin guumlnuumlmuumlze dek kalan kabaca yapılmış sunakları vardır Bunlar da tıpa tıp dairelerle ccedilevrilmiştir Majgor Alfred R Calhoun FGS (ABD Ordusu Teftiş Komisyonundan) tarafından keşfedilen Arizona Kızılderililerinin Kutsal Pınarı da aynı şekilde oluşmuş sembolojik taşlarla ccedilevrilmiştir Aynen Stonhenge ve başka yerlerde olduğu gibi

Bize Peru antik kalıntılarına dair en enteresan ve kapsamlı bilgileri daha oumlnce de bahsettiğimiz gibi Mr Health veriyor Bu kalıntılar hakkındaki bilgiyi periyodik ccedilıkan bir derginin birkaccedil sayfasına sığdırmaya ccedilalışırken oumlzetliyor Yine de buna rağmen bu eserlerin zenginliği hakkında ustaca ve ccedilok accedilık bir goumlruumlntuuml ccediliziyor Huancarsquoları talan ettikleri iccedilin bu guumlnlerde birden ccedilok hazine avcısı zengin oldu Bilinmeyen ırkların sayısız jenerasyonlarının kalıntıları orada kimbilir kaccedil asırdır rahatsız edilmeden uyurken şimdi kutsala huumlrmetsiz hazine avcıları tarafından tropik guumlneşin altında un ufak parccedilalanmaya terk ediliyorlar Belki de Mr Healthrsquoin vardığı sonuccedillar bulgularından ccedilok daha şaşırtıcı ve kayda değerdir Onun tanımlamalarını kısaca aktaracağız

lsquo70deg 24rsquo guumlney enleminde Perursquoda Pacasmayo limanının doumlrt mil kadar kuzeyindeki Jeguatepegue vadisinde aynı adı taşıyan bir nehir bulunur Jeguatepegue nehrinin yakınında guumlney kıyısının yanında frac14 mil2 alanında 40 feet yuumlksekliğinde kerpiccedilten veya guumlneşte pişmiş kiremitten inşa edilmiş yuumlkseltilmiş bir platform bulunur 50 feet genişliğinde bir duvar bu platformu bir başkası ile birleştirir ki bu da 150 feet yuumlksekliğinde 200 feet karşıdan karşıya (ccedilev ccedilaprazlama eninde) tabanda 500 feet (ccedilev ccedilaprazlama eninde uzunluğunda) yaklaşık olarak bir kare şeklindedir Bu sonuncusu oda boumllmeleri şeklinde 10 feet2 tabanında 6 feet2 tepede ve 8 feet yuumlksekliğinde inşa edilmiştir Buumltuumln bunlar aynı tip tepe yapılardır Guumlneş Tapınakları veya kaleler de olabilirler Kuzey kenarları giriş iccedilin meyillidir Hazine avcıları bu ikinci bahsedilenin yaklaşık yarısına kadar olan kısmını parccedilalamışlardır Soumlylendiğine goumlre 150000 dolar değerinde altın ve guumlmuumlş suumls eşyası bulunmuşturrsquo Burada bulunan binlerce iskeletin yanında bolca altın guumlmuumlş bakır suumls eşyaları ve mercan boncuklar bulunmuştu Ve Mr Health devam ediyor lsquoNehrin kuzey yakasında etrafı duvarlarla kaplanmış bir şehrin geniş (iki mil genişliğinde altı mil uzunluğunda) bir alana dağılmış kalıntılarına rastlanır Nehri dağlara kadar takip edersek yol boyunca kalıntı ardına kalıntıyla huanca ardına huancarsquoyla (goumlmuuml alanları) karşılaşırızrsquo Tolonrsquoda bir tane daha harabeye doumlnmuumlş şehir vardır Beş mil kadar ileride nehrin yukarısında lsquodoumlrt ile altı feet ccedilapında uumlstuuml hiyerogliflerle kaplı tek bir granit kaya kuumltlesi vardır on doumlrt mil oumltede iki derin kayanın (kanyon) birleştiği yerdeki bir dağ noktasında 50 feetrsquoten daha yuumlkseğe kadar uzanan aynı ccedileşit hiyerogliflere rastlanır ki kuşlar balıklar yılanlar kediler maymunlar insanlar guumlneş ay ve birccedilok garip ve de şimdi anlaşılmaz şekillerden oluşmuştur Buumltuumln bunların uumlzerine oyulduğu silikatlı kumtaşındandır ve ccedilizgiler bir inchrsquoin sekizde biri derinliğindedir Buumlyuumlk bir taşta uumlccedil delik vardır ki bunlar 20 ile 30 inch derinliğinde ağızda 6 inch zirvede 2 inchrsquotir Anchirsquode Rimac nehrinde nehir yatağına 200 feet dikey bir duvarın uumlzerinde tam muumlkemmel olmayan B ve muumlkemmel Drsquoyi temsil eden hiyeroglif vardır Onların altında nehrin yanındaki bir yarıkta 25000 dolar değerinde altın ve guumlmuumlş goumlmuumlluuml bulunmuştur İnkarsquolar reislerinin fidyesini getirirlerken onun katledilmiş olduğunu duyunca ne mi yapmışlar Soumlylentiye goumlre

fidyeyi goumlmmuumlşler Yonanrsquodaki bu işaretler İnka şehri yakınlarındaki yol uumlzerinde olduğuna goumlre bir şeyleri anlatmaması hiccedil muumlmkuumln muumlrsquo

ldquoYukarıda bahsedilen 1878 Kasımında yayınlanmıştı 1877 Ekiminde lsquoIsis Unveiledrsquo (ccedilev Peccedilesi Kaldırılmış İsis) eserimde (cilt I sayfa 595) bir efsaneden bahsetmiştim Fakat burada onu tekrarlamak ccedilok uzun zaman alacağı iccedilin yersizdir Sizi temin ederim ki soumlz konusu hazine goumlmuumlsuumlnuuml İnkarsquonın fidyesi ile ilişkilendirmiştim Bir dergi nazik olmaktan ziyade hicivli bir lisanla bu goumlruumlşuumlmuuml Baron Munchausenrsquoin hikacircyeleri ile aynı kategoriye koydu Ama bu sırrı bana bir Perulu vermişti Aricarsquoda Limarsquodan gelirken devasa bir kaya vardır ve ananevi aktarıma goumlre bu İnkarsquonın mezarıdır Batan guumlneşin son ışınları bu kayanın yuumlzuumlne vurduğunda uumlzerine yazılmış hiyeroglifleri goumlrebilirsiniz Bu yazı karakterleri yer altında koridorlarda goumlmuumllmuumlş buumlyuumlk bir hazinenin yerini goumlstermektedir (araştırmacı Blavatsky daha sonraki yazılarında bazı yerleri bilhassa hazinelerin bulundukları yerleri gizlemek amacıyla yanlış adresler verdiğini itiraf etmiştir) Bunun detayları lsquoİsisrsquote verilmiş olduğundan ben bunları tekrarlayamayacağım Şu sıralarda bunu destekleyen kanıtlara birden fazla bilimsel araştırmada rastlanabiliyor ve boumlylece bu ifade geccedilmişe nazaran daha fazla ciddiye alınabilir Yonanrsquoın birkaccedil mil oumltesinde nehirden 700 feet yukarıda bir dağın sırtındaki duumlzluumlkte bir başka şehrin duvarlarına rastlarız Altı ila on iki mil oumltede geniş bir alana dağılmış duvarlara ve teraslara rastlarız Burası kıyıdan yetmiş sekiz mil iccedileridedir lsquoDağın sırtından 7000 feet yukarıya doğru zikzaklar ccedilizerek tırmanırsanız sonra da 2000 feet aşağıya inersenizrsquo Coxamolcarsquoya ulaşırsınız Bu antik şehirde tehlikeli Pizzarorsquonun talihsiz İnka Atahualparsquoyı esir tuttuğu ev buguumlne dek duruyor O ev ki lsquoİnka 1532rsquode oumlzguumlrluumlğuumlne karşılık Pizzarorsquonun uzanabildiği kadar yuumlksekliğe ulaşana dek evi altınla doldurmaya soumlz vermiştirsquo Soumlzuumlnde durdu ve evi 17500000 dolar değerinde altınla doldurdu İspanyarsquonın eski domuz ccedilobanı ve din adamı Hernando de Luguesrsquoin kıymetli yardımcısı olan Pizzaro şerefi uumlzerine yemin vermesine rağmen İnkarsquoyı katletti Bu şehirden uumlccedil mil oumltede lsquobilinmeyen bir şekilde yapılanmış bir duvar var Ccedilimentolanmış ccedilimento taştan daha sert Chepenrsquode yirmi feet yuumlksekliğinde duvarı olan bir dağ var ve zirvesi tamamıyla yapay Pacaomayarsquonın guumlneyinden 50 mil oumltede Huanchaco Limanı ile Truxillo arasında Chimao Krallığırsquonın başkenti olan Chan-Chanrsquoın kalıntıları bulunmaktadır Şehre giden yol kalıntıların bulunduğu boumllgeden geccedilmektedir Yerden doumlrt feet yuumlksekliğinde bir patikaya girilir Bu geccedilit bir buumlyuumlk kuumlme kilit kalıntıdan diğerine yol verir bunun altında bir tuumlnel bulunurrsquo Bunlar ister kaleler şatolar saraylar veya lsquohuancarsquo adını taşıyan goumlmuuml tepecikleri (ccedilev houmlyuumlk) olsunlar hepsine de huanca denir At sırtında saatlerce bu kalıntıların arasında dolaştığınızda kafanız karışır Araştırmacılar da hangilerinin saray olup olmadığını goumlsteremezler Ccedilevrelenmiş en yuumlksek olanlar ccedilok fazla uğraşa mal olmuştur muhakkakrdquo

(araştırmacı Makalenin bu boumlluumlmuumlnde soumlzuuml geccedilen efsane hakkında bilgi toplamak amacı ile HPB lsquoIsis Unveiled - Peccedilesi Kaldırılmış İsisrsquo Cilt I sayfa 595-596rsquoyı araştırdık ve ilgili kısımları size aynen naklediyoruz)

lsquo Kuzey ve Guumlney Amerikarsquoda ve Batı Hint Adalarında bulunan birccedilok eski kalıntı batmış olan Atlantisrsquoe atfedilir Ayrıca eski duumlnyanın hierophantlarına da atfedilirdi ve bunların da birbirleri ile irtibatta olduklarına inanılırdı Şimdi sulara batmış uumllkenin majisyenlerinin toprak altından her yere giden geccediliş ağına sahip olduklarına inanılırdı Bu gizemli katakomblarla ilgili olarak şimdi size ccediloktan oumllmuumlş olan bir Perulunun anlattığı hayret verici hikacircyeyi nakledeceğiz Bu hikacircyeyi uumllkesinin iccedil kısımlarında birlikte seyahat ederken anlatmıştı Bunda bir gerccedilek olmalı zira hikacircye son İnkarsquonın meşhur hazinesini iccedilermektedir

Perulu bize sırrın Pizzarorsquonun İnkarsquoyı katletmesinden beri buumltuumln yerlilerce guumlvenilmeyen Meztizorsquolar hariccedil tutularak bilindiğini soumlyledi

Hikacircye şoumlyledir İnka esir alınmıştır ve karısı serbest bırakılması iccedilin bir oda dolusu altını uzanabileceği yuumlksekliğe kadar olan altını guumlneş uumlccediluumlncuuml guumln batmadan temin edeceğine dair soumlz verir Kraliccedile soumlzuumlnde durur fakat Pizzaro soumlzuumlnden doumlner Bu buumlyuumlk hazinenin ortaya konulması ile hayrete duumlşen Pizzaro esas hazinenin kaynağının yerinin kraliccedile tarafından accedilıklanmasından sonra mahkucircmun serbest bırakılabileceğini ilan eder Pizzaro İnka halkının sonsuz bir madene sahip olduğunu toprak altından birccedilok mil ilerleyen bir yol veya tuumlnelde uumllkenin birikmiş zenginliğinin saklandığını duymuştur Talihsiz kraliccedile vakit kazanmak iccedilin yalvarır ve kacirchinlere danışmaya gider Kurban sırasında başkacirchin kraliccedileye kutsal siyah aynada kocasının oumlnuumlne geccedililmez katledilişini goumlsterir ister hazineyi Pizzarorsquoya versin ister vermesin Buna dayanarak kraliccedile girişin kapatılması emrini verir Bu kayalık bir duvarda oyulmuş bir dağ boğazı kapısıdır Rahibin ve majisyenlerin direktifi ile buumlyuumlk dağ boğazı tepeye kadar

taşlarla doldurulur ve yuumlzeyi bu işlemi gizlemek iccedilin kapatılır İnka İspanyollar tarafından katledilir ve talihsiz kraliccedile intihar eder İspanyolların accedilgoumlzluumlluumlğuuml amacını aşar ve goumlmuumllen hazinenin sırrı birkaccedil sadık Perulunun goumlğsuumlnde saklı kalırrsquo

Tekrar makaleye geri doumlnersek

ldquoİspanyollar tarafından bu uumllkede bulunan servet hakkında bir fikir edinebilmemiz iccedilin Truxillo kenti Belediyesinden Mr Heathrsquoin aldığı kayıtların kopyasını veriyoruz Bunlar 1577 ve 1578 yıllarında lsquoToledo Huancarsquosında yalnızca tek bir kişi tarafından bulunan hazinelerin lsquoFifths of the Treasuryrsquo (Hazinenin Beşte Biri) kitabındaki raporlarından kopyadır

- Birinci olarak - Truxillo Perursquoda 22 Temmuz 1577rsquode Don Garcia Gutierrez de Toledo Kraliyet Hazinesine başvurmuş kraliyet kasasına lsquoa fifthrsquo (beşte bir)

yatırmıştır 19 ayarında ağırlığı 2400 İspanyol doları değerinde bir kuumllccedile altın getirmiştir Bunun beşte birinin değeri uumlzerine takdir iccedilin alınan 112rsquolik boumlluumlm de eklenince toplam 708 dolarlık miktar kraliyet kasasına yatırılmıştır

- İkinci olarak - 12 Aralıkrsquota 15 ila 19 ayarında toplam ağırlık değeri 8918 dolar olan beş kuumllccedile altınla başvurmuştur

- Uumlccediluumlncuuml olarak - 7 Ocak 1578rsquode beşte bir buumlyuumlk kuumllccedile ve plaka altınlarla gelmiştir Bunların toplamı yuumlz on beşrsquotir 15 ila 20 ayar değerinde toplam ağırlık değeri 153280 dolardır

- Doumlrduumlncuuml olarak - 18 Martrsquota 14 ila 21 ayar değerinde toplam ağırlık değeri 21118 dolar olan 16 kuumllccedile altın getirmiştir

- Beşinci olarak - 5 Nisanrsquoda ccedileşitli değişik altın suumls eşyası getirmiştir Bunlar kuumlccediluumlk kemerler mısır başlığı modelinde ve diğer değişik şekillerde olup 14 ayarda ve 6272 dolar ağırlık değerindedir

- Altıncı olarak - 20 Nisanrsquoda uumlccedil kuumlccediluumlk kuumllccedile altın getirmiştir Bunlar 20 ayar değerinde ve 4170 dolar ağırlık değerindedir

- Yedinci olarak - 12 Temmuzrsquoda kırk yedi kuumllccedile ile gelmiştir Bunlar 14 ila 21 ayar değerindedir ve toplam ağırlık değeri 777312 dolardır

- Sekizinci olarak - Aynı guumln bir başka parccedila altın getirmiştir Bunlar mısır başlıkları ccedileşitli hayvan heykelcikleri şeklinde suumls eşyalarıdır ve toplam ağırlık değerleri 4704 dolardır

Bu tam sekiz kerede getirilen altının toplam değeri 278174 altın doları veya İspanyol ouncersquosidir (ccedilev ounce kuyumcu libresinin on ikide biri 31 gram) Bunun on altı ile ccedilarpımı 4450784 guumlmuumlş doları verir Bundan beşte bir (one fifth) kraliyet payını duumlşuumlnce -ki bu 98595375 dolardır- geriye 346483025 dolar Toledorsquonun payı kalır Bu buumlyuumlk vurguna rağmen zaman zaman değişik hayvanların altın heykelcikleri bulunuyor Kazılardan kare altın parccedilalarıyla bezenmiş kolsuz mantoların yanı sıra değişik renklerde kuş tuumlylerinden yapılmış kaftanlar da ccedilıkmıştır Soumlylentiye goumlre Toledo Huancarsquosında buumlyuumlk ve kuumlccediluumlk balık diye adlandırılan iki hazine vardı Sadece kuumlccediluumlk olan bulundu Huanca ve Supersquonin arasında (Supe Callaorsquonun 120 mil kuzeyindedir) Atahuangri denilen bir noktaya yakın iki devasa tepe yapı vardır Bunlar birazdan bahsedilecek olan Huatic Vadisirsquondeki Campana ve San Miguelrsquoi andırmaktadır Supe yakınında Patavilcarsquonın beş mil guumlneyinde lsquoParamongarsquo veya kalehisar diye adlandırılan bir yer vardır Bu kalenin kalıntıları buumlyuumlk oumllccediluumlde anlaşılabilir durumdadır Duvarları yaklaşık altı feet kalınlığında işlenmiş kilden inşa edilmiştir Ana bina bir tepenin uumlstuumlndedir fakat duvarı tepenin altına kadar inmiştir Binanın etrafındaki duvar duumlzenli siperleri andırır ve tepenin etrafından dolanarak labirent şeklinde aşağıya iner Bu duvarın birccedilok koumlşe ccedilıkıntısı vardır ve muhtemelen mekacircnı savunma amacı ile bu şekilde inşa edilmiştir Civardaki kazılardan oldukccedila buumlyuumlk miktarda hazine ccedilıkarılmıştır Bunların tuumlmuuml tarih oumlncesi yerliler tarafından saklanmış olmalı zira İnkarsquonın Perursquoda huumlkuumlm suumlrduumlğuuml devirlerde bu boumllgeyi işgal ettiğine dair hiccedilbir

kanıta sahip değilizrdquo

Anconrsquodan pek de uzakta olmayan altı ila sekiz millik bir alanda lsquokumda her yere dağılmış kafatasları bacaklar kollar tam iskeletler vardır Kuzeye doğru on doumlrt mil daha ileride Parmoyarsquoda ve de deniz kıyısında bir tane daha buumlyuumlk bir goumlmuuml alanı bulunur Etrafa hazine avcılarının dağıttığı binlerce iskelet yayılmıştır Yarım milden fazla uzunlukta bir alana dağılmışlardır Tepenin yuumlzuumlne kadar bir alandır bu deniz kıyısından 800 feet yuumlksekliğe kadar uzanır Bu yuumlzlerce binlerce insan nereden gelmiştir Anconrsquoda goumlmuumlluuml olanlar kimlerdir Arkeolog devamlı bu soruların uumlstesinden gelmeye ccedilalışır Sadece omuzlarını silkeleyip yerlilerle birlikte lsquoQuien Sabe- Kimbilirrsquo demekten başka bir ccedilaresi yoktur

Dr Hutchinsonrsquoun 30 Ekim 1872rsquode Guumlney Pasifik Timesrsquoda yazdığı gibi lsquoChancayrsquoın oumlluumllerin oumlnemli bir şehri olduğu kanaatine vardım Veya Perursquonun uccedilsuz bucaksız kemik saklama yeri diyebiliriz zira nereye giderseniz gidin ister bir dağ tepesine veya duumlzluumlğe veya deniz kıyısına her yerde kafatası ve kemiklerin her tuumlrluuml şekliyle karşılaşırsınızrsquo

Huatica vadisinde ccedilok buumlyuumlk alana yayılmış bir kalıntı halinde on yedi tane lsquohuancarsquo olarak adlandırılan tepe yapılar vardır Yazar boumlyle adlandırılmalarına rağmen lsquoBunlar goumlmuuml alanlarından ccedilok kaleleri veya şatoları andırmaktadırrsquo diyor Şehir uumlccedil duvarla ccedilevrilidir Bu duvarlar genelde 3 yard kalınlığında ve 15 ila 20 feet yuumlksekliğindedir Bunların doğusunda Pando Huancarsquosı diye adlandırılan devasa yapı vardır ve de oumlnemli kale kalıntıları ki bunlara yerliler Bell Huancarsquosı adını vermişlerdir Buumlyuumlk ve kuumlccediluumlk tepe yapıları serilerinden oluşan La Compana Pando Huancarsquoları muazzam bir birikim halinde hesaplanması guumlccedil bir alana yayılmışlardır lsquoBellrsquo tepe yapısı 110 feet yuumlksekliğindedir Callaorsquoya doğru kare şeklinde yuumlkseltilmiş bir plato (duumlzluumlk) bulunur

Bu plato 278 yard uzunluğunda 96 yard karşıdan karşıyadır (ccedilev yard 09144 metrelik İngiliz oumllccediluumlsuuml) Bu plato tepeden sekiz kademe aşağıya doğru iniş kaydeder Her kademe bir uumlstuumlndekine goumlre bir ila iki yard daha aşağıdadır ve toplam olarak uzunlukta ve genişlikte 278 yardrsquoı bulur (Michiganrsquodan Tabiat Tarihi Profesoumlruuml JB Steerrsquoin hesabına goumlre)

İlk başta bahsedilen kare plato tabanda iki kısımdan meydana geliyor her biri 47rsquoye 48 yard olan tam bir kare ikisi birleşiyor ve 96 yard olan kareyi oluşturuyor Buna ilaveten 47rsquoye 48 yard olan başka bir kare daha var Başa doumlnersek bir vadideki hemen hemen tuumlm kalıntıların aynı simetride on ikinin katları oumllccediluumllerinde olmaları hayret vericidir Bu bir tesaduumlf muumlduumlr yoksa oumlyle mi tasarlanmıştır Tepe yapı lsquoKalersquo tepesi kesik piramit şeklindedir ve hesaplara goumlre 14641820 feet3rsquoluumlk bir kuumltleyi barındırıyor Bu lsquoKalersquo 80 feet yuumlksekliğinde 150 yard oumllccediluumllerinde devasa bir yapıdır Tepede ccedilok buumlyuumlk kare odaların ana hatları goumlruumllmekle beraber toprakla dolmuşlardır Buraya bu toprağı kim getirdi hangi aletle dolum gerccedilekleşebildi Bu odalardaki buumltuumln boşlukları gevşek toprakla doldurmak neredeyse bu yapıyı inşa etmek kadar guumlccedil olmalı iki mil guumlneyde buna benzer bir yapıyla daha karşılaşırız ki bu daha ferah ve geniş olması yanı sıra daha ccedilok boumlluumlmlerden (dairelerden) oluşmuştur Yaklaşık olarak 170 yard uzunluğunda 168 yard eninde ve 98 feet yuumlksekliğindedir Buumltuumln bu kalıntılar kerpiccedilten yuumlksek duvarlarla ccedilevrelenmiş buumlyuumlk ccedilamurdan tuğlalar bazıları bir ila iki yard kalınlığındadır lsquoBell Huancarsquosı 20220840 feet3 kuumltle iccedilerir Buna karşın lsquoSan Miguel Huancarsquosı 25650800 feet3 iccedilerir Bu iki yapının da şu sırada terasları siperleri ccedilok sayıda odaları ve kaleleri toprakla dolmuştur

Ocheranrsquoda lsquoMira Floresrsquo Huatica vadisindeki en buumlyuumlk tepe yapıdır Yuumlksekliği 95 feet zirvede genişliği 55 yard toplam uzunluğu 428 yard veya 1284 feetrsquotir bu da on ikinin katıdır Ccedilift duvarla ccedilevrilmiştir 816 yard uzunluğunda 700 yard karşıdan karşıya boumlylece 117 acre (ccedilev acre 439 doumlnuumlm) iccediline alır Ocharas ve okyanus arasında 15 ila 20 bu şekilde kalıntı kuumlmeleri bulunur

İnka Guumlneş Tapınağı Meksika duumlzluumlklerindeki Cholula Tapınağı gibi ccedilok geniş topraktan bir piramittir 200 ila 300 feet yuumlksekliğinde olup yarım milden daha uzun bir yarım ay şeklindedir Uumlstuuml 10 acre2 oumllccediluumlsuumlndedir Duvarlarının ccediloğunun uumlzeri kırmızı boya ile geccedililmiş ve yuumlzyıllar oumlnce ilk boyandıkları gibi parlak goumlzuumlkmektedir Chincha Guano adalarının karşısında Canete vadisinde Sguriersquoin tanımladığı ccedilok geniş bir alana yayılmış kalıntılar bulunmaktadır lsquoAltın Tepesirsquo denilen tepede hanımların şallarını iğneledikleri cinsten bakır ve guumlmuumlş iğneler ve bunun yanı sıra cımbızlar ve guumlmuumlş fincanlar da bulunmuştur

Mr Heath lsquoPeru kıyısının Tumbeyrsquoden Lao nehrine kadar uzandığınırsquo soumlyluumlyor lsquoBuumltuumln bu alan boyunca biraz oumlnce bahsedilenin yanı sıra binlerce kalıntıya rastlanıyor Hemen hemen buumltuumln tepelerde dağların en uumlst kısımlarında veya etraflarında koyaklarda geccedilmişe ait kalıntılara orta platoya kadar olan alanda duvarlara

şehirlere kalelere yer altı mezarlarına miller boyunca uzanan teraslara ve su kanallarına rastlarsınız Duumlzluumlğuumln karşı tarafında Andların doğu eteklerinde vahşi yerlilerin mekacircnında balta girmemiş ormanın iccedillerine doğru da bunlara rastlayabilirsiniz Senenin birkaccedil ayı yağmur ve karın durmadan seller halinde yağdığı korkunccedil goumlk guumlruumlltuumlsuuml ve yıldırımın devamlı yaşandığı dağlarda kalıntılar başkalaşır Granitten profiritik kireccedilten silikatlı kumtaşından muazzam cuumlsseli buumlyuumlk taşlarla harccedilsız inşa edilmiş bu yapılar zamanın aşındırmasına jeolojik değişimlere depremlere ve de savaşccedilıların ve hazine avcılarının huumlrmetsiz tahrip edici ellerine karşı koyabilmişlerdir Taşccedilılıkta ustaca duumlzenlenmiş bu duvarlar tapınaklar evler kuleler kaleler mezarlar ccedilimento kullanılmadan inşa edilmişlerdir Taşlar duvarların dikey meyillerine uygun olarak her biri olması gereken şekilde yerleştirilmiştir Bu taşların altı ve daha ccedilok kenarları vardır ve hepsi birbirlerine uyum sağlamaları oturmaları iccedilin şekillendirilmiştir O kadar kusursuzca bir araya getirilmişlerdir ki bir ccedilakının bıccedilağı bile taşların aralarına giremez ister yapının tamamı ile gizlenmiş orta kısımlarında olsun ister dış yuumlzeylerinde olsun Bu taşlar şekil ve buumlyuumlkluumlk olarak duumlzenli bir şekilde belli bir oumlrneğe goumlre seccedililmemişlerdir Taşlar yarım foot3rsquoten 1500 feet3rsquoe kadar değişen tek parccedila kuumltlelerden oluşmuşlardır Milyonlarca taşın arasında birbirlerine tam oturacak taşları bulabiliyorsanız bu tam bir tesaduumlf olmalı Cuzcorsquoda Triumph Caddesinde Guumlneşin Bakireleri (Virgins of the Sun) diye adlandırılan tarihi evin bir duvarında on iki koumlşeli taş denilen buumlyuumlk bir taş vardır Bu buumlyuumlk taşın bu şekilde adlandırılmasının nedeni her biri değişik accedilılarda yuumlzeyi olan on iki taş ile ccedilepeccedilevre bağlanmış olmasıdır Bu on iki taştan başka iccedilte bir taşı daha vardır ve bu taşın arkasında da kaccedil taş olduğunu kimse bilememektedir Cuzco kalesinin ortasındaki duvarda 13 feet yuumlksekliğinde 15 feet uzunluğunda 8 feet genişliğinde millerce oumlteden ccedilıkarılmış taşlar vardır Bu şehrin yakınlarında dikdoumlrtgen şeklinde yumuşak bir kaya vardır Uzun kenarı 18 feet kısa kenarı 12 feetrsquotir Bir kenarında nişler oyulmuştur ve bunların her birinin iccedilinde insan durabilir Eğer iccedilindeki insan vuumlcudunu sallarsa bu taş da ileri geri sallanır Goumlruumlnuumlşe goumlre bu nişler sadece bu maksatla oyulmamışlardır Bu tip eserlerden en harika ve geniş olanı Ollantay - Tambo diye adlandırılmış olup bu kalıntı Cuzcorsquonun 30 mil kadar kuzeyinde Urubamba nehri kıyısında dar bir koyakrsquoın iccedilindedir Bu dik ve puumltuumlrluuml bir tepenin uumlstuumlne inşa edilmiş bir hisardan oluşur Oradan aşağıdaki duumlzluumlğe taş bir merdiven uzanır Merdivenin başlangıcında altı buumlyuumlk boumlluumlm vardır Bunlar 12 feet yuumlksekliğinde 5 feet genişliğinde 3 feet kalınlığında yan yana dizilmişlerdir Aralarında ve uumlstlerinde 6 inch genişliğinde dar şeritler halinde taşlar bu boumllmelere ccedilerccedileve oluşturur Bunların hepsi işlenmiş taşlardır Tepenin aşağısında merdivenlerin sonunda bir kısmı el yapımı olan 10 feet genişliğinde 12 feet uzunluğunda bir taş duvar duumlzluumlğe belli bir mesafeye kadar uzanır Bu duvarda guumlneye bakan birccedilok niş vardırrsquo

İnka tarihinin başladığı Titikaka Goumlluumlrsquondeki kalıntılar ccediloğunlukla tanımlanabilmiştir

Goumlluumln birkaccedil mil guumlneyindeki Tiahmanacorsquoda suumltunlar şeklinde taşlar vardır Bunlar yarı işlenmiş bir sırada birbirlerinden belli uzaklıklarda yerleştirilmişlerdir Yerden yuumlkseklikleri takribi 18 ila 20 feetrsquotir Bu sırada yekpare taştan şimdi yıkılmış 10 feet yuumlkseklikte 13 feet genişlikte bir kapı bulunmaktadır Bu kapının alanı iccedilin accedilılan boumlluumlm 7 feet 4 inch yuumlksekliğinde 3 feet 2 inch genişliğindedir Kapının uumlstuumlndeki taşın tuumlm yuumlzuuml oyularak işlenmiştir Buna benzer fakat daha kuumlccediluumlk olan bir başka kapı da yerde onun yanında uzanmaktadır Taşlar sert porfirdendir (somaki mermer) ve civardaki kaya ccedileşidinden jeolojik olarak ayrı karakterdedir Buna dayanarak taşın başka bir yerden taşınmış olduğu sonucuna varabiliriz

Huari boumllgesindeki lsquoChavinrsquode Huanta kentinde kayda değer kalıntılara rastlanmıştır Bu kalıntılara giriş boumlluumlmuuml olan geccedilit 6 feet genişliğinde 9 feet yuumlksekliğindedir ve 12 feet uzunluktan fazla olmak uumlzere kısmi işlenmiş kumtaşı ile uumlstleri oumlrtuumllmuumlştuumlr Her iki tarafta odalar bulunmaktadır Bunlar 12 feet genişliğindedir ve uumlstleri 112 feet kalınlığında 6 ila 9 feet genişliğinde buumlyuumlk parccedila kumtaşları ile oumlrtuumllmuumlştuumlr Odaların duvarları 6 feet kalınlığındadır ve mazgal delikleri vardır Bu buumlyuumlk bir ihtimalle havalandırma iccedilindir Bu geccedilidin tabanında bulunan ccedilok dar bir giriş yeraltı geccedilidine yol accedilar Bu yeraltı geccedilidi nehrin altından geccedilip oumlbuumlr tarafa ulaşır Burada bulunan birccedilok huancarsquoda taştan iccedilecek kaplarına bakır ve guumlmuumlş aletlere oturan bir yerlinin iskeletine rastlanmıştır Bu kalıntıların daha birccediloğu su kanallarının uumlstuumlndedir Bu hisarlara giden koumlpruumller uumlccedil adet işlenmiş granit taşındandır Bunlar 24 feet uzunluğunda 2 feet genişlikte 112 feet kalınlıktadır Granit taşlardan bazıları uumlzerinde hiyeroglifler vardır

Arequiparsquodan 24 mil oumltede Corralonesrsquode granit kuumltlelere oyulmuş hiyeroglifler vardır Bunlar sanki tebeşirle boyanmış gibi goumlzuumlkuumlrler insan lama desenleri ccedilemberler paralel kenarlar ldquoRrdquo ve ldquoOrdquo harfleri ve hatta bir astronomi sistemi kalıntılarından oluşurlar

Castro Virreina boumllgesinde Huaytarrsquodaki bir yapıda da ayrı oymalara rastlanmaktadır

Ica boumllgesindeki Nazcarsquoda su kanallarının harika kalıntılarına rastlanır Bunlar doumlrt ila beş feet yuumlksekliğinde uumlccedil

feet genişliğinde ccedilok duumlzguumln ccedilift duvarlı tam işlenmemiş taştandır Uumlstleri yassı kaldırım taşı ile kapatılmıştır

Quelaprsquota Chochapayasrsquotan ccedilok uzak olmayan bir boumllgede son zamanlarda ccedilok geniş kapsamlı eserler incelemeye tabi tutulmuştur 560 feet genişliğinde 3660 feet uzunluğunda ve 150 feet yuumlksekliğinde işlenmiş taştan bir duvar vardır Alt kısmı kesintisizdir Bunun uumlst kısmında başka bir duvar 600 feet uzunluğa 500 feet genişliğe ve diğeri gibi 150 feet yuumlksekliğe sahiptir Her iki duvarda da uumlccedil feet uzunluğunda bir buccediluk feet genişliğinde ve kalınlığında nişler vardır Bu nişlerin iccedilinde eski sakinlerin kalıntıları bulunur Bunların bazıları ccedilıplak diğerleri ise belirgin renkleri olan ccedilok guumlzel nakışla işlenmiş koton şallarla sarmalanmışlardır

İkinci ve en yuumlksek duvarın girişini takip edersek kuumlccediluumlk fırınları andıran mezarlarla karşılaşırız Bunlar 6 feet yuumlksekliğindedir ve tabanlarına geniş yassı taşlar doumlşenmiş ve uumlzerlerine kadavralar yerleştirilmiştir Kuzey tarafta dağın dikey kayalık kısmında 600 feet tabandan yuumlkseklikte kuumlccediluumlk pencereleri olan kiremit bir duvar vardır Bunun yapılış nedeni bilinmemekte şu sıralarda da pek bir ulaşım imkacircnı goumlzuumlkmemektedir Burada altın ve guumlmuumlş aletler bulunmuştur Buumlyuumlk bir oumlzenle işlenmiş devasa yekpare taş bunun İnka oumlncesi bir devre ait olduğu ihtimalini duumlşuumlnduumlrmektedir Perursquonun tahminen 1200 millik bir alanını kapsayan beş yuumlz kadar koyak vardır Her koyak iccedilinde on mil uzunluğunda yuumlkselen sıralar halinde 50 tane kadar teras katlarının bulunduğunu ve bunların koyağın (kanyonun)

her iki yanında beş mil uzunluğunda yirmi beş yuumlkselen sıra teraslar halinde uzandığını duumlşuumlnuumlrsek toplam 250000 mil taş duvarla karşılaşırız Bu taş duvarların ortalama yuumlkseklikleri uumlccedil ila doumlrt feetrsquotir Bu toplam duvar uzunluğu kuumlremizi on kere doumlnmeye yeter Bu tahminler hayret verici olabilir ama ben şahsen esas oumllccediluumlnuumln bu tahmini uzunluğun iki katından fazla olabileceğinden eminim Zira bu derin koyakların uzunluğu 30 ila 100 mil arasında değişmektedir Rimac nehrinin vadisindeki San Mateo kasabasında -ki burada dağlar nehir yatağından 1500 ila 2000 feet yukarıya yuumlkselmektedir- iki yuumlz kadar sıra saydım Bu sıraların hiccedilbiri doumlrt milden az olmamak kaydı ile birccediloğu altı milden daha uzundu

lsquoPeki oumlyle ise kimdi bunlarrsquo diye sorguluyor Mr Heath ldquo60 mil boyunca graniti oyan sert porfir (somaki mermer) bloklarını taşıyan muazzam boyutlarda ccedilıkarıldıkları yerden millerce oumlteye binlerce feet derinlikteki vadilerin oumltesinden dağların uumlzerinden aşırarak duumlzluumlkleri geccedilerek nasıl ve nereden taşıdıklarına dair herhangi bir iz bırakmadan ki soumlz konusu halkın odunu kullanmada cahil olduğu (soumlylenirken) yuumlk taşıyabilecekleri tek hayvanları olan guumlccedilsuumlz lamayla bu taşları taşıdıktan sonra mozaik işccedililiğinin hassasiyeti ile birbirlerine oturtup uyumlaştıran dağların eteklerine binlerce mil uzunluğunda teraslar kerpiccedil ve topraktan tepeler ccedilok buumlyuumlk şekiller inşa eden guumlnuumlmuumlzde taklit edilemeyecek nitelikte kilden taştan bakırdan guumlmuumlşten altından ve nakış işccedililiği ile eserler bırakan o halk ki goumlruumlnuumlşe goumlre zenginlikte Divesrsquole (ccedilev Luka İncilirsquondeki zengin adam servet sahibi kimse) guumlccedilte ve enerjide Herkuumllrsquole ve ccedilalışkanlıkta karınca ve arı ile rekabet edebilenrdquo

Callao 1746rsquoda suya batmış ve tamamı ile yıkılmıştı Lima 1678rsquode harabeye doumlnmuumlştuuml ve 1746rsquoda 3000 evden sadece 20rsquosi ayaktaydı Buna karşın antik şehirlerden Huatica ve Lurin vadileri bunlara goumlre daha iyi durumda muhafaza edilmişlerdir Pizzaro tarafından 1531rsquode bulunan San Miguel de Puiro 1855rsquote tamamiyle harabeye ccedilevrilirken yakınındaki eski kalıntılar bu yıkımdan daha az nasiplerini almışlardır Areguiparsquonın 1868 Ağustosunda yerle bir edilmesine karşın yakınındaki kalıntılarda hiccedilbir değişiklik olmamıştır En azından muumlhendislik alanında guumlnuumlmuumlz insanı geccedilmişten ccedilok şey oumlğrenebilir Bunun daha birccedilok şey iccedilin de geccedilerli olduğunu goumlstermeyi uumlmit ediyoruzrdquo

Goumlruumllduumlğuuml gibi aradan bir asıdan fazla zaman geccedilmesine rağmen bu gizemli medeniyet hakkında olabilecek en ayrıntılı ve doğru bilgiyi hacirclacirc Blavatskyrsquonin Amerika kıtası araştırmalarında bulabiliyoruz

SONSOumlZ

Bir devrin sonuna gelirken birikimlerini yeni devrin uygarlıklarına aktarma misyonunu uumlstlenen bilgeler yeni uygarlıkların tohumlarını ekmişlerdir Tibet Hint yarımadası Mısır ve Amerika kıtası bu oluşumdan nasibini almıştır Tibetrsquoin uygarlığın aktarılmasından dolayı mı bu mirasa sahip olduğu yoksa o devrin uygarlığının bir parccedilası olması dolayısıyla zaten kendine ait olan bilgiyi korumayı kendine misyon mu edindiği tartışılır Buna rağmen ikinci goumlruumlş akla daha yakındır Tibet ccediletin coğrafyası sayesinde bilgeliği uzun bir muumlddet korumuş ama en sonunda kara buumlyuumlcuumllerin dejenerasyonuna teslim olmuştur Yine de muhakkak ki Tibet tapınaklarında ccedilok oumlzenle korunan bilgiler vardır ve bunların dışarıya verilmesi tamamen engellenmiştir Sadece en son olarak Helena Petrovna Blavatsky kabul goumlrmuumlştuumlr ve ancak onun aktarabilmiş olduğunu kavramaya ccedilabalıyoruz Uygarlık Tibet ve Hindistanrsquoa tahmini olarak eşzamanlarda ekilmiş olmalı Hindistan ccedilok iddialı goumlzuumlkmemekle beraber son doumlnemlere kadar Buddha oumlğretisine sadık kalabilmiş ve kendisine diğer devrin aktardığını belli bir oumllccediluumlde koruyabilmiş olmasına karşın istikrarlı bir biccedilimde tutabilmiştir Kuzey Amerika yerlileri hiccedilbir zaman birleşip bir imparatorluk kuramamalarına karşın Avrupalılar topraklarını istila edip onları yok edene değin kendi buumlnyelerinde kuumlltuumlrlerini koruyabilmişlerdir Ama yine de onların da medeniyetleri buumlyuumlk oumllccediluumlde saklı kalmıştır Guumlney Amerika yerlileri ve bilhassa İnka toplumu istiladan sadece yuumlz yıl oumlnce buumlyuumlk bir imparatorluk kurmalarına karşın Mısırrsquoa eşdeğer bir uygarlık anlayışını sinelerinde barındırmışlardır İstilayla birlikte bu toplumlar da Kuzey Amerika yerlileri gibi ani olarak son bulmuşlardır İnkarsquonın birccedilok bakımdan Mısırrsquola buumlyuumlk benzerlikler goumlsterdiğini goumlrebiliyoruz Her iki toplum da birlik bilincinin idrakiyle sosyal dayanışmayı suumlrduumlrerek organize olmuşlar evlerini hatta saraylarını geccedilici inşa etmişlerdir İnka halkı evinin ve sarayının damını sazla kapatmış hem de onca zenginliğine karşın ama tapınaklarını oumlzenle inşa etmiştir Mısır halkı goumlksel hayatın bir benzerini duumlnya toprağında yaşamaya gayret goumlstermiştir Her sene mutluluk ve bereket getiren Hapi (Nil) nehrinin taşmasıyla yıkılan evini ve sarayını tekrar basitccedile inşa etmiş buna karşın ilahi olana adanmış birccedilok goumlrkemli tapınak yapmıştır Mısır ve Amerika halkları muumltevazılıkta da benzeşirler Her iki toplum da altın ve guumlmuumlşuuml sadece toumlrensel amaccedilla kullanmıştır İnka mabet ve bahccedilelerinde bolca altın kullanmıştır

