Obecná nauka o kostech

  • Upload
    elata

  • View
    297

  • Download
    3

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Obecná nauka o kostech. Osteologie. Rozdělení kostí. Dlouhé kosti – ossa longa Krátké kosti – ossa brevia Ploché kosti – ossa plana Pneumatické – ossa pneumatika Sezamské kosti – ossa sesamoidea Nepravidelné kosti – ossa irregularia. Dlouhé kosti :. Trubicovité střední úseky - PowerPoint PPT Presentation

Citation preview

  • Obecn nauka o kostechOsteologie

  • Rozdlen kostDlouh kosti ossa longaKrtk kosti ossa breviaPloch kosti ossa plana Pneumatick ossa pneumatika Sezamsk kosti ossa sesamoidea Nepravideln kosti ossa irregularia

  • Dlouh kosti:Trubicovit stedn sekyKoncov sti kloubn konce (hlavice, jamka)Diafza (substantia compakta)Deov dutina (cavitas medullaris)Kostn de (medulla ossium)Epifza (substantia spongiosa, corticalis)Rstov chrupavka, metafza

  • Krtk kosti:CorticalisSubstantia spongiosaKloubn plochyPloch kosti:CorticalisSpongiosa (zde diploe) leben kostiPneumatick kosti:Uvnit dutinka vystlan sliznicSezamsk kosti:Ve lachchNepravideln:

  • Stavba kostiPeriosteum - zevn vrstva fibrzn, vnitn kambiov.Volkmannov kanlkySharpeyova vlknaEndost - (endosteum )Kompakta (substantia compacta )Haversovy lamely - systm lamel kolem jedn cvy tvo zkladn stavebn jednotku kosti osteon.Vmezeen lamelyPovrchov lamely - z kambiov vrstvy netvo osteon.Spongiza (substantia spongiosa ) nepravideln (diploe), do uritch smr trajektori,

  • Kostn de (medulla ossium ):erven kostn de (medulla ossium rubra ) -aktivn krvetvornou tknlut kostn de (medulla ossium flava) - znikem krvetvorby, tukov tked kostn de (medulla ossium gelatinosa) - ve st ztrtou tuku

  • Cvy kosti:Tepny:Vivn artrie (arteriae nutriciae ), ta kter zahjila enchondrln osifikaci, skrze foramina nutricia do canales nutricii.Metafzov artrie (arteriae metaphysariae)Epifzov artrie (arteriae epiphysariae)ly:Spolen s tepnamiSamostatn (leben, bedern obratle)

  • Inervace kost:Bohat inervace periostuOdtud prnik Haversovm systmm

  • Osifikace (kostnatn) a rst kost:Embryonln vznik skelet z mesenchymu innost osteoblast.Postembryonln se tvo z vaziva dvoj cestou.1. ENDESMLN OSIFIKACE Buky vaziva se mn v osteoblasty, za pomoc prekolagennch fibril a anorg.ltek vytv osteoidn tk vlknitou kost. Nap. klenba lebn, kln kost, doln elist Osteoblasty vytvej kost jen na zevn stran kosti. Na vnitn jsou buky osteoklasty kost odbourvaj (zvtovn objemu lebn dutiny).

  • 2. CHONDRLN OSIFIKACE:

    Novotvoen kosti na podkladu chrupavitho modelu.Chrupavit model se nepemuje v kost, ale je vodtkem pro zcela nov vytvenou kost. Dje se tak:na povrchu kosti perichondrln osifikaceuvnit kosti enchondrln osifikace

  • Perichondrln 2.m prenat., kambiov vrstva-osteoblastyEnchondrln ukldn sol, a. nutricia, chondroklasty + osteoblasty, osifikan jdro

  • Kostra trupu:Pte (columna vertebralis)33 34 vertebrae7 krnch12 hrudnch5 bedernch5 kovch (kost kov)4-5 kostrnch (kostr) Voln Srostl

  • Zakiven ptee:V pedozadn rovin zakivena ve tvaru S.Lordza (krn, bedern)Kyfza (hrudn, kov)Vvoj:Pi narozen ptomno pouze kyfotick hrudn a kov zakiven ptee (primrn). Tm rovn.Sekundrn zakiven ptee je jen naznaeno, pln se vyvj asi od druhho msce.

