2

mom

ent

exp

o

KÜNYE

ORTA ANADOLU MAK‹NE VE AKSAMLARI‹HRACATÇILARI B‹RL‹⁄‹ ADINA SAH‹B‹Mahmut AKILLI

YAYIN KURULU BAfiKANI

Adnan DALGAKIRAN

YAYIN KURULU

Adnan DALGAKIRAN, Merih ESK‹N Mustafa BOZKURT, Kutlu KARAVEL‹O⁄LUSevda Kayhan YILMAZ, Mahmut AKILLI,Serol ACARKAN Ali R›za OKTAY, Dr. ‹smetYALÇIN S. Tansel KÜNB‹, Mehtap ÖNAL Ebru ATAMER

YAYINA HAZIRLAYANLAR

Free Birds Yay›n Çözümleri

YAYIN D‹REKTÖRÜ

Can ERÇAKICA

SORUMLU YAZI ‹fiLER‹ MÜDÜRÜ

Tugay SOYKAN (tugay@freebirdsyayin.com)

MUHAB‹R

Umut Bar›fl UÇAN (umut@freebirdsyayin.com)

KATKIDA BULUNANLAR

Derya BOZKURT, Bahtiyar ORHAN, Kemal Cenk SARIO⁄LU

GÖRSEL YÖNETMEN

Ersin KARATA⁄

FOTO⁄RAF

Candan YAfiARTAfi

YAYIN ADRES‹

Yeflilce Mah. Diken Sok. No: 3 K:2 Seyrantepe / ‹STANBULTel: 0212 269 25 23 – 24Faks: 0212 269 25 27

YAYIN TÜRÜ

Süreli Yerel Dergi

REKLAM VE PAZARLAMA

Freebirds Yay›n Çözümleri

REKLAM YÖNETMEN‹

Adem TAVUKCU(adem@freebirdsyayin.com)

ADRES

Yeflilce Mah. Diken Sok. No: 3 K:2 Seyrantepe / ‹STANBULTel: 0212 269 25 23 – 24Faks: 0212 269 25 27

BASKI VE C‹LT

Gizben Matbaac›l›k Ltd. fiti.Yeflilce Mah. Diken Sok. No: 3 Seyrantepe /‹STANBULTel: 0212 270 40 78Faks: 0212 270 40 89

MOMENT EXPO Dergisi, Freebirds Yay›nÇözümleri taraf›ndan T.C. yasalar›na uygunolarak yay›nlanmaktad›r. “Moment ExpoDergisi” ibaresi kullan›larak al›nt› yap›lmas›izne ba¤l›d›r.

Moment Expo Dergisi Orta Anadolu Makineve Aksamlar› ‹hracatç›lar› Birli¤i’nin 7.500adet bas›lan ücretsiz süreli yay›n›d›r.

AR-GE’DE NELER OLACAK?Araflt›rma ve Gelifltirme Faaliyetlerinin Desteklenmesine ‹liflkin Uygulama ve DenetimYönetmeli¤i yürürlü¤e girdi. Ancak makine imalatç›lar› bu yeni yönetmeli¤in Türkmakine sanayisi aç›s›ndan ne derece gerçekçi oldu¤u hemen tart›flmaya baflland›. BizdeMoment Expo’nun bu say›s›nda Ar-Ge Yönetmeli¤ini tart›flmaya aç›yoruz. Yeni Ar-Ge Teflvik Yönetmeli¤i Resmi Gazete de yay›nland› ve kanunun uygulan-mas›na baflland›. Ancak bu yeni Ar-Ge Yönetmeli¤ine iliflkin Türk makine sanayi-cilerinin kafas›nda birçok soru iflareti bulunuyor. Moment Expo’nun bu say›s›ndave ilerleyen say›lar›nda Ar-Ge Yönetmeli¤ine iliflkin uygulamalar› tart›flmaya vetakipçisi olmaya devam edece¤iz. Dergimizin bu say›s›nda yeni Ar-Ge Yönetmeli¤i d›fl›nda makine sanayicilerini ya-k›ndan ilgilendiren bir baflka konu olan “Çevre Mevzuat›” da inceleniyor. Çevreve Orman Bakanl›¤› Çevresel Etki De¤erlendirmesi ve Planlama fiubesi Eski Ge-nel Müdürü Osman Tüzün ile gerçeklefltirdi¤imiz röportajda çevrenin korunmas›için haz›rlanan mevzuatlar›n sanayicilere a¤›r bürokratik ve mali yükler getirme-den nas›l uygulanabilece¤ini konufltuk. Ayr›ca çevre mevzuatlar› konusundaAB’deki uygulamalar hakk›nda bilgi ald›k. Türkiye’nin genç makine sektörü içerisinde yükseliflini sürdüren tekstil makinele-rine iliflkin en güncel verilerle haz›rlanan analiz haber çal›flmam›z bu sektörün k›-sa zamanda imalatta ve ih-racatta kat etti¤i yolu gözlerönüne sererken ayn› za-manda geliflimini daha dayükseklere tafl›mas› için ne-ler yap›lmas› gerekti¤inigösteriyor. TMMOB Makina Mühen-disleri Odas› Yönetim Kuru-lu Baflkan› Emin Koramazile yapt›¤›m›z röportaj isemakine sektörüne mühen-disler penceresinden birbak›fl sunuyor. Emin Kora-maz makine sektörünün ge-lece¤inin fason üretimdende¤il teknoloji üretmektengeçti¤ini söylüyor. Moment Expo’nun dördüncü say›s›nda Makine Sanayii Sektör Platformu’na üyeolan Tarmakbir’in faaliyetleri ve tar›m makineleri ve aletleri sektörüne iliflkin Mus-tafa Ayar ile gerçeklefltirdi¤imiz söylefli yer al›yor. Ayr›ca makine ihracat›m›z içe-risinde en önemli dördüncü ihracat pazar›m›z olan ‹ngiltere, Dokuz Eylül Üniver-sitesi Makine Mühendisli¤i Bölüm Baflkan› Prof. Dr. Mustafa Sabuncu röportaj›ve g›da sanayii makineleri üreticisi Altuntafl firmas›n›n baflar›larla süslü ticaretyolculu¤u dergimizin zengin içeri¤inde yer alan baz› haberler. Keyifle okuman›z dile¤iyle…

Tu

ga

y S

OY

KA

N

“ Karmakar›fl›k iç içe girmifl tek bafll›olmayan, çok bafll› bir çevre yönetimiyüksek maliyetlerle birleflince sanayiciler için büyük yükler oluflturmakta. Çevrenin sadece kanunlarla, yönetmeliklerle, polisiye tedbirlerle korunamayaca¤› anlafl›lmal›ve Türkiye flartlar›na uygun ama AB ilede uyumlu güncel bir çevre mevzuat›oluflturulmal›.”

4

mom

ent

exp

o

‹Ç‹NDEK‹LER

6

7

8

14

16

22

30

36

40

44

50

54

58

60

64

68

Baflkandan

Genel Sekreterden

K›sa k›sa

OA‹B’den

“Yasakç› zihniyetle çevre korunamaz”

Tekstil makineleri gelece¤ini örüyor

Rulman imparatoru: ORS

Makinede 70 y›ll›k deneyim

Dördüncü büyük ‹ngiltere

Tar›m makinecileri Tarmakbir’le bir arada

“Fasona de¤il, teknolojiye yönelmek gerek”

“Makinecilik uzmanl›k ister”

Makinenin alt›n anahtar› tasar›m

27 metrekareden 700 bin metrekareye

“ Yeni Ar-Ge Yönetmeli¤ini tart›flmaya aç›yoruz”Kapak: Yeni Ar-Ge Yönetmeli¤ini tart›flmaya aç›yoruz

Makale: ‹malat sanayimizin inovasyon karnesi

22

5

mom

ent

exp

o

“ Dördüncü büyük ‹ngiltere”72

77

88

92

94

96

Göstergeler

Is›tma sanayisinin efsane markas›

Fuarlar

‹letiflim

Ayl›k ihracat rakamlar›

Baflar›n›n s›rr›: Teknoloji üretmek

“ Tekstil makineleri gelece¤ini örüyor”

30 44

50

16 54

BAfiKANDAN

6

mom

ent

exp

o

Teknoloji ve bilginineseri makinelerüretiyoruz

ULAfiTIRMA MAL‹YETLER‹N‹N ETK‹LEYEMEYECE⁄‹ F‹YAT DÜZEY‹NDEK‹ ‹LER‹ TEKNOLOJ‹ ÜRÜNÜ MAK‹NELER‹M‹Z‹DÜNYANIN EN UZAK NOKTALARINA SATIYORUZ. BUGÜN BAZI MAK‹NE ÜRÜNLER‹NDE F‹YATI K‹LOGRAMI 32 YTL’YEULAfiMAKTADIR. METAL F‹YATININ 32 KATI OLAN ARADAK‹ FARK TEKNOLOJ‹ VE B‹LG‹N‹N ESER‹D‹R.

Global düzeyde gerçekleflen enerji fiyatlar› art›fl› ihracatç›la-r›m›z›n üretim maliyetleri yan›nda ulaflt›rma maliyetlerini deetkilemeye bafllam›flt›r. Bu etki sektör olarak üretti¤imiz ma-kinelerin hacimli ve a¤›r olmas› nedeniyle makine ve ak-samlar› ihracatç›lar›n› daha fazla etkilemeye bafllam›flt›r. Budurumda pazara yak›nl›k önemli bir faktör olarak ortaya ç›k-maktad›r. Yak›n pazarlara ihracat yapmak belli ölçülerdedüflünülebilecek bir fleydir. Di¤er yandan ise bütün sanayi-leflmifl ülkelerin ihracatlar›n›n ortalama yar›s›n›n yak›n kom-flular›yla yap›ld›¤›n› görüyoruz. Dolay›s›yla yak›n pazarlaraolan ihracatlar›m›z› art›rmak sektörümüz için önemlidir.Ancak bu makine ve aksamlar›n› dünyan›n bütün ülkelerinesatmayaca¤›m›z anlam›na gelmemektedir. Bunun tersineulaflt›rma maliyetlerinin etkileyemeyece¤i fiyat düzeyindekiileri teknoloji ürünü makinelerimizi dünyan›n en uzak nok-talar›na sat›yoruz. Bugün baz› makine ürünlerinde fiyat› ki-

logram› 32 YTL’ye ulaflmaktad›r. Metal fiyat›n›n 32 kat› olanaradaki fark teknoloji ve bilginin eseridir. Baz› alt gruplardabunu yaparken bütün sektöre bunu yayg›nlaflt›rabilmek içinuygun bir sanayi politikas›na ihtiyac›m›z vard›r. Sanayimi-zin küresel entegrasyon süreci sanayi politikam›zla birlikteiyi yönetilebilmelidir. ‹yi yönetemedi¤imiz bir küresel en-tegrasyon süreci, rekabet gücümüzü bizim istedi¤imiz flekil-de de¤il baflkalar›n›n istedi¤i flekilde oluflturacakt›r. Bu ne-denle Türkiye'nin önümüzdeki dönemi dikkate alarak küre-sel entegrasyon sürecini yönetmesi gerekmektedir. Türkiye'nin bugün dünden daha fazla sanayi politikas›na ih-tiyac› vard›r. ‹leri teknoloji gerektiren alanlarda sürmekteolan yar›fl, as›l rekabet gücü art›fl›n›n belirleyicisidir. Bu ne-denle makine ve aksamlar› sektörünün merkezde bulunaca-¤› yeni bir sanayi politikas› ihtiyac› bugün her fleyden dahafazlad›r.

>>ADNAN DALGAKIRANOrta Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar Birli¤i Yönetim Kurulu Baflkan›

7

mom

ent

exp

o

“Ben” yerine “Biz” olmay›baflard›k

DE⁄‹fi‹M‹ YÖNETEB‹LMEK ‹Ç‹N ONUN ÖNÜNDE OLMAK GEREKT‹⁄‹ AÇIKTIR. BUNU GERÇEKLEfiT‹REB‹LMEK ‹Ç‹N MAK‹NEVE AKSAMLARI ‹HRACATÇILARI BAfiLANGIÇTAN BU GÜNE HEP “BEN” YER‹NE “B‹Z” DÜfiÜNCES‹ ‹LE ÇALIfiTI.

Dünya ekonomisinde büyük de¤iflimlerin gerçekleflti¤i bir dö-nemden geçiyoruz. Bu de¤iflim do¤al olarak bütün ülkeleri et-kiledi¤i gibi bizim ülkemizi de etkiliyor. De¤iflim dalgalar›n›nçok sert olarak hissedildi¤i bugünlerde, makine ve aksamlar›ihracatç›lar› bu sert dalgalarla mücadele edebilmek için biraraya gelmek gerekti¤ini idrak etmifllerdir. Büyük dalgalardasavrulmaman›n yolunun birlik ve beraberlik içinde bulunmak-tan geçti¤ini biliyoruz.De¤iflimi yönetebilmek için onun önünde olmak gerekti¤iaç›kt›r. Bunu gerçeklefltirebilmek için Makine ve Aksamlar›‹hracatç›lar› bafllang›çtan bu güne hep “Ben” yerine “Biz” dü-flüncesi ile çal›flt›. Yapt›¤› her fleyin sektördeki herkesin yarar›-na olmas›na gayret etti. Türk makine sektöründe “Ben” yerine“Biz” olunmas› gerekti¤ini hep vurgulad›. Çünkü sektörümüz,hepimizin ayn› gemi içinde oldu¤u bilinci içindedir. Bizim ba-flar›m›z sadece makine sektörünün de¤il, makine sektörünündi¤er sektörlere girdi vermesi sebebiyle bütün sektörlerimizinde baflar›s› demektir.

Biz, Orta Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar› Birli¤i veGenel Sekreterli¤imiz olarak bu amaçla önce birçok ilimizdeçeflitli toplant›lar düzenleyerek sektörün nabz›n› ve ortak ira-desini yakalamaya gayret ettik, sonra projelerimizi bu do¤rul-tuda sektörümüzün istekleri düzleminde flekillendirdik ve or-taya koyduk. Bu projelerin en önemlilerinden biri olan Maki-ne Sanayi Sektör Platformunu, sektörel derneklerimizin debüyük katk›s› ile oluflturarak, üye Dernek, Birlik ve OSB’leraras›ndaki diyalogu art›r›c›, makine sanayimizi gelifltirecek fa-aliyetleri destekleyici çal›flmalar› bafllatt›k.“Ben “ yerine “Biz” ifadesinin bir sembolü olarak Makine Sek-tör Platformu bütün makine sektörünü bir çat› alt›nda topla-yan bir giriflim olmufltur. Sekreteryas›n› Genel Sekreterli¤imizin yürüttü¤ü Makine Sek-tör Platformu’nun, makine ve aksamlar› sektörünün ortak sesiolarak, sektörün bir bütün olarak temsil edilmesinde önemligörevler yerine getirece¤ine inan›yoruz.

>> MAHMUT AKILLIOrta Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar Birli¤i Genel Sekreteri

GENEL SEKRETERDEN

8

mom

ent

exp

o

A¤aç ifllememakinecileribulufluyorTÜYAP FUAR VE KONGRE MERKEZ‹NDE 15–19KASIM 2008 TAR‹HLER‹ ARASINDA GERÇEKLEfiECEK A⁄AÇ ‹fiLEME MAK‹NELER‹FUARI SEKTÖRÜ B‹R ARAYA GET‹RMEY‹ HEDEFL‹YOR. 2007 YILINDAK‹ FUARI 38 B‹NPROFESYONEL Z‹YARET ETM‹fiT‹, BU SENEDAHA YO⁄UN B‹R ‹LG‹ BEKLEN‹YOR.

KISA KISA

21. Uluslararas› A¤aç ‹flleme Makineleri, Kesici Tak›mlar, El Alet-leri Fuar›, TÜYAP Fuarc›l›k taraf›ndan 15–19 Kas›m 2008 tarihleriaras›nda Beylikdüzü’ndeki TÜYAP Fuar ve Kongre Merkezi’ndegerçeklefltirilecek. 2007 senesinde gerçekleflen A¤aç ‹flleme Ma-kineleri Fuar› yo¤un ilgi görmüfltü. 30 ülkeden 910 firma ve firmatemsilcisinin kat›l›m›yla gerçekleflen fuar› 38 bin profesyonel zi-yaret etmiflti. 2007 y›l›nda kapsam›nda a¤aç iflleme makineleri, bi-çimlendirme tezgâhlar›, kaplama dâhil birlefltirme ve montaj tez-gahlar› ve kurutucular bulunan fuara, mobilya imalat›ndan lojis-tik hizmetlere kadar çok genifl bir alanda ifltigal eden ziyaretçilerilgi göstermiflti. Fuar›n bu sene de genifl bir kat›l›m ve yo¤un birilgi ile geçmesi tahmin ediliyor.

Aselsan-SSMiflbirli¤iÜÇ SENE ÖNCE BAfiLAYAN VE BUGÜN TAMAMLANMA AfiAMASINA GELEN SU ALTI VESU ÜSTÜ GÖZETLEME VE TESP‹T S‹STEM‹(YUNUS) PROJES‹ KAPSAMINDA ASELSAN VESAVUNMA SANAY‹ MÜSTEfiARLI⁄I 55,1 M‹LYONEURO TUTARINDA ANLAfiMA ‹MZALADI.

Savunma Sanayi Müsteflarl›¤› (SSM) ile Aselsan Yunus Projesikapsam›nda 55 milyon 100 bin euro tutar›nda anlaflmay› imzalad›.Aselsan Baflkan› Mehmet Çavdaro¤lu, Su Alt› ve Su Üstü Gözet-leme ve Tespit Sistemi (Yunus) Projesi ile ilgili olarak Aselsan ileSSM aras›nda yap›lan imza töreninde yaklafl›k üç y›l önce baflla-yan projenin son aflamaya geldi¤ini ifade etti.

9

mom

ent

exp

o

Do¤u’da teflviklerartacakKARS GEZ‹S‹NDE, ÜLKE EKONOM‹S‹NDE ÖNEML‹DE⁄‹fi‹KL‹KLER YAfiANDI⁄INI BEL‹RTEN SANAY‹BAKANI ZAFER ÇA⁄LAYAN, DO⁄U ANADOLUBÖLGES‹’NE fiOK TEfiV‹KLER VERMEY‹ PLANLADIKLARINI SÖYLED‹.

Sanayi Bakan› Zafer Ça¤layan, Kars gezisinde Do¤u AnadoluBölgesi’ne flok teflvikler vermeyi planlad›klar›n› söyledi. Ça¤la-yan, “Bölgedeki yaflam flartlar›, bölge halk›m›z›n ülkemize ba¤l›l›-¤›, insan›m›z›n her fleyi hak etti¤ini gösteriyor” diye konufltu. Sondönemde ülke ekonomisinde önemli de¤ifliklikler oldu¤unu belir-ten Ça¤layan, tüm illerin MR’›n› çektiklerini röntgen devrinin ar-t›k sona erdi¤ini söyledi. Petrol ve elektrik zamlar›yla ilgili olarakda konuflan ça¤layan, “Petrol fiyatlar›n›n artmas›yla zamlar orta-ya ç›kt›. Beklemedi¤imiz bir durumdu. Keflke olmasayd› ve bende bu uygulamay› savunmak zorunda kalmasayd›m” dedi.

Türk makinesiödül kazand›‹NNOVA BÜNYES‹NDEK‹ TÜRKMÜHEND‹SLER‹N ÇALIfiMALARI SONUCUGERÇEKLEfiT‹R‹LEN KRED‹ MAK‹NES‹ THEBANKER’‹N DÜZENLED‹⁄‹ YARIfiMADA JÜR‹ÖZEL ÖDÜLÜNÜ ALDI. KEND‹ ALANINDA B‹R‹LK KONUMUNDAK‹ MAK‹NE, MÜfiTER‹LEREH‹Ç B‹R fiUBEYE U⁄RAMADAN KRED‹ VE YAKRED‹ KARTI ALAB‹LME ‹MKÂNI SUNUYOR.

Dünyada önemli finans dergilerinden biri olan The Banker“Jüri Özel Ödülü”nü ‹nnova’n›n Akbank’la ortak çal›flmas›olan Kredi Makinesi’ne verdi. The Banker’in bu y›l 6.’s›n› gerçeklefltirdi¤i ve 250 banka vefinans kuruluflunun kat›ld›¤› The Banker Teknoloji Ödülle-ri’nde jüri taraf›ndan ödüle lay›k görülen Kredi Makinesi,alan›nda bir ilk.‹nnova Genel Müdürü Ayd›n Ersöz, 1,5 y›ll›k eme¤in ürünüolan çal›flma sayesinde müflterilerin flubeye hiç gitmedenkredi ve ya kredi kart› alabileceklerini söyledi. Makine bafl-vuru yapan kiflinin foto¤raf›n› çekebilme, kimlik fotokopisinialabilme, üzerindeki imza paneli ile müflterinin gerçek imza-s›n› kaydedebilme özelliklerine sahip. makine hakk›nda bilgiveren Ersöz, “ Kredi Makinesi sayesinde müracaatlar aynenbir banka flubesinde oldu¤u gibi tam ve eksiksiz kaydedile-biliyor” dedi. Kendi alan›nda dünyada bir ilk konumunda olan makineninüretim sürecinin her aflamas›nda ‹nnova bünyesindeki Türkmühendislerin tasar›m ve çal›flmalar› bulunuyor. Kredi Ma-kineleri geçti¤imiz Ekim ay›ndan bu yana ülkemizde bir çoknoktada hizmet veriyor.

10

mom

ent

exp

o

KISA KISA

Gazianteplimakineciler yeniteflvik sistemindenumutluGIDA MAK‹NELER‹ ‹MALATIYLA TÜRK MAK‹NESANAY‹ SEKTÖRÜNDE ÖNE ÇIKMAYABAfiLAYAN GAZ‹ANTEPL‹ MAK‹NEC‹LERS‹YASAL HAREKETL‹L‹KTEN, GIDASEKTÖRÜNÜN YAfiADI⁄I SIKINTILARDAN VEYET‹fiM‹fi ELEMAN BULAMAMAKTAN OLUMSUZETK‹LEN‹YOR. SEKTÖR TEMS‹LC‹LER‹ ÇÖZÜM‹Ç‹N YEN‹ DÜZENLEMELERE UMUT BA⁄LIYOR.

G›da sektörüne dönük makine üretimleriyle baflar›lar yakalayanGaziantepli makineciler yeni teflvik sisteminin, fiyat rekabetindenötürü pazar›n yaflad›¤› daralmay› durdurabilece¤inden umutlu-lar. Kaliteli ifl için kaliteli elemana ihtiyaç duyulmas› gerçe¤indenhareket eden Gaziantepli giriflimciler, bu alanda baflar›l› olmakiçin üniversite-sanayi iflbirli¤inin art›r›lmas›n› talep ettiler. Sektörtemsilcileri nakit s›k›nt›s› da yaflad›klar›n› ifade ederek, bu s›k›nt›-lar›n› teflvik sistemi bünyesinde sektöre uygulanacak ayr›cal›klar-dan yararlanarak aflmay› hedeflediklerini belirttiler. Siyasetteki hareketlili¤in ve belirsizli¤in yat›r›mlar›n› olumsuzyönde etkiledi¤ini belirten Yüksel Makine Elektrik ElektronikTeknik Ekipmanlar› fiirket Müdürü Mehmet Vahdettin Yüksel,“Böyle bir süreçte herkes gibi biz de yat›r›mlar›m›z konusundatemkinli davran›yoruz. Buna ra¤men çal›flmalar›m›za h›z vermeyolunday›z” diye konufltu. 2005 senesinden beri, g›da sektörünehizmet verdiklerini belirten Yüksel, “Türkiye geneline makinegönderiyoruz. Suriye’ye ihracat›m›z var. Irak’la görüflmelerimizdevam ediyor. 240 metrekare kapal› alan üzerinde üretim yap›yo-ruz. Van’daki cips tesisimize geçti¤imiz Haziran ay›nda Siirt’teyeni bir cips tesisi ekledik” dedi.Gaziantep’in makine sektöründe önemli bir noktaya geldi¤inisöyleyen Motosan Sanayi ve Ticaret Limited fiirketi Genel Müdü-rü Abdullah Polat da, “Kalifiye eleman s›k›nt›s› yafl›yoruz. G›dafirmalar›n›n s›k›nt›lar› bize de yans›yor. Sektörün desteklenmesilaz›m ve bu anlamda yeni düzenlemelerden umutluyuz” fleklindekonufluyor.

Üniversite sanayiiflbirli¤i h›zkazan›yor

ÜN‹VERS‹TE SANAY‹ ALANINDA B‹R ‹fiB‹RL‹⁄‹DE ANKARA’DA GERÇEKLEfiT‹. ÇANKAYAÜN‹VERS‹TES‹ ENDÜSTR‹ MÜHEND‹SL‹⁄‹BÖLÜMÜ 4. SINIF Ö⁄RENC‹LER‹ ‹fi VE ‹NfiAATMAK‹NELER‹ SEKTÖRÜNDEN SEÇ‹LEN 10 P‹LOTF‹RMA ‹Ç‹N MAL‹YET MUHASEBES‹ VEYERLEfi‹M PLANLAMASI KONULARINDA PROJELER HAZIRLADILAR.

Üniversite- sanayi iflbirli¤i, kümelendirme çal›flmalar› kapsam›n-da h›zla yol al›yor. ‹fl ve inflaat makineleri sektöründeki firmalar›niyilefltirmesi amac›na yönelik çal›flmalar›n ilk ürünleri, ç›rak e¤i-tim ve ö¤retim vakf›nda yap›lan toplant›da sunuldu.Çankaya Üniversitesi’yle ortak hayata geçirilen çal›flmada, firma-lalr›n maliyet muhasebesi ve yerleflim planlamas› konular›nda ya-flad›klar› sorunlar için çözüm yollar›n›n bulunmas› amaçland›.Çankaya üniversitesi Endüstri Mühendisli¤i Bölümü 4. S›n›f ö¤-rencilerinin haz›rlad›¤› projeler kapsam›nda ifl ve inflaat makine-leri sektöründen 10 firma pilot olarak seçildi. Çankaya Üniversite-si’nden Prof. Dr. Levent Kandiller, Prof. Dr. Ümit Yülceer,Prof.Dr. Fetih Y›ld›r›m, Yrd. Doç. Dr. Ferda Can Çetinkaya, Yrd.Doç. Dr. Sibel Uluda¤ Demirer, Dr. Özlem Türker Bayrak, Ö¤r.Gör. Benhür Sat›r ve Ö¤r. Gör. Öncü haz›r’›n dan›flmanl›k yapt›¤›projeler yaklafl›k 8 ayl›k bir çal›flma sonunda sektördeki birçokkuruluflun ürün maliyetlerinin gerçek de¤erlerini tahmin etmektezorland›¤› ve bunun fiyatland›rmada sorun yaratt›¤›, makineparklar›n›n genifllemesiyle yaflanan mekân s›k›flmas› sorunun çö-zümü içinse yeniden bir yerleflim planlamas› ylap›lmas› gerekti¤isonuçlar›na ulafl›ld›. Proje kapsam›nda incelenen firmalar iseflunlar: Arel Arça¤ Elektirik, Özgen Makine, Y›ld›r›m Mühendis-lik, Polat makina, Gülhan Kauçuk Yedek Parça, Hidrolift ‹fl maki-nalar› ve Yedek San., Tipi San. Otomotiv, Mekân Beton Santralle-ri, Palme Makine, Karke Makine.

11

mom

ent

exp

o

Do¤adan ilhamalan makineTÜRK MAK‹NEC‹S‹ KIVRAK ZEKÂSINI B‹R KEZDAHA GÖSTERD‹. MAK‹NE SEKTÖRÜNDE‹fiT‹GAL EDEN B‹R F‹RMANIN SAH‹B‹ OLAN‹LKOKUL MEZUNU GÜRBÜZ CANDEM‹R YAMAÇPARAfiÜTÜ YAPARKEN GÖKYÜZÜNDEN ALDI⁄I‹LHAMLA TARLADA YÜZDE 90 SU TASARRUFUSA⁄LAYAN MAK‹NE ÜRETT‹.

‹lkokul mezunu Gür-büz Candemir, yamaçparaflütü yaparken ak-l›na gelen fikirle, pa-muk tarlas›nda su tü-ketimini yüzde 90azaltacak bir makineüretti. Candemir, 2009y›l›ndan itibaren seriüretimine geçmeyidüflündü¤ü ve flu an-da prototipini tamam-lam›fl oldu¤u makine-ye “Malçl› BaklagillerEkme Makinas›” ad›n›verdi. Candemir ayr›-ca, yamaç paraflütüyaparken gökyüzün-den ilham alarak ta-sarlad›¤›n› söyledi¤i

makinenin fiyat›n›n ise 10-15 bin YTL olaca¤›n› aç›klad›. Makinenin patent hakk›n› ald›¤›n› da ifade eden Gürbüz Cande-mir, “Her fleyden önce bu makine ile su problemi ortadan kalka-cak. Türkiye su problemi ile karfl› karfl›ya. Böyle bir ortamda ta-r›msal sulaman›n önemi ortaya ç›k›yor. Bizim yapt›¤›m›z bu ma-kine sayesinde 100 ton kullan›larak sulanan bir tarla için 10 tonsu yeterli olacak. Ayr›ca, ürün verimlili¤ini art›raca¤› gibi yabaniotlar›n ve zararl› bitkilerin tarlada yetiflmesinin de önüne geçile-bilecek” fleklinde konufltu. Gübre ve enerji konusunda da tasarrufsa¤lamas› amaçlanan makinenin ilk denemelerini Urfa’daki birtarlada yapt›¤›n› ifade eden Candemir, “Firmam›z›n projesindenhaberdar olan bir yat›r›mc›, pamuk tarlas›nda bizim makinemizikullanmak istedi¤ini söyledi. Biz de kabul ederek Urfa’ya gittik.Buradaki çal›flmalar›n sonucunda prototip ürünün baflar›yla ça-l›flt›¤›n› gördük. Sonras›nda üzerinde biraz daha u¤rafl›p, kusur-suz hale getirmeye çal›flt›k. Bir problem yaflamazsak 2009 y›l›ndamakinemizi piyasaya sürmek niyetindeyiz” dedi. Proje ve finansman gibi konularda bu güne kadar hiçbir yard›malamad›klar›n› belirten Candemir, 1972 y›l›ndan bu yana pek çokprojeye imza att›¤›n›, patenti kendisine ait pek çok ürün bulundu-¤unu ve bu güne kadar yat›r›mlar›n›n tümünü kendi sermayeleriile gerçeklefltirdiklerini dile getirdi.

Makine sektörünün sorunlar› masayayat›r›ld›

MAK‹NE SEKTÖRÜNÜN YAfiADI⁄I SORUNLARA ÇÖZÜM ÜRETMEK ‹Ç‹N ‹MDER,‹SDER VE MAKTEK B‹R ARAYA GELEREK“SORUNLAR, ÇÖZÜM YOLLARI VE‹HT‹YAÇLAR” BAfiLIKLI FORUMUDÜZENLED‹LER.

‹MDER ve ‹SDER, Makina Teknik Komitesi MAKTEK, Sek-törün sorunlar› için bir araya geldi. Türkiye ‹fl Makinalar›Distribütörleri ve ‹malatç›lar› Birli¤i (‹MDER) ‹stif Makina-lar› Distribütörleri ve ‹malatç›lar› Derne¤i (‹SDER) GenelSekreteri Faruk Aksoy, ifl makinalar› alt çal›flma grubuolan MAKTEK temsilcilerinin, ‘Sorunlar Çözüm Yollar› ve‹htiyaçlar’ bafll›¤›yla geçti¤imiz günlerde bir araya geldi¤i-ni belirterek sektörün teknik mevzuat, standart, ithalat, ih-racat ve Avrupa Birli¤i çal›flmalar›yla ilgili de¤erlendirme-lerde bulunduklar›n› kaydetti.Aksoy, toplant›da; yeni makinalar›n emniyet güvenli¤i, tü-keticinin korunmas› kanunu ve gündemlerinden hiç düfl-meyen ifl makinalar›n›n tescili konular›na da de¤inildi¤inibildirerek, ‘Yine toplant›da, ithalat ve ihracatla ilgili sektörüilgilendiren mevzuat de¤erlendirmesi de yap›ld›.

12

mom

ent

exp

o

KISA KISA

Özmak ihracatkarar› ald›‹Ç PAZARDA YAfiANAN DARALMA PEK ÇOKF‹RMAYI DIfi PAZARLARA AÇILMAYA ZORLUYOR. ÖZMAK MAK‹NA DA BU DARALMAYIAfiMAK ‹Ç‹N ‹HRACATA A⁄IRLIK VERMEY‹ÖNÜNE KOYAN F‹RMALARDAN.

‹zmir’de faaliyet gösteren Özmak Makina, 2008 y›l›nda gözünü ih-racata dikti. Özmak Makina Genel Müdür Yard›mc›s› Seda Sülün,“ ‹ç pazarda daralma yafl›yoruz. Bu durumu, ihracatla aflmay› he-defliyoruz” dedi.Özmak Makina Sanayi ve Tic. Ltd. fiti. Genel Müdür Yard›mc›s›Seda Sülün, iç pazarada yaflanan daralmay› sebebiyle ihracata yö-neleceklerini söyledi. 2008 y›l›nda rotay› yurt d›fl›na çevirdiklerinianlatan Seda Sülün, daha fazla ihracat yapmay› hedeflediklerinibelirtti.Hizmet verdikleri sektörde CE iflaretlemesi yapan firma bulunma-d›¤›n› söyleyen Seda Sülün, “Ürdün, Sudan, Suriye, Filistin, M›s›r,Gambiya, senegal, Irak ihracat yapt›¤›m›z ülkeler aras›nda bulunu-yor. CE iflaretli ürünllerimizle Avrupa ülkelerine de ihracata baflla-d›k” diye konufltu.Seda Sülün, 2007 y›l›n› 1,5 milyon YTL ciro ile kapatt›klar›n› ifadeederek, ciro rakam›n› bu y›l 2 milyon YTL’nin üzerine tafl›may› he-deflediklerini kaydetti.‹fle dökümhane malzemeleri ve makineleri ile bafllad›klar›n› belir-ten Seda Sülün, bugün dökümhane makinelerinde Özmak Makina,hidrolik apkant presler ve kumlama makinelerinde ise Özkummarkas›yla sektörde emin ad›mlarla ilerlediklerini söyledi. SedaSülün, döküm sanayi, dökme çelik sanayi, LPG gaz sanayi, emayesanayi, tar›m makineleri sanayi ve mermer sektörlerine hizmetverdiklerini belirterek, iç pazarda yaflanan daralmay› ihracatla afl-may› amaçlad›klar›n› belirtti.

Seda Sülün, Özmak makina’n›n 1975 y›l›nda babas› Özbey Nart ta-raf›ndan kuruldu¤unu ifade ederek; “Babam, Metafl’›n kurucular›aras›nda bulunuyor. fiirketimiz de onun ad›yla, Özbey Nart ad›ylakuruldu. 1983 y›l›nda annemiz Birgül Nart ile ortakl›k sa¤lanarak,flirketimizin ad› Özmak Makina Sanayi ve Ticaret Ltd. fiti. Olarakde¤ifltirildi. fiirketimiz ilk kuruldu¤u y›llarda dökümhane malze-meleri ve makineleri üretiyordu. Sonralar› Amerika’dan getirilenprojelerle hidrolik apkant pres imalatina baflland›. 1990 y›ll›nda Al-manya’dan kumlama makineleri projelerinin getirilmesi ile üreti-mimiz çeflitlendirildi. Halen bu makinelerin imalat› devam ediyor.Yurt d›fl›na özellikle, Ortado¤u ve Avrupa ülkelerine ihracat yap›-yoruz” dedi. “Dökümhane makinelerinde Özmak markas›, hidrolikapkant presler ve kumlama makinelerinde Özkum makas› ile piya-sada faaliyetlerimize devam ediyoruz. Üretimini yapt›¤›m›z kumla-ma makinelerinin metal yüzeylerini pastan ar›nd›rarak, boyaya ha-z›r hale getiriyoruz” fleklinde konufltu.

Makine sektörüBursa’dat›rman›fltaBursa Ticaret ve Sanayi Odas› taraf›ndan her y›l geleneksel ola-rak düzenlenen “250 Büyük Firma” araflt›rmas›nda OYAK- Rena-ult gerçeklefltirdi¤i 4 milyar 321 milyon YTL ciro ile ilk s›raya yer-leflirken, ikinci TOFAfi, üçüncü s›rada ise Bosch yer ald›. Otomo-tiv sektörü liderli¤ini korurken, tekstil yatay bir seyir izledi, maki-ne ve metal sektörleri ise yükselifle geçen sektörler olarak dikkatçektiler.

13

mom

ent

exp

o

JEOPOL‹T‹K KONUMU GERE⁄‹ GÜÇLÜ B‹RS‹LAHLI KUVVETLERE SAH‹P OLMASI GEREKENTÜRK‹YE, M‹LL‹ TANK PROJES‹N‹ HAYATAGEÇ‹RMEK ‹Ç‹N START VERD‹.

Milli tank projesi imza töreninde konuflan Baflbakan Erdo¤an,2011’e kadar TSK’n›n ihtiyaçlar›n›n en az yar›s›n› yerli kaynaklar-la sa¤lamay› hedeflediklerini söyledi. Türkiye’nin jeopolitik vestratejik konumuna ilave olarak, giderek daha aktif bir d›fl politikayürüttü¤ünü vurgulayan Baflbakan Erdo¤an flöyle devam etti:“Türkiye, bölgesel ve küresel birçok sorunun çözümünde aktif roloynamaktad›r. Güçlü bir silahl› kuvvetlere sahip olmam›z, bu du-rumun do¤al bir sonucudur. Güvenlik kuvvetlerimizin ça¤›n ge-rektirdi¤i donan›m ve kabiliyetleri gelifltirebilmesinin flart› ise heralanda onu destekleyebilecek yetkinlikte bir ulusal savunma sa-nayinin varl›¤›d›r. Bu gerçe¤in bilinciyle Türk Silahl› Kuvvetle-ri’nin modern silah ve araç gereç ihtiyac›n›n karfl›lanmas›yla, öm-rünü tamamlam›fl sistemlerin yenilenerek kullan›ma sunulmas›nabüyük önem veriyoruz. Bu faaliyetleri’de mümkün oldu¤uncaulusal sanayimizin imkân ve kabiliyetlerini hayata geçiren biryaklafl›mla gerçeklefltirmeyi amaçl›yoruz. Bu öncelik do¤rultu-sunda Türk Silahl› Kuvvetllerimizin ihtiyaçlar›n›n karfl›lanmas›nayönelik son y›llarda çok say›da proje hayata geçirilmifltir. Bafllat›-lan ve sözleflmesi imzalanan projelerle bir yandan modern vecayd›r›c› imkânlara sahip olmak, di¤er yandan güçlü bir savun-ma sanayi altyap›s›n›n tesisi konusunda bu önemde somut ad›m-lar att›k. 2011 y›l›na kadar Türk Silahl› Kuvvetlerimizin ihtiyaçlar›-n›n en az yar›s›n› yerli kaynaklarla sa¤lama konusundaki hedefi-mizi aflaca¤›m›za olan inanc›m› burada bir kez daha ifade etmekistiyorum” dedi.

Remas Redüktörcirosunu yüzde 20 art›rd›REMAS REDÜKTÖR MAK‹NA SANAY‹ A.fi.ÜRET‹M‹N‹N YÜZDE 50’S‹NDEN FAZLASINI‹HRAÇ EDEREK, GEÇEN YIL C‹ROSUNUYAKLAfiIK YÜZDE 20 ORANINDA ARTIRDI.

Remas Redüktör Pazarlama Müdürü Ayd›n Tuncel, düflük kurpolitikas›n›n s›k›nt›lar› ve yurt d›fl› firmalar›na karfl› rekabetçi fi-yat yapma flanslar›n›n azl›¤›na ra¤men, ciro rakam›nda hedefle-dikleri yüzde 20’lik büyümeyi büyük oranda gerçeklefltirdikleri-ni söyledi. “140 uzman personelin çal›flt›¤› fabrikam›zda makinepark› büyük ölçüde yenilenmifl ve son teknolojiye uygun CNCtornalar, iflletme merkezi, azd›rma, bohrwerk ve diflli profil tafl-lama tezgahlar› ile takviye edilmifltir. D›fl profili tafllama kabili-yeti bin 200 milimetre çap 30 modüle yükseltilmifltir. Is›l ifllemkendi bünyemizde yap›lmaktad›r” diyen Tuncel firmalar›n›n ka-liteyi ön planda tuttu¤unu bu yüzden de tam kontrolün sa¤lan-mas› için kalite güvence servisi, kalibrasyon laboratuar› ve ölçükontrol cihazlar› ile donat›lm›fl bir sisteme sahip olduklarn› be-lirtti. Bu anlamda makine imalat sektöründe, ucuz Çin mallar›-n›n kendi kendini elemine edece¤ini savunduklar›n› kaydedenTuncel, firma olarak kalite/fiyat politikalar›n›n ön planda oldu-¤unu vurgulad›. 1986 y›l›ndan beri üretim program›nda yafl vekuru sistem bilyeli de¤irmenler ile muhtelif tip seramik makine-leri ve paslanmaz tank imalat› bulundu¤unu söyleyen Tuncel,üretimlerine geliflen ihtiyaçlara cevap vermek amac›yla 1997 y›-l›nda tezgâh park›na a¤›r tip plan punta torna tezgah›, dönertablal› bohrwerk, sac k›v›rma tezgahlar› ile sabit kolonlu tozalt›kaynak makinas› ilave ettiklerini aktard›.

Milli tank üretilecek

14

mom

ent

exp

o

OA‹B’DEN

OA‹B’den CIMES2008 Fuar›nabüyük kat›l›m

M›s›rl› ifladamlar›ndanOA‹B’e ziyaretAnkara Sanayi Odas› organizatörlü¤ünde 4 Temmuz 2008 tarihin-de 18 kifliden oluflan M›s›rl› ifl adamlar› heyeti M›s›r Büyükelçili¤iiflbirli¤inde ve eflli¤inde Orta Anadolu ‹hracatç›lar› Birli¤i GenelSekreterli¤ine bir ziyaret gerçeklefltirdiler. Söz konusu ziyarette Genel Sekreter Mahmut Ak›ll› baflkanl›¤›ndaGenel Sekreterlik faaliyetleri ve sektörleri tan›t›c› ayr›nt›l› bilgileraktar›l›p, Türkiye ve M›s›r aras›nda ekonomik iliflkileri çeflitlendir-mek, yeni ifl imkânlar› yaratmak ve iki ülke aras›ndaki ticari faali-yetleri güçlendirmek ad›na karfl›l›kl› görüflmeler yap›ld›.

64. PlovdivUluslararas› Teknik Fuar›

Bulgaristan’›n Plovdiv kentinde 29 Eylül – 04 Ekim 2008 ta-rihleri aras›nda gerçeklefltirilecek olan 64. Plovdiv Uluslara-ras› Teknik Fuar›’na Orta Anadolu ‹hracatç› Birlikleri GenelSekreterli¤i organizasyonunda bu y›l 3. kez Makine ve Ak-samlar› Sektöründe Milli Kat›l›m Organizasyonu gerçeklefl-tirilecek. Yaklafl›k 50 ülkeden 3 bin 500’den fazla firman›nkat›l›m gerçeklefltirdi¤i söz konusu organizasyon Bulgaris-tan pazar› için büyük önem arz ediyor. Plovdiv fuar› 1936y›l›ndan beri Uluslararas› Fuar Birli¤i üyesi olup, son sa-y›mlara göre dünyada 13. s›rada yer al›yor. Fuar merkezi360 bin metrekare ile Balkanlar’›n en büyük fuar merkezidurumunda. Söz konusu fuara kat›l›m Türk firmalar› içinsadece Bulgaristan pazar› için de¤il, Balkan pazar› aç›s›n-dan da büyük önem tafl›yor. 2006 y›l›nda yap›lan Milli Kat›-l›m Organizasyonuna 76 firma ve 6 kurumun kat›l›m›ylatoplam 2 bin 87 metrekare alanda kat›l›m gerçeklefltirilmifl-ti. 2007 y›l›nda yap›lan Milli Kat›l›m Organizasyonuna ise 26firma ve 4 kurumun kat›l›m›yla toplam 961 metrekaredealanda kat›l›m sa¤lanm›flt›.

Kuruldu¤u tarihten bu yana Türk makine ihracatç›lar›na ulus-lararas› sektörel fuarlara kat›l›m› teflvik eden, ticaret ve al›mheyetleri düzenleyen, Orta Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹hra-catç›lar› Birli¤i, yine ayn› hedef ile makine sektöründe, Çin HalkCumhuriyeti’nin Pekin flehrinde, 09-13 Ekim 2008 tarihleriaras›nda düzenlenecek, Çin Halk Cumhuriyeti’nde gerçeklefltir-ilen en önemli ve en büyük fuar olan, Cimes 2008 Uluslararas›Makine Fuar›’na (Cimes 2008 China International Machine ToolExhibition), bu y›l ilk kez, Orta Anadolu ‹hracatç› Birlikleri GenelSekreterli¤i Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar› Birli¤i bünyesindeyer alan Makine Tan›t›m Grubu ve Makine Sanayi SektörPlatformuna üye derneklerin kat›l›mlar› ile 480 metrekarelik birinfo stand ile Türk makine sektörünün etkin tan›t›m› için tan›t›mfaaliyetleri gerçeklefltirilecek.

Makine Tan›t›mGrubu UrumçiFuar›na kat›l›yor

Çin Halk Cumhuriyeti ile ticari ve ekonomik iliflkilerimizin sürdü-rebilir bir yap›da gelifltirilmesini teminen, 2006 y›l›ndan bu yanaD›fl Ticaret Müsteflarl›¤› taraf›ndan çok boyutlu “Çin Ülke Strate-jisi” uygulan›yor. Bu çerçevede, Sincan Uygur Özerk Bölgesi'ninbaflkenti Urumçi'de düzenlenecek olan 17. Urumçi Ekonomik ‹fl-birli¤i ve Ticaret Fuar› kapsam›nda "Türk Ürünleri Sergisi" ger-çeklefltirilecek ve bu faaliyet ile efl zamanl› olarak 30 A¤ustos - 4Eylül 2008 tarihleri aras›nda Devlet Bakan› Kürflad Tüzmen bafl-kanl›¤›nda Urumçi'ye yönelik olarak "Ticaret Heyeti" düzenlene-cek. Sahip oldu¤u do¤al kaynaklar, komflu ve çevre ülkelerde ya-flanan önemli ekonomik geliflmeler ve Çin Halk Cumhuriye-ti’nin(ÇHC) Orta Asya enerji kaynaklar›na eriflimindeki rolü nede-niyle stratejik co¤rafi konumda bulunan Sincan Uygur Özerk Böl-gesi(SUÖB), kalk›nma planlar› kapsam›nda son dönemde h›zlagelifliyor. Ekonomisinde geçmifl dönemde tar›m ve hayvanc›l›ktemel sektör iken, günümüzde sanayi, inflaat ve hizmetler sektör-lerinde büyük ilerleme kaydeden, 2006 y›l› itibariyle 45 milyar do-lar tutar›nda GSY‹H’ye ve 2 bin dolar üzerinde kifli bafl› milli geli-re sahip olan SUÖB’nin ticaret hacmi, son yedi y›ll›k dönemde 1,7milyar dolardan 2007 y›l› sonunda, yaklafl›k 14 milyar dolara yük-selmifl durumda. Bölgenin ülkemiz ile olan ticari iliflkilerinde de geliflme kaydedil-mifl. 2007 y›l› itibariyle ilk kez ikili ticaret hacmi 15 milyon dolaraulaflm›fl. SUÖB, iç pazar›n›n yan› s›ra, komflu oldu¤u ülke pazar-lar›na eriflim imkânlar› nedeniyle de firmalar›m›z için potansiyelarz ediyor. SUÖB'nin sahip oldu¤u co¤rafi üstünlük, zengin kay-naklar ve yabanc› ifladamlar›n›n gösterdi¤i yo¤un ilgiyle birlikte,Urumçi Ekonomik ‹flbirli¤i ve Ticaret Fuar›, Orta ve Bat› Asyabölgesindeki en genifl kat›l›ml› uluslararas› ticari etkinlik halinegelmifl durumda.Makine Tan›t›m Grubu, Türk Makine Sektörünün ulaflt›¤› yüksekkalite ve ileri teknoloji seviyesi, ekonomik ve esnek üretim kabili-yeti hakk›nda, h›zla geliflmekte olan Orta Asya bölgesindeki po-tansiyel al›c›lar› etkin bir flekilde bilgilendirerek d›fl pazar pay›n›nart›r›lmas› amac›yla, sahip oldu¤u öneme binaen söz konusu fua-ra 36 m2’lik bir info stand ile kat›lacak. Makine Tan›t›m Grubu,makine ve aksamlar› üreticilerimizin katalog, broflür, CD, DVDvb. tan›t›m materyallerini stand›nda sergileyerek profesyonel zi-yaretçilere ulaflt›racak, Türk Makine Sektörünün ihracat› hakk›n-da bilgi verecek ve firmalar›n pazara girifline destek olacak.

15

mom

ent

exp

o

REACH ve Ön-Kay›tUygulamalar›Semineri yap›ld›Orta Anadolu ‹hracatç›lar› Birli¤i Genel Sekreterli¤i ve ‹stan-bul Maden ve Metaller ‹hracatç› Birlikleri (‹MM‹B) Genel Sek-reterli¤i iflbirli¤i içinde AB’ye ihracat yapacak firmalar› do¤ru-dan etkileyecek olan REACH düzenlemesine iliflkin olarak 12A¤ustos 2008 tarihinde Ankara OA‹B Genel Sekreterli¤i Top-lant› Salonunda REACH ve Ön Kay›t Uygulamalar› Seminerigerçeklefltirildi. Kat›l›m›n ücretsiz oldu¤u seminerde; 18 Aral›k 2006 tarihindeAvrupa Parlamentosu taraf›ndan kabul edilen ve AB ResmiGazetesi’nin 30 Aral›k 2006 tarih ve L396 say›l› nüshas›nda ya-y›mlanm›fl bulunan 1 Haziran 2007’de yürürlü¤e giren RE-ACH Tüzü¤ü (Registration, Evaluation and Authorisation ofChemicals/Kimyasallar›n Kayd›, De¤erlendirilmesi ve ‹zni) an-lat›ld›. REACH sürecindeki önemli aflamalar ve önemli tan›m-lar, hangi sektörlerin etkilenece¤i gibi konular kat›l›mc›laraaktar›ld›.

16

mom

ent

exp

o

ÇEVRE VE ORMAN BAKANLI⁄I ÇEVRESEL ETK‹ DE⁄ERLEND‹RMES‹ VE PLANLAMAfiUBES‹ ESK‹ GENEL MÜDÜRÜ OSMAN TÜZÜN, YASAKÇI Z‹HN‹YETLE, KORKUTMAHAREKETLER‹YLE ÇEVREN‹N KORUNAMAYACA⁄INI, MEVZUAT ÇIKARMAKTANZ‹YADE UYGULAYICILARIN YOL GÖSTER‹C‹ OLMALARI GEREKT‹⁄‹N‹ SÖYLÜYOR.

GÜNDEM

“Yasakç› zihniyetleçevre korunamaz”

17

mom

ent

exp

o

GÜNDEM

rev yapt›¤›m sürede yat›r›mc›larla hepiç içe oldum. Yat›r›mc›lar›n büyük birbölümünün yapt›klar› yat›r›mlar›n bi-reysel ç›karlar›ndan önce ülkenin eko-nomisine katk›da bulunmas› için ç›rp›n-d›klar›n› yakinen biliyorum. Bu yakla-fl›mla yat›r›mc›ya destek verildi¤inde nekadar çevreye duyarl› olduklar› görül-mektedir. Yani özetle çevre yöneticileriuygulanabilirlili¤i olan yönetmelik vekanunlar› ç›kartt›klar› zaman sorun ya-flanm›yor. Bence sorun çevre yöneti-minde olan yetkililerin Türkiye’nin ger-çeklerini ve önceliklerini tespit etmedenuygulanabilirlili¤i olmayan s›k›nt›l›mevzuat oluflturmalar›d›r. Karmakar›fl›kiç içe girmifl tek bafll› olmayan, çok bafll›bir çevre yönetimi sorun olmaktad›r.Hâlbuki ülkemizin gerçekleri göz önün-de bulundurulup, sade, anlafl›labilir, uy-gulanabilir ve tüm taraflar›n kabul ede-

ce¤i yönetmelik ve kanunlar olursa hiç-bir sorun kalmaz. Bir di¤er sorunda;devlet yöneticilerinin çevre mevzuat›bak›m›ndan yat›r›mc›lar›n gerisinde kal-mas›d›r. Devlet yol göstermeli, yat›r›m-c›lar için sektör planlar› haz›rlamal› veyat›r›mc›n›n bir ad›m önünde olmal›d›r.Hangi sektör için nerelere, nas›l yat›r›myap›laca¤›n› planlamal› hedefleri belirle-melidir.

