Noam Chomsky - Kollektif Amerikan Muhalifleri Konuşuyor

Embed Size (px)

Citation preview

  • 7/25/2019 Noam Chomsky - Kollektif Amerikan Muhalifleri Konuuyor

    1/52

    Noam Chomsky _ Kollektif Amerikan Muhalifleri Konuuyor

    UYARI:

    www.kitapseenler.!om

    Kitap seenlerin yeni "uluma noktas#n$an herkese merha"alar... Cehaletin yenil$i%i&se'inin& iyili%in e "il'inin payla#l$#%# yer olarak '(r$)%)m)* sitemi*$eki t)m e+kitaplar&,-/ say#l# kanun0un il'ili ma$$esine istina$en& en'ellilerin fay$alana"ilmeleri ama!#ylaekran okuyu!u& ses sente*leyi!i pro'ram& konuan 12raille Not 3peak1& ka"artma ekran e

    "en*eri yar$#m!# ara4lara& uyumlu ola!ak ekil$e& 15651& 178C1 e 195M1 'i"iformatlar$a& taray#!# e 8CR ;optik karakter tan#ma< ya*#l#m# kullan#larak& sa$e!e '(rmeen'elliler i4in& ha*#rlanmakta$#r. 5)m)yle )!retsi* olan sitemi*$eki e+kitaplar& 1en'elli+en'elsi* elele1 $))n!esiyle& hi4"ir ti!ari ama4 '(*etilmeksi*in& tamamen '(n)ll)l)k esas#na$ayal# olarak& en'elli+en'elsi* yar$#mseer arka$alar#m#*#n yo%un eme%i sayesin$e& '(rmeen'elli kitap seenlerin istifa$esine sunulmakta$#r. 2u e+kitaplar hi4"ir ekil$e ti!ari ama4la

    eya kanuna ayk#r# olarak kullan#lama*& kullan$#r#lama*. Aksi kullan#m$an $o%a"ile!ek t)myasal sorumluluklar kullanana aittir.3itemi*in ama!# asla eser sahiplerine *arar ermek $e%il$ir.

    www.kitapseenler.!om we" sitesinin ama!# '(rme en'ellilerin kitap okuma hak e(*')rl)%)n) y)!eltmek e kitap okuma al#kanl#%#n# pekitirmektir.

    2en $e "ir '(rme en'elli olarak kitap okumay# seiyorum. 3e'inin ol$u%u 'i"i& "il'inin $epayla#l$#k4a pekie!e%ine inan#yorum. 5)m kitap $ostlar#na& '(rme en'ellilerin kitapokuya"ilmeleri i4in '(ster$ikleri 4a"alar$an e yapt#klar# katk#lar$an (t)r) teekk)re$iyorum.

    2il'i paylamakla 4o%al#r.Yaar Mutlu=>== KANUN:,-/ say#l# kanun0un 1Alt#n!# 2(l)m+?eitli 9)k)mler1 "(l)m)n$e yeralan 1@K MA77@1 : 1$ers kitaplar# $ahil& alenilemi eya yay#mlanm# ya*#l# ilim e e$e"iyat eserlerininen'elliler i4in )retilmi "ir n)shas# yoksa hi4"ir ti!arB ama4 ')$)lmeksi*in "ir en'ellininkullan#m# i4in ken$isi eya )4)n!) "ir kii tek n)sha olarak ya $a en'ellilere y(nelik hi*meteren e%itim kurumu& ak#f eya $ernek 'i"i kurulular taraf#n$an ihtiya4 ka$ar kaset& C7&

    "raill alfa"esi e "en*eri formatlar$a 4o%alt#lmas# eya ($)n4 erilmesi "u Kanun$a(n'(r)len i*inler al#nma$an 'er4ekletirile"ilir.12u n)shalar hi4"ir ekil$e sat#lama*& ti!aretekonu e$ileme* e ama!# $##n$a kullan#lama* e kullan$#r#lama*.Ayr#!a "u n)shalar )*erin$e hak sahipleri ile il'ili "il'ilerin "ulun$urulmas# e 4o%alt#mama!#n#n "elirtilmesi *orunlu$ur.1

    2u e+kitap '(rme en'elliler i4in $)*enlenmitir.Kitap taramak 'er4ekten in!elik e "e!eri isteyen& *ahmet eri!i "ir itir. Ne mutlu ki& "ir

    '(rme en'ellinin& $)*')n taranm# e ha*#rlanm# "ir e+kita"# okuya"ilmesin$en $uy$u%usein!i paylaa"ilmek t)m *ahmete $e%er. 3i*ler $e "u mutlulu%u paylaa"ilmek i4in "ir

  • 7/25/2019 Noam Chomsky - Kollektif Amerikan Muhalifleri Konuuyor

    2/52

    kita"#n#*# taray#p& kitapseenler'mail.!om a$resine '(n$ermeyi e "u isimsi* kahramanlarakat#lmay# $))ne"ilirsini*.

    2u kitaplar& si*e 'elene ka$ar erilen eme%e e kanunlara say'# '(stererek& l)tfen "ua4#klamalar# silmeyini*.

    3i* $e "ir '(rme en'elliye& okuya"ile!e%i formatlar$a& "ir kitap arma%an e$ini*...5eekk)rler.

    Ne Mutlu 2il'i i4in& 2il'e!e yaayanlara.www.kitapseenler.!om

    5arayan >(khan Ay$#ner

    Noam Chomsky _ Kollektif Amerikan Muhalifleri Konuuyor

    AM@R=KAN MU9A=D@R=K8NUEUY8R5)rk4esi Ali ?ak#ro%luARAE5IRMA PEGASUS AJANS AMERKAN MUHALFLER KONUUYOR

    South End PressKTABIN ZGN ADI c I k n A ! " # $ A R%&"'#$("n S"#') En* P(%

    TRKESAli akroluEDTR

    Seyfi ngiderYAYINA HAZIRLAYANLARGlsen Sayn - Uur AlkaparKAPAK

    Uur Alkaparstanul - !ays "##$ %S&' ()*-+,,)-"#-,BASKI

    itap !ataa.lk /el0 #"$"1 *2) 3+ +3CLT

    4atih !.ellit /el0 #"$"1 *#$ "+ ",ARATIRMA DZS+, AYKIRI YAY-N.ILI K

    Sinan Er.an 5ad1 'o0 ,36,, +$#+# Erenk7y-8stanul/el0 #"$21 33* "" $3 - ,+# "( "3 4aks0 #"$21 3$# *" ((e9ail0 aykiri:kuraldisi1.o9;;;1kuraldisi .a9

    Mi!hael Al"ert

    Noam Chomsky2ar"ara @hrenrei!h2ell 9ooksFeter Kwon'Ginona a7ukeMannin' Mara"leUrashi Hai$9owar$ innile 3JY@E=@R=?=N7@K=@R!i.hael AlertFeki 3i* Kim$en e Ne$en Yana#n#*.................,

    'oa9 5ho9sky5arih Y)kselen 2ir 3armal >i"i$ir....................L

  • 7/25/2019 Noam Chomsky - Kollektif Amerikan Muhalifleri Konuuyor

    3/52

    &arara Ehrenrei.h3iyasal Coku e 2ilye 8ynamak.....................&eli i"i$ir ..........

  • 7/25/2019 Noam Chomsky - Kollektif Amerikan Muhalifleri Konuuyor

    4/52

    hayalinin ")y)s)ne kap#lmalar#na yol a4arken& sol ")y)k (l4)$e "ir hayalet ehre $(n)m)t).2ar"ara @hrenrei!h0in s(*leriyle solun 1CTnton0la yaa$#%# ak ma!eras#1& Clinton0#n paylat#%#n# imaetti%i her ileri!i ilkeye ne ka$ar kolay!a ihanet e$e"il$i%ini 'i$erek $aha fa*la insan '(r$)%)n$e "ir(l4)$e sona ermiti. Ama 2akan& sosyal ')enlik yasas#n# im*alamas#na& (l)m !e*as#n#n s#n#rlar#n#'eniletmesine e 'ay eliliklerini yasaklamas#na kar#n "ir4ok li"eral Clinton saflar#n# hi4 terketme$i.2u kitapta s(ylei yapt#%#m#* kiiler& t)m yirmin!i y)*y#l "oyun!a ileri!i+$erim!i $)nyan#n $ile'etir$i%i sosyal e ekonomik a$alet ilkelerine "a%l#$#rlar. 2u 'irite onlar#n yaam (yk)lerin$en s(*etmemi*in ama!# onlar# putlat#rmak $e%il. Ama $erim!i tutkunun (m)r "oyu s)r$)r)l)paktar#la"ile!e%ini& e%er kii tarihten (%rene"ilir e 'ele!ek hakk#n$aki iyimserli%ini ko+ruya"ilirse&eitsi*li%in "u')nk) korkun4 'er4e%i ile "a e$e"ile!e%ini '(stermek i4in "u insanlar#n k#sa yaamJyk)lerini er$ik. 5)m "u $))n)rler& hayatlar#n#n en a*#n$an son yirmi& otu* y#l#n# ileri!i $e%iimi(r')tlemeye a$am#lar$#. Noam Chomsky0nin ilk ra$ikal $uruu $aha on ya#n$ayken =spanyolfai*mine kar# "alam#t#. 7aha $a (nemlisi& $)nya h#*la ")y)k "ir irket haline 'elmesine ra%menhi4"iri i4ilerin e yoksullar#n ')!)n)n toplumu $e%itire"ile!e%ine olan inan4lar#n# yitirmemitir.2u kitapta s(ylei yapt#%#m#* kiilerin "ir4o%unun "ilin4lenmesin$e 3iil 9aklar hareketinin (*el "iryeri ar$#r. @llilerin sonu e altm#lar#n "a#n$a& 9owar$ inn Atlanta0$aki 3pelman Kolei0n$e "ir

    (%retim '(relisi olarak militan (%ren!ileri e meslektalar#n# $estekliyor$u. Martin uther Kin'& 0#n!ena*e t(reni& o *aman hen)* on ye$i ya#n$a olan e 8hio0$aki siyah !emaat 'a*etesine !ena*e ileil'ili ha"er ya*mak i4in '(n$erilenMannin' Mara"le0#n politikleti%i an$#. Kentu!ky 'i"i k)4)k "ir Eehir$e& okullar$a #rk ayr#m!#l#%#n#nkal$#r#lmas#n# 2ell 9ooks "i**at yaam#t#. 2eya*lar#n #rk ayr#m!#l#%#n#n kal$#r#lmas#na '(ster$i%i$irenie tan#k olan 9ooks& 1... hayat#m#*#n toplumsal kurallar#na yon eren politik i$eoloi olarak

    "eya*lar#n )st)nl)%)n)n... "ir4ok "eya* i4in $eletin herhan'i "ir telkinin$en $aha ')4l) ol$u%unu'(r$)%) an$a 'er4ek "ir uyan# yaam#t#.1Hietnam 3aa#0n# sona er$irmeyi ama4layan hareket $e "u kitapta yer alan kiilerin 4o%u i4in "ire%itim ortam# oluturmutu. inn& Ku*ey Hietnam h)k)metinin ser"est "#rakt#%# ilk A27 saaesirlerini almak i4in /-0$e 9anoi0ye u4mutu. 7emokratik J%ren!i 2irli%i0nin li$eri Mi!hael Al"erte se4kin "ir J%retim )yesi& Noam Chomsky& Hietnam 3aa#0na kar# Massa!+husetts 5eknoloi

    @nstitus)0n$e "irlikte m)!a$ele etmiler$i. >enel A27 k)lt)r)n)n Hietnaml#lara kar# tutum eeylemlerin$e a4#k a4#k e saa kar#t# hareketin i$eoloisin$e ise 4o%u ke* Jrt)l) olarak '(r)len#rk4#l#%# iyi "ilen Feter Kwon'& Asya k(kenli Amerikal#lar#n saa kar#t# hareket i4in$e yaa$#%# kar+ma#k $urumu paylam#t#. @tnik k(ken e s#n#f politikas#n#n kesimesi& Kwon' e Mara"le0# saakar#t# e sosyalist (r')tlerle "irlikte s)r$)r$)kleri 4al#man#n yan#n$a kimlik temelin$eki(r')tlenmeye $e teik etti. 9in$istan0$an A270ye yeni '(4 e$en on "ir ya#n$aki Urashi Hai$& saakar#t# protestolara kat#l#rken& 'en4 Ginona a7uke ise her 'e!e telei*yon$a 'i$erek ka"aran kay#plistelerini $inlerken politik "ilin4 ka*anmaya "alam#t#.3aa s#ras#n$a& Chomsky e $i%erleri& $elet e irket ikti$ar# 'er4e%inin 4arp#t#lmas#n$a me$yan#nrol) hakk#n$a ra$ikal "ir anlay# 'elitiriyorlar$# O0te Chomsky& @$war$ 9erman ile "irlikte& ")y)kyay#n 'ru"u Garner 2ooks0un fmans(rl)%)n+$e A27 emperyali*mi ile il'ili iki !iltlik an#tsal "irarat#rma yay#mla$#. Garner0#n sahipleri yay#mlanma$an k#sa s)re (n!e

    Pi4eri%in$en ha"er$ar olun!a kitap $a%#t#m$an hemen 4ekil$i. 3onu4ta finansman $este%i kesil$i ehi4"ir (n yay#n pro'ram# olma$an 4al#ma "ir "aka yere sat#l$#. 2u ka"a politik "ask#& Chomsky e9erman0#n 1propa'an$a mo$eli1 $e$ikleri me$ya )*erin$eki irket kontrol)n)n eletirisini'elitirmelerin$e (nemli "ir rol oyna$#.Ginona a7uke O y#l#n# Amerikan K#*#l$erili 9areke+ti0nin Goun$e$ Knee0yi i'al etti%i y#lolarak an#ms#yor. O ayn# *aman$a Hai$0in en sonun$a 'ay siil haklar# ile il'ili tart#malarakat#l$#%# ra$ikal ulusal haftal#k $er'i& >ay Community News0#n $o%$u%u y#l$#. Hietnam 3aa#0n#nsona ermesiyle "irlikte& Yeni 3ol0un "ir4ok farkl# ak#m#n$an 'elen eneri P0lerin 1yeni toplumsalhareketler1in$e "erraklat#. 2eya* olmayan Amerikal#lar e ka$#nlar +e iktisat $##n$a "u ')4lerin $e(nemini karam# olan "eya*lar+ toplumsal !insiyet e #rkla il'ili kay'#lar# $a iin i4ine kataraksosyalist teori e prati%i *en'inletirmek i4in 4al#t#lar. Kwon'& New York0taki Chinaton0$a i4i(r')tlenmeleri )*erin$e yo%unlat#. Mara"le sosyalist e etnik siyah (r')tlenme aras#n$a "ir k(pr)kurmaya 4al#t#. @hren+rei!h ka$#n hareketinin sosyalist kana$#n#n 'elimesine katk#$a "ulun$u.

