Upload
nguyentruc
View
216
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
• …
„W połowie bieżącego stulecia w Stanach Zjednoczonych na cukrzycę może chorować
nawet jedna trzecia populacji (…). Jeżeli do tego dojdzie, nastąpi dramatyczny spadek
produktywności gospodarki przy jednoczesnym wzroście obciążeń systemu ochrony
zdrowia, a tego nie wytrzyma żadne państwo”.
Bill Clinton, były prezydent USA, MENA Diabetes Leadership Forum, Dubaj 2010
• …
„Rządy muszą zrobić wszystko, co w ich mocy, żeby zlikwidować niedostatki
w leczeniu, tak by osoby z cukrzycą mogły wrócić do zdrowia i uniknąć zagrożeń
dla serca, układu krwionośnego, oczu, nerek i układu nerwowego powodowanych
przez chorobę. Niezbędne jest edukowanie osób zagrożonych, a także chorych
w zakresie czynników powodujących komplikacje, takich jak na przykład palenie,
oraz przekazywanie wiedzy na temat kontrolowania choroby. W ten sposób
zapobiegniemy długoterminowym powikłaniom, które przyczyniają się do ludzkiego
cierpienia i wzrostu kosztów leczenia”.
Ban Ki-Moon, sekretarz generalny ONZ, Światowy Dzień Cukrzycy 2010
• …
„Musimy się nauczyć radzić sobie z rosnącą liczbą ludzi chorych na choroby
przewlekłe, a także tworzyć systemy opieki zdrowotnej, które będą w stanie skutecznie
funkcjonować w nowej sytuacji”.
Anil Kapur, World Diabetes Foundation, Pekin 2009
• …
„Na całym świecie zagrożenie cukrzycą jest ignorowane, a przeciwdziałanie zagrożeniu
niedostatecznie finansowane. Walka z cukrzycą musi być priorytetem. Problem jest
na tyle poważny, że wszyscy musimy się zaangażować, jeżeli chcemy zatrzymać falę
epidemii”.
Kofi Annan, były sekretarz generalny ONZ, Diabetes Leadership Forum, Pekin 2009
Cukrzyca: problem globalny, problem narodowy
W Polsce:
• Na cukrzycę choruje około 2,5 mln ludzi, ponad 750 tys. z nich
jeszcze o tym nie wie i w związku z tym nie są leczeni.
• U co drugiego chorego z cukrzycą występuje choroba niedokrwienna serca.
• Cukrzyca jest najczęstszą przyczyną schyłkowej niewydolności nerek.
• W programach leczenia przewlekłego dializami znajduje się na stałe
ponad 3,5 tys. chorych na cukrzycę.
• Co roku u chorych na cukrzycę przeprowadza się 14 tys. amputacji
stóp.
…285 mln ludzi na świecie z cukrzycą
W 1980 roku na cukrzycę chorowało 153 mln
ludzi, a 30 lat później − 285 mln, co stanowi
6,6% populacji w wieku 20-79 lat. Przypuszcza
się, że w roku 2030 liczba ludzi z cukrzycą
na świecie wzrośnie do 438 mln…
Wzglę
dne r
yzyko
BMI [kg/m2]
Otyłość w Polsce Wskaźnik masy ciała a ryzyko cukrzycy typu 2
Populacja Polski
Populacja pacjentów z cukrzycą typu 2 w Polsce
Prawidłowa nadwaga otyłość masa ciała
BMI [kg/m2]
Wzrost zachorowań na cukrzycę i jego przyczyny
Częstość występowania cukrzycy rośnie tak szybko, że wkrótce systemom opieki zdrowotnej będzie trudno poradzić sobie z tym problemem. Coraz powszechniejsze występowanie otyłości u dzieci na całym świecie jest dla cukrzycy i chorób przewlekłych tym, czym dla zmian klimatu są topniejące lodowce. To znak ostrzegawczy nadchodzących czasów.
Epidemiologia cukrzycy w Europie
Zachorowalność na cukrzycę rośnie dynamicznie z roku na rok. W tej statystyce przodują Cypr, Niemcy, Turcja, Portugalia, Słowenia i Polska. Najniższą zachorowalność na cukrzycę odnotowują Islandia, Norwegia
i Wielka Brytania.
Epidemiologia cukrzycy w Polsce
Polska należy do krajów o najwyższej zachorowalności na cukrzycę. Częstość występowania cukrzycy rośnie wraz z wiekiem. Ponad 20% osób powyżej 60. roku życia choruje na cukrzycę typu 2, a kolejne 20% ma upośledzoną tolerancję glukozy (impaired glucose tolerance, IGT).
