ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ 22 Οκτωβρίου 2016

διαδρο έςδιαδρομέςΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ / ΤΕΧΝΕΣ / ΙΣΤΟΡΙΑ / ΒΙΒΛΙΑ / ΜΟΥΣΙΚΗ / ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΞΑΝΘΟΥΛΑ ΝΤΑΚΟΒΑΝΟΥ

Η ΑΝΘΗΣΗ ΤΩΝ ΜΙΚΡΟΖΥΘΟΠΟΙΙΩΝ ΣΤΑ ΧΑΝΙΑ

Μ ίρα α ό τον τό ο σουΜπίρα από τον... τόπο σου!

σστη σύνθεση του Κυριάκου Αγκωνίτη ο επικόςποιητής Ομηρος αποδίδεται ένθρονος.

Για το συγκεκριμένο εικονογραφικό σχήμα οΙταλός περιηγητής θα μπορούσε να έχει αντ-λήσει έμπνευση από “ομηρικά” αρχαιολογικάτεκμήρια που είχαν υποπέσει στην αντίληψήτου από τα ταξίδια του στα μέρη εκείνα πουσυναγωνίζονταν μεταξύ τους για την πρωτο-καθεδρία εντός των πριμοδοτούμενων ωςπλέον πιθανών κέντρων δράσης του επικούποιητή κατά την αρχαιότητα.

Αναφέρομαι στο νησί της Χίου και την πόλητης Σμύρνης (σημερινό Izmir) στα παράλια τηςΜικράς Ασίας. Τόσο η νήσος Χίος, όσο και ηπόλη της Σμύρνης πρόβαλαν κάθεμία για τονεαυτό της την αξίωση της πατρότητας του αρ-χαίου ποιητή. Ο Κυριάκος έμελλε να επισκε-φθεί αμφότερα μέρη επανειλημμένα κατά τηδιάρκεια του ακάματου ταξιδιωτικού του βίου.

Σε μία από τις επιστολές του προς τοΓενουάτη διοικητή της νήσου και στενό προ-σωπικό του φίλο Αντρεόλο Τζιουστινιάνι (An-dreolo Giustiniani) που φέρει τη χρονολογία16 Απριλίου 1447, ο Κυριάκος μνημονεύει στοΤζιουστινιάνι την (αποτυχημένη) επιχείρηση εκμέρους του εντοπισμού του υποτιθέμενουτάφου του Ομήρου στη Χίο.

Ευκαιρίας δοθείσης ο Κυριάκος δε θα είχεμετά βεβαιότητας παραλείψει να ξεναγηθείαπό έναν αυτόχθονα οδηγό στο αποκαλού-μενο “Διδασκαλείο” του Ομήρου. Εξι χιλιόμε-τρα βορείως της Χώρας της Χίου βρίσκονταιστην κορυφή ενός λόφου τα ερείπια ενός αρ-χαίου μνημείου, το οποίο ακόμη και σήμεραστη λαϊκή συνείδηση είναι ευρέως γνωστό ως“Δασκαλόπετρα”. Την ονομασία αυτή τη χρω-στά το μνημείο σε ένα κομμάτι γρανίτη που ξε-προβάλλει από το πετρώδες υπόβαθρο, ηφορμαλιστική ομοιότητα του οποίου με ένα κά-θισμα έμελλε στη λαϊκή δοξασία να θρέψει τηνπεποίθηση, ότι επρόκειτο για το θρόνο τουΟμήρου, από τον οποίο ο επικός ποιητής σύμ-φωνα με τη γραπτή παράδοση δίδασκε τουςμαθητές του κατά την αρχαιότητα.

Αξίζει να σημειωθεί, ότι η ύπαρξη ενός ομη-ρικού διδασκαλείου στη Χίο κατά την αρχαι-ότητα μνημονεύεται στο Βίο του Ομήρου τουΨεύδο-Ηροδότου, όπως ενθυμίζει ακόμη καισήμερα μια μαρμάρινη επιγραφή στον τόποτου μνημείου. Δεν πρέπει να μείνει αμνημό-νευτο στο σημείο αυτό το γεγονός ότι ένα αν-τίτυπο του Ψεύδο-Ηροδότου εικάζεται από τηνέρευνα με βάσιμες υποψίες, ότι κρύβεται πίσωαπό την περιγραφή “Ηρόδοτος” σε μια λίσταμε καταλογογραφημένους χειρόγραφους κώ-δικες αρχαίων συγγραφέων που φέρεται ναείχε στην κατοχή του ο Κυριάκος Αγκωνίτης.

Από τη διαπιστωμένη επιμελή ανάγνωσηενός άλλου του αγαπημένου αρχαίου συγγρα-φέα, του γεωγράφου Στράβωνα, ο Κυριάκοςγνώριζε μετά βεβαιότητας για την ύπαρξη κατάτην αρχαιότητα ενός ξύλινου λατρευτικούαγάλματος, ενός “Ξοάνου” στο ιερό του Ομή-ρου στη Σμύρνη. Αναφορές στο λατρευτικόαυτό άγαλμα βρίσκει κανείς σε αρχαία ασημέ-νια νομίσματα που είχαν κοπεί στη Σμύρνη, ταλεγόμενα “Ομηρεία” (εικ. 2). Εντούτοις αυτάτα νομίσματα δε θα μπορούσαν να έχουν χρη-σιμεύσει ως πρότυπο στον Κυριάκο για τη σύλ-ληψη της δικής του προσωπογραφίας τουΟμήρου, με δεδομένο ότι σε αυτά ο Ομηρος

αποδίδεται ένθρονος προς τα αριστερά είτε μετο στέρνο γυμνό, λαμβάνοντας τα χαρακτηρι-στικά του θεού Διός, είτε ως γηραιός ποιητήςσε μελαγχολική στάση με το δεξί χέρι να στη-ρίζει το πηγούνι, ενώ σε αμφότερες των περι-πτώσεων φέρει ως συνοδευτικά αντικείμεναστα χέρια σκήπτρο και περγαμηνή.

Ακόμη πιο σημαντικό είναι ωστόσο το γεγο-νός, ότι οι περιβάλλουσες συνοδευτικές επι-γραφές αναφέρουν μονάχα τα ονόματα τωντοπικών αρχόντων, κατά την περίοδο διακυ-βέρνησης των οποίων κόπηκαν οι συγκεκριμέ-νοι τύποι νομισμάτων, χωρίς όμως να γίνεταιοιαδήποτε αναφορά στην ταυτότητα του απει-κονιζομένου προσώπου.

Διαμετρικά αντίθετη και εξέχως ενδιαφέ-ρουσα είναι η περίπτωση της κοπής ενός έτε-ρου, χρονικά μεταγενέστερου τύπου ομηρικώννομισμάτων, που είχε υπάρξει εξαιρετικά δια-δεδομένος κατά την αρχαιότητα, ιδιαίτερα στηΧίο (εικ. 3). Ο τύπος αυτός προεκτείνει τη δρα-στηριότητα του διανοουμένου και λογίου στημορφή του αρχαίου επικού ποιητή, αποδίδον-τας τον Ομηρο σε στάση ενδοσκόπησης να εν-τρυφεί στην ανάγνωση των συγγραφικών τουπονημάτων. Το εικονογραφικό αυτό σχήμαπροσεγγίζει σε ό,τι αφορά τη φυσιογνωμία, τηνενδυμασία, τη στάση της μορφής, αλλά και τοσυνολικό του χαρακτήρα με πολύ μεγάλη ακρί-βεια τον τρόπο απεικόνισης του Ομήρου στοσχέδιο του Κυριάκου Αγκωνίτη. Ακόμη και ορι-σμένες πανομοιότυπες λεπτομέρειες στη δο-μική σύνθεση του θρόνου του αρχαίου ποιητή,που και στις δύο περιπτώσεις μοιάζουν να απο-μιμούνται μια λεπτοδουλεμένη ξυλόγλυπτη κα-τασκευή, δεν μπορούν να παραβλεφθούν.Επιπροσθέτως, ένα ιδιαζώντως σημαίνον συ-στατικό στοιχείο του χιακού νομίσματος απο-τελεί η ονομαστική συνοδευτική επιγραφή(OMHROC), η οποία δεν αφήνει καμία αμφι-βολία σχετικά με την ταυτότητα του απεικονι-ζομένου προσώπου. Την για τη στοιχειοθέτησητης ερμηνευτικής μου θεωρίας απαραίτητηαπόδειξη ότι οι Ιταλοί ουμανιστές είχαν λάβειγνώση της ύπαρξης του υπό συζήτηση νομι-σματικού τύπου με το πορτραίτο του Ομήρου,παρέχει η απόδοση του χιακού νομίσματοςτόσο στον εμπροσθότυπο, όσο και στον οπι-σθότυπό του στο κάτω δεξιό άκρο του «συγ-κεντρωτικού πίνακα με τα ομηρικά μνημεία»στην πραγματεία του Φούλβιο Ορσίνι Imag-ines et elogia virorvm illvstrivm et ervditor exantiqvis lapidibvs et nomismatibvς, Ρώμη1570, Σελ. 20-21. Ωστόσο ήταν ο Κυριάκος οΑγκωνίτης -που πέραν των άλλων δραστηριο-τήτων του είχε υπάρξει και συστηματικός συλ-λέκτης αρχαίων νομισμάτων- εκείνος, ο οποίοςεπιδόθηκε με ζήλο στο κυνήγι της αναζήτησηςτης αυθεντικής προσωπογραφίας του αρχαίουεπικού ποιητή και ο οποίος πέτυχε να φέρει τοέργο αυτό σε πέρας σχεδόν ενάμιση αιώναπριν από τον Ορσίνι κάνοντας, όπως επιχεί-ρησα να επιχειρηματολογήσω πιο πάνω, χρήσητων προσβάσιμων σε αυτόν ομηρικών αρχαι-ολογικών τεκμηρίων.

διαδρομές ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ

ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ�ΕΚΔΟΣΗ22�Οκτωβρίου�20162

γιορ

τάζο

υνγι

ορτά

ζουν

23/10

Ιάκωβος

24/10

Σεβαστιανή

25/10

Χρυσάνθη,�

Χρυσάφης,�

Χρυσαφένια�

26/10

Δήμητρα,�

Δημήτρης

27/10

Νέστωρ

28/10

Ευνίκη

editorial

σελσελ. 3 - 6 ~ Πολιτισ όςΠολιτισμός,σερφαρίσ ατασερφαρίσματα

σελσελ. 7 ~ Συνέντευξη ε τηνΣυνέντευξη με τηνΞανθούλα ΝτακοβάνουΞανθούλα Ντακοβάνου

σελσελ. 8 - 9 ~ Μ ίραΜπίρα α ό τον τό ο σουαπό τον... τόπο σου!

σελσελ. 10 ~ Παιδότο οςΠαιδότοπος

σελσελ. 11 ~ Βιβλία αφορ ήΒιβλία - αφορμή

σελσελ. 12 - 13 ~ Η κατασκευή τηςΗ κατασκευή τηςκλειστής αγοράς των Χανίωνκλειστής αγοράς των Χανίων

σελσελ. 14 ~ ησυνάντηση3η συνάντηση Erasmus+/KA2 στοΓενικόΛύκειοΚισά ουστο Γενικό Λύκειο Κισάμου

σελσελ. 15~ Αντα όκρισηα όΑνταπόκριση από τηΜ ιενάλε Αρχιτεκτονικήςτη Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής

στηΒενετίαστη Βενετία

σελσελ. 16 ~ Υγεία βόταναΥγεία & βότανα

εριεχό εναπεριεχόμενα

περήφανοι μπορεί να αισθανόμα-στε εδώ στα Χανιά για πολλάαπό τα προϊόντα που παράγουμεόπως το ελαιόλαδο, τη σταφίδα,το κρασί, το μέλι, το τυρί κ.ά...Πλέον ανάμεσα σε αυτά που έναςεπισκέπτης -και όχι μόνο- ψά-χνει να γευθεί, προστέθηκε και ημπίρα χάρη στις δύο Χανιώτικεςζυθοποιίες που σε συνθήκες κρί-σης έκαναν βήματα μπροστά πα-ράγοντας ένα ανταγωνιστικότατοκαι ποιοτικότατο προϊόν που συ-νεχώς κερδίζει τους μύστες τουσυγκεκριμένο ποτού.

diadromes@haniotika-nea.gr

2 3

ΝοΝο.536

Επιμέλεια: ΜΙΧΑΛΗΣ ΧAΤΖΗΔΑΚΗΣ

Ιστορικός Τέχνης - Αρχαιολόγος

Humboldt Universität zu Berlin

lastjudgment1540@hotmail.com

Φα

ντα

στικ

όΦ

αντ

αστ

ικό

ουσε

ίομ

ουσε

ίο

ΣΤΑ ΧΑΝΙΑ

Μνήμη ΜικρασιατικήςΚαταστροφής

Εκδήλωση τιμής και μνήμης για τα 94 χρόνια από τη Μικρα-σιατική Καταστροφή θα πραγματοποιηθεί σήμερα Σάββατοστις 7:30μ.μ. στο Πνευματικό Κέντρο Χανίων Την εκδήλωση συνδιοργανώνουν η Ιερά Μητρόπολις Κυδω-νίας και Αποκορώνου, η Περιφερειακή Ενότητα Χανίων, οΔήμος Χανίων και η Αδελφότητα Μικρασιατών Ν, Χανίων “ΟΑΓΙΟΣ ΠΟΛΥΚΑΡΠΟΣ”. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει:• Χαιρετισμούς από τους συνδιοργανωτές.• Μουσικό-θεατρικό αφιέρωμα τιμής και μνήμης από την χο-ρωδία της Αδελφότητας Μικρασιατών Ν. Χανίων “Ο ΑΓΙΟΣΠΟΛΥΚΑΡΠΟΣ”.Η είσοδος είναι ελεύθερη για το κοινό.

ττ

πολιτισμός 3ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ

ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ22 Οκτωβρίου 2016

ΣΤΟ Κ.Α.Μ.

Le Corbusier και Μεσόγειος Αύριο Κυριακή στις 11π.μ. στο Κέντρο Αρχιτεκτονικής τηςΜεσογείου πραγματοποιείται ημερίδα “Le Corbusier και Με-σόγειος σε χρόνο παρόντα. Μιά έκδοση, μια συζήτηση και οιΜοντέρνες Κυκλάδες” όπου θα παρουσιαστεί η έκδοση τωνβραβευμένων δοκιμίων του διαγωνισμού Le Corbusier: Συ-ναντήσεις με τη Μεσόγειο, υπό μορφήν εισηγήσεων τωνιδίων των συγγραφέων τους. Θα ακολουθήσει συζήτηση μετους βραβευμένους συγγραφείς. Η ημερίδα ολοκληρώνεται το απόγευμα της ίδιας μέρας στις7μ.μ. με μια μαγνητοσκοπημένη οπτικοακουστική συναυλίαμε τίτλο “Μοντέρνες Κυκλάδες” αφιερωμένη στον Le Cor-busier σε πρώτη παγκόσμια μετά το 1932 εκτέλεση που πε-ριλαμβάνει έργa Albert Jeanneret, Ianni Xenaki, ΟlivierMessiaen, και Pierre Chenal / Κορνήλιος Σελαμσή. Τα έργααποδίδει το ARTéfacts ensemble σε διεύθυνση του ΙάσοναΜαρμαρά. Προλογίζει ο Παναγιώτης Τουρνικιώτης. Τη συ-ναυλία συνοδεύει τεύχος τεκμηρίωσης. Είσοδος ελεύθερη.

Δύο ξεχωριστές συναυλίες, σε μία μουσική συνύπαρξη της ερμηνεύτριας Ιωάννας Φόρτη και του “Vamos Ensemble”, θα πραγματοποιηθούν την Τετάρτη 26 και την Πέμπτη 27 Οκτωβρίου

στις 9μ.μ., στο Βενιζέλειο Ωδείο Χανίων.

ο πρόγραμμα θα περιλαμβάνει ένα ευρύ ρεπερτόριο, σε έναταξίδι από τη δύση ως την ανατολή με πολύ ιδιαίτερες ενορ-χηστρώσεις και δυνατές ερμηνευτικές στιγμές. Η όπερα συ-ναντά το ρεμπέτικο, η ιρλανδέζικη μουσική την παραδοσιακήελληνική μουσική, ο Kurt Weill τον Μάνο Χατζιδάκι, ο Bre-govic τον Σαββόπουλο, η Κρήτη την Κορσική, ενώ τραγούδιααπό το προσωπικό ρεπερτόριο της Ιωάννας Φόρτη ακούγον-ται με τον γνώριμο ήχο των “Vamos Ensemble”.

Οι μουσικοί του “Vamos Ensemble” είναι: Κώστας Κεχράκος- κοντραμπάσο, τραγούδι, καλλιτεχνική επιμέλεια, ΘανάσηςΠαπαθανασίου - κόρνο, μεταλλόφωνο, τραγούδι, ενορχή-

στρωση, διεύθυνση ορχήστρας, Νίκος Φραγκιαδάκης - πιάνο,επιμέλεια οργάνωσης, Πρόδρομος Καραδελόγλου - μαντολίνο,κιθάρα, τραγούδι, Κώστας Κανέλλος - κλαρινέτο, Κατερίνα Σα-ραντινού - τσέλο, Μάνος Σγουρίδης - τσέλο, Εντμοντ Αλέξι -βιολί, Χριστίνα Πασχάλη - βιολί, Νίκος Μαρακάκης - βιολί,Γιώργος Βοναπάρτης - βιολί, Ραΐς Τσουρά - βιολί, Tjarda Terp-stra - βιολί, Ελενα Ορμυλιώτου - βιολί, Τheo Kraaijvanger -ευφώνιο, Κυριάκος Αλεξίου - κρουστά.

Οι παραστάσεις αυτές εντάσσονται στη σειρά εκδηλώσεωνπου έχει προγραμματίσει το Vamos Ensemble για τον χειμώνα.

Η είσοδος είναι 8 ευρώ και το τηλ. κρατήσεων 6973215114.

ΣΤΗΝ ΠΥΛΗ ΣΑΜΠΙΟΝΑΡΑ

Νεώριον τέχνης“Νεώριον τέχνης”Ο Παγκρήτιος Σύλλογος Εικαστικών Δη-

μιουργών “Νεώριον Τέχνης”, σε συνδιορ-γάνωση με τον Δήμο Χανίων και τηνΚ.Ε.Π.ΠΕ.ΔΗ.Χ. - Κ.Α.Μ., παρουσιάζουντην εναρκτήριο έκθεση των μελών του. Ταεγκαίνια της έκθεσης θα πραγματοποι-ηθούν σήμερα Σάββατο στην Πύλη Sab-bionara - Κουμ Καπί στις 8μ.μ.

Το “Νεώριον Τέχνης” φιλοδοξεί να συμ-βάλει στο πολιτισμικό γίγνεσθαι τουτόπου μας προβάλλοντας το έργο εικα-στικών δημιουργών απ’ όλη την Κρήτη, μεποικίλες προτάσεις και εμπνευσμένεςιδέες που εκφράζονται μέσα από τη ζω-γραφική, την αγιογραφία, τη φωτογραφία,τη χαρακτική, τη γραφιστική, των κατα-σκευών και όποιας άλλης μορφής εικα-

στικής τέχνης. Συμμετέ-χουν οι καλλιτέχνες: Βεργανελάκη - Κο-τσιφάκη Αναστασία, ΒογιατζήΜαγδαληνή, Γαλανάκη Αθηνά, Δασκα-λάκη Σοφία, Ζήκου Χρυσούλα, Κανελλο-πούλου - Ζαμπετάκη Θεοδώρα,Καπαγιωρίδου Χρυσή, ΚαπαγιωρίδηςΔημήτρης, Καψοκαβάδης Αλέξαν-δρος, Κοτρώτσος Βασίλης, ΚτιστάκηΑσπασία, Λουπάσης Ιωάννης,Μπλαζάκης Νίκος, ΟυσταμανωλάκηΕυφροσύνη, Ομάρ, ΠαπουτσάκηςΝίκος, Περαντωνάκης Παναγιώτης,Πιτσώνης Βασίλης, Ρεθεμιωτάκη Βάσω,Σπανάκης Κώστας, Τουζλούκωφ Τατιάνα,Φαλκώνης Μιχαήλ, ΧαραλαμπάκηςΜάνος.