  • 7/25/2019 Noam Chomsky - Kollektif Amerikan Muhalifleri Konuuyor

    5/52

    9arar$ me*unu a7uke& K#*#l$erililerin e T4)n!) 7)nya )lkelerinin topraklar#n$a irketlerin e$eletlerin toksik kirlenmeye yol a4t#%#n# a4#%a 4#karan "ir arat#rma proesini )stlen$i. 2u 4al#maonun Naao0$a yap#lamaya kar# m)!a$eleye kat#lmas#n# $a sa%la$#.P0ler$e yeni toplumsal hareketlerin saflar# s#kla#rken 4ok renkli sosyalist e ra$ikal 'ruplar silin$iler.5ek sorun temelin$e (r')tlenmenin e kimlik politikas#n#n s#n#rlar# hem hareket i4in$e& hem hareket$##n$a ateli tart#malara konu ol$u. Darkl# alanlar$a y)r)yen kampanyalar aras#n$a kiisel k(pr)leroluturan "a*# militanlar "irka4 (*erk harekette (r')tlen$iler. a7uke 'i"i militanlar& a%#rl#kl# olarak

    "eya*& orta s#n#f& n)kleer eneriIIkar#t# militanlar ile K#*#l$erili topraklar#n$a uranyum ma$enlerine kar# m)!a$ele eren Amerikanyerlileri aras#n$a (r')tlenirken ayn# *aman$a n)kleer eneri e n)kleer silah sanayinin yol a4t#%#n)kleer felaket teh$i$ine kar# kampanyalar ile toplumun militari*m e ataerkil sistem taraf#n$an 4ok$aha sinsi e sistemli "ir "i4im$e 4)r)t)lmesine kar# m)!a$eleler aras#n$a k(pr) olutur$ular. Hai$e 9ooks& hem ken$i etnik e #rksal 'e+leneklerin$eki !insiyet4ili%e& hem $e femini*min sa$e!e top+lumsal !insiyet )*erin$e o$aklanmas#n#n 'etir$i%i etnik& se4kin+!i e homofo"ik (nyar'#lara $ikkat4eken "eya* olmayan ka$#nlar#n saflar#na kat#l$#lar. 9ooks0un ilk kita"#&AinCt % a =o9anC9 +Mi!haelAl"ert e (tekiler taraf#n$an hep "irlikte kurulan yeni yay#nei& South End Press taraf#n$an+

    yay#mlanmas#& femini*min 1ikin!i $al'as#1n#n ka$#n ra$ikali*minin 4ok k)lt)rl)& 4ok s#n#fl# "ir )4)n!)$al'as# taraf#n$an '(l'elen$i%ini '(steren "ir4ok iaretten "iriy$i.-P1$e Ronal$ Rea'an0#n "akan se4ilmesinin ar$#n$an saa k#k#rt#!#l#%#na& 4ere felaketine e#rk4#& femini*m e 'ey kar#t# $in!i sa%#n y)kseliine kar# m)!a$ele i4in ileri!i ')4lerin 'eni "irkesimi harekete 'e4ti. A270nin Hietnam0$a y)r)tt)%) saaa kar# muhalefette ifa$esini "ulan anti+emperyali*m seksenler "oyun!a yeni$en solun temel il'i alan# olmutu. Nikara'ua& @l 3ala$or e>)ney Afrika0$aki kurtulu ')4leriyle $ayan#ma hareketleri i4in Chomsky unlar# s(yl)yor$u:1@mperyali*m tarihin$e "unun ei "en*eri yoktu... 2inler!e insan#n sal$#r# alt#n$aki )lkelere 'itti%i

    "aka (rnekler ol$u%unu sanmam.1 =4 !ephe$e& 1Rea'anom=k1 seretin *en'inlere $aha "elir'in "iraktar#m#n#& ka$#n e 4o!uklar#n $aha $a yoksullamas#n# e "eya* olmayan topluluklar#n& 'ey ele*"iyenlerin ')nah ke4isi haline 'etirilmesini sim'eliyor$u. A=73 sal'#n#& 'eylerin , y#l u%rat#ktansonra el$e ettiklerine inan$#klar# toplumsal ')en!enin "ir yan#lsama ol$u%unu ortaya 4#kar$# e $aha

    (n!e ken$ilerini $i+L%er e*ilenlerle (*$eletirmemi olan 'ey e le*"iyenler aras#n$a politiklemeye katk#$a "ulun$u.8nlar#n +")y)k Jl4)$e =5AA53==K ara!#l#%#yla ifa$e e$ilen+ (l)me kar# hayata tutunma 4a"alar#e hakl# (fkeleri& Hietnam 3aa# sonras#n$aki $(nem$e '(r)len en etkili aktif m)!a$elelerin "irkana$#n# olutur$u.2u s(yleilerin (ne 4#kar$#%# "ir4ok ortak konu ar: Folitik+leme s)re!i& i4e $(n)k solun potansiyelkat#l#m!#lara e m)ttefiklerine ya"an!#lamas#& Yeni 3olun ekonomi*mi ile yeni toplumsalhareketlerin ken$i kimliklerini ur'ulamas#n#n yol a4t#%# 'erilimler... 3(ylei yapt#%#m#* kiilerse4kin!ilikten kurtulmu "ir $emokratik sol 4a%r#s#n$a "irleiyorlar& Kwon'& ay$#nlar# 1$e%iiminar$#n$aki kuet ol$u%umu*a ya $a halk i4in "ir eyler yapmam#* 'erekti%ine inanmamalar#1konusun$a uyar#yor +1halk ile "irlikte 4al#mal#y#*.1 2unun 'i"i& "a*# konuma!#lar $a i4e $(n)k

    ra$ikalleri art#k pop)ler k)lt)r& spor e $ini hi4e saymaya "ir son ermeye 4a%#r#yor. Kimlikpolitikas#n#n $e%eri konusun$a tam "ir u*lama olma$#. 8ysa herkes (*erk& kimlik temelin$e "ir(r')tlenmenin e s#n#f 4(*)mlemeleri e saa#mlar# i4erisin$e #rk e toplumsal !insiyeti ayr#nt#lar#ylahesa"a katman#n 'ereklili%ini e $e%erini ka"ul etme e%ilimin$e$ir.3on otu* y#l#n $ersleri& "u hareketlerin li$erlerini 1$erim1e e a$aletin hemen ula#la!akm# 'i"i aate$ilen topraklar#na an!ak $aha $olays#* "ir ama4 e $aha 4ok aamal# "ir proe ile ula#la"ile!e%ini$))nmeye sek etmitir. @hrenrei!h "unu 1"ilye oyunu1na& ne$en e sonu!un yaa "irikimine

    "en*etiyor. a7uke 1@lini*$e elli ya $a y)* y#ll#k "ir plan olmal#1 $iyor. 12ura$an nereye ara!a%#*1$iye sorul$u%un$a& Chomsky s(ylei yapt#%#m#* kiilerin u*lat#%# yeri ifa$e e$iyor: 1Nere$e(r')tlenile!ek M)mk)n olan her yer$e.1 2iri $##n$a "u s(yleiler South End Press kolektifi taraf#n$an 'er4ekletiril$i. Y)* y)*e& telefonla ee+posta yoluyla ya+O

  • 7/25/2019 Noam Chomsky - Kollektif Amerikan Muhalifleri Konuuyor

    6/52

    p#lan '(r)meler ara!#l#%#yla& son"ahar# e - k## "oyun!a Anthony Amoe& oie 9ayes&ynn u e 3onia 3hah "u s(yleileri 'er4ekletir$iler. Urashi Hai$ ile s(ylei Alternatif Ra$yo0$an7ai$ 2arsamian taraf#n$an yap#l$# e /0$a yine onun ha*#rla$#%# "ir ra$yo pro'ram#n$ayay#mlan$#. 3(yleileri 'er4ekletiren herkese *amanlar#n# e )retken 4al#malar#n# "i*e ay#r$#klar#i4in teekk)r etmek isteri*. Folitikaya yeni 'irenler$en eski t)feklere ka$ar t)m okurlar#m#*#n "ukitapta ortaya konan '(r)ler$en& kiisel perspektifler$en e "u sayfalar$a ifa$e e$ilmi olankararl#l#ktan etkilenip esinlene!eklerini umuyoru*.SDU/< E'? PESS

    Feki 3i* Kim$en e Ne$en Yanas#n#*!%5 A>&E/ $ (2)C de !i/Cte ?e9okratik &ir /oplu9 Fin osa >ue9urg ren.ileriCninHS?SI kuru.u yeleri ara-sndayd1 2#Clar @e )#Clerde &oston eyaleti @e ulusal 7ren.i 7rgtFsJ yerelK 7lgesel @e ulusal sa@aLkarLt ir 9ilitand1 ?aha sonraki yllardaK nkleer karLt1 7rfeM Sa@aL karLtK rk ayr9 karLt @eaLka sa@aL9lar dahilK farkl 7rgtsel olayK proNe @e hareketlere katld1Alert siyasal @e toplu9sal F7M9le9eK g7rL @e strateNi Merine ir dMine kitap yaM9Ltr1 &unlarnarasndaK =hat %s /o &e Undone HPorter SargentK $()3IK >ierating /heory HSEPK $(+2IK Stop the

    illing /rain HSEPK $((3IK >ooking 4or;ard0 Parti.ipa-tory E.ono9i.sfor the /;enty-4irst 5enturyHSEPK $(($I @e /hin-king 4or;ard HAreiter ingK $(()I adl kitaplar @ard1 AlertK ayn Ma9andaSouth End PressCin kuru.u yelerinden de iridir @e South End PressCin on yldr kolektif yesiK B!edya Enstits nn kuru.u yesi @e eL yldr 7reti9 g7re@lisiK B !agaMineCin kuru.u yesi @e onyldr kolektif yesi @e A Oni@ersitesi Eiti9iCnn H;;;1tolu1orgI kuru.usu @e 7reti9 [email protected] B !agaMineCin Mengin ;e sitesi1 BnetCin H;;;1M9ag1orgI yarat.s @e siste9 operat7rdr1B!agaMineCin yaMardr1,38U59 @N7 FR@33: >ele!e%e umutla "akman#*# solunhan'i ka*an#mlar# sa%la$#MIC9A@ A2@R5: Deo$ali*min orta$an kal$#r#lmas#& k(leli%in orta$an kal$#r#lmas#& 'enel oy

    hakk#n#n ka*an#lmas#& Sim Crow Yasalar#0n#n kal$#r#lmas#& elliler e altm#lar$a kemiklemi ol$u%uekliyle ataerkilli%in kafa yap#s# e uy'ulamalar#n#n ")y)k (l4)$e alt e$ilmesi& 'ey haklar#n# sosyalpolitika e prati%in ##%#n$a 'elitirmek& ekoloiyi politik hayata sokmak... 3olun u*un "ir soy a%a!#ar. Ama son *amanlar$a& "enim $e kat#l$#%#m e son otu* y#l# aan e nere$eyse sa$e!e A270ye J*+') $(nem$e& solun mey$ana 'etir$i%i yap#sal $e%iimlerin ortalamas#n#n 'erisin$e kal$#%#m#*#& oysaortalama i$eoloik etki a4#s#n$an $aha u*un "ir yol kat etti%imi*i $))n)yorum.3@F: Ne $emek istiyorsunu*& "ira* a4ar m#s#n#*MA: 5amam& fikirleri e $aran#lar#& insanlar#n hayatlar# e ken$ileri hakk#n$aki $))n!elerini 4ok

    "elir'in "ir "i4im$e etkile$ik. 3an#r#m& tarihte "ununla kar#lat#r#la"ilir herhan'i "ir $(nem$ekin$en4ok $aha fa*la. 8ysa "u s)re i4in$e kurumlar# $e%itirme konusun$a "un$an 4ok $aha a* "aar#ka*an$#k. 1Yeni 3ol1 s(*)n) etti%im otu* y#ll#k $(nemin "a#n$a ken$i ')!)n) e hatta "ir4ok a4#$anama4lar#n# yanl# $e%erlen$ir$i. 2)y)k "ir eneriyle insanlar#n ak#llar#na hitap etti. Asl#n$a "u harika

    "ir ey$i& ama "ir yan$an $a ")y)k Jl4)$e sorun yaratan& =n+/sanlar#n i4in$e 4al#t#%# kurumsal yap#y# $(n)t)rmeyi ")y)k Jl4)$e '(* ar$# etmesi anlam#na'eliyor$u. 2u $urum o *aman$an "eri pek $e%ime$i.Ayr#!a& son otu* y#l$a solun s#n#fsal e $aha 'enel anlam$a ekonomik ka*an#mlar#n#n #rk& toplumsal!insiyet& politik ')4& !insel ter!ih ya $a yal#l#k alanlar#n$akine k#yasla $aha a* ol$u%una ilikin "ir4okiaret $e '(r)n)yor. 3#n#fsal tutumlar$a 4ok $aha a* $e%iiklik ol$u%unu $))n)yorum.9areketlerimi*in mali $ayan#ma e ($enti sistemleri 4o%u ke* A27 er'i yasalar#n$an $aha a*ileri!i$ir. 2unlar& ")y)kl)%) $##n$a& >eneral Motors0unkin$en pek farkl# olmayan hiyerarik kararmekani*malar# e ($eneklere sahipler. >enel$e piyasalar im$i ")y)k "ir ekle kutsanmakta$#r e neya*#k ki otu* y#ll#k saa#m$an sonra solun "ir4ok kesimi i4in $e ayn# ey 'e4erli.2a*#lar# $ikkatlerin #rk& toplumsal kimlik e !insiyet 'i"i '(r)n')lere 4ok fa*la kaymas#n#n s#n#fsal

    y(n) 'eri plana itti%ini s(yl)yor. Ama sa4ma "u. @%er yeni o$a%#n $o%mas#& (n!ekilerin silinmesinene$en ol$uysa& o *aman #rksal sorunlar )*erin$e yo%unlaan $ikkat ne$en toplumsal !insiyete y(nelen

  • 7/25/2019 Noam Chomsky - Kollektif Amerikan Muhalifleri Konuuyor

    7/52

    il'i$en *arar '(rme$i ya $a tersi Ya $a (yleyse ne$en& "unlar#n ikisi $e il'inin !insel ter!ih )*erin$eyo%unlamas#n$an *arar '(rme$iler 3#n#fsal y(n $e 'erekti%i 'i"i ele al#nmam#t#r& 4)nk) solun s#n#f#karama e s#n#fa seslenme tar*# $o%ru $e%il$i.3@F: Feki (yleyse s#n#fa e ekonomiye y(nelik il'inin uyumunu sa%layan ney$i @%er altm#lar#nhareketlerinin $oru%a 4#kt#%# ')nlere 'eri 'i$ersek& Marksi*me 4ok ")y)k "ir il'i ar$#. @n a*#n$an

    "unun artan "ir s#n#f "ilin!ine yol a4mas# 'erekme* miy$iMA: >er4ekten $e& "ir4ok y(n$en #rk e toplumsal !insiyete o$akl# hareketlerin $o%uu altm#lar#nsonun$a sol!ular#n sa$e+!e s#n#f sorunlar#yla ya $a sa$e!e s#n#fsal etkileriyle il'ili ol$uklar# (l4)$e $i%er sorunlarla +a%#rl#kl#olarak Marksi*m$en esinlenerek+ il'ilenmelerine kar# "ir tepkiy$i.>er4ekte altm#lar e P0ler$e *aman#m#n ")y)k "ir "(l)m)n) ekonomi*me kar# e iktisat ka$ar& #rk&toplumsal !insiyet e ikti$ar sorunlar#na a%#rl#k erilmesini saunmakla 'e4ir$im. 7aha o *amanlar&hem ken$i "a#ma& hem $e Ro"in 9ahnel ile "irlikte ya*$#%#m "ir4ok kitap ")y)k (l4)$e "ununlail'iliy$i. Ro"in e "en 4o%u ke* 'er4ekte s#n#f kar#t# e anti+Marksist olmakla su4lan$#k. Ama "ana(yle 'eliyor ki sorun& sol$a ya $a en a*#n$an solun ")y)k "(l)m)n$e hi4"ir *aman iyi "ir s#n#f "ilin!ie s#n#fsal "a%l#l#k olmay##y$#. Marksi*m ')4l) e 'er4ekten (*')rletiri!i s#n#f "ilin!inin e s#n#fsal

    o$a%#n $o%$u%u "ir kaynak e temel $e%il$i. 7aha $o%rusu& "atan "eri s#n#f konusun$a tutumlar "ir4or"ay# an$#r#yor$u.Nere$eyse her sol!u e'emen kapitalist s#n#f# eletiriyor& i4i s#n#f#n#n ')4lenmesini e say'#nl#kka*anmas#n#& ikti$ara 'elmesini iste$i%ini s(yl)yor. 2ir "alan'#4 olarak& "u ')*el. Ama ya aukatlare $oktorlar& m)hen$isler& )st $)*ey aka$emisyenler e iletme y(neti!ilerine ne $emeli Yaekonomi$eki karar mekani*malar#n$a uy'ulama$a tekel sahi"i olan& ")y)k (l4)$e $))nsel4al#man#n y)k)n) omu*layan& ken$i 4al#ma koullar#n# ")y)k (l4)$e kontrol e$en e ayn# *aman$a$i%er $aha tipik i4ilerin katlan$#%# koullar# "elirleyen ya $a kontrol e$enlere ne $emeli>(r$)%)m)* ka$ar#yla n)fusumu*un yakla#k y)*$e yirmisi ne sermaye& ne emek kate'orisine 'iren&ekonomik ')4 e il'ili "e!eri& "il'i ara4lar#n# tekelletiren& 1koor$inat(r s#n#f#n ;Ro"in ile ortak$eyimimi*< par4as#$#r.A270$e i4iler "u s#n#f# nefret e$ilen ki"irli "ir $)man olarak '(rmekle "irlikte& )*)!) e 'arip "ir

    "i4im$e o%ul e k#*lar#n#n koor$inat(r s#n#fa kat#lmas#n#& $oktor& aukat& ". olmas#n# isterler. >ene $ekoor$inat(r s#n#f 4o%u sol!unun karamsal 4er4eesin$e nere$eyse hi4 yoktur. 2u ol$uk4a a#rt#!# "ir$urum.-3ol& "u s#n#f#n arl#%#n# karamsal "ak#m$an ")y)k (l4)$e '(* ar$# e$erken& "u s#n#f#n yaamanlay#lar#& $e%erleri e ama4lar#yla i4i s#n#f#nkin$en 4ok $aha fa*la (*$eleti%ine inan#yorum.>er4ekten $e& Marksi*min sonu4ta tek "a#na i4ilerin $e%il ay$#nVy(neti!i s#n#f#n i$eoloisi ol$u%unu$))n)yorum. He enini*m $e "u s#n#f#n strateisi$ir& onlar# sermayeye kar# ol$u%u 'i"i& eme%e kar#$a y(neti!i konuma y)kseltmeyi ama4lar.Altm#lar$a anti+kapitalist& Marksist hareketler$e 4al#an e (*ellikle "u hareketleri y(nlen$irenkoor$inat(r s#n#f#n yetiti%i ortam& al#kanl#klar e (*lemlerle (*$eleen "ir4ok 'en4 "ulunuyor$u. 2ukiilerin 4o%u 'i"i& "ir4ok "ak#m$an ahlakl# olan e a$alet $uy'ular#na "a%l# kalan "i*lerin $e "u s#n#f