Wzrost zapadalności na cukrzycę typu 1 w Polsce
• Przeciętna zapadalność na cukrzycę typu 1 w Polsce w latach 1989-2004 wyniosła 10,2 na 100 000 osób/rok. Daje to 10-15% udziału w całkowitej liczbie chorych na cukrzycę obu typów.
• Według modelu przewidującego liczbę zachorowań na cukrzycę typu 1 w roku 2025 zachoruje 4800 dzieci w wieku 0-14. roku życia.
• W okresie od 2005 do 2025 roku zapadalność na cukrzycę typu 1 u dzieci w Polsce
zwiększy się prawie czterokrotnie.
Trend zapadalności na cukrzycę typu 1 jest dwa razy wyższy w Polsce w porównaniu z innymi krajami europejskimi.
W Polsce około 2,5 mln osób (6,54% populacji)
choruje na cukrzycę, ale u ponad 30% z nich
choroba wciąż pozostaje nierozpoznana.
To oznacza, że ponad 750 tys. osób choruje
na cukrzycę, ale nie są leczone.
W okresie od 2005 do 2025 roku zachorowalność
na cukrzycę typu 1 u dzieci w Polsce zwiększy
się czterokrotnie.
Szacuje się, że w 2030 roku będzie w Polsce
3,2 mln chorych na cukrzycę…
Czy cukrzyca wymknęła się spod kontroli?
Cukrzyca jako jedyna choroba niezakaźna została uznana przez Organizację Narodów Zjednoczonych (United Nations, UN) za epidemię XXI wieku. Obecnie na cukrzycę choruje 285 mln ludzi na świecie. Z najnowszych badań wynika, że w krajach europejskich na cukrzycę choruje prawie połowa dorosłych poniżej 60. roku życia.
• Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) trzy najbardziej efektywne kosztowo metody opanowania epidemii cukrzycy to kontrola poziomu glukozy i ciśnienia krwi oraz zapobieganie powstawaniu powikłań w zakresie stopy cukrzycowej.
• Gwałtowne wystąpienie epidemii cukrzycy na świecie można wiązać z pojawieniem się wysokoenergetycznych, bezwartościowych odżywczo pokarmów oraz upowszechnieniem siedzącego trybu życia.
• Według lekarzy najbardziej skutecznymi metodami zahamowania epidemii cukrzycy typu 2 są: zdrowa dieta, regularny wysiłek fizyczny, utrzymanie prawidłowej wagi ciała, unikanie palenia tytoniu i spożywania alkoholu.
• Według Światowej Federacji Cukrzycy (IDF) Polska jest wśród dziesięciu krajów, w których odsetek występowania w populacji nieprawidłowej tolerancji glukozy (IGT), czyli stanu poprzedzającego rozwinięcie się cukrzycy typu 2, jest najwyższy.
Cukrzyca, choroby sercowo-naczyniowe,
Nowotwory oraz choroby płuc zabijają
trzy z pięciu osób umierających
codziennie na świecie.
Tylko w roku 2004 na świecie z powodu powikłań
cukrzycy zmarło około 3,4 mln osób.
Według Międzynarodowej Federacji Cukrzycy
(International Diabetes Federation, IDF) Polska
jest wśród dziesięciu krajów, w których odsetek
występowania w populacji
nieprawidłowej tolerancji glukozy (IGT),
czyli stanu poprzedzającego rozwinięcie
się cukrzycy typu 2, jest jednym
z najwyższych na świecie.
• …
Co to jest cukrzyca?
Cukrzyca jest to przewlekła, wyniszczająca choroba, która wymaga leczenia
przez całe życie i predysponuje do wielu groźnych i kosztownych powikłań.
Cukrzyca
Przewlekła choroba, w której przebiegu
stężenie glukozy we krwi jest zbyt duże.
Insulina nie jest wcale produkowana lub jest
produkowana w niewystarczających ilościach.
Objawy
Zmęczenie, senność, utrata wagi ciała, wzmożone
pragnienie, oddawanie dużych ilości moczu, zakażenia skóry, dróg moczowych
i narządów płciowych.
Powikłania
Zwiększone stężenie glukozy we krwi może prowadzić do groźnych powikłań. W dużej mierze można im jednak zapobiec lub opóźnić ich wystąpienie, jeśli choroba zostanie wcześnie rozpoznana i będzie skutecznie leczona.
Skuteczne leczenie pozwala zmniejszyć kosztowne
powikłania cukrzycy nawet o 50%.
Powikłania cukrzycy Ślepota
Ryzyko: Cukrzyca jest podstawową
przyczyną utraty wzroku i ślepoty u
dorosłych.
Skuteczne leczenie: Zmniejsza
poważne pogorszenie wzroku o
ponad 1/3.
