Upload
others
View
4
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΤΗ
∆ΙΕΘΝΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ: ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΕΣ ΤΑΣΕΙΣ
Α. Μπαρτζώκας23 Μαρτίου 2009
Τι είναι η Οικονοµική Ανάπτυξη;
Οικονοµική
ανάπτυξηΟικονοµική
µεγέθυνση ≠ εκβιοµηχάνιση≠
Οικονοµική ανεξαρτησία
≠
Αύξηση εµπορίου και επενδύσεων
≠
Τι είναι τελικά η Οικονοµική Ανάπτυξη;
Μια διαδικασία οικονοµικής µεγέθυνσης και δοµικών αλλαγών κατά την
οποία µακροχρόνια αυξάνει το κατα κεφαλή προιόν σε συνδυασµό µε
την επίτευξη καλύτερου επιπέδου διαβίωσης
2
Αναπτυξιακή Οικονοµική – η µελέτηβασικών αναπτυξιακών προκλήσεων
∆ιεθνής καταµερισµός
εργασίας
Επιπτώσεις
µακροχρόνιων
τάσεων
(αποικοιοκρατία, κλιµατολογικές
συνθήκες, πληθυσµιακή
αύξησηση)
Οικονοµικοί περιορισµοίΕπίπεδο αποταµίευσης και
διαθέσιµα κεφάλαια
Ανθρώπινο κεφάλαιο
Χαρακτηριστικά παραγωγικού
συστήµατος
Μη οικονοµικοί
περιορισµοί∆ιαθέσιµοι φυσικοί πόροι
Θεσµικό πλαίσιο, αποτελεσµατικότητα νοµικών
διαδικασιών
Αποτελεσµατικότητα
εφαρµοζόµενης πολιτικής
3
Υποσαχάρια Αφρική: χώρες πλούσιες σε πρώτες ύλες, χώρεςαποκοµένες και παραθαλάσιες χώρες
Για τη συγκριτική µελέτη της
αναπτυξιακής διαδικασίας είναι
χρήσιµη η ταξινόµηση των χωρών
αναλογα µε το επίπεδο του κατά
κεφαλή εισοδήµατος
Income classifications (World Bank)
GDP per capita (US$ 1995)
<765$ Low income countries766 – 9.385$ Middle income
766 – 3.035$ - Lower Middle income 3.036 – 9.385$ - Higher Middle income
>9.386$ High income
5
Μακροχρόνια εξέλιξη κατά κεφαλή εισοδήµατος
Μακροχρόνιες αποκλίσεις κατά κεφαλή εισοδήµατος
Εισόδηµα και αγοραστική
δύναµη
37180
243902586025860
40107050
33705630
16205970
5302510
310
1290
2801430
2301350
130410
0 5000 10000 15000 20000 25000 30000 35000 40000
Per capita GNP, 1994
Switzerland
United States
Mexico
Brazil
Colombia
China
India
Nigeria
Bangladesh
Ethiopia
US$, Purchasing Power ParityUS$
Source: World Bank Atlas, 1996.
8
Βασικοί δείκτες του επιπέδου υγείας σε χώρες µε διαφορετικά
επίπεδα οικονοµικής ανάπτυξης
64
104
105
6
58
0 20 40 60 80 100 120Infant mortality per 1000 births, 1997
All developing
Least developed
Sub-Saharan Africa
Industrial countries
World
78.7
112.5
129.3
14.8
68.5
0 20 40 60 80 100 120 140Tuberculosis cases per 100,000 people, 1996
All developing
Least developed
Sub-Saharan Africa
Industrial countries
World
Source: HDR, UNDP, 1997.
9
Το διαθέσιµο ανθρώπινο κεφάλαιο σε διάφορες χώρες
5.277.58
2.314.42
1.655.21
1.393.54
4.026.27
2.647.72
1.44.14
0.852.63
0.552.44
10.73
11.617.92
9.14
0 2 4 6 8 10 12Human capital stock, total mean years of education
Argentina
Brazil
China
India
Sri Lanka
Korea, Republic of
Kenya
Mozambique
Nigeria
United States
Denmark
19871960
Source: IEC, World Bank.