Peki, bu nas›l sa¤lanabilir?As›l sorun yat›r›mc›lar›n yat›r›m yapa-ca¤› alanlar›n planl› olmamas›. Bir ör-nek verecek olursak; Türkiye’de araziplanlamas› öyle karmafl›k bir vaziyetteki yat›r›mc›y› periflan etmektedir. Mese-la Çevre Düzeni Planlar›ndan Çevre veOrman Bakanl›¤›, Bay›nd›rl›k Bakanl›¤›,Büyükflehir Belediyeleri, ‹l Belediyeleri,

‹l Genel Meclisleri, Belediye Meclisleriç›kar›lan kanunlarla yetkilendirilmifller-dir. Bu kadar çok yetkiye haiz kuruluflaras›ndan bir dosyay› kim haz›rlar, kimkarara ba¤lar ve hangi yat›r›mc› bu kar-maflan›n içinden nas›l ç›kabilir size so-ruyorum.Asl›nda sanayicilerimiz karmafl›k mev-zuat›n içinden ç›kamad›klar› için s›k›nt›-dad›rlar. De¤ilse çevre aç›s›ndan uya-caklar› kurallar› ve yapacaklar› yat›r›m-lar›n kendileri ve gelecek nesiller içinne kadar önem arz etti¤inin zaten far-k›ndalar.

Avrupa Ülkelerinde çevre mevzu-at›nda ne tarz uygulamalar mevcut?AB’ye çevre aç›s›ndan uyum yasalar›n-da en çok devlete ifl düflüyor. Devlet ön-celikle kendine düfleni yapmal›d›r. So-runlar burada yaflanmaktad›r. Örne¤in;ülkemizde çöp depolama alanlar›n›nyüzde 90’n› vahfli depolama fleklinde ya-p›l›yor ve hala büyük yerleflim alanla-r›nda kanalizasyon baflta olmak üzerebirçok s›k›nt›lar mevcut. Bunlar›n bir anönce tamamlanmas› gerekiyor. K›rsalkesimin hala hangi koflullarda nas›l ya-flad›klar› ortada. Bu sorunlar saymaklabitmiyor. AB uyum yasalar›nda devletinyapmas› gereken yat›r›m ve çal›flmalar-

18

mom

ent

exp

o

Çevre sadece kanunlarla, yö-netmeliklerle, polisiye tedbir-lerle korunacak bir konu de-¤ildir. Çevre mevzuat› asl›n-da tüm yat›r›mc›lar ve yetki-

liler için bir yol haritas›d›r, olmazsa ol-mazlar›ndan biridir. Ancak kanunlar ol-mad›¤› zaman çevreye olan duyarl›l›¤›-m›z nedir? Refleksimiz nedir? Kendimi-ze sormam›z gereken esas soru budur.Asl›nda çevre yönetimi tamamen birgönül ve sevme iflidir. Çevre ile birlik veberaberlik içinde yaflayabilmektir” di-yen Çevre ve Orman Bakanl›¤› ÇevreselEtki De¤erlendirmesi ve Planlama fiu-besi Eski Genel Müdürü Osman Tüzün,idarecilerin olaya bu anlay›fl tarz› ile ya-t›r›mc›lara yaklafl›rlarsa; sanayi imalatsektörünün çevre mevzuat› aç›s›ndansorun yaflamayacaklar›na inand›¤›n›söylüyor.

Çevre mevzuatlar› sanayiciler aç›-s›ndan önemli sorunlar do¤uruyor.Siz Çevre ve Orman Bakanl›¤› Çev-resel Etki De¤erlendirmesi ve Plan-lama fiubesi Eski Genel Müdürüolarak y›llara dayanan tecrübeleresahipsiniz. Çevre mevzuatlar›ndayaflanan sorunlar sizce neden kay-naklan›yor?Bence sorun mevzuattan ziyade uygula-y›c›lar›n yol gösterici olmamalar›ndankaynaklan›yor. Yasakç› zihniyetle, kor-kutma hareketleriyle çevre korunamaz.Uygulay›c›lar sürdürülebilir kalk›nmave kullanma prensipleriyle yat›r›mc›larayaklafl›r ve de yard›mc› olurlarsa, yat›-r›mc› da kesinlikle çevreye duyarl› ola-cak ve mevzuata gönüllü olarak uyacak-lard›r. Ben 17 y›l aral›ks›z Genel MüdürYard›mc›s› ve Genel Müdür olarak gö-

“ “Ülkemizin gerçekleri göz önünde bulundurulup,sade, anlafl›labilir, uygulanabilir ve tüm taraflar›n kabuledece¤i yönetmelik ve kanunlar olursa hiçbir sorunkalmaz. Bir di¤er sorunda; devlet yöneticilerinin çevremevzuat› bak›m›ndan yat›r›mc›lar›n gerisinde kalmas›d›r.Devlet yol göstermeli, yat›r›mc›lar için sektör planlar›haz›rlamal› ve yat›r›mc›n›n bir ad›m önünde olmal›d›r.””

Osman Tüzün Çevre ve Orman Bakanl›¤› Çevresel Etki De¤erlendirmesi

ve Planlama fiubesi Eski Genel Müdürü

Çevreye duyarl›, uygulanabilirlili¤i olanve masa bafl›nda haz›rlanan yönet-meliklerle de¤il ülkenin kalk›nmas›n›h›zland›racak, sürdürülebilir, makulkanun ve yönetmelikler ç›kar›lmal›d›r.

19

mom

ent

exp

o

da tamamlanmayan veya yar›m b›rak›l-m›fl projelerde sorunlar var.Ama flahsi kanaatim makine sanayi veimalat sektörü AB’ye uyum noktas›ndasorun yaflanaca¤› yönünde. Sorunlar ül-kemizde mevzuatlar›n birbiri içine geç-mesiyle oluflmufltur.Devlet bu sektörlerin planlamas›n› özelsektöründe sanayileflmeye bafllad›¤›1960 y›llarda yapsayd› bugün için hangisektör nerde yat›r›m yapaca¤›n› bilir bus›k›nt›larda yaflanmazd›. Örne¤in 2004y›l›na kadar ülkemizde çevre düzeniplanlar› yoktu. ÇED Planlama Genel

Müdürlü¤ünde Genel Müdür olarakgörev yapt›¤›m dönemde 2 y›l içinde 40ilimizin Çevre Düzeni Planlar›n› tamam-lad›m bu oran Türkiye genelinde yüzde60 a tekabül ediyor k›sa bir sürede iste-nirse yap›labilece¤ini kan›tlayan bir ör-nek bizlere. Ancak sorun bu çevre düzeni planlar›-n›n alt basamaklar› olan uygulama plan-lar›n›n maalesef yetkisi olan kurumlar›nhenüz yapmamas›ndan kaynaklan›yor.Hâlbuki AB’ye üye olan ülkelerin tü-münde Çevre Düzeni Planlar› tamam-lanm›fl ve ülke için nereye ne zaman na-

s›l yat›r›m yap›laca¤›n› 10-15 y›l önceyol haritas› gibi yat›mc›n›n önüne ser-mekteler.

Çevreyi koruman›n yöntemi yasak-ç›l›ktan ya da korkutmaktan geçmi-yorsa, ne yapmak gerekiyor?Çevreyi koruman›n en etkili bir di¤erbir yöntemi e¤itim gerçe¤idir. E¤itimise güçlü bir ekonomiye sahipseniz ya-pabilece¤iniz bir yöntemidir. Bana göreekonomimizin h›zl› bir flekilde aya¤akalkmas› gerekir. Bu da sanayimizinyükselmesiyle olur. Öyleyse devlet veözellikle çevre konusunda yetkili olankurumlar› yat›r›mc›n›n önündeki tümbürokratik engelleri ortadan kald›rmal›-d›r. Çevreye duyarl›, uygulanabilirlili¤iolan ve masa bafl›nda haz›rlanan yönet-meliklerle de¤il ülkenin kalk›nmas›n›h›zland›racak, sürdürülebilir, makul ka-nun ve yönetmelikler ç›karmal›d›r.Ülkemizde bugün çevreyi korumaya yö-nelik birçok yönetmelik var. Ne yaz›k ki bir ço¤unun uygulanabilirli-li¤i mevcut de¤il. Bu da ülkemizde yö-netmelik erozyonunun yafland›¤› gerçe-¤ini ortaya koyuyor. Düflünebiliyor mu-sunuz Çevresel Etki De¤erlendirmesinetabi olan bir yat›r›m için ÇED olumlukarar›n›n verilebilmesi için ilgili tüm ka-mu kurum ve kurulufllar›n›n kat›l›mla-r›yla (16-20 aras›nda kamu kurum vekurulufl temsilcisi) oluflturulan komisyo-nun verdi¤i olumlu karardan sonra yat›-r›mc› yine de tüm kurumlara yine deizin almak için baflvurmak zorunda b›ra-k›l›yor. Burada sorun yat›r›mc›da de¤ilsorun komisyonu oluflturan ve bu top-lant›larda olumlu görüfl veren kamu ku-rum ve kurulufl temsilcilerinden iflin so-nuçland›rmay›p topu yeniden yat›r›mc›-ya atan ve kap› kap› dolaflt›ran devletzihniyetindedir. Özetle devlet bir kez daha flunu düflün-meli ve karar vermelidir ben yat›r›mc›için mi var›m yoksa yat›r›mc› devlet içinmi var; her iki grupta ayr›lmaz bir bütü-nün parças› oldu¤unun fark›na var›p,devlet engelleri kald›r›p sürdürülebilirekonomik kalk›nmay› önceli¤ine koy-mal›, yat›r›mc›da bugün çevre için ya-paca¤› her yat›r›m›n geçmiflten ald›¤›emaneti ve gelecek nesillere b›rakaca¤›temiz bir çevre için elinden geleni yap-mal›d›r.

22

mom

ent

exp

o

KAPAK

Yeni Ar-Ge Yönetmeli¤initart›flmaya aç›yoruz

23

mom

ent

exp

o

YEN‹ YÖNETMEL‹KLE B‹RL‹KTE AR-GE FAAL‹YETLER‹NE DEVLETTARAFINDAN C‹DD‹ DESTEKLER GEL‹YOR. ANCAK MAK‹NE SANAY‹S‹

ÇO⁄UNLUKLA KOB‹ ÖLÇE⁄‹NDE OLAN ÜLKEM‹ZDE MAK‹NE ‹MALEDEN F‹RMALARIN BU DESTEKLERDEN YARARLANMASI OLDUKÇA

GÜÇ GÖZÜKÜYOR. D‹⁄ER TARAFTAN YÜZDE 100 ORANINDASUNULAN CAZ‹P DESTEKLER‹N YABANCI SERMAYEY‹ ÜLKEM‹ZE

ÇEKMES‹NE DE TEDB‹RL‹ YAKLAfiANLAR BULUNUYOR.

KAPAK

Araflt›rma ve gelifltirme faali-yetleri makine sanayisi aç›-s›ndan büyük önem tafl›yor.Özellikle dünya ticaretinderekabetçi bir konuma ulafla-

bilmek için yeni tasar›mlara ve teknolo-jilere sahip makinelerin üretilmesi birgereklilik olarak gösteriliyor. Bu neden-le Türkiye’nin sanayi üretiminde bölge-sel üs olmas›n› hedefleyen 5746 Say›l›“Araflt›rma ve Gelifltirme FaaliyetlerininDesteklenmesi Hakk›ndaki Kanun” 12Mart 2008 tarih ve 26814 say›l› resmigazetede yay›mlanarak yürürlü¤e gir-miflti. Sanayi ve Ticaret Bakanl›¤› veMaliye Bakanl›¤› taraf›ndan haz›rlanansöz konusu kanunun uygulamas›na vedenetimine iliflkin usul ve esaslar› dü-zenleyen yönetmelik ise 31 Temmuz2008 tarihi itibariyle uygulanmaya bafl-land›. 2023 y›l› sonuna kadar sürecek desteklebirlikte ülkemizde yeni bir döneminbafllat›laca¤›, araflt›rma ve gelifltirme fa-aliyetlerine yeni bir boyut getirilece¤iniiddia ediliyor. Ancak bu yeni Ar-Ge Yö-netmeli¤i makine sektörü firmalar› aç›-s›ndan ne tarz avantajlar sunuyor? Ço-¤unlu¤u KOB‹ ölçe¤inde olan Türkiyemakine sanayisi firmalar› bu yeni yönet-melikte yer alan flartlara uyum sa¤laya-rak destek alabilecekler mi? Konununuzmanlar›na ve sektör temsilcilerine ye-ni Ar-Ge Yönetmeli¤i hakk›ndaki görüfl-lerini ve makine sanayisine etkilerininne olaca¤›n› sorduk.

YEN‹ AR-GE YÖNETMEL‹⁄‹ NELER GET‹R‹YOR?Yeni Ar-Ge Yönetmeli¤i ile birlikte ifllet-melerin, Ar-Ge ve yenilik harcamalar›tamam›n›n gelir ve kurumlar vergisin-

den muaf tutuluyor. Ayr›ca Ar-Ge ve ye-nilik projelerinde çal›flan Ar-Ge ve des-tek personelinin gelir vergisinin; dokto-

ral› olanlar için yüzde 90’›n›n, di¤erleriiçin yüzde 80’inin vergiden indirilmesisöz konusu. Di¤er taraftan Ar-Ge ve des-tek personelinin sigorta primi iflverenhissesinin yar›s›n›n befl y›l süreyle Mali-ye Bakanl›¤›’nca karfl›lanmas› sa¤lan›-yor. Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri ile ilgilika¤›tlarda damga vergisinden muaf tu-tuluyor. Yeni yönetmeli¤in en önemlimaddelerinden biri ise daha önce yüzde40 olan araflt›rma ve gelifltirme harcama-lar›n›n muafiyet oran›n›n yüzde 100’e ç›-kar›lmas›. Ayn› zamanda Tekno-giriflimsermaye deste¤i ad› alt›nda, üniversite-den yeni mezun veya son s›n›fta olup damezun olabilecek durumdaki ö¤renciler-le, yüksek lisans ve doktora ö¤rencisi ki-

24

mom

ent

exp

o

“ Yönetmelik kapsam›nda iflletmelerin Ar-Ge destek-lerinden faydalanabilmesi için firma bünyesinde sürekliolarak en az 50 Ar-Ge personeli çal›flt›rmas› gerekiyor.Ancak ülkemiz makine sanayisi ço¤unlukla KOB‹ölçe¤inde oldu¤undan ufak firmalar›n bu desteklerdenfaydalanabilmesi için dernekler veya birlikler alt›ndaörgütlenerek ortak projeler yürütmesi gerekiyor. ”

25

mom

ent

exp

o

flilerin teknoloji odakl› ifl fikirlerini des-teklemek amac›yla bir defaya mahsus ol-mak üzere 100 bin YTL’ye kadar hibe ni-teli¤inde sermaye deste¤i veriliyor.Düzenleme ile uluslararas› büyük firma-lar›n Ar-Ge merkezlerinin Türkiye’dekurulmas›n›n da önü aç›lm›fl durumda.Bunun ilk örne¤i, daha yönetmelik ya-y›nlanmadan dünyan›n en büyük finanskurulufllar›ndan biri olan BNP-Pari-bas’›n Ar-Ge merkezini Türkiye’ye tafl›-ma karar› almas› olarak gösteriliyor.

BÜYÜK ‹fiLETMELERLE, KOB‹’LER‹N ARASINA KALINÇ‹ZG‹ Yürürlü¤e giren “Araflt›rma ve Gelifltir-

me Faaliyetlerinin Desteklenmesine ‹lifl-kin Uygulama ve Denetim Yönetmeli¤i“ incelendi¤inde iflletmelerin destektenyararlanma imkan›n›n temelde iki farkl›flekilde ele al›nd›¤›n› belirten, Ar-Ge ko-nusunda birçok büyük kurulufla dan›fl-manl›k hizmeti veren BMT firmas›n›nTeknoloji Yöneticisi Bora Tafltekin, bün-yesinde 50 Ar-Ge personeli çal›flt›ranfirmalar›n Ar-Ge Merkezi olarak nite-lendirildi¤ini ve faaliyetlerinin destekkapsam›nda yer ald›¤›n›, di¤er taraftanbünyesinde 50 Ar-Ge personeli çal›flt›r-mayan ve projeleri ulusal veya uluslara-ras› fonlarca desteklenen Ar-Ge ve Ye-nilik faaliyetlerinin de desteklerden ya-rarlanabildi¤ini söylüyor.Di¤er bir ifade ile kanun kapsam›nda ifl-letmelerin desteklerden Ar-Ge ve yeni-lik faaliyetlerinden oluflan giderlerindesteklenmesindeki iki temel üzerineoturtulmufl durumda. Bunlardan ilki, ifl-letme bünyesinde sürekli olarak en az50 Ar-Ge personeli çal›flt›rmas› halindeiflletme Ar-Ge merkezi raporlama tekni-¤i ve merkezin denetlenmesi ile destek-leniyor. 50 Ar-Ge personeli çal›flt›rma-yan iflletmelerin ise bu faaliyetleri projebaz›nda denetlenerek yararlan›lmas›sa¤lan›yor.Asl›nda kanun koyucu büyük iflletmelerile KOB‹’leri çok yüksek bir k›r›lma nok-tas›nda ay›rm›flt›r diyen Tafltekin, buay›r›m›n iflletmelerin desteklenmesindede oransal farkl›l›klar yaratt›¤›n›n alt›n›çiziyor. Tafltekin, Ar-Ge Kanunu ile da-ha önceden 5520 say›l› Kurumlar Vergi-si Kanunu’na istinaden sa¤lanan yüzde40 oran›ndaki Ar-Ge indiriminin yüzde100 oran›na art›r›lmas›n›n ve bu deste-¤in yan› s›ra Gelir Vergisi Stopaj› ve Si-gorta Primi destekleri de kapsama al›n-mas›n›n bu yaklafl›mlar›na kaynak olufl-turdu¤unu söylüyor.Burada bir noktan›n üzerinde durma-m›z ve mevcut duruma bakmam›z gere-kiyor. Bu kanun öncesi uygulamadaolan Ar-Ge indirim oran› yüzde 40 oldu-¤u dönemde çok az say›da iflletmeninbu indirimden yararlanmakta oldu¤ubilinmektedir. Bu noktadan hareketlebu indirim oran›n›n yüzde 100’e artt›r›l-mas› iflletmelerin lehine bir durum. Di-¤er taraftan 12 y›ld›r TÜB‹TAK – (T‹-DEB) TEYDEB’e sunulan Ar-Ge yard›m›(karfl›l›ks›z hibe) projelerinden yararla-

n›lma oran› da çok farkl› de¤il. Sonuçolarak gerek Ar-Ge kanunu, gerekseortaya konulan yönetmelik incelendi-¤inde yasan›n belirgin eksiklikleri bu-lunmuyor diyen Tafltekin, tam tersinebir uygulamac› firma olarak yorumlar-sak yönetmeli¤in çok do¤ru maddeleriçerdi¤ini rahatl›kla söyleyebiliriz diyor.

“MAK‹NE SEKTÖRÜ ‹Ç‹N ÖNEML‹AVANTAJLAR SUNUYOR”Gerek Ar-Ge indirimi kanunu gerekseAr-Ge yard›mlar› makine ve aksamlar›sanayicileri için çok önemli destek im-kânlar› sunmaktad›r. Ancak günümüzteknolojik koflullar› göz önüne al›nd›¤›n-da her makine sanayisinde simülasyonyaklafl›m›, sinerji üretimi ve teknolojik iflbirli¤i anlay›fl›n›n günümüz koflullar›n-da yeniden yorumlanmas›na ihtiyaç bu-lunuyor. Di¤er bir ifade ile küçük veyabüyük ölçekli her imalatç› üretimleriüzerinde yenilik içeren çal›flmalaraönem vererek düflük maliyet, yüksekverim ve kaliteli ürün proseslerine yo-¤unlaflmas›yla destek imkanlar› kendili-¤inden iflletme bünyesi içerisinde yerinialacak, mikro ve makro ekonomik kat-ma de¤er yaratacak. Sonuç olarak flunusöylemek mümkündür; üretim öncesisat›fl pazarlama aflamas›ndan bafllaya-rak ürün ve üretimin her aflamas›ndavergi indirimleri ve Ar-Ge yard›mlar›hissedilebilir destek sa¤layaca¤› aç›kt›r.Di¤er taraftan sanayicimize sunulanvergi indirimi ve yard›mlar›n kamu kay-na¤› taraf›ndan finanse edildi¤ini unut-mamak gerekiyor.Ayn› zamanda bu yeni Yönetmelikle, re-kabet öncesi iflbirli¤i projelerinde birfirma ya da sanayi dal›n›n içyap›s›ndameydana gelen de¤iflikliklerin, o firmaya da sanayi dal›na sa¤lamay› amaçlad›-¤› faydan›n birden fazla iflletmenin biraraya gelerek ortak bir alanda ve birAr-Ge bütçesi çerçevesinde yapaca¤›bilimsel ve teknolojik çal›flmalarla dasa¤layabilece¤inin alt›n› çizen Tafltekin,tekno giriflim sermaye deste¤i ile yenimezun olacak teknik personel ile mezu-niyetini takip eden 5 y›l içinde katmade¤er ve nitelikli istihdam yaratan çal›fl-malara karfl›l›ks›z ve teminats›z olaraktesis edilen sermaye deste¤inin de çokönemli faydalar sa¤layaca¤›na inand›¤›-n› söylüyor.

26

mom

ent

exp

o

KAPAK

YABANCI SERMAYEN‹N ÖNÜ AÇILIYORAr-Ge vergi indiriminin yüzde 40 Ar-Geyard›mlar›n›n yüzde 60 mertebelerindeoldu¤u zamanlarda bile ülkemizin ya-banc› sermayenin gelmesine destek ol-du¤u biliniyor. Vergi indiriminin yüzde100’e ç›kart›lmas› ile Ar-Ge merkezikapsam› d›fl›nda kalan parçal› Ar-Ge ya-t›r›mlar›n›n da ülkemize girifl yapmas›bekleniyor. Günümüz teknolojik gelifl-melerinde ayr›lmaz parça olan Ar-Geyat›r›mlar›n›n indirim ve desteklerindenfaydalan›labilmesi, ülkemizin 2023 y›l›nakadar dünya üzerindeki on büyük eko-nominden biri olmas› için önemli avan-tajlar sunuyor. Bu hedefe ulafl›rken deyüksek katma de¤er yaratan makine ve

aksaml› sanayicilerinin de bu teknolojikhamlede önemli bir aktör olaca¤› düflü-nülüyor.

“KÂ⁄IT ÜZER‹NDE KALMASIN,UYGULANSIN”Yeni Ar-Ge teflvik yönetmeli¤i, iflletme-lerin, AR-GE ve yenilik harcamalar›n›ntamam›n›n gelir ve kurumlar vergisin-den muaf tutulmas›, AR-GE ve yenilikprojelerinde çal›flan AR-GE ve destekpersonelinin gelir vergisinin; doktoral›olanlar için yüzde 90’›n›n, di¤erleri içinyüzde 80’inin vergiden indirilmesi, uy-gun görülen projelerin 100 bin YTL’yekadar hibe ile desteklenmesi gibi olum-lu karfl›lad›¤›m›z teflvikler getiriyor di-yen Anadolu Un Sanayicileri Derne¤iGenel Sekreteri Yaflanur A¤baba, bu

aç›dan, yeni yönetmeli¤i destekledikle-rini belirtiyor. fiu ana kadar geliflmifl ülkelerle ülkemiziAr-Ge alan›ndaki ilerlemeler üzerindenkarfl›laflt›racak olursak desteklemeler dedâhil olmak üzere her alanda geri oldu-¤umuzu görürüz diyen A¤baba: “Bu ka-nunla birlikte Ar-Ge’ye önemli desteklergeldi¤ine inand›¤›n›. Kanunun ç›kmas›-n› tabii ki çok olumlu buldu¤unu, ancakkanunun ç›kmas› kadar önemli bir di¤erhusus ise kanunun uygulanabilmesi ol-du¤unu söylüyor. “Hepimizin bildi¤i gi-bi ülkemizde her fley çok a¤›r ve yavaflilerliyor. Bu anlamda bürokrasinin deyavafl iflledi¤ini düflünüyorum. Bu se-bepten kanunun uygulanmas›nda, bafl-vuruda bulunan firmalara geri dönüflle-rin yavafl ve sürecin de çok sanc›l› geçe-bilece¤i kayg›lar› tafl›yorum. Kanununuygulanabilmesini becermek önemliderken bu kayg›lar›m› anlatmaya çal›fl›-yorum. Yani as›l önemli olan fley bu ya-san›n, KOB‹’lerden di¤er bütün sanayi-deki büyük firmalara kadar her giriflim-ci için hayatta karfl›l›k bulmas› gereki-yor” diyen A¤baba, Türk Makine ‹ma-latç›lar› aç›s›ndan de¤erlendirecek olur-sak yeni kanunu Ar-Ge çal›flmalar›naciddi destek sunacak önemli bir ad›m

YÖNETMEL‹⁄‹N 2 HASSAS NOKTASI

1- Yönetmelik ile uluslararas› büyük firmalar›n Ar-Ge

merkezlerinin Türkiye'de kurulmas›n›n önü aç›lm›fl

durumda. Ar-Ge vergi indiriminin yüzde 40 Ar-Ge

yard›mlar›n›n yüzde 60 mertebelerinde oldu¤u

zamanlarda bile ülkemizin yabanc› sermayenin

gelmesine destek oldu¤u biliniyor. Vergi indiriminin

yüzde 100’e ç›kart›lmas› ile Ar-Ge merkezi kapsam›

d›fl›nda kalan parçal› Ar-Ge yat›r›mlar›n›n da ülkemize

girifl yapmas› bekleniyor. Bunun ilk örne¤i, daha

yönetmelik yay›nlanmadan dünyan›n en büyük finans

kurulufllar›ndan biri olan BNP-Paribas’›n Ar-Ge

merkezini Türkiye'ye tafl›ma karar› almas› olarak

gösteriliyor.

2- Yeni Ar-Ge Yönetmeli¤i’nden firmalar›n

yararlanabilmesi için en az 50 Ar-Ge personeli

istihdam etmesi gerekiyor. Türkiye makine sektöründe

iflletmelerin ço¤unlukla KOB‹’ler ölçe¤inde oldu¤u

düflünülecek olursa, bu Ar-Ge teflviklerinden

yararlanabilmek için firmalar›n dernekler ya da

birlikler organizasyonu ile birleflerek ortak Ar-Ge

Merkezleri kurabilecekleri uzmanlar taraf›ndan

belirtiliyor.

olarak gördüklerini ve do¤ru uygulan-d›¤› takdirde sektörün dünya pazarla-r›ndaki rekabet gücünü art›rabilece¤ineinand›klar›n› söylüyor.

“YÖNETMEL‹KLE AR-GE ÖZEND‹R‹L‹YOR”Ayn› zamanda yeni Ar-Ge teflvik yönet-meli¤i ile verilecek desteklerin, firmala-r›m›z›n bu alana daha çok yat›r›m yap-malar›n› sa¤layabilece¤ine ve bu alandayat›r›m yapman›n önemini kavramalar›-n› sa¤layabilece¤ine inand›¤›n› belirtenA¤baba: ?Örne¤in; daha önce hiç Ar-Ge çal›flmas› gerçeklefltirmemifl olan birfirma, bu teflvikler sayesinde Ar-Ge ça-l›flmalar›na yönelebilir ve hatta öneminide kavrayarak kendi ürününü gelifltirmeyoluna gidebilir. Buraya kadar hep ka-nunun ifllerlik kazanmas›n›n en az ç›ka-

27

mom

ent

exp

o

r›lm›fl olmas› kadar önemli oldu¤unusöyledim. Bu noktada sanayicilerimizinde harekete geçmeleri de kanunun ifl-lerlik kazanmas› kadar önemli. Hatta ka-nuna ifllerlik kazand›r›lmas›n›n enönemli arac› sanayicilerimizin ç›kan ya-salar›n takipçisi olmalar›. Zaten bu yasa-n›n bu zamana kadar ç›kar›lmam›fl ol-mas› da sanayicilerimizin Ar-Ge çal›fl-malar› konusunda bir bas›nç yaratama-m›fl olmalar›ndan kaynaklan›yor” diyor. fiu anda devletimiz geç de olsa bir ad›matm›fl durumda, art›k sanayicilerimizinbunun takipçisi olmas› ve Ar-Ge çal›fl-malar›n›n ne kadar önemli oldu¤unu ar-t›k bütün imalatç› firmalar›n kavramala-r› gerekti¤ini söyleyen A¤baba: “Ne ya-z›k ki, ülkemizden yurtd›fl›na, özelliklebat›ya ciddi bir beyin göçü yaflan›yor.Bu sebepten de pek çok büyük firma,Ar-Ge çal›flmalar›n› veya üretimde kar-fl›laflt›klar› sorunun çözümü için gerekliçal›flmalar› geliflmifl ülkelerdeki üniver-sitelerle iflbirli¤i halinde yürütüyor. Be-yin göçünün önlenmesi anlam›nda da

bu yasan›n çok önemli bir ifllevi olabile-ce¤i inanc›nday›m. Firmalar›m›z da buyasa sayesinde Ar-Ge çal›flmalar›n›n daülkemizde baflar›yla yap›labilece¤ini gö-receklerini düflünüyorum. Çünkü art›kyetiflmifl eleman aç›s›ndan da, teknolojikaltyap› aç›s›ndan da ülkemizde her fle-yin yavafl yavafl yerine oturdu¤unu dü-flünüyorum. Bu gün, ülkemizde, tekno-lojik olarak, geliflmifl ülkelerle rekabetiyürütebilecek bir altyap› var ancak sü-rekli gelifltirilmesi gerekiyor. Bakt›¤›-m›zda, Ar-Ge konusunda tabii ki Avru-pa ülkeleri veya di¤er geliflmifl ülkelerciddi olanaklara sahipler ancak biz dekendi altyap›m›za yat›r›m yaparsak ara-da kapanmayacak bir fark oldu¤unudüflünmüyorum. Art›k ülkemiz bu ko-nuda emekleme sürecini geride b›rak-m›fl durumda” diyor.

“UYGULAMA AfiAMASINDA DENET‹M ÇOK ‹Y‹ YAPILMALI”“Yeni yasalaflan Ar-Ge teflvik yönetmeli-¤i, gerçekten çok olumlu ve çok güzelbir düflünce. Yasa ç›karma k›sm› bencetamam. Ancak bu güne kadar flahit ol-

28

mom

ent

exp

o

du¤umuz genel bir iflleyifl var. Bundanönce pek çok ç›kan kanunla berabertecrübe etti¤imiz fley, bu yasalar ç›kar›l-d›ktan sonra denetim aya¤›n›n ne yaz›kki bofl b›rak›ld›¤› gerçe¤idir. Yani be-nim bizzat gördü¤üm pek çok kand›r-maca yaflan›yor” diyen KRL Bilgisayar‹letiflim fiirketi Ar-Ge Sorumlusu ÖnderSamut, mesela, hiç ilgisi olmayan birürünü sanki kendi tasarlam›fl gibi göste-rerek devletten para almaya çal›flanlaroldu¤unu, asl›nda yeni yönetmelik tamolarak denetlenebildi¤i takdirde çok gü-zel ve faydal› bir uygulama olabilece¤i-ni, bu Ar-Ge destekleri sayesinde ülke

olarak çok baflar›l› ifllere imza atabile-ceklerini ama ne yaz›k ki baz› insanlar›ndevletten haks›z kazanç sa¤lamak içinbaflka yollara yönelmeyi tercih ettikleri-ni söylüyor. Önder Samut sözlerine flöyle devamediyor: “Baz› firmalar da çok uzun sürenAr-Ge süreçlerini beklemeyi, bu süreceuzun süre kaynak ay›rmay› tercih etmi-yor. Bunun sonucunda da yürütmedi¤iAr-Ge sürecinin deste¤ini almak içinüretmedi¤i ürünü üretmifl gibi, çal›flt›r-mad›¤› Ar-Ge elemanlar›n› çal›flt›r›yor-mufl gibi gösterebiliyorlar. Tabii ki bu-rada dürüst bir flekilde ülke menfaatleri-

KAPAK

YÖNETMEL‹⁄‹N MADDELER‹

>> ‹flletmelerin, AR-GE ve yenilik harcamalar›n›n tamam›

gelir ve kurumlar vergisinden muaf tutuluyor.

>> AR-GE ve yenilik projelerinde çal›flan AR-GE ve

destek personelinin gelir vergisinin; doktoral› olanlar

için yüzde 90'n›, di¤erleri için yüzde 80'ni vergiden

indiriliyor.

>> AR-GE ve destek personelinin sigorta primi iflveren

hissesinin yar›s›n›n befl y›l süreyle Maliye

Bakanl›¤›’nca karfl›lanmas› ön görülüyor.

>> AR-GE ve yenilik faaliyetleri ile ilgili ka¤›tlar damga

vergisinden muaf tutuluyor.

>> Tekno-giriflim sermaye deste¤i ad› alt›nda,

üniversiteden yeni mezun veya son s›n›fta olup da

mezun olabilecek durumdaki ö¤rencilerle, yüksek

lisans ve doktora ö¤rencisi kiflilerin teknoloji odakl› ifl

fikirlerini desteklemek amac›yla bir defaya mahsus

olmak üzere 100 bin YTL'ye kadar hibe niteli¤inde

sermaye deste¤i veriliyor.

>> Daha önce yüzde 40 olan araflt›rma ve gelifltirme

harcamalar›n›n muafiyet oran› yüzde 100'e ç›kar›l›yor.

29

mom

ent

exp

oni de düflünerek çal›flmalar yürüten pekçok firman›n da hakk›n› vermek laz›m.Bu sebepten, yasalaflan teflvik yönetme-li¤inde benim için en önemli hususdo¤ru denetim. Do¤ru denetleme sa¤lan›rsa yönetmeli-¤in faydalar›n› yak›n zamanda görece-¤imiz kanaatindeyim.” Sunulan projelerin de¤erlendirilmesikonusunda da aksakl›klar yaflanabilece-¤ini ve flimdiden bu konularda önlemleral›nmas› gerekti¤ini düflünüyorum di-yen Samut, projeleri de¤erlendirmeyegelen yetkililerin bu konuyu ciddi birflekilde ele almalar› gerekti¤ini söylü-

“ Tekno-giriflim sermaye deste¤i ad› alt›nda, üniversiteden yeni mezun veya son s›n›fta olup damezun olabilecek durumdaki ö¤rencilerle, yükseklisans ve doktora ö¤rencisi kiflilerin teknoloji odakl› iflfikirlerini desteklemek amac›yla bir defaya mahsusolmak üzere 100 bin YTL'ye kadar hibe niteli¤indesermaye deste¤i veriliyor.”

yor. “Ar-Ge konusunda geliflmifl ülkele-re göre imkân aç›s›ndan da, kat edilenmesafe aç›s›ndan da geri bir noktada ol-du¤umuzu düflünüyorum. Bunun enönemli sebebi de bence Ar-Ge yapabi-lecek yetiflmifl elemanlar›n çok az say›daolmas›. Bu çapta elemanlar›n yetifltirile-memesi. Ar-Ge departmanlar›nda çal›-flacak elemanlar›n çok iyi e¤itim almas›gerekiyor. Mesela, bir endüstri mühendisi okulubitiriyor ama tasar›m konusunda çokbüyük eksiklikleri oluyor. Bu eksikliklerin h›zla giderilmesi ve kali-fiye Ar-Ge elemanlar›n›n yetifltirilmesigerekiyor. Bu eksikli¤in giderilmesi içintabii ki üniversitelere düfltü¤ü kadar sa-nayiye de sorumluluk düflüyor. Üniver-

sitelerin verdi¤i teorik e¤itimin pratik-le tamamlanmas› süreci üniversite sa-nayi iflbirli¤inin güçlenmesinden ge-çiyor. Sanayicilerimiz bu anlamdaüniversitelerimizle daha çok ortakproje yürütmek durumunda. Bu an-lamda da ülkemizde ifllerin olumluyönde ilerledi¤ini, somut ad›mlar at›l-maya baflland›¤›n› düflünüyorum” di-yen Samut, yeni yasalaflt›r›lan Ar-Geteflvik yönetmeli¤inin ülkemizin Ar-Ge alan›nda ileri ülkeleri yakalamas›için bir araç olabilece¤ini ancak bafll›bafl›na yeterli olmad›¤›n›, bu teflvik-lerden küçük ve orta ölçekli iflletmele-rin mutlaka yararland›r›lmas› ve tefl-viklerin daha cazip hale getirilmesigerekti¤ini söylüyor.

30

mom

ent

exp

o

SEKTÖRDEN

TÜRK‹YE’DE 1980’L‹ YILLARDA KÜÇÜK ÖLÇEKTE BAfiLANAN VE SADECE ‹ÇPAZARA DÖNÜK YAPILAN TEKST‹L VE KONFEKS‹YON MAK‹NELER‹ ‹MALATI,

1990’LI YILLARDAN ‹T‹BAREN DAHA MODERN B‹R GÖRÜNÜM KAZANIYOR. BUYILLARDAN SONRA DIfi PAZARLARA DA AÇILAN SEKTÖR GÜNÜMÜZDE 150

FARKLI ÜLKEYE ‹HRACAT GERÇEKLEfiT‹R‹YOR.

Tekstil makineleri gelece¤ini örüyor 31

mom

ent

exp

o

SEKTÖRDEN

32

mom

ent

exp

o

Tekstil, hiç flüphesiz, Türk sa-nayisinin ve ekonomisinin lo-komotif sektörlerinden birioldu. Türkiye ekonomisininen büyük bilefleni olan sektör

ayn› zamanda ihracatta da en büyük ka-lemi oluflturuyordu. Türkiye ekonomisiaç›s›ndan yaflamsal önem tafl›yan tekstilsektörünün gelece¤ini ve baflar›lar›n›belirleyen en önemli faktör ise tekstilmakineleri. Türkiye, tekstilde önemli ba-flar›lar yakalamas›na ra¤men, tekstilmakineleri imalat›nda ciddi ad›mlar at-maya bafllamas› çok yeni diyebiliriz. Bualanda ihracat ise 1990’lardan sonra çokküçük ölçekli olarak gerçeklefltirilmeyebaflland›. Aradan geçen süreç içerisin-de, makineleflmeden ekonomik aç›danbüyümenin neredeyse imkâns›z oldu¤u-nun ve kendi makinelerini üretemeyenbir ülkenin de ekonomik olarak ba¤›ml›kalaca¤›n›n daha iyi anlafl›lmas› ile teks-til makineleri sektörü hem geliflti, hemde ihracat yelpazesini çok geniflletti.Günümüzde, Türk tekstil ve konfeksi-yon makineleri sektörü Ortado¤u’danAvrupa ve Uzak Asya’ya kadar yaklafl›k150 ülkeye ihracat gerçeklefltirebilmeyibaflarm›fl durumda. Bu sektörde yafla-nan önemli geliflmelere ra¤men ithalathalen önemli bir soru teflkil ediyor. Yerliimalatç›lar›n iç pazara hakim olamamas›nedeniyle, ülkemiz sektörde ihracat›n›nçok üzerinde ithalat gerçeklefltiriyor vebu da yarat›lan art› de¤erin ve ülkemizegiren dövizin d›flar› ç›kmas›na sebepoluyor. 2007 y›l›nda ihracat›n› bir öncekiseneye göre yüzde 6,1 art›ran ve 238milyon dolar ihracat gerçeklefltiren Tür-kiye sektörde ihracatç› ülke s›ralamas›n-da 15. s›rada yer al›rken, ayn› sene itha-lat›n› da yüzde 35,6 art›rarak 1 milyar795 milyon dolar seviyesine yükseltmiflve dünyan›n 3. büyük ithalatç›s› konu-munda yer alm›flt›r. Tekstil ve konfeksi-yon makineleri sektöründe, yerli imalat-ç›n›n teflvik edilmesi ve ithalat›n azal-mas›yla d›fl ticaret dengesinin ülkemizlehine geliflmesi olas› gözüküyor. 150ülkeye ihracat gerçeklefltiren sektörtemsilcileri bu potansiyeli bar›nd›rd›kla-r›n› kan›tl›yorlar.

1980’LERDE KÜÇÜK ÖLÇEKTEBAfiLAYAN ‹MALATTekstil sanayisinin birçok alt dal›nda

her çeflit iplik, kumafl, giyim eflyas›, evtekstil, haz›r giyim tekstil ürünlerini üre-tebilen Türkiye’nin son y›llar itibariylegeliflmifl ve büyük bir tekstil ve konfek-siyon makine park› da bulunuyor.Ülkemizde, 1980’li y›llara kadar sektö-rün ihtiyaç duydu¤u tekstil ve konfeksi-yon makinelerinin ithal edildi¤i; ancak1980’lerde küçük ve orta ölçekli makineüretimine baflland›¤› görülüyor. Günü-müzde tekstil ve konfeksiyon makineleriimalatç›lar›, yüksek teknolojili makinelerde dahil tekstil sanayinde kullan›lan bir-çok makineyi üretebilecek kapasiteyesahipler. Atmosferik jet veya püskürt-meli boya makineleri gibi makine kate-gorisinde, yerel düzeydeki üreticiler,uluslararas› piyasalarda rekabet yarata-biliyorlar. Türkiye’de tekstil ve konfeksi-yon makineleri imalatç›lar›n›n, genellik-le küçük ve orta ölçekli olup, ‹stanbul ve

‹zmir’de yo¤unlaflm›fl olmalar› dikkatçekiyor. Sürekli de¤iflen tekstil ve kon-feksiyon talepleri, makine imalat›na yönveriyor. Türkiye’de de tekstil ve konfek-siyon makine imalat›nda, global trend-ler takip ediliyor. Bunun neticesinde iseson teknolojili, daha verimli ve sofistikemakinelerin imalat› yap›l›yor. Yeni tek-nolojileri uygulayan ve tasar›m gelifltir-meye önem veren sektör, 1990’l› y›llarakadar iç piyasaya yönelik üretim yapar-ken, firmalar›m›z 1990’l› y›llardan itiba-ren d›fl pazarlara yönelmeye bafllad›lar.Bugün ise, yaklafl›k 150 farkl› ülkeye ih-racat yap›l›yor.

DÜNYA ÇAPINDA 24 M‹LYARDOLARLIK ‹HRACAT PAZARIBirleflmifl Milletler (BM) ‹statistik Bölü-mü verilerine göre 2006 y›l›nda toplamdünya tekstil ve konfeksiyon makineleriihracat›n›n, bir önceki y›la göre yüzde

7,3 oran›nda art›fl göstererek 24 milyar290 milyon dolar de¤erine ulaflt›¤› gö-rülüyor.2006 y›l›nda Almanya’n›n, 5 milyar 505milyon dolar ihracat gerçeklefltirerekdünya tekstil ve konfeksiyon makineleriihracat›ndan yüzde 23 oran›nda pay al-d›¤› ve sektörde ihracat yapan ülkeleraras›nda ilk s›rada yer ald›¤› görülüyor.Almanya’y› 3 milyar 107 milyon dolartutar›nda ihracatla Japonya, 2 milyar658 milyon dolar ihracatla ‹talya, 2 mil-yar 297 milyon dolar ihracatla Çin ve 1milyar 729 milyon dolar ihracatla ‹sviçretakip ediyor. Türkiye’ye bakt›¤›m›zda,2006 y›l›nda, 225 milyon dolar civar›n-daki ihracat› ile tekstil makineleri ihraçeden ülkeler aras›nda 18. s›rada yer al-d›¤›n› görüyoruz. 2007 y›l›nda dünya sektör ihracat›ndayine Almanya’n›n sektör liderli¤ini de-

vam ettirmifl olmas› dikkat çekiyor. BMverilerine göre 2007 y›l›nda Alman-ya’n›n 6 milyar 282 milyon dolar tuta-r›nda tekstil ve konfeksiyon makinesiihracat› gerçeklefltirdi¤i görülüyor. 2007y›l›nda ihracatta Almanya’y› 3 milyar413 milyon dolarl›k ihracatla Japonya ve2 milyar 755 milyon dolar tutar›ndakiihracatla ‹talya takip ediyor. Ayn› seneTürkiye de sektördeki ihracat›n› art›ra-rak 15. s›raya yükseliyor.

Ç‹N PAZARINA YÖNELMEK LAZIM2006 y›l›nda dünya tekstil ve konfeksi-yon makineleri ithalat› incelendi¤inde,bir önceki seneye k›yasla yüzde 2,4 ora-n›nda artarak 23,2 milyar dolar olarakgerçekleflmesi dikkat çekiyor. BM verilerine göre, 2006 y›l›nda ithalat-ta Çin Halk Cumhuriyeti 4 milyar 471milyon dolar ile zirvede yer al›rken, bu

“ Yeni teknolojileri uygulayan ve tasar›m gelifltirmeyeönem veren tekstil ve konfeksiyon makineleri sektörü,1990’l› y›llara kadar iç piyasaya yönelik üretimyaparken, firmalar›m›z 1990’l› y›llardan itibaren d›flpazarlara yönelmeye bafllad›lar. Bugün ise, yaklafl›k150 farkl› ülkeye ihracat yap›l›yor.”

33

mom

ent

exp

o

EN ÖNEML‹ PAZARIMIZ ALMANYATürkiye’nin ülkeler itibariyle 2007 y›l›tekstil ve konfeksiyon makineleri ihra-cat› incelendi¤inde, 23 milyon dolar ileAlmanya’n›n ilk s›rada yer ald›¤› görü-lüyor. Türkiye’nin sektör ihracat›nda di-¤er önemli pazarlar› ise 20,4 milyon do-lar ile Hindistan, 20,2 milyon dolar ileM›s›r, 14,9 milyon dolar ile Özbekistanve 14,8 milyon dolar ile Bangladefl ola-rak s›ralan›yor. Di¤er taraftan, Türkiye’nin sektör ihra-cat›ndaki ilk 10 ülke aras›nda, ihracat›n›bir önceki seneye göre en çok art›rd›¤›ülke yüzde 90,8’lik art›fl ile Almanyaoluyor. Almanya’dan sonra ihracat›m›z›n artt›¤›ülkeler, yüzde 77,4’lük art›flla Belçika,yüzde 69,9’luk art›fl ile Fransa, yüzde67,9’luk art›fl ile M›s›r, yüzde 59,8’lik ar-t›fl ile ‹ngiltere ve yüzde 46 oran›nda ar-t›fl ile Suriye fleklinde s›ralan›yor.2007 y›l›nda sektör ihracat›m›zda ilk on

ülkeyi 2 milyar 239 milyon dolarl›k itha-latla Hindistan ve 1 milyar 909 milyondolar ithalatla Amerika Birleflik Devlet-leri takip ettiler. Ayn› verilere göre Tür-kiye’nin sektör ithalat› ise yüzde 20,2oran›nda azalarak 1 milyar 324 milyondolar olarak gerçekleflti ve bu rakamlaTürkiye 4. s›rada yer ald›. ‹thalat›nda ar-t›fl görülen ülkeler s›ralamas›nda iseyüzde 43,5 oran›nda büyüme ile Brezil-ya dikkat çekerken, ithalat›ndaki yüzde26,4 oran›nda art›fl ile Hindistan ikinci,yüzde 17,7 oran›ndaki art›fl ile ‹sviçreüçüncü s›rada yer ald›. Dünya tekstil ve konfeksiyon makineleriithalat›n› 2007 y›l›nda inceledi¤imizde2006 senesinde ilk s›rada yer alan ÇinHalk Cumhuriyeti’nin yine ilk s›radakikonumunda bir de¤ifliklik olmad›¤›n›görüyoruz. BM verilerine göre ithalat›n›art›rarak 5 milyar 272 milyon dolar sevi-yesine yükselten Çin Halk CumhuriyetiTürk makine ihracatç›lar› için de dikkateal›nmas› gereken bir pazar konumunda.Ayn› sene, Amerika Birleflik Devletleride ithalat›n› art›rarak 2 milyar 64 milyondolarla ikinci s›rada yer al›rken, üçüncüs›ray› ise 1 milyar 794 milyon dolarlaTürkiye al›yor.

‹HRACATIMIZ BÜYÜYORTekstil ve Konfeksiyon makineleri sek-töründe d›fl ticaret a盤› veren Türki-ye’nin, özellikle son y›llarda uluslararas›rekabetin artmas›yla ihracatta da önem-li geliflmeler göstermifl olmas› dikkat çe-kiyor. Türkiye’nin son iki y›ldaki tekstil vekonfeksiyon makineleri ihracat›na bak›l-d›¤› zaman toplam makine ve aksamlar›ihracat› içerisindeki s›ras›yla yüzde 3,2ve yüzde 2,5 olan pay›n›n potansiyelininçok alt›nda oldu¤u gözleniyor. 2007 y›-l›nda bir önceki seneye k›yasla yüzde6,1 art›fl gösteren sektör ihracat›, 238milyon dolara ulaflarak geliflme kaydet-mifl olsa da yaflanan art›fl henüz isteni-len seviyeye ulaflabilmifl de¤il. TÜ‹K verilerine göre Türkiye’nin son ikiy›ldaki sektör ihracat›, ürün baz›nda in-celendi¤inde, 125 milyon dolar ile doku-ma maddelerini y›kama, kurutma, ütüle-me makinelerinin sektör ihracat›n›n ya-r›s›ndan fazlas›n› teflkil etti¤i görülüyor.Sektör ihracat›nda di¤er önemli ürüngrubu ise, 27 milyon dolar ihracatla

ikinci s›rada yer alan lifleri haz›rlayan,iplik üreten-haz›rlayan makineler ürüngrubu. Sektör ihracat›nda üçüncü s›ra-da yer alan ürün grubu ise 25 milyondolar ile örgü tezgâhlar›, gipür, tül, dan-tela, file imal› makine, cihazlar› grubuoluyor. Sektörde 2007 y›l›nda ihracat›n›bir önceki seneye en büyük oranda art›-ran ürün grubu olarak yüzde 428,9 ora-n›nda büyüme ile keçe, mensucat imalmakinelerinin aksam, parçalar› grubudikkat çekiyor. Bu ürün grubunu yüzde51,9 oran›nda büyüme ile yard›mc› teks-til makine, cihazlar› ve aksam-parçalar›grubu ve yüzde 19,6 oran›nda büyümeile dikifl makineleri, mobilyalar›, i¤nele-ri, aksam-parçalar› grubu takip ediyor.Sektörde, ihracatta ikinci s›rada yer alanlifleri haz›rlayan, iplik üreten-haz›rlayanmakineler grubunun ihracat›nda bir ön-ceki seneye göre yüzde 42,2 oran›ndadüflüfl yaflan›rken, sektör ihracat›nda ilkon s›rada yer alan ürün gruplar›n›n di-¤er hepsinde büyüme görülüyor.

34

mom

ent

exp

o

s›ra içinde yer alan ülkeler aras›nda ih-racat›m›z›n bir önceki seneye göre geri-ledi¤i ülkeler ise yüzde 36,1 oran›ndagerilemeyle Hindistan ve yüzde 30 ora-n›nda gerilemeyle Bangladefl fleklindes›ralan›yor.

‹THALATI AZALTMAMIZ GEREK‹YORTürkiye’nin tekstil ve konfeksiyon maki-neleri ithalat›n› de¤erlendirdi¤imizdeise 2006 y›l›nda 1,3 milyar dolar olarakgerçekleflen tekstil ve konfeksiyon ma-kineleri ithalat›n›n, 2007 y›l›nda yüzde35,6 artarak yaklafl›k 1,8 milyar dolarolarak gerçekleflti¤ini görüyoruz. Türkiye’nin tekstil ve konfeksiyon maki-neleri ihracat›nda ikinci s›rada yer alanlifleri haz›rlayan, iplik üreten-haz›rlayanmakineleri, ülkemizin bu sektördeki it-halat›nda ilk s›rada yer al›yor. Lifleri ha-z›rlayan, iplik üreten-haz›rlayan makine-lerin ithalat›n›n, 2006 y›l›nda 230 milyondolar iken, 2007 y›l›nda 676 milyon do-lar olarak gerçekleflmifl olmas› dikkatçekiyor. ‹thalat›m›zda ikinci s›rada yeralan ürün grubu 292 milyon dolarl›k it-halatla örgü tezgâhlar›, gipür, tül, dan-telâ, file imal› makine ve cihazlar› olur-ken, üçüncü s›rada 212 milyon dolar tu-tar›ndaki ithalatla yard›mc› tekstil maki-ne ve cihazlar› aksamlar› ve parçalar›grubu yer al›yor. Türkiye’nin 2007 sektör ithalat›nda art›flgösteren ürün gruplar› ise, yüzde 192,9oran›nda art›flla lifleri haz›rlayan, ipliküreten-haz›rlayan makineler, yüzde167,8 oran›nda art›flla, dokuma madde-lerinden lif imal eden, dokuyan, kesenmakineler ve yüzde 22,2 oran›nda art›fllaörgü tezgâhlar›, gipür, tül, dantela, file

imal› makine ve cihazlar› fleklinde s›ra-lan›yor.