Udar mózgu
Ryzyko: Cukrzyca zwiększa
Prawdopodobieństwo wystąpienia
udaru mózgu nawet 4-krotnie.
Skuteczne leczenie: Zmniejsza
występowanie udaru o ponad 1/3.
Zawał serca
Ryzyko: Cukrzyca zwiększa ryzyko
zawału o 300%, a
prawdopodobieństwo rozwoju
choroby wieńcowej nawet 4-krotnie.
Skuteczne leczenie: Prowadzi do
zmniejszenia występowania
niewydolności serca o ponad 50%
.
Niewydolność nerek
Ryzyko: Cukrzyca zwiększa
Prawdopodobieństwo rozwoju
niewydolności nerek 3-krotnie.
Skuteczne leczenie: Zmniejsza
ryzyko rozwoju niewydolności nerek
o ponad 1/3.
.
Amputacja
Ryzyko: Cukrzyca jest główną
przyczyną niezwiązanych z urazem
amputacji kończyn dolnych.
Skuteczne leczenie: Zmniejsza
liczbę amputacji nawet o 80%, przy
czym efektywna edukacja
zmniejsza liczbę owrzodzeń stóp.
Wczesna diagnostyka cukrzycy
Na cukrzycę typu 2 najczęściej chorują osoby dorosłe po 45. roku życia, zwłaszcza te, które spożywają zbyt kaloryczne posiłki, mało się ruszają, palą papierosy. Ta postać choroby stanowi ok. 90% wszystkich przypadków cukrzycy. Według zaleceń Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego (PTD) na rok 2011, jeśli nie występują objawy hiperglikemii, badanie w kierunku cukrzycy należy przeprowadzać raz na 3 lata u każdej osoby powyżej 45. roku życia.
• …
Znaczenie cukrzycy w skali globalnej
Cukrzyca i jej powikłania stanowią 1 z 5 najczęstszych przyczyn zgonów w krajach wysoko rozwiniętych.
Według Światowej Organizacji Zdrowia (World Health Organization, WHO) choroby przewlekłe (np. cukrzyca)
są obecnie co roku przyczyną 60% zgonów na świecie, z czego 80% przypada na kraje o niskich
i średnich dochodach.
Liczba zgonów z powodu cukrzycy jest na świecie podobna do liczby umierających z powodu AIDS.
Międzynarodowa Federacja Cukrzycy (IDF) szacuje, że w ciągu najbliższych 20 lat
odsetek chorych na cukrzycę w populacji dorosłych wzrośnie z 6,6% do około 7,8%.
Efektywna kontrola cukrzycy jest jednym z czterech głównych priorytetów zdrowotnych WHO na lata 2008-201333.
Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) trzy najbardziej efektywne kosztowo
metody opanowania epidemii cukrzycy to kontrola poziomu glukozy i ciśnienia krwi oraz
zapobieganie powstawaniu powikłań w zakresie stopy cukrzycowej.
Drugi rok z rzędu choroby przewlekłe (między innymi cukrzyca) zostały uznane
w raporcie Światowego Forum Ekonomicznego za jedno z największych globalnych zagrożeń.
Cukrzyca w Polsce
• W Polsce cukrzyca stanowi najczęstszą przyczynę schyłkowej niewydolności nerek wśród chorych wymagających dializowania.
• Na stałe w programach leczenia przewlekłego dializami znajduje się ponad 3,5 tys. chorych na cukrzycę.
• U pacjentów z cukrzycą przeprowadza się rocznie 14 tys. amputacji kończyn dolnych.
• W 2007 roku cukrzyca była raportowana jako przyczyna ponad 6,3 tys. zgonów w Polsce.
• Szacuje się, że w 2010 roku cukrzyca przyczyniła się w Polsce do ponad 29 tys. zgonów.
• Celem leczenia cukrzycy jest utrzymywanie stężenia glukozy we krwi (ocenianego przy pomocy HbA1c) na poziomie poniżej 7%, a w niektórych grupach chorych poniżej 6,5%.
• Szacuje się, że w Polsce jedynie 26% pacjentów z cukrzycą typu 2 i mniej niż 6% pacjentów z cukrzycą typu 1 osiąga ten cel
Częstość występowania powikłań cukrzycowych
u chorych z cukrzycą typu 2 w Polsce
Retinopatia
Choroba niedokrwienna
serca
Nefropatia cukrzycowa
Stopa cukrzycowa
Cukrzyca w Polsce
Zalecenia dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę
Cele leczenia cukrzycy zostały zdefiniowane w „Zaleceniach klinicznych dotyczących postępowania u chorych na cukrzycę 2010” (stanowisko PTD), ale u większości chorych nie udaje się ich osiągnąć.
