O Hipersector TIC en Galicia Edición 2019

O Hipersector TIC en Galicia

Edición 2019


Edita: Xunta de Galicia Presidencia Axencia para a Modernización Tecnolóxica de Galicia. Lugar: Santiago de Compostela Ano: 2020 Este documento distribúese baixo licenza Creative Commons 3.0 Recoñecemento –Compartir baixo a mesma licenza dispoñible en: http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/deed.gl

2


3

Xunta de Galicia Presidencia

Axencia para a Modernización Tecnolóxica de Galicia

Santiago de Compostela

2020


Observatorio da Sociedade da Información e a Modernización de Galicia (OSIMGA)


4

Índice

Introdución 5

1. Demografía empresarial e Peso na economía galega 8

2. Emprego 26

2.1 Emprego por provincias 28

2.2 Emprego por áreas de actividade 31

2.3 Emprego segundo o xénero 34

2.4 Emprego por réxime de cotización 35

3. Comercio exterior 40

4. Innovación tecnolóxica 46

5. Patentes 55

Anexo: Definición áreas macrocomarcais 58

INTRODUCIÓN

5


6

Introdución

O Hipersector TIC se compón de dúas áreas de actividade que amparan unha importante

diversidade de produtos e servizos. Acuñados os grandes bloques como o Sector TIC sumado

ao Sector Contidos, o termo Hipersector TIC refírese ao “conxunto de actividades de

investigación, desenvolvemento, fabricación, integración, instalación, comercialización e

mantemento de compoñentes, subconxuntos, produtos e sistemas físicos e lóxicos

fundamentados na tecnoloxía electrónica, así como a explotación de servizos baseados en ditas

tecnoloxías, a produción e difusión de contidos soportados electrónicamente e as aplicacións de

Internet” (Observatorio Industrial de Electrónica, Tecnologías de la información y

Telecomunicaciones).

A Axencia para a Modernización Tecnolóxica de Galicia (Amtega), a través deste estudo

elaborado polo Observatorio da Sociedade da Información e a Modernización de Galicia

(OSIMGA), proporciona, como continuación dos realizados en anos anteriores, unha

información actualizada e definida do Hipersector TIC na Comunidade Galega.

Este informe está en consonancia coas directrices marcadas na Axenda Dixital de Galicia

2020, que identifica ao Hipersector TIC como un dos sectores con maior potencial de

crecemento nos próximos anos, que xere redes de valor co resto de axentes, empresas

tractoras e sectores económicos, dando lugar á conformación dun ecosistema dixital galego

activo.

Así, o Hipersector TIC en Galicia tende a converterse nunha peza clave no desenvolvemento

económico debido ao seu grande potencial na creación de emprego e pola súa capacidade

innovadora.

A aposta por este sector emerxente contribuirá a mellorar de xeito notable a situación xeral

de Galicia, tanto a nivel económico como a nivel de emprego, convertendo ao Hipersector

TIC nun motor do resto dos sectores estratéxicos de Galicia.

A elaboración deste informe é posible grazas á colaboración de organismos públicos que

achegan os datos necesarios ao Instituto Galego de Estatística, que grazas ao convenio de

colaboración ca AMTEGA, son incluídos nesta publicación.


7

Ficha técnica

O estudo do Hipersector TIC en Galicia ten por obxecto coñecer a situación actual e a evolución das

actividades que compoñen o Sector das Tecnoloxías da Información (TIC) xunto co sector dos

Contidos e Servizos Audiovisuais.

Para determinar as actividades que constitúen o Hipersector TIC considérase como referencia os

traballos desenvolvidos pola OCDE e o INE. Na seguinte táboa relaciónanse as actividades

económicas, segundo a CNAE-09, que conforman o Hipersector TIC:

HIPERSECTOR TIC - RELACIÓN DE CNAES

SECTOR TIC

26.1 Fabricación de compoñentes electrónicos e circuítos impresos ensamblados

26.2 Fabricación de ordenadores e equipos periféricos

26.3 Fabricación de equipos de telecomunicacións

26.4 Fabricación de produtos electrónicos de consumo

26.8 Fabricación de soportes magnéticos e ópticos

46.5 Comercio polo xunto de equipos para as tecnoloxías da información e as comunicacións

58.2 Edición de programas informáticos

61.1 Telecomunicacións por cable

61.2 Telecomunicacións sen fíos

61.3 Telecomunicacións por satélite

61.9 Outras actividades de telecomunicacións

62.0 Programación, consultaría e outras actividades relacionadas coa informática

63.1 Proceso de datos, hosting e actividades relacionadas; portais web

95.1 Reparación de ordenadores e equipos de comunicación

SECTOR CONTIDOS E MEDIOS DE INFORMACIÓN

581 Edición de libros, xornais e outras actividades editoriais

591 Actividades cinematográficas, de vídeo e de programas de televisión

592 Actividades de gravación de son e edición musical

601 Actividades de radiodifusión

602 Actividades de programación e emisión de televisión

639 Outros servizos de información

8

1. DEMOGRAFÍA EMPRESARIAL E PESO NA ECONOMÍA GALEGA


2.331 2.437 2.579 2.627 2.783

880 883 831 847 882

3.211 3.320 3.410 3.474 3.665

2014 2015 2016 2017 2018

Nú

me

ro d

e e

mp

resa

s

Sector TIC Sector Contidos Hipersector TIC

9

NÚMERO DE EMPRESAS

O número de empresas en Galicia

no Hipersector TIC no 2018

segue crecendo: 3.665, un

5,5% máis que o ano anterior

Demografía empresarial

En Galicia existen un total de 3.665 empresas que desenvolven

actividades relacionadas co Hipersector TIC, das que o 75,9%

realizan actividades no subsector TIC e o 24,1% no de Contidos.

O crecemento é sostido nos últimos anos, acumulando máis

dun 13% dende o ano 2014,

A análise dos dous sectores que conforman o Hipersector TIC

indica que:

• O sector TIC acada as 2.783 empresas, o que supón máis do

75% do total.

• O sector Contidos experimenta un crecemento

especialmente importante, por riba do 4%, e sitúase en 882

empresas.

Gráfico 1. Número de empresas do Hipersector TIC en Galicia. Anos 2014-2018

Variación

Fonte: IGE, Directorio de empresas 2014 - 2018

5,9%

5,5%

4,1%

4,5%

3,4%

0,3%

5,8%

2,7%

-5,9%

1,9%

1,9%

1,9%


10

Táboa 1. Empresas do sector TIC e Contidos en Galicia. Ano 2018 (Nº empresas)

SECTOR TIC Nº

26.1 Fabricación de compoñentes electrónicos e circuítos impresos ensamblados 16

26.2 Fabricación de ordenadores e equipos periféricos 47

26.3 Fabricación de equipos de telecomunicacións 10

26.4 Fabricación de produtos electrónicos de consumo 7

26.8 Fabricación de soportes magnéticos e ópticos 0 46.5 Comercio polo xunto de equipos para as tecnoloxías da información e as comunicacións 382

58.2 Edición de programas informáticos 13

61.1 Telecomunicacións por cable 21

61.2 Telecomunicacións sen fíos 16

61.3 Telecomunicacións por satélite 2

61.9 Outras actividades de telecomunicacións 122

62.0 Programación, consultaría e outras actividades relacionadas coa informática 1817

63.1 Proceso de datos, hosting e actividades relacionadas; portais web 140

95.1 Reparación de ordenadores e equipos de comunicación 190

SECTOR CONTIDOS E MEDIOS DE INFORMACIÓN Nº

581 Edición de libros, xornais e outras actividades editoriais 368

591 Actividades cinematográficas, de vídeo e de programas de televisión 350

592 Actividades de gravación de son e edición musical 70

601 Actividades de radiodifusión 47

602 Actividades de programación e emisión de televisión 28

639 Outros servizos de información 19

TOTAL HIPERSECTOR TIC 3.665

As empresas adicadas a actividades de “Programación, consultaría e outras actividades

informáticas” son as máis numerosas no sector (CNAE 62) representando case a metade

do total das empresas do Hipersector TIC en Galicia no 2018. Dentro do subsector TIC o

seu peso é incluso superior, de modo que o 62,7% das empresas TIC adícanse a esta

actividade.