    "ilinme*ini 'enellikle ken$imi*e "ile a4#k4a itiraf e$eme$i%imi*e inan#yorum. He 'er4ek "elan#ntohumlar# $a "ura$a "ulunuyor.Kesinlikle #rksal e toplumsal !insiyete (*') se*'ilerin ortaya 4#k##n#n& $ikkatin s#n#f )*erin$ekiyo%unlu%unu a*altmaya *orlamas#n$a "ir anlam 'i*li. 3#n#f 4ok (nemli "ir o$ak olmay# s)r$)r)rken'elien ka$#n hareketleri e #rk4#l#k kar#t# hareketlerle ")y)k (l4)$e i4 i4e 'e4en hareketler olsay$#&

    "unlar i4i s#n#f#n#n $e%er e ')n$emlerinin tersine& ka4#n#lma* olarak koor$inat(r s#n#f#n $e%er e')n$emleri 'i"i sorunlar# ele almaya itilirler$i. ?)nk) #rk o$akl# e toplumsal !insiyet o$akl# ')n$em+ler kiisel siyaset ile 4ok yak#n$an il'iliy$iler.Altm#lar e P0ler$eki hareketlerin i4in$e yer alan ka$#nlar e siyahlar& toplum e ayn# *aman$ahareket i4in$eki #rk4#l#%#n e !insiyet4ili%in i$eoloik e kurumsal y(nlerine $ikkatlerin 4ekilmesine(n ayak olmular$#. Ama i4ileri ku!aklamamak e onlara (n$erlik misyonu tan#mamak "ir4okharekette hi4"ir honutsu*lu%a yol a4mam#t#.2i*im hareketlerimi*in (*')rl)k4) "ir s#n#fsal "ak## kefe$ip& "unu hayata 'e4irmek e proelerimi*eyans#tmak i4in yapmalar# 'ereken 4ok i ol$u%u $))n!esin$eyim. 3on yirmi& otu*

  • 7/25/2019 Noam Chomsky - Kollektif Amerikan Muhalifleri Konuuyor

    8/52

    y#l$a kimi *aman "elirsi*lik i4erse $e #rk e toplumsal !insiyet temellerin$e (r')tlenen hareketler$e'(r$)%)m)* $urum "u alan$a $a ortaya 4#k#n!aya ka$ar 4ok a* i4iyi ken$isine 4eken ya $a hatta

    "ask#!# nitelikte olan e s#n#f temelin$e 4ok a* ey ka*ana!ak hareketlere sahip olmaya $eame$e!e%i*.3@F: 3#n#fsal sorunun yan#n$a& solun olumsu*lama sorunun$an $a s(* ettini*. 2unu a4a"ilir misini*MA: 8tu* y#l$#r ne ka$ar fa*la k(t)l)k ol$u%u konusun$a& insanlar#n kar#lat#%# k(t)l)klerin +#rk4#l#k&sefalet& neyle kar# kar#yasan#*+ yay'#n e sistemli ne$enleri temelin$e "ilin4len$irme 4al#malar#yapt#k. He "ana (yle 'eliyor ki& t)m "unlar$a 4ok "aar#l# ol$uk. Ama isteklerimi*& ama4lar#m#*&$e%iimi 'er4ekletirme ara4lar#& *afer )mitlerimi* konusun$aki "ilin4len$irme nere$e >ele!e%inolas#l#klar#n# se*emiyorsak& "ask#lar#n ")y)kl)%) e kal#!#l#%#n# $aha 4ok fark e$iimi* "i*i olumsu*+lu%a '(t)r)r& $irenie $e%il. ?#kma*#m#*#n ")y)k (l4)$e "ura$a yatt#%#n# $))n)yorum. @l"ette&

    "ask#n#n sistemli etkilerine iaret etmeye& $eyim yerin$eyse& $)man# a$lan$#rmaya son ermeliyi*anlam#na 'elmiyor "u. Ama ayn# an$a hem '(r) e stratei& hem $e insanlar# $epresyona kar#koruya"ile!ek e muhalefeti "esleye"ile!ek (r')t "i4imleri yaratmaya $aha fa*la $ikkat etmek*orun$a ol$u%umu*u '(sterir.=lk Yeni 3ol $(nemin$e Cari 8'les"y0nin 4ok etkili "ir s(yleini an#ms#yorum. >er4ekten ")y)k "ir

    militan kitle kar#s#n$a nere$eyse ilk ke* li"erali*me y)klen$i e Hietnam0$aki a4ma*$an a$#n#ererek emperyali*mi sorumlu tuttu. 2u t)r sistemli 1a4#klama1 ;e toplumsal !insiyet& #rk& yoksulluke "en*eri hakk#n$a $i%er a4#klamalar< o *aman 4ok etkiliy$i& 4)nk) 4ok yeniy$i e herkesin '(*)n)na4#lmas#n# sa%lam#t#. Eim$i& otu* y#l sonra& toplumsal kurumlar#n ne ka$ar k(t) ol$u%una20

    ilikin sol$an 'elen a4#klamalar insanlar#n *aten "a#n$an "eri "il$i%i eylerin $##na pek 4#km#yor.2i*im olumsu*Veletirel mesalar#m#* (fke e eyleme yol a4m#yor& sa$e!e $)man#n "a e$ileme*ol$u%u konusun$a yeni "ir kan#t sunmaktan (teye 'itmiyor. =htiya!#m#* olan eyler istek& umut eu*ak '(r)l)l)kt)r. Ama nere$eyse herkes *aman#n# k(t)l)klerin listesini 4#karmakla 'e4iriyor.3@F: Ne$enMA: 7o%rusu "ilmiyorum. 2u soruyu "ir4ok insana "en $e sor$um.2elki "u $aha kolay. 2elki "ir al#kanl#k ya $a "elki herkes "aka '(relere el atmak yerine& "unu 4ok

    iyi yapa"ilen "irka4 kiiye (yk)n)yor. 7olay#s#yla "ir $en'esi*lik '(r)l)yor. 2elki "a*# post+mo$ernistlerin u*ak '(r)l)l)k e hatta $))nme e ak#l!#l#k ile il'ili sa4ma s(*lerinin $e "a*# etkileriola"ilir... Neyse& "u konu$a fa*la ileri 'itmek istemiyorum. 2elki "a*# insanlar#n sekterlik eotoriterlik ile il'ili tamamen hakl# kay'#lar# onlar#n kafas#n# kar#t#r#p& u*ak '(r)l)l)k e stratei$enka4#n#lmas# 'erekti%ini $))nmelerine yol a4m# $a ola"ilir./P0lar#n "ir $i%er (nemli ismi& +tehlikelerle $olu kariyerinin "a*# kiileri $))n$)r$)%)n$en 4ok $aha$)*eyli e $aha (nse+*ili olan+ 5om 9ay$en& solun yenil'iyi *aferin $ilerin$en s(k)p alma e%ilimita#$#%#n# s(ylemekten holan#r. 3an#r#m& "ir"iriyle ilikili iki ey $))n)yor. 2irin!isi& s#k s#k hereyin 4ok korkun4 ol$u%u eklin$eki 4(*)mlememi*e iyi eyler $e ol$u%unu '(remeye!ek ka$artak#l#p kalmam#*. 2a*# sol!ular i4in& sanki ilerlemeyi (mek ya $a hatta ilerlemeyi ka"ul etmek "ir

    "i4im$e ama!#m#*# 4arp#t#r. Ne ka$ar aptal!a& ')4s)*letiri!i "ir anlay#. @%er ilerleme olanaks#*sa&saa#m#n ama!# ne ola"ilir ki

    =kin!isi& sol "ir saa# $ur$urmak ya $a po*itif ayr#m!#l#k yaL$a y)ksek )!retler 'i"i "ir eyler ka*an$#%#n$a& el"ette "u ka*an#m# hayata 'e4ire!ek olanlar ikti$ar')4leri$ir. 8nlar yasay# im*alar ya $a saa# sona er$irirler. He o *aman solun *aferini 4alar e solusa$e!e "u ama4lara ulamak i4in "elal# "ir en'el olarak k(t)lerler. 9ay$en0#n iaret etti%i ey& solun $ahep "u 4arp#tmay# ka"ul etmesi e ken$i "aar#s#n# korkun4 "ir yenil'i& tam "ir ye$eklenme olarak'(rmesi$ir.3@F: Ama el"ette ye$eklenme e u*lamalar oluyor. 2unlar# $a eletirmeliyi*& $e%il miMA: 5a"ii ki oluyor. 5a"ii ki& "una $ikkat etmeliyi*. Ama e%er k(t) a$amlar 5H0ye 4#k#p $e%iimi1"i*e kar#n1 'er4ekletir$iklerini s(yle$iklerin$e& ki her *aman "(yle yaparlar& sanki ")y)k "ir saa#ka*anmak "ir yenil'iymi 'i"i $aranmaya "al#yoru*. Ka*an#mlar#mt*#n 'er4ekli%ini karay#pa4#klamak yerine& onlar#n 4arp#tmas#na kan#yoru*.

    aferin ne ol$u%unu& ne olma$#%#n# nas#l "ile!e%i* 2en "ir $erim!iyim. 5oplumsal sistemintemellerin$e $)*')n ol$u%unu e tek yapa!a%#m#* eyin ura$a "ura$a ortaya 4#kan "a*# sorunlarla

  • 7/25/2019 Noam Chomsky - Kollektif Amerikan Muhalifleri Konuuyor

    9/52

    u%ramak ol$u%unu $))nm)yorum. 5oplumun temel kurumlar#n# +politikas#n#& k)lt)r)n)& aileilikilerini e ekonomisini+ $(n)t)rmek istiyorum. 7olay#s#yla& "en!e s)r$)re"ile!e%imi* saalar# esonu4lar#n# $))n)rken kullan#la!ak iki Jl4)t ar. Eim$i insanlar#n ahlaki temeller$e $aha iyikoullara ihtiya4lar# ar. He 'ele!ekle il'ili "a*# "eklentileri ol$u%una $a inanmalar# 'erek. =kin!isi&ka*an#mlar#n "ir k#s#r $(n')ye 'irmemesi& 4ok ileri '(t)r)lmesi 'erekir. 3aa#m 'er4ekte saa#m$#r.7i%er taraf m)mk)n olan#n en a*#n# ermek e ilk f#rsatta 'e4mite a*'e4mek *orun$a kal$#%# hereyi 'eri almak ister. 7olay#s#yla ka*an#mlar (n!e el$e e$ilmeli e sonra $a korunmal# e'eniletilmesine (n!elik erilmeli$ir. @%er 'e4miin22

    k(t)l)klerini amam#* 'erekliyse& ka*an#mlar y)r)tme ')!)n$en yoksun kurumlara y)r)tme ')!)ka*an$#rmal# e "aka $e%iimler e son 4(*)mleme$e 'er4ek $(n))mler pein$e koan $aha ")y)khareketlerin (n)n) a4mal#$#r.Y=ne /P0lar$an 4ok parlak "ir isim ermek 'erekirse An$re1 >or* a$l# "ir Drans#* ya*ar#n$an s(*e$e"ilirim. >or*& s)rekli olarak ka*anmam#* 'ereken eyin 1reformist olmayan reformlar1 ol$u%unu(ne s)r$). Reformist+olmayan reformlar#n insanlar#n yaam tar*#n$aki& hukuktaki& toplumsalyap#lar$aki& "ilin4lerin+$eki "a*# sorunlar# 4(*en ama 'ene $e $i%er iyilemeler i4in saa#m#n yeni "ir

    platformunu olutura!ak ka*an#mlar ol$u%unu s(ylemiti. 2u tip reformlar ken$i "alar#na "ir ama4$e%il$irW ka*an#r& ar$#n$an eini*e $(nersini*& hepsi "uX Ama ayn# *aman$a "unlar $eam e$en "irs)re!in par4as#$#r. 7olay#s#yla& "ir proeye ya $a harekete ya $a kampanyaya 'er4ekten $e%ip$e%me$i+%inin "ir iareti olarak "akt#%#m ey $e "uW yani insanlar#n yaamlar#n$aki iyilemeler& yenialtyap# $)*enlemelerine e "aka ilerlemelere ne$en olan yeni "ilin4 ya $a (r')tsel koullar...3@F: @%er sol ortak "ir i*yon$an yoksunsa& sorun "i*im ne iste$i%imi*i "ilmememi* mi& yoksa "unun)*erin$e u*laama+mam#* m#MA: 3an#r#m& ne iste$i%imi*i 4ok a* $))nmemi* e "u konu$a 4ok a* !i$$i tart#ma yapmam#*.3ol!ular#n 4o%u 4ok "elirsi* e inan$#r#!# olmayan 'enellemeler $##n$a& 1Ne$en yanas#n#*1 sorusunuyan#tlayama*. K)lt)r& toplumsal !insiyet& #rk& siyaset ya $a $elet e iktisat s(* konusu ol$u%un$a

    "unun kesinlikle "(yle ol$u%unu $))n)yorum. Asl#n$a e%er yay'#n "ir "i4im$e saunulan a4#k e*orlay#!# "ir i*yon olsay$#& "unun )*erin$e tam "ir u*lama ola"ilir$i e ta"ii ki& "a*# u*lama*l#k ya$a kukular $a. =te "ilin4len$irme e (r')tlenme $e "ununla il'ili *aten.23

    >er4ek farkl#l#%#n en ")y)k kayna%# 4#kar farkl#l#klar#$#r. 2eya*lar e erkekler& a*#nl#k !emaatlerin$eyer alan insanlar e ka$#nlar o alanlar$a neyin en iyi ol$u%unu (%renmek e ken$i eski $eneyim ekoullar#n#n $ar mesalar#n# amak *orun$a$#rlar. He ayn#s# "ir4ok sol!unun i4iler taraf#n$ane%itilmesi 'ereken elitist $))n!eleri e y(netsel '(steri4ilikleri i4in $e 'e4erli. Ama sa%l#kl# e(*')rletiri!i !insel& e%itsel e k)lt)rel etkileim ihtiya!#m#*# kar#la$#%#m#* 'i"i& "u konu$a $a ayn#eyi yapa"ile!e%imi*i $))n)yorum.3@F: >ele!ek kua%#n sorumlulu%u )stlenme tar*#n$a ne t)r farkl#l#klar '(r)yorsunu*MA: or "ir soru "u. 8lumsu* "ir etki yaratmak& felaket tellal# olmak e (*ellikle $e karama$#%#m#*eyleri eletirmek istemem. aman *aman yol$an 4ekilmek iyi$ir. Ama& "il$i%ini* 'i"i& "u')n'en4likle il'ili kay'#lar#m& onlar#n otu* y#l (n!e inan$#%#m#* eyleri e (*ellikle ken$imi*itan#mla$#%#m#* e $#a ur$u%umu* "i4imleri "ir yana atmalar#n$an kaynaklanm#yor. 5ersine&

    kay'#lar#m "i*im yanl#lar#m#*$an (%ren$iklerine e 4ok farkl# "ir ey yaratt#klar#na inan#rlarken&ayr#nt#lar$a eletirel yakla#rsak& "i*im yanl#lar#m#*# 4ok s#k yinele$iklerini $))nmem$en 'eliyor.3@F: Jrnekleye"ilir misini*MA: 2i* sol!u ol$uk e hemen ar$#n$an $##m#*$a kalan herkesi kullan#lan ya $a !ahil ya $a t)ketimekap#lm# kiiler olarak '(rmeye "ala$#k. 7olay#s#yla& ')n)m)* 'en4li%ini $e. A270$eki ')n$elikhayat#n "ir4ok y)*)n) +spor& 5H& sinema& 'iyim kuam& "eslenme+ aa%#la$#k. 2(yle!e kar#m#*a')n)m)*)n 'en4li%i 4#kt#. Apolitik insanlar#n ne$en "u ekil$e $a+24

    ran$#%#n#& 'er4ekte sahip ol$uklar# !esareti e se*'ilerini unuttuk. He kar#m#*a "u')nk) 'en4lik 4#kt#.2u rahats#* e$i!i ama kesinlikle 'en4lerin hatas# $e%il $iye $))n)yorum. 7aha $o%rusu& "enimkua%#m 'er4ekte (*eletiri yapmay# e sa$e!e 4ok a4#k olanlar#n$an $e%il $e 'enel$eeylemlerimi*$en a4#klay#!# $ersler 4#karmay# "e!ereme$i.

