17
NUMERI LES 1 ISRAËL VERWERPT GODS VOORZIENIGHEID ©2013 KINDER- EN JEUGDWERK EBENHOUT. MET TOESTEMMING VERTAALD EN AANGEPAST UIT GENERATIONS OF GRACE, © 2011 GRACE COMMUNITY CHURCH. ALLE RECHTEN VOORBEHOUDEN. 1 NUMERI LES 1 ISRAËL VERWERPT GODS VOORZIENIGHEID NUMERI 11-12 KERN VAN DE LES Kinderen zullen Gods oordeel en barmhartigheid zien in Zijn reactie op de zonden van Israël. DOELSTELLINGEN VAN DE LES Kinderen zullen in staat zijn om: De verkeerde houding van de Israëlieten uit te leggen. Gods reactie op het klagen van Israël te beschrijven. Te vertellen hoe Mozes reageerde op het smeken van het volk om hulp. Gods antwoord op Mozes’ gebed te geven. MEMORIEVERS Numeri 14:18a Ik, de Heer, ben geduldig en liefdevol. Ik vergeef zonden en misdaden. Toch laat ik niets ongestraft. TOEPASSINGEN Onthoudt dat God niet houdt van geklaag. Vergeet niet om God te danken voor Zijn zegeningen in je leven. Wees een voorbeeld voor de mensen rondom je door je dankbaar en gehoorzaam hart. Gehoorzaam je ouders, want God heeft hen tot leiders gemaakt over jou. VOLGENDE WEEK ISRAËL VERWERPT GODS PLAN Lees Numeri 13-14

NUMERI LES 1 ISRAËL VERWERPT GODS VOORZIENIGHEID … · dat God de opdracht had gegeven om zilveren trompetten te gebruiken om het volk richting te geven bij hun vertrek (10:1-10)

  • Upload
    others

  • View
    4

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: NUMERI LES 1 ISRAËL VERWERPT GODS VOORZIENIGHEID … · dat God de opdracht had gegeven om zilveren trompetten te gebruiken om het volk richting te geven bij hun vertrek (10:1-10)

NU

MER

I LES

1

ISR

AËL

VER

WER

PT

GO

DS

VO

OR

ZIEN

IGH

EID

©2

013

KIN

DER

- EN

JEU

GD

WER

K E

BEN

HO

UT.

MET

TO

ESTE

MM

ING

VER

TAA

LD E

N A

AN

GEP

AST

UIT

GEN

ERA

TIO

NS

OF

GR

AC

E, ©

20

11

GR

AC

E C

OM

MU

NIT

Y C

HU

RC

H.

ALL

E R

ECH

TEN

VO

OR

BEH

OU

DEN

.

1

NUMERI LES 1 ISRAËL VERWERPT GODS VOORZIENIGHEID

NUMERI 11-12

KERN VAN DE LES

Kinderen zullen Gods oordeel en barmhartigheid zien in Zijn reactie op de zonden

van Israël.

DOELSTELLINGEN VAN DE LES

Kinderen zullen in staat zijn om:

De verkeerde houding van de Israëlieten uit te leggen.

Gods reactie op het klagen van Israël te beschrijven.

Te vertellen hoe Mozes reageerde op het smeken van het volk om hulp.

Gods antwoord op Mozes’ gebed te geven.

MEMORIEVERS

Numeri 14:18a Ik, de Heer, ben geduldig en liefdevol. Ik vergeef zonden en misdaden. Toch laat ik niets

ongestraft.

TOEPASSINGEN

Onthoudt dat God niet houdt van geklaag.

Vergeet niet om God te danken voor Zijn zegeningen in je leven.

Wees een voorbeeld voor de mensen rondom je door je dankbaar en gehoorzaam hart.

Gehoorzaam je ouders, want God heeft hen tot leiders gemaakt over jou.

VOLGENDE WEEK

ISRAËL VERWERPT GODS PLAN

Lees Numeri 13-14

Page 2: NUMERI LES 1 ISRAËL VERWERPT GODS VOORZIENIGHEID … · dat God de opdracht had gegeven om zilveren trompetten te gebruiken om het volk richting te geven bij hun vertrek (10:1-10)

NU

MER

I LES

1

ISR

AËL

VER

WER

PT

GO

DS

VO

OR

ZIEN

IGH

EID

©2

013

KIN

DER

- EN

JEU

GD

WER

K E

BEN

HO

UT.

MET

TO

ESTE

MM

ING

VER

TAA

LD E

N A

AN

GEP

AST

UIT

GEN

ERA

TIO

NS

OF

GR

AC

E, ©

20

11

GR

AC

E C

OM

MU

NIT

Y C

HU

RC

H.

ALL

E R

ECH

TEN

VO

OR

BEH

OU

DEN

.