EN BÜYÜK TEDAR‹KÇ‹M‹Z DE ALMANYA2007 y›l›nda Türkiye’nin tekstil ve kon-feksiyon makineleri sektöründe enönemli tedarikçisi olarak Almanya öneç›k›yor. Türkiye, Almanya’dan 2006 y›-l›nda 355 milyon dolar de¤erinde tekstilve konfeksiyon makinesi ithal ederken,bu miktar 2007 y›l›nda 674 milyon dolarolarak gerçeklefliyor. Türkiye’nin 2007sektör ithalat›nda Almanya’y›, s›ras›yla271 milyon dolarla ‹talya, 259 milyondolarla ‹sviçre, 126 milyon dolarla Ja-ponya ve 122 milyon dolarla Çin HalkCumhuriyeti takip ediyor.Sektörde, 2007 y›l›nda Türkiye’ye ihra-cat›n› bir önceki seneye göre en fazla

art›ran ülkeler ise yüzde 90 oran›nda ar-t›flla Almanya, yüzde 85,1 oran›nda ar-t›flla Güney Kore Cumhuriyeti, yüzde80,7 oran›nda art›flla Çek Cumhuriyetive yüzde 76,9 oran›nda art›fl ile ‹sviçrefleklinde s›ralan›yor. ‹lk 10 ülke aras›ndaithalat›m›z›n azald›¤› tek ülkenin ise bizeihracat› yüzde 41 oran›nda azalan Belçi-ka oldu¤u görülüyor.

SEKTÖRÜN KAL‹TE‹MAJI GÜÇLENMEL‹Türkiye’de tekstil ve konfeksiyon maki-neleri imalatç›-ihracatç› firmalar›n›nkarfl›laflt›¤› sorunlar aras›nda; Uzakdo-¤u menfleli makinelerin fiyat avantaj›nedeniyle, gerek kalite, gerekse servisimkan› bak›m›ndan üstün yerli makine-lere tercih edilmesi öne ç›k›yor. Di¤ertaraftan, sektörün daha önce kimi fir-malarca zedelenen imaj› baflar›l› bir ta-

ALMANYA

H‹ND‹STAN

MISIR

ÖZBEK‹STAN

BANGLADEfi

‹RAN

FRANSA

‹NG‹LTERE

SUR‹YE

BELÇ‹KA

D‹⁄ER ÜLKELER

TOPLAM

12.121.611

31.927.766

12.038.309

13.614.785

21.180.720

8.685.367

5.227.151

5.503.051

5.011.242

3.969.299

105.388.586

224.667.887

23.131.461

20.407.775

20.213.550

14.953.721

14.831.812

11.178.375

8.881.053

8.792.471

7.314.306

7.041.527

101.664.889

238.410.940

90,8

-36,1

67,9

9,8

-30,0

28,7

69,9

59,8

46,0

77,4

-3,5

6,1

TÜRK‹YE'N‹N TEKST‹L VE KONFEKS‹YON MAK‹NELER‹ ‹HRACATINDABAfiLICA ÜLKELER (ABD DOLARI)

ÜLKE ADI 2006 2007 DE⁄‹fi‹M (%)

Kaynak: TÜ‹KNot: 8444, 8445, 8446, 8447, 8448, 8449, 8451, 8452 nolu GT‹P’leri kapsamaktad›r.

TEKST‹L VE KONFEKS‹YONMAK‹NELER‹NDE TÜRK‹YE

>> 2007 ihracat›m›z 238 milyon dolar

>> 2007 ihracat büyüme oran›m›z yüzde 6,1

>> En önemli pazar›m›z Almanya

>> 2007’de Almanya’ya ihracat art›fl oran›m›z yüzde 90,8

>> En önemli ihraç kalemimiz dokuma maddelerini

y›kama, kurutma, ütüleme makine ve cihazlar›

>> 2007 ithalat›m›z 1 milyar 795 milyon dolar

>> 2007 ithalat art›fl oran›m›z yüzde 35,6,

>> En önemli tedarikçimiz Almanya

SEKTÖRDEN

35

mom

ent

exp

o

n›t›m kampanyas›yla giderilemedi¤in-den ötürü yerli ürünler müflteriler tara-f›ndan önyarg› ile karfl›lan›yor. Bu ba¤-lamda, sektördeki kaliteli yerli ürünimaj›n›n yeterli olmamas› yurt içindebirçok al›c›y› da ithal ürün sat›n almayayönlendiriyor ve sektörün yerli imalat›n›olumsuz yönde etkiliyor.Kimi tekstil firmalar›n›n kullan›lm›fl ma-kine ithal etmeleri ve bu sebepten eskiteknoloji ile imalat yapmak zorunda kal-malar› ve bu makinelerden istenilen ve-rimlili¤in al›namamas›, firmalar›n reka-bet yetene¤inin kaybedilmesine sebepoluyor. Bu durum, yeterli sermaye biri-kiminin yap›lamamas› ile sonuçlanaraktekstil sektörüne ve tekstil makineleriimalat sanayisine önemli zararlar veri-yor. Sektörün potansiyel ihraç pazarlar›aras›nda yer alan Bangladefl, Hindistan,Vietnam gibi ülkelerin riskli bölge s›n›-f›nda de¤erlendirilmesi, al›nan kredile-rin geri ödeme faiz oran›n›n yüksekolmaktad›r.

F‹NANS DESTEKLER‹ ARTARSA‹Ç PAZARI GER‹ ALIRIZVadeli makine al›mlar›nda kullan›lankredi sistemlerinden olan Coface, Her-mes ya da türevi krediler ülkemizde he-nüz uygulanm›yor. Bu sebepten ötürü,finansman s›k›nt›s› çeken sanayiciler,makine al›mlar›n› yerli üreticiden de¤il,daha uygun ödeme koflullar› sunabilenyabanc› ülke üreticilerinden gerçekleflti-riyorlar. Uzun vade ile ödeme avantaj›sunuldu¤u için benzeri standart ve kali-tedeki yerli makinelerden çok daha yük-sek bedelle ithal edilen bu makineler,hem ülkenin döviz kayb›na hem de yerlimakine üreticisinin rekabet gücününyok olmas›na sebep olarak sektörüngüç kaybetmesine neden oluyorlar.

YÜKSEK KAL‹TEDEÜRET‹M YAPIYORUZTürk tekstil ve konfeksiyon makineleriimalatç›lar›n›n büyük ço¤unlu¤u, maki-ne üretimlerine atölye tipi yerlerde kü-çük kapasiteler ile revizyon veya tamiratçal›flmalar› yaparak bafllayan firmalar-dan olufluyordu. Ancak günümüzde,modern fabrikalarda, ileri teknoloji tez-gâhlar ve uzmanlaflm›fl personel ile fir-malar›m›z tesislerinde, birço¤u karmafl›kelektronik kontrol sistemleri içeren teks-

til makineleri üretmeyi baflar›yorlar. Ne yaz›k ki, hemen hemen bütün altkollar›nda üretim ve ihracat yap›lansektörde, yarat›lan katma de¤er maki-ne ithalat› dolay›s›yla büyük orandayurt d›fl›na ç›k›yor. Bunun neticesinderekabet yetene¤i olumsuz yönde etkile-nen sektör, giderek daha büyük ölçüded›fla ba¤›ml› bir hale gelmeye devamediyor. Bu nedenle üretilen ürünlerinkalitesinin iyilefltirilmesi, yurt içindeüretilen ürünler konusunda yeterli dü-zeyde bilinçlenme sa¤lanmas› ve yurtd›fl›nda oldu¤u kadar, yurt içinde desektörün imaj›n›n güçlendirilmesi sek-törün geliflimini sürekli k›lmak içinmutlaka at›lmas› gereken ad›mlar ola-rak karfl›m›zda duruyor.

SEKTÖR ARTI DE⁄ER YARAT-MA POTANS‹YEL‹N‹ TAfiIYORDi¤er taraftan, sektörün geliflimine

8451

8445

8447

8448

8452

8446

8444

8449

DOKUMA MADD. YIK., KUR., ÜTÜ. MAK. VE CIHAZ.

LIFLERI HAZIR., ‹PL‹K ÜRE.-HAZ. MAK‹NELER

ÖRGÜ TEZ., G‹PÜR, TÜL, DAN., F‹LE ‹MALI MAK., C‹H.

YAR. TEK. MAK., CIHAZLARI VE AKSAM-PARÇALAR

D‹K‹S MAK., MOB., ‹GN., AKSAM-PARÇALARI

DOKUMA TEZGAHLARI (MAKINELERI)

DOKUMA MADD. L‹F IMAL EDEN, DOK., KESEN MAK.

KEÇE, MEN. ‹MAL MAK. AKSAM, PARÇALARI

TOPLAM

107.279.312

46.934.043

23.835.882

14.162.328

16.166.305

12.501.653

3.729.132

59.232

224.667.887

125.876.040

27.118.501

25.180.362

21.515.162

19.333.672

14.694.756

4.379.186

313.261

238.410.940

17,3

-42,2

5,6

51,9

19,6

17,5

17,4

428,9

6,1

TÜRK‹YE’N‹N TEKST‹L VE KONFEKS‹YON MAK‹NELER‹ ‹HRACATI (ABD DOLARI)

G.T.‹.P. MADDE ADI 2006 2007 DE⁄‹fi‹M (%)

Kaynak: TÜ‹K

engel olarak görülen, müflterilerinve makine üreticilerinin uzun vadelikredi ile finanse edilememelerineve yeni pazarlarda bankac›l›k venakliye alanlar›nda yaflanan sorun-lara çözüm bulunmas›, 150 civar›n-da ülkeye ihracat yapmay› baflaransektörün, uluslararas› piyasalardarekabet gücünün art›r›lmas› bak›-m›ndan yaflamsal önem tafl›makta.Son y›llarda üretimde ve ihracattakazanm›fl oldu¤u ivme ile Türk teks-til ve konfeksiyon makineleri sektö-rü, sektör temsilcilerinin talepleri vebeklentileri karfl›land›¤› takdirde,uluslararas› piyasalardaki konumu-nu güçlendirmeyi, ithal girdileriazaltarak iç pazarda da hakim olma-y› ve bu alandaki d›fl ticaret denge-sini tersine çevirerek art› de¤er ya-ratan bir sektör olmay› baflaraca¤›-n›n sinyallerini veriyor.

36

mom

ent

exp

o

TÜRK‹YE’N‹N ‹LK VE TEK ENTEGRE RULMAN ÜRET‹M TES‹S‹NE SAH‹P, ‹MALATININYAKLAfiIK YÜZDE 70’‹N‹ ‹HRAÇ EDEN ORS, RULMAN ÜRET‹M‹NDE ÜLKEM‹Z‹N ENÖNEML‹ KURULUfiU KONUMUNDA.

SEKTÖRDEN

Rulman imparatoru:

ORS

Geliflimine h›zla devam edenTürk Makine Sanayi Sektörüiçerisinde öne ç›kan önemlimakine aksamlar›ndan biride rulman sektörü. Bu y›l›n

ilk alt› ayl›k döneminde de bir öncekiseneye göre yüzde 28,5 oran›nda büyü-yen rulman ihracat› ilerisi için umut ve-riyor. Ülkemizde, sektörün neredeysetek büyük ihracatç› firmas› ve ayn› za-manda lideri konumunda yer alan Orta-do¤u Rulman San. Ve Tic. A.fi. (ORS)ulaflm›fl oldu¤u nokta itibariyle makineaksamlar›nda ifltigal eden firmalar içinönemli bir örnek teflkil ediyor. 2008 so-nunda üretim kapasitesini y›lda 55 mil-yon adet rulmana ç›karmay› hedefleyenfirma ayn› zamanda 85 bin metrekarelikkapal› üretim tesisi ile de bu alandadünyada ilk s›rada yer al›yor. Bu tarzfirmalar›m›z›n ço¤almas›, pek çok sek-törde kullan›lan yan sanayi ürünlerin it-halat›nda da önemli bir düflüflü berabe-rinde getirerek d›fl ticaret dengemizinlehimize geliflmesini sa¤layabilir. Mo-ment Expo ekibi olarak kendi alan›ndalider dünya çap›nda da önemli firmala-r›m›zdan olan ORS’yi ve sektörü ORSYurtiçi Pazarlama Müdürü MehmetEmin Ak›n ile birlikte de¤erlendirdik.

TÜRK‹YE’N‹N ‹LK VE TEK ENTEGRE TES‹S‹Ortado¤u Rulman San ve Tic. A.fi.(ORS) 1982 y›l›nda kurularak 1985 y›l›n-da seri üretime geçer. Günümüzde,ORS, rulman imalat›nda Türkiye'nin ilkve tek entegre rulman üretim tesisi ko-numunda. Tesise bir taraftan çubuk, bo-ru olarak giren ham malzeme di¤er ta-raftan paketlenmifl rulman olarak am-bara giriyor. ‹lk kuruldu¤u y›l 4 milyon500 bin adet olan üretim kapasitesinin2008 y›l› sonu itibariyle 55 milyon adetrulman ve 35 milyon adet makara, burçve bilezik üretim kapasitesine ulaflmas›planlan›yor. 1985–2006 y›llar› aras›ndasadece tek s›ra bilyeli rulman üretmiflolan ORS’nin bu y›ldan sonra ürün ga-m›na konik ve silindirik rulman üretimi-ni de ilave etti¤i görülüyor. 1993 y›l›nakadar Avusturya STEYR firmas›n›n li-sans›yla üretim yapan ORS, bu firman›nSKF firmas›na sat›lmas›yla lisans anlafl-mas›n› sona erdirerek, tamamen Türkmühendis ve iflçisinin bilgi ve becerisiy-

le üretimine devam ediyor. Ankara’dabulunan ORS’nin üretim tesisinin aç›kalan› 300 bin metrekare, kapal› alan›ise 85 bin metrekare. Bu konumuylaORS, kapal› alan itibariyle ayn› çat› al-t›nda üretim yap›lan dünyan›n en bü-yük tek s›ra bilyal› rulman üretim tesi-sinin sahibi konumunda duruyor. 1990’l› y›llar›n bafllar› itibariyle ORS ih-racata önem vermeye bafll›yor. Firma,bu gün için üretiminin yüzde 65-70’iniihraç ediyor. ORS 2007 y›l›nda yüzde68 olan ihracat›n›n, 2008 y›l›nda yüzde70 olmas›n› hedefliyor. Üretiminin yüz-de 65-70'ini ihraç eden ORS, yüzde30–35 ini ise Türkiye’de pazarl›yor.

ORS KAZANDI⁄INI YATIRIMA DÖNÜfiTÜRÜYOR‹lk y›llar›nda alm›fl oldu¤u know-howgere¤i rulmanlar› boru malzemedenüreten ORS bu üretim tekni¤i hem pa-hal› hem de ham malzeme tedariki aç›-s›ndan çok zahmetli bir proses oldu¤uiçin bu yöntemden vazgeçmeyi düflü-nür. Bu konuda bizi bilgilendiren ORSYurtiçi Pazarlama Müdürü MehmetEmin Ak›n “Rulman dünyas›nda geli-flen yenilikleri takip eden, kendisini sü-rekli yenileyen, kazand›¤›n› yat›r›madönüfltüren ORS 1996 y›l›nda radikalbir kararla rulman bileziklerini dövme-den elde etme karar› ald›. Bu tarihtenitibaren yat›r›mlar›n› bu yönde yapanORS, sektöründe hat›r› say›l›r bir yeresahip oldu” diyor. Ayr›ca ORS, y›ldamilyonlarca adet üretim say›s›na sahiptipler için kalite seviyesinin de yüksel-mesini sa¤layan, ihracat yapt›¤› firma-lar›n da be¤enisini kazanm›fl olan tamotomatik üretim bantlar› kurmufl du-rumda. Mehmet Emin Ak›n, bu konu-da bizi bilgilendirerek ”Bu bantlarda›s›l ifllem f›r›nlar›ndan gelen bileziklerel de¤meden ifllenip, montaj› ve yüzde100 son kontrolleri yap›larak paketleni-yorlar. ORS üretiminin yüzde 65-70'ibu hatlardan geçiyor. Kafile say›s› dü-flük olan (bin, 10 bin adetler seviyesin-de) tipler ise yar› otomatik hatlardangeçiyor” diyor.Rulman›n kullan›lmad›¤› bir sektör he-men hemen yok. Rotasyon olan hermekanizmada rulman bulunuyor. Sa-nayi olarak otomotiv, tar›m, beyaz efl-ya, ev aletleri, elektrik motoru endüs-

triyel alanlar› rulman›n kullan›ld›¤› bellibafll› alanlar. Otomotiv sektöründe, birarabada 25–30 adet kadar (akslarda,flanzumanda, alternatörde, motorda, ka-y›fl gergi sistemleri), beyaz eflya sektö-ründe çamafl›r makinelerinin tamburla-r›nda, tahrik motorlar›nda olmak üzere4 adet, endüstriyel uygulamalarda isefabrikalarda çal›flan tezgâhlar›n üzerin-de, çimento fabrikalar› f›r›nlar›ndamuhtelif rulmanlar kullan›l›yor. Bu aç›-dan ele al›nd›¤›nda ORS’nin ürünlerinindünyan›n her taraf›ndan talep edildi¤igörülüyor.

DÜNYA DEVLER‹ ‹LE ÇALIfiIYORTürkiye’nin lider rulman üreticisi konu-mundaki ORS’nin ticari iliflki yürüttü¤üpek çok dünya çap›nda firma mevcut. ‹flyapt›klar› kurulufllar hakk›nda bilgi ve-ren Ak›n, “ORS olarak hem ham malze-me sat›n ald›¤›m›z firmalar›n hem detedarikçisi oldu¤umuz firmalar›n hepsidünya çap›nda tan›nan "A" klâs firma-lard›r. Tedarikçilerimiz: Sanyo-Japonya,Corus-‹ngiltere, Ovako-‹sveç, Ascome-tal-Fransa. Belirtmifl oldu¤um gibi, üre-timimizin yüzde 65–70’ini ihraç etmekte-yiz. ‹hraç müflterilerimizden baz›lar› Sie-mens AG, BSHG, Valeo, Fiat, Delphi,GE, MTU, Stihl, Eaton, Toro dur. Yurti-çinde ise Arçelik, Vestel, Peg, Gamak,Volt, Y›lmaz redüktör, Tofafl, Ford,BMC, Lucas, Mako, TTF, Uzel vd. firma-lar›d›r” diye konufluyor.

ÇOK ULUSLU fi‹RKETLERLE REKABET HAL‹NDEGloballeflen dünyada her sektörde oldu-¤u gibi rulman sektöründe de çok fazlarekabet yaflan›yor. ORS’nin rekabet ha-linde oldu¤umuz ülkeler aras›nda Al-manya, Fransa, ‹talya, ‹spanya, Polonya,Japonya, Kore ve Çin öne ç›k›yor. Buülkelerde üretim yapan firmalar, genelolarak dünya devi çok uluslu flirketler.Rakiplerini anlatan Mehmet Emin Ak›n,“Yeryüzünde onlarca fabrikalar› oluptek bir üretim yerlerinde kendilerine azsay›da tip ve üretim adet fazlal›¤› sa¤la-yabilmektedirler, bu da onlara çok iyimaliyet avantaj› sa¤lamaktad›r. Biz isetek çat› alt›nda, 300 tip imal etmekte vebuna ra¤men bu dünya devleri ile reka-bet etmekte ve onlar› pek çok yerdeyenmekteyiz” diyor.

37

mom

ent

exp

o

SEKTÖRDEN

38

mom

ent

exp

o

Globalleflen dünyada bilgisayarlar›n birtufluna basarak bütün dünyadaki ima-latç›lar› bulabilece¤imiz bir ortamda,geliflmifl ülkelerle rekabet için en önem-li hususun Türkiye'nin de bu ülkeler gi-bi her alanda geliflmesi, kendi ham mal-zemesini, tezgâh›n› ve yard›mc› emtias›-n› kendisinin üretmeyi baflarabilmesi ol-du¤u görülüyor. Böyle flekillenen reka-bette, çeli¤i, tezgahlar›, kesici tak›mlar›,bu geliflmifl ülkelerin kendilerinden it-hal etti¤imizi söyleyen Ak›n, bunun dabize ilave olarak nakliye, ülkesine göregümrük vergisi, stok maliyeti ve çok

fazla amortisman yükü yükledi¤ini be-lirtiyor. Ak›n ayr›ca, rakip firmalar›n iseüretim yapt›klar› ülkelerde her fleyi yan›bafllar›ndaki kendi fabrikalar›ndan te-min edebildiklerini söylüyor.

“YEN‹L‹KÇ‹L‹⁄‹M‹ZLE RULMANKAL‹TEM‹Z‹ YÜKSELT‹YORUZ”ORS teknolojik anlamda çok benc-hmark yapan, bu alanda teknolojik ge-liflmeleri çok yak›ndan takip eden birfirma olarak göze çarp›yor. Dolay›s› ilepazarda oluflan bir yenilikten an›ndahaberdar olabiliyor ve imalat›nda uygu-

lamak suretiyle müflterilerine çok k›sasürede yans›tabiliyor. Ak›n, “Bu anlam-da, dövme yat›r›m›, tam otomatik üre-tim ve ak›ll› ambar (robotik olarak fifoprensibini uygular) yat›r›mlar› gibi rul-man kalitesini çok yükselten prosesleriuygulama örnekleri olarak verebiliriz”diyor.ORS’nin çevre duyarl›l›¤› 17–18 y›l ön-celerine dayan›yor. ORS ar›tma sistemialan›nda da Türkiye’nin ilk yat›r›m ya-pan firmalar›ndan. ORS, bugün itibariy-le TS EN ISO 14001 Çevre Yönetim Sis-temi ile TS 18001 ‹flçi Sa¤l›¤› ve Güven-li¤i Yönetim Sistemi belgelerine sahipbir kurulufl. Üretiminde ve ticari faaliyetlerinde kali-te ve dürüstlükten ödün vermeyen ilke-sel duruflu sebebiyle ORS flu ana kadarherhangi bir müflterisi ile en ufak birsorun yaflamamay› baflarabilmifl bir ku-rulufl olarak dikkat çekiyor.

Ç‹N’DEN YAPILAN ‹HRACATSEKTÖRÜ ZORA SOKUYORSektörün en önemli problemi olarakÇin’den yap›lan ithalatlar öne ç›k›yor.Buradan gelen rulmanlar›n sat›fl fiyatla-r› ORS'nin yüzde 20–25 i dolaylar›ndakal›yor. Ancak fiyat kalite paritesi olarakele al›nd›¤›nda bu rulmanlar›n kullan›-m›n›n tüketiciye daha pahal›ya mal ol-du¤u görülüyor. Çin rulmanlar›n›n kali-tesizlikleri tescilli olmas›na ra¤men, yer-li imalatç›lar kendi ürünlerinin ucuz ol-mas› için bu mallar› kullanmakta sak›n-ca görmüyor ancak daha sonra cereme-yi de çok s›k rulman de¤ifltirmek sure-tiyle nihai tüketici çekiyor. Bu durumnihai kullan›c›n›n imalat›n›n durmas›sebebiyle üretim kayb›na, çok s›k rul-man de¤ifltirmek suretiyle de bak›mmasraflar›n›n artmas›na sebep oluyor.Rulman sektörünün yaflad›¤› di¤er birproblem ise, tüm otomotiv yan sanayi-sinde oldu¤u gibi hammadde fiyatlar›-n›n artmas›. Özellikle enerji, çelik gibidirekt üretim maliyetini etkileyen girdi-lerde tüm dünyada ciddi fiyat art›fllar›olmas›na ra¤men yan sanayiciler bu ar-t›fllar› müflterilerine birebir yans›tam›-yorlar.

KAÇAK ‹THALAT ÖNLENMEL‹Bu koflullar alt›nda üretim yapan veTürkiye’nin lider rulman kuruluflu olan

39

mom

ent

exp

o

ci oldu¤unu ancak yeterli olmad›¤›n›,bu konuda çok daha h›zl› hareket edil-mesi ve daha fazla yüksek teknolojiktezgâh üretimi yap›lmas› gerekti¤ini,teflviklerin de bu yönde olmas› gerekti-¤ini söylüyor. Mevcut durumu dünya geneliyle de k›-yaslayan Mehmet Emin Ak›n, geliflmiflülkelerde bir yat›r›mc›n›n, yat›r›m yap-mak istedi¤i zaman her türlü tezgâhpark›n› A dan Z ye kendi ülkesindenkarfl›layabildi¤ini ve bu ülkelerin de çokbüyük oranlarda imalat tezgâh›, üretimham malzemesi ihracat› yaparak ülkeekonomilerine katk›da bulunduklar›n›belirtiyor. Bu durumun ise ülkemizdetam tersi oldu¤unu vurgulayan Ak›n,çok büyük oranlarda hem tezgâh hemde ham malzeme ithal eden bir sanayi-miz oldu¤unu, Türkiye’nin cari a盤›n›nen büyük bölümünün de buralardankaynakland›¤›na dikkat çekiyor. Ak›n,“Türkiye kendi imalat sanayisinin üre-tim tezgâhlar›n› kendisi üretmedi¤imüddetçe çok s›k›nt› çekmeye mecbur-dur” diyor.

ORS’nin baflar› grafi¤ini yükseltmekiçin ülke yönetiminden kimi beklentileribulunuyor. Bu kapsamda görüfllerini di-le getiren Mehmet Emin Ak›n, “Devlet-ten bugüne kadar bir fley beklemedenkendi baflar›lar› ile büyüyen bir firmaolarak en büyük dile¤imiz bürokrasininazalt›lmas› ve kay›t d›fl› rekabetin önlen-mesidir. Kaçak ithalat›n önlenmesi bunoktada çok önemli. Özellikle Ar-Geteflviklerinin ve kaliteyi iyilefltirici yat›-r›mlara uygulanan teflviklerin daha et-

kin ve özendirici olmas›n› bekliyoruz.Yeni yat›r›mlar› özendirici sübvansiyon-lar›n, bu yat›r›mlar› y›llardan beri yapanfirmalar içinde uygulanmas› gerekti¤ineinan›yoruz” diyor.

“ÜRET‹M TEZGÂHLARIMIZI KEND‹M‹Z ÜRETMEL‹Y‹Z”Türk Makine Sanayi Sektörü’nün sony›llarda göstermifl oldu¤u geliflimi de-¤erlendiren Mehmet Emin Ak›n, geli-nen noktan›n bugün itibariyle sevindiri-

“ Globalleflen dünyada bilgisayarlar›n bir tuflunabasarak bütün dünyadaki imalatç›lar› bulabilece¤imizbir ortamda, geliflmifl ülkelerle rekabet için en önemlihususun Türkiye'nin de bu ülkeler gibi her alandageliflmesi, kendi ham malzemesini, tezgâh›n› veyard›mc› emtias›n› kendisinin üretmeyi baflarabilmesioldu¤u görülüyor.”

40

mom

ent

exp

o

TÜRK MAK‹NE SANAY‹ SEKTÖRÜ’NÜN KURUMSALLAfiMIfi F‹RMALARINDENEY‹MLER‹N‹N PAYLAfiILMASINA ‹HT‹YACI VAR. SEKTÖR TEMS‹LC‹LER‹N‹NYÜZLER‹N‹ DIfi PAZARLARA ÇEV‹RMELER‹ VE ÜLKEM‹Z‹N ‹HRACAT RAKAMININYUKARILARA ÇEK‹LMES‹ ‹Ç‹N BAfiARILI ÖRNEKLER‹N TANITIMI BÜYÜK ÖNEMTAfiIYOR. BURSA’DA FAAL‹YET YÜRÜTEN SEL‹M AYKIRCA MAK‹NA DA 70 SENEL‹KDENEY‹M‹ ‹LE YEN‹ F‹RMALAR AÇISINDAN ÖNEML‹ B‹R ÖRNEK OLUfiTURUYOR.

SEKTÖRDEN

Makinede 70y›ll›k deneyim

Türk Makine Sanayi Sektörüdünya pazarlar›nda baflar›l›bir flekilde yükselmeye devamederken, sektörü oluflturanfirmalar da h›zla yüzlerini d›fl

pazarlara çevirmeye bafllad›lar. Ülkeekonomisinin geliflimi ve toplumsal re-fah seviyemizin yükselmesi aç›s›ndanmakine sektörünün ihracat rakamlar›n›ve pazar pay›n› yukar›lara tafl›mas› her-kes taraf›ndan kabul ediliyor. Bu kap-samda, ihracata dayal› ekonomik büyü-menin lokomotif gücü olmas› gerekensektörde ifltigal eden firmalar›n d›fl pa-zarlarda yat›r›m yapmalar›n›n daha faz-la teflvik edilmesi ve baflar›l› örneklerinöne ç›kar›lmas› çok büyük önem tafl›-yor. Bursa’da faaliyet yürüten ve 70 se-nelik bir deneyime yaslanan Selim Ay-k›rca Makina da sektörde öne ç›kar›lma-s› gereken bir firma olarak dikkat çeki-yor. Moment Expo ekibi olarak üç ku-flakt›r makine imalat› yapan firman›ndeneyimlerini sektördeki giriflimcilerle

paylaflmak üzere Selim Ayk›rca Maki-na Sat›fl ve Pazarlama Sorumlusu Se-val Ayk›rca ile keyifli bir söylefli ger-çeklefltirdik. Sohbetimizde, firman›nfaaliyetlerini, üretimini, ticaret yapt›¤›pazarlar›, çevre konusundaki duyarl›-l›klar›n›, sektörün ihtiyaç ve beklentile-rini ve Türk Makine Sanayi Sektö-rü’nün durumunu de¤erlendirdik.

BAfiARI ‹Ç‹N KAL‹TE fiART Yaklafl›k olarak üç kuflak boyunca ma-kine üretimi alan›nda ifltigal eden Se-lim Ayk›rca Makina Sanayi 70 senedirfaaliyetlerini sürdürüyor. A¤aç ifllememakineleri üreterek faaliyete bafllayanAyk›rca Makina, zaman içerisinde bumakinelere olan talepte düflüfl yaflan-mas› ile beraber Bursa’da PVC maki-neleri imalat›na geçer ve bu alandaüretim yapan ilk firma olur. Günümüzde PVC ve alüminyum do¤-rama makineleri üreten firma kendialan›nda Türkiye’nin önder kuruluflla-r›ndan biri konumunda yer al›yor. ISO9001:2000 Kalite Güvence Sistemi,GOST-R, Ukrayna GOST ve CE Avru-pa Standartlar›na Uygunluk Sertifika-s›na sahip olan firman›n ürünleri ara-s›nda de¤iflik kapasitede Kesim, KöfleTemizleme, Kaynak, Freze ve Orta Ka-y›t makinelerinin bulundu¤u görülü-yor. Üretimlerinde kaliteye büyükönem verdiklerini dile getiren SelimAyk›rca Makina Sat›fl ve Pazarlama So-rumlusu Seval Ayk›rca, “Tüm makine-lerimiz üstün kalite, en son teknoloji,güçlü teknik destek, uygun fiyatlar, es-nek üretim sistemi ve dünya genelin-deki bayilerimizle bulunabilirlik aç›s›n-dan garantilenmifl durumdad›r. Bununyan› s›ra bütün ürünlerimizde müflteri-lerimize ihtiyaçlar›na göre de¤ifliklikyapabilme imkân› ve yerinde servisgarantisi vermekteyiz” diyor.

EN YÜKSEK KAL‹TE EN UYGUN F‹YATAMüflterilerinden ald›¤› güven ve des-tekle her geçen gün daha da büyü-mekte olan Selim Ayk›rca Makina içindürüstlük ve güven olgusu çok büyükbir önem tafl›yor. Müflterilerine karfl› güvenilir bir ku-rum profili çizemeyen bir firman›nözellikle d›fl pazarlarda baflar›l› olama-

yaca¤›n›n bilinci ile hareket eden fir-ma, üst düzey kalitedeki ürünlerini enuygun fiyat ve koflullarda al›c›lar›n hiz-metine sunuyor. Selim Ayk›rca Maki-na’n›n amaçlar›ndan bahseden SevalAyk›rca, “Stratejimiz; sahip oldu¤u-muz y›llar›n birikimi ve deneyimi ilemüflterilerimize en kaliteli hizmeti sun-mak ve ayn› zamanda ihracat›m›z›dünya ülkelerine yayarak büyümektir”diye konufluyor. Seval Ayk›rca’dan fir-man›n 2007 y›l›nda ihracat›n›n 3 mil-yon dolar olarak gerçekleflti¤ini ve2008 y›l›nda 5 milyon dolar olan he-deflerini 2008 y›l›n›n ikinci dönemindeplanlanan›n üzerinde gerçeklefltirerekçal›flmalar›na devam ettiklerini ö¤reni-yoruz. Ayn› zamanda, yurtd›fl›ndaki ticari fa-aliyetlerini seçmifl oldu¤u müflterilerüzerinden gerçeklefltiren Selim Ayk›r-ca Makina, flu ana kadar herhangi birmüflterisi ile problem yaflamamay› ba-flarm›fl ve gelecekte de bir problemlekarfl›laflmamak ad›na gereken önlem-leri alm›fl durumda.

UZAKDO⁄U’YLA REKABETTEMARKALAfiMA ÖNE ÇIKMALIÜrünleri, genellikle Peru, Rusya, Ro-manya, Kosova, Ukrayna, Bulgaristan,Irak, ‹ran, Suriye pazarlar›nda talepedilen Selim Ayk›rca Makina’n›n Rus-ya, Ukrayna, Bulgaristan, ‹ran, Suriye,

41

mom

ent

exp

o

Seval Ayk›rca Selim Ayk›rca Makina Sat›fl ve Pazarlama Sorumlusu

Stratejimiz; sahip oldu¤umuz y›llar›nbirikimi ve deneyimi ile müflterilerimizeen kaliteli hizmeti sunmak ve ayn›zamanda ihracat›m›z› dünya ülkelerineyayarak büyümek.

SEKTÖRDEN

42

mom

ent

exp

o

Romanya da bayileri bulunuyor. Firmaayr›ca, Brögen-Ayk›rca-Lesa-Scheffergibi markalar›n› al›c› ülkelerdeki bayile-ri arac›l›¤›yla kullan›c›lara ulaflt›r›yor.PVC makine sektöründe, Türk firmalar›-

n›n bafll›ca rekabet etti¤i ülkelerin Çinve Güney Kore oldu¤unu belirten SevalAyk›rca, “Çin ve Güney Kore’de düflükmaliyet ve ucuz iflçilikle bizimle rekabetederken, biz kaliteli üretimi ön planda

tutarak, güçlü teknik servisimizle reka-bet etmekteyiz. Bu nedenle Ar-Ge, kali-teli personel ve fuarlar büyük önem ta-fl›yor” fleklinde konufluyor. Bu anlamda,ucuz ürünleri piyasaya süren Uzakdo¤ufirmalar›yla rekabette markalaflman›nöne ç›kar›lmas› gereklili¤inin de alt› çi-zilmifl oluyor.

DÜNYA HEP‹M‹Z‹N ORTAK YAfiAM ALANISelim Ayk›rca Makina, son birkaç sene-dir hemen her kesimin en önemli gün-demi haline gelmifl olan çevre konusun-da da oldukça duyarl›. Eko sistemle

“ “Dünya hepimizin ortak yaflam alan›. Bu aç›danyaflad›¤›m›z bu gezegene karfl› duyarl› olmak durumunday›z. Biz sanayiciler olarak bu konuda çokhassas olmak durumunday›z. Pek tabii ki bizler hemkazanmak hem de ülkemizin ekonomisinin geliflmesiniistiyoruz. Ancak bunlar› yapabilmemiz için yaflan›labilirbir ülke ve dünyaya her zaman ihtiyaç duyaca¤›m›zgerçe¤ini ihmal etmemeliyiz.””

43

mom

ent

exp

o

SEKTÖRE DÜfiÜK FA‹ZL‹ UZUNVADEL‹ KRED‹LER SUNULMALISeval Ayk›rca, PVC makineleri sektö-ründe Türk giriflimcilerin Avrupal› ra-kiplerinin yararlanmakta oldu¤u uzunvadeli ve düflük faizli kredilerden yarar-lanamad›¤›n› belirterek bu alanda zor-land›klar›n› ifade ediyor. Ayn› zamandahibe desteklerinde de kendi alanlar›n-daki fuarlara devlet deste¤i verilmedi¤i-ni ifade eden Seval Ayk›rca, bu sebep-ten ötürü yat›r›mlar›n›n belli bir düzey-de kald›¤›n› belirtiyor. Sektörün gelifli-mi aç›s›ndan devletin bu konularda da-ha ön aç›c› bir rol oynamas›n›n çokönemli oldu¤unu vurgulayan Ayk›rca,“Bu desteklerin yan› s›ra, devletten birdi¤er talebimiz, ihracat yapan firmalar›nyetkililerine yeflil pasaport ve vize kolay-l›¤› getirilmesi ve yurtd›fl› tahsilâtlar›n-da devletin bizlere yard›mc› olmas›d›r”diyor.

TÜRK‹YE’N‹N GELECE⁄‹ PARLAKSon olarak Seval Ayk›rca ile Türk Maki-ne Sanayi Sektörü’nü de¤erlendiriyo-ruz. ‹stikrarl› bir flekilde büyüyen ve pa-zar pay›n› geniflleten Türk Makine Sa-nayi Sektörü’nün gelece¤inin küresel-leflme sürecine entegrasyonun h›zlan-mas›yla daha da parlak bir hale gelece-¤ini vurgulayan Seval Ayk›rca, bu ko-nuda Türkiye’nin pek çok konuda rakip-lerine göre avantajl› oldu¤unu söylüyor.Bu avantajlar› ayr›nt›l› bir flekilde ortayakoyan Seval Ayk›rca, “Çünkü ülkemizingeliflmifl ve yeni teknolojilere aç›k,uyum yetene¤i yüksek genç ve dinamikbir nüfusu olmas›, geliflmifl ülkelere gö-re maliyet düflüklü¤ü, iflçilik yan›ndamühendisli¤inde ucuz olmas›, hammad-denin önemli k›sm›n›n yeterli kalitedeyurt içinde karfl›lamas›, önemli say›dafirman›n son y›llarda ihracata yönelme-si hem ihracat›n artmas›na neden ol-makta ve hem de ihracat yapmayan ku-rulufllar› cesaretlendirmektedir. Bu ne-denle ülkemizin makine sektörü olarakgelece¤ini parlak görüyorum” diye ko-nufluyor. Seval Ayk›rca ayr›ca, Türki-ye’nin makine sektöründe hak etti¤i ko-numa ulaflabilmesi için sanayicilerimi-zin çok çal›flmas›, devletinde sektöreyard›mc› olmas› gerekti¤ini söylüyor.

uyumlulu¤a ve insan sa¤l›¤› ile güvenli-¤ine büyük önem veren firman›n üreti-minde hiçbir kimyasal at›k ortaya ç›km›-yor. Özellikle pek çok Avrupa ülkesindeçevreyle ilgili ç›kan yasalar ve yap›lanyay›nlarda herkesin duyarl›l›¤› art›r›l›r-ken ve üretim süreçlerinde yüksek ve-rimlilik teflvikleri ço¤al›rken bizim fir-malar›m›z›n da bu konuda olumlu çal›fl-malar yürütmesi önem tafl›yor. Bu ko-nudaki duyarl›l›klar›n› dile getiren Se-val Ayk›rca, “Dünya hepimizin ortakyaflam alan›. Bu aç›dan yaflad›¤›m›z bugezegene karfl› duyarl› olmak duru-munday›z. Son süreçte pek çok yerde

do¤an›n tehlike sinyalleri verdi¤ini gö-rüyoruz ve bunun büyük oranda insankaynakl› ortaya ç›kt›¤›n› biliyoruz. Bizsanayiciler olarak bu konuda çok has-sas olmak durumunday›z. Pek tabii kibizler hem kazanmak hem de ülkemizinekonomisinin geliflmesini istiyoruz. Ancak bunlar› yapabilmemiz için yafla-n›labilir bir ülke ve dünyaya her zamanihtiyaç duyaca¤›m›z gerçe¤ini ihmal et-memeliyiz. Zaman içerisinde çevre bi-lincinin bizim ülkemizde de daha çokgeliflece¤ine ve bu anlamda sanayimi-zin de ekosistemle daha uyumlu bir halalaca¤›na inan›yorum” diyor.

ÜLKELERDEN

44

mom

ent

exp

o

Dördüncü büyük

‹ngiltere

45

mom

ent

exp

o

OA‹B ‹fiT‹GAL ALANI ‹T‹BAR‹YLE 2007 YILINDA TÜRK‹YE’N‹N‹NG‹LTERE’YE ‹HRACATI B‹R ÖNCEK‹ YILA KIYASLA YÜZDE 39

ARTARAK 383 M‹LYON DOLAR OLARAK GERÇEKLEfiM‹fiDURUMDA. 2008 YILI OCAK-TEMMUZ DÖNEM‹NDE ‹SE 209

M‹LYON DOLAR ‹LE TÜRK‹YE’N‹N SEKTÖR ‹HRACATINDANYÜZDE 5 C‹VARINDA PAY ALAN ‹NG‹LTERE, SEKTÖRÜN EN

ÖNEML‹ DÖRDÜNCÜ PAZARI KONUMUNDA.

ÜLKELERDEN

dikkat çekiyor. 2005 y›l›nda bu a盤›n 5milyar dolar› aflt›¤›, 2006 y›l›nda ise birmiktar gerileyerek 1,1 milyar dolara dü-zeyinde gerçekleflti¤i görülüyor. 2001y›l› d›fl›nda ithalat›n her y›l bir öncekiy›la göre artt›¤› gözlenirken, ithalatta enbüyük art›fl oran› 2004 y›l›nda, ihracattaen büyük art›fl oran› ise 1997 y›l›ndakaydedilmifl durumda. 2007 y›l›nda ma-kine ve aksamlar› sektörü ihracat› yüzde1,8 azalarak 70,4 milyar dolar olan ‹ngil-tere’nin sektör ithalat› ise yüzde 14,3 ar-tarak 83,2 milyar dolar olmufl. Dörtlü GT‹P baz›nda s›raland›¤›nda2007 y›l›nda ‹ngiltere’nin bafll›ca makineithal kalemleri aras›nda 16,6 milyar do-lar ile G.T.‹.P: 8471’de yer alan “Otoma-tik bilgi ifllem makineleri ve bunlara aitbirimler, manyetik veya optik okuyucu-lar vb.” ilk s›rada yer al›yor. 84. fas›l malgruplar›na göre s›n›fland›r›ld›¤›nda ise;8469-8473 aras› G.T.‹.P.’i içeren “Büromakineleri” ilk s›rada yer al›rken, “Tür-bin, Turbojet ve Aksamlar›” ve “Motorve Aksamlar›” da bu mal grubunu izle-yen kalemler olarak dikkat çekiyor. Buüç mal grubu ülkenin makine ithalat›n›nyar›s›n› oluflturuyor.

‹ngiltere’nin en fazla makine ithal etti¤iilk befl ülke olan Almanya, ABD, Hol-landa, Çin ve ‹talya ülkenin makine it-halat›n›n yüzde 53’ünü teflkil ediyor.Türkiye ise ülkenin makine ithalat›nda19. s›rada yer al›yor.Dörtlü GT‹P baz›nda s›raland›¤›nda2007 y›l›nda ‹ngiltere’nin bafll›ca makineihraç kalemleri aras›nda 14,8 milyar do-lar ile G.T.‹.P. 8411’de yer alan “Turbojetler, Turbo-propeller, Di¤er Gaz Tür-binleri ” ilk s›rada yer al›yor.‹ngiltere’nin en fazla makine ihraç etti¤i

ilk befl ülke olan ABD, Almanya,Fransa, ‹rlanda ve Hollanda ülkeninmakine ihracat›n›n yüzde 45’ini olufl-turuyor. Türkiye ise ülkenin makineihracat›nda 21. s›rada yer al›yor.

‹NG‹L‹ZLER MAK‹NEYE YATIRIM YAPIYORSon y›llarda makine sektöründe iyibir seyir izleyen ‹ngiltere’nin yüzde 18brüt kar ve yüzde 7 net kar› bulun-makla birlikte sektöre yat›r›m güngeçtikçe art›yor. 2006 y›l›nda ithalatta ciddi manadaart›fl sa¤lanm›fl olup, bu art›fl ‹ngilte-re’nin ne denli büyük bir pazar oldu-¤unu gösteriyor. Örne¤in 2007 y›l›n-da Gardner Publication verilerine gö-re tak›m tezgâhlar› üretiminde 340milyon sterlin ile 13.s›rada yer al›yor.‹ngiltere tak›m tezgâhlar› sektöründe470 milyon sterlin ile 9. büyük ihra-catç›; 570 milyon sterlin ile 16. büyükithalatç› olup büyük bir pazar konu-munda oldu¤unu kan›tl›yor.MTA’ya göre de; Avrupa’dan gelen

Türkiye ile ‹ngiltere aras›ndakiticaret rakamlar› incelendi¤in-de, 2002 y›l›nda yaklafl›k 5,5milyar dolar olan toplam d›flticaret hacminin yüzde 158

oran›nda art›fl kaydederek 2007 y›l›nda14,1 milyar dolara ulaflt›¤› görülüyor. 2007 y›l›nda 8,6 milyar dolar ihracat›m›-za karfl›l›k, söz konusu ülkeden 5,5 mil-yar dolar ithalat›m›z bulunuyor. ‹ngilte-re ile d›fl ticaretimiz genel olarak ülke-miz lehine d›fl ticaret fazlas› verirken,di¤er taraftan, 2007 y›l›nda ‹ngiltere’yeolan ihracat›m›z bir önceki y›la göreyüzde 27 artarken, ‹ngiltere’den ithalat›-m›z yüzde 7 gibi daha düflük oranl› birart›fl sergilemifl. ‹ki ülke aras›nda d›fl ti-caretin daha yak›ndan incelenmesiamac›yla mal gruplar› baz›nda verilerebak›ld›¤›nda ise; 2007 y›l›nda Türki-ye’nin ‹ngiltere’ye yapt›¤› toplam ihra-cat içinde en büyük paya sahip olanürünün 1,4 milyar dolarla “motorlu karatafl›tlar›” oldu¤u görülüyor. Bu mal gru-bunu ise “örme giyim eflyalar›” takipediyor. 84. fas›lda yer alan “makine veaksamlar›” ise 5. s›rada yer al›yor.2007 y›l›nda Türkiye’nin ‹ngiltere’den it-

halat›nda ise birinci s›ray› 1,5 milyar do-larl›k de¤eriyle 84. fas›l itibariyle “maki-ne ve aksamlar›” oluflturuyor. Onu s›ra-s›yla “demir çelik”, “motorlu kara tafl›t-lar›” ile “elektrikli makine ve cihazlar›”izliyor.

‹NG‹LTERE’N‹N MAK‹NE VE AKSAMLARI DIfi T‹CARET‹1996–2007 y›llar› aras›nda ‹ngiltere’ninmakine ve aksamlar› d›fl ticaret verilerianaliz edildi¤inde d›fl ticaret a盤›n›ngenel olarak art›fl e¤iliminde oldu¤u

“ 84. fas›l baz›nda Türkiye’nin 2007 y›l›nda ‹ngiltere’ye yönelik bafll›ca ihraç kalemleri; 228 milyondolar ile “buzdolaplar›, dondurucular, so¤utucular, ›s›pompalar›” olurken; bu mal grubunu 84,9 milyon dolarile “içten yanmal›, pistonlu motorlar›n aksam-parçalar›”,68,8 milyon dolar ile “çamafl›r y›kama makineleri”takip etmifl.”

46

mom

ent

exp

o

TÜRK‹YE ‹LE ‹NG‹LTERE’N‹N MAK‹NET‹CARET‹

>> TÜ‹K verilerine göre ‹ngiltere’ye yönelik olarak OA‹B

ifltigal alan› makine sektörü ihracat›, 2007 y›l›nda bir

önceki y›la göre yaklafl›k yüzde 39 artarak 383

milyon dolara ulaflm›fl.

>> 2007 y›l›nda ‹ngiltere’ye yönelik OA‹B ifltigal alan›

makine sektörü ihracat›nda, 141 milyon dolarl›k

ihracat› ile “klimalar ve so¤utma makineleri” mal

grubunun ilk s›rada yer ald›¤› görülüyor.

>> Sektör ihracat›nda önemli yer tutan kalemler

aras›nda; en yüksek ihracat art›fl› “yaz›, hesap,

muhasebe, bilgi ifllem, büro için di¤er makine ve

cihazlar›n aksam›” kaleminde kaydedilmifl olup, bu

kalemin ihracat de¤eri yaklafl›k 13,8 bin dolardan

4,03 milyon dolara ulaflm›fl.

>> 2007 y›l›nda ‹ngiltere’ye olan makine ve aksamlar›

sektör ihracat›m›z yüzde 33,3 artarken, ‹ngiltere’den

ithalat›m›zda daha düflük oranl› yüzde16,8’lik art›fl

meydana gelmifl. Ancak 84. fas›l itibariyle Ocak-

May›s 2008 döneminde bir önceki y›l ayn› dönemine

k›yasla ihracat yaklafl›k ayn› seviyede kal›rken ithalat

yüzde 17 art›fl göstermifl.

>> Türkiye’nin ‹ngiltere’den genel ithalat› içerisinde

makine sektörünün pay› son y›llarda artarken, sektör

ihracat›n›n pay› da y›llar itibariyle art›fl göstermifl.

47

mom

ent

exp

o

direk veya dolayl› talepler do¤rultusun-da 2008 y›l›nda mühendislik sektöründe‹ngiltere için olumlu bir dönem yaflan›yor.Tak›m tezgâhlar›, kesim makineleri, kal-d›rma ekipmanlar› olmak üzere 3 k›s›m-da MTA taraf›ndan yap›lan incelemelerneticesinde tak›m tezgâhlar›n›n 2007 y›-l›nda ihracat› 470 milyon sterlin olur-ken, ithalat› 570 milyon sterlin düzeyin-de. CNC makinelerinin tak›m tezgâhla-r›ndaki pay› yüzde 63 olurken, ithalatta-ki pay› yüzde 67 seviyesinde. 2007 y›l›n-da CNC tafllama tezgâhlar›nda 21,7 mil-yon sterlinlik art›fl meydana gelmiflken,CNC preslerde 93,7 milyon sterlin,CNC s›kma makinelerinde ise 21,7 mil-yon sterlinlik aç›k meydana gelmifl du-rumda. Metal kesme makinelerinde ise 28,4 mil-yon sterlinlik, metal flekillendirme maki-nelerinde ise 78,5 milyon sterlinlik aç›-¤›n olufltu¤u kaydedilmifl. Bu ürün gru-bunda 2007 y›l› ihracat› bir önceki y›lanazaran yüzde 1,7 düflüflle 198 milyonsterlin olurken, ithalat ise yüzde 1,7 aza-l›flla 214,1 milyon sterlin olarak gerçek-leflmifl. Aç›k ise 16,1 milyon sterlin ol-mufl. Kesim makinelerinde ‹ngiltere içinAvrupa ülkeleri as›l ticaretin yap›ld›¤›ülkeler olup, Amerika hem ihracattahem de ithalatta ilk 5 içinde yer al›rken,Çin ise ithalata 4. s›rada yer ald›¤› görü-lüyor.‹ngiltere’nin kald›rma ekipmanlar› ihra-cat› ise 2006 y›la nazaran azal›fl göstere-rek 75,4 milyon sterline düflmüfl. Düflü-flün sebebi ise 2006 y›l›nda Hindistan’ayönelik bir sefere mahsus olarak yap›-lan yüklü ihracat olarak gösteriliyor. ‹n-giltere’nin kald›rma ekipmanlar› 2007ihracat› ise; 2000 y›l›ndan beri MTA is-tatistiklerine göre en düflük rakamlardagerçekleflmifl durumda. ‹thalat ise 2006y›l›na göre azal›fl göstererek 65,3 milyonsterlin olmufl.MTA ‹statistikçilerinden Geoff Noon,2007 y›l›n›n üretim teknolojileri için kar-mafl›k bir y›l oldu¤unu, bu karmafl›kl›¤abüyük miktarlarda tek seferli¤e mahsusolarak yap›lan ticaretin ve üretim tekno-lojilerinin temelindeki baz› de¤ifliklikle-rin neden oldu¤unu belirtmifl. Özellikle2006 tak›m tezgahlar› ihracat› ve kald›r-ma ekipmanlar› ithalat›n›n yüklü mik-tarlarda oldu¤unu ve bunlar›n 2007 y›l›

ALMANYA

RUSYA FEDERASYONU

A.B.D

‹NG‹LTERE

‹TALYA

FRANSA

‹RAN (‹SLAM CUM.)

