1

NÉT ĐẸP PHỤ NỮ VIỆT NAM ĐẦU THẾ KỶ 20

Mỗi bức ảnh giúp ta hiểu hơn về trang phục, đời sống... của những

người chị, người mẹ, người bà nhiều năm về trước...

Có lẽ đối với các thế hệ ngày nay, hình ảnh người bà, người mẹ và cả cô

thiếu nữ với hàm răng óng ả hạt huyền, cùng chiếc áo tứ thân đoan trang, kín

đáo chỉ còn là hình ảnh đẹp trong quá khứ xa xôi. Hình ảnh này đã đi vào thơ ca

và trở thành biểu tượng cao đẹp của người con gái Việt Nam thời xưa.

Chúng ta cùng ngắm nhìn những bức hình về người phụ nữ Việt những năm

đầu thế kỷ 20...

Hình ảnh truyền thống của người phụ nữ Bắc Bộ xưa với trang phục áo tứ

thân đeo yếm, nón quai thao, tóc vấn quanh đầu, đi chân đất, nhuộm răng đen...

2

Nhuộm răng là tục cổ của dân tộc Việt, có từ thời Hùng Vương. Tục nhuộm

răng đen của phụ nữ xưa trước hết là do quan điểm thẩm mỹ. Lý do trực tiếp của

tục nhuộm răng bởi nhai trầu thường làm ố đen răng nên phải nhuộm thật đen để

tạo được nét duyên dáng cho hàm răng…

Nếu đã sở hữu một hàm răng đen, cứ khoảng gần một năm, họ phải

3

nhuộm lại vì màu đen sẽ phai. Đặc biệt vào các dịp lễ tết hay những ngày vui

trọng đại như lễ hỏi, lễ cưới, họ phải nhuộm răng lại cho đen mới để tham dự.

Chiếc áo tứ thân là trang phục thường ngày của người phụ nữ miền Bắc. Áo

được may bằng bốn khổ vải hẹp, với hai vạt trước không cài khuy mà chỉ vắt

chéo và được giữ lại bằng cái thắt lưng quanh bụng, là hình ảnh phổ biến thời

đó.

Hai vạt áo bao giờ cũng để hở một phần ngực, được che bằng chiếc yếm -

thường may bằng lụa trắng hoặc để màu ngà tự nhiên của sợi tơ. Chiếc áo yếm

được cho là xuất hiện đầu tiên dưới thời Lý (thế kỷ 12).

4

5

Phụ nữ thời đó không chỉ dùng nón để che nắng mà chiếc nón còn được coi

như đồ trang sức. Một số chiếc nón thời xưa được làm rất nghệ thuật bằng lá cọ.

Tất cả nguyên liệu để làm nón đều được chọn lựa kỹ càng, bên trong có một lớp

đan bằng sợi mây chẻ mỏng.

Nhiều phụ nữ còn dán một cái gương tròn nhỏ dưới đáy nón để soi khi ra

phố và liếc nhìn để chữa lại vành khăn.

6

7

Dù ở trong nhà hay đi ra bên ngoài, đầu tóc người phụ nữ bao giờ cũng phải

gọn gàng, không được để tóc xõa tự nhiên. Bức ảnh chụp phụ nữ Bắc Bộ hút

thuốc bát bên cạnh con sen (người giúp việc) phục vụ thuốc trong nhà.

Một phụ nữ Bắc Bộ trong gia đình giàu có, thời kỳ 1919 - 1926.

8

Phụ nữ đất Bắc thường buộc tóc về phía bên thành cuộn dài, bọc bên ngoài

bằng một cái khăn hẹp dài rồi quấn quanh đầu từ phía trước ra phía sau. Đầu

mối còn thừa thì giắt vào phía dưới vành khăn, để xõa sang bên một túm tóc nhỏ

gọi là đuôi gà.

9

Nhưng ở miền Trung và miền Nam, có lẽ do ảnh hưởng của người Trung

Hoa nhập cư ồ ạt từ thế kỷ 17 nên phụ nữ từ lâu đã cuộn tóc thành búi phía sau

gáy. Một điều đáng chú ý là dù ở Bắc hay Nam, đường ngôi rẽ tóc bao giờ cũng

phải ở chính giữa trán, biểu hiện tính đoan trang của người đàn bà. Tất nhiên nó

phải đi cùng hàm răng đen nhánh.

* Bài viết có sử dụng tư liệu tham khảo của các nguồn: L' indochine FR,

Le laquage des dents en Indochine, une campagne au Tonkin, vietscience...

http://kenh14.vn/kham-pha/