2

ACHTERGROND

Het begin van Numeri blikt vooruit naar Gods leiden van Israël naar het beloofde land. Er zit slechts een heel kleine tijdsspanne tussen het einde van Exodus en de eerste hoofdstukken van Numeri. De tabernakel werd een jaar na de exodus op de eerste dag van de eerste maand opgericht (Ex.40:17). Rond deze tijd werden de priesters geheiligd (Lev.8) en de Levieten geteld, gereinigd en ingewijd voor de tabernakelbediening (Num.3:5-51;8:5-26). Op het moment van de inwijding van de tabernakel brachten de leiders uit de twaalf stammen (Manasse verving de stam van Levi) een inwijdingsoffer naar de tabernakel (Num.7). De mensen begonnen God te aanbidden bij de tabernakel. Twee weken na het oprichten van de tabernakel bleef Israël Gods trouw herinneren wanneer ze de eerste gedenkdag van het Pascha vierden (Num.9). Wat een gezegende tijd om te denken aan Gods goedheid! Twee weken later, op de eerste dag van de tweede maand van het tweede jaar gebood God Israël om alle mannen die meer dan 20 jaar oud waren en bekwaam om te vechten te tellen (Num.1:1-3). Er waren 603.550 soldaten in Israël. God was Zijn belofte aan Abraham betreffende het aantal Israëlieten nagekomen; de totale populatie kon gemakkelijk meer dan 2 miljoen zijn geweest! De voorbereidingen om het beloofde land in te trekken waren onderweg. Negentien dagen na de volkstelling, op de twintigste dag van de tweede maand, trok Israël weg van Sinai waar ze meer dan een jaar hadden verbleven. Numeri zegt dat ze de wolk- en vuurkolom volgden (Num.9:15-23) en dat God de opdracht had gegeven om zilveren trompetten te gebruiken om het volk richting te geven bij hun vertrek (10:1-10). In Numeri 10:11 staat de Israëlieten vertrokken naar de woestijn van Paran (zuidwest van Kanaän), van waaruit God de twaalf verspieders naar Kanaän zou sturen. Gods beoordeling van Israël was veelbelovend; ze hadden Hem gehoorzaamd en gehandeld zoals Hij had geboden (Num.1:54; 2:34; 3:51; 4:49). Tijdens een inzichtrijk gesprek vroeg Mozes aan Hobab de Midjaniet, waarschijnlijk zijn schoonbroer, of hij Israël wou vergezellen naar het beloofde land, “de plaats waarvan de HERE gezegd heeft: Ik zal u haar geven” (Num.10:29). Mozes beloofde: “ga met ons, dan zullen wij u weldoen, want de HERE heeft het goede gesproken over Israël.” Het korte gesprek toonde de toekomstige verwachting van Mozes. Mozes wist dat God trouw zou zijn en verwachtte dat God Israël zou zegenen wanneer ze het beloofde land zouden binnengaan. Nadat Israël voor meer dan een jaar vlak bij de Sinai had gekampeerd vertrok de wolkkolom en de stammen van Israël vertrokken naar het beloofde land. Voor iedere dag die er gereisd werd ging de verbondsark het volk voor in de woestijn. Iedere dag zou Mozes zeggen: “Sta op, HERE, opdat uw vijanden verstrooid worden en uw haters van uw aangezicht wegvluchten” (Num.10:35). Mozes verwachte duidelijk overwinning. Helaas was het volk niet verenigd met Mozes in zijn afhankelijkheid van Gods trouw. Numeri 11:1-3: Israëls geklaag Er worden niet veel details gegeven over de eerste rebellie van Israël na het verlaten van Sinai. Nog maar drie dagen op reis klaagde Israël al tegen God (Num.11:1). Toen God hun geklaag hoorde werd Hij boos en stuurde vuur onder het volk. God rekende met rechtvaardige strengheid af met de rebellie tegen Zijn autoriteit. Het “vuur van de Heer” verteerde sommige Israëlieten (Num.11:1). Bevangen door angst riep het volk naar Mozes. Toen Mozes ten gunste voor het volk sprak tot God antwoordde de Here zijn gebed en het vuur werd gedoofd. God weerhield de toorn die het volk verdiende. Terwijl Mozes niet veel details geeft over het eerste geklaag, is de beknoptheid van het tekstgedeelte op zich al krachtig. Israël was niet veranderd. Nadat ze meer dan een jaar Gods voorzienigheid en heerlijkheid hadden mogen ervaren, waren ze niet anders dan tijdens hun eerste reis in de woestijn. Drie dagen na het oversteken van de Rode Zee had Israël geklaagd tegen God (Ex.15:22-25). Nu, drie dagen na het verlaten van Sinai gingen ze er weeral van uit dat ze beter wisten dan God wat het best voor hen was. Numeri 11:4-35: Israël verwerping van Gods voorzienigheid Terwijl de precieze inhoud van Israëls eerste geklaag niet gekend is werd het tweede geklaag meer in details beschreven. Een “samenraapsel van vreemdelingen” dat Israël al sinds de uittocht uit Egypte vergezelde, begonnen het voedsel dat ze in Egypte aten terug te herinneren en er naar te hunkeren (Num.11:4). De Israëlieten volgden al gauw en betreurden zichzelf, zeggende: “Wie geeft ons vlees te eten? Wij denken terug

Page 3: NUMERI LES 1 ISRAËL VERWERPT GODS VOORZIENIGHEID … · dat God de opdracht had gegeven om zilveren trompetten te gebruiken om het volk richting te geven bij hun vertrek (10:1-10)

NU

MER

I LES

1

ISR

AËL

VER

WER

PT

GO

DS

VO

OR

ZIEN

IGH

EID

©2

013

KIN

DER

- EN

JEU

GD

WER

K E

BEN

HO

UT.

MET

TO

ESTE

MM

ING

VER

TAA

LD E

N A

AN

GEP

AST

UIT

GEN

ERA

TIO

NS

OF

GR

AC

E, ©

20

11

GR

AC

E C

OM

MU

NIT

Y C

HU

RC

H.

ALL

E R

ECH

TEN

VO

OR

BEH

OU

DEN

.

3

aan de vis, die wij in Egypte aten om niet, aan de komkommers en de meloenen, het look, de uien en het knoflook” (Num.11:5). Ondanks dat het verlangen naar het slavenvoedsel al absurd genoeg was, werd het gejammer van de Israëlieten nog meer beledigend toen ze Gods voorzienigheid geweld aan deden. Ze jammerden: “Maar nu drogen wij uit, er is in het geheel niets, wij krijgen alleen dit manna te zien” (11:6). God had op wonderlijke wijze iedere ochtend van manna voorzien. Het voedsel had hun meer dan een jaar op de been gehouden. Het kon zelfs op verschillende manieren bereid worden (11:7-9). Maar het enige dat het volk deed was klagen. Het beeld van “het volk, geslacht aan geslacht” wenende “ieder aan de ingang van zijn tent” tartte de Heer. Het tartte ook Mozes (Num.11:10). Mozes riep, wankelend onder de last van het leiderschap over dit verdorven volk, uit wanhoop tot God (Num.11:11-15). God beloofde Mozes te helpen door Zijn Geest op zeventig oudsten neer te doen dalen (11:16-17). Het profeteren van de oudsten kenmerkte het neerdalen van de Heilige Geest (11:24-30). God beantwoordt het pleidooi van Mozes om hulp in het leiderschap van het volk, door bepaalde oudsten te voorzien van leiderschapsgaven. Gods antwoord op het hardnekkig geklaag van het volk zou echter heel anders zijn. De Heer vertelde Mozes dat Hij het volk de hele maand vlees zou geven (Num.11:19). Hoewel God hun vlees zou geven (11:8), zou het hun niet tevreden stellen. In plaats daarvan zou het een manier zijn om hun te straffen. Mozes zei tegen het volk: “Gij zult het niet één dag eten … maar een volle maand lang, totdat het uw neus uitkomt en gij ervan walgt – omdat gij de HERE hebt veracht, die in uw midden is en aldus voor zijn aangezicht hebt gejammerd” (11:19-20). Mozes vroeg zich af hoe God twee miljoen mensen gedurende een hele maand van vlees zou voorzien (11:21-22). De heer stuurde een sterke wind die, in een omtrek van een dagreis, over het gehele kamp kwartels verspreidde (Num.11:31). De vogels vlogen ongeveer een meter boven de grond. Het volk spendeerde twee dagen en een nacht om kwartels te verzamelen; iedere persoon verzamelde minstens 10 homer (ongeveer 2m