Διάρκεια έκ-θεσης: έως 30-10-2016. Ωρες λειτουργίας: Καθημερινά10:30π.μ. - 1:30μ.μ. και 6:30μ.μ. - 9:30μ.μ.Είσοδος ελεύθερη.

ΣΤΑ ΣΦΑΚΙΑ

Εκδήλωση μνήμης για τον Γ. Ξενουδάκη

Εκδήλωση μνήμης θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα 24Οκτωβρίου στα Σφακιά προς τιμή του Γεωργίου Ξενουδάκη,μεγάλου ευεργέτη των Σφακίων αλλά και της Κρήτης.Tην ίδα μέρα θα γίνουν τα εγκαίνια της νέα έδρας του Δη-μοτικού Ελεύθερου Ανοιχτού Πανεπιστημίου “Γεώργιος Ξε-νουδάκης” και του Πνευματικού Κέντρου Δήμου ΣφακίωνΤο μνημόσυνο θα πραγματοποιηθεί στη γενέτειρά του, ΙμπροΣφακίων στον Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου και ώρα 77π.μ.-10π.μ. Εν συνεχεία στις 10:30π.μ. στο Μνημείο Γ. Ξενουδάκη, θαπραγματοποιηθεί επιμνημόσυνη δέηση, κατάθεση στεφάνωνκαι απονομή διπλωμάτων ECDL στους μαθητές της Β’ Λυ-κείου έτους 2015-2016, πρόγραμμα επιδοτούμενο από το Ξε-νουδάκειο κληροδότημα.Θα ακολουθήσουν τα εγκαίνια της νέας έδρας του ΔημοτικούΕλεύθερου Ανοικτού Πανεπιστημίου και του ΠνευματικούΚέντρου Δήμου Σφακίων στη Χώρα Σφακίων.

Πραγματοποιείται αύριο Κυριακή η Επιστημονική Ημερίδα μεθέμα “Μαρτυρίες για τη Μονή Αρκαδίου”, στην αίθουσα εκδη-λώσεων του Ιστορικού και Λαογραφικού Μουσείου Ρεθύμνης.Την Ημερίδα, η οποία εντάσσεται στο Πρόγραμμα της Οργανω-τικής Επιτροπής των Εκδηλώσεων για τα 150 χρόνια της Αρκα-δικής Εθελοθυσίας, οργανώνουν το Ιστορικό και ΛαογραφικόΜουσείο, τα Γενικά Αρχεία του Κράτους-Αρχεία Νομού Ρεθύμνης

και το Σχολικό Μουσείο Δήμου Ρεθύμνης. Η ημερίδα τελεί υπότην αιγίδα του Δήμου Ρεθύμνης και της Περιφερειακής ΕνότηταςΡεθύμνης. Οι εργασίες θα αρχίσουν μετά τα εγκαίνια μιας εξαιρετικά ση-μαντικής και πρωτότυπης έκθεσης τεκμηρίων για την ΑρκαδικήΕθελοθυσία, με θέμα “Πρωτοσέλιδα εφημερίδων του 1866 γιατο Αρκάδι”.

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ

“Μαρτυρίες για τη Μονή Αρκαδίου”

ΣΤΟ ΒΕΝΙΖΕΛΕΙΟ ΩΔΕΙΟ

Μουσική συνάντησηΜουσική συνάντηση “VamosEnsemble Ιωαννας Φορτη” - Ιωαννας Φορτη

πολιτισμός4 ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ

22 Οκτωβρίου 2016

ττιμή εισιτηρίου: 6 ευρώ (Αγ. Κυριακής29, Ταμπακαριά - Χαλέπα). Απαραίτητη ηκράτηση θέσεων στα τηλ.: 6945032304,2821045585.

Η παράσταση, που πρωτοπαρουσιάστηκεστα Χανιά στο Μουσείο Τυπογραφίας καιστη συνέχεια στο στούντιο “Οξω Νου” μεμεγάλη επιτυχία τον περασμένο Ιανουάριο,είναι εμπνευσμένη από την ελληνική λαϊκήπαράδοση.

Μία φορά κι έναν καιρό, ήρθε στον κόσμοένα κοριτσάκι, όμορφο και χαριτωμένο. Τηντρίτη νύχτα από τη γέννησή του, όταν όλοιστο σπίτι κοιμόντουσαν, μπήκαν αθόρυβαστο δωμάτιο του μωρού οι τρεις Μοίρες.Στάθηκαν πάνω απ’ την κούνια του κι άρχι-

σαν να λένε τα γραμμένα του… Η παρά-σταση έχει αποσπάσει τιμητική διάκριση στο3ο Διεθνές Φεστιβάλ Θεάτρου Δρόμουστην Αθήνα και απευθύνεται σε παιδιά 5 -12 ετών.

Κείμενο: Μαρία Παπαλέξη Σκηνοθεσία -Μουσική επιμέλεια: Βαλεντίνα Παπαδημη-τράκη Σκηνικά - Κοστούμια: Εμμα ΜολλέΜουσική διδασκαλία: Ελλη Βασιλάτου.

Ερμηνεία: Βαλεντίνα Παπαδημητράκη.Λύρα, λαούτο, πνευστά, κρουστά: Αλέξαν-

δρος Ιερωνυμίδης.Τιμή εισιτηρίου: 6 ευρώ (Αγ. Κυριακής 29,

Ταμπακαριά - Χαλέπα).Απαραίτητη η κράτηση θέσεων στα τηλ.

6945032304, 2821045585.

ΓΙΑ 21η ΧΡΟΝΙΑ ΣΤΑ ΧΑΝΙΑ

Γιορτή Τσικουδιάς Την καθιερωμένη Γιορτή Τσικουδιάς διοργανώνει ο ΧορευτικόςΟμιλος Χανίων “Ο Ψηλορείτης” σε συνεργασία με τον Δήμο Χα-νίων και την Κ.Ε.Π.ΠΕ.ΔΗ.Χ. - Κ.Α.Μ., σήμερα Σάββατο στις 7μ.μ.,στην Πλατεία Γιαλί Τζαμισί στο Παλιό Λιμάνι. Η Γιορτή γίνεται για 21η συνεχή χρονιά και αποτελεί πόλο έλξηςντόπιων και επισκεπτών που παρακολουθούν την αναβίωση τηςαπόσταξης της τσικουδιάς από παραδοσιακό καζάνι και διασκε-δάζουν με κρητική μουσική, χορό, πλούσια παραδοσιακά εδέ-σματα και φυσικά άφθονη τσικουδιά.Η βραδιά θα πλαισιώνεται από το μουσικό συγκρότημα των Νε-κτάριου και Ευτύχη Κωστάκη. Οι χορευτικές ομάδες του “Ψηλορείτη” θα παρουσιάσουν πα-ραδοσιακούς χορούς από όλη την Ελλάδα και την παρουσίασητης βραδιάς θα κάνει η Ζαχαρένια Μπούτζουκα.

To “Βυρσοδεψείο” (Βιβιλάκη 29)υποδέχεται τον Χριστόφορο Ζαρα-λίκο για μία Stand Up Comedy πα-ράσταση σήμερα Σάββατο και ώρα10μ.μ.Τηλ. Κρατήσεων: 2821050569και 6989851306.

ΣΤΟ ΕΛΟΣ

Γιορτή Καστάνου 2016 Γιορτή Καστάνου θα πραγματοποιηθεί αύριο Κυριακήστις 11 το πρωί, στην κεντρική πλατεία του Ελους. Kατάτη διάρκεια της εκδήλωσης θα προσφερθούν δωρεάνκάστανα και τσικουδιά. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει ομι-λία με θέμα το κάστανο, ριζίτικα τραγούδια από τον σύλ-λογο ριζιτών “Η Κίσαμος”, μουσική από το συγκρότηματου Δημήτρη Αναγνωστάκη και παραδοσιακούς χορούςαπό τα χορευτικά συγκροτήματα “Η Κίσαμος” και από τοσυγκρότημα του Λευτέρη Νταγκουνάκη.Τη γιορτή διοργανώνουν ο Δήμος Κισάμου, η Μονομε-τοχική Δήμου Κισάμου, η Κοινωφελής ΕπιχείρησηΔήμου Κισάμου, η Αναπτυξιακή Εταιρία Εννιά Χωριών,η Τοπική Ενότητα Ελους με την υποστήριξη των κατοί-κων και επιχειρηματιών του Ελους.

ΣΤΟ ΣΤΟΥΝΤΙΟ “ΟΞΩ ΝΟΥ”

ΠαράστασηΠαράστασηα ό το Θέατροαπό το “Θέατρο του α ουτσιούτου παπουτσιού

άνω στο δέντροπάνω στο δέντρο”

Παράσταση με παραμύθιτης Μαρίας Παπαλέξη“Μαλαματένιος αργαλειόςκαι φιλντισένιο χτένι” θαδοθεί στο στούντιο “OξωΝου” από το “Θέατρο τουπαπουτσιού πάνω στοδέντρο” σήμερα Σάββατοκαι αύριο Κυριακή.

Στo “ΒΥΡΣΟΔΕΨΕΙΟ”

Παράσταση μετον Χριστόφορο Ζαραλίκο

Η Marcella Licheri - Χατζηδάκη και ο John Tierney παρουσιά-ζουν τα έργα τους στο Γιαλί Τζαμί από σήμερα Σάββατο στις 7μ.μ.έως τις 27 Οκτωβρίου. Ωρες λειτουργίας, καθημερινά, από τις11π.μ. - 2μ.μ. και 6μ.μ. - 10μ.μ. Η Marcella Licheri - Χατζηδάκη είναι Ιταλίδα και ζει και εργάζε-ται στα Χανιά. Εχει παρουσιάσει ατομικές εκθέσεις σε Χανιά, Κα-

λαμάτα, Κίσαμο και συμμετείχε σε πολλές ομαδικές εκθέσεις σεδιάφορες πόλεις της Ελλάδας. Παρουσιάζει έργα σε ακουαρέ-λες, ακρυλικά και λάδι.O John Tierney ζει και εργάζεται στην πόλη μας και την Αμερική.Tα έργα του έχουν εκτεθεί σε Γαλλία, Μεξικό και στις ΗνωμένεςΠολιτείες.

ΣΤΟ ΓΙΑΛΙ ΤΖΑΜΙ

Εκθεση ζωγραφικήςΕκθεση ζωγραφικής τωντων Marcella Licheri καικαι John Tierney

Το Δ.Σ. του Συνδέσμου για τη Διάδοσητων Καλών Τεχνών στην Κρήτη αποφά-σισε τη δημιουργία Μουσικών Συνόλωνγια το σχολικό έτος 2016 - 2017. Την καθοδήγηση και την ευθύνη λειτουρ-γίας τους θα έχει ο καταξιωμένος μαέ-στρος και διευθυντής Σπουδών ΓιώργοςΑραβίδης σε συνεργασία με καθηγητέςτου Βενιζελείου Ωδείου για το κάθε Μου-σικό Σύνολο χωριστά. Σύνολο Εγχόρδων:υπό την επίβλεψη κ. Εντμοντ Αλέξι (δύο

τμήματα αρχάριων και προχωρημένων,κάθε Σάββατο 12μ. - 2μ.μ.). ΚιθαριστικόΣύνολο: υπό την επίβλεψη κ. ΛάμπρουΜπέκιου (κάθε Σάββατο 10:30π.μ. -12:30μ.). Σύνολα Σύγχρονης Μουσικής:υπό την επίβλεψη του κ. Νίκου Πλανά(κάθε Σάββατο 12μ. - 2μ.μ.). Σύνολο Πα-ραδοσιακής Κρητικής Μουσικής: υπό τηνεπίβλεψη των κυρίων Δημήτρη Βακάκη,Νεκτάριου Κλωστράκη (με τη συμμετοχήόλων των παραδοσιακών οργάνων). Φω-

νητικό Σύνολο: υπό την επίβλεψη κας Δέ-σποινας Δρακάκη. Βυζαντινή Χορωδία:υπό την επίβλεψη κ. Αντώνη Κλουβιδάκη.Παιδική Χορωδία: υπό την επίβλεψη κ.Μαρίας Κουτουλάκη (σε δύο τμήματακάθε Σάββατο). Στα παραπάνω σύνολαμπορούν να συμμετέχουν εκτός των μα-θητών του Βενιζελείου Ωδείου και οποι-οσδήποτε άλλος μαθητής ή μουσικός τοεπιθυμεί. Για περισσότερες πληροφορίεςστο τηλ. 28210-43067 από 9π.μ. - 9μ.μ.

ΣΤΟ ΒΕΝΙΖΕΛΕΙΟ ΩΔΕΙΟ

Δημιουργία Μουσικών Συνόλων

σσ

πολιτισμός 5ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ

ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ22 Οκτωβρίου 2016

ΜΕ ΟΓΔΟΝΤΑ ΔΥΟ ΤΑΙΝΙΕΣ

ο Φεστιβάλ4ο Φεστιβάλ Κινη ατογράφου ΧανίωνΚινηματογράφου Χανίων ■ Από 26 Οκτωβρίου έως 4 Νοεμβρίου

στο Πνευματικό Κέντρο Χανίων

Ογδόντα δύο ταινίες, που καλύπτουν ένα μεγάλο εύρος περιεχομέ-νου, αλλά και κινηματογραφικής τέχνης, συγκροτούν το φετινόπρόγραμμα του 4ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων, πουθα πραγματοποιηθεί από 26 Οκτωβρίου έως 4 Νοεμβρίου στοΠνευματικό Κέντρο Χανίων.

υγκεκριμένα, όσοι βρεθούν στο 4οΦεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων μπο-ρούν να δουν μεταξύ άλλων:

• Τις “ΝΥΦΕΣ” του Παντελή Βούλγαρη,ταινία έναρξης, παρουσία του σκηνο-θέτη. Γυρισμένες στα Χανιά οι “ΝΥΦΕΣ”παραμένουν μία από τις σημαντικότερεςταινίες των τελευταίων χρόνων.

• Τον “Αόρατο”/ INVISIBLE του Δημή-τρη Αθανίτη, ταινία που τιμά το Φεστι-βάλ, μια βδομάδα πριν προβληθεί στιςκινηματογραφικές αίθουσες. Με περισ-σότερες από 20 συμμετοχές -μέχρι στιγ-μής- σε φεστιβάλ σε όλο τον κόσμο ο«Αόρατος» αποτελεί σίγουρα μία από τιςσημεντικές ελληνικές ταινίες της χρονιάς.Ο σκηνοθέτης της Δημήτρης Αθανίτηςκαι ο ηθοποιός Γιάννης Στάνκογλου, πουέχει στην ταινία τον συγκλονιστικό ρόλοτου απολυμένου πατέρα ενός εξάχρονουπαιδιού, ο οποίος αποζητά εκδίκηση, θατιμήσουν το 4ο Φεστιβάλ Κινηματογρά-φου Χανίων με την παρουσία τους.

• Τη “Βάρδια του Πελεκάνου” της ΛείαΜπίνζερ για την κρίση ταυτότητας, μεεπίκεντρο το κρασί.

• Το εμβληματικό “Αλλος Δρόμος δενΥπήρχε” με θέμα τους τελευταίους αν-τάρτες στην Κρήτη αλλά και “Το Δίλ-λημα” για τον μεγάλο Ελληναφωτορεπόρτερ Γιάννη Μπεχράκη. Ται-νίες, στο πλαίσιο του αφιερώματος στονΣταύρο Ψυλλάκη.

• Η ταινία “Τα Σκοτεινά στην Κρήτη” τηςΧανιώτισσας Βίκυς Αρβελάκη κάνει πρε-μιέρα στα Χανιά, στο Φεστιβάλ.

• Το Εγώ... το πρόβλημα, ντοκιμαντέρτου Αλέξανδρου Μάρκου που ακολουθείπαιδιά μεταναστών δεύτερης γενιάςστην Ελλάδα.

• Τρία ντοκιμαντέρ των οποίων δεν έχειγίνει διανομή στην Ελλάδα περιλαμβάνειτο πρόγραμμα του Φεστιβάλ. Στο Κάθεπρόσωπο έχει όνομα/ Every Face has aName του Σουηδού Magnus Gertten -οοποίος θα βρίσκεται στο φεστιβάλ- ηΕλσι, ο Μπέρναρντ, η Νέριτ κι άλλοι επι-ζώντες του B΄ Παγκοσμίου Πολέμουαφηγούνται τις ιστορίες τους καθώςανακαλύπτουν ξανά τους εαυτούς τουςσε αρχειακό υλικό που γυρίστηκε στις 28Απριλίου 1945: την ημέρα που απελευ-θερώθηκαν τελικά από τα γερμανικάστρατόπεδα... Τα παιδιά του Χίτλερ /Hitler’s children του Χανόχ Ζεεβί είναιμια ταινία για τους απογόνους των πιοισχυρών φυσιογνωμιών του ναζιστικούκαθεστώτος: άνδρες και γυναίκες τωνοποίων η κληρονομιά θα τους συσχετί-ζει ως το τέλος της ζωής τους μ’ ένα απότα μεγαλύτερα εγκλήματα στην Ιστορία.Τέλος, ο Ιταλός δημοσιογράφος και ντο-κιμαντερίστας Νίκο Πίρο -ο οποίος ανα-μένεται να είναι παρών στον φεστιβάλ-στο ντοκιμαντέρ του Killa-Dizez/Ζωή καιθάνατος στην εποχή του Εμπολα, δενακολουθεί κάποιον χαρακτήρα, αλλά μιαόψη του συνηθισμένου και ανελέητου

προσώπου τηςεπιδημίας πουφέρει το όνομαΕμπολα.

• Ενα άκρωςσυναισθηματικόμουσικό “βίντεοκλιπ”, που ασχο-λείται με ταπάθη μιας αγα-νακτισμένης γυ-ναίκας και τονπόθο για ελευ-θερία μιας νε-ολαίας πουέχει ριζο-σπαστ ι -

κοποιηθεί είναι η ταινία “Μή-δεια” του Αστέρη Κούτουλα -θαείναι παρών στην προβολή- σεμουσική Μίκη Θεοδωράκη.

• Η σκηνοθέτης και πανεπι-στημιακός Εύα Στεφανή τιμάμε την παρουσία της το φε-στιβάλ, στο οποίο θα προ-βληθεί η ταινία της “ΤοΚουτί”.• Το πειραματικό βίντεο

και ο χορός, μέσα από δύοδημιουργίες της Αλίκης Χιω-

τάκη και της Βιργίνιας Αλι-ζιώτη, πλαισιώνουν το

πρόγραμμα.• Ενας ύμνος στους Μαραθω-

νοδρόμους αλλά και σε όσους ανα-ζητούν έκφραση μέσα από διαγωνιστικέςδιαδρομές είναι η ταινία “Τερματισμός”της Ελιάνας Αμπραβανέλ, η οποία θαβρίσκεται στο Φεστιβάλ.

• Από τους πρωτοπόρους του anima-tion, ο Σπύρος Σιάκας, του οποίου “ΤαΒερίκοκα” συμμετέχουν στο πρόγραμματου φεστιβάλ.

• Μερικούς από τους πλέον γνωστούςαλλά και πολυβραβευμένους Ελληνεςκαι ξένους μικρομηκάδες φιλοξενεί το4ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων.

• 18 animation σπουδαστών του ΤΕΙΑθηνών φιλοξενούνται στο πρόγραμμα.

• Μια Μεταμεσονύκτια προβολή έκ-πληξη με πρωταγωνιστές τους κορυφαί-ους !

• Τέλος, ένα ειδικό αφιέρωμα με 12ταινίες (5 εκ των οποίων σε πρώτη προ-βολή στην Ελλάδα) που αναφέρονται σεάτομα με αναπηρίες φιλοξενεί το 4ο Φε-στιβάλ Κινηματογράφου Χανίων υπό τον

τίτλο “Ολοι Διαφορε-τικοί, Ολοι ίσοι”. Καθη-μερινά στο πρόγραμματου Φεστιβάλ υπάρχειμια ταινία του αφιε-ρώματος, ενώ η Τε-τάρτη 2 Νοεμβρίουείναι εξ ολοκλήρουένα αφιέρωμα με πα-ρεμβάσεις ΑτόμωνΜε Ειδικές Ανάγκεςκαθώς και ταινίεςσκηνοθετών με ανά-λογο θέμα.