ROMANYA

AZERBAYCAN-NAHCIVAN

IRAK

D‹⁄ER

TOPLAM

320.561.980,08

189.455.402,93

175.820.771,78

200.506.572,84

121.995.644,93

118.808.445,82

84.713.016,52

122.801.548,09

66.438.560,96

92.227.661,03

1.611.152.515,92

3.104.482.120,90

403.648.846,70

280.583.439,89

253.000.595,35

209.578.945,70

189.562.941,20

173.304.579,21

146.575.485,19

145.482.932,50

116.528.351,53

102.157.780,33

2.299.153.859,63

4.319.577.757,24

25,92

48,10

43,90

4,52

55,39

45,87

73,03

18,47

75,39

10,77

42,70

39,14

ORTA ANADOLU MAK‹NE VE AKSAMLARI ‹HRACATÇILARI B‹RL‹⁄‹‹fiT‹GAL ALANINDAN ‹HRACAT YAPILAN ‹LK ON ÜLKE

ÜLKE ADI 01 OCAK-31 TEMMUZ 2007 01 OCAK-31 TEMMUZ 2008 DE⁄‹fi‹M (%)

Kaynak: Tüm ‹hracatç› Birlikleri Kay›tlar›

d›fl ticaretini karmafl›klaflt›rd›¤›n› kay-detmifl. Söz konusu sektöre ait verileranaliz edildi¤inde Avrupa’daki özel-likle Almanya’da mühendislik sektö-rünün gelifliminin direkt veya dolayl›talepler oluflturarak ‹ngiltere’nin ih-racat›n› art›raca¤›, bu art›fl›n ‹ngilte-re’yi 2008 y›l›nda pozitif yönde etkile-yece¤i ortaya ç›k›yor.

MAK‹NE ‹HRACATIMIZIN EN BÜYÜK DÖRDÜNCÜ PAZARIOA‹B ‹fltigal Alan› ‹tibariyle 2007 y›l›ndaTürkiye’nin ‹ngiltere’ye ihracat› bir ön-ceki y›la k›yasla yüzde 39 artarak 383milyon dolar olarak gerçekleflmifl du-

ÜLKELERDEN

48

mom

ent

exp

o

rumda. 2008 y›l› Ocak-Temmuz döne-minde ise 209 milyon dolar ile Türki-ye’nin sektör ihracat›ndan yüzde 5 civa-r›nda pay alan ‹ngiltere, sektörün enönemli dördüncü pazar› konumunda.Türkiye’nin ‹ngiltere aras›ndaki 84. fas›lticaret rakamlar›na göre, 2007 y›l› top-

ha düflük oranl› yüzde16,8’lik art›flmeydana gelmifl. Ancak 84. fas›l itiba-riyle Ocak-May›s 2008 döneminde birönceki y›l ayn› dönemine k›yasla ihra-cat yaklafl›k ayn› seviyede kal›rken it-halat yüzde 17 art›fl göstermifl. Türkiye’nin ‹ngiltere’den genel ithalat›içerisinde makine sektörünün pay›son y›llarda artarken, sektör ihracat›-n›n pay› da y›llar itibariyle art›fl gös-termifl.TÜ‹K verilerine göre ‹ngiltere’ye yö-nelik olarak OA‹B ifltigal alan› makinesektörü ihracat›, 2007 y›l›nda bir önce-

lam d›fl ticaret hacmi, 2001 y›l› d›fl tica-ret hacmine nazaran yüzde 393 ora-n›nda art›fl kaydederek 441 milyon do-lar seviyelerinden 2 milyar dolar› aflandüzeylere ulaflm›fl durumda. 2007 y›l›nda 660 milyon dolara yak›n84. fas›l ihracat›m›za karfl›l›k, söz ko-nusu ülkeden 1,5 milyar dolar ithalat›-m›z bulunuyor. ‹ngiltere ile makine veaksamlar› sektörü d›fl ticaretimiz genelolarak son y›llarda ülkemiz aleyhineaç›k veriyor. 2007 y›l›nda ‹ngiltere’yeolan sektör ihracat›m›z yüzde 33,3 ar-tarken, ‹ngiltere’den ithalat›m›zda da-

‹NG‹LTERE MAK‹NE PAZARI

>> 1996–2007 y›llar› aras›nda ‹ngiltere’nin makine ve

aksamlar› d›fl ticaret verileri analiz edildi¤inde d›fl

ticaret a盤›n›n genel olarak art›fl e¤iliminde oldu¤u

dikkat çekiyor. 2005 y›l›nda bu a盤›n 5 milyar dolar›

aflt›¤›, 2006 y›l›nda ise bir miktar gerileyerek 1,1 mil-

yar dolara düzeyinde gerçekleflti¤i görülüyor.

>> 2007 y›l›nda makine ve aksamlar› sektörü ihracat›

yüzde 1,8 azalarak 70,4 milyar dolar olan

‹ngiltere’nin sektör ithalat› ise yüzde 14,3 artarak

83,2 milyar dolar olmufl.

>> Dörtlü GT‹P baz›nda s›raland›¤›nda 2007 y›l›nda

‹ngiltere’nin bafll›ca makine ithal kalemleri aras›nda

16,6 milyar dolar ile G.T.‹.P: 8471’de yer alan

“Otomatik bilgi ifllem makineleri ve bunlara ait birim-

ler, manyetik veya optik okuyucular vb.” ilk s›rada yer

al›yor.

>> ‹ngiltere’nin en fazla makine ithal etti¤i ilk befl ülke

olan Almanya, ABD, Hollanda, Çin ve ‹talya ülkenin

makine ithalat›n›n yüzde 53’ünü teflkil ediyor. Türkiye

ise ülkenin makine ithalat›nda 19. s›rada yer al›yor.

>> Son y›llarda makine sektöründe iyi bir seyir izleyen

‹ngiltere’nin yüzde 18 brüt kar ve yüzde 7 net kar›

bulunmakla birlikte sektöre yat›r›m gün geçtikçe

art›yor.

>> 2006 y›l›nda ithalatta ciddi manada art›fl sa¤lanm›fl

olup, bu art›fl ‹ngiltere’nin ne denli büyük bir pazar

oldu¤unu gösteriyor. Örne¤in 2007 y›l› Gardner

Publication verilerine göre ‹ngiltere’nin tak›m tezgâh-

lar› ithalat› 570 milyon sterlin.

‹ngiltere’ye ‹hracat›m›z

‹ngiltere'den ‹thalat›m›z

D›fl Ticaret Hacmi

D›fl Ticaret Dengesi

‹hracat De¤iflim (%)

‹thalat De¤iflim (%)

103

338

441

-235

-

-

152

532

684

-380

47,6

57,4

211

691

902

-480

38,8

29,9

274

1.009

1.283

-735

29,9

46,0

414

1.246

1.660

-832

51,1

23,5

495

1.296

1.791

-801

19,6

4,0

660

1.514

2.174

-854

33,3

16,8

272

594

866

-322

-

-

269

696

965

-427

-1,1

17,2

TÜRK‹YE ‹LE ‹NG‹LTERE ARASINDAK‹ MAK‹NE VE AKSAMLARI DIfi T‹CARET‹ (M‹LYON $ -84. FASIL)

(OCAK-ARALIK) (OCAK-MAYIS) 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2007 2008

Kaynak: TÜ‹K Verileri

49

mom

ent

exp

o

ki y›la göre yaklafl›k yüzde 39 artarak383 milyon dolara ulaflm›fl. 2007 y›l›n-da ‹ngiltere’ye yönelik OA‹B ifltigalalan› makine sektörü ihracat›nda, 141milyon dolarl›k ihracat› ile “klimalarve so¤utma makineleri” mal grubu-nun ilk s›rada yer ald›¤› görülüyor.2007 y›l›nda ihracat›nda en fazla ihra-cat art›fl gerçekleflen mal grubu ise“büro makineleri” olmufl durumda. 84. fas›l baz›nda Türkiye’nin 2007 y›-l›nda ‹ngiltere’ye yönelik bafll›ca ihraçkalemleri ise; 228 milyon dolar ile“buzdolaplar›, dondurucular, so¤utu-cular, ›s› pompalar›” olurken; bu malgrubunu 84,9 milyon dolar ile “içtenyanmal›, pistonlu motorlar›n aksam-parçalar›”, 68,8 milyon dolar ile “ça-mafl›r y›kama makineleri” takip etmifl. Sektör ihracat›nda önemli yer tutankalemler aras›nda; en yüksek ihracatart›fl› “yaz›, hesap, muhasebe, bilgi ifl-lem, büro için di¤er makine ve cihaz-lar›n aksam›” kaleminde kaydedilmiflolup, bu kalemin ihracat de¤eri yakla-

fl›k 13,8 bin dolardan 4,03 milyon dola-ra ulaflm›fl. ‹kinci büyük art›fl ise 3,9milyon dolarl›k ihracat› ile “otomatikbilgi ifllem makineleri, üniteleri” ndeyaflanm›fl.OA‹B ifltigal alan› itibariyle 2007 y›l›nda‹ngiltere’den makine ithalat›m›zda, 177milyon dolar ile “inflaat ve madenciliktekullan›lan makine aksam ve parçalar›” mal grubunun ilk s›rada yer ald›¤› görülüyor.2007 y›l›nda Türkiye’nin 84. fas›l itiba-riyle ‹ngiltere’den ithalat›, 2007 y›l›ndabir önceki y›la göre yüzde 17’lik art›flla1,5 milyar dolar olarak gerçekleflmifl.2007 y›l›nda Türkiye’nin ‹ngiltere’den84. fas›l itibariyle en fazla ithal etti¤i malgrubu, 826 milyon dolar ile “dizel, yar›dizel motorlar (hava bas›nc› ile ateflle-nen, pistonlu)” olurken, onu 157,7 mil-yon dolar ile “dozerler, greyder, skrey-per, ekskavatör, küreyici, yükleyici vb.”,69 milyon dolar ile “alternatif-rotatif k›-v›lc›m atefllemeli, içten yanmal› motor-lar ” takip etmifl.

8418

8409

8450

8431

8483

8411

8422

8403

8413

8481

8482

8451

8415

8414

8462

8455

8473

8471

8421

8474

BUZDOLAPLARI. DONDURUCULAR. SOGUTUCULAR. ISI POMPALARI

IÇTEN YANMALI. PISTONLU MOTORLARIN AKSAM-PARÇALARI

ÇAMASIR YIKAMA MAKINELERI

AGIR IS MAKINE VE CIHAZLARININ AKSAMI, PARÇALARI

TRANSMISYON MILLERI, KRANKLAR, YATAK KOVANLARI, DISLILER, ÇARKLAR

TURBOJETLER, TURBO-PROPELLER, DIGER GAZ TÜRBINLERI

YIKAMA, TEMIZLEME, KURUTMA, DOLDURMA VB. ISLER IÇIN MAKINE, CIHAZ

BUHAR KAZANLARI DISINDA KALAN MERKEZI ISITMA KAZANLARI

SIVILAR IÇIN POMPALAR, SIVI ELEVATÖRLERI

MUSLUKÇU, BORUCU ESYASI-BASINÇ DÜSÜRÜCÜ, TERMOSTATIK VALF DAHIL

HER NEVI RULMANLAR

DOKUMA MADDELERINI YIKAMA, KURUTMA, ÜTÜLEME MAKINE VE CIHAZLARI

KLIMA CIHAZLARI-VANTILATÖRLÜ, ISI, NEM DEGISTIRME TERTIBATLI

HAVA-VAKUM POMPASI, HAVA/GAZ KOMPRESÖRÜ, VANTILATÖR, ASPIRATÖR

METALLERI DÖVME, ISLEME, KESME, SATAFLAMA PRESLERI, MAKINELERI

METALLERI HADDELEME MAKINELERI, BUNLARIN SILINDIRLERI

YAZI, HESAP, MUHASEBE, BILGI ISLEM, BÜRO IÇIN DIGER MAKINE VE CIHAZLARIN AKSAMI

OTOMATIK BILGI ISLEM MAKINELERI, ÜNITELERI

SANTRIFÜJLE ÇALISAN KURUTMA, FILTRE, ARITMA CIHAZLARI

TOPRAK, TAS, METAL CEVHERI VB. AYIKLAMA, ELEME VB. IÇIN MAKINELER

D‹⁄ERLER‹

TOPLAM

178.951.168

44.614.424

44.892.405

39.407.926

22.804.655

58.211.930

12.982.775

14.560.404

11.483.652

17.002.709

5.818.807

4.562.587

4.411.546

2.273.406

4.234.730

5.195.174

13.803

1.564.041

2.629.529

1.216.849

17.915.794

494.748.314

227.606.313

84.883.607

68.815.475

54.233.771

36.824.538

30.714.527

29.543.248

21.921.365

15.281.400

14.629.854

13.051.164

8.169.468

7.929.176

5.549.210

4.997.932

4.351.822

4.035.601

3.859.225

3.276.279

2.865.915

16.988.218

659.528.108

27,2

90,3

53,3

37,6

61,5

-47,2

127,6

50,6

33,1

-14

124,3

79,1

79,7

144,1

18

-16,2

29137,1

146,7

24,6

135,5

-5,2

33,3

‹NG‹LTERE’YE MAK‹NE VE AKSAMLARI ‹HRACATIMIZDA BAfiLICA KALEMLER (84.FASIL-$)DÖRTLÜ GT‹P GT‹P TANIMI 2006 2007 De¤iflim %

Kaynak: TÜ‹K Verileri

50

mom

ent

exp

o

SEKTÖRÜNÜ EN GEN‹fi KAPSAMIYLA TEMS‹L EDEN, TÜRK TARIM ALET VEMAK‹NALARI ‹MALATÇILARI B‹RL‹⁄‹ YÖNET‹M KURULU BAfiKANI MUSTAFA AYAR,TARIM MAK‹NELER‹ ALANINDA GEL‹fiM‹fi ÜLKELER‹N SEV‹YES‹NE ULAfiMAK ‹Ç‹NTARIMDA MEKAN‹ZASYONUN SA⁄LANMASI GEREKT‹⁄‹N‹ SÖYLÜYOR.

PLATFORMDAN

Tar›m makinecileriTarmakbir’le bir arada

51

mom

ent

exp

o

Türk Tar›m Alet ve Makinala-r› ‹malatç›lar› Birli¤i’nin(Tarmakbir) üyelerine sun-du¤u f›rsatlar, bilgilendir-meler ve vizyonlar nelerdir?

Türk Tar›m Alet ve Makinalar› ‹malatç›-lar› Birli¤i (Tarmakbir), 1978 y›l›nda ku-rulmufl olup ülkemizde traktör ve tar›mmakineleri ana ifltigal konusu olan ima-latç›, ithalatç› ve sat›c›lar›n›n üye oldu¤umazisi en eski sektörel derneklerden bi-risidir. Birli¤imizin halen 217 üyesi bu-lunmaktad›r. Bakanlar Kurulu karar›ylaunvan›n›n bafl›nda “Türk” kelimesini kul-lanmaya hak kazanm›flt›r. Ülkemizdeüretilen, ihraç ve ithal edilen tar›m maki-nelerinin büyük ço¤unlu¤u üyelerimiztaraf›ndan gerçeklefltirilmektedir.Birli¤imiz özellikle 2007 döneminden iti-baren sektörümüz ad›na çok önemli vekayda de¤er çal›flmalar yürütmüfltür. Budönemde Üyelerimizin deste¤i ile gerekkamu ve gerekse özel sektör nezdindeyürüttü¤ümüz çabalar neticesinde bugün Tarmakbir çok önemli bir noktayagelmifltir. Birli¤imiz bu gün Tar›msalMekanizasyon Kurulu, Makine Teknik

Komitesi, Tar›m Makinalar› Alt Komitesi,Traktör Alt Komitesi, TOBB Sektör Mec-lisi, Makine Sanayii Sektör Platformu,TÜB‹TAK Teknoloji Platformlar› gibi or-ganizasyonlarda yönlendirici pozisyon-larda yer almaktad›r. Kamu ile kurulaniyi iliflkiler neticesinde; KOSGEB taraf›n-dan yurt içi sanayi fuarlar›na kat›l›m içinverilen 24 metrekare deste¤in artt›r›lma-s› için yapt›¤›m›z çal›flmalar olumlu so-nuç vermifltir. Destek 40 metrekareye ç›-kar›lm›flt›r.Deney yapt›ran firmalara yüzde 50 hibedestek sa¤lanmas› amac›yla, yetkilendi-rilmifl Üniversite ve Test MerkezlerininKOSGEB envanterine girmesi için çabasarf edilmifltir. Bunun ilk meyvesi TVKBAnkara Test Merkezi ile al›nm›flt›r. Art›kKOSGEB deste¤ine hak kazanm›fl firma-lar›n Ankara Test merkezinde yapt›ra-caklar› deneylerin finansman›n›n yar›s›KOSGEB taraf›ndan karfl›lanmaktad›r. Sektör-kamu iliflkilerinin yan› s›ra Üyele-rimize verilen hizmette, birçok çevre ta-raf›ndan oldukça takdir edilen bir nokta-ya ulaflt›k. Bu çal›flmalar›m›z neticesinde;CE ‹flaretlemesi ve Kaliteli Süt Sa¤›m

Sistemleri konulu 3 adet seminer gerçek-lefltirilmifl ve kat›l›mc› üyeler uzmanlartaraf›ndan bilgilendirilmifltir.Ocak 2008’de Tarmakbir ev sahipli¤i veorganizasyonunda, Türk Traktör Fabri-kas› tesislerinde, 2008 Mart ay›nda Kon-ya’da düzenlenen Tar›m Fuar› ile efl za-manl› olarak Tümosan-Alçelik tesislerin-de ve Rixos Hotel’de Türkiye Büyük Mil-let Meclisi- Tar›m Orman ve KöyiflleriKomisyonu Üyesi Milletvekilleri ile biraraya gelinmifltir. Bu organizasyon ilesektörümüzün ve Birli¤imizin tan›t›m›,tar›msal üretimde traktör ve tar›m ekip-manlar›n›n yeri, tar›msal girdileri bir ara-ya getiren tar›msal mekanizasyon araçla-r›nda eski ve yeni teknoloji fark›n›n veteknolojinin ulaflt›¤› son noktan›n bizzatmilletvekillerimiz taraf›ndan gözlemlen-mesi sa¤lanm›flt›r.

Türkiye’de tar›m alet ve makineimalat› geliflmifl ülkeler ile karfl›laflt›-r›ld›¤›nda ne durumdad›r? Türk tar›m› mekanizasyonda gerek bitki-sel gerekse hayvansal üretim bak›m›n-dan bat›l› ülkelerin gerisindedir. Mesele

PLATFORMDAN

olmas› halinde birim alandan al›nan ve-rim artt›kça çiftçimizin gelir seviyesi yük-selecek, gelir seviyesi yükseldikçe dahamodern tar›m ekipmanlar› ile çal›flmaimkân›na kavuflacakt›r.

Türk Tar›m Alet ve Makineleri sana-yisinin geliflmesi için en önemli ge-reklilik yeni teknolojiler ve tasar›m-lar üretmektir. Bu noktada sizce ül-kemizde yeterli derecede Ar-Ge ça-l›flmas› yap›lmakta m›d›r? Yap›lm›-yor ise bunun nedenleri sizce nedir? Sektörümüzde yeterli AR-GE çal›flmas›yap›lamamaktad›r. Bunun en önemli ne-deni mevcut AR-GE mevzuat›n›n küçükve orta ölçekli KOB‹’leri kapsamamas›-d›r. Bilindi¤i üzere bu mevzuattan fayda-lanabilmek için en az 50 kiflilik bir AR-

GE ekibinin çal›flma flart› aranmaktad›r.Bunun yan› s›ra KOSGEB’in AR-GE des-teklilerinden de faydalanma oran› olduk-ça düflüktür. Bunun da en önemli nedeni bürokratikifllemlerin oldukça zahmetli ve uzun birsüreç almas›d›r. Bütün bu mevzuat›n ya-n› s›ra firmalar aras›nda, bünyesinde hiçmühendis istihdam etmeyen veya varsada bunlar› daha çok atölye flefi veya mü-dürü niteli¤inde kullanan, imal edilenmakinenin gelifltirilmesi, mühendislikhesap ve imalat resimlerinin haz›rlanma-s› konusunda hiçbir mühendisi bulun-mayan firma say›s› oldukça fazlad›r. Bukonuda di¤er bir sorun yetiflen mühen-dislerin kalitesidir.

Genel olarak Türk Tar›m Alet veMakineleri imalat sektörünün siyasiotoriteden beklentileri nelerdir?Devletin hangi sorunlara çözümüretmesi gerekti¤ini düflünüyorsu-nuz? Sektörün önemli sorunlar› hak-k›nda bilgi verebilir misiniz?Çiftçilerin al›m gücündeki azalmalar ne-deniyle mekanizasyona gerekli kayna¤›aktaramamas› öncelikli sorunumuzdur.Çiftçilerin al›m gücündeki dalgalanma vedüflüfller tar›msal girdiler içinde en es-nek girdi olan sektörümüzü direkt etkile-mektedir. Üretim girdilerinin yaklafl›kyüzde 40’ › mekanizasyon girdisidir. Me-kanizasyona gerekli kayna¤›n aktar›la-mamas›; birim alandan elde edilen veri-min ve ürünün kalitesinin düflmesi, tarla-ya fazla gübre, bitkiye fazla ilaç at›lmas›,daha fazla egzoz emisyonu gibi insan,çevre ve canl›lar için çok olumsuz sonuç-lar do¤urmas› gibi sonuçlar ortaya koy-maktad›r.Bu konuda “Tar›msal Mekani-zasyon Deste¤i” ad› alt›nda bir sistemi-nin oluflturulmas›n› ve ald›klar› mekani-zasyon araçlar›n›n faturalar›n› ibraz edençiftçilere, teflvik ve ilgi görecek oranlar-da hibe deste¤i ödenmesini önermekte-

52

mom

ent

exp

o

mevcut traktör ve makine park›ndakiaraçlar›n sadece çal›flmas›; yani traktö-rün konta¤›na bas›nca çal›flmas›, tarladapullu¤u çekmesi, arkas›na ba¤lananekim makinesinin tohumlar› topra¤a b›-rakmas›, ekinin makinelerle hasad›, har-man edilmesi, sütün makinelerle sa¤›l-mas› de¤ildir. Mesele; o traktörün ne ka-dar yak›t tüketti¤i, ne kadarl›k bir araziiçin al›nd›¤›, kaç gövdeli pulluk çekti¤i,ekim makinesinin ifl verimi, tohumu ze-deleyip zedelemedi¤i gibi temel sa¤l›k vegüvenlik gereklikleri ile kalite, sa¤laml›k,ekonomiklik, verimlilik gibi faktörleri ye-rine getirmesidir. Çiftçilerin al›m gücündeki dalgalanma vedüflüfller tar›msal girdiler içinde en es-nek girdi olan sektörümüzü direkt etkile-mektedir. Üretim girdilerinin yaklafl›kyüzde 40’› mekanizasyon girdisidir. Bu

yüksek maliyet pay›na ra¤men mekani-zasyon; tohum, gübre, ilaç ve mazottandaha az önemli görülmektedir. Hâlbukimazotun da bir mekanizasyon girdisi ol-du¤u düflünülürse konunun ne denliönemli oldu¤u ortaya ç›kmaktad›r. Me-kanizasyon girdisi, verimlilikten ziyadegünü kurtarma endiflesi ön planda tutul-du¤u için göz ard› edilmektedir. Bu¤day verimimiz, süt verimimiz AB or-talamas›n›n yaklafl›k 1/3’üdür. Tar›mdakifli bafl›na düflen GSMH’da AB ile ara-m›zda yaklafl›k 8 kat fark vard›r. Neticedemodern tar›m usullerinin, modern tar›mekipmanlar› ile yap›lmas›, verim için sonderece önemlidir. ‹klim, iflletme büyük-lükleri gibi di¤er faktörlerin de olumlu

“ “Çiftçilerin al›m gücündeki azalmalar nedeniylemekanizasyona gerekli kayna¤› aktaramamas› öncelikli sorunumuzdur. Çiftçilerin al›m gücündekidalgalanma ve düflüfller tar›msal girdiler içinde enesnek girdi olan sektörümüzü direkt etkilemektedir.Mekanizasyona gerekli kayna¤›n aktar›lamamas›;birim alandan elde edilen verimin ve ürününkalitesinin düflmesi, daha fazla egzoz emisyonu gibiinsan, çevre ve canl›lar için çok olumsuz sonuçlardo¤urmaktad›r.””

Mustafa Ayar Türk Tar›m Alet ve Makinalar› ‹malatç›lar›

Birli¤i Yönetim Kurulu Baflkan›

Tar›mda maksimum verimliliktenziyade günü kurtarma endiflesi ön plan-da oldu¤undan dolay› tar›m aletlerindemekanizasyon sa¤lanamamaktad›r.

53

mom

ent

exp

o

e¤itimsiz olmas›, patent ve faydal› modelmevzuat›nda yaflanan sorunlar da önem-li sektörel sorunlar›m›z aras›ndad›r.

Türkiye’nin tar›m makineleri ihraca-t›nda çok daha yüksek seviyelereulaflabilmesi için sizce neler yap›l-mas› gerekiyor?Öncelikle istihdam üzerindeki yüklerinazalt›lmas›, AR-GE ve marka teflvikleri-nin tabana yay›lmas› için tedbirler al›n-mas›, enerjinin rekabet edilebilir fiyatlar-dan temin edilmesi, d›fl ticaret müflavir-liklerimizin istihdam gücünü artt›rarakdaha etkin ve kapsaml› d›fl tan›t›m ve pa-zar araflt›rma faaliyetlerinin yap›lmas›n›çok önemsiyoruz.Ülkemiz OECD ülkeleri içinde istihdamüzerindeki prim ve vergi yükünün enfazla oldu¤u ülkelerden birisidir. Bu du-rum yat›r›mlar› cayd›rd›¤›, rekabet gücü-nü zay›flatt›¤› gibi kay›t d›fl› istihdam› dateflvik etmektedir.Bu arada makine imalat› yapan baz› fir-malar›n tan›t›m konusuna yeterli önemivermedi¤i, yurt içi ve yurt d›fl› fuarlarakat›lman›n önemini göremedikleri, sek-tör dergilerinde dahi kendilerini tan›tma-malar› önemli bir eksikliktir. Sektörünyurt d›fl› tan›t›m›nda, fuarlar ve bu kap-samda düflünülecek çeflitli organizasyon-lara gereken önem verilmelidir.Firma say›s›n›n fazlal›¤› dolay›s›yla dü-flük karlarla çal›fl›lmas›, AR-GE ve halenimal edilen makinalar›n gelifltirilmesi içintecrübeli eleman istihdam›na kaynak ay-r›lmas›n› güçlefltirmektedir.AR-GE faaliyetleri için verilen desteklerartt›r›lmal› ve firmalar›n bu destektenazami ölçüde faydalanmas› için bürokra-tik ifllemler azalt›lmal›d›r.

yiz. Bu uygulama, ortalama olarak eko-nomik ömürleri 10 y›l olan tar›m makine-lerinin yenilenerek, çal›flma maliyetleri-nin düflürülmesi yönüyle ülkemiz meka-nizasyon seviyesinin geliflimine katk›dabulunurken, kay›t d›fl› sat›fllar› kay›t alt›-na alarak, destekleme harcamalar›n›nçok daha ötesinde Hazineye katk›da bu-lunacakt›r.Ekonomik ömrünü tamamlam›fl traktör-lere hurda indirimi uygulamas›, bak›mmasraf› yüksek ve büyük miktarda ka-y›plara yol açan araçlar›n tedavülden çe-kilmesini teminen faydal› olacakt›r. Buyafll› traktörlerin bir plan dahilinde uy-gulamaya konacak bir teflvik program›y-la hurdaya ayr›larak park›n yenilenmesi,ülke tar›m›, sanayi ve ekonomisinde,program›m›n getirece¤i mali yükün çokötesinde kazançlar yaratacak, ayr›ca çev-re kirlili¤i ve ifl güvenli¤i aç›s›ndan daciddi kazan›mlar sa¤layacakt›r.Sektörde farkl› KDV oranlar› uygulamas›ise 2008 y›l›nda tan›flt›¤›m›z bir uygula-ma oldu. Leasing’de artan KDV oran›sonras› bafllayan süreç, KDV’nin sadeceleasing de de¤il, leasing’i de kapsayanbütün sat›fllarda inmesiyle sonuçlanm›fl-t›r. Bu süreçte yüzde 8 KDV’ye konuolan mallar›n belirlenmesinde MaliyeBakanl›¤› taraf›ndan uluslararas› bir nu-maraland›rma sistemi olan GT‹P (güm-rük tarife istatistik pozisyonu) kullan›l-m›flt›r. Bu sistemde tar›m makineleri genel ola-rak 8432, 8433, 8434, 8436, 8701 pozis-yonlar›nda toplanm›flt›r. Bununla birlikte8424, 8428, 8437, 8716, 8467, 8418 gibibirçok pozisyonda da sektörümüzde kul-lan›lan makineler mevcuttur. Bu noktadatemel sorun bu pozisyonlardaki tar›mmakinelerinin, tar›m makinesi olmayanmakinelerle birlikte s›n›fland›r›lmas›d›r.Örne¤in; tar›msal amaçl› su tankeri ile

her türlü eflya tafl›yan römorklar ayn›GT‹P alt›ndad›r. Helezonlu dane götürü-cüleri ile tar›m harici ifllerde kullan›lanmekanik elevatörler ayn› GT‹P alt›ndad›r.Tar›msal mevzuat›n ve desteklerin belir-lenmesinde kurumlar aras› koordinas-yon eksikli¤i de son dönemde giderekön plana ç›kan bir sorun olmufltur. Ge-rek tar›msal mevzuat ve gerekse tar›msaldesteklemeye konu olan makinelerin be-lirlenmesinde kurumlar aras› koordinas-yon ve iflbirli¤i istenilen seviyelerde de-¤ildir. Mevzuat›n çok yönlü olarak yeterince in-celenmeden yay›nlanmas› daha sonrarevizyon ihtiyac› do¤urmakta, bu da baz›kesimlerde hakl› olarak iflin ciddiyetinielefltiren reaksiyonlara sebep olmakta,uygulamalar gecikmektedir. Bu nedenlegerek destekleme kapsam›ndaki makine-lerin niteli¤inde, gerekse mevzuatta birtak›m aksakl›klar yaflanmaktad›r. Tar›m-sal Mekanizasyon Kurulunun 2007 y›l›ola¤an toplant›s›nda al›nan tavsiye ka-rarlar›ndan birisi de bu konuya iliflkin birkomite oluflmas›na yöneliktir.Bu kritik sorunlar›m›z›n yan› s›ra kalifiyeeleman eksikli¤i, teknik eleman istihda-m›nda eksiklikler, çiftçinin yapt›¤› iflte

54

mom

ent

exp

o

RÖPORTAJ

55

mom

ent

exp

o

Makina MühendisleriOdas›’n›n bafl›nda olanisim olarak, Türkiyemakine ve aksamlar›sektörünün günümüz-

deki durumunu de¤erlendirebilirmisiniz? ‹malat sanayi içinde makine ve aksam-lar› üretim sektörünün önemli ve ayr›-cal›kl› bir yeri vard›r. Makine imalat›n›npay›n›n toplam imalat sanayi içinde art›-fl›, bu sektörün katma de¤erinin büyü-mesi ülkenin kalk›nmas›nda ve refahdüzeyinin geliflmesinde, dolay›s›yla eko-nominin büyümesinde vazgeçilmez, ya-flamsal bir aflama sa¤lamaktad›r. Sektör, imalat, inflaat, madencilik veulaflt›rma alanlar›na yönelik pek çokürünün ve hizmetin gerçekleflmesinisa¤layan makine aksan›n›n yap›m›n›sa¤lamaktad›r. Üretim yöntemleri vesektör ürünlerinin kullan›m alanlar›,yüksek ve orta-yüksek teknolojileri zo-runlu k›lmaktad›r. Dolay›s›yla kalifiye ifl-gücü ve mühendis istihdam› oran› yük-

sektir. ‹flçi bafl›na katma de¤er ve birimücret bafl›na katma de¤er di¤er sanayisektörlerinin ço¤undan yüksektir. Maki-ne imalat sanayinin büyümesi, istihdamkapasitesinin de art›fl›n› getirmektedir.Sanayi içinde istihdam yönünden, Av-rupa makine imalatç›s› ülkelerinin ço-¤unda sektör birinci s›ray› almaktad›r.Makine Mühendislerinin istihdam› vemesle¤in niteliksel geliflmesi için maki-ne ve aksam› sektörünün de daha h›zl›büyümesi zorunludur. Türkiye’de sonon y›lda üretim ve ihracat h›zl› bir bi-çimde büyümüfl, ancak buna koflut ola-rak ithalat da artm›flt›r. Ekonomik uygu-lamalar›n “düflük kur ve yüksek faiz”döngüsüne ba¤lanmas› ara mal› üreti-minin d›flar›ya ba¤›ml› olmas›n› getir-mifltir. Ayr›ca yüksek katma de¤erli ma-kineler yurtd›fl›ndan ithal edilmektedir.

Türkiye makine ve aksamlar› imalatsektörü ve ihracatç›lar›n›n art›lar›ve eksileri sizce nelerdir? Türkiye makine ve aksamlar› imalat sek-

“Fasona de¤il,teknolojiye

yönelmek gerek” TMMOB MAK‹NA MÜHEND‹SLER‹ ODASI YÖNET‹MKURULU BAfiKANI EM‹N KORAMAZ, TÜRK‹YE’DEK‹

MAK‹NE VE AKSAMLARI F‹RMALARININ ÖNEML‹ B‹RKISMININ DÜfiÜK TEKNOLOJ‹ DE ÜRET‹M YAPTI⁄INI

ANCAK Ç‹N, H‹ND‹STAN VE MALEZYA G‹B‹ ÜLKELERLEF‹YAT YÖNÜNDEN REKABET EDEMED‹⁄‹N‹, BU NEDENLE

DE YÜKSEK TEKNOLOJ‹YE GEÇEREK DÜfiÜK F‹YATLIFASON ÜRET‹MDEN VAZGEÇMES‹ GEREKT‹⁄‹N‹

SÖYLÜYOR.

56

mom

ent

exp

o

RÖPORTAJ

töründe önemli geliflmeler olmufl, üre-tim 2001 y›l›nda 9,7 milyar dolar iken2007 y›l›nda 18,7 milyar dolara ç›km›flt›r.‹hracatta ise y›ll›k büyüme oranlar›n›ndaha h›zl› oldu¤u gözlenmifltir. 2001 y›-l›nda 1,5 milyar dolar olan ihracat2007’de 9,2 milyar dolara ulaflm›flt›r.2001’de üretimin yaln›zca yüzde 15’iolan ihracat 2007 y›l›nda üretimden yüz-de 49 pay almaktad›r. Yani Türkiye ma-kine ve aksamlar› üretiminin hemen he-men yar›s› d›flar›ya sat›lmaktad›r. ‹hracat›n bu h›zl› geliflimi sektörün art›-lar›ndan en önemlisidir. Giderek artanihracatta yeni pazarlar da kazan›lmakta,ihracat destekleri ile firmalar dünya fu-arlar›nda önemli ba¤lant›lar yapmakta-d›r. Yani pazarlama ve sat›fl teknikleride geliflmifl olup, yeni anlaflmalar yap›l-maktad›r. Ortalama kapasite kullan›moran› 2007 y›l›nda yüzde 80,2’ye ulafl-m›flt›r. Ancak hala verimsiz ve fason ça-l›flan, mühendis istihdam etmeyen pekçok KOB‹ niteli¤inde firma bulunmak-tad›r. Sektörün gerek üretim ve gerekse ihra-cattaki güçsüz yanlar›n› genel çizgileriile flöyle özetleyebiliriz. ‹lk olarak ihra-cat›n ithalat› karfl›lama oran› yüzde 39olup, ithal makineler iç pazar›n yüzde51’ini oluflturmaktad›r. Dolay›s›yla ma-kine ve aksamlar› sektöründe yerli ma-kine kullan›m›n› teflvik edecek politika-lar uygulanmamaktad›r. Sektörde üretim yapan 11 bin firma var-d›r, ancak ölçek ve rasyonel üretim ileoptimal maliyetler ele al›nd›¤›nda, küre-sel rekabete girecek firma say›s› 300’üaflmamaktad›r. ‹flletmelerde 50’nin üze-rinde iflçi çal›flt›ran firma say›s› bin 600civar›nda olup bu firmalar›n toplam is-tihdam› 170 bini bulmaktad›r. Mühen-dis say›s› ise 3 bin 500’ü ancak bulmak-tad›r. Ayn› zamanda ülkemizde firmala-r›n önemli bir k›sm› düflük teknolojidemakineler üretmektedir. Ancak ayn› ka-tegoride üretim yapan Çin, Hindistan,Malezya gibi ülkelerin avantajlar› fiyat-lar›n›n daha düflük olmas›nda odaklan-maktad›r. Dolay›s›yla Türkiye ya dahayüksek kategoriye geçecek ya da dahadüflük fiyatl› fason üretime devam ede-cektir. Türkiye makine ve aksamlar› sektörü-nün güçsüz olan bir di¤er yan› ise sony›llarda makine üretimine girdi olan ara

mallar artan oranda ithal yap›lmas›. Sonbefl y›lda ülkede ara mal› yat›r›mlar›yüzde 80 oran›nda azalm›flt›r. Bu du-rumda ithal girdiler oran› yükselmekteve d›fla ba¤›ml›l›k artmaktad›r. Sektördernekleri, ihracatç› birlikleri de¤erlen-dirmeleri de bu gerçe¤i ortaya koymak-ta, endifleler dile getirilmektedir. Aramallar›n yat›r›m›na yönelik yeni teflvikve destekler mutlaka devreye girmeli,düflük kurdan kaynaklanan ithalat art›fl›frenlenmelidir.

Türkiye makine sektörünün üreti-mi, geliflmifl ülkelerle karfl›laflt›r›ld›-¤›nda, üretim standartlar› konu-sunda var olan eksiklikleri neler-dir? Son dönemde bu eksiklikler gi-derilmeye bafllanm›fl m›d›r? Sizcesektörün geliflimi ve tüketiciler aç›-

s›ndan ne gibi düzenlemelere gi-dilmesi gerekiyor? Öncelikle Türkiye’nin dünya makinesektörü içindeki yerini ortaya koy-makta fayda var. Dünya makine ima-lat sanayinde ihracatç› en önemli yediülke Almanya, ABD, Çin, Japonya,‹talya, ‹ngiltere ve Fransa’d›r. Türki-ye’nin toplam içindeki pay› yüzde0,5’tir. ‹thalatç› ülkeler ise ABD, Al-manya, Çin, ‹ngiltere, Fransa, Hollan-da ve Japonya’d›r. Burada Türki-ye’nin pay› yüzde 1,3 durumdad›r.Türkiye ithalat› itibar›yla katma de¤e-ri yüksek makine grubu ile özel, tek-nolojisi yüksek makine grubuna yö-nelmifltir. ‹hracatta ise durum tersineçal›flmakta, yurtd›fl›na konvansiyonelgenel makineler ile aksam› gönderil-mektedir. Baz› makinelerde ise fasonçal›flma sürdürülmektedir. Türkiye’nin geliflmifl ülkeler ile maki-ne standard› karfl›laflt›rmas› bu aç›-dan anlaml› sonuçlar ortaya ç›karma-yacakt›r. Bu ülkeler farkl› makinegruplar›nda (özel amaçl› makineler,orta, orta-yüksek teknolojili cihazlarv.s.) yüksek standarda sahip bir kate-gori oluflturmufllard›r. Bu konuda ka-

Emin Koramaz TMMOB Makina Mühendisleri Odas› Yönetim Kurulu Baflkan›

Öncelikle Türkiye makine sektörününacilen bir sanayi envanteri ç›karmas›gerekiyor. Burada ölçek, üretim, ihracat,yönetim ve pazarlama varl›¤› ortayakonulacak ve sorunlar de¤erlendirilecek-tir. OA‹B’in, Orta Anadolu Makine veAksam firmalar› boyutundaki envanteribu aç›dan önemli saptamalar› mümkünk›l›yor.

57

mom

ent

exp

o

mu kurulufllar›n› da içine alan üniversi-teler, ihracatç› birlikleri, bilim kurumla-r›, TSE ve Mühendis Odalar› ortak çal›fl-malar yapmak zorundad›r. Ancak bura-da makine imalatç›lar›, öncelikli alt sek-törlerde ülke olanaklar› ve sanayi alt ya-p›s›n›n tespitini yapmal›d›rlar. OrtaAnadolu Makine ve Aksamlar› ‹hracat-ç›lar Birli¤i’nin envanter çal›flmalar› tak-dire de¤er öncü bir çal›flma olmaktad›r. TMMOB Makina Mühendisleri Odas›,Sanayi Kongrelerinde ve teknik kongre-lerde konuyu bütün boyutlar›yla tart›fl-maktad›r. Özellikle üniversiteler ve ima-lat yönetimindeki meslektafllar›m›z stan-dartlara iliflkin tart›flma zemini olufltur-maktad›rlar. Son y›llarda standartlara yönelik çal›fl-malar, Avrupa uyum yasalar› çerçeve-sinde, daha h›zl› olarak sürdürülmekte-dir. Ancak sektörün bu konudaki eksik-likleri, tüketici istekleri ve ihracatç› ta-lepleri do¤rultusunda ele al›nmal› vede¤erlendirilmelidir.

Türkiye makine sektörünün ve do-lay›s›yla mühendislerinin karfl›laflt›-¤› temel sorunlar hakk›nda bilgi ve-rir misiniz? Öncelikle Türkiye makine sektörününacilen bir sanayi envanteri ç›karmas›gerekiyor. Burada ölçek, üretim, ihra-cat, yönetim ve pazarlama varl›¤› ortayakonulacak ve sorunlar de¤erlendirile-cektir. OA‹B’in, Orta Anadolu Makineve Aksam firmalar› boyutundaki envan-teri bu aç›dan önemli saptamalar› müm-kün k›lm›flt›r. Firmalar›n teknik yönetimve yap›sal özellikleri ile alt yap›ya yöne-lik durumlar› ortaya konularak, bu böl-gedeki yetenek de¤erlendirmesi ç›kar›l-m›flt›r. Ayr›ca makine sektörü bir mühendisliksanayi, Ar-Ge çal›flmalar›n›n yo¤unlaflt›-¤› bir sektör olmak zorundad›r. Özgünürün için inovasyon ve Ar-Ge çal›flmala-r› makine imalat›n›n hemen her alt sek-töründe sürdürülmelidir. Ancak Türki-ye’de bu alanda Ar-Ge çal›flmalar› ye-tersizdir. Pek çok iflletmede Ar-Ge bölü-mü kurulmam›flt›r. Ar-Ge mühendisi vealt yap›s› yoktur. Yönetim kademelerin-de konunun rekabet aç›s›ndan önemianlafl›lmam›flt›r. Dolay›s›yla bu sektördeçal›flan mühendisler önce alt yap›y› ge-lifltirmek zorundad›rlar.

Makine sektöründe öncelikle niteliklieleman çal›flt›rma ve mühendis istih-dam› konusunda teflvik ve destek ve-rilmelidir. Keza inovasyon sektörel dü-zeyde ele al›narak bu desteklerle bü-tünlefltirilmelidir. Ayr›ca ara mallara yönelik yat›r›mlarteflvik edilmelidir. ‹thal girdilerinoranlar›n›n düflürülmesi için özelliklebu alandaki yat›r›mlar öncelikle eleal›nmal›d›r. Burada öncelikli alt sek-törlerin seçimi önem kazanmaktad›r.Yüksek katma de¤erli özel amaçl› ma-kinelerin üretimine yönelik Ar-Ge ça-l›flmalar› yürütülerek makine mühen-dislerinin istihdam› bu alanda yo¤un-laflt›r›lmal›d›r.

Makina Mühendisleri Odas› ola-rak sektörün hem ekonomik geli-flimi hem de dünya standartlar›n-da bir üretim sistemine kavuflmas›için ne tarz çal›flmalar yap›yorsu-nuz?

Makina Mühendisleri Odas› için busektörün geliflip büyümesi çok büyükönem tafl›maktad›r. Üyelerimizin yak-lafl›k yüzde 5’i do¤rudan makine veaksamlar› imalat sektöründe çal›flmak-tad›r. Bu oran›n artmas› hem Türkiyeekonomisinin sa¤l›kl› geliflmesini sa¤-layacak, hem de mühendisli¤in nicelve nitel birikimini gerçeklefltirecektir.Yüksek katma de¤erli makine üretimi-ne a¤›rl›k verilmesi de mümkün ola-cakt›r. Bu aç›dan MMO makine imalatsanayine yönelik kongre, sempozyum,e¤itim, rapor ve yay›n çal›flmalar›n›baflar›yla sürdürmektedir. Ayr›ca sek-törü gelifltirecek ortak çal›flmalara, ifl-

birli¤i platformlar›na kat›lmakta, des-teklemekte ve katk› koymaktad›r. Makina Mühendisleri Odas› Türki-ye’nin sanayileflmesi ve sanayininekonomiden daha yüksek pay alabil-mesi için iki y›lda bir kongreler dü-zenlemektedir. “TMMOB Sanayi Kon-gresi” ve “Makina ‹malat TeknolojileriKongresi” bunlar›n bafl›nda gelmek-tedir. Bu kongre etkinliklerinde sana-yileflme, kalk›nma, planlama, refah,istihdam konular›nda bildiriler haz›r-lanmakta, panel ve sempozyumlar dü-zenlenmektedir. Ayr›ca Türkiye’ninher yerindeki flube ve temsilciliklerin-de makine imalat sanayi ve alt sektör-lerinde her y›l kongre, panel, sempoz-yum, konferans gibi genifl kat›l›ml› fa-aliyetler yap›lmaktad›r. Makine imala-t›ndaki imalat teknikleri, tasar›m›, Ar-Ge ve inovasyon konular›, kamu ku-rulufllar›, üniversiteler, araflt›rma ku-rumlar›, sektör dernekleri ve Odalartaraf›ndan tart›fl›lmaktad›r. Sonuçlar

ilgililere gönderilmekte ve kamuyaduyurulmaktad›r. Makine Mühendis-lerinin bulundu¤u her yerde e¤itimçal›flmalar›, mesleki kurs ve seminer-ler düzenlenmekte, meslek içi e¤itim-lerle üyelerimiz günümüz mühendis-lik problemleri ile gelifltirilmektedir.Ayr›ca makine imalat sanayinin so-runlar›na yönelik olarak her platform-da görüfller sunulmakta ve önerileri-miz ortaya konulmaktad›r. Makineimalat›na, tasar›m ve Ar-Ge çal›flma-lar›na iliflkin yay›nlar yap›lmaktad›r.Ayr›ca “Makina ‹malat Sanayii SektörAraflt›rmas›” adl› Oda Raporu da sü-rekli güncellenmektedir.

“ “Ülkemizde firmalar›n önemli bir k›sm› düflükteknolojide makineler üretmektedir. Ancak ayn› kate-goride üretim yapan Çin, Hindistan, Malezya gibiülkelerin avantajlar› fiyatlar›n›n daha düflük olmas›ndaodaklanmaktad›r. Dolay›s›yla Türkiye ya daha yüksekkategoriye geçecek ya da daha düflük fiyatl› fasonüretime devam edecektir.””

58

mom

ent

exp

o

MAKALE

Son bir kaç y›ld›r inovasyon veAr-Ge hem sanayicilerimizinhem de bir noktaya kadar bü-rokrat ve politikac›lar›m›z›ngündemine girmifl durumda.