3; Num.11:32). Maar van zodra het volk het vlees begon te eten ontstak de Heer “in woede tegen het volk

en bracht het een grote slag toe” (11:34). Voor de tweede maal na het verlaten van Sinai rebelleerde het volk tegen Gods voorzienigheid. Ze verhieven zichzelf in trots en geloofden dat ze beter verdienden dan wat God hun gaf. In hun rebellie tegen Gods voorzienigheid rebelleerden ze tegen God zelf. God vernederde het volk aangrijpend door hun exact te geven waar ze om vroegen. Numeri 12: Mirjam en Aäron verwerpen Gods voorzienigheid Helaas beperkte de hardnekkige trouweloosheid van Israël zich niet enkel tot het volk. Mirjam en Aäron gaven blijk van dezelfde houding in hun verwerping van Gods voorzienigheid in het leiderschap van Mozes. Hun aanval tegen Mozes was zogezegd te wijten aan zijn huwelijk met een Ethiopische vrouw (Num.12:1; commentators twijfelen of dit Sippora was). Maar de echte reden voor hun teleurstelling komt aan het licht in Numeri 12:2: “Heeft de HEER soms uitsluitend bij monde van Mozes gesproken en niet ook bij monde van ons?” Mirjam en Aäron waren jaloers omdat God het leiderschap aan Mozes had gegeven. Zoals de rest van de Israëlieten dachten zij dat ze het beter wisten dan God. De Heer bracht Mozes, Aäron en Mirjam samen voor de tabernakel. Vanuit de wolkkolom vermaande God Mirjam en Aäron (Num.12:4-8). Terwijl God andere profeten had waardoor hij door dromen en visioenen sprak, sprak God met Mozes “rechtstreeks, duidelijk, niet in raadsels” (12:8). Mozes had een speciale kennis van God, maar hij werd niet opgeblazen door deze kennis. Integendeel, de tekst zegt dat Mozes “een zeer zachtmoedig man, meer dan enig mens op de aardbodem” was (12:3). Toen God hen verliet werd Mirjam door een ernstige ziekte getroffen (Num.12:10). Aäron, die waarschijnlijk gespaard bleef vanwege zijn functie als hogepriester, bood Mozes zijn verontschuldigingen aan en smeekte hem om te bemiddelen voor Mirjam, die was “als een doodgeborene, wiens vlees reeds half vergaan is, wanneer hij uit de schoot zijner moeder komt” (12:12). Mozes toonde een verbazingwekkende nederigheid en vergevingsgezindheid en vroeg onmiddellijk aan God om Mirjam te genezen. God deed dit, maar slechts nadat Mirjam tot schaamte werd gebracht door gedurende zeven dagen uit het kamp te zijn gezet, de periode die voorbij moest gaan voordat iemand van een bepaalde huidzieke genezen kon worden verklaard. God wou dat

Page 4: NUMERI LES 1 ISRAËL VERWERPT GODS VOORZIENIGHEID … · dat God de opdracht had gegeven om zilveren trompetten te gebruiken om het volk richting te geven bij hun vertrek (10:1-10)

NU

MER

I LES

1

ISR

AËL

VER

WER

PT

GO

DS

VO

OR

ZIEN

IGH

EID

©2

013

KIN

DER

- EN

JEU

GD

WER

K E

BEN

HO

UT.

MET

TO

ESTE

MM

ING

VER

TAA

LD E

N A

AN

GEP

AST

UIT

GEN

ERA

TIO

NS

OF

GR

AC

E, ©

20

11

GR

AC

E C

OM

MU

NIT

Y C

HU

RC

H.

ALL

E R

ECH

TEN

VO

OR

BEH

OU

DEN

.

4

Mirjam en de andere Israëlieten zich de ernst van rebellie tegen Gods leider herinnerde. Pas nadat de zeven dagen voorbij waren konden de Israëlieten hun reis verder zetten. Besluit Numeri 11-12 laat de ingesteldheid van Israëls hart zien. Ondanks Gods ongelooflijke trouw, Zijn dagelijkse voorziening van voedsel en de nederige Mozes als gave waren de Israëlieten van de geringste tot de meest betekenende, ontrouw naar God. Ze bezweken voor hun trots en beweerden dat Gods goedheid had gefaald en Zijn trouw eerder ontrouw was. Maar in feite was het Israël dat toonde dat ze ontrouw was naar God door zowel Zijn voorzienigheid van leiderschap als van voedsel te verwerpen.

MOEILIJKE WOORDEN

Absurd Onzinnig, ongerijmd. Autoriteit Gezag. Barmhartigheid Goed zijn in sociale zin, het tonen van mededogen. Pleidooi Rede (verklaring of argument) ter verdediging. Populatie Bevolking, verzameling, inwoners. Tarten Boos maken, tergen. Voorzienigheid Voortdurende leiding van God. Tijdsspanne Termijn, periode.

Page 5: NUMERI LES 1 ISRAËL VERWERPT GODS VOORZIENIGHEID … · dat God de opdracht had gegeven om zilveren trompetten te gebruiken om het volk richting te geven bij hun vertrek (10:1-10)

NU

MER

I LES

1

ISR

AËL

VER

WER

PT

GO

DS

VO

OR

ZIEN

IGH

EID

©2

013

KIN

DER

- EN

JEU

GD

WER

K E

BEN

HO

UT.

MET

TO

ESTE

MM

ING

VER

TAA

LD E

N A

AN

GEP

AST

UIT

GEN

ERA

TIO

NS

OF

GR

AC

E, ©

20

11

GR

AC

E C

OM

MU

NIT

Y C

HU

RC

H.

ALL

E R

ECH

TEN

VO

OR

BEH

OU

DEN

.