  • Obecn charakteristika obratle:corpus vertebraefacies terminalis super., inf. arcus vertebraeforamen vertebralecanalis vertebralispediculus arcus vertebraeincisura intervertebralis super., inf.foramen intervertebraleVbky:Processus spinosusprocessus transversiprocessus articulares super., inf.,

  • Krn obratle (vertebrae cervicales, zkratka C1-7)Corpus - nejmen, nzkForamen vertebrale trojhrannProc.spinosus rozvidlenProc.transversus foramen transversarium, tuberculum ant., post.

  • Nosi (atlas C1): arcus anterior et posterior atlantisArcus anterior - m na pedn ploe tuberculum anterius, na zadn ploe fovea dentisArcus posterior tuberculum posterius atlantisMassae laterales - foveae articulares superiores, facies articulares inferioresProc. transversus tuberculum anterius a tuberculum posterius (splynuly), sulcus arteriae vertebralis

  • epovec (axis, epistropheus C2):Corpus vysok, dens axis, facies articularis anterior axis, facies articularis posterior axisPedikuly siln, splvaj s tlem obratle, facies articulares superiores axis

  • 6. krn obratel (C6):Proc. transvers. Tuberculum anterius nazvan tuberculum caroticum zastavit krvcen z a. carotis communis

  • 7. krn obratel (vertebra prominens C7):Proc. spinosus kyjovit rozen a nen rozvidlen

  • Hrudn obratle (vertebrae thoracicae Th1-12)tla se kaudln zvtujkloubn ploky na bocch tl foveae costales (kraniln a kaudln)processus transversi 1.-10. hrudnho obratle je kloubn ploka (fovea costalis)processus transversi pro sklouben s facies articularis tuberculi costaeProcessus spinosiProcessus articulares

  • Speciln znaky hrudnch obratl:Th1 obratel m kraniln fovea costalis okrouhlou, kaudln tvaru plmsceTh2 po Th9 ob jamky (kraniln i kaudln) ve tvaru plmsceTh10 m jen plkruhovou kranilnTh11 okrouhlou pi kranilnm okrajiTh12 okrouhlou uprosted laterln plochy tla.

  • Th1 m uncus corporis vertebraeTh 3-7 ventrln na tle - impressio aorticaTh11 a Th12 trnov vbky krtk a tm v horizontln rovin, transverzln vbky jsou bez fovea costalis processus transversi

  • Bedern obratle (vertebrae lumbales L1-5):corpus - velk, irok a siln, ledvinovitho tvarupedikuly jsou masvnprocessus spinosi siln a irok, podoba destiekproc. artic. - orientovny do sagitln rovinyproc. transversus rozdlen v kraniln proc. mamillaris a kaudln proc. accesorius, zbytek v podob trnu (zakrnl ebro - processus costarius)

  • Speciln znaky bedernch obratl:L5 m velk, klnovit tlokrtk processus spinosussiln processus costariusiroce od sebe vzdlen processus articulares inferiores

  • Kov kost (os sacrum, S1-5):trojhelnkov tvarbasis ossis sacriapex ossis sacriFacies pelvina konkvn plochalineae transversae hranice pvodnch obratlovch tlforamina sacralia pelvina

  • 2. Facies dorsalis

    konvexn plochoucrista sacralis mediana srostl trnov vbkycrista sacralis intermedia - splynul kloubn vbkyforamina sacralia dorsaliacornua sacraliahiatus sacraliscrista sacralis lateralis - splynul transverzln vbky

  • 3. Pars lateralis kloubn ploku pro sklouben s pnevn kost facies auricularisdorzln od n se nachz drsnatina tuberositas sacralis

  • 4. Basisvstup do canalis sacralis S1 prominuje ventrln do pnevn dutiny jako pedho promontoriumsakralizace lumblnho obratlelumbalizace sakrlnho obratle5. Apexmalou ovlnou kloubn ploku pro sklouben s prvnmkostrnm obratlem

  • Kostrn kost (os coccygis, Co1-(4-5))45 rudimentrnch kostrnch obratl.dorzln povrch kostre - konvexncornua coccygea (kloubnch vbk Co1)hrot apex ossis coccygis je orientovn kaudln (me bt roztpen)

  • Hrudn kost (sternum):Rukoje (manubrium sterni)incisura jugularisincisura clavicularisincisura costalis I.synchondrosis manubriosternalis - (angulus sterni)incisura costalis II.