Το αφιέρωμα ενι-σχύεται στο πλαίσιοτου Επιχειρησιακού

Προγράμματος “Ανά-πτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαί-δευση & Διά Βίου Μάθηση”, καισυγχρηματοδοτείται από την ΕυρωπαϊκήΕνωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο)και από εθνικούς πόρους.

Το Φεστιβάλ πλαισιώνεται από maste-classes, εργαστήρια, συζητήσεις, εκθέ-σεις, παρουσιάσεις βιβλίων, μουσικές καιάλλες εκδηλώσεις που συνθέτουν μιαΓιορτή του Κινηματογράφου.

ΠαρουσίασηΠαρουσίασηβιβλίουβιβλίουΕξάλλου, ο ΣύνδεσμοςΦιλολόγων Χανίων, τοΦεστιβάλ Κινηματο-γράφου Χανίων και οιεκδόσεις Πατάκη πα-ρουσιάζουν στο πλαίσιοτου 4ου Φεστιβάλ Κινη-ματογράφου Χανίων τοβιβλίο “Ξυπόλυτοιήρωες” της ΑλεξάνδραςΜητσιάλη τη Δευτέρα 24Οκτωβρίου στις 7:30μ.μ.στο Πνευματικό ΚέντροΧανίων. Για το βιβλίο θαμιλήσουν οι: Βάσω Πατι-νιωτάκη, φιλόλογος, ΚαίρηΤσουρλάκη, γιατρός.Αποσπάσματα από το βιβλίο θαδιαβάσει η συγγραφέας. Χαιρετισμόθα απευθύνει ο διευθυντής του Φε-στιβάλ Κινηματογράφου ΧανίωνΜατθαίος Φραντζεσκάκης.Συντονίζει η πρόεδρος του Συνδέ-σμου Φιλολόγων Ν. Χανίων Μα-ρίνα Αρετάκη.

ΟΛΟΚΛΗΡΩΝΕΤΑΙ ΣΗΜΕΡΑ

6ο Πανελλήνιο Φεστιβάλ Ερασιτεχνικού Θεάτρου Ιεράπετρας

Με μεγάλη επιτυχία συνεχίζεται το 6ο Πανελλήνιο ΦεστιβάλΕρασιτεχνικού Θεάτρου Ιεράπετρας, ένα σημαντικό καλλιτε-χνικό-πολιτιστικό γεγονός για την Κρήτη και την Ελλάδα πουσυνδιοργανώνεται από την Περιφέρεια Κρήτης-ΠεριφερειακήΕνότητα Λασιθίου, τον δήμο Ιεράπετρας, την Ενωση Ξενοδό-χων Ιεράπετρας-Ν.Α. Κρήτης, με την αιγίδα του ΥπουργείουΠολιτισμού. Σύμφωνα με τους οργανωτές κάθε βράδυ σημει-ώνεται κοσμοσυρροή στο θέατρο “Μελίνα Μερκούρη” της Ιε-ράπετρας από το θεατρόφιλο κοινό. Το Φεστιβάλ ξεκίνησε τοΣάββατο 15 Οκτωβρίου με Θεατρικές ομάδες εντός και εκτόςσυνόρων, από τις Βρυξέλες, τη Θεσσαλονίκη, την Καβάλα, τηνΚόρινθο, το Αγρίνιο, το Λαύριο, τον δήμο Μοσχάτου-Ταύρου,που συμμετέχουν στο διαγωνιστικό μέρος του Φεστιβάλ. Ηπόλη του Λασιθίου προσφέρει απλόχερα την φιλοξενία της σεόλες τις θεατρικές ομάδες, στην κριτική επιτροπή του Φεστι-βάλ που ολοκληρώνεται σήμερα Σάββατο στις 8 μ.μ. όπουπροβλέπονται απονομές βραβείων-τελετή λήξης.

ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΝΗΜΗ

Εξι τελευταίες παραστάσεις για την ''Λαμπεντούζα''

Μετά τη μεγάλη επιτυχία που σημείωσαν οι περσινές παρα-στάσεις του έργου “Λαμπεντούζα” του Αντερς Λουστγκάρ-τεν σε σκηνοθεσία Μιχάλη Βιρβιδάκη, στο θέατρο Κυδωνίαστα Χανιά, η Εταιρεία Θεάτρου ΜΝΗΜΗ παρουσιάζει καιφέτος έξι (6) τελευταίες παραστάσεις του έργου από την Πα-ρασκευή 4 μέχρι και την Κυριακή 13 Νοεμβρίου, κάθε Πα-ρασκευή και Σάββατο στις 9:30 το βράδυ και τις Κυριακέςαπογευματινή στις 7:30. Το “Λαμπεντούζα” είναι ένα άκρωςεπίκαιρο και μαχητικό θεατρικό έργο του Αγγλου θεατρικούσυγγραφέα Αντερς Λουστγκάρτεν, με θέμα το φαινόμενο τηςμετανάστευσης στις μέρες μας και την αντιμετώπισή του απότην Ευρωπαϊκή Ενωση. Ωρα έναρξης παραστάσεων: Παρασκευή 4 Νοεμβρίου, ώραέναρξης 9:30μ.μ. - Σάββατο 5 Νοεμβρίου, ώρα έναρξης 9.30μ.μ. - Κυριακή 6 Νοεμβρίου, (απογευματινή) ώρα έναρξης7:30μ.μ. - Παρασκευή 11 Νοεμβρίου, ώρα έναρξης 9:30μ.μ.Σάββατο 12 Νοεμβρίου, ώρα έναρξης 9:30μ.μ. - Κυριακή 13Νοεμβρίου, (απογευματινή) ώρα έναρξης 7:30μ.μ.Τιμή εισιτηρίου: 12 ευρώ (γενική είσοδος).

ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΥΛΛΟΓΟ ΣΤΙΧΟΥΡΓΩΝ

Λογοτεχνικός διαγωνισμός με θέμα “Ο Αποκόρωνας”

Ο Δήμος Αποκορώνου, σε συνεργασία με τον Σύλλογο Στι-χουργών Ν. Χανίων, προκηρύσσει παγκρήτιο λογοτεχνικό δια-γωνισμό (μαντινάδας, ρίμας, ριζίτικου) με θέμα: “Ο Αποκόρωνας”(ιστορία, φυσική ομορφιά, λαογραφία, πολιτισμός).Δικαίωμα συμμετοχής έχουν οι όπου γης, απανταχού Κρήτες,που μπορούν να συμμετέχουν από μία έως τρεις μαντινάδεςτους, μία ρίμα (που δεν θα ξεπερνά όμως τα δέκα δίστιχα) ή έναριζίτικο τραγούδι, όλα σχετικά με το θέμα του διαγωνισμού,πρωτότυπα και αδημοσίευτα, υπογεγραμμένα με ψευδώνυμο.Μέσα στον φάκελο αποστολής, θα εσωκλείεται μικρότερος φά-κελος, με τα πλήρη στοιχεία του διαγωνιζόμενου (ονοματεπώ-νυμο, διεύθυνση, τηλ. επικοινωνίας). Τα κείμεναδακτυλογραφημένα, θα αποσταλούν σε πέντε αντίτυπα, μόνοταχυδρομικά στη διεύθυνση: ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΣΤΙΧΟΥΡΓΩΝ Ν. ΧΑ-ΝΙΩΝ, ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΛ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ, Τ.Κ. 73300ΧΑΝΙΑ Υπόψη κ. ΘΑΝΑΣΗ ΠΑΤΕΡΑΚΗ (Ο ΑΠΟΚΟΡΩΝΑΣ). Πλη-ροφορίες στα τηλέφωνα: 2821086319 & 6932124264.

πολιτισμός6 ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ

ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ22 Οκτωβρίου 2016

Μουσείο... κολλάρων!www.leeds-castle.com/Attractions/The+Dog+Col-

lar+Museum

Oσοι έχετε σκυλάκι, το πιθανότερο είναι να του έχετε καικολλάρο. Ξέρατε πως τα κολλάρα σκύλων έχουν και αυτά τηνδική τους ιστορία; Και μάλιστα πως υπάρχει μουσείο αφιε-ρωμένο σ’ αυτήν; Στο κάστρο του Λιντς, στην Αγγλία, υπάρ-χει ένας χώρος ειδικά διαμορφωμένος σε μουσείο πουφιλοξενεί την ιστορία των... σκυλίσιων κολλάρων. Ο πρώτοςσκύλος που φόρεσε κολλάρο -σύμφωνα με τους ιστορικούςτου μουσείου λοιπόν- έζησε πριν από 5 αιώνες, ενώ το πα-λαιότερο έκθεμα του μουσείου χρονολογείται στα τέλη του15ου αιώνα και ανήκε σε ένα ισπανικό μαστιφ! Το μουσείοέχει δεκάδες κολλάρα, άλλα που χρησίμευαν για προστασίατων σκύλων από λύκους και αρκούδες που... κυκλοφορούσαντότε στην Ευρώπη, κάποια “φιλοτεχνημένα” με τεράστια καρ-φιά, κάποια άλλα με την τεχνοτροπία της εκάστοτε εποχής-μπαρόκ, για παράδειγμα- ενώ υπάρχουν και κολλάρα τωντελευταίων αιώνων, πιο “κοντά” σε αυτά που έχουμε συνηθί-σει να βλέπουμε. Δείτε το!

Που δείχνει;www.pointerpointer.com

Μπαίνετε στη σελίδα. Και αφήνετε τον κέρσορα, όπου σαςκάνει κέφι. Σε ελάχιστο χρόνο εμφανίζεται μια τυχαία φωτο-γραφία που όμως έχει ένα δάχτυλο να δείχνει το σημείο πουαφήσατε τον κέρσορα. Μετακινήστε το ποντίκι σας. Και πάλιγίνεται το ίδιο. Και ξανά και ξανά, όσες φορές και να το δο-κιμάσετε, το σύστημα βρίσκει διαφορετικές φωτογραφίες, πουόμως έχουν πάντα ένα δάχτυλο να δείχνει τον κέρσορά σας.Δεν με πιστεύετε; Δείτε και και μόνοι σας.

Τσίκι τσίκιwww.snapbubbles.com

Το έχουμε κάνει όλοι μας και είναι άκρως εθιστικό. Το υλικόπου χρησιμοποιούμε για περιτύλιγμα εύθραυστων αντικειμέ-νων, η γνωστή “φούσκα”, η διάφανη επιφάνεια που είναι γε-μάτη φουσκάλες, τις οποίες “σπάμε” μανγητισμένοι από τηνπρώτη μέχρι την τελευταία, τώρα υπάρχει και σε διαδικτυακήμορφή. Αν λοιπόν έχετε κάποιον εκνευρισμό ή ανησυχία καιθέλετε να... χαλαρώσετε, μπείτε εδώ, και ξεκινήστε τα τσίκιτσίκι.

σερφ ρίσ ατασερφ@ρίσματαΤης ΜΑΡΙΑΣ ΜΥΣΤΑΚΙΔΟΥ

ηηπρώτη δράση του αφιερώματος θα πε-ριλαμβάνει την έκθεση φωτογραφίας “ΟnDefinitions - Περί Ορισμών” της ΜυρσίνηςΚουτλή σε επιμέλεια της Ελένης Μαλιγ-κούρα, που θα παρουσιαστεί την Παρα-σκευή 28 Οκτωβρίου στις 8:30μ.μ. στηνΑίθουσα Τέχνης Β.Μυλωνογιάννη, Χαρι-λάου Τρικούπη 14, (Χανιά). Η ΜυρσίνηΚουτλή με τη φωτογραφική της σειρά “ΟnDefinitions - Περί Ορισμών” απέσπασε τοΑ’ Βραβείο των Φωτογραφικών Συναντή-σεων Κυθήρων από την παρουσίαση “ΝέοιΕλληνες Φωτογράφοι 2015” και εξέθεσεγια πρώτη φορά τη σειρά στο πλαίσιο τωνΦωτογραφικών Συναντήσεων Κυθήρων2016 στην Αίθουσα Τέχνης Follow your Art.

Η δεύτερη δράση θα περιλαμβάνει τηνομαδική έκθεση φωτογραφίας «Νέοι Ελ-ληνες Φωτογράφοι 2016” σε επιμέλειατου Γιάννη Σταθάτου και του Γιώργου Ανα-στασάκη που θα παρουσιαστεί το Σάββατο29 Οκτωβρίου στις 8:30μ.μ. στο Χώρο γιατη Φωτογραφία South, Τζανακάκη 17(Στοά), Κήπος. Συμμετέχουν οι φωτογρά-φοι: Αγγελική Καλαμάρα με τη σειρά “NewWorld”, Γιάννης Κρητικός με τη σειρά “Ου-ροβόρος”, Κώστας Κρουστάλλης με τησειρά “Παράξενες Μέρες”, Γεωργία Μπάν-τιου με τη σειρά “Humans in Nature”, Μα-ριάννα Μπόλτση με τη σειρά “Religion»”Βασίλης Παντελίδης με τη σειρά “Begin-ners-Αρχάριοι”, Γιώργος Πλανάκης με τησειρά “Connected” και ΚωνσταντίνοςΤούντας με τη σειρά “Σκοτεινά Φυτά”.

H τρίτη δράση θα αναπτυχθεί στο πλαίσιοτου προγράμματος “Το Βήμα της Τέχνης”και θα περιλαμβάνει δύο διαλέξεις για τηφωτογραφία από την Ελένη Μαλιγκούρακαι τον Γιάννη Σταθάτο αντίστοιχα, που θαπαρουσιαστούν την Κυριακή 30 Οκτω-βρίου στις 11:30 στην Αίθουσα Κωνσταντί-νου Βεργανελάκη στο Γυμνάσιο Πλατανιά.Η Ελένη Μαλιγκούρα, ιστορικός και θεω-ρητικός της φωτογραφίας, θα παρουσιά-σει το φωτογραφικό της έργο μέσα από τηδιάλεξη “Από πού έρχονται οι εικόνες καιμας βρίσκουν” και ο Γιάννης Σταθάτος,ιδρυτής των Φωτογραφικών Συναντή-σεων Κυθήρων, θα παρουσιάσει το φωτο-γραφικό του έργο μέσα από τη διάλεξη“Ελεγείες του Ενυπάρχοντος - Φωτογρα-φικά έργα 1975-2015”. Μετά τις διαλέξειςθα ακολουθήσει συζήτηση με συντονιστήτον ιστορικό της τέχνης δρ Κωνσταντίνο Β.Πρώιμο και ξενάγηση στην έκθεση ιστορι-κών φωτογραφιών “Η εκτέλεση στο Κον-τομαρί - 2 Ιουνίου 1941” πουπαρουσιάζεται από ομάδα μαθητών τουΓυμνασίου Πλατανιά σε αίθουσα του σχο-λείου. Σε όλες τις εκδηλώσεις η είσοδοςγια το κοινό θα είναι ελεύθερη.

Το Κέντρο Φωτογραφίας & Κι-νηματογράφου Ζυμπραγού καιο Χώρος για τη ΦωτογραφίαSouth σε συνεργασία με τιςΦωτογραφικές ΣυναντήσειςΚυθήρων οργανώνουν τρίπτυ-χο αφιέρωμα στη Φωτογρα-φία που θα αναπτυχθεί στοΝομό Χανίων το τριήμερο 28,29 & 30 Οκτωβρίου 2016.

28-30 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ

Τρί τυχοΤρίπτυχοαφιέρω ααφιέρωμαστη Φωτογραφίαστη Φωτογραφία

ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ

Σε ινάρια για τις βασικές αρχές της αφήγησηςΣεμινάρια για τις βασικές αρχές της αφήγησηςΟ Σύλλογος “Φίλοι του Αμαρίου” διοργανώνει σεμινάριο με θέμα “Ενα παράθυρο στην αφήγηση” με τη Στέλλα Κασιμάτη. Πρόκει-ται για ένα τριήμερο σεμινάριο αφιερωμένο στην εξερεύνηση των βασικών αρχών της αφήγησης. Στα Χανιά το σεμινάριο θα πραγ-ματοποιηθεί σήμερα Σάββατο και αύριο Κυριακή στον χώρο του Ιστορικού καφέ “Κήπος” (εντός Δημοτικού Κήπου).Για πληροφορίες Γεραρχάκη Αμάντα στο 6934884047 ή στο amarireception@gmail.com. Η κράτηση είναι απαραίτητη.

ΤΟΥΝΤΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ

ΚΟΥΤΛΗ ΜΥΡΣΙΝΗ.15

Γιατρός στην Ψυχιατρική Κλινική του Νοσοκομείου Χανίων, διδάσκουσα Μουσικοθεραπεία στο Τμήμα Ψυχαναλυτικών Σπουδώντου Πανεπιστημίου Paris 7, τραγουδίστρια, συνθέτης και στιχουργός με διεθνή καλλιτεχνική πορεία, η Ξανθούλα Ντακοβάνου “θε-ραπεύει” με τη βελούδινη φωνή της… ψυχές και συστήνει την ελληνική παραδοσιακή μουσική στο φιλόμουσο κοινό.

ττους τελευταίους μήνες εργάζεται στην Ψυ-χιατρική του Νοσοκομείου Χανίων όπου εφαρ-μόζει μεθόδους Μουσικοθεραπείας στουςασθενείς. Παράλληλα διδάσκει σε δύο Πανεπι-στήμια, στο εξωτερικό και στην Ελλάδα. Η ίδια“πάντρεψε” δύο μεγάλες της αγάπες, την ια-τρική που τη σπούδασε, και τη μουσική που την“κουβαλούσε” στην ψυχή της, όπως λέει στις“διαδρομές”.

Η επιστημονική της έρευνα εστιάζεται στουςτομείς της Ψυχανάλυσης και της Μουσικής.Είναι απόφοιτος του Πανεπιστημίου Paris 5 καιυποψήφια διδάκτωρ στο Πανεπιστήμιο Paris 7στο οποίο και διδάσκει. Ερευνά κατά κάποιοτρόπο, από πλευράς ψυχανάλυσης, το γιατί ηΜουσική ασκεί τέτοια απέραντη γοητεία κι έλξηστον άνθρωπο. Από αυτό το σημείο ξεκίνησεκαι η ενδιαφέρουσα συζήτηση που είχαμε μαζίτης...

Μπορεί η Μουσική να θεραπεύσει; Η Μουσική χρησιμοποιείται ως μέσο θερα-πείας από την αρχαιότητα. Το Θέατρο καιτο Ωδείο στην αρχαία Επίδαυρο, για παρά-δειγμα, ήταν μέρος του Ασκληπιείου καιχρησιμοποιούνταν για την θεραπεία: δη-λαδή οι ασθενείς πήγαιναν στο Ωδείο καιστο Θέατρο για να θεραπευτούν. Στην Ευ-ρώπη η μουσική ως μέσο θεραπείας έχειαναβιώσει από το 1950. Η μουσική γλώσσακωδικοποιεί νοήματα. Αυτά τα νοήματα πουκρύβει η Μουσική, πάρα πολλές φορές, δενμπορεί να εκφραστούν καλά με λέξεις. Ει-πώνονται μόνο με μουσικό τρόπο. Αλλωστεγια αυτόν τον λόγο γράφαν οι άνθρωποιΜουσική από πάντα. Το έλεγε πολύ ωραίαο Μπετόβεν: «Είναι διαθέσεις που υπάρ-χουν μέσα μου και δεν μπορούν να ειπω-θούν με λόγια. Ειπώνονται μόνο μεΜουσική». Επειτα είναι το θέμα του συναι-σθήματος. Η Μουσική εκφράζει πάρα πολύκαλά το ανθρώπινο συναίσθημα όταν οι λέ-ξεις δεν αρκούν. Αλλωστε ο μουσικόςλόγος είναι ένας κώδικας πολύ πιο πρώι-μος από τον λόγο στην ανάπτυξη του αν-θρώπου. Ο άνθρωπος ακούει ήχους απότην μήτρα της μάνας, από τον 4ο ήδη μήνατης ενδομήτριας ζωής, όπου και αρχίζει νααναπτύσσεται το ακουστικό όργανο. Δενείναι τυχαίο πως πάρα πολλοί ασθενείς πουδεν έχουν πρόσβαση σε ψυχοθεραπείαμέσω του λόγου μπορεί να έχουν καλή έν-δειξη για θεραπεία με Μουσική π.χ. άτομαμε αυτισμό, Αλτσχάιμερ κ.ά.