Belki de Mısır tohumun ekildiği en son uygarlıktır Atlantisrsquoin batmasından sonra ccedilok uzun zaman dayanabilen Poseidonis adasının da batmasından oumlnce son miras da Mısırrsquoa emanet edilmiştir Ccedilok goumlrkemli bir medeniyet yaşamasına rağmen bu uygarlık nispeten kısa suumlrmuumlştuumlr Ama ccedilok oumlnemli bir farkla bu uygarlık ccediloumlkmeden oumlnce medeniyetinin bir kısmını buumlyuumlk oumllccediluumlde Sokrates oumlncesi filozoflar vasıtasıyla Eski Yunanrsquoa aktarabilmiş oradan Romarsquoya aktarılarak şimdiki Batı medeniyetinin temeli teşkil edilmiştir Artık yolun sonuna yaklaşılmaktadır Atlantisrsquoin Mısırrsquoa aktardığı oradan da Eski Yunan ve Roma vasıtasıyla Avruparsquoya aktarılan uygarlık dejenerasyon ve ccediloumlkuumlş suumlrecine girmiştir Şimdilerde ise gelecek devirlerin uygarlıklarına Bilgeliği aktarmaya youmlnelik ccedilalışmalar hazırlıklar başlamıştır

KAYNAKCcedilA

Heike Owusu İnka Maya ve Azteklerde Semboller

Henri Favre İnkalar

Jorge Angel Livraga Teb

Jorge Angel Livraga Atlantisrsquoin Son Prensi Ankor

Helena Petrovna Blavatsky A Land of Mystery - Seri makaleler Theosophist Mart Nisan Haziran Ağustos 1880

Helena Petrovna Blavatsky Isis Unveiled

Tarmo Kulmar On the Role of Creation and Origin Myths in the Development of Inca State and Religion

Sir Clements Markham The Incas of Peru

Pedro Sarmiento De Gamboa History of the Incas

Garcilaso De la Vega El Inca - The First Part of the Royal Commentaries of the Incas

Philip Ainsworth Means Ancient Civilizations of the Andes

Donna Rosenberg Duumlnya Mitolojisi Buumlyuumlk Destan ve Soumlylenceler Antolojisi

Tarmo Kulmar On the Role of Creation and Origin Myths in the Development of Inca State and Religion

Busto I = Joseacute Antonio del Busto Duthurburu I sa Peruacute Pre-Incaico Lima Editorial Universo SA Busto II = Joseacute Antonio del Busto Duthurburu II 1981 Peruacute Incaico Lima Libreria Studium SA Federico Kauffmann Doig 1991 Introduccioacuten al Peruacute antiguo Lima Editores Kompaktos Antje Kelm 1990 Grundzuumlge der Religionen des zentralen Andenraumes Altamerikanistik Eine Einfuumlhrung in die Hochkulturen Mittel- und Suumldamerikas Herausgegeben von Ulrich Koumlhler Berlin Dietrich Reimer Verlag Tarmo Kulmar 1989 Maumlrkmeid totalitaarsest riigist Vikerkaar nr 2 Tarmo Kulmar 1999 Zum Problem des Kulturheros in der Inka-Religion Mitteilungen fuumlr Anthropologie und Religionsgeschichte B 12 1997 Muumlnster Ugarit-Verlag Mariacutea Rostworowski de Diacuteez Canseco 1988 Histoacuteria del Tahuantinsuyu Lima Instituto de Estudios Peruanos Laurette Seacutejourneacute 1992 Altamerikanische Kulturen Frankfurt am Main Fischer Verlag Waldemar Espinoza Soriano 1990 Los Incas Economiacutea sociedad y Estado en la era del Tahuantinsuyo Lima Amaru Editores

Inca Garcilaso de la Vega 1988 Comentarios reales de los Incas T 1 Lima Editorial Mercurio SA

İNTERNET

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca00htm

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca01htm

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca02htm

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca03htm

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca04htm

09-02-2008 httpfolkloreeefolklorevol12incahtm

09-02-2008 httpenwikipediaorgwikiManchu_Picchu

09-02-2008 httpwwwcrystalinkscomincanhtml

DİPNOTLAR

(1) Philip Ainsworth Means Uumlccedil İnka Duası - Ancient Civilizations of the Andes

(2) Jorge Angel Livraga Rizzi (3 Eyluumll 1930 Buenos Aires - 7 Ekim 1991 Madrid) İtalyan asıllı Arjantinli filozof Teb Atlantisrsquoin Son Prensi Ankor Simyacı Delia ve Fernandorsquoya Mektuplar Elementel Doğa Ruhları başlıca eserleri arasındadır

(3) Bu konuya ilişkin bilgiler Prof Tarmo Kulmarrsquoın (Karşılaştırmalı Dinler - Tartu Uumlniversitesi - Estonya) ldquoOn the Role of Creation and Origin Myths in the Development of Inca State and Religionrdquo başlığı altındaki araştırmasına dayanmaktadır Kulmarrsquoın araştırmasına ilişkin kaynakccedila bu metnin sonunda ayrıca verilmiştir

(4) Ccedilokluk iccedilindeki Birlik vurgulanmaktadır

(5) Metin boyunca tuumlm İnka halkı iccedilin tekil oumlzel ad kullanılışının ve de bu konuda Viracocha ile oumlzdeş

olmasının oumlnemine dikkat etmek gerekmektedir Bu ifade tarzıyla ccedilokluk iccedilindeki Birlik vurgulanmaktadır

(6) İspanyolcada yuumlksek duumlzluumlk Boumllge Guumlneydoğu Peru ve batı Bolivya birccedilok yuumlksek duumlzluumlkleri barındırır guumlney Perursquodaki Titikaka Goumlluumlrsquonuumln kuzeybatısından başlar ve Bolivyarsquonın guumlneydoğusundan guumlneybatısına kadar uzanır Boumllgenin vahşi yaşamı lama ve alpakaları kapsıyordu şimdilerde bu hayvanlar yuumlnleri iccedilin beslenmekte Titikaka Goumlluuml kıyısı boyunca Puno Julaca (Peru) ve La Paz (Bolivya) şehirleri uzanır Bu boumllge tarihin kadim doumlnemlerinden beri meskucircndur

(7) 1 yyrsquoın sonunda yaşamış olan İspanyol Rabbi Simon ben Yochirsquoye atfedilen Kabalistik (dini mistik yazı) eser Ccedilağdaş kritikler 13 yyrsquoda tamamlanmış olduğuna inanıyorlar

(8) 09-02-2008 httpwwwcrystalinkscomincanhtml

(9) Logos Eski Yunan felsefesinde yaratıma kacircinatın nizamına ilişkin Tanrı Kelamı

(10) Belli kademedeki iccedilrek oumlğretiyi tamamlamış ve bir uumlst oumlğretiye geccedilmeye hak kazanmış ldquotakipccedilirdquonin (talebe) hak ediş oumllccediluumlsuumlnuuml belirleyen kıstas

(11) Henri Favre İnkalar

(12) 09-02-2008 httpwwwcrystalinkscomincanhtml

(13) Sidereal - yıldızlara ilişkin yıldız yıldızlara goumlre yıldızlara ait yıldızların hareketlerine goumlre hesaplanmış Sidereal clock - yıldızların hareketine goumlre işleyen saat Sidereal time - yıldız zamanı Sidereal day - bir yıldızın meridyen dairesinden ayrılıp tekrar varması arasındaki suumlre

(14) 09-02-2008 httpenwikipediaorgwikiManchu_Picchu

(15) Helena Petrovna Blavatsky (1831-1891) 1875rsquote HS Olcottrsquola Teozofi topluluğunu kurmuştur 20 yyrsquoın ezoterizminin kurucusudur En oumlnemli eserleri arasında Gizli Oumlğreti Tuumllsuumlz İsis Teozofi Anahtarı ve Teozofi Soumlzluumlğuuml bulunmaktadır

(16) foot İngiliz uzunluk oumllccediluumlsuuml birimi (3048 cm) Ccediloğulu feet

(17) inch İngiliz uzunluk oumllccediluumlsuuml birimi (254 cm)

Bu konuya son verirken 20-25 yıl oumlncesine dayanan bir anımsamaya ilişkin derin oumlzlemi aktarıyoruz

İNKA UumlLKESİNE AĞIT

Ne gizemler barındırıyorsun bağrında suskun

Kimbilir ne zaman accedilılacak aşikacircr olan bir zamanlar

Aralanacak o kalın perdeler katman katman

Hatırlanamayan o Kutsal Hakikat

Nerede o ccedilocuk suyun kenarında bir başına eğlenen

Belki girdi delikanlılığa belki de kutlanamadı ergenliği

O karanlık mağarada beklerken oumlluumlmuuml

Atlılar dışarıda paramparccedila ederken buumlyuumlk Ata İnkarsquoyı

Beklenenden kolay geldi oumlluumlm iccedileriye

Belki yedi on bir duumlzineyi geccedilmez

Herkes bir başına kıvrılmış

Birkaccedil Guumlneş Rahibesi birkaccedil ccedilocuk

Hayret ccedilocuk bir başına Anna uzakccedila bir sağ koumlşede

İlgilenmiyor gocunmayan tek evlatla

Belli ki keder sarmış bu muazzam bitişte

Oumlncekiler bilinmez tek Anna tek Ata tek ccedilocuk

Ayakların dibinde altın heykelcikler ccediluvallardan doumlkuumllen

Belli ki hazine bu değil bırakılıp saklanan alelade

Goumlmuumllen ta derine gizemin bağrına O muhteşem Bilgelik

Kimbilir hatırlanacak hangi baharda

O korkunccedil acı ki duyulan ruhun ta derinliklerinde

Yanar kayalarla oumlrtuumllen o muazzam Bilgiye

Ah bir bilebilselerdi o atlı caniler

Acısı paramparccedila edilen Atahuallparsquonın

Uzakta dışarıda ta derinden hissediliyor hellip iccedileride

Beklenirken yavaş oumlluumlm

Succedilluluk veriyor uykuyla kolay gelen

Bir bir soumlnerken cılız meşaleler soğuk

Sıcaklığı oumlluumlmuumln kavrarken kucağına hellip yumuşak

Oumlrtuumlluumlyor katman katman kayalarla

Son mirası hazinenin Bilginin derin sızı sarıyorhellip

Kimbilir hesabıdır hangi guumlnahın

Atlantisrsquoin bir zamanlar gaddarlığının

Hani bir şehir vardı bir zamanlar

Batının doğudaki kalesi Bilgeliği katleden

Orsquonun misali aynı

Derler ki Artemisrsquoin ve daha nicelerinin

Un ufak edilmiş de guumlneydeki evleri

Suumltunlar dikilmiş o taşlarla

Hani o batının doğusundaki şehrin

Doumlnuumlştuumlruumllmuumlş Bilgeliğin tapınağına

O suumltunlar ki tanıklık ederler

Sessizce yanılmaz Yasaya

Heyhat anlam verilemez bir tuumlrluuml

Başlar eller iccedilinde eğik

Doumlvuumlnuumlp dururlar ldquoAcep niyedirrdquo diye

Derler ki bir akıncı gelmiş doğudan

O Fatih ki ccedilevirivermiş Batıdan Doğuya kaleyi

Succedillar dururlar diğerlerini

Ne de ccedilabuk unuttular cadı kazanlarını

O Yasa ki goumlren goumlze aşikacircr

Doğu Batı Kuzey Guumlney

Yanılsamalı yansımaları parccedilalanmış aynanın

Dış yuumlzeyi hani o ccedilok kesitli Elmasın

O anlaşılamaz Birlik ki Hakikatrsquoten yansıyan

Neylersin devran koumltuuml paramparccedila dibinde yerin

Buz kesmiş kalpler yalnızca ezberliyor zihin

Sus sus gezin biccedilare abdal misali

Belli mi olur Tanrı saklasın aman

Kelebek kanar gider parıltılı ccediliccedileğe

Varsın desinler devranda bir garip gezinip gitmiş

Sakın gizemi nefsrsquoden

Oumlrt perde perde uumlstuumlne sakın devrandan

Hasret goumlnuumll hatırlamak kimbilir hangi Baharrsquoa

Vurulmalıydı belki de kayalarla kilit kilit uumlstuumlne

O geniş kartal ağzına

• Okuyucu

Vega lsquotapınağın etrafında 200 adıma kadar kutsal sayılıyordu ve bu sınırdan iccedileriye hiccedilkimse yalınayak olmaksızın giremiyordursquo Cuzcorsquoda bu buumlyuumlk tapınağın yanı sıra 300 kadar daha az ehemmiyetli tapınaklar da vardı Bahsettiğimiz bu buumlyuumlk tapınaklardan sonra Pachacamacrsquoın guumlzellikte uumlnluuml tapınağı gelir Ayrıca Humbolt tarafından bahsedilen başka bir oumlnemli Guumlneş Tapınağı da ki lsquobu Cannar tepesinin başlangıccedil noktasındadır Guumlneş Tapınağı buumlyuumlk bir kayanın oumln yuumlzuumlnde tabiat tarafından meydana getirilmiş ışığın evrensel semboluuml ile oluşmuşturrsquo Romanrsquoın bize aktardığına goumlre lsquoPeru tapınakları yuumlkseklerde tepelerin uumlstuumlnde inşa edilmişler ve birbiri iccediline uumlccedil ile doumlrt toprak dairesel setle ccedilevrelenmişlerdirrsquo Bizzat benim (ccedilev makalenin yazarı HPB) goumlzlemlediğim oumlzellikle tepe yapılar iki uumlccedil doumlrt sıra taşlarla dairesel ccedilevrilmiştir Ulloa Cayambe kenti yakınlarındaki antik bir Peru tapınağını şoumlyle anlatıyor lsquokusursuz daire biccediliminde ve tepesi accedilıkrsquo işte boumlyle birkaccedil tane lsquocromlechrsquo (ccedilev kadim doumlnemlerden kalma etrafı daire şeklinde buumlyuumlk dikme taşlarla ccedilevrilmiş abide) vardı Madras Times 1876rsquodan Bangalore civarındaki bazı garip tepe yapıları hakkındaki makaleden alıntı yaparsak Mr

JH Rivett Carnacrsquoın Arkeolojik Notlarında ldquo Koumlyuumln yakınında accedilıkccedila goumlruumllebilen en az yuumlz cromlech vardı Bu cromlechrsquoler dairesel şeklinde taşlarla ccedilevrilmişti bunlardan bazıları eşmerkezli uumlccedil veya doumlrt daire halinde ccedilevrilmişti Buumlyuumlk taşlarla doumlrt daire halinde ccedilevrilmiş olan birinin olağanuumlstuuml bir goumlruumlntuumlsuuml vardı ve buna yerliler tarafından lsquoPandavara Gudi - Pandaların Tapınağırsquo adı verilmişti İşte bu yapı yerlilerin ccediloğunluğu tarafından soyu tuumlkenmiş veya mitolojik bir nesile atfedilen yapılardan ilkini teşkil ediyordu Bu yapılardan ccediloğunun uumlccedil bazılarının iki birkaccedilının bir taştan oluşan daireleri vardırdquo 35 derece enlemde Kuzey Amerikarsquonın Arizona Kızılderililerinin guumlnuumlmuumlze dek kalan kabaca yapılmış sunakları vardır Bunlar da tıpa tıp dairelerle ccedilevrilmiştir Majgor Alfred R Calhoun FGS (ABD Ordusu Teftiş Komisyonundan) tarafından keşfedilen Arizona Kızılderililerinin Kutsal Pınarı da aynı şekilde oluşmuş sembolojik taşlarla ccedilevrilmiştir Aynen Stonhenge ve başka yerlerde olduğu gibi

Bize Peru antik kalıntılarına dair en enteresan ve kapsamlı bilgileri daha oumlnce de bahsettiğimiz gibi Mr Health veriyor Bu kalıntılar hakkındaki bilgiyi periyodik ccedilıkan bir derginin birkaccedil sayfasına sığdırmaya ccedilalışırken oumlzetliyor Yine de buna rağmen bu eserlerin zenginliği hakkında ustaca ve ccedilok accedilık bir goumlruumlntuuml ccediliziyor Huancarsquoları talan ettikleri iccedilin bu guumlnlerde birden ccedilok hazine avcısı zengin oldu Bilinmeyen ırkların sayısız jenerasyonlarının kalıntıları orada kimbilir kaccedil asırdır rahatsız edilmeden uyurken şimdi kutsala huumlrmetsiz hazine avcıları tarafından tropik guumlneşin altında un ufak parccedilalanmaya terk ediliyorlar Belki de Mr Healthrsquoin vardığı sonuccedillar bulgularından ccedilok daha şaşırtıcı ve kayda değerdir Onun tanımlamalarını kısaca aktaracağız

lsquo70deg 24rsquo guumlney enleminde Perursquoda Pacasmayo limanının doumlrt mil kadar kuzeyindeki Jeguatepegue vadisinde aynı adı taşıyan bir nehir bulunur Jeguatepegue nehrinin yakınında guumlney kıyısının yanında frac14 mil2 alanında 40 feet yuumlksekliğinde kerpiccedilten veya guumlneşte pişmiş kiremitten inşa edilmiş yuumlkseltilmiş bir platform bulunur 50 feet genişliğinde bir duvar bu platformu bir başkası ile birleştirir ki bu da 150 feet yuumlksekliğinde 200 feet karşıdan karşıya (ccedilev ccedilaprazlama eninde) tabanda 500 feet (ccedilev ccedilaprazlama eninde uzunluğunda) yaklaşık olarak bir kare şeklindedir Bu sonuncusu oda boumllmeleri şeklinde 10 feet2 tabanında 6 feet2 tepede ve 8 feet yuumlksekliğinde inşa edilmiştir Buumltuumln bunlar aynı tip tepe yapılardır Guumlneş Tapınakları veya kaleler de olabilirler Kuzey kenarları giriş iccedilin meyillidir Hazine avcıları bu ikinci bahsedilenin yaklaşık yarısına kadar olan kısmını parccedilalamışlardır Soumlylendiğine goumlre 150000 dolar değerinde altın ve guumlmuumlş suumls eşyası bulunmuşturrsquo Burada bulunan binlerce iskeletin yanında bolca altın guumlmuumlş bakır suumls eşyaları ve mercan boncuklar bulunmuştu Ve Mr Health devam ediyor lsquoNehrin kuzey yakasında etrafı duvarlarla kaplanmış bir şehrin geniş (iki mil genişliğinde altı mil uzunluğunda) bir alana dağılmış kalıntılarına rastlanır Nehri dağlara kadar takip edersek yol boyunca kalıntı ardına kalıntıyla huanca ardına huancarsquoyla (goumlmuuml alanları) karşılaşırızrsquo Tolonrsquoda bir tane daha harabeye doumlnmuumlş şehir vardır Beş mil kadar ileride nehrin yukarısında lsquodoumlrt ile altı feet ccedilapında uumlstuuml hiyerogliflerle kaplı tek bir granit kaya kuumltlesi vardır on doumlrt mil oumltede iki derin kayanın (kanyon) birleştiği yerdeki bir dağ noktasında 50 feetrsquoten daha yuumlkseğe kadar uzanan aynı ccedileşit hiyerogliflere rastlanır ki kuşlar balıklar yılanlar kediler maymunlar insanlar guumlneş ay ve birccedilok garip ve de şimdi anlaşılmaz şekillerden oluşmuştur Buumltuumln bunların uumlzerine oyulduğu silikatlı kumtaşındandır ve ccedilizgiler bir inchrsquoin sekizde biri derinliğindedir Buumlyuumlk bir taşta uumlccedil delik vardır ki bunlar 20 ile 30 inch derinliğinde ağızda 6 inch zirvede 2 inchrsquotir Anchirsquode Rimac nehrinde nehir yatağına 200 feet dikey bir duvarın uumlzerinde tam muumlkemmel olmayan B ve muumlkemmel Drsquoyi temsil eden hiyeroglif vardır Onların altında nehrin yanındaki bir yarıkta 25000 dolar değerinde altın ve guumlmuumlş goumlmuumlluuml bulunmuştur İnkarsquolar reislerinin fidyesini getirirlerken onun katledilmiş olduğunu duyunca ne mi yapmışlar Soumlylentiye goumlre

fidyeyi goumlmmuumlşler Yonanrsquodaki bu işaretler İnka şehri yakınlarındaki yol uumlzerinde olduğuna goumlre bir şeyleri anlatmaması hiccedil muumlmkuumln muumlrsquo

ldquoYukarıda bahsedilen 1878 Kasımında yayınlanmıştı 1877 Ekiminde lsquoIsis Unveiledrsquo (ccedilev Peccedilesi Kaldırılmış İsis) eserimde (cilt I sayfa 595) bir efsaneden bahsetmiştim Fakat burada onu tekrarlamak ccedilok uzun zaman alacağı iccedilin yersizdir Sizi temin ederim ki soumlz konusu hazine goumlmuumlsuumlnuuml İnkarsquonın fidyesi ile ilişkilendirmiştim Bir dergi nazik olmaktan ziyade hicivli bir lisanla bu goumlruumlşuumlmuuml Baron Munchausenrsquoin hikacircyeleri ile aynı kategoriye koydu Ama bu sırrı bana bir Perulu vermişti Aricarsquoda Limarsquodan gelirken devasa bir kaya vardır ve ananevi aktarıma goumlre bu İnkarsquonın mezarıdır Batan guumlneşin son ışınları bu kayanın yuumlzuumlne vurduğunda uumlzerine yazılmış hiyeroglifleri goumlrebilirsiniz Bu yazı karakterleri yer altında koridorlarda goumlmuumllmuumlş buumlyuumlk bir hazinenin yerini goumlstermektedir (araştırmacı Blavatsky daha sonraki yazılarında bazı yerleri bilhassa hazinelerin bulundukları yerleri gizlemek amacıyla yanlış adresler verdiğini itiraf etmiştir) Bunun detayları lsquoİsisrsquote verilmiş olduğundan ben bunları tekrarlayamayacağım Şu sıralarda bunu destekleyen kanıtlara birden fazla bilimsel araştırmada rastlanabiliyor ve boumlylece bu ifade geccedilmişe nazaran daha fazla ciddiye alınabilir Yonanrsquoın birkaccedil mil oumltesinde nehirden 700 feet yukarıda bir dağın sırtındaki duumlzluumlkte bir başka şehrin duvarlarına rastlarız Altı ila on iki mil oumltede geniş bir alana dağılmış duvarlara ve teraslara rastlarız Burası kıyıdan yetmiş sekiz mil iccedileridedir lsquoDağın sırtından 7000 feet yukarıya doğru zikzaklar ccedilizerek tırmanırsanız sonra da 2000 feet aşağıya inersenizrsquo Coxamolcarsquoya ulaşırsınız Bu antik şehirde tehlikeli Pizzarorsquonun talihsiz İnka Atahualparsquoyı esir tuttuğu ev buguumlne dek duruyor O ev ki lsquoİnka 1532rsquode oumlzguumlrluumlğuumlne karşılık Pizzarorsquonun uzanabildiği kadar yuumlksekliğe ulaşana dek evi altınla doldurmaya soumlz vermiştirsquo Soumlzuumlnde durdu ve evi 17500000 dolar değerinde altınla doldurdu İspanyarsquonın eski domuz ccedilobanı ve din adamı Hernando de Luguesrsquoin kıymetli yardımcısı olan Pizzaro şerefi uumlzerine yemin vermesine rağmen İnkarsquoyı katletti Bu şehirden uumlccedil mil oumltede lsquobilinmeyen bir şekilde yapılanmış bir duvar var Ccedilimentolanmış ccedilimento taştan daha sert Chepenrsquode yirmi feet yuumlksekliğinde duvarı olan bir dağ var ve zirvesi tamamıyla yapay Pacaomayarsquonın guumlneyinden 50 mil oumltede Huanchaco Limanı ile Truxillo arasında Chimao Krallığırsquonın başkenti olan Chan-Chanrsquoın kalıntıları bulunmaktadır Şehre giden yol kalıntıların bulunduğu boumllgeden geccedilmektedir Yerden doumlrt feet yuumlksekliğinde bir patikaya girilir Bu geccedilit bir buumlyuumlk kuumlme kilit kalıntıdan diğerine yol verir bunun altında bir tuumlnel bulunurrsquo Bunlar ister kaleler şatolar saraylar veya lsquohuancarsquo adını taşıyan goumlmuuml tepecikleri (ccedilev houmlyuumlk) olsunlar hepsine de huanca denir At sırtında saatlerce bu kalıntıların arasında dolaştığınızda kafanız karışır Araştırmacılar da hangilerinin saray olup olmadığını goumlsteremezler Ccedilevrelenmiş en yuumlksek olanlar ccedilok fazla uğraşa mal olmuştur muhakkakrdquo

(araştırmacı Makalenin bu boumlluumlmuumlnde soumlzuuml geccedilen efsane hakkında bilgi toplamak amacı ile HPB lsquoIsis Unveiled - Peccedilesi Kaldırılmış İsisrsquo Cilt I sayfa 595-596rsquoyı araştırdık ve ilgili kısımları size aynen naklediyoruz)

lsquo Kuzey ve Guumlney Amerikarsquoda ve Batı Hint Adalarında bulunan birccedilok eski kalıntı batmış olan Atlantisrsquoe atfedilir Ayrıca eski duumlnyanın hierophantlarına da atfedilirdi ve bunların da birbirleri ile irtibatta olduklarına inanılırdı Şimdi sulara batmış uumllkenin majisyenlerinin toprak altından her yere giden geccediliş ağına sahip olduklarına inanılırdı Bu gizemli katakomblarla ilgili olarak şimdi size ccediloktan oumllmuumlş olan bir Perulunun anlattığı hayret verici hikacircyeyi nakledeceğiz Bu hikacircyeyi uumllkesinin iccedil kısımlarında birlikte seyahat ederken anlatmıştı Bunda bir gerccedilek olmalı zira hikacircye son İnkarsquonın meşhur hazinesini iccedilermektedir

Perulu bize sırrın Pizzarorsquonun İnkarsquoyı katletmesinden beri buumltuumln yerlilerce guumlvenilmeyen Meztizorsquolar hariccedil tutularak bilindiğini soumlyledi

Hikacircye şoumlyledir İnka esir alınmıştır ve karısı serbest bırakılması iccedilin bir oda dolusu altını uzanabileceği yuumlksekliğe kadar olan altını guumlneş uumlccediluumlncuuml guumln batmadan temin edeceğine dair soumlz verir Kraliccedile soumlzuumlnde durur fakat Pizzaro soumlzuumlnden doumlner Bu buumlyuumlk hazinenin ortaya konulması ile hayrete duumlşen Pizzaro esas hazinenin kaynağının yerinin kraliccedile tarafından accedilıklanmasından sonra mahkucircmun serbest bırakılabileceğini ilan eder Pizzaro İnka halkının sonsuz bir madene sahip olduğunu toprak altından birccedilok mil ilerleyen bir yol veya tuumlnelde uumllkenin birikmiş zenginliğinin saklandığını duymuştur Talihsiz kraliccedile vakit kazanmak iccedilin yalvarır ve kacirchinlere danışmaya gider Kurban sırasında başkacirchin kraliccedileye kutsal siyah aynada kocasının oumlnuumlne geccedililmez katledilişini goumlsterir ister hazineyi Pizzarorsquoya versin ister vermesin Buna dayanarak kraliccedile girişin kapatılması emrini verir Bu kayalık bir duvarda oyulmuş bir dağ boğazı kapısıdır Rahibin ve majisyenlerin direktifi ile buumlyuumlk dağ boğazı tepeye kadar

taşlarla doldurulur ve yuumlzeyi bu işlemi gizlemek iccedilin kapatılır İnka İspanyollar tarafından katledilir ve talihsiz kraliccedile intihar eder İspanyolların accedilgoumlzluumlluumlğuuml amacını aşar ve goumlmuumllen hazinenin sırrı birkaccedil sadık Perulunun goumlğsuumlnde saklı kalırrsquo

Tekrar makaleye geri doumlnersek

ldquoİspanyollar tarafından bu uumllkede bulunan servet hakkında bir fikir edinebilmemiz iccedilin Truxillo kenti Belediyesinden Mr Heathrsquoin aldığı kayıtların kopyasını veriyoruz Bunlar 1577 ve 1578 yıllarında lsquoToledo Huancarsquosında yalnızca tek bir kişi tarafından bulunan hazinelerin lsquoFifths of the Treasuryrsquo (Hazinenin Beşte Biri) kitabındaki raporlarından kopyadır

- Birinci olarak - Truxillo Perursquoda 22 Temmuz 1577rsquode Don Garcia Gutierrez de Toledo Kraliyet Hazinesine başvurmuş kraliyet kasasına lsquoa fifthrsquo (beşte bir)

yatırmıştır 19 ayarında ağırlığı 2400 İspanyol doları değerinde bir kuumllccedile altın getirmiştir Bunun beşte birinin değeri uumlzerine takdir iccedilin alınan 112rsquolik boumlluumlm de eklenince toplam 708 dolarlık miktar kraliyet kasasına yatırılmıştır

- İkinci olarak - 12 Aralıkrsquota 15 ila 19 ayarında toplam ağırlık değeri 8918 dolar olan beş kuumllccedile altınla başvurmuştur

- Uumlccediluumlncuuml olarak - 7 Ocak 1578rsquode beşte bir buumlyuumlk kuumllccedile ve plaka altınlarla gelmiştir Bunların toplamı yuumlz on beşrsquotir 15 ila 20 ayar değerinde toplam ağırlık değeri 153280 dolardır

- Doumlrduumlncuuml olarak - 18 Martrsquota 14 ila 21 ayar değerinde toplam ağırlık değeri 21118 dolar olan 16 kuumllccedile altın getirmiştir

- Beşinci olarak - 5 Nisanrsquoda ccedileşitli değişik altın suumls eşyası getirmiştir Bunlar kuumlccediluumlk kemerler mısır başlığı modelinde ve diğer değişik şekillerde olup 14 ayarda ve 6272 dolar ağırlık değerindedir

- Altıncı olarak - 20 Nisanrsquoda uumlccedil kuumlccediluumlk kuumllccedile altın getirmiştir Bunlar 20 ayar değerinde ve 4170 dolar ağırlık değerindedir

- Yedinci olarak - 12 Temmuzrsquoda kırk yedi kuumllccedile ile gelmiştir Bunlar 14 ila 21 ayar değerindedir ve toplam ağırlık değeri 777312 dolardır

- Sekizinci olarak - Aynı guumln bir başka parccedila altın getirmiştir Bunlar mısır başlıkları ccedileşitli hayvan heykelcikleri şeklinde suumls eşyalarıdır ve toplam ağırlık değerleri 4704 dolardır

Bu tam sekiz kerede getirilen altının toplam değeri 278174 altın doları veya İspanyol ouncersquosidir (ccedilev ounce kuyumcu libresinin on ikide biri 31 gram) Bunun on altı ile ccedilarpımı 4450784 guumlmuumlş doları verir Bundan beşte bir (one fifth) kraliyet payını duumlşuumlnce -ki bu 98595375 dolardır- geriye 346483025 dolar Toledorsquonun payı kalır Bu buumlyuumlk vurguna rağmen zaman zaman değişik hayvanların altın heykelcikleri bulunuyor Kazılardan kare altın parccedilalarıyla bezenmiş kolsuz mantoların yanı sıra değişik renklerde kuş tuumlylerinden yapılmış kaftanlar da ccedilıkmıştır Soumlylentiye goumlre Toledo Huancarsquosında buumlyuumlk ve kuumlccediluumlk balık diye adlandırılan iki hazine vardı Sadece kuumlccediluumlk olan bulundu Huanca ve Supersquonin arasında (Supe Callaorsquonun 120 mil kuzeyindedir) Atahuangri denilen bir noktaya yakın iki devasa tepe yapı vardır Bunlar birazdan bahsedilecek olan Huatic Vadisirsquondeki Campana ve San Miguelrsquoi andırmaktadır Supe yakınında Patavilcarsquonın beş mil guumlneyinde lsquoParamongarsquo veya kalehisar diye adlandırılan bir yer vardır Bu kalenin kalıntıları buumlyuumlk oumllccediluumlde anlaşılabilir durumdadır Duvarları yaklaşık altı feet kalınlığında işlenmiş kilden inşa edilmiştir Ana bina bir tepenin uumlstuumlndedir fakat duvarı tepenin altına kadar inmiştir Binanın etrafındaki duvar duumlzenli siperleri andırır ve tepenin etrafından dolanarak labirent şeklinde aşağıya iner Bu duvarın birccedilok koumlşe ccedilıkıntısı vardır ve muhtemelen mekacircnı savunma amacı ile bu şekilde inşa edilmiştir Civardaki kazılardan oldukccedila buumlyuumlk miktarda hazine ccedilıkarılmıştır Bunların tuumlmuuml tarih oumlncesi yerliler tarafından saklanmış olmalı zira İnkarsquonın Perursquoda huumlkuumlm suumlrduumlğuuml devirlerde bu boumllgeyi işgal ettiğine dair hiccedilbir

kanıta sahip değilizrdquo

Anconrsquodan pek de uzakta olmayan altı ila sekiz millik bir alanda lsquokumda her yere dağılmış kafatasları bacaklar kollar tam iskeletler vardır Kuzeye doğru on doumlrt mil daha ileride Parmoyarsquoda ve de deniz kıyısında bir tane daha buumlyuumlk bir goumlmuuml alanı bulunur Etrafa hazine avcılarının dağıttığı binlerce iskelet yayılmıştır Yarım milden fazla uzunlukta bir alana dağılmışlardır Tepenin yuumlzuumlne kadar bir alandır bu deniz kıyısından 800 feet yuumlksekliğe kadar uzanır Bu yuumlzlerce binlerce insan nereden gelmiştir Anconrsquoda goumlmuumlluuml olanlar kimlerdir Arkeolog devamlı bu soruların uumlstesinden gelmeye ccedilalışır Sadece omuzlarını silkeleyip yerlilerle birlikte lsquoQuien Sabe- Kimbilirrsquo demekten başka bir ccedilaresi yoktur

Dr Hutchinsonrsquoun 30 Ekim 1872rsquode Guumlney Pasifik Timesrsquoda yazdığı gibi lsquoChancayrsquoın oumlluumllerin oumlnemli bir şehri olduğu kanaatine vardım Veya Perursquonun uccedilsuz bucaksız kemik saklama yeri diyebiliriz zira nereye giderseniz gidin ister bir dağ tepesine veya duumlzluumlğe veya deniz kıyısına her yerde kafatası ve kemiklerin her tuumlrluuml şekliyle karşılaşırsınızrsquo

Huatica vadisinde ccedilok buumlyuumlk alana yayılmış bir kalıntı halinde on yedi tane lsquohuancarsquo olarak adlandırılan tepe yapılar vardır Yazar boumlyle adlandırılmalarına rağmen lsquoBunlar goumlmuuml alanlarından ccedilok kaleleri veya şatoları andırmaktadırrsquo diyor Şehir uumlccedil duvarla ccedilevrilidir Bu duvarlar genelde 3 yard kalınlığında ve 15 ila 20 feet yuumlksekliğindedir Bunların doğusunda Pando Huancarsquosı diye adlandırılan devasa yapı vardır ve de oumlnemli kale kalıntıları ki bunlara yerliler Bell Huancarsquosı adını vermişlerdir Buumlyuumlk ve kuumlccediluumlk tepe yapıları serilerinden oluşan La Compana Pando Huancarsquoları muazzam bir birikim halinde hesaplanması guumlccedil bir alana yayılmışlardır lsquoBellrsquo tepe yapısı 110 feet yuumlksekliğindedir Callaorsquoya doğru kare şeklinde yuumlkseltilmiş bir plato (duumlzluumlk) bulunur

Bu plato 278 yard uzunluğunda 96 yard karşıdan karşıyadır (ccedilev yard 09144 metrelik İngiliz oumllccediluumlsuuml) Bu plato tepeden sekiz kademe aşağıya doğru iniş kaydeder Her kademe bir uumlstuumlndekine goumlre bir ila iki yard daha aşağıdadır ve toplam olarak uzunlukta ve genişlikte 278 yardrsquoı bulur (Michiganrsquodan Tabiat Tarihi Profesoumlruuml JB Steerrsquoin hesabına goumlre)

İlk başta bahsedilen kare plato tabanda iki kısımdan meydana geliyor her biri 47rsquoye 48 yard olan tam bir kare ikisi birleşiyor ve 96 yard olan kareyi oluşturuyor Buna ilaveten 47rsquoye 48 yard olan başka bir kare daha var Başa doumlnersek bir vadideki hemen hemen tuumlm kalıntıların aynı simetride on ikinin katları oumllccediluumllerinde olmaları hayret vericidir Bu bir tesaduumlf muumlduumlr yoksa oumlyle mi tasarlanmıştır Tepe yapı lsquoKalersquo tepesi kesik piramit şeklindedir ve hesaplara goumlre 14641820 feet3rsquoluumlk bir kuumltleyi barındırıyor Bu lsquoKalersquo 80 feet yuumlksekliğinde 150 yard oumllccediluumllerinde devasa bir yapıdır Tepede ccedilok buumlyuumlk kare odaların ana hatları goumlruumllmekle beraber toprakla dolmuşlardır Buraya bu toprağı kim getirdi hangi aletle dolum gerccedilekleşebildi Bu odalardaki buumltuumln boşlukları gevşek toprakla doldurmak neredeyse bu yapıyı inşa etmek kadar guumlccedil olmalı iki mil guumlneyde buna benzer bir yapıyla daha karşılaşırız ki bu daha ferah ve geniş olması yanı sıra daha ccedilok boumlluumlmlerden (dairelerden) oluşmuştur Yaklaşık olarak 170 yard uzunluğunda 168 yard eninde ve 98 feet yuumlksekliğindedir Buumltuumln bu kalıntılar kerpiccedilten yuumlksek duvarlarla ccedilevrelenmiş buumlyuumlk ccedilamurdan tuğlalar bazıları bir ila iki yard kalınlığındadır lsquoBell Huancarsquosı 20220840 feet3 kuumltle iccedilerir Buna karşın lsquoSan Miguel Huancarsquosı 25650800 feet3 iccedilerir Bu iki yapının da şu sırada terasları siperleri ccedilok sayıda odaları ve kaleleri toprakla dolmuştur

Ocheranrsquoda lsquoMira Floresrsquo Huatica vadisindeki en buumlyuumlk tepe yapıdır Yuumlksekliği 95 feet zirvede genişliği 55 yard toplam uzunluğu 428 yard veya 1284 feetrsquotir bu da on ikinin katıdır Ccedilift duvarla ccedilevrilmiştir 816 yard uzunluğunda 700 yard karşıdan karşıya boumlylece 117 acre (ccedilev acre 439 doumlnuumlm) iccediline alır Ocharas ve okyanus arasında 15 ila 20 bu şekilde kalıntı kuumlmeleri bulunur

İnka Guumlneş Tapınağı Meksika duumlzluumlklerindeki Cholula Tapınağı gibi ccedilok geniş topraktan bir piramittir 200 ila 300 feet yuumlksekliğinde olup yarım milden daha uzun bir yarım ay şeklindedir Uumlstuuml 10 acre2 oumllccediluumlsuumlndedir Duvarlarının ccediloğunun uumlzeri kırmızı boya ile geccedililmiş ve yuumlzyıllar oumlnce ilk boyandıkları gibi parlak goumlzuumlkmektedir Chincha Guano adalarının karşısında Canete vadisinde Sguriersquoin tanımladığı ccedilok geniş bir alana yayılmış kalıntılar bulunmaktadır lsquoAltın Tepesirsquo denilen tepede hanımların şallarını iğneledikleri cinsten bakır ve guumlmuumlş iğneler ve bunun yanı sıra cımbızlar ve guumlmuumlş fincanlar da bulunmuştur

Mr Heath lsquoPeru kıyısının Tumbeyrsquoden Lao nehrine kadar uzandığınırsquo soumlyluumlyor lsquoBuumltuumln bu alan boyunca biraz oumlnce bahsedilenin yanı sıra binlerce kalıntıya rastlanıyor Hemen hemen buumltuumln tepelerde dağların en uumlst kısımlarında veya etraflarında koyaklarda geccedilmişe ait kalıntılara orta platoya kadar olan alanda duvarlara