    3@F: @konomik i*yon ile il'ili yap#t#n#*$an s(* e$e"ilir misini*

  • 7/25/2019 Noam Chomsky - Kollektif Amerikan Muhalifleri Konuuyor

    10/52

    MA: 8rtak 4al#malar yapt#%#m#* ya*ar $ostum Ro"in 9ah+nel ile "irlikte& 1kat#l#m!# iktisat1$e$i%imi* ekonomik i*yon konusuna epey kafa yor$uk. 2u& ekonomiyi temel alan sol!ular#n her*aman i$$ia ettikleri +ekonomik kararlar# "unlar$an etkilenenlere "#rakmay#+ ama hi4"ir *aman hayata'e4ireme$ikleri eyi 'er4ekletirmeyi ama4lar.Fiyasalar#& $i%er "aar#s#*l#klar# yan#n$a& a$alet e J*+y(ne+timin antite*i olarak $e%erlen$irip&re$$e$er. He 1piyasa sosyali*mi1 a$#yla "ilinen sosyal $emokrasi e 'er4ekte y(neti!i& planlama!# e$aha 'enel anlam$a& ay$#n i4ileri y(neti!i konuma y)kselten ekonomiler olan 1merke*i planlamaya$ayal# sosyali*m1 $ahil& 1eski mo$eller1i re$$e$er. Kat#l#m!# iktisat& ikti$ara ya $a m)lkiyete ya $ahatta +"ir4ok "aka ileri!inin $e saun$u%u 'i"i+ toplumsal )r)ne yap#lan katk#ya '(re $e%il& 4a"a e(*eriye '(re ($)llen$irmeyi ur'ular.@konomik akt(rlerin sa$e!e 'elir $e%il& ama ayn# *aman$a a$il koullara $a sahip olmalar# 'erekti%inie ekonomik yaam#n insanlar# )stlen$ikleri rol ne$eniyle $aha yetkili k#l#nanlar ;e ekonomiyiy(netenler< ile )stlen$ikleri rol ne$eniyle $aha a* yetkili k#l#nanlar ;e $i%er insanlar#n emirleriniyerine 'etiren& hi4 s(* sahi"i olmayan ya $a 4ok a* s(* sahi"i olanlar< olarak "(lmemesi 'erekti%ini(ne s)rer. Kat#l#m!# ekonomi& iin $en'e+L,li $)*enlenmesin$en ya $a insanlar#n ken$ilerine esi* '(r)nen ama ortalama olarak hayat kalitesi e

    hiyerarik etkileri "ak#m#n$an ekonomiye kat#lan $i%er kiilerin sahip ol$u%u sorumluluk e '(releri"irletiren ilere sahip olmas#n$an yana$#r.en'in "ir fikri miras# olan e "i*im $e "(l))m a4#s#n$an 1kat#l#m!# planlama1 $e$i%imi* konsey$emokrasisin$en yana$#r. 2u '(r)) "ir4ok kitap e makale$e $ile 'etir$ik. ?eitli periyo$ikyay#nlarlar$a& "u ara$a (rne%in 3outh @n$ Fress& Ar"e+iter Rin' Fress e $i%er "a*# siteler$e ena*#n$an "u '(r))n pratik uy'ulamalar#n# ele alan ya*#lar& yay#mlanan "a*# tart#malar $a ar$#r. netforumlar#n$a $a kat#l#m!# iktisa$a y(nelik "ir4ok ey "ulunmakta$#r.3on otu* y#la "akt#%#m$a& insanlar# s)rekli "ir "i4im$e ken$i hayatlar#n$an yola 4#k#p& e*ilmeye kar#(fke $uymaya& hatta yeni "ir $uru e$inme e ilerlemek i4in yol aramaya sek e$en insan!#l eeitlik4i (*lemlerin $erin p#nar#n# '(r$)%)m) s(ylemeliyim. 2una 1sol!uluk1 $iyelim. Ama ayn#*aman$a& olanaklar#n#n s#n#rl#l#%# ne$eniyle sa$e!e "u insanlara ulaamamakla e iletiimkuramamakla kalmayan& onlara ulat#%#n$a "ile yap#sal s#n#rl#l#klar# ne$eniyle 4o%u ke* onlar#

    ken$in$en u*aklat#ran "ir sol $a '(r)yorum. 2u konu$a art#k "ir eyler yapmak *orun$ay#*.L/

    5arih Y)kselen 2ir 3armal >i"i$ir'DA! 5

  • 7/25/2019 Noam Chomsky - Kollektif Amerikan Muhalifleri Konuuyor

    11/52

    Amerika0$a $e%il& ama >)ney Afrika0$a e "aka )lkeler$e $e. 2unlar 'er4ekten anlaml# "aar#lar$#.?ok fa*la tart##lma$#lar. Ne$eni ise se4kin olmamalar#& ola!aklar#n#n "eklenmemesiy$i. Ama ol$ular.3on yirmi "e y#l$#r& 'enel$e toplum )*erin$e (nemli "ir etki yarat#p toplumu $e%itiren& ")y)k "iruy'arlat#r#!# etki yapan ")y)k pop)ler hareketler +feminist hareket& 4ere!i hareket e "en*eri+ esasenP0lerin e seksenlerin 'elimeleri$ir. K(kleri /P0lar#n eylemlili%in$e "uluna"ilse $e "u hareketlerinken$ileri $aha sonra 'eliip ")y)m)ler$i. Ayn# $urum (teki k)lt)rlere&L-e*ilen halklara say'# $uyma a4#s#n$an $a 'e4erli. 2unlar 4ok anlaml# $e%iiklikler. @%er "u')n)nA270sini "ir otu* "e y#l (n!ekiyle k#yaslarsan#*& $e%iiklikler 4ok "elir'in$ir. 9alk#n "ilin!in$e k(ksalan $e%iiklikler$ir "unlar.2unun "ir4ok '(ster'esin$en "iri $e y)*ler!e y#ll#k tarihimi*in ilk ke* tan#nmas#& yerli halkayap#lanlar#n ilk ke* ka"ul e$ilmesi$ir. 7aha /P0lar$a "ile "u konu re$$e$iliyor$u. Yeri 'elmiken&yetmili y#llar$a ol$uk4a li"eral ya*arlar#n kaleme al$#%# stan$art $iplomasi tarihi kitaplar#n$a&koloni!ilerin Amerikan 7erimi0nin ar$#n$an "ir sonraki '(releri olan 1a%a4lar# e K#*#l$erililerikesmeye1 e onlar#n 1$o%al s#n#rlar#1na u*anmaya 'e4tiklerini okuya"ilir$ini*. 9i4 kimse "u konu$arenk erme*$i. 1Fe'uot Katliam#1 'i"i K#*#l$erililere y(nelik k#y#mlar# ol$uk4a $o%ru "ir "i4im$eanlatt#ktan sonra "unlar# y)!elten $ers kitaplar# ar$#. Nere$en mi "iliyorum ?o!uklar#m "unlar# "a

    "elas#& ileri!i& )st orta s#n#f kentin$e kullan#yor$u. 5er(r)n "oyutlar# 'i*lenip ya$s#nm#t#. 2)t)n"unlar P0ler$e kamuoyun$a "ir il'i patlamas#na yol a4t#. 2alan'#4ta "unu sa%layanlar aka$emik4erelerin $##n$an kiiler$i ama en sonun$a aka$emisyenler $e konuyla il'ilenmeye "ala$#lar.5amam& "il$i%ini* 'i"i& "unun kur"anlara 4ok fa*la "ir yarar# $okunmuyor. Ama "u& en a*#n$an A27toplumunun ilk ')nah#n# ka"ul etmesi$ir.Jte yan$an "a*# ")y)k en'eller ar$#. /P0lar#n eylemlili%i se4kinler aras#n$a 'er4ekte !i$$i "ir korkusal$#. N)fusun $uyars#* e e$il'in kal$#%# san#lan ")y)k kesimleri& 'er4ekten )*erlerin$eki (l)topra%#n# att# e kamusal alana kat#l#p ken$i taleplerini $ayatmay# $ene$iler. i"eral se4kinler aras#n$a1$emokrasinin kri*i1 $enilen $e "uy$u.8kullar& )niersiteler e kiliseler 'i"i +o mehur $eyimle konua!ak olursak+ 1'en4li%ina#lanmas#n$an sorumlu kurumlar#n yeni$en $isipline e$ilmesini sa%layarak& "u 1kri*1in )stesin$en'elmek i4in ")y)k 4a"alar har!an$#. He /P0lar#n sonun$a "ir

    Lk#s#m me$yan#n '(stermeye "ala$#%# marinal "a%#ms#*l#%a i*in ermeyerek e onlar# 8rto$okslu%a$(nmeye *orlayarak $a 1kri*1e kar# saa#m er$iler.2u tutum& $aha 4ok ')4l) $eletlerin& en "ata $a A27 e =n'iltere0nin $aha P0ler$e (*ellikle malisermaye )*erin$eki k#s#tlamalara $ayanan saa sonras# ekonomik sistemi orta$an kal$#rma karar#yla

    "a%lant#l#y$#. @n a*#n$an elli y#l$#r& asl#n$a 4ok $aha Jn!e$en "eri& sermayenin ser"est ak##n#nileyen "ir $emokrasinin her "i4imine e toplumsal reforma kar# 4ok ')4l) "ir silah ol$u%u 4ok iyikaranm#t#r. 7olay#s#yla& Jrne%in& e%er "ir )lke ekonomisini teik etmek ya $a yoksul halka yar$#me$e!ek (nlemler almak isterse& sermaye hemen 'eri ka4a"ilir. Eim$i "u (yle "oyutlara ulam#t#r kiT4)n!) 7)nya )lkeleri hara"eye $(n)m)t)r. 9atta art#k A27 'i"i *en'in )lkeler "ile& "a*#uluslararas# iktisat4#lar#n 1sanal senato1 $e$i%i& temel$e kamu politikas#n# kontrol e$e"ilen "iryat#r#m!# e ')4l) irketler toplulu%unun kontrol) alt#n$a$#r.

    3@F: =leri!ilerin $ayan#ma hareketleri esnas#n$a "u en'elleri *orlaya")$iklerini ama ne$en im$iyetersi* kal$#klar#n# $))n)yorsunu*

    N8. Fekala& farkl# sorunlar s(* konusu. 8rta Amerika0$a 1!ompesino1lara kar# ter(rist sal$#r#lar#en'ellemek ile tekel!i $elet kapitali*minin merke*i kurumlar#na& asl#n$a (*el tiranlar olan ehukuksal olarak kamuya kar# sorumlu olmayan J*el mali sermayeye e en$)striyel kurumlarasal$#rmak tamamen farkl# eyler. 2unlar# hesa"a katmaya 4al#t#%#n#*$a 'er4ekte ikti$ar#n mutlaktemelleri ile kar# kar#ya kal#rs#n#*. 8rta Amerika0$a $elet ter(ri*mi )lke =4in$eki ikti$ar#n 4ereselu*ant#s#$#r.3@F: 3ol "(yle "ir iklim$e nas#l Jr')tlenmeliOP

    NC: >eleneksel tar*$a ama ayn# *aman$a yeni sorunlarla y)*lemesi 'ereke!ek. 3omutta& May#s,0ten "eri *en'in )lkeler& @konomik ="irli%i e Kalk#nma (r')t) ;8@C7< taraf#n$an 'i*li 'i*liyo%un '(r)melere konu olan ?ok 5arafl# Yat#r#m Anlamas#0n# ;MAI< ele alal#m. Nisan -0$e'i*li!e =m*alanmas# "ekleniyor$u. 2u konu$a )4 y#l "oyun!a nere$eyse tam "ir 'i*lili%in

  • 7/25/2019 Noam Chomsky - Kollektif Amerikan Muhalifleri Konuuyor

    12/52

    s)r$)r)le"ilmesi Amerikan 1(*')r "as#n1# i4in 4ok $ikkate $e%er "ir $urum ortaya koyuyor. 5a"ii ki&i $)nyas# "u konu$a her eyi "iliyor$u& me$ya efleri her eyi "iliyor$u yaniX 9erkes "u konuya$alm#t#. Ama "a*# eylem!i 'ruplar#n 4a"alar# $##n$a A270$e ')n$eme oturmu $e%il$i. Kon're "ile

    "u konu$a "il'i sahi"i olma$#%#n# s(yl)yor& "elki $e Kon're )yelerinin 4o%unun ha"eri yok.>i*li tutulmas#n#n ne$eni kamuoyunun "unu $uyar $uyma* hi4 holanmaya!a%#n#n e (fkelene!e%ininfark e$ilmesiy$i. 2u 'er4ek eylem!iler taraf#n$an ser'ilenmeli$ir. aten "u yap#lmaya 4al##lmakta$#re J*ellikle Kana$a0$a konu 4ok $aha il'i 4eki!i $urum$a$#r.MAI kar#t# eylemleri $estekliyorum ama "u ara$a eylem!ilerle il'ili "irka4 eletirel s(* etmekte $eyarar '(r)yorum. Eirketlere 4ok fa*la hak tan#$#%# i4in MAI k#nan#yor. 2uras# $o%ru. Ama "ura$airketlerin $e "a*# haklar# olmas# 'erekti%i "atan ka"ul e$iliyor. 2u ne$en $o%ru olsun ki Y)*y#l(n!e& A270$e+ki muhafa*akarlar +art#k t)kenmi olan ama o *aman arolan "ir t)r+ Amerika0n#nirketlemesine a%#r "ir "i4im$e sal$#rm#lar$#. 2u sal$#r#lar#n#n ne$eni irketlemenin piyasalara

    ")y)k "ir sal$#r# ol$u%unu $))nmeleriy$i e *aten ama!#n $a "u ol$u%una ilikin inan4lar# netti.?)nk) irketleme $o%al haklar J%retisinin temel k(klerine& kii haklar#na sal$#r#yor$u. Eirketlemekolektiist kurumlara 9aklar 2il$ir'esi0nin i4er$i%i kii haklar#n# +konuma (*')rl)%)& aranma etutuklamaya kar# (*')rl)k& ".+ tan#yor$u. Muhafa*akar '(r) "unu kom)ni*min "ir "i4imiO

    olarak a$lan$#r#yor$u. 9aks#* $e%iller$i& 'er4ekten. A27 e $i%er sanayilemi )lkeler$ekiirketlemenin k(kleri "olei*m e fai*me yol a4m# olanlar#nkine "en*iyor$u.Karar alma ')!)n) hem $elete e'emen olan& hem $e +maliyet e riski toplumun s#rt#na y#kmak i4in&

    ")y)k s)"ansiyonlar almak i4in& i!atlar#n e en$)striyel 'elimenin maliyetini kamunun s#rt#na y#kanen$)striyel politikalar i4in+ ")y)k (l4)$e $elete $ayanan $enetleneme* $e 'i"i J*el tiranlara$eretmeyi e sonra (rne%in& u an$a internette ol$u%u 'i"i& "u haklar# (*el ellere aktarmay# nas#lka"ul e$e"iliri* ki3@F: P0ler e -P0ler$en s(* ettini*. Feki ya son on y#l& seksenlerin sonu e Par i4in ne $iye!eksini*

    NC: ?ok karma#k "ir *aman. 2ir kere& halk#n ")y)k "ir kesiminin ol$uk4a !i$$i "ir sal$#r# alt#n$a"ulun$u%u "ir $(nem olmutur. 5a"ii ki& A270$eki sefalet ile 8rta Amerika0$aki ayn# $e%il. 2ununla"irlikte& n)fusun 4o%unlu%u& "elki yakla#k )4te ikisi i4in& )!retler ya yerin$e saym# ya $a $)m)t)r.3(ylenenin tersine& "u y#llar (nemli "ir ekonomik ")y)me $(nemi olmam#t#r. Asl#n$a& "u $(nem

    A270nin saa sonras#n$aki tarihin$e $ur'unluktan en yaa 4#k#t#r e A270nin kii "a#na ")y)meoran# *en'in )lkelerin ortalamas# !iar#n$a$#r. 2u konu$a 4ok fa*la 4arp#tma s(* konusu$ur. N)fusun4ok k)4)k "ir y)*$esi a#r# *en'inlemitir. N)fusun 4o%unlu%u ya yerin$e saymakta ya $a'erilemekte$ir.Kamuoyu yoklamalar# ol$uk4a il'in4 "ir "i4im$e halk#n "eklentilerini iyi!e $))r$)%)n)'(stermekte$ir. E(yle "(yle i$are e$e"i liyorlarsa& "un$an $aha 4o%unu uma!ak $urum$a $e%iller$ir.3(*'elimi& "ir aile$e iki kiinin t)m *aman#n# har!ayarak en$)strilemi )lkeler$e '(r)len en $))k)!retlerle& en k(t) 4al#ma koullar#& en u*un 4al#ma saatleriyle ee ekmek 'etirme+32

    ye 4al#t#%# "u koullar$a "aka "ir ey yapmaya olanak kalma*. Ayr#!a t)m ')n)n)*) aileni*in'e4imi i4in har!arken ")y)k (l4)$e si*i "ir en'el olmaktan 4#karmaya& kolay!a $ikkatini*i "aka "iry(ne kanali*e etmeye $(n)k $e "ir propa'an$a sisteminin "om"ar$#man# alt#n$as#n#*. 2u $urum

    halk#n ")y)k kesimleri i4in$eki eylem potansiyelini k#rm#t#r.3e4kinler aras#n$a $a "en*er koullar "ir Jl4)$e ayn# sonu!a yol a4m#t#r. 7iyelim& se4kin "ir)niersiteye 'i$iyorsunu*& en a*#n$an ma$$i a4#$an A270ye "ir t)r T4)n!) 7)nya yap#s# $ayatmaya'(re $)*enlenen e $elet politikalar#n$an ola%an)st) yararlanan k)4)k e orta Jl4ekli sekt(re !an#'(n)l$en kat#la"ilirsini*. Asl#n$a "u "ir "atan 4#karma$#r. He (n$e 'elen )niersiteler$eki& /P0lar#neylem merke*leri olan "ir4ok "(l'e$eki aktii*m potansiyelini kukusu* "altalamakta$#r.=4i hareketine a4#k a4#k '(*$a%# erilmitir. =4ilere '(*$a%# erilmesi +"u& >reenspan0#n $eyiiyle1ekonominin sa%l#kl# ileyiine ")y)k "ir katk# olan 1i ')en!esi*li%i1+ ne$eniyle 4ok 'ururlu olanAlan >reenspan ya $a Cl=nton y(netimin$en "unu (%rene"ilirsini*. =4iler )!ret art#lar# i4in

    "ast#rm#yorlar. =$eoloik "ir Jl4) kullan#larak& "unun ekonominin lehine ol$u%u san#l#yor. He si*e"unun ")y)k "ir ka*an#m ol$u%unu a4#k4a s(yl)yorlar. =4ilerin 'er4ekletirilmi olan s#n#rl#ekonomik ")y)me$en pay almak i4in fa*la "ask#s# '(r)lm)yor. 2)t)n "unlar enflasyonu $))r)yor&

    karlar# art#r#yor& her yolla *en'inlere ")y)k yararlar sa%l#yor. =nsanlara $elet+irket ')!) taraf#n$an$ayat#lan koullar ile '(*$a%# eril$i%i $e $o%ru.