Πώς ξεκινά η ενασχόλησή σου πάνω στηνΨυχιατρική και τη Μουσική;

Τελειώνοντας την Ιατρική στην Αθήνα μεενδιέφερε η Ψυχιατρική, η Ψυχανάλυση, τοκομμάτι του ασυνειδήτου, το απόκρυφο τηςανθρώπινης ψυχής και αγαπώντας πολύ τηΜουσική, αποφάσισα να τα συνδυάσω.Εκείνη την περίοδο άνοιγε μπροστά μου οδρόμος, αυτού που λέμε “μουσικές του κό-σμου”, μουσικές τω Βαλκανίων, της Μεσο-γείου και ήθελα να τις “γευτώ”. Η επιλογήπου είχα τότε ήταν να πάω να κάνω την ει-δικότητα μου σε κάποιο νοσοκομείο, όπωςέκαναν και άλλοι συνάδελφοι γιατροί. Θε-ωρώντας τον εαυτό μου και μουσικό, καιαγαπώντας παράλληλα το κομμάτι της ψυ-χικής υγείας, θεώρησα καλό να μην κάνωτότε ειδικότητα σε κάποιο νοσοκομείο αλλάνα πάω στο Παρίσι, να σπουδάσω, και να

κάνω μεταπτυχιακό στη Μουσικοθεραπεία.Παράλληλα στη Γαλλία άρχισαν να ανοί-γονται μπροστά μου διάφοροι μουσικοίδρόμοι και ενδιαφέροντα μουσικά projects.Τελειώνοντας το Μεταπτυχιακό στη Μου-σικοθεραπεία, εργάστηκα σε διάφορεςδομές της ψυχικής υγείας, νοσοκομεία ημέ-ρας κ.ά. Εκεί έκανα ατελιέ, δηλαδή εργα-στήρια μουσικοθεραπείας. Στην πορεία,προέκυψε μια μέθοδος που έφτιαξα η ίδια,το Αναλυτικό Μουσικόδραμα, την οποίαέχω δημοσιεύσει-παρουσιάσει σε επιστη-μονικά, ψυχαναλυτικά, μουσικοθεραπευτικάπεριοδικά και συνέδρια.

Πες μας λίγα περισσότερα πράγματα γιατη μέθοδο μουσικοθεραπείας που ανα-πτύσσεις, το Αναλυτικό Μουσικόδραμα.

Είναι μια μέθοδος αναλυτικής μουσικοθε-ραπείας ομάδας, ουσιαστικά είναι μια μέ-θοδος ψυχανάλυσης μέσω της μουσικής.Χρησιμοποιούμε τη μουσική ακρόαση καιμουσικά όργανα, όπου ο θεραπευόμενοςακούει μουσική την οποία έχει διαλέξει οθεραπευτής και στη συνέχεια (ο θεραπευό-μενος) εκφράζεται συνειρμικά μέσω ενόςκειμένου. Λέμε στον θεραπευόμενο να σχε-διάσει ή να γράψει ό,τι του περνά από τομυαλό. Κι αυτό το υλικό, στη συνέχεια τοδραματοποιούμε μουσικά, με μουσικά όρ-γανα και φωνή σαν να πρόκειται για μιαιστορία, την οποία δραματοποιούμε μου-σικά. Αυτή η ιστορία δεν είναι ποτέ τυχαία,

συνήθως μιλά για αυτό το οποίο προβλη-ματίζει τον άνθρωπο ο οποίος έρχεται σεμια θεραπευτική συνεδρία. Εμείς ουσια-στικά αποκωδικοποιούμε τη μουσική ανα-παράσταση. Κάνουμε μια γέφυρα μεταξύτων κωδικών που η ανθρώπινη σκέψη χρη-σιμοποιεί για να κατατάσσει τα βήματά τηςκαι έτσι βλέπουμε τι υπάρχει μέσα στο ασυ-νείδητο. Η μέθοδος αυτή, το ΑναλυτικόΜουσικόδραμα, αποτελεί το αντικείμενοτης διδακτορικής μου διατριβής στο Πανε-πιστήμιο Paris 7, καθώς ήθελα να το θεω-ρητικοποιήσω, να το πλαισιώσω μεβιβλιογραφική και κλινική έρευνα. Από εκείξεκίνησε και η διδασκαλία μου πάνω στηνμουσικοθεραπεία στο Πανεπιστήμιο Paris 7αλλά και στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας,στο Μεταπτυχιακό Μουσικοθεραπείας.

Και η θεραπεία πώς επέρχεται;Η ψυχανάλυση -της οποίας είμαι υπέρμα-χος- λέει ότι από τη στιγμή που οι ασυνεί-δητες ψυχικές σου συγκρούσεις γίνονταισυνειδητές, παύει και η σύγκρουση, μιλών-τας πάντα για τις νευρώσεις. Η θεραπεία γί-νεται μέσω της διαδικασίας, μέσω τωνσχέσεων μεταβίβασης, μέσω της ομάδας.Κάποια στιγμή, μετά από καιρό -γιατί η ψυ-χοθεραπεία παίρνει χρόνο- ο άνθρωπος κα-ταλαβαίνει ότι μιλάει για τον εαυτό του καιότι αυτό που μας λέει μουσικά ή εικαστικάείναι πάρα πολύ κεντρικό για την ύπαρξητου... Αυτό που τώρα προσπαθώ να κάνω

είναι να στήσω μια ομάδα Μουσικοθερα-πείας μέσα στην Ψυχιατρική κλινική -με τηναμέριστη υποστήριξη της Διευθύντριας τηςκας Τσερπέ αλλά και της κας Κασσωτάκη-μιας ομάδας που είναι πολύ υποστηρικτική,καθώς δεν είναι εύκολο να βάλει κανείςστο ελληνικό δημόσιο νοσοκομείο μια και-νούργια θεραπευτική προσέγγιση. Η ομάδαθα χρησιμοποιεί την μέθοδο του Αναλυτι-κού Μουσικοδράματος. Επίσης ήδη ξεκινή-σαμε να κάνουμε κάποιες συναυλίες μέσαστη κλινική για τους ασθενείς.

Τα Χανιά πώς προέκυψαν στη ζωή σου;Εχω γεννηθεί και μεγαλώσει στην Αθήνααλλά κατάγομαι από την Ηπειρο και τηΜακεδονία. Θεωρώ τον εαυτό μου μια “γέ-φυρα” ανάμεσα σε διαφορετικούς πολιτι-σμούς, ανάμεσα στην Επιστήμη και στηνΤέχνη. Στην Κρήτη, και συγκεκριμένα στοΗράκλειο, είχα περάσει έναν χρόνο ως φοι-τήτρια, πριν από πολλά χρόνια όταν είχαπεράσει για πρώτη φορά στο Βιολογικό,πριν μπω στην Ιατρική. Ομως στα Χανιάείχα έρθει πρώτη φορά, στα 17 μου χρόνιαγια πενταήμερη εκδρομή. Θυμάμαι ότι μεείχε συγκινήσει πολύ η Παλιά Πόλη. Καθό-μουν στον Φάρο και κοίταγα απέναντι ταχιονισμένα Λευκά Ορη, και έλεγα στονεαυτό μου, ότι κάποια στιγμή θα ήθελα ναζήσω εδώ. Πέρασαν τα χρόνια και ότανήρθε η στιγμή να γυρίσουμε στην Ελλάδααπό τη Γαλλία μαζί με τον σύζυγό μου καιτα δύο μας παιδιά, τέθηκε το θέμα εάν θαπάμε στην Αθήνα ή κάπου αλλού. Το κάπουαλλού... ήταν τα Χανιά. Υπήρχε η δουλειάστο Νοσοκομείο Χανίων, στην Ψυχιατρικήκλινική, την οποία επέλεξα, γιατί ήθελα ναέρθω και να ζήσω στα Χανιά. Εκτός του ότιείναι φανταστικό το τοπίο, η φύση, η ΠαλιάΠόλη, με ενδιέφερε πολύ η Μουσική τηςΚρήτης. Θεώρησα ότι θα είναι ένας τόποςμε πολύ όμορφη καθημερινή ποιότηταζωής και ταυτόχρονα με πρόσβαση προςτην Ευρώπη. Κι έτσι ήρθαμε εδώ. Δεν τοέχουμε μετανοιώσει καθόλου και είμαστεπολύ χαρούμενοι για αυτήν την επιλογή.Μάλιστα στα Χανιά, την “καρδιά” της Με-σογείου γεννήθηκε και το καινούργιο μουμουσικό project, που ονομάζεται “Μεσό-γειος Θάλασσα” με τραγούδια της Μεσο-γείου.

Καλλιτεχνικά τι νέο σχεδιάζεις; Επόμενες συναυλίες στην Αθήνα και στοΠαρίσι μέσα στους μήνες Οκτώβριο και Νο-έμβριο, με το “Καλειδοσκόπιο” του ΚώσταΓάκη κι ένα ελληνογαλλικό “Jazz Ρεμπέτικο”σχήμα, τους ARBF. Ελπίζω να παίξουμε καιστα Χανιά!

Δεν είναι τυχαίο ως άρα ολλοί ασθενείς«Δεν είναι τυχαίο πως πάρα πολλοί ασθενείςου δεν έχουν ρόσβαση σε ψυχοθερα είαπου δεν έχουν πρόσβαση σε ψυχοθεραπεία

έσω του λόγου ορεί να έχουν καλήμέσω του λόγου, μπορεί να έχουν καλήένδειξη για θερα εία ε Μουσική χ άτο αένδειξη για θεραπεία με Μουσική π.χ. άτομα

ε αυτισ ό Αλτσχάι ερ κ άμε αυτισμό, Αλτσχάιμερ κ.ά.»

ΞΑΝΘΟΥΛΑ ΝΤΑΚΟΒΑΝΟΥ

Θερα εύοντας ε τις νότες της ψυχήςΘεραπεύοντας με τις νότες της ψυχής ■ «Η μουσική γλώσσα κωδικοποιεί νοήματα. Αυτά τα νοήματα που κρύβει η Μουσική,

πάρα πολλές φορές, δεν μπορεί να εκφραστούν καλά με λέξεις»

συνέντευξη 7ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ22 Οκτωβρίου 2016

ΕΛΕΝΗ

ΦΟΥΝΤΟΥΛΑΚΗ

φωτό: Franck Juery

Η Ξανθούλα Ντακοβάνου “πάντρεψε”δύο μεγάλες της αγάπες, την ιατρικήπου τη σπούδασε, και τη μουσική που

την “κουβαλούσε” στην ψυχή της.Tους τελευταίους μήνες εργάζεταιστην Ψυχιατρική του Νοσοκομείου

Χανίων και εφαρμόζει την μέθοδο τηςΜουσικοθεραπείας στους ασθενείς.

«Πώς αποφάσισα να φτιάξω ζυθοποιία; Οι λόγοιείναι τρεις» μας εξηγεί ο Γιάννης Λιονάκης, ο άν-θρωπος πίσω από την μπίρα “Χάρμα” και την “Κρη-τική Ζυθοποιία Α.Ε.” και γίνεται πιο αναλυτικός:«Κατ’ αρχάς μεγαλώνοντας στο χωριό είχα μάθεινα δημιουργώ, να βλέπω πως γίνεται το κρασί, ητσικουδιά, πως βγαίνει το λάδι. Ηθελα να κάνωκάτι διαφορετικό όμως από αυτό. Το δεύτερο είναιότι έχοντας καταστήματα εστίασης με τα αδέλφιαμου στα Χανιά διαπιστώναμε ότι οι επισκέπτες ζη-τούσαν ντόπια μπίρα και σκέφτηκα γιατί να μηντους προσφέρουμε μια πραγματική ντόπια μπίρα.Το τρίτον είναι πως σε ένα ταξίδι στη Γερμανία,ενώ δεν έπινα μέχρι τότε πολλή μπίρα, δοκίμασαγεύσεις και σκέφθηκα ότι μπορούμε και εμείς σταΧανιά να φτιάξουμε ποιοτική μπίρα».

Η βασική διαφορά της “Χάρμα” σε σχέση με τιςμπίρες που κυκλοφορούν ευρέως στο εμπόριο καιπαράγονται από πολυεθνικές είναι ότι είναι προϊόνμικρής παραγωγής που όπως εξηγεί ο κ. Λιονάκης«έχει το μεράκι, το ενδιαφέρον μας και τον σεβα-σμό προς αυτόν που τη δοκιμάζει. Ζυθοποιούμε μεαπόλυτα φυσικούς τρόπους, χωρίς συντηρητικά,με άριστες πρώτες ύλες και ελληνικές βύνες, μειδιαίτερη έμφαση στην καθαριότητα και την τάξηκαι με δική μας διανομή για να εξασφαλίζουμε ότιη μπίρα μας μέχρι να φτάσει στο ποτήρι του κατα-ναλωτή θα είναι πάντα υπό ψύξη».

Φέτος η ζυθοποιία επεκτάθηκε με νέες σύγχρο-νες εγκαταστάσεις. «Είχαμε πολύ μεγάλη ζήτησηκαι έπρεπε να την καλύψουμε. Ετσι κάναμε ό,τιμπορούσαμε για να αυξήσουμε την παραγωγή μας.Ενα καλό βήμα για να επικοινωνήσουμε με τονκόσμο ήταν η κατασκευή του επισκέψιμου χώρουώστε να έρχεται ο κόσμος να βλέπει τη δουλειάμας και να δοκιμάζει τις μπίρες μας».

Στο πλαίσιο της σύγχρονης λειτουργίας η ζυθο-

ποιία λειτουργεί με τρόπο που είναι φιλικός στοπεριβάλλον. Τα θερμικά φορτία παράγονται απόατμολέβητα που καίει πυρηνόξυλο, υπάρχει μο-νάδα γεωθερμίας από γεώτρηση για τα ψυκτικάφορτία, ηλιακά πάνελ στην ταράτσα για το ζέ-σταμα του νερού, ενώ το πλύσιμο των δεξαμενώνγίνεται με πρόγραμμα υπολογιστή ώστε να εξα-σφαλίζεται ο περιορισμός στην κατανάλωσηνερού. «Ενα παραδοσιακό ζυθοποιείο καταναλώ-νει 10 lt νερού για να παράγει 1 lt μπίρας, εμείςέχουμε πετύχει να ρίξουμε την κατανάλωση στα 5lt νερού» τονίζει ο κ. Λιονάκης.

Ο ιδιοκτήτης της “Κρητικής Ζυθοποιίας” τονίζειπως ο στόχος ενός μικροζυθοποιείου είναι να που-λάει το προϊόν του στην τοπική αγορά (Χανιά κυ-ρίως και Κρήτη) και ότι είναι πολύ ικανοποιημένοςαπό την ανταπόκριση των καταστημάτων και τωνκαταναλωτών. «Αν κάτι που με έχει στεναχωρήσειείναι η συμπεριφορά που είχαμε σε κάποια κατα-στήματα που ήταν της λογικής “Δεν μας ενδιαφέ-ρει τον προϊόν σας, φύγετε...”. Όταν ο άλλος δενθέλει να σε ακούσει καν, τότε για μένα σημαίνει ότιέχει μια προκατάληψη εναντίον σου! Δεν υπάρχειλόγος για τέτοια στάση! Αντίθετα είμαι χαρούμενοςπου η συνεργασία που έχουμε με τα περισσότερακαταστήματα συνεχίζεται και τα που τα σχόλιάτους είναι τα καλύτερα».

ΔΟΥΛΕΥΟΝΤΑΣ ΣΕ ΖΥΘΟΠΟΙΙΑ

«Το βασικό προσόν για να εργάζεσαι σε μια μι-κροζυθοποιία; Πιστεύω η υπευθυνότητα. Αν κάνειςένα λάθος, μπορεί να χαθεί, να πεταχτεί μια μεγάληποσότητα μπίρας» λέει ο Σπύρος Μπομπολάκηςπου από το 2009 εργάζεται στη ζυθοποιία και έχειμια σημαντική εμπειρία με το προϊόν. Στον απλόκόσμο που τον ρωτά γιατί να προτιμήσει μια το-πική μπίρα η απάντηση του Σπύρου είναι διπλή:

αφιέρωμα8 ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ

22 Οκτωβρίου 2016

Η ΑΝΘΗΣΗ ΤΩΝ ΜΙΚΡΟΖΥΘΟΠΟΙΙΩΝ ΣΤΑ ΧΑΝΙΑ

Μ ίρα α ό τον τό ο σουΜπίρα από τον... τόπο σου!ΓΙΩΡΓΟΣ

ΚΩΝΣΤΑΣ σστα Χανιά έχουμε λόγους να υπερηφανευόμαστε για το ελαιόλαδο, το κρασί, τα γεωργικά και κτη-νοτροφικά προϊόντα, τώρα έχουμε λόγους να μιλάμε και για την τοπική μας μπίρα! Σε συνθήκεςκρίσης, δύο μικροζυθοποιίες έκαναν βήματα μπροστά, η μια επεκτάθηκε και αύξησε την παρα-γωγή της ή άλλη ξεκίνησε δυναμικά και προχώρησε μπροστά. Τις ζυθοποιίες αυτές επισκεφθή-καμε θέλοντας να μάθουμε περισσότερα από τους ανθρώπους που παράγουν το προϊόν.

ΚΡΗΤΙΚΗ ΖΥΘΟΠΟΙΙΑ - ΧΑΡΜΑ

Ενα ροϊόν Χάρ α«Ενα προϊόν... Χάρμα»

Ο Γ. Λιονάκης, ιδιοκτήτης της “Κρητικής Ζυθοποιίας Α.Ε.”.

Μπίρα και καλή διάθεση από τη Μ. Κατσανεβάκη.

«Πρώτα θα του έλεγα να τιμήσει το ντόπιο προϊόν και αν δεντου αρέσει, να δοκιμάσει κάτι άλλο. Γιατί πιστεύω ότι, αν δοκι-μάσει την μπίρα μας, σίγουρα θα του αρέσει. Δεύτερον θα τουέλεγα για την ποιότητα της μπίρας μας και ότι είναι πάντα φρέ-σκια και με τα καλύτερα υλικά».

Πολύ παλιός επίσης και ο Γιάννης Καριωτάκης. «Ξέρονταςπως φτιάχνεται η μπίρα μας, όλη τη διαδικασία που ακολου-θούμε, αυτό που λέω στον κόσμο είναι πως πρόκειται για έναπροϊόν χωρίς κανένα συντηρητικό και οι πρώτες ύλες από τονερό μέχρι τις βύνες που χρησιμοποιούμε είναι άριστες! Και φυ-σικά καταναλώνοντας ένα τοπικό προϊόν στηρί-ζεις την τοπική οικονομία» δηλώνει οΓιάννης, συμπληρώνοντας πως πλέονη “Χάρμα” με την επέκταση των εγ-καταστάσεων παραγωγής είναι σεθέση να καλύψει ακόμα μεγαλύτερηζήτηση σε όλη την Κρήτη, αλλά καιεκτός αυτής.

Τους επισκέπτες της ζυθοποιίαςυποδέχεται η Μαρτσέλα Κατσανε-βάκη, ξεναγώντας τους στους χώ-ρους των εγκαταστάσεων καιπροσφέροντάς τους μπίρα για γευ-σιγνωσία. Συνομιλώντας καθημερινάμε Έλληνες, αλλά και ξένους, επισκέ-πτες που έχουν βρεθεί σε ζυθοποιίες σεΓερμανία, Τσεχία, Αγγλία, όπου υπάρχειμεγαλύτερη παράδοση, τι είναι αυτό πουτους κάνει να θέλουν να περιηγηθούν σεμια ζυθοποιία στην Κρήτη ρωτάμε τηΜαρτσέλα. «Ειδικά οι ξένοι εντυπωσιά-ζονται από το φυσικό περιβάλλον, τουςαρέσει πάρα πολύ να κάθονται στα τρα-πέζια μας, να γεύονται τη φιλοξενία μας,να δοκιμάζουν με ηρεμία το προϊόν μας.Όλη η διαδικασία τους ενθουσιάζει»απαντά. Στο διάστημα που κάνει αυτήτη δουλειά πέρα από τα καλά σχόλιαγια την μπίρα η Μαρτσέλα έχει ει-σπράξει «μια πολύ καλή διάθεση απόόλον τον κόσμο που περνά απόεδώ».