şehirlere kalelere yer altı mezarlarına miller boyunca uzanan teraslara ve su kanallarına rastlarsınız Duumlzluumlğuumln karşı tarafında Andların doğu eteklerinde vahşi yerlilerin mekacircnında balta girmemiş ormanın iccedillerine doğru da bunlara rastlayabilirsiniz Senenin birkaccedil ayı yağmur ve karın durmadan seller halinde yağdığı korkunccedil goumlk guumlruumlltuumlsuuml ve yıldırımın devamlı yaşandığı dağlarda kalıntılar başkalaşır Granitten profiritik kireccedilten silikatlı kumtaşından muazzam cuumlsseli buumlyuumlk taşlarla harccedilsız inşa edilmiş bu yapılar zamanın aşındırmasına jeolojik değişimlere depremlere ve de savaşccedilıların ve hazine avcılarının huumlrmetsiz tahrip edici ellerine karşı koyabilmişlerdir Taşccedilılıkta ustaca duumlzenlenmiş bu duvarlar tapınaklar evler kuleler kaleler mezarlar ccedilimento kullanılmadan inşa edilmişlerdir Taşlar duvarların dikey meyillerine uygun olarak her biri olması gereken şekilde yerleştirilmiştir Bu taşların altı ve daha ccedilok kenarları vardır ve hepsi birbirlerine uyum sağlamaları oturmaları iccedilin şekillendirilmiştir O kadar kusursuzca bir araya getirilmişlerdir ki bir ccedilakının bıccedilağı bile taşların aralarına giremez ister yapının tamamı ile gizlenmiş orta kısımlarında olsun ister dış yuumlzeylerinde olsun Bu taşlar şekil ve buumlyuumlkluumlk olarak duumlzenli bir şekilde belli bir oumlrneğe goumlre seccedililmemişlerdir Taşlar yarım foot3rsquoten 1500 feet3rsquoe kadar değişen tek parccedila kuumltlelerden oluşmuşlardır Milyonlarca taşın arasında birbirlerine tam oturacak taşları bulabiliyorsanız bu tam bir tesaduumlf olmalı Cuzcorsquoda Triumph Caddesinde Guumlneşin Bakireleri (Virgins of the Sun) diye adlandırılan tarihi evin bir duvarında on iki koumlşeli taş denilen buumlyuumlk bir taş vardır Bu buumlyuumlk taşın bu şekilde adlandırılmasının nedeni her biri değişik accedilılarda yuumlzeyi olan on iki taş ile ccedilepeccedilevre bağlanmış olmasıdır Bu on iki taştan başka iccedilte bir taşı daha vardır ve bu taşın arkasında da kaccedil taş olduğunu kimse bilememektedir Cuzco kalesinin ortasındaki duvarda 13 feet yuumlksekliğinde 15 feet uzunluğunda 8 feet genişliğinde millerce oumlteden ccedilıkarılmış taşlar vardır Bu şehrin yakınlarında dikdoumlrtgen şeklinde yumuşak bir kaya vardır Uzun kenarı 18 feet kısa kenarı 12 feetrsquotir Bir kenarında nişler oyulmuştur ve bunların her birinin iccedilinde insan durabilir Eğer iccedilindeki insan vuumlcudunu sallarsa bu taş da ileri geri sallanır Goumlruumlnuumlşe goumlre bu nişler sadece bu maksatla oyulmamışlardır Bu tip eserlerden en harika ve geniş olanı Ollantay - Tambo diye adlandırılmış olup bu kalıntı Cuzcorsquonun 30 mil kadar kuzeyinde Urubamba nehri kıyısında dar bir koyakrsquoın iccedilindedir Bu dik ve puumltuumlrluuml bir tepenin uumlstuumlne inşa edilmiş bir hisardan oluşur Oradan aşağıdaki duumlzluumlğe taş bir merdiven uzanır Merdivenin başlangıcında altı buumlyuumlk boumlluumlm vardır Bunlar 12 feet yuumlksekliğinde 5 feet genişliğinde 3 feet kalınlığında yan yana dizilmişlerdir Aralarında ve uumlstlerinde 6 inch genişliğinde dar şeritler halinde taşlar bu boumllmelere ccedilerccedileve oluşturur Bunların hepsi işlenmiş taşlardır Tepenin aşağısında merdivenlerin sonunda bir kısmı el yapımı olan 10 feet genişliğinde 12 feet uzunluğunda bir taş duvar duumlzluumlğe belli bir mesafeye kadar uzanır Bu duvarda guumlneye bakan birccedilok niş vardırrsquo

İnka tarihinin başladığı Titikaka Goumlluumlrsquondeki kalıntılar ccediloğunlukla tanımlanabilmiştir

Goumlluumln birkaccedil mil guumlneyindeki Tiahmanacorsquoda suumltunlar şeklinde taşlar vardır Bunlar yarı işlenmiş bir sırada birbirlerinden belli uzaklıklarda yerleştirilmişlerdir Yerden yuumlkseklikleri takribi 18 ila 20 feetrsquotir Bu sırada yekpare taştan şimdi yıkılmış 10 feet yuumlkseklikte 13 feet genişlikte bir kapı bulunmaktadır Bu kapının alanı iccedilin accedilılan boumlluumlm 7 feet 4 inch yuumlksekliğinde 3 feet 2 inch genişliğindedir Kapının uumlstuumlndeki taşın tuumlm yuumlzuuml oyularak işlenmiştir Buna benzer fakat daha kuumlccediluumlk olan bir başka kapı da yerde onun yanında uzanmaktadır Taşlar sert porfirdendir (somaki mermer) ve civardaki kaya ccedileşidinden jeolojik olarak ayrı karakterdedir Buna dayanarak taşın başka bir yerden taşınmış olduğu sonucuna varabiliriz

Huari boumllgesindeki lsquoChavinrsquode Huanta kentinde kayda değer kalıntılara rastlanmıştır Bu kalıntılara giriş boumlluumlmuuml olan geccedilit 6 feet genişliğinde 9 feet yuumlksekliğindedir ve 12 feet uzunluktan fazla olmak uumlzere kısmi işlenmiş kumtaşı ile uumlstleri oumlrtuumllmuumlştuumlr Her iki tarafta odalar bulunmaktadır Bunlar 12 feet genişliğindedir ve uumlstleri 112 feet kalınlığında 6 ila 9 feet genişliğinde buumlyuumlk parccedila kumtaşları ile oumlrtuumllmuumlştuumlr Odaların duvarları 6 feet kalınlığındadır ve mazgal delikleri vardır Bu buumlyuumlk bir ihtimalle havalandırma iccedilindir Bu geccedilidin tabanında bulunan ccedilok dar bir giriş yeraltı geccedilidine yol accedilar Bu yeraltı geccedilidi nehrin altından geccedilip oumlbuumlr tarafa ulaşır Burada bulunan birccedilok huancarsquoda taştan iccedilecek kaplarına bakır ve guumlmuumlş aletlere oturan bir yerlinin iskeletine rastlanmıştır Bu kalıntıların daha birccediloğu su kanallarının uumlstuumlndedir Bu hisarlara giden koumlpruumller uumlccedil adet işlenmiş granit taşındandır Bunlar 24 feet uzunluğunda 2 feet genişlikte 112 feet kalınlıktadır Granit taşlardan bazıları uumlzerinde hiyeroglifler vardır

Arequiparsquodan 24 mil oumltede Corralonesrsquode granit kuumltlelere oyulmuş hiyeroglifler vardır Bunlar sanki tebeşirle boyanmış gibi goumlzuumlkuumlrler insan lama desenleri ccedilemberler paralel kenarlar ldquoRrdquo ve ldquoOrdquo harfleri ve hatta bir astronomi sistemi kalıntılarından oluşurlar

Castro Virreina boumllgesinde Huaytarrsquodaki bir yapıda da ayrı oymalara rastlanmaktadır

Ica boumllgesindeki Nazcarsquoda su kanallarının harika kalıntılarına rastlanır Bunlar doumlrt ila beş feet yuumlksekliğinde uumlccedil

feet genişliğinde ccedilok duumlzguumln ccedilift duvarlı tam işlenmemiş taştandır Uumlstleri yassı kaldırım taşı ile kapatılmıştır

Quelaprsquota Chochapayasrsquotan ccedilok uzak olmayan bir boumllgede son zamanlarda ccedilok geniş kapsamlı eserler incelemeye tabi tutulmuştur 560 feet genişliğinde 3660 feet uzunluğunda ve 150 feet yuumlksekliğinde işlenmiş taştan bir duvar vardır Alt kısmı kesintisizdir Bunun uumlst kısmında başka bir duvar 600 feet uzunluğa 500 feet genişliğe ve diğeri gibi 150 feet yuumlksekliğe sahiptir Her iki duvarda da uumlccedil feet uzunluğunda bir buccediluk feet genişliğinde ve kalınlığında nişler vardır Bu nişlerin iccedilinde eski sakinlerin kalıntıları bulunur Bunların bazıları ccedilıplak diğerleri ise belirgin renkleri olan ccedilok guumlzel nakışla işlenmiş koton şallarla sarmalanmışlardır

İkinci ve en yuumlksek duvarın girişini takip edersek kuumlccediluumlk fırınları andıran mezarlarla karşılaşırız Bunlar 6 feet yuumlksekliğindedir ve tabanlarına geniş yassı taşlar doumlşenmiş ve uumlzerlerine kadavralar yerleştirilmiştir Kuzey tarafta dağın dikey kayalık kısmında 600 feet tabandan yuumlkseklikte kuumlccediluumlk pencereleri olan kiremit bir duvar vardır Bunun yapılış nedeni bilinmemekte şu sıralarda da pek bir ulaşım imkacircnı goumlzuumlkmemektedir Burada altın ve guumlmuumlş aletler bulunmuştur Buumlyuumlk bir oumlzenle işlenmiş devasa yekpare taş bunun İnka oumlncesi bir devre ait olduğu ihtimalini duumlşuumlnduumlrmektedir Perursquonun tahminen 1200 millik bir alanını kapsayan beş yuumlz kadar koyak vardır Her koyak iccedilinde on mil uzunluğunda yuumlkselen sıralar halinde 50 tane kadar teras katlarının bulunduğunu ve bunların koyağın (kanyonun)

her iki yanında beş mil uzunluğunda yirmi beş yuumlkselen sıra teraslar halinde uzandığını duumlşuumlnuumlrsek toplam 250000 mil taş duvarla karşılaşırız Bu taş duvarların ortalama yuumlkseklikleri uumlccedil ila doumlrt feetrsquotir Bu toplam duvar uzunluğu kuumlremizi on kere doumlnmeye yeter Bu tahminler hayret verici olabilir ama ben şahsen esas oumllccediluumlnuumln bu tahmini uzunluğun iki katından fazla olabileceğinden eminim Zira bu derin koyakların uzunluğu 30 ila 100 mil arasında değişmektedir Rimac nehrinin vadisindeki San Mateo kasabasında -ki burada dağlar nehir yatağından 1500 ila 2000 feet yukarıya yuumlkselmektedir- iki yuumlz kadar sıra saydım Bu sıraların hiccedilbiri doumlrt milden az olmamak kaydı ile birccediloğu altı milden daha uzundu

lsquoPeki oumlyle ise kimdi bunlarrsquo diye sorguluyor Mr Heath ldquo60 mil boyunca graniti oyan sert porfir (somaki mermer) bloklarını taşıyan muazzam boyutlarda ccedilıkarıldıkları yerden millerce oumlteye binlerce feet derinlikteki vadilerin oumltesinden dağların uumlzerinden aşırarak duumlzluumlkleri geccedilerek nasıl ve nereden taşıdıklarına dair herhangi bir iz bırakmadan ki soumlz konusu halkın odunu kullanmada cahil olduğu (soumlylenirken) yuumlk taşıyabilecekleri tek hayvanları olan guumlccedilsuumlz lamayla bu taşları taşıdıktan sonra mozaik işccedililiğinin hassasiyeti ile birbirlerine oturtup uyumlaştıran dağların eteklerine binlerce mil uzunluğunda teraslar kerpiccedil ve topraktan tepeler ccedilok buumlyuumlk şekiller inşa eden guumlnuumlmuumlzde taklit edilemeyecek nitelikte kilden taştan bakırdan guumlmuumlşten altından ve nakış işccedililiği ile eserler bırakan o halk ki goumlruumlnuumlşe goumlre zenginlikte Divesrsquole (ccedilev Luka İncilirsquondeki zengin adam servet sahibi kimse) guumlccedilte ve enerjide Herkuumllrsquole ve ccedilalışkanlıkta karınca ve arı ile rekabet edebilenrdquo

Callao 1746rsquoda suya batmış ve tamamı ile yıkılmıştı Lima 1678rsquode harabeye doumlnmuumlştuuml ve 1746rsquoda 3000 evden sadece 20rsquosi ayaktaydı Buna karşın antik şehirlerden Huatica ve Lurin vadileri bunlara goumlre daha iyi durumda muhafaza edilmişlerdir Pizzaro tarafından 1531rsquode bulunan San Miguel de Puiro 1855rsquote tamamiyle harabeye ccedilevrilirken yakınındaki eski kalıntılar bu yıkımdan daha az nasiplerini almışlardır Areguiparsquonın 1868 Ağustosunda yerle bir edilmesine karşın yakınındaki kalıntılarda hiccedilbir değişiklik olmamıştır En azından muumlhendislik alanında guumlnuumlmuumlz insanı geccedilmişten ccedilok şey oumlğrenebilir Bunun daha birccedilok şey iccedilin de geccedilerli olduğunu goumlstermeyi uumlmit ediyoruzrdquo

Goumlruumllduumlğuuml gibi aradan bir asıdan fazla zaman geccedilmesine rağmen bu gizemli medeniyet hakkında olabilecek en ayrıntılı ve doğru bilgiyi hacirclacirc Blavatskyrsquonin Amerika kıtası araştırmalarında bulabiliyoruz

SONSOumlZ

Bir devrin sonuna gelirken birikimlerini yeni devrin uygarlıklarına aktarma misyonunu uumlstlenen bilgeler yeni uygarlıkların tohumlarını ekmişlerdir Tibet Hint yarımadası Mısır ve Amerika kıtası bu oluşumdan nasibini almıştır Tibetrsquoin uygarlığın aktarılmasından dolayı mı bu mirasa sahip olduğu yoksa o devrin uygarlığının bir parccedilası olması dolayısıyla zaten kendine ait olan bilgiyi korumayı kendine misyon mu edindiği tartışılır Buna rağmen ikinci goumlruumlş akla daha yakındır Tibet ccediletin coğrafyası sayesinde bilgeliği uzun bir muumlddet korumuş ama en sonunda kara buumlyuumlcuumllerin dejenerasyonuna teslim olmuştur Yine de muhakkak ki Tibet tapınaklarında ccedilok oumlzenle korunan bilgiler vardır ve bunların dışarıya verilmesi tamamen engellenmiştir Sadece en son olarak Helena Petrovna Blavatsky kabul goumlrmuumlştuumlr ve ancak onun aktarabilmiş olduğunu kavramaya ccedilabalıyoruz Uygarlık Tibet ve Hindistanrsquoa tahmini olarak eşzamanlarda ekilmiş olmalı Hindistan ccedilok iddialı goumlzuumlkmemekle beraber son doumlnemlere kadar Buddha oumlğretisine sadık kalabilmiş ve kendisine diğer devrin aktardığını belli bir oumllccediluumlde koruyabilmiş olmasına karşın istikrarlı bir biccedilimde tutabilmiştir Kuzey Amerika yerlileri hiccedilbir zaman birleşip bir imparatorluk kuramamalarına karşın Avrupalılar topraklarını istila edip onları yok edene değin kendi buumlnyelerinde kuumlltuumlrlerini koruyabilmişlerdir Ama yine de onların da medeniyetleri buumlyuumlk oumllccediluumlde saklı kalmıştır Guumlney Amerika yerlileri ve bilhassa İnka toplumu istiladan sadece yuumlz yıl oumlnce buumlyuumlk bir imparatorluk kurmalarına karşın Mısırrsquoa eşdeğer bir uygarlık anlayışını sinelerinde barındırmışlardır İstilayla birlikte bu toplumlar da Kuzey Amerika yerlileri gibi ani olarak son bulmuşlardır İnkarsquonın birccedilok bakımdan Mısırrsquola buumlyuumlk benzerlikler goumlsterdiğini goumlrebiliyoruz Her iki toplum da birlik bilincinin idrakiyle sosyal dayanışmayı suumlrduumlrerek organize olmuşlar evlerini hatta saraylarını geccedilici inşa etmişlerdir İnka halkı evinin ve sarayının damını sazla kapatmış hem de onca zenginliğine karşın ama tapınaklarını oumlzenle inşa etmiştir Mısır halkı goumlksel hayatın bir benzerini duumlnya toprağında yaşamaya gayret goumlstermiştir Her sene mutluluk ve bereket getiren Hapi (Nil) nehrinin taşmasıyla yıkılan evini ve sarayını tekrar basitccedile inşa etmiş buna karşın ilahi olana adanmış birccedilok goumlrkemli tapınak yapmıştır Mısır ve Amerika halkları muumltevazılıkta da benzeşirler Her iki toplum da altın ve guumlmuumlşuuml sadece toumlrensel amaccedilla kullanmıştır İnka mabet ve bahccedilelerinde bolca altın kullanmıştır

Belki de Mısır tohumun ekildiği en son uygarlıktır Atlantisrsquoin batmasından sonra ccedilok uzun zaman dayanabilen Poseidonis adasının da batmasından oumlnce son miras da Mısırrsquoa emanet edilmiştir Ccedilok goumlrkemli bir medeniyet yaşamasına rağmen bu uygarlık nispeten kısa suumlrmuumlştuumlr Ama ccedilok oumlnemli bir farkla bu uygarlık ccediloumlkmeden oumlnce medeniyetinin bir kısmını buumlyuumlk oumllccediluumlde Sokrates oumlncesi filozoflar vasıtasıyla Eski Yunanrsquoa aktarabilmiş oradan Romarsquoya aktarılarak şimdiki Batı medeniyetinin temeli teşkil edilmiştir Artık yolun sonuna yaklaşılmaktadır Atlantisrsquoin Mısırrsquoa aktardığı oradan da Eski Yunan ve Roma vasıtasıyla Avruparsquoya aktarılan uygarlık dejenerasyon ve ccediloumlkuumlş suumlrecine girmiştir Şimdilerde ise gelecek devirlerin uygarlıklarına Bilgeliği aktarmaya youmlnelik ccedilalışmalar hazırlıklar başlamıştır

KAYNAKCcedilA

Heike Owusu İnka Maya ve Azteklerde Semboller

Henri Favre İnkalar

Jorge Angel Livraga Teb

Jorge Angel Livraga Atlantisrsquoin Son Prensi Ankor

Helena Petrovna Blavatsky A Land of Mystery - Seri makaleler Theosophist Mart Nisan Haziran Ağustos 1880

Helena Petrovna Blavatsky Isis Unveiled

Tarmo Kulmar On the Role of Creation and Origin Myths in the Development of Inca State and Religion

Sir Clements Markham The Incas of Peru

Pedro Sarmiento De Gamboa History of the Incas

Garcilaso De la Vega El Inca - The First Part of the Royal Commentaries of the Incas

Philip Ainsworth Means Ancient Civilizations of the Andes

Donna Rosenberg Duumlnya Mitolojisi Buumlyuumlk Destan ve Soumlylenceler Antolojisi

Tarmo Kulmar On the Role of Creation and Origin Myths in the Development of Inca State and Religion

Busto I = Joseacute Antonio del Busto Duthurburu I sa Peruacute Pre-Incaico Lima Editorial Universo SA Busto II = Joseacute Antonio del Busto Duthurburu II 1981 Peruacute Incaico Lima Libreria Studium SA Federico Kauffmann Doig 1991 Introduccioacuten al Peruacute antiguo Lima Editores Kompaktos Antje Kelm 1990 Grundzuumlge der Religionen des zentralen Andenraumes Altamerikanistik Eine Einfuumlhrung in die Hochkulturen Mittel- und Suumldamerikas Herausgegeben von Ulrich Koumlhler Berlin Dietrich Reimer Verlag Tarmo Kulmar 1989 Maumlrkmeid totalitaarsest riigist Vikerkaar nr 2 Tarmo Kulmar 1999 Zum Problem des Kulturheros in der Inka-Religion Mitteilungen fuumlr Anthropologie und Religionsgeschichte B 12 1997 Muumlnster Ugarit-Verlag Mariacutea Rostworowski de Diacuteez Canseco 1988 Histoacuteria del Tahuantinsuyu Lima Instituto de Estudios Peruanos Laurette Seacutejourneacute 1992 Altamerikanische Kulturen Frankfurt am Main Fischer Verlag Waldemar Espinoza Soriano 1990 Los Incas Economiacutea sociedad y Estado en la era del Tahuantinsuyo Lima Amaru Editores

Inca Garcilaso de la Vega 1988 Comentarios reales de los Incas T 1 Lima Editorial Mercurio SA

İNTERNET

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca00htm

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca01htm

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca02htm

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca03htm

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca04htm

09-02-2008 httpfolkloreeefolklorevol12incahtm

09-02-2008 httpenwikipediaorgwikiManchu_Picchu

09-02-2008 httpwwwcrystalinkscomincanhtml

DİPNOTLAR

(1) Philip Ainsworth Means Uumlccedil İnka Duası - Ancient Civilizations of the Andes

(2) Jorge Angel Livraga Rizzi (3 Eyluumll 1930 Buenos Aires - 7 Ekim 1991 Madrid) İtalyan asıllı Arjantinli filozof Teb Atlantisrsquoin Son Prensi Ankor Simyacı Delia ve Fernandorsquoya Mektuplar Elementel Doğa Ruhları başlıca eserleri arasındadır

(3) Bu konuya ilişkin bilgiler Prof Tarmo Kulmarrsquoın (Karşılaştırmalı Dinler - Tartu Uumlniversitesi - Estonya) ldquoOn the Role of Creation and Origin Myths in the Development of Inca State and Religionrdquo başlığı altındaki araştırmasına dayanmaktadır Kulmarrsquoın araştırmasına ilişkin kaynakccedila bu metnin sonunda ayrıca verilmiştir

(4) Ccedilokluk iccedilindeki Birlik vurgulanmaktadır

(5) Metin boyunca tuumlm İnka halkı iccedilin tekil oumlzel ad kullanılışının ve de bu konuda Viracocha ile oumlzdeş

olmasının oumlnemine dikkat etmek gerekmektedir Bu ifade tarzıyla ccedilokluk iccedilindeki Birlik vurgulanmaktadır

(6) İspanyolcada yuumlksek duumlzluumlk Boumllge Guumlneydoğu Peru ve batı Bolivya birccedilok yuumlksek duumlzluumlkleri barındırır guumlney Perursquodaki Titikaka Goumlluumlrsquonuumln kuzeybatısından başlar ve Bolivyarsquonın guumlneydoğusundan guumlneybatısına kadar uzanır Boumllgenin vahşi yaşamı lama ve alpakaları kapsıyordu şimdilerde bu hayvanlar yuumlnleri iccedilin beslenmekte Titikaka Goumlluuml kıyısı boyunca Puno Julaca (Peru) ve La Paz (Bolivya) şehirleri uzanır Bu boumllge tarihin kadim doumlnemlerinden beri meskucircndur

(7) 1 yyrsquoın sonunda yaşamış olan İspanyol Rabbi Simon ben Yochirsquoye atfedilen Kabalistik (dini mistik yazı) eser Ccedilağdaş kritikler 13 yyrsquoda tamamlanmış olduğuna inanıyorlar

(8) 09-02-2008 httpwwwcrystalinkscomincanhtml

(9) Logos Eski Yunan felsefesinde yaratıma kacircinatın nizamına ilişkin Tanrı Kelamı

(10) Belli kademedeki iccedilrek oumlğretiyi tamamlamış ve bir uumlst oumlğretiye geccedilmeye hak kazanmış ldquotakipccedilirdquonin (talebe) hak ediş oumllccediluumlsuumlnuuml belirleyen kıstas

(11) Henri Favre İnkalar

(12) 09-02-2008 httpwwwcrystalinkscomincanhtml

(13) Sidereal - yıldızlara ilişkin yıldız yıldızlara goumlre yıldızlara ait yıldızların hareketlerine goumlre hesaplanmış Sidereal clock - yıldızların hareketine goumlre işleyen saat Sidereal time - yıldız zamanı Sidereal day - bir yıldızın meridyen dairesinden ayrılıp tekrar varması arasındaki suumlre

(14) 09-02-2008 httpenwikipediaorgwikiManchu_Picchu

(15) Helena Petrovna Blavatsky (1831-1891) 1875rsquote HS Olcottrsquola Teozofi topluluğunu kurmuştur 20 yyrsquoın ezoterizminin kurucusudur En oumlnemli eserleri arasında Gizli Oumlğreti Tuumllsuumlz İsis Teozofi Anahtarı ve Teozofi Soumlzluumlğuuml bulunmaktadır

(16) foot İngiliz uzunluk oumllccediluumlsuuml birimi (3048 cm) Ccediloğulu feet

(17) inch İngiliz uzunluk oumllccediluumlsuuml birimi (254 cm)

Bu konuya son verirken 20-25 yıl oumlncesine dayanan bir anımsamaya ilişkin derin oumlzlemi aktarıyoruz

İNKA UumlLKESİNE AĞIT

Ne gizemler barındırıyorsun bağrında suskun

Kimbilir ne zaman accedilılacak aşikacircr olan bir zamanlar

Aralanacak o kalın perdeler katman katman

Hatırlanamayan o Kutsal Hakikat

Nerede o ccedilocuk suyun kenarında bir başına eğlenen

Belki girdi delikanlılığa belki de kutlanamadı ergenliği

O karanlık mağarada beklerken oumlluumlmuuml

Atlılar dışarıda paramparccedila ederken buumlyuumlk Ata İnkarsquoyı

Beklenenden kolay geldi oumlluumlm iccedileriye

Belki yedi on bir duumlzineyi geccedilmez

Herkes bir başına kıvrılmış

Birkaccedil Guumlneş Rahibesi birkaccedil ccedilocuk

Hayret ccedilocuk bir başına Anna uzakccedila bir sağ koumlşede

İlgilenmiyor gocunmayan tek evlatla

Belli ki keder sarmış bu muazzam bitişte

Oumlncekiler bilinmez tek Anna tek Ata tek ccedilocuk

Ayakların dibinde altın heykelcikler ccediluvallardan doumlkuumllen

Belli ki hazine bu değil bırakılıp saklanan alelade

Goumlmuumllen ta derine gizemin bağrına O muhteşem Bilgelik

Kimbilir hatırlanacak hangi baharda

O korkunccedil acı ki duyulan ruhun ta derinliklerinde

Yanar kayalarla oumlrtuumllen o muazzam Bilgiye

Ah bir bilebilselerdi o atlı caniler

Acısı paramparccedila edilen Atahuallparsquonın

Uzakta dışarıda ta derinden hissediliyor hellip iccedileride

Beklenirken yavaş oumlluumlm

Succedilluluk veriyor uykuyla kolay gelen

Bir bir soumlnerken cılız meşaleler soğuk

Sıcaklığı oumlluumlmuumln kavrarken kucağına hellip yumuşak

Oumlrtuumlluumlyor katman katman kayalarla

Son mirası hazinenin Bilginin derin sızı sarıyorhellip

Kimbilir hesabıdır hangi guumlnahın

Atlantisrsquoin bir zamanlar gaddarlığının

Hani bir şehir vardı bir zamanlar

Batının doğudaki kalesi Bilgeliği katleden

Orsquonun misali aynı

Derler ki Artemisrsquoin ve daha nicelerinin

Un ufak edilmiş de guumlneydeki evleri

Suumltunlar dikilmiş o taşlarla

Hani o batının doğusundaki şehrin

Doumlnuumlştuumlruumllmuumlş Bilgeliğin tapınağına

O suumltunlar ki tanıklık ederler

Sessizce yanılmaz Yasaya

Heyhat anlam verilemez bir tuumlrluuml

Başlar eller iccedilinde eğik

Doumlvuumlnuumlp dururlar ldquoAcep niyedirrdquo diye

Derler ki bir akıncı gelmiş doğudan

O Fatih ki ccedilevirivermiş Batıdan Doğuya kaleyi

Succedillar dururlar diğerlerini

Ne de ccedilabuk unuttular cadı kazanlarını

O Yasa ki goumlren goumlze aşikacircr

Doğu Batı Kuzey Guumlney

Yanılsamalı yansımaları parccedilalanmış aynanın

Dış yuumlzeyi hani o ccedilok kesitli Elmasın

O anlaşılamaz Birlik ki Hakikatrsquoten yansıyan

Neylersin devran koumltuuml paramparccedila dibinde yerin

Buz kesmiş kalpler yalnızca ezberliyor zihin

Sus sus gezin biccedilare abdal misali

Belli mi olur Tanrı saklasın aman

Kelebek kanar gider parıltılı ccediliccedileğe

Varsın desinler devranda bir garip gezinip gitmiş

Sakın gizemi nefsrsquoden

Oumlrt perde perde uumlstuumlne sakın devrandan

Hasret goumlnuumll hatırlamak kimbilir hangi Baharrsquoa

Vurulmalıydı belki de kayalarla kilit kilit uumlstuumlne

O geniş kartal ağzına

• Okuyucu

fidyeyi goumlmmuumlşler Yonanrsquodaki bu işaretler İnka şehri yakınlarındaki yol uumlzerinde olduğuna goumlre bir şeyleri anlatmaması hiccedil muumlmkuumln muumlrsquo

ldquoYukarıda bahsedilen 1878 Kasımında yayınlanmıştı 1877 Ekiminde lsquoIsis Unveiledrsquo (ccedilev Peccedilesi Kaldırılmış İsis) eserimde (cilt I sayfa 595) bir efsaneden bahsetmiştim Fakat burada onu tekrarlamak ccedilok uzun zaman alacağı iccedilin yersizdir Sizi temin ederim ki soumlz konusu hazine goumlmuumlsuumlnuuml İnkarsquonın fidyesi ile ilişkilendirmiştim Bir dergi nazik olmaktan ziyade hicivli bir lisanla bu goumlruumlşuumlmuuml Baron Munchausenrsquoin hikacircyeleri ile aynı kategoriye koydu Ama bu sırrı bana bir Perulu vermişti Aricarsquoda Limarsquodan gelirken devasa bir kaya vardır ve ananevi aktarıma goumlre bu İnkarsquonın mezarıdır Batan guumlneşin son ışınları bu kayanın yuumlzuumlne vurduğunda uumlzerine yazılmış hiyeroglifleri goumlrebilirsiniz Bu yazı karakterleri yer altında koridorlarda goumlmuumllmuumlş buumlyuumlk bir hazinenin yerini goumlstermektedir (araştırmacı Blavatsky daha sonraki yazılarında bazı yerleri bilhassa hazinelerin bulundukları yerleri gizlemek amacıyla yanlış adresler verdiğini itiraf etmiştir) Bunun detayları lsquoİsisrsquote verilmiş olduğundan ben bunları tekrarlayamayacağım Şu sıralarda bunu destekleyen kanıtlara birden fazla bilimsel araştırmada rastlanabiliyor ve boumlylece bu ifade geccedilmişe nazaran daha fazla ciddiye alınabilir Yonanrsquoın birkaccedil mil oumltesinde nehirden 700 feet yukarıda bir dağın sırtındaki duumlzluumlkte bir başka şehrin duvarlarına rastlarız Altı ila on iki mil oumltede geniş bir alana dağılmış duvarlara ve teraslara rastlarız Burası kıyıdan yetmiş sekiz mil iccedileridedir lsquoDağın sırtından 7000 feet yukarıya doğru zikzaklar ccedilizerek tırmanırsanız sonra da 2000 feet aşağıya inersenizrsquo Coxamolcarsquoya ulaşırsınız Bu antik şehirde tehlikeli Pizzarorsquonun talihsiz İnka Atahualparsquoyı esir tuttuğu ev buguumlne dek duruyor O ev ki lsquoİnka 1532rsquode oumlzguumlrluumlğuumlne karşılık Pizzarorsquonun uzanabildiği kadar yuumlksekliğe ulaşana dek evi altınla doldurmaya soumlz vermiştirsquo Soumlzuumlnde durdu ve evi 17500000 dolar değerinde altınla doldurdu İspanyarsquonın eski domuz ccedilobanı ve din adamı Hernando de Luguesrsquoin kıymetli yardımcısı olan Pizzaro şerefi uumlzerine yemin vermesine rağmen İnkarsquoyı katletti Bu şehirden uumlccedil mil oumltede lsquobilinmeyen bir şekilde yapılanmış bir duvar var Ccedilimentolanmış ccedilimento taştan daha sert Chepenrsquode yirmi feet yuumlksekliğinde duvarı olan bir dağ var ve zirvesi tamamıyla yapay Pacaomayarsquonın guumlneyinden 50 mil oumltede Huanchaco Limanı ile Truxillo arasında Chimao Krallığırsquonın başkenti olan Chan-Chanrsquoın kalıntıları bulunmaktadır Şehre giden yol kalıntıların bulunduğu boumllgeden geccedilmektedir Yerden doumlrt feet yuumlksekliğinde bir patikaya girilir Bu geccedilit bir buumlyuumlk kuumlme kilit kalıntıdan diğerine yol verir bunun altında bir tuumlnel bulunurrsquo Bunlar ister kaleler şatolar saraylar veya lsquohuancarsquo adını taşıyan goumlmuuml tepecikleri (ccedilev houmlyuumlk) olsunlar hepsine de huanca denir At sırtında saatlerce bu kalıntıların arasında dolaştığınızda kafanız karışır Araştırmacılar da hangilerinin saray olup olmadığını goumlsteremezler Ccedilevrelenmiş en yuumlksek olanlar ccedilok fazla uğraşa mal olmuştur muhakkakrdquo

(araştırmacı Makalenin bu boumlluumlmuumlnde soumlzuuml geccedilen efsane hakkında bilgi toplamak amacı ile HPB lsquoIsis Unveiled - Peccedilesi Kaldırılmış İsisrsquo Cilt I sayfa 595-596rsquoyı araştırdık ve ilgili kısımları size aynen naklediyoruz)

lsquo Kuzey ve Guumlney Amerikarsquoda ve Batı Hint Adalarında bulunan birccedilok eski kalıntı batmış olan Atlantisrsquoe atfedilir Ayrıca eski duumlnyanın hierophantlarına da atfedilirdi ve bunların da birbirleri ile irtibatta olduklarına inanılırdı Şimdi sulara batmış uumllkenin majisyenlerinin toprak altından her yere giden geccediliş ağına sahip olduklarına inanılırdı Bu gizemli katakomblarla ilgili olarak şimdi size ccediloktan oumllmuumlş olan bir Perulunun anlattığı hayret verici hikacircyeyi nakledeceğiz Bu hikacircyeyi uumllkesinin iccedil kısımlarında birlikte seyahat ederken anlatmıştı Bunda bir gerccedilek olmalı zira hikacircye son İnkarsquonın meşhur hazinesini iccedilermektedir

Perulu bize sırrın Pizzarorsquonun İnkarsquoyı katletmesinden beri buumltuumln yerlilerce guumlvenilmeyen Meztizorsquolar hariccedil tutularak bilindiğini soumlyledi

Hikacircye şoumlyledir İnka esir alınmıştır ve karısı serbest bırakılması iccedilin bir oda dolusu altını uzanabileceği yuumlksekliğe kadar olan altını guumlneş uumlccediluumlncuuml guumln batmadan temin edeceğine dair soumlz verir Kraliccedile soumlzuumlnde durur fakat Pizzaro soumlzuumlnden doumlner Bu buumlyuumlk hazinenin ortaya konulması ile hayrete duumlşen Pizzaro esas hazinenin kaynağının yerinin kraliccedile tarafından accedilıklanmasından sonra mahkucircmun serbest bırakılabileceğini ilan eder Pizzaro İnka halkının sonsuz bir madene sahip olduğunu toprak altından birccedilok mil ilerleyen bir yol veya tuumlnelde uumllkenin birikmiş zenginliğinin saklandığını duymuştur Talihsiz kraliccedile vakit kazanmak iccedilin yalvarır ve kacirchinlere danışmaya gider Kurban sırasında başkacirchin kraliccedileye kutsal siyah aynada kocasının oumlnuumlne geccedililmez katledilişini goumlsterir ister hazineyi Pizzarorsquoya versin ister vermesin Buna dayanarak kraliccedile girişin kapatılması emrini verir Bu kayalık bir duvarda oyulmuş bir dağ boğazı kapısıdır Rahibin ve majisyenlerin direktifi ile buumlyuumlk dağ boğazı tepeye kadar

taşlarla doldurulur ve yuumlzeyi bu işlemi gizlemek iccedilin kapatılır İnka İspanyollar tarafından katledilir ve talihsiz kraliccedile intihar eder İspanyolların accedilgoumlzluumlluumlğuuml amacını aşar ve goumlmuumllen hazinenin sırrı birkaccedil sadık Perulunun goumlğsuumlnde saklı kalırrsquo

Tekrar makaleye geri doumlnersek

ldquoİspanyollar tarafından bu uumllkede bulunan servet hakkında bir fikir edinebilmemiz iccedilin Truxillo kenti Belediyesinden Mr Heathrsquoin aldığı kayıtların kopyasını veriyoruz Bunlar 1577 ve 1578 yıllarında lsquoToledo Huancarsquosında yalnızca tek bir kişi tarafından bulunan hazinelerin lsquoFifths of the Treasuryrsquo (Hazinenin Beşte Biri) kitabındaki raporlarından kopyadır

- Birinci olarak - Truxillo Perursquoda 22 Temmuz 1577rsquode Don Garcia Gutierrez de Toledo Kraliyet Hazinesine başvurmuş kraliyet kasasına lsquoa fifthrsquo (beşte bir)

yatırmıştır 19 ayarında ağırlığı 2400 İspanyol doları değerinde bir kuumllccedile altın getirmiştir Bunun beşte birinin değeri uumlzerine takdir iccedilin alınan 112rsquolik boumlluumlm de eklenince toplam 708 dolarlık miktar kraliyet kasasına yatırılmıştır

- İkinci olarak - 12 Aralıkrsquota 15 ila 19 ayarında toplam ağırlık değeri 8918 dolar olan beş kuumllccedile altınla başvurmuştur

- Uumlccediluumlncuuml olarak - 7 Ocak 1578rsquode beşte bir buumlyuumlk kuumllccedile ve plaka altınlarla gelmiştir Bunların toplamı yuumlz on beşrsquotir 15 ila 20 ayar değerinde toplam ağırlık değeri 153280 dolardır

- Doumlrduumlncuuml olarak - 18 Martrsquota 14 ila 21 ayar değerinde toplam ağırlık değeri 21118 dolar olan 16 kuumllccedile altın getirmiştir

- Beşinci olarak - 5 Nisanrsquoda ccedileşitli değişik altın suumls eşyası getirmiştir Bunlar kuumlccediluumlk kemerler mısır başlığı modelinde ve diğer değişik şekillerde olup 14 ayarda ve 6272 dolar ağırlık değerindedir

- Altıncı olarak - 20 Nisanrsquoda uumlccedil kuumlccediluumlk kuumllccedile altın getirmiştir Bunlar 20 ayar değerinde ve 4170 dolar ağırlık değerindedir

- Yedinci olarak - 12 Temmuzrsquoda kırk yedi kuumllccedile ile gelmiştir Bunlar 14 ila 21 ayar değerindedir ve toplam ağırlık değeri 777312 dolardır

- Sekizinci olarak - Aynı guumln bir başka parccedila altın getirmiştir Bunlar mısır başlıkları ccedileşitli hayvan heykelcikleri şeklinde suumls eşyalarıdır ve toplam ağırlık değerleri 4704 dolardır

Bu tam sekiz kerede getirilen altının toplam değeri 278174 altın doları veya İspanyol ouncersquosidir (ccedilev ounce kuyumcu libresinin on ikide biri 31 gram) Bunun on altı ile ccedilarpımı 4450784 guumlmuumlş doları verir Bundan beşte bir (one fifth) kraliyet payını duumlşuumlnce -ki bu 98595375 dolardır- geriye 346483025 dolar Toledorsquonun payı kalır Bu buumlyuumlk vurguna rağmen zaman zaman değişik hayvanların altın heykelcikleri bulunuyor Kazılardan kare altın parccedilalarıyla bezenmiş kolsuz mantoların yanı sıra değişik renklerde kuş tuumlylerinden yapılmış kaftanlar da ccedilıkmıştır Soumlylentiye goumlre Toledo Huancarsquosında buumlyuumlk ve kuumlccediluumlk balık diye adlandırılan iki hazine vardı Sadece kuumlccediluumlk olan bulundu Huanca ve Supersquonin arasında (Supe Callaorsquonun 120 mil kuzeyindedir) Atahuangri denilen bir noktaya yakın iki devasa tepe yapı vardır Bunlar birazdan bahsedilecek olan Huatic Vadisirsquondeki Campana ve San Miguelrsquoi andırmaktadır Supe yakınında Patavilcarsquonın beş mil guumlneyinde lsquoParamongarsquo veya kalehisar diye adlandırılan bir yer vardır Bu kalenin kalıntıları buumlyuumlk oumllccediluumlde anlaşılabilir durumdadır Duvarları yaklaşık altı feet kalınlığında işlenmiş kilden inşa edilmiştir Ana bina bir tepenin uumlstuumlndedir fakat duvarı tepenin altına kadar inmiştir Binanın etrafındaki duvar duumlzenli siperleri andırır ve tepenin etrafından dolanarak labirent şeklinde aşağıya iner Bu duvarın birccedilok koumlşe ccedilıkıntısı vardır ve muhtemelen mekacircnı savunma amacı ile bu şekilde inşa edilmiştir Civardaki kazılardan oldukccedila buumlyuumlk miktarda hazine ccedilıkarılmıştır Bunların tuumlmuuml tarih oumlncesi yerliler tarafından saklanmış olmalı zira İnkarsquonın Perursquoda huumlkuumlm suumlrduumlğuuml devirlerde bu boumllgeyi işgal ettiğine dair hiccedilbir

kanıta sahip değilizrdquo

Anconrsquodan pek de uzakta olmayan altı ila sekiz millik bir alanda lsquokumda her yere dağılmış kafatasları bacaklar kollar tam iskeletler vardır Kuzeye doğru on doumlrt mil daha ileride Parmoyarsquoda ve de deniz kıyısında bir tane daha buumlyuumlk bir goumlmuuml alanı bulunur Etrafa hazine avcılarının dağıttığı binlerce iskelet yayılmıştır Yarım milden fazla uzunlukta bir alana dağılmışlardır Tepenin yuumlzuumlne kadar bir alandır bu deniz kıyısından 800 feet yuumlksekliğe kadar uzanır Bu yuumlzlerce binlerce insan nereden gelmiştir Anconrsquoda goumlmuumlluuml olanlar kimlerdir Arkeolog devamlı bu soruların uumlstesinden gelmeye ccedilalışır Sadece omuzlarını silkeleyip yerlilerle birlikte lsquoQuien Sabe- Kimbilirrsquo demekten başka bir ccedilaresi yoktur

Dr Hutchinsonrsquoun 30 Ekim 1872rsquode Guumlney Pasifik Timesrsquoda yazdığı gibi lsquoChancayrsquoın oumlluumllerin oumlnemli bir şehri olduğu kanaatine vardım Veya Perursquonun uccedilsuz bucaksız kemik saklama yeri diyebiliriz zira nereye giderseniz gidin ister bir dağ tepesine veya duumlzluumlğe veya deniz kıyısına her yerde kafatası ve kemiklerin her tuumlrluuml şekliyle karşılaşırsınızrsquo