Son Ar-Ge yasas› ve yönetmeli¤i bununbir kan›t›d›r diyebiliriz. Türkiye’de imalatsanayii rekabetçi unsur olarak uzun süreyararland›¤› ucuz iflgücü aç›s›ndan belirlibir noktaya ulaflm›fl durumda. Art›k ucuziflgücü ile dünya pazarlar›nda rekabetedebilmesi dönemi kapan›yor; birçoksektör ve alt sektörde de zaten bu dö-nem çoktan kapand› Türkiye için. Türkimalat sanayii bir süredir bir yol ayr›m›n-da. Ya eski yolunda devam edecek ve za-man içinde eriyecek ya da bir dönüflümgeçirecek ve büyümesini daha üst birdüzlemde devam ettirecek. ‹novasyonve Ar-Ge’nin sanayicilerimizin gündemi-ne girmifl olmas›n› ben bu yol ayr›m›ndadönüflüm seçene¤inin benimsenmifl ol-mas›na ba¤l›yorum. Konuflma ve yaz›lar-da hep vurgulanan yüksek katma de¤erliürünlerin üretilmesi ürünün içindeki bil-gi pay›n›n yüksek olmas› demek. Ticaride¤ere dönüflmüfl bilgi olan inovasyoniflte burada yüksek katma de¤er ile ek-lemleniyor. Bilgi pay›n›n yüksek olmas›da yetmiyor; bu pay›n içinde sizin katt›-¤›n›z bilgi pay›n›n yüksek olmas› gereki-yor. Bir ülkede, yüksek katma de¤eriolan bir ürünün salt montaj aflamas›n›ngerçeklefltirilmesi o ülkeye yüksek katma

de¤er sa¤lam›yor. ‹novasyonun dört tü-rü var: Üründe, üretimde, pazarlamadave organizasyonda inovasyon. ‹novasyonve Ar-Ge’yi salt do¤a bilimleri ve tekno-loji ile s›n›rl› olarak görmeyelim. Genelanlamda Ar-Ge inovasyon sürecinin birparças›d›r ve özgün bilgi türetme aflama-s›d›r. Sosyal bilimler ve yönetim bilimle-rinde de inovasyon ve Ar-Ge söz konu-sudur ve flartlara göre bazen sürükleyicirol de oynar. S›kça bahsi geçen inovasyon kavram›n›nalt›n› doldurabilmek, bu alanlarda Türki-ye’de bir durum tespiti yapabilmek veinovasyon süreci hakk›nda daha ayr›nt›l›bilgi edinebilmek amac› ile TÜB‹TAK’›ndestekledi¤i bir proje çerçevesinde ‹s-

tanbul, Kocaeli, Sakarya, K›rklareli ve Te-kirda¤ illerinde 184 imalat firmas›n› içe-ren bir araflt›rma gerçeklefltirdik. Bu k›sayaz› çerçevesinde bu araflt›rman›n sade-ce baz› sonuçlar›n› sizlerle paylaflaca¤›m.Yapt›¤›m›z çal›flman›n sonuçlar›na göre,yenilikçili¤in, yani inovasyon faaliyetleriiçinde olman›n firmalara verimlili¤in vekârl›l›¤›n art›r›lmas›, mevcut pazarlardarekabet avantaj›n›n kazan›lmas› ve yenipazarlara girebilme olana¤›n›n sa¤lan-mas› bak›m›ndan önemli katk›s› oldu¤u-nu gördük. Saha çal›flmas›nda toplananveriler üzerinde yapt›¤›m›z istatistikî verianalizlerine göre yenilikçilik gerek ino-vasyon, pazar ve üretim performanslar›-na gerekse finansal performansa olumluetki yapmaktad›r. ‹novasyon performan-s› firman›n performans› ile do¤rudan et-kileflim halinde olup sürdürülebilir reka-bet avantaj›na katk› yapmaktad›r. Dahayenilikçi olan firmalar›n toplam sat›fllar-da, ihracatta, yenilik, üretim ve finansalperformansta di¤er firmalara göre dahabaflar›l› olduklar›n› görüyoruz.‹novasyon faaliyetleri kaynak kulland›¤›-na göre bir yat›r›md›r. Katk›lar› göz önü-ne al›nd›¤›nda ise, bu faaliyetleri kârl› biryat›r›m olarak de¤erlendirebiliriz. Firma rekabetçili¤ine katk›s›n› bu denlinet gösterebildi¤imiz inovasyon alan›n-da firmalar›m›z ne durumdad›r acaba?‹novasyonlar›n genelde taklit (baflka biryerden görerek uygulamaya çal›flma) se-

‹malat sanayimizininovasyon karnesi

GÜNDÜZ ULUSOY

ARAfiTIRMA SONUÇLARI B‹R F‹RMANIN SAH‹P OLDU⁄U ENTELEKTÜEL SERMAYEN‹N,YEN‹L‹KÇ‹L‹⁄‹N EN ÖNEML‹ BEL‹RLEY‹C‹S‹ OLDU⁄UNU VURGULAMAKTADIR. F‹RMALARINÖNEML‹ B‹R BÖLÜMÜNDE ENTELEKTÜEL SERMAYE UNSURLARININ YÜKSEK DÜZEYDE OLMADI⁄I GÖZÜKMEKTED‹R. ‹fiLETMELER F‹RMA ‹Ç‹ E⁄‹T‹M‹, ÇALIfiANLAR ARASIB‹RB‹R‹NDEN Ö⁄REN‹M FIRSATLARINI ARTIRMALARI GEREKMEKTED‹R.

viyesinde oldu¤u saptanm›flt›r. ‹novas-yonlar genelde “pazar için yeni” de¤il,“firmalar için yeni” inovasyonlard›r. Ça-l›flmaya kat›lan firmalarda orijinal ino-vasyonlar son derece k›s›tl› say›dad›r.Her bir inovasyon türünde (ürün, üre-tim, pazarlama, organizasyonel) örnekle-mimizdeki firmalar›n ortalamada ancakyüzde 5 kadar›n›n orijinal yenilikler ya-pabildi¤ini saptad›k. ‹novasyon türleriaras›nda pazarlama inovasyonlar› olduk-ça düflük seviyededir. Pazarlama konu-sunda henüz katedilecek uzun bir yol ol-du¤unu söyleyebiliriz. Araflt›rma sonuç-lar› bir firman›n sahip oldu¤u entelektüelsermayenin, yenilikçili¤in en önemli be-lirleyicisi oldu¤unu vurgulamaktad›r.Firmalar›n önemli bir bölümünde ente-lektüel sermaye unsurlar›n›n yüksek dü-zeyde olmad›¤› gözükmektedir. ‹flletme-ler firma içi e¤itimi, çal›flanlar aras› birbi-rinden ö¤renim f›rsatlar›n› art›rarak in-san kaynaklar›na yat›r›m yapmal› ve per-sonellerinin inovasyon becerilerini gelifl-tirmelidir. Bulgulara göre, firmada ino-vasyon ortam›n›n yarat›lmas› için üst yö-netim deste¤i firma kültürünün enönemli unsuru olarak dikkat çekmekte-dir. ‹flletmelerde karar mekanizmalar›n›nmerkeziyetçi olmas› inovasyon ortam›n›naleyhine çal›flan bir unsur olmaktad›r. Bu k›sa yaz› çerçevesinde firmalar›m›z›nbir genelleme yapma pahas›na da iki

önemli eksi¤ini vurgulayaca¤›m. Birinci-si, firmalar›n kendi d›fllar›ndaki dünyay›izlemede genellikle fuar ve sergilerle k›-s›tl› kalmalar›d›r. Araflt›rmam›zda firmad›fl› inovasyonlar› izleme ve d›fl kaynak-lardan yararlanman›n firmalar›n inovas-yon e¤ilimlerine, teknik bilgi ve dene-yimlerine aç›kça katk› sa¤lad›¤›n› sapta-d›k. Bu yaklafl›m ihmal edilmemelidir. Di¤er bir husus da iflbirliklerinin isteni-len düzeyde olmay›fl›d›r. Ar-Ge iflbirlikle-rini uygulayan firmalar›n, daha yenilikçive daha iyi firma performans›na sahipolduklar›n› gördük. ‹flletmelerin iflbirlik-lerini, özellikle araflt›rma merkezleri veüniversitelerle yap›lan Ar-Ge iflbirlikleri-ni ilerletme gere¤i aç›kça ortaya ç›km›fl-t›r. Düfley iflbirlikleri (müflteriler ve teda-rikçilerle iflbirli¤i) ve operasyonel iflbir-likleri (sat›n alma, hizmet, sat›fl, da¤›t›m,üretim iflbirlikleri vs.) nispeten yayg›nd›r;fakat yenilikçili¤in gerçek olumlu etkisifirmalar›n ço¤unlukla kay›ts›z kald›klar›Ar-Ge iflbirlikleri sonucunda görülmek-tedir. Rakip firmalarla rekabet öncesi Ar-Ge iflbirli¤i yapan firmalar›n ürün ino-vasyonunda ve pazar ve finansal perfor-mansta di¤er firmalara göre daha bafla-r›l› olduklar›n› gördük.Bulgular, firma içinden gelen engellerinfirmalar›n yenilikçilik kapasitelerini an-laml› ölçüde afla¤›ya çekti¤ine iflaret et-mektedir. Buna göre, firmalar yenilikçi

olmak için öncelikle sorunlar› kendi içle-rinde aramal›, yenilikçi olabilmek için içproblemlerini çözmeli ve eksiklerini gi-dermelidir. Yukar›da da belirtti¤imiz gi-bi, inovasyon ve Ar-Ge aras›ndaki yük-sek iliflkiye ra¤men inovasyonun sadecebir Ar-Ge konusu olmad›¤› göz ard› edil-memelidir. Baz› firmalar ürün ve süreçgibi teknolojik inovasyonlarda bocala-mas›na ra¤men, organizasyonel ve pa-zarlama gibi ticari inovasyonlarda bafla-r›l› olabilmektedir. ‹novasyon türleri ara-s›nda bir sinerjinin varl›¤›n› da göz ard›etmemeliyiz. ‹novasyon süreci bir de¤i-flim sürecidir. ‹novasyonu yönetmek de-¤iflimi yönetmektir. Bu aç›dan bak›ld›-¤›nda yabanc›s› oldu¤umuz bir süreç tü-rü de¤ildir inovasyon süreci. Bu tür de-¤iflim yönetimini firmalar örne¤in Top-lam Kalite Yönetimine geçiflte de yaflad›. Araflt›rma sonuçlar›na göre, firma ente-lektüel sermayesi, kurum kültürü, firmastratejileri, iflbirlikleri, pazar koflullar› vekamu teflvikleri, firma büyüklü¤ü, ino-vasyon harcamalar› gibi faktörler inovas-yonlar›n ortaya ç›kmas›nda büyük önemtafl›yan faktörleri oluflturmaktad›r. Fir-malar bu faktörlere odaklanarak 3-5 y›laras› bir zaman ufku için kendi ifl strateji-leriyle uyumlu inovasyon stratejileri ge-lifltirmelidir. Bu sayede, yenilikçilik, reka-bet gücü ve firma performans› aç›s›ndanat›l›m yapma imkân› bulabileceklerdir.

59

mom

ent

exp

o

Prof. Dr. Gündüz Ulusoy kimdirProf. Dr. Gündüz Ulusoy, 1999 y›l›ndan bu yana Sabanc› Üniversitesi Mühendislik ve Do¤a Bilimleri Fakültesi ö¤retim üyesidir. 1970 y›l›nda Robert Kolej'den

Makine Mühendisli¤i, 1972 y›l›nda University of Rochester'dan Makine Yüksek Mühendisli¤i derecesini alm›flt›r. Endüstri Mühendisli¤i alan›ndaki doktora

e¤itimini 1975 y›l›nda Virginia Tech’de tamamlayan Prof. Dr. Ulusoy, 1976-1999 y›llar› aras›nda Bo¤aziçi Üniversitesi'nde Endüstri Mühendisli¤i Bölümü ö¤-

retim üyesi, 1985-1993 y›llar›nda Bölüm Baflkan› ve 1992-1993 y›llar›nda Rektör Yard›mc›s› olarak çal›flm›flt›r. 1993-1997 y›llar›nda TÜB‹TAK Bilim Kurulu

Üyeli¤i ve 1995-1997 y›llar›nda Marmara Araflt›rma Merkezi Yönetim Kurulu Baflkanl›¤›nda bulunmufltur. 2003-2008 y›llar› aras›nda TÜS‹AD–Sabanc› Üniver-

sitesi Rekabet Forumu Kurucu Direktörü olarak görev yapm›flt›r ve halen de ‹cra Kurulu Üyesidir. Ulusal ‹novasyon Giriflimi Kurucu Üyesi ve ‹cra Kurulu

Üyesidir. Akademik çal›flmalar› ve yerli ve yabanc› bilimsel dergilerde editörlük görevleri yan›nda otomotiv, çimento, elektronik, makine imalat sektörlerinde

ve beyaz eflya ve tafl›t araçlar› yan sanayilerinde rekabet stratejileri, sektörel k›yaslama, teknoloji ve yeni ürün gelifltirme yönetimi konular›nda çal›flmalar

yapm›flt›r. Avrupa ‹flverenleri Konfederasyonu UNICE’de Competitiveness Working Group üyesi olarak rekabet gücü, giriflimcilik ve inovasyon alanlar›ndaki

çal›flmalara katk›da bulunmufltur.

TEKNOLOJ‹

60

mom

ent

exp

o

“Makinecilikuzmanl›k ister”‹MES ORGAN‹ZE SANAY‹ BÖLGES‹NDE EKSANTR‹K-PRES VE METAL AMBALAJMAK‹NELER‹ ÜRETEN VATAN MAK‹NA, SER‹ ÜRET‹MLE UZMANLAfiMAYIB‹RLEfiT‹RM‹fi VE ‹HT‹SAS ALANLARINDA TÜRK MAK‹NE SEKTÖRÜNE YEN‹L‹KLERKATMAYI BAfiARMIfi B‹R F‹RMA.

Makine sektöründe, biralanda uzmanlaflmak,ürün kalitesi ve tan›nmaanlam›nda büyük önemtafl›yor. Sektörde, kendi

alan›nda uzmanlaflan firmalar kal›c›müflteriler edinebiliyorlar. Kalite ve gü-venilirli¤in fiyat›n çok önüne ç›km›fl ol-du¤u sektörde kendi alan›nda uzman-laflmaya büyük önem veren Vatan Ma-

kina, üretti¤i presler ve metal ambalajmakinelerinde ülkemize pek çok yenili¤ikazand›rm›fl durumda. 2004-2006 y›llar›aras›nda OA‹B’de görev alan, halenMakina ‹malatç›lar› Birli¤i, AmbalajMakinecileri Derne¤i, Teneke AmbalajSanayicileri Derneklerinde Yönetim Ku-rulu Üyeli¤i ve Ambalaj Dernekleri Fe-derasyonu delegesi olarak aktif görevalan Vatan Makina Yönetim Kurulu

Üyesi Nail Umar bizlere firmalar›n›n ku-rulufl sürecinden bu güne kadar hayatageçirdiklerini ayr›nt›l› bir flekilde anlatt›.

Vatan Makina’n›n kuruluflunu anlat›r m›s›n›z?Vatan Makina, asl›nda çok ilginç bir fir-ma. ‹lginçlik fluradan kaynaklan›yor:Türkiye’deki ticari flirketlerde çok uzunsüreli ortakl›lar al›fl›lm›fl ya da s›k rastla-

nun üstüne koyuyorsunuz” diye anlat›r-lar. K›saca Vatan Makina, makine imala-t› yapan birçok köklü meslektafl›m›z gibis›f›r hatta belki eksi sermaye ile ama gi-riflimci özgüveni ile kurulmufl ve yakla-fl›k 55 y›ld›r Türk ve Dünya sanayisinehizmet vermeye devam etmektedir.

Vatan Makina bünyesinde yürüt-müfl oldu¤unuz çal›flmalar ve faali-yet alanlar›n›z hakk›nda bilgi verirmisiniz?Vatan Makina’n›n üretimi iki ayr› ürüngrubu üzerine yo¤unlaflt›rm›flt›r. Birimetal ambalaj yani teneke kutu makine-leri grubu. Di¤eri de saç iflleme makine-leri olarak bilinen Eksantrik presler vepres otomasyon sistemleri. Bunlar daotomotiv, otomotiv yan sanayi, beyazeflya, elektrik-elektronik gibi sac›n kulla-n›ld›¤› her sektörde yo¤un olarak kulla-n›l›yor. Metal ambalaj makinelerinde,kola kutular› hariç her türlü teneke ku-tular›, metal ambalajlar› üreten makine-leri, kal›plar› ve sistemleri yap›yoruz.Gerçekten, bu alan bizim ciddi olarakuzmanlaflt›¤›m›z bir alan. Ben uzmanl›-¤›n çok önemli oldu¤una inan›yorum.Örne¤in, iyi döner piflirebilen bir usta-dan iyi pizza yapmas›n› bekleyemeyiz.Foto¤rafa genel hatlar› ile bakt›¤›m›zda,makine sektörünün çok çok genifl biryelpaze oldu¤unu görüyoruz. Bu yelpa-zedeki herhangi bir makineyi verimliçal›flt›rmaya kalkt›¤›n›z zaman iflin içineuzmanl›k ve çok fazla ayr›nt› giriyor. ‹fl-te biz de firma olarak, o ayr›nt›lara ha-kim olup, müflterilerimize düzgün hiz-met verebilmek için uzmanl›¤›m›z› be-lirli sahalarda s›n›rlad›k. Sadece metalambalaj ve eksantrik pres makinelerineyo¤unlaflt›k. Zaten metal ambalaj›nhammaddesi olan tenekenin de di¤ersac malzemeler gibi sadece daha üstünkaliteli çelik oldu¤unu göz önüne al›rsakesas›nda biz sadece sac ifllemede ve fle-killendirmede uzman›z demektir. Kendikonumuzdaki en hassas detaya, tüm ay-r›nt›lara hakim olmak; uzun ömürlüürünler, verimli sistemler yapabilmekiçin uzmanl›k, konsantrasyon ve disiplinbence çok önemli. Özel makine üreti-mimiz, a¤›rl›kl› olarak siparifl üzerinedevam ediyor. Uzun y›llard›r sat›fl kay›t-lar›m›z› tutulmaktay›z, hangi makine y›l-da kaç adet sat›l›r, piyasan›n y›ll›k genel

talepleri ne yönde olabilece¤i hakk›ndabaz› öngörülerde bulundu¤umuzdan,genel amaçl› makinelerimizi stoklu yaniseri yapmaktay›z. Ama sonuç olarak se-ri üretimden ziyade uzmanl›¤a yöneldi-¤imiz görülüyor. Bunun yan› s›ra son dönemde, nakitak›fl›m›z› rahatlatmak ad›na peynir sek-törü için, Türkiye’de kolay aç›l›r kapakad› verilen kapaklar› kendi makineleri-mizde seri olarak üretiyoruz. Tabi ki buüretimi, tenekeci müflterilerimize rakipolmayacak, onlar› tamamlayacak flekildeyap›yoruz. Böylelikle, hem makine üre-timi hem de o makinenin üretti¤i ürü-nün imalat›n› gerçeklefltiriyoruz. Bu dabizi sektörde farkl› k›lan özelliklerdenbirisi. Ayr›ca, yaklafl›k olarak 2001 y›l›n-dan bu yana Willett ad›nda kendi konu-sunda dünyan›n en iddial› firmas› olanbir Amerikan firmas›yla stratejik ortak-l›k yürütüyoruz. Yanl›fl anlafl›lmamas›için eklemek istiyorum, bu firma ile ara-m›zda sermaye ortakl›¤› yok. Mühen-dislik ortakl›¤› ve proje ortakl›¤› var.Willett de kendi alan›nda bizim gibi uz-manlaflm›fl ve küçük ölçekli bir firma.Hemen her y›l Amerikan Mühendislikve tasar›m derne¤inden en iyi tasar›mödülü alabilen bir firma. Bu ortakl›k sa-yesinde VMS’nin mühendislik düzeyin-de adeta bir s›çrama gerçekleflti, ayr›ca“Easy Open End Conversion System”olarak bilinen Kolay Aç›l›r Kapak Dönü-flüm Sistemleri, Amerikan firmalar›n-

61

mom

ent

exp

o

nan hadiseler de¤ildir. Vatan Maki-na’n›n en büyük özelli¤i iki ayr› aileninortakl›¤›ndan oluflmas›. Vatan Maki-na’n›n kuruluflu 1955 senesine dayan›-yor. Yani firmam›z, bundan 53 sene ön-ce ‹stanbul’un Küçükpazar semtindekuruluyor. Tabi bugünden bakt›¤›m›zdaSüleymaniye’nin hemen alt›nda Haliçk›y›s›ndaki bu bölge tarihi bir bölge ola-rak öne ç›k›yor ancak, o dönemlerde sa-nayinin temelleri Haliç k›y›s›nda at›l›-yor. Vatan Makina, o günkü flartlardakendi alan›nda iyi usta olan iki arkadafltaraf›ndan kolektif flirket olarak kurulu-yor. Bu gün anonim flirket yap›s›na sa-hip olan firmam›z halen ortakl›k doku-sunu koruyor. Kurucular›m›z fiükrü NailUmar ve Hikmet Efe. Her ikisi de hayat-ta ve seksenli yafllar›ndalar, varl›klar› bufirman›n ruhu niteli¤inde. Özellikle k›flaylar›nda hemen her gün ifle geliyorlar,geldikleri zaman içeriye girmeleri, oda-lar›nda oturuyor olmalar›, gazeteleriniokuyor olmalar› dahi bizim aç›m›zdan,büyük bir heyecan, büyük bir sayg›nl›kkayna¤› oluyor. Vatan Makina’n›n, ku-ruldu¤u günden itibaren, kurucular›n›nda ilkesi hep müflteriyi memnun etmek,müflteri odakl› olabilmek ve kaliteyiönemsemek olmufltur. Yani, ilk gündenitibaren hep kaliteyle ilgilenip, imkânla-r›m›z›n k›s›tl› oldu¤u kurulufl y›llar›ndadahi kaliteyi esas alm›fl bir firmay›z.Müflterilerimize mahcup olmamak içinyapabilece¤imizin en iyisini yapmayaçal›fl›yoruz, çünkü mahcup olmaktankorkan bir firmay›z. Bu korkumuz ya daheyecan›m›z sayesinde müflterilerimizehep beklentilerinden fazlas›n› verdik.Kurucular›m›z›n ikisinin de ustal›¤›ndanbahsettim. O dönemde her ikisi de, us-tal›klar›n› Rum kökenli farkl› ustalardanal›yorlar. Herkesin bildi¤i gibi o dönem-lerde en iyi ustalar›n büyük ço¤unlu¤u-nu, az›nl›k yurttafllar›m›z oluflturuyor.Ustal›klar›n› ald›ktan sonra, bir hayal ileald›klar› borçlarla Haliç K›y›s›nda Kü-çükpazar’da, yerin alt›nda küçük biratölye olarak Vatan Makine’yi kuruyor-lar. Yaklafl›k 20-30 metrekarelik bir alan-da özveri ve disiplin ile çal›flmaya bafll›-yorlar. Zaten kendileri de o günleri “Bizyerin alt›nda makine yapard›k. Sonrahamallarla beraber halat kullanarak ye-rin alt›ndan makineleri ç›kar›rd›k. Sizbas›yorsunuz dü¤meye, kald›r›p kamyo-

Nail Umar Vatan Makina Yönetim Kurulu Üyesi

Biz Türkiye’de kendi alan›nda ilk CEuygulayan firmalardan biriyiz. Biz çevreve insan sa¤l›¤›na duyarl›l›¤› bir felsefeolarak hayata geçiriyoruz.

62

mom

ent

exp

o

TEKNOLOJ‹

dan sonra bir Türk firmas› taraf›ndanyap›larak gerçek bir teknolji transferigerçekleflmifl oldu. Yak›n dönemde üre-tim tesisimizi ‹MES’ten Alemda¤’daki 4bin metrekarelik bir alana tafl›may›planl›yoruz. Hedefimiz, 2008 sonundabütün imalat›m›z› oraya tafl›mak. Firma-m›zda flu anda 75 daimi personel istih-dam ediliyor. Zaten makine imalat›ndaçok büyümek gibi bir plan›m›z da yok.Özel siparifller üzerine çal›flt›¤›m›z için1000-2000 kiflilik bir fabrika olmay› dü-flünmüyoruz. Biz bunun yerine, mühen-dislik yönü çok güçlü olan, müflterininistek ve ihtiyaçlar›na göre makine di-zayn edip, bu makineyi veya sistemimüflterilerimizin beklentilerinden çokdaha iyi, hatta en iyi yapabilen firma ol-may› amaçl›yoruz. Bundan dolay› çokbüyük, en büyük olma iddiam›z yok, bi-zim iddiam›z kendi iflimizin en iyisi ol-makt›r.

Üretmifl oldu¤unuz makinelerde netür yenilikler sunuyorsunuz?Pres grubu makinelerimizde, son 10 y›l-l›k süreçte Türkiye’yi Avrupa ayar›na ta-fl›d›¤›m›z› düflünüyorum. Mesela, Türki-ye’de preslerin gövdeleri çok zay›ft›.Preste gövde dizayn› ve koç/kay›t yatak-lamas› kal›p ömrünü direk etkileyen un-surlard›r. Kullan›lan bu dizaynlar 30-40 y›l öncekidizaynlard›. Biz de dahil tüm üreticilerAvrupa’da yap›lan bu eski dizaynlar›kullan›yorduk. Son 10 y›ll›k süreçte biz,bu tasar›mlarda çok ciddi de¤ifliklikleryapt›k. fiu anda, bizim de¤iflikliklerimizio gün anlayamayan di¤er meslektafllar›-m›z bu gün bizi kopyalamaya bafllad›lar.Bu gün Türkiye pres sanayisindeki ye-

sisi Beyaz Rusya’da bir devlet fabrikas›-na gönderdik. Beyaz Rusya’ya ihraç et-ti¤imiz makine “Beyaz Rusya’n›n Ço-cuklar›” isimli devlet projesinde çocukmamas› için dakikada ortalama 400 adetkolay aç›l›r alüminyum kapak üretecek.

Ar-Ge çal›flmalar›na ne kadar kaynak ay›r›yorsunuz?Sabit ve tam zamanl› bir Ar-Ge birimi-miz mevcut. Son 3-4 sene içerisinde TÜ-B‹TAK ve TEYDEP gibi Ar-Ge destekkurulufllar› bizim 5 projemizi deste¤euygun gördüler. Bu 5 projenin 2 tane-sinden para da ald›k. Büyük paralar ol-masa bile bizi motive eden paralard›bunlar. Üniversiteden hocalar›n gelipde yapt›¤›m›z projelerin Ar-Ge liyakati-ni onaylamalar› bizi mutlu ediyor. Sonprojemizin kabulüyle 4 y›lda Ar-Geamaçl› 1 milyon dolar civar›nda harca-ma yapt›¤›m›z› söyleyebilirim. Y›lda or-talama en az 1 projemizin Ar-Ge deste-¤ine uygun görülmesi önemli bir olay.Çünkü projelerimiz gerçekten kapsaml›.

Makine ihracat›n›z› a¤›rl›kl› olarakhangi ülkelere yap›yorsunuz?Ticarette mesafeler çok önemli. Bizimihracat›m›z da a¤›rl›kl› olarak komfludevletlere ve yak›n co¤rafyalara gerçek-lefliyor. ‹hracat›m›z Yunanistan, Suriye,Suudi Arabistan, M›s›r, Cezayir, Tunus,Ürdün, Lübnan gibi ülkelere yo¤unlafl›-yor. Yak›n zamanda da Rusya ve Do¤uAvrupa ülkelerine ihracat›m›z›n artaca-¤›n› düflünüyorum. Tabi bunlar›n d›fl›n-da düzenli ihracat yapmad›¤›m›z ancakürün satt›¤›m›z Amerika, Peru, fiili, Al-manya, Hollanda, ‹talya, Endonezya,Yemen, Gana, Kazakistan gibi pek çokülke var.

Makine üretimindeki teknolojik ya-t›r›mlar›n›z d›fl pazarlarda büyükfirmalarla rekabet edebilecek dü-zeyde mi?Sektörümüzde teknolojik seviyeyi seg-mentlere ay›r›rsak biz Avrupa’da en üstdilime hitap etmiyoruz. Ancak bizim gi-bi geliflmekte olan ülkelerde en üst tek-nolojiye hitap ediyoruz. Yani bu ülkeler-de dünyan›n en büyük firmalar›yla re-kabet edebiliyoruz, ancak Avrupa paza-r›na geldi¤imizde, otomatik olarak reka-bet gücümüz düflüyor. Bu noktada, di-

niliklerin pek ço¤unu biz yapt›k diyebili-rim. Bunlar›n d›fl›nda, preslerin güven-lik düzeylerini art›rd›k. Kullan›c› için ko-layl›klar getirdik. ‹ddia ediyorum baz›modellerimiz kendi segmentlerindedünyan›n en iyi presleri durumundad›r.2004 senesinde kendi özelliklerinde Tür-kiye’de yap›lan en büyük mekanik presiyapt›k. Metal ambalaj makinelerinde isedip ve kapak hatlar›nda, zaten VatanMakina, büyük ilerlemeler kaydetmifldurumda. Dakikada 200 civar›nda dipve kapak üretebilen makineler yap›yo-ruz. Eskiden büyük ebatlarda iç piyasa-da 17 kilogram diye isimlendirilen dipve kapaklarda 5-6 iflçi ile dakikada 30adet üretilebilirken, bu gün 1 iflçi ile da-kikada 90 kapak üretebiliyoruz. Metalambalaja da kalitenin bafllad›¤› yer ola-rak kabul edilen otomatik rulo makasmakinesini tasarlad›k ve ürettik. Hem içpiyasaya satt›k hem de Suriye’ye ihraç

ettik. Teneke kutu makinelerinde oto-matik kenar açma makinesi yapt›k. Ar-Ge deste¤ine lay›k görülen projelerimiz-den biriydi. Hem iç piyasada sat›yoruzhem de Yunanistan ve Yemen’e ihraçettik. Metal ambalajda ortakl›k yürüttü-¤ümüz Willett firmas›yla beraber “EasyOpen” kapak teknolojilerini gelifltiriyo-ruz. “Easy Open” metal ifllerinde tekno-lojinin zirveye ç›kt›¤› bir noktad›r. Sen-kronizasyon içerir, otomatik montaj içe-rir, yar›m kesme ifllemleri içerir. Bu an-lamda çok spesifik bir teknolojidir vebiz flu anda bu teknolojide zirvedeyiz di-yoruz. Bu kolay aç›l›r kapaklar› imaledebilen makineleri yapan dünyadaki 3-4 firmadan biriyiz. Bu çok önemli birözellik. Mesela, geçenlerde böyle bir te-

“ Türk Makine Sanayi Sektörü’nü süreç içindede¤erlendirdi¤imizde, istikrarl› bir geliflim gösterdi¤imizortada. Bundan yaklafl›k 12 sene önce sektörün ihracat› 200 milyon dolar civar›ndayd›. Sektörün bukadar k›sa bir zaman içerisinde 200 milyon dolarihracat seviyesinden 8,9 milyar dolara ulaflmas› çokönemli bir baflar›”

¤er pazarlarda kalite sat›c›s›yken, Avru-pa’da fiyat sat›c›s› oluyoruz. Tabi ki, fi-yat sat›c›s› konumuna düfltü¤ümüzüsöylerken Çin gibi oldu¤umuzu kastet-medim. Çin ürünleriyle bizim ürünleri-miz aras›nda çok ciddi teknoloji, kaliteve fiyat farklar› var.

Birlikte çal›flt›¤›n›z yabanc› firmalarürün kalitenizden memnunlar m›?Bu konuda sorun yaflad›n›z m›?Orta¤›m›z ve müflterilerimiz ürünleri-mizden son derece memnunlar. Bununen büyük delili de ayn› firmalara süreklimal sat›yor olmam›z. Müflterilerimizinço¤u bizden vazgeçmiyorlar. Bu da ma-kinelerimizin yurtiçinde ve yurtd›fl›ndakabul gördü¤ünü, be¤enildi¤ini göste-riyor.

Üretiminizde çevre ve insan sa¤l›-¤›na duyarl›l›¤›n›z nedir? Bu konu-daki hassasiyetleriniz nelerdir?Biz Türkiye’de kendi alan›nda ilk CE uy-gulayan firmalardan biriyiz. Biz çevreve insan sa¤l›¤›na duyarl›l›¤› bir felsefeolarak hayata geçiriyoruz. Yapt›¤›m›zmakinelerde can ve çevre emniyeti ko-nusunda hassasiyetimizi olabilecek enyüksek düzeyde tutmaya çal›fl›yoruz.Bunun yan› s›ra makinelerimizin di¤ermakinelerin ömrünü k›saltacak, göster-gelerini olumsuz etkileyecek manyetikparazitler yaymamas›na özen gösteriyo-ruz. Bizim çevre güvenli¤i anlay›fl›m›z,insan ve do¤a d›fl›nda, makinenin çev-resindeki bütün materyallerin güvenli-¤ini de kaps›yor. Zaten metal ambalaj-lar›n geri dönüflümü çok yüksek orandaoluyor. Bu aç›dan üretti¤imiz makinele-rin faaliyeti mümkün oldu¤u kadar eko-sistemle uyumludur. Ayr›ca, makineleri-mizin tümü düflük enerji ile yüksek ve-rimde çal›fl›yor. Zaten çevre duyarl›l›¤›hem ülkelerin hem de müflterilerin ta-lepleri aras›na giriyor. Yani piyasa bizle-ri buraya do¤ru zorluyor. Ancak biz bu-nu mecburiyetten de¤il, bir görev bilin-ci ile yerine getirmeye çal›fl›yoruz.

Türkiye makine sektöründe 2007y›l›nda 8,9 milyar dolar ihracat ger-çeklefltirdi. Bu rakam sizce yeterlimi? ‹hracat›n gelifltirilmesi için siz-ce neler yap›lmas› gerekiyor? 8,9 milyar dolarl›k ihracat›m›z› de¤er-

lendirirken di¤er ülkelerle k›yaslamam›zgerekiyor. Yan›lm›yorsam Tayvan’›n ih-racat rakam› 100 milyar dolar. Portekizbu sektörde sadece kal›p grubunda 20milyar dolar ihracat gerçeklefltiriyor. Burakamlar› de¤erlendirdi¤imizde flu andayolun çok bafl›nda oldu¤umuzu söyle-yebilirim. Ancak, süreç içinde de¤erlen-dirdi¤imizde istikrarl› bir geliflim gös-terdi¤imiz de ortada. Bundan yaklafl›k12 sene önce sektörün ihracat› 200 mil-yon dolar civar›ndayd›. Sektörün bu ka-dar k›sa bir zaman içerisinde 200 mil-yon dolardan 8,9 milyar dolar seviyesi-ne ulaflmas› çok önemli bir baflar›. Tabiiki çok daha iyi olabiliriz. Çünkü bizimçok fazla avantaj›m›z var. Bizim avanta-j›m›z sadece ucuz iflgücümüz de¤il.Özellikle geliflmekte olan pazarlara ya-k›n olmam›z, tasar›m gücü aç›s›ndan ül-kemizde mühendislik hizmetlerininucuzlu¤u bize çok önemli avantajlar ya-rat›yor. Bu avantajlar› kullanarak Tay-van’› yakalamam›z laz›m ve yakalayabi-lecek bir konumday›z. Ayr›ca ithalat›m›zda çok yüksek ve bu durum s›k›nt› yara-t›yor. ‹thalat›n s›f›rlanmas› söz konusuolamaz, ancak Türk makinecilerine olangüven artarsa ciddi bir düflüfl görülürve makine sektöründeki d›fl ticaret a盤›giderilebilir. Bunun için öncelikle devletal›mlar›nda yerli sanayiciye daha fazlagüvenilmesi gerekiyor. Ülkemize girençok kalitesiz Uzakdo¤u’dan gelen maki-neler var. Bu noktada devletin önlemleralmas› laz›m. En az›ndan kaliteli ürünle-rin ithalat› teflvik edilebilir. Yoksa ülke-miz bu kalitesiz makine ithalat›ndan do-lay› bir süre sonra ikinci el makine me-zarl›¤›na dönebilir.

Türkiye makine ihracat›nda uluslararas› pazardan binde 4’lük bir payal›yor. Sizce bunu yukar›lara çek-mek için ihracatç›lar›n neler yap-mas› gerekiyor?Bir aflamadan sonra olay pazarlama vemarkalaflmaya dönüyor. Halen bir mar-ka sorunu yafl›yoruz. Türk Mal› denildi-¤inde, örne¤in Rusya pazar›ndaki müfl-teriler korkuyorlar. Çünkü önceden Türk Mal› imaj›n› ve iti-bar›n› zedeleyecek ad›mlar at›lm›fl. Bugün, öncelikle sars›lan itibar›m›z› tamiretmemiz laz›m. ‹tibar›m›z› toparlad›ktansonra pazarlama çal›flmalar›m›za kararl›

bir flekilde devam etmeli ve sat›fl yap-mal›y›z. Kimi zaman ufak zararlar pa-has›na bile mal vermeliyiz. Çünkü eniyi reklâm satm›fl oldu¤umuz makine-nin kendisidir. Örne¤in TURQUM gi-bi çal›flmalarla do¤ru bir tan›t›m ya-parsak ve sat›fl yaparsak pazar pay›-m›z› art›raca¤›m›z› düflünüyorum.TURQUM markas›n› oturtursak vebu iflarete sahip firmalar›n do¤rumarkalar oldu¤una inand›r›rsak dün-ya pazarlar›n› hem kaliteli meslektafl›-m›z› haks›z rekabetten korur hem deTürk Mal› makine imaj›n› güçlendir-mifl oluruz.

2007 ihracat rakamlar›n›z ve2008’den beklentileriniz nelerdir?2007 y›l›nda yaklafl›k 700 bin dolar ih-racat gerçeklefltirdik. 2008 y›l›n›n çokdaha iyi olaca¤›n› düflünüyorum. Busene 2 milyon dolar ihracat yapaca¤›-m›z› tahmin ediyorum ve bu çokönemli bir art›fl. Önümüzdeki 5 y›ll›ksüreçte de ihracat rakamlar›m›z›n bü-yüyece¤ini düflünüyorum.

63

mom

ent

exp

o

TEKNOLOJ‹

64

mom

ent

exp

o

Makinenin alt›n anahtar› tasar›mMAK‹NA F‹RMALARIMIZIN BÜYÜK BÖLÜMÜ TASARIM YATIRIMI KONUSUNDABATILI RAK‹PLER‹YLE Efi‹T KOfiULLARA SAH‹P DE⁄‹L. ANCAK BU DURUMARA⁄MEN, RAK‹PLER‹NE ORANLA KISITLI ‹MKÂNLARIYLA, ÜRÜNLER‹NDEBAfiARILI B‹R fiEK‹LDE YEN‹L‹KLER SUNAB‹LEN CEMATEK F‹RMASI SEKTÖRÜNGENEL‹ AÇISINDAN ÖNEML‹ B‹R ÖRNEK OLUfiTURUYOR.

Makine sanayi sektörün-de ifltigal eden firmala-r›n, üretimlerinde müfl-terilerinin imalat mali-yetlerini düflürecek,

kullan›m kolayl›¤› yaratacak teknolojikyat›r›mlara ve tasar›ma önem vermesigereklili¤i genel olarak kabul görenbir gerçek. Makine sektörü özel olarakincelendi¤inde, Türkiye’nin özellikleUzakdo¤u ülkelerinin ucuz üretimi ilebat›n›n kurumsallaflm›fl ve teknolojikaç›dan ileri üretimi aras›nda s›k›flt›¤›n›görüyoruz. Her ne kadar mevcut ko-flullar bizdeki makine sektörünün ba-t›daki teknoloji ile mücadele için çokuygun olmasa da bu alanda ›srarc› veyarat›c› firmalar›n Avrupa’da pazarpaylar›n› art›rd›¤›n› görüyoruz. Anka-ra Ostim Organize Sanayi Bölgesi’nde10 y›ldan bu yana makine sektöründeifltigal eden CEMATEK böyle firma-lardan biri. Mühendislik birikimini,ürünlerine yans›tmaya büyük önemveren, bu anlamda geliflmifl ülkelerde-ki rakiplerine oranla k›s›tl› olanaklar›-na ra¤men ürünlerinde müflterilerinepek çok kolaylaflt›r›c› ve maliyetleridüflürebilecek yenilikler sunan CE-MATEK’in baflard›klar›, sektörün izle-mesi gereken yol haritas› için önemliipuçlar› sunuyor. Firmay› daha yak›n-dan tan›mak, ürünlerini ve sundu¤uyenilikleri ö¤renebilmek ve sektörünbütünüyle paylaflmak için CEMATEKGenel Müdürü Yusuf Tekin ile firma-n›n faaliyetleri ve hedefleri üzerine birsöylefli gerçeklefltirdik.

METAL ‹fiLEMEDE ÇOK GEN‹fi ÜRÜN ÇEfi‹TL‹L‹⁄‹CEMATEK Mühendislik Makina, An-kara’da Ostim Organize Sanayi Bölge-si’nde 10 y›ldan bu yana mühendislik,makine tasar›m ve imalat konusundafaaliyet gösteriyor. Firma, metal iflle-me makineleri imalat›n› çok genifl biryelpazede hayata geçiriyor. Üretim program›nda hidrolik abkantpresler, hidrolik presler, perfore metaldelikli asma tavan üretim hatt› maki-neleri, s›va köfle profili üretim hatt›makineleri, roll form üretim makinele-ri ve özel amaçl› makine üretimleri yeral›yor. CEMATEK’in üretti¤i makine-lerin tamam› CE belgesine sahip.

MÜfiTER‹LER‹N REKABET GÜCÜNÜ ARTIRAN MAK‹NELERFirman›n üretti¤i 30 ton bükme kapasi-teli, 1260 milimetre bükme uzunlu¤unasahip, arka dayama hareketi NC kon-trollü hidrolik abkant presler pek çokalanda kullan›l›yor. Bu konuda, CEMA-TEK Mühendislik Makina ‹malat San.ve Tic. Ltd. fiti. Müdürü Yusuf Tekin“Hidrolik abkant preslerimiz yurtiçi veyurtd›fl›ndaki elektrik pano, yang›n sön-dürme, endüstriyel mutfak, endüstriyelso¤utma ve beyaz eflya metal parçaimalatç›lar› taraf›ndan kullan›l›yor” di-yor. Ayr›ca, firman›n üretmifl oldu¤uhidrolik presler, derin çekme presleri,form verme presleri, montaj presleri vealç›pan delme presleri uygulamalar›nasahip olup, 30 ton ile 8 yüz ton kapasitearal›¤›nda üretiliyor. Üretilen preslergövde konstrüksiyonuna göre k›zakl› HTipi, dört kolonlu ve C tipi olarak yap›l›-yor. Hidrolik presler beyaz eflya, otomo-tive, savunma sanayi ve inflaat sektö-ründe ifltigal eden imalatç›lar taraf›ndanyo¤un olarak kullan›l›yor. CEMATEK’ininflaat-yap› sektöründe kaba s›va yap›-lan yüzeylerin birlefliminde düzgün ve

keskin köfle elde etmek için kullan›lans›va köfle profilleri için anahtar teslimiüretti¤i makineler ise yurtiçi ve yurtd›fl›müflterileri taraf›ndan tercih ediliyor.Düflük makine bedeli ve sürekli hizmetile müflterilerinin rekabet gücünü art›r-d›klar›n› ifade eden Yusuf Tekin, “‹mala-t›n› yapt›¤›m›z üretim hatt›ndaki bantaçma, servo besleme, pnömatik kavra-mal›, bilyeli k›zakl› geniflletilmifl metalpresi, roll form makinesi, boy kesmemakas› senkronize çal›flarak saatte bin200 metre s›va köfle profili ve 2 bin 100metre alç› profili üretebiliyor. Üretti¤i-miz s›va köfle profili üretim hatlar› yurti-çi müflterilerin yan› s›ra yurtd›fl›ndaH›rvatistan ve Arnavutluk?ta da kullan›-l›yor” diyor.

TASARIM VE ‹MALAT TÜMÜYLE CEMATEK’TENPerfore delikli metal asma tavan üretimhatt› makinelerinin tasar›m›, imalat› veiflletmeye al›nmas› tamam›yla uzmanCEMATEK kadrosu taraf›ndan gerçek-lefltiriliyor. Firma, bu makinelerin yap›-m› konusunda uzmanlaflm›fl durumdave tasar›mdan bafllayarak, mühendislikve imalat konusunda güncel teknolojiyitakip ediyor. Üretim hatt›nda bant aç-ma, hava kavramal›, sekiz yüzeyden k›-zakl› 100 ton kapasiteli ve dakikada 350vurufl yapan eksantrik pres, boy kesmeünitesi, servo besleme ve Avrupa stan-dartlar›nda ürün elde etmek için do¤-rultma-kalibre istasyonu yer al›yor.Do¤rultma–kalibre istasyonundan ç›kanürünün kenar bükümleri de CEMA-TEK’in üretti¤i 100 ton kapasiteli kolon-lu hidrolik preslerde yap›l›yor.

“‹Y‹ MAK‹NEN‹N ALTIN ANAHTARI ‹Y‹ TASARIMDIR”Yusuf Tekin, sahip olduklar› tasar›m,mühendislik ve makine imalat deneyimiile birlikte güncel teknolojik geliflmeleriürettikleri makinelere yans›tt›klar›n› dilegetiriyor. ‹yi bir makinenin alt›n anahta-r›n›n iyi bir tasar›m oldu¤unu söyleyenTekin, tasar›m aflamas›nda makinedekullan›lacak malzeme, teknik malzeme,üretim yöntemi, hidrolik sistem, pnö-matik sistem, elektrik ve otomasyon sis-temleri konusunda güncel geliflmeleritakip edip uygulad›klar›n› ifade ediyor.Bu geliflmeleri uzun makine ömrü, h›zl›

65

mom

ent

exp

oYusuf Tekin CEMATEK Genel Müdürü

‹yi bir makinenin alt›n anahtar› iyi birtasar›mdan geçer.

66

mom

ent

exp

o

TEKNOLOJ‹

üretim, pratik üretim, asgari makine ha-z›rl›k süresi, asgari enerji tüketimi, as-gari bak›m ihtiyac› gibi hedeflere ulafla-cak flekilde kulland›klar›n› ifade edenYusuf Tekin, “Tüm bu çal›flmalar› ürete-ce¤iniz makineye yans›tmak için bilgi,deneyim, istek, çal›flma ve sab›rdanbaflka bir fley daha gerekiyor, o da ma-kine sevgisi. Kendi faaliyet alan›m›z› ya-ni makine üretimini ayr›cal›kl› bir alanolarak görmekteyiz” diyor.

MÜfiTER‹ ‹STE⁄‹ DO⁄RULTUSUNDA ÜRET‹MCEMATEK’in en son üretmifl oldu¤uürünler aras›nda, Polonya için müflteriisteklerine göre 100 ton kapasiteli k›zakl›H tipi çift etkili hidrolik pres yer al›yorve teflon ile teneke kek kab› üretimindekullan›l›yor. Pres, 0.08 milimetre/1000milimetre diklik ve paralellik hassasiye-tine sahip. Firman›n, H›rvatistan’da fa-aliyet gösteren müflterisi için yapt›¤› s›-

ca¤›na inan›lan bir üretim hatt› proje-sinde tasar›m ve imalat yeteneklerimizisergilemeyi hedefleyen CEMATEK’inbelirli profillerin üretimini gerçekleflti-recek proje çal›flmalar› halen devamediyor. Firma, üretti¤i makineleri ve kompleüretim hatlar›n› Birleflik Arap Emirlikle-ri, Suriye, Bulgaristan, Arnavutluk, H›r-vatistan, Slovenya, Bosna Hersek, Uk-rayna ve Polonya’ya ihraç ediyor.CEMATEK’in makine üretimindeki tek-nolojik yat›r›mlar›n›n flu anda d›fl pazar-da faaliyet yürüten büyük firmalarla re-kabet edecek düzeyde olmad›¤›n› belir-ten Yusuf Tekin, teknolojik yat›r›mlar›n›istenen düzeye getirmek için önceliklesat›fllar›n›n art›r›lmas› ve üretim kapasi-telerinin art›r›lmas› gerekti¤ini söylü-yor. Firman›n üretmifl oldu¤u makineve anahtar teslimi üretim hatlar›n›, yurt-d›fl›nda a¤›rl›kl› olarak KOB‹ ölçe¤inde-ki firmalar kullan›yorlar ve flu anda bufirmalar sat›n ald›klar› ürünlerdenmemnun kalarak ve yeni siparifller içinteklif istiyorlar.

EKOS‹STEME DUYARLI ÜRET‹M Firma, üretmifl oldu¤u makinelerin ve

“ Ürünlerin teknik özelliklerinde, kullan›m kolayl›¤›,insan emniyetini ön planda tutacak güvenlik vedonan›mlara sahip olmas›, düflük enerji tüketimi, az ›s›yaymas›, düflük gürültü seviyesi, az bak›m gerektirmesi, hidrolik tesisatlar›n özenle tasarlan›p kullan›lmas› gibi ayr›nt›lar CEMATEK taraf›ndan herzaman için mutlaka göz önünde bulunduruluyor.”

va köfle profili üretim hatt› ise 5 de¤iflikprofili üretebilme özelli¤ine sahip olup,profil boy hassasiyetinin Avrupa stan-dartlar›nda oldu¤u görülüyor. Bu üre-tim hatt› üzerindeki kal›plar›n tasar›m›ve imalat› da tamamen CEMATEK bün-yesinde yap›l›yor.Mühendislik birikimleri ve yapt›klar›araflt›rma sonucunda, profil kal›plar›ndaya¤lama ve so¤utma gerektirmeyen ka-l›p çeli¤i kullanarak müflterilerine reka-bet gücü kazand›rd›klar›na inand›¤›n›belirten Yusuf Tekin, “Abu Dabi’de fa-aliyet gösteren bir firmaya yapt›¤›m›zroll form üretim hatt›nda tüm makineimalat birikimimizi kulland›¤›m›z› düflü-nüyoruz” diyor.

KATMA DE⁄ER‹ ARTIRACAK AR-GE ÇALIfiMALARIAr-Ge çal›flmalar› kapsam›nda, TÜB‹-TAK destekli gerek iç Pazar, gerekse d›flpazarda ülkemize katma de¤er yarata-

67

mom

ent

exp

o

üretim hatlar›n›n çevre ve insan sa¤l›¤›-na uygun özellikler tafl›mas›na büyükönem veriyor ve ürünlerin ekosistemleuyumlu olmas› için tasar›m aflamas›nda-ki yapt›¤› çal›flmalara a¤›rl›k veriyor.Ürünlerin teknik özelliklerinde, kulla-n›m kolayl›¤›, insan emniyetini ön plan-da tutacak güvenlik ve donan›mlara sa-hip olmas›, düflük enerji tüketimi, az ›s›yaymas›, düflük gürültü seviyesi, az ba-k›m gerektirmesi, hidrolik tesisatlar›nözenle tasarlan›p kullan›lmas› gibi ay-r›nt›lar CEMATEK taraf›ndan her za-man için mutlaka göz önünde bulundu-ruluyor.

“MAK‹NE ‹MALAT SEKTÖRÜ AYRICALIKLI SEKTÖR ‹LANED‹LMEL‹”Makine sektöründe 2007 y›l›nda 8,9 mil-yar dolar düzeyinde ihracat gerçekleflti-rildi¤ini ve bunun olumlu bir geliflmeolmas›na ra¤men Türk Makine SanayiSektörü’nün uluslararas› pazardan bin-de 4 gibi çok küçük bir pay almakta ol-du¤unu belirten Tekin, bu tutar›n yeter-li olmad›¤›n› düflündü¤ünü söylüyor.Yusuf Tekin, bilgi birikimi ve tecrübeninen fazla kullan›ld›¤› ve katma de¤erin

en fazla elde edilece¤i sektör olarak ma-kine imalat sektörünü gördü¤ünü, busektörde ihracat tutar›n›n art›r›lmas› veTürkiye’nin uluslararas› pazarda dahafazla paya sahip olmas› için hem yetkili-lerin hem de giriflimcilerin ev ödevleriniiyi çal›flmalar› gerekti¤ine inand›¤›n›söylüyor. Tekin, “Bu hedef için önceliklemakine imalat sektörü ayr›cal›kl› sektörilan edilmeli. ‹lave KDV teflviki, örne¤inmakine ihrac› yap›yorsan›z art› 2 puangibi bir uygulama olabilir. Yurtd›fl› fuarkat›l›mlar›nda kat›lan personelin yolulafl›m ve konaklama giderleri de belirlibir format çerçevesinde yurtd›fl› fuarteflvik kapsam›na ilave edilebilir” diyor.

“FA‹ZS‹Z ‹HRACAT KRED‹S‹M‹KTARI ARTIRILMALI”‹hracat yapan firmalar›n en büyük s›-k›nt›s›n›n iflletme sermayesi ve finans-man s›k›nt›s› oldu¤u görülüyor. Bu kap-samda finansman s›k›nt›s›n›n hafifletil-mesi için ad›m at›lmas› gerekti¤indenbahseden Yusuf Tekin “‹hracat tutarlar›-na göre KOSGEB kanal›yla sa¤lanan 6ay sonunda ödemek kofluluyla 100 bindolar faizsiz ihracat kredisi uygulamas›süresi uzat›lmal›. Miktar› yükseltip,KOSGEB de aradan ç›kar›l›p do¤rudankamu ve özel bankalar kanal›yla sürdü-

rülebilir” diyor. Di¤er yandan Tekin, ih-racat KDV’lerinin vergi dairesinden ia-de sürelerinin k›salt›l›p do¤rudan öde-me yöntemleri üzerinde çal›fl›lmas›n›nyaral› olaca¤›n›, ayr›ca yurtd›fl› fuar tefl-viklerinin firmalara ödenmesinde izle-nen sürecin çok uzun oldu¤unu, bu sü-recin k›salt›lmas› için ihracatç› birlikleri-nin ciddi olarak ev ödevlerini yapmalar›gerekti¤ini belirtiyor.

CEMATEK ‹HRACATTA YÜZDE50 ARTIfi HEDEFL‹YORSon olarak CEMATEK’in 2008 y›l› he-deflerini de¤erlendiren Tekin, 2008 y›-l›nda, ihracatlar›n›n 2007 y›l›na göreyüzde 50 artaca¤›n› düflündüklerini vemevcut gerçekleflme rakamlar›n›n buart›fl› teyit eder nitelikte göründü¤ünübelirtiyor. Ayr›ca firman›n 2008 y›l› çal›flmalar›kapsam›nda ISO 9000 belgesinin al›n-mas› da yer al›yor. Bunun d›fl›nda CE-MATEK bu y›l›n ikinci yar›s›nda s›ras›y-la, Eylül’de Plovdiv/Bulgaristan,Ekim’de Bükrefl/Romanya, Kas›m ay›n-da Cezayir ve Kiev/Ukrayna’da düzenle-necek uluslararas› metal iflleme teknolo-jileri ve makineleri fuarlar›na kat›lmay›ve bu sayede de ihracat›n› daha da ar-t›rmay› planl›yor.

68

mom

ent

exp

o

ALTUNTAfi A.fi.’N‹N 1980 YILINDA 27 METREKAREL‹K B‹R DÜKKÂNDA BAfiLAYANT‹CARET HAYATI, ‹LERLEYEN YILLARDA, KOLAY KOLAY TANIK OLUNAMAYACAKBAfiARILARLA DEVAM EDER. ALTUNTAfi BU GÜN BULUNDU⁄U KONUMUNU BAfiARIYAOLAN ‹NANCINA, KAL‹TEYE VERD‹⁄‹ BÜYÜK ÖNEME VE HER KOfiULDA MÜCADELEDENTAV‹Z VERMEMES‹NE BORÇLU.

BAfiARI H‹KAYES‹

27 metrekareden 700 bin metrekareye

Baflar›l› olmak, baflar›lar›yla ör-nek oluflturmak hangi alandaolursa olsun yo¤un, özverilive ciddi bir çal›flmay› gerekti-riyor. ‹fl makine sektöründe

dünya markas› olmaya geldi¤inde ise, busektörün mükemmeliyetçili¤ine cevapverebilmek, geliflmifl ülkelerdeki pek çokkaynaktan desteklenen kurumsallaflm›flyap›larla ve Uzakdo¤u’daki ucuz imalatyapan fiyat avantaj› bulunduran firma-larla rekabet edebilmek gerekiyor. Bütünbunlar› baflar›l› bir flekilde hayata geçire-bilmek için öncelikle dünya ve ülke eko-nomisini do¤ru bir flekilde tahlil edip,hedef pazarlar› saptay›p, kapsaml› birplan oluflturmak ve bu plan› gerçekleflti-recek bir altyap› haz›rlamak gerekiyor.Kaliteli bir ekip ve çok çal›flmayla izlenenkurumsallaflma politikas›n›n gerçeklefl-

69

mom

ent

exp

o

mesi ve baflar›n›n yakalanmas› olanakl›hale gelebilir. ALTUNTAfi A.fi. de plan-lar›n› do¤ru yapm›fl, pek çok zorluklarkarfl›s›nda inanc›n› kaybetmeyerek mü-cadele etmifl ve bu gün kendi alan›ndaTürkiye’nin lider dünyan›n da say›l› ku-rulufllar›ndan biri haline gelmifl bir fir-ma. 27 metrekarelik bir dükkânda müca-deleye bafllay›p bu gün bir dünya mar-kas› haline gelen ALTUNTAfi’›n içindengeçti¤i süreçleri ve gelecek vizyonunuYönetim Kurulu Baflkan› Osman Altun-tafl’tan dinledik.