«Η εργασία σε ζυθοποιεία απαιτεί υπευθυνότητα» αναφέρει ο Σ.Μπομπολάκης.

«Καταναλώνοντας ένα τοπικό προϊόν στηρίζεις την τοπικήοικονομία» δηλώνει ο Γ. Καριωτάκης.

αφιέρωμα 9

Η Κίσαμος είναι πιο γνωστή για τοκρασί και το λάδι της, ο Χάρης Μαραγ-κουδάκης πιστεύει ότι μπορεί να γίνειγνωστή και για την μπίρα της. Γι’ αυτό καιμετά από προσπάθειες 4 ετών, πέτυχε νακυκλοφορήσει την μπίρα του σε συ-σκευασία μπουκαλιού πριν από 1 χρόνο.«Το 2012 είχα την πρώτη ιδέα. Τότε πέρααπό τις μεγάλες πολυεθνικές ήταν λίγεςοι μικροζυθοποιίες. Λόγω κρίσης διαπί-στωσα ότι ο Έλληνας έκανε μια στροφήστα τοπικά προϊόντα έτσι και εγώ πήρατο ρίσκο» λέει ο συνομιλητής μας.

Το όνομα “Λύρα” για την μπίρα τουπροέκυψε μετά από πολύ ψάξιμο από τησυσκευασία και την ετικέτα. «Η ετικέταείχε βγει στο σχήμα της “Λύρας” έτσιπήρα την απόφαση να της δώσω αυτό τοόνομα. Και όλα αυτά στην Κίσαμο πουέχει παράδοση στο βιολί! Ομως η “Λύρα”προσδιορίζει τα Χανιά και την Κρήτη καιαρέσει» σημειώνει.

Ο Χάρης μας ξεναγεί στον χώρο της μι-κροζυθοποιίας στο κέντρο του Καστε-λιού. Δίνει ιδιαίτερη έμφαση στηνκαθαριότητα και στην ευλαβική διατή-ρηση της διαδικασίας παραγωγής. «Απότις μικροζυθοποιίες θα πάρεις πιο αγνάπροϊόντα, αυτός είναι ένας γενικός κανό-νας. Η “Λύρα” είναι φρέσκια, απαστε-ρίωτη, χρησιμοποιώ ελληνική βύνη καιό,τι καλύτερο προϊόν υπάρχει σε μαγιάκαι λυκίσκο. Αυτό ανεβάζει το κόστος σεσύγκριση με άλλες μπίρες όμως πιστεύωότι πραγματικά σε θέματα ποιότητας εί-μαστε πολύ ψηλά».

Ρωτάμε τον Χάρη για κάποιο σχόλιοπου τον έκανε να νιώσει περήφανος γιααυτό που κάνει και για κάποιο άλλο πουπιθανόν τον προβλημάτισε ή και τον στε-ναχώρησε. «Τα θετικά σχόλια είναι πάραπολλά. Θυμάμαι χαρακτηριστικά να είμαισε ένα εστιατόριο και στο διπλανό τρα-πέζι να κάθεται ένας Γερμανός τουρίσταςπου έπινε την μπίρα μας και τον άκουσανα λέει στο γκαρσόνι ότι “αυτή η μπίρααποκλείεται να φτιάχνεται εδώ, τη φέρ-νετε από τη Γερμανία και βάζετε εδώ τηνετικέτα!”».

Το μόνο αρνητικό σχόλιο που έχωακούσει είναι για την τιμή! Το δικαιολογώγιατί οι περισσότεροι εδώ στην Κρήτη εί-χαμε συνηθίσει σε 5 - 6 μπίρες. Σιγά -σιγά δοκιμάζοντας το προϊόν μας ο κό-σμος αντιλαμβάνεται ότι αξίζει την τιμήτου» απαντά.

Αυτή τη στιγμή η “Λύρα” κυκλοφορεί σεπάνω από 200 καταστήματα σε Χανιά,όπως επίσης στην υπόλοιπη Κρήτη, αλλάκαι σε Σαντορίνη, Αθήνα, Θεσσαλονίκη.«Δίνω έμφαση στον Νομό Χανίων κατά

πρώτο και μετά στην Κρήτη. Μια μικρήζυθοποιία εξυπηρετεί την τοπική αγορά.Αν είναι εύκολο για μια μικρή ζυθοποιίανα ανταγωνιστεί τις μεγάλες; Είναι αφάν-ταστα δύσκολο να βγάλεις το προϊόν σουγιατί υπάρχει μεγάλος ανταγωνισμός.Όμως για μένα πρέπει να στοχεύεις στονα φτιάξεις ένα ξεχωριστό ποιοτικό προ-ϊόν, ώστε να μην ανταγωνίζεσαι τους με-γάλους που “παίζουν” στη μαζική

παραγωγή, που τους επιτρέπει να έχουνχαμηλότερη τιμή. Η δική μας μπίρα, ημπίρα από τις μικροζυθοποιίες απευθύνε-ται στον άνθρωπο που θέλει να δοκιμά-σει κάτι άλλο από το συνηθισμένο».

Η τοπική κοινωνία τον έχει στηρίξει μαςεπισημαίνει και πρώτα από όλα οι δικοίτου άνθρωποι καθώς το πρώτο κιβώτιομε μπίρες το πήρε ο κουνιάδος του για τοκατάστημά του!

ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ22 Οκτωβρίου 2016

Ο ΧάρηςΜαραγκουδάκης

μιλά για τηνμπίρα “Λύρα”

από την Κίσαμο.

ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ ΜΙΚΡΟΖΥΘΟΠΟΙΙΑ - ΜΠΙΡΑ “ΛΥΡΑ”

ΖύθοςΖύθος made in Κίσα οςΚίσαμος

παιδότοπος10 ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ

ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ22 Οκτωβρίου 2016

ΒΑΓΓΕΛΗΣ

Θ. ΚΑΚΑΤΣΑΚΗΣ

kakatsakis@sch.gr

Καλοί μου φίλoι, καλό Σαββα-τοκύριακο!

Τέσσερα δείγματα απ’ τις τέσσεριςεκατοντάδες των εφαρμοσμένωνδραστηριοτήτων βιωματικής μάθη-σης που περιγράφει στο τελευταίοτου βιβλίο με τίτλο “Εκτός σχολικήςαιθούσης”, εξ ονύχων ο λέων! Ογνωστός για τις πολλές και ποικίλεςδραστηριότητές του (μέχρι πρόσφατα

σχολικός σύμβουλος στην Γ’ Εκπαι-δευτική Περιφέρεια Χανίων) Ρεθε-μνιώτης δάσκαλος - συγγραφέαςΧάρης Κ. Στρατιδάκης, φιλοξενούν-ται στον σημερινό «Παιδότοπο» (Ρέ-θυμνο 2016). «Τυχεροί οι μαθητέςπου διδάξατε, βγάζοντάς τους στοανοιχτό βιβλίο του ήλιου, όπως και οιδάσκαλοι που είχατε ως σχολικόςσύμβουλος, αλλά και οι αναγνώστες

σας», έγραφα πριν από 40 περίπουμέρες στη στήλη “Μια στάση εδώ,μια στάση εκεί” (Χανιώτικα νέα,9.9.2016) μεταξύ των άλλων, απευ-θυνόμενος στον συγγραφέα. Το επα-ναλαμβάνω και απ’ αυτήν τη θέσηευχόμενος στον φίλο Χάρη με τιςπολλές χάρες καλή συνέχεια σ’ όλαόσα κάνει υπηρετώντας τη Δασκαλο-σύνη.

Τι καλά να ’φτανε το συγκεκριμένοβιβλίο του Χάρη Στρατιδάκη σ' όλεςτις βιβλιοθήκες των σχολείων τουΡεθύμνου και των Χανίων και να τοδιάβαζαν οι δάσκαλοι!

Σας χαιρετώ με αγάπη όλους!Βαγγέλης Θ. Κακατσάκης,

δάσκαλος

ΧΑΡΗΣ Κ. ΣΤΡΑΤΙΔΑΚΗΣ

ΕκτόςΕκτός σχολικήςσχολικής αιθούσηςαιθούσης…

Για εκδηλώσεις προς την πραγματική κοινωνία

Η έξοδος από το σχολείο επιβάλλεται όχι μόνο για την κοινωνικοποίηση της σχολικής κοινότητας, αλλά και αντί-στροφα για την παρουσίαση των δραστηριοτήτων και προβληματισμών της προς την πραγματική κοινωνία. Εναςκαλός τρόπος γι' αυτό είναι η κατά καιρούς διοργάνωση εκθέσεων.

Εχει γίνει ήδη αναφορά στα μαθήματα φωτογραφίας που είχαμε τις απογευματινές ώρες με τους ενδιαφερόμε-νους μαθητές των μεγάλων τάξεων. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι παλιότερα οι μαθητές δεν ήταν όπως σήμερα “πνιγ-μένοι” σε εξωσχολικές υποχρεώσεις […]

Σε περίπτωση που οι μαθητές μας -στα επαρχιακά ιδιαίτερα σχολεία- έχουν ως έθιμο να βγαίνουν προς τα έξω,εμείς δεν έχουμε παρά να ενισχύσουμε τις εθιμικές τους πρακτικές. Ετσι κατά τις αποκριάτικες μεταμφιέσεις μπο-ρούμε να βγούμε μεταμφιεσμένοι μαζί τους και να επισκεφθούμε τα σπίτια τους ή και τα σπίτια ολόκληρου του οι-κισμού. Κάτι τέτοιο βέβαια δεν θα είχε νόημα στις πόλεις, όπου η παραδοσιακή Αποκριά έχει χάσει τη σημασία τηςκαι έχει πάρει την παγκόσμια του “καρναβαλιού”.

Η έξοδος και οι επισκέψεις μπορούν να γίνουν και με άλλες ευκαιρίες, όπως το έτος 1988 με τον αγερμό του “Λα-ζάρου” και την περιφορά του στεφανιού του το ομώνυμο Σάββατο (φωτ.).

Σε χώρους Φυσικής Αναφοράς

Οι πιο εύκολες επισκέψειςείναι αυτές που πραγματοποι-ούνται στην ευρύτερη περιοχήτου σχολείου, με το απλού-στερο και φθηνότερο δυνατόνμεταφορικό μέσο, τα πόδια!Με την έννοια αυτοί οι δημοτι-κοί κήποι και τα πάρκα αποτε-λούν ιδανικούς προορισμούς,εφόσον μάλιστα η είσοδος σ'αυτά είναι δωρεάν! […]

Συχνά σε τέτοιες εκδρομέςθα βρεθούμε μπροστά σε μηπρογραμματισμένα θέματα,όπως εδώ σε μια ξεχασμένηκρήνη, τα οποία δεν πρέπει να περιφρονήσουμε, όταν μάλιστα γνωρίζουμε πόσο ενθουσιάζει τα παι-διά το παιχνίδι της ανακάλυψης.

Πιο μακριά η επίσκεψη στο σπήλιο της Σπηλιάς Κισάμου αποτελεί πάντα αξιομνημόνευτη εμπει-ρία.

Το ίδιο και η παρακολούθηση του προγράμματος “Τα σπήλαια της Ελλάδας στο φως” στο Κέν-τρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Βάμου στον Κεφαλά Αποκορώνου.

Για σπήλαια στο ύπαιθρο δεν χρειάζεται ασφαλώς να πάμε μακριά, ιδιαίτερα στην Κρήτη με ταασβεστολιθικά της πετρώματα, όπως στο Μελιδόνι Αποκορώνου με τα Γουργούθια του.

Για υγρό στοιχείο προτείνεται κατ’ αρχήν η λίμνη του Κουρνά, εφόσον βέβαια αισθανόμαστε ότιέχουμε τον πλήρη έλεγχο των μαθητών μας. Το ίδιο ισχύει και για την πιο απόμακρη λίμνη τουΖαρού.

Σε χώρους αρχαιολογικούς

Οι οργανωμένες επισκέψεις σε αρχαιολογι-κούς χώρους αποτελούν σημαντικά εκπαιδευ-τικά εργαλεία. Και δεν είναι λίγες οι περιπτώσειςπου οι επισκέψεις αυτές παραμένουν μοναδικέςστη μνήμη του ατόμου που συμμετείχε.

Για τους εκπαιδευτικούς του Ρεθύμνου η επί-σκεψη στην αρχαία Ελεύθερνα, στις γνωστέςως Στέρνες της, στον Πύργο και στους ανασκα-φικούς τομείς αποτελούν συνήθεις δραστη-

ριότητες.Η συμμετοχή σε ανασκαφή κατόπιν συνεν-

νόησης με τους υπεύθυνους καθηγητές αρχαι-ολόγους στους τομείς του Κατσίβελου και τουΠυργιού […]

Στον Νομό Χανίων πρόσφορη είναι η επί-σκεψη στον αρχαιολογικό χώρο των Απτέρων.

Πρόσφορη είναι επίσης η επίσκεψη στην “Ελ-ληνική Καμάρα” των Βρυσών, την οποία μάλι-στα το σχολείο της κωμόπολης, είχε παλιότερα“υιοθετήσει” ως μνημείο.

Σε χώρους παραγωγικούς

Ο κατάλογος των επισκέψεων σε παραγωγικούς χώρους είναι ατελείωτος, οπότε εδώ θα αναφερθούν αναγ-καστικά εκείνες για τις οποίες υπάρχει φωτογραφικό υλικό. Η εμπειρία των προβιομηχανικών τεχνολογιών,όπως ενός νερόμυλου, είναι εξαιρετική για τα παιδιά και πολύ χρήσιμη.

Η επίσκεψη επίσης σε έναν παραδοσιακό φούρνο, όπως σε έναν ξυλόφουρνο ή σε έναν άλλο που αντί γιατα συνηθισμένα στρογγυλά κουλούρια προσφέρει άλλα με σχήματα ζώων (δεινοσαυράκια, κύκνους κ.ά.) απο-τελεί μια αξιόλογη εμπειρία […]

Από τις πιο εντυπωσιακές επισκέψεις είναι εκείνες σε μια βιοτεχνία φυσητού γυαλιού, που συνδυάζεται μεπροσφορά από τους μαθητές χρησιμοποιημένων γυάλινων συσκευασιών για ανακύκλωση (με τις απαραίτητεςασφαλώς προφυλάξεις…) […]

βιβλίαβιβλία

Μ ούκουΜπούκουΦαίη ΚοκκινοπούλουΕκδόσεις Mamay

Μπούκου: τοόνομα μίας οικο-γένειας σε έναορεινό χωριό τηςΕλλάδας. Ο πα-τέρας, παπάς,άνθρωπος τηςεκκλησίας, αλλάόχι του Θεού. Ημάνα, γυναίκαάβουλη κι αφε-λής. Κι επτά κόρες που θα έπρεπε ναείναι γιοι.Μπούκου: όνομα βαρύ, φορτωμένο μεαμαρτίες και κρίματα, που οδηγούν τονκαθένα σε δρόμους διαφορετικούς. Μπούκου: ένα όνομα που, σαν το κουτίτης Πανδώρας, κρύβει μέσα του όλα ταδεινά, το σκληρό πρόσωπο της ελληνι-κής επαρχίας, της κακοποίησης, τωνιδρυμάτων, της νύχτας. Αλλά κάπουβαθιά μέσα στο κουτί υπάρχει η λα-χτάρα και η ελπίδα για μια καλύτερηζωή. Για μια ζωή χωρίς τα βαρίδια τουπαρελθόντος. Για μια άλλη ζωή. Τέσ-σερα μέλη της οικογένειας Μπούκουαφηγούνται –ο καθένας από τηνπλευρά του– μια συγκλονιστική ιστορίαπου καθηλώνει.

Το άλικο λεΤο άλικο μπλεΟρσα ΔρετάκηΕκδότης: Γαβριηλίδη

Κυκλοφόρησετο νέο βιβλίοτης Ορσας Δρε-τάκη από τις εκ-δ ό σ ε ι ςΓαβριηλίδη μετίτλο “Αλικομπλε”. Πρόκει-ται για έναακόμη βιβλίοτης συγγρα-

φέως που η μοναδική της γραφή ταξι-δεύει τον αναγνώστη σε κόσμους όπωςμόνο αυτή γνωρίζει να κάνει. Παραθέ-τουμε ένα μικρό απόσπασμα από το βι-βλίο της: ΑΛΙΚΟ ΑΛΑΝΙ ΤΗΣ ΑΥΓΗΣΓέλιο πίσω από διάφανες ομίχλες. Γέλιοπίσω από νωχελικούς καπνούς. Γέλιοπίσω από τα νέφη. Γέλιο, τ’ ουρανού τοξέσπασμα. Γέλιο, του κεραυνού τοβλέμμα. Μείνε ακίνητος και θα πιάσειςτους καιρούς. Γέλασε και θα πιάσειςτους ανέμους. Γραμμή που θέλησε, αντίγια όριο, να γίνει πολύχρωμη κορδέλαστα χέρια ασκούμενης χορεύτριας τουνου. Ίσως το παιχνίδι είναι στημένο.Ίσως. Όμως είναι πάντα παιχνίδι. Γίνεαλάνι, με λερωμένα τα χαμογελαστάτου μάγουλα από την κλεμμένη σοκο-λάτα της νύχτας. Όταν οι καιροί γίνον-ται σκοτεινοί, είναι η ώρα για το ΆλικοΑλάνι της Αυγής.

ΣκοτεινόΣκοτεινό

ασανσέρασανσέρΠαπαντωνίου ΚατερίναΕκδόσεις Τόπος

. . . Κ ά π ο ι ε ςφορές καθώςσκύβει να βγά-λει τα παπού-τσια, νιώθειπως το κεφάλιτης φουσκώνεικαι γεμίζει όλοτο δωμάτιο.Τότε βλέπει τοπανικόβλητο

φάσμα του εαυτού της να βγαίνει στηνπόλη. Ψάχνει πυορροούσες φουσκάλεςστις άκρες των δρόμων, σε στοές. Ψη-λαφεί διαβρωτικά έλκη στις εσοχέςκτηρίων, χαμηλά στην Ερμού. Αποφεύ-γει, όμως, να διασχίζει πλατείες μεεκτεταμένο έρπητα. Tρεις γυναίκες από τη δεκαετία τουεξήντα μέχρι σήμερα, κινούνται από τοΜεταξουργείο μέχρι του Γκύζη, απότην Πλάκα μέχρι τη Νεάπολη. Η αστυ-νομία ζητά πληροφορίες από την Άννασχετικά με τον Αστρίτ, που θεωρείταιεξαφανισμένος, αυτός όμως φιλοξενεί-ται από την ανέραστη Φανή, παλιάγνώριμη της Άννας. Η Ελένη έχει μόλιςαποφυλακιστεί και σκοντάφτει πάνωστο μαύρο κουτί του παρελθόντος. Το υποβαθμισμένο κέντρο της πόληςσυγκροτεί την αφηγηματική σκηνή.Ανέστιοι, απάτριδες, κλονισμένοι, οργι-σμένοι, ματαιωμένοι άνθρωποι χρησι-μοποιούν το σκοτεινό ασανσέρ τηςμνήμης, της μοναξιάς, της βίας, τηςωμής πραγματικότητας.