Huatica vadisinde ccedilok buumlyuumlk alana yayılmış bir kalıntı halinde on yedi tane lsquohuancarsquo olarak adlandırılan tepe yapılar vardır Yazar boumlyle adlandırılmalarına rağmen lsquoBunlar goumlmuuml alanlarından ccedilok kaleleri veya şatoları andırmaktadırrsquo diyor Şehir uumlccedil duvarla ccedilevrilidir Bu duvarlar genelde 3 yard kalınlığında ve 15 ila 20 feet yuumlksekliğindedir Bunların doğusunda Pando Huancarsquosı diye adlandırılan devasa yapı vardır ve de oumlnemli kale kalıntıları ki bunlara yerliler Bell Huancarsquosı adını vermişlerdir Buumlyuumlk ve kuumlccediluumlk tepe yapıları serilerinden oluşan La Compana Pando Huancarsquoları muazzam bir birikim halinde hesaplanması guumlccedil bir alana yayılmışlardır lsquoBellrsquo tepe yapısı 110 feet yuumlksekliğindedir Callaorsquoya doğru kare şeklinde yuumlkseltilmiş bir plato (duumlzluumlk) bulunur

Bu plato 278 yard uzunluğunda 96 yard karşıdan karşıyadır (ccedilev yard 09144 metrelik İngiliz oumllccediluumlsuuml) Bu plato tepeden sekiz kademe aşağıya doğru iniş kaydeder Her kademe bir uumlstuumlndekine goumlre bir ila iki yard daha aşağıdadır ve toplam olarak uzunlukta ve genişlikte 278 yardrsquoı bulur (Michiganrsquodan Tabiat Tarihi Profesoumlruuml JB Steerrsquoin hesabına goumlre)

İlk başta bahsedilen kare plato tabanda iki kısımdan meydana geliyor her biri 47rsquoye 48 yard olan tam bir kare ikisi birleşiyor ve 96 yard olan kareyi oluşturuyor Buna ilaveten 47rsquoye 48 yard olan başka bir kare daha var Başa doumlnersek bir vadideki hemen hemen tuumlm kalıntıların aynı simetride on ikinin katları oumllccediluumllerinde olmaları hayret vericidir Bu bir tesaduumlf muumlduumlr yoksa oumlyle mi tasarlanmıştır Tepe yapı lsquoKalersquo tepesi kesik piramit şeklindedir ve hesaplara goumlre 14641820 feet3rsquoluumlk bir kuumltleyi barındırıyor Bu lsquoKalersquo 80 feet yuumlksekliğinde 150 yard oumllccediluumllerinde devasa bir yapıdır Tepede ccedilok buumlyuumlk kare odaların ana hatları goumlruumllmekle beraber toprakla dolmuşlardır Buraya bu toprağı kim getirdi hangi aletle dolum gerccedilekleşebildi Bu odalardaki buumltuumln boşlukları gevşek toprakla doldurmak neredeyse bu yapıyı inşa etmek kadar guumlccedil olmalı iki mil guumlneyde buna benzer bir yapıyla daha karşılaşırız ki bu daha ferah ve geniş olması yanı sıra daha ccedilok boumlluumlmlerden (dairelerden) oluşmuştur Yaklaşık olarak 170 yard uzunluğunda 168 yard eninde ve 98 feet yuumlksekliğindedir Buumltuumln bu kalıntılar kerpiccedilten yuumlksek duvarlarla ccedilevrelenmiş buumlyuumlk ccedilamurdan tuğlalar bazıları bir ila iki yard kalınlığındadır lsquoBell Huancarsquosı 20220840 feet3 kuumltle iccedilerir Buna karşın lsquoSan Miguel Huancarsquosı 25650800 feet3 iccedilerir Bu iki yapının da şu sırada terasları siperleri ccedilok sayıda odaları ve kaleleri toprakla dolmuştur

Ocheranrsquoda lsquoMira Floresrsquo Huatica vadisindeki en buumlyuumlk tepe yapıdır Yuumlksekliği 95 feet zirvede genişliği 55 yard toplam uzunluğu 428 yard veya 1284 feetrsquotir bu da on ikinin katıdır Ccedilift duvarla ccedilevrilmiştir 816 yard uzunluğunda 700 yard karşıdan karşıya boumlylece 117 acre (ccedilev acre 439 doumlnuumlm) iccediline alır Ocharas ve okyanus arasında 15 ila 20 bu şekilde kalıntı kuumlmeleri bulunur

İnka Guumlneş Tapınağı Meksika duumlzluumlklerindeki Cholula Tapınağı gibi ccedilok geniş topraktan bir piramittir 200 ila 300 feet yuumlksekliğinde olup yarım milden daha uzun bir yarım ay şeklindedir Uumlstuuml 10 acre2 oumllccediluumlsuumlndedir Duvarlarının ccediloğunun uumlzeri kırmızı boya ile geccedililmiş ve yuumlzyıllar oumlnce ilk boyandıkları gibi parlak goumlzuumlkmektedir Chincha Guano adalarının karşısında Canete vadisinde Sguriersquoin tanımladığı ccedilok geniş bir alana yayılmış kalıntılar bulunmaktadır lsquoAltın Tepesirsquo denilen tepede hanımların şallarını iğneledikleri cinsten bakır ve guumlmuumlş iğneler ve bunun yanı sıra cımbızlar ve guumlmuumlş fincanlar da bulunmuştur

Mr Heath lsquoPeru kıyısının Tumbeyrsquoden Lao nehrine kadar uzandığınırsquo soumlyluumlyor lsquoBuumltuumln bu alan boyunca biraz oumlnce bahsedilenin yanı sıra binlerce kalıntıya rastlanıyor Hemen hemen buumltuumln tepelerde dağların en uumlst kısımlarında veya etraflarında koyaklarda geccedilmişe ait kalıntılara orta platoya kadar olan alanda duvarlara

şehirlere kalelere yer altı mezarlarına miller boyunca uzanan teraslara ve su kanallarına rastlarsınız Duumlzluumlğuumln karşı tarafında Andların doğu eteklerinde vahşi yerlilerin mekacircnında balta girmemiş ormanın iccedillerine doğru da bunlara rastlayabilirsiniz Senenin birkaccedil ayı yağmur ve karın durmadan seller halinde yağdığı korkunccedil goumlk guumlruumlltuumlsuuml ve yıldırımın devamlı yaşandığı dağlarda kalıntılar başkalaşır Granitten profiritik kireccedilten silikatlı kumtaşından muazzam cuumlsseli buumlyuumlk taşlarla harccedilsız inşa edilmiş bu yapılar zamanın aşındırmasına jeolojik değişimlere depremlere ve de savaşccedilıların ve hazine avcılarının huumlrmetsiz tahrip edici ellerine karşı koyabilmişlerdir Taşccedilılıkta ustaca duumlzenlenmiş bu duvarlar tapınaklar evler kuleler kaleler mezarlar ccedilimento kullanılmadan inşa edilmişlerdir Taşlar duvarların dikey meyillerine uygun olarak her biri olması gereken şekilde yerleştirilmiştir Bu taşların altı ve daha ccedilok kenarları vardır ve hepsi birbirlerine uyum sağlamaları oturmaları iccedilin şekillendirilmiştir O kadar kusursuzca bir araya getirilmişlerdir ki bir ccedilakının bıccedilağı bile taşların aralarına giremez ister yapının tamamı ile gizlenmiş orta kısımlarında olsun ister dış yuumlzeylerinde olsun Bu taşlar şekil ve buumlyuumlkluumlk olarak duumlzenli bir şekilde belli bir oumlrneğe goumlre seccedililmemişlerdir Taşlar yarım foot3rsquoten 1500 feet3rsquoe kadar değişen tek parccedila kuumltlelerden oluşmuşlardır Milyonlarca taşın arasında birbirlerine tam oturacak taşları bulabiliyorsanız bu tam bir tesaduumlf olmalı Cuzcorsquoda Triumph Caddesinde Guumlneşin Bakireleri (Virgins of the Sun) diye adlandırılan tarihi evin bir duvarında on iki koumlşeli taş denilen buumlyuumlk bir taş vardır Bu buumlyuumlk taşın bu şekilde adlandırılmasının nedeni her biri değişik accedilılarda yuumlzeyi olan on iki taş ile ccedilepeccedilevre bağlanmış olmasıdır Bu on iki taştan başka iccedilte bir taşı daha vardır ve bu taşın arkasında da kaccedil taş olduğunu kimse bilememektedir Cuzco kalesinin ortasındaki duvarda 13 feet yuumlksekliğinde 15 feet uzunluğunda 8 feet genişliğinde millerce oumlteden ccedilıkarılmış taşlar vardır Bu şehrin yakınlarında dikdoumlrtgen şeklinde yumuşak bir kaya vardır Uzun kenarı 18 feet kısa kenarı 12 feetrsquotir Bir kenarında nişler oyulmuştur ve bunların her birinin iccedilinde insan durabilir Eğer iccedilindeki insan vuumlcudunu sallarsa bu taş da ileri geri sallanır Goumlruumlnuumlşe goumlre bu nişler sadece bu maksatla oyulmamışlardır Bu tip eserlerden en harika ve geniş olanı Ollantay - Tambo diye adlandırılmış olup bu kalıntı Cuzcorsquonun 30 mil kadar kuzeyinde Urubamba nehri kıyısında dar bir koyakrsquoın iccedilindedir Bu dik ve puumltuumlrluuml bir tepenin uumlstuumlne inşa edilmiş bir hisardan oluşur Oradan aşağıdaki duumlzluumlğe taş bir merdiven uzanır Merdivenin başlangıcında altı buumlyuumlk boumlluumlm vardır Bunlar 12 feet yuumlksekliğinde 5 feet genişliğinde 3 feet kalınlığında yan yana dizilmişlerdir Aralarında ve uumlstlerinde 6 inch genişliğinde dar şeritler halinde taşlar bu boumllmelere ccedilerccedileve oluşturur Bunların hepsi işlenmiş taşlardır Tepenin aşağısında merdivenlerin sonunda bir kısmı el yapımı olan 10 feet genişliğinde 12 feet uzunluğunda bir taş duvar duumlzluumlğe belli bir mesafeye kadar uzanır Bu duvarda guumlneye bakan birccedilok niş vardırrsquo

İnka tarihinin başladığı Titikaka Goumlluumlrsquondeki kalıntılar ccediloğunlukla tanımlanabilmiştir

Goumlluumln birkaccedil mil guumlneyindeki Tiahmanacorsquoda suumltunlar şeklinde taşlar vardır Bunlar yarı işlenmiş bir sırada birbirlerinden belli uzaklıklarda yerleştirilmişlerdir Yerden yuumlkseklikleri takribi 18 ila 20 feetrsquotir Bu sırada yekpare taştan şimdi yıkılmış 10 feet yuumlkseklikte 13 feet genişlikte bir kapı bulunmaktadır Bu kapının alanı iccedilin accedilılan boumlluumlm 7 feet 4 inch yuumlksekliğinde 3 feet 2 inch genişliğindedir Kapının uumlstuumlndeki taşın tuumlm yuumlzuuml oyularak işlenmiştir Buna benzer fakat daha kuumlccediluumlk olan bir başka kapı da yerde onun yanında uzanmaktadır Taşlar sert porfirdendir (somaki mermer) ve civardaki kaya ccedileşidinden jeolojik olarak ayrı karakterdedir Buna dayanarak taşın başka bir yerden taşınmış olduğu sonucuna varabiliriz

Huari boumllgesindeki lsquoChavinrsquode Huanta kentinde kayda değer kalıntılara rastlanmıştır Bu kalıntılara giriş boumlluumlmuuml olan geccedilit 6 feet genişliğinde 9 feet yuumlksekliğindedir ve 12 feet uzunluktan fazla olmak uumlzere kısmi işlenmiş kumtaşı ile uumlstleri oumlrtuumllmuumlştuumlr Her iki tarafta odalar bulunmaktadır Bunlar 12 feet genişliğindedir ve uumlstleri 112 feet kalınlığında 6 ila 9 feet genişliğinde buumlyuumlk parccedila kumtaşları ile oumlrtuumllmuumlştuumlr Odaların duvarları 6 feet kalınlığındadır ve mazgal delikleri vardır Bu buumlyuumlk bir ihtimalle havalandırma iccedilindir Bu geccedilidin tabanında bulunan ccedilok dar bir giriş yeraltı geccedilidine yol accedilar Bu yeraltı geccedilidi nehrin altından geccedilip oumlbuumlr tarafa ulaşır Burada bulunan birccedilok huancarsquoda taştan iccedilecek kaplarına bakır ve guumlmuumlş aletlere oturan bir yerlinin iskeletine rastlanmıştır Bu kalıntıların daha birccediloğu su kanallarının uumlstuumlndedir Bu hisarlara giden koumlpruumller uumlccedil adet işlenmiş granit taşındandır Bunlar 24 feet uzunluğunda 2 feet genişlikte 112 feet kalınlıktadır Granit taşlardan bazıları uumlzerinde hiyeroglifler vardır

Arequiparsquodan 24 mil oumltede Corralonesrsquode granit kuumltlelere oyulmuş hiyeroglifler vardır Bunlar sanki tebeşirle boyanmış gibi goumlzuumlkuumlrler insan lama desenleri ccedilemberler paralel kenarlar ldquoRrdquo ve ldquoOrdquo harfleri ve hatta bir astronomi sistemi kalıntılarından oluşurlar

Castro Virreina boumllgesinde Huaytarrsquodaki bir yapıda da ayrı oymalara rastlanmaktadır

Ica boumllgesindeki Nazcarsquoda su kanallarının harika kalıntılarına rastlanır Bunlar doumlrt ila beş feet yuumlksekliğinde uumlccedil

feet genişliğinde ccedilok duumlzguumln ccedilift duvarlı tam işlenmemiş taştandır Uumlstleri yassı kaldırım taşı ile kapatılmıştır

Quelaprsquota Chochapayasrsquotan ccedilok uzak olmayan bir boumllgede son zamanlarda ccedilok geniş kapsamlı eserler incelemeye tabi tutulmuştur 560 feet genişliğinde 3660 feet uzunluğunda ve 150 feet yuumlksekliğinde işlenmiş taştan bir duvar vardır Alt kısmı kesintisizdir Bunun uumlst kısmında başka bir duvar 600 feet uzunluğa 500 feet genişliğe ve diğeri gibi 150 feet yuumlksekliğe sahiptir Her iki duvarda da uumlccedil feet uzunluğunda bir buccediluk feet genişliğinde ve kalınlığında nişler vardır Bu nişlerin iccedilinde eski sakinlerin kalıntıları bulunur Bunların bazıları ccedilıplak diğerleri ise belirgin renkleri olan ccedilok guumlzel nakışla işlenmiş koton şallarla sarmalanmışlardır

İkinci ve en yuumlksek duvarın girişini takip edersek kuumlccediluumlk fırınları andıran mezarlarla karşılaşırız Bunlar 6 feet yuumlksekliğindedir ve tabanlarına geniş yassı taşlar doumlşenmiş ve uumlzerlerine kadavralar yerleştirilmiştir Kuzey tarafta dağın dikey kayalık kısmında 600 feet tabandan yuumlkseklikte kuumlccediluumlk pencereleri olan kiremit bir duvar vardır Bunun yapılış nedeni bilinmemekte şu sıralarda da pek bir ulaşım imkacircnı goumlzuumlkmemektedir Burada altın ve guumlmuumlş aletler bulunmuştur Buumlyuumlk bir oumlzenle işlenmiş devasa yekpare taş bunun İnka oumlncesi bir devre ait olduğu ihtimalini duumlşuumlnduumlrmektedir Perursquonun tahminen 1200 millik bir alanını kapsayan beş yuumlz kadar koyak vardır Her koyak iccedilinde on mil uzunluğunda yuumlkselen sıralar halinde 50 tane kadar teras katlarının bulunduğunu ve bunların koyağın (kanyonun)

her iki yanında beş mil uzunluğunda yirmi beş yuumlkselen sıra teraslar halinde uzandığını duumlşuumlnuumlrsek toplam 250000 mil taş duvarla karşılaşırız Bu taş duvarların ortalama yuumlkseklikleri uumlccedil ila doumlrt feetrsquotir Bu toplam duvar uzunluğu kuumlremizi on kere doumlnmeye yeter Bu tahminler hayret verici olabilir ama ben şahsen esas oumllccediluumlnuumln bu tahmini uzunluğun iki katından fazla olabileceğinden eminim Zira bu derin koyakların uzunluğu 30 ila 100 mil arasında değişmektedir Rimac nehrinin vadisindeki San Mateo kasabasında -ki burada dağlar nehir yatağından 1500 ila 2000 feet yukarıya yuumlkselmektedir- iki yuumlz kadar sıra saydım Bu sıraların hiccedilbiri doumlrt milden az olmamak kaydı ile birccediloğu altı milden daha uzundu

lsquoPeki oumlyle ise kimdi bunlarrsquo diye sorguluyor Mr Heath ldquo60 mil boyunca graniti oyan sert porfir (somaki mermer) bloklarını taşıyan muazzam boyutlarda ccedilıkarıldıkları yerden millerce oumlteye binlerce feet derinlikteki vadilerin oumltesinden dağların uumlzerinden aşırarak duumlzluumlkleri geccedilerek nasıl ve nereden taşıdıklarına dair herhangi bir iz bırakmadan ki soumlz konusu halkın odunu kullanmada cahil olduğu (soumlylenirken) yuumlk taşıyabilecekleri tek hayvanları olan guumlccedilsuumlz lamayla bu taşları taşıdıktan sonra mozaik işccedililiğinin hassasiyeti ile birbirlerine oturtup uyumlaştıran dağların eteklerine binlerce mil uzunluğunda teraslar kerpiccedil ve topraktan tepeler ccedilok buumlyuumlk şekiller inşa eden guumlnuumlmuumlzde taklit edilemeyecek nitelikte kilden taştan bakırdan guumlmuumlşten altından ve nakış işccedililiği ile eserler bırakan o halk ki goumlruumlnuumlşe goumlre zenginlikte Divesrsquole (ccedilev Luka İncilirsquondeki zengin adam servet sahibi kimse) guumlccedilte ve enerjide Herkuumllrsquole ve ccedilalışkanlıkta karınca ve arı ile rekabet edebilenrdquo

Callao 1746rsquoda suya batmış ve tamamı ile yıkılmıştı Lima 1678rsquode harabeye doumlnmuumlştuuml ve 1746rsquoda 3000 evden sadece 20rsquosi ayaktaydı Buna karşın antik şehirlerden Huatica ve Lurin vadileri bunlara goumlre daha iyi durumda muhafaza edilmişlerdir Pizzaro tarafından 1531rsquode bulunan San Miguel de Puiro 1855rsquote tamamiyle harabeye ccedilevrilirken yakınındaki eski kalıntılar bu yıkımdan daha az nasiplerini almışlardır Areguiparsquonın 1868 Ağustosunda yerle bir edilmesine karşın yakınındaki kalıntılarda hiccedilbir değişiklik olmamıştır En azından muumlhendislik alanında guumlnuumlmuumlz insanı geccedilmişten ccedilok şey oumlğrenebilir Bunun daha birccedilok şey iccedilin de geccedilerli olduğunu goumlstermeyi uumlmit ediyoruzrdquo

Goumlruumllduumlğuuml gibi aradan bir asıdan fazla zaman geccedilmesine rağmen bu gizemli medeniyet hakkında olabilecek en ayrıntılı ve doğru bilgiyi hacirclacirc Blavatskyrsquonin Amerika kıtası araştırmalarında bulabiliyoruz

SONSOumlZ

Bir devrin sonuna gelirken birikimlerini yeni devrin uygarlıklarına aktarma misyonunu uumlstlenen bilgeler yeni uygarlıkların tohumlarını ekmişlerdir Tibet Hint yarımadası Mısır ve Amerika kıtası bu oluşumdan nasibini almıştır Tibetrsquoin uygarlığın aktarılmasından dolayı mı bu mirasa sahip olduğu yoksa o devrin uygarlığının bir parccedilası olması dolayısıyla zaten kendine ait olan bilgiyi korumayı kendine misyon mu edindiği tartışılır Buna rağmen ikinci goumlruumlş akla daha yakındır Tibet ccediletin coğrafyası sayesinde bilgeliği uzun bir muumlddet korumuş ama en sonunda kara buumlyuumlcuumllerin dejenerasyonuna teslim olmuştur Yine de muhakkak ki Tibet tapınaklarında ccedilok oumlzenle korunan bilgiler vardır ve bunların dışarıya verilmesi tamamen engellenmiştir Sadece en son olarak Helena Petrovna Blavatsky kabul goumlrmuumlştuumlr ve ancak onun aktarabilmiş olduğunu kavramaya ccedilabalıyoruz Uygarlık Tibet ve Hindistanrsquoa tahmini olarak eşzamanlarda ekilmiş olmalı Hindistan ccedilok iddialı goumlzuumlkmemekle beraber son doumlnemlere kadar Buddha oumlğretisine sadık kalabilmiş ve kendisine diğer devrin aktardığını belli bir oumllccediluumlde koruyabilmiş olmasına karşın istikrarlı bir biccedilimde tutabilmiştir Kuzey Amerika yerlileri hiccedilbir zaman birleşip bir imparatorluk kuramamalarına karşın Avrupalılar topraklarını istila edip onları yok edene değin kendi buumlnyelerinde kuumlltuumlrlerini koruyabilmişlerdir Ama yine de onların da medeniyetleri buumlyuumlk oumllccediluumlde saklı kalmıştır Guumlney Amerika yerlileri ve bilhassa İnka toplumu istiladan sadece yuumlz yıl oumlnce buumlyuumlk bir imparatorluk kurmalarına karşın Mısırrsquoa eşdeğer bir uygarlık anlayışını sinelerinde barındırmışlardır İstilayla birlikte bu toplumlar da Kuzey Amerika yerlileri gibi ani olarak son bulmuşlardır İnkarsquonın birccedilok bakımdan Mısırrsquola buumlyuumlk benzerlikler goumlsterdiğini goumlrebiliyoruz Her iki toplum da birlik bilincinin idrakiyle sosyal dayanışmayı suumlrduumlrerek organize olmuşlar evlerini hatta saraylarını geccedilici inşa etmişlerdir İnka halkı evinin ve sarayının damını sazla kapatmış hem de onca zenginliğine karşın ama tapınaklarını oumlzenle inşa etmiştir Mısır halkı goumlksel hayatın bir benzerini duumlnya toprağında yaşamaya gayret goumlstermiştir Her sene mutluluk ve bereket getiren Hapi (Nil) nehrinin taşmasıyla yıkılan evini ve sarayını tekrar basitccedile inşa etmiş buna karşın ilahi olana adanmış birccedilok goumlrkemli tapınak yapmıştır Mısır ve Amerika halkları muumltevazılıkta da benzeşirler Her iki toplum da altın ve guumlmuumlşuuml sadece toumlrensel amaccedilla kullanmıştır İnka mabet ve bahccedilelerinde bolca altın kullanmıştır

Belki de Mısır tohumun ekildiği en son uygarlıktır Atlantisrsquoin batmasından sonra ccedilok uzun zaman dayanabilen Poseidonis adasının da batmasından oumlnce son miras da Mısırrsquoa emanet edilmiştir Ccedilok goumlrkemli bir medeniyet yaşamasına rağmen bu uygarlık nispeten kısa suumlrmuumlştuumlr Ama ccedilok oumlnemli bir farkla bu uygarlık ccediloumlkmeden oumlnce medeniyetinin bir kısmını buumlyuumlk oumllccediluumlde Sokrates oumlncesi filozoflar vasıtasıyla Eski Yunanrsquoa aktarabilmiş oradan Romarsquoya aktarılarak şimdiki Batı medeniyetinin temeli teşkil edilmiştir Artık yolun sonuna yaklaşılmaktadır Atlantisrsquoin Mısırrsquoa aktardığı oradan da Eski Yunan ve Roma vasıtasıyla Avruparsquoya aktarılan uygarlık dejenerasyon ve ccediloumlkuumlş suumlrecine girmiştir Şimdilerde ise gelecek devirlerin uygarlıklarına Bilgeliği aktarmaya youmlnelik ccedilalışmalar hazırlıklar başlamıştır

KAYNAKCcedilA

Heike Owusu İnka Maya ve Azteklerde Semboller

Henri Favre İnkalar

Jorge Angel Livraga Teb

Jorge Angel Livraga Atlantisrsquoin Son Prensi Ankor

Helena Petrovna Blavatsky A Land of Mystery - Seri makaleler Theosophist Mart Nisan Haziran Ağustos 1880

Helena Petrovna Blavatsky Isis Unveiled

Tarmo Kulmar On the Role of Creation and Origin Myths in the Development of Inca State and Religion

Sir Clements Markham The Incas of Peru

Pedro Sarmiento De Gamboa History of the Incas

Garcilaso De la Vega El Inca - The First Part of the Royal Commentaries of the Incas

Philip Ainsworth Means Ancient Civilizations of the Andes

Donna Rosenberg Duumlnya Mitolojisi Buumlyuumlk Destan ve Soumlylenceler Antolojisi

Tarmo Kulmar On the Role of Creation and Origin Myths in the Development of Inca State and Religion

Busto I = Joseacute Antonio del Busto Duthurburu I sa Peruacute Pre-Incaico Lima Editorial Universo SA Busto II = Joseacute Antonio del Busto Duthurburu II 1981 Peruacute Incaico Lima Libreria Studium SA Federico Kauffmann Doig 1991 Introduccioacuten al Peruacute antiguo Lima Editores Kompaktos Antje Kelm 1990 Grundzuumlge der Religionen des zentralen Andenraumes Altamerikanistik Eine Einfuumlhrung in die Hochkulturen Mittel- und Suumldamerikas Herausgegeben von Ulrich Koumlhler Berlin Dietrich Reimer Verlag Tarmo Kulmar 1989 Maumlrkmeid totalitaarsest riigist Vikerkaar nr 2 Tarmo Kulmar 1999 Zum Problem des Kulturheros in der Inka-Religion Mitteilungen fuumlr Anthropologie und Religionsgeschichte B 12 1997 Muumlnster Ugarit-Verlag Mariacutea Rostworowski de Diacuteez Canseco 1988 Histoacuteria del Tahuantinsuyu Lima Instituto de Estudios Peruanos Laurette Seacutejourneacute 1992 Altamerikanische Kulturen Frankfurt am Main Fischer Verlag Waldemar Espinoza Soriano 1990 Los Incas Economiacutea sociedad y Estado en la era del Tahuantinsuyo Lima Amaru Editores

Inca Garcilaso de la Vega 1988 Comentarios reales de los Incas T 1 Lima Editorial Mercurio SA

İNTERNET

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca00htm

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca01htm

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca02htm

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca03htm

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca04htm

09-02-2008 httpfolkloreeefolklorevol12incahtm

09-02-2008 httpenwikipediaorgwikiManchu_Picchu

09-02-2008 httpwwwcrystalinkscomincanhtml

DİPNOTLAR

(1) Philip Ainsworth Means Uumlccedil İnka Duası - Ancient Civilizations of the Andes

(2) Jorge Angel Livraga Rizzi (3 Eyluumll 1930 Buenos Aires - 7 Ekim 1991 Madrid) İtalyan asıllı Arjantinli filozof Teb Atlantisrsquoin Son Prensi Ankor Simyacı Delia ve Fernandorsquoya Mektuplar Elementel Doğa Ruhları başlıca eserleri arasındadır

(3) Bu konuya ilişkin bilgiler Prof Tarmo Kulmarrsquoın (Karşılaştırmalı Dinler - Tartu Uumlniversitesi - Estonya) ldquoOn the Role of Creation and Origin Myths in the Development of Inca State and Religionrdquo başlığı altındaki araştırmasına dayanmaktadır Kulmarrsquoın araştırmasına ilişkin kaynakccedila bu metnin sonunda ayrıca verilmiştir

(4) Ccedilokluk iccedilindeki Birlik vurgulanmaktadır

(5) Metin boyunca tuumlm İnka halkı iccedilin tekil oumlzel ad kullanılışının ve de bu konuda Viracocha ile oumlzdeş

olmasının oumlnemine dikkat etmek gerekmektedir Bu ifade tarzıyla ccedilokluk iccedilindeki Birlik vurgulanmaktadır

(6) İspanyolcada yuumlksek duumlzluumlk Boumllge Guumlneydoğu Peru ve batı Bolivya birccedilok yuumlksek duumlzluumlkleri barındırır guumlney Perursquodaki Titikaka Goumlluumlrsquonuumln kuzeybatısından başlar ve Bolivyarsquonın guumlneydoğusundan guumlneybatısına kadar uzanır Boumllgenin vahşi yaşamı lama ve alpakaları kapsıyordu şimdilerde bu hayvanlar yuumlnleri iccedilin beslenmekte Titikaka Goumlluuml kıyısı boyunca Puno Julaca (Peru) ve La Paz (Bolivya) şehirleri uzanır Bu boumllge tarihin kadim doumlnemlerinden beri meskucircndur

(7) 1 yyrsquoın sonunda yaşamış olan İspanyol Rabbi Simon ben Yochirsquoye atfedilen Kabalistik (dini mistik yazı) eser Ccedilağdaş kritikler 13 yyrsquoda tamamlanmış olduğuna inanıyorlar

(8) 09-02-2008 httpwwwcrystalinkscomincanhtml

(9) Logos Eski Yunan felsefesinde yaratıma kacircinatın nizamına ilişkin Tanrı Kelamı

(10) Belli kademedeki iccedilrek oumlğretiyi tamamlamış ve bir uumlst oumlğretiye geccedilmeye hak kazanmış ldquotakipccedilirdquonin (talebe) hak ediş oumllccediluumlsuumlnuuml belirleyen kıstas

(11) Henri Favre İnkalar

(12) 09-02-2008 httpwwwcrystalinkscomincanhtml

(13) Sidereal - yıldızlara ilişkin yıldız yıldızlara goumlre yıldızlara ait yıldızların hareketlerine goumlre hesaplanmış Sidereal clock - yıldızların hareketine goumlre işleyen saat Sidereal time - yıldız zamanı Sidereal day - bir yıldızın meridyen dairesinden ayrılıp tekrar varması arasındaki suumlre

(14) 09-02-2008 httpenwikipediaorgwikiManchu_Picchu

(15) Helena Petrovna Blavatsky (1831-1891) 1875rsquote HS Olcottrsquola Teozofi topluluğunu kurmuştur 20 yyrsquoın ezoterizminin kurucusudur En oumlnemli eserleri arasında Gizli Oumlğreti Tuumllsuumlz İsis Teozofi Anahtarı ve Teozofi Soumlzluumlğuuml bulunmaktadır

(16) foot İngiliz uzunluk oumllccediluumlsuuml birimi (3048 cm) Ccediloğulu feet

(17) inch İngiliz uzunluk oumllccediluumlsuuml birimi (254 cm)

Bu konuya son verirken 20-25 yıl oumlncesine dayanan bir anımsamaya ilişkin derin oumlzlemi aktarıyoruz

İNKA UumlLKESİNE AĞIT

Ne gizemler barındırıyorsun bağrında suskun

Kimbilir ne zaman accedilılacak aşikacircr olan bir zamanlar

Aralanacak o kalın perdeler katman katman

Hatırlanamayan o Kutsal Hakikat

Nerede o ccedilocuk suyun kenarında bir başına eğlenen

Belki girdi delikanlılığa belki de kutlanamadı ergenliği

O karanlık mağarada beklerken oumlluumlmuuml

Atlılar dışarıda paramparccedila ederken buumlyuumlk Ata İnkarsquoyı

Beklenenden kolay geldi oumlluumlm iccedileriye

Belki yedi on bir duumlzineyi geccedilmez

Herkes bir başına kıvrılmış

Birkaccedil Guumlneş Rahibesi birkaccedil ccedilocuk

Hayret ccedilocuk bir başına Anna uzakccedila bir sağ koumlşede

İlgilenmiyor gocunmayan tek evlatla

Belli ki keder sarmış bu muazzam bitişte

Oumlncekiler bilinmez tek Anna tek Ata tek ccedilocuk

Ayakların dibinde altın heykelcikler ccediluvallardan doumlkuumllen

Belli ki hazine bu değil bırakılıp saklanan alelade

Goumlmuumllen ta derine gizemin bağrına O muhteşem Bilgelik

Kimbilir hatırlanacak hangi baharda

O korkunccedil acı ki duyulan ruhun ta derinliklerinde

Yanar kayalarla oumlrtuumllen o muazzam Bilgiye

Ah bir bilebilselerdi o atlı caniler

Acısı paramparccedila edilen Atahuallparsquonın

Uzakta dışarıda ta derinden hissediliyor hellip iccedileride

Beklenirken yavaş oumlluumlm

Succedilluluk veriyor uykuyla kolay gelen

Bir bir soumlnerken cılız meşaleler soğuk

Sıcaklığı oumlluumlmuumln kavrarken kucağına hellip yumuşak

Oumlrtuumlluumlyor katman katman kayalarla

Son mirası hazinenin Bilginin derin sızı sarıyorhellip

Kimbilir hesabıdır hangi guumlnahın

Atlantisrsquoin bir zamanlar gaddarlığının

Hani bir şehir vardı bir zamanlar

Batının doğudaki kalesi Bilgeliği katleden

Orsquonun misali aynı

Derler ki Artemisrsquoin ve daha nicelerinin

Un ufak edilmiş de guumlneydeki evleri

Suumltunlar dikilmiş o taşlarla

Hani o batının doğusundaki şehrin

Doumlnuumlştuumlruumllmuumlş Bilgeliğin tapınağına

O suumltunlar ki tanıklık ederler

Sessizce yanılmaz Yasaya

Heyhat anlam verilemez bir tuumlrluuml

Başlar eller iccedilinde eğik

Doumlvuumlnuumlp dururlar ldquoAcep niyedirrdquo diye

Derler ki bir akıncı gelmiş doğudan

O Fatih ki ccedilevirivermiş Batıdan Doğuya kaleyi

Succedillar dururlar diğerlerini

Ne de ccedilabuk unuttular cadı kazanlarını

O Yasa ki goumlren goumlze aşikacircr

Doğu Batı Kuzey Guumlney

Yanılsamalı yansımaları parccedilalanmış aynanın

Dış yuumlzeyi hani o ccedilok kesitli Elmasın

O anlaşılamaz Birlik ki Hakikatrsquoten yansıyan

Neylersin devran koumltuuml paramparccedila dibinde yerin

Buz kesmiş kalpler yalnızca ezberliyor zihin

Sus sus gezin biccedilare abdal misali

Belli mi olur Tanrı saklasın aman

Kelebek kanar gider parıltılı ccediliccedileğe

Varsın desinler devranda bir garip gezinip gitmiş

Sakın gizemi nefsrsquoden

Oumlrt perde perde uumlstuumlne sakın devrandan

Hasret goumlnuumll hatırlamak kimbilir hangi Baharrsquoa

Vurulmalıydı belki de kayalarla kilit kilit uumlstuumlne

O geniş kartal ağzına

• Okuyucu

taşlarla doldurulur ve yuumlzeyi bu işlemi gizlemek iccedilin kapatılır İnka İspanyollar tarafından katledilir ve talihsiz kraliccedile intihar eder İspanyolların accedilgoumlzluumlluumlğuuml amacını aşar ve goumlmuumllen hazinenin sırrı birkaccedil sadık Perulunun goumlğsuumlnde saklı kalırrsquo

Tekrar makaleye geri doumlnersek

ldquoİspanyollar tarafından bu uumllkede bulunan servet hakkında bir fikir edinebilmemiz iccedilin Truxillo kenti Belediyesinden Mr Heathrsquoin aldığı kayıtların kopyasını veriyoruz Bunlar 1577 ve 1578 yıllarında lsquoToledo Huancarsquosında yalnızca tek bir kişi tarafından bulunan hazinelerin lsquoFifths of the Treasuryrsquo (Hazinenin Beşte Biri) kitabındaki raporlarından kopyadır

- Birinci olarak - Truxillo Perursquoda 22 Temmuz 1577rsquode Don Garcia Gutierrez de Toledo Kraliyet Hazinesine başvurmuş kraliyet kasasına lsquoa fifthrsquo (beşte bir)

yatırmıştır 19 ayarında ağırlığı 2400 İspanyol doları değerinde bir kuumllccedile altın getirmiştir Bunun beşte birinin değeri uumlzerine takdir iccedilin alınan 112rsquolik boumlluumlm de eklenince toplam 708 dolarlık miktar kraliyet kasasına yatırılmıştır

- İkinci olarak - 12 Aralıkrsquota 15 ila 19 ayarında toplam ağırlık değeri 8918 dolar olan beş kuumllccedile altınla başvurmuştur

- Uumlccediluumlncuuml olarak - 7 Ocak 1578rsquode beşte bir buumlyuumlk kuumllccedile ve plaka altınlarla gelmiştir Bunların toplamı yuumlz on beşrsquotir 15 ila 20 ayar değerinde toplam ağırlık değeri 153280 dolardır

- Doumlrduumlncuuml olarak - 18 Martrsquota 14 ila 21 ayar değerinde toplam ağırlık değeri 21118 dolar olan 16 kuumllccedile altın getirmiştir

- Beşinci olarak - 5 Nisanrsquoda ccedileşitli değişik altın suumls eşyası getirmiştir Bunlar kuumlccediluumlk kemerler mısır başlığı modelinde ve diğer değişik şekillerde olup 14 ayarda ve 6272 dolar ağırlık değerindedir

- Altıncı olarak - 20 Nisanrsquoda uumlccedil kuumlccediluumlk kuumllccedile altın getirmiştir Bunlar 20 ayar değerinde ve 4170 dolar ağırlık değerindedir

- Yedinci olarak - 12 Temmuzrsquoda kırk yedi kuumllccedile ile gelmiştir Bunlar 14 ila 21 ayar değerindedir ve toplam ağırlık değeri 777312 dolardır

- Sekizinci olarak - Aynı guumln bir başka parccedila altın getirmiştir Bunlar mısır başlıkları ccedileşitli hayvan heykelcikleri şeklinde suumls eşyalarıdır ve toplam ağırlık değerleri 4704 dolardır

Bu tam sekiz kerede getirilen altının toplam değeri 278174 altın doları veya İspanyol ouncersquosidir (ccedilev ounce kuyumcu libresinin on ikide biri 31 gram) Bunun on altı ile ccedilarpımı 4450784 guumlmuumlş doları verir Bundan beşte bir (one fifth) kraliyet payını duumlşuumlnce -ki bu 98595375 dolardır- geriye 346483025 dolar Toledorsquonun payı kalır Bu buumlyuumlk vurguna rağmen zaman zaman değişik hayvanların altın heykelcikleri bulunuyor Kazılardan kare altın parccedilalarıyla bezenmiş kolsuz mantoların yanı sıra değişik renklerde kuş tuumlylerinden yapılmış kaftanlar da ccedilıkmıştır Soumlylentiye goumlre Toledo Huancarsquosında buumlyuumlk ve kuumlccediluumlk balık diye adlandırılan iki hazine vardı Sadece kuumlccediluumlk olan bulundu Huanca ve Supersquonin arasında (Supe Callaorsquonun 120 mil kuzeyindedir) Atahuangri denilen bir noktaya yakın iki devasa tepe yapı vardır Bunlar birazdan bahsedilecek olan Huatic Vadisirsquondeki Campana ve San Miguelrsquoi andırmaktadır Supe yakınında Patavilcarsquonın beş mil guumlneyinde lsquoParamongarsquo veya kalehisar diye adlandırılan bir yer vardır Bu kalenin kalıntıları buumlyuumlk oumllccediluumlde anlaşılabilir durumdadır Duvarları yaklaşık altı feet kalınlığında işlenmiş kilden inşa edilmiştir Ana bina bir tepenin uumlstuumlndedir fakat duvarı tepenin altına kadar inmiştir Binanın etrafındaki duvar duumlzenli siperleri andırır ve tepenin etrafından dolanarak labirent şeklinde aşağıya iner Bu duvarın birccedilok koumlşe ccedilıkıntısı vardır ve muhtemelen mekacircnı savunma amacı ile bu şekilde inşa edilmiştir Civardaki kazılardan oldukccedila buumlyuumlk miktarda hazine ccedilıkarılmıştır Bunların tuumlmuuml tarih oumlncesi yerliler tarafından saklanmış olmalı zira İnkarsquonın Perursquoda huumlkuumlm suumlrduumlğuuml devirlerde bu boumllgeyi işgal ettiğine dair hiccedilbir

kanıta sahip değilizrdquo

Anconrsquodan pek de uzakta olmayan altı ila sekiz millik bir alanda lsquokumda her yere dağılmış kafatasları bacaklar kollar tam iskeletler vardır Kuzeye doğru on doumlrt mil daha ileride Parmoyarsquoda ve de deniz kıyısında bir tane daha buumlyuumlk bir goumlmuuml alanı bulunur Etrafa hazine avcılarının dağıttığı binlerce iskelet yayılmıştır Yarım milden fazla uzunlukta bir alana dağılmışlardır Tepenin yuumlzuumlne kadar bir alandır bu deniz kıyısından 800 feet yuumlksekliğe kadar uzanır Bu yuumlzlerce binlerce insan nereden gelmiştir Anconrsquoda goumlmuumlluuml olanlar kimlerdir Arkeolog devamlı bu soruların uumlstesinden gelmeye ccedilalışır Sadece omuzlarını silkeleyip yerlilerle birlikte lsquoQuien Sabe- Kimbilirrsquo demekten başka bir ccedilaresi yoktur

Dr Hutchinsonrsquoun 30 Ekim 1872rsquode Guumlney Pasifik Timesrsquoda yazdığı gibi lsquoChancayrsquoın oumlluumllerin oumlnemli bir şehri olduğu kanaatine vardım Veya Perursquonun uccedilsuz bucaksız kemik saklama yeri diyebiliriz zira nereye giderseniz gidin ister bir dağ tepesine veya duumlzluumlğe veya deniz kıyısına her yerde kafatası ve kemiklerin her tuumlrluuml şekliyle karşılaşırsınızrsquo