‹NANCIN VE AZM‹N ZAFER‹ALTUNTAfi’›n kuruluflu Osman Altun-tafl’›n 1980 y›l›nda bir 27 metrekarelik birdükkânda demir do¤rama ifli ile bafllar.ALTUNTAfi, 1982 senesinde 150 metre-karelik bir atölyede tavuk kafesleri imala-

t›na devam eder ve 1994 y›l›na kadar ka-fes ifllerinde ifltigal eder. Firma, 1995 y›-l›ndan itibaren ise tavukçuluk seralar›n-da kullan›lan aksiyal fan üretimine bafllarve fan üretimi ile dünya pazarlar›na aç›-l›r. Almanya (Hannover), Hollanda (Ut-recht) ve Tayland gibi ülkelerde her y›lfuarlara kat›larak gerçeklefltirilen baflar›l›organizasyonlarla ürünlerinin tan›tan fir-man›n fanlar› çok k›sa zamanda dünyadaAlfan ismiyle tutulur. ALTUNTAfi’›n bualanda rakipleri ‹talyan ve Amerikan fir-malar›ndan olurken, ALTUNTAfi saye-sinde Türkiye, bu ülkelerden sonra buüretimi yapan üçüncü ülke konumunagelir. Amerikan ve ‹talyan firmalar› kar-fl›s›nda ciddi mücadele veren firma so-nunda baflar›ya ulafl›r. Tabii ki bu kurluflaflamas›nda üretime bafllan›rken zorluk-lar da yaflan›r. O günleri bize anlatan Os-man Altuntafl, “Üretime bafllad›¤›m›z za-man kullan›lan malzemeler Türkiye?dekifabrikalarda üretilmiyordu. Genifl ebatgalvanizli saclar› ithalatç› firmalardan zorflartlarda temin ettik. Kanatlarda kullan›-lan alüminyum özel alafl›ml› oldu¤u içino günün flartlar›nda Seydiflehir Alümin-yum Fabrikas›’nda üretebildik. Bu süreç-lerde de ciddi zorluklar yaflad›k ama y›l-mad›k, sonunda rakiplerimizden farks›zkalitede üretim yapmay› baflard›k” diyor.Bu baflar›dan sonra ALTUNTAfi, 1997 y›-l›nda çiftlik tipi galvanizli sacdan siloüretimine bafllar. 2001 y›l›ndan itibarenyüksek ise tonajl› tah›l depolama silolar›-na ve doldurma boflaltma ekipmanlar›naelavatör, konveyor, helezon gibi ekip-manlar› üretmeye bafllan›r. ALTUNTAfiTürkiye?de bu üretimi yapan ilk iflletmeolur. Firma, bugünkü üretimlerini 20.000metrekare alanda yaparken, bu y›lsonu-na kadar 27,000 metrekare kapal› alandave takribi 700.000 metrekare aç›k alandaüretim yapmay› hedefliyor.

MÜfiTER‹ ‹L‹fiK‹LER‹NDE YEN‹AÇILIM “TOTAL ÇÖZÜM PLATFORMU”Dünya Hububat Depolama Sistemlerisektörünün öncü kurulufllar›ndan AL-TUNTAfi’›n tesisi, hububat depolamasistemleri konusunda en son ve en gelifl-mifl teknolojiye sahip olup, tam otomas-yona dayal› üretim yapabiliyor. ALTUN-TAfi üretici-müflteri iliflkisini günümüzglobal ticaret ve üretim anlay›fl› içinde

BAfiARI H‹KAYES‹

70

mom

ent

exp

o

yeniden yorumlay›p stratejik bir iflbirli¤içat›s› alt›nda “Total Çözüm” sunan birplatform oluflturmay› hedefliyor. Depola-ma Sistemlerinin tasar›m›n› belirleyeniklim, depolanacak hububat tipi ve dol-durma-boflaltma mekanizma faktörleriçerçevesinde hayata geçirilen “Total Çö-züm Platformu” ile müflterinin ihtiyac›nacevap verecek en iktisadi ve en idealürünü oluflturmak hedefleniyor. Ar-Ge ve üretim departmanlar›n›n ortakçal›flmas› ile “Total Çözüm Platformu”,müflteriye üretim sürecinin sonras›n› daiçeren uzun vadeli stratejik bir ortakl›¤›ntemel yap›s›n› sunuyor. Bu ko0nu hak-k›nda konuflan Osman Altuntafl, “TotalÇözüm Platformu anahtar teslim üretimanlay›fl›n›n da ötesinde, toplam kalite’ninbir uzant›s› olarak üreticiye ayn› zaman-da dan›flmanl›k sa¤layan bir fonksiyonda ekliyor. Dolay›s›yla müflterinin “sipa-rifl veren ve sat›n alan” kimli¤ine, üreticiile do¤rudan ve uzun vadeli iflbirli¤i sa¤-layan üçüncü bir iliflki eklenmifl oluyor”diyor.

65’TEN FAZLA ÜLKEYE ‹HRACATISO 9001–2000 kalite yönetim sistemibelgesine sahip ileri teknolojili üretim te-sislerde y›ll›k üretim kapasitesi 3 milyonton olan hububat depolama tesisi bulu-nuyor. ALTUNTAfi 2008–2009 dönemin-de üretim kapasitesini yüzde 65 artt›ra-rak 5 milyon tona ç›karmay› hedefliyor.Üretimin minimum yüzde 70’i, 65’i aflk›nülkeye ihraç edilmekte olup kalan k›s›miç pazardaki talepleri karfl›lamak üzerede¤erlendiriliyor.Konik taban silolarda 5 tondan 1600 tonave düztaban silolarda 50 tondan 15 bintona kadar silo üretimi yap›l›yor. OsmanAltuntafl, “ALTUNTAfi markas›, çelik hu-

bubat depolama silosunda ve ekipma-n›nda kalitesiyle dünyaca aranan birmarka haline gelmifl ve 70 ülkeye ihracatyapmay› baflarm›fl durumda. Üstün tek-nolojimiz ve dayan›kl› ürünlerimizle ge-rek yurdumuzda gerekse uluslararas› pi-yasada müflterilerimize güven sa¤lamay›baflard›k” fleklinde konufluyor.

‹NANIYORSANIZ BAfiARAB‹L‹RS‹N‹ZALTUNTAfi, dünya firmas› olma müca-delesi verirken Türkiye sektör fuarlar›n-da neredeyse hiç yoktu. Bahsi geçen fu-arlara kat›l›mc› say›s› ortalama 3 bin500civar›nda firma iken bu 3 bin 500 firma-n›n içinde Türk firmas› olarak sadeceALTUNTAfi bulunuyordu. O günleri an-latan Osman Altuntafl, “Her gitti¤imiz fu-arda ürünlerimizi götürüp teflhir edip ta-n›tmam›z gerekiyordu. Bu da bize nakli-ye iflleri, gümrük iflleri ç›kar›yordu. Baz›ülkelerde fuara ç›kacak malzemelerimizio ülkenin gümrük zorluklar›ndan ötürüteflhir edemedi¤imiz zamanlar oldu. An-cak biz ›srarla çal›flmalar›m›za devam et-tik. Bir fleye inan›yorsan›z baflarabilirsizi-niz. Biz de bütün zorluklara ra¤men y›l-mad›k ve bu gün bulundu¤umuz noktay›da inanc›m›za ve azmimize borçluyuz”fleklinde konufluyor.

“YAPAB‹LECE⁄‹M‹ZE ‹NANMAYANLAR, BAfiARIMIZITEBR‹K ETT‹LER”Tabi ki ALTUNTAfi bu zorluklarla müca-dele ederek büyümeye çal›fl›rken flimdi-den bakt›¤›m›zda ilginç hatta komik ge-lebilecek kimi olaylar yaflan›r. Osman Al-tuntafl, ülkemizin o süreçteki koflullar›beraberinde pek çok alanda zorluklargetirirken bu zorluklar›n afl›lmas› nokta-

s›nda yaflad›¤› ilginç bir olay› da bizlerlepaylaflt›. ?Kal›plar› tamamlad›¤›m›z, üre-time bafllayaca¤›m›z zaman baz› özelmalzemeleri bulabilmek için bir sevdi-¤im bir dostumla (Merhum Kemal H›zal,onu da sayg›yla yâd ediyorum ) onun sa-mimi oldu¤u bir ithalatç›ya gittik. ‹thalat-ç› yüksek makine mühendisi idi. KemalA¤abey benim bu fanlar› Türkiye’de üre-tece¤imi söyledi ve ithalatç›dan yedekparça örne¤i istedik. ‹thalatç› bana öyleolumsuz bir tablo çizdi ki o anda dudak-lar›m iki yerinden uçuklad›. Bana, elindeyedek parça olmad›¤›n› ve benim bu ifl-ten vazgeçmemi söyledi. Ben o malze-meleri Almanya’daki kardeflim Bekir Beyarac›l›¤› ile buldum ve üretime bafllad›k.Sonradan, bu ifle bafllamamam› söyleyenithalatç›ya epey bir fan verdim. O da bukadar baflar›l› bir üretim yapabilece¤imi-zi düflünmedi¤i için öyle davrand›¤›n›söyledi ve beni tebrik etti.”

L‹DER F‹RMALAR ÇEVRE KONUSUNDA ÖRNEK OLMALIFirma, üretim süreçlerinin tümünde eko-sisteme ve insan sa¤l›¤›na büyük önemveriyor. Tüm dünyan›n neredeyse mer-keze ald›¤› ve üzerine her gün konuflulanküresel ›s›nma yüzde 90 insan eliyle ger-çeklefliyor. Bu sürecin durdurulmas› vesonuçlar›n›n hafifletilmesi için tüm dün-yada kimi önlem paketleri uygulan›yor.Sürecin müsebbibi olarak görülen sana-yide ifltigal eden kurulufllar da hem mev-

“ “Bizim bir dünya markas› olmam›z›n ana prensibiiflimizi severek yapmam›z ve yapt›¤›m›z her iflinarkas›nda durmam›zd›r. Sürekli Ar-Ge çal›flmalar›yürütüyoruz ve hiçbir zaman baflkalar›n›n kalitesi vefiyat›n› düflünmeyiz. Biz, bizim ürünlerimizin kalitesinidüflünürüz ve her ne sebep olursa olsun kalitemizdenve düflüncelerimizden asla taviz vermeyiz””

71

mom

ent

exp

o

cut yasal düzenlemeler sebebiyle, hemde çevre konusunda yaflanan bilinç s›ç-ramas›ndan ötürü bu konuda gün geç-tikçe daha duyarl› davran›yorlar. AL-TUNTAfi da bu konuda ciddi duyarl›l›kgösteren firmalardan biri. Çok ciddi bir üretim kapasitesi olan veönemli bir istihdam yaratan firma, üre-tim sürecinin tümünde enerji tasarrufu-na büyük önem verirken üretim tamam-land›¤›nda da zararl› at›klar›n minimizeedilmesine çok dikkat ediyor. Bu konu-daki duyarl›l›¤›n her insan›n vazifesi ol-mas› gereklili¤ini vurgulayan Osman Al-tuntafl, kendilerinin konumundaki her ifl-letmenin özellikle daha dikkatli olmas›gerekti¤ini, bu sayede tüm firmalara ör-nek teflkil etmenin hem ülkemizin hemde bütün dünyan›n gelece¤i aç›s›ndanbüyük önem tafl›yan bir ödev oldu¤unusöylüyor.

ÜLKE EKONOM‹S‹NE ÖNEML‹ KATKIALTUNTAfi A.fi. 65’ten fazla ülkeye ihra-cat gerçeklefltirerek Aksaray’da defalarcaihracat flampiyonu olmay› baflarm›fl du-rumda. ALTUNTAfi, havaland›rma sis-temleri ve çelik hububat depolama sis-temleri ve tafl›y›c› ekipmanlar› konusun-da ülkemizi, baflta Avrupa ülkeleri olmaküzere tüm dünyada üstün kalitesi ve hiz-met anlay›fl›yla baflar›yla temsil ediyor.ALTUNTAfi A.fi. TS EN ISO 9001–2000standartlar›na göre bir kalite yönetim

sistemi kurarak süreklili¤ini ve etkinli¤inidüzenli olarak yap›lan Ar-Ge çal›flmalar›-n›n da deste¤iyle baflar›yla sa¤l›yor.ALTUNTAfi A.fi. yapm›fl oldu¤u yurt içiyat›r›mlar› ve kaliteli ürünleri ile ülkemi-zin bu sektördeki ihtiyac›n› büyük oran-da karfl›layarak yurt d›fl›na döviz ç›k›fl›-n›n azalmas›n› buna karfl›l›k ülkemizeönemli miktarda döviz getirisi sa¤layarakülke ekonomisine de önemli bir hizmetsunuyor. Firman›n, bu çal›flmalar›yla Ak-saray ilinde ihracat flampiyonluklar› vebunun d›fl›nda gelir vergisinde de birin-cilikleri bulunuyor.Gün geçtikçe geliflimini sürdüren AL-TUNTAfi’›n Türk halk›na yak›fl›r bir fle-kilde ülkemizi en iyi flekilde temsil ede-bilmek için ilk günkü heyecan ve özve-riyle misyonundan ödün vermeden ça-l›flmalar›na devam etmekte oldu¤unusöyleyen Osman Altuntafl, “ALTUNTAfiA.fi.’nin baflar›s›n›n ve durmadan ilerle-mesini sa¤layan temel çal›flma prensiple-ri: Kalite yönetimi, mükemmel üretim,müflteri memnuniyeti, sat›fl sonras› ser-vis hizmeti, personel e¤itimi ve devaml›geliflmedir” fleklinde konufluyor.

“HER ZAMAN Z‹RVEY‹ HEDEFLED‹K”Genel olarak tüm ihracat kalemlerinde,özelde ise makine ihracat›nda dünyayaaç›lmak için pek çok hususta at›lmas› ge-reken ad›mlar bulunuyor. Ne yaz›k kisektörde ifltigal eden ve faaliyete yeni

bafllayan pek çok giriflimci, k›sa vadedeh›zl› ilerleyerek büyümenin yollar›n›ararken baflar›s›z oluyor. Üretimlerindekaliteyi ikinci plana atarak fiyat sat›c›s›olmaya çal›flan firmalar ve bu strateji se-bebiyle uzun vadede baflar›l› olamad›kla-r› gibi, sektörde ülke imaj›na da önemlizararlar veriyorlar. Yeni giriflimcilerin,özellikle dünya çap›ndaki firmalar›n geli-flimlerinden yol haritas› olarak yararlan-malar› büyük önem tafl›yor. Bu anlamda,hem sektörün büyüyebilmesi, hem desektörde ülke imaj›m›z›n güçlenmesi aç›-s›ndan baflar›l› firma say›m›z›n artmas›ve bu baflar›lar›n di¤er firmalar taraf›n-dan da dikkatle izlenerek sonuçlar ç›ka-r›lmas› gerekiyor. ALTUNTAfi’›n baflar› hikâyesinde de pekçok zorlu¤un üstesinden gelinerek bugünlere ulafl›ld›¤›n› görüyoruz. Fiyat›nyan›nda kalite ve teknolojiye önem ver-menin, müflteri memnuniyetinin ve do¤-ru tan›t›m›n kararl› ve azimli bir çal›fl-mayla birleflmesi sonucunda baflar›l› ol-man›n önünde hiçbir engel olmad›¤› budeneyimin ›fl›¤›nda a盤a ç›k›yor. “Bizimbir dünya markas› olmam›z›n ana pren-sibi iflimizi severek yapmam›z ve yapt›¤›-m›z her iflin arkas›nda durmam›zd›r. Sü-rekli Ar-Ge çal›flmalar› yürütüyoruz vehiçbir zaman baflkalar›n›n kalitesi ve fi-yat›n› düflünmeyiz. Biz, bizim ürünlerimizin kalitesini düflü-nürüz ve her ne sebep olursa olsun kali-temizden ve düflüncelerimizden asla ta-viz vermeyiz” diyen Osman Altuntafl çokçal›flmadan, sadece ucuz iflgücü, ucuzmühendislik gibi bir tak›m f›rsatlar› de-¤erlendirerek baflar›l› olmaya çal›flanla-r›n hüsrana u¤rayaca¤›n›n alt›n› çiziyor.Osman Altuntafl, ellerinden geldi¤inceen iyisini, en güzelini yapmaya gayret et-tiklerini ve bu gayretlerinin de karfl›l›¤›n›ald›klar›n› belirtiyor. Osman Altuntafl ayr›ca, baflar›l› olmakiçin her zaman zirveyi hedeflediklerini,bu ba¤lamda büyük düflünmenin ve bu-na uygun olarak planl› bir flekilde hare-ket etmenin çok önemli oldu¤unu söylü-yor. Bugün, kendi sektöründe, Amerikave Kanada hariç Türkiye ve Avrupa dâhilen büyük ve en çok ihracat yapan bir fir-ma olarak daima birinci olma yolundaçaba sarf eden ALTUNTAfi A.fi. kendisektörünün parlayan y›ld›z› olarak dikkatçekiyor.

MAK‹NE SEKTÖRÜNDE, KEND‹ TASARIMINI GEL‹fiT‹REMEYEN, KEND‹TEKNOLOJ‹S‹N‹ ÜRETEMEYEN B‹R ÜLKEN‹N BAfiARILI OLMA ‹HT‹MAL‹ OLMUYOR.DOKUZ EYLÜL ÜN‹VERS‹TES‹ MAK‹NA MÜHEND‹SL‹⁄‹ BÖLÜM BAfiKANI PROF.DR. MUSTAFA SABUNCU ÜLKEM‹Z‹N BU SEKTÖRDE BAfiARILI OLMASI ‹Ç‹N,ÜRÜN ÜRET‹C‹S‹ KONUMUNDAN TEKNOLOJ‹ ÜRETEB‹LEN B‹R NOKTAYA GELMES‹GEREKT‹⁄‹N‹ SÖYLÜYOR.

ÜN‹VERS‹TELERDEN

72

mom

ent

exp

o

Baflar›n›n s›rr›: Teknoloji üretmek

motif gücü olmad›¤›n› görüyoruz. Za-man içerisinde sektörün gelifliminin da-ha da h›zlanaca¤›n› ve ülke ekonomimi-ze ve sanayi birikimimize önemli katk›-lar sa¤layaca¤›n› düflünüyorum.

Makine sektöründe teknoloji üretenABD ve AB ülkeleri ile karfl›laflt›r›l-d›¤›nda Türkiye makine sektörü-nün izlemesi gereken yol haritas›ne olmal›d›r?Amerika Birleflik Devletleri ve AvrupaBirli¤i’nin güçlü ülkelerinin geliflimi yolharitas›na temel al›nabilir. Avrupa Birli-¤i?nde birçok ülkenin makine sektörüTürkiye’nin çok gerisinde kalm›flt›r. Av-rupa Birli¤i deyince tabii Almanya, ‹n-giltere, Fransa gibi güçlü ülkeleri refe-rans almam›z gerekir. Bu ülkeler genel-likle a¤›r makine sanayi gibi iflgücü ge-rektiren ancak kar yüzdesi düflük maki-ne sanayi yerine iletiflim ve yaz›l›m sa-nayi ile elektronik sanayine a¤›rl›k ver-mifl görünüyorlar. Bu tür sanayilerinher gün yenilik üreten çok h›zl› geliflensanayiler olduklar› görülüyor. Geliflmiflülkelerin hükümetleri bu çal›flmalaraAr-Ge fonlar› ile destek ç›k›yorlar, bu-

nun yan›nda zaten bu ülkelerdeki sana-yi kurulufllar›n›n ekonomik potansiyelibu yat›r›mlar› yapacak kapasiteye ulafl-m›fl durumda. Bizde Ar-Ge yat›r›m› ya-pabilecek sanayi kuruluflu say›s› s›n›rl›,dolay›s› ile bu geçifl süresinde hükümet-lerimizin bu yöndeki teflviklerini art›r-malar› büyük önem tafl›yor.

Makine sektöründe uluslararas› pa-zarlarda teknoloji gelifltirmek çokönemli. Bu noktada sektöre ve üni-versiteye düflen görevler nelerdir?Teknoloji gelifltirmek o kadar kolay birifl de¤il, burada bana göre bu gelifltir-meyi sa¤layacak üç önemli faktör gözeçarp›yor. Bunlardan birincisi ekonomikgüç, ikincisi ifl gücü ve yetiflkin insankayna¤›, üçüncüsü ise bu iki gücü bir-lefltirip teknolojik geliflmeyi sa¤layacakyasalar. Sanayi ekonomik olarak güçlüde¤il ise sonucunu uzun sürede alaca¤›Ar-Ge çal›flmalar›na para ay›ramaz, ma-alesef bu sebepten ötürü Türkiye’de bir-çok sanayi kuruluflu, özellikle küçük veorta ölçekteki sanayiler, hemen parayadönüflecek üretime yöneliyorlar. Dolay›-s› ile Ar-Ge talebi gelmeyince de üni-versitedeki bilgi birikiminin bir anlam›kalm›yor. Buna bir de üniversite sanayiiflbirli¤i için ç›kar›lan döner sermayeyasas› eklenince bu ifl çok s›k›nt›l› birduruma girmiflti. Son dönemde SanayiBakanl›¤›, TÜB‹TAK ve TTGV gibi ku-rumlar sanayiciye bu konuda ekonomikdestek sa¤larken ç›kar›lan Teknopark ve

73

mom

ent

exp

o

Türkiye Makine Sanayi Sektö-rü’nün son y›llarda istikrarl›bir flekilde büyüme gösterme-sine ra¤men geliflmifl ülkeler-deki rakipleriyle k›yasland›-

¤›nda kimi eksiklikleri oldu¤u da görü-lüyor. Tabii ki sektörde her alanda iste-nilen seviyede olunamamas›n›n en te-mel sebebi henüz yolun bafllar›ndaolunmas›. Sektör temsilcileri pek çokalanda Amerika Birleflik Devletleri vegeliflmifl Avrupa Ülkeleri’ndeki rakiple-rinin yararland›¤› finans destekleri, fuarkat›l›m destekleri, Ar-Ge destekleri gibiteflviklerden eflit oranda yararlanam›-yor. Bunun yan› s›ra, sektör temsilcileri-nin de s›kl›kla dile getirdi¤i bir di¤erkonu ise ülkemizde üniversite sanayi ifl-birli¤inin istenilen seviyede olmay›fl›.Son y›llarda, bu alanda da pek çokolumlu ad›m at›lm›fl ve kimi teflvikler ar-t›r›lm›fl olmas›na ra¤men, hem sanayitemsilcileri hem de üniversite temsilci-leri aradaki iliflkinin gelifltirilmesi içindaha fazla mesafe kat edilmesi gerekti¤igörüflünde ortaklafl›yorlar. Moment Ex-po ekibi olarak, bu say›m›zda, OA‹B ilekimi ortak projeler de yürütmekte olanDokuz Eylül Üniversitesi Makina Mü-hendisli¤i Bölüm Baflkan› Prof. Dr.Mustafa Sabuncu ile üniversitelerininsektöre bak›fl›, üniversite sanayi iflbirli-¤indeki mevcut durum ve yürütmüfl ol-duklar› çal›flmalar hakk›nda bir söylefligerçeklefltirdik.

Türkiye makine sektörünün günü-müzdeki durumu ile ilgili yorumla-r›n›z nelerdir?Türkiye makine sektörü son y›llarda ol-dukça at›l›m yapm›fl büyümekte olan birsektördür. Ancak ülkemizin iflgücü po-tansiyelinin güçlü ve ucuz, ayr›ca co¤ra-fi konumunun ulafl›m aç›s›ndan uygunolmas› dolay›s› ile bu güne kadar sektö-rün teknoloji üretenden ziyade ürünüreten bir sektör fleklinde geliflti¤i söy-lenebilir. Son zamanlarda hükümetlerinAraflt›rma-Gelifltirmeye verdikleri önemve destek ile teknoloji üreten bir sanayiflekline yavafl yavafl dönüflülmeye baflla-n›ld›¤›n› memnuniyet ile söyleyebilirim.Ancak mevcut durumu ile sektörün he-nüz yolun bafl›nda oldu¤unu, istikrarl›bir geliflim çizgisi yakalam›fl olsa da ge-liflmifl ülkelerdeki gibi ekonominin loko-

Prof. Dr. Mustafa Sabuncu Dokuz Eylül Üniversitesi Makina Mühendisli¤i Bölüm Baflkan›

Türk makine imalat sektörü son zaman-larda hükümetlerin de AR-GE’ye verdik-leri önem ve destek ile teknoloji üretenbir sanayi flekline yavafl yavafldönüflüyor.

büyük firmalar bu laboratuarlar› kendibünyelerinde kurdular. Bu hizmetleri fluan KOB‹’lere verdi¤imizi söylersem sa-nayi kurulufllar›n›n alt yap› geliflimlerihakk›nda da bilgi sahibi oluruz. Son y›l-larda, bilgisayar destekli tasar›m konu-sunda firmalara dan›flmanl›k fleklindebüyük destek veriyoruz. Zaten gerekTÜB‹TAK ve gerek TTGV destekledikle-ri araflt›rma projelerinde sanayi-üniver-site iflbirli¤i dayan›flmas›n›n olmas›nabüyük de¤er veriyorlar. Sanayi Bakan-l›¤›?n›n SANTEZ projesi de bu amaçlaç›kar›lm›fl olmas›na karfl›n, uzun bir za-mana ihtiyaç duyulmas› ve birkaç bü-yük firma d›fl›nda di¤er firmalar›n yap›-lan çal›flmay› hemen paraya dönüfltür-me ihtiyac› bu projenin çok baflar›l› ol-mas›n›n önünde bir engel teflkil etmifl-

74

mom

ent

exp

o

ÜN‹VERS‹TELERDEN

tir. Ancak ekonomileri geliflmifl firmala-r›m›z›n say›lar› artt›kça bu projenin demakine sektöründe teknoloji üretimineçok katk› sa¤layaca¤› kaç›n›lmazd›r.

Sektörün ihtiyac› olan makine mü-hendislerini yetifltirmek konusundafakülteniz yeterli altyap›ya sahipmi? Bu noktada sektörden beklenti-leriniz neler?Makine Mühendisli¤i Bölümümüz ülke-mizin en köklü en iyi e¤itimi veren ku-rumlar›ndan biridir. Laboratuar olanak-lar› olarak bölgenin en iyi laboratuarolanaklar›na sahip oldu¤umuzu söyle-yebiliriz. Ancak modern ça¤da cihazlarçok h›zl› de¤iflmekte, daha hassas ve sa-nayinin ihtiyac›na göre de¤iflik amaçl›ölçümler yapabilen yeni cihazlar ortayaç›kmaktad›r. Bizim sanayicilerimizdenbeklentilerimiz projelerini, üniversite ile

SANTEZ projesi gibi yasalar, döner ser-maye ile ortaya ç›kan problemi de ber-taraf etmifl görünüyor. Ben bu konudaönümüzdeki y›llarda çok fazla bir geli-flim olaca¤› ve teknoloji gelifltirme ala-n›nda Türkiye’nin ciddi at›l›mlar› hayatageçirece¤i kanaatindeyim.

Somut olarak Türk makine sektörüfirmalar›na ne tür hizmetler sunu-yorsunuz? Ar-Ge çal›flmalar›, prob-lem çözme gibi sektöre katk›lar›n›zkonusunda somut bilgiler verebilirmisiniz?Bundan 10–15 y›l öncesine kadar bölge-mizdeki büyük sanayi kurulufllar›na la-boratuarlar›m›zda malzeme deneyi a¤›r-l›kl› olmak üzere ölçüme dayal› deneyseldestek veriliyordu. Ancak son y›llarda

“ “Yetiflmifl eleman say›s›n› art›rman›n bir mühür-birmüdür felsefesi ile üniversite açmakla karfl›lanmaya-ca¤›n›, ilk önce üniversitelerin alt yap›s›n› oluflturarakbunun karfl›lanmas›n›n daha do¤ru oldu¤unu düflünüy-orum. Aksi takdirde, yetiflmifl insan gücü s›k›nt›s› yerini yetiflmemifl insan çoklu¤una b›rakabilir ki bu datoplumda çok büyük sosyal yaralar açabilir.””

beraber hareket edip ortak projeler flek-linde oluflturmalar›d›r. Projelerdeki teç-hizat fasl› kullan›larak üniversite labora-tuarlar›nda olmayan Türk sanayine hiz-met verecek yeni cihazlar›n temin edil-mesinin yan›nda, teknolojik özelli¤ini yi-tirmifl cihazlar›n da yenilenmesi ve bö-lümlerimize kazand›r›lmas› sa¤lanabilir.

Makine sanayisi yetiflmifl elemanbulmak konusunda s›k›nt›lar yafla-n›yor. Sizce bunun nedeni nedir?‹flin enteresan k›sm› sanayicinin s›k›nt›s›gibi bizim de s›k›nt›m›z var. Biz de üni-versitelere son y›llarda iyi yetiflmifl arafl-t›rmac›lar almakta zorluk çekiyoruz. Ta-bii bizim aç›m›zdan durum farkl›, yenimezunlar üniversitedeki ücret politikas›-n› be¤enmediklerinden üniversitelerdekalmak istemiyorlar. Geliflmifl Avrupaülkeleri ve Amerika Birleflik Devletleri

gibi ülkelerde yetiflmifl insan gücü a盤›ve mevcut çal›flma flartlar›n›n ülkemiz-den daha iyi olmas› birçok gencimizinbu ülkelerde çal›flmay› tercih etmesinesebep oluyordu. Bir de buna son y›llar-daki makine sanayindeki h›zl› geliflmesonucu artan talep eklenince yetiflmifleleman bulma zorlu¤u ortaya ç›kt›. Türksanayinin güçlenmesi ile çal›flma flartla-r› iyileflmeye bafllad›¤›ndan yurt d›fl›naolan beyin göçünde bir azalma oldu¤ukanaatindeyim. Yetiflmifl eleman say›s›n›art›rman›n bir mühür-bir müdür felse-fesi ile üniversite açmakla karfl›lanma-yaca¤›n›, ilk önce üniversitelerin alt ya-p›s›n› oluflturarak bunun karfl›lanmas›-n›n daha do¤ru oldu¤unu düflünüyo-rum. Aksi takdirde, yetiflmifl insan gücüs›k›nt›s› yerini yetiflmemifl insan çoklu-¤una b›rakabilir ki bu da toplumda çokbüyük sosyal yaralar açabilir.

Toparlayacak olursak üniversite sa-nayi iflbirli¤inde do¤ru iflleyen veeksik olan noktalar nelerdir? ‹leriyedönük iflbirli¤ini güçlendirmek içinneler yap›lmal›d›r?En büyük eksiklik bence hem üniversi-tenin hem de sanayinin birbirlerini ye-terince tan›yamam›fl olmas› ve bununyan›nda, üniversitelere kapasitelerininüzerinde ö¤renci al›nmas› nedeni ileö¤retim üyelerinin araflt›rmaya ve sana-yiye zaman ay›ramamalar›na sebebiyetolunmas›d›r. Yoksa son zamanlarda ç›-kar›lan yasalar bu geliflmeye katk› koya-cak yöndedirler. fiimdi s›ra üniversitedeyetiflmifl eleman say›s›n› art›rmaya gel-mifltir. Bu da ancak genç mezunlar›nüniversiteyi sosyal ve ekonomik olarakçal›flacaklar› bir kurum olarak tercih et-melerini sa¤layacak tedbirlerin al›nma-s›yla mümkün olabilir.

Dokuz Eylül Üniversitesi MakineMühendisli¤i Bölümü’nün flu andagerçeklefltirdi¤i faaliyetlerden vegelecek vizyonundan bahseder mi-siniz?Makine Mühendisli¤i Bölümümüzde sa-

75

mom

ent

exp

o

ÜN‹VERS‹TELERDEN

nayicilerimizin ö¤rencilerimize yard›mc›olabilmeleri için her ö¤rencimizin sana-yiden bir d›fl dan›flman› vard›r. Sanayi-cilerimizin üniversiteden beklentileriniö¤renmek ve ikili istiflarelerde bulun-mak için Endüstri Dan›flma Kurulumuz(EDK) mevcuttur. EDK ile y›lda en az iki defa toplant› ya-p›lmakta ve endüstriden gelen talepleregöre e¤itimimize yön verilmektedir. Bu

ba¤lamda yeni seçimli dersler aç›lmak-ta, gerekli görüldü¤ünde de kendilerin-den destek al›nmaktad›r. Ö¤rencilerin ölçüm becerilerini artt›r-mak amac› ile 2008–2009 akademik y›l›için Ölçüm ve Analiz Laboratuar› dersiile yeni seçimli dersler program›m›zakonmufl ve teknik aç›dan özelli¤ini yitir-di¤ine inand›¤›m›z dersler de program-dan ç›kar›lm›flt›r. Bölümümüze yeni ka-

t›lan ö¤rencilerimize Makine Mühen-disli¤ine Girifl dersi ad› alt›nda MakineSanayinin mensuplar› taraf›ndan omesle¤in önemini belirten seminerlerverilmektedir. Yine son s›n›f ö¤rencilerimize sanayi-mizin de¤iflik yöneticileri taraf›ndanMesle¤e Girifl ad› alt›nda haftada 3 sa-at mesleki seminerler verilmektedir.Bölümümüzün misyonunu, “Yurttafll›ksorumlulu¤u ve toplumsal geliflmeyekatk› yapmay› ön planda tutarak nite-likli e¤itim sunmak, temel ve geliflenalanlarda araflt›rmalar yaparak bilimeve teknolojik geliflmeye katk›da bulun-mak ve ülkemiz için öncelikli alanlardaçal›flmalar yaparak endüstrinin gelifli-mine yard›mc› olmak” fleklinde özetle-yebilirim. Bu do¤rultuda vizyonumuz ise “Is›l vemekanik sistemlerle ilgili mühendislikproblemlerini tan›mlayabilen; mate-matik, fen ve mühendislik bilgilerini,modern mühendislik araçlar›, analiz veölçme metotlar› kullanarak çözümlergelifltirebilen, verimlilik, ekonomiklik,standarda uygunluk, çevreye duyarl›-l›k vb. ölçütleri göz önüne alarak ›s›lve mekanik sistemleri ve/veya bu sis-temlerle ilgili parçalar› tasarlayabilen,üretim endüstrilerinde ve mühendis-likte etkin tak›m çal›flmas› yapabilenyaz›l› ve sözlü iletiflim kurabilen, mes-leki geliflme için gerekli alt-yap›ya sa-hip, yaflam boyu ö¤renme gereklili¤inikavram›fl, mesle¤inin etik sorumluluk-lar›, evrensel ve toplumsal etkileri hak-k›nda bilinçli, ça¤›n sorunlar›na du-yarl› makine mühendisleri yetifltirmek”olarak flekilleniyor. Bundan sonra daçal›flmalar›m›za bu ilkelerimiz ›fl›¤›nda,ülke menfaatlerini her zaman için enüst seviyede dikkate alarak devamedece¤iz.

76

mom

ent

exp

o

DOKUZ EYLÜL ÜN‹VERS‹TES‹ MAK‹NAMÜHEND‹SL‹⁄‹ BÖLÜMÜ NE YAPIYOR?

>> Endüstri Dan›flma Kurulu arac›l›¤› ile sanayicilerin

üniversiteden talepleri ›fl›¤›nda e¤itimine yön veriyor.

>> Ölçüm ve Analiz Laboratuar› dersi ile ö¤rencilerin

ölçüm becerilerini artt›rmay› amaçl›yor.

>> Sanayiye laboratuar hizmeti veriyor.

>> Bilgisayar destekli tasar›m konusunda firmalara

dan›flmanl›k hizmeti sa¤l›yor.

göstergelergöstergeler

göstergelergöstergeler

78

mom

ent

exp

o

Makine sektörü toplam›,84. fasl›n tamam› ve 84.fas›l d›fl› Orta AnadoluMakine ve Aksamlar› ‹h-racatç›lar› Birli¤i (OA‹B)

ifltigal alan›, 2008 y›l› ilk yedi ayl›k dö-nem ihracat› bir önceki y›l efl döneminek›yasla yüzde 33,6 artarak 6 milyar 764milyon dolar seviyesinde kaydedildi.OA‹B ifltigal alan›na giren GT‹P’lerkapsam›nda belirlenen Türkiye geneliihracat kay›tlar›na göre ise; 2008 y›l›Ocak-Temmuz döneminde ihracat kay›trakam› 3 milyar 104 milyon dolar iken,bu rakam 2008 y›l› ayn› dönemindeyüzde 39,1 oran›nda art›fl göstererek 4milyar 319 dolara ç›kt›. Makine ve aksamlar› Türkiye geneli ih-racat› mal gruplar› baz›nda incelendi-¤inde ise; 2008 y›l› Ocak-Temmuz dö-neminde, ihracat›nda en yüksek art›flgerçekleflen kalemlerin s›ras›yla yüzde115,1’lik art›fl ile Savunma Sanayi ‹çinSilah ve Mühimmatlar, yüzde 95,8’likart›fl ile Ambalaj Makineleri ve yüzde65,9 ile Tar›m ve Ormanc›l›k Makineleriilk üç s›ray› oluflturuyor. 2008 y›l› Ocak-Temmuz döneminde ih-racat›nda gerileme görülen malgrubunun ise; Deri ‹flleme Makinelerioldu¤u görülüyor.OA‹B ifltigal alan›na giren ürünler iti-

ÜLKE 2007 YILI 2008 YILI (%) DE⁄‹fi‹MMiktar De¤er Miktar De¤er Miktar De¤er

ALMANYA 49,219,582 320,561,980 58,666,967 403,648,847 19 26

RUSYA FED. 29,284,399 189,455,403 38,538,462 280,583,440 32 48

ABD 16,996,991 175,820,772 25,456,831 253,000,595 50 44

‹NG‹LTERE 54,140,592 200,506,573 50,580,803 209,578,946 -7 5

‹TALYA 30,095,680 121,995,645 38,747,334 189,562,941 29 55

FRANSA 23,367,870 118,808,446 26,755,902 173,304,579 14 46

‹RAN 17,751,153 84,713,017 24,724,753 146,575,485 39 73

ROMANYA 21,768,814 122,801,548 21,308,289 145,482,932 -2 18

AZERBAYCAN 14,356,752 66,438,561 16,213,996 116,528,352 13 75

IRAK 20,123,173 92,227,661 20,062,429 102,157,780 0 11

D‹⁄ER 314,428,427 1,611,152,516 355,407,264 2,299,153,860 13 43

T O P L A M 591,533,433 3,104,482,121 676,463,030 4,319,577,757 14.4 39.1

ORTA ANADOLU MAK‹NE VE AKSAMLARI ‹HRACATÇILARI B‹RL‹⁄‹ ‹fiT‹GAL ALANI ‹T‹BAR‹YLE‹HRACAT GERÇEKLEfiT‹R‹LEN ‹LK ON ÜLKE (2007-2008 YILLARI OCAK-TEMMUZ DÖNEM‹)

Kaynak: Tüm ‹hracatç› Birlikleri Kay›tlar›

dönemde ilk on ülke aras›nda en büyükihracat art›fl› yüzde 75 ile Azerbaycan’ayönelik olmufl. An›lan ülkeye ihracat›-m›z 116 milyon dolar seviyesinde ger-çekleflmifl.

‹HRACATIN 3 BÜYÜ⁄ÜTürkiye geneli makine ve aksamlar› ih-racat› içerisinde klimalar, so¤utucu vedondurucular›n Ocak-Temmuz 2008döneminde de ilk s›rada yer ald›¤› gö-rülüyor. Geçti¤imiz y›l›n Ocak-Temmuzdöneminde bu mal grubunda 1 milyar68 milyon dolar olan ihracat›n 2008 y›l›-

GÖSTERGELER

bariyle, mal gruplar›n›n sektör ihraca-t›ndan ald›klar› paylar incelendi¤indeise; 2008 y›l› Ocak-Temmuz döneminde;yüzde15,1 pay ile ‹nflaat ve Madencilik-te Kullan›lan Makineler birinci, yüzde13 pay ile Endüstriyel Klimalar ve So-¤utma Makineleri ikinci, yüzde 11,2 payile Tak›m Tezgahlar› üçüncü s›rada yeral›yor.Ülkeler itibariyle ihracat kay›t rakamlar›incelendi¤inde; 2008 y›l› Ocak-Temmuzdöneminde en fazla ihracat yap›lan ilküç ülke Almanya, Rusya Federasyonuve ABD olmufl durumda. Söz konusu

TÜRK‹YE GENEL‹ MAK‹NE VE AKSAMLARI ‹HRACATI2008 YILININ OCAK-TEMMUZ DÖNEM‹NDE GEÇT‹⁄‹M‹ZYILIN Efi DÖNEM‹NE GÖRE YÜZDE 33,6 ARTIfiGÖSTEREREK 6 M‹LYAR 764 M‹LYON DOLARSEV‹YES‹NE ULAfiTI.

7 milyar dolara az kald›

79

mom

ent

exp

o

samlar› ihracat› yap›lm›flken 2008’in ilk7 ay›nda ise yüzde 48 oran›nda art›flla280 milyon 583 bin dolar de¤erine ula-fl›lm›fl. Makine ve aksamlar› ihracat›m›-z›n üçüncü en fazla art›fl gösterdi¤i ülkeise ABD olmufl. ABD’ye 2008 y›l›n›n ilkyedi ay›nda geçti¤imiz y›l›n ayn› döne-mine göre yüzde 44 oran›nda ihracat

OCAK-TEMMUZ 2007 OCAK-TEMMUZ 2008 (%) De¤iflimMiktar Kg De¤er ($) Miktar Kg De¤er ($) Miktar kg De¤er ($)

REAKTÖRLER VE KAZANLAR 18,750,523 99,100,523 21,724,351 155,607,236 15.9 57.0

TÜRB‹N-TURBOJET, 7,705,133 99,084,833 5,739,366 132,021,107 -25.5 33.2

TURBOPROPELLERLER.AKS.,

PARÇ.

POMPA VE KOMPRESÖRLER 39,327,418 299,898,706 42,916,786 368,535,284 9.1 22.9

MOTORLAR 45,625,177 787,190,800 50,560,671 1,029,736,005 10.8 30.8

VANALAR 17,412,724 136,739,091 22,312,164 193,666,346 28.1 41.6

KL‹MALAR, SO⁄UTUCU 242,483,047 1,068,473,659 238,555,523 1,254,495,470 -1.6 17.4

VE DONDURUCULAR

ISITICILAR VE FIRINLAR 17,019,243 116,210,704 18,917,177 147,950,202 11.2 27.3

HADDE VE DÖKÜM MAK., 20,600,409 118,761,194 21,495,353 157,188,772 4.3 32.4

KALIPLAR, AKS. VE PARÇ.

GIDA SAN. MAK‹NELER‹, AKS. 25,644,687 151,174,822 33,298,291 221,114,056 29.8 46.3

VE PARÇ.

TARIM VE ORMANCILIKTA 36,468,178 149,562,281 48,687,244 248,052,680 33.5 65.9

KULLANILAN MAK., AKS.,

PARÇ.

YÜK KALDIRMA,TAfiIMA VE 17,360,052 82,882,214 19,021,894 97,877,027 9.6 18.1

‹ST‹FLEME MAK., AKS.,

PARÇ.

‹NfiAAT VE MADENC‹L‹K 136,160,389 443,961,983 167,473,428 652,472,097 23.0 47.0

MAK. AKS. PARÇ.

KA⁄IT ‹MAL‹ VE 2,918,753 23,308,839 3,292,271 35,707,843 12.8 53.2

MATBAACILIK MAK.

D‹⁄ER YIKAMA, KURUTMA 144,836,793 477,561,644 151,869,930 587,301,099 4.9 23.0

MAK., AKS. PARÇ.

AMBALAJ MAK‹NELER‹ 1,754,796 26,178,485 2,164,508 51,262,356 23.3 95.8

TEKST‹L VE KONFEKS‹YON 21,780,994 126,924,422 23,458,185 169,368,613 7.7 33.4

MAK‹NELER‹

DER‹ ‹fiLEME VE ‹MALAT 1,351,713 4,855,727 706,676 3,747,556 -47.7 -22.8

MAK‹NELER‹

KAUÇUK, PLAST‹K, LAST‹K 5,212,085 42,660,898 5,815,054 61,903,971 11.6 45.1

‹fiL. VE ‹MAL‹ MAK.

TAKIM TEZGAHLARI 61,661,167 340,742,207 74,000,035 482,918,010 20.0 41.7

BÜRO MAK‹NELER‹ 2,338,989 63,954,109 2,411,042 78,560,679 3.1 22.8

RULMANLAR 5,350,991 44,669,240 5,953,171 58,651,594 11.3 31.3

SAVUNMA SAN.‹Ç‹N S‹LAH 8,014,135 82,584,633 7,877,356 177,650,295 -1.7 115.1

VE MÜH‹MMAT

D‹⁄ER MAK‹NELER, AKSAM 49,184,264 275,092,870 55,728,116 398,732,689 13.3 44.9

VE PARÇALAR

TOPLAM 928,961,661 5,061,573,884 1,023,978,596 6,764,520,986 10.2 33.6

MAK‹NE VE AKSAMLARI SEKTÖRÜNÜN TAMAMINA ‹L‹fiK‹N ‹HRACAT KAYIT RAKAMLARI

n›nda yükselifl göstererek 403 milyon648 bin dolar seviyesine ulaflm›fl. Maki-ne ve aksamlar› ihracat›m›z›n en önemliikinci pazar›n›n ise Ocak-Temmuz dö-neminde Rusya Federasyonu oldu¤ugörülüyor. Rusya Federasyonu’na2007’nin Ocak-Temmuz döneminde 189milyon 455 bin dolarl›k makine ve ak-

Kaynak: Tüm ‹hracatç› Birlikleri Kay›tlar› Not: 12'li GT‹P baz›nda ihracat kay›t rakamlar›na "www.makinebirlik.com" web sitesinin "‹statistik" bölümünden ulaflabilirsiniz.

n›n ayn› dönemine gelindi¤inde yüzde17,4 oran›nda de¤er art›fl›yla 1 milyar254 milyon dolar seviyesine ulaflt›¤›kaydedilmifl durumda. Makine ve aksa-malar› ihracat›m›zda klimalar, so¤utu-cular ve dondurucular mal grubununard›nda en fazla ihracat›n› gerçeklefltir-di¤imiz ürünler ise motorlar. 2007 y›l›Ocak-Temmuz döneminde 787 milyon190 bin dolar olan motorlar ihracat›m›z2008’in Ocak-Temmuz döneminde iseyüzde 30,8 geliflim kaydederek 1 milyar29 milyon dolar olmufl ve böylelikle 1milyar dolar s›n›r›n› aflm›fl. Makine veaksamlar› ihracat›m›z›n bir di¤er önem-li aktörü ise üçüncü s›rada yer alan in-flaat ve madencilik makineleri mal gru-bu. 2007 y›l›n›n ilk 7 ay›nda 443 milyon961 bin dolar olan inflaat ve madencilikmakineleri ihracat›m›z 2008 y›l›n›n ayn›dönemine gelindi¤inde ise yüzde 47 ar-t›fl ile 652 milyon 472 bin dolar seviyesi-ni yakalam›fl.

‹RAN PAZARI GEL‹fi‹YOROrta Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹h-racatç›lar Birli¤i ifltigal alan›na giren ih-racat kay›t rakamlar›na göre en fazla ih-racat gerçeklefltirilen 10 ülke incelendi-¤inde Almanya’n›n birinci s›rada yerald›¤› görülüyor. Söz konusu ülkeye2007’nin Ocak-Temmuz döneminde 320milyon 561 bin dolar ihracat gerçeklefl-tirilmiflken 2008’in ayn› dönemine ge-lindi¤inde ise bu de¤er yüzde 26 ora-

80

mom

ent

exp

o

GÖSTERGELER

art›fl› sa¤lan›rken 253 milyon dolar se-viyesi yakalanm›fl. Söz konusu dönemde ilk on ülke ara-s›nda en büyük ihracat art›fl› ise yüzde75 ile Azerbaycan’a yönelik olmufl. Buülkeye olan ihracat›m›z 2007 y›l›n›nOcak-Temmuz döneminde 66 milyon438 bin dolar iken 2008 y›l›n›n Ocak-Temmuz döneminde ise 116 milyon 528bin dolar olarak gerçekleflmifl. Makineve aksamlar› ihracat›m›z aç›s›ndanAzerbaycan’›n ard›ndan en yüksek ih-racat art›fl›n›n yafland›¤› ülkenin ise‹ran oldu¤u görülüyor. ‹ran’a 2007 y›l›-

n›n ilk 7 ayl›k zaman dilimi içerisinde84 milyon 713 bin dolarl›k makine veaksamlar› ihracat› söz konusu iken 2008y›l›n›n Ocak-Temmuz dönemine gelin-di¤inde ise yüzde 73 oran›nda art›flla146 milyon 575 bin dolarl›k ihracat ya-p›lm›fl. Di¤er taraftan ‹talya’da makineve aksamlar› ihracat›m›z›n h›zla geliflenpazarlar›ndan biri olmay› sürdürüyor.Söz konusu ülkeye 2007 y›l›n›n Ocak-Temmuz döneminde 121 milyon 995bin dolarl›k makine ve aksamlar› ihra-cat› yap›lm›flken 2008 y›l›n›n ilk 7 ay›n-da ise yüzde 55 oran›nda art›flla 189

milyon 562 bin dolara ulafl›lm›fl. Fran-sa da makine ve aksamlar› ihracat›m›ziçerisindeki h›zl› yükseliflini Ocak-Temmuz 2008 döneminde de sürdürü-yor. Fransa’ya 2007 y›l›n›n Ocak-Tem-muz döneminde 118 milyon 808 bindolarl›k makine ve aksamlar› ihracat›yap›lm›flken 2008’in ilk 7 ayl›k efl döne-mine gelindi¤inde ise ihracat›m›z 173milyon 304 milyon seviyesine ç›km›fl.

MAL GRUBLARINA GÖRE EN BÜYÜK PAZARLAR2008 y›l›n›n Ocak-Temmuz dönemindemal gruplar› baz›nda makine ve ak-samlar› ihracat›m›z›n birinci s›ras›nda,‹nflaat ve Madencilik Makinelerinde,Almanya’n›n, Endüstriyel Klimalar veSo¤utucularda; ‹ngiltere’nin, Tak›mTezgâhlar›nda; Bursa Ser. Bölgesinin,Pompa ve Kompresörlerde; Alman-ya’n›n, Tar›m ve Ormanc›l›k Makinele-rinde; ABD’nin, G›da ‹flleme Makine-lerinde; Rusya Federasyonu’nun, Va-nalarda; Almanya’n›n, Tekstil ve Kon-feksiyon Makinelerinde; M›s›r’›n, Had-de ve Döküm Makinelerinde; RusyaFederasyonu’nun, Reaktör ve Kazan-larda; ‹stanbul Deri Serbest Bölgesi-nin, Savunma Sanayiine Yönelik Silahve Mühimmatta Hollanda’n›n, Türbinve Turbojetlerde ABD’nin, EndüstriyelIs›t›c› ve F›r›nlarda Almanya’n›n, YükKald›rma, Tafl›ma ve ‹stifleme Makine-lerinde Rusya Federasyonu’nun, Kau-çuk, Plastik, Lastik ‹flleme Makinele-rinde yine Rusya Federasyonu’nun,Rulmanlarda Almanya’n›n ve AmbalajMakinelerinde ise Polonya’n›n yer al-d›¤› görülüyor

OCAK-TEMMUZ 2007 OCAK-TEMMUZ 2008 (%) De¤iflimMAL GRUBU ADI Miktar (Kg) De¤er ($) $/KG Miktar (Kg) De¤er ($) $/KG Miktar De¤er

REAKTÖRLER VE KAZANLAR

TÜRB‹NLER, TURBOJETLER,

AKS. VE PRÇ.

POMPALAR VE KOMPRESÖRLER

VANALAR

ENDÜSTR‹YEL KL‹MALAR

VE SO⁄UTMA MAK.

ENDÜSTR‹YEL ISITICILAR VE FIRINLAR

HADDE VE DÖKÜM MAK.,

KALIPLAR,AKS. VE PRÇ.

GIDA SANAY‹‹ MAK‹NELER‹,

AKS. VE PARÇ.

TARIM VE ORMANCILIK MAK‹NELER‹

YÜK KALDIRMA, TAfiIMA

VE ‹ST‹FLEME MAK.

‹NfiAAT VE MADENC‹L‹K MAK‹NELER‹

KA⁄IT ‹MAL‹NE VE MATBAACILI⁄A

MAHSUS MAK.

D‹⁄ER ENDÜSTR‹YEL YIKAMA,

KURUTMA MAK.

