Календарь памятных дат 2012 г.niab.by/zn_dati/2012/kalandar2012.pdfс.100 430 гадоў з часу выдання (1582) “Хронікі...” М. Стрыйкоўскага,

НАЦЫЯНАЛЬНЫ ГІСТАРЫЧНЫ АРХІЎ БЕЛАРУСІ

К А Л Я Н Д А Р

ЗНАМЯНАЛЬНЫХ І ПАМЯТНЫХ ДАТ

ПА ГІСТОРЫІ БЕЛАРУСІ НА 2012 ГОД

МІНСК, 2011

2

1150 гадоў назад (862) у летапісах упершыню ўпамінаецца Полацк

(Полотеск, Полотьск, Полтеск). Иллюстрированная хронология истории Беларуси. С древности и до наших дней. Мн., 2000, с.19

1150 гадоў назад (862) у летапісах упершыню ўпамінаецца

Смаленск як адзін з цэнтраў крывічаў: Иллюстрированная хронология истории Беларуси. С древности и до наших дней. Мн., 2000, с.19


Віцебск (Видбеск, Витепеск, Витьбеск). Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У6Т. Т.2 Мн., 1994, с.309

1020 гадоў з часу стварэння (992) Полацкай епархіі.

Рэлігія і царква на Беларусі. Энцыкл. даведнік. Мн., 2001. С.253

995 гадоў назад (1017) у летапісных крыніцах упершыню

ўпамінаецца Бярэсце (Берестье, Бераст; цяпер Брэст). Иллюстрированная хронология истории Беларуси. С древности и до наших дней. Мн., 2002, с.23

945 гадоў назад (1067) у “Аповесці мінулых гадоў” упершыню

ўпамінаецца Мінск (Меньск, Менеск). Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У6Т. Т.5 Мн., 1999, с.148

945 гадоў назад (1067) у летапісах упершыню ўпамінаецца Орша

(Ръша). Иллюстрированная хронология истории Беларуси. С древности и до наших дней. Мн., 2002, с.26

915 гадоў назад (1097) у летапісах упершыню ўпамінаецца Пінск

(Пинеск, Пиньск). Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У6Т. Т.2 Мн., 1999, с.495

910 гадоў назад (1102) быў заснаваны Барысаў (паводле

вызначэння В.Тацішчава). Иллюстрированная хронология истории Беларуси. С древности и до наших дней. Мн., 2002, с.30

3


Навагародская (Наваградская) зямля (цэнтр г. Наваградак). Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У6Т. Т.2 Мн., 1999, с.254

895 гадоў назад (1117) у летапісах ўпершыню ўпамінаецца

Смаленскае княства, у склад якога ўваходзілі ўсходнія землі Беларусі. Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У6Т. Т.6 Мн., 2001, с.357


Гродна (Городень). Иллюстрированная хронология истории Беларуси. С древности и до наших дней. Мн., 2002, с.32

885 гадоў назад (1127) у летапісах упершыню ўпамінаецца Клецк

(Клеческ). Иллюстрированная хронология истории Беларуси. С древности и до наших дней. Мн., 2002, с.32

880 гадоў назад (1132) полацкае веча выбрала князем Васільку.

Иллюстрированная хронология истории Беларуси. С древности и до наших дней. Мн., 2002, с.33

870 гадоў назад (1142) у летапісах упершыню ўпамінаецца Гомель (Гомін). Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У6Т. Т.3 Мн., 1996, с.61


Рагачоў. Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У6Т. Т.6 Мн., 2001, с.39

865 гадоў назад (1147) у летапісах упершыню ўпамінаецца Брагін

(Брягин). Иллюстрированная хронология истории Беларуси. С древности и до наших дней. Мн., 2002, с.34

860 гадоў назад (1152) пачалося будаўніцтва у Полацку Спаса-

Ефрасіннеўскага храма мясцовым дойлідам Іаанам (заказчыца Ефрасіння). Рэлігія і царква на Беларусі: Энцыклапедычны даведнік. Мн., 2001, с.255

4

850 гадоў з часу пачатку княжання ў Полацку Усяслава

Васількавіча (1162-1186). Иллюстрированная хронология истории Беларуси. С древности и до наших дней. Мн., 2002, с.36

775 гадоў назад (1237) войскі галіцка-валынскага князя Данілы

Раманавіча і наваградскіх князёў Ізяслава і Міндоўга разграмілі нямецкіх рыцараў пад г. Драгічынам Надбужскім. Иллюстрированная хронология истории Беларуси. С древности и до наших дней. Мн., 2002, с.40

775 гадоў назад (1237) войскі галіцка-валынскага князя Данілы

Раманавіча і наваградскіх князёў Ізяслава і Міндоўга разграмілі нямецкіх рыцараў пад г. Драгічыным Надбужскім. Иллюстрированная хронология истории Беларуси. С древности и до наших дней. Мн., 2002, с.40

760 гадоў назад (1252) у летапісах упершыню ўпамінаюцца

Навагрудак (Новгородок), Слонім (Услонім, Вслоним), Ваўкавыск (Волковыеск) і Здзітаў (цяпер вёска ў Бярозаўскім раёне). Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У6Т. Т.5 Мн., 1999, с.254

745 гадоў назад (1267) у пісьмовых крыніцах упершыню

згадваецца Магілёў. Иллюстрированная хронология истории Беларуси. Мн., 2002, с.45


Кобрын. Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У6Т. Т.4 Мн., 1997, с.218

705 гадоў з часу ўваходжання (1307) Полацкага княства ў склад

Вялікага княства Літоўскага на правах аўтаноміі паводле дагавора – “ряда”. Иллюстрированная хронология истории Беларуси. С древности и до наших дней. Мн., 2002, с.49

650 гадоў з часу перамогі (1362) войска ВКЛ на чале з Альгердам

пад аб' яднанымі войскамі Залатой Арды каля ракі Сінія Воды.

5

Иллюстрированная хронология истории Беларуси. Мн., 2002, с.54

635 гадоў з часу княжання ў Вялікім княстве Літоўскім Ягайлы

Альгердавіча (1377-1392). Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995 С.784 635 гадоў назад (1377) упершыню ў пісьмовых крыніцах

упамінаецца мястэчка Езярышча (цяпер гарадскі пасёлак у Гарадоцкім раёне). Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У6Т. Т.3 Мн., 1996, с.348


ўпамінаецца Гарадзецкае княства ( з канца 15 ст. Давыд-Гарадзецкае княства, існавала да 1586 г.) Иллюстрированная хронология истории Беларуси. С древности и до наших дней. Мн., 2002, с.56


ўпамінаюцца гарады Бабруйск і Ігумен (з 1923 г. Чэрвень). Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т.3 Мн., 1996, с.472; т.1 Мн. 1993, с.249.

625 гадоў назад (1387) Вільня атрымала магдэбургскае права.

Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т.2 Мн., 1994, с.292 620 гадоў назад (1392) пачалося княжанне ў Вялікім княстве

Літоўскім Вітаўта. Иллюстрированная хронология истории Беларуси. Мн., 2002, с.58


ўпамінаецца горад і замак Дрысвяты (цяпер вёска ў Браслаўскім раёне). Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т.3 Мн., 1996, с.302

605 гадоў назад (1407) быў пабудаваны мураваны замак у Оршы.


605 гадоў назад (1407) заключаны гандлёвы дагавор паміж

Полацкам і Рыгаю.

6


580 гадоў з часу пачатку княжання ў Вялікім княстве Літоўскім

Жыгімонта Кейстутавіча (1432-1440). Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т.3 Мн., 1996, с.379

560 гадоў назад (1447) з'явіліся першыя пісьмовыя звесткі пра

Радашковічы, Бешанковічы, маёнтак Налібокі. Иллюстрированная хронология истории Беларуси. Мн., 2002, с.68

560 гадоў з часу першага ўпамінання (1452) у пісьмовых

крыніцах горада Драгічына (спачатку меў назву Давячоравічы). Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т.3 Мн., 1996, с.274


крыніцах горада Бярозы (да 1940 г. Бяроза Картузская, Картуз-Бяроза). Иллюстрированная хронология истории Беларуси. Мн., 2002, с.71


ўпамінаецца горад Пружаны (пачатковая назва Дабучын). Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т.5 Мн., 1999, с.576


крыніцах мястэчак Кажан-Гарадок і Мсцібаў. Иллюстрированная хронология истории Беларуси. Мн., 2000, с.72

520 гадоў з часу пачатку княжання ў Вялікім княстве Літоўскім

Аляксандра (1492-1506). Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т.1 Мн., 1993, с.108

500 гадоў назад (1512) упершыню ўпамінаюцца Хойнікі як вёска так званага Брагінскага графства ў Вялікім княстве Літоўскім Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995 С.742

495 гадоў з пачатку (1517) выдавецкай дзейнасці Ф.Скарыны ў

Празе (да 1519 г. выдадзена 23 кнігі Бібліі).

7

Мысліцелі і асветнікі Беларусі. Энцыклап. давед. Мн. 1995. с.123

495 гадоў з часу будаўніцтва (1517-1519) у Навагрудку

Барысаглебскай царквы – помніка архітэктуры готікі. Иллюстрированная хронология истории Беларуси. Мн., 2000, с.79


крыніцах горада Паставы. Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 2005. с.566

490 гадоў з часу стварэння (1522) Ф. Скарынам друкарні ў Вільні,

першай на тэрыторыі Усходняй Еўропы. Выданне ім. “Малой падарожнай кнігі”.