  • 7/25/2019 Noam Chomsky - Kollektif Amerikan Muhalifleri Konuuyor

    13/52

    =4i hareketine 'er4ek "ir $ar"e uran +, Caterpillar 'reini (rnek alal#m. Caterpillar tam "ir*afer ka*anm#t#. aferi ken$i $eyimleriyle yeni i4iler kullanarak ka*ana"ilmiler$i. ;Uluslararas#?al#ma Jr')t) taraf#n$an A27 "u ne$enle resmen k#nanm#t#. A27 "elki $e "una yol a4an teken$)strilemi Tlke$ir.>

  • 7/25/2019 Noam Chomsky - Kollektif Amerikan Muhalifleri Konuuyor

    20/52

    Jrne%in& politik "ilin!imin "ir par4as# olarak& 3tan+for$ Tniersitesi0n$eki feminist "ilin4 ka*anmams#ras#n$a& ")t)n kampusta femini*m ile il'ili mua**am "ir kouturma ar$#. Ka$#nlar yurtlar$a(r')tleniyor& (nyar'#l# m)fre$ata $ireniyorlar$#. 7olay#s#yla& "u $urum 'er4ekten $e "ilin4 y(n)n$en

    "ir t)r $estek sunuyor$u. 8ysa u an$a aka$emik 4ereler$e insanlar#n "u t)r "ir kolektif $este%esahip olma$#klar#n# 4ok $aha fa*la hissettiklerine s#k tan#k oluyoru*.3@F: 2u $e%iime neyin yol a4t#%#n# $))n)yorsunu*29: 3iyah Arat#rmalar#& Deminist Arat#rmalar0in kurumsallamas# hep "ir4ok insan i4in saa#m#nsona er$i%i e kiinin "ireysel "ilin4lenmeyi e "ak# a4#s#n# $e%itirmeyi s)r$)rmek *orun$a olma$#%#'i"i "ir $uy'uya yol a4t#.,/3@F: Ken$i politiklemeni*e yol a4an "a*# etkiler$en s(* e$e"ilir misini* Ya*#lar#n#*$a ka$#n& ya*ar&eletirmen e politik $))n)r olarak ken$i 'eliimini* )*erin$e 4ok fa*la yo%un+latm#*. 2u s)re!ianlata"ilir misini*29: 3)rekli ya*$#%#m konular$an "iri +ister sol!u olmaktan& isterse feminist olmaktan s(* e$elim+

    politik ta#rlar# tan#mlamakta kullan$#%#m#* s(*!)klerin& insanlar $aha "u $ili kullanma$an Jn!e "u$ilin a4#k se4ik tasir e$e"ile!e%i $ireni4i tara erime$ikleri anlam#na 'elme*. Ken$i (rne%im$e&4ok ataerkil "ir aile$e ")y)menin $ireniimin 'elimesine *emin ha*#rla$#%#n# $efalar!a s(yle$im.

    Ama "u $irenii a$lan$#ra"ilmem an!ak ')n)m)*)n (r')tl) feminist hareketiyle m)mk)n ol$u.Deminist hareket (n!esin$e hayat#m# en fa*la etkilemi olan sosyal a$alet hareketi /P0lar#n 3iil 9aklarhareketi e 3iyah >)4 hareketiy$i. 2unun ne$eni (*ellikle& #rk ayr#m!#l#%#n# yasaklayan e!e*alan$#ran me!ut yasalara kar#n& "ir4ok ')ney ehri 'i"i& ")y)$)%)m ehrin $e hala ")y)k (l4)$e#rk ayr#m#n#n yaan$#%# "ir yer olmas#y$#. =lk ke* siyahlarla "eya*lar#n okula "irlikte 'ittikleri "ir$)nya$a yetimitim. 7aha sonra A270nin "aka yerlerin$e $e siyahlar e "eya*lar "irlikte okula'itmeye "ala$#lar. / ya#n$ayken& siyahlar olarak "ir4ok ekil$e ken$i rahat#m#*$an fe$akarl#ketmemi* 'erekti%i $uy'usuyla. Ulusal Muhaf#*lar eli%in$e okula 'itti%imi an#ms#yorum. 7aha (n!e&kesinlikle ait ol$u%umu* yer olarak $))n$)%)m)* e onay '(r$)%)m)* salt siyahlara (*') okullara'i$iyor$um.2u& "enim i4in yaa$#%#m toplum$aki #rk4#l#k e "eya*lar#n )st)nl)%) 'i"i inan#lma* "ir ikilemkar#s#n$aki uyan##m#*#n "alan'#!#y$#: Irk4#l#%a e #rk ayr#m!#l#%#na son ermeyi ama4layan

    yasalar#n hayatlar#m#*# etkileme$i%i 'er4e%iyle $aha 'en4 k#*ken kar#lamak *orun$a kalm#t#m.?)nk) h)k)metin a4#klamalar#na kar#n insanlar #rk ayr#m!#l#%#n#n toplumsal ilkeleri+,ne "a%l# kal#yorlar$#. 7olay#s#yla& tutu!u "eya* anariyi& >)+ney0$eki #rk4# "eya*lar#n h)k)metin #rkayr#m# konusun$aki s(*lerine kulak asmay#lar#n# 'er4ekten iliklerim$e hisse$iyor$um. 8nlarhayatlar#n# y(nlen$iren ayr#m!# uy'ulamalar#n# s)r$)re!ekler$i. 9ayatlar#m#*#n toplumsal ilkeleriniy(nlen$iren "ir politik i$eoloi olarak "eya*lar#n )st)nl)%)n)n& "ir4ok "eya* i4in h)k)metin herhan'i

    "ir telkinin$en 4ok $aha ')4l) ol$u%unu '(r$)%)m an '(*lerim 'er4ekten a4#lm#t#.3an#r#m& im$i "eya*& militarist& #rk4# (r')tlere& neo+na*i partilere& her 4eit "eya* )st)nl)%) Jr')t)ne$(n)en "u t)r politik anarinin& tutu!u anarinin y)ksel$i%ini e $elete kar# 4#kt#%#n# '(r)yoru*.3@F: 2u #rk ayr#m!# ortam$an 4#k#p li"eral tutumlu "ir kole kampusuna 'el$i%ini*$e kar#lat#%#n#*

    "a*# 4at#malar# $a ya*m#t#n#*. Ne t)r sorunlar#n $o%$u%un$an s(* e$e"ilir misini*

    29: isans (%ren!isi olarak 3tanfor$0a 'itmem e >)+ney0$en California0ya ta#nmam 'er4ekteA270nin n)fus yap#s# e !o%rafyas# e !o%rafi yerleimin 4o%u ke* kiinin #rk& toplumsal !insiyet es#n#f sorunlar#n$a e$in$i%i "il'iyi ne $ere!e etkile$i%i )*erin$e $))nmemi sa%layan "ir $eneyimolmutu. >)ney0$e tutu!u& k(kten $in!i 9#ristiyan k(kenli "(yle "ir tara yaam#n$an 4#k#p& $aha o*aman yal# "ir n)fus "ar#n$#ran Fa+lo Alto0nun li"eral "(l'esine ta#nmam +oras# "u')nk) 'i"i hen)*3ili!on Ha$isi olarak ina e$ilmi $e%il$i+ "enim i4in 4ok ")y)k "ir $e%iiklikti.Ama tekrar s(yl)yorum& s#n#f 'er4e%i hakk#n$a ")y)k "ir uyan# yaratan "ir $e%iim$i "u. 2ir4ok kii&

    "u toplum$a mutlak "ir kural olarak #rk ayr#m!#l#%# yaan#rken& siyahlar#n "ir"irlerin$en u*akkalmas#n#n m)mk)n olma$#%#n# unutuyor. 7olay#s#yla& i4i s#n#f#n$an e yoksul siyah !emaatler$entamamen ko+,-

    puk "ir siyah orta s#n#f toplulu%u ya $a )st sm#f kesimi "ulama*s#n#*. 8laylar#n k#smen '(ster$i%i eim$i sonu4lar#na tan#k ol$u%umu* ey& #rksal ")t)nlemenin siyahlar aras#n$a yeni "ir "(l)nme

  • 7/25/2019 Noam Chomsky - Kollektif Amerikan Muhalifleri Konuuyor

    21/52

    yaratt#%# 'er4e%i$irW "u& siyahlar#n salt siyah !emaatlerimi*$e farkl# "ir toplumsal ta#r ser'ile$iklerianlam#na 'elmiyor. Ama asl#n$a insanlar s#n#fsal a4#$an 4ok $aha samimi anlay#lar e$iniyorlar.3@F: orunlu olarak politik "ilin!i tan#mlayan ya $a ifa$e e$en s(*!)kler olma$an $a "u "ilin!eula#la"ile!e%i fikrin$en s(* etmitini*. ?al#malar#n#*#n yay'#n etkisi& ken$isini ileri!i olaraktan#mlamayan "ir4ok okura ulamas# $a $ikkate $e%er$i. 3olun kitlesine ulamakta "a*# s#n#rlara sahipol$u%u& ken$i ta"an#n# 'eniletmesini en'elleyen "ir hitap sorunu yaa$#%#n# $))n)yor musunu*29: 3olun Amerika0$a kitlelere ulamakta kar#lat#%# en ")y)k *orluklar$an "iri spirit)ellik e $inselyaama kar# mutlak say'#s#*l#%#$#r. 3tephen Carter0#n /he 5ulture of ?iselief ;=nan4s#*l#k K)lt)r)enel$e siyah$))n)rlerin 4o%u siyah ka$#nlarla $iyalo' konusun$a 4ok kapal#lar. 2u y)*$en Cornel Gest0in9arar$ 'i"i k(kl)& ataerkil& "eya* "ir kurum$a sa%lam "ir yer e$inmesinin hi4 $e rastlant# eseri

  • 7/25/2019 Noam Chomsky - Kollektif Amerikan Muhalifleri Konuuyor

    22/52

    olma$#%#n# $))n)yorum. Gest "enimle e 4o%u tar#na kat#lmayan $i%er ileri!i $))n)rlerle s#n#rs#*$iyalo' kurmak konusuna pek il'i '(stermiyor./

    3@F: 3olun han'i ka*an#mlar# 'ele!e%e umutla "akman#*#sa%la$# e "aar#ya a4#lan kap#lar han'ileri29: 7erim!i femini*min #rk4#l#k& s#n#fsal eliti*m e homo+fo"iy# $e i4ine alan !insiyet4ili%e y(nelikeletirisi e katk#s# (l4)s)n$e )lkemi*$eki en sol hareket ol$u%unu ka"ul e$e"iliri*. >eleneksel "eya*erkek sol li$erlik& hi4"ir *aman ataerkil "a%l#l#klar#n$an tam a*'e4me$i%in$en& 'er4ekte umut aate$en "ir kurtulu i*yonu hi4"ir *aman sunmam#t#r. Ay$#n& ra$ikal& "eya* erkek solun ekonomikse*'ileri& "era"erin$e en$er olarak #rk e toplumsal !insiyet $inamiklerinin sa%lam "ir karan##n# $a'etirmitir. He 'er4ekten $e anti+ataerkil olan erkeklerin "a# 4ekti%i "ir sol $))n!eye sahipol$u%umu*u sanm#yorum. 2u nokta$a Noam Chomsky 'i"i insanlar# $))n)yorum. 8nun 4al#malar#el"ette "enim i4in esin kayna%# e ay$#nlat#!#. Ama Chomsky0nin kitaplar#n# okur e seslen$i%iinsanlara "akarsan#*& nere$eyse her *aman erkekler ol$u%unu e toplumsal !insiyetin her *aman ikin!i

    plana at#l$#%#n# '(r)rs)n)*. 7olay#s#yla& "en!e& ra$ikal femini*m +e "ura$a reform!u femini*m ile "irsol politika ol$u%una inan$#%#m $erim!i femini*m aras#n$a 'er4ek "ir ayr#m yap#yorum+ ')n)m)*)n

    her t)rl) toplumsal hareketine en u*un erimli& en umut eri!i katk#$#r.Ne$enini $e s(yleyeyim. 7erim!i sol feminist politika& ka$#n e erkek aras#n$aki )!ret farklar#n#!i$$iye ala!a%#m#* "ir alan yaratt# 2i*e ataerkil ailenin hem e$e& hem $e $#ar#$a $estekleyips)r$)r$)%) i$$eti eletire!ek "ir alan sun$u. @rkekli%i eletirerek& erkekler$e militari*m eemperyali*me kar# ta#r alma y(n)n$e ')4l) "ir istemi yeni$en uyan$#r$#. He "ir4ok "aka 'rup&ra$ikal& $erim!i& sol femini*min ')n$eme 'etir$i%i sorunlar# sahiplen$i%in$en& "u 'ruplar#n her*aman "u sorunlarla u%rat#klar# i*lenimi $o%mutu. Ama kiiler "a*# en'elleri 'er4ekten y#kt#klar#i4in ')n)m)*)n $erim!i feministlerinin62

    eylemlerine 4o%u ke* (')ler $)*me*ler. 2ir4ok kii ka$#nlar#n iyerlerin$e ya*'#s#n# "ir an "ile$))nmemi olan sen$ikalar#n "u konuya tam im$i el att#%#na inanm#t#r. 8nlara '(re "u y(neliminne$eni feministlerin "u 'er4e%e $ikkat 4ekmesi $e%il$ir. 7erim!i femini*m& halk#n "u harekete

    kat#l#m#n#n 'er4ekten "ilin4li olarak artt#%# toplumumu*$a& u*un "ir sosyal a$alet saa#m#n#n tekJrne%i$ir. Yani femini*min nere$e kal$#%#n# +(rne%in& #rk sorunun$a reformist femini*m+ e $erim!ifemini*min nere$e $))n!eyi $eral$#%#n# $))n)rsek& ayr#!al#kl# s#n#flar$an 'elen "eya* ka$#nlar#nken$i $eneyimlerini ka$#nlar#n $eneyimiymi 'i"i sunmalar# hi4 m)mk)n $e%il$ir. Art#k ayr#!al#kl#s#n#ftan 'elen herhan'i "ir "eya* feministin #rk e s#n#f sorunlar# (nemli $e%ilmi 'i"i $aranmas#m)mk)n $e%il$ir.5oplumsal $e%iim ile il'ili $))n!e e strateilerimi* yanl#ken +Jrne%in& feministlerin anlamal#

    "oanmalar# $esteklemeleri+ $erim!i femini*mi $i%er sol politikalar$an $aha inan$#r#!# "uluyorum.Deministler anlamal# "oanmalar# $estekleme$e "a# 4ektiler. 8ysa $aha sonra anla$#lar ki& anlamal#

    "oanmalar$a en 4ok *arar '(renler u*un elili%in i hayat#n$an u*aklat#r$#%# e "oana!aklar#erke%in para ka*anma potansiyeline sahip olmayan ka$#nlar$#. Ama feministler sa$e!e oturup& 12i*imtar#m#* "u e "ura$a $iretmek *orun$ay#*1 $iyerek #srar etmekle kalma$#lar. =nsanlar J*eletiri yap#p

    12u sorunlara yakla#m#m#* o ka$ar a4#k $e%il$i1 $iye"il$iler. 3an#r#m& ayn# (*ele+tirel tutumu$erim!i femini*min eski$en "eya*. 2at#l#& ayr#!al#kl# ka$#nlar#n T4)n!) 7)nya ka$#nlar#na e (tekiuluslar#n ka$#nlar#na "ak##n#n emperyali*m e s(m)r'e!ili%in e @$war$ 3ai$0in 4ok a4#k "ir "i4im$eifa$e etti%i 'i"i 18ryantali*m1in i*lerini ta#$#%#n# ka"ul etmesin$e $e '(r)yoru*.3osyal a$alet yanl#s# $erim!i feminist hareketlerin i4in$e "u t)r i4e $(n)k eletiriler 4o%u ke*'enel$e pek "ilinme*. ?)nk) e'emen $))n!e& "u hareketi& 'elien& $e%ien e sa$e!e >loria63

    3teinam ya $a ilk "eya* anne sim'esi& 2etty Drie$an 'i"i& li"eral ka$#nlar#n Jn!)l)k etme$i%i "irhareket olarak sunmakla il'ilenme*. @'emen $))n!e ak#m#n#n hi4 tan#ma$#%# sol!u "eya* ka$#nlar e$i%er ka$#n 'ruplar#n#n mua**am "ir ra$ikal "irikimi ar$#r. Jrne%in& 'er4ekten $e uluslararas#ilikileri 2at#l# ka$#nlar#n "eya* olmayan $)nya halklanna yakla#m# temelin$e $e%erlen$irmeye

    4al#an "eya* le*"iyen feminist Charlotte 2un!h0u $))n)yorum.