AMBALAJ MAK‹NELER‹, AKSAM VE

PARÇALARI

TEKST‹L VE KONFEKS‹YON MAK‹NELER‹

DER‹ ‹fiLEME VE ‹MALAT MAK‹NELER‹

KAUÇUK, PLAST‹K, LAST‹K ‹fiLEME

MAK‹NELER‹

TAKIM TEZGAHLARI

MOTORLAR

BÜRO MAK‹NELER‹

RULMANLAR

SAVUNMA SAN.‹Ç‹N S‹LAH VE

MÜH‹MMAT

D‹⁄ER MAK‹NELER, AKSAM VE

PARÇALAR

TOPLAM

18,750,523

7,705,133

39,327,418

17,412,724

107,057,016

14,907,768

20,600,409

25,644,687

36,468,178

17,360,052

136,160,389

2,918,753

727,812

1,754,796

21,780,994

1,351,713

5,212,085

61,661,167

33,399

729,585

5,350,991

8,014,135

40,603,705

591,533,433

99,100,523

99,084,833

299,898,706

136,739,091

480,283,713

103,238,680

118,761,194

151,174,822

149,562,281

82,882,214

443,961,983

23,308,839

6,261,916

26,178,485

126,924,422

4,855,727

42,660,898

340,742,207

315,772

7,227,055

44,669,240

82,584,633

234,064,888

3,104,482,121

5.3

12.9

7.6

7.9

4.5

6.9

5.8

5.9

4.1

4.8

3.3

8.0

8.6

14.9

5.8

3.6

8.2

5.5

9.5

9.9

8.3

10.3

5.8

5.2

155,607,236

132,021,107

368,535,284

193,666,346

562,457,334

125,540,700

157,188,772

221,114,056

248,052,680

97,877,027

652,472,097

35,707,843

9,085,960

51,262,356

169,368,613

3,747,556

61,903,971

482,918,010

381,491

3,940,193

58,651,594

177,650,295

350,427,238

4,319,577,757

7.2

23.0

8.6

8.7

5.4

8.1

7.3

6.6

5.1

5.1

3.9

10.8

14.2

23.7

7.2

5.3

10.6

6.5

13.1

9.6

9.9

22.6

7.1

6.4

15.9

-25.5

9.1

28.1

-2.3

4.2

4.3

29.8

33.5

9.6

23.0

12.8

-12.0

23.3

7.7

-47.7

11.6

20.0

-12.7

-44.0

11.3

-1.7

21.4

14.4

57.0

33.2

22.9

41.6

17.1

21.6

32.4

46.3

65.9

18.1

47.0

53.2

45.1

95.8

33.4

-22.8

45.1

41.7

20.8

-45.5

31.3

115.1

49.7

39.1

21,724,351

5,739,366

42,916,786

22,312,164

104,624,220

15,532,396

21,495,353

33,298,291

48,687,244

19,021,894

167,473,428

3,292,271

640,241

2,164,508

23,458,185

706,676

5,815,054

74,000,035

29,152

408,849

5,953,171

7,877,356

49,292,037

676,463,030

ORTA ANADOLU MAK‹NE VE AKSAMLARI ‹HRACATÇILARI B‹RL‹⁄‹ ‹fiT‹GAL ALANI ‹T‹BAR‹YLE ‹HRACAT KAYIT RAKAMLARI

Kaynak: Tüm ‹hracatç› Birlikleri Kay›tlar›

ÜLKE 2007 YILI 2008 YILI (%) DE⁄‹fi‹MMiktar (Kg) De¤er ($) $/kg Miktar (Kg) De¤er ($) $/kg Miktar De¤er

RUSYA FED. 2.449.226 8.237.772 3,36 3.731.743 14.385.340 3,85 52,4 74,6

ALMANYA 501.701 9.484.353 18,90 895.392 14.130.526 15,78 78,5 49,0

‹RAN 2.324.090 10.777.753 4,64 2.484.115 13.661.737 5,50 6,9 26,8

IRAK 1.369.412 6.129.765 4,48 2.995.305 12.423.564 4,15 118,7 102,7

KAZAK‹STAN 1.943.947 10.373.904 5,34 1.805.906 10.621.741 5,88 -7,1 2,4

GIDA SANAY‹‹ MAK‹NELER‹ TÜRK‹YE GENEL‹ ‹HRACATINDAK‹ ‹LK 5 ÜLKE(2007 ve 2008 Y›llar› Ocak-Temmuz Dönemi)

G›da sanayii makineleri ihraca-t› Ocak-Temmuz 2008 ihracatdöneminde bir önceki y›la görede¤er baz›nda yüzde 46,3 ora-n›nda art›fl göstererek 151 mil-yon 174 bin dolar seviyesinden221 milyon 114 bin dolar düze-yine ulaflm›fl durumda. G›da Sanayii makineleri ihra-cat›m›z ülkeler baz›nda ince-lendi¤inde ise Rusya Federas-yonu’nun birinci s›rada yer al-d›¤› görülüyor. Söz konusu ül-keye 2007 y›l›n›n Ocak-Tem-

GIDA SANAY‹‹MAK‹NELER‹

OCAK-TEMMUZ 2007 OCAK-TEMMUZ 2008 DE⁄‹fi‹M (%)M‹KTAR (kg) DE⁄ER (dolar) M‹KTAR (kg) DE⁄ER (dolar) M‹KTAR (kg) DE⁄ER (dolar)

25.644.687 151.174.822 33.298.291 221.114.056 29,8 46,3

OA‹B ‹fiT‹GAL ALANI ‹T‹BAR‹YLE GIDA SANAY‹ MAK‹NELER‹ ‹HRACATI(2007 ve 2008 Y›llar› Ocak-Temmuz Dönemi)

81

mom

ent

exp

o

büyük pazar›n›n ise ‹ran oldu-¤u görülüyor. ‹ran’a 2007 y›l›-n›n Ocak-Temmuz döneminde10 milyon 777 bin dolarl›k g›dasanayii makineleri ihracat›m›zsöz konusu iken 2008’ninOcak-Temmuz döneminde iseyüzde 26,8 oran›nda art›flla 13milyon 661 bin dolarl›k ihracatgerçeklefltirilmifl. G›da sanayii makineleri ihraca-t›m›z›n en fazla art›fl gösterdi¤iülkelere bakt›¤›m›zda ise yüz-de 278,5 oran›nda de¤er art›fl›ile Cezayir pazar› dikkat çeki-yor. Cezayir’e 2007 y›l›n›nOcak-Temmuz döneminde 2milyon 551 bin dolarl›k g›dasanayii makineleri ihracat› ger-çeklefltirilmiflken 2008 y›l›n›nayn› dönemine gelindi¤indeise bu de¤er 9 milyon 657 bindolar olmufl. G›da sanayii makineleri ihraca-t›m›zdaki en büyük ikinci art›-fl›n oldu¤u ülke ise Suriye. Sözkonusu ülkeye 2007 y›l›n›nOcak-Temmuz döneminde 4milyon 365 bin dolarl›k g›dasanayii makineleri ihracat› ya-p›lm›flken 2008’in ayn› döne-mine gelindi¤inde bu de¤eryüzde 137,3 oran›nda yükseliflkaydederek 10 milyon 360 bindolar seviyesi yakalanm›fl.

KDV iadelerini 3–4 ayl›k birzaman diliminde alabiliyo-ruz. Bu gecikme nakit ak›fl›n-da bizi zor durumda b›rak›yor.

Biz de¤irmen üretiyoruz ve üre-timimizin büyük bölümünü iç

pazar darald›¤› için, d›fl pazar-lar için yap›yoruz. Ortalama y›l-l›k ihracat›m›z 6 milyon dolarcivar›nda. Rusya’da bir yenilen-me süreci yaflan›yor. Bu bak›m-dan bu pazarda büyük boflluksöz konusu. Bu pazardaki talepart›fl› ve bu ülkeye olan yak›nl›-¤›m›z göz önüne al›nd›¤›nda ih-racat›m›zda bu sene yaflananart›fl›n yeterli olmad›¤›n› düflü-nüyorum. Ayn› flekilde Irak veArap ülkelerinde de benzer bofl-luklar var. Bu f›rsatlar› de¤er-lendirdi¤imiz takdirde ihracat›-m›z›n artaca¤›n› düflünüyorum.Makine sektörünün genelindeyaflanan s›k›nt›lar bizi de zorlu-yor. Dolar›n de¤er kaybetmesi,demir çelik fiyatlar›ndaki art›fl-lar karl›l›¤›m›z› azalt›yor. Ayn›zamanda KDV iadelerini 3–4ayl›k bir zaman diliminde alabi-liyoruz. Bu gecikme nakit ak›-fl›nda bizi zor durumda b›rak›-yor. Oysa iç pazara mal verenleren geç 1 ay içerisinde iadelerinial›yorlar. Ayn› kolayl›¤›n bizlerede sa¤lanmas› gerekiyor. Adetabiz ihracatç›lar KDV’den ötürücezaland›r›l›yoruz. Devlet bu ko-layl›¤› sektörümüzdeki büyükfirmalara tan›sa da sektörümü-zün ço¤unlu¤unu oluflturan KO-B‹’leri bu uygulaman›n d›fl›ndatutuyor ve sanki tercihini güçlü-den yana kullan›yor. Uygulan-makta olan yüksek faiz-düflükkur politikalar›n›n zaman için-de bizleri piyasadan silecek ka-dar tehdit etti¤ini düflünüyorum.Satt›¤›m›z ürünler ciddi yat›r›mmallar›. Bunlar› müflterilerimize sunar-ken yeterli finans deste¤i alama-d›¤›m›z için, müflterilerimize deuygun ödeme kolayl›klar› suna-m›yoruz. Böylelikle Avrupal› fir-malar, fiyatlar› bizden çok dahayüksek olmas›na ra¤men 5–6y›ll›k ödeme planlar› sunduklar›için ürünlerini çok daha rahatpazarlayabiliyorlar. Devletin vefinans kurulufllar›n›n bizlere da-ha uygun finans enstrümanlar›sunmas› gerekiyor.

muz döneminde 8 milyon 237bin dolarl›k g›da sanayii maki-neleri ihracat› gerçeklefltiril-miflken 2008 y›l›n›n ayn› döne-mine gelindi¤inde ise bu de¤eryüzde 74,6 oran›nda yükseliflkaydederek 14 milyon 385 bindolar düzeyi yakalanm›fl. G›dasanayii makineleri ihracat›m›-z›n en fazla oldu¤u ikinci ülkeise Almanya. Bu ülkeye 2008’inOcak-Temmuz döneminde ya-p›lan g›da sanayii makineleriihracat› geçti¤imiz y›l›n Ocak-Temmuz dönemine göre yüzde49 oran›nda art›fl göstererek 9milyon 484 bin dolardan 14milyon 130 bin dolar seviyesi-ne ulaflm›fl. G›da sanayii maki-neleri ihracat›m›z›n üçüncü en

Meh

met

Kar

agöz

Ge

nç D

e¤irm

en M

akin

eler

i Gen

el K

oord

inat

örü

82

mom

ent

exp

o

GÖSTERGELER

Makine ve aksamlar› ihracat›-m›z›n en önemli kalemlerindenbiri olan endüstriyel klimalarve so¤utma makineleri ihraca-t›m›z 2008 y›l›n›n Ocak-Tem-muz döneminde de yükseliflinisürdürüyor. Geçti¤imiz y›l›nOcak-Temmuz dönemi ile kar-fl›laflt›r›ld›¤›nda de¤er baz›ndayüzde 17,1 oran›nda yükseliflkaydeden endüstriyel klimalarve so¤utma makineleri ihraca-t›m›z, miktar baz›nda ise yüzde2,3 oran›nda gerileme göster-mifl. Asl›nda bu gerileme ol-dukça sevindirici bir durum.Miktar baz›ndaki bu gerilemeimalatç› firmalar›m›z›n dahaçok art› de¤er getiren daha ka-liteli yüksek teknolojili ürünle-re yöneldi¤ini gösteriyor. 2007y›l›n›n Ocak-Temmuz döne-minde 107 milyon 57 bin kilog-ram olan bu mal grubundakiihracat miktar› 2008 y›l›n›n ay-n› dönemine gelindi¤inde 104milyon 624 bin kilograma düfl-müfl. De¤er olarak ise 2007 y›-l›n›n Ocak-Temmuz dönemin-de 480 milyon 283 bin dolarolan endüstriyel klimalar veso¤utma makineleri ihracat›-m›z 2008 y›l›n›n Ocak-Temmuzdöneminde ise yüzde 17,1 ora-

n›nda art›flla 562 milyon 457bin dolara yükselmifl. Endüstriyel klimalar ve so¤ut-ma makineleri ihracat›m›z›n enfazla oldu¤u ülke ise ‹ngiltere.Söz konusu ülkeye 2008 y›l›n›nOcak-Temmuz döneminde 71milyon 918 bin dolarl›k endüs-triyel klimalar ve so¤utma ma-kineleri ihracat› gerçeklefltiril-mifl. Bu mal grubu içerisindekien büyük ikinci ihracat pazar›-m›z›n ise Irak oldu¤u görülü-yor. Irak’a 2007 y›l›n›n Ocak-Temmuz döneminde 27 milyon492 bin dolarl›k endüstriyel kli-malar ve so¤utma makineleriihracat›m›z söz konusu iken2008 y›l›n›n ayn› dönemine ge-lindi¤inde ise bu de¤er yüzde35,6 oran›nda art›fl kaydederek37 milyon 270 bin dolar ihracatdüzeyi yakalanm›fl. Endüstriyelklimalar ve so¤utma makinele-ri ihracat›m›z›n üçüncü en bü-yük ihracat pazar›n›n ise Rus-ya Federasyonu oldu¤u görü-lüyor. Rusya Federasyonu’na2007 y›l›n›n Ocak-Temmuz dö-neminde 29 milyon 129 bin do-larl›k endüstriyel klimalar veso¤utma makineleri ihracat›yap›lm›flken 2008 y›l›n›n ayn›dönemine gelindi¤inde iseyüzde 15,9 art›flla bu mal gru-bunda 33 milyon 765 bin do-larl›k ihracat gerçeklefltirilmifl. Endüstriyel klimalar ve so¤ut-ma makineleri ihracat›m›z›nOcak-Temmuz döneminde en

fazla art›fl gösterdi¤i ülke iseUkrayna olmufl. Söz konusuülkeye olan endüstriyel klima-lar ve so¤utma makineleri ih-racat›m›z yüzde 41 oran›ndayükselifl göstererek 17 milyon751 bin dolar seviyesinden 25milyon 155 bin dolar düzeyineç›km›fl.

Miktarda düflüfl olmas›nara¤men de¤erde yaflanan ar-t›fl, imalatç› firmalar›m›z›ndaha çok art› de¤er getirendaha kaliteli yüksek teknolo-jili ürünlere yöneldi¤ini gös-teriyor.

Türkiye geneli ihracat rakamla-r›na göre, sektörümüz 2008 y›l›-n›n Ocak-Temmuz dönemindeyaklafl›k olarak 1 milyar 255milyon dolar ihracat gerçeklefl-tirmifl durumda. Ve bu rakamlageçen senenin ayn› döneminde

gerçekleflen ihracat› de¤er baz›n-da yüzde 17,4 oran›nda gerideb›rakm›fl durumda. Bu rakam-lar, sektörün ihracattaki baflar›-lar›n›n krize ra¤men devam etti-¤ini ve miktarda çok ufak birdüflüfl yaflanmas›na ra¤men de-¤er anlam›ndaki art›fl›n önemlioldu¤unu gösteriyor. Miktardadüflüfl olmas›na ra¤men de¤erdeyaflanan art›fl, imalatç› firmala-r›m›z›n daha çok art› de¤er geti-ren daha kaliteli yüksek teknolo-jili ürünlere yöneldi¤ini gösteri-yor. Yakalanan bu ihracat raka-m›n›n y›lsonunda 2 milyar dola-r› geçece¤ini tahmin ediyorum.Çünkü eldeki veriler buna iflaretediyor. Zaten ihracat da aydanaya de¤iflebilecek bir olay de¤il. Bu sebepten, sektörün ayn› h›z-da y›lsonuna kadar istikrarl› birflekilde yoluna devam edece¤iinanc›nday›m. Döviz kurundakipolitika, genel olarak tüm ihra-catç›lar› ve tabii ki bizi s›k›nt›yasokuyor. ‹hracat›m›z büyüyorancak bu sebepten karl›l›¤›m›zayn› oranda büyümüyor. Bir di-¤er s›k›nt›m›z da hammadde fi-yatlar›ndaki art›fllar. fiu anda sektörün geliflimi içinolumlu ad›mlar›n at›ld›¤›, ülke-ler aras› ikili ticari iliflkilerin ge-lifltirildi¤ini düflünüyorum veböyle devam etmesini temenniediyorum.

ENDÜSTR‹YEL KL‹MALARVE SO⁄UTMA MAK‹NELER‹

ÜLKE 2007 YILI 2008 YILI (%) DE⁄‹fi‹MMiktar (Kg) De¤er ($) $/kg Miktar (Kg) De¤er ($) $/kg Miktar De¤er

‹NG‹LTERE 17.754.493 87.986.322 4,96 13.102.318 71.918.977 5,49 -26,2 -18,3

IRAK 7.785.104 27.492.863 3,53 9.607.480 37.270.074 3,88 23,4 35,6

RUSYA FED. 7.007.603 29.129.936 4,16 6.530.898 33.765.782 5,17 -6,8 15,9

FRANSA 7.208.445 29.498.524 4,09 6.743.612 33.741.028 5,00 -6,4 14,4

ROMANYA 5.815.441 24.936.700 4,29 6.186.923 33.254.605 5,37 6,4 33,4

OCAK-TEMMUZ 2007 OCAK-TEMMUZ 2008 DE⁄‹fi‹M (%)M‹KTAR (kg) DE⁄ER (dolar) M‹KTAR (kg) DE⁄ER (dolar) M‹KTAR (kg) DE⁄ER (dolar)

107.057.016 480.283.713 104.624.220 562.457.334 -2,3 17,1

ENDÜSTR‹YEL KL‹MALAR VE SO⁄UTMA MAK‹NELER‹ TÜRK‹YE GENEL‹ ‹HRACATINDAK‹ ‹LK 5 ÜLKE(2007 ve 2008 Y›llar› Ocak-Temmuz Dönemi)

OA‹B ‹fiT‹GAL ALANI ‹T‹BAR‹YLE ENDÜSTR‹YEL KL‹MALAR VE SO⁄UTMA MAK‹NELER‹ ‹HRACATI(2007 ve 2008 Y›llar› Ocak-Temmuz Dönemi)

Hüse

yin M

. Yük

sel

‹S

K‹D

Dern

ek M

üdür

ü

ÜLKE 2007 YILI 2008 YILI (%) DE⁄‹fi‹MMiktar (Kg) De¤er ($) $/kg Miktar (Kg) De¤er ($) $/kg Miktar De¤er

‹ST.DER‹ SERB.BÖL. 74.812 295.764 3,95 3.130.638 49.131.082 15,69 - -

‹NG‹LTERE 1.171.519 11.643.855 9,94 1.489.068 15.001.735 10,07 27,1 28,8

‹SPANYA 1.874.740 8.450.357 4,51 806.450 12.808.243 15,88 -57,0 51,6

ALMANYA 2.271.801 20.351.306 8,96 2.107.929 8.708.033 4,13 -7,2 -57,2

YUNAN‹STAN 1.472.254 4.201.729 2,85 2.580.577 8.419.658 3,26 75,3 100,4

REAKTÖR VE KAZANLAR TÜRK‹YE GENEL‹ ‹HRACATINDAK‹ ‹LK 5 ÜLKE (2007 ve 2008 Y›llar› Ocak-Temmuz Dönemi)

Makine ve aksamlar› ihracat›içerisinde önemli art›fl göste-ren mal gruplar›ndan biri isereaktör ve kazanlar olarakkaydediliyor. Söz konusu malgrubunda, 2007 y›l›n›n Ocak-Temmuz döneminde, 99 mil-yon 100 bin dolarl›k ihracatgerçeklefltirilmiflken, 2008 y›l›-n›n ayn› döneminde ise de¤erbaz›nda yüzde 57 düzeyindeart›fl kaydedilerek 155 milyon607 bin dolar seviyesine ulafl›l-m›fl oldu¤u görülüyor. Reaktör ve kazanlar ürün gru-bunda ihracat›m›z ise en fazla‹stanbul Deri Serbest Bölge-si’ne gerçeklefltirilmifl. Söz ko-nusu bölgeden 2007 y›l›n›nOcak-Temmuz döneminde 295bin dolarl›k reaktör ve kazan-lar ihracat› yap›lm›flken, 2008y›l›n›n ayn› döneminde büyükbir ihracat art›fl› ile 49 milyon131 bin dolar düzeyi yakalan-m›fl. En fazla ihracat ‹stanbulDeri Serbest Bölgesinden ya-p›l›rken, reaktör ve kazanlarihracat›m›z›n en fazla yap›ld›¤›ülke ise ‹ngiltere olarak dikkatçekiyor. ‹ngiltere’ye 2007 y›l›-n›n Ocak-Temmuz döneminde11 milyon 643 bin dolarl›k re-aktör ve kazanlar ihracat› ger-

çeklefltirilmiflken 2008 y›l›n›nOcak-Temmuz döneminde ise15 milyon bin dolar seviyesineulafl›lm›fl. ‹ngiltere’nin ard›n-dan ise en fazla reaktör ve ka-zanlar ihracat› yapt›¤›m›z ül-kenin ‹spanya oldu¤u görülü-yor. ‹spanya’ya 2007 y›l›n›nOcak-Temmuz döneminde 8milyon 450 bin dolarl›k reak-tör ve kazanlar ihracat› kayde-dilmiflken, 2008’in ayn› döne-mine gelindi¤inde ihracat›m›z12 milyon 808 bin olmufl. Re-aktör ve kazanlar ihracat›m›z-daki en büyük ihracat art›fl›-m›z ise Kazakistan pazar›na ol-mufl. Kazakistan’a 2007 y›l›n›nOcak-Temmuz döneminde 733bin dolarl›k ihracat söz konu-su iken 2008 y›l›n›n Ocak-Temmuz döneminde yüzde489,6 oran›nda art›fl kaydedile-rek 4 milyon 322 bin dolar se-viyesi yakalanm›fl. Kazakis-tan’›n ard›ndan ise Fransa’n›nreaktör ve kazanlar ihracat›m›-z›n en fazla artt›¤› ikinci pazaroldu¤u görülüyor. Fransa’ya2007 y›l›n›n Ocak-Temmuz dö-neminde 880 bin dolarl›k reak-tör ve kazanlar ihracat›m›zvarken 2008 y›l›n›n efl döne-minde ise yüzde 322,4 art›fllabu mal grubundaki ihracat 3milyon 719 bin dolar olmufl.Reaktör ve kazanlar ihracat›-m›zda ilk befl s›radaki ülkeler-den ihracat oran›m›z› de¤erbaz›nda en çok art›rmay› ba-

REAKTÖR VEKAZANLAR

OCAK-TEMMUZ 2007 OCAK-TEMMUZ 2008 DE⁄‹fi‹M (%)M‹KTAR (kg) DE⁄ER (dolar) M‹KTAR (kg) DE⁄ER (dolar) M‹KTAR (kg) DE⁄ER (dolar)

18.750.523 99.100.523 21.724.351 155.607.236 15,9 57,0

OA‹B ‹fiT‹GAL ALANI ‹T‹BAR‹YLE REAKTÖR VE KAZANLAR ‹HRACATI(2007 ve 2008 Y›llar› Ocak-Temmuz Dönemi)

83

mom

ent

exp

o

flard›¤›m›z ülke Yunanistan ol-mufl. Yunanistan’a 2007 y›l›n›nOcak-Temmuz döneminde 4milyon 201 bin dolar tutar›ndaihracat gerçeklefltirilmiflken,bu rakam›n, 2008 y›l›n›n ayn›döneminde de¤er baz›ndayüzde 100,4 oran›nda art›flgöstererek 8 milyon 419 bindolar seviyesine ulaflm›fl oldu-¤u görülüyor. Reaktör ve kazanlar ihracat›-m›zda ilk befl s›radaki ülkeleraras›nda Yunanistan’dan son-ra de¤er baz›nda en çok art›flgörülen di¤er bir ülke ise, ih-racat›m›zda yüzde 51,6 oran›n-da art›fl yaflanan ‹spanya. ‹s-panya’y› de¤er baz›nda, yüzde28,8 oran›nda art›fl ile ‹ngilteretakip ediyor. Reaktör ve kazanlar ihracat›-m›zda, ilk befl s›rada yer alanülkeler aras›nda, ihracat›m›zdamiktar baz›nda düflüfl yaflananülkelerin ise ‹spanya ve Al-manya oldu¤u görülüyor. Buürün grubunda ihracat›m›zdaüçüncü s›rada yer alan ‹span-ya’ya 2007 y›l›n›n Ocak-Tem-muz döneminde 1 milyon 874

bin 740 kilogram miktar›ndareaktör ve kazan ihraç etmifloldu¤umuz görülürken, 2008senesinin ayn› dönemindemiktar olarak yüzde 57 oran›n-da bir düflüfl yafland›¤› ve ih-racat›m›z›n 806 bin 450 kilog-ramda kald›¤› görülüyor. Al-manya’ya bakt›¤›m›zda ise2007 y›l›n›n Ocak-Temmuz dö-neminde 2 milyon 271 bin 801kilogram gerçekleflen ihracat›-m›z›n, 2008 senesinin ayn› dö-neminde miktar olarak yüzde7,2 oran›nda gerileyerek 2 mil-yon 107 bin 929 kilogramdakald›¤› kaydediliyor. Bu ülke-lere reaktör ve kazanlar ihra-cat›m›z›n miktar baz›nda geri-lemesine ra¤men, de¤er ba-z›nda art›fl göstermifl olmas›,imalatç›lar›m›z›n art›k fiyat sa-t›c›s› olmaktan yavafl yavafl ç›-k›yor olduklar›n› gösteriyor.‹malatç›lar›m›z, bu ürün gru-bunda daha kaliteli ve tekno-lojiyi ön planda tutarak üretimyapt›klar›ndan ötürü miktar-daki azalmaya ra¤men ihraca-t›m›z›n de¤er baz›nda artt›¤›görülüyor.

84

mom

ent

exp

o

GÖSTERGELER

Makine üreten makineler ola-rak da bilinen tak›m tezgahlar›sektörü 2008 y›l›n›n Ocak-Tem-muz döneminde de¤er baz›ndayüzde 41,7 oran›nda art›fl gös-tererek bir önceki y›l 340 mil-yon dolar olan sektör ihracat›n›482 milyon 918 bin dolar sevi-yesine ç›karm›fl durumda. Tak›m tezgâhlar› ihracat›m›z›nen fazla Bursa Serbest Bölge-sinden yap›ld›¤› görülüyor.Geçti¤imiz y›l›n Ocak-Temmuzdöneminde Bursa Serbest Böl-gesinden 40 milyon 698 bindolarl›k tak›m tezgâhlar› ihra-cat› gerçeklefltirilmiflken2008’in ayn› döneminde ise bude¤erin yüzde 4,9 oran›nda ar-t›flla 42 milyon 672 bin dolarseviyesine ulafl›ld›¤› görülüyor.Tak›m tezgâhlar› ihracat›m›z›nen fazla oldu¤u ikinci ülke iseAlmanya. Söz konusu ülkeye2007 y›l›n›n Ocak-Temmuz dö-neminde 20 milyon 601 bin do-larl›k tak›m tezgâhlar› ihracat›yap›lm›flken 2008 y›l›n›n Ocak-Temmuz zaman diliminde iseyüzde 82,1 art›flla 37 milyon514 bin dolar düzeyi yakalan-m›fl. Tak›m tezgâhlar› ihracat›-m›zdaki üçüncü büyük pazar›-m›z›n ise Rusya Federasyonu

oldu¤u görülüyor. Rusya Fede-rasyonu’na 2007 y›l›n›n Ocak-Temmuz döneminde 30 milyon861 bin dolarl›k tak›m tezgâhla-r› ihracat› gerçeklefltirilmiflken2008 y›l›n›n Ocak-Temmuz dö-neminde ise bu de¤er yüzde21,1 oran›nda artarak 37 mil-yon 363 bin dolara ulafl›lm›fl. Tak›m tezgahlar› ihracat›m›z›nen fazla art›fl gösterdi¤i ülkeise Brezilya. 2007 y›l›n›n Ocak-Temmuz döneminde Brezil-ya’ya olan tak›m tezgâhlar› ih-racat›m›z 5 milyon 331 bin do-lar iken 2008 y›l›n›n ayn› za-manda diliminde yüzde 198,2oran›nda yükselifl yaflanarak 15milyon 899 bin dolar de¤eri ya-kalanm›fl. Tak›m tezgâhlar› sek-töründe ikinci büyük ihracatart›fl› yakalad›¤›m›z ülke ise Po-lonya olmufl. Bu ülkeye 2007Ocak-Temmuz döneminde 7milyon 5 bin dolarl›k tak›m tez-gâhlar› ihracat› söz konusuiken yüzde 109,1 oran›nda ar-t›flla ihracat›m›z 14 milyon 648bin dolar olmufl.

TAKIM TEZGÂHLARI

ÜLKE 2007 YILI 2008 YILI (%) DE⁄‹fi‹MMiktar (Kg) De¤er ($) $/kg Miktar (Kg) De¤er ($) $/kg Miktar De¤er

BURSA SER. B. 11.046.810 40.698.359 3,68 10.195.347 42.672.571 4,19 -7,7 4,9

ALMANYA 3.774.953 20.601.961 5,46 5.403.116 37.514.138 6,94 43,1 82,1

RUSYA FED. 3.414.725 30.861.222 9,04 3.757.922 37.363.510 9,94 10,1 21,1

BULGAR‹STAN 1.898.568 15.758.971 8,30 2.403.468 19.680.856 8,19 26,6 24,9

‹RAN 1.548.362 10.825.619 6,99 2.358.264 18.946.644 8,03 52,3 75,0

OCAK-TEMMUZ 2007 OCAK-TEMMUZ 2008 DE⁄‹fi‹M (%)M‹KTAR (kg) DE⁄ER (dolar) M‹KTAR (kg) DE⁄ER (dolar) M‹KTAR (kg) DE⁄ER (dolar)

61.661.167 340.742.207 74.000.035 482.918.010 20,0 41,7

TAKIM TEZGÂHLARI TÜRK‹YE GENEL‹ ‹HRACATINDAK‹ ‹LK 5 ÜLKE(2007 ve 2008 Y›llar› Ocak-Temmuz Dönemi)

OA‹B ‹fiT‹GAL ALANI ‹T‹BAR‹YLE TAKIM TEZGÂHLARI ‹HRACATI(2007 ve 2008 Y›llar› Ocak-Temmuz Dönemi)

Özellikle Arap ülkeleri büyükmakine yat›r›mlar› yap›yor-lar. Bu ülkelerle serbest tica-ret anlaflmalar› yap›lmas› ge-rekti¤ini düflünüyorum.

Sektörümüzün ihracat›nda art›floldu¤u bir gerçek. Ancak benkendi ad›ma bu art›fl› yeterlibulmamaktay›m. Yaflanan art›fl-lar›n en az yüzde yüz oran›ndagerçekleflmesi gerekti¤ine inan›-yorum. Bence ihracat›m›z›n ar-t›fl›n› sa¤layacak en önemli fleydi¤er ülkelerle yap›lacak ticarianlaflmalar. Bunun en önemliörne¤ini M›s›r’la olan ticareti-mizde görebiliriz. Bu ülkeyeolan ihracat›m›z yap›lan anlafl-madan sonra kat kat artt›. M›-s›r’da yap›lan anlaflman›n geri-sinin de gelmesi gerekiyor. Özel-likle Arap ülkeleri büyük yat›r›miçindeler, makineleflmeye önemlikaynaklar ay›r›yorlar. Bu ülke-lerle serbest ticaret anlaflmas› ya-p›labilir. Bu ülkelerin d›fl›ndahedef Pazar olarak Brezilya dü-flünülebilir. Ayr›ca döviz kuruda flu anki haliyle bizi s›k›nt›yasokuyor. Ama bir flekilde kendikaynaklar›m›zla bu durumuidare edebiliyoruz. Tabi ki budurumda da kardan zarar etmifl

oluyoruz. Her durumda sat›fl›durdurma gibi bir lüksümüz bu-lunmuyor. Örne¤in k›sa sürelifabrikay› tatil ettik, bu süre için-de dövizdeki gerileme bizi zara-ra u¤ratt›. Ancak bunu sineyeçekip sat›fl yapmak durumunda-y›z. Sektörde iç pazarda ciddibir daralma yaflan›yor. Firmala-r›m›z bu sebepten ötürü d›fl pa-zara a¤›rl›k vererek ihracat› kat-lamaya, teknolojiye yat›r›m yap-maya önem veriyorlar. Zaten d›flpiyasa olmasa firmalar›m›z›nbüyümesi olanakl› de¤il. Hattasektörün büyümesi ihracattakibaflar›lar›na ba¤l› diyebilirim.Hiçbir firma Türkiye’de sataca¤›ürünlerle fabrikalar›n› döndüre-mez, yat›r›mlar›n› büyütemez.Özellikle Avrupal› rakiplerimizinyararland›¤› finans olanaklar›n-dan pek çok meslektafl›m›z ya-rarlanam›yor. Bu da rekabette bizi zorluyor.Pazar›m›z› geniflletmek için, sü-rekli ürün yenilemek ve tan›t›myapmak durumunday›z, bualanda da Ar-Ge destekleri defuar destekleri de çok yetersizkal›yor. Bu giderleri de neredey-se tamamen kendimiz karfl›l›yo-ruz. Bu konuda ad›m at›lmas›n›istiyoruz.

Nuri

Ceyla

n

Akya

pak

Mak

ina

D›fl

Tica

ret M

üdür

ü

85

mom

ent

exp

o

ÜLKE 2007 YILI 2008 YILI (%) DE⁄‹fi‹MMiktar (Kg) De¤er ($) $/kg Miktar (Kg) De¤er ($) $/kg Miktar De¤er

ABD 3.498.094 16.877.849 4,82 12.746.586 76.375.248 5,99 264,4 352,5

FAS 4.071.538 17.155.958 4,21 4.324.976 18.457.636 4,27 6,2 7,6

FRANSA 2.592.627 7.353.161 2,84 3.637.252 11.565.555 3,18 40,3 57,3

BULGAR‹STAN 1.674.691 6.446.597 3,85 2.284.329 10.618.193 4,65 36,4 64,7

‹TALYA 1.537.872 4.297.134 2,79 2.595.157 10.541.934 4,06 68,7 145,3

TARIM VE ORMANCILIK MAK‹NELER‹ TÜRK‹YE GENEL‹ ‹HRACATINDAK‹ ‹LK 5 ÜLKE(2007 ve 2008 Y›llar› Ocak-Temmuz Dönemi)

Türkiye tar›m ve ormanc›l›kmakineleri ihracat› 2008’inOcak-Temmuz dönemindeyüzde 65,9 oran›nda art›fl gös-tererek, bu mal grubunda geç-ti¤imiz y›l 149 milyon 562 bindolar olan ihracat düzeyi 248milyon 52 bin dolara ulaflm›fl. Tar›m ve ormanc›l›k makinele-rinde en çok ihracat gerçeklefl-tirdi¤imiz ülkenin ise ABD ol-du¤u görülüyor. ABD ayn› za-manda tar›m ve ormanc›l›kmakineleri ihracat›m›z›n da enbüyük oranda artt›¤› ülke ol-mufl. Söz konusu ülkeye 2007y›l›n›n Ocak-Temmuz döne-minde 16 milyon 877 bin dolar-l›k tar›m ve ormanc›l›k makine-leri ihracat› söz konusu iken2008 y›l›n›n ayn› dönemine ge-lindi¤inde bu de¤er yüzde352,5 oran›nda art›fl kaydede-rek 76 milyon 375 bin dolar se-viyesi yakalanm›fl. 2008 Ocak-Temmuz döneminde tar›m veormanc›l›k makineleri ihracat›-m›zda ikinci en büyük pazar iseFas olmufl durumda. Fas’a ger-çeklefltirdi¤imiz tar›m ve or-manc›l›k makineleri ihracat›m›z2007 y›l›n›n Ocak-Temmuz dö-neminde 17 milyon 155 bin do-lar iken yüzde 7,6 oran›nda ar-

t›flla 18 milyon 457 bin dolar ol-mufl. Tar›m ve ormanc›l›k ma-kineleri ihracat›m›zdaki üçüncüen büyük pazar›n ise Fransa ol-du¤u görülüyor. Fransa’ya2007 y›l›n›n Ocak-Temmuz dö-neminde 7 milyon 353 bin do-lar tar›m ve ormanc›l›k maki-neleri ihracat› yap›lm›flken2008 y›l›n›n ayn› dönemindeyüzde 57,3’lük yükseliflle 11milyon 565 bin dolar seviyesikaydedilmifl. Tar›m ve ormanc›l›k makinele-rinde ABD’den sonra en fazlaihracat art›fl›n›n yafland›¤› birdi¤er ülke ise Özbekistan. Sözkonusu ülkeye 2007 y›l›n›nOcak-Temmuz döneminde 1milyon 459 bin dolarl›k tar›mve ormanc›l›k makineleri ihra-cat› gerçeklefltirilmiflken 2008y›l›n›n Ocak-Temmuz döne-minde ise bu de¤er yüzde332,3 oran›nda art›flla 6 milyon310 bin dolar olmufl.

Biz yerli imalatç›lar olarakülkemizde istihdam yarat›yo-

TARIM VEORMANCILIKMAK‹NELER‹

OCAK-TEMMUZ 2007 OCAK-TEMMUZ 2008 DE⁄‹fi‹M (%)M‹KTAR (kg) DE⁄ER (dolar) M‹KTAR (kg) DE⁄ER (dolar) M‹KTAR (kg) DE⁄ER (dolar)

36.468.178 149.562.281 48.687.244 248.052.680 33,5 65,9

OA‹B ‹fiT‹GAL ALANI ‹T‹BAR‹YLE TARIM VE ORMANCILIK MAK‹NELER‹ ‹HRACATI(2007 ve 2008 Y›llar› Ocak-Temmuz Dönemi)

nuç olarak yerli tüketicilerinma¤dur olacaklar›n› düflünüyo-rum. Zaten bu makinelerin kali-tesi ve dayan›kl›l›¤› da Avru-pa’da üretilenlerden çok dahaalt seviyede. Tüketiciler zamanlabunu görecekler ama biz flu an-da bunun s›k›nt›s›n› yafl›yoruz.Ayr›ca yurtd›fl›nda kat›lm›fl ol-du¤umuz fuarlarda, Türk ürün-lerine özellikle tekstil sektörün-den ötürü ciddi bir tepki ve gü-vensizlik oldu¤unu görüyoruz.Örne¤in Romanya’da kat›ld›¤›-m›z bir fuarda Türk firmalar›naolan önyarg›y› ve tepkiyi bizzatgördük. Bizim ürünlerimizi gör-düklerinde ise bu kalitede ürün-lerin Türkiye’de üretildi¤ine ina-namad›lar. Türk ürünlerininprestijini art›rmam›z ve Türki-ye’nin reklâm›n› yapmam›z ge-rekiyor. Bunlar›n d›fl›nda, dövizkuru da bizi ciddi flekilde zorlu-yor. ‹hracat oran›, sat›fllar art›-yor ama firmalar bunu ne flart-larda gerçeklefltiriyor biraz dabuna bakmak laz›m. ‹hracatoran› artan firmalar büyüyebili-yorlar m› bunu incelemek laz›m.Rakamlar büyüyor ama karl›l›kpek büyümüyor. ‹ç Pazar inan›l-maz ölçüde darald›¤› için mec-buren tahsilât riskimiz olmayanihracata yöneliyoruz ama dedi-¤im gibi karl›l›¤›m›z artm›yor.

ruz. Buna ra¤men yetkilileringözünde yabanc› firmalar-dan hiçbir ayr›m›m›z yok.

Sektör ihracat›m›z 2008 y›l›n›nOcak-Temmuz döneminde de¤erbaz›nda yüzde 65,9 gibi ciddibir büyüme yaflam›fl durumda.Ancak buna ra¤men d›fl ticareta盤›m›z halen devam etmekte.Bu anlamda sektörümüzde ithalgirdiler çok yo¤un. Biz yerliimalatç›lar olarak ülkemizde is-tihdam yarat›yoruz. Buna ra¤-men yetkililerin gözünde yaban-c› firmalardan hiçbir ayr›m›m›zolmuyor. Ülkemize ürün satankimi Avrupal› firmalar›n ticarietiklerinin olmad›¤›n› düflünü-yorum. Örne¤in, bu firmalar›-n›n büyük bölümü üretim tesis-lerini Çin’e tafl›y›p orada üretimyap›yorlar ama ürünlerini Avru-pa’da üretmifl gibi pazarl›yorlar.Yani bundan 5–6 y›l önce bi-zimle fiyatta rekabet edemiyor-lard›. fiimdi ise, Çin’de üretimyapt›klar› için fiyatta da rekabetedebiliyorlar. Yerli ürün kullan›-c›lar ise hala bu mallar›n Avru-pa’da üretildi¤ini düflünerek buürünlere yöneliyor. Bu aç›danele ald›¤›m›zda, Çin’de üretimyapan ama tüketiciyi yanl›fl yön-lendiren bu firmalar›n ticarietiklerinin de olmad›¤›n› ve so-fiü

krü

Mur

at ‹r

tem

‹rt

em T

ar›m

Mak

ineler

i Yön

etim

Kur

ulu

Baflk

an Y

ard›

mc›s›

GÖSTERGELER

minde 6 milyon 583 bin dolarolarak gerçekleflmiflken, 2008y›l›n›n efl dönemine gelindi¤in-de bu ülkeye olan türbinler veturbojetler ihracat›m›z›n de¤erbaz›nda yüzde 101,9 oran›ndaartarak 13 milyon 293 bin dolarseviyesine ulaflt›¤› görülüyor.Türbinler ve turbojetler ihraca-t›m›zda Fransa’n›n ard›ndanüçüncü s›rada yer alan ülke isekomflumuz ‹ran olarak kayde-diliyor. Söz konusu ülkeye 2007y›l›n›n Ocak-Temmuz döne-minde 2 milyon 976 bin dolar-l›k türbinler ve turbojetler ihra-cat› gerçeklefltirilmiflken, 2008y›l›n›n Ocak-Temmuz efl zama-n›na gelindi¤inde ise ihracattade¤er baz›nda yüzde 202,5 ar-t›flla 9 milyon 3 bin dolar de¤e-rine ulafl›lm›fl. Türbinler ve turbojetler ihraca-t›m›zda en fazla yükselifl iseEge Serbest Bölgesi’nde ya-flanm›fl. Ege Serbest Bölge-si’nden 2007 y›l›n›n Ocak-Tem-muz döneminde 829 bin 885bin dolarl›k türbinler ve turbo-jetler ihracat› yap›lm›flken,2008 y›l›n›n ayn› dönemine ge-lindi¤inde 3 milyon 219 bin do-larl›k ihracat de¤erine ulafl›la-rak yüzde 288’lik yükselifl ya-flanm›fl olmas› dikkat çekiyor.Ege Serbest Bölgesi’ndeki buart›flta dikkat çeken bir di¤erhusus ise bu bölgeden gerçek-leflen türbinler ve turbojetlerihracat›nda de¤er baz›nda yüz-

TÜRB‹NLER VETURBOJETLER

ÜLKE 2007 YILI 2008 YILI (%) DE⁄‹fi‹MMiktar (Kg) De¤er ($) $/kg Miktar (Kg) De¤er ($) $/kg Miktar De¤er

AABD 86.755 55.348.778 637,99 110.816 77.016.380 694,99 27,7 39,1

FRANSA 297.752 6.583.798 22,11 449.680 13.293.371 29,56 51,0 101,9

‹RAN 820.750 2.976.008 3,63 1.002.927 9.003.104 8,98 22,2 202,5

AVUSTURYA 864.752 5.734.341 6,63 1.401.149 8.196.187 5,85 62,0 42,9

EGE SERBEST B. 10.415 829.885 79,68 6.401 3.219.937 503,01 -38,5 288,0

OCAK-TEMMUZ 2007 OCAK-TEMMUZ 2008 DE⁄‹fi‹M (%)M‹KTAR (kg) DE⁄ER (dolar) M‹KTAR (kg) DE⁄ER (dolar) M‹KTAR (kg) DE⁄ER (dolar)

7.705.133 99.084.833 5.739.366 132.021.107 -25,5 33,2

TÜRB‹NLER, TURBOJETLER, AKS. VE PRÇ. TÜRK‹YE GENEL‹ ‹HRACATINDAK‹ ‹LK 5 ÜLKE (2007 ve 2008 Y›llar› Ocak-Temmuz Dönemi)

OA‹B ‹fiT‹GAL ALANI ‹T‹BAR‹YLE TÜRB‹NLER, TURBOJETLER, AKS. VE PRÇ. ‹HRACATI(2007 ve 2008 Y›llar› Ocak-Temmuz Dönemi)

minde ise 9 milyon 3 bin do-larl›k ihracat yap›lm›fl. Bualanda, ‹ran d›fl›nda, türbinlerve turbojetler ihracat›m›zdade¤er baz›nda ciddi art›fl göz-lenen di¤er bir ülke ise Fran-sa. Bu ülkeye gerçekleflen tür-binler ve turbojetler ihracat›-m›z›n 2008 y›l›n›n Ocak-Tem-muz döneminde, bir öncekisenenin ayn› dönemi ile k›-yasland›¤›nda yüzde 101,9oran›nda art›fl yakalad›¤› gö-rülüyor. Son olarak, türbinlerve turbojetler ihracat›m›zda2008 senesinin miktar/de¤eroran›n› inceledi¤imizde, ihra-cat›m›z›n ilk befl s›ras›nda birönceki seneye göre, Avustur-ya d›fl›nda düflüfle rastlanma-d›¤›n› görüyoruz. Bu ülkeyeolan ihracat›m›z›n miktar/de-¤er oran› 2007 senesininOcak-Temmuz döneminde6,63 dolarken, 2008 senesininayn› döneminde bu de¤erin5,85 dolara gerilemifl oldu¤ugörülüyor.

de 288 oran›nda bir art›fl görül-mesine ra¤men, miktar baz›n-da yüzde 38,5 oran›nda bir dü-flüfl yaflanm›fl olmas›. Bu rakamda, bu bölgede ifltigal edenimalatç› firmalar›m›z›n düflükkaliteli ve art› de¤eri düflükürünleri pazarlamaktan vazge-çerek, üstün kaliteli ve ça¤›ngerekleri ile örtüflen teknolojiy-le donat›lm›fl, art› de¤eri yük-sek makineleri imal edip pazar-lad›klar›n› gösteriyor. Türbin-ler ve turbojetler ihracat›m›zda,ilk befl s›rada Ege Serbest Böl-gesi d›fl›ndaki ihraç gerçeklefl-tirdi¤imiz hiçbir yerde miktarbaz›nda düflüfl görülmüyor.Türbinler ve turbojetler ihraca-t›ndaki en fazla ihracat art›fl›n›nyafland›¤› ülkelere bak›ld›¤›ndaise ‹ran’›n yüzde 202,5’lik art›fl-la ikinci s›rada yer ald›¤› görü-lüyor. ‹ran’a 2007 y›l›n›n Ocak-Temmuz döneminde 2 milyon976 bin dolarl›k türbinler veturbojetler ihracat› varken 2008y›l›n›n Ocak-Temmuz döne-

86

mom

ent

exp

o

Ülkemiz türbinler ve turbojet-ler ihracat› 2008 y›l›n›n Ocak-Temmuz döneminde geçti¤i-miz y›l›n ayn› zaman diliminegöre miktar baz›nda yüzde 25,5oran›nda azal›rken, de¤er ba-z›nda ise yüzde 33,2 oran›ndaart›fl göstermifl durumda. De-¤er baz›ndaki bu art›fl netice-sinde, 2007 y›l›n›n Ocak-Tem-muz döneminde 99 milyon 84bin dolar olan türbinler ve tur-bojetler ihracat›m›z›n, 2008 y›l›-na gelindi¤inde ise 132 milyon21 bin dolar olarak gerçekleflti-¤i görülüyor. Türkiye’nin en fazla türbinlerve turbojetler ihracat› yapt›¤›ülke olarak Amerika BirleflikDevletleri öne ç›k›yor. Bu ülke-ye 2007 y›l›n›n Ocak-Temmuzdöneminde 55 milyon 348 bindolarl›k türbinler ve turbojetlerihracat› söz konusu iken 2008y›l›n›n ayn› dönemine gelindi-¤inde bu de¤er yüzde 39,1 ora-n›nda art›flla 77 milyon 16 bindolar seviyesine ulaflm›fl du-rumda. Türbinler ve turbojetlermal grubu ihracat›m›zdakiikinci en büyük pazar ise Fran-sa olmufl. Fransa’ya türbinlerve turbojetler ihracat›m›z 2007y›l›n›n Ocak-Temmuz döne-

ÜLKE 2007 YILI 2008 YILI (%) DE⁄‹fi‹MMiktar (Kg) De¤er ($) $/kg Miktar (Kg) De¤er ($) $/kg Miktar De¤er

ALMANYA 2.907.343 26.261.869 9,03 3.055.539 29.291.943 9,59 5,1 11,5

RUSYA FED. 993.013 8.580.505 8,64 763.896 10.373.834 13,58 -23,1 20,9

L‹BYA 160.878 2.174.817 13,52 2.070.741 10.186.232 4,92 - 368,4

‹TALYA 1.228.101 7.091.743 5,77 1.491.694 9.964.290 6,68 21,5 40,5

MISIR 455.224 3.558.372 7,82 728.256 7.700.179 10,57 60,0 116,4

TÜRK‹YE GENEL‹ VANA ‹HRACATINDAK‹ ‹LK 5 ÜLKE(2007 ve 2008 Y›llar› Ocak-Temmuz Dönemi)

Ülkemiz vana ihracat› 2008 y›l›-n›n Ocak-Temmuz dönemindeh›zl› bir yükselifl sergiliyor. Sözkonusu mal grubunda 2007 y›-l›n›n Ocak-Temmuz dönemin-deki ihracat›m›z 136 milyon 739bin dolar iken yüzde 41,6 ora-n›nda yükselifl yakalanarak 193milyon 666 bin dolar seviyesiyakalanm›fl. 2008 y›l› Ocak-Temmuz döne-minde en fazla vana ihracat›gerçeklefltirdi¤imiz ülke ise Al-manya olmufl. Almanya’ya2007 y›l›n›n Ocak-Temmuz dö-neminde 26 milyon 261 bin do-larl›k vana ihracat›m›z söz ko-nusu iken 2008 y›l›n›n ayn› dö-neminde ise yüzde 11,5 art›fllasöz konusu mal grubundaki ih-racat›m›z 29 milyon 291 bin do-lar olmufl. Vana ihracat›m›z›nen büyük ikinci pazar› ise Rus-ya Federasyonu. Bu ülkeye2007 y›l›n›n Ocak-Temmuz dö-neminde 8 milyon 580 bin do-larl›k vana ihracat› yap›lm›flken2008 y›l›n›n Ocak-Temmuz dö-neminde ise yüzde 20,9 oran›n-da art›fl kaydedilerek 10 milyon373 bin dolar seviyesine ulafl›l-m›fl. Libya ise bu mal grubuiçerisinde büyük bir art›fl kay-dederek en önemli üçüncü pa-

VANALAR

OCAK-TEMMUZ 2007 OCAK-TEMMUZ 2008 DE⁄‹fi‹M (%)M‹KTAR (kg) DE⁄ER (dolar) M‹KTAR (kg) DE⁄ER (dolar) M‹KTAR (kg) DE⁄ER (dolar)

17.412.724 136.739.091 22.312.164 193.666.346 28,1 41,6

OA‹B ‹fiT‹GAL ALANI ‹T‹BAR‹YLE VANA ‹HRACATI(2007 ve 2008 Y›llar› Ocak-Temmuz Dönemi)

87

mom

ent

exp

o

büyük ihracat art›fl› olan ülkeise M›s›r. M›s›r’a 2007 y›l›nda 3milyon 558 bin dolarl›k vanaihracat› söz konusu iken 2008y›l›n›n Ocak-Temmuz döne-minde ise yüzde 116,4 art›flla 7milyon 700 bin dolarl›k ihracatgerçeklefltirilmifl.

‹ç pazar› daraltan ucuz ve kalitesiz Uzakdo¤u ürünlerinekarfl› yerli imalat öne ç›kar›l-mal› ve teflvik edilmeli.