No Sector Contidos destacan dous subsectores: o de “Edición de libros, xornais e outras

actividades editoriais” (CNAE 58.1), co 10,1% respecto do total de empresas do

Hipersector,, e o subsector de “Actividades cinematográficas, de vídeo e de programas de

televisión” (CNAE 59.1), que representan o 10% respecto ao total das empresas do

Hipersector TIC.


11

TAXAS

DEMOGRÁFICAS

A taxa de crecemento

tanto de empresas do

Subsector TIC, como de

empresas do Subsector

Contidos, foron positivas

no 2018.

Emprendemento TIC

A taxa bruta de natalidade empresarial indica a porcentaxe

de empresas nacidas e adicadas aos subsectores TIC e de

Contidos por cada mil empresas no ano 2018 respecto ao

total de empresas do Hipersector a principio dese ano.

As empresas que naceron ou se deron de alta no

Hipersector TIC galego durante o 2018 foron máis que as

empresas que desapareceron ou deixaron a súa actividade

empresarial.

Ambos subsectores do Hipersector presentan unha taxa

de crecemento total superior ao 40%.

Táboa 2. Taxas de demografía empresarial dos subsectores do Hipersector TIC 2017-2018

SUBSECTOR TIC TAXA BRUTA DE NATALIDADE

TAXA BRUTA DE MORTALIDADE

TAXA DE CRECEMENTO

TOTAL

2017 157,81 134,94 22,88

2018 156,07 107,73 48,34

SUBSECTOR CONTIDOS

TBN TBM TCT

2017 137,18 121,54 15,64

2018 146,40 103,90 42,50

Fonte: IGE, Directorio de empresas. Anos 2017-2018


12

EMPRENDEMENTO

No ano 2018 o subsector

TIC rexistrou unha

Taxa de Actividade

emprendedora do 6,87%.

Gráfico 2. Evolución do Taxa de Actividade Emprendedora (TEA) no Sector

TIC e no Sector CONTIDOS (2010-2018)

A Taxa de actividade emprendedora (TEA) é un

cálculo que amosa a porcentaxe de poboación

activa adicada as iniciativas emprendedoras.

Durante o 2018, o subsector TIC foi o que presenta

a Taxa máis elevada, cun 6,87%

Pola contra, no subsector Contidos mostra unha

taxa de actividade emprendedora do 2,08%,

incrementándose respecto do ano anterior.

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

TEA Sector Contidos e Medios 5,08 4,43 3,28 3,64 3,55 3,94 3,08 1,82 2,08

TEA Sector TIC 10,20 10,89 8,61 6,20 5,91 5,63 6,46 8,19 6,87

0,00

2,00

4,00

6,00

8,00

10,00

12,00

14,00

16,00

18,00

TEA Sector TIC TEA Sector Contidos e Medios

Fonte: IGE - Explotación do directorio de empresas e unidades locais

Fonte: IGE-INE. Enquisa de poboación activa

Nota: Non se inclúe a poboación parada que busca o primeiro emprego ou deixou o último hai máis dun ano


13

18.084

14.795

7.361 6.102

2.783 2.594 2.463 1.800 1.486 1.470 1.461 1.418 975 676 669 479 263

6.087

3.842

1.898

1.447

882 835 948

468 439 296 304 297 246 222 197 138 56

24.171

18.637

9.259

7.549

3.665 3.429 3.411

2.268 1.925 1.766 1.765 1.715 1.221 898 866 617 319

0

5.000

10.000

15.000

20.000

25.000


Gráfico 2. Número de empresas do Hipersector TIC por Comunidades Autónomas.

Ano 2018.

Fonte: INE (España), IGE (Galicia), Directorio de empresas 2018

No 2018 Galicia

posiciónase no quinto

lugar do ranking nacional

respecto á cifra de empresas no

Hipersector TIC.

RELACIÓN GALICIA-

ESPAÑA No conxunto de España existen 83.275 empresas

que desenvolven a súa actividade no Hipersector

TIC: o 77,8% pertence ao sector TIC e o 22,2% ao

sector contidos.

Galicia é a quinta comunidade autónoma cunha

maior cifra de empresas deste segmento,

unicamente superada por Madrid, Cataluña,

Andalucía e a Comunidade Valenciana.


14

PESO DO

HIPERSECTOR TIC

As empresas do Hipersector

TIC de Galicia supoñen o

4,4% do total do Hipersector

español.

O crecemento observado na demografía de

empresas TIC en Galicia é superior ao conxunto de

España. Cun aumento do 5,5% na nosa

comunidade, representa un crecemento un punto

superior ao do Estado (4,5%).

As empresas relacionadas co Hipersector TIC en

Galicia representan o 4,4% de todas as empresas

adicadas a esta actividade en España.

Fonte: INE, IGE, Directorio de empresas 2014 - 2018

Táboa 2. Evolución do número de empresas do Hipersector TIC. Galicia-España 2014-2018

ANO 2014 2015 2016 2017 2018

ESPAÑA

TIC 53.505 57.074 60.036 62.234 64.808

CONTIDOS 17.425 17.568 17.184 17.418 18.467

HIPERSECTOR 70.930 74.642 77.220 79.652 83.275

GALICIA

TIC 2.331 2.437 2.579 2.627 2.783

CONTIDOS 880 883 831 847 882

HIPERSECTOR 3211 3.320 3.410 3.474 3.665


15

% sobre o total

Fonte: IGE, Directorio de empresas 2014 – 2018

NOTA: A partires do ano 2014 o IGE inclúe na cuantificación das

empresas galegas ás do sector primario, o que eleva o número absoluto

de empresas.

Gráfico 3. Peso do Hipersector TIC no total de empresas en Galicia(%). Anos 2014 - 2018.

Durante o 2018 non houbo variacións significativas

respecto á porcentaxe do que representa o Hipersector

TIC na totalidade de empresas de Galicia (continúa a ser

do 1,4%).

As empresas do Hipersector

TIC supoñen o 1,4% das

empresas en Galicia.

REPRESENTATIVIDADE

247.687 249.715 250.548 249.974 251.990

3.211 3.320 3.410 3.474 3.665

0

50.000

100.000

150.000

200.000

250.000

2014 2015 2016 2017 2018

TOTAL EMPRESAS GALICIA HIPERSECTOR TIC

1,3% 1,3% 1,4% 1,4% 1,4%


16

DISTRIBUCIÓN DAS

EMPRESAS

O 47,2% das empresas

galegas do Hipersector

TIC ubícanse na provincia

da Coruña

Fonte: IGE, Directorio de empresas. Anos 2015-2018.

As provincias da Coruña e Pontevedra concentran o

80,7% da totalidade das empresas do Hipersector TIC.

Durante o 2018 prodúcese un crecemento no número de

empresas en todas as provincias galegas, aumentando

especialmente no caso das provincia da Coruña e

Pontevedra, con 78 e 72 entidades empresariais

respectivamente máis que no 2017.

Gráfico 4. Distribución das empresas do Hipersector TIC por provincias galegas.

Anos 2015-2018.