  • 2. Tlo (corpus sterni)nejvt, dlouh, zklaterlnch stranch zezy pro spojen s chrupavkami 2. 7. ebra (incisurae costales).synchondrosis xiphisternalis

    3. Meovit vbek (processus xiphoideus )Nejmen, mono rozvidlenkraniln - mal zez pro spojen s chrupavkou sedmho ebra (incisura costales)

  • ebra (costae ):Prav ebra (1.7. pr eber) costae veraeNeprav ebra (8.10. pr eber) costae spuriaeVoln ebra (11.12. pr eber) costae fluctuantes

  • Obecn charakteristika ebra:Kostn st - vertebrln a sternln koneccaput costae, crista capitis costae, dv fasety facies articulares capitis costae, krek collum costae, tuberculum costae, facies articularis tuberculi costae pro spojen s fovea costalis processus transversi hrudnho obratletlo corpus costae, angulus costae, vnitnm povrchu nadoln okraj sulcus costae (probh zde interkostln nerv a cvy), crista costae (kaudln okraj)

  • Speciln znaky:Prvn ebro (costa prima) (pod kln kost)sulcus a. subclaviae - ventrln od nj ml a mn zeteln sulcus v. subclaviae pon pro mm . scaleni anterioris et mediikaudln plocha ebra je hladk. Druh ebro (costa secunda )tuberculum m. scaleni posterioris a tuberositas m. serrati anterioris .

  • Kostra horn konetiny:(ossa membri superioris )jej skelet se skld z mimodn pohyblivho pletence a kost voln konetinyvoln st (pae, pedlokt, ruka)pletenec pan tvo lopatka a kln kost ramenn kloub je nejpohyblivjm kloubem tla, pomoc loketnho kloubu mn konetina svoji dlku (teleskopick funkce), pro run klouby je nejcharakteristitj chopov funkce.

  • Pletenec horn konetiny:(cingulum membri superioris)Lopatka (scapula)umstn ve svalstvu zad ve vi 2.7. ebraKloubn se spojuje s kln a pan kostKln kost (clavicula)Kloubn spojena s hrudn kost a lopatkou

  • Lopatka (scapula ):Facies costalis, facies dorsalisMargo medialis, lateralis, superiorAngulus superior, inferior, lateralisFacies costalispivrcena k ebrmvyhlouben (fossa subscapularis)Od medilnho okraje se thnou 34 drsn ry linea transversae

  • Facies dorsalisspina scapulaedv jmy fossa supraspinata, fossa infraspinata,nadpakem (acromion) - facies articularis acromii (spojen s kln kost)tuberositas triangularis spinae (slou pro pon vzestupn sti m. trapezius)processus coracoideus scapulae(pi odstupu zobcovitho vbku) se nachz zez incisura scapulaeIncisura je pepaena ligamentum transversum scapulae a otvorem, kter takto vznikne, prochz n. suprascapularis.

  • jamka - cavitas glenoidalisna kranilnm okraji m tuberculum supraglenoidale na kaudlnm okraji je tuberculum infraglenoidalecollum scapulae je na zen sti lopatky, po obvodu jamky

  • Kln kost (clavicula):esovit prohnutmediln konec (extremitas sternalis)- facies articularis sternalis claviculaelaterln konec (extremitas acromialis)-facies articularis acromialis claviculae s akromiem hebene lopatkykraniln plocha je hladkkaudln plocha - laterln drsnatina tuberositas coracoidea rozdlen na dorzln tuberculum conoideum a ventrlnj linea trapezoidea, sulcus subclavius

  • Kostra voln horn konetiny:Pan kost (humerus )Proximln konec humeru :caput humeri - hel asi 130 kapitodiafyzrn helcollum anatomicum humeriTuberculum majus humeriTuberculum minus humerisulcus intertuberculariscrista tuberculi majoris, minorcollum chirurgicum humeri

  • Diafza :trojbokho tlatuberositas deltoideadorzln stran - sulcus nervi radialisDistln konec humeru:rozen do stran a zakonen kloubnmi plochami.laterln z nich m kulovit tvar capitulum humerimediln m tvar kladky trochlea humeriepicondylus medialis, lateralis humeri Za medilnm epikondylem je hlub lbek sulcus nervi ulnarisfossa radialis, fossa coronoidea, fossa olecrani

  • Vetenn kost (radius)Proximln konec radia:caput radiifovea capitis radiicircumferentia articularis radiiDiafza :collum radiituberositas radiimargo anterior, posterior, interosseusForamen nutricium Distln konec radia :Incisura ulnaris radii pro kontakt s hlavikou loketn kostifacies articularis carpea radiiprocessus styloideus radii