5

BIJBELLES

INLEIDING

Klaag jij wel eens? Mopper jij wel eens? Geef een voorbeeld van iemand die wel eens moppert. Ben jij wel eens

ondankbaar geweest? Heb je ooit wel eens de dingen gewild zoals jij die wil en als ze dan anders gebeuren, heb

je toen niet geklaagd? Zou je meer speelgoed willen hebben, of een andere fiets of betere kleding? Heb jij wel

eens gedacht “die heeft alles en ik heb niets”? Voor we aan de les beginnen, vertel eens wat God ons gegeven

heeft. Hoeveel T-shirts heb je? Hoeveel broeken, rokken, sokken, schoenen, speelgoed, boeken en Bijbels heb

jij? Vandaag leren we over hoe God reageerde op de Israëlieten toen ze mopperden en hoe dit ons kan helpen

veranderen.

LEZEN VAN HET BIJBELGEDEELTE

Lees gedeelten uit Numeri 11-12.

BEGELEIDENDE VRAGEN

Wat deden de Israëlieten in Numeri 11:1? Ze klaagden over hun moeilijkheid. “Eens begon het volk tegen de Heer te klagen dat het er ellendig aan toe was.” (Num.11:1).

Hadden de Israëlieten reden om te klagen? Nee, God had hun water en voedsel gegeven (Manna uit de hemel). Hij gaf hen ook leiding en bescherming. Hij gaf hen alles wat ze nodig hadden. Ze hadden geen reden om te klagen.

Hoe verwierpen de Israëlieten in wat God voorzien had? Het volk Israël was niet tevreden met wat God hen gegeven had en wilden meer. Ze waren moe van het eten van het manna en wilden vlees. Ze verwierpen (keurden het af) hetgeen waarin God voorzien had door niet dankbaar te zijn voor wat Hij hen gegeven had. Ze hadden ondankbare houdingen.

Wat deed God toen Hij het geklaag van de Israëlieten hoorde? Toen God de Israëlieten hoorde klagen, werd Hij woedend en stuurde vuur, om sommigen die langs de rand van het kamp leefden, te verteren.

Hoe reageerden de Israëlieten op Gods oordeel? Het volk riep Mozes te hulp. Mozes stond tussen het volk en God. Mozes vertegenwoordigde God aan het volk en vertegenwoordigde het volk aan God. God liet toe dat Mozes in Zijn tegenwoordigheid kwam en met Hem sprak (Num.11:11, 25). Ze wisten dat God Mozes’ gebed zou horen. God liet Mozes toe om bij Hem te komen. Het volk had iemand nodig om tot God te gaan, want God liet geen zondige mensen in Zijn nabijheid toe.

Waarom bad Mozes tot de Heer? Mozes wist dat God zijn gebed zou horen en verhoren.

Wat was de reactie van God op het gebed van Mozes? Hij zette Zijn oordeel niet voort. God is barmhartig.

Wat gaf God aan de Israëlieten na hun geklaag over het niet hebben van vlees? God gaf kwartels aan de Israëlieten. Het waren kwartels die op een dagreis verwijderd waren en ze vlogen een meter boven de grond.

Wat deed het volk met de kwartels? Ze verzamelden ze voor twee dagen.

Wat deden Aäron en Mirjam in Num.12:1? Ze verweten Mozes, ze spraken tegen hem. Ze vertrouwden niet op Gods keuze dat Mozes leider was. Ze dachten dat zij beter wisten wat goed voor het volk was.

Hoe beschreef God Mozes? God beschreef Mozes als een trouwe dienaar. Mozes was een zachtmoedig persoon en bescheiden.

Hoe bestrafte God Mirjam voor haar zonde? God strafte haar met een verschrikkelijke huidziekte, haar huid was vol uitslag. Dit wordt ook wel melaatsheid genoemd.

Wat ging Mozes doen toen hij zag dat Mirjam melaats was?

Page 6: NUMERI LES 1 ISRAËL VERWERPT GODS VOORZIENIGHEID … · dat God de opdracht had gegeven om zilveren trompetten te gebruiken om het volk richting te geven bij hun vertrek (10:1-10)

NU

MER

I LES

1

ISR

AËL

VER

WER

PT

GO

DS

VO

OR

ZIEN

IGH

EID

©2

013

KIN

DER

- EN

JEU

GD

WER

K E

BEN

HO

UT.

MET

TO

ESTE

MM

ING

VER

TAA

LD E

N A

AN

GEP

AST

UIT

GEN

ERA

TIO

NS

OF

GR

AC

E, ©

20

11

GR

AC

E C

OM

MU

NIT

Y C

HU

RC

H.

ALL

E R

ECH

TEN

VO

OR

BEH

OU

DEN

.

6

Hij bad tot God voor haar. Hij toonde barmhartigheid naar Mirjam en vroeg of God haar wilde genezen.

Wat was het antwoord van God op het gebed van Mozes? God zou Mirjam genezen, maar eerst moest ze zeven dagen buiten het kamp zijn.

SAMENVATTING

God voorzag in alles voor het volk Israël. Hij leidde hen uit Egypte en beloofde een land van melk en honing. En

toch faalden ze om Hem te vertrouwen. Elke morgen voorzag God eten. Ze klaagden over Gods voorzienigheid

en wilden dat ze in Egypte waren gebleven. Hun geklaag mishaagde God en doodde sommige mensen uit het

volk aan de rand van het kamp met vuur. Omdat het volk klaagde, gaf Hij hen vlees in de vorm van kwartels. Er

waren er meer dan ze konden eten. Ze raapten het vlees bijeen, niet vertrouwend op Gods voorzienigheid en

velen hadden nauwelijks het vlees door hun keel of ze stierven.

Aäron en Mirjam hadden ook geen volledig vertrouwen in Gods voorzienigheid. Ze twijfelden aan het

leiderschap van Mozes. God oordeelde hen beide voor hun verwerping van Zijn voorzienigheid door Mirjam

melaats te maken. Aäron smeekte God of Hij barmhartig wilde zijn. God toonde barmhartigheid en Mirjam

werd voor zeven dagen uit het kamp gestuurd, totdat ze weer rein was.