Huatica vadisinde ccedilok buumlyuumlk alana yayılmış bir kalıntı halinde on yedi tane lsquohuancarsquo olarak adlandırılan tepe yapılar vardır Yazar boumlyle adlandırılmalarına rağmen lsquoBunlar goumlmuuml alanlarından ccedilok kaleleri veya şatoları andırmaktadırrsquo diyor Şehir uumlccedil duvarla ccedilevrilidir Bu duvarlar genelde 3 yard kalınlığında ve 15 ila 20 feet yuumlksekliğindedir Bunların doğusunda Pando Huancarsquosı diye adlandırılan devasa yapı vardır ve de oumlnemli kale kalıntıları ki bunlara yerliler Bell Huancarsquosı adını vermişlerdir Buumlyuumlk ve kuumlccediluumlk tepe yapıları serilerinden oluşan La Compana Pando Huancarsquoları muazzam bir birikim halinde hesaplanması guumlccedil bir alana yayılmışlardır lsquoBellrsquo tepe yapısı 110 feet yuumlksekliğindedir Callaorsquoya doğru kare şeklinde yuumlkseltilmiş bir plato (duumlzluumlk) bulunur

Bu plato 278 yard uzunluğunda 96 yard karşıdan karşıyadır (ccedilev yard 09144 metrelik İngiliz oumllccediluumlsuuml) Bu plato tepeden sekiz kademe aşağıya doğru iniş kaydeder Her kademe bir uumlstuumlndekine goumlre bir ila iki yard daha aşağıdadır ve toplam olarak uzunlukta ve genişlikte 278 yardrsquoı bulur (Michiganrsquodan Tabiat Tarihi Profesoumlruuml JB Steerrsquoin hesabına goumlre)

İlk başta bahsedilen kare plato tabanda iki kısımdan meydana geliyor her biri 47rsquoye 48 yard olan tam bir kare ikisi birleşiyor ve 96 yard olan kareyi oluşturuyor Buna ilaveten 47rsquoye 48 yard olan başka bir kare daha var Başa doumlnersek bir vadideki hemen hemen tuumlm kalıntıların aynı simetride on ikinin katları oumllccediluumllerinde olmaları hayret vericidir Bu bir tesaduumlf muumlduumlr yoksa oumlyle mi tasarlanmıştır Tepe yapı lsquoKalersquo tepesi kesik piramit şeklindedir ve hesaplara goumlre 14641820 feet3rsquoluumlk bir kuumltleyi barındırıyor Bu lsquoKalersquo 80 feet yuumlksekliğinde 150 yard oumllccediluumllerinde devasa bir yapıdır Tepede ccedilok buumlyuumlk kare odaların ana hatları goumlruumllmekle beraber toprakla dolmuşlardır Buraya bu toprağı kim getirdi hangi aletle dolum gerccedilekleşebildi Bu odalardaki buumltuumln boşlukları gevşek toprakla doldurmak neredeyse bu yapıyı inşa etmek kadar guumlccedil olmalı iki mil guumlneyde buna benzer bir yapıyla daha karşılaşırız ki bu daha ferah ve geniş olması yanı sıra daha ccedilok boumlluumlmlerden (dairelerden) oluşmuştur Yaklaşık olarak 170 yard uzunluğunda 168 yard eninde ve 98 feet yuumlksekliğindedir Buumltuumln bu kalıntılar kerpiccedilten yuumlksek duvarlarla ccedilevrelenmiş buumlyuumlk ccedilamurdan tuğlalar bazıları bir ila iki yard kalınlığındadır lsquoBell Huancarsquosı 20220840 feet3 kuumltle iccedilerir Buna karşın lsquoSan Miguel Huancarsquosı 25650800 feet3 iccedilerir Bu iki yapının da şu sırada terasları siperleri ccedilok sayıda odaları ve kaleleri toprakla dolmuştur

Ocheranrsquoda lsquoMira Floresrsquo Huatica vadisindeki en buumlyuumlk tepe yapıdır Yuumlksekliği 95 feet zirvede genişliği 55 yard toplam uzunluğu 428 yard veya 1284 feetrsquotir bu da on ikinin katıdır Ccedilift duvarla ccedilevrilmiştir 816 yard uzunluğunda 700 yard karşıdan karşıya boumlylece 117 acre (ccedilev acre 439 doumlnuumlm) iccediline alır Ocharas ve okyanus arasında 15 ila 20 bu şekilde kalıntı kuumlmeleri bulunur

İnka Guumlneş Tapınağı Meksika duumlzluumlklerindeki Cholula Tapınağı gibi ccedilok geniş topraktan bir piramittir 200 ila 300 feet yuumlksekliğinde olup yarım milden daha uzun bir yarım ay şeklindedir Uumlstuuml 10 acre2 oumllccediluumlsuumlndedir Duvarlarının ccediloğunun uumlzeri kırmızı boya ile geccedililmiş ve yuumlzyıllar oumlnce ilk boyandıkları gibi parlak goumlzuumlkmektedir Chincha Guano adalarının karşısında Canete vadisinde Sguriersquoin tanımladığı ccedilok geniş bir alana yayılmış kalıntılar bulunmaktadır lsquoAltın Tepesirsquo denilen tepede hanımların şallarını iğneledikleri cinsten bakır ve guumlmuumlş iğneler ve bunun yanı sıra cımbızlar ve guumlmuumlş fincanlar da bulunmuştur

Mr Heath lsquoPeru kıyısının Tumbeyrsquoden Lao nehrine kadar uzandığınırsquo soumlyluumlyor lsquoBuumltuumln bu alan boyunca biraz oumlnce bahsedilenin yanı sıra binlerce kalıntıya rastlanıyor Hemen hemen buumltuumln tepelerde dağların en uumlst kısımlarında veya etraflarında koyaklarda geccedilmişe ait kalıntılara orta platoya kadar olan alanda duvarlara

şehirlere kalelere yer altı mezarlarına miller boyunca uzanan teraslara ve su kanallarına rastlarsınız Duumlzluumlğuumln karşı tarafında Andların doğu eteklerinde vahşi yerlilerin mekacircnında balta girmemiş ormanın iccedillerine doğru da bunlara rastlayabilirsiniz Senenin birkaccedil ayı yağmur ve karın durmadan seller halinde yağdığı korkunccedil goumlk guumlruumlltuumlsuuml ve yıldırımın devamlı yaşandığı dağlarda kalıntılar başkalaşır Granitten profiritik kireccedilten silikatlı kumtaşından muazzam cuumlsseli buumlyuumlk taşlarla harccedilsız inşa edilmiş bu yapılar zamanın aşındırmasına jeolojik değişimlere depremlere ve de savaşccedilıların ve hazine avcılarının huumlrmetsiz tahrip edici ellerine karşı koyabilmişlerdir Taşccedilılıkta ustaca duumlzenlenmiş bu duvarlar tapınaklar evler kuleler kaleler mezarlar ccedilimento kullanılmadan inşa edilmişlerdir Taşlar duvarların dikey meyillerine uygun olarak her biri olması gereken şekilde yerleştirilmiştir Bu taşların altı ve daha ccedilok kenarları vardır ve hepsi birbirlerine uyum sağlamaları oturmaları iccedilin şekillendirilmiştir O kadar kusursuzca bir araya getirilmişlerdir ki bir ccedilakının bıccedilağı bile taşların aralarına giremez ister yapının tamamı ile gizlenmiş orta kısımlarında olsun ister dış yuumlzeylerinde olsun Bu taşlar şekil ve buumlyuumlkluumlk olarak duumlzenli bir şekilde belli bir oumlrneğe goumlre seccedililmemişlerdir Taşlar yarım foot3rsquoten 1500 feet3rsquoe kadar değişen tek parccedila kuumltlelerden oluşmuşlardır Milyonlarca taşın arasında birbirlerine tam oturacak taşları bulabiliyorsanız bu tam bir tesaduumlf olmalı Cuzcorsquoda Triumph Caddesinde Guumlneşin Bakireleri (Virgins of the Sun) diye adlandırılan tarihi evin bir duvarında on iki koumlşeli taş denilen buumlyuumlk bir taş vardır Bu buumlyuumlk taşın bu şekilde adlandırılmasının nedeni her biri değişik accedilılarda yuumlzeyi olan on iki taş ile ccedilepeccedilevre bağlanmış olmasıdır Bu on iki taştan başka iccedilte bir taşı daha vardır ve bu taşın arkasında da kaccedil taş olduğunu kimse bilememektedir Cuzco kalesinin ortasındaki duvarda 13 feet yuumlksekliğinde 15 feet uzunluğunda 8 feet genişliğinde millerce oumlteden ccedilıkarılmış taşlar vardır Bu şehrin yakınlarında dikdoumlrtgen şeklinde yumuşak bir kaya vardır Uzun kenarı 18 feet kısa kenarı 12 feetrsquotir Bir kenarında nişler oyulmuştur ve bunların her birinin iccedilinde insan durabilir Eğer iccedilindeki insan vuumlcudunu sallarsa bu taş da ileri geri sallanır Goumlruumlnuumlşe goumlre bu nişler sadece bu maksatla oyulmamışlardır Bu tip eserlerden en harika ve geniş olanı Ollantay - Tambo diye adlandırılmış olup bu kalıntı Cuzcorsquonun 30 mil kadar kuzeyinde Urubamba nehri kıyısında dar bir koyakrsquoın iccedilindedir Bu dik ve puumltuumlrluuml bir tepenin uumlstuumlne inşa edilmiş bir hisardan oluşur Oradan aşağıdaki duumlzluumlğe taş bir merdiven uzanır Merdivenin başlangıcında altı buumlyuumlk boumlluumlm vardır Bunlar 12 feet yuumlksekliğinde 5 feet genişliğinde 3 feet kalınlığında yan yana dizilmişlerdir Aralarında ve uumlstlerinde 6 inch genişliğinde dar şeritler halinde taşlar bu boumllmelere ccedilerccedileve oluşturur Bunların hepsi işlenmiş taşlardır Tepenin aşağısında merdivenlerin sonunda bir kısmı el yapımı olan 10 feet genişliğinde 12 feet uzunluğunda bir taş duvar duumlzluumlğe belli bir mesafeye kadar uzanır Bu duvarda guumlneye bakan birccedilok niş vardırrsquo

İnka tarihinin başladığı Titikaka Goumlluumlrsquondeki kalıntılar ccediloğunlukla tanımlanabilmiştir

Goumlluumln birkaccedil mil guumlneyindeki Tiahmanacorsquoda suumltunlar şeklinde taşlar vardır Bunlar yarı işlenmiş bir sırada birbirlerinden belli uzaklıklarda yerleştirilmişlerdir Yerden yuumlkseklikleri takribi 18 ila 20 feetrsquotir Bu sırada yekpare taştan şimdi yıkılmış 10 feet yuumlkseklikte 13 feet genişlikte bir kapı bulunmaktadır Bu kapının alanı iccedilin accedilılan boumlluumlm 7 feet 4 inch yuumlksekliğinde 3 feet 2 inch genişliğindedir Kapının uumlstuumlndeki taşın tuumlm yuumlzuuml oyularak işlenmiştir Buna benzer fakat daha kuumlccediluumlk olan bir başka kapı da yerde onun yanında uzanmaktadır Taşlar sert porfirdendir (somaki mermer) ve civardaki kaya ccedileşidinden jeolojik olarak ayrı karakterdedir Buna dayanarak taşın başka bir yerden taşınmış olduğu sonucuna varabiliriz

Huari boumllgesindeki lsquoChavinrsquode Huanta kentinde kayda değer kalıntılara rastlanmıştır Bu kalıntılara giriş boumlluumlmuuml olan geccedilit 6 feet genişliğinde 9 feet yuumlksekliğindedir ve 12 feet uzunluktan fazla olmak uumlzere kısmi işlenmiş kumtaşı ile uumlstleri oumlrtuumllmuumlştuumlr Her iki tarafta odalar bulunmaktadır Bunlar 12 feet genişliğindedir ve uumlstleri 112 feet kalınlığında 6 ila 9 feet genişliğinde buumlyuumlk parccedila kumtaşları ile oumlrtuumllmuumlştuumlr Odaların duvarları 6 feet kalınlığındadır ve mazgal delikleri vardır Bu buumlyuumlk bir ihtimalle havalandırma iccedilindir Bu geccedilidin tabanında bulunan ccedilok dar bir giriş yeraltı geccedilidine yol accedilar Bu yeraltı geccedilidi nehrin altından geccedilip oumlbuumlr tarafa ulaşır Burada bulunan birccedilok huancarsquoda taştan iccedilecek kaplarına bakır ve guumlmuumlş aletlere oturan bir yerlinin iskeletine rastlanmıştır Bu kalıntıların daha birccediloğu su kanallarının uumlstuumlndedir Bu hisarlara giden koumlpruumller uumlccedil adet işlenmiş granit taşındandır Bunlar 24 feet uzunluğunda 2 feet genişlikte 112 feet kalınlıktadır Granit taşlardan bazıları uumlzerinde hiyeroglifler vardır

Arequiparsquodan 24 mil oumltede Corralonesrsquode granit kuumltlelere oyulmuş hiyeroglifler vardır Bunlar sanki tebeşirle boyanmış gibi goumlzuumlkuumlrler insan lama desenleri ccedilemberler paralel kenarlar ldquoRrdquo ve ldquoOrdquo harfleri ve hatta bir astronomi sistemi kalıntılarından oluşurlar

Castro Virreina boumllgesinde Huaytarrsquodaki bir yapıda da ayrı oymalara rastlanmaktadır

Ica boumllgesindeki Nazcarsquoda su kanallarının harika kalıntılarına rastlanır Bunlar doumlrt ila beş feet yuumlksekliğinde uumlccedil

feet genişliğinde ccedilok duumlzguumln ccedilift duvarlı tam işlenmemiş taştandır Uumlstleri yassı kaldırım taşı ile kapatılmıştır

Quelaprsquota Chochapayasrsquotan ccedilok uzak olmayan bir boumllgede son zamanlarda ccedilok geniş kapsamlı eserler incelemeye tabi tutulmuştur 560 feet genişliğinde 3660 feet uzunluğunda ve 150 feet yuumlksekliğinde işlenmiş taştan bir duvar vardır Alt kısmı kesintisizdir Bunun uumlst kısmında başka bir duvar 600 feet uzunluğa 500 feet genişliğe ve diğeri gibi 150 feet yuumlksekliğe sahiptir Her iki duvarda da uumlccedil feet uzunluğunda bir buccediluk feet genişliğinde ve kalınlığında nişler vardır Bu nişlerin iccedilinde eski sakinlerin kalıntıları bulunur Bunların bazıları ccedilıplak diğerleri ise belirgin renkleri olan ccedilok guumlzel nakışla işlenmiş koton şallarla sarmalanmışlardır

İkinci ve en yuumlksek duvarın girişini takip edersek kuumlccediluumlk fırınları andıran mezarlarla karşılaşırız Bunlar 6 feet yuumlksekliğindedir ve tabanlarına geniş yassı taşlar doumlşenmiş ve uumlzerlerine kadavralar yerleştirilmiştir Kuzey tarafta dağın dikey kayalık kısmında 600 feet tabandan yuumlkseklikte kuumlccediluumlk pencereleri olan kiremit bir duvar vardır Bunun yapılış nedeni bilinmemekte şu sıralarda da pek bir ulaşım imkacircnı goumlzuumlkmemektedir Burada altın ve guumlmuumlş aletler bulunmuştur Buumlyuumlk bir oumlzenle işlenmiş devasa yekpare taş bunun İnka oumlncesi bir devre ait olduğu ihtimalini duumlşuumlnduumlrmektedir Perursquonun tahminen 1200 millik bir alanını kapsayan beş yuumlz kadar koyak vardır Her koyak iccedilinde on mil uzunluğunda yuumlkselen sıralar halinde 50 tane kadar teras katlarının bulunduğunu ve bunların koyağın (kanyonun)

her iki yanında beş mil uzunluğunda yirmi beş yuumlkselen sıra teraslar halinde uzandığını duumlşuumlnuumlrsek toplam 250000 mil taş duvarla karşılaşırız Bu taş duvarların ortalama yuumlkseklikleri uumlccedil ila doumlrt feetrsquotir Bu toplam duvar uzunluğu kuumlremizi on kere doumlnmeye yeter Bu tahminler hayret verici olabilir ama ben şahsen esas oumllccediluumlnuumln bu tahmini uzunluğun iki katından fazla olabileceğinden eminim Zira bu derin koyakların uzunluğu 30 ila 100 mil arasında değişmektedir Rimac nehrinin vadisindeki San Mateo kasabasında -ki burada dağlar nehir yatağından 1500 ila 2000 feet yukarıya yuumlkselmektedir- iki yuumlz kadar sıra saydım Bu sıraların hiccedilbiri doumlrt milden az olmamak kaydı ile birccediloğu altı milden daha uzundu

lsquoPeki oumlyle ise kimdi bunlarrsquo diye sorguluyor Mr Heath ldquo60 mil boyunca graniti oyan sert porfir (somaki mermer) bloklarını taşıyan muazzam boyutlarda ccedilıkarıldıkları yerden millerce oumlteye binlerce feet derinlikteki vadilerin oumltesinden dağların uumlzerinden aşırarak duumlzluumlkleri geccedilerek nasıl ve nereden taşıdıklarına dair herhangi bir iz bırakmadan ki soumlz konusu halkın odunu kullanmada cahil olduğu (soumlylenirken) yuumlk taşıyabilecekleri tek hayvanları olan guumlccedilsuumlz lamayla bu taşları taşıdıktan sonra mozaik işccedililiğinin hassasiyeti ile birbirlerine oturtup uyumlaştıran dağların eteklerine binlerce mil uzunluğunda teraslar kerpiccedil ve topraktan tepeler ccedilok buumlyuumlk şekiller inşa eden guumlnuumlmuumlzde taklit edilemeyecek nitelikte kilden taştan bakırdan guumlmuumlşten altından ve nakış işccedililiği ile eserler bırakan o halk ki goumlruumlnuumlşe goumlre zenginlikte Divesrsquole (ccedilev Luka İncilirsquondeki zengin adam servet sahibi kimse) guumlccedilte ve enerjide Herkuumllrsquole ve ccedilalışkanlıkta karınca ve arı ile rekabet edebilenrdquo

Callao 1746rsquoda suya batmış ve tamamı ile yıkılmıştı Lima 1678rsquode harabeye doumlnmuumlştuuml ve 1746rsquoda 3000 evden sadece 20rsquosi ayaktaydı Buna karşın antik şehirlerden Huatica ve Lurin vadileri bunlara goumlre daha iyi durumda muhafaza edilmişlerdir Pizzaro tarafından 1531rsquode bulunan San Miguel de Puiro 1855rsquote tamamiyle harabeye ccedilevrilirken yakınındaki eski kalıntılar bu yıkımdan daha az nasiplerini almışlardır Areguiparsquonın 1868 Ağustosunda yerle bir edilmesine karşın yakınındaki kalıntılarda hiccedilbir değişiklik olmamıştır En azından muumlhendislik alanında guumlnuumlmuumlz insanı geccedilmişten ccedilok şey oumlğrenebilir Bunun daha birccedilok şey iccedilin de geccedilerli olduğunu goumlstermeyi uumlmit ediyoruzrdquo

Goumlruumllduumlğuuml gibi aradan bir asıdan fazla zaman geccedilmesine rağmen bu gizemli medeniyet hakkında olabilecek en ayrıntılı ve doğru bilgiyi hacirclacirc Blavatskyrsquonin Amerika kıtası araştırmalarında bulabiliyoruz

SONSOumlZ

Bir devrin sonuna gelirken birikimlerini yeni devrin uygarlıklarına aktarma misyonunu uumlstlenen bilgeler yeni uygarlıkların tohumlarını ekmişlerdir Tibet Hint yarımadası Mısır ve Amerika kıtası bu oluşumdan nasibini almıştır Tibetrsquoin uygarlığın aktarılmasından dolayı mı bu mirasa sahip olduğu yoksa o devrin uygarlığının bir parccedilası olması dolayısıyla zaten kendine ait olan bilgiyi korumayı kendine misyon mu edindiği tartışılır Buna rağmen ikinci goumlruumlş akla daha yakındır Tibet ccediletin coğrafyası sayesinde bilgeliği uzun bir muumlddet korumuş ama en sonunda kara buumlyuumlcuumllerin dejenerasyonuna teslim olmuştur Yine de muhakkak ki Tibet tapınaklarında ccedilok oumlzenle korunan bilgiler vardır ve bunların dışarıya verilmesi tamamen engellenmiştir Sadece en son olarak Helena Petrovna Blavatsky kabul goumlrmuumlştuumlr ve ancak onun aktarabilmiş olduğunu kavramaya ccedilabalıyoruz Uygarlık Tibet ve Hindistanrsquoa tahmini olarak eşzamanlarda ekilmiş olmalı Hindistan ccedilok iddialı goumlzuumlkmemekle beraber son doumlnemlere kadar Buddha oumlğretisine sadık kalabilmiş ve kendisine diğer devrin aktardığını belli bir oumllccediluumlde koruyabilmiş olmasına karşın istikrarlı bir biccedilimde tutabilmiştir Kuzey Amerika yerlileri hiccedilbir zaman birleşip bir imparatorluk kuramamalarına karşın Avrupalılar topraklarını istila edip onları yok edene değin kendi buumlnyelerinde kuumlltuumlrlerini koruyabilmişlerdir Ama yine de onların da medeniyetleri buumlyuumlk oumllccediluumlde saklı kalmıştır Guumlney Amerika yerlileri ve bilhassa İnka toplumu istiladan sadece yuumlz yıl oumlnce buumlyuumlk bir imparatorluk kurmalarına karşın Mısırrsquoa eşdeğer bir uygarlık anlayışını sinelerinde barındırmışlardır İstilayla birlikte bu toplumlar da Kuzey Amerika yerlileri gibi ani olarak son bulmuşlardır İnkarsquonın birccedilok bakımdan Mısırrsquola buumlyuumlk benzerlikler goumlsterdiğini goumlrebiliyoruz Her iki toplum da birlik bilincinin idrakiyle sosyal dayanışmayı suumlrduumlrerek organize olmuşlar evlerini hatta saraylarını geccedilici inşa etmişlerdir İnka halkı evinin ve sarayının damını sazla kapatmış hem de onca zenginliğine karşın ama tapınaklarını oumlzenle inşa etmiştir Mısır halkı goumlksel hayatın bir benzerini duumlnya toprağında yaşamaya gayret goumlstermiştir Her sene mutluluk ve bereket getiren Hapi (Nil) nehrinin taşmasıyla yıkılan evini ve sarayını tekrar basitccedile inşa etmiş buna karşın ilahi olana adanmış birccedilok goumlrkemli tapınak yapmıştır Mısır ve Amerika halkları muumltevazılıkta da benzeşirler Her iki toplum da altın ve guumlmuumlşuuml sadece toumlrensel amaccedilla kullanmıştır İnka mabet ve bahccedilelerinde bolca altın kullanmıştır

Belki de Mısır tohumun ekildiği en son uygarlıktır Atlantisrsquoin batmasından sonra ccedilok uzun zaman dayanabilen Poseidonis adasının da batmasından oumlnce son miras da Mısırrsquoa emanet edilmiştir Ccedilok goumlrkemli bir medeniyet yaşamasına rağmen bu uygarlık nispeten kısa suumlrmuumlştuumlr Ama ccedilok oumlnemli bir farkla bu uygarlık ccediloumlkmeden oumlnce medeniyetinin bir kısmını buumlyuumlk oumllccediluumlde Sokrates oumlncesi filozoflar vasıtasıyla Eski Yunanrsquoa aktarabilmiş oradan Romarsquoya aktarılarak şimdiki Batı medeniyetinin temeli teşkil edilmiştir Artık yolun sonuna yaklaşılmaktadır Atlantisrsquoin Mısırrsquoa aktardığı oradan da Eski Yunan ve Roma vasıtasıyla Avruparsquoya aktarılan uygarlık dejenerasyon ve ccediloumlkuumlş suumlrecine girmiştir Şimdilerde ise gelecek devirlerin uygarlıklarına Bilgeliği aktarmaya youmlnelik ccedilalışmalar hazırlıklar başlamıştır

KAYNAKCcedilA

Heike Owusu İnka Maya ve Azteklerde Semboller

Henri Favre İnkalar

Jorge Angel Livraga Teb

Jorge Angel Livraga Atlantisrsquoin Son Prensi Ankor

Helena Petrovna Blavatsky A Land of Mystery - Seri makaleler Theosophist Mart Nisan Haziran Ağustos 1880

Helena Petrovna Blavatsky Isis Unveiled

Tarmo Kulmar On the Role of Creation and Origin Myths in the Development of Inca State and Religion

Sir Clements Markham The Incas of Peru

Pedro Sarmiento De Gamboa History of the Incas

Garcilaso De la Vega El Inca - The First Part of the Royal Commentaries of the Incas

Philip Ainsworth Means Ancient Civilizations of the Andes

Donna Rosenberg Duumlnya Mitolojisi Buumlyuumlk Destan ve Soumlylenceler Antolojisi

Tarmo Kulmar On the Role of Creation and Origin Myths in the Development of Inca State and Religion

Busto I = Joseacute Antonio del Busto Duthurburu I sa Peruacute Pre-Incaico Lima Editorial Universo SA Busto II = Joseacute Antonio del Busto Duthurburu II 1981 Peruacute Incaico Lima Libreria Studium SA Federico Kauffmann Doig 1991 Introduccioacuten al Peruacute antiguo Lima Editores Kompaktos Antje Kelm 1990 Grundzuumlge der Religionen des zentralen Andenraumes Altamerikanistik Eine Einfuumlhrung in die Hochkulturen Mittel- und Suumldamerikas Herausgegeben von Ulrich Koumlhler Berlin Dietrich Reimer Verlag Tarmo Kulmar 1989 Maumlrkmeid totalitaarsest riigist Vikerkaar nr 2 Tarmo Kulmar 1999 Zum Problem des Kulturheros in der Inka-Religion Mitteilungen fuumlr Anthropologie und Religionsgeschichte B 12 1997 Muumlnster Ugarit-Verlag Mariacutea Rostworowski de Diacuteez Canseco 1988 Histoacuteria del Tahuantinsuyu Lima Instituto de Estudios Peruanos Laurette Seacutejourneacute 1992 Altamerikanische Kulturen Frankfurt am Main Fischer Verlag Waldemar Espinoza Soriano 1990 Los Incas Economiacutea sociedad y Estado en la era del Tahuantinsuyo Lima Amaru Editores

Inca Garcilaso de la Vega 1988 Comentarios reales de los Incas T 1 Lima Editorial Mercurio SA

İNTERNET

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca00htm

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca01htm

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca02htm

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca03htm

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca04htm

09-02-2008 httpfolkloreeefolklorevol12incahtm

09-02-2008 httpenwikipediaorgwikiManchu_Picchu

09-02-2008 httpwwwcrystalinkscomincanhtml

DİPNOTLAR

(1) Philip Ainsworth Means Uumlccedil İnka Duası - Ancient Civilizations of the Andes

(2) Jorge Angel Livraga Rizzi (3 Eyluumll 1930 Buenos Aires - 7 Ekim 1991 Madrid) İtalyan asıllı Arjantinli filozof Teb Atlantisrsquoin Son Prensi Ankor Simyacı Delia ve Fernandorsquoya Mektuplar Elementel Doğa Ruhları başlıca eserleri arasındadır

(3) Bu konuya ilişkin bilgiler Prof Tarmo Kulmarrsquoın (Karşılaştırmalı Dinler - Tartu Uumlniversitesi - Estonya) ldquoOn the Role of Creation and Origin Myths in the Development of Inca State and Religionrdquo başlığı altındaki araştırmasına dayanmaktadır Kulmarrsquoın araştırmasına ilişkin kaynakccedila bu metnin sonunda ayrıca verilmiştir

(4) Ccedilokluk iccedilindeki Birlik vurgulanmaktadır

(5) Metin boyunca tuumlm İnka halkı iccedilin tekil oumlzel ad kullanılışının ve de bu konuda Viracocha ile oumlzdeş

olmasının oumlnemine dikkat etmek gerekmektedir Bu ifade tarzıyla ccedilokluk iccedilindeki Birlik vurgulanmaktadır

(6) İspanyolcada yuumlksek duumlzluumlk Boumllge Guumlneydoğu Peru ve batı Bolivya birccedilok yuumlksek duumlzluumlkleri barındırır guumlney Perursquodaki Titikaka Goumlluumlrsquonuumln kuzeybatısından başlar ve Bolivyarsquonın guumlneydoğusundan guumlneybatısına kadar uzanır Boumllgenin vahşi yaşamı lama ve alpakaları kapsıyordu şimdilerde bu hayvanlar yuumlnleri iccedilin beslenmekte Titikaka Goumlluuml kıyısı boyunca Puno Julaca (Peru) ve La Paz (Bolivya) şehirleri uzanır Bu boumllge tarihin kadim doumlnemlerinden beri meskucircndur

(7) 1 yyrsquoın sonunda yaşamış olan İspanyol Rabbi Simon ben Yochirsquoye atfedilen Kabalistik (dini mistik yazı) eser Ccedilağdaş kritikler 13 yyrsquoda tamamlanmış olduğuna inanıyorlar

(8) 09-02-2008 httpwwwcrystalinkscomincanhtml

(9) Logos Eski Yunan felsefesinde yaratıma kacircinatın nizamına ilişkin Tanrı Kelamı

(10) Belli kademedeki iccedilrek oumlğretiyi tamamlamış ve bir uumlst oumlğretiye geccedilmeye hak kazanmış ldquotakipccedilirdquonin (talebe) hak ediş oumllccediluumlsuumlnuuml belirleyen kıstas

(11) Henri Favre İnkalar

(12) 09-02-2008 httpwwwcrystalinkscomincanhtml

(13) Sidereal - yıldızlara ilişkin yıldız yıldızlara goumlre yıldızlara ait yıldızların hareketlerine goumlre hesaplanmış Sidereal clock - yıldızların hareketine goumlre işleyen saat Sidereal time - yıldız zamanı Sidereal day - bir yıldızın meridyen dairesinden ayrılıp tekrar varması arasındaki suumlre

(14) 09-02-2008 httpenwikipediaorgwikiManchu_Picchu

(15) Helena Petrovna Blavatsky (1831-1891) 1875rsquote HS Olcottrsquola Teozofi topluluğunu kurmuştur 20 yyrsquoın ezoterizminin kurucusudur En oumlnemli eserleri arasında Gizli Oumlğreti Tuumllsuumlz İsis Teozofi Anahtarı ve Teozofi Soumlzluumlğuuml bulunmaktadır

(16) foot İngiliz uzunluk oumllccediluumlsuuml birimi (3048 cm) Ccediloğulu feet

(17) inch İngiliz uzunluk oumllccediluumlsuuml birimi (254 cm)

Bu konuya son verirken 20-25 yıl oumlncesine dayanan bir anımsamaya ilişkin derin oumlzlemi aktarıyoruz

İNKA UumlLKESİNE AĞIT

Ne gizemler barındırıyorsun bağrında suskun

Kimbilir ne zaman accedilılacak aşikacircr olan bir zamanlar

Aralanacak o kalın perdeler katman katman

Hatırlanamayan o Kutsal Hakikat

Nerede o ccedilocuk suyun kenarında bir başına eğlenen

Belki girdi delikanlılığa belki de kutlanamadı ergenliği

O karanlık mağarada beklerken oumlluumlmuuml

Atlılar dışarıda paramparccedila ederken buumlyuumlk Ata İnkarsquoyı

Beklenenden kolay geldi oumlluumlm iccedileriye

Belki yedi on bir duumlzineyi geccedilmez

Herkes bir başına kıvrılmış

Birkaccedil Guumlneş Rahibesi birkaccedil ccedilocuk

Hayret ccedilocuk bir başına Anna uzakccedila bir sağ koumlşede

İlgilenmiyor gocunmayan tek evlatla

Belli ki keder sarmış bu muazzam bitişte

Oumlncekiler bilinmez tek Anna tek Ata tek ccedilocuk

Ayakların dibinde altın heykelcikler ccediluvallardan doumlkuumllen

Belli ki hazine bu değil bırakılıp saklanan alelade

Goumlmuumllen ta derine gizemin bağrına O muhteşem Bilgelik

Kimbilir hatırlanacak hangi baharda

O korkunccedil acı ki duyulan ruhun ta derinliklerinde

Yanar kayalarla oumlrtuumllen o muazzam Bilgiye

Ah bir bilebilselerdi o atlı caniler

Acısı paramparccedila edilen Atahuallparsquonın

Uzakta dışarıda ta derinden hissediliyor hellip iccedileride

Beklenirken yavaş oumlluumlm

Succedilluluk veriyor uykuyla kolay gelen

Bir bir soumlnerken cılız meşaleler soğuk

Sıcaklığı oumlluumlmuumln kavrarken kucağına hellip yumuşak

Oumlrtuumlluumlyor katman katman kayalarla

Son mirası hazinenin Bilginin derin sızı sarıyorhellip

Kimbilir hesabıdır hangi guumlnahın

Atlantisrsquoin bir zamanlar gaddarlığının

Hani bir şehir vardı bir zamanlar

Batının doğudaki kalesi Bilgeliği katleden

Orsquonun misali aynı

Derler ki Artemisrsquoin ve daha nicelerinin

Un ufak edilmiş de guumlneydeki evleri

Suumltunlar dikilmiş o taşlarla

Hani o batının doğusundaki şehrin

Doumlnuumlştuumlruumllmuumlş Bilgeliğin tapınağına

O suumltunlar ki tanıklık ederler

Sessizce yanılmaz Yasaya

Heyhat anlam verilemez bir tuumlrluuml

Başlar eller iccedilinde eğik

Doumlvuumlnuumlp dururlar ldquoAcep niyedirrdquo diye

Derler ki bir akıncı gelmiş doğudan

O Fatih ki ccedilevirivermiş Batıdan Doğuya kaleyi

Succedillar dururlar diğerlerini

Ne de ccedilabuk unuttular cadı kazanlarını

O Yasa ki goumlren goumlze aşikacircr

Doğu Batı Kuzey Guumlney

Yanılsamalı yansımaları parccedilalanmış aynanın

Dış yuumlzeyi hani o ccedilok kesitli Elmasın

O anlaşılamaz Birlik ki Hakikatrsquoten yansıyan

Neylersin devran koumltuuml paramparccedila dibinde yerin

Buz kesmiş kalpler yalnızca ezberliyor zihin

Sus sus gezin biccedilare abdal misali

Belli mi olur Tanrı saklasın aman

Kelebek kanar gider parıltılı ccediliccedileğe

Varsın desinler devranda bir garip gezinip gitmiş

Sakın gizemi nefsrsquoden

Oumlrt perde perde uumlstuumlne sakın devrandan

Hasret goumlnuumll hatırlamak kimbilir hangi Baharrsquoa

Vurulmalıydı belki de kayalarla kilit kilit uumlstuumlne

O geniş kartal ağzına

• Okuyucu

kanıta sahip değilizrdquo

Anconrsquodan pek de uzakta olmayan altı ila sekiz millik bir alanda lsquokumda her yere dağılmış kafatasları bacaklar kollar tam iskeletler vardır Kuzeye doğru on doumlrt mil daha ileride Parmoyarsquoda ve de deniz kıyısında bir tane daha buumlyuumlk bir goumlmuuml alanı bulunur Etrafa hazine avcılarının dağıttığı binlerce iskelet yayılmıştır Yarım milden fazla uzunlukta bir alana dağılmışlardır Tepenin yuumlzuumlne kadar bir alandır bu deniz kıyısından 800 feet yuumlksekliğe kadar uzanır Bu yuumlzlerce binlerce insan nereden gelmiştir Anconrsquoda goumlmuumlluuml olanlar kimlerdir Arkeolog devamlı bu soruların uumlstesinden gelmeye ccedilalışır Sadece omuzlarını silkeleyip yerlilerle birlikte lsquoQuien Sabe- Kimbilirrsquo demekten başka bir ccedilaresi yoktur

Dr Hutchinsonrsquoun 30 Ekim 1872rsquode Guumlney Pasifik Timesrsquoda yazdığı gibi lsquoChancayrsquoın oumlluumllerin oumlnemli bir şehri olduğu kanaatine vardım Veya Perursquonun uccedilsuz bucaksız kemik saklama yeri diyebiliriz zira nereye giderseniz gidin ister bir dağ tepesine veya duumlzluumlğe veya deniz kıyısına her yerde kafatası ve kemiklerin her tuumlrluuml şekliyle karşılaşırsınızrsquo

Huatica vadisinde ccedilok buumlyuumlk alana yayılmış bir kalıntı halinde on yedi tane lsquohuancarsquo olarak adlandırılan tepe yapılar vardır Yazar boumlyle adlandırılmalarına rağmen lsquoBunlar goumlmuuml alanlarından ccedilok kaleleri veya şatoları andırmaktadırrsquo diyor Şehir uumlccedil duvarla ccedilevrilidir Bu duvarlar genelde 3 yard kalınlığında ve 15 ila 20 feet yuumlksekliğindedir Bunların doğusunda Pando Huancarsquosı diye adlandırılan devasa yapı vardır ve de oumlnemli kale kalıntıları ki bunlara yerliler Bell Huancarsquosı adını vermişlerdir Buumlyuumlk ve kuumlccediluumlk tepe yapıları serilerinden oluşan La Compana Pando Huancarsquoları muazzam bir birikim halinde hesaplanması guumlccedil bir alana yayılmışlardır lsquoBellrsquo tepe yapısı 110 feet yuumlksekliğindedir Callaorsquoya doğru kare şeklinde yuumlkseltilmiş bir plato (duumlzluumlk) bulunur

Bu plato 278 yard uzunluğunda 96 yard karşıdan karşıyadır (ccedilev yard 09144 metrelik İngiliz oumllccediluumlsuuml) Bu plato tepeden sekiz kademe aşağıya doğru iniş kaydeder Her kademe bir uumlstuumlndekine goumlre bir ila iki yard daha aşağıdadır ve toplam olarak uzunlukta ve genişlikte 278 yardrsquoı bulur (Michiganrsquodan Tabiat Tarihi Profesoumlruuml JB Steerrsquoin hesabına goumlre)

İlk başta bahsedilen kare plato tabanda iki kısımdan meydana geliyor her biri 47rsquoye 48 yard olan tam bir kare ikisi birleşiyor ve 96 yard olan kareyi oluşturuyor Buna ilaveten 47rsquoye 48 yard olan başka bir kare daha var Başa doumlnersek bir vadideki hemen hemen tuumlm kalıntıların aynı simetride on ikinin katları oumllccediluumllerinde olmaları hayret vericidir Bu bir tesaduumlf muumlduumlr yoksa oumlyle mi tasarlanmıştır Tepe yapı lsquoKalersquo tepesi kesik piramit şeklindedir ve hesaplara goumlre 14641820 feet3rsquoluumlk bir kuumltleyi barındırıyor Bu lsquoKalersquo 80 feet yuumlksekliğinde 150 yard oumllccediluumllerinde devasa bir yapıdır Tepede ccedilok buumlyuumlk kare odaların ana hatları goumlruumllmekle beraber toprakla dolmuşlardır Buraya bu toprağı kim getirdi hangi aletle dolum gerccedilekleşebildi Bu odalardaki buumltuumln boşlukları gevşek toprakla doldurmak neredeyse bu yapıyı inşa etmek kadar guumlccedil olmalı iki mil guumlneyde buna benzer bir yapıyla daha karşılaşırız ki bu daha ferah ve geniş olması yanı sıra daha ccedilok boumlluumlmlerden (dairelerden) oluşmuştur Yaklaşık olarak 170 yard uzunluğunda 168 yard eninde ve 98 feet yuumlksekliğindedir Buumltuumln bu kalıntılar kerpiccedilten yuumlksek duvarlarla ccedilevrelenmiş buumlyuumlk ccedilamurdan tuğlalar bazıları bir ila iki yard kalınlığındadır lsquoBell Huancarsquosı 20220840 feet3 kuumltle iccedilerir Buna karşın lsquoSan Miguel Huancarsquosı 25650800 feet3 iccedilerir Bu iki yapının da şu sırada terasları siperleri ccedilok sayıda odaları ve kaleleri toprakla dolmuştur

Ocheranrsquoda lsquoMira Floresrsquo Huatica vadisindeki en buumlyuumlk tepe yapıdır Yuumlksekliği 95 feet zirvede genişliği 55 yard toplam uzunluğu 428 yard veya 1284 feetrsquotir bu da on ikinin katıdır Ccedilift duvarla ccedilevrilmiştir 816 yard uzunluğunda 700 yard karşıdan karşıya boumlylece 117 acre (ccedilev acre 439 doumlnuumlm) iccediline alır Ocharas ve okyanus arasında 15 ila 20 bu şekilde kalıntı kuumlmeleri bulunur

İnka Guumlneş Tapınağı Meksika duumlzluumlklerindeki Cholula Tapınağı gibi ccedilok geniş topraktan bir piramittir 200 ila 300 feet yuumlksekliğinde olup yarım milden daha uzun bir yarım ay şeklindedir Uumlstuuml 10 acre2 oumllccediluumlsuumlndedir Duvarlarının ccediloğunun uumlzeri kırmızı boya ile geccedililmiş ve yuumlzyıllar oumlnce ilk boyandıkları gibi parlak goumlzuumlkmektedir Chincha Guano adalarının karşısında Canete vadisinde Sguriersquoin tanımladığı ccedilok geniş bir alana yayılmış kalıntılar bulunmaktadır lsquoAltın Tepesirsquo denilen tepede hanımların şallarını iğneledikleri cinsten bakır ve guumlmuumlş iğneler ve bunun yanı sıra cımbızlar ve guumlmuumlş fincanlar da bulunmuştur

Mr Heath lsquoPeru kıyısının Tumbeyrsquoden Lao nehrine kadar uzandığınırsquo soumlyluumlyor lsquoBuumltuumln bu alan boyunca biraz oumlnce bahsedilenin yanı sıra binlerce kalıntıya rastlanıyor Hemen hemen buumltuumln tepelerde dağların en uumlst kısımlarında veya etraflarında koyaklarda geccedilmişe ait kalıntılara orta platoya kadar olan alanda duvarlara