крыніцах мястэчка Ружаны. Ілюстраваная храналогія гісторыі Беларусі. Мн., 1995, с.78; Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995. с.629

460 гадоў з часу будаўніцтва (1552) ў мястэчку Смаргонь

кальвінскага збора – помніка архітэктуры рэнесансу. Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995. с.674 460 гадоў з часу пршага ўпамінання (1552) у пісьмовых крыніцах

мястэчка Лагішын (цяпер гарадскі пасёлак у Пінскім раёне). Иллюстрированная хронология истории Беларуси. Мн., 2000, с.87

455 гадоў з дня нараджэння Л.Сапегі (1557-1633), палітычнага, грамадскага і ваеннага дзеяча Вялікага княства Літоўскага, дыпламата і мысліцеля. Мысліцелі і асветнікі Беларусі. Энцыклап. давед. Мн. 1995. с.119

450 гадоў з часу выдання (1562) С. Будным у нясвіжскай друкарні “Катэхізіса”. Рэлігія і царква на Беларусі: Энцыклапедычны даведнік. Мн., 2001, с.56

8

450 гадоў з дня нараджэння Тамаша Макоўскага (1562-1630) – беларускага картографа, гравёра і друкара. Мысліцелі і асветнікі Беларусі. Энцыклап. давед. Мн. 1995. с.253


ўпамінаецца горад Мёры (цяпер Міёры). Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т.5 Мн., 1999, с.130

440 гадоў з дня нараджэння М.Сматрыцкага (свецкае імя Максім

Герасімовіч), (1572-1630) (па іншых звестках 1577-1633), беларускага і ўкраінскага пісьменніка-палеміста, грамадскага і царкоўнага дзеяча. Мысліцелі і асветнікі Беларусі. Энцыклап. давед. Мн. 1995. с.137

435 гадоў з часу атрымання (1577) гарадамі Магілёў, Мазыр і

мястэчкам Ула (цяпер гарадскі пасёлак у Полацкім раёне) поўнага магдэбургскага права. Иллюстрированная хронология истории Беларуси. Мн., 2000, с.97

430 гадоў з часу першага шпамінання (1582) у пісьмовых

крыніцах мястэчак Бягомль (цяпер гар. пасёлак у Докшыцкім раёне) і Дарогі (цяпер горад Старыя дарогі). Иллюстрированная хронология истории Беларуси. Мн., 2000, с.100

430 гадоў з часу выдання (1582) “Хронікі...” М. Стрыйкоўскага, у

якой ўпершыню найбольш поўна адлюстраваны падзеі з гісторыі Вялікага княства Літоўскага. Мысліцелі і асветнікі Беларусі. Энцыклап. давед. Мн. 1995. с.146

425 гадоў з часу будаўніцтва (1587-1593) ў Нясвіжы касцёла

езуітаў (архітэктар Джавані Бернардоні) – першага помніка архітэктуры барока на Беларусі. Иллюстрированная хронология истории Беларуси. Мн., 2000, с.101

425 гадоў назад (1587) горад Ліда атрымаў магдэбургскага права.

Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т.4 Мн., 1997, с.362

9

415 гадоў назад (1597) Віцебск атрымаў магдэбургскае права.


415 гадоў з дня нараджэння А. Філіповіча (1597-1648),

беларускага пісьменніка-публіцыста, грамадскага, палітычнага і царкоўнага дзеяча. Мысліцелі і асветнікі Беларусі. Энцыклап. давед. Мн. 1995. с.325

400 гадоў назад (1612) у мястэчку Любча была заснавана

друкарня. Иллюстрированная хронология истории Беларуси. Мн., 2000, с.105.

400 гадоў з часу стварэння (1612-1649) цудатворнага абраза Маці

Божай Будслаўскай. Иллюстрированная хронология истории Беларуси. Мн., 2002, с.105-106

395 гадоў з часу заснавання (1617) ліцэя ў Слуцку, адной са

старэйшых сярэдніх навучальных устаноў на Беларусі (з 1788 г. публічнае евангелісцкае вучылішча, з 1809 г. павятовае вучылішча, з 1827 г. гімназія, у 1868-1918 гг. класічная гімназія). Иллюстрированная хронология истории Беларуси. Мн., 2000, с.106

375 гадоў назад (1637) мястэчка Ружаны атрымала магдэбургскае

права. Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т.6 Мн., 2001, с.129

375 гадоў назад (1637) першыя школы базыльянаў былі

заснаваны ў Барунах, Жыровічах, Навагрудку і інш. Иллюстрированная хронология истории Беларуси. Мн., 2000, с.110

370 гадоў назад (1642) мястэчка Дзівін (цяпер у Кобрынскім

раёне) атрымала самакіраванне паводле магдэбургскага права.

10


370 гадоў з дня нараджэння Т. Абуховіча (1642-1707),

пісьменніка-мемуарыста, дзяржаўнага і ваеннага дзеяча Вялікага княства Літоўскага. Мысліцелі і асветнікі Беларусі. Энцыклап. давед. Мн. 1995. с.165

360 гадоў назад (1652) мястэчкі Капыль і Жыровічі атрымалі

самакіраванне паводле мандэбургскага права. Иллюстрированная хронология истории Беларуси. Мн., 2000, с.116

345 гадоў з часу адкрыцця (1667) першага на Беларусі

міждзяржаўнага паштовага маршруту: Вільня-Мінск-Магілёў-Смаленск-Масква. Иллюстрированная хронология истории Беларуси. Мн., 2000, с.123

330 гадоў назад (1682) быў заснаваны стараверамі-бежанцамі з

Расіі горад Ветка. Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т.2 Мн., 1994, с.254

310 гадоў з часу будаўніцтва (1702-1705) у мястэчку Івянец

касцёла і кляштара францішканцаў – помніка архітэктуры барока. Иллюстрированная хронология истории Беларуси. Мн., 2000, с.128

300 гадоў з часу будаўніцтва (1712) у Навагрудку фарнага

касцёла, помніка архітэктуры барока. Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т.5 Мн., 1999, с.254

295 гадоў назад (1717) была заснавана налібоцкая

шкломануфактура (гута), якая існавала да канца 1860-х гадоў. Иллюстрированная хронология истории Беларуси. Мн., 2000, с.133

290 гадоў назад (1722) у Магілёве пачаў дзейнічаць школьны тэатр пры езуіцкім калегіўме.

11


275 гадоў назад (1737) была заснавана шкломануфактура ў

мястэчку Урэчча (Любанскі раён) Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т.6 Мн., 2001, с.590

270 гадоў з часу заснавання (1742) Свержанскай фаянсавай мануфактуры (мяст. Свержань Навагрудскага павета, зараз вёска Новы Свержань Стаўбцоўскага раёна, існавала па 1760 г.) Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995. с.650

260 гадоў назад (1752) у г. Нясвіжы была заснавана суконная мануфактура, якая існавала да 1867 г. Иллюстрированная хронология истории Беларуси. Мн., 2000, с.136

250 гадоў назад (1762) мястэчка Бобр атрымала самакіраванне

паводле мандэбургскага права. Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т.2 Мн., 1994, с.49

250 гадоў назад (1762) мястэчка Мядзель атрымала

самакіраванне паводле магдэбургскага права. Иллюстрированная хронология истории Беларуси. Мн., 2000, с.136

250 гадоў назад (1762) у Гродна было заснавана балетнае

вучылішча (існавала да 1785 г.) Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т.3 Мн., 1996, с.147

245 гадоў з дня нараджэння М. Кажынскага (1767-1823), спевака,

акцёра, рэжысёра і антрэпрэнёра, стваральніка першага пастаяннагша тэатра ў Мінску (на польскай мове). Мысліцелі і асветнікі Беларусі. Энцыклап. давед. Мн. 1995. с.217

240 гадоў назад (1772) адбыўся першы падзел Рэчы Паспалітай

паміж Расіяй, Прусіяй і Аўстрыяй (паводле Пецярбургскай

12

канвенцыі ад 5 жніўня 1772 г.). Далучэнне ўсходняй часткі Беларусі да Расійскай імперыі. Иллюстрированная хронология истории Беларуси. Мн., 2000, с.138

240 гадоў з моманту ўтварэння (1772) Магілёўскай губерні

(існавала да 1919 г.) Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т.5 Мн., 1999, с.19

240 гадоў назад (1772) было ўтворана Беларускае генерал-

губернатарства. Иллюстрированная хронология истории Беларуси. Мн., 2000, с.138

235 гадоў з дня нараджэння І.І. Аляшкевіча (1777-1830),

беларускага мастака-жывапісца. Мысліцелі і асветнікі Беларусі. Энцыклап. давед. Мн. 1995. с.171

235 гадоў назад (1777) заснавана Слонімская друкарня (існавала па 1782 г.). Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995. с.668

235 гадоў назад (1777) пачалося будаўніцтва Гомельскага

палацава-паркавага комплекса. Иллюстрированная хронология истории Беларуси. Мн., 2000, с.140

225 гадоў назад (1787) у Полацку пачала дзейнічаць друкарня пры Полацкім езуіцкім калегіуме. Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т.5 Мн., 1999, с.531