  • Loketn kost (ulna)Proximln konec:okovec olecranon ulnaeincisura trochlearis ulnaeprocessus coronoideusDiafza :tuberositas ulnaeincisura radialis ulnaecrista m. supinatorismargo interosseusForamen nutriciumDistln konec:caput ulnaeCircumferentia articularis capitis ulnaeProcessus styloideus ulnaeSulcus m. extensor carpi ulnaris

  • Kosti ruky: (ossa manus)rozdlena do t oddl osm zpstnch kostpti zprstnch kost lnky prst

  • Zpstn kosti (ossa carpi):Proximln ada:kost lokovitou (os scaphoideum) kost polomsitou (os lunatum) kost trojhrannou (os triquetrum)kost hrkovou (os pisiforme)Distln ada:kost mnohohrann vt a men (os trapezium a os trapezoideum )kost hlavatou (os capitatum) hkovitou kost (os hamatum).

  • Lokovit kost: laterln stran drsnatina tuberositas ossis scaphoidei (soust vyveniny eminentia carpi radialis) (odstupuje irok vaz retinaculum flexorum)Polomsit kost:spojuje s facies carpea radii, distln s os capitatum, mediln s os triquetrum .

  • Trojhrann kostpodobu trojbokho jehlanu, na palmrn stran le ovln kloubn ploka pro os pisiforme .Hrkov kostSesamsk kost, uloen ve lae m. flexor carpi ulnaris, kloubn spojen s os triquetrum, tvo soust eminentia carpi ulnaris

  • Kost mnohohrann vt:kloubn se poj s os scaphoideum, distln se spojuje s I. metakarpemmediln m dv kloubn ploky (os trapezoideum, II. metakarpem)laterlnm okraji -tuberculum ossis trapezii, soust eminentia carpi radialis Kost mnohohrann men:proximaln se poj s os scaphoideumdistln s II. metakarpem

  • Kost hlavat:NejvtKost hkovit:Druh nejvtpalmrn strana - hamulus ossis hamati, soust eminentia carpi ulnaris

  • Zprstn kosti: (ossa metacarpi I.V.)distln uloenmi hlavicemi (caput ossis metacarpi)proximln uloen bze (basis ossis metacarpi),tlo (corpus ossis metacarpi) smrem do hbetu ruky lehce konvexn.

  • lnky prst ruky (phalanges digitorum manus )kadm prstu ti (phalanx proximalis, phalanx media a phalanx distalis)palci dva (phalanx proximalis a phalanx distalis)Kad lnek m proximln basis , corpus a distln kon kladkou trochlea phalangistlo lnku je uprosted nejslab, konvexn plocha smuje dorzlnDistln konec distlnho lnku (drsnatina tuberositas phalangis distalis)

  • Kostra doln konetiny: (skeleton membri inferioris)Opory a lokomoce vzpmenho tlarobustnj kosti, klouby a svaly a znan omezenou pohyblivost ne-li HKpnevn pletene (pnevn kost)voln doln konetiny (stehenn, holenn, ltkov, kosti nohy)

  • Pletenec doln konetiny:(cingulum membri inferioris)dv pnevn kosti, kontakt s kost kovouVentrln spojeny - symphysis pubicat kost: kyeln, sedac a kosti stydk, srst v jamce kyelnho kloubu (acetabulum), po pubert - os coxae,kontaktn kloubn ploka (facies lunata)incisura acetabulisted kyeln jamky (fossa acetabuli)

  • Kyeln kost (os ilium):corpus ossis iliiala ossis iliifossa iliacafacies auricularis (os sacrum)sulcus praeauricularis (variabiln,zvlt u en, kter rodily)tuberositas iliaca (pon lig. sacroiliaca)linea arcuata (hranice mal a velk pnve)crista iliaca - labium internum, externum, linea intermediaeminentia iliopubica

  • Facies glutea:linea glutaea ant., post., inf. crista iliaca.- spina iliaca anterior superiorspina iliaca anterior inferiorspina iliaca posterior superiorspina iliaca posterior inferiortuberculum glutaeum anteriusincisura ischiadica major

  • Stydk kost: (os pubis)corpus ossis pubis,ramus superior ossis pubis ramus inferior ossis pubis.kraniln ploe - pecten ossis pubistuberculum pubicum (pipojen tselnho vazu)sulcus obturatorius (a.,v. a n. obturatorius)facies symphysialis