A Coruña

2015 1.545

2016 1.603

2017 1.651

2018 1.729

Lugo

2015 228

2016 233

2017 225

2018 237

Pontevedra

2015 1.129

2016 1.154

2017 1.158

2018 1.230

Ourense

2015 232

2016 243

2017 246

2018 265

Sede fóra de Galicia pero con actividade na

Comunidade

2015 186

2016 177

2017 194

2018 204

47,2% 6,5%

7,2%

33,6%


17

2.268 2.260 2.219 2.190 2.303

943 1.060 1.191 1.284 1.362

3.211 3.320 3.410 3.474 3.665

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

4000

2014 2015 2016 2017 2018

Núm

ero

de e

mpre

sas

Sociedades Persoas Físicas Hipersector TIC

Gráfico 5. Número de empresas do Hipersector

TIC en Galicia segundo a súa condición xurídica.

Anos 2014-2018

Fonte: IGE, Directorio de empresas. Anos 2014 - 2018

Gráfico 6. Número de empresas do Hipersector TIC

en Galicia segundo o número de asalariados/as. Ano

2018

CONDICIÓN XURÍDICA

A forma xurídica

societaria

representa o 62,8%

das empresas do

Hipersector TIC fronte

ao 37,2% de persoas

físicas (autónomos).

2.272

194 108 93 67 49

729

72 20 25 22 14

3.001

266 128 118 89 63

0

500

1.000

1.500

2.000

2.500

3.000

3.500

0- 2 De 3 a 5 De 6 a 9 De 10 a 19 De 20 a 49 De 50 oumáis

Nú

mero

de e

mp

resas

Número de asalariados

Sector TIC Sector CONTIDOS Hipersector TIC

Fonte: IGE, Directorio de empresas. Ano 2018

O 81,9% das

empresas do

Hipersector TIC

galegas contan con 2

traballadores/as ou

menos.

TAMAÑO DAS EMPRESAS


18

Fonte: IGE, Explotación do directorio de empresas e unidades locais. 2018

Número de empresas do Hipersector TIC. Galicia 2018

Áreas macrocomarcales Número de empresas


Área da Coruña 939 A Barbanza 54

Área de Vigo 821 Pontevedra nororiental 40

Área de Santiago 490 A Coruña suroriental 39

Área de Ourense 195 A Mariña 30

Área de Lugo 164 Lugo Sur 26

Área de Pontevedra 155 O Carballiño-O Ribeiro 25

Ferrol,Eume e Ortegal 129 Ourense Central 25

Caldas-O Salnés 80 Ourense Sur 20

Costa da Morte 78 Lugo oriental 17

Pontevedra Sur 75 Sede fóra de Galicia pero con

sede na Comunidade galega 204

O Morrazo 59

Máis de 500 empresas Entre 100 e 500 empresas Entre 50 e 100 empresas Menos de 50 empresas

Mapa 1. Número de empresas do Hipersector TIC segundo área. 2018.

Área A Coruña 939 empresas

Área Costa da Morte 78 empresas

Ferrol, Eume, Ortegal 129 empresas A Mariña

30 empresas

Lugo Central 164 empresas

Lugo Oriental 17 empresas

Lugo Sur 26 empresas

Ourense Central 25empresas

Ourense Sur 20 empresas

Barbanza-Noia 54 empresas

Caldas - O Salnés 80 empresas

Área de Santiago 490 empresas

Área Coruña Suroriental 39 empresas

Pontevedra Nororiental 40 empresas

Área de Ourense 195 empresas

Área de Pontevedra 155 empresas

O Morrazo 59 empresas

Área de Vigo 821 empresas

Pontevedra Sur 75 empresas

O Carballiño, O Ribeiro 25 empresas


19

Número de empresas do Sector TIC. Galicia 2018



Área de A Coruña 701 A Barbanza-Noia 42


Área de Santiago 323 A Coruña suroriental 28


Lugo Central 131 Lugo Sur 20

Área de Pontevedra 110 Ourense central 19

Ferrol,Eume e Ortegal 99 Lugo oriental 16

Costa da Morte 67 Ourense sur 16

Caldas-O Salnés 65 O Carballiño-O Ribeiro 15

Pontevedra Sur 60 Sede fóra de Galicia pero con


O Morrazo 48


Mapa 2. Número de empresas do Sector TIC segundo área. 2018.





23 empresas



Lugo Sur 20 empresas

Ourense Central 19 empresas














20

Número de empresas do Sector Contidos. Galicia 2018



Área de A Coruña 238 Costa da Morte 11

Área de Vigo 178 O Morrazo 11

Área de Santiago 167 Pontevedra nororiental 11

Área de Pontevedra 45 O Carballiño-O Ribeiro 10


Lugo Central 33 Lugo Sur 6

Ferrol,Eume e Ortegal 30 Ourense Central 6

Caldas e O Salnés 15 Ourense Sur 4

Pontevedra sur 15 Lugo oriental 1

Barbanza Noia 12 Sede fóra de Galicia pero con


A Coruña Suroriental 11


Mapa 3. Número de empresas do Sector Contidos segundo área. 2018.





7 empresas



Lugo Sur 6 empresas

Ourense Central 6 empresas














21


Mapa 4. Número de empresas do Hipersector TIC segundo concello da provincia de

A Coruña. 2018.

Sobresaíndo fronte ao resto, A Coruña e Santiago

de Compostela son os concellos que contan cun maior

número de empresas TIC no seu territorio, ascendendo o

número a 653 empresas no municipio da Coruña e 314 en

Santiago de Compostela.


22


O concello de Lugo é o que conta cun maior número de empresas

TIC, concretamente 145 empresas, en segundo lugar situaríase

Monforte de Lemos con 14 empresas, seguido de

Sarria con 13 empresas TIC.


Lugo. 2018.


23


O concello de Ourense é o que acada un maior número de

empresas do Hipersector TIC con 148 empresas, seguido de

San Cibrao das Viñas con 29 empresas e O

Carballiño con 16


Ourense. 2018.


24


En canto á provincia de Pontevedra, son dous os concellos que

destacan fronte o resto, por unha parte Vigo, que conta con

691 empresas, e Pontevedra, con 124 empresas do

sector TIC.


Pontevedra. 2018.


25

VALOR ENGADIDO

BRUTO

Aumenta o valor engadido

bruto do Hipersector TIC

respecto ao PIB galego

acadando o 2,9%.

Peso na economía galega

1.418.075 1.291.022 1.274.663 1.248.640

1.391.436 1.477.339

236.283 221.046 213.913 205.961

224.170 222.280

1.654.358 1.512.068 1.488.576 1.454.601

1.615.606 1.699.619

0

200.000

400.000

600.000

800.000

1.000.000

1.200.000

1.400.000

1.600.000

1.800.000

2012 (p) 2013 (p) 2014 (p) 2015 (p) 2016 (p) 2017 (p)

Mile

s d

e e

uro

s


(p) Datos provisionais.

Nota: Na economía empresarial o valor engadido bruto (VEB) é a macromagnitude económica que mide o valor xerado polo conxunto de produtores dunha área económica, recollendo en definitiva os valores que se agregan aos bens e servizos nas distintas etapas do proceso produtivo. O VEB garda unha estreita relación co PIB, que se obtén logo de engadirlle ao valor agregado do país os impostos indirectos que gravan as operacións de produción

As series contables difundidas nas estatísticas do Sistema de Contas Económicas de Galicia revisáronse para o período 1995-2018 polos cambios da “Revisión Estatística 2019”. Estas modificacións forman parte dun cambio de base contable, coherente co realizado polo Instituto Nacional de Estatística e a Oficina Estatística da Comisión Europea (EUROSTAT). Pode atopar máis información referida a estes cambios nos seguintes enlaces:

Nota sobre o a “Revisión estatística 2019”: http://www.ige.eu/estatico/pdfs/s3/metodoloxias/Nota_Revision_Estatistica_2019_gl.pdf

Metodoloxía: http://www.ige.eu/estatico/pdfs/s3/metodoloxias/met_contas_economicas_gl.pdf

O valor engadido bruto (VEB) do Hipersector TIC galego

aumentou un 5,2% no último ano e se achega aos 1.700

millóns de euros.