  • 7/25/2019 Noam Chomsky - Kollektif Amerikan Muhalifleri Konuuyor

    23/52

    3@F: 2u')n 'en4 erkeklerin erkeklik e toplumsal !insiyet sorunlar#na "ak##n$a herhan'i "ir$e%iiklilik '(r)yor musunu*29: 9em reformist& hem ra$ikal feminist hareketlerin ")y)k katk#s# me$yan#n "i*e anlatt#%# e halasatmaya 4al#t#%# eyin& yani feministlerin erkek $)man# ol$u%u '(r))n)n tam tersi ol$u.Deministler& erkekleri feminist $))n!eye e eylemlere 4ekme$en& !insiyet4ili%i temelin$en$e%itiremeye!e%imi*in her *aman fark#n$ay$#lar. 7olay#s#yla P0lerin "a#n$an ortalar#na ka$ar&erkeklerin feminist hareketler$eki yeri konusun$aki $))n!elerimi*$e ")y)k $e%iiklikler mey$ana'el$i. ?ok say#$a erkek& J*ellikle 'en4 erkekler feminist $))n!eyle il'ilen$i%i e Ka$#nArat#rmalar# $erslerini almaya "ala$#%#n$a& feministlerin eme%inin )r)n) olan $e%iiklikler $aha iyi'(r)l)r ol$u.Deminist $))n!enin $e%itir$i%i "ir $)nya$a yaama '(*lerini a4an yakla#k otu*lu yalar$akiyepyeni "ir erkek kua%#na tan#k olmak )*ereyi*. =lk ke* "ir ka$#n pilot '(r$)%)m$e nere$eyse k#rkya#n$ay$#m& ama art#k toplumumu*$a anneleri "u ka$#n pilotlar olan erkekler ar. 7olay#s#yla&0ka$#nlar erkeklerle entelekt)el ya $a i hayat# y(n)n$en eit $e%il$ir0 $iyen "ir !insiyet4itoplumsallaman#n e'emen ol$u%u "ir $)nya$a ")y)me$en& yetikinli%e a$#m atan "ir erkek kua%#nailk ke* sahi"i*. Asl#n$a onlar "u kurma!an#n& "u yanl# "ilin!in her $)*ey$e/

    sor'ulan$#%# "ir $)nya$a $o%$ular. 3on on y#l$a femini*min k)lt)r)m)* i4in "u ka$ar teh$it e$i!i "irhal alm# olmas#n#n ne$eni k#smen& "ir4o%umu*un ilk ke* on seki* ya#n$a e$in$i%imi* feminist$))n!e ile tan#t#%#m#*$a yapt#%#m#* toplumsal !insiyet eletirilerin$e "i*im ka$ar !esur $aranan "u'en4 erkeklerin ra$ikal eletirel "ilin!i$ir. 2u& k)lt)re& J*ellikle $e k)lt)r)n militaristlemesine kar#

    ")y)k "ir teh$ittir. K)lt)r)m)*$e ataerkil erkekli%in& her yatan erke%in kalplerine e kafalar#naseslenen tam "ir eletirisi& ataerkilli%i i$$etli "ir tepkiye sek e$e!ek ka$ar teh$it e$iyor. @rkekleri&aile i4i i$$et& ka$#nlar i4in k)rta haklar#& !insel ta!i* 'i"i konular$a "ilin4len$irmek i4in en 4ok4al#t#%#m#* alanlar#n anti+feminist tepkinin 'eliti%i ataerkil alanlar olmas# hi4 $e rastlant# $e%il.He pop)ler k)lt)r$e& (*ellikle $e tepe$en t#rna%a ataerkil olan "elirli "ir erkek yurtta tipinin$=riltil$i%i sinema$a& emperyali*m yanl#s#& ataerkil& erkek+e'emen sinemaya $(n)e tan#k oluumu* $a

    "ir rastlant# olarak '(r)leme* el"ette. Ama "u ara$a "eya*lar#n )st)nl)%)n) saunan& kapitalist&ataerkil me!ut $eleti ')4len$ir$i%i (l4)$e !insiyet4ili%i sor'ulayananeCin Baferi 'i"i "ir film $e

    '(r$)k. 7olay#s#yla&aneCin Baferi reformist feminist $))n!enin herhan'i "ir t)r ra$ikal& $(n)t)r)!)"ir sor'ulamaya 'er4ekten kat#lman#n tersine& ken$i $e%erlerini yeni$en yaratan me!ut $eletyap#s#yla ")t)nleti%ini '(steren temel (rnekler$en "iri$ir.3@F: 2ir k)lt)r eletirmeni e ya*ar olarak& sanat e politika ilikisi ara!#l#%#yla ra$ikal $(n))m)nnas#l k#smen mey$ana 'ele"ile!e%ini arat#r$#n#* Folitik "a%l#l#k e estetik $e%er yaratma aras#n$akis#n#r# nas#l aa"il$i%ini*i anlat#r m#s#n#*29: @$e"iyat alan#n$a iki fikir ho!am ar$#W orraine 9ans+"erry e Sames 2al$win. 9er ikisi $e

    politik "ak#m$an tarafs#*/,

    "ir sanat olamaya!a%#n# y)ksek sesle ilan e$en kiiler$i. 7emek ki& hem yarat#!# ya*arlar& hem $etoplumsal eletirmenler olan "u iki sanat4# $a "ir yan$an sanat4#lar#n politikan#n $##n$a ka+lamaya!a%#n$a #srar e$erken& sanatsal ")t)nl)k e sanatsal yetkinlik karam#n# $a 'er4ekten

    "enimsemiler$i. Am=l!ar Ca"ral e Kame Nkrumah 'i"i Afrikal# $))n)rlerle "irlikte on ye$i onseki* yalar#n$ayken hayat#ma 'iren f#k#r ho!alar# olarak& 4ok "oyutlu "ir "enli%e sahip eletirel$))n)r eVeya ay$#n olma (*elli%ini kiiliklerin$e 'elitirmi insanlar$#. 8nlar#n kiiliklerin$e e$e"iyetkinli%i saunurken& ayn# *aman$a yarat#!# e$e"iyat# ileri!i politik $e%er e inan4lar#n estetik "ir

    "i4im$e hayata 'e4iril$i%i alan olarak $a '(re"ilir$ini*.2en!e& 'e4ilmesi 'ereken "ir s#n#r yok. 2u& kiinin politik inan4lar# ile estetik e sanatsal '(r)leriaras#n$a "ir saa#m yaamas# 'erekti%ini s(yleyen arolan e'emen $))n!enin& hakim k)lt)r)n yanl#

    "ilin!inin "ir par4as#$#r. 3hakespeare sanki ken$i politik inan4lar# ile sanatsal '(r)) aras#n$a "irsaa#m yaamak *orun$a kalm# 'i"i $aranamay#*. Asl#n$a& inan#lmaya!ak ka$ar m)kemmel3hakespeare arat#rmalar#n$an& im$i onun sanat#n#n politik '(r))n) ")y)k (l4)$e yans#tt#%#n# e "u+nun $a onun sanat#n# $aha $e%ersi* k#lma$#%#n# (%reniyoru*. 3ol!ular politik '(r)lerini sanatsalyarat#mlar#n$a a4#k4a ifa$e etmeye kalk#t#klar#n$a& "unun sor'ulan$#%#na $efalar!a tan#%#*. Ama s#n#filikileri ta"lolar#n#n )slu"una her eyiyle yans#m# olan Hermeer 'i"i "ir ressam +ya $a T4)n!)7)nya e T4)n!) 7)nya ka$#nlar#n# "elirli "ir )slupla& s(m)r'e!i e 8ryantalist "ir tar*$a resme$en

  • 7/25/2019 Noam Chomsky - Kollektif Amerikan Muhalifleri Konuuyor

    24/52

    >au'uin+ (rne%in$e& "u $urum onlar#n ak#n sanatsal '(r)lerini sunma yeteneklerini k(relten "ir eyolarak '(sterilme*. 8ysa "u e "en*eri sanat strateilerini kullanan sol i4in ne *aman "ir sorunolutursa& e'emen $))n!e taraf#n$an her *aman sanatsal 4al#malar#n a*al$#%#n# (ne s)rmenin "irara!# olarak '(sterilir.66

    3@F: 2ir4ok sol me$ya kuruluuna& 4o%unlukla "eya*& ayr#!al#kl# erkekler taraf#n$an y(netil$ikleri efarkl# yay#n politikalar# i*lemeleri e farkl# ya*arlara yer ermeleri 'erekti%ini (ne s)ren "ir4ok eletiriy(neltil$i. 2u alan$a herhan'i "ir k#p#r$anma '(r)yor musunu*29: 2u alan$a !i$$i "ir k#p#r$anma '(rm)yorum. Ama sorun "ir sol (r')tlenmenin sa$e!e

    "eya*lar$an olumas# $e%il. ?)nk)& teorik olarak& e%er "eya*lar ileri!iyse +ra$ikal "ilin!e 'er4ektensahiplerse+ her eyin "eya*lar!a y(netil$i%i "ir ortam$a yaa$#%#m#*a ama onlar#n perspektiflerinin(nyar'#l# olma$#%#na inanmak ister$im. 2en "ir irketin "a#n$a ya $a )niersitenin rekt(rl)kkoltu%un$a ya $a "ir yay#neinin tepesin$e otura"ilirim& ama siyah olmam& y(netti%im $er'iyi sa$e!esiyahlar#n il'ilen$ikleri ya $a onlar#n $ikkatlerini 4eken olaylara o$aklamam 'erekti%i anlam#na'elme*. Darkl#l#k ne ka$ar anlam ta#rsa ta#s#n& "i*im 'ene $e "un$an yakam#*# s#y#rmam#* (*)n$eileri!i& (nyar'#s#* eylemin 'er4eklemesi i4in ka$#nlar#n arl#%#na ya $a her iki !insiyetten "eya*olmayan kiilerin arl#%#na ihtiya!#m#* olma$#%#n# an#msamam#* 'er4ekten $e Jnemli.

    2ir (rnek ereyim: 3ol!u olarak ya*$#%#m#* ya*#lar#n "i*im k)lt)r)m)*$e en a* 'elir 'etiren "ir ya*#t)r) ol$u%u s#n#fsal "ir 'er4ekliktir. Ya*#lar#yla (ne 4#kan "ir4ok 'en4 "eya*& ekonomik ayr#!al#klarasahip olan 4ereler$en 'elmiler$ir. 7olay#s#yla sol yay#nlar$a 4al#may# e a* para ka*anmay# se4miolmalar#& hi4"ir *aman "ir e sat#n alamaya!aklar# anlam#na 'elmeye"ilir. ?)nk) paral# olan $i%er aile)yelerin$en $estek ala"ilir ya $a mirasa kona"ilirler. 2u y)*$en& Amerikan solunun t)m tarihin$ekar#lam# ol$u%umu* *orlu%un "ir yan# $a "eya* #rktan olmayanlar#n e yoksul "eya*lar#n hi4"irmali 'etirisi olmayan ya*# e k)lt)rel )retimle 'e4imlerini sa%lamalar#n#n 4ok *or oluu$ur&/

    Frofes(r olmam#n e iimi hala s)r$)rmemin "ir ne$eni $e +u an$a i*inliyim ama aka$emik4al#malar#m$an ayr#lmay# ister$im+ 'e4imimi sa%lamak i4in muhalif arat#rmalara "a%#ml# olma$an

    "u t)r arat#rmalar yapa"ilme (*')rl)%)ne sahip olmakt#. 2u 4ok l)ks "ir po*isyon ama strateik

    olarak& ra$ikal politik $))n!e e ya*ma alan#na "uran#n "enim 'e4imimi s)r$)re"ile!e%im "ir alanola!a%#n# hi4 umma$an 'irme$i%imi s(ylemeliyim. 2u alana hayat#m# ka*ana!a%#m yerin "uras#olma$#%#n# "ilerek 'ir$im.Yeterin!e ')4l) olan "ir e'emenli%e son ermeyi ama4layan ra$ikal "ir politik 4i*'iye "a%l#l#%a eyeterin!e yo%un "ir a$alet ak#na sahip olmaya 'elin!e: 2eni 'e4in$irme$i%ini $))n$)%)m4al#malarla 'e4en saatleri $))n$)%)m$e& "unlar#n anlaml# "ir etki e "ilin4 yaratt#%#n# "iliyorum.2enim $urumum$a& "u 4al#man#n "ira* para 'etirmeye "ala$#%# "ir tarihsel $(nem$e yaa$#%#m i4in$e ansl#y#m. ?ok $e%il hen)* on y#l (n!e $urum "(yle $e%il$i. 2u& "ir4ok insan#n a$aletsi*li%in $o%a+s#n# karamaya 4al#t#%#n# e politik saa#m e $irenme yollar# ara$#%# "ir ruh hali yaa$#%#n#$))n$)r)yor. 2u 4ok (nemli. 2ir umut iareti. 2)t)n toplumsal iklim $) k#r#kl#%# e umutsu*lukyarat#rken& ra$ikal $e%iim i4in erilen her saa#m#n temelin$e umut yatar...68

    Umu$un Kayna%# Kur"anlar#n Here!e%i 3aat#rPE/E =D'G 'e; ork 5ity Oni@ersitesi >isansst &7-l9Cnde SosyoloNi Profes7r @e'5O6

  • 7/25/2019 Noam Chomsky - Kollektif Amerikan Muhalifleri Konuuyor

    25/52

    F@5@R KG8N>: 7aha /,0te& (%ren!i i*esi ile Colum+"ia Tniersitesi0ne 'i$erken saa kar#t# harekete kat#lm#t#m. 8 *amanlar saa kar#t# '(sterilerekat#lan "irka4 Asyal#$an "iriy$im. Ama hareketi $aha yak#n$an '(r)p& harekette yer alan 4ok say#$ainsanla tan#t#%#m$a& J*ellikle $e /- Colum"ia Tniersitesi 2oykotu s#ras#n$a& Hietnam 3aa#0n#n#rksal y(n)n)n '(r)lme$i%ini anla$#m. 2en!e Hietnaml#lar#n farkl# #rktan "ir ulus olmas# ne$eniyle&A270nin saa# "u ka$ar *alim y(ntemlerle s)r$)r$)%) apa4#kt#.-0in My ai Katliam#0n#n otu*un!u y#l# olmas# ka$erin "ir !ilesi. 2u "i*e A27 askerlerininy)*ler!e ka$#n e 4o!u%u '(*lerini k#rpma$an katle$e"ile!e%ini an#msat#yor. 2u $urum& "eya*lar#nsaa kar#t# hareketi i4in$e yer alan insanlar#n '(* ar$# ettiklerine inan$#%#m saa#n #rksal y(n)n)n

    "ir kan#t#ym# 'i"i '(r)n)yor. 2u insanlar en 4ok 14o!uklar#m#*# )lkeye 'eri 'etirin1 'i"isin$en laflare$iyorlar$#. aten NiQon y(netimi $e "unu 4ok istiyor$u. ?)nk) Hietnam0a y(nelik sal$#r# o *amans)rekli "om"ar$#manla e NiQon0#n 1saa#n Hietnaml#lat#r#lmas#1 $e$i%i& Asyal#lar#n Asyal#larlasaa# olarak s)r)yor$u. ite "u nokta$a saa kar#t# hareketten koptum e $i%er Asyal# ra$ikallerle

    "irlikte 4al#maya "ala$#m.2ir4ok Afrikal# Amerikal#n#n 4oktan ulam# "ulun$u%u sonu!a 4ok a*#m#* ulam#& saa#n #rk4# "irsaa ol$u%unu karam#t#k. New York0ta Asyal#lar Kara Fanterler e >en4 or$lar ile akit'e4irmeye "alam# e herhan'i "ir anlaml# politik ka+

    70t#l#m#n ken$i halk#m#*a hi*met etmek i4in ken$i topluluklar#m#*a 'itmek& onlara 'eri $(n)pJr')tlenmek ol$u%unu karam#lar$#. 2enim a4#m$an "u $urum Chinatown0a 'itmek $emekti& 'er4iChinatown "alan'#4ta "enim yerim $e%il$i. ?)nk) ora$a yetimemitim& kimseyi tan#m#yor$um ei4i s#n#f#n$an $a 'el+miyor$um. 3a$e!e ya"an!# (%ren!iy$im ama 'ene $e ait ol$u%um yerinChinatown ol$u%unu hisse$iyor$um. 2alan'#4ta ken$imi yak#n "ul$u%um 'rup 1I Gor Kuen1$iW=leri!i ?inliler 7erne%i0nin (n!)s)...3@F: 8 *aman Chinatown neye "en*iyor$u Kitaplar#n#*$as(*)n) etti%ini* elit ia$amlar# im$iki 'i"i ')4 sahipleri olarak sirilmi $urum$a m#y$#larFK: @et& Chinatown0m e'emen ')4leri u*un *aman$an "eri ar$# e tam "ir sefalet i4in$eki toplulu%uy(netiyor$u. 2i* Chi+naton0a ilk 'el$i%imi*$e& n)fusun 4o%unlu%u yal# erkek '(4menler$enoluuyor$u. U*un s)re$ir A270$ey$iler e elerini e 4o!uklar#n# 'eri$e& ?in0$e "#rak#p 'elmiler$i.