  • Kost sedac:(os ischii)corpus ossis ischiiramus ossis ischiituber ischiadicumspina ischiadicaincisura ischiadica minorforamen obturatummembrana obturatoria

  • Kostra voln doln konetiny:Stehenn kost (femur )Proximln konec femuru :m hlavici caput femoris s fovea capitis femorisDiafza :collum femoris )trochanter majortrochanter minor linea intertrochanterica crista intertrochantericazadn stran - linea aspera (labium mediale, labium laterale)tuberositas glutaealinea pectineplanum popliteum (ploch pole)dv foramina nutricia

  • Distln konec femuru:condylus femoris medialis, lateralisepicondylus medialis, lateralisventraln - facies patellarisdorzaln - fossa intercondylarislinea intercondylaris (oddluje interkondylrn jamku od planum popliteum)mediln - tuberculum adductoriumlaterln - sulcus popliteus

  • ka: (patella)sesamsk kosttrojhelnkov tvarv ponov lae (m. quadriceps femoris)basis patellaeapex patellaefacies anterior patellae facies articularis patellae (dv fasety - ir lat.)

  • Holenn kost: (tibia)Proximln konec: condylus medialis, lateralisfacies articularis superioreminentia intercondylarisfacies articularis superior medialis, lateralistuberculum intercondylare mediale, lateralearea intercondylaris anterior, posteriorfacies articularis fibularis

  • Diafza tibie:trojstrann margo anterior (ostr pedn hranu), margo interosseus, margo medialis facies medialis, lateralis, posteriortuberositas tibiaelinea musculi soleiDistln konec:malleolus medialissulcus malleoli medialis (a.,v. tibialis posterior,n. tibialis)facies articularis inferior tibiaincisura fibularis

  • Ltkov kost:(fibula)Proximln konec:caput fibulaefacies articularis capitis fibulaeapex capitis fibulaeDiafza :tyhrannmargo anterior, medialis, posteriormezi margo anterior a medialis - krat hrana margo interosseus mezikostn membrny

  • Distln konec:malleolus lateralisfacies articularis malleoli lateralis (s hlezenn kost)fossa malleoli lateralis

  • Kosti nohy: (ossa pedis )sedmi znrtnchpti nrtnch kostlnky prst.

  • Kosti znrtn (ossa tarsi)kost hlezenn (talus) kost patn (calcaneus)kost lokovit (os naviculare) kost klnov I. (os cuneiforme mediale)kost klnov II. os cuneiformekost klnov III. intermedium os cuneiforme lateralekost krychlov (os cuboideum)

  • Hlezenn kost (talus ):corpus talitrochlea tali facies superior, facies malleolaris medialis (polomsit), facies malleolaris lateralis (trojhelnkov)distaln facies articularis calcanea post., (sulcus tali), mediana, anter.processus posterior talituberculum mediale, tuberculum laterale (sulcus tendinis m. flexoris hallucis longi)collum tali , caput talifacies articularis navicularis

  • Patn kost (calcaneus )dorz.- facies articulares talares anterior, media, posteriorsulcus calcaneimed.- sustentaculum tali (podpr talus)sulcus tendinis m. flexoris hallucis longi lat. - trochlea peronaealis (sulcus tendinis m. peronaei longi)tuber calcanei (processus medialis, lateralis tuberis calcanei)facies articularis cuboidea

  • Lokovit kost (os naviculare)distln - m ti ploch fasety pro spojen s klnovmi kostmi.med. - tuberositas ossis navicularisKlnov kosti:Os cuneiforme medialeOs cuneiforme intermediumOs cuneiforme lateraleKrychlov kost: (os cuboideum)lat.na plantrn stran - sulcus tendinis m. peronaei longiprox. - tuberositas ossis cuboidei

  • Nrtn kosti: (ossa metatarsi )pt kostdistln uloenmi hlavicemi (caput ossis metatarsalis )prox. (basis ossis metatarsalis), corpus ossis metatarsalis (smrem do hbetu nohy lehce konvexn)I. metatarsus (na plantrn ploe hlavice m rhy od sezamskch kost) (II. nkdy)V. metatarsus (laterlnm okraji vybh v tuberositas ossis metatarsalis quinti)

  • lnky prst nohy:(phalanges digitorum pedis)kad prst ti (phalanx proximalis, media, distalis)palci dva (phalanx proximalis a distalis)Kad lnek m prox. basis, corpus, dist. - caput phalangis lnky jsou zkrcenytvrtho a ptho prstu maj tendenci ke srstndistlnm konci konenho lnku je drsnatina tuberositas phalangis distalis