Isto redunda na tendencia de crecemento que se

observaba no ano 2016, o que garda relación co

incremento no número de empresas, e como se constará

no capítulo seguinte, co incremento de traballadores/as no

sector.

É preciso salientar que este incremento produciuse no

sector TIC:

• O VEB do sector TIC achégase aos 1.500 millóns de

euros, cun crecemento do 6,2% no último ano.

• No caso do sector Contidos supera os 222 millóns de

euros, cun lixeiro descenso no último ano.

Gráfico 7. Valor Engadido Bruto do Hipersector TIC en Galicia. (2012-2017)

Fonte: IGE

% Variación do Valor engadido bruto do Hipersector TIC respecto ao ano anterior

-6,6% -8,6% -1,6% +11,1%

+5.2%


26

2. EMPREGO


27

15.683 16.098 16.866 18.163 18.984

5.047 5.157 5.107 5.145 5.355

20.729 21.255 21.973 23.308

24.338

0

5.000

10.000

15.000

20.000

25.000

30.000

2015 2016 2017 2018 2019

Nú

mero

de

tra

ba

llad

ore

s


2. Emprego

No ano 2019 o Hipersector TIC incrementou o seu

número de traballadores/as ata os 24.338

empregados/as, o que supón un incremento do 4,4%

respecto ao ano anterior.

O incremento tivo lugar tanto no Sector TIC como no

Sector Contidos, sendo o primeiro o que acadou unha

maior porcentaxe de evolución:

• O Sector TIC conta con 18.964 traballadores/as

experimentando un incremento do 4,5%.

• O sector Contidos, pola súa banda, conta con 5.355

traballadores/as o que supón un incremento do 4,1%

respecto ao ano 2018.

Gráfico 8. Evolución do emprego no Hipersector TIC

(2015-2019)

EMPREGO

O número de

empregados/as no

Hipersector TIC

incrementouse un 4,4%,

acadando os 24.338

traballadores/as

2,5%

2,2%

2,6%

3,4%

-1,0%

4,8%

Fonte: Elaboración propia a partir dos datos de afiliacións e contas de cotización

proporcionados pola Seguridade Social, 2019.

6,1%

0,7%

7,7%

4,1%

4,5%

4,4%


28

11.555

1.727

1.370

6.078

20.729

12.015

1.707

1.366

6.168

21.255

12.502

1.691

1.444

6.336

21.972

13.338

1.751

1.492

6.727

23.308

14.123

1.722

1.528

6.966

24.338

A Coruña

Lugo

Ourense

Pontevedra

Galicia

2015

2016

2017

2018

2019

2.1 Emprego por provincias

En canto ao análise por provincias, A Coruña é a que

aglutina a maior parte dos traballadores TIC, situándose

nesta provincia o 58% do total do emprego do

Hipersector TIC de Galicia, séguelle Pontevedra, cun

28,6%. De maneira xeral, ao longo do histórico, todas as

provincias galegas experimentaron unha evolución

positiva.

Gráfico 9. Evolución do emprego no Hipersector TIC

(2015-2019) segundo provincias PROVINCIA

HIPERSECTOR TIC

A provincia da

Coruña aglutina o

58% dos

traballadores do

Hipersector TIC de

Galicia




29

Atendendo a continuación unicamente ao Sector TIC, en

todas as provincias galegas incrementouse o emprego,

sendo novamente a provincia da Coruña onde se

rexistra un maior número de afiliados/as neste sector

(10.647 asalariados/as). Tamén é a provincia que

acadou unha maior evolución respecto ao ano 2018

(5,9%).

Gráfico 10. Evolución do emprego (2015-2019) segundo

PROVINCIAS do Sector TIC

8.341

1.300

1.102

4.941

15.683

8.690

1.278

1.090

5.042

16.098

9.229

1.257

1.162

5.219

16.866

10.054

1.344

1.201

5.564

18.163

10.647

1.346

1.229

5.762

18.984

A Coruña

Lugo

Ourense

Pontevedra

Galicia

2015

2016

2017

2018

2019



PROVINCIA

SECTOR TIC

A provincia da

Coruña é a que conta

cun maior número de

traballadores/as no

Sector TIC e a que

acadou unha maior

evolución respecto ao

ano anterior


30

3.214

428

268

1.138

5.047

3.325

430

276

1.126

5.157

3.273

434

283

1.117

5.107

3.283

408

291

1.163

5.145

3.476

376

300

1.204

5.355

A Coruña

Lugo

Ourense

Pontevedra

Galicia

2015

2016

2017

2018

2019

En canto ao Sector Contidos, A Coruña é novamente a

provincia que conta cun maior número de afiliados/as,

seguida de Pontevedra.

Na evolución respecto ao ano 2018, A Coruña e

Pontevedra foron tamén as provincias nas que hai maior

crecemento, sendo de 5,9% e 3,5% respectivamente.

Gráfico 11. Evolución do emprego (2015-2019) segundo

PROVINCIAS do Sector Contidos



PROVINCIA

SECTOR CONTIDOS

Nas provincias da

Coruña e Pontevedra

están rexistrados o

87,4% dos

traballadores/as

do Sector Contidos

de Galicia


31

2.2 Emprego por áreas de actividade

En canto ás áreas de actividade, as evolucións variaron

substancialmente en todas elas, atopándose no Sector

Contidos as actividades que rexistraron un maior

crecemento relativo. As “Actividades de gravación de

son e edición musical” é a que maior evolución rexistrou,

concretamente do 20,1%, seguido das “Actividades

cinematográficas, de vídeo e de programas de

televisión” cunha evolución do 19,1%.

Nas gráficas seguintes móstranse a desagregacións do

emprego do Hipersector TIC atendendo a clasificación

en áreas de actividade do IGE.

Actividade

O Sector Contidos

aglutina as actividades

CNAE que máis

incrementaron o emprego

no último ano

Clasificación en áreas de actividade: http://www.ine.es/daco/daco42/inditic/metoinditic.pdf

• MANUFACTUREIRAS TIC: 2610.Fabricación de compoñentes electrónicos e Fabricación de placas electrónicas

cargadas, 2620.Fabricación de computadoras e equipo periférico, 2630.Fabricación de equipos de comunicacións,

2640.Fabricación de aparellos de consumo electrónico, 2680.Fabricación de soportes magnéticos e ópticos.

• INDUSTRIAS COMERCIAIS: 4651.Comercio por xunto de computadoras, equipo informático periférico e

programas informáticos, 4652.Comercio por xunto de equipo electrónico de telecomunicacións e dos seus partes

e pezas.

• ACTIVIDADES DE PUBLICACIÓN TIC: 5820.Industria editorial de xogos de computador, 5820.Outros tipos de

edición de programas informáticos

• TELECOMUNICACIÓNS: 6110.Actividades de telecomunicacións por cable, 6120.Actividades de

telecomunicacións sen fíos, 6130.Actividades de telecomunicacións por satélite, 6190.Outras actividades de

telecomunicación.

• ACTIVIDADES DA TECNOLOXÍA DA INFORMACIÓN E DO SERVIZO INFORMATIVO: 62.01.Actividades de

programación informática, 62.02.Actividades de consulta de tecnoloxía da información, 62.03.Actividades de

dirección de instalacións de computador, 62.09.Outras actividades de tecnoloxía de información e servizo de

computadoras.

• PORTAIS WEB, PROCESAMENTO DE DATOS, ALOXAMENTO E ACTIVIDADES CONEXAS:

63.11.Procesamento de datos, aloxamento (aloxamento) e actividades conexas ,63.12.Portais web.