• Według Światowej Federacji Cukrzycy (IDF) Polska jest wśród dziesięciu krajów, w których
odsetek występowania w populacji nieprawidłowej tolerancji glukozy (IGT), jest jednym z najwyższych na świecie.
• U ponad 70% chorych z cukrzycą typu 2 w Polsce stwierdza się wartość HbA1c przekraczającą 7%, co oznacza, że są oni zagrożeni dużym ryzykiem rozwoju powikłań mikro- i makronaczyniowych.
• U 77% chorych na cukrzycę w Polsce występuje podwyższone ciśnienie tętnicze krwi.
Zalecenia dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę
Ciśnienie tętnicze pacjentów
z cukrzycą w Polsce
Wyrównanie glikemii pacjentów
z cukrzycą typu 2 w Polsce mierzone
Odsetkami HbA1c
Obserwowana średnia wartość ciśnienia tętniczego
Rekomendowana maksymalna wartość ciśnienia tętniczego chorych z cukrzycą
Wartość ciśnienia tętniczego [mm Hg[
Skurczowe ciśnienie tętnicze
Rozkurczowe Ciśnienie tętnicze
HbA1c
Odsetek hemoglobiny glikowanej A1c
Rekomendowana maksymalna wartość HbA1c u chorych z cukrzycą
Obserwowana średnia wartość HbA1c
Pacjenci z nowo rozpoznaną cukrzycą typu 2
Jednym z najnowszych badań przeprowadzonych w Polsce opisujących charakterystykę i oceniających cele leczenia u pacjentów z noworozpoznaną cukrzycą typu 2 było badanie ARETAEUS1.
• U chorych na cukrzycę rozpoznaną w ciągu ostatnich 2 lat obserwowano relatywnie bardzo dużą częstość występowania czynników ryzyka rozwoju zarówno powikłań sercowo-naczyniowych, jak i innych późnych powikłań cukrzycy.
• U prawie 80% pacjentów stwierdzono nadciśnienie i zaburzenia gospodarki lipidowej.
Koszty cukrzycy: świat, Europa, Polska
Cukrzyca pochłania około 15% wydatków na ochronę zdrowia w większości rozwiniętych krajów świata.
• Szacuje się, że w roku 2010 światowe wydatki na cukrzycę wyniosły około 376 mld dolarów amerykańskich (USD)
• Prognozy na rok 2030 szacują poziom wydatków na około 490 mld USD, czyli 561 mld IDF. • W Europie całkowite koszty cukrzycy szacowane są na poziomie 105,5 mld USD rocznie.
25% wydatków alokowane jest w monitorowanie poziomu glukozy we krwi pacjentów, następne 25% w leczenie kosztów powikłań, natomiast pozostałe 50% to suma reszty kosztów bezpośrednich (konsultacje lekarskie i pielęgniarskie, koszty hospitalizacji, sprzętu medycznego i leków) i pośrednich (spadek wydajności pracy, absencje).
Koszty cukrzycy: świat, Europa, Polska
Cukrzyca pochłania około 15% wydatków na ochronę zdrowia w większości rozwiniętych krajów świata.
• Szacuje się, że w krajach członkowskich 2,5-15% wydatków na zdrowie pochłania walka z cukrzycą i jej powikłaniami.
• Cukrzyca typu 2 jest przyczyną skrócenia średniej długości życia o 5-10 lat
• U około 50% osób chorych na cukrzycę typu 2 dochodzi do rozwoju co najmniej jednego powikłania, zanim jeszcze choroba zostanie rozpoznana.
• Największe nakłady środków finansowych związane są z koniecznością leczenia szpitalnego różnego rodzaju powikłań cukrzycowych.
• Według Diabetes Atlas Polska razem z Łotwą, Litwą i Estonią przeznacza najmniejszą ilość środków finansowych w Unii Europejskiej na diagnostykę i leczenie cukrzycy.
Przypuszcza się, że do roku 2030 wydatki
Ponoszone na całym świecie przez systemy
opieki zdrowotnej na leczenie i profilaktykę
cukrzycy i jej powikłań wyniosą
ponad 490 mld USD.
W Europie całkowite koszty cukrzycy szacowane
są na poziomie 105,5 mld USD rocznie.
Posługując się pojęciem dolarów
międzynarodowych (international dollars, ID),
uwzględniającym różnice w sile nabywczej
w różnych krajach, szacuje się, że światowe
wydatki na cukrzycę wyniosą co najmniej
561 mld ID w 2030 roku.
Bezpośrednie i pośrednie koszty cukrzycy
Wyniki badań dowodzą, że wcześniejsze rozpoznanie cukrzycy i wcześniejsze zapewnienie chorym odpowiedniej opieki faktycznie obniża koszty opieki zdrowotnej, ponieważ zmniejsza prawdopodobieństwo wystąpienia lub opóźnia wystąpienie kosztownych powikłań.