10
Η προσδοκόµενη διάρκεια ζωής σε χώρες µε
διαφορετικό επίπεδο ανάπτυξης
71
77
59
67
54
51
59
67
0 20 40 60 80
Life expectancy at birth, years
Hich income
Middle income
Low income
Total
19971970
Source: World Data, 1997, World Bank og human development report
11
∆ιάρκεια ζωής του πληθυσµού σε διάφορες περιοχές του κόσµου
Εξέλιξη παγκόσµιου πληθυσµού
Ρυθµός µεγέθυνσης και επίπεδο εισοδήµατος
Η οικονοµική σύγκλιση µε αριθµούς
Τα πετυχηµένα παραδείγµατα
χωρών
Ο φαύλος κύκλος της φτώχειας
Επενδυτές
Μικρό µέγεθος αγορών
Χαµηλά εισοδήµατα
”αποταµιευτές”
Περιορισµένα κίνητρα για
επενδύσεις
Χαµηλή συσσώρευση
κεφαλαίου
Χαµηλή παραγωγικότητα
Χαµηλή συσσώρευση
κεφαλαίου
Χαµηλή αποταµίευση
Χαµηλή παραγωγικότητα
18
Η απόλυτη φτώχεια µε ποσοστά
29.726
0.63.5
2223.5
4.74.1
45.443.1
38.539.1
30.729.4
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50
Percent of population consuming less than 1$PPP pr capita/day
East Asia
Eastern Europe and Central Asia
Latin America
Middle East and North Africa
South Asia
Sub-Saharan Africa
Total
19931987
Source: Ravallion and Chen, The World Bank, 1996.
19
Η απόλυτη φτώχεια µε
αριθµούς
464445.8
2.214.5
91.2109.6
10.310.7
479.9514.7
179.6218.6
1227.1
1313.9
0 200 400 600 800 1000 1200 1400
Number of people consuming less than 1$/day
East Asia
Eastern Europe and Central Asia
Latin America
Middle East and North Africa
South Asia
Sub-Saharan Africa
Total
19931987
Source: Ravallion and Chen, The World Bank, 1996.
20
Πληθυσµός κάτω από το όριο της φτώχειας, 1.08 $.
Πληθυσµός κάτω από το όριο της φτώχειας, 2.15 $.
ΣχέσηΣχέση τουτου πλουσιότερουπλουσιότερου 20% 20% µεµε τοτο φτωχότεροφτωχότερο 20%20%
74:11997
103:12005
61:11991
30:11960
11:11913
7:11870
3:11820
ΠοσοστόΕτος
Source: UNDP Human Development Reports 1999 and 2005, New York
H H εξέλιξηεξέλιξη τηςτης παγκόσµιαςπαγκόσµιας οικονοµικήςοικονοµικήςανισότηταςανισότητας
Ratio of the Income of the Richest 20% to the Poorest 20%, 1820-2005
0
20
40
60
80
100
120
1820 1870 1913 1960 1991 1997 2005
YEARR
AT
IO
∆είκτης Ανθρώπινης Ανάπτυξης (HDI)
∆είκτης
Ανθρώπινης
Ανάπτυξης
1/3*προσδωκόµενηδιάρκεια ζωής
1/3* ΑΕΠ κατάκεφαλή
1/3* επίπεδοεκπαίδευσης του
πληθυσµού)
24
• Ο δείκτης αυτός δίνει τιµές απο 0 έως 1 καιυποδηλώνει το επίπεδο οικονοµικής και
κοινωνκής ανάπτυξης κάθε χώρας.
• Για παράδειγµα, µια χώρα µε κατά κεφαλήεισόδηµα $9,000, προσδωκόµενη διάρκειαζωής τα 71 χρόνια, αναλφαβητισµό ενηλίκων25% και συµµετοχή στην πρωτοβάθµιαεκπαίδευση 98% έχει δείκτη HDI 78
HDI rank Life Exp
Adult Literacy
Gross Enrollm.