215 гадоў назад (1797) была заснавана Мінская губернская

друкарня (існавала да 1917 г.) Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т.3 Мн., 1999, с.175

215 гадоў назад (1797) была заснавана Віцебская губернская друкарня (існавала да 1917 г. з перапынкам у 1812-1815 гг.) Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т.2 Мн., 1994, с.323

215 гадоў назад (1797) заснавана Мінская губернская друкарня (існавала па 1917 г.) Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995. с.489

13

215 гадоў назад (1797) заснавана Віцебская губернская друкарня

(існавала па 1917 г. з перапынкам у 1812 – 1815 гг.) Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995. с.171

215 гадоў назад (1797) пачалося будаўніцтва Бярэзінскага канала,

які злучыў басейны рэк Дняпра і Заходняя Дзвіна (будаўніцтва скончана ў 1805 г.) Иллюстрированная хронология истории Беларуси. Мн., 2002, с.146

215 гадоў з дня нараджэння Я.І. Сухадольскага (1797-1875),

беларускага мастака-баталіста. Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т.6, кн.1. Мн., 2001, с.450

215 гадоў назад (1797) архітэктарам Ф. Крамарам быў

распрацаваны першы праектны план забудовы Мінска. Чантурия Ю.В. Градостроительное искусство Беларуси. Мн., 2005, с.208-209

210 гадоў з часу ўтварэння (1802) Віцебскай і Магілёўскай

губерняў. Беларусь: Энцыклапед.давед. Мн., 1995, с.171 210 гадоў з часу стварэння (1802) Гродзенскага гарадскога

тэатра. Иллюстрированная хронология истории Беларуси. Мн., 2002, с.148

200 гадоў назад (1812) у Полацку пачала дзейнічаць езуіцкая

акадэмія з правамі універсітэта (існавала да 1820 г.) Беларусь: Энцыклапед.давед. Мн., 1995, с.589 195 гадоў назад (1817) у Віленскім універсітэце пачало

дзейнічаць тайнае студэнцкае таварыства філаматаў. Иллюстрированная хронология истории Беларуси. Мн., 2002, с.152

190 гадоў назад (1822) у Гродне была заснавана тытунёвая

фабрыка. Беларусь: Энцыклапед.давед. Мн., 1995, с.245

14

180 гадоў назад (1832) быў закрыты Віленскі універсітэт. Беларусь: Энцыклапед.давед. Мн., 1995, с.165 170 гадоў назад (1842) у Лагойскім замку братамі К. і Я.

Тышкевічамі быў заснаваны першы на Беларусі гісторыка-археалагічны музей (музей старажытнасцей). Мысліцелі і асветнікі Беларусі. Энцыклап. давед. Мн. 1995. с.576

170 гадоў з моманту закладкі (1842) у Горы-Горацкай

земляробчай школе батанічнага саду. Иллюстрированная хронология истории Беларуси. Мн., 2002, с.161

165 гадоў назад (1847) пачала выдавацца газета “Полоцкие

епархиальные ведомости» Иллюстрированная хронология истории Беларуси. Мн., 2002, с.162

160 гадоў назад (1852) трупай В. Дуніна-Марцінкевіча была

пастаўлена у Мінску першая беларуская опера “Сялянка” (“Ідылія”), музыка С. Манюшкі і К. Крыжаноўскага, лібрэта В. Дуніна-Марцінкевіча. Мысліцелі і асветнікі Беларусі. Энцыклап. давед. Мн. 1995. с.419

160 гадоў з пачатку дзейнасці (1852) Віленскага цэнтральнага

архіва старажытных грамат (дзейнічаў да 1915 г.) Иллюстрированная хронология истории Беларуси. Мн., 2002, с.164

150 гадоў назад (1862) у Вільні быў створаны Літоўскі правінцыяльны камітэі – цэнтр падрыхтоўкі і кіраўніцтва паўстаннем 1863-1864 гг. на Беларусі і ў Літве. Иллюстрированная хронология истории Беларуси. Мн., 2002, с.167

150 гадоў з моманту выдання (1862) беларускага буквара

(выдадзены ў Варшаве А.У. Аскеркам). Иллюстрированная хронология истории Беларуси. Мн., 2002, с.164

15

150 гадоў назад (1862) было створана Таварыства мінскіх урачоў.


150 гадоў з часу заснавання (1862) Віцебскага цэнтральнага архіва старажытных актаў (існаваў па 1903 г.) Иллюстрированная хронология истории Беларуси. Мн., 2002, с.167

150 гадоў з часу выдання (1862) нелегальнай рэвалюцыйна-

дэмакратычнай, першай беларускамоўнай газеты “Mużyckaja prauda” (“Мужыцкая праўда”). Выдавалася ў 1862 – 1863 гг. К. Каліноўскім, Ф. Ражанскім, С. Сангіным (Сонгіным), В. Урублеўскім Беларусь: Энцыклапед.давед. Мн., 1995, с.502

150 гадоў назад (1867) быў заснаваны Паўночна-Заходні аддзел

Рускага геаграфічнага таварыства (дзейнічаў да 1914 г.) Иллюстрированная хронология истории Беларуси. Мн., 2002, с.172

140 гадоў з часу заснавання (1872) у Полацку настаўніцкай семінарыі (існавала да 1918 г.) Иллюстрированная хронология истории Беларуси. Мн., 2002, с.173

140 гадоў з пачатку вытворчасці (1872) паперы на Добрушскай

папяровай фабрыцы. Беларусь: Энцыклапед.давед. Мн., 1995, с.278

140 гадоў з часу адкрыцця (1872) у Мінску адзінага ў Беларусі

вучылішча арганістаў (існавала па 1897 г.) Беларусь: Энцыклапед.давед. Мн., 1995, с.485

140 гадоў назад (1872) заснавана чыгуначная станцыя Асіповічы

Лібава-Роменскай чыгункі Иллюстрированная хронология истории Беларуси. Мн., 2002, с.173

16

135 гадоў з часу заснавання (1877) Віцебскага станкабудаўнічага завода імя Камінтэрна (першапачаткова існаваў як чыгуна-ліцейна-машынабудаўнічы завод). Иллюстрированная хронология истории Беларуси. Мн., 2002, с.175

130 гадоў з часу стварэння (1882) на Беларусі акруговых судоў.


130 гадоў назад (1882) уведзена ў эксплуатацыю чыгуначная

лінія Пінск-Жабінка. Иллюстрированная хронология истории Беларуси. Мн., 2002, с.177

125 гадоў назад (1887) скончана будаўніцтва чыгуначнай лініі

Гомель-Бранск. Иллюстрированная хронология истории Беларуси. Мн., 2002, с.180

120 гадоў назад (1892) у Пінску заснавана запалкавая фабрыка

“Прагрэс-Вулкан”. У 1959 г. на базе фанернага завода і запалкавай фабрыкі створаны фанерна-запалкавы камбінат (з 1971 г. галоўнае прадпрыемства вытворчага аб’яднання “Пінскдрэў” Ілюстраваная храналогія гісторыі Беларусі. Мн., 1995, с.170

120 гадоў з часу заснавання (1892) шклозавода ў в. Парэчча

Пухавіцкага раёна. Ілюстраваная храналогія гісторыі Беларусі. Мн., 1995, с.170

120 гадоў назад (1892) пачала сваю работу першая на тэрыторыі

Расійскай імперыі Віцебская акулярная фабрыка (дзейнічала да 1941 г.) Беларусь: Энцыклапед.давед. Мн., 1995, с.485

120 гадоў з моманту ўводу ў эксплуатацыю (1892) Мінскай конкі.

Ілюстраваная храналогія гісторыі Беларусі. Мн., 1995, с.170

17

120 гадоў з часу заснавання (1892) у Віцебску мастацкай школы-майстэрні Ю. Пэна (існавала да 1918 г.) Ілюстраваная храналогія гісторыі Беларусі. Мн., 1995, с.170

120 гадоў з дня нараджэння А.М. Бразера (1892-1942),

беларускага скульптара, жывапісца і графіка, заслужанага дзеяча мастацтваў Беларусі. Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі. Т.1. Мн., 1984, с.463-464

115 гадоў назад (1897) праводзіўся першы ўсеагульны перапіс

насельніцтва ў Расіі, паводле якога на тэрыторыі Беларусі (у сучасных межах) жыло 6380 тыс.чалавек. Ілюстраваная храналогія гісторыі Беларусі. Мн., 1995, с.173

115 гадоў назад быў заснаваны (1897) Магілёўскі царкоўна-

археалагічны музей (існаваў да 1918 г., экспанаты перададзены Магілёўскаму губернскаму музею). Археалогія і нумізматыка Беларусі: Энцыклапедыя. Мн., 1993. с.386

110 гадоў назад (1902) пачалося выданне ў Мінску газеты

“Северо-Западный край” прагрэсіўнай газеты ліберальнага кірунку. Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т.6, кн.1 Мн., 2001, с.275

110 гадоў назад (1902) у Барысаве была адкрыта картонна-

папяровая фабрыка “Папірус”. Ілюстраваная храналогія гісторыі Беларусі. Мн., 1995, с.176

110 гадоў назад (1902) пачало дзейнічаць Таварыства вывучэння

Магілёўскай губерніі. Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т.6, кн.1 Мн., 2001, с.491