Mopper jij wel eens? Klaag jij wel eens over de situatie waar je in zit? Op wie lijken we als we mopperen? (op

het volk Israël). We verwerpen dan zo Gods voorzienigheid en denken dat we iets beters verdienen dan wat Hij

geven heeft. Klagen is zonde. En zonde scheid ons van God en hierdoor heb je nood aan een Verlosser. Net als

de Israëlieten het uitriepen naar God om genade, zo kun jij dat ook doen. God biedt je vergeving van zonde en

genade door Jezus Christus. Jezus nam je zonde als dat het Zijn zonden waren; Hij nam de straf voor jou. Maar

Hij is zonder zonde. Net als dat Mozes middelaar was voor het volk Israël, zo bemiddelde Jezus voor ons toen

Hij stierf aan het kruis. Je moet berouw over je zonden tonen en je vertrouwen stellen op Jezus als jouw

Verlosser. Net als God die genadig was naar het volk door hen niet te doden met vuur, zo zal Hij genadig zijn

naar jou wanneer je het uitroept naar Hem om verlost te worden.

Page 7: NUMERI LES 1 ISRAËL VERWERPT GODS VOORZIENIGHEID … · dat God de opdracht had gegeven om zilveren trompetten te gebruiken om het volk richting te geven bij hun vertrek (10:1-10)

NU

MER

I LES

1

ISR

AËL

VER

WER

PT

GO

DS

VO

OR

ZIEN

IGH

EID

©2

013

KIN

DER

- EN

JEU

GD

WER

K E

BEN

HO

UT.

MET

TO

ESTE

MM

ING

VER

TAA

LD E

N A

AN

GEP

AST

UIT

GEN

ERA

TIO

NS

OF

GR

AC

E, ©

20

11

GR

AC

E C

OM

MU

NIT

Y C

HU

RC

H.

ALL

E R

ECH

TEN

VO

OR

BEH

OU

DEN

.

7

CRÈCHELES

Wie eet er iedere dag graag zijn middagmaal op zonder te klagen of te zeuren? …

Wie luistert er altijd graag naar papa en mama? …

Wie deelt graag zijn speelgoed met een broertje of zusje? …

Eigenlijk klagen we allemaal wel een beetje veel hé! Soms vinden we het niet fijn dat het buiten regent. Soms

vinden we het eten niet lekker. Soms willen we niet opruimen maar spelen. Soms willen we niet naar bed.

Vandaag gaan we een volk zien dat ook niet tevreden was en veel klaagde (een beetje als ons), dat volk noemt

de Israëlieten.

De Israëlieten waren op weg naar het beloofde land. God had gezegd dat Hij hun daar naar toe zou brengen

door in een wolk de richting te geven. Ook zou Hij er voor zorgen dat ze iedere dag eten zouden krijgen. Dat

eten noemde ‘manna’ en konden ze iedere dag van de grond rapen en lekker koken of bakken. Het smaakte

een beetje naar zoete honing. Hebben jullie al eens honing geproefd? Lekker hé.

God gaf hun iedere dag eten, zonder dat ze hier iets voor moesten doen. Toch begon het volk te klagen. Ze

zeiden “dit is niet lekker” of “ik wil dit niet eten, ik lust dit niet”. Sommigen zeiden “wij willen vlees eten” zoals

in Egypte.

Maakte dit geklaag God blij? Neen, helemaal niet. Hij werd zelfs boos. God gaf hun iedere dag eten en het

volk vond dit niet goed. Ze wilden vlees eten. God wilde de Israëlieten een lesje leren en stuurde kleine

vogeltjes naar de Israëlieten die ze konden opeten. God gaf wat de Israëlieten wilden. Maar God stuurde

zoveel vogels dat de Israëlieten die niet allemaal konden opeten en ziek werden. Ze aten veel te veel vlees en

werden er ziek van. Misschien moesten sommigen zelfs overgeven of stierven ze. Domme Israëlieten hé, ze

hadden zoveel hebzucht dat het hun ziek maakte.

Aäron, de priester en zijn zus Mirjam klaagden ook. Zij waren niet blij dat God wilde dat Mozes de leider van

het volk was. Ze waren een beetje jaloers. Kennen jullie dat jaloers zijn? Ze wilden ook een beetje de baas zijn

van het volk. Maar God had Mozes gekozen als leider van het volk, dus moest Aäron en Mirjam hier blij om

zijn.

Omdat ze maar bleven mopperen hierover besloot God om Mirjam te straffen. God maakte de huid van

Mirjam ziek. Mozes, de broer van Aäron en Mirjam, vond dit erg en bad tot God of Hij zijn broer en zus wou

vergeven. God, die iedereen die berouw heeft van zijn zonden wil vergeven, deed dit ook. Mirjam moest nog

zeven dagen buiten de kampplaats leven tot ze helemaal genezen was. Toen mocht ze terug onder het volk

leven.

Iedere keer als wij klagen zijn wij net als het volk Israël en Aäron en Mirjam. We zijn dan niet blij met wat God

ons heeft gegeven en denken dat we het zelf beter kunnen. We denken dan enkel aan ikke-ikke-ikke. Ook dat

is zonde en wilt God ons vergeven als we dit vragen. We mogen dan aan God vragen of Hij onze zonden wilt

vergeven en ons tevreden hart wilt geven.

Page 8: NUMERI LES 1 ISRAËL VERWERPT GODS VOORZIENIGHEID … · dat God de opdracht had gegeven om zilveren trompetten te gebruiken om het volk richting te geven bij hun vertrek (10:1-10)

NU

MER

I LES

1

ISR

AËL

VER

WER

PT

GO

DS

VO

OR

ZIEN

IGH

EID

©2

013

KIN

DER

- EN

JEU

GD

WER

K E

BEN

HO

UT.

MET

TO

ESTE

MM

ING

VER

TAA

LD E

N A

AN

GEP

AST

UIT

GEN

ERA

TIO

NS

OF

GR

AC

E, ©

20

11

GR

AC

E C

OM

MU

NIT

Y C

HU

RC

H.

ALL

E R

ECH

TEN

VO

OR

BEH

OU

DEN

.

8

MEMORIEVERS

Numeri 14:18 “Ik, de Heer, ben geduldig en liefdevol. Ik vergeef zonden en misdaden. Toch laat ik niets

ongestraft. “

Print het vers uit en plak het eventueel op stevig papier (ter grootte van 13x15). Lees het vers voor en leg aan

de kinderen de betekenis van het vers uit. Geef elk kind het uitgeprinte vers om in hun versmapje (klein

fotomapje) te steken. Kleur eventueel kernwoorden in een bepaalde kleur dat dient als herkenning en om het

aanleren makkelijker te maken.