GDP per capita HDI
High human development
1 Norway 78.5 0 97 29,918 0.9422 Sweden 79.7 0 101 24,277 0.9413 Canada 78.8 0 97 27,840 0.9404 Belgium 78.4 0 109 27,178 0.9395 Australia 78.9 0 116 25,693 0.9396 United States 77.0 0 95 34,142 0.939
Medium human development54 Mexico 72.6 91.4 71 9,023 0.79655 Cuba 76.0 96.7 76 .. 0.79562 Bulgaria 70.8 98.4 72 5,710 0.77963 Romania 69.8 98.1 69 6,423 0.77564 Libyan Arab Jamahiriya 70.5 80.0 92 7,570 0.773
Low human development168 Ethiopia 43.9 39.1 27 668 0.327169 Burkina Faso 46.7 23.9 23 976 0.325170 Mozambique 39.3 44.0 23 854 0.322171 Burundi 40.6 48.0 18 591 0.313172 Niger 45.2 15.9 16 746 0.277173 Sierra Leone 38.9 36.0 27 490 0.275
High human development 77.4 0 91 24,973 0.918
Medium human development 67.1 78.9 67 4,141 0.691
Low human development 52.9 49.7 38 1,251 0.448
Κυριότερα προβλήµατα του
δείκτη ανθρώπινης ανάπτυξης
• Το βάρος που δίνεται κατά τον υπολογισµό του δείκτη Ανθρώπινης
ανάπτυξης στην υγεία, την εκπαίδευση και το εισόδηµα είναι ίδιο γιαόλες τις χώρες και έχει προσδιοριστεί εκ των προτέρων
• Ο δείκτης Ανθρώπινης Ανάπτυξης καταγράφει τη σχετική σηµασία των
τριών παραµέτρων αλλά δεν αναφέρεται στην υποκαταστασιµότητα
των τριών επιλογών.
• Ο δείκτης Ανθρώπινης Ανάπτυξης καταγράφει το εισόδηµα και δύο
ακόµη παραµέτρους που επηρεάζονται άµεσα απο το εισόδηµα. Τοαποτέλεσµα είναι ότι οδηγούµαστε σε µια κατάταξη χωρών που
συνεχίζει να επηρεάζεται σε µεγάλο βαθµό απο οικονοµικές
µεταβλητές
Παγκόσµια οικονοµική µεγέθυνση
Νέοι αναπτυξιακοί πόλοι στην παγκόσµια οικονοµία
-1
0
1
2
3
4
5 ΗΠΑ ΕυρωζώνηΙαπωνία ΚίναΙνδία Αλλες Αναπτυσσόµενες
-6
-3
0
3
6
9
12
15
1970
1980
1990
2000
2006
Συµβολή στην αύξηση της
παγκόσµιας µεγέθυνσης (%)
Συµβολή στην αύξηση των παγκόσµιων εισαγωγών (%))
Οµως, η αλληλεπίδραση παραµένει…
-4
-3
-2
-1
0
1
2
3
4
1970
1972
1974
1976
1978
1980
1982
1984
1986
1988
1990
1992
1994
1996
1998
2000
2002
2004
2006
2008
Αναπτυγµένες Οικονοµίες
Αναδυόµενες Ασιατικές
Οικονοµίες
Απόκλιση ρυθµών αύξησης ΑΕΠ απο το µέσο όρο της
παγόσµιας οικονοµίας
31-25
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
20
25
30
Κεντρική & Ανατολική ΕυρώπηΑφρική
Ασία
Λατινική ΑµερικήΠρώην ΕΣΣ∆Μέση Ανατολή
ΚαιΚαι οιοι ασυµµετρίεςασυµµετρίες έχουνέχουν αυξηθείαυξηθεί
((ισοζύγιαισοζύγια τρεχουσώντρεχουσών συναλλαγώνσυναλλαγών % % ΑΕΠΑΕΠ, 1996 , 1996 καικαι 2007)2007)
-25
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
20
25
30
Κεντρική & Ανατολική ΕυρώπηΑφρική
Ασία
Λατινική ΑµερικήΠρώην ΕΣΣ∆Μέση Ανατολή
1996 2007
Μείωση παγκόσµιου εµπορίου
Εξέλιξη παγκόσµιου κατά κεφαλή
εισοδήµατος
Οικονοµική ύφεση στις
αναπτυγµένες χώρες
Επιδείνωση στις αναπτυσσόµενες
χώρες
Οι αναπτυσσόµενες χώρες µπροστά στην κρίση