110 гадоў назад (1902) у Пецярбургу беларусамі – студэнтамі вышэйшых навучальных устаноў створана культурна-асветная арганізацыя “Круг беларускай народнай прасветы і культуры” (існавала па 1904 г.) Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995, с.402

110 гадоўназад (1902) праз Магілёў пракладзена Пецярбургска-Адэская чыгунка

18

Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995, с.447 105 гадоў назад (1907) у Вільні створана выдавецтва “Нашай

Нівы” (існавала па 1914 г.) . Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т.5. Мн., 1999, с.315

105 гадоў назад (1907) была створана першая беларуская

тэатральная трупа Ігната Буйніцкага (існавала да 1913 г.) Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі. Т.1. Мн., 1984, с.510-511

105 гадоў з часу заснавання (1907) у Мінску металаапрацоўчага завода “Гігант” (з 1927 г. Мінскі станкабудаўнічы завод імя Кастрычніцкай рэвалюцыі; з 1976 г. галоўнае прадпрыемства Мінскага станкабудаўнічага вытворчага аб яднання)

Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995, с.495 105 гадоў з часу адкрыцця (1907) у Мінску музычнага вучылішча

Н. Рубінштэйна (існавала да 1915 г.) Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995, с.485

105 гадоў назад (1907) у Мінску заснаваны лесапільны завод (з 1921 г. механасталярны завод “Дрэваапрацоўшчык”, на базе якога ў 1939 – 1940 гг. створаны радыёзавод, з 1958 г. Мінскі прыборабудаўнічы завод, з 1992 г. Беларускае вытворчае аб’яднанне радыётэхнікі “БелВАР”) . Беларуская энцыклапедыя. Т 3. Мн., 1996, с.440

105 гадоў назад (1907) створана Гродзенскае таварыства

аматараў драматычнага і музычнага мастацтва “Муза” Беларуская энцыклапедыя. Т 5. Мн., 1997, с.446

105 гадоў з часу заснавання (1907) Гродзенскага педагагічнага

таварыства. Беларуская энцыклапедыя. Т 5. Мн., 1997, с.420

105 гадоў з часу заснавання (1907) у Вільні Таварыства сяброў

навук (займалася даследаваннем гісторыі, этнаграфіі, культуры і прыроды Літвы, Беларусі і Польшчы, існавала па 1939). Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т.2, кн.2. Мн., 1994, с.259

19

100 гадоў назад (1912) у Пецярбургу пачаў выдавацца літаратурна-мастацкі альманах “Маладая Беларусь” (выдаваўся да 1913 г.)

Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995, с.457 100 гадоў назад (1912) у Мінску быў створаны гарадскі музей

Ілюстраваная храналогія гісторыі Беларусі. Мн., 1995, с.192 100 гадоў з часу заснавання (1912) у Мінску Таварыства аматараў

прыродазнаўства, аграфіі і археалогіі (існавала да 1915 г.) Ілюстраваная храналогія гісторыі Беларусі. Мн., 1995, с.192

100 гадоў назад (1912) у Мінску заснавана Таварыства сяброў

музыкі (існавала да 1917 г.) Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995, с.486

100 гадоў назад (1912) створаны Мінскі гарадскі музей (існаваў

па 1915 г.) Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т.5, Мн., 1999, с.184

95 гадоў назад нарадзіўся Мікола (Мікалай Мікалаевіч)

Сурначоў (1917 – 1945), беларускі паэт Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995, с.693

95 гадоў з дня нараджэння У.С.Амельянюка (1917-1942), аднаго

з арганізатараў Мінскага антыфашысцкага падполля ў гады Вялікай Айчыннай вайны, Героя Савецкага Саюза. Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т.1, Мн., 1993, с.115

СТУДЗЕНЬ 1 Новы год

100 гадоў з дня нараджэння Г.Ф.Бржазоўскага (1912 – 2006), беларускага жывапісца Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995, с.124

5 105 гадоў з дня нараджэння К.Л. Губарэвіча (1907-1987),

драматурга, заслужанага дзеяча мастацтваў Беларусі. Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995, с.254

20

6 100 гадоў з дня нараджэння Л.М. Абеліёвіча (1912-1985), кампазітара, заслужанага дзеяча мастацтваў Беларусі. Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі. Т.1. Мн., 1984, с.9-10 100 гадоў з дня нараджэння Я.М. Палосіна (1912-1981), акцёра, народнага артыста Беларусі, народнагпа артыста СССР. Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995, с.554

7 Ражство Хрыстова (праваслаўнае)

100 гадоў з дня нараджэння С.Б. Друкер (1907-1984), спявачкі, народнай артысткі Беларусі. Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі. Т.2. Мн., 1985, с.362

7 105 гадоў з дня нараджэння К.І. Лукашова (1907-1987),

геолага і геахіміка, акадэміка Акадэміі навук Беларусі, заслужанага дзеяча навукі Беларусі. Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995, с.436

9 115 гадоў з дня нараджэння В.А. Шашалевіча (1897-1941), беларускага драматурга. Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі. Т.5. Мн., 1987, с.568

10 120 гадоў з дня нараджэння В.Ф. Фёдарава (1892-1971),

рэжысёра, народнага артыста Беларусі. Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995, с.728

12 95 гадоў з дня нараджэння М.І.Калачынскага (1917-1990),

паэта, заслужанага работніка культуры Беларусі. Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995, с.355

18 135 гадоў з дня нараджэння У.Р.Гардзіна (1877-1965), акцёра

і рэжысёра, аднаго з пачынальнікаў беларускага кіно, народнага артыста СССР. Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі. Т.2. Мн., 1985, с.46

21

18 130 гадоў з дня нараджэння І.В.Лангбарда (1882-1951), архітэктара і педагога, заслужанага дзеяча мастацтваў Беларусі. Архітэктура Беларусі: Энцыклапед.даведнік. Мн., 1993, с.592

20 120 гадоў з дня нараджэння Б.А.Тарашкевіча (1892-1938),

філолага, літаратара, грамадскага і палітычнага дзеяча Беларусі, акадэміка Акадэміі навук Беларусі, аўтара першай беларускай граматыкі. Иллюстрированная хронология истории Беларуси. С древности и до наших дней. Мн., 2000, с.19

20 120 гадоў з дня нараджэння Р.Р.Шырмы (1892-1978),

фалькларыста, харавога дырыжора, народнага артыста Беларусі, народнага артыста СССР. Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995, с.775

105 гадоў з дня нараджэння І.М.Лушчыцкага (1907 – 1973), беларускага філосафа, член-карэспандэнта Акадэміі навук Беларусі, заслужанага дзеяча навукі Беларусі Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995, с.439

21 105 гадоў з дня нараджэння М.Ф.Садковіча (1907-1968),

пісьменніка, кінарэжысёра, кінадраматурга, заслужанага дзеяча мастацтваў Беларусі. Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі. Т.4. Мн., 1987, с.605

22 95 гадоў з дня нараджэння М.Д.Ворвулева (1917-1967),

беларускага і ўкраінскага спевака, народнага артыста СССР. Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі. Т.1. Мн., 1984, с.678

24 115 гадоў з дня нараджэння В.Ф. Купрэвіча (1897-1969),

батаніка, акадэміка Акадэміі навук Беларусі, заслужанага дзеяча навукі Беларусі. Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995, с.411

25 110 гадоў з дня нараджэння П.З.Калініна (1902-1966), аднаго

з арганізатараў ў кіраўнікоў партызанскага руху на Беларусі ў гады Вялікай Айчыннай вайны, дзяржаўнага дзеяча Беларусі.

22

Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т.4, Мн., 1997, с.28

28 300 гадоў з дня нараджэння Удальрыка- Крыштофа Радзівіла (1712 – 1770), дзяржаўнага дзеяча Вялікага княства Літоўскага, польскага і беларускага паэта, гісторыка Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т.6, Мн., 2001, с.62

29 115 гадоў з дня нараджэння Г.Я. Змудзінскага (1897-1938),

беларускага мастака-графіка. Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі. Т.2. Мн., 1985, с.535

31 120 гадоў з дня нараджэння А.Гурло (1892-1938),

беларускага паэта. Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995, с.255 * * *

505 гадоў з часу заснавання (1507) Навагрудскага ваяводства.

Иллюстрированная хронология истории Беларуси. С древности и до наших дней. Мн., 2000, с.78

ЛЮТЫ 4 125 гадоў з дня нараджэння Ф.Г.Шантыра (1887-1920),

беларускага пісьменніка, публіцыста і грамадскага дзеяча. Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т.6, Мн., 2003, с.193

7 125 гадоў з дня нараджэння В.В.Папова (1887-1955),

вучонага-геадэзіста, акадэміка Акадэміі навук Беларусі, заслужанага дзеяча навукі і тэхнікі Беларусі. Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995, с.557-558

9 105 гадоў з дня нараджэння І.А.Булыгіна (1907-1984),

вучонага-фізіёлага, акадэміка Акадэміі навук Беларусі, заснавальніка бларускай школы фізіёлагаў. Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995, с.135

10 125 гадоў з дня нараджэння В.І.Перахода (1887-1964),

вучонага ў галіне лесаводства і лясной эканомікі, акадэміка Акадэміі навук Беларусі, заслужанага дзеяча навукі Беларусі.