  • Pnev jako celek:Tvar komolho kueleVznik spojenm kost pnevn a kosti kov, kostreLinea terminalis (jako promocntoriu, linea arcuata a pecten ossis pubis k symfze) velk, mal pnev = vchod do mal pnve (apertura pelvis superior)vchod pnevn (apertura pelvis inferior)e pnevn (amplitudo pelvis)ina pnevn (angustia pelvis)

  • distantia bispinalis vzdlenost spinae ilacae ant. sup. prmrn 2526cm; distantia bicristalis nejvt vzdlenost heben kyelnch lopat 2829cm; distantia bitrochanterica vzdlenost obou trochanter major 3132cm; conjugata externa vzdlenost trnu L5 (nebo stedu L5/S1 kloubu) vlastn vrchol Michaelisovy routy, a mezi hornm okrajem symfzy; m 1920cm

  • Lebka: (cranium)Schrnka pro mozek a smyslov orgnydlme na:kosti mozkov sti (neurocranium)leben klenbu (osifikuj endesmln)kosti bze lebn (osifikuj enchondrln)b) kosti obliejov sti (splanchnocranium) osifikuj endesmln s vjimkou jazylky (enchondrln)

  • Mozkov st lebky:(neurocranium)tln kost (os occipitale)klnovou kost (os sphenoidale)eln kost (os frontale)kosti temenn (ossa parietalia)kosti spnkov (ossa temporalia)

  • Tln kost: (os occipitale)podklad tlu pon jovch sval.t st:pars basilarispars lateralissquama occipitalis foramen magnum

  • Pars basilaris:spojuje tln kost s klnovou kost mlk vyhlouben clivus (mozkov kmen)tuberculum pharyngeum- zevn strany (raphe pharyngis (hltanu)Synostosis sphenooccipitalis - synchondrosis (do 20let)

  • Postrann sti:(partes laterales)condyli occipitalescanalis hypoglossalisfossa condylariscanalis condylaris (pro iln spojky) sulcus sinus sigmoidei (vstup na vnitn stran )incisura jugularis kter s podobnm zezem na spnkov kosti vytv foramen jugulare (pro vena jugularis interna, hlav.nervy)

  • upina tln kosti - dorsln:(squama occipitalis)protuberantia occipitalis externacrista occipitalis externalinea nuchae supremalinea nuchae superiorlinea nuchae inferior

  • upina tln kosti - ventrln:(squama occipitalis)margo lambdoideus, margo mastoideusprotuberantia occipitalis internaeminentia cruciformissulcus sinus transversisulcus sinus sagittalis superioriscrista occipitalis internafossae occip. cerebralesfossae occip. cerebellares

  • Kost klnov:(os sphenoidale )sted baze lebnty st:

    corpus ossis sphenoidalis alae minores ossis sphenoidalisalae majores ossis sphenoidalisprocessus pterygoidei ossis sphenoidalis

  • Tlo klnov kosti - dorsaln:(corpus ossis sphenoidalis)tvar krychlesella turcica fossa hypophysialis dorsum sellae processus clinoidei posteriores tuberculum sellaesulcus chiasmatissulcus caroticus - (lingula sphenoidalis- zevn)

  • Tlo klnov kosti - ventrln:(corpus ossis sphenoidalis)crista sphenoidalisrostrum sphenoidale (pro spojen s vomerem)apertura sinus sphenoidalis (vstup - sinus sphenoidalis, uvnit septum sinus sphenoidalium) zsti zakryta tenkmi kostnmi lamelami - conchae sphenoidales

  • Mal kdla: (alae minores ossis sphenoidalis )zk trojcp plotnkyprocessus clinoidei anteriores canalis opticus odstupu zrakovho nervufissura orbitalis superior (spojuje stedn lebn jmu s onic)

  • Velk kdla:(alae majores ossis sphenoidalis )facies cerebralisfacies temporalisfacies infratemporalisfacies orbitalisfacies maxillaris

  • Velk kdla:(alae majores ossis sphenoidalis )pi jejich odstupu od tla foramen rotundum (pro prostup n. maxillaris)foramen ovale (pro prchod n. mandibularis)foramen spinosum (pro a. meningea media) mal trn spina ossis sphenoidalis

  • Kdlat vbky:(processus pterygoidei ossis sphenoidalis)odstupuj z kaudalnho okraje tlalamina medialislamina lateraliskaudln zez - incisura pterygoideafossa pterygoideafossa scaphoidea.hamulus pterygoideuscanalis pterygoideus