Aangewakkerd door een passie voor Gods glorie, deed Mozes een beroep op Gods geduld, Zijn overvloedige

barmhartigheid, Zijn vergeving en vroeg hij God om het volk te vergeven (14:18-19). De Here hoorde Mozes’

gebed en vergaf het volk. Toch ging God het volk die gerebelleerd hadden, nog straffen. Het was Gods

getrouwe liefde die de basis was waarop de Heer Zijn volk kon vergeven.

Zijn er situaties in je leven geweest die moeilijk leken, misschien wel onmogelijk, maar dat je op God moest

vertrouwen om er door te komen? Als we bij onszelf zoeken voor kracht, zullen we falen, maar wanneer we

God vertrouwen dat Hij elke situatie zal uitwerken voor ons goed en voor Zijn glorie, zal het duidelijk worden

dat Hij altijd getrouw is. Onze taak in moeilijke omstandigheden is om gehoorzaam te blijven aan wat God

voorschrijft en erop vertrouwen dat Zijn wegen altijd het beste zijn.

Herhaal het vers samen. Maak hierbij handbewegingen: Ik, de Heer – wijs met je wijsvinger omhoog; ben

geduldig – wachtend staan; en liefdevol – maak met de wijsvinger een hart in de lucht; ik vergeef zonden en

misdaden – maak een kruis met de armen; toch laat ik niets ongestraft – met de wijsvinger heen en weer.

IJSBREKERTJES

Gehoorzaamheid leidt tot zegen

(Deze activiteit is ontworpen om de kinderen te leren dat Gods plan het beste voor ons is, maar dat wij de

verantwoordelijkheid hebben om Zijn instructies zorgvuldig te gehoorzamen). Voor de les begint, bereidt een

kind voor om leider te zijn. Leg uit dat hij door een parcours geleidt zal worden. Hij zal zijn eigen weg gaan in

het begin en de instructies niet volgen. Daarna zal hij de instructies volgens en veilig aankomen. Oefen dit

eventueel met het kind.

Aan het begin van de les leg je uit aan de kinderen dat je een spel gaat spelen. Vertel dat God een geweldig

geschenk voor het volk Israël had. Het beloofde land. Alles wat ze moesten doen was gehoorzamen. Wanneer

ze de opdrachten van God volgden en Hem gehoorzaamden, zouden ze van Zijn zegeningen genieten. Maar ze

deden wat ze zelf wilden. Ze klaagden over het eten wat God gaf en dat ze geen water hadden om te drinken.

En ze wilden zelf leider zijn.

Vraag het kind om het lokaal te verlaten. Leg eten op tafel en plaats stoelen als een pad leidende naar de tafel.

Blinddoek de leider (het aangewezen kind) en breng hem terug. Laat een ander kind instructies geven om naar

de tafel te leiden. De leider zal zijn eigen weg gaan, de instructies negerende. Hij doet alsof hij verdwaald is en

pijn heeft. Daarna gaat de leider de instructies volgen en naar de tafel gaan en genieten van het eten.

Leg uit dat de leider de instructies had kunnen volgen en er sneller geraakt was zonder zich pijn te doen, maar

hij koos zijn eigen weg.

Page 9: NUMERI LES 1 ISRAËL VERWERPT GODS VOORZIENIGHEID … · dat God de opdracht had gegeven om zilveren trompetten te gebruiken om het volk richting te geven bij hun vertrek (10:1-10)

NU

MER

I LES

1

ISR

AËL

VER

WER

PT

GO

DS

VO

OR

ZIEN

IGH

EID

©2

013

KIN

DER

- EN

JEU

GD

WER

K E

BEN

HO

UT.

MET

TO

ESTE

MM

ING

VER

TAA

LD E

N A

AN

GEP

AST

UIT

GEN

ERA

TIO

NS

OF

GR

AC

E, ©

20

11

GR

AC

E C

OM

MU

NIT

Y C

HU

RC

H.

ALL

E R

ECH

TEN

VO

OR

BEH

OU

DEN

.

9

Ben ik niet machtig genoeg?

Schrijf dit gedeelte van Num.11:23 op het bord (of lees dit vers voor). Stel vragen aan de kinderen waar de

Israëlieten over klaagden dat er toe leidde dat God deze vraag ging stellen. Schrijf de antwoorden op het bord

om na de les te zien of er antwoorden dichtbij waren bij het echte geklaag.

‘Happy face’ en ‘sad face’

Heb twee afbeeldingen, een met een gezicht dat lacht en een met een gezicht dat somber is. Tijdens het lezen

van Numeri houd je de passende afbeelding van de goedkeuring of de afkeuring van Israëls handelen en

houdingen omhoog. Wanneer Israël iets doet wat zondig is, houd je het sombere gezicht omhoog. Wanneer de

kinderen dit zien, zouden ze rustig maar ernstig ‘boe’ moeten roepen. Wanneer God Zijn barmhartigheid laat

zien of het volk gehoorzaamt, houd je het lachende gezicht omhoog. De kinderen zouden verheugd ‘joepie’

moeten roepen. Laat hen dit van te voren oefenen. Houd deze activiteit goed onder controle.

De wortel van zonde

Neem een gezonde plant en een dode plant mee. Label de dode plant met het woord “trots” en label de

gezonde plant met het woord “God”. Vraag de kinderen wat het verschil tussen de planten is (goed/slecht;

dood/levend; mooi/lelijk; gezond/ziek; etc.) Vraag hen wat dit veroorzaakt kan hebben. Laat de wortel van de

gezonde plant zien en vertel dat God de wortel (oorsprong en het begin) van alle goedheid, het mooie, gezonde

en het leven is. Laat dan de wortel van de dode plant zien en leg uit dat trots de wortel (oorsprong of begin)

van vele zonden is. In de les vandaag leren we over het volk Israël en hoe zij vol trots zondigden door op

zichzelf te vertrouwen in plaats van te vertrouwen op de Heer.

Gods belofte is nabij

Herinner de kinderen aan de speciale belofte die God aan Abraham gemaakt had in Genesis 12:1-3. Gebruik

eventueel afbeeldingen van Abraham en Jakob om de belofte te herhalen. God had hen een groot volk gegeven

en een wet om het land te runnen en nu stond Hij op het punt om hen een eigen land te geven. Dit zou een

geweldige tijd moeten zijn, maar dat was het niet voor Israël. Op het moment dat hun leven een beetje moeilijk

werd, gingen ze mopperen en faalden om God te vertrouwen.