• REPARACION DE COMPUTADORAS E EQUIPOS COMUNICACIONAIS: 9511.Reparación de computadoras e

equipo periférico, 9512.Reparación de equipos comunicacionais.

• EDICIÓN DE LIBROS, XORNAIS E OUTRAS ACTIVIDADES EDITORIAIS : 5811.Edición de libros, 5812.Edición

de directorios e guías de direccións postais, 5813.Edición de xornais, 5819.Outras actividades editoriais.

• ACTIVIDADES CINEMATOGRÁFICAS, DE VÍDEO E DE PROGRAMAS DE TELEVISION: 5911.Actividades de

produción cinematográficas, de vídeo e de programas de televisión, 5912.Actividades de postproducción

cinematográfica, de vídeo e de programas de televisión, 5913.Actividades de distribución cinematográfica, de

vídeo e de programas de televisión, 5914.Actividades de exhibición cinematográfica.

• ACTIVIDADES DE GRAVACIÓN DE SON E EDICIÓN MUSICAL : 592.Actividades de gravación de son e edición

musical

• ACTIVIDADES DE PROGRAMACIÓN E EMISIÓN DE RADIO E TELEVISIÓN: 601.Actividades de radiodifusión,

602.Actividades de programación e emisión de televisión

• OUTROS SERVIZOS DE INFORMACIÓN : 6391.Actividades das axencias de noticias

http://www.ine.es/daco/daco42/inditic/metoinditic.pdf












32

Gráfico 12. DESGLOSE SEGUNDO CNAE DO

HIPERSECTOR TIC. ANOS 2018 E 2019

724

1.319

291

3.526

10.253

458

1.593

1.973

1.173

75

1.431

494

717

1.317

304

3.275

11.447

436

1.488

1.898

1.397

90

1.419

551

Industrias manufactureiras TIC

Industrias comerciais TIC

Actividades de publicaciónTIC

Telecomunicacións

Actividades da tecnoloxía dainformación e do servizo

informativo

Portais web, procesamento dedatos, aloxamento eactividades conexas

Reparación de computadoras eequipos comunicacionais

Edición de libros, xornais eoutras actividades editoriais

Actividades cinematográficas,de vídeo e de programas de

televisión

Actividades de gravación deson e edición musical

Actividades de programación eemisión de radio e televisión

Outros servizos de información

2018

2019



SECTOR TIC

SECTOR

CONTIDOS


33

419

1.166

336

3.657

8.168

374

1.941

634

1.187

260

3.877

8.737

407

1.765

724

1.319

291

3.526

10.253

458

1.593

717

1.317

304

3.275

11.447

436

1.488

Industriasmanufactureiras TIC

Industrias comerciais TIC

Actividades depublicación TIC

Telecomunicacións

Actividades da tecnoloxíada información e doservizo informativo

Portais web,procesamento de datos,

aloxamento e actividadesconexas

Reparación decomputadoras e equipos

comunicacionais

2016 2017 2018 2019

2.067

1.200

47

1.446

398

2.013

1.182

50

1.440

423

1.973

1.173

75

1.431

494

1.898

1.397

90

1.419

551

Edición de libros,xornais e outras

actividades editoriais

Actividadescinematográficas, devídeo e de programas

de televisión

Actividades degravación de son e

edición musical

Actividades deprogramación e

emisión de radio etelevisión

Outros servizos deinformación

2016 2017 2018 2019

Gráfico 13. DESGLOSE SEGUNDO CNAE.

SECTOR TIC EVOLUCIÓN 2016-2019

Gráfico 14. DESGLOSE SEGUNDO CNAE.

SECTOR CONTIDOS EVOLUCIÓN 2016-2019

Fonte: Elaboración propia a partir dos datos de afiliacións e contas de cotización proporcionados pola Seguridade Social, 2019.


34

FENDA DE XÉNERO

As mulleres

representan o 33,4%

dos traballadores do

Hipersector TIC

13.085

3.135

16.220

5.899

2.220

8.119

0

5.000

10.000

15.000

20.000

25.000

30.000


Nú

mero

de

tra

ba

llad

ore

s

Homes Mulleres

2.3 Emprego segundo o xénero

No seguinte capítulo farase unha análise do emprego

dende unha perspectiva de xénero no Hipersector TIC:

O 66,6% dos traballadores son homes fronte ao 33,4%

de mulleres. O desglose por actividade mostra que:

• No Sector TIC, a porcentaxe de mulleres é do

31,1%.

• No Sector Contidos, as mulleres representan o

41,5%.

Gráfico 15. Distribución por xénero do emprego no

Hipersector TIC. Ano 2019.


13.450

13.833

14.435

15.417

16.220

7.280

7.422

7.537

7.891

8.119

0 5.000 10.000 15.000 20.000 25.000 30.000

2015

2016

2017

2018

2019

Homes Mulleres

21.972

21.255

Total

20.729

2,8% 2% 2,5%

Gráfico 16. Evolución por xénero do emprego no

Hipersector TIC (2015-2019).

4,4% 1,5% 3,4%


23.308

6,8% 4,7% 6,1%

24.338

5,2% 2,9% 4,4% Un ano máis, a

evolución das

mulleres no

Hipersector TIC é

positiva


35

15.995

4.473

20.468

2.989

882

3.871

0

5.000

10.000

15.000

20.000

25.000

30.000


Nú

mero

de t

rab

allad

ore

s

Rexime Xeral Autónomos

Gráfico 17. Distribución do emprego por réxime de

cotización no Hipersector TIC no ano 2019


RÉXIME

O Réxime Xeral

predomina nas

afiliacións no

Hipersector Tic,

cun 84,1% de

rexistrados

2.4 Emprego por réxime de cotización

No ano 2019, atendendo ao réxime de cotización dos

traballadores /as, o 84,1% do persoal cotiza no Réxime

Xeral, mentres que o 15,9% do persoal rexistrado

desempeña o seu traballo baixo o Réxime Especial de

Autónomos/as.

Durante este ano, o incremento no Réxime Xeral foi do

5,2%, e no Réxime Especial de Autónomos/as foi do

0,7%.

16.719 17.394 18.222 19.465 20.468

4.011 3.861 3.751 3.843 3.871

0

5.000

10.000

15.000

20.000

25.000

2015 2016 2017 2018 2019

Rexime Xeral Rexime Especial Autónomos

Gráfico 18. Evolución do emprego por réxime de

cotización no Hipersector TIC. 2015-2019

Variación


4%

-3,7%

4,8%

-2,9%

6,8%

2,5%

5,2%

0,7%


36

Segundo o réxime de afiliación e a provincia do

traballador/a, un ano máis Ourense é o territorio onde se

acada unha maior porcentaxe de autónomos no

Hipersector TIC, cun 23,9% de afiliados desta tipoloxía

no seu territorio.

En canto á porcentaxe do Réxime Xeral, A Coruña é a

que conta cunha maior porcentaxe de traballadores/as

baixo este tipo de afiliación, acadando unha porcentaxe

do 87,6%.