• Wcześniejsze wykrywanie i lepsze leczenie choroby wydłuża życie i poprawia jego jakość.
• Symulacja wcześniejszego wykrywania i leczenia dotyczy populacji pacjentów bez powikłań w momencie rozpoznania.
• Symulacja lepszego leczenia dotyczy pacjentów leczonych do osiągnięcia docelowej wartości HbA1c = 7,0%.
Bezpośrednie i pośrednie koszty cukrzycy
Diagnoza (wiek)
Powikłania niezagrażające życiu
Powikłania zagrażające życiu
Powikłania niezagrażające życiu
Powikłania zagrażające życiu
Powikłania niezagrażające życiu
Powikłania zagrażające życiu
25-35%* 25-60%*
Wariant Podstawowy (HbA1c =9,1%)
Skuteczniejsze leczenie (HbA1c =7%)
Wcześniejsze Wykrycie i skuteczniejsze leczenie
*Średnia redukcja ryzyka
Opłacalność leczenia cukrzycy
Skuteczna terapia cukrzycy to oszczędności związane z uniknięciem lub odsunięciem w czasie leczenia bardzo kosztownych powikłań choroby.
• Analiza ekonomiczna przeprowadzonej za pomocą modelu CORE wskazuje, że leczenie pacjenta do celu, jakim jest wyrównanie cukrzycy zdefiniowane wytycznymi PTD, jest kosztowo efektywne nawet przy blisko 4-krotnym wzroście kosztów ponoszonych na leczenie pacjenta.
• Wyniki analizy wskazują, że zgodna z wytycznymi terapia cukrzycy to oszczędności związane z uniknięciem lub odsunięciem w czasie leczenia bardzo kosztownych powikłań choroby.
• Na podstawie prognozowanych efektów zdrowotnych porównywanych terapii oceniono, jaki wzrost kosztów leczenia będzie efektywny zgodnie z przyjętym w Polsce progiem opłacalności zdefiniowanym na poziomie około 100 tys. PLN, czyli 3 x PKB per capita.
• Akceptowalny wzrost wydatków na leczenie cukrzycy, czyli efektywny kosztowo, może wynieść blisko 2900 PLN rocznie na leczenie jednego pacjenta.
• Jest to średnio 4-krotnie większa kwota niż obecne koszty ponoszone na leczenie pacjenta z cukrzycą.
Koszty cukrzycy w Polsce
W ciągu 5 lat koszt świadczeń zdrowotnych z powodu cukrzycy (lata 2004-2009) wzrósł ponad dwukrotnie. W cukrzycy typu 1 głównie z powodu 80% wzrostu średniego kosztu świadczenia na jednego chorego. W cukrzycy typu 2 tempo wzrostu było spowodowane przede wszystkim rosnącą chorobowością, przy jedynie 30% wzroście kosztu świadczenia na jednego chorego. Koszt leczenia powikłań cukrzycy jest prawie 5 razy większy niż leczenie samej cukrzycy.
W przeprowadzonej w 2011 roku analizie kosztów cukrzycy w Polsce skoncentrowano się na kosztach ocenianych z perspektywy społecznej. Podstawą analizy były dane udostępnione przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ) i Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS).
Koszty cukrzycy w Polsce Analiza kosztów bezpośrednich
• Koszty świadczeń zdrowotnych (leczenie szpitalne i opieka specjalistyczna) z powodu cukrzycy w roku 2009 były ponaddwukrotnie większe w stosunku do roku 2004.
• W przypadku cukrzycy typu 1 tak duży wzrost kosztów spowodowany był ponad 80% wzrostem średniego kosztu świadczenia, co było w głównej mierze spowodowane wprowadzeniem w tym okresie refundacji pomp insulinowych i osprzętu do pomp dla dzieci.
• Wzrost kosztów cukrzycy typu 2 był spowodowany głównie wzrostem epidemiologicznym, gdyż średni koszt świadczenia w roku 2009 był większy niż świadczenie w 2004 roku tylko o 30%.
• Zarówno w przypadku typu 1, jak i typu 2 cukrzycy główną składową kosztów stanowią świadczenia szpitalne.
Koszty cukrzycy w Polsce Analiza kosztów refundacji leków stosowanych w leczeniu cukrzycy
• Koszt refundacji leków rósł w dużo niższym tempie niż koszt świadczeń zdrowotnych (dane w przypadku refundacji leków są dostępne jedynie od 2005 roku).
• Koszty płatnika z tytułu refundacji leków przeciwcukrzycowych wzrosły
w tym okresie o 26%.