Mopperen

In de les vandaag hebben we over de mopperende houding van de Israëlieten geleerd. Stel de kinderen de

volgende vragen, zodat zij kunnen leren wat mopperen is en hoe het te stoppen: Wie moppert er? Wat is

mopperen of klagen? Wanneer mopperen we? Hoe mopperen we? Waarom is het verkeerd om te mopperen?

Wat zouden we in plaats van mopperen moeten doen?

KNUTSELWERKJES

De sleutel tot een dankbaar hart Gebruik dit knutselwerkje om de kinderen te helpen om dankbaarheid te ontwikkelen. Sleutel 1 is om

specifieke voorbeelden te vinden van Gods goedheid in het verleden. Sleutel 2 is om Gods goedheid nu te zien.

Sleutel 3 is om te vertrouwen op Gods goedheid in de toekomst. We doen dit door op Zijn beloftes te

vertrouwen. Laat de kinderen elke sleutel van hun blad uitknippen en verschillende kleuren geven. Maak gaten

met een perforator. Laat ze op de achterkant van de “Gods goedheid in het verleden” sleutel, drie goede

dingen schrijven die God hen gegeven of voor hen gedaan heeft. Op de achterkant van de sleutel “Gods

goedheid nu”, mogen ze schrijven hoe ze Zijn goedheid nu kunnen zien. Op de sleutel “Gods goedheid in de

toekomst”, schrijf een referentie van een vers dat laat zien dat God goed is in de toekomst. Laat ze de sleutels

aan ring bevestigen.

Page 10: NUMERI LES 1 ISRAËL VERWERPT GODS VOORZIENIGHEID … · dat God de opdracht had gegeven om zilveren trompetten te gebruiken om het volk richting te geven bij hun vertrek (10:1-10)

NU

MER

I LES

1

ISR

AËL

VER

WER

PT

GO

DS

VO

OR

ZIEN

IGH

EID

©2

013

KIN

DER

- EN

JEU

GD

WER

K E

BEN

HO

UT.

MET

TO

ESTE

MM

ING

VER

TAA

LD E

N A

AN

GEP

AST

UIT

GEN

ERA

TIO

NS

OF

GR

AC

E, ©

20

11

GR

AC

E C

OM

MU

NIT

Y C

HU

RC

H.

ALL

E R

ECH

TEN

VO

OR

BEH

OU

DEN

.

10

KNUTSELACTIVITEITJES

Wat zit er in jouw hart

God gebruikt verschillende omstandigheden om te laten zien wat er in ons hart omgaat. Dit gebeurt er precies

wanneer we een tube tandpasta uitknijpen. Laat de kinderen verschillende producten zien en laat ze raden wat

erin zit (ketchup, mosterd, tandpasta, zonnebrandcrème etc.). Vervang de inhoud van een product met iets

anders. Leg uit dat als we alleen naar de buitenkant kijken (naar wat we doen of zeggen), we het misschien

verkeerd hebben over wat er in zit (waarom we het doen). De Israëlieten lieten hun ondankbaarheid zien en

hoe weinig ze op God vertrouwden.

Geef elk kind twee even grote papieren harten. Maak verschillende gaten langs de onderrand van elk hart. Geef

elk kind garen en laat ze de twee harten aan elkaar naaien. Laat bovenin een opening zodat ze er dingen in en

uit kunnen doen. Laat de kinderen op bepaalde dingen Bijbelstickers en op sommige dingen geschikte verzen

plakken. De verzen kunnen van te voren geselecteerd en geprint zijn. Vertel de kinderen dat één ding dat God

wil dat ze doen is het Woord van God in hun hart prenten. Hij wil ook dat ze hun zonden belijden en er van

keren.

Ik zeg

Speel het volgende spelletje. Iemand staat vooraan en zegt bijvoorbeeld "ik zeg: handen op je hoofd.” En

iedereen moet dit dan nadoen. “Ik zeg: 1 been in de lucht..." enzovoorts. Maar als de persoon van voor, voor

zijn commando niet 'Ik zeg' zegt, mag je het niet nadoen. Diegenen die dat dan wel doen, zijn af en gaan even

aan de kant zitten. Je blijft dit doen tot iedereen behalve eentje af is, en die mag dan op zijn beurt van voor

komen staan. Je kunt eventueel de bevelen in een sneller tempo doen, om het moeilijker te maken. Vergelijk

de resultaten en de geschilpunten in de groep tijdens het spel met Israëls reactie toen God een leider had

aangesteld. Had iemand een verlangen om leider te zijn? Wilde iemand proberen het over te nemen? Was

iemand niet in overeenstemming met of wilde iemand niet gehoorzamen aan de leider die gekozen was? Leg

ook uit dat God ook leiders aan ons heeft gegeven, onze ouders, leraren, oudsten en regeringsleiders.

Kwartel quiz

Geef elk kind (of groep kinderen) een kopie van de kwartel, een aantal gekleurde (knutsel) veren en plakband.

Stel vragen over de les aan de kinderen. Elke keer wanneer de vraag goed beantwoord is, mag er een veer op

de kwartel geplakt worden. Degene (of de groep) met de meeste veren op de kwartel heeft gewonnen.

Mopperende pop

Gebruik een (hand)pop om mopperende attitudes te laten zien. Laat de pop klagen dat hij zijn kamer moet

opruimen, dat hij vriendelijk naar zijn zus moet zijn, dat hij moet delen met een vriend of over het eten dat hij

krijgt. Wat is er mis om een mopperende houding te hebben? Vandaag leren de kinderen wat er gebeurde toen

Israël ging mopperen over hun eten en hun leider.

Page 11: NUMERI LES 1 ISRAËL VERWERPT GODS VOORZIENIGHEID … · dat God de opdracht had gegeven om zilveren trompetten te gebruiken om het volk richting te geven bij hun vertrek (10:1-10)

NU

MER

I LES

1

ISR

AËL

VER

WER

PT

GO

DS

VO

OR

ZIEN

IGH

EID

©2

013

KIN

DER

- EN

JEU

GD

WER

K E

BEN

HO

UT.

MET

TO

ESTE

MM

ING

VER

TAA

LD E

N A

AN

GEP

AST

UIT

GEN

ERA

TIO

NS

OF

GR

AC

E, ©

20

11

GR

AC

E C

OM

MU

NIT

Y C

HU

RC

H.

ALL

E R

ECH

TEN

VO

OR

BEH

OU

DEN

.