Δεν είσαι εδώΔεν είσαι εδώΠολυχρόνης ΚουτσάκηςΕκδότης: Πατάκης

Το τρίτο μέρος τηςσύγχρονης τριλο-γίας δράσης πουξεκίνησε με το“Καιρός γιαήρωες” και συνε-χίστηκε με το βρα-βευμένο “Μιαανάσα μόνο”.Ο Γιώργος Δάν-της, ο ήρωας τηςτριλογίας, εξαφανίζεται. Η αγαπημένητου Ρέα και ο κολλητός του φίλος Νικδε θέλουν να πιστέψουν αυτό που όλοτο σχολείο και η πόλη φοβούνται –ότι οΓιώργος είναι νεκρός. Οι γονείς τους, ηαστυνομία, παλιοί και νέοι μεγάλοι εχ-θροί, όλοι θέλουν να τους αναγκάσουννα σταματήσουν να ψάχνουν. Την ίδιαώρα, ο Γιώργος, ανήμπορος, αιχμάλω-τος του πιο αδίστακτου ανθρώπου στηνΕλλάδα, νιώθει πως είναι αδύνατον ναβγει ζωντανός από το υπόγειο τούνελόπου κρατείται. Κι όμως… Τρεις έφηβοιαπελπισμένοι: Δεν υπάρχει κανείς πιοεπικίνδυνος από τον απελπισμένο.Ένα βιβλίο με καταιγιστικό ρυθμό, συ-νεχείς ανατροπές και απρόσμενες απο-καλύψεις που θα κρατήσουν τοναναγνώστη σε εγρήγορση μέχρι την τε-ράστια έκπληξη που τον περιμένει στοτέλος του βιβλίου. Ο Πολυχρόνης Κου-τσάκης γεννήθηκε το 1974 στα Χανιά.Εχει γράψει δέκα μυθιστορήματα καιμια ποιητική συλλογή που έχουν εκδο-θεί στην Ελλάδα και έξι θεατρικά έργαπου έχουν εκδοθεί στον Καναδά. H ιστοσελίδα του είναιhttp://www.polkoutsakis.com και το e-mail του είναι pol@polkoutsakis.com.

Aφορμή

Δεν ξέρω γιατί μου έκανε τόσηεντύπωση, ξεφυλλίζοντας το βι-βλίο του συνομηλίκου μου Πέν-κοφ μόλις το έπιασα στα χέριαμου, αρκετό καιρό πριν τελικά τοδιαβάσω, το γεγονός πως πήγεγια σπουδές στην Αμερική, γιασπουδές ψυχολογίας και δημι-ουργικής γραφής, και τελικά εξέ-δωσε την πρώτη του συλλογήδιηγημάτων στα αγγλικά, όμωςμου έκανε, και ήταν μια σκέψηπου έτρεχε παράλληλα με τηνανάγνωση, συνδιαμορφώνονταςτελικά την ίδια την ανάγνωση.

Λίγο καιρό νωρίτερα είχα διαβά-σει τη συλλογή διηγημάτων τουΕμίρ Κοστουρίτσα, Ξένος μεςστον γάμο. Και οι δύο αυτές συλ-λογές μου άρεσαν με τον ίδιοτρόπο, ίσως και για τον ίδιο λόγο,ίσως εξαιτίας της ικανότητας τωνσυγγραφέων να εντάσσουν τηνΙστορία σε κάθε μία από τις ιστο-ρίες των διηγημάτων τους. Η με-γάλη εικόνα στο βάθος τουκάδρου, δεδομένη και γνωστή,την ώρα που στο μπροστινόμέρος της σκηνής εκτυλίσσεται ηιστορία των ηρώων, η ζωή πουσυνεχίζεται με τον έναν ή τονάλλον τρόπο.

Ο Πένκοφ, παρότι στην Αμερική,κουβαλάει μαζί του την ιστορίατου τόπου του, μέσα από διηγή-σεις και διαβάσματα, έχει τηνανάγκη να μιλήσει και γι' αυτό,ίσως ακόμα μεγαλύτερη ανάγκηεξαιτίας της απόστασης από τοντόπο του, ενώ αυτή η απόστασητου επιτρέπει να σταθεί πιο ψύ-χραιμος και αποστασιοποιημένος,να διαχειριστεί με μεγαλύτερηάνεση το βάρος του συλλογικούπαρελθόντος. Γεννημένος το1982 μόνο κάποιες αμυδρές ανα-μνήσεις θα έχει από το παρελθόν

της Βουλγαρίας του υπαρκτούσοσιαλισμού, αναμνήσεις πιθανό-τατα επίκτητες μέσα από διηγή-σεις. Δεν αρκείται όμως μόνο στοάμεσο παρελθόν, τον ενδιαφέ-ρουν και τα προηγούμενα, ητουρκοκρατία, οι βαλκανικοί πό-λεμοι, το όραμα της ΜεγάληςΒουλγαρίας, ο βουλγαρικός εικο-στός αιώνας στο σύνολό τουαλλά και το άγχος για το μέλλον.

Αφήνω στην άκρη το μικρό βι-βλίο και σβήνω τη λάμπα.Σκοτάδι. Κοιμούνται, ήσυχα,ήρεμα. Είναι λάθος να ζη-λεύεις τον ίδιο σου τον εγ-γονό. Κι όμως τον ζηλεύω.Ζηλεύω και τη Νόρα. Κανείςδεν έχει γράψει σε μένα μεαυτόν τον τρόπο. Δεν ζη-λεύω όμως πια αυτόν τονάλλο άντρα. Επειδή, όπως κιεγώ, αποδείχθηκε δειλός και,παρότι ξέρω πως είναιλάθος, αυτό με ηρεμεί.

Υπάρχει ένα τεχνικό σημείο στοντρόπο που δομεί τα διηγήματάτου ο Πένκοφ, που μου φάνηκελειτουργικός και έξυπνος, καιαυτός είναι πώς ξεκινάει την ιστο-ρία του από μια δεδομένη μετα-γενέστερη στιγμή, ξαφνικά και μεορμή, φανερώνοντας τις απαρχέςκαι τις λεπτομέρειες της ιστορίαςτου παρά μόνο αργότερα, στηνεξέλιξη της πλοκής. Με τον τρόποαυτό επιτυγχάνει να καταπνίξειοποιοδήποτε κίνδυνο αμηχανίας,αφήνει στην άκρη τις σκηνέςγνωριμίας μεταξύ αναγνώστη καιηρώων, προσδίδοντας δυναμικήκαι νεύρο στις ιστορίες παρά τημικρή φόρμα τους.

Η οικογένεια, η πολιτική αστά-θεια, οι θρησκευτικές διαφορές,

τα σύνορα, η ζωή στην ύπαιθροκαι την πόλη, ο έρωτας, η απομά-γευση, η εμμονή με το παρελθόν,η αναζήτηση ενός καλύτερουμέλλοντος κάπου στη Δύση είναικάποια από τα επαναλαμβανό-μενα μοτίβα των διηγημάτων δια-μορφωμένα ανάλογα με τηνιστορική περίοδο. Ομολογώ πωςένιωσα μεγαλύτερη αναγνωστικήέλξη για τρία διηγήματα της συλ-λογής ( Αγοράζοντας τον Λένιν,Φωτογραφία με τη Γιούκι, Ντε-σβιρμέ), στα οποία ο ήρωας έχειμεταναστεύσει στην Αμερική ανα-ζητώντας ένα καλύτερο μέλλον,με την αναμενόμενη κατάρρευση(μέρους) του ορίζοντα προσδο-κιών. Ίσως σ' αυτό το μοτίβο οΠένκοφ να νιώθει μια οικειότητα.Και είναι αυτή η οικειότητα πουαντανακλάται στις ιστορίες αυτές,σε συνδυασμό με το σύγχρονοχρονικό πλαίσιο, τα δύο στοιχείαεκείνα που τελικά κάνουν ξεχωρι-στά σε μένα τα διηγήματα αυτά.

Γιαννης ΚαλοΓεροπουλος

yannis.kalo@gmail.com • no14me.blogspot.gr/

Ανατολικά της ΔύσηςΑνατολικά της Δύσης » Μίροσλαβ Πένκοφ (μτφρ. Άκης Παπαντώνης, εκδόσεις αντίποδες)

πολιτισμός 11ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ22 Οκτωβρίου 2016

ΑΝΔΡΕΑΣ ΑΡΟΛΙΘΙΑΝΑΚΗΣ

Κρήτη αρχόντισσα“Κρήτη αρχόντισσα”Ενα ακόμη βιβλίο του ριμαδόρου και μαντιναδολόγου Ανδρέα Αρολι-θιανάκη κυκλοφόρησε με τίτλο: “Κρήτη αρχόντισσα”.Πρόκειται για μία αυτοέκδοση -το δεύτερο βιβλίο του συγγραφέα, οοποίος παραθέτει πέρα από τις ρίμες και τις μαντινάδες, πολλές παλιέςιστορίες ώστε να διαφυλαχθούν για τους επερχόμενους. Ο κ. Αρολιθια-νάκης, με καταγωγή από τον Καλλικράτη Σφακίων εξακολουθεί να συγ-κεντρώνει στοιχεία της παλιάς Κρήτης που έχουν εκλείψει, ενώαξιοσημείωτο είναι ότι έχει γράψει μαντινάδες, ριζίτικα, ρίμες κ.λπ. γιαμεγάλες προσωπικότητες της Κρήτης όπως ο Βενιζέλος, ο Καζαντζάκηςκ.ά. που τα έχει συμπεριλάβει στη συγκεκριμένη έκδοση.

εείναι αναπόσπαστο κομμάτιτης δημόσιας ζωής και της ιστορίαςτης πόλης, είναι το σημείο αναφοράςκαι προσδιορισμού του κέντρου απότους κατοίκους. Πρόκειται για ένα επι-βλητικό κτήριο σε σχήμα σταυροειδέςτο οποίο ολοκληρώθηκε μέσα σε δύοχρόνια και εγκαινιάστηκε το 1913 απότον Ελευθέριο Βενιζέλο σηματοδο-τώντας ταυτόχρονα την Ενωση τηςΚρήτης με την Ελλάδα (Σημαντηράκη1993:9).

Είναι από τις πρώτες κλειστές αγο-ρές που κτίστηκαν στην Ελλάδα και τοπρότυπό της βρίσκεται στη Μασσαλία,όπου σπούδασε ο αρχιτέκτονάς της Κ.Δρανδάκης. Ο ίδιος ο Δρανδάκης είχεεπηρεαστεί από τα βιομηχανικά κτή-ρια της Γαλλίας και ιδιαίτερα από τηνκλειστή ψαραγορά της Μασσαλίας.

Η Αγορά είναι ένας ζωντανός οργα-νισμός που μετασχηματίζεται ολοένα,ακολουθώντας τις ευρύτερες κοινω-νικές, πολιτικές και οικονομικές τάσεις,όπως αποτυπώνονται στα 100 καιπλέον χρόνια λειτουργίας της. Εχεισυναισθηματική αξία για τους κατοί-κους των Χανίων και συνδέεται μεπολλές προσωπικές ιστορίες. Ωστόσο,στο κείμενο αυτό, θα επικεντρωθώστον δημόσιο χαρακτήρα της πουέλαβε από τα αρχικά στάδια της κα-τασκευής της καθώς πιστεύω ότι ηΑγορά διαδραμάτισε σημαντικό ρόλοστη διαμόρφωση της νεότερης ταυτό-τητας της πόλης και στην πορεία εκ-συγχρονισμού και αστικοποίησης τηςκοινωνίας. Πρόκειται για ένα σημαν-τικό κτήριο γιατί αποτελεί την υλικήκαταγραφή μιας αναδυόμενης ιδεο-λογίας, όταν το βλέμμα της Ελλάδοςστράφηκε στη Δύση. Στην Αγορά απο-τυπώθηκαν οι επιδιώξεις ενός εν δυ-νάμει τμήματος του έθνους, όπωςήταν η Κρήτη στο γύρισμα του 20ούαι., που επηρεάστηκε από τις διεθνείςσυγκυρίες και εξελίξεις, όπως είναι ηπτώση των αυτοκρατοριών, οι αποι-κιοκρατικές πολιτικές των ευρωπαϊ-κών χωρών και η εμφάνιση τωνεθνικών κρατών. Τόσο η σύλληψη τηςιδέας, όσο και η αισθητική της, επηρε-άστηκε από τις τοπικές, εθνικές καιδιεθνείς εξελίξεις για την ανάδειξηνέων κέντρων εξουσίας, ανάδυσηνέων ταυτοτήτων και επαναπροσδιο-ρισμού των συνόρων, αλλά και τωνορίων μεταξύ των παλαιών παραδο-σιακών πολιτικών συσχετισμών καιτων νέων.

H Σύμβαση της Χαλέπας, το 1878,και η παραχώρηση περισσότερων δι-καιωμάτων στον χριστιανικό πληθυ-σμό, με τον ορισμό χριστιανού γενικούδιευθυντή Κρήτης στα Χανιά, με την

εγκατάσταση των ξένων δυνάμεωνΜεγαλων Ευρωπαϊκών Δυνάμεων ως“Προστάτιδες” δυνάμεις, που είχαν ωςαρμοδιότητα την επιβολή της Σύμβα-σης, αλλά πρακτικώς επιδίωκαν ναελέγχει η κάθε μια την Κρήτη για τιςδικές της βλέψεις κι αργότερα με τηνίδρυση της Κρητικής Πολιτείας, το1898, υπό τον Πρίγκιπα Γεώργιο τηςΕλλάδος και την προστασία των ΜΕΔ,δίνουν την ευκαιρία στα Χανιά νααναδειχθούν σε κέντρο της Κρήτης,αλλά και των πολιτικών, διοικητικώνκαι κοινωνικών ανακατατάξεων στηνευρύτερη περιοχή (Ανδριανάκης1997:37, Παδουβάς 1997:33, 49, 155).

Τα αρχεία των δημοτικών συμβου-λίων των Χανίων, μεταξύ των ετών1901-1911, στα πρώτα χρόνια τηςΚρητικής Πολιτείας, που είναι και ηπερίοδος ακμής τους, δείχνουν μιαπόλη που εκσυγχρονίζεται με εκτετα-μένα έργα κοινής ωφέλειας, με τη δη-μιουργία υδραγωγείου, οδικούδικτύου, πεζοδρομήσεων, με νέο σχέ-διο πόλης, κατασκευή νέων κατοικιώνκαι δημόσιων κτηρίων, κτίσιμο εκκλη-σιών και με νέα προάστια τα οποίαδημιουργούνται εκτός των τειχών,συμβάλλοντας στη διαμόρφωση μιαςνέας αστικής συλλογικότητας. Ταυτό-χρονα γκρεμίζονται τα τείχη καθώς ηπόλη ασφυκτιά στα όρια της βενε-τσιάνικης πόλης και επεκτείνεται προςτη Χαλέπα, προς τα Δικαστήρια προςτη Νέα Χώρα. Ο πληθυσμός είχε φτά-σει στους 21.000 κατοίκους, σύμ-φωνα με την απογραφή του 1900(Σημαντηράκη 1993:13).

Μια αστική τάξη αναδύεται που συ-νομιλεί με τους δυτικούς της τοπικήςπαροικίας σε πολιτιστικό και οικονο-μικό επίπεδο, λειτουργούν εργοστάσιαχυτοσιδήρου και πυρίτιδας, σαπωνο-ποιίας, καλλωπίζονται οι δημόσιοιδρόμοι, ηλεκτροδοτούνται, γίνονται

παραγγελίες για να στρωθούν τα πε-ζοδρόμια με πλάκες Βεζούβιου, αλλάκαι να επισπευθούν οι εργασίες πεζο-δρόμησης, ιδιαίτερα στην πολυσύχνα-στη συνοικία της Χαλέπας (αρ. καταλ.226, 234, Σημαντηράκη 1993:43-45).Τα έργα υποδομής, όπως η ύδρευσηκαι ηλεκτροδότηση, κατασκευή δημό-σιων ουρητηρίων, κατασκευή Νοσο-κομείου και Φθισιατρείου,προκειμένου να στεγαστούν οι ασθε-νείς, η σπουδή για τη δημόσια υγεία,που φαίνεται κι από την απομάκρυνσητων κρεοπωλείων, ιχθυοπωλείων καιγαλακτοπωλείων από τους δρόμουςκαι την ανάγκη στέγασής τους σε ένακτήριο όπως είναι η Νέα Αγορά «γιατην προστασία της δημόσιας υγείας»,(αρχείο δημοτικού συμβουλίου αρ.247, σελ. 5) δείχνουν τη διαδικασίααστικοποίησης και εκσυγχρονισμούτης πόλης. Στο μεταίχμιο του 19ου και20ού αι. η ιατρική επιστήμη αναπτύσ-σεται ραγδαία και η σπουδή για τηνυγεία φανερώνει τις προσπάθειεςπρόληψης όχι μόνο των νοσημάτωναπό την εξάπλωσή τους σε έναν ολο-ένα και αυξανόμενο πληθυσμό πουκατακλύζει τα αστικά κέντρα από τηνύπαιθρο, αλλά και ελέγχου του ατό-μου μέσω της θεραπείας και της πρό-ληψης, με το σώμα να υπακούει σενέους κανόνες υγιεινής και αστικήςπειθαρχίας, προετοιμάζοντας όχι μόνοτα ασθενή, αλλά και τα υγιή σώματασε μια άλλη μορφή κοινωνικού ελέγ-χου (Foucault 1980:58).

Η κίνηση στον δρόμο ορίζεται πιααπό τα πεζοδρόμια, από τη δημιουρ-γία εμπορικών δρόμων, κήπου γιααναψυχή με σαφή καθορισμένη πο-ρεία, από τις διαδρομές για να αγορά-σει ο πελάτης αγαθά σε μια συστάδαμαγαζιών, όπως αυτά περιλαμβάνον-ται στην κλειστή αγορά.

Έτσι εκπαιδεύεται σιγά - σιγά το

σώμα του πολίτη ενός αστικού κέν-τρου να ακολουθήσει νέους κανόνεςκαι κανονισμούς (deCerteau 1988)και δημιουργούνται οι μηχανισμοίόπου η πειθαρχία ορίζεται όχι μόνο μενόμους, αλλά και με κοινωνικές απα-γορεύσεις, δημιουργώντας με αυτόντον τρόπο κατηγοριοποιήσεις μέσωτης διαχείρισης του πολιτισμικού κε-φαλαίου (Bourdieu 1990). Τα σκουπί-δια στους δρόμους, η βελτίωση τουαποχετευτικού συστήματος, τα δημό-σια ουρητήρια σκοπό έχουν να εκπαι-δεύσουν τους κατοίκους σε μια νέαπραγματικότητα, σύμφωνα με τηνοποία, όσοι μέσω της εκπαίδευσης,ανατροφής και κοινωνικής συνανα-στροφής προσαρμόζονται καλύτεραστους νέους κανόνες υγιεινής καιαστικής κοσμιότητας και πειθαρχίας,θα μπορούν να ανελιχθούν κοινωνικάκαι οικονομικά (Elias 1997, Bourdieuό.π.). Μ’ αυτόν τον τρόπο η διαφορο-ποίηση βασιζόμενη σε οικονομικά καικοινωνικά κριτήρια υποσκελίζει κάθεάλλη κοινωνική κατηγοριοποίηση,όπως αυτή της εθνοτικής ή της θρη-σκευτικής, που ήταν μέχρι τότε κυ-ρίαρχη. Έτσι, αν και η οικοδόμηση της«Νέας Αγοράς» εμφανίζεται ως ανα-γκαιότητα για την προστασία της δη-μόσιας υγείας, ωστόσο, αποτελείπροσπάθεια της αναδυόμενης αστικήςτάξης να ασκήσει ηγεμονικό λόγοστην πόλη.

Ο κυρίαρχος πολιτικός σχηματισμόςτων εθνικών κρατών οδηγεί στονεπαναπροσδιορισμό των συνόρων καιμέσα σ’ αυτά τα νέα όρια γεννιέται ηανάγκη για αναζήτηση των καταγωγι-κών μύθων για τη νομιμοποίηση τουνέου πολιτικού και κοινωνικού σχημα-τισμού. Η Ελλάδα, απελευθερωμένηαπό τον δεσμό της με την οθωμανικήαυτοκρατορία που φθίνει, βρίσκεταισε διαδικασία αναζήτησης και συγ-

κρότησης των συνόρων της και επα-ναπροσδιορισμού της ιστορίας της. ΗΕυρώπη αναζητά και βρίσκει στην αρ-χαία Ελλάδα και στις αξίες που αυτήαντιπροσωπεύει τον καταγωγικό τηςμύθο. Στο ιδεολογικό πλαίσιο αυτό, ηΕλλάδα ως μήτρα του αρχαιοελληνι-κού πνεύματος προσπαθεί να εμφανι-στεί ως η νόμιμη διάδοχος τηςαρχαιοελληνικής παράδοσης αποτάσ-σοντας το πρόσφατο παρελθόν της μετην Ανατολή και να αγκιστρωθεί μ’αυτόν τον τρόπο στο άρμα του ευρω-παϊκού πολιτισμού (Tziovas 2001).