23

Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995, с.576 11 205 гадоў з дня нараджэння Н.Орды (1807-1883), беларускага

кампазітара, піяніста, педагога і мастака. Асветнікі зямлі беларускай. Энцыклапед.даведнік. Мн., 2001, с.313

12 105 гадоў з дня нараджэння В.П. Лапіна (1902 – 1991), беларускага і рускага спевака, заслужанага артыста Беларусі. Республика Беларусь: энциклопедия. Т.4. Мн., 2007, с.405

13 100 гадоў з дня нараджэння У.Б.Карпава (1912 – 1977),

беларускага пісьменніка, літаратурнага крытыка. Республика Беларусь: энциклопедия. Т.3. Мн., 2006, с.890 Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995, с.495

14 105 гадоў з дня нараджэння А.Звонака (1907-1996), беларускага паэта. Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі. Т.2. Мн., 1985, с.515

16 255 гадоў з дня нараджэння Ю.Нямцэвіча (1757-1841),

польскага пісьменніка беларускага паходжання. Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995, с.539

23 Дзень абаронцаў Айчыны і Узброеных Сіл Рэспублікі Беларусь

23 95 гадоў з дня нараджэння Я.А.Карнавухава (1917-1984),

акцёра, народнага артыста Беларусі. Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі. Т.2. Мн., 1985, с.690

23 95 гадоў з дня нараджэння (1917) Э.М.Тырманд, беларускага

кампазітара і педагога. Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі. Т.5. Мн., 1995, с.655

23 95 гадоў з дня нараджэння С.І.Селіханава (1917-1976),

скульптара, народнага мастака Беларусі. Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995, с.655

24

24 110 гадоў з дня нараджэння І.М.Хвораста (1902 – 1983),

танцоўшчыка, балетмайстра, збіральніка беларускага харэаграфічнага фальклору, заслужанага работніка культуры Беларусі Республика Беларусь: энциклопедия. Т.7. Мн., 2008, с.409

26 100 гадоў з дня нараджэння У.Б.Карпава (1912-1977),

беларускага пісьменніка. Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі. Т.2. Мн., 1985, с.693

27 105 гадоў з дня нараджэння П.І.Альсміка (1907-1992),

селекцыянера-бульбавода, акадэміка Акадэміі навук Беларусі. Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995, с.32

28 95 гадоў з часу перамогі (1917) Лютаўскай рэвалюцыі ў Расіі.

Ілюстраваная храналогія гісторыі Беларусі. Мн., 1995, с.198 29 140 гадоў з дня нараджэння В.К.Бялыніцкага-Бірулі (1872-

1957), беларускага і рускага жывапісца-пейзажыста, народнага мастака Беларусі.

Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995, с.140 САКАВІК 1 95 гадоў з дня нараджэння (1917) Ф.І.Шмакава, акцёра,

рэжысёра, народнага артыста Беларусі, народнага артыста СССР. Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі. Т.5. Мн., 1987, с.579

1 105 гадоў з дня нараджэння А.І.Гінцбурга (1907-1972),

кінааператара і рэжысёра, заслужанага дзеяча мастацтваў Беларусі. Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі. Т.2. Мн., 1985, с.81

25

3 945 гадоў назад (1067) адбылася бітва на рацэ Нямізе памж

войскамі паўднёва-рускіх князёў Яраславічаў і полацкага князя Усяслава Брачыславіча. Ілюстраваная храналогія гісторыі Беларусі. Мн., 1995, с.23

4 95 гадоў з часу стварэння (1917) у Мінску першага атрада

міліцыі на чале з М.В.Фрунзе. Ілюстраваная храналогія гісторыі Беларусі. Мн., 1995, с.199

115 гадоў з дня нараджэння В.Ф.Шаранговіча (1897-1938), партыйнага і дзяржаўнага дзеяча Беларусі. Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995, с.764

5 235 гадоў з дня нараджэння Ю.Маралёўскага (1777-1845),

паэта, педагога, кіраўніка Полацкай езуіцкай акадэміі ў 1816-1818 гг. Асветнікі зямлі беларускай. Энцыклапед.даведнік. Мн., БелЭІ, 2001, с.280

6 155 гадоў з дня нараджэння Г.І.Танфільева (1857-1928),

географа, батаніка, глебазнаўства, пачынальніка геабатанічных даследванняў на Беларусі. Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995, с.700

6 95 гадоў назад (1917) бывў створаны Гомельскі Савет рабочых і салдацкіх дэпутатаў. Ілюстраваная храналогія гісторыі Беларусі. Мн., 1995, с.199

7 140 гадоў з дня нараджэння В.А.Залатарова (1872-1964),

рускага і беларускага кампазітара і педагога, заслужанага артыста РСФСР, народнага артыста Беларусі. Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995, с.319

7 100 гадоў з дня нараджэння Т.К.Хадкевіча (1912-1975),

пісьменніка, заслужанага работніка культуры Беларусі. Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі. Т.5. Мн., 1987, с.432

125 гадоў з дня нараджэння У.С. Фальскага (1887 – 1924), беларускага грамадска-палітычнага, дзяржаўнага і

26

культурнага дзеяча, акцёра, аднаго з стваральнікаў беларускага прафесійнага тэатра Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995, с.725

8 Дзень жанчын. 120 гадоў з дня нараджэння А.Р.Чарвякова (1892-1937),

дзяржаўнага дзеяча Беларусі. Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т.6, кн. 2. Мн., 2003, с.138

11 125 гадоў з дня нараджэння А.Гаруна (А.У.Прушынскі)

(1887-1920), беларускага паэта, празаіка, драматурга, публіцыста, дзеяча нацыянальна-вызваленчага руху. Асветнікі зямлі беларускай. Энцыклапед.даведнік. Мн., 2001, с.112

13 205 гадоў з часу ўтварэння (1802) Віцебскай губерні (існавала да 10 сакавіка 1924 г.). Иллюстрированная хронология истории Беларуси. С древности и до наших дней. Мн., 148, с.78

14 110 гадоў з дня нараджэння П.С.Малчанава (1902-1977),

акцёра, народнага артыста Беларусі, народнага артыста СССР. Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995, с.460

15 Дзень Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь 20 245 гадоў з часу ўтварэння (1767) Слуцкай канфедэрацыі

пратэстанцкай і праваслаўнай шляхты. Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т.3, Мн., 2004, с.327

20 115 гадоў з дня нараджэння М.Ф. Гікалы (1897-1938),

савецкага, партыйнага і ваеннага дзеяча. Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995, с.222

31 125 гадоў з дня нараджэння Б.Р.Брэжгі (1887-1957),

археолага, гісторыка, археографа, палеографа, філолага. Археалогія і нумізматыка Беларусі. Энцыклапедыя. Мн., 1993, с.98

27

* * * 95 гадоў з моманту стварэння (1917) органаў Часовага ўрада на

Беларусі: у Мінску Часовага грамадскага камітэта парадку, у Віцебску Гарадскога грамадскага камітэта, у Магілёве выканаўчага камітэта па ахове грамадскай бяспекі, у Гомелі Камітэта грамадскай бяспекі і дабрабыту горада. Ілюстраваная храналогія гісторыі Беларусі. Мн., 1995, с.198-200

95 гадоў з часу стварэння (1917) беларускіх дэмакратычных

арганізацый: у Гомелі – Саюза беларускай дэмакратыі, у Віцебску – Беларускага народнага саюза, у Магілёве – Беларускага народнага камітэта. Ілюстраваная храналогія гісторыі Беларусі. Мн., 1995, с.199

95 гадоў з часу ўтварэння (1917) Саветаў рабочых дэпутатаў у

Оршы, Магілёве, Бабруйску, Мазыры, Рагачове, Барысаве, Полацку, Рэчыцы, Слуцку і інш. Ілюстраваная храналогія гісторыі Беларусі. Мн., 1995, с.198-200

95 гадоў назад (1917) у Мінску адбылася канферэнцыя

Беларускай сацыялістычнай грамады, якая выказалася за аўтаномію Беларусі ў складзе Расійскай Рэспублікі. Ілюстраваная храналогія гісторыі Беларусі. Мн., 1995, с.200

95 гадоў назад (1917) у Мінску адбыўся з'езд беларускіх

нацыянальных арганізацый, які стварыў Беларускі нацыянальны камітэт (старшыня Р.Скірмунт). Ілюстраваная храналогія гісторыі Беларусі. Мн., 1995, с.200

К Р А С А В І К 1 455 гадоў з часу прыняцця (1557) “Уставы на валокі”, якой ў

Вялікім княстве Літоўскім была ўнармавана зямельная рэформа.