Koszty cukrzycy w Polsce Koszty leczenia powikłań cukrzycy
• Baza danych NFZ od 2008 roku umożliwiła również wyodrębnienie kosztów leczenia powikłań cukrzycy (bez refundacji leków).
• W 2009 roku wyniosły one 1743 mln PLN i były prawie 5-krotnie większe niż koszty leczenia samej cukrzycy.
• W porównaniu z rokiem 2008 nastąpił wzrost o 40%. Największy udział w kosztach leczenia powikłań cukrzycy mają choroby serca.
Koszty cukrzycy w Polsce Struktura kosztów całkowitych
• W 2009 roku 35 160 osób pobierało rentę z tytułu niezdolności do pracy i rentę socjalną z powodu cukrzycy.
• Koszty pośrednie z powodu niezdolności do pracy w 2009 roku wyniosły łącznie ponad 2,5 mld PLN.
• Koszty absencji chorobowej wyznaczono na podstawie danych dotyczących liczby dni absencji chorobowej osób chorych na cukrzycę, a w przypadku powikłań cukrzycy, podobnie jak w przypadku utraty produktywności z powodu niezdolności do pracy, oparto się na danych epidemiologicznych. Oszacowane w ten sposób koszty pośrednie absencji chorobowej wyniosły łącznie ponad 300 mln PLN.
• Koszty pośrednie stanowią prawie 50% kosztów cukrzycy.
Koszty cukrzycy w Polsce Koszty pośrednie
• W związku z wprowadzonymi rozwiązaniami systemowymi liczba przyznawanych rent z roku na rok spada. Liczba orzeczeń o niezdolności do pracy zmalała także w przypadku cukrzycy.
• Analizując dane za lata 2004-2009, obserwujemy jednak, że tempo spadku w przypadku orzeczeń niezdolności do pracy wśród osób chorych na cukrzycę jest mniejsze niż dla całej populacji, dodatkowo w przypadku cukrzycy typu 1 zaobserwowano wzrost w roku 2009 w stosunku do roku 2008.
• W analizowanych latach zarówno dla cukrzycy, jak i jej powikłań obserwujemy wzrost przyznawanych świadczeń rehabilitacyjnych i zasiłków chorobowych.
• …
Koszty leczenia cukrzycy w Polsce
Z perspektywy społecznej całkowity koszt cukrzycy w Polsce
wynosi około 6 mld PLN rocznie.
W 2009 roku średni koszt świadczenia zdrowotnego udzielonego
z powodu cukrzycy (leczenie szpitalne i opieka specjalistyczna, bez refundacji leków)
pacjentowi z rozpoznaną cukrzycą typu 2 wyniósł w Polsce 414 PLN,
a z rozpoznaną cukrzycą typu 1 − 926 PLN.
W rankingu Euro Consumer Diabetes Index edycja 2008,
Polska znajduje się na 25. miejscu (na 30 ocenianych krajów)
pod względem jakości opieki diabetologicznej.
• …
Koszty leczenia cukrzycy w Polsce
Koszt leczenia powikłań cukrzycy jest 5 razy większy
niż leczenie samej cukrzycy.
Koszty pośrednie (związane z utratą produktywności spowodowaną
wcześniejszymi rentami i dniami niezdolności do pracy z powodu zwolnień lekarskich)
stanowią prawie 50% całkowitych kosztów cukrzycy.
Koszty pośrednie niezdolności do pracy z powodu cukrzycy
w 2009 roku wyniosły łącznie ponad 2,5 mld PLN.
Koszty pośrednie absencji chorobowej z powodu cukrzycy
w 2009 roku wyniosły łącznie ponad 300 mln PLN.
Powikłania cukrzycy: stopa cukrzycowa
Liczba amputacji w przebiegu rozwoju stopy cukrzycowej zależy głównie od jakości opieki zdrowotnej.
• Najczęstszym powodem amputacji w przebiegu stopy cukrzycowej jest stopień zaawansowania powikłań cukrzycy.
• Liczba amputacji świadczy o stanie jakości opieki diabetologicznej.
• W Polsce najczęstszym powodem amputacji są rozwinięte powikłania cukrzycy, związane często z zaniedbaniami w opiece diabetologicznej. W Polsce wykonuje się rocznie 8 amputacji z powodu stopy cukrzycowej na 100 000 mieszkańców, tymczasem w Danii – 2, a w Hiszpanii i Holandii – po 1.
• 50-60% wszystkich nieurazowych amputacji kończyn dolnych wykonuje się w Polsce u pacjentów z problemami cukrzycowymi, 85% amputacji kończyn dolnych u diabetyków jest poprzedzone owrzodzeniem stóp, na które cierpi około 10% chorujących na cukrzycę.