Η αποκρυστάλλωση της νεοτερικήςιδεολογίας και πολιτικής φαίνεται καιστην αισθητική της εποχής, με τον νε-οκλασικισμό να κυριαρχεί και στην πε-ριφέρεια, όπως είναι η Κρήτη.Ωστόσο, το ρεύμα αυτό της αρχιτε-κτονικής επηρεάζεται με τη σειρά τουαπό τις καλλιτεχνικές παραδόσεις πουκυριαρχούσαν στην Κρήτη και πιοσυγκεκριμένα απ’ αυτές της Βενετίας.Έτσι, η “Νέα Αγορά” συναντά τη νεο-κλασική παράδοση που κυριαρχείστην Ευρώπη από τα μέσα του 18ουαι. με τον αυστηρό γεωμετρικό ρυθμό,τη μνημειακότητα και τις αναφορέςστην αρχαιοελληνική αρχιτεκτονική,αλλά και στον βενετσιάνικο μανιερι-σμό. Πιο συγκεκριμένα, εντάσσεταιστον όψιμο αθηναϊκό νεοκλασικισμό,με πολλά εκλεκτικιστικά στοιχεία απότην Αναγέννηση (Κολώνας Β. προ-σωπ. επικ.). Ετσι, σε ένα δημόσιο κτή-ριο μετουσιώνονται: οι διεθνείςεπιρροές και οι εθνικές επιδιώξεις, μετις τοπικές παραδόσεις. «Ενσωματώ-νει» τα ιδεώδη της εποχής, βοηθάστην κατασκευή και δημιουργία ενόςεθνικού αφηγήματος, όπως είναι αυτότης αδιάλειπτης ιστορικής συνέχειαςαπό την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, διάμέσου της βυζαντινής παράδοσης.

Η Δημοτική Αγορά με το σταυροει-

Η κατασκευή της κλειστήςΗ κατασκευή της κλειστής αγοράς των Χανίωναγοράς των Χανίων ■ Και η διαμόρφωση του αστικού τοπίου στις αρχές του 20ού αι.

πολιτισμός12 ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ

22 Οκτωβρίου 2016

Η Αγορά των Χανίωναποτελεί το κεντρικότεροσημείο της σύγχρονηςπόλης και τουριστικόαξιοθέατο για τους επι-σκέπτες. Τόπος συνάντη-σης, σημείο εορταστικώνεκδηλώσεων, αφετηρίααθλοπαιδιών και αγωνι-στικών κινητοποιήσεωνκάθε μορφής.

ΕΛΙΑ ΒΑΡΔΑΚΗ*

Η Αγορά όπωςφαίνεται από ψηλά.

πολιτισμός 13ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ22 Οκτωβρίου 2016

δές σχήμα της που παραπέμπει στη βυ-ζαντινή παράδοση και με το πρότυπότης στη Δύση μέσα απ’ τις επιρροές τηςαναγεννησιακής αρχιτεκτονικής, επι-χειρεί να γίνει το σύμβολο της σύγχρο-νης πόλης. Ένας νέος δημόσιος χώροςδημιουργείται, όπου επιχειρείται να κυ-ριαρχήσει η ευταξία και η καθαριότητα,δίνοντας τη δυνατότητα σε μεγαλύ-τερα τμήματα του πληθυσμού να συ-χνάσουν εκεί, να κινηθούν, νασυνομιλήσουν, να μετατρέψουν τονχρόνο τους σε χρόνο προσδοκίας από-κτησης αγαθών. Δημιουργείται έναςμεταβατικός χώρος στον οποίο κυ-ριαρχούν οι φωνές, οι μυρωδιές κι ηποικιλία των προϊόντων που πωλούν-ται. Οι διαβάτες, οι πελάτες, οι κάτοικοιστροβιλίζονται παρατηρώντας, κρίνον-τας και συγκρίνοντας κι έτσι εισέρχον-ται σε έναν προστατευμένο από τιςκαιρικές συνθήκες κόσμο, συνηθίζον-τας σε έναν άλλο τρόπο αγοράς, προ-μήθειας των προϊόντων, με έμφασηστην τάξη, στην οργάνωση και στηνυγιεινή, σε αντίθεση με την κατάστασητων παζαριών και των ανοικτών μαγα-ζιών που επικρατούσε μέχρι τότε.

Σε κοντινή απόσταση από το σημείοπου κατασκευάστηκε, λειτουργούσευπαίθρια αγορά, οπότε θεωρήθηκε ως«φυσιολογικό» να χτιστεί στον ίδιοχώρο καθώς στη συνείδηση και στιςτοπικές συνήθειες είχε επικρατήσει οτόπος ως χώρος παζαριού, όπου οιαγρότες μετέφεραν και πουλούσαν ταπροϊόντα τους. Η θέση που κτίζεται δενκαθορίζεται όμως μόνο από τη λει-τουργικότητα του χώρου. Η αλληλεπί-δραση της ανθρώπινης εμπειρίας καιτου χώρου προσδιορίζεται κι από τιςευρύτερες ιδεολογικές ζυμώσεις καιπολιτικές εξελίξεις. Έτσι, με την κατα-σκευή της η “Νέα Αγορά” γίνεται μιασυμβολική πυξίδα στον χώρο, με τιςκεραίες του σταυρού να δείχνουν τατέσσερα σημεία του ορίζοντα (Ανδρια-νάκης ό.π.:45). Ο χώρος που κατα-σκευάστηκε ήταν το σημείο που ένωνετην παλαιά με τη νέα πόλη, γι’ αυτό κιη κεντρική πύλη εισόδου της Αγοράςείναι προσανατολισμένη και σε διαλε-κτική σχέση με τη νεότερη πόλη. Βρί-σκεται σε ένα συμβολικό όριο μεταξύδύο κόσμων, σαν φλέβα που οδηγείαπό τον παλαιό στον σύγχρονο και αν-τίστροφα, δείχνοντας με αυτό τοντρόπο ότι τα όρια, εκείνη την εποχή,είναι ακόμα ρευστά.

Για τα δεδομένα της εποχής ήτανπολύ μεγάλη η παρέμβαση στον δημό-σιο χώρο κι η συνδιαλλαγή της με τησύγχρονη πόλη ήταν άμεση. Οι δρόμοιπου συνέδεαν τις νέες συνοικίες όπουκατοικούσαν κυρίως οι αστικές τάξεις,όπως είναι τα Δικαστήρια, η Χαλέπακαι η Νέα Χώρα, αλλά και ο δρόμοςαπό τα Περιβόλια με τα μεγάλα μετό-χια, όλοι ξεκινούσαν και κατέληγανστην Αγορά. Σαν μια αρτηρία πουέσφυζε από ζωή, εμπορεύματα, μυρω-

διές, φωνές που καλούσαν τους πελά-τες και με τα μαγαζιά τοποθετημένα μετάξη το ένα δίπλα στο άλλο, χωρι-σμένα σε 4 κατηγορίες από τις οποίεςκαθεμιά αντιστοιχούσε και σ’ ένα κομ-μάτι του σταυροειδούς σχήματός τηςσε απόλυτη συμμετρία μεταξύ τους,εξορθολογίζοντας τη χρήση τουχώρου και του χρόνου.

Η κατασκευή της στο συγκεκριμένοσημείο αποτέλεσε μια προσπάθεια εξυ-γίανσης ενός πρόσφατου οθωμανικούκαι όχι μόνο παρελθόντος, απελευθέ-ρωσης από τις δεσμεύσεις της ιστορίαςμε τους κατακτητές, είτε Ενετούς είτεΟθωμανούς, που είχαν αφήσει τοστίγμα τους παντού στην πόλη. Μαζίμε τα τείχη γκρεμίστηκε κι η μνήμηενός παρελθόντος διαδοχικών κατα-κτήσεων. Η Αγορά ορθώθηκε πάνωαπό τα ρήγματα, πάνω απ’ τη μνημει-ακή Βενετσιάνικη Ρεθεμνιώτικη πύληκαι τον προμαχώνα Piatta Forma (Αν-δριανάκης ό.π.), που η μνήμη της σβή-νει πια από τη ζωή της πόλης. Μονάχαη αποτύπωση του Γκερόλα, Ιταλού αρ-χαιολόγου, μένει για να θυμίζει ότι κά-

ποτε υπήρχε σε αυτό το σημείο. Αντί-θετα με τη σύγχρονη αντίληψη της πο-λιτιστικής κληρονομιάς και τηςδιάσωσης ποικίλων στοιχείων τηςιστορίας ενός τόπου μέσα από τα μνη-μεία του, στις αρχές του 20ού αι. κυ-ριαρχούσε η νεοτερική αντίληψη τουεπαναπροσδιορισμού της ιστορίαςενός τόπου στη βάση μιας εθνοτικήςομοιομορφίας, εθνικής συνέχειας καισυνομιλίας με τη Δύση.

Μέσα από τη χειραγώγηση της ιστο-ρίας του τοπίου, όπως την εκφράζει ηαπαλοιφή της προηγούμενης εμπειρίαςκαι μνήμης, επιβάλλεται μια νέα αι-

σθητική, κοινωνική και πολιτική πρόσ-ληψη του δημόσιου χώρου, που κατα-δεικνύει την αυτοσυνειδησία τηςαστικής τάξης για κοσμιότητα, εξορθο-λογισμό και επιβολή νέων κανόνωνσυμπεριφοράς.

Από τη σύλληψη της ιδέας για τηναναγκαιότητα μιας κλειστής αγοράς,των σχεδίων της, την οικοδόμησή της,μέχρι και τα εγκαίνιά της το 1913 απότον Ελ. Βενιζέλο, που βρίσκεται σταΧανιά για την Ένωση της Κρήτης μετην Ελλάδα, η Αγορά αποτελεί ένα νέοσύμβολο και ένα νέο όριο.

Σήμερα, ωστόσο, βρίσκεται σε ένα

ιστορικό μεταίχμιο, όπου θα πρέπει ναεπαναπροσδιοριστεί ο ρόλος της στονδημόσιο βίο της πόλης, ώστε να συνο-μιλήσει με την τοπική κοινωνία σε οι-κονομικό, κοινωνικό και πολιτιστικόεπίπεδο καθώς και με τις κυρίαρχεςκουλτούρες της εποχής, ώστε και ναμην είναι μονάχα ένα πολιτιστικό μνη-μείο προς αισθητική και τουριστική κα-τανάλωση, αλλά η ζωοδότρα φλέβαξανά της σύγχρονης πόλης.

*δρ Κοινωνικής Ανθρωπολογίας,Πανεπιστήμιου Οξφόρδης

Ανδριανάκης, Μ., 1997, Η παλαιά πόλη των Χανίων, εκδόσεις Αδάμ, Αθήνα.Παδουβάς, Κ.,1997, Κρήτη 1897-1913. Πολυεθνικές Ένοπλες Δυνάμεις.Κατοχή - Αυτονομία - Ένωση με την Ελλάδα, Αθήνα.Σημαντηράκη, Ζ., 1993, Η Αγορά των Χανίων, Εκδόσεις ΔημοτικήςΠολιτιστικής Επιχείρησης Χανίων, Χανιά Bourdieu, P., 1984, Distinction, a Social Critique of the Judgement of Taste,Harvard University Press, Cambridge, Massachusettsde Certeau, M., 1988, The Practice of Everyday Life, University of CaliforniaPress, Los AngelesElias, N., 1997, Η Εξέλιξη του Πολιτισμού. Ήθη και Κοινωνική Συμπεριφοράστην Νεώτερη Ευρώπη, Νεφέλη, ΑθήναFoucault, M., 1980, Power/Knowledge, selected interviews and otherwritings 1972-1977, Gordon C., (ed.), Pantheon Books, New YorkTziovas, D., 2001, “Beyond the Acropolis: Rethinking Neohellenism”, Journalof Modern Greek Studies, vol.19, no.2, pp. 189-220. http://www.chaniahistory.gr Ψηφιακό αρχείο της Δημοτικής ΒιβλιοθήκηςΧανίων, τελευταία επίσκεψη 18/10/2016.

ΣΗΜ.: Αυτό το άρθρο αποτελεί συντετμημένη μορφή ανακοίνωσης με τον ίδιο τίτλο στο 12ο Διεθνές Κρητολογικό Συνέδριο, Ηράκλειο 21 - 25 Σεπτεμβρίου 2016.

Κατά τη διάρκεια της κατασκευής της Αγοράς

Από τις εργασίες στον προμαχώνα Piatta Forma όπου χτίστηκε η Αγορά.

ταν μια εβδομάδα γεμάτη ζωντά-νια, ένταση, κούραση, αλλά και ικα-νοποίηση.

Μια εβδομάδα γεμάτη με μαθημα-τικά, με τεχνολογία, μα και με πολιτι-στικά στοιχεία, με περιηγήσεις, μεχρώματα, με κεράσματα, με μουσικήκαι χορό.

Η πρώτη άφιξη εταίρων πραγματο-ποιήθηκε το Σάββατο 24 Σεπτεμ-βρίου και η τελευταία αναχώρησητην Κυριακή 2 Οκτωβρίου. Για χρο-νικό διάστημα εννέα ημερών, το σχο-λείο μας και οι άνθρωποί του έζησανσε έντονους ρυθμούς καθώς 16 κα-θηγητές και 26 μαθητές από Τουρ-κία, Γερμανία, Ισπανία και Ιταλίαπροστέθηκαν στο δυναμικό του, μπή-καν στις τάξεις και στα γραφεία τουσχολείου, έκαναν γνωριμίες και φι-λίες με καθηγητές και μαθητές απότο σχολείο μας.

Σύμφωνα με το πρόγραμμα δρα-στηριοτήτων, οι ξένοι μαθητές χωρί-στηκαν σε ομάδες, μπήκαν τουςσχολικές αίθουσες και παρακολού-θησαν το πρόγραμμά της κάθε ημέ-ρας. Επιπλέον έγραψαν γράμματα σεδιάσημους μαθηματικούς της αρχαι-ότητας, αλλά και σε σύγχρονους, μετα οποία θα δημιουργήσουμε ένα

ηλεκτρονικό βιβλίο που θα αναρτη-θεί στο διαδίκτυο. Οι Ελληνες μαθη-τές ανέλαβαν ρόλο δασκάλου καιμέσα στο σχολικό εργαστήριο πλη-ροφορικής δίδαξαν όλους τους επι-σκέπτες μαθητές «μη γραμμικάσυστήματα» με τη βοήθεια του λογι-σμικού “Geogebra”.

Εμείς, οι καθηγητές, συζητήσαμετην πορεία του project, προγραμμα-τίσαμε τον σχεδιασμό και τη δημι-ουργία των 6 ηλεκτρονικών“Geogebra books” τα οποία θα πε-ριέχουν όλα τα “Geogebra” αρχείαμαθηματικών. Το ένα βιβλίο θα είναιγραμμένο στην αγγλική γλώσσα, ηοποία είναι και η γλώσσα υλοποί-ησης του σχεδίου. Τα υπόλοιπαπέντε θα αποτελούν μετάφραση τουαγγλικού βιβλίου στις εθνικές μαςγλώσσες. Επιπλέον παρουσιάστηκετο website, που Ιταλοί μαθητές δη-μιούργησαν με τη βοήθεια των κα-θηγητών τους, για καλύτερηδιάδοση των αποτελεσμάτων τουproject και το οποίο θα λειτουργή-σει συμπληρωματικά στην πλατ-φόρμα twinspace του etwinning.

Στο πλαίσιο της γνωριμίας με τοντόπο μας, την πολιτιστική και ιστο-ρική κληρονομιά μας, τα ήθη, έθιμακαι παραδόσεις μας, οργανώσαμεπεριήγηση στην πόλη της Κισάμου,

επισκέψεις στην πόλη των Χανίων μεδείπνο στο παλιό λιμάνι, στον αρχαι-ολογικό χώρο της Κνωσού και στοαρχαιολογικό μουσείο Ηρακλείουόπου μεταξύ των άλλων εκθεμάτωνοι επισκέπτες μας θαύμασαν το«δίσκο της Φαιστού» καθώς και στομαγευτικό Ελαφονήσι. Παραθέσαμεδείπνο σε παραλιακή ταβέρνα στηνΚίσαμο όπου το κρητικό φαγητό, ημουσική και ο χορός, αλλά και οι συ-νολικές εντυπώσεις, οδήγησαν πολ-λούς επισκέπτες μαθητές ναεκμυστηρευτούν στους καθηγητέςτους ότι αυτές οι ημέρες στην Κρήτηείναι και οι ωραιότερες της ζωήςτους!

Μπορεί το σχολείο μας να υστερείσε επίπεδο κτηρίου και ηλεκτρονικούεξοπλισμού σε σχέση με τα υπόλοιπαεταιρικά σχολεία, όμως οι άνθρωποιτου, η ομορφιά της κρητικής γης, τογαλάζιο χρώμα του ουρανού και τηςθάλασσας μας, ο ήλιος και η κρητικήφιλοξενία οδήγησαν τους εταίρουςμας να δημοσιεύσουν τα θετικά τουςσχόλια για τη συνάντηση αυτή, σεμια σελίδα που ανοίξαμε στο twin-space για την αξιολόγησή της. Κά-ποια από αυτά έχουν ως εξής:

Umutcan-Turkey/Samsun: Kissa-mos is small town but ıt is verysplendid and everything is perfect

so I love this place because greekpeople are very funny and generousfor me. I’m happy to be part of thisproject. Thank you for everything.

Patricia-Spain: Beautiful placeand beautiful people I want to goagain and see all this beautiful

Anastasia – Germany: I had awonderful time in Greece! It was anunforgettable experience for me. Imiss my new friends and hope fora next meeting with them!

Manuel-Spain: Unforgettable me-eting. Kind people, beautiful placeand returning with friends. Our pro-ject run properly.

Antonella-Italy: What a privilegeto see Crete in such a joyous and in-tense way... and with the bonus ofbeing and working with you!

Εφη Φιλιππάκη, μαθηματικός ΓΕ.Λ. Κισάμου,

υπεύθυνη του project

η συνάντηση3η συνάντησηErasmus+/KA2στο Γενικό Λύκειοστο Γενικό ΛύκειοΚισά ουΚισάμου

πολιτισμός14 ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ

ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ22 Οκτωβρίου 2016

Η τρίτη συνάντηση με τους εταίρους στα πλαίσια του Erasmus+/KA2 project με τίτλο:“Μ.A.T.H.S. Maths, Art, Technology for an Harmonius Society”, είχε προγραμματισθεί γιατην τελευταία εβδομάδα του Σεπτεμβρίου στη μικρή μας πόλη την Κίσαμο.

ηηδιεθνής αυτή έκθεση αρχιτεκτονικής γίνεταικάθε δύο χρόνια από τον Μάη μέχρι τον Νο-έμβριο σε δύο καταπληκτικούς χώρους της Βε-νετίας, τα Νεώρια (Arsenale) και τους κήπουςτης πόλης (Giardini). Για τρεις ολόκληρες ημέ-ρες περιπλανηθήκαμε, σε περίπτερα εθνικώνσυμμετοχών, σε επιλεγμένα project και εγκα-ταστάσεις, ανάμεσα σε μακέτες, δείγματα υλι-κών, φωτογραφίες, σχέδια καιαναπαραστάσεις χώρων από όλο τον κόσμο.

Σύμφωνα με τον επιμελητή της έκθεσης καιβραβευμένο αρχιτέκτονα από τη Χιλή Alejan-dro Aravena, η έλλειψη των μέσων, οι φυσι-κές καταστροφές, ο πόλεμος, ηεγκληματικότητα η μεταναστευτική ροή, η κα-ταστροφή του περιβάλλοντος, η απληστία καιη καταστροφική γραφειοκρατία, είναι βασικοίπαράγοντες που παράγουν χώρο και δυνάμειςπου ορίζουν τη σύγχρονη δόμηση. Σε αυτό τοπλαίσιο η φετινή διοργάνωση προσπαθεί ναπαρουσιάσει περιπτώσεις επιτυχημένης δου-λειάς που συνθέτουν τολμηρά την κοινή λο-γική με τη δημιουργικότητα και αντιμάχονταιαυτούς τους περιοριστικούς παράγοντες. Ιδι-αίτερο ενδιαφέρον έχουν οι ιστορίες πίσω απότα projects που συνθέτουν την εξιστόρηση τηςυλοποίησης. Ποιές ανάγκες προκύψανε, μεποιό τρόπο χρηματοδοτήθηκε το έργο, ποιεςεκπτώσεις έγιναν και ποιο το αποτέλεσμα.