    Ama ora$aki i4 saa ne$eniyle $e $(nemiyorlar$#. 2(yle!e /P0lar#n sonun$a& nere$en "akarsan#*"ak#n& Chinatown yoksul& te!rit e$ilmi "ir 'ettoy$u. =te "u koullar ne$eniyle siyahlar#n eatinlerin s(ylemlerine i$eoloik "ir yak#nl#k $uyuyor$uk. 9em s#n#fsal& hem $e #rksal perspektiflerlee*ilenlerin aras#n$a "i* $e ar$#k.3@F: 3aa kar#t# hareketteki 4al#malar#n#*$an e$in$i%ini* $eneyimler$en& eski solun (ne 4#karm#ol$u%u fikirler$en han'ilerini "u yeni politik $uruma uyarla$#n#*FK: /P0lar#n sonu ola%an)st) "ir iyimserlik $(nemiy$i. 2u& $)nyan#n t)m e*ilenlerinin u ya $a "uyolla saa#m er$i%i "ir $(nem$i. ?in 'en4li%i ken$i politik e'emenlerine mey$an okuyor$u.9epimi*in esin kayna%#& k)4)k e 'eri "ir ulusun "ile $)nyan#n en ")y)k ')!)ne kar# $ura"ile!e%ini'(stermi olan Hietnaml#lar$#. Ayr#!a Dransa e Almanya 'i"i kapitali:0 illke+ler$eki ")t)n J%ren!iler& 'en4lik ken$i politik li$erliklerin$en reform istiyorlar$#. 7olay#s#yla fikir

    uy$u: 5)m $)nya$a hala $eam etmekte olan "u t)r "ir ra$ikal $e%iimi& toplumsal $e%iimi ken$i!emaatlerimi*e $e 'etirmeyi umuyor$uk.@l"ette& ')4l) i a$amlar#n#n !emaati au4lar#n$a tuttu%unu $a "u s#ra$a anla$#k. He "a*# a4#lar$an&toplulu%a a#lamaya 4al#t#%#m#* t)r$en ra$ikal mesalar tam anlam#yla uy'un $e%il$i& yoksullar eyurttal#k haklar#na sahip olmayanlar aras#n$a "ile ka"ul '(rm)yor$u. 2(ylelikle 4ok farkl#$enemelere 'iritik. =4imi*$en "a*#lar# halka hi*met ama!#yla 4eitli proeler yaratmaya& '#$akooperatifleri& sa%l#k klinikleri kurmaya karar er$iler. 2u etkinlikler ara!#l#%#yla halkaulaa"ile!e%imi*i $))n)yor$uk.Yine $e 4ok "aar#l# $e%il$ik. Aram#*$a hala "ir mesafe ar$#. 2i* ra$ikal toplumsal $e%iim$en s(*e$erken& halk ')n$elik 'e4im $er$ine $)m)t). 5ek ilerlemeyi milliyet4ilik sorunun$a'(stere"ilmitik. 3(*'elimi& Chinatown sakinleri sosyalist fikirlere il'i $uyma$#klar# hal$e& anaatan?in0$en 'elen filmleri '(rmek istiyorlar$#. ?)nk) her ne ka$ar "u filmler sosyalist "ak# a4#s#yla4ekilmi olsalar $a& ?in0in ')4l) ol$u%unu& ?in0in ayakta kal$#%#n# '(steriyorlar$#. He "u mesa !emaat

  • 7/25/2019 Noam Chomsky - Kollektif Amerikan Muhalifleri Konuuyor

    26/52

    i4in$e "ir Jl4)$e yank# "uluyor& "ir anlam$a milliyet4i 'urur yarat#yor$u. Maalesef "u& "i*im i4inanla#lma* "ir ey$i.9erhan'i "ir olay$a her *aman Asyal# Amerikal# ra$ikallerle +"u kiilerin "ir4o%u Amerika0$a$o%mu& ?in!e "ilmeyen kole e%itimi alm# 'en4ler$i+ temel$e i4i s#n#f#n$an 'elen& =n'ili*!e

    "ilmeyen yal# Chinatown toplulu%u aras#n$a her *aman "u u4urum ar$#. He "u s)rt)nme& "u u4urumhep ol$u. Ken$imi*e neyi yanl# yapt#%#m#*# hala soruyoru*.2ir4ok $e%iiklikler ya#yor$uk. He Pierin "alar#n$a "ir4ok )lke$e ol$u%u 'i"i& A270$e $era$ikali*min s(nmeye y)* tutmas# e ortaya 4#kan tepkilerin yan# s#ra (%ren!i hareketinin72

    orta s#n#f#n sorunlar#na 'eri $(n))yle "irlikte& $) k#r#kl#%#na u%ra$#k. 9alk#n aras#n$an 4ekilip soyute teorik tart#malara $al$#k. 2a*#lar#m#*& Marksi*m $ahil& farkl# teorik alanlar$a yan#tlar ara$#lar.Yakla#m#m#* $aha $a soyut hale 'el$i%in$en& hareketteki "(l)nmeler $aha $a kesin e sekter olmaya

    "ala$#. 2en $e "u s)re!e tamamen "atm# $urum$ay$#m. Ama !emaatimi*i (r')tleme tar*#m#*$a "ireylerin yanl# ol$u%unu $a iyi!e karam#t#m. ?in !emaatini !i$$i olarak in!eleyerek yan#tlararamaya "ala$#m.Arat#rmaya OP0lu e P0l# y#llar# in!eleyerek "ala$#m. 2u $(nem $e uluslararas# "akal$#r# $(nemiolmutuW A270$e& ?in0$e e 'enel$e $)nya$a epey ra$ikali*m yaanm#t#. 2u olaylar#n A270$eki ?intoplulu%u )*erin$e nas#l "ir etki yaratt#%#n# anlamak istiyor$um. He hayli il'in4tir ki& o *aman China+town0$a $a !i$$i "ir eylemlili%in yaanm# ol$u%unu kefettim. >er4ekte& t#pk# "i*im /P0lar$ayapt#%#m#* t)r$en "ir $e%iim yaratmak i4in& ayn# ra$ikal yakla#m# "enimsemi olan ?inli mili+tanlar$an oluan "en*er "ir 'rup o tarihler$e $e '(r)l)yor$u. 2(yle!e& otu*lu y#llar#n Chinatontarihini in!elemem& ken$imi*le y)*lemenin& 'e4miimi*in J*eletirisini yapman#n "ir esilesi haline'el$i.8tu*lar hakk#n$a ulat#%#m sonu4 uy$u: Ra$ikaller& Marksist $erim!i i$eoloiyi kapitalist s#n#foluumlar#n#n hen)* 'er4ekleme$i%i topluluklara uy'ulamaya 4al#m#lar$# Yani& o *amanChinatown ekonomisi temel$e k)4)k& aile iletmelerin$en oluuyor$u. ?ama#rhane sahi"inin ailenin$e mensu"u ol$u%u "ir $urum$a s#n#f 4elikilerin$en s(* e$eme*$ini*. Ne ar ki& "u $urum yine $ehi4 s#n#f 4elikisi olma$#%# anlam#na 'elmiyor. 2u k)4)k& aile i4i eme%in kullan#l$#%# iletmelerletoprak sahipleri e ")y)k ma%a*a sahiplerinin olutur$u%u elitin kontrol etti%i 'eleneksel feo$al

    kurulular aras#n$a 4elikiler ar$#. 8tu*lar$a 4ama#rhane sahiplerinin 'eleneksel kurumlara kar#'er+73

    4ekten 4ok il'in4 "ir $emokratik hareketi ar$#. Ama Marksist ra$ikaller onlar# (r')tlemeyi $ertetme$ikleri 'i"i& klasik s#n#f saa#m# teorisini klasik anlam$a s#n#f oluumuna sahip olmayan "irtoplulu%a $a uy'ulayam#yorlar$#. =te "u ekil$e ken$i 4al#mam$a neyin yanl# ol$u%unu kara$#m.P0lerin sonlar#na 'el$i%imi*$e 4o%unun 1sekter1 Jr')tler ol$uklar#n# $))n$)%)m yap#lar$ankopmutum. 8nlara kat#l$#%#m i4in pimanl#k $uymuyorum& ama neyi yanl# yapt#%#m#*#(%rene!e%imi* pratik $eneyime sahip olma$#%#m#*a inan#yorum. P0lerin sonun$a& ?inli Memurlar e=4iler 7erne%i0ne 'irerek onlar# $aha yak#n$an tan#$#m. Ken$ileri $e i4i s#n#f#n$an 'elen i4i(r')t4)leriyle ilk (n!e restoranlar$a 4al#an 'arsonlar#n& sonra tekstil i4ilerinin Jr')tlenmesin$e

    "irlikte 4al#maya "ala$#m. 8 *amana ka$ar art#k imalat sekt(r) mahalleye 'irmi $urum$ay$# e

    $olay#s#yla Chinatown0un s#n#f yap#s# $a $e%imiti. 2u yeni e ")y)k tekstil fa"rikalar#n$a erestoranlar$a 4al#an i4iler art#k iletme sahiplerinin akra"alar# $e%il$i. Art#k s#n#f oluumu ekutuplamas# 4ok a4#kt#. 2u $(nem "ir yan$an yeni saa#m$a $aha aktif rol al#rken& y#llar!as)r$)r$)%)m arat#rma e 4(*)mlemelerimin 4al#malar#m# nas#l olumlu etkileye"il$i%ini '(r$)%)my#llar$#.Ama im$i $e& hem militan olmaktan& hem $e entelekt)el olmaktan farkl# olan 1militan+entelekt)el1olmay# J%renmek *orun$ay$#m. Ken$imi "ir militan olarak '(r$)%)m e tamamen (r')tlenmekleil'ilen$i%im "ir $(nem olmutu. 8ysa as#l katk#m# yapa"ile!e%im ya $a yapmam 'ereken alan "uras#$e%il$i.2ir entelekt)el ol$u%um$an& iim arat#rmak e 4(*)mlemek olmal#y$#. >er4ek katk#m# "ir $#'(*lem!inin "ak# a4#s#yla yapama*$#m. Aka$emisyenlerin ")y)k "ir k#sm# $# '(*lem!iler$irWtan#mlay#p 4(*)mle$ikleri olaylara kat#lma*lar& hareketin tarihinin "ir par4as# $e%il$irler. 2il'ilerimi

    saa#m#n par4as# olmaktan& li$erlik i4in$e "ulunarak $e%il& (r')t4)ler aras#n$aki74

  • 7/25/2019 Noam Chomsky - Kollektif Amerikan Muhalifleri Konuuyor

    27/52

    politik e taktik tart#malara 'er4ekten kat#larak e$ine"ile!e%imi hisse$iyor$um. 7aha $o%rusu "enimiim& insanlar#n "ana anlatt#klar#n# $inleyip& sorunlar# as#l 4at#malara kat#lanlar#n "ak# a4#s#n$ankaramaya 4al#mak olmal#y$#.2u ')4 "ir rol& 4)nk) her *aman +entelekt)el e "ir y#%#n politik 4(*)mleme "e!erisine sahip "iriolarak+ 19ey& iler "u ekil$e y)r)ye!ek1 $emek 'i"i "ir e%ilim ar$#r. 2u $uruma $)en solhareketlerin "ir4ok sorun yaa$#%#n# $))n)yorum. 2ir4ok ra$ikal 4ere ken$isini hareket olarak'(r)yor. 2aka "ir $eyile& (yle "ir tutumlar# ar: 13orun mu ya#yorsun 5amam& "i* unlar#yapa!a%#*& sen ken$ine "ir aukat "ul.1 He k#sa "ir *aman$a i4iler$en u*aklaarak 1hareket1e$(n))yorlar. ?inli Memur e =4iler 2irli%i& iyi $))n)lm) "ir teorik proe ile uyum i4in$e

    politikalar y)r)ten "ir (r')tten 4ok& 'er4ekte ta"an$aki i4ilerin hareketi olarak kalmak istiyorsa& her*aman "u e%ilimle saamak *orun$a$#r.@l"ette& "u "ana oynaya!a%#m 4ok karma#k "ir rol "#rak#yor. Katk# yapmaya 4al#t#%#m$a& her *aman

    "ir profes(r& "ir aka$emisyen olarak '(r)l)yorum. 2enim aka$emisyenli%im 'eleneksel tar*$a olmasa"ile& insanlar#n "unu ka"ul etmesi hala 4ok ')4. 7olay#s#yla ne yaparsam yapay#m& 'ene $e 4o%u ke*"ir ya"an!# olarak '(r)lmekten kurtulam#yorum.3@F: 2u')n 'en4 militanlar#n /P0lar e P0ler$e aktif olan insanlar#n miras#n# s)r$)rmeleri i4in Jnemli'(r$)%)n)* "a*# eyler$en "ira* s(* e$e"ilir misini*

    FK: Y#llar "oyun!a saa#m#n $aha 'eni "ir 4er4eeye sahip ol$u%unu karaman#n ne ka$ar (nemliol$u%unu J%ren$im san#r#m. Ya#tlar#m#n "ir4o%u P0ler$e koptular& 4)nk) olaylar$a 'er4ek "ir'erileme yaan$#%#n# '(r$)ler. 3iil haklar 'erilerken& Amerikan irketlerinin ')!) y)kselitey$i.2(yle!e ya#tla+,r#m $) k#r#kl#%# yaa$#lar ya $a !esaretlerini yitir$iler. 8ysa& "ana (yle 'eliyor ki& $)nyay# tarihselol$u%u ka$ar makro (l4ekte $e karamam#* 'erekir. 3a$e!e yapt#klar#m#*#n $o%ru ol$u%unu $e%il&ama 'er4ekte tarihsel "ak#m$an olaylar#n "i*im yolumu*$a ilerle$i%ini $e "ilmeliyi*. 9areketin'erileme yaa$#%# *amanlar ar$#r& ama her *aman "ir $(n)m noktas#& ka*ana"ile!e%imi* "ir *aman'ele!ektir. 2u t)r "ir makro+tarihsel $e%erlen$irme yapma$#%#m#* tak$ir$e& !esaretimi*i yitiriri*. Ayn#*aman$a& Amerika e $)nya sistemin$e temel 4elikiler hakk#n$a teorik "il'i sahi"i olma$an& eyleme'e4me koullar#m#* "i*i hakl# 4#karsa "ile& $urum$an nas#l yararlana!a%#m#*# "ilemeyi*. 3a$e!e ')*el

    eyler yapmakla yetinmemeyi (neriyorum. 2una kar#l#k sistem$e u*un a$eli $e%iiklikler yapmaya4al#mal#y#*. 2unu $a sa$e!e tarihsel "a%lam$a $)nya sistemi hakk#n$a ')4l) "ir kuramsal karay#asahipsek "aara"iliri*. 3a$e!e "(yle "ir karay#& toparlanmam#*# sa%laya!ak e u*un yol$a k#+lau*umu* ola!akt#r.2ana kal#rsa& Marksi*min karanmas# 4ok (nemli. Kapitalist sistemin temel 4elikisini '(rmemeyar$#m!# olan "u teori$ir. Ayn# *aman$a *or anlar# atlatmama $a yar$#m!# oluyor. 3an#r#m& P0lerinsonu 4ok& 4ok s#k#nt#l# "ir $(nem$i ama "unun k)resel "ir s)re4 ol$u%unu& sa$e!e A270$e $e%il& "akayerler$e $e ortaya 4#kt#%#n# '(r$)%)m$e !esaretimi "ira* toparlaya"il$im. Marksi*m& iler k(t)ye'i$erken "ile& 4elikilerin s)r$)%)n) "ilmemi*e yar$#m e$iyor. >eri!i ')4ler ne ka$ar y)kselirsey)kselsinler& o ka$ar ")y)k "ir inie 'e4e!ekler$ir. Umar#m ki& insanlar $a "unu "ekliyorlar.3@F: 1Dor"i$$en Gorkers1 a$l# kita"#n#*$a& ka4ak i4ileri& (*ellikle ?inli =4ileri "ir "ak#ma eme%in'ele!ekteki (r')tlenmesinin (n saflar#n$a '(steriyorsunu*. 2u 4(*)mlemeye ula#rken& i4i

    hareketinin& Jr')tl) eme%in "aar#s#*l#%#n$an epey s(* e$iyorsunu*. 2ununla ne $emek iste$i%ini*ia4a"ilir misini*/FK: A27 ekonomisinin yeni$en yap#lan$#r#lmas#yla "irlikte sermayenin i4ilerin ')enlik a%#n# ekorunmas#n# orta$an kal$#r$#%#n# s(ylemeye 4al##yor$um. 2)t)n Amerikan i4ilerinin 4al#makoullar# k(t)lemitir. 3ermaye Amerikal# i4ileri "(lmek i4in iyerlerine '(4menleri sokmutur.?)nk) '(4men i4iler korunmas#* e s(m)r)lmeye $aha yatk#n$#r. Yasa$## '(4menlere 'elirsek& enk(t) koullar$a yaayanlar onlar$#r. 2una ra%men& '(4menler Amerikan i4i s#n#f#n#n "ir par4as#$#r.7olay#s#yla& onlara "a*# etnik 'ruplar$an ya"an!#lar olarak "ak#p '(rme*likten 'elmek yerine& onlar#(r')tler e 4al#ma koullar#n#n k(t)lemesinin s)r)p 'i$emeye!e%i ')en!esini erirsek& iyi "ir iyapm# oluru*. @%er Amerikal# i4iler& '(4menler e a*#nl#k #rklarla "irlikte saa#m erme*se& uan$a ka4ak '(4menlerin yaa$#%# koullar t)m i4ilerin 'ele!ekteki koullar#n# "elirleye!ektir. =teanlatmak iste$i%im ey "u.