  • Kost eln:(os frontale)podklad ela a stropu onicet st:squama frontalispartes orbitalespars nasalis

  • upina eln kosti:(squama frontalis)eln hrboly - tubera frontaliamargo supraorbitalis med. incisura frontalis nebo (foramen frontale)laterln incisura supraorbitalis (foramen supraorbitale) pro n. trigeminusarcus superciliaresstedn rovin prominuje - glabella crista frontalis

  • Onicov sti:(partes orbitales)laterln fossa glandulae lacrimalismedialn fovea trochlearis (kladka lachy okohyb. svalu)foramen ethmoidale anteriusforamen ethmoidale posterius

  • st nosn: (pars nasalis )tvar psmene Uspojena s ichovou kost, nosnmi kostmi a horn elistsinus frontalisseptum sinuum frontaliumvysuje pes apertura sinus frontalis

  • Kost temenn:(os parietale)podklad leben klenbysutura coronalissutura lambdoideasutura squamosasutura sagittalisforamina parietaliatubera parietalialinea temporalis superiorlinea temporalis inferior

  • Kost spnkov (os temporale )soust laterln stny a bze lebnskld se z pti st:Pars petrosaPars squamosaPars mastoideaPars tympanicaProcessus styloideus

  • Pars petrosa:(os petrosum , pyramis ) trojbok hranolfacies anteriorapex pyramidis impressio trigeminaliscanalis caroticussulcus, hiatus n. petrosi majorissulcus, hiatus n. petrosi minoriseminentia arcuata (pednho polokruhovho kanlku)tegmen tympani

  • b) facies posteriorsmuje do zadn jmy lebn.margo superior pyramidis sulcus sinus petrosi superiorisporus acusticus internus kter pokrauje jako chodbika (meatus acusticus internus) slep konec se nazv fundus rozdlen hranou crista transversa na horn a doln polovinu hornm - canalis nervi facialiszbylch stech n. vestibulocochlearis apertura externa canaliculi cochleae (st canaliculus cochleae z nitrounho labyrintu)incisura jugularis, foramen jugulare (s tln kost)

  • c) facies inferior obrcena na basis cranii externacanalis caroticus 21ve fossa jugul. - vstup do canaliculus mastoideus. pi pednm okraji fossa jugul. - fossula petrosa 23 v n vstup do canaliculi tympanici 24foramen stylomastoideus (vztup z canalis facialis)proc. styloideus proc. mastoideusincisura mastoidea

  • Pars squamosa:squama ossis temporalisprocessus zygomaticusarcus zygomaticusdorzlnm nad porus acusticus externus vybh crista supramastoideaspina suprameatumfossa mandibularis 46 (jamka pro sklouben s hlavic doln elisti)tuberculum articulare 47

  • Pars mastoidea:processus mastoideus postnatln, pneumatizace, incisura mastoideaPars tympanica: tenk, kornoutovit stoen kostn plotnka pipojen k pars petrosa a pars squamosaohraniuje z vt sti zevn zvukovodincisura tympanicasulcus tympanicusmembrana tympanifissura petrotympanicafissura petrosquamosa

  • Obliejov st lebky:(splanchnocranium)horn elist (maxilla)nosn kost (os nasale )slzn kost (os lacrimale )lcn kost (os zygomaticum)patrov kost (os palatinum)doln nosn skoepa (concha nasalis inferior)ichov kost (os ethmoidale)radlin kost (vomer)doln elist (mandibula)jazylka (os hyoideum)

  • Horn elist:(maxilla )corpus maxillae processus frontalisproc. zygomaticusproc. palatinusproc. alveolaris

  • Corpus maxillae:facies orbitalisfacies anteriorfacies infratemporalisfacies nasalisfacies orbitalistvo dno onicesulcus infraorbitaliscanalis infraorbitalisforamen infraorbitalisb) facies infratemporalistuber maxillae canales alveolares posteriores (drobn otvrky- ke koenm stoliek)

  • c) facies anteriorforamen infraorbitale (canales alveolares s nervov-cvnmi svazky)fossa canina (nad koenem piku)crista infrazygomaticaincisura nasalis (vstup do nosn dutiny - apertura piriformis nasi)spina nasalis anterior

  • d) facies nasalishiatus sinus maxillaris (uvnit dutiny nosn) sinus maxillarisrecessus frontalis, recessus zygomaticus, recessus palatinus a recessus alveolaris (do vech jejch vbk)