Gráfico 19. Distribución do emprego por réxime de

cotización no Hipersector TIC no ano 2019 segundo

provincias

12.378

1.412 1.163

5.515

20.468

1.745

310 365

1.451

3.871

A Coruña Lugo Ourense Pontevedra Galicia

Réxime Xeral Réxime especial de autónomos

RÉXIME e

PROVINCIA

A Coruña é a que

conta cunha maior

porcentaxe de

traballadores/as

do Réxime xeral


37

Número de traballadores / as do Hipersector TIC. Galicia 2019

Áreas macrocomarcales Número de

traballadores / as


traballadores / as

Área da Coruña 6.456 A Barbanza-Noia 468

Área de Vigo 4.674 Lugo oriental 403

Área de Santiago 3.227 A Coruña suroriental 401

Lugo Central 1.246 Pontevedra nororiental 319

Ferrol,Eume e Ortegal 1.187 Lugo Sur 254

Área de Ourense 1.128 A Mariña 238

Área de Pontevedra 878 Ourense sur 196

Caldas-O Salnés 674 O Carballiño-O Ribeiro 185

Área de A Costa da Morte 560 Ourense central 184

Pontevedra sur 523 Alta en Galicia / Outras

residencias 621

O Morrazo 519 TOTAL 24.338

Entre 500 e 200 traballadores/as

Máis de 1.000 traballadores/as


Menos de 200 traballadores/as

Mapa 8. Número de traballadores/as do Hipersector TIC segundo área. 2019.

Área A Coruña 6.456 traballadores / as

Área Costa da Morte 560 traballadores / as

Ferrol, Eume, Ortegal

1.187 traballadores / as A Mariña 238 traballadores / as

Lugo Central 1.246 traballadores / as

Lugo Oriental 403 traballadores / as

Lugo Sur 254 traballadores / as

Ourense Central 184 traballadores / as

Ourense Sur 196 traballadores / as

Barbanza-Noia 468traballadores / as

Caldas - O Salnés 674 traballadores / as

Área de Santiago 3.227 traballadores / as

Área Coruña Suroriental 401 traballadores / as

Pontevedra Nororiental 319 traballadores / as

Área de Ourense 1.128 traballadores / as

Área de Pontevedra 878 traballadores / as

O Morrazo 519 traballadores / as

Área de Vigo 4.674 traballadores / as

Pontevedra Sur 523 traballadores / as

O Carballiño, O Ribeiro 185 traballadores / as

Fonte: Elaboración propia a partir dos datos de afiliacións e contas de cotización proporcionados pola

Seguridade Social, 2019.


38

Número de traballadores / as do Sector TIC. Galicia 2018


traballadores / as


traballadores / as

Área de A Coruña 5.239 Lugo oriental 389

Área de Vigo 3.959 A Barbanza-Noia 368

Área de Santiago 2.039 A Coruña suroriental 295

Lugo Central 945 Pontevedra nororiental 236

Área de Ourense 879 Lugo Sur 206

Ferrol,Eume e Ortegal 861 Ourense sur 160

Área de Pontevedra 631 A Mariña 154

Caldas-O Salnés 498 Ourense central 149

Área de A Costa da Morte 458 O Carballiño-O Ribeiro 135

Pontevedra sur 444 Alta en Galicia / Outras

residencias 520

O Morrazo 424 TOTAL 18.984

Mapa 9. Número de traballadores/as do Sector TIC segundo área. 2018.




Máis de 1.000 traballadores/as

Entre 1.000 e 500 traballadores/as





861 traballadores / as A Mariña 154 traballadores / as

Lugo Central 945 traballadores / as





Barbanza-Noia 368 traballadores / as





Área de Ourense 879 traballadores / as



Área de Vigo 3.959 traballadores / as




39

Número de traballadores / as do Sector Contidos. Galicia 2018



Área de A Coruña 1.217 O Morrazo 95

Área de Santiago 1.188 A Mariña 84


Ferrol,Eume e Ortegal 327 Pontevedra sur 79

Lugo Central 301 O Carballiño-O Ribeiro 50

Área de Ourense 250 Lugo Sur 49

Área de Pontevedra 247 Ourense sur 36

Caldas-O Salnés 177 Ourense central 35

A Coruña suroriental 106 Lugo oriental 14

Área de A Costa da Morte 102 Alta en Galicia / Outras

residencias 102

A Barbanza-Noia 101 TOTAL 5.355

Mapa 10. Número de traballadores/as do Sector Contidos segundo área. 2019.




Máis de 250 traballadores/as






327 traballadores / as A Mariña 84 traballadores / as

Lugo Central 301 traballadores / as





Barbanza-Noia 101 traballadores / as





Área de Ourense 250 traballadores / as



Área de Vigo 715 traballadores / as



3. COMERCIO EXTERIOR

40


41

133.430

6.399

139.829

104.780

6.330

111.110

Sector TIC Contidos Hipersector TIC

Miles d

e e

uro

s

Importacións Exportacións

Balanza comercial

-69,01

-28.718,87 -28.649,86

Fonte: IGE, ano 2018

O comercio exterior 1

A balanza comercial do Hipersector TIC deixou en

Galicia algo máis de 111 millóns de euros en

exportacións, o que supón un incremento do 5,7%

respecto ao ano 2017. Pola súa banda, as

importacións tamén experimentaron una evolución

positiva, concretamente do 8,9% respecto aos datos

de hai un ano, acadando practicamente os 140 millóns

de euros.

Gráfico 20. Balanza comercial do Hipersector

TIC en Galicia. Ano 2018.

1 Nota metodolóxica: neste capítulo considerarase comercio exterior referido ao comercio de bens. Polo tanto, as CNAEs que computan son:

Sector TIC -> CNAEs 261, 262, 263, 264, 268, 582

Sector Contidos -> CNAEs 581, 591, 592

Hipersector TIC -> CNAEs 261, 262, 263, 264, 268, 582, 581, 591, 592

BALANZA COMERCIAL

Tanto as Importacións

como Exportacións

experimentaron

evolucións positivas

respecto ao ano 2017

Táboa 3. Balanza comercial do Hipersector TIC en Galicia. (2014-2018)


ANO 2014 2015 2016 2017 2018

BALANZA COMERCIAL (miles de euros)

TIC -21.080,00 -28.738,63 -26.191,97 -23.976,88 -28.649,86

CONTIDOS 419,2 -842,59 -1.947,19 629,74 -69,01

HIPERSECTOR -20.660,80 -29.581,00 -28.139,16 -23.347,14 -28.718,87


42

EXPORTACIÓNS

O Hipersector TIC

exportou máis de 110

millóns de euros no

2018, un 5,7% máis que

no ano anterior

Táboa 4. Exportacións do Hipersector TIC en

Galicia. Ano 2018.

A fabricación de equipos de telecomunicacións (CNAE

26.3) é a actividade que acada unha maior cifra de

exportacións, con máis de 52 millóns de euros

exportados, o que supón o 47,5% das exportacións do

Hipersector TIC en Galicia.


A actividade con CNAE 5829 (Edición de outros

programas informáticos) experimentou o maior

crecemento dentro do Sector TIC, en canto ao Sector

Contidos, a actividade que experimentou unha maior

evolución foi a CNAE 5819 “Outras actividades editoriais”.

EXPORTACIÓNS

CNAE VALORES 2017

(miles de euros)

VALORES 2018 (miles de euros)

Sector TIC

2611 2.543,6 2.261,7

2612 1.498,2 2.133,6

2620 16.310,5 20.508,6

2630 46.811,2 52.745,4

2640 30.240,9 27.035,6

2680 2.087,2 92,3

5829 0,1 2,5

TOTAL SECTOR TIC

CRECEMENTO 2017- 2018: 5% 99.492 104.780

Sector Contidos

5811 3.151,9 2.945,3

5813 35,0 0,0

5814 61,2 7,6

5819 2.046,7 3.112,4

5915 222,2 261,7

5920 67,3 3,3

TOTAL SECTOR CONTIDOS

CRECEMENTO 2017- 2018: 13% 5.584 6.330

HIPERSECTOR TIC

CRECEMENTO 2017- 2018: 5,7% 105.076 111.110


55.061 70.400 73.637

99.492 104.780 2.819

2.389 3.177

5.584 6.330

57.881

72.789 76.814

105.076 111.110

0

20.000

40.000

60.000

80.000

100.000

120.000

2014 2015 2016 2017 2018

Mile

s d

e e

uro

s


43

47,5%

24,3%

18,5%

2,8% 6,9%

Fabricación de equipos de telecomunicaciónsFabricación de produtos electrónicos de consumoFabricación de ordenadores e equipos periféricosOutras actividades editoriaisOutros

Gráfico 21. Exportacións do Hipersector TIC en

Galicia. Ano 2018.