şehirlere kalelere yer altı mezarlarına miller boyunca uzanan teraslara ve su kanallarına rastlarsınız Duumlzluumlğuumln karşı tarafında Andların doğu eteklerinde vahşi yerlilerin mekacircnında balta girmemiş ormanın iccedillerine doğru da bunlara rastlayabilirsiniz Senenin birkaccedil ayı yağmur ve karın durmadan seller halinde yağdığı korkunccedil goumlk guumlruumlltuumlsuuml ve yıldırımın devamlı yaşandığı dağlarda kalıntılar başkalaşır Granitten profiritik kireccedilten silikatlı kumtaşından muazzam cuumlsseli buumlyuumlk taşlarla harccedilsız inşa edilmiş bu yapılar zamanın aşındırmasına jeolojik değişimlere depremlere ve de savaşccedilıların ve hazine avcılarının huumlrmetsiz tahrip edici ellerine karşı koyabilmişlerdir Taşccedilılıkta ustaca duumlzenlenmiş bu duvarlar tapınaklar evler kuleler kaleler mezarlar ccedilimento kullanılmadan inşa edilmişlerdir Taşlar duvarların dikey meyillerine uygun olarak her biri olması gereken şekilde yerleştirilmiştir Bu taşların altı ve daha ccedilok kenarları vardır ve hepsi birbirlerine uyum sağlamaları oturmaları iccedilin şekillendirilmiştir O kadar kusursuzca bir araya getirilmişlerdir ki bir ccedilakının bıccedilağı bile taşların aralarına giremez ister yapının tamamı ile gizlenmiş orta kısımlarında olsun ister dış yuumlzeylerinde olsun Bu taşlar şekil ve buumlyuumlkluumlk olarak duumlzenli bir şekilde belli bir oumlrneğe goumlre seccedililmemişlerdir Taşlar yarım foot3rsquoten 1500 feet3rsquoe kadar değişen tek parccedila kuumltlelerden oluşmuşlardır Milyonlarca taşın arasında birbirlerine tam oturacak taşları bulabiliyorsanız bu tam bir tesaduumlf olmalı Cuzcorsquoda Triumph Caddesinde Guumlneşin Bakireleri (Virgins of the Sun) diye adlandırılan tarihi evin bir duvarında on iki koumlşeli taş denilen buumlyuumlk bir taş vardır Bu buumlyuumlk taşın bu şekilde adlandırılmasının nedeni her biri değişik accedilılarda yuumlzeyi olan on iki taş ile ccedilepeccedilevre bağlanmış olmasıdır Bu on iki taştan başka iccedilte bir taşı daha vardır ve bu taşın arkasında da kaccedil taş olduğunu kimse bilememektedir Cuzco kalesinin ortasındaki duvarda 13 feet yuumlksekliğinde 15 feet uzunluğunda 8 feet genişliğinde millerce oumlteden ccedilıkarılmış taşlar vardır Bu şehrin yakınlarında dikdoumlrtgen şeklinde yumuşak bir kaya vardır Uzun kenarı 18 feet kısa kenarı 12 feetrsquotir Bir kenarında nişler oyulmuştur ve bunların her birinin iccedilinde insan durabilir Eğer iccedilindeki insan vuumlcudunu sallarsa bu taş da ileri geri sallanır Goumlruumlnuumlşe goumlre bu nişler sadece bu maksatla oyulmamışlardır Bu tip eserlerden en harika ve geniş olanı Ollantay - Tambo diye adlandırılmış olup bu kalıntı Cuzcorsquonun 30 mil kadar kuzeyinde Urubamba nehri kıyısında dar bir koyakrsquoın iccedilindedir Bu dik ve puumltuumlrluuml bir tepenin uumlstuumlne inşa edilmiş bir hisardan oluşur Oradan aşağıdaki duumlzluumlğe taş bir merdiven uzanır Merdivenin başlangıcında altı buumlyuumlk boumlluumlm vardır Bunlar 12 feet yuumlksekliğinde 5 feet genişliğinde 3 feet kalınlığında yan yana dizilmişlerdir Aralarında ve uumlstlerinde 6 inch genişliğinde dar şeritler halinde taşlar bu boumllmelere ccedilerccedileve oluşturur Bunların hepsi işlenmiş taşlardır Tepenin aşağısında merdivenlerin sonunda bir kısmı el yapımı olan 10 feet genişliğinde 12 feet uzunluğunda bir taş duvar duumlzluumlğe belli bir mesafeye kadar uzanır Bu duvarda guumlneye bakan birccedilok niş vardırrsquo

İnka tarihinin başladığı Titikaka Goumlluumlrsquondeki kalıntılar ccediloğunlukla tanımlanabilmiştir

Goumlluumln birkaccedil mil guumlneyindeki Tiahmanacorsquoda suumltunlar şeklinde taşlar vardır Bunlar yarı işlenmiş bir sırada birbirlerinden belli uzaklıklarda yerleştirilmişlerdir Yerden yuumlkseklikleri takribi 18 ila 20 feetrsquotir Bu sırada yekpare taştan şimdi yıkılmış 10 feet yuumlkseklikte 13 feet genişlikte bir kapı bulunmaktadır Bu kapının alanı iccedilin accedilılan boumlluumlm 7 feet 4 inch yuumlksekliğinde 3 feet 2 inch genişliğindedir Kapının uumlstuumlndeki taşın tuumlm yuumlzuuml oyularak işlenmiştir Buna benzer fakat daha kuumlccediluumlk olan bir başka kapı da yerde onun yanında uzanmaktadır Taşlar sert porfirdendir (somaki mermer) ve civardaki kaya ccedileşidinden jeolojik olarak ayrı karakterdedir Buna dayanarak taşın başka bir yerden taşınmış olduğu sonucuna varabiliriz

Huari boumllgesindeki lsquoChavinrsquode Huanta kentinde kayda değer kalıntılara rastlanmıştır Bu kalıntılara giriş boumlluumlmuuml olan geccedilit 6 feet genişliğinde 9 feet yuumlksekliğindedir ve 12 feet uzunluktan fazla olmak uumlzere kısmi işlenmiş kumtaşı ile uumlstleri oumlrtuumllmuumlştuumlr Her iki tarafta odalar bulunmaktadır Bunlar 12 feet genişliğindedir ve uumlstleri 112 feet kalınlığında 6 ila 9 feet genişliğinde buumlyuumlk parccedila kumtaşları ile oumlrtuumllmuumlştuumlr Odaların duvarları 6 feet kalınlığındadır ve mazgal delikleri vardır Bu buumlyuumlk bir ihtimalle havalandırma iccedilindir Bu geccedilidin tabanında bulunan ccedilok dar bir giriş yeraltı geccedilidine yol accedilar Bu yeraltı geccedilidi nehrin altından geccedilip oumlbuumlr tarafa ulaşır Burada bulunan birccedilok huancarsquoda taştan iccedilecek kaplarına bakır ve guumlmuumlş aletlere oturan bir yerlinin iskeletine rastlanmıştır Bu kalıntıların daha birccediloğu su kanallarının uumlstuumlndedir Bu hisarlara giden koumlpruumller uumlccedil adet işlenmiş granit taşındandır Bunlar 24 feet uzunluğunda 2 feet genişlikte 112 feet kalınlıktadır Granit taşlardan bazıları uumlzerinde hiyeroglifler vardır

Arequiparsquodan 24 mil oumltede Corralonesrsquode granit kuumltlelere oyulmuş hiyeroglifler vardır Bunlar sanki tebeşirle boyanmış gibi goumlzuumlkuumlrler insan lama desenleri ccedilemberler paralel kenarlar ldquoRrdquo ve ldquoOrdquo harfleri ve hatta bir astronomi sistemi kalıntılarından oluşurlar

Castro Virreina boumllgesinde Huaytarrsquodaki bir yapıda da ayrı oymalara rastlanmaktadır

Ica boumllgesindeki Nazcarsquoda su kanallarının harika kalıntılarına rastlanır Bunlar doumlrt ila beş feet yuumlksekliğinde uumlccedil

feet genişliğinde ccedilok duumlzguumln ccedilift duvarlı tam işlenmemiş taştandır Uumlstleri yassı kaldırım taşı ile kapatılmıştır

Quelaprsquota Chochapayasrsquotan ccedilok uzak olmayan bir boumllgede son zamanlarda ccedilok geniş kapsamlı eserler incelemeye tabi tutulmuştur 560 feet genişliğinde 3660 feet uzunluğunda ve 150 feet yuumlksekliğinde işlenmiş taştan bir duvar vardır Alt kısmı kesintisizdir Bunun uumlst kısmında başka bir duvar 600 feet uzunluğa 500 feet genişliğe ve diğeri gibi 150 feet yuumlksekliğe sahiptir Her iki duvarda da uumlccedil feet uzunluğunda bir buccediluk feet genişliğinde ve kalınlığında nişler vardır Bu nişlerin iccedilinde eski sakinlerin kalıntıları bulunur Bunların bazıları ccedilıplak diğerleri ise belirgin renkleri olan ccedilok guumlzel nakışla işlenmiş koton şallarla sarmalanmışlardır

İkinci ve en yuumlksek duvarın girişini takip edersek kuumlccediluumlk fırınları andıran mezarlarla karşılaşırız Bunlar 6 feet yuumlksekliğindedir ve tabanlarına geniş yassı taşlar doumlşenmiş ve uumlzerlerine kadavralar yerleştirilmiştir Kuzey tarafta dağın dikey kayalık kısmında 600 feet tabandan yuumlkseklikte kuumlccediluumlk pencereleri olan kiremit bir duvar vardır Bunun yapılış nedeni bilinmemekte şu sıralarda da pek bir ulaşım imkacircnı goumlzuumlkmemektedir Burada altın ve guumlmuumlş aletler bulunmuştur Buumlyuumlk bir oumlzenle işlenmiş devasa yekpare taş bunun İnka oumlncesi bir devre ait olduğu ihtimalini duumlşuumlnduumlrmektedir Perursquonun tahminen 1200 millik bir alanını kapsayan beş yuumlz kadar koyak vardır Her koyak iccedilinde on mil uzunluğunda yuumlkselen sıralar halinde 50 tane kadar teras katlarının bulunduğunu ve bunların koyağın (kanyonun)

her iki yanında beş mil uzunluğunda yirmi beş yuumlkselen sıra teraslar halinde uzandığını duumlşuumlnuumlrsek toplam 250000 mil taş duvarla karşılaşırız Bu taş duvarların ortalama yuumlkseklikleri uumlccedil ila doumlrt feetrsquotir Bu toplam duvar uzunluğu kuumlremizi on kere doumlnmeye yeter Bu tahminler hayret verici olabilir ama ben şahsen esas oumllccediluumlnuumln bu tahmini uzunluğun iki katından fazla olabileceğinden eminim Zira bu derin koyakların uzunluğu 30 ila 100 mil arasında değişmektedir Rimac nehrinin vadisindeki San Mateo kasabasında -ki burada dağlar nehir yatağından 1500 ila 2000 feet yukarıya yuumlkselmektedir- iki yuumlz kadar sıra saydım Bu sıraların hiccedilbiri doumlrt milden az olmamak kaydı ile birccediloğu altı milden daha uzundu

lsquoPeki oumlyle ise kimdi bunlarrsquo diye sorguluyor Mr Heath ldquo60 mil boyunca graniti oyan sert porfir (somaki mermer) bloklarını taşıyan muazzam boyutlarda ccedilıkarıldıkları yerden millerce oumlteye binlerce feet derinlikteki vadilerin oumltesinden dağların uumlzerinden aşırarak duumlzluumlkleri geccedilerek nasıl ve nereden taşıdıklarına dair herhangi bir iz bırakmadan ki soumlz konusu halkın odunu kullanmada cahil olduğu (soumlylenirken) yuumlk taşıyabilecekleri tek hayvanları olan guumlccedilsuumlz lamayla bu taşları taşıdıktan sonra mozaik işccedililiğinin hassasiyeti ile birbirlerine oturtup uyumlaştıran dağların eteklerine binlerce mil uzunluğunda teraslar kerpiccedil ve topraktan tepeler ccedilok buumlyuumlk şekiller inşa eden guumlnuumlmuumlzde taklit edilemeyecek nitelikte kilden taştan bakırdan guumlmuumlşten altından ve nakış işccedililiği ile eserler bırakan o halk ki goumlruumlnuumlşe goumlre zenginlikte Divesrsquole (ccedilev Luka İncilirsquondeki zengin adam servet sahibi kimse) guumlccedilte ve enerjide Herkuumllrsquole ve ccedilalışkanlıkta karınca ve arı ile rekabet edebilenrdquo

Callao 1746rsquoda suya batmış ve tamamı ile yıkılmıştı Lima 1678rsquode harabeye doumlnmuumlştuuml ve 1746rsquoda 3000 evden sadece 20rsquosi ayaktaydı Buna karşın antik şehirlerden Huatica ve Lurin vadileri bunlara goumlre daha iyi durumda muhafaza edilmişlerdir Pizzaro tarafından 1531rsquode bulunan San Miguel de Puiro 1855rsquote tamamiyle harabeye ccedilevrilirken yakınındaki eski kalıntılar bu yıkımdan daha az nasiplerini almışlardır Areguiparsquonın 1868 Ağustosunda yerle bir edilmesine karşın yakınındaki kalıntılarda hiccedilbir değişiklik olmamıştır En azından muumlhendislik alanında guumlnuumlmuumlz insanı geccedilmişten ccedilok şey oumlğrenebilir Bunun daha birccedilok şey iccedilin de geccedilerli olduğunu goumlstermeyi uumlmit ediyoruzrdquo

Goumlruumllduumlğuuml gibi aradan bir asıdan fazla zaman geccedilmesine rağmen bu gizemli medeniyet hakkında olabilecek en ayrıntılı ve doğru bilgiyi hacirclacirc Blavatskyrsquonin Amerika kıtası araştırmalarında bulabiliyoruz

SONSOumlZ

Bir devrin sonuna gelirken birikimlerini yeni devrin uygarlıklarına aktarma misyonunu uumlstlenen bilgeler yeni uygarlıkların tohumlarını ekmişlerdir Tibet Hint yarımadası Mısır ve Amerika kıtası bu oluşumdan nasibini almıştır Tibetrsquoin uygarlığın aktarılmasından dolayı mı bu mirasa sahip olduğu yoksa o devrin uygarlığının bir parccedilası olması dolayısıyla zaten kendine ait olan bilgiyi korumayı kendine misyon mu edindiği tartışılır Buna rağmen ikinci goumlruumlş akla daha yakındır Tibet ccediletin coğrafyası sayesinde bilgeliği uzun bir muumlddet korumuş ama en sonunda kara buumlyuumlcuumllerin dejenerasyonuna teslim olmuştur Yine de muhakkak ki Tibet tapınaklarında ccedilok oumlzenle korunan bilgiler vardır ve bunların dışarıya verilmesi tamamen engellenmiştir Sadece en son olarak Helena Petrovna Blavatsky kabul goumlrmuumlştuumlr ve ancak onun aktarabilmiş olduğunu kavramaya ccedilabalıyoruz Uygarlık Tibet ve Hindistanrsquoa tahmini olarak eşzamanlarda ekilmiş olmalı Hindistan ccedilok iddialı goumlzuumlkmemekle beraber son doumlnemlere kadar Buddha oumlğretisine sadık kalabilmiş ve kendisine diğer devrin aktardığını belli bir oumllccediluumlde koruyabilmiş olmasına karşın istikrarlı bir biccedilimde tutabilmiştir Kuzey Amerika yerlileri hiccedilbir zaman birleşip bir imparatorluk kuramamalarına karşın Avrupalılar topraklarını istila edip onları yok edene değin kendi buumlnyelerinde kuumlltuumlrlerini koruyabilmişlerdir Ama yine de onların da medeniyetleri buumlyuumlk oumllccediluumlde saklı kalmıştır Guumlney Amerika yerlileri ve bilhassa İnka toplumu istiladan sadece yuumlz yıl oumlnce buumlyuumlk bir imparatorluk kurmalarına karşın Mısırrsquoa eşdeğer bir uygarlık anlayışını sinelerinde barındırmışlardır İstilayla birlikte bu toplumlar da Kuzey Amerika yerlileri gibi ani olarak son bulmuşlardır İnkarsquonın birccedilok bakımdan Mısırrsquola buumlyuumlk benzerlikler goumlsterdiğini goumlrebiliyoruz Her iki toplum da birlik bilincinin idrakiyle sosyal dayanışmayı suumlrduumlrerek organize olmuşlar evlerini hatta saraylarını geccedilici inşa etmişlerdir İnka halkı evinin ve sarayının damını sazla kapatmış hem de onca zenginliğine karşın ama tapınaklarını oumlzenle inşa etmiştir Mısır halkı goumlksel hayatın bir benzerini duumlnya toprağında yaşamaya gayret goumlstermiştir Her sene mutluluk ve bereket getiren Hapi (Nil) nehrinin taşmasıyla yıkılan evini ve sarayını tekrar basitccedile inşa etmiş buna karşın ilahi olana adanmış birccedilok goumlrkemli tapınak yapmıştır Mısır ve Amerika halkları muumltevazılıkta da benzeşirler Her iki toplum da altın ve guumlmuumlşuuml sadece toumlrensel amaccedilla kullanmıştır İnka mabet ve bahccedilelerinde bolca altın kullanmıştır

Belki de Mısır tohumun ekildiği en son uygarlıktır Atlantisrsquoin batmasından sonra ccedilok uzun zaman dayanabilen Poseidonis adasının da batmasından oumlnce son miras da Mısırrsquoa emanet edilmiştir Ccedilok goumlrkemli bir medeniyet yaşamasına rağmen bu uygarlık nispeten kısa suumlrmuumlştuumlr Ama ccedilok oumlnemli bir farkla bu uygarlık ccediloumlkmeden oumlnce medeniyetinin bir kısmını buumlyuumlk oumllccediluumlde Sokrates oumlncesi filozoflar vasıtasıyla Eski Yunanrsquoa aktarabilmiş oradan Romarsquoya aktarılarak şimdiki Batı medeniyetinin temeli teşkil edilmiştir Artık yolun sonuna yaklaşılmaktadır Atlantisrsquoin Mısırrsquoa aktardığı oradan da Eski Yunan ve Roma vasıtasıyla Avruparsquoya aktarılan uygarlık dejenerasyon ve ccediloumlkuumlş suumlrecine girmiştir Şimdilerde ise gelecek devirlerin uygarlıklarına Bilgeliği aktarmaya youmlnelik ccedilalışmalar hazırlıklar başlamıştır

KAYNAKCcedilA

Heike Owusu İnka Maya ve Azteklerde Semboller

Henri Favre İnkalar

Jorge Angel Livraga Teb

Jorge Angel Livraga Atlantisrsquoin Son Prensi Ankor

Helena Petrovna Blavatsky A Land of Mystery - Seri makaleler Theosophist Mart Nisan Haziran Ağustos 1880

Helena Petrovna Blavatsky Isis Unveiled

Tarmo Kulmar On the Role of Creation and Origin Myths in the Development of Inca State and Religion

Sir Clements Markham The Incas of Peru

Pedro Sarmiento De Gamboa History of the Incas

Garcilaso De la Vega El Inca - The First Part of the Royal Commentaries of the Incas

Philip Ainsworth Means Ancient Civilizations of the Andes

Donna Rosenberg Duumlnya Mitolojisi Buumlyuumlk Destan ve Soumlylenceler Antolojisi

Tarmo Kulmar On the Role of Creation and Origin Myths in the Development of Inca State and Religion

Busto I = Joseacute Antonio del Busto Duthurburu I sa Peruacute Pre-Incaico Lima Editorial Universo SA Busto II = Joseacute Antonio del Busto Duthurburu II 1981 Peruacute Incaico Lima Libreria Studium SA Federico Kauffmann Doig 1991 Introduccioacuten al Peruacute antiguo Lima Editores Kompaktos Antje Kelm 1990 Grundzuumlge der Religionen des zentralen Andenraumes Altamerikanistik Eine Einfuumlhrung in die Hochkulturen Mittel- und Suumldamerikas Herausgegeben von Ulrich Koumlhler Berlin Dietrich Reimer Verlag Tarmo Kulmar 1989 Maumlrkmeid totalitaarsest riigist Vikerkaar nr 2 Tarmo Kulmar 1999 Zum Problem des Kulturheros in der Inka-Religion Mitteilungen fuumlr Anthropologie und Religionsgeschichte B 12 1997 Muumlnster Ugarit-Verlag Mariacutea Rostworowski de Diacuteez Canseco 1988 Histoacuteria del Tahuantinsuyu Lima Instituto de Estudios Peruanos Laurette Seacutejourneacute 1992 Altamerikanische Kulturen Frankfurt am Main Fischer Verlag Waldemar Espinoza Soriano 1990 Los Incas Economiacutea sociedad y Estado en la era del Tahuantinsuyo Lima Amaru Editores

Inca Garcilaso de la Vega 1988 Comentarios reales de los Incas T 1 Lima Editorial Mercurio SA

İNTERNET

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca00htm

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca01htm

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca02htm

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca03htm

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca04htm

09-02-2008 httpfolkloreeefolklorevol12incahtm

09-02-2008 httpenwikipediaorgwikiManchu_Picchu

09-02-2008 httpwwwcrystalinkscomincanhtml

DİPNOTLAR

(1) Philip Ainsworth Means Uumlccedil İnka Duası - Ancient Civilizations of the Andes

(2) Jorge Angel Livraga Rizzi (3 Eyluumll 1930 Buenos Aires - 7 Ekim 1991 Madrid) İtalyan asıllı Arjantinli filozof Teb Atlantisrsquoin Son Prensi Ankor Simyacı Delia ve Fernandorsquoya Mektuplar Elementel Doğa Ruhları başlıca eserleri arasındadır

(3) Bu konuya ilişkin bilgiler Prof Tarmo Kulmarrsquoın (Karşılaştırmalı Dinler - Tartu Uumlniversitesi - Estonya) ldquoOn the Role of Creation and Origin Myths in the Development of Inca State and Religionrdquo başlığı altındaki araştırmasına dayanmaktadır Kulmarrsquoın araştırmasına ilişkin kaynakccedila bu metnin sonunda ayrıca verilmiştir

(4) Ccedilokluk iccedilindeki Birlik vurgulanmaktadır

(5) Metin boyunca tuumlm İnka halkı iccedilin tekil oumlzel ad kullanılışının ve de bu konuda Viracocha ile oumlzdeş

olmasının oumlnemine dikkat etmek gerekmektedir Bu ifade tarzıyla ccedilokluk iccedilindeki Birlik vurgulanmaktadır

(6) İspanyolcada yuumlksek duumlzluumlk Boumllge Guumlneydoğu Peru ve batı Bolivya birccedilok yuumlksek duumlzluumlkleri barındırır guumlney Perursquodaki Titikaka Goumlluumlrsquonuumln kuzeybatısından başlar ve Bolivyarsquonın guumlneydoğusundan guumlneybatısına kadar uzanır Boumllgenin vahşi yaşamı lama ve alpakaları kapsıyordu şimdilerde bu hayvanlar yuumlnleri iccedilin beslenmekte Titikaka Goumlluuml kıyısı boyunca Puno Julaca (Peru) ve La Paz (Bolivya) şehirleri uzanır Bu boumllge tarihin kadim doumlnemlerinden beri meskucircndur

(7) 1 yyrsquoın sonunda yaşamış olan İspanyol Rabbi Simon ben Yochirsquoye atfedilen Kabalistik (dini mistik yazı) eser Ccedilağdaş kritikler 13 yyrsquoda tamamlanmış olduğuna inanıyorlar

(8) 09-02-2008 httpwwwcrystalinkscomincanhtml

(9) Logos Eski Yunan felsefesinde yaratıma kacircinatın nizamına ilişkin Tanrı Kelamı

(10) Belli kademedeki iccedilrek oumlğretiyi tamamlamış ve bir uumlst oumlğretiye geccedilmeye hak kazanmış ldquotakipccedilirdquonin (talebe) hak ediş oumllccediluumlsuumlnuuml belirleyen kıstas

(11) Henri Favre İnkalar

(12) 09-02-2008 httpwwwcrystalinkscomincanhtml

(13) Sidereal - yıldızlara ilişkin yıldız yıldızlara goumlre yıldızlara ait yıldızların hareketlerine goumlre hesaplanmış Sidereal clock - yıldızların hareketine goumlre işleyen saat Sidereal time - yıldız zamanı Sidereal day - bir yıldızın meridyen dairesinden ayrılıp tekrar varması arasındaki suumlre

(14) 09-02-2008 httpenwikipediaorgwikiManchu_Picchu

(15) Helena Petrovna Blavatsky (1831-1891) 1875rsquote HS Olcottrsquola Teozofi topluluğunu kurmuştur 20 yyrsquoın ezoterizminin kurucusudur En oumlnemli eserleri arasında Gizli Oumlğreti Tuumllsuumlz İsis Teozofi Anahtarı ve Teozofi Soumlzluumlğuuml bulunmaktadır

(16) foot İngiliz uzunluk oumllccediluumlsuuml birimi (3048 cm) Ccediloğulu feet

(17) inch İngiliz uzunluk oumllccediluumlsuuml birimi (254 cm)

Bu konuya son verirken 20-25 yıl oumlncesine dayanan bir anımsamaya ilişkin derin oumlzlemi aktarıyoruz

İNKA UumlLKESİNE AĞIT

Ne gizemler barındırıyorsun bağrında suskun

Kimbilir ne zaman accedilılacak aşikacircr olan bir zamanlar

Aralanacak o kalın perdeler katman katman

Hatırlanamayan o Kutsal Hakikat

Nerede o ccedilocuk suyun kenarında bir başına eğlenen

Belki girdi delikanlılığa belki de kutlanamadı ergenliği

O karanlık mağarada beklerken oumlluumlmuuml

Atlılar dışarıda paramparccedila ederken buumlyuumlk Ata İnkarsquoyı

Beklenenden kolay geldi oumlluumlm iccedileriye

Belki yedi on bir duumlzineyi geccedilmez

Herkes bir başına kıvrılmış

Birkaccedil Guumlneş Rahibesi birkaccedil ccedilocuk

Hayret ccedilocuk bir başına Anna uzakccedila bir sağ koumlşede

İlgilenmiyor gocunmayan tek evlatla

Belli ki keder sarmış bu muazzam bitişte

Oumlncekiler bilinmez tek Anna tek Ata tek ccedilocuk

Ayakların dibinde altın heykelcikler ccediluvallardan doumlkuumllen

Belli ki hazine bu değil bırakılıp saklanan alelade

Goumlmuumllen ta derine gizemin bağrına O muhteşem Bilgelik

Kimbilir hatırlanacak hangi baharda

O korkunccedil acı ki duyulan ruhun ta derinliklerinde

Yanar kayalarla oumlrtuumllen o muazzam Bilgiye

Ah bir bilebilselerdi o atlı caniler

Acısı paramparccedila edilen Atahuallparsquonın

Uzakta dışarıda ta derinden hissediliyor hellip iccedileride

Beklenirken yavaş oumlluumlm

Succedilluluk veriyor uykuyla kolay gelen

Bir bir soumlnerken cılız meşaleler soğuk

Sıcaklığı oumlluumlmuumln kavrarken kucağına hellip yumuşak

Oumlrtuumlluumlyor katman katman kayalarla

Son mirası hazinenin Bilginin derin sızı sarıyorhellip

Kimbilir hesabıdır hangi guumlnahın

Atlantisrsquoin bir zamanlar gaddarlığının

Hani bir şehir vardı bir zamanlar

Batının doğudaki kalesi Bilgeliği katleden

Orsquonun misali aynı

Derler ki Artemisrsquoin ve daha nicelerinin

Un ufak edilmiş de guumlneydeki evleri

Suumltunlar dikilmiş o taşlarla

Hani o batının doğusundaki şehrin

Doumlnuumlştuumlruumllmuumlş Bilgeliğin tapınağına

O suumltunlar ki tanıklık ederler

Sessizce yanılmaz Yasaya

Heyhat anlam verilemez bir tuumlrluuml

Başlar eller iccedilinde eğik

Doumlvuumlnuumlp dururlar ldquoAcep niyedirrdquo diye

Derler ki bir akıncı gelmiş doğudan

O Fatih ki ccedilevirivermiş Batıdan Doğuya kaleyi

Succedillar dururlar diğerlerini

Ne de ccedilabuk unuttular cadı kazanlarını

O Yasa ki goumlren goumlze aşikacircr

Doğu Batı Kuzey Guumlney

Yanılsamalı yansımaları parccedilalanmış aynanın

Dış yuumlzeyi hani o ccedilok kesitli Elmasın

O anlaşılamaz Birlik ki Hakikatrsquoten yansıyan

Neylersin devran koumltuuml paramparccedila dibinde yerin

Buz kesmiş kalpler yalnızca ezberliyor zihin

Sus sus gezin biccedilare abdal misali

Belli mi olur Tanrı saklasın aman

Kelebek kanar gider parıltılı ccediliccedileğe

Varsın desinler devranda bir garip gezinip gitmiş

Sakın gizemi nefsrsquoden

Oumlrt perde perde uumlstuumlne sakın devrandan

Hasret goumlnuumll hatırlamak kimbilir hangi Baharrsquoa

Vurulmalıydı belki de kayalarla kilit kilit uumlstuumlne

O geniş kartal ağzına

• Okuyucu

şehirlere kalelere yer altı mezarlarına miller boyunca uzanan teraslara ve su kanallarına rastlarsınız Duumlzluumlğuumln karşı tarafında Andların doğu eteklerinde vahşi yerlilerin mekacircnında balta girmemiş ormanın iccedillerine doğru da bunlara rastlayabilirsiniz Senenin birkaccedil ayı yağmur ve karın durmadan seller halinde yağdığı korkunccedil goumlk guumlruumlltuumlsuuml ve yıldırımın devamlı yaşandığı dağlarda kalıntılar başkalaşır Granitten profiritik kireccedilten silikatlı kumtaşından muazzam cuumlsseli buumlyuumlk taşlarla harccedilsız inşa edilmiş bu yapılar zamanın aşındırmasına jeolojik değişimlere depremlere ve de savaşccedilıların ve hazine avcılarının huumlrmetsiz tahrip edici ellerine karşı koyabilmişlerdir Taşccedilılıkta ustaca duumlzenlenmiş bu duvarlar tapınaklar evler kuleler kaleler mezarlar ccedilimento kullanılmadan inşa edilmişlerdir Taşlar duvarların dikey meyillerine uygun olarak her biri olması gereken şekilde yerleştirilmiştir Bu taşların altı ve daha ccedilok kenarları vardır ve hepsi birbirlerine uyum sağlamaları oturmaları iccedilin şekillendirilmiştir O kadar kusursuzca bir araya getirilmişlerdir ki bir ccedilakının bıccedilağı bile taşların aralarına giremez ister yapının tamamı ile gizlenmiş orta kısımlarında olsun ister dış yuumlzeylerinde olsun Bu taşlar şekil ve buumlyuumlkluumlk olarak duumlzenli bir şekilde belli bir oumlrneğe goumlre seccedililmemişlerdir Taşlar yarım foot3rsquoten 1500 feet3rsquoe kadar değişen tek parccedila kuumltlelerden oluşmuşlardır Milyonlarca taşın arasında birbirlerine tam oturacak taşları bulabiliyorsanız bu tam bir tesaduumlf olmalı Cuzcorsquoda Triumph Caddesinde Guumlneşin Bakireleri (Virgins of the Sun) diye adlandırılan tarihi evin bir duvarında on iki koumlşeli taş denilen buumlyuumlk bir taş vardır Bu buumlyuumlk taşın bu şekilde adlandırılmasının nedeni her biri değişik accedilılarda yuumlzeyi olan on iki taş ile ccedilepeccedilevre bağlanmış olmasıdır Bu on iki taştan başka iccedilte bir taşı daha vardır ve bu taşın arkasında da kaccedil taş olduğunu kimse bilememektedir Cuzco kalesinin ortasındaki duvarda 13 feet yuumlksekliğinde 15 feet uzunluğunda 8 feet genişliğinde millerce oumlteden ccedilıkarılmış taşlar vardır Bu şehrin yakınlarında dikdoumlrtgen şeklinde yumuşak bir kaya vardır Uzun kenarı 18 feet kısa kenarı 12 feetrsquotir Bir kenarında nişler oyulmuştur ve bunların her birinin iccedilinde insan durabilir Eğer iccedilindeki insan vuumlcudunu sallarsa bu taş da ileri geri sallanır Goumlruumlnuumlşe goumlre bu nişler sadece bu maksatla oyulmamışlardır Bu tip eserlerden en harika ve geniş olanı Ollantay - Tambo diye adlandırılmış olup bu kalıntı Cuzcorsquonun 30 mil kadar kuzeyinde Urubamba nehri kıyısında dar bir koyakrsquoın iccedilindedir Bu dik ve puumltuumlrluuml bir tepenin uumlstuumlne inşa edilmiş bir hisardan oluşur Oradan aşağıdaki duumlzluumlğe taş bir merdiven uzanır Merdivenin başlangıcında altı buumlyuumlk boumlluumlm vardır Bunlar 12 feet yuumlksekliğinde 5 feet genişliğinde 3 feet kalınlığında yan yana dizilmişlerdir Aralarında ve uumlstlerinde 6 inch genişliğinde dar şeritler halinde taşlar bu boumllmelere ccedilerccedileve oluşturur Bunların hepsi işlenmiş taşlardır Tepenin aşağısında merdivenlerin sonunda bir kısmı el yapımı olan 10 feet genişliğinde 12 feet uzunluğunda bir taş duvar duumlzluumlğe belli bir mesafeye kadar uzanır Bu duvarda guumlneye bakan birccedilok niş vardırrsquo

İnka tarihinin başladığı Titikaka Goumlluumlrsquondeki kalıntılar ccediloğunlukla tanımlanabilmiştir

Goumlluumln birkaccedil mil guumlneyindeki Tiahmanacorsquoda suumltunlar şeklinde taşlar vardır Bunlar yarı işlenmiş bir sırada birbirlerinden belli uzaklıklarda yerleştirilmişlerdir Yerden yuumlkseklikleri takribi 18 ila 20 feetrsquotir Bu sırada yekpare taştan şimdi yıkılmış 10 feet yuumlkseklikte 13 feet genişlikte bir kapı bulunmaktadır Bu kapının alanı iccedilin accedilılan boumlluumlm 7 feet 4 inch yuumlksekliğinde 3 feet 2 inch genişliğindedir Kapının uumlstuumlndeki taşın tuumlm yuumlzuuml oyularak işlenmiştir Buna benzer fakat daha kuumlccediluumlk olan bir başka kapı da yerde onun yanında uzanmaktadır Taşlar sert porfirdendir (somaki mermer) ve civardaki kaya ccedileşidinden jeolojik olarak ayrı karakterdedir Buna dayanarak taşın başka bir yerden taşınmış olduğu sonucuna varabiliriz

Huari boumllgesindeki lsquoChavinrsquode Huanta kentinde kayda değer kalıntılara rastlanmıştır Bu kalıntılara giriş boumlluumlmuuml olan geccedilit 6 feet genişliğinde 9 feet yuumlksekliğindedir ve 12 feet uzunluktan fazla olmak uumlzere kısmi işlenmiş kumtaşı ile uumlstleri oumlrtuumllmuumlştuumlr Her iki tarafta odalar bulunmaktadır Bunlar 12 feet genişliğindedir ve uumlstleri 112 feet kalınlığında 6 ila 9 feet genişliğinde buumlyuumlk parccedila kumtaşları ile oumlrtuumllmuumlştuumlr Odaların duvarları 6 feet kalınlığındadır ve mazgal delikleri vardır Bu buumlyuumlk bir ihtimalle havalandırma iccedilindir Bu geccedilidin tabanında bulunan ccedilok dar bir giriş yeraltı geccedilidine yol accedilar Bu yeraltı geccedilidi nehrin altından geccedilip oumlbuumlr tarafa ulaşır Burada bulunan birccedilok huancarsquoda taştan iccedilecek kaplarına bakır ve guumlmuumlş aletlere oturan bir yerlinin iskeletine rastlanmıştır Bu kalıntıların daha birccediloğu su kanallarının uumlstuumlndedir Bu hisarlara giden koumlpruumller uumlccedil adet işlenmiş granit taşındandır Bunlar 24 feet uzunluğunda 2 feet genişlikte 112 feet kalınlıktadır Granit taşlardan bazıları uumlzerinde hiyeroglifler vardır

Arequiparsquodan 24 mil oumltede Corralonesrsquode granit kuumltlelere oyulmuş hiyeroglifler vardır Bunlar sanki tebeşirle boyanmış gibi goumlzuumlkuumlrler insan lama desenleri ccedilemberler paralel kenarlar ldquoRrdquo ve ldquoOrdquo harfleri ve hatta bir astronomi sistemi kalıntılarından oluşurlar

Castro Virreina boumllgesinde Huaytarrsquodaki bir yapıda da ayrı oymalara rastlanmaktadır

Ica boumllgesindeki Nazcarsquoda su kanallarının harika kalıntılarına rastlanır Bunlar doumlrt ila beş feet yuumlksekliğinde uumlccedil

feet genişliğinde ccedilok duumlzguumln ccedilift duvarlı tam işlenmemiş taştandır Uumlstleri yassı kaldırım taşı ile kapatılmıştır

Quelaprsquota Chochapayasrsquotan ccedilok uzak olmayan bir boumllgede son zamanlarda ccedilok geniş kapsamlı eserler incelemeye tabi tutulmuştur 560 feet genişliğinde 3660 feet uzunluğunda ve 150 feet yuumlksekliğinde işlenmiş taştan bir duvar vardır Alt kısmı kesintisizdir Bunun uumlst kısmında başka bir duvar 600 feet uzunluğa 500 feet genişliğe ve diğeri gibi 150 feet yuumlksekliğe sahiptir Her iki duvarda da uumlccedil feet uzunluğunda bir buccediluk feet genişliğinde ve kalınlığında nişler vardır Bu nişlerin iccedilinde eski sakinlerin kalıntıları bulunur Bunların bazıları ccedilıplak diğerleri ise belirgin renkleri olan ccedilok guumlzel nakışla işlenmiş koton şallarla sarmalanmışlardır

İkinci ve en yuumlksek duvarın girişini takip edersek kuumlccediluumlk fırınları andıran mezarlarla karşılaşırız Bunlar 6 feet yuumlksekliğindedir ve tabanlarına geniş yassı taşlar doumlşenmiş ve uumlzerlerine kadavralar yerleştirilmiştir Kuzey tarafta dağın dikey kayalık kısmında 600 feet tabandan yuumlkseklikte kuumlccediluumlk pencereleri olan kiremit bir duvar vardır Bunun yapılış nedeni bilinmemekte şu sıralarda da pek bir ulaşım imkacircnı goumlzuumlkmemektedir Burada altın ve guumlmuumlş aletler bulunmuştur Buumlyuumlk bir oumlzenle işlenmiş devasa yekpare taş bunun İnka oumlncesi bir devre ait olduğu ihtimalini duumlşuumlnduumlrmektedir Perursquonun tahminen 1200 millik bir alanını kapsayan beş yuumlz kadar koyak vardır Her koyak iccedilinde on mil uzunluğunda yuumlkselen sıralar halinde 50 tane kadar teras katlarının bulunduğunu ve bunların koyağın (kanyonun)

her iki yanında beş mil uzunluğunda yirmi beş yuumlkselen sıra teraslar halinde uzandığını duumlşuumlnuumlrsek toplam 250000 mil taş duvarla karşılaşırız Bu taş duvarların ortalama yuumlkseklikleri uumlccedil ila doumlrt feetrsquotir Bu toplam duvar uzunluğu kuumlremizi on kere doumlnmeye yeter Bu tahminler hayret verici olabilir ama ben şahsen esas oumllccediluumlnuumln bu tahmini uzunluğun iki katından fazla olabileceğinden eminim Zira bu derin koyakların uzunluğu 30 ila 100 mil arasında değişmektedir Rimac nehrinin vadisindeki San Mateo kasabasında -ki burada dağlar nehir yatağından 1500 ila 2000 feet yukarıya yuumlkselmektedir- iki yuumlz kadar sıra saydım Bu sıraların hiccedilbiri doumlrt milden az olmamak kaydı ile birccediloğu altı milden daha uzundu

lsquoPeki oumlyle ise kimdi bunlarrsquo diye sorguluyor Mr Heath ldquo60 mil boyunca graniti oyan sert porfir (somaki mermer) bloklarını taşıyan muazzam boyutlarda ccedilıkarıldıkları yerden millerce oumlteye binlerce feet derinlikteki vadilerin oumltesinden dağların uumlzerinden aşırarak duumlzluumlkleri geccedilerek nasıl ve nereden taşıdıklarına dair herhangi bir iz bırakmadan ki soumlz konusu halkın odunu kullanmada cahil olduğu (soumlylenirken) yuumlk taşıyabilecekleri tek hayvanları olan guumlccedilsuumlz lamayla bu taşları taşıdıktan sonra mozaik işccedililiğinin hassasiyeti ile birbirlerine oturtup uyumlaştıran dağların eteklerine binlerce mil uzunluğunda teraslar kerpiccedil ve topraktan tepeler ccedilok buumlyuumlk şekiller inşa eden guumlnuumlmuumlzde taklit edilemeyecek nitelikte kilden taştan bakırdan guumlmuumlşten altından ve nakış işccedililiği ile eserler bırakan o halk ki goumlruumlnuumlşe goumlre zenginlikte Divesrsquole (ccedilev Luka İncilirsquondeki zengin adam servet sahibi kimse) guumlccedilte ve enerjide Herkuumllrsquole ve ccedilalışkanlıkta karınca ve arı ile rekabet edebilenrdquo

Callao 1746rsquoda suya batmış ve tamamı ile yıkılmıştı Lima 1678rsquode harabeye doumlnmuumlştuuml ve 1746rsquoda 3000 evden sadece 20rsquosi ayaktaydı Buna karşın antik şehirlerden Huatica ve Lurin vadileri bunlara goumlre daha iyi durumda muhafaza edilmişlerdir Pizzaro tarafından 1531rsquode bulunan San Miguel de Puiro 1855rsquote tamamiyle harabeye ccedilevrilirken yakınındaki eski kalıntılar bu yıkımdan daha az nasiplerini almışlardır Areguiparsquonın 1868 Ağustosunda yerle bir edilmesine karşın yakınındaki kalıntılarda hiccedilbir değişiklik olmamıştır En azından muumlhendislik alanında guumlnuumlmuumlz insanı geccedilmişten ccedilok şey oumlğrenebilir Bunun daha birccedilok şey iccedilin de geccedilerli olduğunu goumlstermeyi uumlmit ediyoruzrdquo