  • Processus frontalis maxillae:crista lacrimalis anterior vytv lbek pro vvodn slzn cesty vedouc do nosn dutiny (ductus nasolacrimalis)obrcen do nosn dutiny se nachz dal dv pn hrany, crista ethmoidalis (stedn nosn skoepou), crista conchalis (s doln nosn skoepou)

  • Processus zygomaticus maxillaetrojbok vbek tla maxily spojuje s lcn kostProcessus alveolariszubn lka alveoli dentalessepta interalveolariasepta intraalveolariajuga alveolaria

  • Processus palatinus3/4 tvrdho patra (palatum durum)sutura palatina medianasutura palatina transverzaliasulci palatinimezielistn otvor foramen incisivum(os incisivum)

  • Nosn kost: (os nasale)prov tenk kostn plotnkysutura internasalisdoln okraj podloen chrupavkou

  • Slzn kost: (os lacrimale )dopluje mediln stnu onicevertikln hrana crista lacrimalis posterior a ventrln od n sulcus lacrimalisSlzn lbek se roziuje ve fossa sacci lacrimalis z jamky pokrauje kaudlncanalis nasolacrimalis,hamulus lacrimalis

  • Lcn kost: (os zygomaticum)ohranien dna a laterln stny onicetla a t vbk:Corpus ossis zygomatici:ti plochy facies orbitalis 5 , facies lateralis (malaris) 4 a facies temporalis 6foramen zygomaticoorbitaleforamen zygomaticofacialeforamen zygomaticotemporaleProcessus frontalisProcessus maxillarisProcessus temporalis (spoluvytv jam. oblou)

  • Patrov kost: (os palatinum)sti tvrdho patra, laterln stnu nosn dutinydv plotnkyLamina horizontalis tvrdho patrasutura palatina transversa (s maxillou)crista nasalis vybh dorzln ve spina nasalis posterior (pikld se zde vomer)foramen palatinum majus a foramina palatina minoraprocessus pyramidalis

  • Patrov kost: (os palatinum)Lamina perpendicularisvnitn (nosn) stran dv horizontln hrany pro pipojen stedn a doln nosn skoepy (crista ethmoidalis, crista conchalis)processus orbitalisprocessus sphenoidalisincisura sphenopalatina.

  • Doln nosn skoepa:(concha nasalis inferior )vytv laterln stny nosn dutinyti vbky:processus maxillaris 3processus lacrimalis 2processus ethmoidalis 1

  • Kost ichov (os ethmoidale)mezi onicemi, vytv strop a laterln stny nosn dutinyt st:Lamina cribrosadrkovan plotnka,Lamina perpendicularisvertikln plotnka tvo horn st pepky nosncrista galli

  • Kost ichov (os ethmoidale)Labyrinthus ethmoidalissystm dutinek - celullae ethmoidalesconcha nasalis superiorconcha nasalis mediaprocessus uncinatuslamina orbitalisforamen ethmoidale anterius et posterius (s eln kost)

  • Radlin kost (vomer)tvo dorzokaudln st kostnho nosnho septaKraniln okraj - alae vomeris (na rostrum sphenoidale)Kaudln konec radlin kosti se pikld ke crista nasalisVentrokraniln s lamina perpendicularis ichov kosti.

  • Doln elist (mandibula)corpus mandibulae dv vtve ramus mandibulaepipojench k tlu v hlu angulus mandibulae.

  • Corpus mandibulae:

    ztlutn dolnho okraje bradov krajin -trigonum mandibulaeprotuberantia mentalistuberculum mentale (variabiln vytvoen)spina mentalisfossa digastricaprocessus alveolarislinea mylohyoidea (vnitn strana)fovea sublingualisfovea submandibularisforamen mentale, jm vysuje canalis mandibulae

  • Ramus mandibulae:processus coronoideus s ostrou pedn hranou crista temporalisprocessus condylariscaput mandibulaecollum mandibulaefovea pterygoideaincisura mandibulaelinea obliquaforamen mandibulaesulcus mylohyoideustuberositas massetericatuberositas pterygoidea

  • Jazylka (os hyoideum)neprov kostmstem zatku a ponu ady krnch svalCorpus ossis hyoideiCornua minora ossis hyoideiCornua majora ossis hyoidei

  • http://old.lf3.cuni.cz/ustavy/anatomie/atlas/osteologie/