  • 7/25/2019 Noam Chomsky - Kollektif Amerikan Muhalifleri Konuuyor

    28/52

    3@F: >(4men i4ilerin "a*# ka*an#mlar el$e e$e"il$i%i "irka4 yeni (rnek ar. Jrne%in& i4ilerine )!retJ$emeyen "ir tekstil fa"rikas#na taeron i yapan Sessi!a M!Clinto!k0a kar# a4#lan $aa$a e "ir'arsonun 4al#anlar#n hakk# olan )!retleri e "ahileri ermeyen y(netimi mahkemeye er$i%i Sin'Don' Restoran# $aas#n$a al#nan sonu4lar (nemli. 2u "aar#lar$an al#na"ile!ek kal#!# "ir $ersol$u%unu $))n)yor musunu*FK: 3an#r#m& u an$a kar#m#*$aki ")t)n "ir sistem tam "ir $a%#lma i4ine 'irmi "ulunuyor. 3a$e!e iyasalar#n$an e i4ileri koruyan mekani*malar$an $e%il& i4i hareketin$en e Jr')tl) emekten $e s(*e$iyorum. 2aka "ir $eyile& ')ya "ir "i4im$e i4ileri koruyan her kurum par4alanmakta$#r.=yimserli%imi*i korumam#*a yol a4an ey& kur"anlar#n enin$e sonun$a saa#m ere!e%i umu$u$ur.5eorik olarak& sermayenin sal$#r#s# i4ilerin $ireniini 'i$erek *ay#flata!ak& "ir i4i77

    hareketinin arl#%#n# s)r$)rmesi iyi!e *orlaa!akt#r. 8ysa Chi+natown e "a*# atin (rneklerine"akarsan#*& m)thi "ask# ')4lerine kar# "ile her *aman i4in saa#m eren insanlar#n "ulun$u%unu'(r)rs)n)*. 2elki 4ok k)4)k "ir kesim ama saa#m$an a*'e4miyorlar.Gei Chan' tekstil fa"rikas# (rne%in$e& i4ilere "inler!e $olar )!ret "or!u olan iletme sahiplerinekar#& 4o%u ka4ak "ir4ok i4i ar$#. =4iler 1T!retler "i*im hakk#m#*. 7aha ne ka$ar 'erilememi*iistiyorsunu*1 $e$iler. 2ir4o%u 13#n#r $## e$ilsem "ile& 'ene $e saa#p param# 'eri almak istiyorum1$emiti. Sin' Don' (rne%in$e& "ir kii a4#k a4#k (yle $emiti: 1=4ilere erilen "ahileri4alama*s#n#*.1 Restoran$a "aka hi4 kimse (ne 4#kmaya !esaret e$ememiti. Chinatown ko$amanlar#e $i%er herkes restoran sahi"ine kafa tutmaya !esaret e$en "u i4iye sal$#rm#t#. 9atta New York5imes0$a 4#kan "ir ha"er ierenin taraf#n# tutarak i4iyi eletirmiti. =4iyi tutan hi4 kimse'(r)lm)yor$u. >ene $e& a$am "aar$# >ene $e& namuslu "iri +"u (rnekte Cumhuriyet4i eyalet sa!#s#+ortaya 4#k#p& 19ey& "u hi4 $e $o%ru $e%il1 $emi& arat#rma "alatm# e 'er4e%i ortaya 4#karm#t#.7olay#s#yla& aa%#lanma ne ka$ar a#r# (l4)lere ar#rsa ars#n& "u muhalefetin (ne 4#ka!a%#n# 'er4ekten'(steren ey "u k)4)!)k saa#mlar$#r. =4i hareketinin ana '($esinin ka'a$a her ')n 'erile$i%ine&

    "u')n "u hakk#n$an a*'e4ip& yar#n "aka "ir alan$a 'erile$i%ine tan#k olurken& "u t)r "aar#Jrneklerini '(rmek 4ok !esaret eri!i. Ka"ul& "i* k)4)!)k saa#mlar$an s(* e$iyoru*. 2u ChinatownJrneklerin$e saa#mlar $))k )!retler e u*un 4al#ma saatlerine kar# $e%il$i& sa$e!e yap#lm# olan

    "ir iin paras#n# 'eri almak s(* konusuy$u. 2unlar 'ene $e iyimser olmam#*a yetiyor.

    2a*# (rnekler$e& sen$ikalar i4ileri susturmak i4in ierenlerle i"irli%i yapt#klar#n$a "ile& insanlar'ene $e saa#m er+78

    mek istiyorlar. Ka*anmaya"ilirler ama 'ene $e aya%a kalk#yorlar& 4)nk) onlara '(re yanl# yanl#t#r.3@F: Kitaplar#n#*$a hukuki e i$ari a4#lar$an ka4ak '(4menlerin kar#lat#%# "a*# sorunlar# ")y)k(l4)$e hafiflete"ile!ek "a*# 4(*)mler $e 'etiriyorsunu*. >(4 e Yurttal#%a Ka"ul 9i*metleri

    politikas# ile ?al#ma 2akanl#%# aras#n$aki "a*# anlama*l#klar# tart##yorsunu*. 2u kurumlar hakk#n$aiyimser misini*FK: Y)*ey$e& hukukun iletilmesine "a%l# kal#nmas#n# istemem soruna yakla#m#n "urua tar*#$#r.Yani& e%er iler 4ok k(t)ye 'i$erse& kurumlar *e$elene!ek e "u konu$a "ir eyler yapmak *orun$akala!a%#*. Ama "ask# yap#lma*sa& "u kurumlar hi4"ir *aman ilemeye"ilir. 7olay#s#yla& kita"#m ite "une$enle enin$e sonun$a "ir i4i hareketine $uyulan ihtiya4 )*erin$e $uruyor. U*un a$e$e& e%er i4i

    kitlesi saa#m erme*se& 4ok ilerleme '(steremeye!ekler$ir. Ama sa$e!e "ir au4 i4i aya%a kalkarsa&onlar herhan'i "irimi*in $))n$)%)n$en 4ok $aha ")y)k "ir etki yarata!aklar$#r. Y(neti!iler esistem aya%a kalkan kitle$en korkar. @et& e%er i4iler ileri a$#m atarlarsa& o *aman kurumlar tepki'(stermek *orun$a kal#rlar. Arupa e A270$eki li"eral& sosyal $emokrat sistem "u ne$enlekurulmuturW yoksa Dranklin 7elano Rooseelt ya $a "aka "irinin iyi niyetin$en& samimiyetin$en$olay# $e%il. 3istemi $e%iime *orlam# olan yirmiler e otu*lar$a sefer"er e$ilen ')4l) kitlehareketiy$i. >)4 aa%#$an 'elir& tepe$en $e%il.3@F: =nsanlar#n rahats#* olarak "u sorunlar )*erin$e konumalar# i4in >ol$en Henture felaketi+?in0$en 'i*li!e yola 4#kan ka4ak i4ilerin New York0ta karaya 4#kmas# + 'i"i olaylar#n "eklenmesi 4okanlaml# $e%il mi79

    FK: @et& ama e%er "u konu$a konuup $urma* e "ask#y# s)r$)rme*seni*& insanlar unutur e "aka

    sorunlara $alarlar. 3an#r#m& "ir Asyal# Amerikal# militan#n 'er4ekten farkl#lat#%# yer $e "uras#$#r.@%er $o%ru$an faaliyetlere kat#lma$an sorunlar hakk#n$a sa$e!e s#n#flar$a e aka$emik 4ereler$e

  • 7/25/2019 Noam Chomsky - Kollektif Amerikan Muhalifleri Konuuyor

    29/52

    konusay+$#m& $urumu karay##m eski e 'e4ersi* olur$u. J%retim )yeleri i4in en (nemli $ers "u$ur:2i*im rol)m)* insanlara eylemin 'erekli ol$u%unu anlatmak e sefer"er olmalar#na yar$#m etmektir.Ken$imi*i $e%iimin ar$#n$aki kuet olarak '(rmek ya $a halk i4in "ir eyler yapmam#* 'erekti%ineinanmak $e%il. 9alkla "irlikte 4al#mak *orun$ay#*.3@F: 3olun ken$ilerini 'eleneksel olarak sol$a '(rmeyen insanlarla koalisyon ya $a ittifak kura!a%#yollar ar m# 9areketi 'eniletmeye 4al##rken han'i yollar# kullana!a%#*FK: 9epimi* =ttifaklar kurmaktan s(* e$iyoru* e "ir4ok ittifak $a ar. Ama& tekrar etmek *orun$ay#mki& "ir4ok militan ken$ilerini hareket olarak& "u ittifaklar$a ken$ilerini hareketin temsil!ileri olarak'(rme e%ilimin$e. 7olay#ysa& insanlar $iyor ki& 19ay$i "ir koalisyon olutural#m1 ama kiminkoalisyona kat#l$#%#n# anlamaya 4al#t#%#n#*$a& "u kiilerin hep "i*im 'i"i insanlar ol$uklar#& hi4"ir

    politik temeli olmayan "ireyler ol$uklar#& pratikte hi4 kimse a$#na konuma$#klar# ortaya 4#k#yor.3an#r#m& sorunlar#n 'er4ekten "oy '(ster$i%i yer "uras#. >er4ek kitle $este%iyle aa%#$an yukar#kurula!ak 'er4ek koalisyonlar#n& ittifaklar#n pein$e olmal#y#*. or olsa $a& Jn)m)*$eki'(re "u.J*ellikle ken$ilerine kap#lar#n# kapatan sen$ikalar#n "u yasa%#n# orta$an kal$#rmak i4in saa#m erena*#nl#k =4ileri aras#n$a "u t)r$en "a*# 4a"alar '(r)lmekte$ir. 3(*'elimi& u an$a New York City0$eAsyal#& siyah e atinleri hala kay$etmeyen80

    inaat i4ileri sen$ikalar# ar. Koalisyonlar#n kurula"ile!e%i yer $e "uras#. @n'ellemeler sen$ikalar#ni4in$en& ken$i )yelerin$en e $#ar#$an& onlar#n 1sol!u1 $estekleyi!ilerin$en 'eliyor. Eu an$a&a*#nl#klar$an 'elen "ir i4i sen$ikaya )ye olmak iste$i%in$e& sen$ikan#n 1Ken$imi* "ile i

    "ulam#yoru*& seni )ye alamay#*1 $e$i%i "ir $urum ya#yoru*. 2eya* ra$ikaller $iyorlar ki& 1Mey$anokuyarak i4i hareketini (l$)r)yorsunu*.1 7olay#s#yla& asl#n$a "ir4ok "eya* ra$ikal e i4i militan#&Asyal# e Afrikal# Amerikal#larla atin i4ilerin $urumunu ileri!i "ir politik sorun olarak hala'(rm)yorlar. 7urumu umutsu* olarak $e%erlen$iriyorlar. @%er siyahlar# )ye ka"ul e$erlerse& "ununsen$ikalar#n# $aha $a *ay#flata!a%#n# san#yorlar. Jr')ts)* i4ilerin kat#l#m#yla& 'er4ekte "ir ")t)nolarak i4i s#n#f# hareketinin ')!)n) art#ra!a%#m#*# karam#yorlar.3@F: >en4leri& (*ellikle Asyal# Amerikal#lar# politik militanl#%a ya $a e%itime ya $a ikisinin "ir

    "ileimine neyin 4eke!e%ini $))n)yorsunu* Yeni kuak 'en4li%ini motie e$e!ek 'ele!e%in

    (n!eliklerinin neler ol$u%unu $))n)yorsunu*FK: 2en eski 1!emaat militanl#%#1 'elene%in$en 'eliyorum e Asyal# Amerikal#lar Arat#rmalar#0na "uama4la 'irmitim. 2u')n Asyal# Amerikal#lar Arat#rmalar#0n#n& $i%er "ir4ok @tnik Arat#rmalarFro'ram# 'i"i& kimli%i sanki e$il'en& nesnel "ir eymi 'i"i arat#rmaya $al$#%#n# $))n)yorum.Kimlik etkileimli$ir e onu ')4len$irmenin ama!# "ask#ya e #rk4#l#%a kar# saa#m ermektir.Kimli%i tan#mlaman#n ama!# soyut "ir teorik al#t#rma olama*. Asl#n$a etnik arat#rmalar e Asyal#Amerikal#lar arat#rmalar#n#n "alan'#4taki '(rei& eitlik e sosyal a$alet i4in 'enel saa#m#nruhuyla #rk4#l#%a son ermekti. 3a$e!e Asyal#lar i4in $e%il& ama t)m halk i4in saa#m er$i%imi*iunutmamam#* 'erekir $iye $))n)yorum. Kimlik politikas#n#-

    "ir fikir imnasti%i olarak okuman#n "ir4ok 'en4 (%ren!iye s#k#!# 'elmesinin ne$eni "u$ur. 3#k s#k"ana 'elip 12il$i%ini* 'i"i& tiim konuma!#lar#n ayn# im'eler e kimlikler hakk#n$a konumas# "i*im

    i4in s#k#!#1 $erler& onlara kat#l$#%#m# s(ylerim. Kimlikle u%raan J%retim '(relilerin$e Asyal#lar#12i* kur"an#*1 $iyen insanlar olarak resmetme e%ilimi 4ok fa*la. @et& "i* kur"an#* ama "unu ya*#p$urman#n anlam# ne 2unu nas#l $e%itire!e%imi* konusun$a konuuyor olmal#y$#k. ?o%u *amansorunun (*)n) '(rm)yoru*. 9er ne$ense& tek kur"an#n "i* ol$u%unu hisse$eri*. 3anki t)m $)nya

    "unun )*erin$e $(n)yormu 'i"i$ir. 3aa#m#*#n "u ekil$e ola!a%#m $))nm)yorum. 3aa#m ")t)ninsanlar i4in sosyal a$aleti ama4l#yor& "alan'#4ta harekete "u y)*$en kat#lm#t#m.@%er kimlik politikas# "i*e sefer"er olma ')!) eriyorsa& kimlik politikas#n# sorun etmem. Kimliksa$e!e (tekilerle iliki e saa#m$a (nem ta#r. Aksi hal$e& "om"o "ir ekil$e ken$ini yans#tmaktan

    "aka "ir ey $e%il$ir. Ayr#!a& kimlik politikas# 'er4ekte olup "itenin '(r)lmesini en'elleme e%ilimita#r. ?al#t#%#m kurum$a& aka$emisyen meslektalar#m& Asyal# Amerikal#lar Arat#rmas# pro'ram#n#ny(neti!isi olarak sa$e!e etnik 'urur& etnik kimlik e ken$i 'ereksi* "ul$uklar# t)m "u ##r+ *##r ileil'ilenmem 'erekti%ini $))n)rler. Asl#n$a "unu pek kaale al$#klar# $a s(yleneme*& 'er4ekte ne$en

    s(* etti%imi anlama *ahmetine "ile katlanama*lar. Jte yan$an& Asyal# Amerikal#larla "irlikteyken&"ana 1Ne$en her *aman Asyal# Amerikal# !emaatlerinin "u i4 sorunlar#n# eeleyip $uruyorsun Ne$en

  • 7/25/2019 Noam Chomsky - Kollektif Amerikan Muhalifleri Konuuyor

    30/52

    ya"an!#lara ken$i halk#n# 4irkin "ir imala '(steriyorsun1 $iye soruyorlar. Ama "en sosyal a$alet i4insaa#m eriyorum. Asyal#lara kar# #rk4#l#k yanl#. Ama Asyal#lar#n ken$i #rktalar#n# e*meleri es(m)rmeleri $e yanl#. 2u konu$a sessi* kalamam.82

    5opra%#m#*# >eri Almak& Ruhlar#m#*# >eri Almakt#r=%'D'A >A?UE !ississipp Anshitaeg ailesiCnin yesi ir AnishhinaeCdir HDNi;eI1erkreye Sayg akfCnn y7neti.isi @e &eyaM erkre /oprak %slah ProNesiCnin a9panya7neti.isiCdir1 a9es 7rfeMi %% er4i "enim i4in taktikler$en yararlanmak$aha 4ok politik $e%iim yaratmakla il'ili "ir ey. 2ir takti%e kap#l#p 'i$e"ile!e%ini*e inanm#yorum.>itmek iste$i%ini* yeri '(r)p& oraya ulaman#*#n u*un *aman ala!a%#n# ka"ul etmeni*in 'ereklili%ineinan#yorum. 7olay#s#yla& "a*# eyleri sistemi oyalamak& "a*#lar#n# sistemi $(n)t)rmek& "a*#lar#n# $asisteme alternatif oluturmak i4in yapars#n#*.2ir Yerli olarak se4im yar##na kat#lma konusun$a 4ok kar##k $uy'ular i4in$eyim. 3aun$uklar#m#n

    "ir4o%una kar# olan ya"an!# "ir sistem "u. Ayn# *aman$a& A27 hukuk sistemi i4in$e "ulunmak e "u)lke$eki "ir4ok i$ari yar'# s)re4lerin$e yer almak& "eni $e%iimin "ir "i4imi olarak Yerli ha