Goumlruumllduumlğuuml gibi aradan bir asıdan fazla zaman geccedilmesine rağmen bu gizemli medeniyet hakkında olabilecek en ayrıntılı ve doğru bilgiyi hacirclacirc Blavatskyrsquonin Amerika kıtası araştırmalarında bulabiliyoruz

SONSOumlZ

Bir devrin sonuna gelirken birikimlerini yeni devrin uygarlıklarına aktarma misyonunu uumlstlenen bilgeler yeni uygarlıkların tohumlarını ekmişlerdir Tibet Hint yarımadası Mısır ve Amerika kıtası bu oluşumdan nasibini almıştır Tibetrsquoin uygarlığın aktarılmasından dolayı mı bu mirasa sahip olduğu yoksa o devrin uygarlığının bir parccedilası olması dolayısıyla zaten kendine ait olan bilgiyi korumayı kendine misyon mu edindiği tartışılır Buna rağmen ikinci goumlruumlş akla daha yakındır Tibet ccediletin coğrafyası sayesinde bilgeliği uzun bir muumlddet korumuş ama en sonunda kara buumlyuumlcuumllerin dejenerasyonuna teslim olmuştur Yine de muhakkak ki Tibet tapınaklarında ccedilok oumlzenle korunan bilgiler vardır ve bunların dışarıya verilmesi tamamen engellenmiştir Sadece en son olarak Helena Petrovna Blavatsky kabul goumlrmuumlştuumlr ve ancak onun aktarabilmiş olduğunu kavramaya ccedilabalıyoruz Uygarlık Tibet ve Hindistanrsquoa tahmini olarak eşzamanlarda ekilmiş olmalı Hindistan ccedilok iddialı goumlzuumlkmemekle beraber son doumlnemlere kadar Buddha oumlğretisine sadık kalabilmiş ve kendisine diğer devrin aktardığını belli bir oumllccediluumlde koruyabilmiş olmasına karşın istikrarlı bir biccedilimde tutabilmiştir Kuzey Amerika yerlileri hiccedilbir zaman birleşip bir imparatorluk kuramamalarına karşın Avrupalılar topraklarını istila edip onları yok edene değin kendi buumlnyelerinde kuumlltuumlrlerini koruyabilmişlerdir Ama yine de onların da medeniyetleri buumlyuumlk oumllccediluumlde saklı kalmıştır Guumlney Amerika yerlileri ve bilhassa İnka toplumu istiladan sadece yuumlz yıl oumlnce buumlyuumlk bir imparatorluk kurmalarına karşın Mısırrsquoa eşdeğer bir uygarlık anlayışını sinelerinde barındırmışlardır İstilayla birlikte bu toplumlar da Kuzey Amerika yerlileri gibi ani olarak son bulmuşlardır İnkarsquonın birccedilok bakımdan Mısırrsquola buumlyuumlk benzerlikler goumlsterdiğini goumlrebiliyoruz Her iki toplum da birlik bilincinin idrakiyle sosyal dayanışmayı suumlrduumlrerek organize olmuşlar evlerini hatta saraylarını geccedilici inşa etmişlerdir İnka halkı evinin ve sarayının damını sazla kapatmış hem de onca zenginliğine karşın ama tapınaklarını oumlzenle inşa etmiştir Mısır halkı goumlksel hayatın bir benzerini duumlnya toprağında yaşamaya gayret goumlstermiştir Her sene mutluluk ve bereket getiren Hapi (Nil) nehrinin taşmasıyla yıkılan evini ve sarayını tekrar basitccedile inşa etmiş buna karşın ilahi olana adanmış birccedilok goumlrkemli tapınak yapmıştır Mısır ve Amerika halkları muumltevazılıkta da benzeşirler Her iki toplum da altın ve guumlmuumlşuuml sadece toumlrensel amaccedilla kullanmıştır İnka mabet ve bahccedilelerinde bolca altın kullanmıştır

Belki de Mısır tohumun ekildiği en son uygarlıktır Atlantisrsquoin batmasından sonra ccedilok uzun zaman dayanabilen Poseidonis adasının da batmasından oumlnce son miras da Mısırrsquoa emanet edilmiştir Ccedilok goumlrkemli bir medeniyet yaşamasına rağmen bu uygarlık nispeten kısa suumlrmuumlştuumlr Ama ccedilok oumlnemli bir farkla bu uygarlık ccediloumlkmeden oumlnce medeniyetinin bir kısmını buumlyuumlk oumllccediluumlde Sokrates oumlncesi filozoflar vasıtasıyla Eski Yunanrsquoa aktarabilmiş oradan Romarsquoya aktarılarak şimdiki Batı medeniyetinin temeli teşkil edilmiştir Artık yolun sonuna yaklaşılmaktadır Atlantisrsquoin Mısırrsquoa aktardığı oradan da Eski Yunan ve Roma vasıtasıyla Avruparsquoya aktarılan uygarlık dejenerasyon ve ccediloumlkuumlş suumlrecine girmiştir Şimdilerde ise gelecek devirlerin uygarlıklarına Bilgeliği aktarmaya youmlnelik ccedilalışmalar hazırlıklar başlamıştır

KAYNAKCcedilA

Heike Owusu İnka Maya ve Azteklerde Semboller

Henri Favre İnkalar

Jorge Angel Livraga Teb

Jorge Angel Livraga Atlantisrsquoin Son Prensi Ankor

Helena Petrovna Blavatsky A Land of Mystery - Seri makaleler Theosophist Mart Nisan Haziran Ağustos 1880

Helena Petrovna Blavatsky Isis Unveiled

Tarmo Kulmar On the Role of Creation and Origin Myths in the Development of Inca State and Religion

Sir Clements Markham The Incas of Peru

Pedro Sarmiento De Gamboa History of the Incas

Garcilaso De la Vega El Inca - The First Part of the Royal Commentaries of the Incas

Philip Ainsworth Means Ancient Civilizations of the Andes

Donna Rosenberg Duumlnya Mitolojisi Buumlyuumlk Destan ve Soumlylenceler Antolojisi

Tarmo Kulmar On the Role of Creation and Origin Myths in the Development of Inca State and Religion

Busto I = Joseacute Antonio del Busto Duthurburu I sa Peruacute Pre-Incaico Lima Editorial Universo SA Busto II = Joseacute Antonio del Busto Duthurburu II 1981 Peruacute Incaico Lima Libreria Studium SA Federico Kauffmann Doig 1991 Introduccioacuten al Peruacute antiguo Lima Editores Kompaktos Antje Kelm 1990 Grundzuumlge der Religionen des zentralen Andenraumes Altamerikanistik Eine Einfuumlhrung in die Hochkulturen Mittel- und Suumldamerikas Herausgegeben von Ulrich Koumlhler Berlin Dietrich Reimer Verlag Tarmo Kulmar 1989 Maumlrkmeid totalitaarsest riigist Vikerkaar nr 2 Tarmo Kulmar 1999 Zum Problem des Kulturheros in der Inka-Religion Mitteilungen fuumlr Anthropologie und Religionsgeschichte B 12 1997 Muumlnster Ugarit-Verlag Mariacutea Rostworowski de Diacuteez Canseco 1988 Histoacuteria del Tahuantinsuyu Lima Instituto de Estudios Peruanos Laurette Seacutejourneacute 1992 Altamerikanische Kulturen Frankfurt am Main Fischer Verlag Waldemar Espinoza Soriano 1990 Los Incas Economiacutea sociedad y Estado en la era del Tahuantinsuyo Lima Amaru Editores

Inca Garcilaso de la Vega 1988 Comentarios reales de los Incas T 1 Lima Editorial Mercurio SA

İNTERNET

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca00htm

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca01htm

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca02htm

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca03htm

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca04htm

09-02-2008 httpfolkloreeefolklorevol12incahtm

09-02-2008 httpenwikipediaorgwikiManchu_Picchu

09-02-2008 httpwwwcrystalinkscomincanhtml

DİPNOTLAR

(1) Philip Ainsworth Means Uumlccedil İnka Duası - Ancient Civilizations of the Andes

(2) Jorge Angel Livraga Rizzi (3 Eyluumll 1930 Buenos Aires - 7 Ekim 1991 Madrid) İtalyan asıllı Arjantinli filozof Teb Atlantisrsquoin Son Prensi Ankor Simyacı Delia ve Fernandorsquoya Mektuplar Elementel Doğa Ruhları başlıca eserleri arasındadır

(3) Bu konuya ilişkin bilgiler Prof Tarmo Kulmarrsquoın (Karşılaştırmalı Dinler - Tartu Uumlniversitesi - Estonya) ldquoOn the Role of Creation and Origin Myths in the Development of Inca State and Religionrdquo başlığı altındaki araştırmasına dayanmaktadır Kulmarrsquoın araştırmasına ilişkin kaynakccedila bu metnin sonunda ayrıca verilmiştir

(4) Ccedilokluk iccedilindeki Birlik vurgulanmaktadır

(5) Metin boyunca tuumlm İnka halkı iccedilin tekil oumlzel ad kullanılışının ve de bu konuda Viracocha ile oumlzdeş

olmasının oumlnemine dikkat etmek gerekmektedir Bu ifade tarzıyla ccedilokluk iccedilindeki Birlik vurgulanmaktadır

(6) İspanyolcada yuumlksek duumlzluumlk Boumllge Guumlneydoğu Peru ve batı Bolivya birccedilok yuumlksek duumlzluumlkleri barındırır guumlney Perursquodaki Titikaka Goumlluumlrsquonuumln kuzeybatısından başlar ve Bolivyarsquonın guumlneydoğusundan guumlneybatısına kadar uzanır Boumllgenin vahşi yaşamı lama ve alpakaları kapsıyordu şimdilerde bu hayvanlar yuumlnleri iccedilin beslenmekte Titikaka Goumlluuml kıyısı boyunca Puno Julaca (Peru) ve La Paz (Bolivya) şehirleri uzanır Bu boumllge tarihin kadim doumlnemlerinden beri meskucircndur

(7) 1 yyrsquoın sonunda yaşamış olan İspanyol Rabbi Simon ben Yochirsquoye atfedilen Kabalistik (dini mistik yazı) eser Ccedilağdaş kritikler 13 yyrsquoda tamamlanmış olduğuna inanıyorlar

(8) 09-02-2008 httpwwwcrystalinkscomincanhtml

(9) Logos Eski Yunan felsefesinde yaratıma kacircinatın nizamına ilişkin Tanrı Kelamı

(10) Belli kademedeki iccedilrek oumlğretiyi tamamlamış ve bir uumlst oumlğretiye geccedilmeye hak kazanmış ldquotakipccedilirdquonin (talebe) hak ediş oumllccediluumlsuumlnuuml belirleyen kıstas

(11) Henri Favre İnkalar

(12) 09-02-2008 httpwwwcrystalinkscomincanhtml

(13) Sidereal - yıldızlara ilişkin yıldız yıldızlara goumlre yıldızlara ait yıldızların hareketlerine goumlre hesaplanmış Sidereal clock - yıldızların hareketine goumlre işleyen saat Sidereal time - yıldız zamanı Sidereal day - bir yıldızın meridyen dairesinden ayrılıp tekrar varması arasındaki suumlre

(14) 09-02-2008 httpenwikipediaorgwikiManchu_Picchu

(15) Helena Petrovna Blavatsky (1831-1891) 1875rsquote HS Olcottrsquola Teozofi topluluğunu kurmuştur 20 yyrsquoın ezoterizminin kurucusudur En oumlnemli eserleri arasında Gizli Oumlğreti Tuumllsuumlz İsis Teozofi Anahtarı ve Teozofi Soumlzluumlğuuml bulunmaktadır

(16) foot İngiliz uzunluk oumllccediluumlsuuml birimi (3048 cm) Ccediloğulu feet

(17) inch İngiliz uzunluk oumllccediluumlsuuml birimi (254 cm)

Bu konuya son verirken 20-25 yıl oumlncesine dayanan bir anımsamaya ilişkin derin oumlzlemi aktarıyoruz

İNKA UumlLKESİNE AĞIT

Ne gizemler barındırıyorsun bağrında suskun

Kimbilir ne zaman accedilılacak aşikacircr olan bir zamanlar

Aralanacak o kalın perdeler katman katman

Hatırlanamayan o Kutsal Hakikat

Nerede o ccedilocuk suyun kenarında bir başına eğlenen

Belki girdi delikanlılığa belki de kutlanamadı ergenliği

O karanlık mağarada beklerken oumlluumlmuuml

Atlılar dışarıda paramparccedila ederken buumlyuumlk Ata İnkarsquoyı

Beklenenden kolay geldi oumlluumlm iccedileriye

Belki yedi on bir duumlzineyi geccedilmez

Herkes bir başına kıvrılmış

Birkaccedil Guumlneş Rahibesi birkaccedil ccedilocuk

Hayret ccedilocuk bir başına Anna uzakccedila bir sağ koumlşede

İlgilenmiyor gocunmayan tek evlatla

Belli ki keder sarmış bu muazzam bitişte

Oumlncekiler bilinmez tek Anna tek Ata tek ccedilocuk

Ayakların dibinde altın heykelcikler ccediluvallardan doumlkuumllen

Belli ki hazine bu değil bırakılıp saklanan alelade

Goumlmuumllen ta derine gizemin bağrına O muhteşem Bilgelik

Kimbilir hatırlanacak hangi baharda

O korkunccedil acı ki duyulan ruhun ta derinliklerinde

Yanar kayalarla oumlrtuumllen o muazzam Bilgiye

Ah bir bilebilselerdi o atlı caniler

Acısı paramparccedila edilen Atahuallparsquonın

Uzakta dışarıda ta derinden hissediliyor hellip iccedileride

Beklenirken yavaş oumlluumlm

Succedilluluk veriyor uykuyla kolay gelen

Bir bir soumlnerken cılız meşaleler soğuk

Sıcaklığı oumlluumlmuumln kavrarken kucağına hellip yumuşak

Oumlrtuumlluumlyor katman katman kayalarla

Son mirası hazinenin Bilginin derin sızı sarıyorhellip

Kimbilir hesabıdır hangi guumlnahın

Atlantisrsquoin bir zamanlar gaddarlığının

Hani bir şehir vardı bir zamanlar

Batının doğudaki kalesi Bilgeliği katleden

Orsquonun misali aynı

Derler ki Artemisrsquoin ve daha nicelerinin

Un ufak edilmiş de guumlneydeki evleri

Suumltunlar dikilmiş o taşlarla

Hani o batının doğusundaki şehrin

Doumlnuumlştuumlruumllmuumlş Bilgeliğin tapınağına

O suumltunlar ki tanıklık ederler

Sessizce yanılmaz Yasaya

Heyhat anlam verilemez bir tuumlrluuml

Başlar eller iccedilinde eğik

Doumlvuumlnuumlp dururlar ldquoAcep niyedirrdquo diye

Derler ki bir akıncı gelmiş doğudan

O Fatih ki ccedilevirivermiş Batıdan Doğuya kaleyi

Succedillar dururlar diğerlerini

Ne de ccedilabuk unuttular cadı kazanlarını

O Yasa ki goumlren goumlze aşikacircr

Doğu Batı Kuzey Guumlney

Yanılsamalı yansımaları parccedilalanmış aynanın

Dış yuumlzeyi hani o ccedilok kesitli Elmasın

O anlaşılamaz Birlik ki Hakikatrsquoten yansıyan

Neylersin devran koumltuuml paramparccedila dibinde yerin

Buz kesmiş kalpler yalnızca ezberliyor zihin

Sus sus gezin biccedilare abdal misali

Belli mi olur Tanrı saklasın aman

Kelebek kanar gider parıltılı ccediliccedileğe

Varsın desinler devranda bir garip gezinip gitmiş

Sakın gizemi nefsrsquoden

Oumlrt perde perde uumlstuumlne sakın devrandan

Hasret goumlnuumll hatırlamak kimbilir hangi Baharrsquoa

Vurulmalıydı belki de kayalarla kilit kilit uumlstuumlne

O geniş kartal ağzına

• Okuyucu

feet genişliğinde ccedilok duumlzguumln ccedilift duvarlı tam işlenmemiş taştandır Uumlstleri yassı kaldırım taşı ile kapatılmıştır

Quelaprsquota Chochapayasrsquotan ccedilok uzak olmayan bir boumllgede son zamanlarda ccedilok geniş kapsamlı eserler incelemeye tabi tutulmuştur 560 feet genişliğinde 3660 feet uzunluğunda ve 150 feet yuumlksekliğinde işlenmiş taştan bir duvar vardır Alt kısmı kesintisizdir Bunun uumlst kısmında başka bir duvar 600 feet uzunluğa 500 feet genişliğe ve diğeri gibi 150 feet yuumlksekliğe sahiptir Her iki duvarda da uumlccedil feet uzunluğunda bir buccediluk feet genişliğinde ve kalınlığında nişler vardır Bu nişlerin iccedilinde eski sakinlerin kalıntıları bulunur Bunların bazıları ccedilıplak diğerleri ise belirgin renkleri olan ccedilok guumlzel nakışla işlenmiş koton şallarla sarmalanmışlardır

İkinci ve en yuumlksek duvarın girişini takip edersek kuumlccediluumlk fırınları andıran mezarlarla karşılaşırız Bunlar 6 feet yuumlksekliğindedir ve tabanlarına geniş yassı taşlar doumlşenmiş ve uumlzerlerine kadavralar yerleştirilmiştir Kuzey tarafta dağın dikey kayalık kısmında 600 feet tabandan yuumlkseklikte kuumlccediluumlk pencereleri olan kiremit bir duvar vardır Bunun yapılış nedeni bilinmemekte şu sıralarda da pek bir ulaşım imkacircnı goumlzuumlkmemektedir Burada altın ve guumlmuumlş aletler bulunmuştur Buumlyuumlk bir oumlzenle işlenmiş devasa yekpare taş bunun İnka oumlncesi bir devre ait olduğu ihtimalini duumlşuumlnduumlrmektedir Perursquonun tahminen 1200 millik bir alanını kapsayan beş yuumlz kadar koyak vardır Her koyak iccedilinde on mil uzunluğunda yuumlkselen sıralar halinde 50 tane kadar teras katlarının bulunduğunu ve bunların koyağın (kanyonun)

her iki yanında beş mil uzunluğunda yirmi beş yuumlkselen sıra teraslar halinde uzandığını duumlşuumlnuumlrsek toplam 250000 mil taş duvarla karşılaşırız Bu taş duvarların ortalama yuumlkseklikleri uumlccedil ila doumlrt feetrsquotir Bu toplam duvar uzunluğu kuumlremizi on kere doumlnmeye yeter Bu tahminler hayret verici olabilir ama ben şahsen esas oumllccediluumlnuumln bu tahmini uzunluğun iki katından fazla olabileceğinden eminim Zira bu derin koyakların uzunluğu 30 ila 100 mil arasında değişmektedir Rimac nehrinin vadisindeki San Mateo kasabasında -ki burada dağlar nehir yatağından 1500 ila 2000 feet yukarıya yuumlkselmektedir- iki yuumlz kadar sıra saydım Bu sıraların hiccedilbiri doumlrt milden az olmamak kaydı ile birccediloğu altı milden daha uzundu

lsquoPeki oumlyle ise kimdi bunlarrsquo diye sorguluyor Mr Heath ldquo60 mil boyunca graniti oyan sert porfir (somaki mermer) bloklarını taşıyan muazzam boyutlarda ccedilıkarıldıkları yerden millerce oumlteye binlerce feet derinlikteki vadilerin oumltesinden dağların uumlzerinden aşırarak duumlzluumlkleri geccedilerek nasıl ve nereden taşıdıklarına dair herhangi bir iz bırakmadan ki soumlz konusu halkın odunu kullanmada cahil olduğu (soumlylenirken) yuumlk taşıyabilecekleri tek hayvanları olan guumlccedilsuumlz lamayla bu taşları taşıdıktan sonra mozaik işccedililiğinin hassasiyeti ile birbirlerine oturtup uyumlaştıran dağların eteklerine binlerce mil uzunluğunda teraslar kerpiccedil ve topraktan tepeler ccedilok buumlyuumlk şekiller inşa eden guumlnuumlmuumlzde taklit edilemeyecek nitelikte kilden taştan bakırdan guumlmuumlşten altından ve nakış işccedililiği ile eserler bırakan o halk ki goumlruumlnuumlşe goumlre zenginlikte Divesrsquole (ccedilev Luka İncilirsquondeki zengin adam servet sahibi kimse) guumlccedilte ve enerjide Herkuumllrsquole ve ccedilalışkanlıkta karınca ve arı ile rekabet edebilenrdquo

Callao 1746rsquoda suya batmış ve tamamı ile yıkılmıştı Lima 1678rsquode harabeye doumlnmuumlştuuml ve 1746rsquoda 3000 evden sadece 20rsquosi ayaktaydı Buna karşın antik şehirlerden Huatica ve Lurin vadileri bunlara goumlre daha iyi durumda muhafaza edilmişlerdir Pizzaro tarafından 1531rsquode bulunan San Miguel de Puiro 1855rsquote tamamiyle harabeye ccedilevrilirken yakınındaki eski kalıntılar bu yıkımdan daha az nasiplerini almışlardır Areguiparsquonın 1868 Ağustosunda yerle bir edilmesine karşın yakınındaki kalıntılarda hiccedilbir değişiklik olmamıştır En azından muumlhendislik alanında guumlnuumlmuumlz insanı geccedilmişten ccedilok şey oumlğrenebilir Bunun daha birccedilok şey iccedilin de geccedilerli olduğunu goumlstermeyi uumlmit ediyoruzrdquo

Goumlruumllduumlğuuml gibi aradan bir asıdan fazla zaman geccedilmesine rağmen bu gizemli medeniyet hakkında olabilecek en ayrıntılı ve doğru bilgiyi hacirclacirc Blavatskyrsquonin Amerika kıtası araştırmalarında bulabiliyoruz

SONSOumlZ

Bir devrin sonuna gelirken birikimlerini yeni devrin uygarlıklarına aktarma misyonunu uumlstlenen bilgeler yeni uygarlıkların tohumlarını ekmişlerdir Tibet Hint yarımadası Mısır ve Amerika kıtası bu oluşumdan nasibini almıştır Tibetrsquoin uygarlığın aktarılmasından dolayı mı bu mirasa sahip olduğu yoksa o devrin uygarlığının bir parccedilası olması dolayısıyla zaten kendine ait olan bilgiyi korumayı kendine misyon mu edindiği tartışılır Buna rağmen ikinci goumlruumlş akla daha yakındır Tibet ccediletin coğrafyası sayesinde bilgeliği uzun bir muumlddet korumuş ama en sonunda kara buumlyuumlcuumllerin dejenerasyonuna teslim olmuştur Yine de muhakkak ki Tibet tapınaklarında ccedilok oumlzenle korunan bilgiler vardır ve bunların dışarıya verilmesi tamamen engellenmiştir Sadece en son olarak Helena Petrovna Blavatsky kabul goumlrmuumlştuumlr ve ancak onun aktarabilmiş olduğunu kavramaya ccedilabalıyoruz Uygarlık Tibet ve Hindistanrsquoa tahmini olarak eşzamanlarda ekilmiş olmalı Hindistan ccedilok iddialı goumlzuumlkmemekle beraber son doumlnemlere kadar Buddha oumlğretisine sadık kalabilmiş ve kendisine diğer devrin aktardığını belli bir oumllccediluumlde koruyabilmiş olmasına karşın istikrarlı bir biccedilimde tutabilmiştir Kuzey Amerika yerlileri hiccedilbir zaman birleşip bir imparatorluk kuramamalarına karşın Avrupalılar topraklarını istila edip onları yok edene değin kendi buumlnyelerinde kuumlltuumlrlerini koruyabilmişlerdir Ama yine de onların da medeniyetleri buumlyuumlk oumllccediluumlde saklı kalmıştır Guumlney Amerika yerlileri ve bilhassa İnka toplumu istiladan sadece yuumlz yıl oumlnce buumlyuumlk bir imparatorluk kurmalarına karşın Mısırrsquoa eşdeğer bir uygarlık anlayışını sinelerinde barındırmışlardır İstilayla birlikte bu toplumlar da Kuzey Amerika yerlileri gibi ani olarak son bulmuşlardır İnkarsquonın birccedilok bakımdan Mısırrsquola buumlyuumlk benzerlikler goumlsterdiğini goumlrebiliyoruz Her iki toplum da birlik bilincinin idrakiyle sosyal dayanışmayı suumlrduumlrerek organize olmuşlar evlerini hatta saraylarını geccedilici inşa etmişlerdir İnka halkı evinin ve sarayının damını sazla kapatmış hem de onca zenginliğine karşın ama tapınaklarını oumlzenle inşa etmiştir Mısır halkı goumlksel hayatın bir benzerini duumlnya toprağında yaşamaya gayret goumlstermiştir Her sene mutluluk ve bereket getiren Hapi (Nil) nehrinin taşmasıyla yıkılan evini ve sarayını tekrar basitccedile inşa etmiş buna karşın ilahi olana adanmış birccedilok goumlrkemli tapınak yapmıştır Mısır ve Amerika halkları muumltevazılıkta da benzeşirler Her iki toplum da altın ve guumlmuumlşuuml sadece toumlrensel amaccedilla kullanmıştır İnka mabet ve bahccedilelerinde bolca altın kullanmıştır

Belki de Mısır tohumun ekildiği en son uygarlıktır Atlantisrsquoin batmasından sonra ccedilok uzun zaman dayanabilen Poseidonis adasının da batmasından oumlnce son miras da Mısırrsquoa emanet edilmiştir Ccedilok goumlrkemli bir medeniyet yaşamasına rağmen bu uygarlık nispeten kısa suumlrmuumlştuumlr Ama ccedilok oumlnemli bir farkla bu uygarlık ccediloumlkmeden oumlnce medeniyetinin bir kısmını buumlyuumlk oumllccediluumlde Sokrates oumlncesi filozoflar vasıtasıyla Eski Yunanrsquoa aktarabilmiş oradan Romarsquoya aktarılarak şimdiki Batı medeniyetinin temeli teşkil edilmiştir Artık yolun sonuna yaklaşılmaktadır Atlantisrsquoin Mısırrsquoa aktardığı oradan da Eski Yunan ve Roma vasıtasıyla Avruparsquoya aktarılan uygarlık dejenerasyon ve ccediloumlkuumlş suumlrecine girmiştir Şimdilerde ise gelecek devirlerin uygarlıklarına Bilgeliği aktarmaya youmlnelik ccedilalışmalar hazırlıklar başlamıştır

KAYNAKCcedilA

Heike Owusu İnka Maya ve Azteklerde Semboller

Henri Favre İnkalar

Jorge Angel Livraga Teb

Jorge Angel Livraga Atlantisrsquoin Son Prensi Ankor

Helena Petrovna Blavatsky A Land of Mystery - Seri makaleler Theosophist Mart Nisan Haziran Ağustos 1880

Helena Petrovna Blavatsky Isis Unveiled

Tarmo Kulmar On the Role of Creation and Origin Myths in the Development of Inca State and Religion

Sir Clements Markham The Incas of Peru

Pedro Sarmiento De Gamboa History of the Incas

Garcilaso De la Vega El Inca - The First Part of the Royal Commentaries of the Incas

Philip Ainsworth Means Ancient Civilizations of the Andes

Donna Rosenberg Duumlnya Mitolojisi Buumlyuumlk Destan ve Soumlylenceler Antolojisi

Tarmo Kulmar On the Role of Creation and Origin Myths in the Development of Inca State and Religion

Busto I = Joseacute Antonio del Busto Duthurburu I sa Peruacute Pre-Incaico Lima Editorial Universo SA Busto II = Joseacute Antonio del Busto Duthurburu II 1981 Peruacute Incaico Lima Libreria Studium SA Federico Kauffmann Doig 1991 Introduccioacuten al Peruacute antiguo Lima Editores Kompaktos Antje Kelm 1990 Grundzuumlge der Religionen des zentralen Andenraumes Altamerikanistik Eine Einfuumlhrung in die Hochkulturen Mittel- und Suumldamerikas Herausgegeben von Ulrich Koumlhler Berlin Dietrich Reimer Verlag Tarmo Kulmar 1989 Maumlrkmeid totalitaarsest riigist Vikerkaar nr 2 Tarmo Kulmar 1999 Zum Problem des Kulturheros in der Inka-Religion Mitteilungen fuumlr Anthropologie und Religionsgeschichte B 12 1997 Muumlnster Ugarit-Verlag Mariacutea Rostworowski de Diacuteez Canseco 1988 Histoacuteria del Tahuantinsuyu Lima Instituto de Estudios Peruanos Laurette Seacutejourneacute 1992 Altamerikanische Kulturen Frankfurt am Main Fischer Verlag Waldemar Espinoza Soriano 1990 Los Incas Economiacutea sociedad y Estado en la era del Tahuantinsuyo Lima Amaru Editores

Inca Garcilaso de la Vega 1988 Comentarios reales de los Incas T 1 Lima Editorial Mercurio SA

İNTERNET

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca00htm

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca01htm

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca02htm

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca03htm

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca04htm

09-02-2008 httpfolkloreeefolklorevol12incahtm

09-02-2008 httpenwikipediaorgwikiManchu_Picchu

09-02-2008 httpwwwcrystalinkscomincanhtml

DİPNOTLAR

(1) Philip Ainsworth Means Uumlccedil İnka Duası - Ancient Civilizations of the Andes

(2) Jorge Angel Livraga Rizzi (3 Eyluumll 1930 Buenos Aires - 7 Ekim 1991 Madrid) İtalyan asıllı Arjantinli filozof Teb Atlantisrsquoin Son Prensi Ankor Simyacı Delia ve Fernandorsquoya Mektuplar Elementel Doğa Ruhları başlıca eserleri arasındadır

(3) Bu konuya ilişkin bilgiler Prof Tarmo Kulmarrsquoın (Karşılaştırmalı Dinler - Tartu Uumlniversitesi - Estonya) ldquoOn the Role of Creation and Origin Myths in the Development of Inca State and Religionrdquo başlığı altındaki araştırmasına dayanmaktadır Kulmarrsquoın araştırmasına ilişkin kaynakccedila bu metnin sonunda ayrıca verilmiştir

(4) Ccedilokluk iccedilindeki Birlik vurgulanmaktadır

(5) Metin boyunca tuumlm İnka halkı iccedilin tekil oumlzel ad kullanılışının ve de bu konuda Viracocha ile oumlzdeş

olmasının oumlnemine dikkat etmek gerekmektedir Bu ifade tarzıyla ccedilokluk iccedilindeki Birlik vurgulanmaktadır

(6) İspanyolcada yuumlksek duumlzluumlk Boumllge Guumlneydoğu Peru ve batı Bolivya birccedilok yuumlksek duumlzluumlkleri barındırır guumlney Perursquodaki Titikaka Goumlluumlrsquonuumln kuzeybatısından başlar ve Bolivyarsquonın guumlneydoğusundan guumlneybatısına kadar uzanır Boumllgenin vahşi yaşamı lama ve alpakaları kapsıyordu şimdilerde bu hayvanlar yuumlnleri iccedilin beslenmekte Titikaka Goumlluuml kıyısı boyunca Puno Julaca (Peru) ve La Paz (Bolivya) şehirleri uzanır Bu boumllge tarihin kadim doumlnemlerinden beri meskucircndur

(7) 1 yyrsquoın sonunda yaşamış olan İspanyol Rabbi Simon ben Yochirsquoye atfedilen Kabalistik (dini mistik yazı) eser Ccedilağdaş kritikler 13 yyrsquoda tamamlanmış olduğuna inanıyorlar

(8) 09-02-2008 httpwwwcrystalinkscomincanhtml

(9) Logos Eski Yunan felsefesinde yaratıma kacircinatın nizamına ilişkin Tanrı Kelamı

(10) Belli kademedeki iccedilrek oumlğretiyi tamamlamış ve bir uumlst oumlğretiye geccedilmeye hak kazanmış ldquotakipccedilirdquonin (talebe) hak ediş oumllccediluumlsuumlnuuml belirleyen kıstas

(11) Henri Favre İnkalar

(12) 09-02-2008 httpwwwcrystalinkscomincanhtml

(13) Sidereal - yıldızlara ilişkin yıldız yıldızlara goumlre yıldızlara ait yıldızların hareketlerine goumlre hesaplanmış Sidereal clock - yıldızların hareketine goumlre işleyen saat Sidereal time - yıldız zamanı Sidereal day - bir yıldızın meridyen dairesinden ayrılıp tekrar varması arasındaki suumlre

(14) 09-02-2008 httpenwikipediaorgwikiManchu_Picchu

(15) Helena Petrovna Blavatsky (1831-1891) 1875rsquote HS Olcottrsquola Teozofi topluluğunu kurmuştur 20 yyrsquoın ezoterizminin kurucusudur En oumlnemli eserleri arasında Gizli Oumlğreti Tuumllsuumlz İsis Teozofi Anahtarı ve Teozofi Soumlzluumlğuuml bulunmaktadır

(16) foot İngiliz uzunluk oumllccediluumlsuuml birimi (3048 cm) Ccediloğulu feet

(17) inch İngiliz uzunluk oumllccediluumlsuuml birimi (254 cm)

Bu konuya son verirken 20-25 yıl oumlncesine dayanan bir anımsamaya ilişkin derin oumlzlemi aktarıyoruz

İNKA UumlLKESİNE AĞIT

Ne gizemler barındırıyorsun bağrında suskun

Kimbilir ne zaman accedilılacak aşikacircr olan bir zamanlar

Aralanacak o kalın perdeler katman katman

Hatırlanamayan o Kutsal Hakikat

Nerede o ccedilocuk suyun kenarında bir başına eğlenen

Belki girdi delikanlılığa belki de kutlanamadı ergenliği

O karanlık mağarada beklerken oumlluumlmuuml

Atlılar dışarıda paramparccedila ederken buumlyuumlk Ata İnkarsquoyı

Beklenenden kolay geldi oumlluumlm iccedileriye

Belki yedi on bir duumlzineyi geccedilmez

Herkes bir başına kıvrılmış

Birkaccedil Guumlneş Rahibesi birkaccedil ccedilocuk

Hayret ccedilocuk bir başına Anna uzakccedila bir sağ koumlşede

İlgilenmiyor gocunmayan tek evlatla

Belli ki keder sarmış bu muazzam bitişte

Oumlncekiler bilinmez tek Anna tek Ata tek ccedilocuk

Ayakların dibinde altın heykelcikler ccediluvallardan doumlkuumllen

Belli ki hazine bu değil bırakılıp saklanan alelade

Goumlmuumllen ta derine gizemin bağrına O muhteşem Bilgelik

Kimbilir hatırlanacak hangi baharda

O korkunccedil acı ki duyulan ruhun ta derinliklerinde

Yanar kayalarla oumlrtuumllen o muazzam Bilgiye

Ah bir bilebilselerdi o atlı caniler

Acısı paramparccedila edilen Atahuallparsquonın

Uzakta dışarıda ta derinden hissediliyor hellip iccedileride

Beklenirken yavaş oumlluumlm

Succedilluluk veriyor uykuyla kolay gelen

Bir bir soumlnerken cılız meşaleler soğuk

Sıcaklığı oumlluumlmuumln kavrarken kucağına hellip yumuşak

Oumlrtuumlluumlyor katman katman kayalarla

Son mirası hazinenin Bilginin derin sızı sarıyorhellip

Kimbilir hesabıdır hangi guumlnahın

Atlantisrsquoin bir zamanlar gaddarlığının

Hani bir şehir vardı bir zamanlar

Batının doğudaki kalesi Bilgeliği katleden

Orsquonun misali aynı

Derler ki Artemisrsquoin ve daha nicelerinin

Un ufak edilmiş de guumlneydeki evleri

Suumltunlar dikilmiş o taşlarla

Hani o batının doğusundaki şehrin

Doumlnuumlştuumlruumllmuumlş Bilgeliğin tapınağına

O suumltunlar ki tanıklık ederler

Sessizce yanılmaz Yasaya

Heyhat anlam verilemez bir tuumlrluuml

Başlar eller iccedilinde eğik

Doumlvuumlnuumlp dururlar ldquoAcep niyedirrdquo diye

Derler ki bir akıncı gelmiş doğudan

O Fatih ki ccedilevirivermiş Batıdan Doğuya kaleyi

Succedillar dururlar diğerlerini

Ne de ccedilabuk unuttular cadı kazanlarını

O Yasa ki goumlren goumlze aşikacircr

Doğu Batı Kuzey Guumlney

Yanılsamalı yansımaları parccedilalanmış aynanın

Dış yuumlzeyi hani o ccedilok kesitli Elmasın

O anlaşılamaz Birlik ki Hakikatrsquoten yansıyan

Neylersin devran koumltuuml paramparccedila dibinde yerin

Buz kesmiş kalpler yalnızca ezberliyor zihin

Sus sus gezin biccedilare abdal misali

Belli mi olur Tanrı saklasın aman

Kelebek kanar gider parıltılı ccediliccedileğe

Varsın desinler devranda bir garip gezinip gitmiş

Sakın gizemi nefsrsquoden

Oumlrt perde perde uumlstuumlne sakın devrandan

Hasret goumlnuumll hatırlamak kimbilir hangi Baharrsquoa

Vurulmalıydı belki de kayalarla kilit kilit uumlstuumlne

O geniş kartal ağzına

• Okuyucu

Bir devrin sonuna gelirken birikimlerini yeni devrin uygarlıklarına aktarma misyonunu uumlstlenen bilgeler yeni uygarlıkların tohumlarını ekmişlerdir Tibet Hint yarımadası Mısır ve Amerika kıtası bu oluşumdan nasibini almıştır Tibetrsquoin uygarlığın aktarılmasından dolayı mı bu mirasa sahip olduğu yoksa o devrin uygarlığının bir parccedilası olması dolayısıyla zaten kendine ait olan bilgiyi korumayı kendine misyon mu edindiği tartışılır Buna rağmen ikinci goumlruumlş akla daha yakındır Tibet ccediletin coğrafyası sayesinde bilgeliği uzun bir muumlddet korumuş ama en sonunda kara buumlyuumlcuumllerin dejenerasyonuna teslim olmuştur Yine de muhakkak ki Tibet tapınaklarında ccedilok oumlzenle korunan bilgiler vardır ve bunların dışarıya verilmesi tamamen engellenmiştir Sadece en son olarak Helena Petrovna Blavatsky kabul goumlrmuumlştuumlr ve ancak onun aktarabilmiş olduğunu kavramaya ccedilabalıyoruz Uygarlık Tibet ve Hindistanrsquoa tahmini olarak eşzamanlarda ekilmiş olmalı Hindistan ccedilok iddialı goumlzuumlkmemekle beraber son doumlnemlere kadar Buddha oumlğretisine sadık kalabilmiş ve kendisine diğer devrin aktardığını belli bir oumllccediluumlde koruyabilmiş olmasına karşın istikrarlı bir biccedilimde tutabilmiştir Kuzey Amerika yerlileri hiccedilbir zaman birleşip bir imparatorluk kuramamalarına karşın Avrupalılar topraklarını istila edip onları yok edene değin kendi buumlnyelerinde kuumlltuumlrlerini koruyabilmişlerdir Ama yine de onların da medeniyetleri buumlyuumlk oumllccediluumlde saklı kalmıştır Guumlney Amerika yerlileri ve bilhassa İnka toplumu istiladan sadece yuumlz yıl oumlnce buumlyuumlk bir imparatorluk kurmalarına karşın Mısırrsquoa eşdeğer bir uygarlık anlayışını sinelerinde barındırmışlardır İstilayla birlikte bu toplumlar da Kuzey Amerika yerlileri gibi ani olarak son bulmuşlardır İnkarsquonın birccedilok bakımdan Mısırrsquola buumlyuumlk benzerlikler goumlsterdiğini goumlrebiliyoruz Her iki toplum da birlik bilincinin idrakiyle sosyal dayanışmayı suumlrduumlrerek organize olmuşlar evlerini hatta saraylarını geccedilici inşa etmişlerdir İnka halkı evinin ve sarayının damını sazla kapatmış hem de onca zenginliğine karşın ama tapınaklarını oumlzenle inşa etmiştir Mısır halkı goumlksel hayatın bir benzerini duumlnya toprağında yaşamaya gayret goumlstermiştir Her sene mutluluk ve bereket getiren Hapi (Nil) nehrinin taşmasıyla yıkılan evini ve sarayını tekrar basitccedile inşa etmiş buna karşın ilahi olana adanmış birccedilok goumlrkemli tapınak yapmıştır Mısır ve Amerika halkları muumltevazılıkta da benzeşirler Her iki toplum da altın ve guumlmuumlşuuml sadece toumlrensel amaccedilla kullanmıştır İnka mabet ve bahccedilelerinde bolca altın kullanmıştır

Belki de Mısır tohumun ekildiği en son uygarlıktır Atlantisrsquoin batmasından sonra ccedilok uzun zaman dayanabilen Poseidonis adasının da batmasından oumlnce son miras da Mısırrsquoa emanet edilmiştir Ccedilok goumlrkemli bir medeniyet yaşamasına rağmen bu uygarlık nispeten kısa suumlrmuumlştuumlr Ama ccedilok oumlnemli bir farkla bu uygarlık ccediloumlkmeden oumlnce medeniyetinin bir kısmını buumlyuumlk oumllccediluumlde Sokrates oumlncesi filozoflar vasıtasıyla Eski Yunanrsquoa aktarabilmiş oradan Romarsquoya aktarılarak şimdiki Batı medeniyetinin temeli teşkil edilmiştir Artık yolun sonuna yaklaşılmaktadır Atlantisrsquoin Mısırrsquoa aktardığı oradan da Eski Yunan ve Roma vasıtasıyla Avruparsquoya aktarılan uygarlık dejenerasyon ve ccediloumlkuumlş suumlrecine girmiştir Şimdilerde ise gelecek devirlerin uygarlıklarına Bilgeliği aktarmaya youmlnelik ccedilalışmalar hazırlıklar başlamıştır