• Koszty leczenia powikłań cukrzycy są znacznie wyższe niż koszty terapii cukrzycy według standardów klinicznych. Według Narodowego Funduszu Zdrowia koszt hospitalizacji pacjenta z powodu leczenia stopy cukrzycowej jest najwyżej wycenioną procedurą w terapii cukrzycy i wynosi 4448 PLN za hospitalizację.
Powikłania cukrzycy: hipoglikemia
Hipoglikemia w pewnych sytuacjach (osoby starsze, z chorobą niedokrwienną mięśnia sercowego) może stanowić bezpośrednie zagrożenie życia.
• Koszty z powodu hipoglikemii to koszty bezpośrednie związane z leczeniem tego
powikłania (szpitalnym lub ambulatoryjnym) oraz koszty pośrednie spowodowane spadkiem wydajności i absencjami w pracy.
• W Polsce według danych NFZ koszty leczenia hipoglikemii wynoszą 2113 PLN za hospitalizację.
• Co piąty chorujący na cukrzycę z populacji pacjentów objętych badaniem tracił z powodu epizodu hipoglikemii jeden dzień pracy.
Polityka diabetologiczna
Cukrzycy typu 2 można zapobiec nawet w 90% przypadków i można również zapobiec wielu kłopotom związanym z powikłaniami cukrzycy. Istnieją silne dowody przemawiające za tym, że działania profilaktyczne mają znacząco korzystny wpływ na przebieg cukrzycy typu 2. Potrzebny jest cały szereg interwencji.
• Zatrzymanie cukrzycy – profilaktyka pierwotna: polega na promowaniu zdrowego stylu życia, ze zdrową, dobrze zbilansowaną dietą i umiarkowanym wysiłkiem fizycznym, tak aby zminimalizować ryzyko rozwoju cukrzycy
• Zatrzymanie kosztownych powikłań cukrzycy – profilaktyka wtórna: polega na jak najwcześniejszej identyfikacji osób z cukrzycą i zapewnieniu im edukacji na temat zdrowego stylu życia oraz wsparcia w intensywnym leczeniu, aby zapobiec rozwojowi powikłań.
• Profilaktyka – priorytet, co do którego panuje międzynarodowa zgoda: Organizacja Narodów Zjednoczonych (ONZ) i Unia Europejska zdają sobie sprawę z zagrożeń, jakie wiążą się z rosnącą częstością występowania cukrzycy, i kładą silny nacisk na działania prewencyjne.
Rejestry diabetologiczne
Rejestry diabetologiczne są skutecznym narzędziem poprawy opieki diabetologicznej.
• Raport European Best Information through Regional Outcomes in Diabetes
(EUBIROD) z września 2010 roku podaje, że tylko 18 krajów Unii Europejskiej prowadziło rejestry pacjentów diabetologicznych (w tym Polska).
• W większości rejestry są prowadzone przez ośrodki diabetologiczne, choć docelowo jest planowane włączenie lekarzy i pielęgniarek medycyny rodzinnej.
• Na ogół rejestry są finansowane i koordynowane przez ministerstwa zdrowia.
Rejestry diabetologiczne
• W Polsce w roku 2009 stworzono Program Prewencji i Leczenia Cukrzycy w Polsce, w którym zaplanowano realizację 2 rejestrów diabetologicznych: dla dzieci i młodzieży „Wdrożenie i prowadzenie Rejestru Wieku Rozwojowego” oraz pacjentów dorosłych „Wdrożenie i prowadzenie Rejestru Chorych na Cukrzycę”.
• W roku 2010 opracowano Narodowy Program Przeciwdziałania Chorobom Cywilizacyjnym, a w jego obrębie Moduł II: „Program Prewencji i Leczenia Cukrzycy w Polsce na lata 2010-2011”. Zarówno Rejestr Chorych na Cukrzycę dla dorosłych, jak i Rejestr Wieku Rozwojowego dla dzieci i młodzieży stały się milowymi krokami w kierunku poprawy opieki diabetologicznej w Polsce.
• Przewidując kontynuację rejestrów, oczekuje się ich unowocześniania, włączania kolejnych ośrodków diabetologicznych, co w konsekwencji umożliwi ciągłą ocenę stanu opieki diabetologicznej, a analiza uzyskanych wyników przełoży się na poprawę jakości leczenia chorych na cukrzycę dorosłych oraz dzieci i młodzieży.
Mierzenie
Zbieranie informacji na poziomie lokalnym.
Dzielenie się danymi
Publikowanie tych informacji i określanie najlepszych
sposobów postępowania.
Poprawa
Uczenie się na różnicach, wymienianie się najlepszymi
sposobami postępowania i wdrażanie ich w celu
poprawy wyników leczenia u osób z cukrzycą.