11

KWARTEL QUIZ

Page 12: NUMERI LES 1 ISRAËL VERWERPT GODS VOORZIENIGHEID … · dat God de opdracht had gegeven om zilveren trompetten te gebruiken om het volk richting te geven bij hun vertrek (10:1-10)

NU

MER

I LES

1

ISR

AËL

VER

WER

PT

GO

DS

VO

OR

ZIEN

IGH

EID

©2

013

KIN

DER

- EN

JEU

GD

WER

K E

BEN

HO

UT.

MET

TO

ESTE

MM

ING

VER

TAA

LD E

N A

AN

GEP

AST

UIT

GEN

ERA

TIO

NS

OF

GR

AC

E, ©

20

11

GR

AC

E C

OM

MU

NIT

Y C

HU

RC

H.

ALL

E R

ECH

TEN

VO

OR

BEH

OU

DEN

.

12

DE SLEUTEL TOT EEN DANKBAAR HART

Page 13: NUMERI LES 1 ISRAËL VERWERPT GODS VOORZIENIGHEID … · dat God de opdracht had gegeven om zilveren trompetten te gebruiken om het volk richting te geven bij hun vertrek (10:1-10)

NU

MER

I LES

1

ISR

AËL

VER

WER

PT

GO

DS

VO

OR

ZIEN

IGH

EID

©2

013

KIN

DER

- EN

JEU

GD

WER

K E

BEN

HO

UT.

MET

TO

ESTE

MM

ING

VER

TAA

LD E

N A

AN

GEP

AST

UIT

GEN

ERA

TIO

NS

OF

GR

AC

E, ©

20

11

GR

AC

E C

OM

MU

NIT

Y C

HU

RC

H.

ALL

E R

ECH

TEN

VO

OR

BEH

OU

DEN

.

13

ISRAËL VERWERPT GODS VOORZIENIGHEID

(HANDREIKING KINDEREN)

NUMERI 11-12

MEMORIEVERS

Numeri 14:18a Ik, de Heer, ben geduldig en liefdevol. Ik vergeef zonden en

misdaden. Toch laat ik niets ongestraft.

Sssst… MIJN EIGEN STILLE TI JD

God voorzag Israël van __________ om te eten gedurende hun reis door

de woestijn.

Waren de Israëlieten tevreden met het manna? ____________________

God stuurde __________ om enkele klagende Israëlieten te doden

(Num.11:1)

HAGEL SLANGEN VUUR

In Numeri 11:20 zei God tegen de Israëlieten dat Hij zoveel kwartels zou

sturen dat het hun _________ uit zou komen.

Was het juist dat Mirjam en Aäron jaloers waren op het leiderschap van

Mozes? _____________________________________________________

God beschreef Mozes als een _________________________ (Num.12:7).

Toen God Mirjam trof met melaatsheid, ________ Mozes tot God

namens Mirjam (Numeri 12:13).

Hoe moeten wij reageren op wat God ons geeft?

___________________________________________________________

___________________________________________________________

(Vraag aan je papa en/of mama of jouw antwoorden juist zijn!)

Page 14: NUMERI LES 1 ISRAËL VERWERPT GODS VOORZIENIGHEID … · dat God de opdracht had gegeven om zilveren trompetten te gebruiken om het volk richting te geven bij hun vertrek (10:1-10)

NU

MER

I LES

1

ISR

AËL

VER

WER

PT

GO

DS

VO

OR

ZIEN

IGH

EID

©2

013

KIN

DER

- EN

JEU

GD

WER

K E

BEN

HO

UT.

MET

TO

ESTE

MM

ING

VER

TAA

LD E

N A

AN

GEP

AST

UIT

GEN

ERA

TIO

NS

OF

GR

AC

E, ©

20

11

GR

AC

E C

OM

MU

NIT

Y C

HU

RC

H.

ALL

E R

ECH

TEN

VO

OR

BEH

OU

DEN

.

14

KLEURPLAAT 1

Page 15: NUMERI LES 1 ISRAËL VERWERPT GODS VOORZIENIGHEID … · dat God de opdracht had gegeven om zilveren trompetten te gebruiken om het volk richting te geven bij hun vertrek (10:1-10)

NU

MER

I LES

1

ISR

AËL

VER

WER

PT

GO

DS

VO

OR

ZIEN

IGH

EID

©2

013

KIN

DER

- EN

JEU

GD

WER

K E

BEN

HO

UT.

MET

TO

ESTE

MM

ING

VER

TAA

LD E

N A

AN

GEP

AST

UIT

GEN

ERA

TIO

NS

OF

GR

AC

E, ©

20

11

GR

AC

E C

OM

MU

NIT

Y C

HU

RC

H.

ALL

E R

ECH

TEN

VO

OR

BEH

OU

DEN

.

15

KLEURPLAAT 2

Page 16: NUMERI LES 1 ISRAËL VERWERPT GODS VOORZIENIGHEID … · dat God de opdracht had gegeven om zilveren trompetten te gebruiken om het volk richting te geven bij hun vertrek (10:1-10)

NU

MER

I LES

1

ISR

AËL

VER

WER

PT

GO

DS

VO

OR

ZIEN

IGH

EID

©2

013

KIN

DER

- EN

JEU

GD

WER

K E

BEN

HO

UT.

MET

TO

ESTE

MM

ING

VER

TAA

LD E

N A

AN

GEP

AST

UIT

GEN

ERA

TIO

NS

OF

GR

AC

E, ©

20

11

GR

AC

E C

OM

MU

NIT

Y C

HU

RC

H.

ALL

E R

ECH

TEN

VO

OR

BEH

OU

DEN

.

16

KLEURPLAAT 3

Page 17: NUMERI LES 1 ISRAËL VERWERPT GODS VOORZIENIGHEID … · dat God de opdracht had gegeven om zilveren trompetten te gebruiken om het volk richting te geven bij hun vertrek (10:1-10)

NU

MER

I LES

1

ISR

AËL

VER

WER

PT

GO

DS

VO

OR

ZIEN

IGH

EID

©2

013

KIN

DER

- EN

JEU

GD

WER

K E

BEN

HO

UT.

MET

TO

ESTE

MM

ING

VER

TAA

LD E

N A

AN

GEP

AST

UIT

GEN

ERA

TIO

NS

OF

GR

AC

E, ©

20

11

GR

AC

E C

OM

MU

NIT

Y C

HU

RC

H.

ALL

E R

ECH

TEN

VO

OR

BEH

OU

DEN

.

17

KLEURPLAAT 4