Нарысы гісторыі Беларусі. Т.1. Мн., 1994. с.473

145 гадоў з дня нараджэння А.Я. Багдановіча (1862 – 1940), беларускага этнографа, фалькларыста і мовазнаўца Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995, с.65

28

2 180 гадоў з дня нараджэння П.В.Баброўскага (1832 – 1905),

беларускага гісторыка, этнографа, ваеннага дзеяча. Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995, с.62

160 гадоў з часу стварэння (1852) Віленскага цэнтральнага архіва старажытных актаў (створаны для збірання і зберажэння дакументаў часоў Вялікага княства Літоўскага на тэрыторыях Віленскай, Гродзенскай, Мінскай, Ковенскай губерняў, дзейнічаў па 1915 г.). Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т.2. Мн., 1994, с.288

4 455 гадоў з дня нараджэння Льва Сапегі (1557 – 1633), палітычнага, грамадскага і ваеннага дзеяча Вялікага княства Літоўскага, дыпламата і мысліцеля. Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995, с.646

8 Вялікдзень (па календары каталіцкай канфесій) 10 105 гадоў з дня нараджэння І.А. Матусевіча (1907-1985),

акцёра, народнага артыста Беларусі. Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі. Т.3. Мн., 1986, с.483-484

15 Вялікдзень (па календары праваслаўнай канфесій) 17 95 гадоў з дня нараджэння Л.Ф.Бражніка (1917-1992),

спевака, народнага артыста Беларусі. Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995, с.121

19 100 гадоў з дня нараджэння Л.Я. Прокшы (1912 – 1994),

беларускага пісьменніка. Республика Беларусь: энциклопедия. Т.6. Мн., 2008, с.290

20-23 95 гадоў назад (1917) адбыўся 1 з'езд сялянскіх дэпутатаў

Мінскай і Віленскай губерняў. Ілюстраваная храналогія гісторыі Беларусі. Мн., 1995, с.201

24 120 гадоў з дня нараджэння І.Б.Сіманоўскага (1892 – 1967), беларускага бібліятэказнаўца, бібліёграфа, перакладчыка,

29

заслужанага дзеяча культуры Беларусі. Беларуская энцыклапедыя. Т 14. Мн., 2002, с.283

. і. 24 Радаўніца 26 170 гадоў назад (1842) адбылося ўрачыстае адкрыццё

Брэсцкай крэпасці. Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995, с.128

* * *

100 гадоў назад (1912) пачалося выданне беларускага сельскагаспадарчага часопіса “Саха”. Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995, с.647 95 гадоў з дня адкрыцця (1917) у Мінску Першага беларускага таварыства драмы і камедыі (існавала да сярэдзіны 1920 г.) Ілюстраваная храналогія гісторыі Беларусі. Мн., 1995, с.201 М А Й

1 Свята працы 1 95 гадоў з часу выдання (1917) у Мінску газеты “Грамада”

(рэдактар А. Смоліч) (выдавалася да 11 чэрвеня 1917 г.) Ілюстраваная храналогія гісторыі Беларусі. Мн., 1995, с.200 2 565 гадоў з часу выдання (1447) прывілея Казіміра

Ягелончыка, які гарантаваў феадалам асабістую недатыкальнасць; адзін з першых актаў пра ўвядзенне ў Вялікім княстве Літоўскім прыгонная залежнасці сялян ад феадалаў.

Нарысы гісторыі Беларусі: Т.1 Мн., 1994. С.472 3 185 гадоў з дня нараджэння А.А. Грыневіча (1877-1937),

збіральніка і папулярызатара беларускага музычнага фальклору, выдаўца, педагога, кампазітара. Асветнікі зямлі беларускай. Энцыклапед.даведнік. Мн., БелЭН, 2001, с.123

30

6 105 гадоў з дня нараджэння М.Ф. Гастэлы (1907-1941),

лётчыка, Героя Савецкага Саюза. Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995, с.214

9 Дзень Перамогі 9 95 гадоў з часу стварэння (1917) Беларускай Народнай

Грамады, грамадска-палітычнай, культурна-асветнай і дабрачыннай арганізацыі (патрабавала аўтаноміі Беларусі ў складзе Расіі).


120 гадоў з дня нараджэння М.В. Мялешкі (1892 – 1941), беларускага гісторыка, архівіста, этнографа, публіцыста. Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т.5. Мн., 1999, с.248

11 115 гадоў з дня нараджэння А.М. Тычыны (1897-1986), беларускага мастака-графіка.

Нарысы гісторыі Беларусі: Т.5 Мн., 1987. С.300-301 14 105 гадоў з дня нараджэння І.І. Жыновіча (Жыдовіча) (1907-

1974), цымбаліста, дырыжора, кампазітара і педагога, народнага артыста Беларусі. Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995, с.314

14 105 гадоў з дня нараджэння М.П.Яругіна (1907-1990),

вучонага-матэматыка, акадэміка Акадэміі навук Беларусі, заслужанага дзеяча навукі Беларусі. Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995, с.790

15 130 гадоў з дня нараджэння У.І. Галубка (Голуб) (1882-1937),

драматурга, рэжысёра, першага народнага артыста Беларусі. Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995, с.204-205

17 105 гадоў з дня нараджэння М.С. Казлова (1907 – 1993),

хіміка, акадэміка Акадэміі навук Беларусі. Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995, с.354

20 170 гадоў з дня нараджэння А.І. Ваейкава (1842 – 1916),

рускага кліматолага і географа, заснавальніка кліматалогіі ў Расіі, даследчыка Беларускага Палесся.

31

Беларуская энцыклапедыя. Т 3. Мн., 1996, с.440 . .

110 гадоў з дня нараджэння Я. Пушчы (І.П.Плашчынскі) (1902-1964), беларускага паэта. Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі. Т.4. Мн., 1987, с.424

22 105 гадоў з дня нараджэння А.В. Аладавай (1907-1986),

мастацтвазнаўцы, заслужанага дзеяча мастацтваў Беларусі. Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі. Т.1. Мн., 1984, с.80

25 130 гадоў з дня нараджэння І.Е. Любімава (1882-1937),

дзяржаўнага і партыйнага дзеяча Беларусі. Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т.4, Мн., 1997, с.411

105 гадоў назад (1907) у Вільні адбыўся с'езд народных

настаўнікаў Беларусі. Стварэнне Беларускага настаўніцкага саюза.

Ілюстраваная храналогія гісторыі Беларусі. Мн., 1995, с.187 28 95 гадоў назад (1917) выйшаў першы нумар грамадска-

палітычнай, эканамічнай і літаратурнай газеты нацыянальна-дэмакратычнага накірунку “Вольная Беларусь” (рэдактар Я.Лёсік).

Ілюстраваная храналогія гісторыі Беларусі. Мн., 1995, с.201 29 105 гадоў з дня нараджэння С.Л.Талкачова (1907-1970),

піяніста, народнага артыста Беларусі. Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995, с.700

30 130 гадоў з часу заснавання (1882) у Віцебску Сялянскага

пазямельнага банка, аднаго з першых пазямельных банкаў на Беларусі.

Ілюстраваная храналогія гісторыі Беларусі. Мн., 1995, с.166 * * *

105 гадоў назад (1907) у Вільні адбыўся з'езд народных настаўнікаў Беларусі. Стварэнне Беларускага настаўніцкага саюза.

32

Ілюстраваная храналогія гісторыі Беларусі. Мн., 1995, с.187 Ч Э Р В Е Н Ь 11 95 гадоў з дня нараджэння М.М. Аляксандрава (1917 – 1981),

урача-анколага, дырэктра навукова-даследчага інстытута анкалогіі і медыцынскай радыялогіі Міністэрства аховы здароўя Беларусі, члена-карэспандэнта Акадэміі медыцынскіх навук СССР, Героя Сацыялістычнай Працы. Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995, с.33

14 145 гадоў з дня нараджэння М.В. Доўнар-Запольскага (1867-

1934), гісторыка, эканаміста, этнографа, заснавальніка беларускай нацыянальнай гістарыяграфіі. Асветнікі зямлі беларускай. Энцыклапед.даведнік. Мн., БелЭН, 2001, с.147 110 гадоў з дня нараджэння В.А. Краўцова (1902 – 1963), акцёра, заслужанага артыста Беларусі. Республика. Беларусь: энциклопедия. Т.4. Мн., 2007, с.260

16 115 гадоў з дня нараджэння А.А.Шлюбскага (1897-1941),

этнографа, фалькларыста і бібліёграфа. Удзельнічаў у арганізацыі архіваў у Веліжы, Віцебску, Оршы, Полацку у 1918-1923 гг.

Этнаграфія Беларусі: Энцыклапедыя. Мн. 1989. С.537 19 100 гадоў з дня нараджэння Пётры (Пятра Іванавіча) Бітэля

(1912 – 1991), беларускага паэта, перакладчыка. Республика Беларусь: энциклопедия. Т.2. Мн., 2006, с.404

20 145 гадоў з часу заснавання (1867) Паўночна-Заходняга

аддзела Рускага геаграфічнага таварыства (дзейнічаў да 1914 г.)


33

20 100 гадоў з дня нараджэння К.І. Паплаўскага (1912-1984), харавога дырыжора, кампазітара, заслужанага дзеяча мастацтваў Беларусі. Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі. Т.4. Мн., 1987, с.172.

22 110 гадоў з дня нараджэння І.Д. Юркевіча (1902-1991),

геабатаніка, фенолага, лесавода, акадэміка Акадэміі навук Беларусі, заслужанага дзеяча навукі Беларусі.

Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995, с.783 24 200 гадоў з часу пераправы (1812) войск Напалеона цераз

раку Нёман – пачатак вайны Францыі супраць Расіі. Ілюстраваная храналогія гісторыі Беларусі. Мн., 1995, с.140 24 235 гадоў з дня нараджэння Яна(Барэйкі) Ходзькі (1777 –

1851), беларускага грамадскага дзеяча, пісьменніка, гісторыка. Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т.6, кн.2. Мн., 2003, с.74

28 135 гадоў з дня нараджэння У.М. Перцава (1877-1960), вучонага-гісторыка, акадэміка Акадэміі навук Беларусі, заслужанага дзеяча навукі Беларусі.