Gráfico 22. Exportacións do Hipersector TIC en Galicia. Evolución 2014 – 2018


Fonte: IGE, anos 2014 - 2018

28% 5%

-15%

33%

25,8%

5,5%

EXPORTACIÓNS

As exportacións de

bens do Hipersector TIC

proceden

maioritariamente do

Sector TIC (94,3%),

Continua o ascenso positivo nos absolutos de

exportacións tanto do Sector TIC como do Sector

Contidos, sendo superior neste último, onde

incrementáronse os valores de 2017 nun 13%.

Variación

36,8%

35%

76%

5,7%

5%

13%


76.141 99.138 99.829

123.469 133.430 2.400

3.232 5.125

4.955 6.399

78.541

102.370 104.953

128.423 139.829

0

20.000

40.000

60.000

80.000

100.000

120.000

140.000

160.000

2014 2015 2016 2017 2018

Mile

s d

e e

uro

s


44

Táboa 5. Importacións do Hipersector TIC en

Galicia. Ano 2018.

Fonte: IGE, anos 2017 e 2018

IMPORTACIÓNS

As actividades de

Fabricación de

circuitos impresos

ensamblados (CNAE

2612) do Sector TIC, é o

ámbito que experimenta

un maior crecemento

entre as importacións

efectuadas

Fonte: IGE. Anos 2014- 2018

30,2% 0,7%

34,7%

58,6%

Gráfico 23. Importacións do Hipersector TIC en Galicia. Evolución 2013 - 2017

30,3% 2,5% 22,4%

-3,3%

23,7%

Variación

IMPORTACIÓNS

CNAE VALORES 2017 (miles

de euros)

VALORES 2018 (miles

de euros)

Sector TIC

2611 5891,1 8.977,3

2612 1095,0 1.773,6

2620 21517,1 18.119,6

2630 49076,2 52.189,3

2640 45378,2 52.085,1

2680 494,3 276,5

5829 16,7 8,2

TOTAL SECTOR TIC

CRECEMENTO 2017-2018: 23,7% 123.469 133.430

Sector Contidos

5811 945,9 829,6

5813 9,8 35,4

5814 84,9 33,5

5819 3179,7 4.370,5

5915 682,4 1.102,9

5920 51,9 27,4

TOTAL SECTOR CONTIDOS

CRECEMENTO 2017-2018: -3,3% 4.955 6.399

HIPERSECTOR TIC

CRECEMENTO 2017-2018: 22,4% 128.423 139.829

8,9%

29,2%

8,1%


45

Gráfico 24. Importacións do Hipersector TIC en Galicia. Ano 2018.


IMPORTACIÓNS

A fabricación de

equipos de

telecomunicacións e

a fabricación de

produtos electrónicos

de consumo concentra

o 74,6% das

importacións do

Hipersector TIC galego.

Unha vez máis, a actividade de fabricación de equipos

de telecomunicacións sitúase no primeiro lugar nas

importacións de 2018, acadando o 37,3% do total das

importacións do Hipersector TIC, seguida da

fabricación de produtos electrónicos de consumo, cun

37,2%.

37,3%

37,2%

13,0%

6,4% 6,0%

Fabricación de equipos de telecomunicacións Fabricación de produtos electrónicos de consumo

Fabricación de ordenadores e equipos periféricos Fabricación de compoñentes electrónicos

Outros

4. INNOVACIÓN TECNOLÓXICA

46


47

Gráfico 25. Nº de empresas con actividades innovadoras en Galicia. 2016-2018.

Fonte: INE, Enquisa sobre innovación nas empresas, ano 2017

ACTIVIDADE INNOVADORA

Durante o período 2016-

2018, o 19,7% das

empresas galegas de 10

ou máis empregados/as

realizou algunha

actividade

innovadora.

Innovación tecnolóxica

Neste capítulo analizarase a actividade innovadora,

especificamente a innovación tecnolóxica, nas

empresas de 10 ou máis empregados/as utilizando os

datos das enquisas de innovación e I+D do INE.

As actividades innovadoras comprenden calquera

actividade sobre produtos ou procesos novos ou

mellorados, incluíndo actividades en curso ou

abandonadas.

No período 2016-2018, 1.506 empresas galegas de 10

ou máis traballadores/as realizaron algún tipo de

actividade innovadora, o que representa o 19,7% das

empresas galegas deste volume de emprego.

NOTA IMPORTANTE: Na Enquisa de Innovación correspondente ao ano 2018 prodúcese

unha ruptura da serie debido ao cambio metodolóxico da nova versión do Manual de Oslo.

Por ese motivo, non se poden realizar comparacións cos datos publicados en anos

anteriores.

1.506

793

229

1.277

712

565

0

200

400

600

800

1.000

1.200

1.400

1.600

Total empresas innovadoras (produtoe/ou procesos de negocio)

Innovadoras de produto

Exclusivamente innovadoras deproduto

Innovadoras de procesos de negocio

Exclusivamente innovadoras deprocesos de negocio

Innovadoras de produto e de procesosde negocio


48

Galicia ocupa a sexta posición no ranking de empresas

innovadoras

Gráfico 26. Nº de empresas con actividades innovadoras en España. 2016-2018

Gráfico 27. Porcentaxe de empresas innovadoras por CCAA. 2016-2018


6.767

5.645

3.830

3.738

2.076

1.506

1.206

1.154

1.051

990

917

605

506

482

452

281

253

Cataluña

Madrid

Andalucía

Comunitat Valenciana

País Vasco

Galicia

Canarias

Castela e León

Rexión de Murcia

Castela -A Mancha Mancha

Aragón

Illes Balears

Navarra

Asturias

Estremadura

Cantabria

A Rioxa

Menos do 15%

Do 15% ao 18%

Do 18% ao 20%

Máis do 20%


49

TIPO DE INNOVACIÓN

O 18,5% das empresas

galegas realizaron

innovacións

tecnolóxicas.

Gráfico 28. Porcentaxe de empresas innovadoras segundo tipo de innovación no

período 2016-2018. Comparativa Galicia – España.


Segundo o tipo de innovación realizada polas

empresas, o 18,5% das empresas galegas realizaron

algún tipo de innovación tecnolóxica durante o

período 2016-2018, mentres que o 8,8% fixeron

innovacións non tecnolóxicas.

Preto de unha de cada tres empresas mercaron

tecnoloxía xa coñecida pola empresa ou unha

actualización da preexistente, mentres que o 7,5%

mercaron nova tecnoloxía. En ambos casos, Galicia

supera os valores estatais.

20,7 19,3

9,5

19,7 18,5

8,8

0

5

10

15

20

25

Total Tecnolóxica Non tecnolóxica

% d

e e

mpre

sas

Total Nacional Galicia


50

GASTO EN INNOVACIÓN

As empresas galegas de 10 ou máis empregados /as acadaron un

gasto en actividades innovadoras de 738 millóns de euros

no ano 2018.

32,9

7,5

30,3

7,2

0

10

20

30

40

50

% empresas que comprarontecnoloxía xa usada por la empresa

ou unha actualización da mesma

% de empresas que comprarontecnoloxía nova non utilizadapreviamente pola empresa

Galicia

España

Gráfico 29. Tipo de tecnoloxía comprada. Comparativa Galicia – España. Ano 2018



51

DIFICULTADES PARA A

INNOVACIÓN

A existencia doutras

prioridades dentro da

propia empresa, unido a

consideración dos elevados

custes dificultan a

innovación segundo as

empresas galegas.