Barometr Diabetologiczny
Profilaktyka działa. To oznacza, że można zahamować wzrost zapadalności na cukrzycę typu 2 i zmniejszyć wpływ choroby na pojedyncze osoby, systemy opieki zdrowotnej i całą gospodarkę. Popularyzacja najlepszych sposobów postępowania dotyczących profilaktyki pierwotnej i schematów leczenia wymaga odpowiedniej oceny sytuacji, wymiany zdobytych informacji i poprawy praktyki poprzez przejmowanie najlepszych sposobów postępowania.
Inicjatywa Barometr Diabetologiczny zapoczątkowana w listopadzie 2007 roku ma na celu poprawę jakości życia osób
chorujących na cukrzycę i zmniejszenie kosztów generowanych przez tę przewlekłą, postępującą chorobę.
Projekt Poprawy Kontroli Glikemii w Polsce
Narastająca epidemia cukrzycy i złe wyniki kontrolowania poziomu cukru we krwi (poziom glikemii), a tym samym niewystarczająca prewencja groźnych powikłań, zrodziły potrzebę znalezienia rozwiązań, które skutecznie poprawią wyniki leczenia tej choroby i uwzględnią także problem trudnego dostępu do specjalistycznej opieki diabetologicznej czy profesjonalnej edukacji.
• Program Poprawy Kontroli Glikemii jest odpowiedzią na jedną z głównych przyczyn niezadowalających wyników leczenia, czyli na niedostateczną realizację założeń Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego dotyczących tzw. opieki łączonej nad chorym na cukrzycę sprawowanej przez lekarza rodzinnego i specjalistę.
• Ma także za zadanie pomagać lekarzom rodzinnym, którzy przy realizacji nowoczesnego leczenia cukrzycy, związanego m.in. z wdrażaniem insulinoterapii, potrzebują stałego wsparcia lekarzy specjalistów.
Projekt Poprawy Kontroli Glikemii w Polsce
Działania realizowane w ramach projektu Poprawy Kontroli Glikemii
• Łącznie do połowy 2011 roku do programu Poprawy Kontroli Glikemii przyłączyło się 565 lekarzy specjalistów diabetologów i prawie 3,3 tys. lekarzy rodzinnych.
• W tym czasie wykonano ponad 51 tys. oznaczeń HbA1c.
• Na początku 2010 roku, na bazie pozytywnych doświadczeń z poprzednich lat, opieką programu objęto osoby z cukrzycą w oddziałach szpitalnych.
• Fakty i liczby:
• Konferencje dla lekarzy diabetologów: 91 spotkań dla prawie 4 tys. uczestników.
• Warsztaty dla lekarzy rodzinnych: 900 spotkań w całej Polsce.
• Opieka łączona nad chorym z cukrzycą (współpraca lekarza rodzinnego i lekarza specjalisty): opieką objęto 41 tys. pacjentów.
• Ponad 300 pielęgniarek diabetologicznych włączonych do projektu prowadzi edukację pacjentów i pielęgniarek z praktyk lekarzy rodzinnych.
• 487 oddziałów szpitalnych w całej Polsce.
Stosując odpowiednie interwencje,
można zatrzymać szybki wzrost występowania
cukrzycy typu 2, zaś chorym na cukrzycę
można pomóc żyć z chorobą, a nie cierpieć na nią.
Kluczowe inicjatywy dla opieki diabetologicznej
Konieczność zahamowania niepokojąco rozprzestrzeniającej się cukrzycy zrodziła potrzebę inicjatyw, które pomogą powstrzymać globalną epidemię cukrzycy.
• …
Pandemię cukrzycy można zatrzymać!
Można zapobiec wystąpieniu cukrzycy u większości osób.
U osób, u których rozpoznano cukrzycę, można ją dobrze kontrolować.
Większości problemów związanych z cukrzycą można zapobiegać.
Można pomóc chorym z cukrzycą żyć w dobrym zdrowiu przez
długie lata.
Ale musimy działać teraz…
Novo Nordisk jest globalną firmą farmaceutyczną z 88-letnim doświadczeniem w rozwoju innowacji i liderem w leczeniu
cukrzycy. Firma zajmuje również wiodącą pozycję w leczeniu hemofilii, terapii hormonem wzrostu i hormonalnej terapii
zastępczej. Novo Nordisk ma siedzibę w Danii, zatrudnia około 32 000 pracowników w 74 krajach i oferuje swoje produkty na
179 rynkach.
W Polsce Novo Nordisk jest obecne od 1991 roku. Polski oddział firmy zatrudnia 160 osób i jest filią Novo Nordisk w regionie
Europy Wschodniej, skupiającym 17 krajów. Więcej informacji na stronie www.novonordisk.pl.