Sektörümüzün ihracat›nda ge-çen seneye göre yaflanan art›flbence çok olumlu. Çünkü sektör-de hammadde fiyatlar›n›n art›fl›gibi ciddi sorunlar yafland›. Bu-na ra¤men ihracatta art›fl olma-s› çok büyük baflar›. Y›lsonunakadar baflka bir art›fl yaflanmasabile flu ana kadar önemli ifller

zar mertebesine ulaflm›fl. Lib-ya’ya 2007 y›l›n›n Ocak-Tem-muz döneminde 2 milyon 174bin dolarl›k vana ihracat› ger-çeklefltirilmiflken yüzde 368,4art›flla 10 milyon 186 bin dolardüzeyi yakalanm›fl. Vana ihracat›m›zda Libya’n›nard›ndan yüzde 120 art›fllaAzerbaycan, bu mal grubunda-ki ikinci rekortmen pazar ol-mufl. Azerbaycan’a 2007 y›l›n›nOcak-Temmuz döneminde 2milyon 459 bin dolarl›k vanaihracat› yap›lm›flken 2008 y›l›-n›n ayn› döneminde bu de¤er5 milyon 412 bin dolar olmufl.Vana ihracat›m›zdaki üçüncü

yapt›¤›m›z› ve bunun bu seneiçin yeterli oldu¤unu düflünüyo-rum. Tabii ki bu hammadde ar-t›fllar›na ba¤l› olarak ihracattakigenel art›fl karl›l›¤a ayn› orandayans›mam›fl olabilir. Baz› firma-lar bu art›fllar› mecburen ürün-lerine de yans›tt›lar. Biz de ken-di ad›m›za fiyatlar›m›za yans›t-mak durumunda kald›k amamüflterinin de kald›rabilece¤i birrakam var. Bu rakam›n üzerineç›kamayaca¤›m›z için karl›l›¤›-m›z›n bir bölümünden feragatettik. Yani ihracat rakamlar›m›-z›n ilerlemesi ile firmalar›m›z›ngeliflimi ayn› oranda gerçeklefl-medi. Sektörün geliflimi aç›s›n-dan öncelikle döviz kurunda bizihracatç›lar› rahatlatacak birdüzenlemeye gidilmeli. Ayr›ca içpazar› daraltan ucuz ve kalite-siz Uzakdo¤u ürünlerine karfl›yerli imalat öne ç›kar›lmal› veteflvik edilmeli. Bunlar›n d›fl›n-da, fuar kat›l›m desteklerinin ar-t›r›lmas› gerekiyor. Bu geliflmeler ›fl›¤›nda bizim fir-ma olarak y›lsonu ihracat hede-fimiz de 3 milyon 600 bin dolarcivar›nda. Bu hedefimize ulafl-mak ve gelecekte daha da ilerile-re tafl›mak için çal›flmalar›m›zadevam ediyoruz.

Öznu

r Sip

ahi

Do¤u

fl Va

na ‹h

raca

t Sor

umlu

su

88

mom

ent

exp

o

‹HRACAT RAKAMLARI

01 OCAK - 31 TEMMUZ 2007 01 OCAK - 31 TEMMUZ 2008ÜLKE ADI De¤er ($) De¤er ($) De¤iflim %ALMANYA

RUSYA FEDERASYONU

B‹R.DEVLETLER(ABD)

BR.KRALLIK(‹NG‹LTERE

‹TALYA

FRANSA

‹RAN (‹SLAM CUM.)

ROMANYA

AZERBAYCAN-NAHCIVAN

IRAK

BULGAR‹STAN

UKRAYNA

‹SPANYA

HOLLANDA

MISIR

L‹BYA

YUNAN‹STAN

‹ST.DER‹ SERB.BÖLGE

SUUDI ARABISTAN

GÜRC‹STAN

BELÇ‹KA

KAZAK‹STAN

FAS

POLONYA

SURIYE ARAP CUM.(SUR

EGE SERBEST BÖLGE

CEZAY‹R

AVUSTURYA

BIRLESIK ARAP EMIRLI

BURSA SERBEST BÖLG.

ÖZBEK‹STAN

ISRAIL

TÜRKMEN‹STAN

BREZILYA

NIJERYA

K.KIBRIS TÜRK CUMH.

HINDISTAN

Ç‹N HALK CUMHUR‹YET‹

SIRB‹STAN

ÇEK CUMHUR‹YET‹

MACAR‹STAN

GUNEY AFRIKA CUMHUR‹

TUNUS

SUDAN

URDUN

ET‹YOPYA

KOLOMBIYA

‹SVEÇ

AVUSTRALYA

DAN‹MARKA

MEKS‹KA

BANGLADEfi

320,561,980.08

189,455,402.93

175,820,771.78

200,506,572.84

121,995,644.93

118,808,445.82

84,713,016.52

122,801,548.09

66,438,560.96

92,227,661.03

75,127,340.78

55,722,394.79

79,169,668.99

38,040,287.21

43,535,281.31

27,560,482.76

52,328,883.43

22,253,523.57

49,513,065.02

34,367,484.43

46,611,094.35

90,122,722.84

41,603,174.10

28,210,268.71

43,858,706.58

49,400,377.06

35,536,615.44

30,628,554.60

37,666,556.83

44,106,346.87

22,651,141.83

32,779,753.09

24,678,154.50

9,417,994.56

3,517,638.89

27,256,650.07

19,853,093.09

21,379,646.83

20,060,075.36

14,130,182.74

16,128,570.34

20,156,248.38

16,619,835.59

23,430,116.81

23,679,404.12

2,980,839.85

4,068,211.68

14,534,188.56

12,908,803.56

13,816,895.71

10,652,103.30

10,644,678.61

403,648,846.70

280,583,439.89

253,000,595.35

209,578,945.70

189,562,941.20

173,304,579.21

146,575,485.19

145,482,932.50

116,528,351.53

102,157,780.33

100,659,967.78

92,990,625.87

83,529,249.00

80,403,410.81

74,261,000.29

72,894,189.41

71,765,683.66

71,713,323.63

69,653,697.55

69,442,214.22

67,633,392.82

63,409,692.77

61,079,876.98

60,066,139.19

55,483,897.95

54,122,787.75

53,944,057.42

53,224,593.42

49,824,918.56

47,178,541.45

42,380,486.03

38,388,734.09

32,419,848.71

29,732,421.89

28,992,621.81

28,611,813.34

27,806,965.17

26,876,436.39

24,203,315.94

23,574,391.41

23,135,239.35

22,908,881.30

22,411,297.49

22,356,852.87

21,662,425.33

20,471,828.84

19,789,916.51

19,076,391.55

16,907,088.12

16,230,673.97

14,807,233.78

13,774,370.57

25.92

48.10

43.90

4.52

55.39

45.87

73.03

18.47

75.39

10.77

33.99

66.88

5.51

111.36

70.58

164.49

37.14

222.26

40.68

102.06

45.10

-29.64

46.82

112.92

26.51

9.56

51.80

73.77

32.28

6.97

87.10

17.11

31.37

215.70

724.21

4.97

40.06

25.71

20.65

66.84

43.44

13.66

34.85

-4.58

-8.52

586.78

386.45

31.25

30.97

17.47

39.01

29.40

OA‹B ‹fiT‹GAL ALANINA G‹REN MAK‹NE ‹HR. BRL. ÜLKE DA⁄ILIMI

89

mom

ent

exp

o

ÜLKE ADI TÜRK‹YE GENEL‹ ÜLKE TÜRK‹YE GENEL‹ ÜLKE TÜRK‹YE GENEL‹ MAK‹NE SEK. TÜRK‹YE GENEL‹ MAK‹NE SEK. TÜRK‹YE MAK‹NE01 OCAK-31 TEMMUZ 2007 01 OCAK-31 TEMMUZ 2008 01 OCAK-31 TEMMUZ 2007 01 OCAK-31 TEMMUZ 2008 DE⁄.% DE⁄. %

ALMANYA

RUSYA FEDERASYONU

B‹R.DEVLETLER(ABD)

BR.KRALLIK(‹NG‹LTERE

‹TALYA

FRANSA

‹RAN (‹SLAM CUM.)

ROMANYA

AZERBAYCAN-NAHCIVAN

IRAK

BULGAR‹STAN

UKRAYNA

‹SPANYA

HOLLANDA

MISIR

L‹BYA

YUNAN‹STAN

‹ST.DER‹ SERB.BÖLGE

SUUDI ARABISTAN

GÜRC‹STAN

BELÇ‹KA

KAZAK‹STAN

FAS

POLONYA

SURIYE ARAP CUM.(SUR

EGE SERBEST BÖLGE

CEZAY‹R

AVUSTURYA

BIRLESIK ARAP EMIRLI

BURSA SERBEST BÖLG.

ÖZBEK‹STAN

ISRAIL

TÜRKMEN‹STAN

BREZILYA

NIJERYA

K.KIBRIS TÜRK CUMH.

HINDISTAN

Ç‹N HALK CUMHUR‹YET‹

SIRB‹STAN

ÇEK CUMHUR‹YET‹

MACAR‹STAN

GUNEY AFRIKA CUMHUR‹

TUNUS

SUDAN

URDUN

ET‹YOPYA

KOLOMBIYA

‹SVEÇ

AVUSTRALYA

DAN‹MARKA

MEKS‹KA

BANGLADEfi

6,588,060,089.14

2,595,060,961.64

2,318,547,797.75

4,630,398,702.82

4,264,272,128.33

3,288,776,579.15

673,735,285.15

2,072,220,539.87

529,367,103.90

1,549,319,920.36

1,137,548,120.67

705,937,530.52

2,761,873,940.24

1,660,504,538.08

504,409,756.07

306,256,804.04

1,294,854,134.09

195,835,455.35

772,216,656.84

318,088,427.44

986,485,854.65

633,180,551.57

411,541,434.11

806,974,558.37

458,546,584.63

248,110,761.14

708,895,187.48

428,006,986.92

1,535,812,717.80

182,949,987.33

119,434,618.54

930,894,341.96

178,171,810.97

87,992,901.92

64,271,662.04

502,629,964.24

148,931,873.66

570,088,622.57

255,643,450.82

296,374,533.01

430,761,199.53

419,703,084.09

286,510,635.49

111,527,640.41

250,220,060.11

78,167,007.03

43,005,076.87

459,633,363.96

158,383,654.08

547,656,658.32

119,515,874.64

37,878,401.52

8,165,277,882.26

4,168,847,314.89

2,276,273,921.45

5,085,384,834.32

5,373,418,783.49

4,382,148,507.74

1,181,721,752.87

2,626,514,952.58

959,701,588.63

1,939,961,582.71

1,361,845,511.41

1,351,883,502.58

2,812,262,305.39

2,043,767,093.60

765,003,517.93

640,463,886.12

1,558,795,132.49

235,993,983.45

1,250,584,443.68

579,247,109.06

1,305,580,507.76

548,783,219.77

693,122,454.38

1,048,980,972.15

628,534,861.09

264,825,710.77

848,733,724.14

617,459,093.55

4,561,378,194.56

210,706,164.81

190,964,730.64

1,214,664,956.28

333,049,517.80

190,591,405.09

135,832,947.56

691,686,319.66

329,792,960.53

881,541,148.19

290,789,501.45

451,243,297.51

450,409,270.47

495,157,074.10

442,186,371.31

148,931,654.53

288,137,929.83

113,345,168.37

53,282,676.72

563,007,940.03

222,345,200.26

630,475,393.03

92,149,265.82

33,391,288.35

320,561,980.08

189,455,402.93

175,820,771.78

200,506,572.84

121,995,644.93

118,808,445.82

84,713,016.52

122,801,548.09

66,438,560.96

92,227,661.03

75,127,340.78

55,722,394.79

79,169,668.99

38,040,287.21

43,535,281.31

27,560,482.76

52,328,883.43

22,253,523.57

49,513,065.02

34,367,484.43

46,611,094.35

90,122,722.84

41,603,174.10

28,210,268.71

43,858,706.58

49,400,377.06

35,536,615.44

30,628,554.60

37,666,556.83

44,106,346.87

22,651,141.83

32,779,753.09

24,678,154.50

9,417,994.56

3,517,638.89

27,256,650.07

19,853,093.09

21,379,646.83

20,060,075.36

14,130,182.74

16,128,570.34

20,156,248.38

16,619,835.59

23,430,116.81

23,679,404.12

2,980,839.85

4,068,211.68

14,534,188.56

12,908,803.56

13,816,895.71

10,652,103.30

10,644,678.61

403,648,846.70

280,583,439.89

253,000,595.35

209,578,945.70

189,562,941.20

173,304,579.21

146,575,485.19

145,482,932.50

116,528,351.53

102,157,780.33

100,659,967.78

92,990,625.87

83,529,249.00

80,403,410.81

74,261,000.29

72,894,189.41

71,765,683.66

71,713,323.63

69,653,697.55

69,442,214.22

67,633,392.82

63,409,692.77

61,079,876.98

60,066,139.19

55,483,897.95

54,122,787.75

53,944,057.42

53,224,593.42

49,824,918.56

47,178,541.45

42,380,486.03

38,388,734.09

32,419,848.71

29,732,421.89

28,992,621.81

28,611,813.34

27,806,965.17

26,876,436.39

24,203,315.94

23,574,391.41

23,135,239.35

22,908,881.30

22,411,297.49

22,356,852.87

21,662,425.33

20,471,828.84

19,789,916.51

19,076,391.55

16,907,088.12

16,230,673.97

14,807,233.78

13,774,370.57

23.94

60.65

-1.82

9.83

26.01

33.25

75.40

26.75

81.29

25.21

19.72

91.50

1.82

23.08

51.66

109.13

20.38

20.51

61.95

82.10

32.35

-13.33

68.42

29.99

37.07

6.74

19.73

44.26

197.00

15.17

59.89

30.48

86.93

116.60

111.34

37.61

121.44

54.63

13.75

52.25

4.56

17.98

54.34

33.54

15.15

45.00

23.90

22.49

40.38

15.12

-22.90

-11.85

25.92

48.10

43.90

4.52

55.39

45.87

73.03

18.47

75.39

10.77

33.99

66.88

5.51

111.36

70.58

164.49

37.14

222.26

40.68

102.06

45.10

-29.64

46.82

112.92

26.51

9.56

51.80

73.77

32.28

6.97

87.10

17.11

31.37

215.70

724.21

4.97

40.06

25.71

20.65

66.84

43.44

13.66

34.85

-4.58

-8.52

586.78

386.45

31.25

30.97

17.47

39.01

29.40

TÜRK‹YE GENEL‹ KARfiILAfiTIRMALI ÜLKE RAPORU (01 OCAK - 31 TEMMUZ 2007/01 OCAK - 31 TEMMUZ 2008)

‹HRACAT RAKAMLARI

90

mom

ent

exp

o

S E K T Ö R OCAK fiUBAT MART N‹SAN MAYIS HAZ‹RAN TEMMUZ TOPLAMI. TARIM

A. B‹TK‹SEL ÜRÜNLER

Hububat,Bakliyat,Ya¤l› Tohumlar ve Mamulleri

Yafl Meyve ve Sebze

Meyve Sebze Mamulleri

Kuru Meyve ve Mamulleri

F›nd›k ve Mamulleri

Zeytin ve Zeytinya¤›

Tütün

Kesme Çiçek

B. HAYVANSAL ÜRÜNLER

Canl› Hayvan,Su Ürünleri ve Mamulleri

C. A⁄AÇ VE ORMAN ÜRÜNLER‹

A¤aç Mamulleri ve Orman Ürünleri

II. SANAY‹

A. TARIMA DAYALI ‹fiLENM‹fi ÜRÜNLER

Tekstil ve Hammaddeleri

Deri ve Deri Mamulleri

Hal›

B. K‹MYEV‹ MADDELER VE MAMULLER‹

Kimyevi maddeler ve Mamulleri

C. SANAY‹ MAMULLER‹

Haz›rgiyim ve Konfeksiyon

Tafl›t Araçlar› ve Yan Sanayi

Elektrik-Elektronik

Makine ve Aksamlar›

Demir ve Demir D›fl› Metaller

Demir Çelik Ürünleri

Çimento ve Toprak Ürünleri

De¤erli Maden ve Mücevherat

Di¤er Sanayi Ürünleri

III. MADENC‹L‹K

Madencilik Ürünleri

TOPLAM

1,193,910

876,209

308,325

156,021

78,560

84,662

136,535

17,183

90,874

4,050

114,487

114,487

203,214

203,214

8,374,580

767,633

588,641

98,653

80,339

1,033,707

1,033,707

6,573,240

1,437,203

2,147,619

729,809

498,481

459,242

966,020

209,679

119,195

5,991

223,261

223,261

9,791,751

1,023,115

753,499

312,011

109,800

74,265

81,720

112,999

14,759

42,542

5,402

51,613

51,613

218,004

218,004

9,339,518

797,656

613,955

96,550

87,151

1,009,148

1,009,148

7,532,714

1,476,315

2,460,167

782,735

550,947

497,271

1,379,380

245,896

133,190

6,815

244,027

244,027

10,606,660

1,009,515

748,032

297,746

126,263

74,045

80,921

113,639

15,743

34,975

4,701

49,562

49,562

211,922

211,922

9,746,008

840,055

656,757

96,286

87,013

1,161,860

1,161,860

7,744,093

1,405,767

2,524,784

845,297

634,742

570,341

1,346,381

287,502

120,411

8,868

220,302

220,302

10,975,826

1,023,960

756,195

282,953

154,397

79,216

72,910

108,127

16,596

36,131

5,865

56,094

56,094

211,672

211,672

10,072,060

824,762

631,624

99,447

93,691

1,237,035

1,237,035

8,010,263

1,311,891

2,512,691

810,043

649,272

612,007

1,618,145

348,847

137,092

10,274

294,275

294,275

11,390,295

1,038,221

759,892

284,325

184,787

78,562

58,828

91,186

16,956

40,539

4,708

59,718

59,718

218,611

218,611

10,931,370

849,309

641,582

103,713

104,014

1,494,717

1,494,717

8,587,343

1,373,301

2,541,300

923,145

670,419

601,884

1,958,657

379,285

130,057

9,295

312,473

312,473

12,282,064

1,016,665

742,235

292,333

166,607

78,060

50,755

101,026

15,571

36,140

1,743

56,459

56,459

217,970

217,970

10,777,476

765,524

567,873

106,993

90,658

1,343,101

1,343,101

8,668,852

1,338,578

2,471,544

871,115

647,250

565,977

2,292,370

355,370

120,275

6,372

314,573

314,573

12,108,714

987,272

689,930

320,216

79,432

102,513

50,367

74,436

14,019

45,739

3,208

61,718

61,718

235,624

235,624

10,914,913

794,412

569,795

129,792

94,826

1,396,148

1,396,148

8,724,353

1,511,072

2,474,930

797,576

668,468

570,456

2,247,151

329,971

120,049

4,680

366,518

366,518

12,268,703

7,292,658

5,325,991

2,097,909

977,308

565,221

480,162

737,949

110,827

326,939

29,677

449,650

449,650

1,517,017

1,517,017

70,155,926

5,639,353

4,270,228

731,434

637,691

8,675,716

8,675,716

55,840,858

9,854,127

17,133,035

5,759,720

4,319,578

3,877,179

11,808,105

2,156,550

880,270

52,295

1,975,428

1,975,428

79,424,012

31 / 07 / 2008 TAR‹H‹ ‹T‹BAR‹YLE SEKTÖREL BAZDA AYLIK ‹HRACAT KAYIT RAKAMLARI(1000 ABD DOLARI)

91

mom

ent

exp

o

01 OCAK - 31 TEMMUZ 2007 01 OCAK - 31 TEMMUZ 2008ÜLKE ADI De¤er ($) De¤er ($) De¤iflim %ALMANYA

‹TALYA

BR.KRALLIK(‹NG‹LTERE

BIRLESIK ARAP EMIRLI

FRANSA

RUSYA FEDERASYONU

‹SPANYA

ROMANYA

B‹R.DEVLETLER(ABD)

HOLLANDA

IRAK

YUNAN‹STAN

BULGAR‹STAN

UKRAYNA

BELÇ‹KA

SUUDI ARABISTAN

ISRAIL

‹RAN (‹SLAM CUM.)

POLONYA

AZERBAYCAN-NAHCIVAN

Ç‹N HALK CUMHUR‹YET‹

CEZAY‹R

KATAR

MISIR

FAS

K.KIBRIS TÜRK CUMH.

L‹BYA

DAN‹MARKA

SURIYE ARAP CUM.(SUR

AVUSTURYA

SINGAPUR

MALTA

GÜRC‹STAN

‹SVEÇ

KAZAK‹STAN

GUNEY AFRIKA CUMHUR‹

‹RLANDA

SLOVENYA

ÇEK CUMHUR‹YET‹

MACAR‹STAN

TUNUS

BOSNA-HERSEK

‹SV‹ÇRE

LÜBNAN

PORTEK‹Z

TÜRKMEN‹STAN

HINDISTAN

SIRB‹STAN

URDUN

KUVEYT

EGE SERBEST BÖLGE

AHL SERBEST BÖLGE

6,588,060,089.14

4,264,272,128.33

4,630,398,702.82

1,535,812,717.80

3,288,776,579.15

2,595,060,961.64

2,761,873,940.24

2,072,220,539.87

2,318,547,797.75

1,660,504,538.08

1,549,319,920.36

1,294,854,134.09

1,137,548,120.67

705,937,530.52

986,485,854.65

772,216,656.84

930,894,341.96

673,735,285.15

806,974,558.37

529,367,103.90

570,088,622.57

708,895,187.48

287,160,457.48

504,409,756.07

411,541,434.11

502,629,964.24

306,256,804.04

547,656,658.32

458,546,584.63

428,006,986.92

251,863,433.70

237,173,341.93

318,088,427.44

459,633,363.96

633,180,551.57

419,703,084.09

352,216,437.13

275,765,542.27

296,374,533.01

430,761,199.53

286,510,635.49

221,603,712.48

343,181,052.14

167,999,070.41

375,774,052.91

178,171,810.97

148,931,873.66

255,643,450.82

250,220,060.11

119,149,714.36

248,110,761.14

266,427,732.91

8,165,277,882.26

5,373,418,783.49

5,085,384,834.32

4,561,378,194.56

4,382,148,507.74

4,168,847,314.89

2,812,262,305.39

2,626,514,952.58

2,276,273,921.45

2,043,767,093.60

1,939,961,582.71

1,558,795,132.49

1,361,845,511.41

1,351,883,502.58

1,305,580,507.76

1,250,584,443.68

1,214,664,956.28

1,181,721,752.87

1,048,980,972.15

959,701,588.63

881,541,148.19

848,733,724.14

771,261,304.19

765,003,517.93

693,122,454.38

691,686,319.66

640,463,886.12

630,475,393.03

628,534,861.09

617,459,093.55

607,930,578.08

590,665,514.16

579,247,109.06

563,007,940.03

548,783,219.77

495,157,074.10

464,447,980.86

451,679,464.27

451,243,297.51

450,409,270.47

442,186,371.31

404,841,151.43

385,495,300.34

378,431,259.19

367,680,505.53

333,049,517.80

329,792,960.53

290,789,501.45

288,137,929.83

268,915,528.41

264,825,710.77

255,409,448.81

23.94

26.01

9.83

197.00

33.25

60.65

1.82

26.75

-1.82

23.08

25.21

20.38

19.72

91.50

32.35

61.95

30.48

75.40

29.99

81.29

54.63

19.73

168.58

51.66

68.42

37.61

109.13

15.12

37.07

44.26

141.37

149.04

82.10

22.49

-13.33

17.98

31.86

63.79

52.25

4.56

54.34

82.69

12.33

125.26

-2.15

86.93

121.44

13.75

15.15

125.70

6.74

-4.14

TÜRK‹YE GENEL‹ ÜLKE RAPORU

92

mom

ent

exp

o

NOSTALJ‹

‹kinci Dünya Savafl›’n›n en atefllidönemiydi. Türkiye savafla girme-miflti ama her an sald›r› tehdidiyleyafl›yordu. 1941 y›l›n›n yaz›nda ko-leji yeni bitirmifl olan iki genç, böy-

le bir ortamda tahsillerine Amerika’dadevam etmenin yollar›n› ar›yorlard›.Ancak bir sorunlar› vard›. Avrupa üze-rinden uçak seferleri kalkm›flt›. Atlan-tik’te ise devriye gezen Alman denizalt›-lar› yakalad›klar› gemileri bat›r›yorlard›.Haldun Aktan ve Sabahattin Sunguro¤-lu adl› bu iki genç, Avrupa üzerindengidemeyeceklerini anlay›nca, hayli zor-lu, ama daha az tehlikeli görünen birplan yapt›lar. Trenle Ba¤dat’a, oradanda uçakla Bombay’a geçecekler, Bom-bay’dan da vapurla Amerika’ya ulaflma-y› deneyeceklerdi. Kapal› olan Suriye s›-n›r›n› ise keleklerden yap›lm›fl bir sal ki-ralay›p Dicle’den afla¤› inerek aflmay›göze alm›fllard›. Sunguro¤lu ve Aktan, planlar›na dahilettikleri Galatasaray Lisesi’ni yeni biti-ren Sait Argeflo ile birlikte Haydarpa-fla’dan trenle yola koyuldular. Suriye s›-n›r›na yaklafl›rken Haldun Aktan s›n›r›naç›ld›¤›n› haber ald›. Neredeyse bayramyapt›lar. Tehlikeli sal yolculu¤una gerekkalmam›flt›.Ba¤dat’ta hemen Cook Acentas›’n› bul-dular. Bombay’a ertesi gün bir uçakvard› ama iki kiflilik yer kalm›flt›. Haldunve Sabahattin, Sait’i Ba¤dat’ta b›rak›pyola devam ettiler. Bombay’a vard›kla-

mühendislik e¤itimine bafllad›. Dahaokurken, Türkiye’ye dönünce ne yap-mas› gerekti¤ini düflünmüfl ve karar›n›vermiflti: Özellikle ›s›tma ve havaland›r-ma konular› üzerinde uzmanlaflacakt›.Bu alanda yüksek lisans e¤itimini de ta-mamlayarak, 1946 y›l›nda Türkiye’ye

Is›tma sanayisinin efsane markas›1955 YILINDA SABAHATT‹N SUNGURO⁄LU, S‹LAHTARA⁄A'DAN ÇOBANÇEfiME'YE G‹DEN YOLÜZER‹NDE TÜRK‹YE'N‹N ‹LK ÇEL‹K KAZAN FABR‹KASININ TEMELLER‹N‹ ATTI. 2 B‹N 700METREKARE ALAN ÜZER‹NE OTURAN ‹K‹ KATLI BU ‹LK FABR‹KA B‹NASI 1957 YILI MART AYINDA FAAL‹YETE GEÇT‹. ZEM‹N KATTA KALOR‹FER KAZANLARI ÜRET‹L‹YOR, ‹K‹NC‹ KATTA ‹SE TORNA, PLANYA, DEL‹K TEZGÂHLARINI BULUNUYORDU.

r›nda bu kez Haldun ile Sabahattin’inyollar› ayr›ld›. ‹lk vapurda yer bulan Sa-bahattin Sunguro¤lu, ABD’ye do¤ruyola ç›kt›...

KAZAN FABR‹KASI F‹KR‹ABD’DE DO⁄DUTehlikeli bir yolculu¤un ard›ndanABD’ye ulaflan Sabahattin Sunguro¤lu,

93

mom

ent

exp

o

makinelerle zenginlefltirirken ifllerintekni¤e uygunlu¤unu garantilemek üze-re de bol miktarda ölçü ve kontrol alet-leriyle donatt›. Sungurlar Kazan fabrika-s›, dönemin benzer tesislerinde güçrastlanan bir oranda mühendis ve tek-nisyen çal›flt›r›yordu. ‹malat hesaplar›tamamen DIN esaslar›na göre yürütülü-yor ve yaln›z DIN ölçülerine göre mal-zeme kullan›l›yordu.

‹SO 500’ÜN GED‹KL‹S‹YD‹Sungurlar Kazan Fabrikas›, uzun y›llarTürkiye’ye hizmet vermeyi sürdürdü.Günümüzde baflta Petrol Ofisi, Coca-Cola ve çimento fabrikalar› olmak üzerebirçok tesiste halen kullan›lmakta olankazanlar›n yüzde 80’inin Sungurlar’daimal edildi. Sungurlar Kazan Fabrikas›,1979 y›l›nda ‹SO 500 listesine 115’inci s›-radan girdi. 1980’de 155, 1981’de 153,1982’de 157’nci olan Sungurlar’da 200’ümühendis, 2000 kifli çal›fl›yordu. 1989 y›-l›nda geliflen dünya ekonomisine ayakuyduramayarak faaliyetlerine son verenSungurlar, günümüzde kazan iflinde ça-l›flan yöneticilerin yüzde 70’inin çal›flt›¤›bir tesisi olarak adeta bir okul ifllevigördü. 2008 y›l›, Sungurlar için yeniden do¤ufly›l› oldu. Türkiye’nin önde gelen konve-yör üreticilerimden olan Mimsan Maki-na, Sungurlar’› hisseleri ve tüm miras›ile birlikte kendi bünyesine katt›. Mim-san Sungurlar’› devralarak halen kulla-n›mda olan Sungurlar’da üretilmifl ka-zanlar›n teknik bak›m sorumluluklar›n›üstlendi. Mimsan, Sungurlar markas›n›endüstriyel ürünlerimizde kullanmay›planl›yor.

döndü. Beraberinde getirdi¤i genifl bil-gi ve tecrübesi ile ›s›tma konusunda ta-ahhüt ifllerine bafllad›. Genç bir müte-ahhit olarak hayata at›lan Sunguro¤luüzerine ald›¤› taahhüt ifllerinde ithalürünler kullan›lmas›ndan üzüntü duyu-yor; bu ürünlerin yurt içinde imal edil-mesi gerekti¤ini düflünüyordu. Nitekimmeslek hayat›n›n ilk y›llar›nda ‹stan-bul’da küçük atölyelerle anlaflarak kü-çük çapta kalorifer kazanlar› imal etme-ye ve bunlar› kendi taahhüt ifllerindekullanmaya bafllad›. Böylece tarihteönemli yer edinen Sungurlar KazanFabrikas›’n›n temelleri at›lm›fl oldu.

ATÖLYEDEN FABR‹KAYA GEÇ‹fiÇelik, alev ve duman borulu tipte olanbu kazanlar›n muhtelif atölyelerde imaledilmeleri bafltan baflar› gibi görünsede, k›sa zamanda artan talepler karfl›s›n-da bu flekildeki üretimin ihtiyac› karfl›la-mad›¤› gibi rantabl olmayaca¤› da anla-fl›ld›. Art›k ba¤›ms›z bir kazan fabrikas›-n›n kurulmas› gerekti¤ini fark edenSunguro¤lu, bu yolda çal›flmalara bafl-lad›. Bu çal›flmalar fazla uzun sürmedive 1955 y›l›nda Sabahattin Sunguro¤lu,Silahtara¤a’dan Çobançeflme’ye gidenyol üzerinde Türkiye’nin ilk çelik kazan

fabrikas›n›n temellerini att›. 2700 metrekare alan üzerine oturan ikikatl› bu ilk fabrika binas› 1957 y›l› Martay›nda faaliyete geçti. Zemin katta kalo-rifer kazanlar› üretiliyor, ikinci katta isetorna, planya, delik vs. tezgahlar›n› bu-lunuyordu. K›sa zamanda kazan imalat›na ›s›tmatekni¤i ile ilgili di¤er cihazlar›n da ima-lat› eklendi. Yabanc› üreticilerin stan-dartlar›na ve özellikle Alman endüstrinormlar›na uygun olarak üretilen bu ka-zan ve cihazlar çok çabuk tan›nd› ve bü-yük bir ra¤bet gördü. Yurdun her köfle-sinden kazan siparifli geliyordu. Dahaiki y›l dolmadan fabrikan›n büyütülmesigere¤i ortaya ç›kt›. Bunun üzerine, 1958y›l› sonunda birincisinden daha büyükbir alanda tek katl› büyük bir binan›ntemelleri at›ld›. ‹kinci bina tamamland›-¤›nda birinci binada yap›lmakta olanbüyük kazan iflleri yeni binaya nakledi-lerek bunlardan boflalan yerler de¤iflikteshin cihazlar›n›n üretimine ayr›ld›. Bufabrikalarda çal›flan mühendis ve iflçile-rin tecrübeleri artt›kça ifller geliflti, dahaçok say›da ve daha tekni¤e uygun eser-ler meydana geldikçe personel artt›r›la-rak üretim geniflletildi. Sabahattin Sun-guro¤lu, fabrikay› bir yandan modern

FUARLARDAN

94

mom

ent

exp

o

EYLÜL

EK‹M

KASIM

IMTS - International Manufacturing Technology Show

LABELEXPO AMERICAS International Exhibition for Labels,Labels Printing and Production Technology

WATERTECH CENTRAL ASIA- Central Asian InternationalWater Technology Exhibition and Conference

EXPOFIL Textile Yarns and Fibres Exhibition

World Food Moscow

ITM INTERNATIONAL TECHNICAL FAIR

AQUATECH International Exhibition for Water Managementand Technologies

AQUATECH AMSTERDAM - International Trade Fair forProcess, Drinking and Waste Water

PPMA SHOW-Processing and Packaging MachineryExhibition

T.I.I.E. Tehran International Industry Exhibition

IRAN HVAC 2008

VIENNA-TEC The International Industrial Trade Fair

SUDAN ZIRAI 2008

WATERTECH CHINA- International Exhibition on Water andWaste Water Treatment Systems and Technology in China

CIMES- China International Machine Tool & ToolsExhibition

SAIEInternational Building Exhibition

CANTON FAIR Çin Uluslar aras› ‹thal ve ‹hraç ÜrünleriFuar›

EURO-BLECH International Sheet Metal WorkingTechnology Exhibition

‹STANBUL AMBALAJ FUARI-Uluslar aras› AmbalajEndüstrisi Fuar›

IGATEX PakistanInternational Garment and Textile Machinery andAccessories Exhibition

BIG 4 SHOW 2008

Sudan BuildInternational Construction Technologies, BuildingMaterials and machinery Fair

MIDEST International Industrial Subcontracting Exhibition

IPACK Uluslar aras› Ambalaj, Paketleme ve G›da ‹flleme

Sistemleri Fuar›

MACTECH

International Exhibition for Machine Tools, Industrial

Tools, Welding and Cutting Equipment

EIMA & EIMA GARDEN

International Agricultural Machinery Exhibition

8-13 Eylül 2008

9-11 Eylül 2008

16-18 Eylül 2008

23-26 Eylül 2008

23-26 Eylül 2008

29 Eylül-4 Ekim 2008

29 Eylül-4 Ekim 2008

30 Eylül-4 Ekim 2008

30 Eylül-2 Ekim 2008

6-9 Ekim 2008

6-9 Ekim 2008

7-10 Ekim 2008

8-12 Ekim 2008

9-11 Ekim 2008

9-13 Ekim 2008

15-19 Ekim 2008

15-19 Ekim 2008

21-25 Ekim 2008

23-26 Ekim 2008

22-25 Ekim 2008

28-31 Ekim 2008

29 Ekim-2 Kas›m 2008

4-7 Kas›m 2008

5-8 Kas›m 2008

6-9 Kas›m 2008

12-16 Kas›m 2008

fiikago, ABD

fiikago, ABD

Almat›, Kazakistan

Paris, Fransa

Moskova, Rusya

Plovdiv, Bulgaristan

Plovdiv, Bulgaristan

Amsterdam, H›ollanda

Birmingham, ‹ngiltere

Tahran, ‹ran

Tahran, ‹RAN

Viyana, Avusturya

Hartum, SUDAN

Guangzhou, China

Pekin, Çin

Bolonya, ‹talya

Guangzhou, Çin

Hannover, Almanya

‹stanbul, Türkiye

Lahore, Pakistan

fiam, SUR‹YE

Hartum, Sudan

Paris, Fransa

‹stanbul, Türkiye

Kahire, M›s›r

Bologna, ‹talya

TAKIM . VE AKS., CAM S‹S.R‹, B‹LG‹SAYARLI‹fiLET‹M S‹STEMLER‹, YAZILIM, VS

KA⁄IT, ET‹KET. VE ÜRET‹M TEK.

SU S‹STEMLER‹

TEKST‹L, HAMMADDELER‹, MAK‹NELER‹

GIDA SANAY‹‹

MAK‹NE VE AKSAMLARI

SU TEKNOLOJ‹S‹ VE SU YÖNET‹M‹

SU TEKNOLOJ‹S‹ VE SU YÖNET‹M‹

AMBALAJLAMA MAK‹NELER‹

SANAY‹ ÜRÜNLER‹ VE MAK‹NE

ISITMA, SO⁄UTMA, HAVALANDIRMA

0TOMASYON, ENERJ‹ TEKNOLOJ‹LER‹,H‹DROL‹K & PNÖMAT‹K

TARIM VE HAYVANCILIK

SU S‹STEMLER‹

TAKIM TEZGAHLARI, METAL KESME VE‹fiLEME TEKNOLOJ‹LER‹, DÖKÜMTEKNOLOJ‹LER‹

YAPI ELEMANLARI ÜRETEN MAK‹NE VEEK‹PMANLAR, ÖZEL ‹NfiAAT MAK‹NELER‹,KONTROL VE ÖLÇÜM C‹HAZLARI, KL‹MALAR,ISITMA S‹STEMLER‹, SO⁄UTUCLAR, SUARTITMA EK‹PMANLARI

GENEL T‹CARET,‹HT‹SAS FUARI

TAKIM TEZGAHLARI

GIDA ‹fiLEME TEKN., AMBALAJ, PLAST‹K VEKAUCUK TEKN.

TEKST‹L MAK‹NELER‹

ÜRET‹M TEKNOLOJ‹LER‹, PLAST‹K, KAUÇUK, ENERJ‹ VE MATBAA TEKNOLOJ‹LER‹

‹NfiAAT, ‹NfiAAT MAK‹NELER‹

METAL ‹fiLEME, PLAST‹K VE KAUÇUK,

ELEKTR‹K-ELEKTRON‹K

GIDA ‹fiLEME TEKN., GIDA, Y‹YECEK ‹ÇECEK,

AMBALAJ, PLAST‹K VE KAUCUK TEKN.

MONTAJ,OTOMOT‹V,YAPI, TES‹SAT

CAD/CAM, CIM VS.

TARIM VE BAHÇE MAK‹NE-EK‹PMANLARI

www.imtsnet.org

www.labelexpo-usa.com

www.iteca.kz

www.expofil.com

www.world-food.ru/engwww.akib.org.tr

www.fair.bgwww.oaib.gov.tr

www.fair.bg

www.rai.nl

www.reedexpo.co.uk

www.forumfuar.com

www.forumfuar.com

www.messe.at

www.forumfuar.com.tr

www.iirx.com.sg

www.reedces.com.cn

www.bolognafiere.it

www.forumfuar.comwww.icecf.com

www.euroblech.de/

www.tuyap.com.tr

www.cems.com.sg

www.forumfuar.com

www.forumfuar.com

www.midest.com

www.itf-ipack.com

www.itf-gida.com

www.forumfuar.com

www.eima.it

AMT - The Association for ManufacturingTechnology

Tarsus USA Inc.

ITECA LLP

PVE S.A. / EXPOFIL

GiMA International Exhibition Group GmbH& Co. KG ITE Moscow, Akdeniz ‹hracatç›Birlikleri

Orta Anadolu ‹hracatç› Birlikleri GenelSekreterli¤i

International Fair Plovdiv

RAI Group / Amsterdam RAI InternationalExhibition and Congress Centre

Reed Exhibitions

Iran International Exhibitions Co. (I.I.E.C.), Orient Exhibitions, IDRO InternationalTrading Co. FORUM FUARCILIK

Forum Fuarc›l›k Gelifltirme Afi

Reed Exhibitions Messe Wien

Forum Fuarc›l›k Gelifltirme Afi

IIR Exhibitions Pte. Ltd.

CES- Capital Exhibition Services / ReedHuayin Exhibitions Beijing

BolognaFiere

FORUM Fuarc›l›k Gelifltirme A.fi.

Mack Brooks Exhibitions Ltd.

TÜYAP Tüm Fuarc›l›k Yap›m A.fi.

CEMS Conference & ExhibitionManagement Services Pte. Ltd., PegasusConsultancy (Pvt) Ltd.

FORUM Fuarc›l›k Gelifltirme A.fi.

IMAG - Internationaler Messe- undAusstellungsdienst GmbHFORUM FUARCILIK

Reed Expositions France

ITF ‹STANBUL FUARCILIK A.fi.

Forum Fuarc›l›k Gelifltirme Afi

UNACOMA Service s.r.l.

AYLAR FUAR ADI TAR‹H‹ YER‹ KONUSU WEB ORGAN‹ZATÖR

MAK‹NE SEKTÖRÜNDE BEL‹RLENEN BAZI YURTDIfiI FUARLAR (2008 YILI EYLÜL, EK‹M VE KASIM DÖNEM‹)

95

mom

ent

exp

o

KASIM

ARALIK

OCAK

fiUBAT

A⁄AÇ ‹fiLEME MAK‹NES‹ FUARI-Uluslar aras› A¤aç iflleme

Makineleri, Kesici Tak›mlar, El Aletleri Fuar›

MACHINERY CENTRAL ASIA

International Machinery and Automation Exhibition

The BIG "5" Show-Trade Fair for the Construction

Industry in the Middle East

Bauma CHINA -International Trade Fair for Construction

Machinery, Building Material Machines, Construction

Vehicles and Equipment

TATEF International Metalworking Technologies Fair

W8 WORKING WITH WOOD-International Woodworking

and Sawmil Machiney and Equipment Exhibition

Bursa Metal ‹flleme Teknolojileri Fuar›

PLAST EURASIA ‹stanbul

STONEX’08

HOFEX & MEDEX International Exhibition of Home and

Office Furniture, Decoration & Interior Design,

Machineries, Equipment and Accessories

SAHARA International Agricultural Exhibition for Africa and

Middle East

TEKNO-09

ARABPLAST, Arab International Plastics and Rubber Trade

Show

MACHITECH Machinery and Equipment

LAMMA-Agricultural Machinery Exhibition

‹STANBUL GIDA-TEK, G›da Teknolojileri Fuar› ve G›da

Güvenli¤i

WIN - World of Industry

Interna. Trade Fair for the Manu. Industry - Machinery,

Welding, Surface Treatment, Materials Handling

EXPOFIL Textile Yarns and Fibres Exhibition

ITCE - International African Arabian Exhibition for Textile,

Embroidery and Sewing Machinery and Accessories

ANPIC International Fair of Suppliers, Machinery and

Fashion Preview for the Leather and Footwear Industries

SIMA/Simagena/Simavip Int. Agribusiness Show

15-19 Kas›m 2008

18-21 Kas›m 2008

23-27 Kas›m 2008

25-28 Kas›m 2008

25-30 Kas›m 2008

26-29 Kas›m 2008

26-30 Kas›m 2008

27-30 Kas›m 2008

27-30 Kas›m 2008

4-7 Aral›k 2008

1-4 Ocak 2009

11-14 Ocak 2009

11-14 Ocak 2009

20-24 Ocak 2009

21-22 Ocak 2009

28-31 Ocak 2009

5-8 fiubat 2009

10-13 fiubat 2009

19-21 fiubat 2009

19-22 fiubat 2009

22-26 fiubat 2009

‹stanbul, Türkiye

Almat›, Kazakistan

Dubai, BAE

fiangay, Çin

‹stanbul, Türkiye

Birmingham, ‹ngiltere

Bursa, Türkiye

‹stanbul, Türkiye

Kahire, MISIR

Tahran, ‹ran

Kahire, M›s›r

Dubai, BAE

Dubai, BAE

fiam, Suriye

Nework, ‹ngiltere

‹stanbul, Türkiye

‹stanbul, Türkiye

Paris, Fransa

Kahire, M›s›r

Leon, Meksika

Paris, Fransa

A⁄AÇ ‹fiLEME TEKN., ORMAN ÜRÜNLER‹

METAL ‹fiL., KAYNAK, ÜRET‹M TEKNOLOJ‹S‹

‹NfiAAT SANAY‹ VE MAK‹NE-EK‹PMANLARI

‹NfiAAT MAK‹NELER‹, ‹NfiAAT MALZEMELER‹

VE EK‹PMANLARI

METAL ‹fiLEME VE TEKN. (TAKIM TEZGAH.,

SAÇ ‹fiLEME MAK, PRES., YÜZEY ‹fiLEME

MAK., KES‹C‹ VE TUTUCU TAKIM VS.)

A⁄AÇ KESME VE ‹fiLEME MAK‹NELER‹

FABR‹K AOTOM., KAL‹TE KONT. VE TEST

ENS., YÜZEY ‹fiLEME, METALÜRJ‹,

DÖKÜMCÜLÜK, DEM‹R DIfiI MADENLER,

METAL ‹fiLEME, KAYNAK, ÜRET‹M TEKN.,

AMBALAJ, PLAST‹K VE KAUCUK TEKN.,

K‹MYA, PETRO K‹MYA

TAfi VE TAfi ‹fiLEME TEKNOLOJ‹LER‹, MER-

MER VE MERMER MAK‹NELER‹

MAK‹NE, TAKIM TEZGAHLARI, AMBALAJ

MAK‹NELER‹ VS.

TARIM, TARIM MAK‹NELER‹ VS.

Metal iflleme makineleri, kaynak makineleri,

a¤aç iflleme makineleri, döküm makinesi,

paketleme makineleri, inflaat ve yap›

malzemeleri

PLAST‹K, KAUÇUK HAMMADDELER‹ VE

MAK‹NELER‹

MAK‹NE VE MAK‹NE EK‹PMANLARI

TARIM MAK‹NELER‹

‹ÇE. DOL. VE SIVI GIDA TEKN., SÜT VE SÜT

ÜRÜN. TEKN., ET VE ET ÜRÜN. TEKN.,EKMEK,

PASTA, UNLU fiEK. VE Ç‹KO. ÜRÜN TEKN.,

GIDA GÜV., H‹JYEN VE KAL. KONT. TEKN.

METAL ‹fiLEME,KAYNAK, ÜRET‹M

TEKN,METALÜRJ‹,DÖKÜMCÜLÜK, DEM‹R DIfiI

MADENLER, YAN SANAY‹, YÜZEY ‹fiLEME

TEKST‹L, HAMMADDELER‹, MAK‹NELER‹

TEKST‹L, HAZIR G‹Y‹M MAK‹NE VE

AKSESUARLARI

DER‹, DER‹ ‹fiLEME MAK‹NELER‹

TARIM MAK‹NELER‹ VS.

www.tuyap.com.tr

www.expocentralasia.com

www.ipekyolu.info

www.dmgdubai.com

www.messe-muenchen.de

www.itf-exhibitions.com

info@itf-exhibitions.com

www.wmsa.org.uk

www.tuyap.com.tr

www.tuyap.com.tr

www.forumfuar.com

www.expotim.com

www.saharaexpo.com

http://www.messe-duesseldorf.de

www.oaib.gov.tr

www.alfajer.net

www.expotim.com

www.lammashow.co.uk

www.tuyap.com.tr

www.tuyap.com.tr

www.expofil.com

www.acg-itefairs.com

www.masterfuar.com.tr

www.anpic.com.mx

www.simaonline.com

TÜYAP Tüm Fuarc›l›k Yap›m A.fi.

CENTRAL ASIA INTERN. EXB. LTD.-

‹PEKYOLU ULUSLAR ARASI FUARCILIK A.fi.

dmg world media Dubai Ltd.

Messe München GmbH, Munich Trade

Fairs (Shanghai) Co. Ltd.

‹TF ‹STANBUL FUARCILIK A.fi.

WMSA Events Ltd.

TÜYAP BURSA Fuarc›l›k A.fi.

TÜYAP Tüm Fuarc›l›k Yap›m A.fi.

Forum Fuarc›l›k Gelifltirme Afi

Iran Home & Office Furniture Exporters

Union EXPOT‹M

ANCOM GROUP / EXPO

Orta Anadolu ‹hracatç› Birlikleri Genel

Sekreterli¤i

Al Fajer Information & Services

EXPOT‹M

Lincolnshire Agricultural Machinery

Manufacturing Association Ltd.

TÜYAP Tüm Fuarc›l›k Yap›m A.fi.

Hannover Messe Bileflim Fuarc›l›k Afi

PVE S.A. / EXPOFIL

ACG & ITE Trade Fairs S.A.E.

MASTER FUARCILIK

ANPIC A.C.

EXPOSIMA S.A.

AYLAR FUAR ADI TAR‹H‹ YER‹ KONUSU WEB ORGAN‹ZATÖR

MAK‹NE SEKTÖRÜNDE BEL‹RLENEN BAZI YURTDIfiI FUARLAR (2008 YILI KASIM, ARALIK - 2009 YILI OCAK VE fiUBAT DÖNEM‹)

Detayl› fuar aramas› için www.expodatabase.com ve www.fuarplus.com web siteleri ziyaret edilebilir.

‹LET‹fi‹M

96

mom

ent

exp

o

B‹RL‹KLER

Orta Anadolu Makine ve Aksamlar›‹hracatç›lar› Birli¤i 0312 447 27 40www.makinebirlik.com

Makine Sanayii Sektör Platformuwww.makinesektorplatformu.org

TURQUM312 447 27 40www.turqum.com

Türkiye ‹fl Makineleri Distribütörlerive ‹malatç›lar› Birli¤i0216 477 70 77www.imder.org.tr

‹fl Makineleri Mühendisleri Birli¤i0312 385 78 94www.ismakinalari.org

Kazan ve Bas›nçl› Kap SanayicileriBirli¤i0212 222 81 93www.kbsb.org

Makine ‹malatç›lar› Birli¤i0312 468 37 49 www.mib.org.tr

Türk Tar›m Alet ve Makineleri‹malatç›lar› Birli¤i0312 419 37 94www.tarmakbir.org

Türkiye Mermer Do¤altafl veMakinalar› Üreticileri Birli¤i0312 440 83 63www.tummer.org.tr

DERNEKLER

Ak›flkan Gücü Derne¤i 0212 222 19 71www.akder.org.tr

Ambalaj Makinecileri Derne¤i0216 545 49 48www.ambalaj.org.tr

Anadolu Un Sanayicileri Derne¤i0312 281 04 68-69www.ausd.org.tr

Anadolu Asansörcüler Derne¤i0312 232 06 40www.anasder.org.tr

Araç Üstü Ekipman ‹malatç›lar›Derne¤i0212-771 44 88www.arusder.org.tr

Ba¤lant› Elemanlar› Sanayici ve‹fladamlar› Derne¤i0212 613 79 00www.besiadturkey.com

Endüstriyel Otomasyon SanayicileriDerne¤i0216 469 46 96www.enosad.org.tr

‹klimlendirme, So¤utma, Klima‹malatç›lar› Derne¤i0216 469 44 96www.iskid.org.tr

Ostim Organize Sanayi Bölgesi0312 385 50 90www.ostim.org.tr

Öncü Sanayici ve ‹fladamlar› Derne¤i0312 395 73 90www.kilavuz.biz

Plastik Sanayicileri Derne¤i0212 425 13 13www.pagev.org.tr/pagder/main.asp

Sa¤l›k Gereçleri Üreticileri veTemsilcileri Derne¤i0 312 433 77 88www.sader.org.tr

Tüm Asansör Sanayici ve ‹fladamlar›Derne¤i0216 383 09 22www.tasiad.org.tr

Tekstil Makine ve Aksesuarlar›Sanayicileri Derne¤i0212 552 76 60www.temsad.com

Türk Pompa ve Vana Sanayicileri Derne¤i0312 255 10 73 www.pomsad.org.tr

Tüm T›bbi Cihaz Üretici ve TedarikçiDernekleri Federasyonu0312 468 69 84www.tumdef.org

RESM‹ KURUMLAR

Maliye Bakanl›¤›0312 425 78 16www.maliye.gov.tr

Sanayi ve Ticaret Bakanl›¤›0312 231 95 46www.sanayi.gov.tr

D›fl Ticaret Müsteflarl›¤›0312 204 75 00www.dtm.gov.tr

Baflbakanl›k Gümrük Müsteflarl›¤›0312 306 80 00www.gumruk.gov.tr

Devlet Planlama Teflkilat›Müsteflarl›¤›0312 294 50 00www.dpt.gov.tr

‹hracat› Gelifltirme Etüd Merkezi0312 417 22 23www.igeme.org.tr

Makina Mühendisleri Odas›(TMMOB)0312 231 31 59www.mmo.org.tr

Makine Sektör Meclisi Baflkanl›¤›(TOBB)0312 413 83 81www.tobb.org.tr

D›fl Ekonomik ‹liflkiler Kurulu0212 339 50 00www.deik.org.tr

Türk ‹flbirli¤i ve Kalk›nma DairesiBaflkanl›¤›0312 508 10 00www.tika.gov.tr

Türkiye ‹statistik Kurumu0312 410 04 10www.tuik.gov.tr

Hazine Müsteflarl›¤›0312 204 60 00www.hazine.gov.tr

TÜB‹TAK0312 468 53 00www.tubitak.gov.tr