* * *

150 гадоў з часу выдання (1862) К. Каліноўскім, Ф. Ражанскім, В. Урублеўскім газеты “Мужыцкая праўда” – першай нелегальнай рэвалюцыйна-дэмакратычнай газеты на беларускай мове.


95 гадоў з часу ўтварэння (1917) Заходняй вобласці з цэнтрам у Мінску (утворана паводле пастановы Усерасійскай нарады Саветаў на з ездзе Саветаў Мінскай, Віленскай і Магілёўскай губерняў).


95 гадоў з часу выдання (1917) у Мінску “Крестьянской газеты”, органа выканкама Савета сялянскіх дэпутатаў

34

Мінскай і Віленскай губерняў (рэдактар М.В. Фрунзе) (выдавалася да кастрычніка 1917 г.) Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т.4, Мн., 1997, с.260

Л І П Е Н Ь 3 Дзень Незалежнасці Рэспублікі Беларусь (Дзень Рэспублікі) 3 105 гадоў з дня нараджэння У.Е. Лабанка (1907-1984), аднаго

з арганізатараў і кіраўнікоў камуністычнага падполля і партызанскага руху ў Беларусі ў гады Вялікай Айчыннай вайны, дзяржаўнага і папртыйнага дзеяча, Героя Савецкага Саюза. Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т.4, Мн., 1997, с.424

7 130 гадоў з дня нгараджэння Я. Купалы (І.Д.Луцэвіч) (1882-

1942), народнага паэта Беларусі, класіка беларускай літаратуры, заснавальніка новай беларускай літаратуры і беларускай літаратурнай мовы. Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі. Т.3. Мн., 1986, с.165-169

7 125 гадоў з дня нараджэння М.З.Шагала (1887-1985),

мастака, ураджэнца Віцебска. Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995, с.763 17 95 гадоў з дня нараджэння С.Б. Баткоўскага (1917 – 1995),

беларускага архітэктара, заслужанага архітэктара Беларусі. Республика Беларусь: энциклопедия. Т 2. Мн., 2002, с.480

. 27 95 гадоў з часу выхаду (1917) 1-га нумара газеты “Звязда”,

органа Мінскага камітэта РСДРПб. Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т.6, кн.2. Мн., 2003, с.189 27 110 гадоў з дня нараджэння С.А. Самцэвіча (1902 – 1985),

мікрабіёлага, члена-карэспандэнта Акадэміі навук Беларусі, заслужанага дзеяча навукі Беларусі. Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995, с.645

35

28 200 гадоў з дня нараджэння Юзафа-Ігнацыя Крашэўскага (1812 – 1887), пісьменніка, гісторыка, публіцыста, грамадскага дзеяча Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995, с.401

. 31 195 гадоў з дня нараджэння І.Я. Храпавіцкага (1817-1893),

беларускага фалькларыста і грамадскага дзеяча. Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т.6, кн.2. Мн., 2003, с.79 Ж Н І В Е Н Ь 4

4 95 гадоў з дня нараджэння Янкі Брыля (Івана Антонавіча)

(1917 – 2006), народнага пісьменніка Беларусі. Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995, с.124; Беларуская энцыклапедыя. Т 5. Мн., 1997, с.446

5 105 гадоў з дня нараджэння Э.Л.Самуйлёнка (1907-1939),


6 495 гадоў назад (1517) Ф. Скарына выдаў у Празе першую

беларускую кнігу. Францыск Скарына і яго час.Энцыклапед. даведнік. Мн.,

1988. С.459-460 8 100 гадоў з дня нараджэння А.Д. Чарнышэвіча (1912-1967),


9 110 гадоў з дня нараджэння П.К. Панамарэнкі (1902-1984),

партыйнага і дзяржаўнага дзеяча, аднаго з арганізатараў і кіраўнікоў камуністычнага падполля і партызанскага руху на Беларусі ў гады Вялікай Айчыннай вайны. Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т.5, Мн., 1999, с.398

36

12 100 гадоў з часу выдання (1912) “Мінскай газеты”, штодзеннай грамадска-палітычнай газеты ліберальна-буржуазнага накірунку (выдавалася да 29 лістапада 1918 г.)

Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т.5, Мн., 1999, с.175 12 95 гадоў з дня нараджэння Ц.Я. Кісялёва (1917-1983),

дзяржаўнага і партыйнага дзеяча Беларусі. Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т.4, Мн., 1997, с.186

17 105 гадоў з дня нараджэння З.Ф. Стомы (1907-1991), акцёра,

народнага артыста Беларусі, народнага артыста СССР. Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі. Т.5. Мн., 1987, с.129-130

19 100 гадоў з дня нараджэння Б.М. Мікуліча (1912 – 1954),

беларускага пісьменніка. Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995, с.482

. 22 95 гадоў з дня нараджэння Г.Б. Шчарбакова (1917-1989),

рэжысёра, акцёра, педагога, народнага артыста Беларусі, заслужанага дзеяча мастацтваў Беларусі. Республика Беларусь: энциклопедия. Т.7. Мн., 2008, с.631

23 95 гадоў з дня нараджэння П.Е. Панчанкі (1917-1995),

народнага паэта Беларусі. Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995, с.556 25-30 95 гадоў назад (1917) адбыўся карнілаўскі мяцеж. Утварэнне

Часовага рэвалюцыйнага Камітэта Заходняга фронту для барацьбы з карнілаўшчынай.

Ілюстраваная храналогія гісторыі Беларусі. Мн., 1995, с.202 В Е Р А С Е Н Ь 6 220 гадоў з дня нараджэння І.І. Грыгаровіча (1792-1862),

беларускага гісторыка, археографа і мовазнаўца, аўтара першага археаграфічнага зборніка “Беларусский архив древних грамот”. Асветнікі зямлі беларускай. Энцыклапед.даведнік. Мн., БелЭН, 2001, с.122

37

6 105 гадоў з дня нараджэння Л.Рахленкі (1907-1986), акцёра, народнага артыста Беларусі, народнага артыста СССР. Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі. Т.4. Мн., 1987, с.506

8 105 гадоў з дня нараджэння І.М. Балоціна (Балотнага) (1907-

1961), спевака, народнага артыста Беларусі. Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі. Т.1. Мн., 1984, с.276

10 105 гадоў з дня нараджэння С.І. Сплашнова (1907-1979),

кінарэжысёра, заслужанага дзеяча мастацтваў Беларусі. Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі. Т.5. Мн., 1987, с.102-103

17 105 гадоў з дня нараджэння М. Танка (Я.І.Скурко) (1912-

1995), народнага паэта Беларусі, грамадскага дзеяча, акадэміка Акадэміі навук Беларусі.

Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995, с.700 19 215 гадоў з дня нараджэння Я.І. Сухадольскага (1797-1875),

беларускага жывапісца-баталіста. Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі. Т.5. Мн.,

1987, с.199-200 27 135 гадоў з дня нараджэння М.А.Прыляжаева (1877 – 1944),

вучонага ў галіне арганічнай хіміі, акадэміка Акадэміі навук Беларусі. Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995, с.603 і. 115 гадоў з дня нараджэння І.П. Яўнзем (1897 – 1975), беларускай і расійскай спявачкі, збіральніцы народных песень, заслужанай артысткі Беларусі. Республика Беларусь: энциклопедия. Т 7. Мн., 2008, с.737 110 гадоў з дня нараджэння С.У. Палонскага (1902 – 1955), кампазітара і харавога дырыжора, заслужанага артыста Беларусі. Республика Беларусь: энциклопедия. Т.6. Мн., 2008, с.158

38

30 120 гадоў з дня нараджэння Зоські Верас (Л.А. Сівіцкая)

(1892-1991), беларускай пісьменніцы і грамадска-культурнага дзеяча.


* * *

150 гадоў з часу заснавання (1862) Віцебскага цэнтральнага архіва старажытных актаў (існаваў да 1903 г.)

Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т.2, Мн., 1994, с.338-339

115 гадоў назад (1897) заснаваны Бунд-усеагульны яўрэйскі рабочы саюз у Літве, Польшчы і Расіі.

Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т.2, Мн., 1994, с.126-132 К А С Т Р Ы Ч Н І К 15 115 гадоў з дня нараджэння М.М.Пігулеўскага (1897-1967),

спевака, заслужанага дзеяча мастацтваў Беларусі. Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі. Т.4.Мн., 1987, с.278

15 105 гадоў з дня нараджэння Р.К. Сабаленкі (1907-1975),

беларускага пісьменніка. Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі. Т.4.Мн., 1987, с.592-593

21 135 гадоў з дня нараджэння Я.М. Афанасьева (1877 – 1938),

глебазнаўца, акадэміка Акадэміі навук Беларусі, пад кіраўніцтвам якога праведзены даследаванні глеб і складзена першая глебавая карта Беларусі. Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995, с.57

24 110 гадоў з дня нараджэння Ю.М. Стальмакова (1902 – 1958),

кінарэжысёра, заслужанага артыста Беларусі Беларуская энцыклапедыя. Т 15. Мн., 2002, с.138

. 25 95 гадоў назад (1917) у Петраградзе адбылася Кастрычніцкая

рэвалюцыя. Выканкам Мінскага Савета выдаў загад № 1 аб пераходзе у Мінску і яго наваколлі ўлады да Саветаў.