KAYNAKCcedilA

Heike Owusu İnka Maya ve Azteklerde Semboller

Henri Favre İnkalar

Jorge Angel Livraga Teb

Jorge Angel Livraga Atlantisrsquoin Son Prensi Ankor

Helena Petrovna Blavatsky A Land of Mystery - Seri makaleler Theosophist Mart Nisan Haziran Ağustos 1880

Helena Petrovna Blavatsky Isis Unveiled

Tarmo Kulmar On the Role of Creation and Origin Myths in the Development of Inca State and Religion

Sir Clements Markham The Incas of Peru

Pedro Sarmiento De Gamboa History of the Incas

Garcilaso De la Vega El Inca - The First Part of the Royal Commentaries of the Incas

Philip Ainsworth Means Ancient Civilizations of the Andes

Donna Rosenberg Duumlnya Mitolojisi Buumlyuumlk Destan ve Soumlylenceler Antolojisi

Tarmo Kulmar On the Role of Creation and Origin Myths in the Development of Inca State and Religion

Busto I = Joseacute Antonio del Busto Duthurburu I sa Peruacute Pre-Incaico Lima Editorial Universo SA Busto II = Joseacute Antonio del Busto Duthurburu II 1981 Peruacute Incaico Lima Libreria Studium SA Federico Kauffmann Doig 1991 Introduccioacuten al Peruacute antiguo Lima Editores Kompaktos Antje Kelm 1990 Grundzuumlge der Religionen des zentralen Andenraumes Altamerikanistik Eine Einfuumlhrung in die Hochkulturen Mittel- und Suumldamerikas Herausgegeben von Ulrich Koumlhler Berlin Dietrich Reimer Verlag Tarmo Kulmar 1989 Maumlrkmeid totalitaarsest riigist Vikerkaar nr 2 Tarmo Kulmar 1999 Zum Problem des Kulturheros in der Inka-Religion Mitteilungen fuumlr Anthropologie und Religionsgeschichte B 12 1997 Muumlnster Ugarit-Verlag Mariacutea Rostworowski de Diacuteez Canseco 1988 Histoacuteria del Tahuantinsuyu Lima Instituto de Estudios Peruanos Laurette Seacutejourneacute 1992 Altamerikanische Kulturen Frankfurt am Main Fischer Verlag Waldemar Espinoza Soriano 1990 Los Incas Economiacutea sociedad y Estado en la era del Tahuantinsuyo Lima Amaru Editores

Inca Garcilaso de la Vega 1988 Comentarios reales de los Incas T 1 Lima Editorial Mercurio SA

İNTERNET

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca00htm

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca01htm

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca02htm

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca03htm

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca04htm

09-02-2008 httpfolkloreeefolklorevol12incahtm

09-02-2008 httpenwikipediaorgwikiManchu_Picchu

09-02-2008 httpwwwcrystalinkscomincanhtml

DİPNOTLAR

(1) Philip Ainsworth Means Uumlccedil İnka Duası - Ancient Civilizations of the Andes

(2) Jorge Angel Livraga Rizzi (3 Eyluumll 1930 Buenos Aires - 7 Ekim 1991 Madrid) İtalyan asıllı Arjantinli filozof Teb Atlantisrsquoin Son Prensi Ankor Simyacı Delia ve Fernandorsquoya Mektuplar Elementel Doğa Ruhları başlıca eserleri arasındadır

(3) Bu konuya ilişkin bilgiler Prof Tarmo Kulmarrsquoın (Karşılaştırmalı Dinler - Tartu Uumlniversitesi - Estonya) ldquoOn the Role of Creation and Origin Myths in the Development of Inca State and Religionrdquo başlığı altındaki araştırmasına dayanmaktadır Kulmarrsquoın araştırmasına ilişkin kaynakccedila bu metnin sonunda ayrıca verilmiştir

(4) Ccedilokluk iccedilindeki Birlik vurgulanmaktadır

(5) Metin boyunca tuumlm İnka halkı iccedilin tekil oumlzel ad kullanılışının ve de bu konuda Viracocha ile oumlzdeş

olmasının oumlnemine dikkat etmek gerekmektedir Bu ifade tarzıyla ccedilokluk iccedilindeki Birlik vurgulanmaktadır

(6) İspanyolcada yuumlksek duumlzluumlk Boumllge Guumlneydoğu Peru ve batı Bolivya birccedilok yuumlksek duumlzluumlkleri barındırır guumlney Perursquodaki Titikaka Goumlluumlrsquonuumln kuzeybatısından başlar ve Bolivyarsquonın guumlneydoğusundan guumlneybatısına kadar uzanır Boumllgenin vahşi yaşamı lama ve alpakaları kapsıyordu şimdilerde bu hayvanlar yuumlnleri iccedilin beslenmekte Titikaka Goumlluuml kıyısı boyunca Puno Julaca (Peru) ve La Paz (Bolivya) şehirleri uzanır Bu boumllge tarihin kadim doumlnemlerinden beri meskucircndur

(7) 1 yyrsquoın sonunda yaşamış olan İspanyol Rabbi Simon ben Yochirsquoye atfedilen Kabalistik (dini mistik yazı) eser Ccedilağdaş kritikler 13 yyrsquoda tamamlanmış olduğuna inanıyorlar

(8) 09-02-2008 httpwwwcrystalinkscomincanhtml

(9) Logos Eski Yunan felsefesinde yaratıma kacircinatın nizamına ilişkin Tanrı Kelamı

(10) Belli kademedeki iccedilrek oumlğretiyi tamamlamış ve bir uumlst oumlğretiye geccedilmeye hak kazanmış ldquotakipccedilirdquonin (talebe) hak ediş oumllccediluumlsuumlnuuml belirleyen kıstas

(11) Henri Favre İnkalar

(12) 09-02-2008 httpwwwcrystalinkscomincanhtml

(13) Sidereal - yıldızlara ilişkin yıldız yıldızlara goumlre yıldızlara ait yıldızların hareketlerine goumlre hesaplanmış Sidereal clock - yıldızların hareketine goumlre işleyen saat Sidereal time - yıldız zamanı Sidereal day - bir yıldızın meridyen dairesinden ayrılıp tekrar varması arasındaki suumlre

(14) 09-02-2008 httpenwikipediaorgwikiManchu_Picchu

(15) Helena Petrovna Blavatsky (1831-1891) 1875rsquote HS Olcottrsquola Teozofi topluluğunu kurmuştur 20 yyrsquoın ezoterizminin kurucusudur En oumlnemli eserleri arasında Gizli Oumlğreti Tuumllsuumlz İsis Teozofi Anahtarı ve Teozofi Soumlzluumlğuuml bulunmaktadır

(16) foot İngiliz uzunluk oumllccediluumlsuuml birimi (3048 cm) Ccediloğulu feet

(17) inch İngiliz uzunluk oumllccediluumlsuuml birimi (254 cm)

Bu konuya son verirken 20-25 yıl oumlncesine dayanan bir anımsamaya ilişkin derin oumlzlemi aktarıyoruz

İNKA UumlLKESİNE AĞIT

Ne gizemler barındırıyorsun bağrında suskun

Kimbilir ne zaman accedilılacak aşikacircr olan bir zamanlar

Aralanacak o kalın perdeler katman katman

Hatırlanamayan o Kutsal Hakikat

Nerede o ccedilocuk suyun kenarında bir başına eğlenen

Belki girdi delikanlılığa belki de kutlanamadı ergenliği

O karanlık mağarada beklerken oumlluumlmuuml

Atlılar dışarıda paramparccedila ederken buumlyuumlk Ata İnkarsquoyı

Beklenenden kolay geldi oumlluumlm iccedileriye

Belki yedi on bir duumlzineyi geccedilmez

Herkes bir başına kıvrılmış

Birkaccedil Guumlneş Rahibesi birkaccedil ccedilocuk

Hayret ccedilocuk bir başına Anna uzakccedila bir sağ koumlşede

İlgilenmiyor gocunmayan tek evlatla

Belli ki keder sarmış bu muazzam bitişte

Oumlncekiler bilinmez tek Anna tek Ata tek ccedilocuk

Ayakların dibinde altın heykelcikler ccediluvallardan doumlkuumllen

Belli ki hazine bu değil bırakılıp saklanan alelade

Goumlmuumllen ta derine gizemin bağrına O muhteşem Bilgelik

Kimbilir hatırlanacak hangi baharda

O korkunccedil acı ki duyulan ruhun ta derinliklerinde

Yanar kayalarla oumlrtuumllen o muazzam Bilgiye

Ah bir bilebilselerdi o atlı caniler

Acısı paramparccedila edilen Atahuallparsquonın

Uzakta dışarıda ta derinden hissediliyor hellip iccedileride

Beklenirken yavaş oumlluumlm

Succedilluluk veriyor uykuyla kolay gelen

Bir bir soumlnerken cılız meşaleler soğuk

Sıcaklığı oumlluumlmuumln kavrarken kucağına hellip yumuşak

Oumlrtuumlluumlyor katman katman kayalarla

Son mirası hazinenin Bilginin derin sızı sarıyorhellip

Kimbilir hesabıdır hangi guumlnahın

Atlantisrsquoin bir zamanlar gaddarlığının

Hani bir şehir vardı bir zamanlar

Batının doğudaki kalesi Bilgeliği katleden

Orsquonun misali aynı

Derler ki Artemisrsquoin ve daha nicelerinin

Un ufak edilmiş de guumlneydeki evleri

Suumltunlar dikilmiş o taşlarla

Hani o batının doğusundaki şehrin

Doumlnuumlştuumlruumllmuumlş Bilgeliğin tapınağına

O suumltunlar ki tanıklık ederler

Sessizce yanılmaz Yasaya

Heyhat anlam verilemez bir tuumlrluuml

Başlar eller iccedilinde eğik

Doumlvuumlnuumlp dururlar ldquoAcep niyedirrdquo diye

Derler ki bir akıncı gelmiş doğudan

O Fatih ki ccedilevirivermiş Batıdan Doğuya kaleyi

Succedillar dururlar diğerlerini

Ne de ccedilabuk unuttular cadı kazanlarını

O Yasa ki goumlren goumlze aşikacircr

Doğu Batı Kuzey Guumlney

Yanılsamalı yansımaları parccedilalanmış aynanın

Dış yuumlzeyi hani o ccedilok kesitli Elmasın

O anlaşılamaz Birlik ki Hakikatrsquoten yansıyan

Neylersin devran koumltuuml paramparccedila dibinde yerin

Buz kesmiş kalpler yalnızca ezberliyor zihin

Sus sus gezin biccedilare abdal misali

Belli mi olur Tanrı saklasın aman

Kelebek kanar gider parıltılı ccediliccedileğe

Varsın desinler devranda bir garip gezinip gitmiş

Sakın gizemi nefsrsquoden

Oumlrt perde perde uumlstuumlne sakın devrandan

Hasret goumlnuumll hatırlamak kimbilir hangi Baharrsquoa

Vurulmalıydı belki de kayalarla kilit kilit uumlstuumlne

O geniş kartal ağzına

• Okuyucu

Sir Clements Markham The Incas of Peru

Pedro Sarmiento De Gamboa History of the Incas

Garcilaso De la Vega El Inca - The First Part of the Royal Commentaries of the Incas

Philip Ainsworth Means Ancient Civilizations of the Andes

Donna Rosenberg Duumlnya Mitolojisi Buumlyuumlk Destan ve Soumlylenceler Antolojisi

Tarmo Kulmar On the Role of Creation and Origin Myths in the Development of Inca State and Religion

Busto I = Joseacute Antonio del Busto Duthurburu I sa Peruacute Pre-Incaico Lima Editorial Universo SA Busto II = Joseacute Antonio del Busto Duthurburu II 1981 Peruacute Incaico Lima Libreria Studium SA Federico Kauffmann Doig 1991 Introduccioacuten al Peruacute antiguo Lima Editores Kompaktos Antje Kelm 1990 Grundzuumlge der Religionen des zentralen Andenraumes Altamerikanistik Eine Einfuumlhrung in die Hochkulturen Mittel- und Suumldamerikas Herausgegeben von Ulrich Koumlhler Berlin Dietrich Reimer Verlag Tarmo Kulmar 1989 Maumlrkmeid totalitaarsest riigist Vikerkaar nr 2 Tarmo Kulmar 1999 Zum Problem des Kulturheros in der Inka-Religion Mitteilungen fuumlr Anthropologie und Religionsgeschichte B 12 1997 Muumlnster Ugarit-Verlag Mariacutea Rostworowski de Diacuteez Canseco 1988 Histoacuteria del Tahuantinsuyu Lima Instituto de Estudios Peruanos Laurette Seacutejourneacute 1992 Altamerikanische Kulturen Frankfurt am Main Fischer Verlag Waldemar Espinoza Soriano 1990 Los Incas Economiacutea sociedad y Estado en la era del Tahuantinsuyo Lima Amaru Editores

Inca Garcilaso de la Vega 1988 Comentarios reales de los Incas T 1 Lima Editorial Mercurio SA

İNTERNET

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca00htm

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca01htm

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca02htm

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca03htm

09-02-2008 wwwsacred-textscomnamincainca04htm

09-02-2008 httpfolkloreeefolklorevol12incahtm

09-02-2008 httpenwikipediaorgwikiManchu_Picchu

09-02-2008 httpwwwcrystalinkscomincanhtml

DİPNOTLAR

(1) Philip Ainsworth Means Uumlccedil İnka Duası - Ancient Civilizations of the Andes

(2) Jorge Angel Livraga Rizzi (3 Eyluumll 1930 Buenos Aires - 7 Ekim 1991 Madrid) İtalyan asıllı Arjantinli filozof Teb Atlantisrsquoin Son Prensi Ankor Simyacı Delia ve Fernandorsquoya Mektuplar Elementel Doğa Ruhları başlıca eserleri arasındadır

(3) Bu konuya ilişkin bilgiler Prof Tarmo Kulmarrsquoın (Karşılaştırmalı Dinler - Tartu Uumlniversitesi - Estonya) ldquoOn the Role of Creation and Origin Myths in the Development of Inca State and Religionrdquo başlığı altındaki araştırmasına dayanmaktadır Kulmarrsquoın araştırmasına ilişkin kaynakccedila bu metnin sonunda ayrıca verilmiştir

(4) Ccedilokluk iccedilindeki Birlik vurgulanmaktadır

(5) Metin boyunca tuumlm İnka halkı iccedilin tekil oumlzel ad kullanılışının ve de bu konuda Viracocha ile oumlzdeş

olmasının oumlnemine dikkat etmek gerekmektedir Bu ifade tarzıyla ccedilokluk iccedilindeki Birlik vurgulanmaktadır

(6) İspanyolcada yuumlksek duumlzluumlk Boumllge Guumlneydoğu Peru ve batı Bolivya birccedilok yuumlksek duumlzluumlkleri barındırır guumlney Perursquodaki Titikaka Goumlluumlrsquonuumln kuzeybatısından başlar ve Bolivyarsquonın guumlneydoğusundan guumlneybatısına kadar uzanır Boumllgenin vahşi yaşamı lama ve alpakaları kapsıyordu şimdilerde bu hayvanlar yuumlnleri iccedilin beslenmekte Titikaka Goumlluuml kıyısı boyunca Puno Julaca (Peru) ve La Paz (Bolivya) şehirleri uzanır Bu boumllge tarihin kadim doumlnemlerinden beri meskucircndur

(7) 1 yyrsquoın sonunda yaşamış olan İspanyol Rabbi Simon ben Yochirsquoye atfedilen Kabalistik (dini mistik yazı) eser Ccedilağdaş kritikler 13 yyrsquoda tamamlanmış olduğuna inanıyorlar

(8) 09-02-2008 httpwwwcrystalinkscomincanhtml

(9) Logos Eski Yunan felsefesinde yaratıma kacircinatın nizamına ilişkin Tanrı Kelamı

(10) Belli kademedeki iccedilrek oumlğretiyi tamamlamış ve bir uumlst oumlğretiye geccedilmeye hak kazanmış ldquotakipccedilirdquonin (talebe) hak ediş oumllccediluumlsuumlnuuml belirleyen kıstas

(11) Henri Favre İnkalar

(12) 09-02-2008 httpwwwcrystalinkscomincanhtml

(13) Sidereal - yıldızlara ilişkin yıldız yıldızlara goumlre yıldızlara ait yıldızların hareketlerine goumlre hesaplanmış Sidereal clock - yıldızların hareketine goumlre işleyen saat Sidereal time - yıldız zamanı Sidereal day - bir yıldızın meridyen dairesinden ayrılıp tekrar varması arasındaki suumlre

(14) 09-02-2008 httpenwikipediaorgwikiManchu_Picchu

(15) Helena Petrovna Blavatsky (1831-1891) 1875rsquote HS Olcottrsquola Teozofi topluluğunu kurmuştur 20 yyrsquoın ezoterizminin kurucusudur En oumlnemli eserleri arasında Gizli Oumlğreti Tuumllsuumlz İsis Teozofi Anahtarı ve Teozofi Soumlzluumlğuuml bulunmaktadır

(16) foot İngiliz uzunluk oumllccediluumlsuuml birimi (3048 cm) Ccediloğulu feet

(17) inch İngiliz uzunluk oumllccediluumlsuuml birimi (254 cm)

Bu konuya son verirken 20-25 yıl oumlncesine dayanan bir anımsamaya ilişkin derin oumlzlemi aktarıyoruz

İNKA UumlLKESİNE AĞIT

Ne gizemler barındırıyorsun bağrında suskun

Kimbilir ne zaman accedilılacak aşikacircr olan bir zamanlar

Aralanacak o kalın perdeler katman katman

Hatırlanamayan o Kutsal Hakikat

Nerede o ccedilocuk suyun kenarında bir başına eğlenen

Belki girdi delikanlılığa belki de kutlanamadı ergenliği

O karanlık mağarada beklerken oumlluumlmuuml

Atlılar dışarıda paramparccedila ederken buumlyuumlk Ata İnkarsquoyı

Beklenenden kolay geldi oumlluumlm iccedileriye

Belki yedi on bir duumlzineyi geccedilmez

Herkes bir başına kıvrılmış

Birkaccedil Guumlneş Rahibesi birkaccedil ccedilocuk

Hayret ccedilocuk bir başına Anna uzakccedila bir sağ koumlşede

İlgilenmiyor gocunmayan tek evlatla

Belli ki keder sarmış bu muazzam bitişte

Oumlncekiler bilinmez tek Anna tek Ata tek ccedilocuk

Ayakların dibinde altın heykelcikler ccediluvallardan doumlkuumllen

Belli ki hazine bu değil bırakılıp saklanan alelade

Goumlmuumllen ta derine gizemin bağrına O muhteşem Bilgelik

Kimbilir hatırlanacak hangi baharda

O korkunccedil acı ki duyulan ruhun ta derinliklerinde

Yanar kayalarla oumlrtuumllen o muazzam Bilgiye

Ah bir bilebilselerdi o atlı caniler

Acısı paramparccedila edilen Atahuallparsquonın

Uzakta dışarıda ta derinden hissediliyor hellip iccedileride

Beklenirken yavaş oumlluumlm

Succedilluluk veriyor uykuyla kolay gelen

Bir bir soumlnerken cılız meşaleler soğuk

Sıcaklığı oumlluumlmuumln kavrarken kucağına hellip yumuşak

Oumlrtuumlluumlyor katman katman kayalarla

Son mirası hazinenin Bilginin derin sızı sarıyorhellip

Kimbilir hesabıdır hangi guumlnahın

Atlantisrsquoin bir zamanlar gaddarlığının

Hani bir şehir vardı bir zamanlar

Batının doğudaki kalesi Bilgeliği katleden

Orsquonun misali aynı

Derler ki Artemisrsquoin ve daha nicelerinin

Un ufak edilmiş de guumlneydeki evleri

Suumltunlar dikilmiş o taşlarla

Hani o batının doğusundaki şehrin

Doumlnuumlştuumlruumllmuumlş Bilgeliğin tapınağına

O suumltunlar ki tanıklık ederler

Sessizce yanılmaz Yasaya

Heyhat anlam verilemez bir tuumlrluuml

Başlar eller iccedilinde eğik

Doumlvuumlnuumlp dururlar ldquoAcep niyedirrdquo diye

Derler ki bir akıncı gelmiş doğudan

O Fatih ki ccedilevirivermiş Batıdan Doğuya kaleyi

Succedillar dururlar diğerlerini

Ne de ccedilabuk unuttular cadı kazanlarını

O Yasa ki goumlren goumlze aşikacircr

Doğu Batı Kuzey Guumlney

Yanılsamalı yansımaları parccedilalanmış aynanın

Dış yuumlzeyi hani o ccedilok kesitli Elmasın

O anlaşılamaz Birlik ki Hakikatrsquoten yansıyan

Neylersin devran koumltuuml paramparccedila dibinde yerin

Buz kesmiş kalpler yalnızca ezberliyor zihin

Sus sus gezin biccedilare abdal misali

Belli mi olur Tanrı saklasın aman

Kelebek kanar gider parıltılı ccediliccedileğe

Varsın desinler devranda bir garip gezinip gitmiş

Sakın gizemi nefsrsquoden

Oumlrt perde perde uumlstuumlne sakın devrandan

Hasret goumlnuumll hatırlamak kimbilir hangi Baharrsquoa

Vurulmalıydı belki de kayalarla kilit kilit uumlstuumlne

O geniş kartal ağzına

• Okuyucu

DİPNOTLAR

(1) Philip Ainsworth Means Uumlccedil İnka Duası - Ancient Civilizations of the Andes

(2) Jorge Angel Livraga Rizzi (3 Eyluumll 1930 Buenos Aires - 7 Ekim 1991 Madrid) İtalyan asıllı Arjantinli filozof Teb Atlantisrsquoin Son Prensi Ankor Simyacı Delia ve Fernandorsquoya Mektuplar Elementel Doğa Ruhları başlıca eserleri arasındadır

(3) Bu konuya ilişkin bilgiler Prof Tarmo Kulmarrsquoın (Karşılaştırmalı Dinler - Tartu Uumlniversitesi - Estonya) ldquoOn the Role of Creation and Origin Myths in the Development of Inca State and Religionrdquo başlığı altındaki araştırmasına dayanmaktadır Kulmarrsquoın araştırmasına ilişkin kaynakccedila bu metnin sonunda ayrıca verilmiştir

(4) Ccedilokluk iccedilindeki Birlik vurgulanmaktadır

(5) Metin boyunca tuumlm İnka halkı iccedilin tekil oumlzel ad kullanılışının ve de bu konuda Viracocha ile oumlzdeş

olmasının oumlnemine dikkat etmek gerekmektedir Bu ifade tarzıyla ccedilokluk iccedilindeki Birlik vurgulanmaktadır

(6) İspanyolcada yuumlksek duumlzluumlk Boumllge Guumlneydoğu Peru ve batı Bolivya birccedilok yuumlksek duumlzluumlkleri barındırır guumlney Perursquodaki Titikaka Goumlluumlrsquonuumln kuzeybatısından başlar ve Bolivyarsquonın guumlneydoğusundan guumlneybatısına kadar uzanır Boumllgenin vahşi yaşamı lama ve alpakaları kapsıyordu şimdilerde bu hayvanlar yuumlnleri iccedilin beslenmekte Titikaka Goumlluuml kıyısı boyunca Puno Julaca (Peru) ve La Paz (Bolivya) şehirleri uzanır Bu boumllge tarihin kadim doumlnemlerinden beri meskucircndur

(7) 1 yyrsquoın sonunda yaşamış olan İspanyol Rabbi Simon ben Yochirsquoye atfedilen Kabalistik (dini mistik yazı) eser Ccedilağdaş kritikler 13 yyrsquoda tamamlanmış olduğuna inanıyorlar

(8) 09-02-2008 httpwwwcrystalinkscomincanhtml

(9) Logos Eski Yunan felsefesinde yaratıma kacircinatın nizamına ilişkin Tanrı Kelamı

(10) Belli kademedeki iccedilrek oumlğretiyi tamamlamış ve bir uumlst oumlğretiye geccedilmeye hak kazanmış ldquotakipccedilirdquonin (talebe) hak ediş oumllccediluumlsuumlnuuml belirleyen kıstas

(11) Henri Favre İnkalar

(12) 09-02-2008 httpwwwcrystalinkscomincanhtml

(13) Sidereal - yıldızlara ilişkin yıldız yıldızlara goumlre yıldızlara ait yıldızların hareketlerine goumlre hesaplanmış Sidereal clock - yıldızların hareketine goumlre işleyen saat Sidereal time - yıldız zamanı Sidereal day - bir yıldızın meridyen dairesinden ayrılıp tekrar varması arasındaki suumlre

(14) 09-02-2008 httpenwikipediaorgwikiManchu_Picchu

(15) Helena Petrovna Blavatsky (1831-1891) 1875rsquote HS Olcottrsquola Teozofi topluluğunu kurmuştur 20 yyrsquoın ezoterizminin kurucusudur En oumlnemli eserleri arasında Gizli Oumlğreti Tuumllsuumlz İsis Teozofi Anahtarı ve Teozofi Soumlzluumlğuuml bulunmaktadır

(16) foot İngiliz uzunluk oumllccediluumlsuuml birimi (3048 cm) Ccediloğulu feet

(17) inch İngiliz uzunluk oumllccediluumlsuuml birimi (254 cm)

Bu konuya son verirken 20-25 yıl oumlncesine dayanan bir anımsamaya ilişkin derin oumlzlemi aktarıyoruz

İNKA UumlLKESİNE AĞIT

Ne gizemler barındırıyorsun bağrında suskun

Kimbilir ne zaman accedilılacak aşikacircr olan bir zamanlar

Aralanacak o kalın perdeler katman katman

Hatırlanamayan o Kutsal Hakikat

Nerede o ccedilocuk suyun kenarında bir başına eğlenen

Belki girdi delikanlılığa belki de kutlanamadı ergenliği

O karanlık mağarada beklerken oumlluumlmuuml

Atlılar dışarıda paramparccedila ederken buumlyuumlk Ata İnkarsquoyı

Beklenenden kolay geldi oumlluumlm iccedileriye

Belki yedi on bir duumlzineyi geccedilmez

Herkes bir başına kıvrılmış

Birkaccedil Guumlneş Rahibesi birkaccedil ccedilocuk

Hayret ccedilocuk bir başına Anna uzakccedila bir sağ koumlşede

İlgilenmiyor gocunmayan tek evlatla

Belli ki keder sarmış bu muazzam bitişte

Oumlncekiler bilinmez tek Anna tek Ata tek ccedilocuk

Ayakların dibinde altın heykelcikler ccediluvallardan doumlkuumllen

Belli ki hazine bu değil bırakılıp saklanan alelade

Goumlmuumllen ta derine gizemin bağrına O muhteşem Bilgelik

Kimbilir hatırlanacak hangi baharda

O korkunccedil acı ki duyulan ruhun ta derinliklerinde

Yanar kayalarla oumlrtuumllen o muazzam Bilgiye

Ah bir bilebilselerdi o atlı caniler

Acısı paramparccedila edilen Atahuallparsquonın

Uzakta dışarıda ta derinden hissediliyor hellip iccedileride

Beklenirken yavaş oumlluumlm

Succedilluluk veriyor uykuyla kolay gelen

Bir bir soumlnerken cılız meşaleler soğuk

Sıcaklığı oumlluumlmuumln kavrarken kucağına hellip yumuşak

Oumlrtuumlluumlyor katman katman kayalarla

Son mirası hazinenin Bilginin derin sızı sarıyorhellip

Kimbilir hesabıdır hangi guumlnahın

Atlantisrsquoin bir zamanlar gaddarlığının

Hani bir şehir vardı bir zamanlar

Batının doğudaki kalesi Bilgeliği katleden

Orsquonun misali aynı

Derler ki Artemisrsquoin ve daha nicelerinin

Un ufak edilmiş de guumlneydeki evleri

Suumltunlar dikilmiş o taşlarla

Hani o batının doğusundaki şehrin

Doumlnuumlştuumlruumllmuumlş Bilgeliğin tapınağına

O suumltunlar ki tanıklık ederler

Sessizce yanılmaz Yasaya

Heyhat anlam verilemez bir tuumlrluuml

Başlar eller iccedilinde eğik

Doumlvuumlnuumlp dururlar ldquoAcep niyedirrdquo diye

Derler ki bir akıncı gelmiş doğudan

O Fatih ki ccedilevirivermiş Batıdan Doğuya kaleyi

Succedillar dururlar diğerlerini

Ne de ccedilabuk unuttular cadı kazanlarını

O Yasa ki goumlren goumlze aşikacircr

Doğu Batı Kuzey Guumlney

Yanılsamalı yansımaları parccedilalanmış aynanın

Dış yuumlzeyi hani o ccedilok kesitli Elmasın

O anlaşılamaz Birlik ki Hakikatrsquoten yansıyan

Neylersin devran koumltuuml paramparccedila dibinde yerin

Buz kesmiş kalpler yalnızca ezberliyor zihin

Sus sus gezin biccedilare abdal misali

Belli mi olur Tanrı saklasın aman

Kelebek kanar gider parıltılı ccediliccedileğe

Varsın desinler devranda bir garip gezinip gitmiş

Sakın gizemi nefsrsquoden

Oumlrt perde perde uumlstuumlne sakın devrandan

Hasret goumlnuumll hatırlamak kimbilir hangi Baharrsquoa

Vurulmalıydı belki de kayalarla kilit kilit uumlstuumlne

O geniş kartal ağzına

• Okuyucu

(10) Belli kademedeki iccedilrek oumlğretiyi tamamlamış ve bir uumlst oumlğretiye geccedilmeye hak kazanmış ldquotakipccedilirdquonin (talebe) hak ediş oumllccediluumlsuumlnuuml belirleyen kıstas

(11) Henri Favre İnkalar

(12) 09-02-2008 httpwwwcrystalinkscomincanhtml

(13) Sidereal - yıldızlara ilişkin yıldız yıldızlara goumlre yıldızlara ait yıldızların hareketlerine goumlre hesaplanmış Sidereal clock - yıldızların hareketine goumlre işleyen saat Sidereal time - yıldız zamanı Sidereal day - bir yıldızın meridyen dairesinden ayrılıp tekrar varması arasındaki suumlre

(14) 09-02-2008 httpenwikipediaorgwikiManchu_Picchu

(15) Helena Petrovna Blavatsky (1831-1891) 1875rsquote HS Olcottrsquola Teozofi topluluğunu kurmuştur 20 yyrsquoın ezoterizminin kurucusudur En oumlnemli eserleri arasında Gizli Oumlğreti Tuumllsuumlz İsis Teozofi Anahtarı ve Teozofi Soumlzluumlğuuml bulunmaktadır

(16) foot İngiliz uzunluk oumllccediluumlsuuml birimi (3048 cm) Ccediloğulu feet

(17) inch İngiliz uzunluk oumllccediluumlsuuml birimi (254 cm)

Bu konuya son verirken 20-25 yıl oumlncesine dayanan bir anımsamaya ilişkin derin oumlzlemi aktarıyoruz

İNKA UumlLKESİNE AĞIT

Ne gizemler barındırıyorsun bağrında suskun

Kimbilir ne zaman accedilılacak aşikacircr olan bir zamanlar

Aralanacak o kalın perdeler katman katman

Hatırlanamayan o Kutsal Hakikat

Nerede o ccedilocuk suyun kenarında bir başına eğlenen

Belki girdi delikanlılığa belki de kutlanamadı ergenliği

O karanlık mağarada beklerken oumlluumlmuuml

Atlılar dışarıda paramparccedila ederken buumlyuumlk Ata İnkarsquoyı

Beklenenden kolay geldi oumlluumlm iccedileriye

Belki yedi on bir duumlzineyi geccedilmez

Herkes bir başına kıvrılmış

Birkaccedil Guumlneş Rahibesi birkaccedil ccedilocuk

Hayret ccedilocuk bir başına Anna uzakccedila bir sağ koumlşede

İlgilenmiyor gocunmayan tek evlatla

Belli ki keder sarmış bu muazzam bitişte

Oumlncekiler bilinmez tek Anna tek Ata tek ccedilocuk

Ayakların dibinde altın heykelcikler ccediluvallardan doumlkuumllen

Belli ki hazine bu değil bırakılıp saklanan alelade

Goumlmuumllen ta derine gizemin bağrına O muhteşem Bilgelik

Kimbilir hatırlanacak hangi baharda

O korkunccedil acı ki duyulan ruhun ta derinliklerinde

Yanar kayalarla oumlrtuumllen o muazzam Bilgiye

Ah bir bilebilselerdi o atlı caniler

Acısı paramparccedila edilen Atahuallparsquonın

Uzakta dışarıda ta derinden hissediliyor hellip iccedileride

Beklenirken yavaş oumlluumlm

Succedilluluk veriyor uykuyla kolay gelen

Bir bir soumlnerken cılız meşaleler soğuk

Sıcaklığı oumlluumlmuumln kavrarken kucağına hellip yumuşak

Oumlrtuumlluumlyor katman katman kayalarla

Son mirası hazinenin Bilginin derin sızı sarıyorhellip

Kimbilir hesabıdır hangi guumlnahın

Atlantisrsquoin bir zamanlar gaddarlığının

Hani bir şehir vardı bir zamanlar

Batının doğudaki kalesi Bilgeliği katleden

Orsquonun misali aynı

Derler ki Artemisrsquoin ve daha nicelerinin

Un ufak edilmiş de guumlneydeki evleri

Suumltunlar dikilmiş o taşlarla

Hani o batının doğusundaki şehrin

Doumlnuumlştuumlruumllmuumlş Bilgeliğin tapınağına

O suumltunlar ki tanıklık ederler

Sessizce yanılmaz Yasaya

Heyhat anlam verilemez bir tuumlrluuml

Başlar eller iccedilinde eğik

Doumlvuumlnuumlp dururlar ldquoAcep niyedirrdquo diye

Derler ki bir akıncı gelmiş doğudan

O Fatih ki ccedilevirivermiş Batıdan Doğuya kaleyi

Succedillar dururlar diğerlerini

Ne de ccedilabuk unuttular cadı kazanlarını

O Yasa ki goumlren goumlze aşikacircr

Doğu Batı Kuzey Guumlney

Yanılsamalı yansımaları parccedilalanmış aynanın

Dış yuumlzeyi hani o ccedilok kesitli Elmasın

O anlaşılamaz Birlik ki Hakikatrsquoten yansıyan

Neylersin devran koumltuuml paramparccedila dibinde yerin

Buz kesmiş kalpler yalnızca ezberliyor zihin

Sus sus gezin biccedilare abdal misali

Belli mi olur Tanrı saklasın aman

Kelebek kanar gider parıltılı ccediliccedileğe

Varsın desinler devranda bir garip gezinip gitmiş

Sakın gizemi nefsrsquoden

Oumlrt perde perde uumlstuumlne sakın devrandan

Hasret goumlnuumll hatırlamak kimbilir hangi Baharrsquoa

Vurulmalıydı belki de kayalarla kilit kilit uumlstuumlne

O geniş kartal ağzına

• Okuyucu

Hatırlanamayan o Kutsal Hakikat

Nerede o ccedilocuk suyun kenarında bir başına eğlenen

Belki girdi delikanlılığa belki de kutlanamadı ergenliği

O karanlık mağarada beklerken oumlluumlmuuml

Atlılar dışarıda paramparccedila ederken buumlyuumlk Ata İnkarsquoyı

Beklenenden kolay geldi oumlluumlm iccedileriye

Belki yedi on bir duumlzineyi geccedilmez

Herkes bir başına kıvrılmış

Birkaccedil Guumlneş Rahibesi birkaccedil ccedilocuk

Hayret ccedilocuk bir başına Anna uzakccedila bir sağ koumlşede

İlgilenmiyor gocunmayan tek evlatla

Belli ki keder sarmış bu muazzam bitişte

Oumlncekiler bilinmez tek Anna tek Ata tek ccedilocuk

Ayakların dibinde altın heykelcikler ccediluvallardan doumlkuumllen

Belli ki hazine bu değil bırakılıp saklanan alelade

Goumlmuumllen ta derine gizemin bağrına O muhteşem Bilgelik

Kimbilir hatırlanacak hangi baharda

O korkunccedil acı ki duyulan ruhun ta derinliklerinde

Yanar kayalarla oumlrtuumllen o muazzam Bilgiye

Ah bir bilebilselerdi o atlı caniler

Acısı paramparccedila edilen Atahuallparsquonın

Uzakta dışarıda ta derinden hissediliyor hellip iccedileride

Beklenirken yavaş oumlluumlm

Succedilluluk veriyor uykuyla kolay gelen

Bir bir soumlnerken cılız meşaleler soğuk

Sıcaklığı oumlluumlmuumln kavrarken kucağına hellip yumuşak

Oumlrtuumlluumlyor katman katman kayalarla

Son mirası hazinenin Bilginin derin sızı sarıyorhellip

Kimbilir hesabıdır hangi guumlnahın

Atlantisrsquoin bir zamanlar gaddarlığının

Hani bir şehir vardı bir zamanlar

Batının doğudaki kalesi Bilgeliği katleden

Orsquonun misali aynı

Derler ki Artemisrsquoin ve daha nicelerinin

Un ufak edilmiş de guumlneydeki evleri

Suumltunlar dikilmiş o taşlarla

Hani o batının doğusundaki şehrin

Doumlnuumlştuumlruumllmuumlş Bilgeliğin tapınağına

O suumltunlar ki tanıklık ederler

Sessizce yanılmaz Yasaya

Heyhat anlam verilemez bir tuumlrluuml

Başlar eller iccedilinde eğik

Doumlvuumlnuumlp dururlar ldquoAcep niyedirrdquo diye

Derler ki bir akıncı gelmiş doğudan

O Fatih ki ccedilevirivermiş Batıdan Doğuya kaleyi

Succedillar dururlar diğerlerini

Ne de ccedilabuk unuttular cadı kazanlarını

O Yasa ki goumlren goumlze aşikacircr

Doğu Batı Kuzey Guumlney

Yanılsamalı yansımaları parccedilalanmış aynanın

Dış yuumlzeyi hani o ccedilok kesitli Elmasın

O anlaşılamaz Birlik ki Hakikatrsquoten yansıyan

Neylersin devran koumltuuml paramparccedila dibinde yerin

Buz kesmiş kalpler yalnızca ezberliyor zihin

Sus sus gezin biccedilare abdal misali

Belli mi olur Tanrı saklasın aman

Kelebek kanar gider parıltılı ccediliccedileğe

Varsın desinler devranda bir garip gezinip gitmiş

Sakın gizemi nefsrsquoden

Oumlrt perde perde uumlstuumlne sakın devrandan

Hasret goumlnuumll hatırlamak kimbilir hangi Baharrsquoa

Vurulmalıydı belki de kayalarla kilit kilit uumlstuumlne

O geniş kartal ağzına

• Okuyucu

Succedilluluk veriyor uykuyla kolay gelen

Bir bir soumlnerken cılız meşaleler soğuk

Sıcaklığı oumlluumlmuumln kavrarken kucağına hellip yumuşak

Oumlrtuumlluumlyor katman katman kayalarla

Son mirası hazinenin Bilginin derin sızı sarıyorhellip

Kimbilir hesabıdır hangi guumlnahın

Atlantisrsquoin bir zamanlar gaddarlığının

Hani bir şehir vardı bir zamanlar

Batının doğudaki kalesi Bilgeliği katleden

Orsquonun misali aynı

Derler ki Artemisrsquoin ve daha nicelerinin

Un ufak edilmiş de guumlneydeki evleri

Suumltunlar dikilmiş o taşlarla

Hani o batının doğusundaki şehrin

Doumlnuumlştuumlruumllmuumlş Bilgeliğin tapınağına

O suumltunlar ki tanıklık ederler

Sessizce yanılmaz Yasaya

Heyhat anlam verilemez bir tuumlrluuml

Başlar eller iccedilinde eğik

Doumlvuumlnuumlp dururlar ldquoAcep niyedirrdquo diye

Derler ki bir akıncı gelmiş doğudan

O Fatih ki ccedilevirivermiş Batıdan Doğuya kaleyi

Succedillar dururlar diğerlerini

Ne de ccedilabuk unuttular cadı kazanlarını

O Yasa ki goumlren goumlze aşikacircr

Doğu Batı Kuzey Guumlney

Yanılsamalı yansımaları parccedilalanmış aynanın

Dış yuumlzeyi hani o ccedilok kesitli Elmasın

O anlaşılamaz Birlik ki Hakikatrsquoten yansıyan

Neylersin devran koumltuuml paramparccedila dibinde yerin

Buz kesmiş kalpler yalnızca ezberliyor zihin

Sus sus gezin biccedilare abdal misali

Belli mi olur Tanrı saklasın aman

Kelebek kanar gider parıltılı ccediliccedileğe

Varsın desinler devranda bir garip gezinip gitmiş

Sakın gizemi nefsrsquoden

Oumlrt perde perde uumlstuumlne sakın devrandan

Hasret goumlnuumll hatırlamak kimbilir hangi Baharrsquoa

Vurulmalıydı belki de kayalarla kilit kilit uumlstuumlne

O geniş kartal ağzına

• Okuyucu

O Yasa ki goumlren goumlze aşikacircr

Doğu Batı Kuzey Guumlney

Yanılsamalı yansımaları parccedilalanmış aynanın

Dış yuumlzeyi hani o ccedilok kesitli Elmasın

O anlaşılamaz Birlik ki Hakikatrsquoten yansıyan

Neylersin devran koumltuuml paramparccedila dibinde yerin

Buz kesmiş kalpler yalnızca ezberliyor zihin

Sus sus gezin biccedilare abdal misali

Belli mi olur Tanrı saklasın aman

Kelebek kanar gider parıltılı ccediliccedileğe

Varsın desinler devranda bir garip gezinip gitmiş

Sakın gizemi nefsrsquoden

Oumlrt perde perde uumlstuumlne sakın devrandan

Hasret goumlnuumll hatırlamak kimbilir hangi Baharrsquoa

Vurulmalıydı belki de kayalarla kilit kilit uumlstuumlne

O geniş kartal ağzına

• Okuyucu