Gráfico 31. Factores que dificultan a innovación. Galicia. Ano 2018

Para o 43,6% das empresas galegas, o principal

factor que dificulta a decisión de iniciar ou executar

as actividades innovadoras é a existencia doutras

prioridades na propia empresa.

A consideración do elevado custe (24,7%) é o

segundo factor máis importante.

13,5

18,9

24,7

15,1

9,4

12,9

17,8

16,9

43,6

0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50

Falta de financiación de fontes exteriores privadas

Dificultades para obter axudas ou subvenciones públicas

Custes demasiado elevados

Falta de persoal cualificado dentro da empresa

Falta de socios para colaboración

Falta de acceso a coñecementos externos

Incertidume respecto á demanda no mercado das ideas…

Demasiada competencia no mercado

Existen outras prioridades dentro da súa empresa

% de empresas, sobre total de empresas, que consideran que os seguintes factores tiveron un grao

de importancia elevado á hora de dificultar a decisión de iniciar ou a execución mesma das

actividades innovadoras



52

GASTOS INTERNOS EN I+D

As empresas galegas

destinaron máis de 590

millóns de euros a gastos

internos de I+D no ano

2018.

Fonte: INE, Estatística de I+D, 2018*.

Gráfico 34. Evolución dos gastos internos totais en I+D en Galicia* . (2014-2018)

No 2018, as empresas galegas destinaron máis de

590 millóns de euros a gastos internos de I+D, o

que supón un incremento do 3,5% con respecto ao

ano anterior.

O dato obtido no 2018 é o máximo acadado na

serie histórica galega.

4,0% 1,5% 13,3%

477.279 496.560 503.888

570.946 590.727

0

100.000

200.000

300.000

400.000

500.000

600.000

700.000

2014 2015 2016 2017 2018

Mile

s d

e e

uro

s

3,5%

Variación

*Datos provisionais


53

Gráfico 35. Contribución aos gastos internos totais en I+D por CCAA.

Ano 2018

Galicia permanece na sétima posición das

Comunidades que máis investiron en I+D respecto ao

conxunto estatal.

Considerando o total do territorio nacional, os

gastos internos en I+D sitúanse preto dos 15.000

millóns de € en I+D no ano 2018. Pola súa

banda, a Comunidade galega ocupa o sétimo

posto do ranking nacional en canto a

investimentos, situándose por detrás de

comunidades como Madrid, Cataluña, Andalucía,

País Vasco, Comunidade Valenciana e Castela e

León.

Fonte: INE, Estatística de I+D, 2018*. *Datos provisionais


9.405 9.038

9.367

10.266 10.631

0

2.000

4.000

6.000

8.000

10.000

12.000

2014 2015 2016 2017 2018

Tabula

dore

s

54

PERSOAL EN I+D

O número de

traballadores/as en

I+D en Galicia

incrementouse un 3,6% no

último ano

Fonte: INE, Estatística de I+D, 2018*.

Gráfico 36. Evolución do persoal en I+D en Galicia (2014-2018)

No ámbito nacional, no ano 2018 estaban rexistrados

225.696 traballadores/as en I+D, adicados a xornada

completa; en Galicia, o fan, 10.631.

A cifra de traballadores/as en I+D a xornada completa

incrementouse no 2018 nun 3,6%, con 365

empregados / as máis.

-3,9% 3,6% 9,6% 3,6%

Variación

*Datos provisionais

5. PATENTES

55


56

Patentes

A Organización Mundial da Propiedade define a

patente como “… un dereito exclusivo concedido a una

invención, é dicir, a un produto ou procedemento que

aporta, en xeral, una nova maneira de facer algo ou

unha nova solución técnica a un problema”.

Son patentables aquelas invencións novas que

impliquen unha actividade inventiva e sexan

susceptibles de aplicación industrial. A lexislación

española, ao respecto, distingue entre patentes e

modelos de utilidade.

Esta última modalidade resérvase a aquelas

invencións de menor rango que, sendo novidades,

consisten en dar a un obxecto unha configuración,

estrutura ou constitución da de que se derive algunha

utilidade ou vantaxe práctica.

As patentes constitúen un indicador recoñecido como

útil para medir os resultados xerados polas actividades

de investigación e desenvolvemento tecnolóxico, na

medida en que protexen unha invención particular.

INDICADORES DE I+D

As patentes son

indicadores de

innovación por

amparar as invencións

orientadas á mellora

industrial.


57

O período de protección no caso dos modelos de

utilidade é de 10 anos, cando as patentes posúen unha

efectividade de 20 anos.

As patentes de invención e os modelos industriais, xunto

coas marcas, conforman a propiedade industrial.

No ano 2017 a Oficina Española de Patentes e marcas

concedeu 199 patentes – 1 a patentes relacionadas co

Hipersector TIC- e 53 modelos de utilidade a entidades

galegas.

.

157 139

168

266

204 199

36 42 57 39

71 53

0

50

100

150

200

250

300

2012 2013 2014 2015 2016 2017

Patentes Modelos de utilidade

Gráfico 37. Patentes e Modelos de Utilidade Concedidos a entidades en Galicia.

Anos 2012-2017*.

PATENTES

No ano 2017 a Oficina

Española de Patentes e

Marcas concedeu 199

patentes e 53

modelos de

utilidade.

NOTA: un mesmo expediente de patente pode estar incluído en diferentes CIP (Clasificación Internacional de Patentes).

Fonte: Oficina Española de Patentes e Marcas, anos 2012 - 2017

*Últimos datos dispoñibles: ano 2017


58

Anexo: Definición de áreas macrocomarcales

Provincia da Coruña

− Ferrol-Eume-Ortegal: comprende as comarcas de Ferrol, Eume e Ortegal.

− Área da Coruña: comprende as comarcas da Coruña e Betanzos.

− Área da Costa da Morte: comprende as comarcas de Bergantiños, Fisterra, Muros, Soneira

e Xallas.

− A Coruña suroriental: comprende as comarcas de Arzúa, Ordes e Terra de Melide.

− Área de Santiago: comprende as comarcas da Barcala, O Sar e Santiago.

− A Barbanza-Noia: comprende as comarcas da Barbanza e Noia.

Provincia de Lugo

− Lugo oriental: comprende as comarcas da Fonsagrada, Os Ancares e Sarria.

− Lugo sur: comprende as comarcas de Chantada, Quiroga e Terra de Lemos.

− Lugo central: comprende as comarcas da Ulloa, Lugo, Meira e A Terra Chá.

− A Mariña: comprende as comarcas da Mariña Central, A Mariña Oriental e A Mariña

Occidental.

Provincia de Ourense

− O Carballiño-O Ribeiro: comprende as comarcas do Carballiño e O Ribeiro.

− Ourense central: comprende as comarcas de Allariz e Maceda, Terra de Caldelas, Terra de

Trives e Valdeorras.

− Ourense sur: comprende as comarcas da Limia, a Baixa Limia, Terra de Celanova, Verín e

Viana.

− Área de Ourense: comprende a comarca de Ourense.

Provincia de Pontevedra

− Pontevedra nororiental: comprende as comarcas de Deza e Tabeirós-Terra de Montes.

− Pontevedra sur: comprende as comarcas da Paradanta, O Baixo Miño e O Condado.

− Área de Pontevedra: comprende a comarca de Pontevedra.

− Caldas-O Salnés: comprende as comarcas de Caldas e O Salnés.

− Área de Vigo: comprende a comarca de Vigo.

− O Morrazo: comprende a comarca do Morrazo.


59

Documents

O Hipersector TIC en Galicia Edición 2019