39

Ілюстраваная храналогія гісторыі Беларусі. Мн., 1995, с.204 28 100 гадоў з дня нараджэння К.І. Шабуні (1912-1984),

вучонага-гісторыка, члена-карэспандэнта Акадэміі навук Беларусі, заслужанага дзеяча навукі Беларусі. Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т.6, кн.2, Мн., 2003, с.188

29 105 гадоў з дня нараджэння Л.Ф. Аляксеевай (1907-1998),

беларускай і рускай спявачкі, народнай артысткі Беларусі. Республика Беларусь: энциклопедия. Т.3. Мн., 2006, с.77

31 100 гадоў з дня нараджэння Ю.С. Пшыркова (1912 – 1980),

беларускага літаратуразнаўца, крытыка, заслужанага дзеяча навукі Беларусі. Республика Беларусь: энциклопедия. Т.6. Мн., 2008, с.339

* * *

95 гадоў з часу ўтварэння (1917) Вялікай Беларускай Рады, каардынацыйнага цэнтра беларускага нацыянальна-вызваленчага руху.

Ілюстраваная храналогія гісторыі Беларусі. Мн., 1995, с.204 Л І С Т А П А Д 2 Дзень памяці 3 130 гадоў з дня нараджэння Я.Коласа (К.М.Міцкевіч) (1882-

1956), народнага паэта Беларусі, класіка беларускай літаратуры, заснавальніка (разам з Я.Купалам) новай беларускай літаратуры і беларускай літаратурнай мовы. Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995, с.395

4 125 гадоў з дня нараджэння Ц. Гартнага (З.Х.

Жылуновіч)(1887-1937), беларускага пісьменніка, грамадскага і дзяржаўнага дзеяча. Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т.3, Мн., 1996, с.382

7 Дзень Кастрычніцкай рэвалюцыі

40

9 110 гадоў з дня нараджэння Н.Ф. Сакалоўскага (1902-1950), беларускага кампазітара, хормайстра, фалькларыста, аўтара музыкі Дзяржаўнага гімна БССР. Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі. Т.4.Мн., 1987, с.610-611

13 135 гадоў з дня нараджэння М.М.Нікольскага (1877-1959),

гісторыка-усходазнаўцы, акадэміка Акадэміі навук Беларусі, заслужанага дзеяча навукі Беларусі. Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т.5.Мн., 1999, с.327

13 115 гадоў з дня нараджэння А,С. Аркадзьева (Цівунчык)

(1897-1969), акцёра і рэжысёра, заслужанага артыста Беларусі. Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі. Т.1. Мн., 1984, с.164

13 115 гадоў з дня нараджэння П.А. Данілава (1897-1975),

акцёра і драматурга, заслужанага дзеяча мастацтваў Беларусі. Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі. Т.2.Мн., 1985, с.268

14 200 гадоў з дня нараджэння П.Багрыма (1812-1891),

беларускага паэта. Асветнікі зямлі беларускай. Энцыклапед.даведнік. Мн., БелЭН, 2001, с.38

14 110 гадоў з часу выдання (1902) у Мінску газеты “Северо-

западный край” (выходзіла да 21 снежня 1905 г.). Ілюстраваная храналогія гісторыі Беларусі. Мн., 1995, с.176

14 105 гадоў з дня нараджэння М.Р. Ларчанкі (1907-1981),

крытыка і літаратуразнаўцы, заслужанага дзеяча навукі Беларусі. Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі. Т.3. Мн., 1986, с.202

15 145 гадоў з часу заснавання (1867) Магілёўскага музея пры

губернскім статыстычным камітэце – аднаго з першых афіцыйных музеяў на Беларусі (дзейнічаў да 1919 г.). Ілюстраваная храналогія гісторыі Беларусі. Мн., 1995, с.160

41

18 110 гадоў з дня нараджэння М.А. Машары (1902-1976), беларускага пісьменніка, удзельніка нацыянальна-вызваленчага руху ў Заходняй Беларусі. Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі. Т.3. Мн., 1986, с.490-491

18 100 гадоў з дня нараджэння П.Н. Кавалёва (1912-1995),

пісьменніка, заслужанага работніка культуры Беларусі. Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі. Т.2. Мн., 1985, с.603

20 295 гадоў з дня нараджэння Г. Каніскага (1717-1795),

палітычнага, царкоўнага і культурнага дзеяча Беларусі (кананізаваны праваслаўнай царквой у лік святых). Рэлігія і царква на Беларусі: Энцыклапед. давднік. Мн, БелЭН., 2001, с.144

20 110 гадоў з дня нараджэння А.П. Воінава (1902-1987),

архітэктара, вучонага, педагога, заслужанага дзеяча мастацтваў Беларусі, заслужанага будаўніка Беларусі.

Архітэктура Беларусі: Энцыклапед.даведнік. Мн., 1993, с.579 24 110 гадоў з дня нараджэння М.С. Арэхвы (1902 – 1990),

дзеяча рэвалюцыйнага руху ў Заходняй Беларусі, гісторыка, заслужанага работніка культуры Беларусі. Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995, с.49.

27 145 гадоў з дня нараджэння І.У. Жалтоўскага (1867-1959),

архітэктара і педагога, заслужанага дзеяча мастацтваў Беларусі, ганаровага акадэміка Акадэміі навук Беларусі. Архітэктура Беларусі: Энцыклапед.даведнік. Мн., 1993, с.585

* * *

200 гадоў з часу разгрому (1812) Напалеонаўскай арміі на рацэ Бярэзіне (Барысаўскі раён) Ілюстраваная храналогія гісторыі Беларусі. Мн., 1995, с.142 100 гадоў назад (1912) заснавана Мінскае таварыства сяброў музыкі (існавала па 1917 г.) Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995, с.486.

42

С Н Е Ж А Н Ь

2 110 гадоў з дня нараджэння А.І. Вольнага (Ажгірэй) (1902-

1937), паэта, заслужанага дзеяча мастацтваў Беларусі. Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі. Т.1. Мн., 1984, с.675

3 100 гадоў з дня нараджэння М.В. Турбіна (1912-1998),

селекцыянера-генетыка, акадэміка Акадэміі навук Беларусі, заслужанага дзеяча навукі Беларусі. Республика Беларусь: энциклопедия. Т.7. Мн., 2008, с.279

4 100 гадоў з дня нараджэння А.С. Русецкага (Бурдзялёў)

(1912-2000), паэта, заслужанага работніка культуры Беларусі. Республика Беларусь: энциклопедия. Т.6. Мн., 2008, с.531

5 95 гадоў з часу адкрыцця (1917) у Мінску Першага

Усебеларускага з’езда, які прыняў рэзалюцыю аб праве беларускага народа на самавызначэнне і ўстанаўленне дэмакратычных форм кіравання. Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т.6, кн.2, Мн., 2003, с.5-6

14 100 гадоў з дня нараджэння У.А. Караля (1912-1980),

архітэктара, дзяржаўнага дзеяча, заслужанага будаўніка Беларусі, народнага архітэктара СССР. Архітэктура Беларусі: Энцыклапед.даведнік. Мн., 1993, с.589

14 110 гадоў з дня нараджэння У.І. Крылова (1902-1994),

вучонага-матэматыка, акадэміка Акадэміі навук Беларусі, заслужанага дзеяча навукі Беларусі. Беларусь: Энцыклапед. даведнік. Мн., 1995, с.404

17 95 гадоў назад (1917) адбылося нелегальнае пасяджэнне

дэлегатаў Усебеларускага з’езда, на якім была абрана Рада з езда – кіруючы цэнтр нацыянальнага руху на Беларусі. Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т.6, кн.2, Мн., 2003, с.5-6

43

24 105 гадоў з дня нараджэння А.Д. Шыбнёва (1907-1990), мастака-жывапісца, заслужанага дзеяча мастацтваў Беларусі. Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі. Т.5. Мн., 1987, с.602

25 Ражство Хрыстова (каталіцкае) 25 95 гадоў з дня нараджэння Т.П. Заранок (1917), беларускай і

рускай актрысы, народнай артысткі Беларусі. Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі. Т.2. Мн., 1985, с.488-489

29 170 гадоў з дня нараджэння В.Л. Лунца (1842 – 1930),

беларускага ўрача, заснавальніка першага ў Беларусі дзіцячага процітуберкулёзнага санаторыя ў в. Навінкі Мінскага раёна. Беларуская энцыклапедыя. Т 9. Мн., 1999, с.371

* * * 150 гадоў назад (1862) на тэрыторыі Беларусі пракладзена першая лінія чыгункі Парэчча-Гродна як частка Пецярбургска-Варшаўскай чыгункі. Ілюстраваная храналогія гісторыі Беларусі. Мн., 1995, с.156 110 гадоў назад (1902) была створана Беларуская рэввалюцыйная грамада (с 1903 г. Беларуская сацыялістычная грамада) Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т.1, Мн., 1993, с.410-413

Documents

Календарь памятных дат 2012 г.niab.by/zn_dati/2012/kalandar2012.pdfс.100 430 гадоў з часу выдання (1582) “Хронікі...” М. Стрыйкоўскага,