Πολλές φορές το εκτιθέμενο έργο, εγκατά-σταση ή project έχει λιγότερη σημασία γιατους επισκέπτες σε σχέση με τα ερωτήματαπου εγείρει μέσα μας. Οι επιλεγμένοι αρχιτέ-κτονες και δημιουργοί ίσως δε μας έδωσανικανοποιητικές απαντήσεις ή δε μας συνεπή-ραν ακριβώς με τη δουλειά τους. Αλλά σί-γουρα μας ενέπνευσαν να θέσουμεερωτήματα υπαρξιακά, ουσιαστικά, διαδικα-στικά και ρεαλιστικά.

Οπως είπε μια φίλη ενώ βολτάραμε στην έκ-θεση «είναι απίστευτο πόσα πολλά είχαν να ει-πωθούν τόσα χρόνια και βρήκαν βήμα εδώ».

Είδαμε και ξεχωρίσαμε ένα project 50 σχο-λείων στην Αφρική με καταπληκτικό σχεδια-σμό και ιδέες, μία έρευνα στις παραγκουπόλειςτης Ινδίας που σχετίζονται με την ανακύκλωσηηλεκτρονικών υλικών.

Για εμένα προσωπικά η πιο δυνατή στιγμήήτανε η εικόνα της ομάδας παιδιών της πόληςτου Δημοτικού που ξεναγείται με τους δασκά-λους τους στην έκθεση μέσα στη βροχή και τοκρύο, με τις ομπρελίτσες τους και τα αδιά-βροχά τους, χαρούμενα και πολιτισμένα!

Η Βενετία στο παρασκήνιο της έκθεσης ήτανπανέμορφη, βροχερή, παγωμένη, αλλά διατη-ρούσε την καθαριότητα και τη μαγεία της πα-ρόλη την εισροή τουριστών. Επιστρέφονταςστα Χανιά, όπου η βενετσιάνικη επιρροή είναιέντονη και κάποια βασικά αστικά προβλήματαείναι κοινά, όπως η επιβάρυνση λόγω του του-ρισμού, η διατήρηση των ιστορικών κτηρίωνκαι η ανάμιξη των χρήσεων, με αφορμή τηνεπίσκεψη στην Μπιενάλε, τα βασικά ερωτή-ματα που με βασανίζουν είναι τα παρακάτω.

Πώς γίνεται και η πόλη της Βενετίας ασκείτόσο αυστηρό έλεγχο στις χρήσεις κι εμείςστον βωμό του τουρισμού τα έχουμε ισοπε-δώσει όλα;

Χαρακτηριστικά αναφέρω ότι στο παραλιακόμέτωπο της πόλης από την πλατεία του ΑγίουΜάρκου μέχρι τα Αρσενάλια, οι καφετέριεςείναι μία κάθε 200 μέτρα, με μικρή κατάληψηπεζοδρομίου, χωρίς πλαστικά πετάσματα, τέν-τες και σόμπες. Τρεις - τέσσερις ομπρέλεςκάθε φορά, ισάριθμα τραπέζια και προσεκτι-κές μικρές επιγραφές. Το βράδυ όλα αυτάαποθηκεύονται μέσα στα καταστήματα και τί-ποτα δε μένει έξω. Αυτή η πόλη θα μπορούσενα έχει τον δεκαπλάσιο αριθμό εστιατορίωνκαι καταστημάτων χωρίς κατά τη γνώμη μουνα δημιουργείται κανένα μεγάλο πρόβλημα.Επέλεξε όμως να έχει αυτό τον μικρό αριθμόκαι να προστατεύσει το παρόν, αλλά και τομέλλον της.

Πώς γίνεται η πόλη να σέβεται πρώτα τονκάτοικό της και μετά τον επισκέπτη, εξασφα-λίζοντας χώρο δημόσιο και ελεύθερο μέσα στα

κατοικημένα στενάκια της πόλης, χωρίς σταν-τάκια με καρτ ποστάλ, κρεμασμένες μπλούζεςκαι κοσμήματα, δυνατή μουσική παντού;

Στη Βενετία ακόμα και στις τεράστιες πλα-τείες με τα τουριστικά μαγαζιά τίποτα δεν κρέ-μεται στην πρόσοψη του καταστήματος καιτίποτα δεν εμποδίζει τη διέλευση των χιλιά-δων περαστικών. Πώς αυτή η πόλη που βου-λιάζει στο νερό, στη βροχή, στη φθορά τουχρόνου γίνεται να διατηρεί την αξιοπρέπειατης χωρίς να κάνει παραχωρήσεις στον βωμότου ιδιωτικού κέρδους;

Νομίζω η απάντηση είναι με διαρκείς, γεν-ναίες πολιτικές αποφάσεις, αλλά και με διαρκήσκληρή δουλειά από όλους. Από τους κατα-στηματάρχες που σφουγγαρίζουν κάθε μέρατα πλημμυρισμένα καταστήματά τους, μέχριτους κατοίκους που δένουν τις σακούλες τωναπορριμμάτων τους διαλεγμένων σε 4 κατη-

γορίες στα χερούλια των θυρών μόνο τις δύοώρες την ημέρα που περνάει το τρίκυκλοαπορριμματοφόρο.

Αυτή η αίσθηση της αξιοπρέπειας και τηςομορφιάς, από τον δημόσιο χώρο περνάει στησυμπεριφορά των κατοίκων και αυτοί με τησειρά τους τη μεταδίδουν στους επισκέπτεςτης υπέροχης αυτής πόλης. Η Βενετία εμέναπάντως ως αρχιτέκτονα με κάνει αισιόδοξηπως όλα δυνατά. Όπως κάποιοι άνθρωποι στοπαρελθόν είδαν στους βάλτους της λιμνοθά-λασσας τη δυνατότητα να κτίσουν έργα τέχνηςκι εμείς μπορούμε να κοιτάξουμε τα Χανιά μεάλλο μάτι, να διορθώσουμε και να προστα-τεύσουμε την πόλη. Δε μπορεί να είναι τόσοδύσκολο.

*H Μαρίνα Μιχαηλίδου είναι Διπλ. Αρχ. Μηχανικός MSc.

Αντα όκριση α ό την Μ ιενάλεΑνταπόκριση από την Μπιενάλε

Αρχιτεκτονικής στη ΒενετίαΑρχιτεκτονικής στη Βενετία■ Kαι σκέψεις για την πόλη των Χανίων

Μαρινα Μιχαηλιδου*

Η φετινή διοργάνωση είχε τίτλο «Re-porting from the Front», δηλαδή σεελεύθερη μετάφραση «Ανταπόκρισηαπό το Μέτωπο». Οι επιμελητές τηςέκθεσης φέτος, μετατοπίζοντας τηθεματική της έκθεσης από την αρχι-τεκτονική των σταρ, των σύγχρονωνανακαλύψεων της τεχνολογίας, τουουτοπικού και του ακριβού, έθεσανερωτήματα που δεν αφορούν μόνοτους αρχιτέκτονες προσπαθώντας νακαθορίσουν αυτά τα «μέτωπα» όπουδίνεται η μάχη της παραγωγής τουδομημένου περιβάλλοντος σε αντίξο-ες συνθήκες.

πολιτισμός 15ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ

ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ22 Οκτωβρίου 2016

φλεγμονές και διεγείροντας τηνπαραγωγή υγρών, διευκολύνον-τας έτσι την απόχρεμψη.

Θεωρούνται ειδικό ίαμα γιατη βρογχίτιδα, όταν υπάρχειέντονος βήχας με ερεθισμότου λαιμού. Συνδυάζεταιάριστα με το Μαρρού-βιο, το Βήχιο και τηΛομπέλια για τη θερα-πεία της βρογχίτιδας.

Οι αντιφλεγμονώ-δεις και μαλακτικέςιδιότητες κάνουναποτελεσματικό τοφυτό σε περιπτώσειςφλεγμονής της τραχείαςκαι άλλων παρόμοιωνκαταστάσεων.

Δρα θετικά σε παθή-σεις του εντερικούσωλήνα και τωνο υ ρ ο φ ό ρ ω νοδών.

Για εξωτερικήχρήση έγχυση ενψυχρώ του βο-τάνου σε ελαι-όλαδο είναιεξαιρετικό γιανα καταπραΰνεικαι θεραπεύσεικάθε φλεγμαί-

νουσα επιφάνεια στην επιφάνεια του δέρμα-τος. Το αφέψημα των φύλλων βοηθά εξωτερικά

σε πλύσεις για περιπτώσεις διάρροιας και δυ-σεντερίας, για επαλείψεις εγκαυμάτων, κνη-σμών ή λειχήνων, ενώ το ίδιο αφέψημα είναικαθαρτικό, υπακτικό. Τονώνει και καθαρίζει

τα μάτια και κατευνάζει τις φλεγμονές τωνβλεφάρων.

Αν και βασικά χρησιμοποιούμε φύλλακαι άνθη, οι ρίζες δεν έχουν λίγες ιδιό-τητες. Οι ρίζες τεμαχισμένες και ξερα-μένες γίνονται πολύ καλό διουρητικόαφέψημα, το οποίο είναι εξ ίσου αποτε-

λεσματικό κατά των παθήσεων του στή-θους, κατά του βήχα και κατά της

υπερβολικής βλέννας, των φλεγμονών τουστόματος και του λάρυγγα.

Στην ομοιοπαθητική το χρησιμοποιούν γιατους ίδιους λόγους που αναφέραμε καθώς επί-σης και για τα παιδιά που συνεχίζουν να έχουννυκτερινή ενούρηση όταν μεγαλώνουν.

Παρασκευή και δοσολογία Παρασκευάζεται ως έγχυμα. Ρίχνουμε

ένα φλιτζάνι βραστό νερό σε μία με δύοκουταλιές του τσαγιού ξηρά φύλλα ή άνθηκαι το αφήνουμε σκεπασμένο για 10 έως 15

λεπτά. Το ρόφημα το πίνουμε τρεις φορέςτην ημέρα. Σε βάμμα η δοσολογία είναι από 1 έως 4ml τρεις φορές την ημέρα.

Σε κατάπλασμα (με γάλα) τα φύλλαχρησιμοποιούνται κατάτων πόνων από αιμορ-

ροΐδες και κατά των εξω-τερικών φλεγμονών

(καλόγερων, εξανθήματακ.α.).

Σε γαργαρισμούς σε συν-δυασμό με ξίδι ή μέλι για

στηθικά νοσήματα και πα-θήσεις του λαιμού.

Σε ίδιες ποσότητες με τοφασκόμηλο μπορούμε νατο χρησιμοποιήσουμεστο μπάνιο για την αντι-μετώπιση των ρευματι-σμών.

Προφυλάξεις Το έγχυμα των ανθέων

θέλει προσεκτικό σούρωμαγια να μην περάσουν οι μικρέςτρίχες που μπορούν να ερεθί-

σουν τον λαιμό και ναπροκαλέσουν βήχα.

Η ονομασία φλόμος, εκτός από το Βερμπά-σκο, λέγεται και για το Ευφόρβιο του Σιβθόρ-πιου καθώς και για το Ευφόρβιο τοπλατύφυλλο (που χρησιμοποιούν στο ψάρεμα,γιατί περιέχει ουσίες που εμποδίζουν τα ψάριανα αναπνεύσουν από τα βράγχια και ανεβαί-νουν στην επιφάνεια). Με την ονομασία κα-λάνθρωπος αποκαλείται και ο Μανδραγόρας.

Είναι φυτό κοινό σε Ευρώπη και Μικρά Ασία.Πολλαπλασιάζεται μόνο του σε όλη την Ελ-λάδα και αναπτύσσεται σε χέρσα εδάφη, ανα-χώματα, ξηρά λιβάδια, χαλάσματα, ερείπια,ανάμεσα σε βράχους και στις άκρες των αγρο-τικών δρόμων.

Είναι φυτό διετές που φτάνει από 50 έως 120εκατοστά ύψος. Είναι απλό ή πολυδιακλαδιζό-μενο. Τα φύλλα του είναι μεγάλα, ακέραια, μα-κρόστενα, λογχοειδή, παχιά, μαλακά,σκεπασμένα με γκριζοκίτρινες τρίχες. Τα άνθηείναι κίτρινα, με διάμετρο 2 έως 2,5 εκατοστάσε μακρόστενο στάχυ. Τα άνθη είναι ερμαφρό-διτα (έχουν και αρσενικά και θηλυκά όργανα)και γονιμοποιούνται από μύγες και άλλα έν-τομα. Ο καρπός είναι κάψα ωοειδής, κάπως μυ-τερή. Οι σπόροι είναι μικροί, και ακανόνιστοι.Ωριμάζουν Αύγουστο και Σεπτέμβριο.

Υπάρχουν 44 τουλάχιστον είδη του φυτού στηχώρα μας με παρόμοιες θεραπευτικές ιδιότη-τες όπως το Βερμπάσκο το πυκνανθές ή θαψί-μορφο (το συναντούμε με τα ονόματααλεπούσι, αλεπούκια, αλεπούσια), το Βερμπά-σκο το μέλαν ή κολλώδες (το συναντούμε μετις ονομασίες μέλαινα, φλόμος, φλομόχορτο,αγριοσπλόνος, μελισσανδρύ, καλανδρούδια),το Βερμπάσκο το θαψοειδές (το συναντούμε μετην ονομασία άγρια δενδρομολόχα), ο Θήλυς ήΚυματόφυλος (κοινώς φλασκίνα ή αβδελό-χορτο ή μελίσαντρος), η Σίλφη (κοινώς σπειρί ήαγιαννόχορτο ή αγριόσπλονος) κ.α. Ένα άλλοείδος είναι το Verbascum undulatum (Βερμπά-σκο το κυματώδες), το οποίο είναι το θηλυκόβερμπάσκο) τα άνθη του οποίου αν τα τρίψειςπάνω στις μυρμηγκιές τις περιορίζουν. Το είδοςVerbascum densiflorum περιέχει ιριδοειδήγλουκονικά παρόμοια με αυτά του Πλαντάγκο,τα οποία έχουν την ιδιότητα να διεγείρουν τηναποβολή του ουρικού οξέως από τα νεφρά.

Ιστορικά στοιχεία Ο φλόμος ήταν βότανο γνωστό από την αρ-

χαιότητα. Ο Διοσκουρίδης αποκαλούσε τοφυτό βερμπάσκο το μέλαν. Οι αρχαίοι Έλληνεςχρησιμοποιούσαν τη ρίζα του φυτού σε περι-πτώσεις αναπνευστικών προβλημάτων, διάρ-ροιας, κράμπας, φλεγμονών των ματιών και ωςεπουλωτική. Ο Πλίνιος (77 μ.Χ.) αναφέρει πως«τα υποζύγια που δεν υποφέρουν μόνο απόβήχα, αλλά και από σπασμένα πλευρά, ανα-κουφίζονται αν πιουν λίγο από το βότανοαυτό».

Στη λαϊκή ιατρική του τόπου μας γνώριζαν τιςθεραπευτικές ιδιότητες του φυτού και το χρη-σιμοποιούσαν κύρια για διαταραχές του ανα-

πνευστικού. Επίσης μούσκευαν άνθη του φυτούσε ελαιόλαδο για μερικές μέρες και χρησιμο-ποιούσαν το λάδι κατά της ωτίτιδας υπό μορφήσταγόνων για τα αυτιά.

Παράλληλα το χρησιμοποιούσαν για τη δημι-ουργία χρωστικής που βάφει τα υφάσματα κί-τρινα, πορτοκαλί ή καφέ.

Τα φύλλα τα χρησιμοποιούσαν στο παρελθόνως υποκατάστατο του καπνού, ενώ το τριχωτόχνούδι από τα φύλλα το χρησιμοποιούσαν γιανα φτιάχνουν φιτίλια για τις λάμπες πετρε-λαίου.

Στην Κρήτη το βότανο το ονομάζουμε μελισ-σαντρού. Οι χωρικοί έλεγαν για το φυτό ότι«κλαίει η Μελισσαντρού» γιατί το φυτό έχει τηνιδιότητα όταν κτυπήσεις τον βλαστό με ένα ξυ-λαράκι να ρίχνει τα άνθη του μέσα σε 30 έως60 δευτερόλεπτα. Τα παιδιά κτυπούσαν τοφυτό λέγοντας «Μελισσαντρού, Μελισσαντρού,Μέλισσα κακομοίρα, τον άντρα σου σκοτώσανεκαι τα παιδιά σου πήραν και συ φορείς τα κί-τρινα, βγάλε τα κακομοίρα». Η πτώση των αν-θέων είχε απασχολήσει τη Βοτανική Επιστήμηαπό το 1824 όπως αναφέρει ο Σπ. Μηλιαράκηςστο «Εγχειρίδιο Βοτανικής».

Συστατικά - χαρακτήρας Το βότανο είναι ελαφρώς γλυκό, δροσερό και

υγρό. Περιέχει γλίσχρασμα, κόμμι, σαπωνίνες,κιτρινόχρωμο πτητικό έλαιο, οξύ όμοιο με τοελαϊκό, μαλικό και φωσφορικό ασβέστιο, οξικόκάλιο, σάκχαρο, χλωροφύλλη, κίτρινη χρωστική(κροζετίνη, ξανθοφύλλη), ρητινώδη ύλη, με-ταλλικά στοιχεία, φλαβονοειδή (εσπεριδίνη,βερβασκοσίδη), γλυκοσίδια (οκουμπίνη κ.α.).

Ανθιση - συλλογή -χρησιμοποιούμενα μέρη

Το φυτό ανθίζει από Μάιο έως Σεπτέμβριο.Συλλέγεται όλο το καλοκαίρι. Για τις θεραπευ-τικές τους ιδιότητες χρησιμοποιούνται τα ξηράάνθη και φύλλα του φυτού κύρια, αλλά και ηρίζα. Τα φύλλα συλλέγονται πριν πάρουν καφέχρώμα. Τα ξηραίνουμε στη σκιά. Αν το ξηρό βό-τανο βρεθεί σε υγρό περιβάλλον τα άνθη γί-νονται καφέ καιχάνουν τις θερα-πευτικές τουςιδιότητες.

Θεραπευτικέςιδιότητεςκαι ενδείξεις

Δρα ως αποχρεμπτικό, μαλακτικό, ήπιοδιουρητικό, ήπιο ηρεμιστικό και επουλωτικό.

Τα άνθη είναι ευεργετικά για το αναπνευ-στικό σύστημα. Τονώνουν τις βλεννογόνουςμεμβράνες του αναπνευστικού, μειώνοντας τις

υγεία - βότανα16 ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ

ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ22 Οκτωβρίου 2016

Επιμέλεια:

ΣΑΚΗΣ ΚΟΥΒΑΤΣΟΣ

info@herb.gr

ηηBιότοπος - περιγραφή

λατινική ονομασία του βο-τάνου είναι Verbascum thapsus(Φλόμος ο θάψος). Ανήκει στηνοικογένεια των Σκροφουλαριει-δών. Στη χώρα μας το συναν-τούμε με τις ονομασίες φλόμος,μελισσαντρό, βερμπάσκο, κα-λάνθρωπος, γλώσσα, σπλόνος,λαμπάδα του Αγίου Ιωάννη, αγ-κάθαρος, αλισφακιά, αλεπου-κιά, αϊκέρι, ασπίωνας.

Φλό οςΦλόμος

Y.Γ: Όλα τα προηγούμενα άρθρα της στήλης μπορούμε να τα βρούμε στη διεύθυνση www.herb.gr. Επίσης αν κάποιος φίλος αναγνώστης γνωρίζει οποιαδήποτε θεραπευτική ιδιότητα βοτάνου του τόπου μας που δεν είναι ευρέως γνωστή ή έχει κάποιο ερώτημα μπορεί νατο απευθύνει στην ηλεκτρονική διεύθυνση skouvatsos11@gmail.com